تحلیل زمانی رگبارهای شرق دریاچه ارومیه با روش منحنی‌های هاف

الموضوعات :

آقای دکتر یعقوب دین پژوه ¹ , ساینا وکیلی آذر ²

1 - عضو هیات علمی
2 - گروه مهندسی آب دانشگاه تبریز

تاريخ الإرسال : 19 الأحد , رمضان, 1439 تاريخ التأكيد : 02 الخميس , جمادى الثانية, 1440 تاريخ الإصدار : 16 الأحد , شعبان, 1440

الکلمات المفتاحية: رگبار, مدل لاجستیک, منحنی هاف, حوضه دریاچه ارومیه,

ملخص المقالة :

در این مطالعه، با استفاده از 418 رگبار بارش در 4 ایستگاه درشرق دریاچه ارومیه، منحنی‌های‌ هاف رسم شد. رویدادهای منتخب براساس مدت دوام رگبار به چهار کلاس به‌شرح 1- صفر تا دو ، 2- دو تا شش، 3- شش تا دوازده و 4- بیش از دوازده ساعت دسته‌بندی شدند. منحنی‌های هر دسته به‌ازای احتمالات 10%، 20% ،.... و 90% رسم گردید. این کار برای کل رویدادها در یک کلاس منفرد نیز تهیه شد. سه شاخص جدید شامل S، I و Q تعریف شد. هیتوگراف رگبار طرح از اطلاعات کل رویدادها در یک کلاس‌ مجزا برای هر ایستگاه با استفاده از منحنی هاف 50 و 90 درصد به‌دست آمد. مدل ریاضی منحنی‌های هاف در فرم لاجستیک بسط و پارامترهای آن به‌دست آمد. نتایج نشان داد که در کلاس بارشی 2-0 ساعت، به‌جز ایستگاه سراب که بارش-های آن از نوع چارک اولی می‌باشد، سایر ایستگاه‌ها چارک دومی هستند. برای کلاس بارشی 6-2 ساعت، سراب و هریس چارک اولی و تبریز و ملکان به‌ترتیب، چارک دومی و سومی هستند. برای رگبارهای با دوام (12-6) ساعت، بجز سراب که چارک اولی است، بقیه ایستگاه‌ها چارک سومی می‌باشند. در کلاس بارشی بیش از 12 ساعت، ایستگاه‌های تبریز و سراب چارک اولی و هریس چارک دومی است. نتایج نشان داد که فاصله قائم منحنی‌های هاف 50% و 90% با ارتقاء نوع چارک‌ در همه ایستگاه‌ها کوتاه‌تر می‌شود (S>I>Q). بر‌اساس نتایج مدل لاجستیک قادر به برازش خیلی خوب رگبارها در ایستگاه‌های منتخب می‌باشد، طوریکه ضریب همبستگی بین مشاهدات و مدل بین 979/0 و 998/0 حاصل شد.