ارزیابی بازتاب‌های کالبدی ـ فضایی الحاق روستاهای پیرامونی به شهرها (مطالعه موردی شهر ملایر و روستای ازناو)

محورهای موضوعی : کالبدی

مجید شمس ¹ , داود حبیبی ² , محمد صادق علیائی ³

1 - استادگروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملایر)ـ ایران ـ ملایر
2 - (کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملایر)ـ ایران ـ ملایر
3 - استادیار جغرافیا وبرنامه ریزی روستایی وعضو هیات علمی وزارت علوم ، تهران ، ایران.

تاریخ دریافت : 1398/01/26 تاریخ پذیرش : 1398/01/26 تاریخ انتشار : 1394/12/01

کلید واژه: شهر ملایر, واژگان کلیدی: بازتابهای کالبدی ـ فضایی, وابستگیهای فضایی, الحاق روستاهای پیرامونی, روستای ازناو,

چکیده مقاله :

در سالهای اخیر الحاق یا ادغام روستاهای پیرامونی به شهرها مورد توجه کارشناسان و مسئولان شهری قرار گرفته است، اما تلاش و اقدامات چندانی در ارزیابی بازتابهای کالبدی ـ فضایی آن و ارائه راهکارهای مناسب جهت کاهش و ممانعت از بروز مشکلات و مسائل ناشی از آن صورت نگرفته است. این پدیده طی دو دهة اخیر زمینه ساز الحاق بسیاری از سکونتگاههای روستایی به شهرها به ویژه کلانشهرهای کشور بوده است. در این مقاله سعی شده است که تأثیر وابستگیهای فضایی و روابط شهر و روستا در الحاق روستاهای پیرامونی به شهرها و همچنین بازتابهای کالبدی ـ فضایی ناشی از الحاق روستاهای پیرامونی، با مطالعه موردی شهر ملایر و روستای ازناو مورد بررسی قرار گیرد. روش تحقیق این پژوهش، تحلیلی ـ توصیفی است. یافته های پژوهش حاضر، بیانگر تأثیر وابستگیهای فضایی و روابط شهر و روستا در الحاق روستاهای پیرامونی به شهرها است. بازتابهای کالبدی ـ فضایی ناشی از این الحاق عمدتا موجب بروز مسائل متعددی است که در قالب آسیب شناسی بیان شده است. الحاق روستای ازناو به شهر ملایر نتیجة گسترش بطئی و خزش شهر ملایر در پیرامون است، که در آن تصمیم گیری اداری و دولتی تأثیر گذار بوده است. از بین رفتن اراضی کشاورزی، مشکلات و مسائل اقتصادی و اجتماعی، آسیبهای زیست محیطی از جمله بازتابهای کالبدی ـ فضایی الحاق روستای ازناو به شهر ملایر است

منابع و مأخذ:

منابع

1. ادارة جهاد کشاورزی شهرستان ملایر(1394). جدول سطوح زیرکشت و عملکرد اراضی کشاورزی روستای ازناو، مرکز خدمات کشاورزی حومة شهرستان ملایر.

2. ادارة بهداشت و درمان شهرستان ملایر(1394) جدول آمار جمعیتی سال1393. شهر ملایر.

3. بحرینی، سید حسین.(1375). تحلیل فضاهای شهری. انتشارات دانشگاه تهران

4. پاپلی یزدی، محمد حسین و رجبی سناجردی حسین.(1392). نظریه های شهر و پیرامون. انتشارات سمت.

5. تقوی راد، محمودرضا. (1390). کارنامة ملایر. انتشارات بوستان قرآن

6. خانة بهداشت روستای ازناو ملایر.(1394). جدول آمار سه ماهة اول سال 1394

7. رحمانی، بیژن.(1393).جزوة درسی نظریه ها ورویکردها و تجارب بهسازی و نوسازی شهری. دانشگاه آزاد واحد ملایر.

8. سعیدی، عباس و رحمانی فضلی، عبد الرضا واحمدی، منیژه.( بهار 1393).الحاق سکونتگاه های روستایی پیرامون شهر زنجان(مطالعة موردی روستاهای سایان و گاوازنگ).نشریة مسکن و محیط روستا. شمارة 145.

9. شکویی، حسین.(1391).دیدگاههای نو در جغرافیای شهری. انتشارات سمت.

10. شکویی حسین.(1380). جغرافیای شهری. انتشارات دانشگاه پیام نور. چاپ ششم.

11. شماعی، علی و پور احمد، احمد.(1392).بهسازی و نوسازی شهری از دیدگاه علم جغرافیا. انتشارات دانشگاه تهران

12. شیعه، اسماعیل.(1389).مقدمه ای بر مبانی برنامه ریزی شهری، انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران.

13. شهرداری ملایر.(94ـ1393).فایل کامپیوتری نقشه های کیفیت و طبقات بنای شهر ملایر(پی. دی. اف).

14. طالب، مهدی.طراحی برای مدیریت روستایی، فصلنامة تحقیقات جغرافیایی، شمارة مسلسل 39، ص15.

15. مشکینی، ابوالفضل و محمد نژاد، حافظ وپرهیز، فریاد.(1392).الگوهای فرانوگرایی در برنامه ریزی شهری. انتشارات امید انقلاب.

16. مهندسان مشاور طرح و راهبرد پویا.(1387).طرح هادی روستای ازناو، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان همدان.

17. مهندسین مشاور شاخص سازان(1391).طرح تفصیلی شهر ملایر. شهرداری ملایر.

18. مهندسین مشاور معماری و شهرسازی زیستا.(1384).طرح جامع شهر ملایر.وزارت مسکن و شهرسازی.

19. نظریان، اصغر.(1379).جغرافیای شهری ایران. انتشارات دانشگاه پیام نور.

20. هال، پیتر و فایفر، اولریخ.(1388).آیندة شهری قرن 21(ترجمة اسماعیل صادقی و ناهید صفایی)، انتشارات جامعة مهندسان مشاور ایران.

21. Antrop, M.(2000), Changing patterns in the urbanized country side of western Europe, in:Landscape Economy Journal, vol 15,No 3,pp.257-270.

22. Doygun, H. (2005), Urban development in Adana,Tourkey, and its environmental consequences, in: International Journal of  Environmental studies,Routledge, Vol 62, No.4.

23. Hara, Y., Takeuchi, K. and Okubo, S. (2005), Urbanization Linked with PastAgricultural Landuse Patterns in the UrbanFringe of a Deltaic Asian Mega-city: a Case Study inBangkok, in: Landscape and Urban Planning, N. 73, pp: 16-28