فهرس المقالات دریا

• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  1 - پدریان و پسریان در دربار سلطان مسعود غزنوی؛ از سیاست ورزی تا ستیز(421-432 ق)
  جعفر نوری شیرین سیدین هادی عارف نیا
  دربار پادشاهان در ادوار مختلف تاریخ همواره محل تنش گروه ها و جناح های مختلف قدرت بوده است. سیاست ورزی ها و رقابت های آشکار و پنهان محمودیان و مسعودیان در دربار غزنویان نمونه ای کوچک از این رقابت های درون دربار پادشاهان در تاریخ ایران محسوب می شود. مناسبات این دو گروه و أکثر

  دربار پادشاهان در ادوار مختلف تاریخ همواره محل تنش گروه ها و جناح های مختلف قدرت بوده است. سیاست ورزی ها و رقابت های آشکار و پنهان محمودیان و مسعودیان در دربار غزنویان نمونه ای کوچک از این رقابت های درون دربار پادشاهان در تاریخ ایران محسوب می شود. مناسبات این دو گروه و نوع برخورد مسعود غزنوی با آن ها از مهم ترین مسائل و چالش های روزگار حکومت 11 ساله او بود. این رقابت ها نه تنها منجر به حذف و حبس افراد مهمی از دو گروه شد. بلکه بسترساز بسیاری از حوداث و اقدامات شد و در نهایت یکی از عوامل مهم زمینه ساز سقوط غزنویان و شکست آنها در برابر ترکمانان سلجوقی در نبرد دندانقان شد. این پژوهش سعی دارد با نگاه آماری به وضعیت پدریان (مردان نام گرفته در روزگار محمود ) و پسریان (جوانان و اطرافیان مسعود) در دربار سلطان مسعود، رقابت های این دو گروه را تبیین نماید و تاثیر این رقابت بر تضعیف و سقوط حکومت غزنوی را بررسی کند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  2 - دریانوردی مسلمانان در سده های نخستین اسلامی 2
  حسین قرچانلو
  دریانوردی و کشتیرانی قرن ها مورد توجه مسلمانان بود . ایشان برای پرداختن بهدریانوردی اهداف و انگیزه های خاصی داشتند و این اهداف و انگیزه ها را بایدعوامل اصلی رونق کشتیرانی در تمدن اسلامی در شمار آورد . دریانوردی بااهداف نظامی، به منظور تصرف سرزمین های مختلف و الحاق آن ها أکثر

  دریانوردی و کشتیرانی قرن ها مورد توجه مسلمانان بود . ایشان برای پرداختن بهدریانوردی اهداف و انگیزه های خاصی داشتند و این اهداف و انگیزه ها را بایدعوامل اصلی رونق کشتیرانی در تمدن اسلامی در شمار آورد . دریانوردی بااهداف نظامی، به منظور تصرف سرزمین های مختلف و الحاق آن ها به قلمروحکومت اسلامی از اولین دهه های ظهور اسلام آغاز شد و قرن ها به صورت جدیادامه یافت . دریانوردی تجاری نیز به منظور حمل و نقل کالاهای مختلف درجریان دو سویه بین سرزمین های مختلف و سرزمین های اسلامی مورد توجه خاصمسلمانان بود و اهمیت بسیاری در پیشرفت کشتیرانی ایشان داشت، خاصه کهشامل دامنۀ فعالیت بسیار وسیعی از لحاظ جغرافیایی بود و مسلمانان طی آنتوانستند با اقوام و سرزمین های مختلفی در پهنۀ اقیانوس هند از سواحل شرقیافریقا تا سواحل چین ارتباط برقرار کنند و اکتشافات جغرافیایی مهمی انجامدهند. مجموع این فعالیت ها باعث گسترش درک جغرافیایی مسلمانان و آگاهیایشان از اقوام و سرزمین های دیگر شد و علاوه بر آن به رونق جغرافیانگاریمسلمانان افزود و آثار ادبی، داستانی و فنی در زمینه دریا و دریانوردی به وجودآورد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  3 - سازمان نیروی دریایی مسلمانان در مدیترانه تا پایان سده ششم هجری
  زینب علی زاده جورکویه مهدی جلیلی
  در اواخر ده ۀ دوم هجر ی، مسلمانان که بر سواحل شرقی و جنوبی دریای مدیترانهدست یافتند، برای گسترش فتوحات و مقابله با ناوگان بیزانس ، در صدد استفاده ازناوگان دریایی برآمدند . اما خلیفه دوم عمر، علاقه ای به عملیات دریایی نداشت، لذا اینکار در ایام خلافت عثمان صورت پذیرفت . ع أکثر

  در اواخر ده ۀ دوم هجر ی، مسلمانان که بر سواحل شرقی و جنوبی دریای مدیترانهدست یافتند، برای گسترش فتوحات و مقابله با ناوگان بیزانس ، در صدد استفاده ازناوگان دریایی برآمدند . اما خلیفه دوم عمر، علاقه ای به عملیات دریایی نداشت، لذا اینکار در ایام خلافت عثمان صورت پذیرفت . عملیات دریایی در دوره امویان گسترشیافت. امویان به ایجاد پایگاه های دریایی حفاظت از سواحل، بنادر، ناوگان جنگی ،کارگاه های کشتی سازی و سازمان مربوط به آن همت گماشتند . سپس اغلبیان،فاطمیان، بنی زیری، امویان اندلس و سرانجام ایوبیان، مرابطین و موحدان به گسترشنیروی دریایی پرداختند و از آن برای حمله به سیسیل و سایر جزایر دریای مدیترانه ودفاع از قلمرو اسلامی در مقابل هجوم نورمان ها، بیزانسی ها، فرانک ها، صلیبیان درمدیترانه استفاده کردند . در مواردی نیز دولت های اسلامی در دریا با یکدیگر به جنگپرداختند. از میان حکومت های اسلامی در حوزه مدیترانه، بیش از همه اغلبیان ،فاطمیان و سپس امویان اندلس و موحدان به سازمان منظمی در نیروی دریایی عنایتداشتند. این مقاله به بررسی چگونگی انتصاب فرماندهان، کارکنان، حقوق، آموزشرزم دریایی، مراکز کشتی سازی، دیوان و تشریفات نیروی دریایی مسلمانان تا پایان سدهششم هجری می پردازد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  4 - تعامل حیات فکری و سیاسی در دوره امویان
  پروین ترکمنی آذر
  اندیشمندان در طول تاریخ، نقش مؤثری در حیات سیاسی جوامع داشته اند. به همین جهت حکومتگران با آگاهی از نقش و جایگاه مهم آنان، برای سهولت سلطه بر جامعه و کسب مقبولیت و مشروعیت، تعامل با اندیشمندان و همراه ساختن حیات فکری جامعه را با حکومت ضروری می دانسته اند؛ امّا این تعام أکثر

  اندیشمندان در طول تاریخ، نقش مؤثری در حیات سیاسی جوامع داشته اند. به همین جهت حکومتگران با آگاهی از نقش و جایگاه مهم آنان، برای سهولت سلطه بر جامعه و کسب مقبولیت و مشروعیت، تعامل با اندیشمندان و همراه ساختن حیات فکری جامعه را با حکومت ضروری می دانسته اند؛ امّا این تعامل دوجانبه همیشه به سود طبقه حاکم نبوده، بلکه گاهی تفکر گروهی از اندیشمندان در مقابله با حکومتگران، موجب تضعیف یا حتی سقوط آنان گردیده است. مقاله حاضر، تعامل حکومتگران اموی و اندیشمندان جامعه را بررسی می کند و چگونگی شکل گیری، هدف و تاثیر گذاری هر یک از گروه های فکری مانند اهل حدیث، مرجئه، جبریون و قدریه را در دوره امویان تبیین می نماید و مدلل می سازد که اندیشمندان جامعه اسلامی درتعامل با خلفای اموی یکسان عمل نکرده اند. چنان که گروهی از اندیشمندان در خدمت خلفای اموی قرار گرفته و به ابزاری برای توجیه حکومت آنان تبدیل شدند، و در مقابل، گروهی دیگر به نقد خلفا و خلافت اموی پرداختند و منشا تغییر و تحولاتی در جامعه اسلامی گردیدند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  5 - نیروی دریایی فاطمیان
  عبدالله ناصری طاهری جواد فتحی
  استقرار فاطمیان در جنوب دریای مدیترانه سبب شد که این دولت برایتحکیم و توسعة قدرت خود در پهنة این دریا به تقویت نیروی دریایی وساخت کشتی و تهیة اَدوات و تجهیزات نیروی دریایی اهتمام ویژه ای داشتهباشد، چندان که دیوانی برای نظارت بر امور نیروی دریایی تأسیس کرد. دراین مقاله و أکثر

  استقرار فاطمیان در جنوب دریای مدیترانه سبب شد که این دولت برایتحکیم و توسعة قدرت خود در پهنة این دریا به تقویت نیروی دریایی وساخت کشتی و تهیة اَدوات و تجهیزات نیروی دریایی اهتمام ویژه ای داشتهباشد، چندان که دیوانی برای نظارت بر امور نیروی دریایی تأسیس کرد. دراین مقاله وجوه مختلف نیروی دریایی فاطمی بررسی شده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  6 - تجارت یمن در قلمرو رسولیان (626- 858ﻫ)
  ابراهیم محمدی هادی عالم زاده
  یمن به سبب موقعیت ممتاز جغرافیایی و قرارداشتن بر سر راه های تجاری شرق و غرب، به ویژه مسیر جاده بخور پیوسته مرکز صادرات و واردات کالاهای مختلف بوده است. با سلطه رسولیان (626- 858ﻫ)بر یمن ارتباطات بازرگانی با مناطق گوناگون، به ویژه هند، مصر و حجاز رونق بیشتری یافت؛ بازرگا أکثر

  یمن به سبب موقعیت ممتاز جغرافیایی و قرارداشتن بر سر راه های تجاری شرق و غرب، به ویژه مسیر جاده بخور پیوسته مرکز صادرات و واردات کالاهای مختلف بوده است. با سلطه رسولیان (626- 858ﻫ)بر یمن ارتباطات بازرگانی با مناطق گوناگون، به ویژه هند، مصر و حجاز رونق بیشتری یافت؛ بازرگانان کالاها و محصولات یمن را از طریق دریا و پس از گذر از بنادر و جزایر متعدد به بنادر هند و مصر می‌رساندند و در برگشت، کالاهای گوناگون آن مناطق را به یمن وارد می کردند. علاوه بر تجارت با هند و مصر، یمن از طریق زمین و دریا با مناطق داخلی جزیرةالعرب به ویژه حجاز هم ارتباط تجاری داشت. این مقاله در پی پاسخ‌گویی به این پرسش است که رونق تجاری یمن در دوره زمامداری رسولیان معلول چه عواملی بوده است؟ یافته های تحقیق، نشان می دهد که در این دوره، تجارت یمن شرایطی متفاوت با دوره‌های پیش از آن را تجربه کرد؛ زیرا به علت استیلای مغولان بر شرق دور تا بغداد، راه های تجاری این مناطق ناامن گشت و در نتیجه راه تجاری دریای سرخ اهمیت یافت؛ این تحول مهم و ظهور تجّار کارِمی که تجارت میان سواحل مدیترانه و سواحل اقیانوس هند تا چین را از طریق دریای سرخ در اختیار و انحصار خود داشتند، سبب رونق فعالیت های تجاری در منطقه یمن گردید. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  7 - روابط بازرگانی آراگون و قَشتالَه با بیبرس و تحریم اقتصادی مصر از سوی پاپ
  احمد بادکوبه هزاوه قدریه تاج بخش
  این نوشتار، پس از بررسی چگونگی ورود دو دولت اروپایی قشتاله و آراگون به بازار تجارت شرق، به علل انعقاد معاهدات تجاری آنان با بیبرس، سلطان مملوکی مصر، و سپس به تأثیر تحریم اقتصادی مصر از سوی پاپ گریگوری دهم بر این روابط پرداخته است. در سده هفتم هجری در پی استیلای مغولان ب أکثر

  این نوشتار، پس از بررسی چگونگی ورود دو دولت اروپایی قشتاله و آراگون به بازار تجارت شرق، به علل انعقاد معاهدات تجاری آنان با بیبرس، سلطان مملوکی مصر، و سپس به تأثیر تحریم اقتصادی مصر از سوی پاپ گریگوری دهم بر این روابط پرداخته است. در سده هفتم هجری در پی استیلای مغولان بر شاهراه های تجاری آسیا و نیز روابط خصمانه ایلخانان با اردوی زرّین، راه تجارتِ خشکی چین به اروپا ناامن شد و راه تجارت دریایی چین، دریای سرخ، مدیترانه که به اروپا می‌رسید، جایگزین آن گردید و دولت ممالیک مصر به دلیل استقرار در مسیر راه اخیر اهمیتی مضاعف یافت؛ بدین سبب آراگون و قشتاله برای تأمین مایحتاج خود که در شرق دور تولید می‌شد، ناگزیر مناسبات تجاری خود با بیبرس را بهبود بخشیدند؛باری به سبب نیاز این دولت ها به بیبرس و بالعکس تحریم اقتصادی مصر از سوی پاپ، نتوانست تاثیر چندانی در روابط میان این دولت ها چندان بگذارد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  8 - بررسی عوامل موثر بر رضایت شغلی روزنامه‌نگاران بخش حوادث و اجتماعی شهر تهران
  آنی میرزاخانیان محمد جعفری
  انتخاب و پذیریش شغل روزنامه نگاری حرفه ای است که، تمام ابعاد زندگی انسان را تحت تاثیر قرار می‌دهد ورضایت شغلی یکی از عوامل مهم در موفقیت شغلی است. رضایت شغلی ناشی از عواملی مانند نیازها، علایق، انگیزه ها، نگرش و شخصیت افراد از یک سو و مختصات شغلی نظیر محیط کار،جو سازمان أکثر

  انتخاب و پذیریش شغل روزنامه نگاری حرفه ای است که، تمام ابعاد زندگی انسان را تحت تاثیر قرار می‌دهد ورضایت شغلی یکی از عوامل مهم در موفقیت شغلی است. رضایت شغلی ناشی از عواملی مانند نیازها، علایق، انگیزه ها، نگرش و شخصیت افراد از یک سو و مختصات شغلی نظیر محیط کار،جو سازمانی، فرهنگ سازمانی و نیز مدیریت از سوی دیگر می باشد. در صورتی که این عوامل مؤید یکدیگر باشند موجب حالتی می شود که فرد در خود احساس رضایت می کند. این تحقیق درصدد شناسایی عوامل موثر بر رضایت شغلی روزنامه نگاران بخش حوادث و اجتماعی شهر تهران می باشد. چارچوب نظری تحقیق مبتنی بر نظریه دو عاملی هرزبرگ و نظریه انتظارات بروفی می باشد. روش تحقیق پیمایشی وابزار پژوهش پرسشنامه می باشد که بر روی 260 نفر از روزنامه نگاران بخش حوادث و اجتماعی از طریق نمونه گیری تصادفی احتمالی انتخاب شده اند، صورت گرفته است. اطلاعات بدست آمده با استفاده از آماری استنباطی و آزمون های (رگرسیون خطی، ضریب پیرسون، ...) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. طبق آمار توصیفی؛ 25 درصد از پاسخگویان از شغل خویش به میزان کم، 55 درصد به میزان متوسط و 20 درصد به میزان زیادی رضایت دارند. به طور کلی از دیدگاه اکثر پاسخگویان، میزان احساس مسئولیت (3/67 درصد)، برخورداری از عوامل انگیزشی (6/49 درصد)، احساس موفقیت (5/73 درصد)، میزان رضایت ازحقوق و مزایای دریافتی (6/49 درصد) و نگرش مخاطبان (6/69 درصد) درشغل روزنامه نگاری در سطح متوسطی است ولی احساس امنیت شغلی شان (8/48 درصد) در سطح پایینی ارزیابی شده است. مطابق یافته های تبیینی؛ بین رضایت شغلی و متغیرهای؛ عوامل انگیزشی (36/0 =r) احساس موفقیت در کار(44/0 =r)، احساس مسئولیت (54/0 =r)، رضایت حقوق و دستمزد دریافتی (37/0 =r )، میزان سابقه کاری (21/0 =r )، نوع نگرش به کار(32/0 =r)، ماهیت شغلی (19/0 =r)، امنیت شغلی(42/0 =r)،رابطه معناداری رابطه وجود دارد.به عبارتی با افزایش عوامل انگیزشی،حقوق و مزایا،موفقیت،احساس مسئولیت،سابقه کار و نگرش مثبت، میزان رضایت شغلی پاسخگویان هم افزایش می یابد. براساس ضرایب بتا 38/0 B = متغیر احساس مسئولیت (38 درصد) از تغییرات و نوسانات گرایش به رضایت شغلی را تبیین می کند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  9 - تحلیلی بر ضرورت وجودی مقطع کارشناسی شهرسازی در ایران
  سید حسین بحرینی الهام فلاح منشادی
  با توجه به ماهیت بین‌رشته‌ای شهرسازی یکی از سوالات کلیدی در آموزش شهرسازی ضرورت وجود یا عدم وجود مقطع کارشناسی در شهرسازی است؟ دیدگاه‌های موافق و مخالف زیادی در این ارتباط وجود دارد. در حالیکه بعضی از مقطع کارشناسی-ارشد حمایت می‌کنند، عده‌ای با توجه ‌به عملکرد خوب فارغ‌ أکثر

  با توجه به ماهیت بین‌رشته‌ای شهرسازی یکی از سوالات کلیدی در آموزش شهرسازی ضرورت وجود یا عدم وجود مقطع کارشناسی در شهرسازی است؟ دیدگاه‌های موافق و مخالف زیادی در این ارتباط وجود دارد. در حالیکه بعضی از مقطع کارشناسی-ارشد حمایت می‌کنند، عده‌ای با توجه ‌به عملکرد خوب فارغ‌التحصیلان کارشناسی شهرسازی، ضرورت انتخاب رشته شهرسازی از 18-19 سالگی و مشکلات مالی دانشگاهها بر ضرورت وجودی مقطع کارشناسی تاکید دارند. در این مقاله این سوال را در ارتباط با شرایط ایران مورد بحث قرار گرفته و از روش تحقیق آمیخته (پرسشنامه و مصاحبه) برای پاسخ استفاده شده‌است. مجموعاً 187 پرسشنامه توسط سه گروه دانش‌آموختگان کارشناسی شهرسازی، اساتید رشته و کارفرمایان (مدیران شهرسازی) تکمیل شده‌است. همچنین 12 مصاحبه ساختاریافته با استادان و حرفه‌مندان مطرح در حوزه شهرسازی انجام شده‌است. نتایج حاصل از مقاله نشان می‌دهد که اکثریت پرسش‌شوندگان و مصاحبه‌شوندگان از وجود این دوره رضایت داشته و آن را برای کشور ضروری می‌دانند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  10 - چالش‌های حقوق حاکم بر استفاده از مین در جنگ‌های دریایی در پرتو فناوری‌ها و روش‌های جدید
  بهزاد سیفی حسین شریفی طراز کوهی کارن روحانی رضا نصیری لاریمی
  توسعه و گسترش روزافزون فناوری های جدید موجب تغییرات عمده ای در روش ها و شیوه های جنگ دریایی و عملکرد متخاصمین شده است. مین دریایی از ابزار و شیوه‌های خاص جنگ دریایی است که از تحولات حقوق بین‌الملل و پیشرفت فناوری های جدید تأثیر پذیرفته و طیف وسیعی از حقوق بنیادین و موضو أکثر

  توسعه و گسترش روزافزون فناوری های جدید موجب تغییرات عمده ای در روش ها و شیوه های جنگ دریایی و عملکرد متخاصمین شده است. مین دریایی از ابزار و شیوه‌های خاص جنگ دریایی است که از تحولات حقوق بین‌الملل و پیشرفت فناوری های جدید تأثیر پذیرفته و طیف وسیعی از حقوق بنیادین و موضوعات اخلاقی را مطرح کرده است که ضروری است، چالش های به کارگیری آنها از منظر حقوق جنگ مین دریایی مورد توجه قرار گرفته شود. کنوانسیون هشتم لاهه 1907 به کارگذاری مین‌های تماسی زیردریایی خودکار را قاعده مند نموده است، اما به نظر می رسد در خصوص اعمال کنوانسیون بر به کارگیری سایر مین های دریایی جدید اعم از کنترل شده و نفوذی و به کارگیری آنها در قلمروهای مختلف دریایی در زمان مخاصمه مسلحانه بین المللی ابهام و چالش هایی وجود دارد. در واقع پس از انعقاد کنوانسیون های لاهه تحولات فراوانی در عرصه فناوری و حقوق بین الملل به ویژه حقوق توسل به زور، حقوق بین الملل بشردوستانه و حقوق بین الملل دریاها رخ داده است که قلمرو و نحوه به‌کارگیری مین های دریایی را با تغییرات قابل ملاحظه ای مواجه نموده است. از این رو مقاله مذکور سعی دارد با ارزیابی انواع فناوری های مین دریایی و بررسی حقوق بین الملل حاکم بر جنگ دریایی و مین دریایی در پرتو حقوق توسل به زور و حقوق بشردوستانه، به تبیین چالش های ناشی از توسعه فناوری بر کنوانسیون هشتم لاهه، اصول حاکم بر جنگ مین دریایی و تأثیر حقوق بین الملل دریاها بر کاربرد مین دریایی بپردازد. روش تحقیقی حاضر روش تحلیلی تدوینی است و روش جمع آوری اطلاعات روش کتابخانه ای- اسنادی است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  11 - ضرورت تنظیم حقوق و قوانین در توسعه پایدار حمل و نقل بین المللی دریایی ایران
  صفا قائم مقامی محسن محبّی صابر نیاورانی
  استفاده از دریاها در حمل و نقل و ترانزیت کالا در طول تاریخ اجتناب ناپذیر بوده است. تجارت بین المللی ایران نیز از ضرورتهای توسعه کشور بوده و بلحاظ منافع متعدد، از طریق دریاها و آبراههای بین المللی صورت می گیرد و همین مسئله ضرورت تدوین قوانین و مقررات مرتبط و عضویت در کنو أکثر

  استفاده از دریاها در حمل و نقل و ترانزیت کالا در طول تاریخ اجتناب ناپذیر بوده است. تجارت بین المللی ایران نیز از ضرورتهای توسعه کشور بوده و بلحاظ منافع متعدد، از طریق دریاها و آبراههای بین المللی صورت می گیرد و همین مسئله ضرورت تدوین قوانین و مقررات مرتبط و عضویت در کنوانسیونهای بین المللی را مشخص می کند. امروزه یکی از دغدغه های قانونگذاران، مسئله توسعه پایدار است. توسعه پایدار حمل و نقل دریایی، بخشی از توسعه پایدار محیط زیستی، اقتصادی و اجتماعی است که به نحو روزافزونی مورد توجه قرار گرفته است. این پژوهش با روش تحلیلی توصیفی و با ابزار مطالعه کتابخانه ای بدنبال آن است که متناسب با اهمیت این نوع شیوه حمل، حقوق و قوانین توسعه پایدار، تدوین گردیده است؟ و تعریفی جامع برای راهگشایی قانونگذاران در این زمینه حقوقی ارائه شده است؟ نتایج بررسـی نشان می دهد توسعه پایدار در حمل و نقل دریایی چندان مورد توجه قانونگذار ایرانی نبوده و تعریف مناسبی برای توسعه پایدار در حمل و نقل دریایی بر مبنای اصول اساسی توسعه پایدار(عدالت بین نسلی و پایداری توسعه) که ساده و عملیاتی باشد، ارائه نشده است تا بتوان آن را در مقیاسهای مختلف سیستم حمل و نقل دریایی پیاده کرد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  12 - رژیم حقوقی حفاظت محیط زیست آبراه های بین المللی با تأکید بر تنگه هرمز
  سید عباس پور هاشمی اکرم نعمتی فلورا حیدری
  از آن جا که آبراه های بین المللی از منظر ژئوپلیتیک و حقوق بین الملل دارای اهمیت زیادی در روابط بین الملل است، بنابراین، حفاظت محیط زیست آن ازجایگاه ویژه ای برخوردار می باشد. استفاده و بهره برداری از منابع واقع در آبراه های بین المللی و حفاظت محیط زیست آن، از مسایل مهم أکثر

  از آن جا که آبراه های بین المللی از منظر ژئوپلیتیک و حقوق بین الملل دارای اهمیت زیادی در روابط بین الملل است، بنابراین، حفاظت محیط زیست آن ازجایگاه ویژه ای برخوردار می باشد. استفاده و بهره برداری از منابع واقع در آبراه های بین المللی و حفاظت محیط زیست آن، از مسایل مهم حقوق بین الملل معاصر می باشد. آبراه های بین المللی شامل دریاچه ها، رودخانه ها و تنگه های بین المللی است که میان دو یا چند کشور واقع شده اند. تنگه های بین المللی یکی از مهم ترین مصادیق آبراه های بین المللی است که به طور اساسی برای کشتیرانی تجاری یا نظامی کشور ها علاوه بر کشور های ساحلی نیز مورد استفاده قرار می گیرند. بنابر این، وضعیت حقوقی تنگه هرمز که از تنگه های بین المللی محسوب می شود، متأثر از حقوق آبراه های بین المللی است. از اینرو در مقاله حاضر سعی شده است که حفاظت محیط زیست آبراه های بین المللی با تأکید بر تنگه هرمز، مورد بررسی مطالعاتی و کتابخانه ای قرار گیرد و با توجه به اهمیت استراتژیک تنگه هرمز در ایران و نقش ژئوپلتیک آن، در بخش اول به رژیم حقوقی آن، من جمله امکان مسدود نمودن تنگه هرمز توسط ایران و در بخش دوم حفاظت محیط زیست تنگه هرمز از منظر حقوق الزام آور و غیر الزام آور بررسی شده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  13 - نگرشی بر دزدی دریایی و تروریسم دریایی در معاهدات بین‌المللی
  جعفر کوشا فرهاد شایگان
  برخی دیگر از انواع جدیدتر جرایم بین المللی دریایی در دوران اخیر نیز مورد توجه جامعه جهانی قرار گرفته اند. در میان انواع مختلف جرایم مذکور با توجه به درجه اهمیت آن ها و این که روند مقابله جهانی با آن ها به انعقاد معاهدات بین المللی منجر شده باشد، در تحقیق پیش رو دو مور أکثر

  برخی دیگر از انواع جدیدتر جرایم بین المللی دریایی در دوران اخیر نیز مورد توجه جامعه جهانی قرار گرفته اند. در میان انواع مختلف جرایم مذکور با توجه به درجه اهمیت آن ها و این که روند مقابله جهانی با آن ها به انعقاد معاهدات بین المللی منجر شده باشد، در تحقیق پیش رو دو مورد از جرایم مهم، یعنی دزدی دریایی و سرقت مسلحانه علیه کشتی ها به همراه تروریسم دریایی مورد توجه قرار بر خلاف دزدی دریایی و تجارت برده که به عنوان اولین مصادیق جنایات بین المللی محسوب گردیده و اِعمال صلاحیت جهانی در ارتباط با تعقیب و مجازات مرتکبین آن ها از گذشته تا کنون فراهم بوده است؛ گرفته است.گسترش معاهدات در جهت مقابله با جرایم فوق به ویژه در مناطق ورای اعمال صلاحیت دولت ها، محور عمده مباحث مطروحه در این تحقیق می باشد. در این راستا، کنوانسیون های چهارگانه ژنو (1958) و حقوق دریاها (1982)، کنوانسیون 1988 رم و پروتکل ضمیمه مربوط به امنیت دریانوردی، به همراه سایر اسناد بین المللی، منطقه ای و دوجانبه مربوطه که همگی به مبارزه با جرایم بین المللی دریایی اختصاص دارند، در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  14 - دریای مازندران در عرصه سیاست جهانی رژیم حقوقی، منافع ملی، امنیت عمومی
  میرطیب موسوی
  در ابتدا باید درباره نام این دریا بحث نمود که چرا ایرانی ها آن را ریای مازندران و گاهی خزر م ینامند؟ در نقشه کشورهای عرب بحر قزوین Caspian sea اطلاق میک‌نند. آیا برابر قواعد و ضوابط حقوق بی نالملل خزر دریا یا دریاچه است؟ سابقه بهر هبرداری آن قبل و بعد از انقلاب 1917 شور أکثر

  در ابتدا باید درباره نام این دریا بحث نمود که چرا ایرانی ها آن را ریای مازندران و گاهی خزر م ینامند؟ در نقشه کشورهای عرب بحر قزوین Caspian sea اطلاق میک‌نند. آیا برابر قواعد و ضوابط حقوق بی نالملل خزر دریا یا دریاچه است؟ سابقه بهر هبرداری آن قبل و بعد از انقلاب 1917 شوروی چگونهبوده و چرا بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی موقعیت ژئوپلیتیک منطقه مورد توجه سیاست جهانی قرار گرفتهاست؟ اهمیت منابع طبیعی غذایی دریا، وضعیت حمل و نقل، بنادر و تأثیر آنها بر جوامع و ساکنین اطراف دریاچیست؟ و مه متر آنکه میزان نفت و گاز ساحلی، زیر بستر دریا و موقعیت منابع و چگونگی تقسیم منابع سوختفسیلی بین کشورهای محاط از مسایل مهم جهانی بوده و تقسیم منابع فسیلی یا رژیم حقوقی و را ههای انتقالمنابع ب هبنادر و بازارهای مصرف بی نالمللی کیی از مؤلف ههای مهم استراتژیک کشورهای حاشیه دریا، دول تهایمؤثر منطق های و قدر تهای جهانی است. مواضع دول تهای ایران، روسیه، آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان درمورد تقسیم منابع کف دریا و رژیم حقوقی و همی نطور نقش فدراسیون روسیه، تر یکه و سیاست اتحادیه اروپا وایالا تمتحده امر کیا در انتخاب مسیر، لول هگذاری و انتقال نفت و گاز از مسایل بح ثبرانگیز دو دهه اخیر بوده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  15 - ارزیابی و مقایسه تطبیقی کارکردهای انواع بارنامه‌های بین‌المللی دریایی
  سعید حسنی کارن روحانی ایرج رضایی نژاد
  هدف از تحقیق حاضر، مقایسه تطبیقی میان کارکردهای بارنامه کاغذی و الکترونیکی و ارزیابی مقایسه‌ای آن‌ها است. تحقیق از نوع کاربردی و به روش تصمیم‌گیری چندمعیاره انجام شده است. در گام نخست، اقدام به جستجو و گردآوری منابع گردید. سپس، دسته‌بندی و کدگذاری داده‌ها صورت گرفت. در أکثر

  هدف از تحقیق حاضر، مقایسه تطبیقی میان کارکردهای بارنامه کاغذی و الکترونیکی و ارزیابی مقایسه‌ای آن‌ها است. تحقیق از نوع کاربردی و به روش تصمیم‌گیری چندمعیاره انجام شده است. در گام نخست، اقدام به جستجو و گردآوری منابع گردید. سپس، دسته‌بندی و کدگذاری داده‌ها صورت گرفت. در ادامه،‌ مقایسه و ارزیابی و تجزیه و تحلیل و جمع‌بندی داده‌ها انجام شد. به منظور مقایسه گزینه‌ها از روش تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شد. همچنین؛ برای وزن‌دهی و مقایسه زوجی متغیرها نیز ار روش دلفی (آرای خبرگان) بهره‌گیری شد. برای تحلیل نهایی، از نرم‌افزار Expert Choice, Version 2004 استفاده شد. نتایج نشان داد که شاخص‌های مؤثر بر ارزیابی بارنامه‌های کاغذی و الکترونیکی،‌ در 9 زمینه گوناگون طبقه‌بندی می‌شوند. این شاخص‌ها عبارتند از: انتقال حقوق قراردادی، انتقال تصرف، انتقال مالکیت، رسید حمل کالا، قرارداد حمل، اعتبار امضا، سرعت عمل در ارسال، ثبت اطلاعات و هزینه. از سوی دیگر،‌ مقایسه زوجی شاخص‌ها نشان داد که شاخص انتقال مالکیت بالاترین وزن (0/64) و پس از آن، شاخص انتقال حقوق قراردادی با وزن (0/58) قرار دارد. کمترین وزن نیز متعلق به شاخص ثبت اطلاعات متنوع با (0/15) بوده است. در زمینه مقایسه زوجی شاخص‌های وزن‌دار هر دو نوع بارنامه، نتایج نشان داد که هیچکدام برتری مطلق نسبت به دیگری نداشته‌اند. بارنامه کاغذی در زمینه انتقال حقوق قراردادی، انتقال مالکیت، انتقال تصرف، رسید حمل کالا و قرارداد حمل امتیاز بیشتری نسبت به بارنامه الکترونیکی اخذ کرد. بارنامه الکترونیکی، نسبت به بارنامه کاغذی در زمینه شاخص‌های اعتبار امضا، سرعت عمل، ثبت اطلاعات و هزینه دارای برتری و اولویت بود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  16 - بررسی فقهی و حقوقی خسارت همگانی
  یعقوب مطلبی گلعذانی
  10.30495/jijl.2022.67691.1547
  در مواردی که در یک مجموعه با ذی‌نفعان متعدد، خسارتی سنگین در وقوع شرف بوده و با ایجاد خسارتی کمتر بتوان مانع از بروز خسارت سنگین شد، جبران این خسارت کمتر برعهده همه ذی‌نفعان بوده که به آن خسارت مشترک گویند. در این پژوهش ماهیت فقهی و حقوقی این نوع دعاوی بررسی شده است. ای أکثر

  در مواردی که در یک مجموعه با ذی‌نفعان متعدد، خسارتی سنگین در وقوع شرف بوده و با ایجاد خسارتی کمتر بتوان مانع از بروز خسارت سنگین شد، جبران این خسارت کمتر برعهده همه ذی‌نفعان بوده که به آن خسارت مشترک گویند. در این پژوهش ماهیت فقهی و حقوقی این نوع دعاوی بررسی شده است. این پژوهش باهدف بررسی ماهیت فقهی و حقوقی دعاوی پیشگیرانه انجام شده است. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیل با ابزار گردآوری مطالب فیش‌برداری انجام شده است. در کشور ما این نوع خسارت تنها در قانون دریایی ذکر شده و در دیگر امور مشابه به صراحت ذکر نشده است. این در حالی است که در کشورهای غربی به خصوص نظام حقوقی فرانسه، اصل خسارت مشترک به رسمیت شناخته شده است. اصول فقهی بر مبنای قاعده لاضرر و دفع افسد، این قاعده را پذیرفته و تمامی ذی-نفعان حسب میزان منافع خود در جبران خسارت سهیم هستند. در سکوت کنونی قانون، نیاز است که به موجب اصل 167 قانون اساسی این نوع خسارت را در تمامی امورات مدنی به رسمیت شناخت. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  17 - مطالعه پراکنش زمانی و مکانی ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio) در سواحل ایرانی دریای خزر
  حسن فضلی داود کر محمود توکلی غلامرضا دریانبرد حسن تقوی
  هدف اصلی این مطالعه بررسی پراکنش مکانی و زمانی ماهی کپور در سواحل ایران در اعماق 2 الی 100 متر طی سال های 1387 الی 1390 می باشد. نمونه برداری از ماهیان به صورت فصلی از 57 ایستگاه با استفاده از تور ترال کف انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که بیشترین میزان صید و میانگین (&plu أکثر

  هدف اصلی این مطالعه بررسی پراکنش مکانی و زمانی ماهی کپور در سواحل ایران در اعماق 2 الی 100 متر طی سال های 1387 الی 1390 می باشد. نمونه برداری از ماهیان به صورت فصلی از 57 ایستگاه با استفاده از تور ترال کف انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که بیشترین میزان صید و میانگین (±خطای استاندارد) صید در واحد تلاش در گشت بهار سال 1390 در اعماق 2 الی 10 متر به ترتیب برابر 0/39 کیلوگرم و 35/0±98/0 کیلوگرم در نیم ساعت ترال کشی بود. توده اصلی جمعیت کپور معمولی در اعماق کمتر از 20 متر به ویژه در منطقه شرقی (از امیر آباد تا حسنقلی) تمرکز داشت که میانگین صید در واحد تلاش آن در فصل های بهار، تابستان، پاییز و زمستان به ترتیب برابر 62/0±69/0، 41/0±08/1، 10/0±16/0 و 14/0±46/0 کیلوگرم در نیم ساعت ترال کشی محاسبه شد. تراکم بالای ماهی کپور معمولی در منطقه شرقی می تواند ناشی از ساختار بوم شناختی منطقه و بازسازی ذخایر این گونه باشد که هر ساله توسط سازمان شیلات ایران در این منطقه صورت می گیرد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  18 - مطالعه و نقش سرمایه اجتماعی در احیای دریاچه ارومیه ( با تأکید بر مدیریت بهره برداری و نگهداری از شبکه های آبیاری و زهکشی در دشت بناب)
  محمدصادق علیائی فرهاد پاکنیا سمیه عزیزی
  10.30495/jisds.2007.21255
  سرمایه اجتماعی به عنوان متغیری تبیین کننده در مسائل و موضوعات مختلف اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مورد توجه محققان می باشد. از طرفی بحث بحران دریاچه ارومیه طی دهه اخیر به یک چالش زیست محیطی و اجرایی بدل شده است. در این مطالعه نظر به اهمیت موضوع سرمایه اجتماعی در مطالعات انسا أکثر

  سرمایه اجتماعی به عنوان متغیری تبیین کننده در مسائل و موضوعات مختلف اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مورد توجه محققان می باشد. از طرفی بحث بحران دریاچه ارومیه طی دهه اخیر به یک چالش زیست محیطی و اجرایی بدل شده است. در این مطالعه نظر به اهمیت موضوع سرمایه اجتماعی در مطالعات انسانی و اجتماعی به بررسی ارتباط آن با تمایل کشاورزان به احیای دریاچه ارومیه پرداخته شده است. به منظور بررسی مولفه های مختلف سرمایه اجتماعی بر گرایش کشاورزان جهت کمک به احیای دریاچه ارومیه، پرسشنامه ای مرتبط با مولفه های اعتماد، انسجام، مشارکت و گرایش طراحی گردید و به صورت میدانی توسط کشاورزان تکمیل شد. اطلاعات بدست آمده بوسیله نرم افزار آماری spss مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشانگر آن است که میزان مشارکت اجتماعی مهمتر از دو مولفه دیگر بوده، هرچند تاثیر مولفه اعتماد و انسجام نیز قابل توجه و معنی دار است. نتایج نشان می دهد با افزایش یک واحد به درصد سرمایه احتماعی به اندازه 34/0 درصد بر میزان تمایل افراد به مشارکت در حل بحران دریاچه ارومیه افزوده می شود. نتایج تحلیل عاملی مولفه مشارکت اجتماعی از نظر آماری نشانگر یک مدل خوب می- باشد (88/0CFI=). عدم توجه به مشارکت اجتماعی در حل بحران دریاچه ارومیه به عنوان بحرانی اجتماعی، انسانی، زیست محیطی، اقتصادی، سیاسی و اقلیمی تبعات جبران ناپذیری را در تمامی عرصه‌های حیات انسانی و زیست محیطی در پی خواهد داشت. همچنین ضروری است به معقوله اعتماد و انسجام افراد و روش های افزایش این ابعاد سرمایه اجتماعی مورد ارزیابی قرار گیرد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  19 - مطالعه و نقش سرمایه اجتماعی در احیای دریاچه ارومیه ( با تأکید بر مدیریت بهره برداری و نگهداری از شبکه های آبیاری و زهکشی در دشت بناب)
  محمد صادق علیائی فرهاد پاکنیا سمیه عزیزی
  سرمایه اجتماعی به عنوان متغیری تبیین کننده در مسائل و موضوعات مختلف اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مورد توجه محققان می باشد. از طرفی بحث بحران دریاچه ارومیه طی دهه اخیر به یک چالش زیست محیطی و اجرایی بدل شده است. در این مطالعه نظر به اهمیت موضوع سرمایه اجتماعی در مطالعات انسا أکثر

  سرمایه اجتماعی به عنوان متغیری تبیین کننده در مسائل و موضوعات مختلف اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مورد توجه محققان می باشد. از طرفی بحث بحران دریاچه ارومیه طی دهه اخیر به یک چالش زیست محیطی و اجرایی بدل شده است. در این مطالعه نظر به اهمیت موضوع سرمایه اجتماعی در مطالعات انسانی و اجتماعی به بررسی ارتباط آن با تمایل کشاورزان به احیای دریاچه ارومیه پرداخته شده است. به منظور بررسی مولفه های مختلف سرمایه اجتماعی بر گرایش کشاورزان جهت کمک به احیای دریاچه ارومیه، پرسشنامه ای مرتبط با مولفه های اعتماد، انسجام، مشارکت و گرایش طراحی گردید و به صورت میدانی توسط کشاورزان تکمیل شد. اطلاعات بدست آمده بوسیله نرم افزار آماری SPSS مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشانگر آن است که میزان مشارکت اجتماعی مهمتر از دو مولفه دیگر بوده، هرچند تاثیر مولفه اعتماد و انسجام نیز قابل توجه و معنی دار است. نتایج نشان می دهد با افزایش یک واحد به درصد سرمایه احتماعی به اندازه 34/0 درصد بر میزان تمایل افراد به مشارکت در حل بحران دریاچه ارومیه افزوده می شود. نتایج تحلیل عاملی مولفه مشارکت اجتماعی از نظر آماری نشانگر یک مدل خوب می- باشد (88/0CFI=). عدم توجه به مشارکت اجتماعی در حل بحران دریاچه ارومیه به عنوان بحرانی اجتماعی، انسانی، زیست محیطی، اقتصادی، سیاسی و اقلیمی تبعات جبران ناپذیری را در تمامی عرصه های حیات انسانی و زیست محیطی در پی خواهد داشت. همچنین ضروری است به معقوله اعتماد و انسجام افراد و روش های افزایش این ابعاد سرمایه اجتماعی مورد ارزیابی قرار گیرد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  20 - نقش و اثرات انجمن های زادگاهی بر توسعه روستایی (مطالعه موردی روستای دریان)
  مصطفی ازکیا سید احمد فیروزآبادی ولی الله رستمعلی زاده
  تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  21 - نقش سرمایه اجتماعی در شکل گیری نهادهای پایدار مهاجرین (انجمنهای زادگاهی)به عنوان نهادهایی نو برای توسعه روستایی
  ولی اله رستمعلی زاده سید احمد فیروزآبادی
  تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  22 - ارتباط بین الگوهای بزرگ مقیاس تراز دریا با پدیده برف در شمال غرب ایران
  اسماعیل حقیقی سعید جهانبخش اصل مجید رضایی بنفشه ایمان روستا
  در این پژوهش با به‌کار‌گیری رویکرد محیطی به گردشی مهم‌ترین سامانه‌های همدیدی موثر بر بارش برف در شمال غرب ایران مورد بررسی قرار گرفته است. به‌این‌منظور ابتدا داده‌های روزانه 26 ایستگاه برف‌سنجی در ناحیه شمال غرب از تاریخ دی 1329 تا تاریخ آذر 1383 از سازمان هواشناسی کشور أکثر

  در این پژوهش با به‌کار‌گیری رویکرد محیطی به گردشی مهم‌ترین سامانه‌های همدیدی موثر بر بارش برف در شمال غرب ایران مورد بررسی قرار گرفته است. به‌این‌منظور ابتدا داده‌های روزانه 26 ایستگاه برف‌سنجی در ناحیه شمال غرب از تاریخ دی 1329 تا تاریخ آذر 1383 از سازمان هواشناسی کشور اخذ گردید. همچنین داده‌های میانگین روزانه فشار تراز دریا از تاریخ 1951 تا تاریخ 2004 برداشت گردید و با تحلیل خوشه‌ای بر روی داده‌های فشار الگوهای جوی طبقه‌بندی گردیدند. در نهایت برای شناسایی مهم‌ترین سامانه‌ها، روزی که بیشترین همبستگی را با سایر روزها در یک خوشه داشت به عنوان روز نماینده الگوی گردشی آن خوشه انتخاب و مبنای واکاوی این پژوهش واقع گردید. نتایج نشان داد که بارش برف در این ناحیه تحت 2 شرط عمده رخ می دهد؛ 1- نفوذ زبانه‌های پرفشار سیبری به این ناحیه 2- ورود پرفشار دریای سیاه به این ناحیه. همچنین در الگوی دوم زمانی که پرفشار دریای سیاه، کم فشار ایسلند، پرفشار آزور و کم فشار سودان در اوج فعالیت خود باشند شاهد ریزش‌های برف سنگینی در این ناحیه می‌باشیم به‌طوری‌که در این الگو همزمان با تقویت سامانه-های مذکور میزان بارش برف و پراکنش آن در سطح ایستگاه‌های مورد مطالعه افزایش چشمگیری پیدا نموده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  23 - بررسی اثر الگوهای سینوپتیک در تغییرات زمانی سیلاب های جنوب دریای خزر مطالعه موردی: رودخانه های شفارود و تالار
  بهلول علیجانی قاسم عزیزی پرویز رضایی
  به منظور بررسی اثر الگوهای سینوپتیک در تغییرات زمانی سیلاب های جنوب دریای خزر دبی دو رودخانه تالار در شرق و شفارود در غرب سواحل جنوبی خزر طی دوره آماری 1998-1961 مطالعه شده است . در این پژوهش سعی بر این بوده است تا علاوه بر معرفی الگوهای سینوپتیکی منجر به سیل، آرایش این أکثر

  به منظور بررسی اثر الگوهای سینوپتیک در تغییرات زمانی سیلاب های جنوب دریای خزر دبی دو رودخانه تالار در شرق و شفارود در غرب سواحل جنوبی خزر طی دوره آماری 1998-1961 مطالعه شده است . در این پژوهش سعی بر این بوده است تا علاوه بر معرفی الگوهای سینوپتیکی منجر به سیل، آرایش این الگوها و گستره تحت نفوذ هرسیستم و تغییرات این سیستم ها از نظر زمانی بررسی گردد . در این دوره 558 سیل در دو حوضه رخ داده است، 59درصد از این سیل ها مربوط به حوضه تالار و 41 درصد آن نیز مربوط به حوضه شفارود است . نتایج حاصل از بررسیاطلاعات دبی و بارش ایستگاه های دو حوضه و نقشه های سینوپتیک نشان می دهد که 11 درصد سیلاب ها همزمان و درصد مستقل از یکدیگر بوده اند. حدود 70/6 درصد سیلاب های حوضه تالار و 63/2 درصد سیلاب های شفارود در نتیجه آرایش سیستم های سینوپتیکی سطوح بالا و قرارگیری حوضه ها در جلوی ناوه بادهای غربی ایجاد شده اند.بقیه سیلاب ها نیز نتیجه حضور سیستم های چرخندی و واچرخندی در سطح زمین به وجود آمده اند. همچنین 65درصد سیلاب های حوضه تالار و 53 درصد از سیلاب های حوضه شفارود از منشأ مستقیم بارش و بقیه در اثر ذوببرف یا ترکیبی از بارش و ذوب برف رخ داده است . تمام سیلاب های همزمان در فاصله ماه های اسفند و فروردین ومنشأ رطوبت آن از مدیترانه است . منابع رطوبتی سایر سیلاب ها نیز علاوه بر دریای مدیترانه، دریای خزر، دریایسیاه و یا ترکیب منابع فوق است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  24 - تحلیل خشکسالی های دوره سرد سواحل جنوبی دریای خزر
  بهلول علیجانی زین العابدین جعفرپور غلامرضا جانبازقبادی
  به منظور تحلیل آماری و سینوپتیکی خشکسالی های دوره سرد سواحل جنوبی دریای خزر داده های بارش ماهانه 7 ایستگاه هواشناسی در طی دوره آماری 1999-1961 مورد بررسی قرار گرفت. جهت تعیین دوره های خشک فراگیر و شناسایی شدت، تداوم و وسعت آن ها از دو شاخص دهک و نمره استاندارد (z) استفا أکثر

  به منظور تحلیل آماری و سینوپتیکی خشکسالی های دوره سرد سواحل جنوبی دریای خزر داده های بارش ماهانه 7 ایستگاه هواشناسی در طی دوره آماری 1999-1961 مورد بررسی قرار گرفت. جهت تعیین دوره های خشک فراگیر و شناسایی شدت، تداوم و وسعت آن ها از دو شاخص دهک و نمره استاندارد (z) استفاده شد . با استفاده از نرم افزار Arcview وسعت فراگیری خشکسالی ها ترسیم شد . به منظور تعیین الگوهای فشار موثر در ایجاد خشکسالی های شدید و فراگیر از نقشه های هوای سطح زمین و سطح 500 هکتو پاسکال و نقشه آنومالی فشارسطح زمین استفاده شد. نتایج بررسی نشان داد که در منطقه خزری خشکسالی های شدید و فراگیردر دوره سرد نیزبه وقوع می پیوندد. سه الگوی فشار سبب وقوع خشکسالی های منطقه می شوند.الگوی مداری که بر اثر وزش مداری بادهای غربی ایجاد می شود. در الگوی پرفشار، دریای خزر زیر نفوذ پرفشار قرار دارد و در الگوی کم فشار هم، جریان های جنوبی بر روی دریا حاکم هستند . الگو های فشار دوره هایخشکسالی نشان می دهند که علت اصلی خشکسالی های سواحل خزر عدم وزش جر یان های سرد شمالی بر رویدریای خزر است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  25 - نقش الگوهای فشار در بارش های سواحل جنوبی دریای خزر
  بهلول علیجانی حسین محمدی آتوسا بیگدلی
  مطالعۀ بارندگی به عنوان یک عنصر بسیار مهم آب و هوایی و رکن اصلی در مطالعات بیلان آب اساس برنامه ریزی های منابع طبیعی هر کشوری را تشکیل می دهد. بدین جهت در این تحقیق به منظور شناسایی نقش الگوهای فشار در بارش های سواحل جنوبی دریای خزر بارش روزانه ایستگاه های سینوپتیک و کل أکثر

  مطالعۀ بارندگی به عنوان یک عنصر بسیار مهم آب و هوایی و رکن اصلی در مطالعات بیلان آب اساس برنامه ریزی های منابع طبیعی هر کشوری را تشکیل می دهد. بدین جهت در این تحقیق به منظور شناسایی نقش الگوهای فشار در بارش های سواحل جنوبی دریای خزر بارش روزانه ایستگاه های سینوپتیک و کلیماتولوژی سواحل جنوبی دریای خزر در دورۀ آماری 2003-1986 به صورت کنترل کیفیت شده از سازمان هواشناسی کشور تهیه شد. کل منطقه بر اساس بارش روزانه و به روش خوشه بندی ، پهنه بندی شده به سه ناحیه مجزا تقسیم شد. در هر ناحیه توالی های بارش 2 روزه و بیشتر برای دورۀ آماری مورد مطالعه استخراج شد. برای هر توالی یک نمونه معرف انتخاب گردید و سپس برای هر توالی نمونه در هر ناحیه نقشه های سطح زمین و سطح 500 هکتوپاسکال استخراج گردیده و بررسی گردید. بدین ترتیب الگوهای فشار برای توالی های بارش 2 روزه و بیشتر در هر ناحیه مشخص گردید. نتایج تحقیق نشان می دهد که: بیشتر بارش ها در توالی های دو و سه روزه رخ می دهند که نشان دهنده دینامیک بودن عامل آنها است. سیستم های سینوپتیک ایجاد کننده این بارشها پرفشار های دینامیک غربی هستند که غالبا در ماه اکتبر وارد منطقه می شوند. این سیستم ها با هدایت هوای سرد از روی آب گرم دریای خزر سبب ناپایداری شده و در سواحل ایران بارش ایجاد می کنند. علیرغم باور عمومی نقش پرفشار سیبری در ایجاد بارش های منطقه کم رنگ بود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  26 - اثرات متقابل قدرت، سیاست و جغرافیا در تنگه های مهم جهان
  نسرین خانیها زهرا پیشگاهی فرد
  در دورة زمانی پس از جنگ سرد، شاهد پیشرفت های عمده ای در تجارت دریایی بوده ایم. افزایش توسعة تجارت دریایی باعث شد تا منافع کشورها شدیداً وابسته به آزادی کشتی رانی شود، بنابراین پیامدهای دریایی، بعنوان زیر مجموعه ای از امنیت ملی لحاظ شدند. زیرا دسترسی به سرمایه و بازار، ک أکثر

  در دورة زمانی پس از جنگ سرد، شاهد پیشرفت های عمده ای در تجارت دریایی بوده ایم. افزایش توسعة تجارت دریایی باعث شد تا منافع کشورها شدیداً وابسته به آزادی کشتی رانی شود، بنابراین پیامدهای دریایی، بعنوان زیر مجموعه ای از امنیت ملی لحاظ شدند. زیرا دسترسی به سرمایه و بازار، که از عوامل نظم نوین به شمار می آیند، در گروی دسترسی به مسیرهای ارتباط دریایی مهم می باشند. بنابراین نگرانی عمدة امنیتی، بویژه در رابطه با رقیبان، محاسبات دقیق استراتژیک را برای مقابله با جنگ تجاری ضروری ساخته است. این مسئله باعث می شود محاسبات جنگ سرد کاملاً بی اعتبار شوند و مسائل جدیدی پیش روی کشورها قرار گیرد. با اهمیت یافتن روز افزون تجارت دریایی، تنگه های بین المللی نیز در جغرافیای سیاسی نوین دریاها از جایگاه ویژه ای برخوردار شده اند؛ هر چند در گذشته نیز تنگه های مهم از اهمیت محوری برخوردار بودند، ولی اهمیت کنونی آنها بیشتر جنبة اقتصادی یافته است. این مسئله باعث می شود که امروزه پس از جنگ سرد از اهمیت برخی تنگه ها کاسته و برخی دیگر که در مسیر تجارت جهانی واقع شده اند اهمیت ویژه ای بیابند. با این اوصاف این پژوهش ضمن بررسی تغییرات ایجاد شده در مفهوم و مصداق تنگه های استراتژیک در دو دورة ژئوپلیتیکی، درپی تحلیل اثرات قدرت و سیاست در آنها می باشد. نتایج حاصلة بیان گر این مسئله است که صحنة اقیانوس هند و تنگه های مهم آن به دلیل داشتن نقش کلیدی در تجارت دریایی، از اهمیت بالایی برخوردارند و این امر باعث می شود تا این تنگه ها محل رقابت قدرت های رقیب باشند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  27 - اثرات زیست محیطی جاده شهید کلانتری بر دریاچه ارومیه
  نادر حبیب زاده منصور بدری فر
  وجود دریاچه ارومیه در حد فاصل استان های آذربایجان شرقی و غربی به عنوان یکی از نادرترین زیستگاه هایدنیا، منظره های زیبا و بدیع ایجاد نموده است . در صورت ایجاد یک راه مناسب و فراهم نمودن شرایط لازم از طریقاحداث جاده روی دریاچه، این دریاچه و منطقه اطراف آن رامی توان به یکی أکثر

  وجود دریاچه ارومیه در حد فاصل استان های آذربایجان شرقی و غربی به عنوان یکی از نادرترین زیستگاه هایدنیا، منظره های زیبا و بدیع ایجاد نموده است . در صورت ایجاد یک راه مناسب و فراهم نمودن شرایط لازم از طریقاحداث جاده روی دریاچه، این دریاچه و منطقه اطراف آن رامی توان به یکی از قطب های گردشگری ملی و بین المللی تبدیل نمود. در عین حال، ایجاد جاده روی دریاچه ارومیهمی تواند به آسان کردن تردد میان مراکز دو استان مهم نقش بسیار تاثیرگذار در پیشرفت این مناطق ایفا نماید . ازطرف دیگراحداث این جاده برروی دریاچه، طبعاً با این منافع ملی و بین المللی، اثرات منفی بسیاری بر دریاچه ای باویژگی های بوم شناختی حساس و بسیار شکننده و نیز بر مسائل اقتصادی و اجتماعی منطقه خواهد گذاشت .بنابراین، مطالعه عمیق تر اثرات زیست محیطی احداث این جاده روی این اکوسیستم ویژه و منحصر به فرد کهحساسیت های ملی و بین المللی نیز دارد، ضرورتی اجتناب ناپذیر می باشد. در این پژوهش سعی گردیده است اثراتزیست محیطی مهم احداث جاده شهید کلانتری بر حوزه دریاچه و در مقابل اثرات خود حوزه دریاچه ارومیه بر احداثجاده شهید کلانتری مورد تحلیل قرار بگیرد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  28 - تحلیل ژئوپلیتیکی حاکمیت دریایی ج.ا.ایران در خلیج فارس و تنگه هرمز
  فریبرز احمدی دهکاء
  مرزهای دریایی از مباحث مهم در جغرافیای سیاسی می باشد. هر کشور ساحلی به علت ارتباط مرز دریایی با کشورهای مجاور، جهت اعمال حاکمیت بر قلمرو دریایی و تحدید حدود خود با دیگران تلاش می کند. ایران اولین بار در سال 1313 با تصویب قانون مرزهای دریایی نسبت به اعمال حاکمیت بر قلمرو أکثر

  مرزهای دریایی از مباحث مهم در جغرافیای سیاسی می باشد. هر کشور ساحلی به علت ارتباط مرز دریایی با کشورهای مجاور، جهت اعمال حاکمیت بر قلمرو دریایی و تحدید حدود خود با دیگران تلاش می کند. ایران اولین بار در سال 1313 با تصویب قانون مرزهای دریایی نسبت به اعمال حاکمیت بر قلمروهای دریایی خود در خلیج فارس اقدام کرد. با وجود کرانه ساحلی زیاد ایران در خلیج فارس، ابعاد حاکمیتی مرزهای دریایی ایران با کشورهای عراق، کویت، امارات متحده عربی تحدید حدود نگردیده است که خود موجب چالش های سیاسی فراروی امنیت ملی ایران با همسایه های عربی خود بوده است. این مقاله به دنبال بررسی ابعاد حاکمیتی و تعیین آن در خلیج فارس و تنگه هرمز است. لذا روش این پژوهش کتابخانه ای و نوع پژوهش نیز از نوع کاربردی بوده است. برای بررسی بایستی کنوانسیون های حقوقی بین الملل را مورد تحلیل محتوا قرار داده و سپس به تحلیل محتوای قوانین داخلی در باب حاکمیت ایران در خلیج فارس پرداخت. سپس به تحلیل و شناخت چالش های حاکمیتی فراروی ج.ا. ایران پرداخته می شود. این مقاله مستخرج از طرح پژوهشی بررسی ابعاد حاکمیتی جمهوری اسلامی ایران در خلیج فارس و تنگه هرمز با حمایت مالی دانشگاه پیام نور می باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  29 - ژئومرفولوژی کویر درانجیر
  محمدرضا نوجوان سید حسن صدوق
  هریک از چشم اندازهای ژئومورفیک می تواند نقش خاصی را در توسعه مناطق ایفاء کنند .در استان یزد اجرای هرگونه طرح آمایش سرزمین بدون در نظر گرفتن چشم انداز های کویری نمی‌تواند حلقه توسعه و عمران آنرا تکمیل نماید. زیرا چشم اندازهای کویری یکی از واحدهای عمده مورفوژنتیک در این ا أکثر

  هریک از چشم اندازهای ژئومورفیک می تواند نقش خاصی را در توسعه مناطق ایفاء کنند .در استان یزد اجرای هرگونه طرح آمایش سرزمین بدون در نظر گرفتن چشم انداز های کویری نمی‌تواند حلقه توسعه و عمران آنرا تکمیل نماید. زیرا چشم اندازهای کویری یکی از واحدهای عمده مورفوژنتیک در این استان است (کویر سیاهکوه، کویر ابرکوه، کویر در انجیر، کویر هرات و مروست، کویر ساغند و..) و چاره جوئی برای آمایش آنها می تواند نقش خاصی را در توسعه منطقه‌ای ایفا نماید .بطوریکه میتوان مطالعه و شناسایی این چشم اندازها را از جمله محورهای اصلی طرح آمایش سرزمین این استان قلمداد نمود. در این میان، کویر درانجیر یا بافق سومین کویر از نظر وسعت بشمار می آید که به صورت یک چاله شمال غربی جنوب شرقی از خرانق تا بافق بصورت چاله‌ای در شرق شهرستان یزد قرار دارد. دراین مقاله که با روش تحلیلی و متکی به مجموعه از داده های رقومی در چهارچوب سیستم های اطلاعات جغرافیائی نسبت به شناخت و پتانسیل سنجی ان اقدام شده است میتوان نسبت به شناخت ویژگی های ژئومرفولوژیک این محیط در چهارچوب پنج سطح هندسی مبادرت نمود و بر این نکته تاکید ورزید که شناخت ژئومرفولوژی دیرینه ودینامیسم کنونی حاکم بر منطقه میتواند جایگاه انرا در چهارچوب سند راهبردی توسعه منطقه مشخص نماید . با توجه به نتایج بدست امده در این پژوهش می توان گفت با توجه به فرایند نمکزائی در این چاله کویر درانجیر یک پلایای فعال است و آثار داغ آبه‌ها در اطراف آن نشان می دهد که دوران مرطوبتری را درگذشته تجربه کرده است. در حاشیه جنوب غربی آن آثار عملکرد تکتونیک فعال بطور موضعی قابل ردیابی است و تحلیل آبراهه‌ها در این منطقه مفهوم پیشینه رود را بخوبی روشن می سازد. پنج سطح محدب، مقعر، پلکانی، مستوی و سطوح ناپایدار بادی ارکان هندسه ارضی این چاله را شکل می دهد و در مجموع این چاله کویری بواسطه عوامل چندی قادر به ایجاد هویت مکانی چندانی نبوده و لذا فاقد ویژگی های مناسب جهت آمایش در محور گردشگری است. اما چنانچه مطالعات رسوب شناسی تایید نماید محور اصلی توسعه در این منطقه می تواند بر محور استخراج مواد و عناصر کمیاب فلزی و غیره که معمولا در مناطق کویری انباشت می شوند استوار گردد تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  30 - عواقب زیست محیطی کاهش سطح آب دریاچه ارومیه و راهکارهای نجات آن
  محمد علی احمدیان سمیرا اصغری
  قرار گرفتن ایران در در نقطه تلاقی آسیا، آفریقا و اروپا وتنوع اقلیمی باعث تنوع زیستی غنی ایران شده است. در پی تخریب زیست بوم های طبیعی که حاصل از توسعه روزافزون شهرنشینی، آلودگی های صنعتی، زباله ها و پسماند ها، چرای بی رویه، جنگل زدایی، بیابان زایی و فرسایش خاک است، به ط أکثر

  قرار گرفتن ایران در در نقطه تلاقی آسیا، آفریقا و اروپا وتنوع اقلیمی باعث تنوع زیستی غنی ایران شده است. در پی تخریب زیست بوم های طبیعی که حاصل از توسعه روزافزون شهرنشینی، آلودگی های صنعتی، زباله ها و پسماند ها، چرای بی رویه، جنگل زدایی، بیابان زایی و فرسایش خاک است، به طرز نگران کننده ای آسیب دیده است. به دلیل فعالیت های مخرب انسانی بحران آب در ایران، گواه دیگری بر مشکلات محیط زیستی کشور است. هدف از این تحقیق بررسی عواقب ناشی از کاهش سطح آب دریاچه ارومیه و درنهایت ارائه راهکارهای نجات آن می باشد.این تحقیق از نوع توصیفی تحلیلی بوده و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اسناد و مدارک معتبر انجام شده و با استفاده از روش فرا تحلیلی تجزیه و تحلیل های لازم صورت گرفته است. نتایج مطالعات و بررسیها نشان می دهد، این دریاچه درطی ۱۳ سال گذشته ۶ متر کاهش سطح داشته ‌است. اختصاص 90 درصد منابع آبی منطقه به بخش کشاورزی، اجرای برنامه های رشد و توسعه منطقه ای بدون توجه به بنیان های جغرافیایی، بهره برداری زیاد از آب رودخانه ها برای آبرسانی به شهرها، روستاها، رشد سریع جمعیت منطقه، ضعف مدیریت منابع آب و نیز عدم سازگاری الگوهای کشت با کم و کیف منابع آب،تبخیر زیاد در پی گرم شدن هوا و برداشت غیرمجاز از آب‌های زیرزمینی در پی حفر چاه از دلایل خشک شدن این دریاچه می‌باشند. بروز خشکی دریاچه ارومیه نمودی از عدم وجود برنامه ریزی، امکان سنجی و آینده نگری در انجام پروژه های عمرانی در این منطقه بوده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  31 - شناسایی و طبقه بندی مورفولوژیکی مناطق ساحلی جنوب دریای کاسپین با استفاده از روش شپارد (پژوهش موردی: از نوشهر تا بابلسر)
  رضا منصوری عزت اله قنواتی محمدرضا ثروتی امیر کرم
  سواحل ماسه ای یا دریاکنارها، حدود 40 درصد از خطوط ساحلی جهان را به خود اختصاص می دهند و عموما شاملنهشته های ناپیوسته ای از شن و گراول در منطقه ساحلی اند. این سواحل عموما در حاشیه زمین های پست تشکیلمی شوند و از اهمیت بالایی برخوردارند. امروزه، بیش از نیمی از جمعیت جهان د أکثر

  سواحل ماسه ای یا دریاکنارها، حدود 40 درصد از خطوط ساحلی جهان را به خود اختصاص می دهند و عموما شاملنهشته های ناپیوسته ای از شن و گراول در منطقه ساحلی اند. این سواحل عموما در حاشیه زمین های پست تشکیلمی شوند و از اهمیت بالایی برخوردارند. امروزه، بیش از نیمی از جمعیت جهان در مناطق ساحلی زندگی می کنند وبسیاری از مردم نیز همواره از ساحل بازدید می نمایند. در ایران نیز، رودخانه ها و سامانه های ساحلی یکی از مهمترینعوامل در تعیین محل شهرها، شبکه حمل و نقل، فعالیت های بازرگانی، گردشگری، کشاورزی و توسعه مناطق صنعتیمی باشند و از تراکم جمعیتی بالایی برخوردارند. منطقه مورد پژوهش از لحاظ موقعیت ریاضی در راستای پهنای جغرافیایی´´55´18°36تا´´00 ´44°36 شمالی و در راستای درازای جغرافیایی´´00´30°51تا´´00´45°52خاوری با مساحت 2068/57کیلومترمربع قرار گرفته است. هدف این پژوهش طبقه بندی مورفولوژیکی منطقه ساحلینوشهر تا بابلسر به روش شپارد می باشد. در این راستا از نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، کاربری زمین، تصاویرماهواره ایLandsat ,IRSدر محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی و نیز چندین بار بازدید میدانی استفاده شده است.یافته های پژوهش نشانگر این مطلب است که از میان کلاس های طبقه بندی شده به روش شپارد، واحدهای دشت هایآبرفتی، دشت های دامنه ای، زمین های پست و دشت های سیلابی و رودخانه ای به ترتیب با مساحت 42/8 16/7 11/85 ,9/6درصد، بزرگترین واحدهای ساحلی منطقه مورد پژوهش را تشکیل می دهند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  32 - ویژگی های ژئومورفولوژیکی سواحل بالا آمده جنوب شرق ایران
  حسین نگارش
  سواحل بالا آمده در ایران از حدود 30 تا 50 هزار سال پیش به تدریج شروع به بالا آمدن کرده اند و میزان بالاآمدگی آن ها 1-3 میلی متر در سال برآورد شده است . این سواحل در ایران از حوالی بندر جاسک تا خلیج گواتر (مرز مشترک ایران و پاکستان ) با مناظر کم نظیر و منحصر به فرد قابل أکثر

  سواحل بالا آمده در ایران از حدود 30 تا 50 هزار سال پیش به تدریج شروع به بالا آمدن کرده اند و میزان بالاآمدگی آن ها 1-3 میلی متر در سال برآورد شده است . این سواحل در ایران از حوالی بندر جاسک تا خلیج گواتر (مرز مشترک ایران و پاکستان ) با مناظر کم نظیر و منحصر به فرد قابل مشاهده هستند که ادامه آن ها در داخلپاکستان تا بعد از بندر کراچی خودنمایی می کند و از غرب به شرق بر مقدار بالاآمدگی آن ها افزوده می شود، به طوریکه ارتفاع آن ها در بندر جاسک حدود یک متر، در حوالی بندر چابهار و طیس بیش از 100 متر و در بندر کراچیپاکستان به حدود 500 متر می رسد.علت بالا آمدن سواحل بیشتر مربوط به عمل فرورانش و فشارهای تکتونیکی ناشی از فرورفتن پوسته اقیانوسیبه زیر پوسته قاره ای در این قسمت از سواحل ایران است که میزان فرورانش در حدود 5 سانتی متر در سال تعیینشده است و شدت بالاآمدگی در سواحل به مراتب بیشتر از جلگه و ارتفاعات مکران می باشد. عمل بالاآمدگیسواحل به علت فعال بودن سابداکشن در سواحل دریای عمان هنوز هم ادامه دارد و سواحل به صورت پلکانی بالامی روند. دلایل زیادی برای اثبات بالا آمدن سواحل وجود دارد که در ادامه مباحث به آن ها اشاره خواهد شد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  33 - تغییرات تالاب انزلی و تاثیر ویژگیهای مرفولوژیکی آن درکاربری اراضی
  محسن رنجبر
  حوضه خزر بعد از جدا شدن از دریاهای باز در زمان پلیوسن بصورت دریاچه درآمد و از آن زمان مجموعه ای ازفعالیت های زمین ساختی، نوسان تراز آب، اثر موج و جریانهای ناشی از آن و رودخانه ها مورفولوژی آن را بصورتکنونی پدید آوردند. رسوبات رودخانه ای در طول نوارساحلی باعث تغییرات شدی أکثر

  حوضه خزر بعد از جدا شدن از دریاهای باز در زمان پلیوسن بصورت دریاچه درآمد و از آن زمان مجموعه ای ازفعالیت های زمین ساختی، نوسان تراز آب، اثر موج و جریانهای ناشی از آن و رودخانه ها مورفولوژی آن را بصورتکنونی پدید آوردند. رسوبات رودخانه ای در طول نوارساحلی باعث تغییرات شدیدی به صورت فرسایش ورسوبگذاری در مورفولوژی تالاب انزلی می شوند. اشکال ژئومورفولوژی حاصل از رسوبگذاری به محیطهای رسوبیمختلفی تعلق دارند. که بر اساس نوع و نیروی سازنده رسوبات در محیطهای مختلف این اشکال بوجود می آید .شناختعوارض مرفولوژیکی سواحل و تغییرات آن می تواند نقش تعیین کننده ای در برنامه ریزی و مدیریت سواحل داشتهباشد. مردابها و باتلاقها، دلتا، زبانه ماسه ای، پهنه های ماسه ای، تالاب، تپه های ماسه ای، پادگانه های دریایی دشتهای سیلابی ، پهنه های گل، مخروطه افکنه ها، مناظر ریخت شناسی هستند که در نقاط مختلف سواحل دریای خزروتالاب انزلی مشاهده می شوند. وضعیت فعلی ساحل از حدود 10 هزار سال پیش با روند عمومی کاهنده سطح آبایجاد شده اند البته در دهه های اخیر عوامل انسانی نیز یکی از پارامترهای اساسی در تغییر شکل سواحل می باشد کهبا ساخت سازه های ساحلی رودخانه ای مانع از عملکرد طبیعی در بازسازی ساحل گشته و فرایندهای فرسایش راتقویت می کنند.شناخت مورفولوژی حاشیه خطوط ساحلی وتغییرات آن می تواند در توسعه وآمایش ، عرصه هایساحلی موثر باشد. در این تحقیق با استفاده از مطالعات اسنادی و نرم افزارهایو photoshop و Autocad ،Ilwisعکس های هوایی نقشه های زمین شناسی توپوگرافی 1/20000 و 1/50000و روش تحقیق مبتنی بر روشRS و GIS واحدها به تفکیک محیط رسوبی که در آن واقع شده اند مشخص شده اند. با استفاده از این روشها سعی شده استمیزان و نرخ تغییرات حاصله از تغییرات تراز آب و جایگزینی واحدهای رسوبی و مورفولوژی منطقه ساحلی محاسبه ووسعت تمامی عوارض به صورت نقشه های نهایی تهیه شده است . تالاب انزلی در اثر رشد رسوبات ساحلی به صورتزبانه های ساحلی و سدهای ساحلی تشکیل شده است . تالاب انزلی یکی از همین دریاچه های پشت ساحلی است کهزمانی بخشی از آبهای ساحلی دریای خزر بوده است. تالاب انزلی در گذشته گسترش زیادی داشته ولی به تدریج بهوسیله رسوبهای آبرفتی- دلتایی شعب سفیدرود و رودهای منطقه رشت ،فومن و ماسال پر شده است. تالاب انزلیگودرفتگی حاصل از تکتونیک می باشد که با پسروی آب دریای خزر تا حدودی از دریا جدا افتاده و با تیغه ماسه ای(منطقه بین انزلی و کپورچال) که از حرکات دریا و امواج آن ایجاد شده شکل گرفته است. وجود رخساره های دریایی و ساحلی پلیوستوسن در این نقاط مبین وجود ساحل دریای پلیستوسن در پای ارتفاعات البرز است . به تدریج بافعالیتهای تکتونیکی و عقب نشینی تدریجی دریا وسعت دشت ساحلی افزایش یافته است. بیرون زدگی رخساره هایساحلی بویژه در امتداد جاده آسفالته رشت- جمعه بازار (نرسیده به سه راهی جمعه بازار در ضلع شمالی جاده) را کهقابل مشاهده می باشد در جنوب تالاب انزلی قرار گرفته است تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  34 - شناسایی و اولویت بندی ابعاد اکوسیستم کارآفرینی شهرهای بندری و نقش آن در مدیریت شهری(مطالعه موردی شهرهای بندری استان خوزستان)
  محمد توکلی بابک ضیاء کمال سخدری
  مقدمه و هدف پژوهش: شهرهای بندری به عنوان یک حلقه مهم در زنجیره لجستیکی کشور قلمداد می گردند. این مهم در چارچوب تحقق مفهوم اکوسیستم کارآفرینی شهر بندری به عنوان عامل اساسی زنجیره تأمین کالای کشور و نقش آن در مدیریت شهری قابل دست یابی است. هدف اصلی این پژوهش، شناسایی و او أکثر

  مقدمه و هدف پژوهش: شهرهای بندری به عنوان یک حلقه مهم در زنجیره لجستیکی کشور قلمداد می گردند. این مهم در چارچوب تحقق مفهوم اکوسیستم کارآفرینی شهر بندری به عنوان عامل اساسی زنجیره تأمین کالای کشور و نقش آن در مدیریت شهری قابل دست یابی است. هدف اصلی این پژوهش، شناسایی و اولویت‌بندی ابعاد مؤثر در اکوسیستم کارآفرینی شهرهای بندری ایران است. روش پژوهش: این پژوهش از نوع تحقیقات کیفی و روش تحقیق، مطالعه موردی و نحوه گردآوری داده ها مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته با خبرگان است. جامعه آماری، خبرگان صنعت حمل و نقل دریایی و روش نمونه گیری هدفمند است. روش تجزیه و تحلیل داده های حاصل از مصاحبه ها کدگذاری و حاصل این کدگذاری هشت بُعد و 84 شاخص بود. برای سنجش روایی پژوهش از گروه کارشناسان و پایایی از مستندسازی تمامی مراحل توسط چندین پژوهشگر استفاده گردید. در پایان نسبت به اولویت بندی ابعاد مؤثر در اکوسیستم کارآفرینی شهرهای بندری با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی براساس تکنیک مقایسه های زوجی اقدام گردید. یافته‌ها: نتایج نشان داد که ابعاد مؤثر در اکوسیستم کارآفرینی شهرهای بندری ایران به ترتیب اولویت عبارتند از: سیاست، مالی، بازارها، ذی نفعان، سرمایه انسانی، حمایت ها، سرمایه طبیعی و فرهنگ نتیجه گیری: توجه هم زمان با رویکرد سیستمی به تمامی ابعاد، موجب توسعه متوازن و پایدار کارآفرینی در مدیریت شهرهای بندری می گردد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  35 - بررسی نقش دریافتی‌های غیر مستمر در رضایت شغلی کارکنان شهرداری تبریز
  وحید رحمانی
  مقدمه و هدف پژوهش: مطالعه حاضر با هدف بررسی نقش دریافتی‌های غیر مستمر در رضایت شغلی کارکنان شهرداری تبریز انجام شده است. این تحقیق از لحاظ معیار اجرایی، تحقیق کاربردی است. محقق با شناخت تاثیر دریافتی‌های غیرمستمر در رضایت شغلی در صدد هموار کردن سیاست گذاری مسئولان در جه أکثر

  مقدمه و هدف پژوهش: مطالعه حاضر با هدف بررسی نقش دریافتی‌های غیر مستمر در رضایت شغلی کارکنان شهرداری تبریز انجام شده است. این تحقیق از لحاظ معیار اجرایی، تحقیق کاربردی است. محقق با شناخت تاثیر دریافتی‌های غیرمستمر در رضایت شغلی در صدد هموار کردن سیاست گذاری مسئولان در جهت بهبود سطح رضایت شغلی کارکنان می‌باشد. روش پژوهش: در پژوهش حاضر در پژوهش حاضر با توجه به ماهیت موضوع تحقیق و جامعه آماری مورد مطالعه از روش نمونه گیری طبقه‌ای متناسب به شکل چند مرحله‌ای استفاده شده است. در این تحقیق ترکیبی از روش اسنادی پیمایشی بکار رفته و با استفاده از پرسشنامه اطلاعات لازم جمع آوری شده است. جامعه آماری این تحقیق را کارکنان شاغل در شهرداری شهر تبریز تشکیل می‌دهند که طبق فرمول کوکران 130 نفر مورد پرسش قرار گرفتند. داده‌های جمع آوری شده بعد از استخراج و کد گذاری با استفاده از نرم افزار آماری SPSS مورد تحلیل قرار گرفته است. یافته‌ها: نتایج بررسی 6 فرضیه این تحقیق نشان می‌دهد که بین تمامی مولفه‌های رضایت از دریافتی‌های غیرمستمر با رضایت شغلی رابطه وجود دارد و این رابطه مثبت می‌باشد یعنی با افزایش رضایت از دریافتی‌های غیرمستمر سطح رضایت شغلی کارکنان نیز افزایش یافته است. نتیجه گیری: با توجه به مقادیر ضریب همبستگی محاسبه شده برای ارتباط بین متغیرها، همبستگی بین رضایت از خدمات بیمه ای، رضایت از تسهیلات مالی و رضایت از خدمات تفریحی رفاهی با رضایت شغلی معنی دار گزارش شده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  36 - سنجش رضایت‌مندی شغلی کارکنان سازمان جهاد کشاورزی استان خوزستان با استفاده از مدل توسعه یافته رضامندی
  بهمن خسروی پور مسعود یزدان پناه آمنه سواری ممبنی امینه لطفیان
  10.30495/jaeer.2022.68913.10936
  رضامندی کارکنان سازمان عامل مهمی در موفقیت سازمان می‌باشد. لذا، این تحقیق به منظور بررسی رضامندی کارکنان سازمان جهاد کشاورزی خوزستان و عوامل مؤثر بر آن طراحی و اجرا شد. این تحقیق از مدل رضامندی به عنوان چارچوب نظری تحقیق استفاده نمود. جامعه آماری این تحقیق کارشناسان ساز أکثر

  رضامندی کارکنان سازمان عامل مهمی در موفقیت سازمان می‌باشد. لذا، این تحقیق به منظور بررسی رضامندی کارکنان سازمان جهاد کشاورزی خوزستان و عوامل مؤثر بر آن طراحی و اجرا شد. این تحقیق از مدل رضامندی به عنوان چارچوب نظری تحقیق استفاده نمود. جامعه آماری این تحقیق کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی مرکز استان خوزستان (500N=) تشکیل دادند. حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی و مورگان، 217 کارشناس انتخاب شد. افراد نمونه با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار جمع‌آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته بوده که روایی صوری و محتوایی آن توسط جمعی از استادان و صاحب‌نظران تأیید گردید. افزون بر این، برای تعیین میزان پایایی، از پیش‌آزمون با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ استفاده و تائید شد. داده‌های گردآوری شده به وسیله نرم افزارهای SPSS24 و Amos24 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد، وجهه سازمان و تعهد عاطفی به سازمان بر ارزش دریافتی از سازمان، همچنین انگیزه و ویژگی‌های شخصیتی بر رضامندی از شغل مؤثر بوده و قادر به تبیین بخش قابل ملاحظه‌ای از این متغیرها می‌باشد. در انتها پیشنهاداتی در راستای بهبود وضعیت هر یک از متغیرهای مؤثر در این تحقیق، ارائه شده که نهایتاً منجر به افزایش رضایت از شغل کارشناسان این سازمان خواهد گردید. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  37 - عوامل مؤثر بر رضامندی کشاورزان از سیستم‌های آبیاری نوین در شهرستان بهبهان
  داوود روزانه مسعود یزدان پناه معصومه فروزانی آزمان بخشیجهرمی
  آب مهمترین عامل محدود کننده برای کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک جهان است. همچنین تقاضا برای منابع آب در این مناطق بالا و رقابت میان بخش های مختلف اقتصاد برای آن بسیار شدید است. در پاسخ به این شرایط، بکارگیری نوآوریهای مختلف تکنیکی، نهادی و سیاست های مداخله ایی برای بهر أکثر

  آب مهمترین عامل محدود کننده برای کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک جهان است. همچنین تقاضا برای منابع آب در این مناطق بالا و رقابت میان بخش های مختلف اقتصاد برای آن بسیار شدید است. در پاسخ به این شرایط، بکارگیری نوآوریهای مختلف تکنیکی، نهادی و سیاست های مداخله ایی برای بهره وری کارآمد، عادلانه و پایدار از منابع کمیاب آب ضروری می باشد. در این راستا بسیاری از دولت ها استفاده از سیستم های نوین آبیاری را برای مقابله با مشکل کمبود آب در بخش های کشاورزی خود معرفی نموده اند. با این حال موفقیت کامل این سیاست بستگی به پذیرش آن توسط کشاورزان و متعاقباً رضایت کشاورزان از آنها دارد. با توجه به این واقعیت ها، هدف مقاله حاضر بررسی و ارزیابی رضایت کشاورزان از سیستم های نوین آبیاری می باشد که در نهایت منجر به درک بهتر این نکته می شود که چرا کشاورزان سیستم آبیاری جدید را رد می‌کنند یا می‌پذیرند. برای دستیابی به این اهداف، روش پیمایش به عنوان روش تحقیق مورد استفاده قرار گرفت. جامعه آماری، کشاورزانی بودند که سیستم های نوین آبیاری را در شهرستان بهبهان در استان خوزستان واقع در جنوب ایران مورد استفاده قرار داده اند. داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری گردید. روایی پرسشنامه توسط پانل متخصصان و پایایی آن با یک مطالعه راهنما (ضریب آلفا 81/0- 94/0) انجام گرفت. نتایج معادلات مدل ساختاری نشان داد، رضایت کشاورزان به طور عمده توسط ارزش دریافت شده تعیین می گردد. کیفیت خدمات دریافتی، دیگر متغیر تعیین کننده رضامندی است. در حالیکه، انتظارات هیچگونه اثری بر متغیر رضامندی ندارد. در نهایت رضامندی افراد بطور قابل توجهی، وفاداری آنها به سیستم آبیاری جدید را تبیین می کند. یافته های تحقیق پیشنهاداتی برای سیاستگذاری کلان جهت افزایش رضامندی کشاورزان نسبت به سیستم های آبیاری نوین ارایه می دهد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  38 - مطالعه آسیب شناسی پوسیدگس باله دمی مولدین ماهی آزاد دریای خزر در مرکز تکثیر و پرورش آزاد ماهیان شهید باهنر کلاردشت
  علیرضا گلچین منشادی عیسی شریف پور مهدی سلطانی محمد عابدی
  تعداد30 نمونه باله دمی از مولدین آسیب دیده در فرمالین 10 درصد تثبیت گردید و مطابق روشهای استاندارد بافت شناسی مقاطع میکروسکوپی 5 میکرونی از بافتها تهیه و به وسیله روش های هماتو کسیلین و ائوزین برای بررسی ضایعات آسیب شناسی و مکالوم-گود پاسچر برای جستجوی کلنی های باکتریای أکثر

  تعداد30 نمونه باله دمی از مولدین آسیب دیده در فرمالین 10 درصد تثبیت گردید و مطابق روشهای استاندارد بافت شناسی مقاطع میکروسکوپی 5 میکرونی از بافتها تهیه و به وسیله روش های هماتو کسیلین و ائوزین برای بررسی ضایعات آسیب شناسی و مکالوم-گود پاسچر برای جستجوی کلنی های باکتریایی رنگ آمیزی شدند.بااستفاده از میکروسکوپ نوری هیپر پلازیو اسفنجی شدن سلولهای مالپیکی اپیدرم، افزایش رنگدانه ملائین زیر اپیدرم، تکروز شدید و وسیع اپیدرم و درم ،جداشدن و افتادن اپیدرم در برخی موارد و وجود شکافهایی در اپیتلیوم افزایش موبرگها و پر خونی آنها درناحیه درم، پاسخ آماسی خفیف در منطقه درم پارگی و جداشدن شعاعهای باله مشاهده شد.در مقاطع رنگ آمیزی شده بوسیله رنگ آمیزی اختصاصی باکتری ، کلنی باکتری گرم منفی دیده نشد تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  39 - بررسی برخی الگوهای سیتو شیمیایی یاخته های سفید خون فیل ماهیان جنوب دریای خزر
  شهاب الدین صافی لیلا مدیری محمود بهمنی بهیار جلالی جعفری
  هدف از این م طالعه بررسی چگونگی رن گ پذیری یاخته های سفید خون فیلماهیان جنوب دریای خزر با رنگ آمیز ی های سیتو شیمیایی جهت شناسایی دقیقاین یاخت ه ها بر اساس واکنش مواد موجود در انها بوده است . نمونه ها به روشخوشه ای و در مراکز پرورش و نگهداری ماهیان خاویاری انتخاب شدند . أکثر

  هدف از این م طالعه بررسی چگونگی رن گ پذیری یاخته های سفید خون فیلماهیان جنوب دریای خزر با رنگ آمیز ی های سیتو شیمیایی جهت شناسایی دقیقاین یاخت ه ها بر اساس واکنش مواد موجود در انها بوده است . نمونه ها به روشخوشه ای و در مراکز پرورش و نگهداری ماهیان خاویاری انتخاب شدند . از هررده سنی با بازه یکسال ، از انگشت قد تا هفت سا له، ده عدد ماهی برگزیده و ازورید دمی شکمی با سرنگ یکبار مصرف بدون ضد انعقاد خونگیری به عمل آمدو بلافاصله گسترش تهیه شد . گسترش ها ابتدا با متانول تثبیت و به ازمایشگاهمنتقل شدند. طبق دستورالعمل شرکت سیگما آلدریچ رنگ آمیزی های سیتو شیمیایی انجام شد . در رنگ آمیزی سودان سیاهB نوتروفیل ها و ائوزینوفیل ها واکنش مثبت، در رنگ آمیزی پریودیک اسید شیف نوتروفیل ها واکنش مثبت وائوزینوفیل ها واکنش ضعیف ، در رنگ آمیزی اسید فسفاتاز ، ائوزینوفیل ها واکنشضعیف و لنفوسیت ها واکنش مثبت، در رنگ آمیزی پر اکسیداز ، نوتروفیل ها وائوزینوفیل ها واکنش مثبت، در رنگ آمیزی کلرو استات استراز ، ائوزینوفیل هاواکنش ضعیف و لنفوسیت ها واکنش مثبت ، در رنگ آمیزی الفا نفتیل استاتاستراز، ائوزینوفیل ها، لنفوسیت ها و مونوسیت ها واکنش ضعیف و در رنگ آمیزیبتاگلوکورونیداز، واکنش ضعیف تا مثبت نشان دادند . نوتروفیل ها به عنوانمهمترین سلو ل های بیگانه خوار این ماه ی ها شناسایی شدند . در پایان نتیجه گیریشد که میتوان از رن گ آمیزی های سیتوشیمیایی برای تفریق یاخته های خونی فیلماهیان استفاده کرد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  40 - بررسی میزان آلودگی انگلی ماهیان دریاچه مارمیشو به آرگولوس فولیاسه اوس
  سهراب رسولی امیرعلی انوار حامد اهری امین خدادادی
  در طی یک تحقیق انجام شده در سال‌های 1388 تا 1389 آلودگی به انگل آرگولوس فولیاسه اوس (Argulus foliaceus) در چند گونه از ماهیان دریاچه طبیعی مارمیشو شهرستان ارومیه بررسی گردید. مجموعا 63 عدد ماهی از آب‌های جاری منتهی الیه به دریاچه و خود دریاچه در زمستان سال 1388 و بهار و أکثر

  در طی یک تحقیق انجام شده در سال‌های 1388 تا 1389 آلودگی به انگل آرگولوس فولیاسه اوس (Argulus foliaceus) در چند گونه از ماهیان دریاچه طبیعی مارمیشو شهرستان ارومیه بررسی گردید. مجموعا 63 عدد ماهی از آب‌های جاری منتهی الیه به دریاچه و خود دریاچه در زمستان سال 1388 و بهار و تابستان 1389 توسط تور ماهی‌گیری و قلاب صید شدند که ماهیان شامل کپور معمولی (cyprinus carpio) 33 عدد و سیم (abramis brama) 14 عدد و سیاه ماهی(capoeta capoeta) 25 عدد و کلمه(rutilus rutilus caspicus) 9 عدد و کپور نقره‌ای (silver carp) 9 عدد و کپور علفخوار(Grass carp) 3 عدد بودند که 11.11 درصد از کل ماهیان آلوده به انگل آرگولوس فولیاسه اوس بودند و برای اولین بار از ماهیان دریاچه مارمیشو شهرستان ارومیه گزارش می‌شود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  41 - اثر ضد باکتریایی عصاره دو گونه مرجان دریایی نرم Madracis sp. و Palythoa tuberclosa از سواحل چابهار
  علی طاهری*، نسیم ساکی ، سعیده پولادی، الهه شریفی‌ترکسلویه، سمیرا جلالی نژاد .
  با توجه به افزایش مقاومت باکتری‌ها نسبت به آنتی‌بیوتیکها، نیاز به مواد جدید با خواص ضد باکتریایی بیش از بیش احساس می‌شود. از جمله این مواد، می توان به ترکیبات زیست فعال با خواص ضد باکتریایی استخراج‌شده از موجودات دریایی از قبیل مرجان‌ها اشاره کرد. این پژوهش به‌منظور برر أکثر

  با توجه به افزایش مقاومت باکتری‌ها نسبت به آنتی‌بیوتیکها، نیاز به مواد جدید با خواص ضد باکتریایی بیش از بیش احساس می‌شود. از جمله این مواد، می توان به ترکیبات زیست فعال با خواص ضد باکتریایی استخراج‌شده از موجودات دریایی از قبیل مرجان‌ها اشاره کرد. این پژوهش به‌منظور بررسی اثر ضد باکتریایی عصاره‌های متانولی، هیدرو اتانولی و هگزانی دو مرجان دریاییMadracis sp. و Palythoatuberclosa انجام گردید. بعد از نمونه‌برداری، عصاره‌های هگزانی، متانولی و هیدرو اتانولی از دو گونه مرجانMadracis sp. و Palythoatuberclosa تهیه شد. سپس میزان فعالیت ضد باکتریایی عصاره ها علیه سه سویه باکتری گرم منفی Vibrio cholerae، Proteus vulgaris و Escherchia coli، همچنین دو سویه باکتری گرم مثبت Staphylococcus aureusو Listeria monocytogenes به روش انتشار دیسک مورد آزمون قرار گرفت و نتایج به‌دست‌آمده با آنتی‌بیوتیک اریترومایسین مقایسه شدند. تجزیه‌ وتحلیل نتایج با استفاده از آنالیز واریانس یک‌طرفه در نرم‌افزار SPSS صورت گرفت. عصاره‌های متانولی و هیدرو اتانولی مرجان Madracis sp. به ترتیب با قطر هاله‌ی عدم رشد 9/0±94/12 و53/0±58/16 بیشترین تأثیر را بر باکتری E.coli داشتند. در کلیه‌ی عصاره‌های تهیه‌شده از مرجان Palythoatuberclosa آنتی‌بیوتیک استاندارد اثر معنا‌دار بیشتری در برابر باکتری‌ها داشت. نتایج این مطالعه نشان داد که عصاره‌ی مرجانMadracis sp.دارای خواص ضد میکروبیبالایی است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  42 - تاثیر عصاره اتانولی جلبک دریایی قرمز و مسیرهای عصبی دخیل در درد ناشی از فرمالین در موش سوری
  مهسا ایری امیراقبال خواجه رحیمی شاهین حسن پور
  با توجه به عوارض ناشی از مصرف داروهای شیمیایی در کنترل درد، استفاده از داروهای گیاهی رو به افزایش است.جلبک قرمزدارای اثرات آنتی اکسیدان، ضد باکتریایی، ضد قارچی، ضد توموری و ضد میکروبی است. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثرات عصاره اتانولی جلبک دریایی قرمز و مسیرهای عصبی دخیل أکثر

  با توجه به عوارض ناشی از مصرف داروهای شیمیایی در کنترل درد، استفاده از داروهای گیاهی رو به افزایش است.جلبک قرمزدارای اثرات آنتی اکسیدان، ضد باکتریایی، ضد قارچی، ضد توموری و ضد میکروبی است. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثرات عصاره اتانولی جلبک دریایی قرمز و مسیرهای عصبی دخیل در تست درد ناشی از فرمالین در موش سوری بود. 125موش سوری نربالغ در 6 مرحله آزمایشی قرار گرفتند. در آزمایش اول، تزریق داخل صفاقی سرم فیزیولوژی، عصارهجلبک قرمز (5/2، 5 و 10 میلی گرم بر کیلوگرم) و مورفین (5 میلی گرم بر کیلوگرم) انجام شد. در آزمایش دوم، موش ها تزریق داخل صفاقی سرم فیزیولوژی، عصاره جلبک قرمز (10 میلی گرم بر کیلوگرم)، نالوکسان (آنتاگونییست غیرانتخابی اوپیوئیدی، 2 میلی گرم بر کیلوگرم) و نالوکسان + عصاره جلبک قرمز را دریافت کردند. آزمایشات 4 الی 6 مشابه آزمایش دوم بود، اما تزریق فلومازنیل (آنتاگونیست غیرانتخابی گیرنده های GABA، 5 میلی گرم بر کیلوگرم)، سیپروهپتادین (آنتاگونیست غیرانتخابی گیرنده های سروتونین، 2 میلی گرم بر کیلوگرم)، کلرفنیرآمین (آنتاگونیست گیرنده های H1 هیستامین، 20 میلی گرم بر کیلوگرم) و سایمتیدین (آنتاگونیست گیرنده های H2 هیستامین، 5/12میلی گرم بر کیلوگرم) بجای نالوکسان انجام شد. پس از 30 دقیقه، تزریق زیر جلدی فرمالدئید در کف پای راست انجام و زمان لیسیدن، جویدن و گاز گرفتن پای تزریق شده(Licking Time) اندازه گیری شد. باتوجه به نتایج بدست آمده مورفین بطور معنی داری موجب کاهش زمان درد نسبت به گروه کنترل شد (05/0P<). عصاره جلبک قرمز بطور وابسته به دوز موجب کاهش زمان درد نسبت به گروه کنترل شد (05/0P<).تزریق نالوکسان + عصاره جلبک قرمز بطور معنی داری موجب کاهش اثرات ضد دردی عصاره جلبک قرمز در مقایسه با گروه عصاره جلبک قرمز شد (05/0P<).فلومازنیل + عصاره جلبک قرمز بطور معنی داری موجب کاهش اثرات ضد دردی عصاره جلبک قرمز شد (05/0P<).تزریق سیپروهپتادین+ عصاره جلبک قرمز بطور معنی داری موجب تقویت اثرات ضد دردی عصاره جلبک قرمز شد (05/0P<). تزریق کلرفنیرآمین + عصاره جلبک قرمز بطور معنی داری موجب کاهش اثرات ضد دردی عصاره جلبک قرمز شد (05/0P<). نتایج نشان دهنده این بود که اثرات ضددردی جلبک قرمز بوسطه مسیرهای اوپیوئیدرژیک، سروتونینرژیک، گاباارژیک و هیستامینرژیک میانجی گری می شود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  43 - بررسی سرولوژیکی تحت تیپ هایH5 ،H7 و H9 ویروس آنفلوانزا در غازها و اردک های بومی مناطق روستایی اطراف دریاچه نئور استان اردبیل
  آیدین عزیزپور
  10.30495/jcp.2022.21490
  ویروس های آنفلوانزا نوعی بیماری حاد تنفسی، بسیار واگیر دار و مشترک بین انسان و حیوان هستند که متعلق به خانواده ارتومیکسوویریده می باشند. تحت تیپ H9 در گروه ویروس های با قدرت بیماریزایی کم (LPAI) و تحت تیپ های H5 و H7 در گروه ویروس های با قدرت بیماریزایی زیاد (HPAI)قرار أکثر

  ویروس های آنفلوانزا نوعی بیماری حاد تنفسی، بسیار واگیر دار و مشترک بین انسان و حیوان هستند که متعلق به خانواده ارتومیکسوویریده می باشند. تحت تیپ H9 در گروه ویروس های با قدرت بیماریزایی کم (LPAI) و تحت تیپ های H5 و H7 در گروه ویروس های با قدرت بیماریزایی زیاد (HPAI)قرار دارند که باعث بیماری ملایم تا بسیار شدید در پرندگان می شوند. با توجه به اینکه دریاچه نئور واقع در جنوب شرقی اردبیل زیستگاه پرندگان مهاجر آبزی می باشد و احتمال تماس پرندگان مهاجر آبزی با طیور بومی مناطق روستایی وجود دارد. مطالعه حاضر جهت بررسی سرولوژیکی تحت تیپ هایH5 ،H7 و H9 ویروس آنفلوانزا در غازها و اردک های بومی مناطق روستایی مجاور دریاچه نئور استان اردبیل انجام شد. از غاز و اردک بومی روستایی بطور تصادفی تعداد 115 نمونه خون اخذ گردید. بر روی نمونه های سرمی آزمایش HI برای شناسایی تحت تیپ هایH5 ،H7 و H9 ویروس انجام گرفت و عیارهای سرمی 4 به بالا(log2) مثبت در نظر گرفته شدند. نتایج این بررسی نشان داد که 95/17 درصد سرمهای متعلق به غاز بومی و 32/26 درصد سرمهای اردک بومی از نظر تحت تیپ H9N2 ویروس آنفلوانزا مثبت بودند. 26/5 درصد سرمهای اخذ شده از اردک بومی برای ویروس آنفلوانزای H5N1 مثبت بودند. تمامی نمونه های سرمی مورد آزمایش از نظر تحت تیپH5N1 ، H7N1 و H7N7 ویروس آنفلوانزا منفی بودند. با توجه به شیوع سرمی نسبتا بالای ویروس آنفلوانزای H9N2و آلودگی پایین سرمی به تحت تیپ H5N1در اردک ها و غازهای بومی روستایی، هرگونه تماس مستقیم و غیرمستقیم این پرندگان با سایر طیور و انسان می توانند گسترش دهنده ویروس باشند. اجرای برنامه های دقیق کنترلی نظیر پایش مستمر ویروس های در حال گردش آنفلوانزا و واکسیناسیون در اردک ها و غاز های بومی مناطق آلوده ضروری می باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  44 - بررسی کمی و کیفی مجلات الکترونیکی رایگان انگلیسی زبان کشاورزی، فنی و مهندسی و هنر و معماری
  فرشید دانش علیرضا اسفندیاری مقدم ابوالفضل طاهری مرضیه سعیدی‏زاده
  هدف: هدف این مقاله تعیین معتبرترین مجلات انگلیسی زبان الکترونیکی رایگان حوزه های کشاورزی، فنی و مهندسی و هنر معماری در سال 2013 موجود در پایگاه دوج می باشد. روش: پس از شناسایی مجلات الکترونیکی انگلیسی زبان رایگان در حوزه های کشاورزی، فنی و مهندسی و هنر معماری از پایگاه أکثر

  هدف: هدف این مقاله تعیین معتبرترین مجلات انگلیسی زبان الکترونیکی رایگان حوزه های کشاورزی، فنی و مهندسی و هنر معماری در سال 2013 موجود در پایگاه دوج می باشد. روش: پس از شناسایی مجلات الکترونیکی انگلیسی زبان رایگان در حوزه های کشاورزی، فنی و مهندسی و هنر معماری از پایگاه راهنمای مجلات الکترونیکی دوج، با استفاده از سیاهه وارسی و با رویکرد کیفی تمامی 1141 مجله این حوزه مورد بررسی قرار گرفت. در بخش دیگر با استفاده از روش وب سنجی و با رویکردکمی، نشانی های اینترنتی 819 مجله منتخب به منظور تعیین پیوندهای دریافتی از طریق سایت "Majestic SEO" بررسی گردید و عامل تأثیرگذار تجدید‌نظرشده وبی آنها محاسبه شد. با توجه به تعداد بالای مجلات الکترونیکی رایگان انگلیسی زبان، تنها 10 مجله بر تر در هر حوزه معرفی می گردند. یافته‌ها: برخی از یافته های پژوهش گویای این امر است که 77/71 درصد از مجلات الکترونیکی در حوزه های کشاورزی، فنی و مهندسی و هنر معماری از دیدگاه معیار های کیفی از وضعیت مطلوبی برخوردارند. پرپیوندترین مجله در حوزه کشاورزی عبارت است از: "Nutrition Journal"، در حوزه فنی و مهندسی: "The International Arab Journal of Information Technology"، همچنین، در حوزه هنر و معماری عبارت است از: "International Journal of Design". رتبه‌بندی مجلات بر اساس عامل تأثیرگذار تجدیدنظرشده وبی نیز نشان داد که مجله "EFSA Journal " در حوزه کشاورزی؛ مجله "International Journal of Communications, Network and System Sciences" در حوزه فنی و مهندسی؛ و مجله"The Irish Journal of Gothic and Horror Studies" در حوزه هنر و معماری؛ برترین مجلات می باشند. همچنین، نتایج نشان داد که بین میزان پیوندهای دریافتی و عامل تأثیرگذار تجدید‌نظرشده وبی رابطه مثبت ومعنی داری وجود دارد. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش می‌تواند پژوهشگران و مسئولان پژوهشی دانشگاه‌های کشور را در راستای شناسایی مجلات معتبر الکترونیکی رایگان حوزه های کشاورزی، فنی و مهندسی و هنر معماری یاری نماید. همچنین، کتابخانه ها با مدیریت مجلات الکترونیکی رایگان می توانند در وقت و هزینه کاربران صرفه جویی نمایند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  45 - برآورد جریان ورودی به دریاچه ارومیه با استفاده از تلفیق مدل‌های سری زمانی و شبیه‌سازی شرایط توسعه حوضه آبریز در دو سناریوی بلند و کوتاه مدت
  اردلان شریف نسب مجتبی شوریان
  دریاچه ارومیه به‌عنوان بزرگ‌ترین و مهم‌ترین دریاچه داخلی ایران و به‌ عنوان یکی از ذخایر ارزشمند جهانی زیست‌کره از وضعیت نامطلوبی در سالهای اخیر برخوردار بوده است. شرایط نامناسب این دریاچه موجب آثار جبران‌ناپذیر زیست‌محیطی، اقتصادی و اجتماعی خواهد شد. لذا بررسی این موضوع أکثر

  دریاچه ارومیه به‌عنوان بزرگ‌ترین و مهم‌ترین دریاچه داخلی ایران و به‌ عنوان یکی از ذخایر ارزشمند جهانی زیست‌کره از وضعیت نامطلوبی در سالهای اخیر برخوردار بوده است. شرایط نامناسب این دریاچه موجب آثار جبران‌ناپذیر زیست‌محیطی، اقتصادی و اجتماعی خواهد شد. لذا بررسی این موضوع از جنبه‌های مختلف ضروری می‌نماید. در تحقیق حاضر، با استفاده از مدلهای سری‌زمانی میانگین متحرک خود ‌بازگشت (ARMA) جریان ورودی به رودخانه‌های حوضه آبریز دریاچه ارومیه برای سال‌های آتی در دو سناریو، یک‌بار بر اساس داده‌های ثبت شده بلند مدت و بار دیگر بر اساس داده‌های کوتاه مدت دوره‌های خشکسالی اخیر پیش‌بینی گردیده است. سپس با وارد کردن پتانسیل جریان سطحی تولیدی رودخانه‌ها در مدل شبیه‌سازی شرایط توسعه حوضۀ آبریز دریاچه ارومیه در افق 1420 در محیط MODSIM، پس از تعیین وضعیت منابع و مصارف، جریان ورودی به دریاچه ارومیه در هر یک از سناریوها برآورد و اختلاف آن با حقابه زیست محیطی مصوب دریاچه محاسبه گردیده است. در نهایت بعنوان یک راهکار کلی، میزان کاهشی که لازم است در مقادیر نیاز آبی کشاورزی بعنوان مصرف کننده اصلی آب در حوضه داده شود، محاسبه گردیده تا حقابه دریاچه تأمین گردد. نتایج حاکی از آن است در صورتی که نیاز آبی سالیانه متوسط کشاورزی در کل حوضه آبریز در سناریوهای پیش بینی بر اساس داده‌های بلند و کوتاه مدت به طور متوسط در حدود 14% و 56% کاهش یابد، حقابه زیست محیطی مصوب دریاچه ارومیه قابل تأمین خواهد بود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  46 - بررسی تأثیر سطوح مختلف شوری بر جوانه زنی و شاخص‌های رشد دو رقم گیاه کینوا
  صابر جمالی حسین شریفان ابوطالب هزار جریبی نیازعلی سپهوند
  به‌منظور بررسی تأثیر تنش شوری بر خصوصیات جوانه زنی بذور گیاه کینوا (.Chenopodium quinoa Willd)، آزمایشی به صورت فاکتوریل دو عاملی با استفاده از عامل‌های تنش شوری در پنج سطح (50/0، 31/4، 01/8، 78/11 و 52/15 دسی‌زیمنس بر متر) و ارقام گیاه کینوا (رقم Sajama و رقم Titicaca) أکثر

  به‌منظور بررسی تأثیر تنش شوری بر خصوصیات جوانه زنی بذور گیاه کینوا (.Chenopodium quinoa Willd)، آزمایشی به صورت فاکتوریل دو عاملی با استفاده از عامل‌های تنش شوری در پنج سطح (50/0، 31/4، 01/8، 78/11 و 52/15 دسی‌زیمنس بر متر) و ارقام گیاه کینوا (رقم Sajama و رقم Titicaca) در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه آبیاری و زهکشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام گرفت. شاخص های سرعت جوانه‌ زنی، متوسط زمان جوانه ‌زنی، طول ریشه ‌چه وساقه ‌چه و وزن تر وخشک گیاهچه اندازه‌ گیری وشاخص بنیه گیاهچه محاسبه شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان دهنده اثر معنی‌ دار سطوح مختلف شوری برسرعت جوانه زنی، طول ریشه‌ چه (P<0.01)، طول ساقه ‌چه و وزن تر گیاهچه (P<0.05) بود. از طرفی اثر نوع رقم بر متوسط زمان جوانه ‌زنی، طول ریشه ‌چه، شاخص بنیه و وزن تر گیاهچه معنی‌ دار گردید (P<0.01). همچنین اثر متقابل شوری و رقم بر سرعت جوانه ‌زنی، متوسط زمان جوانه‌ زنی، طول ساقه‌ چه و وزن خشک گیاه چه (P<0.05) و طول ریشه ‌چه و شاخص بنیه گیاه چه (P<0.01) معنی‌ داربود. بر اساس نتایج به دست آمده استنباط می شود که گیاه کینوا به سطوح بالای شوری درمرحله جوانه ‌زنی مقاوم بوده و می‌توان نیجه گرفت که با اعمال مدیریت مناسب درمزرعه، استقرار این گیاه را در شرایط وجود آب وخاک شور تضمین نمود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  47 - تحلیل زمانی رگبارهای شرق دریاچه ارومیه با روش منحنی‌های هاف
  آقای دکتر یعقوب دین پژوه ساینا وکیلی آذر
  در این مطالعه، با استفاده از 418 رگبار بارش در 4 ایستگاه درشرق دریاچه ارومیه، منحنی‌های‌ هاف رسم شد. رویدادهای منتخب براساس مدت دوام رگبار به چهار کلاس به‌شرح 1- صفر تا دو ، 2- دو تا شش، 3- شش تا دوازده و 4- بیش از دوازده ساعت دسته‌بندی شدند. منحنی‌های هر دسته به‌ازای ا أکثر

  در این مطالعه، با استفاده از 418 رگبار بارش در 4 ایستگاه درشرق دریاچه ارومیه، منحنی‌های‌ هاف رسم شد. رویدادهای منتخب براساس مدت دوام رگبار به چهار کلاس به‌شرح 1- صفر تا دو ، 2- دو تا شش، 3- شش تا دوازده و 4- بیش از دوازده ساعت دسته‌بندی شدند. منحنی‌های هر دسته به‌ازای احتمالات 10%، 20% ،.... و 90% رسم گردید. این کار برای کل رویدادها در یک کلاس منفرد نیز تهیه شد. سه شاخص جدید شامل S، I و Q تعریف شد. هیتوگراف رگبار طرح از اطلاعات کل رویدادها در یک کلاس‌ مجزا برای هر ایستگاه با استفاده از منحنی هاف 50 و 90 درصد به‌دست آمد. مدل ریاضی منحنی‌های هاف در فرم لاجستیک بسط و پارامترهای آن به‌دست آمد. نتایج نشان داد که در کلاس بارشی 2-0 ساعت، به‌جز ایستگاه سراب که بارش-های آن از نوع چارک اولی می‌باشد، سایر ایستگاه‌ها چارک دومی هستند. برای کلاس بارشی 6-2 ساعت، سراب و هریس چارک اولی و تبریز و ملکان به‌ترتیب، چارک دومی و سومی هستند. برای رگبارهای با دوام (12-6) ساعت، بجز سراب که چارک اولی است، بقیه ایستگاه‌ها چارک سومی می‌باشند. در کلاس بارشی بیش از 12 ساعت، ایستگاه‌های تبریز و سراب چارک اولی و هریس چارک دومی است. نتایج نشان داد که فاصله قائم منحنی‌های هاف 50% و 90% با ارتقاء نوع چارک‌ در همه ایستگاه‌ها کوتاه‌تر می‌شود (S>I>Q). بر‌اساس نتایج مدل لاجستیک قادر به برازش خیلی خوب رگبارها در ایستگاه‌های منتخب می‌باشد، طوریکه ضریب همبستگی بین مشاهدات و مدل بین 979/0 و 998/0 حاصل شد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  48 - تحلیل چند متغیره خشکسالی‌های هیدرولوژیک در حوضه دریاچه ارومیه با استفاده از تکنیک تولید داده مصنوعی و توابع مفصل
  بابک شاهی نژاد زهرا شمس ذبیح الله خانی تملیه آزاده ارشیا
  10.30495/wsrcj.2022.20328
  زمینه و هدف: در دیدگاه هیدرولوژیک اندازه‌گیری میزان آب‌های جاری رودخانه‌ها دریاچه‌ها و آب‌های زیرزمینی معیار خشکسالی می‌باشد و یک زمان پایه بین فقدان بارندگی و کم شدن آب‌های جاری و رودخانه‌ها و آب دریاچه‌ها و آب‌های زیرزمینی وجود دارد. در زمینه خشکسالی هواشناسی مطالعات أکثر

  زمینه و هدف: در دیدگاه هیدرولوژیک اندازه‌گیری میزان آب‌های جاری رودخانه‌ها دریاچه‌ها و آب‌های زیرزمینی معیار خشکسالی می‌باشد و یک زمان پایه بین فقدان بارندگی و کم شدن آب‌های جاری و رودخانه‌ها و آب دریاچه‌ها و آب‌های زیرزمینی وجود دارد. در زمینه خشکسالی هواشناسی مطالعات بیشتری در قیاس با خشکسالی هیدرولوژیک صورت گرفته است. لذا هدف از این تحقیق تحلیل چند متغیره خشکسالی های هیدرولوژیک در حوضه دریاچه ارومیه با استفاده از مدل‌های تولید داده مصنوعی و توابع مفصل می باشد. لذا بکار بردن تلفیق روش های مذکور برای تحلیل خشکسالی های هیدرولوژیک به عنوان روشی جدید جهت تحلیل خشکسالی های هیدرولوژیک بکار گرفته شد.روش پژوهش: در این تحقیق به منظور تحلیل چند متغیره خشکسالی های هیدرولوژیک در حوضه دریاچه ارومیه از داده های دبی جریان 28 ایستگاه هیدرمتری که رژیم جریان در آنها واقعی می باشد طی دوره آماری 40 ساله (1395-1356 شمسی) استفاده گردید. همچنین جهت تولید داده های مصنوعی از مدل Ar (1) و جهت تحلیل خشکسالی از شاخص SDImod استفاده گردید. برای این منظور اقدام به تولید داده-های مصنوعی در 1000 تکرار گردید. از آنجائی که تحلیل تک متغیره خشکسالی و تحلیل بر مبنای داده های تاریخی نمی تواند به تنهایی افقی از خشکسالی های آتی را نشان دهد، لذا با استفاده از مدل Ar (1) داده های سالیانه تولید گردید و سپس با استفاده از مدل والنسیا شاکی اقدام به تولید داده های مصنوعی ماهیانه گردید. سپس مشخصات خشکسالی (شدت و مدت) برای هر دو سری داده-های تاریخی و تولیدی استخراج گردید و توزیع های رایج در هیدرولوژی بر داده های شدت، مدت و جریان برازش داده شد سپس ماتریس احتمال انتقال و ماتریس شرایط پایدار آنها نیز محاسبه گردید. همچنین با استفاده از ده توابع مفصل ارشمیدسی اقدام به تحلیل چند متغیره خشکسالی های هیدرولوژیک گردید. کد نویسی مراحل فوق در محیط نرم‌افزار متلب انجام شد.یافته‌ها: نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد پس از بررسی همگنی داده ها و تست ایستایی بودن آنها غالب داده ها از همگنی لازم برخوردار بوده‌اند و نتایج حاصل از همگنی داده ها نشان داد که ضریب تبیین بالای 9/0 و نتایج تست ایستایی و روند آنها نشان داد که داده ها در محدود مجاز 1/2± و 96/1± قرار داشتند. نتایج حاصل از برازش داده ها بر توزیع های رایج آماری نشان داد که تابع لوگ پیرسون تیپ 3 بر داده های جریان و توابع توزیع های گاما و نمایی به ترتیب بر شدت و مدت خشکسالی به عنوان توابع توزیع برتر شناخته شدند. تعداد دوره‌های خشکسالی بر اساس مقیاس‌های مختلف شاخص SDImod نشان داد برای دوره‌های مختلف تعداد دوره‌های خشکسالی برای مقیاس‌های کوتاه‌مدت بیشتر از مقیاس‌های بلندمدت بوده است. همچنین متوسط شدت و مدت خشکسالی برای داده های تولیدی و تاریخی حاکی از افزایش شدت خشکسالی برای داده های تولیدی نسبت به داده های تاریخی می باشد. نتایج حاصل از کلاس‌بندی دوره های خشکسالی برای داده های تاریخی و تولیدی نشان داد که به‌طور تقریبی 68 درصد از داده ها در طی دوره آماری در محدوده نرمال قرار داشتند و 32 درصد را سایر کلاس ها تشکیل داده‌اند. همچنین نتایج حاصل از توابع مفصل نشان داد که تابع مفصل جوئی در مرتبه اول و توابع فیلیپ گامبل و گالامبوس در مرتبه بعدی به عنوان توابع مفصل برتر شناخته شدند.نتایج: در نهایت نتایج حاصل نشان داد مدل‌های تولید داده‌های مصنوعی برای داده‌های سالیانه و ماهیانه برای سال‌های آماری کمتر از 30 سال مشخصات آماری میانگین، انحراف معیار، چولگی و همبستگی بین دو ماه متوالی را در حد قابل قبولی حفظ می‌کند، در حالی‌که با افزایش تعداد سال‌های آماری عملکرد مدل مطلوب‌تر می‌شود. احتمال تجمعی عدم خشکسالی یک‌ساله و احتمالات حالت نرمال و تر سالی در ماه‌های گرم سال بیشتر از ماه‌های دیگر سال باشد. همچنین با افزایش دوره‌های خشکسالی، احتمال تجمعی عدم خشکسالی نیز افزایش می‌یابد، بطوریکه با افزایش دوره‌ها این میزان احتمال کاهش می‌یابد و تقریباً صفر می‌شود. نتایج حاصل از دوره بازگشت های توأم و شرطی و همچنین دوره بازگشت کندال نشان داد که در دوره های آتی احتمال رخدادن خشکسالی حداقل مشابه داده های تاریخی انتظار می رود. همچنین نتایج نشان داد که تابع مفصل جوئی به عنوان تابع مفصل برتر برای داده های تاریخی و تولیدی شناخته شد. بر این اساس تابع مفصل تئوری در برابر تابع مفصل تجربی به نیمساز زاویه 45 درجه نزدیک می باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  49 - اثر روند کاربری اراضی بر میزان مصرف آب کشاورزی در حوضه دریاچه ارومیه در 20 سال آتی با استفاده از زنجیره مارکوف
  کیومرث روشنگر محمدتقی اعلمی حسن گل‌محمدی
  10.30495/wsrcj.2022.68546.11310
  زمینه و هدف: کاهش سطح تراز آبی دریاچه ارومیه و اثرات آن بر محیط پیرامون این دریاچه از موضوعات و چالش‌های مهم ملی و بین‌المللی در دو دهه اخیر بوده است. براساس مطالعات صورت گرفته یکی از مهمترین عامل اثرگذار بر این روند کاهشی، افزایش برداشت به-ویژه جهت امور کشاورزی بوده اس أکثر

  زمینه و هدف: کاهش سطح تراز آبی دریاچه ارومیه و اثرات آن بر محیط پیرامون این دریاچه از موضوعات و چالش‌های مهم ملی و بین‌المللی در دو دهه اخیر بوده است. براساس مطالعات صورت گرفته یکی از مهمترین عامل اثرگذار بر این روند کاهشی، افزایش برداشت به-ویژه جهت امور کشاورزی بوده است. برهمین اساس هدف پژوهش حاضر شبیه‌سازی وضعیت آینده منابع آب حوضه دریاچه ارومیه، تحت تأثیر مساحت کاربری‌های کشاورزی جهت برنامه‌ریزی بهتر آینده منابع آب این حوضه می‌باشد.روش پژوهش: به این منظور، نخست داده‌های تصاویر ماهواره‌ای لندست در بازه زمانی سال 2000 الی 2020 به کمک الگورتیم SVM در نرم‌افزار ENVI5.3 طبقه‌بندی و صحت طبقه‌بندی با استفاده از الگوریتم Kappa Coefficient سنجیده شد. در ادامه آمارها و اطلاعات مربوط به تغییر الگوی کشت (از زراعی به باغی) و منابع آب ورودی به دریاچه ارومیه محاسبه گردید. درگام بعد با استفاده از دو روش LCM, CA-MARKOV شبیه‌سازی تغییرات کاربری اراضی برای سال 2030 و 2040 انجام شد و در نهایت پس از مشخص نمودن میزان تغییرات هریک از کاربری‌ها، میزان آب مورد نیاز جهت امور کشاورزی در حوضه آبریز با استفاده از مدل NETWAT شبیه‌سازی شد.یافته ها: نتایج حاصل از بررسی‌ها نشان داد که مساحت دو کاربری کشاورزی آبی و باغ به ترتیب از 1450 و 395 کیلومترمربع در سال 2000 به بیش از 3600 و 1650 کیلومترمربع در سال 2040 افزایش خواهد یافت. همین امر باعث افزایش میزان آب مورد نیاز جهت امور کشاورزی از 1500 میلیون مترمکعب در سال 2000 به بیش از 4100 میلیون مترمکعب در سال 2040 خواهد شد.نتایج: به کاربری کشاورزی آبی از سال 2000 تا 2020 به میزان Km2 1253.05 افزوده شده که طبق پیش‫بینی به روش مارکوف این میزان در سال 2040 به Km2 2049.54 می‫رسد، که میزان مصرف آب را 1 میلیارد و 473 میلیون مترمکعب افزایش می‫دهد. به کاربری باغات از سال 2000 تا 2020 به میزان Km2 688.02 افزوده شده که طبق پیش‫بینی به روش مارکوف این میزان در سال 2040 به Km2 1276.14 می‫رسد، که میزان مصرف آب را 703 میلیون مترمکعب افزایش می‫ دهد. به کاربری دیم از سال 2000 تا 2020 به میزان Km2 367.06 افزوده شده که طبق پیش‫بینی بروش مارکوف این میزان در سال 2040 به Km2 531 می‫رسد، که میزان مصرف آب را MCM 253 افزایش می‫دهد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  50 - ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر عملکرد محصولات و ارائه راهبرد تغییر الگوی کشت (مطالعه موردی: حوضه سیمینه‌رود)
  مصطفی رضایی زمان علی افروزی
  پیش‌بینی و ارزیابی اثرات تغییر اقلیم در برنامه‌ریزی‌های آتی مدیران می‌تواند بسیار مؤثر باشد. ابزارهای مختلفی برای رسیدن به این هدف مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این تحقیق، مدل SWAT برای شبیه‌سازی و ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر محصولات در حوضه سیمینه‌رود استفاده شد و راه أکثر

  پیش‌بینی و ارزیابی اثرات تغییر اقلیم در برنامه‌ریزی‌های آتی مدیران می‌تواند بسیار مؤثر باشد. ابزارهای مختلفی برای رسیدن به این هدف مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این تحقیق، مدل SWAT برای شبیه‌سازی و ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر محصولات در حوضه سیمینه‌رود استفاده شد و راهبرد تغییر الگوی کشت به‌عنوان یک راهکار تطبیقی مورد ارزیابی قرار گرفت. برای مدل‌سازی شرایط تغییر اقلیم در منطقه از خروجی‌های مدل گردش عمومی جوی-اقیانوسی HadCM3 تحت دو سناریو انتشار A2 و B2 بهره گرفته شد. این خروجی‌ها با استفاده از مدل SDSM ریزمقیاس‌نمایی شدند و داده‌های کمینه و بیشینه دما و بارندگی برای سال‌های 2010 تا 2033 به‌دست آمدند و به‌عنوان ورودی برای مدل SWAT به‌کار برده شدند. سپس مقادیر تنش‌های آبی و دمایی، عملکرد محصولات و جریان ورودی به دریاچه ارومیه تحت شرایط تغییر اقلیم برآورد و به‌عنوان راهبرد مدیریت فعلی (BAU) نام‌گذاری شد. نتایج حاکی از افزایش متوسط تنش آبی و دمایی و کاهش عملکرد محصولات بود. پس از ارزیابی اثرات تغییر اقلیم در حوضه، تغییر الگوی کشت به گندم و جو به‌عنوان راهبردی تطبیقی مورد ارزیابی قرار گرفت که نشان‌دهنده کاهش 32 و 24 درصدی تنش آبی تحت هر دو سناریو انتشار A2 و B2 نسبت به‌شرایط مدیریت فعلی (BAU) بود. همچنین کالری تولیدی و ورودی به دریاچه افزایشی به‌ترتیب برابر 6/15 و 8/15 درصد تحت سناریو A2 و 8/11 و 1/12 درصد تحت سناریو B2 را نسبت به‌شرایط BAU نشان داد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  51 - تحلیل آورد رواناب، رسوب معلق و مواد مغذی ورودیهای مختلف به دریاچه زریوار در پایه زمانی رگبار و آب پایه
  شیرکو ابراهیمی محمدی سید حمیدرضا صادقی کامران چپی
  هر چند بررسی تغییرات زمانی و مکانی مولفه های هیدرولوژی اساس مدیریت صحیح و کارآی منابع آب و خاک در مقیاس حوزه آبخیز محسوب می شود، لیکن این مهم کمتر مورد توجه قرار گرفته است. بر همین اساس، در این تحقیق میزان آورد رواناب، رسوبات معلق و مواد مغذی محلول (نیترات و فسفات) از ط أکثر

  هر چند بررسی تغییرات زمانی و مکانی مولفه های هیدرولوژی اساس مدیریت صحیح و کارآی منابع آب و خاک در مقیاس حوزه آبخیز محسوب می شود، لیکن این مهم کمتر مورد توجه قرار گرفته است. بر همین اساس، در این تحقیق میزان آورد رواناب، رسوبات معلق و مواد مغذی محلول (نیترات و فسفات) از طریق ورودی های فعال دریاچه زریوار محاسبه و تغییرات زمانی و مکانی آن ها بررسی گردیده است. برای این منظور، 8 نقطه نمونه برداری روی 7 ورودی دریاچه از فروردین 1390 تا اردیبهشت 1391 مورد پایش روزانه در شرایط جریان پایه و هم چنین نمونه برداری با فواصل زمانی یک ساعت در طول رگبارها قرار گرفت. طی سال 1390، میزان آورد رواناب، رسوب معلق، نیترات و فسفات ورودی به دریاچه به ترتیب برابر با 7/9 میلیون مترمکعب و 8/685، 4/25 و 15/1 تن بود. با وقوع 7 رگبار در دو دوره در این مدت به ترتیب 6/1 میلیون متر مکعب رواناب، 8/685 تن رسوب معلق، 4 تن نیترات و 211 کیلوگرم فسفات به دریاچه حمل گردید. در حالت آب پایه 1/8 میلیون مترمکعب رواناب، 65/718 کیلوگرم رسوب معلق، 4/21 تن نیترات و 35/944 کیلوگرم فسفات وارد دریاچه شد. نتایج تحقیق حاکی از مشارکت مکانی بسیار بیش تر بخش های شمالی حوزه آبخیز دریاچه زریوار در آورد رواناب و نیترات بود. همچنین بیش ترین آورد رسوبات معلق از بخش های شمالی و غربی دریاچه بود. در حالی که بخش غربی دریاچه بیش ترین آورد فسفات را داشت. از نظر زمانی نیز بیش ترین آورد رواناب، رسوب -معلق، نیترات و فسفات به ترتیب در فصول بهار و زمستان اتفاق افتاد. همچنین، حدود 82 درصد رسوب معلق در دوره مطالعاتی طی یک بارش بهاره 50 ساعته وارد دریاچه زریوار شده که نشان گر تغییر پذیری بسیار زیاد رسوب معلق در شرایط رگبار و ضرورت لحاظ آن در مدیریت منابع آب و خاک در حوزه آبخیز بسته این دریاچه است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  52 - صحت‌سنجی داده‏‌های بارندگی ایستگاه‌‏های غیرثبات سازمان هواشناسی و تماب در حوضه آبریز دریاچه ارومیه
  نوید قاجارنیا عبدالمجید لیاقت پیمان دانش‌کار آراسته
  پیش‌بینی و تصمیم‌گیری صحیح در مدیریت و حفاظت از منابع آب نیازمند در دست داشتن برآوردهای درست و مطمئن از بارندگی است. لذا بررسی صحت داده های سری های زمانی قبل از آغاز تحقیق، یک بخش معمول و اجتناب ناپذیر در مطالعات هیدرولوژی و منابع آب است. برای این منظور، سری زمانی داده أکثر

  پیش‌بینی و تصمیم‌گیری صحیح در مدیریت و حفاظت از منابع آب نیازمند در دست داشتن برآوردهای درست و مطمئن از بارندگی است. لذا بررسی صحت داده های سری های زمانی قبل از آغاز تحقیق، یک بخش معمول و اجتناب ناپذیر در مطالعات هیدرولوژی و منابع آب است. برای این منظور، سری زمانی داده ها با استفاده از آزمون های آماری مورد ارزیابی قرار گرفته و در صورت نیاز، ناهمگنی ها و نوسانات نامحتمل داده ها اصلاح و یا حذف می شوند. هرچند معمولاً گذر موفق سری های زمانی از آزمون های آماری از لحاظ علمی صحت داده ها را تأیید می کند ولی بررسی های دقیق تر سری های زمانی ممکن است شواهد متفاوتی را عیان سازند. لذا در این تحقیق با انتخاب داده های بارندگی حوضه آبریز دریاچه ارومیه، پاسخ های بدست آمده از برخی آزمون های آماری بررسی صحت داده‌ها مورد ارزیابی قرار گرفته است. مطالعه عمیق و دقیق داده ها و مقایسه با ایستگاه های مجاور نشان می دهد که اعتماد و اتکای کامل به نتایج آزمون های آماری به تنهایی برای صحت‌سنجی داده ها کافی نبوده و گاهی نتایج بدست آمده ممکن است محقق را نسبت به شرایط و درستی واقعی داده های سری های زمانی مورد مطالعه، بسیار گمراه سازد. بر طبق نتایج آزمون‌های همگنی مورد استفاده در این تحقیق، تنها 4/2 درصد از ایستگاه‌های حوضه نیازمند اصلاحات و یا حذف بوده‌اند و این در حالیست که مطالعه عمیق داده ها نشان از غیرقابل اعتماد بودن 6/12 درصد از ایستگاه‌های حوضه و لزوم حذف آنها دارد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  53 - بررسی آلودگی بیسفنول A و نونیل فنول در مصب رودخانه های سواحل جنوب غربی دریای خزر
  سعید گنجعلی حسینعلی زبردست‌رستمی علی کاظمی زهرا صاحبی سهیل سبحان اردکانی
  10.22034/jest.2018.15586.2420
  زمینه و هدف: امروزه آلودگی محیط زیست به خصوص آلودگی اکوسیستم های آبی، جوامع انسانی و سایر موجودات زنده را درگیر مشکلات جدی نموده است. همراه با رشد روز افزون جمعیت، به طبع استفاده از موادشیمیایی نیز در بخش های مختلف صنعتی، خانگی و کشاورزی افزایش یافته است. ترکیبات مختل ک أکثر

  زمینه و هدف: امروزه آلودگی محیط زیست به خصوص آلودگی اکوسیستم های آبی، جوامع انسانی و سایر موجودات زنده را درگیر مشکلات جدی نموده است. همراه با رشد روز افزون جمعیت، به طبع استفاده از موادشیمیایی نیز در بخش های مختلف صنعتی، خانگی و کشاورزی افزایش یافته است. ترکیبات مختل کننده غدد درون ریز یا ترکیبات شبه استروژنی به علت ایجاد اثرات منفی در انسان و حیوانات (ماهیان ودوزیستان) شایان توجه اند.این مطالعه به منظور تعیین غلظت ترکیبات نونیل فنول و بیسفنولA در نمونه های آب مصب 9 رودخانه سواحل جنوب غربی منتهی به دریای خزر و بررسی هم بستگی این ترکیبات با مقادیر اکسیژن خواهی شیمیایی (COD)، اکسیژن خواهی بیولوژیکی (BOD) و pH انجام پذیرفت. مواد و روش ها: در این مطالعه میزان پارامترهای مختلف براساس روش های استاندارد آب و پساب اندازه گیری شد. و برای استخراج بیسفنول A و نونیلفنول در نمونه های آب رودخانه از روش جداسازی مایع- مایع استفاده گردید. و میزان بیسفنول A ونونیل فنول با دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا اندازه گیری شد. یافته ها:نتایج نشان می دهد مصب رودخانه آستارا دارای مقادیر بالایی از پارامترهای مورد مطالعه نسبت به سایر ایستگاه ها می باشد که این می تواند به علت عبور رودخانه از مرکز شهر آستارا و ورود فاضلاب های شهری و خانگی به داخل رودخانه باشد. نتایج آزمون هم بستگی نشان داد که هم بستگی مثبت و معنی داری بین مقادیر COD و BOD با مقادیر بیسفنولA و نونیل فنول در نمونه های مورد مطالعه مشاهده گردید، هم چنین هم بستگی منفی (معکوس) و معنی داری بین مقادیر pH با مقادیر بیسفنولA و نونیل فنول در نمونه های مورد مطالعه دیده شد. بحث و نتیجه گیری: وجود این ترکیبات شبه استروژنی در مقادیر کم نیز اثرات منفی در سلامت جوامع زیستی ایجاد می کند، لذا نگرانی در ارتباط با حضور این آلاینده ها در منابع آبی کشور وجود دارد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  54 - تعیین اکوریژن های سواحل جنوبی ایران با استفاده از سامانه GIS به عنوان مبنای تعیین مناطق تحت حفاظت ساحلی-دریایی
  بهاره صمدی کوچکسرائی سید محمدرضا فاطمی افشین دانه کار سید علی جوزی احسان رمضانی فرد
  10.22034/jest.2020.27796.3696
  در سالهای اخیر جهت توسعه شبکه مناطق تحت حفاظت ساحلی-دریایی، توجه به مناطق همگن معرف رو به افزایش است. که یکی از آنها، اکوریژن میباشد. اکوریژنها محدوده هایی از سرزمین هستند که دارای شرایط محیطی یکنواخت می باشند. هدف از این تحقیق، تعیین اکوریژنهای سواحل جنوبی ایران به عنو أکثر

  در سالهای اخیر جهت توسعه شبکه مناطق تحت حفاظت ساحلی-دریایی، توجه به مناطق همگن معرف رو به افزایش است. که یکی از آنها، اکوریژن میباشد. اکوریژنها محدوده هایی از سرزمین هستند که دارای شرایط محیطی یکنواخت می باشند. هدف از این تحقیق، تعیین اکوریژنهای سواحل جنوبی ایران به عنوان مبنا و پیش نیاز توسعه مناطق تحت حفاظت ساحلی-دریایی با توجه به رویکردهای نوین جهانی بوده است. لذا، شناسایی اکوریژنهای سواحل جنوبی ایران در خلیج فارس، تنگه هرمز و دریای عمان با در نظر گرفتن معیارهای معتبر و مشترک جهانی انجام گرفت. معیارهای مورد استفاده در این بررسی، بر اساس نتایج حاصل از بررسی سوابق تحقیق در این زمینه در سطح جهانی در حوزه جغرافیای زیستی به انجام رسید و سه معیار درجه حرارت سطحی آب، عمق و جریان‌های دریایی به عنوان مهمترین مؤلفه ها در این ارتباط در نظر گرفته شد. نقشه های معیارهای تعیین شده با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی با یکدیگر همپوشانی داده شد و پس از انطباق پهنه های شناسایی شده با محدوده های تقسیمات کشوری، مرز و محدوه نهایی اکوریژنهای سواحل جنوبی کشور تفکیک شدند. نتایج نشان داد که بر این مبنا، در سواحل جنوبی ایران 5 اکوریژن در نواحی کرانه ای چهار استان ساحلی جنوب قابل شناسایی و تحدید حدود است. این تقسیم بندی که برای نخستین بار در ایران به انجام رسیده است، میتواند مبنا و گامی برای گزینش مناطق تحت حفاظت ساحلی- دریایی و یا بررسیهای بوم شناختی در نظر شود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  55 - سنجش آگاهی روستاییان از کشاورزی پایدار در راستای حفظ اکوسیستم طبیعی (مورد مطالعه: سکونت‌گاه‌های روستایی حاشیه دریاچه زریوار)
  حمید جلالیان لقمان جاوید فرهاد جوان زری قاسمیان
  10.22034/jest.2019.26890.3585
  زمینه و هدف :بخش کشاورزی، بزرگ‌ترین مصرف‌کننده‌ی منابع طبیعی و درعین‌حال بیش‌ترین نقش را در حفظ آن بر عهده دارد، آگاهی کشاورزان از کشت پایدار و کشاورزی سازگار با محیط‌زیست شامل اطلاعاتی در مورد چالش‌های زیست‌محیطی و اکوسیستم های آبی و ارتباط آن‌ها با فعالیت‌های کشاورزی أکثر

  زمینه و هدف :بخش کشاورزی، بزرگ‌ترین مصرف‌کننده‌ی منابع طبیعی و درعین‌حال بیش‌ترین نقش را در حفظ آن بر عهده دارد، آگاهی کشاورزان از کشت پایدار و کشاورزی سازگار با محیط‌زیست شامل اطلاعاتی در مورد چالش‌های زیست‌محیطی و اکوسیستم های آبی و ارتباط آن‌ها با فعالیت‌های کشاورزی می‌تواند به بهبود وضعیت موجود و حفظ محیط‌زیست و اکوسیستم دریاچه کمک کند. روش بررسی : پژوهش حاضر جزء تحقیقات توصیفی- تحلیلی و در زمره تحقیقات پیمایشی است که به صورت مقطعی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش،10 روستای حاشیه اکوسیستم دریاچه زریوار بالغ بر(1953 خانوار) بود که به روش کوکران در دسترس انتخاب شدند. براساس تعداد هر خانوار سهم متناظر با آن پرسش نامه توزیع گردید. در روش توصیفی به بررسی شناخت وضعیت موجود پرداخته و در ادامه با استفاده از روش های آماری داده ها، مورد ارزیابی و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: یافته‌ها حاکی از آن بوده که سطح آگاهی روستاییان از کشاورزی پایدار در سطح بسیار پایینی بوده و بین آگاهی روستاییان از کشاورزی پایدار و حفظ پایداری اکوسیستم دریاچه زریوار همبستگی قوی وجود نداشت. علت پایین بودن سطح آگاهی روستاییان از کشاورزی پایدار عدم اطلاع‌رسانی و آموزش و اینکه مجبور به استفاده از انواع کود و سموم شیمیایی شده‌اند و نبود شیوه‌های نوین آبیاری و مشکلات مالی نیز از جمله چالش‌های موجود در حاشیه اکوسیستم دریاچه زریوار و کشاورزان است. بحث و نتیجه گیری: عدم آگاهی روستاییان از کشاورزی پایدار موجب استفاده بی‌رویه روستاییان از انواع سموم، کودهای شیمیایی و حفر چاه‌های عمیق و نیمه عمیق، که این عوامل در بلندمدت حیات اکوسیستم دریاچه زریوار را به سوی نابودی سوق می‌دهد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  56 - بررسی میزان هیدروکربن های آروماتیک حلقوی(PAHs) در رسوبات سطحی سواحل سیسنگان – بخش جنوبی دریای خزر
  حسین باقری کاظم درویش بسطامی علی حمزه پور
  10.22034/jest.2019.9691
  زمینه و هدف: هیدروکربن های آروماتیک حلقوی (PAHs) از مهم ترین آلاینده های محیط زیستی هستند که از منابع مختلفی تولید می گردند و در آب و خصوصاً در رسوبات بسیار پایدار بوده و تجزیه آنان به کندی صورت می گیرد. تعداد 16 ترکیب این آلاینده ها از سوی آژانس بین المللی حفاظت محیط ز أکثر

  زمینه و هدف: هیدروکربن های آروماتیک حلقوی (PAHs) از مهم ترین آلاینده های محیط زیستی هستند که از منابع مختلفی تولید می گردند و در آب و خصوصاً در رسوبات بسیار پایدار بوده و تجزیه آنان به کندی صورت می گیرد. تعداد 16 ترکیب این آلاینده ها از سوی آژانس بین المللی حفاظت محیط زیست (EPA) جزء ترکیبات خطرناک سرطان زا معرفی شده اند. در این مطالعه میزان 16ترکیب هیدروکربن حلقوی آروماتیک (PAHs) در رسوبات سطحی سواحل سیسنگان (بخش جنوبی دریای خزر) بررسی گردید. روش بررسی: 12نمونه رسوب از چهار ترانسکت به کمک نمونه بردار ون وین برداشت گردید. آنالیز ترکیبات PAHs با استفاده از دستگاه HPLC (کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا) انجام شد و غلظت هر یک از ترکیبات(16ترکیب) در هر ایستگاه مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: غلظت کل PAH ها در رسوب از 55/94 تا 33/336 نانوگرم بر گرم وزن خشک رسوب متغیر بود. بیش ترین غلظت فردی PAHs مربوط به بنزو(b) فلورانتن و فلورانتن با 132و5/97 نانو گرم بر گرم بود و ترکیبات بنزو(k) فلورانتن، دی بنزو (a,h) انتراسن، بنزو (g,h,i) پریلن، اسنافتیلن، بنزو (a) پیرن و ایندینو در هیچ کدام از ایستگاه ها مشاهده نشد. ماده آلی بین 95/9-65/1 درصد متغیر بود. نتیجه گیری: رسوبات منطقه سیسنگان دارای آلودگی کم تا متوسط بوده و منشا ترکیبات PAHs در رسوبات این منطقه (سیسنگان) بخشی پایروژنیک (منبع فسیلی) و بخشی نیز پتروژنیک می باشد. از مقایسه مقادیرPAHs به دست آمده در این منطقه با مقادیراستاندارد(ISQGs, NOAA) مشخص گردید آلودگی رسوبات در حال حاضر اثر سویی برای موجودات ندارد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  57 - بررسی موفقیت ظهور بچه لاک پشت دریایی منقار عقابی در روش حفاظت بیرونی در ساحل جزیره قشم
  مریم مهتابی سهراب اشرفی افشین دانه‌کار
  10.22034/jest.2020.21551.3070
  زمینه و هدف: لاک‌پشت‌های دریایی از گونه‌های در خطر تهدید جهانی وابسته به گستره‌های اقیانوسی محسوب می‌شوند. مرگ و میر لاک پشت های دریایی در دوران جنینی به دلیل تهدیدات طبیعی و انسانی بسیار بالا است وعوامل تهدید‌کننده‌ی متعددی، بقای این خزندگان و نسل‌آوری آن ها را تحت تأث أکثر

  زمینه و هدف: لاک‌پشت‌های دریایی از گونه‌های در خطر تهدید جهانی وابسته به گستره‌های اقیانوسی محسوب می‌شوند. مرگ و میر لاک پشت های دریایی در دوران جنینی به دلیل تهدیدات طبیعی و انسانی بسیار بالا است وعوامل تهدید‌کننده‌ی متعددی، بقای این خزندگان و نسل‌آوری آن ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. لذا برای حمایت از زیستگاه و بقای آن ها شناسایی و مدیریت این عوامل گریزناپذیر است. روش بررسی: یک ابزار مدیریتی برای افزایش موفقیت ظهور این گونه های در معرض خطر، انتقال تخم ها بلافاصله پس از تخم‌گذاری‌لاک پشت ماده به مکانی امن است. یافته‌ها: در این پژوهش موفقیت ظهور لاک‌پشت دریایی منقارعقابی در سواحل آشیانه‌گذاری جزیره‌ قشم مورد مطالعه قرار گرفت. میزان موفقیت ظهور بچه لاک پشت ها از مجموع 102 آشیانه انتقال یافته از ساحل شیب‌دراز و شیب‌پویی 92/59 درصد بدست آمد. نتایج آزمون T نیز نشان داد که بین موفقیت ظهور بچه‌ لاک‌پشت های انتقال یافته از ساحل شیب‌دراز و شیب پویی اختلاف معنی‌دار وجود ندارد. بحث و نتیجه‌گیری: براساس نتایج این پژوهش بهترین راه برای حفاظت این گونه در محل مورد مطالعه، افزایش موفقیت ظهور بچه لاک پشت ها و حفاظت از لانه ها با انتقال دادن آن ها به محل امن است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  58 - تاثیر فاکتورهای نیتروژن، فسفر وکادمیوم در جذب زیستی توسط باکتری Halomonas elongata IBRC-M10433
  زهرا کهراریان مجتبی تاران
  10.22034/jest.2018.21607.3074
  زمینه و هدف: پساب های صنعتی به عنوان مهم ترین آلاینده های محیط زیستی محسوب می شوند که حاوی مقادیر فراوان از فلزات سنگین وتراکم بالای نمک می باشند .بیو تکنولوژی حذف فلزات سنگین از پساب های صنعتی با بکارگیری توانایی میکروارگانیسم ها به عنوان روشی مناسب و بهینه دراین زمینه أکثر

  زمینه و هدف: پساب های صنعتی به عنوان مهم ترین آلاینده های محیط زیستی محسوب می شوند که حاوی مقادیر فراوان از فلزات سنگین وتراکم بالای نمک می باشند .بیو تکنولوژی حذف فلزات سنگین از پساب های صنعتی با بکارگیری توانایی میکروارگانیسم ها به عنوان روشی مناسب و بهینه دراین زمینه در حال توسعه است. شناسایی باکتری های مقاوم به فلزات سمی و استفاده آن ها در فرآیند حذف زیستی تکنیکی پیچیده و مفید است. در این مطالعه توانایی سویه باکتریHalomonaselongata IBRC-M10433 جداشده از رسوبات دریاچه ارومیه در حذف فلز کادمیوم مورد بررسی قرار گرفت. هدف از این مطالعه بهینه سازی شرایط محیطی حذف فلز کادمیوم توسط باکتری Halomonas elongata IBRC- M10433بود. روش بررسی : طراحی آزمایش به روش تاگوچی به منظور تعیین شرایط بهینه نسبی فاکتورهای محیطی مانند کلریدآمونیوم (NH4Cl) به عنوان منبع نیتروژن، فسفات پتاسیم (K2HPo4) به عنوان منبع فسفرو غلظت کادمیوم در حذف زیستی کادمیوم توسط باکتری Halomonas elongata IBRC- M10433 مورد مطالعه قرار گرفت. آنالیز داده ها با استفاده از نرم افزارکامپیوتری Qualitek-4 انجام شد و اهمیت نسبی هریک از عوامل تعیین گردید. یافته ها : شرایط بهینه جذب در غلظت فسفات پتاسیم 3/0 گرم بر لیتر، کادمیوم100میلی گرم بر لیتروکلریدآمونیوم 2گرم بر لیتردر دمای 37 درجه سانتی گراد و pH 7 تعیین شد. سطح 1 فسفات پتاسیم یعنی 3/0 گرم بر لیترموثرترین فاکتور درجذب زیستی بود. بحث و نتیجه گیری: با توجه به هزینه بالا و مشکلات محیط زیستی روش های مرسوم حذف فلزات سنگین، حذف زیستی تکنیکی موثر و مقرون به صرفه می باشد. استفاده از باکتری های نمک دوست نسبی در پالایش زیستی با قدرت بالای جذب فلزات سنگین مفید می باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  59 - شناسایی و رتبه بندی علل بروز بحران دریاچه ارومیه با بکارگیری روش دلفی
  علی رضا اعجازی محمود شریعت پروین فرشچی
  10.30495/jest.2019.22985.3204
  زمینه و هدف : خشک سالی یکی از پدیده های طبیعی است که بیش ترین آسیب آن در مناطق بیابانی و نیمه بیابانی به چشم می خورد . حوضه آبریز دریاچه ی ارومیه با تراکم جمعیت نسبتا زیاد امروزه یکی از چالش های زیست محیطی ایران می باشد. به طوری که در سال های اخیر به دلیل ورود حجم آب کم أکثر

  زمینه و هدف : خشک سالی یکی از پدیده های طبیعی است که بیش ترین آسیب آن در مناطق بیابانی و نیمه بیابانی به چشم می خورد . حوضه آبریز دریاچه ی ارومیه با تراکم جمعیت نسبتا زیاد امروزه یکی از چالش های زیست محیطی ایران می باشد. به طوری که در سال های اخیر به دلیل ورود حجم آب کم از رودخانه ها و کمبود بارش منطقه ای حیات این دریاچه در معرض تهدید جدی قرار گرفته است .این حوضه آبریز با مساحت 52000 کیلومتر مربع و میانگین بارش 200 تا 900 میلی متر، حجم آبی در حدود 22 میلیارد متر مکعب بارش در سطح حوضه را دارا می باشد . جهت تامین نیازهای کشاورزی و انسانی به آب شیرین ، سدهای زیادی با حجم ذخیره حدود3 میلیارد متر مکعب در روی بستر رودخانه های اصلی دریاچه احداث شده است. با عنایت به کاهش مساحت حوضه آبریز دریاچه و ورود میزان آب در نظر گرفته شده به دریاچه ، احیای کامل دریاچه به وضع طبیعی قبلی بعید به نظر می رسد .روش بررسی : در این تحقیق سعی شده است تا با شناسایی علل بروز بحران به روش دلفی و رتبه بندی سلسله مراتبی حد تاثیر هر کدام از عوامل بروز بحران را تبیین نمود و به اولویت های مدیریتی دست یافت .یافته ها : در این تحقیق چهار معیار اصلی و 21 زیرمعیار جهت علل بروز بحران دریاچه ارومیه شناسایی شده است .بحث و نتیجه گیری : بر اساس نتایج این تحقیق از چهار معیار اصلی و 21 زیرمعیار شناسایی شده ، ساخت سد ها با تاثیر 23 درصد و تغییر الگوی کشت با تاثیر 8 درصداز مهم ترین عوامل بروز بحران در دریاچه ارومیه شناخته شدند . تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  60 - ارزیابی آماری فلزات سنگین و عناصر رادیواکتیو موجود در رسوبات و نمک‌های برجای مانده در بستر خشک شده دریاچه ارومیه
  اصغر اصغری مقدم فاطمه نظری محسن مؤذن وارطان سیمونز
  10.22034/jest.2021.27336.3639
  زمینه و هدف: در سال های اخیر، سطح آب دریاچه ارومیه، به طور فزاینده ای کاهش یافته و حجم عظیمی از رسوبات و نمک در بستر آن برجای مانده است. با توجه به زمین شناسی اطراف دریاچه و نیز پساب ها و فاضلاب هایی که به دریاچه وارد شد ه اند، عناصر مضری وارد آب دریاچه شده است. با پس‌ر أکثر

  زمینه و هدف: در سال های اخیر، سطح آب دریاچه ارومیه، به طور فزاینده ای کاهش یافته و حجم عظیمی از رسوبات و نمک در بستر آن برجای مانده است. با توجه به زمین شناسی اطراف دریاچه و نیز پساب ها و فاضلاب هایی که به دریاچه وارد شد ه اند، عناصر مضری وارد آب دریاچه شده است. با پس‌روی دریاچه آلودگی های مجتمع در آب، به رسوبات و نمک های بستر دریاچه منتقل شده است که در صورت تبدیل احتمالی این رسوبات و نمک های حاوی عناصر خطرناک به ریزگرد، مناطق اطراف را تحت تأثیر قرار خواهند داد. در این مطالعه، محتوای فلزات مضر سنگین (As، Cr، Ni، Cu، Pb، Zn، Co، Mn، V، Cd و Hg) و مواد رادیواکتیو (Th و U) در رسوبات و نمک‌های بستر دریاچه ارومیه مورد ارزیابی قرار گرفت. هدف از این پژوهش، شناسایی و مطالعه منشا آلودگی عناصر مضر موجود در رسوبات و نمک های برجای مانده در بستر خشک شده قسمت نیمه شرقی و میان گذر دریاچه ارومیه می باشد. روش بررسی: جهت بررسی، نمونه برداری از رسوبات و نمک های سطحی دریاچه، از قسمت شرقی و میان گذر دریاچه صورت گرفت و نمونه ها مورد ارزیابی ژئوشیمیایی و آنالیز آماری قرار گرفتند. یافته ها: مقایسه نتایج غلظت‌های به‌دست‌آمده با متوسط پوسته‌ای نشان داد که عناصر As، Cu، Ni،Co ، Hg، Cd، Th و U در منطقه بیش تر از متوسط پوسته‌ای هستند. بحث و نتیجه گیری: عناصر مورد مطالعه با ارزیابی های آماری هم چون ضریب همبستگی، تحلیل خوشه‌ای و تحلیل عاملی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از هر سه روش تاییدکننده یکدیگر بود. طبق این نتایج، منشأ عناصر U و Hg، زمین‌شناسی و منشأ سایر عناصر انسانی می‌باشد. منابع اصلی آلودگی انسانی ناشی از پساب‌ها و فاضلاب‌های شهری و صنعتی مناطق اطراف دریاچه می باشند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  61 - جایگاه اصل احتیاط در حقوق بین‌الملل دریاها ( با تاکید بر قضیه‌ی ماهی تن آبی باله)
  علی صابرنژاد علویان مرتضی نجفی اسفاد
  10.22034/jest.2020.33404.4109
  اصل احتیاط جایگاه بسیار مهمی در پیشگیری از وقوع خسارات زیست محیطی دارد و برای دست یابی به توسعه پایدار، باید سیاست‌های محیط زیستی بر اساس اصل عمل احتیاطی بنا شود. این اصل در کنار دیگر اصول زیست محیطی به عنوان قاعده ای طلایی در جهت جلوگیری از وقوع خسارات زیست محیطی نقش ا أکثر

  اصل احتیاط جایگاه بسیار مهمی در پیشگیری از وقوع خسارات زیست محیطی دارد و برای دست یابی به توسعه پایدار، باید سیاست‌های محیط زیستی بر اساس اصل عمل احتیاطی بنا شود. این اصل در کنار دیگر اصول زیست محیطی به عنوان قاعده ای طلایی در جهت جلوگیری از وقوع خسارات زیست محیطی نقش ایفا می نماید. جایگاه اساسی اصل مذکور در محیط زیست دریایی در پیشگیری از آلودگی دریایی و نیل به حق بر محیط زیست سالم دریایی می باشد. رویه ی قضایی دیوان بین المللی حقوق دریاها نقشی اساسی در شناسایی و تنویر زوایای پنهان این اصل در حقوق محیط زیست دریایی داشته است که در قضیه ی ماهی تن آبی باله این موضوع به وضوح مبرهن گردیده و دیوان بین الملل حقوق دریاها به بررسی و تحلیل چگونگی اجرای این اصل در حقوق بین الملل دریاها پرداخته است. مقاله حاضر به بررسی و واکاوی این اصل در حقوق دریاها و نقش دیوان بین المللی حقوق دریاها در این زمینه پرداخته است. یافته های مقاله حکایت از آن دارد که این اصل در حقوق بین الملل محیط زیست نقش مهمی را ایفاء می نماید و محیط زیست حقوق بین الملل دریاها نیز از این قضیه مستثنی نبوده و رویه ی قضایی بین المللی در قضیه ی ماهی تن آبی باله بر این مهم تاکید داشته است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  62 - اولویت بندی میزان آلودگی فلزات با استفاده ازشاخص های بار آلودگی و پتانسیل خطرات بیولوژیک در رسوبات سطحی رودخانه‌های سواحل جنوب شرقی دریای خزر
  صحابه طالش پور لعبت تقوی حسن نصراله زاده ساروی
  10.22034/jest.2021.23986.3307
  زمینه وهدف: رسوبات به‌عنوان مهم ترین محل ذخیره و جذب فلزات و آلاینده های دیگر در اکوسیستم‌های آبی محسوب می‌شوند و می‌توانند کیفیت سیستم‌های آبی را منعکس کنند. در این مطالعه میزان آلودگی رسوبات به فلزات روی، مس، سرب و کادمیوم براساس شاخص بار آلودگی (PLI) و ارزیابی میزان أکثر

  زمینه وهدف: رسوبات به‌عنوان مهم ترین محل ذخیره و جذب فلزات و آلاینده های دیگر در اکوسیستم‌های آبی محسوب می‌شوند و می‌توانند کیفیت سیستم‌های آبی را منعکس کنند. در این مطالعه میزان آلودگی رسوبات به فلزات روی، مس، سرب و کادمیوم براساس شاخص بار آلودگی (PLI) و ارزیابی میزان خطرات عناصر فلزی بر روی موجودات زنده براساس شاخص اولویت‌بندی پتانسیل خطرات بیولوژیک (MERMQ) در رسوبات سطحی رودخانه‌های سواحل جنوبی شرقی دریای خزر انجام شد. روش بررسی: به منظور سنجش و تعیین شاخص‌های آلودگی فلزات، نمونه‌برداری از رسوبات سطحی مصب و فاصله 1000متر از مصب برخی رودخانه های سواحل جنوب شرقی دریای خزر شامل گرگان‌رود، قره سو، نکاءرود ، تجن ، تالار و بابلرود انجام پذیرفت. نمونه‌ها در آزمایشگاه با استفاده از مخلوط سه اسید نیتریک، فلوریدریک و کلریدریک آماده‌سازی گردید و سپس به وسیله دستگاه جذب اتمی مورد آنالیز قرار گرفتند. یافته‌ها: نتایج تحقیق حاضر، گویای آن است کهمیزان شاخص MERMQ عناصر فلزی در رسوبات رودخانه‌های سواحل جنوبی دریای خزر بین 073/0 تا 12/0 و میزان شاخص آلودگی PLI بین 36/0 تا 58/0 متغیر بوده است. نتایج مقایسه غلظت فلزات در نمونه‌های رسوب سطحی با استاندارد کیفیت رسوب (NOAA) نشان داد که در تمام ایستگاه‌های مورد مطالعه مقدار عناصر اندازه‌گیری شده کم‌تر از مقدار ERL می‌باشد. نتیجه‌گیری: نتایج شاخص اولویت‌بندی پتانسیل خطرات بیولوژیک ((MERMQ برای رسوبات نشان داد که در مصب رودخانه های قره‌سو، تالار و فاصله 1000متر از مصب رودخانه بابلرود از لحاظ اولویت‌بندی میزان خطرات بیولوژیک در سطح اولویت پایین تا متوسط قرار دارد و در دیگر ایستگاه های مورد مطالعه در اولویت پایین قرار گرفته اند. نتایج شاخص آلودگی PLI نشان داد که میزان آلودگی رسوبات به فلزات در سطح آلودگی کم می باشد. نهایتاً می توان اشاره نمود که اعمال رهنمودهای مدیریتی صحیح از قبیل، دفع اصولی فاضلاب های شهری، روستایی و صنعتی، استفاده از آفت‌کش های مناسب و همچنین مطالعات هم‌زمان غلظت عناصر در آب، رسوب و جانداران در رودخانه ها به صورت دوره‌ای می تواند در بهبود وضعیت فعلی منطقه موثر باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  63 - مدل‌سازی بار فسفات ورودی به دریای خزر از حوزه آبخیز تجن با استفاده از مدل ارزیابی آب و خاک
  فاطمه رجایی رضا دهمرده بهروز مصطفی قلی پور
  10.22034/jest.2018.20105.2911
  زمینه و هدف: توسعه کشاورزی برای پاسخگویی به نیاز روز افزون غذا سبب مصرف بیشتر کودهای شیمیایی و درنتیجه آلودگی اکوسیستم های آبی گردیده است. بنابراین برآورد مواد مغذی منابع غیر نقطه ای، بررسی میزان تجاوز آن ها از حد مجاز و نیز ارزیابی سهم آلودگی فسفات ورودی از حوزه آبخیز أکثر

  زمینه و هدف: توسعه کشاورزی برای پاسخگویی به نیاز روز افزون غذا سبب مصرف بیشتر کودهای شیمیایی و درنتیجه آلودگی اکوسیستم های آبی گردیده است. بنابراین برآورد مواد مغذی منابع غیر نقطه ای، بررسی میزان تجاوز آن ها از حد مجاز و نیز ارزیابی سهم آلودگی فسفات ورودی از حوزه آبخیز تجن به دریای خزر یک اولویت به‌منظور ارزیابی سلامت حوضه است. روش بررسی: لذا در این مطالعه از ابزار ارزیابی آب و خاک (SWAT) برای شبیه‌سازی فسفات طی سال‌های 2001 تا 2014 در حوزه آبخیز تجن استفاده‌ شده است. یافته ها: نتایج مدل واسنجی شده نشان داد بار سالانه فسفات از سال 2001 تا 2014 از حدود 29000 تا 102900 کیلوگرم در خروجی حوزه آبخیز متفاوت است. بار فسفات در زمستان و پاییز 98 درصد از کل بار سالانه فسفات را به خود اختصاص داد. بالاترین سطح فسفات در دوره مورد مطالعه در ماه فوریه (به‌طور متوسط 11621 کیلوگرم) و کم‌ترین در ماه ژوئن (به‌طور متوسط 7/0 کیلوگرم) بود. هم چنین از مقایسه غلظت‌های به‌دست‌آمده با استانداردهای کیفیت آب می‌توان نتیجه گرفت که غلظت فسفات در اکثر زیرحوضه‌ها بالاتر از حد استاندارد کیفیت آب آشامیدنی برای سلامت انسانی (2/0 میلی‌گرم در لیتر) است. بنابراین اکثرا زیرحوضه ها در منطقه مورد مطالعه نیازمند کاهش بار فسفات می‌باشند و می بایست این زیرحوضه ها در برنامه های مدیریتی بهبود کیفیت آب حوضه در اولویت قرار گیرند. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد که مدل SWAT می تواند راهنمای خوبی برای استراتژی های کاهش بار آلودگی ها باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  64 - ارزیابی آلودگی نفتی و اولویت بندی راهبرد حفاظت محیط زیست دریای خزر بر اساس مدل SWOT
  امید نادری پرویز محمدی نسرین چوبکار حسین نوروزی سید احمد حسینی
  10.30495/jest.2022.57289.5236
  زمینه و هدف: ترکیبات نفتی مضر در محیط‌های آبی خطرات مختلفی بر موجودات دریایی و نیز انسان دارد، حال با این تهدید آلودگی نفتی در منابع آبی کشور به ویژه دریای خزر چه نقاط قوت و ضعفی برای مقابله با این تهدید می تواند وجود داشته باشد؟ هدف از انجام این پژوهش آشنایی با آلودگی أکثر

  زمینه و هدف: ترکیبات نفتی مضر در محیط‌های آبی خطرات مختلفی بر موجودات دریایی و نیز انسان دارد، حال با این تهدید آلودگی نفتی در منابع آبی کشور به ویژه دریای خزر چه نقاط قوت و ضعفی برای مقابله با این تهدید می تواند وجود داشته باشد؟ هدف از انجام این پژوهش آشنایی با آلودگی نفتی و مشتقات آن و تبیین اولویت بندی راهبرد حفاظت از محیط زیست دریای خزر در مقابله با تهدیدات ناشی از آلودگی نفتی می‌باشد. روش بررسی: تجزیه و تحلیل قوت ضعف فرصت تهدید( SWOT) ابزاری مهم برای بررسی استراتژیک، تحلیل وضعیت و ارائه راه حل های مناسب برای دستیابی به بهترین پاسخ مدیریت زیست محیطی است .بنابراین استراتژی اصلی این مطالعه استفاده از مدل SWOT به عنوان ابزاری برای ارزیابی آلودگی نفتی دریای خزر می باشد. یافته ها: براساس نتایج، با اولویت بندی استراتژیک در کل سهم آلودگی نفتی خزر، دو تهدید (روسیه و آذربایجان) و سه فرصت (قزاقستان، ترکمنستان و ایران) وجود دارد که مهمترین ضعف و تهدید موجود، در منابع رودخانه ای و مهمترین توانمندی و فرصت در منابع شهری شناسایی شده است. بحث و نتیجه گیری: آنچه که در تحقیقات یاد شده کمتر به آن پرداخت شده است بهره گیری از تحلیل های تشخیصی فرامرزی می باشد زیرا این تحلیل ها، به عنوان گزارش های رسمی مورد تایید سازمان های محیط زیستی بین المللی، می توانند مبنایی برای ارزیابی های دوره ای قرار گیرد و براساس آن ها به تعیین اولویت بندی های استراتژیک در مدیریت کنترل آلودگی های حوزه خزر مبادرت شود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  65 - اندازه گیری کادمیوم در برخی بافت‌های فوک خزری ‌ Caspian sealsدر سواحل جنوب شرقی دریای خزر
  سیده ملیحه حسینی سمیه نمرودی امیر صیادشیرازی انالیزا زاکارونی
  10.30495/jest.2020.35666.4255
  هدف: امروزه ورود پساب‌های حاوی فلزات سنگین که بیشتر حاصل فعالیت‌های صنعتی می‌باشند، به بوم سازگان‌های آبی و به تبع آن تجمع این فلزات در بدن آبزیان یک نگرانی عمده است،که حیات آبزیان و تنوع زیستی اکوسیستم‌های آبی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. دریای خزر یکی از مهم‌ترین اکوسیست أکثر

  هدف: امروزه ورود پساب‌های حاوی فلزات سنگین که بیشتر حاصل فعالیت‌های صنعتی می‌باشند، به بوم سازگان‌های آبی و به تبع آن تجمع این فلزات در بدن آبزیان یک نگرانی عمده است،که حیات آبزیان و تنوع زیستی اکوسیستم‌های آبی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. دریای خزر یکی از مهم‌ترین اکوسیستم‌های آبی است که ورود آلاینده‌های گوناگون آسیب جدی بر این بوم سازگان وارد کرده است. فوک خزری که تنها پستاندار دریای خزر می‌باشد، در معرض خطر انقراض قرار گرفته است. این مطالعه با هدف اندازه‌گیری کادمیوم در برخی بافت‌های فوک خزری در سواحل جنوب شرقی دریای خزر انجام یافته است.روش بررسی: در مطالعه حاضر ده عدد لاشه فوک خزری از سواحل دریای خزرجمع آوری و کالبدگشایی شدند. نمونه‌های بافت کبد، کلیه و چربی به منظور اندازه گیری میزان فلز کادمیوم هضم گردیدند. غلظت فلز کادمیوم توسط دستگاه طیف سنج جذب اتمی مورد سنجش قرار گرفت. یافته‌ها: غلظت فلز کادمیوم در بافت کلیه با میانگین73/0 ±59/13 میکروگرم برگرم بیشتر از کبد با میانگین16/0 ±6/1 میکروگرم برگرم و بیشتر از چربی با میانگین02/0 0/07± بود. میزان غلظت کادمیوم در بافت‌های فوک‌های نر و ماده مورد بررسی قرار گرفت و رابطه معنی داری بین غلظت فلز کادمیوم با جنسیت فوک‌ها وجود نداشت. وجود مقادیر قابل توجه فلز کادمیوم در 90 درصد نمونه‌ها، آلودگی بالای دریای خزر به فلزات سنگین از جمله فلز کادمیوم که حتی در مقدار بسیار کم سمی می‌باشد، را نشان می‌دهد.بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به کاهش چشم‌گیر جمعیت فوک خزری در سال‌های اخیر و پایداری فلزات سنگین، باید استفاده از این فلزات سمی در عرصه صنعت کاهش داده و همچنین منابع ورود این آلاینده‌ها را به دریای خزر شناسایی کرده تا مانع ورود این فلزات سمی به دریای خزر شده یا قبل از ورود عمل تصفیه صورت گیرد. از این طریق هم آلودگی دریای خزر را کاهش می‌دهیم و هم به سلامت آبزیان کمک خواهیم کرد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  66 - بررسی راهکار های مدیریتی دریاچه ارومیه بر مبنای ارزش گذاری اقتصادی
  آیدا شریعت مداری مجید عباسپور زهرا عابدی علیرضا وفائی نژاد
  10.22034/jest.2020.40008.4481
  زمینه و اهداف: کم آبی های سالیان اخیر و کاهش نزولات جوی سبب شده تا تغییرات شگرفی در اکوسیستم دریاچه ارومیه رخ دهد . هدف اصلی این تحقیق بررسی راهکار های مدیریتی دریاچه ارومیه بر مبنای ارزش گذاری اقتصادی است. روش بررسی: در این تحقیق ( 1395) از اسناد و مدارک و مطالعات مید أکثر

  زمینه و اهداف: کم آبی های سالیان اخیر و کاهش نزولات جوی سبب شده تا تغییرات شگرفی در اکوسیستم دریاچه ارومیه رخ دهد . هدف اصلی این تحقیق بررسی راهکار های مدیریتی دریاچه ارومیه بر مبنای ارزش گذاری اقتصادی است. روش بررسی: در این تحقیق ( 1395) از اسناد و مدارک و مطالعات میدانی استفاده شده است. جامعه آماری شامل ذینفعان ، مردم محلی، گردشگران منطقه می باشند. نمونه گیری به صورت تصادفی و حجم نمونه پس از انجام پیش آزمون با استفاده از آزمون کوکران مشخص گردید. روش و ابزار تجزیه و تحلیل داده ها روش مشروط بوده و با بهره گیری از نرم افزار های Excel ,Eviews ارزش های اقتصادی دریاچه ارومیه برآورد گردید، در تجزیه و تحلیل تغییرات ایجاد شده در دریاچه ارومیه نیز از نرم افزار GIS استفاده شده است . یافته ها: با توجه به تغییرات تراز سطح آب دریاچه ارومیه ، برداشت بی رویه از چاه ها و کشت محصولات با مصرف بالای آب در زمین های کشاورزی از عوامل مهم در خشک شدن دریاچه ارومیه به حساب می آید . بحث و نتیجه گیری: برآورد گردید که میزان تمایل به پرداخت برای حفاظت از ارزش های مختلف دریاچه ارومیه در مجموع برابر با 220484 تومان به ازای هر نفر برای یک ماه می باشد. مدیریت درست منابع و توقف ساخت سدهای جدید بر روی سایر رودخانه های دریاچه، تغییر الگوی کشت، افزایش بهره‌وری آب از جمله اقداماتی است که می بایست برای تعادل بخشیدن به نوسانات این دریاچه در دستور کار قرار گیرد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  67 - مسئولیت بین‌المللی دولت حامی در بهره‌برداری از منابع ناحیه در پرتو بایسته‌های حقوق بین‌الملل محیط زیست
  جواد صالحی حسین آل کجباف
  10.30495/jest.2020.36357.4296
  تعهدات دولت حامی، تابع مسئولیت ناشی از بایسته‌های حقوق بین‌الملل محیط زیست است. تعهدات دولت حامی در حفاظت از محیط زیست ناحیه دارای ماهیت مقتضی، ارزیابی، احتیاط، پیشگیری، کنترل و جبران است. با وجود این، اگر دولت حامی کلیه اقدامات لازم و مناسب در حد توان و امکانات خویش را أکثر

  تعهدات دولت حامی، تابع مسئولیت ناشی از بایسته‌های حقوق بین‌الملل محیط زیست است. تعهدات دولت حامی در حفاظت از محیط زیست ناحیه دارای ماهیت مقتضی، ارزیابی، احتیاط، پیشگیری، کنترل و جبران است. با وجود این، اگر دولت حامی کلیه اقدامات لازم و مناسب در حد توان و امکانات خویش را برای پای‌بندی پیمانکار تحت حمایت انجام داده باشد، جبران خسارات ناشی از فعالیت پیمانکار برعهده آن نیست. این وضعیت به‌معنای جبران نشدن خساراتی است که ناشی از فعالیت پیمانکار برای بهره‌برداری از منابع ناحیه است. حال آن‌که جامعه بین‌المللی نباید خسارات وارد شده از فعالیت‌های پیمانکار به محیط زیست دریاها را در هر صورت متحمل شود. بی‌تردید ناتوانی دولت حامی در کنترل و الزام پیمانکار به تبعیت مطلق از استانداردهای بین‌المللی در اکتشاف و استخراج منابع دریاها نباید به حساب جامعه بین‌المللی گذاشته شود. ضروری است که دولت حامی به نحو مطلق مسئولیت خسارات وارد شده از سوی پیمانکار را برعهده داشته باشد. اگر ورود خسارات ناشی از تقصیر پیمانکار است، دولت حامی آن را جبران کند و سپس از وثیقه‌های پیمانکار کسر کند. اگر ورود خسارات ناشی از سهل‌انگاری دولت حامی است، همو خسارت را جبران کند تا این‌که در هر صورت خسارات وارد شده به محیط زیست دریاها بدون جبران باقی نماند و صدمات آن بر پیکره جامعه بین‌المللی تحمیل نشود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  68 - مدل‌سازی رفتار روستائیان در مواجهه ادارک ریسک خشکسالی دریاچه ارومیه (مطالعه موردی: سکونتگاه‌های روستایی شهرستان بناب)
  علیرضا سلیمانی مجید پریشان علی مجنونی توتاخانه
  10.30495/jest.2022.35988.4283
  زمینه و هدف:درک خطر منجر به تنظیم رفتارهای عملی جهت مقابله با آن می شود. هدف این پژوهش تحلیل رفتارهای تجربی روستائیان شهرستان بناب به‌منظور ادراک ریسک خشک‌سالی دریاچه ارومیه است. برای این منظور تلفیقی از رویکردهای فردی و اجتماعی بکار گرفته شد. روش بررسی: پژوهش حاضر از أکثر

  زمینه و هدف:درک خطر منجر به تنظیم رفتارهای عملی جهت مقابله با آن می شود. هدف این پژوهش تحلیل رفتارهای تجربی روستائیان شهرستان بناب به‌منظور ادراک ریسک خشک‌سالی دریاچه ارومیه است. برای این منظور تلفیقی از رویکردهای فردی و اجتماعی بکار گرفته شد. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع مطالعات توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش ساکنین بالای 15 سال در 29 روستای شهرستان بناب است که برابر 23653 نفر هستند. با استفاده از روش کوکران و به روش تصادفی ساده، 380 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب گردید. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه است. تجزیه‌وتحلیل داده ها با استفاده از نرم‌افزار SPSSو آزمون های رگرسیون چندمتغیره و تحلیل مسیر صورت گرفت. یافته‌ها: نتایج تحلیل مسیر بر روی متغیر وابسته نشان داد که محصول مقاوم به خشک‌سالی، دانش و مهارت، درآمد، سن، طول مدت اقامت، شرکت در برنامه های آموزشی و نوسازی کانال‌های آبیاری بر رفتارهای عملی کاهش ریسک خشک‌سالی اثر مستقیم دارند. همچنین نتایج تحلیل مسیر بر روی متغیر وابسته قصد انجام رفتارهای کاهش ریسک در آینده، نشان داد متغیرهای کشت محصولات مقاوم به خشک‌سالی، خودکارآمدی، سن، سطح تحصیلات، اعتماد، تجربه قبلی و مسئولیت‌پذیری دارای اثر مثبت و متغیرهای تعصبات خوش‌بینانه، درآمد و سن بر متغیر ادراک ریسک اثر‌ منفی داشته‌اند. هم چنین اثرات غیرمستقیم از طریق دو متغیر باورها و درآمد بر روی روی متغیر قصد و نیت کاهش خطر ریسک خشک‌سالی اثرگذار هستند.. بحث و نتیجه گیری: بنا بر نتایج یافته های پژوهش، می توان گفت که علیرغم درک خطر خشک‌سالی توسط روستائیان، هنوز این درک به صورت عملی رفتار روستائیان را تغییر نداده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  69 - آسیب شناسی فرآیند تدوین خط مشی های محیط زیست ( مورد مطالعه سنجش محیط زیست طبیعی- دریاچه ارومیه)
  شهرام شیران زائی دردانه آقاجانی
  10.30495/jest.2023.66932.5668
  زمینه و هدف: در شرایط کنونی برنامه ریزی و سیاستگذاری لازم برای جلوگیری از گسترش فجایع محیط زیست بسبار حایز اهمیت است و یکی از مهمترین مسائل حاضر کشور مساله دریاچه ارومیه می باشد که در سالهای گذشته خط مشی های زیادی درباره آن تصویب شده که اثربخشی کافی را نداشته است. هدف پ أکثر

  زمینه و هدف: در شرایط کنونی برنامه ریزی و سیاستگذاری لازم برای جلوگیری از گسترش فجایع محیط زیست بسبار حایز اهمیت است و یکی از مهمترین مسائل حاضر کشور مساله دریاچه ارومیه می باشد که در سالهای گذشته خط مشی های زیادی درباره آن تصویب شده که اثربخشی کافی را نداشته است. هدف پژوهش فعلی آسیب شناسی خط مشی های وضع شده برای معضلات دریاچه ارومیه براساس رویکرد تحلیل تدوین خط مشی آن می باشد. روش بررسی: استراتژی پژوهش، از لحاظ هدف کاربردی بوده و با توجه به ماهیت مساله مورد هدف، رویکرد پژوهش کیفی انتخاب گردید. روش پژوهش مطالعه موردی با هدف توصیف و گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته و روش تحلیل داده ها، تحلیل محتوای کمی می باشد. مشارکت کنندگان عبارتند از خبرگان محیط زیستی که دارای دانش و تجربه مرتبط در موضوع می باشند. مدل مبنایی براساس نمودار فرایندی تحلیل خط مشی عمومی شامل تعیین مشکل، تعیین اهداف، تصمیم گیری در مورد معیارها، انتخاب گزینه ها، تحلیل گزینه ها و مقایسه گزینه ها می باشد. یافته ها: یافته های پژوهش و بررسی های انجام شده مورد مطالعه سنجش دریاچه ارومیه که بر گرفته از نظرات جامعه آماری خط مشی گذاران و خبرگان در سال ۱۴۰۰بوده، اذعان داشتند اگر چه روند تخریب در حوضه دریاچه ارومیه کند شده، اما تخریب محیط زیست در کشور، 20 درصد ناشی از تصویب قوانین و مقررات ضعیف، 60 درصد بر گرفته از عدم پایبندی به اجرای کامل قوانین و عدم ارزشگذاری اقتصادی محیط زیست و 20 درصد باقی مانده ناشی از نحوه ارزیابی خط مشی ها می باشد. بحث و نتیجه گیری: همانطورکه 100درصد جامعه اماری این پژوهش مشتمل بر خط مشی گذاران و خبرگان اذعان داشتند روند تخریب در حوضه دریاچه ارومیه کند شده است اما از دلایل اصلی روندرو به گسترش تخریب محیط زیست در کشور عدم پایبندی به اجرای قوانین و عدم ارزشگذاری اقتصادی محیط زیست طی سالهای گذشته بوده است. این پژوهش به منظور تعیین مشکل و اهداف خط مشی های موجود در سازمان حفاظت محیط زیست انجام پذیرفته در همین راستا پیشنهاد می گردد آن را در محدوده بزرگتر سایر دستگاه های موثر در حوزه آبریز دریاچه ارومیه به جهت احیاء و حفاظت تالاب و تامین حقابه، مشتمل بر وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزی و سازمان برنامه و بودجه و واحدهای استانی آنها به وقوع بپیوندد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  70 - اثر تغییرات ارتفاع از سطح دریا بر خصوصیات کمی و کیفی و زیست محیطی توده جنگل های کاج بروسیا
  اصغر فلاح یحیی کوچ علی اکبر رستاقی
  زمینه و هدف: جهت بررسی کمی و کیفی کاج بروسیا، جنگل کاری منطقه قپان با مساحت 232 هکتار مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی: به همین منظور در سه طبقه ارتفاعی از سطح دریا (400-200، 600-400 و 800-600 متر) به روش تصادفی سیستماتیک اقدام به برداشت پلات های 400 مترمربعی گردید (تعدا أکثر

  زمینه و هدف: جهت بررسی کمی و کیفی کاج بروسیا، جنگل کاری منطقه قپان با مساحت 232 هکتار مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی: به همین منظور در سه طبقه ارتفاعی از سطح دریا (400-200، 600-400 و 800-600 متر) به روش تصادفی سیستماتیک اقدام به برداشت پلات های 400 مترمربعی گردید (تعداد 30 قطعه نمونه در هر طبقه ارتفاعی). در داخل هر یک از قطعات نمونه مورد بررسی، برخی خصوصیات کمی و کیفی درختان ثبت شد. هم چنین به منظور بررسی خصوصیات خاک توده نیز در هر یک از طبقات ارتفاعی سه پروفیل خاک در افق های A و B حفر گردید و در محیط آزمایش گاه اندازه گیری و در تجزیه و تحلیل به کار گرفته شد. یافته ها: نتایج این تحقیق نشان داد که ساختار قطری و ارتفاعی توده در هر سه پایگاه از توزیع متمایل به نرمال پیروی می کند. پایگاه بالایی (800 - 600 متر) مقدار حجم در هکتار بیش تری را نسبت به دو پایگاه دیگر نشان داده است. از طرفی معلوم گردید که با افزایش ارتفاع از سطح دریا درصد شاقولی بودن، تنه بدون شاخه، شادابی تاج، افزایش و درصد درختان با تاج متقارن و انحناء تنه اصلی کاهش می یابد، در حالی که درصد چند شاخگی و سلامت تنه تغییرات منظمی را در ارتباط با افزایش ارتفاع نشان نداده است. مطالعات خاک شناسی نیز تفاوت های معنی داری را در ارتباط با پایگاه های مختلف نشان نداده است. بحث و نتیجه گیری: نتیجه کلی این که بهترین توده های کاج بروسیا هم از لحاظ کیفیت و هم از لحاظ کمیت در منطقه مورد مطالعه در ارتفاعات بالا قابل مشاهده هستند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  71 - بررسی ویژگیهای کمی و کیفی آبهای ورودی به دریاچه پیش بینی شده در غرب تهران بزرگ
  جعفر نوری حمید رحیمی پور رویا نزاکتی
  با توجه به نیاز اکولوژیکی و زیست شهری تهران بزرگ و بر اساس مصوبه دولت، بزرگترین دریاچه انسان ساخت در منتهی الیه غرب و شمال غرب تهران و در منطقه جدید الاحداث 22 شهرداری تهران که دارای وسعتی حدود 10.000 هکتار می باشد در حال طرح ریزی و احداث است. وجود جاذبه های طبیعی و وضع أکثر

  با توجه به نیاز اکولوژیکی و زیست شهری تهران بزرگ و بر اساس مصوبه دولت، بزرگترین دریاچه انسان ساخت در منتهی الیه غرب و شمال غرب تهران و در منطقه جدید الاحداث 22 شهرداری تهران که دارای وسعتی حدود 10.000 هکتار می باشد در حال طرح ریزی و احداث است. وجود جاذبه های طبیعی و وضعیت توپوگرافی خاص منطقه که گاه سبب طغیان رودخانه های کن و وردآورد و پیدایش سیلاب گردیده است. سبب ارایه پیشنهاد احداث دریاچه انسان ساخت غرب تهران شده است. هدف از احداث این دریاچه نه تنها ایجاد مکانی تفریحی برای جلب توریسم می باشد بلکه موجبات کنترل سیلاب هایی نظیر سیلاب سال 1374 در منطقه کن سولقان را که خسارات بسیاری به ساکنین منطقه وارد آورد فراهم می سازد، از طرفی بر تلطیف هوای منطقه و کلان شهر تهران تاثیر گذار خواهد بود. این دریاچه با مساحت تقریبی 225 هکتار و حجم آبی حدود 11 میلیون متر مکعب در نظر گرفته شده است و تامین آبهای ورودی به آن از طریق منابع مختلف موجود در منطقه مورد بررسی قرار گرفته است. مقاله حاضر به بررسی منابع آبی قابل توجه در منطقه، ویژگیهای کیفی و کمی آب های ورودی، حجم آبدهی سالانه و حجم برداشت آب سالانه می پردازد. به منظور بررسی منابع آبی مورد مطالعه در منطقه شامل رودخانه های کن و ورد آورد، رواناب های حوزه های میانی، آبهای زیرزمینی، رواناب های شهری و پساب تصفیه خانه اکباتان، از اواخر تابستان سال 1380 تا زمستان همان سال بررسی های مربوط به کیفیت آب با مطالعه آمار و مطالعه آمار و اطلاعات دریافت شده از ایستگاه های سولقان و چیتگر، همچنین نمونه برداری و آنالیز نمونه ها به روش های موجود در استاندارد متد صورت گرفته و تجزیه و تحلیل نتایج حاصل از آزمایش ها انجام شده است. نتایج حاصل پس از مقایسه با استانداردهای آب دریاچه حاکی از آن است که کیفیت آب رودخانه های کن و وردآورد، آب های زیرزمینی و رواناب های حوزه های میانی از نظر فیزیکی و شیمیایی مناسب می باشد. از نظر میزان عوامل میکروبی نیز مقدار فکال کلی فرم بین 200-400 MPN/100 می باشد که در محدوده مناسب استاندارد قرار دارد.در پساب تصفیه خانه اکباتان و رواناب های شهری کل کلی فرم به ترتیب برابر 1.1´104 MPN/100 و 2.2´1029 MPN/100 می باشد که به دلیل بالاتر بودن از حد استاندارد برای ورود به دریاچه در کوتاه مدت توصیه نمی شود و لذا تامین آب دریاچه از حوزه های کن، وردآورد و بخشی از حوزه های میانی صورت می پذیرد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  72 - مدیریت حفظ محیط زیست نوار سواحل جنوبی دریای خزر (سازماندهی و مسائل اداری)
  مجید عباسپور پروین فرشچی سید مسعود منوری ماریا محمدی زاده
  تحقیق حاضر، با بررسی معضلات مربوط به دریای خزر و سواحل آن در بخش جنوبی (کشور جمهوری اسلامی ایران) به این نکته پی برد که حفاظت از محیط زیست دریای خزر، به اهتمام مسؤولان دولتی، همکاری سودبران از ناحیه ساحلی با یکدیگر، همکاری بخش خصوصی با سایر بخش ها، برخورداری از ابزار من أکثر

  تحقیق حاضر، با بررسی معضلات مربوط به دریای خزر و سواحل آن در بخش جنوبی (کشور جمهوری اسلامی ایران) به این نکته پی برد که حفاظت از محیط زیست دریای خزر، به اهتمام مسؤولان دولتی، همکاری سودبران از ناحیه ساحلی با یکدیگر، همکاری بخش خصوصی با سایر بخش ها، برخورداری از ابزار مناسب و امکانات..... تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  73 - بررسی مقاومت بدنه شناورها در دریای آرام
  داریوش منصوری مسعود ترابی آزاد
  در بسیاری از فعالیت های دریایی ، حرکت با سرعت بالا یک ضرورت و نیاز پر اهمیت است . از این رو شناورهای تندرو دارای اهمیت فراوانی گشته و در حال حاضر سرمایه گذاری های بسیار در تحقیقات و بهینه سازی مربوط به آنها صورت پذیرفته است و نیز شناورهای تجاری باید ضمن طی مسیر در حداقل أکثر

  در بسیاری از فعالیت های دریایی ، حرکت با سرعت بالا یک ضرورت و نیاز پر اهمیت است . از این رو شناورهای تندرو دارای اهمیت فراوانی گشته و در حال حاضر سرمایه گذاری های بسیار در تحقیقات و بهینه سازی مربوط به آنها صورت پذیرفته است و نیز شناورهای تجاری باید ضمن طی مسیر در حداقل زمان ، دارای حداکثر فضا برای کالا و حداقل فضا برای تجهیزات رانش باشند که این امر از دیگر اهداف در طراحی و ساخت شناورهای تجاری می باشد . در این مقاله نیروهای مقاوم در برابر حرکت شناور مورد بررسی قرار گرفته و به صورت تئوریک نحوه محاسبه آنها شرح داده شده است . تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  74 - جداسازی میکروارگانیسم های حذف کننده کادمیم از سواحل غرب بندرعباس
  فرشید کفیل زاده محمدرضا جمالی محمدرضا روضوی دلیگانی
  کی از بهترین راهکارها جهت حذف فلزات سنگین از پساب کارخانه ها، استفاده از میکروارگانیسم ها است. میکروارگانیسم های محیطی مقاوم که از مناطق آلوده جداسازی می شوند، برای این منظور مناسب هستند. ورود پساب کارخانه ها و گسترش فعالیت های اقتصادی در منطقه غرب بندرعباس، سواحل این ن أکثر

  کی از بهترین راهکارها جهت حذف فلزات سنگین از پساب کارخانه ها، استفاده از میکروارگانیسم ها است. میکروارگانیسم های محیطی مقاوم که از مناطق آلوده جداسازی می شوند، برای این منظور مناسب هستند. ورود پساب کارخانه ها و گسترش فعالیت های اقتصادی در منطقه غرب بندرعباس، سواحل این ناحیه را به فلز سنگین کادمین آلوده نموده است. برای این منظور از رسوب سطحی 9 ایستگاه واقع بر 3 گذرگاه (ترانسکت) نمونه برداری گردید. باکتری های Citrobacter.sp، Pseudomonas.sp، E.coli از رسوبات جداسازی شدند. سینتیک رشد باکتری ها در چهار غلظت 1.5، 2، 2.5 و 3 میلی مولار نمک کادمیم نشان داد که از منحنی رشد باکتری ها تبعیت می کنند. توانایی باکتری ها در میزان حذف کاتیون کادمیم از محلول دارای 100 میلی گرم بر لیتر نمک نیترات کادمیم، بین 23 تا 66.5 درصد تاثیرپذیری متغیر بودند. بنابراین استفاده از چنین سویه های مقاوم جداسازی شده از رسوبات مناطق آلوده که توانایی زیادی در حذف کاتیون کادمیم را از خود نشان دادند به صورت کاربردی پیشنهاد می شود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  75 - شبیه سازی احتمال وقوع لایه بندی حرارتی دریاچه های انسان ساخت شهری
  جعفر نوری حمید رحیمی پور رویا نزاکتی اسماعیل زاده
  دریاچه مصنوعی انسان ساخت غرب شهر تهران که محل احداث آن در شمال غرب شهر تهران و در منطقه 22 شهری پیش بینی شده است، باحجم 10 میلیون متر مکعب، مساحت 224 هکتار وعمق متوسط 10 متر به عنوان بزرگترین دریاچه انسان ساخت ایران محسوب می گردد. مهمترین منابع آبی منطقه که می توان برنا أکثر

  دریاچه مصنوعی انسان ساخت غرب شهر تهران که محل احداث آن در شمال غرب شهر تهران و در منطقه 22 شهری پیش بینی شده است، باحجم 10 میلیون متر مکعب، مساحت 224 هکتار وعمق متوسط 10 متر به عنوان بزرگترین دریاچه انسان ساخت ایران محسوب می گردد. مهمترین منابع آبی منطقه که می توان برنامه آبگیری جهت تامین آب دریاچه را بر روی آنها طرحریزی نمود عبارت از رودخانه کن، رواناب های سطحی منطقه شهری، رواناب های حوزه های میانی و پساب تصفیه شده منطقه شهری می باشند. در مطالعه حاضر نحوه آبگیری از این منابع به صورت منفرد یا تلفیقی از دو یا چند منبع به طور همزمان بررسی شده ودرنتیجه دوازده گزینه متفاوت برای تامین آب دریاچه معرفی گردیده است. یکی از عوامل عمده که می تواند پس از احداث دریاچه کیفیت آب را تحت تاثیر قرار دهد ودر این تحقیق بدان توجه خاص شده است، وضعیت لایه بندی های حرارتی دریاچه با توجه به اقلیم شهر تهران خواهد بود. دراین تحقیق مدل (WQRRS) Water Quality for River - Reservoir Systems به طور مجزا برای هر یک از 12 گزینه پیشنهادی تامین آب دریاچه اجرا گردیده است. بدین ترتیب احتمال وقوع لایه بندی حرارتی در دریاچه برای هریک از حالات فوق طی یک دوره زمانی پنج ساله، که به عنوان دوره شاخص مدلسازی انتخاب شده، شبیه سازی گردیده است. با استفاده از آمار و داده های ایستگاه های هیدرومتری وهواشناسی منطقه وبا مطالعات انجام شده، اطلاعات ورودی مدل آماده گردید. این اطلاعات که شامل عوامل کیفی، داده های هواشناسی، هندسه مخزن، داده های جریان ورودی وضرایب مورد نیاز می باشند، به مدل داده شده و پس از اجرای مدل، نتایج حاصل مورد بررسی قرار گرفته اند. در مطالعه حاضر بااستفاده از نتایج این شبیه سازی، مشخص گردیده است که از دیدگاه لایه بندی حرارتی، رودخانه کن به عنوان یکی از گزینه های تامین آب دریاچه، کمترین مخاطره را درپی خواهد داشت. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  76 - شبیه سازی احتمال وقوع پرغذایی و تغییرات اکسیژن محلول در دریاچه های انسان ساخت
  جعفر نوری حمید رحیمی پور رویا نزاکتی اسماعیل زاده
  دریاچه انسان ساخت پیش بینی شده درشمال غرب شهر تهران، واقع در منطقه 22شهرداری، به عنوان بزرگترین دریاچه مصنوعی ایران به شمار می آید. این دریاچه از مساحت تقریبی 224 هکتار، عمق متوسط 10 متر وحجمی معادل 10 میلیون متر مکعب برخوردار است. مهم ترین منابع آبی موجود در محدوده برا أکثر

  دریاچه انسان ساخت پیش بینی شده درشمال غرب شهر تهران، واقع در منطقه 22شهرداری، به عنوان بزرگترین دریاچه مصنوعی ایران به شمار می آید. این دریاچه از مساحت تقریبی 224 هکتار، عمق متوسط 10 متر وحجمی معادل 10 میلیون متر مکعب برخوردار است. مهم ترین منابع آبی موجود در محدوده برای تامین آب دریاچه، عبارتند از: رودخانه کن، رواناب های سطحی منطقه شهری، رواناب های حوزه های میانی وپساب تصفیه شده منطقه شهری. دراین تحقیق، هر یک از منابع فوق به صورت جداگانه وهمچنین تلفیقی از دو یا چند منبع به همراه یکدیگر، به عنوان گزینه های تامین آب دریاچه درنظر گرفته شده اند. بدین ترتیب، دوازده گزینه متفاوت برای تامین آب مطرح شده اند. از آنجاکه عوامل متعددی بر کیفیت آب دریاچه تاثیر می گذارند، درمطالعه حاضر پدیده پرغذایی و افت اکسیژن محلول دردریاچه به عنوان نمونه هایی از این عوامل، مورد بررسی قرار گرفته اند. بدین ترتیب که غلظت ماده مغذی فسفر درمخزن دریاچه برای هریک از حالت هایی که آب دریاچه به وسیله یکی ازدوازده گزینه فوق تامین گردد، طی یک دوره زمانی معین با استفاده ازمدل” کیفیت آب برای سامانه های مخازن رودخانه شبیه سازی شده است. پس از تعیین غلظت فسفر، وضعیت تروفیک دریاچه قابل پیش بینی شده است. از سوی دیگر، تغییر غلظت اکسیژن محلول با استفاده از همین مدل برای رودخانه کن شبیه سازی شده است .انتخاب دوره زمانی معین با بهره گیری از اطلاعات وآمار درازمدت ایستگاه های هواشناسی وهیدرومتری منطقه انجام شده است. در این مطالعات سال های آبی 52-1351 تا 56-1355 به عنوان دوره شاخص مدلسازی تعیین شده اند. به منظور اجرای مدل از آمار وداده های هواشناسی، هیدورلوژی وکیفی، هندسه مخزن، داده های جریان ورودی وضرایب پیش فرض مدل استفاده شده و پس از اجرای مدل، نتایج مورد بررسی ومقایسه قرارگرفته اند. با استفاده از این نتایج گزینه های (2) و (4) به ترتیب مربوط به رودخانه کن به تنهایی ویا استفاده توام این رودخانه با رواناب های حوزه های میانی، به عنوان مناسب ترین منابع تامین آب دریاچه از نظر پیدایش فرایند مغذی شدن معرفی گردیده اند. رودخانه کن نیز از نظر میزان اکسیژن محلول در وضعیت مطلوبی قرار دارد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  77 - ضریب همبستگی عناصر سنگین (Cd, Zn , Pb , Cu) در کبد و کلیه ماهی خاویاری گونه قره برون و رسوبات سواحل جنوبی دریای خزر ناحیه 1
  غلامرضا امینی رنجبر محمود بهمنی پروین فرشچی فرشته شریعت
  ر این تحقیق ضریب همبستگی بین تجمع 4 فلز سنگین (مس ، کادمیوم ، روی و سرب) در رسوبات سواحل جنوبی دریای خزر در استان گیلان ، ناحیه 1 شیلاتی و کبد و کلیه ماهی خاویاری قره برون مورد بررسی قرار گرفت. در اصل هدف این بود که بررسی شود، آیا تغییر چهار فلز سنگین (مس، کادمیوم، روی أکثر

  ر این تحقیق ضریب همبستگی بین تجمع 4 فلز سنگین (مس ، کادمیوم ، روی و سرب) در رسوبات سواحل جنوبی دریای خزر در استان گیلان ، ناحیه 1 شیلاتی و کبد و کلیه ماهی خاویاری قره برون مورد بررسی قرار گرفت. در اصل هدف این بود که بررسی شود، آیا تغییر چهار فلز سنگین (مس، کادمیوم، روی و سرب ) در رسوبات سواحل جنوبی دریای خزر ناحیه 1 به اندازه تغییر همین چهار فلز سنگین در بافت کبد. کلیه ماهی خاویاری قره برون است. بنابراین درطول ساحل استان گیلان از غرب به شرق 5 ایستگاه (آستارا، حویق، شفارود، لیسار و جفرود) انتخاب شد، درهر ایستگاه در فصل صید (پاییز 1380) از 5 نمونه ماهی قره برون به کمک دام گوشگیر ثابت بدون رعایت جنسیت، سن ، اندازه و 2 نمونه رسوب از همان عمقی که ماهی ها صید شدند (20 متر به بالا) به کمک گرب Vanveen نمونه برداری شد. هضم شیمیایی بافت به کمک مخلوط اسید نیتریک، آب دی یونیزه و آب اکسیژنه و عمل رفلاکس و هضم شیمیایی رسوب به کمک مخلوط اسید فلوریدریک ، اسید کلریدریک و عمل shaker انجام شد. هر نمونه سه بار آنالیز و در نهایت به کمک روش اسپکتروسکوپی جذب اتمی با شعله و دستگاه Varianspectr AA-220 میزان چهار فلز سنگین اندازه گیری شد. به منظور صحت کیفیت مواد مصرفی، نمونه شاهد و صحت روش هضم دو نمونه مرجع CRM185R(بافت کبد گاو) و Soil-7 (بافت خاک) نیز با همان روش هضم و آنالیز شدند. درصد بازیافت نیز محاسبه گردید و در نهایت نتایج حاصل از آنالیز 4 فلز سنگین نسبت به نمونه شاهد ، مرجع و درصد بازیافت اصلاح گردید.طی تجزیه و تحلیل آماری، میانگین، آزمون یک طرفه ANOVA، LSD، ضریب همبستگی، رگرسیون خطی به کمک روش پیرسون و آنالیز خوشه ای - درختی محاسبه و در نهایت چنین نتجه گیری شد که میزان 4 فلز سنگین در بافت کبد و کلیه ماهی خاویاری قره برون و رسوبات سواحل جنوبی دریای خزر ناحیه 1 در حد استاندارد جهانی و یا کمتر می باشد (UK-MAFF،NHMRC،ISQG،NOAA،WHO) و بین کلیه - کبد، کلیه - رسوب ، نسبت به فلزات Cd، کبد - رسوب، کلیه - رسوب نسبت به فلز Pb همبستگی وجود دارد به عبارتی تغییر Cd در کلیه ، کلبد و رسوب و تغییر Pb در کبد، رسوب، کلیه به یک اندازه است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  78 - اعمال اثر تر و خشک شدن سواحل در مدلسازی احجام محدود جریانات دو بعدی ناشی از باد در دریاچه ها
  سعیدرضا صباغ یزدی حامد عربی
  شبیه سازی جریان در دریاچه های طبیعی و مصنوعی تحت تاثیر باد و پیش بینی نحوه شکل گیری چرخه های آب در دریاچه ها می تواند در مطالعات زیست محیطی و اکوسیتسمی مورد استفاده قرار گیرد. در این نوشتار، با توسعه یک مدل عددی، جریانات دریایی در دریاچه مصنوعی در دست طراحی در پارک چیتگ أکثر

  شبیه سازی جریان در دریاچه های طبیعی و مصنوعی تحت تاثیر باد و پیش بینی نحوه شکل گیری چرخه های آب در دریاچه ها می تواند در مطالعات زیست محیطی و اکوسیتسمی مورد استفاده قرار گیرد. در این نوشتار، با توسعه یک مدل عددی، جریانات دریایی در دریاچه مصنوعی در دست طراحی در پارک چیتگر تهران مورد مطالعه قرار گرفته است. در مدل شبیه ساز جریان، پارامترهای طراحی هیدرولیکی (سرعت، عمق) با حل معادلات میانگین عمق پیوستگی و حرکت افقی به کمک روش احجام محدود (رئوس سلول همپوشان) بر روی شبکه مثلثی بدون ساختار محاسبه می شوند. در این مدل، برای از بین بردن خطاهای عددی و تضمین پایداری روند حل صریح، از روش لزجت مصنوعی استفاده شده است. در حال حاضر تکنیک جدیدی برای مدل سازی تر و خشک شدن سواحل حوضه، لحاظ شده است. برای صحت نتایج مدل عددی مورد کاربرد، ابتدا نتایج حاصل از آزمون چرخه های ناشی از باد در یک حوضچه کاسه ای شکل، با نتایج آزمونهای گزارش شده، توسط محققین دیگر مقایسه و ارزیابی شده، سپس نتایج کاربرد مدل مورد استفاده در شبیه سازی چرخه های افقی جریان آب ناشی از تاثیر وزن باد در دریاچه مصنوعی چیتگر ارایه گردیده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  79 - بررسی پیامدهای زیست محیطی سد شهر چای ارومیهبر محیط زیست طبیعی منطقه
  نعمت اله خراسانی پروین فرشچی مسعود منوری حجت جباری
  سد مخزنی شهر چای بر روی رودخانه شهرچای در استان آذربایجان غربی و در 12 کیلومتری جنوب غربی شهر ارومیه احداث می شود. این سد از نوع خاکی- سنگریزه ای بوده و دارای 215 میلیون متر مکعب حجم مفید خواهد بود. هدف احداث این سد تامین آب آبیاری برای 12500 هکتار از اراضی کشاورزی پایی أکثر

  سد مخزنی شهر چای بر روی رودخانه شهرچای در استان آذربایجان غربی و در 12 کیلومتری جنوب غربی شهر ارومیه احداث می شود. این سد از نوع خاکی- سنگریزه ای بوده و دارای 215 میلیون متر مکعب حجم مفید خواهد بود. هدف احداث این سد تامین آب آبیاری برای 12500 هکتار از اراضی کشاورزی پایین دست شهر ارومیه و تامین حدود 76 میلیون متر مکعب آب مورد نیاز شرب و صنعت شهر ارومیه است. در این مطالعه، محدوده مطالعاتی در سه سطح بلافصل، تحت تاثیر مستقیم و تحت تاثیر غیرمستقیم انتخاب شد و عناصر بیولوژیک، مناطق جنگلی و مناطق تحت اختیار سازمان حفاظت محیط زیست در هر یک از محدوده های انتخاب شده شناسایی شده است. در مراحل بعدی با روش تشریح جزبه جز نتایج و با استفاده از نظرات گروه کارشناسی نسبت به تجزیه و تحلیل اثرات سد بر هر کدام از عناصر محیطی در مراحل فاز احداث و فاز بهره برداری اقدام شده است و در خاتمه روش های کاهش پیامدهای منفی بر محیط زیست طبیعی منطقه ارایه شده است.هدف از این مطالعه بررسی پیامدهای زیست محیطی سد بر محیط طبیعی منطقه می باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  80 - پیش‌یابی تاثیر روند طولانی مدت کاهش سطح آب دریای کاسپی بر حیات خلیج گرگان
  سعید شربتی عبدالعظیم قانقرمه
  زمینه و هدف: خلیج گرگان حوضه آبی نیمه بسته ای است که در حال حاضر تنها از طریق دهانه آشورآده- بندرترکمن با دریای کاسپی در ارتباط دایمی می باشد. روند رو به کاهش تراز سطح آب دریای کاسپی در طی 19 سال گذشته سبب به وجود آمدن اثرات نامطلوب از طریق خشکی زایی در سواحل کم عمق خلی أکثر

  زمینه و هدف: خلیج گرگان حوضه آبی نیمه بسته ای است که در حال حاضر تنها از طریق دهانه آشورآده- بندرترکمن با دریای کاسپی در ارتباط دایمی می باشد. روند رو به کاهش تراز سطح آب دریای کاسپی در طی 19 سال گذشته سبب به وجود آمدن اثرات نامطلوب از طریق خشکی زایی در سواحل کم عمق خلیج گرگان گردیده است و بیم آن می رود تا در سال های نه چندان دور ارتباط محدود خلیج با دریای کاسپی به طور کلی قطع گردد. روش بررسی: در مقاله حاضر اثرات روند رو به کاهش تراز سطح آب دریای کاسپی بر وضعیت ارتباطی خلیج گرگان تحت دو مجموعه سناریوی کاهش میانگین تراز سطح آب دریای کاسپی مورد مدل سازی واقع گردیده است. در مجموعه سناریوهای اول از میانگین 2/5 سانتی متری و در مجموعه سناریوهای دوم از میانگین 5/10 سانتی متری کاهش تراز سطح آب در دریای کاسپی جهت مدل سازی وضعیت توپوگرافی خلیج گرگان استفاده شد. یافته ها: نتایج مدل سازی ها تحت مجموعه سناریوهای اول نشان داد که ارتباط خلیج گرگان با دریای کاسپی در سال آبی 1411-1410 متاثر از کاهش تراز منفی 6/27 متری به طور دایمی در ناحیه چاپقلی قطع خواهد شد. نتایج مدل سازی ها تحت مجموعه سناریوهای دوم نشان داد که ارتباط خلیج گرگان با دریای کاسپی در سال آبی 1403-1402 متاثر از کاهش تراز منفی 6/27 متری به طور دایمی در ناحیه چاپقلی قطع خواهد شد. بحث و نتیجه گیری: پیشنهاد می گردد کلیه طرح ها و برنامه های استراتژیک دولت در تمامی سواحل جنوبی دریای کاسپی من جمله خلیج گرگان بر اساس طرح آمایش سرزمینی با عنایت به رویکرد روند کاهش سطح آب دریای کاسپی و سناریوسازی های محتمل، مهندسی و عملیاتی گردد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  81 - بررسی تغییرات کیفیت هوای شهر تبریز از نظر غلظت آلاینده PM10 با تأکید بر شاخص AQI و ارتباط آن با روند کاهش سطح آب دریاچه ارومیه در سال های 90-1387
  عبداله درگاهی رضا دهقان زاده وحیده فهیمی نیا یحیی جباری فرناز عزیزی
  زمینه و هدف: ذرات از آلاینده های اصلی از دیدگاه مخاطرات بهداشت عمومی، سلامتی و همچنین زیست محیطی می باشد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی روند ماهانه، فصلی، سالانه PM10 و تعیینمیزان تغییرات کیفیت هوای شهر تبریز با تکیه بر شاخص AQI و ارتباط آن با خشکی دریاچه ارومیه در سال أکثر

  زمینه و هدف: ذرات از آلاینده های اصلی از دیدگاه مخاطرات بهداشت عمومی، سلامتی و همچنین زیست محیطی می باشد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی روند ماهانه، فصلی، سالانه PM10 و تعیینمیزان تغییرات کیفیت هوای شهر تبریز با تکیه بر شاخص AQI و ارتباط آن با خشکی دریاچه ارومیه در سال های90-1387، به منظور تدوین برنامه ای دانش بنیان در جهت مدیریت کنترل ریزگرد می باشد. روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی است. داده های مربوط به غلظت PM10 از سازمان محیط زیست شهر تبریز و داده های مربوط به تغییرات سطح دریاچه ارومیه از سازمان هواشناسی استان آذربایجان غربی جمع آوری شد. سپس داده ها براساس سال، فصل، ماه و شاخص کیفیت هوا بررسی و رابطه تغییرات سطح دریاچه ارومیه با غلظت آلاینده توسط نرم افزار ver.21 SPSS تحلیل شد. یافته ها: تغییرات غلظت PM10 در این چهار سال اختلاف معناداری داشته ولی روند ثابتی نداشته است، به طوری که در سال 87 غلظت آن 70±13/86 و در سال های 88، 89 و90 به ترتیب به 73± 69/92، 42± 40/87 و87/60± 63/83 میکروگرم بر مترمکعب بوده است. فصول بهار و زمستان و ماه های اردیبهشت و اسفند به ترتیب با 57/95، 81/88، 01/98، 18/103میکروگرم بر مترمکعب بالاترین میزان ذرات را داشته اند. نتیجه گیری: در طی سال های 1390-1387، در بین ماه های سال، اسفند و در بین فصول، بهار و زمستان بدترین کیفیت هوا را از نظر آلاینده PM10داشتند که به دلیل شرایط جوی در زمان های یاد شده از یک سو و شرایط ویژه دریاچه ارومیه از نظر خشکی و ورزش بادهای غالب از طرف دریاچه به شهر تبریز از سوی دیگر می باشد. لذا چندین عامل در افزایش میزان ریزگردها، به‌خصوص ذرات خطرناک نمک تاثیر دارند که نیاز به مدیریت یکپارچه در جهت کاهش این آلاینده وجود دارد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  82 - جداسازی سودوموناسهای تجزیه کننده نفتالین از حوزه جنوبی دریای خزر و بررسی سیستماتیک رشد آن در شرایط آزمایشگاهی
  زهرا یعقوب زاده نورامیر مظفری ابوالفتح شجاعی رضا صفری
  10.22034/jest.2006.364
  هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای از آلاینده های اکوسیستم خاکی و آبی به شمار می روند و نیز این ترکیبات در طبیعت برای آبزیان بسیار خطرناک و مهلک هستند یکی از مهمترین ترکیبات آروماتیک نفتالین بوده و تحقیقات انجام شده در ارتباط با وجود ترکیبات آروماتیک در آب حوزه جنوبی در أکثر

  هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای از آلاینده های اکوسیستم خاکی و آبی به شمار می روند و نیز این ترکیبات در طبیعت برای آبزیان بسیار خطرناک و مهلک هستند یکی از مهمترین ترکیبات آروماتیک نفتالین بوده و تحقیقات انجام شده در ارتباط با وجود ترکیبات آروماتیک در آب حوزه جنوبی دریای خزر نشان از وجود ترکیبات آروماتیک نظیر نفتالین، آس نفتالین، فلورن، فنانترن، آنتراسن، فلورانتن، با غلظتهای مختلف از 0.004 تا 2.82ppm می باشد. یکی از مهمترین ترکیبات آروماتیک، نفتالین بوده که ترکیب دو حلقه ای بوده و دارای غلظت 0.008 تا 0.628ppm در آب حوزه جنوبی دریای خزر و غلظت 0.1 تا 2ppm در بافت ماهیان دریای خزر است.در این تحقیق، جامعه مورد بررسی، بنادر امیرآباد و نوشهر در استان مازندران است که مجموعا 16 نمونه از دو دستگاه در طول 4 ماه (از آذر تا اسفند 1383) از نظر وجود باکتریهای تجزیه کننده نفتالین مورد ارزیابی قرار گرفت. نمونه برداری با استفاده از شیشه های در سمباده ای استریل، از عمق 10 سانتیمتری و سطح از مناطق متفاوت انجام گرفته و سعی شد که نمونه برداری بیشتر از مناطقی که آلوده به ترکیبات آلاینده بودند اخذ شود.برای جداسازی سودوموناسهای تجزیه کننده نفتالین، نمونه ها ابتدا در محیط پایه معدنی دارای نفتالین کشت داده شد و پس از انکوباسیون در دمای 30 درجه سانتیگراد بمدت 5-3 روز و کشت مجدد در محیط سیترمید آگار و انجام آزمایش های مختلف از نظر وجود سودوموناسهای تجزیه کننده مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که، چهار گونه از سودوموناسهای جدا شده شامل P.saccharophila، P.fluorescens، P.aeruginosa، Psuedomonase.putida توانایی تجزیه نفتالین را دارا بودند.پس از جداسازی باکتریها، گونه آئروجینوزا به عنوان گونه شاخص جهت آزمایشات برسی تجزیه نفتالین در شرایط مورد بررسی قرار گرفت. بدین ترتیب که، ابتدا دو غلظت از نفتالین (30 و 40 میلی مولار) در محیط پایه معدنی تهیه و مقدار مشخصی از باکتری به آن اضافه شده و در زمانهای صفر تا 312 ساعت مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بررسی سیستماتیک رشد گونه آئروجینوزا نشان داد که این باکتری پس از 312 ساعت غلظت 30 میلی مول نفتالین را به 7.56 میلی مول و غلظت 40 میلی مول را پس از 312 ساعت به 9.45 میلی مول کاهش می دهد.نتایج تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که باکتری تا دامنه خاصی از غلظت نفتالین قادر به کاهش آن بوده و از آن به عنوان منبع کربن و انرژی استفاده می کند و هنگامیکه غلظت آن از حد استاندارد خارج شود برای باکتری سمی است. از طرف دیگر، تاثیر فاکتورهای مختلف بیولوژیک و غیر بیولوژیک بر روند تجزیه نفتالین و سایر ترکیبات را نمی توان نادیده گرفت و بایستی کمپلکسی از این فاکتورها را در شرایط آزمایشگاهی و پایلوت مورد ارزیابی قرار داد. میزان تجزیه نفتالین به عوامل مختلف زیستی و غیر زیستی بستگی دارد که می توان به نوع و تعداد باکتری، اکسیژن، فشار، دما، pH، مواد مغذی، شوری آب و غلظت نفتالین اشاره نمود.برای رسم نمودارها از نرم افزار Excell استفاده گردید. برای آنالیز آماری از نرم افزار SPSS و تستهای Anova استفاده گردید. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  83 - بررسی تغییرات زیست محیطی اطراف دریاچه حوض سلطان قم با استفاده از داده‌های هواشناسی و روش‌های سنجش از دور
  الهام فروتن مرضیه علی‌خواه اصل
  10.22034/jest.2019.14544
  زمینه و هدف: بررسی تغییرات زیست محیطی برای حفظ و استفاده بهینه منابع طبیعی امری ضروری است. به این منظور از مطالعات صحرایی و نمونه برداری منطقه ای استفاده می شود که نیازمند صرف وقت و هزینه‌های گزاف است. روش بررسی: در این تحقیق تغییرات میزان بارش، دما و سطح ایستابی در منط أکثر

  زمینه و هدف: بررسی تغییرات زیست محیطی برای حفظ و استفاده بهینه منابع طبیعی امری ضروری است. به این منظور از مطالعات صحرایی و نمونه برداری منطقه ای استفاده می شود که نیازمند صرف وقت و هزینه‌های گزاف است. روش بررسی: در این تحقیق تغییرات میزان بارش، دما و سطح ایستابی در منطقه مورد بررسی قرار گرفت و میزان تبخیر و تعرق با استفاده از رابطه بلانی کریدل در ماه مورد نظر محاسبه گردید. سپس از شاخص آب MNDWI و شاخص گیاهیNDVI که از روش های سنجش از دور می‌باشند به منظور بررسی تغییرات زیست محیطی منطقه استفاده شد. منطقه مورد مطالعه اطراف دریاچه حوض سلطان قم در حاشیه بزرگراه تهران قم می‌باشد که با استفاده از تصاویر ماه اردیبهشت ماهواره ای لندست سنجنده ی ETM سال 2002 وOLI سال2013 مورد بررسی قرار گرفته است. یافته ها: استفاده از شاخص MNDWI در سال 2002 مساحت دریاچه را 857/7835هکتار و در سال 2013 مساحت را 062/6265 هکتار برآورد نموده است که این نتایج بیان گر کاهش مساحت دریاچه در سال 2013 می باشد . استفاده از شاخص NDVI نیز بیان می دارد که پوشش گیاهی منطقه در سال 2002، 33/65هکتار و در سال 2013، 61/2942هکتار بوده که مبین افزایش مساحت پوشش گیاهی می باشد. از طرفی بررسی میزان بارش، دما، تبخیر و تعرق پتانسیل و سطح آب زیرزمینی بیان گر روند کاهنده میزان بارش و افت سطح ایستابی در منطقه و افزایش دما و تبخیر و تعرق در ماه مورد نظر می باشد. بحث و نتیجه گیری: نتایج تحقیق بیان می دارد در سال 2013 برخی مناطق اطراف دریاچه به علت افت سطح ایستابی حالت غرقابی نداشته و شرایط رویش برای گیاهان بیش تری فراهم شده و در برخی نقاط نیز کشت صورت پذیرفته است. افزایش پوشش گیاهی در منطقه و متعاقبا افزایش میزان تبخیر و تعرق، افت سطح آب زیرزمینی و روند نزولی سیر بارش در منطقه کاهش مساحت دریاچه در بازه زمانی مورد مطالعه را که با روش سنجش از دور نیز مشخص شده تایید می نماید. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  84 - بررسی ابعاد حقوقی آلودگی های نفتی در منطقه خلیج فارس و دریای عمان ( از دیدگاه حقوق بین الملل )
  پروین فرشچی فرهاد دبیری سارا شجاعی
  خلیج فارس و دریای عمان به لحاظ وجود منابع عظیم نفت و شرایط خاص زیست محیطی دارای اهمیت خاصی می باشد. حساسیت راهبردی موجود در آن و تنش های سیاسی و نظامی و موضوعات اقتصادی، مسایل مهمی چون آلودگی های محیط زیست دریایی را تحت الشعاع قرار داده و خلیج فارس و دریای عمان را به یک أکثر

  خلیج فارس و دریای عمان به لحاظ وجود منابع عظیم نفت و شرایط خاص زیست محیطی دارای اهمیت خاصی می باشد. حساسیت راهبردی موجود در آن و تنش های سیاسی و نظامی و موضوعات اقتصادی، مسایل مهمی چون آلودگی های محیط زیست دریایی را تحت الشعاع قرار داده و خلیج فارس و دریای عمان را به یکی از آلوده ترین مناطق دریایی مبدل نموده است. با توجه به اهمیتی که این محیط زیست دریایی دارد، اگر سازوکاری برای کنترل آلودگی وجود نداشته باشد زمینه نابودی آن فراهم خواهد شد. برای تحقق هدف حمایتی، کنوانسیون های بین المللی و منطقه ای برای جلوگیری از آلودگی های دریایی تنظیم و تدوین شده است. در سطح بین المللی "سازمان جهانی دریانوردی" (IMO) مسئول نظارت و پیگیری و به روز در آوردن مفاد کنوانسیون ها و همچنین وظیفه تدوین مقررات جدید را عهده دار می باشد. کنوانسیون های بسیاری در مورد آلودگی های دریایی تصویب شده است ولی تعداد این کنوانسیون ها و مقررات بین المللی در خصوص آلودگی های نفتی اندک است که از جمله آن ها می توان به "کنوانسیــون مارپــول"، " کنوانسیون آمادگی، مقابله و همکاری در برابر آلودگی نفتی"،" کنوانسیون جبران خسارت ناشی از آلودگی نفتی" اشاره کرد. در منطقه خلیج فارس و دریای عمان با همکاری برنامه محیط زیست ملل متحد (UNEP) و کشورهای منطقه، کنوانسیون کویت و پروتکل های آن به منظورحفاظت از محیط زیست دریایی در برابر آلودگی ها تدوین گردیده است. به موجب ماده 16 کنوانسیون تاسیس سازمان منطقه ای حفاظت از محیط زیست دریایی و به استناد ماده 3 پروتکل همکاری منطقه ای، تاسیس مرکز کمک های متقابل در مواقع اضطراری در دریا تصویب شده است. بررسی کنوانسیون ها و مسئولیت های سازمان های مرتبط با آلودگی نفتی حاکی از این است که بسیاری از دولت ها از عضویت در کنوانسیون های بین المللی مرتبط، به دلیل عدم امکان دسترسی به فن آوری ها و تجهیزات مورد نظر کنوانسیون های بین المللی امتناع می ورزند و به همین دلیل کشورهای منطقه خلیج فارس و دریای عمان از لحاظ عضویت در کنوانسیون های مرتبط متفاوت هستند. با وجود این که محدوده دریایی خلیج فارس و دریای عمان به عنوان منطقه ویژه دریایی اعلام گردیده است، ابزارهای قانونی موجود (کنوانسیون کویت و پروتکل های آن) الزامات ویژه ای برای حفظ محیط زیست این منطقه قایل نگردیده است. در این مقاله سعی شده است تا با بررسی قوانین و مقررات و ساختارهای موجود در مورد آلودگی های نفتی در سطح منطقه ای و بین المللی به شناسایی نقاط قوت و ضعف آن ها و نیازهای موجود پرداخته شود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  85 - ارزش گذاری اقتصادی کارکردهای بازاری منابع زیست محیطی دریاچه ارژن - پریشان با تأکید بر گونه های آبزی
  مجید عباس پور زهرا عابدی مجید احمدیان فرزانه ظفری
  چکیده ارزش اقتصادی منابع زیست محیطی، ابزاری برای آشنا کردن مردم با خدمات و محصولات ارایه شده توسط عملکردهای زیست محیطی است. این مقاله یافته های اصلی پژوهش در دشت ارژن و دریاچه پریشان را به منظور برآورد ارزش کالا و خدمات مختلف فراهم شده توسط این مکان طبیعی که به عنوان من أکثر

  چکیده ارزش اقتصادی منابع زیست محیطی، ابزاری برای آشنا کردن مردم با خدمات و محصولات ارایه شده توسط عملکردهای زیست محیطی است. این مقاله یافته های اصلی پژوهش در دشت ارژن و دریاچه پریشان را به منظور برآورد ارزش کالا و خدمات مختلف فراهم شده توسط این مکان طبیعی که به عنوان منطقه حفاظت شده شناخته شده است، بر اساس قیمت بازار انعکاس می دهد. پس ازتعیینمرزهای طبیعی و اجتماعی - سیاسی منطقه، تمام کالا و خدمات زیست محیطی شناسایی شدند. سپس، پرسشنامه های مرتبط به هر یک از کالا و خدمات، به طور مناسب طراحی و تکمیل شده و در مرحله بعد توسط نرم افزار Eviews مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. بر اساس نتایج نهایی، ارزش فعالیت ماهی گیری در منطقه، 1597 میلیارد ریال (168 میلیون دلار)، گیاهان دارویی در حدود 48 میلیارد ریال (5 میلیون دلار)، میوه های طبیعی، 36 میلیارد ریال (3 میلیون دلار)، علوفه، 6957 میلیارد ریال (732 میلیون دلار) و آب، 5694 میلیارد ریال (599 میلیون دلار) برای دوره زمانی یک سال (1387) محاسبه شد. با توجه به موارد ذکر شده، ارزش کل کارکردها و خدمات محاسبه شده منطقه مورد مطالعه 24457 میلیارد ریال (2574 میلیون دلار) تخمین زده شد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  86 - بررسی اثرات افزایش دمای ناشی از تغییر اقلیم جهانی بر میانگین سطح تراز آب(MSL)در سواحل شمالی خلیج فارس(سواحل استان هرمزگان)
  اعظم جعفری مسعود ترابی آزاد شهاب سهرابی
  زمینه و هدف: یکی از پیامدهای احتمالی گرمایش زمین بالا آمدن سطح آب دریاهای آزاد می باشد. دانشمندان افزایش میزان گازهای گلخانه ای (کنترل کننده ی دمای زمین ) را دلیل این گرمایش جهانی دانسته و با اندازه گیری های ماهواره ای به طور متوسط سالیانه 1 تا 2 میلی متر برای افزایش سط أکثر

  زمینه و هدف: یکی از پیامدهای احتمالی گرمایش زمین بالا آمدن سطح آب دریاهای آزاد می باشد. دانشمندان افزایش میزان گازهای گلخانه ای (کنترل کننده ی دمای زمین ) را دلیل این گرمایش جهانی دانسته و با اندازه گیری های ماهواره ای به طور متوسط سالیانه 1 تا 2 میلی متر برای افزایش سطح تراز آب دریاهای آزاد پیش بینی نموده اند. روش بررسی: این پژوهش با جمع آوری و آنالیز داده های دراز مدت میانگین سالانه دمای هوای جهان (Gtemp) ، میانگین سالانه دمای هوای استان هرمزگانTemp))، میانگین سالانه دمای سطحی آب(SST) و همچنین میانگین سالانه سطح تراز آب دریا(MSL) مربوط به این سواحل، ابتدا معنی داری تغییرات آن ها را در گروه بندی های 5 ساله طی 20 سال اخیر با یک گروه دراز مدت از هر متغیر به عنوان شاهد، از طریق آزمون دانکن مورد مقایسه قرار می دهد، سپس با توجه به معنی دار شدن روند افزایشی میانگین گروه های مربوط به سال های اخیر، مابین سه متغیر اول (Gtemp ،Temp و SST )به عنوان متغیرهای مستقل با متغیر آخر (MSL) به عنوان متغیر وابسته از طریق رگرسیون چند متغیره به استخراج معادله رگرسیون، نحوه و میزان تاثیر هر یک از آنها را در پارامتر MSL می پردازد و از این طریق پیش بینی های لازم را در این خصوص ارایه می کند. یافته ها و نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان می دهد که روند افزایشی میانگین سالانه مقادیر گروه های آزمایشی منتهی به سال 2008(یعنی سال های اخیر) در هر 4 متغیر ذکر شده تفاوت معنی داری با گروه های قبل از خود (طی 20 ساله اخیر) وهمچنین با گروه شاهد (میانگین دراز مدت هر یک از گروه ها) داشته است. همچنین سه متغیرGtemp ،Temp و SST در معادله رگرسیون چند متغیره برای محاسبه ی MSL به ترتیب دارای ضرایب 54/4 ،713/1 و 798/0 می باشن تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  87 - بررسی وضعیت حقوقی – زیست محیطی منابع آب سطحی مورد استفاده شرب در تهران
  برهان ریاضی ناصر قاسمی فرهاد دبیری الهه پورکریمی
  حوزه های آبریز سدهای کرج، لتیان و لار با وسعت تقریبی به ترتیب 843، 695 و 652 کیلومترمربع در بردارنده رودخانه ها و انهار دارای جریان آب دایمی و فصلی متعددی می باشند که اصلی ترین منابع تامین آب شرب تهران محسوب می شوند. به دلیل تخریب همه جانبه سرزمین و آلودگی های شدید در ح أکثر

  حوزه های آبریز سدهای کرج، لتیان و لار با وسعت تقریبی به ترتیب 843، 695 و 652 کیلومترمربع در بردارنده رودخانه ها و انهار دارای جریان آب دایمی و فصلی متعددی می باشند که اصلی ترین منابع تامین آب شرب تهران محسوب می شوند. به دلیل تخریب همه جانبه سرزمین و آلودگی های شدید در حوزه های مذکور، این منابع آب اکنون در معرض تهدیدهای جدی قرار دارند. به طور کلی پسماندهای جامد، فاضلاب های خانگی، صنعتی، خدماتی و نظامی، نفت و سایر مواد شیمیایی و رسوبات ناشی از تخریب و فرسایش سرزمین از مهم ترین عوامل تهدید کننده منابع آب از لحاظ زیست محیطی به شمار می آیند. با شکل گیری و توسعه جوامع انسانی و سکونت گاه ها در این حوزه ها تهدیدهای مذکور در حال افزایش اند و موجب کاهش شدید کیفیت آب منابع آب به ویژه از نظر استانداردهای بیولوژیکی شده اند.در این مقاله علاوه بر جنبه های زیست محیطی، وضعیت حقوقی سه حوزه، بر اساس رژیم حقوقی منابع موجود در آن تبیین شده و مواردی از تعارض، تناقض، تداخل و تکرار در قوانین مربوطه، به عنوان عامل تهدید در حوزه ها مورد تحلیل قرار گرفته است. نحوه مدیریت و عملکرد اجرایی دستگاه های مسوول و اثرگذار، برخی از اشخاص حقیقی و حقوقی دیگر نظیر دلالان و سودجویان اقتصادی و نیز عملکرد مردم بومی و افراد محلی که اکنون از جمله عوامل تاثیرگذار و تهدید کننده در مدیریت حوزه ها می باشند نیز در این مقاله بررسی گردیده است. و در نهایت به ارایه برخی پیشنهادهای ساختاری - تشکیلاتی، حقوقی، مدیریتی - اجرایی و عمومی مبادرت شده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  88 - منافع دولت ها در مناطق مختلف دریاها ( نوشتار تحلیلی )
  زهرا پیشگاهی فرد یوسف زین العابدین عموقین
  این مقاله موقعیت کشورها را از نظر جغرافیای سیاسی دریاها مورد بررسی قرار می دهد. از این لحاظ کشورها به سه گروه تقسیم می شوند. هدف از این نوشتار ارایه تصویری شفاف از موقعیت ژئوپلتیکی کشورهای محصور در خشکی، هم جوار دریاها، مجاور اقیانوس ها و روند افزایش مجادلات آنها بر سر أکثر

  این مقاله موقعیت کشورها را از نظر جغرافیای سیاسی دریاها مورد بررسی قرار می دهد. از این لحاظ کشورها به سه گروه تقسیم می شوند. هدف از این نوشتار ارایه تصویری شفاف از موقعیت ژئوپلتیکی کشورهای محصور در خشکی، هم جوار دریاها، مجاور اقیانوس ها و روند افزایش مجادلات آنها بر سر حاکمیت مناطق مختلف دریاها است. با تجزیه و تحلیل اطلاعات و مدارک بدست آمده از تلاش و استراتژی های دولت ها برای حکومت بر سر مناطق مختلف دریاها، چنین استدلال می شود که ادعای دولت های قدرتمند و دولت های در حال توسعه در این مورد متفاوت بوده و هر یک از آنها از طریق حقوقی به دنبال منافع خویش در قلمرو دریایی هستند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  89 - شناسایی گونه‎های ستاره‎های دریایی و مارسانان در سواحل خلیج چابهار
  متین خالقی علیرضا صفاهیه احمد‎‎ سواری بابک دوست شناس فریدون عوفی
  زمینه و هدف: این تحقیق با هدف شناسایی و معرفی گونه‎های غالب ستاره‎های دریایی و مارسانان در سواحل خلیج چابهار طی یک دوره زمانی از آبان ماه سال1387 تا شهریورماه سال1388 انجام گرفت. روش بررسی: منطقه مورد مطالعه دارای 60 کیلومتر خط ساحلی است که در منتهی الیه جنوب ش أکثر

  زمینه و هدف: این تحقیق با هدف شناسایی و معرفی گونه‎های غالب ستاره‎های دریایی و مارسانان در سواحل خلیج چابهار طی یک دوره زمانی از آبان ماه سال1387 تا شهریورماه سال1388 انجام گرفت. روش بررسی: منطقه مورد مطالعه دارای 60 کیلومتر خط ساحلی است که در منتهی الیه جنوب شرقی ایران و سواحل دریای عمان- استان سیستان و بلوچستان قرار گرفته است. نمونه‎برداری هر دو ماه یک بار به هنگام جزر کامل از 5 ایستگاه انتخابی به صورت تصادفی و به وسیله پرتاب کوادرات m1m×1 صورت گرفت. سپس نمونه‎های جمع آوری شده به وسیله عوامل شناسایی معتبر بررسی شدند. یافته ها: نتایج حاصل از این بررسی، شناسایی 7‎گونه Aquilonastra burtonii، Astropecten phragmorus، Astropecten hemprichi، Macrophiothrix elongate، Macrophiothrix cheneyiاستکه متعلق به 2‎ردهAsteroidea و Ophiuroidea، 3‎راسته Spinulosa، Paxillosida، Ophiurida و 3‎خانواده Asterinidae،Astropectinidae، Ophiotrichidaeمی باشند. بحث و نتیجه گیری: گونه Aquilonastra burtoniiدر همه ایستگاه ها به جز ایستگاه‎5 حضور داشت. گونه Astropecten phragmorusدر ایستگاه‎های 4 و 5 و گونه Astropecten hemprichiدر ایستگاه‎های 2 و 4 یافت شد. گونه‎های Macrophiothrix cheneyiو Macrophiothrix elongataدر ایستگاه‎های 2، 3 و 4 مشاهده شد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  90 - بررسی غلظت سموم کشاورزی ارگانوکلره در رسوباتسواحل جنوبی دریای خزر
  مهرزاد کشاورزی فرد علی ماشینچیان مرادی سید محمد رضا فاطمی عباس اسماعیلی ساری
  سموم ارگانوکلره به علت خاصیت سرطان زایی، اثر سمیت تاخیری و تاثیر این سموم بر سیستم عصبی ماهیان و همین طورانسان، دارای اهمیت زیادی هستند. در این پروژه، غلظت سموم ارگانوکلره شامل لیندان، هپتاکلر، آلدرین، دیلدرین و ددت) در رسوباتسواحل جنوبی دریای خزر در ایستگاه های آستارا، أکثر

  سموم ارگانوکلره به علت خاصیت سرطان زایی، اثر سمیت تاخیری و تاثیر این سموم بر سیستم عصبی ماهیان و همین طورانسان، دارای اهمیت زیادی هستند. در این پروژه، غلظت سموم ارگانوکلره شامل لیندان، هپتاکلر، آلدرین، دیلدرین و ددت) در رسوباتسواحل جنوبی دریای خزر در ایستگاه های آستارا، هشتپر، بندر انزلی، کیاشهر، رامسر، چالوس، نور، فریدون کنار، خزرآباد ساری و بندرترکمن اندازه گیری شد. پس از نمونه برداری از ایستگاه های یادشده، نمونه ها استخراج، جداسازی و تغلیظ گردیدند و سپس توسطدستگاه گازکروماتوگراف مجهز به دتکتور الکترون کپچر مورد آنالیز قرار گرفتند. در نمونه های رسوبات، سم هپتاکلر با میانگین غلظت0> میلی گرم در کیلوگرم وزن تر کمترین / 0/493 میلی گرم در کیلوگرم وزن تر بیشترین غلظت و سم آلدرین با میانگین غلظت 001غلظت را داشته است. ترتیب این سموم در رسوبات بر اساس میانگین غلظت به این صورت است: آلدرین< لیندان< دیلدرین< ددت<هپتاکلر. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  91 - مقایسه کارایی دو روش NOAA و IMO برای شناسایی مناطق حساس محیط زیستی در سواحل استان سیستان و بلوچستان
  لیدا داور افشین دانه کار
  مناطق ساحلی نواحی پویایی از عملکرد متقابل زمین، آب و اتمسفر هستند که در عین حال تحت تاثیر تغییرات دائم طبیعی و دست کاری انسان قرار دارند. سواحل از مهم ترین مناطقی در جهان به شمار می روند که انسان در آن ساکن شده است و از منابع آن به شدت استفاده می کند. مانگروها، صخره های أکثر

  مناطق ساحلی نواحی پویایی از عملکرد متقابل زمین، آب و اتمسفر هستند که در عین حال تحت تاثیر تغییرات دائم طبیعی و دست کاری انسان قرار دارند. سواحل از مهم ترین مناطقی در جهان به شمار می روند که انسان در آن ساکن شده است و از منابع آن به شدت استفاده می کند. مانگروها، صخره های مرجانی، پرتگاه های ساحلی، دریاکنار ماسه ای، پهنه های جزرومدی، مصب ها و شاخابه ها تنها بخشی از منابع ارزشمند مناطق ساحلی هستند که تحت فشارهای ناشی از تراکم بالای جمعیت در این مناطق قرار دارند. این، همان واقعیت ساده است که ضرورت توجه ویژه به حفاظت از مناطق ساحلی را نشان می دهد. شناسایی مناطق حساس ساحلی-دریایی از جمله روش هایی است که برای حفاظت از مناطق حساس محیط زیستی سواحل، به کار برده می شود. در تحقیق حاضر، مناطق حساس محیط زیستی سواحل استان سیستان و بلوچستان با استفاده از دو روش شاخص حساسیت محیط زیستی(ESI)[1] اداره اقیانوسی و هواشناسی آمریکا(NOAA)[2] و معیارهای شناسایی مناطق به ویژه حساس دریایی(PSSAs)[3] سازمان بین المللی دریانوردی(IMO)[4]- که از جمله روش های آزمون شده در سطح جهانی برای شناسایی مناطق حساس ساحلی به ویژه در برابر انتشار مواد آلاینده از جمله مواد شیمیایی و نفتی می باشند- مورد شناسایی قرار گرفت و به منظور مقایسه کارایی این دو روش در شناسایی مناطق حساس ساحلی منطقه مورد مطالعه، از دو ماتریس عوامل داخلی(IFE)[5] و عوامل خارجی(EFE)[6] مربوط به روش تجزیه و تحلیل [7]SWOT استفاده گردید. نتایج حاصل، نشان داد هر دو روش NOAA و IMO با کسب امتیاز بالای 3 در ماتریس های ذکر شده، از قابلیت مناسبی برای شناسایی مناطق حساس ساحلی منطقه مورد مطالعه برخوردار هستند، لیکن روش NOAA با اختصاص امتیاز وزن دار 70/3 در ماتریس IFE در مقابل امتیاز وزن دار 59/3 ماتریس IFE روش IMO و همچنین کسب امتیاز وزن دار 57/3 در ماتریسEFE ، در برابر امتیاز وزن دار ماتریس EFE روش IMO، یعنی 22/3، در مجموع، از کارایی بیشتری برای شناسایی مناطق حساس ساحلی استان سیستان و بلوچستان که در کرانه های دریای عمان واقع شده است، برخوردار می باشد. [1] -Environmental Sensitivity Index [2]- National Oceanic and Atmospheric Administration [3]- Particularly Sensitive Sea Areas [4]- International Maritime Organization [5]- Internal Factor Evaluation [6]- External Factor Evaluation [7]- S: Strengths, W: Weaknesses, O: Opportunities, T: Threats تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  92 - مقایسه جداسازی بیولوژیک فلزکادمیوم از پساب توسط باکتری باسیلوس و جلبک فوکوس سراتوس
  سلمان احمدی اسب چین ناصر جعفری
  چکیده از میان مشکلات محیط زیست می توان به آلودگی محیط زیست به وسیله فلزات سنگین اشاره کرد. در این کار تحقیقی جذب فلز سنگین کادمیوم به وسیله جلبک قهوه ای Fucus serratusو جذب آن به وسیله باکتری باسیلوس گرم مثبت Bacillus spمقایسه شده است. روش های بیولوژیک در مقایسه با ر أکثر

  چکیده از میان مشکلات محیط زیست می توان به آلودگی محیط زیست به وسیله فلزات سنگین اشاره کرد. در این کار تحقیقی جذب فلز سنگین کادمیوم به وسیله جلبک قهوه ای Fucus serratusو جذب آن به وسیله باکتری باسیلوس گرم مثبت Bacillus spمقایسه شده است. روش های بیولوژیک در مقایسه با روش های مرسوم شیمیایی و فیزیکی کارایی بالاتری دارند. در این تحقیق ایزوترم و کینتیک جذب کادمیوم به وسیله باکتری و جلبک در راکتور بسته مورد مطالعه قرار گرفته است. بر اساس معادله لانگموئیر میزان بیشینه جذب در باکتری و جلبک به دست آمده است. باکتری از پساب کارخانه فلز کاری تهران و جلبک از ساحل شهر پورنیک فرانسه جدا شده است. مطالعه کینتیک جذب کادمیوم نشان داده است، زمان تعادل برای جلبک در حدود 240 دقیقه و برای باکتری در حدود 10 دقیقه بوده است. ایزوترم جذب کادمیوم به وسیله معادله لانگموئیر تفسیر گردیده است و میزان بیشینه جذب فلز کادمیوم برای باکتری و جلبک به ترتیب 45/0و 85/0 میلی مول بر گرم وزن خشک جاذب بیولوژیک بوده است تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  93 - تنوع ، تراکم و پراکنش زئوپلانکتون حوزه جنوبی دریای خزر در زمستان 1384 و مقایسه آن با سال های قبل
  مژگان روشن طبری پریسا نجات خواه سیدعباس حسینی نوربخش خداپرست محمدتقی رستمیان
  این بررسی در 34 ایستگاه در حوزه جنوبی دریای خزر در زمستان 1384 انجام شد و 6 گونه تحت عنوان Acartia clause Arcella sp Brachionus calyciflorus، Foraminiphera sp، Asplanchna sp، A. tonsa و دو گروه از مروپلانکتون Lamelibrenchiata larvea و Cirripedia مشاهده شده اند.بیش ترین أکثر

  این بررسی در 34 ایستگاه در حوزه جنوبی دریای خزر در زمستان 1384 انجام شد و 6 گونه تحت عنوان Acartia clause Arcella sp Brachionus calyciflorus، Foraminiphera sp، Asplanchna sp، A. tonsa و دو گروه از مروپلانکتون Lamelibrenchiata larvea و Cirripedia مشاهده شده اند.بیش ترین فراوانی زئوپلانکتون در اعماق 5 و 10 متری به ترتیب 35215 و 5230 نمونه در متر مکعب و زی توده 213.813 و 34.301 میلی گرم در متر مکعب بوده است. فراوانی موجودات در عمق 5 متر 6.7 برابر عمق 10 متر و بیش از 7.5 برابر اعماق 20، 50 و 100 متر بوده است. در اعماق 5 و 10 متر جمعیت نوزاد Acartia به ترتیب 3.3 و 2.1 برابر Acartia بوده که در سایر اعماق نیز این روند مشاهده شده است. بیش ترین تراکم 93094 موجود در متر مکعب در ایستگاه 21 عمق 5 متر بوده که 86.1 درصد تراکم را راسته Copepoda تشکیل می داد. گروه های دیگر از فراوانی کم تری برخوردار بوده و برخی تنها در یک ایستگاه مشاهده شده اند.در سال های 1374 و 1375 به ترتیب 26 و 23 گونه زئوپلانکتون شناسایی شد که بیش ترین تنوع در گروه Cladocera و Copepoda بوده است. 39 گونه در سال 1378 مشاهده شد که Protozoa،Rotatoria و Cladocera از تنوع بیش تری نسبت به سال های قبل برخوردار بودند. در سال 1382 تنوع موجودات به نصف کاهش داشت و 10 گونه شناسایی شد و در سال های 1383 و 1384 به ترتیب 14 و 8 گونه وجود داشت. در بررسی زی توده موجودات روند کاهشی از سال 1374 تا 1383 نیز مشاهده شده است و در سال 1384 جمعیت آنها افزایش داشت به طوری که زی توده موجودات 4.5 برابر بیش تر از سال 1383 بوده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  94 - بررسی کیفیت آب های سواحل جنوبی دریای خزر با استفاده ازشاخص های OECD و TRIX
  مهشید شهربان امیر اعتمادشهیدی
  کنترل آلودگی یکی از اهداف اصلی مدیریت آب های ساحلی است. پایش و ارزیابی کیفی آب های ساحلی بر اساس پارامترهای فیزیکی ، شیمیایی و بیولوژیکی انجام می گیرد. به منظور مدیریت کیفی آب های ساحلی، شاخص های کیفی برای طبقه بندی وضعیت کیفی آب ها به کار برده می شود. هدف از این تحقیق أکثر

  کنترل آلودگی یکی از اهداف اصلی مدیریت آب های ساحلی است. پایش و ارزیابی کیفی آب های ساحلی بر اساس پارامترهای فیزیکی ، شیمیایی و بیولوژیکی انجام می گیرد. به منظور مدیریت کیفی آب های ساحلی، شاخص های کیفی برای طبقه بندی وضعیت کیفی آب ها به کار برده می شود. هدف از این تحقیق بررسی کیفیت آب های سواحل جنوبی دریای خزر با استفاده از شاخص های تغذیه ای (Organization for Economic Corporation and Development) OECD و (Trophic Index) TRIX می باشد. پارامتر های شیمیایی و بیولوژیکی استفاده شده در این مطالعه شامل نیتروژن معدنی محلول، فسفر کل، اشباعیت اکسیژن و کلروفیل آ می باشد. بر اساس شاخص OECD این منطقه در فصول پاییز و بهار یوتروفیک و در فصول تابستان و زمستان هایپرتروفیک است. میانگین فصلی شاخص TRIX بین 04/5 تا 47/5 می باشد که نشان می دهد حالت تغذیه ای منطقه متوسط می باشد. پس از مقایسه نتایج اعمال این شاخص ها در سواحل دریای خزر و بررسی دلایل عدم همخوانی این شاخص ها، شاخص TRIX به عنوان شاخص برتر در این سواحل انتخاب گردیده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  95 - سنجش غلظت فلزات سنگین (سرب،کادمیوم و جیوه) درعضله ماهی کفال پوزه باریک و ارزیابی خطرناشی از مصرف آن (مطالعه موردی: آب های سواحل مازندران)
  زهرا مهری آسیابر لعبت تقوی تورج ولی نسب رضا پورغلام
  زمینه و هدف: این مطالعه به بررسی غلظت سه فلز سرب، کادمیوم و جیوه در بافت عضله ماهی کفال پوزه باریک-Liza saliens در سواحل مرکزی خزر در زمستان 1392 به همراه برآورد خطر ناشی از مصرف عضله این ماهیان برای انسان می پردازد. روش بررسی: فلزات مورد نظر در نمونه های تهیه شده (32 ن أکثر

  زمینه و هدف: این مطالعه به بررسی غلظت سه فلز سرب، کادمیوم و جیوه در بافت عضله ماهی کفال پوزه باریک-Liza saliens در سواحل مرکزی خزر در زمستان 1392 به همراه برآورد خطر ناشی از مصرف عضله این ماهیان برای انسان می پردازد. روش بررسی: فلزات مورد نظر در نمونه های تهیه شده (32 نمونه) پس از آماده سازی و انجام فرآیندهای استخراج و هضم، با استفاده از دستگاه جذب اتمی مجهز اندازه گیری گردیدند. یافته ها: نتایج نشان داد میانگین غلظت به همراه انحراف معیار در بافت عضله ماهی کفال پوزه باریک مربوط به فلزات سرب و جیوه به ترتیب 9609/2 ± 72903/5 و 9456/44 ± 01561/79 میلی گرم بر کیلوگرم وزن خشک می باشد. عوامل جذب روزانه (DI) برای عناصر سرب، کادمیوم و جیوه به ترتیب (46/100)،(06/0) و (26/1525) میلی گرم بر شخص در روز و شاخص خطر (HQ)، (1607/0)، (000/1)، (4200/6) به دست آمد. نتیجه گیری: پس از مقایسه با استانداردهای شاخص ملاحظه گردید که مقدار سرب در عضله کفال پوزه باریک سواحل مرکزی خزر بالاتر از حد مجاز استاندارد سازمان بهداشت جهانی(WHO) و سازمان وزارت کشاورزی، شیلات و غذای انگلستان(UKMAFF) می باشد. ولی از نظر استاندارد سازمان غذا و داروی آمریکا(FDA) در حد مجاز و مقدار جیوه از هر سه استاندارد شاخص در این تحقیق بسیار بالاتر بود.در نتیجه میزان مجاز مصرف برای حفظ سلامتی از لحاظ سرب و کادمیوم به ترتیب 591/0 و 889/38 گرم در روز و 179/4 و 223/272 گرم در هفته توصیه می شود، اما میزان مجاز مصرف برای جیوه از لحاظ حفظ سلامتی صفر است و برای مصرف در این خصوص توصیه نمی شود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  96 - بررسی جیوه کل تجمع یافته در زیتوده پلانکتونی دریاچه سد قشلاق سنندج
  کامران الماسیه شهرام کبودوندپور
  10.22034/jest.2017.10740
  زمینه و هدف: مطالعات قبلی بر روی کیفیت آب سد قشلاق سنندج نشان داد‌ه اند که میزان جیوه کل موجود در آب این دریاچه بیش‌تر از حد استاندارد تعریف شده توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO) و مؤسسه استاندارد ایران (µg/L 1) است. بنابراین این تحقیق با هدف اندازه گیری میزان جیوه ک أکثر

  زمینه و هدف: مطالعات قبلی بر روی کیفیت آب سد قشلاق سنندج نشان داد‌ه اند که میزان جیوه کل موجود در آب این دریاچه بیش‌تر از حد استاندارد تعریف شده توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO) و مؤسسه استاندارد ایران (µg/L 1) است. بنابراین این تحقیق با هدف اندازه گیری میزان جیوه کل تجمع یافته در زیتوده پلانکتونی دریاچه سد قشلاق سنندج به عنوان اولین سطح غذایی زنجیره غذایی این بوم سازگان و منبع غذایی اصلی ماهی کپور نقره ای که خود پرمصرف ترین ماهی این دریاچه است و بررسی فرآیند بزرگ‌نمایی زیستی فلز جیوه طراحی و به مورد اجرا گذاشته شد. روش بررسی: زیتوده پلانکتونی در خلال ماه های تیر تا آذر 1388 در سه نقطه دریاچه سد قشلاق سنندج جمع‌آوری شدند. میزان جیوه کل تجمع یافته در زیتوده پلانکتونی با استفاده از دستگاه اندازه گیری جیوه، اندازه گیری شد. یافته ها: میانگین جیوه کل (± اشتباه معیار) تجمع یافته در زیتوده پلانکتونی، 13/3 ± 21/78 بر حسب ng g-1 وزن خشک بود که بیش‌ترین مقدار آن در مرداد‌ماه (9/10 ± 81/86) و کم‌ترین مقدار آن در شهریور‌ماه (53/2 ± 68) بر حسبng g-1 وزن خشک مشاهده شد. پردازش آماری نشان داد که مقدار جیوه کل تجمع یافته در زیتوده پلانکتونی در خلال ماه های تحقیق (49/0 = P ,94/0= 10 ,5F) و بین ایستگاه های مورد بررسی (34/0 = P ,19/1= 10 ,2F) فاقد اختلاف معنی‌دار هستند. بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج این مطالعه و نتایج حاصل از مطالعات پیشین در خصوص ماهیان پلانکتون‌خوار دریاچه سد قشلاق سنندج، بزرگ‌نمایی زیستی در زنجیره غذایی این بوم‌سازگان آبی به اثبات رسیده و مشخص شد که زیتوده پلانکتونی از ظرفیت زیستی قابل ملاحظه‌ای برای انتقال جیوه به سطوح غذایی بالاتر برخوردار است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  97 - تعیین وضعیت تروفی دریاچه ولشت با تکیه بر شاخص تروفی TSI
  فاطمه وحیدی رضوان موسوی ندوشن سید محمدرضا فاطمی شهلا جمیلی ناهید خم خاجی
  زمینه و هدف: در مطالعه حاضر وضعیت تروفی دریاچه ولشت بصورت ماهانه از آذر 1387 تا آذر 1388 در سه ایستگاه مطالعاتی بررسی گردید. هدف از انجام تحقیق حاضر بررسی وضعیت تروفی دریاچه ولشت و ارائه راهکارهای اصولی برای حفظ این ذخیره ارزشمند اکولوژیک می باشد. روش بررسی: برای این من أکثر

  زمینه و هدف: در مطالعه حاضر وضعیت تروفی دریاچه ولشت بصورت ماهانه از آذر 1387 تا آذر 1388 در سه ایستگاه مطالعاتی بررسی گردید. هدف از انجام تحقیق حاضر بررسی وضعیت تروفی دریاچه ولشت و ارائه راهکارهای اصولی برای حفظ این ذخیره ارزشمند اکولوژیک می باشد. روش بررسی: برای این منظور از شاخص تعیین وضعیت تروفی (Trophic State Index) TSI استفاده شد. همچنین در طول تحقیق پارامترهای تاثیرگذار بر تولید اولیه و وضعیت تروفی از جمله، فسفر کل TP))، نیتروژن کل ( (TN، کلروفیل آ، عمق رویت دیسک سچی(SD) و  نسبت TN/TP  اندازه گیری شد. همچنین نتایج بدست آمده از کلیه پارامترهای فوق با طیف مقادیر سطوح مختلف تروفی دریاچه های آب شیرین منتشره از سوی انجمن حمایت از محیط زیست امریکا ( (U.S Environmental protection agency U.S EPA و سازمان توسعه و تعاون اقتصادی (Organization for Economic Cooperation and Development) OECD مقایسه گردید. نتیجه­گیری: بر این اساس دریاچه ولشت برمبنای مقادیر شاخص های تعیین تروفی بر اساس نوترینتها (ازت و فسفر) در شرایط مزویوتروفی تا یوتروفی و بر اساس سایر پارامترهای فوق در شرایط مزوتروفی قرار می گیرد. همچنین میانگین مقادیر شاخص TSI بدست آمده در این تحقیق بیانگر مزوتروف بودن دریاچه ولشت است. بر اساس نتایج بدست آمده از نسبت Red field و شاخص تروفی TSI، نوترینت ازت و عامل گل آلودگی بخصوص در فصل بارندگی، عوامل محدودکننده تولید اولیه در دریاچه ولشت هستند تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  98 - تجمع زیستی عناصر مس، آهن و روی در اسفنج دریایی Haliclona sp. در جزیره‌های قشم و لارک
  الهه نوروزی نادر بهرامی فر شمس الضحی ابوالمعالی عباس اسماعیلی ساری علی علیزاده
  10.22034/jest.2017.11382
  زمینه و هدف: اسفنج ها بی مهرگان چسبیده به بستر سخت دریاها هستند که می توانند سالیان سال در یک جا و مکان ثابتی زندگی کنند و همواره حجم بسیار بالایی از آب دریا را فیلتر نموده و بنابراین قادر به تجمع آلاینده های محیط زیستی از قبیل عناصر در یک دوره زمانی طولانی هستند. روش ب أکثر

  زمینه و هدف: اسفنج ها بی مهرگان چسبیده به بستر سخت دریاها هستند که می توانند سالیان سال در یک جا و مکان ثابتی زندگی کنند و همواره حجم بسیار بالایی از آب دریا را فیلتر نموده و بنابراین قادر به تجمع آلاینده های محیط زیستی از قبیل عناصر در یک دوره زمانی طولانی هستند. روش بررسی: در این مطالعه از اسفنج دریایی Haliclona sp. موجود در جزیره های قشم و لارک به عنوان شاخص آلودگی عناصر این دو جزیره استفاده شد. بدین منظور 13 نمونه اسفنج Haliclona sp. از جزیره قشم و 15 نمونه اسفنج Haliclona sp. از جزیره لارک به روش SCUBجمع آوری شدند و میزان عناصر روی، مس و آهن در نمونه های توده اسفنج، پس از آماده سازی به وسیله دستگاه جذب اتمی شعله ای اندازه گیری گردید. یافته‌ها: اختلاف غلظت عناصر روی، مس و آهن در نمونه های اسفنج Haliclona sp. بین جزیره های قشم و لارک مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که متوسط میزان عناصر روی، مس و آهن در اسفنج دریایی Haliclona sp. جزیره قشم به ترتیب 23/115، 18/1698 وmg/kg 91/74 و در اسفنج دریایی Haliclona sp. جزیره لارک به ترتیب 73/74، 74/1354 وmg/kg 36/40 بود و به غیر از آهن، این اختلاف میانگین ها معنی دار بودند (05/0P<). بحث و نتیجه‌گیری: نتایج این بررسی نشان داد که جزیره قشم به علت تمرکز بالای صنعتی غرب شهرستان بندرعباس از نظر توزیع جغرافیایی صنایع در مقایسه با دیگر نقاط استان هرمزگان و نزدیکی قشم به صنایع شهرستان بندرعباس از آلودگی فلزات بیشتری نسبت به جزیره لارک دارد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  99 - بررسی پاسخ‌‌های مرگ و میر ماهی کپور معمولی و سفید دریای خزر در مواجهه با محلول ضدعفونی کننده کلردار خانگی (هیپوکلریت سدیم)
  سید علی اکبر هدایتی سعید شهبازی ناصرآباد حامد غفاری فارسانی
  10.22034/jest.2017.10761
  زمینه و هدف: ورود شوینده ها از طریق فاضلاب خانگی به اکوسیستم‌های آبی می‌تواند اثرات نامطلوبی بر حیات آبزیان داشته باشد. در این تحقیق سمیت حاد هیپوکلریت سدیم (NaOCl)، بر روی ماهیان 1 ± 16 گرمی (میانگین ± SD) کپور معمولی (Cyprinus carpio) و 1 ± 5/3 گر أکثر

  زمینه و هدف: ورود شوینده ها از طریق فاضلاب خانگی به اکوسیستم‌های آبی می‌تواند اثرات نامطلوبی بر حیات آبزیان داشته باشد. در این تحقیق سمیت حاد هیپوکلریت سدیم (NaOCl)، بر روی ماهیان 1 ± 16 گرمی (میانگین ± SD) کپور معمولی (Cyprinus carpio) و 1 ± 5/3 گرمی سفید دریای خزر (Rutilus frisii Kutum) به منظور تعیین غلظت کشنده 50% از جمعیت ماهیان در 96 ساعت، مطالعه گردید. روش بررسی: آزمایش به صورت ساکن (Static) و بر اساس روش استانداردO.E.C.D به مدت 4 شبانه روز (96 ساعت) انجام گرفت. پس از انجام آزمایش های ابتدایی به منظور یافتن محدوده کشندگی، آزمایش اصلی با انتخاب 5 تیمارهای نهایی (0، 15، 30، 60 و120 میلی گرم بر لیتر) برای کپور معمولی و 6 تیمار نهایی (0، 5، 10، 20، 40 و80 میلی گرم بر لیتر) برای ماهی سفید، هرکدام با 3 تکرار انجام پذیرفت و در نهایت براساس نتایج به دست آمده و با استفاده از آنالیز پروبیت، مقادیر LC1، LC10، LC30، LC50، LC70، LC90 و LC99 در 24، 48، 72 و 96 ساعت بر روی ماهیان اندازه گیری شد. یافته‌ها: در مطالعه حاضر صد در صد مرگ و میر بچه ماهیان سفید در غلظت mg L-1 80 تنها ساعاتی پس از در معرض قرارگیری آلاینده اتفاق افتاد. ولی این فرایند در ماهی کپور معمولی در غلظت mg L-1120 پس از گذشت 30 ساعت از شروع آزمایش رخ داد. سمیت حاد (LC50 96-h) هیپوکلریت سدیم برای ماهی کپور معمولی و سفید به ترتیب برابر با 48/39 و 77/23 میلی گرم بر لیتر به دست آمد. بحث و نتیجه‌گیری: پژوهش حاضر نشان داد که این شوینده برای ماهیان مورد آزمایش خطرناک بوده و ماهی سفید نیز در برابر هیپوکلریت سدیم بسیار آسیب پذیرتر از کپور معمولی می باشد تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  100 - طراحی اوراق بهادار مبتنی بر سود سهام دریافتنی
  امیرحسین ارضاء محمدهاشم بت‌شکن
  هدف اصلی این پژوهش طراحی اوراق بهادار مبتنی بر سود سهام دریافتنی می باشد. در ایران یکی از مسائل مهم، رشد بالای نقدینگی و عدم هدایت صحیح آن به سوی بخش مولد بوده که مشکلات مختلفی را ایجاد می کند. با توجه به تقسیم درصد بالایی از سود هر سهم به شکل نقدی در بازار سرمایه ایران أکثر

  هدف اصلی این پژوهش طراحی اوراق بهادار مبتنی بر سود سهام دریافتنی می باشد. در ایران یکی از مسائل مهم، رشد بالای نقدینگی و عدم هدایت صحیح آن به سوی بخش مولد بوده که مشکلات مختلفی را ایجاد می کند. با توجه به تقسیم درصد بالایی از سود هر سهم به شکل نقدی در بازار سرمایه ایران و وصول زمان بر سودهای دریافتنی در شرکت های سرمایه گذاری که باعت کاهش قدرت نقدینگی و نقدشوندگی در شرکت های مزبور می‌شود ، طراحی اوراق بهادار مبتنی بر این داراییها به منظور تأمین سرمایه در گردش این شرکت ها اهمیت فراوانی می یابد. این پژوهش به روش دلفی انجام شد. اعضای نهایی گروه دلفی 87 نفر از صاحبنظران حوزه مالی اعم از شاغلین در نهادهای مالی، ارکان های نظارتی و دانشگاه ها می باشند. این مدل با اکثریت ارائ اعضای گروه دلفی برای بازار مالی ایران مناسب دیده شد و مورد تایید قرار گرفت. با توجه به نظرات ارائه شده، اوراق بهادار به پشتوانه سود سهام دریافتنی اثرات مثبتی بر بازار سرمایه، بر نهادهای مالی - سرمایه گذاری و بر اقتصاد کلان ایران می گذارد.در پایان طریقه ارزشگذاری این اوراق ارائه شده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  101 - بررسی ابعاد حقوقی چالشهای ژئوپولیتیک-محیط زیستی آلودگیهای دریایی خلیج فارس و دریای عمان
  سونا قاسمی سیدعباس پورهاشمی علی زارع پروین فرشچی داوود هرمیداس باوند
  منابع آلودگی دریای خلیج فارس و دریای عمان گسترده و متنوع است. آلودگی های نفتی، جوی، تردد کشتی ها ، فعالیتهای اکتشافی در بستر دریا، تخلیه پسماندها و دفع زباله های شهری،ایجاد جزایر مصنوعی،ورود پساب شور دستگاه های آب شیرین کن و غیره مهمترین منابع آلودگی شناخته شده این منطق أکثر

  منابع آلودگی دریای خلیج فارس و دریای عمان گسترده و متنوع است. آلودگی های نفتی، جوی، تردد کشتی ها ، فعالیتهای اکتشافی در بستر دریا، تخلیه پسماندها و دفع زباله های شهری،ایجاد جزایر مصنوعی،ورود پساب شور دستگاه های آب شیرین کن و غیره مهمترین منابع آلودگی شناخته شده این منطقه به شمار می آید. با این همه، رژیم حقوقی حاکم در نظام عرفی و قراردادی موجود توان مقابله با گستردگی آلودگی های موجود را ندارد. چالش های سیاسی، رقابتهای منطقه ای و خلأهای حقوقی اعم از منطقه ای و جهانی منجر به عدم همکاری موثر برای مقابله با آلودگی دریایی شده است. پژوهش حاضر با روش استقرایی و تحلیلی به واکاوی این موضوع پرداخته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که خلأهای موجود اعم از حقوقی و اجرایی، در مبارزه با آلودگی خلیج فارس، رفتار بازیگران سیاسی را تحت تأثیر قرار داده است و ضرورت همکاری بین المللی به منظور جبران خلأهای حقوقی و اجرایی اجتناب ناپذیر است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  102 - برآورد ارزش اقتصادی گونه‌های گیاهی طبی- دارویی دریاچه ارژن و پریشان
  زهرا عابدی مهسا حسینی امجد
  < p>مطالعات متعددی در جهان در زمینه ارزش گذاری صورت گرفته که نشان دهنده اهمیت روز افزون آن است. با ارزش گذاری اقتصادی منابع طبیعی می توان تا حدودی به ارزش واقعی آن ها پی برد و بیش از پیش از تخریب و استفاده بی رویه از آن جلوگیری نمود. هدف از این تحقیق برآورد ارزش أکثر

  < p>مطالعات متعددی در جهان در زمینه ارزش گذاری صورت گرفته که نشان دهنده اهمیت روز افزون آن است. با ارزش گذاری اقتصادی منابع طبیعی می توان تا حدودی به ارزش واقعی آن ها پی برد و بیش از پیش از تخریب و استفاده بی رویه از آن جلوگیری نمود. هدف از این تحقیق برآورد ارزش اقتصادی گیاهان طبی- دارویی و ارزش های بازاری انواع گوناگون اقلام محصولات گیاهی دارویی در اطراف دریاچه پریشان است. برای برآورد ارزش های یاد شده اقدام به تهیه و تکمیل پرسش نامه هایی در همین رابطه گردید و علاوه بر تعیین ارزش های انواع گیاهان طبی- دارویی با بررسی روش های ارزش گذاری اقتصادی و انتخاب روش مناسب ، فاکتورهای تاثیر گذار در ارزش گذاری اقتصادی گیاهان طبی- دارویی نیز شناسایی شده و بر این اساس با توجه به اهمیت مقوله گیاهان طبی و دارویی و رابطه اجتناب ناپذیر آن با منابع طبیعی و استفاده از آن، در این مقاله تلاش شد این رابطه مورد بررسی وتجزیه و تحلیل قرار گیرد. محدوده جغرافیایی منطقه مورد مطالعه دریاچه ارژن و پریشان به شرح زیر می باشد:این دریاچه مهم ترین دریاچه آب شیرین ایران است که در 12 کیلومتری شرق کازرون، در میان کوهستان فامور قرار گرفته است. وسعت تقریبی آن 36 کیلومتر مربع است. طول آن به 12 کیلومتر و عرض آن به سه کیلومتر می‌رسد. پس از حضور در منطقه و مشخص نمودن میزان و قیمت فروش گیاهان دارویی توسط عطاری ها در طول 1 ماه و نیز میزان مصرف گیاهان دارویی عنوان شده در پرسش نامه ها بر اساس روش ارزش گذاری بازاری، ارزش اقتصادی گیاهان دارویی در منطقه دریاچه ارژن و پریشان تخمین زده شده است و برآورد این ارزش اقتصادی با استفاده از مدل رگرسیون و بهره گیری از نرم افزار E-viewsصورت گرفته است.این ارزش معادل 1036588تومان برای مدت 1 ماه برآورد شده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  103 - شناسایی و بررسی مجموعه‌های ماکروبنتوز سواحل جنوب غربی دریای مازندران (گیلان)
  حسین نگارستان مائده السادات هاشمی مطلق پریسا نجات خواه
  دریای مازندران بزرگ ترین دریاچه جهان در بین کشورهای ایران، ترکمنستان، قزاقستان، روسیه و جمهوری آذربایجان قرار دارد. تاکنون مطالعات مختلفی برروی بنتوزهای دریای مازندران صورت گرفته که در عمق های متفاوت در زمان ها و مکان های مختلفی از این دریاچه روی داده است. سواحل استان گ أکثر

  دریای مازندران بزرگ ترین دریاچه جهان در بین کشورهای ایران، ترکمنستان، قزاقستان، روسیه و جمهوری آذربایجان قرار دارد. تاکنون مطالعات مختلفی برروی بنتوزهای دریای مازندران صورت گرفته که در عمق های متفاوت در زمان ها و مکان های مختلفی از این دریاچه روی داده است. سواحل استان گیلان شامل سه بخش است : سواحل غربی، سواحل مرکزی، سواحل شرقی. بنتوزها جاندارانی هستند که درنزدیکی یا روی کف اقیانوس ها و دریاها زندگی می کنند و به نوعی به بستر وابسته هستند. برخی از بنتوزها در داخل رسوبات و برخی نیز روی رسوبات یا در آب های نزدیک کف زندگی می کنند. تحقیق حاضر از آبان ماه ١٣٨٨ تا مرداد ماه ١٣٨٩ در ١٠ماه در طول سواحل جنوب غربی دریای خزر (استان گیلان) با انتخاب چهار ایستگاه: سفیدرود ، بندر انزلی ، لیسار، آستارا در عمق های 5/0 تا ١متر (نزدیک ساحل و کمی دورتر از ساحل) با ٩بار تکرار در هر ایستگاه به صورت ماهانه انجام شده است. طی چهار فصل نمونه برداری در مجموع تعداد ١٧٩٣٦ماکروبنتوز از چهار ایستگاه انزلی به تعداد ٧٦٩ عدد، سفید رود به تعداد ١٦٤٣٥عدد، لیسار به تعداد ٤٩٠ عدد، آستارا به تعداد ٢٤٨ عدد، در استان گیلان جمع آوری شد که پس از شناسایی ١٩گونه شناسایی شده است.بیش ترین فراوانی متعلق به ایستگاه مصب سفیدرود، کم ترین فراوانی متعلق به ایستگاه آستارا بوده است. هم چنین بیش ترین فراوانی ماکروبنتوزها درساحل استان گیلان متعلق به خانواده Gammaridae در مصب سفید رود بوده و بعد از آن بیش ترین فراوانی متعلق به گونه Didacna longipes در ساحل انزلی بوده و کم ترین فراوانی ماکروبنتوزها درساحل استان گیلان متعلق به گونه های Hypania invalida، Anisus stud، Tinodes waeneri، Polycentropus flavomaculatus، Rhithropanopeus harrisii، Lubidura riparia، Ilybius fuluinosus بوده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  104 - تعیین ضریب جذب نور مرئی در آبهای جنوبی دریای خزر
  جمشید کریمی مسعود ترابی آزاد
  نور مرئی ترکیبی از رنگ های مختلف است. نور در یک محیط بر اثر عواملی مانند پراکندگی و جذب تضعیف می شود. میزان جذب و پراکندگی نور در محیط های مختلف، بستگی به نوع محیط و طول موج نور تابشی دارد. یکی از محیط هایی که باعث تضعیف شدید نور مرئی می شود، آب دریا است. در این تحقیق، أکثر

  نور مرئی ترکیبی از رنگ های مختلف است. نور در یک محیط بر اثر عواملی مانند پراکندگی و جذب تضعیف می شود. میزان جذب و پراکندگی نور در محیط های مختلف، بستگی به نوع محیط و طول موج نور تابشی دارد. یکی از محیط هایی که باعث تضعیف شدید نور مرئی می شود، آب دریا است. در این تحقیق، روشی برای محاسبه ضریب جذب نور مرئی در آب های جنوبی دریای خزر در دو ایستگاه چالوس و کپورچال ارایه شده است. از هر ایستگاه یک نمونه آب از عمق نیم متری نمونه برداری شده و درآزمایشگاه تحت تابش پرتوهای لیزر با طول موج های مختلف قرار گرفته و سپس ضریب تضعیف نور را به دست آورده و با استفاده از جداول مربوطه، ضریب جذب نور در آب در ایستگاه های مورد نظر محاسبه شده است. در این دو ایستگاه به دلیل پایین بودن شوری آب دریا پراکندگی هم کم تر می باشد. هم چنین به دلیل این که نمونه برداری در لایه سطحی از آب انجام شده است، میزان نفوذ نور مرئی در طول موج های مختلف تقریبا یکسان می باشد. طول موج های کوتاه تر بیش تر پراکنده و طول موج های بلند تر بیش تر جذب می شوند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  105 - مطالعه ضایعات بافتی چشم ماهی شوریده (Otolithes ruber) در بنادر صیادی کنارک، بریس، پسابندر و گواتر
  پروین صادقی فاطمه خنیاگر
  ماهی شوریده (Otolithes ruber) از خانواده شوریده ماهیان (Sciaenidae) یکی از گونه‌های مهم تجاری در حوضه دریای عمان محسوب می‌شود. در تحقیق حاضر، آسیب‌های بافتی چشم در این ماهی مورد بررسی قرار گرفته است. جهت این امر، تعداد 12 قطعه ماهی شوریده از چهار ایستگاه آب‌شیرین‌کن کنا أکثر

  ماهی شوریده (Otolithes ruber) از خانواده شوریده ماهیان (Sciaenidae) یکی از گونه‌های مهم تجاری در حوضه دریای عمان محسوب می‌شود. در تحقیق حاضر، آسیب‌های بافتی چشم در این ماهی مورد بررسی قرار گرفته است. جهت این امر، تعداد 12 قطعه ماهی شوریده از چهار ایستگاه آب‌شیرین‌کن کنارک، بریس، پسابندر و گواتر توسط قلاب صید گردید. بافت چشم جداسازی و در محلول بوئن فیکس شد. پس از آبگیری در سری‌های اتانول، داخل پارافین قرار گرفت. سپس، برش‌هایی به ضخامت 5 میکرون از آن‌ها تهیه و با هماتوکسیلین و ائوزین رنگ‌آمیزی گردید. مطالعات میکروسکوپی عوارضی چون ادم یا تورم، لکه خونی و واکوئوله شدن را در لایه‌های مختلف چشم نشان داد. با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش، می‌توان بیان کرد که ماهی‌های صید شده از ایستگاه آب شیرین‌کن کنارک دارای کم‌ترین عوارض بافتی نسبت به سه ایستگاه دیگر بوده‌اند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  106 - مطالعه ضریب پخشی پیچک‌های میان مقیاس در خلیج فارس
  امین رئیسی حسام الدین مهرفر عباسعلی علی اکبر ی بیدختی
  زمینه و هدف: پیچک‌های میان مقیاس نه تنها به جهت دینامیکی اهمیت دارند، بلکه از نظر اقلیم شناسی، برهمکنش هوا-دریا و محیط زیست نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. از آنجاکه خلیج فارس به دلیل وجود میدان های نفتی در معرض آلودگی های نفتی می باشد، تجزیه و تحلیل نقش عواملی مانند پ أکثر

  زمینه و هدف: پیچک‌های میان مقیاس نه تنها به جهت دینامیکی اهمیت دارند، بلکه از نظر اقلیم شناسی، برهمکنش هوا-دریا و محیط زیست نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. از آنجاکه خلیج فارس به دلیل وجود میدان های نفتی در معرض آلودگی های نفتی می باشد، تجزیه و تحلیل نقش عواملی مانند پیچک های میان مقیاس در انتشار آلودگی در خلیج فارس بسیار مهم است.روش بررسی: در این تحقیق از داده های ارتفاع سطح دریا مربوط به سری داده های آنالیز شده مرجعAviso (سال های 2010 تا 2014) استفاده شد و پیچک‌های میان مقیاس براساس روشی مبتنی بر ارتفاع سطح دریا مورد شناسایی و ردیابی قرار گرفتند و نقشه‌های مربوطه رسم شد. این روش موثرتر از دیگر روش‌های رایج ردیابی پیچک‌ها می‌باشد.یافته ها: با مطالعه محل شکل گیری پیچک ها، ضریب پخش پیچکی نیز محاسبه گردید و نتایج حاصل از مقادیر محاسبه شده نشان داد که پیچک‌های ایجاد شده در فصل بهار دارای پهنه‌ای بزرگ و سرعت بالا می‌باشند اما پیچک‌های متولد شده در فصل زمستان دارای پهنه‌ای کوچک و سرعتی کم هستند.بحث و نتیجه گیری: پیچک های واقع در شمال و جنوب خلیج فارس به ترتیب به سمت غرب و شرق خلیج فارس حرکت کرده و این مهم منطبق بر نتایج دیگر پژوهش ها است. محدوده بیشترین فعالیت پیچک ها در بخش های ورودی خلیج فارس از سمت تنگه هرمز و متمایل به سواحل ایران و همچنین شمال غربی خلیج فارس می باشد و در فصل های تابستان و زمستان بیشترین تعداد پیچک و فصل های بهار و پاییز کمترین تعداد پیچک حضور دارند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  107 - بررسی حقوقی - زیست محیطی تاثیرات فعالیتهای انسانی با رویکرد معدنکاوی در بستر دریاها
  سمیه نقیبی پاکقول علی زارع منصور پورنوری پروین فرشچی
  زمینه هدف : مواد معدنی موجود در طبیعت از ارزشمندترین ثروتهای زمین می باشندکه با توجه به محدودیت این منابع در خشکی و پراکندگی ناهمگون ان در کشورهای مختلف ، همواره بین دول مختلف در عرصه جهانی بر سر کسب و بهره برداری از این منابع رقابت وجود داشته است . چرا که چرخهای اقتصاد أکثر

  زمینه هدف : مواد معدنی موجود در طبیعت از ارزشمندترین ثروتهای زمین می باشندکه با توجه به محدودیت این منابع در خشکی و پراکندگی ناهمگون ان در کشورهای مختلف ، همواره بین دول مختلف در عرصه جهانی بر سر کسب و بهره برداری از این منابع رقابت وجود داشته است . چرا که چرخهای اقتصاد و تولید وابسته به تامین منابع اولیه می باشد . با توجه به محدودیت منابع خشکی و پیش بینی برای اتمام کلیه ذخایر و ظرفیتهای موجود ، منابع معدنی بستر اعماق دریا می تواند به عنوان جایگزینی مطمئن در جهت جبران محدودیتهای منابع خشکی مطرح شود.روش بررسی : تحقیق حاضر با استفاده از روش تحلیلی ، توصیفی به بررسی مباحث عمده ای در خصوص کاوش و بهره برداری منابع مختلف طبیعی از بستر دریاها و قوانین حاکم بر این بخش و شرایط بهره برداری آنها می پردازد .یافته ها : یافته های تحقیق حاکی از آن است که با توجه به اکوسیستم حساس و آسیب پذیر مناطق دریایی بویژه در بستر و زیر بستر دریاها و فقدان دانش لازم جهت انجام فرآیندهای استخراج در این مناطق ، خلاهای حقوقی و اجرایی در این حوزه احساس می شود.بحث و نتیجه گیری : بازنگری در مقررات و قوانین حقوق بین الملل بویژه حقوق بین الملل محیط زیست و انجام راهکارهایی نوین ، در فرآیند اکتشاف و معدنکاری با الزامات مربوط به توسعه پایدار و بهره برداری منطبق با شرایط و توان اکولوژیکی این زیستگاهها ، از عمده ترین نتایج این پزوهش بوده که در این خصوص چندین راهکار و پیشنهاد نیز ارائه گردیده است . تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  108 - پاسخ مانگروها به افزایش پیش بینی شده سطح آب دریا ناشی از اثرات تغییر اقلیم
  هانا اعتمادی
  زمینه و هدف: در این مطالعه میزان آسیب پذیری و پاسخ اکوسیستم های مانگرو به اثرات پیش بینی شده تغییر اقلیم مورد بررسی و تجزیه تحلیل قرار خواهد گرفت. تعیین پاسخ اکوسیستم های جنگلی مانگروها به افزایش جهانی سطح آب دریا، درجه حرارت و تغییرات الگوی بارش ناشی از تغییر اقلیم بسی أکثر

  زمینه و هدف: در این مطالعه میزان آسیب پذیری و پاسخ اکوسیستم های مانگرو به اثرات پیش بینی شده تغییر اقلیم مورد بررسی و تجزیه تحلیل قرار خواهد گرفت. تعیین پاسخ اکوسیستم های جنگلی مانگروها به افزایش جهانی سطح آب دریا، درجه حرارت و تغییرات الگوی بارش ناشی از تغییر اقلیم بسیار پیچیده خواهد بود. انتظار میرود که این اکوسیستم ها پاسخی سینرژیک به ترکیبی از اثرات ناشی از تغییر اقلیم ، فاکتورهای آنترپوژنیک و حوادث طبیعی نشان دهند. روش بررسی: در این پژوهش مشخص شد افزایش تراز آبی دریا محتمل ترین و بزرگترین تهدید ناشی از تغییر اقلیم بر جنگل های مانگرو خواهد بود. دامنه جرومدی و میزان تأمین رسوب در جنگل های مانگرو دو فاکتور عمده و موثر پاسخ مانگروها به افزایش تراز آبی دریا به شمار میروند. یافته ها: در صورتیکه پروسه های افزایش ارتفاع رسوب به عنوان پروسه های جبران وجود نداشته باشند، مانگروهای سمت دریا از بین خواهند رفت و هرچه دامنه جزرومدی منطقه ای بیشتر باشد مانگروها خسارات کمتری را متحمل می شوند. این پاسخ ها به توپوگرفی منطقه نیز بستگی دارد که امکان مهاجرت مانگروها را به سمت خشکی تعیین میکند. بسیاری از پاسخ های مانگروها به این اثرات ناشی از تغییر اقلیم را نمی توان از یک مکان به مکان دیگر برون یابی کرد و ویژه یک منطقه خاص می باشند. بحث و نتیجه گیری: برخی از اقدامات سازگاری در مناطق ساحلی در مقابل اثرات تغییر اقلیم شامل طراحی سیستم های دفاع از مناطق ساحلی مثل خاکریز ها، کاشت و احداث جنگل های مانگرو، ساخت تاسیسات در مقابل سیل، عقب نشینی از خط ساحلی و مدیریت آرایش جدید ساحل، تهیه نقشه های ریسک و هشدار و آگاهی به ساکنین می باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  109 - پایش تغییرات آب و پوشش گیاهی سطح دریاچه زریوار با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای چند زمانه
  داود حیدری زهرا عزیزی سعید بهزادی
  زمینه و هدف: پایش تغییرات پهنه‌های آبی از جمله موارد حایز اهمیت در مدیریت آن‌هاست. دریاچه‌ زریوار به سبب شرایط اکوسیستمی ویژه طی سال‌های اخیر با پیچیدگی‌های اقلیمی رخ داده دستخوش تغییرات بسزایی شده است. روش بررسی: در این تحقیق تغییرات ایجاد شده در سطح پهنه آبی دریاچه ب أکثر

  زمینه و هدف: پایش تغییرات پهنه‌های آبی از جمله موارد حایز اهمیت در مدیریت آن‌هاست. دریاچه‌ زریوار به سبب شرایط اکوسیستمی ویژه طی سال‌های اخیر با پیچیدگی‌های اقلیمی رخ داده دستخوش تغییرات بسزایی شده است. روش بررسی: در این تحقیق تغییرات ایجاد شده در سطح پهنه آبی دریاچه با تکنیک های سنجش از دور مورد پایش و ارزیابی قرار گرفت. بدین منظور ابتدا تصاویر چندطیفی ماهواره‌ لندست مربوط به سال‌های 1985 تا 2015 از منطقه مورد نظر اخذ شده و پس از انجام پردازش‌های رادیومتریک، اعمال طبقه بندی و استخراج شاخص‌های گیاهی سطوح آبی دریاچه از پوشش گیاهی و خاک تفکیک شد. یافته ها: نتایج نشان داد در بازه 30 ساله برررسی دریاچه زریوار تغییر سطح آبی اختلاف بارزی ندارد و آغاز تا پایان دوره بررسی 5/2 درصد افزایش سطح در پهنه آبی مشاهده شده است. بحث و نتیجه گیری:بالاآمدن کف دریاچه در اثر رسوبات و از بین بردن نیزارهای حاشیه دریاچه موجب شده است که مساحت پهنه آبی دریاچه علی رغم کاهش حجم آن تغییر بارزی را نشان ندهد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  110 - بررسی ذرات معلق هوای محیطی مجتمع سیلیس‌کوبان ازندریان همدان
  سهیل سبحان اردکانی جواد نائینیان
  فعالیت های معدنی که از دیرباز به دلیل اهمیت در تامین مواد اولیه مورد توجه انسان بوده است، تغییرات بسیاری در محیط زیست از جمله آلودگی هوا به ذرات معلق ایجاد کرده است. این پژوهش با هدف بررسی وضعیت آلودگی ذرات معلق هوای ناحیه صنعتی سیلیس کوبان ازندریان همدان به ذرات معلق أکثر

  فعالیت های معدنی که از دیرباز به دلیل اهمیت در تامین مواد اولیه مورد توجه انسان بوده است، تغییرات بسیاری در محیط زیست از جمله آلودگی هوا به ذرات معلق ایجاد کرده است. این پژوهش با هدف بررسی وضعیت آلودگی ذرات معلق هوای ناحیه صنعتی سیلیس کوبان ازندریان همدان به ذرات معلق انجام یافت. نمونه برداری از 8 ایستگاه منتخب شامل 5 واحد فعال در مجتمع سیلیس کوبان و 3 ایستگاه منتخب محیطی در اطراف مجتمع با درنظرگرفتن شرایط جهت وزش باد غالب و سکونت اهالی در فصول تابستان و پاییز 1392 انجام شد. پردازش آماری داده ها نیز توسط نرم افزار SPSS انجام شد. بیشینه میانگین غلظت ذرات معلق خروجی از دودکش واحدهای مورد بررسی بر حسب mg/m3 در فصول تابستان و پاییز سال 1392 به ترتیب با 59/68±78/198 و 00/9±67/199 و کم تر از رهنمود سازمان حفاظت محیط ز یست بود. از طرفی میانگین غلظت PM2.5 در همه ایستگاه های سنجش محیطی به جز ایستگاه محیطی 3 در فصل تابستان، بیش تر از رهنمود EPA و میانگین غلظت PM10 نیز در همه ایستگاه های سنجش محیطی به جز ایستگاه محیطی 2 در فصل پاییز، کم تر از رهنمود EPA بود. با توجه به این که میانگین غلظت ذرات معلق خروجی از دودکش واحدهای مستقر در مجتمع ازندریان و همچنین ذرات PM10 در سنجش های محیطی کم تر از حد استاندارد بود، بنابراین می توان به کارایی نسبی سیستم کنترل آلاینده های خروجی از دودکش به ویژه ذرات با قطر بزرگ تر از 10 میکرون در واحدهای مستقر در مجتمع اذعان کرد تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  111 - کنترل آثار صنایع دریایی بر محیط زیست دریا با هدف توسعه پایدار
  سید ناصر سعیدی رحیم چلداوی سید کاظم موسوی جرف
  یکی از دغدقه های جامعه کنونی بشر تعادل بین تاثیرات دو مقوله حفظ سلامتی محیط زیست دریایی و فعالیت های روبه رشد و وسیع صنایع ساحلی و فراساحلی با هدف توسعه پایدار است. عدم توجه به این مسئله چه بسا منافع کوتاه مدت و سودهای اقتصادی این فعالیت ها، تحت الشعاع ضررهای بلند مدت و أکثر

  یکی از دغدقه های جامعه کنونی بشر تعادل بین تاثیرات دو مقوله حفظ سلامتی محیط زیست دریایی و فعالیت های روبه رشد و وسیع صنایع ساحلی و فراساحلی با هدف توسعه پایدار است. عدم توجه به این مسئله چه بسا منافع کوتاه مدت و سودهای اقتصادی این فعالیت ها، تحت الشعاع ضررهای بلند مدت و جبران ناپذیری گردد.در این راستا باید به این سوال پاسخ داد که منظور از یک محیط زیست دریایی سالم چیست؟ و دارای چه مولفه هایی می باشد؟ آثار منفی زیادی که بر اثر پدیده های ناشی از صنایع دریایی رخ می دهد در قالب چند بحث مهم مانند اثرات صوت، تغییرات آب و هوایی، خطر سیل، آلودگی هوا، کیفیت و مشخصه های فیزیکی و شیمیایی آب مطرح شده است. در این مقاله سعی شده است قوانین کشورهای پیشرفته که با هدف کنترل هر چه بیشتر فعالیت های دریایی وضع شده، معرفی گردد. در پایان با مقایسه آثار این گونه فعالیت ها و مفهوم محیط زیست سالم تعریف شده، استـــراتژی کنتــرلی و نظارتی تبیین می گردد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  112 - بررسی اثرات زیست محیطی دریاچه سد زاینده رود
  مهران شبانکاری امیرحسین حلبیان
  سد زاینده رود با حجم مخزن حداکثر1470 میلیون متر مکعب(در تراز 2063 متر)و دریاچه ای با مساحت54 کیلومتر مربع، یک زیست بوم پویای محلی را بوجود آورده است که بدلیل داشتن اهداف چند منظوره چون تأمین آب شرب بخشی از استانهای اصفهان، چهار محال و بختیاری و یزد، تامین آب کشاورزی حوض أکثر

  سد زاینده رود با حجم مخزن حداکثر1470 میلیون متر مکعب(در تراز 2063 متر)و دریاچه ای با مساحت54 کیلومتر مربع، یک زیست بوم پویای محلی را بوجود آورده است که بدلیل داشتن اهداف چند منظوره چون تأمین آب شرب بخشی از استانهای اصفهان، چهار محال و بختیاری و یزد، تامین آب کشاورزی حوضه زاینده رود و تولید برق از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. همچنین بعلت همجواری با قطبهای بزرگ جمعیتی، صنعتی و توریستی نقش مهمی در حیات اقتصادی منطقه ایفا می کند. در این پژوهش با روش توصیفی، اسنادی و آماری با استفاده از ماتریس وتن و رائو، اثر کل ریز فعالیتهای سد زاینده رود بر پارامترهای زیست محیطی را بر اساس حاصلضرب اهمیت و دامنه اثر کمی سازی نموده و مورد بررسی قرار داده ایم. بررسیها نشان داد که دریاچه سد زاینده رود علی رغم اثرات منفی بر روی زمین، آب، زیستگاه های گیاهی و جانوری منطقه، بدلیل تعدیل شرایط آب و هوایی در مقیاس میکروکلیمایی، بهبود اوضاع اجتماعی ـ اقتصادی ـ بهداشتی، نقش زیبایی ـ تفریحی در منطقه اثر مثبت داشته است و با محاسبه مجموع اثرات زیست محیطی کلیه ریز فعالیتهای سد در مراحل ساخت و بهره برداری، نمره کلی پروژه سد زاینده رود 95+ بدست آمده است که بیانگر اثر مثبت سد بر محیط زیست می باشد. در پایان جهت تعدیل اثرات زیست محیطی، راه کارها و برنامه های پیشنهادی برای بهسازی، پایداری محیطی و خودپالایی دریاچه سد زاینده رود ارائه شده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  113 - پیش‌درآمدی بر اکولوژی منظر دریایی (مطالعه موردی: ساحل منطقه عسلویه)
  مریم فرهی فریمانی مهدی حقیقت بین
  اکولوژی و بالاخص اکولوژی منظر پدیده ای نسبتاً نوپا در دنیای علم بیولوژیک است. اکولوژی منظر(سیمای سرزمین) به بررسی رابطه بین عملکرهای اکولوژیکی و الگوهای سه بعدی در زیستگاه های خشکی می پردازد. اخیراً بسیاری از مکتوبات علمی در این حوزه حول اکوسیستم های آبی از جمله اکوسیست أکثر

  اکولوژی و بالاخص اکولوژی منظر پدیده ای نسبتاً نوپا در دنیای علم بیولوژیک است. اکولوژی منظر(سیمای سرزمین) به بررسی رابطه بین عملکرهای اکولوژیکی و الگوهای سه بعدی در زیستگاه های خشکی می پردازد. اخیراً بسیاری از مکتوبات علمی در این حوزه حول اکوسیستم های آبی از جمله اکوسیستم های دریایی می چرخد که اکولوژی منظر دریایی نام گرفته است. وجود اکوسیستم های آبی متنوع و 6700 کیلومتر نوار ساحلی در ایران ضرورت پژوهش در این حوزه را یادآور می شود. در عصر حاضر که جوامع به دنبال مهاجرت به شهرهای ساحلی هستند و به سرعت از منابع غنی دریایی استفاده می کنند، ایجاد تعادل و تعامل مثبت میان اکوسیستم دریایی، شهری و انسانی امری حیاتی و مشکل است. هدف از انجام این مطالعه معرفی عوامل و اجزای محیط زیست ساحلی- دریایی است که می تواند گستره ای از عوامل فیزیکی(مانند خشکی، آب) تا غیرفیزیکی(فرهنگ، تاریخ، چشم انداز) را دربرگیرد. در این پژوهش که از نظر ماهیت و روش توصیفی است، با استفاده از جمع آوری اطلاعات به روش کتابخانه ای و میدانی به توصیف این شاخه از علم اکولوژی می پردازد، تا از این رهگذر دریچه ای برای جامعه علمی کشور باز نماید. سپس به دو ویژگی مهم از منظر دریایی عسلویه یعنی اجزای تشکیل دهنده و نحوه پیکربندی و آرایش فضایی پرداخته می شود. در تجزیه و تحلیل ویژگی نخست با کمک تکنیک سوآت، نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید هر یک از اجزا بررسی می شوند. در مورد ویژگی دوم، به کمک روی هم اندازی نقشه های هوایی و تعیین حد و مرزِ لکه ها، دالان ها و ماتریکس، پیوستگی اکولوژیکی و اتصال لکه های منطقه ساحلی به کمک دالان ها تجزیه و تحلیل می شوند تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  114 - بودجه گرمایی دریاچه ارومیه
  حسام الدین مهرفر مسعود ترابی آزاد امین رئیسی عبدالرضا ثابت عهد جهرمی بلال پرتوی
  موضوع بودجه‌ی گرمایی همواره یکی از مهم ترین موارد مطالعه‌ی فیزیکی اقیانوس ها، دریاها و دریاچه‌ها بوده است. هدف از نگارش این مقاله تعیین تغییرات هر یک از پارامترهای مؤثر در توازن بودجه گرمایی دریاچه ارومیه می‌باشد. توازن گرمایی می‌تواند نقش مهمی در فیزیک، هواشناسی و حرکا أکثر

  موضوع بودجه‌ی گرمایی همواره یکی از مهم ترین موارد مطالعه‌ی فیزیکی اقیانوس ها، دریاها و دریاچه‌ها بوده است. هدف از نگارش این مقاله تعیین تغییرات هر یک از پارامترهای مؤثر در توازن بودجه گرمایی دریاچه ارومیه می‌باشد. توازن گرمایی می‌تواند نقش مهمی در فیزیک، هواشناسی و حرکات آب دریاچه‌ی ارومیه داشته باشد. در این مقاله هر یک از جملات بودجه گرمایی توسط روابط تجربی و با استفاده از اطلاعات اندازه‌گیری شده و ماهواره‌ای شامل (دمای آب وهوا، میزان پوشش ابر، تابش خورشیدی، عرض جغرافیایی، سرعت باد، رطوبت نسبی، فشار بخار اشباع) محاسبه شده و مقادیر آن ها (شار گرمای تابش خورشیدی = 42/ 8183 ، شار تابش آب = 47/2651- ، شار گرمای محسوس = 57/360 و شار گرمای نهان = 9/5173 وات بر مترمربع) بدست آمده است. سپس تأثیر هر یک از پارامترهای جوی بر روی جملات بودجه گرمایی مورد بحث و تحلیل قرار گرفته است. درخاتمه مقادیر بدست آمده با اندازه‌های متوسط جهانی مقایسه شده و نتیجه این که تبادل گرمابین هوا و دریا، باد، ورودی رودخانه‌ها و … می‌تواند جریاناتی را در دریاچه ایجاد کند و سبب انتقال گرما گردد که مقدار آن برابر (فرارفت گرما = 05/86 - وات بر مترمربع ) برآورد شده است. با احتساب این مقادیر گرما مشاهده می‌شود که بین جملات بودجه گرمایی دریاچه توازن خوبی برقراراست. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  115 - بررسی غلظت حشره کش ارگانوکلرهء ددت در بافت عضلانی ماهی سفید درسواحل جنوب شرقی دریای خزر
  علی ماشینچیان عباس اسماعیلی ساری سید محمدرضا فاطمی اسلامی آمنه بینش
  هدف از انجام این تحقیق اینست که با بررسی مقدار سم کشاورزی ارگانوکلره دی کلرو دی فنیل تری کلرو اتان(ددت) در عضلات ماهی سفید و مقایسهءآن با استانداردهای مجاز و احتمال خطر مصرف آن در سواحل جنوب شرقی دریای خزربوده است. بدین منظور 5 ایستگاه نمونه برداری در منطقه تعیین گردید أکثر

  هدف از انجام این تحقیق اینست که با بررسی مقدار سم کشاورزی ارگانوکلره دی کلرو دی فنیل تری کلرو اتان(ددت) در عضلات ماهی سفید و مقایسهءآن با استانداردهای مجاز و احتمال خطر مصرف آن در سواحل جنوب شرقی دریای خزربوده است. بدین منظور 5 ایستگاه نمونه برداری در منطقه تعیین گردید (1- بندر ترکمن، 2- خزرآباد، 3-فریدونکنار، 4- نور، 5- چالوس). سم ددت از عضلهء ماهی توسط دستگاه سوکسله استخراج شده و سپس در دستگاه روتاری تغلیظ گردید. پس ازآن جداسازی لیپیدها صورت گرفت. در انتها غلظت نمونه ها در دستگاه گازکروماتوگراف مجهز به دتکتور الکترون کپچر تعیین گردید. بطور کلی در طول سواحل جنوب شرقی دریای خزر غلظت متوسط سم ددت 0035/0 قسمت در میلیون در بافت چربی اندازه گیری شده است. از میان 5 ایستگاه، نمونه های ایستگاه فریدونکنار و بندرترکمن با مقدار متوسط کمتر از 0003/0 قسمت در میلیون در بافت چربی حاوی کمترین میزان سم ددت و نمونهء ایستگاه چالوس با 016/0 قسمت در میلیون در بافت چربی بیشترین میزان ددت می باشند. در مجموع می توان بیان نمود که در سواحل جنوب شرقی دریای خزر میزان سم مذکور کمتر از میزان مجاز جذب روزانه می باشد لیکن به علت سمیت بالا و پایداری این ترکیب ، میزان آن در گونه هایی چون ماهی سفید که ارزش اقتصادی بالایی دارند باید به حداقل ممکن برسد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  116 - خصوصیات زیستی لاک پشت منقارعقابی، گونه در خطر انقراض و تخم گذار در سواحل جنوبی ایران
  مهران لقمانی
  چکیده لاک پشت منقار عقابی(imbricata Eretmochelys) در میان سایر لاک پشت های دریایی تنها گونه ای بود که برای اولین بار درسال 1970جزء گونه های در معرض خطر و درسال 1996 جزء گونه های در معرض خطر انقراض، در لیست قرمز سازمان IUCN قرار گرفت. پراکنش این گونه درمنطقه خلیج فارس در أکثر

  چکیده لاک پشت منقار عقابی(imbricata Eretmochelys) در میان سایر لاک پشت های دریایی تنها گونه ای بود که برای اولین بار درسال 1970جزء گونه های در معرض خطر و درسال 1996 جزء گونه های در معرض خطر انقراض، در لیست قرمز سازمان IUCN قرار گرفت. پراکنش این گونه درمنطقه خلیج فارس در سواحل شمالی و جنوبی آن و سواحل جنوبی سیستان و بلوچستان در دریای مکران می باشد که بیش ترین تعداد در قسمت های شمالی خلیج در منطقه سواحل ایرانی می باشد. این گونه در ایران در جزایر هرمز، شیدور، قشم، ام الکُرم، نخیلو، بنی فارور، لاوان،کیش، تهمادون،لارک و هنگام دیده شده است. در سواحل جنوبی خلیج فارس مهم ترین مناطق تخم گذاری در سواحل امارات متحده عربی، جزایر کوریان ، هارگوس، جما، کاران و در دریای عمان در رأس الحد گزارش شده است. صید و صیادی، آلودگی های ساحلی و دریایی، تخریب زیستگاه، جمع آوری تخم لاک پشت و فشار شکارچی از برخی عوامل اصلی تهدید کننده این گونه به شمار می روند. در این تحقیق به برخی از خصوصیات زیستی این گونه با ارزش اشاره می‌گردد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  117 - تأثیر گرادیان ارتفاعی بر تنوع پوشش گیاهی در حاشیۀ جاده¬‌های خاکی چند سال¬ساخت جنگل¬های غرب گیلان (سری دو ناو اسالم)
  مرضیه  زمانی محسن جوانمیری پور
  تنوع زيستي ضامن انعطاف¬پذيري و ظرفيت سازگاري اكوسيستم جنگلي با محيط اطراف است. با بررسي تنوع زيستي در جوامع مختلف حاشیۀ جاده¬ها مي توان به¬طور غير مستقيم به شرايط حاكم بر اكوسيستم جنگل دست يافت. هدف از این پژوهش، ارزیابی تأثیر ارتفاع از سطح دریا بر تنوع پوشش گیاهی در جا أکثر

  تنوع زيستي ضامن انعطاف¬پذيري و ظرفيت سازگاري اكوسيستم جنگلي با محيط اطراف است. با بررسي تنوع زيستي در جوامع مختلف حاشیۀ جاده¬ها مي توان به¬طور غير مستقيم به شرايط حاكم بر اكوسيستم جنگل دست يافت. هدف از این پژوهش، ارزیابی تأثیر ارتفاع از سطح دریا بر تنوع پوشش گیاهی در جاده¬های جنگلی چند سال ساخت ناو اسالم استان گیلان بود. بدین¬منظور 240 قطعه نمونه به صورت منظم-تصادفی با روش ترانسکت خطی در دو کلاسۀ سنی جاده (کمتر از 10 سال و بیشتر از 10 سال ساخت) برداشت شد. مقادیر شاخص¬های غنا، یکنواختی، تنوع گونه¬ها برای هر طبقۀ سنی جاده محاسبه شد. نتایج نشان داد مقدار شاخص تنوع شانون وینر و سیمپسون برای گونه¬های درختی و زادآوری در جاده¬های بیشتر از 10 سال ساخت در ارتفاعات کمتر از 700 متر از سطح دریا بیشتر بود. شاخص¬های یکنواختی سیمپسون برای گونه¬های درختی در جاده¬های قدیمی و برای زادآوری در جاده¬های تازه¬ساخت بیشتر بود. شاخص¬های غنا برای گونه¬ها در ارتفاعات کم و در جاده¬های قدیمی بیشتر از سایر ارتفاعات و جاده¬های تازه¬ساخت بود. حضور گونه¬های درختی غالب منطقه در جاده¬های تازه ساخت بیشتر بود. مقدار شاخص یکنواختی سیمپسون درختی در سنین مختلف جاده به احتمال 05/0 معنی¬دار نبود. شناسایی گونه¬های مناسب و آگاهی دقیق از سن ساخت جاده در جهت حفظ جوامع گیاهی نقش مهمی دارد. بررسی تغییرات گونه¬ها در ارتفاعات مختلف حاشیۀ جاده¬های چند سال ساخت، سبب آگاهی از روند تأثیر¬گذاری جاده می¬شود و در نهایت می¬تواند به مدیریت بهینه پوشش گیاهی در زمان ساخت جاده-های جدید کمک کند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  118 - رمان اهل غرق از منیرو روانی‌پور و رمان الشراع و العاصفة از حنا مینه: دلالت‌مندی فضاهای داستانی ادبیات دریا در ایران و سوریه
  ربابه رمضانی قادر پریز
  10.30495/clq.2023.1967962.2469
  داستان‌هایی که صحنه حوادثشان دریاست در زمره ادبیات دریا بشمار می آیند. دریا از مفاهیم برجسته رمانهای فارسی و سوری است. دراین مقاله، منیروروانیپور و حنامینه به عنوان نمایندگان ادبیات دریا در داستانویسی معاصر، اغلب درپی ایجاد تحول به حکم ناشناخته بودن دریا، بر تغییرات ریش أکثر

  داستان‌هایی که صحنه حوادثشان دریاست در زمره ادبیات دریا بشمار می آیند. دریا از مفاهیم برجسته رمانهای فارسی و سوری است. دراین مقاله، منیروروانیپور و حنامینه به عنوان نمایندگان ادبیات دریا در داستانویسی معاصر، اغلب درپی ایجاد تحول به حکم ناشناخته بودن دریا، بر تغییرات ریشه‌ای و مبارزات سیاسی اجتماعی مردم تأکید دارند. ملوانان، ماهیگیران و اهالی بندر نماد توده مردمند. رمان اهل‌غرق روانیپور تحولات اجتماعی مردم روستای جفره بوشهر و روند تغییرشان ازسادگی روستایی واعتقادات سنتی بسوی جامعه مدرن را ترسیم و سنت و مدرنیسم را روبروی هم قرار میدهد. رمان الشراع والعاصفة حنامینه تحول جامعه سوریه از ناآگاهی و سرسپردگی، بجامعه‌ای مبازر و آگاه را می نمایاند. با روش تحقیقِ توصیفی، تحلیلی مقاله، به این نتیجه میرسیم جستجوی تحولات ریشهای، ارتباط مستقیم مکان باعناصر داستان، اشعار عامیانه، ادبیات دریا، تأثیر مکان برشخصیت، نماد و تخیل، اسطوره‌آفرینی، اسطوره‌پردازی، آیین‌نمایی و رسومات‌پردازی از ویژگیهای رمانهای ادبیات دریا به شمار می‌روند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  119 - تحلیل نشانه- معناشناسی روایی گفتمان: بررسی موردی فیلم ملخ دریایی
  احسان اعوانی مجید پویان
  10.30495/clq.2021.681904
  در این پژوهش با بهره گیری از رویکرد تحلیلی نشانه- معناشناسی به بررسی حضور کنشگران در جریان شکل گیری معنا می‌پردازد تا شرایط تولید و دریافت معنا را در گفتمان نشان دهد. همچنین روابط معنایی موجود در داستان را، که علاوه بر نشانه‌های روایی، نشانه‌های گفتمانی نیز، در جهت دهی أکثر

  در این پژوهش با بهره گیری از رویکرد تحلیلی نشانه- معناشناسی به بررسی حضور کنشگران در جریان شکل گیری معنا می‌پردازد تا شرایط تولید و دریافت معنا را در گفتمان نشان دهد. همچنین روابط معنایی موجود در داستان را، که علاوه بر نشانه‌های روایی، نشانه‌های گفتمانی نیز، در جهت دهی معنای داستان نقش دارد. از این رو در این پژوهش به بررسی فیلم ملخ دریایی بر اساس داستان ماهی نوشته هوشنگ مرادی کرمانی از قصه‌های مجید و به کارگردانی کیومرث پوراحمد خواهیم پرداخت. این داستان حول محور شخصیت مجید و کنش‌های او در محیط پیرامونش شکل می‌گیرد؛ در واقع کنشگر در طول داستان دچار بحران‌هایی می‌شود که به ترک وضعیت قبلی و نفی آن برای رسیدن به موقعیتی جدید است. هدف این پژوهش بررسی زنجیره‌های نشانه- معناشناسی گفتمان، مربع معناشناسی گریماس، فرآیند تنشی معنا، که با هدف نشانه- معناشناسی و روابط معنایی موجود در داستان که علاوه بر نشانه‌های روایی، نشانه‌های گفتمانی نیز در جهت دهی معنایی داستان نقش دارد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  120 - بررسی تطبیقی دریافت در رمان «دوبلینی‌ها» اثر جویس و «زنده بگور» صادق هدایت
  محمد کریمی ناصر ملکی
  نظریه دریافت، بر این فرض استوار است که مخاطب، خود، تولید معنا می کند. در این نظریه هر مخاطب بر اساس موقعیت اجتماعی، تاریخی و تجربه ذهنی اش، از متن درک و برداشتی دارد که این برداشت، ادراک و توقع او را از آنچه هست، بالاتر می برد و او دیگر مخاطب قبل از خواندن آن متن نیست. أکثر

  نظریه دریافت، بر این فرض استوار است که مخاطب، خود، تولید معنا می کند. در این نظریه هر مخاطب بر اساس موقعیت اجتماعی، تاریخی و تجربه ذهنی اش، از متن درک و برداشتی دارد که این برداشت، ادراک و توقع او را از آنچه هست، بالاتر می برد و او دیگر مخاطب قبل از خواندن آن متن نیست. یکی از روش های نویسندگی جیمز جویس(1882-1941م) و صادق هدایت(1281-1330ش)، استفاده از عناصر نظریه دریافت است. آن ها به خوبی توانسته اند، خوانندگان را با متن همراه سازند. هدف اصلی این مقاله، یافتن نمونه های از عناصر نظریه دریافت(فضای باز، فرجام باز، پایان دور از انتظار، زنجیره های نامطمئن، اشاره به بخش هایی از متنی دیگر، نوشتن بر اساس بافت فرهنگی و طرح پرسش) می باشد که با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و به شیوه تحقیق کتابخانه ای انجام شده است. نگارندگان مقاله بر آن‌اند تا با ارائه مثال هایی از داستان های کتاب دوبلینی ها و مجموعه داستان زنده بگور شیوه های استفاده جویس و هدایت را از نظریه دریافت، بررسی و تبیین نمایند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  121 - مطالعه تطبیقی مسیر تعالی در دو اثر عرفانی حکمی(رسالة الطیر و جاناتان مرغ دریایی)
  وحید مبارک سحر یوسفی
  ادبیات تطبیقی می‌کوشد تا وجوه اشتراک و شباهت اقوام و ملل و زبان‌های مختلف را پدیدار سازد. از جمله فلسفه زندگی و عرفان عمومی و همسان و مختلف آن‌ها را که اغلب زبانی تمثیلی، رمزی و نمادین دارد نشان می‌دهد. کشف این شباهت‌ها کمکی است به انسان برای ساختن جامعه جهانی همراه با أکثر

  ادبیات تطبیقی می‌کوشد تا وجوه اشتراک و شباهت اقوام و ملل و زبان‌های مختلف را پدیدار سازد. از جمله فلسفه زندگی و عرفان عمومی و همسان و مختلف آن‌ها را که اغلب زبانی تمثیلی، رمزی و نمادین دارد نشان می‌دهد. کشف این شباهت‌ها کمکی است به انسان برای ساختن جامعه جهانی همراه با همسویی اندیشه‌ها و همگرایی بیش‌تر. داستان‌های تمثیلی پرندگان و تشبیه روح به پرنده از جمله موارد تشابه میان ملت‌هاست. ابن سینا(359-416) در رسالة الطیر خود و ریچارد باخ(1936) در اثر مشهور خود، جاناتان مرغ دریایی با استفاده از زبانی رمزین به بیان مسیر کمال می‌پردازند. این دو اثر وصف سیر و سفری است که انسان کامل را توصیف می‌کند. در این میان، رسالة الطیر ابن سینا نخستین اثر فلسفی در حوزه رسالة الطّیرهاست که به نوبه خود در سایر آن‌ها به‌ویژه منطق‌ الطّیر عطار مؤثر افتاده است. در مقاله حاضر با تحلیل و توصیف داده‌ها به سنجش تطبیقی رساله الطّیر ابن سینا و جاناتان مرغ دریایی ریچارد باخ پرداخته می‌شود و ضمن پرداختن به شباهت‌ها و تفاوت‌ها، اختلافات مبتنی بر جهان بینی نویسندگان دو اثر بررسی شده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  122 - نوآوری سنایی در قلندریات و تأثیر آن بر عطار
  رضا اشرف زاده الهام نعیمی
  سنایی شاعر پیشگامی است که مسائل عرفانی را در حوزه غزل و قصیده وارد کرد. سنایی نماینده شعر اخلاقی و عرفانی زمان خویش است. استفاده از مضامین رندانه و مفاهیم قلندرانه چنان جایگاهی دارد که پس از سنایی، شعرایی همچون عطار و مولوی و حافظ، آن‌ها را در شعر خود به کار برده‌اند. ر أکثر

  سنایی شاعر پیشگامی است که مسائل عرفانی را در حوزه غزل و قصیده وارد کرد. سنایی نماینده شعر اخلاقی و عرفانی زمان خویش است. استفاده از مضامین رندانه و مفاهیم قلندرانه چنان جایگاهی دارد که پس از سنایی، شعرایی همچون عطار و مولوی و حافظ، آن‌ها را در شعر خود به کار برده‌اند. روح خاصی در عرفان سنایی ساری و جاری است که با عرفای قبل و بعد از او تفاوتی دارد به طور مثال قلندر در شعر عطار جلوه‌های منفی و مثبت دارد اما حکیم سنایی با شیوه ملامتی، از هرچه نام مسلمانی و ظاهری خداپسندانه اما باطنی نفرت انگیز دارد، دوری می کند. خرابات و پیر خراباتی و ویژگی‌های او دو عنصر مهم در قلندریات سنایی به شمار می‌رود. از طرفی در تحلیل محتوایی غزلیات عطار هم بسامد مفاهیم ملامتی چشمگیر است. در این گفتار به این معانی و مفاهیم و مقایسه مختصری با غزلیات عطار عارف پرداخته می‌شود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  123 - پژوهشی علمی بر وجه تسمیه واژگان قرآنی کِشتی(فُلک، سفینه، جاریه، ماخره)
  سید حیدر فرع شیرازی حسن آبین
  یکی از راه‌های خداشناسی، دریاشناسی و امور متعلق به آن در صنعت حمل و نقل است. نقد و بررسی تکرار بیش از سی مورد از نام‌های مختلف کشتی در قرآن کریم، با کاربری‌های تجاری، مسافربری، و چند منظوره؛ و واکاوی قسم خوردن خداوند به کشتی‌های شناور، از مهم‌ترین مباحث این پژوهش است. ظ أکثر

  یکی از راه‌های خداشناسی، دریاشناسی و امور متعلق به آن در صنعت حمل و نقل است. نقد و بررسی تکرار بیش از سی مورد از نام‌های مختلف کشتی در قرآن کریم، با کاربری‌های تجاری، مسافربری، و چند منظوره؛ و واکاوی قسم خوردن خداوند به کشتی‌های شناور، از مهم‌ترین مباحث این پژوهش است. ظرفیت و کاربری محدودتر سفینه نسبت به فُلک باعث شده که این نوع کشتی در حدّ صید ماهی و یا صرفاً مسافربری از آن یاد شود. نقش بادهای دریایی در حرکت، سکون، یا واژگونی کشتی‌ها، و نقش وصفی مواخر در رفت و آمد کشتی‌های بزرگ و غول پیکر(فُلک) به وسیله باد، و نصب دکل‌های بادبانی عظیم الجثه، تصویری زیبا از بزرگی و کوه‌آسا بودن این کشتی‌ها را در قرآن به نمایش گذاشته است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  124 - استفاده از آزمون لکه گذاری نقطه ای با پیکره بورخولدریا مالئی برای تشخیص بیماری مشمشه در ایران
  سعید محمد حسینی نادر مصوری لیدا عبدالمحمدی خیاو
  10.30495/jvm.2020.676299
  مشمشه یکی از مهم ترین بیماری های قابل انتقال از حیوانات تک سمی بوده که عامل آن بورخولدریا مالئی است. با توجه به کانون بیماری در ایران و احتمال آلودگی انسان و خطرات ناشی از انتقال این باکتری، شناسایی سریع آن در حیوانات از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. لذا هدف از این مطال أکثر

  مشمشه یکی از مهم ترین بیماری های قابل انتقال از حیوانات تک سمی بوده که عامل آن بورخولدریا مالئی است. با توجه به کانون بیماری در ایران و احتمال آلودگی انسان و خطرات ناشی از انتقال این باکتری، شناسایی سریع آن در حیوانات از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. لذا هدف از این مطالعه طراحی یک روش تشخیص سریع شامل لکه نمایی نقطه‌ای برای تعیین حضور حضور آنتی‌بادی بود. برای این منظور ۴۰ نمونه سرم اسب از استان‌های مختلف اخذ و به همراه نمونه آنتی ژن پیکره باکتری بورخولدریا مالئی (کنترل مثبت) و سرم اسب های سالم (کنترل منفی) مورد آزمون قرار گرفتند. غلظت بهینه آنتی‌ژن-آنتی‌بادی با استفاده از چکر بورد برای سرم های مثبت و منفی مشخص گردید. پس از طراحی آزمون لکه گذاری نقطه ای، آنتی ژن روی چاهک کاغذ نیتروسلولز قرار داده شد و تثبیت آنتی ژن با محلول بلاکینگ و سپس افزودن سرم اسب مشکوک به همراه کنترل مثبت و منفی انجام شد. در ادامه به آن آنتی بادی کونژوگه اضافه و نهایتا با افزودن سوبسترا به چاهک ها نتیجه‌ی واکنش به صورت ایجاد رنگ قرائت گردید. در این بررسی از ۴۰ نمونه، شش مورد مثبت شناسایی گردید. با در نظر گرفتن مالئیناسیون به عنوان آزمون استاندارد و مقایسه آن با لکه گذاری نقطه ای به ترتیب حساسیت و ویژگی ۱۰۰٪ و ۹/۹۱٪ شد. نتایج نشان داد روش لکه گذاری نقطه‌ای به‌ دلیل حساسیت بالا، سرعت، سهولت قرائت و قابلیت کاربردی صحرایی آن، در صورت تایید مراجع مسئول تشخیص در عفونت با بورخولدریا مالئی می‌تواند استفاده شود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  125 - گزارشی درباره آلودگی انگلی فوک خزری (فوکاکاسپیکا) ساحل جنوبی دریای مازندران
  علی اسلامی بهمن کیایی
  تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  126 - تغییرات فون انگلی کپور معمولی Cyprinus carpio (Cypridiae:OSTEICHTHYES) در طی مهاجرت آن بین بخش جنوبشرقی دریای خزر و آب شیرین
  مریم برزگر عباس بزرگ نیا روقیه سیف پور بهیار جلائی
  تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  127 - ژئوتوریسم استان مازندران با تاکید بر بندر نوشهر
  پرویز کردوانی عبدالرضا فرجی راد بهنام کاوسی
  چکیده کشورهای جهان در رقابتی تنگاتنگ و نزدیک در پی بهره‌گیری از توانمندی‌های کشور خود هستند تا بتوانند سهم بیشتری از درآمد ناشی از صنعت توریسم را به خود اختصاص دهند و با ساده ترین شکل ممکن به اشتغال‌زایی بپردازند. در این میان بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند که اکوتور أکثر

  چکیده کشورهای جهان در رقابتی تنگاتنگ و نزدیک در پی بهره‌گیری از توانمندی‌های کشور خود هستند تا بتوانند سهم بیشتری از درآمد ناشی از صنعت توریسم را به خود اختصاص دهند و با ساده ترین شکل ممکن به اشتغال‌زایی بپردازند. در این میان بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند که اکوتوریسم و زیر شاخه‌های آن از جمله ژئوتوریسم در مقایسه با توریسم فرهنگی از قابلیت‌ها و مزیت‌های بهتری برخوردار است. از طرف دیگر به اذعان اندیشمندان و متخصصان ایران دومین کشور جهان از نظر برخورداری از جاذبه‌های گردشگری و ژئوتوریستی بعد از امریکا است. یکی از مناطقی که ذیل مقوله ژئوتوریسم از پتانسیل های بالایی برخوردار است استان مازندران و شهرستان نوشهر است. با توجه به این مقدمه سؤالی که در این تحقیق بدان خواهیم پرداخت این است که آیا سواحل دریای خزر و استان مازندران از طریق گردشگری و ایجاد منطقه آزاد نوشهر می تواند زمینه توسعه قدرت محلی و منطقه ای در ابعاد فرهنگی، اقتصادی و سیاسی را به وجود آورده و سبب افزایش اشتغال و درامد سرانه کشور گردد؟ و یا به عبارت دیگر آیا می توان استان مازندران را به عنوان یکی از مهم‌ترین مناطق گردشگری در حوضه دریای خزر، آسیای میانه و قفقاز مطرح کرد؟ جاذبه‌های باستان‌شناختی ، فرهنگی و طبیعی ایران مبنایی بسیار مناسب برای توسعه ژئوتوریسم ایجاد کرده است با توجه به این که ایران دارای گستره‌ی وسیعی از پدیده‌های زمین‌شناختی است و ژئوتوریسم به تازگی در آن پا گرفته و مراحل اولیه توسعه را طی می‌کند. فرضیه تحقیق حاضر این است که به نظر می‌رسد در استان مازندران پتانسیل‌هایی از دیدگاه ژئو توریسم وجود دارد که در صورت یک برنامه‌ریزی منسجم می‌توان با توسعه و بهره‌برداری از این پتانسیل ها تحولی در گردشگری داخلی و خارجی این منطقه به وجود آورد. ژئوتوریسم استان مازندران تابلویی زیبا از تمامی ژئوسایت‌های کشور است؛ بنابراین در تحقیق حاضر برآنیم تا ضمن بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای و مقالات پژوهشی پتانسیل‌های طبیعی، موانع و تنگناهای موجود ژئو توریسم استان را بررسی نموده تا به اهداف مورد نظر دست‌یابیم. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  128 - بررسی نقش اماکن متبرکه بر مسائل فرهنگی اعتقادی مردم و تأثیرات ژئوپلتیکی آن (مطالعه موردی استان مازندران)
  سجاد کمری عزت الله عزتی سید یحیی صفوی رضا شعبانی
  چکیده دزدی و راهزنی دریایی یکی از چالش‌های عمده کشور‌هایی است که عموماً با حمل و نقل دریایی سر و کار دارند. اما انگیزه‌های سیاسی ناشی از فعالیت‌های نامشروع دریایی می‌تواند تروریسم دریایی را پدید آورد. موقعیت ویژه شاخ آفریقا به ویژه کشور سومالی که در راس آن قرار دارد ن أکثر

  چکیده دزدی و راهزنی دریایی یکی از چالش‌های عمده کشور‌هایی است که عموماً با حمل و نقل دریایی سر و کار دارند. اما انگیزه‌های سیاسی ناشی از فعالیت‌های نامشروع دریایی می‌تواند تروریسم دریایی را پدید آورد. موقعیت ویژه شاخ آفریقا به ویژه کشور سومالی که در راس آن قرار دارد نشان‌دهنده تاثیر گذاری آن بر تردد‌های دریایی است. این کشور از شمال به خلیج عدن و تنگه باب المندب مشرف و از شرق نیز به اقیانوس هند ارتباط دارد فلذا تردد کشتی‌ها عموماً از پهنه‌های آبی که این کشور بدان‌ها مشرف است صورت می‌پذیرد. مشکلات ناشی از نابسامانی‌های حاکمیتی که پس از سال 1991 در این کشور پدید آمده است منجر گردیده که اولاً قلمرو‌های متعدد حاکمیتی در این کشور پدید آمده و نیز دولت قانونی این کشور توان اعمال صلاحیت در حوزه قلمرو‌های آبی خود را نداشته باشد. در این تحقیق به بررسی تحلیلی و توصیفی، تاثیر دزدی و تروریسم دریایی سومالی بر نقش حاکمیتی و صلاحیتی دولت‌ها در دریا‌ها پرداخته شده و به تاثیر جغرافیای سیاسی نابسامان در گسترش بی ثباتی دریایی سومالی اشاره دارد همچنین، تاثیر بی ثباتی دریایی سومالی بر تغییر صلاحیت دولت‌ها در عرصه دریاها ارزیابی می‌شود. نتایج حاصله بیانگر آن است که جغرافیای سیاسی نابسامان در کشور سومالی باعث شده، فضای سرزمینی به عنوان مکملی لجستیکی، جهت توسعه فعالیت‌های دزدان و تروریست‌های دریایی ایفای نقش نماید و بدین ترتیب امنیت دریایی را با مخاطره مواجه سازد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  129 - تاثیر دزدی دریایی بر امنیت مناطق دریایی کشور سومالی
  سجاد کریمی پاشاکی محمد صادق یحیی پور علی کاظمی پور
  چکیده دزدی و راهزنی دریایی یکی از چالش‌های عمده کشور‌هایی است که عموماً با حمل و نقل دریایی سر و کار دارند. اما انگیزه‌های سیاسی ناشی از فعالیت‌های نامشروع دریایی می‌تواند تروریسم دریایی را پدید آورد. موقعیت ویژه شاخ آفریقا به ویژه کشور سومالی که در راس آن قرار دارد ن أکثر

  چکیده دزدی و راهزنی دریایی یکی از چالش‌های عمده کشور‌هایی است که عموماً با حمل و نقل دریایی سر و کار دارند. اما انگیزه‌های سیاسی ناشی از فعالیت‌های نامشروع دریایی می‌تواند تروریسم دریایی را پدید آورد. موقعیت ویژه شاخ آفریقا به ویژه کشور سومالی که در راس آن قرار دارد نشان‌دهنده تاثیر گذاری آن بر تردد‌های دریایی است. این کشور از شمال به خلیج عدن و تنگه باب المندب مشرف و از شرق نیز به اقیانوس هند ارتباط دارد فلذا تردد کشتی‌ها عموماً از پهنه‌های آبی که این کشور بدان‌ها مشرف است صورت می‌پذیرد. مشکلات ناشی از نابسامانی‌های حاکمیتی که پس از سال 1991 در این کشور پدید آمده است منجر گردیده که اولاً قلمرو‌های متعدد حاکمیتی در این کشور پدید آمده و نیز دولت قانونی این کشور توان اعمال صلاحیت در حوزه قلمرو‌های آبی خود را نداشته باشد. در این تحقیق به بررسی تحلیلی و توصیفی، تاثیر دزدی و تروریسم دریایی سومالی بر نقش حاکمیتی و صلاحیتی دولت‌ها در دریا‌ها پرداخته شده و به تاثیر جغرافیای سیاسی نابسامان در گسترش بی ثباتی دریایی سومالی اشاره دارد همچنین، تاثیر بی ثباتی دریایی سومالی بر تغییر صلاحیت دولت‌ها در عرصه دریاها ارزیابی می‌شود. نتایج حاصله بیانگر آن است که جغرافیای سیاسی نابسامان در کشور سومالی باعث شده، فضای سرزمینی به عنوان مکملی لجستیکی، جهت توسعه فعالیت‌های دزدان و تروریست‌های دریایی ایفای نقش نماید و بدین ترتیب امنیت دریایی را با مخاطره مواجه سازد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  130 - بسترهای تنش در جغرافیای سیاسی دریاها بر اثر بالا آمدن سطح آب دریاها با تاکید بر ژئوپلیتیک عراق در خلیج‌فارس
  رضا قاسمی عبدالرضا فرجی راد عزت اله عزتی
  چکیده در زمانیکه قوانین و مقررات دریایی رفتار محیط طبیعی دریایی را که به طور مداوم در حال دگرگون شدن است را مورد مطالعه قرار می دهد بالا آمدن سطح آب دریاها که یکی از عواقب غم انگیز تغییرات آب وهوایی است و پیامد آن اصلاح پیکربندی ها و عوامل جغرافیایی سواحل، جزایر و دریاه أکثر

  چکیده در زمانیکه قوانین و مقررات دریایی رفتار محیط طبیعی دریایی را که به طور مداوم در حال دگرگون شدن است را مورد مطالعه قرار می دهد بالا آمدن سطح آب دریاها که یکی از عواقب غم انگیز تغییرات آب وهوایی است و پیامد آن اصلاح پیکربندی ها و عوامل جغرافیایی سواحل، جزایر و دریاهاست که تاثیرش بر رژیم حقوقی دریاها اجتناب ناپذیر است. در ضمن بیشتر عواقب جدی که برای منافع و مصالح کشورها به همراه دارد این است که قوانین و مقررات مصوب و پذیرفته شده را غیره مصوب می کند و پیامد مهم این کار رقابت کشورها برای کسب منافع بیشتر در برابر یکدیگر را بدنبال دارد.ژئوپولتیک علم مطالعه روابط قدرتهاست .هیدروپولیتیک ،طول ساحل و کیفیت دسترسی در خلیج فارس باعث دگرگونی هایی در ژئوپولیتیک و رویکردهای بازیگران منطقه ای شده است .هدف این پژوهش این است که با یک چشم انداز از طبیعت و احتمالا فشارهای تغییرات آب و هوایی بر خطوط ساحلی و جزایر و توجه به قوانین موجود دریایی در جهان که احتمالا به وسیله همان تغییرات تحت تاثیر قرار می گیرند به این سوال پاسخ دهد که کدام یک از بخشهای جهان در نتیجه بالا آمدن سطح آب دریاها با بیشترین چالش های حقوقی دریاها مواجهند،که منطقه خلیج فارس و کشور عراق با توجه به منابع عظیم نفتی و نیاز فراوان به صادرات ان و طول ساحل کمی که عراق در اختیار دارد از مناطق حساس و بحران زای جهان میباشد که هم در گذشته و حال و هم در آینده با توجه به احتمال بالا آمدن سطح اب دریاها و تغییر اندازه و مساحت و نوع این سواحل پتانسیل و قابلیت پیدا کردن بحران و تنش و احتمال درگیری در آینده را خواهد داشت .در آخر هم، بحث را با بیان نظراتی در زمینه اینکه چطور تغییرات آب و هوایی و مناقشات و چالش ها با هم در ارتباطتند به پایان می رسانیم. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  131 - بررسی و تحلیل رژیم حقوقی دریای خزر با توجه به منافع حداکثری جمهوری اسلامی ایران؛ با محوریت راهبردهای ملی و تمامیت ارضی
  زینب فیروزی
  چکیده در این پژوهش مسائل حقوقی دریای خزر پس از فروپاشی ساختار اتحاد جماهیر شوروی سابق مورد بررسی قرار گرفته است. این مقاله با استفاده از روش تحقیق تحلیلی-توصیفی ضمن بررسی روش‌های فنی متداول تقسیم دریاها، به بررسی حقوق و سهم کشورهای ساحلی پیرامون این دریا در خصوص رژیم حق أکثر

  چکیده در این پژوهش مسائل حقوقی دریای خزر پس از فروپاشی ساختار اتحاد جماهیر شوروی سابق مورد بررسی قرار گرفته است. این مقاله با استفاده از روش تحقیق تحلیلی-توصیفی ضمن بررسی روش‌های فنی متداول تقسیم دریاها، به بررسی حقوق و سهم کشورهای ساحلی پیرامون این دریا در خصوص رژیم حقوقی آن پرداخته است. نتایج تحقیق بیانگر این است در گذشته تعدادی از کشورها با رویکرد تک روی در تحدید بر اساس خط میانی اقدام نموده اند که این امر بر مقوله تشکیل نظام منطقه ای منسجم و پایدار متشکل از این کشورها تأثیر سوء می‌گذارد و ضمن عدم امکان بهره برداری مناسب از منابع طبیعی عظیم این دریا، منجر به بروز مناقشات احتمالی نیز خواهد شد. روابط کشورهای حوزه این دریا در صورتی استوار و صلح آمیز خواهد بود که دولت های ساحلی براساس موضوع مطروحه در کنوانسیون و مسئله عدل و انصاف با ایجاد یک نظام حقوقی جدید به توافق برسند. این دولت ها باید مراحل مذاکرات خود را برای دستیابی به موافقت نامه جدید سرعت بخشند، و در همان زمان با دقت، همه جنبه‌های گوناگون دریا را به نحوی که منافع عموم کشورهای حاشیه دریا لحاظ گردد، بررسی نمایند و جمهوری اسلامی ایران نیز باید با یک راهبرد مناسب بتواند از تمامیت ارضی خود در دریای خزر به نحو مطلوب دفاع نماید و به حقوق خود دست یابد. پژوهش حاضر به چگونگی این مسائل می پردازد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  132 - تحلیل حقوقی قرارداد بیع متقابل در بهره‌برداری از مناطق نفت و گاز دریای خزر با تأکید بر حفظ تمامیت ارضی ایران
  محمد مهدی یحیی پور سیده آمنه قیامی تکلیمی عباس نجفی
  چکیده پیش‌بینی‌های اولیه در مورد سهم ایران از نفت خزر 20 میلیارد بشکه است که در میادین نفتی سردار جنگل، چالوس، نورو رویان، رامسر و رودسر و چند منبع دیگر واقع است. قراردادهای مختلفی برای بهره‌برداری از میادین نفتی منعقد می‌شود که عبارت‌اند از: قراردادهای امتیازی، قراردا أکثر

  چکیده پیش‌بینی‌های اولیه در مورد سهم ایران از نفت خزر 20 میلیارد بشکه است که در میادین نفتی سردار جنگل، چالوس، نورو رویان، رامسر و رودسر و چند منبع دیگر واقع است. قراردادهای مختلفی برای بهره‌برداری از میادین نفتی منعقد می‌شود که عبارت‌اند از: قراردادهای امتیازی، قراردادهای مشارکتی و قراردادهای بیع متقابل. سؤال اصلی مقاله این است که نقاط قوت و ضعف قرارداد بیع متقابل از نظر حقوقی در بهره‌برداری از مناطق نفت و گاز دریای خزر کدامند؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز در این مقاله مطرح می‌شود از جمله اینکه منابع انرژی ایران در دریای خزر چه میزان است؟ و تاریخچه و انواع قراردادهای نفتی کدامند؟ با توجه به محدودیت‌های موجود در قوانین و نیز اصول 44 و 45 قانون اساسی که هر گونه قرارداد مشارکت را که منجر به مالکیت خارجیان بر منابع و نیز مالکیت نفت استحصالی بر سر چاه را ممنوع اعلام کرده و تنها خرید خدمت برای اکتشاف توسعه و تولید را مجاز دانسته است مکانیسم بیع متقابل مورد توجه قرار گرفته است و بر این اساس قرارداد طرح‌های فوق الذکر بر اساس تسهیلات مندرج در قانون برنامه دوم و سوم توسعه و قوانین بودجه های سال ١٣٧٧ تا سال ١٣٨٣ منعقد شده است. از زمان انعقاد اولین قرارداد در سال 1373 تاکنون صنعت نفت و گاز جمهوری اسلامی ایران در پروژه‌های بالادستی نفت و گاز، نسل سوم این نوع قراردادها را در دستور کار خود قرار داده است. با توجه به این مقدمه در مقاله با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و نیز مقالات علمی و پژوهشی و نیز استاد بالادستی سعی خواهد شد نقاط قوت و ضعف قرارداد بیع متقابل از نظر حقوقی در بهره‌برداری از مناطق نفت و گاز دریای خزر با تأکید بر حفظ تمامیت ارضی ایران تحلیل و تبیین گردد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  133 - تحلیل جایگاه ایران در حوزه ژئواستراتژیک اقیانوس هند «با تاکید بر ارائه یک مدل راهبردی در سیاست خارجی و برنامه ریزی اقتصادی»
  مجید ولی شریعت پناهی سجاد کریمی پاشاکی، علی کاظی پور سعید زینتی مهدی امان الله
  چکیده در زمانیکه قوانین و مقررات دریایی رفتار محیط طبیعی دریایی را که به طور مداوم در حال دگرگون شدن است را مورد مطالعه قرار می دهد بالا آمدن سطح آب دریاها که یکی از عواقب غم انگیز تغییرات آب وهوایی است و پیامد آن اصلاح پیکربندی ها و عوامل جغرافیایی سواحل، جزایر و دریاه أکثر

  چکیده در زمانیکه قوانین و مقررات دریایی رفتار محیط طبیعی دریایی را که به طور مداوم در حال دگرگون شدن است را مورد مطالعه قرار می دهد بالا آمدن سطح آب دریاها که یکی از عواقب غم انگیز تغییرات آب وهوایی است و پیامد آن اصلاح پیکربندی ها و عوامل جغرافیایی سواحل، جزایر و دریاهاست که تاثیرش بر رژیم حقوقی دریاها اجتناب ناپذیر است. در ضمن بیشتر عواقب جدی که برای منافع و مصالح کشورها به همراه دارد این است که قوانین و مقررات مصوب و پذیرفته شده را غیره مصوب می کند و پیامد مهم این کار رقابت کشورها برای کسب منافع بیشتر در برابر یکدیگر را بدنبال دارد.ژئوپولتیک علم مطالعه روابط قدرتهاست .هیدروپولیتیک ،طول ساحل و کیفیت دسترسی در خلیج فارس باعث دگرگونی هایی در ژئوپولیتیک و رویکردهای بازیگران منطقه ای شده است .هدف این پژوهش این است که با یک چشم انداز از طبیعت و احتمالا فشارهای تغییرات آب و هوایی بر خطوط ساحلی و جزایر و توجه به قوانین موجود دریایی در جهان که احتمالا به وسیله همان تغییرات تحت تاثیر قرار می گیرند به این سوال پاسخ دهد که کدام یک از بخشهای جهان در نتیجه بالا آمدن سطح آب دریاها با بیشترین چالش های حقوقی دریاها مواجهند،که منطقه خلیج فارس و کشور عراق با توجه به منابع عظیم نفتی و نیاز فراوان به صادرات ان و طول ساحل کمی که عراق در اختیار دارد از مناطق حساس و بحران زای جهان میباشد که هم در گذشته و حال و هم در آینده با توجه به احتمال بالا آمدن سطح اب دریاها و تغییر اندازه و مساحت و نوع این سواحل پتانسیل و قابلیت پیدا کردن بحران و تنش و احتمال درگیری در آینده را خواهد داشت .در آخر هم، بحث را با بیان نظراتی در زمینه اینکه چطور تغییرات آب و هوایی و مناقشات و چالش ها با هم در ارتباطتند به پایان می رسانیم. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  134 - سهم ایران از دریای خزر همچنان در‌ هاله‌ای از ابهام
  کیومرث یزدان پناه بهادر زارعی محمود واثق فتح اله دهقان
  چکیده دریای خزر بزرگترین دریاچه ی جهان میان آسیا و اروپا واقع شده است. این دریا به طور طبیعی به دریاها و اقیانوس‌های جهان راه ندارد. تا سال 1991 خزر دریای ایرانی- شوروی بوده و بر مبنای قراردادهای 1921 و 1940 میان دو کشور مشترک بوده است. دیگر کشورهای جهان نیز دریای خزر أکثر

  چکیده دریای خزر بزرگترین دریاچه ی جهان میان آسیا و اروپا واقع شده است. این دریا به طور طبیعی به دریاها و اقیانوس‌های جهان راه ندارد. تا سال 1991 خزر دریای ایرانی- شوروی بوده و بر مبنای قراردادهای 1921 و 1940 میان دو کشور مشترک بوده است. دیگر کشورهای جهان نیز دریای خزر را میان ایران و روسیه مشاع می دانستند. با فروپاشی شوروی همسایگان دریا به 5 کشور افزایش یافته و اختلافات در خصوص رژیم حقوقی این دریا آشکار و هویدا شد. مذاکرات متعدد و متناوبی طی حدود 21 سال توسط کشورهای ساحلی برای حل مشکل رژیم حقوقی خزر صورت گرفته است. در این مقاله مواضع کشورهای ساحلی در مورد رژیم حقوقی دریای خزر را مورد بررسی قرار داده، همچنین موضع ایران در خصوص رژیم حقوقی دریای خزر را مورد مداقه و آسیب‌شناسی قرار می‌دهیم. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  135 - بررسی اثر عصاره جلبک دریایی Ecklonia maxima بر خصوصیات کمی، کیفی و عمر پس از براشت گل لیلیوم(Lilium spp.) رقم Brunello
  عبداله جعفری‌برزانی وحید عبدوسی علیرضا لادن مقدم
  تحقیق حاضر جهت بررسی اثر عصاره جلبک دریایی Ecklonia maxima بر خصوصیات کمی، کیفی و عمر پس از براشت گل لیلیوم(Lilium spp.) رقم Brunello، به صورت طرح آماری کاملاً تصادفی با ۵ تیمار، ۳ تکرار و هر تکرار حاوی ۵ شاخه گل، در مجموع ۷۵ شاخه گل بریده لیلیوم اجرا شد. تیمارها شامل م أکثر

  تحقیق حاضر جهت بررسی اثر عصاره جلبک دریایی Ecklonia maxima بر خصوصیات کمی، کیفی و عمر پس از براشت گل لیلیوم(Lilium spp.) رقم Brunello، به صورت طرح آماری کاملاً تصادفی با ۵ تیمار، ۳ تکرار و هر تکرار حاوی ۵ شاخه گل، در مجموع ۷۵ شاخه گل بریده لیلیوم اجرا شد. تیمارها شامل محلول‌پاشی عصاره جلبک دریایی با غلظت ۲، ۴، ۶ و ۸ میلی‌گرم در لیتر و آب مقطر بعنوان تیمار شاهد بود. صفات مورد ارزیابی شامل تعداد غنچه، تعداد گل، طول غنچه، طول ساقه، قطر ساقه، تعداد برگ، ازت، پتاسیم، فسفر، آهن، کلسیم، منیزیم و عمر پس از برداشت گل‌ها بود. نتایج نشان داد که تیمار محلول‌پاشی عصاره جلبک دریایی ۸ میلی‌گرم در لیتر بیشترین تأثیر را بهبود صفات مورد ارزیابی مانند تعداد غنچه، طول غنچه، طول ساقه، قطر ساقه، تعداد برگ، میزان ازت، پتاسیم، آهن، منیزیم برگ و عمر پس از برداشت گل‌ها داشت و تیمار محلول‌پاشی عصاره جلبک دریایی ۶ میلی‌گرم در لیتر بیشترین تأثیر را بهبود صفاتی مانند میزان فسفر و کلسیم برگ داشت. تعداد گل نیز در سه غلظت ۴، ۶ و ۸ میلی‌گرم در لیتر بیشترین بود. بیشترین عمر پس از برداشت گل‌ها با 0/16 روز در محلول‌پاشی عصاره جلبک دریایی ۸ میلی‌گرم در لیتر و کمترین با 3/5 روز در تیمار شاهد بود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  136 - تولید بیوسورفکتانت در اکتینومیست های تحمل کننده نمک جدا شده از خاک دریاچه نمک قم
  سید سهیل آقائی فرزانه فخاریان محمدرضا ذوالفقاری محمد سلیمانی درجاق
  از جمله مزیت های بیوسورفکتانت ها نسبت به سورفکتانت های سنتتیک سازگاری آن ها با محیط زیست، قابلیت تجزیه پذیری به صورت طبیعی، سمیت پایین، عملکرد اختصاصی، فعالیت باال تحت شرایط سخت دمایی، فشار و اسموالریتی باال و هم چنین قدرت کف کنندگی باالی آن هاست. اکتینومیست های نمک دوس أکثر

  از جمله مزیت های بیوسورفکتانت ها نسبت به سورفکتانت های سنتتیک سازگاری آن ها با محیط زیست، قابلیت تجزیه پذیری به صورت طبیعی، سمیت پایین، عملکرد اختصاصی، فعالیت باال تحت شرایط سخت دمایی، فشار و اسموالریتی باال و هم چنین قدرت کف کنندگی باالی آن هاست. اکتینومیست های نمک دوست می توانند در خاک های شور یا محیط های آبی با درصد باالی نمک مانند دریاچه نمک قم حضور داشته باشند. میکروارگانیسم ها زمانی که در شرایط افراطی و استرس قرار می گیرند، برای زنده ماندن نیاز به سازگاری با شرایط جدید دارند. این سازگاری مستلزم تولید برخی متابولیت های جدید توسط میکروارگانیسم ها می باشد. از آن جایی که شوری یک فاکتور استرس برای باکتری به حساب می آید، به جداسازی اکتینومیست های مولد بیوسورفکتانت از خاک های نمکی پرداخته شد. در این تحقیق 111 سویه اکتینومیست از خاک دریاچه نمک قم جداسازی شدند که از این بین 11 جدایه توانستند نمک 11 % را تحمل کنند و در گروه هالوتولرانت جای بگیرند. سپس بر اساس تست های بیوشیمیایی، جدایه های اکتینومیست هالوتولرانت برای تولید بیوسورفکتانت مورد بررسی قرار گرفتند. با توجه به تست های رایج بررسی تولید بیوسورفکتانت ) رشد بر روی منبع هیدروفوب، همولیز گلبول قرمز، کنار زدن نفت، سنجش ظرفیت امولسیون کنندگی، انهدام قطره روغن و سنجش کشش سطح( 8 جدایه اکتینومیست به عنوان جدایه هایی با توان تولید بیوسورفکتانت انتخاب شدند. با توجه به نتایج به دست آمده، جدایه 9 به عنوان بهترین جدایه انتخاب گردید تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  137 - مطالعه تعیین ویژگی‌های آنزیمی باکتری‌های شدیدا نمک دوست جداسازی شده از دریاچه حوض سلطان
  فهیمه محمودنیا
  هدف:از دیرباز مطالعه بر روی میکروارگانیسم‌های مناطق ویژه با مشخصات خاص از اهمیت فراوانی برخوردار بوده است. دریاچه نمک حوض سلطان یکی از دریاچه‌های شور منطقه کویر مرکزی ایران می‌باشد که از نظر وسعت و میانگین شوری مورد توجه قرار گرفته است. تحقیق حاضر در جهت جداسازی باکتری‌ أکثر

  هدف:از دیرباز مطالعه بر روی میکروارگانیسم‌های مناطق ویژه با مشخصات خاص از اهمیت فراوانی برخوردار بوده است. دریاچه نمک حوض سلطان یکی از دریاچه‌های شور منطقه کویر مرکزی ایران می‌باشد که از نظر وسعت و میانگین شوری مورد توجه قرار گرفته است. تحقیق حاضر در جهت جداسازی باکتری‌های نمک دوست به منظور کسب اطلاعات بیشتر درباره تنوع میکروبی این دریاچه انجام شد. مواد و روش‌‌ها: از پنج منطقه دریاچه حوض سلطان نمونه‌گیری شد. نمونه‌ها رقیق‌سازی گردید و بر روی محیط مولتن هالوئیدآگار با غلظت‌های مختلفی از نمک (%35-5) کشت داده شدند. پلیت‌ها در دمای °C37 تحت شرایط هوازی انکوبه گردیدند. خصوصیات بیوشیمیایی، استفاده از منابع کربن و تولید اگزوآنزیم‌ها مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌‌ها: 205 سویه در محیط‌های حاوی (%15- 5) نمک، رشد کردند. از بین سویه‌های جداسازی شده، 18 سویه در محیط حاوی %35- 15 غلظت نمک رشد داشتند که می‌توان آنها را به عنوان باکتری‌های شدیدا نمک دوست مورد توجه قرار داد. نتایج بدست آمده از بررسی‌های میکروسکوپی بیانگر آن است که 178سویه باسیل، کوکسی و اشکال رشته‌ای گرم مثبت بوده و 27 سویه باسیل گرم منفی می‌باشند. در شناسایی فنوتیپی سویه‌های ایزوله شده از باکتری‌های نمک دوست افراطی، جنس‌های هالوباکتریوم (Halobacterium)، هالوآرکئولا (Haloarcula)، هالوروبروم (Halorubrum) و هالوکوکوس (Halococcus) تشخیص داده شدند. علاوه براین، با بررسی تولید آنزیم توسط این سویه‌ها مشخص شد که برخی از آنها توانایی تولید آنزیم‌های متفاوتی مانند: آمیلاز، لیپاز، دی ان آز، اوره آز، گزیلاناز و ژلاتیناز را دارند. نتیجه‌‌گیری: دریاچه حوض سلطان از تنوع میکروب‌های نمک دوست وسیعی برخوردار است. علاوه براین، این باکتری‌ها می‌توانند به عنوان منبعی جهت تولید آنزیم‌های تحمل‌کننده نمک در صنایع گوناگون کاربردهای فراوانی داشته باشند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  138 - تولید بوتانول زیستی از ضایعات نان با استفاده از کلستریدیوم‌های آمیلولیتکی جدا شده از دریاچه پریشان
  مریم میرزاده عباسعلی رضائیان
  زمینه و هدف:بوتانول زیستی به دلیل تجدیدپذیر بودن، به عنوان یک جایگزین برای سوخت‌های نفتی مورد توجه قرار گرفته است. هدف این پژوهش استفاده از باکتری‌های محیطی و ضایعات نان جهت تولید بوتانول زیستی می‌باشد. روش‌شناسی:در این پژوهش، به طور تصادفی از عمق 50 تا ۱۰۰ سانتی متری ر أکثر

  زمینه و هدف:بوتانول زیستی به دلیل تجدیدپذیر بودن، به عنوان یک جایگزین برای سوخت‌های نفتی مورد توجه قرار گرفته است. هدف این پژوهش استفاده از باکتری‌های محیطی و ضایعات نان جهت تولید بوتانول زیستی می‌باشد. روش‌شناسی:در این پژوهش، به طور تصادفی از عمق 50 تا ۱۰۰ سانتی متری رسوبات دریاچه پریشان نمونه تهیه شد. پس از کشت در شرایط بی‌هوازی و تشخیص فنوتیپی جنس کلستریدیوم، از پرایمر 16S rRNA جهت شناسایی ژنوتیپی استفاده گردید. جدایه‌ها براساس فعالیت آمیلازی در محیط کشت نشاسته-آگار غربالگری شدند. برای بررسی تأثیر فاکتورهای محیطی (pH، دما و ماده اولیه) بر فعالیت آمیلازی جدایه‌های منتخب، از یک محیط کشت تغییر شکل یافته حاوی نشاسته استفاده گردید. سپس در یک محیط کشت بهینه، صرفاً شامل آب و نان خشک، بوتانول زیستی تولید و بوسیله تقطیر جزء به جزء جداسازی شد. صحّت وجود آن با تست اسیدکرومیک و دستگاه کروماتوگرافی گازی تأیید گردید. یافته‌ها:از مجموع 530 باکتری جدا شده، 3 جدایه کلستریدیوم بیشترین فعالیت آمیلازی و تولید بوتانول زیستی را داشتند که پس از تعیین توالی 16S rRNA، با نام‌های کلستریدیوم بیجرینکی (KM999944)، کلستریدیوم دیولیس (KM999945) و کلستریدیوم روزئوم (KM999946) در NCBI ثبت گردیدند. بالاترین محصول با غلظت g/l344/2 در محیط کشت حاوی g/l25 ضایعات نان، 7pH و دمای 35 درجه سلسیوس مربوط به کلستریدیوم روزئوم بوده است. نتیجه‌گیری:نتایج نشان داد که در شرایط بهینه، کلستریدیوم‌های محیطی، پتانسیل خوبی برای تولید بوتانول زیستی از مواد اولیه ارزان قیمتی همچون ضایعات نان دارند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  139 - مقایسه نقش نخبگان در فرایند توسعه اقتصادی ایران و مالزی با تأکید بر نظریه «آدریان لفت ویچ» (دوره ماهاتیر محمد و محمد خاتمی)
  رحیم عینی رضا دلاوری
  هدف پژوهش حاضر بررسی تطبیقی عملکرد اقتصادی دولت ماهاتیر محمد در مالزی و سیدمحمد خاتمی در جمهوری اسلامی ایران براساس نظریه آدریان لفت ویچ مبنی بر نقش ساختار سیاسی و دولت در رشد و توسعه اقتصادی کشورها است. روش این پژوهش، مطالعه کتابخانه‌ای و از نوع توصیفی - تحلیلی است. با أکثر

  هدف پژوهش حاضر بررسی تطبیقی عملکرد اقتصادی دولت ماهاتیر محمد در مالزی و سیدمحمد خاتمی در جمهوری اسلامی ایران براساس نظریه آدریان لفت ویچ مبنی بر نقش ساختار سیاسی و دولت در رشد و توسعه اقتصادی کشورها است. روش این پژوهش، مطالعه کتابخانه‌ای و از نوع توصیفی - تحلیلی است. با توجه به نقاط مشترک در اندیشه سید محمد خاتمی و ماهاتیر محمد پیرامون توسعه اقتصادی، در این پژوهش دلایل عملکرد ضعیف‌تر محمد خاتمی نسبت به همتای خود در مالزی بررسی شد. یافته‌ها حاکی از آن است که با وجود دیدگاه‌های اقتصادی مشابه خاتمی و ماهاتیر محمد، به دلیل عدم اقتدار و قدرت رئیس جمهور در تعیین سیاست‌های اقتصادی کشور ایران، خاتمی نتوانست برنامه‌های اقتصادی خود را به طور کامل اجرا کند. در حالی که ساختار سیاسی و تبعیت سایر نهادهای سیاسی مالزی از ماهاتیر محمد باعث شد تا او، مالزی را به سمت توسعه اقتصادی با به‌کارگیری برنامه‌های اقتصادی خود سوق دهد. بنابراین، توسعه اقتصادی ایران، مستلزم اجماع ملی و حمایت از سیاست‌های اقتصادی تعیین شده می‌باشد. در مجموع باید گفت، توسعه اقتصادی نیازمند محیطی آرام و کم‌تنش، انسجام درونی نخبگان جامعه، تکثرگرایی سیاسی و مذهبی، ثبات سیاسی، و فرهنگ تلاش جمعی است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  140 - بررسی مضامین قلندرانه در غزل‌های نظامی
  وحید علی بیگی سرهالی زینب نوروزی
  10.30495/dk.2022.690480
  غزل از قالب‌های رایج برای بیان مضامین عشق و عرفان است که گاهی شاعر از این قالب شعری برای انتقاد جامعه از آن بهره می برد. در این میان نظامی از شاعرانی است که با تابوشکنی در مضمون و محتوای غزل، مفاهیم بنیادی و انتقادی خود را نسبت به صوفیان و زاهدان ریاکار بیان می دارد که أکثر

  غزل از قالب‌های رایج برای بیان مضامین عشق و عرفان است که گاهی شاعر از این قالب شعری برای انتقاد جامعه از آن بهره می برد. در این میان نظامی از شاعرانی است که با تابوشکنی در مضمون و محتوای غزل، مفاهیم بنیادی و انتقادی خود را نسبت به صوفیان و زاهدان ریاکار بیان می دارد که این امر یادآور شعر قلندرانه است. شعر قلندرانه با سنایی آغاز می شود و پس از نظامی، در اندیشه حافظ و عطار به کمال می رسد. در این راستا نظامی با توصیف شراب و ترغیب مخاطبان به مَی و میخانه، ارزش های جدیدی را به جامعه عصر خود معرفی می کند که این امر با شکستن توبه و تقابل اماکن مقدس و نامقدس، راهی جدید را در عرصه ادبیات انتقادی می گشاید. وی با رد مظاهر شریعت و انتقاد از تصوف دروغین، تعریض و کنایاتی را به واعظان و صوفیان متظاهر نما روا می دارد که با رند و قلندر خواندن خود، مسیرش را از پشمینه پوشان جدا می کند. نظامی با طرح داستان‌هایی با مضامین قلندرانه و دعوت به خوش باشی و شادکامی، وزنی پرتحرک را در غزل به کار می برد تا مضمون‌های قلندرانه در سرودهایش را بیش‌ازپیش برجسته سازد و خود را به‌عنوان شاعر قلندریه در کنار دیگر شعرای این سبک شعر انتقادی قرار دهد که این نشان‌دهنده خود واقعی و پنهان نظامی در خمسه است. این پژوهش با روش تحلیلی و توصیف شواهد مثال از دیوان غزلیات به انجام رسیده است تا ضمن معرفی اندیشه ملامتی و انتقادی نظامی، او را در کنار دیگر شعرای قلندر مسلک قرار دهیم. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  141 - بررسی قلندریات سنایی از لحاظ محتوا
  علی عباس علیزاده علی محمد موذنی
  شعر قلندری بیانگر آخرین مرحلة تکامل احوال صوفیانه و اوج بیان اندیشه های ایشان در زبان هنر است. بی شک تنها راه شناخت تکامل احوال عارفان، تغییرات زبانی و محتوایی افکار ایشان خواهد بود. سنایی نیز همچون بسیاری از موارد دیگر آغازگر نشر این مفهوم در عرصة شعر بوده است. زبان و أکثر

  شعر قلندری بیانگر آخرین مرحلة تکامل احوال صوفیانه و اوج بیان اندیشه های ایشان در زبان هنر است. بی شک تنها راه شناخت تکامل احوال عارفان، تغییرات زبانی و محتوایی افکار ایشان خواهد بود. سنایی نیز همچون بسیاری از موارد دیگر آغازگر نشر این مفهوم در عرصة شعر بوده است. زبان و اندیشۀ سنایی در عرصۀ قلندریات رنگ و بویی دیگر می گیرد، زبانی بی پروا با اندیشه های نامتعارف که گویی کوششی است در جهت رسیدن به اخلاص.در این مقاله برآنیم تا به بررسی قلندریات سنایی از لحاظ محتوا بپردازیم. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  142 - مقایسه کارآیی چند علف‌کش انتخابی برنج روی علف‌های هرز و عملکرد محصول در مازندران
  منصور منتظری الهیار فلاح جواد خلدنوش
  تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  143 - ارائه ی روشی برای موقعیت یابی منبع با استفاده از سنسور های آرایه ای.
  نیلوفر حاجی محمّدی
  چکیده:به منظور ارائه روشی برای موقعیت یابی (منبع) با استفاده از سنسورهای آرایه ای تحقیق حاضر در سال1394 انجام گرفت. برای این منظور جهت موقعیت یابی مکانی از شبکه های مخابرات بی سیم استفاده گردید.الگوریتم هایRSSI و TDOA ، تکنیک های اصلی هستند که در موقعیت یابی منبع با است أکثر

  چکیده:به منظور ارائه روشی برای موقعیت یابی (منبع) با استفاده از سنسورهای آرایه ای تحقیق حاضر در سال1394 انجام گرفت. برای این منظور جهت موقعیت یابی مکانی از شبکه های مخابرات بی سیم استفاده گردید.الگوریتم هایRSSI و TDOA ، تکنیک های اصلی هستند که در موقعیت یابی منبع با استفاده از گره های سنسور استفاده می شود لذا در این تحقیق چهار گره ی سنسور، روی رئوس یک مربّع وگره ی کور در یک نقطه قرار داده شده همچنین موقعیت نقطه ی کور به وسیله ی تخمین گر های LLS و CWLS و روش های SI وSX به دست آمد درالگوریتم ترکیبی که در این تحقیق ارائه می شود درحالتی که منبع به سنسور ها نزدیک باشد و در حالتی که منبع از سنسور ها دور باشد جواب خوبی به دست آمد. می توان به این نتیجه رسید که دقت مکان یابی را با استفاده از روش های ترکیبیTDOA وRSSI و الگوریتم های هوشمند می توان بهبود بخشید.کلید واژه: شبکه های بیسیم ،موقعیت یابی ،اختلاف زمان ورود ،شدت توان دریافتی ،تخمین حداقل مربعات تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  144 - تمثیل انسان کامل در داستان جاناتان مرغ دریایی (اثر ریچارد باخ) با تکیه بر متون عرفانی
  ساره تربیت
  یکی از روش های مرسوم در ادبیات جهان، استفاده از رمز و تمثیل، جهت بلاغت متن و غنای مفهوم است. داستان جاناتان، مرغ دریایی، از مهم ترین داستان های تمثیلی ادبیات غرب است که وجوه مشترک زیادی با عرفان اسلامی-ایرانی دارد. مفهوم انسان کامل که در منظومه‌ها و شعر پارسی در قالب تم أکثر

  یکی از روش های مرسوم در ادبیات جهان، استفاده از رمز و تمثیل، جهت بلاغت متن و غنای مفهوم است. داستان جاناتان، مرغ دریایی، از مهم ترین داستان های تمثیلی ادبیات غرب است که وجوه مشترک زیادی با عرفان اسلامی-ایرانی دارد. مفهوم انسان کامل که در منظومه‌ها و شعر پارسی در قالب تمثیل بیان شده، تصویری از تعالی ذات و روح انسان به واسطه ی هماهنگی با نور حقیقی و انزوا از تعلقات دنیوی را بیان کرده است. در داستان جاناتان نیز، این مرغ دریایی، به شیوه هایی مشابه با عرفان اسلامی به حقیقت و مقام انسان کامل می‌رسد. در این پژوهش با شیوه‌ی توصیفی- تحلیلی جهت به بررسی اهداف این سؤال که وجوه اشتراک داستان جاناتان، مرغ دریایی و مفهوم انسان کامل در عرفان اسلامی چیست؟ پرداخته شد. ضرورت انجام پژوهش به شناخت ریشه‌های مشترک فکری بشر منحصر نمی‌شود؛ بلکه پژوهش های تطبیقی به گسترش دامنه‌ی شناخت متون ادبی و تأویلی در راستای شناخت نفوذ مفهوم انسان کامل و سفر عرفانی به فرهنگ های همجوار ختم می‌شود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  145 - بررسی کاربرد تمثیلی و نمادین دریا و مظاهر آن در مثنوی معنوی مولانا
  نازیلا رحمانپور مصطفی سالاری بهروز رومیانی
  شاعران عارف برای بیان مفاهیم متعالی عرفانی پیوسته از زبان تمثیلی و نمادین در شعر خود بهره برده اند. تصویر دریا یکی از پربسامدترین تصاویر در مثنوی معنوی و یکی از کلیدواژه های ذهن مولانا است. در مثنوی معنوی واژۀ دریا و متعلقات آن همچون قطره، شبنم، موج، ماهی، گوهر و... بسی أکثر

  شاعران عارف برای بیان مفاهیم متعالی عرفانی پیوسته از زبان تمثیلی و نمادین در شعر خود بهره برده اند. تصویر دریا یکی از پربسامدترین تصاویر در مثنوی معنوی و یکی از کلیدواژه های ذهن مولانا است. در مثنوی معنوی واژۀ دریا و متعلقات آن همچون قطره، شبنم، موج، ماهی، گوهر و... بسیار خودنمایی می کند. دریا در تقابل با هر یک از موارد مذکور، مفهوم و معنایی متفاوت می یابد. مولوی این واژه های تمثیلی نمادین را در خدمت بیان عواطف ناخودآگاه و اندیشه های الهی و عرفانی خود قرار داده و مفاهیم متعدد و فراوانی را از این طریق بیان کرده است. رابطۀ خالق و موجودات، فنا، توحید، تجلّی عشق و آفرینش و... از جمله مفاهیمی هستند که مولانا برای بیان و تبیین آنها از دریا و متعلقات آن بهره جسته است. در این پژوهش کاربرد تمثیلی و نمادین دریا و مظاهر آن در مثنوی معنوی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. این پژوهش به شیوه توصیفی- تحلیلی می باشد. نتایج نشان داد که دریا و مظاهر و وابسته های مربوط به آن، یکی از پربسامدترین عناصر طبیعت در میان تمثیل ها و نمادهای مولانا است. در نگاه مولوی،دریا تمثیل حقیقت، ذات بی پایان الهی، معرفت و جان انسان است. همچنین دریا با دیگر نمادها، از جمله: قطره، باران، طوفان، کشتی و شبنم ارتباط می یابد که مقصد نهایی آن ها رسیدن به اصل خود، یعنی دریا است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  146 - رویکرد ساحت تربیت هنری و زیبایی‌شناختی، رویکرد موضوع‌محور یا رویکرد دریافت احساس و معنا
  سیده الهام آقایی ابرندآبادی طیبه ماهروزاده محسن ایمانی نائینی
  10.30486/jsre.2020.560455.1087
  به نظر می‌رسد انتقادات وارد بر غفلت نسبت به حوزۀ هنر و زیبایی شناسی در کشور بیشتر ناظر به بحث آموزش فعالیت‌های خاص هنری و جایگاه فرعی آن در برنامه درسی در جهت رشد استعدادهای هنری دانش آموزان است. هرچند تربیت هنری به معنای فعالیت‌های خاص، درخور توجه است اما به نظر می‌رسد أکثر

  به نظر می‌رسد انتقادات وارد بر غفلت نسبت به حوزۀ هنر و زیبایی شناسی در کشور بیشتر ناظر به بحث آموزش فعالیت‌های خاص هنری و جایگاه فرعی آن در برنامه درسی در جهت رشد استعدادهای هنری دانش آموزان است. هرچند تربیت هنری به معنای فعالیت‌های خاص، درخور توجه است اما به نظر می‌رسد که تربیت زیبایی شناختی به‌عنوان فرابرنامه درسی در نظام آموزش‌وپرورش کشور مورد بی توجهی افزون‌تری است و مفهوم‌پردازی جامعی از این نوع تربیت در نظام آموزش‌وپرورش کشور به‌خصوص از منظر اسلامی صورت نگرفته است. در این پژوهش با بررسی آراء فلسفی ملاصدرا؛ به رویکرد برگزیده وحدت‌گرای تشکیکی رسیده و با توجه به اینکه رویکرد دریافت احساس و معنا ناظر به رویکرد وحدت گرای تشکیکی است، به تبیین ضرورت تغییر در رویکرد ساحت تربیت هنری و زیبایی‌شناسی به رویکرد دریافت احساس و معنا به‌منزلۀ رویکرد اصلی و رویکرد موضوع محور به‌منزلۀ رویکرد مکمل، پرداخته شده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  147 - بررسی تاثیر تغییرات اقلیمی بر تغییرات سطح دریاچه مهارلو با استفاده از پردازش تصاویر ماهواره ای
  مسعود سمیعی رضا قضاوی مجتبی پاک پرور عباسعلی ولی
  برای ارزیابی مدیریت منابع آب و تغییرات محیطی منطقه‌ای، پهنه‌بندی دقیق و بررسی دینامیک دریاچه‌ها امری حیاتی است. در این پژوهش، به منظور تهیه نقشه سطح دریاچه مهارلو واقع در حاشیه شهر شیراز و تعیین تغییرات آن در دوره‌های زمانی 18 ساله (1376-1394) از تصاویر ماهواره‌ای لندست أکثر

  برای ارزیابی مدیریت منابع آب و تغییرات محیطی منطقه‌ای، پهنه‌بندی دقیق و بررسی دینامیک دریاچه‌ها امری حیاتی است. در این پژوهش، به منظور تهیه نقشه سطح دریاچه مهارلو واقع در حاشیه شهر شیراز و تعیین تغییرات آن در دوره‌های زمانی 18 ساله (1376-1394) از تصاویر ماهواره‌ای لندست در اواسط بهار استفاده شد. بدین منظور پس از انجام تصحیحات هندسی، رادیومتریک و جوی تصویرهای ماهواره‌ای، سطح آب دریاچه با استفاده از دو روش آستانه گذاری بر روی باند 5 و استفاده از شاخص آبی (NDWI) برای 18 سال بدست آمد. نتایج نشان داد که ضمن وجود نوعی نوسان در مقادیر مساحت دریاچه، در دراز مدت روند کلی کاهشی در مساحت دریاچه وجود دارد. با ارزیابی نتایج حاصله مشخص گردید که بیشترین تغییرات در خطوط ساحلی قسمت شرقی صورت گرفته است. نوسان‌های ﺳﻄﺢ آب ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮات برخی از پارامترهای اﻗﻠﻴﻤـﻲ (تبخیر دی تا اردیبهشت ماه، بارش سالانه، متوسط درجه حرارت دی تا اردیبهشت ماه، متوسط درجه حرارت حداکثر دی تا اردیبهشت ماه) بررسی گردید. نتاﻳﺞ آزﻣﻮن ﺿﺮﻳﺐ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﭘﻴﺮﺳﻮن در سطح آماری 05/0 و 01/0 درصد در ﻣﻮرد تبخیر ماه های دی تا اردیبهشت (44/0-) بارش سالانه (77/0)، درجه حرارت متوسط دی تا اردیبهشت (28/0-)، درجه حرارت حداکثر ماه های دی تا اردیبهشت (52/0-) است. روند افزایش و کاهش بارندگی با تغییرات سطح آب دریاچه همسان است. حداقل میزان بارش در سال‌های آبی 1387-1386 و 1388-1387 به ترتیب به میزان 147 و 192 میلی‌متر در سال بوده است که متعاقب با آن میزان سطح دریاچه در حداقل خود به ترتیب 14146 و 15095 هکتار در طی سال‌های مطالعه است. حداکثر میزان بارش در سال آبی 1384-1383 به میزان 745 میلی‌متر در سال بوده که متعاقب با آن میزان سطح دریاچه در حداکثر خود (25806 هکتار) در طی سال‌های مطالعه است. بارندگی 58 درصد تغییرپذیری در سطح دریاچه را تشریح می‌کند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  148 - مدلسازی اثرات خشکی دریاچه ارومیه بر روند گسترش شوری در اراضی کشاورزی حاشیه شرقی دریاچه با استفاده از تکنیک فازی شیءگرا
  کیوان محمدزاده بختیار فیضی زاده
  تکنیک های تجزیه وتحلیل شیءگرای تصویر (OBIA) به عنوان یکی از روش های جدید پردازش تصاویر ماهواره ای در حوزه سنجش از دور مطرح هست که دارای پتانسیل قابل توجهی در مطالعات علوم خاک است. در این راستا OBIA به عنوان روشی شناخته شده است که جهت دستیابی به نتایج دقیق تر، الگوی طیفی أکثر

  تکنیک های تجزیه وتحلیل شیءگرای تصویر (OBIA) به عنوان یکی از روش های جدید پردازش تصاویر ماهواره ای در حوزه سنجش از دور مطرح هست که دارای پتانسیل قابل توجهی در مطالعات علوم خاک است. در این راستا OBIA به عنوان روشی شناخته شده است که جهت دستیابی به نتایج دقیق تر، الگوی طیفی و مکانی تصاویر ماهواره ای را با هم ادغام می کند. این رویکرد در برابر روش های پیکسل پایه که با چالش جدی تشابه خواص طیفی روبرو هستند، توسعه یافته است. هدف اصلی از این مطالعه بررسی شوری خاک و اعمال یک رویکرد یکپارچه از فازی شیءگرا جهت پایش تغییرات پوشش زمین در منطقه حاشیه شرق دریاچه ارومیه است که تحت تأثیر گسترش شوری بوده است. در همین راستا تصاویر ماهواره لندست 7 سنجنده +ETM مربوط به سال 2000 و تصویر ماهواره لندست 8، سنجنده OLI برای سال 2015 تهیه و پس از مرحله پیش‌پردازش، با اعمال شاخص های طیفی NDVI، روشنایی، NDSI روند شوری اراضی کشاورزی حاشیه شرقی دریاچه با استفاده از تکنیک فازی شیءگرا ارزیابی گردید. نتایج این مطالعه نشان داد که پیشرفت قابل‌توجهی در افزایش سطح شوری با نرخ بالای 54/21 درصد (18/833 کیلومترمربع) وجود دارد. با توجه به نتایج به دست آمده، زمین های بایر شور با شیب مثبت 7/19 درصد نشان‌دهنده نرخ رشد مثبت از 3/15 درصد به 05/35 درصد است. نتایج نشان داد که وضعیت بحرانی زیست‌محیطی برای اراضی کشاورزی شرقی دریاچه ارومیه نیاز به توجه جدی تصمیم‌گیرندگان و مسؤولین در استان آذربایجان شرق دارد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  149 - شناسایی محدوده احتمالی حضور چشمه های زیردریایی خلیج فارس در سواحل استان بوشهر با استفاده از داده های حرارتی لندست 8
  محسن فرزین علی اکبر نظری سامانی سعیده منبری سادات فیض نیا غلام عباس کاظمی
  به منظور تعیین نواحی پتانسیل حضور چشمه های زیردریایی در سواحل استان بوشهر، نقشه دمای سطح دریا در اطراف بحرین و سواحل استان بوشهر با توجه به ضرایب تصحیحات اتمسفری و با اعمال روابط حاکم بر DN باند 10 حرارتی ماهواره لندست 8 طی چهار ماه از سال 1395 با استفاده از نرم‌افزاره أکثر

  به منظور تعیین نواحی پتانسیل حضور چشمه های زیردریایی در سواحل استان بوشهر، نقشه دمای سطح دریا در اطراف بحرین و سواحل استان بوشهر با توجه به ضرایب تصحیحات اتمسفری و با اعمال روابط حاکم بر DN باند 10 حرارتی ماهواره لندست 8 طی چهار ماه از سال 1395 با استفاده از نرم‌افزارهای ENVI و ArcGIS تهیه گردید. پس از استخراج دمای برآوردی چشمه های زیردریایی بحرین، شش چشمه به عنوان شاخص تعیین شد. دمای این چشمه ها در تصویر مربوط به بهمن ماه، 16/54، 18/52، 17/29، 15/97، 17/73 و 15/83 درجه سانتی‌گراد برآورد گردید. با مطابقت دمای میانگین شاخص (16/98 درجه سانتی‌گراد) با دمای نواحی ساحلی استان بوشهر، بخشی از سواحل عسلویه و خلیج نای بند، بخش وسیعی از حدفاصل بندر دیر تا رودخانه مند، حوالی روستای کلات، شرق و غرب بندر بوشهر، حدفاصل رودخانه حله و جزیره شیف، بندر ریگ، حوالی بندر گناوه و حدفاصل هندیجان و بندر دیلم به عنوان نواحی دارای پتانسیل حضور چشمه زیردریایی مشخص شدند. ناهنجاری های دمایی کمتر از 100 متر ناشی از جریان های ورودی آب زیرزمینی به پیکره های آبی، به احتمال زیاد اهمیت به نسبت کمتری نسبت به ناهنجاری‌های بزرگ‌تر از 100 متر دارند. بنابراین می توان تصاویر با کیفیت تفکیک پذیری متوسط مانند لندست 8 را به منظور تشخیص ناهنجاری های وسیع و با اهمیت، به عنوان آزمون ابتدایی غربالگری برای شناسایی اولیه نواحی پتانسیل حضور چشمه های زیردریایی مورد استفاده قرار داد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  150 - پایش میزان کلروفیل-آ، کربن آلی، شوری و دمای سطح آب در سواحل سیستان و بلوچستان با استفاده از داده‌ های سنجش از دور
  الهام شهری محمد حسین صیادی الهام یوسفی
  10.30495/girs.2021.684236
  پیشینه و هدف دریاها و اقیانوس‌ ها نقش به سزایی در شرایط آب و هوایی و همچنین تغییرات اقلیم ایفا می ‌کنند. علاوه بر این پدیده‌ های فیزیکی و زیستی از مهم‌ ترین عوامل تأثیرگذار بر شیمی و محیط ‌زیست دریا هستند. از همین رو شناخت فرآیندهای فیزیکی حاکم بر دریاها و اقیانوس‌ ها و أکثر

  پیشینه و هدف دریاها و اقیانوس‌ ها نقش به سزایی در شرایط آب و هوایی و همچنین تغییرات اقلیم ایفا می ‌کنند. علاوه بر این پدیده‌ های فیزیکی و زیستی از مهم‌ ترین عوامل تأثیرگذار بر شیمی و محیط ‌زیست دریا هستند. از همین رو شناخت فرآیندهای فیزیکی حاکم بر دریاها و اقیانوس‌ ها و همچنین همبستگی بین این خصوصیات با خصوصیات زیستی از اهمیت بالایی برخوردار است. الگوریتم ‌های سنجش ‌از دور از محـدوده آبی، سبز، زرد، قرمز و مادون ‌قرمز نزدیک استفاده می‌ کنند و بنابراین نظارت بر کلروفیل- آ که رنگ‌دانه فیتوپلانگتون آب ‌های اقیانوسی و ساحلی است می ‌تواند با استفاده از فناوری نوین سنجش ‌از دور اندازه‌گیری و ارزیابی شود.مواد و روش ها در این مطالعه از قابلیت روش‌ های سنجش از دور در بررسی وضعیت ویژگی‌های کیفی آب‌های ساحلی استان سیستان و بلوچستان استفاده‌شده است. بدین منظور برای بررسی وضعیت کلروفیل-آ با استفاده از الگوریتم ‌های بیواپتیکی OC3 درENVI و همچنین قابلیت ‌های پلت فرم گوگل ارث انجین استفاده ‌شده است. گوگل ارث انجین یک پلت فرم تحلیل مکانی و متن‌ باز است که کاربران را قادر می ‌سازد تصاویر ماهواره ‌ای سیاره زمین را تجسم و تجزیه‌ و تحلیل کنند. با استفاده از این سامانه می ‌توان انواع پردازش ‌های طیفی را بر روی پدیده های مختلف سطح زمین با داده‌های ماهواره ‌ای متفاوت انجام داد. همچنین می ‌توان بر روی حجم زیادی از داده ‌ها بدون نیاز به سامانه ‌های پرقدرت، محاسبات را انجام داد. پارامتر شوری از ماهواره SMOS سنجنده MIRAS در نرم‌افزار SNAP، بررسی پارامترهای کلروفیل، دما و کربن آلی با استفاده از تصاویر ماهواره مودیس سنجنده Terra استفاده شد. زمان مطالعه در تصاویر مورداستفاده و نمونه ‌برداری میدانی اردیبهشت‌ ماه سال 1399 است. به ‌منظور استخراج غلظـت کلروفیـل-آ از الگوریتم‌ های بیواپتیکی مبتنـی بـر بانـدهای آبـی و سـبز (OC3) در نرم‌افزار ENVI استفاده شد. مدل ‌های بیواپتیک اندازه‌گیری‌ های نـوری بازتـاب یـا تابش را با پارامترهای بیولوژیکی مانند غلظت کلروفیل، کیفیت آب و سایر موارد به هم پیونـد می‌دهند. دمای آب یکی از مهم‌ترین عوامل حاکم بر وضعیت زندگی درون دریا است، به ‌طوری ‌که جانوران دریایی تنها در یک بازه مشخصی از دمای آب می ‌توانند زنده بمانند و تولیدمثل کنند.‌ به همین دلیل فیتوپلانگتون ‌ها بسیار به تغییرات دمای آب حساس بوده و واکنش نشان می ‌دهند و دمای سطح آب می‌ تواند تعیین‌کننده فراوانی و پراکنش آن ‌ها باشد. در این پژوهش پروداکت MIR_OSUDP2 ماهواره SMOS سنجنده MIRAS در تاریخ 3 می 2020 برای منطقه موردمطالعه از سایت https://smos-diss.eo.esa.int استفاده شد.نتایج و بحث در کنار سواحل میزان کلروفیل-آ بیشتر است و ایستگاه ‌های کنارک جود و خور میدانی دارای غلظت بالاتری از کلروفیل-آ هستند. خروجی‌ های حاصل از دو روش متفاوت در تخمین میزان کلروفیل-آ در منطقه مورد مطالعه مشابهت دارد. همچنین نتایج نشان داد که در ایستگاه ‌های چابهار، کنارک، جود و گواتر در سال ‌های اخیر میزان کلروفیل-آ افزایش ‌یافته است. در مناطق چابهار و کنارک در طول ده سال این افزایش چشمگیر بوده و افزایش ناگهانی کلروفیل در سال اخیر در ایستگاه‌ های جود و خور میدانی نیاز به مطالعات بیشتری جهت شناخت علل دارد و باید مورد توجه قرار گیرد. نمودار میزان تغییرات کلروفیل-آ در طی سال 2019 تا 2020 نشان می ‌دهد که میزان کربن آلی از میزان کلروفیل-آ پیروی می ‌کند و در مناطقی مانند چابهار و کنارک میزان کربن آلی بالاتری را شاهد هستیم. بیشترین افزایش دما در تمامی سه دوره مورد بررسی در بخش‌ های بندر چابهار و کنارک بوده است، که فعالیت ‌های انسانی یکی از عوامل اصلی آن است. با بررسی روند ده‌ساله تغییرات افزایشی دما در بندرهای خور میدانی و جود نیز قابل‌مشاهده است. روند کلی دما همان ‌گونه که انتظار می ‌رود به سمت شرق کاهشی است زیرا به آب ‌های آزاد نزدیک‌تر است. فصولی که دمای آب کمتر است میزان کلروفیل-آ بالاتر بوده است. نتایج نقشه ‌های کلروفیل-آ توسط نرم ‌افزارهای ENVI و پلت فرم گوگل ارث انجین، غلظت کلروفیل-آ در فصل پاییز و زمستان نسبت به بهار و تابستان بیشتر بوده است، بالا بودن مقدار غلظت کلروفیل-آ در فصول سرد آب ‌های گرمسیری و نیمه گرمسیری رایج است. همچنین غلظت کلروفیل-آ در مناطق مورد بررسی در امتداد ساحل بیشتر از مناطق دور از ساحل است که این ویژگی در ارتباط با الگوریتم برداشت کلروفیل-آ در آب ‌های نوع یک است؛ به ‌عبارت‌ دیگر، مناطق ساحلی به دلیل عمق کم، بالا بودن کدورت و رسوبات معلق نسبت به مناطق دور از ساحل دارای مقدار بیشتری است. چون در این منطقه تخلیه رودخانه ‌ای وجود ندارد، این مناطق بیشتر تحت تأثیر فرآیندهای هیدرودینامیکی مانند جهت وزش باد و جریان‌های دریایی هستند. حداقل میزان غلظت کلروفیل-آ در منطقه در ماه می تا سپتامبر مشاهده شد که این تغییرات مخالف نوسانات دمای سطحی آب بود، که می ‌تواند به دلیل جریانات بالارونده باشد. میزان کربن آلی از مهم‌ ترین عوامل کلیدی برای ارزیابی کارکرد بوم ‌سازگان آبی محسوب می ‌شود که موجب تعیین توان پتانسیل بوم‌سازگان برای فرآورده‌های شیلاتی می ‌شود؛ نتایج حاصل از بررسی میزان کربن آلی نشان داد که مقدار کربن آلی همانند کلروفیل-آ در دو فصل پاییز و زمستان بیشتر از بهار و تابستان بود به ‌طوری ‌که، روند تغییرات کربن آلی نیز از روند تغییرات کلروفیل-آ تبعیت داشت. بین نوسانات دما و میزان کلروفیل-آ همبستگی وجود دارد، این ‌همبستگی ‌نشان دهنده اهمیت دمای سطح آب در تغییرات میزان رشد فیتوپلانگتون‌ ها به‌عنوان یکی از عوامل اقلیمی است و باعث شده است مهم ‌ترین پارامتر تأثیرگذار روی کلروفیل-آ، دمای سطحی آب باشد. بر اساس نتایج به‌ دست ‌آمده روند تغییرات دما در ده سال اخیر افزایشی و گرم ‌ترین ایستگاه ‌ها ایستگاه‌ های چابهار و کنارک هستند. ازلحاظ شوری نیز مناطقی که شوری کمتری را داشتند دارای میزان کلروفیل-آ بالاتری بودند. مقایسه داده ‌های حاصل از این تحقیق با موارد فوق گویای آن است که دامنه نوسانات ثبت ‌شده پارامترهای کیفی مورد بررسی در محدوده طبیعی آب ‌های منطقه با مطالعات مشابه در منطقه موردمطالعه توسط سایر متخصصین مطابقت دارد.نتیجه گیری نتایج این پژوهش نشان‌ دهنده دقت قابل‌قبول نتایج حاصل در مقایسه با داده ‌های پژوهش‌ های مشابه برکنار سرعت و سهولت روش کار است. بنابراین می‌ توان با کمک گرفتن از علم سنجش از دور با پایش به‌موقع پارامترهای کیفی پهنه ‌های آبی از ایجاد بحران ‌های بزرگ پیشگیری و در هزینه و زمان صرفه‌جویی کرد، مشکلاتی که ممکن است در صورت وقوع برگشت‌ناپذیر باشند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  151 - مطالعه عملکرد فیزیولوژیک پپتیدهای ضد انجماد جداسازی شده  ازحلزون دریایی Peronia peronii
  محمد امیر بی تعب جمیله پازوکی سید امید رعنایی سیادت
  مقدمه وهدف:مطالعه حاضر بر روی حلزون دریاییPeronia peronii، که جزو حلزون های واقعی(Real slugs) و فاقد صدف بوده انجام شده است. هدف از این تحقیق بررسی برخی خصوصیات فیزیولوژیکی این موجود از جمله مقاومت در برابر سرما می باشد. روش کار:نمونه برداری در بهار 1391 از سواحل جنوبی أکثر

  مقدمه وهدف:مطالعه حاضر بر روی حلزون دریاییPeronia peronii، که جزو حلزون های واقعی(Real slugs) و فاقد صدف بوده انجام شده است. هدف از این تحقیق بررسی برخی خصوصیات فیزیولوژیکی این موجود از جمله مقاومت در برابر سرما می باشد. روش کار:نمونه برداری در بهار 1391 از سواحل جنوبی جزیره قشم انجام و نمونه ها به منظور استخراج پپتیدها با کمترین تغییر از حالت طبیعی به صورت زنده به آزمایشگاه منتقل گردید.پس از جدا کردن امعاء و احشاء، بافت پوست و عضله حیوان در حضور نیتروژن مایع هموژن شد.پس از استخراج عصاره پروتئینی و عبور آن از فیلتر 10 کیلو دالتونی، از کروماتوگرافی مایع-فاز معکوسRP-HPLCبه منظور تخلیص پپتیدها استفاده شد. یافته­ها:در بین اجزاء جدا شده، یکی از فرکشن­ها دارای خصوصیات ضد انجماد بود. نتایج نشان داد این جزء دارای نقطه انجماد 2/41-، ذوب 5/23- و جوش 4/84 درجه سانتی گراد می باشد. این نتایج بانمونه کنترل که سرم آلبومین گاوی بود، اختلاف زیادی داشت. نتیجه­ گیری:به نظر می رسد حضور این دسته پپتیدها در گونه ای که پراکنش جهانی دارد به افزایش تحمل جانور در فصل زمستان کمک به سزایی می کند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  152 - رابطه بین وزن و میزان کادمیوم در ماهی کپور معمولی((Cyprinus carpio دریای خزر
  امیر دژ آباد امیر اقبال خواجه رحیمی
  زمینه و هدف:صنعت پرورش ماهی می تواند تحت تاثیر آلودگی­های ناشی از دریا قرار بگیرد و مشکلات و مسائلی برای آن به وجود بیاورد، تجمع فلزات سنگین در بافت ماهی سلامت این آبزی و انسان را به عنوان استفاده کننده از این غذا تهدید می­کند. اگر غلظت فلزات سنگین به بیش از حد مجاز در أکثر

  زمینه و هدف:صنعت پرورش ماهی می تواند تحت تاثیر آلودگی­های ناشی از دریا قرار بگیرد و مشکلات و مسائلی برای آن به وجود بیاورد، تجمع فلزات سنگین در بافت ماهی سلامت این آبزی و انسان را به عنوان استفاده کننده از این غذا تهدید می­کند. اگر غلظت فلزات سنگین به بیش از حد مجاز در محیط برسند اثرات سمیت فراوانی دارند. در این مطالعه، بررسی مقادیر کادمیوم در بافت عضله کپور معمولی وحشی Cyrprinus carpioدریای خزر در رابطه با وزن ماهی و مقایسه نتایج با استانداردهای بین المللیWHO  هدف تحقیق بوده است.روش کار:آزمایشبا تعداد 60 قطعه ماهی در دو گروه ماهیان تغذیه شده با جیره غذایی دستی و تجاری و با نمونه گیری از 10 قطعه ماهی از هر گروه به مدت 8 هفته انجام پذیرفت.خون­گیری از ماهیان با استفاده از قطع ورید ساقه دمی انجام و برای اندازه گیری فاکتورهای بیوشیمیایی و آنزیمی، ابتدا نمونه های خون گرفته شده از ماهیان در دستگاه سانتریفیوژ با 5000 دور در مدت 5 دقیقه قرار گرفته و سرم جداسازی گردیده و در ادامه برای تعیین مقادیر هر کدام از فاکتورها در دستگاه اتوآنالیزر قرار داده شدند.یافته ها:میزان کادمیوم عضله ماهی کپور معمولی دریایی دریای خزر مورد مطالعه در این تحقیق بین 08/0 تا 17/0 میکروگرم بر گرم(میانگین 114/0 میکروگرم بر گرم) بوده است. میزان همبستگی بین وزن ماهی و میزان کادمیوم عضله برابر 409/0 rو میزان سطح معنی داری آزمون تحلیل واریانس رگرسیون نیز برابر 025/0 P=شده است. لذا آزمون معنی دار شده و نشان می­دهد که با افزایش وزن بدن ماهی ماهی کپور معمولی مورد مطالعه در این تحقیق، میزان فلز سنگین کادمیوم به طور معنی داری(05/0 P) افزایش می یابد. نتیجه گیری:حد مجاز میزان کادمیوم در مصارف انسانی زیر 2/0 میکروگرم بر گرم وزن هر ماده غذایی تعریف شده است و لذا با توجه به میزان حداکثری 17/0 میکروگرم کادمیوم بر گرم وزن عضله ماهی کپور معمولی در تحقیق حاضر، غلظت آن در عضله این ماهی کمتر از حد قابل قبول آن بر مبنای استاندارد WHOمی باشد و دلالت بر سالم بودن این ماهی برای مصارف انسانی به واسطه صید از دریای خزر می باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  153 - روند ظهور یونوسیتهای آبشش و پوست در مراحل اولیه رشد و نمو لارو  سوف سفید دریای خزر
  محدثه احمد نژاد شهربانو عریان محمود بهمنی محمد صیاد بورانی
  مقدمه و هدف:ماهی سوف سفید(Sander lucioperca) از ماهیان مهم واقتصادی دریای خزر می­باشد که به دلیل کاهش ذخایر آن در سال­های اخیر، تکثیر نیمه مصنوعی و رهاسازی بچه ماهیان آن برای احیای نسل به رودخانه­های منتهی به دریای خزر انجام می­گیرد. مطالعه درمورد تنظیم اسمزی ماهی و چگو أکثر

  مقدمه و هدف:ماهی سوف سفید(Sander lucioperca) از ماهیان مهم واقتصادی دریای خزر می­باشد که به دلیل کاهش ذخایر آن در سال­های اخیر، تکثیر نیمه مصنوعی و رهاسازی بچه ماهیان آن برای احیای نسل به رودخانه­های منتهی به دریای خزر انجام می­گیرد. مطالعه درمورد تنظیم اسمزی ماهی و چگونگی شکل­گیری ساختارهای دخیل در آن از جمله تکوین یونوسیت­های آبشش و پوست برای تصحیح فرآیند رهاسازی به محیط­های آب شیرین و یا شور ضروری است.روش کار:رشد و نمو عملکرد تنظیم اسمزی آبشش و توزیع و تراکم سلول­های یونوسیت پوست لاروهای ماهی سوف سفید دریای خزر از روز اول تا روز یازده پس از تفریخ با استفاده از مطالعه بافت­شناسی با رنگ آمیزی هماتوکسیلین ائوزین و ایمونوهیستوشیمی به­وسیله­ی مکان­یابی آنزیم Na, K-ATPase، مورد بررسی قرار گرفت.یافته­ها:رشد و نمو فیلامنت­ها از روز چهارم پس از تفریخ آغاز شد، درحالی­که سلول­های یونوسیت واجد ایمونوفلورسانس در آن­ها مشاهده نگردید. ایمونوفلورسانس ضعیفی از جانب سلول­های یونوسیت واقع بر فیلامنت­ها در روز هشتم مشاهده شد. نخستین جوانه­های لاملا در روز یازدهم با ایمونوفلورسانس بسیار ضعیف، ظاهر شدند. عمده پراکنش یونوسیت­های پوست تا روز 8 پس از تفریخ در ناحیه غشای کیسه زرده بود و پس از آن تا روز یازدهم به سمت ناحیه شکمی انتهای بدن گرایش پیدا نمود. تعداد و سطح اشغال شده توسط یونوسیت­ها در پوست از روز اول تا 11 روز بعد از تفریخ افزایش یافت.نتیجه­گیری:در لاروسوف سفید دریای خزر رشد و نمو کامل عملکرد تنظیم اسمزی آبشش تا سن یازده روزگی انجام نشده و تنظیم اسمزی تا این سن عمدتاً برعهده یونوسیت­های پوست است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  154 - بررسی تنوع مورفولوژیک در جمعیت های مختلف ساردین سندی موجود در خلیج فارس و دریای عمان
  پرستو رحیمی سهراب رضوانی پرگل قوام مصطفوی شهلا جمیلی
  زمینه و هدف:ساردین ماهیان از خانواده شگ ماهیان از نظر اکولوژیک جزو ماهیان سطحزی ریز، و اولین مصرف کنندگان در زنجیره ی تولیدات دریایی بوده و در صورت صید بی رویه آن ها کاهش صید تون ماهیان مشاهده می­گردد. هدف از این مطالعه بررسی تنوع احتمالی ژنتیکی و ایجاد زیر جمعیت در حوز أکثر

  زمینه و هدف:ساردین ماهیان از خانواده شگ ماهیان از نظر اکولوژیک جزو ماهیان سطحزی ریز، و اولین مصرف کنندگان در زنجیره ی تولیدات دریایی بوده و در صورت صید بی رویه آن ها کاهش صید تون ماهیان مشاهده می­گردد. هدف از این مطالعه بررسی تنوع احتمالی ژنتیکی و ایجاد زیر جمعیت در حوزه پراکنش این گونه در خلیج فارس و دریای عمان است.روش کار:در طی زمستان90 و بهار91 تعداد63 عدد ساردین سندی با روش پرساین دو قایقی از سه منطقه جاسک، قشم و لنگه جمع­آوری و بررسی های مورفولوژیک و بیومتریک معمول انجام گردید. داده ها به روش آنالیز واریانس یک طرفه one way ANOVAو آنالیز واریانس چند متغیره MANOVAمورد بررسی آماری قرار گرفتند.یافته ها:بررسی آماری صفات مورد مطالعه وجود یک شیب معنی دار را در سطح 05/0Pدرکلیه صفات از بندر چارک در منطقه لنگه تا بندر جاسک در دریای عمان نشان داد. آزمون post-hocنشان از این داشت که درتمامی صفات جاسک تفاوت معنی داری را با دو منطقه دیگر دارد. بر پایه آزمون مولفه های اصلی مهم­ترین صفات در ایجاد این تنوع طول کل، طول چنگالی، طول استاندارد، طول پوزه و پهنای بدن می باشند. از سوی دیگرClaster analysis  بر پایه صفات مورفولوزیک سه منطقه در ابتدا به دو منطقه اصلی (جاسک، قشم و لنگه) تقسیم و در مرحله بعد دو منطقه قشم و لنگه را نیز از یک­دیگر جدا سازی می­کند.نتیجه گیری:نتایج حاصل می تواند نشان از این حقیقت باشد کهاین گونه در حوضه گسترده پراکنش خود دارای زیر جمعیت هایی است که می توانند زیر بنای ایجاد زیر گونه در حوزه پراکنش این گونه باشند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  155 - ارزیابی فعالیت یک گونه جدید عروس دریایی جمع آوری شده از خلیج نایبند در بوشهر بر روی باکتری های بیماری زای انسانی
  اکرم نجفی زهرا امینی خویی سعید تاج بخش گل اندام آسایش غلامحسین محبی
  زمینه و هدف: امروزه حضور دامنه وسیعی از ترکیبات زیستی فعال از موجودات دریایی در سرتاسر دنیا گزارش شده است. این مطالعه برای اولین بار با هدف ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره آبی یک گونه جدید عروس دریایی جمع آوری شده از خلیج نایبند در استان بوشهر انجام شد.روش کار: در این م أکثر

  زمینه و هدف: امروزه حضور دامنه وسیعی از ترکیبات زیستی فعال از موجودات دریایی در سرتاسر دنیا گزارش شده است. این مطالعه برای اولین بار با هدف ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره آبی یک گونه جدید عروس دریایی جمع آوری شده از خلیج نایبند در استان بوشهر انجام شد.روش کار: در این مطالعه نمونه های عروس دریایی گونه جدید Cassiopea andromedaاز خلیج نایبند در استان بوشهر جمع آوری گردیدند. حداقل غلظت مهار کنندگی (MIC) و حداقل غلظت کشندگی (MBC) عصاره عروس دریایی در برابر 5 باکتری بیماری زای انسانی مورد ارزیابی قرار گرفت. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از نسخه بیستم نرم افزار SPSSاستفاده گردید.یافته­ هانتایج به دست آمده در این مطالعه نشان داد که عصاره عروس دریایی دارای هر دو فعالیت مهار کنندگی و کشندگی در برابر باکتری های بیماری زای اشریشیا کلی و سودوموناس آئروژینوزامی باشد. این ارتباط از نظر آماری معنی دار بود.نتیجه گیریبا توجه به نتایج به دست آمده عروس دریایی می تواند منبع دریایی مناسبی برای ترکیبات ضد میکروبی باشد. مطالعات آزمایشگاهی بیشتری نیاز است که بر روی کاربردهای دیگر پزشکی این موجود دریایی انجام شود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  156 - بررسی تغییرات آسیب شناسی بافت آبشش بچه ماهی سفید(Rutilu skutum)در مواجهه با فلزات سنگین آهن و روی
  نیکتا مهدی پور سید علی اکبر هدایتی محمد رضا ایمانپور
  زمینه وهدف:بررسی اثرات فیزیولوژیک فلزات سنگین بر آبزیان شاخص دریای خزر بسیار حائز اهمیت می باشد. از مهم­ترین شاخص های فیزیولوژیک بررسی عوارض بافت شناسی بافت های حساس از جمله آبشش می باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی تاْثیر فلزات سنگین آهن و روی بر ساختار بافت آبشش بچه ماهی أکثر

  زمینه وهدف:بررسی اثرات فیزیولوژیک فلزات سنگین بر آبزیان شاخص دریای خزر بسیار حائز اهمیت می باشد. از مهم­ترین شاخص های فیزیولوژیک بررسی عوارض بافت شناسی بافت های حساس از جمله آبشش می باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی تاْثیر فلزات سنگین آهن و روی بر ساختار بافت آبشش بچه ماهی سفید Rutilu skutumصورت گرفت.روش کار:در این راستا تعداد 120 عدد بچه ماهی سفید تهیه و پس از سازگاری ماهیان با شرایط آزمایشگاهی، آزمایش به مدت 30 روز در غلظت­ های(Fecl2mg l-15/19 وmg l-1 ZnCl29/3) انجام شده و نمونه­گیری از بافت­ آبشش طی3 دوره 7، 15 و 30 روزه صورت پذیرفت. بررسی بافتی به روش بافت شناسی کلاسیک و با رنگ آمیزی هماتوکسیلین- ائوزین صورت گرفت و عوارض بافتی وسیله میکروسکوپ نوری با بزرگنمایی 10 و 40 مورد بررسی قرار گرفتند.یافته­ ها:نتایج حاکی از این بود که با پیشرفت مدت قرارگیری در معرض فلزات سنگین آسیب­ های وارده به بافت آبشش از قبیل پرخونی و خون ریزی، شکستگی و اتصال لاملاهای ثانویه و کوتاه شدن لاملاهای ثانویه،گرزی شدن تیغه­ های آبششی، متورم و پرسلولی شدن لاملاها شدیدتر شد. به طوری که در مدت 30 روز بیشترین جداشدگی در لاملای اولیه و ثانویه دیده شد.نتیجه­ گیری:میزان آسیب دیدگی بافت آبشش در غلظت­های مختلف فلزات به ترتیب در روی نسبت به آهن به طور معنی داری کمتر و عوارض مشاهده شده در تیمار آهن بیشتر است. بیشترین عوارض مشاهد شده اتصال لاملاهای ثانویه و پرخونی آبشش بود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  157 - بررسی فیلوژنی مولکولی ماهی شانک کوپر(Argyrops spinifer) در محدوده خلیج فارس و دریای عمان(بندر بوشهر ،بندرعباس، بندرچابهار)
  شیرین ولی پور پرگل قوام مصطفوی محمد حسن شاه حسینی فرهاد کی مرام
  زمینه و هدف: ماهی کوپر(Argyrops spinifer) از خانواده شانک ماهیان(Sparidae) بوده که از نظر تجاری و اکولوژیکی در آب های جنوب ایران بسیار حائز اهمیت است. گونه های این شاخه از نظر ریخت شناختی بسیار به هم نزدیک می باشند و گاهی نام گذاری آن ها دچار خطا می شود. بنابراین، شناسا أکثر

  زمینه و هدف: ماهی کوپر(Argyrops spinifer) از خانواده شانک ماهیان(Sparidae) بوده که از نظر تجاری و اکولوژیکی در آب های جنوب ایران بسیار حائز اهمیت است. گونه های این شاخه از نظر ریخت شناختی بسیار به هم نزدیک می باشند و گاهی نام گذاری آن ها دچار خطا می شود. بنابراین، شناسایی مولکولی آن ها بسیار مهم می باشد. روش کار: در این مطالعه بررسی رابطه فیلوژنی ماهی کوپر بر اساس ناحیه میتوکندریایی(CO1) و با استفاده از روش توالی یابی DNA انجام گرفت. به منظور این بررسی از بافت نرم باله دمی۹۰ نمونه با استفاده از روش استات آمونیوم، DNA استخراج و کمیت و کیفیت آن به روش های اسپکتروفتومتری و الکتروفورز انجام شد. نمونه هایDNA مطلوب برای واکنش زنجیرهای پلیمراز(PCR) و توالی یابی(Sequencing) مورد بررسی قرار گرفت. پس از تکثیر قطعه ژن و توالی یابی ، برای ترسیم درخت های تبارشناسی از نرم افزارهایBio Edite version 7.0.1 ، BLAST، MEGA 7.0.2 و DnaSP 5.10.01 استفاده گردید. یافته ها: بر اساس درخت فیلوژنی به دست آمده از توالی ها، ماهی شانک(کوپر) در مناطق بندر عباس، بوشهر و بندر چابهار، به دو شاخه اصلی تقسیم شد. تمامی نمونه های شاخه اول با شاخه دوم رابطه خواهری نشان دادند و تمام نمونه های شاخه یک و دو با نمونه‌های KJ012292 وKJ012291 از بانک ژن در منطقه ایتالیا با دقت 82، 67 و 86 درصد رابطه خواهری نشان دادند. نتیجه گیری: نتایج حاصل می تواند اطلاعات سودمندی در برنامه های حفاظتی و مدیریتی جهت حفظ و احیای جمعیت و ذخایراین گونه با ارزش فراهم سازد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  158 - امکان استفاده از بافت روده ماهی سنگسر معمولی(Pomadasys kaakan) و سرخو معمولی(Lutjanus johnii) به‌عنوان نشان‌گر آلودگی در دریای عمان
  پروین صادقی محمدمنصور توتونچی سیما مولایی
  زمینه و هدف: بررسی ضایعات بافتی یکی از نشان گرهای زیستی قابل اطمینان حضور آلاینده‌های موجود در محیط‌های آبی و بدن آبزیان است. هدف مطالعه حاضر بررسی آسیب‌شناسی بافت روده به‌عنوان نشانگر آلودگی محیطی در ماهی سنگسر معمولی(Pomadasys kaakan) و سرخوی معمولی(Lutjanus johnii) د أکثر

  زمینه و هدف: بررسی ضایعات بافتی یکی از نشان گرهای زیستی قابل اطمینان حضور آلاینده‌های موجود در محیط‌های آبی و بدن آبزیان است. هدف مطالعه حاضر بررسی آسیب‌شناسی بافت روده به‌عنوان نشانگر آلودگی محیطی در ماهی سنگسر معمولی(Pomadasys kaakan) و سرخوی معمولی(Lutjanus johnii) دریای عمان بود. روش کار: تعداد 9 قطعه ماهی سنگسر معمولی(میانگین طول کل 35/4 ± 5/35 سانتی متر و میانگین وزن کل 5/58 ± 6/512 گرم)و 9 قطعه ماهی سرخو معمولی(میانگین طول کل 41/3 ± 5/22 سانتی متر و میانگین وزن کل22± 6/205 گرم) از سه ایستگاه کنارک، هفت‌تیر و رمین با استفاده از تور گوش‌گیر در زمستان 1395 صید گردید. بافت روده ماهیان به‌منظور مشاهده نوع و شدت ضایعات بافتی، جداسازی و در محلول بوئن تثبیت گردید. پس از انجام مراحل روتین بافت‌شناسی، با استفاده از دستگاه میکروتوم مقاطع بافتی با ضخامت 5 میکرون از بافت روده تهیه و با روش هماتوکسیلین-ائوزین رنگ‌آمیزی شد. سپس ضایعات بافتی با استفاده از میکروسکوپ نوری مجهز به دوربین عکسبرداری دیجیتال مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: ضایعاتی چون نکروز، تشکیل هسته‌های پیکنوتیک، خون ریزی، واکوئوله شدن، هیپرپلازی و تورم سلولی در بافت روده ماهیان در ایستگاه‌های مورد مطالعه مشاهده شد. کمترین ضایعات بافتی در ماهیان صید شده از ایستگاه کنارک و رمین و بیشترین میزان آن در ایستگاه هفت تیربود. نتیجه گیری: دلیل این امر می‌تواند بیشتر بودن میزان تردد و پهلوگیری لنج‌های صیادی، کشتی‌های باری و تجاری در آب‌های نیمه بسته این اسکله‌ها باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  159 - اثر سطوح مختلف پروتئین جیره بر شاخص های رشد و ترکیب بیوشیمیایی بدن خیار دریایی(Holothuria scabra) در مرحله جوانی
  حمید علاف نوریان آبتین بیایانی
  زمینه و هدف: خیار دریایی اسکبرا(Holothuria scabre) به دلیل برخورداری از ویژگی هایی مانند مقاومت بالا در مقابل تغییرات دما، شوری و اکسیژن در شرایط پرورش و هم چنین کاربرد در صنایع غذایی و دارویی، به عنوان یک گونه ارزشمند و تجاری محسوب می شود.این مطالعه با هدف تعیین سطح مط أکثر

  زمینه و هدف: خیار دریایی اسکبرا(Holothuria scabre) به دلیل برخورداری از ویژگی هایی مانند مقاومت بالا در مقابل تغییرات دما، شوری و اکسیژن در شرایط پرورش و هم چنین کاربرد در صنایع غذایی و دارویی، به عنوان یک گونه ارزشمند و تجاری محسوب می شود.این مطالعه با هدف تعیین سطح مطلوب پروتئین جیره بر شاخص های رشد و ترکیب بیوشیمیایی بدن خیار دریایی جوان اسکبرا به منظور معرفی خیارهای دریایی مقاوم، به مزارع پرورشی و احیاء ذخایر آن در دریا انجام شد. روش کار: پس از انتقال خیارهای دریایی به یک مخزن 5000 لیتری در محل آزمایش، به منظور سازگاری با محیط، به مدت دو هفته تغذیه با خوراک آغازین میگو انجام گردید. پارامترهای فیزیکو شیمیایی آب شامل اکسیژن محلول، دما، شوری و PH روزانه در دو نوبت صبح و بعد از ظهر اندازه گیری و ثبت شد. جیره های آزمایشی در قالب چهار تیمار حاوی 10، 15، 20 و 25 درصد پروتئین در سه تکرار طراحی شد. تعداد 144 قطعه خیار دریایی با میانگین وزن اولیه 48/0± 6 گرم به طور کاملاً تصادفی در 12 تانک با حجم 300 لیتر توزیع و روزانه سه بار(7، 12 و 18) در حد سیری تغذیه گردیدند. یافته ها: نتایج به دست آمده موید این امر است که با افزایش پروتئین در تیمار 4(25 درصد)، درصد افزایش وزن(BWI)، راندمان ضریب غذایی(FER)، کارایی پروتئین(PER) و درصد بازماندگی(SR) بهبود یافته و با سایر تیمارها اختلاف معنی دار را نشان می دهد(05/0 >P). کم ترین میزان افزایش وزن، راندمان ضریب غذایی، کارایی پروتئین و درصد بقاء در تیمار حاوی 10 درصد پروتئین مشاهده شد. هم چنین افزایش میزان پروتئین خام و چربی عضله در تیمارهای 15، 20 و 25 درصد مشاهده و به عبارتی با کاهش رطوبت، مواد مغذی در عضلات بهبود یافتند. نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان داد، استفاده از جیره ی حاوی 25 درصد پروتئین جهت رشد و بقای بهتر خیارهای دریایی جوان مناسب می باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  160 - بن‌‌مایه‌های دریایی در تصویر‌های شعری صائب تبریزی
  علی سرور یعقوبی
  تصویر‌سازی و تخیل از پایه‌های بنیادین شعر به شمار می‌آید و بیشترین بهره را در زیبایی‌آفرینی و نیز اثر‌گذاری بر خواننده دارد. هزاران پدیده در پیرامون شاعر چونان دستمایه و ابزار برای آفرینش تصویر به چشم می‌خورد، و در هر روزگار، این بن‌مایه‌ها متغیرند اما برخی از آنها در ه أکثر

  تصویر‌سازی و تخیل از پایه‌های بنیادین شعر به شمار می‌آید و بیشترین بهره را در زیبایی‌آفرینی و نیز اثر‌گذاری بر خواننده دارد. هزاران پدیده در پیرامون شاعر چونان دستمایه و ابزار برای آفرینش تصویر به چشم می‌خورد، و در هر روزگار، این بن‌مایه‌ها متغیرند اما برخی از آنها در همه دوره‌ها یا سبک‌ها هم‌چون رشته‌هایی ادامه می‌یابند و بار تخیلی شاعران را بر دوش می‌کشند. از میان این عناصر، بن‌مایه‌های دریایی‌اند که کمابیش در همه دوره‌ها کاربردی افزون دارند، و به ویژه در شعر صائب با بسامدی بالا کارکرد تخیلی برجسته‌ای در تشبیهات، استعاره‌‌ها و دیگر نمود‌های تصویری دارند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  161 - نمادپردازی اسطورۀ دریا و همسان های آن در شعر معاصر فارسی (مورد مطالعه: نیما، شاملو، اخوان، سهراب، فروغ)
  مجتبی گلی
  اگر مضامین امروزه با کمک اسطوره‌های کهن مورد عنایت قرار بگیرد، با نوعی تجربۀ اسطوره‌ای روبه‌رو هستیم. دریای و همسان های آن نیز از این قاعده مستثنی نیست. پژوهش حاضر به شیوۀ توصیفی-‌تحلیلی و با روش اسنادی-‌کتابخانه‌ای با فیش برداری مطالب و دستهبندی و اولویّت گذاری آنها ان أکثر

  اگر مضامین امروزه با کمک اسطوره‌های کهن مورد عنایت قرار بگیرد، با نوعی تجربۀ اسطوره‌ای روبه‌رو هستیم. دریای و همسان های آن نیز از این قاعده مستثنی نیست. پژوهش حاضر به شیوۀ توصیفی-‌تحلیلی و با روش اسنادی-‌کتابخانه‌ای با فیش برداری مطالب و دستهبندی و اولویّت گذاری آنها انجام پذیرفته است. دریا مظهر بی کرانی، زندگی، وسعت، ژرفا، شوری، حرکت، و نظایر آن است. در شعر معاصر (مخصوصا: نیما، شاملو، اخوان، سهراب، و فروغ)، از این پدیده‌ و همسان‌های آن سمبلیک وار یاد شده است. دریا در شعر فارسی از مفهومی نمادین، اسطوره‌ای، مذهبی، ادبی، عاشقانه و عارفانه برخوردار بوده که درک آن برای رسیدن به زیرساخت‌های اندیشۀ شاعر اهمیت به‌سزایی دارد. نیما دو قشر آسیب پذیر و مرفه جامعه را با خط ساحل دریای اسرار از یکدیگر جدا می کند. در آنیمیسم شاملو، اسطورۀ منفی نگرانۀ تناسخ روح شیطانی در وجود انسان با عنوان شکستن و تسخیر دریا آمده است. شاملو از اسطورۀ خودشناسی انسان نخستین با عنوان غواصی در دریا یاد کرده است. شعر اخوان با بیانی فاخر، اسطوره‌ای، سنت‌گرا، نمادین و با دیدی تلخ و منفی نسبت به جامعه‌ی معاصر بیان شده است. وی از نسبت دیرینه‌ و اسطوره‌ای بین آب و آتش سخن گفته است. سهراب، در نماد‌پردازی اسطورۀ آب و دریا بیش از دیگر شاعران یاد شده سهم دارد. تعابیر جدید فروغ در بیان اسطورۀ دریا، با لحنی سورئال بیان شده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  162 - تجارت طبرستان از اسپهبدیه(466-606 هـ)تا برآمدن صفویان
  محمد حیاتی قنبرعلی رودگر
  طبرستان (کمابیش منطبق با استان مازندران کنونی) به سبب بهره مندی از اقلیمی مناسب کشاورزی و وجود جنگلهای انبوه و معادن غنی و نیز داشتن مرزهای طولانی با دریای خزر، که هم از خشکی هم از دریا به ولایات دیگر سرزمینهای اسلامی و نیز نواحی بیرون از دارالاسلام راه داشته، به لحاظ ب أکثر

  طبرستان (کمابیش منطبق با استان مازندران کنونی) به سبب بهره مندی از اقلیمی مناسب کشاورزی و وجود جنگلهای انبوه و معادن غنی و نیز داشتن مرزهای طولانی با دریای خزر، که هم از خشکی هم از دریا به ولایات دیگر سرزمینهای اسلامی و نیز نواحی بیرون از دارالاسلام راه داشته، به لحاظ بررسی تاریخ اقتصادی و بازرگانی درخور توجه بسیاراست. تجارت طبرستان علاوه بر این مختصات طبیعی و اقلیمی، متأثرازاوضاع سیاسی و شیوه های حکمرانی سلسله های حکومتگر محلی و مرکزی و نیز قدرتهای رقیب مجاور که هر کدامشان درمقاطعی براین ناحیه یا بخشهایی از آن سلطه داشته اند، بوده است. استقلال نسبی سیاسی و اقتصادی اغلب حاکمان محلی که بر طبرستان حکم می راندند و برای حفظ موقعیت سیاسی، نظامی و اقتصادی خود از شرایط ویژه اقلیمی طبرستان، بهره می گرفتند. کالاهای طبرستان از هند تا مکه از شمال دریای‌خزر تا عراق خریداران خاص داشت. سؤال اصلی این پژوهش آن است که ازدوره اسپهبدیه تا برآمدن صفویان(905هـ) وضع تجارت این منطقه چگونه بوده و سیاستهای حکومتگران چه تأثیراتی برحیات تجاری طبرستان داشته است. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی و با استناد به منابع کهن و تحقیقات جدید به بررسی وضع تجارت طبرستان پرداخته و کوشیده تا پاسخی ولو ناقص که ناشی ازمحدودیت و سکوت منابع است برای این پرسش ارائه کند؛ ازمجموع مطالعات چنین برمی آید که شرایط ویژه اقلیمی طبرستان، موجب شکوفایی و بالندگی اقتصاد و بالمآل تجارت این ناحیه شده است. هم چنین این منطقه به دلیل موقعیت ویژه جغرافیایی و قرارگرفتن بر سر راههای تجاری شمال-جنوب و نزدیکی به جاده ابریشم، مرکز صادرات و واردات کالاهای مختلف بوده است. برخی از حکومتهای محلی مانند اسپهبدیه نقش فراوانی در رونق فعالیت های تجاری داشته اند؛ گرچه در عین حال به سبب دست اندازی حکومت هایی مانند، غزنویان، خوارزمشاهیان، تیموریان به ویژه مغولان آسیب هایی متحمل شده است و صدماتی بر پیکره اقتصادی و سیاسی آن فرودآمد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  163 - نقش تقصیر در مسئولیت به جبران خسارت مشترک در حقوق دریایی در مقایسه با فقه و حقوق مدنی
  حسین رحمانی محمد ابو عطا حمید ابهری مریم آقایی بجستانی
  یکی از مهمترین موضوعاتی که در بحث جبران خسارت مشترک دریایی در مقررات یورک آتورپ و مسئولیت مدنی مطرح است تاثیر دخالت شخص زیان دیده یا تقصیر او در ورود زیان و مسئولیت وی به جبران خسارت است .در قواعد یورک آنتورپ بر اساس قاعده D آن مقررات، در صورت تقصیر حق درخواست خسارت مشت أکثر

  یکی از مهمترین موضوعاتی که در بحث جبران خسارت مشترک دریایی در مقررات یورک آتورپ و مسئولیت مدنی مطرح است تاثیر دخالت شخص زیان دیده یا تقصیر او در ورود زیان و مسئولیت وی به جبران خسارت است .در قواعد یورک آنتورپ بر اساس قاعده D آن مقررات، در صورت تقصیر حق درخواست خسارت مشترک را تحت شرایطی به قوت خود باقی گذاشته و آن را از ارکان مطالبه خسارت به شمار نمی آورد ولی قانون مسئولیت مدنی در ماده یک مبنای مسئولیت را تقصیر دانسته و در قانون مدنی به جزء چند مورد که از فروعات فقهی اقتباس شده تقصیر را شرط ندانسته و در فقه نیز با توجه به معیار تعدی، بعضا علم به تعدی را موجب ضمان دانسته اند و برخی تقصیر عرفی را موجب ضمان دانسته اند..نقش عرف در انتساب ضرر وارده چنان روشن است که می توان گفت همه نظرعرف رادراین مورد قبول دارند.حال سوال اساسی این است که اگر در اثر تقصیر احدی از ذی نفعین در سفردریایی خسارتی به بار آید آیا باز هم حق مطالبه غرامت بر اساس خسارت مشترک وجود دارد ؟ و به نوعی تاثیر تقصیر در مسئولیت به جبران در حقوق دریایی در مقایسه با قانون مدنی وفقه به چه صورت می باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  164 - برآورد شاخص زیستی و کیفیت آب دریاچه سد درودزن با استفاده از فون حشرات آبزی
  هادی استوان
  گونه های مختلف بی مهرگان بزرگ (از جمله حشرات) که در کف آب ها زندگی می کنند از نظر حساسیت شان به فاکتورهای زنده و غیرزنده متفاوت عمل می کنند. شاخص زیستی (Biotic Index) که توسط Hilsenhoff (1988) ارایه شده است براساس شناسایی بندپایان، ناجورپایان (Amphipods) و جورپایا أکثر

  گونه های مختلف بی مهرگان بزرگ (از جمله حشرات) که در کف آب ها زندگی می کنند از نظر حساسیت شان به فاکتورهای زنده و غیرزنده متفاوت عمل می کنند. شاخص زیستی (Biotic Index) که توسط Hilsenhoff (1988) ارایه شده است براساس شناسایی بندپایان، ناجورپایان (Amphipods) و جورپایان (Isopods) آبزی در سطح خانواده عمل می نماید و در این ارتباط یکی از استدلال های اصلی برای مطالعه حشرات آبزی پی بردن به کیفیت محیط زیست آن ها در آب های مختلف (رودخانه ها، دریاچه ها، چشمه ها و غیره) می باشد. فن آوری به کارگیری جمعیت حشرات آبزی برای نشان دادن درجه آلودگی توده آب های مختلف بیش از نیم قرن است که وجود دارد و این موضوع براساس توانمندی های زیستی موجودات زنده ای که به عنوان شاخص آلودگی و سطوح مختلف آن به کار می روند بنا شده است. درسال های 1389 تا 1390 تحقیقاتی به منظور برآورد شاخص زیستی دریاچه سد درودزن با به کارگیری فون حشرات آبزی صورت گرفت که در مجموع 23 خانواده حشره از 12 کد زیستگاهی این سد جمع آوری و شناسایی شدند و در نهایت شاخص زیستی این دریاچه محاسبه گردید. تحمل حشرات آبزی به آلودگی ها بر اساس تحقیقات Hilsenhoff (1987)بین عدد 0 تا 10 رتبه بندی شده است که این اعداد بر اساس عکس العمل های این موجودات به مواد آلی آلوده کننده آب در شرایط مختلف آزمایشگاهی و صحرایی به دست می آید. عدد صفر نشان دهنده تحمل ناپذیری، اعداد بین 2 تا 9 درجه های متفاوت تحمل و عدد 10 تحمل بالا به غلظت های پایین اکسیژن و بقای موجود زنده را در آلودگی های بالای آب نشان می دهد. در تحقیق صورت گرفته روی دریاچه سد درودزن، شاخص زیستی این دریاچه عدد 92/3 به دست آمد که با استفاده از جدول مربوط به برآورد کیفیت آب براساس شاخص زیستی، کیفیت آب این دریاچه خیلی خوب و امکان آلودگی آب به مواد آلی خیلی ناچیز به دست آمد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  165 - محصولات طبیعی دریایی منبع داروهای جدید
  لیدا شجاعی کاوان
  10.30495/qafj.2023.2003146.1105
  محصولات طبیعی از گیاهان، حیوانات، میکروب ها و مواد معدنی از دیرباز منبع سنتی برای درمان بیماری های انسانی بوده است. پیشرفت‌های اخیر در فن‌آوری تحلیلی، طیف‌سنجی و غربالگری با توان عملیاتی بالا ؛کشف داروهای طبیعی، از جمله سهم داروهای مبتنی بر فرآورده های دریایی را به‌شدت أکثر

  محصولات طبیعی از گیاهان، حیوانات، میکروب ها و مواد معدنی از دیرباز منبع سنتی برای درمان بیماری های انسانی بوده است. پیشرفت‌های اخیر در فن‌آوری تحلیلی، طیف‌سنجی و غربالگری با توان عملیاتی بالا ؛کشف داروهای طبیعی، از جمله سهم داروهای مبتنی بر فرآورده های دریایی را به‌شدت احیا کرده است. محیط زیست دریایی، یک منبع منحصر به فرد است که تنوع بیولوژیکی عظیمی را در بر می گیرد و ممکن است به طور بالقوه منجر به درمان های موفقیت آمیز گردد. تعداد فزاینده‌ای از ترکیبات منابع دریایی، وارد آزمایش‌های بالینی می‌شوند و بنابراین، تأثیر این رشته بر صنعت داروسازی در حال افزایش است. موجودات دریایی، تولیدکنندگان عالی مواد شیمیایی طبیعی با ساختارها و فعالیت های دارویی متنوع هستند. اغلب فرآورده های جدید در حال تولید از دریا، فراورده های ضد توموری، ضد التهابی و ضد بیماریهای عفونی می باشند. بی مهرگان و جلبک های دریایی، منابعی متنوع و در عین حال سرشار از مواد زیستی فعال جهت تولید داروهای جدید محسوب می شوند. علی رغم کلیه تلاش های صورت گرفته در جهت جداسازی داروهای جدید از دریا، به دلیل موانع موجود بر سر راه تولید انبوه این داروها از جمله محدودیت ذخایر موجودات دریایی، کشت و تکثیر این موجودات و جدا سازی مواد دارویی از آنان، در قلمرو تجربه و آزمایش باقی مانده است. با این حال با توجه به روند رو به پیشرفت علم، داروهای دریایی دورنمایی بسیار درخشان داشته و در آینده نزدیک منجر به ایجاد و گسترش شیوه های درمانی کارا در عرصه پزشکی خواهند شد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  166 - بررسی اثر کاهش سمیت آلودگی نفتی توسط باکتری‌های تجزیه‌کننده نفت خام همزیست با شکم‌پا جداسازی شده از خلیج فارس بر روی کیفیت محصولات غذایی دریایی
  نسرین انصاری فرخ رخ بخش زمین مهدی حسن شاهیان مجید عسکری
  10.30495/qafj.2021.685564
  خلیج فارس مهمترین محیط دریایی در جهان است. زیرا سالانه حدود 25000 تانکر انتقال نفت در این خلیج فارس انجام می شود و نشت و آلودگی نفت در این منطقه بسیار زیاد است. رابطه بین جانوران دریایی و باکتری های تجزیه کننده به خوبی درک نشده است. هدف از این مطالعه توصیف باکتری های تج أکثر

  خلیج فارس مهمترین محیط دریایی در جهان است. زیرا سالانه حدود 25000 تانکر انتقال نفت در این خلیج فارس انجام می شود و نشت و آلودگی نفت در این منطقه بسیار زیاد است. رابطه بین جانوران دریایی و باکتری های تجزیه کننده به خوبی درک نشده است. هدف از این مطالعه توصیف باکتری های تجزیه کننده نفت خام همزیست در شکم پایان خلیج فارس است. این جانداران دریایی از جزیره خارک در خلیج فارس جمع آوری شدند. باکتری های تجزیه کننده نفت خام همزیست پس از 4 دوره کشت با استفاده از غنی سازی در محیط ONR7a از جانداران جمع آوری شده جدا شدند. باکتری های جدا شده با روش های بیوشیمیایی و مولکولی شناسایی شدند. تجزیه نفت خام و اسپکتوفتومتری برای هر سویه تعیین شد. اثر کاهش سمیّت فلزات سنگین و مقدار کل هیدروکربن های نفتی بر روی گوشت ماهی و میگو پرورشی توسط باکتری تجزیه کننده بررسی شد. در این مطالعه، 2 سویه تجزیه کننده نفت خام IAUK3585 و IAUK3586 از نمونه شکم پا جداسازی شد. این سویه ها مربوط به جنس و گونهThalassospira profundimaris بودند و سویه IAUK3586 بیشترین میزان تجزیه نفت خام را داشت. نتایج حاصل از اثر کاهش سمیّت فلزات سنگین و مقدار کل هیدروکربن های نفتی ثابت کرد که مقدار کل هیدروکربن های نفتی و فلزات سنگین در حوضچه با باکتری تجزیه کننده در مقایسه با حوضچه بدون باکتری تجزیه کننده و واجد آلودگی نفتی و حوضچه بدون هیچ یک از این شرایط بطور قابل توجهی کاهش داشت. این نتیجه ثابت می کند که باکتری تجزیه کننده همزیست با شکم پا اثر قابل توجهی روی افزایش کیفیت گوشت ماهی و میگو دارد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  167 - بررسی اثرات محلول‌پاشی مواد آلی و عناصر کم‌مصرف بر خصوصیات کمی و کیفی خرمای زاهدی
  علی حاتمی عبدالحسین ابوطالبی جهرمی عبدالکریم اجرایی سیدعبدالحسین محمدی جهرمی حامد حسن زاده خانکهدانی
  10.30495/sarj.2021.1944622.1051
  به‌منظور افزایش خصوصیات کمی و کیفی خرمای زاهدی، پژوهشی با هدف بررسی کاربرد محلول‌پاشی مواد آلی و عناصر کم‌مصرف در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با 11 تیمار و سه تکرار در شهرستان جهرم طی دو سال متوالی انجام شد. زمان اعمال تیمارها در ابتدا و انتهای مرحله کیمری روی خوشه‌ها بود أکثر

  به‌منظور افزایش خصوصیات کمی و کیفی خرمای زاهدی، پژوهشی با هدف بررسی کاربرد محلول‌پاشی مواد آلی و عناصر کم‌مصرف در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با 11 تیمار و سه تکرار در شهرستان جهرم طی دو سال متوالی انجام شد. زمان اعمال تیمارها در ابتدا و انتهای مرحله کیمری روی خوشه‌ها بود. تیمارها شامل اسیدآمینه (500 و 1000 میلی‌گرم در لیتر)، جلبک ‌دریایی (250 و 500 میلی‌گرم در لیتر)، عناصر کم‌مصرف شامل روی، آهن، منگنز و مس (1000 و 1500 میلی‌گرم در لیتر)، چهار تیمار ترکیبی از اسیدآمینه، جلبک‌‌ دریایی و عناصر کم‌مصرف، و تیمار شاهد (آب‌ مقطر) بود. تیمارها بر همه صفات به‌جز قطر میوه، TSS و pH اثر معنی‌داری داشتند. بیشترین درصد وزنی خارک، رطب و خرما به ترتیب در استفاده از تیمار ترکیبی اسیدآمینه 1000 میلی‌گرم در لیتر + عناصر کم‌مصرف 1500 میلی‌گرم در لیتر (1/10 درصد)، اسیدآمینه 1000 میلی‌گرم در لیتر + جلبک 500 میلی‌گرم در لیتر (30 درصد) و تیمار جلبک دریایی 500 میلی‌گرم در لیتر (98 درصد)، بالاترین درصد ضایعات در تیمار اسیدآمینه 1000 میلی‌گرم در لیتر و بیشترین تعداد میوه در خوشه در تیمار ترکیبی جلبک 500 میلی‌گرم در لیتر + عناصر کم‌مصرف 1500 میلی‌گرم در لیتر (994 میوه) مشاهده شد. در سایر صفات کمی ‌به ویژه عملکرد، تیمار ترکیبی اسیدآمینه 1000 میلی‌گرم در لیتر + جلبک 500 میلی‌گرم در لیتر + عناصر کم‌مصرف 1500 میلی‌گرم در لیتر بهتر از بقیه تیمارها بود. در بررسی صفات کیفی، بیشترین شاخص‌ طعم در تیمار اسیدآمینه 500 میلی‌گرم در لیتر مشاهده شد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  168 - تحولات ژئومورفولوژیکی دریاچه نمک قم بعد از آخرین دوره یخچالی
  بهاره میرزاخانی آتنا عسگری امید ابراهیمی
  در ایران مرکزی دریاچه های متعددی وجود دارد که در حال حاضر تبخیر از آنها از میزان آب ورودی بیشتر است. در نتیجه، کانی های محلول که در دوره های مرطوب تر وارد این حوضه های انتهایی شده است بر اثر ادامه خشکی رسوب می نمایند و زون های متعدد از کانی های تبخیری ایجاد می کنند. در أکثر

  در ایران مرکزی دریاچه های متعددی وجود دارد که در حال حاضر تبخیر از آنها از میزان آب ورودی بیشتر است. در نتیجه، کانی های محلول که در دوره های مرطوب تر وارد این حوضه های انتهایی شده است بر اثر ادامه خشکی رسوب می نمایند و زون های متعدد از کانی های تبخیری ایجاد می کنند. در حوضه اصلی دریاچه نمک با مساحت 1806 کیلومتر مربع در ایران مرکزی واقع شده است و حوضه خود را به مساحت 8153.7 کیلومتر مربع را زهکشی می کند.این پژوهش با هدف بررسی تحولات ژئومورفولوژیکی دریاچه بعد از آخرین دوره یخچالی به کمک شناسایی سطوح تبخیری اطراف آن انجام گرفته است.در پژوهش حاضر از نقشه توپوگرافی 1:25000، مدل رقومی ارتفاع در مقیاس 1:50000، تصاویر ماهواره ای ETM+ و مشاهدات میدانی و همچنین به کمک نرم افزارهای GIS و ERDAS انجام شده است.تکنیک مؤلفه های اصلی به منظور شناسایی سطوح تبخیری اطراف دریاچه بکار گرفته شد و نتایج آنالیز با مشاهدات میدانی ارزیابی شد.در نتیجه اعمال عملگر PCA ، سه سطح در اطراف دریاچه نشان داده شد که مجموع آنها 1850.95 کیلومتر مربع مساحت داشت و سطح نامبرده مؤید حداکثر رشد دریاچه در آخرین دوره یخچالی بود.سه زون تبخیری که نشانگر خشک شدن تدریجی دریاچه تحت تأثیر کاهش بارش و افزایش تبخیر تا کنون بوده اند، به ترتیب شامل منطقه آهکی(کلسیت) با 201.91 کیلومتر مربع، منطقه گچی با 435.59 کیلومتر مربع و منطقه نمکی(هالیت) با 1213.45 کیلومتر مربع مساحت بودند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  169 - بررسی رابطه چرخه تبدیل وجه نقد و نسبت های نقدینگی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
  Zohreh Hajiha Fereshteh Feizabadi
  هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی رابطه چرخه تبدیل وجه نقد و نسبت های نقدینگی در شرکت های ایرانی می باشد. مطالعات نشان می دهد که ارتباط مثبت بین چرخه تبدیل وجه نقد و نسبت های جاری و سریع وجود دارد. چرخه تبدیل وجه نقد یک تکنیک جهت ارزیابی سرمایه در گردش است که میانگین وضعیت نقدی أکثر

  هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی رابطه چرخه تبدیل وجه نقد و نسبت های نقدینگی در شرکت های ایرانی می باشد. مطالعات نشان می دهد که ارتباط مثبت بین چرخه تبدیل وجه نقد و نسبت های جاری و سریع وجود دارد. چرخه تبدیل وجه نقد یک تکنیک جهت ارزیابی سرمایه در گردش است که میانگین وضعیت نقدینگی یک شرکت را نمایش می دهد. بنابراین برای انجام این تحقیق از جامعه آماری شامل کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1385 تا 1388 و با استفاده از نمونه گیری تصادفی تعداد 180 شرکت به عنوان نمونه آماری تحقیق انتخاب شده است. با استفاده از روش همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون تک متغیره، فرضیه های تحقیق بررسی و مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج نشان می دهدکه ارتباط مثبت معناداری بین چرخه تبدیل وجه نقد و نسبت سریع وجود دارد در حالی که نسبت جاری دارای رابطه با چرخه تبدیل وجه نقد نیست. همچنین ارتباط علی منفی معناداری بین مدت تبدیل موجودی کالا و چرخه تبدیل وجه نقد وجود دارد. این نتایج نشان می دهد که نسبت آنی نماینده قوی از نقدینگی شرکت است و موجودی کالا دارای تأثیر منفی در نقدینگی می باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  170 - بررسی و نقد مؤلفه‌های ناتورالیستی داستان «دریا هنوز آرام است» از احمد محمود
  رضا جلیلی
  مکتب‌های ادبی به این دلیل که نشان‌دهندۀ مؤلفه‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی هر دوره هستند، معیارهایی مهم برای درک ویژگی‌های ادبی ادوار مختلف محسوب می‌شوند. یکی از این مکتب‌ها ناتورالیسم است که در آغاز از طریق ترجمۀ آثار نویسندگان آمریکایی و اروپایی در دورۀ مشروطه به ادبیا أکثر

  مکتب‌های ادبی به این دلیل که نشان‌دهندۀ مؤلفه‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی هر دوره هستند، معیارهایی مهم برای درک ویژگی‌های ادبی ادوار مختلف محسوب می‌شوند. یکی از این مکتب‌ها ناتورالیسم است که در آغاز از طریق ترجمۀ آثار نویسندگان آمریکایی و اروپایی در دورۀ مشروطه به ادبیات داستانی فارسی راه یافت. احمد محمود به عنوان یکی از نمایندگان برجستۀ ناتورالیسم، قواعد و مؤلفه‌های این مکتب را به نیت بازگویی نقدهای اجتماعی و تشریح احوالات مردم در داستان‌های خود دخالت داده است. بررسی توصیفی- تحلیلی مهم‌ترین ویژگی‌های ناتورالیستی دریا هنوز آرام است نشان می‌دهد که با توجه به عناصری همچون جنبه‌های فیزیولوژیکی، شکستن حرمت کاذب واژگان، نفی آزادی و باور به جبر تاریخی و اجتماعی، سبک محاوره‌ای، توصیف دقیق و شرح جزئیات، محدودیت توانایی‌های جسمانی، خلق شخصیت‌هایی با خوی حیوانی و پایان غم‌انگیز داستان، داستان مذکور واکنشی ادبی نسبت به ضعف‌ها و محرومیت‌های عمدتاً اقتصادی جامعۀ ایران در دهه‌های سی و چهل خورشیدی به شمار می‌آید. محمود در مواردی با توجه به بافت فرهنگی و دینی گروه هدف، از برخی مؤلفه‌های ناتورالیسم عدول کرده که عدم توجه به تأثیر ژنتیک در زندگی افراد، بسامد پایین واژگان تابو و پرداختن به مسائل ورای طبیعت در سطحی محدود از آن جمله است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  171 - بازی»‌های «پدریان» و «پسریان» در تاریخ بیهقی براساس نظریة «بازی‌های» اریک برن»
  پروانه عادل زاده نسرین عمران نژاد کامران پاشائی فخری ( نویسنده مسئول)
  ادبیات و هنر وظایفی دارد که اگر آن وظیفه را انجام دهد، مفهومی کارآمد پیدا می-کند و آن عبارت است از تحلیل رفتار انسان و اجتماع و نشان دادن راهکارهای مثبت به سوی جذب زیبایی‌ها. از این منظر، ضرورت تحقیق در ادبیات بین رشته‌ای بیش‌از‌بیش احساس می‌شود. اریک برن بنیان‌گذار تحل أکثر

  ادبیات و هنر وظایفی دارد که اگر آن وظیفه را انجام دهد، مفهومی کارآمد پیدا می-کند و آن عبارت است از تحلیل رفتار انسان و اجتماع و نشان دادن راهکارهای مثبت به سوی جذب زیبایی‌ها. از این منظر، ضرورت تحقیق در ادبیات بین رشته‌ای بیش‌از‌بیش احساس می‌شود. اریک برن بنیان‌گذار تحلیل رفتار متقابل بازی را روانشناسی روابط انسانی معرفی می کند و در نظریه بازی‌‌ها از کتمان خشم را به تمبرخشم با اصطلاح نام می‌برد که داد و ستد‌های روانی در طول زندگی انسان‌ها منبعث از این نظریه است. این پژوهشبازی‌های پدریان و پسریان را در تاریخ بیهقی براساس نظریة بازی‌های اریک برن به شیوه توصیفی – تحلیلی کاویده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که افشای انگیزه‌های بازیگران، نقش مهم بازی‌ها در شناسایی شخصیت‌ها است. بیش از نیمی از انگیزه های پنهان شخصیت ها برای شروع یک رابطه، داشتن هدف انتقام جویانه و تبهکارانه است و افراد بیشتر در نقش های قربانی و آزارگر و در بسامد کمی به صورت ناجی ظاهر می شوند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  172 - ارائه مدل مدیریت منابع انسانی الکترونیک در حوزه نیروی دریایی ارتش
  روح الله شریفی احمد ملکی
  امروزه پیشرفت‌ها از فناوری، فضای سازمان از جمله کارکرد مدیران منابع انسانی را متاثر کرده است. نمونه‌ای از حضور فناوری در فضای منابع انسانی، مدیریت منابع انسانی الکترونیک حوزه نیروی دریایی ارتش است؛ پدیده‌ای که با پیشرفت اینترنت در کشورهای توسعه یافته به شدت مورد استفاده أکثر

  امروزه پیشرفت‌ها از فناوری، فضای سازمان از جمله کارکرد مدیران منابع انسانی را متاثر کرده است. نمونه‌ای از حضور فناوری در فضای منابع انسانی، مدیریت منابع انسانی الکترونیک حوزه نیروی دریایی ارتش است؛ پدیده‌ای که با پیشرفت اینترنت در کشورهای توسعه یافته به شدت مورد استفاده قرار گرفته و اخیراً در مباحث دانشگاهی و سازمانی ایران نیز مورد توجه قرار گرفته، لیکن در این حوزه کاربرد این موضوع با دو مسئله روبه روست؛ کمبود قابل توجهی در تحقیقات مدیریت منابع انسانی الکترونیک وجود دارد و هم بی توجهی به بومی سازی این نظام جدید که باعث شده استقبالی از این نظام جدید نشود و استقرار آن را با مشکلاتی مواجه نموده است. لذا مقاله پژوهشی حاضر با کثرت گرایی روش گردآوری اطلاعات (مصاحبه، پرسشنامه و کیو) اقدام به شناسایی موانع و عوامل استقرار مدیریت منابع انسانی الکترونیک در حوزه نیروی دریایی ارتش نموده و به روش کیو اجماع این موانع و عوامل مشخص شده و درنهایت یک مدل مناسب با رویکرد بومی سازی جهت استقرار مدیریت منابع انسانی الکترونیک در این حوزه طراحی شده است. مدل با در نظرگرفتن نقاط مرجع راهبردی به عنوان ورودی و لحاظ نمودن نگرش به نظام جدید ارائه شده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  173 - مطالعه مروری برای بهبود عملکرد انتقال حرارت دریافت کننده مرکزی در نیروگاه برج خورشیدی
  هادی فرجادمهر نوید بزرگان علیرضا دنه دزفولی
  تاکنون تحقیقات متعددی در زمینه بهبود عملکرد دریافت کننده های نیروگاه برج خورشیدی صورت گرفته است. بیشتر این مطالعات، در زمینه تغییر چیدمان آیینه های هلیوستات، انتخاب انواع مختلف سیال به عنوان حامل انرژی گرمایی و تغییر ساختار دریافت کننده می باشد، درحالی که در زمینه تغییر أکثر

  تاکنون تحقیقات متعددی در زمینه بهبود عملکرد دریافت کننده های نیروگاه برج خورشیدی صورت گرفته است. بیشتر این مطالعات، در زمینه تغییر چیدمان آیینه های هلیوستات، انتخاب انواع مختلف سیال به عنوان حامل انرژی گرمایی و تغییر ساختار دریافت کننده می باشد، درحالی که در زمینه تغییر میدان جریان در لوله های دریافت کننده، تحقیقات محدودی صورت گرفته است. در این تحقیق، به بررسی پژوهش های انجام شده جهت شناسایی انواع روش های موثر برای کاهش گرادیان شار حرارتی متغیر و توزیع دمای غیر یکنواخت با استفاده از المان هایی از قبیل بافل ها، کویل ها و نوارهای پیچ خورده درون لوله های دریافت کننده حفره ای برج خورشیدی برای تغییر میدان جریان پرداخته شده است. این المان ها با تغییر رژیم جریان از حالت آرام به جریان آشفته باعث اختلاط بهتر جریان، وکاهش ضخامت لایه مرزی شده که افزایش نرخ انتقال حرارت جابجایی درون لوله دریافت کننده خورشیدی را بهبود می بخشند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  174 - مسئولیت بین‌المللی کشورهای حاشیه خلیج فارس در قبال آلودگی‌های دریایی ناشی از استخراج نفت و گاز از منظر حقوق بین‌الملل محیط‌زیست دریایی
  محمد ماسوری آزاده میرزایی الناز هروی
  حقوق بین‌الملل محیط‌زیست دریایی از گرایش‌های حقوق بین‌الملل میباشد که سعی بر آن دارد تادولتها را ملزم به رعایت قوانین لازم و اقدامات مورد نیاز در جهت نگهداری از منابع زیستی، موجودات و سلامت دریاها مینماید. وجود منابع غنی نفت و گاز در منطقه حساس و استراتژیک خلیج فارس و و أکثر

  حقوق بین‌الملل محیط‌زیست دریایی از گرایش‌های حقوق بین‌الملل میباشد که سعی بر آن دارد تادولتها را ملزم به رعایت قوانین لازم و اقدامات مورد نیاز در جهت نگهداری از منابع زیستی، موجودات و سلامت دریاها مینماید. وجود منابع غنی نفت و گاز در منطقه حساس و استراتژیک خلیج فارس و ویژگی‌های زیست‌محیطی آن، این منطقه را به عنوان یکی از مهم‌ترین مناطق راهبردی جهان شناسانده است که در معرض آلودگی و تخریب شدید از نظر زیست محیطی قرار دارد. ایجاد این آلودگی‌ها بایستی برای کشور آلوده کننده مسئولیت مدنی تحت عنوان مسئولیت بین‌المللی را در پی داشته باشد که تاسیس سازمانی به نام راپمی نیز به همین منظور بوده است. در این مقاله سعی بر آن بوده است که با تلفیقی از مواد کمیسیون حقوق بشر و کنوانسیون کویت 1978 به این مسئله بپردازیم که اگر دولتی بر اثر استخراج نفت و گاز، منجر به وارد آمدن آلودگی‌های زیست محیطی به خلیج فارس شود، مسئولیت آن کشور در قبال سایر کشورها به چه نحو است؟ این مسئولیت را که میتوان آن را "مسئولیت حقوق بین‌الملل محیط‌زیست دریایی برای آنکه نمود بیشترو واقعی‌تر پیدا کند نیازمند برگزاری گردهمایی‌ها و نشستهای بین‌المللی بیشتری میباشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  175 - آشکار سازی تغییرات دریاچه ارژن استان فارس در بازه زمانی 1383-1366
  سمیه بیرانوند زهرا کمالی
  آشکار سازی تغییر فرایند شناسایی اختلاف در ویژگیهای یک عارضه یا پدیده بوسیله مشاهده آن در تاریخ های مختلف ایت که می تواند نقش مهمی در برنامه ریزی های منطقه ای داشته باشد.در این پژوهش،به منظور آشکار سازی تغییرات کاربردی و پوشش زمین پیرامون دریاچه ارژن استان فارس در بازده أکثر

  آشکار سازی تغییر فرایند شناسایی اختلاف در ویژگیهای یک عارضه یا پدیده بوسیله مشاهده آن در تاریخ های مختلف ایت که می تواند نقش مهمی در برنامه ریزی های منطقه ای داشته باشد.در این پژوهش،به منظور آشکار سازی تغییرات کاربردی و پوشش زمین پیرامون دریاچه ارژن استان فارس در بازده زمانی 1383-1366 از روش ترکیبی سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیای استفاده شده است.بدین منظور پس از انجام تصحیحات هندسی و جوی،تصویرهای ماهواره ای با استفاده از الگوریتم بیشترین احتمال در چهار رده پهنه آب،زمین زراعی،بوته زا و زمین بایر رده بندی و نقشه کاربری و پوشش منطقه تهیه شد.سپس به منظور براورد آماری تغییرات،خروجی داده ها با استفاده از روش رده بندی پس پردازشی مقایسه شدند.این مطالعه نشان داد تغییر کاربری و پوشش زمین پیرامون دریاچه با تغییر پهنه آب این دریاچه در ارتباط می باشد و هر گاه در یک بازه زمانی مساحت پهنه آب کاهش می یابد مساحت زمین بایر و پ.شش بوته زار افزایش نشان می دهد.که بیانگر خشک شدن دریاچه است.مقایسه پهنه آب دریاچه در فاصله زمانی 17 ساله نشان دهنده این است که دریاچه ارژن کاهش مساحتی 6.5 کیلومتر مربع داشته است.دقت کلی و ضریب کاپای محاسبه شده برای خروجی داده ها نشان می دهد همه داده ها نشان میدهد همه داده ها با دقت بالا رده بندی شده اند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  176 - کاربرد روش تحلیل سری زمانی در پیش بینی تکامل شورابه در دریاچه ارومیه
  جواد درویشی خاتونی فروغ عباساقی
  بررسی هیدروشیمی آب دریاچه ارومیه از سال 2007 تا 2015 با آنالیز180 نمونه آب انجام گرفت. این تحقیق قصد دارد با توجه به تغییرات میزان آنیون ها و کاتیون های اصلی در شورابه دریاچه ارومیه طی این دوره 9 ساله، با استفاده از روش آماری ARIMA به پیش بینی مقدار یون های موجود در دری أکثر

  بررسی هیدروشیمی آب دریاچه ارومیه از سال 2007 تا 2015 با آنالیز180 نمونه آب انجام گرفت. این تحقیق قصد دارد با توجه به تغییرات میزان آنیون ها و کاتیون های اصلی در شورابه دریاچه ارومیه طی این دوره 9 ساله، با استفاده از روش آماری ARIMA به پیش بینی مقدار یون های موجود در دریاچه ارومیه برای شش سال آینده بپردازد. مهم ترین هدف از تجزیه و تحلیل سری های زمانی یافتن روند تغییرات و پیش بینی آینده بر مبنای اندازه گیری های سال های گذشته است. ابتدا داده ها جهت بررسی ایستایی مورد آزمون قرار گرفته و در ادامه با ایجاد مرتبه در سری ناایستایی آنها از بین رفت. در نهایت مدل آریمای(1,1,0) برای پیش بینی یون های پتاسیم، سدیم، کربنات و کلر و مدل(0,1,1) برای منیزیم، کلسیم و بی کربنات مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که تیپ شورابه دریاچه ارومیه تا سال 2010 از نوع Na-Mg-Cl بوده که در مسیر III نمودار هاردی و اویگستر قرار گرفته و قابل مقایسه با دریای بزرگ نمک در آمریکا بوده است و این روند با خشک شدن دریاچه ارومیه و تشدید میزان تبخیر در دریاچه به میزان ده ها برابر و همچنین کاهش میزان ورودی آب های سطحی در سال های اخیر، به میزان بالایی تغییر ترکیب شیمیایی داده و به Mg-Na-Cl در سال 2015 تغییر یافته است. پیش بینی می شود در سال 2021 شورابه تیپ Mg-SO4-Cl خواهد داشت که با مسیر IIIB1b در دیاگرام پیشنهادی تکامل شورابه هاردی و اگستر(1978) همخوانی دارد تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  177 - بازسازی نوسانات دیرین دریای خزر در کواترنری
  همایون خوشروان سمیه روحانی زاده
  باز سازی نرخ نوسانات سطح تراز آب دریای خزر در دوره کواترنری از اهداف اصلی این پژوهش می باشد.بدین منظور با مطالعه زیست رخساره ای 254 مغزه های حفاری چاه های اکتشافی (مازندران 1 و گرگان 3-الف) و 150 نمونه رسوبی عهد حاضر متعلق به اعماق 10 تا 800 متری بستر دریا شواهد فسیلی و أکثر

  باز سازی نرخ نوسانات سطح تراز آب دریای خزر در دوره کواترنری از اهداف اصلی این پژوهش می باشد.بدین منظور با مطالعه زیست رخساره ای 254 مغزه های حفاری چاه های اکتشافی (مازندران 1 و گرگان 3-الف) و 150 نمونه رسوبی عهد حاضر متعلق به اعماق 10 تا 800 متری بستر دریا شواهد فسیلی و رسوبی مشترک که گویای وضعیت محیطی دریا می باشند،شناسایی گردید.نتایج حاصل از مطالعات دیرین شناختی رسوبات کواترنری مشخص نمود که گونه های گروه شکم پایان مهم ترین شواهد زیستی برای بازسازی عمقی و شرایط بستر در زمان رسوب گذاری دریای خزر می باشند.همچنین با تعیین 5 محدوده زیستی عمقی در بستر عهد حاضر دریا و تعمیم و مطابقت آن با یافته های حاصل از مطالعات رسوبات کواترنری مشخص شد که دریای خزر طی زمان کواترنری از دوره های نوسانی بلند ،میان و کوتاه مدت بصورت دوره ای برخوردار بوده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  178 - نقش آلودگی فلزات سنگین (سرب،کادمیوم،مس،روی ،نیکل و کروم) بر تراکم و پراکنش روزنه داران کفزی در رسوبات ساحل جنوبی دریای خزر(حدفاصل عباس آباد تا رامسر)
  مونا اقبالی ستاره پیروز منش بابک مقدسی معصومه سهرابی ملا یوسفی پرگل قوام مصطفوی
  به منظور شناسایی و تعیین ارتباط روزنه داران کفزی ساحل جنوبی دریای خزر(حدفاصل عباس آباد تا رامسر) با عوامل محیطی و فلزات سنگین (سرب،کادیوم،مس،روی،نیکل،کروم) تاثیر این فلزات بر تنوع و تراکم روزنه داران کفزی در این منطقه بررسی شد.نمونه برداری در فصل بهار(خرداد1391) از 5 تر أکثر

  به منظور شناسایی و تعیین ارتباط روزنه داران کفزی ساحل جنوبی دریای خزر(حدفاصل عباس آباد تا رامسر) با عوامل محیطی و فلزات سنگین (سرب،کادیوم،مس،روی،نیکل،کروم) تاثیر این فلزات بر تنوع و تراکم روزنه داران کفزی در این منطقه بررسی شد.نمونه برداری در فصل بهار(خرداد1391) از 5 ترانسکت و در 4 عمق(5،10،15،20) انجام شد.غلظت فلزات سنگین درصد مواد آلی کل (T.O.M) و قطر ذرات رسوبی با استفاده از روشهای آزمایشگاهی و میزان فاکتورهای محیطی آب مجاور بستر از جمله شوری،دما،هدایت الکتریکی(EC),اکسیژن محلول و اسیدیته (PH)در حین نمونه برداری اندازه گیری شد.میانگین غلظت فلز سرب 48.08،کادیوم3.30،مس20.86،روی64.76،نیکل36.50 و کروم 36.92 قسمت در میلیون(ppm),میانگین درصد مواد آلی کل 3.59 درصد میانگین قطر ذارت رسوبی0.21 میلیمتر تعیین شد.همچنین میانگین شوری 13 قسمت در هزار (ppt),دمای آب مجاور بستر 26.09 درجه سانتیگراد،هدایت الکتریکی 18.62 میکروژیمنس بر سانتی متر اکسیژن محلول 9.98 میلیگرم بر لیتر و اسیدیته(PH) 8.34 بود.در منطقه مورد بررسی،4 گونه روزنه داران کفزی متعلق به 3 جنس از 3 خانواده از یک راسته جداسازی و شناسایی شد.گونهAmmonia beccarii با داشتن بیشترین فراوانی و بیشترین تراکم به عنوان گ.نه غالب شناسایی شد.بافت رسوبس بستر ترکیب ناهمگنی از رس،سیلت،شن و ماسه بود.بیشترین درصد رسوبات منطقه مورد مطالعه را ماسه ریز و بسیار ریز ،رس و سیلت تشکیل داده است.نتایج بررسی ها حاکی از همبستگی مثبت میان تراکم روزنه داران کفزی و فاکتورهای محیطی(درجه حرارت،غلظت اکسیژن محلول،عمق،هدایت الکتریکی،درصد مواد آلی)در منطقه مورد مطالعه بود که این امر بیانگر افزایش تراکم این روزنه داران با افزایش فاکتورهای محیطی است.علاوه بر آن اختلاف معنی دار و همبستگی بین فاکتورهای محیطی و فلزات سنگین و تنوع روزنه داران کفزی مشاهده نشد.برای هیچ یک از فلزات مورد مطالعه اختلاف معنی داری در عمق های مختلف مشاهده نشد و مقادیر فلزات سنگین در محدوده مجاز قرار دارند.همچنین مشاهده روزنه داران کفزی دارای ناهنجاری ریختی در ساختار پوسته در این منطقه نشانگر وجود آلودگی نسبی بستر سواحل جنوبی دریای خزر در منطقه عباس آباد تا رامسر می باشد تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  179 - تعیین شدت آسیبپذیری لرزهای سواحل جنوبی دریای خزر
  همایون خوشروان جواد ملک حامد بریمانی احمد هاشمی
  این پژوهش به هدف تعیین میزان ریسک آسیبپذیری لرزهای بخش جنوبی دریای خزر در محدوده استانهای ساحلی شمال کشور انجامگرفت. با مطالعه جانمایی جغرافیائی سیستم خطوارهای گسلی و انطباق چشمههای لرزه زا بر روی آنها گسلهای فعال منطقه مشخص گردید.گسلهای مازندران، البرز، بادله، لاهیجان، أکثر

  این پژوهش به هدف تعیین میزان ریسک آسیبپذیری لرزهای بخش جنوبی دریای خزر در محدوده استانهای ساحلی شمال کشور انجامگرفت. با مطالعه جانمایی جغرافیائی سیستم خطوارهای گسلی و انطباق چشمههای لرزه زا بر روی آنها گسلهای فعال منطقه مشخص گردید.گسلهای مازندران، البرز، بادله، لاهیجان، لاویج، آستارا از مهمترین ساختارهای فعال زمینساختی منطقه میباشند. با شناسایی مناطق مستعد بهبروز زمینلرزههای بزرگتر از 5ریشتر در محیط ،GISپهنههای آسیبپذیر لرزهای در منطقه شناسایی شد. پس از آن با همپوشانی لایههایاطلاعاتی شیب، سنگشناسی، میزان بارندگی، دبی رودخانه، سطح آب زیرزمینی و کاربریهای انسانی میزان پتانسیل مخاطرات ژئوتکنیکیمحاسبه گردید. نتایج اصلی تحقیق موید بالا بودن ریسک مخاطرات لرزهای و ناپایداریهای ژئوتکنیکی در محدوده استانهای ساحلیمیباشد. به طوری که استان مازندران و گلستان از ریسک آسیبپذیری بیشتری نسبت به استان گیلان برخوردار است. همچنین نتایج مشخصنموده است که مناطق حاشیه دامنه شمالی البرز در ناحیه مشرف به دشت گرگان و منطقه جنوب شهر ساری تا نور و بخش مرکزی استانگیلان نسبت به نیروهای زمینلرزه از حساسیت آسیبپذیری بالایی برخوردار است. ضمن آنکه وجود پوششهای ضخیم لایه ماسهای درکرانه ساحلی و منطقه مشرف به مصب رودخانهها سبب افزایش ریسک روانگرایی در این مناطق میشود و حضور لایههای کم مقاوم رسی درتپه ماهورهای دامنه شمالی البرز و در منطقه تحت پوشش رسوبات لسی دشت گرگان میزان شدت آسیبپذیری مناطق مزبور را نسبت بهوقوع زمینلغزش با توجه به مخاطرات لرزهای افزایش میدهد تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  180 - تاثیر مخرب احداث مجتمع پتروشیمی بر اکوسیستم دریاچه پریشان
  طوبی امیر عضدی
  شهرستان کازرون در برگیرنده یکی از باارزشترین و زیباترین منطقه طبیعی استان فارس می باشد.منطقه حفاظت شده پریشان که بخشی از آن در شرق کازرون قرار دارد ،به ترتیب در بخش های کوهمره نودان و جره واقع شده است.دریاچه پریشان،فامور هم نامیده می شود.این نام از چشمه ای گرفته شده ک أکثر

  شهرستان کازرون در برگیرنده یکی از باارزشترین و زیباترین منطقه طبیعی استان فارس می باشد.منطقه حفاظت شده پریشان که بخشی از آن در شرق کازرون قرار دارد ،به ترتیب در بخش های کوهمره نودان و جره واقع شده است.دریاچه پریشان،فامور هم نامیده می شود.این نام از چشمه ای گرفته شده که منبع اصلی تامین آب دریاچه است.جلوه های بهاری و پاییزی این دریاچه جذاب و دیدنی بود،مراتع و گلزارهای حاشیه دریاچه و پرندگان وحشی آن گردشگاه طبیعی جالب توجهی رابه وجود می آورد.این دریاچه در کنوانسیون رامسر به عنوان تالاب بین المللی ثبت گردیده است و در تقسیم بندی مناطق جز منطقه حفاظت شده محسوب می گردد.اما متاسفانه در سالهای اخیر دستخوش تغییرات ناخوشایندی شده است.در این مقاله شرح مختصری از مشخصات جانوری و گیاهی و چشم انداز کمیاب دریاچه پریشان قبل از آتش سوزی و بالاخره عوامل موثر در تخریب آن ارائه خواهد شد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  181 - بررسی اثرات زیست محیطی در تالاب جنوب شرقی دریای خزر
  عطااله نجفی جیلانی مرتضی منشی زاده
  در تحقیق انجام شده،به بررسی و ارزیابی اثرات زیست محیطی در تالاب محصور در کرانه های ساحلی جنوب شرقی دریای خزر پرداخته شده است.با استفاده از هر دو شیوه مدلسازی عددی و بررسی های میدانی به بررسی اثرات ناشی از تخلیه پساب یک مجموعه صنعتی مجاور ساحل در تالاب،پرداخته شده است.مد أکثر

  در تحقیق انجام شده،به بررسی و ارزیابی اثرات زیست محیطی در تالاب محصور در کرانه های ساحلی جنوب شرقی دریای خزر پرداخته شده است.با استفاده از هر دو شیوه مدلسازی عددی و بررسی های میدانی به بررسی اثرات ناشی از تخلیه پساب یک مجموعه صنعتی مجاور ساحل در تالاب،پرداخته شده است.مدل عددی مورد استفاده ،یک مدل ترکیبی هیدرودینامیک و انتشار و پخش آلودگی در محیط سیال می باشد که با استفاده از داده های حاصل از اندازه گیری میدانی ،مورد واسنجی قرار گرفته استونتیجه اینکه در صورت عدم میرایی فراورده های آلوده کننده،به دلیل زمان زیاد مورد نیاز برای تبادل آب داخل تالاب و آب تازه دریا و جریانهای با رتبه پایین سرعت در آب داخل تالاب،امکان انباشتگی آلودگی داخل آن وجود خواهد داشت. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  182 - مدیریت زیست محیطی منابع آب با نگرشی ویژه به دریاچه ارومیه
  سعید شفائی سمیرا شفائی کیانا کیارستمی
  آب از لحاظ کمی و کیفی مهمترین بخش یک اکوسیستم به شمار میرود تق. لیل کمیت و کاهش کیفیت آب هردو اثرات منفی زیادی بر اکوسیستم برجای گذاشته و تنوع زیستی را تهدید می کنند و بر منابع غذایی طبیعی و موجودات زنـده اثـرات و خسـارات جبـران ناپذیری وارد میکند، میزان آگاهی و اطلاع أکثر

  آب از لحاظ کمی و کیفی مهمترین بخش یک اکوسیستم به شمار میرود تق. لیل کمیت و کاهش کیفیت آب هردو اثرات منفی زیادی بر اکوسیستم برجای گذاشته و تنوع زیستی را تهدید می کنند و بر منابع غذایی طبیعی و موجودات زنـده اثـرات و خسـارات جبـران ناپذیری وارد میکند، میزان آگاهی و اطلاعات در خصوص مفهوم حقابه و کاربرد آن در بخش مدیریتهای کـلان کشـورهاو تنظـیم قوانین مشخص برای حفظ محیط زیست لازم و ضروری به نظر میرسد . لذا بر این اساس مطالعه حاضربر روی دریاچه ارومیـه کـه جزء بزرگترین حوضه های آبریز کشور می باشد، انجام شده است و از لحاظ موقیعـت جغرافیـایی در شـمال بـاختری ایـران مـابین آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی با مختصات جغرافیائی 44درجه و 14دقیقه تا 47درجه و 53دقیقـه طـول شـرقی و 35درجـه و 40دقیقه تا 38درجه و 30دقیقه عرض شمالی واقع شده است. برای انجام مطالعات بر روی اهم دلایل خشکی تـدریجی دریاچـه ارومیه، میزان تغییرات دمایی و میزان بارش منطقه از سال 83 -79مورد مطالعه قرار گرفت و نتیجتا میزان تغییرات دمـائی بـه حـدی نبوده است که بتوان میزان افت شدید آب وخشکی دریاچه را سبب شود و حتی میزان بارش از سـال 83-79رشـد صـعودی داشـته است ولی طی همین مدت میزان سطح آب دریاچه ارومیه دچار افت قابل ملاحظـه ای گردیـده اسـت. برسـی نوسـانات سـطح آب دریاچه نشانگر آنست که در سال 1346این سطح به پـائین تـرین حـد خـود یعنـی ارتفـاع 1273/86متـراز سـطح آب هـای آزاد رسیده است ، به صورتیکه در طول سیزده سال گذشته تراز آب به 1272/00متریعنی حدود /6 20متر کاهش می یابد. لذا بر اسـاس مطالعه حاضر برآن باوریم که احداث تدریجی 72سد درحوضه آّبریز دارای دبی متوسط 5/4میلیارد متر مکعـب در سـال ، تغییـرات عظیمی در دریاچه بوجود می آورد. از دیگر عوامل، احداث میان گذر شهید کلانتری است که مانند سدی دو سویه در مقابـل چرخـه حرکت طبیعی آب قرار گرفت وافزون بر به هم زدن نظم طبیعـی چرخـه آب وتـه نشـینی مـواد معلـق در آن، تغییـرات بسـیاری در اکوسیستم آبی پدید آورده است.همچنین حفر بی رویه تعداد چاه های کشور که طی هفده سال گذشته) (74-91از 336هـزار حلقـه به حدود 650هزار حلقه افزایش یافته است ازجمله عواملی است که باعث می شودبر آن باور بود که چنانچه طی سـال هـای آینـده تصمیماتی مسئولانه در ارتباط با عوامل موثر در خشکی دریاچه ارومیه صورت نپذیرد، بی گمان مجزا شدن کامل دریاچه و تبـدیل آن به دودریاچه شمالی و جنوبی وحتی خشکی کامل دریاچه را درپی خواهد داشت تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  183 - تطبیق انتقادی داستان «دریا هنوز آرام است» از احمد محمود با مؤلفه‌های مکتب ناتورالیسم
  رضا جلیلی
  مکتب های ادبی به این دلیل که نشان دهندۀ مؤلفه های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی هر دوره هستند، معیارهایی مهم برای درک ویژگی های ادبی ادوار مختلف محسوب می شوند. یکی از این مکتب ها ناتورالیسم است که در آغاز از طریق ترجمۀ آثار نویسندگان آمریکایی و اروپایی در دورۀ مشروطه به ادبیا أکثر

  مکتب های ادبی به این دلیل که نشان دهندۀ مؤلفه های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی هر دوره هستند، معیارهایی مهم برای درک ویژگی های ادبی ادوار مختلف محسوب می شوند. یکی از این مکتب ها ناتورالیسم است که در آغاز از طریق ترجمۀ آثار نویسندگان آمریکایی و اروپایی در دورۀ مشروطه به ادبیات داستانی فارسی راه یافت. احمد محمود به‌عنوان یکی از نمایندگان برجستۀ ناتورالیسم، قواعد و مؤلفه های این مکتب را به نیت بازگویی نقدهای اجتماعی و تشریح احوالات مردم در داستان های خود دخالت داده است. بررسی توصیفی- تحلیلی مهم ترین ویژگی های ناتورالیستی دریا هنوز آرام است نشان می دهد که با توجه به عناصری همچون جنبه های فیزیولوژیکی، شکستن حرمت کاذب واژگان، نفی آزادی و باور به جبر تاریخی و اجتماعی، سبک محاوره ای، توصیف دقیق و شرح جزئیات، محدودیت توانایی های جسمانی، خلق شخصیت هایی با خوی حیوانی و پایان غم انگیز داستان، داستان مذکور واکنشی ادبی نسبت به ضعف ها و محرومیت های عمدتاً اقتصادی جامعۀ ایران در دهه های سی و چهل خورشیدی به شمار می آید. محمود در مواردی با توجه به بافت فرهنگی و دینی گروه هدف، از برخی مؤلفه های ناتورالیسم عدول کرده که عدم توجه به تأثیر ژنتیک در زندگی افراد، بسامد پایین واژگان تابو و پرداختن به مسائل ورای طبیعت در سطحی محدود از آن جمله است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  184 - بررسی تطبیقی شعر «پشتِ دریاها»ی سهراب سپهری و شعر «شهر» کنستانتین کاوافی
  صادق ارشی علی تکرلی
  احساسات انسان‌ها ـ در سراسر جهان ـ به صورت غم و شادی ظهور می‌کند و این خصیصه‌ای جهان‌شمول است. سهراب سپهری ـ آن‌چنان‌که می‌دانیم ـ در مجموعۀ حجم سبز، شعری نوستالوژیک به عنوان پشت دریاها دارد. این شعر در کلّیت خود، به یکی از شعر‌های شاعری یونانی به نام کنستانتین کاوافی، أکثر

  احساسات انسان‌ها ـ در سراسر جهان ـ به صورت غم و شادی ظهور می‌کند و این خصیصه‌ای جهان‌شمول است. سهراب سپهری ـ آن‌چنان‌که می‌دانیم ـ در مجموعۀ حجم سبز، شعری نوستالوژیک به عنوان پشت دریاها دارد. این شعر در کلّیت خود، به یکی از شعر‌های شاعری یونانی به نام کنستانتین کاوافی، با عنوان شهر شباهت دارد. مقالۀ حاضر به روش تحلیلی با رویکرد توصیفی، کوشیده است تا در راستای مقایسۀ این دو اثر با رسم جدول و سیزده بند تجزیه و تحلیل، به شباهت‌ها و تفاوت‌های آن‌ دو شعر بپردازد و نیز به پرسش تأثیرپذیری یکی از دیگری نیز پاسخ درست احتمالی بدهد. بررسی‌های پژوهش حاضر نشان از این دارد که کاوافی پیش از سروده شدن شعر سهراب شعر خویش را سروده بوده و البته سهراب بعدها و احتمالاً بعد از خواندن شعر کاوافی شعر خویش را سروده است. شعر سهراب، سرشار از امید و خوش‌خیالی است در حالی که شعر کاوافی سرشار از ناامیدی است. شعر سهراب بلند و معنوی، در حالی که شعر کاوافی کوتاه و دنیوی است. در شعر سهراب ناامیدیِ مقطعی، منجر به رفتن می‌شود در حالی‌که ناامیدی کاوافی منجر به ماندن و پیری و... می‌شود. برخلاف سهراب که به شهر آن‌سوی دریا امیدوار است، کاوافی هرگز به آن اعتقادی ندارد. در شعر سهراب صحبت از منِ شاعر و در شعر کاوافی سخن از تویِ مخاطب است. توصیفات شعر سهراب بسیار زیاد است در حالی‌که در شعر کاوافی توصیف بسیار کمی را شاهد هستیم. بر خلاف تفکّر دنیوی کاوافی، تفکّر سهراب در این شعر عارفانه است. سهراب با اظهار غربت خود، خاطرۀ بهشت را یادآور می‌شود درحالی‌که غربت کاوافی ناشی از زندگی دنیوی اوست. سهراب از تعلّقات دنیوی قطع امید می‌کند امّا کاوافی از زندگی قطع امید می‌کند. برخلاف فضای تیره و ناامیدکنندۀ شعر کاوافی، فضا و واژگان شعر سهراب امیدوارکننده است. شعر سهراب با زبانی شاعرانه و ابهام‌آمیز سخن می‌گوید و شعر کاوافی دارای زبانی عامیانه و صریح است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  185 - پهنه بندی مناطق در معرض پیشروی سطح آب دریا در اثر تغییر اقلیم (مطالعه موردی: بندر شهید رجایی)
  حمید گوهرنژاد
  براساس آخرین یافته‌ها افزایش سطح آب اقیانوس‌ها و دریاها متاثر از پدیده‌ تغییر اقلیم می‌باشد و این افزایش سطح آب دریاهای آزاد اثرات مستقیم بر زندگی ساحل‌نشینان خواهد داشت. در مطالعه حاضر اثرات تغییراقلیم بر افزایش سطح آب در تنگه هرمز مورد بررسی قرار گرفته است. برای پیش‌ب أکثر

  براساس آخرین یافته‌ها افزایش سطح آب اقیانوس‌ها و دریاها متاثر از پدیده‌ تغییر اقلیم می‌باشد و این افزایش سطح آب دریاهای آزاد اثرات مستقیم بر زندگی ساحل‌نشینان خواهد داشت. در مطالعه حاضر اثرات تغییراقلیم بر افزایش سطح آب در تنگه هرمز مورد بررسی قرار گرفته است. برای پیش‌بینی تغییرات سطح آب در منطقه مذکور از متغییرهای اقلیمی استفاده گردیده است که براساس روش رگرسیون گام‌به‌گام انتخاب شده‌اند. اثرات تغییر اقلیم با مدل چرخه عمومی جو تحت عنوان CGCH3 که شامل دو سناریوی تغییر اقلیم A1B و A2 می‌باشد، ارزیابی شده است. برای بررسی ارتباط بین متغیرهای اقلیمی و تغییرات سطح دریا مدل شبکه عصبی مصنوعی-موجک مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج بیانگر میزان افزایش سطح آب دریا تا انتهای قرن حاضر در مجاورت تنگه هرمز برای سناریوی تغییر اقلیم A1B بین 64 تا 75 سانتیمتر و برای سناریوی تغییر اقلیم A2 بین 90 تا 105 سانتیمتر می‌باشد. همچنین نواحی ساحلی که تحت تاثیر افزایش ارتفاع آب قرار خواهند گرفت نیز بر روی نقشه مشخص گردید که نشان می‌دهد تغییرات سطح آب در این منطقه دارای آسیب‌پذیری بالایی نخواهد بود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  186 - پیامدهای زیست ‌محیطی، سیاسی و امنیتی خشک شدن دریاچه ارومیه با استفاده از سنجش ‌از راه دور بر پادگان‌های ارتش جمهوری اسلامی ایران در حوضه دریاچه ارومیه
  وحید عیسی زاده جواد اسحاقی
  در این تحقیق هدف پیامدهای‌محیط زیستی، سیاسی و امنیتی خشک شدن دریاچه ارومیه با استفاده از سنجش از دور بر پادگان‌های ارتش جمهوری اسلامی ایران در حوضه دریاچه ارومیه می‌باشد. تحقیق حاضر از نظر هدف، در زمره تحقیق کاربردی بوده و از نظر ماهیت و روش تحقیق، از نوع تحقیقات توصیفی أکثر

  در این تحقیق هدف پیامدهای‌محیط زیستی، سیاسی و امنیتی خشک شدن دریاچه ارومیه با استفاده از سنجش از دور بر پادگان‌های ارتش جمهوری اسلامی ایران در حوضه دریاچه ارومیه می‌باشد. تحقیق حاضر از نظر هدف، در زمره تحقیق کاربردی بوده و از نظر ماهیت و روش تحقیق، از نوع تحقیقات توصیفی - پیمایشی است. برای پایش ریزگردهای نمکی دریاچه ارومیه از تصاویر ماهواره‌ای سنتینل 5، مادیس و لندست 8 برای سال 2000 تا 2022 از سامانه گوگل ارث انجین استفاده شده است. در این تحقیق از توصیف‌ها و تحلیل‌های فضایی موجود در سیستم اطلاعات جغرافیایی (سامانه GEE و نرم افزار Arc Gis 10.8.1) بهره گرفته شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که پیامدهای امنیتی ریزگردها در دو پادگان مهاباد و سقزاز نظر بعد دفاعی و امنیتی را در سال 2015 نشان می‌دهد عبارتست از: افزایش میزان ترددهای غیر مجاز، به وجود آمدن روزنه‌های امنیتی، اختلال در تردد نیروی انسانی گشت زن، کاهش میدان دید بخصوص در مواقع ایجاد باد و توان دید بانی، اختلال در آماده باش و پشتیبانی و اختلال در شبکه‌های مخابراتی مهمترین پیامد‌های امنیتی دفاعی بحران ریزگردها می‌باشد. در سال 2022 میزان پراکندگی مکانی ریز گردهای نمکی فقط بر یک پادگان پراکنده نشده است و بیشتر پادگانهای ارتش در منطقه تحت تاثیر ریزگردهای نمکی دریاچه قرار گرفتهاند و در همین سال بیشترین میزان ریزگردهای نمکی بر پادگانهای ارومیه، شکاری تبریز، قوشچی، سقز و مهاباد پراکنده شده است. پیامدهای امنیتی ریزگردها در کل منطقه از نظر بعد دفاعی و امنیتی و سیاسی نشان می‌دهد که این ریزگردها باعث اختلافات قومی – مذهبی بین اقوام ترک و کرد، افزایش نارضایتی عمومی، کاهش همبستگی اجتماعی شهروندان با دولت، افزایش اعتراضات خیابانی و شورشهای شهری در منطقه، تحریک قومیت‌ها و نارضایتی بیشتر، افزایش جرائم امنیتی شده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  187 - گونه‌شناسی ساختار قبور دورۀ اشکانی منطقه جنوبی دریای کاسپی حاصل کاوش‌های علمی باستان‌شناسی
  سهیل احمدى واستانى
  10.30495/peb.2023.704251
  ظهور و منشأ الگوهای تدفینی به‌درستی مشخص نیست، ولی الگوهای تدفین و آداب‌ورسوم خاک‌سپاری مردگان در هر منطقه، ارتباط مستقیمی با اعتقادات و جهان‌بینی اقوام، سطح طبقاتی افراد از لحاظ اجتماعی _ اقتصادی، سنت‌های بومی و ویژگی‌های جغرافیای طبیعی آن منطقه دارد. الگوهای تدفین در أکثر

  ظهور و منشأ الگوهای تدفینی به‌درستی مشخص نیست، ولی الگوهای تدفین و آداب‌ورسوم خاک‌سپاری مردگان در هر منطقه، ارتباط مستقیمی با اعتقادات و جهان‌بینی اقوام، سطح طبقاتی افراد از لحاظ اجتماعی _ اقتصادی، سنت‌های بومی و ویژگی‌های جغرافیای طبیعی آن منطقه دارد. الگوهای تدفین در ادوار باستانی به‌عنوان رویکردی مهم در مطالعات باستان‌شناسی، از بدو شروع فعالیت‌های باستان‌شناسی همواره مورد توجه باستان‌شناسان و پژوهشگران قرار داشته است. یکی از این ادوار، دورۀ اشکانی است. براین‌اساس، مهم‌ترین هدف این مقاله روشن‌ساختن انواع ساختار قبور دورۀ اشکانی در منطقۀ جنوبی دریای کاسپی و تفسیرهای گوناگون از آن‌ها است تا از این طریق به درک و شناخت درستی درخصوص انواع ساختار قبور مردمان این منطقه و ارتباط آن‌ها با سایر مناطق زیر سیطرۀ حکومت اشکانی دست پیدا ‌کنیم. در گونه‌شناسی ساختار قبور، به مباحث نظری معماری قبور، یعنی فضا، شکل یا فرم و نوع مصالح پرداخته شده است. اطلاعات این پژوهش بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای و پژوهش‌های میدانی گردآوری‌شده و به شیوۀ کیفی مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که (۱) ساکنان منطقۀ جنوبی دریای کاسپی در دورۀ اشکانی از الگوهای تدفینی نظیر چاله‌ای ساده، دخمه‌ای، تدفین خمره‌ای، چهار چینه‌سنگی و رفی برای دفن مردگان خود استفاده می‌کرده‌اند؛ (۲) تعدادی از الگوهای تدفینی دورۀ اشکانی این منطقه ادامۀ سنت تدفین دوران گذشته بوده و نشان‌دهندۀ تداوم فرهنگی در این منطقه است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  188 - تأثیر پیامدهای محیطی اَبّر زمین‌لغزش جهان بر زیستگاه‌های باستانی
  سیامک شرفی مسعود صادقی راد
  رخداد بزرگ‌ترین زمین‌لغزش دنیا بر سطح تاقدیس کبیرکوه در مسیر شبکه زهکشی رودخانه‌های سیمره و کشکان تغییرات محیطی وسیع و دامنه‌داری را به‌جای گذاشته است. مهم‌ترین تغییرات ناشی از این لغزش مسدود‌شدن مسیر رودخانه‌های سیمره و کشکان و تشکیل دو دریاچه با عنوان بزرگترین و پایدا أکثر

  رخداد بزرگ‌ترین زمین‌لغزش دنیا بر سطح تاقدیس کبیرکوه در مسیر شبکه زهکشی رودخانه‌های سیمره و کشکان تغییرات محیطی وسیع و دامنه‌داری را به‌جای گذاشته است. مهم‌ترین تغییرات ناشی از این لغزش مسدود‌شدن مسیر رودخانه‌های سیمره و کشکان و تشکیل دو دریاچه با عنوان بزرگترین و پایدارترین دریاچه‌های سدی دنیا است. مطالعات زمین‌باستان‌شناختی منطقه با کمک ابزارهای فیزیکی و مفهومی ، روش‌های آزمایشگاهی، نرم‌افزارهای رایانه‌ای و نیز استفاده از روش تحلیل آمار خوشه‌ای منجر به شناخت لغزش‌های چهارمرحله‌ای در سطح تاقدیس کبیرکوه و متعاقب آن تشکیل دریاچه‌های چهارگانه در محدوده دره سیمره و دریاچه تک‌مرحله‌ای در محدوده دره کشکان شد؛ از دیگر نتایج این مطالعات، آگاهی از وضعیت الگوهای استقراری محوطه‌های باستانی در هر یک از دوره‌های فراپارینه‌سنگی تا اسلامی در ارتباط با تشکیل این دریاچه‌ها و شناخت تغییرات مداوم الگوهای استقراری در ارتباط با نوسانات سطحی دریاچه‌های مذکور بود. بر اساس نتایج حاصل از تعیین سن رسوبات دریاچه‌ای، رخداد زمین‌لغزش اول کبیرکوه و تشکیل دریاچه‌های سدی سیمره و کشکان ۸۵۰۰۰ سال پیش بوده است. بنابراین، از دوره پارینه‌سنگی میانی تا دوران اسلامی، الگوی زیستگاهی منطقه تابعی از تغییرات محیطی حاصل از رخداد زمین‌لغزش کبیرکوه و شکل‌گیری دریاچه‌های سدی بوده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  189 - تحلیل نوسنگی‌شدن شرق آذربایجان (استان اردبیل) بر مبنای شواهد باستان‌شناسی قوشاتپه شهریری
  حسن درخشی علیرضا هژبری نوبری
  دوره نوسنگی را می‌توان رویداد مهم و نقطه عطف در تاریخ و زندگی بشر دانست چراکه این دوره تحولی است از وابستگی انسان به طبیعت به کنترل و مدیریت او بر آن. روندهای منجر به این تحول بسیار پیچیده و در برگیرنده عوامل مهم اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و زیست‌محیطی است. مطالعات باستان أکثر

  دوره نوسنگی را می‌توان رویداد مهم و نقطه عطف در تاریخ و زندگی بشر دانست چراکه این دوره تحولی است از وابستگی انسان به طبیعت به کنترل و مدیریت او بر آن. روندهای منجر به این تحول بسیار پیچیده و در برگیرنده عوامل مهم اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و زیست‌محیطی است. مطالعات باستان‌شناختی نشان می‌دهد که با هموار شدن عوامل مذکور، چندین منطقه در خاورنزدیک نوسنگی‌شدن را تجربه کردند و آذربایجان، جزء نواحی حاشیه‌ای و نوسنگی این منطقه اشاعه و بازتاب کانون‌های نوسنگی بود. بدین ترتیب که در مرحله واپسین نوسنگی گروه‌های غیر بومی نخستین بار دشت‌های پیرامون دریاچه ارومیه را به عنوان مرکز ناحیه مورد استقرار قرار دادند و دگرباره همین مرکز در گذر زمان خود کانون اشاعه به حومه گردید. دلایل مهم این امر را می‌توان افزایش زیست‌گاه‌ها و به تناسب آن افزایش جمعیت دانست که خود محرکی برای کوچ گروه‌هایی از این جمعیت شد. اینان بیشتر ترکیبی از چراگردانان فصلی بودند که سایر نواحی دور از دریاچه را شناسایی کرده و در مناطق مستعد آن مستقر گردیدند. یکی از این نواحی دور از مرکز دشت مشکین شهر است که محوطه قوشاتپه شالوده و معرف نخستین استقرار آن است. در این مقاله، ضمن تشریح و تحلیل دوره نوسنگی در آذربایجان و به‌ویژه مناطق شرقی آن (استان اردبیل)، بر اساس داده‌های قوشاتپه این نتیجه حاصل گردید که اولاً این محوطه از نظر زمانی در واپسین سده هزاره ششم و اوایل هزاره پنجم ق.م توسط مردمان آشنا با فرهنگ نوسنگی دریاچه ارومیه شکل گرفت. ثانیاً از آن زمان تعامل و همگرایی پایدار و دایمی میان قوشاتپه و فرهنگ‌های دریاچه ارومیه حتی در دوره کلکولیتیک نیز تداوم یافت. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  190 - گزارش کشف شواهد احتمالی پارینه‌سنگی قدیم بر روی تراس‌های رودخانة سیمینه‌رود
  رحمت نادری
  منطقه اطراف دریاچه ارومیه از مناطق بسیار مهم در مطالعات باستان ‌شناسی ایران به شمار می‌ رود. وجود محوطه‌ های باستان ‌شناختی از دوره ‌های پارینه ‌سنگی تا دوره متأخر نشان‌دهنده توجه انسان به این منطقه بوده که شرایط زیست‌‌محیطی مناسب را می‌ توان دلیل این گرایش به استقرار د أکثر

  منطقه اطراف دریاچه ارومیه از مناطق بسیار مهم در مطالعات باستان ‌شناسی ایران به شمار می‌ رود. وجود محوطه‌ های باستان ‌شناختی از دوره ‌های پارینه ‌سنگی تا دوره متأخر نشان‌دهنده توجه انسان به این منطقه بوده که شرایط زیست‌‌محیطی مناسب را می‌ توان دلیل این گرایش به استقرار در این منطقه دانست. در چند سال گذشته و طی بررسی ‌های مختلف و پراکنده چند محوطه پارینه‌سنگی قدیم در این محدوده جغرافیایی کشف شد. این محوطه ‌ها که عمداً در جنوب دریاچه و بر روی تراس‌ های رودخانه ‌های این منطقه هستند و نشان از وجود استقرارهای از دوره پارینه‌سنگی قدیم و صنعت ابزارسازی آشولی دارند. محوطه شهریکند نیز با توجه به فن‌آوری به کار رفته برای ساخت مصنوعات و همچنین گونه‌ شناسی قطعات می ‌تواند مربوط به دوره پارینه‌سنگی قدیم باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  191 - مطالعه و توصیف آجرهای لعابدار مکشوفه از سه فصل کاوش محوطه ربط ۲
  علیرضا هژبری نوبری ریحانه عفیفی
  تپه شماره ۲ ربط سردشت در استان آذربایجان غربی و در کناره شرقی رودخانه زاب کوچک قرار گرفته و تا کنون سه فصل از کاوش باستان شناسی آن می‌گذرد. موقعیت تپه شماره ۲ ربط در بخش جنوب غربی حوزه سرزمینی مانا و متأثر از دو حوزه امپراتوری آشور و اورارتو و تأثیر و تأثرات این حکومت ‌ أکثر

  تپه شماره ۲ ربط سردشت در استان آذربایجان غربی و در کناره شرقی رودخانه زاب کوچک قرار گرفته و تا کنون سه فصل از کاوش باستان شناسی آن می‌گذرد. موقعیت تپه شماره ۲ ربط در بخش جنوب غربی حوزه سرزمینی مانا و متأثر از دو حوزه امپراتوری آشور و اورارتو و تأثیر و تأثرات این حکومت ‌ها بر یکدیگر و آشنایی با زوایای تاریک این قدرت‌ها در شمال غربی ایران، بر جنبه ‌های باستان‌شناختی مطالعات و پژوهش‌ها در تپه ربط ۲ می‌افزاید. ماحصل سه فصل پژوهش در این محوطه دستیابی به مدارک سفالی، آجری و معماری است که برخی از آن‌ها برای اولین بار در شمال غربی ایران به دست می‌آیند. در این بین، آجرهای لعابدار محوطه ربط سردشت که نمونه‌های مشابه آن‌ها پیشتر از تپه قالایچی بوکان به‌دست آمده، جایگاه مهمی در زمینه مطالعات هنری، فنی و بازشناسی جنبه‌ های مذهبی، سیاسی و اجتماعی ساکنان این محل دارند. آن‌چه به اهمیت این آجرها می‌افزاید وجود نمونه‌ های کتیبه ‌دار لعابداری است که ترجمه آن حکایت از نام خدایان، سرزمین و ایالتی مانایی دارد. بی‌تردید شناخت جامع‌ الاطراف آجرهای مکشوفه با عنایت به این‌که کاوش در این محوطه سال‌های نخستین خود را می‌گذراند، می‌تواند مبنای مناسبی جهت طبقه‌بندی علمی این یافته‌ های ارزشمند باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  192 - نظام آبیاری اورارتو
  حسین علیزاده علیرضا هژبری نوبری
  با شکل ‌گیری دولت اورارتو در نیمه نخست هزاره اول ق.م که در شمال غرب ایران و شرق آناتولی و قسمتی از منطقه قفقاز امروزی حاکم بوده‌ اند، تغییرات بسیار چشم گیری در نحوه مدیریت منابع آب پدید آمد و سازه ‌‌های متعدد آبیاری با اصول علمی و فنی بسیار پیشرفته جهت تامین آب مصارف آ أکثر

  با شکل ‌گیری دولت اورارتو در نیمه نخست هزاره اول ق.م که در شمال غرب ایران و شرق آناتولی و قسمتی از منطقه قفقاز امروزی حاکم بوده‌ اند، تغییرات بسیار چشم گیری در نحوه مدیریت منابع آب پدید آمد و سازه ‌‌های متعدد آبیاری با اصول علمی و فنی بسیار پیشرفته جهت تامین آب مصارف آشامیدنی و کشاورزی احداث شد که دلیل عمده این همه پیشرفت را می ‌بایست در ویژگی ‌های جغرافیای طبیعی و عوامل انسانی دانست که حاکمان دولت اورارتو را به سمت احداث تاسیسات آبرسانی از قبیل سد، دریاچه مصنوعی، آب انبار و کانال سوق داده و به مرور زمان شیوه احداث آنها روند تکاملی را طی کرده تا جایی که یافته ‌های باستان‌ شناسی در ارتباط با سازه‌ های آبی اورارتوئی سبب شده که از آن دولت به عنوان بزرگترین تمدن هیدرولیکی دنیای باستان یاد شود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  193 - رخداد زمین لغزش دلا و احداث کانال باستانی پل نگین: نمونه ای از تأثیر دوسویه محیط و انسان در ارتفاعات شیمبار (اندی کا، خوزستان)
  مسعود صادقی راد زهرا جوادی‌نیا سیامک شرفی ایوب سلطانی
  دوران پرتلاطم حیات انسان در محیط جغرافیایی پیرامون همواره با چالش‌ها و تهدیدها و فرصت‌هایی همراه بوده که اساس زندگی او را بنیان نهاده است. در گذر از این دوران انسان مغلوب و مبهوت همیشگی نبوده است؛ چاره‌اندیشی و توان فکری انسان گاه به تسخیر طبیعت می‌انجامید و گاه به تعام أکثر

  دوران پرتلاطم حیات انسان در محیط جغرافیایی پیرامون همواره با چالش‌ها و تهدیدها و فرصت‌هایی همراه بوده که اساس زندگی او را بنیان نهاده است. در گذر از این دوران انسان مغلوب و مبهوت همیشگی نبوده است؛ چاره‌اندیشی و توان فکری انسان گاه به تسخیر طبیعت می‌انجامید و گاه به تعامل با آن. زاگرس مرکزی با فراز و نشیب‌های کوهستانی ازجمله مهم‌ترین کانون‌های تقابل و تعامل میان محیط و انسان بوده است. رخداد زمین‌لغزش کوه دلا و احداث کانال باستانی پل، نگین نمونه‌ای از این تقابل و تعامل است که در ارتفاعات شیمبار واقع در شمال خوزستان به وقوع پیوسته است. رخداد زمین‌لغزش دلا در مسیر شبکه زهکشی رودخانه شیمبار و پیامد آن تشکیل دریاچه سدی شیمبار، سبب تغییرات محیطی سه مرحله‌ای در منطقه شد. متعاقب این تغییرات، مشکلاتی برای جوامع انسانی این محدوده به وجود آمد که مهم‌ترین آنها مسدود شدن تنها راه ارتباطی منطقه بود. مسدود شدن راه ارتباطی باعث گردید تا جوامع انسانی برای خروج از این وضعیت، راه‌حلی بیندیشند. این راه‌حل منجر به حفر کانالی باستانی پل نگین گردید که سبب کاهش سطح آب دریاچه (مرحله سوم تغییرات) و باز شدن مسیر تردد شد. این وقایع که در یک‌سوی آن (رخداد زمین‌لغزش دلا و تشکیل دریاچه شیمبار) غلبه محیط بر انسان و در سوی دیگر (حفر کانال و بازنمودن مسیر تردد) غلبه انسان بر محیط نمایان است، نمونه بارزی از تأثیرات دوسویه میان محیط و انسان را در گستره کوهستانی زاگرس به اثبات رسانید. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  194 - اوج و افول بندر باستانی سیراف با نگاهی بر یافته‌های باستان‌شناسی
  هایده خمسه زهرا فلاحی یارولی
  سیراف شناسنامه تاریخ دریانوردی ایران و معرف بخشی از هویت تاریخی و فرهنگی سرزمین ماست. حیات اقتصادی و اجتماعی این بندر مهم و مشهور در دوران رونق و شکوفایی، بیانگر تمدنی درخشان و پویا است که از دورة ساسانی تا چند قرن بعد از اسلام تداوم داشته است. تحولات صورت گرفته در دستگ أکثر

  سیراف شناسنامه تاریخ دریانوردی ایران و معرف بخشی از هویت تاریخی و فرهنگی سرزمین ماست. حیات اقتصادی و اجتماعی این بندر مهم و مشهور در دوران رونق و شکوفایی، بیانگر تمدنی درخشان و پویا است که از دورة ساسانی تا چند قرن بعد از اسلام تداوم داشته است. تحولات صورت گرفته در دستگاه خلافت عباسی در قرون سوم و چهارم هجری قمری و تشکیل سلسلة ایرانی آل بویه از دلایل این شکوفایی بوده است. در طول تاریخ جغرافیدانان، مورخان و جهانگردان مسلمان به دفعات از آن سخن گفته‌اند و به توصیف و تعریف آن پرداخته‌اند، و کاوش‌ها و بررسی‌های باستان‌شناسی زیر آب که اخیراً در آن صورت گرفته، به شناخت بیشتر این بندر باستانی کمک نموده است. شواهد تاریخی نشان می‌دهند که بیشترین مبادلات و رفت و آمدهای تجاری و فرهنگی در اقیانوس هند در سده‌های نخست اسلامی به سوی شرق دور و یا غرب این اقیانوس، از طریق خلیج فارس و دریای عمان صورت می‌گرفته است و فعال‌ترین مراکز تجاری آسیا و آفریقا و حتی مدیترانه، مراکز بندری مسلمانان از جمله سیراف بوده‌اند. در این مقاله قصد داریم تا به تحول این بندر و دلایل اوج و افول آن با مدارک باستان‌شناختی بپردازیم. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  195 - بررسی رابطه بین جامعه پذیری سازمانی با آرزوهای شغلی معلمان ابتدایی کرج
  اعظم حق شناس مهتاب سلیمی
  چکیده هدف از این پژوهش بررسی رابطه جامعه پذیری سازمانی با آرزوهای شغلی معلمان ابتدایی کرج بود. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این تحقیق کلیه معلمان ابتدایی منطقه 3 شهر کرج در سال تحصیلی 95-96 بودند. بر اساس آمار اخذ شد أکثر

  چکیده هدف از این پژوهش بررسی رابطه جامعه پذیری سازمانی با آرزوهای شغلی معلمان ابتدایی کرج بود. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این تحقیق کلیه معلمان ابتدایی منطقه 3 شهر کرج در سال تحصیلی 95-96 بودند. بر اساس آمار اخذ شده از اداره آموزش و پرورش تعداد معلمان ابتدایی منطقه 3 شهر کرج 1290 نفر بودند. بر این اساس تعداد حجم نمونه آماری بر اساس فرمول تعیین حجم نمونه کوکران 296 نفر تعیین شد .نمونه گیری به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای بود . به منظور سنجش متغیرهای مورد استفاده در پژوهش از دو پرسشنامه، جامعه پذیری سازمانی معلمان تائورمینا (1997) و آرزوهای شغلی بیگلیاردی و همکاران (2005) استفاده شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش های آماری توصیفی شامل میانگین و انحراف معیار و آمار استنباطی شامل آزمون کولموگروف اسمیرنوف، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره استفاده شد. نتایج بیانگر آن بود که ارتباط مثبت معنی داری بین مولفه های مختلف جامعه پذیری سازمانی (دریافت آموزش، تفاهم، حمایت کارکنان، چشم انداز از آینده سازمان) با آرزوهای شغلی وجود دارد. و جامعه پذیری سازمانی قابلیت پیش بینی 18 درصد از واریانس آرزوهای شغلی را دارا می باشد. واژگان کلیدی : جامعه پذیری سازمانی ، آرزوهای شغلی، دریافت آموزش، تفاهم، حمایت کارکنان، چشم انداز از آینده سازمان تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  196 - ناوگان دریایی فاطمیان در مدیترانه
  حمیدرضا وردی
  چکیده فاطمیان باتلاشهای داعیان اسماعیلی درشمال افریقا در سال 297 (هق) به قدرت رسیدند ودر کمتر از نیم قرن ، سرزمین مصررا درسال358(هق) به آن ملحق کردند. با فتح مصر ودسترسی به ثروت سرشار آن ، اهداف توسعه طلبانه آنها نیزشکل تازه ای به خود گرفت . یکی ازنیازهای ضروری آنها بر أکثر

  چکیده فاطمیان باتلاشهای داعیان اسماعیلی درشمال افریقا در سال 297 (هق) به قدرت رسیدند ودر کمتر از نیم قرن ، سرزمین مصررا درسال358(هق) به آن ملحق کردند. با فتح مصر ودسترسی به ثروت سرشار آن ، اهداف توسعه طلبانه آنها نیزشکل تازه ای به خود گرفت . یکی ازنیازهای ضروری آنها برای توسعه قدرت سیاسی، نظامی وشکوفایی اقتصادی ، تاسیس ناوگان دریایی دردریای مدیترانه بوده است . مساله اصلی پژوهش این است که چرا وچگونه فاطمیان اقدام به تاسیس ناوگان دریایی در مدیترانه نمودند وتا چه اندازه دراین امر توفیق حاصل نمودند. هدف از نگارش این مقاله بیان جنبه های گوناگون تشکیلات دریانوردی فاطمیان و توسعه فعالیت آنها در زمینه دریا نوردی به منظورگسترش نفوذفرهنگی ، سیاسی ونظامی درحوزه مدیترانه ومناطق پیرامونی آن بوده است. با این فرضیه که فاطمیان از همه توان خویش برای توسعه همه جانبه قدرت ونفوذ درحوزه مدیترانه به منظور اثبات آنچه حقانیت خلافت خود می دانستند، سود برده اند . نتیجه حاصل این است که فاطمیان برای تثبیت این خلافت وتوسعه قدرت حکومت خود ناوگان دریایی مجهز به انواع کشتیها وتجهیزات دایر و کارگاههای کشتی سازی متعددی تاسیس نمودندکه ازقرن سوم تا ششم دردریای مدیترانه وسایر آبهای پیرامونی در خدمت اهداف فرهنگی،اقتصادی ، سیاسی و نظامی آنها بوده است . کلید واژه ها : "دیوان جیش"، "اسطول" ،"تجهیزات دریایی" ، "دار الصناعه" ،"عناصر سپاه". تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  197 - بررسی تأثیر جنگ های ایران و بیزانس بر تغییر مسیر جاده های تجاری در عهد ساسانی
  محمدتقی ایمان پور رضا کوهساری
  جنگ های طولانی مدت و فرسایشی بین ایران و بیزانس که در عصر ساسانی اتفاق افتاد ابتدا با انگیزه کشورگشایی و گسترش مرزهای جغرافیایی صورت می گرفت، اما بتدریج به سمت تسلط بر شهرهای کاروانی، جاده های بازرگانی، رودها، بنادر و آبراهه های تجاری با انگیزه تسلط بر این جاده های تجار أکثر

  جنگ های طولانی مدت و فرسایشی بین ایران و بیزانس که در عصر ساسانی اتفاق افتاد ابتدا با انگیزه کشورگشایی و گسترش مرزهای جغرافیایی صورت می گرفت، اما بتدریج به سمت تسلط بر شهرهای کاروانی، جاده های بازرگانی، رودها، بنادر و آبراهه های تجاری با انگیزه تسلط بر این جاده های تجاری سوق داده شد. از طرفی طولانی شدن جنگ ها به نوبه خود منجر به تغییراتی در مسیر جاده های تجاری خشکی و دریایی می شد، این تغییرات، بعضاً یک مسیر تجاری را کامل حذف می کرد و مسیر جدیدی برای تجارت ایجاد می کرد. یکی از این تغییرات، تغییری بود که در اثر جنگ های این دو امپراطوری در جاده و شاهراه باستانی ابریشم اتفاق افتاد و آن را از رونق اقتصادی و تجاری انداخت و در کنار آن جاده های دریایی و مسیرهای خشکی جدیدی را جایگزین نمود و انجام تجارت را در مسیر تازه به جریان انداخت. در هر حال این پژوهش بر آن است با استناد به منابع ایرانی - رومی و سایر شواهد تاریخی و با استفاده از شیوه تحقیقات تاریخی به بررسی جنگ های امپراطوری ایران ساسانی و روم شرقی (بیزانس) در این دوره و تأثیر آن در تغییر مسیر جاده های تجاری از خشکی به دریا و بالعکس و از سرزمینی به سرزمین های دیگر بپردازد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  198 - ارتش ایران در دوران زندیه
  رضا شعبانی
  شرایط جغرافیایی و استراتژی ایران به گونه‌ای است که علی الدوام در معرض هجوم مهاجمان و اقوام ماجراجو قرار می‌گرفته، و به همین سبب ضرورت تأسیس نهادهای نظامی و نگهداری ارتش نیرومند را ایجاد کرده است. تمامی حکومتهای که در خلع تاریخ طولانی این مملکت تشکیل شده‌اند، بی‌تردید تک أکثر

  شرایط جغرافیایی و استراتژی ایران به گونه‌ای است که علی الدوام در معرض هجوم مهاجمان و اقوام ماجراجو قرار می‌گرفته، و به همین سبب ضرورت تأسیس نهادهای نظامی و نگهداری ارتش نیرومند را ایجاد کرده است. تمامی حکومتهای که در خلع تاریخ طولانی این مملکت تشکیل شده‌اند، بی‌تردید تکیه بر قدرت نظامی خود داشته‌اند و تا آنگاه که از وجود سپاهیان نیرومند و کارآمد برخوردار بودند توان حفظ و ماندگاری را در برابر شداید روزگار ائم از قوای متجاوز خارجی یا اغتشاشگران و رقیبان داخلی محفوظ مانده‌اند. میزان توجه به سپاه در حکومتهای مختلف به مقولاتی همچون شخصیت و خصوصیات فردی شخص حاکم و نیز شرایط خزانه و اوضاع مملکت بستگی داشته است . آنگاه که فردی رزم جوی همچنان داریوش اول یا خسرو انوشیروان و شاه عباس و نادر شاه افشار در رأس کار بوده‌اند قوای ارتش ایران در اوج ترقی و پیشرفت و رفاه بوده است و هر گاه که زمام مملکت در دست موجود آسایش طلب و آرامش جو بوده ، عصر بحران ، و هرج و مرج و نفاق و تشتت آغاز گشته است. کریم خان زند در اساس مردی لشکری و ورزیده و جنگجوی بوده و سنوات درازی از عمر پرزحمت خود را در اردوی نادری و معیت آن شهریان کشور گیر گذرانده بود، به همین سبب به مردان سپاهی اعتنایی خاص داشت و تدارکاتی برای تمثیت خاطر و بهبود حال آنان می‌چید. اما در چهارده سال پایانی عمر وی که صحنه از دشمنان داخلی و نیروهای مزاحم خارجی خالی بود، او نیز برابر این مهم اعتنایی بسیار نمی‌کرد و جانشینان بی‌کفایت و ضعیف وی هم از درک مسائل ایران و جهان غافل بودند. مقاله حاضر کوششی است که من باب ترسیم شعه‌ای از احوال رزم آوران و فعالان نظامی دوره زندیه به کار رفته است و برخی از عمده مسائل و معضلات این طبقه را در معرض بررسی و تحلیل قرار داده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  199 - بررسی مبادلات تجاری و بازرگانی سیراف با شرق دور
  وحید ثانوی
  خلیج فارس و بنادر مهم آن از قدیمی ترین ایام به عنوان یکی از شاهراه های تجری ایران با سرزمین های دیگر بود است. ناوگان های دریایی ایران در خلیج فارس همواره با سرزمین هی دیگر مانند هند و چین و افریقای شرقی تجارت داشتند. از عصر ساسانیان، بندر سیراف به عنوان یکی از مراکز ثقل أکثر

  خلیج فارس و بنادر مهم آن از قدیمی ترین ایام به عنوان یکی از شاهراه های تجری ایران با سرزمین های دیگر بود است. ناوگان های دریایی ایران در خلیج فارس همواره با سرزمین هی دیگر مانند هند و چین و افریقای شرقی تجارت داشتند. از عصر ساسانیان، بندر سیراف به عنوان یکی از مراکز ثقل تجارت ایران با سرزمین های دور دارای نقش و اهمیت بسیار شد. آمیختگی مردمان سیرافی با دریا و توسعه ناوگان دریایی آنان، این منطقه را به نقطه عطف تجارت دریایی بدل ساخته بود. به گونه ای که در قرون اولیه اسلامی سیراف به عنوان لنگرگاه صادرات و واردات به سرزمین فارس مهم ترین کانون حرکت های بازرگانی در جنوب ایران بود. حیات اقتصادی و اجتماعی این بندر مهم در طی چندین قرن متمادی گویای رونق و شکوفایی تمدنی است که دروازه رونق فارسی به حساب می آمد. بررسی ابعاد تجارت و بازرگانی در این بندر مهم بیانگر رونق صادرات و واردات کالاها به مناطق مختلف از این منطقه است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  200 - بررسی اهمیت و نقش جلبک‌های دریایی‌ در صنعت و کاربردهای دارویی و زیست‌محیطی آنها
  نیما محمدنژاد خیاوی حجت اقبال ندا جهانی مهدی احمدی سابق زهره قاضی طباطبایی
  شناسایی دریاها موجب شده است که فرآورده های بسیاری برای انسان حاصل شود، یکی از این فرآورده ها جلبک ها هستند که به زندگی روزانه بشر فواید بسیاری می رسانند. بررسی تکنولوژی و جنبه‌های اقتصادی تولید جلبک‌ها نشان می‌دهد که از آن‌ها در جنبه‌های مختلف تولید مواد می‌توان استفاده أکثر

  شناسایی دریاها موجب شده است که فرآورده های بسیاری برای انسان حاصل شود، یکی از این فرآورده ها جلبک ها هستند که به زندگی روزانه بشر فواید بسیاری می رسانند. بررسی تکنولوژی و جنبه‌های اقتصادی تولید جلبک‌ها نشان می‌دهد که از آن‌ها در جنبه‌های مختلف تولید مواد می‌توان استفاده کرد. جلبک ها به علت سرشار بودن از مواد معدنی،‌ویتامین ها،‌ هیدرات های کربن، و پروتئین ها که در درون سلول ها و یا در دیواره سلول ها وجود دارند،‌مورد استفاده غذایی انسانها قرار می گیرند. همچنین جلبک ها به دلیل دارا بودن ترکیبات ویژه پلی ساکاریدی و نیز ترکیبات دارویی خاص، دارای کاربرد های وسیعی در این زمینه هستند. هدف از این مطالعه بررسی اهمیت و نقش جلبک‌های دریایی در صنعت و کاربردهای دارویی و زیستی آنها می‌باشد. بنابراین در این مطالعه مروری، نقش و عملکرد جلبک‌های دریایی در صنایع مختلف از جمله صنایع غذایی، پزشکی و همچنین نقش آن‌ها در محیط زیست مورد بررسی قرار می‌گیرد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  201 - بررسی مروری عوامل تاثیر گذار در خشکی دریاچه ارومیه و پیامدهای مرتبط با آن( عوامل تاثیر پذیر از خشکی)
  احمد اصل هاشمی
  مقدمه: خشک شدن تدریجی دریاچه ارومیه، زمینه بروز بحران های زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی را در منطقه شمال غرب کشور ایجاد کرده است. فعالیت های بشری یکی از تهدیدات اصلی برای این اکوسیستم ها است. روش کار: این مقاله یک مقاله مروری است که مستندات مرتبط با استفاده از داده های أکثر

  مقدمه: خشک شدن تدریجی دریاچه ارومیه، زمینه بروز بحران های زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی را در منطقه شمال غرب کشور ایجاد کرده است. فعالیت های بشری یکی از تهدیدات اصلی برای این اکوسیستم ها است. روش کار: این مقاله یک مقاله مروری است که مستندات مرتبط با استفاده از داده های گوگل اسکولار و جهاد دانشگاهی و نورمگز ا جستجو شد. در این بازه زمانی بیش از 20 مستند بررسی و طبق معیارهای مربوط استخراج شدند. یافته ها: بررسی ها نشان داد که عوامل انسانی بیشترین نقش را دارند. از عوامل انسانی می توان به احداث سازه هایی مانند سدها در حوزه آبخیز دریاچه و نیز احداث بزرگراه بر روی دریاچه و از عوامل اقلیمی نیز می توان به خشکسالی های اخیر که سبب کاهش بارندگی و افزایش تبخیر می شود اشاره کرد. و عوامل تاثیر پذیر بخش کشاورزی و گردشگر بوده است.نتیجه گیری: از بین عوامل بروز بحران ، سد سازی، تغییر الگوی کشاورزی دیم به آبی، حفر چاه های غیر مجاز، برداشت بی رویه آب از منابع سطحی و زیر زمینی و عوامل اقلیمی مانند خشکسالی های اخیر که سبب کاهش بارندگی و افزایش تبخیر می شود دخیل هستند که این عوامل سبب خشک شدن دریاچه ارومیه شده و این خشک شده بر پوشش گیاهی منطقه ،شرایط اقتصادی و اجتماعی ساکنان منطقه تاثیر گذاشته است که می بایست در تدوین و اجرای برنامه های بلند مد نظر قرار گیرند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  202 - دزدی دریایی به مثابه تهدیدی علیه صلح بین‌المللی؛ مطالعه موردی سومالی
  یاسر بهشتی زاده محمد احسان همتی فرید آزادبخت
  امروزه پدیده دزدی دریایی نوین به عنوان یکی از چالش های جدی محسوب می گردد. موقعیت آفریقا به ویژه کشور سومالی که در راس آن قرار دارد نشان‌دهنده تاثیرگذاری آن بر تردد‌های دریایی است. هدف پژوهش حاضر بررسی دزدی دریایی در برزخ بی کیفرمانی و عدالت در کشور سومالی می باشد. این پ أکثر

  امروزه پدیده دزدی دریایی نوین به عنوان یکی از چالش های جدی محسوب می گردد. موقعیت آفریقا به ویژه کشور سومالی که در راس آن قرار دارد نشان‌دهنده تاثیرگذاری آن بر تردد‌های دریایی است. هدف پژوهش حاضر بررسی دزدی دریایی در برزخ بی کیفرمانی و عدالت در کشور سومالی می باشد. این پژوهش تحلیلی توصیفی روش جمع‌آوری کتابخانه‌ای است. به نظر می رسد حقوق بین الملل هر چند متضمّن مقرراتی در زمینه مقابله با دزدی دریایی است، اما فاقد سازکارهای لازم و کافی برای مقابله با دزدی دریایی در سواحل سومالی و خلیج عدن می باشد. حال سوال این است آیا حقوق بین الملل دارای سازکارهای لازم و کافی برای مقابله با دزدی دریایی در سواحل سومالی و خلیج عدن می باشد؟ مبارزه با دزدی دریایی سومالی موضوعی حساس است و باید در جهت جلوگیری از این مسئله همراه با جزئیات برنامه ریزی کرده و به آن عمل شود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  203 - مقایسه انفساخ عقد نکاح ناشی از ایجاد قرابت رضاعی پس از عقد نکاح در حقوق ایران و مصر
  هاجر مشیدی محمدباقر عامری نیا علی پورجواهری
  انفساخ نکاح به این معنا است که عقد نکاحی که ابتدا به طور صحیح منعقد شده باشد بدون قصد و اراده طرفین و به موجب حکم قانون از بین برود؛ لذا انفساخ عقد نکاح، انحلالی قهری است بدین معنا که عقد نکاح بدون نیاز به عمل حقوقی دیگر و خود به خود از بین می رود و حق انتخاب برای دادگا أکثر

  انفساخ نکاح به این معنا است که عقد نکاحی که ابتدا به طور صحیح منعقد شده باشد بدون قصد و اراده طرفین و به موجب حکم قانون از بین برود؛ لذا انفساخ عقد نکاح، انحلالی قهری است بدین معنا که عقد نکاح بدون نیاز به عمل حقوقی دیگر و خود به خود از بین می رود و حق انتخاب برای دادگاه و طرفین عقد باقی نمی گذارد که در فرض بحث، ایجاد قرابت رضاعی پس از عقد نکاح خواه ناشی از شیردهی باشد و خواه ناشی از اجاره رحم و یا دریافت اسپرم، تخمک، یا جنین باشد همانند سایر موارد انفساخ عقد نکاح، موجب انحلال قهری عقد از تاریخ حدوث می گردد؛ چرا که فلسفه تحریم محارم رضاعی یعنی روییدن گوشت و محکم شدن استخوان در خصوص مادر صاحب رحم نیز وجود دارد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  204 - تأثیر الگوهای تدریس بدیعه پردازی و دریافت مفهوم بر خلاقیت دانش آموزان پسر سال اول متوسطه شهر همدان
  حمید رضا مرادی رستگار
  هدف کلی این پژوهش، بررسی تأثیر‌‌الگوهای تدریس بدیعه‌‌پردازی ودریافت مفهوم بر خلاقیت دانش‌آموزان پسرسال اول متوسطه شهرهمدان درسال تحصیلی91-90 است. برای انجام پژوهش از روش شبه‌آزمایشی استفاده شده است. جامعه‌ی آماری تمامی دانش‌آموزان پسر است که در سال تحصیلی91-90 در مدارس أکثر

  هدف کلی این پژوهش، بررسی تأثیر‌‌الگوهای تدریس بدیعه‌‌پردازی ودریافت مفهوم بر خلاقیت دانش‌آموزان پسرسال اول متوسطه شهرهمدان درسال تحصیلی91-90 است. برای انجام پژوهش از روش شبه‌آزمایشی استفاده شده است. جامعه‌ی آماری تمامی دانش‌آموزان پسر است که در سال تحصیلی91-90 در مدارس متوسطه ناحیه یک شهر همدان، در پایه‌ی اول اشتغال به تحصیل داشتند. حجم جامعه‌ی آماری 2525 نفر می باشد. حجم نمونه در این پژوهش، تعداد 30 نفر که در گروه های آزمایشی 1و2 جایگزین و با استفاده از روش‌ نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای و تصادفی ساده انتخاب وجهت سنجش خلاقیت از پرسشنامه سنجش خلاقیت جمال عابدی استفاده شد. داده‌ها با استفاده از روش‌های آماری توصیفی و استنباطی مثل میانگین، انحراف‌استاندارد و MANCOVA به وسیله‌ی بسته‌ی نرم افزار آماری18 SPSS تحلیل شدند. مهم‌ترین یافته‌های پژوهش به شرح زیر است: روش بدیعه‌پردازی بر خلاقیت کلی دانش‌آموزان تأثیر بیشتری نسبت به روش دریافت مفهوم دارد. روش بدیعه‌پردازی بر سیالی تفکر دانش‌آموزان تأثیر بیشتری نسبت به روش دریافت مفهوم دارد. روش بدیعه‌پردازی بر میزان ابتکار دانش‌آموزان تأثیر بیشتری نسبت به روش دریافت مفهوم دارد. روش بدیعه‌پردازی بر انعطاف‌پذیری دانش‌آموزان تأثیر بیشتری نسبت به روش دریافت مفهوم دارد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  205 - اثر کاربرد سالیسیلیک اسید و عصاره جلبک دریایی (Ascophyllum nodosum) بر برخی صفات فیزیولوژیکی لوبیا سفید (.Phaseolus lanatus L) در شرایط تنش خشکی
  سارا بیگ زاده عباس ملکی محمد میرزایی حیدری علیرضا رنگین علی خورگامی
  10.30495/jcep.2020.671639
  خشکی از جمله مهم ترین عوامل محدودکننده‌ی رشد و عملکرد گیاهان زراعی در بسیاری از مناطق دنیا است. به منظور بررسی اثرات تنش خشکی و محلول‌پاشی عصاره جلبک دریایی و سالیسیلیک ‌اسید بر برخی صفات فتوسنتزی و فتوشیمیایی گیاه لوبیا سفید، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح أکثر

  خشکی از جمله مهم ترین عوامل محدودکننده‌ی رشد و عملکرد گیاهان زراعی در بسیاری از مناطق دنیا است. به منظور بررسی اثرات تنش خشکی و محلول‌پاشی عصاره جلبک دریایی و سالیسیلیک ‌اسید بر برخی صفات فتوسنتزی و فتوشیمیایی گیاه لوبیا سفید، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 96-1395 در دو منطقه‌ی اسلام آباد غرب و خرم‌آباد اجرا گردید. کرت اصلی شامل اعمال سه سطح تنش خشکی به میزان 60، 90 و 120 میلی‌متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر کلاس A بود و فاکتور فرعی اول شامل دو سطح محلول‌پاشی و عدم محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک و فاکتور فرعی دوم چهار سطح محلول پاشی کود جلبک دریایی با غلظت‌های صفر ،50، 100 و 150 گرم در هکتار بودند. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که تنش خشکی سبب کاهش سرعت فتوسنتز و کاهش محتوای کلروفیل شد، محلول‌پاشی جلبک دریایی و سالیسیلیک‌ اسید موجب افزایش سرعت فتوسنتز و محتوای کلروفیل گردید. تنش خشکی محتوای پرولین و نشت یونی را افزایش داد و سبب افزایش فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان از جمله کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز شد. کاربرد سالیسیلیک اسید میزان فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدان را افزایش داد. تنش خشکی عملکرد دانه را کاهش داد و کمترین عملکرد دانه (1720کیلوگرم در هکتار) از تیمار 120 میلی‌متر تنش خشکی و عدم مصرف کود جلبک دریایی و بیشترین عملکرد دانه از تیمار 60 میلی‌متر (عدم تنش) و 150 گرم جلبک دریایی به دست آمد. محلول‌پاشی سالیسیلیک اسید توانست عملکرد دانه را تا 5/4 درصد افزایش دهد. با توجه به نتایج، مصرف سالیسیلیک اسید و جلبک دریایی می تواند تا حدودی اثرات منفی ناشی از تنش خشکی را کاهش دهد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  206 - محاسبه و برآورد شاخص های 30‏EI، Lal، هادسون و Onchev در حوضه ی دریاچه نمک
  زرین‌تاج علی پور محمدحسین مهدیان شاهرخ حکیم‌خانی مصطفی سعیدی
  در این تحقیق شاخص‌های 30 EI، Lal، هادسون و Onchev برای16 ایستگاه ثبات بارندگی و سه ایستگاه نزدیک به حوضه ی دریاچه نمک با طول دوره ی آماری بین 16 تا 26 سال در حوضه دریاچه نمک محاسبه گردید. سپس خصوصیات سهل‌الوصول بارندگی نظیر شاخص فورنیه، شاخص فورنیه اصلاح شده، متوسط با أکثر

  در این تحقیق شاخص‌های 30 EI، Lal، هادسون و Onchev برای16 ایستگاه ثبات بارندگی و سه ایستگاه نزدیک به حوضه ی دریاچه نمک با طول دوره ی آماری بین 16 تا 26 سال در حوضه دریاچه نمک محاسبه گردید. سپس خصوصیات سهل‌الوصول بارندگی نظیر شاخص فورنیه، شاخص فورنیه اصلاح شده، متوسط بارندگی سالانه و حداکثر بارش ماهانه به عنوان متغیر مستقل و شاخص‌های 30 EI، Lal، هادسون و Onchev به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده و رابطه رگرسیونی برقرار گردید. بر اساس ضریب تعیین و اشتباه استاندارد مدل های رگرسیونی مختلف، چهار مدل برای برآورد شاخص‌های 30 EI، Lal، هادسون و Onchev در ایستگاه های فاقد آمار شدت بارندگی انتخاب گردید و با استفاده از روابط رگرسیونی به دست آمده، شاخص‌های یاد شده در ایستگاه‌های باران‌سنجی فاقد آمار، شدت بارندگی برآورد شد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  207 - اثر ورمی کمپوست و کود مایع جلبک دریایی بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی گیاه همیشه بهار (Calendula officinalis L)
  میلاد حیدری امیرمحمد دانشیان مقدم حسن نورافکن
  گل همیشه بهار گیاهی زینتی و دارویی است و دارای مصارف آرایشی و صنعتی نیز می باشد. به منظور بررسی اثر ورمی کمپوست و کود مایع جلبک دریایی بر خواص مورفوفیزیولوژیکی این گیاه، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شهرستان میانه انجام شد. در ای أکثر

  گل همیشه بهار گیاهی زینتی و دارویی است و دارای مصارف آرایشی و صنعتی نیز می باشد. به منظور بررسی اثر ورمی کمپوست و کود مایع جلبک دریایی بر خواص مورفوفیزیولوژیکی این گیاه، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شهرستان میانه انجام شد. در این آزمایش، فاکتور اول شامل کود ورمی کمپوست در چهار سطح (صفر، 5، 10 و ۱۵ تن در هکتار) به صورت افزودن به خاک گلدان و فاکتور دوم کود مایع جلبک دریایی در چهار سطح (صفر، 1، 2 و 3 درصد) به صورت محلول پاشی بر روی شاخ و برگ بودند. صفات مورد ارزیابی در این آزمایش شامل وزن خشک برگ،‌ ریشه و ساقه، حجم ریشه،‌ شاخص محتوای کلروفیل، تعداد شاخساره های فرعی، ارتفاع بوته، تعداد برگ، طول دوره گل دهی، تعداد گل در هر بوته،‌ قطر گل، وزن خشک گل، درصد نشت الکترولیت از برگ، سطح برگ، درصد و عملکرد اسانس بودند. نتایج نشان داد که کاربرد ورمی کمپوست باعث افزایش در برخی صفات از جمله ارتفاع (18/58 سانتی متر)، تعداد شاخه فرعی (4/3 شاخه)، حجم ریشه (3/4 سانتی متر مکعب) و سطح برگ بوته (65/55 سانتی متر مربع) گردید. همچنین، در اکثر صفات مورد مطالعه، کاربرد ۳ درصد کود مایع جلبک دریایی مؤثر واقع شد. در کل، کاربرد معادل ۵ تن در هکتار ورمی کمپوست به همراه ۳ درصد کود جلبک دریایی برای اکثر صفات مانند وزن خشک گل و وزن خشک ساقه بهترین نتیجه را به دنبال داشت. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  208 - بررسی میزان رضایت شغلی مربیان و معاونین پرورشی استان گیلان و عوامل اجتماعی موثر بر آن درسال 85-86
  سولماز آوریده سیدرضا معینی
  هدف این پژوهش بررسی رضایت شغلی مربیان و معاونین پرورشی استان گیلان درسال 86-1385 و هم چنین بررسی عوامل مرتبط با رضایت شغلی و ارائه راهکارهایی برای بالا بردن میزان رضایت شغلی و کاهش نارضایتی مربیان و معاونین پرورشی استان گیلان است. باتوجه به اهداف و مقتضیات طرح در تدوین أکثر

  هدف این پژوهش بررسی رضایت شغلی مربیان و معاونین پرورشی استان گیلان درسال 86-1385 و هم چنین بررسی عوامل مرتبط با رضایت شغلی و ارائه راهکارهایی برای بالا بردن میزان رضایت شغلی و کاهش نارضایتی مربیان و معاونین پرورشی استان گیلان است. باتوجه به اهداف و مقتضیات طرح در تدوین مبانی و چهارچوب نظری از روش اسنادی برای جمع آوری داده ها از روش پیمایشی استفاده شده است به نحوی که با استفاده از نمونه گیری تصادفی با طبقه بندی و کاربرد فرمول کوکران تعداد 78 نفر از بین مربیان و معاونین پرورشی استان گیلان به تصادف انتخاب شدند. پرسشنامه محقق ساخته شده شامل 40 گویه با سئوال بسته پاسخ با طیف لیکرت تنظیم شده در حیطه سن، جنس، بیگانگی ازکار، حقوق و مزایا، کنترل کار، محیط کار، سابقه کار، عدالت توزیعی، مدرک تحصیلی مرتبط به صورت خود ایفا تکمیل گردید و داده ها به دو صورت توصیفی ( با استفاده از جدول توزیع فراوانی درصد فراوانی، فراوانی تجمعی) و استنباطی ( بااستفاده ازآزمون دوجمله ای، یومن ویتنی، همبستگی پیرسون) با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. عمده ترین یافته های پژوهشی این است که رضایت شغلی با متغیر های حقوق و مزایای دریافتی، بیگانگی نسبت به کار، عدالت توزیعی و محیط کار پرورشی رابطه معناداری دارد. در بین موارد ذکر شده بالاترین درجه رضایت شغلی مربوط به محیط کار امور پرورشی و پایین ترین درجه رضایت شغلی مربوط به بیگانگی ازکار می باشد، این درحالی است که نوع جنسیت و مدرک تحصیلی، کنترل برکار و سابقه خدمت در میزان رضایت شغلی اثر چندانی ندارد. نتایج تحقیق نشان می دهد که مربیان و معاونین پرورشی از حقوق و مزایای دریافتی خود رضایت داشتند و خواستار اجرای عدالت توزیعی و فراهم بودن شرایط ابتکار و خلاقیت درکار و تأمین انتظارات شغلی خود بودند. توجه به خواسته های مربیان و ارتقاء شرایط فیزیکی محیط کار از عوامل مؤثر بر رضایت شغلی آنان می تواند باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  209 - آب، امنیت؛ مطالعه موردی دریاچه ارومیه
  آرش نمازی شیشوان احمد ساعی حمیدرضا ملک محمدی صادق زیباکلام مفرد
  ایران، بعلت گسترش شکاف بین منابع آب تجدید پذیر و محدود کشور با تقاضاهای فزاینده برای آب در همه بخش‌ها (اعم ازکشاورزی، صنعت و شهری)، بسرعت به مرحله بحران آب رسیده است که اولین پیامد این بحران نیز چالش‌های زیست محیطی است که می‌تواند مسائل و مشکلاتی را در ابعاد امنیتی موجب أکثر

  ایران، بعلت گسترش شکاف بین منابع آب تجدید پذیر و محدود کشور با تقاضاهای فزاینده برای آب در همه بخش‌ها (اعم ازکشاورزی، صنعت و شهری)، بسرعت به مرحله بحران آب رسیده است که اولین پیامد این بحران نیز چالش‌های زیست محیطی است که می‌تواند مسائل و مشکلاتی را در ابعاد امنیتی موجب می‌شود. استان آذربایجان غربی حوضه آبریز در یاچه ارومیه است که محصور بین کوههای سهند و سبلان از شرق و کوههای مرزی ایران و ترکیه از غرب خشکیدن بخش اعظم دریاچه ارومیه و پیش بینی خشکیدن کامل آن در سالهای آتی، نمود عینی و انکار ناپذیر این بحران است. این پزوهش با هدف بررسی و احصای پیامدهای امنیتی بحران آب در ایران (با تاکید بر حوزه آبی دریاچه ارومیه) انجام شده است.این پژوهش در زمره تحقیقات کیفی قرار دارد؛ روش بکار گرفته شده در تحقیق، توصیفی – اکتشافی است. برای گردآوری داده‌ها از روش کتابخانه‌ای با استفاده از اسناد، داده‌های مراکز معتبر و رسمی بهره گرفته شده است. جامعه آماری صاحبنظران و خبرگان حوزه ژئوپلتیک شامل اساتید دانشگاه و کارشناسان ارشد سازمان‌ها و نهادهای مرتبط با موضوع هستند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  210 - The Effect of Corrective Feedback on the Writing Accuracy of Feedback Givers and Receivers
  الناز عزیزیان Afsar Rouhi
  This quasi-experimental study set out to examine the effect of peer corrective feedback on feedback givers and receivers in L2 writing. The forms in focus were a/an, the, and the past tense.The study was conducted in an EFL classroom setting with 45 learners of English أکثر

  This quasi-experimental study set out to examine the effect of peer corrective feedback on feedback givers and receivers in L2 writing. The forms in focus were a/an, the, and the past tense.The study was conducted in an EFL classroom setting with 45 learners of English in three writing classes which served as the feedback givers, receivers, and the control group. Over four sessions of treatment, the givers reviewed the writing of the receivers with two functions of English articles (a/an as the first mention and the as the anaphoric reference) and simple past tense (regular and irregular) as the features in focus without receiving any comments from others on their writing. The receivers received feedback from peers, but were excluded from giving any feedback to others. The control group neither gave nor received any peer feedback. The study followed a pretest, immediate post-test, delayed post-test design. Statistical analyses run on the data obtained from a picture description task and a grammaticality judgment task indicated that the givers group improved significantly more than the receivers group and the receivers group, in turn, improved significantly more than the control group in terms of the forms targeted. The results obtained imply that learners’ involvement in peer writing correction can result in significant L2 writing accuracy. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  211 - همبستگی پارامترهای زیستی و غیرزیستی به روش تحلیل مؤلفه‌های اصلی در منطقه جنوب دریای خزر
  سید محمد وحید فارابی
  موجودات زیستی (فیتوپلانکتون، زئوپلانکتون، ماکروبنتوز و شانه‌دار Mnemiopsis leidyi) به همراه برخی عوامل غیرزیستی (فیزیکوشیمیایی و آلاینده‌های آب) در سال 1387 در کرانه جنوبی دریای خزر بین طول جغرافیایی54-48 درجه و عرض جغرافیایی 39-36 درجه مورد بررسی قرار گرفت. نمونه‌بردار أکثر

  موجودات زیستی (فیتوپلانکتون، زئوپلانکتون، ماکروبنتوز و شانه‌دار Mnemiopsis leidyi) به همراه برخی عوامل غیرزیستی (فیزیکوشیمیایی و آلاینده‌های آب) در سال 1387 در کرانه جنوبی دریای خزر بین طول جغرافیایی54-48 درجه و عرض جغرافیایی 39-36 درجه مورد بررسی قرار گرفت. نمونه‌برداری در 4 فصل و در 8 نیم‌خط عمود بر ساحل در منطقه آستارا، انزلی، سفیدرود، تنکابن، نوشهر، بابلسر، امیرآباد و بندرترکمن انجام شد. نمونه‌ها از اعماق 5، 10، 20، 50 و 100 متر و لایه‌های مختلف جمع‌آوری شد. آنالیز داده‌ها به روش غیرپارامتریک و همچنین با به‌کارگیری روش آماری چندمتغیره انجام شد. نتایج نشان داد که برخی از عوامل فیزیکوشیمیایی آب شامل نیتروژن آلی، نیتروژن معدنی (آمونیوم)، شوری و دمای آب نسبت به عوامل دیگر از اهمیت بیشتری برخوردارند. همچنین فراوانی و زی‌توده شانه‌دار M. leidyi به دمای آب، شفافیت و ترکیبات نیتروژن مرتبط بود و سبب تغییر مستقیم در فراوانی، زی‌توده و ترکیب گونه‌ای موجودات پلانکتونی شده است. به طوری که تعداد گونه های زئوپلانکتون پیش از ورود شانه دار M. leidyi 50 گونه بود و در این مطالعه از آنها تنها 10 گونه مشاهده شد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  212 - مقایسه ژنتیکی جمعیت‌‌های ماهی سوکلای (Rachycentron canadum) خلیج فارس و دریای عمان با استفاده از روش میکروستلایت
  محمد‌علی سالاری علی‌آبادی سهراب رضوانی گیل‌کلائی احمد سواری حسین ذوالقرنین سید‌محمد باقر نبوی
  در این مطالعه تنوع ژنتیکی جمعیت‌های ماهی سوکلا با استفاده از روش میکروستلایت در سواحل شمالی خلیج فارس و دریای عمان شامل مناطق بوشهر, بندر دیر, بندر لنگه, بندر عباس, پزم و بریس چابهار مورد بررسی قرار گرفت. محصولات تکثیر شده با استفاده از 10 جفت پرایمر میکروستلایت، بر روی أکثر

  در این مطالعه تنوع ژنتیکی جمعیت‌های ماهی سوکلا با استفاده از روش میکروستلایت در سواحل شمالی خلیج فارس و دریای عمان شامل مناطق بوشهر, بندر دیر, بندر لنگه, بندر عباس, پزم و بریس چابهار مورد بررسی قرار گرفت. محصولات تکثیر شده با استفاده از 10 جفت پرایمر میکروستلایت، بر روی ژل پلی‌آکریل آمید 8 درصد الکتروفورز و با نیترات نقره رنگ‌آمیزی شدند. نمایش خوشه ای فاصله ژنتیکی به روش جفت گروهی غیر وزنی از طریق میانگین حسابی با استفاده از نرم‌افزار TFPGA version 1.3 ترسیم گردید. نتایج نشان داد که میانگین تعداد آللی مشاهده شده و موثر به‌ترتیب 357/12 و 319/8، همچنین میانگین هتروزیگوسیتی مشاهده شده و مورد انتظار به‌ترتیب 655/0 و 874/0 تعیین شد. بر اساس تست AMOVA حداکثر Fst (063/0) بین نمونه‌های بندر دیر با نمونه‌های پزم که دارای کمترین میزان جریان ژنی (7/3) است مشاهده شد. بیشترین فاصله ژنتیکی (815/0) در نمونه‌های متعلق به مناطق دیر و بریس مشاهده شد. بر اساس نتایج موجود مشخص شد که ماهی سوکلا در مناطق مختلف نمونه‌ برداری در خلیج فارس و دریای عمان حداقل دارای 3 جمعیت مجزاست (1- جمعیت ناحیه بوشهر 2- جمعیت ناحیه هرمزگان 3- جمعیت ناحیه چابهار) و مارکرهای اختصاصی جمعیت بوشهر با استفاده از پرایمرهای Rca 1B-E08A, Rca 1B-F07, Rca 1B-H09 و Rca 1-A04 شناسایی شد بطوری‌که با حضور آلل‌های اختصاصی با وزن مولکولی مشخص شناسایی جمعیت ماهی سوکلای منطقه بوشهر از سایر مناطق امکان‌پذیر است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  213 - تنوع و تمایز ژنتیکی ماهی کفال طلایی (Liza aurata) در سواحل استان مازندران با استفاده از نشانگر مولکولی ریزماهواره
  محمد بهروز
  چکیدهساختار ژنتیکی ماهی کفال طلایی Liza aurata در سواحل رامسر و فریدونکنار با استفاده از 6 جایگاه ریزماهواره طراحی شده برای کفال خاکستری (Mugil cephalus) و کفال سویی (M. soiuy) بررسی گردید. در مجموع ٦٠ نمونه بالغ ماهی کفال جمع آوری شد. همگی پرایمرها چند شکل (پلی مورف) ن أکثر

  چکیدهساختار ژنتیکی ماهی کفال طلایی Liza aurata در سواحل رامسر و فریدونکنار با استفاده از 6 جایگاه ریزماهواره طراحی شده برای کفال خاکستری (Mugil cephalus) و کفال سویی (M. soiuy) بررسی گردید. در مجموع ٦٠ نمونه بالغ ماهی کفال جمع آوری شد. همگی پرایمرها چند شکل (پلی مورف) نشان دادند و از آنها برای تعیین تمایز ژنتیکی استفاده شد. میانگین اللی مشاهده شده (Na) در جایگاه ها 2/6 (با دامنه 3 تا 9 الل) بود. هر دو منطقه نمونه‌برداری دارای الل های اختصاصی بودند. میانگین ضریب خویشاوندی (Fis) در 6 جایگاه ریزماهواره مثبت بود. میانگین هتروزیگوسیتی قابل انتظار و مشاهده شده به‌ترتیب، 394/0 و 743/0 محاسبه شد. در بررسی تعادل هاردی- وینبرگ (H-W) تمامی جایگاه ها خارج از تعادل بودند (001/0≥P). میزان شاخص تمایز (Fst) و جریان ژنی (Nm) بر اساس فراوانی اللی به ترتیب، 078/0 و 9/2 محاسبه شد. بر اساس تست AMOVA، شاخص های تمایز Fst، Rst وجریان ژنی تفاوت معنی داری را بین جمعیت ها نشان داد (001/0≥P). میزان فاصله ژنتیکی 679/0 به دست آمد که نشان دهنده تمایز ژنتیکی بین جمعیت های مورد مطالعه است. نتایج مطالعه حاضر، دلایل اولیه بر وجود جمعیت های متمایز ژنتیکی ماهی کفال طلایی در جنوب دریای خزر (استان مازندران) را نشان می دهد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  214 - تاثیر پربیوتیک بیوموس (مانان الیگو ساکارید) بر برخی شاخص‌های رشد، بازماندگی و ترکیب لاشه ماهی کپور دریایی (Cyprinus carpio)
  مهشید شاملوفر رضا اکرمی
  چکیدهمطالعه حاضر به منظور ارزیابی تأثیر ماده بیوموس (مانان الیگو ساکارید) به عنوان یکی از انواع پربیوتیک بر رشد و بقاء کپور ماهیان جوان دریایی (Cyprinus carpio) انجام شد. این تحقیق با استفاده از طرح کاملاً تصادفی شامل سطوح 0، 2/0، 4/0 و 6/0 درصد بیوموس در قالب چهار تیما أکثر

  چکیدهمطالعه حاضر به منظور ارزیابی تأثیر ماده بیوموس (مانان الیگو ساکارید) به عنوان یکی از انواع پربیوتیک بر رشد و بقاء کپور ماهیان جوان دریایی (Cyprinus carpio) انجام شد. این تحقیق با استفاده از طرح کاملاً تصادفی شامل سطوح 0، 2/0، 4/0 و 6/0 درصد بیوموس در قالب چهار تیمار با سه تکرار طراحی شد. بچه ماهیان با میانگین وزنی 42/0 ± 88/10 گرم و تراکم 35 عدد در هر حوضچه ونیرو به مدت 8 هفته با جیره های آزمایشی تا حد سیری تغذیه شدند. نتایج حاصل از آنالیز آماری تاثیر مثبت افزایش سطح پربیوتیک بیوموس را بر برخی شاخص های رشد و تغذیه نظیر وزن نهایی (WG)، نرخ رشد ویژه (SGR)، فاکتور وضعیت (CF) و نرخ بقاء (SR) کپور ماهیان دریایی نشان داد؛ به طوری که در سطح 6/0 درصد بیوموس در جیره غذایی مقادیر فاکتورهای فوق الذکر در مقایسه با سایر تیمارها افزایش یافت. نتایج این مطالعه نشان می دهد پربیوتیک بیوموس در سطح 6/0 درصد تا حدودی بر افزایش عملکرد رشد و کارایی تغذیه در ماهی کپور دریایی تاثیر دارد. نتایج آنالیز ترکیب شیمیایی لاشه حاکی از عدم اختلاف معنی دار بین تیمارهای آزمایشی بود (05/0<P). همچنین این پربیوتیک می تواند تا حدودی در سطوح 4/0 و 6/0 درصد مکمل مناسبی برای جیره غذایی ماهی کپور دریایی باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  215 - تأثیر هم زمان دوره‎های نوری و جیره‎ غذایی بر میزان رشد و تبدیل بچه ماهی پار به اسملت در ماهی آزاد دریای خزر
  معصومه بحرکاظمی فرهاد جوانی محمدتقی فرهادی
  به‌منظور بررسی تأثیر همزمان دوره‎های نوری و رژیم غذایی بر میزان رشد و سرعت تبدیل بچه ماهیان پار به اسملت در ماهی آزاد دریای خزر (Salmo trutta caspius)، بچه ماهیان با میانگین وزن 13/0±85/5 گرم به‌مدت 110 روز در معرض 4 دوره نوری شامل 24 ساعت روشنایی (24L:0D)، 1 أکثر

  به‌منظور بررسی تأثیر همزمان دوره‎های نوری و رژیم غذایی بر میزان رشد و سرعت تبدیل بچه ماهیان پار به اسملت در ماهی آزاد دریای خزر (Salmo trutta caspius)، بچه ماهیان با میانگین وزن 13/0±85/5 گرم به‌مدت 110 روز در معرض 4 دوره نوری شامل 24 ساعت روشنایی (24L:0D)، 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی (16L:8D)، 12 ساعت روشنایی و 12 ساعت تاریکی (12L:12D) و 8 ساعت روشنایی و 16 ساعت تاریکی (8L:16D) قرار داده شدند و با دو جیره مشابه یکی وارداتی و دیگری داخلی تغذیه شدند. این تحقیق در قالب یک طرح CRD به روش فاکتوریال شامل 4 نوع رژیم نوری و 2 نوع جیره غذایی و 3 تکرار در هر تیمار و 10 مشاهده در هر تکرار انجام شد. نتایج تحقیق نشان داد که در هر دو جیره غذایی بچه ماهیان در دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی رشد بیشتری داشته و فرایند اسملت شدن در آنها تسریع گردید. همچنین اگر چه بیشترین افزایش وزن (g06/0±03/11) و افزایش طول (28/0±67/4 سانتی‌متر) متعلق به غذای وارداتی بود اما با بچه ماهیان تغذیه شده با غذای داخلی دارای تفاوت معنی‎دار نبود (05/0P>). کمترین فاکتور وضعیت به دست آمده نیز در هر دو گروه از بچه ماهیان در دوره نوری 16L:8D به دست آمد که با یکدیگر تفاوت معنی‎دار نداشتند (01/0±89/0 و 06/0±84/0 درصد). برخلاف سایر پارامترهای مورد بررسی، ضریب تبدیل غذایی در بچه ماهیان تغذیه شده با دو نوع غذا دارای تفاوت معنی‎دار بود. کمترین ضریب تبدیل غذایی در دوره نوری 16L:8D اندازه‎گیری شد که در مورد غذای وارداتی کمتر از غذای داخلی بود. بیشترین میزان هورمون رشد در نمونه‎برداری 31 فروردین و بیشترین میزان فعالیت آنزیم ATPase نیز در نمونه‎برداری 15 اردیبهشت در دوره نوری 16L:8D در هر دو گروه از ماهیان اندازه‎گیری شد. همچنین بیشترین میزان هورمون رشد و فعالیت آنزیم ATPase در آبشش در هر دو جیره غذایی در دوره نوری 16L:8D اندازه‎گیری شد که دارای تفاوت معنی‎دار نبود. بر اساس نتایج حاصله دوره نوری 16L:8D برای رشد بیشتر و تسریع فرایند اسملت شدن در بچه ماهیان آزاد دریای خزر توصیه می‎شود و می‎توان هم از غذای وارداتی و هم از غذای داخلی با ترکیب غذایی مشابه برای تغذیه این گونه استفاده کرد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  216 - زنده‌مانی وآسیب‌شناسی بافت آبشش بچه‌ماهی سفید (Rutilus kutum) حاصل از تکثیر مصنوعی در تنش با گل‌آلودگی و شوری آب
  سید محمد وحید فارابی
  چکیده آسیب شناسی بافت آبشش بچه ماهی سفید حاصل از تکثیر مصنوعی با هدف تعیین درصد بقاء در هنگام رهاسازی به محیط های طبیعی انجام شد. بچه ماهیان از مرکز تکثیر پرورش شهید رجایی تهیه شد و در آزمایشگاه پژوهشکده اکولوژی دریای خزر در شرایط همسان سازی شده با محیط طبیعی مورد آزما أکثر

  چکیده آسیب شناسی بافت آبشش بچه ماهی سفید حاصل از تکثیر مصنوعی با هدف تعیین درصد بقاء در هنگام رهاسازی به محیط های طبیعی انجام شد. بچه ماهیان از مرکز تکثیر پرورش شهید رجایی تهیه شد و در آزمایشگاه پژوهشکده اکولوژی دریای خزر در شرایط همسان سازی شده با محیط طبیعی مورد آزمایش تنش شوری و گل آلودگی قرار گرفتند. بچه ماهیان در شرایط پرورش در استخرهای خاکی دارای روند رشد آلومتریک بودند (05/0>P). بچه ماهیان در سه گروه وزنی (400-200 ، 600-400 و 1000-600 میلی گرم) و دو سطح شوری (آب شیرین رودخانه تجن و لب شور دریای خزر: ppt5/12) و شش سطح گل آلودگی در آب شیرین (FTU50، FTU430، FTU2600، FTU7800، FTU15600) به مدت 168 ساعت مورد آزمایش قرار گرفتند. هر تیمار شامل سه تکرار، تحت آزمون عاملی با اندازه گیری کمیت درصد بازماندگی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در سطوح مختلف عوامل مورد بررسی، اختلاف معنی داری بین تیمارهای آزمایشی وجود داشت (05/0>P). نرخ بقاء بچه ماهیان در آب لب شور و گل آلودگی در آب شیرین نسبت به تیمار شاهد، کاهش و در گروه‌هایی که از وزن بیشتری برخوردار بوده اند، افزایش داشته است. در پایان آزمایش و تحت آب لب شور و گل آلود، قسمتی از بافت آبشش بچه ماهیان در تمام گروه های وزنی تخریب، کوتاه و ضخیم شد. بافت آبشش بچه ماهیان در آب شفاف رودخانه تغییر محسوسی نداشت. هر چند در این بررسی، میزان بقاء بچه ماهیان قابل قبول بود. این تغییرات در گروه وزنی 1000-600 میلی گرم به مراتب کمتر مشاهده شد. بنظر می رسد که این تغییرات اختلالی در روند رشد بچه ماهیان ایجاد خواهد کرد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  217 - پرورش ماهیان دریایی در مزارع پرورش ماهی با تاکید برماهی کپور دریایی (Cyprinus carpio Linnaeus 1758)
  عبداله حق پناه
  این تحقیق به منظور دستیابی به فن آوری، افزایش تولید و سودآوری بیشتر، ترویج و تنوع بخشی در مزارع پروش ماهیان گرمابی و نیز پرورش و مولدسازی و تکثیر ماهیان دریایی دور از سواحل دریا در جهت رهاسازی بچه ماهیان به دریا در جهت بازدهی بیشتر و افزایش ذخایر این گونه و بهتر شدن وضع أکثر

  این تحقیق به منظور دستیابی به فن آوری، افزایش تولید و سودآوری بیشتر، ترویج و تنوع بخشی در مزارع پروش ماهیان گرمابی و نیز پرورش و مولدسازی و تکثیر ماهیان دریایی دور از سواحل دریا در جهت رهاسازی بچه ماهیان به دریا در جهت بازدهی بیشتر و افزایش ذخایر این گونه و بهتر شدن وضعیت معیشتی صیادن انجام گرفت. پرورش ماهی کپور دریایی به صورت تک گونه ای و در قالب تراکم یکسان با مقدار 1400 قطعه با میانگین وزنی 05/0± 46/42 گرم در 3 استخر با مساحت 5/0 هکتاری در مزارع پرورش ماهیان گرمابی انجام گرفت. بچه ماهیان مورد نیاز از مرکز سد وشمگیر تامین و در استخرهای پرورشی رهاسازی شدند. آنها از ابتدای دوره پرورش با غذای طبیعی و کنسانتره ماهی کپور پرورشی به میزان 10-5 درصد وزن بدنشان تغذیه شدند. نتایج حاصله در پایان دوره پرورش میانگین وزنی این ماهی برابر 10/0± 49/ 722 گرم، میانگین رشد روزانه 44/3، مقدار ضریب تبدیل غذا معادل 30/2 و میزان بازماندگی آن 83/85 درصد بود که این نشان دهنده قابلیت سازگاری این گونه با شرایط اقلیمی و مزارع پرورشی این استان و پرورش و مولدسازی آن در مناطق دور از سواحل دریابه صورت تک گونه ای و توام با ماهیان گرمابی می باشد. به همین دلیل پرورش این گونه جهت افزایش تولید و سود آوری صنعت آبزی پروری و نیز مولدسازی و تکثیر آن جهت بهبود ذخایر این گونه در دریا، می‌توان پرورش آن را در مزارع پرورشی ماهیان گرمابی در استان پیشنهاد داد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  218 - جامعه دیاتومه در منطقه بندرانزلی و سفیدرود حوضه جنوبی دریای خزر در سال 1400
  فاطمه سادات تهامی
  این تحقیق در سواحل جنوبی دریای خزر به منظور بررسی دیاتومه به‌عنوان گروه غالب فیتوپلانکتون‌های دریای خزر به عنوان تولیدکنندگان اولیه اکوسیستم‌های آبی در سال 1400 انجام گرفته است و در این تحقیق ابتدا نمونه برداری توسط روتنر در دو نیم خط عمود بر ساحل )ترانسکت( بندرانزلی و أکثر

  این تحقیق در سواحل جنوبی دریای خزر به منظور بررسی دیاتومه به‌عنوان گروه غالب فیتوپلانکتون‌های دریای خزر به عنوان تولیدکنندگان اولیه اکوسیستم‌های آبی در سال 1400 انجام گرفته است و در این تحقیق ابتدا نمونه برداری توسط روتنر در دو نیم خط عمود بر ساحل )ترانسکت( بندرانزلی و سفیدرود در اعماق کمتر از 30 متر و بیشتر از 30 متر انجام شد. با توجه به نتایج، مجموعا 19 گونه از 10 جنس Actinocyclus، Chaetoceros، Cocconeis، Coscinodiscus، Cyclotella، Navicula، Nitzschia، Pseudonitzschia، Thalassionema وThalassiosira از شاخه دیاتومه مشاهده شدند و بیشترین تراکم درعمق کمتر از 30 متر سفید رود به میزان 43600000 عدد در متر مکعب و کمترین تراکم متعلق به اعماق بیشتر از 30 متر انزلی بوده است و در هر دو ایستگاه لایه بالای 30 متر دارای تراکم بیشتر بود. به دلایل مختلف فیزیکی و شیمیایی هر منطقه، تفاوت‌های مختلف از نظر جمعیت و زی توده دیاتومه از نظر عمق و ایستگاه و لایه‌های مختلف آب بوده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  219 - فاکتورهای یونی و متابولیکی سرم خون تاس‌ماهی ایرانی (Acipenser persicus) جوان صید شده از سواحل استان گیلان، دریای خزر
  علی حلاجیان
  چکیدهدر این تحقیق پارامترهای یونی (کلسیم، سدیم، پتاسیم، فسفر و منیزیوم) و فاکتورهای متابولیکی (کلسترول، پروتئین کل، آلبومین و اسمولاریته) سرم خون 34 قطعه تاس ماهی ایرانی جوان (Acipenser persicus) وحشی که در سال های 1388 تا 1391 به روش تور ترال در استان گیلان صید شده بود أکثر

  چکیدهدر این تحقیق پارامترهای یونی (کلسیم، سدیم، پتاسیم، فسفر و منیزیوم) و فاکتورهای متابولیکی (کلسترول، پروتئین کل، آلبومین و اسمولاریته) سرم خون 34 قطعه تاس ماهی ایرانی جوان (Acipenser persicus) وحشی که در سال های 1388 تا 1391 به روش تور ترال در استان گیلان صید شده بودند، در 3 گروه وزنی گروه 1 (زیر 100 گرم)، گروه 2 (بین 100 تا 500 گرم) و گروه 3 (بالای 500 گرم) بررسی گردید. نتایج نشان داد که یون های منیزیوم، کلسیم، پتاسیم و فسفر در گروه های وزنی اختلاف معنی داری آماری نشان داد (05/0P<) ولی یون سدیم فاقد اختلاف آماری در بین گروه های مختلف بود (05/0P>). گروه 1 دارای بیشترین میزان یون‌های منیزیوم و کلسیم نسبت به گروه های دیگر بود. فاکتورهای متابولیکی خون نظیر اسمولاریته، کلسترول و آلبومین نیز فاقد اختلاف معنی دار بین گروه ها بود، ولی گروه 1 در میزان پروتئین کل با گروه 2 اختلاف معنی دار آماری را نشان داد (05/0P<). میزان کلسترول و پروتئین کل در گروه 3 از بیشترین مقدار برخوردار بود، در حالی که میزان آلبومین در گروه 3 دارای کمترین مقدار بود. بنابراین توجه به ارتباط بین یون ها و فاکتورهای متابولیکی در رشد، تولید مثل و تنظیم اسمزی در تاس ماهی ایرانی در بررسی وضعیت سلامت، تشخیص عوامل بیماری زایی و مدیریت صید این گونه در دریای خزر می تواند مورد استفاده قرار گیرد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  220 - مقایسه ترکیب شیمیایی و پروفایل اسید چرب کپور دریایی (Cyprinus carpio) در دو محیط طبیعی و پرورشی
  ساراه جرجانی
  چکیده[1]هدف از انجام این مطالعه تعیین ترکیب شیمیایی و پروفایل اسیدهای چرب بافت عضلانی ماهی کپور دریایی پرورشی و کپور دریایی وحشی بود. آنالیز تقریبی نمونه‌ها نشان داد که در بین شاخص‌های مورد مطالعه (پروتئین، چربی، خاکستر و رطوبت) تفاوت معنی‌داری در بین کپور دریایی پرورشی أکثر

  چکیده[1]هدف از انجام این مطالعه تعیین ترکیب شیمیایی و پروفایل اسیدهای چرب بافت عضلانی ماهی کپور دریایی پرورشی و کپور دریایی وحشی بود. آنالیز تقریبی نمونه‌ها نشان داد که در بین شاخص‌های مورد مطالعه (پروتئین، چربی، خاکستر و رطوبت) تفاوت معنی‌داری در بین کپور دریایی پرورشی و کپور دریایی وحشی وجود نداشت (05/0P>). بررسی پروفایل اسید چرب ماهی کپور دریایی وحشی و کپور دریایی پرورشی نشان داد که ترکیب اسید چرب در دو ماهی مورد مطالعه تفاوت معنی‌داری از نظر گروه‌ها و نسبت‌های مختلف اسید چرب داشت. در هر دو ماهی مورد مطالعه پالمتیک‌اسید (C16:0) و اولئیک‌اسید (C18:1 ω-9 cis) به‌ترتیب فراوان‌ترین اسید چرب اشباع و تک‌غیراشباع بودند. میزان اسیدهای چرب اشباع (SFA)، تک‌غیراشباع (MUFA) و چندغیراشباع (PUFA) در ماهی کپور دریایی پرورشی به‌ترتیب 71/26، 57/52 و 68/17درصد و در کپور دریایی وحشی 78/22، 53/40 و 06/25 درصد بود. میزان اولئیک اسید به‌طور معنی‌داری در کپور دریایی پرورشی نسبت به کپور دریایی وحشی بیش‌تر بود (05/0≥P). فراوان‌ترین اسیدهای چرب چندغیراشباع (PUFA) در ماهی کپور دریایی در محیط پرورشی لینولئیک اسید (C18:2 ω-6) و در کپور دریایی در محیط طبیعی دکوزاهگزانوئیک اسید (DHA, C22:6 ω-3) می‌باشد. میزان اسیدهای چرب ω-3 در کپور دریایی وحشی (79/15 گرم در 100 گرم لیپید) به‌طور معنی‌داری نسبت به کپور دریایی پرورشی (16/6 گرم در 100 گرم لیپید) بالاتر بود (05/0≥P). نسبت ω-3/ω-6 در ماهی کپور دریایی وحشی 69/1 و در ماهی کپور دریایی پرورشی 76/0 بود. در هر دو ماهی مورد مطالعه نسبت ω-3/ω-6 از مقدار توصیه شده توسط متخصصان تغذیه بیش‌تر بود. نسبت PUFA/SFA در کپور دریایی وحشی 10/1 و در کپور دریایی پرورشی 66/0 بود. این نسبت برای کپور دریایی وحشی و کپور دریایی پرورشی بیش‌تر از نسبت توصیه شده (45/0) توسط HMSO است. با توجه به این‌که نسبت PUFA/SFA و ω-3/ω-6 در ماهی کپور دریایی وحشی و پرورشی از مقادیر توصیه بیش‌تر بوده است، بنابراین هر دو ماهی مورد مطالعه از نظر منابع شیلاتی و غذایی بسیار ارزشمند است. ولی به جهت بیش‌تر بودن مقادیر PUFA، ω-3، ω-3/ω-6، PUFA/SFA، EPA+DHA، DHA/EPA در کپور دریایی وحشی ارزش تغذیه‌ای آن به مراتب نسبت به کپور دریایی پرورشی بالاتر است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  221 - تعیین وضعیت تروفی و پتانسیل تولید ماهی در دریاچه چغاخور
  رضوان موسوی ندوشن محمدرضا فاطمی عباس اسماعیلی ساری غلامحسین وثوقی
  دریاچه چغاخور دریاچه ای کم عمق در شرق ایران و به لحاظ اکولوژیک و اقتصادی مهمترین دریاچه در استان چهارمحال و بختیاری است. طی دهه گذشته، این دریاچه از طریق فعالیت های انسانی از قبیل احداث سد، نوسانات عمق آب، ورود پساب مزارع کشاورزی و معرفی کپورماهیان و سپس توقف رهاسازی، د أکثر

  دریاچه چغاخور دریاچه ای کم عمق در شرق ایران و به لحاظ اکولوژیک و اقتصادی مهمترین دریاچه در استان چهارمحال و بختیاری است. طی دهه گذشته، این دریاچه از طریق فعالیت های انسانی از قبیل احداث سد، نوسانات عمق آب، ورود پساب مزارع کشاورزی و معرفی کپورماهیان و سپس توقف رهاسازی، در معرض فشارهای شدید اکولوژیک قرار گرفته است. لذا در این مطالعه پارامترهای فیزیکی، پارامترهای شاخص تروفی شامل فسفات کل، کلروفیل آ، عمق شفافیت بصورت ماهانه و توده زنده ماکروبنتوز بصورت فصلی، از اردیبهشت 1383 تا فروردین 1384 موردبررسی قرار گرفت. در حال حاضر، گیاهان غوطه ور بویژه Myriophyllum spicatum تقریبا تمام سطح دریاچه را پوشانده و توده انبوه گیاه Polygonom amphibium در حاشیه جنوب شرقی دریاچه مانند مخزنی در مقابل بار ورودی نوترینت ها عمل می کند. بنظر می رسد دریاچه چغاخور با مقدار پایین فسفر کل(15±24 میکروگرم در لیتر) و کلروفیل آ (28/1±94/2 میکروگرم در لیتر) و عمق بالای شفافیت (با میانگین32/2 متر و مشاهده حتی بستر دریاچه) در شرایط غلبه گیاهان غوطه ور و آب شفاف قرار دارد. در این شرایط، پتانسیل تولید ماهی از طریق فسفات کل و تولید اولیه 4/34 کیلوگرم در هکتار، میزان تولید ماکروبنتوز 7/4 میلی گرم وزن خشک در متر مربع و تولید ماهی از طریق ماکروبنتوز 282 تا 376 کیلوگرم در هکتار برآورد گردید. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  222 - بررسی فقهی و حقوقی فاکتورینگ (عاملیت) با حق رجوع
  وحید شاهنده علی اکبر ایزدی فرد
  10.22034/ijrj.2022.694910
  فاکتورینگ یا عاملیت شیوه ا ی تأمین مالی است که صادر کننده ای، مطالبات خود را به یک مؤسسه منتقل می کند تا مؤسسه ی اخیر، مطالبات را اداره، وصول یا تنزیل نماید.در عاملیت مذکور، عامل به تأمین مالی مشتری پرداخته و دارای اختیار حق رجوع به صادرکننده و اخذ غرامت از فروشنده در أکثر

  فاکتورینگ یا عاملیت شیوه ا ی تأمین مالی است که صادر کننده ای، مطالبات خود را به یک مؤسسه منتقل می کند تا مؤسسه ی اخیر، مطالبات را اداره، وصول یا تنزیل نماید.در عاملیت مذکور، عامل به تأمین مالی مشتری پرداخته و دارای اختیار حق رجوع به صادرکننده و اخذ غرامت از فروشنده در صورت عدم پرداخت از سوی بدهکاران وی می باشد. عامل ضمن اخذ غرامت و اختیار فروش مجدد سیاهه ها به فروشنده، می تواند مبلغ را در مقابل افزایش مدت و دادن مهلت به فروشنده، افزایش دهد.هدف از پژوهش حاضر این است که مشکلات شرعی و راهکارهای برطرف کردن این مشکلات در عاملیت با حق رجوع با توجه به منابع فقهی، حقوقی و استناد به آرای مراجع تقلید بیان شوند.خلاصه اینکه، فروش مجدد سیاهه ها در قالب دین حال در مقابل ثمن به غیر مدیون بررسی شده که طبق رأی مشهور بلا اشکال بوده و دریافت خسارت توسط عامل بر اساس نظرات فقیهان و حقوقدانان جایز می باشد. همچنین دریافت کارمزد توسط عامل و تمدید مدت در قبال دریافت کارمزد پس از استنکاف بدهکار از پرداخت بدهی، موجب ربوی شدن معامله شده که با ارائه راه حل شرط فسخ عقد عاملیت با حق رجوع و انعقاد قرارداد جدید با مدت جدید، مشکل ربوی شدن برطرف شده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  223 - واکاوی مبانی فقهی جرم انگاری نگهداری تجهیزات دریافت از ماهواره
  وحید زارعی شریف
  10.22034/ijrj.2021.687047
  جرم انگاری نگهداری تجهیزات دریافت از ماهواره، چالش فقهی در سیاست جنایی جمهوری اسلامی ایران است. کاربردهای متنوع ماهواره در ارتباطات و علوم، این پرسش مهم را مطرح می‌کند که آیا این جرم انگاری، توجیه فقهی دارد؟ ادله فقهی موافق و مخالف با این جرم انگاری موردبررسی و مداقه قر أکثر

  جرم انگاری نگهداری تجهیزات دریافت از ماهواره، چالش فقهی در سیاست جنایی جمهوری اسلامی ایران است. کاربردهای متنوع ماهواره در ارتباطات و علوم، این پرسش مهم را مطرح می‌کند که آیا این جرم انگاری، توجیه فقهی دارد؟ ادله فقهی موافق و مخالف با این جرم انگاری موردبررسی و مداقه قرار گرفت. نتیجه اینکه نگهداری تجهیزات دریافت از ماهواره، اصولاً حرام نیست بلکه بعضاً واجب است. لذا جرم انگاری آن به‌طور عام، حرام کردن حلال خدا، صد عن سبیل الله، نقض قاعده احترام مال مردم، تعدی به حدود آزادی شهروندی و حرام است؛ اما استفاده از برنامه‌های مبتذل یا مستهجن یا کفرآمیز و به‌طورکلی، استفاده غیر مشروع از فناوری‌های ماهواره‌ای از طریق دیدن، شنیدن، خواندن و غیره، چنانچه موجب ضرر یا مزاحمت غیر مشروع شخص دیگری نشود، حرام است، ولی جرم نیست؛ و چنانچه موجب ضرر یا مزاحمت غیر مشروع دیگری باشد، هم حرام و هم جرم است؛ و در غیر این موارد نه حرام است و نه جرم. چنانچه آثار رفتار غیر مشروع شخص در حریم خودش محدود شود، حریم خصوصی وی، مصون از جرم انگاری است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  224 - ارزیابی خطر سلامت میگوهای صید شده از سواحل شمالی دریای عمان به برخی عناصر سنگین سمی
  امین غلامحسینی نیما شیری سیاوش سلطانیان محسن علی
  آلودگی به عناصر سنگین یک مشکل جدی در بعد جهانی است و با توجه به افزایش سرانه مصرف غذاهای دریایی در ایران، اطمینان از سلامت این خوراک اهمیت زیادی برای مصرف کنندگان خواهد داشت. از این رو پژوهش حاضر، با هدف تعیین غلظت برخی فلزات سنگین سمی در گوشت میگوهای صید شده از سواحل ش أکثر

  آلودگی به عناصر سنگین یک مشکل جدی در بعد جهانی است و با توجه به افزایش سرانه مصرف غذاهای دریایی در ایران، اطمینان از سلامت این خوراک اهمیت زیادی برای مصرف کنندگان خواهد داشت. از این رو پژوهش حاضر، با هدف تعیین غلظت برخی فلزات سنگین سمی در گوشت میگوهای صید شده از سواحل شمالی دریای عمان و ارزیابی خطر سلامت آن‌ها برای مصرف کنندگان صورت گرفت. بدین منظور، نمونه های میگو به تعداد 40 نمونه از هر ایستگاه (هرمز، جاسک و چابهار) در دو زمان تهیه شده و به آزمایشگاه منتقل شدند. آماده‌سازی بخش های خوراکی آن‌ها از طریق هضم مرطوب و سنجش فلزات سنگین (کروم، سرب، روی، کادمیوم و نیکل) از طریق طیف بینی نشر اتمی (AES) صورت گرفت. نتایج نشان داد که تفاوت آماری معنی داری بین غلظت کادمیوم در گوشت میگوهای صید شده از بندر جاسک (08/0 میکروگرم بر گرم) با میگوهای صید شده از تنگه هرمز (022/0 میکروگرم بر گرم) و خلیج چابهار (021/0 میکروگرم بر گرم) قابل مشاهده است (P<0.05). هم‌چنین میگوی سفید هندی به‌طور معنی داری دارای باقی‌مانده کادمیوم بیشتر (448/0 میکروگرم بر گرم) نسبت به میگوهای سرتیز، خنجری و موزی بوده اند (P<0.05). با توجه به این‌که کلیه فلزات سنگین مورد سنجش در تحقیق حاضر در محدوده مجاز رهنمودهای جهانی (WHO و FAO) قرار گرفته اند و هم‌چنین شاخص THQ کل برای گروه های سنی کودکان (258/0) و بزرگسالان (147/0) کم‌تر از 1 بوده است، با مصرف مداوم و حتی روزانه میگوهای صید شده از این منطقه خطری متوجه مصرف کنندگان نخواهد بود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  225 - اندازه‌گیری و مقایسه میزان سلنیوم در برخی ماهیان دریایی، آب شیرین و پرورشی بازار اهواز
  محمد ولایت زاده
  این تحقیق با هدف مقایسه میزان سلنیوم در 16 گونه مختلف ماهی انجام شد. نمونه برداری به‌صورت کاملاً تصادفی انجام شد و 96 عدد ماهی از بازار ماهی‌فروشان شهر اهواز تهیه گردید. در ماهیان دریایی بالاترین و پایین ترین میزان عنصر سلنیوم در دو گونه مید و زمین کن دم نواری به‌ترتیب أکثر

  این تحقیق با هدف مقایسه میزان سلنیوم در 16 گونه مختلف ماهی انجام شد. نمونه برداری به‌صورت کاملاً تصادفی انجام شد و 96 عدد ماهی از بازار ماهی‌فروشان شهر اهواز تهیه گردید. در ماهیان دریایی بالاترین و پایین ترین میزان عنصر سلنیوم در دو گونه مید و زمین کن دم نواری به‌ترتیب 01/0±618/0 و 02/0±409/0 میلی گرم در کیلوگرم بود. در ماهیان آب شیرین بالاترین و پایین ترین میزان سلنیوم در دو گونه ماهی حمری و بنی به‌ترتیب 01/0±291/0 و 02/0±251/0 میلی گرم در کیلوگرم به‌دست آمد. در ماهیان پرورشی بالاترین و پایین ترین میزان سلنیوم در دو گونه قزل آلای رنگین کمان و کپور سرگنده به‌ترتیب 009/0±202/0 و 001/0±147/0 میلی گرم در کیلوگرم بود. میانگین غلظت عنصر سلنیوم در ماهیان دریایی، آب شیرین و پرورشی اختلاف معنی داری داشت (P<0.05). میانگین میزان این عنصر در ماهیان دریایی نسبت به گونه های آب شیرین و پرورشی بالاتر بود (P<0.05). هم‌چنین در ماهیان پرورشی نسبت به ماهیان آب شیرین پایین تر به‌دست آمد (P<0.05). الگوی تجمع مقادیر عنصر سلنیوم به‌صورت ماهیان دریایی > ماهیان آب شیرین > ماهیان پرورشی بود. در این تحقیق میزان سلنیوم در عضله 16 گونه مورد مطالعه پایین تر از استاندارد اعلام شده (2 میلی گرم در کیلوگرم) بود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  226 - تعیین کیفیت بهداشتی خرچنگ دراز آب شیرین (Astacus leptodactylus) هفت برم استان فارس از نظر عناصر سنگین انباشته ‌شده در محصول
  نیما شیری امین غلامحسینی رضا سلیقه زاده احمد رهبر نگین درخشش
  10.30495/jfh.2021.1919472.1304
  < p>با توجه به وجود ظرفیت های اقتصادی پرورش گسترده خرچنگ دراز آب شیرین (Astacus leptodactylus) در دریاچه های هفت برم استان فارس و با در نظر گرفتن زنجیره ارزش و بازاریابی جهانی، مقتضی است تا پایشی بر کیفیت بهداشتی این محصول صادراتی از نظر انباشتگی عناصر سنگین صورت أکثر

  < p>با توجه به وجود ظرفیت های اقتصادی پرورش گسترده خرچنگ دراز آب شیرین (Astacus leptodactylus) در دریاچه های هفت برم استان فارس و با در نظر گرفتن زنجیره ارزش و بازاریابی جهانی، مقتضی است تا پایشی بر کیفیت بهداشتی این محصول صادراتی از نظر انباشتگی عناصر سنگین صورت گیرد. بدین منظور، نمونه های خرچنگ به تعداد مجموعاً 45 نمونه از سه برم (آبگیر) دائمی صید شد و به آزمایشگاه منتقل گردید. آماده‌سازی عضله دمی آن‌ها به‌عنوان بافت خوراکی، از طریق هضم مرطوب و سنجش فلزات سنگین (کادمیوم، مس، نیکل، سرب و روی) از طریق طیف بینی جذب اتمی (AAS) صورت گرفت. یافته های تحقیق نشانگر این بودند که فلزات کادمیوم (003/0 ± 004/0) و روی (747/0 ± 61/2 میکروگرم بر گرم وزن خشک) به‌ترتیب دارای کمترین و بیشترین غلظت در عضله دمی خرچنگ دراز هفت برم بودند. با توجه به این‌که غلظت تمامی عناصر سنگین مورد سنجش در محدوده های مجاز استانداردهای بهداشتی (WHO و FAO) قرار داشتند و همچنین بر اساس ارزیابی خطر بهداشتی (شاخص دریافت روزانه)، خرچنگ های هفت برم فارس از نظر باقیمانده این عناصر از سلامت قابل‌قبولی برخوردار هستند و مصرف روزانه و مداوم این محصولات آبزی توسط مصرف‌کنندگان کاملاً ایمن محسوب می‌شود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  227 - بررسی مطالعات انجام شده در زمینه آلودگی مواد غذایی با منشاء دامی به باکتری‌های بیماری‌زا در ایران؛ بخش سوم: غذاهای دریایی
  سید شهرام شکرفروش سید مهدی رضوی روحانی گیتی کریم سید محمد مهدی کیایی نوردهر رکنی مریم عباس والی
  این بررسی گذشته‌نگر، خلاصه ای از مطالعات آلودگی باکتریایی انواع آبزیان در ایران می باشد. مطالعات منتشر شده بیشتر در طول سال های 1378 تا1391 بوده است. باکتری های جدا شده، شامل کلستریدیوم بوتولینوم، کلستریدیوم پرفرنجنس، اشریشیا کولای، لیستریا مونوسیتوژنز، سالمونلا، شیگلا، أکثر

  این بررسی گذشته‌نگر، خلاصه ای از مطالعات آلودگی باکتریایی انواع آبزیان در ایران می باشد. مطالعات منتشر شده بیشتر در طول سال های 1378 تا1391 بوده است. باکتری های جدا شده، شامل کلستریدیوم بوتولینوم، کلستریدیوم پرفرنجنس، اشریشیا کولای، لیستریا مونوسیتوژنز، سالمونلا، شیگلا، استافیلوکوکوس اورئوس و ویبریو پاراهمولیتیکوس می باشد. بررسی ها نشان می دهند تیپ E کلستریدیوم بوتولینوم شایع‌ترین تیپ کلستریدیم در ماهیان دریائی بوده و غذاهای خانگی وکارگاهی مسئول اکثر مسمومیت ها می‌باشند. حضور کلیفرم‌ها و اشریشیا در آبزیان می تواند به علت آلودگی محیط زیست باشد. حضور آنها در غذاهای دریائی فرآیند شده نیز می تواند به علت آلودگی آب ، دستکاری ماهی و آلودگی در هنگام فرآیند سازی باشد. لیستریا مونوسیتوژنز از انواع آبزیان تازه، منجمد و فرآیند شده جدا شده است. آبزیان ممکن است هنگام فرآوری به این ارگانیسم آلوده شوند. این ارگانیسم سرماگرا می‌تواند در حرارت یخچال رشد کرده و در غذاهای فرآوری شده افزایش یابد. دمای دود سرد (30-20 درجه سلسیوس) باعث از بین بردن لیستریا نمی شود. آلودگی زیاد آب و آبزیان به سالمونلا به علت عدم رعایت بهداشت محیط زیست و همچنین شرایط جغرافیائی محیط است. استفاده از کود کومپوست در مزارع پرورش آبزیان می تواند منجر به آلودگی سالمونلائی شود. جریان فاضلاب به آبگیرها و محل پرورش آبزیان نیز عامل آلودگی است. استافیلوکوکوس ارگانیسم تیپیک محل زندگی آبزیان نبوده و در هنگام فرآیندسازی یا تماس های بعدی و به صورت ثانویه وارد محصول غذائی دریایی می گردد. وجود گونه های ویبریو در نواحی ساحلی معمول است. ویبریوها خصوصاً در آب های گرم فراوان بوده و در فصل تابستان نیز در نواحی معتدل یافت می شوند. گونه های ویبریو همچنین آلوده کننده طبیعی آب های شور نواحی گرمسیری بوده و می توانند در ماهی های پرورشی در این گونه مناطق حضورداشته باشند. به طور کلی موارد شیوع ویبریوز مربوط به مصرف محصول نیم‌پز، یا محصولی است که بعد از فرآیند حرارتی آلوده شده باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  228 - تجمع زیستی فلزات سرب و روی در کبد و عضله کپور (Cyprinus carpio)، ماهی سفید (Rutilus frisii kuttom)و کفال طلایی (Liza auratus) بازار تهران
  ابوالفضل عسکری ساری محمد ولایت زاده
  یکی از خطرناک‌ترین آلاینده‌های سمی در محیط زیست موجودات زنده فلزات سنگین هستند که سبب بروز مسمومیت و بیماری‌های حاد و مزمن در انسان می‌شوند. تحقیق حاضر در سال 1389 به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین سرب و روی در بافت‌های کبد و عضله ماهیان کپور (Cyprinus carpio)، کفال طلایی أکثر

  یکی از خطرناک‌ترین آلاینده‌های سمی در محیط زیست موجودات زنده فلزات سنگین هستند که سبب بروز مسمومیت و بیماری‌های حاد و مزمن در انسان می‌شوند. تحقیق حاضر در سال 1389 به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین سرب و روی در بافت‌های کبد و عضله ماهیان کپور (Cyprinus carpio)، کفال طلایی (Liza auratus) و ماهی سفید (Rutilus frisii kuttom) دریای خزر انجام شد. نمونه‌برداری به صورت کاملا تصادفی انجام شد و 36 عدد ماهی از بازار سرچشمه تهران تهیه گردید. میانگین غلظت سرب و روی در کبد و عضله ماهیان دریای خزر برابر با 58/0±19/2 و 61/12±86/143 میلی‌گرم در کیلوگرم محاسبه شد که اختلاف معنی‌داری نشان می‌داد (05/0>p). بر اساس نتایج بدست آمده، بالاترین غلظت سرب و روی در کبد ماهی کفال (15/0±63/6 و 05/3±66/319) میلی‌گرم در کیلوگرم و پایین‌ترین میزان سرب و روی در عضله کپور دریایی (11/0±41/0 و 50/1±80/10) میلی‌گرم در کیلوگرم به دست آمد. میزان سرب و روی در ماهیان در مقایسه با حد مجاز استاندارد انجمن بهداشت ملی و تحقیقات پزشکی استرالیا (NHMRC)، وزارت کشاورزی، شیلات و غذای انگلستان (UKMAFF) و سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) بالاتر بود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  229 - مطالعه تغییرات برخی از فاکتور‌‌های خونی ماهی حمری و مقایسه آن با ماهیان آلوده به مرحله لاروی انگل کنتراسکوم
  علیرضا گلچین منشادی حسین خاج
  چکیده به منظور مطالعه فاکتور‌های خونی ماهی حمری دریاچه پریشان و مقایسه آن با ماهیان آلوده به مرحله لاروی انگل کنتراسکوم در محوطه بطنی این ماهیان، تعدادی‌ ماهی حمری از دریاچه پریشان صید ‌گردید و 60 عدد از آن‌ها به طوری که 30 عدد بدون آلودگی و 30 عدد آلوده به انگل مزبو أکثر

  چکیده به منظور مطالعه فاکتور‌های خونی ماهی حمری دریاچه پریشان و مقایسه آن با ماهیان آلوده به مرحله لاروی انگل کنتراسکوم در محوطه بطنی این ماهیان، تعدادی‌ ماهی حمری از دریاچه پریشان صید ‌گردید و 60 عدد از آن‌ها به طوری که 30 عدد بدون آلودگی و 30 عدد آلوده به انگل مزبور بودند، مورد مطالعه قرارگرفتند. پس از خون گیری از ماهی‌ها، از نظر آلودگی انگلی در محوطه بطنی کالبدگشایی و مورد بررسی قرار گرفتند. آزمایشات خون شناسی شامل شمارش افتراقی گلبول‌های سفید، اندازه گیری میزان هماتوکریت (PCV)، شمارش کلی گلبول های قرمز و گلبول‌های سفید ماهیان انجام شد. در هر دو گروه آلوده و غیرآلوده، لنفوسیت ها با 56/80 درصد، بالاترین میزان فراوانی و پس از آن پلاکت‌ها، نوتروفیل‌ها و منوسیت ها به ترتیب 56/48، 9/7 و 45/2 درصد از فراوانی را به خود اختصاص دادند. این درحالی است که سلولی از نوع ائوزینوفیل و بازوفیل در میان نمونه‌ها مشاهده نشد. مقایسه گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها در میان ماهی‌های عاری از آلودگی و آلوده به این انگل نشان داد که با افزایش آلودگی میزان لنفوسیت‌ها کاهش یافته اما فراوانی منوسیت‌ها در آلودگی شدید نسبت به مرحله بدون آلودگی افزایش یافته و درصد نوتروفیل‌ها و پلاکت‌ها نیز سیر صعودی را به همراه داشت. میانگین مقدار هماتوکریت در ماهیان غیرآلوده، با آلودگی خفیف و آلودگی شدید، کاهش نشان داد. مقایسه میانگین تعداد گلبول‌های قرمز مانند مقدار هماتوکریت به ترتیب درحالت‌های بدون آلودگی، آلودگی خفیف و آلودگی شدید کاهش یافت، درحالی که میانگین تعداد گلبول‌های سفید در حالت‌های بدون آلودگی، آلودگی خفیف و آلودگی شدید سیر صعودی را نشان داد. از لحاظ آماری تغییرات درصد لنفوسیت، نوتروفیل، پلاکت، هماتوکریت و میانگین تعداد گلبول های سفید معنی دار بود (001/0p=). تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  230 - بهره وری سرمایه های انسانی در سازمان های راهبردی و طراحی الگوی کاربردی با بهره گیری ازمدل معادلات ساختاری و ماتریس کوواریانس(مطالعه موردی : نیروی دریایی راهبردی ارتش)
  سهراب صادق ابوطالب مطلبی ورکانی زهرا علی پور درویش جمشید صادقی صدقیانی یوسف محمدی مقدم
  10.30495/qjopm.2020.1874024.2556
  منابع انسانی با ارزش ترین منابع طبیعی یک کشور است و وظیفه آن به کارگیری نیروی انسانی متعهد در یک سازمان است که با کارکرد و اتخاذ تصمیم‌های صحیح، زیان‌های مادی را جبران کرده و همواره بر سرمایه مادی آن بیفزاید. برخی از کشورهای توسعه یافته مهمترین منبع رشد قتصادی خود را من أکثر

  منابع انسانی با ارزش ترین منابع طبیعی یک کشور است و وظیفه آن به کارگیری نیروی انسانی متعهد در یک سازمان است که با کارکرد و اتخاذ تصمیم‌های صحیح، زیان‌های مادی را جبران کرده و همواره بر سرمایه مادی آن بیفزاید. برخی از کشورهای توسعه یافته مهمترین منبع رشد قتصادی خود را منابع انسانی و توسعه مهارت‌ها شناخته اند. این پژوهش با هدف شناسایی عوامل موثر در الگوی تدوین شده بهره‌وری سرمایه انسانی در نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران انجام شده است. به دلیل کمی بودن روش تحقیق، از مدل معادلات ساختاری استفاده شده و با تنظیم پرسشنامه و ارائه به 30 نفر از فرماندها مناطق و پایگاه‌ها نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران که به روش هدفمند در دسترس انتخاب شده بود به اجراء گذاشته شد. نتایج پژوهش بیانگر این است که عواملی از قبیل؛ طراحی و استقرار محیط سازمانی، برنامه ریزی و جذب و نگهداری نیروی انسانی، مکانیزم‌های مدیریتی و آموزشی، بر استراتژی‌های عملی و تعاملی بهره‌وری نیروی انسانی، پیامد‌های رقابت و بهبود عملکرد و کیفیت ماموریت‌های محوله و ایجاد یک سازمان پویا وخلاق، عوامل محیطی سازمان و ضعیف بودن سیستم آموزشی و مدیریت بر استراتژی‌های عملی و تعاملی بهره‌وری نیروی انسانی، ایجاد رضایت در کارکنان، کیفیت روحیه و رفاه افراد موثر در سازمان و نقش حمایتی مدیران در ایجاد و افزایش بهره‌وری نیروی انسانی بر استراتژی‌های عملی و تعاملی بهره‌وری نیروی انسانی، برنامه ریزی جذب و نگهداری نیروی انسانی و همچنین مکانیزم برنامه ریزی بر پیامدهای بهره‌وری کارکنان و نیروی انسانی تاثیر مثبت و معناداری دارد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  231 - بکارگیری رویکرد تلفیقی تحلیل پوششی داده ها و مدل اندرسون-پترسون برای ارزیابی انواع کارایی نسبی صنعت بنادر کانتینری خاورمیانه
  آزیتا حاجی زاده سید ناصر سعیدی عامر کعبی همایون یوسفی مصطفی زارع دوست
  هدف مطالعۀ حاضر ارزیابی کارایی نسبی بنادرکانتینری عمدۀ خاورمیانه و شناسایی بنادرکارا برای سال‌های2011 تا 2013 می باشد. روش تحقیق حاضر از نوع تحلیلی-کاربردی بوده و برای جمع‌آوری داده های تحقیق از سایت اینترنتی سازمان بنادر و دریانوردی، مجله بین‌المللی مدیریت کانتینر و سا أکثر

  هدف مطالعۀ حاضر ارزیابی کارایی نسبی بنادرکانتینری عمدۀ خاورمیانه و شناسایی بنادرکارا برای سال‌های2011 تا 2013 می باشد. روش تحقیق حاضر از نوع تحلیلی-کاربردی بوده و برای جمع‌آوری داده های تحقیق از سایت اینترنتی سازمان بنادر و دریانوردی، مجله بین‌المللی مدیریت کانتینر و سایت رسمی هر بندر استفاده گردیده است. در این تحقیق ابتدا با استفاده از دو مدل اساسی تکنیک تحلیل پوششی داده ها، سی سی آرو بی سی سیخروجی محور،کارایی نسبی بنادرکانتینری عمده منطقۀ خاورمیانه، در بازه زمانی2013-2011 ارزیابی گردید و سپس براساس نتایج حاصل، بنادرکارا با استفاده از روش اندرسون-پیترسون رتبه‌بندی شدند. براساس نتایج مدل سی سی آر خروجی محور، بندرخورفکان بالاترین ضریب کارایی را داشته و بندرامام خمینی(ره)،در طول سه سال ضعیف‌ترین بندر از این حیث بوده است. براساس نتایج مدل بی سی سی خروجی محور، بنادر بوشهر، جبل علی، خورفکان و اسکندریه، بالاترین ضریب کارایی را داشتند و بندر امام خمینی(ره)،در طول سه سال ضعیف‌ترین بندر از این حیث بوده است. بنادر در بازه زمانی موردنظر، دارای بازده نسبت به مقیاس متغیر بوده‌اند و تنها بندر خورفکان و اسکندریه تحت بازدهی به مقیاس ثابت عمل کرده اند. میانگین کارایی تکنیکی سراسری بنادر مورد کاوی در بازۀ زمانی مدنظر،54.3 درصد و میانگین کارایی تکنیکی موضعی 73 درصد محاسبه شده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  232 - سنجش پایداری سیستم های حمل و نقل در دسترسی به کاربری های گردشگری منطقه 22 شهرداری تهران، مطالعه موردی: دریاچه شهدای خلیج فارس(دریاچه چیتگر)
  آمنه جوری رحیم سرور زهرا پیشگاهی فرد
  پایداری سیستم کلان شهرها حاصل تعامل صحیح خرده سیستم های موجود در آن می باشد. از اینرو شناخت عوامل و مولفه های تاثیرگذار بر پایداری، از ضروریات دستیابی به این مهم می باشد. در مقاله حاضر به دو خرده سیستم شهری و تعامل بین آنها توجه خاص شده است؛ حمل و نقل شهری و گردشگری شهر أکثر

  پایداری سیستم کلان شهرها حاصل تعامل صحیح خرده سیستم های موجود در آن می باشد. از اینرو شناخت عوامل و مولفه های تاثیرگذار بر پایداری، از ضروریات دستیابی به این مهم می باشد. در مقاله حاضر به دو خرده سیستم شهری و تعامل بین آنها توجه خاص شده است؛ حمل و نقل شهری و گردشگری شهری در بستر کلان شهر تهران، در محدوده منطقه 22 شهرداری و در حوزه نفوذ دریاچه شهدای خلیج فارس(دریاچه چیتگر). بر این اساس پس از بررسی مولفه های موثر بر پایداری، از طریق آزمونهای آماری به تحلیل این مولفه ها، البته در قالب چهار شاخص عمده پرداخته شده است. روش تحقیق از نوع توصیفی ـ تحلیلی بوده که در آن گردآوری داده ها بر پایه پرسشنامه هایی می باشد که در میان کارشناسان و متخصصان حوزه های برنامه ریزی شهری، حمل ونقل و ترافیک و گردشگری، توزیع گردید. جامعه آماری حدود 100 نفر بوده که به روش غیر تصادفی هدفمند انتحاب شده اند و به منظور تحلیل آمارهای گردآوری شده از نرم افزار SPSS22 و از روش های آماری از قبیل آزمون تی تک متغیره و نیز آزمون فریدمن استفاده شده است. نتایج آزمونها نشان می دهد که معیارهای چهارگانه پایداری مورد مطالعه، فاقد پایداری لازم بوده و در میان مولفه های موثر بر پایداری، معیار زیست محیطی دارای بیشترین تاثیر و معیار حمل ونقلی دارای کمترین تاثیر در ارزیابی پایداری سیستم ها حمل و نقل منطقه 22 شهرداری تهران در دسترسی به دریاچه شهدای خلیج فارس می باشند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  233 - تحلیل و پیش بینی نوسانات تراز سطح آب دریاچه ارومیه با استفاده از مدل ARIMA
  خدیجه جوان فرهاد نصیری
  این تحقیق به منظور بررسی نوسانات تراز سطح آب دریاچه ارومیه و ارائه مدلی مناسب جهت پیش بینی نوسانات تراز سطح آب صورت گرفته است. آمار ماهانه تراز آب دریاچه در دوره آماری (1392- 1345) مورد استفاده قرار گرفت و همگنی آنها توسط آزمون توالی بررسی شد. سپس داده‌ها مورد آزمون‌های أکثر

  این تحقیق به منظور بررسی نوسانات تراز سطح آب دریاچه ارومیه و ارائه مدلی مناسب جهت پیش بینی نوسانات تراز سطح آب صورت گرفته است. آمار ماهانه تراز آب دریاچه در دوره آماری (1392- 1345) مورد استفاده قرار گرفت و همگنی آنها توسط آزمون توالی بررسی شد. سپس داده‌ها مورد آزمون‌های ایستایی میانگین و واریانس قرار گرفت تا با ایجاد مرتبه در سری، ناایستایی سری از بین برود. رفتار ماهانه سری با استفاده از تفاضل‌گیری حذف گردیده و با استفاده از مدل‌های باکس- جنکینز، سری زمانی تراز سطح آب بررسی و بهترین مدل برازش داده شد. صحت و دقت مدل‌ها بر اساس معیارهای AIC و BIC و تحلیل نمودار توابع خودهمبستگی و خودهمبستگی جزئی تایید گردید و مدل مناسب بصورت ARIMA= (0,1,4)(1,1,1)12 انتخاب شد که ترکیبی از دو بخش غیر فصلی (q=4،d=1،p=0) و فصلی (SQ=1،SD=1،SP=1) می‌باشد. مدل انتخاب شده مورد برازش قرار گرفته و سپس مناسبت آن از طریق تجزیه و تحلیل باقیمانده‌ها مورد آزمون قرار گرفت و صحت آن تایید گردید. در نهایت با استفاده از این مدل رفتار سری در ماه‌های آینده مورد پیش‌بینی قرار گرفت. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  234 - مقایسه روش های مختلف طبقه بندی تصاویر ماهواره ای در تهیة نقشه کاربری اراضی (مطالعه موردی: دریاچه ارومیه)
  حسین نظم فر منیز شیرزاد
  هدف از انجام این پژوهش مقایسه نه روش نظارت شده در طبقه بندی پوشش اراضی با استفاده از تصاویر ماهواره ای لندست 8 در دریاچه ارومیه می‌باشد. ماهیت این پژوهش توسعه ای‌-کاربردی و روش انجام آن توصیفی-تحلیلی است. بدین منظور تصاویر ماهواره‌ای سنجنده OLI مربوط به تاریخ (8/ 7 0/ أکثر

  هدف از انجام این پژوهش مقایسه نه روش نظارت شده در طبقه بندی پوشش اراضی با استفاده از تصاویر ماهواره ای لندست 8 در دریاچه ارومیه می‌باشد. ماهیت این پژوهش توسعه ای‌-کاربردی و روش انجام آن توصیفی-تحلیلی است. بدین منظور تصاویر ماهواره‌ای سنجنده OLI مربوط به تاریخ (8/ 7 0/ 2016 و 6 / 7 0/ 2016) از سایت USGS بارگیری شد و پس از اعمال پیش‌پردازش با استفاده از بازدیدهای میدانی و دستگاه موقعیت‌یاب جهانی نمونه‌های تعلیمی برای هر کاربری (دریاچه، شورزار، کشاورزی، سایر اراضی)در محدوده مورد مطالعه تهیه گردید. در مرحله بعد طبقه‌بندی با استفاده از نه الگوریتم نظارت شده (شبکه عصبی، ماشین بردار پشتیبان، حداکثر احتمال، ماهالانوبیس، حداقل فاصله از میانگین، سطوح موازی، واگرایی اطلاعات طیفی، کدهای باینری، زاویه طیفی) انجام شد. در مرحله آخر به منظور بررسی دقت و صحت طبقه‌بندی تصاویر از معیارهای ارزیابی(دقت تولید کننده، دقت کاربر، صحت کلی، ضریب کاپا ) استفاده شد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که روش طبقه‌بندی ماشین بردار پشتیبان با ضریب کاپای99.57 درصد ، روش شبکه عصبی با ضریب کاپای 98.66درصد ، روش حداکثر احتمال با ضریب کاپای 98.58درصد نسبت به سایر روش‌ها دارای دقت بیشتری می‌باشند. همچنین کمترین دقت را الگوریتم‌های کدهای باینری سطوح موازی و زاویه طیفی دارند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  235 - پهنه بندی و اولویت بندی حوزه آبریز دریاچه ارومیه به منظور مکان یابی محل دفن پسماندهای شهری با تاکید بر شاخص‌های زیست محیطی
  فریدون بابایی اقدم جعفر آقایی شاهین علیزاده زنوزی بهمن قلیکی میلان
  در جهان حاضر، توجه به محیط‌زیست یکی از مهم‌ترین عوامل توسعه هر کشوری محسوب می‌شود و عدم توجه به محیط زیست و پس خوراند منفی آن میتواند اثرات مخربی را در زندگی طبیعی و انسانی بشر داشته باشد. دریاچه ارومیه به عنوان بزرگ‌ترین دریاچه دائمی کشور با ویژگی‌های منحصر بفردی که دا أکثر

  در جهان حاضر، توجه به محیط‌زیست یکی از مهم‌ترین عوامل توسعه هر کشوری محسوب می‌شود و عدم توجه به محیط زیست و پس خوراند منفی آن میتواند اثرات مخربی را در زندگی طبیعی و انسانی بشر داشته باشد. دریاچه ارومیه به عنوان بزرگ‌ترین دریاچه دائمی کشور با ویژگی‌های منحصر بفردی که دارا می‌باشد، در طی چند دهه اخیر دچار مشکلات فراوانی شده که محیط زیست این منطقه را به شدت تحت تأثیر قرار داده است. یکی از مهم‌ترین معضلات و مشکلات این دریاچه، ورود زباله‌های شهری، جمعیت سه و نیم میلیونی 41 شهر کوچک و بزرگ این حوزه آبریز به دریاچه، از طریق رودخانه‌های دائمی و فصلی می‌باشد. در این پژوهش در راستای جلوگیری از پخش و ورود زباله‌های شهری به محیط زیست این دریاچه، با استفاده از 10 معیار طبیعی و زیست محیطی و با استفاده از مدل تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP) به پهنه بندی حوزه آبریز دریاچه ارومیه به منظور مکان یابی پهنه‌های مناسب برای دفع زباله‌های شهری اقدام شد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که 812400 هکتار از اراضی حوزه آبریز بیشترین مناسبت و 733768 هکتار از اراضی محدوده مورد مطالعه کم‌ترین قابلیت برای استقرار محل دفع پسماندهای شهری را دارا می‌باشد و در ادامه با استفاده از مدل الکتر به اولویت بندی پهنه هایی که بالای 200 هکتار بوده اند و برای مکانیابی بسیار مناسب بوده اند پرداخته شد که پهنه شماره 8 اولویت اول و پهنه شماره 4 و 5 اولویت آخر را دارند متولیان حفظ دریاچه ارومیه و همچنین شهرداری‌های شهرهای حوزه آبریز دریاچه ارومیه، بایستی در راستای یک برنامه مدون زباله های شهری خود را به مکانهای دفن پسماندهای شهری آماده سازی شده انتقال داده و نسبت به دفن مناسب این زباله ها اقدام نموده، تا از ورود زباله‌های شهری به محیط زیست دریاچه ارومیه جلوگیری به عمل آید. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  236 - بازتاب چهره ساقی در کلیات شمس مولانا
  احمدرضا نظری چروده بهرام خوشنودی
  بازتاب چهره ساقی در کلیات شمس (غزلیات )مولانا چکیده اگرچه معنای اولیه ساقی "شراب ریزی باده گردانی" است،در متون عرفانی اما با حفظ کارکرد اولیه اش، توسع مفهومی یافته،به مقام"جان جانان و ساقی باقی"هم رسیده است. وقتی مرکزی ترین موضوع هستی شناسان مولوی عشق است،وشادی و بی غمی أکثر

  بازتاب چهره ساقی در کلیات شمس (غزلیات )مولانا چکیده اگرچه معنای اولیه ساقی "شراب ریزی باده گردانی" است،در متون عرفانی اما با حفظ کارکرد اولیه اش، توسع مفهومی یافته،به مقام"جان جانان و ساقی باقی"هم رسیده است. وقتی مرکزی ترین موضوع هستی شناسان مولوی عشق است،وشادی و بی غمی از اصلی ترین مظاهر آن، پیداست ساقی هم چه نقش محوری خواهد داشت،تاآنجاکه مولانا حتی برای رهایی از یگانه غم خود که همانا گرفتاری آدمی در این جهان خاکی است از ساقی که" دستگیر عاشقان است مدد می جوید.بررسی واژه ساقی در غزلیات شمس نشان داد که مولانا وظایف بسیاری برای ساقی قایل است اما نکته مهم ومعنادار این است که مولوی حتی از کارکردهای مادی و معمول ساقی چون " باده ریزی و.." برداشتی نمادین وآن سری دارد، چرا که معتقد است ساقی باید شراب انگوری را به "محبوسان غم " بدهد و عارفان "از می هم خوشدل ترند".. .واژگان کلیدی: شعر عرفانی فارسی، مولانا، غزلیّات شمس، ساقی، دریافت باطنی، تجلّی. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  237 - اثرات محرک‌های زیستی جلبک دریایی و هیومیک اسید و برخی عناصر غذایی بر جوانه زنی و دیگر صفات مرتبط در سویا
  محسن ایمانی محمدرضا داداشی ابوالفضل فرجی افشین سلطانی هدیه مصنعی
  10.30495/jsr.2023.1976784.1243
  چکیده محرک‌های زیستی طبیعی همانند جلبک دریایی و هیومیک اسید اثرات مثبتی روی جوانه زنی ممکن است تاثیر داشته باشند. عصاره جلبک دریایی شامل ترکیبی از عناصر پرمصرف و کم مصرف، اسیدهای آمینه، محرک‌های رشد گیاهی و ویتامین‌ها است که موجبات افزایش جذب ریشه و به‌طور کلی بهبود کیف أکثر

  چکیده محرک‌های زیستی طبیعی همانند جلبک دریایی و هیومیک اسید اثرات مثبتی روی جوانه زنی ممکن است تاثیر داشته باشند. عصاره جلبک دریایی شامل ترکیبی از عناصر پرمصرف و کم مصرف، اسیدهای آمینه، محرک‌های رشد گیاهی و ویتامین‌ها است که موجبات افزایش جذب ریشه و به‌طور کلی بهبود کیفیت و ترکیبات آنتی‌اکسیدان محصول می‌گردند. مواد هیومیک مخلوطی از ترکیبات آلی مختلف هستند که از منابع مختلفی نظیر خاک، هوموس، پیت، لیگنیت اکسید شده، زغال سنگ و غیره استخراج می‌شوند. عناصر غذایی نیز بسیار لازم و ضروری برای رشد و نمو گیاهان هستند که در مقادیر کمتر از عناصر غذایی اصلی از قبیل نیتروژن، فسفر و پتاسیم مصرف می‌شوند. این مطالعه با هدف بررسی اثرات محرک‌های زیستی جلبک دریایی و هیومیک اسید و برخی عناصر غذایی بر جوانه زنی و دیگر صفات مرتبط در سویا انجام شد. نتایج این مطالعه نشان داد که محرک‌های زیستی جلبک دریایی و هیومیک اسید و برخی عناصر غذایی بر جوانه زنی و صفات مرتبط با آن اثرات مثبتی داشتند. واژگان کلیدی: محرک زیستی، هیومیک اسید، جلبک دریایی، بور، پتاسیم تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  238 - تأثیر ضایعات چای بر خصوصیات جوانه‌زنی و فعالیت‌های آنزیمی بذور هیدروپرایم شده لوبیا (Phaseolus vulgaris L.) تحت تیمار شوری
  مجید قنبری حسن پیرانی پرنیان طالبی سیه سران
  این تحقیق به‌منظور ارزیابی اثر عصاره ضایعات چای و شوری حاصل از آب دریای خزر بر ویژگی‌های جوانه‌زنی و فعالیت آنزیمی لوبیا، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل، در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار انجام شد. سطوح فاکتور اول شامل عصاره ضایعات چای، در پنج سطح، صفر، 5، 10، 15 و 20 د أکثر

  این تحقیق به‌منظور ارزیابی اثر عصاره ضایعات چای و شوری حاصل از آب دریای خزر بر ویژگی‌های جوانه‌زنی و فعالیت آنزیمی لوبیا، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل، در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار انجام شد. سطوح فاکتور اول شامل عصاره ضایعات چای، در پنج سطح، صفر، 5، 10، 15 و 20 درصد از محلول اولیه عصاره ضایعات چای و سطوح فاکتور دوم شامل تیمار شوری، در پنج سطح، 0، 25، 50، 75 و 100 درصد از آب دریای خزر با EC (به‌ترتیب 45/0، 56/4، 12/9، 78/13 و 16/18 دسی‌زیمنس بر متر) بود. نتایج آزمایش نشان داد اثر تیمارها بر کلیه متغییرهای مورد بررسی معنی‌دار بود. به‌علاوه، برهمکنش تنش شوری و عصاره ضایعات چای از نظر میانگین و درصد جوانه‌زنی در سطح پنج درصد و از نظر طول ریشه‌چه، ضریب آلومتریک، درصد آب بافت گیاهچه و بنیه بذر اختلاف معنی‌داری در سطح یک درصد وجود دارد. افزایش سطوح تنش شوری و غلظت عصاره ضایعات چای موجب کاهش میانگین و درصد جوانه‌زنی، بنیه بذر و فعالیت آنزیم‌های جوانه‌زنی شده (تیمار 100 درصد آب دریای خزر و 20 درصد عصاره ضایعات چای) و افزایش میزان مالون دی آلدهید را در پی داشته است. شاهد (آب مقطر و بدون عصاره ضایعات چای) با تأثیر از هیدروپرایمینگ انجام شده دارای بالاترین میزان خصوصیات جوانه‌زنی و فعالیت‌های آنزیمی بوده و دارای کمترین میزان مالون دی آلدهید بوده است. به‌طور کلی، تنش شوری حاصل از آب دریای خزر و اثر آللوپاتیک حاصل از عصاره ضایعات چای بر شاخصه‌های جوانه‌زنی در بذر گیاه لوبیا، تأثیر منفی می گذارد تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  239 - بررسی اثر پرایمینگ با عصاره جلبک دریایی بر مولفه‌های جوانه زنی و صفات رشدی گیاهچه گشنیز (.Coriandrum sativum L) در زمان‌های مختلف
  عالیه شفیع پور کامبیز مشایخی
  10.30495/jsr.2022.1927264.1208
  گشنیز یکی از مهمترین گیاهان دارویی می‌باشد که هم به‌صورت تازه‌خوری و هم خشک مورد استفاده قرار می‌گیرد و دارای خواص دارویی فراوان می‌باشد. یکی از منابع عظیم زیستی جلبک‌های دریایی هستند که سرشار از مواد مورد نیاز برای رشد گیاه است، از این رو این آزمایش با هدف بررسی اثر پر أکثر

  گشنیز یکی از مهمترین گیاهان دارویی می‌باشد که هم به‌صورت تازه‌خوری و هم خشک مورد استفاده قرار می‌گیرد و دارای خواص دارویی فراوان می‌باشد. یکی از منابع عظیم زیستی جلبک‌های دریایی هستند که سرشار از مواد مورد نیاز برای رشد گیاه است، از این رو این آزمایش با هدف بررسی اثر پرایمینگ با عصاره جلبک دریایی بر مولفه‌های جوانه‌زنی و صفات رشدی گیاهچه گشنیز (.Coriandrum sativum L) در زمان‌های مختلف انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در چهار تکرار، در آزمایشگاه گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی بیرجند در سال 1399 انجام شد. فاکتورهای آزمایش عبارت بودند از زمان پرایمینگ در دو سطح (12 و 24 ساعت) و غلظت عصاره جلبک دریایی در 6 سطح بود، در این آزمایش ابتدا محلول عصاره جلبک دریایی در چهار غلظت 1،2،3،4 میلی‌لیتر بر لیتر استفاده شد، علاوه بر این در این آزمایش دو نوع تیمار شاهد مورد بررسی قرار گرفت، تیمار پرایم آب مقطر و تیمار بذر خشک یعنی بدون پرایم . به‌طوری که با پرایمینگ بذر‌ها با عصاره جلبک سرعت و درصد جوانه‌زنی به طور معنی‌داری افزایش پیدا کرد. به طور کلی بر اساس نتایج این آزمایش پرایمینگ بذر گشنیز با عصاره جلبک دریایی باعث بهبود ویژگی‌های جوانه‌زنی و گیاهچه گشنیز می‌شود اما برای رسیدن به حداکثر جوانه‌زنی باید غلظت پرایمینگ و زمان مناسب آن رعایت شود، که بر اساس نتایج این آزمایش 12 ساعت پرایمینگ با 2 میلی‌لیتر عصاره جلبک دریایی بهترین تیمار می‌باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  240 - تحلیل شواهد تغییراقلیم در سواحل جنوبی دریای خزر
  علیرضا صادقی نیا مهدی صداقت سمیه رفعتی
  در این پژوهش به منظور شناسایی مهمترین شواهد تغییر اقلیم در سواحل جنوبی دریای خزر، تغییرات دما و بارش با استفاده از 20 شاخص طی دوره 1968-2017 بررسی شد. نتایج نشان داد که شدت بارش ها روند افزایشی معنادار، اما فراوانی بارش ها روند کاهشی معنادار داشته است. علیرغم افزایش شدت أکثر

  در این پژوهش به منظور شناسایی مهمترین شواهد تغییر اقلیم در سواحل جنوبی دریای خزر، تغییرات دما و بارش با استفاده از 20 شاخص طی دوره 1968-2017 بررسی شد. نتایج نشان داد که شدت بارش ها روند افزایشی معنادار، اما فراوانی بارش ها روند کاهشی معنادار داشته است. علیرغم افزایش شدت بارش ها، به دلیل کاهش شدید تعداد روزهای بارش، کاهش طول دوره های مرطوب و افزایش طول دوره های خشک، مجموع بارش سالانه کاهش یافته است. از نظر فصلی، بهار خشک تر و تابستان مرطوب تر شده است. بررسی تغییرات دما نشان داد که همه شاخص های فرین دما تغییر معنادار داشته اند. به طور متوسط، کمینه و بیشینه دمای سالانه به ترتیب در هر دهه 51/0 و 31/0 درجه سانتیگراد افزایش یافته است. فروانی روزها و شب های گرم به ترتیب در هر دهه %5/1 و %7/2 افزایش و برعکس فروانی روزها و شب های سرد در هر دهه %1/1 و %3/1 کاهش یافته است. در مجموع روند گرمایشی شب ها قوی تر از روزها بوده است. همچنین فراوانی دوره های گرم در هر دهه 6/2 مورد افزایش و فروانی دوره های سرد 8/2 مورد کاهش یافته است. مقایسه نتایج این پژوهش با یافته های مطالعات جهانی نشان داد که روند افزایشی دما در سواحل جنوبی خزر با روندهای مشاهده شده در مطالعات جهانی هماهنگ است، اما رخداد روند کاهشی بارش در ناحیه خزری بر خلاف مطالعات انجام گرفته در مقیاس جهانی است که افزایش بارش را به واسطه افزایش دما نشان می دهند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  241 - تاثیر نوسانات سریع سطح تراز آب دریای خزر بر سواحل جزیره‌سدی میانکاله
  محمدرضا ثروتی رضا منصوری منیژه قهرودی تالی
  هدف پژوهش حاضر بررسی مدل‌های واکنش ژئومورفولوژیکی خطوط‌ساحلی جزیره‌سدی میانکاله نسبت‌به نوسانات سریع تراز دریای خزر می‌باشد. دراین‌راستا، از تصاویر ماهواره Landsat سری سنجنده‌های 4، 5، 7 و 8، نقشه‌های تاریخی، توپوگرافی و بازدیدهای میدانی متعدد استفاده شده‌است. برپایه مس أکثر

  هدف پژوهش حاضر بررسی مدل‌های واکنش ژئومورفولوژیکی خطوط‌ساحلی جزیره‌سدی میانکاله نسبت‌به نوسانات سریع تراز دریای خزر می‌باشد. دراین‌راستا، از تصاویر ماهواره Landsat سری سنجنده‌های 4، 5، 7 و 8، نقشه‌های تاریخی، توپوگرافی و بازدیدهای میدانی متعدد استفاده شده‌است. برپایه مستندات کمی موجود از تغییرات خطوط‌ساحلی در ارتباط با متغیرهای طبیعی و انسانی، هشت‌گونه واکنش ژئومورفولوژیکی شامل: 1) حرکت‌جانبی 2) پیشروی 3) تعادل‌پویا 4) پسروی 5) باریک‌شدن درجا 6) غلطیدن به‌سوی خشکی 7) فروپاشی و 8) ناپایداری‌چرخشی برای طبقه‌بندی کرانه‌های جزایر سدی مشخص شده‌اند. پایش موقعیت خطوط‌ساحلی دریک مقیاس فضایی 10 تا 100 کیلومتری در درازمدت (دهه‌ای و سده‌ای)، مبنا و پایه‌ای علمی بسیار ارزنده‌ای برای مستندسازی روابط فرایندها و واکنش‌های ژئومورفولوژیکی آنها را ایجاد می‌کند که مورفودینامیک‌های ساحلی منطقه‌ای را شکل داده‌اند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که از هشت مدل ژئومورفولوژیکی مک‌برید و همکاران، شش مدل حرکت‌جانبی، پیشروی، پسروی، باریک‌شدن درجا، فروپاشی و ناپایداری‌چرخشی در منطقه میانکاله یافت می‌شوند. نتایج حاکی از آن هستند که مدل‌های پیشروی و پسروی به‌ترتیب طی دوره‌های پیشروی و پسروی تراز دریا در منطقه شکل می‌گیرند. مدل‌های باریک‌شدن درجا و فروپاشی همزمان با افزایش تراز دریا و مدل ناپایداری‌چرخشی نیز در مواقع کاهش سطح‌تراز در منطقه ظاهر می‌شوند. مدل حرکت‌جانبی نیز طی دوره‌های پیشروی و پسروی نمود یافته‌است. همچنین، یافته‌ها نشان می‌دهند تراز دریا طی دوره 1396-1214 شش مرحله پیشروی- پسروی را تجربه نموده‌است. بررسی تصاویر ماهواره‌ای و داده‌های آماری نوسانات تراز دریا نشان می‌دهند تراز دریا از سال 1374 تاکنون وارد مرحله پسروی شده و حدود 5/1 متر کاهش یافته‌است. نرخ پسروی و کاهش سطح‌تراز بین سال‌های 1396-1374 حدود 8/6 سانتیمتر در سال محاسبه گردید. علیرغم اینکه به‌نظر می‌رسد درمقیاس بزرگ، میزان افزایش تراز نسبی آب دریا درراستای کرانه‌های جزیره‌سدی میانکاله، یکی از مهم‌ترین عوامل کنترل‌کننده وقوع انواع واکنش‌های ژئومورفیک است؛ بااین‌حال، عرضه رسوب نیز تأثیر قابل‌توجهی بر واکنش‌های خط‌ساحلی دارد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  242 - نقش موقعیت و شدت مراکز پرارتفاع در وقوع دوره‏ های خشک و مرطوب سواحل جنوبی دریای خزر
  مهناز جعفری شهریار خالدی
  در این پژوهش با بهره گیری از داده های ایستگاهی و شبکه بندی شده و با استفاده از شاخص استاندارد شده Z (ZSI)، دوره های خشک و مرطوب سواحل جنوبی دریای خزر شناساییشد. سپس موقعیت هسته های مرکزیپرارتفاعبرایدوره های منتخب در ترازهای زیرین جو استخراج،و نقشه پراکنش آن ترسیم شد. نت أکثر

  در این پژوهش با بهره گیری از داده های ایستگاهی و شبکه بندی شده و با استفاده از شاخص استاندارد شده Z (ZSI)، دوره های خشک و مرطوب سواحل جنوبی دریای خزر شناساییشد. سپس موقعیت هسته های مرکزیپرارتفاعبرایدوره های منتخب در ترازهای زیرین جو استخراج،و نقشه پراکنش آن ترسیم شد. نتایج نشان داد در دوره خشک، موقعیت هسته ها در عرض های جغرافیایی پایین در محدوده بین 35 تا 55 درجه شمالی است. قوی ترین هسته ها در اطراف دریای خزر، نزدیک به منطقه مطالعاتیاست. در دوره مرطوب، استقرارآنهادر تمامی ترازها، در دو بخش است، یکی شمال غرب دریای خزر (جنوب غربی روسیه) و دیگری تاحدودی اطراف منطقهبا بیشینه تمرکز در محدوده 50 تا 60 درجه شمالی، است. قوی ترین هسته ها،با فاصله از منطقه،در شمال غرب دریاقرار دارند. روند فشار و هسته مرکزی پرارتفاع در دوره مرطوب افزایشی است. همچنین مقادیر نم ویژه در سواحل، بویژه در تراز 850 هکتوپاسکال افزایش داشته است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  243 - بررسی‌ تغییرات ‌دمایی‌ سواحل جنوبی دریای خزر با استفاده از سه مدل LARSWG،SDSM و مدل شبکه عصبی مصنوعی
  الهام قاسمی فر بهلول علیجانی محمد سلیقه
  تغییرات اقلیمی که عمدتا منشأ انسانی دارد، پدیده‌ای است که طی 150سال اخیر بشر را تهدید می‌کند. سواحل دنیا یکی از آسیب پذیرترین نقاطی هستند که از این پدیده به شدت دگرگون شده ‌‌‌‌‌اند. تحقیق حاضر میزان تغییرات دمای حداقل و حداکثر برای پنج ایستگاه سواحل جنوبی دریای خزر شامل أکثر

  تغییرات اقلیمی که عمدتا منشأ انسانی دارد، پدیده‌ای است که طی 150سال اخیر بشر را تهدید می‌کند. سواحل دنیا یکی از آسیب پذیرترین نقاطی هستند که از این پدیده به شدت دگرگون شده ‌‌‌‌‌اند. تحقیق حاضر میزان تغییرات دمای حداقل و حداکثر برای پنج ایستگاه سواحل جنوبی دریای خزر شامل انزلی، رشت، بابلسر، رامسر و گرگان را با استفاده از دو مدل LARS_WG, SDSM و یک مدل شبکه عصبی مصنوعی، طی دوره اقلیمی پایه 1990-1961 و آینده 2039- 2010 با استفاده از سه سناریوی A2,B2 وB1 مورد بررسی قرار داده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد دما طی دوره آماری 1990-1961 افزایش داشته است و هر پنج ایستگاه مورد بررسی دستخوش این تحول و دگرگونی شده ‌اند. بر اساس نتایج مدل LARS_WG ، طی دوره آماری آینده، افزایش دما تا یک درجه سانتیگراد برای همه ‌ی ماهها و هر پنج ایستگاه تشخیص داده شد اما مدل SDSM علاوه بر افزایش دما طی دوره‌ ی آینده (حدود یک درجه سانتیگراد و گاهی بیشتر)، حاکی از کاهش دما برای ایستگاهها در ماههای‌ آوریل، می و نوامبر بود. مدل شبکه عصبی مصنوعی همانند مدل SDSM نشان داد دما برای ایستگاهها و همه‌ی ماهها به جز ماههای آوریل، می و نوامبر افزایش خواهد داشت. مقایسه ‌ی نتایج مدل ‌ها نشان داد که خطای مدل SDSM ‌( 01/0تا 06/0 درجه سانتیگراد) کمتر از مدل های دیگر است، مدل LARS_WG بعد از مدل SDSM کمترین خطا را داشته است و سپس مدل شبکه عصبی مصنوعی قرار می گیرد. همچنین دو آزمون ویلککسون و کلموگروف اسمیرنوف که به ترتیب برای میانگین و واریانس دو سری بکار گرفته شد مشخص کرد مدل SDSM مقادیر P بالای سطح معنی دار 0.05 دارد. در نتیجه صحت محاسبات مدل SDSM بیشتر است و با اطمینان بیشتری می‌توان به نتایج آن اعتماد کرد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  244 - چشم اندازآینده تغییرات دما و بارش در سواحل جنوبی دریای خزر
  مریم کثیری مسعود گودرزی غلامرضا جانباز قبادی صدرالدین متولی
  دما و بارش به دلیل تغییرات قابل ملاحظه زمانیومکانیاز مهم ترین عناصر اقلیمی در بررسی تغییرات اقلیمی هستندو چشم انداز تغییرات آن‌ها در برنامه ریزی ها و مخاطرات محیطیاز اهمیت زیادیبرخوردار است. لذا در این پژوهش به بررسی چشم انداز آیندهتغییرات دما و بارش درسواحل جنوبی دریای أکثر

  دما و بارش به دلیل تغییرات قابل ملاحظه زمانیومکانیاز مهم ترین عناصر اقلیمی در بررسی تغییرات اقلیمی هستندو چشم انداز تغییرات آن‌ها در برنامه ریزی ها و مخاطرات محیطیاز اهمیت زیادیبرخوردار است. لذا در این پژوهش به بررسی چشم انداز آیندهتغییرات دما و بارش درسواحل جنوبی دریای خزر پرداخته شد. بدین منظور از داده های مدل جهانی CanESM2به صورت شبکه ایتحت تاثیر سه سناریوی RCP2.6،RCP 4.5 و RCP 8.5با کاربست مدل ریزمقیاس گردانی SDSM بهره گرفته شد و تغییرات دما و بارش به صورت ماهانه و دوره ایدر سه دوره آینده (2050-2021، 2080-2051 و 2100-2081) نسبت به دوره پایه (2018-1989) مورد بررسی قرار گرفت. جهت واسنجی و صحت سنجی مدل SDSM از داده های مشاهداتی ایستگاهی و داده های NCEP و همچنین شاخص های MAE، MSE، RMSE و R2 استفاده شد. نتایج نشان داد که مدل SDSM توانایی لازم جهت شبیه سازی تغییرات دما و بارش در منطقه مورد مطالعه را دارد. بر اساس نتایج حاصل از خروجی مدل CanESM2، مقدار دمای حداقل و حداکثر در همه ادوار مورد بررسی و در هر دوره نسبت به دوره قبل افزایش خواهد یافت که میزان آن به طور متوسط برای دمای حداقلو حداکثر به ترتیببرابر با 2 و 2/2 درجه سلسیوس نسبت به دوره پایه خواهد بود. بیشترین تغییرات دمایی نیز مربوط به نواحی غربی منطقه مورد مطالعه می باشد. چشم انداز تغییرات بارش نیز نشان داد که به جز ایستگاه گرگان در سایر ایستگاه های مورد مطالعه میزان بارش در همه ادوار آینده نسبت به دوره پایه کاهش پیدا خواهد کرد که میزان آن به طور متوسط در طول دوره آینده (2100-2021) برابر با 6/3 درصد خواهد بود. بیشترین تغییرات آن نیز مربوط به نواحی مرکزی و سپس غربی منطقه مورد مطالعه است. همچنین سناریوRCP8.5بیشترین تغییرات دما و بارش را نشان داد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  245 - آشکارسازی روند تغییرات دریاچه‌ها با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی[GIS] و سنجش از دور[RS]مطالعه موردی: دریاچه تکتونیکی زریوار
  موسی عابدینی افشین ستوده پور
  آشکارسازی تغییرات با استفاده از داده های سنجش از دور در سال های اخیر مورد توجه بسیاری از محققان و پژوهشگران قرارگرفته است. هدف از این تحقیق آشکارسازی تغییرات فیزیکی تالاب زریوار در یک دوره 57 ساله با استفاده از تصاویر ماهواره ای و نقشه توپوگرافی و بررسی علل تغییرات بود. أکثر

  آشکارسازی تغییرات با استفاده از داده های سنجش از دور در سال های اخیر مورد توجه بسیاری از محققان و پژوهشگران قرارگرفته است. هدف از این تحقیق آشکارسازی تغییرات فیزیکی تالاب زریوار در یک دوره 57 ساله با استفاده از تصاویر ماهواره ای و نقشه توپوگرافی و بررسی علل تغییرات بود. بدین منظور بعد از پردازش تصاویر ماهواره ای روند تغییرات آن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که از سال 1392 تا 1335 زمین های کشاورزی به طور چشمگیری کاهش و اراضی جنگلی افزایش را نشان می دهد.آشکارسازی تغییرات در سه دوره زمانی 1335 شمسی و(1381)2002 میلادی و (1392)2013میلادی حاکی از کاهش دریاچه از 1297 هکتار در سال1335 شمسی به 882 هکتار در سال 2013 میلادی است. در ادامه به تحلیل عوامل مهم از جمله تاثیر کاهش بارندگی، استفاده بی رویه از منابع آب، حفر بی رویه چاه های مجاز و غیرمجاز، افزایش تبخیر سطحی و..، در این بازه زمانی پرداخته شد و جهت جلوگیری از کاهش بیشتر وسعت دریاچه و میزان آب راهکارهایی ارائه گردید. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  246 - ارزیابی برنامه احیاء دریاچه ارومیه از ابعاد طبیعی _ زیستی ، اقتصادی و حکمروایی آب
  اکبر صوفی پرویز کردوانی رحیم سرور
  دریاچه ارومیه یکی از مهم ترین حوضه های آبریز کشور است که به دلیل عوامل متعدد ، از جمله اجرای پروژه های عمرانی، در سالهای اخیر در معرض نابودی قرار گرفته است. دراین مقاله هدف اصلی و کلی ارزیابی برنامه احیا دریاچه ارومیه می باشد. روش تحقیق در این مقاله با توجه به مولفه های أکثر

  دریاچه ارومیه یکی از مهم ترین حوضه های آبریز کشور است که به دلیل عوامل متعدد ، از جمله اجرای پروژه های عمرانی، در سالهای اخیر در معرض نابودی قرار گرفته است. دراین مقاله هدف اصلی و کلی ارزیابی برنامه احیا دریاچه ارومیه می باشد. روش تحقیق در این مقاله با توجه به مولفه هایی مورد بررسی براساس هدف از نوع کاربردی و براساس روش و ماهیت از نوع توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه روستاهای اطراف دریاچه ارومیه می باشد که کل جمعیت مورد نظر روستاها70267نفربوده؛ حجم نمونه براساس فرمول کوکران(382نفر) انتخاب شدند. روش گردآوری اطلاعات مورد نیاز به دوصورت 1)کتابخانه ای - اسنادی2)روش میدانی(پرسشنامه محقق ساخته)انجام شده است. برای پردازش و تجزیه تحلیل داده های جمع آوری شده از نرم افزار(Spss,- GIs - Excel)استفاده شده است و با توجه به نوع مقیاسها از آزمون کای اسکوئر (خی2)برای اثبات فرضیات و همچنین برای تعین شدت رابطه دو متغیر از آزمون وی کرامر استفاده شده است. براساس یافته های تحقیق ، محاسبه میانگین نشان می دهد که بین بحران دریاچه ارومیه و ابعاد طبیعی _ زیستی ، ابعاد اقتصادی و حکمروایی خوب آب یک رابطه معنی دار وجود دارد. چرا که تاثیر مستقیم ابعاد فوق بر روی دریاچه ( با توجه به بالاتر بودن میانگین 3 از 5 سطح معنی دار ) مورد تائید می باشد . تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  247 - مطالعه پیچک‌های میان مقیاس تحت تاثیر جریان‌های ساحلی در خلیج فارس و نقش آن در اقلیم منطقه
  امین رئیسی حسام الدین مهرفر عباسعلی علی اکبری بیدختی مسعود ترابی آزاد کامران لاری محمد جعفر ناظم السادات مجتبی عظام
  نقش پیچک های میان مقیاس و جریان های ساحلی در مطالعات اقیانوسی واقلیمی از اهمیت زیادی برخوردار است. بدین منظور، داده‌های میدان ارتفاع سطح دریا، به مدت 5 سال (2010 تا 2014) از سری داده‌های مرجع آویسو استخراج شدندو پیچک‌های میان مقیاس براساس روشی مبتنی بر ارتفاع سطح دریا و أکثر

  نقش پیچک های میان مقیاس و جریان های ساحلی در مطالعات اقیانوسی واقلیمی از اهمیت زیادی برخوردار است. بدین منظور، داده‌های میدان ارتفاع سطح دریا، به مدت 5 سال (2010 تا 2014) از سری داده‌های مرجع آویسو استخراج شدندو پیچک‌های میان مقیاس براساس روشی مبتنی بر ارتفاع سطح دریا و به کمک نرم افزار Arc GiSمورد شناسایی و ردیابی قرار گرفتند. همچنین جریان های ساحلی به منظور تأثیرگذاری بر تشکیل پیچک های میان مقیاس با مدل عددی کوهرنس شبیه سازی شدند.نتایج تحقیق، میانگین سالانه 78 پیچک با حداقل طول عمر یک هفته را نشان داد که غالبا چرخندی (59.1%) هستند و اثرخنک‌کنندگی و کاهش دما را در جو منطقه دارند. بیشترین محدوده فعالیت پیچک‌ها در بخش‌های ورودی خلیج فارس از سمت تنگه هرمز و شمال‌غربی خلیج فارس است. قوی ترین پیچک ها در تابستان مشاهده شدند که مطابق با نتایج شبیه سازی، بیشترین شدت جریان ها نیز در ماه های جون تا آگوست می باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  248 - تحلیل همدیدی سیل ویرانگر تیرماه سال1394 شمال ایران
  محمود احمدی فرزانه جعفری
  بارش‌های سیل‌آسا و سهمگین در فصل تابستان به دلیل ناگهانی بودن آن خسارات سنگینی در بخش‌هایتأسیسات زیر بنایی،عمرانی و کشاورزی برای مناطق مختلف کشورمان به بار می‌آورند.در پژوهش حاضر به تحلیل همدیدی و ترمودینامیکی بارش سیل‌آسای 28 تا 31 تیر1394 در نیمه شمالی، مرکزی و غربی ک أکثر

  بارش‌های سیل‌آسا و سهمگین در فصل تابستان به دلیل ناگهانی بودن آن خسارات سنگینی در بخش‌هایتأسیسات زیر بنایی،عمرانی و کشاورزی برای مناطق مختلف کشورمان به بار می‌آورند.در پژوهش حاضر به تحلیل همدیدی و ترمودینامیکی بارش سیل‌آسای 28 تا 31 تیر1394 در نیمه شمالی، مرکزی و غربی کشورمان پرداخته‌شده است. ابتدا با استفاده از داده‌های ایستگاه زمینی بارش ایستگاه‌هایموردمطالعه، بررسی شد و سپس با استفاده از داده‌های جو بالا و ترسیم نقشه‌های مربوط، بارش‌ها مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که گسترش پرفشار دریای سیاه بر روی نیمه شمالی و نفوذ کم‌فشارگرم پاکستان-خلیج فارس از جنوب، ضمن شمالی شدن جریانات، موجب شیو شدید فشاری در تراز دریا شده است. در ترازهای میانی جو کشیده شدن محور فرود از آسیای مرکزی تا جنوب ایران صعود شدید هوا را به همراه داشته است. واکاوی نقشه‌های امگا بر روی ایران حاکی از استقرار میدان بیشینه امگای منفی در شمال ایران می‌باشد. تحلیلنقشه‌های وزش رطوبتی نیز نشان داد که در ترازهای 1000 و 850 هکتوپاسکال دریای سیاه و خزر منابع تأمین‌کننده رطوبت می‌باشند. اما در تراز 700 و 500 هکتوپاسکال دریای عمان، عرب و شبه‌جزیره هند نقش اصلی انتقال رطوبت را بر روی منطقه موردمطالعه بر عهده داشته‌اند. نکته قابل توجه اینکه رودباد تنها در بالای تراز 300 هکتوپاسکال و در بالاتر از عرض 38 درجه شمالی و خارج از محدوده ی رخداد موج بارشی ابر سنگین روزهای پایانی تیرماه94 قرار داشته است و تأثیر آن به صورت غیرمستقیم بوده که موجب تخلیه هوای گرم و مرطوب درون ناوه و در نتیجه تقویت ناپایداری گردیده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  249 - بررسی خشکی هیدرولوژیکی حوضه‌های داخلی ایران
  غلام حسن جعفری مینا آوجی
  چاله‌های داخلی ایران پس از کوهزایی پاسادنین به‌صورت سطح پایه آب‌های روان درآمده است. بررسی تفاوت های مکانی این چاله ها هدف اصلی این پژوهش است. ازآنجایی‌که اختلافات مکانی و توپوگرافیکی در طبیعت به‌صورت تفاوت‌های اقلیمی منعکس می‌شوند؛ با استفاده از شاخص‌های خشکی متأثر از أکثر

  چاله‌های داخلی ایران پس از کوهزایی پاسادنین به‌صورت سطح پایه آب‌های روان درآمده است. بررسی تفاوت های مکانی این چاله ها هدف اصلی این پژوهش است. ازآنجایی‌که اختلافات مکانی و توپوگرافیکی در طبیعت به‌صورت تفاوت‌های اقلیمی منعکس می‌شوند؛ با استفاده از شاخص‌های خشکی متأثر از دما و بارش، تفاوت‌های مکانی سالانه و ماهانه حوضه‌های ارومیه، مهارلو، میقان، قم، ابرکوه، اردستان، سیرجان، قطروئیه، یزد، جازموریان، لوت و بافق ازنظر مدت آبگیری بررسی شدند. با بررسی خشکی هیدرولوژیکی ماهانه، تعداد ماه‌های مرطوبی که هر حوضه قادر به تأمین آب دریاچه است، مشخص ‌شد. بر این اساس حوضه‌های میقان، گاوخونی، مهارلو و ارومیه با بیلان مثبت آب و 6 ماه مرطوب، به‌عنوان دریاچه‌های دائمی شناخته می‌شوند. ابرکوه، بافق، قم و سیرجان بین 20% تا 26% و حوضه‌های درانجیر، قطروئیه و یزد بین 15% تا 20% از ایام سال امکان احیا کردن دریاچه را دارند و سرانجام لوت، اردستان و جازموریان باقابلیت آبگیری کمتر از 5% از سال کاملاً به‌صورت پلایا و کویری هستند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  250 - طبقه بندی و ارتباط سنجی الگوهای فشار با مراحل فنولوژی خرما ( مناطق سراوان و آبادان )
  نواب کوهپایه محمد حسین ناصر زاده زهرا حجازی زاده بیگم
  همواره در طی مراحل مختلف فنولوژی خرما ، الگوهای متفاوتی از گردش های جوی حاکم هستند . این تحقیق به منظور طبقه بندی و ارتباط سنجی ، این الگوها با مراحل فنولوژی خرما ، در مناطق خرما خیز سراوان (خرمای مضافتی ) وآبادان (خرمای استعمران) ، در دو دوره ، سالهای قبل و بعد ازسال 1 أکثر

  همواره در طی مراحل مختلف فنولوژی خرما ، الگوهای متفاوتی از گردش های جوی حاکم هستند . این تحقیق به منظور طبقه بندی و ارتباط سنجی ، این الگوها با مراحل فنولوژی خرما ، در مناطق خرما خیز سراوان (خرمای مضافتی ) وآبادان (خرمای استعمران) ، در دو دوره ، سالهای قبل و بعد ازسال 1977 (به عنوان سال شاخص ) ، در ماه های مارس تا نوامبر می باشد . لذا مراحل فنولوژی خرما از لحاظ زمانی به دو فاز اصلی ظهور اسپات تا حبابوک و کمیری تا تمار و همچنین الگو های گردشی فشار تراز500 هکتوپاسکال و فشار سطح دریا هر کدام به سه طبقه ( شامل دوطبقه اصلی ویک طبقه به عنوان طبقه فرین ) دسته بندی و نامگذاری گردید ، نتایج نشان داد در مناطق مورد نظر علاوه بر جابجایی زمانی طبقات ، در طول ماه های موردنظر در سالهای قبل وبعد از 1977، میزان همبستگی بین دمای هوای فاز های فنولوژی خرما با طبقات اصلی نیز متفاوت می باشد . به طوریکه ، دمای هوای فاز اول فنولوژی خرما در هر دو منطقه سراوان و آبادان ، همبستگی معنی داری با طبقه 5840 تا5750 ( تیپ معتدل تراز 500 ) داشته که در بعد از سال1977 میزان آنها کاهش یافته است و در خصوص فاز دوم فنولوژی ، در سراوان همبستگی معنی داری فقط با طبقه 1010 تا 1002 (تیپ معتدل – گرم تراز سطح دریا) داشته که در سال های بعد از 1977 مقدار آن افزایش یافته است که نشان می دهد این فاز در این منطقه فقط تحت تاثیر فشار تراز سطح دریا می باشد و در آبادان ، فاز مذکور همبستگی معنی داری هم با طبقه 5900-5840 (تیپ معتدل تراز 500) وهم با طبقه 1010 تا 1002 (تیپ معتدل – گرم تراز سطح دریا) دارد که نشان دهنده تاثیر هردوالگو برروی این فاز می باشد . تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  251 - شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر خشک شدن آب دریاچه ارومیه براساس مدل دلفی
  محبوب بابایی رضا قادری ایوب بدراق نژاد زهره آزادفلاح
  امروزه جلوه هایی از یک تهدید جدّی زیست محیطی درعرصه جهانی مشاهده می شود.تخریب و نقصان بیش ازحدّ منابع طبیعی ازجمله آب ،خاک ،جنگل ها ، مراتع شیلات و تنوع زیستی همراه با سیستم های حافظ زندگی چون لایه ازن نظام اقلیمی ،چرخه اقیانوس ها و چرخه اتمسفری و...که همگی ریشه درجهل ا أکثر

  امروزه جلوه هایی از یک تهدید جدّی زیست محیطی درعرصه جهانی مشاهده می شود.تخریب و نقصان بیش ازحدّ منابع طبیعی ازجمله آب ،خاک ،جنگل ها ، مراتع شیلات و تنوع زیستی همراه با سیستم های حافظ زندگی چون لایه ازن نظام اقلیمی ،چرخه اقیانوس ها و چرخه اتمسفری و...که همگی ریشه درجهل انسان دارد می تواند فاجعه ای جهانی به بارآورد مصیبتی که کشتارآن به مراتب ازبیماری های مسری چند صدسال پیش و بیماران ایدز و تمامی جنگ هایی که درسطح جهان جریان داشته بیشترخواهد بود. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و براساس روش و ماهیت توصیفی – تحلیلی است، جمع آوری اطلاعات بر اساس مطالعات کتابخانه ای- اسنادی و پیمایشی صورت گرفته، این پژوهش با استفاده از تکنیک دلفی(Delphi method logy)(تکنیکی در روشهای تحقیق کیفی) انجام شده، جامعه آماری مشتمل بر متخصصان امر در حوزه زیست محیطی و انسانی ( 12نفر از متخصصان ) بعنوان نمونه انتخاب شدند.نمونه گیری بصورت کاملا هدفمند از نوع گلوله برفی(شبکه ای) بوده است، برای تجزیه و تحلیل داده ها(آماره های توصیفی میانگین ، انحراف معیار و...) نیز از نرم افزار19Spss بهره گرفته شده است. براساس یافته های تحقیق، اعضای پانل دلفی، در مجموع10گویه را بعنوان مهم ترین عوامل موجود در راستای خشک شدن آب دریاچه ارومیه عنوان کردند که نهایتا 9 گویه بیشترین ضریب اهمیت را از نظر اهمیت عنوان گردید که عبارتند از: شرایط اقلیمی(بارندگی کم) ، افزایش سدها بدون برنامه،حفرچاههای غیرمجاز و برداشت از آن،وجود کشتهای نامناسب کشاورزی و پرآب مصرف(مانند چغندرقند)، شیوه های سنتی آبیاری در زمینه کشاورزی، افزایش مصرف آب در بخش کشاورزی،صنعتی و خانگی،برداشتهای غیرمجاز از آبهای سطحی،وجود جاده میانگذر شهید کلانتری،عدم نصب کنتورهای هوشمند بر روی چاهای برق دار.همچنین اعضای پانل دلفی 4 زیرسیستم (کالبدی،اکولوژیکی -بیولوژیکی،اجتماعی-اقتصادی و ساختار تصمیم گیری)را با تعیین و تحلیل مشکلات دریاچه ارومیه بطور کلیدی مطرح کردند که هر 4زیرسیستم به ترتیب دارای اهمیت بوده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  252 - تأثیر شارشهای همدید بر روی نسیم دریا در سواحل جنوبی دریای خزر
  قاسم عزیزی جعفر معصوم پور سماکوش فرامرز خوش اخلاق عباس رنجبر سعادت آبادی
  نسیم دریا یکی از پدیدههای غالب جوی در مناطق ساحلی است که میتواند اثرهای مثبت یامنفی در شکلگیری بارش، شدت آلودگی و جابجایی هوا در شهرهای ساحلی داشته باشد.تمرکز این مقاله بر روی مشخصههای نسیم دریا طی ماههای می تا سپتامبر و اثر بادهای غالبهمدید بر روی این پدیده در سواحل جن أکثر

  نسیم دریا یکی از پدیدههای غالب جوی در مناطق ساحلی است که میتواند اثرهای مثبت یامنفی در شکلگیری بارش، شدت آلودگی و جابجایی هوا در شهرهای ساحلی داشته باشد.تمرکز این مقاله بر روی مشخصههای نسیم دریا طی ماههای می تا سپتامبر و اثر بادهای غالبهمدید بر روی این پدیده در سواحل جنوبی دریای خزر میباشد. در برسی اوّلیه 861 موردوقوع نسیم دریا در یک دوره آماری 87 ساله ) 8110 6006 ( مشخص گردید. برای نشان -دادن مشخصههای اصلی سیستم نسیم دریا، اثر روزانۀ بادهای همدید در تراز دریا و تراز 150هکتوپاسکالی مطالعه شد. برای شبیه سازی موارد از خروجی مدل TAPM استفاده گردیدهاست. جهت ارائه نقش بادهای همدید؛ دو رژیم شارشهای دریاسو 8 و خشکیسو 6 معینشدند. در نهایت مشخصههای اصلی نسیم دریا شامل میانگین تأخیر عبور نسیم دریا، سرعت وجهت باد در زمان شروع، میانگین مدّت نسیم دریا، گسترش رو به خشکی نسیم دریا آزمونشدند. نتایج نشان دادند که در مقایسه با شارشهای همدید خشکیسو، شارشهای دریاسو،شروع و خاتمۀ نسیم دریا را به داخل خشکی به تأخیر میاندازند و مانع از نفوذ بیشتر نسیمدریا به داخل خشکی میشوند. در مقابل شارشهای خشکیسو سبب تقویت نفوذ خشکیسوی نسیم دریا میگردند. به طور کلی، قدرت شارشهای همدید، نقش مهمی بر رویگسترش و نفوذ نسیم دریا در نوار جنوبی سواحل دریای خزر بازی میکند و مدلسازی عددینیز این موضوع را تأیید میکند. نتایج پژوهش همچنین نشان داد، زمانیکه شارشهای همدید،مخالف نسیم دریا میوزند، اثر بخشی و قدرت نسیم دریا قویاً به تغییر پذیری روزانۀ گرادیانفشار همدید و گرادیان دمای بین سطح خشکی و آب وابسته است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  253 - مقایسه مدل های تجربی، رگرسیونی و شبکه عصبی مصنوعی در برآورد تابش خالص دریافتی(Rs) در ایستگاه سینوپتک زاهدان
  پریسا کهخا مقدم محمد مهدی چاری
  تابش خورشیدی در بسیاری از مدلهای هیدرولوژی به عنوان پارامتری مهم در تخمین تبخیر و تعرق می باشد. تهیه و ایجاد وسایل انداره گیری این پارامتر بسیار پرهزینه می باشد. در این تحقیق از داده های اندازه گیری شده تابش (Rs) در سال های 1385 تا 1389 ایستگاه هواشناسی زاهدان استفاده ش أکثر

  تابش خورشیدی در بسیاری از مدلهای هیدرولوژی به عنوان پارامتری مهم در تخمین تبخیر و تعرق می باشد. تهیه و ایجاد وسایل انداره گیری این پارامتر بسیار پرهزینه می باشد. در این تحقیق از داده های اندازه گیری شده تابش (Rs) در سال های 1385 تا 1389 ایستگاه هواشناسی زاهدان استفاده شده است. در این تحقیق چند مدل غیرخطی نظیر شبکه عصبی با الگوریتم BFGS و شبکه عصبی با کاهش شیب توام و رگرسیون خطی محلی با استفاده از آزمون گاما توسعه داده شد. سپس این مدل های غیرخطی و دو مدل تجربی شامل آنگستروم-پرسکات و گلور مک کلوت برای پیش بینی تابش مورد ارزیابی قرار گرفت. از پارامترهای دمای ماکزیمم، سرعت متوسط باد و تابش برون زمینی و ساعت آفتابی برای پیش بینی روش های غیر خطی استفاده شد. نتایج مقایسه مقادیر محاسبه شده با مدل ها با مقادیر اندازه گیری شده توسط پیرانومتر نشان می دهد که شبکه عصبی با روند نما BFGS دارای 95/1 RMSE= ، 47/1 MAE= و 93/0= R2 است که دارای بهترین عملکرد در مدل ها می باشد. بعد از آن مدل شبکه عصبی با کاهش شیب توام و مدل رگرسیونی خطی محلی است که مقادیر RMSE، MAE و R2برای آنها به ترتیب برابر 53/2، 77/1، 88/0 و 89/2، 89/1، 82/0 می باشد. روش انگستروم و گلور-مک کلوت نیز به ترتیب دارای مقادیر 38/4RMSE= ، 21/3 MAE= ، 33/0= R2 و 64/4RMSE= ، 07/3 MAE= و 50/0= R2می باشند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  254 - ارزیابی توانمندیهای ژئوتوریستی گل فشانها بر اساس مدل پرالونگ در راستای توسعه پایدار( مطالعه موردی: گل فشان های جنوبشرق دریای خزر)
  صدرالدین متولی
  چکیده ژئوتوریسم نوعی گردشگری است که به حفظ یا تقویت ویژگی های جغرافیایی شامل فرهنگ، زیباشناسی، میراث زمین و غیره می پردازد. یکی از مهمترین مسائل در این خصوص،عدم شناخت جاذبه های ژئوتوریستی وبی توجهی به آنست.یکی از این جاذبه ها ،گل فشان های کرانه جنوب شرقی دریای خزر واقع أکثر

  چکیده ژئوتوریسم نوعی گردشگری است که به حفظ یا تقویت ویژگی های جغرافیایی شامل فرهنگ، زیباشناسی، میراث زمین و غیره می پردازد. یکی از مهمترین مسائل در این خصوص،عدم شناخت جاذبه های ژئوتوریستی وبی توجهی به آنست.یکی از این جاذبه ها ،گل فشان های کرانه جنوب شرقی دریای خزر واقع در استان گلستان بنام های گل فشان نفتلیجه، قارنیاریق تپه و اینچه برون می باشنداین تحقیق با هدف معرفی ویژگیهای ژئوتوریستی این گل فشان ها صورت گرفته که خود می تواند ارزش درمانی واقتصادی داشته باشد.روش این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی ومیدانی است. به منظور ارزیابی و رتبه بندی عیارهای موجود در مکان های ژئومورفولوژیکی گل فشان ها از روش پرالونگ استفاده شده است. جهت دستیابی به این منظور نقشه های توپوگرافی و زمین شناسی، نتایج حاصل از بازدیدهای میدانی و پرسشنامه به عنوان داده ها و ابزارهای اصلی پژوهش مورد توجه قرار گرفته اند. نتایج حاصل از روش پرالونگ نشان داد که هریک از گل فشان ها(گل فشان قارنیاریق و گل فشان نفتلیجه و اینچه برون) به ترتیب با عیار گردشگری 46/0، 44/0، 43/0 از جاذبه گردشگری بالایی برخوردارند واز لحاظ اولویت بندی گل فشان قارنیاریق در اولویت برای گردشگری قرار دارد. براین اساس گل فشانها توان بالایی در زمینه جذب گردشگری دارا می باشند، نبود زیر ساخت های تبلیغاتی مناسب، نبود امکانات رفاهی برای گردشگران عامل اصلی گسترش نیافتن ژئوتوریسم منطقه است. کلمات کلیدی: ژئوتوریسم، گل فشان، روش پرالونگ، جنوبشرق دریای خزر تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  255 - بررسی اثرات تغییرات بارش و خشکسالی بر اکوسیستم دریاچه زریوار
  امیر گندمکار نادر فلاح علیرضا عباسی
  حوضه های آبی و تالاب ها به واسطه وجود آب متنوع ترین اکوسیستم های کره زمین از نظر زیستی می باشند. آنها در سرتاسر کره زمین گستـرده شده اند و نقش مهمی در چرخه آب دارند. با توجه به اهمیت این موضوع پژوهش حاضر با هدف بررسی تغییرات بارش و خشکسالی در دریاچه زریوار و اثرات آنها أکثر

  حوضه های آبی و تالاب ها به واسطه وجود آب متنوع ترین اکوسیستم های کره زمین از نظر زیستی می باشند. آنها در سرتاسر کره زمین گستـرده شده اند و نقش مهمی در چرخه آب دارند. با توجه به اهمیت این موضوع پژوهش حاضر با هدف بررسی تغییرات بارش و خشکسالی در دریاچه زریوار و اثرات آنها بر اکوسیستم دریاچه صورت پذیرفته است. در این راستا از آمار بارش سالانه ایستگاه دریاچه زریوار طی دوره آماری 1397-1378 استفاده شده است. پس از سنجش بهنجاری داده های مورد مطالعه با استفاده از آزمون اندرسون دارلینگ مشخص شد که از توزیع نابهنجار برخوردار می باشند، لذا برای محاسبه روند آنها از آزمون ناپارامتری من- کندال استفاده شد. سپس جهت بررسی خشکسالی دریاچه از شاخص SIAP استفاده شد. نتایج به دست آمده حاکی از روند افزایشی بارش طی دوره آماری مورد مطالعه می باشد. بررسی های صورت گرفته بر روی خشکسالی نیز نشان داد که سال های 1378 تا 1382 جزء سال های خشک دریاچه بوده است. طی دوره 1387-1383 شرایط تقریباً نرمال وجود داشته است. از سال 1387 نیز شرایط مرطوب بر دریاچه حاکم شده است. سال 1397 نیز از شرایط بسیارمرطوبی برخوردار می باشد. با توجه به این که سال 1397 سالی بسیار پربارش بوده لیکن سبب سرریز و جاری شدن آب در رودخانه زریوار و همچنین تقویت و تغذیه آب زیرزمینی دشت جنوب دریاچه و بالا بردن کیفیت آب در مسیر رودخانه خواهد شد و نقش بسزایی در احیاء و تقویت اکوسیستم دریاچه دارد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  256 - اثر گرادیان ارتفاع از سطح دریا بر تنوع گونه های درختی در جنگل‌های بلوط هیانان ایلام
  احمد حسینی
  چکیده: برای بررسی ارتباط خصوصیات ساختاری توده با تنوع گونه های درختی و چگونگی تغییرات تنوع گونه ای در امتداد گرادیان ارتفاع از سطح دریا، منطقه ای به وسعت 450 هکتار از جنگل های هیانان در شمال شرق شهر ایلام انتخاب شد. تعداد 46 قطعه نمونه 2000 مترمربعی با استفاده از تران أکثر

  چکیده: برای بررسی ارتباط خصوصیات ساختاری توده با تنوع گونه های درختی و چگونگی تغییرات تنوع گونه ای در امتداد گرادیان ارتفاع از سطح دریا، منطقه ای به وسعت 450 هکتار از جنگل های هیانان در شمال شرق شهر ایلام انتخاب شد. تعداد 46 قطعه نمونه 2000 مترمربعی با استفاده از ترانسکت های ممتد به صورت تصادفی سیستماتیک در عرصه پیاده گردید. در هر قطعه نمونه قطر برابر سینه، قطر حداقل و حداکثر تاج درختان و جست گروه ها و تعداد آنها به تفکیک گونه و نیز ارتفاع از سطح دریا ثبت گردید. مقادیر 5 شاخص تنوع زیستی به وسیله نرم افزار PAST برای هر قطعه نمونه محاسبه و سپس آنالیز آماری شدند. در مجموع 6 گونه درختی در سطح قطعات نمونه حضور داشتند که بیشترین درصد حضور متعلق به گونه بلوط بود. نتایج نشان داد که ارتفاع از سطح دریا بر تنوع، غنا و یکنواختی گونه ای اشکوب درختی تاثیر معنی دار داشته و طبقات ارتفاعی میانی (2100-2000متر) بالاترین تنوع و غنای گونه ای را دارد. یکنواختی با افزایش ارتفاع روند افزایشی داشته ولی در طبقه ارتفاعی 2300 متر کاهش می یابد. همچنین تاج پوشش با غنای گونه ای همبستگی مثبت و با یکنواختی همبستگی منفی دارد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  257 - بررسی اکوفیتوشیمیایی اسانس گیاه Oliveria decumbens Vent. در رویشگاههای مختلف استان فارس
  دامون رزمجویی شهرام یوسفی خانقاه سمیه دهداری حمید محمدی فریبا نوعدوست
  گیاه لعل کوهستان (Oliveria decumbens Vent) یکی از گیاهان دارویی متعلق به تیرهUmbelliferae می‌باشد. در طب سنتی ایران از این گیاه جهت درمان سوء هاضمه، اسهال، رفع تب و بیماری های عفونی استفاده می‌شود. در این تحقیق به بررسی برخی اثرات فاکتورهای اقلیم، خاک و ارتفاع از سطح در أکثر

  گیاه لعل کوهستان (Oliveria decumbens Vent) یکی از گیاهان دارویی متعلق به تیرهUmbelliferae می‌باشد. در طب سنتی ایران از این گیاه جهت درمان سوء هاضمه، اسهال، رفع تب و بیماری های عفونی استفاده می‌شود. در این تحقیق به بررسی برخی اثرات فاکتورهای اقلیم، خاک و ارتفاع از سطح دریا بر روی ترکیبات این گیاه پرداخته شد. در این راستا در 3 منطقه در ارتفاعات مختلف بین (2200-1600)متر از سطح دریا در شهرستان ممسنی، در اردیبهشت ماه سال1394 سرشاخه های گلدار گیاه برداشت و در سایه خشک گردید. سپس به روش تقطیر با آب (طرح کلونجر) اسانس گیری صورت پذیرفت و با استفاده از دستگاه GC و GC/MS ترکیبات شناسایی گردید و در نهایت اثر فاکتورهای مذکور بر روی این ترکیبات متشکله لحاظ شد. نتایج نشان داد که به ترتیب تعداد 13، 16 و 11 ترکیب در سایت های دشمن زیاری، بوان و کوپن شناسایی شد که ترکیبات p-cymene، γ-terpinene، thymolو myristicin جز ترکیبات عمده هر سه منطقه محسوب شد.از بین عوامل محیطی می‌توان گفت که تنها بین فاکتور بارش سالانه و ارتفاع از سطح دریا با درصد اسانس و مواد مؤثره گیاه همبستگی معنی‌داری وجود داشت که این همبستگی در فاکتور بارش سالانه و ارتفاع معکوس است. از بین عوامل خاکی فاکتورهای هدایت الکتریکی، اسیدیته و ازت با درصد اسانس همبستگی مثبت و معناداری در سطح 5 درصد داشت به طوری‌که با افزایش هدایت الکتریکی خاک میزان درصد اسانس افزایش یافت. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  258 - بررسی اثر ارتفاع رویشگاه‎ها بر خصوصیات فیتوشیمیایی و مورفولوژیکی درخت کنار کوهی Ziziphus nummularia (Burm.f.) Wight. & Arn. ، مطالعه موردی رویشگاه‌های استان خوزستان
  کورش زندی فر علی مهرآفرین حسنعلی نقدی بادی مجید قربانی نهوجی
  10.30495/ejmp.2022.1910878.1601
  کنارکوهی (رملیک) با نام علمی Ziziphus nummularia درختچه‌ای خاردار متعلق به خانواده Rhamnaceae است که دارای ترکیبات فیتوشیمیایی متنوعی می‌باشد. این تحقیق با هدف ارزیابی فیتوشیمیایی و مورفولوژیکی جمعیت های درخت کنار کوهی در ارتفاعات مختلف رویشگاه‌های استان خوزستان انجام ش أکثر

  کنارکوهی (رملیک) با نام علمی Ziziphus nummularia درختچه‌ای خاردار متعلق به خانواده Rhamnaceae است که دارای ترکیبات فیتوشیمیایی متنوعی می‌باشد. این تحقیق با هدف ارزیابی فیتوشیمیایی و مورفولوژیکی جمعیت های درخت کنار کوهی در ارتفاعات مختلف رویشگاه‌های استان خوزستان انجام شده است. برگ و میوه گیاه از ارتفاعات مختلف رویشگاه‎های طبیعی استان خوزستان شامل گروه‎های ارتفاعی 200-0، 400-300، 800-400 و 800-1000 متر ارتفاع از سطح دریا در فصل تابستان و پاییز جمع‌آوری شد. خصوصیات مورفولوژیکی با استفاده از ابزارهای دقیق اندازه گیری و صفات فیتوشیمیایی با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر اندازه‎گیری شد. نتایج نشان داد که صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی مختلف شامل طول برگ، طول خار، وزن میوه رسیده، قطر میوه رسیده، تعداد خارها، و همچنین میزان ترکیبات فنلی، فلاونوئیدها، تانن‌ها و ساپونین‌ها در زیستگاه‌های مختلف استان خوزستان به طور معنی داری متفاوت است. براساس تجزیه خوشه‎ای صفات مورفولوژیکی، درختانی که در ارتفاع 200 تا 400 متری بودند نسبت به درختانی که در ارتفاع بالاتر از 400 متر قرارداشتند در خوشه مجزا قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل به مولفه اصلی (PCA) نشان داد که صفات طول و عرض برگ، میزان ساپونین و فنل میوه و برگ، و تانن برگ بعنوان مهمترین صفات با بیشترین عامل همبستگی برای تشخیص جمعیت‌ها شناخته شدند. ارتفاع از سطح دریا یک فاکتور مهمی است که تاثیر معنی‌داری بر صفات مختلف مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه از جمله کیفیت و کمیت برگ و میوه کنار داشته ‌است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  259 - بررسی میزان انطباق دریاچه شهدای خلیج فارس تهران با الگوی مکان بوم شناختی
  نیما صیاد حسین ذبیحی زهرا سادات سعیده زرآبادی
  با توجه به وخامت شرایط محیط زیستی در سطح جهان و اهمیت یافتن آن در مباحث مکان شهری، هدف این پژوهش ارائه الگویی جهت توسعه مبانی نظری مکان شهری با استفاده از رویکردهای بوم‌شناسی سیمای سرزمین است. داده‌های پژوهش به روش اسنادی، پیمایشی و با پرسشنامه جمع آوری شده است. حجم نمو أکثر

  با توجه به وخامت شرایط محیط زیستی در سطح جهان و اهمیت یافتن آن در مباحث مکان شهری، هدف این پژوهش ارائه الگویی جهت توسعه مبانی نظری مکان شهری با استفاده از رویکردهای بوم‌شناسی سیمای سرزمین است. داده‌های پژوهش به روش اسنادی، پیمایشی و با پرسشنامه جمع آوری شده است. حجم نمونه با فرمول کوکران 384 نفر تعیین شده و گزاره‌های پرسشنامه با کمک طیف لیکرت امتیازبندی شده‌اند. میزان همبستگی پرسشنامه با آزمون آلفای کرونباخ عدد 979/0 می‌باشد. میزان انطباق نمونه موردی با الگو به وسیله فرآیند تحلیل شبکه‌ای بررسی شده و نتایج نشانگر انطباق زیاد آن با الگو است. ادامه روند موجود از میزان این انطباق خواهد کاست، بنابراین راهکارهایی جهت بهبود شرایط ارائه شده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  260 - تاملی بر توسعه سازه های آبی و استفاده از راه های آبی در تمدن هخامنشی
  اسکندر ممبینی شکوه السادات اعرابی هاشمی احمد کامرانی فر
  ایرانیان در دوره هخامنشی با تصرف قلمروی امپراتوری بابل و لیدی و دسترسی به یکی از مناطق مهم اقتصادی دنیای قدیم یعنی بین‌النهرین و کرانه‌های شرقی دریای مدیترانه و مصر، تجربه هزار ساله دریانوردی اقوام گوناگون در این نواحی را به ارث برده و در جهت تقویت این میراث گران‌بها قد أکثر

  ایرانیان در دوره هخامنشی با تصرف قلمروی امپراتوری بابل و لیدی و دسترسی به یکی از مناطق مهم اقتصادی دنیای قدیم یعنی بین‌النهرین و کرانه‌های شرقی دریای مدیترانه و مصر، تجربه هزار ساله دریانوردی اقوام گوناگون در این نواحی را به ارث برده و در جهت تقویت این میراث گران‌بها قدم‌های موثری برداشتند؛ عمده این اقدامات در جهت تسهیل امور بازرگانی دریایی و بهره‌گیری از مسیرهای دریایی صورت پذیرفت. اعزام یک گروه اکتشاف دریایی به خلیج فارس و اقیانوس هند و دریای سرخ، اقدام به حفر کانال سوئز در سال 497ق.م. و اتصال خلیج‌فارس به دریای مدیترانه از طریق ایجاد یک آبراه بزرگ در مصر و ساخت بنادر و تشکیل ناوگان عظیم از کشتی های جنگی و حمایتی بخشی از اقدامات و برنامه گسترده بازرگانی و اقتصادی و نظامی هخامنشیان بویژه داریوش اول محسوب می‌شود و نشان می دهد که هخامنشیان بر اهمیت استراتژیک پهنه های آبی ونقش آفرینی نظامی و اقتصادی در این پهنه ها واقف بوده اند. بررسی جایگاه این حوزه ها از دیدگاه نظامی و اقتصادی و اثر آن بر سیاست های کوتاه مدت و بلندمدت دولت هخامنشی هدف اصلی این نوشتار بوده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  261 - کارکرد خشبات در دریا نوردیِ در خلیج فارس
  محمدعلی جودکی
  چکیده این نوشتار باهدف بررسی کارکرد خشبات در دریانوردی ِخلیج فارس انجام گرفته است .از دیرباز خلیج فارس به عنوان یکی از کانون های مهم تجاری واقتصادی و پهنه ایی آبی سهمی مهم درمناسبات اقتصادی وفرهنگی ایران زمین داشته است. بررسی تمهیدات دریانوردان ایرانی برای بهره گیری أکثر

  چکیده این نوشتار باهدف بررسی کارکرد خشبات در دریانوردی ِخلیج فارس انجام گرفته است .از دیرباز خلیج فارس به عنوان یکی از کانون های مهم تجاری واقتصادی و پهنه ایی آبی سهمی مهم درمناسبات اقتصادی وفرهنگی ایران زمین داشته است. بررسی تمهیدات دریانوردان ایرانی برای بهره گیری از این دریا و نیر دستاورد تمدنی حاصل از آن از اهمیتی ویژه برخورداراست. مقاله درپی پاسخ گویی به این سوال عمده است که موقیعت جغرافیایی خشبات در کدام نقطه از دریای فارس بوده واین سازه در دریانوریِ خلیج فارس چه کارکردی داشته است؟ یافته ها ی بررسی نشان می دهد سهم خلیج فارس در حیات اقتصادی ایرانیان تنها به دوره ی معاصر و پس از کشف منابع انرژی دراین پهنه ی آبی محدود نشده و این مساله همزاد بازندگی ساحل نشینان این دریا بوده است..خشبات نمادی از دستاوردهای تمدنی دریانوردان ایرانی ومیراث هویت تاریخی کشتی رانی ایرانیان در خلیج فارس است .این سازه ی آبی درنزدیکی آبادان واقع شده و از دوره ی باستان تا قرون پنجم وششم هجری راهنماو هدایتگر ناخدایان وکشتی هابوده است. علاوه بر موقعیت خاص این نقطه پاره ای از ویژگی های خلیج فارس نظیر جزرهای روزانه ونیزوجود دزدان دریایی برضرورت وجود چنین فانوس دریایی برای پاسبانی و هدایت کشتی ها می افزود. واژگان کلیدی: خلیج فارس، خشبات ، دریانوردی، فانوس دریایی، آبادان. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  262 - ارائه مدل توام قیمت‌گذاری و مسیریابی موجودی در زنجیره تامین دو سطحی حلقه بسته
  محمد محمدنژاد عیسی نخعی کمال آبادی رامین صادقیان فردین احمدی زر
  چکیده این مقاله مسئله قیمت‌گذاری محصول در زنجیره تامین حلقه بسته چند دوره‌ای چند محصولی با تقاضای وابسته به قیمت را بررسی می‌کند. هدف، اختصاص مکان برای مرکز جمع‌آوری و دمونتاژ، مسیریابی وسایل نقلیه و سفارش‌دهی مواد به منظور به حداکثر رساندن سود است. در این مقاله یک مدل أکثر

  چکیده این مقاله مسئله قیمت‌گذاری محصول در زنجیره تامین حلقه بسته چند دوره‌ای چند محصولی با تقاضای وابسته به قیمت را بررسی می‌کند. هدف، اختصاص مکان برای مرکز جمع‌آوری و دمونتاژ، مسیریابی وسایل نقلیه و سفارش‌دهی مواد به منظور به حداکثر رساندن سود است. در این مقاله یک مدل ریاضی غیرخطی برای حل مسائل در ابعاد کوچک ارائه شده است. از آنجا که مسئله حاضر دارای پیچیدگی سخت است، دو روش فراابتکاری الگوریتم ژنتیک و بهینه‌سازی تجمع ذرات برای حل مسائل با ابعاد متوسط و بزرگ استفاده شده است. برای اعتبارسنجی این دو الگوریتم، نتایج آنها با نتایج به دست آمده از مدل ریاضی مورد مقایسه قرار گرفته است. نهایتاً، مقایسه عملکرد دو الگوریتم فراابتکاری از طریق تحلیل‌های آماری نشان داده است که الگوریتم بهینه‌سازی تجمع ذرات عملکرد بهتری نسبت به الگوریتم ژنتیک دارد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  263 - طراحی کنترل‌کننده برای مانور شناورهای سطحی تندرو در حضور اغتشاش‌های دریایی
  مهرداد جعفربلند احسان واحدی غضنفر شاهقلیان
  شناورهای سطحی تندرو نوعی از قایق‌های کوچک هستند که توسط قایقران هدایت می‌شوند. از این شناور بیشتر جهت ماموریت‌های استراتژیک مانند نظامی و حراستی که سرعت زیاد و مانور بالا در آن از اهمیت بالایی برخوردار است استفاده می‌شود. مسیر ناهموار دریا، اغتشاشات دریایی و مدل دینامیک أکثر

  شناورهای سطحی تندرو نوعی از قایق‌های کوچک هستند که توسط قایقران هدایت می‌شوند. از این شناور بیشتر جهت ماموریت‌های استراتژیک مانند نظامی و حراستی که سرعت زیاد و مانور بالا در آن از اهمیت بالایی برخوردار است استفاده می‌شود. مسیر ناهموار دریا، اغتشاشات دریایی و مدل دینامیکی غیر خطی چند ورودی چند خروجی این شناور، باعث می‌شود تا هدایت آن بسیار مشکل باشد. در این مقاله جهت کنترل تعقیب مسیر مطلوب و مانور در سرعت زیاد دو کنترل کننده طراحی شده است. کنترل کننده‌ی فازی پیشنهادی با نتایج کنترل‌کننده PID مقایسه شده است. نتایج شبیه سازی مشخص می‌کند کنترل کننده‌ها پاسخ مطلوبی دارند و می‌توانند شناور فوق را به بهترین نحو کنترل و هدایت نمایند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  264 - طراحی و شبیه سازی یک نمونه آنتن یکپارچه پهن باند و همه جهته برای شناورهای دریایی
  میثم واهب علی هاشمی حسین امامی مهدی امامی
  امروزه یکی از مسائل تخصصی و با اهمیت در ساخت شناورهای دریایی، طراحی سامانه ارتباط مخابراتی آنها است. همیشه این موضوع مطرح بوده که چگونه می‌توان ارتباط مناسبی برای شناورها در فواصل گوناگون و شرایط آب و هوایی مختلف دریا برقرار کرد، با توجه به اینکه محدودیت‌هایی همچون، حجم أکثر

  امروزه یکی از مسائل تخصصی و با اهمیت در ساخت شناورهای دریایی، طراحی سامانه ارتباط مخابراتی آنها است. همیشه این موضوع مطرح بوده که چگونه می‌توان ارتباط مناسبی برای شناورها در فواصل گوناگون و شرایط آب و هوایی مختلف دریا برقرار کرد، با توجه به اینکه محدودیت‌هایی همچون، حجم تجهیزات، وزن قابل تحمل و ... در شناورها همیشه وجود داشته است. یکی از قسمت‌های اصلی سامانه ارتباط مخابراتی شناورها، آنتن است. مشکل اصلی، استفاده از آنتن‌ها و دکل‌های گوناگون در شناور می‌باشد، زیرا نیاز است امواج با طول موج‌های مختلف و در مسیرهای گوناگون منتشر شوند. اگر بتوان آنتن را طوری طراحی کرد که با ابعاد مورد نظر و حتی‌الامکان کوچک، باند فرکانسی وسیع و همچنین همه جهات اطراف را پوشش داد، می‌توان گفت تا اندازه‌ای مشکل اشاره شده برطرف می‌گردد. هدف از این مقاله طراحی و شبیه‌سازی یک نمونه آنتن یکپارچه پهن‌باند و همه‌جهته است، که محدودیت‌ها و مشکلات فوق در شناور را تا حد مناسبی برطرف نموده و از تجمیع دو آنتن درباند فرکانسی HF1=3-30MHZو VHF2/UHF3=150-450MHZتشکیل شده است. این آنتن یکپارچه دارای مشخصات الکتریکی و فیزیکی (اهم)50=امپدانس ورودی، پلاریزاسیون خطی عمودی، VSWR4<2.5، (dBi)Gain-12، قطر حداکثر 18cm و ارتفاع حداکثر 538.2cm می‌باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  265 - شناسایی زمینه های توسعه گردشگری دریایی جزیره هرمز با استفاده از مدل SWOT و تکنیک QSPM
  محمود خاندل نرگس نجم الدینی
  یکی از ظرفیت های بالقوه در گردشگری ایران، دریا و ساحل است که امروزه در اغلب کشورهای دنیا توجه به تورهای دریایی؛ ورزشها و تفریحات آبی؛ غواصی و سایر سرگرمی های مرتبط با ساحل و فراساحل در صدر برنامه های گردشگری قرار دارد. هدف از این تحقیق، برنامه ریزی و امکان سنجی گردشگری أکثر

  یکی از ظرفیت های بالقوه در گردشگری ایران، دریا و ساحل است که امروزه در اغلب کشورهای دنیا توجه به تورهای دریایی؛ ورزشها و تفریحات آبی؛ غواصی و سایر سرگرمی های مرتبط با ساحل و فراساحل در صدر برنامه های گردشگری قرار دارد. هدف از این تحقیق، برنامه ریزی و امکان سنجی گردشگری دریایی در جزیره هرمز است. این پژوهش که بر اساس مدل ترکیبی تحلیل استراتژیک SWOT و مدل برنامه ریزی استراتژیک QSPM است، به بررسی یافته های مطالعات کتابخانه ای و نتایج یک بررسی میدانی از طریق مصاحبه بین گردشگران و کارشناسان حوزه گردشگری پرداخته است.نتایج حاصل از تحلیل های حاصل از مدل SWOT نشان می دهد علی رغم برخورداری از قوتها و فرصتها از جمله واقع شدن در دهانه خلیج فارس و فرصت های فراوان، الحاق جزیره هرمز به منطقه آزاد قشم و توسعه و رونق اقتصادی گردشگری و وجود معادن خاک سرخ (برای فرش خاکی) و ... گرفتار ضعف ها و تهدیدهای مختلفی همچون، کمبود زیرساختهای گردشگری، عدم توجه به این جزیره نسبت به جزایر کیش و قشم و ... است. جدول اولویت بندی استراتژی های انتخاب شده QSPM بیانگر آن است که از میان چهار استراتژی برگزیده، استراتژی توسعه خدمات، امکانات زیرساختی و تفریحی با توجه به فاصله نزدیک جزیره به مرکز استان، نسبت به دیگر استراتژی ها از اولویت بالایی برخوردار است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  266 - تعیین مؤلفه‌های اصلی پایداری سیستم‌های حمل و نقل شهری در دسترسی به کاربری گردشگری دریاچه خلیج فارس(چیتگر) تهران
  ربابه رجبی امیرآباد
  گسترش فزاینده محیط‌های شهری و به تبع آن نیازهای فراغتی ساکنان شهرها و نیز بازدیدکنندگان و گردشگران مراجعه کننده به فضاهای شهری، توجه ویژه‌ای را در برنامه‌ریزی و دستیابی به توسعه پایدار گردشگری شهری و زیرساختهای مرتبط آن می‌طلبد. از این‌رو شایسته است که بر کارکردها و تأث أکثر

  گسترش فزاینده محیط‌های شهری و به تبع آن نیازهای فراغتی ساکنان شهرها و نیز بازدیدکنندگان و گردشگران مراجعه کننده به فضاهای شهری، توجه ویژه‌ای را در برنامه‌ریزی و دستیابی به توسعه پایدار گردشگری شهری و زیرساختهای مرتبط آن می‌طلبد. از این‌رو شایسته است که بر کارکردها و تأثیرات این حوزه توجه شایان مبذول نموده و برنامه‌ریزی‌های لازم درخصوص ساماندهی متناسب فضاها و زیرساختهای شهری صورت پذیرد. از جمله زیرساختهای اساسی در حوزه گردشگری شهری، حمل و نقل شهری و چگونگی ارتباط این دو عملکرد بایکدیگر می‌باشد. براین اساس، مقاله حاضر با انتخاب یک کاربری گردشگری شاخص در کلانشهر تهران(دریاچه شهدای خلیج فارس)، سعی در شناسایی عوامل مؤثر در پایداری سیستم‌های حمل و نقل شهری در دسترسی به این سایت گردشگری نموده است. راهبرد پژوهش، کاربردی و شیوه انجام آن توصیفی و تحلیلی است. برای گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه‌ای و نیز پرسشنامه استفاده شده و جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش تحلیل عاملی اکتشافی با کمک از روش آلفای کرونباخ و آزمونهای کایزر-مایر-اولکین (KMO) و بارتلت در نرم افزار SPSS22 بهره گرفته شده است. در این روش وضعیت پایداری سیستم‌های حمل و نقل موجود با استفاده از چهار مؤلفه اصلی و 24 شاخص منتخب مورد بررسی قرار گرفت و در نتیجه مشاهده گردید که پایداری سیستم‌های حمل و نقل در دسترسی به کاربری گردشگری دریاچه شهدای خلیج فارس به عواملی همچون؛ دسترسی عمومی، هزینه‌های (خسارات) زیست محیطی، هزینه‌های حمل و نقلی و همچنین عامل ترافیکی، ارتباط بسیار نزدیک دارند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  267 - راهبردهای توسعه حمل‌ونقل چندوجهی به منظور بالابردن قدرت رقابت‌پذیری و توسعه زیرساختی در فضای حوزه ترانزیتی و لجستیکی کشور
  سروش عروجی محمد حسین شوکت پور
  این پژوهش با هدف بررسی بررسی راهبردهای توسعه حمل‌ونقل چندوجهی به منظور بالابردن قدرت رقابت‌پذیری و توسعه زیرساختی در فضای حوزه ترانزیتی و لجستیکی کشور انجام شد. این مطالعه از نظر هدف کاربردی، از نظر شیوه گردآوری اطلاعات توصیفی پیمایشی و از نظر شیوه تجزیه و تحلیل داده‌ها أکثر

  این پژوهش با هدف بررسی بررسی راهبردهای توسعه حمل‌ونقل چندوجهی به منظور بالابردن قدرت رقابت‌پذیری و توسعه زیرساختی در فضای حوزه ترانزیتی و لجستیکی کشور انجام شد. این مطالعه از نظر هدف کاربردی، از نظر شیوه گردآوری اطلاعات توصیفی پیمایشی و از نظر شیوه تجزیه و تحلیل داده‌ها یک پژوهش کمی است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه کارکنان شرکت حمل و نقل ترکیبی کشترانی تشکیل می‌داد که تعداد آن‌ها 250 نفر بود و از این تعداد 120 نفر به روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات در این مطالعه پرسشنامه محقق ساخته بود. روایی ابزار سنجش با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول انجام شد و بار عاملی برای تمامی گویه‌ها بزرگتر از 4/0 به دست آمد. پایایی کلی این پرسشنامه با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ بزرگتر از 7/0 محاسبه و تایید شد. یافته‌ها نشان داد قوانین و مقرار با ضریب تاثیر 281/0، نوع نیازهای صادراتی و وارداتی با ضریب تاثیر 280/0، توسعه شرکت‌های حمل‌ونقل چند وجهی با ضریب تاثیر 286/0، زیرساخت‌های سخت افزاری و نرم افزاری با ضریب تاثیر 257/0 بر توسعه حمل‌ونقل چند وجهی در سطح اطمینان 95 درصد تاثیر معناداری دارد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  268 - بررسی تاثیر استفاده از جداگرهای لرزه‌ای بر بهسازی لرزه‌ای قاب‌های فولادی
  اشکان خدابنده لو حمید سعیدیان
  ایده جداسازی ساختمان از اثرات مخرب حرکت زمین که توسط یک زلزله قوی ایجاد شده است، از بیش از یک قرن پیش توسط مخترعان و مهندسان انجام شده است. جداسازی لرزه‌ای در کاهش تقاضای لرزه‌ای ساختمان‌ها و کاهش هزینه‌های آسیب لرزه‌ای موثر است. امروزه این مفهوم به یک واقعیت عملی متکام أکثر

  ایده جداسازی ساختمان از اثرات مخرب حرکت زمین که توسط یک زلزله قوی ایجاد شده است، از بیش از یک قرن پیش توسط مخترعان و مهندسان انجام شده است. جداسازی لرزه‌ای در کاهش تقاضای لرزه‌ای ساختمان‌ها و کاهش هزینه‌های آسیب لرزه‌ای موثر است. امروزه این مفهوم به یک واقعیت عملی متکامل شده است و جای خود را به عنوان یک جایگزین قابل اعتماد برای ساخت و ساز مقاوم در برابر لرزه‌ای متعارف (ثابت) می‌باشد. هدف از تحقیق حاضر بررسی تاثیر استفاده از جداساز لرزه‌ای بر بهسازی لرزه‌ای قاب‌های فولادی می‌باشد. که برای این منظور از تحلیل غیر خطی پوش‌آور استفاده شده و قاب‌های خمشی و بادبندی مجهز به جداساز لرزه‌ای و بدون جداساز لرزه‌ای تحلیل شده‌اند و ضریب رفتار انواع قابها با ارتفاعات و خصوصیات مختلف بدست آمده و با یکدیگر مقایسه شده‌اند. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که ضریب رفتار قاب‌های فولادی مجهز به جداساز لرزه‌ای بیشتر از قاب‌های بدون جداساز می‌باشد. با مقایسه نتایج میتوان به تاثیر استفاده از جداساز بر روی رفتار لرزه‌ای قاب‌های فولادی پی برد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  269 - بررسی پاسخ دینامیکی لوله انتقال زیر آب تحت اثر انفجار به روش آزمایشگاهی و عددی
  حمید نصیری محمد اسدیان قهفرخی مجید قدسی حسن آباد امین بهمن پور
  10.30495/civil.2022.694460
  دریا و آب های آزاد دارای اهمیت بسیاری می باشند که این مهم در دو محور کلی قابل طرح است. از یک سو دریاها دارای مزیت های اقتصادی و تجاری، لجستیکی، نظامی و ژئوپلیتیکی می باشند، علاوه بر آن، زمینه ساز افزایش دیپلماسی دریایی می باشند. در کنار این مزیت ها، شرایط سخت طبیعی موجو أکثر

  دریا و آب های آزاد دارای اهمیت بسیاری می باشند که این مهم در دو محور کلی قابل طرح است. از یک سو دریاها دارای مزیت های اقتصادی و تجاری، لجستیکی، نظامی و ژئوپلیتیکی می باشند، علاوه بر آن، زمینه ساز افزایش دیپلماسی دریایی می باشند. در کنار این مزیت ها، شرایط سخت طبیعی موجود در دریا مانند وجود امواج بلند، پدیده سونامی، یخ های دریایی و در کنار آن مهمات و تجهیزات نظامی عمل نکرده مدفون در زیر آب بجا مانده از جنگ های جهانی اول و دوم و نیز جنگ تحمیلی می باشد که احتمال انفجار حاصل از آن خطرات احتمالی جانی و مالی زیادی را در بر دارد. در این مقاله با استفاده از نرم افزار المان محدود Abaqus به بررسی پاسخ دینامیکی لوله انتقال استوانه ای مدفون در دریا در اثر انفجار به روش عددی و آزمایشگاهی پرداخته شده است. مدل‌های المان محدود براساس مدل‌های آزمایشگاهی بررسی و نتایج عددی با داده‌های آزمایشگاهی مقایسه شدند. نتایج نشان می دهند بیشینه فشار موج حاصل از ضربه، مدت انتشار حباب ها و جابجایی ناشی از تغییرشکل استوانه در آزمایش و آنالیز المان محدود با هم سازگاری مطلوبی دارند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  270 - تعیین طیف غالب موج در طراحی جکت‌ها از نظر برش پایه
  آرش دلیلی اسگویی احمد ملکی رامین وفائی پور
  تعیین نیروی غالب در طراحی جکت ها، اغلب یکی از دغدغه های اصلی مهندسین می باشد. در تحقیق حاضر، جکت دریایی به ارتفاع 50 متر، با ارتفاع موج موثر 6 متر، ارتفاع عرشه ی 10 متر به صورت فرضی در نظر گرفته شده است. این ابعاد متناسب با شرایط عمومی خلیج فارس می باشد. به جکت موردنظر أکثر

  تعیین نیروی غالب در طراحی جکت ها، اغلب یکی از دغدغه های اصلی مهندسین می باشد. در تحقیق حاضر، جکت دریایی به ارتفاع 50 متر، با ارتفاع موج موثر 6 متر، ارتفاع عرشه ی 10 متر به صورت فرضی در نظر گرفته شده است. این ابعاد متناسب با شرایط عمومی خلیج فارس می باشد. به جکت موردنظر بارِ باد، موج منظم و بار امواج تصادفی تحت طیف های پیرسون-موسکوویچ، برتشنایدر، میتسویاسو و جانسوآپ اعمال گردیده و برای تمامی مراحل، برش پایه ی جکت، با استفاده از نرم‌افزار STRUCAD به دست آمده اند. بر پایه ی نتایج به دست آمده از نظر برش پایه، موج تصادفی با طیف جانسوآپ بیشترین برش پایه را نتیجه داده و نسبت به طیف پیرسون – موسکوویچ، 11 درصد، برتشنایدر 17 ، میتسویاسو 19، موج منظم 27 و بارباد 38 درصد، برش پایه ی بیشتری را نتیجه می دهد. از این رو در نبود اطّلاعات کافی میدانی در طراحی جکت ها از نظر برش پایه، پیشنهاد می شود از طیف جانسوآپ استفاده گردد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  271 - اثرات محرک‌های زیستی جلبک دریایی و هیومیک اسید و برخی عناصر غذایی بر جوانه زنی و دیگر صفات مرتبط در سویا
  محسن ایمانی محمدرضا داداشی ابوالفضل فرجی افشین سلطانی هدیه مصنعی
  10.30495/jsr.2023.1976784.1243
  چکیده محرک‌های زیستی طبیعی همانند جلبک دریایی و هیومیک اسید اثرات مثبتی روی جوانه زنی ممکن است تاثیر داشته باشند. عصاره جلبک دریایی شامل ترکیبی از عناصر پرمصرف و کم مصرف، اسیدهای آمینه، محرک‌های رشد گیاهی و ویتامین‌ها است که موجبات افزایش جذب ریشه و به‌طور کلی بهبود کیف أکثر

  چکیده محرک‌های زیستی طبیعی همانند جلبک دریایی و هیومیک اسید اثرات مثبتی روی جوانه زنی ممکن است تاثیر داشته باشند. عصاره جلبک دریایی شامل ترکیبی از عناصر پرمصرف و کم مصرف، اسیدهای آمینه، محرک‌های رشد گیاهی و ویتامین‌ها است که موجبات افزایش جذب ریشه و به‌طور کلی بهبود کیفیت و ترکیبات آنتی‌اکسیدان محصول می‌گردند. مواد هیومیک مخلوطی از ترکیبات آلی مختلف هستند که از منابع مختلفی نظیر خاک، هوموس، پیت، لیگنیت اکسید شده، زغال سنگ و غیره استخراج می‌شوند. عناصر غذایی نیز بسیار لازم و ضروری برای رشد و نمو گیاهان هستند که در مقادیر کمتر از عناصر غذایی اصلی از قبیل نیتروژن، فسفر و پتاسیم مصرف می‌شوند. این مطالعه با هدف بررسی اثرات محرک‌های زیستی جلبک دریایی و هیومیک اسید و برخی عناصر غذایی بر جوانه زنی و دیگر صفات مرتبط در سویا انجام شد. نتایج این مطالعه نشان داد که محرک‌های زیستی جلبک دریایی و هیومیک اسید و برخی عناصر غذایی بر جوانه زنی و صفات مرتبط با آن اثرات مثبتی داشتند. واژگان کلیدی: محرک زیستی، هیومیک اسید، جلبک دریایی، بور، پتاسیم تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  272 - تأثیر ضایعات چای بر خصوصیات جوانه‌زنی و فعالیت‌های آنزیمی بذور هیدروپرایم شده لوبیا (Phaseolus vulgaris L.) تحت تیمار شوری
  مجید قنبری حسن پیرانی پرنیان طالبی سیه سران
  این تحقیق به‌منظور ارزیابی اثر عصاره ضایعات چای و شوری حاصل از آب دریای خزر بر ویژگی‌های جوانه‌زنی و فعالیت آنزیمی لوبیا، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل، در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار انجام شد. سطوح فاکتور اول شامل عصاره ضایعات چای، در پنج سطح، صفر، 5، 10، 15 و 20 د أکثر

  این تحقیق به‌منظور ارزیابی اثر عصاره ضایعات چای و شوری حاصل از آب دریای خزر بر ویژگی‌های جوانه‌زنی و فعالیت آنزیمی لوبیا، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل، در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار انجام شد. سطوح فاکتور اول شامل عصاره ضایعات چای، در پنج سطح، صفر، 5، 10، 15 و 20 درصد از محلول اولیه عصاره ضایعات چای و سطوح فاکتور دوم شامل تیمار شوری، در پنج سطح، 0، 25، 50، 75 و 100 درصد از آب دریای خزر با EC (به‌ترتیب 45/0، 56/4، 12/9، 78/13 و 16/18 دسی‌زیمنس بر متر) بود. نتایج آزمایش نشان داد اثر تیمارها بر کلیه متغییرهای مورد بررسی معنی‌دار بود. به‌علاوه، برهمکنش تنش شوری و عصاره ضایعات چای از نظر میانگین و درصد جوانه‌زنی در سطح پنج درصد و از نظر طول ریشه‌چه، ضریب آلومتریک، درصد آب بافت گیاهچه و بنیه بذر اختلاف معنی‌داری در سطح یک درصد وجود دارد. افزایش سطوح تنش شوری و غلظت عصاره ضایعات چای موجب کاهش میانگین و درصد جوانه‌زنی، بنیه بذر و فعالیت آنزیم‌های جوانه‌زنی شده (تیمار 100 درصد آب دریای خزر و 20 درصد عصاره ضایعات چای) و افزایش میزان مالون دی آلدهید را در پی داشته است. شاهد (آب مقطر و بدون عصاره ضایعات چای) با تأثیر از هیدروپرایمینگ انجام شده دارای بالاترین میزان خصوصیات جوانه‌زنی و فعالیت‌های آنزیمی بوده و دارای کمترین میزان مالون دی آلدهید بوده است. به‌طور کلی، تنش شوری حاصل از آب دریای خزر و اثر آللوپاتیک حاصل از عصاره ضایعات چای بر شاخصه‌های جوانه‌زنی در بذر گیاه لوبیا، تأثیر منفی می گذارد تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  273 - بررسی اثر پرایمینگ با عصاره جلبک دریایی بر مولفه‌های جوانه زنی و صفات رشدی گیاهچه گشنیز (.Coriandrum sativum L) در زمان‌های مختلف
  عالیه شفیع پور کامبیز مشایخی
  10.30495/jsr.2022.1927264.1208
  گشنیز یکی از مهمترین گیاهان دارویی می‌باشد که هم به‌صورت تازه‌خوری و هم خشک مورد استفاده قرار می‌گیرد و دارای خواص دارویی فراوان می‌باشد. یکی از منابع عظیم زیستی جلبک‌های دریایی هستند که سرشار از مواد مورد نیاز برای رشد گیاه است، از این رو این آزمایش با هدف بررسی اثر پر أکثر

  گشنیز یکی از مهمترین گیاهان دارویی می‌باشد که هم به‌صورت تازه‌خوری و هم خشک مورد استفاده قرار می‌گیرد و دارای خواص دارویی فراوان می‌باشد. یکی از منابع عظیم زیستی جلبک‌های دریایی هستند که سرشار از مواد مورد نیاز برای رشد گیاه است، از این رو این آزمایش با هدف بررسی اثر پرایمینگ با عصاره جلبک دریایی بر مولفه‌های جوانه‌زنی و صفات رشدی گیاهچه گشنیز (.Coriandrum sativum L) در زمان‌های مختلف انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در چهار تکرار، در آزمایشگاه گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی بیرجند در سال 1399 انجام شد. فاکتورهای آزمایش عبارت بودند از زمان پرایمینگ در دو سطح (12 و 24 ساعت) و غلظت عصاره جلبک دریایی در 6 سطح بود، در این آزمایش ابتدا محلول عصاره جلبک دریایی در چهار غلظت 1،2،3،4 میلی‌لیتر بر لیتر استفاده شد، علاوه بر این در این آزمایش دو نوع تیمار شاهد مورد بررسی قرار گرفت، تیمار پرایم آب مقطر و تیمار بذر خشک یعنی بدون پرایم . به‌طوری که با پرایمینگ بذر‌ها با عصاره جلبک سرعت و درصد جوانه‌زنی به طور معنی‌داری افزایش پیدا کرد. به طور کلی بر اساس نتایج این آزمایش پرایمینگ بذر گشنیز با عصاره جلبک دریایی باعث بهبود ویژگی‌های جوانه‌زنی و گیاهچه گشنیز می‌شود اما برای رسیدن به حداکثر جوانه‌زنی باید غلظت پرایمینگ و زمان مناسب آن رعایت شود، که بر اساس نتایج این آزمایش 12 ساعت پرایمینگ با 2 میلی‌لیتر عصاره جلبک دریایی بهترین تیمار می‌باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  274 - ارزیابی ویژگی‌های بافتی و حسی پنیر پیتزای فرایند شده رژیمی بر‌پایه نشاسته اصلاح شده و نمک حاصل از جلبک دریایی
  مطهره نصیری حمید توکلی پور شیلا صفائیان رضوان موسوی ندوشن
  10.30495/jfst.2021.1927399.1715
  پنیر پیتزا حاوی مقادیر زیادی از اسید های چرب اشباع،کلسترول بالا و نمک سدیم می باشد که ممکن است برای سلامتی افراد بویژه بیماران قلبی- عروقی مضر باشد. لذا با توجه به ویژگیهای تغذیه ای و سلامتی، اصلاح معایب آن امری ضروری به نظر میرسد. در این پژوهش به بررسی اثر استفاده از ن أکثر

  پنیر پیتزا حاوی مقادیر زیادی از اسید های چرب اشباع،کلسترول بالا و نمک سدیم می باشد که ممکن است برای سلامتی افراد بویژه بیماران قلبی- عروقی مضر باشد. لذا با توجه به ویژگیهای تغذیه ای و سلامتی، اصلاح معایب آن امری ضروری به نظر میرسد. در این پژوهش به بررسی اثر استفاده از نشاسته اصلاح شده سیب زمینی به عنوان جایگزین چربی لبنی در سه سـطح (3، 2 و 1%) و نمک حاصل از جلبک دریایی در 4 سـطح (2/0، 4/0، 6/0 و 8/0) در فرمولاسـیون پنیـر پیتزای پروسـس پرداخته شد . ویژگیهای حسی، تحلیل نمایه بافت و ریز ساختار پنیر پیتزای حاصل مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد با کاهش استفاده از نشاسته و افزایش میزان نمک حاصل از جلبک دریایی سختی، صمغیت، برگشت پذیری و چسبندگی افزایش یافت. با کاهش میزان نشاسته اصلاح شده در فرمولاسیون پنیر پارامترهای انسجام و نیروی شکست کاهش یافت. همچنین بررسی میزان نمک حاصل از جلبک دریایی در فراورده نشان داد افزایش یا کاهش نمک بر روی پارامترهای نیروی شکست، انسجام و کشش تاثیر معنی داری نداشت. با افزایش استفاده از جایگزین چربی بافت نمونه منسجم تر شده و میزان فضاهای خالی سیاه کمتر شد. بررسی ویژگیهای حسی پنیرها نیز نشان داد که پنیر تولید شده با 20% خامه+1% نشاسته و پنیر محتوی 10% خامه و 2% نشاسته دارای نمره مقبولیت بالاتری از دیدگاه ارزیابان بودند. و مقادیر مختلف نمک جلبک دریایی در فراورده از لحاظ نمره ارزیابی حسی اختلاف معنی داری باهم نداشتند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  275 - بررسی خواص عملکردی پروتئین آبکافتی گاوماهی دریای خزر (Neogobius Caspius) توسط آنزیم فلاورزایم و تاثیر آن بر کیفیت ماست کم‌چرب
  راحله رضایی سکینه یگانه زینب رفتنی امیری رضا صفری
  10.30495/jfst.2020.674131
  امروزه تمایل جهت مصرف فرآورده های کم چرب و بدون چربی خصوصاً در افراد مبتلا به بیماری های قلبی- عروقی و دارای چربی خون بالا، افزایش یافته ‌است. با توجه به اهمیت آبزیان و خواص کارکردی ویژه پروتئین آبکافتی حاصل از آن، در این مطالعه اثر پروتئین آبکافتی گاوماهی دریای خزر (Ne أکثر

  امروزه تمایل جهت مصرف فرآورده های کم چرب و بدون چربی خصوصاً در افراد مبتلا به بیماری های قلبی- عروقی و دارای چربی خون بالا، افزایش یافته ‌است. با توجه به اهمیت آبزیان و خواص کارکردی ویژه پروتئین آبکافتی حاصل از آن، در این مطالعه اثر پروتئین آبکافتی گاوماهی دریای خزر (Neogobiuscaspius) بر بهبود کیفیت ماست کم‌چرب مورد بررسی قرار گرفت. پس از آماده سازی پروتئین آبکافتی از بافت عضله گاوماهی با استفاده از آنزیم فلاورزایم، نمونه های ماست با درصدهای مختلف پروتئین آبکافتی شامل صفر (شاهد)، 5/0، 1 و 5/1درصد (v/w) تهیه گردید. درجه‌ی‌آبکافت‌‌ 2/0±52/47 درصد به دست آمد. بررسی خواص عملکردی پودر پروتئین ‌آبکافتی نشان داد که پروتئین آبکافتی تولید شده از حلالیت و ظرفیت کف زایی مناسبی برخوردار است، اما از نظر ظرفیت‌ جذب روغن و پایداری کف تقریبا ضعیف عمل کرده ‌است. نتایج بررسی پارامترهای ماست حاکی از آن بود که افزودن پروتئین آبکافتی به آن باعث کاهش pH و افزایش اسیدیته گردید (05/0>P). بیش ترین میزان ویسکوزیته را تیمار 5/1 درصد داشته است و کم ترین میزان ویسکوزیته و بیش ترین میزان آب اندازی ماست نیز، مربوط به نمونه شاهد(صفر درصد) بوده است (05/0p <). ظرفیت نگهداری آب با افزایش غلظت پروتئین آبکافتی افزایش داشته و بیشترین مقدار مربوط به تیمار 5/1 درصد بود (05/0p <). طبق نتایج ارزیابی حسی مشاهده شد که افزودن پروتئین آبکافتی به نمونه ها تاثیر مثبتی بر مزه، بو و بافت ماست تهیه‌ شده داشته است، ولی افزودن پروتئین آبکافتی بر رنگ ماست تاثیر منفی داشته است. به ‌طور کلی استفاده از پروتئین‌آبکافتی فیله گاو ماهی دریای خزر در فرمولاسیون ماست کم‌چرب موجب بهبود خواص کیفی محصول نهایی گردید. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  276 - مروری بر مخاطرات ناشی از ویبریو در غذاهای دریائی
  مهدی رئیسی رزا فتاحی پرتو رئیسی
  غذاهای دریائی امروزه جایگاه مناسبی را در تغذیه مصرف کنندگان یافته‌اند. اگرچه مصرف غذاهای با منشاء دریائی می تواند با مخاطراتی نیز همراه باشد که از جمله این مخاطرات می‌توان به انتقال عوامل بیماری زای باکتریائی اشاره کرد. منشاء باکتری های منتقله می‌تواند عوامل بیماری‌زای أکثر

  غذاهای دریائی امروزه جایگاه مناسبی را در تغذیه مصرف کنندگان یافته‌اند. اگرچه مصرف غذاهای با منشاء دریائی می تواند با مخاطراتی نیز همراه باشد که از جمله این مخاطرات می‌توان به انتقال عوامل بیماری زای باکتریائی اشاره کرد. منشاء باکتری های منتقله می‌تواند عوامل بیماری‌زای اولیه یا ثانویه باشد که می توانند باکتری بیماری زای ماهی یا پاتوژن های ثانویه باشند. از جمله مهمترین این باکتری ها ویبریوها هستند که بطور طبیعی در محیط های آبی و در بدن موجودات آبزی یافت می شوند و در صورت مصرف بویژه بصورت خام یا نیم پز منجر به بروز بیماری در مصرف کننده می گردند. از مهمترین گونه ها می توان به ویبریو پاراهمولیتیکوس، ویبریو کلرا، ویبریو ولنیفیکوس و ویبریو آلجینولیتیکوس اشاره کرد. اگرچه ویبریوها دارای پراکندگی جهانی هستند ولی بنظر می رسد شیوع آنها در برخی مناطق بدلیل عادات غذائی بیشتر است. این مقاله به مروری بر گونه های مهم، منشاء آلودگی و گزارشات این باکتری ها می پردازد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  277 - مناقشات دریایی یونان و ترکیه در شرق مدیترانه و چارچوب کنوانسیون حقوق دریا (1982)
  احسان بخشنده یاسمن یگانه
  10.30495/pir.2022.1934579.3305
  دریای اژه طی حدود یک قرن گذشته شاهد مجموعهای از اختلافات و مناقشات بر سر تعیین حدود مرزی (مناطق دریایی) به ویژه میان ترکیه و یونان بوده است. اکنون سه دهه پس از وقوع اولین مناقشه جدی، دو طرف مذاکرات موسوم به "اکتشافی" را از سر گرفته اند تا به بررسی اولیه اختلافات دریایی أکثر

  دریای اژه طی حدود یک قرن گذشته شاهد مجموعهای از اختلافات و مناقشات بر سر تعیین حدود مرزی (مناطق دریایی) به ویژه میان ترکیه و یونان بوده است. اکنون سه دهه پس از وقوع اولین مناقشه جدی، دو طرف مذاکرات موسوم به "اکتشافی" را از سر گرفته اند تا به بررسی اولیه اختلافات دریایی خود در اژه بپردازند. یونان که عضو کنوانسیون سازمان ملل درباره حقوق دریا می باشد بر ارجاع دعوی خود با ترکیه به دیوان لاهه تاکید دارد درحالیکه ترکیه مصمم به توافق دوجانبه بر اساس اصل انصاف است. مقاله حاضر با بررسی حقوق بین الملل حاکم بر دریاها و ابعاد حقوقی اختلافات یونان و ترکیه و با درنظرداشت قرار دادگاه لاهه در 1976 و 1978، به دنبال آن است دلیل شکست ابتکارات حدود یک قرن گذشته برای حل این مناقشه را تبیین کند. یافته های پژوهش تحلیلی-توصیفی حاضر نشان می دهد درحالیکه مکانیسم ها و روندهای حل اختلافات دریایی در کنوانسیون حقوق دریا به تفصیل مورد توجه و تاکید قرار گرفته، ترکیه و یونان تنها در صورت رسیدن به یک توافق دوجانبه در خصوص تحدید مناطق دریایی خود می توانند اختلافات فیمابین را حل و فصل کرده و مشترکا از منابع طبیعی شرق مدیترانه بهره برداری کنند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  278 - تبیین و تحلیل اختلافات هیدروپلیتیک در منطقه آسیای مرکزی
  سیدهادی زرقانی هادی اعظمی ریحانه صالح آبادی
  چکیده مرزهای بسیاری از کشورهای جهان را آبراه ها و رودها تشکیل می دهند. برخلاف مرزهای خشکی، مرزهای آبی و به ویژه مرزهای رودخانه ای، به دلیل قابلیت ها و تنگناهای خاص خود، بیشتر زمینه تنش و بحران آفرینی دارند. از همین روست که بسیاری از صاحبنظران، قرن حاضر را به دلیل چشم ان أکثر

  چکیده مرزهای بسیاری از کشورهای جهان را آبراه ها و رودها تشکیل می دهند. برخلاف مرزهای خشکی، مرزهای آبی و به ویژه مرزهای رودخانه ای، به دلیل قابلیت ها و تنگناهای خاص خود، بیشتر زمینه تنش و بحران آفرینی دارند. از همین روست که بسیاری از صاحبنظران، قرن حاضر را به دلیل چشم انداز تاریک آن در زمینه بروز درگیری و جنگ ها بر سر منابع آبی مشترک، سده هیدروپلیتیک نامیده اند. تغییرات اقلیمی و بروز دوره های طولانی خشکسالی، ایجاد طرح های توسعه؛ به ویژه در بخش های کشاورزی و صنعت در مناطق مرزی، رشد جمعیت شهری و ... مهم ترین عواملی هستند که در ایجاد و تشدید درگیری ها بر سر رودهای مشترک مرزی نقش دارند. در منطقه آسیای مرکزی، دو رود اصلی آمودریا و سیر دریا همراه با شعبات خود جریان دارند که مسائل و چالش های آنها، پنج کشور این منطقه را درگیر خود ساخته است. درواقع، پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، همانند برخی دیگر از حوزه ها، کشورهای منطقه میراث دار مدیریت نامنسجم و نادرست منابع مشترک آبی توسط اتحاد جماهیر شوروی شدند. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی اختلافات هیدروپلیتیک کشورهای حوزه رودهای آمودریا و سیردریا می پردازد و می کوشد مهم ترین زمینه ها و دلایل بروز و تشدید اختلافات کشورهای منطقه بر سر رودهای مشترک مرزی را مطالعه و تحلیل کند. یافته های پژوهش نشان می دهد، منافع متفاوت کشورهای بالادست و پایین دست، عدم مدیریت صحیح، سدسازی های گسترده، تغییرات آب و هوایی، دخالت قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای و ...، مهم ترین دلائل بروز اختلاف بر سر منابع آب مشترک مرزی هستند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  279 - نقش ایران در امنیت انرژی در منطقه و جهان
  الهه کولایی
  با وجود پیشرفت های گوناگونی که در تأمین نیازهای گوناگون بشر شکل گرفته است، همچنان موضوع تأمین انرژی برای همه ی کشورهای جهان در بالاترین اولویت قرار دارد. برای قدرت های بزرگ جهانی، به ویژه آمریکا، که در پی فروپاشی اتحاد شوروی، تلاش گسترده ای را برای شکل بخشیدن به یک نظم أکثر

  با وجود پیشرفت های گوناگونی که در تأمین نیازهای گوناگون بشر شکل گرفته است، همچنان موضوع تأمین انرژی برای همه ی کشورهای جهان در بالاترین اولویت قرار دارد. برای قدرت های بزرگ جهانی، به ویژه آمریکا، که در پی فروپاشی اتحاد شوروی، تلاش گسترده ای را برای شکل بخشیدن به یک نظم هژمونیک سازمان داده، تأمین امنیت انرژی جایگاه مهمتری را به خود اختصاص داده است. پدیدار شدن قدرت های اقتصادی رو به رشد و شکوفایی ضرورت این نگرش استراتژیک به حوزه های تأمین انرژی در جهان را روشن تر ساخته است. در چنین شرایطی فدراسیون روسیه نیز، که پس از تجزیه ی اتحاد شوروی، به عنوان ابرقدرت انرژی با بهره گیری از منابع عظیم نفت و گاز خود، کوشیده نقش فعالی را در رقابت های منطقه ای و جهانی بازی کند. اینک نفت و گاز ایران، هماننددهه های گذشته، به عنوان عاملی مؤثر در تأمین امنیت انرژی در منطقه و جهان مطرح است. حضور مؤثر آمریکا در خلیج فارس و به ویژه در عراق و نیز افغانستان، اهمیت ایران را در تأمین امنیت انرژی در این منطقه ی استراتژیک جهان، اعتبار بیشتری بخشیده است. در این نوشتار، نویسنده به بررسی تأثیر دگرگونی های سیاسی- امنیتی پس از پایان نظام دو قطبی، بر نقش و تأثیر ایران در تأمین امنیت انرژی می پردازد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  280 - واکاوی سازمان همکاری اقتصادی دریای سیاه
  محمد رضا فرجی
  چکیده پس از فروپاشی شوروی و بلوک شرق تحولاتی در ساختار نظام بین‌الملل به وقوع پیوست و ساختار دوقطبی جای خود را به ساختار تک‌قطبی به رهبری ایالات‌متحده آمریکا داد. در کنار این تحول ساختاری، رشد و پیشرفت علم و فناوری نیز به تحول و تکثر در بازیگران نظام بین‌الملل و تنوع أکثر

  چکیده پس از فروپاشی شوروی و بلوک شرق تحولاتی در ساختار نظام بین‌الملل به وقوع پیوست و ساختار دوقطبی جای خود را به ساختار تک‌قطبی به رهبری ایالات‌متحده آمریکا داد. در کنار این تحول ساختاری، رشد و پیشرفت علم و فناوری نیز به تحول و تکثر در بازیگران نظام بین‌الملل و تنوع در موضوع‌های بین‌المللی منجر شد. مجموعه‌ این تحولات سبب پیدایش و تکوین سازمان‌های بین‌المللی و افزایش نقش آن‌ها در عرصه‌ روابط بین‌الملل شد. از دهه 90 به بعد شاهد رشد و افزایش سازمان‌های بین‌المللی جهانی و منطقه‌ای در نظام بین‌الملل هستیم. افزایش سازمان‌های منطقه‌ای از اهمیت نقش مناطق و همگرایی منطقه‌ای در سال‌های اخیر حکایت دارد. یکی از این سازمان‌های بین‌المللی منطقه‌ای، سازمان همکاری اقتصادی دریای سیاه است. ازاین‌رو، پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی – تحلیلی، سازمان همکاری اقتصادی دریای سیاه را بررسی و تبیین می‌کند. ماحصل جستار حاضر اشاره دارد که سازمان با هدف حفظ صلح و ثبات در منطقه‌ دریای سیاه و برقراری روابط مسالمت‌آمیز میان کشورهای عضو ایجاد شد و کشورهای عضو سازمان خواهان پیوستن به اتحادیه‌ اروپا هستند و این سازمان را به‌عنوان یک باشگاه آماده‌سازی برای عضویت در اتحادیه‌ اروپا فرض می‌کنند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  281 - ژئوتوریسم استان مازندران با تاکید بر بندر نوشهر
  پرویز کردوانی عبدالرضا فرجی راد بهنام کاوسی
  چکیده کشورهای جهان در رقابتی تنگاتنگ و نزدیک در پی بهره‌گیری از توانمندی‌های کشور خود هستند تا بتوانند سهم بیشتری از درآمد ناشی از صنعت توریسم را به خود اختصاص دهند و با ساده ترین شکل ممکن به اشتغال‌زایی بپردازند. در این میان بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند که اکوتور أکثر

  چکیده کشورهای جهان در رقابتی تنگاتنگ و نزدیک در پی بهره‌گیری از توانمندی‌های کشور خود هستند تا بتوانند سهم بیشتری از درآمد ناشی از صنعت توریسم را به خود اختصاص دهند و با ساده ترین شکل ممکن به اشتغال‌زایی بپردازند. در این میان بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند که اکوتوریسم و زیر شاخه‌های آن از جمله ژئوتوریسم در مقایسه با توریسم فرهنگی از قابلیت‌ها و مزیت‌های بهتری برخوردار است. از طرف دیگر به اذعان اندیشمندان و متخصصان ایران دومین کشور جهان از نظر برخورداری از جاذبه‌های گردشگری و ژئوتوریستی بعد از امریکا است. یکی از مناطقی که ذیل مقوله ژئوتوریسم از پتانسیل های بالایی برخوردار است استان مازندران و شهرستان نوشهر است. با توجه به این مقدمه سؤالی که در این تحقیق بدان خواهیم پرداخت این است که آیا سواحل دریای خزر و استان مازندران از طریق گردشگری و ایجاد منطقه آزاد نوشهر می تواند زمینه توسعه قدرت محلی و منطقه ای در ابعاد فرهنگی، اقتصادی و سیاسی را به وجود آورده و سبب افزایش اشتغال و درامد سرانه کشور گردد؟ و یا به عبارت دیگر آیا می توان استان مازندران را به عنوان یکی از مهم‌ترین مناطق گردشگری در حوضه دریای خزر، آسیای میانه و قفقاز مطرح کرد؟ جاذبه‌های باستان‌شناختی ، فرهنگی و طبیعی ایران مبنایی بسیار مناسب برای توسعه ژئوتوریسم ایجاد کرده است با توجه به این که ایران دارای گستره‌ی وسیعی از پدیده‌های زمین‌شناختی است و ژئوتوریسم به تازگی در آن پا گرفته و مراحل اولیه توسعه را طی می‌کند. فرضیه تحقیق حاضر این است که به نظر می‌رسد در استان مازندران پتانسیل‌هایی از دیدگاه ژئو توریسم وجود دارد که در صورت یک برنامه‌ریزی منسجم می‌توان با توسعه و بهره‌برداری از این پتانسیل ها تحولی در گردشگری داخلی و خارجی این منطقه به وجود آورد. ژئوتوریسم استان مازندران تابلویی زیبا از تمامی ژئوسایت‌های کشور است؛ بنابراین در تحقیق حاضر برآنیم تا ضمن بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای و مقالات پژوهشی پتانسیل‌های طبیعی، موانع و تنگناهای موجود ژئو توریسم استان را بررسی نموده تا به اهداف مورد نظر دست‌یابیم. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  282 - بررسی نقش اماکن متبرکه بر مسائل فرهنگی اعتقادی مردم و تأثیرات ژئوپلتیکی آن (مطالعه موردی استان مازندران)
  سجاد کمری عزت الله عزتی سید یحیی صفوی رضا شعبانی
  چکیده دزدی و راهزنی دریایی یکی از چالش‌های عمده کشور‌هایی است که عموماً با حمل و نقل دریایی سر و کار دارند. اما انگیزه‌های سیاسی ناشی از فعالیت‌های نامشروع دریایی می‌تواند تروریسم دریایی را پدید آورد. موقعیت ویژه شاخ آفریقا به ویژه کشور سومالی که در راس آن قرار دارد ن أکثر

  چکیده دزدی و راهزنی دریایی یکی از چالش‌های عمده کشور‌هایی است که عموماً با حمل و نقل دریایی سر و کار دارند. اما انگیزه‌های سیاسی ناشی از فعالیت‌های نامشروع دریایی می‌تواند تروریسم دریایی را پدید آورد. موقعیت ویژه شاخ آفریقا به ویژه کشور سومالی که در راس آن قرار دارد نشان‌دهنده تاثیر گذاری آن بر تردد‌های دریایی است. این کشور از شمال به خلیج عدن و تنگه باب المندب مشرف و از شرق نیز به اقیانوس هند ارتباط دارد فلذا تردد کشتی‌ها عموماً از پهنه‌های آبی که این کشور بدان‌ها مشرف است صورت می‌پذیرد. مشکلات ناشی از نابسامانی‌های حاکمیتی که پس از سال 1991 در این کشور پدید آمده است منجر گردیده که اولاً قلمرو‌های متعدد حاکمیتی در این کشور پدید آمده و نیز دولت قانونی این کشور توان اعمال صلاحیت در حوزه قلمرو‌های آبی خود را نداشته باشد. در این تحقیق به بررسی تحلیلی و توصیفی، تاثیر دزدی و تروریسم دریایی سومالی بر نقش حاکمیتی و صلاحیتی دولت‌ها در دریا‌ها پرداخته شده و به تاثیر جغرافیای سیاسی نابسامان در گسترش بی ثباتی دریایی سومالی اشاره دارد همچنین، تاثیر بی ثباتی دریایی سومالی بر تغییر صلاحیت دولت‌ها در عرصه دریاها ارزیابی می‌شود. نتایج حاصله بیانگر آن است که جغرافیای سیاسی نابسامان در کشور سومالی باعث شده، فضای سرزمینی به عنوان مکملی لجستیکی، جهت توسعه فعالیت‌های دزدان و تروریست‌های دریایی ایفای نقش نماید و بدین ترتیب امنیت دریایی را با مخاطره مواجه سازد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  283 - تاثیر دزدی دریایی بر امنیت مناطق دریایی کشور سومالی
  سجاد کریمی پاشاکی محمد صادق یحیی پور علی کاظمی پور
  چکیده دزدی و راهزنی دریایی یکی از چالش‌های عمده کشور‌هایی است که عموماً با حمل و نقل دریایی سر و کار دارند. اما انگیزه‌های سیاسی ناشی از فعالیت‌های نامشروع دریایی می‌تواند تروریسم دریایی را پدید آورد. موقعیت ویژه شاخ آفریقا به ویژه کشور سومالی که در راس آن قرار دارد ن أکثر

  چکیده دزدی و راهزنی دریایی یکی از چالش‌های عمده کشور‌هایی است که عموماً با حمل و نقل دریایی سر و کار دارند. اما انگیزه‌های سیاسی ناشی از فعالیت‌های نامشروع دریایی می‌تواند تروریسم دریایی را پدید آورد. موقعیت ویژه شاخ آفریقا به ویژه کشور سومالی که در راس آن قرار دارد نشان‌دهنده تاثیر گذاری آن بر تردد‌های دریایی است. این کشور از شمال به خلیج عدن و تنگه باب المندب مشرف و از شرق نیز به اقیانوس هند ارتباط دارد فلذا تردد کشتی‌ها عموماً از پهنه‌های آبی که این کشور بدان‌ها مشرف است صورت می‌پذیرد. مشکلات ناشی از نابسامانی‌های حاکمیتی که پس از سال 1991 در این کشور پدید آمده است منجر گردیده که اولاً قلمرو‌های متعدد حاکمیتی در این کشور پدید آمده و نیز دولت قانونی این کشور توان اعمال صلاحیت در حوزه قلمرو‌های آبی خود را نداشته باشد. در این تحقیق به بررسی تحلیلی و توصیفی، تاثیر دزدی و تروریسم دریایی سومالی بر نقش حاکمیتی و صلاحیتی دولت‌ها در دریا‌ها پرداخته شده و به تاثیر جغرافیای سیاسی نابسامان در گسترش بی ثباتی دریایی سومالی اشاره دارد همچنین، تاثیر بی ثباتی دریایی سومالی بر تغییر صلاحیت دولت‌ها در عرصه دریاها ارزیابی می‌شود. نتایج حاصله بیانگر آن است که جغرافیای سیاسی نابسامان در کشور سومالی باعث شده، فضای سرزمینی به عنوان مکملی لجستیکی، جهت توسعه فعالیت‌های دزدان و تروریست‌های دریایی ایفای نقش نماید و بدین ترتیب امنیت دریایی را با مخاطره مواجه سازد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  284 - بسترهای تنش در جغرافیای سیاسی دریاها بر اثر بالا آمدن سطح آب دریاها با تاکید بر ژئوپلیتیک عراق در خلیج‌فارس
  رضا قاسمی عبدالرضا فرجی راد عزت اله عزتی
  چکیده در زمانیکه قوانین و مقررات دریایی رفتار محیط طبیعی دریایی را که به طور مداوم در حال دگرگون شدن است را مورد مطالعه قرار می دهد بالا آمدن سطح آب دریاها که یکی از عواقب غم انگیز تغییرات آب وهوایی است و پیامد آن اصلاح پیکربندی ها و عوامل جغرافیایی سواحل، جزایر و دریاه أکثر

  چکیده در زمانیکه قوانین و مقررات دریایی رفتار محیط طبیعی دریایی را که به طور مداوم در حال دگرگون شدن است را مورد مطالعه قرار می دهد بالا آمدن سطح آب دریاها که یکی از عواقب غم انگیز تغییرات آب وهوایی است و پیامد آن اصلاح پیکربندی ها و عوامل جغرافیایی سواحل، جزایر و دریاهاست که تاثیرش بر رژیم حقوقی دریاها اجتناب ناپذیر است. در ضمن بیشتر عواقب جدی که برای منافع و مصالح کشورها به همراه دارد این است که قوانین و مقررات مصوب و پذیرفته شده را غیره مصوب می کند و پیامد مهم این کار رقابت کشورها برای کسب منافع بیشتر در برابر یکدیگر را بدنبال دارد.ژئوپولتیک علم مطالعه روابط قدرتهاست .هیدروپولیتیک ،طول ساحل و کیفیت دسترسی در خلیج فارس باعث دگرگونی هایی در ژئوپولیتیک و رویکردهای بازیگران منطقه ای شده است .هدف این پژوهش این است که با یک چشم انداز از طبیعت و احتمالا فشارهای تغییرات آب و هوایی بر خطوط ساحلی و جزایر و توجه به قوانین موجود دریایی در جهان که احتمالا به وسیله همان تغییرات تحت تاثیر قرار می گیرند به این سوال پاسخ دهد که کدام یک از بخشهای جهان در نتیجه بالا آمدن سطح آب دریاها با بیشترین چالش های حقوقی دریاها مواجهند،که منطقه خلیج فارس و کشور عراق با توجه به منابع عظیم نفتی و نیاز فراوان به صادرات ان و طول ساحل کمی که عراق در اختیار دارد از مناطق حساس و بحران زای جهان میباشد که هم در گذشته و حال و هم در آینده با توجه به احتمال بالا آمدن سطح اب دریاها و تغییر اندازه و مساحت و نوع این سواحل پتانسیل و قابلیت پیدا کردن بحران و تنش و احتمال درگیری در آینده را خواهد داشت .در آخر هم، بحث را با بیان نظراتی در زمینه اینکه چطور تغییرات آب و هوایی و مناقشات و چالش ها با هم در ارتباطتند به پایان می رسانیم. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  285 - بررسی و تحلیل رژیم حقوقی دریای خزر با توجه به منافع حداکثری جمهوری اسلامی ایران؛ با محوریت راهبردهای ملی و تمامیت ارضی
  زینب فیروزی
  چکیده در این پژوهش مسائل حقوقی دریای خزر پس از فروپاشی ساختار اتحاد جماهیر شوروی سابق مورد بررسی قرار گرفته است. این مقاله با استفاده از روش تحقیق تحلیلی-توصیفی ضمن بررسی روش‌های فنی متداول تقسیم دریاها، به بررسی حقوق و سهم کشورهای ساحلی پیرامون این دریا در خصوص رژیم حق أکثر

  چکیده در این پژوهش مسائل حقوقی دریای خزر پس از فروپاشی ساختار اتحاد جماهیر شوروی سابق مورد بررسی قرار گرفته است. این مقاله با استفاده از روش تحقیق تحلیلی-توصیفی ضمن بررسی روش‌های فنی متداول تقسیم دریاها، به بررسی حقوق و سهم کشورهای ساحلی پیرامون این دریا در خصوص رژیم حقوقی آن پرداخته است. نتایج تحقیق بیانگر این است در گذشته تعدادی از کشورها با رویکرد تک روی در تحدید بر اساس خط میانی اقدام نموده اند که این امر بر مقوله تشکیل نظام منطقه ای منسجم و پایدار متشکل از این کشورها تأثیر سوء می‌گذارد و ضمن عدم امکان بهره برداری مناسب از منابع طبیعی عظیم این دریا، منجر به بروز مناقشات احتمالی نیز خواهد شد. روابط کشورهای حوزه این دریا در صورتی استوار و صلح آمیز خواهد بود که دولت های ساحلی براساس موضوع مطروحه در کنوانسیون و مسئله عدل و انصاف با ایجاد یک نظام حقوقی جدید به توافق برسند. این دولت ها باید مراحل مذاکرات خود را برای دستیابی به موافقت نامه جدید سرعت بخشند، و در همان زمان با دقت، همه جنبه‌های گوناگون دریا را به نحوی که منافع عموم کشورهای حاشیه دریا لحاظ گردد، بررسی نمایند و جمهوری اسلامی ایران نیز باید با یک راهبرد مناسب بتواند از تمامیت ارضی خود در دریای خزر به نحو مطلوب دفاع نماید و به حقوق خود دست یابد. پژوهش حاضر به چگونگی این مسائل می پردازد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  286 - تحلیل حقوقی قرارداد بیع متقابل در بهره‌برداری از مناطق نفت و گاز دریای خزر با تأکید بر حفظ تمامیت ارضی ایران
  محمد مهدی یحیی پور سیده آمنه قیامی تکلیمی عباس نجفی
  چکیده پیش‌بینی‌های اولیه در مورد سهم ایران از نفت خزر 20 میلیارد بشکه است که در میادین نفتی سردار جنگل، چالوس، نورو رویان، رامسر و رودسر و چند منبع دیگر واقع است. قراردادهای مختلفی برای بهره‌برداری از میادین نفتی منعقد می‌شود که عبارت‌اند از: قراردادهای امتیازی، قراردا أکثر

  چکیده پیش‌بینی‌های اولیه در مورد سهم ایران از نفت خزر 20 میلیارد بشکه است که در میادین نفتی سردار جنگل، چالوس، نورو رویان، رامسر و رودسر و چند منبع دیگر واقع است. قراردادهای مختلفی برای بهره‌برداری از میادین نفتی منعقد می‌شود که عبارت‌اند از: قراردادهای امتیازی، قراردادهای مشارکتی و قراردادهای بیع متقابل. سؤال اصلی مقاله این است که نقاط قوت و ضعف قرارداد بیع متقابل از نظر حقوقی در بهره‌برداری از مناطق نفت و گاز دریای خزر کدامند؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز در این مقاله مطرح می‌شود از جمله اینکه منابع انرژی ایران در دریای خزر چه میزان است؟ و تاریخچه و انواع قراردادهای نفتی کدامند؟ با توجه به محدودیت‌های موجود در قوانین و نیز اصول 44 و 45 قانون اساسی که هر گونه قرارداد مشارکت را که منجر به مالکیت خارجیان بر منابع و نیز مالکیت نفت استحصالی بر سر چاه را ممنوع اعلام کرده و تنها خرید خدمت برای اکتشاف توسعه و تولید را مجاز دانسته است مکانیسم بیع متقابل مورد توجه قرار گرفته است و بر این اساس قرارداد طرح‌های فوق الذکر بر اساس تسهیلات مندرج در قانون برنامه دوم و سوم توسعه و قوانین بودجه های سال ١٣٧٧ تا سال ١٣٨٣ منعقد شده است. از زمان انعقاد اولین قرارداد در سال 1373 تاکنون صنعت نفت و گاز جمهوری اسلامی ایران در پروژه‌های بالادستی نفت و گاز، نسل سوم این نوع قراردادها را در دستور کار خود قرار داده است. با توجه به این مقدمه در مقاله با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و نیز مقالات علمی و پژوهشی و نیز استاد بالادستی سعی خواهد شد نقاط قوت و ضعف قرارداد بیع متقابل از نظر حقوقی در بهره‌برداری از مناطق نفت و گاز دریای خزر با تأکید بر حفظ تمامیت ارضی ایران تحلیل و تبیین گردد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  287 - تحلیل جایگاه ایران در حوزه ژئواستراتژیک اقیانوس هند «با تاکید بر ارائه یک مدل راهبردی در سیاست خارجی و برنامه ریزی اقتصادی»
  مجید ولی شریعت پناهی سجاد کریمی پاشاکی، علی کاظی پور سعید زینتی مهدی امان الله
  چکیده در زمانیکه قوانین و مقررات دریایی رفتار محیط طبیعی دریایی را که به طور مداوم در حال دگرگون شدن است را مورد مطالعه قرار می دهد بالا آمدن سطح آب دریاها که یکی از عواقب غم انگیز تغییرات آب وهوایی است و پیامد آن اصلاح پیکربندی ها و عوامل جغرافیایی سواحل، جزایر و دریاه أکثر

  چکیده در زمانیکه قوانین و مقررات دریایی رفتار محیط طبیعی دریایی را که به طور مداوم در حال دگرگون شدن است را مورد مطالعه قرار می دهد بالا آمدن سطح آب دریاها که یکی از عواقب غم انگیز تغییرات آب وهوایی است و پیامد آن اصلاح پیکربندی ها و عوامل جغرافیایی سواحل، جزایر و دریاهاست که تاثیرش بر رژیم حقوقی دریاها اجتناب ناپذیر است. در ضمن بیشتر عواقب جدی که برای منافع و مصالح کشورها به همراه دارد این است که قوانین و مقررات مصوب و پذیرفته شده را غیره مصوب می کند و پیامد مهم این کار رقابت کشورها برای کسب منافع بیشتر در برابر یکدیگر را بدنبال دارد.ژئوپولتیک علم مطالعه روابط قدرتهاست .هیدروپولیتیک ،طول ساحل و کیفیت دسترسی در خلیج فارس باعث دگرگونی هایی در ژئوپولیتیک و رویکردهای بازیگران منطقه ای شده است .هدف این پژوهش این است که با یک چشم انداز از طبیعت و احتمالا فشارهای تغییرات آب و هوایی بر خطوط ساحلی و جزایر و توجه به قوانین موجود دریایی در جهان که احتمالا به وسیله همان تغییرات تحت تاثیر قرار می گیرند به این سوال پاسخ دهد که کدام یک از بخشهای جهان در نتیجه بالا آمدن سطح آب دریاها با بیشترین چالش های حقوقی دریاها مواجهند،که منطقه خلیج فارس و کشور عراق با توجه به منابع عظیم نفتی و نیاز فراوان به صادرات ان و طول ساحل کمی که عراق در اختیار دارد از مناطق حساس و بحران زای جهان میباشد که هم در گذشته و حال و هم در آینده با توجه به احتمال بالا آمدن سطح اب دریاها و تغییر اندازه و مساحت و نوع این سواحل پتانسیل و قابلیت پیدا کردن بحران و تنش و احتمال درگیری در آینده را خواهد داشت .در آخر هم، بحث را با بیان نظراتی در زمینه اینکه چطور تغییرات آب و هوایی و مناقشات و چالش ها با هم در ارتباطتند به پایان می رسانیم. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  288 - سهم ایران از دریای خزر همچنان در‌ هاله‌ای از ابهام
  کیومرث یزدان پناه بهادر زارعی محمود واثق فتح اله دهقان
  چکیده دریای خزر بزرگترین دریاچه ی جهان میان آسیا و اروپا واقع شده است. این دریا به طور طبیعی به دریاها و اقیانوس‌های جهان راه ندارد. تا سال 1991 خزر دریای ایرانی- شوروی بوده و بر مبنای قراردادهای 1921 و 1940 میان دو کشور مشترک بوده است. دیگر کشورهای جهان نیز دریای خزر أکثر

  چکیده دریای خزر بزرگترین دریاچه ی جهان میان آسیا و اروپا واقع شده است. این دریا به طور طبیعی به دریاها و اقیانوس‌های جهان راه ندارد. تا سال 1991 خزر دریای ایرانی- شوروی بوده و بر مبنای قراردادهای 1921 و 1940 میان دو کشور مشترک بوده است. دیگر کشورهای جهان نیز دریای خزر را میان ایران و روسیه مشاع می دانستند. با فروپاشی شوروی همسایگان دریا به 5 کشور افزایش یافته و اختلافات در خصوص رژیم حقوقی این دریا آشکار و هویدا شد. مذاکرات متعدد و متناوبی طی حدود 21 سال توسط کشورهای ساحلی برای حل مشکل رژیم حقوقی خزر صورت گرفته است. در این مقاله مواضع کشورهای ساحلی در مورد رژیم حقوقی دریای خزر را مورد بررسی قرار داده، همچنین موضع ایران در خصوص رژیم حقوقی دریای خزر را مورد مداقه و آسیب‌شناسی قرار می‌دهیم. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  289 - اسطوره دریا در داستان‌های بوشهر
  ثریا آقایی برزآباد مهدی فاموری محمدرضا معصومی
  فرهنگ‌ها و باورهای هر منطقه برخاسته از شرایط اقلیمی و جغرافیایی خاص آن منطقه است. دریا از اساطیر مهم در باورهای مردم جنوب، ازجمله بوشهر است. در آثار داستان‌نویسان بوشهر، دریا به‌عنوان شخصیت محوری، نقش عمده‌ای در شکل‌گیری برخی داستان‌ها داشته است. در این مقاله کوشیده ایم أکثر

  فرهنگ‌ها و باورهای هر منطقه برخاسته از شرایط اقلیمی و جغرافیایی خاص آن منطقه است. دریا از اساطیر مهم در باورهای مردم جنوب، ازجمله بوشهر است. در آثار داستان‌نویسان بوشهر، دریا به‌عنوان شخصیت محوری، نقش عمده‌ای در شکل‌گیری برخی داستان‌ها داشته است. در این مقاله کوشیده ایم نقش و کارکردهای اسطوره ای دریا را در برخی آثار داستانی منطقه بوشهر، با هدفِ ردیابی حضور و ظهور تاریخی اسطوره دریا و تطور آن در ذهن و زبان مردم بوشهر، به روش تحلیلی و توصیفی بررسی کنیم. نتایج نشان می دهد در قصه های بوشهر، انسان وارگی دریا با همۀ صفات مثبت و منفی، اصلی ترین فرم نمود است. کینه توزی، مهربانی، عاشق پیشگی، خودبینی و... از صفات این اسطوره در این داستان هاست. در این داستان‌ها، شواهدی نزدیک به کارکردهای انسان‌واره دریا از متون اساطیری نیز حاصل و ذکر گردیده است. توجه به اسطوره‌ها و بازآفرینی و هماهنگ کردن آن‌ها با فرهنگ و نیازهای امروز علاوه بر تقویت نظام بنیادین فرهنگی، پاسخگوی ارزش‌ها و خواسته‌های معنوی ما نیز خواهد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  290 - فراواقع‌گرایی (هایپرریالیتی) مدح در تاریخ بیهقی و دیوان فرخی سیستانی
  سهیل فتاحی
  نظریه‌ فراواقع‌گرایی (هایپرریالیتی) را ژان بودریار فرانسوی در علم رسانه مطرح کرد که در ادبیات فراواقعیت خوانده می‌شود، بر اساس این نظریه در عصر نوین از طریق رسانه‌ها می‌توان از واقعیت، مفهومی فراتر و به تعبیر خود هایپرریالیست‌ها حادتر از واقعیت ساخت و یا برداشت و ترویج أکثر

  نظریه‌ فراواقع‌گرایی (هایپرریالیتی) را ژان بودریار فرانسوی در علم رسانه مطرح کرد که در ادبیات فراواقعیت خوانده می‌شود، بر اساس این نظریه در عصر نوین از طریق رسانه‌ها می‌توان از واقعیت، مفهومی فراتر و به تعبیر خود هایپرریالیست‌ها حادتر از واقعیت ساخت و یا برداشت و ترویج کرد که با اصل خود متفاوت باشد؛ یعنی واقعیتی بیش‌تر از واقعیت نمایش داده‌شود. این نظریه به سرعت به شاخه های دیگری از هنر، روزنامه نگاری، عکاسی، سینما، روانشناسی، فلسفه و ... ورود کرد و مبنای اظهارات متنوعی شد، امّا تاکنون در ادبیات به‌طور جدی مطرح نشده‌است. مدح نخستین موضوعی است که بر اساس این نظریه در ادبیات سنجیدنی به ذهن می‌رسد که بر این اساس، پژوهش پیش روی نظریه‌ فراواقع‌گرایی (هایپرریالیتی) و نمود مدحی آن را در تاریخ بیهقی و دیوان فرخی سیستانی با رویکردی توصیفی- تحلیلی بررسی و در یک نگاه مقایسه‌ای مدح‌های هایپرریال یا فراواقعی خاندان غزنوی را در این آثار تحلیل و تبیین کرده‌است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  291 - عاطفه؛ نقش و جایگاه آن در نفثه‌المصدور
  مهدی دهرامی یوسف اصغری بایقوت
  هنر با غلبۀ احساس و عاطفه بر روح هنرمند آغاز می‌شود و او را به واکنش‌هایی وامی‌دارد. این واکنش از عناصر اساسی و محرک اصلی شکل‌گیری آثار ادبی است. هدف این مقاله بررسی عاطفه و جایگاه و نقش آن در نفثه‌المصدور است که با روش توصیفی-تحلیلی، در دو محور دریافت و انتقال عاطفه بد أکثر

  هنر با غلبۀ احساس و عاطفه بر روح هنرمند آغاز می‌شود و او را به واکنش‌هایی وامی‌دارد. این واکنش از عناصر اساسی و محرک اصلی شکل‌گیری آثار ادبی است. هدف این مقاله بررسی عاطفه و جایگاه و نقش آن در نفثه‌المصدور است که با روش توصیفی-تحلیلی، در دو محور دریافت و انتقال عاطفه بدان پرداخته شده است. در محور نخست حوزه و سطح عاطفی، انواع عاطفه، و در محور دوم تناسب و پیوند عاطفه با عناصر دیگر متن (تصویر، زبان، اندیشه و...) و چگونگی انتقال آن (تصویری، عریان و سطحی) مورد نقد و تحلیل واقع شده است. در این اثر عواطف شخصی و انسانی به‌گونه‌ای عمیق دریافت شده و غم غربت، اندوه و مصیبت، حسرت، ناامیدی، خشم و نفرت (عاطفه منفی) مهم‌ترین عواطفی است که تجلی یافته است. از سویی بیان آن‌ها سطحی نیست بلکه به مقتضای مقال با تمهیدات بیانی و تصاویر متناسب با احساسات نویسنده تقویت و منتقل شده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  292 - Sequence Variations of Mitochondrial DNA Displacement-Loop in Iranian Indigenous Sheep Breeds
  پ. رافیا ا. ترنگ
  Mitochondrial DNA (mtDNA) has been used extensively to study population genetics because it has the unique features of maternal inheritance, a relatively fast rate of evolution and lack of recombination. A total of 82 unrelated sheep from 10 Iranian indigenous sheep bre أکثر

  Mitochondrial DNA (mtDNA) has been used extensively to study population genetics because it has the unique features of maternal inheritance, a relatively fast rate of evolution and lack of recombination. A total of 82 unrelated sheep from 10 Iranian indigenous sheep breeds were investigated to determinate the maternal genetic diversity using a sequence of a 685 bp segment of the displacement loop (D-loop) of mtDNA. Analysis of this region revealed 74 haplotypes and 123 polymorphic sites. Haplotype diversity, nucleotide diversity and the average number of nucleotide differences were estimated to be 0.996 ± 0.003, 0.0372 ± 0.0001 and 25.23, respectively. The sequence analysis also revealed high level of genetic diversity among the native Iranian breeds. Analysis of molecular variance revealed that 3.43 percent of the variation is found among populations compared with 96.57 percent variation found within populations. The Neighbor-Joining (NJ) tree indicated four (A, B, C and E) of the five haplogroups described so far are present in Iranian sheep breeds. The phylogenetic tree did not show any distinct genetic structure among the studied populations, which suggested that there existed strong gene flow and intermixing among sheep populations probably caused by extensive transportation of sheep in history and similar maternal lineages among the regions. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  293 - Effect of <i>Sargassum sp.</i> and Vitamin E on Stability of Fish Oil Enriched Meat in Broiler Chickens
  ف. آرمین ش. رحیمی ع. مهدی آبکنار ی. غفرانی ایواری ح. ابراهیمی
  The present study was aimed to assess the influence of brown marine algae and vitamin E (VE) (160 ppm &alpha;-tocopheryl acetate) on stability of chicken meat enriched with fish oil. In this study, 360 d-old broilers (Arbor Acres Plus) were randomly assigned to 6 treatm أکثر

  The present study was aimed to assess the influence of brown marine algae and vitamin E (VE) (160 ppm &alpha;-tocopheryl acetate) on stability of chicken meat enriched with fish oil. In this study, 360 d-old broilers (Arbor Acres Plus) were randomly assigned to 6 treatment groups with 4 replicates of 15 birds in each. Experimental groups consisted of corn-soybean basal diet (C), corn-soybean basal diet with fish oil (F), corn-soybean basal diet supplemented vitamin E (E), corn-soybean basal diet supplemented fish oil with vitamin E (FE), fish oil with 5% dried marine alga (F 5% A) and fish oil with 10% dried marine alga (F 10% A). Fish oil and vitamin E were supplemented at 2 last weeks of trial. Chickens were slaughtered in d 42 and meat samples were stored at 4 ˚C. Malondialdehyde (MDA) was measured at 0, 3 and 6 days after slaughter. Results showed that fish oil enhanced meat lipids per oxidation and with passage of time after slaughter this increment was greater. Treatments using vitamin E showed lower levels of MDA during the storage and increased meat stability in fish oil enriched meat. Marine algae in F 10% A increased meat stability in thigh and breast muscles in 3 and 6 days after slaughter (P&lt;0.05). Fatty acid profile showed an enhancement in omega-3 fatty acids accumulation in thigh and breast samples, significantly (P&lt;0.05) with fish oil, but vitamin E had no significant effect on this profile. Inclusion 5% and 10% marine algae and fish oil together led to increasing omega-3 fatty acids in thigh muscle. Five percent and 10% marine alga decreased serum cholesterol and triglyceride levels significantly (P&lt;0.05). In conclusion, administration of diet supplemented with vitamin E and marine alga improved stability of broiler&rsquo;s meat enriched with omega-3 fatty acids. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  294 - Genetic Variation of Cytochrome b Gene in Three Local Goat Breeds in Central Java of Indonesia
  س. سوتوپو ا. پوربوواتی ا. کورنیانتو
  This study was conducted to elucidate the genetic diversity and phylogenic relationship of three local goat breeds in Central Java of Indonesia based on the cytochrome b (cyt b) gene sequence. Blood samples of 19, 15 and 12 heads of Kacang, Kejobong and Ettawa Grade bre أکثر

  This study was conducted to elucidate the genetic diversity and phylogenic relationship of three local goat breeds in Central Java of Indonesia based on the cytochrome b (cyt b) gene sequence. Blood samples of 19, 15 and 12 heads of Kacang, Kejobong and Ettawa Grade breeds, respectively, were used as materials of the study. The multiple alignment of cyt b gene was conducted by comparing under study goat breeds and one deposited sequence in GeneBank (Capra hircus, accession number AB004072). Of the 16 sites of different nucleotide bases found, there were 12 sites that could be used as a marker to distinguish the three breeds of local goat in Indonesia with the Capra hircus. Genetic distance among local goats was quite close compared to genetic distance between those local goats to GenBank&rsquo;s Capra hircus. Phylogeny tree showed two main clusters, that was cluster A for Capra hircus and cluster B for three local goat breeds of Indonesia. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  295 - Sequencing and Molecular Analysis of ATP 6 and ATP 8 of Mitochondrial Genome in Khorasanian Native Chickens
  ا. افشاریان م.ر. نصیری
  In order to perform breeding programs and improve production of native chickens, preserving genetic diversity in different areas of Iran is important due to the reduced available population. Genome sequencing is considered the most functional approach to determine the p أکثر

  In order to perform breeding programs and improve production of native chickens, preserving genetic diversity in different areas of Iran is important due to the reduced available population. Genome sequencing is considered the most functional approach to determine the phylogeny relation between close populations. The aim of the present study was the evaluation of the phylogeny and genetic nucleotide sequences of ATP 6 and a partial region of ATP 8 fragments in mitochondrial genome of khorasanian native chickens. For this purpose, blood samples were randomly collected from6 khorasanian native chickens and after DNA extraction the ATP 6 and partial region of ATP 8 fragments with the length of 867 bp were amplified using specific primers. Sequencing was don according to Sanger method and based on automate system. The phylogeny tree and matrices of the genetic distances between khorasanian native chickens and other breeds for ATP 6 and ATP 8 of mitochondrial genome were drawn using the same sequences of mitochondrial genome in other available breeds in NCBI database. Results showed no haplotype difference between the studied samples sequences. Phylogeny test results revealed hat khorasanian native chicken were similar to native chicken in Laos, White Leghorn and White Plymouth Rock. Further more, the lowest genetic distance was observed between khorasanian native chicken with Phasianus colchicus and Tragopan caboti for the ATP 6and Columba livia and Francolinus pintadeanus for the ATP 8 genes. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  296 - تحلیل سطح توسعه یافتگی روستاها در حوضه آبریز دریاچه ارومیه
  علی اکبر تقیلو احمد آفتاب رضا خسروبیگی
  درفرآیندبرنامه ریزیوتوسعهنواحیروستایی،بررسیتفاوت های محلی وناحیه ای،تبیینعواملموثردرتوسعهوتعدیل نابرابری هایموجودازاهمیتویژه ایبرخوردار است در این راستا هدف این پژوهش ارزیابی و تبیین علّی توسعه یافتگی روستاها در حوضه آبریز دریاچه ارومیه می باشد. نوع تحقق کاربردی بوده رو أکثر

  درفرآیندبرنامه ریزیوتوسعهنواحیروستایی،بررسیتفاوت های محلی وناحیه ای،تبیینعواملموثردرتوسعهوتعدیل نابرابری هایموجودازاهمیتویژه ایبرخوردار است در این راستا هدف این پژوهش ارزیابی و تبیین علّی توسعه یافتگی روستاها در حوضه آبریز دریاچه ارومیه می باشد. نوع تحقق کاربردی بوده روش بررسی آن توصیفی ـ تحلیلی است. شاخص های مورد مطالعه، شاخص های توسعه یافتگی مرکز آمار ایران است که از مدل های تاپسیس و تحلیل خوشه ای جهت ارزیابی میزان توسعه یافتگی و طبقه بندی روستاها استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که بیشتر روستاهای بسیار توسعه یافته (15 روستا) در محدوده مورد مطالعه در اراضی با شیب کمتر از 5 درصد، 8 روستا در محدوده شیب 5 تا 12 درصد و 3 روستا در شیب بالای 12 درصد قرار گرفته است. از کل روستاهای بسیار توسعه یافته در شیب کمتر از 5 درصد 11 روستا در استان آذربایجان شرقی و 4 روستا در استان کردستان واقع شده است. از 8 روستای واقع در شیب 5 تا 12 درصد، استان های آذربایجان غربی و شرقی هر کدام دارای 4 روستا می باشند و 3 روستای بسیار توسعه یافته واقع در اراضی بالای 12 درصد در استان آذربایجان غربی قرار گرفته است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  297 - رژیم حقوقی دریای خزر: مشاع، تقسیم یا استمرار همکاری های چندجانبه
  علیرضا پورشیخیان
  در نخستین سال های دهه 1990 جهان شاهد تحولات شگرفی بود که نقطه اوج آن به فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و تشکیل 15 کشور جدید انجامید. قبل از فروپاشی کشور شوروی دریای خزر جزء آبهای داخلی دو کشور شوروی در شمال و ایران در جنوب محسوب می شد. هریک از طرفین بر مبنای مفاد قراردادهای أکثر

  در نخستین سال های دهه 1990 جهان شاهد تحولات شگرفی بود که نقطه اوج آن به فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و تشکیل 15 کشور جدید انجامید. قبل از فروپاشی کشور شوروی دریای خزر جزء آبهای داخلی دو کشور شوروی در شمال و ایران در جنوب محسوب می شد. هریک از طرفین بر مبنای مفاد قراردادهای منعقد شده در سال های 1921 و 1940 م از منابع موجود در این دریا استفاده می کردند. پس از فروپاشی شوروی کشورهای جدید دیگری مانند: آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان در اطراف این دریا شکل گرفته که هر یک از آنها جهت بهره برداری از منابع دریای خزر منافع جدیدی را طلب می کردند. بدین ترتیب تعیین رژیم حقوقی دریای خزرکه بتواند منافع کشورهای حاشیه این دریا را تأمین نماید امری اجتناب ناپذیر می نمود. پس از گذشت دو دهه به دلیل معادلات سیاسی منطقه ای و بین المللی، نفوذ و نقش آفرینی دولت های قدرتمند و بیگانه، حساسیت منطقه از لحاظ ذخایر فراوان انرژی به ویژه نفت و گاز، عدم استقلال همه جانبه برخی از کشورهای ساحلی در سیاست گذاری های کلان و.... تعیین رژیم حقوقی دریای خزر در هاله ای از ابهام باقیمانده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  298 - روند بارش برف در جلگه مرکزی گیلان و پیامدهای ناشی از آن
  پرویز رضائی غلامرضا جانبازی قبادی علیرضا جعفرزاده
  نزول برف سنگین در مناطق پست و جلگه&lrm;ای عرض&lrm;های میانه غیرمنتظره و تا حدودی غافلگیرانه بوده و تداوم چند روزه آن در این مناطق، عملاً تأثیرات منفی را در تمام سطوح زندگی ساکنین این مناطق به همراه خواهد داشت. بر این اساس بررسی این پدیده از دیدگاه های مختلف دارای ارزش ا أکثر

  نزول برف سنگین در مناطق پست و جلگه&lrm;ای عرض&lrm;های میانه غیرمنتظره و تا حدودی غافلگیرانه بوده و تداوم چند روزه آن در این مناطق، عملاً تأثیرات منفی را در تمام سطوح زندگی ساکنین این مناطق به همراه خواهد داشت. بر این اساس بررسی این پدیده از دیدگاه های مختلف دارای ارزش است. محدوده مورد مطالعه در این تحقیق، جلگه ی مرکزی گیلان است. در این گستره، بدلیل شرایط مناسب طبیعی شهرها و سکونتگاه‌های زیادی استقرار یافته اند. داده&lrm;های مورد استفاده در تحقیق شامل نزولات جوی و ویژگی&lrm;های آن شامل: میزان بارش، میزان برف و روزهای همراه برف است که از 4 ایستگاه سینوپتیک مستقر در سطح جلگه استخراج شده است. دوره آماری در ایستگاه رشت و انزلی بیش از 50 سال و در سایر ایستگاه ها براساس آزمون آماری ماکوس کفایت لازم را جهت مطالعه دارد. روش تحلیل داده&lrm;ها بر اساس روش&lrm;های آماری و بررسی روند تغییرات برف از طریق آزمون گرافیکی من-کندال صورت گرفته است. نتایج حاصل از آزمون گرافیکی من-کندال، بیانگر روند مثبت و افزایشی در ایستگاه رشت و روند منفی و کاهش برف در سایر ایستگاه&lrm;ها است. این ویژگی در دهه اخیر بیشتر مشهود است. همچنین بر اساس نتایج، ریزش برف در استان گیلان یک ویژگی طبیعی است که هر چند سال یکبار با حجم زیاد نزول می‌نماید و با خسارت‌های مالی و گاه جانی نیز همراه است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  299 - بحران آب در استان گیلان و راهکارهای مقابله با آن
  پرویز رضایی
  کشورایرانباتوجهبهگستردگیجغرافیایی،دارایشرایطمحیطیواقلیمیمتنوعیاست. چنانکهدرصدعمدهایازسطحکشورتحتتاثیرپرفشارجنبحاره (STHP)در مرکزوجنوبدارایآبوهوایخشکونیمهخشکاست . سواحلجنوبیخزرواستان گیلاندرشمالکشوردارایشرایطاقلیمیکاملاًمتفاوتیباسایرنقاطکشوراستومیزان بارشسالانهدربرخینقاطآ أکثر

  کشورایرانباتوجهبهگستردگیجغرافیایی،دارایشرایطمحیطیواقلیمیمتنوعیاست. چنانکهدرصدعمدهایازسطحکشورتحتتاثیرپرفشارجنبحاره (STHP)در مرکزوجنوبدارایآبوهوایخشکونیمهخشکاست . سواحلجنوبیخزرواستان گیلاندرشمالکشوردارایشرایطاقلیمیکاملاًمتفاوتیباسایرنقاطکشوراستومیزان بارشسالانهدربرخینقاطآنبه 8 برابرمیانگینکلکشورمیرسد. ایناستانبا برخورداریازبارشکافیورودخانههایفراوانازمناطقمرطوبوسرسبزکشوراستو برایناساسزندگیومعیشتساکنینآنبهویژهروستاییانمتکیبهمحصولاتآبی بهویژهکشتبرنجاست . بامحاسباتآماریوبرآوردمنابعآبسطحیوزیرزمینیبهظاهر مشکلبحرانآبدراستانمتصورنیستامافراوانیآبدستاندرکارانمربوطهراازفکر دستیابیبهمنابعجدیدیااتخاذسیاستهایلازمدرخصوصاستفادهبهینهازمنابعآبباز داشتهاست . وجودمسائلیازقبیلشیوهکشت،توزیعنامناسبزمانیبارش،نبودنامکانات ذخیرهآبدربخشهایوسیعیازاستان،استانداردنبودنمصرفآبدرواحدسطح، نگرشبهمنابعآبو ... باعثبرخیازبحرانهایمقطعیدراستانمیگرددودرفصل آبیارییکیازبزرگتریندغدغههایمسئولاناجراییوسیاسیاستان،مشکلکمآبیدر کشاورزیوجلوگیریازبحرانهاودرگیریهایاحتمالیاست . ازآنجاکهمنابعآبو مسائلمرتبطباآنبهویژگیهایطبیعیونحوهبهرهبرداریازمنابعآبومصرفآن ارتباطپیدامیکند؛دراینمقالهسعیشدهتابابررسیویژگیهایطبیعیاستان،منابعآبی موجودازیکطرف،سطوحزیرکشتونیازهایآبیآنازطرفدیگربهبررسیبحرانآب دراستانپرداختهشود . نتایجحاصلازتحقیقنشانمیدهدکهپتانسیلآبیموجوداستان حدود 4 برابرنیازفعلیاستبنابراینمشکلکمآبیوبحرانآبدراستانبرخلافسایر نقاطکشوربهعواملطبیعیارتباطینداشتهوبهریشهدرمدیریتمنابعآبوشیوههای بهرهبرداریازآنبرمیگرددولزومبهرهگیریازامکاناتوشیوههاینوینراطلب مینماید. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  300 - تأثیر جغرافیای سیاسی دریایی بر حاکمیت دولت ها (با تأکید بر حاکمیت جمهوری اسلامی ایران)
  یوسف زین العابدین
  هدف از ارائه مقاله حاضر بررسی نقش تحول یافته ی دریاها در جغرافیای سیاسی است. اکنون دریاها نقش مهمی در حاکمیت و سیاست دولت ها ایفا می کنند. از این رو، بحث جدید مرزهای دریایی پس از فروپاشی شوروی سابق و در پی آن تجزیه ی فدراسیون یوگسلاوی آغاز شده است. به طوری که، نمی توان أکثر

  هدف از ارائه مقاله حاضر بررسی نقش تحول یافته ی دریاها در جغرافیای سیاسی است. اکنون دریاها نقش مهمی در حاکمیت و سیاست دولت ها ایفا می کنند. از این رو، بحث جدید مرزهای دریایی پس از فروپاشی شوروی سابق و در پی آن تجزیه ی فدراسیون یوگسلاوی آغاز شده است. به طوری که، نمی توان در هر منطقه ساحلی، نواحی مرز سیاسی ترسیم کرد؛ از طرفی، موقعیت دریایی به عنوان عامل تأثیرگذار مهمی بر حاکمیت دولت ها محسوب می شود. در این راستا، اکنون، دولت ها بیش از پیش به ترسیم، کنترل و حفاظت مرزهای دریایی توجه دارند و از این طریق ابعاد مختلف حاکمیت خود را (سیاسی، امنیتی، اقتصادی، نظامی، و...) توسعه می دهند. از این لحاظ، جغرافیای سیاسی دریایی حوزه جغرافیای سیاسی دریایی خلیج فارس و دریای عمان نیز، به عنوان عامل تأثیرگذار مهم بر حاکمیت ایران می باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  301 - تاثیر الگو های فشار روزانه تراز دریا بر بارش سپتامبر گیلان (2005 – 1976)
  حسین عساکره رضا خوش رفتار فاطمه ستوده
  در این پژوهش، سعی شده تا با استفاده از روش همبستگی لوند، رابطه الگوهای فشار روزانه تراز دریا با بارش استان گیلان، طی دوره 1976 تا 2005 در ماه سپتامبر مطالعه شود. در روش همبستگی لوند که روش ویژه ای برای شناسایی رابطه بین الگوهای گردشی و عناصر اقلیمی می باشد، رابطه بین ال أکثر

  در این پژوهش، سعی شده تا با استفاده از روش همبستگی لوند، رابطه الگوهای فشار روزانه تراز دریا با بارش استان گیلان، طی دوره 1976 تا 2005 در ماه سپتامبر مطالعه شود. در روش همبستگی لوند که روش ویژه ای برای شناسایی رابطه بین الگوهای گردشی و عناصر اقلیمی می باشد، رابطه بین الگوهای فشار تراز دریا و بارش های روزانه ماه سپتامبر در گیلان شناسایی و بررسی گردد. در این راستا فشار روزانه تراز دریا در محدوده ی طول جغرافیایی 0 تا 70 درجه ی شرقی و عرض جغرافیایی 10 تا 60 درجه ی شمالی با تفکیک مکانی 5/2 &times; 5/2 از پایگاه داده های جوی NCEP/NCAR استخراج شد. داده های بارش روزانه 23 ایستگاه از سازمان هواشناسی و وزارت نیرو تهیه شد. با اعمال روش لوند بر روی داده های فشار، 6 الگو برای سپتامبر استخراج گردید. نتایج حاصله نشان می دهد که استقرار الگوی های فشار و تامین رطوبت آن ها از دریای خزر و دریای سیاه، تاثیر زیادی در تولید بارش دارد، به طوری که اگر هم فشار های گسیل شده به سمت گیلان از روی دریای خزر و یا دریای سیاه عبور کند، در سواحل گیلان بارش قابل ملاحظه ای ایجاد می کنند. بارش های حاصل از این الگوها، در امتداد ساحل خزر بیش تر از مناطق مرتفع استان می باشد. حضور پرفشار سیبری و کم فشار برروی اروپا و یا حضور پر فشار بروی اروپا موجب تولید بارش در استان گیلان می شود. اما با استقرار کم فشار روی سیبری و عبور زبانه های گرم این سامانه از روی دریای خزر، شرایط تولید بارش مهیا نمی شود و یا میزان بارش تولید شده ناچیز است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  302 - بررسی الگوهای هوای حاکم بر وزش باد سیستان با استفاده از تحلیل خوشه‌ای
  امیر گندمکار
  چگونگی توزیع فشار در سطح زمین و ارتفاع خطوط هم&lrm;فشار (ارتفاع ژئوپتانسیل) در لایه&lrm;های مختلف جو، بر بسیاری از پدیده&lrm;های اقلیمی و هواشناختی سطح زمین اثر دارد. یکی از پدیده&lrm;های اقلیمی با اهمیت، باد است که اثرات قابل توجهی بر دیگر پدیده&lrm;های اقلیمی دارد. هم أکثر

  چگونگی توزیع فشار در سطح زمین و ارتفاع خطوط هم&lrm;فشار (ارتفاع ژئوپتانسیل) در لایه&lrm;های مختلف جو، بر بسیاری از پدیده&lrm;های اقلیمی و هواشناختی سطح زمین اثر دارد. یکی از پدیده&lrm;های اقلیمی با اهمیت، باد است که اثرات قابل توجهی بر دیگر پدیده&lrm;های اقلیمی دارد. همچنین باد عامل مهمی در زندگی انسان است و فرصت&lrm;هایی را در اختیار انسان قرار می&lrm;دهد ضمن این که محدودیت هایی را برای زندگی بشر ایجاد می&lrm;کند. در این پژوهش ابتدا وضعیت آماری میانگین روزانه وزش باد در ایستگاه زابل مورد بررسی قرار گرفت و رژیم سالانه باد در این ایستگاه مشخص شد، پس از آن الگوهای توزیع متوسط فشار روزانه در سطح زمین و همچنین الگوهای هوا در لایه&lrm;های 850، 700، 500، 300 و 250 هکتوپاسکال در آسیا و اروپا ترسیم و شناسایی شد و سپس ارتباط بین رژیم باد در زابل با توزیع فشار در سطح زمین و الگوهای هوا در لایه&lrm;های مختلف جو مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که بین رژیم باد در ایستگاه زابل و توزیع فشار در سطح زمین و الگوهای هوا در لایه&lrm;های 850، 700، 500، 300 و 250 هکتوپاسکال ارتباط وجود دارد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  303 - مجمع البحرین،اقلیم هشتم، بهشت ناپیدای زمین
  اکرم رحمانی علیرضا اقدامی
  مجمع البحرین، محلّ اتّصال خلیج عقبه با خلیج سوئز، بر اساس جهان شناسی قدیم و گیتی شناسی سامی غربی، محلّ تلاقی دو دریا و پایان دنیاست که در آن آسمان و زمین به هم می رسند. مراد از دو دریا دو دریای اسطوره ای و پیش آفرینشی است که به صورت عوالم برین و زیرین خوانده شده اند و أکثر

  مجمع البحرین، محلّ اتّصال خلیج عقبه با خلیج سوئز، بر اساس جهان شناسی قدیم و گیتی شناسی سامی غربی، محلّ تلاقی دو دریا و پایان دنیاست که در آن آسمان و زمین به هم می رسند. مراد از دو دریا دو دریای اسطوره ای و پیش آفرینشی است که به صورت عوالم برین و زیرین خوانده شده اند و در سطح فرکانس عالم مادّی قرار نمی گیرند. از دیدگاه اسلام در مجمع البحرین شخصیّتی به نام خضر یا پیر وجود دارد که وظیفة رساندن سالکان از وادی های پرخطر به این مکان را بر عهده دارد. در مکتب عرفان و تصوّف نیز مجمع البحرین مفاهیمی چون : قاب قوسین، دل سالک، عالم مثال یا عالم وسیط، یکی از منازل سالکین حقیقت، حضرت جمع الجمع، غار اصحاب کهف، بحر محسوسات و معانی، بحر غیب و شهادت، بحر امکان و وجوب و بحر نبوّت و ولایت دارد. هدف از این تحقیق، بیان موقعیّت جغرافیایی، اسطوره ای، دینی و عرفانی واژة مجمع البحرین می باشد. در این مقالة تحقیقی سعی شده مفاهیم گوناگون این واژه مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد و اطّلاعاتی در مورد این مکان و حقیقت وجودی آن ارائه گردد. نتایج به دست آمده از این تحقیق این است که مجمع البحرین محلّ آفرینش اوّلیّة انسان، محلّ تلاقی دو دریا و محلّ اتّصال خلیج عقبه با خلیج سوئز، همان بهشت ناپیدای زمین و اقلیم هشتم ، اقلیمی که حوادث و حکایاتش در ملکوت و در عالم نفس و عالم بیداری شهودی روی می دهد، مکانی معنوی و در عین حال حقیقی است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  304 - بررسی آسیب های اجتماعی زنان در خانواده های فصلی
  باقر ساروخانی پگاه مشیدی محمد صادق مهدوی
  بررسی جامعه شناختی خانواده‌های فصلی ، به جهت نو بودن آثار علمی چندانی پیرامون آن وجود ندارد. حضور و عدم حضور دریانورد به عنوان شوهر و پدر خانواده، به-وجودآورندۀ دو دورۀ زمانی متمایز در حیات اجتماعی خانواده می‌باشد. خانواده‌ای که تحت این شرایط زندگی می‌کنند به عنوان خانو أکثر

  بررسی جامعه شناختی خانواده‌های فصلی ، به جهت نو بودن آثار علمی چندانی پیرامون آن وجود ندارد. حضور و عدم حضور دریانورد به عنوان شوهر و پدر خانواده، به-وجودآورندۀ دو دورۀ زمانی متمایز در حیات اجتماعی خانواده می‌باشد. خانواده‌ای که تحت این شرایط زندگی می‌کنند به عنوان خانوادۀ فصلی مطرح می‌باشند این پژوهش به بررسی آسیب های اجتماعی زنان دراینگونه خانواده ها می پردازد.. به منظور عملیاتی کردن آسیب های اجتماعی و امکان سنجش ابعاد آن٬ شاخصهایی در طیف لیکرت در نظر گرفته شده است . اطلاعات این پژوهش در فاصله زمانی فروردین ماه 1389 تا آذرماه 1389 و در ادامه بهمن ماه 1395 تا شهریور 1396 در بین زنان پرسنل دریایی با بهره گیری از پرسشنامه کتبی و روش تمام شماری جمع آوری گردیده است و تجزیه و تحلیل اطلاعات در سطح آمار توصیفی و استنباطی انجام گرفته است . محقق با استنباط بر یافته های پژوهشی توانسته است رده بندی روشنی از چالشها و آسیب های تهدید کننده سلامت خانواده های فصلی و امتیازات ویژه زنان در این ساختار و همچنین چهارچوبی از سبک زندگی دوگانه خانواده فصلی را مشخص نماید و راهکارهایی در جهت روشن تر نمودن چشم انداز آینده این گروه اجتماعی ارائه نماید. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  305 - Estimating the Value of Improvement in Lake Urmia’s Environmental Situation Using Choice Experiment
  Mina Salehnia Baballah Hayati Mohammad Ghahremanzadeh Morteza Molaei
  The Lake Urmia and its satellite wetlands have been selected as a demonstration site for the United Nations Development Program / Global Environment Facility / Department of Environment Conservation of Iranian Wetlands Project. This project aims to demonstrate reduction أکثر

  The Lake Urmia and its satellite wetlands have been selected as a demonstration site for the United Nations Development Program / Global Environment Facility / Department of Environment Conservation of Iranian Wetlands Project. This project aims to demonstrate reduction of the major threats of this wetland protected area coordinated through an integrated management plan. A choice experiment was developed to examine public preferences and elicit their willingness to pay on improvements in lake&rsquo;s indicators toward good environmental status. A pilot choice experiment study was administered in Urmia municipality and the data were analyzed using a random parameter logit model. The results revealed that residents of this municipality might strongly prefer improvement in water quantity and were willing to pay significant amounts to promote current water level to the highest level. Furthermore, water quality, numbers of flamingos and Artemia stock were identified as the next important issues which warranted additional management attention. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  306 - طراحی مدل الزام سازمانی در سازمان بنادر و دریانوردی ایران
  وحید پورشهابی حمیدرضا خدادادی دیدانی
  زمینه و هدف: هدف این پژوهش طراحی مدل الزام سازمانی در کارکنان سازمان بنادر و دریانوردی ایران به روش داده بنیاد می‌باشد. روش بررسی: روش پژوهش حاضر کیفی و برای کشف مفاهیم و رابطه‌ها در داده‌های خام گردآوری شده حاصل از انجام مصاحبه با خبرگان است. استراتژی پژوهش، داده بنیاد أکثر

  زمینه و هدف: هدف این پژوهش طراحی مدل الزام سازمانی در کارکنان سازمان بنادر و دریانوردی ایران به روش داده بنیاد می‌باشد. روش بررسی: روش پژوهش حاضر کیفی و برای کشف مفاهیم و رابطه‌ها در داده‌های خام گردآوری شده حاصل از انجام مصاحبه با خبرگان است. استراتژی پژوهش، داده بنیاد بود و بر طبق نظریه استراوس و کوربین به عنوان یک رویکرد پژوهش کیفی استفاده شد. روش گردآوری داده‌های تحقیق از نوع پیمایشی&ndash;مقطعی است. منطق انتخاب اعضای نمونه، مبتنی بر نمونه‌گیری نظری و سپس گلوله برفی بوده است. یافته‌ها: یافته‌های محوری پژوهش در شش مجموعه اصلی به عنوان ابعاد الگوی پارادایمی الزام سازمانی کارکنان سازمان بنادر و دریانوردی و در قالب مدل مفهومی پژوهش ارائه شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که الزام سازمانی در بین کارکنان سازمان بنادر و دریانوردی ایران تأثیر دارد. این مهم در قالب غنی‌سازی شغلی ؛ افزایش اثربخشی و کارایی؛ افزایش ایمنی و بهداشت کاری؛ ارتقای انگیزش کاری کارکنان؛ قانون گرایی ؛ مشارکت در تصمیم گیری سازمانی؛ امنیت شغلی وایجاد فرصت پیشرفت نمود پیدا می‌کند.نتیجه گیری: نتایج تحقیق حاکی از آن است که در صورت افزایش تعامل بین مدیران و کارکنان یک اعتماد کامل بین افراد و سازمان حاکم می‌شود، که شایعه پراکنی، سیاسی کاری و کم کاری کاهش می‌یابد؛ انرژی و انگیزه کارکنان به منظور افزایش عملکرد بالا می‌رود و کارکنان با تعهد بیشتری برای تحقق اهداف سازمانی تلاش می‌کنند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  307 - بررسی پتانسیل سازندها در ترشیری ایران مرکزی برای احداث مخازن زیرزمینی گاز طبیعی
  خلیل رضایی نیما نظام وفا ندا نوروزی سروش نظام وفا
  با توجه به تقاضای فراوان برای سوخت مناسب و ک مآلاینده به عنوان سوخت جایگزین نفت و روند روز افزون مصرف گاز طبیعی، ضرورت ذخیره سازی زیرزمینی گاز طبیعی دو چندان شده است (مقرون به صرفه و ایمنتر نسبت به روشهای استفاده از تانکهای سطحی و خط لوله). این مسئله خود یکی از اصلی تری أکثر

  با توجه به تقاضای فراوان برای سوخت مناسب و ک مآلاینده به عنوان سوخت جایگزین نفت و روند روز افزون مصرف گاز طبیعی، ضرورت ذخیره سازی زیرزمینی گاز طبیعی دو چندان شده است (مقرون به صرفه و ایمنتر نسبت به روشهای استفاده از تانکهای سطحی و خط لوله). این مسئله خود یکی از اصلی ترین دلایل جهت مدیریت تولید و مصرف و در عین حال کنترل و در اختیار گرفتن بازار انرژی م یباشد. در این مطالعه، سعی شد تا با نگاهی ویژه ساختمان و زمین شناسی گنبدهای نمکی ترشیری ایران مرکزی (چهار گوش سمنان - کوه گوگرد) که می تواند جهت سایت های ذخیره سازی زیرزمینی گاز طبیعی یو جی اس (Underground Natural Gas Storage, UGS) مناسب باشد، بررسی و معرفی شوند. این گنبدهای نمکی عموماً دارای هست های از ژیپس توده ای و خالص به سن ائوسن- الیگوسن می باشند و بیانگر انباشت در محیط دریایی هستند که توسط نمک های جوانتر میوسن (بخش های تبخیری سازند قرمز فوقانی) پوشیده شده است. نمک های جوان میوسن، نشان دهنده ی محیط پلایا- دریاچه ای هستند. گنبدهای نمکی ایران مرکزی بر اساس داده های موجود زمین شناسی و تصاویر ماهواره ای، می تواند به عنوان یکی از گزینه های مناسب جهت ذخیره سازی زیرزمینی گاز طبیعی باشند. تأیید این موضوع، نیازمند مطالعات تکمیلی از قبیل عملیات حفاری و برداشت داد ههای ژئوفیزیکی دو بعدی و سه بعدی می باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  308 - محاسبه سرعت امواج تراکمی و برشی در رسوبات سطحی نواحی شمالی خلیج فارس
  افشین محسنی آراسته راحله جلیلیان
  آگاهی از نحوه انتقال امواج صوتی در رسوبات دریا می تواند در مطالعات مربوط به آکوستیک زیر آبی و مطالعات ژئوفیزیکی خصوصا در مد لسازی انتشار امواج زمین لرز های به محققین شاخه مربوطه و ب هویژه اقیانوس شناسان کمک بسیاری نماید. در این پژوهش، سرعت امواج صوتی برشی و تراکمی در رس أکثر

  آگاهی از نحوه انتقال امواج صوتی در رسوبات دریا می تواند در مطالعات مربوط به آکوستیک زیر آبی و مطالعات ژئوفیزیکی خصوصا در مد لسازی انتشار امواج زمین لرز های به محققین شاخه مربوطه و ب هویژه اقیانوس شناسان کمک بسیاری نماید. در این پژوهش، سرعت امواج صوتی برشی و تراکمی در رسوبات سطحی نواحی شمالی، محاسبه شد. در این مطالعه با استفاده از داد ههای ب هدست آمده در گشت تحقیقاتی (Regional Organization for the Protection of Marine Environment, ROPME) در زمینه ی پارامترهای فیزیکی آب دریا و پردازش با استفاده از مدل (Geoacoustic)هامیلتون، سرعت امواج برشی و تراکمی در رسوبات سطحی نواحی شمالی خلیج فارس محاسبه شد. رسوبات این نواحی غالباً گلی و ماسه های ریزدانه هستند. نتایج نشان داد که با کاهش دما، سرعت امواج صوتی تراکمی و برشی افزایش یافته و بالعکس. که این مسئله، برخلاف ایجاد تغییرات در آب دریا است. همچنین چگالی آب منفذی رسوبات، با سرعت امواج تراکمی و برشی رابطه مستقیم داشته و در نواحی با چگالی کمینه، سرعت نیز کمیته خواهد بود و بالعکس. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  309 - شناسایی منبع اقتصادی تیتانیم و تعیین منشا آن در رسوبات ساحلی منطقه لاریم و فرح آباد (استان مازندران)
  اعظم داودی راضیه لک
  تیتانیم عنصری است که در طبیعت به صورت ترکیب با سایر عناصر وجود دارد. این عنصر دارای کاربردهای فراوانی است. با توجه به اینکه سواحل دریای خزر محیط مناسبی برای ذخایر پلاسری میباشند، این پژوهش با هدف شناسایی منبع اقتصادی تیتانیم صورت پذیرفت. در این مطالعه، 11 نمونه از رسوبا أکثر

  تیتانیم عنصری است که در طبیعت به صورت ترکیب با سایر عناصر وجود دارد. این عنصر دارای کاربردهای فراوانی است. با توجه به اینکه سواحل دریای خزر محیط مناسبی برای ذخایر پلاسری میباشند، این پژوهش با هدف شناسایی منبع اقتصادی تیتانیم صورت پذیرفت. در این مطالعه، 11 نمونه از رسوبات منطقه لاریم و فرح آباد برداشت و مورد تحلیلهای دانه بندی و ICP قرار گرفتند. نتایج با استفاده از پارامترهای آماری از جمله شاخصه ای گرایش مرکزی، شاخصهای پراکندگی، توزیع نرمال، انواع ضرایب همبستگی، تحلیل خوشهای و فاکتوری بدست آمد. بر اساس محاسبات انجام شده، میانگین غلظت این عنصر در منطقه مطالعاتی نسبت به میانگین آن در پوسته زمین بیشتر است. بر اساس مطالعه رسوبات منطقه، حداکثر مقدار تیتانیم نسبت به سایر عناصر، بالاتر از حد آستانه اقتصادی است که بیشتر در رسوبات گراولی مشاهده شده و به عنوان یک پتانسیل اقتصادی محسوب می گردد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  310 - بررسی زیست محیطی -رسوب شناسی مناطق ساحلی دریای مکران ایران (جنوب استان سیستان و بلوچستان)
  Mohyeddin Ahrari-Roudi سیدرضا موسوی حرمی راضیه لک احمد معتمد اسدالله محبوبی
  در این پژوهش، مناطق ساحلی جنوب استان سیستان و بلوچستان مورد مطالعه قرار گرفتند. این مناطق در تجارت بین المللی، مدیریت سواحل و صنایع دریایی نقش قابل توجهی را دارند. شناخت زمین های مناسب جهت توسعه و ساخت سازه های دریایی مانند اسکله های سوخت گیری، صیادی، تجاری و بنادر ساحل أکثر

  در این پژوهش، مناطق ساحلی جنوب استان سیستان و بلوچستان مورد مطالعه قرار گرفتند. این مناطق در تجارت بین المللی، مدیریت سواحل و صنایع دریایی نقش قابل توجهی را دارند. شناخت زمین های مناسب جهت توسعه و ساخت سازه های دریایی مانند اسکله های سوخت گیری، صیادی، تجاری و بنادر ساحلی و دور از آلودگی های زیست محیطی، بسیار حائز اهمیت است. در این پژوهش، روش تحقیق براساس مطالعات اسنادی و کتابخانه ای، صحرایی و عملیات پیمایشی، نمونه برداری از رسوبات ساحلی اعم از سطحی و عمقی بوده است. پس از تهیه مقاطع نازک، رسوبات منطقه بررسی و تیپ های مختلف رسوبی آن شناسایی شدند. با تلفیق اطلاعات به دست آمده، سواحل دارای پتانسیل ساخت و توسعه اسکله، بنادر ، محل های مناسب جهت سوخت گیری و محل های نامناسب، شناسایی شدند. در این تحقیق مشخص شد که عواملی مانند تغییرات سطح آب دریا ، فرایندهای تکتونیکی ، فرایندهای اقلیمی، فرایندهای هیدرولیکی بهویژه عمل جریان های جزر و مدی و نیز دخالت های انسانی و فعالیت های عمرانی در اسکله ها و مناطق ساحلی جنوب استان سیستان و بلوچستان، مهم ترین فرایندهای تخریبی و سازنده سواحل می باشند. همچنین مشخص شد سواحل پسرونده در خلیج های چابهار و پزم، شاخص یک ساحل پسرونده در زمان پیشروی دریا می باشند. سواحل دریای عمان پس از تحمل بالا آمدگی مداوم ناشی از نئوتکتونیک و زون فرورانش که در حال حاضر نیز ادامه دارد، در معرض دو گروه عوامل محیطی خشکی و دریایی قرار گرفته اند. البته عوامل زمین شناختی به عنوان عوامل اصلی محسوب می گردند. واحدهای سنگی، تحت تأثیر فرایندهای دگرسانی مانند انحلال، تجزیه و دگرسانی اجزاء سازنده، دچار فرسایش شدید شده و سواحل را در برابر هجوم، ضربه امواج و بارگذاری های موضعی بسیار آسیب پذیر نموده اند. در برخی نقاط مانند شرق رمین تا غرب پسابندر، این عوامل به تنهایی ریزش و جدایش توده های سنگی ساحلی و نهایتاً عقب نشینی آنها را موجب می شوند. در برخی نقاط ساحلی دیگر مانند دیواره های دریایی حد فاصل خلیج های پزم و چابهار و نیز گواتر، عوامل هیدرودینامیکی مانند اثر امواج و عوامل اقلیمی مانند بادهای مونسون و فرسایش بادی، به عنوان عوامل مکمل عوامل اصلی در فرسایش و عقب نشینی سواحل سنگی نقش داشته اند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  311 - طراحی ساختار علّی و تحلیل عوامل مؤثر بر حکمرانی خوب در سازمان بنادر و دریانوردی با استفاده از نگاشت شناختی فازی
  احمد غفارزاده غلامرضا معمارزاده طهران ناصر حمیدی نبی اله محمدی
  بنادر همواره نقش راهبردی در توسعه تجارت داخلی و بین‌المللی یک کشور ایفاء می‌نمایند، خواه این کشور در حال توسعه باشد یا توسعه یافته. بنادر به عنوان پایگاه تجارت دریایی در طول چند دهه اخیر تغییرات زیادی داشته‌اند اما متناسب با این تغییرات، سازمان بنادر و دریانوردی نیز به أکثر

  بنادر همواره نقش راهبردی در توسعه تجارت داخلی و بین‌المللی یک کشور ایفاء می‌نمایند، خواه این کشور در حال توسعه باشد یا توسعه یافته. بنادر به عنوان پایگاه تجارت دریایی در طول چند دهه اخیر تغییرات زیادی داشته‌اند اما متناسب با این تغییرات، سازمان بنادر و دریانوردی نیز به عنوان متولی اصلی سیاست‌گذاری در حوزه بندری و دریانوردی باید خود را به سرعت تطبیق دهد و این تطبیق و روند تغییرات و نسل‌های بنادر در کشور می بایست به سمت و سوی حکمرانی خوب در اداره امور بنادر منتج شود. روند تکاملی حکمرانی بنادر نشان می‌دهدکه نمی‌توان یک نسخه واحد را برای اصلاحات حکمرانی در کل بنادر دنیا به کار برد، لذا در این پژوهش سعی بر آن است تا عوامل موثر بر حکمرانی خوب را در سطح سازمانی مورد بررسی قرار دهد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و براساس ماهیت و روش، یک پژوهش توصیفی- پیمایشی است. در این مطالعه، ابتدا به شناسایی عوامل مؤثر بر حکمرانی خوب با بررسی مطالعات ادبیات گذشته به صورت فراترکیب مبادرت و سپس به پالایش مولفه‌ها با نظرسنجی از خبرگان با به کارگیری روش دلفی فازی پرداخته و نهایتاً برای نشان دادن استدلال علیّ بین مولفه ها از تکنیک نگاشت شناختی فازی استفاده می گردد. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که مولفه‌های تساوی حقوق و برابری، پاسخگویی و حساب پس‌دهی و نتیجه گرایی‌به ترتیب بیشترین درجه مرکزیت را دارا بوده و این نمایانگر اهمیت مولفه‌های فوق در میان سایر مولفه-های حکمرانی خوب در سازمان بنادر و دریانوردی است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  312 - بررسی تأثیر فناوری اطلاعات بر توسعه منابع انسانی سازمان (مطالعه موردی: سازمان بنادر و دریانوردی)
  علیرضا سرگلزایی حمیدرضا خدادادی دیدانی
  10.30495/msds.2022.1965544.1082
  هدف از انجام این پژوهش، بررسی تأثیر فناوری اطلاعات بر توسعه منابع انسانی سازمان بنادر و دریانوردی می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش را تعداد ۱۷۶ نفر کارشناسان منابع انسانی سازمان بنادر و دریانوردی و سایر بنادر تابعه این سازمان تشکیل می‌دهند. محقق با استفاده از پرسشنامه به أکثر

  هدف از انجام این پژوهش، بررسی تأثیر فناوری اطلاعات بر توسعه منابع انسانی سازمان بنادر و دریانوردی می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش را تعداد ۱۷۶ نفر کارشناسان منابع انسانی سازمان بنادر و دریانوردی و سایر بنادر تابعه این سازمان تشکیل می‌دهند. محقق با استفاده از پرسشنامه به عنوان ابزار گردآوری داده‌های تحقیق و با رویکرد توصیفی و تحلیلی برای دستیابی به اهداف پژوهش اقدام نموده است. در این تحقیق از نرم‌افزار SPSS برای تجزیه و تحلیل داده‌ها استفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که عامل مهارت مدیریتی با میانگین 653/4، عامل کیفیت عملکرد کارکنان با میانگین 519/4، عامل سرعت عملکرد کارکنان با میانگین 348/4 و عامل ارتباطات سازمانی با میانگین 105/4 به ترتیب رتبه‌های اول تا چهارم بیشترین میانگین از نگاه کارشناسان را بدست‌آوردند. همچنین، با توجه به ضرایب پیرسون بدست آمده در مورد متغیرهای پژوهش، تأثیر فناوری اطلاعات بر هر 4 دسته عوامل توسعه منابع انسانی در سازمان بنادر و دریانوردی و رابطه معناداری بین فناوری اطلاعات بر عوامل مهارت مدیریتی، کیفیت عملکرد کارکنان، سرعت عملکرد کارکنان و ارتباطات سازمانی تأیید گردید. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  313 - مطالعه علم‌سنجی بروندادهای علمی پژوهشگران علوم دریایی ایران در سه حوضه آبی دریای خزر، خلیج‌فارس و دریای عمان در پایگاه وب آوساینس طی سال‌های 1992 تا 2013
  معصومه دالوند مریم کشوری همیرا آگاه
  هدف: این پژوهش به بررسی تولیدهای علمی دریایی ایران در نمایه استنادی علوم پایگاه تامسون رویترز و تعیین ضریب مشارکت پژوهشگران دریایی ایران در سه حوضه ی آبی دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان پرداخته است. روش پژوهش: پژوهش از نوع کاربردی و با استفاده از شاخص های علم سنجی ان أکثر

  هدف: این پژوهش به بررسی تولیدهای علمی دریایی ایران در نمایه استنادی علوم پایگاه تامسون رویترز و تعیین ضریب مشارکت پژوهشگران دریایی ایران در سه حوضه ی آبی دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان پرداخته است. روش پژوهش: پژوهش از نوع کاربردی و با استفاده از شاخص های علم سنجی انجام شده است. داده ها از طریق نمایه استنادی علوم پایگاه تامسون رویترز در قالب فایل های متن ساده[1] استخراج شد، سپس با استفاده از نرم افزار هیست سایت[2] و برنامه اکسل شمارش و تجزیه و تحلیل داده ها انجام شده است. یافته ها: نتایج بررسی‌ها نشان داد که در بازه زمانی موردنظر (1992تا2013) تعداد 749 مدرک به وسیله پژوهشگران علوم دریایی ایران در پایگاه وب آوساینس نمایه شده است که به تفکیک 323 مدرک در حوضه آبی خزر، 368 مدرک در حوضه خلیج فارس و 58 مدرک متعلق به حوضه دریای عمان است. تولیدهای مدارک 3 و 5 نویسنده ای بیشترین سهم مشارکت را به خود اختصاص داده است. بالاترین ضریب مشارکت (99%) در هر سه حوضه ی آبی در سال 2013 به وقوع پیوسته است. بررسی داده‌ها با استفاده از قاعده برادفورد و قاعده لوتکا بیانگر رد قاعده لوتکا و تأیید قاعده برادفورد در هر سه حوضه می باشد. نتیجه گیری: براساس نتایج پژوهش، رشد تولیدهای علمی دریایی و همچنین ضریب مشارکت نویسندگان در هر سه حوضه ی آبی روند صعودی داشته که این امر بیانگر افزایش تمایل نویسندگان به تولید مدارک مشارکتی در طول این دوره است. [1]. Plaintext [2]. Histcite تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  314 - دریافتی از شعر نشانی سهراب سپهری
  غلامرضا داودی پور
  تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  315 - ارتباطات ایمن در کشتیرانی ازطریق راهبردهای موثر روابط عمومی بر اساس مدیریت جهادی بر مبنای هدف
  وحید رحمتی علی محمد مزیدی شرف آبادی سیدعلیرضا افشانی
  این پژوهش به دنبال تحلیل تجربی از تأثیر راهبردهای روابط عمومی در ارتباطات ایمن کشتیرانی بر اساس مدیریت بر مبنای هدف می باشد. روش تحقیق حاضر از نوع ترکیبی است. در بخش کیفی از ابزار مصاحبه بهره گرفته شده است و با خبرگان تا رسیدن به اشباع نظری مصاحبه شده است و با استفاده ا أکثر

  این پژوهش به دنبال تحلیل تجربی از تأثیر راهبردهای روابط عمومی در ارتباطات ایمن کشتیرانی بر اساس مدیریت بر مبنای هدف می باشد. روش تحقیق حاضر از نوع ترکیبی است. در بخش کیفی از ابزار مصاحبه بهره گرفته شده است و با خبرگان تا رسیدن به اشباع نظری مصاحبه شده است و با استفاده از نرم افزار مکس کیو دی ای ، داده ها کدگذاری شدند و ابعاد و مولفه های بخش کیفی به شرح موارد زیر شامل مدیریت جهادی بحران سوانح دریایی، حفاظت از منافع، تقاضا برای دریانوردی، فرهنگ دریایی، کاهش دغدغه دریانوردان، مشکلات دریانوردان، مسئولیت در قبال سهامداران، مدیریت جهادی سوانح دریانوردی، فرهنگ دریانوردی و ارتقاء کیفیت آموزش دریانوردان شناسایی شدند. در بخش کمی نیز با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته که از بخش کیفی به دست آمد ؛ پس از ارائه فرضیه ها، با توجه به نتایج بخش کیفی ،به ارزیابی فرضیه های تحقیق پرداخته شد ؛ و همچنین از طریق نرم افزار اس پی اس اس داده های به دست آمده در بخش کمی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. ضمنا با استفاده از آزمون رگرسیون خطی، فرضیه ها بررسی شدند و همه فرضیه های پژوهش تایید گردید. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  316 - مطالعه اثر بازدارنده اولئیک ایمیدازولین و یون بنزوات بر خوردگی آلیاژ فولاد کربنی مورد استفاده در خط لوله انتقال نفت
  علیرضا رحیمی زیناب مصیب چقازردی علیرضا رضایی راد
  بازدارنده خوردگی اولئیک ایمیدازولین (OI) از واکنش دی‌اتیلن تری‌آمین با اولئیک اسید تهیه و با روش‌های طیف سنجی 1HNMR و FTIR شناسایی شد. قدرت بازدارندگی خوردگی OI بر روی آلیاژ فولاد کربنی مورد استفاده در خطوط انتقال نفت در محلول آب دریای اشباع شده با کربن دی‌اکسید به روش‌ أکثر

  بازدارنده خوردگی اولئیک ایمیدازولین (OI) از واکنش دی‌اتیلن تری‌آمین با اولئیک اسید تهیه و با روش‌های طیف سنجی 1HNMR و FTIR شناسایی شد. قدرت بازدارندگی خوردگی OI بر روی آلیاژ فولاد کربنی مورد استفاده در خطوط انتقال نفت در محلول آب دریای اشباع شده با کربن دی‌اکسید به روش‌های قطبش پتانسیودینامیک و طیف‌سنجی پاگیرایی الکتروشیمیایی (EIS) مورد بررسی قرار گرفت. هم‌چنین تأثیر هم‌جذبی سدیم بنزوات (SB) و اولئیک ایمیدازولین بر روی رفتارخوردگی فولاد کربنی بررسی شد. به منظور مطالعه‌ی ریخت شناسی سطح فولاد کربنی از میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) استفاده شد. نتیجه‌ها بررسی‌ها نشان داد که OI در غلظت‌های پایین باعث محافظت از سطح فولاد کربنی در برابر خوردگی در محلول‌ خورنده می‌شود. افزودن SB به محلول‌های حاوی OI موجب افزایش کارایی بازدارندگی OI شد. نتیجه‌های EIS نشان داد که با افزایش غلظت بازدارنده‌ها مقدارهای مقاومت انتقال بار (Rct) افزایش و ظرفیت الکتروشیمیایی لایه‌ی دوگانه (Cdl) کاهش می‌یابد. اندازه‌گیری‌های قطبش پتانسیودینامیک نشان داد که OI به تنهایی به عنوان بازدارنده آندی و در مخلوط با SB به عنوان بازدارنده نوع مخلوط عمل می‌کند. همچنین جذب بازدارنده‌ی OI بر روی سطح فولاد کربنی و در شرایط خورنده ذکر شده از هم‌دمای جذب لانگمیر پیروی می‌کند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  317 - استفاده از میکرو استخراج مایع- مایع درون سرنگ برای پیش‌تغلیظ و استخراج نفتالن سولفونات‌ها از آب دریا و تعیین آن‌ها به روش طیف‌نورسنجی
  سید حسین هاشمی مسعود کیخوائی رقیه دهواری
  در این پژوهش، یک روش حساس و کم‌هزینه برای تعیین سریع مقدار نفتالن سولفونات‌ها در آب دریا ارائه شده است. نخست به‌وسیله واکنش با تترابوتیل آمونیم این ترکیبات به‌صورت زوج یون درآورده شدند، سپس با 250 میکرولیتر تولوئن در حضور 500 میکرولیتر متانول به‌عنوان حلال پخشی و با است أکثر

  در این پژوهش، یک روش حساس و کم‌هزینه برای تعیین سریع مقدار نفتالن سولفونات‌ها در آب دریا ارائه شده است. نخست به‌وسیله واکنش با تترابوتیل آمونیم این ترکیبات به‌صورت زوج یون درآورده شدند، سپس با 250 میکرولیتر تولوئن در حضور 500 میکرولیتر متانول به‌عنوان حلال پخشی و با استفاده از روش میکرواستخراج مایع- مایع درون سرنگ استخراج، به‌طور هم‌زمان تغلیظ شدند. اندازه‌گیری غلظت آن‌ها با طیف‌نورسنج مجهز به میکروکووت در طول‌موج 230 نانومتر در برابر محلول‌های استاندارد انجام پذیرفت. عامل‌هایی که روی کارایی استخراج اثر می‌گذارند از قبیل pH، نوع و حجم حلال استخراجی و پخشی و مقدار تترابوتیل آمونیم (عامل زوج یون) بررسی و بهینه شدند. تحت شرایط بهینه، عامل تغلیظ برای 1- نفتالن سولفونات 142 و گستره دینامیکی خطی روش برای این آنالیت 0/1 تا 0/75 میکروگرم بر لیتر به دست آمد. حد تشخیص روش برای این ترکیب 30/0 میکروگرم بر لیتر محاسبه شد. بازیابی نسبی کل نفتالن سولفونات‌ها از آب دریا با افزودن 20 میکروگرم بر لیتر از آن‌ها، بین 6/87 تا 5/98 درصد به‌دست آمد. روش پیشنهادی به‌طور موفقیت‌آمیزی برای تعیین نفتالن سولفونات کل از آب دریای خلیج چابهار به‌کار رفت. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  318 - اندازه‌گیری مقادیر ناچیز 4- کلروفنل در نمونه‌های آب دریا با استفاده از طیف‌نورسنجی پس از استخراج جذبی آن به‌وسیله میله چرخان پوشش‌دار شده با بسپار قالب مولکولی
  سید حسین هاشمی مسعود کیخوائی فهیمه نجاری زهرا منفردزاده
  در این پژوهش، روش استخراج جذبی با میله چرخان پوشش‌دار شده با یک بسپار قالب مولکولی جدید برای استخراج انتخابی 4- کلروفنل، به‌طور مستقیم از آب دریا، به‌کار رفته است. برای تهیه قالب مولکولی، از بسپار وینیل‌پیریدین و از 4- کلروفنل به‌عنوان مولکول الگو استفاده شد. برای جذب آ أکثر

  در این پژوهش، روش استخراج جذبی با میله چرخان پوشش‌دار شده با یک بسپار قالب مولکولی جدید برای استخراج انتخابی 4- کلروفنل، به‌طور مستقیم از آب دریا، به‌کار رفته است. برای تهیه قالب مولکولی، از بسپار وینیل‌پیریدین و از 4- کلروفنل به‌عنوان مولکول الگو استفاده شد. برای جذب آنالیت‌ها، میله چرخان به‌طور مستقیم در نمونه آب دریا قرار داده و سپس، برای واجذب آنالیت، به ظرف شیشه‌ای محتوی 5/2 میلی‌لیتر استونیتریل منتقل شد. برای تعیین غلظت 4- کلروفنل، این محلول در میکروکووت یک طیف‌نورسنج در برابر محلول شاهد قرارگرفته و در طول موج 292 نانومتر اندازه‌گیری انجام شد. تأثیر عامل‌های متفاوت روی بازده استخراج بررسی و شرایط بهینه به این‌صورت به‌دست آمد: زمان‌های جذب و واجذب 20 دقیقه تعیین شدند، سرعت چرخش همزن 500 دور بر دقیقه بود، pH روی 5/5 تنظیم شد و غلظت NaCl افزوده‌شده به نمونه استانداردها، برابر 35/0 میکروگرم بر لیتر بود. همچنین، فرایند استخراج در دمایC˚ 40 انجام شد. گستره خطی منحنی واسنجی برای 4- کلروفنل 0/1 تا 0/80 میکروگرم بر لیتر به‌دست آمد. تحت شرایط بهینه، حد تشخیص 33/0 میکروگرم بر لیتر با عامل تغلیظ برابر 97 برای این آنالیت به‌دست آمد. این روش با موفقیت برای تجزیه مقادیر اندک 4-کلروفنل در آب خلیج چابهار استفاده و مقادیر آن از 5/1 تا 5/2 میکروگرم بر لیتر در نمونه‌ها اندازه‌گیری شد. تکرارپذیری روش به‌صورت انحراف استاندارد نسبی برای ده بار اندازه‌گیری نمونه حقیقی، بین 69/0 تا 7/5 درصد بود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  319 - Developing and Validating EFL Teacher Effectiveness Questionnaire: Investigating the Impact of Modular Instruction
  Parisa Tahan Shizari Farid Ghaemi Natasha Pourdana Kobra Tavassoli
  10.30495/ttlt.2022.692151
  Teacher effectiveness is regarded as a significant issue in the field of language teaching which has recently received experts&rsquo; attention in SLA research. However, no valid instrument has been developed to precisely evaluate the attitudes of Iranian EFL students a أکثر

  Teacher effectiveness is regarded as a significant issue in the field of language teaching which has recently received experts&rsquo; attention in SLA research. However, no valid instrument has been developed to precisely evaluate the attitudes of Iranian EFL students and/or teachers towards different aspects of teacher effectiveness in the classroom. To do so, in the first phase of this study, a conceptual framework was generated after a comprehensive review of the related literature, and the first draft of the newly-developed EFL teacher effectiveness questionnaire with 47 items was developed and validated with 224 participants. To identify the main components of the questionnaire, an Exploratory Factor Analysis followed by a Confirmatory Factor Analysis was carried out to measure its construct validity. Consequently, the final draft of the questionnaire comprised 42 Likert-point items. In the second phase of the study, the participation of 322 EFL students and 50 EFL teachers was demanded to investigate the effect of modular instruction on EFL teacher effectiveness in the real classroom context. The research results suggested that (1) Iranian EFL learners had a highly positive attitude towards teacher effectiveness constructs such as teacher behavior, attitude, rapport, interest, and effective teaching practice, and (2) the modular instructions had a positive effect on EFL teacher effectiveness. The findings had several pedagogical implications for EFL teachers, teacher educators, and materials developers as the knowledge of teacher effectiveness and modular instruction could positively affect the nature and conditions of language teaching and learning. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  320 - Effect of Scaffolded Differentiation Strategies on Inferential Reading Comprehension and Receptive Vocabulary Improvement of Intermediate Students
  Masood Hasani Ahmad Mohseni Bahram Mowlaie
  10.30495/ttlt.2024.709411
  This study tried to examine the effect of using scaffolded differentiation strategies on reading comprehension and vocabulary improvement of intermediate students. The effect of using scaffolded differentiation strategies on the reading strategy use of the intermediate أکثر

  This study tried to examine the effect of using scaffolded differentiation strategies on reading comprehension and vocabulary improvement of intermediate students. The effect of using scaffolded differentiation strategies on the reading strategy use of the intermediate students was also checked. The researcher selected 40 EFL learners with intermediate levels. They were mixed learners from the institutes in Tehran. Nelson proficiency test, screening test, diagnostic test, progress monitoring test, outcome test, and a close-ended questionnaire were used in the study. For the quantitative part, the selected students were randomly divided into four groups. Two were experimental groups and the rest were control ones. Each group consisted of 10 students. There were 15 sessions for the treatment. In the Experimental group the instructor used scaffolded differentiating strategies for improving the reading comprehension of the students and in the control group the teachers used ordinary methods. A test that subdivides the broad area into specific skills, in this case, inferential comprehension and receptive vocabulary was administered before and after the intervention. The questions were constructed in the related course of study. The result of the post-test showed that &lsquo;Inferential reading&rsquo; and &lsquo;Receptive vocabulary&rsquo; of the experimental group were noticeably greater than those of the control one. Data for the qualitative part was collected through the reading strategy inventory of MARSI (Mokhtari & Reichard, 2002). The reading strategy inventory was administered to 20 participants before the instruction and the instruction started, and after the instruction it was administered again. It consisted of 30 items that measured three factors: Global Reading Strategies (13 items), Problem-Solving Strategies (8 items), and Support Reading Strategies (9 items). The result of the posttest showed that the mean scores for the two subscales of &lsquo;Global&rsquo; and &lsquo;Supportive&rsquo; in the experimental group were noticeably greater than the mean scores in the control group but not for the other subscales of &lsquo;Problem-solving&rsquo;. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  321 - اسطوره سیمرغ عطار در آینة مرغ بزرگ باخ
  نرگس محمدی بدر صالحه غضنفری مقدم
  در این مقاله با توجه به نقشی که عطار و باخ در بازآفرینی مفاهیم عمیق عرفانی در قالب داستانی سمبلیک، در ادبیات جهان ایفا کرده‌اند، سعی شده است تا نوع قرائت آن دو دربارة جست‌وجوی کمال انسانی، با بررسی نمادهای به کار رفته در دو اثر رمزگونه‌شان، بیان، و شباهت‌ها و تفاوت‌های أکثر

  در این مقاله با توجه به نقشی که عطار و باخ در بازآفرینی مفاهیم عمیق عرفانی در قالب داستانی سمبلیک، در ادبیات جهان ایفا کرده‌اند، سعی شده است تا نوع قرائت آن دو دربارة جست‌وجوی کمال انسانی، با بررسی نمادهای به کار رفته در دو اثر رمزگونه‌شان، بیان، و شباهت‌ها و تفاوت‌های آنها در هنگام خوانش وقایع (متن) نشان داده شود. مهم‌ترین وجه اشتراک عطار و باخ در زمینه گذر از سطوح ظاهری واقعه در رسیدن به حقیقت است، که حاصل نگاه ویژه آن دو در ساحت دینی و فراتر رفتن از ساحت ظاهری عمل است. در این جستار به‌صورت تطبیقی به واکاوی نمادهای مشترک دو اثر و چرایی به‌کارگیری و چگونگی ادراک آنها خواهیم پرداخت. تصاویری که از همگونی‌های موجود یافته می‌شود، باوجود فاصله بسیار زمانی دو اثر، مفاهیم یکسانی را به مخاطب منتقل می‌کند که بر وجود نمادهای فطری و ذاتی بشر در چارچوب‌های فکری عطار و باخ دلالت دارد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  322 - بررسی ریشه‌شناختی دریاهای اساطیری در بندهش ایرانی
  حسین نجاری زهرا محجوب
  دریا یکی از پدیده‌هایی است که در اسطوره های ملل مختلف جایگاه ویژه‌ای دارد. دریاهای اساطیری گاه به لحاظ نام، با دریاهای امروزی قابل مقایسه هستند، اما به لحاظ جغرافیایی، موقعیتی کاملاً متفاوت دارند. بندهش ایرانی یکی از بزرگ‌ترین آثار به زبان فارسی میانه است که دربردارنده أکثر

  دریا یکی از پدیده‌هایی است که در اسطوره های ملل مختلف جایگاه ویژه‌ای دارد. دریاهای اساطیری گاه به لحاظ نام، با دریاهای امروزی قابل مقایسه هستند، اما به لحاظ جغرافیایی، موقعیتی کاملاً متفاوت دارند. بندهش ایرانی یکی از بزرگ‌ترین آثار به زبان فارسی میانه است که دربردارنده شمار فراوانی از نام‌های جغرافیایی اسطوره‌ای است. هدف ما در این پژوهش بررسی دریاهای اساطیری در این اثر است. بدین منظور، با روش توصیفی &ndash; تحلیلی کوشیده‌ایم نام‌های دریاها را در این اثر با توجه به اصول علمی، هم از دیدگاه ریشه‌شناختی و هم اسطوره‌شناختی واکاوی کنیم و آنها را با دریاهای طبیعی تطبیق دهیم. نتیجه آنکه دریاهای اساطیری اغلب در جنوب و در کنار دریای فراخکرد قرار دارند که گاه با توجه به نکات اسطوره‌ای موجود و ویژگی‌های کنونی دریاها، قابل انطباق با جغرافیای طبیعی هستند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  323 - بینش اساطیری در آثار منیرو روانی‌پور
  فرزانه مونسان عباس خائفی علی تسلیمی محمد علی خزانه دارلو
  اسطوره یکی از عناصر عمده سامان‌دهی زبان و معنای داستان‌های معاصر استو در دنیای جدید و در عصر خردگرایی نیز مانند زمان گذشته در ذهن و زبان انسان حضوری تأثیرگذار دارد. روانی‌پور یکی از نویسندگان مطرح اقلیم جنوب کشور است که بنا بر زمینه ذوقی و اندیشگانی خود از اسطوره‌ها است أکثر

  اسطوره یکی از عناصر عمده سامان‌دهی زبان و معنای داستان‌های معاصر استو در دنیای جدید و در عصر خردگرایی نیز مانند زمان گذشته در ذهن و زبان انسان حضوری تأثیرگذار دارد. روانی‌پور یکی از نویسندگان مطرح اقلیم جنوب کشور است که بنا بر زمینه ذوقی و اندیشگانی خود از اسطوره‌ها استفاده کرده است. در این پژوهش در پی پاسخ‌گویی به این پرسش‌ها بودیم که آیا اسطوره‌پردازی جزو خصیصه‌های سبکی روانی‌پور محسوب می‌شود؟ و اسطوره‌ها در آثار وی چه کارکردی دارند؟ این نتیجه به دست آمد که آثار منیرو روانی‌پور از لحاظ محتوایی دو حوزه متفاوت را در برمی‌گیرد و نوع و شکل اسطوره‌های به کار گرفته شده در این دو حوزه متفاوت است. در آثار نخستین که عناصر بومی و اعتقادات مردم جنوب کشور به تصویر کشیده شده است، اسطوره‌سازی از ابزار مهم نویسنده در فضاسازی و شخصیت‌پردازی است و ویژگی سبکی وی محسوب می‌شود. در هر دو دسته از آثار، مهم‌ترین کارکرد اسطوره هویت‌سازی است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  324 - نقش خودنظم‌دهی در سازگاری اجتماعی دانش‌آموزان
  بهرام محمودی‌کهریز فاطمه باقریان محمود حیدری
  دراین پژوهش نقش پیش&not;بینی&not;کنندگی خودنظم&not;دهی در سازگاری اجتماعی دانش&not;آموزان دوره دبیرستان در یک نمونه تصادفی متشکل از 224 دانش&lrm;آموز پسر شهر تهران با پرسشنامه&not;های خودنظم&not;دهی (میلر و براون، 1991)، سازگاری اجتماعی کالیفرنیا (تورپ، کلارک و تیگز، 19 أکثر

  دراین پژوهش نقش پیش&not;بینی&not;کنندگی خودنظم&not;دهی در سازگاری اجتماعی دانش&not;آموزان دوره دبیرستان در یک نمونه تصادفی متشکل از 224 دانش&lrm;آموز پسر شهر تهران با پرسشنامه&not;های خودنظم&not;دهی (میلر و براون، 1991)، سازگاری اجتماعی کالیفرنیا (تورپ، کلارک و تیگز، 1953) و شاخص سازگاری اجتماعی کاول (1958) بررسی شد. برای تحلیل داده&not;ها از تحلیل رگرسیون و آزمون همبستگی استفاده شد. از بین زیر&not;مقیاس&not;های خودنظم&not;دهی، تنها سه زیر&not;مقیاس ارزشیابی اطلاعات، اجرای برنامه و دریافت اطلاعات، پیش&not;بینی&not;کننده معنادار سازگاری اجتماعی بودند. یافته&not;ها نشان دادند نوجوانان برای تنظیم ارتباط&lrm;های سازش&lrm;یافته با محیط اجتماعی خود بیشتر از تمامی ابعاد خودنظم&not;دهی، نیازمند داشتن اطلاعات و تنظیم هدف برای برقراری ارتباط هستند. بدین ترتیب باید عاملیت، تاثیرگذاری و استقلال نوجوانان بیشتر مدنظر قرار گیرد و نگاه سنتی نسبت به تسلط خانواده و نقش محدودکننده آنان تعدیل شود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  325 - بررسی وجود سیست داینوفلاژله ها و معرفی انواع مضردر رسوبات دریائی استان هرمزگان
  هدایت اسدی گیلان عطاران رضا دهقانی
  برخی از داینوفلاژله ها در چرخه زیستی خود و در شرایط نامناسب محیطی سیست تولید می‌نمایند که بر روی رسوبات بستر ته نشین می شوند.سیست ها نقش اکولوژیک مهمی در پراکنش گونه های داینوفلاژله ها، بقای آنان در شرایط ناسازگار و بازترکیبی ژنتیکی(زمان تشکیل آنها طی فرایند تولید مثل ج أکثر

  برخی از داینوفلاژله ها در چرخه زیستی خود و در شرایط نامناسب محیطی سیست تولید می‌نمایند که بر روی رسوبات بستر ته نشین می شوند.سیست ها نقش اکولوژیک مهمی در پراکنش گونه های داینوفلاژله ها، بقای آنان در شرایط ناسازگار و بازترکیبی ژنتیکی(زمان تشکیل آنها طی فرایند تولید مثل جنسی) دارند. به منظور بررسی وجود سیست انواع داینوفلاژله در رسوبات دریائی استان هرمزگان در سال 1390 نمونه‌برداری از رسوبات دریائی استان هرمزگان در 27 ایستگاه انجام شد. نمونه‌های جمع آوری شده در شرایط تاریکی به آزمایشگاه منتقل شده و مورد بررسی قرار گرفتند. در نمونه‌های رسوب، سیست انواع داینوفلاژله متعلق به سه راسته و دو جنس از دیاتومه ها شناسایی شد. سیست‌های داینوفلاژله‌های یافت شده به ترتیب متعلق به راسته‌های Peridiniales ( 53 عدد یا 59 درصد)، Gonyaulacales ( 25 عدد یا 28 درصد) و Gymnodiniales (2 عدد سیست یا دو درصد) بودند. از راسته Peridiniales ، 19 درصد سیست‌ها (یا 17عدد سیست) در حد راسته، 37 درصد سیست ها (یا 33 عدد سیست) در حد جنس(20 درصد (یا 18 سیست) از جنس Protoperidinium ، و 17 درصد (یا 15 سیست) از جنس Scrippsiella و 3 درصد سیست ها(یا 3 عدد سیست) در حدگونه ( شامل گونه‌های Ensiculifera carinata ، Scrippsiella irrigularis ، Scrippsiella sp. (c.f. trochoidea)) شناسائی شدند. از تاکسون‌های مشاهده شده راسته ی Gonyaulacales ، 22 درصد سیست ها(یا 20عدد سیست) در حد راسته، 5 درصد سیست ها(یا 4 عدد سیست) در حد جنس(از جنس Alexandrium ) و 1 درصد سیست ها(1 عدد سیست) در حدگونه (Alexandrium affine)شناسائی گردید. همچنین از تاکسون‌های مشاهده شده راسته ی Gymnodiniales ، 2 درصد سیست(یا 2 عدد سیست) در حد راسته شناسائی شد. علاوه بر این در نمونه ها تعداد 10 عدد سیست(11% درصد) ناشناخته از داینوفلاژله ها تشخیص داده شد که عمدتا از نوع آهکی (Calcareous) بودند. در نمونه های رسوب تعداد قابل توجهی سیست دیاتومه از جنس های Coscinodiscus و Surirella نیز شناسائی گردید. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  326 - تنوع گونه ای و رابطه طولی-وزنی در ماهیان غضروفی خلیج فارس (محدوده استان هرمزگان) و دریای عمان
  علی رضا راستگو
  پژوهش حاضر با هدف بررسی تنوع گونه ای ماهیان غضروفی در آب های ایرانی خلیج فارس (محدوده استان هرمزگان) و دریای عمان انجام گردید و برای گونه های غالب نیز پارامتر های طول- وزن محاسبه شد. بدین منظور، نمونه‌ها به روش های صید ترال صنعتی، تحقیقاتی با کشتی کلاس فردوس و صید ضمنی أکثر

  پژوهش حاضر با هدف بررسی تنوع گونه ای ماهیان غضروفی در آب های ایرانی خلیج فارس (محدوده استان هرمزگان) و دریای عمان انجام گردید و برای گونه های غالب نیز پارامتر های طول- وزن محاسبه شد. بدین منظور، نمونه‌ها به روش های صید ترال صنعتی، تحقیقاتی با کشتی کلاس فردوس و صید ضمنی ترالر های صید میگو از اردیبهشت 1394 تا مهر ماه 1395 جمع آوری گردید. در مجموع، تعداد 709 نمونه متعلق به 28 گونه از ماهیان غضروفی (19 گونه سفره ماهی از 11 خانواده و 9 گونه کوسه ماهی از 5 خانواده) جمع آوری گردید و مورد مطالعه قرار گرفت. از بین گونه‌های مختلف سفره ماهیان، هفت گونه شامل Torpedo sinuspersici (107 عدد)، Himantura randalli (99 عدد)، Gymnura poecilura (77 عدد)، Brevitrygon imbricata (79 عدد)، Rhinobatos punctifer (68 عدد)، Pastinachus sephen (46 عدد) و Aetobatus flegellum (17 عدد) و از بین گونه‌های کوسه ماهیان، پنج گونه شامل Iago omanensis (63 عدد)، Rhizoprionodon acutus (47 عدد)، Carcharhinus macloti (35 عدد)، R. oligolinx (17 عدد) و Chiloscyllium arabicum (18 عدد) در محدوده نمونه برداری غالب بودند که روابط طولی- وزنی آن‌ها بررسی شد. به طور کلی بیشتر گونه‌ها نوع رشد آلومتریک مثبت یا ایزومتریک داشتند. همچنین نتایج نشان داد که طول و عرض صفحه در سفره ماهیان می‌تواند به عنوان فاکتور مناسب برای بررسی روابط طول- وزن استفاده شود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  327 - میزان اسیدهای چرب غیر اشباع در فیتوپلانکتون سواحل جنوبی دریای خزر(منظقه نوشهر)
  آرزو نخشه رضوان موسوی ندوشن
  در پژوهش حاضر تغییرات فصلی اسید های چرب در فیتوپلانکتون حوزه جنوبی دریای خزر در منطقه نوشهر مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. برای این منظور پروفایل و مقادیر اسیدهای چرب در دو فصل بهار و تابستان در سال 1394 ارزیابی شد. حدود 20 لیتر آب در ساحل نوشهر در هر فصل با 3 تکرار ن أکثر

  در پژوهش حاضر تغییرات فصلی اسید های چرب در فیتوپلانکتون حوزه جنوبی دریای خزر در منطقه نوشهر مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. برای این منظور پروفایل و مقادیر اسیدهای چرب در دو فصل بهار و تابستان در سال 1394 ارزیابی شد. حدود 20 لیتر آب در ساحل نوشهر در هر فصل با 3 تکرار نمونه برداری و فیلتر گردید، سپس پروفایل اسید های چرب نمونه های فیتوپلانکتون فیلتر شده توسط دستگاه GC اندازه گیری شد. نتایج مربوط به پرووفایل اسیدهای چرب نشان داد که در فصل بهار و تابستان درصد کلی اسید های چرب اشباع (Saturated Fatty Acid , SFA) به ترتیب 5/45 درصد و 3/32 درصد، اسید های چرب غیر اشباع (Mono Unsaturated Fatty Acid ,MUFA)22/30 درصد و 39/37درصد و اسید های چرب غیر اشباع (Poly Unsaturated Fatty Acid , PUFA)31/15 درصد و 67/16 درصد بوده است.میزان EPA یا ایکوزاپنتانویئک اسید اندازه گیری شده در فصل تابستان بیشتر بود با اینحال تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که ترکیب اسید های چرب در فصول بهار و تابستان اختلاف معنا دار نداشتند. ولی بین اسیدهای چرب Palmitic acid، Oleicacid وDocosahexaenoic(DHA) در دو فصل بهار و تابستان اختلاف معنی دار بدست آمد )05/0&gt; (P. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  328 - بررسی فنوتیپی و ژنوتیپی انواع باکتری‌های Halomonas sp. دریاچه ارومیه
  شبنم ایران نژاد عباس اخوان سپهی محمد علی آموزگار امیر تکمه چی راحله پوری
  دریاچهارومیهبهعنواندومیندریاچهشوردنیاویکیازمعدوددریاچههایفوقاشباعدائمیدرجهان،دارایتنوعزیستیوسیعیازانواعمیکروارگانیسمهایهالوفیلوهالوتولرنتاست. دراینپژوهشاعضاییازجنسHalomonasکهشاملباکتریهایهالوفیلنسبیمیباشند،ازدریاچهارومیه پس از جداسازیموردبررسیهایفنوتیپیوژنوتیپیقرارگرفتن أکثر

  دریاچهارومیهبهعنواندومیندریاچهشوردنیاویکیازمعدوددریاچههایفوقاشباعدائمیدرجهان،دارایتنوعزیستیوسیعیازانواعمیکروارگانیسمهایهالوفیلوهالوتولرنتاست. دراینپژوهشاعضاییازجنسHalomonasکهشاملباکتریهایهالوفیلنسبیمیباشند،ازدریاچهارومیه پس از جداسازیموردبررسیهایفنوتیپیوژنوتیپیقرارگرفتند.نمونههاازمناطقمختلفدریاچهارومیهجمعآوریودرشرایطاستریلبهآزمایشگاهمنتقلشدند. سپسبرایجداسازیازمحیطهایAlkaline Peptone Water (APW)، Nutrient Broth (NB)، Nutrient Agar (NA)، MacConkey Agar (MAC)همراهبا 5 و 10درصد نمکاستفادهشد. کشتهایمربوطهبهمدت 48-24 ساعتدردمای 37-35 درجهسانتی گرادگرماگذاریشدند.برایدستیابیبهکلنیهایخالص،کشتهایمتوالیصورتگرفت. درنهایت 80 سویهبهدستآمد.اینسویه‌هابراساسویژگیهایمورفولوژیکو فنوتیپیموردمطالعهقرارگرفتند. همچنینتست‌هایتشخیصیوبیوشیمیاییوتستتحملنمکیبررویسویه‌هایجداسازیشدهانجامشد. جهتانجاممطالعاتژنوتیپیوبررسی‌هایفیلوژنتیکی، 15 سویهبرایآزمونژنتیکیبرپایهSequencing 16S rRNAانتخابشدند.برایاینمنظورDNAژنومیباکتریهایمنتخباستخراجوتوسطتکنیکPCR تکثیرشدهونتایجحاصلازSequencing 16S rRNAتوسطنرمافزارهایمربوطهویرایشوتشابهتوالیاینسویههادرمقایسهباانواعثبتشدهدربانکژنیپایگاهاطلاعاتیEzTaxon آنالیزشد. 6 سویهمتعلقبهHalomonasبودندکهدرختفیلوژنتیکیآنهابهروشneighbour-joining رسمگردید.اینسویههاازنظرفیلوژنتیکمتعلقبهگونههای Halomonas janggokensis, Halomonas gomseomensis, Halomonas boliviensis, Halomonas andesensisبودند. میزانتشابهبرایHalomonas janggokensisوHalomonas gomseomensis بیشاز 99درصد بود. برایHalomonas boliviensisونیزنیمیاز Halomonas andesensis جداسازیشده، تشابهبین 9/98- 97درصد نشاندادهشد. نیمدیگرازHalomonas andesensisتشابه 2/94 درصد رابانزدیکترینسویههایثبتشدهدرژنبانکداشتند. باانجاممطالعاتتکمیلیمانندهیبریداسیونDNA-DNAوتعیینمحتوایG+Cو ... ، اینسویههاممکناستدرگونههایجدیدیقرارگرفتهونمایندگانیازسویههایبومیدریاچهارومیهباشند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  329 - تاثیر فصول گرم و سرد بر تجمع نیکل، کادمیوم و سرب در عضله ماهی شانک زرد باله (Acanthopagrus latus) و زمین کن دم نواری (Platycephalus indicus) دریای عمان (چابهار)
  الهام شهری محمد ولایت زاده
  تحقیق حاضر در سال 1392 به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین نیکل، سرب و کادمیوم در عضله ماهی شانک زرد باله (Acanthopagrus latus) و زمین کن دم نواری (Platycephalus indicus) دریای عمان (خلیج چابهار)در فصول بهار، تابستان و پاییزانجام شد. در این تحقیق 48 نمونه ماهی از دریای عمان أکثر

  تحقیق حاضر در سال 1392 به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین نیکل، سرب و کادمیوم در عضله ماهی شانک زرد باله (Acanthopagrus latus) و زمین کن دم نواری (Platycephalus indicus) دریای عمان (خلیج چابهار)در فصول بهار، تابستان و پاییزانجام شد. در این تحقیق 48 نمونه ماهی از دریای عمان (خلیج چابهار) از دو منطقه ساحلی و دریایی صید شد. برای استخراج فلزات از بافت های مورد مطالعه، از روش هضم مرطوب استفاده شد و تعیین غلظت فلزات سنگین به وسیله دستگاه جذب اتمیYounglin AAS8020صورت پذیرفت. بالاترین میزان کادمیوم، سرب و نیکل در عضله ماهی زمین کن دم نواری به ترتیب 02/0&plusmn;052/0،02/0&plusmn;047/0 و 96/0&plusmn;768/1میلی گرم در کیلوگرم بود. پایین ترین میزان کادمیوم، سرب و نیکل در عضله ماهی شانک زرد باله 01/0&plusmn;019/0،01/0&plusmn;010/0و 02/0&plusmn;466/0میلی گرم در کیلوگرم به دست آمد. میانگین میزان کادمیوم، سرب و نیکل در دو گونه ماهی در منطقه ساحلی بالاتر از نواحی دریایی بود. میانگین میزان فلزات سنگین مورد مطالعه در عضله دو گونه ماهی شانک زرد باله و زمین کن دم نواری صید شده در فصل تابستان بالاتر از فصول بهار و پاییز به دست آمد. میزان فلز نیکل در عضله دو گونه ماهی مورد مطالعه نسبت به فلزات کادمیوم و سرب در عضله بالاتر بود. مقادیر فلزات کادمیوم و سرب در عضله ماهی زمین کن دم نواری در مناطق ساحلی و دریایی در سه فصل بهار، تابستان و پاییز بالاتر از ماهی شانک زرد باله به دست آمد، اما میزان نیکل در عضله ماهی شانک زرد باله بالاتر از ماهی زمین کن دم نواری بود. میزان فلزات کادمیوم و سرب در مقایسه با آستانه استانداردهای جهانی سازمان غذا و کشاورزی (FAO)، سازمان بهداشت جهانی (WHO)، وزارت کشاورزی ـ شیلات انگلستان (UKMAFF) و انجمن ملی بهداشت و سلامت استرالیا (NHMRC) و سازمان غذا و داروی امریکا (FDA) پایین تر بود، اما مقادیر نیکل بالاتر به دست آمد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  330 - بررسی میزان نیترات و فسفات در حوضه جنوب شرقی دریای مازندران در فصل بهار و تابستان
  پریسا نجات خواه معنوی علی اکبر پاسندی محمود سقلی ندا بهشتی نیا داوود میرشکار
  این تحقیق به منظور بررسی تغییرات مواد مغذی نیترات، فسفات و برخی عوامل فیزیکی و شیمیایی (pH، دما و شوری) از فروردین تا شهریورماه سال 1387 بصورت ماهانه انجام شد. نمونه برداری از سواحل جنوب شرقی دریای مازندران در هفت ترانسکت شامل56 ایستگاه در سطح و عمق های 5 و10 متر صورت پ أکثر

  این تحقیق به منظور بررسی تغییرات مواد مغذی نیترات، فسفات و برخی عوامل فیزیکی و شیمیایی (pH، دما و شوری) از فروردین تا شهریورماه سال 1387 بصورت ماهانه انجام شد. نمونه برداری از سواحل جنوب شرقی دریای مازندران در هفت ترانسکت شامل56 ایستگاه در سطح و عمق های 5 و10 متر صورت پذیرفت. در این بررسی، دما 72/4 &plusmn; 91/26 درجه سانتی گراد، شوری 33/2 &plusmn;13/12 قسمت در هزار ، pH 079/0&plusmn;69/8 ، نیترات 016/0&plusmn; 061/0 و فسفات 011/0&plusmn; 017/0 میلی گرم در لیتر بدست آمد. حداقل و حداکثر میزان نیترات 021/0 تا 131/0 و میانگین فسفات 001/0 تا 096/0 میلی گرم در لیتر بود. این مقادیر در مقایسه با سواحل جنوب غربی دریای خزر بالاتر بود. غلظت نیترات در مناطق بررسی شده، دارای اختلاف معنی داری بود (05/0 P&lt;)، اما غلظت فسفات در کلیه ی ترانسکت ها اختلاف معنی داری نداشت(05/0 &lt;P). در بررسی غلظت نیترات، فسفات و دیگر پارامترها در ستون آب در اعماق کمتر از 10 متر، اختلاف معنی داری در هیچ کدام از مناطق وجود نداشت (05/0P&gt;). میزان نیترات و فسفات در مقایسه با سال های قبل روندی افزایشی نشان می دهد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  331 - سنجش میزان سم د.د.ت در بافت عضلانی ماهیان کفال و کپور و سفید (Cyprinus carpio & Rutilus frisii kutum & liza auratas) در سواحل جنوبی دریای مازندران
  پریسا نجات خواه معنوی افتخار شیروانی مهدوی مونا اسماعیلی بیدهندی
  مطالعه حاضر در سال 1392 با هدف ارزیابی غلظت سم کشاورزی ارگانوکلره ددت در بافت عضله سه ماهی سفید، کپور و کفال در 8 ایستگاه در سواحل جنوبی دریای خزر (بندر ترکمن، خزرآباد ساری، فریدونکنار، چالوس، کیاشهر، بندر انزلی، هشتپر و آستارا) انجام گردید. در هر ایستگاه، سه عدد ماهی ا أکثر

  مطالعه حاضر در سال 1392 با هدف ارزیابی غلظت سم کشاورزی ارگانوکلره ددت در بافت عضله سه ماهی سفید، کپور و کفال در 8 ایستگاه در سواحل جنوبی دریای خزر (بندر ترکمن، خزرآباد ساری، فریدونکنار، چالوس، کیاشهر، بندر انزلی، هشتپر و آستارا) انجام گردید. در هر ایستگاه، سه عدد ماهی از هر گونه صید شد و غلظت سم در عضله ماهی‌ها با استفاده از دستگاه گازکروماتوگرافی مجهز به آشکارساز تسخیر الکترون (Gas Chromatographs Electron Capture Detectors (GC- ECD)) سنجیده شد. متوسط میزان سم ددت در ماهی سفید، کپور و کفال به ترتیب 24/0 &plusmn; 11/0، 25/0 &plusmn; 17/0 و 25/0 &plusmn; 163/0 نانوگرم بر گرم وزن‌تر اندازه گیری گردید. آلوده‌ترین ایستگاه از نظر آلودگی به سم ددت کیاشهر (با متوسط 02/0&plusmn;64/0 نانوگرم بر گرم بر پایه وزن‌تر) بود. میزان سم ددت در بافت عضله ماهیان هیچ یک از ایستگاه‌های مورد بررسی بالاتر از میزان جذب قابل قبول روزانه به دست نیامد. میزان ددت در ماهیان مورد بررسی در مقایسه با سال 1387 به طور معنی داری کاهش یافته است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  332 - زیست شناسی تولید مثلی کپور وحشی در سواحل جنوبی دریای خزر شهرستان محمودآباد( استان مازندران )
  عبدالرحیم وثوقی عباس متین فر طیبه مداح
  این تحقیق از بهمن ماه سال 1385 تا بهمن 1386به مدت 12 ماه در دریای خزر استان مازندران (شهرستان محمودآباد ) بر روی گونه کپور معمولی وحشی (Cyprinus carpio ) متعلق به خانواده کپور ماهیان انجام گرفت. نمونه برداری به صورت ماهانه و با استفاده از تور پره صورت گرفت و در مجموع 13 أکثر

  این تحقیق از بهمن ماه سال 1385 تا بهمن 1386به مدت 12 ماه در دریای خزر استان مازندران (شهرستان محمودآباد ) بر روی گونه کپور معمولی وحشی (Cyprinus carpio ) متعلق به خانواده کپور ماهیان انجام گرفت. نمونه برداری به صورت ماهانه و با استفاده از تور پره صورت گرفت و در مجموع 134 عدد ماهی صید گردید. متغیرهای طول چنگالی، وزن بدن، سن، جنسیت و وزن گناد تعیین و ثبت شدند. برای تعیین سن از فلس استفاده گردید. میانگین طول چنگالی در جنس نر 85/39 &plusmn;45/5 سانتی متر و میانگین طول چنگالی در جنس ماده 59/40 &plusmn; 08/4 سانتی متر به دست آمد. میانگین وزن جنس نر برابر 45/961 &plusmn; 54/306 گرم و میانگین وزن جنس ماده برابر 01/1020 &plusmn;14/ 320 گرم به دست آمد. نمونه ها به 5 گروه سنی تعلق داشتند. بیشترین تعداد ماهیان(6/39درصد)به گروه سنی 5 سال و کمترین (2/5درصد) به گروه سنی 7 سال تعلق داشتند. همه 134 نمونه مورد بررسی تعیین جنسیت شدند که 5/48درصد را ماهیان نر و 5/51درصد را ماهیان ماده تشکیل می دادند.میانگین هماوری مطلق برابر 85245 عدد تخم و میانگین هم آوری نسبی برابر 81747 برآورد گردید. رسیدگی جنسی در سطح ماکروسکوپی با استفاده از کلید 5 مرحله ای تعیین گردید. مراحل رسیدگی جنسی 3 ، 4 و 5 در این ماهی مشاهده شد. بررسی شاخص رسیدگی جنسی نشانگر این مطلب بود که فصل تولید مثلی این ماهی از بهار تا زمستان می باشد که اوج تخم ریزی این ماهی در فروردین و اردیبهشت می باشد. میانگین ضریب چاقی برای کپورهای نر 19/1 &plusmn; 12/0و برای کپورهای ماده 21/1 &plusmn; 15/0به دست آمد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  333 - تغییرات زمانی و مکانی عوامل غیر زیستی، کلروفیل-a و تولید اولیه پلاژیک در مصب رودخانه سفیدرود
  محمدرضا رحیمی بشر عباس اسماعیلی ساری سید محمدرضا فاطمی شعبانعلی نظامی
  مصب رودخانه سفیدرود بعنوان بزرگترین زیستگاه مصبی حوضه جنوبی دریای خزر در مطالعه حاضر مورد ارزیابی تغییرات زمانی و مکانی فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی، کلروفیل a و تولید اولیه قرار گرفته است. با توجه به نتایج بدست آمده محدوده آن از دهانه رودخانه حدود 5 کیلومتر تعیین و تمامی أکثر

  مصب رودخانه سفیدرود بعنوان بزرگترین زیستگاه مصبی حوضه جنوبی دریای خزر در مطالعه حاضر مورد ارزیابی تغییرات زمانی و مکانی فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی، کلروفیل a و تولید اولیه قرار گرفته است. با توجه به نتایج بدست آمده محدوده آن از دهانه رودخانه حدود 5 کیلومتر تعیین و تمامی این بررسی ها از بالادست این محدوده تا دریا در طول یک سال (آبان 82 تا مهر 83) بصورت ماهانه در 5 ایستگاه انجام گرفته است. میانگین سالانه و انحراف معیار عوامل فیزیکی و شیمیایی، نشان دهنده میزان، درجه حرارت آب C˚6/8&plusmn;2/17، شوری سطح آب 32/1&plusmn;77/1 و شوری عمق 27/3&plusmn;79/2 قسمت در هزار، کدورت 18/345&plusmn;86/311 FTU ، عمق دید سکشی دیسک 33/25&plusmn;5/36 سانتی متر، اکسیژن محلول 88/2&plusmn;69/8 میلی گرم بر لیتر، آمونیوم 66/0&plusmn;512/0 میلی گرم بر لیتر، سیلیکات 91/1&plusmn;68/5 میلی گرم بر لیتر، فسفات کل 103/0&plusmn;136/0 میلی گرم بر لیتر و کربن آلی کل 9/9&plusmn;3/10 میلی گرم بر لیتر می باشد. میزان متوسط کلروفیل a نیز 45/7&plusmn;44/4 میکروگرم بر لیتر تعیین شده که در ماههای تیر و مهر میزان آن قابل سنجش نبوده و بیشترین میزان آن 5/2&plusmn;85/22 میکروگرم بر لیتر مربوط به ماه شهریور بوده و از نظر مکانی نیز بیشترین میزان آن در دهانه (ایستگاه 4) به میزان 65/10 &plusmn; 5/7 میکروگرم بر لیتر تعیین گردیده است. تولید اولیه این مصب در همین ایستگاه و به کمک روش بطریهای تاریک و روشن انجام گرفته و دارای متوسط سالانه تولید اولیه ناخالص 12/34&plusmn;27/38 میلی گرم کربن بر متر مربع در ساعت و تولید اولیه خالص 9/289&plusmn;6/201 میلی گرم کربن بر متر مربع در روز بوده که بیشترین میزان تولیدات اولیه در شهریور ماه و حداقل میزان آن نیز در مهرماه تعیین شده که دلیل اصلی این کاهش شدید، کدورت بالا آب تحت تأثیر خروجیهای سد منجیل بوده است. بر اساس آزمون آنالیز خوشه ای مهمترین عامل اثرگذار بر روی میزان کلروفیل a نیز دمای آب تعیین شده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  334 - مطالعه همدیدی بارندگی سنگین (200 میلیمتر یا بیشتر در مدت 24 ساعت ) روی سواحل جنوبی دریای خزر ناشی از فرارفت میانگین دمای mb 500/1000، در دوم اکتبر2001
  حسین اردکانی محبوبه پور آتشی محمود خیراندیش
  با درنظرگرفتن بارندگی‌های سالیانه سواحل جنوبی دریای‌خزر که بطور میانگین بین1500-1000 میلی متر می‌باشد درنتیجه بارندگی شدید بیش از200میلیمتر در مدت24 ساعت اهمیت خاصی دارد. با مراجعه به آمار30 ساله (2001-1972) در مجموع10 مورد در سواحل جنوبی دریای‌خزر بدست آمد که بارندگی ر أکثر

  با درنظرگرفتن بارندگی‌های سالیانه سواحل جنوبی دریای‌خزر که بطور میانگین بین1500-1000 میلی متر می‌باشد درنتیجه بارندگی شدید بیش از200میلیمتر در مدت24 ساعت اهمیت خاصی دارد. با مراجعه به آمار30 ساله (2001-1972) در مجموع10 مورد در سواحل جنوبی دریای‌خزر بدست آمد که بارندگی روزانه بعضی از ایستگاه های دیدبانی همدیدی بیش از200میلی متر بوده است. استنباط گردید یگانه سامانه‌هایی که در سواحل دریای‌خزر سبب بارندگی‌های شدید می‌شوند واچرخندهایی با هسته سرد هستند که منشا آنها اروپا و یا کشورهای اسکاندیناوی است. این واچرخندها با سرعت نسبتا خوبی بطرف سواحل دریای‌خزر حرکت کرده و بسیار گذرا هستند و دارای فشار مرکزی حدود1040هکتوپاسکال و یا بیشترند. فرارفت هوای سرد در شرق آنها و فرارفت هوای گرم در غرب آنها قابل توجه می‌باشد. با این وضعیت واچرخندها در هنگام حرکت کاملا توسعه یافته و بر فعالیت آنها افزوده می‌شود. واچرخندهای با سرعت حرکت کم و یا ساکن نمی‌توانند چنین بارندگی‌هایی را ایجاد نمایند. با محاسبات انجام شده بیشینه‌ی فرارفت افقی هوای سرد در تراز700 هکتوپاسکال در حدود h12/&ordm;c12- می باشد. با عبور این چنین سامانه های جوی بارندگی‌های منطقه در ابتدا شمال غرب و با شدت زیاد و بعدا بتدریج شمال شرق دریای خزر را دربر می‌گیرد. مدت زمان این چنین وضعیت بین 24 تا 36 ساعت است. بهترین فصل برای یک چنین وضعیت اوایل پاییز است و نشان داده است که این رویدادها بیشتر در ماه اکتبر می‌باشد زیرا که در ماه های تابستان که بیشتر نفوذ ناوه ای حرارتی که منشا آن کم فشار گرمایی مرکزی ایران است باعث گرم شدن آب دریا گردیده و به محض عبور این چنین واچرخندهای نوع سرد و در نتیجه فرارفت هوای سرد می‌توانند ناپایداری بسیار شدیدی را شکل دهد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  335 - میزان و انواع اسیدهای چرب غیراشباع در زئوپلانکتونAcartia tonsa در سواحل جنوبی دریای خزر)منطقه نوشهر)
  شیما سرکشیکیان رضوان موسوی ندوشن
  در تحقیق حاضر، پروفایل اسیدهای چرب زئوپلانکتون Acartia tonsaدر فصل بهار و تابستان سال 1394 در حوزه جنوبی دریای خزر(منطقه نوشهر) مورد مطالعه قرار گرفته است. نمونه گیری بوسیله تورهای مخصوص زئوپلانکتون، با چشمه 100 میکرومتر به صورت افقی در زیر سطح آب انجام شد.نمونه های Aca أکثر

  در تحقیق حاضر، پروفایل اسیدهای چرب زئوپلانکتون Acartia tonsaدر فصل بهار و تابستان سال 1394 در حوزه جنوبی دریای خزر(منطقه نوشهر) مورد مطالعه قرار گرفته است. نمونه گیری بوسیله تورهای مخصوص زئوپلانکتون، با چشمه 100 میکرومتر به صورت افقی در زیر سطح آب انجام شد.نمونه های Acartia tonsaدر آزمایشگاه جداسازی، فیلتر و تا انجام آزمایش چربی منجمد شدند. تعیین ترکیب اسیدهای چرب ژئوپلانکتون توسط دستگاه GC/mass (Gass Chromatography)انجام گرفت. نتایج نشان داد در فصل بهار و تابستان درصد کل اسیدهای چرب اشباع به ترتیب 62 درصد و 12/31درصد، اسیدهای چرب مونو غیراشباع 89/23درصد و 11/26درصد و اسیدهای چرب پلی غیراشباع 5/14درصد و 51/23درصد بوده است. تجزیه و تحلیل آماری اختلاف معنی دار در برخی از اسیدهای چرب مهم از قبیل میریستیک اسید، پالمیتیک اسید، اولئیک اسید، EPA (Eicosapentaenoic Acid) و DHA (Docosahexanoic Acid) را در دو فصل نشان داد(05/0P&lt;). تغییرات در ترکیب اسیدهای چرب در دو فصل در آب های ساحلی دریای خزر(منطقه نوشهر) ناشی از تغییرات فصلی، منابع مواد غذایی موجود و در دسترسمی باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  336 - مطالعه‌ی اثر نمایه‌ی AO بر پرفشار سیبری و اثرهای احتمالی آن بر بارش منطقه‌ی ساحلی جنوب دریای خزر
  تهمینه عزیزیان احمد عسگری
  در این پژوهش به بررسی ارتباط بین نمایه‌ی AO (نوسان شمالگان) و پرفشار سیبری و تأثیر ایندو بر میزان بارش در هفت ایستگاه همدیدی که توان پوششی نوار ساحلی جنوب دریای خزر را دارند، در یک دوره‌ی سی ساله ( 1976تا2005 ) از طریق همبستگی و تحلیل وایازشی پرداخته شده است و با استفاد أکثر

  در این پژوهش به بررسی ارتباط بین نمایه‌ی AO (نوسان شمالگان) و پرفشار سیبری و تأثیر ایندو بر میزان بارش در هفت ایستگاه همدیدی که توان پوششی نوار ساحلی جنوب دریای خزر را دارند، در یک دوره‌ی سی ساله ( 1976تا2005 ) از طریق همبستگی و تحلیل وایازشی پرداخته شده است و با استفاده از نقشه‌های فشار میانگین تراز دریا به تحلیل همدیدی حالتهای خاص فرین بارش پرداخته شد. نتایج حاصل بیانگر ارتباط معنادار در سطح 95 درصد بین فرین‌های بارش با AO و بین بارش و فرین‌های AO در برخی از ایستگاه‌های منطقه است که این بررسی‌ها به صورت ماهانه، فصلی و سالانه صورت گرفته است. در این پژوهش با انجام تحلیل چندمتغیره‌ی وایازشی، بارش به عنوان متغیر وابسته و ویژگی‌های پرفشار سیبری به عنوان متغیر مستقل مورد مطالعه قرار گرفته است که نتایج حاصل از این تحلیل نشان می‌دهد که بین بارش و ویژگی‌های پرفشار سیبری در ماههای ژانویه و فوریه برای ایستگاههای شرق منطقه ارتباط قوی وجود دارد. در ماه اکتبر این ارتباط برای ایستگاههای غرب منطقه مشهود است. در بیشتر موارد همبستگی فشار هسته مرکزی پرفشار سیبری با بارش منفی و عرض جغرافیایی با بارش مثبت است. تحلیل وایازشی چند متغیره بینAO و ویژگی‌های پرفشار سیبری نشان دهنده ارتباط معکوس بین فشار در هسته پرفشار باAO و ارتباط مستقیم بین طول جغرافیایی و AO در اکثر ماههای پاییز و زمستان است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  337 - بررسی تغییرات فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی با تاکید بر مواد مغذی در سواحل جنوبی دریای مازندران
  پریسا نجات خواه معنوی
  در این تحقیق برخی از پارامترهای مهم فیزیکی و شیمیایی شامل نیترات ، فسفات ، دما ، شوری، اکسیژن محلول، شفافیت ،ECو pH مورد بررسی گرفته است. نمونه برداری به صورت ماهانه در سال1387 در سیزده منطقه از آستارا تا خواجه نفس در آب های ساحلی جنوب دریای مازندران انجام شد. نمونه برد أکثر

  در این تحقیق برخی از پارامترهای مهم فیزیکی و شیمیایی شامل نیترات ، فسفات ، دما ، شوری، اکسیژن محلول، شفافیت ،ECو pH مورد بررسی گرفته است. نمونه برداری به صورت ماهانه در سال1387 در سیزده منطقه از آستارا تا خواجه نفس در آب های ساحلی جنوب دریای مازندران انجام شد. نمونه برداری در هر منطقه از سه ایستگاه و سه عمق آب های سطحی،5 و 10 متر صورت گرفت. در این بررسی، میانگین دما 6/19درجه سانتی گراد، میانگین شوری8/11 قسمت در هزار، pH با میانگین 7/8 ، هدایت الکتریکی 82/17( Mm/cm)، شفافیت آب 23/82 سانتی متر، اکسیژن محلول22/6 میلی گرم در لیتر و میانگین نیترات 061/0 و فسفات 014/0 میلی گرم بر لیتر بود. حداکثر و حداقل نیترات به ترتیب 154/0 و 007/0 میلی گرم در لیتر در کیاشهر و آستارا بدست آمد. حداکثر فسفات (062/0 میلی گرم در لیتر)در بندرترکمن و حداقل آن( 001/0میلی گرم در لیتر )در انزلی و نشتارود بود. نتایج نشان می دهد میزان نیترات و فسفات در سواحل جنوب شرقی نسبت به جنوب غربی دریای خزر بالاتر بوده است. غلظت نیترات در مناطق دارای اختلاف معنی داری بود (05/0 &gt;P). لیکن در ستون آب در اعماق کمتر از 10 متر، اختلاف معنی داری در غلظت املاح بدست نیامد (05/0 &lt;P). نتایج نشان دهنده ی افزایش میزان املاح بررسی شده بخصوص نیترات نسبت به سال های قبل می باشد. بررسی ضریب همبستگی نشان دهنده ی ارتباط مثبت نیترات با اکسیژن محلول و ارتباط منفی با دما و شفافیت آب بود. دما، شوری و EC دارای همبستگی مثبت و دما با اکسیژن محلول همبستگی معکوس داشت. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  338 - شناسایی مناطق دارای قابلیت حفاظت در سواحل جزیره هرمز
  مطهره عابدینی افشین دانه کار شهرام فداکار
  این مقاله در محدوده جزیره هرمز با موقعیت جغرافیایی 56 درجه و 25 دقیقه و 10 ثانیه تا 56 درجه و 30 دقیقه و 08 ثانیه طول شرقی و 27 درجه و 02 دقیقه و 07 ثانیه تا 27 درجه و 06 دقیقه و 25 ثانیه عرض شمالی با مساحت 42 کیلومتر مربع و آب‌های ساحلی آن تا عمق 6 متر با مساحت 74 کیلو أکثر

  این مقاله در محدوده جزیره هرمز با موقعیت جغرافیایی 56 درجه و 25 دقیقه و 10 ثانیه تا 56 درجه و 30 دقیقه و 08 ثانیه طول شرقی و 27 درجه و 02 دقیقه و 07 ثانیه تا 27 درجه و 06 دقیقه و 25 ثانیه عرض شمالی با مساحت 42 کیلومتر مربع و آب‌های ساحلی آن تا عمق 6 متر با مساحت 74 کیلومتر مربع به انجام رسیده است. در این مطالعه با استفاده از روش شبکه‌بندی اسمیت و ارزیابی حساسیت مناطق ساحلی ـ دریایی(دانه کار و مجنونیان، 1383) مشخص گردید که بخش شرقی جزیره با مساحت3/11 کیلومتر مربع (برابر با 2/15%از محدوده مورد مطالعه) با توجه به حساسیت آن به دلیل وجود زیستگاه جبیر، جلبک‌ها، مرجان‌ها، باکلان کوچک، عقاب ماهیگیر، مکان تخم‌گذاری لاک پشتان دریایی و وجود غارهای دریایی توان حفاظت را دارد. اجرای برنامه‌های آموزش مردم محلی، تدوین برنامه مشارکت مردمی در اجرای مراقبت‌های زیست محیطی و گردشگری در جزیره و همچنین اجرای برنامه پایش در مناطق منتخب، بویژه در زون حفاظتی و توسعه، مدیریت پسماند‌های جامد و پساب شهری از مهم‌ترین اقدامات زیست محیطی در جزیره هرمز است. که در پایان راهکارها و پیشنهاداتی جهت مدیریت منطقه حفاظت شده ارائه شده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  339 - فرآیندهای موثر بر لکه نفت پس از حادثه اتفاقی ریزش در دریا - مهم در مدل های عددی ریزش نفت
  شهلا حبیبی واحد زنجانی
  در این مقاله فرآیندهای مؤثر بر لکه نفت پس از ریزش اتفاقی در دریا معرفی می شوند. فرآیندها شامل جابجایی، تبخیر، حلالیت، فتواکسیداسیون، رسوب سازی و تجزیه بیولوژیک می باشند که به روش تحلیلی بررسی شده اند. نتایج نشان می دهد این فرآیندها مشخصه های اولیة نفت را شامل میزان آب و أکثر

  در این مقاله فرآیندهای مؤثر بر لکه نفت پس از ریزش اتفاقی در دریا معرفی می شوند. فرآیندها شامل جابجایی، تبخیر، حلالیت، فتواکسیداسیون، رسوب سازی و تجزیه بیولوژیک می باشند که به روش تحلیلی بررسی شده اند. نتایج نشان می دهد این فرآیندها مشخصه های اولیة نفت را شامل میزان آب و چگالی آن را تحت تأثیر و تغییر قرار می دهند. فرآیند گسترش نقش حاکم طی زمان چند ساعت بعد از ریزش نفت را بازی می کند. مادامی که تغییر شکل لکه نفت ممکن است طی یک دوره چند روزه رخ دهد. تخمین تبخیر، جابه جایی و ضخامت لایة‌ نفت توسط مدل های عددی بسیاری در محاسبة نسبت پراکنش طبیعی بکار می رود که میزان تبخیر و ضخامت لایة‌ نفت، طول عمر لکه نفتی در سطح دریا را تعیین می کنند. علاوه بر آن تخمین مساحت لکه، برای ارزیابی کارآئی توان روش های مبارزه ریزش نفت و ارزیابی تأثیرات محیطی نیاز می شود. مطالعات در منطقه دریایی عسلویه در سواحل شمالی خلیج فارس برای فرآیندهای مؤ ثر بر لکه میعانات گازی ریزش شده انجام شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که میعانات گازی پس از حادثه ریزش اتفاقی با توجه به شرایط جوی و دریایی به صورت تبخیر به جو و نیز نفوذ در ستون آب منتقل می‌شوند. در زمستان بدلیل غالب بودن مولفه سرعت ناشی از باد، موجب حرکت میعانات گازی به دور از ساحل می‌شود و در تابستان به علت پایداری بیشتر در دریا، ذرات میعانات گازی بیشتر در سطح تجمع می کنند (بخصوص ذرات بزرگتر). تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  340 - اهمیت رش های ساحلی (Pontogammarus maeoticus) در رژیم غذایی بچه ماهیان استخوانی در سواحل خزر آباد ساری
  مهناز سادات صادقی بابک مقدسی نرگس مورکی سکینه اصغری
  در پژوهش حاضر، اهمیت رش های ساحلی دریای خزر (Pontogammarus maeoticus) در رژیم غذایی بچه ماهیان استخوانی، مورد بررسی قرار گرفته است. نمونه برداری از رش های ساحلی و بچه ماهیان، طی دو مرحله (دی ماه 1389 و فروردین ماه 1390)، از 12 ایستگاه (در چهار ناحیه، هر یک دارای 3 ایستگ أکثر

  در پژوهش حاضر، اهمیت رش های ساحلی دریای خزر (Pontogammarus maeoticus) در رژیم غذایی بچه ماهیان استخوانی، مورد بررسی قرار گرفته است. نمونه برداری از رش های ساحلی و بچه ماهیان، طی دو مرحله (دی ماه 1389 و فروردین ماه 1390)، از 12 ایستگاه (در چهار ناحیه، هر یک دارای 3 ایستگاه) در سواحل خزرآباد ساری انجام گردید. ماهیان با استفاده از پارچه توری (با قطر روزنه یک میلی متر) به ابعاد 5/0&times;1و در عمق 5/0 تا 1 متری صید شده و بلافاصله با الکل 70 درصد تثبیت و به آزمایشگاه منتقل شدند. صید رش با استفاده از تور دست ساز با قطر روزنه یک میلی متر به شکل مستطیل و به ابعاد40&times; 60 سانتی متر از ماسه های ساحل انجام شد .تعداد 98 عدد ماهی در زمستان سال 1389 و 107 عدد ماهی در بهار سال 1390در پنج گونه کفال پوزه باریک ( Liza saliens)، ماهی سفید( (Rutilus frisii kutum، شیشه ماهی( Atherina boyeri) ، گاو ماهی(Benthophilus ctenolepidus )و ماهیسهخاره(Gasterosteus aculeatus)به ترتیب با دامنه وزنی45/27-25/3، 6/0- 00/3، 88/5-81/0، 67/3-17/1و 96/1-27/1گرم شناسایی شدند. محتویات لوله گوارش ماهی ها، برای شناسایی گونه های مصرف کننده رش مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که گونه های صید شده به میزان متفاوتی از رش های ساحلی تغذیه کرده اند. بیشترین میزان تغذیه در زمستان 1389 با میانگین 25/8 درصد مربوط به ماهی سفید و در فصل بهار سال 1390، با میانگین 92/1 درصد در ماهی کفال پوزه باریک بدست آمد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  341 - بررسی وضعیت تروفی در مناطق ساحلی جنوبی خزر، مطالعه موردی محدوده استان گیلان
  علیرضا دریازاده پریسا نجات خواه معنوی فرناز رفیعی فریبرز جمال زاد فلاح سید محمد صلواتیان
  ورود بارآلی و غیرآلی به میزان زیاد از رودخانه ها، فاضلابهای شهری و روستایی و صنعتی به دریا موجب تشدید فرایند یوتریفیکاسیون حوضه جنوبی سواحل دریای خزر شده است. در تحقیق حاضر 3 پارامتر لیمنولوژیکی (کلروفیل a ، فسفات کل و ازت کل) ، از بهار تا پایان بهمن ماه 1392 به مدت 11 أکثر

  ورود بارآلی و غیرآلی به میزان زیاد از رودخانه ها، فاضلابهای شهری و روستایی و صنعتی به دریا موجب تشدید فرایند یوتریفیکاسیون حوضه جنوبی سواحل دریای خزر شده است. در تحقیق حاضر 3 پارامتر لیمنولوژیکی (کلروفیل a ، فسفات کل و ازت کل) ، از بهار تا پایان بهمن ماه 1392 به مدت 11 ماه ارزیابی شده است. نمونه برداری در 10 ایستگاه در سواحل جنوبی دریای خزر واقع در استان گیلان از خشکرود تا آستارا صورت گرفت. بر اساس نتایج تحقیق حاضر در بین سه فاکتور موثر تروفی در مناطق مورد مطالعه در فصل زمستان بالاترین میزان همبستگی مربوط به فسفر کل و ازت کل با میزان 47 درصد می باشد. بررسی سالیانه نیز میزان همبستگی بین دو فاکتور فسفر و ازت کل را با مقدار 87 درصد نشان داد و بعد از آن کلروفیل a و ازت با 56 درصد قرار می گیرد. نتایج بدست آمده نشان می دهد که ۳۹ درصد از سواحل جنوبی دریای خزر در محدوده آب های استان گیلان الیگوتروف بوده و ۶۱ درصد از آن در دامنه مزوتروفی قرار دارد. مقایسه منحنی نرمال میزان فسفات کل در سواحل بخش جنوبی دریای خزر با استانداردهای OECD نشانگر گرایش بخشی از سواحل فوق از حالت الیگوتروفی به مزوتروفی می باشد که می تواند تهدیدی برای منطقه به حساب آید. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  342 - ارائه برنامه تفرجی و حفاظت پارک ملی دریایی نای بند از طریق زون بندی عرصه های آبی و خشکی
  نازلی مقدم یکتا رخشاد حجازی عبدالرضا کریمی
  محدوده مطالعاتی این تحقیق پارک ملی &ndash; دریایی نایبندعرصهزیبایطبیعیباتنوعزیستیوغنایگونهایبالاییاستکه بهواسطهورودآلودگیهایناشیازواقعشدندرپاییندستمنطقهصنعتیپارسجنوبی،استفاده بیرویهبیشازظرفیتبردوتبدیلزمینتوسطارگانهایمختلفدرمعرضخطراتجدیقرار دارد. این پارک در منتهی الیه ج أکثر

  محدوده مطالعاتی این تحقیق پارک ملی &ndash; دریایی نایبندعرصهزیبایطبیعیباتنوعزیستیوغنایگونهایبالاییاستکه بهواسطهورودآلودگیهایناشیازواقعشدندرپاییندستمنطقهصنعتیپارسجنوبی،استفاده بیرویهبیشازظرفیتبردوتبدیلزمینتوسطارگانهایمختلفدرمعرضخطراتجدیقرار دارد. این پارک در منتهی الیه جنوب شرقی شهر کنگان در استان بوشهر قرار دارد و هدف از انجام پژوهش حاضر، ارزیابیتواناکولوژیکیبرای کاربری های توریسم و حفاظت برای بخش خشکی و دریایی این پارک می باشد. بدین منظور پس از شناسایی منابع محیط زیستی محدوده مورد بررسی و تهیه نقشه های مورد نیاز با استفاده از روش اکولوژی سیمای سرزمین و با بهره گیری از سامانه اطلاعات جغرافیایی GIS با استفاده از معیارهای ملی و بین المللی، ارزیابی توان اکولوژیک منطقه برای فعالیت های تفرجی و تکنیک رویهم اندازی نقشه ها، نواحی مناسب تفرج گسترده و متمرکز برای دو بخش خشکی و دریایی پارک شناسایی شد. برای کاربری تفرج در بخش خشکی دو طبقه (1 و 2 ) و برای بخش آبی (1) طبقه مشخص گردید. سپس ناحیه بندی تفرجی نهایی با توجه به توسعه اقتصادی رو به رشد در پیرامون منطقه و با توجه به موقعیت نواحی حفاظتی و حساس در محدوده مورد مطالعه، صورت گرفت. پساززونبندیوتعیینکاربریهایمناطقتحتحفاظت،براساساطلاعاتبدستآمدهاز شناساییمنابعبیوفیزیکیواقتصادی &ndash; اجتماعی،زونهابه عنوانمکملهایاهدافمدیریت، برنامهریزیشده و برنامه ها درسهسطحبلندمدت (25 تا 50 سال) ، میانمدت(25-5 سال) و (کوتاهمدت5سال)برای پارک ارائه گردید. بهعلتافزایشجمعیتمهاجردرمنطقه،تقاضابرای توریسمروزبهروزافزایشمییابدوبهعلتظرفیتبرداندکپارکبرایفعالیتهایتفرجی،پارک ملینایبنددیگرجوابگویاینحجمتوریستنخواهدبود. لذادربخشبرنامه هادودستهبرنامه تعیین شده است که دستهاولخارجنمودنفعالیتهایتفرجیازمنطقهپارکملینایبند بهمناطقخارجازآنبااولویتبالاترودردستهدومساماندهیبهفعالیتهایتفرجیپارک قراردارند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  343 - کاربرد داده های دمای سطح و فشار سطح دریای خزر برای مطالعه خشکسالی در استان مازندران
  مریم عابدینی حسن عسکری شیرازی عباس رنجبر
  دراینپژوهشکاربرد داده های دمای سطح و فشارسطح دریای خزربرای بارش در استان مازندرانمور دارزیابیقرارگرفته است.داده های میانگین ماهیانه دمای سطح آب دریای خزر در بازه زمانی 30 ساله از سایت بین المللی اقیانوس شناسی و هواشناسی و داده های میانگین ماهیانه 30 ساله بارش از اداره ه أکثر

  دراینپژوهشکاربرد داده های دمای سطح و فشارسطح دریای خزربرای بارش در استان مازندرانمور دارزیابیقرارگرفته است.داده های میانگین ماهیانه دمای سطح آب دریای خزر در بازه زمانی 30 ساله از سایت بین المللی اقیانوس شناسی و هواشناسی و داده های میانگین ماهیانه 30 ساله بارش از اداره هواشناسی استان مازندران جهت ایستگاه های بابلسر قراخیل نوشهر و رامسر اخذ و ضریب همبستگی بین دمای سطح آب دریای خزر با بارش استان مازندران در ماه های مختلف سال محاسبه و در هر ماه از خط رگرسیون درجه سوم جهت برآورد آماری استفاده گردیده است. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که همبستگی منفی با سطح اطمینان 95 درصد بین دمای سطح آب دریای خزر با بارش و شاخص بارش استاندارد شده در استان مازندران وجود دارد و می توان نتیجه گرفت با سرد شدن سطح آب دریای خزر در ماه های مختلف سال بارش در استان مازندران کاهش (وجود خشکسالی) و افزایش دمای سطح آب دریای خزر افزایش بارش (رخداد ترسالی) را در استان به همراه دارد. بررسی داده های فشار سطح آب دریای خزر نشان می دهد، با افزایش فشار بر روی دریای خزر بارش و ترسالی افزایش و با کاهش فشار خشکسالی در استان مازندران افزایش می یابد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  344 - بررسی تغییرات افقی و عمودی پارامترهای فیزیکی و شیمیایی و کلروفیل a در تنگه هرمز (محدوده آب های استان هرمزگان)
  لیلا بهرامی سامانی محمود ابراهیمی مه لقا قربانلی
  به منظور دستیابی به روند تغییرات افقی و عمودی پارامترهای فیزیکی و شیمیایی و کلروفیل a‌ در آب های ساحلی استان هرمزگان از منطقه جاسک تا بندر لنگه در محدوده 00/00/˚54 تا 40/˚57 درجه طول شرقی، تعداد 34 ایستگاه نمونه برداری تعیین گردید. عملیات نمونه برداری در اسفند 1387 ،‌ ا أکثر

  به منظور دستیابی به روند تغییرات افقی و عمودی پارامترهای فیزیکی و شیمیایی و کلروفیل a‌ در آب های ساحلی استان هرمزگان از منطقه جاسک تا بندر لنگه در محدوده 00/00/˚54 تا 40/˚57 درجه طول شرقی، تعداد 34 ایستگاه نمونه برداری تعیین گردید. عملیات نمونه برداری در اسفند 1387 ،‌ انجام شده،پارامترهای فوق با استفاده از دستگاهCTD مورد سنجش قرار گرفت.تغییرات توزیع افقی شوری و چگالی ، هر دو از شرق به غرب افزایش نشان داد ، بطوریکه میزان شوری در محدوده بندر جاسک 7/36 و در نزدیکی جزیره کیش (ppt)‌ 9/37 تعیین شد. میزان چگالی نیز در نزدیکی جاسک حدود 8/24 و در نواحی کیش g/cm3 2/26 تعیین گردید ،‌نتایج به دست آمده نشان داد که مقدار شوری و چگالی از سطح به عمق افزایش می یابد.این افزایش در مناطق غربی تنگه هرمز (خلیج فارس) نسبت به نواحی شرقی آن از نوسانات بیشتری برخورد می باشند. نتایج دما نشان داد که میزان آن از شرق به غرب و از سطح به عمق کاهش می یابد. نتایج مربوط به توزیع افقی کلروفیل a نشان داد که در این ماه مقدار کلروفیل a‌ در محدوده بندر عباس و تنگه هرگز به جهت شکوفایی جلبکی به مراتب بیشتراز نواحی شرقی و غربی تنگه هرمز بود. علاوه بر آن تغییرات عمودی کلروفیل a‌ نشان داد که میزان آن در مناطق ساحلی که تحت تاثیر شکوفایی پلانکتونی قرار داشت از سطح به عمق به شدت کاهش یافته(درلایه‌های سطحی حدود25 و درلایه‌های عمقی حدود 2/میکروگرم بر لیتر)اما در ایستگاه های دریایی بیشترین مقدار آن در لایه های عمقی 10 تا 20 متر تعیین گردید. نتایج کدورت آب نشان داد که روند تغییرات آن ،‌مخصوصاً‌ در لایه های سطحی از روند تغییرات کلروفیل a تبعیت می کند. بررسی توزیع افقی کدورت آب در لایه های سطحی مناطق مورد نظر نشان داد که نواحی غربی تنگه هرمز از بیشترین کدورت (حدود12گرم بر لیتر) برخوردار می باشد که علت آن کم عمق بودن آب های این منطقه و مجاورت با جنگل های مانگرو می باشد.همچنین نتایج بدست آمده نشان داد که از نظر توزیع افقی و عمودی ارتباط مستقیمی بین مقدار کلروفیل a و اکسیژن محلول وجود دارد،بطوریکه با افزایش آن مقدار اکسیژن نیز افزایش و با کاهش آن مقدار اکسیژن نیز کاهش می یابد.نتایج حاصل از بررسی آماری بین میزان کلروفیل a و اکسیژن محلول در مناطق سه گانه مورد بررسی نشان داد که در مناطق شمال تنگه هرمز ضریب همبستگی بین این دو پارامتر 9/0 و در مناطق شرقی و غربی 7/0 می باشد. مقدار هدایت الکتریکی از سطح به عمق کاهش و روند تغییرات آن تقریباً‌ از روند تغییرات دما تبعیت می نماید در صورتیکه مقدار اکسیژن محلول در مناطق ساحلی بندر عباس بیشتر از مناطق شرقی و غربی آن به دست آمد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  345 - آلودگی نفتی و منشا آن در رسوب و گاماروس در سواحل جنوبی دریای مازندران
  افتخار شیروانی مهدوی پریسا نجات خواه معنوی آیدا جان پرور آیدانی
  در مطالعه حاضر به بررسی میزان و نوع آلودگی نفتی در گاماروس Pantogammarus maeoticus و رسوب در سواحل جنوبی خزر در 4 ایستگاه (ساری، چالوس، انزلی، آستارا) در خرداد 1394 پرداخته شده است. نمونه های رسوبات سطحی و گاماروس از هر منطقه جمع آوری شد و به صورت منجمد به آزمایشگاه منت أکثر

  در مطالعه حاضر به بررسی میزان و نوع آلودگی نفتی در گاماروس Pantogammarus maeoticus و رسوب در سواحل جنوبی خزر در 4 ایستگاه (ساری، چالوس، انزلی، آستارا) در خرداد 1394 پرداخته شده است. نمونه های رسوبات سطحی و گاماروس از هر منطقه جمع آوری شد و به صورت منجمد به آزمایشگاه منتقل شدند. برای ارزیابی میزان و نوع ترکیبات نفتی نمونه ها از دستگاه کروماتوگرافی گازی- جرمی استفاده شد. بیشترین میزان ترکیبات نفتی در گاماروس منطقه چالوس (1/0&plusmn;10 ppm) بدست آمد. بر اساس نتایج تفاوت معنادار در میزان هیدروکربن ها درگاماروس در ایستگاه چالوس در مقایسه با سایر مناطق وجود داشت(05/0 &gt;P). در میزان ترکیبات نفتی در رسوبات مناطق اختلاف معنی داری مشاهده نشد. نتایج بررسی ماهیت و منشاء آلودگی های هیدروکربن ها نشان داد که در مناطق آستارا و انزلی هیدروکربن های با جرم مولی کمتر از 20 دارای منشاء پتروژنیک بود، درحالیکه در مناطق چالوس و ساری هیدروکربن هایی با جرم مولی بیشتر از 20 بدست آمد که نشان دهنده ی منشاء بومی و انسانی آلودگی می باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  346 - استفاده از جاذب آمبرلیت XAD-4 به منظور جذب فلزات سنگین کبالت و مس از نمونه آب دریای خزر
  مرتضی کاشفی الاصل نسیم صوفی
  آمبرلیت XAD-4(پلیمر پلی استیرن دی وینیل بنزن) با داشتن ویژگی های فیزیکی- شیمیایی مناسب مانند تخلخل، سطح جذب بالا، پایداری وخلوص ، رزینی با استفاده بسیار در فرایند جذب فلزات سنگین مانند مس و کبالت می باشد.در این مطالعه، یون مس و کبالت توسط آمبرلیت XAD-4 جذب گردید، همچنین أکثر

  آمبرلیت XAD-4(پلیمر پلی استیرن دی وینیل بنزن) با داشتن ویژگی های فیزیکی- شیمیایی مناسب مانند تخلخل، سطح جذب بالا، پایداری وخلوص ، رزینی با استفاده بسیار در فرایند جذب فلزات سنگین مانند مس و کبالت می باشد.در این مطالعه، یون مس و کبالت توسط آمبرلیت XAD-4 جذب گردید، همچنین تاثیر pH بر روی نمونه ها بررسی شد و pH بهینه برای جذب این یون توسط جاذب جدید بین 5/7 تا6 به دست آمد. درصد بازیابی به دست آمده در این محدوده pH بالای 90درصد می باشد، .همچنین فاکتورهای زمان بهینه، تعیین ظرفیت وحد تشخیص نیز مورد بررسی قرار گرفت. فرایند پیشنهادی برای تعیین میزان یون کبالت ومس موجود در نمونه آب های طبیعی(دریایی) با روش اسپکتروسکوپی جذب اتمیک شعله ای Varian-GT100 انجام گردید. درصد بازیابی برای مس و کبالت به ترتیب 93 درصد و 85 درصد می باشد و انحراف استاندارد محاسبه شده به ترتیب 5 و 6/5 می باشد. این امر حاکی از این می باشد که این روش پیشنهادی از صحت، فاکتور غنی سازی و سادگی بر خوردار است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  347 - بررسی ترکیب های لیپیدی قلم های دریایی Virgularia gustavianaدر خور سورو ,بندر عباس
  شیلا صفائیان اکبر اسماعیلی شراره شریفی
  قلم های دریایی یک گروه خاص ازانتوزوآها ها می باشند. این جانوران بنتیک و چسبیده به بستر می باشند.نمونه های قلم های دریایی با گشت زنی در منطقه بین جذرو مدی خور سورو در خلیج فارس در زمان جذر کامل در فصل پاییز ابان ماه 1388 جمع اوری شد. نمونه ها از لحاظ مورفولوژی و اسپیکول أکثر

  قلم های دریایی یک گروه خاص ازانتوزوآها ها می باشند. این جانوران بنتیک و چسبیده به بستر می باشند.نمونه های قلم های دریایی با گشت زنی در منطقه بین جذرو مدی خور سورو در خلیج فارس در زمان جذر کامل در فصل پاییز ابان ماه 1388 جمع اوری شد. نمونه ها از لحاظ مورفولوژی و اسپیکول ها مورد بررسی قرار گرفتند. قلم دریایی متعلق به خانوادهVirgularridae وگونه Virgularia gustavianaبود. توده زنده آنها در منطقه 77/ 10گرم بر متر مربع در ابان ماه محاسبه شد. عصاره های کلروفرمی و هگزانی بدست آمده به روش استخراج چربی سرد، توسط دستگاه GC-MS وGC HPTL مورد بررسی قرار گرفت. تعیین پروفایل استرولی این عصارها توسط GC HPTL مورد بررسی قرار گرفت و نتایج نشان داد 96/21درصد از بدن جانور قلم دریا را چربی تشکیل داده است. درصد مواد غیر قابل صابونی 87/3 درصد بود . مقدار کل استرول ها 31/5680 میلی گرم بر کیلوگرم بود و همچنین مقدار کلسترول 38/1910 میلی گرم بر کیلوگرم و معادل 95/57 درصد از کل استرول ها را تشکیل می داد. بررسی پروفایل اسیدهای چرب نشان داد که ترکیباتی مانند متیل-آرشدونات با 17/54 درصد از عصاره هگزانی , هپتادکان با 25/ 44 درصد و بتا-بیس بولان-ss -سیکلوهگزن-1 با 16/ 18 درصد و در عصاره ی کلروفرمی یافت می شوند. این پژوهش نخستین گام جهت شناسایی جنس و گونه قلم دریایی و ترکیبات لیپیدی ان در سواحل ایرانی خلیج فارس محسوب می گردد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  348 - بررسی خواص فیزیکی، شیمیایی و مواد مغذی آب های سطحی سواحل جنوبی دریای خزر – سی سنگان
  علی حمزه پور کاظم درویش بسطامی حسین باقری علی عظیمی عباس عینعلی رضا رهنما
  تحقیق حاضر به منظور بررسی برخی از پارامترهای فیزیکی و شیمیایی ( شوری، اکسیژن محلول، قلیائیت، هدایت الکتریکی، مواد معلق کل و pH) و نیز مواد مغذی ( فسفات، نیترات، نیتریت، سیلیکات و فسفر کل) در آب های سطحی سواحل جنوبی دریای خزر در منطقه گردشگری سی سنگان انجام گردید. در این أکثر

  تحقیق حاضر به منظور بررسی برخی از پارامترهای فیزیکی و شیمیایی ( شوری، اکسیژن محلول، قلیائیت، هدایت الکتریکی، مواد معلق کل و pH) و نیز مواد مغذی ( فسفات، نیترات، نیتریت، سیلیکات و فسفر کل) در آب های سطحی سواحل جنوبی دریای خزر در منطقه گردشگری سی سنگان انجام گردید. در این مطالعه 12 ایستگاه در چهار ترانسکت عمود بر ساحل در فصل پاییز 1391 توسط نمونه بردار نیسکین و CTD از آب های سطحی انتخاب گردید. نتایج بدست آمده نشان داد که مقدار شوری در گستره (30/11- 16/11گرم بر کیلوگرم)، اکسیژن محلول (42/8- 05/8 میلی گرم بر لیتر)، هدایت الکتریکی (27/18- 75/17 میلی زیمنس بر سانتی متر)، قلیائیت در گستره (200- 5/187 میلی گرم بر لیتر کلسیم کربناتی)، مواد معلق کل در گستره (12- 8 میلی گرم بر لیتر) و pH در گستره (42/8 &ndash; 25/8) می باشد. مقادیر بدست آمده برای فسفات (کمتر از حد تشخیص تا 01/0 میلی گرم بر لیتر)، نیتریت ( کمتر از حد تشخیص)، فسفر کل (005/0 - 001/0 میلی گرم بر لیتر)، سیلیکات (221/0 - 064/0 میلی گرم بر لیتر) و نیترات (071/0 تا 011/0 میلی گرم بر لیتر) بود. غلظت نیترات، فسفات، سیلیکات، قلیائیت و مواد معلق کل در ترانسکت های بررسی شده در منطقه سی سنگان براساس نتایج حاصل از آنالیز آماری هیچ گونه اختلاف معنی داری نداشتند (05/0 P&ge;). غلظت مواد مغذی در آب های سطحی دریای خزر در منطقه سی سنگان در مقایسه با دیگر مناطق در جنوب شرق و جنوب غرب دریای خزر کمتر بوده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  349 - بررسی رسوب شناسی و کانی‌شناختی رسوبات ساحلی بخش جنوبی دریای خزر (ایران)
  حسین باقری
  دریای خزر آزمایشگاه منحصر به فردی برای بررسی‌های اقیانوس‌شناختی و زمین‌شناسی ساحل است. برای بررسی برخی ویژگی های رسوب شناسی و کانی‌شناختی رسوبات ساحلی بخش جنوبی دریای خزر در تابستانسال 1393، حدود 100 نمونه از رسوبات در امتداد 700 کیلومتر از سواحل دریای خزر در جنوب (از خ أکثر

  دریای خزر آزمایشگاه منحصر به فردی برای بررسی‌های اقیانوس‌شناختی و زمین‌شناسی ساحل است. برای بررسی برخی ویژگی های رسوب شناسی و کانی‌شناختی رسوبات ساحلی بخش جنوبی دریای خزر در تابستانسال 1393، حدود 100 نمونه از رسوبات در امتداد 700 کیلومتر از سواحل دریای خزر در جنوب (از خلیج حسین قلی تا آستارا، هر 5 تا 8 کیلومتر یک نمونه) برداشت گردید. همچنین علاوه بر نمونه برداری، ژئومورفولوژی و ساختار های ساحلی با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و بررسی‌های میدانی مورد مطالعه قرار گرفت.در ازمایشگاه تجزیه و تحلیل کانی شناسی و دانه بندی برروی همه نمونه ها انجام شد و مجموعه کانی سنگین شامل ایلمنیت، مگنتیت و گوتیت، پیروکسن، آپاتیت، زیرکن و گارنت، و کانی های سبک شامل کوارتز، پلاژیوکلاز، ارتوکلاز، قطعات کربناته و محتوای زیستی آن نظیر دوکفه ای ‌ها، شکم‌ پایان و ماده آلی مشخص گردید و نقشه ی توزیع مکانی هریک تهیه گردید. آنالیز نمونه ها و نقشه توزیع مکانی کانی ها نشان داد رسوبات ساحل شرقی سرشار از مواد معدنی سبک و قطعات کربناته است که عمدتا از فرسایش کوه های کپه داغ مشتق شده اند، در حالی که در سواحل غربی و مرکزی تمرکز کانی های سنگین ایلمنیت و مگنتیت، که عموما توسط رودخانه سفیدرود حمل شده است،بیشتر است.به نظر می‌رسد کانی های سبک بخش های مرکزی منطقه مورد مطالعه، حاصل فرسایش رسوبات سنوزوئیک و سنگ های آتشفشانی کواترنرباشند. با بررسی دقیقتر و انطباق نقشه های پراکنش کانی ها با زمین شناسی منطقه و شیب ساحل مشخص گردید که در بخشهایی که شیب دریا در بخش کم عمق زیاد و شیب ساحل متوسط می باشد ( نظیر ساحل مرکزی گیلان و شرق مازندران) فراوانی کانی های سنگین، مگنتیت و گوتیت بسیار بیشتر از سایر مناطق می باشد. در مقابل، پراکنش گابرودیوریت ها،کانی های سبک و خرده های آهکی در بخش هایی که شیب بستر کم و شیب ساحل زیاد می باشد(غرب گیلان و مازندران) بیشتر می باشد. همچنین در بخش هایی که شیب ساحل و بستر هر دو زیاد می باشد ساحل از رسوبات درشت دانه (عموما قلوه سنگی) تشکیل شده و ذارات دانه ریز و کانی ها از محیط شسته شده و خارج شده اند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  350 - تحلیل همدیدی بارش های سیل زای حوضه آبریز دریای مازندران مطالعه موردی : سیل نوشهر در زمستان سال 1391
  علی محمدی محمد سلیقه اسحاق حمیدی میرکلایی علی حسامی
  بارش های سیل آسا در حاشیه جنوبی دریای مازندران همواره مورد توجه محققان قرار داشته و ساز و کارهای متفاوتی برای آن ذکر شده است. تحلیل ساز و کارهای پیشنهادی نشان می دهد، علی رغم تفاوت ظاهری در بین نظریه های ارائه شده، همگی منشعب از یک الگوی واحد هستند. این الگوی واحد بر اس أکثر

  بارش های سیل آسا در حاشیه جنوبی دریای مازندران همواره مورد توجه محققان قرار داشته و ساز و کارهای متفاوتی برای آن ذکر شده است. تحلیل ساز و کارهای پیشنهادی نشان می دهد، علی رغم تفاوت ظاهری در بین نظریه های ارائه شده، همگی منشعب از یک الگوی واحد هستند. این الگوی واحد بر اساس بارش های دریای خزر در فصل پاییز و زمستان است (بارش های سیل آسا بیشتر در پاییز و کمتر در زمستان رخ می دهد). در پژوهش حاضر، سیل زمستان سال 1391 در شهر نوشهر مورد تحلیل قرار گرفته است و با کنار هم قرار دادن نظریه های متفاوت حاکم بر بارش دریای خزر سعی شده است تا الگوی حاکم بر بارش های سیل آسا معرفی گردد. یافته ها بیان گر این است که سیل اشاره شده ناشی از عبور سامانه کم فشار از شمال دریای خزر و عبور جبهه سرد این مرکز از روی شهر نوشهر در روز 11 نوامبر سال 2012 بوده است. این جبهه سرد در روز 12 نوامبر 2012 در حدود عرض جغرافیایی 35 درجه قرار گرفته و با هجوم هوای سرد پشت جبهه سرد بر روی شهر نوشهر، زمینه ایجاد بارش زیاد و سیل فراهم گردیده است. همچنین نتایج نشان داده است که پشته مرکز پرفشار مهاجر از شمال دریای مدیترانه، نقش مهمی در عبور جبهه سرد از روی شهر نوشهر دارد. این پشته به علت فرارفت هوای سرد بر روی دریای خزر در شمال کشور مستقر می گردد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  351 - بررسی رژیم غذایی ماهی کپور معمولی دریایی(Cyprinus Carpio)در سواحل استان گلستان، دریای خزر (سواحل منطقه گمیشان)
  عبدالرحیم وثوقی رضوان موسوی ندوشن الناز عباسی ابراهیم زارعی فرهاد علاسوندی طغیان
  این پژوهش بر اساس فصل صید از مهر ماه 1388 لغایت اسفند ماه 1388 در طی فصل های پاییز و زمستان روی تعداد 180 نمونه کپور معمولی دریایی (Cyprinus carpio) صید شده از سواحل منطقه گمیشان در استان گلستان انجام پذیرفت. نمونه برداری بصورت ماهانه (حداقل 6 بار درهر ماه) طی6 ماه انجا أکثر

  این پژوهش بر اساس فصل صید از مهر ماه 1388 لغایت اسفند ماه 1388 در طی فصل های پاییز و زمستان روی تعداد 180 نمونه کپور معمولی دریایی (Cyprinus carpio) صید شده از سواحل منطقه گمیشان در استان گلستان انجام پذیرفت. نمونه برداری بصورت ماهانه (حداقل 6 بار درهر ماه) طی6 ماه انجام شد . همه نمونه ها با حضور در محل از پره های صیادی تهیه گردید. نمونه های تهیه شده در ساحل مورد بیومتری (طول کل با دقت 1 میلی متر و وزن بدن با دقت 01/0 گرم) قرار گرفتند ، اطلاعات مزبور در فرم بیومتری ثبت و نمونه ها کالبد شکافی شد . سپس دستگاه گوارش (روده) را در فرمالین 4 درصد قرار داده و به آزمایشگاه دانشکده علوم و فنون دریایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال منتقل گردید . در آزمایشگاه نسبت به اندازه گیری طول روده با دقت 1 میلی متر و وزن روده با دقت 01/0 گرم ، خالی بودن روده ، شدت تغذیه ، فراوانی وقوع انواع مواد غذایی مورد مصرف و فاکتور وضعیت اقدام گردید . محتویات دستگاه گوارش تخلیه و مورد شناسایی قرار گرفت . سپس نسبت به تعیین شاخص طول نسبی روده ،شاخص خالی بودن روده ، شاخص شدت تغذیه ، شاخص فراوانی وقوع غذاهای مورد مصرف و شاخص فاکتور وضعیت اقدام گردید .در جهت بررسی آماری از آنالیز واریانس یک طرفه و T-test استفاده شد و نمودارها با استفاده از نرم افزار Excel رسم گردید . میانگین شاخص طول نسبی روده در گروههای سنی (+2 تا 10) ساله برابر 11/0&plusmn;67/1 سانتی متر بود ، مقادیر این شاخص در فصل های مختلف دارای تفاوت معناداری نبود (05/0&gt; P) . میانگین شدت تغذیه 99/9 &plusmn;63/22 بدست آمد . مقادیر این شاخص در فصل های مختلف دارای تفاوت معناداری بود (05/0P&lt;). شاخص خالی بودن دستگاه گوارش کل برابر 11/71 درصد بدست آمد . که نشان دهنده کم خور بودن این گونه می باشد . محتویات دستگاه گوارش نیز شامل Polychaeta ،Oligochaeta ، Bivalvia ، Gastropoda، Ostrocoda، Foraminifera ، بقایای بدن ماهیGobiidae ، Termatoda ، تخم آبزیان ، خرچنگ و قطعات گیاهی بود. بیشترین مقدار شاخص فراوانی وقوع مواد غذایی (FP) در کل دوره مربوط به کرم های پرتار به میزان 89/63 درصد تعیین شد میزان این شاخص در طول فصل های مختلف ، اختلاف معنی داری نداشت (05/0&gt; P) . در مجموع دوره ، کرم های پرتار(89/63 درصد) با فراوانی بیش از 50 درصد غذای اصلی ، دو کفه ای(00/35 درصد) ، الیاف گیاهی(11/36 درصد) ، بالانوس(11/16 درصد) ، خرچنگ (22/32 درصد) ، ماهی(22/44 درصد) ، الیگوکیت (67/11درصد) ، تخم آبزی(78/42 درصد) ، گاستروپود(67/36 درصد) ، ترماتد(54/25 درصد) و استراکودا (78/12درصد) با فراوانی بیش از 10 درصد و کمتر از 50 درصد ، غذای فرعی و کوماسه آ(67/6 درصد) ، آمفی پودا (78/2 درصد) و فرامینی فرا (33/3 درصد) با فراوانی کمتر از 10 درصد بعنوان غذای تصادفی تعیین شدند . میانگین شاخص فاکتور وضعیت (K) ، در طول دوره برابر 39/1 بود که نشان از وضعیت خوب تغذیه در این ماهی دارد . تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  352 - پراکنش، فراوانی و توده زنده ماکروبنتوزهای خلیج گرگان وجنوب شرقی دریای مازندران، استان گلستان
  محمود سقلی رئوف باقراف رحمان پاتیمار سیدعباس حسینی نورمحمد مختومی
  در تحقیق حاضر، توده زنده و فراوانی بزرگ بی مهرگان کف زی (ماکرو بنتوز) در خلیج گرگان در 8 ایستگاه مطالعاتی در چهار فصل سال 1388 و وضعیت پراکنش آنها مورد ارزیابی قرارگرفت. نمونه برداری بوسیله دستگاه گراب ون وین با سه برداشت از هر ایستگاه صورت گرفت. در مجموع 13 خانواده از أکثر

  در تحقیق حاضر، توده زنده و فراوانی بزرگ بی مهرگان کف زی (ماکرو بنتوز) در خلیج گرگان در 8 ایستگاه مطالعاتی در چهار فصل سال 1388 و وضعیت پراکنش آنها مورد ارزیابی قرارگرفت. نمونه برداری بوسیله دستگاه گراب ون وین با سه برداشت از هر ایستگاه صورت گرفت. در مجموع 13 خانواده از موجودات ماکرو بنتوز جداسازی و شناسایی گردید. بیشترین فراوانی مربوط به خانواده Amphartidae از پلی کت ها با 76درصد نسبت به کل جمعیت موجودات ماکرو بنتوز بود.  بیشترین فراوانی در خانواده Balanidae با 10درصد ، Cardiidaeبا 6درصد و  Nereidae با 4درصد در مراتب بعدی مشاهده شد. به لحاظ میزان توده زنده بیشترین درصد موجودات بنتوز به ترتیب شامل خانواده های Cardiidae با بیش از 45درصد و Balanidae با 78/44درصد ، Nereidae با 8/5درصد ، Tubificidae با 27/5 درصد بود. بیشترین تراکم بنتوزها در فصل بهار و معادل4110 عدد در مترمربع و کمترین تراکم در فصل زمستان و برابر 25/29 عدد در مترمربع بود. بیشترین توده زنده بنتوزها در فصل بهار با 568/33گرم در مترمربع و کمترین آن در فصل زمستان برابر 080/0 گرم در مترمربع بود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  353 - بررسی میزان جیوه، سرب، روی و مس در بافت عضله و کبد ماهی سوف حاجی طرخان (Perca fluviatilis) در دو ناحیهء آبکنار و شیجان از تالاب انزلی در فصل بهار
  آریا اشجع اردلان محمود رضا سهرابی سید مهدی میرحیدری هومن عبدالله بیگی
  تالاب انزلی یکی از بوم سازگان های مهم آبی ایران است که در جنوب غربی دریای خزر قرار دارد. این تالاب زیستگاه ماهیان و آبزیان با ارزشی است که نقش بسیار مهمی را در چرخه زیستی این تالاب دارند. این مطالعه بر روی ماهی سوف حاجی طرخان (Perca fluviatilis) در بهار سال 1387 در آبک أکثر

  تالاب انزلی یکی از بوم سازگان های مهم آبی ایران است که در جنوب غربی دریای خزر قرار دارد. این تالاب زیستگاه ماهیان و آبزیان با ارزشی است که نقش بسیار مهمی را در چرخه زیستی این تالاب دارند. این مطالعه بر روی ماهی سوف حاجی طرخان (Perca fluviatilis) در بهار سال 1387 در آبکنار ( بخش غربی تالاب انزلی) و شیجان ( بخش شرقی تالاب انزلی) صورت گرفته است. هدف از این تحقیق، بررسی میزان فلزات سنگین (مس، سرب، روی و جیوه) در بافت عضله و کبد این ماهی بود. از میان ماهیان صید شده در فصل بهار، تعداد 9 عدد ماهی سوف حاجی طرخان(1تا +2 ساله) انتخاب شده و مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصله نشان دادند که در بافت عضله و کبد نمونه های آبکنار، میانگین میزان مس به ترتیب برابر 74/1و 43/10 میکروگرم بر گرم وزن تر، سرب برابر 68/0 و 82/1 میکروگرم بر گرم وزن تر و میزان روی برابر 84/6 و 27/25 میکروگرم بر گرم وزن تر و میزان فلز جیوه 013/0 و 024/0 میکروگرم بر گرم وزن تر بود. همچنین در بافت عضله و کبد نمونه های منطقه شیجان، میزان مس به ترتیب برابر 23/1 و 72/8 میکروگرم بر گرم وزن تر، سرب برابر 43/0 و 24/1 میکروگرم بر گرم وزن تر و میزان روی برابر 32/5 و 36/21 میکروگرم بر گرم وزن تر و میزان فلز جیوه 024/0 و 031/0 میکروگرم بر گرم وزن تر بدست آمد. مقایسه نتایج حاصله با تی- تست نشان داد که میزان فلزات سنگین(جیوه، سرب، روی و مس) بین بافت عضله و کبد نمونه های هر دو منطقه دارای اختلاف معنی داری بود(05/0P&lt;). تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  354 - بررسی نیکل و وانادیوم در رسوب و گاماروس در استان گیلان
  گلناز میرزاپور افتخار شیروانی مهدوی لیندا یادگاریان
  این مطالعه به بررسی فلزات سنگین نیکل و وانادیوم، در رسوب و گاماروس در استان گیلان پرداخته است. نمونه برداری از 5 ایستگاه در استان گیلان در فصل بهار سال 1395 از رسوبات سطحی و گاماروس غالب انجام گرفت. ارزیابی فلزسنگین نیکل و وانادیوم با دستگاه ICP انجام شد. یافته ها با أکثر

  این مطالعه به بررسی فلزات سنگین نیکل و وانادیوم، در رسوب و گاماروس در استان گیلان پرداخته است. نمونه برداری از 5 ایستگاه در استان گیلان در فصل بهار سال 1395 از رسوبات سطحی و گاماروس غالب انجام گرفت. ارزیابی فلزسنگین نیکل و وانادیوم با دستگاه ICP انجام شد. یافته ها با استفاده از تحلیل واریانس یکطرفه و آزمون تکمیلی دانکن بررسی گردید. نتایج نشان داد که میزان وانادیوم در رسوب و گاماروس بیشتر از نیکل بود و تجمع بیشتری از هر دو فلز در بخش غربی استان( منطقه رودسر) در مقایسه با بخش شرقی مشاهده شد. همبستگی معنی داری بین پارامترهای محیطی و میزان فلزات وجود نداشت. براساس معادله رگرسیون ارتباط مثبت ضعیفی بین میزان نیکل و وانادیوم در رسوب و گاماروس بدست آمد که معنی دار نبود. در مقایسه با استاندارد (2004) NOAA میزان نیکل و وانادیوم در رسوبات سواحل استان گیلان بیشتر نبوده و در محدوده مجاز قرار دارد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  355 - بررسی تغییرات تراز دریا در اثر پارامترهای هواشناختی با استفاده از مدل های آماری در سواحل شمالی خلیج فارس
  مسعود ترابی آزاد مائده هنرمند
  در تحقیق حاضر، مطالعه جامعی بر روی تغییرات تراز دریا در ایستگاه های جزر و مدی خلیج فارس که ثبت دراز مدت داده های جزر و مدی بیش از یک سال را داشته اند، انجام شده است. میانگین تراز دریا با استفاده از داده های جزر و مدی محاسبه و اثرات بارومتری، نیروی باد و دما بر روی میانگ أکثر

  در تحقیق حاضر، مطالعه جامعی بر روی تغییرات تراز دریا در ایستگاه های جزر و مدی خلیج فارس که ثبت دراز مدت داده های جزر و مدی بیش از یک سال را داشته اند، انجام شده است. میانگین تراز دریا با استفاده از داده های جزر و مدی محاسبه و اثرات بارومتری، نیروی باد و دما بر روی میانگین تراز دریا محاسبه شده است. توسط مدل های آماری، اثرهای مختلف جوی بر روی نوسان های تراز دریا مورد بررسی و مدل های غالب مربوط به نوسانات تراز دریا معرفی و مورد تجزیه و تحلیل فیزیکی قرار گرفته است. سپس میانگین تراز دریا در ایستگاه های بندرعباس و بوشهر در یک دوره 11 ساله (2000 الی 2010) محاسبه شد. میانگین تراز دریا در این ایستگاه ها، روندی افزایشی به ترتیب 5 سانتی متر و 4 سانتی متر در طی دوره مربوطه نشان می دهد. در دوره های اشاره شده نوسان های میانگین تراز دریا حدود 35 سانتی متر در بندر عباس و حدود 50 سانتی متر در بوشهر می باشد. در تحلیل رگرسیون، روش های همزمان واثرات پارامترهای مستقل فشار، دما و تنش باد بر پارامتر وابسته میانگین تراز دریا مورد مطالعه قرار گرفته و مدل های ریاضی استخراج گردید. نتیجه مدل ها با نتیجه داده ها مقایسه شده است. نتایج نشان می دهد که بین میانگین های ماهانه پارامترهای تراز دریا، دما و فشار جو همبستگی بالایی وجود دارد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  356 - بررسی تغییرات زمانی-مکانی نسبت‌زی توده فیتوپلانکتون/ زئوپلانکتون در سواحل ایرانی حوزه جنوبی دریای خزر
  حسن نصراله زاده ساروی آسیه مخلوق مژگان روشن طبری فرشته اسلامی
  فشارهای آنتروپوژنیک و یوترفیکاسیون به ساختار و عملکرد تجمع های پلانکتونی و نیز نسبت زی توده فیتوپلانکتون به زئوپلانکتون (BPhyt/BZp) دراکوسیستم آسیب می رسانند. در این مقاله تغییرات نسبت BPhyt/BZp بعنوان یکی از اثرهای فشارهای آنتروپوژنیک بر شبکه غذایی دریای خزر مورد بررسی أکثر

  فشارهای آنتروپوژنیک و یوترفیکاسیون به ساختار و عملکرد تجمع های پلانکتونی و نیز نسبت زی توده فیتوپلانکتون به زئوپلانکتون (BPhyt/BZp) دراکوسیستم آسیب می رسانند. در این مقاله تغییرات نسبت BPhyt/BZp بعنوان یکی از اثرهای فشارهای آنتروپوژنیک بر شبکه غذایی دریای خزر مورد بررسی قرار گرفته است. این مطالعه بصورت فصلی بر روی نمونه های بدست آمده در 8 نیم خط در حوزه جنوبی دریای خزر در سال 1388 انجام گرفته است. نتایج نشان داد که نه تنها جمعیت، بلکه ترکیب گونه‌ای نیز اثر زیادی در تغییرات نسبت BPhyt/BZp داشته است. به طوری که در تابستان با افزایش شدید جمعیت گونه های سبک وزن از سیانوباکتریا نسبت BPhyt/BZp (4)کاهش یافت در حالی که در زمستان با افزایش گونه های زنجیره ای از باسیلاریوفیتا نسبت BPhyt/BZp (11)افزایش نشان داد. اما از نظر مکانی در طی سال اگر چه منطقه غربی دارای میزان کمتری از نسبت فوق بود ولی تفاوت چندانی با منطقه شرقی و مرکزی نداشته است. مقایسه نسبت های بدست آمده در سال 1388 با سال های 1374 و 1375 (دوره های ثبات اکوسیستم) به ترتیب بیانگر 3 و 7 برابر افزایش بوده است. نتیجه اینکه، افزایش میزان این شاخص به همراه دیگر شواهد از قبیل افزایش شاخص تنوع گونه‌ای شانون در فیتوپلانکتون و کاهش آن در زئوپلانکتون بیانگر نامناسب بودن فرایند مصرف (چرا) و انتقال انرژی از فیتوپلانکتون به زئوپلانکتون است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  357 - مطالعه اثر نمایه NAO بر دما و بارش منطقه ساحلی جنوب دریای خزر در دوره زمانی 2009-1977
  شهربانو طبرستانی احمد عسگری
  نوسان اطلس شمالی (NAO) یکی از نمایه های موثر در تغییر پذیری وضعیت جوی نیمکره شمالی می باشد. سواحل جنوبی دریای خزر به علت موقعیت جغرافیایی خاص خود، تحت تاثیر سامانه های مختلف جوی و دورپیوندهایی مانند NAO قرار می گیرد. در این پ&zwj;&zwj;ژوهش ، داده های بارش و دما سواحل جن أکثر

  نوسان اطلس شمالی (NAO) یکی از نمایه های موثر در تغییر پذیری وضعیت جوی نیمکره شمالی می باشد. سواحل جنوبی دریای خزر به علت موقعیت جغرافیایی خاص خود، تحت تاثیر سامانه های مختلف جوی و دورپیوندهایی مانند NAO قرار می گیرد. در این پ&zwj;&zwj;ژوهش ، داده های بارش و دما سواحل جنوبی دریای خزر در دوره زمانی 2009-1977 و همچنین داده های نمایه NAO مورد استفاده قرار گرفت و در مقیاس های زمانی ماهانه و سالانه ، نسبت به تعیین ارتباط و همبستگی بین داده های بارش و دما و NAO متناظرشان اقدام شد. در این پژوهش مشخص شد ، هنگامی که نمایه NAO روند افزایشی دارد ، بارش افزایش یافته و دما کاهش می یابد و بالعکس. در سالهای اخیر نمایه NAO روند کاهشی نشان می دهد و از این رو انتظار می رود در منطقه ، میزان بارش کاهش و دما افزایش یابد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  358 - تعیین فلزات سنگین آرسنیک، سلنیم، وانادیم ، مولیبدن، جیوه، نیکل، کادمیوم ، سرب و آهن در بافت عضله اردک ماهی) ( Esox lucius تالاب انزلی
  لیدا سلیمی علی مهدی نیا پریسا حسنی شفیق
  تالاب انزلی جز تالاب های حفاظت شده بین المللی و از جمله تالاب های ارزشمند جنوب غربی دریای خزر است که به دلیل شرایط خاص اکولوژیک، اقتصادی، اجتماعی و تنوع گونه های مختلف گیاهان و جانوران آبزی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. با توجه به ورود پساب ها و آلاینده های مختلف از جم أکثر

  تالاب انزلی جز تالاب های حفاظت شده بین المللی و از جمله تالاب های ارزشمند جنوب غربی دریای خزر است که به دلیل شرایط خاص اکولوژیک، اقتصادی، اجتماعی و تنوع گونه های مختلف گیاهان و جانوران آبزی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. با توجه به ورود پساب ها و آلاینده های مختلف از جمله فلزات سنگین به این تالاب و وجود گونه های خوراکی در این منطقه، در این تحقیق میزان برخی فلزات سنگین (As،Se،Mo،V،Hg،Ni،Cd،Pb،Fe) عضله اردک ماهی Esox lucius تالاب انزلی مورد بررسی قرار گرفت. نمونه برداری از سه ایستگاه آبکنار، سیاه درویشان و کومه آقاجانی در اوایل شهریور ماه (فصل خشک) و دومین مرحله نمونه برداری در آبان ماه (فصل بارندگی) سال 1389 صورت پذیرفت. درهرفصل9 نمونه ماهی صید شده و به آزمایشگاه انتقال داده شد.به منظور هضم و سنجش فلزات سنگین از فریز درایر استفاده شده و سپس توسط دستگاه جذب اتمی کوره گرافیتی ( (Spectrometer Atomic Absorption میزان فلزات سنگین قرائت شد. بیشترین مقدار غلظت جیوه، نیکل، سلنیم، روی، آلومینیم و آهن در فصل تابستان و مس در فصل زمستان مشاهده شد. بیشترین مقدار جیوه، نیکل ، روی و آلومینیوم در ایستگاه آب کنار، بیشترین مقدار سلنیم در ایستگاه سیاه درویشان، بیشترین مقدار مس و آهن در ایستگاه کومه آقاجانی مشاهده شد ولی مقادیر فلزات مولیبدن، کادمیوم ، وانادیوم و سرب در هر سه ایستگاه تفاوتی نداشت. آنالیزهای آماری این تحقیق با استفاده از نرم افزارSPSS مدل17 انجام گرفت. آزمون همبستگی پیرسون، همبستگی مثبت قوی معنی داری را میان دما و میزان فلز آهن نشان داد )05/0&lt; ,P 83/0= (rتنها اختلاف معنادار در فلز آهن در فصل تابستان و زمستان مشاهده شد) 05/0&lt; ,p16= ,df 016/0 = (P. تنها تفاوت معنادار در مقدار غلظت فلزات سنگین بین ایستگاه های مختلف در مقدار جیوه بین ایستگاه های آب کنار و کومه آقاجانی مشاهده شد(5/0= (P و در مقدار سایر غلظت فلزات در ایستگاه های مختلف تفاوت معنا داری مشاهده نشد)05/0 &lt;P) . در این مطالعه میزان کادمیوم و نیکل در نمونه عضله ماهیان مورد مطالعه بالا بوده و می بایست آن را به عنوان یک هشدار جدی در نظر گرفت. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  359 - الگوی 24 ساعته تغییرات تراز نوفه محیطی زیرآب در آب‌های بندر نوشهر، دریای مازندران
  افشین محسنی آراسته ایمان مهرابی دستنابی محمدرضا سهیلی فر
  در این پژوهش نوفه محیطی زیر آب بندر نوشهر با استفاده از تجهیزات و تحلیل گرهای استاندارد، در یک بازه زمانی 24 ساعته اندازه گیری شده است. قابلیت پردازش بسیار مناسب تحلیل گر‌های استفاده شده (مانند تحلیل FFT سیگنال‌های دریافتی و ارائه طیف فرکانسی نوفه محیطی) این امکان را فر أکثر

  در این پژوهش نوفه محیطی زیر آب بندر نوشهر با استفاده از تجهیزات و تحلیل گرهای استاندارد، در یک بازه زمانی 24 ساعته اندازه گیری شده است. قابلیت پردازش بسیار مناسب تحلیل گر‌های استفاده شده (مانند تحلیل FFT سیگنال‌های دریافتی و ارائه طیف فرکانسی نوفه محیطی) این امکان را فراهم ساخت، تا ضمن مقایسه ترازهای طیفی بدست آمده با طیف ثابت منابع تولید نوفه در دامنه‌های فرکانسی مربوطه، به تحلیل اهمیت این منابع در تولید و انتشار نوفه پرداخته شود. از جمله نتایج این تحقیق آن است که هر چند این بندر در زمره بنادر پرتردد به حساب نمی آید، اما بررسی طیف تراز شدت نوفه محیطی زیرآب نشان دهنده محیطی پر تنش با ترافیک بالا می‌باشد. یکی از عمده ترین دلایل این امر، کم عمق بودن این ناحیه و اثر مرزهای ساحلی در تشدید اصوات منتشره زیر آب است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  360 - ارزیابی استفاده از کانال صوتی در طراحی سیستم هشدار سونامی در دریای مکران
  افشین محسنی آراسته کامران لاری
  مطالعه حاضر به بررسی روشی مبتنی بر استفاده از کانال های صوتی زیر آب برای دریافت سیگنال های زمین لرزه ای زیرآبی پرداخته است. در این پژوهش، پس از بررسی وجود و ایجاد کانال صوتی در دریای عرب و دریای عمان با ارزیابی اطلاعات موجود از پارامترهای فیزیکی آب دریا و امکان تغییرات أکثر

  مطالعه حاضر به بررسی روشی مبتنی بر استفاده از کانال های صوتی زیر آب برای دریافت سیگنال های زمین لرزه ای زیرآبی پرداخته است. در این پژوهش، پس از بررسی وجود و ایجاد کانال صوتی در دریای عرب و دریای عمان با ارزیابی اطلاعات موجود از پارامترهای فیزیکی آب دریا و امکان تغییرات مکانی و زمانی آن در اثر وقوع پدیده های مختلف نظیر باد، جریانات سطحی، جریانات داخلی، رسوبگذاری و غیره، امکان انتقال صوت حاصل از زمین لرزه در کانال صوتی مطالعه شده است. همچنین زمان سیر سیگنال صوتی و مقایسۀ آن با زمان رسیدن یک سونامی احتمالی، محاسبه گردید. روش کار مبتنی بر شناخت از نحوۀ تشکیل کانال صوتی با تغییر پارامترهای فیزیکی آب دریا، تغییر در تشکیل لایۀ آمیخته و ارزیابی شیب موجود در کانال صوتی با تغییر در شیب لایۀ آمیخته است. نتایج نشان داد که می توان از کانال صوتی برای ردیابی صوت حاصل از زمین لرزۀ زیرآبی در این نواحی استفاده نمود. زمان سیر این صوت در کانال صوتی، یک هفتم زمان سیر سونامی بوجود آمده در اثر زمین لرزه است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  361 - شناسایی و مطالعه ساختار جمعیت ماکروبنتوز در دریاچه گهر (استان لرستان)
  رضوان موسوی ندوشن سید محمد رضا فاطمی نفیسه حسنی
  دریاچه گهر بزرگ در جنوب غربی ایران، شرق استان لرستان و در ارتفاع 2350 متری از سطح دریا قرار دارد. این دریاچه فون منحصر بفردی از موجودات ماکروبنتوز را در خود جای داده است. در این تحقیق به منظور شناخت کامل ساختار جمعیت این موجودات، نمونه برداری به صورت ماهانه از اردیبهشت أکثر

  دریاچه گهر بزرگ در جنوب غربی ایران، شرق استان لرستان و در ارتفاع 2350 متری از سطح دریا قرار دارد. این دریاچه فون منحصر بفردی از موجودات ماکروبنتوز را در خود جای داده است. در این تحقیق به منظور شناخت کامل ساختار جمعیت این موجودات، نمونه برداری به صورت ماهانه از اردیبهشت تا آذر ماه 1390 در 3 ایستگاه در ناحیه پروفوندال( عمیق ) دریاچه گهر بزرگ انجام شد.در میان کفزیان جمع آوری شده در مجموع 6 جنس و گونه از 5 خانواده شناسایی شد. از این میان جنس Rhyacodrilus sp. برای اولین بار در ایران شناسایی و معرفی گردید. گونه های غالب دریاچه شامل گونه Quistadrilus multisetasus و Stylodrilus herngianus از رده کرم های کم تار و گونه Pisidium casertanum از رده دوکفه ای ها بود و درصد فراوانی آنها به ترتیب 69 ، 13 و 6 درصد محاسبه گردید. بیشترین تراکم کل کفزیان دریاچه گهر با 379/4910&plusmn; 12/11618 عدد در متر مربع در خرداد و کمترین آن با 87/671&plusmn; 33/1436 عدد در متر مربع در ماه اردیبهشت بدست آمد. براساس آزمون آنالیز واریانس یکطرفه، اختلاف معنی داری میان فراوانی کفزیان ایستگاه های مختلف ناحیه پروفوندال دریاچه مشاهده نشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  362 - بررسی اثرات صیدپره بر تغییرات جوامع ماکروزئوبنتوزی حوضه ‌‌‌‌ی جنوبی خزر
  معصومه عاقبتی محمدرضا رحیمی بشر علیرضا میرزاجانی
  هدف از این تحقیق بررسی اثر صید پره بر تغییرات جوامع ماکروزئوبنتوزی حوضه جنوبی خزرمی باشد. در تحقیق حاضر از موجودات کفزی در سواحل جنوبی دریای خزر(استان گیلان)در دو زمان فعالیت پره(ماه های مهر تا فروردین) و تعطیلی پره(ماه های خرداد، مرداد و شهریور)سال های 1393 تا 1394 از أکثر

  هدف از این تحقیق بررسی اثر صید پره بر تغییرات جوامع ماکروزئوبنتوزی حوضه جنوبی خزرمی باشد. در تحقیق حاضر از موجودات کفزی در سواحل جنوبی دریای خزر(استان گیلان)در دو زمان فعالیت پره(ماه های مهر تا فروردین) و تعطیلی پره(ماه های خرداد، مرداد و شهریور)سال های 1393 تا 1394 از محدوده پره شهدای انزلی وپره شیرین محله با 4 ایستگاه و رودخانه پلرود با 3 ایستگاه نمونه برداری شده است. در ابتدا نرمال بودن داده ها با آزمون(کلموگروف - اسمیرنوف) تست و برای بررسی مقدار همبستگی متغیرها نسبت به هم از آزمون پیرسون، برای مقایسه میانگین هر یک از متغیرها بین ایستگاه ها از آزمون تجزیه واریانس یک طرفه (One-way ANOVA) و برای جداسازی گروه های همگن در ایستگاه ها از آزمون توکی درسطح معنی داری 5 درصد استفاده شد. نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان می دهد که تعداد و زیتوده گونه ها در قبل از زمان صید و فصل صیداز اختلاف معنی داری برخوردار می باشند (05/0 &gt; P). ولی تنوع گونه ها در قبل و زمان صید اختلاف معنی داری نداشت(05/0 &le;P). تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  363 - بررسی انباشت برخی از فلزات سنگین و ارزیابی ریسک سلامت در بافت عضله دو گونه از ماهیان تجاری سفید (Rutilus frisii kutum) و کفال پوزه باریک (Liza saliens) دریای خزر
  رضا پورغلام حسن نصرالله زاده ساروی مریم رضایی سید ابراهیم واردی
  این تحقیق درسال 1387 انجام گردید. 40 نمونه ماهی سفید از تعاونی پره فرح آباد ساری و 22 نمونه کفال پوزه باریک از حوزه جنوب شرقی دریای خزر جمع آوری گردید. آماده سازی نمونه های ماهی با روش استاندارد انجام شد. نمونه ها با دستگاه جذب اتمی (مدل Thermo, M5) آنالیزگردید. نتایج ن أکثر

  این تحقیق درسال 1387 انجام گردید. 40 نمونه ماهی سفید از تعاونی پره فرح آباد ساری و 22 نمونه کفال پوزه باریک از حوزه جنوب شرقی دریای خزر جمع آوری گردید. آماده سازی نمونه های ماهی با روش استاندارد انجام شد. نمونه ها با دستگاه جذب اتمی (مدل Thermo, M5) آنالیزگردید. نتایج نشان داد که فلز روی با مقدار3/196&plusmn;3/415 میکروگرم بر گرم وزن خشک بالاترین مقدار را در عضله ماهی کفال دارا بود. علاوه برآن فلز مس با مقدار 85/10 &plusmn; 042/11 ، نیکل41/0 &plusmn; 84/0 ، سرب 63/2 &plusmn; 67/2، کادمیم63/0&plusmn;07/1 و جیوه30/1&plusmn; 16/0 میکروگرم بر گرم وزن خشک نیز درماهی کفال سنجش شدند. در ماهی سفید مقدار روی باید میزان مقدار40/0&plusmn; 46/0 ، مس 0132/0 &plusmn; 007/0 و جیوه26/1 &plusmn; 75/0 میکروگرم بر گرم وزن خشک سنجش شدند. غلظت این فلزات در عضله دو گونه ماهی سفید و کفال کمتر از حد استاندارد های مختلف دنیا برآورد شد. بررسی آزمون همبستگی جیوه و روی نشان داد که برهمکنشی این دو فلز در بافت عضله ماهی سفید منفی و معنی دار (28/0-=r ) است. این همبستگی نشان می‌دهد که با افزایش غلظت فلز ضروری روی از سمیت فلز غیر ضروری جیوه کاسته می‌شود. نتایج این مطالعه بر اساس محاسبه برآورد سیبل خطر (THQ) نشان داد که نسبت دوز تعیین شده آلاینده به سطح دوز مرجع برای تمام فلزات در افراد بزرگسال و خردسال کمتر از واحد(THQ&lt;1) بوده است.به این ترتیب، مصرف ماهیان سفید و کفال پوزه باریک با حداکثر سرانه 6 کیلوگرم در سال احتمالاخطرآشکاری برای سلامت افراد بزرگسال و خردسال بوجود نمی آورد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  364 - تعیین وضعیت تروفی دریاچه گهر با استفاده از شاخص TLI
  منیر غیاث آبادی رضوان موسوی ندوشن سید محمد رضا فاطمی سید علی جوزی
  دریاچه گهر تنها دریاچه مرتفع کوهستانی ایران به فرم دانه تسبیحی(Paternoster) با منشاء یخچالی می باشد. تحقیق حاضر برای اولین بار با هدف تعیین وضعیت تروفی دریاچه گهر با استفاده از شاخص TLI صورت پذیرفت. این پژوهش به مدت یک سال از اردیبهشت ماه 1389 لغایت اردیبهشت ماه 1390 با أکثر

  دریاچه گهر تنها دریاچه مرتفع کوهستانی ایران به فرم دانه تسبیحی(Paternoster) با منشاء یخچالی می باشد. تحقیق حاضر برای اولین بار با هدف تعیین وضعیت تروفی دریاچه گهر با استفاده از شاخص TLI صورت پذیرفت. این پژوهش به مدت یک سال از اردیبهشت ماه 1389 لغایت اردیبهشت ماه 1390 با نمونه برداری ماهانه در دوره بدون یخبندان از دو دریاچه گهر بزرگ و گهر کوچک انجام شد. نمونه برداری از لایه سطحی آب(عمق 5/0متری) در دو ایستگاه، یکی در ناحیه مرکزی دریاچه گهر بزرگ و دیگری در حاشیه دریاچه گهر کوچک انجام پذیرفت. پارامترهای اندازه گیری شده به منظور تعیین تروفی دریاچه شامل کلروفیل a، عمق شفافیت، نیترات کل و فسفات کل بودند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای آماری Excel و SPSS استفاده شد. بر اساس نتایج بدست آمده در دریاچه کوچک، میانگین غلظت کلروفیلa برابر 96/2میکروگرم در لیتر، نیترات کل برابر 801میکروگرم درلیتر و فسفات کل برابر 3/25میکروگرم درلیتر و در دریاچه بزرگ، میانگین مقدار کلروفیلa برابر 6/1میکروگرم درلیتر، نیترات کل برابر 5/976میکروگرم درلیتر، فسفات کل برابر 2/24میکروگرم در لیتر و عمق شفافیت 8/6 متر محاسبه گردید. در بررسی ماهانه، بر اساس شاخص TLI دریاچه گهر بزرگ در وضعیت مزوتروف و دریاچه گهر کوچک در وضعیت یوتروف قرار داشت. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  365 - ارزشگذاری اقتصادی دریاچه ارومیه برای مصارف غیرارزشی
  هدیه کاظمی رخشاد حجازی
  منابع طبیعی تجدید شونده همواره نقش اساسی در سیر تحولات تاریخی جوامع از لحاظ اقتصادی و اجتماعی داشته‌اند. رشد روزافزون مشکلات، معضلات و فجایعی که از تخریب محیط زیست و بهره‌برداری بی‌رویه از منابع طبیعی منجر گردیده متخصصان و دوست‌داران محیط زیست از یک سو، اقتصاددانان از س أکثر

  منابع طبیعی تجدید شونده همواره نقش اساسی در سیر تحولات تاریخی جوامع از لحاظ اقتصادی و اجتماعی داشته‌اند. رشد روزافزون مشکلات، معضلات و فجایعی که از تخریب محیط زیست و بهره‌برداری بی‌رویه از منابع طبیعی منجر گردیده متخصصان و دوست‌داران محیط زیست از یک سو، اقتصاددانان از سوی دیگر، توجه تصمیم‌گیران و برنامه‌ریزان کلان را به لزوم حفاظت و بهره‌برداری بهینه و پایدار از منابع طبیعی جلب کنند. اطلاع از خدمات سیستم‌های محیط زیستی در عرصه علم بر واقعیات و آگاهی از ارزش این خدمات در عرصه ارزش‌گذاری قرار می‌گیرد. از این رو، انسان در برای بهترین تصمیم‌گیری ناگزیر از انتخاب بهترین کاربری از میان کاربری‌های مختلف طبیعیت برای ارزش‌گذاری آن است. تعیین ارزش اقتصادی دریاچه ارومیه براساس روش لوجیت در تاریخ ، که بر تمایل پرداخت مردم استوار است، با توجه به وسعت عملکرد دریاچه ارومیه ارزشگذاری آن به روش CVM و با اندازه گیری WTP صورت گرفت. هدف از این تحقیق ارایه‌ی ارزش غیر مصرفی (ارزش حفاظتی) است. در این روش 31 متغیر بررسی شدند برآورد مدل در این تحقیق به روش لوجیت و با نرم افزار EVIEWS 10 انجام شد. پس از تحلیل نتایج مشاهده شد که به ازای هر واحد افزایش قیمت پیشنهادی 21 درصد از میزان تمایل به پرداخت کاسته می شود. برای تعیین ارزش اقتصادی غیرمصرفی دریاچه مقدار عددی WTPمیانگین 103*58/52 و ارزش کل دریاچه حدودا 605 میلیون دلار برآورد شد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  366 - بررسی شاخص طول نسبی دستگاه گوارش و شاخص شدت تغذیه در شیشه ماهی boyeri Atherina دریای خزر(محدوده بیشه کلا-بابلسر)
  مرجان آل علی دریانی عقیق آل علی دریانی میثم صالحی
  شاخص های تغذیه ای طول نسبی دستگاه گوارش و شدت تغذیه در 342عدد شیشه ماهی گونه Atherina boyeriطی چهار فصل از پائیز ١٣٨٦لغایت تابستان ١٣٨٧مورد بررسی قرار گرفت. نمونه برداری در سواحل جنوبی در یای خزر از بیشه کلا تا بابلسر به صورت فصلی صورت گرفت . نمونه های تابستان با پره چش أکثر

  شاخص های تغذیه ای طول نسبی دستگاه گوارش و شدت تغذیه در 342عدد شیشه ماهی گونه Atherina boyeriطی چهار فصل از پائیز ١٣٨٦لغایت تابستان ١٣٨٧مورد بررسی قرار گرفت. نمونه برداری در سواحل جنوبی در یای خزر از بیشه کلا تا بابلسر به صورت فصلی صورت گرفت . نمونه های تابستان با پره چشمه ریز و بقیه نمونه ها از صید ضمنی پره صیادی به دست آمد. میانگین طول کل و وزن بدن در نمونه جمعیت مورد بررسی به ترتیب برابر با:٢٣/١١&plusmn;٦٨/99 میلی متر و13/2&plusmn;77/5 گرم می باشد. میانگین شاخص طول نسبی دستگاه گوارش برابر10/0&plusmn; 46/0به دست آمد. کمینه و بیشینه شاخص طول نسبی روده به ترتیب20/0 و88/0 به دست آمد. شاخص طول نسبی روده نمونه ها درفصل تابستان 32/0 بودکه با بقیه فصول تفاوت معنی دار داشت(05/0&gt;P) . این شاخص بین جنسیت ماده و جنسیت نامشخص نیز دارای تفاوت معنی دار بود(05/0&gt;P) . میانگین شاخص شدت تغذیه برابر 56/1&plusmn; 1/4 به دست آمد. کمینه شاخص شدت تغذیه 31/1 و بیشینه آن34/9 به دست آمد. شاخص شدت تغذیه بین هر چهار فصل دارای تفاوت معنی دار بود(05/0 P&lt;) این شاخص در آزمون ANOVA بین جنسیت های مختلف و در آزمون T-test بین دو جنس نر و ماده تفاوت معنی داری نشان نداد( 05/0&le;P) تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  367 - بررسی غلظت فلزات سنگین (سرب، مس و کادمیوم) در گاماروس Pontogammarus maeoticus در سواحل جنوب غربی دریای خزر حد فاصل رامسر تا انزلی
  کامبیز خاکسار حسین نگارستان علی ماشینچیان مرادی
  هدف از انجام این بررسی تعیین میزان آلودگی گاماروس گونه Pontogammarus maeoticus به سرب، مس و کادمیوم در سواحل جنوب غربی دریای خزر در حدفاصل رامسر تا بندر انزلی بود. نمونه برداری در بهار و تابستان از 3 ایستگاه با سه تکرار با استفاده از توری با قطر چشمه 1 میلیمتر انجام و ب أکثر

  هدف از انجام این بررسی تعیین میزان آلودگی گاماروس گونه Pontogammarus maeoticus به سرب، مس و کادمیوم در سواحل جنوب غربی دریای خزر در حدفاصل رامسر تا بندر انزلی بود. نمونه برداری در بهار و تابستان از 3 ایستگاه با سه تکرار با استفاده از توری با قطر چشمه 1 میلیمتر انجام و بعد از انتقال به آزمایشگاه با جذب اتمی غلظت فلزات سنگین اندازه گیری شد. رسم نمودارها با نرم افزار Excel انجام و برای بررسی معنی داری تفاوت غلظت فلزات سنگین با نرم افزار SPSS آزمون تجزیه واریانس یک طرفه و تست LSD انجام گردید. میانگین غلظت سرب، مس و کادمیوم به ترتیب 02/1، 61/95 و 81/0 میکروگرم بر گرم در بهار و 46/1، 91/93 و 74/0 در تابستان بود. مقایسه نتایج تحقیق حاضر با استاندارد آمریکا (جدول 5) نشان داد که میزان غلظت فلز مس در گاماروس مورد بررسی در دو فصل در همه ایستگاه ها در حد مجاز بود (جدول 3). غلظت کادمیوم در گاماروس گونه P. maeoticus از نظر استاندارد اتحادیه اروپا برای شاه میگوی خوراکی (ppm 50/0) در حد مجاز نبود؛ در حالی که از نظر سایر استانداردهای اتحادیه اروپا، آمریکا و استرالیا میزان این فلز در وضعیت مجاز بود. فلز سرب در گاماروس از نظر استاندارد سرپایان خوراکی اتحادیه اروپا و استاندارد ماهی استرالیا در حد مجاز نبود ولی از نظر استاندارد آمریکا و استاندارد مربوط به دوکفه ایهای خوراکی اتحادیه اروپا و نیز استاندارد مربوط به نرمتنان خوراکی استرالیا سرب در حد مجاز بود. باید توجه داشت که این فلز در بهار در انزلی در حد کمی قرار داشت و از نظر همه استانداردها به استثناء ماهی در استاندارد استرالیا در حد قابل قبول قرار داشت. باتوجه به نتایج تحقیق و استانداردهای بیان شده از سوی سازمان های بین المللی برای تجمع فلزات در بدن جانوران، وضعیت سرب و کادمیوم در بدن این گونه گاماروس نگران کننده می باشد. به ویژه آنکه بچه ماهیان اقتصادی نظیر ماهی سفید و کفال از این گاماروس تغدیه می کنند. در صورت انتقال و تجمع این فلزات سنگین در بدن ماهیان سفید و کفال این موضوع می تواند یک زنگ خطر محسوب شود، از این نظر بررسی نحوه انتقال این دو فلز به بدن ماهی ها و نیز جلوگیری از آلودگی دریای خزر به فلزات سنگین ضروری به نظر می رسد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  368 - شناسایی اسفنج‌های منطقه بین جزر و مدی در شمال غربی جزیره هنگام، خلیج فارس
  سیّد سهند عیسی پور شیلا صفائیان اکبر اسماعیلی ‌هایده وکیلی ربابه باوندی
  نمونه‌های اسفنج با گشت زنی در منطقه بین جزر ومدی جزیره هنگام در زمان بیشینه جزر از ایستگاه آب شیرین کن در شمال غربی جزیره به مختصات جغرافیایی N˝55΄40˚26 و E˝17΄52˚55 در مرداد ماه سال 1388 جمع‌آوری گردید. نمونه‌برداری در یک نوبت و بدون استفاده از تجهیزات خاص انجام گرفت. أکثر

  نمونه‌های اسفنج با گشت زنی در منطقه بین جزر ومدی جزیره هنگام در زمان بیشینه جزر از ایستگاه آب شیرین کن در شمال غربی جزیره به مختصات جغرافیایی N˝55΄40˚26 و E˝17΄52˚55 در مرداد ماه سال 1388 جمع‌آوری گردید. نمونه‌برداری در یک نوبت و بدون استفاده از تجهیزات خاص انجام گرفت. برای شناسایی نمونه‌های اسفنج از روش هضم اسیدی و برش‌گیری ساختار اسکلتی استفاده گردید. همه نمونه‌های اسفنج شناسایی شده، از رده Demospongiae و سه راسته Hadromerida، Haplosclerida، Dictyoceratida و شش خانواده Suberitidae، Clionidae، Callyspongidae، Chalinidae،Niphatidae،Spongiidae بودند. از این ایستگاه در کل شش گونه Callyspongia sp.1، Gelliodes fibrosa، Haliclona sp.،Spongia officinalis ، Cliona dioryssو Pseudosuberites mollis شناسایی شد. این پژوهش از نخستین مطالعات جهت شناسایی اسفنج‌های جزایر ایرانی بر اساس برش‌گیری میکروتومی ساختمان اسکلتیدر ایران می‌باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  369 - اثر متقابل افزایش پروتئین جیره و دفعات غذادهی بر میزان رشد و بازماندگی لارو ماهی سفید دریای خزر (1901Rutilus frisii kutum, kamensky)
  عرفان شاهکار حسین خارا محمد سوداگر عظیم عظیمی
  این آزمایش در 8 تیمار و 3 تکرار بصورت زیر انجام گرفت: تیمار A: یک بار غذادهی درروز با SFK(Starter Food Kutum) ، تیمار B: دو بار غذادهی درروز باSFK(تیمار شاهد) ، تیمار C: سه بار غذادهی درروز باSFK ، تیمار D: چهار بار غذادهی در روز با SFK، تیمار E: یک بار غذادهی در روز با أکثر

  این آزمایش در 8 تیمار و 3 تکرار بصورت زیر انجام گرفت: تیمار A: یک بار غذادهی درروز با SFK(Starter Food Kutum) ، تیمار B: دو بار غذادهی درروز باSFK(تیمار شاهد) ، تیمار C: سه بار غذادهی درروز باSFK ، تیمار D: چهار بار غذادهی در روز با SFK، تیمار E: یک بار غذادهی در روز با مخلوط SFK و پودر ماهی (25% وزن SFK) ، تیمار F: دو بار غذادهی در روز با مخلوط SFK و پودر ماهی (25% وزن SFK) ، تیمار G: سه بار غذادهی در روز با مخلوطSFK و پودر ماهی (25% وزن SFK) ، تیمار H: چهار بار غذادهی در روز با مخلوط SFK و پودر ماهی (25% وزنSFK). هریک از تیمارهای مورد آزمایش به ترتیب در ساعات 8، 11، 14، 17 تغذیه شدند. لازم به ذکر است که نرخ غذادهی براساس 15 درصد وزن کامل بدن لارو ماهیان یک تکرار، در روز صورت گرفت. نتایج نشان داد که بین تیمارهای مورد بررسی از نظر وزن و طول بدن ماهیان اختلاف معنی دار آماری مشاهده می گردد(05/0p&lt;). لارو ماهیانی که با غذای SFK تغذیه شدند، بیشترین افزایش وزن و طول را در یکبار غذادهی در روز داشتند و لارو ماهیانی که با غذای مخلوطSFK و پودر ماهی (25% وزن SFK) تغذیه شدند، بیشترین افزایش وزن و طول را در چهار بار غذادهی در روز بدست آوردند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  370 - مطالعه دمای سطحی آب دریا (SST) و سرعت باد در سواحل استان هرمزگان بر اساس داده های ماهواره ای
  مسعود ترابی آزاد عالمه محمدی
  برهم کنش بین هوا- دریا عامل بسیار مهمی در کنترل تغییرات فصلی در هریک از دو محیط می&lrm;باشد. در این پژوهش ارتباط دمای سطح آب دریا (SST) و سرعت باد در سواحل استان هرمزگان بررسی شده است. ابتدا داده های دمای سطح آب دریا، توسط سنجنده AVHRR ماهواره NOAA و داده های سرعت باد ت أکثر

  برهم کنش بین هوا- دریا عامل بسیار مهمی در کنترل تغییرات فصلی در هریک از دو محیط می&lrm;باشد. در این پژوهش ارتباط دمای سطح آب دریا (SST) و سرعت باد در سواحل استان هرمزگان بررسی شده است. ابتدا داده های دمای سطح آب دریا، توسط سنجنده AVHRR ماهواره NOAA و داده های سرعت باد توسط ماهواره QuikSCAT در سال های 2008- 1999 در سواحل استان هرمزگان گردآوری شدند. پس از تجزیه و تحلیل داده های ماهواره ای دمای سطح دریا و سرعت باد، تغییرات ماهانه، فصلی و سالانه منطقه مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا معنی داری تغییرات دمای سطح دریا و سرعت باد در طی سال های 2008- 1985 در یک گروه دراز مدت به عنوان گروه شاهد بررسی شد و سپس با آزمون آنالیز واریانس و دانکن مورد مقایسه قرار گرفتند. با توجه به معنی دار شدن روند افزایشی میانگین سالانه دمای سطحی و کاهشی سرعت باد، ضریب همبستگی بین دمای سطح آب و سرعت باد بدست آمد. پس از رسم سری زمانی دمای سطحی در طول دوره آماری مشخص شد که کمترین مقدار دما 11/21 درجه سانتی گراد در سال 2008 و بیشترین دما 12/33 درجه سانتی گراد مربوط به سال 2002 بوده است. در فصل تابستان بین مناطق غربی و شرقی ساحل مقدار 2/4 درجه سانتی گراد اختلاف دما مشاهده شد و در زمستان گرادیان دما به 3 درجه سانتی گراد رسید. نتایج نشان می دهد که برای فصل تابستان 75درصد و برای فصل زمستان 33درصد موارد با افزایش ( کاهش) انحراف از میانگین دمای سطحی، انحراف از میانگین سرعت باد نیز افزایش ( کاهش ) می یابد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  371 - بررسی تاثیر دما و ازت بر روند تراکم و پراکنش سیانوباکتری های بخش جنوبی دریای مازندران در محدوده تنکابن تا امیرآباد
  مهدیه مهدوی طاهره مکتبی مهدی روستایی فاطمه خاکسار مژگان امتیازجو
  در این تحقیق تغییرات فراوانی و بیوماس سیانوباکتری ها در چهار فصل سال 1388 در محدوده تنکابن تا امیر آباد ( در حوزه جنوبی دریای خزر ) بررسی گردید. طی این تحقیق از اعماق 5، 10، 20، 50 و 100 متری ایستگاه های تنکابن، نوشهر، بابلسر و امیرآباد نمونه برداری انجام گرفت. از سطح   أکثر

  در این تحقیق تغییرات فراوانی و بیوماس سیانوباکتری ها در چهار فصل سال 1388 در محدوده تنکابن تا امیر آباد ( در حوزه جنوبی دریای خزر ) بررسی گردید. طی این تحقیق از اعماق 5، 10، 20، 50 و 100 متری ایستگاه های تنکابن، نوشهر، بابلسر و امیرآباد نمونه برداری انجام گرفت. از سطح  آب تا عمق 30 متری لایه نور ی و اعماق 50 متر و پایین تر لایه کم نور در نظر گرفته شد. نمونه ها با فرمالین 2 درصد فیکس و جهت بررسی های کمی و کیفی به آزمایشگاه انتقال یافت. در این بررسی تراکم سالانه سیانوباکترها برابر با 56/12282 میلیون عدد در متر مکعب و بیومس سالانه آن برابر 736/1517 میلی گرم در متر مکعب شد. بیشترین تراکم و بیومس مربوط به لایه نوری بوده و بیشترین میزان تراکم و بیومس در فصل تابستان بدست آمد. براساس آنالیز واریانس یک طرفه دما، نیترات، نیتریت و آمونیوم نیز بین فصل تابستان و سایر فصول در بین ایستگاه ها دارای اختلاف معنی دار بود (05/0 (p تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  372 - بررسی غلظت برخی از فلزات سنگین (Hg, Pb, Zn و Cd) در بافت عضله میگوی سفید هندی (Penaeus indicus) پرورشی منطقه گمیشان، کلاهی و میگوی دریای خزر (Palaemon elegans)
  محمود سقلی لیندا یادگاریان سیدعباس حسینی نورمحمد مخدومی
  غلظت فلزات سنگین سرب، روی، جیوه و کادمیوم در میگوی بومی خزر (Palaemon elegans) و میگوی سفید هندی (Penaeus indicus) پرورشی منطقه گمیشان و کلاهی اندازه‌گیری گردید. نتایج حاصل از بررسی‌ها نشان داد که بین 4 عنصر مذکور روی بیشترین و جیوه کمترین مقادیر را دارا می‌باشد. در مور أکثر

  غلظت فلزات سنگین سرب، روی، جیوه و کادمیوم در میگوی بومی خزر (Palaemon elegans) و میگوی سفید هندی (Penaeus indicus) پرورشی منطقه گمیشان و کلاهی اندازه‌گیری گردید. نتایج حاصل از بررسی‌ها نشان داد که بین 4 عنصر مذکور روی بیشترین و جیوه کمترین مقادیر را دارا می‌باشد. در مورد عناصر فوق در میگوهای پرورشی مقدار روی از بقیه عناصر بیشتر بود و مقدار سایر عناصر در میگوی دریای خزر بیشتر بود. عناصر روی، سرب، جیوه و کادمیوم در Palaemon elegans به ترتیب برابر 8/39، 19/7، 04/0 و 78/2 میلی‌گرم در کیلوگرم اندازه‌گیری گردید. میزان عناصر روی، سرب، جیوه و کادمیوم در میگوهای پرورشی گونه Penaeus indicus گمیشان در استخرهای 1 و 2 و نیز استخر مرکز آموزش به ترتیب (70/67، 010/0، 010/0، 010/0) میلی‌گرم در کیلوگرم و (00/63، 014/0، 010/0 و 011/0) میلی‌گرم در کیلوگرم و (00/64، 011/0، 013/0 و 014/0) میلی‌گرم در کیلوگرم و میگوهای پرورشی Penaeus indicus کلاهی استان هرمزگان به ترتیب (500/70، 01/0 و 012/0) میلی‌گرم در کیلوگرم اندازه‌گیری شد. با توجه به استانداردهای WHO، مقدار فلزات سنگین به دست آمده در این بررسی در حد مجاز می‌باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  373 - سنجش میزان تجمع فلزات سنگین در ماهیان سفید (Rutilus frisii kutum) وکپور(Cyprinus carpio) دریای خزر
  اکبر الصاق
  امروزه در صنایع غذایی , آبزیان دریایی سهم عمده ای از تولید پروتئین را دارا می باشند. بنابراین اطمینان از سلامت و بهداشت پروتئین تولید شده از اهمیت زیادی برخوردار است. فلزات سنگین با توجه به خواص فیزیکی, شیمیایی و زیستی که می توانند منبع مهم آلودگی برای آبزیان دریایی باش أکثر

  امروزه در صنایع غذایی , آبزیان دریایی سهم عمده ای از تولید پروتئین را دارا می باشند. بنابراین اطمینان از سلامت و بهداشت پروتئین تولید شده از اهمیت زیادی برخوردار است. فلزات سنگین با توجه به خواص فیزیکی, شیمیایی و زیستی که می توانند منبع مهم آلودگی برای آبزیان دریایی باشند. معضل آلودگی منابع آبی به فلزات سنگین ,ضروری بودن سنجش این فلزات در آب و جانداران دریایی(به عنوان یک ماده ی غذایی) به خصوص ماهیان مورد مصرف انسان, که در چرخه ی غذایی به اکوسیستم انسانی می رسد را اثبات می کند. در این تحقیق غلظت گروهی از فلزات سنگین در گوشت دو گونه ماهی پر مصرف سفید(Rutilus frisii kutum)و کپور (Cyprinus carpio) در سفره ی غذایی مردم ایران, در حوضه سواحل جنوبی دریای خزر با روش دستگاهی طیف سنجی جذب اتمی شعله ای(A.A.S) مورد سنجش قرار گرفت. میانگین غلظت فلزات سنگین روی٬ کادمیوم٬ آهن و مس در بافت خوراکی ماهی سفید به ترتیب 015/1 400/32, 157/0 205/1, 200/0 716/90 و 215/0 455/9 میکرو گرم بر گرم ((&micro;g g-1 وزن خشک نمونه و میانگین غلظت فلزات سنگین روی٬ کادمیوم٬ آهن و مس در بافت خوراکی ماهی کپور نیز به ترتیب 282/0 204/30, 179/0 353/1, 267/0 887/85 و 178/0 144/9 میکروگرم بر گرم((&micro;g g-1 وزن خشک نمونه اندازه گیری شد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  374 - بررسی کمی و کیفی مقادیر هیدروکربن های آروماتیک چندحلقه ای( PAHs) در بافت عضله اردک ماهی Lineaus 1758 Esox lucius تالاب انزلی
  لیدا سلیمی عباسعلی مطلبی علی مهدی نیا سمیه قربانی
  تالاب انزلی ازتالاب های بین المللی ایران است که گونه های زیادی درآن رشدوتکثیرمی یابند. درسال1389میزان PAHs که ترکیباتی سرطانزاهستند،دربافت عضله اردک ماهیEsox lucius تالاب انزلی بررسی گردید. دراین راستا نمونه برداری دردوفصل خشک(اوایل شهریور)وفصل مرطوب(اوایل آذر)درسه ایست أکثر

  تالاب انزلی ازتالاب های بین المللی ایران است که گونه های زیادی درآن رشدوتکثیرمی یابند. درسال1389میزان PAHs که ترکیباتی سرطانزاهستند،دربافت عضله اردک ماهیEsox lucius تالاب انزلی بررسی گردید. دراین راستا نمونه برداری دردوفصل خشک(اوایل شهریور)وفصل مرطوب(اوایل آذر)درسه ایستگاه ماهروزه، کومه آقاجانی، سیاه درویشان صورت پذیرفت. درهرفصل15نمونه برداشت شد. متغیرهای محیطی شامل pH،اکسیژن محلول ودمای آب نیزتعیین گردید. نمونه هابیومتری وتعیین سن شده و پس ازآماده سازی میزان PAHهاباسه بارتکراردرهرنمونه و بااستفاده ازHPLC تعیین شد.درهردوفصل اسنفتن دارای بیشترین غلظت (37/11 &plusmn;90/31ppb (و بنزوآلفاپایرن دارای کمترین غلظت (1/0 &plusmn;2/0 ppb) شد. سپس داده ها با استفاده ازنرم افزارSPSS16، بررسی و ارتباط معنادار منفی بین نفتالن و اسنفتن باسن ماهی(زیریک سال ودوساله ها)درهردوفصل مشاهده شد(05/0 P&lt; ). بین بنزوبتافلورانتن وبنزو(g,h.i)پریلن بامیزان اکسیژن محلول نیزارتباط معنادارمنفی درهردوفصل دیده شد( 05/0 P&lt;). دردو فصلPAHها با عواملی چون اکسیژن و pHارتباط معناداری داشت(05/0 P&lt;). در فصل سرد نیز بینPAHه ابا وزن نمونه ها ارتباط معناداری مشاهده شد( 05/0 P&lt; ). باتوجه به اینکه دراین تحقیق حداکثرمقدارPAH تعیین شده برابر63 /52 ppbدر وزن خشک بدست آمد و با توجه به حد مجازاعلام شده PAH درآبزیان (&micro;g/kg 30دروزن تر)می توان اعلام کرد که درحال حاضردرنمونه های اردک ماهی درایستگاه های بررسی شده ، میزانPAH تقریبا"درحد مجازاست. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  375 - بررسی خصوصیات ریختی و شمارشی جمعیت ماهی سفید رودخانه ای Squalius cephalus ( Linnaeus, 1758) رودخانه تجن استان مازندران
  مهدی بابازاده صابر وطن دوست
  در این مطالعه، طی یک دوره نمونه برداری از تابستان1390 لغایت بهار 1391، در مجموع 167 نمونه ماهی سفید رودخانه ای Squalius cephalus که از این تعداد 86 نمونه از دریاچه سد شهید رجایی ساری و 81 نمونه از رودخانه تجن(پایین دست سد ) بود، صید گردید. در این مطالعه 27 صفت ریخت سنجی أکثر

  در این مطالعه، طی یک دوره نمونه برداری از تابستان1390 لغایت بهار 1391، در مجموع 167 نمونه ماهی سفید رودخانه ای Squalius cephalus که از این تعداد 86 نمونه از دریاچه سد شهید رجایی ساری و 81 نمونه از رودخانه تجن(پایین دست سد ) بود، صید گردید. در این مطالعه 27 صفت ریخت سنجی و 9 صفت شمارشی مورد بررسی قرار گرفت. اطلاعات بدست آمده در SPSS16 و به کمک test- t و PCAمورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. طبق نتایج بدست آمده میانگین ضریب تغییرات صفات ریخت سنجی و شمارشی سفید رودخانه ای در دریاچه سد شهید رجایی به ترتیب 82/34 و 33/7 درصد و در رودخانه تجن(پایین دست سد ) به ترتیب 48/20 و 26/6 درصد بود. صفات ریخت سنجی قبل از تجزیه و تحلیل به جهت کاهش خطای حاصل از رشد آلومتریک استاندارد شدند. در مورد صفات ریخت سنجی 10فاکتور که نشان دهنده 37/81 درصد تنوع صفات و در مورد صفات شمارشی 4 فاکتور که نشان دهنده 84/66 درصد تنوع صفات بین این دو ایستگاه بود، جدا گردید. همچنین ماهیان سفید رودخانه ای این دو ایستگاه در پنج صفت شمارشی با یکدیگر اختلاف معنی داری داشتند (05/0P )ولی در بقیه ویژگی های شمارشی و تمام ویژگی های طول سنجی مورد پژوهش بدون اختلاف معنی داری بود . در نتایج بدست آمده با کمک روش تجزیه به مولفه های اصلی (PCA) دو جمعیت دارای همپوشانی به نسبت پائینی بوده ولی جدایی جمعیت دیده نشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  376 - شناسایی وتعیین تراکم و زی توده پرتاران در ساحل شهرستان چالوس (دریای خزر)
  میثم طاولی معصومه موسوی
  تغییرات تراکم و زی‌توده پرتاران ساحل شهرستان چالوس در جنوب دریای خزر به صورت فصلی در اواسط ماه های بهمن 1384، اردیبهشت، مرداد و آبان 1385، توسط نمونه بردار گرب مدل Van Veen به ابعاد 15&times;15 سانتی متر با سطح مقطع 225 سانتی متر مربع در اعماق 7 و 20 متری در 4 ایستگاه، أکثر

  تغییرات تراکم و زی‌توده پرتاران ساحل شهرستان چالوس در جنوب دریای خزر به صورت فصلی در اواسط ماه های بهمن 1384، اردیبهشت، مرداد و آبان 1385، توسط نمونه بردار گرب مدل Van Veen به ابعاد 15&times;15 سانتی متر با سطح مقطع 225 سانتی متر مربع در اعماق 7 و 20 متری در 4 ایستگاه، در 2 ترانسکت عمود بر ساحل از منطقه "خط 8" (قسمت غربی ساحل با موقیعت جغرافیایی "15 '41 &deg;36 عرض شمالی و "44 '23 &deg;51 طول شرقی) تا منطقه "رادیو ‌دریا" (قسمت شرقی ساحل با موقیعت جغرافیایی "48 '40 &deg;36 عرض شمالی و "14 '26 &deg;51 طول شرقی) به فاصله تقریبی 6 کیلومتر از یکدیگر صورت گرفت. در این بررسی 4 گونه کرم پرتار متعلق به 4 جنس و 2 خانواده شناسایی شدند، کرم پرتار Parhypania brevispinis بیشترین تراکم (با میانگین 9/1106عدد و خطای استاندارد 8/360 در متر مربع) و زی توده (با میانگین 2/256 میلی گرم در متر مربع و خطای استاندارد 4/45) را در بین پرتاران به خود اختصاص داد (05/0 P &lt;). حداکثر تراکم پرتاران در فصل تابستان در عمق7 متر در منطقه "خط 8" با میانگین 2/3644 و خطای استاندارد 1/872عدد در متر مربع و حداقل آن در فصل زمستان در عمق 7 متر در همان منطقه با میانگین 3/133 و خطای استاندارد 9/28عدد در مترمربع بدست آمد. حداکثر زی توده پرتاران در فصل بهار در عمق 20 متر در منطقه "خط 8" با میانگین 1900 میلی‌گرم در مترمربع و خطای استاندارد 740 و حداقل آن در فصل زمستان در عمق 7 متر در همان منطقه با میانگین 30 و خطای استاندارد 20 میلی‌گرم در مترمربعبدست آمد (05/0 P &lt;). با توجه به نتایج بدست آمده از این‌تحقیق، با افزایش عمق تا 20 متر، زی‌توده پرتاران افزایش و تراکم آنها کاهش یافت (05/0 P &gt;). به‌طور‌کلی، قسمت غربی ساحل چالوس، تراکم و زی‌توده بیشتری نسبت به قسمت شرقی آن دارا بوده است (05/0 P &gt;). تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  377 - Improvement of Sea Klatter Modeling and Target detection by Using Tsallis distribution Function
  وحید طباطبا‌وکیلی محمد واحدی
  Sea Klatter is the rader reflection from water surface which can be detected by pulsating rader and it is a very complex part of radar klatter modeling. Many approaches for fitting sean klatter amplitude with statistical distribution functions have been done, but sea kl أکثر

  Sea Klatter is the rader reflection from water surface which can be detected by pulsating rader and it is a very complex part of radar klatter modeling. Many approaches for fitting sean klatter amplitude with statistical distribution functions have been done, but sea klatter nonstatinary characteristics makes it here impossible to complete fitting with distribution funcrions. So, The parameters of distribution function to be estimated and hence target detection from sea klatter is more complicated. In The recent years, The Tsallis distribution have been proposed for klatter simulation. This distribution function resulted from Tsallis entropy which is generalized form of shanen entropy. Two main short comes of the Tsallis simulation are: First, short step size parameters estimation and long time comsuming; second, low target detection accuareey. Main Contribution of this paper increasing of step size for parameters estimation and improving target detection accurecy with using full samples set. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  378 - بهینه سازی روش آنالیز واحدهای پشت سر هم تکرار شونده (VNTR ) در ماشین های ترموسایکلر کلاسیک به منظور تایپینگ مولکولی بورخولدریا مالئی
  رضا نجف پور نادر مصوری کیوان تدین الهه تاج بخش
  سابقه و هدف: بورخولدریا مالئی عامل مشمشه و یکی از قدیمی ترین بیماری های عفونی واگیردار و مشترک بین انسان و حیوان است که اغلب تک سمی ها (اسب، الاغ، قاطر و گورخر) را مبتلا می نماید. همگام با پیشرفت در مطالعه ژنوم باکتری های بیماری زا در سال های اخیر، روش های مولکولی به من أکثر

  سابقه و هدف: بورخولدریا مالئی عامل مشمشه و یکی از قدیمی ترین بیماری های عفونی واگیردار و مشترک بین انسان و حیوان است که اغلب تک سمی ها (اسب، الاغ، قاطر و گورخر) را مبتلا می نماید. همگام با پیشرفت در مطالعه ژنوم باکتری های بیماری زا در سال های اخیر، روش های مولکولی به منظور مطالعه مقایسه ای و اپیدمیولوژی بورخولدریا مالئی توسعه یافته اند. این مطالعه برای اولین بار با هدف بهینه سازی روش آنالیز متکی بر واحدهای پشت سر هم تکرار شونده (VNTR) بر پایه چهار لوکوس BM140 ، BM1367، BM2065 وBM2971 به منظور تایپینگ مولکولی بورخولدریا مالئی انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه، سویه بورخولدریا مالئی Razi 325 به عنوان سویه استاندارد از آرشیو میکروارگانیسم های موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی تهیه شد. پس از استخراج ژنوم و انجام PCR برای هر 4 لوکوس، نتایج مربوطه برای هر لوکوس به صورت مستقل و تجمیعی مورد بازبینی قرار گرفت. یک دستورالعمل واحد قابل اجرا از نظر دما و غلظت اجزای مهم متغیر سازنده ( کلرایدمنیزیم و پرایمرها) برای همه لوکوس ها تنظیم شد. یافته ها: مقایسه توالی جدایه با سویه های مرجع، پلی مورفیسم را در هر 4 لوکوس مورد مطالعه نشان داد. نتیجه گیری: شاخص ترین یافته کاربردی این تحقیق، توسعه یک دستورالعمل واحد PCR بود که هم از نظر اجزا و هم از نظر دما امکان اجرای چهار واکنش متفاوت را به صورت هم زمان در یک دور فعالیت ماشین PCR فراهم نمود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  379 - پتانسیل ضد میکروبی، بیوسنتز ژن های پلی کتاید سنتتاز تیپ یک (PKS-I)و پپتید سنتتاز غیر ریبوزومی (NRPS) در برخی از اکتینومیست های دریایی
  فاطمه شایسته نور سوهانا ذکریا گیرس یوسف اسمت احمد
  سابقه و هدف: اکتینومیست ها به عنوان منابع متابولیت های ثانویه با فعالیت های بیولوژیکی متنوع شناخته می شوند. این مطالعه با هدف شناسایی برخی از اکتینومیست های جدا سازی شده از محیط دریایی در مالزی، بررسی ژن های پلی کتاید سنتتاز تیپ I (PKS-I) و پپتید سنتتاز غیر ریبوزومی (NR أکثر

  سابقه و هدف: اکتینومیست ها به عنوان منابع متابولیت های ثانویه با فعالیت های بیولوژیکی متنوع شناخته می شوند. این مطالعه با هدف شناسایی برخی از اکتینومیست های جدا سازی شده از محیط دریایی در مالزی، بررسی ژن های پلی کتاید سنتتاز تیپ I (PKS-I) و پپتید سنتتاز غیر ریبوزومی (NRPS) و همچنین بررسی ویژگی های ضد میکروبی آنها انجام گرفت.مواد و روش ها: اکتینومیست های انتخاب شده به وسیله روش های مورفولوژیکی و مولکولی شناسایی شدند. وجود ژن هایNRPS و PKS-I به وسیله پرایمرهای اختصاصی بررسی گردید و همچنین فعالیت ضد میکروبی سویه های انتخاب شده به روش دیسک گذاری بررسی شد.یافته ها: جدایه های انتخاب شده بر اساس خصوصیات مورفولوژیکی کلنی، شکل زنجیره اسپورها و نوع میسیلیوم های رویشی و هوایی متفاوت بودند. بر اساس تجزیه و تحلیل ژن 16S rRNAسویه های Sdstm3k و Sdtm108وSdts4 شباهت زیادی به Streptomyces sp. نشان دادند (95%) در صورتی که سویه های ‌ Bvpd17eوSctgJI به ترتیب بیشترین شباهت را با Micrococcus sp. M2-19 (99%) و Micrococcus leteus(95%) نشان دادند. در حالی که سویه های Sdsb2k1a و Sdts46 ناشناس بودند. با بررسی ژن هایNRPS و PKS-I مشخص گردید که فقط سویه های SctgJI و Sdsb2k1a دارای هر دو ژن می باشند. سویه های Sdst3k1 وSdts4 قوی ترین و وسیع ترین فعالیت ضد میکروبی را در برابر 10 پاتوژن انسانی مورد بررسی نشان داد.نتیجه گیری: بر اساس مطالعه حاضر مشخص گردید که اکتینومیست های جداسازی شده از محیط زیست دریایی در مالزی می تواند به عنوان یکی از منابع مناسب کشف ترکیبات زیست فعال جدید باشد.واژگان کلیدی: باکتری دریایی،اکتینومیست، ژن هایNRPS وPKS-I ، خاصیت ضد میکروبی. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  380 - جداسازی میکروارگانیسم های تجزیه کننده فلورن از رسوبات سواحل جنوبی دریای خزر به منظور ارزیابی توان اصلاح زیستی
  احترام سادات رحیمی جمشید فولادی غلامحسین ابراهیمی پور محمدرضا صعودی طیبه فولادی
  سابقه و هدف: هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای، یکی از مهمترین آلاینده های زیست محیطی هستند. پاکسازی زیستی با استفاده از میکروارگانیسم ها، روشی مقرون به صرفه و ایمن جهت حذف و یا تبدیل این آلاینده ها به ترکیباتی با سمّیت کمتر است. این مطالعه با هدف جداسازی و معرفی میکرو أکثر

  سابقه و هدف: هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای، یکی از مهمترین آلاینده های زیست محیطی هستند. پاکسازی زیستی با استفاده از میکروارگانیسم ها، روشی مقرون به صرفه و ایمن جهت حذف و یا تبدیل این آلاینده ها به ترکیباتی با سمّیت کمتر است. این مطالعه با هدف جداسازی و معرفی میکروارگانیسم های تجزیه کننده فلورن از سواحل جنوبی دریای خزر انجام گردید.مواد و روش ها: غنی سازی و جداسازی مخلوط میکروبی، در محیط کشت پایه نمکی حاوی فلورن انجام شد. تجزیه کیفی فلورن در محیط پایه نمکی جامد بررسی شد. میزان تجزیه فلورن توسط مخلوط میکروبی نیز با استفاده از کروماتوگرافی گازی در محیط پایه نمکی مایع تعیین شد. شناسایی مولکولی جدایه های باکتریایی و قارچی به ترتیب با تعیین توالی 16S rRNA و ناحیه محافظت شده ITS انجام گردید.یافته ها: مخلوط میکروبی شامل سویه های باکتریایی (متعلق به جنس های سودوموناس، آکروموباکتر، کریزئوباکتریوم، میکروباکتریوم و رودوکوکوس) و سویه ی قارچی (متعلق به جنس فوزاریوم) غنی سازی و جداسازی شد. آنالیزکروماتوگرافی نشان داد که مخلوط میکروبی قادر است در دمای 30 درجه سلسیوس، اسیدیته 7 و طی 7 روز گرماگذاری، 87٪ از فلورن با غلظت 200 میلی گرم در لیتر را در محیط پایه نمکی تجزیه کند.نتیجه گیری: با توجه به نتایج، مخلوط میکروبی در شرایط یاد شده بخش گسترده ای از فلورن را از محیط پایه نمکی حذف می کند و در شرایط مشابه، ممکن است بتواند از طریق پاکسازی زیستی بخش چشمگیری از فلورن را از منطقه آلوده حذف کند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  381 - بررسی مکانیسم اثر خاصیت ضد قارچی باکتریوسین تولید شده توسط Bacillus sp. Sh10
  فاطمه شایسته گریس یوسوپ
  10.30495/jmw.2022.1926868.1964
  سابقه و هدف: باکتریوسینها پپتیدهای ضد میکروبی هستند که توسط باکتریهای مختلف تولید میشوند و به عنوان عامل درمانی مورد استفاده قرار میگیرند. هدف از این مطالعه بررسی مکانیسم اثر ضد میکروبی باکتریوسین تولید شده توسط باکتری دریایی Bacillus sp. Sh10، بر علیه پاتوژن Candid أکثر

  سابقه و هدف: باکتریوسینها پپتیدهای ضد میکروبی هستند که توسط باکتریهای مختلف تولید میشوند و به عنوان عامل درمانی مورد استفاده قرار میگیرند. هدف از این مطالعه بررسی مکانیسم اثر ضد میکروبی باکتریوسین تولید شده توسط باکتری دریایی Bacillus sp. Sh10، بر علیه پاتوژن Candida albicans ATCC 10231 میباشد. مواد و روشها: مکانیسم ضد میکروبی باکتریوسین با استفاده از روشهای زنده مانی سلول، میزان خروج مواد جاذب UV، نمک‌های معدنی،K+ ATP از سلول و همچنین میکروسکوپ الکترونی روبشی و عبوری مورد بررسی قرار گرفت. یافتهها: افزودن میزان 1 &times; MIC باکتریوسین به سوسپانسیون سلولیC. albicans تعداد سلولهای زنده را حدود 4 واحد لگاریتمی طی 10 ساعت کاهش داد. همچنین، با توجه به خروج مواد جاذب UV، نمکهای معدنی،K+ ATP از سلولهایC. albicans مشخص گردید که باکتریوسین مورد نظرباعث کشتن سلولهای قارچی گردیده است. علاوه بر این سلولهای تیمار شده با باکتریوسین نسبت به پروپیدیوم یدید نفوذپذیر گشتند. مشاهدات میکروسکوپ الکترونی روبشی و عبوری تغییرات زیادی را در مرفولوژی سلول از جمله سطح چروکیده، دیواره سلولی ناپیوسته و پاره شده به همراه لایز شدن سلولها نشان داد. نتیجهگیری: نتایج بهدست آمده در مطالعه حاضر نشان داد که باکتریوسین با غشای سیتوپلاسمی سلولهای C. albicans برهم کنش داشته و منجر به تشکیل منافذ میشود، که این تغییرات منجر به خروج مواد داخل سلولی و در نهایت باعث مرگ سلول میشود تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  382 - جداسازی، شناسایی و تعیین ویژگی دو گونه شیوانلای تولید کننده بیوسورفکتانت از خلیج فارس
  مرضیه عادلی مهدی حسن شاهیان اشرف کریمی نیک
  سابقه و هدف: بیوسورفکتانت ها مواد فعال سطحی تولید شده توسط برخی از میکروارگانیسم ها می باشند. این مولکول ها از دو بخش آب دوست و آب گریز تشکیل شده اند و از این رو قادر به افزایش تجزیه زیستی مواد آلی نامحلول می باشند. مطالعه حاضر با هدف جداسازی، شناسایی و تعیین ویژگی دو گ أکثر

  سابقه و هدف: بیوسورفکتانت ها مواد فعال سطحی تولید شده توسط برخی از میکروارگانیسم ها می باشند. این مولکول ها از دو بخش آب دوست و آب گریز تشکیل شده اند و از این رو قادر به افزایش تجزیه زیستی مواد آلی نامحلول می باشند. مطالعه حاضر با هدف جداسازی، شناسایی و تعیین ویژگی دو گونه شیوانلای تولید کننده بیوسورفکتانت از خلیج فارس انجام گردید. مواد و روش ها: با نمونه گیری از شن های ساحلی و آب آلوده به ترکیبات نفتی خلیج فارس، 25 سویه مولد بیوسورفکتانت جداسازی گردید. با استفاده از روش های غنی سازی در محیط بوشنل هاس با گازوئیل جداسازی باکتری های تولید کننده بیوسورفکتانت انجام گرفت. سپس سویه های برتر با استفاده از روش های کمی و کیفی غربالگری مانند همولیز در محیط بلاد آگار، روش گسترش نفت، تست انهدام قطره، فعالیت امولسیونه کنندگی(آمیزندگی) و سنجش آب گریزی سلولی تولید کننده انتخاب شدند. تعیین هویت سویه های احتمالی با استفاده از آزمون های بیوشیمیایی انجام شد. سپس با استفاده از پرایمرهای یونیورسال و روش 16S rRNA و تعیین توالی، سویه های برتر تولید کننده بیوسورفکتانت شناسایی گردیدند. یافته ها: در مجموع 7 سویه باکتریایی تولید کننده بیوسورفکتانت جداسازی گردید. از این بین 2 سویه به نام های N4 و E14 به عنوان سویه های برتر شناخته شدند. پس از شناسایی مولکولی تعلق سویه ها به شیوانلا آلگا و شیوانلایوپنی تایید گردید. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که سویه های جداسازی شده سطح آب گریزی، توانایی تولید ترکیبات فعال کننده سطحی و ویژگی تجزیه ترکیبات هیدروکربنی را در حد مناسبی دارند. بنابراین ارزیابی پتانسیل کاربردی این سویه ها به منظور زیست درمانی و حذف پساب ناشی از صنایع نفت پیشنهاد می گردد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  383 - اکتینوباکترهای دریا: منبعی برای کشف داروهای جدید
  محمد نظریان ایرج نبی پور اکرم نجفی
  اکتینوباکترهای دریایی منبع ناتمامی از متابولیت های ثانویه جدید می باشند که از دیدگاه درمانی و صنعتی بسیار حائز اهمیت هستند. بیش از 22 هزار متابولیت ثانویه میکروبی شناخته شده است که 70 درصد آنها به وسیله اکتینوباکترها تولید می گردد. اکتینوباکترهای موجود در خاک از دهه ی 1 أکثر

  اکتینوباکترهای دریایی منبع ناتمامی از متابولیت های ثانویه جدید می باشند که از دیدگاه درمانی و صنعتی بسیار حائز اهمیت هستند. بیش از 22 هزار متابولیت ثانویه میکروبی شناخته شده است که 70 درصد آنها به وسیله اکتینوباکترها تولید می گردد. اکتینوباکترهای موجود در خاک از دهه ی 1950 مورد بررسی قرار گرفته اند و ترکیباتی از آن ها به دست آمده که دارای ویژگی های مهمی مانند اثرات ضد میکروبی، ضد توموری، ضد سرطانی و سرکوب کننده سیستم ایمنی می باشند. با این وجود به دلیل استخراج ترکیبات مشابه از اکتینوباکترهای موجود در خاک، در سال های اخیر مطالعه آنها با استقبال کمی مواجه شده است. ارزیابی نقش اکولوژیکی اکتینوباکترها در اکوسیستم دریا بسیار مورد کوتاهی قرار گرفته است. در حال حاضر اکتینوباکتریای جدا شده از محیط دریا به دلیل تولید متابولیت های ثانویه جدید که دارای تنوع ساختاری و فعالیت های زیستی منحصربه فرد می باشند و نیز افزایش نیاز به توسعه عوامل دارویی جدید و قوی، بسیار مورد توجه قرار گرفته اند. متابولیت های ثانویه جدیدی که از این گروه باکتریایی جداسازی شده است دامنه وسیعی از فعالیت های زیستی شامل ضد باکتریایی، ضد قارچی، ضد سرطان، ضد تومور، سیتوتوکسیک، ضد التهاب، ضد انگل، ضد مالاریا، ضد ویروس، آنتی اکسیدان، ضد رگ زایی و غیره را نشان می دهند. در این مقاله مروری پژوهش ها و زمینه های ارزشمند کاربردی بر روی اکتینو باکترهای دریایی در زمینه متابولیت های ثانویه فعال از نظر دارویی مورد ارزیابی قرار می گیرد. ترکیبات فعال زیستی حاصل از اکتینوباکترهای دریایی دارای ساختارهای شیمیایی متمایزی می باشند که می توانند مبنایی برای ساخت داروهای جدید به منظور مقابله با عوامل بیماری زای مقاوم باشند. با افزایش پیشرفت در علم و تکنولوژی در آینده تقاضای بسیار بیشتری برای ترکیبات فعال زیستی جدید حاصل از اکتینوباکتریای دریایی وجود خواهد داشت. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  384 - بررسی اصلاح زیستی فنل به‌وسیله باکتری های بومی جدا شده از آب و رسوبات دریاچه پریسان
  فرشید کفیل زاده محمدصادق فرهنگ دوست عباسعلی رضاییان جهرمی امیراشکان مهجور
  سابقه و هدف: فنل و مشتقات آن ترکیباتی به شدت سمی می باشد که به راحتی می توان آنها را از پساب های صنایع مختلفی مانند پالایشگاه های نفت، صنایع پتروشیمی، معادن به ویژه زغال سنگ وکارخانه های مواد شیمیایی جداسازی کرد. به همین دلیل ورود این مواد به محیط زیست باعث آلودگی های ش أکثر

  سابقه و هدف: فنل و مشتقات آن ترکیباتی به شدت سمی می باشد که به راحتی می توان آنها را از پساب های صنایع مختلفی مانند پالایشگاه های نفت، صنایع پتروشیمی، معادن به ویژه زغال سنگ وکارخانه های مواد شیمیایی جداسازی کرد. به همین دلیل ورود این مواد به محیط زیست باعث آلودگی های شدید زیست محیطی به ویژه منابع آبی می شود. در گذشته از روش های فیزیکوشیمیایی برای حذف فنل ومشتقات آن استفاده می شد اما امروزه تصفیه زیستی در اولویت قرار دارد. هدف از این پژوهش شناسایی وجداسازی با کتری های تجزیه کننده فنل از دریاچه پریشان و بررسی سینتیک رشد آنها می باشد. روش کار: 60 نمونه از مناطق مختلف دریاچه پریشان جمع آوری گردید. جداسازی باکتری های تجزیه کننده فنل با کشت نمونه ها بر روی محیط پایۀ نمکی فنل براث انجام شد. برای غربالگری باکتری های تجزیه کننده فنل معرف برموتیمول بلو به محیط اضافه گردید. در نهایت با کشت باکتری ها در غلظت های 2/0 تا 9/0 گرم در لیتر فنل ، توانایی تجزیه زیستی فنل اندازه گیری شد. یافته ها: باکتری های کشت داده شده در محیط پایۀ نمکی فنل براث دارای معرف، رنگ محیط را به دلیل استفاده از فنل و کاهش pH از رنگ سبز به زرد تغییر داده بودند. سودوموناس، اسینتوباکتر، کلبسیلا، سیتروباکتر و شیگلا به ترتیب غالب&zwnj;ترین باکتری&zwnj;های تجزیه کننده فنل جدا شده از دریاچه پریشان بودند که فراوانی وسیعی را در قسمت&zwnj;های مختلف دریاچه داشتند. اکثر باکتری&zwnj;های جدا شده قدرت خوبی در تجزیه فنل نشان دادند به طوری که گونه&zwnj;های سودوموناس و اسینتوباکتر تا غلظت 9/0-8/0 گرم در لیتر، گونه&zwnj;های کلبسیلا، سیتروباکتر و شیگلا تا غلظت 7/0-6/0گرم در لیتر فنل و بقیه تا غلظت حدود 3/0-2/0گرم در لیتر توانایی تجزیه فنل را داشتند. نتیجه گیری: یافته&zwnj;های این پژوهش نشان می&zwnj;دهد که دریاچۀ پریشان دارای تعداد زیادی از باکتری&zwnj;های تجزیه کننده فنل به&zwnj;ویژه جنس&zwnj;های سودوموناس و استینوباکتر است که قدرت تجزیه&zwnj;ای بالایی دارند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  385 - ارزیابی فراوانی کمپیلوباکترها و آرکوباکترها در آب دریای خزر با استفاده از روش های کشت و PCR
  فهیمه قربانی معین مسعود قانع
  مقدمه و هدف: کمپیلوباکترها یکی از مهمترین عوامل ایجاد کننده عفونت های گوارشی در دنیا معرفی می شوند. آب و مواد غذایی آلوده اصلی ترین راه ورود این باکتری به انسان می باشد. هدف از این پژوهش، جداسازی، شناسایی و تشخیص گونه های مختلف کمپیلوباکتر و آرکوباکتر از آب دریای خزر در أکثر

  مقدمه و هدف: کمپیلوباکترها یکی از مهمترین عوامل ایجاد کننده عفونت های گوارشی در دنیا معرفی می شوند. آب و مواد غذایی آلوده اصلی ترین راه ورود این باکتری به انسان می باشد. هدف از این پژوهش، جداسازی، شناسایی و تشخیص گونه های مختلف کمپیلوباکتر و آرکوباکتر از آب دریای خزر در شمال ایران بود. مواد و روش ها: تعداد 263 نمونه آب در 4 فصل سال جمع آوری گردید. گونه های کمپیلوباکتر و آرکوباکتر با استفاده از روش استاندارد کشت جداسازی شد و سپس به وسیله ی تست های فنوتایپینگ شناسایی شدند. تائید فنوتایپینگ سویه ها بوسیله روش PCR صورت گرفت. یافته ها: بعد از انجام روش های فنوتایپینگ و استفاده از تکنیک های مولکولی 7 سویه از کمپیلوباکتر ججونی و 14 سویه از آرکوباکتر بوتزلری شناسایی شدند. با توجه به نتایج حاصل، شیوع کمپیلوباکتر ججونی و آرکوباکتر بوتزلری در آب های ساحلی جنوب دریای خزر به ترتیب به میزان 66/2 درصد و 32/5 درصد ارزیابی گردید. نتیجه گیری: نتایج حاصل از این تحقیق به عنوان اولین گزارش جداسازی کمپیلوباکتر ججونی و آرکوباکتر بوتزلری از دریای خزر می باشد. مطلع بودن از چگونگی ورود و گستره زمانی انتشار و بقای کمپیلوباکترها در محیط های آبی می تواند در کنترل کیفیت آب و جلوگیری از بیماری اهمیت داشته باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  386 - بررسی مبنای مسئوولیّت طرف مجری در حمل و نقل دریایی کالا
  عادل ظهیری مسعود رضا رنجبر رضا زارعی حکمت اله عسکری
  قرارداد حمل و نقل دریایی کالا همچون سایر قراردادها فی مابین دو شخص اعم از حقیقی یا حقوقی منعقد می شود. به موجب این قرارداد، متصدی حمل و نقل دریایی در مقابل طرف دیگر قرار داد یعنی فرستندۀ کالا متعهد می شود که در ازای دریافت مبلغ مشخص، کالای موضوع قرارداد را حمل نموده و د أکثر

  قرارداد حمل و نقل دریایی کالا همچون سایر قراردادها فی مابین دو شخص اعم از حقیقی یا حقوقی منعقد می شود. به موجب این قرارداد، متصدی حمل و نقل دریایی در مقابل طرف دیگر قرار داد یعنی فرستندۀ کالا متعهد می شود که در ازای دریافت مبلغ مشخص، کالای موضوع قرارداد را حمل نموده و در تاریخ معینی در بندر مقصد بصورت صحیح و سالم تحویل بدهد. لاکن به لحاظ حجم و تنوع کالاها و همچنین پیچیدگی ها و مخاطر خاص حمل و نقل دریایی، هیچ متصدی حمل و نقلی نمی تواند تمام این فرآیند را به تنهایی به سرآنجام برساند؛ به همین دلیل گاهاً برای انجام این کار با اشخاص دیگری قرارداد بسته و بخشی از فرآیند حمل و نقل دریایی کالا را به آنها واگذار می کند. در این حالت این سوال پیش می آید، در صورتی که به کالای موضوع قرارداد حمل و نقل دریایی در حین بارگیری، حمل، تخلیه یا تحویل توسط اشخاص ثالث دخیل در فرآیند حمل و نقل که هیچ گونه رابطۀ قراردادی با فرستندۀ کالا ندارند و در مقررات هامبورگ (( متصدی حمل و نقل واقعی )) و در مقررات رتردادم (( طرف مجری )) نامگذاری شده اند، خسارتی وارد شود، چه کسی مسؤول جبران خسارت وارده است؟ و مبنای این مسئوولیّت چیست؟ در این نوشتار نگارنده سعی نموده است تا به این سوالات به روش تحلیلی، پاسخی مستدل و مستند، از منظر نظام حقوقی ایران و کنوانسیون های ناظر به حمل و نقل دریایی کالا یعنی بروکسل، هامبورگ و رتردام، بدهد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  387 - تحلیل عوامل عدم انسجام سیاست جنایی تقنینی ایران در قبال جرائم علیه محیط زیست دریایی
  فرشید اکبرزاده محمدعلی حاجی ده آبادی محمد ابراهیم شمس ناتری سید محمود میرخلیلی
  10.30495/alr.2020.674710
  جهان امروز در تمام ابعاد خود اعم از اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، زیست محیطی و غیره، پیوسته در حال تغییر و تحول است و در این میان روابط و رفتارهایی نیز پدیدار می شوند که بزهکارانه به شمار می آیند. وقوع بزهکاری نیز برقراری تمهیدات و اقدامات کنشی و واکنشی را ضروری می سازد که أکثر

  جهان امروز در تمام ابعاد خود اعم از اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، زیست محیطی و غیره، پیوسته در حال تغییر و تحول است و در این میان روابط و رفتارهایی نیز پدیدار می شوند که بزهکارانه به شمار می آیند. وقوع بزهکاری نیز برقراری تمهیدات و اقدامات کنشی و واکنشی را ضروری می سازد که چنین پاسخ هایی در عرصه سیاست جنایی یافت می شوند. یکی از حوزه هایی که به این قابلیت و ظرفیت سیاست جنایی نیاز دارد، محیط زیست دریایی است. سیاست جنایی نیز به منظور انجام موفقیت آمیز رسالت خود باید از شاخص هایی از جمله انسجام برخوردار باشد. سیاست جنایی ایران در قبال جرائم علیه محیط زیست دریایی بنا به دلایل متعدد واجد بایسته انسجام نمی باشد. مهم ترین این عوامل را می توان به عوامل سیاست جنایی تقنینی نام برد که بیانگر عوامل مربوط به ایرادات مقررات موضوعه مانند تفرق قوانین، موقعیت ضعیف و شکننده سازمان های غیررسمی، عدم اهتمام به آموزش های زیست محیطی و انفعال دستگاه عدالت کیفری است که نگارندگان با روش تحلیلی &ndash; توصیفی به تبیین آن ها پرداخته اند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  388 - تحول تعهدات دولت‌ها در حفاظت از تنوع زیستی در آب‌های آزاد بین‌المللی
  پگاه نیک فر لیالستانی حسن سواری محمدحسین رمضانی قوام آبادی علی مشهدی
  10.30495/alr.2022.1928333.2065
  زمینه و هدف: تنوع زیستی یکی از عناصر اصلی مراقبت از محیط زیست و منبع حیات بشر بر روی کره زمین و مشتمل بر گیاهان و حیوانات است که در آب، زمین و هوا زیست می‌کنند و با هم ارتباط دارند.در عین حال که پیشرفت فناوری فرصت‌های بیشتری را برای بهره‌برداری از منابع طبیعی اقیانوس‌ها أکثر

  زمینه و هدف: تنوع زیستی یکی از عناصر اصلی مراقبت از محیط زیست و منبع حیات بشر بر روی کره زمین و مشتمل بر گیاهان و حیوانات است که در آب، زمین و هوا زیست می‌کنند و با هم ارتباط دارند.در عین حال که پیشرفت فناوری فرصت‌های بیشتری را برای بهره‌برداری از منابع طبیعی اقیانوس‌ها فراهم می‌نماید، تهدیدات تنوع زیستی نیز افزایش می‌یابد.به‌ دلیل اهمیت تنوع زیستی دریایی در مناطق خارج از صلاحیت ملی و بهره‌برداری روز افزون از منابع آن، اهتمام جامعه جهانی درباره حفاظت از تنوع زیستی این مناطق افزایش یافته است.خلأهای موجود در نظام حقوقی مناطق دریایی خارج از صلاحیت ملی، ضرورت اقدام مؤثر در حفاظت از محیط زیست دریایی در این مناطق را دوچندان می‌کند.روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و به لحاظ گردآوری اطلاعات به روش اسنادی و از طریق مطالعه قوانین و منابع معتبر انجام شده و اطلاعات به دست آمده به صورت توصیفی- تحلیلی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است.یافته ها و نتایج: برای حفاظت از این محیط زیست دریایی ضرورت تصویب قواعد و مقرراتی در سطح بین المللی وجود دارد که از سوی تابعان حقوق بین الملل می بایست مورد تکریم واقع شود زیرا با وجود موافقتنامه ها و کنوانسیون ها و قراردادهای چند جانبه، هنوز ساز و کاری الزام آور در خصوص حفاظت از محیط زیست دریاهای آزاد وجود ندارد، لذا، با عنایت به تعهدات کنونی دولت ها در زمینه حفاظت از تنوع زیستی در آب های آزاد، ضرورت تصویب سند الزام آور بیش از پیش حس می شود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  389 - عملکرد سازمان بین‏المللی دریایی در زمینه‏ی مسئولیت و جبران خسارت زیست محیطی
  فریبا مشیرپور
  محیط زیست پیرامون بشر مشتمل بر اجزای مختلف مانند دریاها، رودخانه&not;ها، هوا، خاک و گیاهان همه به یکدیگر وابسته هستند و به دلیل همین وابستگی عناصر زیست محیطی، هر نوع آلودگی می&not;تواند توازن بین عناصر مربوط را از بین ببرد. از این رو به منظور حفاظت و حراست از طبیعت، آرا أکثر

  محیط زیست پیرامون بشر مشتمل بر اجزای مختلف مانند دریاها، رودخانه&not;ها، هوا، خاک و گیاهان همه به یکدیگر وابسته هستند و به دلیل همین وابستگی عناصر زیست محیطی، هر نوع آلودگی می&not;تواند توازن بین عناصر مربوط را از بین ببرد. از این رو به منظور حفاظت و حراست از طبیعت، آرام آرام اندیشه وضع قواعد و مقررات جهانی شکل گرفت و از رهگذر کنفرانس&not;ها و سازمان&not;های بین المللی تکامل یافت. سازمان بین المللی دریایی که یکی از ارگان&not;های تخصصی سازمان ملل متحد می&not;باشد، از ابتدای تاسیس تا کنون فعالیت-های زیادی در زمینه تدوین کنوانسیون های بین المللی در رابطه با مسئولیت ناشی از خسارات زیست محیطی در محدوده ی دریا داشته است. این سازمان همواره سعی بر این داشته تا با ارایه ی کنوانسیون&not;های مربوط و تشویق کشورها بر پیوستن به آنها، کمک بسزایی به قربانیان ناشی از خسارات زیست محیطی نماید. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  390 - مسئولیت متصدی حمل و نقل دریایی در قبال مسافر
  علیرض عسگری سید هادی حسینی
  رشد سریع اقتصادی ایران در اواسط قرن گذشته از یک سو و کثرت مبادلات تجارتی دریایی بین ایران و سایر کشور‌ها از سوی دیگر سبب شد که قانون گذار ایرانی مقرراتی را در خصوص حمل و نقل دریایی به تصویب برساند. از این رو قانون دریایی ایران در سال 1343 به تصویب رسید. با این که امروزه أکثر

  رشد سریع اقتصادی ایران در اواسط قرن گذشته از یک سو و کثرت مبادلات تجارتی دریایی بین ایران و سایر کشور‌ها از سوی دیگر سبب شد که قانون گذار ایرانی مقرراتی را در خصوص حمل و نقل دریایی به تصویب برساند. از این رو قانون دریایی ایران در سال 1343 به تصویب رسید. با این که امروزه بر اثر پیشرفت‌های سریع صنعتی اکثر حمل و نقل‌های داخلی و بین المللی از طریق هوا و زمین صورت می‌گیرد. با وجود این هنوز جا به جایی مسافر از طریق دریا به ویژه در مسافرت‌های کوتاه یا سفرهای تفریحی دریایی از سهم قابل توجهی در حمل و نقل‌های داخلی و بین المللی برخوردار است. از آن جا که در این قراردادها یک طرف قوی تر و طرف دیگر ضعیف‌تر است اولین سؤالی که مطرح می‌شود این است که آیا طرفین آزادند بر خلاف مقررات قانونی توافق کنند یا خیر؟ ضمانت اجرای تخلف از مقررات چیست؟ حدود و مبنای مسئولیت متصدیان حمل و نقل و خدمه یا نمایندگان آن چیست و مقررات کشورمان تا چه حد با مقررات بین المللی مطابقت داشته و پاسخ گوی نیازهاست؟ تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  391 - تعهدات و مسولیت‌ها‌ی فرستندۀ کالا در کنوانسیون روتردام؛ مطالعه تطبیقی با قانون دریایی ایران، کنوانسیون‌های بروکسل و‌هامبورگ
  میثم یاری بهروز مهاجری
  چکیده: مجمع عمومی سازمان ملل متحددردسامبر2008،"کنوانسیون ملل متحد در مورد قراردادهای حمل بین المللی کالاها به صورت کلی یا جزیی از طریق دریا"راتصویب کرد. این کنوانسیون که به"مقررات روتردام" معروف شد در23سپتامبر 2009 (اول مهر1388) منتشرگردید. کنوانسیون های قبلی در زمینه‌ی أکثر

  چکیده: مجمع عمومی سازمان ملل متحددردسامبر2008،"کنوانسیون ملل متحد در مورد قراردادهای حمل بین المللی کالاها به صورت کلی یا جزیی از طریق دریا"راتصویب کرد. این کنوانسیون که به"مقررات روتردام" معروف شد در23سپتامبر 2009 (اول مهر1388) منتشرگردید. کنوانسیون های قبلی در زمینه‌ی حمل و نقل دریایی، در خصوص تعهدات ومسئولیت فرستنده مقررات جامعی ندارند. کنوانسیون روتردام در فصل هفتم تحت عنوان" تعهدات فرستندۀ کالا نسبت به متصدی حمل و نقل"، به این بحث پرداخته و مقررات جامعی را تدوین نموده است. این مسئولیتها و تعهدات فقط در برابر متصدی حمل و نقل و محدود به حمل کالاها می باشد. بعلاوه، مسئولیت فرستنده محدود به فقدان کالاها یا ورود خسارت مستقیم بر کالاهاست و خسارت وارده به کالاها ناشی از تأخیر در تحویل آن‌ها را در بر نمی‌گیرد. در مجموع، از بررسی مواد موجود در کنوانسیون، بویژه فصل هفتم که موضوع اصلی این کار تحقیقی است، می‌توان این نتیجه گیری را به قانونگذار داخلی پیشنهاد داد که میان مسئولیت فرستنده و متصدی حمل و نقل نوعی تعادل بر قرار شده و بر خلاف کنوانسیون های پیشین در این زمینه، کنوانسیون روتردام یکطرفه به نفع فرستنده یا متصدی حمل و نقل عمل ننموده و تعهدات و مسولیت‌های فرستنده افزایش نیافته، بلکه به لحاظ حقوقی و قانونی موارد تعهدات و مسولیت‌های وی وضعیت بهتری برای استناد یافته اند. در واقع پیوستن به این کنوانسیون یک بازی برد- برد را هم برای کشورهای متصدی حمل و نقل و هم برای کشورهای فرستنده، از قبیل کشورمان، به ارمغان می آورد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  392 - تأثیر توسعه گردشگری بر رشد اقتصادی(مقایسه ایران وکشورهای منتخب)
  حسین میرزایی ساناز جلیلی
  صنعت گردشگری مجموعه‌ای پیچیده از خدمات گوناگون است که سرمنشأ بسیاری از آنها در رشد و توسعة اقتصاد ملی (زیربنایی و روبنایی) می‌باشد. مجموعة این صنعت پیچیده، فرصت‌های اشتغال گوناگونی را در بخش‌های مختلف ایجاد می‌کند و به طور مستقیم می‌تواند در تولید و تجارت دیگر خدمات (نظ أکثر

  صنعت گردشگری مجموعه‌ای پیچیده از خدمات گوناگون است که سرمنشأ بسیاری از آنها در رشد و توسعة اقتصاد ملی (زیربنایی و روبنایی) می‌باشد. مجموعة این صنعت پیچیده، فرصت‌های اشتغال گوناگونی را در بخش‌های مختلف ایجاد می‌کند و به طور مستقیم می‌تواند در تولید و تجارت دیگر خدمات (نظیر حمل و نقل، هتلداری و ...) تأثیر بگذارد. در این تحقیق به بررسی آماری تأثیر توسعه گردشگری بر رشد تولید ناخالص داخلی (مقایسه ایران وکشورهای منتخب&not;) از طریق برآورد به روش داده&not;های تابلویی، در دو آزمون اول و دوم کشورهای منتخبی از خاورمیانه عبارت بودند از: پاکستان&not;، ترکیه&not;، ایران&not;، عربستان&not;، امارات، کویت، لبنان، اردن، مصر و قطر که در بازه زمانی2008-1995 مورد آزمون واقع شدند. و برای پنج کشور صادرکننده نفت از کشورهای منتخب شامل ایران، عربستان، امارات، کویت و قطر از متغیر دامی استفاده نمودیم. در هر چهار آزمون با توجه آماره&not;های مورد محاسبه استفاده از روش اثرات ثابت کارایی بیشتری داشت. آزمون فرضیه اول بیانگر این بود که "توسعه صنعت گردشگری تأثیر مثبتی بر رشد تولید ناخالص داخلی در کشورهای منطقه خاورمیانه دارد." که با توجه به این نکته که ضریب دریافتیهای ناشی از گردشگری و ضریب تعداد گردشگر وارد شده به کشور در هر چهار آزمون مثبت و معنی&not;دار بودند بنابراین این فرضیه تایید می&not;گردد. همچنین با توجه به این نکته که هم ضریب دریافتیهای حقیقی ناشی از گردشگری و هم ضریب تعداد گردشگر ورودی در هر دو آزمونی که از متغیر مجازی استفاده شد برای کشورهای صادرکننده نفت کمتر از کشورهای وارد کننده نفت در منطقه خاورمیانه می&not;باشد، فرضیه "درکشورهای صادرکننده نفت صنعت گردشگری اثرکمتری روی رشد اقتصادی دارد" نیز تایید می&not;گردد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  393 - جایگاه حوزة اقیانوس هند و تنگه‌های استراتژیک آن در فرایند جهانی شدن
  زهرا پیشگاهی فرد نسرین خانیها
  یژگی&not;هایی که برخی تنگه&not;ها را از نظر جهانی مهم می&not;سازد و باعث می&not;شود که به کانون محاسبات استراتژیک و ژئواستراتژیک قدرت&not;های جهانی و منطقه&not;ای تبدیل شوند، به نحوی که آنها خواهان داشتن کنترل کامل بر تنگه یا حداقل داشتن قدرت فرمانروایی بر آن باشند، وجو أکثر

  یژگی&not;هایی که برخی تنگه&not;ها را از نظر جهانی مهم می&not;سازد و باعث می&not;شود که به کانون محاسبات استراتژیک و ژئواستراتژیک قدرت&not;های جهانی و منطقه&not;ای تبدیل شوند، به نحوی که آنها خواهان داشتن کنترل کامل بر تنگه یا حداقل داشتن قدرت فرمانروایی بر آن باشند، وجود دو عامل، یکی اقتصادی که خود به دو دستة انرژی و تجارت تقسیم می&not;شود، و دیگر نظامی است. این عوامل، اثرات و پیامدهای مشخص و پویایی را برای تنگه&not;ها بوجود آورده، و پیگیری استراتژی&not;ها برای مناسب ساختن این پیامدها، این تنگه&not;ها را به محل رقابت قدرت&not;ها تبدیل می&not;کند. اما میزان اهمیت تنگه&not;های استراتژیک در طول تاریخ متفاوت بوده و با پیشرفت&not;های تکنولوژکی و تغییر الگوهای سیاست جهانی دستخوش تغییر شده است. غالب تنگه&not;های بین&not;المللی در عصر نظام دو قطبی بیشتر اهمیت سیاسی و ژئوپولیتیکی داشتند؛ هرچند این اهمیت هنوز نیز در بعضی از آنها وجود دارد و دیدگاه-های ژئوپولیتیکی و ژئواستراتژیکی بر آنها حاکم است، در حال حاضر تنگه&not;های مهم از نقش&not;آفرینی ژئواکونومیکی نیز برخوردار شده&not;اند. تنگه&not;ها مهم اقیانوس هند به جهت صرفه&not;جویی&not;های اقتصادی و نزدیک ساختن سه حوزه جغرافیایی اصلی اقتصاد جهان یعنی آمریکای شمالی و اتحادیه اروپا و جنوب شرق آسیا از جایگاه ویژه&not;ای برخوردارند. با این اوصاف این پژوهش ضمن بررسی تغییرات ایجاد شده در مفهوم و مصداق تنگه&not;های استراتژیک در دو دورة ژئوپلیتیکی نظام دوقطبی و پس از آن، درپی تحلیل اثرات قدرت و سیاست در آنها می&not;باشد. نتایج حاصلة بیان&not;گر این مسئله است که صحنة اقیانوس هند و تنگه&not;های مهم آن به دلیل داشتن نقش کلیدی در تجارت دریایی، از اهمیت بالایی برخوردارند و این امر باعث می&not;شود تا این تنگه&not;ها محل رقابت قدرت-های رقیب باشند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  394 - نگرشی بر دیدگاه های کشورهای اطراف دریای خزردرباره نحوه استفاده از منابع آن و مواضع ایران
  علی اصغر اسمعیل پور روشن غلامحسین اسکانی
  این پژوهش رژیم حقوقی دارای خزر را با توجه به تغییرات جدیدی که در ساختار اتحاد جماهیر شوروی (سابق) ایجاد شده است، بررسی می‌نماید. بدین منظور ابتدا موقعیت جغرافیایی دریای خزر و دولت‌های ساحلی تبیین گردیده و با استفاده از روش تحقیق توصیفی- تحلیل ضمن بررسی الگوهای متداول تق أکثر

  این پژوهش رژیم حقوقی دارای خزر را با توجه به تغییرات جدیدی که در ساختار اتحاد جماهیر شوروی (سابق) ایجاد شده است، بررسی می‌نماید. بدین منظور ابتدا موقعیت جغرافیایی دریای خزر و دولت‌های ساحلی تبیین گردیده و با استفاده از روش تحقیق توصیفی- تحلیل ضمن بررسی الگوهای متداول تقسیم پهنه‌های آبی، به پایش دیدگاه‌ها و نقطه نظرات پنج کشور ساحلی در خصوص رژیم حقوقی خزر پرداخته است. نتایج مقاله بیانگر این است که پنج کشور همجوار خزر با پافشاری بر الگوهای ادعایی خود نتوانسته‌اند زمینه لازم برای تحدید حدود و تعیین رژیم حقوقی این دریا را براساس حسن همجواری، مستندات تاریخی، علمی و قانونی به سرانجام برسانند و به تکروی سیاسی و اقتصادی در این عرصه روی آورده‌اند، که این امر بر مقوله تشکیل نظام منطقه‌ای منسجم و پایدار متشکل از این کشورها تأثیر سوء می‌گذارد و ضمن عدم امکان بهره‌برداری مناسب از منابع طبیعی عظیم این دریا، منجر به بروز مناقشات جدی‌تر بین آنها می‌شود. این دریا در صورتی استوار و صلح‌آمیز خواهد بود که دولت‌های ساحلی تصمیم داشته باشند عدم اطمینان را از منطقه به وسیله مصالحه بر سر ایجاد یک نظام حقوقی جدید دور سازند. این دولت‌ها باید مراحل مذکرات خود را برای دستیابی به موافقت‌نامه جدید سرعت بخشند، و در همان زمان با دقت، همه جنبه‌های گوناگون دریا را به نحوی که منافع عموم کشورهای حاشیه دریا لحاظ گردد، بررسی نمایند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  395 - تاثیرصنایع نفت وگازبراکوسیستم دریای خزر
  غلامحسین اسکانی
  بعدازفروپاشی شوروی، دریای خزر درکانون توجه روز افزون دنیا قرار گرفت. این دریا کارکردهای زیادی داردو موقعیت آن سبب ارتباط آبی بین مناطق حاشیه این دریا است ضمن اینکه به عنوان ذخیره عظیم بزرگ نفت وگازمطرح است. کاهش جهانی ذخایر نفت و گاز و به طور همزمان، افزایش بهای مشتقات أکثر

  بعدازفروپاشی شوروی، دریای خزر درکانون توجه روز افزون دنیا قرار گرفت. این دریا کارکردهای زیادی داردو موقعیت آن سبب ارتباط آبی بین مناطق حاشیه این دریا است ضمن اینکه به عنوان ذخیره عظیم بزرگ نفت وگازمطرح است. کاهش جهانی ذخایر نفت و گاز و به طور همزمان، افزایش بهای مشتقات هیدروکربنی، اهمیت این منطقه را که هنوز ظرفیت و رشد قابل توجهی برای اکتشاف نفت و گاز داراست، افزایش داده است.استخراج نفت و گاز , در کنار تاسیسات انتقال آن و نیز دیگر صنایع مربوطه, امروز به یکی از مهمترین منابع آلودگی آب , هوا و خاک درمنطقه خزرتبدیل شده اند. بسته بودن دریای خزر، اکوسیستم آن را از حساسیت زیادی برخوردارساخته ولذاتوجه بیشتری به آن را طلب می کند. درمقاله حاضرتاثیرآلاینده های نفتی برآن بررسی می شود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  396 - مشروعیت خط 9 نقطه ای اعلامیه 2009 کشور چین در دریای چین جنوبی
  سید فخرالدین مختاری محمد علی صلح چی منصور پور نوری
  کشور چین در سال 2009 با صدور نقشه‌ای که به دبیر کل سازمان ملل متحد داده شد، خبر از ترسیم خط ۹ نقطه ای در دریای چین جنوبی داد. این فواصل نه‌گانه، تمامی جزایر اصلی دریای جنوب چین را دربرمی‌گیرد. همچنین، شیوه تحدید حدود با این فواصل نه‌گانه به‌گونه‌ای است که با مناطق انحصا أکثر

  کشور چین در سال 2009 با صدور نقشه‌ای که به دبیر کل سازمان ملل متحد داده شد، خبر از ترسیم خط ۹ نقطه ای در دریای چین جنوبی داد. این فواصل نه‌گانه، تمامی جزایر اصلی دریای جنوب چین را دربرمی‌گیرد. همچنین، شیوه تحدید حدود با این فواصل نه‌گانه به‌گونه‌ای است که با مناطق انحصاری اقتصادی و فلات قاره دیگر همسایگان تداخل می‌کند. این شیوه ترسیم خطوط حتی با پیوستن چین به کنوانسیون ملل متحد در مورد حقوق دریاها (1982) نیز اصلاح نگشت. فیلیپین به عنوان متضرر ترین و معترض ترین کشور، مدعی ناسازگاری خط 9 نقطه ای چین با کنوانسیون فوق گردید و تمامی اقدامات چین را برخلاف تعهداتش طبق این کنوانسیون دانست. فیلیپین با استناد به این کنوانسیون و به هدف حل اختلاف لایحه و دادخواست خود را به دیوان داوری مطابق پیوست 7 کنوانسیون تقدیم نمود. این مقاله بر آن است تا با استناد به مقررات کنوانسیون و حقوق بین الملل، اعتبار استدلالات مطرح شده از سوی کشورهای چین و فیلیپین را مورد بررسی قرار دهد. نتیجه اجمالی این تحقیق اینست که اگرچه ترسیم حدود مرزها از جمله مرزهای دریایی علی الاصول عملی یکجانبه است، اما یک کشور نمی‌تواند خارج از قلمرو حقوق بین الملل، خود را کشور ساحلی معرفی کرده و در مناطق هم‌پوشانی با دیگر کشورهای ساحلی، بطور یکجانبه اقدام به ترسیم خطوط مرزی نماید و مفروض اینست که خط 9 نقطه ای ترسیم شده از سوی کشور چین دارای توجیه مشروع نیست. روش این پژوهش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه ای است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  397 - اقدامات موازنه ساز روسیه در بحران 2014 اوکراین
  علی موسایی عنایت الله یزدانی محمدعلی بصیری
  اوکراین همواره پس از فروپاشی شوروی به دلیل اهمیت هویتی، ژئوپلیتیکی، ژئواکونومیکی و اقتصادی صحنه رقابت روسیه و غرب و شاهد بروز تعارضات جدی و بحران‌های سیاسی - امنیتی مختلف بوده است. بحران 2014 اوکراین نیز که با فشار روسیه بر اوکراین، مبتنی بر خودداری از پیوستن به توافقنا أکثر

  اوکراین همواره پس از فروپاشی شوروی به دلیل اهمیت هویتی، ژئوپلیتیکی، ژئواکونومیکی و اقتصادی صحنه رقابت روسیه و غرب و شاهد بروز تعارضات جدی و بحران‌های سیاسی - امنیتی مختلف بوده است. بحران 2014 اوکراین نیز که با فشار روسیه بر اوکراین، مبتنی بر خودداری از پیوستن به توافقنامه تجارت آزاد با اتحادیه اروپا آغاز و درنهایت منجر به الحاق شبه‌جزیره کریمه به فدراسیون روسیه شد را نیز می‌توان در چارچوب همین رقابت‌ها میان روسیه و غرب قلمداد کرد. رقابتی که نه‌تنها باعث شروع بحران و الحاق کریمه به خاک روسیه شد؛ بلکه تنش بین روسیه و غرب را به‌شدت افزایش داد. ازاین‌رو، هدف اصلی این مقاله پاسخگویی به این پرسش‌ها است که چرا روسیه تصمیم به الحاق شبه‌جزیره کریمه به فدراسیون روسیه گرفت و این الحاق چه تأثیری در موازنه قدرت در منطقه دریای سیاه داشته است؟ در این مقاله با روشی کیفی و رویکردی تحلیلی، پرسش‌های پژوهش در بستر مفهومی نظریه موازنه تهدید با استفاده از منابع کتابخانه‌ای موردبررسی قرارگرفته است. یافته‌های مقاله نشان می‌دهد که رفع تهدیدات ناشی از عضویت احتمالی اوکراین در اتحادیه اروپا علیه امنیت و منافع ملی روسیه، علت تصمیم روسیه جهت الحاق کریمه به فدراسیون روسیه بوده است. همچنین این الحاق باعث تغییر موازنه قدرت به نفع روسیه در برابر غرب در منطقه دریای سیاه شده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  398 - قصور در حضور نزد مرجع داوری بین المللی با تاکید بر قضیه چین و فیلیپین
  سید فخرالدین مختاری محمد علی صلح چی منصور پور نوری
  رعایت اصل تناظر ملازمه با این امر دارد که دادرسی در غیاب یکی از طرفین انجام نشود و از سوی دیگر رعایت منافع طرفی که به مرجع صالح مراجعه کرده است، مستلزم ادامه رسیدگی و صدور رای قاطع است. اگر یک کشور بتواند با عدم حضور نزد مرجع صالح، صلاحیت رسیدگی را از آن مرجع سلب نماید أکثر

  رعایت اصل تناظر ملازمه با این امر دارد که دادرسی در غیاب یکی از طرفین انجام نشود و از سوی دیگر رعایت منافع طرفی که به مرجع صالح مراجعه کرده است، مستلزم ادامه رسیدگی و صدور رای قاطع است. اگر یک کشور بتواند با عدم حضور نزد مرجع صالح، صلاحیت رسیدگی را از آن مرجع سلب نماید این امر بشدت، اعتبار شیوه های مسالمت آمیز حل اختلافات را متزلزل خواهد نمود. چین در سال 2009 با صدور نقشه‌ای که به دبیر کل سازمان ملل متحد داده شد، خبر از ترسیم خط ۹ نقطه‌ای در دریای چین جنوبی داد. فیلیپین به عنوان معترض‌ترین کشور، مدعی بروز یک اختلاف بین‌المللی بدلیل ناسازگاری خط 9 نقطه‌ای چین با کنوانسیون ملل متحد در مورد حقوق دریاها (1982) شد و در تاریخ ۲۲ ژانویه ۲۰۱۳ با استناد به مقررات کنوانسیون دادخواست خود بر علیه چین را به دیوان داوری متشکله بر اساس پیوست 7 فصل پانزدهم کنوانسیون ارجاع داد. چین در تمام مراحل رسیدگی، از شرکت کردن خودداری نمود چراکه دیوان داوری را فاقد صلاحیت برای رسیدگی به اختلاف می‌دانست. این مقاله بر آن است تا اعتبار فرآیند رسیدگی به اختلافات را در صورت قصور در حضور نزد مرجع رسیدگی‌کننده مورد پژوهش قرار دهد. نتیجه اجمالی تحقیق اینست که کشور غایب در رسیدگی همچنان بعنوان یک طرف دعوا محسوب شده و صرف عدم حضور، باعث زوال این موقعیت یا از بین رفتن صلاحیت مراجع صالح به رسیدگی نمی‌شود؛ اما تکالیف ویژه ای برای مرجع رسیدگی ایجاد می‌گردد که در این مقاله مورد بررسی قرار می‌گیرد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  399 - نفوذ روسیه و چالش هژمونی غرب در حوزه دریای سیاه
  روح اله منعم ارسلان قربانی رضا سیمبر
  این مقاله به نفوذ روسیه در حوزه دریای سیاه و چالشی که در نتیجه آن برای گسترش نظم هژمونیک تحت رهبری ایالات متحده در دوره پس از جنگ سرد در این حوزه ایجاد شده است متمرکز است. پس از فروپاشی و تجزیه شوروی، پویش های امنیتی جدیدی در منطقه دریای سیاه پدیدار شده است، این حوزه تا أکثر

  این مقاله به نفوذ روسیه در حوزه دریای سیاه و چالشی که در نتیجه آن برای گسترش نظم هژمونیک تحت رهبری ایالات متحده در دوره پس از جنگ سرد در این حوزه ایجاد شده است متمرکز است. پس از فروپاشی و تجزیه شوروی، پویش های امنیتی جدیدی در منطقه دریای سیاه پدیدار شده است، این حوزه تا پیش از فروپاشی شوروی، شامل دولت های شوروی، بلغارستان، رومانی و ترکیه می شد، که در پی تجزیه شوروی، اوکراین و گرجستان نیز به دولت هایی مستقل در منطقه دریای سیاه تبدیل شده اند و فراتر از آن استقلال دولت های آسیای مرکزی و قفقاز به گسترش پویش های امنیتی و روندهای اقتصادی را در حوزه دریای سیاه تقویت کرده است، بر این اساس روسیه کنترل عصر جنگ سرد بر معادلات امنیتی حوزه دریای سیاه را از دست داده است و به شیوه ای جدید در صدد بسط نفوذ خود در این حوزه در مقابله با گسترش نفوذ ایالات متحده برآمده است که در شکل نظم هژمونیک غربی تحت رهبری خود بویژه ناتو و نهادهای اروپایی دنبال می شود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  400 - مسئولیت و نقش دولت‌های حوزه خلیج‌فارس در حفاظت از محیط‌زیست
  علی اصغر زرگر زینب نوروزی کلرمی
  چکیده خلیج‌فارس و دریای عمان از نظر وجود منابع عظیم نفت و گاز و شرایط خاص زیست‌محیطی و بـهره‌‌برداری‌هایی که از این محیط و منابع می‌شود به‌شکل مستمر در معرض خطراتی است که اهمیت خاصی دارد. حساسیت راهبردی آن و تنش‌های سیاسی و نظامی و موضوعات اقتصادی، محیط‌زیست دریایی ای أکثر

  چکیده خلیج‌فارس و دریای عمان از نظر وجود منابع عظیم نفت و گاز و شرایط خاص زیست‌محیطی و بـهره‌‌برداری‌هایی که از این محیط و منابع می‌شود به‌شکل مستمر در معرض خطراتی است که اهمیت خاصی دارد. حساسیت راهبردی آن و تنش‌های سیاسی و نظامی و موضوعات اقتصادی، محیط‌زیست دریایی این منطقه را تحت تأثیر قرار داده و خلیج‌فارس و دریای عمان را به یکی از آلوده‌ترین مناطق دریایی تبدیل کرده است. خلیج‌فارس یکی از با ارزش‌ترین زیست بـوم‌های آبی جهان است که با وجود متنوع‌ترین رویش‌های گرمسیری و گونه‌های مختلف جانداران آبزی شرایط بسیار ویژه‌ای دارد که محیط‌زیست آن را تبدیل به محیطی بسیار حساس و شکننده کرده است. این ویـژگی سبب شده است تا در دهه‌های پایانی قرن بیستم نظام‌های مهم حقوقی برای حمایت گسترده‌تر از محیط‌زیست این منطقه درپی ایجاد تغییراتی برآیند. در این راستا افزون برحقوق خصوصی، حقوق عمومی و بین‌الملل نیز در این زمینه فـعال بوده است. با توجه به این واقعیت که اساساً به‌کارگیری مدیریت زیست‌محیطی در محیطی همچون خلیج‌فارس در چارچوب یک پیمان همکاری جمعی زیست‌محیطی ممکن است و تلاش کشورها به‌شکل انفرادی به نتیجه نخواهد رسید، همکاری در چارچوب یک کنوانسیون زیست‌محیطی باعنوان کنوانسیون همکاری‌های منطقه‌ای کویت در زمینه محیط‌زیست مورد نظر کشورهای این حوزه قرار گرفته است. باتوجه به اهمیت این محیط‌زیست دریایی،اگر سازوکاری برای کنترل آلودگی وجود نداشته باشد، زمینه نابودی آن فراهم خواهد شد. در این مقاله تلاش شده است تا با بررسی قوانین و مقررات و ساختارهای موجود در مورد مسئولیت دولت‌ها و مدیریت مناسب در رفع آلاینده‌ها در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی به شناسایی نقاط قوت و ضعـف آن‌ها و نیازهای موجود پرداخته شود و برای برون رفت از این بحران راه‌حل‌هایی بیان شود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  401 - طراحی مدل ارزیابی ارزش دریافت شده از دیدگاه مشتری
  الهام فریدچهر
  مدیریت استراتژیک بازاریابی با تضمین ایجاد ارزش برتر در پیشنهادهای یک شرکت برای مشتریان هدف، به روشی که شرکت را در تأمین اهداف استرات&zwj;ژیک یاری رساند، به نتیجه می‌رسد. حداکثرسازی ارزش، برای مشتریان هدف، اصل اساسی است که به عنوان اساس همه فعالیت‌های بازاریابی به کار می أکثر

  مدیریت استراتژیک بازاریابی با تضمین ایجاد ارزش برتر در پیشنهادهای یک شرکت برای مشتریان هدف، به روشی که شرکت را در تأمین اهداف استرات&zwj;ژیک یاری رساند، به نتیجه می‌رسد. حداکثرسازی ارزش، برای مشتریان هدف، اصل اساسی است که به عنوان اساس همه فعالیت‌های بازاریابی به کار می‌رود. مدیریت ارزش در همه جنبه‌‌های طراحی یک استراتژی و تاکتیک‌های آن نفوذ می‌کند. موفقیت تجاری تنها زمانی می‌تواند تأمین شود که ارزش پیشنهاد شده به مشتریان هدف، به حداکثر رسیده باشد. شکست در ایجاد ارزش برای مشتریان هدف، ناگزیر به یک مبادله بازاریابی غیرموثر و شکست در بازار منجر می‌شود. از این رو مدیریت ارزش مشتری یک عامل اساسی در تعیین استراتژی شرکت است. چرا که مشتریان منبع نهایی ارزش برای شرکت هستند، مدیریت ارزش مشتری برای موفقیت شرکت ضرورت دارد. بدین ترتیب هدف این تحقیق طراحی مدل و ابزاری موثر برای ارزیابی ارزش دریافت شده مشتری در حوزه خدمات بانکداری است. بدین منظور برای تعیین ابعاد ارزش دریافت شده از دیدگاه مشتری خدمات بانکی، به تهیه پرسشنامه ای بر اساس مقیاس گلوال مبادرت و با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی به تبیین ابعاد ارزش دریافت شده مشتری در خدمات بانکی پرداخته شده است. براساس یافته‌های تحقیق سه بعد: ارزش کارکردی، ارزش پولی و ارزش روان‌شناختی شناسایی شده است که تعیین کننده ارزش دریافت شده از مشتریان خدمات بانکی استان تهران است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  402 - بررسی تأثیر خودکارآمدی و نگرش کارکنان بر رضایت شغلی و رفتار شهروندی سازمانی آنان
  مهدیه اخوان قالیباف شهناز نایب زاده
  هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر خودکارآمدی و نگرش کارکنان بر رضایت شغلی و رفتار شهروندی سازمانی آنان است. با استفاده از متغیر خودکارآمدی به‌عنوان متغیر مستقل، متغیرهای رضایت شغلی و رفتار شهروندی سازمانی به‌عنوان متغیر وابسته و متغیرهای اعتماد، حمایت سازمانی دریافتی و تعهد أکثر

  هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر خودکارآمدی و نگرش کارکنان بر رضایت شغلی و رفتار شهروندی سازمانی آنان است. با استفاده از متغیر خودکارآمدی به‌عنوان متغیر مستقل، متغیرهای رضایت شغلی و رفتار شهروندی سازمانی به‌عنوان متغیر وابسته و متغیرهای اعتماد، حمایت سازمانی دریافتی و تعهد احساسی به سازمان به‌عنوان متغیر میانجی، مدل تحقیق شکل گرفته است. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی بوده و بر حسب روش تحقیق همبستگی است که با به‌کارگیری ابزار پرسشنامه و روش پیمایشی داده‌های مورد‌نیاز جمع‌آوری شده است. جامعه آماری این پژوهش، کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد هستند و برای نمونه‌گیری از فرمول تعیین حجم نمونه کوکران استفاده شده و تعداد 120 نمونه قابل‌قبول جمع‌آوری شد. بررسی و تحلیل داده‌ها با استفاده از آمار توصیفی، جداول فراوانی و نمودارهای دایره‌ای و میله‌ای و آزمون t یک‌نمونه‌ای انجام شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS18 بررسی و تحلیل شد و تأیید روابط بین متغیر‌ها و عوامل از طریق تحلیل عاملی تأییدی و تکنیک مدل‌سازی PLS با استفاده از نرم‌افزار PLS2 Smart صورت گرفت. نتایج پژوهش نشان داد بین متغیر خودکارآمدی با متغیر‌های تعهد احساسی به سازمان، اعتماد، رضایت شغلی و حمایت سازمانی دریافتی و بین متغیر‌های حمایت سازمانی دریافتی و اعتماد با متغیر رضایت شغلی و بین متغیرهای تعهد احساسی به سازمان و رضایت شغلی با متغیر رفتار شهروندی سازمانی رابطه مثبت معناداری وجود دارد؛ همچنین رابطه معناداری بین تعهد احساسی به سازمان با رضایت شغلی و بین اعتماد و حمایت سازمانی با رفتار شهروندی سازمانی مشاهده نشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  403 - مطالعه تاثیر تامین مالی خارج از ترازنامه بر ارزش شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
  مهدی مرادزاده فرد جواد فرامرز
  در تحقیق حاضر تاثیر تامین مالی خارج از ترازنامه بر ارزش شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مورد مطالعه قرار گرفته و بیان می شود که این شیوه تامین مالی معمولا زمانی استفاده می گردد که شرکتها می خواهند ضمن تحصیل دارایی ، آن دارایی و بدهی مربوط به آن را در ترا أکثر

  در تحقیق حاضر تاثیر تامین مالی خارج از ترازنامه بر ارزش شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مورد مطالعه قرار گرفته و بیان می شود که این شیوه تامین مالی معمولا زمانی استفاده می گردد که شرکتها می خواهند ضمن تحصیل دارایی ، آن دارایی و بدهی مربوط به آن را در ترازنامه نشان ندهند که در نتیجه این شیوه تامین مالی ، ساختار سرمایه شرکت را متحول و نهایتاً منحنی ریسک را تغییر می دهد . سپس ابزارهای تامین مالی خارج از ترازنامه را معرفی و مزایای و معایب هر یک را تشریح و بیان خواهیم کرد که در بورس اوراق بهادار تهران چرا فقط می توان از ابزار اجاره عملیاتی برای هدف مذکور استفاده نمود . تحقیق حاضر از نوع توصیفی بوده و اطلاعات مورد نیاز برای انجام آن از طریق سند کاوی در متن گزارشات مالی ، جمع آوری شده است . در راستای انجام این تحقیق اطلاعات مربوط به شرکت هایی از بورس اوراق بهادار تهران مورد مطالعه قرار گرفته است که طی سالهای 1380 تا 1385 از فعالیت تامین مالی خارج از ترازنامه (هزینه اجاره) استفاده کردند . تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده و آزمون فرضیه های تحقیق نشان می دهد که علی رغم تاکید تئوری های مطرح در این باره ، تامین مالی خارج از ترازنامه موجب ارزش افزایی برای شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران نمی شود تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  404 - فشارها و معضلات اخلاقی موجود در تضاد بها – کیفیت حسابرسی Examine the Pressures and Ethical Dilemmas Availablect in the Audit Conflicont Cost & Quality (A Case Study of Small and Medium-Sized Audit Institutions Trusted Exchange)
  مریم رخشی کاوه آذین فر سیدعلی نبوی چاشمی
  با توجه به اهمیت مباحث اخلاقی در قضاوت‌های حسابرسی، این مطالعه، تحلیل فشارهای دریافت شده توسط حسابرس درحرفه و معضلات اخلاقی حسابرس در تضاد حسابرسی را هدف اصلی خود قرار داده است. این مقاله ، فاکتورهای حل تضاد منافع (زمانی که حسابرس با آن مواجه می شود) را نیز شناسایی می ک أکثر

  با توجه به اهمیت مباحث اخلاقی در قضاوت‌های حسابرسی، این مطالعه، تحلیل فشارهای دریافت شده توسط حسابرس درحرفه و معضلات اخلاقی حسابرس در تضاد حسابرسی را هدف اصلی خود قرار داده است. این مقاله ، فاکتورهای حل تضاد منافع (زمانی که حسابرس با آن مواجه می شود) را نیز شناسایی می کند. جامعه آماری در این مطالعه را شرکت‌های حسابرسی معتمد بورس تشکیل می‌دهدکه تعداد مؤسسات حسابرسی معتمد بورس 77 مؤسسهمی‌باشد و به روش تمام شماریمورد بررسی قرار گرفته‌اند. اطلاعات مورد نیاز این مطالعه بر اساس پرسشنامه‌ای محقق یافته استخراج شده و بر اساس آزمون تحلیل واریانس (آنوا) مورد بررسی قرار گرفته است. مقالهحاضر به توسعه متون مربوط به تأثیر فشار بر رفتار حسابرسان کمک می کند، این مطالعه علاوه بر فشار دریافتی از صاحبکار فشارهای ناشی از مؤسسات حسابرسی را که می تواند اثر آسیب رسان بر کیفیت حسابرسی داشته باشد را برجسته می کند. نتایج بدست‌آمده بیانگر رابطه معنادار تجربه حسابرس با فشار دریافتی حسابرس از جانب مشتری (صاحبکار)، فشار مؤسسه حسابرسی، ارزیابی اخلاقی معضلات (دوراهی‌ها) و راه‌حل‌های تضاد منافع است، در حالی‌که اندازهمؤسسه حسابرسی رابطه معنی‌داری را با این متغیرها نشان نداده است. علاوه براین، بر اساس نتایج، رابطه معنی‌دار راه‌حل های تضاد منافع و هم‌چنین ارزیابی اخلاقی دوراهی‌ها (معضلات)با فشار دریافتی از جانب صاحبکار و فشار دریافتی مؤسسه حسابرسی از دیگر نتایج این مطالعه است. با توجه به نتایج، رعایت آیین رفتار حرفه‌ایبا نظارت و دقت بیشتر پیشنهاد می‌شود تا از طریق کاهش تعارض‌های اخلاقی کیفیت حسابرسی ارتقا یابد.Examine the Pressures and Ethical Dilemmas Availablect in the Audit Conflicont Cost & Quality (A Case Study of Small and Medium-Sized Audit Institutions Trusted Exchange)Maryam RokhshiKave AzinfarSeyed Ali NabavichashmiReceived: 07/ April /2021 Accepted: 11/ June /2021AbstractConsidering the importance of ethical issues in audit judgments, this study focuses on analyzing pressures Received by the auditor in the professionand the auditor's ethical dilemmas in the audit conflict. In addition, this research identifies the conflict-of-interest factors (When the auditor is facedwith it). The statistical communities in this study are trusted audit firms that include 77 companies which are investigated in a complete way. The instrument for measuring this study is a researcher-made questionnaire that the information extracted from it was investigated based on (ANOVA) test. The present study aims to develop literature on the impact of pressure on the behavior of auditors, because in previous probes, usually the pressure received from the owner has been widely studied. In addition to the pressure received from the owner, this study highlights the pressures of the audit firms that could have an adverse effect on audit quality. The results show that there is a significant relationship between the auditor's experience and the auditor's pressure from the client, the pressure of the audit firm, and the ethical assessment of dilemmas and conflicts of interest solutions; however, the audit size did not show a significant relationship with these variables. In addition, based on the results, the significant relationship between the conflict-of-interest solutions as well as the ethical evaluation of the dilemmas (problems) with the pressure from the client and the pressure received by the audit firm are other results of this study. According to the results, compliance with ethical oversight and greater accuracy is suggested to improve audit quality by reducing moral conflicts.Keywords: Ethical Dilemmas &ndash;Audit Conflict (Cost &ndash; Quality) - Pressure from the Client - Pressure from the Institute. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  405 - مروری بر تحقیقات گیاهان شورزی در ایران: تبیین چالش ها و ارائه راهکارها
  غلامحسن رنجبر هادی پیرسته انوشه محمدحسین بناکار حمیدرضا میری
  در این مطالعه، تحقیقات شوری انجام‌شده در ایران بر روی گیاهان شورزی از سال 1356 تاکنون بررسی و تحلیل‌شده، به چالش‌ها پرداخته و در پایان نیز راهکارهایی برای آینده ارائه گردیده است. بر اساس تعریف ارائه‌شده در این مطالعه، شورزی‌ها گیاهانی هستند که از طریق یکی از مکانیسم‌های أکثر

  در این مطالعه، تحقیقات شوری انجام‌شده در ایران بر روی گیاهان شورزی از سال 1356 تاکنون بررسی و تحلیل‌شده، به چالش‌ها پرداخته و در پایان نیز راهکارهایی برای آینده ارائه گردیده است. بر اساس تعریف ارائه‌شده در این مطالعه، شورزی‌ها گیاهانی هستند که از طریق یکی از مکانیسم‌های ممانعت از ورود نمک به گیاه و یا کاهش غلظت نمک در سیتوپلاسم به شرایط شور سازگاری پیداکرده‌اند. بر اساس این تعریف، این گیاهان را به دو گروه عمده شورزی‌های واقعی و شورزی‌های اختیاری تقسیم‌بندی می‌شوند. بررسی تحقیقات انجام‌شده در کشور بر روی گیاهان شورزی نشان می‌دهد که تحقیقات در ارتباط با گیاهان شورزی از حداقل نیم‌قرن اخیر آغاز شده و از اوایل دهه 80 شمسی افزایش یافته و تاکنون به‌طور روزافزونی در حال رشد است. گیاهانی مانند کوشیا (Kochia scoparia)، خرفه (Portulaca oleracea) و سلمه‌تره (Chenopodium album) به خوبی از جنبه‌های مختلف رشدی بررسی شده‌اند و به‌نظر می‌رسد که گیاهانی مانند کینوا (Chenopodium quinoa)، سالیکورنیا (Salicornia spp.) و اسپند (Peganum harmala) پتانسیل بیشتری برای جلب تحقیقات دارند. در حدود 30 درصد از تحقیقات شورورزی به بررسی جنبه‌های رشدی، 11 درصد به بررسی ویژگی‌های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی، 11 درصد به کیفیت علوفه، 11 درصد به به‌کارگیری راهکارهایی برای بهبود تولید، 9% در مورد تغذیه و نیازهای کودی، در حدود 7% مقدار روغن و 28% به موضوعات پراکنده دیگر پرداخته‌شده است. تعداد تحقیقات انجام‌شده در شرایط کنترل‌شده نیز بیش از 2 برابر تحقیقات در شرایط مزرعه‌ای است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  406 - تأثیر منابع کودی مختلف بر رشد و عملکرد علوفه‌ی یونجه
  محمدرضا نادری
  تغذیه بهینه‌ی گیاه، نقش مهمی در بهبود رشد و عملکرد آن و افزایش کارآیی استفاده از نهاده‌ها دارد. مطالعه‌ی حاضر با هدف بررسی تأثیر منابع کودی مختلف، شامل کود بیولوژیک محتوی مایه تلقیح باکتری ریزوبیوم ملیلوتی، عصاره جلبک دریایی، کود محتوی عناصر کم‌مصرف و کود اوره، بر رشد و أکثر

  تغذیه بهینه‌ی گیاه، نقش مهمی در بهبود رشد و عملکرد آن و افزایش کارآیی استفاده از نهاده‌ها دارد. مطالعه‌ی حاضر با هدف بررسی تأثیر منابع کودی مختلف، شامل کود بیولوژیک محتوی مایه تلقیح باکتری ریزوبیوم ملیلوتی، عصاره جلبک دریایی، کود محتوی عناصر کم‌مصرف و کود اوره، بر رشد و عملکرد علوفه‌ی یونجه، طی سال 1394 به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه‌ی مجتمع کشاورزی و دامپروری ورامین به اجرا در آمد. نتایج نشان داد که کاربرد برگی کود اوره و کاربرد خاکی کود بیولوژیک تأثیر معنی‌دار بر رشد و عملکرد علوفه‌ی یونجه نداشت. این در حالیست که محلول‌پاشی عصاره جلبک دریایی و کود مولتی‌میل، به ترتیب موجب افزایش 7/12 و 7/24 درصدی عملکرد علوفه‌ی خشک یونجه نسبت به تیمار شاهد گردید. علاوه‌براین، تأثیر محلول‌پاشی کود مولتی‌میل بر عملکرد علوفه‌ی یونجه بیشتر از عصاره جلبک بود، به‌طوری‌که افزایش عملکرد ناشی از محلول‌پاشی کود مولتی‌میل، 12 درصد بیشتر از افزایش عملکرد ناشی از محلول‌پاشی عصاره جلبک بود. بنابراین، نتایج مطالعه حاضر نشان دادند که محلول‌پاشی عصاره جلبک دریایی و کود محتوی عناصر کم‌مصرف می‌تواند با بهبود مؤلفه‌های رشدی یونجه و تولید ماده خشک بیشتر به ازای هر واحد از نهاده‌های مصرفی، موجب افزایش عملکرد و کارآیی استفاده از منابع در این گیاه ارزشمند شود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  407 - برسی صفات مورفولوژیکی، فیتوشیمیایی و تعیین محتوای آنتی‌اکسیدانی اندام‌های مختلف گیاه دارویی بنفشه معطر ایران (l. Viola odorata) درسه رویشگاه طبیعی بخش مرکزی استان مازندران
  حسین مرادی مهدی حدادی نژاد علیرضا یاوری مهدی محمدی ازنی سیدمریم موسوی سید محمد امین حسینی
  بنفشه معطر با داشتن مواد پپتیدی، فلاونوئیدها، گلیکوزیدهای، آلکالوئیدها، ساپونین و تانن در درمان برخی از بیماری-ها از جمله سرطان کاربرد دارد. با وجود رشد بنفشه ‌معطر به صورت خودرو در جنگل‌های ایران، تحقیقات زیادی بر روی شناسایی و اهلی کردن آن صورت نگرفته است. این تحقیق ب أکثر

  بنفشه معطر با داشتن مواد پپتیدی، فلاونوئیدها، گلیکوزیدهای، آلکالوئیدها، ساپونین و تانن در درمان برخی از بیماری-ها از جمله سرطان کاربرد دارد. با وجود رشد بنفشه ‌معطر به صورت خودرو در جنگل‌های ایران، تحقیقات زیادی بر روی شناسایی و اهلی کردن آن صورت نگرفته است. این تحقیق به منظور ارزیابی اثر اختلاف ارتفاع از سطح دریا سه منطقه ساری(56)، کسوت (481) و ازنی (1035) استان مازندران بر خصوصیات کمی و کیفی بنفشه معطر طراحی گردید. صفات مورفولوژیک(طول ‌برگ، ‌ریشه، ‌دم‌گل و تعداد‌برگ) و بیوشیمیایی (میزان فنل، فلاونوئیـد کل، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی) در منطقه و درقالب طرح کاملا تصادفی مورد اندازه گیری و بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد نمونه-های گیاهی منطقه ساری با کمترین ارتفاع از سطح دریا بیشترین طول برگ، تعداد برگ، طول دم گل، فنل برگ، فنل کل، فلاونوئید‌ کل و آنتی‌اکسیدان برگ را دارا بود. نتایج حاصل از اثرمتقابل مناطق برداشت و اندام گیاهی نشان داد بیشترین میزان فنل در نمونه‌های برگ و گل ازنی و بیشترین میزان فلاونوئید در گل نمونه‌های ازنی و گل و برگ نمونه‌های کسوت بود. در حالی که ریشه‌ گیاهان سه منطقه حاوی کمترین میزان فنل و فلاونوئید بود. به طور کلی نمونه‌ گیاهی جمع‌آوری شده از منطقه ازنی به سایر مناطق برای کشت و پرورش این گیاه دارای برتری نسبی می‌باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  408 - بررسی واکنش ذرت دانه ای (Zea mays L.) تحت تاثیر کاربرد کودهای مختلف شیمیایی، نانو، نانوبیولوژیک و عصاره ارگانیک جلبک دریایی
  فرید احمدی بابک پاساری محسن جواهری
  به منظور بررسی واکنش ذرت به کاربرد کود‌های مختلف شیمیایی، نانو، نانوبیولوژیک و عصاره ارگانیک جلبک دریایی، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، در سال زراعی 96-1395 انجام گرفت. آزمایش به صورت کرت‌های یک بار خرد شده در قالب طرح پایه بل أکثر

  به منظور بررسی واکنش ذرت به کاربرد کود‌های مختلف شیمیایی، نانو، نانوبیولوژیک و عصاره ارگانیک جلبک دریایی، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، در سال زراعی 96-1395 انجام گرفت. آزمایش به صورت کرت‌های یک بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. فاکتور اصلی شامل کاربرد کودهای مختلف در شش سطح (شاهد، کود شیمیایی، کود نانو، کود نانوبیولوژیک، تلفیق 50 درصد کود شیمیایی + کود نانو، تلفیق 50 درصد کود شیمیایی + کود نانوبیولوژیک) و فاکتور فرعی شامل کاربرد عصاره جلبک دریایی در دو سطح (شاهد: آب مقطر و کاربرد عصاره جلبک دریایی) در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که اثر کود بر صفات طول بلال، قطر بلال، تعداد ردیف در بلال، تعداد دانه در ردیف، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، درصد پروتئین و روغن معنی‌دار گردید. بیشترین عملکرد دانه و بیولوژیک از تلفیق 50 درصد کود شیمیایی با کود نانو بدست آمد که نسبت به کود شیمیایی به ترتیب 52/10 و 85/14 درصد افزایش نشان دادند. اثر عصاره جلبک دریایی نیز بر کلیه صفات مورد بررسی به جزء تعداد بلال در بوته معنی‌دار بود. کاربرد عصاره جلبک دریایی عملکرد دانه و بیولوژیک را نسبت به شاهد به ترتیب 48/12 و 64/11 درصد افزایش داد. نتایج اثرات متقابل هم در خصوص کلیه صفات مورد بررسی به جزء تعداد بلال و درصد پروتئین معنی‌دار بودند. در نهایت بیشترین عملکرد دانه و بیولوژیک از تلفیق 50 درصد کود شیمیایی با کود نانو و جلبک دریایی حاصل گردید. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  409 - اثر کودهای بیولوژیک بر برخی صفات کمی و کیفی گلرنگ بهاره تحت شرایط کم آبیاری
  مهدی آقاعلیخانی آرش روزبهانی
  به منظوربررسی اثر کودهای بیولوژیک بر صفات کمی و کیفی گلرنگ بهاره تحت شرایط کم آبیاری، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 91 - 1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن اجرا شد. در این آزمایش أکثر

  به منظوربررسی اثر کودهای بیولوژیک بر صفات کمی و کیفی گلرنگ بهاره تحت شرایط کم آبیاری، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 91 - 1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن اجرا شد. در این آزمایش تیمار رژیم آبیاری با 4 سطح (آبیاری مطلوب، کم آبیاری در مرحله گلدهی، کم آبیاری در مرحله دانه بندی و کم آبیاری در هر دو مرحله گلدهی و دانه بندی) و تیمار کودهای بیولوژیک شامل 4 سطح (عدم مصرف کود، نیتراژین، عصاره جلبک دریایی و کاربرد هر دو کود) به ترتیب به عنوان کرت های اصلی و فرعی بودند. نتایج نشان دادکه تیمار رژیم آبیاری و مصرف کودهای بیولوژیک تاثیر معنی داری بر همه صفات داشتند. در بین سطوح تیمار رژیم آبیاری، بیشترین تلفات عملکرد و اجزای عملکرد برای اکثر صفات در کم آبیاری در هر دو مرحله گلدهی و دانه بندی مشاهده شد و بیشترین میزان عملکرد و اجزای عملکرد مربوط به شاهد (آبیاری مطلوب) بود، همچنین در بین سطوح تیمار کودهای بیولوژیک نیز کاربرد نیتراژین به همراه عصاره جلبک دریایی بیشترین میزان عملکرد و اجزای عملکرد را تولید نمود و مصرف نیتراژین نسبت به عصاره جلبک برتری داشت و در این میان تیمار شاهد دارای کمترین میزان عملکرد و اجزای عملکرد بود. بنابراین در این منطقه و مناطق مشابه می توان با کاربرد کودهای بیولوژیک تاثیرات نامطلوب تنش کمبودرطوبت را کاهش داد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  410 - بررسی مقایسه وضعیت صید و پراکنش تاس ماهی روس (Acipenser guldenstaedtii Brant& Ratzeburg 1832 ) در صید شرکتی و ماهیگیران پره در سواحل جنوبی دریای خزر (آبهای مازندران)
  محمد علی افرائی بندپی فرخ پرافکنده حسین طالشیان محمد رضا خوش قلب
  این مطالعه در سواحل جنوبی دریای خزر و در آبهای مازندران طی سالهای 1388 تا 1391 به منظور بررسی پراکنش و فراوانی، وضعیت صید, صید در واحد تلاش صیادی (CPUE)، میزان خاویار در ماهیگیران پره و صید شرکتی در سواحل مازندران انجام شد. نمونه برداری از ماهیان بصورت ماهانه با استفاده أکثر

  این مطالعه در سواحل جنوبی دریای خزر و در آبهای مازندران طی سالهای 1388 تا 1391 به منظور بررسی پراکنش و فراوانی، وضعیت صید, صید در واحد تلاش صیادی (CPUE)، میزان خاویار در ماهیگیران پره و صید شرکتی در سواحل مازندران انجام شد. نمونه برداری از ماهیان بصورت ماهانه با استفاده از دام گوشگیر منوفیلامنت و تور پره شرکت های تعاونی پره صیادی صورت پذیرفت. نتایج نشان داد که از مجموع 42 عدد از تاس ماهی روس صید شده 29 عدد از آنها دارای خاویار بودند. نسبت جنسی نر به ماده 1 به 2/3 بود. در کل، میانگین طول چنگالی، وزن بدن ، وزن گوشت و وزن خاویار به ترتیب 3/11&plusmn;1/132 سانتی متر ، 1/5&plusmn;0/20 کیلوگرم، 7/3&plusmn;9/14 کیلوگرم و 1/1&plusmn;6/3 کیلوگرم بود. اختلاف معنی داری بین صید شرکتی و پره از نظر میزان خاویار بدست آمد ( 05/0&gt;p ). میزان گوشت و خاویار در ناحیه بابلسر بیشتر از ناحیه نوشهر بود که احتمالامی تواند به دلیل تعداد صیدگاههای اطراف آن ناحیه، تعداد تلاش و شرایط جغرافیایی منطقه بستگی داشته باشد. بیشترین میزان تولید خاویار و گوشت مربوط به صیدگاه لاریم و کمترین آن مربوط به صیدگاه نورسر بوده است. میزان صید در واحد تلاش(CPUE) بوسیله صید شرکتی از سال 1388 الی 1391 دارای روند کاهشی 97 درصدی بوده است. بنابراین پیشنهاد می گردد برای حفاظت از ذخایر تاس ماهی روس در دریای خزر می بایست برنامه صید تجاری آن ممنوع و فقط صید مولدین آن جهت تکثیر مصنوعی به اجرا درآید. ضمن این که به دلیل رودکوچ بودن این گونه، حفاظت و احیاء رودخانه های مهم شیلاتی ضروری بنظر می رسد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  411 - بررسی ترکیب اسیدهای چرب در دو گونه هامور معمولی(Epinephelus coioides) و صبیتی(Sparidentex hasta)(پرورشی و دریایی) در استان هرمزگان
  مجید افخمی امین مخلصی مازیار یحیوی مریم احسان پور آیدا خزاعلی علی جوادی
  مطالعه حاضر جهت بررسی ترکیب اسیدهای چرب در دو گونه ماهی هامور معمولی(Epinephelus coioides) و صبیتی(Sparidentex hasta) (پرورشی و دریایی)انجام گرفت. نمونه ها از استخرهای پرورشی و نمونه های دریایی از سواحل خلیج فارس جمع آوری گردیدند. استخراج چربی ها از بافت ماهیچه بر اساس أکثر

  مطالعه حاضر جهت بررسی ترکیب اسیدهای چرب در دو گونه ماهی هامور معمولی(Epinephelus coioides) و صبیتی(Sparidentex hasta) (پرورشی و دریایی)انجام گرفت. نمونه ها از استخرهای پرورشی و نمونه های دریایی از سواحل خلیج فارس جمع آوری گردیدند. استخراج چربی ها از بافت ماهیچه بر اساس روش Bligh and Dyer, 1959 انجام گرفت، پس از استخراج چربی ترکیب اسیدهای چرب با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگرافی(GC) انجام شد. نتایج نشان داد که DHA (C22:6n3)، EPA(C20:5n3)، پالمیتیک اسید(C16:0)، استئاریک اسید (C18:0)،مریستیک اسید(C14:0)، اولئیک اسید(C18:1n9c) و پالمیتولئیک اسید(C16:0) از مهمترین اسیدهای چرب در نمونه های ماهی ها بودند. غلظت کمی از لینولئیک اسید(ALA, C18:3n3) در تمام نمونه های آنالیز شده دیده شد. مقادیر بالا معنی داری از SFA در نمونه های پرورشی مشاهده گردید. اگرچه در نمونه های د ریایی مقادیر MUFA و به دنبال آن PUFA بالاتر بود. در نمونه های دریایی مقادیر PUFA و DHA به عنوان فراوانترین اسیدهای چرب و به دنبال آن EPA اندازه گیری شد. همچنین فراوان ترین اسید چرب در نمونه های پرورشی EPA و DHA بود. نسبت &omega;3/&omega;6 در ماهی های دریایی به مقدار معنی داری بالاتر بوده و بیشترین میزان اندازه گیری شده مربوط به گونه هامور معمولی دریایی( mg/ml04/13 )بود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  412 - بررسی تنوع و تراکم شکم پایان در قبل و بعد از مانسون تابستانه در سواحل ایرانی دریای عمان
  ثمانه اصغری محمدرضا احمدی فلورا محمدی زاده محمود ابراهیمی کیوان اجلالی شیوا آقاجری غلامعلی اکبرزاده
  به منظور بررسی تنوع و تراکم شکم پایان رسوبات بستر سواحل ایرانی دریای عمان(از تنگه هرمز تا خلیج گواتر) تعداد 10 ایستگاه ثابت نمونه برداری(هر 30 مایل دریایی یک ایستگاه) انتخاب گردید. جهت انجام این مطالعه از کشتی فردوس 1 و برای نمونه برداری از رسوبگیر ون&ndash; وین با مساح أکثر

  به منظور بررسی تنوع و تراکم شکم پایان رسوبات بستر سواحل ایرانی دریای عمان(از تنگه هرمز تا خلیج گواتر) تعداد 10 ایستگاه ثابت نمونه برداری(هر 30 مایل دریایی یک ایستگاه) انتخاب گردید. جهت انجام این مطالعه از کشتی فردوس 1 و برای نمونه برداری از رسوبگیر ون&ndash; وین با مساحت 1/0 مترمربع در سه تکرار استفاده شد و علاوه بر آن پارامترهای فیزیکی و شیمیایی از قبیل درجه حرارت، شوری، اکسیژن محلول وpH با استفاده از دستگاه CTD مورد سنجش قرار گرفت. نمونه‌های جمع‌آوری شده با الکل %95 تثبیت و با رزبنگال رنگ آمیزی گردید. در بررسی حاضر جمعا تعداد 71 جنس متعلق به 43 خانواده از شکم پایان مورد شناسایی قرار گرفت. طبق نتایج بدست آمده خانواده های غالب شکم پایان از نظر درصد فراوانی به ترتیب شامل Nassaridae 27% ، Retusidae 16% ، Pyramidellidae 12% ، Cyclostrematidae 8% و Scaphandridae 7% بوده است. نتایج نشان می داد تنوع و تراکم شکم پایان در دریای عمان، تحت تاثیر بادهای موسمی جنوب غربی اقیانوس هند قرار دارد، بطوری که فراوانی آنها در بعد از مانسون تابستانه افزایش و تنوع آنها کاهش یافت ولی فراوانی شکم پایان در دو وضعیت پیش و پس مانسون از نظر سطح آماری دارای اختلاف معنی دار نبود(05/0P&gt; ). تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  413 - بررسی ترکیب اسیدهای چرب در گونه ساردین رنگین کمان (Dussumieria acuta) و موتوی معمولی( (Encrasicholina punctifer قبل از فصل مانسون در دریای عمان
  امیر هوشنگ بحری مجید افخمی مریم احسانپور علی جوادی
  مطالعه حاضر بر اساس استخراج کل چربی موجود در بافت ماهیچه ای دو گونه ساردین رنگین کمان Dussumieria acuta و موتوی معمولی Encrasicholina punctifer نمونه برداری شده قبل از فصل مانسون توسط روش صید پرساین دوقایقی در سواحل بندر جاسک انجام گرفت. ترکیب اسید های چرب با استفاده از أکثر

  مطالعه حاضر بر اساس استخراج کل چربی موجود در بافت ماهیچه ای دو گونه ساردین رنگین کمان Dussumieria acuta و موتوی معمولی Encrasicholina punctifer نمونه برداری شده قبل از فصل مانسون توسط روش صید پرساین دوقایقی در سواحل بندر جاسک انجام گرفت. ترکیب اسید های چرب با استفاده از کروماتوگرافی گازی انجام گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده هر دو گونه از نظر ترکیبات اسیدهای چرب پالمیتیک اسید(C16:0) و سپس اولئیک اسید (C18:1n9c) از اسید های چرب اشباع و اسید چرب های غیر اشباع تک زنجیره غنی می باشند. مهمترین اسید های چرب چند زنجیره غیر اشباع در دو گونه مورد بررسی شامل دوکوزا هگزانوئیک اسید (DHA) (C22:6n3) و ایکوزا پنتانوئیک اسید (EPA) (C20:5n3) اندازه گیری گردید. در مجموع اختلاف معنی داری بین مقادیر مجموع اسید های چرب (&sum;SFA، &sum;MUFA و &sum;PUFA) وجود داشت(05/0P&lt;). این در حالیست که مقادیر &omega;-6 در دو گونه اختلاف معنی داری با هم داشته بطوریکه مقادیر &omega;-6 در گونه موتوی معمولی Encrasicholina punctifer به میزان 32/ 4 میلی گرم بر میلی لیتر اندازه گیری شد(05/0.(P&lt; بر اساس نتایج بدست آمده هر دو گونه دارای مقادیر بالای اسید های چرب بخصوص امگاـ3 بودند. مقادیر و ترکیب اسید های چرب موجود در این دو گونه می تواند به عنوان منابع مناسبی جهت استفاده در صنایع غذایی و تولید دارو های غنی شده امگا مورد استفاده قرار گیرند تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  414 - تاثیر پودر جلبک های دریایی Sargassum ilicifolium و Padina gymnospora در بسترهای مختلف بر روی رشد و بقاء نوجوان های خیار دریایی Holothuria scabra
  عبدالله اسماعیل زاده حسن ساربان حسین رامشی محمد موحدی نیا
           این تحقیق در سال 1390 در ایستگاه تحقیقات نرمتنان بندرلنگه و در شرایط آزمایشگاهی صورت گرفت. چهار تیمار مختلف که شامل غذای جلبک سارگاسوم با بستر ماسه ای دانه درشت، غذای جلبک سارگاسوم با بستر ماسه ای دانه ریز، غذای جلبک پادینا با بستر ماسه ای دانه درشت و غذای جلبک أکثر

           این تحقیق در سال 1390 در ایستگاه تحقیقات نرمتنان بندرلنگه و در شرایط آزمایشگاهی صورت گرفت. چهار تیمار مختلف که شامل غذای جلبک سارگاسوم با بستر ماسه ای دانه درشت، غذای جلبک سارگاسوم با بستر ماسه ای دانه ریز، غذای جلبک پادینا با بستر ماسه ای دانه درشت و غذای جلبک پادینا با بستر ماسه ای دانه ریز  انتخاب و برای هر تیمار، سه تکرار در نظر گرفته شد. در هر مخزن 20 عدد نوجوان خیار دریایی گونه Holothuria scabra  با طول و وزن اولیه به ترتیب 72/1± 21/14 میلی متر و 112/0±394/2 گرم قرار داده شدند. پرورش به مدت  30 روز در مخازن پلی اتیلن صورت گرفت. طول نهایی در تیمارها به ترتیب به 52/3±78/23، 72/7±32/34، 71/7±94/19 و 92/5±41/21 میلی متر رسید. وزن نهایی هم در تیمار ها به ترتیب به 172/0±984/3، 382/0±014/4، 232/0±994/2و 378/0±174/3 گرم رسید. بازماندگی در تمام تیمارها یکسان و 100 درصد بود. بالا ترین میانگین رشد بر اساس طول (میلی متر در روز) و وزن (گرم در روز) در تیمار غذای جلبک سارگاسوم با بستر نرم و کمترین آن در تیمار غذای جلبک پادینا با بستر درشت به دست آمد. میانگین اختلاف رشد بر اساس طول و وزن در بین بسترها با غذای مشابه معنی دار نبود (01/0P).  نتیجه کلی این بود که استفاده از پودر جلبک سارگاسوم اثر بیشتری نسبت به پودر جلبک پادینا بر روی رشد نوجوان های خیار دریای گونه H.scabra داشت. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  415 - تعیین طول بلوغ، هم آوری، نسبت جنسی و فصل تخم ریزی ماهی شوریده (Otolithes ruber) در آب های استان هرمزگان
  عیسی کمالی حجت الله فروغی فرد رضا دهقانی
  در این مطالعه تولید مثل ماهی شوریده(Otolithes ruber) مورد بررسی قرار گرفت . بیشترین جمعیت آن در خلیج فارس و دریای عمان در اعماق کمتر از 50 متر دیده می شود و این گونه از ماهیان تجاری ممتاز منطقه است. نمونه برداری از شهریور 1386 تا آذرماه 1387 به طور ماهانه انجام گرفت. در أکثر

  در این مطالعه تولید مثل ماهی شوریده(Otolithes ruber) مورد بررسی قرار گرفت . بیشترین جمعیت آن در خلیج فارس و دریای عمان در اعماق کمتر از 50 متر دیده می شود و این گونه از ماهیان تجاری ممتاز منطقه است. نمونه برداری از شهریور 1386 تا آذرماه 1387 به طور ماهانه انجام گرفت. در طی 15 ماه بررسی ، جمعاً 540 عدد ماهی شوریده مورد مطالعه قرار گرفت. رابطه طول و وزن برای شوریده 1268/3 L 0064/0 = W برآورد گردید. طول بلوغ (Lm50) برای ماهی شوریده 7/33 سانتیمتر به دست آمد. مطالعات نشان داد که با توجه به رابطه طول و وزن ماهی مذکور از رشد ایزومتریک برخوردار است. نسبت جنسی ماده به نر برای شوریده 76/1 به 1 بود. بیشترین میزان هم‌آوری مطلق و نسبی برای ماهی شوریده به ترتیب 1128401 و 7/943 تخمک به دست آمد. بیشترین قطر تخمک برای شوریده 350 میکرون مشاهده شد. زمان تخم‌ریزی (فصل تخمریزی) برای شوریده اردیبهشت و خرداد تعیین گردید. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  416 - بررسی مرفومتریک و مریستیک در شناسایی گونه های جنس Alosa Clupeidae) ) درسواحل استان گیلان(جنوب غربی دریای خزر)
  سید صمد حسینی آرش جیران کا مران عقیلی علی رضایی شیرازی
  به منظور شناسایی و تعیین پراکنش شگ ماهیان در حوضه جنوب غربی دریای خزر در سالهای 87 و 88 همزمان با شروع فصل صید ماهیان استخوانی، نمونه برداری از تعاونیهای صیادی پره در نوار ساحلی استان گیلان از منطقه چابکسر تا منطقه آستارا انجام گرفت. در مجموع 132 قطعه شگ ماهی صید و مورد أکثر

  به منظور شناسایی و تعیین پراکنش شگ ماهیان در حوضه جنوب غربی دریای خزر در سالهای 87 و 88 همزمان با شروع فصل صید ماهیان استخوانی، نمونه برداری از تعاونیهای صیادی پره در نوار ساحلی استان گیلان از منطقه چابکسر تا منطقه آستارا انجام گرفت. در مجموع 132 قطعه شگ ماهی صید و مورد بررسی قرار گرفتند. جهت شناسایی گونه ها از دو شاخص اندازه گیری های ریخت سنجی(مورفو متریک) و خصوصیات شمارشی(مریستیک) استفاده شد. در این بررسی سه گونه شگ ماهی به اسامی 1904 Alosabrashnikovi Borodin, ، Alosa caspia Eichwald,1838 و Alosa kessleri Grimm,1887 شناسایی شد. از مهمترین شاخص های شمارشی مورد بررسی تعداد خارهای آبششی (Gill Raiker) بود. به طوری که گونه Alosabrashnikovi دارای 22تا 49عدد خارآبششی و بطور میانگین 41/5 &plusmn; 6/36 عدد،Alosa caspia دارای 74 تا 128 عدد خارآبششی و میانگین 96/14 &plusmn; 3/106 عدد،Alosa kessleri دارای 49 تا 73 عدد خارآبششی و میانگین 5/10 &plusmn; 5/58 عدد بودند. از مهمترین اندازه گیری های ریخت سنجی بدست آمده نسبت در صد قطر چشم(Eye Diameter)به طول سر(Head Lenght)بود که برای گونه براشنی کووی این نسبت از 91/15 تا 88/ 21 درصد و بطور میانگین 03/1&plusmn; 53/18 درصد، برای شگ ماهی دریای خزراز 38/19 تا 30/24 درصد و میانگین 34/1 &plusmn; 48/22 درصد ، برای شگ ماهی مهاجر 75/17 تا 4/22 درصد و میانگین 54/1 &plusmn; 88/20 درصد بود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  417 - بررسی برخی از خصوصیات مورفومتریک و مریستیک ماهی سیاه کولی خزری (Vimba vimba persa pallas, 1811 ) کوچگر به تالاب انزلی
  سید صمد حسینی آرش جیران مانی مهین سید محمود عقیلی
  نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که ماهی سیاه کولی خزری در تالاب انزلی دارای میانگین طول کل 6/31 &plusmn; 2/171 میلیمتر، وزن 7/19 &plusmn; 9/62 گرم و سن 9/0&plusmn; 49/3 سال می باشند. میانگین تعداد فلس های روی خط جانبی 8/1 &plusmn; 83/50 عدد، تعداد شعاع های منشعب باله پ أکثر

  نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که ماهی سیاه کولی خزری در تالاب انزلی دارای میانگین طول کل 6/31 &plusmn; 2/171 میلیمتر، وزن 7/19 &plusmn; 9/62 گرم و سن 9/0&plusmn; 49/3 سال می باشند. میانگین تعداد فلس های روی خط جانبی 8/1 &plusmn; 83/50 عدد، تعداد شعاع های منشعب باله پشتی 2/0&plusmn; 96/7 عدد و تعداد شعاع های منشعب باله مخرجی 0/1 &plusmn; 58/17 عدد می باشند. میانگین طول سر 9/1 &plusmn; 47/24 درصد ، قطر چشم 4/0 &plusmn;10/6 درصد، بیشترین ارتفاع بدن 4/1 &plusmn; 17/26 درصد ، ارتفاع و طول باله پشتی به ترتیب 5/1 &plusmn; 22/20 و 8/0 &plusmn; 96/10 درصد، ارتفاع و طول باله مخرجی به ترتیب 8/0&plusmn; 66/12 و 5/1&plusmn; 17/18 درصد طول استاندارد، فاصله بین باله های سینه ای و شکمی به ترتیب 7/1 &plusmn; 18/24 ، فاصله بین باله های شکمی و مخرجی 0/20 درصد و طول پیش پشتی (predorsal lenght) 7/1 &plusmn; 21/52 درصد طول استاندارد بدن بدست آمد. همچنین مولدین و بچه ماهیان در یک صفت مریستیک (شمارشی) و 9 صفت مورفومتریک (ریخت سنجی) و مولدین نر و ماده در 12 ویژگی مورفومتریک (بویژه ارتفاع بدن ، طول باله پشتی و مخرجی) با هم تفاوت داشتند. هم چنین در نمای ظاهری ، نرهای بالغ در فصل تولیدمثل دارای دانه های مرواریدی روی سر و بدن بوده و رنگ بدن آنها تیره تر و باله شکمی و مخرجی آنها نارنجی تر می باشند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  418 - پراکنش و تراکم خانواده گوازیم ماهیان در آب های دریای عمان (سیستان و بلوچستان)
  غلامرضا دریانبرد فرهاد کیمرام مژگان حقیقی
  خانواده گوازیم ماهیان و بویژه گوازیم دم رشته ای در صید تجاری آبهای جنوب ایران از اهمیت اقتصادی برخوردار بوده و از مقدار صید بالائی در شناورهای ترالر برخوردار می باشد. این تحقیق در آبهای دریای عمان (سیستان و بلوچستان) در مهرماه 1388 به منظور بررسی شاخص صید بر واحد سطح و أکثر

  خانواده گوازیم ماهیان و بویژه گوازیم دم رشته ای در صید تجاری آبهای جنوب ایران از اهمیت اقتصادی برخوردار بوده و از مقدار صید بالائی در شناورهای ترالر برخوردار می باشد. این تحقیق در آبهای دریای عمان (سیستان و بلوچستان) در مهرماه 1388 به منظور بررسی شاخص صید بر واحد سطح و پراکنش گوازیم ماهیان با شناور ترالر فردوس 1 انجام شد و در 63 ایستگاه به مدت یک ساعت نمونه برداری گردید. مقدار صید کل گوازیم ماهیان 6/3242 کیلوگرم بوده و گوازیم دم رشته ای با 4/53 درصد و گوازیم خال سیاه با 3/0 درصد به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار صید را داشتند. مقدار صید بر واحد تلاش گوازیم ماهیان و گوازیم دم رشته ای به ترتیب 4/451 و 7/242 کیلوگرم بر مایل مربع محاسبه شد و بیشترین فراوانی در اعماق بیش از 30 متر در مناطق مکی سر، تنگ و گوردیم مشاهده شد. بیشترین تراکم (شاخص صید بر واحد سطح) این ماهیان در اعماق بیش از 30 متر در دریای عمان طی سالهای 1381 تا 1388مشاهده گردید. در دهه اخیر مقدار صید و شاخص صید بر واحد سطح گوازیم ماهیان در دریای عمان روندی افزایشی را نشان می دهد که حاکی از ثبات نسبی ذخایر این ماهیان می باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  419 - شناسایی گونه های خیار های دریایی در اطراف جزیره لارک (خلیج فارس)
  آیدا خزاعلی مجید افخمی کاظم درویش بسطامی مازیار یحیوی مانی مهین
  به منظور شناسایی گونه های متعلق به رده خیارهای دریایی، در زیستگاه ها و مناطق مختلف جزیره لارک از تیر ماه 1390 تا آبان ماه 1390 بررسی های میدانی انجام شد. در مجموع با انجام عملیات غواصی SCUBA و از مکان هایی که امکان دسترسی به آنها فراهم بود، نمونه برداری و هر ترانسکت مور أکثر

  به منظور شناسایی گونه های متعلق به رده خیارهای دریایی، در زیستگاه ها و مناطق مختلف جزیره لارک از تیر ماه 1390 تا آبان ماه 1390 بررسی های میدانی انجام شد. در مجموع با انجام عملیات غواصی SCUBA و از مکان هایی که امکان دسترسی به آنها فراهم بود، نمونه برداری و هر ترانسکت مورد پیمایش و بررسی کامل قرار گرفت و تمام نمونه های بارز برای هر گونه جمع آوری شدند. پس از انتقال نمونه ها به آزمایشگاه، شناسایی از طریق استخراج اسپیکول ها و با کمک کلیدهای شناسایی معتبر انجام شد، که در مجموع پنج گونه خیار دریایی (سه گونه متعلق به جنس Holothuria و دو گونه دیگر متعلق به جنس Stichopus)از مناطق زیر جزر و مدی اطراف جزیره لارک شناسایی گردید. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  420 - تخمین سطح غذایی درگونه‌های مختلف آبزیان با تأکید بر TrophLab (خلیج فارس و دریای عمان)
  علی رضا راستگو تورج ولی نسب میثم طاولی
  مطالعات اکولوژیک روی گونه‌های مختلف آبزیان از لحاظ مدیریت منابع و بررسی اثرات ماهیگیری بر اکوسیستم بسیار با اهمیت می‌‌باشد. هدف از این مطالعه بررسی سطح غذایی چند گونه از آبزیان خلیج فارس و دریای عمان با استفاده از نرم افزار TrophLab می‌‌باشد. بدین منظور از پایان نامه‌ها أکثر

  مطالعات اکولوژیک روی گونه‌های مختلف آبزیان از لحاظ مدیریت منابع و بررسی اثرات ماهیگیری بر اکوسیستم بسیار با اهمیت می‌‌باشد. هدف از این مطالعه بررسی سطح غذایی چند گونه از آبزیان خلیج فارس و دریای عمان با استفاده از نرم افزار TrophLab می‌‌باشد. بدین منظور از پایان نامه‌ها و مقالات ارایه شده در این حیطه استفاده گردید. از مطالعاتی که دسترسی به اطلاعات آن (درصد وزنی اقلام غذایی خورده شده، دامنه طولی و تعداد معده های مورد بررسی) امکان پذیر بود، جهت محاسبه سطح غذایی هر گونه استفاده گردید. داده‌های رژیم غذایی 25 گونه آبزی در 28 سطح تغذیه ای ارزیابی شد که دامنه سطح غذایی از 28/2 تا 50/4 متغیر بود. برای ماهیانی که چندین مطالعه از رژیم غذایی آنها وجود داشت، چندین سطح تغذیه ای بدست آمد که می‌‌تواند به دلیل اختلاف در اندازه آنها باشد. بیشترین مقدار سطح غذایی در این مطالعه برای ماهی زرده، کوتر مواج، هوور و گیدر بترتیب 50/4، 50/4، 49/4 و 45/4 بدست آمد. همچنین یک مدل رگرسیون معمولی مرتبط با سطح تغذیه ای و طول بدن آبزی بدست آمد. نتایج آماری نشان داد که سطح تغذیه ای با طول آبزی ارتباط دارد و با افزایش طول بدن، سطح غذایی نیز افزایش می یابد که به این واقعیت اشاره دارد که میزان موفقیت نسبی ماهیان بزرگتر برای شکار کردن افزایش می‌‌یابد. سطح غذایی و مدل رگرسیون می‌‌تواند در تنظیم شاخص‌های تروفیک و مدل‌هایی از اکوسیستم‌های دریایی کمک کند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  421 - پارامترهای اندازه و شکل سنگ گوش ماهی موتو معمولیEncrasicholina punctifer Fowler ,1938 در خلیج فارس و دریای عمان
  نورالهدی عطایی دریایی احسان کامرانی علیرضا سالار زاده علی سالار پوری
  سنگ گوش یکی از مهم ترین ابزارهای مطالعه جمعیت آبزیان به حساب می آید و در این میان آنالیز شکل آن مهمترین کاربرد را در تفکیک ذخایر آبزیان دارد. ماهی موتو معمولی (Encrasicholina punctifer) یکی از گونه های مهم سطح‌زی ریز است، که در سواحل استان هرمزگان از شرق (جاسک) تا غرب ( أکثر

  سنگ گوش یکی از مهم ترین ابزارهای مطالعه جمعیت آبزیان به حساب می آید و در این میان آنالیز شکل آن مهمترین کاربرد را در تفکیک ذخایر آبزیان دارد. ماهی موتو معمولی (Encrasicholina punctifer) یکی از گونه های مهم سطح‌زی ریز است، که در سواحل استان هرمزگان از شرق (جاسک) تا غرب (گرزه) صید می شود. تعداد 360 عدد نمونه ماهی موتو معمولی، از سه صیدگاه مهم این ماهی در منطقه (قشم، گرزه و جاسک)، از دی ماه 89 تا آذرماه 1390 جمع آوری شدند. سپس نمونه ها مورد زیست سنجی قرار گرفته و پس از تفکیک جنسیت ، توزین و ثبت آنها در فرم های مخصوص، سنگ گوش آنها استخراج شد.به علت عدم تفاوت معنا دار بین پارامتر های زیست سنجی شده نمونه ها از سنگ گوش ساجیتای سمت چپ در مراحل بعدی تحقیق استفاده شد. سپس با استفاده از نرم افزارMotic Image plus 2 ، پارامتر های مختلف سنگ گوش ها آنالیز و با استفاده از معادلات ریاضی شاخص های مختلف شکل سنگ گوش نیز محاسبه گردیدند، که تفاوت معنی دار بین شاخص های شکل سنگ گوش در مناطق مختلف مشاهده نشد( 05/0P&gt;). از طریق آزمون چند متغیره ANOSIM میزان تشابه بین شاخص های شکل سنگ گوش موتو معمولی در سه صیدگاه ، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج میزان تشابه 099/0 R= و سطح معنی دار 1/0 درصد را نشان داد که بیانگر شباهت بالای شاخص های مورد بررسی در مناطق مورد مطالعه بود. در پایان نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که جمعیت‌های ماهی موتو معمولی در سه صیدگاه جاسک، قشم و بندرگرزه، اختلاف معنی داری با هم ندارند و احتمالا می توانند متعلق به ذخیره واحد باشند ( 05/0 P&gt;). تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  422 - تعیین میزان اسیدهای چرب اشباع و غیر اشباع در شش گونه میگوی پرورشی و دریایی خلیج فارس
  سیده زهرا فلاح شمسی شعبانعلی نظامی حسین خارا شهروز برادران نویری علیرضا علیپور نرگس علیجانپور کاوه امیری
  این تحقیق جهت تعیین میزان اسیدهای چرب اشباع و غیر اشباع در بافت 6 گونه میگوی دریایی و پرورشی شامل گونه های میگوی موزی(Fenneropenaeus merguiensis)، ببری سبز(Penaeus semisulcatus)، سفید هندی(Fenneropenaeus indicus)، سرتیز(Metapenaeus affinis)، خنجری(Parapenaeopsis stylife أکثر

  این تحقیق جهت تعیین میزان اسیدهای چرب اشباع و غیر اشباع در بافت 6 گونه میگوی دریایی و پرورشی شامل گونه های میگوی موزی(Fenneropenaeus merguiensis)، ببری سبز(Penaeus semisulcatus)، سفید هندی(Fenneropenaeus indicus)، سرتیز(Metapenaeus affinis)، خنجری(Parapenaeopsis stylifera)و سفید غربی (Litopenaeus vannamei)،انجام شد. استخراج روغن از بافت گوشت میگوها به روش Bligh and Dyer, 1959 و با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC) مدل HP-6820 صورت پذیرفت. مهمترین اسیدهای چرب امگا-3 شناخته شده در شش گونه میگو، شامل اسیدهای چرب EPA (C20:5n-3)، DHA (C22:6n-3) و ETE (C20:3n-3) بودند. فراوانترین اسیدهای چرب اشباع(SFA) اسید پالمیتیک (C16:0)، و فراوانترین اسیدهای چرب تک غیر اشباع، فرم سیس اسید اولئیک (C18:1n9) بود. همچنین نتایج حاکی از میزان بالای اسیدهای چرب امگا-3 نسبت به امگا-6 در نمونه ها بود. بیشترین میزان نسبت PUFA/ SFA در گونه میگوی سرتیز و برابر با mg/g04/1 و کمترین میزان این نسبت در گونه ببری سبز برابر با mg/g86/0مشاهده گردید. فراوانترین مقدار اسیدهای چرب در گونه میگوی سفید غربی پرورشی موجود بود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  423 - شناسایی زئوپلانکتون های سواحل ایرانی دریای عمان و تنگه هرمز و مقایسه آنها در قبل و بعد از مانسون تابستانه با یکدیگر
  احسان کامرانی الهه سنجرانی محمدرضا احمدی محمود ابراهیمی ملیحه سنجرانی
  شناسایی و رده بندی زئوپلانکتون های جانوری و تعیین فراوانی آنها در آب های ایرانی دریای عمان در قبل و بعد از مانسون تابستانه از تنگه هرمز تا پسابندر در چابهار در سال 1386 صورت گرفت که طی آن 10 ایستگاه نمونه برداری تعیین گردید. جمع آوری زئوپلانکتون ها توسط تور کمرشکن (Clos أکثر

  شناسایی و رده بندی زئوپلانکتون های جانوری و تعیین فراوانی آنها در آب های ایرانی دریای عمان در قبل و بعد از مانسون تابستانه از تنگه هرمز تا پسابندر در چابهار در سال 1386 صورت گرفت که طی آن 10 ایستگاه نمونه برداری تعیین گردید. جمع آوری زئوپلانکتون ها توسط تور کمرشکن (Closing Net) با چشمه 55 میکرون از عمق به سطح به صورت عمودی انجام و علاوه بر آن پارامترهای فیزیکی و شیمیایی از قبیل درجه حرارت، شوری، اکسیژن محلول، pH و کلروفیل a با استفاده از دستگاه CTD مورد سنجش قرار گرفت. در این بررسی 62 جنس از 11 شاخه جانوری شناسایی گردید. از میان گروه های شناسایی شده، پاروپایان با 25%، مژه داران دریایی با 22%، نیم طنابداران با 6%، نرم تنان با 2% گروه های غالب بودند. پاروپایان به عنوان مهم ترین زئوپلانکتون دریایی در این مطالعه در 4 راسته شناسایی گردیدند که سیکلوپوئیدا با یک خانواده و 2 جنس نسبت به سایر راسته ها غالبیت داشتند که جنس Oithona در قبل و بعد از مانسون22% از کل پاروپایان را به خود اختصاص داد. پراکنش و تراکم زئوپلانکتون ها در دریای عمان، تحت تاثیر بادهای موسمی جنوب غربی اقیانوس هند قرار دارد به طوریکه نتایج نشان می دهد فراوانی کل آنها در قبل از مانسون کمترین مقدار (17%) و در بعد از مانسون بیشترین مقدار (83%) را داشته است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  424 - رژیم غذایی خیار دریایی گونه شنی(Holothuria scabra) در سواحل شمالی جزیره قشم، خلیج فارس
  فاطمه رضوانی فلورا محمدی زاده
  مطالعه رژیم غذایی خیار دریایی گونه شنی Holothuria scabra از دی ماه سال 1391 آغاز و تا آبان ماه سال 1392 به مدت 11 ماه ادامه یافت. نمونه های مورد بررسی از سواحل شمالی جزیره قشم به صورت ماهیانه از طریق غواصی و یا از طریق جزر ومد جمع آوری و پس از بیومتری در کنار ساحل، جهت أکثر

  مطالعه رژیم غذایی خیار دریایی گونه شنی Holothuria scabra از دی ماه سال 1391 آغاز و تا آبان ماه سال 1392 به مدت 11 ماه ادامه یافت. نمونه های مورد بررسی از سواحل شمالی جزیره قشم به صورت ماهیانه از طریق غواصی و یا از طریق جزر ومد جمع آوری و پس از بیومتری در کنار ساحل، جهت مطالعات تغذیه ای به آزمایشگاه تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس منتقل گردیدند. جمعا 151 عدد خیار دریایی گونه شنی جمع آوری که تعداد 60 عدد ماده و 50 عدد نر و41عدد فاقد غده جنسی بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. میزان طول نسبی روده(RLG) گونه شنی خیار دریایی برابر 837/0&plusmn;91/1 بوده که نشان از همه چیز خوار بودن آبزی مورد نظر دارد. شاخص خالی بودن معده(CV) برابر 21/17 عدد بدست آمد که حاکی از پر خور بودن آبزی می باشد. بیشترین FI مربوط به ماه مهر با مقدار 100 درصد و کمترین مربوط به ماه خرداد با مقدار 23/69 درصد و نیز بیشترین CV مربوط به ماه خرداد با مقدار 76/30 و کمترین مربوط به ماه مهر با مقدار صفر می باشد. همچنین درصد فراوانی غذا به ترتیب برای گل ولای 95/16، سنگریزه های شنی سیاه31/16، پوسته صدف ها27/13، دوکفه ایها47/8 درصد، که به عنوان غذای اصلی و جلبک سبز51/7، بقایای گیاهی و جانوری77/5، سنگریزه های شنی رنگی31/5، انواع گیاهان 79/4، جلبک قرمز83/3، پوسته سخت پوستان03/3، حشرات 87/2 درصد، به عنوان غذای فرعی وهمچنین کرم ها23/2، ماهیان91/1، رسوبات91/1، پوسته خرچنگ ها27/1، بنتوزها24/1، رسوبات آلی11/1، خرده های چوب و فلز63/0، اسکوئید31/0، فلس15/0 درصد به عنوان غذای تصادفی شناسایی شدند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  425 - شناسایی و بررسی تنوع گونه های خیار های دریایی در اطراف جزیره هندورابی (خلیج فارس)
  فریده عامری علیرضا سالار زاده مازیار یحیوی
  این مطالعه به منظور شناسایی گونه های خیار دریایی در سال 1390 در دو فصل گرم (تیرماه) و سرد (بهمن ماه) با انجام عملیات غواصی SCUBA در اطراف جزیره هندورابی صورت گرفت. پس از انتقال نمونه ها به آزمایشگاه، شناسایی از طریق استخراج اسپیکول ها و با کمک کلیدهای شناسایی معتبر انجا أکثر

  این مطالعه به منظور شناسایی گونه های خیار دریایی در سال 1390 در دو فصل گرم (تیرماه) و سرد (بهمن ماه) با انجام عملیات غواصی SCUBA در اطراف جزیره هندورابی صورت گرفت. پس از انتقال نمونه ها به آزمایشگاه، شناسایی از طریق استخراج اسپیکول ها و با کمک کلیدهای شناسایی معتبر انجام شد، که در مجموع دو خانواده Holothuriidae و Stichopodidae ، دو جنس Holothuria و Stichopus و 4 گونه Holothuria hilla ،Holothuria leucospilota ،Holothuria impatiens و Stichopus hermanni شناسایی شدند. نتایج این تحقیق نشان داد که بالاترین تراکم مربوط به گونه H. Leucospilota بود. شاخص تنوع شانون 75/0 و شاخص تنوع زیستی نیز 54/0 محاسبه گردید. تمام گونه های مورد بررسی در این مطالعه دارای تراکم کمی بوده و لذا این موضوع باعث کاهش شاخص تنوع شده است. تنها گونه خیار دریایی H. leucospilota تراکم و فراوانی بالاتری را در منطقه مورد بررسی داشته است و لذا به نظر می رسد این گونه به عنوان گونه غالب در این جزیره باشد و به دنبال آن گونه S. herrmani دارای تراکم بالاتری بوده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  426 - بررسی روند تغییرات تراکم زئوپلانکتون ها با غلظت کلروفیلa در دریاچه ولشت
  مسعود هدایتی فرد رضوان موسوی ندوشن ناهید خم خاجی فاطمه وحیدی
  در این مطالعه ساختار جمعیت زئوپلانکتون ها به همراه ویژگی های شیمیایی و فیزیکی آب نظیر دمای آب، عمق شفافیت آب(SD) ، فسفر کل(TP)، نیترات(NO3-)، نیتروژن کل(TN)، نسبت TN/TP و کلروفیل a بصورت ماهانه از فروردین ماه 1388 تا فروردین ماه 1389 (13 ماه) در سه ایستگاه مطالعاتی در د أکثر

  در این مطالعه ساختار جمعیت زئوپلانکتون ها به همراه ویژگی های شیمیایی و فیزیکی آب نظیر دمای آب، عمق شفافیت آب(SD) ، فسفر کل(TP)، نیترات(NO3-)، نیتروژن کل(TN)، نسبت TN/TP و کلروفیل a بصورت ماهانه از فروردین ماه 1388 تا فروردین ماه 1389 (13 ماه) در سه ایستگاه مطالعاتی در دریاچه ولشت بررسی گردید. بدین منظور زئوپلانکتون ها، کلروفیلa و دیگر پارامترها در هر ایستگاه در سه تکرار جمع آوری گردید. در این مطالعه مجموعاً 71 جنس از زئوپلانکتون ها شناسایی گردید که متعلق به 9 شاخه،12 رده،21 راسته و 43 خانواده می باشد. میانگین تراکم کل زئوپلانکتون های دریاچه ولشت 10086 عدد در متر مکعب محاسبه گردید. بیشترین تراکم زئوپلانکتون ها در فروردین ماه 1388 با میانگین 24506 عدد در متر مکعب و حداقل آن در دی ماه با میانگین 846 عدد در متر مکعب مشاهده گردید. همچنین میانگین سالانه غلظت کلروفیل a دریاچه ولشت 87/2 میکروگرم در لیتر با حداکثر 47/6 در شهریور ماه و حداقل 13/1 میکروگرم در لیتر در اسفند ماه اندازه‌گیری شد. در این میان میزان غلظت کلروفیلa با میزان نیترات همبستگی منفی و با فراوانی گونه هایی متعلق به دو شاخه Ciliophora و Rhizopoda، همچنین با فراوانی گونه Chydorus sphaericus متعلق به گروه Cladocera از شاخه Arthropoda همبستگی منفی نشان داد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  427 - بررسی ارتباط بین آلودگی انگلی و فاکتورهای خونی سوف سفید دریای خزر(Sander lucioperca)صید شده از سواحل بندر انزلی
  رشیده موحد حسین خارا محمد صیادبورانی محدثه احمدن&zwj;&zwj;ژاد مینا رهبر
  به منظوربررسی اثر آلودگی های انگلی برفاکتورهای خونی سوف سفید دریای خزردر طی فصل صید به مدت 6 ماه از پاییز تا زمستان1387، 32 عدد ماهی سوف از سواحل جنوبی دریای خزر در سواحل بندر انزلی صید و به صورت زنده به پژوهشکده آبزی پروری آب های داخلی کشور منتقل شد. پس از بررسی های زی أکثر

  به منظوربررسی اثر آلودگی های انگلی برفاکتورهای خونی سوف سفید دریای خزردر طی فصل صید به مدت 6 ماه از پاییز تا زمستان1387، 32 عدد ماهی سوف از سواحل جنوبی دریای خزر در سواحل بندر انزلی صید و به صورت زنده به پژوهشکده آبزی پروری آب های داخلی کشور منتقل شد. پس از بررسی های زیست سنجی و تعیین سن ماهیان، از آنها خون گیری به عمل آمد. خون مورد نظر توسط سرنگ از سیاهرگ ساقه دمی گرفته شده، سپس به ویال هایی حاوی هپارین (ماده ضد انعقاد خون) ریخته و به آرامی تکان داده شد. پارامترهای خون شناسی با روش های استاندارد آزمایشگاهی مورد سنجش قرار گرفت. سپس ماهیان صید شده از نظر آلودگی های انگلی خارجی و داخلی مورد بررسی قرار گرفتند. انگل های موجود جداسازی و با استفاده از کلیدهای شناسایی معتبرشناسایی شدند. طبق نتایج حاصله پنج گونه انگل به نام های Diplastomum spathaceum،Dactylogyrus sp.، Trichodina sp.، Achtheres percarumوEustrongylides excisus از اندام های مختلف جداسازی شدند. بررسی ها نشان داد که درصد لنفوسیت و نوتروفیل در ماهیان آلوده به انگلهای Diplastomum spathaceum و Eustrongylides excisus بیشتر از ماهیان غیرآلوده بوده به طوریکه بر اساس آزمون آماری من- ویتنی اختلاف ها معنی دار بودند (05/0p&lt;). تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  428 - پویایی جمعیت ماهی ساردین سند(Sardinella sindensis) در آب های ساحلی بندرجاسک
  قاسم فرخنده تورج ولی نسب احسان کامرانی
  ساردین سند Sardinella sindensis یکی ازگونه های مهم تجاری ماهیان سطح زی ریز در آبهای ساحلی بندر جاسک می باشد. پارامترهای پویایی جمعیت این ماهی از شهریور1387 تا خرداد ماه 1388مورد مطالعه قرارگرفت. نمونه برداریها بصورت ماهانه و از صید تجارتی شناورهای پرس ساین دوقایقی انجام أکثر

  ساردین سند Sardinella sindensis یکی ازگونه های مهم تجاری ماهیان سطح زی ریز در آبهای ساحلی بندر جاسک می باشد. پارامترهای پویایی جمعیت این ماهی از شهریور1387 تا خرداد ماه 1388مورد مطالعه قرارگرفت. نمونه برداریها بصورت ماهانه و از صید تجارتی شناورهای پرس ساین دوقایقی انجام گردید. پارامترهای رشد L&infin; وK برای این گونه به ترتیب 20 سانتی متر و4/1(در سال) تخمین زده شدند. حداقل و حداکثر طول کل ساردین سند به ترتیب 5/9 و9/19سانتی متر و میانگین آن 7/15 سانتی متر ثبت شدند. to این ماهی برابر با 17/0- و بیشینه سن آن 5/2سال محاسبه شد.معادله رشد وان برتالانفی برای این گونه به صورت ((17/0-)- t)4/1-)exp-1)20= L(t)بدست آمد. این ماهی دو بار بازگشت شیلاتی در طول سال دارد و بیشینه بازگشت شیلاتی در ماه شهریور و به مقدار7/17 درصد بود. رابطه طول کل- وزن کل برای این ماهی به صورت 8328/2L0131/0=W بدست آمد. مقدار مرگ و میر کل (Z)با ضریب اطمینان 95 درصد به طور متوسط 15/3 (در سال) محاسبه گردید. مرگ و میر طبیعی (M) و مرگ ومیر صیادی(F) به ترتیب 45/2 (در سال) و70/0 (در سال) تعیین گردید.ضریب بهربرداری(E) برابر 22/0 بدست آمد، مقدار این ضریب بهره برداری برای تلاش صیادی حاضر پایین می باشد. بیانگر آن است که ذخیره موجود پتانسیل بهره برداری بیشتر را نیز دارد. بر اساس آمار صید موجود به نظر می رسد، صیادان منطقه جاسک تمایل چندانی به صید ماهیان سطح زی ریز نداشته، درحالی که صید غیر هدف توسط این صیادان ارجحیت بیشتری داشته است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  429 - تحلیل وجود تورم در کشاورزی با استفاده از تجزیه و تحلیل همجمعی
  مرضیه ملک منصور زیبایی
  بخش کشاورزی در کشورهای درحال توسعه از سوئی به لحاظ توانمندی ها و ظرفیت های قابل توجهی که در تأمین مواد غذائی مردم و نیز تهیه مواد اولیه برخی صنایع دارد، از اهمیت وی&zwj;ژه ای برخوردار است که اقتصاد ایران نیز از این قاعده متثنی نیست. بخش کشاورزی به عنوان یکی از بخش های ع أکثر

  بخش کشاورزی در کشورهای درحال توسعه از سوئی به لحاظ توانمندی ها و ظرفیت های قابل توجهی که در تأمین مواد غذائی مردم و نیز تهیه مواد اولیه برخی صنایع دارد، از اهمیت وی&zwj;ژه ای برخوردار است که اقتصاد ایران نیز از این قاعده متثنی نیست. بخش کشاورزی به عنوان یکی از بخش های عمده اقتصادی کشور تحت تأثیر سیاستها و تصمیم گیری های کلان اقتصادی قرار می گیرد. در ایران یکی از مهمترین مشکلات اقتصادی طی چند دهه اخیر پدیده تورم بوده است. به این منظور در این مقاله سعی شده است که وجود تورم را در کشاورزی مورد بررسی قرار دهیم. جهت دستیابی به این هدف قیمت های پرداختی و قیمت های دریافتی را مورد ارزیابی قرار می دهیم. با استفاده از سری داده ها 1349-1389 مربوط به بانک مرکزی و تست همجمعی یوهانسن[1] این نتیجه گرفته شد که قیمت های دریافتی و پرداختی همجمع اند. ولی یک رابطه بلندمدت یک به یکی بین قیمت های دریافتی و پرداختی وجود ندارد، بنابراین تورم در سمت قیمت های پرداختی به نسبت بیشتر از قیمت های دریافتی وجود دارد که در این صورت بر کشاورزان فشار هزینه وارد است و برای رفع فشار هزینه در بخش کشاورزی نیاز به دخالت و نظارت دولت بر قیمت ها است [1]. Johansen تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  430 - بررسی اثر دما بر شکل کریستالی رسوبات آهکی ایجاد شده بر روی فولادکم کربن تحت حفاظت کاتدی در آب دریای خلیج فارس
  مریم شرفی محمود پاکشیر محمد جعفر هادیان فرد رضا بازرگان لاری
  یکی از عوامل بسیار موثر بر شکل گیری رسوبات آهکی،دما می باشد. هرچه دما بالاتر رود٬ نرخ تشکیل رسوبات سریع تر می‌شود. هدف از این تحقیق بررسی اثر دما بر شکل کریستالی رسوبات آهکی راسب شده بر روی فولاد کم کربن تحت حفاظت کاتدی در آب دریای طبیعی خلیج فارسمی باشد. بررسی مورفولوژ أکثر

  یکی از عوامل بسیار موثر بر شکل گیری رسوبات آهکی،دما می باشد. هرچه دما بالاتر رود٬ نرخ تشکیل رسوبات سریع تر می‌شود. هدف از این تحقیق بررسی اثر دما بر شکل کریستالی رسوبات آهکی راسب شده بر روی فولاد کم کربن تحت حفاظت کاتدی در آب دریای طبیعی خلیج فارسمی باشد. بررسی مورفولوژی و نوع رسوبات به کمک تصاویر میکروسکوپ الکترونی پایشی(EMS) و آنالیز (XRD‌) انجام شد. با مقایسه تصاویرSEMرسوبات می توان نتیجه گرفت که تمایل به راسب شدن رسوبات واترایت(کربنات کلسیم) بر روی سازه ای از جنس فولاد کم کربن که در دماهای بالا قرار دارد٬ بسیار بیشتر از سازه ای است که در دمای معمولی ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد قرار دارد. در دماهای بالا تمایلی به تشکیل آراگونایت‌هاو کلسایت‌‌هایکربنات کلسیم مشاهده نشد. در صورتی که در دمای ۲۵ درجه سانتی‌گراد٬ تمایل به تشکیل آراگونایت ها با گذشت زمان افزایش یافت. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  431 - ریخت­شناسی اتولیت ساجیتا در چهارگونه از ماهیان مناطق مرجانی آب­های خلیج فارس و دریای عمان
  نرگس جوادزاده حدیده معبودی محمد تقی آژیر
  تحقیق حاضر جهت مقایسه ریخت­ شناسی اتولیت ساجیتا در گونه­های سرخوی چشم درشت (Lutjanus lutjanus)، سرخوی مالاباری (Lutjanus malabaricus)، سرخوی خونی (Lutjanus erythropterus) وفرشته ماهی عربیPomacanthus asfur در مناطق مرجانی خلیج فارس و دریای عمان انجام پذیرفت. تعداد 6 عدد أکثر

  تحقیق حاضر جهت مقایسه ریخت­ شناسی اتولیت ساجیتا در گونه­های سرخوی چشم درشت (Lutjanus lutjanus)، سرخوی مالاباری (Lutjanus malabaricus)، سرخوی خونی (Lutjanus erythropterus) وفرشته ماهی عربیPomacanthus asfur در مناطق مرجانی خلیج فارس و دریای عمان انجام پذیرفت. تعداد 6 عدد سرخوی چشم درشت، 8 عدد  سرخوی مالاباری، 5 عدد سرخوی خونی و5 عدد فرشته ماهی عربی به روش غواصی صید و مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه برداری طی یکدوره یکساله از فروردین ماه 1393 تا فروردین ماه 1394به طول انجامید.خصوصیات زیست­سنجی نمونه­ها شامل طول کل، ‌طول چنگالی، وزن ماهی، همچنین شکل اتولیت و پارامترهای زیست­سنجی اتولیت ساجیتا از جمله طول، پهنا، وزن، محیط و مساحت اتولیت مورد بررسی قرار گرفت. در بیشتر پارامترهای مورد بررسی، ارتباط معنی­داری ملاحظه گردید، بیشترین میزان همبستگی بینطول چنگالی ماهی و طول اتولیت در گونه سرخوی مالاباریبود. مساحت و محیط اتولیت حاکی از آن بود که این دو پارامتر در گونههای سرخوی مالاباریو فرشته ماهی عربی اختلاف معنیداری داشته (05/0p) ولی در گونه­ های سرخوی چشم درشت و سرخوی خونی اختلاف معنی دار نبود (05/0p>). پارامتر وزن اتولیت در گونه­ های سرخوی چشم درشت و سرخوی مالاباریو همینطور گونههای سرخوی خونی وفرشته ماهی عربی اختلاف معنیداری نداشت (05/0p>) ولی بین این دو گونه با گونه ­های سرخوی چشم درشت و سرخوی مالاباری اختلاف معنی ­دار دیده شد (05/0p)، دو پارامتر طول اتولیت و پهنای اتولیت در تمام گونه­ها اختلاف معنی­ دار نشان داد (05/0p)، بنابراین می­توان گفت در گونه­ های مورد مطالعه، دو پارامتر طول اتولیت و پهنای اتولیت به عنوان شاخص­های تعیین گونه به کمک اتولیت می باشند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  432 - بررسی فراوانی آلودگی ماهیان دریاچه پریشان به لارو نماتود کنتراسکوم
  علیرضا گلچین منشادی محمدرضا هاشم خانی محمد ترحمی
  بررسی حاضر به منظور بررسی میزان فراوانی آلودگی ماهیان دریاچه پریشان به لارو انگل کنتراسکوم(Contracaecum) طی فصول مختلف سال به انجام رسید. صید ماهی ها در دو فصل گرم (بهار و تابستان) و سرد (پاییز و زمستان) سال 1390 انجام شد و ماهی های صید شده به آزمایشگاه انگل شناسی دانشک أکثر

  بررسی حاضر به منظور بررسی میزان فراوانی آلودگی ماهیان دریاچه پریشان به لارو انگل کنتراسکوم(Contracaecum) طی فصول مختلف سال به انجام رسید. صید ماهی ها در دو فصل گرم (بهار و تابستان) و سرد (پاییز و زمستان) سال 1390 انجام شد و ماهی های صید شده به آزمایشگاه انگل شناسی دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون منتقل شدند. در مجموع در این تحقیق تعداد 170 قطعه ماهی مورد بررسی قرار گرفت که شامل 5 گونه حمری (Barbus luteus)، دشت ارژنی (Capoeta barroisi persica)، رفته گر(Garra ruffa obtusa)، برگ بیدی (Chalcolburnus sellal)وبوتک(Cyprinion macrostomus tenairidias) بودند.نتایج بدست آمده نشان داد که میانگین تعداد آلودگی انگلی در گونه حمری در فصول گرم و سرد به ترتیب 11/3 andplusmn;6 و 91/0andplusmn;2 در گونه دشت ارژنی در فصول گرم و سرد به ترتیب 02/3 andplusmn;666/8 و 544/0 andplusmn;5/0 در گونه بوتک در فصول گرم و سرد به ترتیب 368/3 andplusmn;833/6 و 0.732 andplusmn;2، در گونه برگ بیدی در فصول گرم و سرد به ترتیب 724/2andplusmn;5/9 و 733/0 andplusmn;2 و در گونه ماهی رفته گر در فصول گرم و سرد به ترتیب 301/2andplusmn;5و 08/1 andplusmn;5/2 بوده است. بیشترین و کم ترین تعداد انگل جدا شده به ترتیب مربوط به ماهی برگ بیدی و ماهی رفته گر می باشد. فراوانی انگل در تمامی گونه ها در فصول گرم سال بیشتر از فصول سرد سال بوده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  433 - بررسی خون شناسی و برخی از فاکتورهای بیوشیمیایی سرم خون ماهی کپور دریای خزر (Cyprinus carpio)
  مجید محمدنژاد شموشکی ویدا حجتی
  در این تحقیق بررسی خون شناسی و تعیین برخی از فاکتورهای بیوشیمیایی سرم خون ماهی کپوردریای خزر انجام پذیرفت. در این پژوهش تعداد 30 عدد بچه ماهی کپور (با وزن متوسط 63/4andplusmn;98/16گرم و طول متوسط 88/0andplusmn;64/11سانتی متر) حاصل از تکثیر مصنوعی بررسی شد. ماهیان ابتدا أکثر

  در این تحقیق بررسی خون شناسی و تعیین برخی از فاکتورهای بیوشیمیایی سرم خون ماهی کپوردریای خزر انجام پذیرفت. در این پژوهش تعداد 30 عدد بچه ماهی کپور (با وزن متوسط 63/4andplusmn;98/16گرم و طول متوسط 88/0andplusmn;64/11سانتی متر) حاصل از تکثیر مصنوعی بررسی شد. ماهیان ابتدا با عصاره گل میخک (با دوز ppm200) بیهوش و سپس با قطع ساقه دمی خونگیری از آنها انجام شد. نتایج بررسی فاکتورهای خون شناسی نشان داد که میزان گلبول های سفید (WBC)، گلبول های قرمز (RBC)، هموگلوبین (Hb)، هماتوکریت (Hct)، حجم متوسط گلبول قرمز (MCV)، غلظت متوسط هموگلوبین گلبولی (MCH) و غلظت متوسط هموگلوبین گلبولی (MCHC)به ترتیب برابر 68/982andplusmn;67/7616 میلی متر مکعب، 16/0andplusmn;938/0 میلیون در میلی متر مکعب، 1andplusmn;15/9 گرم در دسی لیتر، 9/2andplusmn;25/24 درصد، 34/25andplusmn;75/260 فمتولیتر، 76/9andplusmn;51/98 پیکوگرم و 95/0andplusmn;78/37 درصد می باشد. همچنین نتایج این بررسی نشان داد که میانگین و انحراف معیار گلوکز، کلسیم، کلسترول، تری گلیسیرید، پروتئین کل، فسفر، آهن، آلبومین، سدیم، پتاسیم و کورتیزول به ترتیب برابر 53/12andplusmn;124، 46/0andplusmn;2/8، 28/74andplusmn;163، 03/23andplusmn;67/262، 48/0andplusmn;73/2، 74/0andplusmn;4/16 میلی گرم در دسی لیتر، 59/35andplusmn;5/74 میکروگرم در دسی لیتر،5/0andplusmn;82/1 گرم در دسی لیتر، 6/3andplusmn;17/127، 7/0andplusmn;87/6 میلی اکی والان در لیتر و 95/1andplusmn;8/9 نانوگرم در میلی لیتر می باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  434 - بررسی اثرات بهره‌برداری شن و ماسه روی بی‌مهرگان کفزی در رودخانه تنکابن
  مژگان روشن طبری
  این تحقیق به منظور بررسی اثرات بهره برداری از شن و ماسه بر روی جانوران کفزی رودخانه تنکابن در جنوب دریای خزر از سال 1382 تا 1383 انجام شد. نمونه برداری فصلی در دو ایستگاه در بالا دست و پایین دست رودخانه و یک ایستگاه در منطقه بهرهبرداری از شن و ماسه انجام شده است. نمونه أکثر

  این تحقیق به منظور بررسی اثرات بهره برداری از شن و ماسه بر روی جانوران کفزی رودخانه تنکابن در جنوب دریای خزر از سال 1382 تا 1383 انجام شد. نمونه برداری فصلی در دو ایستگاه در بالا دست و پایین دست رودخانه و یک ایستگاه در منطقه بهرهبرداری از شن و ماسه انجام شده است. نمونه های بدست آمده از ایستگاه ها شامل 14 خانواده متعلق به 9 راسته از جانوران کفزی بوده است. تراکم جمعیت های نمونه ها در ایستگاه اول بین 1020 تا 5740 عدد در متر مکعب، در ایستگاه دوم بین 47 تا 1230 عدد در متر مکعب و در ایستگاه سوم بین 251 تا 5577 عدد در مترمکعب محاسبه شده است. کمترین فراوانی و زی توده متعلق به ایستگاه دوم و 5 درصد از کل کفزیان این نواحی را شامل شده است. به دلیل تخریب زیستگاه و عدم ثبات بستر رودخانه و افزایش سستون، فراوانی جمعیت های بنتوز رودخانه به شدت کاهش یافته است. اثرات تخریب بستر به حاشیه رودخانه نیز اثر گذاشته است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  435 - مطالعه باکتریائی پوسیدگی باله دمی مولدین ماهی آزاد دریای خزر (Salmo trutta caspius) در مرکز تکثیر و پرورش آزاد ماهیان شهید باهنر کلاردشت با تأکید بردو جنس آئروموناس و سودوموناس
  علیرضا گلچین منشادی مهدی سلطانی رضا عصاره
  به منظور مطالعه پوسیدگی باله دمی با تأکید بر عوامل باکتریایی آئروموناسو سودوموناسدر ماهی آزاد دریای خزر مرکز تکثیر و پرورش آزادماهیان شهید باهنر کلاردشت، تعداد 180 ماهی مولد دارای علائم ماکروسکوپی ضایعات باله انتخاب و از هر ماهی دو نمونه باکتریایی بر روی محیط های اختصاص أکثر

  به منظور مطالعه پوسیدگی باله دمی با تأکید بر عوامل باکتریایی آئروموناسو سودوموناسدر ماهی آزاد دریای خزر مرکز تکثیر و پرورش آزادماهیان شهید باهنر کلاردشت، تعداد 180 ماهی مولد دارای علائم ماکروسکوپی ضایعات باله انتخاب و از هر ماهی دو نمونه باکتریایی بر روی محیط های اختصاصی آئروموناس و سودوموناس کشت گردید.بعد از انکوباسیون، آزمایشات بیوشیمیایی جهت شناسایی کلنی های جداسازی شده دو جنس آئروموناسو سودوموناسانجام گرفت. نتایج آزمایشات بیوشیمیایی نشان داد که باکتری های جنس آئروموناسجداسازی شده از گونه های آئروموناس کاویاو آئروموناس هایدروفیلا(زیرگونه ای که تولید گاز نمی کند) به ترتیب با فراوانی 75 و 25 درصد و باکتری های جنس سودوموناساز گونه های سودوموناس فلورسنس، سودوموناس پوتیداو سودوموناس آلکالیژنزبه ترتیب با فراوانی1/42،48/36و05/21بودند تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  436 - ساختار سنی و الگوی رشد ماهی سوف حاجی طرخان (Perca fluviatilis) در تالاب امیرکلایه لاهیجان
  محمد وفاجوی دیانتی حسین خارا علی بانی رضوان اله کاظمی مریم صائمی
  در این تحقیق ساختار سنی و الگوی رشد ماهی سوف حاجی طرخان (Perca fluviatilis Linnaeus,1758)در تالاب امیرکلایه به صورت ماهانه در یک سال بررسی شد. 265 قطعه ماهی صید شدند و طول و وزن ماهیان اندازه گیری و سن آنها با استفاده از فلس و اپرکول تعیین گردید. نتایج نشان داد که ماهیا أکثر

  در این تحقیق ساختار سنی و الگوی رشد ماهی سوف حاجی طرخان (Perca fluviatilis Linnaeus,1758)در تالاب امیرکلایه به صورت ماهانه در یک سال بررسی شد. 265 قطعه ماهی صید شدند و طول و وزن ماهیان اندازه گیری و سن آنها با استفاده از فلس و اپرکول تعیین گردید. نتایج نشان داد که ماهیان در محدوده سنی + 2 تا + 6 هستند، ماهیان نر، ماده به ترتیب به 12 و 13 دسته فراوانی طولی کلاسه بندی شدند. میانگین نسبت رشد لحظه ای ماهی سوف حاجی طرخان نشان داد که گروه های طولی + 2 به + 3 با رشد 0.461 سریعتر از گروه های دیگر و حداقل نسبت به گروه های سنی+ 5 به + 6 با رشد لحظه ای 0.231 بود. فاکتور وضعیت سوف حاجی طرخان نشان داد که بالاترین آن با 1.54 (0.9739 =r 2) مربوط به ماده ها و البته با تفاوت ناچیز کمترین آن با 1.54 (0.9448=r2) مربوط به جنس نر می باشد. ضریب رگرسیون الگوی رشد با روش کاربردی پائولی نشان داد که کل ماهیان الگوی ایزومتریک بودند و گرایش به الومتریک مثبت داشتند. نسبت جنسی نر به ماده (1 : 2.05) سطح معنی داری را نشان می داد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  437 - بررسی برخی فاکتورهای هماتولوژیک در بعضی از ماهیان خانواده Acipenseridae
  شبنم گازرانی فراهانی
  با توجه به اهمیت علم هماتولوژی، این مقاله به منظور تعیین فاکتورها و شاخص های اولیه خونی شامل Hb، RBC، WBC، HCtو درصد افتراقی گلبول های سفید از قبیل نوتروفیل ها، لنفوسیت ها و ائوزینوفیل ها در اردیبهشت ماه سال 1387 در مجتمع تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری شهید دکتر بهشتی واق أکثر

  با توجه به اهمیت علم هماتولوژی، این مقاله به منظور تعیین فاکتورها و شاخص های اولیه خونی شامل Hb، RBC، WBC، HCtو درصد افتراقی گلبول های سفید از قبیل نوتروفیل ها، لنفوسیت ها و ائوزینوفیل ها در اردیبهشت ماه سال 1387 در مجتمع تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری شهید دکتر بهشتی واقع در سد سنگر بر روی 5 گونه از ماهیان خاویاری شامل اوزن برون، قره برون، شیپ، استرلیاد و فیل ماهی به تعداد 25 عدد (از هر گونه 5 عدد) در رده های سنی 2 تا 3 سال انجام شد. پس از انجام مراحل خونگیری از هر یک از ماهیان، نمونه های خونی به منظور تعیین فاکتورهای هماتولوژیک در آزمایشگاه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از آنالیز آماری این داده ها نشان داد که فیل ماهی از لحاظ غلظت هموگلوبین، درصد هماتوکریت، تعداد گلبول های سفید و قرمز و درصد لنفوسیت ها و ائورزینوفیل(74/3،68/1، 236700،696000، 6/82، 8/11) اختلاف معناداری با سایر گونه ها داراست. از نظر درصد لنفوسیت ها نیز سه گونه استرلیاد، قره برون و شیپ اختلاف معناداری را با یکدیگر نشان ندادند تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  438 - تعیین غلظت کشنده LC50 96h) ( سم آندوسولفان بر روی بچه بر روی بچه ماهیان سفید 1تا 3 گرمی ( Rutilus frisii kutum) ، کلمه ( Rutilus rutilus caspicus ) و کپور دریایی (Cyprinus carpio )
  مجید محمدنژاد شموشکی لیلا محمدشریفی ولی الله صالحی شهرام ملکی
  تعیین غلظت کشنده حشره کش ارگانوکلره آندوسولفان ، تعیین محدوده کشندگی و تعیین حداکثر غلظت مجاز سم بر روی بچه ماهیان 3-1 گرمی سفید ( Rutilus frisii kutum) ، کلمه (Rutilus rutilus caspicus)و کپور دریایی(Cyprinus carpio)در تابستان 1387 در مرکز تکثیر و پرورش ماهیان استخوانی أکثر

  تعیین غلظت کشنده حشره کش ارگانوکلره آندوسولفان ، تعیین محدوده کشندگی و تعیین حداکثر غلظت مجاز سم بر روی بچه ماهیان 3-1 گرمی سفید ( Rutilus frisii kutum) ، کلمه (Rutilus rutilus caspicus)و کپور دریایی(Cyprinus carpio)در تابستان 1387 در مرکز تکثیر و پرورش ماهیان استخوانی سیجوال استان گلستان بررسی شد . آزمایشات به صورت ساکنStatic) ) و بر اساس روش استاندارد TRC,1984به مدت 4 شبانه روز (96 ساعت) انجام و پارامترهای مؤثر فیزیکوشیمیایی آب از جمله 8-7/6pH=، mg/l(CaCO3) 205=سختی کل ، PPm7=اکسیژن محلول و 1andplusmn;25=درجه حرارت کنترل شد . براساس نتایج بدست آمده غلظت کشنده LC5096h)) سم آندو سولفان برای بچه ماهیان سفید ، کلمه و کپور دریایی به ترتیب 002/0 ، 00053/0 و 0046/0 میلی گرم در لیتر محاسبه شد و در ادامه حداکثر غلظت مجاز (M.A.C.Value)این سم در اکوسیستمهای آبی به ترتیب 0002/0 ، 000053/0 و 00046/0 میلی گرم در لیتر محاسبه گردید که با توجه به نتایج حاصله مشخص شد که سم حشره کش آندوسولفان یک ترکیب بسیار سمی برای بچه ماهیان مورد مطالعه است تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  439 - بررسی اثر غلظت های گوناگون کلرید جیوه بر بافت عضلانی ماهی کُلمه دریای خزر Rutilus rutilus در شرایط آزمایشگاهی
  سعید محمدزاده باران غلامحسین وثوقی علی ماشینچیان مرادی فاطمه عباسی پرگل قوام مصطفوی
  تاثیر غلظت های مختلف جیوه بر روی میزان تغییرات بافتی ماهی کُلمه (Rutilus rutilus) در شرایط آزمایشگاهی بررسی شد. گونه ماهی کُلمه (Rutilus rutilus) از ایستگاه تحقیقات شیلات روستای قره سو واقع در بندر ترکمن تهیه و به آزمایشگاه منتقل گردید. بعد از نگهداری نمونه ها در آکواری أکثر

  تاثیر غلظت های مختلف جیوه بر روی میزان تغییرات بافتی ماهی کُلمه (Rutilus rutilus) در شرایط آزمایشگاهی بررسی شد. گونه ماهی کُلمه (Rutilus rutilus) از ایستگاه تحقیقات شیلات روستای قره سو واقع در بندر ترکمن تهیه و به آزمایشگاه منتقل گردید. بعد از نگهداری نمونه ها در آکواریوم به مدت 48 ، 96 و 144 ساعت در معرض غلظت های 10 ، 30 و 50 میکرو گرم بر لیتر جیوه قرار داده شدند. نمونه ها در زمان های ذکر شده، از آکواریوم های شاهد و تیمار خارج سپس بافت های عضلانی آن ها جهت تعیین آسیب های بافتی استخراج شدند. لام های آماده شده پس از رنگ آمیزی با عدسی 10 و 40 میکروسکوپ نوری مورد بررسی قرار گرفتند. آسیب های بافتی از قبیل تغییرات در خطوط، تغییرات هسته ای، تورم ابری، دژنرسانس هیالن، دژنر سانس دانه ای، نکروز در بافت عضلانی ماهیانی که در معرض غلظت های مختلف جیوه قرار داشتند، مشاهده شد. به این صورت که در غلظت 10 میکرو گرم بر لیتر جیوه حداقل آسیب بافتی مشاهده شد ولی با افزایش زمان در غلظت های 30 و میکرو گرم بر لیتر جیوه حداکثر آسیب بافتی مشاهده شد.50 تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  440 - بررسی بیولوژی تولید مثل در سیاه ماهی Capoeta capoeta gracilis در سواحل جنوبی دریای خزر استان مازندران (رودخانه تجن)
  هومن شجیعی حسن فضلی ندا بانی
  سیاه ماهی Capoeta capoeta gracilisیکی از ماهیان با ارزش شیلاتی می باشد که در حوضه جنوبی دریای خزر به خصوص استان مازندران و در رودخانه های آن یافت می شود در تحقیق حاضر مجموع 180 قطعه ماهی از ایستگاههای نمونه برداری در سواحل جنوبی دریای خزر استان مازندران (رودخانه تجن) در أکثر

  سیاه ماهی Capoeta capoeta gracilisیکی از ماهیان با ارزش شیلاتی می باشد که در حوضه جنوبی دریای خزر به خصوص استان مازندران و در رودخانه های آن یافت می شود در تحقیق حاضر مجموع 180 قطعه ماهی از ایستگاههای نمونه برداری در سواحل جنوبی دریای خزر استان مازندران (رودخانه تجن) در حد فاصل سالهای 1386 تا 1387 تهیه مورد بررسی تولید مثل قرار گرفت. در این بررسی فاکتورهای زیستی مرتبط با تولید مثل از قبیل تغییرات شاخص گوناد وسوماتیک، نسبت جنسی، میانگین هماوری مطلق، مراحل رسیدگی جنسی جزء اهداف اصلی محسوب شده اند. بیشترین مقدار شاخص گونادوسوماتیک در ماههای اردیبهشت و خرداد یعنی زمان تخم ریزی و کمترین مقدار آن در ماههای آبان، آذر و دی دیده می شود. شاخص گونادوسوماتیک در فصول بهار و تابستان نسبت به پاییز و زمستان از میزان بیشتری برخوردار است. از سوی دیگر با افزایش سن ماهیان بر مقدار شاخص مذکور افزوده شده که شیب آن در سالهای قبل از بلوغ کمتر از زمان بلوغ می باشد. مراحل رسیدگی جنسی در ماههای مختلف متناسب با شاخص گونادوسوماتیک بوده و با افزایش سن ماهیان میزان رسیدگی جنسی افزوده می شود. بیشترین مقدار GSIماهیان نر در سن 3 تا 4 سالگی و ماهیان ماده 2 تا 3 سالگی است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  441 - تعیین تنوع مولکولی و بررسی جمعیتی ماهی سفید Rutilus frisiikutumمهاجر به تالاب انزلی و رودخانه شیرود با روش ژنتیک مولکولی
  فریدون چکمه دوز قاسمی شهرام بهمنش مهتاب یارمحمدی محمد حسن زاده صابر
  با توجه به اهمیت اقتصادی این ماهی، ساختار ژنتیکی و جمعیتی آن در این دو منطقه با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور تعداد 50 نمونه ماهی سفید از هر منطقه صید (جمعا 100 نمونه) و بافت باله دمی آنها پس از برش داخل الکل 96 درجه جمع­آوری و DNAژنوم أکثر

  با توجه به اهمیت اقتصادی این ماهی، ساختار ژنتیکی و جمعیتی آن در این دو منطقه با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور تعداد 50 نمونه ماهی سفید از هر منطقه صید (جمعا 100 نمونه) و بافت باله دمی آنها پس از برش داخل الکل 96 درجه جمع­آوری و DNAژنومی آنها استخراج شد. جهت انجام واکنش­های زنجیره­ای پلیمراز (PCR) از 10 جفت آغازگر استفاده شد که همگی تولید باندهای چندشکلی نمودند. در نتایج حاصله 191 الل بدست آمد که بیشترین تعداد الل (18) متعلق به جایگاه­های ژنی Ca1و Ca3و کمترین تعداد الل (2) در جایگاه ژنی MFW1بود. بر اساس میانگین تعداد الل در هر جایگاه ژنی و هتروزایگوسیتی مشاهده شده بین نمونه­های دو منطقه، تفاوت آماری معنی­دار نبود (05/0 p). شاخص Fstکه تفاوت جمعیتی را نشان می­دهد بین نمونه­های دو منطقه 056/0 محاسبه شده و معنی دار بود (01/0 >p). نمونه­های دو منطقه در اکثر جایگاه­های ژنی با آزمون هاردی واینبرگ (HW) در تعادل نبودند. فاصله ژنتیکی محاسبه شده بین دو جمعیت در حد بالایی بود (407/0). نتایج بدست آمده از این بررسی نشان داد که ماهی سفید تالاب انزلی و رودخانه شیرود هر یک جمعیت مستقلی می­باشند. بنابر این حفظ تنوع ژنی و اجرای برنامه های مدیریتی شیلاتی مبنی بر ازدیاد ذخایر هر یک از این جمعیت­ها بایستی مد نظر قرار گیرد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  442 - پراکنش زئوپلانکتون­ها در حوضه جنوبی دریای خزر (سال 1389)
  مژگان روشن طبری رحیمه رحمتی نوربخش خداپرست فرشته اسلامی متین شکور محمدتقی رستمیان
  این بررسی در سال 1389 در 4 فصل سال با کشتی گیلان توسط تور مخروطی زئوپلانکتون 100 میکرون و به صورت کشش عمودی، درایستگاه­های مختلف و اعماق 5، 10، 20، 50 و 100 متر انجام شد. در این بررسی جمعیت زئوپلانکتون از 16 گونه تشکیل شده که از گروه هولوپلانکتون 4 گونه از Copepoda ، 4 أکثر

  این بررسی در سال 1389 در 4 فصل سال با کشتی گیلان توسط تور مخروطی زئوپلانکتون 100 میکرون و به صورت کشش عمودی، درایستگاه­های مختلف و اعماق 5، 10، 20، 50 و 100 متر انجام شد. در این بررسی جمعیت زئوپلانکتون از 16 گونه تشکیل شده که از گروه هولوپلانکتون 4 گونه از Copepoda ، 4 گونه از Rotatoria ، 2 گونه از Protozoa  و 4 گونه از Cladocera  بوده است. دو گونه نوزاد و لارو spBalanusو لارو دو کفه­ای­ها نیز در گروه مروپلانکتون قرار داشتند. نتایج سالیانه نشان می­دهند که بیشترین میزان تراکم زوپلانکتون در بهار 5815 ±5477 (انحراف معیار±میانگین) عدد در مترمکعب و زی­توده 61/124 ±58/64 میلی­گرم در مترمکعب در فصل زمستان (تحت تاثیر Rotatoria) بوده است. تراکم Copepodaدر تابستان به بیشترین میانگین تراکم2342±2830 عدد در مترمکعب و زی توده 78/21 ±52/22 میلی­گرم در مترمکعب رسید و از پاییز تراکم به تدریج کاهش داشت. Cladoceraدر بهار بیشترین میانگین تراکم142 ±115 نمونه در مترمکعب را داشته و به تدریج تراکم آن کاهش داشت. Protozoaاز نظر فراوانی و زی­توده کمترین میزان جمعیت زئوپلانکتون دریای خزررا تشکیل دادنددر فصل بهار جمعیت زئوپلانکتون تحت تأثیر مروپلانکتون Cirripediaو Lamellibranchiate larvaeنیز قرار داشته است و در فصل زمستان Rotatoriaبه بیشترین میانگین تراکم5876±2604 عدد در مترمکعب و زی­توده 33/115 ±71/50 میلی­گرم در مترمکعب رسید و سهم بیشتری در جمعیت زئوپلانکتون داشتند. به طور کلی در همه فصول یک روند کاهشی از ایستگاه­های با عمق 5 متر به سمت اعماق مشاهده می­شود. در بهار 75 درصد جمعیت زئوپلانکتون در ایستگاه­های با عمق 5 تا 20 متر و 25 درصد در ایستگاه­های 50 و100 متر، در تابستان 74 درصد جمعیت زئوپلانکتون در ایستگاه­های با عمق 5 تا 20 متر و 26 درصد در ایستگاه­های 50 و 100 متر، در پاییز 73 درصد جمعیت زئوپلانکتون در ایستگاه­های با عمق 5 تا 20 متر و 27 درصد در ایستگاه­های 50 و 100 متر و در زمستان 85 درصد جمعیت زئوپلانکتون در ایستگاه­های با عمق 5 تا 20 متر و 15 درصد در ایستگاه­های 50 و100 متر وجود داشته­اند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  443 - شناسایی فون ماهیان بومی و غیربومی دریاچه پریشان در استان فارس
  علیرضا گلچین منشادی حسین نغمه سنج رضا صادقی لیمنجوب
  در این بررسی به منظور شناسایی فون ماهیان دریاچه پریشان نمونه گیری طی چهار فصل در سال 1388 انجام گرفت. ماهیان بوسیله تور ثابت صید گردیده وجهت شناسایی به آزمایشگاه دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون منتقل شدند. نتایج بدست آمده نشان داد 9 گونهماهی در دریاچه پ أکثر

  در این بررسی به منظور شناسایی فون ماهیان دریاچه پریشان نمونه گیری طی چهار فصل در سال 1388 انجام گرفت. ماهیان بوسیله تور ثابت صید گردیده وجهت شناسایی به آزمایشگاه دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون منتقل شدند. نتایج بدست آمده نشان داد 9 گونهماهی در دریاچه پریشان زیست می­نمایند کهبه ترتیبمیانگین فراوانی عبارتند از ماهی دشت ارژنی Capoeta barroisi persica(45/130/25)،  ماهی برگ بیدیsellalChalcalburnus(03/290/17)، حمری Barbus luteus(76/004/16)، کپور معمولی Cyprinus carpio(45/089/17)، ماهی لجن خوار Garra rufa obtusa(04/119/14)، ماهی کاراس Carassius carassius(77/264/8)، مارماهی آب شیرین mastacembelusMastacebelus(07/123/1)، ماهی بیاح Liza abu(22/161/0) و ماهی شیربت Barbus grypus(22/161/0) است. همچنین بررسی درصد فراوانی ماهی­ها به تفکیک فصول نشان داد که در فصل بهار ماهی دشت ارژنی، در فصل تابستان ماهی برگ بیدی، در فصل پاییز ماهی دشت ارژنی و در فصل زمستان کپور معمولی بالاترین درصد فراوانیرا دارا بودند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  444 - بررسی تجمع فلزات سنگین سرب و کادمیوم در بافت‌های آبشش، پوست و عضله Chalcalburnus Chalcoides (تالاب انزلی و شیرود)
  محمد بوستان منش مهناز سادات صادقی مژگان امتیازجو
  10.22034/ascij.2022.1938006.1289
  تحقیق حاضر، به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین سرب و کادمیوم در بافت‌های آبشش، پوست و عضله ماهی شاه کولی صید شده از آبهای حوضه جنوبی دریای خزر (تالاب انزلی و شیرود) در استان مازندران وگیلان صورت گرفت. بافت نمونه ها پس از انجام زیست سنجی، تفکیک شدند. برای استخراج فلزات از ب أکثر

  تحقیق حاضر، به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین سرب و کادمیوم در بافت‌های آبشش، پوست و عضله ماهی شاه کولی صید شده از آبهای حوضه جنوبی دریای خزر (تالاب انزلی و شیرود) در استان مازندران وگیلان صورت گرفت. بافت نمونه ها پس از انجام زیست سنجی، تفکیک شدند. برای استخراج فلزات از بافت ها از روش هضم شیمیایی توسط اسید نیتریک استفاده گردید و غلظت فلزات توسط دستگاه جذب اتمی کوره تعیین گردید. میانگین غلظت فلزات (بر حسب ppm وزن خشک) با استاندارد های جهانی نظیر استاندارد جهانیWHO،FAO و Stoskopfدر مطالعه مقایسه شد. بر اساس نتایج به دست آمده، در منطقه شیرود از استان مازندران حداکثر میانگین تجمع فلزات در بافت‌های آبشش، پوست و عضله متعلق به سرب 52069/2 &plusmn; 5836/9، 08995/1 &plusmn; 9343/5 و 45947/1 &plusmn; 0264/6 میکروگرم بر گرم و حداقل میانگین تجمع فلزات در بافت‌های آبشش، پوست و عضله متعلق به کادمیوم 04763/0 &plusmn; 0936/0، 04236/0 &plusmn; 0957/0 و 02227/0 &plusmn; 0393/0 میکروگرم بر گرم می باشد. در منطقه تالاب انزلی از استان گیلان حداکثر میانگین تجمع فلزات در بافت‌های آبشش، پوست و عضله متعلق به سرب 68153/3 &plusmn; 8380/20، 04173/2 &plusmn; 6880/7 و 68273/0 &plusmn; 5653/3 میکروگرم بر گرم و حداقل میانگین تجمع فلزات در بافت‌های آبشش، پوست و عضله متعلق به کادمیوم 22663/0 &plusmn; 6040/0، 03897/0 &plusmn; 1167/0 و 00893/0 &plusmn; 0233/0 میکروگرم بر گرم می باشد. غلظت سرب حاضر در هر دو منطقه در مقایسه با استاندارد های جهانی WHO، Netherlands،EOS و EPA بالاتر از حد مجاز به دست آمد، به جز عضله در استان گیلان که براساس استانداردEPA پایین تر از حد مجاز است غلظت کادمیوم براساس استاندارد ها در تمامی بافت ها به جز آبشش پایین تر است. همچنین میانگین غلظت فلزات سرب و کادمیوم بین بافت‌های عضله، پوست وآبشش در استان گیلان تفاوت معنی داری نشان داد (05/0 &gt; p). غلظت فلزات سرب وکادمیوم در بافت‌های فوق در استان مازندران تفاوت معنی داری نشان نداد (05/0 &gt; p). تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  445 - بررسی روابط فیلوژنی گونه گیش دم زرد (Atule mate) در مناطق شمالی خلیج فارس و دریای عمان با استفاده از ژن سیتوکروم اکسیداز I
  مهزاد شکوری پرگل قوام مصطفوی محمد پورکاظمی سید محمد رضا فاطمی
  10.22034/ascij.2022.1937520.1284
  آنالیز ژنتیکی جمعیت‌های مختلف ماهیان جهت حفظ تنوع زیستی و افزایش اطلاعات در مورد بقای گونه ها و یافتن عوامل تهدید کننده و یا کمک کننده در حفظ جمعیت‌ها مهم و ضروری می باشد. لذا هدف از این مطالعه تعیین روابط فیلوژنتیکی و خویشاوندی گونه گیش دم زرد (Atule mate) (Cuvier, 183 أکثر

  آنالیز ژنتیکی جمعیت‌های مختلف ماهیان جهت حفظ تنوع زیستی و افزایش اطلاعات در مورد بقای گونه ها و یافتن عوامل تهدید کننده و یا کمک کننده در حفظ جمعیت‌ها مهم و ضروری می باشد. لذا هدف از این مطالعه تعیین روابط فیلوژنتیکی و خویشاوندی گونه گیش دم زرد (Atule mate) (Cuvier, 1833) در مناطق شمالی خلیج فارس و دریای عمان به وسیله توالی یابی ژن سیتوکروم اکسیداز I (COI) میتوکندریایی می باشد. 90 قطعه ماهی گیش دم زرد، از مناطق صیادی بندر بوشهر، بندر عباس و بندر چابهار، جمع آوری گردید و جهت انجام مطالعات مولکولی،DNA ژنومی به روش استات آمونیم استخراج شده و کمیت و کیفیتDNA بوسیله روش اسپکتروفوتومتری و الکتروفورز ژل اگارز 1 درصد تعیین شد. واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) با استفاده از یک جفت پرایمر ژن سیتوکروم اکسیداز I انجام گردید. پس از الکتروفورز محصول PCR روی ژل آگارز 5/1درصد، قطعه bp650 ناحیه کنترل میتوکندریایی تعیین توالی شد. جهت بررسی روابط فیلوژنی با استفاده از نرم افزار CLUSTAL W، توالی‌های ژن COI میتوکندریایی هم ردیف و پس از مقایسه آنها با توالی‌های منتخب بانک ژن، ترسیم درخت فیلوژنی با روشهای متفاوت (Maximum Likelihood، Maximum Parsimony و (Bayesian در مقابل برون گونه (Esox Lucius) انجام شد. نتایج نشان داد که تمامی نمونه های بندر عباس و بندر بوشهر و 3 نمونه از بندر چابهار همگی در یک شاخه قرار گرفته و مابقی نمونه های بندر چابهار با دارا بودن فاصله ژنتیکی قدری بیشتر، بر روی شاخه مجزایی قرار داشته و با بوت استراپ بالا رابطه خواهری با هم نشان دادند و این دو شاخه با فاصله تکاملی زیاد از برون گونه قرار گرفتند. می توان نتیجه گرفت که توالی یابی ژن سیتوکروم اکسیدازI روشی مناسب و قابل اعتماد در بررسی روابط فیلوژنتیکی گونه گیش دم زرد بوده و اطلاعات مفیدی جهت مدیریت و حفاظت این گونه با ارزش فراهم می نماید. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  446 - مقایسه اثرات سمیت دو ماده پارس 2 و گملن به عنوان پراکنده‌سازهای آلودگی‌های نفتی بر روی ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio)
  سیما نیکبخت مهناز سادات صادقی مژگان امتیازجو
  10.22034/ascij.2022.1957620.1386
  آلودگی های نفتی به یکی از چالش های پیش رو و اصلی اکوسیستم های دریایی تبدیل شده است. نشت نفت از نفتکش ها، حوادث دریایی و انتشار از سکوهای نفتی همواره به عنوان آلودگی های نفتی در محیط زیست دریایی شناخته شده اند. در این تحقیق سمیت پراکنده ساز های پارس2، گملن، نفت و ترکیب ن أکثر

  آلودگی های نفتی به یکی از چالش های پیش رو و اصلی اکوسیستم های دریایی تبدیل شده است. نشت نفت از نفتکش ها، حوادث دریایی و انتشار از سکوهای نفتی همواره به عنوان آلودگی های نفتی در محیط زیست دریایی شناخته شده اند. در این تحقیق سمیت پراکنده ساز های پارس2، گملن، نفت و ترکیب نفت با هر کدام از این پراکنده ساز ها بر روی ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio) مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایشات بر روی ماهی کپور معمولی (50/37 &plusmn; 500 گرم) در شرایط آزمایشگاهی یکسان صورت گرفته است. تعداد تلفات در هرکدام از تیمارها در هر 24 ساعت مورد شمارش قرار گرفت. تعداد تلفات در نرم افزار اکسل وارد گردید و با استفاده از نرم افزار تخصصی Probit مقادیر LC50 هر یک از ترکیبات محاسبه گردید. مقادیر به دست آمده از طریق نرم افزار آماری SPSS بررسی شد. بر اساس نتایج آماری میزان سمیت پراکنده ساز گملن بسیار بیشتر از پراکنده ساز پارس2 ارزیابی شد. با توجه به این موضوع که هرچقدر میزان LC50 بیشتر باشد، سمیت ماده کمتر است، می توان نتیجه گرفت که پراکنده ساز پارس2 سمی تر از پراکنده ساز گملن است. مقدار LC50 نمی تواند به تنهایی بیان کننده کیفیت یک پراکنده ساز باشد. RET محاسبه شده برای پراکنده ساز پارس2 بیشتر از میزان محاسبه شده برای پراکنده ساز گملن بود. بنابر اطلاعات بدست آمده به نظر می رسد که پراکنده ساز گلمن دارای کارایی بیشتر و سمیت کمتری برای آبزیان نسبت به پراکنده ساز پارس2 می باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  447 - ارزیابی اثر مهارکنندگی عصاره‌های خیار دریایی (Holothuria parva) بر آنزیم آلفا آمیلاز
  نجیبه قناعت پیشه موسی کشاورز حامد میر
  10.22034/ascij.2023.1989599.1501
  مهارکننده‌های آنزیم آلفا آمیلاز از تبدیل پلی‌ساکاریدها به مونوساکاریدها پیشگیری می‌کند. مهار این آنزیم از جذب قندهای ساده دستگاه گوارش و در نتیجه پیشگیری از افزایش سطح گلوکز خون موثر بوده است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی تاثیر عصارهای اتیل استات، متانول و آب- متانول از خی أکثر

  مهارکننده‌های آنزیم آلفا آمیلاز از تبدیل پلی‌ساکاریدها به مونوساکاریدها پیشگیری می‌کند. مهار این آنزیم از جذب قندهای ساده دستگاه گوارش و در نتیجه پیشگیری از افزایش سطح گلوکز خون موثر بوده است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی تاثیر عصارهای اتیل استات، متانول و آب- متانول از خیار دریایی Holothuria parva بر مهار آنزیم آلفا آمیلاز است. در این پژوهش از پوسته و امعاء و احشاء گونه Holothuria parva ابتدا عصاره‌گیری براساس افزایش قطبیت انجام گرفت و در مرحله‌ بعد فعالیت آنزیم آلفا آمیلاز در حضور عصاره‌های مختلف تحت شرایط سنجش فعالیت آنزیمی به روش رنگ‌سنجی DNSA تعیین شد و IC50 (غلظتی از عصاره‌ها که برای برای مهار 50 درصد فعالیت آنزیم مورد نظر بوده است) بدست آمده و با مقدار آکاربوز به ‌عنوان کنترل مثبت مقایسه شد. در این بررسی نتایج نشان داد که با افزایش غلظت عصاره‌ها درصد مهارکنندگی افزایش یافته و در بین تمام عصاره‌ها بیشترین درصد مهارکنندگی مربوط به آکاربوز در غلظت 8/0 میلی‌گرم/میلی‌لیتر برابر 92/96 درصد و کمترین مقدار آن مربوط به عصاره آب&ndash;متانول پوسته در غلظت 2/0 میلی‌گرم/میلی‌لیتر برابر با 79/61 درصد بوده و درصد بازدارندگی آکاربوز در هر دو اجزای بدنی نسبت به سایر عصاره‌ها بالاتر است (IC50 برابر با 18/88- 74/91 میلی‌گرم/میلی‌لیتر). با توجه به اثر مهاری عصاره‌های استخراج شده از گونه Holothuria parva بر آنزیم آلفا آمیلاز در آینده‌ می‌توان در زمینه تولید داروهای ضددیابتی با منشا دریایی با حداقل عوارض جانبی نامطلوب استفاده نمود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  448 - پتانسیل خطر غذایی فلزات سنگین در ماهیان سواحل شمالی خلیج فارس و دریای عمان: مرور سیستماتیک و متاآنالیز
  محمد حسین سینکاکرمی نوشین گشمردی
  10.22034/ascij.2024.2003497.1571
  خلیج ¬فارس و دریای¬ عمان محل زیست گونه¬های مختلفی از آبزیان به¬ویژه ماهیان می¬باشند. فلزات سنگین به¬عنوان مهمترین آلاینده¬های این اکوسیستم¬های آبی محسوب می¬شوند که می¬توانند عوامل مهم تهدیدکننده سلامت مصرف¬کنندگان باشند. هدف این پژوهش، مرور نظام¬مند مطالعاتی است¬ که به أکثر

  خلیج ¬فارس و دریای¬ عمان محل زیست گونه¬های مختلفی از آبزیان به¬ویژه ماهیان می¬باشند. فلزات سنگین به¬عنوان مهمترین آلاینده¬های این اکوسیستم¬های آبی محسوب می¬شوند که می¬توانند عوامل مهم تهدیدکننده سلامت مصرف¬کنندگان باشند. هدف این پژوهش، مرور نظام¬مند مطالعاتی است¬ که به تعیین غلظت فلزات سنگین در بافت عضله برخی از ماهیان این آب¬ها از تاریخ 1384 تا 1397 پرداخته¬اند. این پژوهش متاآنالیز روی بافت عضله 1182 قطعه از ماهیان حلواسفید، شوریده، زمین¬کن، سرخو، سنگسر، شبه¬شوریده، شیر، قباد و هامور صید شده از خلیج ¬فارس و دریای¬ عمان به¬منظور بررسی میزان این فلزات انجام گرفت. میزان مجازمصرف، خطر مصرف غذایی و مقایسه با استانداردها بررسی شد. میزان شاخص¬هایTHQ و HI در همه¬ی گونه¬های ماهیان مورد مطالعه برای بالغین کم¬تر از یک، اما برای کودکان فقط در ماهی شیر در شاخص HI بالاتر از یک به‌دست آمد. میزان فلزات جیوه، روی و سرب در تمامی ماهی¬ها، کادمیوم در سرخو و سنگسر و نیکل در سنگسر، قباد و هامور از تمامی استانداردها پایین¬تر بود. میزان جذب روزانه و هفتگی برای تمامی فلزات مورد مطالعه در اثر مصرف ماهیان مورد بررسی پایین¬تر از میزان مجاز کمیته JECFA به¬دست آمد. همچنین کم¬ترین میزان وعده¬های مجاز مصرف از نظر فلزات مورد مطالعه مربوط ¬به ماهی¬های شیر؛ فلز جیوه، شبه¬شوریده؛ فلز سرب و زمین¬کن؛ سایر فلزات بود. به¬نظر مي¬رسد مصرف زیاد ماهی زمین¬کن از نظر فلزات مورد بررسی احتمالا می‌تواند با خطراتی به¬ویژه برای کودکان به¬همراه باشد. از این¬رو حفاظت از محیط زیست که در ایجاد مشکلات بهداشت تغذیه تاثیرگذار است، یک ضرورت تلقی می¬گردد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  449 - مقایسه دوازده هفته تمرین تناوبی شدید و تداومی با شدت متوسط بر بیان پروتئین‌های میتوکندریاییPGC1α و Tfam در عضله دوقلوی رت‌های سالمند
  علی بختیاری عباسعلی گائینی سیروس چوبینه محمدرضا کردی مهدی هدایتی
  تمرین استقامتی به افزایش پروتئین ها، آنزیم ها و عملکرد میتوکندریایی در نمونه های انسانی و حیوانی منجر می شود. هدف پژوهش حاضر مقایسه 12 هفته تمرین تناوبی ‌شدید (HIIT) و تداومی با شدت متوسط (MICT) بر بیان پروتئین‌های میتوکندریایی PGC-1a و TFAM در عضله دوقلو رت‌های سالمند أکثر

  تمرین استقامتی به افزایش پروتئین ها، آنزیم ها و عملکرد میتوکندریایی در نمونه های انسانی و حیوانی منجر می شود. هدف پژوهش حاضر مقایسه 12 هفته تمرین تناوبی ‌شدید (HIIT) و تداومی با شدت متوسط (MICT) بر بیان پروتئین‌های میتوکندریایی PGC-1a و TFAM در عضله دوقلو رت‌های سالمند بود. در این مطالعه تعداد 45 رت نژاد ویستار سالمند ۲۲ ماهه (۳۲۵-۳۷۵ گرم) تصادفی به سه گروه HIIT، تمرین تداومی با MICT و گروه کنترل تقسیم شدند. تمرین ورزشی در گروه HIIT در هفته اول ۲۰ دقیقه(2 دقیقه با شدت 85 تا 90 درصد VO2max و 2 دقیقه بازیافت (با شدت 45 تا 50 درصد VO2max) آغاز شد و در هفته دوازدهم به ۴۸ دقیقه رسید. برنامه تمرینی در گروه MICT با ۲۰ دقیقه (با شدت 65 تا 70 درصد VO2max) آغاز و در هفته دوازدهم به ۴۸ دقیقه رسید. مقادیر بیان پروتئین های PGC-1&alpha; و Tfam عضله دوقلو به روش وسترن بلات سنجیده شد. از روش آماری تحلیل واریانس-یک راهه برای تجزیه تحلیل داده ها استفاده شد. بیان پروتئین PGC-1&alpha; در دو گروه HIIT (001/0 &gt; p) و MICT (01/0 &gt; p) در مقایسه با گروه کنترل افزایش معناداری داشت. همچنین، مقادیر پروتئین PGC-1&alpha; در گروه HIIT در مقایسه با گروه MICT افزایش معناداری داشت (01/0 &gt; p). بیان پروتئین Tfam در گروه HIIT (01/0 &gt; p) و MICT (05/0 &gt; p) در مقایسه با گروه کنترل افزایش معناداری داشت. HIIT در مقایسه با MICT به افزایش بیشتر بیان پروتئین های PGC-1&alpha; و Tfam در عضله دوقلوی رت های سالمند شده منجر است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  450 - مقایسه سمیت نانوذرات نقره تولید شده به روش‌های شیمیایی و زیستی بر مراحل ناپلیوس و بالغ Artemia franciscana
  سکینه مشجور مجتبی علیشاهی زهرا طولابی دزفولی
  در مطالعه حاضر، اثرات سمیت و تفاوت میزان حساسیت مراحل تکاملی ناپلیوس و بالغ Artemia fransiscana، نسبت به جذب نانوذرات نقره شیمیایی و بیوسنتز شده توسط عصاره آبی جلبک دریایی سبز Ulva flexuosa، ارزیابی گردید. به این منظور ناپلی و بالغ آرتمیا، در غلظت های متوالی افزایشی نان أکثر

  در مطالعه حاضر، اثرات سمیت و تفاوت میزان حساسیت مراحل تکاملی ناپلیوس و بالغ Artemia fransiscana، نسبت به جذب نانوذرات نقره شیمیایی و بیوسنتز شده توسط عصاره آبی جلبک دریایی سبز Ulva flexuosa، ارزیابی گردید. به این منظور ناپلی و بالغ آرتمیا، در غلظت های متوالی افزایشی نانوذرات نقره شیمیایی و بیوسنتزی قرار داده شدند. تلفات در هر گروه در زمان های 12،24، 36 و 48 ساعت بعد از مجاورت ثبت و با نرم افزار Probit آنالیز گردید.نتایج نشان داد کهسمیت هر دو نوع نانوذره نقره بر ناپلیوس و بالغ آرتمیا با افزایش غلظت و نیز با افزایش مدت زمان مجاورت روند افزایشی داشته و تفاوت ها میان آنها معنی دار بود (05/0p&lt;). بنحوی که پس از 48 ساعت، غلظت ایجاد کننده ی50% تلفات (LC50)، در ناپلی آرتمیا با نانوذرات نقره شیمیایی 8/31 میلی گرم در لیتر و برای نانوذرات نقره بیوسنتز شده توسط جلبک سبز 9/366 میلی گرم در لیتر بود. حال آنکه این غلظت در ارتباط با بالغین آرتمیا طی مجاورت با نانوذرات نقره شیمیایی برابر با 47 میلی گرم در لیتر و برای نانوذرات نقره بیوسنتزی240 میلی گرم در لیتر ارزیابی شد. مقایسه نتایج سمیت نشان می دهد که در هر دو مرحله زندگی آرتمیا، نانوذرات نقره شیمیایی در قیاس با بیوسنتزی، از قدرت سمیت بالاتری برخوردار بوده، لکن حساسیت ناپلیوس های آرتمیا نسبت به نانوذرات نقره شیمیایی بیشتر از مرحله بلوغ ولی نسبت به نوع زیست تولیدی کمتر است. این تحقیق می تواند در توسعه کاربری نانوذرات زیست سازگار با اهداف بوم مدیریتی پیشگام باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  451 - بررسی نقش استراتژی برد – برد مدیریت تعارض و هوش‌‌ معنوی بر ادراک‌کارکنان از عدالت سازمانی (مورد مطالعه: کارکنان اداره‌ی بنادر و دریانوردی بوشهر)
  مانی آرمان اسماعیل احمدی زهره خسروی لقب
  از جمله موضوعاتی که امروزه به طور وسیعی در پاسخ به محیط های متلاطم و پیچیده در سازمان‌ها به آن توجه می‌شود معنویت، حل اختلافات و عدالت همراه آن است. فرآیند افزایش اعتماد در کارکنان بر اساس انتظار مثبت از عدالتی است که باید همراه این قضاوت و حل اختلاف مورد نظر باشد و هوش أکثر

  از جمله موضوعاتی که امروزه به طور وسیعی در پاسخ به محیط های متلاطم و پیچیده در سازمان‌ها به آن توجه می‌شود معنویت، حل اختلافات و عدالت همراه آن است. فرآیند افزایش اعتماد در کارکنان بر اساس انتظار مثبت از عدالتی است که باید همراه این قضاوت و حل اختلاف مورد نظر باشد و هوش معنوی مسئله ای است که با توجه به وضعیت فرهنگی که در کشور ما وجود دارد به دنبال نگرش نسبت به عدالت سازمانی و قضاوت‌های تعارضات سازمانی شکل می گیرد. با توجه به اهمیت موضوع، در این پژوهش هدف این است تا نقش استراتژی برد &ndash; برد مدیریت تعارض و هوش معنوی بر ادراک کارکنان از عدالت سازمانی در اداره بنادر و دریانوردی بوشهر بررسی شود. پس از مرور و بازبینی پژوهش های پیشین و ساخت مدل مفهومی، پرسشنامه‌ای تهیه و در اختیار کارکنان این سازمان قرار گرفت و در نهایت داده‌های گردآوری شده از 226 پرسشنامه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. داده‌ها توسط نرم افزار SPSS و روش معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار Amos مورد تحلیل واقع شد. نتایج حاصل از این پژوهش، مدل مفهومی ارائه شده را تایید نمود و نشان داد که متغیرهای مورد مطالعه و زیر معیارهای آن یعنی هوش معنوی و استراتژی برد &ndash; برد مدیریت تعارض بر عدالت سازمانی اثر دارند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  452 - جاده ابریشم دریایی و نقش آن در گفت‌وگوی فرهنگی ـ تمدنی ساکنان خلیج‌فارس
  محمد مهدی مظاهری اعظم ملایی
  خلیج‌فارس به‌سبب وجود منابع سرشار نفت و گاز، در سطح بین‌المللی و منطقه‌ای مهم و راهبردی به‌شمار می‌آید و می‌تواند قدرت و موقعیت استراتژیکی کشورهای ساحلی را ارتقا ببخشد. با این حال، وجود برخی تفاوت‌ها در هویت و جهت‌گیری‌های سیاسی ایران با سایر کشورها، سبب رویکرد ستیزه‌جو أکثر

  خلیج‌فارس به‌سبب وجود منابع سرشار نفت و گاز، در سطح بین‌المللی و منطقه‌ای مهم و راهبردی به‌شمار می‌آید و می‌تواند قدرت و موقعیت استراتژیکی کشورهای ساحلی را ارتقا ببخشد. با این حال، وجود برخی تفاوت‌ها در هویت و جهت‌گیری‌های سیاسی ایران با سایر کشورها، سبب رویکرد ستیزه‌جویانه و تقابلی آنها در عرصه منطقه‌ای گردیده است. بنابراین پژوهش حاضر به‌دنبال بررسی راهکارهای افزایش همکاری و همگرایی کشورهای خلیج‌فارس بوده و در صدد است تأثیرات احیای راه ابریشم دریایی بر نزدیکی و همکاری‌های فرهنگی ـ تمدنی کشورهای خلیج‌فارس را بررسی کند. یافته‌های پژوهش که بر اساس تئوری‌های همگرایی و سازه‌انگاری صورت گرفته، حاکی از آن است که احیای راه‌ابریشم دریایی در ابتدا می‌تواند سبب افزایش مناسبات اقتصادی، ارتباطی و توریستی کشورهای منطقه شود و پس از آن با تغییر تصاویر بین‌الاذهانی ملت‌ها و دولت‌های منطقه از یکدیگر، سطح همکاری و مناسبات آنها را به مسائل سیاسی و فرهنگی نیز ارتقا می‌دهد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  453 - بررسی تأثیر تراکم ذخیره سازی بر فاکتورهای رشد ماهی آزاد دریای خزر (Salmo trutta caspius)
  الهام قلیان معصومه بحر کاظمی آذین محققی علی اصغر سعیدی
  این تحقیق به منظور بررسی تأثیر تراکم ذخیره سازی بر فاکتورهای رشد در ماهی آزاد دریای خزر (Salmo trutta caspius) انجام شد. برای این منظور بچه ماهیان با میانگین وزنی اولیه4/0&plusmn; 25/7 گرم در 3 تراکم 75،50 و 100 عدد ماهی در هر متر مکعب ذخیره سازی شدند. طول دوره آزمایش ب أکثر

  این تحقیق به منظور بررسی تأثیر تراکم ذخیره سازی بر فاکتورهای رشد در ماهی آزاد دریای خزر (Salmo trutta caspius) انجام شد. برای این منظور بچه ماهیان با میانگین وزنی اولیه4/0&plusmn; 25/7 گرم در 3 تراکم 75،50 و 100 عدد ماهی در هر متر مکعب ذخیره سازی شدند. طول دوره آزمایش به مدت 60روز بود. فاکتورهای رشد شامل افزایش وزن، افزایش طول،ضریب چاقی، ضریب تبدیل غذایی و درصد تلفات مورد سنجش قرار گرفت. نتایج نشان داد که با افزایش تراکم افزایش وزن، طول و ضریب رشد ویژه کاهش و ضریب چاقی و ضریب تبدیل غذایی افزایش یافته و اختلاف بین تیمارها معنی دار بود (5 0/0P&lt;). اما بر روی بازماندگی تأثیر معنی داری نداشت. (5 0/0P&gt;). بنابراین با توجه به روند تغییرات رشد و بازماندگی، بهترین شرایط پرورش از نظر خصوصیات یادشده را تیمار با تراکم ذخیره سازی 50 عدد ماهی در هر متر مکعب دارا بود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  454 - ارزیابی لیمنولوژیکی دریاچه ارسباران به منظور توسعه آبزی‌پروری
  جواد دقیق روحی علی عابدینی علیرضا میرزاجانی سید محمد صلواتیان
  اکوسیستم آبی دریاچه ارسباران در شهرستان کلیبر در سال 1382 در موقعیت جغرافیائی &acute;11 &ordm;39 عرض شمالی و &acute;18 &ordm; 47 طول شرقی تکوین یافته است . در این تحقیق در سال 1389جهت نمونه برداری های زیستی و غیرزیستی تعداد 4 ایستگاه در پهنه آبی دریاچه و یک ایستگاه در م أکثر

  اکوسیستم آبی دریاچه ارسباران در شهرستان کلیبر در سال 1382 در موقعیت جغرافیائی &acute;11 &ordm;39 عرض شمالی و &acute;18 &ordm; 47 طول شرقی تکوین یافته است . در این تحقیق در سال 1389جهت نمونه برداری های زیستی و غیرزیستی تعداد 4 ایستگاه در پهنه آبی دریاچه و یک ایستگاه در محل کانال ورودی تعیین شد. موقعیت مکانی سد ارسباران به گونه ای است که مکان مناسبی برای استراحت و زمستان گذرانی پرندگان مهاجر مهیا شده است و در طول مدت این تحقیق گونه هایی از آنها مشاهده و مستند شدند. همچنین در این بررسی6 گونه ماهی بومی و غیربومی شناسایی شد. بررسی خصوصیات بستر در دریاچه سد ارسباران نشان داد که ذرات بسیار دانه ریز سلیت و رس بیش از 74 درصد بستر را تشکیل می دهد. میانگین زیتوده بنتوز در ماه های مورد بررسی 44/ &plusmn; 37/0 گرم در متر مربع بوده و با توجه به حضور غالب دو گروه شیرونومیده و توبیفسیده میزان تولید ماهی کفزی خوار از2/0 تا 7/1 کیلو در هکتار متغیراست. بطور کلی بیشترین جمعیت فیتوپلانکتونی مربوط به شاخه سیانوفیتا با جنس های Aphanothece،Oscillatoria و Anabaenopsis و میانگین کل فراوانی سیانوفیتا 23455960 عدد در لیتر بوده است. بیشترین‌ تنوع ‌جامعه‌ زئوپلانکتونی مربوط‌ به‌ شاخه‌ Rotatoria با جنس های Polyarthra‌Synchaeta, Brachionus, Keratella , و Trichocerca می باشد. میانگین دمای آب 8/15 با دامنه 8/6 تا 4/24 درجه سانتیگراد، میانگین اکسیژن محلول 4/8 میلی گرم در لیتر، میانگین هدایت الکتریکی 863 میکروموس با دامنه 717 تا 1073 میکروموس و میانگین pH 28/8 با دامنه 62/7 تا 75/8 اندازه گیری شد. در محدوده زمانی این تحقیق وضعیت تروفیک دریاچه ارسباران بر اساس غلظت کلروفیل a و درصد اکسیژن محلول در حد مزوتروف و براساس حد شفافیت و غلظت فسفر کل در حد یوتروف بود. با توجه به حضور غالب دو گروه شیرونومیده و توبیفسیده میزان تولید ماهی کفزی خوار از2/0 تا 7/1 کیلو در هکتار متغیر بوده که با توجه به مساحت متغیر 160 تا 200 هکتاری دریاچه در زمان های مختلف میزان تولید تا 60 کیلو در سطح دریاچه بر اساس توان طبیعی دریاچه برآورد می شود، میانگین این تولید برحسب زمان های مورد بررسی 14 &plusmn; 8/16 کیلو خواهد بود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  455 - بررسی رژیم غذایی ماهی حسون معمولی (Saurida tumbil) در شرق آب‌های منطقه دریای عمان
  پیمان عزیزپور عربی تورج ولی نسب سید غلامرضا حسینی
  رژیم غذایی ماهی حسون معمولی (Saurida tumbil) در منطقه چابهار واقع در دریای عمان با بررسی 71 عدد ماهی از دی 1390 تا خرداد 1391 در 2 فصل زمستان و بهار تعیین گردید، نمونه ها توسط تور ترال کف صید و جمع آوری گردید. کوچکترین و بزرگترین نمونه زیست سنجی شده به ترتیب دارای طول ا أکثر

  رژیم غذایی ماهی حسون معمولی (Saurida tumbil) در منطقه چابهار واقع در دریای عمان با بررسی 71 عدد ماهی از دی 1390 تا خرداد 1391 در 2 فصل زمستان و بهار تعیین گردید، نمونه ها توسط تور ترال کف صید و جمع آوری گردید. کوچکترین و بزرگترین نمونه زیست سنجی شده به ترتیب دارای طول استاندارد 7/20 و 6/41 سانتی متر و وزن 130و770 گرم بودند. از نظر اندازه بین دو جنس نر و ماده اختلاف معنی داری مشاهده نشد (05/0&gt; P). تعداد40و31 نمونه به ترتیب متعلق به فصل زمستان و بهار بود. از 71 معده ی بررسی شده تعداد 22 عدد پر یا نیمه پر و 49 عدد خالی بودند.میانگین شاخص خالی بودن معده CV)) در کل دوره برابر 69/0 و در جنس های نر و ماده به ترتیب 86/0و46/0 بود.میانگین پر بودن شاخص معده (FI) در کل دوره برابر01/0 بود. لذا این ماهی گونه ای نسبتاً کم خور تعیین گردید. میانگین شاخص معدی (GaSI) در کل برابر71/3 بود که در جنس نر 18/3 و در جنس ماده 99/3 محاسبه گردید. همچنین میانگین شاخص طولی نسبی روده (RLG) در کل دوره 44/0 بود که بیانگر رژیم غذایی گوشت خواری این گونه است و انواع غذای مصرفی شامل ماهیان مختلف سنگسر، طلال،تی بر، زمین کن خال باله بود. شاخص ارجحیت غذایی (FP) برای ماهیان 100% و سخت پوستان و نرم تنان صفر بدست آمده است تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  456 - بررسی برخی ویژگی‌های رشد ماهی کاراس (Carassius gibellio (Bloch, 1782) در آب‌بندان‌های تکثیر و پرورش ماهیان استخوانی سیجوال-جنوب شرق دریای خزر
  آلتین قجقی صدیق عزیزی فرامرز نامور رحمان پاتیمار
  در این مطالعه به منظور بررسی پارامترهای رشد ماهی کاراس (C. gibellio)، 198 نمونه در آب بندان های تکثیر و پرورش ماهیان استخوانی سیجوال-بندرترکمن با استفاده از تور پره از اردیبهشت تا شهریور 95 صید گردید. نسبت جنسی 5/15: 1 بود و غالبیت جنسی به نفع ماده ها بود (909/52 = &chi أکثر

  در این مطالعه به منظور بررسی پارامترهای رشد ماهی کاراس (C. gibellio)، 198 نمونه در آب بندان های تکثیر و پرورش ماهیان استخوانی سیجوال-بندرترکمن با استفاده از تور پره از اردیبهشت تا شهریور 95 صید گردید. نسبت جنسی 5/15: 1 بود و غالبیت جنسی به نفع ماده ها بود (909/52 = &chi;2). محدوده طول کل و وزن به ترتیب 3/24- 8/6 سانتی متر و 857/254- 676/8 گرم بود. رابطه طول- وزن W=0/042TL2/6704 برای ماده ها و W=0/045TL3/49 برای نرها محاسبه گردید که نشان دهنده الگوی رشد آلومتریک منفی (b&lt;3) برای جمعیت و ماده ها وآلومتریک مثبت (b&gt;3) برای نرها بود. . ترکیب سنی شامل 4 گروه +1تا + 4 ساله بود. میانگین ضریب وضعیت فولتون برای ماده ها و نرها به ترتیب 88/1 و 55/1 بود. پارامترهای رشد L&infin;،k و t0 به ترتیب 29/30، 18/0 و577/0- برای ماده ها بدست آمد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  457 - بررسی تأثیر تراکم ذخیره سازی بر فاکتورهای ایمنی و میزان استرس وارده بر ماهی آزاد دریای خزر (Salmo trutta caspius)
  الهام قلیان معصومه بحر کاظمی آذین محقق ثمری علی اصغر سعیدی
  این تحقیق به منظور بررسی تأثیر تراکم ذخیره سازی بر فاکتورهای ایمنی و میزان استرس زایی در ماهی آزاد دریای خزر (Salmo trutta caspius) انجام شد. برای این منظور بچه ماهیان با میانگین وزنی اولیه4/0&plusmn; 25/7 گرم در 3 تراکم 75،50 و 100 عدد ماهی در هر متر مکعب ذخیره سازی شد أکثر

  این تحقیق به منظور بررسی تأثیر تراکم ذخیره سازی بر فاکتورهای ایمنی و میزان استرس زایی در ماهی آزاد دریای خزر (Salmo trutta caspius) انجام شد. برای این منظور بچه ماهیان با میانگین وزنی اولیه4/0&plusmn; 25/7 گرم در 3 تراکم 75،50 و 100 عدد ماهی در هر متر مکعب ذخیره سازی شدند. طول دوره آزمایش به مدت 60 روز بود. فاکتورهای ایمنی شامل ایمونوگلوبولین (Igm)، کمپلمانها ( ، ) و پروتئین کل، کلسیم و هورمون کورتیزول مورد سنجش قرار گرفتند. نتایج نشان دادکه با افزایش تراکم، میزان هورمون کورتیزول افزایش یافت و اختلاف بین تیمارها معنی دار بود (5 0/0P&lt;). اما بر روی ایمونوگلوبولین (Igm)، کمپلمان ها ( ، )و پروتئین کل،کلسیم اثر معنی داری نداشت (5 0/0P&gt;). بنابراین در محدوده ی تراکم ذخیره سازی به کار رفته در این تحقیق ، افزایش تراکم برای بچه ماهیان استرس زا بوده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  458 - بررسی تکثیر و پرورش میگو در ایران با تأکید بر حاشیه خلیج فارس و دریای عمان
  مهران مسلمی امید باوند
  این مطالب پیش زمینه ای کوتاه در مورد مباحث تکثیر در خلیج فارس و دریای عمان می باشد. در آب های خلیج فارس و دریای عمان 18 گونه میگو شناسایی شده است. مهمترین گونه اقتصادی از نظر صید و صیادی، میگوی ببری سبز (Penaeus semisulcatus) می باشد که در بیشتر زیستگاه های خلیج فارس و أکثر

  این مطالب پیش زمینه ای کوتاه در مورد مباحث تکثیر در خلیج فارس و دریای عمان می باشد. در آب های خلیج فارس و دریای عمان 18 گونه میگو شناسایی شده است. مهمترین گونه اقتصادی از نظر صید و صیادی، میگوی ببری سبز (Penaeus semisulcatus) می باشد که در بیشتر زیستگاه های خلیج فارس و دریای عمان یافت می شود، اما بیشترین پراکنش و صید آن در آبهای استان بوشهر می باشد. میگوی موزی(Penaeus (indicus که از نظر تجاری در رده دوم قرار دارد و بیشتر در آبهای استان هرمزگان صید می گردد. سایر گونه ها مثل میگوی سفید هندی (Penaeus indicus) و میگوی ببری سیاه (Penaeus monodon) علی رغم داشتن جثه درشت، به دلیل فراوانی اندک و محدودیت زیستگاه، مورد بهره برداری اقتصادی قرار نمی گیرند. تحقیقات مقدماتی تکثیر و پرورش میگو در ایران از سال 1363 شمسی (1984 میلادی) توسط مؤسسه تحقیقات شیلات ایران در پژوهشکده میگوی کشور مستقر در بوشهر انجام گردید. دستاوردهای این فعالیت های تحقیقاتی منجر به معرفی سه گونه مهم و تجاری میگوی ببری سبز، سفید هندی و وانامی به صنعت آبزی پروری کشور گردید. هکتار در شرق استان مازندران و سواحل استان گلستان شناسایی شده است. احداث 36 واحد مرکز تکثیر،6 واحد کارخانه تولید خوراک میگو و 30 واحد کارخانه عمل آوری بخشی از زیر ساخت های مورد نیاز صنعت تکثیر و پرورش میگو است که در این سال ها بوجود آمده است. میزان تولید میگوی پرورشی در کشور از 54 تن در سال 1373 به 250.5 تن در سال 1386رسیده است. حداکثر میزان تولید میگوی پرورشی در کشور در اوج فعالیت صنعت پرورش میگو در سال 1383 به 8930 تن رسیده که استان بوشهر با 5600 تن (63%)کل کشور در این امر پیشرو بوده است. توجه به تنوع گونه ای میگو با دید منطقه ای، تکثیر و پرورش گونه های با توان تولید بالا و مقاوم در برابر شرایط متنوع اکولوژیکی، مقاوم در برابر بیماری، سریع الرشد و افزایش تولید در واحد سطح از راهکارهای دستیابی به اهداف کیفی و کمی شیلات ایران در برنامه های توسعه ی کشور است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  459 - کیفیت آب و وضعیت ماهیان دریاچه شهدای خلیج فارس (چیتگر تهران)
  علی عابدینی سیامک باقری مهدی مرادی سید حجت خداپرست شریفی امید ایمنی
  دریاچه مصنوعی شهدای خلیج فارس (چیتگر) در شمال غرب تهران و در سال 1391 از رودخانه کن آبگیری شد. در سال 1393 کیفیت آب در تعداد 5 ایستگاه در دریاچه نمونه برداری و آنالیز شد. بر اساس داده های حاصل در آب دریاچه چیتگر میانگین سالانه عوامل دمای آب OC 3/7&plusmn;4/18 و هدایت ال أکثر

  دریاچه مصنوعی شهدای خلیج فارس (چیتگر) در شمال غرب تهران و در سال 1391 از رودخانه کن آبگیری شد. در سال 1393 کیفیت آب در تعداد 5 ایستگاه در دریاچه نمونه برداری و آنالیز شد. بر اساس داده های حاصل در آب دریاچه چیتگر میانگین سالانه عوامل دمای آب OC 3/7&plusmn;4/18 و هدایت الکتریکی &micro;s/cm30 &plusmn; 373 بود. میانگین DO و TN و کلروفیل به ترتیب 2/1&plusmn; 8/7 و 010/0&plusmn;035/0 میلی گرم در لیتر بود. میانگین غلظت کلروفیل a دریاچه 81/0&plusmn;59/1 میکروگرم بر لیتر بود. آنالیز آماری داده های حاصل نشان داد که بین ماه های مختلف در مورد عوامل سختی کل، کلروفیل آ، اکسیژن محلول، فسفات کل و سیلیس اختلاف معنی دار وجود داشت (P&gt;0.05). شاخص سطح تروفیکی دریاچه چیتگر نسبت به فسفر وکلروفیل، مزوتروف است اما بر مبنای ارزیابی چندپارامتری شاخص های تروفیکی، این دریاچه در حد دریاچه های اولترا اولیگو تروف بود(TSI&lt;40) . از تعداد 18 گونه ماهیان شناسایی شده، 11 گونه از کپور ماهیان (Cyprinidae) و یک گونه از ماهیان بومی ( Capoeta bohsei) بودند. همچنین گونه های زینتی طوطی ماهی، پیرانا، اسکار و گربه ماهی در این دریاچه صید شدند. رهاسازی کنترل نشده این ماهیان که احتمالاً توسط گردشگران انجام شده، می تواند عواقب نامطلوبی از قبیل رقابت غذایی و انتقال بیماری به سایر آبزیان به همراه داشته باشد. لذا علاوه بر تعبیه سیستم پالایش آب در تصفیه خانه، ضروری است تعادل ارگانیزم های زنده دریاچه به صورت بیولوژیک کنترل گردد. در این مورد ﻣﻌﺮﻓﻲ کنترل شده ماهی شکارچی از طریق ﻣﺒﺎرزه ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ می تواند در ﺗﻮازن بیومس وگونه ای ﻣﺎﻫﻴﺎن و ﺣﻔﻆ تعادل اﻛﻮﺳﻴﺴﺘﻢ درﻳﺎﭼﻪ مؤثر باشد تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  460 - تاثیر عصاره جلبک دریایی و ورمی‌کمپوست بر عملکرد و اجزای عملکرد و میزان فسفر و کلروفیل ماش در منطقه ورامین
  رامیلا بسیم‌فر محمد نصری کاوه زرگری
  به منظور بررسی تاثیر عصاره جلبک دریایی و کود ورمی کمپوست بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام ماش، آزمایشی در سال زراعی 1393 در منطقه ورامین به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکـرار اجرا شد. عـوامل مورد بررسی شامل عصـاره جلبک دریایی با نام تجـاری أکثر

  به منظور بررسی تاثیر عصاره جلبک دریایی و کود ورمی کمپوست بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام ماش، آزمایشی در سال زراعی 1393 در منطقه ورامین به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکـرار اجرا شد. عـوامل مورد بررسی شامل عصـاره جلبک دریایی با نام تجـاری استیم پلکس مایع، کود ورمی کمپوست و رقم پرتو و لاین امید بخش vc6173B بود. عامل اصلی شامل سه سطح، بدون استفاده از عصاره جلبک، دو بار و چهار بار محلول پاشی عصاره جلبک در طول دوره رشد با غلظت دو در هزار و عامل فرعی شامل دو سطح عدم استفاده و استفاده از ورمی کمپوست (10 تن در هکتار) و رقم پرتو و لاین امید بخش vc6173B بود. نتایج اثرات ساده نشان داد بیش ترین عملکرد دانه از تیمار دو بار محلول پاشی عصاره جلبک و مصرف ورمی کمپوست و رقم پرتو به ترتیب با میانگین 1600،1553و 3/1573 کیلو گرم در هکتار حاصل شد. بیش ترین عملکرد بیولوژیک در اثرات ساده مربوط به تیمار چهار بار محلول پاشی عصاره جلبک، مصرف ورمی کمپوست و رقم پرتو به ترتیب با میانگین 6240، 5880 و 5880 کیلو گرم در هکتار بود. اثرات متقابل سه گانه نشان داد بیش ترین عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک را تیمار چهار بار محلول پاشی عصاره جلبک و مصرف ورمی کمپوست در رقم پرتو به ترتیب 1720و 6960 کیلو گرم در هکتار به خود تخصیص داد.کم ترین میزان عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک از تیمار چهار بار محلول پاشی عصاره جلبک و عدم مصرف ورمی کمپوست در رقم vc6173Bبه ترتیب با متوسط 1200 و 5600 کیلو گرم در هکتار به دست آمد. نتایج نشان داد محلول پاشی عصاره جلبک دریایی سبب افزایش رشد رویشی و مصرف ورمی کمپوست با ایجاد شرایط مطلوب، رشد بهتر گیاه را فراهم کرد و از لحاظ ژنتیکی رقم پرتو عملکـرد بالا تری نشان داد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  461 - بررسی کاربرد عصاره جلبک دریایی و کود گوگرد سولفاته بر عملکرد و برخی اجزای عملکرد کلزا پائیزه (Brassica Napus L.) رقم ناتالی
  علیرضا آذرمهر مهدی باقی مهدی ضیایی نسب
  پژوهش حاضر به منظور ارزیابی اثرات محلول پاشی عصاره جلبک دریایی و تری اکسیدگوگرد بر صفات عملکرد دانه، درصد روغن، عملکرد بیولوژیک، تعداد شاخه فرعی، تعداد غلاف شاخه های فرعی، وزن خشک، وزن هزار دانه و شاخص برداشت کلزا پائیزه (Brassica napus L.) رقم ناتالی در مزرعه ی آزمایشی أکثر

  پژوهش حاضر به منظور ارزیابی اثرات محلول پاشی عصاره جلبک دریایی و تری اکسیدگوگرد بر صفات عملکرد دانه، درصد روغن، عملکرد بیولوژیک، تعداد شاخه فرعی، تعداد غلاف شاخه های فرعی، وزن خشک، وزن هزار دانه و شاخص برداشت کلزا پائیزه (Brassica napus L.) رقم ناتالی در مزرعه ی آزمایشی واقع در شهرستان دماوند (آبسرد) استان تهران در سال زراعی 95-1394 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. عامل اول شامل محلول پاشی عصاره جلبک دریایی Ecklonai maxima با نام تجاری Basfoliar Kelp با غلظت صفر، یک، دو و سه لیتر در هکتار و عامل دوم شامل اسپری تری اکسیدگوگرد (SO3) با نام تجاری K-leaf با غلظت صفر، 5/1 و 5/2 لیتر در هکتار در سه مرحله سه الی پنج برگی بوته ها در ابتدای آبان ماه، آغاز ساقه دهی در فروردین ماه و نیز مرحله گل دهی در اردیبهشت ماه بود. کاربرد عصاره جلبک دریایی بر افزایش اندازه تمامی صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و عملکردی مورد ارزیابی به غیر از شاخص برداشت موثر بود. همچنیـن اثرات کاربـرد تری اکسیدگوگرد بر صفات تعداد شاخه فرعی، تعداد غلاف شاخه های فرعی، درصد روغن، عملکرد دانه و عملکرد بیولـوژیک معنی دار بود. اثر متقـابل مصرف سه لیتـر در هکتار عصـاره جلبک دریایـی به همراه 5/2 لیتر در هکتـار تری اکسیدگوگرد با ایجاد 96/48 درصد روغن به نسبت تیمار شاهد (95/45 درصد) افزایش شش درصدی روغن دانه و همچنین 6/167 غلاف نسبت به شاهد (64 غلاف) افزایش 62 درصدی تعداد غلاف شاخه های فرعی بوته را موجب گردید. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  462 - اثر کاربرد عصاره جلبک دریایی بر کاهش سمیت کروم در لوبیا چشم بلبلی (.Vigna unguic)
  کیوان اسماعیلی امید صادقیپور رضا منعم
  به منظور بررسی تاثیر کاربرد عصاره جلبک دریایی در کاهش سمیت ناشی از تنش فلز سنگین کروم در گیاه لوبیا چشم بلبلی)رقم کامران(، آزمایشی گلدانی در منطقه شهر ری در تابستان 1398اجرا شد. این تحقیق به صورت فاکتوریل در قالب طرحکاملاً تصادفی با 8تیمار و در 3تکرار اجرا گردید. در این أکثر

  به منظور بررسی تاثیر کاربرد عصاره جلبک دریایی در کاهش سمیت ناشی از تنش فلز سنگین کروم در گیاه لوبیا چشم بلبلی)رقم کامران(، آزمایشی گلدانی در منطقه شهر ری در تابستان 1398اجرا شد. این تحقیق به صورت فاکتوریل در قالب طرحکاملاً تصادفی با 8تیمار و در 3تکرار اجرا گردید. در این آزمایش فاکتور اول تنش فلز سنگین کروم در 2سطح شاملغلظتهای صفر و 50میلی گرم بر کیلوگرم خاک از منبع دی کرومات پتاسیم ) (K2Cr2O7و فاکتور دوم محلولپاشی عصارهجلبک دریایی Ascophyllum nodosumدر 4سطح شامل عدم مصرف، پیش تیمار بذر )به مدت 12ساعت(، محلولپاشیدو مرحله و محلولپاشی سه مرحله هر کدام با غلظت 7میلی لیتر بر لیتر بود. نتایج نشان داد که تنش کروم، تعداد غلاف بوته،تعداد دانه در غلاف، وزن صد دانه، عملکرد دانه، زیست توده و شاخص برداشت را کاهش داد. از طرف دیگر کاربرد عصارهجلبک دریایی منجر به بهبود صفات فوق تحت تنش کروم گردید. در این تحقیق بالاترین عملکرد دانه تک بوته از تیمار عدمکاربرد کروم )شاهد( به همراه محلولپاشی سه مرحلهای عصاره جلبک دریایی با میانگین 38/58گرم و کمترین عملکرد دانهنیز با میانگین 7/64گرم از تیمار تنش کروم و عدم کاربرد عصاره جلبک دریایی بدست آمد. بعبارت دیگر محلولپاشی سهمرحلهای عصاره جلبک دریایی در هر دو شرایط عدم تنش و تنش کروم میزان عملکرد دانه را در مقایسه با عدم کاربرد آن بهترتیب معادل 90و 94درصد افزایش داد. بنابراین با توجه به این یافتهها میتوان از محلولپاشی سه مرحلهای عصاره جلبکدریایی جهت بهبود رشد و عملکرد لوبیا چشم بلبلی در شرایط عدم تنش و تنش کروم استفاده نمود تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  463 - اثر زمان و مقدار محلول پاشی عصاره جلبک دریایی بر عملکرد و اجزای عملکرد پنبه در شرایط تنش شوری
  محمد اردکانی محمد آرمین ابوالقاسم دادرسی سبزوار
  به منظور بررسی اثر زمان و مقدار محلولپاشی عصاره جلبک دریایی بر عملکرد و اجزای عملکرد پنبه درشرایط تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مرکزتحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سبزوار در سال 1396انجام شد. عاملهای مورد مطالعه شامل مقد أکثر

  به منظور بررسی اثر زمان و مقدار محلولپاشی عصاره جلبک دریایی بر عملکرد و اجزای عملکرد پنبه درشرایط تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مرکزتحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سبزوار در سال 1396انجام شد. عاملهای مورد مطالعه شامل مقدارمصرف عصاره جلبک دریایی در چهار سطح صفر، 4 ،2و 6در هزار و زمان محلولپاشی در دو سطحمحلولپاشی در مرحله رویشی و رویشی+گلدهی بودند. نتایج نشان داد، زمان محلولپاشی اثری بر تعدادشاخه زایا، تعداد قوزه، وزن قوزه و عملکرد دانه نداشت در حالی که محلولپاشی در زمان رویشی+گلدهیسبب افزایش ارتفاع نهایی، عملکرد وش و عملکرد الیاف شد. محلولپاشی با غلظت 6در هزار عصاره جلبکدریایی در مقایسه با شرایط عدم محلولپاشی موجب افزایش %31/19ارتفاع، %32/19تعداد شاخه زایا،41/44تعداد قوزه، %23/25وزن قوزه، %41/43عملکرد وش، %61/43عملکرد دانه، %29/56عملکرد الیاف و%14/09کیل شد. در مجموع نتایج این آزمایش نشان داد، دو مرحله محلولپاشی عصاره جلبک دریایی درسطح 6در هزار در مراحل رویشی+گلدهی، جهت تولید حداکثر عملکرد و اجزای عملکرد پنبه در شرایطتنش شوری قابل توصیه میباشد تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  464 - لزوم استفاده از تکنیک های مختلف تشخیصی مشمشه در برنامه کنترل و ریشه کنی بیماری در ایران
  نادر مصوری
  در تاریخچه علم پزشکی مشمشه توسط ارسطو برای نخستین بار تعریف و مورد توجه قرار گرفته است. این بیماری توسط بورخولدریا مالئی بعنوان پاتوژن اجباری در اسب سانان و بصورت اتفاقی در انسان، گربه سانان و همچنین سگ سانان ایجاد می گردد. در حال حاضر آمریکای جنوبی و مرکزی، خاورمیانه ( أکثر

  در تاریخچه علم پزشکی مشمشه توسط ارسطو برای نخستین بار تعریف و مورد توجه قرار گرفته است. این بیماری توسط بورخولدریا مالئی بعنوان پاتوژن اجباری در اسب سانان و بصورت اتفاقی در انسان، گربه سانان و همچنین سگ سانان ایجاد می گردد. در حال حاضر آمریکای جنوبی و مرکزی، خاورمیانه (بخصوص ایران و پاکستان) و بخش هایی از آفریقا و آسیا مناطق اصلی فعالیت این پاتوژن شناخته می شوند. سابقه گزارشات رسمی بیماری در ایران به سالهای دهه ۱۹۳۰ میلادی و تاسیس موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی باز می گردد (لویی دلپی، مکاتبات شخصی) با اینحال دیهیمی در سال ۱۹۵۱ در زمینه انجام مطالعه در مورد این بیماری پیشگام گردید. در طول نود ساله گذشته مواردی از اپیدمی های کوچک و بزرگ مشمشه در ایران مشاهده شده است. مشمشه جزو بیماری های اولویت دار در برنامه کاری سازمان دامپزشکی کشور می باشد و شناسایی آن از طریق انجام مالئیناسیون تک سمی ها صورت می پذیرد. در پنج سال گذشته علاوه بر اپیدمی حادث شده در باغ وحش تهران، شیوع بیماری مشمشه در جمعیت تک سمی کشور بیش از سه برابر شده که حمل و نقل بدون کنترل تک سمیان در مرزهای کشور بویژه بین همسایه های شمال غربی ایران، به این مهم دامن زده است. در این پنج سال با استفاده از روش های مختلف تشخیصی مانند CF Test، ELISA، مالئناسیون با مالئین بروت و PPD مبادرت به تشخیص و جداسازی بورخولدریا مالئی از حیوانات آلوده گردید. روش های تشخیصی فوق به خوبی توانستند حیوانات آلوده را شناسایی نمایند ولی با توجه به حساسیت و ویژگی هر یک از روش های تشخیصی در مراحل مختلف بیماری توصیه می گردد که آلودگی تک سمیان به بورخولدریا مالئی ابتدا با استفاده از روش های سرولوژی مانند CF Test و ELISA شناسایی گردد و سپس یکایک حیوانات گله های آلوده با استفاده از تست های مالئیناسیون، کشت، PCR و تلقیح به حیوان حساس مورد یررسی دقیق قرار بگیرند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  465 - گزارش بالینی اولین مورد بیماری مشمشه در ببر سیبری )Panthera tigris altaica(
  علی تقی پور شمس الملوک خواجه نصیر سید محمود قاضی مرعشی سیامک مسعودی زنجانی هومن ملوک پور
  در تاریخ ششم دیماه سال 89بر بالین ببرآمور(سیبری) نر و سه ساله مقیم باغ وحش تهران علائم خونریزی دو طرفه از بینی، دیسپنه دمی، زخم هایمتعدد جلدی به خصوص در ناحیه دم، سینه و اندام های حرکتی، بی اشتهایی و پرنوشی مشاهده گشت.پس از نمونه برداری از ترشحات بینی باسیل دو قطبی هواز أکثر

  در تاریخ ششم دیماه سال 89بر بالین ببرآمور(سیبری) نر و سه ساله مقیم باغ وحش تهران علائم خونریزی دو طرفه از بینی، دیسپنه دمی، زخم هایمتعدد جلدی به خصوص در ناحیه دم، سینه و اندام های حرکتی، بی اشتهایی و پرنوشی مشاهده گشت.پس از نمونه برداری از ترشحات بینی باسیل دو قطبی هوازی و غیر متحرک به شکل خالص جدا شد که با توجه به تغذیه با گوشت الاغ فاقد تستمالئین و سابقه وجود بیماری مشابه در شیرهای باغ وحش که به همان صورت تغذیه می شدند، بیمار مشکوک به بیماری مشمشه در نظر گرفته شد کهمورد تایید PCRنیز قرار گرفت.در معاینه متعاقب مرگ بیمار زخم های جلدی همراه فیستول و ترشحات زرد و کرم رنگ، ندول های متعدد داخل بینی و تخریب و تخریش مخاط بینیجلب توجه می کرد و بیمار FIVمثبت نیز تشخیص داده شد تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  466 - تروریسم دریایی: امنیت دریا و مسئولیت دولت‌ها
  آرش شرقی
  تروریسم از مهمترین گزاره‌های اخلال کننده امنیت در حال حاضر می‌باشد. تروریسم در خشکی به اشکال مختلف بروز می‌کند اما در دریا محدودیت‌هایی وجود دارد. تروریسم در دریا زمانی اهمیت پیدا می‌کند که بدانیم 80 درصد تجارت جهان از طریق دریا صورت می‌پذیرد. بنابراین امنیت دریا پیوند أکثر

  تروریسم از مهمترین گزاره‌های اخلال کننده امنیت در حال حاضر می‌باشد. تروریسم در خشکی به اشکال مختلف بروز می‌کند اما در دریا محدودیت‌هایی وجود دارد. تروریسم در دریا زمانی اهمیت پیدا می‌کند که بدانیم 80 درصد تجارت جهان از طریق دریا صورت می‌پذیرد. بنابراین امنیت دریا پیوند مستحکمی با اقتصاد جهانی و عبور و مرور جهانی دارد. تروریسم دریایی در کنار دزدی دریایی از مهمترین عوامل امنیت‌زدا در دریا می‌باشند. این مقاله با عنایت به موارد فوق در پی پاسخگویی به این سؤال است که: تروریسم دریایی چه تأثیری بر امنیت جهانی و دریاها می‌گذارد و مسئولیت دولت‌ها در این زمینه چیست؟ پاسخ موقت به این سؤال این است که، تروریسم دریایی در کنار دزدی دریایی از مهمترین عوامل تهدیدزا در دریا می‌باشند که امنیت جهانی را به خطر انداخته‌اند. مسئولیت گسسته دولت‌ها در مبارزه با تروریسم دریایی و عدم اجماع در تعریف آن، موارد تهدیدزا در دریاها را افزایش داده است. در این مقاله تمرکز بر روی تروریسم و دزدی دریایی است. ایده مقاله حاضر این است که سه راهکار حقوقی، سیاسی و عملیاتی همه‌جانبه (یا دست کم چندجانبه) می‌توانند تکمیل کننده یکدیگر باشند و راه را برای همکاری‌های بین‌المللی برای مبارزه با تروریسم دریایی هموار نمایند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  467 - از سیاست ورزی تا ستیزه گری: پدریان و پسریان در دربار سلطان مسعود غزنوی
  جعفر نوری شیرین سیدین هادی عارف نیا
  سیاست‏ورزی‏ها و ستیزه¬گری¬های آشکار و پنهان محمودیان و مسعودیان در دربار غزنویان نمونه‏ای از رقابت‏های درون دربار پادشاهان در تاریخ ایران محسوب می‏شود. مناسبات این دو گروه و نوع برخورد مسعود غزنوی با آن‏ها از مهم‏ترین مسائل و چالش‏های دوره سلطنت یازده ساله او بود. این م أکثر

  سیاست‏ورزی‏ها و ستیزه¬گری¬های آشکار و پنهان محمودیان و مسعودیان در دربار غزنویان نمونه‏ای از رقابت‏های درون دربار پادشاهان در تاریخ ایران محسوب می‏شود. مناسبات این دو گروه و نوع برخورد مسعود غزنوی با آن‏ها از مهم‏ترین مسائل و چالش‏های دوره سلطنت یازده ساله او بود. این مقاله سعی دارد با نگاه آماری به وضعیت پدریان (مردان نام گرفته در روزگار محمود) و پسریان (جوانان و اطرافیان مسعود) در دربار سلطان مسعود، رقابت‌های این دو گروه را تبیین نماید و تأثیر این رقابت بر تضعیف و سقوط حکومت غزنوی را بررسی کند. یافته‌های پژوهش بیانگر آن است که این رقابت‌ها نه تنها منجر به حذف و حبس افراد مهمی از دو گروه شد، بلکه بسترساز بسیاری از حوداث و اقدامات دیگر شد و در نهایت یکی از عوامل مهم زمینه ساز سقوط غزنویان و شکست آن‌ها در برابر ترکمانان سلجوقی در نبرد دندانقان شد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  468 - روایی تشخیصی آزمون اندریافت کودکان (CAT.S) در دانش آموزان با اختلالات هیجانی
  عادله غلامی کامبیز کامکاری شهره شُکرزاده
  در این تحقیق به روایی تشخیصی آزمون اندریافت کودکان (CAT.S) در دانش‌آموزان با اختلالات هیجانی پرداخته و سؤال اصلی تحقیق بدین ترتیب مطرح شده است که آیا آزمون اندریافت کودکان (CAT.S) برای دانش‌آموزان با اختلالات هیجانی دارای روایی تشخیصی می‌باشد؟ طرح تحقیق حاضر در حیطه طرح أکثر

  در این تحقیق به روایی تشخیصی آزمون اندریافت کودکان (CAT.S) در دانش‌آموزان با اختلالات هیجانی پرداخته و سؤال اصلی تحقیق بدین ترتیب مطرح شده است که آیا آزمون اندریافت کودکان (CAT.S) برای دانش‌آموزان با اختلالات هیجانی دارای روایی تشخیصی می‌باشد؟ طرح تحقیق حاضر در حیطه طرح‌های روان‌سنجی مطرح نمود. جامعة آماری را تمامی دانش‌آموزان با اختلالات هیجانی تشکیل می‌دهند که با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند در دسترس و رجوع به مراکز درمانی تعداد 60 نفر به عنوان نمونه بالینی (اختلال هیجانی) و 60 نفر نیز از دانش‌آموزان هنجاری انتخاب شدند و سپس با بهره‌گیری از آزمون اندریافت کودکان به اجرای آزمون در هر دو گروه پرداخته شد. لازم به ذکر است که ابتدا از دانش‌آموزان ارجاعی، یک مصاحبه با والدین و سپس یک چک‌لیست مشاهده رفتاری با تاکید بر ملاک‌های تشخیصی DSM-5 تهیه و تعداد 60 کودک مدنظر قرار گرفتند. در نهایت تعداد 120 دانش‌آموز به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار اندازه‌گیری در پژوهش حاضر آزمون اندریافت کودکان (CAT-S) که دارای روایی و اعتبار مطلوبی می‌باشد. در انتها، در پژوهش حاضر به منظور بررسی روایی تشخیصی ابزار مذکور از ضریب حساسیت و وضوح-گرایی استفاده شده است و یافته‌ها نشان داد که کارت‌های 1 تا 7 دارای ضریب حساسیت و وضوح‌ایی بوده و می‌توانند دانش‌آموزان با اختلال هیجانی را از دانش‌آموزان هنجاری تشخیص دهند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  469 - روایت‌های شفاهی داستان گشتاسب در شاهنامه فردوسی (روایت‌های ایرانی و غیر ایرانی)
  پگاه خدیش
  داستان سفر گشتاسب به روم و ازدواجش با کتایون قیصر در شاهنامه فردوسی، یکی از داستان&zwnj;هایی است که با قوّت بسیار در فرهنگ شفاهی ایرانیان به حیات ادبی خویش ادامه داده است. بدرستی روشن نیست که فردوسی این داستان را از کدام مآخذ نقل کرده است، ولی تقریباً در تمام کتاب&zwnj; أکثر

  داستان سفر گشتاسب به روم و ازدواجش با کتایون قیصر در شاهنامه فردوسی، یکی از داستان&zwnj;هایی است که با قوّت بسیار در فرهنگ شفاهی ایرانیان به حیات ادبی خویش ادامه داده است. بدرستی روشن نیست که فردوسی این داستان را از کدام مآخذ نقل کرده است، ولی تقریباً در تمام کتاب&zwnj;های تاریخ عمومی که پس از شاهنامه به زبان فارسی نوشته شده، به این داستان اشاره شده است. آنچه که امروزه با روایت&zwnj;های گوناگون میان اقوام ایرانی در این خصوص وجود دارد، داستانی است که با نام کره دریایی مشهور است و در فهرست تیپ&zwnj;های بین&zwnj;المللی قصه&zwnj;ها با تیپ 314 طبقه&zwnj;بندی شده است. این قصه گرچه تفاوت&zwnj;هایی با روایت شاهنامه فردوسی دارد، بسیاری از ویژگی&zwnj;های ساختاری و معنایی آن را در خود حفظ کرده است. از آنجا که قدیم&zwnj;ترین روایت&zwnj;های مکتوب بین&zwnj;المللی این قصه به قرن دوازدهم میلادی باز می&zwnj;گردد، روایت فردوسی را باید مقدّم بر آنها دانست. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  470 - پیشنهادی برای مکان دریاچۀ چیچستِ باستانی
  رضا رضالو یحیا آیرملو قاسم مهرآور گیگلو
  چکیده در این مقاله، با توجّه به اسطوره و داستان کی‌خسرو، پادشاه کیانی، در اوستا و با اشاره به متن‌های پهلوی، تاریخیِ اسلامی و شاهنامه، به بازشناسی مکان دریاچۀ چیچست باستانی پرداخته شده است. دربارة این موضوع با در نظر داشتن ابعاد گوناگون چون جنگ کی‌خسرو با افراسیاب، ویژگ أکثر

  چکیده در این مقاله، با توجّه به اسطوره و داستان کی‌خسرو، پادشاه کیانی، در اوستا و با اشاره به متن‌های پهلوی، تاریخیِ اسلامی و شاهنامه، به بازشناسی مکان دریاچۀ چیچست باستانی پرداخته شده است. دربارة این موضوع با در نظر داشتن ابعاد گوناگون چون جنگ کی‌خسرو با افراسیاب، ویژگی های ذکر‌شده برای این دریاچه در متن‌های مختلف و با توجّه به مکان دژ بهمن و آتش‌کدۀ آذرگشنسب بحث شده است. در این منبع‌ها، همۀ این مکان ها در ارتباط با هم ذکر شده است. بر همین اساس، در این مقاله، با بررسی همۀ این سخنان، دریاچۀ شورابیلِ اردبیل به‌عنوان مکان دریاچۀ چیچستِ باستانی پیشنهاد شده است. با بررسی ویژگی های جغرافیایی استان اردبیل و پژوهش‌های انجام شده در این راستا، به این نتیجه رسیدیم که از بسیاری جنبه‌ها، دریاچة شورابیل اردبیل با ویژگی های دریاچة چیچست سنجش‌پذیر است. پژوهش پیش ‌رو به روش کتاب‌خانه ای و با تکیه بر منبع‌های تاریخی، جغرافیایی و ادبی انجام گرفته است. در این راستا، به متن‌های کهن دینی و شاهنامه بیش از سایر منبع‌ها توجّه شده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  471 - از سیاست ورزی تا ستیزه گری: پدریان و پسریان در دربار سلطان مسعود غزنوی
  جعفر نوری شیرین سیدی هادی عارف نیا
  سیاست‏ ورزی‏ها و ستیزه¬گری¬های آشکار و پنهان محمودیان و مسعودیان در دربار غزنویان نمونه‏ای از رقابت‏های درون دربار پادشاهان در تاریخ ایران محسوب می‏شود. مناسبات این دو گروه و نوع برخورد مسعود غزنوی با آن‏ها از مهم‏ترین مسائل و چالش‏های دوره سلطنت یازده ساله او بود. این أکثر

  سیاست‏ ورزی‏ها و ستیزه¬گری¬های آشکار و پنهان محمودیان و مسعودیان در دربار غزنویان نمونه‏ای از رقابت‏های درون دربار پادشاهان در تاریخ ایران محسوب می‏شود. مناسبات این دو گروه و نوع برخورد مسعود غزنوی با آن‏ها از مهم‏ترین مسائل و چالش‏های دوره سلطنت یازده ساله او بود. این مقاله سعی دارد با نگاه آماری به وضعیت پدریان (مردان نام گرفته در روزگار محمود) و پسریان (جوانان و اطرافیان مسعود) در دربار سلطان مسعود، رقابت‌های این دو گروه را تبیین نماید و تأثیر این رقابت بر تضعیف و سقوط حکومت غزنوی را بررسی کند. یافته‌های پژوهش بیانگر آن است که این رقابت‌ها نه تنها منجر به حذف و حبس افراد مهمی از دو گروه شد، بلکه بسترساز بسیاری از حوداث و اقدامات دیگر شد و در نهایت یکی از عوامل مهم زمینه ساز سقوط غزنویان و شکست آن‌ها در برابر ترکمانان سلجوقی در نبرد دندانقان شد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  472 - مطالعه ویژگی‌های خاک و کانی شناسی اراضی مرتعی اطراف دریاچه پریشان کازرون در استان فارس
  ابوالفضل آزادی سیروس شاکری سمیه شهامت پور
  10.22034/aej.2021.682618
  هدف از انجام این پژوهش بررسی خصوصیات مورفولوژیکی، فیزیکوشیمیایی و کانی‌شناسی واحدهای مختلف فیزیوگرافی خاک‌های اراضی مرتعی منطقه دریاچه پریشان کازرون در استان فارس، با رژیم رطوبتی و حرارتی یوستیک و هایپرترمیک می‌باشد. به منظور انجام این مطالعه، تعداد مشخص خاکرخ بر اساس م أکثر

  هدف از انجام این پژوهش بررسی خصوصیات مورفولوژیکی، فیزیکوشیمیایی و کانی‌شناسی واحدهای مختلف فیزیوگرافی خاک‌های اراضی مرتعی منطقه دریاچه پریشان کازرون در استان فارس، با رژیم رطوبتی و حرارتی یوستیک و هایپرترمیک می‌باشد. به منظور انجام این مطالعه، تعداد مشخص خاکرخ بر اساس موقعیت‌های مختلف فیزیوگرافی منطقه حفر شد که در نهایت چهار خاکرخ به عنوان نماینده منطقه به ترتیب از زمین نماهای‌های پلاتو، تپه ماهور، دشت دامنه ای و اراضی پست انتخاب شدند. سپس نمونه برداری از هر افق انجام گرفت و نمونه ها هوا خشک شده و پس از کوبیدن و عبور از الک دو میلیمتری، مطالعات آزمایشگاهی روی آن‌ها صورت گرفت. بر اساس نتایج، خاک های موجود در منطقه شامل راسته های انتی سول ها و اینسپتی سول‌ها با افق سطحی اکریک و افق‌های زیرسطحی کلسیک و جیپسیک بود. اراضی مورد مطالعه در دریاچه پریشان که در چهار واحد فیزیوگرافی واقع شده‌اند تحت کاربری مرتعی می‌باشند و در این منطقه به دلیل کم بودن میزان بارندگی و آهکی بودن خاک‌ها عوامل خاکساز نتوانسته اند تاثیر چندانی در تحول و تکامل خاک‌ها داشته باشند و به نظر می‌رسد که از میان عوامل پنجگانه خاکسازی، دو عامل پستی و بلندی و زمان نقش پررنگ‌تری را ایفا نموده‌اند. نتایج نشان داد که کانیهای رسی موجود در واحدهای فیزیوگرافی تقریباً یکسان و عمدتاً شامل ایلیت، اسمکتیت، کلریت و یالیگورسکیت است ولی فراوانی نسبی آنها متفاوت می باشد میزان ایلیت و کلریت در واحد فیزیوگرافی جلگه (پلاتو) حداکثر مقدار را دارا بود و اسمکتیت در اراضی پست به دلیل زهکشی ضعیف، نسبت به سایر واحدها مقادیر بیشتری نشان داد. منشا کانی اسمکتیت را در منطقه می‌توان موروثی، نوسازی و تغییر شکل یافته دانست. کلریت، ایلیت و کوارتز منشا موروثی دارند و منشا پالیگورسکیت موروثی و نوسازی در نتیجه وجود گچ و کلسیت می باشد. و در نهایت بیشتر ویژگی‌های شیمیایی خاک از جمله ماده‌آلی، شوری و گچ و ... از واحد فیزیوگرافی جلگه به سمت شیب کمتر و واحد اراضی پست روند افزایشی داشتند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  473 - ارزیابی تاثیر تعهد اخلاقی، کنترل های دریافت شده و تعلق به مالکیت مادی بر رفتار مصرف پایدار
  علیرضا وحیدی فر الهام فریدچهر مجید احمدی
  تغییر سبک زندگی و الگوی مصرف پس از رشد جمعیت و شهرنشینی، همچنین تغییرات ایجاد شده در شرایط آب وهوایی و منابع کره زمین، لزوم بازنگری در برنامه‌های تولید و مصرف را نمایان ساخته است؛ در این میان، تولید و مصرف محصولات سبز به جای محصولات معمولی، یکی از راه‌های حفظ منابع و مح أکثر

  تغییر سبک زندگی و الگوی مصرف پس از رشد جمعیت و شهرنشینی، همچنین تغییرات ایجاد شده در شرایط آب وهوایی و منابع کره زمین، لزوم بازنگری در برنامه‌های تولید و مصرف را نمایان ساخته است؛ در این میان، تولید و مصرف محصولات سبز به جای محصولات معمولی، یکی از راه‌های حفظ منابع و محیط‌زیست برای نسل آینده به شمار می‌رود. هدف از انجام پژوهش، ارزیابی تاثیر تعهد اخلاقی، کنترل های دریافت شده و تعلق به مالکیت مادی بر رفتار مصرف پایدار در شرکت چرم درسا در شهر تهران می باشد. روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی و بر اساس شیوه گردآوری داده ها، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش تمامی مشتریان شرکت چرم درسا میباشد. با استفاده از فرمول کوکران تعداد 384 نفر به عنوان نمونه انتخاب شده و 400 پرسشنامه توزیع و تعداد 391 پرسشنامه جمع آوری گردیده است. نمونه گیری این پژوهش به صورت غیراحتمالی و از نوع در دسترس می باشد. پایایی پرسشنامه با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ مورد سنجش قرار گرفته که به میزان 787/0 بوده است. روایی ابزار تحقیق نیز با انجام تکنیک تحلیل عاملی تأئیدی بررسی شده است. سپس داده ها با روش مدل یابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزار Smart-PLS مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از بررسی فرضیه های پژوهش حاکی از آن است که تعلق به مالکیت مادی، کنترل های دریافت شده مصرف پایدار و تعهد اخلاقی مصرف پایدار بر رفتار مصرف پایدار نقش ایفا می کند. همچنین نقش نیاز به استقلال، نیاز به صمیمیت و نیاز به کنترل بر تعلق به مالکیت مادی نشان داده شده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  474 - بررسی تاثیر کود های آلی و بیولوژیک بر درصد اسانس و برخی خصوصیات رشدی در گیاه دارویی شوید(Anethum graveolens L.)
  احسان نصیرالاسلامی
  چکیدهبه منظور بررسی تاثیر کودهای آلی و بیولوژیک بر میزان اسانس و برخی صفات رشدی در گیاه دارویی شوید آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج واقع در ماهدشت در سال 1390 ص أکثر

  چکیدهبه منظور بررسی تاثیر کودهای آلی و بیولوژیک بر میزان اسانس و برخی صفات رشدی در گیاه دارویی شوید آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج واقع در ماهدشت در سال 1390 صورت گرفت. تیمار ها شامل شاهد، مصرف هیومیک اسید به صورت محلول‌دهی پای بوته (6 لیتر در هکتار)، مصرف هیومیک اسید به صورت اسپری روی برگ گیاه (3 لیتر در هکتار)، مصرف باکتری های محرک رشد(مخلوطی از ازتو باکتر،آزوسپیریلیوم و سودوموناس) بصورت بذرمال (6 لیتر در هکتار )، مصرف عصاره جلبک دریایی بصورت محلول در آب آبیاری( 5/1 لیتر در هکتار ) بودند.نتایج نشان دهنده برتری معنی دار کود آلی و بیولوژیک نسبت به شاهد در بسیاری از صفات اندازه گیری شده بود .هیومیک اسید بر صفات درصد اسانس، طول برگ و قطر ساقه تاثیر معنی داری در سطح احتمال 1% داشت. بیشترین مقدار اسانس و طول برگ مربوط به تیمار مصرف هیومیک اسید بصورت محلول دهی پای بوته به همراه مصرف باکتری های محرک رشد و عصاره جلبک دریایی بود. کاربرد باکتری های محرک رشد سبب افزایش در طول دمگل، طول برگ و کاهش در محتوای مالون دی آلدهید شد. عصاره جلبک دریایی بر صفات طول برگ و قطر ساقه تاثیر معنی داری در سطح احتمال 1% داشت. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  475 - کاربرد گیاهان حرا در صنعت دارویی
  سید افشین ناطقی شاه رکنی فاطمه جلالوند علی ابراهیمی ستاره بدری
  جنگل های مانگرو، پوشش گیاهی غالب مناطق بین جزرومدی نواحی گرمسیری جهان هستند که همین مهم باعث اهمیت آنها به عنوان یکی از مهمترین منابع تولید اولیه در جهان شده است، همچنین محلی مناسب برای صید آبزیان و صنعت آبزی پروری، برداشت علوفه های دام، صنعت درمانی و دارویی، تولید روغن أکثر

  جنگل های مانگرو، پوشش گیاهی غالب مناطق بین جزرومدی نواحی گرمسیری جهان هستند که همین مهم باعث اهمیت آنها به عنوان یکی از مهمترین منابع تولید اولیه در جهان شده است، همچنین محلی مناسب برای صید آبزیان و صنعت آبزی پروری، برداشت علوفه های دام، صنعت درمانی و دارویی، تولید روغن، صمغ و سوخت روستایی و نیز صنایع دستی و زینتی و حتی شیرین کردن آب شور به شمار می روند. در کشور ایران و سواحل جنوبی شامل استان های بوشهر، هرمزگان و سیستان بلوچستان؛ درخت حرا (Avicennia marina) و چندل (Rhizophora mucronata) تنها گونه های مانگرو می باشند. انسان همیشه در جستجوی عواملی برای درمان بیماری های مختلف بوده است. از زمان های قدیم، گیاهان دارویی برای ریشه کنی بیماری های انسانی مورد استفاده قرار می گرفته است. در این بین، گیاهان حرا نیز به عنوان گیاهان دارویی استفاده می شوند و عصاره های آنها در نواحی مختلف دنیا کاربردهای فراوانی دارند؛ در این مقاله مروری به برخی از موارد درمانی این گیاهان مانند درمان سوختگی و بهبهود زخم ها، رفع خون مردگی و اسهال خونی و جذام، درمان زخم معده، بواسیر، سوءهاضمه، آسم، سردرد، روماتیسم، بیماری های پوستی، درمان سنگ کلیه و درمان سوختگی ها اشاره می شود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  476 - پیامدهای به ‏کارگیری مدل انعطاف ‏پذیری و چابکی منابع انسانی در سازمان بنادر و دریانوردی جمهوری اسلامی ایران
  حمید رضا دهقانی علی رضا رزقی رستمی بهزاد مشعلی
  پژوهش حاضر با هدف بکارگیری مدل انعطاف پذیری و چابکی منابع انسانی در سازمان بنادر و دریانوردی جمهوری اسلامی ایران انجام شده است. نوع پژوهش از نظر هدف، توسعه ای و از لحاظ نتیجه، کاربردی است و از لحاظ نوع داده ها کیفی و کمی است. جامعه آماری تحقیق شامل شامل کلیه کارکنان ساز أکثر

  پژوهش حاضر با هدف بکارگیری مدل انعطاف پذیری و چابکی منابع انسانی در سازمان بنادر و دریانوردی جمهوری اسلامی ایران انجام شده است. نوع پژوهش از نظر هدف، توسعه ای و از لحاظ نتیجه، کاربردی است و از لحاظ نوع داده ها کیفی و کمی است. جامعه آماری تحقیق شامل شامل کلیه کارکنان سازمان بنادر و دریانوردی ایران با مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد و دکتری به تعداد 1404 نفر بودند که با توجه به فرمول کوکران، حجم نمونه 302 نفر تعیین شد و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزارهای گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود. روش تحلیل داده ها مدلسازی معادلات ساختاری، جهت اعتبارسنجی مدل بود. یافته های پژوهش موید معنی داری ارتباط بین شاخص ها و مولفه های مدل می باشد که این روابط در سطح آلفای 0.05 معنیدار است. نتایج این تحقیق میتواند برای بهبود چابکسازی منابع انسانی و پیامدهای آن در سازمان بنادر و دریانوردی ایران مفید بوده و زمینه مناسبی برای تحقیقات دیگر فراهم نماید. شایان ذکر است که این پژوهش از لحاظ هدف استفاده از نوع تحقیقات کاربردی و از لحاظ گردآوری اطلاعات توصیفی-پیمایشی و از نوع مطالعات اسنادی و میدانی می باشد. تفاصيل المقالة