تبیین مولفه های کالبدی - عملکردی کیفیت زندگی با بهره گیری از روش FA( نمونه موردی: محله همت آباد اصفهان)
محورهای موضوعی : برنامه ریزی شهری
شیما صراف نیا
1
(دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران)
زهرا سادات سعیده زرآبادی
2
(، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران)
کلید واژه: کیفیت زندگی, تحلیل عاملی, برنامه ریزی کالبدی- عملکردی, محله همت آباد اصفهان,
چکیده مقاله :
امروزه برنامه ریزی شهری امری همه جانبه گرا و جامع است که در شکل درست خود به ارتقاء کیفیت زندگی شهروندان در قالب یک فرآیند پویا و توانمند می پردازد و برای رسیدن به این منظور در تمامی ابعاد برنامه ریزی، ارتقا کیفیت زندگی شهروندان از الزامات محسوب می گردد . با توجه به اهمیت موضوع پژوهش حاضر با هدف ارتقا کیفیت زندگی در محله همت آباد اصفهان با تاکید بر مولفه های تاثیرگذار کالبدی- عملکردی صورت پذیرفت. از این رو در این پژوهش هدف مهم و اساسی ارتقا کیفیت زندگی شهری ساکنان و شهروندان محله همت آباد می باشد. روش پژوهش بر حسب هدف توصیفی – تحلیلی است و نوع داده ها آمیخته کمی و کیفی است. با مطالعات پیمایشی و اسنادی گردآوری داده ها انجام گرفت و از روش تحلیل عاملی برای تحلیل داده ها استفاده گردید. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد پخشایش نامناسب کاربری ها باعث شده کیفیت زندگی در بلوک های محله متفاوت باشد همچنین بافت فرسوده محله سبب تنزل کیفیت زندگی در محله شده است که سطح رضایت ساکنان از کیفیت زندگیشان پایین است.در نهایت نیز راهکارهایی جهت ارتقا کیفیت زندگی در محله ارائه شد تا ارزیابی انجام شده،مفید واقع شود.
Today, urban planning is a comprehensive issue that in its right way, addresses to improve the quality of life for citizens in the form of a dynamic and powerful process and to achieve this, improvement of citizens life quality is one of the requirements in all planning dimensions. According to importance of this issue, present study is carried out with the aim of improving life quality in Hemmat Abad of Isfahan with emphasizing effective physical-functional components. Therefore, in the research, basic and main aim is to improve urban life quality of citizens of Hemmat Abab. Research method is developmental-applied and data type is qualitative and quantitative mix. Data gathering was done using survey and documental studies and factor analysis was used for analyzing data. Results of this research indicate that inappropriate distribution of applications leads to different life quality in neighborhood blocks. Also, old texture of the neighborhood has reduced life quality in the neighborhood that satisfaction level of residents of their life quality is low. Finally, some solutions are also introduced for improving lie quality in the neighborhood to be useful evaluation.
1. بحرینی، سید حسین(1389)،فرآیند طراحی شهری،انتشارات دانشگاه تهران،چاپ پنجم.
2. بیگدلی، داود؛(1383)؛ ساماندهی اسکان غیر رسمی، نمونه مطالعاتی: کوی فاطمیه زنجان؛ پایان نامه برای دریافت مدرک کارشتاسی ارشد؛ دانشگاه زنجان؛ دانشکده جغرافیا.
3. حاجی یوسفی،علی(1385)،کیفیت زندگی و راهبردهای اصلاحی،نشریه دهاتی،شماره 28.
4. حکمت‌نیا، حسن و میرنجف موسوی(1392)، کاربرد مدل در جغرافیا با تاکید بر برنامه‌ریزی شهری و ناحیه‌ای، آزادپیما. تهران.
5. رضازاده، راضیه و علی سلسله(1392)، بررسی رابطه سرمایه‌های اجتماعی و برنامه‌ریزی توسعه محله مبنا، مجله علمی و پژوهشی مدیریت شهری،شماره32.
6. رضوانی،محمدرضا و همکاران(1388)، توسعه و سنجش شاخص‌های کیفیت زندگی شهری (مطالعه موردی: شهر نورآباد،استان لرستان)، مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، شماره2
7. طبیبیان، منوچهر و شهرزاد فریادی (1384). ارزیابی کیفیت محیط‌زیست شهر تهران، نشریۀ محیط‌شناسی، شمارۀ 28.
8. غفاری،غلامرضا و رضا امیدی (1388)، کیفیت زندگی شاخص توسعه اجتماعی، تهران، نشر شیراز.
9. کوکبی،افشین و همکاران (1384)، برنامه‌ریزی کیفیت زندگی شهری در مراکز شهری، تعاریف و شاخص‌ها، فصلنامه جستارهای شهرسازی، شماره12.
10. محمودی نژاد، هادی و علی رضا صادقی (1388)، طراحی شهری از روان شناسی محیطی تا رفاه اجتماعی، انتشارات هله.
11. معاونت برنامه ریزی توسعه سازمان زیباسازی شهر تهران (1392)،کیفیت زندگی شهری. تهران: هنر معماری قرن.
12. موسوی، میرنجف و همکاران (1392). تحلیل سرمایه اجتماعی شهروندان و تاثیر آن بر کیفیت زندگی، مورد مطالعه: محله‌های شهر میاندوآب. مجله پژوهش‌های جغرافیای انسانی. دوره 45 . شماره 4.
13. مهندسین مشاور شارمند، گزارش مطالعات طراحی شهری و تعریف پروژه‌های نوسازی همت آباد،1387.
14. وظیفه‌دوست، حسین و مهدی امینی(1388)، بررسی میزان اهمیت شاخص‌های کیفیت زندگی شهری تهران از دیدگاه مدیران و متخصصان مدیریت شهری، فصلنامه مطالعات مدیریت شهری، سال اول، شماره3.
15. Carmona, Matthew and Heath, Tim (2003) public places, Urban places.Architectural press.
16. Das. D (2008), Urban Quality of life: A case study of Guwahati,social Indicators Research
17. Hall.T, 1998, Urban geography. London and New York. Rutledge. Harpham. T. Burton, S., Blue, I. 2001. Healthy city project in Developing countries:the first Evaluation,south Bank university,London,16(2):111-125.
18. Lee, Y.J. (2008) Subjective Quality of Measurment in Taipei, Sience Direct, Buliding and Enviroment, No.43.
19. Martins, I, Sá Marques, T(2009): Evaluating quality of life in cities Towards new tools to support urban planing (internet, Accessed in 14April 2012).
20. Taylor, J, 1998, Sustainable, development a Dublious Solution,policy analysis.NO76. UN Habitat, 2011.
21. Van poll, R. 1997.the perceived Quality of the urban Residential Enviroment.A Multi-Attribute Evaluation,university of Groningen(RuG),the Netherlands.
22. Young. D. Richard(2008) Quality of Life Indicator Systems Definitions,Methodologies, Uses, and Public Policy Decision (Internet, Accessed in 14 April 2012).
_||_