فهرست مقالات برحسب موضوع زبان و ادب فارسی
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - مدیریت تعارض میان فردی در شاهنامه
نازیلا یخدان ساز پروانه عادل زاده کامران پاشایی فخرییکی از محورهای اساسی و مهم رفتارسازمانی، تعارض میان افراد است که به دلایل متعدد از جمله اختلاف در احساسات، اهداف، خواسته ها و ارزشها ما بین افراد به وجود میآید که مدیریت تعارض، یکی از رویکردهای مهم رفتارسازمانی، در صدد کنترل و کاهش این تعارضات، راهکارهایی پیشنهاد می چکیده کاملیکی از محورهای اساسی و مهم رفتارسازمانی، تعارض میان افراد است که به دلایل متعدد از جمله اختلاف در احساسات، اهداف، خواسته ها و ارزشها ما بین افراد به وجود میآید که مدیریت تعارض، یکی از رویکردهای مهم رفتارسازمانی، در صدد کنترل و کاهش این تعارضات، راهکارهایی پیشنهاد میدهد. شاهنامه فردوسی، به عنوان اثر بیبدیل حماسی، اگر در چند خصیصه بارز خلاصه شود، مسلماً مهمترین خصیصه اش تضاد و کشمکش و تبعات مثبت و منفی حاصل از آن که به مثابه بنمایه ای عمیق، بر سراسر داستانهای این اثر هنری سایه افکنده است، خواهد بود. در این مقاله کوشیده ایم ابتدا تعارضات میانفردی موجود در شاهنامه را استخراج و با بازگشایی و انطباق این موارد با اصول و معیارهای علم مدیریت تعارض ، زمینه فراهم آمدن هدف مورد نظر را تسهیل نمائیم. در این مقاله به بررسی دیدگاههای مدیریتی فردوسی پرداخته و به این نتیجه رسیده ایم که فردوسی با تبحر خاص یک مدیر مدرن، با اصول و نمود این علم کاملاً آشناست و در صدد است تا بهترین تصمیمات را در موقعیتهای مختلف، اتخاذ و اجرایی کند و با احاطه کامل بر اوضاع حاکم، افراد را با توجه به نیازشان برانگیزد و در شرایط به ظاهر مشابه، تصمیمات متفاوت و متناسب بگیرد. هدف این تحقیق ، نشان دادن دیدگاههای در خور توجه و برجسته فردوسی و ارائه راهکار و شیوههای مبتنی بر کنترل و حل تضادها و تعارضات میانفردی پیشامده در شرایط گوناگون است که میتواند الگویی قابل ملاحظه برای مدیران امروزی باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - اثرپذیری حافظ ازسوره یوسف (ع)
ناصر فرنیاشمس الدین محمد حافظ شیرازی، ، از حافظان قرآن واز زمره شعرایی است که به بازتاب مفاهیم و مضامین قرآنی درغزلیاتش پرداخته است .تا آن جایی که کمتر غزلی ویا بیتی رامی توان در دیوان اشعارش پیدا نمود که جلوه ای از قرآن و حدیث در آن مشهود نباشد واز جمله سوره هایی که بیشتر از سای چکیده کاملشمس الدین محمد حافظ شیرازی، ، از حافظان قرآن واز زمره شعرایی است که به بازتاب مفاهیم و مضامین قرآنی درغزلیاتش پرداخته است .تا آن جایی که کمتر غزلی ویا بیتی رامی توان در دیوان اشعارش پیدا نمود که جلوه ای از قرآن و حدیث در آن مشهود نباشد واز جمله سوره هایی که بیشتر از سایر سوره ها مدّ نظر وی بوده سوره یوسف (ع) می باشد که ۱۵ بار در غزلیاتش از آن اثر پذیرفته است که بیشتربه شکل تلمیحمی باشد.این سوره از نظر موضوع و قالب ، ویژگیهای یک داستان کامل را دارد تا آن جا که خود قرآن نیز آن را احسن القصص نامیده است ودرحقیقت خداوند متعال آن رابرای دلگرمی حضرت رسول(ص)ویارانش درسال عام الحزنبازگومی نماید. حافظ علاوه بر مفردات و ترکیباتی چون یوسف، بیت الحزان، کلبه احزان، مسند مصر و ... ازمضامینی چون جمال یوسف (ع)، فروختن یوسف، به چاه افتادنش، فرمانروایی مصر، فراق و امید و وصال و در نهایت پیراهن یوسف اثرپذیرفته است .پیراهن یوسف ، یک بار توسط برادران حسودش ویک بار توسط نامادری اش ،زلیخا،موردحمله قرارمی گیردو یک بار هم که وسیله بینا شدن چشمان پدرش می شود..در حقیقت پیراهن یوسف، نماد جمال و شأن و شوکت و تقوای وی می باشد که همواره حافظ میخواهد حوادث داستان را با با شخص خودش و یا افراد مورد پسندش مقایسه نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - نمودهای هنجارگریزی زبانی در اشعار محمّدجواد محبّت
سلما ساعدی سید آرمان حسینی آبباریکینمودهای هنجارگریزی زبانی در اشعار محمّدجواد محبّت سلما ساعدی دکتر سیّد آرمان حسینی آبباریکی چکیده ازجمله انحرافات از زبان معیار، هنجارگریزی است که هدف آن، بهکارگیری عناصر زبان است بدان صورت که شیوۀ بیان آن برای مخاطب تازگی داشته باشد. محمّدجواد محبّت در شمار شاعران چکیده کاملنمودهای هنجارگریزی زبانی در اشعار محمّدجواد محبّت سلما ساعدی دکتر سیّد آرمان حسینی آبباریکی چکیده ازجمله انحرافات از زبان معیار، هنجارگریزی است که هدف آن، بهکارگیری عناصر زبان است بدان صورت که شیوۀ بیان آن برای مخاطب تازگی داشته باشد. محمّدجواد محبّت در شمار شاعران معاصری است که از روش هنجارگریزی برای برجستهسازی شعر خود سود جسته است. هنجارگریزی به دو صورت نمود پیدا میکند: هنجارگریزی در حوزۀ لفظ و هنجارگریزی در حوزۀ معنی. در اشعار محبّت، مهمترین جلوههای هنجارگریزی در زمینۀ لفظ قابل مشاهده است؛ بنابراین در این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی انجام میگیرد، هنجارگریزی آوایی، واژگانی، زمانی (آرکائیسم)، گویشی، نوشتاری، نحوی و سبکی بر مبنای الگوی هنجارگریزی لیچ در اشعار او کاویده میشود. ازجمله یافتههای پژوهش حاضر، اینکه بسامد بهرهگیری شاعر از انوع هنجارگریزی یکسان نیست و هنجارگریزی واژگانی، زمانی و گویشی نمود بیشتری دارند. در حوزۀ هنجارگریزی نحوی، منفصل نوشتن ن نفی از فعل، فاصله میان مضاف و مضافالیه، جابجایی و رقص ضمیر و... برجسته است. هنجارگریزی گویشی، چون شاعر خود کُرد است، بازتاب واژگان کُردی(گویش کُردی کرمانشاهی) و فارسی کرمانشاهی چشمگیر است و شاعر برآن بوده به سرودههایش رنگ اقلیمی ببخشد. هنجارگریزی واژگانی هم، بیشتر در نوآوری در ترکیبسازی نمود یافته است. واژههای کلیدی: آشناییزدایی، هنجارگریزی، نوآوری زبانی، محمّدجواد محبّت. رنگ اقلیمی ببخشد. هنجارگریزی واژگانی هم، بیشتر در نوآوری در ترکیبسازی نمود یافته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - بررسی تشبیه و تنزیه در نگاه ابن عربی و مولانا
احسان سیدمحرمی حمیدرضا سلیمانیان(نویسنده مسئول) عباس خیرآبادی محمود فیروزی مقدمیکی از مسائل پیچیده و قابل تأمل در مبحث خداشناسی ، موضوع تشبیه و تنزیه است . تشبیه و تنزیه را می توان دو حالت عقلی و روحیِ شناخت حق تعالی توسط انسان دانست . در تشبیه ، انسان برخی از صفات همچون شنوایی یا بینایی را به حق تعالی نسبت می دهد که برای نمونه میتوان به داستان م چکیده کاملیکی از مسائل پیچیده و قابل تأمل در مبحث خداشناسی ، موضوع تشبیه و تنزیه است . تشبیه و تنزیه را می توان دو حالت عقلی و روحیِ شناخت حق تعالی توسط انسان دانست . در تشبیه ، انسان برخی از صفات همچون شنوایی یا بینایی را به حق تعالی نسبت می دهد که برای نمونه میتوان به داستان موسی و شبان در مثنویِ مولانا اشاره نمود . البته دلیل این تشبیهات را میتوان در برخی از احادیث و آیات جست . هرچند که گاه عده ای در این تشبیهات آن قدر مبالغه می ورزندکه دانشمندان علوم اسلامی ، در مقابله با این گروه ، بحث تنزیه را مطرح می کنند و حق تعالی را نسبت به صفات بشری منزه می شمارند و آیات مورد استثناء اهل تشبیه را به گونه ای تفسیر میکنند که معنای واقعی نداشته باشد . این نوشتار با روش توصیفی و مبتنی بر مطالعات کتابخانهای ، ضمن بررسی جداگانة نظریات ابن عربی و مولانا ، برآن است تا از طریق شناخت دیدگاه این دو عارف بزرگ ، شیوة صحیح برخورد با مسئلة تشبیه و تنزیه را نشان بدهد . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - معرفی نسخه خطی مفتاحالطّالبین (قرن دهم)
محمد حسنی سیّد مهدی نوریان مهرداد چتراییمفتاحالطّالبین اثر ارزشمندی است که فقط دو نسخة خطی - یکی در کتابخانة گنجبخش پاکستان (شمارة 2853) و دیگری در کتابخانة ندوة العلمای هند (شمارة 191)- از آن وجود دارد و تاکنون هم بررسی و تصحیح نشده است. این کتاب را محمود غجدوانی (قرن دهم ه.ق) در منقبت شیخ کمالالدّین حسی چکیده کاملمفتاحالطّالبین اثر ارزشمندی است که فقط دو نسخة خطی - یکی در کتابخانة گنجبخش پاکستان (شمارة 2853) و دیگری در کتابخانة ندوة العلمای هند (شمارة 191)- از آن وجود دارد و تاکنون هم بررسی و تصحیح نشده است. این کتاب را محمود غجدوانی (قرن دهم ه.ق) در منقبت شیخ کمالالدّین حسین خوارزمی (تولد قبل از 885 خوارزم) در چهارمقاله همراه با یک مقدمه و خاتمهای کوتاه نوشته است. مقالات اول و دوم در بارة ریاضتهای شیخ و مقالة سوم در خوارق عادات او و مقالة چهارم شامل چهل مجلس از مجالس وی است. غجدوانی طبع شعر نیز داشته و بعضی از سرودههایش را گاهی با تخلّص محمود در این متن آورده است. در این مقاله مهمترین ویژگیهای مفتاحالطّالبین در سه سطح فکری، زبانی و ادبی همراه با معرّفی مختصر نسخه-های خطّی آن قلمی میشود و در نهایت نگارنده عزم آن دارد که با تصحیح این اثر آگاهیهای تازهای در بارة سیر عرفان و تصوف و احوال عرفا، مخصوصاً کمالالدّین حسین خوارزمی عرضه کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - تحلیل مضامین اجتماعی در آثار «زویا پیرزاد» با تاکید بر زنان اقلیت های مذهبی
محمد آقاسی زاده اکبر شعبانیچالش اصلی ادبیات، متوجه کردن انسان به موضوعات و مطالبی است که از آن غفلت دارد. در میان صدها حوزه مطالعاتی مربوط به ادبیات ، داستان یا رمان این فضا را فراهم میکند که وارد فضاهای مسکوت بشویم. یکی از موضوعهایی که کمتر به آن توجه شده ،نقش و جایگاه ادبیات _خصوصاً رمان_ ب چکیده کاملچالش اصلی ادبیات، متوجه کردن انسان به موضوعات و مطالبی است که از آن غفلت دارد. در میان صدها حوزه مطالعاتی مربوط به ادبیات ، داستان یا رمان این فضا را فراهم میکند که وارد فضاهای مسکوت بشویم. یکی از موضوعهایی که کمتر به آن توجه شده ،نقش و جایگاه ادبیات _خصوصاً رمان_ با اندیشههای اقلیتهای مذهبی در ایران است. زویا پیرزاد نویسنده رمانهای چراغ ها را من خاموش می کنم و عادت می کنیم از جمله نویسندگان موفق ایران است که توانسته جایگاه مناسبی در میان خوانندگان و منتقدان به دست آورد. این رمانها علاوه بر ارزشهای ادبی و هنری خود، از این نظر نیز شایسته بررسیاند که نخستین رمانهای فارسیاند که به دست نویسندهای ارمنی نوشته شده؛ ماجراهایشان در محیطی ارمنی زبان میگذرند و یکی از تمهایشان مناسبات یک جامعه قومی بسته با جامعه بزرگ محاط بر آن است. در این جستار سعی میشود که نقش رمانهای پیرزاد در آشنایی مردم با زندگی اقلیتها خصوصاً جامعه زنان آنها، بیشتر و بهتر نمایان گردد. در این راستا پایه کار بر اساس بررسی دو رمان ذکر شده گذاشته شده و در لابلای آن از دیگر آثار این نویسنده هم بیبهره نخواهیم بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - رابطه آداب و ادبیات با اخلاقیات (آخرین اصلاح)
غلامعلی زارع احمد دیلمیلفظ آداب را از گذشته تا کنون در معانی گوناگون به کار برده اند. بررسی منابع حاکی از تسامح در کاربرد این لفظ و خلط مبحث آن با مباحث ادبیات و اخلاق است. در این مقاله کوشیده ایم تا با مطالعه منابع مرتبط و اتکا و استناد به اسناد، استدلال و تحلیل، هر یک از اصطلاحات فوق را تعر چکیده کامللفظ آداب را از گذشته تا کنون در معانی گوناگون به کار برده اند. بررسی منابع حاکی از تسامح در کاربرد این لفظ و خلط مبحث آن با مباحث ادبیات و اخلاق است. در این مقاله کوشیده ایم تا با مطالعه منابع مرتبط و اتکا و استناد به اسناد، استدلال و تحلیل، هر یک از اصطلاحات فوق را تعریف کرده، به طور ویژه تفاوت آداب را با اخلاق تبیین نماییم. برپایه آنچه به دست آوردیم، توانستیم وجوه متعددی از تفاوتهای آداب را با اخلاق فهرست نموده شرح دهیم؛ به گونه ای که با اتکا به دستاوردهای این پژوهش می توان به شیوه ای علمی به بیان وجوه اشتراک و افتراق آداب و اخلاق دست یافت، به اختصار می توان گفت که از جمله نتایج این تحقیق تبیینی روشنتر از آداب، ادبیات و اخلاقیات است با این توضیح که آداب مبتنی بر عرف و ادبیات مبتنی بر هنر و اخلاقیات مبتنی بر فطرت الهی آدمی است. واژگان کلیدی: آداب، ادبیات و اخلاق پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - شعر سیاسی ایران از سقوط رضا شاه تا کودتای 28مرداد 1332
مهدی حسنی باقری شریف آبادیکی از مهمترین مقاطع تاریخ معاصر ایران فاصله سال های 1320 تا 1332 است .در این دوره پس از برکناری رضا شاه از قدرت به دست متفقین ، نوعی خلاء قدرت در کشور پدید آمد که در پرتو آن و در نبود قدرتی استبدادی ، فضای باز سیاسی در کشور شکل گرفت که از آن عموما با عنوان دوران دموکر چکیده کاملیکی از مهمترین مقاطع تاریخ معاصر ایران فاصله سال های 1320 تا 1332 است .در این دوره پس از برکناری رضا شاه از قدرت به دست متفقین ، نوعی خلاء قدرت در کشور پدید آمد که در پرتو آن و در نبود قدرتی استبدادی ، فضای باز سیاسی در کشور شکل گرفت که از آن عموما با عنوان دوران دموکراسی نیمدار یاد می-شود. در این دوره برای اولین بار پس از سال های آغازین مشروطیت ، احزاب ، گروهها و دسته های سیاسی با تفکرات و سلایق مختلف مجال عرض اندام می یابند. این مقاله تاثیر این دوران را بر ادبیات ایران مد نظر قرار داده است و با طرح پرسشی پیرامون وضعیت کلی ادبیات سیاسی در حوزه شعر ، تلاش کرده است با استفاده از روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی و تحلیل محتوا درونمایه اصلی آثار مهمترین شاعران این دوره را بررسی کند. در نهایت این پژوهش به این نتیجه رسیده است که به تبع وجود فضای باز سیاسی در این سال ها و امید به بهبود اوضاع ، درونمایه ادبیات سیاسی ایران در حوزه شعر با تغییر آشکاری نسبت به دوران بسته رضاشاه به سوی مردم گرایی ، تعهد ، دعوت به مبارزه ، واقعگرایی و طرح مضمونهای خوشبینانه حرکت کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - بررسی و نقد نظر دستور نویسان در رابطه با وجه وصفی و فعل وصفی
فاطمه تقی نژادفعل در زبان فارسی به دو صورت به کار می رود فعلی که به همه زمانها صرف می شود و دارای شخص ، زمان و افراد است که به آن فعل صرفی می گویند و فعل وصفی که بدون زمان و شخص است؛ یعنی برای همه زمانها و همه اشخاص، به یک شکل به کار می رود. فعل وصفی و وجه وصفی در دستور زبان فارسی مو چکیده کاملفعل در زبان فارسی به دو صورت به کار می رود فعلی که به همه زمانها صرف می شود و دارای شخص ، زمان و افراد است که به آن فعل صرفی می گویند و فعل وصفی که بدون زمان و شخص است؛ یعنی برای همه زمانها و همه اشخاص، به یک شکل به کار می رود. فعل وصفی و وجه وصفی در دستور زبان فارسی مورد بحث زیاد قرار گرفته و راجع به آن نظریات زیادی اعمال شده است. طبق یافته ها استنباط می شود که وجه وصفی ساختاری است که هم به صورت صفت فاعلی است و هم صفت مفعولی و در جمله، نقش وصفی یا قید حالت را ایفا می کند که با شرایط خاص می تواند به جای فعل به کار رود و با افعال دیگر در جمله همنشین شود ولی معادل و جانشین با همه افعال، قرار نمی گیرد. در این پژوهش سعی می شود نظریات تعداد قابل توجهی از دستور نویسان در رابطه با وجه وصفی و فعل وصفی و اشکالی که در این دو مورد، مد نظر آنها بوده بررسی گردد و همچنین نشان دهد که وجه وصفی چگونه تبدیل به فعل وصفی می شود و فعل وصفی چگونه با افعال دیگر همنشین می شود و آیا همنشین شدن با جانشین شدن به یک معناست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - بررسی و تحلیل سیر روایی داستان لیلی و مجنون در قرن دهم
بهاره ظریف عمارت سازداستان لیلی و مجنون در تمام ادوار شعر فارسی مورد توجه و استقبال قرار گرفته و آثار فراوانی با نام و شرح دلدادگی لیلی و مجنون پدید آمده است. برجسته ترین لیلی و مجنون به فارسی از نظامی است و شاعران بسیاری در حوزۀ لفظ و محتوا از او تقلید کردهاند که از این میان آثار شاعرانی چکیده کاملداستان لیلی و مجنون در تمام ادوار شعر فارسی مورد توجه و استقبال قرار گرفته و آثار فراوانی با نام و شرح دلدادگی لیلی و مجنون پدید آمده است. برجسته ترین لیلی و مجنون به فارسی از نظامی است و شاعران بسیاری در حوزۀ لفظ و محتوا از او تقلید کردهاند که از این میان آثار شاعرانی چون جامی و مکتبی و هاتفی برجستهتر است. پژوهشگران بسیاری، گسترۀ این تقلید را در همۀ دورههای لیلی و مجنونسرایی به نظامی نسبت دادهاند که در مقالۀ حاضر، به روش توصیفی- تحلیلی و مقایسهای به نقد این موضوع پرداخته شده است. بدین منظور، منظومه های لیلی و مجنون هلالی جغتایی، قاسمی گنابادی و عبدی بیگ نویدی شیرازی که هر سه در قرن دهم به نظم کشیده شدهاند، در نظر گرفته شده و با آثار نظامی، مکتبی و هاتفی مقایسه شده-اند. نتیجۀ این بررسی نشان میدهد که سرایندگان سه منظومۀ سروده شده در قرن دهم، در طرحریزی نقشمایههای داستان خود بیش از نظامی، تحت تأثیر مکتبی و هاتفی بودهاند و درعین حال، ابتکار و نوآوری داشتهاند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
11 - بررسی و نقد مؤلفههای ناتورالیستی داستان «دریا هنوز آرام است» از احمد محمود
رضا جلیلیمکتبهای ادبی به این دلیل که نشاندهندۀ مؤلفههای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی هر دوره هستند، معیارهایی مهم برای درک ویژگیهای ادبی ادوار مختلف محسوب میشوند. یکی از این مکتبها ناتورالیسم است که در آغاز از طریق ترجمۀ آثار نویسندگان آمریکایی و اروپایی در دورۀ مشروطه به ادبیا چکیده کاملمکتبهای ادبی به این دلیل که نشاندهندۀ مؤلفههای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی هر دوره هستند، معیارهایی مهم برای درک ویژگیهای ادبی ادوار مختلف محسوب میشوند. یکی از این مکتبها ناتورالیسم است که در آغاز از طریق ترجمۀ آثار نویسندگان آمریکایی و اروپایی در دورۀ مشروطه به ادبیات داستانی فارسی راه یافت. احمد محمود به عنوان یکی از نمایندگان برجستۀ ناتورالیسم، قواعد و مؤلفههای این مکتب را به نیت بازگویی نقدهای اجتماعی و تشریح احوالات مردم در داستانهای خود دخالت داده است. بررسی توصیفی- تحلیلی مهمترین ویژگیهای ناتورالیستی دریا هنوز آرام است نشان میدهد که با توجه به عناصری همچون جنبههای فیزیولوژیکی، شکستن حرمت کاذب واژگان، نفی آزادی و باور به جبر تاریخی و اجتماعی، سبک محاورهای، توصیف دقیق و شرح جزئیات، محدودیت تواناییهای جسمانی، خلق شخصیتهایی با خوی حیوانی و پایان غمانگیز داستان، داستان مذکور واکنشی ادبی نسبت به ضعفها و محرومیتهای عمدتاً اقتصادی جامعۀ ایران در دهههای سی و چهل خورشیدی به شمار میآید. محمود در مواردی با توجه به بافت فرهنگی و دینی گروه هدف، از برخی مؤلفههای ناتورالیسم عدول کرده که عدم توجه به تأثیر ژنتیک در زندگی افراد، بسامد پایین واژگان تابو و پرداختن به مسائل ورای طبیعت در سطحی محدود از آن جمله است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
12 - فمینیسم در مجموعه داستان " خیمه شب بازی" محمد صادق چوبک
نجمه هاشمی علیرضا شعبانلو عبدالحسین فرزادفمینیسم بعنوان یک جنبش اجتماعی، از یک سو ریشه در نگاه جدید غرب به انسان و تعریف مردانه از آن دارد و از سویی دیگر تهاجم به حرمت، کرامت و حقوق دنیوی زنان پس از رنسانس بویژه در قرن پانزدهم تا هجدهم میلادی است.ارتباط ایران با جهان غرب و آشنایی آنان با وضعیت فرهنگی – ا چکیده کاملفمینیسم بعنوان یک جنبش اجتماعی، از یک سو ریشه در نگاه جدید غرب به انسان و تعریف مردانه از آن دارد و از سویی دیگر تهاجم به حرمت، کرامت و حقوق دنیوی زنان پس از رنسانس بویژه در قرن پانزدهم تا هجدهم میلادی است.ارتباط ایران با جهان غرب و آشنایی آنان با وضعیت فرهنگی – اجتماعی متفاوت زنان در اروپا و آمریکا و بوجود آمدن دیدگاه های روشنفکری درباره زنان، مهمترین زمینه های شکل گیری جریان فمینیسم در ایران را فراهم ساخت. نویسندگان در این دوره بدنبال آشکار ساختن این واقعیت بودند که وضع زنان جامعه چیزی متفاوت از وضع خوشایند زنان اروپایی استو تصویر زندگی و جایگاه زنان اروپایی و غربی برای آنها بیشتر شبیه یک رویا بود تا واقعیت. محمدصادق چوبک نیز بعنوان نویسنده متهد آن روزگار به جای پرداختن به جهان ایده آل فمینیست های تند رو یا کند رو، به بیان واقعیت های موجود در جامعه می پرداخت و جایگاه واقعی زنان را ترسیم می کرد. زنان در داستان های مجمعه ی خیمه شب بازی چوبک زنانی از طبقه روشنفکر و تحصیل کرده و یا دارای پست و منصب های حساس نیستند بلکه زنانی واقعی و متعلق به قشر پایین و متوسط جامعه هستند که اغلب ناچارند برای تأمین مایحتاج زندگی یا در خانه ارباب کلفتی کنند و یا در رخت شورخانه ها و مردشورخانه ها و فاحشه خانه ها برای اندک درآمدی هر دوز و کلکی را دستاویز خود سازند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
13 - بررسی آشنایی زدایی در اشعار سعید بیابانکی
آمنه رستمی محسن ذوالفقاریشعرسعید بیابانکی، صریح، انتقادی و متعهد است؛ در حقیقت شعر وی واکنشی به جهان پیرامون او، عقاید، تحولات و مناسبات اطراف اوست. بخش قابل توجهی از اشعار او در خدمت ادبیات متعهد به ویژه ادبیات آیینی و دفاع مقدس است که با بهرهگیری از ساختهای زبانی عامیانه و کنایی و ایجاد فراه چکیده کاملشعرسعید بیابانکی، صریح، انتقادی و متعهد است؛ در حقیقت شعر وی واکنشی به جهان پیرامون او، عقاید، تحولات و مناسبات اطراف اوست. بخش قابل توجهی از اشعار او در خدمت ادبیات متعهد به ویژه ادبیات آیینی و دفاع مقدس است که با بهرهگیری از ساختهای زبانی عامیانه و کنایی و ایجاد فراهنجاریهای زبانی به شیوههای مختلف، شعر خود را متمایز از شعر همعصران خود نمودهاست و سبک شخصی و فردی را در اشعارش رقمزدهاست. در این پژوهش با رویکرد ساختاری و به شیوة توصیفی- تحلیلی به بررسی فراهنجاریهای شعر او پرداختهمیشود تا آن چه که سبک را در شعر او رقممیزند، مشخص نماید. در پایان آنچه حاصل این پژوهش است، بیان این مطلب است که وجهغالب وی در آشناییزدایی به شیوة ساخت ترکیبهای تازه، استفاده از ساختارهای عامیانه و کنایی که باعث ایجاد جنبة طنز و انتقاد در سخن اوست و مهارت و استادی در تضمین شعر شاعران دیگر؛ مؤلفههای مهم تعیین سبک شعر اوست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
14 - هویت یابی واژه ها در غزل های حافظ
سید خلیل باقریچکیده: زبان به عنوان یک جریان سیال و تاویل پذیر ، از توانش ها ی پنهان و آشکاری بر خورداراست .استمرار حیات واژگان یک زبان عمدتا با عدم تطابق سطوح زبانی آن ارتباط دارد،بنا بر این بعضی از شعرا با توسل به هنر استعاره ، ضمن تحکیم جایگاه واژه ها در زبان ، معنی آن را از هرگونه چکیده کاملچکیده: زبان به عنوان یک جریان سیال و تاویل پذیر ، از توانش ها ی پنهان و آشکاری بر خورداراست .استمرار حیات واژگان یک زبان عمدتا با عدم تطابق سطوح زبانی آن ارتباط دارد،بنا بر این بعضی از شعرا با توسل به هنر استعاره ، ضمن تحکیم جایگاه واژه ها در زبان ، معنی آن را از هرگونه گمانه زنی های عجولانه دور نگه می دارند. غرض نگارنده ازهویت یابی واژه ها، توجه شاعر به اهمیت وجه کم رنگ سازی و بعضا پنهان سازی معنی قطعی واژه هاست که در پرتو استعاره حاصل می شود. حافظ از جمله شعرایی است ، که نه تنها برخی از واژه ها را از سیاه چاله های گمنامی نجات داد،بلکه با بازنمایی جدیدی از فضای عصر خود و با رویکردی مبتنی بر استمرار؛ مدل فرهنگی و اجتماعی نوی را بنا می نهد. در همین راستا در شعر او به واژه های متعددی از جمله: وحشی و ضع ، هر جایی ، چشم دریده،دهان گشاده، انگشت نما،خود فروشی ، هرزه گرد، جماش و .... بر می خوریم که با کم رنگ سازی معنای قاموسی؛ هر یک ازآن ها را بر صدر می نشاند..و بنا به تعبیر خود، قبای حسن فروشی را برازنده آن ها می نماید.لذا این مقاله بر آن است تا نمونه هایی از این جریان هنری را در غزل های حافظ تحلیل نماید.و به این پرسش پاسخ دهد که :چگونه می توان با توسل به هنر استعاره به چنین هویتی در واژه ها دست یافت؟ پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
15 - بازتاب فرّ در عتبهالکتبه و تاریخ جهانگشا
حجت رشیدی احمد حسنی رنجبر(نویسنده مسئول) شروین خمسههدف مقالهی حاضر، تحلیل و تبیین جلوههای فرّ در دو کتاب عتبهالکتبه و تاریخ جهانگشای جوینی است. این دوکتاب، از جمله آثار مهم و ارزشمند زبان فارسی میباشند که علاوه بر فواید تاریخی، از باب اطلاعات فراوان ادبی و اجتماعی در شمار معتبرترین و سودمندترین کتابهای فارسی به شما چکیده کاملهدف مقالهی حاضر، تحلیل و تبیین جلوههای فرّ در دو کتاب عتبهالکتبه و تاریخ جهانگشای جوینی است. این دوکتاب، از جمله آثار مهم و ارزشمند زبان فارسی میباشند که علاوه بر فواید تاریخی، از باب اطلاعات فراوان ادبی و اجتماعی در شمار معتبرترین و سودمندترین کتابهای فارسی به شمار میروند. اسطورهی فرّ یا فرّه، از مهمترین ارکان اندیشهی سیاسی ایران باستان و یکی از مؤلّفههای اصلی مفهوم شاه آرمانی است. فرّ، نشان تأیید الهی است و فروغی است که بر دل هرکس بتابد از همگنان برتری مییابد. به سبب تابش این فروغ است که شخص میتواند به پادشاهی برسد و شایستهی تاج و تخت گردد. اسطوره فرّ از دوران باستان به بعد، دچار تغییرات و دگرگونیهایی در کیفیّت و کارکرد خود شده است. یافتههای این پژوهش نشان میدهد، فرّه باوری در دو کتاب مورد نظر، در جریان رویدادهای کلان مربوط به شاهان و بعضی خصوصیّات و رفتارهای آنان، جلوه میکند. در این تحقیق، پژوهشگر جلوههای فرّ را در چهار زمینهی استعمال صریح واژهی فرّ، نمودهای بصری فرّ، خویشکاری فرّ و نمود فرّ به شکل تأیید الهی به شیوهی تحلیل محتوایی و با استفاده از منابع کتابخانهای نشان داده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
16 - تشریح جایگاه آتش در میان جامعۀ کُرد مطالعۀ موردپژوهانه: استان کرمانشاه
توران محمدی مسعود باوان پوریدر فرهنگ مردم ایران زمین همواره آتش تقدس داشته و گرامی و عزیز شمرده شده است. از زمان باستان تا قبل از اسلام و نیز تا زمان کنونی، این عنصر در میان کردها مورد احترام بوده است. جامعۀ اهل حق (یارستان) نیز از مردمان کردزبانی هستند که در گذشته در مناطق بیشتری از ایران بوده ام چکیده کاملدر فرهنگ مردم ایران زمین همواره آتش تقدس داشته و گرامی و عزیز شمرده شده است. از زمان باستان تا قبل از اسلام و نیز تا زمان کنونی، این عنصر در میان کردها مورد احترام بوده است. جامعۀ اهل حق (یارستان) نیز از مردمان کردزبانی هستند که در گذشته در مناطق بیشتری از ایران بوده امّا امروزه بیشتر آنها در غرب شهرستان اسلام آبادغرب (از توابع استان کرمانشاه) و در شهرستان دالاهو و بخش گهواره و نیز در شهرستان صحنه زندگی میکنند. قربانی کردن، چهارشنبهسوری، جشن سده، اسفند سوزاندن و خاکستر آتش از مواردی است که بر جایگاه رفیع آتش در میان کردها دلالت دارد. توجه به زایایی آتش و تقدس آن در کنار استفاده از اسفند به جهت تبرک و حتی بهرهگیری از خاکستر در جهت بیان عزا، از دیگر موارد استفاده از آتش در میان جامعه اهل حق (یارستان) است. مقالۀ حاضر میکوشد با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به بررسی جایگاه آتش در میان مردمان مناطق مختلف کرمانشاه بپردازند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
17 - بررسی جلوههای ناتورالیسم در داستانهای کوتاه دولتآبادی و درویشیان
روناک صمدی خلیل بیگزاده رقیه صدراییمکتب ادبی ناتورالیسم از بطن رئالیسم پدید آمده که طبیعت را عنصر اثرگذار بر ساختار زندگی دانسته و هدف آن بیان واقعیتهای دردناک جامعه است. سبک نویسندگی محمود دولتآبادی و علیاشرف درویشیان رئالیسم است و از نویسندگان صاحبسبک در میان داستاننویسان نسل سوم ادبیات داستانی ای چکیده کاملمکتب ادبی ناتورالیسم از بطن رئالیسم پدید آمده که طبیعت را عنصر اثرگذار بر ساختار زندگی دانسته و هدف آن بیان واقعیتهای دردناک جامعه است. سبک نویسندگی محمود دولتآبادی و علیاشرف درویشیان رئالیسم است و از نویسندگان صاحبسبک در میان داستاننویسان نسل سوم ادبیات داستانی ایران هستند. داستانهای کوتاه این نویسندگان علیرغم تفاوتهای سبک نویسندگی، در بُعد اندیشه شباهتهایی دارند که اندیشههای ناتورالیستی دو نویسنده در داستانهای کوتاهشان یکی از این شباهتهاست، چنان که درونمایههای ناتورالیستی فراوانی در داستانهای کوتاه دولتآبادی (ته شب، ادبار، مرد، از خم چمبر، گاوارهبان، عقیل عقیل، آوسنة باباسبحان، باشبیرو، سایههای خسته) و درویشیان (فصل نان، از این ولایت، همراه آهنگهای بابام، آبشوران) که عموماً مربوط به فضای ایرانِ دورة پهلوی دوم هستند، دیده میشود. این نویسندگان زشتیهای جامعة ایرانِ دهة چهل را آشکارا در شرایط خاصّی از اوضاع سیاسی و اجتماعی عصر پهلوی به تصویر کشیدهاند. بنابر این، پژوهش پیش روی با هدف تبیین جلوههای ناتورالیستی در آثار دولتآبادی و درویشیان با رویکردی توصیفی- تحلیلی انجام شده که دستاورد آن تحلیل و تبیین جلوههایی مشترک از ناتورالیسم مانند: فقر و بیکاری، خشونت علیه زنان، جهل و خرافه، نبود عشق و زیبایی، کارکرد زبان محاوره، توصیف دقیق و شرح جزئیات، مرگ و فرجام غمانگیز توصیف رنجها و سختیهای زندگی شکست حرمت کلمات و مفاهیم، فضاسازی تیره و آزارنده د ر داستانهای کوتاه این دو نویسنده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
18 - مادّه تاریخ در قطعات و رباعیات میرزا سیّد یحیی مدرّس متخلّص به فدایی یزدی
فاطمه چاشنیگیر عزیزالله توکلی کافی آباد محمود صادق زادهتوجه به حروف الفبا برای ترتیب و تنظیم مادّه تاریخ و محاسبات نحوی به حساب جمّل و حروف ابجد از دیرباز مورد توجه و استفاده بوده است. استفاده از حروف الفبا برای انعکاس و بیان موّاد تاریخ نیازمند به هنرمندی و تسلّط خاصی است. یکی از شاعران صاحب ذوق که در دیوان ارزشمند خود به چکیده کاملتوجه به حروف الفبا برای ترتیب و تنظیم مادّه تاریخ و محاسبات نحوی به حساب جمّل و حروف ابجد از دیرباز مورد توجه و استفاده بوده است. استفاده از حروف الفبا برای انعکاس و بیان موّاد تاریخ نیازمند به هنرمندی و تسلّط خاصی است. یکی از شاعران صاحب ذوق که در دیوان ارزشمند خود به آن نظر داشته است میرزا سیّد یحیی مدرّس متخلّص به فدایی یزدی (ف 1282ه.ق)از شاعران دوره بازگشت است. هدف از نگارش این مقاله آشنایی با تاریخچۀ مادّه تاریخ، سپس محاسبۀ آن در دو قالب قطعه و رباعی با ذکر مثالهایی از آن در دیوان فدایی یزدی است. این پژوهش به شیوۀ تحلیلی و با ابزار کتابخانهای انجام شده و محدودۀ مورد مطالعۀ آن در قالب قطعه از نسخۀ خطّی معتبری به خط خود شاعر محفوظ در کتابخانۀ شخصی سیّد یحیی مدرّسی وامق و در قالب رباعی از نسخۀ خطّی معتبر در کتابخانۀ آیتالله مرعشی استفاده شده است. فدایی یزدی در تاریخواژههای منظوم خود از اشکال کاربرد مادّه تاریخ به ذکر تاریخ درجملهها و واژههای معنیدار پرداخته و آن را برای بیان موضوعاتی چون ولادت، ساخت بنا، تألیف کتاب، ذاکری و ارتحال اشخاص به کار برده است که در این میان نخست مادّه تاریخ دربارۀ ارتحال اشخاص به خصوص فوت علما و بعد ولادت بسامد بالایی دارد. وی از مجموع 88 قطعه، در 32 قطعه به آوردن مادّه تاریخ نظر داشته و کاربرد آن در قالب رباعی اندک است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
19 - منصب پروانه و بهرههای ادبی آن با تأکید بر دورة صفویه
اعظم کرمی عبدالحسین فرزاد محسن ابوالقاسمیپروانگی از کهنترین و مهجورترین منصبهای ایرانی است که تلفیق ویژگیهای آن با عناصر پروانه، بهعنوان نماد عشق و محبت، سبب بروز دشواریهایی در حوزه ادبی شده و خلاف آنچه به نظر میرسد، صفویه بیش از هر حکومتی موجب روایی این منصب شده است. بدین سبب که بنای دولت صفوی، بر پایة چکیده کاملپروانگی از کهنترین و مهجورترین منصبهای ایرانی است که تلفیق ویژگیهای آن با عناصر پروانه، بهعنوان نماد عشق و محبت، سبب بروز دشواریهایی در حوزه ادبی شده و خلاف آنچه به نظر میرسد، صفویه بیش از هر حکومتی موجب روایی این منصب شده است. بدین سبب که بنای دولت صفوی، بر پایة تسلیم محض و سرسپردگی و رابطه مرید و مرادی بین شاه و رعیّت و برخاسته از تفکّرات مذهبی و صوفیانه بوده است. نگارندگان بر آناند که با بررسی سیر تاریخی و ادبی این منصب و تطابق فرازوفرودهای آن با متون ادبی هر دوره، نقش صفویّه را در احیا و اعتلای منصب پروانه مطالعه نمایند. شواهد این پژوهش برمبنای مطالعة مهمترین متون تاریخی و ادبی هر دوره استخراج و به روش تحلیلی - توصیفی و نظم تاریخی فراهم آمده و ماحصل تحقیق، با رسم نمودار تبیین گردیده است. مطالعات، بیانگر این حقیقت است که گرچه با حملة مغول و نفوذ لغات بیگانه، تحوّلات لغوی در این منصب راه یافته لیکن مفهوم و ماهیّت پروانگی با همان نام و اوصاف و کارکردِ نخستین در تمام طول تاریخ، یکسان بوده و در پیوند عمیق مذهبی بین شاه و صوفیان با فراوانی عناصر پروانگی در آثار ادبی عصر صفوی نسبت معنیداری وجود داشته که به ترفیع جایگاه این منصب و تقویت نماد پروانه در شعر و آثار ادبی نیزانجامیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
20 - فرسایش واژگان زبان مادری در میان مهاجران کُردزبان سردشتی ساکن تهران
اقبال قاسمیانی ابراهبم بدخشان مسعود دهقان زانیار نقشبندیچکیدهدر موقعیتهای تماس زبانی بهویژه دریک جامعهی دوزبانهی ناپایدار، هنگامیکه حوزههای کاربردی زبان مادری از بین میرود، الگوی واژگانی گویشوران در آن زبان تغییر مینماید. گروههای قومی- زبانی مهاجردر کشورما، برای دست یافتن به جایگاه اجتماعی و اقتصادی مناسب و نیز فراه چکیده کاملچکیدهدر موقعیتهای تماس زبانی بهویژه دریک جامعهی دوزبانهی ناپایدار، هنگامیکه حوزههای کاربردی زبان مادری از بین میرود، الگوی واژگانی گویشوران در آن زبان تغییر مینماید. گروههای قومی- زبانی مهاجردر کشورما، برای دست یافتن به جایگاه اجتماعی و اقتصادی مناسب و نیز فراهم نمودن امکانات آموزشی بهتر برای فرزندان خود، ناگزیر به یادگیری زبان فارسی هستند و این امر زمینه را برای تماس هر چه بیشتر با زبان فارسی فراهم نموده است پژوهش حاضر به بررسی فرسایش و تغییرات واژگانی زبان کودکان سردشتی مقیم تهران پرداخته است. 66 نفر گویشور کُردزبان سردشتی در این مطالعه شرکت کردند. آنها از دو جامعهی زبانی مختلف (تهران/ سردشت) انتخاب شدند. برای تعیین میزان فرسایش واژگانی افراد شرکتکننده از یک آزمون نامیدن واژگان تصویری مربوط به زبان اول استفاده گردید. در این مطالعه همچنین رابطهی بین نگرش زبانی و میزان فرسایش واژگانی بررسی گردید. برای تعیین نگرش مثبت افراد نسبت به زبان مادری از یک پرسشنامهی سنجش نگرش استفاده شده است. تجزیهوتحلیل دادههای جمعآوریشده نشان میدهد که کودکان سردشتی ساکن تهران از فرسایش واژگانی معناداری برخوردار بودند. درواقع آنها به لحاظ کُنش واژگانی در زبان کُردی در مقایسه با همزبانان خود در شهر سردشت، ضعیفتر بودند. تجزیه و تحلیل دادههای پژوهش همچنین نشان داد که رابطهی معناداری بین نگرش گویشوران نسبت به زبان کُردی و میزان فرسایش واژگان در زبان اول وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
21 - تحلیل بنمایۀ اسطورهای کوه آتشفشان در چهار منظومۀ غنایی همای و همایون، گل و نوروز، جمشید و خورشید و مهر و ماه
سمانه عباسی حسن طباطبایی عصمت اسماعیلیبنمایههای اسطورهای نامیرا و ماندگار، با ویژگی انعطافپذیری خود و با معانی گسترده، عمیق و شگرفی که در خود دارند، به مقتضای خصوصیات فکری و اجتماعی ادوار مختلف و همچنین متناسب با مضمون روایات گوناگون همواره در این روایات حضور مییابند و به جریانیافتن باورهایی که پایه و چکیده کاملبنمایههای اسطورهای نامیرا و ماندگار، با ویژگی انعطافپذیری خود و با معانی گسترده، عمیق و شگرفی که در خود دارند، به مقتضای خصوصیات فکری و اجتماعی ادوار مختلف و همچنین متناسب با مضمون روایات گوناگون همواره در این روایات حضور مییابند و به جریانیافتن باورهایی که پایه و اساس شکلگیری آنها محسوب میشوند، تداوم میبخشند. یکی از این بنمایههای ماندگار کوه آتشفشان است که چون اژدها یا اهریمنی جلوه میکند و مبارزۀ شخصیت اصلی روایت با آن در راستای اثبات شجاعت و لیاقت او برای رسیدن به مقصود و همچنین برکتبخشی برای دیگران تعبیر میشود. این بنمایۀ کهن، که قدمتش به اساطیر آریایی میرسد، فقط در روایات حماسی حضور نیافته است، بلکه نمونههای جابهجاشدۀ آن را میتوان در برخی از منظومههای غنایی نیز مشاهده کرد. در این مقاله، به روش توصیفی-تحلیلی به بررسی بنمایۀ اسطورهای کوه آتشفشان در چهار منظومۀ غنایی همای و همایون، گل و نوروز، جمشید و خورشید و مهر و ماه و همچنین شباهت و تفاوت آن با روایات حماسی پرداخته میشود و جریان پویای اساطیر در متونی غیر از حماسهها اثبات میگردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
22 - بررسی مؤلفههای مینیمالیستی در مقامات حریری (مقاله مروری)
ندا ریحانیمینیمالیسم ریشه در ادبیات داستانی کلاسیک دارد. ماشینیزم حاکم بر جهان باعث شده که مردم وقت کافی و حوصله وافی برای خواندن داستانهای بلند (long stories) یا رمان نداشته باشند. از این رو در این داستانها نویسندگان با شگردهایی چون، مقدمهگریزی، استفاده فراوان از عنصر گفت وگ چکیده کاملمینیمالیسم ریشه در ادبیات داستانی کلاسیک دارد. ماشینیزم حاکم بر جهان باعث شده که مردم وقت کافی و حوصله وافی برای خواندن داستانهای بلند (long stories) یا رمان نداشته باشند. از این رو در این داستانها نویسندگان با شگردهایی چون، مقدمهگریزی، استفاده فراوان از عنصر گفت وگو، استفاده از کلمات و جملات کوتاه و به کارگیری موضوعات جذاب و خواندنی و ... سعی میکنند که داستانهای ساده و ماندگاری خلق نمایند. از آنجایی که هر مقامه در قالب داستانی کوتاه نگارش یافته و از حیث درونمایه به داستانهای مینیمالیستی گرایش دارد؛ ضرورت انجام تحقیق حاضر به خوبی احساس شد. در این پژوهش که به شیوۀ توصیفی- تحلیلی صورت گرفته است به بررسی مؤلفههای مینیمالیسمی مقامات حریری پرداخته شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مقامات حریری، با برخورداری از شخصیّتهای محدود (برای هر داستان پنج شخصیت) و مقدمهگریزی با مقدمههای کوتاه و برق آسا، حجم بالای گفت و گوها (۸٫۴۴درصد) و سایر ویژگیهای داستان مینیمال، از جمله طرح ساده و گنجاندن تعلیق مناسب دغدغههای فقر، مرگ، دریوزگی، خفت و خواری، وعظ، پرهیز از دنیا پرستی و... قابلیّت اطلاق داستانک را دارا است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
23 - شیوه های معرفتی درحدیقه ی سنایی
رقیه علوی محمدعلی گذشتی فرهاد کاکه رشمعرفت شناسی یا نظریه شناخت،اساساً یکی از مباحث مهم در حوزه های فکری است که توسط فلاسفه و علمای تعلیم و تربیت مورد بررسی و مطالعه قرار می گیردوازمباحث مهم درفرهنگ اسلامی هم بوده ودرآثاربزرگان ادب وعرفان بازتاب گوناگونی داشته است. سنایی، که ازشاعران عارف درقرن پنجم وششم ا چکیده کاملمعرفت شناسی یا نظریه شناخت،اساساً یکی از مباحث مهم در حوزه های فکری است که توسط فلاسفه و علمای تعلیم و تربیت مورد بررسی و مطالعه قرار می گیردوازمباحث مهم درفرهنگ اسلامی هم بوده ودرآثاربزرگان ادب وعرفان بازتاب گوناگونی داشته است. سنایی، که ازشاعران عارف درقرن پنجم وششم است درحدیقه به زیبایی ازآن بهره گیری کرده است. این مقاله با هدف بررسی وتحلیل جایگاه معرفت درحدیقه سنایی باروش پژوهشی در این توصیفی ـ تحلیلی نگارش شده است.یافته های مقاله نشان می دهدکه سنایی آشکار ونهان دیدگاه های معرفتی خود را ارایه داده است و مشاهده می شود که ابزارشناخت ومعرفت، حسی، عقلی وشهودی است و بیشتراندیشه های سنایی درمعرفت عقلی وشهودی جمع است ضمن اینکه عقل را هم تازمانی راهگشای معرفتی می داندکه لطف حق راهنمایش باشد,معرفتی که موردپذیرش وکاربردمتصوفه است مبتنی برشهودووحال ومبانی روحانی است وآنچه اززبان متصوفه در این وادی جاری است بیشترجنبه نمادین ورمزآلود داردوبازبان قال به تصویردرآمده است . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
24 - کنششناسی دیوان با تحلیل جنبههای شخصیّتپردازی آنان در قصّههای عامیانۀ ایرانی
سحر یوسفی محمّد ایرانی خلیل بیگزاده امیرعبّاس عزیزی فردیو موجودی اسطورهای – افسانهای در قصّههای عامیانۀ ایرانی است که در باورهای اساطیری ریشه دارد و پرورشیافتۀ اندیشه و خیال عامّه است. دیوها روزگاری در شمار خدایان هند و ایرانی بودهاند، امّا رفتهرفته در باور ایرانیان تنزّل یافتهاند. جنبۀ دوگانۀ برخورد با دیو در چکیده کاملدیو موجودی اسطورهای – افسانهای در قصّههای عامیانۀ ایرانی است که در باورهای اساطیری ریشه دارد و پرورشیافتۀ اندیشه و خیال عامّه است. دیوها روزگاری در شمار خدایان هند و ایرانی بودهاند، امّا رفتهرفته در باور ایرانیان تنزّل یافتهاند. جنبۀ دوگانۀ برخورد با دیو در ناخودآگاه جمعی مردم تأثیر داشته و شخصیّت دیو را در افسانهها و باورهای مردمی دوگانه یا چندگانه ساخته است. از این روی ریشۀ دوگانگی یا چندگانگی شخصیّت دیوان را باید در باورهای اساطیری مختلف، جنسیّت و نوع آنها جست. این پژوهش شخصیّت و کنش دیو را از جنبههای مختلف در مجموعۀ چهار جلدی قصّههای ایرانی به شیوۀ توصیفی - تحلیلی کاویدهاست. یافتهها نشان میدهد، دیوها با ویژگیهای مختلفی در قصّهها ظاهر میشوند و شخصیّت آنان همواره ثابت نیست و در قصّههای ایرانی کارکردهای متفاوتی دارند که این کارکردها به ترتیب بسامد عبارتند از: مخرّب، سازنده، منفعل و متغییّر. چهرۀ دیوان در قصّههای ایرانی بازتابی از باورهای جمعی و اعتقادات اسطورهای ایرانی هستند. عشق دیو وآدمیزاد نیز بنمایهای برجسته در این قصّههاست که کامیابی و وصل با نیروی خیر و ناکامی با نیروی شر فراهم خواهد شد. سرنوشت و سرانجام دیوها نیز متناسب با چهرهها و کنشهای آنها در قصّههای مورد مطالعه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
25 - آوانماها در زبان کردی
فرهاد محمدیواژگانی که بر آوای خاصّی دلالت میکنند، در زبان کردی چنان تنوّعی دارند که برای تمام انواعِ صداهای مختلف میتوان واژهای معیّن یافت. این گونه از واژگان از نظر نوعی، بر خلافِ زبان فارسی، صرفاً اسم نیستند، بلکه غالبِ آنها از مقولهی فعل محسوب میشوند که در دو زمانِ حال و گ چکیده کاملواژگانی که بر آوای خاصّی دلالت میکنند، در زبان کردی چنان تنوّعی دارند که برای تمام انواعِ صداهای مختلف میتوان واژهای معیّن یافت. این گونه از واژگان از نظر نوعی، بر خلافِ زبان فارسی، صرفاً اسم نیستند، بلکه غالبِ آنها از مقولهی فعل محسوب میشوند که در دو زمانِ حال و گذشته و برای صیغه-های سهگانه و در وجههای مختلف قابلِ صرف هستند؛ بنابراین آوانماها را در زبان کردی میتوان به دو دسته تقسیم کرد: 1- آواهای فعلی؛ 2- آواهای اسمی. آواهای فعلی چون ذاتاً وقوع عملی را نشان می-دهند و میتوان ریشهی فعلی را در آنها مشخّص کرد، ساختمانِ صورتِ مصدری و صرفِ فعلِ آنها بسیط (= ساده) است؛ امّا آواهای اسمی هنگامی که به حالتِ فعل درآیند، شکلِ فعلیِ آنها به صورتِ مرکّب خواهد بود. در این نوشتار نخست توصیفی از ساختمانِ هجایی و الگوی ترکیب و ترتیبِ واجی در آوانماهای زبان کردی بیان میشود، سپس نمایهای از پُرکاربردترین آوانماهای موجود در این زبان به ترتیبِ حروفِ الفبا ذکر میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
26 - عشق به وطن در شعر پایداری پارسی
مسعود باوان پوری نرگس لرستانی الهام ابراهیمی حدیثه متولیشعر یکی از جایگاههای بارزی است که ادیب و شاعر در آن احساسات و دردهای ملّت خویش را بیان میکند. شاعران در دورههای مختلف تاریخ بشر، دردها و سختیهای ملت خویش را بر دوش حمل نموده و در پی ترسیم چهرهی واقعی استعمارگران و مستبدان بودهاند. ظلم و ستم حاکمان و نیز تجاوز حکوم چکیده کاملشعر یکی از جایگاههای بارزی است که ادیب و شاعر در آن احساسات و دردهای ملّت خویش را بیان میکند. شاعران در دورههای مختلف تاریخ بشر، دردها و سختیهای ملت خویش را بر دوش حمل نموده و در پی ترسیم چهرهی واقعی استعمارگران و مستبدان بودهاند. ظلم و ستم حاکمان و نیز تجاوز حکومتهای خارجی و نیز بیگانگان به کشور ایران زمینهساز شکلگیری ادبیات پایداری در آن گشت. در دوران مشروطه شاهد حضور بیگانگان و در رأس آنها روسیه و انگلیس در ایران هستیم که شاعران توانمندی مانند فرخی یزدی و نسیم شمال اعتراض خویش را به این امر بیان کردهاند. در زمان حکومت ستمشاهی پهلوی و نیز پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و با آغاز جنگ تحمیلی و تجاوز عراق به ایران، شاعرانی مانند سپیده کاشانی و طاهره صفارزاده دوشادوش ملّت به مبارزه با آنها پرداختهاند. مقاله حاضر کوشیده است با بررسی اشعار این شاعران میزان علاقه آنها به وطن و نیز لوازمی که برای دفاع از آن را به کار بردهاند را تبیین و تحلیل کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
27 - بررسی مفاهیم و مضامین انتظار موعود در اشعار شاعران پایداری؛ علیرضا قزوه، محمد جواد محبت، قیصر امینپور
ناهید همتی رضا فهیمی محمدتقی قندیچکیده پایداری مفهومی گستردهایی است که میتوان آن را یکی از بن مایههای ادبیات فارسی به حساب آورد. شاعران و نویسندگان معاصر فراوانی در این عرصه قلم زدهاند که در این بین آنها قیصر امینپور و علیرضا قزوه و محمد جواد محبت از جمله شاعرانی هستند که دارای اندیشههای والا در چکیده کاملچکیده پایداری مفهومی گستردهایی است که میتوان آن را یکی از بن مایههای ادبیات فارسی به حساب آورد. شاعران و نویسندگان معاصر فراوانی در این عرصه قلم زدهاند که در این بین آنها قیصر امینپور و علیرضا قزوه و محمد جواد محبت از جمله شاعرانی هستند که دارای اندیشههای والا در زمینه پایداری و مؤلفههای آن میباشند. در پژوهش پیشرو، ضمن ارایه تعاریف ادبیات پایداری و مؤلفهها و شاخصهای آن و تبیین بحث انتظار و موعود و امید به آینده به عنوان یکی از مؤلفهها و معرفی شخصیتهای مورد نظر و استخراج و ارایه شاهد مثالهایی از اشعار شاعران مذکور پرداخته شده است و در خاتمه نتیجهگیری این امر که ارتباط تنگاتنگ اعتقادات دینی، مذهبی و انتظار موعود این شاعران در شعرشان کاملا ملموس و محسوس بوده و این مؤلفهها در پیروزی رزمندگان در هشت سال دفاع مقدس و حتی امید به آینده شاعران بیتأثیر نبوده است. کلید واژه: ادبیات پایداری، قیصر امینپور، علیرضا قزوه، محمد جواد محبت، انتظار. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
28 - رویکردی تعلیمی بر مفهوم واژه عشق درگزیده ای از منظومه های غنایی قرن های هفتم تانهم
عطا محمد رادمنش یوسف صفیان بلداجی احمدرضا یلمه هاچکیده: این پژوهش در پی بررسی واژه عشق در منظومه های غنایی هفتم تا نهم است ومساله اصلی آن پاسخ به این پرسش است که سرایندگان این دوره زمانی با مواجهه با واژه عشق چه توصیه ای برای مخاطبان خود داشته اند و یا ایشان را به تشویق یا تحذیر رهنمون ساخته اند در این میان از مثنوی ه چکیده کاملچکیده: این پژوهش در پی بررسی واژه عشق در منظومه های غنایی هفتم تا نهم است ومساله اصلی آن پاسخ به این پرسش است که سرایندگان این دوره زمانی با مواجهه با واژه عشق چه توصیه ای برای مخاطبان خود داشته اند و یا ایشان را به تشویق یا تحذیر رهنمون ساخته اند در این میان از مثنوی های عاشقانه محمد عصار تبریزی ، نزاری قهستانی و خواجوی کرمانی وقاضی مسعود قمی ،امین احمد صافی وسلیمی جرونی بهره گرفته شده است وچنین مشخص می شود که در تعلیم عشق شاعران مذکور بیشتر با دید مثبت به واژه عشق نظر داشته اند و خوانندگان را به گذشت و دوری از منیت و کمال گرایی تشویق نموده اند . واژهای کلیدی : عشق ، تعلیم ،منظومه غنایی ،قرن هفت وهشت این نگارش در پی آن است مفهوم تعلیمی واژۀ عشق ، در بین سرایندگان منظومههای عاشقانه قرون ششم تا نهم را بررسی نماید هرچند هرکدام از منظومه های غنایی این دو قرن مفاهیم تعلیمی بسیاری در منظومه های خود وارد ساخته اند که از حوصله بحث خارج است اما همانطور که اشاره شد برآن هستیم نظر سرایندگان در مواجهه با واژه عشق را بررسی نماییم تا آشکار گردد هر کدام ازایشان برای مخاطبان خود چه توصیه ای داشته اند و در این بین ازسرایندگانی مانند نزاری قهستانی، محمد عصار تبریزی، خواجوی کرمانی، خواجه مسعود قمی، سلیمی جرونی و امین احمدصافی نام می آوریم پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
29 - بررسی تطبیقی معنای زندگی از دیدگاه مولوی و یالوم
معصومه قاسملو قیداری مرتضی رزاق پور محمد اسماعیل ابراهیمیدانستن معنای زندگی از مهمترین چالشهای اندیشمندان میباشد.رهایی از پوچی و دادن معنا و انگیزه به زندگی از بارزترین مطالب روانشناسی بوده است. دانشمندان ادوار مختلف برای یافتن ، پاسخی درخور برای معنای زندگی از هیچ کوششی دریغ ننموده اند . در این پژوهش کوشیده ایم معنای زندگی چکیده کاملدانستن معنای زندگی از مهمترین چالشهای اندیشمندان میباشد.رهایی از پوچی و دادن معنا و انگیزه به زندگی از بارزترین مطالب روانشناسی بوده است. دانشمندان ادوار مختلف برای یافتن ، پاسخی درخور برای معنای زندگی از هیچ کوششی دریغ ننموده اند . در این پژوهش کوشیده ایم معنای زندگی را از منظر عارف بزرگ مولانا و اندیشمند و روانشناس غرب، یالوم بررسی کنیم و به بیان اشتراکات و افتراقات دیدگاهشان بپردازیم.پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی و به شیوه استقرایی بر اساس گزارههای روانشناسی اگزیستانسیال و به طور خاص آراء یالوم و سرودههای مولانا صورت گرفته است. مولانا معتقد است اگر انسان بعد معنوی خود را بهتر بشناسد، این به زندگی او معنا و مفهوم می بخشد؛ خدا در زندگی وی نقش محوری دارد . اما یالوم روانشناسان اگزیستانسیالیس معتقد است دنیا تصادفی است و معنایی در کار نیست هیچ خط و مشی جز آنچه خود فرد خلق میکند وجود ندارد. یالوم و مولانا علیرغم تباین آشکار در آراء و عقاید در برخی از مولفههایی همچون آزادی، مرگ، تنهایی، پوچی و... که به ومعنادار بودن زندگی انسان منجر میشود متفق القولند. و برآیندی که از این بررسی به عمل آمده نشان میدهد معنای زندگی در سرودههای مولانا بر اساس روانشناسی وجودی یالوم منوط به رعایت اصولی همچون مسئولیت، عشق، اخلاق و ... است که خود انسان، آنها را ابداع کرده است. ضمن اینکه از دید مولانا بازگشت به اصل در کنار سایر مولفهها عامل رهایی انسان از پوچی و بیمعنایی است ولی یالوم به این جنبههای ما بعدالطبیعه اعتقادی ندارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
30 - نکات تعلیمی در منظومههای حماسی با تکیه بر مثنوی هفت لشکر
فهیمه گردگیران مریم محمودی احمدرضا یلمه هاادبیات تعلیمی گونهای از ادبیات فارسی است که دربرگیرنده تعالیم اخلاقی و آموزشدهندۀ آن است. این گونۀ ادبی که از دیرباز مورد توجه بزرگان ادبیات فارسی بوده است با اندرزهای آذرباد مهر سپندان، اندرز خسرو قبادان، یادگار بزرگمهر و داستان مینویخرد که بازمانده از ایران باستان چکیده کاملادبیات تعلیمی گونهای از ادبیات فارسی است که دربرگیرنده تعالیم اخلاقی و آموزشدهندۀ آن است. این گونۀ ادبی که از دیرباز مورد توجه بزرگان ادبیات فارسی بوده است با اندرزهای آذرباد مهر سپندان، اندرز خسرو قبادان، یادگار بزرگمهر و داستان مینویخرد که بازمانده از ایران باستان است قدمت خود را به رخ میکشد و با آثار شاعرانی همچون فردوسی، سنایی، سعدی و ... ادامه مییابد. در میان انواع ادبی حماسه نیز این تعالیم را در خود دارد و در ادامۀ این مبحث آثاری همچون مثنوی هفتلشکر که اثری حماسی و دربرگیرندۀ تعالیم اخلاقی است، خودنمایی میکند. در این اثر که از شاعری ناشناس در قرن دوازدهم و محتملاً دورۀ صفویه کتابت شده است مواردی یافت میشود که نگارندگان را بر آن داشت تا به شیوۀ تحلیلی و توصیفی، دربارۀ ادبیات تعلیمی در این اثر دست به پژوهش بزنند. با طرح این پرسشها که دسته بندی ادبیات تعلیمی در ادب فارسی چگونه است؟ و شاخصههای ادبیات تعلیمی در مثنوی هفت لشکر کدام است؟ پس از بررسیها مشخص شد که سراینده با طرح مواردی همچون بزرگداشت خِرَد ، حمد خدا ، توکّل ، پذیرش پند پیران، طلب دعای خیر در حق دیگران و نیز با تبشیر و انذار و.. به طرح موضوعات اخلاقی پرداخنه است که می تواند در زندگی امروزه هم کاربرد داشته باشد از سوی دیگر شیوه نصیحت گویی مشفقانه در این منظومه و کاربرد انها در سراسر داستان نشان از ارزش واقعی اخلاقیات در نزد سراینده دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
31 - بررسی و تحلیل کاربرد حروف اضافه در شعر شاعران برجستۀ دورۀ سامانی
سهیلا لویمیعنصر زبان یکی از پدیدههای اجتماعی است که همواره در حال تغییر و دگرگونی است. زبان فارسی نیز به دور از این تغییر و تحولات نبوده است. یکی از این دگرگونیها، تغییر حروف اضافه است. در این پژوهش به بررسی حروف اضافه، انواع و چگونگی آن در زبان شعری شاعران برجستهی دورهی سامان چکیده کاملعنصر زبان یکی از پدیدههای اجتماعی است که همواره در حال تغییر و دگرگونی است. زبان فارسی نیز به دور از این تغییر و تحولات نبوده است. یکی از این دگرگونیها، تغییر حروف اضافه است. در این پژوهش به بررسی حروف اضافه، انواع و چگونگی آن در زبان شعری شاعران برجستهی دورهی سامانی و مقایسهی آن با زبان معیار امروز پرداخته شده است. بررسی شواهد بیانگر این است که در دورهی یادشده، حروف اضافهی ساده و مرکّب گوناگونی کاربرد دارند. این حروف از لحاظ شکل و ساختار و همچنین بار معنایی دارای گستردگی و تنوع فراوانی هستند. علاوه بر این حروف اضافهای در این دوره کاربرد دارند که در دورهای بعد کاهش یافته یا به طور کامل متروک شدهاند. همچنین تعدادی از عبارات (حرف اضافه و متمم) در این دوره وجود دارند که برخی از دستورنویسان، آنها را حرف اضافۀ مرکب دانستهاند؛ درحالی که به نظر میرسد این عبارات، ترکیبی از حرف اضافه-ی ساده و متمم میباشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
32 - ترامتنیت در شعر شاملو: نواندیشی در کاربرد مضامین کهن الگوها و اسطوره های ادبیات ایران و جهان در شعر «رُکسانا»
سیدرضا ابراهیمیاشعار احساسی احمد شاملو بر خلاف اشعار اجتماعی او که دغدغهها و اوضاع اجتماعی و سیاسی جامعه را بیان می کند، به بیان احساسات و احوالات شخصی وی میپردازد. در این دسته از اشعار می توان تأثیرپذیری و بهره گیری از کهن الگوها، روایتهای مرسوم و اسطورههای ادبیات ایران و جهان را م چکیده کاملاشعار احساسی احمد شاملو بر خلاف اشعار اجتماعی او که دغدغهها و اوضاع اجتماعی و سیاسی جامعه را بیان می کند، به بیان احساسات و احوالات شخصی وی میپردازد. در این دسته از اشعار می توان تأثیرپذیری و بهره گیری از کهن الگوها، روایتهای مرسوم و اسطورههای ادبیات ایران و جهان را مشاهده کرد که در درجه اول شعر را متأثر از ادبیات شرق و غرب نشان می دهد ولی مبتنی بر نوگرآیی، آشنایی زدایی و خلق فضای فراواقعی (سئورال) و وهم انگیز است که نشان می دهد که شاعر چگونه با چیره دستی و با ذهنیتی نو اندیش و خلاقانه از فضای سنتی ادبیات کلاسیک فاصله گرفته و فضا و مضامین جدیدی را خلق نموده است. در این جستار سعی شده با بهره گیری از نظریات ژرار ژنت پیرامون نقد بینامتنی (ترامتنی) شعر بلند رُکسانا از لحاظ تأثیرپذیری شاعر از کهن الگوها و روایتهای متون ادب فارسی و جهان و چگونگی خلق فضا و مفاهیم جدید مورد نقد و بررسی قرار گیرد و تأثیرپذیری و سپس خلق نوآورانه فضا، مضامین، ساختار شعری، و روایتهای جدیدی که به بیان احساسات وی ختم می شود با رویکردهای پنج گانه ژنت تطبیق و بررسی شود. این تحقیق با مطالعه روابط ترامتنی در شعر رُکسانا سعی دارد دریچه جدیدی به خوانش و شناخت جهان بینی اندیشه های شعری در اشعار احساسی احمد شاملو بگشاید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
33 - اتّجاهات قرآنی شیخ اشراق در رسالهی هیاکلالنّور
ریحانه صادقی احمد خواجه ایمشیخ اشراق (587-549ق) حکیمی متألّه و فیلسوفی خلّاق است که با دیدگاه عارفانه و جهانشمول خود به بیان مباحث فلسفی و معرفتی میپردازد. چاشنی کلام وی در نفوذ و اثربخشی آن استناد و استشهاداتی است که به آیات قرآن دارد. پژوهش حاضر میکوشد تا با روشی تحلیلی- توصیفی به بررسی یکی چکیده کاملشیخ اشراق (587-549ق) حکیمی متألّه و فیلسوفی خلّاق است که با دیدگاه عارفانه و جهانشمول خود به بیان مباحث فلسفی و معرفتی میپردازد. چاشنی کلام وی در نفوذ و اثربخشی آن استناد و استشهاداتی است که به آیات قرآن دارد. پژوهش حاضر میکوشد تا با روشی تحلیلی- توصیفی به بررسی یکی از تصنیفات این حکیم الهی موسوم به هیاکلالنّور به چگونگی رویکرد قرآنی مصنّف و دریافتهای وی از آیات بپردازد و آن را تبیین نماید. برآیند پژوهش آن است که حکمت و فلسفهی شیخ سهروردی در آثارش بیش از هر چیز از قرآن کریم و معارف اسلامی پایه و مایه گرفتهاست و اندیشههای متعالی و اساسی وی نیز در این رسالهی کوتاه برگرفته و متأثّر صریح آیات و نیز مضامین قرآن کریم است. بازتاب این تأثیر پذیریها را به سه شکل گزارهای، گزارشی و واژگانی میتوان دریافت. در تأثیرپذیری گزارهای، سهروردی به اقتباس و تضمین مستقیم آیات روی دارد و در مجموع به شش آیه از کلام وحی اشاره دارد. امّا بیشترین رویکردهای قرآنی مصنّف، تدبّر در گزارههای مختلف قرآن کریم و تنوّع کاربرد مضمونی آیات است. این شیوه با عنوان اثرپذیری گزارشی به ترجمه و گزارش و بهرهگیری معنایی از آیات اختصاص دارد که به محتوای متن انسجام خاصّی بخشیدهاست. در نهایت از تأثیرپذیری واژگانی نام بردهایم. دراین روش سهروردی به ذکر ترکیبات و مفردات قرآنی میپردازد و یا ترکیباتی را به کار میگیرد که وابستهی آن واژهای قرآنی است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
34 - بررسی وجهیت روشی در بازنمود تجویزی و توصیفی بودن چهار دستورزبان فارسی
طاهره کیایی تنکابنی عباسعلی وفایی رقیه صدرایی.مقاله حاضر به بررسی ساخت بینا فردی با محوریت وجه ، درمبحث صفت در چهار کتاب دستور زبان فارسی خیامپور،دستور زبان فارسی انوری،دستورزبان فارسی مشکوه الدینی و ساخت زبان فارسی خسرو غلامعلی زاده در چارچوب دستور نظام مند هلیدی به فرانقش بینا فردی می پردازد . و هدف آن است تجویز چکیده کامل.مقاله حاضر به بررسی ساخت بینا فردی با محوریت وجه ، درمبحث صفت در چهار کتاب دستور زبان فارسی خیامپور،دستور زبان فارسی انوری،دستورزبان فارسی مشکوه الدینی و ساخت زبان فارسی خسرو غلامعلی زاده در چارچوب دستور نظام مند هلیدی به فرانقش بینا فردی می پردازد . و هدف آن است تجویزی و توصیفی بودن گزاره ها را به کمک وجه نمایان سازد. روش به کار رفته در این پژوهش ، روش تحلیلی است. در تقسیم بندی اقسام دستور از حیث بایدی و نبایدی، آن را به تجویزی و توصیفی تقسیم کرده اند و تشخیص این دو از راه بررسی وجه در متن ممکن است از این منظر بررسی وجه فعل به درستی می تواند ما را به نوع نگاه نویسندگان به امر دستور رهنمون باشد . در هر چهار کتاب وجه اخباری بیشترین بسامد را به خود اختصاص داده است واین نشان از آن دارد که مولفان کوشیده اند اصول زبان فارسی را به شکل مدون و منظم ارائه دهند.با توجه به میزان کاربرد وجه التزامی در چهار کتاب می توان گفت عبدالرسول خیامپور با داشتن بالاترین بسامد آماری در وجه التزامی از نوع بایدی تجویزی بودن دستور خود را ثابت نموده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
35 - عناصر بومی داستاننویسی مکتب اصفهان در آثار بهرام صادقی و هوشنگ گلشیری
نیره شاطری محبوبه خراسانی مرتضی رشیدیچکیده: داستاننویسانی که از شهر اصفهان برخاستهاند، ویژگیهای مشترکی در آثار خود بر جا گذاشتهاند. این ویژگیهای مشترک فقط در حیطۀ اقلیم خلاصه نمیشود؛ بلکه مجموعهای از عناصر هویتبخش را در بر میگیرد و ساحتهای همسویی را در حوزۀ زبان، اندیشه، جغرافیا، اقتصاد، اخلاق چکیده کاملچکیده: داستاننویسانی که از شهر اصفهان برخاستهاند، ویژگیهای مشترکی در آثار خود بر جا گذاشتهاند. این ویژگیهای مشترک فقط در حیطۀ اقلیم خلاصه نمیشود؛ بلکه مجموعهای از عناصر هویتبخش را در بر میگیرد و ساحتهای همسویی را در حوزۀ زبان، اندیشه، جغرافیا، اقتصاد، اخلاق، آداب و رسوم و باورها نمایان میسازد. این مقاله در ساختار آثار داستانی دو تن از نمایندگان شاخص مکتب اصفهان یعنی بهرام صادقی و هوشنگ گلشیری واکاوی کرده و خصوصیات مشترکِ وحدتبخش و سبکآفرین آنها را استخراج نموده است. نتیجه اینکه این ساختارها در مواردی همچون تصویرآفرینیهای طنزآمیز و هجوآمیز، تکنیک و فرم متفاوت در کلام، شخصیتپردازیهای خاص، فضاسازیهای گوتیک و نامشخص، آغازها و انجامهای ناگهانی، چرخش در زاویهدید و خلافآمد در روایت، گفتوگوهای زیاد و توصیفات کم، توجه به اساطیر و تاریخ و متون کهن، سوژهگزینیهای نادر و نامگزینیهای مدرن و نثر صیقلخورده و شعرگونه، تحلیل و تشریح میشود. کلیدواژهها: عناصر بومی، مکتب اصفهان، بهرام صادقی، هوشنگ گلشیری، ادبیات داستانی. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
36 - تحلیل رابطۀ ساختاری هفتپیکر با نگارههای گنبدهای زرد و سبز و سرخ هفتپیکر از نسخۀ مصوّر خمسۀ نظامی موجود در مدرسۀ عالی شهید مطهری
فرزانه مهریار شهرزاد نیازی مرتضی رشیدی آشجردیسه نگارۀ مربوط به گنبدهای زرد و سبز و سرخ در منظومۀ هفت پیکر از نسخۀ خطی مصور خمسۀ نظامی موجود در کتابخانۀ مدرسۀ عالی شهید مطهری، چنان به یکدیگر شبیهند که بهصورت برگردان یکدیگر دیده میشوند. هدف این پژوهش آن است که علت این شباهت را در ارتباط با متن منظومه نشان دهد. د چکیده کاملسه نگارۀ مربوط به گنبدهای زرد و سبز و سرخ در منظومۀ هفت پیکر از نسخۀ خطی مصور خمسۀ نظامی موجود در کتابخانۀ مدرسۀ عالی شهید مطهری، چنان به یکدیگر شبیهند که بهصورت برگردان یکدیگر دیده میشوند. هدف این پژوهش آن است که علت این شباهت را در ارتباط با متن منظومه نشان دهد. در روش نقد ساختارگرایانه، منظومۀ داستانی هفت پیکر، از واحد روایی واحدی برخوردار است که این ساختار روایی واحد، در کل منظومه بهویژه هفت گنبد تکرار میشود و این واحد روایی تکرارشونده، حامل پیام داستان هفت پیکر، یعنی بنمایۀ آزمون و تکامل معنوی بهرام گور است. با فرض این که تکرار ساختار نگارهها و مشابهت ساختاری آنها با تکرار بنمایۀ داستان در ساختار واحد متن هفت پیکر، ارتباط دارد، اجزای نگارههای مذکور با شاخصههای ساختاری منظومۀ هفت پیکر در داستانهای هفت گنبد، مطابقت داده میشود و ارتباط نگارههای مربوط به گنبدهای زرد و سبز و سرخ در نسخۀ مذکور با مفهوم داستانی منظومۀ، به روش توصیفی- تحلیلی بررسی میگردد، تا به چرایی مشابهت در ساختار این نگارهها و منظور نگارگر از این طراحی پی ببرد و نتیجه میگیرد، نگارگر با وقوف به پیام منظومه، هم در جهت انتقال پیام منظومه و تاکید بر آن، این نگارهها را مشابه طراحی نموده و هم برای نشان دادن عظمت دربار صفوی، مقطع آغازین هر گنبد را در سه نگاره، تکرار کرده تا شوکت دربار را تصویر نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
37 - تحلیل اخلاق و ادب عاشقی در داستانهای مصطفی مستور
سهیلا محقق محبوبه خراسانی مرتضی رشیدی آشجردیدر رمانهای عاشقانه اولویت اصلی توجه به روابط عاشقانه است. بیشتر قهرمانان در زوایای مختلف روایی مرتکب بیاخلاقی و بداخلاقی در عشقورزی میشوند که باعث اصلی شکست عشقی آنهاست. این نوشته بر مبنای مقالهای از مصطفی ملکیان با عنوان اخلاقعاشقی، ادبعاشقی این مسئله را تحلیل م چکیده کاملدر رمانهای عاشقانه اولویت اصلی توجه به روابط عاشقانه است. بیشتر قهرمانان در زوایای مختلف روایی مرتکب بیاخلاقی و بداخلاقی در عشقورزی میشوند که باعث اصلی شکست عشقی آنهاست. این نوشته بر مبنای مقالهای از مصطفی ملکیان با عنوان اخلاقعاشقی، ادبعاشقی این مسئله را تحلیل میکند. اخلاق عاشقی کاری به موفقیت یا عدم موفقیت ندارد؛ عاشق باید چونان عشق بورزد که فضایل اخلاقی را زیر پا نگذارد و در ادب عاشقی، باید در مقام عمل عشق بورزد تا به موفقیت فرایند عاشقی لطمه نزند. هدف این پژوهش بررسی اخلاق و ادبعاشقی در داستانهای عاشقانۀ مستور و از نوع تحلیل محتوای کیفی و مضمونی است و برآنیم تا این داستانها را با عواملی که در مقالۀ اساس برای برقراری ارتباط صحیح عاشقانه گفته شده است، تطبیق دهیم و به تحلیل آنها بپردازیم. از آنجایی که مستور نویسندهای واقعگراست؛ پرسش این است: اخلاق و ادب عاشقی تا چه حد میان قهرمانان داستانهای او رعایت میشود و چه تأثیری بر این شخصیتها دارد؟ همچنین این رعایت یا عدم رعایت، چه اثری بر روایت دارد؟ و در پایان به این نتیجه رسیدیم که این رعایت نکردنها از سوی عشاق آنها را دچار کشمکش و بحران روحی میکند و پایانی ناخوش برای روایت داستان دارد و از طرفی رعایت کردن روابط صحیح عاشقانه هم بر روی شخصیتها تأثیری مثبت دارد و هم بر روی روایت؛ و در آخر مسیر عاشقی با سرانجامی خوش به پایان میرسد. این نکته نیز جالب است که رعایت نکردنها از سوی مردان در نقش عاشق بیشتر از زنان است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
38 - بررسی مفهوم «دیگری» در منطقالطیر عطار
نرگس صالحی محمدرضا حاجی آقاباباییمنطق‎الطیر عطار از منظومه‎های مهم عرفانی است که می‎توان آن را بر اساس نظریهی‎ منطق مکالمه‎ای باختین و تبیین مفهوم دیگری مورد بررسی قرار داد. عطار در پی تبیین جایگاه مرغان به عنوان من و سیمرغ یا همان ذات الهی به عنوان دیگری است. حرکت مرغان به سوی سیم چکیده کاملمنطق‎الطیر عطار از منظومه‎های مهم عرفانی است که می‎توان آن را بر اساس نظریهی‎ منطق مکالمه‎ای باختین و تبیین مفهوم دیگری مورد بررسی قرار داد. عطار در پی تبیین جایگاه مرغان به عنوان من و سیمرغ یا همان ذات الهی به عنوان دیگری است. حرکت مرغان به سوی سیمرغ حرکتی برای شناخت ارزش وجودی خود است که با پشت سر گذاشتن مراحل سیر و سلوک، درکی درست از هویت و جایگاه خود پیدا می‎کنند. از دیدگاه عرفانی، جهان چیزی جز جلوه‎ای از ذات الهی نیست و از این رو اعتقاد به مفهوم دوگانه‎ی من و دیگری در اندیشه‎ی عرفانی، امری باطل است. مطابق با این دیدگاه منی وجود ندارد و اگر آدمی چنین تصور نادرستی دارد، به سبب وابستگی‎ها و تعلقات پیرامونی است و آنچه سیر و سلوک نامیده می‎شود، در حقیقت راهی است برای رساندن آدمی به شناخت تازه‎ای از خود و فهم این موضوع که خودی وجود ندارد و هرچه هست، اوست. با توجه به چنین اندیشه‎ای به هیچ روی گفت‎وگویی میان من و دیگری شکل نمیگیرد و اصولاً دیدگاه عرفانی، دیدگاهی چندصدا به شمار نمی‎آید. آنچه در عرصه‎ی عرفان وجود دارد و شخص عارف با سیر و سلوک خود در پی رسیدن به آن است، نفی من و متجلی ساختن خداوند است و این همان چیزی است که در عرفان توحید نامیده می‎شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
39 - بررسی تأثیرجاودانگی درشکست ترس از مرگ
فایزه مصطفایی دهنوی اسماعیل آذر جلیل تجلیلهدف این تحقیق بیان ماهیت مرگ و کاهش مفهوم پیچیدة ترس از آنست، چراکه هر چه آگاهی فرد نسبت به مرگ بیشتر باشد ترس او از مرگ کمتر است. در این مقاله ابتدا به روش کتابخانه ای مطالب گردآوری شده، نظر فلاسفه و دانشمندان اسلامی و غیراسلامی در خصوص مرگ بیان شده است. سپس با روش تحل چکیده کاملهدف این تحقیق بیان ماهیت مرگ و کاهش مفهوم پیچیدة ترس از آنست، چراکه هر چه آگاهی فرد نسبت به مرگ بیشتر باشد ترس او از مرگ کمتر است. در این مقاله ابتدا به روش کتابخانه ای مطالب گردآوری شده، نظر فلاسفه و دانشمندان اسلامی و غیراسلامی در خصوص مرگ بیان شده است. سپس با روش تحلیل محتوا و تطبیق این نظریهها با قرآن و روایات معلوم گردیده که ترس از مرگ موجب تمایل انسان به جاودانگی است و به همین جهت واکنش های افراد در مواجهه با مرگ با توجه به اعتقاد یا عدم اعتقاد آنها به حیات پس از مرگ متفاوت است. میل به جاودانگی در نهاد انسان وجود حیات ابدی را تداعی مینماید و نشان میدهد که یک زندگی جاوید و مصون از مرگ در جهان آفرینش وجود دارد. کتب آسمانی و در رأس آنها قرآن، روایات؛ داستانهای معراج، آثار فیلسوفان و عارفان، شاعران و نویسندگان، در متون اسلامی و غیراسلامی هر کدام به شکلی بیان کنندة این جاودانگی است. مرگ امری وجودی و انتقال از عالمی به عالم دیگر میباشد. عدم ترس از مرگ به این معنا نیست که این ترس هرگز وجود نداشته باشد. این ترس اگر در حد اعتدال باشد، ضامن سلامتی فرد و دورکننده از خطراتی است که روزانه با آن مواجه میگردد. کاهش دادن تعلقات دنیایی و پذیرش جاودانگی و جهان های پس از مرگ از سوی دانشمندان و الهام از قرآن، مسأله ترس از مرگ را تا حدود زیادی حل نموده، به اصلاح نگرش انسان در مورد مرگ کمک شایانی مینماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
40 - سیاست مهار در برابر خوانش ناموافق: سرانجام مقاومت زن در برابر هژمونی مردسالار در منظومه کردی «خه ج و سیامند»
سیدرضا ابراهیمیجوامع سنتی در آغاز دورة مدرن، ساختاری مردسالار داشتند. گسترة هنجارهای مردسالارانه و استیلای آنچه میشل فوکو رژیم حقیقت می نامد در دوره سنتی، زنان را آبژه ی تحت کنترل و تحکم مردان می دانست. ایستادگی زنان در برابر هژمونی مردسالار و سرنوشت مقاومت زن در برابر استیلای این اید چکیده کاملجوامع سنتی در آغاز دورة مدرن، ساختاری مردسالار داشتند. گسترة هنجارهای مردسالارانه و استیلای آنچه میشل فوکو رژیم حقیقت می نامد در دوره سنتی، زنان را آبژه ی تحت کنترل و تحکم مردان می دانست. ایستادگی زنان در برابر هژمونی مردسالار و سرنوشت مقاومت زن در برابر استیلای این ایدئولوژی در آثار ادبی به نقطة تقابل بین نظریه نوتاریخی باوری، استفان گرینبلَت، و آلن سینفیلد، از متفکران نظریه ماتریالیسم فرهنگی بدل شده است. با توجه به دیدگاه های گرینبلَت، مخالفت زن در برابر گفتمان حاکم و ایدئولوژی مردسالار در نهایت، توسط ایدئولوژی غالب هضم میشود. از سوی دیگر، سینفیلد و سایر ماتریالیستهای فرهنگی به نتیجه و دستاورد این تقابل و مخالفتها خوشبین اند. به باور آنان، ایستادگی زنان در برابر ایدئولوژی مردسالار به بروز گسست در ساختار ایدئولوژی می انجامد و می تواند در نهایت به شکسته شدن هژمونی مردسالار منجر شود. این پژوهش بر مفهوم مقاومت در دو مکتب ماتریالیسم فرهنگی و نوتاریخی باوری متمرکز است و بر اساس تفاوت خوانش این دو مکتب به بررسی سرنوشت مقاومت زن در منظومه فولکلور خهج و سیامند می پردازد. یافته ها نشان می دهد که با خوانش نوتاریخی باوری مقاومت زنان چگونه توسط هژمونی حاکم سرکوب می شود ولی اثرات و نتایج مقاومت در برابر ایدئولوژی با خوانش ماتریالیسم فرهنگی در نهایت، سالها بعد به بار می نشیند و زنان از آبژهی منفعل در دستان این ایدئولوژی، به سوژهای کنشگر و فعال بدل می شوند و هویت مستقل خود را باز می یابند و بر سرنوشت خود حاکم می شوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
41 - زیبایی شناسی سینمای ایران بر اساس مضمون «غربت آگاهی» اشراقی موارد مطالعه فیلم های «سیاوش در تخت جمشید» و «آتش سبز»
نریمان خلیلی انشاء الله رحمتی محمد عارفزیبایی شناسی سینمای ایران با تکیه بر غربت آگاهی اشراقی ذیل عنوان سینمای مثال نگار، مسأله ی این مقاله است مفهوم غربت آگاهی به معنای یادآور شدن انسان به غربت خویش در اثر چیست؟ فرا روی به عالم بالا در هنر سنتی، آغاز تأمل ما در پیوند زیبایی شناسی اشراقی با سینما محسوب می شو چکیده کاملزیبایی شناسی سینمای ایران با تکیه بر غربت آگاهی اشراقی ذیل عنوان سینمای مثال نگار، مسأله ی این مقاله است مفهوم غربت آگاهی به معنای یادآور شدن انسان به غربت خویش در اثر چیست؟ فرا روی به عالم بالا در هنر سنتی، آغاز تأمل ما در پیوند زیبایی شناسی اشراقی با سینما محسوب می شود. با رویکرد ابژکتیو زیبایی شناختیِ شیخ اشراق و صدور زیبایی از نورالانوار به عالم و انسانِ محصور شده در غربت غربی تحت تدبیر ارباب انواع، می توان به تحلیل فیلم های مثال نگار در سینمای ایران پرداخت. در این نوشتار مضمون غربت آگاهی در سینمای ایران با رجوع به رساله های تمثیلی شیخ اشراق با ملازمت تأویل و پدیدارشناسی هانری کربن بررسی شده است. بر مبنای هبوط و معرفت شناسی اشراقی در روایت شناسی فیلم هایی با مضمون غربت آگاهی مشخص گردید، در وحدت سه وجهی حکایت (راوی، روایت و مروی)، راوی هم فاعل حماسه است هم موضوع و مفعول. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
42 - تحلیل محتوای مناجات نامه خواجه عبدالله انصاری ؛ با تأکید بر پیامهای فرهنگی و اخلاقی
علی رشیدپور امین شریف منشخواجه عبدالله انصاری، یکی از عالمان و عارفان صوفی مسلک و از نوابغ ادبیات ایران است. آثار بینظیر وی، این شخصیت را به یکی از چهرههای مهم فرهنگی تبدیل کرده است. این اثر به رغم شخصی بودن، ذیل کتابهای معرفتی قرار دارد و دارای ریشههای اجتماعی، فرهنگی و اخلاقی است. در این چکیده کاملخواجه عبدالله انصاری، یکی از عالمان و عارفان صوفی مسلک و از نوابغ ادبیات ایران است. آثار بینظیر وی، این شخصیت را به یکی از چهرههای مهم فرهنگی تبدیل کرده است. این اثر به رغم شخصی بودن، ذیل کتابهای معرفتی قرار دارد و دارای ریشههای اجتماعی، فرهنگی و اخلاقی است. در این مقاله با به کارگیری روش تحلیل محتوای کیفی، پس از خوانش تمام متن، به تفسیر و تحلیل محتوای مناجات نامهی حواجه عبدالله انصاری پرداخته شد؛ سپس در فرآیندی نظاممند، مقولهها و تم های اصلی از متن مناجات نامه استخراج شد.محتوای مناجات نامه در دو بخش پیامهای اخلاقی و فرهنگی تحلیل شد. تحلیل یافتهها آشکار ساخت که خواجه عبدالله انصاری پیامهای فرهنگی را در قالب 6 تم اصلی شامل: نگرش همدلانه و مسالمت آمیز با دیگری، تأکید برآگاهی و خردمندی، مذمت اندیشهی ماتریالیسم، امید به زندگی و وصال خداوند، تأکید بر بردباری و تابآوری، تأکید بر بینامی و گریز از قدرت مطرح میسازد. پیامهای اخلاقی نیز در قالب 6 تم شامل: تأکید برخودشناسی و خداشناسی، توکل به خداوند، تأکید بر توبه پذیر بودن خداوند، اندیشهی در مرکز بودگی خداوند، ، مذمت ریا و دورویی، ملالت و سرزنش پیروی کنندگان از هوای نفس، مطرح شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
43 - بررسی فرم مهندسی سازه ی زبانی و ادبی تصدیر در غزلیّات کلیم کاشانی
فضل الله رضایی اردانی(نویسنده مسئول) غلامرضا هاتفی اردکانیتصدیر سبب خلق موسیقی و هنجارافزایـی است و در حوزه های موسیقی و بلاغت، اهمّیّت دارد. در این جستار ادبی، فرم این هنرسازه، در غـزلیّات کلیـم کاشانـی، شاعر مشهور قرن یازدهم هجری قمری، بررسی شدهاست. کاربـرد تصدیـر، غزلیّات کلیم را، سـرشار از مـوسیقی درونـی، کـرده و ایـن چکیده کاملتصدیر سبب خلق موسیقی و هنجارافزایـی است و در حوزه های موسیقی و بلاغت، اهمّیّت دارد. در این جستار ادبی، فرم این هنرسازه، در غـزلیّات کلیـم کاشانـی، شاعر مشهور قرن یازدهم هجری قمری، بررسی شدهاست. کاربـرد تصدیـر، غزلیّات کلیم را، سـرشار از مـوسیقی درونـی، کـرده و ایـن هنرسازه در خدمت انتقال معنی، و احساس به مخاطب، است. تکرار از اساسیترین عوامل ایجاد موسیقی است. جلوههایی از این پدیدهی زبانی، در طبیعت، از جمله روز و شب، بهار و تابستان و ... میبینیم. تکـرار از نـوع تصـدیـر از خصـایص غزلیّات کلیـم در محور همنشینی و امتداد طولی سرودههای او، بشمارمیآید. این مقاله، به بررسی فرم مهندسی آن، در غـزلیّات 590 گانـهی این شاعر و همچنین بررسی دیگر سازههای ادبی ابیات مورد نظر، میپردازد. این ویژگی، از نظر دیداری و شنوایی، در زنجیرهی کلام، نظم، ارتباط و زیبایی، ایجاد میکند و مخاطب را، به التذاذ ادبی سوق مـیدهد. این پژوهش با هدف شناسایی بسامد تکرار از نوع تصدیر و همچنین بومیکردن نقد صورتگرایانه انجام شدهاست. روش تحقیق در این مقاله، براساس تحلیل و توصیف یافتههای پژوهش با در نظر گرفتن اصول نقد صورتگرایانه است. با این پژوهش پی برده شد که کلیم با کاربرد تصدیر، برای تکاپوی ذهن مخاطب و القای محتوا، از مراعاتالنظیر، نغمهی حروف و دیگر هنرسازههای ادبی، بهره بردهاست. همچنین، کاربرد تصدیر در غزلیّات این شاعر، سبب ایجاد موسیقی لفظی و کناری شدهاست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
44 - بررسی تقابل های دوگانه در آثار هوشنگ مرادی کرمانی و کریستین اندرسون
ندا نورپیشه قدیمی احمد طحان فرزانه مظفریانچکیده کودک، به ویژه داستان، با سبک و روش و اهداف تعلیمی خاص، مخاطب خود را به دانش، بینش، روش و جهتگیری خاصی هدایت میکند، جهان او را شکل میدهد و در پیدا کردن شخصیت و فردیت او نقش اساسی دارد. برای پیشرفت روایت و داستان باید شخصیت از کنشی به کنشی دیگر برسد. تنها از راه چکیده کاملچکیده کودک، به ویژه داستان، با سبک و روش و اهداف تعلیمی خاص، مخاطب خود را به دانش، بینش، روش و جهتگیری خاصی هدایت میکند، جهان او را شکل میدهد و در پیدا کردن شخصیت و فردیت او نقش اساسی دارد. برای پیشرفت روایت و داستان باید شخصیت از کنشی به کنشی دیگر برسد. تنها از راه تقابل است که روایت ایجاد میشود و از همین رو باید شخصیتها و کنشهای آنان را در تقابلهای دوتایی بررسی کرد. منظور از ساختارهای مفهومی در اینجا و در این پژوهش ساختارهای دوگانه و تقابلی است که اعم از تقابلهای خیر و شر، بد و نیک و غیره است که در کل گفتمان ادبیات فارسی مشاهده میشود. بررسی ساختارگرایانهی آثار هوشنگ مرادی کرمانی و هانس کریستین اندرسن، بیانگر آن است که فقیر برای رهایی خود از شرایط دست به تلاش میزند؛ امّا در نهایت وضعیت او تغییر چندانی نمیکند. اسارت و بندگی طبقهی فقیر نیز از خصوصیات مشترک این آثار است. اِعمال زور، خشونت و لحن توهین آمیز طبقهی ثروتمند از دیگر ویژگیهای مشترک آثار این دو نویسنده است. پژوهش پیشِرو بر آن است تا ساختارهای مفهومی تقابلهای دوگانه را در سه اثر هوشنگ مرادی کرمانی و سه اثر هانس کریستین اندرسن استخراج کند و سپس به مقابلهی این آثار بپردازد. نویسندگان در این پژوهش از روش توصیفی-تحلیلی و منابع کتابخانهای-اِسنادی بهره گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
45 - بررسی عناصر عامیانه در سمک عیار
دنیا کاکهخانی جمال احمدی(نویسنده مسئول) بدریه قوامیچکیده سمکِعیّار یکی از آثار نثر فارسی و دربردارنده عناصر عامیانهای است که بیانگر روش زندگی مردم آن دوره بوده و هدف نگارندگان ارائهی تصویر روشنی از بازتاب این عناصر در داستان و نیز بسط و گسترش پژوهش در ادب عامّه است. در پژوهش حاضر که به صورت توصیفی- تحلیلی و گردآور چکیده کاملچکیده سمکِعیّار یکی از آثار نثر فارسی و دربردارنده عناصر عامیانهای است که بیانگر روش زندگی مردم آن دوره بوده و هدف نگارندگان ارائهی تصویر روشنی از بازتاب این عناصر در داستان و نیز بسط و گسترش پژوهش در ادب عامّه است. در پژوهش حاضر که به صورت توصیفی- تحلیلی و گردآوری اطّلاعات آن با استفاده از منابع کتابخانهای انجام شده پژوهشگر با بررسی و خوانش سطر به سطر کتاب سمکعیّار جلوه هایی از عناصر عامیانه را که شامل: آداب و رسوم، بازی ها، باورها، جشن ها، طب، قصّهها و افسانه ها، امثال و نجوم است، مشاهده و استخراج نموده است. بر اساس پژوهش حاضر این داستان دربردارنده جلوههای ادبیّات عامیانه است که علاوه بر جنبهی سرگرمی در حقیقت زیربنای فکری و اجتماعی مردم آن دوره و منبعی برای کسب اطّلاع از زندگی و آداب و رسوم سنن آنها محسوب میشود. در میان عناصر بررسی شده امثال از بسامد بالایی برخودار است و نویسنده با به کارگیری مثلها آنچه را به عنوان خصایل انسانی والا یا پست شمرده به خواننده منتقل میکند. کلیدواژهها: ادبیّات عامیانه، آداب و رسوم، امثال، سمکِعیّار. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
46 - نگاه سیاسی- تعلیمی به حکایت شتر و شیر پرهیزگار در مرزبان نامه
حسین عباس نژاد پروانه عادل زاده کامران پاشایی فخریمرزبان نامه از جنبههای مختلف در تاریخ تمدن ایران و جوامع اسلامی اهمیّت داشته است. این کتاب نگرش به انسان و اجتماع را در جامعۀ سنّتی مدّنظر قرار داده است. بیشتر داستانهای مرزبان نامه تمثیلی و به زبان جانوران بیان شده است. دلیل عمدۀ استفاده از شخصیّتهای حیوانی احتمالاً چکیده کاملمرزبان نامه از جنبههای مختلف در تاریخ تمدن ایران و جوامع اسلامی اهمیّت داشته است. این کتاب نگرش به انسان و اجتماع را در جامعۀ سنّتی مدّنظر قرار داده است. بیشتر داستانهای مرزبان نامه تمثیلی و به زبان جانوران بیان شده است. دلیل عمدۀ استفاده از شخصیّتهای حیوانی احتمالاً محتوای سیاسی و اجتماعی میباشد. داستانهای مرزبان نامه عملکرد قدرت در جوامع را نشان میدهند. با تجزیه و تحلیل حکایت میتوان ساختار فرهنگ سیاسی و تأثیر آن را بر رفتارهای فردی و اجتماعی بررسی کرد. فرهنگ سیاسی حاکم در جامعه با روابط انسانی در ارتباط است. در این حکایت، شخصیّتهای تمثیلی، شخصیّتهای جانشین شونده محسوب میشوند، یعنی حیوان جانشین فکر، خُلق و خو و مفاهیم مورد نظر نویسنده و آورندۀ داستان شده است. در این پژوهش شیر به عنوان نماد قدرت، در رأس هرم قدرت قرار میگیرد و نیرویی که سبب میشود شیر در چنین جایگاه و مرتبهای قرار گیرد، زورمندی، قدرت و تسلّط او بر دیگران است. حاکم یا فرمانروا در سلسله مراتب قدرت، باید وظایف و مسئولیّتها را به اشخاصی واگذار نماید که شایستگی، لیاقت و توانایی لازم برای انجام آن کارها را داشته باشند، و همانند خرس در بدو ورود به دربار شیر بر هم زنندۀ نظم و امنیّت نباشند. از زاویۀ تعلیمی هم میتوان به زیان ظلم و ستم و عاقبت ستمکاران ستم پیشیه و زیادهخواهان محال اندیش که در پی حفظ جان، موقعیّت سیاسی و مرتبهای برای خود هستند اشاره کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
47 - بازتاب مایههایی از مکتب هرمسی در اشعار عطار،مولانا و حافظ
محمود تقی پور بدر شهین قاسمی فرزانه سرخیآیین هرمسی یکی از قدیمی ترین سنت های فکری در عرفان ایران است که خط سیر آن از طریق ذوالنون مصری و ابن عربی تا شهاب الدین سهروردی به شعر و ادب ایران راه یافته است هرمس یا هرمتیسم فلسفه و مذهبی است که بر اساس نوشته های هرمس تریسمجیستوس ایجاد شده است مقالۀ پیش رو با روش توص چکیده کاملآیین هرمسی یکی از قدیمی ترین سنت های فکری در عرفان ایران است که خط سیر آن از طریق ذوالنون مصری و ابن عربی تا شهاب الدین سهروردی به شعر و ادب ایران راه یافته است هرمس یا هرمتیسم فلسفه و مذهبی است که بر اساس نوشته های هرمس تریسمجیستوس ایجاد شده است مقالۀ پیش رو با روش توصیفی، تحلیلی و مقایسه ای می باشد نتایج تحقیق نشان می دهد کوشش از این قابلیت برخوردار است که دنیای عینی و محسوس آدمی را به جهان انتزاعی و درون انتقال دهد. اقدام مهم این سه شاعر انسجام بخشی عرفان هرمسی با عرفان ایرانی درشعر خویش است این رویکرد آثار سودمندی برای ارتقای کیفی و کمّی زندگی انسان به ارمغان دارد. این جستارکوشیده است تا در برخی مباحث محوری چون؛ کیمیا، استحاله، تجلی، تجرید و ... اشتراک سخن این سه شاعر را بررسد. در نگارش این مقاله از منابع مستقیمی چون؛ دیوان عطار، مثنوی معنوی مولوی و غزلیات حافظ و کتاب های هرمتیکا و سنت هرمسی استفاده شده است، از نظر این مقاله سیر بن مایه های هرمسی در آثار شعری سبک عراقی، نتیحۀ فراگیر شدن اقبال عمومی شاعران در قرون 9-5 به نظم عرفانیات دیده شده است. کلید واژه: عرفان ، هرمس، مولوی، عطار ، حافظ. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
48 - ارتباط خدا با انسان در آثار جامی
زهرا قزلسفلی اکبر شعبانی محمد فاضلیخداوند به عنوان آفرینندۀ انسان، از ابتدای خلقت آدمی با او در ارتباط بوده و این ارتباط با ورود به عالم هستی گسترش یافته است. ارتباط انسان با خدا و حضور متقابل این نوع رابطه، یکی از موضوعات بنیادی در حوزۀ پژوهشهای عرفان اسلامی است. انسان به عنوان اشرف مخلوقات در میان تما چکیده کاملخداوند به عنوان آفرینندۀ انسان، از ابتدای خلقت آدمی با او در ارتباط بوده و این ارتباط با ورود به عالم هستی گسترش یافته است. ارتباط انسان با خدا و حضور متقابل این نوع رابطه، یکی از موضوعات بنیادی در حوزۀ پژوهشهای عرفان اسلامی است. انسان به عنوان اشرف مخلوقات در میان تمام آفریدههای خداوند، از مقام و جایگاهی ارزشمند برخوردار است این امر باعث نگاه و توجّه ویژه خداوند نسبت به این خلیفه الله شده است. اغلب هنرمندان به ویژه شاعران پارسیگو آثار خویش را به ارتباط میان آدمی با خالق مطلق مزین کردهاند. جامی از جمله شخصیتهای جامعالاطراف در ادب پارسی است که پرداختن به همۀ ابعاد شخصیتی وی، دقّت، مطالعه و تأمل وافر همراه با تسلط کافی بر پارهای از علوم را میطلبد. ارتباط میان خدا با انسان یکی از نکات کلیدی در اشعار جامی است. جستار حاضر با رویکردی توصیفی- تحلیلی به بررسی نوع ارتباط خدا با انسان و تحلیل مفاهیم مربوط به این حوزه در اشعار جامی پرداخته است. نتیجۀ حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که ارتباط خدا با انسان در اشعار جامی به سه صورت 1. وحی، آیات انفسی و آیات آفاقی 2. خلقت و هدایت 3. ابتلاء و آزمایش به کار رفته است. این سه راهکار در اشعار جامی نشان دهندۀ بُعد فکری و ساختار ذهنی وی نسبت به ارتباط خداوند با انسان است؛ البته این اشعار نشان دهندۀ میزان عشق خالق نسبت به مخلوق و سیلانیت ارتباط آدمی با خداوند در تمام لحظات زندگیاش است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
49 - بازی»های «پدریان» و «پسریان» در تاریخ بیهقی براساس نظریة «بازیهای» اریک برن»
پروانه عادل زاده نسرین عمران نژاد کامران پاشائی فخری ( نویسنده مسئول)ادبیات و هنر وظایفی دارد که اگر آن وظیفه را انجام دهد، مفهومی کارآمد پیدا می-کند و آن عبارت است از تحلیل رفتار انسان و اجتماع و نشان دادن راهکارهای مثبت به سوی جذب زیباییها. از این منظر، ضرورت تحقیق در ادبیات بین رشتهای بیشازبیش احساس میشود. اریک برن بنیانگذار تحل چکیده کاملادبیات و هنر وظایفی دارد که اگر آن وظیفه را انجام دهد، مفهومی کارآمد پیدا می-کند و آن عبارت است از تحلیل رفتار انسان و اجتماع و نشان دادن راهکارهای مثبت به سوی جذب زیباییها. از این منظر، ضرورت تحقیق در ادبیات بین رشتهای بیشازبیش احساس میشود. اریک برن بنیانگذار تحلیل رفتار متقابل بازی را روانشناسی روابط انسانی معرفی می کند و در نظریه بازیها از کتمان خشم را به تمبرخشم با اصطلاح نام میبرد که داد و ستدهای روانی در طول زندگی انسانها منبعث از این نظریه است. این پژوهشبازیهای پدریان و پسریان را در تاریخ بیهقی براساس نظریة بازیهای اریک برن به شیوه توصیفی – تحلیلی کاویده است. یافتهها نشان میدهد که افشای انگیزههای بازیگران، نقش مهم بازیها در شناسایی شخصیتها است. بیش از نیمی از انگیزه های پنهان شخصیت ها برای شروع یک رابطه، داشتن هدف انتقام جویانه و تبهکارانه است و افراد بیشتر در نقش های قربانی و آزارگر و در بسامد کمی به صورت ناجی ظاهر می شوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
50 - واکاوی سروده های پروین اعتصامی با رویکردی بر نظریۀ واکنش (جبران مضاعف) آلفرد آدلر
فریبا صادقی ناهید اکبری سوزان جهانیانمطالعات پیرامون بازتاب سیمای زنان در جامعه، یکی از مباحث مورد توجه در حوزه های مختلف علوم است که می توان از زوایای گوناگون به آن پرداخت. پروین اعتصامی، از شاعران برجستة عصر مشروطه و دورة حکمرانی رضاشاه است که اشعارش، در حوزة ادبیات از مضامین اخلاقی، اجتماعی و سیاسی برخو چکیده کاملمطالعات پیرامون بازتاب سیمای زنان در جامعه، یکی از مباحث مورد توجه در حوزه های مختلف علوم است که می توان از زوایای گوناگون به آن پرداخت. پروین اعتصامی، از شاعران برجستة عصر مشروطه و دورة حکمرانی رضاشاه است که اشعارش، در حوزة ادبیات از مضامین اخلاقی، اجتماعی و سیاسی برخوردار است. در این پژوهش، تلاش بر آن است تا بازتاب عقده های حقارت و شیوه های جبران در برابر جامعة حاکم، با توجه به نظریة روان شناختی شخصیت آدلر، در اشعار پروین اعتصامی مورد بررسی قرار گیرد. اعتصامی در سروده های خود، با توصیف عواطف و احساسات سرخوردة زنان، سعی می کند به انتقاد از جامعة مردمحور بپردازد. نگارندگان برآنند تا روند تبدیل احساس حقارت به عقده و واکنش جبران در برابر فشارهای ناشی از بی عدالتی نسبت به زنان را در سروده های وی نشان دهند. نتایج حاکی از آن است که نادیده گرفته شدن او و هم جنسانش در فضای مردسالارانه، موجب ایجاد احساس حقارت و عقده های ناشی از آن شده است. شاعر برای جبران حقارت، به عنوان نمایندة زنان محروم و سرخورده، سیمای زنان جامعه را برجسته و مهم جلوه می دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
51 - کهنالگوها و نقش آن در دستیابی به کمال در غزلیات مولانا خالد نقشبندی
نسرین چیرههدف ازپژوهش حاضر بررسی نقش کهنالگوها در دستیابی به فرایند فردیت و رسیدن به کمال در غزلیات مولانا خالد نقشبندی است. برای دستیابی به این هدف، از روش توصیفی – تحلیلی دادهها استفاده نمودهاست؛ پس از اشاره به مبانی نظری فردیت و توصیف آن در غزلیات ، به بررسی نمود کهن چکیده کاملهدف ازپژوهش حاضر بررسی نقش کهنالگوها در دستیابی به فرایند فردیت و رسیدن به کمال در غزلیات مولانا خالد نقشبندی است. برای دستیابی به این هدف، از روش توصیفی – تحلیلی دادهها استفاده نمودهاست؛ پس از اشاره به مبانی نظری فردیت و توصیف آن در غزلیات ، به بررسی نمود کهنالگوها در دستیابی شاعر به کمال پرداختهاست. نتیجه حاکی از این است که بنمایۀ بیشتر غزلهای شاعر موردی، دیدار با آنیما برای رسیدن به فردیت است؛ در این سیر نخستین دیدار با آنیما در مرتبۀ عشق اتفاق میافتد، سپس رویارویی با سایه صورت میگیرد. دیدار با پیر خرد نیز در دیدار با جنبههای مختلف آنیما تجلی مییابد. در تبیین فرایند فردیت مولانا خالد تصویر نگارۀ نمادین ماندالا چشمگیر است. همچنین نمود جنبۀ منفی آنیما در قالب معشوق جفاکار و جنبۀ مثبت آن در قالب معشوقی است که نماد آنیمای آزادشدۀ عاشق است و توسل به او برای فرایند فردیت و بروز شهود ضروری است تا عاشق را به تکامل برساند. فرازوفرود شعر مولانا خالد و تصویرگریهای او با مرتبهای از سلوک که پیموده است رابطهای سرراست دارد واین یعنی مولانا خالد نهتنها در زندگی عادی بلکه در عالم شعر نیز سالک است و سیری بهسوی کمال دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
52 - نگاه کهنالگو گرایانه به آیینه-روح و خون در عجایبالمخلوقات و گرشاسبنامه
علی تسنیمی احمد خواجه ایم عباس محمدیان پروین هاشمپورچکیدهکهنالگوها یادگارهای هزارانساله و میراثی همگانی هستند که در طول قرنها نسلبهنسل انتقال یافتهاند. نیاکان ایرانی ما، همچون مردمان سراسر دنیا، ناخودآگاه با کهنالگوها در ارتباط بودهاند. یکی از این الگوهایجمعی آیینه است که برای مردمان باستان، تنها ابزار دیدن چهر چکیده کاملچکیدهکهنالگوها یادگارهای هزارانساله و میراثی همگانی هستند که در طول قرنها نسلبهنسل انتقال یافتهاند. نیاکان ایرانی ما، همچون مردمان سراسر دنیا، ناخودآگاه با کهنالگوها در ارتباط بودهاند. یکی از این الگوهایجمعی آیینه است که برای مردمان باستان، تنها ابزار دیدن چهره نبوده؛ بلکه با روح، زندگی، آینده، ماوراء، جادوگری و غیبگویی مرتبط میشدهاست. با بررسی اسطورههای جهان و کتاب عجایبالمخلوقات و گرشاسبنامه، میبینیم که آیینه، گاه واسطی میان زمین و آسمان و گاه حقیقتگویی آگاه به اسرار است. روح با آیینه مرتبط است. گاه آیینه دریچۀ پرواز روح است، گاه روح در آن تجلّی مییابد. میدانیم حیات و حرکت آدمی به روح وابسته است. خون نیز در تن آدمی جریان زندگی را ممکن میسازد و از دیدگاه مردمان کهن، حاوی روح و جان موجودات است. مردمان باستان اهمیّت این مادۀ حیاتی را درککرده و به هر شیوه تلاش میکردهاند مانع از دست رفتن آن و در نتیجه آسیبرسیدن به روح و زندگیشان شوند. همین عوامل سببشده در ارتباط با خون، تابوها و سنّتهای گاه باورنکردنیای نیز رعایت کنند و یا به مقرّراتی خاص پایبندشوند. آیینه-روح و خون در عجایبالمخلوقات و گرشاسبنامه نمود و پیوندی آشکار دارند و در قالبهایی چون؛ کهنالگوی سایه، پیرخردمند، ناخودآگاه، نیروی خورشیدی، بازتاب جهان هستی، روح زندگی، واسط زمین و آسمان، کهنالگوهای مونث و زنانه و... آشکار میشوند. شناخت و شناساندن بهتر کهنالگوها و ناخودآگاهی منجر به شناخت درستتر ما از انسانها، دریافت حقیقت بسیاری از رفتارهای کهن، ارتباط بهتر با نیمۀ پنهان وجودمان میشود و دریچهای نو به دنیای گذشتگان و آثار ادبی میگشاید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
53 - ویژگی های وصف در منظومه پهلوانی کوش نامه
محمدنور قائدزاده خمیری مجید حاجی زاده(نویسنده مسوول) مریم غلامرضا بیگیتوصیف یکی ازابزارهای مؤثر در تصویرآفرینی و نوعی شیوه بیان است که به وسیله آن میتوان اشیا، افراد، رفتارها و صحنهها را با کلمات آفرید.از آن جا که وصف پیوندی استوار با نوع حماسی دارد به همین دلیل سراینده درحماسه خویش از آن برای تجسم بخشی و تصویر آفرینی بهره میبرد زیرا عن چکیده کاملتوصیف یکی ازابزارهای مؤثر در تصویرآفرینی و نوعی شیوه بیان است که به وسیله آن میتوان اشیا، افراد، رفتارها و صحنهها را با کلمات آفرید.از آن جا که وصف پیوندی استوار با نوع حماسی دارد به همین دلیل سراینده درحماسه خویش از آن برای تجسم بخشی و تصویر آفرینی بهره میبرد زیرا عنصر توصیف وسیلهای است برای محسوس و ملموستر کردن صحنههای متنوعی که در بستر شعر حماسی روی میدهد. این نوشتار با روش توصیفی – تحلیلی به بررسی موضوع توصیف در کوش نامه ایرانشان ابن ابی الخیر میپردازد.نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد موضوعات مختلفی چون طبیعت، اشخاص، امور انتزاعی، زمان، مکان، اشیا، هدایا، میدان رزم و حیوانات در کوش نامه توصیف شدهاند.برای نشان دادن قدرت توصیفگری گوینده منظومه، ابتدا به وصفهای او از جنبه دستوری نگریسته و سپس به تحلیل شگردهای دستوری شاعرانه پرداخته شده است.بسامد شگردهای دستوری نسبت به شاعرانه بیشتر است.از بین شگردهای دستوری، صفت دارای بیشترین بسامد است و از میان شگردهای شاعرانه، تشبیه بیشترین بسامد را دارد.علاوه بر این، در منظومه مورد پژوهش، شاعر گاه از چند شگرد وصفی در توصیف یک موضوع واحد استفاده میکند و گاه یک شگرد را به طور متوالی در توصیف موضوعات مختلف به کار می برد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
54 - بررسی تداعی معانی براساس فنون بدیعی در اشعار واعظ قزوینی
ماندانا علیمی سارا جاویدمظفری احسان انصاریتداعی به عنوان عنصر اصلی خیال، نقش بسزایی در خلق انواع تصویرهای شاعرانه ایفا میکند. واعظ قزوینی شاعری تصویرگراست که به مدد این عنصر، در تصویرآفرینیهای بکر و خیالانگیز، گام بر میدارد. او تلاش میکند جریان سیّال ذهن که همان تداعی ارتباطی است را در ورای تکگوییها و س چکیده کاملتداعی به عنوان عنصر اصلی خیال، نقش بسزایی در خلق انواع تصویرهای شاعرانه ایفا میکند. واعظ قزوینی شاعری تصویرگراست که به مدد این عنصر، در تصویرآفرینیهای بکر و خیالانگیز، گام بر میدارد. او تلاش میکند جریان سیّال ذهن که همان تداعی ارتباطی است را در ورای تکگوییها و سیلان ذهنی به ظاهر پراکندهایی که وجود دارد و در ارتباط میان تصاویر و افکار، در میان لایههای مختلف ذهن، طبقهبندی کند. واعظ با توجه به دقت نظر و ژرفاندیشی که در سرودن اشعار دارد، میزان تداعیهایی که از طریق تصویر، خیال و صنایع ادبی در اشعارش گنجانده است را به معرض نمایش میگذارد؛ همچنین وی با بکارگیری انواع صنایع، به دنبال مضامین و مفاهیم جدید با توجه به خاطراتی که در ذهن خود داشته، شاخههایی را به ارمغان گذاشته است. مقاله حاضر، درصدد است تا تداعی آزاد و رویاگونۀ ذهن شاعر را بیان کند و همچنین تأثیر تداعی را از طریق مجاورت یا مشابهت در صنایع ادبی شاخص در دیوان واعظ قزوینی و چگونگی بهرهگیری شاعر از آن، بیان دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
55 - معرفی نسخه خطی «تحریر ترجمه درّالنّثیرفی النصیحه و التحذیر»
فاطمه حاجی قاسملو آیت شوکتی(نویسنده مسئول) مجتبی صفرعلیزادهنسخ خطّی از مهمّترین ارکان فرهنگی بشر و نشانگر تاریخ و تمدّن یک سرزمین و وسیلۀ تعمّق و ژرفنگری در شناسنامۀ ملّی ایران است که موجب رونق و غنای پیشینهی علمی، ادبی و تاریخی و... میشود. دبیر اعلم فرزند رئیس محمّد منشی از سخنوران و نویسندگان قرن 14، خوشنویس، شاعر و نویسند چکیده کاملنسخ خطّی از مهمّترین ارکان فرهنگی بشر و نشانگر تاریخ و تمدّن یک سرزمین و وسیلۀ تعمّق و ژرفنگری در شناسنامۀ ملّی ایران است که موجب رونق و غنای پیشینهی علمی، ادبی و تاریخی و... میشود. دبیر اعلم فرزند رئیس محمّد منشی از سخنوران و نویسندگان قرن 14، خوشنویس، شاعر و نویسنده عصر قاجار، است. تحریر ترجمه درّالنّثیر ، یکی از چند آثار قلمی وی میباشد. این اثر در ادب تعلیمی، شامل16 حکایت به زبان حیوانات است که هر کدام مشتمل بر یک یا چند اصل اخلاقی است که دبیراعلم در اثنا یا در پایان به آن میپردازد. روش کار در این جستار بر مبنای مطالعه کتابخانهای، توصیفی و تحلیلی و اسنادی میباشد. بررسی تضامین در این اثر بازگوی این امر است که وی به آثاری نظیر کلیله و دمنه، گلستان، مثنوی و... نظر داشته است. در اثر فوق هر حکایت ابتدا به زبان عربی و سپس به زبان فارسی قید شده است. از بررسی بخش عربی و فارسی حکایت چنین بر میآید که حجم حکایات در قسمت فارسی طولانیتر است؛ دبیراعلم با تسلطی که به مباحث ادبی و حکمی دارد به بسط داستان پرداخته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
56 - نگاهی به بازتاب بنیانهای کیش آناهیتا در داستان بیژن و منیژه
مسعود پاکدلاین جستار به بررسی بنیانهای کیش آناهیتا در داستان بیژن و منیژه میپردازد. بنیانهای کیش آناهیتا همانند: حیات و زایندگی، تقدس و برکت، سلطه و قدرت و... . در داستان بیژن و منیژه که رشتهای باریک و نامرئی از اسطوره و داستان را داراست، دیده میشود. آناهیتا (ایزد بانوی آب) د چکیده کاملاین جستار به بررسی بنیانهای کیش آناهیتا در داستان بیژن و منیژه میپردازد. بنیانهای کیش آناهیتا همانند: حیات و زایندگی، تقدس و برکت، سلطه و قدرت و... . در داستان بیژن و منیژه که رشتهای باریک و نامرئی از اسطوره و داستان را داراست، دیده میشود. آناهیتا (ایزد بانوی آب) در سراسر ایران کهن، فرشتة پاکی و طهارت است. آناهیتا در اسطورۀ آفرینش زرتشت و فرزند وعده دادهشدۀ زرتشت نقشآفرینی کرده است و نماد عفت و پاکدامنی زنانه است. قدرت و تسلط دارد و فاعل و کنشگر است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد که در داستان بیژن و منیژه، نقش منیژه بازنمایی عملکردهای آناهیتاست. او عاشق و دلباخته است. روحیۀ زنانهاش در داستان جریان دارد، ناجی بیژن است، آب و غذا به بیژن میرساند و موجب رهایی بیژن گشته است. هبوط بیژن در چاه موجب وصال او میگردد؛ زیرا بیژن باید مرارت و سختی ببیند تا شایستة وصال منیژه شود. از همین روی، ویژگیهای ایزد بانوی آناهیتا در او جلوهگر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
57 - بررسی عنصر پیشگویی در منظومه پهلوانی شهریار نامه
مرتضی مقصودی نژاد مجید حاجی زاده(نویسنده مسئول) مریم غلامرضا بیگیچکیده باتوجه به ضرورت پژوهش در منظومههای حماسی پس از شاهنامه و با هدف شناخت بیشترِ جوانبِ گوناگون آنها، مقالۀ حاضر با استفاده از روش کتابخانه ای ، مبتنی بر توصیف و تحلیلِ محتوا به بررسی عنصر پیشگویی در منظومۀ شهریارنامه سرودة مختاری پرداختهاست. در منظومۀ شهریارنامه چکیده کاملچکیده باتوجه به ضرورت پژوهش در منظومههای حماسی پس از شاهنامه و با هدف شناخت بیشترِ جوانبِ گوناگون آنها، مقالۀ حاضر با استفاده از روش کتابخانه ای ، مبتنی بر توصیف و تحلیلِ محتوا به بررسی عنصر پیشگویی در منظومۀ شهریارنامه سرودة مختاری پرداختهاست. در منظومۀ شهریارنامه تقریباً بیستوهفت مورد پیشگوییهای مختلف صورت گرفته است. مهمترین این پیشگوییها، پیشگویی دربارۀ کینهجویی و انتقام بهمن ، پسر اسفندیار از خاندان زال است و افراد گوناگون هشت بار در بخشهای مختلف به آن اشاره کردهاند. پیشگوییهای شهریارنامه اغلب بر اساس خواب، احکام نجومی و با یاری سروش یا با ابزارها و اشیاء شگفتی نظیر جام انجمنما، آیینۀ حکمت و لوح زرین، توسط اخترشناسان و وزیران فرزانه بهویژه جاماسپ،موبدان و پهلوانان صورت میپذیرد. موضوع خواب دیدن و خوابنما شدن شخصیتها بهویژه قهرمان داستان از محورهای اساسی در منظومههای حماسی است و در شهریارنامه نیز نمود فراوانی دارد. برخی از خوابهای شهریارنامه جنبة پیشگویی دارد و برخی دیگر مبتنی بر امر و نهی و پند و اندرز است. خوابهایی که جنبة پیشگویی دارد در بسیاری از موارد از وقایع و حوادث و سختیها گرهگشایی میکند و قهرمانان و پهلوانان داستان را از بند مخمصهها میرهاند. کلید واژگان: شهریارنامه ، احکام نجومی ، پیشگویی ، ابزار پیشگویی ، خواب پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
58 - بررسی نظام عاطفی گفتمان در شعر «وداع» اخوان ثالث با رویکرد نشانهمعناشناسی
مهرنوش کاشانی منصور ساره زیرک(نویسنده مسئول)چکیده نشانهمعناشناسی عاطفی روشی نسبتاً نوین برای تحلیل متون ادبی و مطالعهی بازتاب تأثیر و تاثرات عواطف بر گفتهپرداز در آثار ادبی و به ویژه شعر است. این نوشتار به شیوهی توصیفی – تحلیلی سرودهی وداع مهدی اخوان ثالث را با رویکرد نشانهمعناشناسی عاطفی گرمس بررسی و چکیده کاملچکیده نشانهمعناشناسی عاطفی روشی نسبتاً نوین برای تحلیل متون ادبی و مطالعهی بازتاب تأثیر و تاثرات عواطف بر گفتهپرداز در آثار ادبی و به ویژه شعر است. این نوشتار به شیوهی توصیفی – تحلیلی سرودهی وداع مهدی اخوان ثالث را با رویکرد نشانهمعناشناسی عاطفی گرمس بررسی و تحلیل کرده است. در اشعار اخوان، همواره تلخکامی و ناامیدی به عنوان عواطف غالب نمایان است. در این سروده که احساسات گوناگونی چون عشق، اندوه، ترس و خشم نمود دارد، با افعال موثر خواستن و نتوانستن مواجه میشویم. گفتهپرداز نخست کنشگر است؛ ولی تنش و اندوهِ ناخواسته و تجویزی، او را به ناکنشگر تبدیل میکند و جسم ادراکی در قالب گریستن در او نمود مییابد. طرحوارهی فرایند عاطفی گفتمان این سروده به صورت کاهش همزمان فشارهی عاطفی و گسترهی شناختی است. به دلیل اتصال گفتمانی، گسترهی شناختی تنگ و تاریک، راههای ورود گفتهخوان به متن محدود است و گفتهیاب با فضای تحمیلی از سوی گفتهپرداز رویارو میشود که نمیتواند با آن تعامل داشته باشد. از ابتدای این سروده، سوژه تحت تاثیر ابژه قرار میگیرد و سبک تنشی- شوشی حاکم بر گفتمان میشود. گفتهپرداز هرچند فضای تحمیلی را نامنصفانه میبیند ولی با آن همسو میشود که سبک تنشی ترکیبی/ گزینشی است؛ ولی در پایان، سوژه سکوت را برمیگزیند و گریستن او را به شوشگری بازمیگرداند و دو سبک پیشین در سبک تنشی- بوشی استحاله مییابد و گفتهپرداز به وضعیت مات شدگی میرسد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
59 - بررسی مفاهیم انسانشناسی زبان در داستان «رکسانا»
الهام اسماعیل زاده کامران پاشائی فخری ( نویسنده مسئول) پروانه عادل زادهزبان، سامانه مرتب و منظمی است که در هر شرایطی میتوان از آن بهره برد و انسان را قادر میسازد تا علاقهها، عقاید و ادراکش را با نشانهها توجیه کند. زبان در جامعه دارای کارکردهای متفاوتی است که این کارکردها بستگی به نوع جامعه دارد. همه مسائل مربوط به زبان و فرهنگ در شاخه چکیده کاملزبان، سامانه مرتب و منظمی است که در هر شرایطی میتوان از آن بهره برد و انسان را قادر میسازد تا علاقهها، عقاید و ادراکش را با نشانهها توجیه کند. زبان در جامعه دارای کارکردهای متفاوتی است که این کارکردها بستگی به نوع جامعه دارد. همه مسائل مربوط به زبان و فرهنگ در شاخه بزرگ و جدیدی به نام انسانشناسی زبان که از انسانشناسی، زبانشناسی توصیفی و زبانشناسی تاریخی سرچشمه گرفته، مورد بررسی قرار میگیرد. انسانشناسی زبان به رابطة زبان با جامعه، فرهنگ و رفتار انسان میپردازد و تطور زبان را مورد مطالعه و پژوهش قرار میدهد. در این مقاله تلاش شده است تا آن دسته از مقولاتی که در حوزه انسانشناسی زبان قرار میگیرد و مؤدبپور در نگارش داستان رکسانا از آنها بهره گرفته، مورد بررسی قرار گیرد. پژوهش حاضر بیانگر آن است که: در نگارش این داستان به سبب لحن محاورهای نویسنده در دیالوگنویسی کلمات تابو و اصطلاحات خویشاوندی به صورت نابرابر مورد استفاده قرار گرفته و از لهجههای اجتماعی استفاده نشده که نمودار نیز مؤید همین مطلب است. کلمات تابو در این داستان در دو موقعیت عصبیت و پرخاشگری و طنزگونه به کار رفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
60 - تحلیل کهنالگوی «زن گیتی» در اشعار ناصرخسرو قبادیانی
آرزو احمدبیگی قربانعلی ابراهیمی(نویسنده مسؤول) شهرزاد نیازیکهنالگوی زن گیتی ازجمله قدیمترین تصاویری است که از ابتدای شعر فارسی در شعر شاعرانی چون رودکی، فردوسی، منوچهری، ناصرخسرو و خاقانی وجود داشته و تا اواخر قرن هشتم ادامه داشته است. ناصرخسرو ازجمله شاعرانی است که بهوفور از این کهنالگو در شعر خود بهره میبرد و عمدتاً صفات چکیده کاملکهنالگوی زن گیتی ازجمله قدیمترین تصاویری است که از ابتدای شعر فارسی در شعر شاعرانی چون رودکی، فردوسی، منوچهری، ناصرخسرو و خاقانی وجود داشته و تا اواخر قرن هشتم ادامه داشته است. ناصرخسرو ازجمله شاعرانی است که بهوفور از این کهنالگو در شعر خود بهره میبرد و عمدتاً صفات منفی مشترکی را میان زن و گیتی به نمایش میگذارد و آنها را در ساختار تخیلات خود به کار میگیرد. عمدهترین این صفات عبارتاند از: غداری، گندهپیری، دیوکرداری، جادوگری، بیوفایی، نامهربانی، سفلگی، بدخویی، دورویی، گربهصفتی، زنگرنگی، زالشکلی، رعنایی، شویکشی، فاحشگی و گنگی. این مقاله به تحلیل ساختار کهنالگوی زن گیتی در شعر ناصرخسرو قبادیانی میپردازد و تغییر و تحولات و کیفیت و کمیتهای تصویرسازیهای این کهنالگو را در اشعار این شاعر مشهور سبک خراسانی بررسی میکند و تأثیر این نوع ساختار تخیلی را در روند شاعرانگی و اندیشۀ این فرزانۀ یمگانی نمایان میسازد. نوشتار حاضر نشان میدهد تصویر زن گیتی پیش از ناصرخسرو، در فرهنگها و آیینهای سرزمینهای دیگر هم بازتاب داشته است. سختیها و دشواریها زندگی فردی و اجتماعی ناصرخسرو، فرار از زمان و ترس از مرگ، منجر به پیدایش این کهنالگو شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
61 - مضامین اخلاقی در مثنوی تازه یافت شدۀ ظهیر کرمانی
پری مالملی احمدرضا یلمه ها پریسا داوریچکیدهآثار گذشتگان، میراث ارزشمندی برای معاصران و آیندگان است. آثار فرهنگی و ادبی با بن مایه های معرفتی خود قوت و غذای معنوی اهل فکر و هنر است و علت آن هم این است که پل ارتباطی بین گذشته و حال هستند و شناخت و معرفت ما را افزایش می دهد. عهد صفوی نیز از این علوم و فنون بی چکیده کاملچکیدهآثار گذشتگان، میراث ارزشمندی برای معاصران و آیندگان است. آثار فرهنگی و ادبی با بن مایه های معرفتی خود قوت و غذای معنوی اهل فکر و هنر است و علت آن هم این است که پل ارتباطی بین گذشته و حال هستند و شناخت و معرفت ما را افزایش می دهد. عهد صفوی نیز از این علوم و فنون بی بهره نبوده است. ظهیر کرمانی (1162 ق) که نامش در هیچ تذکره ای نیامده است از مفاخر شیعی مذهب ایران زمین است. مثنوی پر تمثیل او که 8743 بیت و در بحر رمل است، از آثار ناشناخته ی قرن دوازدهم است و تنها نسخه ی آن به خط نستعلیق و مشتمل بر 265 برگ با شماره ی 9530 در کتابخانه ی مجلس تهران نگهداری می شود. این نسخه شامل داستان های تمثیلی منظومی در بیان اندیشه های عرفانی، اخلاقی، دینی، عاشقانه و غیره است. او در انواع صنایع لفظی و معنوی، طبع آزمایی کرده است و با اشعار تعلیمی خود نکات اخلاقی را برای یک زندگی راستین و حقیقی هموار کرده است. ابیاتش از آیات و احادیث و زندگی ائمه و بزرگان نشأت گرفته است. از این رو لازم است که با وجود زندگی پر تب و تاب امروزی کلام ارزشمند ظهیر به دقت و ژرف نگری مطالعه و بررسی شود تا شاید شمه ای از زندگی و تجربیات گذشتگان مرهمی باشد بر دردهای اخلاقی و اجتماعی و فرهنگی که روح هر انسان آزاده ای را می آزارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
62 - لزوم تصحیح مجدد دیوان بابا فغانی شیرازی
نادره نفیسیبابافغانی شیرازی از شاعران نیمة دوم سدة نهم و اوایل سدة دهم هجری است که بهسبب آوازه در غزلسرایی، او را حافظ کوچک نامیدهاند. دیوان این شاعر، نخستین بار در 1935م در لاهور و سپس در سال 1316ش به کوشش احمد سهیلی خوانساری در تهران به چاپ رسید. سهیلی، بار دیگر این دیوان را چکیده کاملبابافغانی شیرازی از شاعران نیمة دوم سدة نهم و اوایل سدة دهم هجری است که بهسبب آوازه در غزلسرایی، او را حافظ کوچک نامیدهاند. دیوان این شاعر، نخستین بار در 1935م در لاهور و سپس در سال 1316ش به کوشش احمد سهیلی خوانساری در تهران به چاپ رسید. سهیلی، بار دیگر این دیوان را در 1340 با 5 دستنویسِ نویافته، مقابله و دوباره تصحیح و منتشر کرد. وی در مقدمة این چاپ یادآور شده که در تصحیح این دیوان نهایت اهتمام را به عمل آورده است. ولی مقابلة این تصحیح با دستنویسهای معتبر، بیانگر آن است که مصحّح در تصحیح این متن، دچار خطاهای بسیاری شده است و در مقابلة بسیاری از غزلها با دستنویسهای نویافتة خویش کوتاهی کرده است. در این تصحیح، غزلهایی نیز به چشم میخورد که در دیوان هلالی جغتایی، چاپ سعید نفیسی هم با اندک اختلافی درج شده است. شعر بابافغانی تا دو سده پس از درگذشتِ او، سرمشق و الگوی شاعران ایرانی و پارسیگویان شبهقارّه بوده است و تقریباً همگی این شاعران، شماری از غزلهای خویش را در زمین غزلهای بابافغانی سرودهاند. ولی تا به امروز، تصحیحی معتبری از دیوان بابافغانی در دست نیست. نگارنده در مقالة حاضر نشان داده است که ناکارآمدی شیوة ضبط نسخهبدلها، به متن بردن نویسشهای نادرست و مقابله نکردن بسیاری از غزلها با دستنویسهای نویافته، چاپ حاضر دیوان بابافغانی را بیاعتبار ساخته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
63 - بررسی آکوستیکی تکیه در شعر رسمی فارسی
رافعه خوشخو رها زارعی فرداز آنجا که وزن شعر رسمی فارسی اصولاً وزنی کمّی محسوب میشود و وابسته به کشش واکههاست، نقش تکیه در آن چندان مورد تأکید قرار نگرفته یا در حاشیه بررسی شدهاست. در این مقاله به بررسی نقش تکیه در شعر فارسی پرداخته شده است. سعی شده که به این سؤال پاسخ داده شود که شعریت شعر ر چکیده کاملاز آنجا که وزن شعر رسمی فارسی اصولاً وزنی کمّی محسوب میشود و وابسته به کشش واکههاست، نقش تکیه در آن چندان مورد تأکید قرار نگرفته یا در حاشیه بررسی شدهاست. در این مقاله به بررسی نقش تکیه در شعر فارسی پرداخته شده است. سعی شده که به این سؤال پاسخ داده شود که شعریت شعر رسمی فارسی تا چه حد وابسته به تکیه است؟ آزمایشی برای پاسخ به این سؤال طراحی شدهاست. برای انجام آزمایش، غزل شماره 327 از دیوان حافظ انتخاب شد و ویژگیهای صوتشناختی آن مورد واکاوی قرار گرفت. بدین منظور از یک گویشور فارسی زبان، آشنا با ارکان عروضی خواسته شد که غزل مذکور را با تکیه بر ارکان عروضی با استفاده از برنامه پرت بخواند. برای اطمینان از صحت نتایج از همان گویشور خواسته شد که یکبار دیگر غزل را در شرایط یکسان بخواند. سپس، دادهها در سه سطح رکن عروضی، گروه آهنگین و گروه پارهگفتار مورد تحلیل قرار گرفتند. شواهد آزمایشگاهی نشان دادند که تکیه متکی به پایههای عروضی نیست و عملاً خواننده بسته به تفسیر و برداشت خود از معنای شعر، فقط یکی از هجاها را در هر یک از رکنها برجسته میسازد و الگوی تکیهگذاری متغیر و غیرقابل پیشبینی است. بنابراین نگارندگان براین باورند که الگوی تکیة این مصراعها، به هیچوجه ریتم ندارند و نمیتوانند بنیاد وزن باشند و رکن، ابزاری برای توصیف صحیح وزن شعر فارسی است و اگر نظم تکیه در ابیات شعر رعایت نشود با اختلال در وزن مواجه نمیشویم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
64 - آثار خطی سعدالدین احمدکابلی بره کی انصاری
پرویز صفرعلی علی زمانی علویجه فاطمه کوپا فاطمه معین الدینیمطالعه،تصحیح و بررسی دقیق نسخ خطی، جنبه های مختلف ادبی و فکری هر دوره را آشکارتر خواهد کرد. با توجه به مشترکات فرهنگی و همسایگی ایران و افغانستان، بررسی نسخ خطی شاعران و عارفان فارسی زبان این خطه، دارای اهمیت بسیار است. به علت تشابهات فرهنگی و تاریخی گذشته،کشوری چون افغ چکیده کاملمطالعه،تصحیح و بررسی دقیق نسخ خطی، جنبه های مختلف ادبی و فکری هر دوره را آشکارتر خواهد کرد. با توجه به مشترکات فرهنگی و همسایگی ایران و افغانستان، بررسی نسخ خطی شاعران و عارفان فارسی زبان این خطه، دارای اهمیت بسیار است. به علت تشابهات فرهنگی و تاریخی گذشته،کشوری چون افغانستان به عنوان بخشی از مناطق فرهنگی زبان و ادب فارسی، سرشار از نسخه های خطی ارزشمندی است. یکی از شاعرانی که آثار شعر و نثر عارفانه اش ،نقش مؤثری در ترویج زبان و ادبیات فارسی و مفاهیم عرفانی داشته ،سعدالدین احمد انصاری است که در قرن دوازدهم هجری در توابع کابل می زیسته است. کتاب شعر شور عشق اثر سعدالدین احمد انصاری، از نسخههای خطّی و ارزشمند قرن دوازدهم هجری محسوب می شود که تا کنون مورد پژوهش مستقل قرار نگرفته است، بی شک این پژوهش در روشن شدن وجوه مبهم و ارزش و بهای این کتاب عرفانی موثر واقع خواهد بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
65 - بررسی رویکرد کلامی و عرفانی حقیقت معاد در اندیشۀ مولانا و غزالی
عاشور حسن زاده عرب فریدون طهماسبی فرزانه سرخی علی محمد گیتی فروزمعاد،ایمان به روز واپسین و حیات اخروی انسانها پس از مرگ و جزا و پاداش اعمال آنهاست و یکی از اصول جهان‎بینی الهی و مهم‎ترین اصل پس از توحید است که پیامبران الهی مردم را به آن دعوت کرده‎اند و تقریبا یک سوم آیات قرآن مربوط به آن است. معاد اولین بار در گسترۀ ذهن چکیده کاملمعاد،ایمان به روز واپسین و حیات اخروی انسانها پس از مرگ و جزا و پاداش اعمال آنهاست و یکی از اصول جهان‎بینی الهی و مهم‎ترین اصل پس از توحید است که پیامبران الهی مردم را به آن دعوت کرده‎اند و تقریبا یک سوم آیات قرآن مربوط به آن است. معاد اولین بار در گسترۀ ذهن بشری از منابع درون دینی نشأت گرفته است.در این پژوهش ضمن تأکید بر مسئله معاد ،به عنوان زمینۀ اصلی بحث با بهره گیری از روش تحلیلی- توصیفی، به جنبه های کلامی و عرفانی آن در مثنوی مولانا و آثار غزالی پرداخته شده سپس دیدگاه و رویکرد کلامی،عرفانی حقیقت معاد و تعابیر مختلف و مرتبط با آن که عمده ترین آنها معاد روحانی و جسمانی، مرگ، رجوع و...است مورد بررسی قرار گرفته.نتیجه حاصل آنکه از دیدگاه غزالی با وجود گواه شرع بر معاد جسمانی عقل از اثبات و درک آن ناتوان است و صرفاً امکان آن را تصدیقمیکند.در مثنوی آنچه مربوط به معاد است–روحانی و جسمانی- غالبا با طرز تلقى صوفیانه و با تفسیر عرفانى همراه است.در اندیشه غزالی و مولانا غایت و حکمت همه علوم وصول انسان به سعادت اخروی از طریق معرفت الهی است؛این دو عارف متأثر از تمایلات عارفانه خود، تنها نگاه عرفانی را کاشف معانی حقیقی کلام وحیانی و معاد میدانند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
66 - جلوه های نوآوری در شعر ایرج میرزا
نیوشا دوراندیش عصمت خوئینیادبیات ایران در دوران مشروطه با تحولی اساسی مواجه شد که از آن به عنوان انقلاب ادبی یاد می شود.شعر فارسی نیز با فاصله گرفتن از سنت ها و قواعد کلاسیک خود، در مسیر تجدد و نوگرایی حرکت کرد.ایرج میرزا یکی از شاعران بسیار تاثیرگذار این دوره است.شعر او در این مقطع، هم از نظر م چکیده کاملادبیات ایران در دوران مشروطه با تحولی اساسی مواجه شد که از آن به عنوان انقلاب ادبی یاد می شود.شعر فارسی نیز با فاصله گرفتن از سنت ها و قواعد کلاسیک خود، در مسیر تجدد و نوگرایی حرکت کرد.ایرج میرزا یکی از شاعران بسیار تاثیرگذار این دوره است.شعر او در این مقطع، هم از نظر محتوا و هم از نظر ساختارهای فرمی و زبانی دگرگون می شود.آثار او علاوه بر پذیرش درون مایه های نوین سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، دربردارنده ویژگی های زبانی جدید و آرایه های ادبی تازه و خلاقانه است. مهمترین و بیشترین نوآوری های ایرج میرزا در زبان شعر اوست ؛ او به انعکاس دقیق زبان عامیانه عصر و همچنین لغات جدید فارسی و فرنگی در شعر خود پرداخته است که تا پیش از آن در شعر فارسی بسیار کم سابقه بوده است. حجم نوگرایی ها و ابداعات زبانی و ادبی ایرج به قدری وسیع است که می توان او را از این نظر نوآورترین شاعر مشروطه دانست.مقاله حاضر با رویکرد سبک شناسی فرم محور(فرمالیستی)، به بررسی جنبه های نوآوری و خلاقیت در شعر ایرج میرزا می پردازد ؛ نخست مهمترین جلوه های نوگرایی در زبان اشعار او رابه تفصیل مورد بررسی قرار داده ، سپس محتوای جدید و صنایع ادبی تازه شعر وی را با نگاهی گذرا شناسایی و معرفی می کند . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
67 - تحلیل مؤلفههای سوررئالیستی منطقالطیر عطار نیشابوری
حسن سلطانی کوهبنانی سارا حسینیمکتب سوررئالیسم را واکنشی به نومیدی انسان معاصر از عقلگرایی و مادهگرایی محض عصر مدرن دانستهاند و گریز به جهان ناخودآگاه را، بهترین راهحل او در برابر رنج این سالها به شمار میآورند. از سوی دیگر، عرفان اسلامی نیز نوعی مکتب فکری و معرفتی است که در مسیر کشف حقیقت، بیش چکیده کاملمکتب سوررئالیسم را واکنشی به نومیدی انسان معاصر از عقلگرایی و مادهگرایی محض عصر مدرن دانستهاند و گریز به جهان ناخودآگاه را، بهترین راهحل او در برابر رنج این سالها به شمار میآورند. از سوی دیگر، عرفان اسلامی نیز نوعی مکتب فکری و معرفتی است که در مسیر کشف حقیقت، بیش از هر چیز بر ذوق و اشراق اعتماد میورزد و ترسیم رابطۀ خالق و مخلوق را از رهگذر عبور از عین به ذهن و از جهان محسوس به ذهنیت مطلق ممکن میداند. نتایج این پژوهش نشان میدهد که کتاب منطقالطیر به عنوان یکی از نمایندگان این روش فکری، در خردهروایتهایش دارای نشانهها و مؤلفههایی از سوررئالیسم است که تأییدکنندۀ پیوند و همبستگی دو مکتب فکری سوررئالیسم و عرفان، حداقل در ساختار صوری آنهاست، همچنین از مؤلفههایی چون: لامکانی و لازمانی، عشق، آزادی، رؤیا و تخیل، امر شگفت و جادو، جنون و دیوانگی و ... میتوان به عنوان دیگر نشانههای اشتراک ساختاری و معنایی این اثر عرفانی با آثار سوررئالیستی مدرن، یاد کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
68 - دیدگاه محمّد باقرمیرزا خسروی به زنان در رمان "شمس و طغرا"
افسانه آهنگریانقلاب مشروطه در ایران سرآغاز تحوّلات فرهنگی- اجتماعی گستردهای بود. پیدایش نگاهی نو به "زن" بهعنوان انسان و توجه به وجوه مختلف زندگی ایشان در آثار شاعران و نویسندگان از پیامدهای این تحوّلات بوده است. "محمّدباقر میرزا خسروی" نویسنده نخستین رمان تاریخی کشور که از مشروطه چکیده کاملانقلاب مشروطه در ایران سرآغاز تحوّلات فرهنگی- اجتماعی گستردهای بود. پیدایش نگاهی نو به "زن" بهعنوان انسان و توجه به وجوه مختلف زندگی ایشان در آثار شاعران و نویسندگان از پیامدهای این تحوّلات بوده است. "محمّدباقر میرزا خسروی" نویسنده نخستین رمان تاریخی کشور که از مشروطهخواهان منطقۀ غرب نیز بود، در کتاب خود به نام "شمس و طغرا" به نقشآفرینی زنان پرداخت. او در رمانش ضمن بیان برخی از باورهای مردم عهد قاجار در مورد زنان، ایشان را به سه گروه اشراف، کنیزکان و زنان عامی و بیاباننشین تقسیم کرد و به بیان ویژگیهای هر طبقه از این زنان پرداخت. از آنجا که محمّدباقر میرزا تحت تأثیر حوادث سیاسی و اجتماعی عصر مشروطه بوده، محتمل است که نگاه وی به زنان و حقوق انسانی آنها، نگاهی متفاوت و متمایز از افراد عادی جامعه آن روزگار بوده است. یافتههای این پژوهش توصیفی- تحلیلی حکایت از آن دارد که خسروی ارداتی خاص به طبقه اشراف داشته و تنها زنان این طبقه را شایسته تعلیم و تربیت و مصاحبت دانسته است. نکته درخور توجه اینکه تحولات مختلف فرهنگی و اجتماعی پس از مشروطهخواهی و معاشرت با روشنفکران کوچکترین تأثیری در اندیشۀ خسروی و تغییر نگرش او نسبت به زنان نداشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
69 - تحلیل سروده های پروین اعتصامی با رویکردی بر مولفه های روانشناسی اجتماعی (مطالعه ی موردی: پییشداوری و جاذبه)
فریبا صادقی ناهید اکبری سوزان جهانیانچکیده:هر یک از آثار ادبی گویای این واقعیت هستند که هر پدیده، بنا بر جهان بینی و طرز تفکر پدید آورده اش، به جنبه ی خاصی از جریان های فردی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و ... در جامعه اشارات مستقیم یا غیرمستقیمی دارند. روشن است که تاثیر دیگران بر فرد مستلزم وجود روابط متقابل فر چکیده کاملچکیده:هر یک از آثار ادبی گویای این واقعیت هستند که هر پدیده، بنا بر جهان بینی و طرز تفکر پدید آورده اش، به جنبه ی خاصی از جریان های فردی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و ... در جامعه اشارات مستقیم یا غیرمستقیمی دارند. روشن است که تاثیر دیگران بر فرد مستلزم وجود روابط متقابل فرد با دیگران است؛ بنابراین، روان شناسی اجتماعی به عنوان علم مطالعة رفتار متقابل بین انسانها یا علم مطالعة انسانها شناخته می شود و شامل مولفه های بسیاری است ازجمله: همرنگی با جماعت (نفوذ اجتماعی)، پرخاشگری، کشش و جاذبه، متقاعدسازی، تقلید، پیشداوری و ... . آن چه در این پژوهش، مورد بررسی قرار می گیرد، سروده های پروین اعتصامی است که به روش توصیفی – تحلیلی از جنبه ی پیشداوری به عنوان یکی از مولفه های روان شناختی اجتماعی در شخصیت های مدنظر در سروده های وی به آن نگریسته و سپس تبیین و تحلیل می شود تا به این پرسش پاسخ داده شود که پروین نسبت به پیشداوری شخصیت ها در سروده هایش چه دید و نگرشی دارد؟ نتایج حاکی از آن است که پروین با دیدی انتقادی و کوبنده به پیشداوری افراد نظر می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
70 - تولدهای فرا هنجار قهرمان و انواع آن در افسانه های پریان کهگیلویه و بویراحمد
زینب مصدقچکیدهتولد بهعنوان یکی از اسرارآمیزترین جنبههای پیدایش،از شاخصهای اصول و باورهای انسان است. انسانها با درج باورهای خود نسبت به زایش، اشتیاق به زندگی و تداوم آن ، از راه افسانهها، این باور را به آیندگان نیز انتقال دادهاند. در بسیاری از افسانههای عامیانه کهگیلویه و چکیده کاملچکیدهتولد بهعنوان یکی از اسرارآمیزترین جنبههای پیدایش،از شاخصهای اصول و باورهای انسان است. انسانها با درج باورهای خود نسبت به زایش، اشتیاق به زندگی و تداوم آن ، از راه افسانهها، این باور را به آیندگان نیز انتقال دادهاند. در بسیاری از افسانههای عامیانه کهگیلویه و بویراحمد، تولد قهرمان یا زمینههای آن در برابر عملکردهای وی پس از تولد، از برجستگی بیشتری برخوردار است.هدف پژوهش حاضر بررسیو نشان دادن انواع تولدهای فراهنجار، فرایندهای خلاف معمول در بهدنیا آمدن قهرمان، مردن و دوباره زنده شدن به اشکال گوناگون،اعتقاد به جاودانگی و زیستن پس از مرگ در باور مردم کهگیلویه و بویراحمد است.در این دسته از افسانهها، تولد انواع و اقسامی دارد که به خاطر تفاوت و تنوع آنها، قابل تفکیک است. از نظر روساخت، هیچ تولدی ظاهراً شبیه تولد دیگر نیست اما در اساس، بنمایه و ژرف ساخت همهی آنها یکسان بوده و اگر تفاوتی وجود دارد در روساخت یا شکل ظاهری افسانه است. علاوه بر این نشان داده میشود که تولد غیرمعمول قهرمان در افسانههای جادویی نسبت به این عنصر در داستانهای غیر جادویی بیشتر بهچشم می-خورد. این پژوهش با بررسی عنصر تولد فراهنجار و انواع آن در افسانههای شفاهی - جادویی کهگیلویه و بویراحمد به شیوهی توصیفی-تحلیلی انجام شد. در این جستار نشان داده شد که تولد انواعی دارد که خود به زیرشاخههایی مانند انواع منشأ تولد تقسیم میشود. واژگان کلیدی: افسانه پریان، کهگیلویه و بویراحمد، تولد فراهنجار، دگردیسی. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
71 - کارکرد جملههای مرکب در مثنوی معنوی
زهره امانی عصمت خوئینیبخش بزرگی از دلنشینی کلام مولوی به شیوهی بیان و نحو کلام او مربوط میشود .مولویپژوهان اغلب از گیرایی کلام مولوی سخنها گفتهاند؛ امّا بسیاری از رمزهای این زبان پوشیده ماندهاست؛ برای کشف این زیباییها هیچ راهی جز تحلیل زبان وی وجود ندارد. پس نگارندگان برآن شدند تا ب چکیده کاملبخش بزرگی از دلنشینی کلام مولوی به شیوهی بیان و نحو کلام او مربوط میشود .مولویپژوهان اغلب از گیرایی کلام مولوی سخنها گفتهاند؛ امّا بسیاری از رمزهای این زبان پوشیده ماندهاست؛ برای کشف این زیباییها هیچ راهی جز تحلیل زبان وی وجود ندارد. پس نگارندگان برآن شدند تا با بررسی کارکرد نحوی و بسامد جملات مرکب در مثنوی به دریافت برخی از عوامل انسجامی این اثر مدد رسانند.این تحقیق بر اساس 1372 بیت از آغاز دفتر اوّل مثنوی انجام پذیرفته است و شیوهی کار مبتنی بر روش آماری و تجزیه و تحلیل ساختاری و طبقهبندی جملات است. از این بررسی نتایج قابل توجّهی در ارتباط تنگاتنگ محتوای متن با ساختمان جملهای زبان آن به دست آمده؛ در مثنوی جملههای مرکب به مراتب بیشتر از جملههای ساده مورد استفاده قرار گرفته است و از میان این جملات ، جملههایی که از یک پایه و یک پیرو ساخته شدهاند بسامد بیشتری دارند؛ این امر علاوه بر آن که انسجام متن را افزایش داده، با طولانیتر کردن جملهها بستر مناسبی برای محتوای آموزشی مثنوی فراهم آورده است، در بعضی از این جملات مرکب، مولوی با حذف حرف ریط ، خواننده را آزاد گذاشته تا خود حرف ربط مناسب را برگزیده و با توجّه به آن جملهی پایه و پیرو را انتخاب کند؛ و یا در بعضی از جملات مرکب پیچیده، بک جمله همزمان دو نقشِ پایه و پیرو را دارد،به این معنی که نسبت به جمله پیش و پس از خود، نقش آن متفاوت میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
72 - بررسی نقض اصول گرایس در کامنتهای کاربران ایرانی در صفحات شخصی افراد مشهور خارجی
آزاده نعمتیچکیده: گفتمان شناسی شاخه ی جدیدی از زبان شناسی است که به بررسی تعاملات می پردازد . یکی از مباحثی که در گفتمان شناسی مطرح می شود اصول چهار گانه ی گرایس است که لازم است در تعاملات مورد نظر قرار گیرند . نقض این اصول می تواند به منظور خاصی و برای بیان مطلب دیگری به کار رو چکیده کاملچکیده: گفتمان شناسی شاخه ی جدیدی از زبان شناسی است که به بررسی تعاملات می پردازد . یکی از مباحثی که در گفتمان شناسی مطرح می شود اصول چهار گانه ی گرایس است که لازم است در تعاملات مورد نظر قرار گیرند . نقض این اصول می تواند به منظور خاصی و برای بیان مطلب دیگری به کار رود . این تحقیق براساس چهارچوب نظری گرایس می باشد . در این تحقیق به بررسی تعاملاتی که پیرامون رویدادهای مهم جنجالی در فضای مجازی اینستاگرام توسط کاربران ایرانی ایجاد شده اند پرداخته می شود .هدف آن بود تا مشخص شود از اصول چهارگانه گرایس کدام یک بیشتر نقض گردیده و نقض این اصول چه کمکی به تعبیر نظرات کاربران میکند. بررسی توصیفی تحلیلی داده ها نشان داد که با نقض اصول کمیت و ارتباط ا بالاترین بسامد در صفحات اینستاگرام افراد معروف خارجی کاربران ایرانی قصد داشتند مفهومی را بیان کنند . نقض این اصول عمدتا برای تخریب یا بی احترامی به افراد بوده است . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
73 - بررسی طرحواره های تصوری «عشق» درتغزل های فرخی سیستانی
نبی الله عرب خزائلی حسین علی پاشاپسندی حسین پارساییطرحواره های تصوری یکی از مفاهیم مهم در زبان شناسی شناختی است که اصل مسألة آن این است که از ما، در این جهان، اعمال و رفتارهایی بروز می کند و از این طریق، ساخت های مفهومی بنیادینی پدید می آیند که برای اندیشیدن دربارة امور انتزاعی به کار می روند. پژوهش حاضر، با روش توصیفی چکیده کاملطرحواره های تصوری یکی از مفاهیم مهم در زبان شناسی شناختی است که اصل مسألة آن این است که از ما، در این جهان، اعمال و رفتارهایی بروز می کند و از این طریق، ساخت های مفهومی بنیادینی پدید می آیند که برای اندیشیدن دربارة امور انتزاعی به کار می روند. پژوهش حاضر، با روش توصیفی – تحلیلی به بررسی انواع طرحواره های تصوری (حجمی، حرکتی و قدرتی) موجود در واژة عشق در قصاید فرخی سیستانی می پردازد. هدف این پژوهش شناخت این طرحواره ها در تغزل های فرخی و چگونگی عینیت یافتن واژة عشق در آنهاست. نتایج حاکی از آن است که در میان سه طرحوارة تصوری، طرحوارة قدرتی بسامد بیشتری در تغزلات فرخی دارد؛ زیرا فرخی در سروده های خود نشان می دهد که عشق با نیروی فراوان خود عاشق را تحت تأثیر خویش قرار داده است. بعد از طرحوارة تصوری قدرتی، طرحوارة حرکتی بیشترین بسامد را در تغزلات فرخی به خود اختصاص داده که برای نشان دادن همراهی عشق با عاشق در طی مسیر عاشقی به کار رفته است. طرحوارة حجمی پایین ترین بسامد را به خود اختصاص داده است و شاعر به کمک این طرحواره، رنجهای عاشق را در مسیر عشق نشان میدهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
74 - بررسی ارتباط آموزههای دینی با ساختار و مفهوم در قصۀ ضامن آهو
حجت اله حسنوند محمد خزایی غلامعلی حاتم محمد عارفضامن آهو ازجمله مضامین ارزشمند دارای پیام صریح اخلاقی-تربیتی در باور عامه است. قالب این مضمون، قصۀ عامیانه و شفاهی ضامن آهو است. بررسیهای اولیه حاکی از پیوند اینقصه با متون دینی و روایات مرتبط با رفتار پیامبر(ص) و برخی امامان معصوم (ع) در قبال حیوانات است. این در حالی چکیده کاملضامن آهو ازجمله مضامین ارزشمند دارای پیام صریح اخلاقی-تربیتی در باور عامه است. قالب این مضمون، قصۀ عامیانه و شفاهی ضامن آهو است. بررسیهای اولیه حاکی از پیوند اینقصه با متون دینی و روایات مرتبط با رفتار پیامبر(ص) و برخی امامان معصوم (ع) در قبال حیوانات است. این در حالی است که؛ عدم وجود منابع و مطالعات کافی در این زمینه و درنتیجه نبود علم دقیقی نسبت به اشکال و کیفیتهای این پیوند، موجبات کمتوجهی به این مهم را فراهم ساخته است. ازاینرو هدف از انجام تحقیق حاضر، دستیابی به کیفیتهای ارتباط مفاهیم، متون و روایات دینی با اجزاء ساختار در قصه حاضر است. این تحقیق با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و همچنین مطالعات کتابخانهای و اسنادی به انجام رسیده است و به سؤالاتی ازجمله: چیستی و چگونگی رابطه متون و آموزههای دینی-اسلامی و شیعی با شکلگیری قصه ضامنآهو به تفکیک ساختار و مفهوم آن، پاسخ داده است. بررسیها نشان داده است که: به تفکیک، ساختار بیرونی قصه، دارای روابط مستقیم و تنگاتنگی با احادیث و روایات مرتبط با پیامبر(ص) و معصومین (ع) بوده و اشارات موردی را در برمیگیرد. همچنین مفاهیم و مضامین(اجزاء درونی) قصه، برگرفته و در پیوند با متون اولیه واصلی اسلامی (قران) و برخی روایات و احادیث است؛ که اشارات کلی (اخلاقی) را شامل میشود. ازاینرو قصه بستر و قالبی برای بیان محتوا و مضامین دینی- شیعی را فراهم آورده است، که با خیالپردازی و به یاری برخی از باورهای ملی و قومی شکل کنونی خود را یافته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
75 - بررسی فرهنگ عامّه در رسالة جلالیه اثر محتشم کاشانی
زینب کوچکی علیکلایه سیدکیهان شهدایی جمال احمدی رضا برزوییفرهنگ عامّه میراثی کهن با قلمروی به گستردگی تاریخ بشریّت است که بهصورت شفاهی، سینه‎به‎سینه و نسلبهنسل به شکل تجاربی ارزشمند، به ارث رسیده است. ادبیات عامیانة هر قوم و ملیتّی، برخاسته از فرهنگ و تمدن آن است و اندیشه‎ها، دیدگاه‎ها و همچنین سبک زندگی و ا چکیده کاملفرهنگ عامّه میراثی کهن با قلمروی به گستردگی تاریخ بشریّت است که بهصورت شفاهی، سینه‎به‎سینه و نسلبهنسل به شکل تجاربی ارزشمند، به ارث رسیده است. ادبیات عامیانة هر قوم و ملیتّی، برخاسته از فرهنگ و تمدن آن است و اندیشه‎ها، دیدگاه‎ها و همچنین سبک زندگی و اقوام و ملل را در گذشته‎های دور، انعکاس می‎دهد. هدف از این پژوهش، شناساندن باورها و آداب و سنن رایج در رساله جلالیه اثر محتشم کاشانی است. بنابراین پژوهش حاضر با روش تحلیل محتوا و بر اساس مطالعات کتابخانهای به بررسی فرهنگ عامّه در رسالة جلالیه اثر محتشم کاشانی پرداخته است. نتایج حاصل از بررسی‎ها، نشان می دهد که محتشم کاشانی از بیشتر عناصر فرهنگ عامّه در اثر خود استفاده کرده است و از آن‎ها در راه جذاب‎تر و پرمخاطب کردن اثر خود بهره گرفته است و علاوه‎بر آن از این راه به حفظ سنّت‎های نیک و کهن نیز کمک شایانی کرده است که در این میان بیشترین بسامد مختص به باورها و عقاید عامّه و ادبیات و اصطلاحات عامّه و همچنین کمترین آنها به مواردی همچون مشاغل و حرفهها و آداب و رسوم عامّه اختصاص یافته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
76 - فعل بسیط و مرکب در زبان فارسی معاصر: چالشها و راهکارها
فردین حسین پناهیاشتقاق و ترکیب دو فرآیند اصلی واژهسازی در زبان فارسی است. از آن جا که فعل مهمترین عنصر در دستگاه واژگانی و نحوی زبان است، زایا بودن زبان در ساخت فعلهای متنوّع و متعدّد اهمیت فراوانی دارد، طوریکه این فعلها خود، زایا باشند و بتوان واژههای دیگری از آنها مشتق کرد. ای چکیده کاملاشتقاق و ترکیب دو فرآیند اصلی واژهسازی در زبان فارسی است. از آن جا که فعل مهمترین عنصر در دستگاه واژگانی و نحوی زبان است، زایا بودن زبان در ساخت فعلهای متنوّع و متعدّد اهمیت فراوانی دارد، طوریکه این فعلها خود، زایا باشند و بتوان واژههای دیگری از آنها مشتق کرد. این مهم، از طریق فرآیند اشتقاق صورت میگیرد و فعلهای بسیط مهمترین عناصری هستند که زبان فارسی از طریق آنها میتواند به امر اشتقاق بپردازد. نگاهی به وضعیت کاربرد فعلها در زبان فارسی امروز نشان میدهد که گرایش مفرطی به ساخت فعلهای مرکب وجود دارد و تعداد فعلهای بسیط بسیار کمتر از فعلهای مرکب است و فعلهای بسیطِ موجود نیز غالباً در حال تبدیل شدن به فعلهای مرکباند. ادامۀ این روند میتواند منجر به ضعف تدریجی و شاید توقف اشتقاقهای فعلی در زبان فارسی شود. در این مقاله ضمن بررسی وضعیت فعلهای بسیط و مرکب در زبان فارسی معاصر، و نقد و بررسی دیدگاههای مطرح در این حوزه، راهکارهایی برای اصلاح وضعیت موجود بررسی میشود. بر این اساس، در مواردی میتوان با بهکارگیری و تقویت ساختهای زیرمجموعۀ فعل بسیط یا مرتبط با آن، قابلیتهای اشتقاق فعلی در زبان فارسی را احیا کرد. تقویت ظرفیت ساخت فعلهای تبدیلی، استفاده از فعلهای سببی و استفاده از فعلهای پیشوندی از مهمترین راهکارهایی است که برای این منظور میتوان در پیش گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
77 - برداشت های عرفانی از داستان یوسف(ع)
مریم رئیسی عطامحمد رادمنشداستان یوسف در جایگاه احسنالقصص، باعث شد که ، برداشتهای متفاوتی از آن شود. یکی از مهمترین این نظرگاهها، تأویلات عارفان است. در این نوشتار کوشیده ایم با استخراج مضامینی دیدگاه عارفان را تبیین کنیم. بدین منظور کتابهای تذکره الاولیا، رسالۀ قشیریه، نفحات الانس، کشفالم چکیده کاملداستان یوسف در جایگاه احسنالقصص، باعث شد که ، برداشتهای متفاوتی از آن شود. یکی از مهمترین این نظرگاهها، تأویلات عارفان است. در این نوشتار کوشیده ایم با استخراج مضامینی دیدگاه عارفان را تبیین کنیم. بدین منظور کتابهای تذکره الاولیا، رسالۀ قشیریه، نفحات الانس، کشفالمحجوب، تفسیر میبدی و ... بررسی و بنمایههای داستان یوسف در پیوند با مفاهیم بلند عرفانی که در دو بخش مفاهیم مرتبط با عشق و دیگر مفاهیم عرفانی قابل تقسیم است، تحلیل و بررسی شد. چنین مطالعه ای آشکار می کند، در این داستان بیش از هر موضوعی عنصر عشق برجسته است. دقت در دقایق عشق موجب می شود دریابیم چگونه عشق موجب برکشیدن داستان یوسف به مقام زیباترین داستان ها شده است. عشق به عنوان یکی از منازل معرفت، موجب دگرگونی اساسی در وجود سالک می شود. پرداختن به عنصر عشق و مفاهیم عرفانی مرتبط با آن داستان یوسف را به یکی از پربارترین و تأویل پذیرترین داستان های قرآنی مبدل کرده است. آینه بودن جمال یوسف و جلوگاه حسن الهی دانستن او که موجب بصیرت افزایی چنین عشقی می شود، غیرت معشوق بر عاشق، ایثار در محبت و فراموشی الم زخم و صدق عشق از موضوعاتی است که نشان می دهد، عشق موضوع کلیدی داستان یوسف در نگاه عارفان است. همچنین عارفان به نمادپردازی شخصیتهای داستان پرداخته اند. زلیخا نماد نفس لوامه، یعقوب نماد عقل، یوسف نماد دل یا سالک طریقت است که به دلیل توجه یعقوب عقل به او دچار حسد قوای غضب و شهوت شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
78 - بررسی مفاهیم غنایی در رمان شوهر آهوخانم
گلاله مرادی عبدالناصر نظریانی محمدامیر عبیدی نیابیان احساسات شخصی در مفهوم گسترده آن در قالب نظم و نثر در دورههای مختلف همواره مورد توجه شاعران و نویسندگان ادب فارسی قرار گرفته است. احساسات شخصی اعم از نرمترین تا درشتترین آنها در دایره ادب غنایی میگنجد. رمان یکی از انواع ادبی و نوع ادبی غالب در عصر حاضر است که پ چکیده کاملبیان احساسات شخصی در مفهوم گسترده آن در قالب نظم و نثر در دورههای مختلف همواره مورد توجه شاعران و نویسندگان ادب فارسی قرار گرفته است. احساسات شخصی اعم از نرمترین تا درشتترین آنها در دایره ادب غنایی میگنجد. رمان یکی از انواع ادبی و نوع ادبی غالب در عصر حاضر است که پتانسیل و فضای لازم برای خلق و آفرینش مفاهیم غنایی را در خود دارد. رمان شوهر آهوخانم نوشته علیمحمد افغانی و اولین اثر شناخته شده به سبک رئالیسم در ادبیات فارسی میباشد. در پژوهش حاضر سعی بر آن بوده تا با بهرهگیری از شیوه توصیفی-تحلیلی، انواع مفاهیم غنایی در این رمان مورد بررسی قرار گیرد. مفاهیم غنایی در رمان شوهر آهوخانم بیشتر به صورت وصف، عشق و محبت، غم و اندوه، خشم و نفرت، شادی و امیدواری و موسیقی و رقص نمود پیدا کرده است. نویسنده از این مفاهیم در جهت توصیف فضا، حالات روحی شخصیتهای داستان و اثرگذاری بیشتر بر مخاطب بهره گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
79 - بررسی جلوههای فرهنگ عامۀ ایرانی در سفرنامههای هینریش بروگش آلمانی
فرشاد اسکندری شرفی مهدی صادقی درویشی وحید مبارکفرهنگ عامه مجموعه آیینها و مراسم، اسطورهها، افسانهها، داستانها، مَثَلها، ترانهها، لالاییها، چیستانها، بازیها و سرگرمیها، باورها و خرافهها و... یک قوم است. سفرنامهها از جمله نوشتههایی است که اطلاعات وسیع و ارزشمندی از اوضاع و احوال سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، ف چکیده کاملفرهنگ عامه مجموعه آیینها و مراسم، اسطورهها، افسانهها، داستانها، مَثَلها، ترانهها، لالاییها، چیستانها، بازیها و سرگرمیها، باورها و خرافهها و... یک قوم است. سفرنامهها از جمله نوشتههایی است که اطلاعات وسیع و ارزشمندی از اوضاع و احوال سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و... مردم سرزمینهای گوناگون در آنها یافتمیشود. بنابراین واکاوی اینگونه نوشتهها در شناخت جلوههای فرهنگ عامۀ یک سرزمین بسیار مؤثر است. در این پژوهش که با روشی توصیفی- تحلیلی و بهرهگیری از منابع کتابخانهای صورت میگیرد، دو سفرنامۀ سفری به دربار سلطان صاحبقران و در سرزمین آفتاب، نوشتۀ هینریش بروگش آلمانی، که در زمان ناصرالدین شاه دو بار به ایران سفر کرده، با هدف بازخوانی جلوههای فرهنگ عامۀ ایرانی عصر قاجار، بررسی شدهاست. دستاورد پژوهش نشان میدهد که بخش قابل توجهی از این سفرنامهها به شرح و توصیف مؤلفههای فرهنگ عامۀ ایرانی اختصاص دارد. وصف صورت و سیرت ایرانیان، زیورآلات و آرایش، شکار، جشنها و شادمانیها، آیین سوگواری محرم، آیین ازدواج و عروسی، آیین مرگ، آداب و عادات غذاخوردن، آداب مهمانی و مهماننوازی، زبان و ادبیات عامه، بناها و مکانهای عامیانه، هنرهای عامیانه و صنایع دستی و باورها و خرافات مهمترین عناصر فرهنگ عامۀ ایرانی است که بروگش در سفرنامههای خود با نگاهی تیزبین و فراگیر پیرامون آنها سخن گفتهاست. در بخشهایی از سفرنگارههای بروگش، ذهنیت و نگاه غربی به شرقی که دیگری را با خود مقایسه میکند و خود را برتر میشمارد، به چشم میخورد. هر چند که قضاوتهای منصفانه نیز در آنها کم نیست و میتواند وجه تمایز این سفرنامهها با بسیاری از سفرنامههای اروپایی باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
80 - تحلیل ارتباطات غیرکلامی در منظومه ی غنایی خسرو وشیرین
افسانه اولادی قادیکلایی حسین پارساییچکیده ادبیات منظوم غنایی دنیایی از رازهای ارتباطی است که از طریق شاخه های علوم چند دانشی و ارتباطی می توان مفاهیم پیچیده ی غیرکلامی را از بطن آن استخراج کرد . تغییرات فیزیولوژی و کنش های حرکتی و رفتاری به نوعی راهی برای خلق مفاهیم و ترکیبهای گوناگون از طریق ارتباطات و ر چکیده کاملچکیده ادبیات منظوم غنایی دنیایی از رازهای ارتباطی است که از طریق شاخه های علوم چند دانشی و ارتباطی می توان مفاهیم پیچیده ی غیرکلامی را از بطن آن استخراج کرد . تغییرات فیزیولوژی و کنش های حرکتی و رفتاری به نوعی راهی برای خلق مفاهیم و ترکیبهای گوناگون از طریق ارتباطات و رفتارهای زبان بدن می باشد و ارتباطی شگرف و عمیق با مخاطب برقرار می سازد .در این مقاله نگارنده با پژوهشی درعلوم ارتباطات و بین رشته ای ، ارتباطات غیرکلامی منظومۀ خسرو و شیرین را بررسی نموده و تلاش شده پیام هایی را که شاعر کوشیده است از طریق ارتباطات غیرکلامی nonverbal communication به خواننده منتقل کند آشکار نماید. نظامی بااستفاده از کارکردهای غیرکلامی زبان علامات، زبان عمل و زبان اشیاء دراین منظومه فضای دراماتیک ایجاد کرده است که در این مقاله به تحلیل این کارکردها پرداخته میشود.نتیجۀ بررسیها نشان میدهد که ازمیان این فرایندهای ارتباطی، حرکات و اشارات اندام و ارتباطات چشمی، نقش بسزایی در جریان انتقال مفاهیم و پیام ها ایفا میکنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
81 - بروج و علم احکام نجوم مربوط به آن در دیوان سنایی
احمد روستایی شلمانی احمد زاکریمنجمان از حرکت سیارات و قرار گرفتن مدار آنها در کمربند آسمانی پیشگوییهایی انجام دادهاند و این پیشگویی را بر مبنای علم یا فن احکام نجوم استدلال می کردهاند. در تعریف این صنعت گفته اند که ، شناخت کیفیت استدلال از گردش افلاک و مطالعه برجها و حرکت ستارگان است، بر آنچه د چکیده کاملمنجمان از حرکت سیارات و قرار گرفتن مدار آنها در کمربند آسمانی پیشگوییهایی انجام دادهاند و این پیشگویی را بر مبنای علم یا فن احکام نجوم استدلال می کردهاند. در تعریف این صنعت گفته اند که ، شناخت کیفیت استدلال از گردش افلاک و مطالعه برجها و حرکت ستارگان است، بر آنچه در زیر فلک قمر پیدا خواهد شد، پیش از پیدا شدن آن. این دانش سابقهای بسیار دیرین در حوزهی دانش بشری دارد. پیشینهی آن به بابلیان باستان و سپس به یونانیان باز میگردد که در بسط و گسترش آن نقش به سزایی ایفا کردند. دانش احکام نجوم که در ابتدا در انحصار ستارهشناسان و ریاضیدانان بود کمکم به حوزهی علوم دیگر نیز بسط یافت به گونهای که؛ حتی پزشکان در بعضی از ادوار برای درمان بیماران خود دست به دامان دانش نجوم می شدند. شاعران نیز از این دانش غافل نبودند و در دورههای آغازین شعر فارسی تا سدههای هفت و هشت در سرودههای خویش از آن بهره بردند و به خلق مضامین پرداختند تا نسبت به شعرای دیگر اظهار فخر نمایند. احکام مربوط به منطقةالبروج یا احکام مربوط به یکایک برج های دوازدگانه و یا ستارگان مشهور در هر یک از برج ها، در شعر سنایی، جلوهای خاص دارد که این معانی را در ذیل عنوان های گوناگون مورد بررسی و مطالعه قرار میدهیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
82 - یادکرد شخصیت های انقلاب اسلامی و دفاع مقدس در مجموعه « سرود سپیده» حمید سبزواری
مریم حداد خانشان رستم امانی حمیدرضا فرضیاشعار تقدیمی به شخصیتهای پایداری در یادکرد، گرامیداشت، بزرگداشت و سوگ سروده یکی از موضوعات اصلی شعر دفاع مقدس است. در این مقاله مجموعه سرود سپیده حمید سبزواری در موضوع یادکرد شخصیتهای پایداری انقلاب اسلامی و دفاع مقدس مورد بررسی قرار گرفته است، سبزواری به خاطر بازگویی چکیده کاملاشعار تقدیمی به شخصیتهای پایداری در یادکرد، گرامیداشت، بزرگداشت و سوگ سروده یکی از موضوعات اصلی شعر دفاع مقدس است. در این مقاله مجموعه سرود سپیده حمید سبزواری در موضوع یادکرد شخصیتهای پایداری انقلاب اسلامی و دفاع مقدس مورد بررسی قرار گرفته است، سبزواری به خاطر بازگویی وقایع انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، عنوان پدر شعر انقلاب اسلامی گرفته است، ایشان در بخشی از این مجموعه، اشعار تقدیمی برای شخصیتهای انقلابی، رزمندگان و شهدای دفاع مقدس سروده است. در مورد امام خمینی(ره)، رهبر معظم آیت-الله علی خامنهای، آیتالله مطهری، آیتالله طالقانی، آیتالله منتظری، آیتالله بهشتی، رجایی و باهنر، حسین آیت و مصطفی چمران، شعر تقدیمی مستقل دارد و اشعاری نیز برای کل رزمندگان و شهدای دفاع مقدس سروده است، شعر تقدیمی در تکریم امام خمینی(ره) بیشتر از دیگر شخصیت-هاست. نتایج بررسی این اشعار نشان میدهد: سبزواری با زبان ساده و عاری از تکلف و عناصر بلاغی متداول در ادبیات، شعر تقدیمی سروده است، مشخصه زبانی و بلاغی، به کارگیری واژههای آرکائیسم، عرفانی و آرایههای تشبیه و تلمیح است که بیشترین فراوانی را دارد. اندیشه شاعر در توصیف شخصیتها، مدح و ستایش، وصف پایداری، دلاوری، رشادت آنها و سوگ سروده میباشد. در اثنای این مضامین نیز پیروزی انقلاب اسلامی، قیام امام خمینی(ره) بر علیه طاغوت و ارزشمندی شهادت را آورده است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
83 - جایگاه سیاسی-تعلیمی جانوران آبزی در کلیله و دمنه
حسین عباس نژاد پروانه عادل زاده کامران پاشایی فخریبیشتر داستانهای کلیله و دمنه، تمثیلی و به زبان حیوانات است. به احتمال قوی دلیل عمدۀ استفاده از شخصیّتهای حیوانی، محتوای سیاسی، تعلیمی آن است. جانوران، در متون تمثیلی با ایفای نقش تمثیلی و نمادین، غیر از اینکه موجب تنوّع و جذابیّت حکایتها و داستانها میشوند، شاعران و چکیده کاملبیشتر داستانهای کلیله و دمنه، تمثیلی و به زبان حیوانات است. به احتمال قوی دلیل عمدۀ استفاده از شخصیّتهای حیوانی، محتوای سیاسی، تعلیمی آن است. جانوران، در متون تمثیلی با ایفای نقش تمثیلی و نمادین، غیر از اینکه موجب تنوّع و جذابیّت حکایتها و داستانها میشوند، شاعران و اهل قلم از رویکرد نقش تمثیلی آنها، بیشتر برای تحقق اهداف سیاسی، تعلیمی، اخلاقی و به خصوص اخلاق اجتماعی سود میجویند. داستانهای کلیله و دمنه، غالباً منعکس کننده هرم قدرت و پیش کشیدن تعالیم اخلاقی در جامعۀ (هند، ایران و جهان اسلام) است؛ بنابراین به بهترین وجهی ساز و کار فرهنگ سیاسی، قدرت، پند و اندرز، رفتار سیاسی و تأثیر آن را بر طبقات دیگر نشان میدهد. با تجزیه و تحلیل متن میتوان ساختار جایگاه سیاسی، تعلیمی و تأثیر آن را بر رفتارهای فردی و اجتماعی کشف و بررسی کرد. در این جستار که به شکل بنیادی، بر پایۀ مطالعات کتابخانهای و به روش توصیفی - تحلیلی به تبیین و تحلیل این موضوع در کلیله و دمنه پرداخته شده است، سعی شده است که مضمون چند داستان از حیث بُعد سیاسی، تعلیمی با در نظر گرفتن جنبههای مدیریّتی، نظیر تصمیم گیری، برنامه ریزی، سازمان دهی و رفتار سازمانی در یک جامعه یا نهاد اجتماعی مورد ارزیابی قرار گرفته، و شخصیّتهای نمادین حکایتها با ایفای نقشی که در داستانها بر عهده دارند، معرّفی شوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
84 - منظومه غنایی ازهر ومزهر نزاری قهستانی در گذر تعالیم اخلاقی وقرآنی
یوسف صفیان بلداجیچکیده شمس الدین بن محمد نزاری قهستانی از شاعران و منظومه سرایان قرن هشتم به شمار می رود پژوهش حاضر به معرفی کوتاهی اززندگی و آثار او پرداخته است ، سپس منظومه غنایی ازهر و مزهر را معرفی می کند ودر پی رسیدن به نکات اخلاقی و قرآنی نهفته در این منظومه عاشقانه است .با بازکاو چکیده کاملچکیده شمس الدین بن محمد نزاری قهستانی از شاعران و منظومه سرایان قرن هشتم به شمار می رود پژوهش حاضر به معرفی کوتاهی اززندگی و آثار او پرداخته است ، سپس منظومه غنایی ازهر و مزهر را معرفی می کند ودر پی رسیدن به نکات اخلاقی و قرآنی نهفته در این منظومه عاشقانه است .با بازکاوی در این منظومه به شواهد شعری بر اساس مفاهیم قرآنی و اخلاقی می رسد و با استخراج ابیات به موضوع بندی آن پرداخته است وبه صورت نمودار بسامد هرکدام ازمفاهیم اخلاقی تعلیمی ،قرآنی را مشخص کرده است وی در این منظومه به مفاهیمی همچون بی اعتباری دنیا ،دوری از غرور وبخشش ،صبر و کوشش ودوری از بیداد، راز داری و...بر می خورد .. بیشتر آموزهای اخلاقی –تعلیمی وی جنبه دینی، اعتقادی داشته وجزو اخلاق بندگی به شمار می آیند وی از اخلاق اجتماعی سخن گفته ودراین منظومه غنایی توانسته است در قالب داستان نکات ارزشمند اخلاقی قرآنی را بگنجاند ودر رسالت شعری خویش جاودان بماند . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
85 - ذکر، اسم اعظم، عدم توقیفیت اسماء و جایگاه صفات جلال و جمال الهی در سیر و سلوک در سایهسار آثار نجم کبری
شهروز گودرزی منفرد مهدی محبتی جلیل تجلیل رقیه صدراییعرفان در مرتبۀ اول بر پایۀ عنایت الهی و در درجۀ بعدی بر پایۀ معرفت، محبت، تزکیه نفس، خلوت، ذکر، روزه، طهارت، سماع، تسلیم محض به شیخ کامل و نفی خواطر و رضا بنانهاده شده است. نجم الدین کبری عارف بزرگ قرن ششم و ابتدای قرن هفتم که بهواسطه شاگردان جاودانه وی شناختهشده است. چکیده کاملعرفان در مرتبۀ اول بر پایۀ عنایت الهی و در درجۀ بعدی بر پایۀ معرفت، محبت، تزکیه نفس، خلوت، ذکر، روزه، طهارت، سماع، تسلیم محض به شیخ کامل و نفی خواطر و رضا بنانهاده شده است. نجم الدین کبری عارف بزرگ قرن ششم و ابتدای قرن هفتم که بهواسطه شاگردان جاودانه وی شناختهشده است. دارای اندیشههای بزرگی است که هنوز هم ناشناخته مانده است. ضرورت این تحقیق آنجا رخ می نماید که بسیاری از اندیشههای این شیخ که مهجور مانده است دارای کلامی متفاوت از دیگر عرفا است. این تحقیق به روش توصیفی- تحلیلی و استفاده از مطالعات کتابخانهای و اسنادی به بررسی ذکر و مسائل مرتبط با آن در آثار نجم الدین کبری پرداخته است. در کنار ذکر به مباحث پر مجادلهای چون اسم اعظم، توقیفیت یا عدم توقیفیت اسماء و نیز جایگاه صفات جمال و جلال الهی در سیر و سلوک ازنظر این شیخ ولی تراش میپردازیم. البته تحقیقات وسیعتری جهت رفع مبهمات و مرموزات اندیشه شیخ کبری لازم است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
86 - بررسی بن مایه های عرفانی در یکصد غزل کلیم کاشانی(مقاله مروری)
فضل الله رضایی اردانی غلامرضا هاتفی اردکانیکلیم کاشانی یکی از مشهورترین غزلسرایان سبک هندی است که نشان هایی از عرفان و تصوّف، در غزلیّات او نقش بستهاست به طوریکه آمـوزههـای عرفانی در غـزلیّات او، عشق واقعی یا آسمانی را بیان میکنند.خلّاق المعانی ثانـی در حدود (990) ه.ق. در همـدان دیـده بـه جهان گشود و به علت چکیده کاملکلیم کاشانی یکی از مشهورترین غزلسرایان سبک هندی است که نشان هایی از عرفان و تصوّف، در غزلیّات او نقش بستهاست به طوریکه آمـوزههـای عرفانی در غـزلیّات او، عشق واقعی یا آسمانی را بیان میکنند.خلّاق المعانی ثانـی در حدود (990) ه.ق. در همـدان دیـده بـه جهان گشود و به علت سکونت در کاشان به کاشانی مشهور شد. مجموعۀ (590) غـزل او در حوزۀ ادب غنایی، جایگاه والا دارد. از خصوصیّات سرآمد در غزلیّات او، وجود جلوه های عرفانی است. این مقاله به واکاوی، جلوه های عرفانی در یکصد غزل کلیم کاشانی، بـه شکل تصادفی می پردازد تا جلوههای برجستۀ عشق و کمال آن، به تصویر درآید و علاوه بر آن، در پژوهشهای ادبی و عرفانی، کلیم به عنوان شاعری عارف معرّفی گردد و در نهایت طرح این نکته که، غزلیّات غنایی کلیم کاشانی، محملی برای بیان و جست و جوی معانی بلند عرفانی است. غزلیّات این شاعر، ساختار ادبی و عرفانی دارد و او با طرح ساز و کارهای عرفـانـی، کـوششی بـرای یافتن و طرح گـوهـر ارزشمند عشق واقعـی را انجام دادهاست. جلوه-پردازیهـای عـرفانی در غزلیّات او جلوهای خاص دارد. این مقاله با روش تحلیل و توصیف یافتههای عرفانی، قصد دارد تا گرایشهای عرفانی و بنمایههای عرفانی به کاررفته را در غزلیّات کلیم ابتدا واکاوایی و با ذکر نمونههایی از آن مصادیق، آنها را براساس فرهنگ اصطلاحات عرفانی دست اوّل، مورد بررسی و تحلیل قراردهد. از رهگذر وجود و بررسی آموزههای عرفانی در غزلیّات این شاعر، شایسته است که کلیم را، در جرگۀ شاعران عارف، به شمارآوریم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
87 - تحلیل روانشناختی شخصیتهای قصهی اولدوز و کلاغها با تکیه بر نظریهی "فروید، یونگ وآدلر"
فرشته احمدی یوسف نیکروزآثار ادبیات کودک در شعر و نثر همچون آثار ادبی بزرگسالان میتواند از جنبههای گوناگون، مطالعه و بررسی شود. قصههای کودکان در روایت معمولاً ساده است و دریافت آن به آسانی صورت میگیرد، اما در زیر ساخت میتواند سرشار از نکات روانشناختی و تأویل پذیر در حوزهی علم روانشناس چکیده کاملآثار ادبیات کودک در شعر و نثر همچون آثار ادبی بزرگسالان میتواند از جنبههای گوناگون، مطالعه و بررسی شود. قصههای کودکان در روایت معمولاً ساده است و دریافت آن به آسانی صورت میگیرد، اما در زیر ساخت میتواند سرشار از نکات روانشناختی و تأویل پذیر در حوزهی علم روانشناسی باشد. ادبیات کودک بستری مناسب برای طرح غیرمستقیم مسائل روانشناسی است؛ چرا که ناخودآگاه کودک را مخاطب قرار میدهد و با جایگزین کردن مسائل روانی مثبت با منفی، او را برای رویارویی با جهان بیرون آماده میکند. نقد روانشناختی یکی از شاخههایی است که میتواند در کنار دیگر شیوههای نقد، سرنخهای بسیاری را برای فهمیدن و حل مسائل و معماهای یک اثر در اختیارمان قرار دهد.به این منظور، در این مقاله ابتدا مقدمهای دربارهی اهمیت و جایگاه نقد روانشناختی و ارائهی نظریات صاحبنظران در اینباره مطرح گردید، سپس به پیشینه علمی پژوهش و تحقیقات صورت گرفته پرداخته شده است. در ادامه خلاصهای از قصهی اولدوز و کلاغها آوردهایم؛ و پس از تبیین نظر فروید، یونگ و آدلر به طور جداگانه به نقد و تحلیل روانشناختی شخصیتهای قصه پرداختهایم. نتایج این پژوهش نشان میدهد که آرای فروید همچون مکانیسمهای دفاعی، کهنالگوهای یونگ و مفاهیم عقدهی حقارت طبق نظریهی آدلر در شخصیتهای قصه تبلور یافته است. این نقد و تحلیل حاکی از آن است که در ژرفای قصههای کودکان و به ویژه قصهی مورد بحث ظرفیت نقد روانشناختی نهفته است و میتوان برای پی بردن به ژرفای عمیق شخصیت آنها از این نوع نقد بهره برد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
88 - نشانهشناسی اجتماعی غزلی از خواجوی کرمانی بر اساس نظریه چندلر
فرزانه ودیعه فرهاد طهماسبی ساره زیرکچکیده نشانهشناسی اجتماعی در مقام روشی برای خوانش متون ادبی، وارد عملکرد فرایندهای پردازشی نشانهها و چگونگی خلق معنی میشود. در این روش هم صاحب اثر هم خوانشگر آن مبتنی بر اندوختههای ذهنی و تجربیات زندگی خود، در فرایندهای خلق معانی حضور مییابند. در این پژوهش غزلی از خ چکیده کاملچکیده نشانهشناسی اجتماعی در مقام روشی برای خوانش متون ادبی، وارد عملکرد فرایندهای پردازشی نشانهها و چگونگی خلق معنی میشود. در این روش هم صاحب اثر هم خوانشگر آن مبتنی بر اندوختههای ذهنی و تجربیات زندگی خود، در فرایندهای خلق معانی حضور مییابند. در این پژوهش غزلی از خواجوی کرمانی با رویکرد نشانهشناسی اجتماعی و به روش توصیفی-تحلیلی بررسی شده است. رویکرد نظری به کار گرفته شده مبتنی بر نظریات دنیل چندلر است که بر اساس آن به تجزیه و تحلیل چگونگی کنشهای رمزگان اجتماعی و متنی و تفسیری حاضر در غزل، پرداخته شده است. بستر عملکرد رمزگان اجتماعی در این غزل، رمزگان زیباییشناختی از شمار رمزگان متنی است که در آنها خواجو با بهرهگیری از احضار گفتمانهای متفاوت، رمزگان تفسیری را نیز در فرایندهای معناپردازی سهیم کرده است. آنچه به عنوان دستآورد و نتیجهی چنین پژوهشی دارای اهمیت است، دستیابی به شیوهی راهبردی جهت خوانش متون است که در آن با تمرکز بر فرایندهای پردازشی نشانهها و چگونگی خلق معنا، میتوان به لایههای غایب و خاموش متن دست یافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
89 - خوانشی دیگر از بیت حافظ: «این همه شعبدة خویش که میکرد اینجا/سامری پیش عصا و ید بیضا میکرد»
یدالله پشابادیتأمل و دقت در زوایای سخن خواجة شیراز همواره به کشف ظرافتهایی در واژگان و معانی اشعار وی میانجامد. آنچه در این پژوهش مورد کنکاش و موشکافی واقع شده است، بیتاین همه شعبدة خویش که میکرد اینجا سامری پیش عصا و ید بیضا میکرداست. در این جستار یک پیشنهاد دربارة نحوة خواندن ا چکیده کاملتأمل و دقت در زوایای سخن خواجة شیراز همواره به کشف ظرافتهایی در واژگان و معانی اشعار وی میانجامد. آنچه در این پژوهش مورد کنکاش و موشکافی واقع شده است، بیتاین همه شعبدة خویش که میکرد اینجا سامری پیش عصا و ید بیضا میکرداست. در این جستار یک پیشنهاد دربارة نحوة خواندن این بیت، مبتنی بر استدلال و ارایة دیدگاهها و تشریح جزئیات مرتبط با این بیت مطرح شده است و در راستای برطرف کردن پیچیدگی و تأویلهای موجود پیرامون این بیت، و بر اساس فرضیة انشایی بودن مصرع دوم، و با روش تحلیلی ـ توصیفی انجام گرفته است. یافتة اصلی حاصل از آن، حکایت از تأیید فرضیة مورد نظر دارد.AbstractAngles of reflection and careful about the words and meanings of Hafez Shirazi has discovered his poems leads. What this study is to explore and analyze is the couplet:این همه شعبدة خویش که می کرد اینجاسامری پیش عصا و ید بیضا می کردmeaning: It's all the black magic himselve to do, Samaritan ago cane and iodine infrount of the Mousas miracle.In this paper, a proposal on how to read these couplet, based on the reasoning and finding point of view and details related to this couplet has been proposed in order to overcome the complexity and the paraphrase on this couplet, and based on the hypothesis compositionall second verse, and descriptive analysis was performed. The deconstruction of it, confirming the hypothesis that.Keywords: analysis, description, another reading, contradictional question پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
90 - هویّت «عقل و عشق» در اشعار عرفانی امام خمینی(ره) و علّامه حسن زاده ی آملی.
جواد عابدی حسین پارسایی رضا فرصتی جویباریهویّت عقل و عشق و مبحث تقابل، تضاد و یا همسویی آن دو به عصرکنونی منحصر نمی شود بلکه سابقه ای طولانی دارد که به عمر عرفان و تصوّف بر می گردد. نزاع عقل و عشق در اکثر آثار عارفان وجود دارد، در ظاهر عقل به پای عشق قربانی می شود امّا با تفکّر بیشتر، می توان دریافت که یک همسو چکیده کاملهویّت عقل و عشق و مبحث تقابل، تضاد و یا همسویی آن دو به عصرکنونی منحصر نمی شود بلکه سابقه ای طولانی دارد که به عمر عرفان و تصوّف بر می گردد. نزاع عقل و عشق در اکثر آثار عارفان وجود دارد، در ظاهر عقل به پای عشق قربانی می شود امّا با تفکّر بیشتر، می توان دریافت که یک همسویی در آثارشان وجود دارد. امام خمینی(ره) و علّامه حسن زاده ی آملی دو شخصیّت برجسته و آگاه در علوم دینی می باشند که در عرصه ی ادب فارسی گام نهاده اند. این پژوهش که به روش تطبیقی و تحلیلی- توصیفی صورت گرفته است، برآن است تا هویّت مفاهیم عرفانی عقل و عشق در اشعار امام(ره) و علّامه را مشخّص نماید. آنان ویژگی های عشـق حقیقی را بیـان می کنند و به نظریّه ی عقل و عشق و تقابل بین آن دو می پردازند؛ آنان عقل هیولایی را نکوهش می کنند و به ستایش عقل رحمانی می پردازند؛ در بین اشعارشان نمودار عشق حقیقی به آفریدگار و انسان های کامل، به ویژه ائمّه ی معصومین(علیهم السّلام) به عنوان محور اصلی شعر دیده می شود. آنان همه ی معرفت خود را به واسطه ی عشقی می دانند که الهی است؛ این عشق حقیقی در تقابل با عقل و خرد است و در سراسر دیوان اشعارشان مشهود می باشد و از بسامد بسیار بالایی برخوردار است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
91 - جزئی نگری معتدل از منظر اخلاقی سعدی در قیاس با اخلاق مراقبت
فتانه سمسار خیابانیان کامران پاشایی فخریزبان یکی از اساسی ترین و مهم ترین عوامل به وجود آورنده فرهنگ هر جامعه به حساب می آید.اوج اعجاز زبان وقتی متجلی می شود، که مبانی عمیق اخلاقی و روان شناسی در قالب تعابیر آهنگین، ملکه ذهن انسان می گردد.قوانین اخـلاقی از آنجا که اعتباری نهفته در ذات دارند، همواره از ضمانت ا چکیده کاملزبان یکی از اساسی ترین و مهم ترین عوامل به وجود آورنده فرهنگ هر جامعه به حساب می آید.اوج اعجاز زبان وقتی متجلی می شود، که مبانی عمیق اخلاقی و روان شناسی در قالب تعابیر آهنگین، ملکه ذهن انسان می گردد.قوانین اخـلاقی از آنجا که اعتباری نهفته در ذات دارند، همواره از ضمانت اجرایی برخوردارند که این اعـتبار جـزمی باعث و بانی برقراری اخلاقیات در سـطح و مـنزلتی ورای حرکات و تطوّرات تاریخی یک قوم است. در حیطه و محدوده این اصول اخلاقی، هر فـرهنگی خـود را تعریف و هر جامعهای خود را تـثبیت مـیکند. بی شک، رمز بالندگی فرهنگ هـر ملّت در اصل لایـزال ایـن مکارم اخلاقی قرار دارد.سعدی نیز با شناخت توام انسان و اخلاق، علاوه بر وجوب حضور و اجرای اخلاق در جوامع، معتقد است که روح انسان لطافتی دارد که برای باروری سجایای اخلاقی در بستر آن، چاره ای باید اندیشید تا از گزند نگاه کلی به اخلاق در امان بماند.حاصل پژوهش حاضر که به روش توصیفی تحلیلی به نگارش درآمده، تبیین این مقوله است که چنین دیدگاهی به معنی شمول اخلاق بر توده ای خاص در جامعه نیست بلکه، عبارت از آن است که مکارم اخلاق با توجه به شرایط هر توده طوری بیان گردد که ضمانت اجرایی فرامکانی و فرازمانی داشته باشد و این مقوله ماهیتا نظیر بحثی است که تحت عنوان اخلاق مراقبت از سوی روان شناسان قرن نوزده و بیست مطرح می شود با این تفاوت که از افراطی گری های آن بری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
92 - معراج و جلوههای عرفانی آن در خمسه امیرخسرو دهلوی
نورماه جمعه پور جواد کبوتری محمد شفیعییکی از مباحث عرفانی کلامی در ادب فارسی، مسئلهی معراج و کیفیّت انجام آن است؛ توجه امیرخسرو دهلوی به این مسئله نشان از جایگاه آن در فکر و روش این شاعر برجستهی فارسی دارد. مسئلهی معراج در آثار امیرخسرو تنها به عنوان یک مسئلهی دینی و کلامی مطرح نشده و ابعاد و جنبههای ع چکیده کاملیکی از مباحث عرفانی کلامی در ادب فارسی، مسئلهی معراج و کیفیّت انجام آن است؛ توجه امیرخسرو دهلوی به این مسئله نشان از جایگاه آن در فکر و روش این شاعر برجستهی فارسی دارد. مسئلهی معراج در آثار امیرخسرو تنها به عنوان یک مسئلهی دینی و کلامی مطرح نشده و ابعاد و جنبههای عرفانی فراوانی دارد؛ نشان دادن و اشاره به وجوه مختلف عرفانی آن هدف این تحقیق میباشد. به هر حال معراج یکی از بنمایه های فکری خاص در فکر و شعر امیرخسرو میباشد که بررسی عرفانی این مبحث تا کنون جایگاه چندانی در تحقیقات فارسی نداشته؛ نوع روایت شاعر از معراج و کیفیت انجام آن از مباحث قابل تحلیل میباشد.کلیدواژگان:معراج عرفانی، پیامبر(ص)، امیرخسرودهلوی، خمسه.یکی از مباحث عرفانی کلامی در ادب فارسی، مسئلهی معراج و کیفیّت انجام آن است؛ توجه امیرخسرو دهلوی به این مسئله نشان از جایگاه آن در فکر و روش این شاعر برجستهی فارسی دارد. مسئلهی معراج در آثار امیرخسرو تنها به عنوان یک مسئلهی دینی و کلامی مطرح نشده و ابعاد و جنبههای عرفانی فراوانی دارد؛ نشان دادن و اشاره به وجوه مختلف عرفانی آن هدف این تحقیق میباشد. به هر حال معراج یکی از بنمایه های فکری خاص در فکر و شعر امیرخسرو میباشد که بررسی عرفانی این مبحث تا کنون جایگاه چندانی در تحقیقات فارسی نداشته؛ نوع روایت شاعر از معراج و کیفیت انجام آن از مباحث قابل تحلیل میباشد.کلیدواژگان:معراج عرفانی، پیامبر(ص)، امیرخسرودهلوی، خمسه. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
93 - رسوم خانقاه ونمادهای آن از دیدگاه مولانا در غزلیات
مریم رئیسی عطامحمد رادمنش قربانعلی ابراهیمیعارفان بزرگ هر یک دارای زبان و نظام تصویری و نمادین خاصی هستند. آنهایی که تجربههای ناب شخصی داشتهاند، تصاویر و تعابیر شخصی مختص به خود دارند . مولانا از هر چیز و هر کسی، با توجه به تداعی معانیای که در ذهن او صورت میگرفته است، به واژگان معنی رمزی داده است. وسعت دایر چکیده کاملعارفان بزرگ هر یک دارای زبان و نظام تصویری و نمادین خاصی هستند. آنهایی که تجربههای ناب شخصی داشتهاند، تصاویر و تعابیر شخصی مختص به خود دارند . مولانا از هر چیز و هر کسی، با توجه به تداعی معانیای که در ذهن او صورت میگرفته است، به واژگان معنی رمزی داده است. وسعت دایرة رمزپردازی مولانا شامل حیوانات، گیاهان، صور فلکی، اسطورهها، پیامبران و ... است؛ از اینروی، بررسی تمام جنبههای رمزپردازی و اصطلاحات عرفانی در غزلیات مولانا نیازمند تحقیقات بسیار گستردهای است. در پژوهش حاضر نمادهای خانقاهی در غزلیات مولانا بررسی شده است. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که: آداب و رسوم خانقاهی و نمادهای آن در شعر مولوی چگونه بازتاب یافته است؟ نتایج نشان میدهد که مولانا در ایجاد معانی جدید رمزی از انواع واژگان و اصطلاحات استفاده کرده است. مهم ترین نتیجه پژوهش حاضر نیز در این نکته است که ، با توجه به خلاقیت مولانا در رمزپردازی، غزلیات مولانا را نمیتوان با توجه به اصطلاحات عرفانیای که در کتب صوفیه آمده است، تفسیر نمود؛ زیرا اصطلاحات عرفانی وضعشده، نشاندهندة ذهن آگاه نویسندگانی است که مشرب فکری خاص خود را دارند. برخی از آداب و رسومی که در دیوان شمس معنی نمادین یافته اند ،عبارتند از : پیر، طعام ، فراشی ،سماع و ... است . هدف این پژوهش بازتاب نمادهای خانقاهی در دیوان شمس مولوی است. روش تحقیق اسنادی و کتابخانهای است و تحلیل متن از طریق شواهد به دست آمده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
94 - بازخوانی منطق گفتوگویی باختین در آثار صادق هدایت
محبوبه خراسانی مژده خواجه کریم الدینی مرتضی رشیدی آشجردینظریۀ منطق گفتوگویی میخاییل باختین از نظریههای مطرح حوزۀ ادبیات است که در هر اثری ادبی، بهویژه رمان و داستان قابلتحلیل و بررسی است. در آثار صادق هدایت هم این ادعا قابلطرح است که میتوان آثارش را با این نظریه تطبیق داد تا به این پرسش پاسخ داد که هدایت چه گزارهها و چکیده کاملنظریۀ منطق گفتوگویی میخاییل باختین از نظریههای مطرح حوزۀ ادبیات است که در هر اثری ادبی، بهویژه رمان و داستان قابلتحلیل و بررسی است. در آثار صادق هدایت هم این ادعا قابلطرح است که میتوان آثارش را با این نظریه تطبیق داد تا به این پرسش پاسخ داد که هدایت چه گزارهها و روشهایی برای گسترانیدن سخن و طرح دیدگاههای فلسفی و اجتماعی خود بهره برده است. هدایت که بنا بر آموختههای خود، با روش بینامتنیت تأثیرات بسیاری از آثار تاریخی و هنری پیش از خود گرفته، در پردازش آثارش، مهارت قابلتأملی داشته تا در نقد و تحلیل آثارش، آشنایی با فضای ذهنی او نیازمند دقت و تکاپوی بیشتر در علوم مختلف باشد. این پژوهش، با رویکرد و روش تحلیل محتوایی و بامطالعۀ کتابخانهای، دیالکتیک من و خود و همچنین، تقابل خود با جامعه و چگونگی بهره بردن از گزارههای خطابی و تقابل من و دیگری موردبررسی قرار گرفته است. بنابراین، با این فرضیه که صاحب اثر و اندیشمند، به هر موضوعی بپردازد، تعلقخاطر دارد، آثار هدایت را میتوان گاه برآمده از کنش حاصل از تقابل خود و اجتماع و گاه دیالکتیک خود با خود دانست. نتیجۀ حاصل از این پژوهش با تحلیل مؤلفههایی من و دیگری، بینامتنیت، شیوۀ روایی و گزارههای خطابی پرسشی، ندایی و امری نشان میدهد که هدایت میان تقابل خود و جامعه و دیالکتیک خود با خود، در سیلان بوده و او از هر شیوهای برای بیان عقاید خود در باب زندگی و جامعه و اندیشههای فلسفی خود بهره برده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
95 - بررسی عنصر روایت در منظومه «ناظر و منظور» وحشی بافقی براساس نظریه تزوتان تودوروف
سیده زهرا علوی شراره الهامی رضا برزویی بدریه قوامیپژوهش حاضر به بررسی عنصر روایت در منظومه ی عاشقانه ناظر ومنظور اثر وحشی بافقی بر اساس نظریة تزوتان تودوروف می پردازد. ساختار روایت به شیوه سازمان دهی و مجموعه روابط و عناصر و اجزای سازنده اثر اطلاق می گردد و تحلیل ساختاری چگونگی ارتباط مابین این عناصر را بررسی می کند. چکیده کاملپژوهش حاضر به بررسی عنصر روایت در منظومه ی عاشقانه ناظر ومنظور اثر وحشی بافقی بر اساس نظریة تزوتان تودوروف می پردازد. ساختار روایت به شیوه سازمان دهی و مجموعه روابط و عناصر و اجزای سازنده اثر اطلاق می گردد و تحلیل ساختاری چگونگی ارتباط مابین این عناصر را بررسی می کند. از جمله دریافتن گزاره و پی رفت و هم چنین بررسی پیرنگ، راوی و زوایای سیر خطی داستان. البته غیر از موارد ذکر شده فکر و اندیشه محتوای اثر نیز بررسی می شود. بنابراین با توجه به پیدایش مکاتب نقد ادبی که باب تازه ای در پژوهشهای زبان فارسی گشوده است و هم چنین جایگاه منظومه های عاشقانه فارسی به عنوان آثار برجسته از آغاز پیدایش تاکنون، حامل بسیاری از ویژگیهای این زبان و ادبیات بوده اند و بررسی آنها از جنبه روایی قابل تأمّل است. این پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای به استخراج جنبه های روایی در این اثر پرداخته است. وجود هشت پی رفت وگزاره که گاه در بین آنها تعادل و عدم تعادل دیده می شود و اینکه پی رفت ها به تعادل نهایی نمی رسند، جنبه های علیت و علیت سازی برای ادامه روایت، شیوه پردازش شخصیت ها با توجه به دو عنصر عاشق و معشوق و موانع موجود برای رسیدن آنها به هم و موادگزاره ساز در روایت و... از یافته های این پژوهش است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
96 - زندگی نجم الدین کبری در آینه تاریخ
شهروز گودرزی منفرد مهدی محبتی جلیل تجلیل رقیه صدرایییکی از مشکلات اساسی بر سر راه محققان در بررسی زندگی بزرگان عدم نگارش دقیق وقایع و یا سفارشی و درباری بودن آثار تاریخی است. یکی از اندیشمندان بزرگ عرفان که دارای آثار بسیار موجز و عظیمی در تاریخ عرفان است و بیشتر به واسطه شاگردان تاثیر گذار در عرفان که به وی منتسب هستند چکیده کاملیکی از مشکلات اساسی بر سر راه محققان در بررسی زندگی بزرگان عدم نگارش دقیق وقایع و یا سفارشی و درباری بودن آثار تاریخی است. یکی از اندیشمندان بزرگ عرفان که دارای آثار بسیار موجز و عظیمی در تاریخ عرفان است و بیشتر به واسطه شاگردان تاثیر گذار در عرفان که به وی منتسب هستند شناخته شده است احمد بن عمر بن محمد ملقب به نجم الدین کبری پیر ولی تراش با وجود عظمت اندیشه و مقام زندگی شیخ در کتب تاریخ ادبیات هنوز در هالهای از ابهام است. و آثار تاریخی که از وی نام برده اند اندک و مطالب آنها گاه متضاد است و خالی از اشکال نیست. لذا در این تحقیق که به روش توصیفی-تحلیلی بر اساس منابع کتابخانه ای و اسنادی انجام شده سعی شده زوایایی از زندگی شیخ که بسیار شهرت دارد و شهرت آن مانع از جستار دقیق دربارۀ آن شده باز نموده شود و مطالبی که در کتب تاریخی و تذکره ها دیده می شود بسیار پراکنده است و جامعیت مقاله حاضر را ندارد. نتایج این مقاله دارای مطالبی است که در هیچ کتاب تاریخ ادبیاتی تاکنون ذکر نشده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
97 - استفاده از گفتارهای قالبی در آموزش مهارت انشاءنویسی فارسی به غیرفارسیزبانان
حبیب کشاورز سعیده بیرجندیهدف: نگارش انشاء، یکی از مهارتهای یادگیری زبان است. برای آموزش این مهارت از شیوههای مختلفی مانند گفتارهای قالبی که بخشهای از پیشآمادهشده زبان هستند و نقش مهمی در توسعه زبان دارند، استفاده میشود. این گفتارها فرآیند یادگیری را خصوصا برای زبانآموزان خارجی ساده و تسر چکیده کاملهدف: نگارش انشاء، یکی از مهارتهای یادگیری زبان است. برای آموزش این مهارت از شیوههای مختلفی مانند گفتارهای قالبی که بخشهای از پیشآمادهشده زبان هستند و نقش مهمی در توسعه زبان دارند، استفاده میشود. این گفتارها فرآیند یادگیری را خصوصا برای زبانآموزان خارجی ساده و تسریع میکند. پژوهش حاضر به بررسی تأثیر گفتارهای قالبی بر فرآیند یادگیری و آموزش مهارت انشاءنویسی فارسی به عربزبانان میپردازد. روش: در این پژوهش از روش شبهآزمایشی با طرح مقایسه گروههای ایستا استفاده شد. جامعه آماری شامل بیست زبانآموز عربزبان بودند که در کلاسهای آنلاین آموزش مهارت انشاءنویسیفارسی شرکت کرده بودند. این افراد به دو گروه ده نفره کنترل و آزمایش تقسیمشدند. گروه آزمایش ضمن یادگیری تکنیکهای انشاءنویسی با گفتارهای قالبی نیز آشنا شدند، اما گروه کنترل فقط تکنیکهای انشاءنویسی را آموختند. هر دو گروه 10 جلسه آموزشی(15 ساعته) را گذراندند. پس از طی دوره از آنها، آزمونی مطابق استاندارد Writing آزمون بینالمللی آیلتس(Task 2) گرفته شد. درنهایت دادهها با استفاده از نرمافزار اکسل تحلیل شدند. یافتهها: نتایج این تحقیق نشانداد که گفتارهای قالبی تأثیر بسیاری برافزایش حجم و سرعت نگارش زبانآموزان داشته و خطاهای دستور زبانی آنها را نیز کاهش داده بود و موجب افزایش انسجام بین جملات گروه آزمایش و بالا رفتن سطح دستوری و واژگانی نوشتههای گروه آزمایش بودند. علاوه بر این، گفتارهای قالبی موجب شده بود تا زبانآموزان، با دقت بیشتری از علائم نگارشی در انشاءهای خود استفاده کنند. کلید واژهها: گفتارهای قالبی، انشاءنویسی، آموزش زبان فارسی، آموزش زبان خارجی، عربزبانان. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
98 - بررسی بازتاب قابلیت از منظر ابن عربی در اشعار شاه داعی شیرازی
سیده شهناز سلیمانی امیدوار مالملیچکیدهابن عربی یکی از پیچیدهترین افکار عرفانی-فلسفی را دارد. او در طرح مسائل گوناگون عرفانی غالباً از ساختاری دشوار و با اصطلاح پردازیهای نوین بهره میگیرد. یکی از این مسائل، طرح اعیان ثابته در عدم و به تبع آن قابلیت است. اعیان ثابته در نظام فکری ابن عربی و اخلاف او عبا چکیده کاملچکیدهابن عربی یکی از پیچیدهترین افکار عرفانی-فلسفی را دارد. او در طرح مسائل گوناگون عرفانی غالباً از ساختاری دشوار و با اصطلاح پردازیهای نوین بهره میگیرد. یکی از این مسائل، طرح اعیان ثابته در عدم و به تبع آن قابلیت است. اعیان ثابته در نظام فکری ابن عربی و اخلاف او عبارت است از صور علمی اشیاء در علم او که قبل از تعیّن خارجی متوجه آنها شده است. این صور علمی و یا روح پدیدهها در علم الهی به صورت خوب و بد، بعدها در تعین خارجی تحقق پیدا می-کند. تحقق پیداکردن آنها بر اساس قابلیتی است که آنها دارند. یعنی اگر قابلیت و شایستگی بد بودن را داشت، آن آفریده بد خواهد شد و اگر شایستگی و قابلیت خوب را داشت، آن آفریده خوب خواهد بود. این پژوهش که به روش توصیفی – تحلیلی نوشته شده در پی آن است که قابلیت را از نظر ابن عربی و شاه داعی شیرازی بررسی کند. نتایج حاکی از آن است که شاه داعی در این مسأله مثل بسیاری از مسائل عرفانی دیگر از ابن عربی پیروی کرده و همان دیدگاه را بیان کرده است.کلیدواژهها: ابن عربی، شاه داعی، قابلیت، اعیان ثابته پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
99 - تبیین اصطلاحات خویشاوندی کردی سنندج از منظر ردهشناسیصرفی و صرف زیستمحیطی
حمید افتخاری فروغ کاظمی حیدر نصرت زادهپژوهش حاضر با هدف بررسی اصطلاحات خویشاوندی در گونه زبانی کردی سنندج از منظر ردهشناسیصرفی و صرف زیستمحیطی صورت گرفت. دادههای این پژوهش، تمامیِ اصطلاحات خویشاوندی در این گونه زبانیاند. روش گردآوری دادهها بهصورت کتابخانهای و نیز میدانی از طریق مصاحبه با گویشوران اس چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف بررسی اصطلاحات خویشاوندی در گونه زبانی کردی سنندج از منظر ردهشناسیصرفی و صرف زیستمحیطی صورت گرفت. دادههای این پژوهش، تمامیِ اصطلاحات خویشاوندی در این گونه زبانیاند. روش گردآوری دادهها بهصورت کتابخانهای و نیز میدانی از طریق مصاحبه با گویشوران است و روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است. بررسیهای ساختاری که از دیدگاه ردهشناسیصرفی صورت گرفت، حاکی از آن است که %57 این اصطلاحات در طبقه پیوندی و %43 در رده گسسته قرار میگیرند. همچنین، اصطلاحاتِ دارای ساختملکی %47.69 از کل اصطلاحات را به خود اختصاص دادهاند که همگی راهبرد ملکی همنهی را نشان میدهند و در این میان، برخی چینش مالک–مملوک و برخی چینش مملوک–مالک را دارا هستند. اما دیگر راهبردهای ملکی ساده یا غیرساده اعم ازحالتنما یا حرفاضافه و غیره در اصطلاحات فوق مشاهده نمیشود. نتایج بررسیها از لحاظ صرف زیستمحیطی نشان میدهد که عوامل جغرافیایی (مناطق مختلف شهر)، عوامل فرهنگی و عوامل جامعهشناختیِ محیط بویژه جنسیت، معیارهای قومی و نسبی/سببی بودن بر اصطلاحات خویشاوندی این زیستبوم اثرگذار هستند. طبق این رویکرد اقلیم میتواند مهمترین دلیل وجود تنوع و تفاوتهای موجود در اصطلاحات خویشاوندی در این پیکره زبانی باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
100 - بررسی خودسانسوری در آثار شاخص نظم و نثر دوره مغول
محمّد امین رجبی رضا صادقی شهپر شهروز جمالیخودسانسوری اقدامی است که طی آن نویسنده با توجه به شرایط سیاسی و اجتماعی جامعه و به منظور خویشتنداری و مصلحتاندیشی، در اثر خویش دست به سانسور می‎زند. خودسانسوری در واقع، انگیزه کنشی است که علت اصلی آن، درجههای گوناگونی از ترس است. ترس و هراس شدیدی که در عصر مغول د چکیده کاملخودسانسوری اقدامی است که طی آن نویسنده با توجه به شرایط سیاسی و اجتماعی جامعه و به منظور خویشتنداری و مصلحتاندیشی، در اثر خویش دست به سانسور می‎زند. خودسانسوری در واقع، انگیزه کنشی است که علت اصلی آن، درجههای گوناگونی از ترس است. ترس و هراس شدیدی که در عصر مغول در میان مردم وجود داشت، سبب شد نویسندگان و شاعران، در خلق آثار خود، این شیوه را در پیش گیرند و به روشهای گوناگون خودسانسوری کنند. در این پژوهش که به روش توصیفی - تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه‎ای انجام شده، سعی بر این است که پدیده خودسانسوری در آثار شاخص منظوم و منثوم دورۀ مغول با تأکید بر نفثهالمصدور، تاریخ جهانگشای جوینی، کلیات سعدی و دیوان حافظ بررسی شود تا علل خودسانسوری در این دوره و شیوه های مورد استفادۀ خالقان این آثار در خودسانسوری، مشخّص گردد. حاصل پژوهش بیانگر این است که خودسانسوری یکی از شیوهها‎ی غیرمستقیم در انتقاد از اوضاع جامعه عصر مغول است. نویسندگان و شاعران در بیشتر موارد در پوششهای پنهان‎کارانه به بیان مسائل سیاسی و اجتماعی عصر خود پرداختند و این کار را با در پیش گرفتن تصنع و پیچیدهگویی، ابهامگویی و ادبیات سمبلیک (به کار بردن استعاره، تمثیل، نماد و کنایه) انجام دادند. همچنین شیوه رندی و تغییر ابیات از دیگر شیوههای خودسانسوری است که تنها در دیوان حافظ شیرازی دیده شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
101 - حضور فرشتگان در شعر حافظ و امامخمینی با رویکرد بینامتنیت قرآنی
سید حسین موسوی شمس الحاجیه اردلانی سید جعفر حمیدیفرشتگان موجوداتی نامحسوس هستند که خداوند آنان را خلق کرده تا در راستة فرامین وی انجام وظیفه نمایند. سویی دیگر بینامتنیت قرار دارد که روش همگرایی متون با توجّه به اثرپذیری از متون قبل و تأثیرگذاری بر متون بعد است. پژوهش حاضر، پژوهشی کیفی با روش توصیفی- تحلیلی بر اساس من چکیده کاملفرشتگان موجوداتی نامحسوس هستند که خداوند آنان را خلق کرده تا در راستة فرامین وی انجام وظیفه نمایند. سویی دیگر بینامتنیت قرار دارد که روش همگرایی متون با توجّه به اثرپذیری از متون قبل و تأثیرگذاری بر متون بعد است. پژوهش حاضر، پژوهشی کیفی با روش توصیفی- تحلیلی بر اساس منابع کتابخانهای و با هدف بررسی حضور فرشتگان در شعر حافظ شیرازی و امام خمینی با تکیه بر بینامتنیت قرآنی تدوین گردیده است. حافظ و امامخمینی هر دو دارای گرایشهایی عرفانی بوده و با عنایت به اینکه ایشان آشنایی کامل به کلام حق داشتهاند، بنابراین مضمون غالب اشعار این دو بر مبنای عرفان است. فرشتگان به عنوان مجریان اوامر خداوند که بیشتر از هویت تکوینی برخوردار هستند به خوبی مورد توجه حافظ و امامخمینی قرار گرفتهاند. ایشان به طیف گستردهای از فعالیتهای فرشتگان اشاره کردهاند؛ هم جوانب رحمت، هم جوانب غضب و هم بینابین که بسته به واکنش به رفتار انسان، مورد توجه بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
102 - بازتاب اوضاع اجتماعی کُردستان در داستانهای ابراهیم یونسی.
هه لاله امینی رضا صادقی شهپربسیاری از نویسندگان در داستانهای خود به محیط بومی و جغرافیایی خاصی، توجّه ویژهای داشتهاند و تحوّلات اجتماعی آن منطقه را منعکس کردهاند. ابراهیم یونسی هم در داستانهایش زبان حال مردم کُردستان بوده، تحولّات و نابسامانیهای این منطقه را نمایانده است. در این پژوهش که به چکیده کاملبسیاری از نویسندگان در داستانهای خود به محیط بومی و جغرافیایی خاصی، توجّه ویژهای داشتهاند و تحوّلات اجتماعی آن منطقه را منعکس کردهاند. ابراهیم یونسی هم در داستانهایش زبان حال مردم کُردستان بوده، تحولّات و نابسامانیهای این منطقه را نمایانده است. در این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است، نگارندگان کوشیدهاند اوضاع اجتماعی کُردستان را از خلال رمانهای شاخص ابراهیم یونسی نشان دهند. یونسی در رمانهایش از مسائل اجتماعی و سیاسی عصر پهلوی اوّل و دوم سخن گفته و کوشیده است از فقر و تنگدستی مردم مرزنشین بهویژه روستاییان، بیکاری، فقر فرهنگی، فقر بهداشت و نبود امکانات رفاهی، دیدگاه غیر انسانی و تحقیرآمیز جامعۀ سنّتی نسبت به زنان، فساد مأموران دولت و چپاول مردم، خفقان سیاسی و اجتماعی، بیاعتمادی مردم به حکومت مرکزی، ریاکاری شیوخ محلّی، یأس و سرخوردگی فعالان سیاسی از فعالیتهای حزبی و... پرده بردارد. واژگان کلیدی: ابراهیم یونسی، داستان، اجتماع، کُردستان.واژگان کلیدی: ابراهیم یونسی، داستان، اجتماع، کُردستان. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
103 - تحلیل جنبه های شخصی تپردازی پسران فریدون با توجه به نظریات آدلر
معصومه محمدنژاد یدالله طالشیادبیات به دلیل ماهیت و حوزة گستردهاش با دیگر رشتههای علوم انسانی از جمله روانشناسی تناسب موضوعی دارد و قابلیت انجام پژوهشهای بینرشتهای را داراست. شاهنامه از آثار مهم ادبیات فارسی است که آفریدگارش، فردوسی در توصیف شخصیتهای کلیدی آن به گونهای تصویرپردازی کرده که ب چکیده کاملادبیات به دلیل ماهیت و حوزة گستردهاش با دیگر رشتههای علوم انسانی از جمله روانشناسی تناسب موضوعی دارد و قابلیت انجام پژوهشهای بینرشتهای را داراست. شاهنامه از آثار مهم ادبیات فارسی است که آفریدگارش، فردوسی در توصیف شخصیتهای کلیدی آن به گونهای تصویرپردازی کرده که با تحلیلهای روانشناختی میتوان به لایههای پنهان روانی و شخصیتی ایشان دست یافت. این امر حاکی از نگاه دقیق شاعر به روان آدمی است. از جمله این شخصیتها میتوان به پسران فریدون اشاره کرد که فردوسی به ارائة نشانهها، توصیف رفتارها و علل انگیزشی آنان میپردازد. سؤال اصلی تحقیق این است که چه عواملی در شکل گیری عقدۀ حقارت در شخصیت سلم و تور نقش داشته اند؟ تحقیق حاضر با روش توصیفی-تحلیلی شخصیّت سلم و تور در شاهنامه را از دیدگاه نظریّۀ عقدۀ حقارت آدلر، مورد بررسی قرار می دهد. در میان شخصیتهای داستان فریدون، تور و سلم ضد قهرمان هستند که در این مقاله علّت روانشناختی رفتار آنان در عقدة حقارت فرض شده است. بنابر گزارش فردوسی میتوان علل پیدایش اختلال روانی را در تور و سلم نسبت به ایرج در این موارد دانست: ناخرسندی از بهرة خویش، دلگیری از پدر، تبعید از محل تولد و موطن و آوازة ایرج در میان سپاهیان. همچنین برخی از ویژگیهای رفتاری در تور و سلم هست که منجر به برادرکشی میشود: در بند آز و طمع بودن یا زیاده خواهی، خشم، نفرت، رشک و حسادت، تکبّر، هراس و... . با بررسی این توصیفها و نشانه ها و مقایسة آنها، می توان نتیجه گرفت اختلال روانی تور و سلم منجر به قتل ایرج میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
104 - بررسی و تحلیل آیین های سماع کردن، خلوت گزینی و خرقه پوشی در مصباح الهدایه و مفتاح الکفایه از عزالدین کاشانی با رویکرد به اصل فایده گرایی
سیدمحمد ساعدی مسعود خردمندپور عبداله مقامیان زاده امیر محمد اردشیر زادهتصوف اسلامی دارای مناسک متنوعی است که برای رساندن آدمی به سعادت حقیقی در نظر گرفته شدهاند. بنابراین، در یک نگاه کلی همۀ این مناسک دارای فواید معنوی و شناختی عمدهای هستند. عزالدین کاشانی در کتاب مصباحالهدایه به شماری از مناسک عرفانی و ابعاد سودرسانی آن پرداخته که از ا چکیده کاملتصوف اسلامی دارای مناسک متنوعی است که برای رساندن آدمی به سعادت حقیقی در نظر گرفته شدهاند. بنابراین، در یک نگاه کلی همۀ این مناسک دارای فواید معنوی و شناختی عمدهای هستند. عزالدین کاشانی در کتاب مصباحالهدایه به شماری از مناسک عرفانی و ابعاد سودرسانی آن پرداخته که از این بین، سماع، خلوتگزینی و خرقهپوشی برجستهتر به نظر میرسند. به این اعتبار، در پژوهش حاضر با استناد به منابع کتابخانهای و روش توصیفی- تحلیلی، اعمال صوفیانۀ مذکور از دید اصل فایدهگرایی بررسی و کاویده میشود. دلیل گزینش نظریۀ فایدهگرایی، ظرفیتهای آن برای رسیدن به تحلیل نوآورانه از آراء کاشانی است. نتایج تحقیق نشان میدهد که کاشانی همچون فایدهگرایان به نتیجهای که از انجام یک عمل به دست میآید تأکید دارد و صرفاً خود عمل را خوب یا بد نمیداند. همچنین، فواید سماع عبارت است از: تأمین بخشی از نیازهای روحی سالک؛ رفع سآمت روحی و جسمی سالک؛ صیقل وجود آدمی؛ ایجاد محبت در دل سالک؛ آشکار کنندۀ اسرار الهی؛ برقراری ارتباط سالک با عالم لاهوت؛ تقویت ثبات و تمرکز روحی در سالک. فواید اصلی خلوتگزینی عبارت است از: بهرهمندی و آگاهی از علوم الهی و معنوی؛ حفظ دین سالک؛ دور ماندن سالک از خطرات درونی و بیرونی؛ مهار کردن نفس اماره و جهت دادن به آن؛ ارتباط-گیری سالک با خداوند؛ بیتوجهی به دنیا و مافیها؛ مصاحبت با خداوند و پیامبر. فواید خرقهپوشی نیز شامل این موارد است: ایجاد دگرگونیهای مطلوب در عادتهای سالک؛ رسیدن به تحولات ژرف درونی از دریچۀ تغییرات بیرونی و ظاهری. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
105 - کارناوالیزه شدن جامعه ایران در عصرمشروطه (مطالعه موردی آثار دهخدا، میرزاده عشقی و نسیم شمال)
فهیمه شهریاری سید محمود سیدصادقی علی عاشوریاصطلاح کارناوال را منتقد و فیلسوف بزرگ روس میخاﺋﯿﻞ باختین در قرن بیستم میلادی برای نقد و تحلیل آثار ادبی بهکار برد. این واژه در نزد وی بهعنوان یک فرهنگ مطرح شد؛ فرهنگی که گستاخ و بیپرده، آزاد و رها و بیهیچ قید و بندی در برابر سلطه هر چیز قدرتمند و مقدس و باورهای تح چکیده کاملاصطلاح کارناوال را منتقد و فیلسوف بزرگ روس میخاﺋﯿﻞ باختین در قرن بیستم میلادی برای نقد و تحلیل آثار ادبی بهکار برد. این واژه در نزد وی بهعنوان یک فرهنگ مطرح شد؛ فرهنگی که گستاخ و بیپرده، آزاد و رها و بیهیچ قید و بندی در برابر سلطه هر چیز قدرتمند و مقدس و باورهای تحمیل شده به شوخی و بازی میپرداخت. مؤلفههای کارناوال با توجه به نظریه باختین در آثار دهخدا، میرزاده عشقی و نسیم شمال عبارتاند از رﺋﺎلیسم گروتسک، خنده مرگ، غیرمذهبی بودن، نسبیت و درکنار هم قرارگرفتن مفاهیم متضاد و ترویج فضای چندصدایی. با توجه به ماهیت موضوع و اهداف پژوهش، این تحقیق در قلمرو پژوهشهای توصیفی، کتابخانهای- اسنادی است که ماهیت کاربردی دارد و در نمونه آن دو اثر از دهخدا، یک اثر از میرزاده عشقی و یک اثر از نسیمشمال بررسی میشود. روش نمونهگیری، انتخابی و شیوه گردآوری دادهها اسنادی است. با کاربرد روشی توصیفی– تحلیلی پس از معرفی کارناوال و مؤلفههای آن در ادبیات فارسی، به تجزیه و تحلیل فرآیند کارناوال در آثار مدنظر با ذکر مصادیق پرداخته میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
106 - مفهوم عشق در اندیشه ابن سینا و روزبهان بقلی
سمیرا افراز اسماعیل بنی اردلان هادی ربیعییکی از مهم ترین مسائلی که در حوزه عرفان وفلسفه مورد اهمیت قرارگرفته است، مفهوم عشق است.عشق از بدو ورود خود به حوزه فلسفه و عرفان، تفاسیر متفاوتی با خود به ارمغان آورده است.بیشتر تفکرات متعالی فلاسفه و عرفا در این مبحث جای گرفته است.در این میان دو زاویه دید مهم فلسفی &nd چکیده کاملیکی از مهم ترین مسائلی که در حوزه عرفان وفلسفه مورد اهمیت قرارگرفته است، مفهوم عشق است.عشق از بدو ورود خود به حوزه فلسفه و عرفان، تفاسیر متفاوتی با خود به ارمغان آورده است.بیشتر تفکرات متعالی فلاسفه و عرفا در این مبحث جای گرفته است.در این میان دو زاویه دید مهم فلسفی –عرفانی جهت تبیین مفهوم عشق به کار رفته اند. ابن سینا و روزبهان بقلی به عنوان دو جهره شاخص درمکتب عشق شناسی به عنوان فیلسوف و عارف در حوزه عشق مباحث مبسوطی را ارائه کرده اند.در پژوهش حاضر با بهره گیری از اندیشه های ابن سینا و روزبهان بقلی ، به تحلیل محتوایی مفهوم عشق به روش توصیفی تحلیلی در نزد آنها پرداخته شده است، با تشریح و تبیین مفهوم عشق در اندیشه این بزرگان، مشاهده خواهد شد، با توجه به تقدم زمانی ابن سینا نسبت به روزبهان بقلی، روزبهان در بسیاری از آرای خویش تحت تاثیر مکتب عشق شناسی ابن سینا بوده است، در این میان نکات مشترکی بین اندیشه های این دو فیلسوف و عارف قرار داشته، که تاثیرات ابن سینا در حوزه عشق شناسی به روزبهان کاملا مشهود خواهد شد.از مهمترین نکات مشترکی که در این مباحث به کار رفته است،ماهیت عشق، سریان عشق در نظام هستی، عشق و محبت ، عشق به زیبا رویان، عشق و جمال،و...، در نهایت این پژوهش نشان می دهد که هرچند در بعضی موارد از اصطلاحات خاص خود استفاده کرده اند، اما در نهایت منشاء فکری آنها رسیدن انسان به عشق واحد، یعنی ذات اقدس است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
107 - خوانش اسطوره شناختی شعر «باد ما را خواهد بُرد» از دیدگاه نورتروپ فرای
سیدرضا ابراهیمینورتروپ فرای در کتاب کالبدشکافی نقد استدلال می کند که تمام گونه های ادبی از اسطوره سرچشمه می گیرند؛ بهخصوص اسطورۀ زندگی قهرمان و دوره های زندگی او که فرای آنرا با فصول سال تبین می نماید. از نظر فرای فصول سال بازنمون میتوسها سا کهن الگوهایی است که بیانگر کمدی، تراژد چکیده کاملنورتروپ فرای در کتاب کالبدشکافی نقد استدلال می کند که تمام گونه های ادبی از اسطوره سرچشمه می گیرند؛ بهخصوص اسطورۀ زندگی قهرمان و دوره های زندگی او که فرای آنرا با فصول سال تبین می نماید. از نظر فرای فصول سال بازنمون میتوسها سا کهن الگوهایی است که بیانگر کمدی، تراژدی، رمانس و هزل است. منتقدان مجموعه تولدى دیگر فروغ فرخزاد را تجلى دوره تکامل فکرى و شعرى وی مى دانند که با فاصله زیادی از اشعار نخستین او؛ عمق نگاه و اندیشه ای ژرف به جهان هستی پیدا می کند. یکی از اشعار شایان توجه در مجموعه تولدى دیگر شعر باد ما را خواهد بُرد است. این تحقیق سعی دارد با استفاده از خوانش کهن الگویی و به ویژه آرای نورتورپ فرای، تحول در بینش و اندیشه ای که شعر ارایه می کند را در کهن الگوهایی جستجو کند که با مفاهیمی از فصول سال بیان شده اند. یافته ها نشان می دهد سوژه شعر با عبور از میتوس عاشقانه و رمانس زندگی خود و ورود به ساحت میتوس زمستان به درک و آگاهی و تجربیاتی جدید دست می یابد و به بیانی متفکرانه از مفهوم عشق می سد. این تحول را می توان در تحول مفهوم عشق یافت که از مفهومی جسمانی، گذرا و همراه با ویرانی و سرما، به ساحتی آسمانی و جاودانه گذر می کند که آرامش بخش، گرم و حیاتبخش است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
108 - بررسی شاخصهای ادب غنایی در اشعار آیینی ملکالشعرا بهار
شبنم کریم شاهی ملایری رضا صادقی شهپر حجت اله غ منیریشعر آیینی به دلیل غلبۀ احساسات شاعر، یکی از مهمترین گونههای ادب غنایی است و بالتبع اکثر شاخصهای صوری و محتوایی ادبیّات غنایی در زیربنای آن بهکار رفتهاست. این پژوهش، با هدف بررسی و تبیین بازتاب شاخصهای ادب غنایی در اشعار آیینی ادبیّات مشروطه فارسی -مطالعه موردی اشع چکیده کاملشعر آیینی به دلیل غلبۀ احساسات شاعر، یکی از مهمترین گونههای ادب غنایی است و بالتبع اکثر شاخصهای صوری و محتوایی ادبیّات غنایی در زیربنای آن بهکار رفتهاست. این پژوهش، با هدف بررسی و تبیین بازتاب شاخصهای ادب غنایی در اشعار آیینی ادبیّات مشروطه فارسی -مطالعه موردی اشعار آیینی ملکالشعرا بهار- انجام شدهاست. ملکالشعرا بهار از شاعران برجستۀ دورۀ مشروطه و ملکالشعرای آستان قدس رضوی در سرایش اشعار آیینی بهویژه در رثای پیامبر و امامان معصوم ید طولایی داشت. او حقیقت سیمای معصومین علیهالسلام را با تخیّلی سرشار از عاطفه و احساس سروده و آنان را در آیینۀ شعرش در قالب زبانی غنایی توصیف کردهاست. پژوهش حاضر با رویکردی تحلیلی_توصیفی و بر پایۀ مطالعات کتابخانهای انجام شده و در پی پاسخ به چندی و چونی شاخصهای ادب غنایی در اشعار آیینی ملکالشعرا بهار است تا بسامد و برجستگی آنها را نشان دهد. دستاورد پژوهش نشان میدهد، شاخصهای محتواهایی چون وصف، دید منفی نسبت به روزگار، اشاره به اعیاد مذهبی و ولادت معصومین و ... در شعر بهار برخاسته از عاطفۀ شاعر (غم و شادی) است که در ساختارهای بلاغی (شاخصهای صوری)، تشبیه، استعاره و نیز زبانی غنایی با واجآرایی و موسیقی غنایی نمود یافته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
109 - جامعهشناسی ادبیات غنایی در منظومهی «لیلی و مجنون» نظامی گنجوی با تکیه برآراء لوکاچ، بوردیو و آدورنو
مریم ذاکری کامران پاشائی فخری ( نویسنده مسئول) پروانه عادل زادهمنظومهی لیلی و مجنون در میان داستانهای غنایی فارسی اهمیت ویژهای دارد. بررسی آن برپایۀ گونههای متنوع نقد، دارای اهمیت است یکی از گونههای مهم نقد، نقد جامعهشناختی و نظریهمحور است، این پژوهش، اثر پیشگفت را بر پایۀ نظریات دانشوران جامعهشناسی با تأکید بر آرای جو چکیده کاملمنظومهی لیلی و مجنون در میان داستانهای غنایی فارسی اهمیت ویژهای دارد. بررسی آن برپایۀ گونههای متنوع نقد، دارای اهمیت است یکی از گونههای مهم نقد، نقد جامعهشناختی و نظریهمحور است، این پژوهش، اثر پیشگفت را بر پایۀ نظریات دانشوران جامعهشناسی با تأکید بر آرای جورج لوکاچ، پییر بوردیو و تئودور آدورنو مورد بررسی قرار داده است. مسئله آن تحلیل درونمایۀ غنایی اثر بر اساس ذهنیات، عینیات، دگرگونیهای اجتماعی، خصلتهای جمعی، نظریههای کنش، تمایز فرهنگی و سرمایههای چهارگانه است. روش پژوهش، توصیفی ـ تحلیلی است از این طریق، چیستی و چرایی جلوه-های جامعهشناختیِ ادبیات غنایی، ویژگیهای غنایی و جغرافیای فرهنگی اثر یادشده به صورت مجزا و سنجشی با یکدیگر، ماهیت ادبیات غنایی مولود این اثر، نوع زیستمندی و بستر کنشهای غناییِ همگون و متضاد شخصیتهای داستانها، آبشخور فرهنگی، تمایزات فرهنگی جامعۀ حقیقی و جامعۀ درونی داستان، بازکاوی و یافتههای نوینی حاصل شد، یافتهها نشان میدهد: پدیدارهای داستان تکساختی نیستند به عینیات، جهانبینی، ذهنیات شاعر و ایدئولوژی گروههای اجتماعی عصر پیدایش منظومه که خود را در قالب داستان نشان دادهاند مرتبطاند. خلق این منظومهی غنایی نتیجۀ تقاضا، اشتیاق و خصلتهای جمعی جامعۀ عصر پیدایش است و بین میزان و چگونگی کاربست سرمایههای شخصیتهای اصلی با میزان کامیابی و ناکامی آنها رابطۀ همبستگی وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
110 - فصلنامه علمی پژوهشی شماره 45
-
دسترسی آزاد مقاله
111 - فهرست مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
112 - فصلنامه
-
دسترسی آزاد مقاله
113 - طبیعت در اندیشۀ سعدی
هه لاله امینی سارا محمودیسعدی را به حق شاعر طبیعت بهاری نامیده اند. تا جائیکه بسامد عناصر طبیعت درآثار او به صورت یک خصیصۀ سبکی درآمده است. طبیعت گرایی سعدی را غالبا ناشی از طبع خوشباشی و روح جوان و پرشور و وی دانستهاند. اما از این نکته غفلت کردهاند که سعدی عناصر طبیعت را به عنوان ابزاری جه چکیده کاملسعدی را به حق شاعر طبیعت بهاری نامیده اند. تا جائیکه بسامد عناصر طبیعت درآثار او به صورت یک خصیصۀ سبکی درآمده است. طبیعت گرایی سعدی را غالبا ناشی از طبع خوشباشی و روح جوان و پرشور و وی دانستهاند. اما از این نکته غفلت کردهاند که سعدی عناصر طبیعت را به عنوان ابزاری جهت بیان اندیشههای والای خود به خدمت گرفته است تا بدین شیوه در ذهن مخاطبانش ماندگار شود. در این مقاله تشبیهات برگرفته از طبیعت استخراج شده و مورد بررسی قرار گرفت. و نتایج حاصل از آن نشان داد که هدف سعدی از کاربرد این عناصر نه فقط القاء روح شادباشی و جوانی در مخاطب بلکه جاودان کردن نام خود تا ابد است. مهمترین اندیشههایی که سعدی با کمک عناصر طبیعت در کلیات آثارش در پی تبیین آنهاست عبارتند از: عشق، پند و اندرز و خودستایی.آنچه در این پژوهش، تازه تر می نماید بیان این اندیشهها در قالب تشبیه است که احتمالاً آگاهانه صورت گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
114 - شیوههای نقد زن سالارانه و کارکرد آن در آثار ادبی، با تکیه بر حماسههای اسطورهای
بهروز آتونیاین جستار، بر آن است که شیوههای نقد زن سالارانه را در پهنهی ادب ، به دست دهد؛ از همین روی پس از یاد کرد تاریخچهای از فمینیسم، نشان میدهد که یک منتقد، در دبستانِ(= مکتب) نقد زن سالارانه بایستی با یک اثر ادبی به چه شیوه و هنجاری برخورد کند. نیز، برای بهتر نشان دادن رو چکیده کاملاین جستار، بر آن است که شیوههای نقد زن سالارانه را در پهنهی ادب ، به دست دهد؛ از همین روی پس از یاد کرد تاریخچهای از فمینیسم، نشان میدهد که یک منتقد، در دبستانِ(= مکتب) نقد زن سالارانه بایستی با یک اثر ادبی به چه شیوه و هنجاری برخورد کند. نیز، برای بهتر نشان دادن روش نقد زن سالارانه (= فمینیستی) با کند و کاو در سه اثر حماسی: شاهنامه، گرشاسبنامه و بهمن نامه، به بررسی زنان در این سه شاهکارِ بیچون میپردازد؛ به سخنی دیگر، زنانِ این سه اثر را به دبستان نقد زن سالارانه برده و میگزارد. در پایان نیز ، برای نشان دادن آسیب شناسی زن سالارانه، چونان درآمدی بر نقد زن سالارانه، به نشان دادن فرودستی زنان در اسطورهی آفرینش ایرانی میپردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
115 - محتوای طنز در آثار محمدعلی افراشته
آیدا پارس پور عصمت خوئینیمحمدعلی افراشته (1287–1338)، از پیشگامان شعر گیلکی و از نامداران طنز اجتماعی در قالب شعر و نثر سادۀ فارسی است. او درآثار خود، به دفاع از زحمتکشان پرداخته است و به همین دلیل از برجستهترین نمایندگان ادبیات کارگری به شمار میرود. هنر افراشته این است که با استفاده ا چکیده کاملمحمدعلی افراشته (1287–1338)، از پیشگامان شعر گیلکی و از نامداران طنز اجتماعی در قالب شعر و نثر سادۀ فارسی است. او درآثار خود، به دفاع از زحمتکشان پرداخته است و به همین دلیل از برجستهترین نمایندگان ادبیات کارگری به شمار میرود. هنر افراشته این است که با استفاده از طنز، مردم را به اندیشیدن درباره ی حقوق اجتماعی خود ترغیب میکند. روزنامهی چلنگر که از سال 1329، به مدت دو سال و نیم منتشر میشد، حاصل زندگی ادبی افراشته و به نوعی بازتاب دهندۀ عقاید و افکار اوست. اغلب آثار افراشته، در این روزنامه چاپ شده است. محتوای آثار افراشته نقد اوضاع سیاسی و اجتماعی است که در قالب شعر، داستان، نمایشنامه و تعزیه و با زبان طنز مجال بروز یافته است. وی در مواجهه با جامعه ی ایران آن روزگار، مشکلات عظیمی را مشاهده می کند که موجب تباهی و عقبماندگی جامعه ی ایرانی گردیده است؛ در نتیجه به عنوان فردی وطن دوست و شاعری انقلابی و روشنفکر با استفاده از زبان ساده ی طنزآمیز مشکلات را در آثار خود انعکاس می دهد و بر اساس نوع گرایش های سیاسی خود، برای درمان دردهای آن راه حل نشان می دهد. نوشته ی حاضر با بررسی محتوایی مجموعه ی آثار محمدعلی افراشته، زمینههای مختلفی از نقد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اخلاقی را در نمونه های فراوانی از نظم و نثر آثار وی بازنموده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
116 - شکل دگر خندیدن : طنّازیهای شمس و مولانا در مقالات
محمدمراد ایرانیصوفیّه سهم عمدهای در ادبیّات فارسی و آفرینشهای ادبی دارند؛ به گونهای که کمتر اثر ادبی ممتازی یافت میشود که نشانههایی از تأثیرگذاری اندیشه، اخلاق و ادبیّات عارفانه بر آن دیده نشود. ادبیّات تصوّف از گونهی تعلیمی به شمار میآید و نظم و نثر صوفیانه در خدمت تعالیم عرفا چکیده کاملصوفیّه سهم عمدهای در ادبیّات فارسی و آفرینشهای ادبی دارند؛ به گونهای که کمتر اثر ادبی ممتازی یافت میشود که نشانههایی از تأثیرگذاری اندیشه، اخلاق و ادبیّات عارفانه بر آن دیده نشود. ادبیّات تصوّف از گونهی تعلیمی به شمار میآید و نظم و نثر صوفیانه در خدمت تعالیم عرفانی و احکام اخلاقی و گاه مصطلحات عرفانی است. معلّمِ عارف، در کسوت متّعظی عالم، توانمندیها ی زبانی و شگردهای تعلیمیرا در قالبها ی گوناگون ادبی به کار میگیرد تا اندیشهها و تجارب عملی خود را بیاموزاند. یکی از این شگردها، کاربرد زبان طنز در اشکال و قالبهای گوناگون آن در تعلیم آموزههای عرفانی و اخلاقی است. طنز عارف و نقد صوفی گاه لطیف و ملایم، و گاه بی پروا و پرده در است. صوفی شوخ، هنجارگریز و تابو شکن است و هر حریمی را ـ اگر لازم باشد ـ در هم میشکند. اساساً رویکرد عرفا به طنزنویسی در جهت تعلیم آموزههای عرفانی و اصول اخلاق صوفیانه منبعث از سبک و سیاق خاصّی است که میتوان آن را عرفان تعلیمی و مدرسی و منبری نامید. استفاده از چاشنی طنز و طیبت در قالب حکایتهای کوتاه و بلند، از ویژگیهای عرفان عامیانه است. نویسنده جُستار حاضر را با درآمدی بر طنز و گونههای آن ـ با نگاهی به آثار عرفانی، بویژه اقوال و اقاریر شمس و مولانا در مقالات و فیه ما فیه ـ آغاز می کند و در ادامه، به ذکر نمونههایی از طنزپردازیهای این دو عارف نامدار در مقالات میپردازد. حکایتهای نمونه و برگزیده در این نوشته، در تقسیمبندیای دوگانه ـ یک بار از حیث حجم حکایت و دیگر بار از لحاظ نوع طنز موجود در حکایت ـ در دو دسته ی جداگانه عرضه شده اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
117 - جنسیت و تفاوت گفتمان: بررسی نشانه های گفتمانی در مکالمات روزمره سخنوران زن و مرد فارسی زبان
منیژه اعلمی مریم صباحThe present study is an attempt to investigate Persian men-women discourse in cross-gender interactions by focusing on the type, frequency of occurrence and function(s) of discourse markers in oral discourse. The qualitative and quantitative methods are employed to iden چکیده کاملThe present study is an attempt to investigate Persian men-women discourse in cross-gender interactions by focusing on the type, frequency of occurrence and function(s) of discourse markers in oral discourse. The qualitative and quantitative methods are employed to identify DMs and to specify their functions as they occur in Persian language. The particular dialect spoken by people living in Tehran, the capital of Iran, is the focus of investigation. Brinton’s (1996) binary classification is adopted as a theoretical framework in defining the functions Persian DMs have at the interpersonal and textual levels. Altogether 34 types of Persian DMs are identified and their functions are specified in this study among which na/na baba (no) occupies the top rank in the frequency list. Another reading of the data pertains to the number and proportion of DMs employed by Persian male-female speakers. As it is inferred, the ratio of discourse markers in the women’s discourse is higher than the men’s (138 vs. 116) which accounts for the female speakers’ inclination to employ discourse markers as helpful devices in fulfilling their communicative needs. Although the disharmony is observed in the number of discourse markers in two gender groups, the results of the Chi-square test (p=0.157>0.5) indicates that it is not statistically significant. In terms of discourse markers usage for the textual/interpersonal purposes, the qualitative and quantitative analyses yield significant gender differences. The results of the Chi-square test shows P=0.02 پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
118 - بررسی اندیشههای کلامی ابوالقاسم قشیری
جمال احمدیابوالقاسم قشیری(465- 376هـ) یکی از بزرگ ترین عارفانان و عالمان قرن پنجم هجری قمری است. او در میدانهای علم و معرفت روزگار خود، سرآمد اقران بود. آثار فراوانی که از او برجای مانده گواه این است که نه تنها در سلوک عرفانی و حکمت عملی، بلکه در حدیث و تفسیر و فقه و کلام هم از ت چکیده کاملابوالقاسم قشیری(465- 376هـ) یکی از بزرگ ترین عارفانان و عالمان قرن پنجم هجری قمری است. او در میدانهای علم و معرفت روزگار خود، سرآمد اقران بود. آثار فراوانی که از او برجای مانده گواه این است که نه تنها در سلوک عرفانی و حکمت عملی، بلکه در حدیث و تفسیر و فقه و کلام هم از توانمندی زایدالوصفی برخوردار بوده است. یکی از دغدغه های قشیری بر اساس آنچه که از منابع مختلف گزارش شده، اندیشه های کلامی است. به نظر می رسد باورهای کلامی قشیری در بازخوانی اندیشه های او، همخوانی و تطابق بیشتری با کلام اشعری داشته باشد. این مسأله را می توان در آثار او به وضوح مشاهده کرد. در رساله ی قشیریه، تفسیر لطایف الاشارات، نامه ی شکایت اهل سنت و قصیدة الصوفیهآشکارا منظومه ی فکری قشیری آمده است. نگارنده در این مقاله که به روش کتابخانه ای صورت گرفته در پی آن است تا با مراجعه به آثار مذکور هر چه بیشتر به اندیشه های قشیری وضوح ببخشد. نتیجه ای ک از مقاله گرفته می شود حاکی از آن است که آراء قشیری بجز مسأله ی صفات خبریه و راه شناخت خداوند همان آراء ابوالحسن اشعری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
119 - بررسی و تحلیل نقدهای مربوط به شعر احمد شاملو
فرزاد بالال غلامحسین غلامحسین زاده قدرت الله طاهریتاکنون تحقیقات زیادی در قالب مقاله و کتاب در حوزه ی نقد و بررسی اشعار احمد شاملو نوشته شده است. تحقیق حاضر به دنبال آن بوده است که ضمن نشان دادن سیر تاریخی تحقیقات نوشته شده و بررسی کانون های شکلگیری آنها،کتاب ها و مقالات شاخصی را که در این حوزه تألیف شده است مورد بررسی چکیده کاملتاکنون تحقیقات زیادی در قالب مقاله و کتاب در حوزه ی نقد و بررسی اشعار احمد شاملو نوشته شده است. تحقیق حاضر به دنبال آن بوده است که ضمن نشان دادن سیر تاریخی تحقیقات نوشته شده و بررسی کانون های شکلگیری آنها،کتاب ها و مقالات شاخصی را که در این حوزه تألیف شده است مورد بررسی و تحلیل قرار دهد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که از مجموع 303 مقاله که با موضوع بررسی و تحلیل شعر شاعر به رشته تحریر در آمده است؛ 9% از آنها در جراید، 8% در مجلات علمی- پژوهشی و 83% در مجلات علمی(مروری - ترویجی) چاپ و منتشر شده و بیشتر آنها بین سال های (1375- 1385) به رشتۀ تحریر در آمده است. از میان مقالات نوشته شده، مقالات علمی- پژوهشی از اهمیت و اعتبار خاصی برخوردارند که از مهمترین دلایل این امر می توان به زبان صریح و روشن نویسندگان در مقالات مذکور، مسأله محور بودن تحقیقات یاد شده، پرهیز از کلی گویی و ذکر دقیق جزئیات در این دسته از مقالات اشاره کرد. از میان تحقیقاتی که در قالب کتاب نوشته شده اند، کتاب سفر در مه اثر تقی پورنامداریان، امیر زادۀ کاشی ها اثر پروین سلاجقه، انگشت و ماه اثر ع.پاشایی و کتاب شعر زمان ما اثر محمد حقوقی از اهمیت و اعتبار خاصی برخوردارند دلایل اهمیت و اعتبار آثار مذکور را می توان در مؤلّفه های زیر خلاصه کرد: 1- نثر روان و روشن نویسندگان در پرداختن مباحث و مطالب؛ 2- پرهیز از کلی گویی و ذکر دقیق جزئیات؛3- روشن کردن ابعاد و زوایای مختلف ساختار و محتوای شعر شاعر. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
120 - تبیین راهبرد امنیتی مقابله با فتنه گران در کلیله و دمنه
محمد خدادادی محمد علی گذشتیفتنه، یکی از نا هنجاری های سیاسی-اجتماعی در جوامع بشری است که نه تنها نظام سیاسی حاکم در هر کشور، بلکه در سطوح پایین تر توده های مردم را نیز دچار چالش خطیری از جمله سلب امنیت می کند. کلیله و دمنه به عنوان یک اثر منثور کلاسیک که نظام سیاسی حاکم به شکل تمثیلی و شخصیت های چکیده کاملفتنه، یکی از نا هنجاری های سیاسی-اجتماعی در جوامع بشری است که نه تنها نظام سیاسی حاکم در هر کشور، بلکه در سطوح پایین تر توده های مردم را نیز دچار چالش خطیری از جمله سلب امنیت می کند. کلیله و دمنه به عنوان یک اثر منثور کلاسیک که نظام سیاسی حاکم به شکل تمثیلی و شخصیت های آن را حیوانات تشکیل می دهد؛ به تبیین الگوهایی می پردازد که می توان در حوزه امنیت داخلی به عنوان راهبردی برای مقابله با فتنه گران مورد استفاده قرار داد. از جمله این الگوها: بصیرت، دشمن شناسی، مشورت، دور اندیشی و از همه مهم تر وجود یک رهبری مقتدر می باشد. این جستار در سدد ارائه الگوهای راهبردی در حوزه امنیت داخلی برای مقابله با فتنه گران با تأکید بر کتاب کلیله و دمنه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
121 - بررسی تطبیقی بخشی از ترجمهی رسالهی قشیریه با متن اصلی عربی و استخراج کاستیهای ترجمهی آن
جمال احمدیچکیده استاد ابوالقاسم عبدالکریم بن هوازن بن عبدالملک بن طلحه قشیری(465-376 هـ ) از عارفان و عالمان قرن پنجم هجری است. در حدیث، تفسیر، کلام و فقه سرآمد اقران بود و در دوران خود آوازه اش تا اقصی نقاط عالم اسلامی رفته بود. یکی از آثار او کتاب ارزشمند الرساله القشیریه است. چکیده کاملچکیده استاد ابوالقاسم عبدالکریم بن هوازن بن عبدالملک بن طلحه قشیری(465-376 هـ ) از عارفان و عالمان قرن پنجم هجری است. در حدیث، تفسیر، کلام و فقه سرآمد اقران بود و در دوران خود آوازه اش تا اقصی نقاط عالم اسلامی رفته بود. یکی از آثار او کتاب ارزشمند الرساله القشیریه است. این کتاب دو بار در گذشته (قرنهای پنجم و ششم هـ .ق) به زبان فارسی برگردانده شده است. برگردان های این اثرِ ارجمند دارای نواقص فراوانی است که فهم و دریافت متن را با دشواریِ بسیار مواجه کرده است. نگارنده، در این مقاله، با تطبیق باب سوم برگردان فارسی با دو متن عربی، نواقص و کاستی های ترجمه ای آن را استخراج و سعی کرده ترجمه ی دقیق تری به دست دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
122 - تحلیل وادی معرفت در سه دفتر اول مثنوی
سید محمد امیری ندا پازاجنوشیدن شراب معرفت الهی کاری بس صعب و دشوار است؛ ولی خداوند که نهایت کمال و جمال است، مستور از کل موجودات نیست. او خلق کرده تا در صورت مخلوقات شناخته شود. مولانا در دریای بیکران مثنوی از معرفت حق تعالی بسیار سخن گفته است. به اعتقاد او هر چند خداوند قابل شناخت نیست و دل چکیده کاملنوشیدن شراب معرفت الهی کاری بس صعب و دشوار است؛ ولی خداوند که نهایت کمال و جمال است، مستور از کل موجودات نیست. او خلق کرده تا در صورت مخلوقات شناخته شود. مولانا در دریای بیکران مثنوی از معرفت حق تعالی بسیار سخن گفته است. به اعتقاد او هر چند خداوند قابل شناخت نیست و دلایل این دور از دسترس بودن را نیز بیان میکند ولی دست رد بر سینةارباب سلوک نمیزند و راههای شناخت حق را نیز بر میشمرد او معتقد است تا حضرت حق بویی از گلشن اسرار معرفت به دماغ جان نرساند شناختی حاصل نخواهد شد. از دیدگاه مولانا، شناخت و معرفت حق برای عارف نتایجی در بر دارد از جمله: اتصال علم عارف به علم حق، بسته شدن زبان، ترس و رسیدن به شادی مطلق. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
123 - مقایسه تطبیقی شعر نزار قبانی و حسین منزوی
اشرف احمدیComparative literature deals with aspects shared by cultural works of different nations. Since today’s world lives in communication age, seeking to build the global village, undoubtedly, it is impossible to gain a comprehensive and perfect cognition without under چکیده کاملComparative literature deals with aspects shared by cultural works of different nations. Since today’s world lives in communication age, seeking to build the global village, undoubtedly, it is impossible to gain a comprehensive and perfect cognition without understanding the surrounding world. Certainly, we will never be able to achieve self- definition exactly if we only know ourselves. Present paper compares verse works of two contemporary prominent poets, Hossein Monzavi and Nazar Qabbani that each of whom is an innovator and master of style poet in his own culture. We attempt to explore alignments and similarities existing in the works of these creative artists and to understand mutual interaction between aspects of impressions of Iranian and Arabic cultures. Since to discuss all aspects of content and structure requires more extended opportunity, this paper compares only such aspects as love, women, politics, and patriotic poems, which are of richly colored impression in the works of these two contemporary poets. Of course, examination of other aspects is tempting and interesting. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
124 - «دادارگرایی و بسآمدی روشمند آن، در دورهی اساطیری و پهلوانی شاهنامهی فردوسی»
احمد امینی کامران پاشایی فخری خلیل حدیدیدر این مقاله، سعی شده است، با بررسی مفاهیم مختلف دادار و واژههای مترادف و مشابه آن در شاهنامهی فردوسی ـ با همهی رازمندی آن ـ بتوان، به اندیشهی حقیقی این حکم ورجاوند، دربارهی گرایش به خداوند، تا حدودی پی برد؛ این که او اندیشهی توحیدی را چگونه دیده، ترسیم کرده است؟ چکیده کاملدر این مقاله، سعی شده است، با بررسی مفاهیم مختلف دادار و واژههای مترادف و مشابه آن در شاهنامهی فردوسی ـ با همهی رازمندی آن ـ بتوان، به اندیشهی حقیقی این حکم ورجاوند، دربارهی گرایش به خداوند، تا حدودی پی برد؛ این که او اندیشهی توحیدی را چگونه دیده، ترسیم کرده است؟ لذا، پس از تأمّل درابیات این اثر سترگ ـ بخش اساطیری و پهلوانی ـ دریافتم که این نگرش، به تمامی، وجود او را فراگرفته، بر این باور است که این ویژگی بارز، از سویی، مایهی سعادت و سلامت انسان و از دیگر سو، ناهی وابستگی به هر آنچه، بجز یزدان است که سرپیچی از آن، پدید آورندهی تیرهروزی و رنج فراوان است. فرهّی ایزدی و فرهمندی، فراهم آورندهی عزّت و سربلندی است و خودخواهی و ناسپاسمندی، پدیدآورندهی ذلّت و دردمندی است؛ در نگاه وی، فطرت انسان، خدایی است، پس ایرانیان باستان، هرگز ناموحّد نبودهاند. بدینسان فردوسی، جستجوی جامعهی آرمانی برآمده از بینش یکتاپرستی را، سرمایهی معنوی انسان نامیده، جز آن را برنتابیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
125 - تقابل «خودآگاهی» با «ناخودآگاهی» در نمایشنامهی «مجلس قربانی سنمّار» بهرام بیضایی
بهزاد اتونی بهناز اتونیدر روانشناسی تحلیلی یونگ، روان، به خود آگاه و ناخودآگاه تقسیم میشود. خودآگاهی، بخشی از روان است که فرد، بواسطهی آن، با جهان بیرون تعامل میکند و ارتباط برقرار میسازد؛ و ناخودآگاهی، که به فردی و جمعی تقسیم میشود، بخش دیگر و البته ژرفترِ روان است که برای فرد، ناشناخت چکیده کاملدر روانشناسی تحلیلی یونگ، روان، به خود آگاه و ناخودآگاه تقسیم میشود. خودآگاهی، بخشی از روان است که فرد، بواسطهی آن، با جهان بیرون تعامل میکند و ارتباط برقرار میسازد؛ و ناخودآگاهی، که به فردی و جمعی تقسیم میشود، بخش دیگر و البته ژرفترِ روان است که برای فرد، ناشناخته و سرشار از نیروهای خلّاق و مهیب است. فردیت یا تفرّد که در روانشناسی تحلیلی یونگ، مساوی است با خودشناسی و تکامل روانی، آنگاه برای فرد حاصل میشود که خود آگاهی با عناصر ناشناختهی ناخودآگاهی روبرو شود و در فرجام، میان آن دو، سازش و آشتی برقرار گردد. مجلس قربانی سنمّار یکی از نمایشنامههایی است که در آن، خودآگاهی (که در شخصیت نعمان بن منذر نمادینه شده است) با ناخودآگاهی (که در شخصیت سنمار نمادینه گردیده) روبرو میشود، ولی توفیق شناخت و یکپارچگی با آن را نمییابد و این امر سبب میگردد تا تفرّدی صورت نپذیرد و خودشناسیای شکل نگیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
126 - بررسی زبان محاوره در دیوان خاقانی
عسکری ابراهیمی جویباریواژه ها، اصطلاحات، تعبیرات، کنایات، ضرب المثل ها و عباراتی را که در بین عامّهی مردم در کوچه و بازار رواج دارد، در اصطلاح زبان محاوره می گویند. در آغاز ادب فارسی از آنجا که شعر، ویژهی دربار بود و با نقّادی و ژرف بینی ملک الشعرای دربارها مواجه می شد و برخی از امیران و چکیده کاملواژه ها، اصطلاحات، تعبیرات، کنایات، ضرب المثل ها و عباراتی را که در بین عامّهی مردم در کوچه و بازار رواج دارد، در اصطلاح زبان محاوره می گویند. در آغاز ادب فارسی از آنجا که شعر، ویژهی دربار بود و با نقّادی و ژرف بینی ملک الشعرای دربارها مواجه می شد و برخی از امیران و وزرای آنان، شاعر و نویسنده نیز بوده اند، شعرا سعی در ویرایش کلام داشته و در آرایش سخن، هر چه تمام تر می کوشیدند، طبیعی است که ورود تعبیرات عامیانه در شعر با دقّت و ظرافت خاصی همراه بوده است. شاعر که در بین همین مردم کوچه و بازار عمر خود را سپری می کند، خزانهی اصطلاحات و ضرب المثل های عامیانه است، از این ابزارها در شعر به فراوانی بهره می گیرد. نگارنده در این تحقیق در پی آن است تا نشان دهد که قدرت بیان خاقانی در پیوندِ زبان رسمی و محاوره خارق العاده است و جست و جو در دیوان او به منظور یافتن شواهدی که مصداق این ارتباط باشد، ضروری می نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
127 - استعاره و کارکرد آن در گفتار روزمره ی گویشوران فارسی (با تکیه بر دانشجویان فارسی زبان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز)
غلام حسن اورکی الخاص ویسیاستعاره،از مهم ترین پدیده های زبانی است که مورد توجه علما، فلاسفه و اُدبا و اخیراً زبانشناسان واقع شده است. با توجه به اهمیّت موضوع، دراﯾﻦﻣﻘﺎﻟﻪﮐﻪﺑﺨﺸﯽازﭘﮋوﻫﺸﯽوﺳﯿﻊدرﺑﺎرهی بررسیﮐﺎربردﻧﻈﺮیهیمعاصر استعاره[1] (1992) لیکاف[2]درﺗﺒﯿﯿﻦساختارهای استعاری زبان روزمره است، ﻣﯽﮐﻮﺷﯿﻢﺑ چکیده کاملاستعاره،از مهم ترین پدیده های زبانی است که مورد توجه علما، فلاسفه و اُدبا و اخیراً زبانشناسان واقع شده است. با توجه به اهمیّت موضوع، دراﯾﻦﻣﻘﺎﻟﻪﮐﻪﺑﺨﺸﯽازﭘﮋوﻫﺸﯽوﺳﯿﻊدرﺑﺎرهی بررسیﮐﺎربردﻧﻈﺮیهیمعاصر استعاره[1] (1992) لیکاف[2]درﺗﺒﯿﯿﻦساختارهای استعاری زبان روزمره است، ﻣﯽﮐﻮﺷﯿﻢﺑﺎﺗﻮﺟﻪﺑﻪﻣﺒﺎﻧﯽاین چارچوب نظری که بر درک مفاهیم انتزاعی از طریق کاهش در مقیاس بشری تاکید دارد، کارکرد فرایند استعاره را در گفتار روزمرهی گویشوران فارسی با تکیه بر جامعهی آماری پژوهش محک بزنیم. بدین منظور، نگارندگان به صورت تصادفی، پنجاه نفر از دانشجویان را گزینش کرده، به روش میدانی30 ساعت از مکالمهی آنان را در سه بافت زبانی متفاوت و در طول 3 ماه ضبط و گردآوری کردند.پس از نگارش داده های زبانی، تعداد 122 عبارت استعاری استخراج گردید که با تحلیل داده ها، مشخص گردید؛ بخش قابل توجّهی از گفتار نمونهی آماری تحقیق، استعاری است و انواع استعاره های مفهومی در گفتار آنان دیده می شود؛ در این میان استعارهی ساختار رویداد، بیشترین بسامد وقوع و استعاره جهتی کمترین بسامد وقوع را داشته است. در نتیجه، ادعای لیکاف (1992) مبنی بر جهانی بودن این نظریه در مورد زبان فارسی تأیید شد. در نهایت معلوم گردید بافت زبانی[3]، تأثیری مستقیم بر کاربرد استعاره در گفتار روزمره دارد.به عبارت دیگر هر چه بافت جنبه رسمی تری داشته باشد، استعاره در گفتار کمتر و هر چه جنبهی غیر رسمی یابد استعاره بیشتر می شود. 1.The contemporary theory of metaphor 2. George Lakoff 3. Linguistic context پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
128 - مفهـوم جبـر و اخـتیار در منظومۀ فکری عینالقضات همـدانی با تأکید بر(تمهیدات، نامهها، یزدان شناخت و لوایح) با محوریت کلامی و عرفانی
مسئلۀ جبر و اختیار یا حریّت اراده در کنار موضوعاتی چون امامت، حسن و قبح، تشبیه و تنزیه، و ... از مفاهیم پربسامدی است که در حوزۀ کلام، فلسفه و عرفان اسلامی پژوهشهای وسیعی را به خود اختصاص داده است. این مسئله، از کهنترین و مناقشه آمیزترین مباحثی است که در طی اعصار، نظ چکیده کاملمسئلۀ جبر و اختیار یا حریّت اراده در کنار موضوعاتی چون امامت، حسن و قبح، تشبیه و تنزیه، و ... از مفاهیم پربسامدی است که در حوزۀ کلام، فلسفه و عرفان اسلامی پژوهشهای وسیعی را به خود اختصاص داده است. این مسئله، از کهنترین و مناقشه آمیزترین مباحثی است که در طی اعصار، نظر متکلمان، فیلسوفان و عارفان بزرگ اسلامی را به خود جلب کرده است. لذا، نظر به اهمیت و گستردگی حوزۀ جبر و اختیار و همچنین وجود ابعاد ناشناخته در این زمینه، این مقاله بر آن است تا نگاه عینالقضات همدانی را دربارة مفهوم جبر و اختیار در متون منثور عرفانی فارسی در دو حوزۀ عاشقانه و کلامی – فلسفی بررسی کند. امّا، پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که در افق دید عینالقضات، آیا انسان در چنبر جبر است یا در دایرۀ اختیار؟ برآیند تحقیق نشان میدهد که عینالقضات در حوزۀ عشق، به جبر مطلق عاشقانه – عارفانه، و در حوزۀ کلامی – فلسفی به هرسه مسئلۀ جبر، اختیار و امرٌ َبینَ الاَمرَین ملتزم است. روش پژوهش حاضر، تحلیلی-توصیفی و به شیوة کتابخانهای است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
129 - وجود شناسی و فروعات آن از منظر دو سلسله ی کبرویّه و سهروردیّه
خلیل حدیدی فاطمه شیخلووندوجود و مباحث مربوط به آن در عرفان اسلامی از اهمیّت ویژه ای برخوردار است. در این میان، بزرگان دو سلسله ی کبرویّه و سهروردیّه نظرات چشمگیری ارائه داده اند. در نوشتار حاضر وجود و فروعات آن از جمله اسماء و صفات الهی، تجلّی و مشاهده از منظر هر دو سلسله مورد بحث و فحص قرار گر چکیده کاملوجود و مباحث مربوط به آن در عرفان اسلامی از اهمیّت ویژه ای برخوردار است. در این میان، بزرگان دو سلسله ی کبرویّه و سهروردیّه نظرات چشمگیری ارائه داده اند. در نوشتار حاضر وجود و فروعات آن از جمله اسماء و صفات الهی، تجلّی و مشاهده از منظر هر دو سلسله مورد بحث و فحص قرار گرفته است. ازین رو سعی بر این است ابتدا به دیدگاه های مشایخ بزرگ این دو طریقت عرفانی اشاره و تفاوت و تشابهات موجود در آراء آنها ذکر شود. اکثر بزرگان این دو سلسله وجود را با خداوند متعال یکی دانسته اند و بعضی از ایشان در رابطه ی ارتباط وجود با جهان هستی و انسان تأکید می کنند که وجود واقعی از آن خداوند است و سایر مخلوقات تجلّیّات او هستند. از جمله سعدالدّین حمویه و عزیز الدّین نسفی به کرّات اذعان می کنند که خداوند هستی نیست نمای و همه ی مخلوقات نیستی هستی نمای هستند. لازم به ذکر است ارجاعات داخل متن از نوع نقل به مفهوم است نه نقل به عین. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
130 - مقایسه تطبیقی شخصیت پردازی و درونمایه در دو رمان جای خالی سلوچ و خوشه های خشم
سیدرضا ابراهیمیچالش های اقتصادی همیشه بستر مناسب برای ایجاد تغییر و تحولات اجتماعی بوده است. در این میان نویسندگانی که خود را جزیی از مردم و حرکت های اجتماعی می دانند، با ثبت و گاهی اوقات نقد این تحولات، رسالت و هویت اجتماعی خود را حفظ می کنند. نکته قابل توجه در بررسی رابطه بین ادبیات چکیده کاملچالش های اقتصادی همیشه بستر مناسب برای ایجاد تغییر و تحولات اجتماعی بوده است. در این میان نویسندگانی که خود را جزیی از مردم و حرکت های اجتماعی می دانند، با ثبت و گاهی اوقات نقد این تحولات، رسالت و هویت اجتماعی خود را حفظ می کنند. نکته قابل توجه در بررسی رابطه بین ادبیات و جامعه وجود تشابهاتی است که در آن نویسندگان مختلف با ملیتهای متفاوت نگرش ادبی مشابهی به بعضی از این تحولات اجتماعی نشان داده اند. برای مثال انقلاب سفید و اصلاحات اراضی در ایران و پیامدهای نافرجام آن از چشم تیز بین محمود دولت آبادی رمان نویس معاصر ایرانی پنهان نمانده و در رمان جای خالی سلوچ تصویری واقع گرایانه از پیامدهای پنهان از چشم این تحول سیاسی- اقتصادی ارائه نموده است. در سوی دیگر جان اشتاین بک نویسنده شهیر آمریکایی و برنده جایزه نوبل ادبی در دوره ای حساس از تاریخ آمریکا به نام دوره رکود بزرگ رمانی به نام خوشه های خشم را به نگارش درآورده که جاودانه ترین ثبت ادبی از این واقعه سیاسی - اجتماعی به شمار می رود. تشابهات سیاسی، اجتماعی و بیشتر از همه اقتصادی این دو واقعه، دوره رکود بزرگ و انقلاب سفید، بر وجود ناخودآگاه جمعی برای نگارش رمانهای اجتماعی نزد بزرگان ادبیات کشورهای مختلف صحه می گذارد. در این مقاله سعی شده با بررسی اجمالی وجوه مشترک اجتماعی و سیاسی این دو واقعه تشابهات سبکی و درونمایه ای در دو رمان جای خالی سلوچ و خوشه های خشم با استفاده از شیوه نقد مارکسیستی مورد کنکاش و برسی قرار گیرد. در این تحقیق همچنین، درونمایه های مشترک، شباهت شخصیتها در سطوح مختلف اجتماعی و تأثیر تحولات بر تغییر ساختار اجتماعی حاکم بر جامعه مورد نقد و بررسی قرار گرفته تا رویکرد یکسان نویسندگان به یک واقعه اجتماعی و نقش ادبیات در بستر این رخدادها در دو فرهنگ متفاوت نشان داده شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
131 - خوانش شعر«ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد» فروغ فرخزاد از دیدگاه تحلیل روانکاوی ژاک لاکان
سیدرضا ابراهیمیInterpretation of lexicons in ForoughFarrokhzad's poetry reflects poet's personal experiences and worldview. Psychoanalysis criticism is maybe the best way to study dominant sensual traits and emotions of the poet and his contemporaries. Also, it can help the critic to چکیده کاملInterpretation of lexicons in ForoughFarrokhzad's poetry reflects poet's personal experiences and worldview. Psychoanalysis criticism is maybe the best way to study dominant sensual traits and emotions of the poet and his contemporaries. Also, it can help the critic to study individual and collective unconsciousness of contemporary generation of poet's time. Jacques Marie ÉmileLacan, French psychoanalyst and psychiatrist whose interdisciplinary work influenced by Hegel's dialectic and Ferdinand de Saussure linguistics, was as a self-proclaimed Freudian. His ideas went beyond the boundaries of psychoanalysis in a way that turn it to an interdisciplinary discipline mixed with other sciences. Lacan's first official contribution to psychoanalysis was the mirror stage which was later followed and at the same time developed based on three orders including the imaginary, the symbolic and the real. This paper aims at studying ForughFarrokhzad's famous poem "Let Us Believe in the Beginning of the Cold Season " through the lens of Lacan's ideas regarding the unconscious, which is structured like a Language, as well as psychological development of the subject. The paper tries to study the subjectivity based on the language, thought and lexicons disclosing unconscious mind of the subject of the poem. Employing Lacan's ideas including three orders, Other/other, trauma of the real and Lack, the paper reads lexicons, images, language and the unconscious mind of the subject and poet in her famous poem from a work with the same name: "Let Us Believe in the Beginning of the Cold Season." پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
132 - شفافیت و تیرگی معنایی در واژگان مرکب (عنصر غیر فعلی و ستاک حال)
ابراهیم بدخشان فاطمه جودکیCompound words include two or more lexical morphemes which at least contain two bases both of which are words or considered as stem of morphemes. Transparent words are words which their meaning form can be guessed from their sounds or constructions. There are some relat چکیده کاملCompound words include two or more lexical morphemes which at least contain two bases both of which are words or considered as stem of morphemes. Transparent words are words which their meaning form can be guessed from their sounds or constructions. There are some relations between the sounds or the constructions of these words and their meanings. This can be illustrated by examples in Persian as "chek chek" and "khod nevis". Opaque words on the other hand are words whose meanings cannot be guessed, e.g. "Kaghaz". Various definitions of semantic transparency and opacity were explained in this research. In the section of data analysis, five hundred compound words derived from “Dehkhoda” dictionary and were studied and analyzed with respect to semantic transparency and opacity. Six criteria were determined in this study as follows: 1- The frequency of head and modifier 2- The syntactic relation between two parts of the compounds 3- The criteria of indicators 4- Referring meaning, 5- Being independent or non--independent of the head 6- The whole meaning of the compound. Also, three categories were studied in the beginning of data analysis: 1- adverb + verb stem 2- noun + verb stem, 3- adjective + verb stem. It was shown being full indicator, the existence of opposition and the existence of syntactic relation between two parts and being referential will be effective in semantic transparency and opacity. Then the degrees of semantic transparency and opacity were studied and it was shown that there are fourteen degrees in semantic transparency and opacity with respect to determined criteria. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
133 - دگردیسی های قهرمان در شاهنامه
مصیب اشکیMythological hero as one of the components of ancient mythology has a significant role in shaping the evolution of the myth’s story. Heroes play a major role in Firdausi’s Shahname (Epic of the Kings) in which the most of the stories in this epic has been b چکیده کاملMythological hero as one of the components of ancient mythology has a significant role in shaping the evolution of the myth’s story. Heroes play a major role in Firdausi’s Shahname (Epic of the Kings) in which the most of the stories in this epic has been borrowed from ancient mythological tales. This paper is based on Joseph Campbell the metamorphosis in which heroes in the Shahnameh are examined in terms of Campbell’s Hero’s metamorphosis or change including: The first human being and the hero, the hero infancy, the fighter hero, the lover hero, the dictator empire, the saver hero, and the departure of hero. Results show that metamorphosis or change of epic heroes in Shahname is compatible with Campbell’s theory to some extent, although; it does not match in some points like the lives of heroes which are not depicted from beginning to end. So, not whole life of the hero but some parts of it can be adapted to Campbell's model. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
134 - بررسی بنمایهها در رُمان «خوف» اثر شیوا ارسطویی
آرام احمدی رضا فرصتی جویباری حسین پارساییدر آثار داستانی، بنمایه میتواند از عوامل سبکآفرین باشد و مضمون یا موضوعات مسلط بر سبک را برای خواننده آشکار سازد. زنان داستاننویس از این امکان زبانی زیاد استفاده میبرند و علاوه بر ایجاد حساسیت مداوم در خواننده، متن را به سمت نوعی زبان خاص هنری سوق میدهند. رمان خوف چکیده کاملدر آثار داستانی، بنمایه میتواند از عوامل سبکآفرین باشد و مضمون یا موضوعات مسلط بر سبک را برای خواننده آشکار سازد. زنان داستاننویس از این امکان زبانی زیاد استفاده میبرند و علاوه بر ایجاد حساسیت مداوم در خواننده، متن را به سمت نوعی زبان خاص هنری سوق میدهند. رمان خوف اثر شیوا ارسطویی، یکی از این نمونههاست که به تنهایی و ترس انسان در دوران مدرن میپردازد و روایتی زنانه از این تنهایی و ترس را بیان میدارد. در این مقاله برآنیم مهمترین بنمایههای موجود در رُمان خوف را مورد بررسی قرار دهیم و نشان دهیم که نویسنده از این طریق چه مفاهیمی را بیان کرده است. این بنمایهها از این لحاظ که بیانگر حساسیتهای یک نویسنده زن است، از ویژگیهای سبک زنانه نیز به شمار میآید. روش کار در این پژوهش، توصیفی- تحلیلی است؛ یعنی ابتدا دادههایی از رمان خوف توصیف میشود و سپس بر اساس آنها، تجزیه و تحلیل انجام میگیرد و به جمعبندی منتهی میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
135 - باز اندیشی نسبیت زبانی با رویکرد شناختی و استناد بر داده های زبان فارسی
ابراهیم بدخشان حسن آزمودهIn this article, we investigate the relation between language and culture, linguistically and psycholinguistically, excellently dealt with in Sapir-Whorf hypothesis. After portraying the subject, we attempt to elucidate it with the analysis of pros and cons of the view چکیده کاملIn this article, we investigate the relation between language and culture, linguistically and psycholinguistically, excellently dealt with in Sapir-Whorf hypothesis. After portraying the subject, we attempt to elucidate it with the analysis of pros and cons of the views on this area. It will then be claimed that the system of linguistic forms has a strong effect on the world-view of speakers and also acquiring and perceiving of many concepts, relying on rational and empirical evidences extracted from known languages such as English, Persian, Arabic and also distant languages such as Hopi, Maya, etc. Based on cognitive approach, we will also try to prove that single concepts and compound concepts, contrary to the assumption, function divergently in thinking process. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
136 - بازتاب وجه تسمیه در ادب فارسی
عسکری ابراهیمیجویباریانسان در پیرامون خود با اسامی اشخاص، مکانها، حیوانات، نباتات، اشیا وغیره سر و کار دارد، که علّت نامگذاری (وجه تسمیه ی) بسیاری از این اسمها بر او پوشیده است.یکی ازمسایلی که ذهن کنجکاو بشر را به خود مشغول کرده است، یافتن ارتباط حقیقی بین اسم و مُسمّی است.به طور کلّی وجه ت چکیده کاملانسان در پیرامون خود با اسامی اشخاص، مکانها، حیوانات، نباتات، اشیا وغیره سر و کار دارد، که علّت نامگذاری (وجه تسمیه ی) بسیاری از این اسمها بر او پوشیده است.یکی ازمسایلی که ذهن کنجکاو بشر را به خود مشغول کرده است، یافتن ارتباط حقیقی بین اسم و مُسمّی است.به طور کلّی وجه تسمیه ها با توجّه به منشأ پیدایش آن به انواع گوناگون تقسیم می شود که کلّی ترین آن، تقسیم وجه تسمیه به دو بخش علمی و غیرعلمی است که بخش اخیر در ادب فارسی بازتاب گسترده دارد. در واقع افسانههای عامیانه، متون دینی، تاریخی، حماسی و عرفانی ازجمله سرچشمه های اساسی و بنیادین وجه تسمیه های علمی وغیرعلمی(عامیانه) است. از نظر بسامد کاربرد وجه تسمیه در متون منظوم، دیوان خاقانی، و در متون منثور، سفرنامه ی ناصرخسرو و تذکرة الاولیای عطار در درجه ی نخست اهمیّت قراردارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
137 - تحلیل ِ« بوطیقای شعرِ کلاسیک فارسی» و نگاهی انتقادی به شعرِ معاصر (با تکیه بر اشعار منثور)
حامد توکلی دارستانیبا ظهورِ اشعارِ منثور و سپید، و با از میان رفتنِ بسیاری از ویژگی های شعر کلاسیک فارسی، سخت می توان میان جمله ای از یک رمان و قسمتی از یک شعر منثور تفاوتی احساس کرد؛ با آنکه امروزه بسیاری از نظریه پردازان، با بیان برخی خطِ تمایزها مانند عنصرِ استعاری و عنصرِ مَجازی خواست چکیده کاملبا ظهورِ اشعارِ منثور و سپید، و با از میان رفتنِ بسیاری از ویژگی های شعر کلاسیک فارسی، سخت می توان میان جمله ای از یک رمان و قسمتی از یک شعر منثور تفاوتی احساس کرد؛ با آنکه امروزه بسیاری از نظریه پردازان، با بیان برخی خطِ تمایزها مانند عنصرِ استعاری و عنصرِ مَجازی خواسته اند تا بین شعر و دیگر متون ادبی، تمایز قائل شوند، به نظر می رسد باز در این مسئله، به بُن بست هایی برخورده اند. از مهمترین خصایصِ شعر کلاسیک فارسی، عناصرِ موسیقیایی، وزنی و عروضی آن است، که با توجه به از میان رفتن این ویژگی ها در شعر های منثور، بسیاری از اشعار، از منظرِ ذات و صورت، با بسیاری از داستان ها و رمان ها قابل تمییز نیستند؛ در پژوهش حاضر، با بررسی برخی مؤلفه های شعر کلاسیک، نشان داده می شود، که اصرار بلاغیون و شاعران کلاسیک، بر عناصری چون وزنِ عروضی، آگاهانه و از روی تعمد بوده است و به همین دلیل نیز به دنبال انقلاب در شعر نبوده اند و نمی خواسته از محدودیتِ بحورِ عروضی رهایی یابند؛ از این روی به بررسی انتقادی شعر سپید و منثور خواهیم پرداخت و نشان خواهیم داد که اینگونه از شعر، به دلیل رهایی از عناصر موسیقیایی و عروضی، هرگز نمی تواند شعری کامل باشد و از منظر صورت و ذات با دیگر متون ادبی از جمله رمان و داستان و ...، قابل تمییز و تشخیص نیست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
138 - «فراشعر» در مخزن الاسرار نظامی
ابراهیم استاجیفراشعر (metapoetry) علیرغم تعاریف و برداشتهای متفاوتی که از آن ارائه شده است ـ اصالتاً به قیاس فرازبان، فرانقد و فراداستان به شعری اطلاق میشود که دربارهی شعر سروده شود و در آن آگاهانه با تمرکز بر موضوعات و مفاهیم شعری به نوشتن یا آفرینش شعر بپردازد. طبیعی است شاعر د چکیده کاملفراشعر (metapoetry) علیرغم تعاریف و برداشتهای متفاوتی که از آن ارائه شده است ـ اصالتاً به قیاس فرازبان، فرانقد و فراداستان به شعری اطلاق میشود که دربارهی شعر سروده شود و در آن آگاهانه با تمرکز بر موضوعات و مفاهیم شعری به نوشتن یا آفرینش شعر بپردازد. طبیعی است شاعر در اینگونه اشعار بسته به برداشتها و نظریههایش، در بارهی ماهیت، اوصاف، ویژگیها، کارکرد و کاربرد آن سخن میگوید. در میان شاعران فارسی یکی از کسانی که شاید بیش از دیگران فراشعر سروده است، نظامی گنجوی است که در میان اشعار و منظومههایش، مخزنالاسرار از این نظر ممتاز است. او در خلوتهای شبانه و سحرگاهی خود علاوه بر تفکر و تامل در بارهی محتوای اصلی منظومهی خود (توحید، نعت پیامبر، وعظ، تحقیق، پند و اندرز و...) به سخن و بهویژه سخن منظوم پرداختهاست، تا آنجا که بندهایی از اثر خود را به این موضوع اختصاص دادهاست؛ از جمله سبب نظم کتاب، فضیلت سخن و مرتبت سخنپروری. نظامی در یکی از بندهای اثر خود (بند 14 شامل 66 بیت) به بیان آرا و نظرات خود در بارهی شعر پرداختهاست و در آن از ماهیت، کاربرد و کارکرد شعر گرفته تا جایگاه شعر و شاعران، نسبت آن با پیامبری، انتقاد از شاعران مداح، رابطهی شعر و ساحری و... سخن گفته است. اگر موازنه را نیز در قلمرو فراشعر قرار دهیم، علاوه بر موارد فوق نظامی در بند 12 کتاب خود به موازنهی مخزنالاسرار و حدیقةالحقیقه سنایی دست یازیده است و طبعاً مثل هر شاعر دیگری که در موازنه، شعر خود را بر شعری که آن را مورد موازنه قرار داده است ترجیح میدهد، او نیز مخزنالاسرار را از حدیقةالحقیقه برتر میشمارد. در این مقاله تلاش شده تا فراشعرهای نظامی را از اثر او استخراج شود و موارد بالا با توجه به نظریههای ادبی زمان شاعر و زمان حاضر بهطور مفصل بررسی شوند و آرا و نظریات وی در بارهی شعر مورد کندوکاو قرار گیرد و احیاناً به نتایج مشخصی دست یافته شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
139 - تحلیل ریختشناسی بهاریة سیّدای نسفی (براساس نظریه پراپ)
آذر اکبرزاده ابراهیمی زهرا اختیاریبهاریة سیّدای نسفی (1046 -1117ق.) منظومه ای داستانی از نوع فابل و به شیوة مناظره است و مشابه داستان های کلیله و دمنه که قابلیت تطبیق با نظریة ادبی ریخت شناسی پراپ را دارد. از بررسی متن بهاریه نتایجی به دست می آید، از جمله: در بهاریه از بین سی ویک خویشکاری نظریة پراپ، خو چکیده کاملبهاریة سیّدای نسفی (1046 -1117ق.) منظومه ای داستانی از نوع فابل و به شیوة مناظره است و مشابه داستان های کلیله و دمنه که قابلیت تطبیق با نظریة ادبی ریخت شناسی پراپ را دارد. از بررسی متن بهاریه نتایجی به دست می آید، از جمله: در بهاریه از بین سی ویک خویشکاری نظریة پراپ، خویشکاری های شر، مبارزه، ادعای دروغین و آشتی بین طرفین بیشتر به کار رفته است. هر کدام از شخصیت های این اثر، تمثیلی از قشر خاصی از اجتماع روزگار شاعر است. درگیری اشترخانی ها با یکدیگر و از سویی تلاش های شاه عباس برای مبارزه با آنان، موضوع ترسیم شده در بهاریة سیّدای نسفی است. با توجه به دوره تاریخی سرایش منظومه، با خوانش متن می توان به رمزیابی شخصیتهایی که در این عهد نقش آفرینی کرده اند، پی برد. در پایان بهاریه نیز، مناظرة شیر و مور، با دو مناظرة مور و مار و مور و بلبل پروین مقایسه و ازجهت نظریة ساختاری پراپ بررسی شد. در این دو مناظره نیز خویشکاریهای شر و مبارزه و در نهایت پیروزی قهرمان بر ضدقهرمان مطرح می گردد. همچنین نکات تازه ای از زندگی سیدا در مقاله بیان شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
140 - مفهـوم جبـر و اخـتیار در منظومۀ فکری عینالقضات همـدانی با تأکید بر(تمهیدات، نامهها، یزدان شناخت و لوایح) با محوریت کلامی و عرفانی
ولی اله اسماعیل پورمسئلۀ جبر و اختیار یا حریّت اراده در کنار موضوعاتی چون امامت، حسن و قبح، تشبیه و تنزیه، و ... از مفاهیم پربسامدی است که در حوزۀ کلام، فلسفه و عرفان اسلامی پژوهشهای وسیعی را به خود اختصاص داده است. این مسئله، از کهنترین و مناقشه آمیزترین مباحثی است که در طی اعصار، نظ چکیده کاملمسئلۀ جبر و اختیار یا حریّت اراده در کنار موضوعاتی چون امامت، حسن و قبح، تشبیه و تنزیه، و ... از مفاهیم پربسامدی است که در حوزۀ کلام، فلسفه و عرفان اسلامی پژوهشهای وسیعی را به خود اختصاص داده است. این مسئله، از کهنترین و مناقشه آمیزترین مباحثی است که در طی اعصار، نظر متکلمان، فیلسوفان و عارفان بزرگ اسلامی را به خود جلب کرده است. لذا، نظر به اهمیت و گستردگی حوزۀ جبر و اختیار و همچنین وجود ابعاد ناشناخته در این زمینه، این مقاله بر آن است تا نگاه عینالقضات همدانی را دربارة مفهوم جبر و اختیار در متون منثور عرفانی فارسی در دو حوزۀ عاشقانه و کلامی – فلسفی بررسی کند. امّا، پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که در افق دید عینالقضات، آیا انسان در چنبر جبر است یا در دایرۀ اختیار؟ برآیند تحقیق نشان میدهد که عینالقضات در حوزۀ عشق، به جبر مطلق عاشقانه – عارفانه، و در حوزۀ کلامی – فلسفی به هرسه مسئلۀ جبر، اختیار و امرٌ َبینَ الاَمرَین ملتزم است. روش پژوهش حاضر، تحلیلی-توصیفی و به شیوة کتابخانهای است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
141 - بررسی سبک شناسی ترجمهی دن کیشوت با رویکرد زبانشناختی (با تأکید بر دیباچه) اثر محمد قاضی
ترجمه ی هر اثر، گشودنِ دریچه ای تازه بر روی اثری است که پس از پیمودن مرزها خود را برای رویارویی با زبان و اندیشه ای بدیع و بلیغ آماده میکند. مترجم در برابرِ دو زبان به تکاپویی ارزشمند بر می خیزد. نخست زبانِ اصلی اثری که به ترجمه ی آن مبادرت ورزیده است و دیگر زبانی که با چکیده کاملترجمه ی هر اثر، گشودنِ دریچه ای تازه بر روی اثری است که پس از پیمودن مرزها خود را برای رویارویی با زبان و اندیشه ای بدیع و بلیغ آماده میکند. مترجم در برابرِ دو زبان به تکاپویی ارزشمند بر می خیزد. نخست زبانِ اصلی اثری که به ترجمه ی آن مبادرت ورزیده است و دیگر زبانی که باید دریافت های خود را با آن منتقل کند. هر اثرِ ترجمه شده می تواند گونه ای از تغییرِ زبانی و فرهنگی محسوب شود که با گذر از دانشِ زبانیِ مترجم حاصل آمده است و در واقع هر اثرِ ترجمه شده را ـ با کمی اغماض ـ می توان خلق و آفرینشی نو به حساب آورد؛ حتی با وجود این که می پذیریم ریشه در اثرِ مبدأ دارد. دن کیشوت، یکی از نوادرِ ادبیات جهان با ترجمه ی محمدِ قاضی، میتواند نماد و معیاری برای سنجش پارامترهای مهم در ترجمه باشد. رعایت امانت در ترجمه ی کلمات، دخالت هایی مؤثّر بدون صدمه زدن به ماهیت اثر در انتخاب واژه، انتخاب سبکی همخوان با فضای رمان، برگزینِ بهترین شیوه در آرایش جملات و از همه مهم تر، بهره بردن از هوش و ذکاوت ذاتی در حفظ اصالت اثر و نیز پای بندی به ساختارِ منطقیِ رمان، برخی از ویژگی هایی است که در مقایسه با متونی کهن از زبان و ابیات فارسی بهتر و بیشتر رخ مینمایاند. در این مقاله می کوشیم تا با بررسی گوشه هایی از سبکِ محمد قاضی در ترجمه ی این اثرِ نفیس، برخی از جلوه های زبان شناختی اثر را که بسیار هنرمندانه و استادانه رعایت شده است؛ معرفی کنیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
142 - ریشهیابی منابع تاریخی در آثار نمایشی بهرام بیضایی
فاضل عباس زاده مهرداد آقائیبهرام بیضایی نویسندة برترین آثار نمایشی، چهره شاخص نثر فارسی و کارگردان تئاتر و سینما شیفته فرهنگ و تمدن ایران است که از گنجینة اساطیر، ادبیات فولکلور، ادبیات عامه، افسانه ها و ادبیات شفاهی به بهترین شکل در آثار نمایشی خود استفاده کرد. آثار نمایشی او به دلیل اقتباس های چکیده کاملبهرام بیضایی نویسندة برترین آثار نمایشی، چهره شاخص نثر فارسی و کارگردان تئاتر و سینما شیفته فرهنگ و تمدن ایران است که از گنجینة اساطیر، ادبیات فولکلور، ادبیات عامه، افسانه ها و ادبیات شفاهی به بهترین شکل در آثار نمایشی خود استفاده کرد. آثار نمایشی او به دلیل اقتباس های زیادی که ازاینگونه گنجینه های کهن به عملآورده حائز اهمیت فراوانی است. می توان گفت که بیضایی بهنوعی ادامه دهندة راه فردوسی در بازخوانی و بازآفرینی تاریخ و اساطیر و حماسه است و آثار نمایشی خود را چه در قالب نمایشنامه و چه در قالب فیلمنامه از منابع کهن الهام گرفته است. این جستار سعی دارد با روش توصیفی- تحلیلی عمده ریشه های نمایش را نزد بیضایی با چارچوب نقد خوانش گرا دستهبندی کرده تا در پایان جمعبندی مطلوبی از منابع نمایش این نویسنده و نحوه پردازش و رویکرد خاص نویسنده در مواجهه با این ریشه ها به عمل بیاید. نتیجه نشان می دهد بهرام بیضایی به دوره خاصی از تاریخ نمی پردازد، بلکه در آثار او اقتباسات مختلف تاریخی از قبیل تاریخ اسطوره ای، حماسی، عاشورائی، تاریخ ایران پیش و بعد از اسلام دیده می شود. وی در عمده این بازخوانی ها، آثار خود را با جریانات و اندیشه های معاصر نیز گرهزده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
143 - کاربرد نمادین نام ها و باورهای آیینی - اسطورهای در شعر سیاوش کسرایی
حسن حیدری فاطمه فرزانهبا این که ادبیات معاصر ایران، پا به پای تحولات اجتماعی به پیش رفته و مضمون بارز آن، پیش آمدهای اجتماعی و سیاسی است؛ اما عده ای از شاعران هم عصر ما، باوجود هم گامی با پدیده های جامعه از میراث گران سنگ پیشینیان، غافل نمانده اند و در شعر خویش به گونه های مختلف از آن بهره ب چکیده کاملبا این که ادبیات معاصر ایران، پا به پای تحولات اجتماعی به پیش رفته و مضمون بارز آن، پیش آمدهای اجتماعی و سیاسی است؛ اما عده ای از شاعران هم عصر ما، باوجود هم گامی با پدیده های جامعه از میراث گران سنگ پیشینیان، غافل نمانده اند و در شعر خویش به گونه های مختلف از آن بهره برده اند. سیاوش کسرایی یکی از سخن سرایان معاصر ماست که به ادبیات سنتی ایران، به ویژه شاهنامه ی حکیم ابوالقاسم فردوسی، نظر داشته و همواره با دیدی احترامآمیز و درخور ستایش به این اثر جاودانه نگریسته و به آن، دل بستگی خاصی داشته است. کسرایی در شعر خود به شکل بارزی از شخصیت های اسطوره ای و حماسی، استفاده کرده و در بیشتر موارد با توجه به پیشینه ی داستان، به صورت نمادین، آن را جلوه گر ساخته است. وی در چند اثر به بازآفرینی اسطوره های کهن پرداخته که مهم ترین آن منظومه ی "مهره ی سرخ" است. این پژوهش، بازتاب نمادین شخصیت های اسطوره ای را در مجموعه ی اشعار سیاوش کسرایی مورد بررسی قرار داده و می خواهد به این پرسش ها پاسخ بدهد که هدف کسرایی از بازآفرینی اسطوره ها چه بوده است و دیگر این که کدام یک از شخصیت های حماسی در شعر وی، نمود بیشتری داشته و نماد و نماینده ی چه کسانی است. نتیجه این که: کسرایی با هدف بیان عقاید و مرام های خود، به بازآفرینی اسطوره های ملی پرداخته است. وی از میان همه ی شخصیت های اسطوره ای، به "سیاوش" و "سهراب" توجه ویژه ای داشته است و آنان را به صورت نمادی برای جوانان مبارز و رزمنده در نظر گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
144 - انعکاس اوضاع اجتماعی در اشعار شیرکو بیکس
پیمان تباری سیداحمد پارسا محمدعلی گذشتیشیرکو بی کس(1940-2013م) از شاعران آوانگارد معاصر زبان کردی، برنده ی جایزه ی ادبی"توخولوسکی" سوئد در سال 1988-1987 و اخذ لقب "همشهری" از سوی بزرگترین انجمن مدنی فلورانس است. موضوع پژوهش حاضر انعکاس اوضاع اجتماعی در اشعار شیرکو بی کس است. شناساندن بهتر این سراینده ی توان چکیده کاملشیرکو بی کس(1940-2013م) از شاعران آوانگارد معاصر زبان کردی، برنده ی جایزه ی ادبی"توخولوسکی" سوئد در سال 1988-1987 و اخذ لقب "همشهری" از سوی بزرگترین انجمن مدنی فلورانس است. موضوع پژوهش حاضر انعکاس اوضاع اجتماعی در اشعار شیرکو بی کس است. شناساندن بهتر این سراینده ی توانمند به غیرکردزبانان، شناخت بهتر شگردهای ادبی در بیان یکی از موضوعات محوری شعر او(آزادی)، شناخت بهتر سروده های یک شاعر معاصر از اهداف این پژوهش محسوب می شود. جامعه ی آماری بر اساس سروده های ترجمه شده از وی به زبان فارسی و به روش توصیفی است. داده ها به شیوه ی کتابخانه ای گردآوری شده و با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا تجزیه و تحلیل شده اند. نتایج نشان می دهد که ترسیم فضای ترس آلود جامعه ی عراق در زمان حکومت بعث، بیان درد و رنج های مردم جامعه و مسائلی این چنینی، به بحث آزادی در سروده های او جلوه ای نوین بخشیده است که تصاویر برساخته ی شاعر را با این مفهوم می توان از مصادیق این امر دانست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
145 - بررسی سرودههای پروین اعتصامی از منظر شعرشناسی شناختی و تحلیل گفتمان انتقادی
محمد ایرانی ناصر ملکیکلمات و ارتباط بین آنها همواره مورد توجّه صاحبنظران در حوزة نقد ادبی بوده است. از آن جمله میتوان به منتقدانی اشاره کرد که به شعرشناسی شناختی پرداخته اند. این شاخه از مطالعات ادبی بیش از هر چیز به درک شباهت میان اشیاء، رابطۀ آنها و بازشناسی الگوهای آنها در ساختارهای ان چکیده کاملکلمات و ارتباط بین آنها همواره مورد توجّه صاحبنظران در حوزة نقد ادبی بوده است. از آن جمله میتوان به منتقدانی اشاره کرد که به شعرشناسی شناختی پرداخته اند. این شاخه از مطالعات ادبی بیش از هر چیز به درک شباهت میان اشیاء، رابطۀ آنها و بازشناسی الگوهای آنها در ساختارهای انتزاعی می پردازد. طبیعی است که این رویکرد جز با تحلیل متن میسّر نمی شود. تحلیل متن، خود نیز به زمینه های دیگری مرتبط می شود که به کنشهای بیانی نویسنده یا شاعر و کنشهای القایی در میان خوانندگان منتهی میگردد. درک این مفاهیم نیز به دو شکل سریع و مؤخّر روی می دهد که هرکدام نیز رویکردهای دیگری را برمی انگیزند که به خواننده مرتبط می شوند. از این روی می توان چنین ادّعا کرد که هر متن ادبی بازنمای عینیِ گفتمان های انتقادیای است که در هر جامعه ای وجود دارد. جستار پیش رو با این پیش فرض که سرودههای پروین اعتصامی میتوانند بازخوردی از این ادّعا باشند، به بررسی شعرشناسی شناختی و تحلیل گفتمان انتقادی در برخی از سرودههای این شاعر پرآوازه اختصاص یافته است. پژوهندگان این مقاله با ارائة نمونههایی از این دو رویکرد، بر آن بودهاند تا نمودِ شعرشناسی شناختی و تحلیل گفتمان را در سرودههای پروین اعتصامی نشان دهند. دستاورد تحلیلهای نگارندگان در این پژوهش بیانگر این واقعیّت است که عوامل بافتی و زبانی در سرودههای پروین، روابط پنهان میان قدرت و سوءاستفاده از آن، سلطه و نابرابریهای اجتماعی را آشکار میسازند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
146 - بررسی تطبیقی لیلی و مجنون نظامی با لیلی و مجنون خانا قبادی
جمال احمدی شنو سالملیلی و مجنون یکی از منظومه هایی است که ریشه ی ماجرا به میان عربها در قرن اوّل هجری باز می گردد. این داستان خیلی طول نکشید که در میان فرهنگهای دیگر رواج پیدا کرد و به ویژه پس از ورود عربهای مسلمان، برای ترویج فرهنگ و معارف اسلامی، گونه های فرهنگ عربی و از جمله قصه ها و ح چکیده کامللیلی و مجنون یکی از منظومه هایی است که ریشه ی ماجرا به میان عربها در قرن اوّل هجری باز می گردد. این داستان خیلی طول نکشید که در میان فرهنگهای دیگر رواج پیدا کرد و به ویژه پس از ورود عربهای مسلمان، برای ترویج فرهنگ و معارف اسلامی، گونه های فرهنگ عربی و از جمله قصه ها و حکایات و داستانها وارد تمدنهای دیگر شد. حکیم نظامی گنجوی(614-530هـ) شاعر کرد تبار قرن ششم هجری، داستان لیلی و مجنون را به نظم فارسی در حدود 4700 بیت سرود. این داستان پس از نظامی مورد تقلید بسیاری دیگر از شاعران فارس زبان و کُرد زبان قرار گرفت. خانا قبادی(1191-1115هـ) شاعر کرد زبان سده ی دوازدهم هجری، این داستان را به زبان کردی و گویش گورانی در حدود 1644 بیت سروده است. او که یکی از شاعران بزرگ و منظومه سراهای قرن دوازدهم هجری بود، توانست پرداختی دیگر به این داستان بدهد. نویسندگان این پژوهش با روش تحلیلی - توصیفی در پی آن هستند که میزان اشتراکات و افتراقات دو اثر را بررسی کنند و به مقدار تأثیر پذیری خانا از نظامی اشاره داشته باشند. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که به احتمال، خانا علاوه بر سروده ی لیلی و مجنونِ نظامی، از منابع شفاهی دیگری در میان کردها بهره گرفته است. به علاوه نتیجه ی فرعی دیگری که از پژوهش می توان گرفت این است که محتمل است نظامی منابع دیگری غیر از متون عربی و روایتهای عربی و از جمله منابع مربوط به زبان مادریش داشته باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
147 - بررسی مقایسهای شگردهای پستمدرنیستی در دو داستان از ابوتراب خسروی
سعید حسام پور ثمین کمالیپسامدرنیسم[1]یکی از جریان های نوظهور در ادب فارسی است که به ویژه درادبیات داستانی بسیار به آن توجه شده و به تازگی آثار گوناگونی با رویکرد پست مدرنیستی آفریده شده است. یکی از نویسندگانی که بیشتر در داستان های کوتاه خود به گونه ای از این جریان تأثیر پذیرفته، ابوتراب خسروی چکیده کاملپسامدرنیسم[1]یکی از جریان های نوظهور در ادب فارسی است که به ویژه درادبیات داستانی بسیار به آن توجه شده و به تازگی آثار گوناگونی با رویکرد پست مدرنیستی آفریده شده است. یکی از نویسندگانی که بیشتر در داستان های کوتاه خود به گونه ای از این جریان تأثیر پذیرفته، ابوتراب خسروی است. دراین مقاله، کوشیده شده چگونکی کاربرد برخی از مهم ترین شگردهای پست مدرنیستی در دو داستان تفریق خاک و داستان ویران از مجموعه داستان اخیر این نویسنده تحلیل و با هم مقایسه شود. از این رو، در آغاز، خلاصه ای از دو روایت آمده است، سپس شگردهای به کار رفته در هر یک بررسی شده و سرانجام کارکرد این شگردها در دو داستان با یکدیگر سنجیده شده است. یافته های پژوهش نشان داد که داستان تفریق خاک با قرار دادن وجود به عنوان موضوع محوری، محتوای وجودشناسانه را در مقام عنصر اصلی متون پست مدرن برجسته کرده است؛ درحالی که داستان ویران بیشتر از شگردهای صوری به ویژه اتصال کوتاه بهره برده و در نتیجه توجه خواننده را بیشتر به ماهیت فراداستانی اثر جلب کرده است. [1]Postmodernism پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
148 - مقایسهی دو چامهی خاقانی شروانی و ملا محمود بیخود
سیداحمد پارسانظیرهگویی، اقتباس و استقبال سرایندگان از سرودههای یکدیگر در ادب پارسی، از پیشینهی دیرینهای برخوردار است. یکی از سرایندگانی که سرودههایش مورد توجه و اقتباس و نظیرهگویی سرایندگان بعد از خود قرار گرفته و مورد توجه آنان واقع گشته خاقانی شروانی (520-595 هـ .ق) شاعر کرد چکیده کاملنظیرهگویی، اقتباس و استقبال سرایندگان از سرودههای یکدیگر در ادب پارسی، از پیشینهی دیرینهای برخوردار است. یکی از سرایندگانی که سرودههایش مورد توجه و اقتباس و نظیرهگویی سرایندگان بعد از خود قرار گرفته و مورد توجه آنان واقع گشته خاقانی شروانی (520-595 هـ .ق) شاعر کرد عراقی است. در این پژوهش ضمن مقایسهی این دو سروده، تأثیر سرودهی خاقانی بر شعر بیخود در دو حوزهی فرم و محتوا مورد توجه قرار میگیرد. نتیجه نشان میدهد با این بررسی میتوان به شناخت بهتری از تأثیرگذاری سرودههای خاقانی و اهمیت آنها از دیدگاه سرایندگان دیگر دست یافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
149 - تحلیل داستان روز چهارشنبة هفتپیکر نظامی بر اساس نقد ادبی جدید (طرحوارة تکمیلی بر نظریة ژیلبردوران)
مهری امینی ثانی مریم سعیدیدر این مقاله به تحلیل افسانة روز چهارشنبه از مثنوی هفتپیکر نظامی بر طبق نظریّة ژیلبر دوران پرداخته شده است. از آنجایی که یکی از ویژگی‎های نظریة علمی، پویایی و جلورونده بودن آن است، نگارنده در این مقاله به الگویی تازه رسیده است. با توجّه به الگوهای ارائه شدة ژیلبر چکیده کاملدر این مقاله به تحلیل افسانة روز چهارشنبه از مثنوی هفتپیکر نظامی بر طبق نظریّة ژیلبر دوران پرداخته شده است. از آنجایی که یکی از ویژگی‎های نظریة علمی، پویایی و جلورونده بودن آن است، نگارنده در این مقاله به الگویی تازه رسیده است. با توجّه به الگوهای ارائه شدة ژیلبر دوران، گاهی محور متنی در منظومة روزانة تخیّلات قرار دارد، گاهی در منظومة شبانة تخیّلات و گاهی نیز در متنی میان منظومهها حرکتی رفت و آمدی وجود دارد. از نظر وی در حالت ایدهآل باید هر دو منظومه در یک متن وجود داشته باشد، امّا در این داستان به موردی برمی‎خوریم که بسیار جالب توجّه است و آن زمانی است که منظومة شبانه تبدیل به منظومة روزانه می‎شود. بهنظر می‎رسد ژیلبر دوران به چنین موردی برخورد نکرده؛ زیرا در تقسیمبندی وی نمی‎توان چنین موردی، یعنی مبدّل شدن منظومهای را به منظومة دیگر یافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
150 - درونمایههای طنز در داستانهای کوتاه زکریّا تامر
محمود آبدانان مهدیزاده کامران سلیمانی حدیث اسدیزکریا تامر (1931) از برجستهترین داستان نویسان معاصر سوری است. او در آثار خود، رنج و دشواری کنونی مشکلات انسان را در جهان معاصر اسلام را زوایای گوناگون با بهرهگیری از اسلوب طنز، مورد کنکاش قرار داده است. از جمله حوزههایی که در آن میتوان به بیان واقعیّات پرداخت، زبان چکیده کاملزکریا تامر (1931) از برجستهترین داستان نویسان معاصر سوری است. او در آثار خود، رنج و دشواری کنونی مشکلات انسان را در جهان معاصر اسلام را زوایای گوناگون با بهرهگیری از اسلوب طنز، مورد کنکاش قرار داده است. از جمله حوزههایی که در آن میتوان به بیان واقعیّات پرداخت، زبان طنز میباشد؛ چرا که ادیب با استفاده از این اسلوب، میتواند پرده از حقایق پنهان و پوشیده بردارد و با توجه به تأثیرگذارى طنز در بیان زشتىها و عیبهاى جامعه، چه در مقولة سیاسى، ویا اجتماع؛ میتوان اذعان کرد که زبان طنز رساتر و برتر از زبان دیگر نوشتهها است. زکریا تامر با زبان طنز، از واقعیّت دردناک جامعة خویش و جهان معاصر عرب، حقایق را آشکار و خوانندگان را به اندیشدن در این مقوله، وا میدارد. وی با سلاح طنز، به رویارویی با مصائب و دشواری های زمانة خویش پرداخت و مسائل و مشکلات سیاسی، اجتماعی عصر خویش را با اسلوبی هنرمندانه مطرح نمود. از اینرو، این پژوهش بر آن است که با روش تحلیلی - توصیفی به بررسی درونمایههای طنز با سه محور، فقر و فاصلة طبقاتی، آزادی و مبارزه با استبداد، نکوهش و تمسخر ملّت عرب از سوی حاکمان مستبدّ و بیان دیدگاههای در این زمینه در داستانهای کوتاه تامر بپردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
151 - بررسی منظومهی فکری مولوی در مورد مسألهی کلامی ایمان
جمال احمدیایمان محور اساسی تمام ادیان الاهی و مهم ترین موضوعی است که الاهیون تفسیرها و برداشت های گوناگونی از آن را با توجه به نگرش فکری خود ارائه کرده اند. علاوه بر آنکه ایمان در اسلام با سایر ملت ها و آیین ها معنای متفاوتی دارد، در میان ملل و نحل اسلامی نیز معانی و تفسیرهای گون چکیده کاملایمان محور اساسی تمام ادیان الاهی و مهم ترین موضوعی است که الاهیون تفسیرها و برداشت های گوناگونی از آن را با توجه به نگرش فکری خود ارائه کرده اند. علاوه بر آنکه ایمان در اسلام با سایر ملت ها و آیین ها معنای متفاوتی دارد، در میان ملل و نحل اسلامی نیز معانی و تفسیرهای گوناگونی از ایمان شده است. هر یک از فرقه ها و گروه های اسلامی با توجه به برخی آیاتِ قرآن و برداشت آن ها از آن آیات، نظری ارائه کرده اند که با نظر و برداشت دیگران متفاوت است. عرفا نیز به مسایل کلامی از جمله ایمان پرداخته اند امّا دید و نگاه عارفان به مسایل کلامی نسبت به متکلّمان متفاوت است. بدیهی است هر قدرنگاه هنری به الاهیات و دین پر رنگ تر باشد طرح مسایل کلامی هم، رنگ متفاوتی به خود خواهد گرفت. نگارنده در این مقاله ضمن برشمردن آیات مختلف در مورد ایمان و اشاره به نظر متکلّمان اسلامی، رأی و نظر عارفان، به ویژه مولانا جلال الدّین محمّد بلخی را مورد واکاوی و بررسی قرار داده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
152 - نقد اجتماعی در مصیبت نامه عطّار
فرح سرباز برازندههدف از این تحقیق نقد اجتماعی در مصیبت نامه عطار بود. بررسی میزان آسیب های اجتماعی و تاریخی قرن ششم وهفتم و نقد اوضاع اجتماعی آن عصر در مهم ترین اثر عطّارمصیبت نامه می باشد. فریدالدّین محمّد بن ابراهیم نیشابوری، عارف و منتقد برتر جامعه ایرانی با گذشت هفت قرن، هنوز هم مور چکیده کاملهدف از این تحقیق نقد اجتماعی در مصیبت نامه عطار بود. بررسی میزان آسیب های اجتماعی و تاریخی قرن ششم وهفتم و نقد اوضاع اجتماعی آن عصر در مهم ترین اثر عطّارمصیبت نامه می باشد. فریدالدّین محمّد بن ابراهیم نیشابوری، عارف و منتقد برتر جامعه ایرانی با گذشت هفت قرن، هنوز هم مورد توجّه اهل ادب است. آسیب های اجتماعی، بی نظمی ها، اختلال ها و انحرافها موضوعی است که در همه زمان ها، افراد جامعه، با آنها درگیر بوده اند، این مسائل از دید عطّار هم پنهان نمانده و در مثنوی مصیبت نامه به آن پرداخته است. عطّار برای بیان ناهنجاری های اجتماعی، با طنز که دیدگاهی اجتماعی و انتقادی است. مردم را از پیامدهای آن آگاه ساخته است. وی با طرح ارزشهای حاکم برجامعه، برای حفظ فرهنگ و هویت ملّی ایران تلاش میکرد و خود را از مردم عادی جامعه می دانست و با زبان قشرهای مختلف جامعه، در قالب حکایات سخن گفته است. مطالعه ی آثار عطّار از این زاویه ودیدگاه، به حرکت و پویایی جامعه از لحاظ همدردی وآگاه سازی مردم کمک می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
153 - جلوۀ مضامین و آیات قرآنی در نسخۀ خطّی معارج الخیال
مریم خزائیلیمعارج‎الخیال تذکره‎ای است منحصر به فرد، مربوط به قرن 11 هجری. گنجینه‎ای نفیس از سخنان پربار و لطیف شاعرانی که عواطف و اعتقادات درونی خود را با بیانی بدیع و زیبا به رشتۀ تحریر درآورده‎اند. قالب اشعار این مجموعه رباعی است، که البته تعداد اندکی از آن وزن رب چکیده کاملمعارج‎الخیال تذکره‎ای است منحصر به فرد، مربوط به قرن 11 هجری. گنجینه‎ای نفیس از سخنان پربار و لطیف شاعرانی که عواطف و اعتقادات درونی خود را با بیانی بدیع و زیبا به رشتۀ تحریر درآورده‎اند. قالب اشعار این مجموعه رباعی است، که البته تعداد اندکی از آن وزن رباعی نداشته و جزء قالب رباعی به حساب نمی‎آیند. جامعِ این اثر گرانبها میرزا محمّدصالح رضوی است که در این نسخۀ خطّی رباعیّات 367 شاعر معاصر و قبل از خود را گردآوری کرده و تمام رباعیّات را به ترتیب حروف تهجّی بر اساس تخلّص شاعران نگاشته است. مضامین گوناگونی در این تذکره به چشم می‎خورد که اکثر آنها مضامین قرآنی است و نشان می‎دهد شعرا برای آشکار کردن مفاهیم مذهبی و اخلاقی مورد نظر خود از قرآن بهره‎ها گرفته‎اند. این اثر دربردارندۀ موضوعاتی از قبیل: پروردگار و الطاف بی‎کرانش نسبت به بندگان، همچنین توصیه به دوری انسان از غرور، دنیاپرستی، هوا و هوس، طمع، گذر عمر، توجّه به مرگ، ستایش بی‎چون و چرای حق‎تعالی و... است. در این جُنگ گاهی نیز الفاظ و ترکیبات قرآنی در پایان رباعی و یا در لابه لای مصراع‎ها برای تأکید، تفهیم و یا تکمیل آن مضمون، عیناً استفاده شده است. هدف از این مقاله، استخراج همین مضامین و آیات و الفاظ قرآنی بکار رفته در این مجموعۀ خطّی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
154 - بررسی تحلیل ساختاری رمان سووشون بر اساس نظریّة برمون
فریبا رئیسی سرحدی حسین خسروی محمد علی آتش سودانگاه ساختاری به آثار ادبی به سبب بررسی عناصر درون متنی و کشف الگوی پیوند آنها، زمینه های دریافت شایسته تر از ماهیّت ادبیات را فراهم می آورد و با ارائة شگردهای خلق آثار برتر ادبی می تواند به ساختارگرا به بررسی عناصر داستان، فرم های روایی و قوانین ترکیب آنها پرداخته اند. چکیده کاملنگاه ساختاری به آثار ادبی به سبب بررسی عناصر درون متنی و کشف الگوی پیوند آنها، زمینه های دریافت شایسته تر از ماهیّت ادبیات را فراهم می آورد و با ارائة شگردهای خلق آثار برتر ادبی می تواند به ساختارگرا به بررسی عناصر داستان، فرم های روایی و قوانین ترکیب آنها پرداخته اند. که در این میان"کلود برمون" با ابداع یک نظام مبتنی بر نمایش شکل واره ای، طرحی را پیشنهاد می کند که بر پایة چگونگی روابط بین کوچک ترین واحدها استوار است. رمان مشهورسووشون، اثری تو در تو و گسترده است که محورها و جریان های چندگانه، آن را شکل داده اند. برای بررسی ساختارهای متن این رمان، ناچار باید طرح کلی آن را استخراج کرد و سپس به تحلیل آن پرداخت. در تجزیة رمان به طرح اولیة، شخصیت ها، به میزان شرکت در زنجیرة حوادث و نقششان در ساختن نقاط اوج در درجة اهمیت قرار می گیرند. قدرت یک رمان واقع گرا چون سووشون در تعداد پی رفت های کامل و چگونگی چینش و روابط علّی و معلولی برقرار شده در میان آنهاست. تعداد پی رفت های اصلی معمولاً به تعداد نقاط اوج داستانی وابسته اند. هر شخصیّت در طول رمان با پی رفت های متعدد ایفای نقش می کند ولی همة آنها در ایجاد ساختمان اصلی داستان نقش محوری ندارند. بنابراین رمان سووشون، ترکیبی منطقی از پی رفت های محوری است که در ارتباطی معنادار با پی رفت های فرعی و ثانوی هستند و تعداد شخصیت های آن تحت تأثیر عواملی چون تعداد روایت های اصلی ساختمان قدرتمند روایت ها، ارتباط هدفدار آنها با یکدیگر، فضای کلی و موضوع قرار دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
155 - بررسی مضمون آفرینی در غزلیات کلیم کاشانی
علی دهقان حبیبه زاهدیکیامضمون آفرینی، ایجاد و یا کشف رابطه و پیوند تازه میان امری ذهنی با عینی است که در ظاهر هیچ پیوندی میان آنها نیست. از این رو آن را نوعی تظاهر فرمیک ظرفیتهای زبانی و نوعی موضع گیری خاص در قبال امکانات زبان شعر دانسته اند. این هنر یکی از ویژگیهای سبک هندی است که غزل این سب چکیده کاملمضمون آفرینی، ایجاد و یا کشف رابطه و پیوند تازه میان امری ذهنی با عینی است که در ظاهر هیچ پیوندی میان آنها نیست. از این رو آن را نوعی تظاهر فرمیک ظرفیتهای زبانی و نوعی موضع گیری خاص در قبال امکانات زبان شعر دانسته اند. این هنر یکی از ویژگیهای سبک هندی است که غزل این سبک را کلاً از ابتذال نگاه داشته است، زیرا شاعر حق نداشته یک مضمون کهنه را تکرار کند. بدین ترتیب یکی از امتیازات عمده ی شعر عصر صفوی به طور عام و سبک کلیم با دیگر شعرای قبل از او به طور اخص، تغییر جهت خلاقیتهای ادبی از تصویرسازی به مضمون آفرینی است. کلیم با خلق مضامین تازه در قالب غزل، نقش بسزایی در ادب فارسی ایفا کرد. برای همین است که در دیوان او همه جا مضمون تازه میجوشد و تصاویری نو در موضوعاتی جزئی به چشم میخورد. در مقاله ی حاضر سعی می شود پس از تعریف مضمون آفرینی، روش کلیم کاشانی در این هنر بررسی شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
156 - تحلیل سبک شناختی اشعار کُردی طاهربگ جاف
مسعود باوان پوری اکرم عبادی سکینه آزادی نرگس لرستانیطاهربگ جاف، یکی از شاعران معاصر کُرد است که به دو زبان فارسی و کردی طبعآزمایی کرده است. با توجه به اینکه یکی از شیوه های بررسی آثار ادبی، بررسی سبک شناسانۀ آن است، نگارندگان این مقاله با هدف شناساندن این شاعر توانا به ادبدوستان با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به بررس چکیده کاملطاهربگ جاف، یکی از شاعران معاصر کُرد است که به دو زبان فارسی و کردی طبعآزمایی کرده است. با توجه به اینکه یکی از شیوه های بررسی آثار ادبی، بررسی سبک شناسانۀ آن است، نگارندگان این مقاله با هدف شناساندن این شاعر توانا به ادبدوستان با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به بررسی غزلیات کُردی وی از این منظر پرداختند. حاصل پژوهش نشان داد که طاهربگ در بهکارگیری مختصات ادبی، بیشتر به تشبیه و اضافۀ تشبیهی گرایش داشته و صنعت تلمیح در بخش قابل توجهی از اشعار وی به کار رفته است. بخش اعظم مختصات فکری وی نیز به بیان عشق به محبوب، مدح نبی (ص) و ناپایداری دنیا اختصاص یافته است. بررسی مختصات زبانی نیز استفادۀ وی از اصطلاحات عربی در سرایش اشعار را به دست میدهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
157 - بررسی و تطبیق «فرایند فردیت» در گنبد اول و دوم از هفت پیکر نظامی بر اساس روانشناسی تحلیلی یونگ
وجیهه ترکمانی باراندوزی ساناز چمنی گلزارSearching for harmony, serenity and peace, man is a creature that is always in the process of individuation through the ups and downs of life. Passing through various stages of efforts, there is no doubt that man can reach its optimum. Carl Jung, one of the greatest ps چکیده کاملSearching for harmony, serenity and peace, man is a creature that is always in the process of individuation through the ups and downs of life. Passing through various stages of efforts, there is no doubt that man can reach its optimum. Carl Jung, one of the greatest psychologists of the twentieth century and founder of the "school of analytical psychology," discusses the growth and development of man and believes that man starts revolution toward individuation from his inside. Acquainting and then uniting with some archetypes, which among them we can mention persona, anima, animus and shadow, man finds his way to individuation. These archetypes could be compared with characters in stories of Haft Paykar by Nizami. In Haft Paykar, seven stories are stated from princesses that Bahram placed them in seven domes (Gonbad). Each story has some characters that face with their Shadows and after getting acquainted with their positive or negative anima, they put their Persona away, unite with them and obtain prosperity. This paper studies two stories of seven stories of Haft Paykar using Jung's Psychoanalytic Analysis. The paper tries to shows the way Nizami describes man’s insides depth and how he carefully speaks about man’s latent world. Also, this paper describes the way characters in two stories of Yellow and Black domes follow the orders of Old archetype of wisdom, put way the Persona and attain the aim of individuation. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
158 - نظریه کهن الگو «خود» یونگ در داستان رومیان و چینیان مثنوی معنوی
آزاده ابراهیمی پور صابر امامی عبدالحسین فرزاداسطوره یکی از تاریکترین و ناشناختهترین علومی است کـه بـشر هنـوز بهطور کامل موفق به شناخت آن نشده است ؛ منشأ و خاستگاه اسطوره ناشـناخته و پنهان است . اسطوره حاصل تلاش و کوششها، آرمانها و آرزوهای نـوع بـشر و در حقیقت اجداد و نیاکان ما است که باگذشت سالیان بسیار به شک چکیده کاملاسطوره یکی از تاریکترین و ناشناختهترین علومی است کـه بـشر هنـوز بهطور کامل موفق به شناخت آن نشده است ؛ منشأ و خاستگاه اسطوره ناشـناخته و پنهان است . اسطوره حاصل تلاش و کوششها، آرمانها و آرزوهای نـوع بـشر و در حقیقت اجداد و نیاکان ما است که باگذشت سالیان بسیار به شکل خـواب و رؤیا و بهگونهای ناشناس خود را به ما نشان میدهد.ﺑﺎ ﭘﻴﺪاﻳﺶ نظریههای ادﺑﻲ و ﻏﻴﺮادﺑﻲ ازجمله نظریههای روانشناختی، ارﺗﺒﺎط چند سویه ﺑﻴﻦ ﻋﻠﻮم ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﺪﻳﺪ آﻣﺪه اﺳﺖ؛ ازجمله ارﺗﺒﺎط بینا رشتهای ادﺑﻴﺎت و روانشناسی .آرکی تایپ (کهنالگو) مهمترین اصطلاح مکتب روانکاوی کارل گوستاو یونگ، روانپزشک سوئیسی، (1875-1961 میلادی)، است و شامل تصاویر کهـن و افکـار غریـزی اسـت کـه در ناخودآگاه جمعی مشترک انسانها وجود دارد روش پرداختن به سمبلها و نمادهای - دو عنصر داستانی شاخص- در داستان رومیان و چینیان، از باورپذیری مولانا از خصوصیاتش در مورد انسان الهام گرفته است.در این تحقیق کوشش کردیم که بعضی خصوصیات رمزآمیز مثنوی معنوی، با وام گرفتن از ویژگی کهنالگویخود یونگ آشکارمی گردند. بدینصورت مفاهیم کهنالگویخوددر داستان رومیان و چینیان در ارتباط با نظریه ، ناخودآگاه جمعی و کهنالگوی خویشتن یونگ مورد تحلیل و بررسی قرارگرفتهاند. نظریههای یونگ در این داستان در مورد کشف و شهود، باورهای جمعی و کهنالگوها، بهخوبی قابلشرح و تفسیر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
159 - تحلیل نشانهشناسی «مار» در شعر «من آن روز میگفتم ...» سیمین بهبهانی با تأکید بر نظریۀ مایکل ریفاتر
مریم ارجمندی مهدی ظرافتکارهر شعر فاخری یک ایدۀ مسلّط دارد .شاعر این ایدۀ مسلّط را در لابهلای ساختار شعر یا یک جمله و گاهی حتّی یک واژه در درون شعر پنهان می کند. بعد با هنرمندی برخی واژه ها را نشان دار می کند تا مخاطب از طریق آنها ایدۀ مسلّط شعر را شناسایی کند. آیا سیمین بهبهانی در سرایشِ شعرِ م چکیده کاملهر شعر فاخری یک ایدۀ مسلّط دارد .شاعر این ایدۀ مسلّط را در لابهلای ساختار شعر یا یک جمله و گاهی حتّی یک واژه در درون شعر پنهان می کند. بعد با هنرمندی برخی واژه ها را نشان دار می کند تا مخاطب از طریق آنها ایدۀ مسلّط شعر را شناسایی کند. آیا سیمین بهبهانی در سرایشِ شعرِ من آن روز ... از این کارکردِ هنری بهره برده است؟ برای رسیدن به پاسخ به نظر می رسد؛ بهره مندی از نظریۀ نشانه شناسی مایکل ریفاتر بیش از هر نظریۀ دیگری مناسب تر باشد. مقالۀ حاضر بر مبنای نظریۀ نشانه شناسی این اندیشمند و با روش توصیفی- تحلیلی، شعر سیمین را بررسی کرده است. پس از بررسیِ عناصر غیر دستوریِ شعر مذکور، نتایجِ تحقیق بیانگر آن است که انباشتهایی با معنا بنِ مار، ضحّاک و ترس در شعرِ من آن روز... بسامد بالایی دارد. با بررسی منظومه های توصیفیِ شعر، خوشه های استعاری با هسته های جامعۀ سنتی، خوی اهریمنی و جامعۀ شبه مدرن به دست آمد و به کمک همین خوشه های استعاری، هیپوگرامهای شعر نیز مشخص گردید که مهم ترین آنها عبارتند از: مار نماد خوی اهریمنی انسانهاست که در نظامهای مرد سالار بیشتر در وجودِ جنس مذکّر تجلّی می یابد. هم چنین مقایسۀ انباشتها، منظومه های توصیفی و هیپوگرامها با رویکرد بینامتنیّت، ماتریس ساختاری زیر را در ذهن نویسندگان این مقاله ایجاد کرد: خوی اهریمنیِ نظامِ مرد سالار در جوامع سنتی از طریق بازیهای فولکلوریک، ستم پذیری را به دخترانِ جامعه القا می کند. در جامعۀ شبه مدرن آموزشِ ستم پذیری با روشهای مدرن تری مانند نمایش، طناب بازی و ... ادامه می یابد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
160 - تحلیل جامعهی تک جنسی در شرفنامه نظامی گنجوی و تطبیق آن با آرای فمینیستهای میانهرو
سلما ساعدیداستان شهر بردع که در شاهنامه فردوسی و شرفنامه نظامی آمده است، پیشینهای کهن در متون نثر نیز دارد و جامعهای آرمانی را نشان میدهد که زنان، زیر نظر پادشاه خویش به نام نوشابه، آن را اداره میکنند. انزوا، خلوت، نظم و ترتیب، مسئولیّتپذیری و استقلال همهجانبهی زنان شهر ب چکیده کاملداستان شهر بردع که در شاهنامه فردوسی و شرفنامه نظامی آمده است، پیشینهای کهن در متون نثر نیز دارد و جامعهای آرمانی را نشان میدهد که زنان، زیر نظر پادشاه خویش به نام نوشابه، آن را اداره میکنند. انزوا، خلوت، نظم و ترتیب، مسئولیّتپذیری و استقلال همهجانبهی زنان شهر بردع جالب توجه، تحسینبرانگیز و قابل بررسی است. این داستان، اگر با معیارهای نقد امروزی بررسی شود، یک ایدهی فمینیستی بسیار ملایم، معتدل و گاه آمیخته به تفریط را به نمایش میگذارد و بسیاری از نظریهها و اعمال افراطی کنونی را به چالش میکشاند. از محتوای روایت دریافته میشود که پدیدهی فمینیسم از دیرباز مورد توجه جوامع کهن قرار گرفته و تابع موازین اخلاقی و فرهنگی ویژهای بوده است؛ یعنی درست عکس آن چیزی که امروز به گونهای تندروانه و با هنجارشکنیهای بیحد و مرز اعمال میگردد. شیوهی پژوهش در مقالهی حاضر کتابخانهای است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
161 - مفهوم عشق و مقایسه آن در دستگاه فکری احمد غزالی و عین القضات همدانی با تأکید بر سوانح العشاق،تمهیدات،نامه ها و لوایح
ولی اله اسماعیل پورLove (amour) is one ofthe prominent concepts of Iranian-Islamic mysticism which is used widely in Khosravani and later centuries’ mysticism schools. Therefore, according to the subject, three questions have been answered in this article: First, are there any simi چکیده کاملLove (amour) is one ofthe prominent concepts of Iranian-Islamic mysticism which is used widely in Khosravani and later centuries’ mysticism schools. Therefore, according to the subject, three questions have been answered in this article: First, are there any similarities between Savaneh al-oshshagh, Tamhidat, Nameha and Lavayeh in term of love? Second, are these similarities in terms of the notion, indicating impression or influence of these two mystics on each other? Third, which part of this impression or influence is considered as the most? This paper has tried to classify and compare and contrast components of love (amour) from Ahmad Ghazzali and Eyn al-GhozzatHamedani’s point of view. The research result shows that similarities between words, terms and concepts on the one hand and the teacher and student relationship between Ahmad Ghazzali and Eyn al-GhozzatHamedani on the other hand, is the chief reason for the wide and undeniable influence of Ahmad Ghazali’s point of view on Eyn al-GhozzatHamedani. Hence, the majority of these influences are in the field of mystical-amorous styles and approaches. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
162 - رئالیسم جادویی و افسانههای عامةکردی (با تکیه بر کتاب چیروک)
موسی پرنیان عطا الماسی محمد زاهد سیدی تبارداستانها و افسانههای کردی بازتاب زندگی پرتلاش و آرمانهای انسانهایی است که در روزگاران سخت و شرایط بسیار دشوار برای زندهماندن و ادامة زندگی مقاومت کردهاند. شیوه و قالب قصههای پریان بسیار شبیه گونة روایی موجود در رئالیسم جادویی است چرا که تخیل موجود در قصه که از مؤ چکیده کاملداستانها و افسانههای کردی بازتاب زندگی پرتلاش و آرمانهای انسانهایی است که در روزگاران سخت و شرایط بسیار دشوار برای زندهماندن و ادامة زندگی مقاومت کردهاند. شیوه و قالب قصههای پریان بسیار شبیه گونة روایی موجود در رئالیسم جادویی است چرا که تخیل موجود در قصه که از مؤلفههای مشترک رئالیسم جادویی و قصههای پریان است، باعث گسست علی و معلولی در روایت داستان میشود و همین امر موجبات به وجود آمدن نقاط مشترکی از جمله: شکستن مرز میان واقعیت و فراواقعیت و اتحاد این دو، بروز رفتارها و رخدادهای شگفتانگیز، شناخت واقعیتهای تاریخی و اجتماعی و....میان قصههای پریان و متون رئالیسم جادویی میشود، به گونهایی که در آن فراواقعیّت و آنچه در اصطلاح رئالیسم جادویی به عنوان جادو از آن نام میبرند در گسترة بیکران واقعیّت قرار میگیرد و امری قطعی و حتمی تصور میشود، بنابراین قصههای پریان به خاطر ساختار داستانیاش عرصة مناسبی برای رخدادها و پدیدههای شگفتانگیزی است که آنها را با فراواقعیّت گرهزدهاند و از این طریق همانندی و شباهتی را میان این متون(قصههای پریان) با سبک نوین رئالیسم جادویی نمایش دادهاست. از این رو در این نوشتار برآن است تاشباهتها و تفاوتهای موجود میان اقسانهها و قصههای کردی(چیروک) را با سبک رئالیسم جادویی بررسی کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
163 - الحان باربدی واهمیت آن از منظر منظومه خسرو و شیرین نظامی و مقایسه آن با روایت منوچهری و برخی منابع
منصوره ثابت زادهمطالعه موسیقی در ادبیات و تأثیرات متقابل آن که در این مقاله از منظر منظومه ی خسرو و شیرین نظامی بدان می پردازیم در حیطه مطالعات دو بنی قرار دارد. خسرو و شیرین از برجسته ترین اسنادموسیقی و الحان باربدی است که در آن اسامی آهنگ ها و الحان، سازهاو اصطلاحات موسیقی در بیان در چکیده کاملمطالعه موسیقی در ادبیات و تأثیرات متقابل آن که در این مقاله از منظر منظومه ی خسرو و شیرین نظامی بدان می پردازیم در حیطه مطالعات دو بنی قرار دارد. خسرو و شیرین از برجسته ترین اسنادموسیقی و الحان باربدی است که در آن اسامی آهنگ ها و الحان، سازهاو اصطلاحات موسیقی در بیان درون مایه تغزّلی به مناسبت بکار رفته و بدین لحاظ خود رساله ای است مستقل در موسیقی. یکی ازمهم ترین مشخّصه های این منظومه ذکر بخشی ازساختار موسیقایی دوره قبل ازاسلام یعنی موسیقی دوره ی ساسانیان مشتمل بر سی لحن باربدی است که منوچهری پیش از نظامی ونیز برخی دیگر به ذکر آنها پرداخته اند. در این مقاله به مقایسه روایت های گوناگون ازالحان باربدی پرداخته میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
164 - قاضی و بازی ترجمه با قدرت: به در می گویم ،دیوار ، تو گوش کن
عرفان رجبیThis paper aims at investigating the strategies and techniques in the social practice of translations done by Mohammad Ghazi. With this purpose in view, the study has opted for the research method of discourses–based historicism. The research data were collected چکیده کاملThis paper aims at investigating the strategies and techniques in the social practice of translations done by Mohammad Ghazi. With this purpose in view, the study has opted for the research method of discourses–based historicism. The research data were collected from Ghazi's interviews and talks with people, newspapers and print media. Attempt was made to analyze the data to identify and explain the key concepts of power, ideology, Ghazi's strategies and techniques and interrelationships among these concepts throughout Ghazi's long translation career which spanned several decades. The research findings indicate that Ghazi has designed the social practice of translation in terms of a particular ideology, a particular literary genre along with techniques concordant with translator's ideology within certain politico-social discourses in order to achieve certain goals. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
165 - تأثیر ذهن و زبان اخوان ثالث بر شعر شفیعی کدکنی در دفتر «شبخوانی»
مسعود دلاویزAnalysis of the inspiration of poets verses are from the most significant subjects in literary criticism. Appreciating their effectiveness, Shafiei Kadkani's poems are considered as traditional and contemporary poems. At his early works, Shafiei Kadkani was influenced چکیده کاملAnalysis of the inspiration of poets verses are from the most significant subjects in literary criticism. Appreciating their effectiveness, Shafiei Kadkani's poems are considered as traditional and contemporary poems. At his early works, Shafiei Kadkani was influenced by many traditional and contemporary poets, but studying his Shabkhani collection of poems shows that how he was inspired by Iranian poet, Mehdi Akhavan Sales more than others. He was influenced by Akhavan's conscious and language so much that his thoughts and method of explanation can be found identical. The present research aims at analyzing and appreciating the Shafiee’s ideology and language in the Shabkhani collection and finding the common motifs and similarities in language and thought with Akhevan's poem. Therefore, mentioning the poetic evidence, this paper tries to analyze and investigate the way Shafiei Kadkani has been influenced and inspired by Akhavan’s poetic language and thought. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
166 - بازتاب اوضاع و احوال اجتماعی عصر صفوی در اشعار کلیم همدانی
رضا برزویی ناصرالدین شاه حسینی مظاهر مصفاهدف از انجام این مقاله، معرفی تحولاتِ اجتماعی و رویدادهای اساسی ایجاد شده در جامعه ی ایران، پس از به قدرت رسیدن صفویان از دیدگاه یکی از سخنوران نامی این عصر به نام کلیم همدانی است که با بررسی اشعار او می توان دریافت که شئون مختلفی از زندگی ایرانیان، از جمله فرهنگ، ادب، چکیده کاملهدف از انجام این مقاله، معرفی تحولاتِ اجتماعی و رویدادهای اساسی ایجاد شده در جامعه ی ایران، پس از به قدرت رسیدن صفویان از دیدگاه یکی از سخنوران نامی این عصر به نام کلیم همدانی است که با بررسی اشعار او می توان دریافت که شئون مختلفی از زندگی ایرانیان، از جمله فرهنگ، ادب، هنر و بسیاری دیگر از اصول و نگرش های ارزشی دیرینه و رایج در این سرزمین، دگرگون شده و در بسیاری از موارد به ضدّ ارزش بدل گشته اند. هدف ثانی آن است که با بررسی اشعار این شاعر و دنبال کردن مسائل اجتماعی در شعر او، در یابیم که کلیم در روزگارِ رواج سخن فروشی، قصد اندوختن ثروت و دریافت صلات بی کران داشته و از زمره ی شاعرانی است که بر پایه ی اغراق و غلّو، گوهری درّ لفظ دری را نثار بی ادراکان خالی از معرفتی کرده که خواهان ستایش خود یا دیگران بوده اند؟ یا برای رنج ها و دردهای مشترک انسانی اهمیت قائل بوده و دیده بر دیدار مصائب و آلام همنوعانش نبسته است؟ و اینکه آیا او رسالت شاعری خود را در بیان حقایق اجتماعی ادا کرده است؟ که در خواهیم یافت؛ جامعه ی انسانی و دردهای مشترک بشری از دید و نگاه تیز بینانه ی او پنهان نمانده و به طُرق مختلفی از آنها سخن گفته است و در این نوشتار برآنیم تا با جستار در اشعار وی که ملقب به خلاق المعانی ثانی است، شرایط اجتماعی خاص عصر صفوی را معرفی نماییم. بعد از این بررسی خواهیم دید که تشنج، ریا، تحقیر شریفان، بی اعتباری سخنوری، جلای وطن و مهاجرت به هندوستان، شش شیوه و شکل از اوضاع و احوال اجتماعی عصر صفوی است که در اشعار وی بازتاب دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
167 - تأثیر پذیری مشترک حکایات مثنوی طاقدیس و مثنوی معنوی از قرآن و دیگر متون پیشین بر مبنای نظریه ی پیرامتنیت ژنت
رامین خسروی اقبال میر جلال الدین کزازی فرهاد طهماسبیمثنوی طاقدیس اثر ملا احمد نراقی به تقلید از مثنوی معنوی سروده شده و همچون این اثر سترگ در آن موضوعات فراوانی از دیدگاه عرفان و مذهب مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. در این مقاله میزان تاثیر پذیری مشترک حکایات مثنوی طاقدیس(به عنوان زبر متن) ومثنوی معنوی(به عنوان زیرمتن چکیده کاملمثنوی طاقدیس اثر ملا احمد نراقی به تقلید از مثنوی معنوی سروده شده و همچون این اثر سترگ در آن موضوعات فراوانی از دیدگاه عرفان و مذهب مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. در این مقاله میزان تاثیر پذیری مشترک حکایات مثنوی طاقدیس(به عنوان زبر متن) ومثنوی معنوی(به عنوان زیرمتن) از قصص قرآنی (به عنوان سر متن) بر مبنای نظریه ی پیرامتنیت ژرار ژنت واکاوی شده است. یافته های این مقاله نشان می دهد که هم مولانا و هم نراقی برای تبیین فرم و اندیشه درحکایات خویش از قصص قرآنی، فرهنگ عامیانه، متون عرفانی پیشین و ... به عنوان سرمتن بهره جسته اند و بنابراین براساس نظریه ی ژنت می توان حاصل کار آنها را نتیجه ی ارتباط بینامتنی ای دانست که با دیگر متون برقرار ساخته اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
168 - در شناخت عقل از دیدگاه مولانا
نسرین برزنجهعقل ترجمان روح و مفسّر اوست. اسم الله، جامع جمیع اسماء است و مظهر کلّی آن نور محمّدی است که آن را به روح اعظم و عقل کل تعبیر میکنند. عقل در نزد عارفان وسیلهی عبادت خداوند است. در مقدّمهی این نوشتار نظر حکما و عرفای اسلامی را به اختصار دربارهی عقل بیان میکنیم. سپس چکیده کاملعقل ترجمان روح و مفسّر اوست. اسم الله، جامع جمیع اسماء است و مظهر کلّی آن نور محمّدی است که آن را به روح اعظم و عقل کل تعبیر میکنند. عقل در نزد عارفان وسیلهی عبادت خداوند است. در مقدّمهی این نوشتار نظر حکما و عرفای اسلامی را به اختصار دربارهی عقل بیان میکنیم. سپس دیدگاه مولانا را در اینباره در سه قسمت بررسی مینماییم. استدلال، انتقال مفاهیم به شیوهی عقلانی است، به همین دلیل در قسمت اوّل، شیوههای استدلال مولانا را در مثنوی بررسی مینماییم. در قسمت دوم، انواع عقل را از دیدگاه مولانا برمیشماریم و در قسمت سوم، نمادپردازی عقل را در مثنوی مطرح مینماییم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
169 - حسبیه سرایی در شعر عربی و فارسی(پژوهش تطبیقی شعر ابوفراس و بهار)
تورج زینی وند پیمان صالحیHbsyh, any one of the poet's poetry is the conscience of her B sin, separation from relatives and friends, prison difficulties, resorting to elders and Amir and ... word says. In Arabic and Persian poetry, famous choral reputation in this field have reached. Abvfras Ha چکیده کاملHbsyh, any one of the poet's poetry is the conscience of her B sin, separation from relatives and friends, prison difficulties, resorting to elders and Amir and ... word says. In Arabic and Persian poetry, famous choral reputation in this field have reached. Abvfras Hamdani, poet and composer Abbasid period of the "Romans" in Arabic literature, the lead ball is stolen from others. Bahar poet laureate of the poets of the period Constitutional Persian literature is considered that the prison years Bndmvyh that is pulled up to the order. This research is based on the American school in comparative literature review and comparative analysis of themes and structures common or Hbsyh differently by the two poets pay. The basic research topics include: A) a short preface, writing about Hbsyh garlic in Persian and Arabic literature and research overview. B) Comparative analysis of the content and structure of para Mvyh Abvfras and Bahar. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
170 - نگاهی دیگر به صنعت تجرید
اصغر دادبهدر زبان و ادب فارسی صنعت تجرید را به خطاب النّفس تعبیر و تعریف میکنند و در زبان و ادبعربی ضمن تأکید بر انتزاع موصوف دوم از موصوف اول که عبارت است از انتزاع شخصیّت خیالی از شخصیّت واقعی، صورتهایی بیش از صورت خطابالنّفس از صنعت تجرید بدست میدهند. هدف این مقاله آن اس چکیده کاملدر زبان و ادب فارسی صنعت تجرید را به خطاب النّفس تعبیر و تعریف میکنند و در زبان و ادبعربی ضمن تأکید بر انتزاع موصوف دوم از موصوف اول که عبارت است از انتزاع شخصیّت خیالی از شخصیّت واقعی، صورتهایی بیش از صورت خطابالنّفس از صنعت تجرید بدست میدهند. هدف این مقاله آن است که نشان بدهد: اوّلاً؛ میتوان در طرح موضوع شیوهای مناسبتر برگزید؛ ثانیاً؛ در زبان و ادب فارسی، تجرید منحصر به خطابالنّفس نیست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
171 - هنجارگریزی در اشعار نادر نادرپور
محمدحسین خان محمدی آنیتا خالقیاز دیدگاه صورتگرایان هدف شعر، بیان مطلب به گونه ای است که آثار روزمرگی در آن بی رنگ یا دست کم، کم رنگ است. آشنایی زدایی از طریق هنجارگریزی (قاعده کاهی) و قاعده افزایی سبب برجسته سازی در متن می شود. "لیچ" هنجارگریزی را ابزار شعرآفرینی و قاعده افزایی را ابزار نظم آفرینی م چکیده کاملاز دیدگاه صورتگرایان هدف شعر، بیان مطلب به گونه ای است که آثار روزمرگی در آن بی رنگ یا دست کم، کم رنگ است. آشنایی زدایی از طریق هنجارگریزی (قاعده کاهی) و قاعده افزایی سبب برجسته سازی در متن می شود. "لیچ" هنجارگریزی را ابزار شعرآفرینی و قاعده افزایی را ابزار نظم آفرینی میداند. وی هنجارگریزی را در هشت گروه طبقه بندی کرده است: هنجارگریزی معنایی، واژگانی، زمانی، نحوی، سبکی، گویشی، نوشتاری و آوایی. البته کورش صفوی در کتاب از زبان شناسی به ادبیات، جلد دوم، معتقد است که هنجارگریزی های گویشی، آوایی و نحوی ابزاری برای آفرینش شعر به شمار نمی آیند، زیرا تغییری در محتوای زبان پدید نمی آورند. در این نوشتار با بهره گیری از روش استقرایی- تحلیلی انواع هنجارگریزی در اشعار نادرپور مورد بررسی قرار گرفته است. دستاورد پژوهش گویای این است که نادرپور از بیشتر گونه های هنجارگریزی استفاده کرده است. از میان این هشت گروه هنجارگریزی، گونه های زمانی، معنایی و نحوی بیش از سایر گونه ها به چشم می خورد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
172 - بررسی جایگاه زن در آثار سیمین دانشور، فرشته مولوی و راضیه تجار
شهروز جمالی سیده رویا سجادیدرک وضعیت یا شرایط اجتماعی از ورای ادبیات و آثار ادبی، می تواند پژوهش گران را به درکی فراتر از دید رسمی و غالب زمانه رهنمون سازد. یکی از مهمترین ابزارهای درک جایگاه زنان در جامعه، آثار ادبی هستند. این پژوهش در این راستا به مطالعه آثار ادبی پرداخته است تا بتواند بازنمایی چکیده کاملدرک وضعیت یا شرایط اجتماعی از ورای ادبیات و آثار ادبی، می تواند پژوهش گران را به درکی فراتر از دید رسمی و غالب زمانه رهنمون سازد. یکی از مهمترین ابزارهای درک جایگاه زنان در جامعه، آثار ادبی هستند. این پژوهش در این راستا به مطالعه آثار ادبی پرداخته است تا بتواند بازنماییِ جایگاه و نقش زنان را بررسی نماید. به همین دلیل سه نویسنده زن انتخاب و آثار آنها مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان داده در آثار سیمین دانشور زن نقش فعالتری نسبت به آثار راضیه تجار و فرشته مولوی دارد. زنان در آثار تجار جایگاه سنتی دارند؛ در رنج و ناراحتی هستند و حالتی از نارضایتی مداوم را نشان می دهند، در سکون و وابستگی به سر می برند، در مقابل مردان و سرنوشت تسلیم محض هستند و از خود قدرت، اراده و اختیاری ندارند. این در حالی است که برخی از زنانِ آثار دانشور از خود اراده و استقلال نشان می دهند، دارای قدرت و فعالیت اجتماعی بوده، نقش هایی غیر از خانه داری به عهده دارند و برای تغییر و بهبود شرایط خود و جامعه تلاش می کنند. در آثار فرشته مولوی با زنان متعددی روبرو هستیم که دارای جایگاه اجتماعی بینابینی نسبت به دانشور و تجار هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
173 - نقد جامعه شناختی رمان «سفر» محمود دولتآبادی
جمال ادهمی پرویز جهانگیری چنور دیداریمقالهی حاضر به نقد جامعه شناختی رمانسفر می پردازد، نقد جامعه شناختی رمان به عنوان گرایش مهمی در جامعه شناسی ادبیات، به تعامل رمان و جامعه و تأثیر متقابل آن دو بر یکدیگر می پردازد. در نخستین رمان های فارسیاز دوره مشروطه تا رمان های اخیردوره معاصر، بین ساختار و محتوای رم چکیده کاملمقالهی حاضر به نقد جامعه شناختی رمانسفر می پردازد، نقد جامعه شناختی رمان به عنوان گرایش مهمی در جامعه شناسی ادبیات، به تعامل رمان و جامعه و تأثیر متقابل آن دو بر یکدیگر می پردازد. در نخستین رمان های فارسیاز دوره مشروطه تا رمان های اخیردوره معاصر، بین ساختار و محتوای رمان فارسی و جامعه ایرانی همواره رابطه معین وجود داشته است بنابراین با پیچیدهتر شدن روابط حاکم بر جامعه ایرانی در عرصه های اجتماعی- سیاسی و فرهنگی، ساختار رمان فارسی نیز به سمت واقعگرایی انتقادی تمایل بیشتری پیدا کرده است. در رمان سفر به عنوان اثری که حاصل تحولات دوره گذار است نویسنده با انتخاب زندگی یک خانواده معمول حاشیه شهری ابعاد تراژیک این طبقه اجتماعی را در اثر آن تحولات ترسیم می کند. بنابراین در این جستار ابتدا به نظریه های مسلط و رایج در باب نقد جامعه شناختی اشاره شده است، سپس براساس شواهدی از رمان سفر با روش اسنادی به تحلیل نظری- استنباطی آن پرداخته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
174 - بررسی عقاید و نظرات حکیم ناصر خسرو قبادیانی در باب شعر و شاعر،سخن و سخنوری
شراره الهامی رضا برزویی میترا عذیریOne of the bases to evaluate the syncretism of scholars who used their own initiative and innate talent to particular expansion and innovation in the style of Persian poetry is considering the views and opinions of such scholars in the subject of the dignity and venera چکیده کاملOne of the bases to evaluate the syncretism of scholars who used their own initiative and innate talent to particular expansion and innovation in the style of Persian poetry is considering the views and opinions of such scholars in the subject of the dignity and venerability of speech and eloquence. Such scholars present their views and opinions in their syncretism and works in the subject. This can provide new view and more and better understanding with their thoughts and works based on the literary criticism in their era. It is because the scholar descriptions about poesy and perfect speech and the definitions introduced for the compare the speech and eloquence along with their recommendations and guidance declares the criteria to make comparison between perfect speech and poor one and also to recognize capable poet. In fact, this actuality indicates the principal norms of criticism in Persian literary and approves that in spite of some claims; literary criticism has primeval background and Persian poems used to criticism long ago and this was an advantage of Persian literary. Hakim Nasir Khusraw Qbadyany is one of the well-known orators with a individual style of Persian poetry who has been able to create a new movement and a great development of Persian poetry, by relying on the strength of his poetic and authoritative talent and based on a new view at the subject of language and its relation to human and existence, achieved foremost changes in cognitive and literary structure to create poets and orators. He created a special style of poetry to look at poetry altitude and the objective of eloquence that famous poets such as Sanai, Nizami, Rumi and Attar continued his style to make progress on the status of oratory. This study aimed to evaluate the ideas and beliefs of Nasir Khusraw at the subjects of poet, speech, poesy and eloquence in term of explanations, descriptions and his recommendations in these regards in different point of views and to introduce the principal norms of literary criticism in his opinion. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
175 - عبدالرحمن شکری و رباعیات خیام
جمیل جعفری شرافت کریمیعمر خیام شاعر و دانشمند برجسته ایرانی قرن پنجم دارای مجموعه اشعاری است موسوم به رباعیات، که مرزهای جغرافیایی را درنوردیده و به زبان های متعددی ترجمه شده است. اولین ترجمه آن در سال 1859 توسط فیتزجرالد شاعر انگلیسی ارائه شد که سبب آشنایی دنیای غرب با خیام و افکار او گشت. چکیده کاملعمر خیام شاعر و دانشمند برجسته ایرانی قرن پنجم دارای مجموعه اشعاری است موسوم به رباعیات، که مرزهای جغرافیایی را درنوردیده و به زبان های متعددی ترجمه شده است. اولین ترجمه آن در سال 1859 توسط فیتزجرالد شاعر انگلیسی ارائه شد که سبب آشنایی دنیای غرب با خیام و افکار او گشت. این ترجمه تا حدی ترجمه مفهومی به شمار می آید و حتی برای برخی از رباعیات آن معادل فارسی در اصل رباعیات خیام یافت نمی شود. دنیای عرب نیز از قافله عقب نمانده و ادبای متعددی به ترجمه رباعیات دست یازیدند. برخی از آنان مستقیما از نسخه فارسی استفاده نموده و آن را برگرداندند، اما غالب آنان به سبب عدم تسلط به زبان فارسی، به ناچار از نسخه انگلیسی بهره گرفتند. عبدالرحمن شکری شاعر معاصر مصری از جمله این افراد است که با استفاده از نسخه ترجمه شده به انگلیسی، سه رباعی را ترجمه نموده است. ترجمه او از این سه رباعی دارای کم و کاست هایی چه در محتوا و چه در قالب است. برای مثال قالب دوبیتی رباعی در ترجمه او به چهاربیتی تغییر کرده و در ترجمه نیز شیوه ترجمه مفهومی و آزاد را برگزیده و تلاش نموده است تا مضمون آن را منتقل نماید. در این پژوهش، با مقایسه ترجمه عبدالرحمن شکری با ترجمه فیتزجرالد و مطابقت آن دو با اصل فارسی، تلاش بر آن است که کاستی های ترجمه عبدالرحمن شکری مورد ارزیابی قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
176 - گذار مدرنیته در ادبیات معاصر ایران از رویکرد جامعهشناسی تفسیری (مطالعة موردی اندیشههای روششناختی هدایت و فروغ فرّخزاد)
حسین ابوالحسن تنهایی محمود عظیمی رستامقالة حاضر تحلیلی مقایسهای در ارتباط با فرایند گذار مدرنیته در ادبیات معاصر ایران بر اساس روش و نگرش دیالکتیکی صادق هدایت و فروغ فرخزاد در خلق آثار و روایتهایشان است. این مطالعه در صدد یافتن پاسخ مناسب برای این پرسش اصلی پژوهش بود که صادق هدایت و فروغ فرخ زاد در گذا چکیده کاملمقالة حاضر تحلیلی مقایسهای در ارتباط با فرایند گذار مدرنیته در ادبیات معاصر ایران بر اساس روش و نگرش دیالکتیکی صادق هدایت و فروغ فرخزاد در خلق آثار و روایتهایشان است. این مطالعه در صدد یافتن پاسخ مناسب برای این پرسش اصلی پژوهش بود که صادق هدایت و فروغ فرخ زاد در گذار مدرنیته در ادبیات معاصر ایران بر مبنای مطالعه روش شناختیشان در خلق آثار خود بر چه روش و نگرشی متکی بودهاند که بر شناخت، نوع نگاه و نگرش آن ها موثر بوده است؟ نگاه پارادایمی این مطالعه عمدتا متکی بر رویکرد جامعه شناسی تفسیری است. در این میان برخی از دیدگاههای نظری(مید، بلومر و ژرژ گوریچ) در تجزیه و تحلیل آثار مهمصادق هدایت و فروغ فرخزاد مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاصله این که صادق هدایت و فروغ فرخ زاد در گذار مدرنیته در ادبیات معاصر ایران از نظر روش شناختی و نوع نگرش و کنش پژوهی، اشتراکات بسیاری نزدیکی با هم دارند. جستار روش شناسی به رویکرد یا روش شناخت و نوع نگاه در نگریستن به واقعیتهای اجتماعی بر میگردد. بر این اساس آثار داستانی و غیر داستانی مهم صادق هدایت و برخی از اشعار مهم فروغ فرخ زاد به ویژه دو مجموعه شعر تولدی دیگر و ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد مطالعه و واکاوی شد. حاصل این که در گزینش نوع نگاه و نگرش در پرداختن به خلق آثار خودشان، در گذار مدرنیته در ادبیات ایران، روش و نگرش کنش پژوهانه در فرایندی دیالکتیکی را پیشهی خود کردهاند. همچنین از لحاظ نوع نگرش و اتخاذ رویکرد روش شناختی با نگاهی کنش پژوهانه در فرایند دیالکتیکی در خلق آثار هنری خود به طور آشکار دارای نقاط مشترک بودند. اما تفاوت در نگاه روش شناختیشان منجر به نگاه فرا جنسیتی فروغ فرخزاد شده و ماندن در حصار سنتی ساختار مردمحور صادق هدایت که نتوانسته تمایز سنت و مذهب و عینیت زمان را در هم فراخوانی طبیعت گرایانه از هم منفک کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
177 - بررسی انتقادی و تجزیه و تحلیل مقاله «الهینامهی عطار، بحر وافر یا بحر هزج؟
رضا برزوییدر جوامع علمی و دانشگاهی، نقد و ارائه ی نظر در باره ی مقالات، کتب و اندیشه هایی که با زبان یا قلم عیان و بیان شده اند ضمن اینکه رواج فراوانی دارد، قطعاً به دور از هر گونه غرض ورزی و خالی از حبّ و بغض و در راستای پیشرفت و شفافگری صورت می گیرد. از این روی پس از مطالعه ی م چکیده کاملدر جوامع علمی و دانشگاهی، نقد و ارائه ی نظر در باره ی مقالات، کتب و اندیشه هایی که با زبان یا قلم عیان و بیان شده اند ضمن اینکه رواج فراوانی دارد، قطعاً به دور از هر گونه غرض ورزی و خالی از حبّ و بغض و در راستای پیشرفت و شفافگری صورت می گیرد. از این روی پس از مطالعه ی مقاله ای با عنوان الهی نامه ی عطار، بحر وافر یا بحر هزج؟ که نگارنده ی ارجمند آن، بعد از ارائه ی مطالب و مباحث و استناد به شواهدی از ابیاتِ فارسی و عربی، بر آن است که با توجه به ارکانی که در این مثنوی بر وزن مفاعلتن آمده است و با استدلالهای علمی ثابت کند که این مثنوی در بحر وافر معصوب مقطوف سروده آمده است و در این باره می نویسند :در مثنوی الهی نامه ی عطار نیز ارکانی از این بحر (وافر) آمده است که وزن این مثنوی را از هزج مسدس محذوف به وافر معصوب مقطوف درآورده است، پس می توان گفت؛ که مثنوی الهی نامه ی عطار نیز در بحر وافر معصوب مقطوف، مفاعَلَتُن مفاعَلَتُن فعولن سروده شده است.[1] با توجه به نامعتبر بودن این نتیجه و دلایلِ منجر به آن که ناشی از ناشناس بودن موضوع و مبحث مهم و مطرحی در عروض کهن با عنوان تخریج بحور می باشد، مقاله ی حاضر به معرفی این موضوع اساسی و توصیفِ کامل آن، اختصاص یافت تا زمینه ی آشنایی بهینه ی اهل ادبی که فرصت و مجال نمی یابند تا به غور و تفحص در مطالب ثقیل عروض کهن فارسی که در کتبی همچون المعجم فی معاییر اشعار العجمِ شمس قیس رازی مطرح شده است فراهم آید، چرا که از دیگر سو، غالب تألیفات عروضی معاصر نیز بر مبنای شیوه های نوینی منتشر می شوند و از تخریج و مباحث بسیار دیگری همچون؛ ساختن افاعیل از ترکیب سبب و وتد و فاصله یا دوایر عروضی و قرار دادن چند بحر در یک دایره یا فکّ بحور و ... نامی نبرده اند. اما با استناد به تخریجِ بحور از یکدیگر ثابت می شود که می توان، شعری را زیر مجموعه ی یک یا دو بحر عروضی قرار داد و در اوزان مختلفی آن را تقطیع کرد، بی آنکه بسان ذوبحرین، نیازی بدان باشد که کلمات به کار رفته در بیت را سبک یا سنگین و با اشباع کسره ها بخوانی و یا سبک و بدون کششِ مصوتها یا صامتها تلفظ کنی تا وزن، تغییر یابد.(همایی: 1372، 80) عدم آشنایی با چنین مباحثی باعث صرف زمان و توانایی فراوان و انجام تحقیق در باره ی موضوعی خواهد شد که یکی از اصول مسلم عروضی بوده است. 2. مقاله ی الهی نامه ی عطار، بحر وافر یا بحر هزج؟، ص آخر، ذیل عنوانِ نتیجه گیری(صفحه ی 60 مجله ای که این مقاله در آن چاپ شده است.) پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
178 - نظری به ترکیباتِ نو و معانی برخی واژگان در غزلیات شمس
مریم بلوریغزلیات شمس ضمن برخورداری از مفاهیم والا و گرانمایه در حوزة شوریدگی های عاشقانه و مضامین ناب عرفانی، در کاربرد لغات و ترکیباتِ خاص نیز، بی بدیل و ممتاز است. این اثر سترگ بنا به پژوهش های متعددی که تاکنون انجام گرفته از حیث برجسته سازی و هنجارگریزی واژگانی و معنایی، ا چکیده کاملغزلیات شمس ضمن برخورداری از مفاهیم والا و گرانمایه در حوزة شوریدگی های عاشقانه و مضامین ناب عرفانی، در کاربرد لغات و ترکیباتِ خاص نیز، بی بدیل و ممتاز است. این اثر سترگ بنا به پژوهش های متعددی که تاکنون انجام گرفته از حیث برجسته سازی و هنجارگریزی واژگانی و معنایی، اثری منحصر به فرد شناخته شده است. پژوهش پیش رو به معرفی برخی ترکیبات نو و نیز معانی متفاوتِ برخی واژگان در غزلیات شمس پرداخته است. ترکیباتی که با استفاده از تشبیه و استعاره و کنایه های نوین، در زمرة هنجارگریزی معنایی قرار می گیرند و یا واژگانی که ساخت و معنایی متفاوت با هنجارهای دستوری دارند و از این رو جزو هنجارگریزی های واژگانی به شمار می روند. نتایج پژوهش نشان می دهد مفاهیم جان، عشق، روح و تن بیشترین بسامد و بیشترین تصویرسازی را در غزلیات دارند. همچنین مولانا آن جا که در حوزة واژگان و دستور، هنجارشکنی و برجسته سازی کرده، کوشیده تا مخاطب ضمن دریافت پیام و معنی شعر، متوجه عدول از هنجارها نشود ولی هنگامی که در حوزة بلاغت به ساخت ترکیباتِ نو دست زده، جسورانه و نقاش وار عمل کرده تا این تابلوی خوش نقش و نگار ترکیبات، مخاطب را بیشتر جلب کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
179 - نقد مکتبی داستان های محمود دولت آبادی
کیومرث رحمانیمکتب ادبی ناتورالیسم[1]در نیمه ی دوم سده ی نوزدهم میلادی در فرانسه توسط امیل زولا[2]، رمان نویس فرانسوی بنیاد گذاشته شد و سپس دامنه ی نفوذ آن به برخی کشورهای اروپایی و امریکا کشیده شد. این مکتب در پایان امپراتوری دوم در فرانسه با الهام گرفتن از نظرات فلسفی- ادبی تن[3]، چکیده کاملمکتب ادبی ناتورالیسم[1]در نیمه ی دوم سده ی نوزدهم میلادی در فرانسه توسط امیل زولا[2]، رمان نویس فرانسوی بنیاد گذاشته شد و سپس دامنه ی نفوذ آن به برخی کشورهای اروپایی و امریکا کشیده شد. این مکتب در پایان امپراتوری دوم در فرانسه با الهام گرفتن از نظرات فلسفی- ادبی تن[3]، منتقد بنام فرانسوی و به تأثیر ریشه ی دارتر، کارهای بزرگ فیزیولوژیست ها و پزشکان و طب تجربی کلود برنار[4] به وجود آمد. تأثیرپذیری عمده ی این مکتب از نظر شکل ظاهر از نظریه های بیولوژیکی داروین و هم چنین کاربرد عقاید فلسفی اگوست کنت و... در مطالعات اجتماعی و استعمال عقاید تن در نظریه های جبر علمی[5] در ادبیات است. این ها (عقاید فلسفی کنت و تن) در تفسیر روابط زندگی بر اساس تحوّلات اجتماعی و تأکید بر دیدگاه های مربوط به هستی انسان از اصول کاربردی و مهم ناتورالیسم به شمار می روند. بر این اساس اعتقاد ناتورالیست ها این است که انسان تمایل به عینیت دارد و رفتار او مانند کار یک ماشین به شمار می رود و درباره ی آن مثل یک ماشین قضاوت اخلاقی ناممکن می شود؛ چراکه به حکم عوامل سه گانه ی وراثت و محیط و لحظه محتوم است؛ از این رو می توان با داشتن دانشی از مکانیزم پدیده های فطری در انسان قطعات متحرکه ی ظهور عقلانی و احساساتی اش را تحت تأثیر و نفوذ وراثت و محیط و لحظه نشان داد و هم چنان که یک دانشمند طبیعی در سلسله حوادث و علل و موجبات آن ها تحقیق میکند، در ادبیات نیز چنین تحقیقی لازم و عملی است؛ زیرا هنرمند هم مانند شیمی دان و زیست شناس یا فیزیک دان می تواند با مواد کارش تجربه کند. در این مقاله سعی شده است داستان های ناتورالیستی آثار محمود دولت آبادی، شناسایی و در حدّ توان شرح و بررسی شود؛ تا از این دریچه بهتر بتوان به جهان بینی و دنیای اندیشه ی این نویسنده ی توانمند نظری افکند. با این تعریف که ناتورالیسم نویسندگان ایران- نه به تمام و کمال- تأثیرپذیر از ناتورالیسم نویسندگان غربی، به ویژه نویسندگان آمریکا و فرانسه است. [1]. naturalism [2]. Emil zola [3]. Taine [4]. Claude Bevnard [5]. Determinism پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
180 - ارزیابی و مقایسه ی دو ترجمه فارسی از رمان انگلیسی دون کیشوت اثر میگوئل دو سروانتس بر اساس الگوی گارسس(1994)
ناصر رشیدی شهین فرزانهThe main purpose of this research is the evaluation and comparison of the quality of two translations of “Don Quixote” by Miguel De Cervantes,the famous Spanish writer. Amongst various models for quality assessment of translation, Garces model (1994) has be چکیده کاملThe main purpose of this research is the evaluation and comparison of the quality of two translations of “Don Quixote” by Miguel De Cervantes,the famous Spanish writer. Amongst various models for quality assessment of translation, Garces model (1994) has been chosen as the framework of this research. The model contains 4 different levels. These levels are semantic-lexical level, syntactic-morphological level, discursive- functional level and stylistic-pragmatic level. Each one of these levels has also sub-groups and special parts based on which translated texts will be measured and assessed. The results which were presented in the form of distributive tables, show the frequency of each sub-part. By calculating the abundant quantities of 4 aforementioned levels and subgroups, determination the quantities of common areas in all translations (Addition, Suppression and conservation), calculating the quantity of employed rhetorical figures in translated literary texts on the basis of three factors (conservation, variation and suppression), and finally the quality of translations on the basis of two parameters of acceptability and adequacy with regard to positive and negative markers, the research came to the conclusion that based on their quality, the translations are classified as follows: A.positive markers: 1.Translation of Mohammad Ghazi (1960) 2.Translation of ZabihollahMansouri (2011), B. negative markers: 1. Translation of ZabihollahMansouri (2011)2. Translation of Mohammad Ghazi (1960). پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
181 - بررسی و تحلیل آفات زبان در سه دفتر اوّل مثنوی مولوی
سیدمحمد مهدی حسینی محمد علی خالدیانزبان مجرای ظهور اندیشه است و در زندگی انسان نقش حیاتی دارد و حرف زدن و به کار گرفتن زبان است که پرده از ماهیت انسان برمی دارد و میزان برخورداری انسان را از معرفت نشان می دهد و در عین حال بیش از حد ضرورت به کارگرفتن زبان به منزله ی غباری است که بر روی آینه می نشیند و نفس چکیده کاملزبان مجرای ظهور اندیشه است و در زندگی انسان نقش حیاتی دارد و حرف زدن و به کار گرفتن زبان است که پرده از ماهیت انسان برمی دارد و میزان برخورداری انسان را از معرفت نشان می دهد و در عین حال بیش از حد ضرورت به کارگرفتن زبان به منزله ی غباری است که بر روی آینه می نشیند و نفس انسان را تیره می گرداند و انسان را از کار اصلی خود که سیر در ملکوت باشد باز می دارد. با توجه به اینکه انسان تنها موجودی است که قادر به بیان کردن ضمیر خویش می باشد لذا زبان و مقاصدی که زبان ظهور می یابد در دستگاه وجودی بشر بسیار حایز اهمیت است و گذشتگان درباره آن به صورت جسته و گریخته بحث کرده اند. در مورد مولانا و اشعارش هزاران مقاله و صدها کتاب نوشته شده اما هنوز بخش عمده ای از زوایای پنهانی شخصیت مولانا و اشعارش در مثنوی همچنان بکر و دست نخورده مانده است شاید بتوان عامه پسند بودن مثنوی را یکی از علل عمدهی مقبولیت مولوی به شمار آورد. از اهداف این پژوهش که به بررسی آفات زبان پرداخته است، بررسی نقش زبان و اثرات آن در زندگی انسان و تبیین نقش زبان در تکامل و یا تنزل انسان می توان اشاره کرد. آنچه که از نتایج این تحقیق در مثنوی معنوی مولانا بدست آمد نشان داد که در واقع مهمترین آفات زبان بیشتر از جنس ناراستی های اخلاقی مانند تمسخر، عیب جویی، دروغ گویی، غیبت، ریاکاری، فریب دادن و فریب خوردن، تملق، سوگند نابجا، بی ادبی و حیله گری را می توان نام برد که در صورت کنترل نشدن زبان، دین و دنیای فرد را تباه می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
182 - تابعهی شعر فارسی با نگاهی به شعر عمعق
علی رضا شعبانلوبی گمان سرودن کار آسانی نیست و شاعر بدون داشتن انگیزه ای درونی و شور و الهامی که وی را به سرودن بر انگیزد نمی تواند شعر بسراید. در روانشناسی و نقد ادبی معاصر، سرچشمة این شور و انگیزه را در ناخود آگاه شاعر می دانند در حالیکه گذشتگان باور داشتند که شعر را موجوداتی دیگر از چکیده کاملبی گمان سرودن کار آسانی نیست و شاعر بدون داشتن انگیزه ای درونی و شور و الهامی که وی را به سرودن بر انگیزد نمی تواند شعر بسراید. در روانشناسی و نقد ادبی معاصر، سرچشمة این شور و انگیزه را در ناخود آگاه شاعر می دانند در حالیکه گذشتگان باور داشتند که شعر را موجوداتی دیگر از عالمی دیگر به شاعر الهام می کنند. یونانیان به خدایان هنر و شعر و موسیقی موزه می گفتند و تازیان نام این الهام گر را تابعه نهاده بودند و ایرانیان باستان با عناوینی چون سروش، دئنا و فروهر از آن نام می بردند. به دلیل آن که نخستین شاعران فارسی سرا خود به شعر و ادب تازی آشنا بودند و در آن دست داشتند، از آغازین روزهای پیدایش شعر فارسی دری، اعتقاد به تابعه نیز به شعر فارسی راه یافت. با وجود آن که عمعق بخارایی در اشعار باز مانده از خود صراحتاً از تابعه نامی به میان نیاورده است امّا حضور تابعه در جریان سرایش اشعار وی کاملاً محسوس است و هر لحظه به شکلی ظاهر می شود؛ گاهی نسیم زلف یار است و گاهی خیال وی و زمانی نیز رسول بخت است. این تابعه، شباهنگام به سراغ شاعر میرود و او را از خواب بر می انگیزد و شاعر از زبان این تابعه شعر را شروع می کند و به پایان میبرد. این شیوه را بعدها انوری در اشعار خود با اندکی تغییر به کار گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
183 - بررسی تطبیقی خطاهای نگارشی دانشجویان ایرانی زبان های انگلیسی و عربی
مهدی حسین پناهی تازه آباد امید ورزندههدف از انجام این تحقیق بررسی خطاهای نگارشی دانش جویان ایرانی رشته های زبان انگلیسی و زبان عربی از طریق مقایسه ی آنها هم به صورت مجزا و هم با یکدیگر می باشد. اگرچه پیش تر مطالعات زیادی در حوزه ی تحلیل خطاها در ایران انجام گرفته، کم تر به مقایسه ی دو زبان خارجی رایج در ای چکیده کاملهدف از انجام این تحقیق بررسی خطاهای نگارشی دانش جویان ایرانی رشته های زبان انگلیسی و زبان عربی از طریق مقایسه ی آنها هم به صورت مجزا و هم با یکدیگر می باشد. اگرچه پیش تر مطالعات زیادی در حوزه ی تحلیل خطاها در ایران انجام گرفته، کم تر به مقایسه ی دو زبان خارجی رایج در ایران یعنی انگلیسی و عربی، پرداخته شده است. برای انجام این تحقیق، برگه های امتحان پایان ترم درس نگارش تعداد 107 دانش جوی رشته ی عربی (56 نفر) و انگلیسی (51 نفر) شاغل به تحصیل در دانشگاه کردستان و دانشگاه فرهنگیان، واقع در شهر سنندج، مورد استفاده قرارگرفت و خطاهای موجود در آنها برای انجام تحلیل توصیفی با استفاده از مجذور خی، با به کاربردن دو جدول مجزا برای انگلیسی و عربی و یک جدول مشترک برای خطاهای مشترک آنها، در سه گروه اصلی برای هر زبان، دسته بندی شدند. نتایج تحلیل، تفاوت های معنی داری را میان خطاهای صورت گرفته توسط دانش جویان انگلیسی و عربی نشان می دهد؛ با این وجود، در مواردی مانند مقایسه ی خطاهای مشترک میان هر دو گروه، به دلیل ضعیف بودن میزان تأثیر، نتایج باید با احتیاط تفیسر گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
184 - نقد روانشناختی آثار فروغ فرخزاد بر اساس مبانی روانکاوی فروید و آدلر
علی دهقان سهیلا قاسمینـقـد روان شناختی میکوشد با تکیه بر اصول و مبانی روان شناسی، محرّکها و هیجانات روحی و عوامل مؤثّر بر آفرینش یک اثر ادبی را با استفاده از خود آثار و از سویی به کمک بیوگرافی شاعر یا نویسنده بازشناسد و بداند که شور و هیجان و سوز و گداز موجود در اثر تصنّعی است یا بازتابی چکیده کاملنـقـد روان شناختی میکوشد با تکیه بر اصول و مبانی روان شناسی، محرّکها و هیجانات روحی و عوامل مؤثّر بر آفرینش یک اثر ادبی را با استفاده از خود آثار و از سویی به کمک بیوگرافی شاعر یا نویسنده بازشناسد و بداند که شور و هیجان و سوز و گداز موجود در اثر تصنّعی است یا بازتابی از روح و روان پرشور و درون پریشان و سوزناک آفریننده ی آن است. صداقت و روح هنرمندانه که عناصری چون خلاقیـت، حساسیـت و بازآفرینی را بـه همراه داشته، از دام قالبها و شعارواره گیها آزاد باشد، برای بررسی روان شناختی پاسخ مطمئنی می دهد. شخصیت فروغ فرخ زاد تمامی این ویژگیها را داراست. در این پژوهش، اشعار فروغ بر اساس دیدگاه های روان شناسی فروید و آدلر بررسی شده است بنابراین مطالعه مکانیزم های دفاعی گوناگونی در برابر افسردگی و اضطراب های روانی، در شعر فروغ وجود دارد و انواع عقده ها و انگیزه ی روانی در سبک زندگی و رشد و تعالی شعور و شعر وی اثر گذاشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
185 - بررسی تطبیقی شعر «ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد» از فروغ فرخزاد با شعر «سرزمین هرز» از تی. اس. الیوت
فائزه عرب یوسف آبادی بهزاد پورقریباشعار سرزمین هرز تی. اس. الیوت و ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد فروغ فرخزاد اگرچه به لحاظ صوری متفاوت به نظر میرسد؛ امّا در باطن دارای بنیانی همبستهاند که حاصل تشابه دیدگاه های انسان گرای مدرن هر دو شاعراست. هدف در این پژوهش بررسی تطبیقی این دو شعر در راستای اثبات تأ چکیده کاملاشعار سرزمین هرز تی. اس. الیوت و ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد فروغ فرخزاد اگرچه به لحاظ صوری متفاوت به نظر میرسد؛ امّا در باطن دارای بنیانی همبستهاند که حاصل تشابه دیدگاه های انسان گرای مدرن هر دو شاعراست. هدف در این پژوهش بررسی تطبیقی این دو شعر در راستای اثبات تأثیرپذیری فروغ فرخزاد از تی. اس. الیوت است. پژوهش حاضر با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی و با بهره گیری از یادداشت برداری کتابخانه ای در پی رسیدن به هدف اصلی این تحقیق است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که هر دو شعر از شیوة آغاز و پایان بندی یکسانی برخوردارند. این اشعار متونی پاره پاره و خرد شده اند که در ظاهر انسجامی ندارند؛ ولی وجود ساختارِ به ظاهر نامرتبط و تصاویرشکسته در این اشعار یک استراتژی هدفمند برای القای تشویش انسان مدرن و درهم شکستگی اجتماع انسان ها در روزگار شاعر است. تلمیحات از مهمترین اشکال بینامتنیت ضمنی در این اشعار است که نشان می دهد هر دو شاعر ، شعر خویش را تبدیل به فضایی کرده اند که در آن انواع مفاهیم و تصاویر از ادبیات کلاسیک و متون مذهبی ریشه گرفته و در راستای انتقاد از انسان مدرن نمود یافته است.در هر دو شعر تلفیق هر تصویر با تصاویر دیگر و در سرتاسر شعر معناساز شده است .مشابهت افکار و اشتراک تصویرپردازی آن ها در هر دو شعر مبین وحدت نیازهای انسان مدرن و همسانی معضلات و مسائل زندگی در عصر حاضر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
186 - تجلّی رستاخیز در پنج گنج نظامی
اسحاق طغیانی اسفراینی زینب رضاپورمعاد در کنار توحید و عمل صالح، پایه های فکری نظامیرا تشکیل میدهند. در تاریخ شعر فارسی، هر یک از شاعران به تناسب نگرش و جهان بینی خود، به گونه ای دنیا و جهان مادی عصر خود را شناخته و به توجیه آن در شعرهایشان پرداخته اند، اما دید نظامیو نگرش و جهان بینی وی، دربارهی دن چکیده کاملمعاد در کنار توحید و عمل صالح، پایه های فکری نظامیرا تشکیل میدهند. در تاریخ شعر فارسی، هر یک از شاعران به تناسب نگرش و جهان بینی خود، به گونه ای دنیا و جهان مادی عصر خود را شناخته و به توجیه آن در شعرهایشان پرداخته اند، اما دید نظامیو نگرش و جهان بینی وی، دربارهی دنیا و آخرت، به طور کلی گستردهتر و کاملتر به نظر میرسد. گسستن از دنیا و تلاش برای دستیابی به حیات اخرویِ سعادتمندانه، مغز کلام و شعر نظامیاست. او هر جا که از دنیای حاضر و اکنونِ آدمیسخن گفته، به آن دنیا و روز قیامت و مکافات هم اشارتی نموده است و همواره بازگشت آدمیان به اصل و مبدأ آفرینش و معاد جسمانی آنها را متذکّر میشود؛ در حقیقت، نظامینه تنها واقعیّت های دنیای مادی را میبیند و از نیک و بد آن سخن میگوید، بلکه فراتر از آن، چشم به دنیایی برتر و افقی روشنتر دارد. در این مقاله سعی شده است تا سیمای معاد در آثار نظامیو به ویژه مخزن الاسرار، بر اساس آیات قرآن و احادیث، تجزیه و تحلیل گردد و ارتباط آن با مقولاتی چون دین، دنیا، مرگ، عدل و مغفرت تبیین شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
187 - خودباوری نه خودباختگی بررسی «گلشن راز جدید» لاهوری و مقایسه آن با «گلشن راز» شبستری
عباس اطمینانیاقبال لاهوری متفکر و عارف پاکستانی به ایران و عارفان ایرانی عشق می ورزید و رهایی مسلمانان را در برگشت به سنن اسلامی می دانست اما پاره ای از اندیشههای عرفان اسلامی را نیازمند به بازنگری می دید او به مولانا جلال الدین رومی ارادت خاصی داشت، شیخ محمود شبستری مورد توجه او ب چکیده کاملاقبال لاهوری متفکر و عارف پاکستانی به ایران و عارفان ایرانی عشق می ورزید و رهایی مسلمانان را در برگشت به سنن اسلامی می دانست اما پاره ای از اندیشههای عرفان اسلامی را نیازمند به بازنگری می دید او به مولانا جلال الدین رومی ارادت خاصی داشت، شیخ محمود شبستری مورد توجه او بود و به آثار او از جمله گلشن راز عنایت خاصی داشت و سؤالات امیرحسینی هروی را مهم می دانست بنابراین کوشید که خود نیز با توجه به برداشت و تفسیری که از آنها دارد بدانان پاسخ دهد لذا گلشن راز جدید را سرود و به بعضی از مفاهیم عرفانی فلسفی کتاب گلشن راز از جمله فکر و دامنه آن، ممکن و واجب، وحدت وجود، قدیم و حدث به گونه ای نو نگریست و راه پیشرفت ملل اسلامی را در برگشت به خودی می دانست; در این مقاله کوشیده ایم که به تفاوت دیدگاههای این دو اندیشمند بزرگ اسلامی توجه کنیم و آنها را نشان دهیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
188 - بدون خشت قوسی در کار نخواهد بود!
محمدرضا کلهرپرواضح است که، بنیادِ زبان انگلیسی صرفاً در دو مهارت خواندن reading و نوشتنwriting برمبانیِ الفباءانگلیسی است. تفهیم و درک الفبای تازه، تفاوتها و مغایرتهای این مطلب به دانشآموزانی که علم وآگاهی نسبت به الفبای زبان انگلیسی ندارند و با الفبای زبان مادری و یا زبان رسمی چکیده کاملپرواضح است که، بنیادِ زبان انگلیسی صرفاً در دو مهارت خواندن reading و نوشتنwriting برمبانیِ الفباءانگلیسی است. تفهیم و درک الفبای تازه، تفاوتها و مغایرتهای این مطلب به دانشآموزانی که علم وآگاهی نسبت به الفبای زبان انگلیسی ندارند و با الفبای زبان مادری و یا زبان رسمی رایج یعنی زبان فارسی مأنوسند، آنهم در مناطق و روستاهای دوردست که از بسیاری امکانات جامعهی شهری و مدرن بیبهرهاند مقداری سخت، مشکل و غریب مینماید، و اغلب روند ابتدایی تدریس، برای دبیران و یا فهم آن برای دانشآموزان غامضتر از هرمقولهای مینماید! برمبنای این ضرورت، پژوهش حاضر مشمول تفهیم، تجسم ذهنی و درک مشابهتها و مغایرت الفبای انگلیسی در قیاس و تقابل با الفبای زبان مادری و زبان رسمی رایج کشور است و با استفاده از قدرت و کاربردِ اول هنر داستان و دوم تئاتر و نمایشِ برای ملموس و محسوسکردن درک الفبا و کاربرد و ضرورت آن در جهت نیل به هدف والای فرایند یادگیری و آموزشِ الفبای انگلیسی صورت گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
189 - بررسی آرکی تایپ های حماسه ی گیلگمش ازمنظر یونگ
فاطمه خداکرمیThe Myth of Gilgamesh as a universal epic and an existential literary work is the story of the human mind, his endeavors and sufferings and consequently his submission to life after death. The main theme of this mythological tale is the two contrasting concepts of deat چکیده کاملThe Myth of Gilgamesh as a universal epic and an existential literary work is the story of the human mind, his endeavors and sufferings and consequently his submission to life after death. The main theme of this mythological tale is the two contrasting concepts of death and immortality, and the exemplary endeavors of the epic´s hero for discovering the plant of life and immortality. In this oldest epic tale two natural incidents of “The Storm”, (The Noah´s storm), and “Seven Years of Hunger”, (The story of Joseph) are mentioned which have been indicated by Quran and Old Testament. In the present paper efforts have been made to view the concept of death and the secret of immortality of soul with a mythological approach and from the point view of Carl Custav Yung, the Swiss Psychologist´s way of analyzing mythological forms of “Dream”. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
190 - بررسی نقش رویدادهای اجتماعی در انتخاب درونمایههای شعر قیصر امین پور
ارمغان بهداروند سید احمد حسینی کازرونی سیدجعفر حمیدیشعر امروز با زمان شناسی نیما یوشیج، دگرگونی در شکل و درون مایه را آزمود. نیما شاعر امروز را با جامعه آشنا ساخت و خود جامعه گراترین شاعر روزگار خود شد. پس از نیما، نوآوری های شاگردان او در دهه های 30 و 40 جلا و جلوه ای تازه به این شعر بخشید. اوج گیری خیزش همـگانی ایرانیا چکیده کاملشعر امروز با زمان شناسی نیما یوشیج، دگرگونی در شکل و درون مایه را آزمود. نیما شاعر امروز را با جامعه آشنا ساخت و خود جامعه گراترین شاعر روزگار خود شد. پس از نیما، نوآوری های شاگردان او در دهه های 30 و 40 جلا و جلوه ای تازه به این شعر بخشید. اوج گیری خیزش همـگانی ایرانیان در دهه ی پنجاه، پدیدآمدن ادبیات تازه ای را در پی داشت. انقلاب بزرگترین تحول اجتماعی ممکن هر ملتی است و انقلاب اسلامی ایران با توجه به پشتوانه ی عظیم مردمی خود، چشم اندازی روشن برای پدیدآوردندگانش را نوید می داد. شاعران به عنوان پیشروترین اعضای نهاد اجتماعی همواره در فراز و فرودهای اجتماعی نقشی ویژه بر عهده دارند. از این روی می توان در متن آفرینش های هنری شاعران، سلسله رویدادهای اجتماعی عصر شاعر را کشف، استخراج و تحلیل نمود. در این پژوهش تحلیلی – توصیفی، سه دوره ی انقلاب، جنگ، ادوار پس از جنگ را در پنج دفتر شعر در کوچه ی آفتاب، تنفس صبح، آینه های ناگهان، گل ها همه آفتابگردانند و دستور زبان عشق مورد ارزیابی قرار داده ایم. مهمترین دستاورد و نتیجه ی این پژوهش، توجه تمام شاعر به رویدادهای اجتماعی روزگار خویش بوده است که همین موضوع زمینه های تحول و تغییر اندیشه ی شاعر را ممکن می سازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
191 - ترجمۀ شاهنامه و تأثیر آن در آثار هوگو، لامارتین و کوپه
معصومه زندیشاهنامه یکی از بزرگترین آثارِِ حماسیِ ایران و جهان به شمار می رود. این اثر شگرف تأثیر بسیاری بر آثار شعرا و نویسندگانِ سایر ملل، خصوصاً ادبا و اندیشمندان فرانسوی نهاده است. این مقاله که مقاله ای توصیفی- تحلیلی است، نخست از ترجمه ی شاهنامه سخن می گوید، سپس به بررسی تأثیر چکیده کاملشاهنامه یکی از بزرگترین آثارِِ حماسیِ ایران و جهان به شمار می رود. این اثر شگرف تأثیر بسیاری بر آثار شعرا و نویسندگانِ سایر ملل، خصوصاً ادبا و اندیشمندان فرانسوی نهاده است. این مقاله که مقاله ای توصیفی- تحلیلی است، نخست از ترجمه ی شاهنامه سخن می گوید، سپس به بررسی تأثیر آن در آثار هوگو، لامارتین و کوپه می پردازد. در میان شاهکارهای بسیارِ ادبیات فارسی، شاهنامه بیش از بقیه ی آثار مورد توجه و علاقه ی فرانسویان قرار گرفت. این علاقه به حدّی بود که خاورشناسان فرانسوی را به ترجمه ی این اثر وا داشت. لوئی لانگلس شرق شناسِ فرانسوی، اولین ادیبی بود که بخش هایی از شاهنامه را به فرانسه برگرداند. پس از لانگلس، ژاک دو والنبورگ، خاور شناس دیگری از کشور اتریش به ترجمه ی شاهنامه همّت گمارد. اما مرگ او در سال 1806 کار ترجمه را ناتمام گذاشت. ژول مُل تنها مترجمی بود که توانست پس از چهل سال تلاش کلّ شاهنامه را به فرانسه بر گرداند. ترجمۀ شاهنامه تحوّلی عمیق در آثار شعرا و نویسندگان فرانسه، خصوصاً شعرای مکتب رمانتیک و پارناس ایجاد کرد. هوگو افسانه ی قرون را سرود؛ و نیز بسیاری از ابیات شاهنامه را در شرقیّات خود آورد. لامارتین زندگیِ مردانِ بزرگ را پدید آورد و کوپه شعر دو قبر، یکی از معروف ترین اشعار مجموعه آثارش را سرود. انجام این پژوهش و پژوهش هایی از ین قبیل، به ما کمک می کند با دید و بینشی نو در آثار گذشتگانِ خود تأمل کنیم و عناصر مهّم و قابل بهره برداریِ ادبیات خود را باز شناسیم و نیز سخنوران بزرگِ کشور خود رادرآیینۀ ملل دیگر ببینیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
192 - نمود آموزه های عرفانی در اشعار بیدل دهلوی
محمد حجتThe present article aims at discussing some mystic doctrines in the collection of the prominent poet named Bidel-E-Dehlavi. To do so, evidences of the mentioned doctrines are found and analyzed in some verses of Bidel written in Hindi style. Some certain significant pr چکیده کاملThe present article aims at discussing some mystic doctrines in the collection of the prominent poet named Bidel-E-Dehlavi. To do so, evidences of the mentioned doctrines are found and analyzed in some verses of Bidel written in Hindi style. Some certain significant principles which have been often neglected compared with those oft-discussed elements such as imagism, condensed allegories and etc. The mystic elements might be found in the works of many poets, but the matter of interest for the author of the present article is the delicacy with which Dehlavi has treated those doctrines. Moreover, an attempt is made to show the proficiency of the poet over the mystic elements, which has added to the poetry’s stability besides its literary aesthesis. The significance of this study is that Mystic Doctrines in Bidel-E- Dehlavi’spoetry has reference to Holly Quran. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
193 - بررسی تفاوت زبانِ نخستین نمایشنامه های ترجمه شده با نمایشنامه های ترجمه شده معاصر در ایران
المیرا سلیمانی راد علی خزاعی فر مسعود خوش سلیقهدر حوزه ترجمه نمایشنامه و تئاتر، دو رویکرد کلی مطرح است: یکی تلقی نمایشنامه بعنوان یک اثر ادبی و ترجمه آن با پیش فرضهای متون ادبی و دیگری ترجمه برای اجرا. هر کدام از این رویکردها منجر به استفاده از ساختارها و زبان خاصی در ترجمه می شود. زبانی که به دو دسته اجرایی و غیر چکیده کاملدر حوزه ترجمه نمایشنامه و تئاتر، دو رویکرد کلی مطرح است: یکی تلقی نمایشنامه بعنوان یک اثر ادبی و ترجمه آن با پیش فرضهای متون ادبی و دیگری ترجمه برای اجرا. هر کدام از این رویکردها منجر به استفاده از ساختارها و زبان خاصی در ترجمه می شود. زبانی که به دو دسته اجرایی و غیر اجرایی تقسیم شده است. تحقیق حاضر به بررسی تفاوت زبانِ نخستین نمایشنامههای ترجمه شده در ایران و نمایشنامه های ترجمه شده در دوره معاصر میپردازد. بدین منظور طبق نمونه گیری هدفمند، سه نمایشنامه از هر دوره انتخاب و از منظر زبان محاوره و زبان معیار مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. نتایج نشان می دهد، علیرغم اینکه نخستین ترجمه ها اقتباسی از اصل اثر هستند، زبان ترجمهء آنها بین محاوره و رسمی است. با وجود انسجامی که بین جملات وجود دارد تعبیرات و اصطلاحات عامیانه نیز در ترجمه ها دیده میشود. در واقع می توان زبانِ این نمایشنامه ها را شبه محاوره دانست. بررسی نمایشنامه های معاصر نیز نشان می دهد، رویکرد مترجمان معاصر به ترجمه نمایشنامه، رویکرد شکسته نویسی و استفاده از زبان محاوره است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
194 - نگاهی به اهمیت نورالله در توصیف ماهیت معرفت صوفیانه با تکیهبر آرای مولانا
اختیار بخشیدر این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی و بررسی ساختاری به موضوع جایگاه، ماهیت و کارکرد نورالله در فراست و بصیرت صوفیانه در مثنوی و متون مهم صوفیانه پرداخته ایم. در مقاله، ضمن بررسی ساختاری حدیث فراست مؤمن، که در باب فهم فراست و بصیرت صوفیانه از احادیث کلیدی است، به بررسی اه چکیده کاملدر این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی و بررسی ساختاری به موضوع جایگاه، ماهیت و کارکرد نورالله در فراست و بصیرت صوفیانه در مثنوی و متون مهم صوفیانه پرداخته ایم. در مقاله، ضمن بررسی ساختاری حدیث فراست مؤمن، که در باب فهم فراست و بصیرت صوفیانه از احادیث کلیدی است، به بررسی اهمیت عناصری چون نورالله و نظر با نورالله در تبیین سرشت مبتنی بر نور و رؤیتِ فراست، بصیرت و معرفت صوفیانه پرداخته ایم و کوشیده ایم ماهیت و کارکردهای نورالله را در فراست و بصیرت صوفیانه، بهمنظور ارائۀ الگویی ساختاری که معرفت صوفیانه را توصیف کند، بررسی و تحلیل کنیم. یافته های تحقیق نشان میدهد که عنصر کانونی و بنیادین نورالله در فراست، بصیرت و شهود صوفیانه در مثنوی و آثار صوفیانه چنان اهمیت کانونی دارد که بدون آن، تبیین ماهیت معرفت صوفیانه عملاً غیرممکن است. در پایان، با توجّه به یافته های پژوهش حاضر الگوی ساختاری زیر را برای توصیف ماهیت معرفت صوفیانه بهعنوان نتیجۀ تحقیق ارائه داده ایم: نورالله↔ تجلی نورالله بر قلب صوفی↔ بصیرت صوفیانه↔ معرفت صوفیانه پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
195 - معرفی «شرح مناظرالانشاء» نسخه ی خطی کتابخانه دانشگاه استانبول ترکیه
جمیل جعفری عزیز ناصریManazir al-Insha is a book written in 9th century (A.H.) by Imad al- Din Mahmoud Gawan on letter-writing and composition in order to teach lettering methods with a simple and unambiguous diction. The corrected 308-page copy of this work was published in 2012 by academ چکیده کاملManazir al-Insha is a book written in 9th century (A.H.) by Imad al- Din Mahmoud Gawan on letter-writing and composition in order to teach lettering methods with a simple and unambiguous diction. The corrected 308-page copy of this work was published in 2012 by academy of Persian language and literature. An explanation on this book was presented by Nali (a well-known Kurdish poet) which is now preserved in the library of Istanbul University. The features of this manuscript will be covered in this essay including the formal features such as: author, commentator, classification, style, annotation, date of writing and explanation, the beginning and the end, and the number of lines and pages. Also, the content features such as topics of rhetoric and letter writing, differences between this manuscript with the published copy of Manazir al-Insha and its writing style will be discussed in this paper. Finally, the names of those poets whose poems were quoted in this book were studied. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
196 - ساقی نامهی نظامی گنجهای و تعداد واقعی ابیات آن
سیداحمد پارسا محمدآزاد مظهریساقینامه یکی از گونههای شعر پارسی است که بیشتر در قالب مثنوی و در بحر متقارب مثمّن محذوف سروده شده است و شاعر در آن با مخاطب قرار دادن ساقی و مغنّی دلیل فرا خواندن آنها را بازگو میکند. هدف پژوهش حاضر، بررسی ساقینامهی نظامی گنجهای است. در این راستا ضمن بررسی دلایل چکیده کاملساقینامه یکی از گونههای شعر پارسی است که بیشتر در قالب مثنوی و در بحر متقارب مثمّن محذوف سروده شده است و شاعر در آن با مخاطب قرار دادن ساقی و مغنّی دلیل فرا خواندن آنها را بازگو میکند. هدف پژوهش حاضر، بررسی ساقینامهی نظامی گنجهای است. در این راستا ضمن بررسی دلایل فرا خواندن ساقی، تصاویر مورد استفادهی شاعر از می و میگساری، تعداد واقعی ابیات ساقینامه و مغنّینامهی نظامی و انگیزهی او از سرایش اینگونه شعر مورد بررسی قرار میگیرد. تکنیک مطالعه در این مقاله تحلیل محتوا ست و مطالب و شواهد مورد نظر به شیوهی کتاب خانهای و سند کاوی گردآوری شده است، نتیجه نشان میدهد با این بررسی میتوان به درک درستتر از ساقینامهی نظامی دست یافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
197 - بررسی و تحلیل حس وطنپرستی در آثار منتخبی از شاعران دورهی شعوبیه
بشارت پرمه ناهید جعفریوطندوستی از تاملات انسان و نمادی از هویت ملی آدمی است. تجلی وطندوستی در شعر فارسی دارای دو وجه است: وجه اول زمانی است که؛ کشور تحت سیطرهی سیاسی و دینی قوم مهاجم است و وجه دوم آن؛ در دورهی بیداری است. پژوهشگران بر این باورند که مفهوم وطنپرستی در شعر فارسی در دورهها چکیده کاملوطندوستی از تاملات انسان و نمادی از هویت ملی آدمی است. تجلی وطندوستی در شعر فارسی دارای دو وجه است: وجه اول زمانی است که؛ کشور تحت سیطرهی سیاسی و دینی قوم مهاجم است و وجه دوم آن؛ در دورهی بیداری است. پژوهشگران بر این باورند که مفهوم وطنپرستی در شعر فارسی در دورههای مختلف تاریخی مشاهده میشود؛ به همین دلیل، سوال اصلی پیشروی این تحقیق عبارتست از اینکه: مفهوم وطن در شعر شاعران دورهی شعوبیه تحت تاثیر چه عواملی بوده است؟ بر همین اساس با رجوع به منابع شعر این دوره و شاعران برجسته، سعی شده است مفهوم وطن و حس وطنپرستی در اشعار چهار شاعر منتخب این دوره بررسی شود.نتایج این پژوهش نشان میدهد که در این دوره حس وطنپرستی بیشتر تحت تاثیر برتریجویی نژادی و قومی بوده است که نتیجهی چنین احساسات برتری جوبانه ایی، بوجود آمدن یک نهضت و جنبش اجتماعی تحت عنوان شعوبیه، از اوایل قرن دوم هجری به صورت رسمی بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
198 - تحلیل ساختاری سه داستان کوتاه (شرق بنفشه، شام سرو و آتش و ناربانو) شهریار مندنی پور
محمدحسین خانمحمدی تیمور مالمیر گلاله مرادیامروزه ساختارگرایی از شیوه های رایج در بررسی متون ادبی است. منتقدین با استفاده از این شیوه، متون را به عناصر سازنده ی آن تجزیه می کنند. به عبارت دیگر، آن ها معنای ظاهری اثر را کنار می زنند تا به معنای واقعی و ژرف ساخت اثر دست یابند. در این پژوهش با استفاده از آراء نظریه چکیده کاملامروزه ساختارگرایی از شیوه های رایج در بررسی متون ادبی است. منتقدین با استفاده از این شیوه، متون را به عناصر سازنده ی آن تجزیه می کنند. به عبارت دیگر، آن ها معنای ظاهری اثر را کنار می زنند تا به معنای واقعی و ژرف ساخت اثر دست یابند. در این پژوهش با استفاده از آراء نظریه پردازان ساختارگرا همچون: بارت، برمون و تودوروف، سه داستان کوتاه از شهریار مندنی پور: شرق بنفشه ، شام سرو و آتش نار بانو، بررسی شده و سادگی و دشواری روایت، نوع راوی و ژرف ساخت داستان ها، مشخص شده است. شهریار مندنی پور از نویسندگان نسل سوم داستان نویسی ایران است. او با تکیه بر عنصر زبان و شگردهای جدید داستان نویسی، آثار درخورتوجهی در ژانرهای رمان و داستان کوتاه، آفریده است. عمده ترین ژرف ساخت داستانهای مندنی پور، شامل مضامینی چون مرگ و زندگی، عشق و نفرت، جنگ و تبعات آن و روابط ناسالم بین انسان ها و... می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
199 - شاخصههای رمانتیکی کشف و شهود در شعر سهراب سپهری
دیاکو الهی آرش مشفقی ناصر علیزادهکشف و شهود یکی از اصول مکتب رمانتیسم است که براساس آن هنرمند رمانتیک در عوالم درونی خود، سفر می کند، آنچه می بیند را بازگو می کند. سیر درونی در عرفان نیز در کشف و شهود آمده است و یکی از مؤلفه های عرفانی است که می توان آن را با مکتب رمانتیسم مقایسه کرد. در این مقاله شعر چکیده کاملکشف و شهود یکی از اصول مکتب رمانتیسم است که براساس آن هنرمند رمانتیک در عوالم درونی خود، سفر می کند، آنچه می بیند را بازگو می کند. سیر درونی در عرفان نیز در کشف و شهود آمده است و یکی از مؤلفه های عرفانی است که می توان آن را با مکتب رمانتیسم مقایسه کرد. در این مقاله شعر سهراب سپهری در ارتباط با شاخصه رمانتیکی کشف و شهود عرفانی وی بررسی شده است. سپهری برجسته ترین شاعر عارف مسلک معاصر است که در صدد ایجاد یک جامعه آرمانی با روحیه ای رمانتیک وار به کشف و شهود پرداخته است. بررسی اشعارش نشان می دهد، سپهری در توصیفاتش از اصول رمانتیسم بهره برده و اندیشه عارفانه او با افکار رمانتیکش آمیخته شده است، وی با تخیل رمانتیکی با تأکید بر منِ شاعرانه متکی بر رمانتیسم فردی به دنبال کشف و شهودی عرفانی است؛ در این مکاشفه با دیدگاهی متفاوت از دیگر شاعران، نگاهی مثبت و عاشقانه به تمام جهان دارد و تلاش می کند انسان گرفتار جهان مادی را به آرمانشهر ببرد، در تشابه وی با مکتب رمانتیسم توجه به طبیعت گرایی، عشق، تنهایی، نفی عقل، سفر و آرمانشهر شاخص ترین مؤلفه های رمانتیکی در توصیف های شهودی وی است اما در مقایسه با این مکتب، وی نگرش منفی رمانتیک ها را ندارد. از شاخصه های منفی رمانتیک ها مانند بیان درد و اندوه، توصیف صحنه های دلخراش، نگاه بدبینانه به جهان، در شعر او نشانی نیست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
200 - بررسی تطبیقی حرص در قرآن کریم و مثنوی مولانا
مهناز حسنی حمیدآبادی مهرعلی یزدان پناهبی شک اخلاق از اساسی ترین مباحث زندگی فردی و اجتماعی هر ملّت می باشد. در اسلام، بعد از یکتاپرستی هیچ موضوعی مانند اخلاق مورد اهتمام واقع نگردیده است. به همین علّت، مسائل اخلاقی در شعر و ادب فارسی، به ویژه نزد مولوی انعکاس فراوان دارد. تأثیر منفی و مخرّب و احیاناً مثبت ص چکیده کاملبی شک اخلاق از اساسی ترین مباحث زندگی فردی و اجتماعی هر ملّت می باشد. در اسلام، بعد از یکتاپرستی هیچ موضوعی مانند اخلاق مورد اهتمام واقع نگردیده است. به همین علّت، مسائل اخلاقی در شعر و ادب فارسی، به ویژه نزد مولوی انعکاس فراوان دارد. تأثیر منفی و مخرّب و احیاناً مثبت صفت ذاتی حرص در زندگی انسان، غیر قابل انکار است؛ به همین سبب در قرآن کریم و مثنوی از جایگاه گسترده ای برخوردار است. در مقاله پیش رو، تلاش بر آن است تا مقصود از حرص، بسامد، انواع، علّت، نتایج و راه های درمان آن را به صورت تطبیقی میان قرآن کریم و مثنوی معنوی بررسی شود. مولوی به طور گسترده و متأّثر از قرآن، در صدد تفسیر آیات مرتبط با حرص است و به زوایای ارزشمندی اشاره دارد که جامعه ی کنونی ما شدیداً به آن نیازمند است. در دیدگاه آنها، حرص دارای دو جنبه ایجابی و سلبی است و مهمترین آثار سلبی آن، کور و کر شدن، محروم شدن از معرفت عرفانی، قطع رحمت پروردگار، تولید غم، رنج بیهوده و عدم استجاب دعا و ... است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
201 - پیشگامان شعر معاصر فارسی و عربی؛ نیما و نازک الملائکه
زینب خرم آبادی آرانی ابوذر قاسمی آرانیمیان نیما یوشیج (پدر شعر نو فارسی) و نازک الملائکه شاعرهجی معاصر عراق و از پیشگامان شعر آزاد عربی، مشابهتهایی از لحاظ زمانی و جغرافیایی و ادبی وجود دارد که قابل تأمل و بررسیاند. این دو شاعر آغازگر شعور و احساسی نو در میان ملت خود شدند و هر دو، شعر زمانه خویش را بدون ک چکیده کاملمیان نیما یوشیج (پدر شعر نو فارسی) و نازک الملائکه شاعرهجی معاصر عراق و از پیشگامان شعر آزاد عربی، مشابهتهایی از لحاظ زمانی و جغرافیایی و ادبی وجود دارد که قابل تأمل و بررسیاند. این دو شاعر آغازگر شعور و احساسی نو در میان ملت خود شدند و هر دو، شعر زمانه خویش را بدون کنار گذاشتن سنتها، احیا کردند و به نحوی نمودار روح تجدّد خواهی شدند. آشنایی هر دو شاعر با زبان و شعر اروپایی و شرایط اجتماعی و سیاسی حاکم بر جامعه، همچنین تاثیر پذیری هردو شاعراز شاعران سمبولیسم و رمانتیسم غربی و به خصوص مطالعه شعر انگلیسی موفق به انجام چنین کاری گشته اند و باعث شکلگیری اشعار و درون مایههای مشترکی میان آنها شده است که در صدد بررسی آنها هستیم. در این جستار، نگارندگان پس از بررسی شعر نو در زبان فارسی و عربی و همچنین زندگانی دو شاعر، به نقد و تحلیل نقاط اشتراک و افتراق این دو شاعر با رویکرد ادبیات تطبیقی آمریکایی میپردازند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
202 - جمله واره های متممی در کوردی سورانی و سلسلهمراتب مرجع گزینی متمم ها
محمد صدیق زاهدی حبیب سلیمانیدر این مقاله به بررسی جملهوارههای متممی[1] در گویش سورانیِ زبان کوردی و مقایسهی آن با سلسلهمراتب مرجعگزینی[2] متممها، ارائهشده از سوی گیوون، پرداخته میشود. پس از مطالعهی رفتار محمولها [3]و متممهای آنها، مشخص گردید که ردهبندی محمولها و سلسله مراتب مرجعگز چکیده کاملدر این مقاله به بررسی جملهوارههای متممی[1] در گویش سورانیِ زبان کوردی و مقایسهی آن با سلسلهمراتب مرجعگزینی[2] متممها، ارائهشده از سوی گیوون، پرداخته میشود. پس از مطالعهی رفتار محمولها [3]و متممهای آنها، مشخص گردید که ردهبندی محمولها و سلسله مراتب مرجعگزینی متممها در این گویش، بجز در مواردی اندک، با نمودار بهدستدادهشده توسط گیوون مطابقت دارد و مؤید این نظر وی است که سلسلهمراتب مذکور گرایشی عام در میان زبانهای بشری میباشد. [1]. complement clauses [2]. binding hierarchy [3]. predicate پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
203 - نوکرد حسن تعلیل در شعر شفیعی کدکنی
محمد ریحانی محمد علی شریفیان فاطمه حسن آبادیConceit is one of most deceptive Literary- rhetorical moral techniques that despite having high artistic value, it hasn’t been paid attention to a lot yet. According to the studies, there is no material about the conceit renewal in Shafiee Kadkani's Poems. The pu چکیده کاملConceit is one of most deceptive Literary- rhetorical moral techniques that despite having high artistic value, it hasn’t been paid attention to a lot yet. According to the studies, there is no material about the conceit renewal in Shafiee Kadkani's Poems. The purpose of this study is to show how conceit has turned to be a new Writer by Dr.Vahidian Kamyar definition, has classified the conceit in Shafii Kadkani poems in two collections as "a mirror for the voices" and "second millennium of mountain deer " in associated with recitative techniques, simile, personification ,symbol and the rhetorical techniques: Oxymoron, Allusion, paradox and has analyzed the renewal of it and is concluding that conceit in association with Literary- rhetorical techniques as made from his creative mind or as archaic that recreated it, has took the new form. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
204 - سیمای زن ایده آل از دیدگاه لویی آراگون در مجموعه رمان های «دنیای واقعی»
سهیلا اسمعیلی حمید مرادیدنیای واقعی[1] مجموعهای است شامل چهار رمان نوشتهی لویی آراگون[2]نویسندهی مشهور فرانسوی (1982-1897 م)، در انتقاد از جامعهی سرمایه داری فرانسهی سال های 1890 تا 1940، که از آن می توان اطلاعاتی گسترده دربارهی جامعهی فرانسه آن دوران به دست آورد. در خلال این موارد، نقش چکیده کاملدنیای واقعی[1] مجموعهای است شامل چهار رمان نوشتهی لویی آراگون[2]نویسندهی مشهور فرانسوی (1982-1897 م)، در انتقاد از جامعهی سرمایه داری فرانسهی سال های 1890 تا 1940، که از آن می توان اطلاعاتی گسترده دربارهی جامعهی فرانسه آن دوران به دست آورد. در خلال این موارد، نقش و تاثیر زنان نیز مشهود است و با بررسی دقیق این رمان ها میتوان سیمای زن را در قالب زنان بورژوا، کارگر و خدمتکار، روسپی، هرج و مرج طلب و مبارز سیاسی مشاهده کرد. مقالهی حاضر سیمای زن ایده آل از دیدگاه لویی آراگون را در قالب موارد فوق، با ارائه نمونه از متن رمان های مجموعه دنیای واقعی مورد تحلیل و بررسی قرار داده است. [1] -Le Monde réel [2] -Louis Aragon پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
205 - تحلیل فرمالیستی غزلی از حافظ
مسعود سپه وندیFormalists consider literary works without concentration of ersonality,spiritual,and beliefs of writer.According to them, a litrary work is an absolute form.Therefore, in confronting to a literary work, form is important,and not meaning.They believe that the literary w چکیده کاملFormalists consider literary works without concentration of ersonality,spiritual,and beliefs of writer.According to them, a litrary work is an absolute form.Therefore, in confronting to a literary work, form is important,and not meaning.They believe that the literary world is different from the real world,and it is not expected to gain knowledge from literary works. According to formalists, literary feats is worth to criticize because of their clear language, syntax, and artistic methods. The poems of Hafez which is a high example of eloquence,the delicacy of the poetic style and sentences, the miracle of speech, and the kinds of ambiguity ,obscurity,symmetry, paradox, and the rules of phonetics, meaning, and even spiritual matters,is one of the suitable texts to criticize according to formalists. In this paper, the writer criticizes a lyric poem of this poet from the view of formalists. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
206 - الهی نامه عطار، بحر وافر یا بحر هزج ؟
سیداسعد شیخ احمدیمثنوی الهی نامه، از آثار مسلم عطار نیشابوری است، در تذکره ها و کتب تراجم، وزن این مثنوی را هزج مسدس محذوف (مقصور) گفته اند، در این مقاله نویسنده، برآن است که با توجه به ارکانی که در این مثنوی بر وزن مفاعلتن، آمده است و با استدلالهای علمی، ثابت کند که این مثنوی در بحر و چکیده کاملمثنوی الهی نامه، از آثار مسلم عطار نیشابوری است، در تذکره ها و کتب تراجم، وزن این مثنوی را هزج مسدس محذوف (مقصور) گفته اند، در این مقاله نویسنده، برآن است که با توجه به ارکانی که در این مثنوی بر وزن مفاعلتن، آمده است و با استدلالهای علمی، ثابت کند که این مثنوی در بحر وافر معصوب مقطوف سروده آمده است. لازم به ذکر است که این دو بحر (هزج مسدس محذوف و وافر معصوب) بهم ماننده اند و این مانندگی موجب شده است تا در عرض پارسی و تازی این دو بحر با هم مشتبه گردند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
207 - خوانش جامعه شناختی محمد قاضی و ترجمه هایش
شیلان شفیعیOne of the characteristics of the field of translation studies that distinguishes it from other fields of knowledge is its inter-disciplinarity. This inter-disciplinarity has two main reasons: The first is the way of its coming to existence which is the result of joini چکیده کاملOne of the characteristics of the field of translation studies that distinguishes it from other fields of knowledge is its inter-disciplinarity. This inter-disciplinarity has two main reasons: The first is the way of its coming to existence which is the result of joining the research fields such as: contrastive analysis, comparative literature, translator training courses and historical research in translation. The second reason is related to the nature of the translation itself. Translation in both meanings i.e. the linguistic product or the process of transferring message from one culture to another has the capacity to be investigated through very different theoretical frameworks and common research techniques in different research fields such as: literature, linguistics, art research, history, philosophy, technology information, training, inter-cultural studies, sociology and etc. The present study is a sociological glance on the works and the personality of Mohammad Qazi from the Bourdieu’s theory of practice perspective. This theory poses the dialectic relationship between Field and Habitus. In the first part of this study, an analysis of the above- mentioned concepts of the theory will be presented; the author next investigates the relationship between these concepts and Qazi and his translations briefly. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
208 - رمان، واقعیت و جنسیت؛ درنگی بر پژوهش های زن در آینه ی رمان
علی محرابیموضوع این مقاله حول هویت و مساله هویت جنسی در رمان، و برداشتی است که پژوهشگران این حوزه از منظر جنسیتی به رمان فارسی ارائه داده اند. از رویکردهای نظری ذات گرایانه و برساخت گرایانه و روش تحلیل محتوای کیفی به گونه ای مقایسه ای برای سنجش تفسیر پژوهشگران از نوع جهت گیری جنس چکیده کاملموضوع این مقاله حول هویت و مساله هویت جنسی در رمان، و برداشتی است که پژوهشگران این حوزه از منظر جنسیتی به رمان فارسی ارائه داده اند. از رویکردهای نظری ذات گرایانه و برساخت گرایانه و روش تحلیل محتوای کیفی به گونه ای مقایسه ای برای سنجش تفسیر پژوهشگران از نوع جهت گیری جنسیتی نویسندگان در بازنمایی واقعیت جامعه ی زمان خود استفاده شده است. جامعه آماری دربر گیرنده ی یک کتاب، هفت مقاله و دو پایان نامه میشود و حاصل آنکه پرداختن به چگونگی طرح مسائل زنان در قالب رمان هنوز چندان جدی گرفته نشده است، بعلاوه زنان پژوهشگر بیشتر در صدد یافتن شواهدی در رمان های زنان دال بر وزیدن نسیم تغییر بر نگرش های سنتی جنسیتی برآمده اند و مردان را فاقد تجربه کافی برای بازنمایی مسائل زنان از طریق رمان دانسته اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
209 - پسوندهای صفت ساز در فرامرزنامه
سیّد محسن ساجدی راد طیبه نجارزادهدر این مقاله به بررسی پسوندهای صفت ساز در فرامرزنامه- که یکی از متون حماسی کهن است- پرداخته شده است. بدین ترتیب که ابتدا پسوندهای صفت ساز به دو گروه تک معنایی و چند معنایی تقسیم شده اند و در مبحث پسوندهای چند معنایی، به مفاهیمی پرداخته شده که هر پسوند می تواند بر آن دلا چکیده کاملدر این مقاله به بررسی پسوندهای صفت ساز در فرامرزنامه- که یکی از متون حماسی کهن است- پرداخته شده است. بدین ترتیب که ابتدا پسوندهای صفت ساز به دو گروه تک معنایی و چند معنایی تقسیم شده اند و در مبحث پسوندهای چند معنایی، به مفاهیمی پرداخته شده که هر پسوند می تواند بر آن دلالت کند. برخی از پسوندها بعد از ترکیب با اسم یا قید یا بن فعل، با تغییر در طبقه ی دستوری واژه، صفت می سازند، گاهی نیز پسوندها با صفت ترکیب می شوند و بدون تغییر در طبقه ی دستوری، آن را به صفت مرکب تبدیل می کنند. پسوندهای زبان فارسی بسیار گسترده و فراوانند و در این مجال اندک تنها به بررسی پسوندهای صفت ساز با ذکر شواهدی معدود از ابیات فرامرزنامه و بسامد فراوانی هر یک پرداخته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
210 - بررسی اثرات دو روش تدریس انتزاعی و تدریس در متن (روش جزء به کل و کل به جزء) بر میزان یادگیری برخی از دانشآموزان دبیرستانهای شیراز در درس دستور زبان فارسی
سیداحمد پارساهدف از این پژوهش پاسخ به این پرسش بود که آیا بین دو روش تدریس در متن (کل به جزء) و تدریس انتزاعی (جزء به کل) در درس دستور زبان فارسی و میزان یادگیری آزمودنی های پژوهش، رابطه معنی داری وجود دارد یا نه؟ در این راستا تعداد 51 نفر از دانش آموزان پسر نظام جدید، در دبیرستان ش چکیده کاملهدف از این پژوهش پاسخ به این پرسش بود که آیا بین دو روش تدریس در متن (کل به جزء) و تدریس انتزاعی (جزء به کل) در درس دستور زبان فارسی و میزان یادگیری آزمودنی های پژوهش، رابطه معنی داری وجود دارد یا نه؟ در این راستا تعداد 51 نفر از دانش آموزان پسر نظام جدید، در دبیرستان شبانهی ولی عصر شیراز، در دو کلاس اول به طور تصادفی انتخاب شدند.موضوع درس دستور زبان فارسی بود که به مدت یک ترم تحصیلی در این دو کلاس تدریس شد. در پایان ترم آزمودنی های پژوهش به وسیله 40 سوال معلم ساخته مورد ارزیابی قرار گرفتند. روش پژوهش نیمه تجربی است و دادههای پژوهش با استفاده از آزمون تی و ضریب همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل داده شده است. نتایج پژوهش بیانگر این است که در تفهیم بخش هایی از کتاب که برای فراگیران تازگی دارد، روش تدریس در متن موفق تر است، اما در تفهیم بخش هایی که فراگیران از آن ها سابقه ی ذهنی دارند، بین دو روش تدریس، رابطه معنی داری مشاهده نشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
211 - بازتاب رئالیسم دراشعار لاهوتی
مرتضی رزاق پور سمیه نوش آبادیThe realism school is one of the most essential schools of art established in the middle of nineteenth century in France and developed rapidly. The abstaining of romantic imagination and inspiration and paying attention to the reality of external world was the most ess چکیده کاملThe realism school is one of the most essential schools of art established in the middle of nineteenth century in France and developed rapidly. The abstaining of romantic imagination and inspiration and paying attention to the reality of external world was the most essential elements of this school which attracted the poets, authors and artists. Accompanied with the constitutionalist’s activities in Iran, the poets and authors who tried to display the external realities and degeneration and retardation of the country applied this artistic insight, almost imperfectly, and they also employed it for revolutionary purposes. The age of constitution should be counted as the important moment of dragging the Persian poetry to the private life of people and the problems of society and in general total inclination to the realism. Among the poets, Abolghaasem- e-Laahuti, by intense tendency to the left proceeding, pays attention to the country`s circumstances. This paper tries to investigate Laahuti’s poetry to find the realistic elements in his poetry. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
212 - کانونیسازی در «شب سهرابکشان» بیژن نجدی
فائزه عرب یوسف آبادیدر میان آثار بیژن نجدی، داستان شب سهراب کشان از تکنیک کانونی پردازی روایت به طور کامل بهره برده است. هدف اصلی این پژوهش کشف و شناخت انواع کانونیسازی در این روایت بر اساس موقعیّت کانونیساز و میزان تداوم کانونیسازی است. بدین منظور پس از بررسی این داستان این نتایج حاصل چکیده کاملدر میان آثار بیژن نجدی، داستان شب سهراب کشان از تکنیک کانونی پردازی روایت به طور کامل بهره برده است. هدف اصلی این پژوهش کشف و شناخت انواع کانونیسازی در این روایت بر اساس موقعیّت کانونیساز و میزان تداوم کانونیسازی است. بدین منظور پس از بررسی این داستان این نتایج حاصل شد که در این روایت کانونی سازی بیرونی از آنِ راوی-کانونیساز و کانونی سازی درونی مربوط به شخصیت -کانونیساز است که تقابلی از ادراک زمانی و مکانی و دانش و بینش نامحدود و محدود را به نمایش می گذارند. در بررسی مولّفهی عاطفی دریافتیم که تقابل کانونیسازی بیرونی و درونی، کانونیسازی عینی و بیطرفِ شخصیت -کانونیسازِ درونی را در برابر کانونیسازی ذهنی و جانبدارِ راوی-کانونیسازِ بیرونی قرار می دهد. از منظر میزان تداوم کانونیسازی نیز این نتیجه به دست آمد که در این روایت، درجهی ماندگاری و تداوم کانونیسازی در سطوح مختلف ثابت است و فقط از دریچهی نگاه راوی-کانونیساز بیرونی ارائه میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
213 - چگونگی بازتاب مسألهی کلامی جبر و اختیار درمثنوی مولانا
سیدمحمدخالد غفاریمسألهی جبر و اختیار، نه تنها یکی از پیچیدهترین مباحث علم کلام است، بلکه از مسایلی است که از محدودهی حوزههای درس و بحث مدرسی، فراتر رفته؛ و از گذشتههای بس دور، فکر بشر را به خود مشغول داشته، و عارف و عامی را در اندیشه فرو برده است. تعابیر و اصطلاحهایی همچون: بخت و ا چکیده کاملمسألهی جبر و اختیار، نه تنها یکی از پیچیدهترین مباحث علم کلام است، بلکه از مسایلی است که از محدودهی حوزههای درس و بحث مدرسی، فراتر رفته؛ و از گذشتههای بس دور، فکر بشر را به خود مشغول داشته، و عارف و عامی را در اندیشه فرو برده است. تعابیر و اصطلاحهایی همچون: بخت و اقبال و تقدیر و سرنوشت، حاکی از گونهای باور فطری به سیطرهی جبر، بر زندگی انسان است، و از طرف دیگر وجود تدبیر و اندیشه و انتخابِ عمل در انسان، که بازتاب قدرت اختیار است، از ویژگیهای ذاتی بشر است. مولانا جلالالدّین محمّد بلخی هم، که یکی از ژرف اندیشترین چهرههای ماندگار بشری است، به سادگی از کنار این مسأله نگذشته؛ و در مثنوی شریف خود در داستانهای گوناگون و به مناسبتهای مختلف آراء متضارب اهل کلام را در مسألهی جبر و اختیار، به بهانهی بحث و جدال میان بازیگران داستانها، به میان کشیده، و نظریّههای مخالف و متضاد آنها را، به گونهای با آیات و احادیث و استدلالهای عقلی و تاریخی، مستدلّ ساخته، که گاهی خوانندهی مثنوی را چنان در حیرت فرو میبرد که در ترجیح یکی از نظریّهها بر دیگری فرو میماند، و حتّی نمیداند که بالاخره خود مولانا کدام نظریّه را بر دیگری ترجیح میدهد. در این مقاله، سعی شده است که: موارد مختلف بحث جبر و اختیار در مثنوی مولوی، بررسی شده، با دیدگاههای کلامی اهل سنّت (اشاعره و ماتریدیّه)، و معتزله، منطبق گردد؛ و دیدگاه خاصّ مولانا در این مسأله توضیح داده شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
214 - بررسی تطبیقی عناصر داستانی «گلستان» سعدی و «روضه خلد» مجد خوافی
مصطفی خدایاری زکیه دهنمکیگلستان سعدی یکی از شاهکارهای نثر فارسی است که به لحاظ جذابیّت های زبانی و روایی و محتوا، مورد توجه فارسی زبانان از زمان نگارش تا روزگار ما بوده است. در طول تاریخ، بسیاری از شاعران و نویسندگان بنام، سعی در خلق اثری چون گلستان داشته اند، امّا تا کنون هیچ یک نتوانسته اند ر چکیده کاملگلستان سعدی یکی از شاهکارهای نثر فارسی است که به لحاظ جذابیّت های زبانی و روایی و محتوا، مورد توجه فارسی زبانان از زمان نگارش تا روزگار ما بوده است. در طول تاریخ، بسیاری از شاعران و نویسندگان بنام، سعی در خلق اثری چون گلستان داشته اند، امّا تا کنون هیچ یک نتوانسته اند رقیبی چیره دست برای گلستان باشند. مجد خوافی شاعر و عارف توانای قرن هشتم، یکی از آن بسیاران است که با آفرینش اثری چون روضه خلد به خیل مقلّدان گلستان پیوسته و حتّی توانسته بر دیگر رقبا برتری جوید. روضه خلد از نظیره های موفّق گلستان است که به تقلید از گلستان نوشته شده است. در این تحقیق داستان، قصه و حکایت، تعریف و تفاوت آنها با یکدیگر تبیین شده است، نگارندگان در ادامه، زبان، سبک، شخصیّت ها، پیام و محتوا و نیز برخی از عناصر داستانی موجود در حکایات گلستان سعدی و روضه خلد مجد خوافی را مقایسه و تحلیل کرده اند.که نتیجه بارز آن وجود برخی تفاوت ها و شباهت ها ی دو اثر است که در این مجال، این موارد مقایسه ای و وجوه اشتراک و افتراق آن دو، به گونه ای مبسوط تر با رهیافتی توصیفی - تحلیلی و با بهرهگیری از روش کتابخانهای در قالب مقالهای علمی پژوهشی انجام پذیرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
215 - رویکرد رمانتیسم و رئالیسم انقلابی در عصر مشروطه (با تامّلی در اشعار میرزاده و فرخّی)
پروانه رمضانی رضا فرصتی جویباری مهر علی یزدان پناهمیرزادۀ‎عشقی از شعرایی است که بخش بزرگی از ارزشهای ادبی او، مرهون نقش‎آفرینی فضا و عناصر مکتب رمانتیسم است. روحیّه انقلابی‎‎گری، بخشی از تاثیر‎‎های این مکتب در سروده‎های اوست.رئالیسمنیز، یکی از بنیادیترین مکاتب هنری است که در اواسط قرن نوزدهم چکیده کاملمیرزادۀ‎عشقی از شعرایی است که بخش بزرگی از ارزشهای ادبی او، مرهون نقش‎آفرینی فضا و عناصر مکتب رمانتیسم است. روحیّه انقلابی‎‎گری، بخشی از تاثیر‎‎های این مکتب در سروده‎های اوست.رئالیسمنیز، یکی از بنیادیترین مکاتب هنری است که در اواسط قرن نوزدهم به‎سرعتگسترش‎یافت. پرهیز از تخیّل و پرداختن به واقعیّتهای عالم بیرون، از اساسیترین اصول این مکتب بود و شاعرانزیادی از جمله فرّخی یزدی را به سوی‎خود‎کشاند. صراحت بیان، نکوهش و نقد انقلابی جامعه ، نشان از رئالیسم تند فرّخی داشت. این مقاله با روش توصیفی – تحلیلی محتوا، با استخراج و بررسی مفاهیم انقلابی‎گری و نقد خشونت‎آمیز جامعه در اشعار این دو شاعرگرانقدر به این نتیجه می‎رسد که شاعران انقلابی عصر مشروطه تا اندازه‎ای از رسالت فرهنگی خویش که بیداری نرم افکار وایجاد انقلاب روحی و درونی در انسان است غافل‎شدند. براین اساس، به نظر میرسد همۀ تلاش این شاعران، در جهت تقویت انقلاب مشروطه در اندک زمانی به‎خاموشی‎گرایید. این شاعران درگیر حرکات انقلابی توام با خشونت بیرونی جامعه شدند و به آماده‎سازی فرهنگی این تحوّل توجّه‎نکرده‎اند. واضح‎است که خشونت بی‎هنگام وبدون بستر لازم، نه تنها به جامعه خدمتی نمی‎کند، بلکه احتمال اینکه به خشونتی دیگر منتهی گردد بعید به نظر نمی‎رسد. بنابراین چنین جوامعی بیش از آنکه به شاعران انقلابی نیازمند باشند، به شاعران فرهنگساز محتاج می‎باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
216 - تحلیل رمان « سهم من» از دیدگاه فمنیستی
سلما ساعدیاز زمان تدوین اعلامیهی حقوق بشر در قرن هجدهم، مسألهی توجّه به حقوق زنان مورد بحث قرار گرفت، امّا به طور رسمی در قرن نوزدهم همصدا با قیام علیه فئودالیسم تلاش برای احقاق حقوق برابر زنان با مردان بیشتر شد. پس از آن اندیشهی فمنیسم به سرعت گسترش یافت و نظریهپردازانی به چکیده کاملاز زمان تدوین اعلامیهی حقوق بشر در قرن هجدهم، مسألهی توجّه به حقوق زنان مورد بحث قرار گرفت، امّا به طور رسمی در قرن نوزدهم همصدا با قیام علیه فئودالیسم تلاش برای احقاق حقوق برابر زنان با مردان بیشتر شد. پس از آن اندیشهی فمنیسم به سرعت گسترش یافت و نظریهپردازانی به تشریح اهداف و ویژگیهای آن پرداختند. در ایران نیز نویسندگانی بویژه از میان زنان برخاستند و آثار انتقادی و روشنفکرانهی خود را در قالب رمانهایی نوشتند و در آن وضعیّت زنان و مشکلات آنان در فرهنگ مردسالاری را نگاشتند. یکی از این نویسندگان پرینوش صنیعی است که رمان سهم من، نوشته او (1382) جایزهی بینالمللی بوکاچیو ایتالیا را در سال 2010 میلادی از آن خود کرد. در این نوشتار سعی شده است ضمن بیان آرای نظریهپردازان فمنیست، به بررسی و مشخّص کردن ویژگیهای محتوایی رمان یاد شده پرداخته شود، سپس با هم مقایسه گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
217 - بررسی آموزههای دینی، اخلاقی و اجتماعی در آثار هوشنگ مرادی کرمانی
زهرا حیدرپور زهرا نصراصفهانی حسین مسجدیاز آنجا که آموزه های دینی و اخلاقی واجتماعی در ایجاد ثبات شخصیت افراد و حیات اجتماع بسیار مهم و تأثیرگذار میباشد، آموزش و اشاعه صحیح آنها امری ضروری است. هوشنگ مرادی کرمانی، نویسندۀ توانا و معاصر ایرانی از نویسندگان متعهدی است که در آثارش به تعلیم این آموزه ها توجهی وی چکیده کاملاز آنجا که آموزه های دینی و اخلاقی واجتماعی در ایجاد ثبات شخصیت افراد و حیات اجتماع بسیار مهم و تأثیرگذار میباشد، آموزش و اشاعه صحیح آنها امری ضروری است. هوشنگ مرادی کرمانی، نویسندۀ توانا و معاصر ایرانی از نویسندگان متعهدی است که در آثارش به تعلیم این آموزه ها توجهی ویژه کرده است.او درس های دین و اخلاق را در قالبی طنز و بیشتر به صورت غیرمستقیم پیش روی کودکان و نوجوانان نهاده و بدین وسیله توجه آنان را به الگوهای اخلاق جلب نموده است. این تحقیق به بررسی آموزه های دینی و اخلاقی واجتماعی در آثار این نویسنده میپردازد. این مقاله به شیوۀ کتابخوانی انجام شده و با توصیف و تحلیل ارائه می گردد. در خاتمه به نتایج به دست آمده از این تحقیق اشاره می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
218 - بررسی برخی وجوه بلاغی در نثر عرفانی شیخ احمدجام بر پایه ی دو کتاب انس التائبین و کنوز الحکمه
محمد خدادادی رضا صادقی شهپرLiterary elements have its source in imagination of writer and poets and artful using of these elements of eloquence make the writer to be distinguished. This paper aims at studying some indicator of literary manifestation in prose of Sheikh Ahmad Jaam . His prose at f چکیده کاملLiterary elements have its source in imagination of writer and poets and artful using of these elements of eloquence make the writer to be distinguished. This paper aims at studying some indicator of literary manifestation in prose of Sheikh Ahmad Jaam . His prose at first indicates his power in influence in deployment of technical and creative prose that is also is with – protect from firmness of simple prose- at beginning of sixth century of Hegriy. Second, his prose is a sign for the art of sheikh in using of literary manifestation. The art arises from his individual literary talent and imaginative faculty. Ahmad Jaam not only uses literary manifestation and skillfully makes delicate and elegant literary works, but also uses his special method to be more concise and effective. This method which is rare and innovative consists of a lot of elements of eloquence such as: comparison, repetition, metaphor, proverb, allusion and etc. Also, his employed method indicates his influence on Persian language and literature. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
219 - بررسی مفهوم امید در اشعار سیمین بهبهانی با تکیه بر دیدگاه اریک فروم
زهرا قنبر علی باغنی شهین اوجاق علیزادهدر سال های اخیر، روانشناسان به طور جدّی به بررسی نقش امید در زندگی انسان ها پرداخته اند. بهرهمندی از نگرشی امیدوارانه در ادبیات، ضمن ایجاد تلاشی هدفمند در انسان، سلامت روان او را نیز تضمین خواهد نمود. در دیوان اشعارسیمین بهبهانی، مفاهیم امیدبخشی مانند امید به زندگی، چکیده کاملدر سال های اخیر، روانشناسان به طور جدّی به بررسی نقش امید در زندگی انسان ها پرداخته اند. بهرهمندی از نگرشی امیدوارانه در ادبیات، ضمن ایجاد تلاشی هدفمند در انسان، سلامت روان او را نیز تضمین خواهد نمود. در دیوان اشعارسیمین بهبهانی، مفاهیم امیدبخشی مانند امید به زندگی، امید به وصال معشوق، امید به رهایی، شادی، شور ونشاط بسیار دیده می شود. هدف از این جستار بررسی مفهوم امید وعوامل تاثیرگذار بر آن مانند ایمان، انتظار وصبر وشکیبایی در دیوان سیمین بهبهانی، براساس نظریات اریک فروم است. روش پژوهش مبتنی برتوصیف وتحلیل است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که هرچه از نخستین اشعار سیمین بهبهانی جلوتر می رویم، امید در آن پررنگ تر می شود ووجه اشتراک بسیاری با نظریات اریک فروم دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
220 - جایگاه زبان عربی در میان کردها
عبدالله رسول نژاد حسن سرباززبان عربی با ظهور اسلام ونزول قرآن کریم از صورت یک زبان قومی و محلی خارج وبه زبان فرهنگ وتمدن اسلامی تبدیل شد واز اواخر قرن اول هجری مرزهای جزیرة العرب را در نوردید وتا سواحل مدیترانه، آسیای صغیر، ایران وماوراء النهر گسترش پیدا کرد وبه زبان علمی وادبی ملل مسلمان اعم از چکیده کاملزبان عربی با ظهور اسلام ونزول قرآن کریم از صورت یک زبان قومی و محلی خارج وبه زبان فرهنگ وتمدن اسلامی تبدیل شد واز اواخر قرن اول هجری مرزهای جزیرة العرب را در نوردید وتا سواحل مدیترانه، آسیای صغیر، ایران وماوراء النهر گسترش پیدا کرد وبه زبان علمی وادبی ملل مسلمان اعم از عرب وغیر عرب تبدیل گردید. زبان عربی، چه به لحاظ دینی که زبان قرآن و اسلام است و چه به لحاظ علمی که نقش مهمی در حفظ میراث عقلانی چندینقرنهی بشریت داشته است، همواره در میان همهی ملل از مقام والایی برخوردار بوده است کردها هم که به عنوان بخشی از جامعه ی اسلامی با آگاهی وآغوش باز اسلام را پذیرفتند، چنان شیفته ی قرآن کریم ورسالت جاویدان پیامبر گرامی اسلام (ص) شدندکه ضمن محافظت بر زبان مادری خود، زبان عربی را هم به عنوان زبان علمی وادبی خود بر گزیدند و نه تنها علما و دانشمندان کرد بیشترآثار خود را در زمینه های مختلف دینی، علمی، فلسفی، ادبی و... به زبان عربی نوشتند و خدمت به آن را موهبتی الهی و در راستای مصالح ملت خود دیدند، بلکه عامه ی مردم نیز آشنایی با این زبان و لو در حدّ برخی ادعیه و اصطلاحات مربوط به مراسمات دینی را مایه ی تشخص و مباهات می دانستند. علمای کرد در حوزه ی زبان عربی خدمات ارزنده ای را انجام داده و آثار ارزشمندی را در زمینه های صرف، نحو، بلاغت و..از خود بر جای گذاشتهاند. در این پژوهش تلاش می شود با استفاده از روش توصیفی و شیوه ی تحلیل محتوا آثار برجسته ترین علما و ادبای کرد در حوزه ی زبان عربی از جمله صرف، نحو، علوم بلاغی و... مورد بررسی قرار گیرد، تا جایگاه این زبان در میان کردها روشن شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
221 - مقایسهی مولفههای سبک رئالیستی و مدرنیستی (با تاکید بر داستانهای کوتاه احمد محمود و مصطفی مستور)
منوچهر تشکری پروین گلی زاده نصرالله امامی پروانه حلوسیاقلیم جنوب ایران با تنوع فرهنگی و طبیعت خاصی که دارد منبع الهام فوقالعادهای برای فضا سازی در داستان است؛ وجود نخلستان، شط و دریا، نفت و صنعت، و حتی گرما که از زمینههای بومی جنوب است نویسندگان این خطه را بر آن داشته است که در آثار خود از این نعمات خدادادی بهره ببرند و چکیده کاملاقلیم جنوب ایران با تنوع فرهنگی و طبیعت خاصی که دارد منبع الهام فوقالعادهای برای فضا سازی در داستان است؛ وجود نخلستان، شط و دریا، نفت و صنعت، و حتی گرما که از زمینههای بومی جنوب است نویسندگان این خطه را بر آن داشته است که در آثار خود از این نعمات خدادادی بهره ببرند و با این شیوه نوعی تشخص سبکی به آثار خویش بدهند. در واقع خوزستان به عنوان مهمترین قطب ادبیات اقلیمی ایران، بعد از انقلاب و جنگ و به دلیل مهاجرت نویسندگانش ضربات بسیاری متحمل شد. همچنین با توجه به شتاب تحولات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی و به تبع آن تحولات فرهنگی در دهههای اخیر، ضرورت بررسی این تحولات، به خصوص در ادبیات، بیش از پیش حس میشود. با نگاهی به ادبیات داستانی این سال ها، فاصله گرفتن این نوع ادبی از مکتب رئالیسم آشکار و انکار ناپذیر است. مسلم است که شیوههای داستاننویسی گذشته، دیگر جواب گوی نیازهای فکری و معضلات روانی انسان معاصر نیست و تغییر این شیوهها اجتناب ناپذیر به نظر می رسد. هم زمان با پیدایش هنر و ادبیات مدرن و پسامدرن در دیگر کشورها، این آثار مورد توجه و نقد و بررسی قرار گرفته اند، اما متأسفانه در ایران، بحث و گفت و گوی نقادانه و اصولی در این زمینه بسیار اندک بوده و عرصه را برای نقدهای سلیقهای و غیر حرفهای خالی گذاشته است. لذا هدف ما از پژوهش حاضر مقایسهی مولفههای سبک رئالیستی و مدرنیستی با تاکید بر داستان های کوتاه احمد محمود و مصطفی مستور می باشد. روش تحقیق مورد استفاده، روش توصیفی تحلیلی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
222 - خوانشی ساختاری از ادبیات شفاهى کردستان مطالعه موردی ( بیت سه یده وان)
خسرو سیناStructural analysis of oral works of literature and studying it's in the text elements as well as finding proportionate patterns of poetry, contributed to the better understanding of nature of literature and it could be helpful in developing the processing patterns in چکیده کاملStructural analysis of oral works of literature and studying it's in the text elements as well as finding proportionate patterns of poetry, contributed to the better understanding of nature of literature and it could be helpful in developing the processing patterns in the rest of literary types. In present study, the verse of Saidawan as a prominent Kurdish oral story is analyzed based on the structural patterns. The purpose of this study is to get to know the Kurdish oral literature better and to investigate and analyze the structure of work based on the main structural patterns. The study has been conducted based analytical method in the liberary and indicates that the narrative structure of story of Saidawan conforms the structuralisms’ theory. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
223 - اثر بخشی معنا و هدفمندی در روانشناسی مثبتگرا از نظر سلیگمن و تطبیق آن با اشعار عطار
زهرا جعفری رضا حیدری نوری هومن نامورروانشناسی مثبت گرا یکی از جدیدترین شاخههای روانشناسی است. این زمینه خاص از روانشناسی بر موفقیت انسان تمرکز دارد. درحالیکه بسیاری دیگر از شاخههای روانشناسی بر رفتارهای نابهنجار و دارای اختلال تمرکز دارند. روانشناسی مثبت گرا تمرکزش بر کمک به افراد برای شاد زیستن و چکیده کاملروانشناسی مثبت گرا یکی از جدیدترین شاخههای روانشناسی است. این زمینه خاص از روانشناسی بر موفقیت انسان تمرکز دارد. درحالیکه بسیاری دیگر از شاخههای روانشناسی بر رفتارهای نابهنجار و دارای اختلال تمرکز دارند. روانشناسی مثبت گرا تمرکزش بر کمک به افراد برای شاد زیستن و رضایت و هدفمندی است. این رویکرد، تأثیر هدف در زندگی و سپری کردن یک زندگی با معنا را - که فراتر از زندگی خوب است - تأکید میکند و آن را یکی از اصول شادکامی میداند. سلیگمن از روانکاوانی است که در نظریه مثبتگرایی در پی هدفی است تا زندگی هدفمند و با ارزش را با ایجاد شرایطی که قابلیتهای انسانی را پرورش و ارتقا میدهد به شکوفایی برساند. وی برای افرادی که قابلیتها و توانمندیهای خود را نمیشناسند. توصیهها و راهکارهایی برای ایجاد زندگی بامعنا و هدفمند ارائه میدهد که در حوزه عرفان نیز قابلبررسی است. عالمان ادبیات و ادبیات عرفانی با استفاده از آموزههای تربیتی و دینی که با روان و باطن انسانها در ارتباط است. با پرورش رشد قابلیتها و فضیلتهای انسانی، سعی در دگرگون کردن حالات انسان، از تضادها و تعارضها، و آماده ساختن بستری برای شکوفایی انسان در مراحل مختلف زندگی و ایجاد هدف و معنا در تکامل انسانها و زندگی با ارزش را دارند.این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده از آموزههای دینی، به بررسی اشعار عطار و تطبیق آن با نظریه معنایابی در روانشناسی مثبتگرا در ارائه راههای حصول آرامش و امنیت روانی انسان معاصر می پردازد. رسالت انسان عطار و سلیگمن، چراغ راه خود بودن و جستجوگر روشنایی در وجود خود است. انسان جستجوگر تلاش میکند تا معنای زندگی را بشناسد و رسیدن به هسته وجودی خود، شور و سرمستی هستی را درک کند و این یعنی رسیدن به شادمانی اصیل و بهزیستی که باعث میشود انسان هدفمند، احساس آرامش و امنیت کند و ارزشمند باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
224 - تحلیل انسجام و هماهنگی اسجامی در شهری کوتاه از شاملو
بدریه قوامی لیدا آذرنواAccording to Halliday& R.Hassan, semantic cohesion is defined as "a semantic concept" and refers to the semantic relationships between the elements of a text.The understanding of some textual elements can be facilitatedbased on the functions of these relationships. چکیده کاملAccording to Halliday& R.Hassan, semantic cohesion is defined as "a semantic concept" and refers to the semantic relationships between the elements of a text.The understanding of some textual elements can be facilitatedbased on the functions of these relationships. One element presupposes the other and this means that the second element cannot be understood without the first one. Therefore, the relationships between the textual elements lead to the cohesion and consistence of the text. Classifying the cohesive elements, this paper is conducted to analyze one of Shamloo`s poems by using Halliday& Hassan`s theory of cohesion and cohesive harmony. And finally, the elements are investigated which consist each cohesive chain. The results show that this poem is cohesive and its grammatical cohesion is more than its lexical cohesion. The majority of instances of grammatical cohesion are related to personal reference. Applying this theory, we can measure the degree of cohesion in all the poems by Shamloo and any other poet. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
225 - واکاوی و زیباشناسی تشبیهات سید یعقوب ماهیدشتی
مسعود باوان پوری طاهره ایشانی وحید سجادی فرخیال، که عنصر اصلی شعر محسوب می شود، پل ارتباطی بین احساس و اندیشه و بیان شاعر است که انتقال عاطفه از طریق آن صورت می گیرد و ملاک سنجش یک اثر ادبی می باشد. سیدیعقوب ماهیدشتی از شاعران کردی سرای کرمانشاهی است که دارای دیوانی کم حجم و آمیخته از گویش های مختلف کردی است. ای چکیده کاملخیال، که عنصر اصلی شعر محسوب می شود، پل ارتباطی بین احساس و اندیشه و بیان شاعر است که انتقال عاطفه از طریق آن صورت می گیرد و ملاک سنجش یک اثر ادبی می باشد. سیدیعقوب ماهیدشتی از شاعران کردی سرای کرمانشاهی است که دارای دیوانی کم حجم و آمیخته از گویش های مختلف کردی است. این شاعر توانمند در دیوان خود برای تبیین و انتقال معانی و مفاهیم موردنظر خویش از صور خیال بهره گرفته است. تشبیه یکی از برجسته ترین و در واقع مهم ترین ارکان علم بیان است که شاعران برای زیباسازی شعر خویش و نیز انتقال مفاهیم در قالب کلماتی دل انگیز از آن بهره برده اند. مقالۀ حاضر کوشیده است با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی علاوه بر بررسی مبانی نظری تشبیه، با بیان نمونه هایی از تشبیهات استفاده شده در این دیوان و تبیین آنها از نظر شکل، کاربرد ادات و وجهشبه، توانایی این شاعر را در چگونگی انتقال مفاهیم و تبیین اغراض سخن و تأثیرگذاری کلام آن دو را برای خوانندگان روشن سازد. نتایج تحقیق نشان میدهد که شاعر از تشبیه حسّی و مفصل بیشترین بهره برده و توجه چندانی به تشبیه محسوس به عقلی نداشته و نیز بیشتر برای تبیین عشق خویش به محبوب از عنصر تشبیه بهره برده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
226 - مضامین مشترک دینی در اشعار مستوره اردلان و عائشه تیمور
علی سلیمی فاروق نعمتیMastooreh Ardalan and Ayesheh Teimoor are contemporary poets and authors lived in the same period in Iran and Egypt. In spite of the fact that the complications of their time limited women's activity in literary and scientific fields, they found their ways to the Persi چکیده کاملMastooreh Ardalan and Ayesheh Teimoor are contemporary poets and authors lived in the same period in Iran and Egypt. In spite of the fact that the complications of their time limited women's activity in literary and scientific fields, they found their ways to the Persian and Arabic poetic circle, and they composed the most delicate and stunning poems. Both poets were born from Kurd descendants provided their common concepts in religion. Obligation to Islamic creed and morality are common motifs in their poems. They both emphasize on Islamic cover (Hejab) for women and strongly believe in its dignity. Also, they both have allusions to characters from holy Quran in their poems. Mastooreh has continuously praised Islam's prophet's intimate family members in his poems. Similarly, mystical prays and using Quran lexicons are other association between these two poets. Using library and critical research, this paper aims at comparative study of common religious motifs in poems of these two less recognized poets. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
227 - نگاهی به اندیشههای فلسفی - کلامی غزّالی
هادی رضوانمراحل مختلف زندگی غزالی با تحولات فکری او ارتباط مستقیم دارد. کنارهگیری از تدریس و پشت کردن به مال و جاه و شهرت، و روی آوردن به زهد و تصوف، رویکرد فکری و فلسفی او را مشخص ساخت. او پس از سفری طولانی که به اعتکاف و عزلت گذشت، به نقد مذاهب کلامی و فلسفههای رایج زمان خویش چکیده کاملمراحل مختلف زندگی غزالی با تحولات فکری او ارتباط مستقیم دارد. کنارهگیری از تدریس و پشت کردن به مال و جاه و شهرت، و روی آوردن به زهد و تصوف، رویکرد فکری و فلسفی او را مشخص ساخت. او پس از سفری طولانی که به اعتکاف و عزلت گذشت، به نقد مذاهب کلامی و فلسفههای رایج زمان خویش پرداخت. غزالی در تاریخ فلسفه و کلام اسلامی شخصیتی منحصر به فرد است؛ مکتب و روش او در میان همتایانش خاص خود اوست. او بر خلاف متکلمان و فلاسفه معاصر خود و یا پیش از زمان خود تنها به نقد برخی از مسائل فلسفی و کلامی بسنده نکرد؛ بلکه بنای جدیدی از فلسفه و کلام به پا کرد که با تردید و شک در شیوه ها و عقاید آغاز می گردد و به مذهبی تکامل یافته در اخلاق، فلسفه و کلام منتهی می شود. به قول ارنست رنان، غزالی تنها فیلسوف مسلمان است که در تفکر فلسفی شیوهای خاص برای خود برگزید. غزالی در روش ها و آرای فلسفی کلامی از معاصران خود پیشی گرفت و نظریه های جدیدی ابتکار نمود که قرن ها پس از او فیلسوفان متأخر در عصر روشنگری اروپا آن را تکرار کردند. از جمله این مسائل می توان به شک در حسیات و مسأله سببیت اشاره کرد. نویسنده این مقاله می کوشد تا با استفاده از مهمترین و تأثیرگذارترین آثار غزالی سیر تحول افکار فلسفی – کلامی این اندیشمند بزرگ جهان اسلام را مورد مطالعه قرار دهد وبا رعایت ترتیب زمانی زندگی و تألیفات او به اندیشه های نهایی او در مورد فلسفه وکلام دست یابد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
228 - رابطهی انسان با خدا بر پایهی اندیشهی خداگونهپنداری انسان در آثار عطّار نیشابوری
محمّد ایرانی حسین صادقیمسئله ی انسان و خدا و رابطه ی متقابل آن ها با هم، یکی از موضوعات بسیار بنیادی در تاریخ تفکّر بشر به ویژه حوزه ی عرفان اسلامی است. دیدگاه عرفا در بارهی تشبّه انسان به خالق خویش، ریشهی توراتی دارد و از آنجا به ذهن و زبان عرفا راه یافته و به صورت حدیث موضوعه در آثار و ک چکیده کاملمسئله ی انسان و خدا و رابطه ی متقابل آن ها با هم، یکی از موضوعات بسیار بنیادی در تاریخ تفکّر بشر به ویژه حوزه ی عرفان اسلامی است. دیدگاه عرفا در بارهی تشبّه انسان به خالق خویش، ریشهی توراتی دارد و از آنجا به ذهن و زبان عرفا راه یافته و به صورت حدیث موضوعه در آثار و کلام برخی مشایخ این قوم به کار رفته است. در این راستا، پژوهش حاضر به بررسی رابطه ی انسان با خدا بر پایه ی تفکّر خداگونه پنداری انسان در آثار عطّار نیشابوری می پردازد. منظور از خداگونه پنداری در عرفان، نوع تلقّی عرفا از انسان کامل است که دارای ویژگیهای قدسی و فرابشری میباشد. بر اساس این پژوهش، رابطه ی انسان باخدا، رابطه ای عاشقانه و سرشار از محبّت است. از میان انواع ارتباط، مناجات از بیشترین بسامد و ارتباط دوسویه از کم ترین بسامد برخوردار است. انسان های خداگونه دارای ویژگی هایی خاص از جمله کرامات و قدرت انجام اعمال خارق العاده هستند. جهان بینی عطّار، وحدت وجودی و روش او در رسیدن به تعالی و کمال، بر اساس توجّه به درون و درون گرایی است. سالک با ریاضت، گوهر جان خویش را کشف می کند و خدا را در آن می یابد و بدین صورت به فنا و خداگونگی می رسد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
229 - معراج یا خلسههای نظامی، تجربه مشترک عرفا
اسحاق طغیانی اسفراینی محبوبه همتیانمعراج به عنوان غایت آمال پرواز معنوی عارفان همواره مورد توجه عارفان شاعر یا شاعران عارف زبان فارسی بوده است و شاعرانی از این دست بعضاً در آثارشان مدعی اند که چنین سفری را تجربه کرده اند. نظامی گنجوی از جمله شاعرانی است که در منظومهی مخزن الاسرار خود در بیتی ادعا می کند چکیده کاملمعراج به عنوان غایت آمال پرواز معنوی عارفان همواره مورد توجه عارفان شاعر یا شاعران عارف زبان فارسی بوده است و شاعرانی از این دست بعضاً در آثارشان مدعی اند که چنین سفری را تجربه کرده اند. نظامی گنجوی از جمله شاعرانی است که در منظومهی مخزن الاسرار خود در بیتی ادعا می کند که در شبی که مانند روز روشن بوده، معراجی داشته است. در این پژوهش سعی شده است با بررسی پنج گنج نظامی این ادعای او مورد بررسی قرار گیرد و نحوه بازتاب آن در آثار او تحلیل شود و در نهایت نحوه و چگونگی این سفر روحانی او با زبان خود شاعر به تصویر کشیده شود و مورد بررسی قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
230 - بررسی انواع استعاره در غزلیّات حافظ شیرازی بر مبنای زبانشناسی شناختی
حسین صادقی محمود عباسی جواد شیروانیدر زبان شناسی شناختی استعاره پدیده ای شناختی و ذهنی است و آنچه در زبان ظاهر می شود، صرفاً نمودی از این پدیده ذهنی است و در واقع، استعارههای ادبی و زیبایی شناختی فقط زیرمجموعه ای از استعاره اند. در این پژوهش سعی بر آن بوده است که با استفاده از رویکرد زبان شناسی شناختی به چکیده کاملدر زبان شناسی شناختی استعاره پدیده ای شناختی و ذهنی است و آنچه در زبان ظاهر می شود، صرفاً نمودی از این پدیده ذهنی است و در واقع، استعارههای ادبی و زیبایی شناختی فقط زیرمجموعه ای از استعاره اند. در این پژوهش سعی بر آن بوده است که با استفاده از رویکرد زبان شناسی شناختی به بررسی انواع استعاره در غزلیّات حافظ شیرازی پرداخته شود. بدین منظور پس از مطالعه غزلیات، موارد استعاره های هستی شناسانه، ساختی و جهتی مشخص شدند و از نظر کمی و کیفی مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد که شاعر به ترتیب از این استعاره ها با بسامد فراوانی 85/77%، 24/15% و 91/6% استفاده کرده است. مطالعات بیشتر نشان داد که وی از اسم نگاشت های عاشقانه، عارفانه، رندانه، مدحی و فلسفی در بیان استعاره های هستی شناسانه و از جهت های راست، درون، بیرون، کنج، بلند، پیش، فراز، زیر، اوج، بن، سر و دور برای بیان مفاهیم استعاره های جهتی استفاده کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
231 - استشهادی منحصر بفرد از قرن هشتم هجری
علیرضا شعبانلونامه نگاری منظوم و منثور در زبان فارسی قدمت دیرینه دارد امّا نامه های اداری معمولاً منثور بودند. استشهادی نویسی یکی از گونه های مکاتبات اداری محسوب می شد و اکنون نیز چنین است. در استشهاد، گروهی از بزرگان و مسئولان و معتمدان و معاریف شهر و کشور، در تأیید یا تکذیب امری گو چکیده کاملنامه نگاری منظوم و منثور در زبان فارسی قدمت دیرینه دارد امّا نامه های اداری معمولاً منثور بودند. استشهادی نویسی یکی از گونه های مکاتبات اداری محسوب می شد و اکنون نیز چنین است. در استشهاد، گروهی از بزرگان و مسئولان و معتمدان و معاریف شهر و کشور، در تأیید یا تکذیب امری گواهی می نوشتند. در کتابهای تاریخ و جنگها و آثار نویسندگان زبان فارسی، نمونه های فراوانی از مکاتبات رسمی و غیر رسمی و اداری و دوستانه آورده شده است، امّا، نگارنده تاکنون در میان این آثار، استشهادی که گواهی های گواهان نیز در پای نامه باشد، ندیده است، جز این استشهاد که در این مقاله معرفی خواهد شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
232 - تحلیل ریخت شناسی و بررسی ویژگی های قصه خیر و شر از هفت پیکر نظامی
مینا خادم الفقرا عطامحمد رادمنشخمسۀ نظامی از جمله آثاری است که از قرن ها پیش مورد توجه ادب دوستان بوده است. منظومۀ هفت پیکر چهارمین مثنوی از این خمسه است که حاوی داستان های پر ماجرایی است. موضوع این مثنوی، سرگذشت بهرام گور از هنگام زایش تا مرگ اوست. یکی از داستان های این مثنوی، داستان خیر و شر است- ک چکیده کاملخمسۀ نظامی از جمله آثاری است که از قرن ها پیش مورد توجه ادب دوستان بوده است. منظومۀ هفت پیکر چهارمین مثنوی از این خمسه است که حاوی داستان های پر ماجرایی است. موضوع این مثنوی، سرگذشت بهرام گور از هنگام زایش تا مرگ اوست. یکی از داستان های این مثنوی، داستان خیر و شر است- که هنگام نشستن بهرام را در روز پنجشنبه در گنبد صندلی و افسانه گفتن دختر پادشاه اقلیم ششم- به تصویر می کشد. در این مقاله، ابتدا خلاصه ای از این داستان بیان می شود سپس سازه های این داستان براساس الگوی ریخت شناسی ولادیمیرپراپ تجزیه و تحلیل میگردد. پراپ معتقد بود که بر همۀ داستان های عامیانه، قوانینی حاکم است که پس از مطالعۀ آنها با فرمول بندی صحیح، ساختار این قصه ها به دست می آید. سعی نگارندگان این مقاله بر این است که ضمن نمایاندن ویژگیهای قصه و بیان بعضی از عناصر، ساختار داستان را از راه تفکیک آن به ساختهای کوچکتر، براساس الگوی یاد شده، بررسی کند و نشان دهد که داستان خیر و شر یکی از داستان های منظوم تعلیمی- غنایی و یکی از داستان های اخلاقی مجموعۀ هفت پیکر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
233 - مآثر رحیمی؛ کتابی در تاریخ و رجال هند
علی رضا شعبانلونفوذ زبان فارسی در هند که از اواخر قرن نخست هجری با حمله ی مسلمانان ایرانی برای فتح هند آغاز شده بود با استقرار سلسله های حکومتی فارسی زبان و ایرانی در آنجا بیشتر شد و در دوره ی صفوی به نهایت رسید. در این دوره بسیاری از هنرمندان و شاعران و نویسندگان ایرانی به هند رفتند چکیده کاملنفوذ زبان فارسی در هند که از اواخر قرن نخست هجری با حمله ی مسلمانان ایرانی برای فتح هند آغاز شده بود با استقرار سلسله های حکومتی فارسی زبان و ایرانی در آنجا بیشتر شد و در دوره ی صفوی به نهایت رسید. در این دوره بسیاری از هنرمندان و شاعران و نویسندگان ایرانی به هند رفتند و در آنجا ساکن شدند و بسیاری از هندیان نیز فارسی آموختند و بدین زبان آثاری پدید آوردند. عبدالباقی نهاوندی یکی از کسانی است که در چهل سالگی به هند رفت و در آنجا مآثر رحیمی را که کتابی است در تاریخ و رجال هند تحریر کرد. در این کتاب به طور ویژه آثار و اخبار عبدالرّحیم خان خانان و ویژگیهای شخصیتی و حسب و نسب وی، و خدمتکاران و دوستان و شاعران او معرفی شده است و به صورت فرعی مطالبی درباره پادشاهان گذشته ی هند و نورالدّین محمد جهانگیر غازی و سلسله ی وی نیز وجود دارد. در این مقاله کوشش می شود که این اثر ارزشمند و مؤلّفش معرفی گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
234 - یکی دخمه کردش ز سم ستور
حمیدرضا شایگان فرOne of the masterpieces of Persian literature is the epic of “Rostam and Sohrâb”. One of the difficult couplets In this story, is at a time when Sohrâb is killed by mistake by Rostam and Rostam wants to construct a tomb for him; Rostam says: &ld چکیده کاملOne of the masterpieces of Persian literature is the epic of “Rostam and Sohrâb”. One of the difficult couplets In this story, is at a time when Sohrâb is killed by mistake by Rostam and Rostam wants to construct a tomb for him; Rostam says: “If I construct a golden tomb for Sohrâb, when I leave the tomb, it will not abide; accordingly he construct a tomb with an underground cote (or hoofs) of hoofed quadrupeds (The word of “som” in Persian language conveys two meanings: 1.hoof, 2. underground cote). Researchers asked: why Rostam says such speaking? And why Rostam construct a tomb with underground cote (or hoofs) of hoofed quadrupeds. They tried to answer these questions with mythological approach and they disregard to atmosphere of the story. The author attempted to answer to these questions by considering the atmosphere of the story. In this tragedy, Sohrâb numbered an enemy; therefore if Rostam constructed a trimmed tomb for Sohrâb, the Iranian soldiery might to destroy that tomb; therefore Rostam chose an underground cote to bury Sohrâb and then hid the ground. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
235 - واژه بست های ضمیری در گویش کردی سورانی: تعامل با حروف اضافه
بتول علی نژاد صادق محمدی بلبان آبادمتمم های حروف اضافه در گویش کردی سورانی می توانند همواره به صورت سازه های نحوی همچون گروه اسمی، ضمایر مستقل و واژه بست ظاهر شوند. تحقّق متمم ها به صورت گروه اسمی یا واژه بست تابع دو نوع حروف اضافه ی ساده و مطلق است. گروه اسمی و ضمایر مستقل به همراه حروف اضافه ساده و واژ چکیده کاملمتمم های حروف اضافه در گویش کردی سورانی می توانند همواره به صورت سازه های نحوی همچون گروه اسمی، ضمایر مستقل و واژه بست ظاهر شوند. تحقّق متمم ها به صورت گروه اسمی یا واژه بست تابع دو نوع حروف اضافه ی ساده و مطلق است. گروه اسمی و ضمایر مستقل به همراه حروف اضافه ساده و واژه بست ها به همراه حروف اضافه مطلق می آیند. متمم های حروف اضافه مطلق می توانند از هسته خود جدا شده و به سمت راست یا چپ حوزه مورد نظر حرکت کنند. در زمان گذشته افعال متعدی حرکت واژه بست به سمت راست بوده و همزمان با این حرکت به ضمیر وندی تغییر ماهیت می دهد و به فعل جمله می چسبد. در صورت حرکت به سمت چپ به اولین سازه در درون گروه فعلی VP اضافه می شود که به واژه بست جایگاه دوم (Second position) معروف است. حرکت واژه بست به سمت راست به مقوله میزبان و حرکت به سمت چپ به جایگاه میزبان حساس است که آرایش اول از نوع وندی و آرایش دوم از نوع واژه بستی است. به همین دلیل ضمایر متصل در کردی به دو دسته ضمایر واژه بستی و ضمایر وندی تقسیم شده است. دیدگاه کلیونز قادر است به درستی جهت و میزان حرکت واژه بست ها را با استفاده از پارامتر اول (P1) به درستی تبیین نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
236 - حلاج و شیطان (بررسی دیدگاه های حلاج و پیروان او نسبت به شیطان در ارائه این اندیشه)
سیداحمد حسینی کازرونی نعیمه متوسلیIn the history of Islamic notion and theosophy, Mansour Hallaj is one of the myths who last forever in the mind of people and his lovers. He is one of the characters in Persian Literature who has been known for a lot of exaggerative speeches and acceptance and rejectio چکیده کاملIn the history of Islamic notion and theosophy, Mansour Hallaj is one of the myths who last forever in the mind of people and his lovers. He is one of the characters in Persian Literature who has been known for a lot of exaggerative speeches and acceptance and rejection of his thoughts has always been the base for heated debates. In Islam religion and Islamic theosophy, there have been lots of fables combined with realities so far as it is so difficult to distinguish between the reality of his life and the real position of his thoughts. Hallaj had a theosophical way of life which was his personal style of living. Many theosophists followed and admired his theosophical way of life. One of the issues which were set as a challenge by Hallaj is his concepts towards Satan and his disobedience. In the first part of this paper, the authors have tried to investigate the viewpoints of Hallaj about devil and in the second part; his followers and proponents will be identified. This paper aims at studying Hallaj and his viewpoints about Satan who he had considered as the master and figure for the world’s monotheist. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
237 - مفهومِ دوگانهیِ ترکیبِ اصطلاحیِ«از بُنِ دندان»
محمد ایرانیدر همهی فرهنگهای فارسی اعمّ از فرهنگهای عمومی و یا فرهنگ لغات و تعبیرات خاصّ یک اثر یا واژگان و اصطلاحات یک شاعر و نویسنده، و حتّی در شرحهایی که بر برخی از متون کهن نظم و نثر نوشته شده، ترکیب کنایی از بن دندان را به معنی از صمیم دل، از دل و جان، و از روی میل و رغبت چکیده کاملدر همهی فرهنگهای فارسی اعمّ از فرهنگهای عمومی و یا فرهنگ لغات و تعبیرات خاصّ یک اثر یا واژگان و اصطلاحات یک شاعر و نویسنده، و حتّی در شرحهایی که بر برخی از متون کهن نظم و نثر نوشته شده، ترکیب کنایی از بن دندان را به معنی از صمیم دل، از دل و جان، و از روی میل و رغبت پنداشتهاند؛ یعنی در حقیقت تنها به یک وجه از معنای آن توجّه کردهاند. از آنجا که این مفهوم با توجّه به بافت جمله و انسجام معنایی در برخی بیتها و عبارتهای شرح شده، درست به نظر نمیرسید، به بررسی و استخراج نمونههایی مختلف از متون نظم و نثر کهن پرداخته شد. نتیجهی حاصلشده از این پژوهش تبیین میکند که باید ترکیب کنایی مزبور را در عداد اضداد زبان فارسی به شمار آورد؛ زیرا در شاهد مثالها و نمونههای گردآوری شده ـ بر خلاف معنای غالب و رایج این ترکیب ـ با مفهومی متضاد مواجه میشویم که از دید فرهنگ نویسان و شارحان متون پنهان مانده است. در این کاربرد معنایی دوگانه، ترکیب کنایی از بن دندان به مفهوم انجام کاری از روی اضطرار و ناچاری یا از سر طوع و تسلیم به کار رفته است. این ترکیب از دیدگاه دستوری و نقشی میتواند در حُکم قیدواره یا متمّم قیدی و گروه حرف اضافهای به شمار آید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
238 - جا به جایی اسطورة آفرینش به صورت خلقت عددی در اسرائیلیات
تیمور مالمیر نرگس فرات یزدیاسرائیلیات از موضوعاتی است که در حوزة فرهنگ اسلامی از جایگاه مهمّ و قابل تأمّلی برخوردار است و در بسیاری از تفاسیر قرآن کریم راه یافته است. در این مقاله به بررسی پیوند خلقت عددی اسرائیلیات با اسطورة آفرینش پرداختهایم. در این بررسی روشن شده که اسطوره به شکلهای مختلف چکیده کاملاسرائیلیات از موضوعاتی است که در حوزة فرهنگ اسلامی از جایگاه مهمّ و قابل تأمّلی برخوردار است و در بسیاری از تفاسیر قرآن کریم راه یافته است. در این مقاله به بررسی پیوند خلقت عددی اسرائیلیات با اسطورة آفرینش پرداختهایم. در این بررسی روشن شده که اسطوره به شکلهای مختلف در روایتهای دیگر تغییر شکل مییابد در مواردی که این روایتهای تغییر شکل یافته، از زبان راویانی نقل شده که غالباً پرورش یهودی داشتهاند با نام اسرائیلیات مشهور شده است، در حالیکه همین روایتها سابقة قبل از یهود دارد و جزو اندیشههای تورات و یهود محسوب نمیشود. در نتیجة این پژوهش، از برخی تلاشها در اثبات صدق حقیقی یا اسلامی بودن این روایتها جلوگیری میشود همچنانکه زمینة انکار مطلق آنها نیز برطرف میگردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
239 - رعایت هنجارهای فنی و بلاغی زبان فارسی نوشتاری معیار در نوشتههای فضای تلگرام: بررسی تأثیر هویت زبانی و کاربرد زبان فارسی بهعنوان زبان اول یا زبان دوم
هوشیار رشیدی عادل دستگشاده(نویسنده مسئول) محمد صدیق زاهدیاین مطالعه تأثیر هویت زبانی گویشوران زبان فارسی و کاربرد آن بهعنوان زبان اول یا زبان دوم را بر رعایت هنجارهای فنی و بلاغی فارسی نوشتاری معیار در فضای تلگرام بررسی کرد. ۱۱۵ نفر از کاربران تلگرام که دانشجوی کاردانی و کارشناسی بودند بهصورت تصادفی انتخاب شدند و در دو گروه چکیده کاملاین مطالعه تأثیر هویت زبانی گویشوران زبان فارسی و کاربرد آن بهعنوان زبان اول یا زبان دوم را بر رعایت هنجارهای فنی و بلاغی فارسی نوشتاری معیار در فضای تلگرام بررسی کرد. ۱۱۵ نفر از کاربران تلگرام که دانشجوی کاردانی و کارشناسی بودند بهصورت تصادفی انتخاب شدند و در دو گروه زبان مادری و زبان دوم هرکدام با زیرگروههای هویت زبانی بالا و پایین تقسیم شدند (مجموعاً چهار گروه ۲۵ نفری). سپس، صفحاتی از نوشتههای آنها در تلگرام از حیث فنی و بلاغی بررسی شد. نتایج نشان داد که در املا و کاربرد ویرگول، هویت زبانی در هر دو گروه زبان اول و دوم نقش تعیینکنندهای داشت، ولی در کاربرد نقطه، هویت زبانی فقط در گروه زبان اول مؤثر افتاد و در کاربرد علامت سوال، هویت زبانی نقش مؤثری ایفا نکرد. همچنین، در هر دو گروه زبان اول و دوم، هویت زبانی با استفاده از تعابیر مناسب و چینش صحیح ارکان جمله توأم بود. در املا، ویرگول، علامت سؤال، تعابیر مناسب و ترتیب ارکان جمله، عامل زبان دوم بودن مؤثرتر از هویت زبانی بود ولی در حیطه کاربرد ویرگول، این عامل فقط برای گروه هویت زبانی بالا مؤثر بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
240 - کاربرد و ویژگی های موسیقی در ذهن و زبان امیرخسرو دهلوی (بررسی و بسامد لغات و اصطلاحات موسیقی در دیوان اشعار امیرخسرو)
منصوره ثابت زادهاین پژوهش تاثیر موسیقی در دیوان اشعار امیرخسرو دهلوی، شاعر مشهور پارسی گوی هند را بررسی می کند و در نظر دارد از طریق ارائه بسامد و کیفیت کاربرد لغات و اصطلاحات موسیقی و نقد و بررسی ارای موسیقایی در خصوص امیرخسرو جایگاه موسیقی در دیدگاه این شاعر را معلوم کند. بسامد موسیق چکیده کاملاین پژوهش تاثیر موسیقی در دیوان اشعار امیرخسرو دهلوی، شاعر مشهور پارسی گوی هند را بررسی می کند و در نظر دارد از طریق ارائه بسامد و کیفیت کاربرد لغات و اصطلاحات موسیقی و نقد و بررسی ارای موسیقایی در خصوص امیرخسرو جایگاه موسیقی در دیدگاه این شاعر را معلوم کند. بسامد موسیقایی دیوان اشعار وی نشان می دهد که وی 129 لغت و اصطلاح موسیقی نظیر اصطلاحات خاص (رهاوی) لغات عام (عشاق ) انواع سازها (بربط) را در 281 بیت به کار برده و آنها را در 421 بیت تکرار کرده است. شاعر در غزلیات با 245 بیت موسیقایی بیشترین بسامد را برای بیان مضامین ستایش، توصیف و بیان احوالات خود و حالات قلندری، رد زهد ریایی و دعوت به شادی و طرب اختصاص داده است.اگرچه شاعر با موسیقی هندی و موسیقی مقامات (سنتی) رایج در ایران آشنایی داشته، فقدان کاربرد اصطلاحات موسیقی هندی و حضور اندک اصطلاحات خاص موسیقی (موسیقی مقامات ایرانی) بیانگر توجه شاعر به معنای کلام است. امیرخسرو موسیقی دان بوده و در شناسایی سنت های ادبی-موسیقایی ایرانی در محیط هنری هند سهم به سزایی داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
241 - تحلیل ساختاری طرح داستان تهمورث
جهانگیر صفری امیر فتحیروایت بستری مناسب برای گزارش ترتیب واقعی رویدادهاست. در پژوهش حاضر طرح داستان تهمورث (از شاهنامه فردوسی) به عنوان یکی از اجزای تشکیل دهنده ی آن، از دیدگاه چند تن از ساختارگرایان، بررسی و تحلیل شده است. در این داستان، ابتدا وضعیت متعادل برقرار است؛ در زمان پادشاهی تهمورث چکیده کاملروایت بستری مناسب برای گزارش ترتیب واقعی رویدادهاست. در پژوهش حاضر طرح داستان تهمورث (از شاهنامه فردوسی) به عنوان یکی از اجزای تشکیل دهنده ی آن، از دیدگاه چند تن از ساختارگرایان، بررسی و تحلیل شده است. در این داستان، ابتدا وضعیت متعادل برقرار است؛ در زمان پادشاهی تهمورث آرامش سراسر کشور را فرا می گیرد، سپس حادثه رخ میدهد و این وضعیت اولیه دچار روند تغییر می شود و وضعیت نامتعادل شکل می گیرد. تهمورث به دادگری و مردم نوازی می پردازد و چون دیوان آسایش خلق را می بینند، خوی بد وادارشان می کند که از فرمان او سرپیچی کنند و او را از تخت پادشاهی به زیر آورند. پس از آگاهی تهمورث از کارشان، جنگ رخ می دهد و دیوان شکست می خورند. بدین گونه بعد از رسیدن قهرمان به هدفش (یا عدم دستیابی) وضعیت متعادل سامان یافته ای شکل می گیرد. این وضعیت یکبار در این داستان اتفاق می افتد. هدف از انتخاب این موضوع، انطباق این نظریات بر این نوع ادبی (داستان) است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
242 - بررسی هنجارها و ناهنجارهای فرهنگ ایرانی در متون مکاشفهای و پیشگویی ساسانی
الاهه فرهنگیانگذشته از فشارهای فرهنگی از انواع گوناگون، هجوم اقوام بیگانه به یک سرزمین، علاوه بر ویرانی و آسیب های سخت و شاید بعضاً جبران ناپذیر اقتصادی، یکی از مهم ترین عوامل زمینه ساز تغییر در الگو های اعتقادی، اجتماعی، سیاسی و آئینی آن است. از جمله راه های زدودن شک و تردید رخنه کر چکیده کاملگذشته از فشارهای فرهنگی از انواع گوناگون، هجوم اقوام بیگانه به یک سرزمین، علاوه بر ویرانی و آسیب های سخت و شاید بعضاً جبران ناپذیر اقتصادی، یکی از مهم ترین عوامل زمینه ساز تغییر در الگو های اعتقادی، اجتماعی، سیاسی و آئینی آن است. از جمله راه های زدودن شک و تردید رخنه کرده در وجود مردمان در چنین جامعه ای، ایجاد گونه ای ادبی موسوم به مکاشفه و پیشگویی است. ادبیات پارسی میانه از نظر دارا بودن این گونۀ ادبی نسبت به دوره های پیشین خود غنی تر است. این متون در بر دارندۀ معیار هایی هستند که در مکتب ایرانی- زرتشتی آن روزگار مورد پذیرش بوده و عدول از آن، عامل بر هم خوردن نظام جامعۀ ایرانی تلقی می شده است. در این پژوهش و با هدف دستیابی به این معیار ها، آثاری چون ارداویراز نامه، زند وهمن یسن، ایادگار جاماسبی، جاماسب نامه، آمدن شاه بهرام ورجاوند و کتیبه های کرتیر مورد بررسی قرار گرفته است. الگو های استخراجی از متون فوق از نظر درونمایه در دو مجموعۀ خیر و شر و هر کدام از این دو مجموعه، خود در سه زیرمجموعۀ پندار، گفتار و کردار طبقه بندی شده اند. بدیهی است مقوله های مربوط به جهان بینی، اصول و عقاید دینی در زیر مجموعۀ پندار و مقوله های مربوط به سخن و کلام در زیر مجموعۀ گفتار جای گرفته اند. زیر مجموعۀ کردار، خود به شاخه های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، اخلاقی و آئینی تقسیم شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
243 - بررسی عناصر داستانی داستان های کوتاه«احمد دهقان» (بر اساس مجموعه داستان « من قاتل پسرتان هستم»
ابراهیم گل پرور حمید صمصامAhmad Dehghan is one of the most famous writers of the fiction about sacred defense in recent decade. Among his works, a set of stories named "I’m your son’s killer" is one of his masterpieces which contain several short stories. Element analysis of this bo چکیده کاملAhmad Dehghan is one of the most famous writers of the fiction about sacred defense in recent decade. Among his works, a set of stories named "I’m your son’s killer" is one of his masterpieces which contain several short stories. Element analysis of this book, in the field of war, made him famous; hence the recent article tries to show the connection between its parts, elements and interior components and tries to prove the ability of Dehghan in writing short stories such as romance, diaries, showing that this writer is familiar with the principles and premises of short stories and was able to present the master piece in the field of fiction about sacreddefenseby skillful initiating and ending,planning,coherent plot, suitable personification, effective scenes and using attractive, authentic stories with special speech styles. Research method is based on qualitative descriptive-analytic, data driven and the categorization gained descriptively on the basis of note taking, resources and information, then it has been analyzed deductively from part to whole. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
244 - وحدت وجود، بعضی چالشها و نسبت مولوی با آن
شهباز محسنیمقاله حاضر تلاش دارد که به چند پرسش زیر پاسخ دهد؛ وحدت وجود چیست و از دیر باز با چه چالشهایی بویژه از سوی خود عرفا روبه رو بوده است؟ آیا مولوی با محیی الدین عربی پیوند داشته یا تحت تأثیرمکتب وحدت وجود بوده است؟با توجه به رویکرد منتقدانه شمس تبریزی نسبت به محیی الدین آیا چکیده کاملمقاله حاضر تلاش دارد که به چند پرسش زیر پاسخ دهد؛ وحدت وجود چیست و از دیر باز با چه چالشهایی بویژه از سوی خود عرفا روبه رو بوده است؟ آیا مولوی با محیی الدین عربی پیوند داشته یا تحت تأثیرمکتب وحدت وجود بوده است؟با توجه به رویکرد منتقدانه شمس تبریزی نسبت به محیی الدین آیا مولوی به تأثیر از شمس، از محیی الدین دور شده است؟و با توجه به اینکه در بسیاری از شرحهای مثنوی، اشعار مولوی بر اساس آراء ابن عربی تفسیر شده است ناشی ازرویکرد مولوی است یا خود شارحان به وحدت وجود؟ حاصل جُستار حاضر آن است که ممکن است در بعضی موارد سخنان مولوی قابل تطبیق با بعضی آراء ابن عربی یا هر متفکر و صاحب اندیشه دیگری باشد و موارد مشابه و همسویی وجود داشته باشد اما با ادله فراوان در دست، مولوی وحدت وجودی به شمار نمی آید و آنچه در شرحها آمده است تحمیل نگاه شارحان مثنوی است و بس. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
245 - بررسی جریان ها و تحولات شعر فارسی از دهه ی 20 تا دهه ی 50 با تکیه بر اشعار نادر نادرپور
مریم رضابیگی حسین حسن رضایی محمدمراد ایرانیSimultaneous with constitutionism and the change of political and social conditions, some changes occurred in literature too. In addition to this, the COUP of Mordad 28th, 1332 had also great impact on the evolution of Persian's new poem.Qoqnoos by Nima(1316) is conside چکیده کاملSimultaneous with constitutionism and the change of political and social conditions, some changes occurred in literature too. In addition to this, the COUP of Mordad 28th, 1332 had also great impact on the evolution of Persian's new poem.Qoqnoos by Nima(1316) is considered as the birth of Persian's New poem. Jaraqqe is the first Persian New poem which is composed by Manoocher Ashtiani 1324. This paper aims to investigate the poets and their tendencies between 20s to 50s, study Moteahed poets, in 30s, discuss the meaning of death as the common notion during this period and finally analyze some social and political factors like invasion, war, coup, and guerrilla uprising in the poem of this period. At last, we have dealt with the poetic and social life and image in Naderpoor's works of art, as the representation of their different social and artistic periods from the beginning of 20s till the end of his life. The result of such on investigation is as follows: political and social issues the coup of Mordad 28th, the holding of society for Iranian writers, and some other factors have had great impression on the literature during these three dacades. The other relevant issues are various poetic streams moderates and traditionalists along with Nima's poems, romantic and social poets inside the community of the composers of Persian's new poem, and the three different literal period in Iran from 1320s are among some of their tendencies. . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
246 - بررسی " طلب " در مثنوی مولوی
سیدمحمدخالد غفاری حسن حیدریانبنابر اعتقاد اکثر عرفا ، اوّلین منزل در سلوک طریقت ، طلب و شوق انسان برای بازگشت به وطن اصلی خویش است . این شوق و میل به بازگشت به اصل خویش به مصداق، کُلُّ شَیْءٍ یَرْجِعُ اِلیٰ اَصْلِه (هرچیزی به اصلِ خویش باز می گردد) نه تنها در انسان ، بلکه در تمامی ذرّات عالم هستی ج چکیده کاملبنابر اعتقاد اکثر عرفا ، اوّلین منزل در سلوک طریقت ، طلب و شوق انسان برای بازگشت به وطن اصلی خویش است . این شوق و میل به بازگشت به اصل خویش به مصداق، کُلُّ شَیْءٍ یَرْجِعُ اِلیٰ اَصْلِه (هرچیزی به اصلِ خویش باز می گردد) نه تنها در انسان ، بلکه در تمامی ذرّات عالم هستی جریان و سریان دارد . جزو ها را روی ها سویِ کُل است بلبلان را عشقْ با روی گُل است (مثنوی ، 1/767 ) آنچه از دریا به دریا می رود از همانجا کآمد، آن جا می رود از سَرِ کُه سیل هایِ تیزْ رو وزتنِ ما جان ِ عشق آمیز رو (مثنوی،1/772 ـ771) مولوی نیز از همان نخستین ابیات مثنوی ( نَی نامه ) سخن خود را با دعوت به گوش فرا دادن به درد دل های " نَی " آغاز می کند که به سبب دوری از نیستان ، شکوه سر می کند و از آنجا که به اعتقاد اکثر پژوهش گران، تمام مثنوی در هجده بیت " نَی نامه" خلاصه شده است ، مثنوی مولانا به عبارتی ، داستان همین شوق و طلب است و بیشتر حکایات فراوانی که مولانا در مثنوی بیان می کند ، به نوعی هدفش بر افروختن شعله ی" طلب" و اشتیاق در دل سالکان راه حقّ است . این مقاله کوششی است در بررسی موضوع " طلب " از نگاه مولانا که پس از مقدّمه و نظر تعدادی از مشایخ صوفیه در این مورد، دیدگاه خاصّ مولانا را در ارتباط با این مقوله پی گیری می کند . منابع مورد استفاده در این پژوهش در درجه ی نخست آثار مولانا به ویژه"مثنوی" و سپس امّهات آثار عرفانی مرتبط با این موضوع است. نتیجه ای که از این پژوهش به دست آمده آن است که چون مولانا مثنوی را در حالت شور و سماع و مستی می سروده نکات عرفانی ، به صورت پراکنده در خلال حکایت های آن بیان شده است و برای دریافت دیدگاه مولانا در خصوص هر کدام از آنها ناگزیر باید شش دفترِ مثنوی را با دقّت هر چه تمام تر جُست و جُو کنیم . این پژوهش تلاشی برای تدوین دیدگاه مولانا در زمینه ی"طلب" به گونه ای منظّم و منطقی می باشد. با این هدف که پژوهندگان نکات عرفانی مثنوی برای بررسی این مقوله ، نیازی به مطالعه ی تمام مثنوی نداشته باشند . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
247 - برون رفت هایی برای چاش های فراروی خط فارسی
مالک شعاعیPassing time entails change and transformation, therefore, every Phenomenon, to be alive, should be associated with time. With regard to this, Persian language is not an exception, that is, it should be directed in a way that not only releases it from stiffeners but al چکیده کاملPassing time entails change and transformation, therefore, every Phenomenon, to be alive, should be associated with time. With regard to this, Persian language is not an exception, that is, it should be directed in a way that not only releases it from stiffeners but also leads it to eternity. These changes are acceptable if they originate from within the language itself. In this article two rules have been suggested in order to reach this end: A) Writing rules, that is, to continue the ancient rule of writing in eliminating the characters of “ ث و ح و ص و ض و ط و ظ و ع و ق” With the observation of this ancient rule we can gradually change these characters in to other ones, as it has been done with “ط” which has changed into “ت”. In continuation, it is possible to leave out some signs as in “Tashdid & Tanwin, Writing the words as they are spoken and leaving spaces between the words and characters. This section includes eight suggestion solutions. B) Conceptual rules, There are some different opinions as to writing words either separated or connected. With approving some general rules, it is possible to solve some of the problems of Persian writing instruction. In this article, I have tried to present to suggest some rules to facilitate learning Persian writing for both Persian and non- Persian speaking learners. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
248 - بررسی و تحلیل فرآیند فردیّت در رمان «به هادس خوش آمدید» از بلقیس سلیمانی
مهدی خادمی کولایییونگ برخلاف فروید، که صرفاً علیّت گرا بود، بر غایت گرایی نیز به عنوان اصلی مهم در روند تکامل روان آدمی تأکید می ورزید؛ یعنی، او ضمن توجّه به گذشته، حال و آینده را نیز در رشد روان و گسترش شخصیّت انسان بسیار مؤثّر می دانست. وی همچنین با پیشِ چشم داشتنِ اهمّیّت خودآگاه و ن چکیده کاملیونگ برخلاف فروید، که صرفاً علیّت گرا بود، بر غایت گرایی نیز به عنوان اصلی مهم در روند تکامل روان آدمی تأکید می ورزید؛ یعنی، او ضمن توجّه به گذشته، حال و آینده را نیز در رشد روان و گسترش شخصیّت انسان بسیار مؤثّر می دانست. وی همچنین با پیشِ چشم داشتنِ اهمّیّت خودآگاه و ناخودآگاه فردی، التفات ویژه ای به ناخودآگاه جمعی و کهن الگوها داشت. در پرتو چنین نگرشِ روشن بینانه ای بود که کهن الگوی تفرّد را به عنوان یکی از مباحث محوری روان شناسی تحلیلی مطرح کرد و شرط رسیدن به یگانگیِ بنیادین را ایجاد هماهنگی میان ساحت های خودآگاه و ناخودآگاه، و معطوف شدن توجّهِ منِ آگاه برای تعامل سازنده با عناصر ناخودآگاهِ قلمرو روان؛ یعنی آنیما، آنیموس، سایه، پرسونا، پیر خردمند و خویشتن می دانست. تحلیل روان شناختیِ رمان، برآیند درهم آمیزی روان شناسی و ادبیّات است و واکاوی داستان ازاین منظر، مشاهدۀ وجوه ناپیدای آن را در افقی وسیع تر میسّر می سازد. ازآن جایی که رمان به هادس خوش آمدید، متنی با قابلیّت هایِ ذاتیِ لازم برای پذیرش چنین تحلیلی است، نگارنده با روش توصیفی - تحلیلی بر مبنای دیدگاه یونگ روند فردیّت یابیِ شخصیّت های محوری آن را مورد ارزیابی و نقد قرار داده است. نتیجۀ تحقیق ناظر برآن است که در موقعیّت تب آلود جنگ با پیامدهای ویرانگر آن و تعدّی توأمانِ خودی و بیگانه به حریم حرمت زنان و در کنار آن حاکمیّت ناروای برخی از انگاره ها و خُرده فرهنگ های طایفه ای همچون تابوپنداریِ بُروز ابتدایی ترین نیاز انسانی (عشق)، ترجیح فرزند پسر بر دختر و ... شرایطی رقم می خورد که شخصیّتی مانند یوسف به جای رسیدن به تعادل روانی به قهقرا می گراید و چرخۀ فرآیند فردانیّت برای برخی از افراد (رودابه، شخصیّت اصلی داستان) به دلایل مختلف سترون می ماند و اشخاصی چون احسان (نامزد از پیش تعیین شدۀ رودابه) با پای نهادن به عرصه های نبرد برای بلاگردانی از کشور، مرگ و به تعبیری یونگی نوزایی راستین را به –گونهای دیگر تجربه می کنند و به فراخور شرایط بحرانی جامعه، در ریختاری متفاوت به تمامیّت و کمال می رسند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
249 - بررسی یکی ازمؤلفه های نوستالژیک (دوری ازمعشوق) در برخی از اشعار منوچهر آتشی
محمد ریحانی ربابه قصابان شیروانThis paper is a survey on nostalgia (sorrowful longing because of wondering) in Manouchehr Atashi's poem relying on one of the nostalgic elements (being away from the beloved). Defining and expressing roots of nostalgia in romantic school, its relationship deals with n چکیده کاملThis paper is a survey on nostalgia (sorrowful longing because of wondering) in Manouchehr Atashi's poem relying on one of the nostalgic elements (being away from the beloved). Defining and expressing roots of nostalgia in romantic school, its relationship deals with nostalgia and memories of the elements of being away from the beloved in Atashi’s poetry. Being away from the beloved, Atashi suffers from sadness and nostalgia and renders more royal beloved lost love and is relatively writing romantic poetry. In this context, sometime he remembers his first love, and sometime he talks to her real beloved. Constantly, leaving serious impacts on his poem, he remembers his past memories and designates them in the lines of his poems. Atashi was deeply in love during his life, so his poetry being affected by his memories is quite romantic and nostalgic. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
250 - آموزههای مرگاندیشی در اشعار سعدی
زهرا سلیمانیمرگ و پایان زندگی دنیوی یکی از مسائلی است که از دیرباز همواره ذهن بشر را به خود مشغول نموده است و البته در این میان، نویسندگان و شاعران که از روحیه لطیفتری نسبت به دیگران برخوردار بودهاند بیش از سایرین به این موضوع پرداختهاند و در حقیقت یکی از دغدغههای دائمی ذهن و د چکیده کاملمرگ و پایان زندگی دنیوی یکی از مسائلی است که از دیرباز همواره ذهن بشر را به خود مشغول نموده است و البته در این میان، نویسندگان و شاعران که از روحیه لطیفتری نسبت به دیگران برخوردار بودهاند بیش از سایرین به این موضوع پرداختهاند و در حقیقت یکی از دغدغههای دائمی ذهن و دل آنان کاوش و پردازش مسئله مرگ بوده است. مسئله مرگ ممکن است گاه به صورت موضوعی خوفناک و یا گاهی به صورت محاورات و اندیشههای گوناگون مطرح شود و این میتواند راهی باشد به سوی ایجاد شادی و رستگاری و زندگی متعالی و دوستیهای پایدار و زندگی سرشار از ایمان؛ و تمام اینها میتواند تلخی مرگ و غم و اندوه آن را مبدل به شادی و بصیرت سازد. سعدی شیرازی به عنوان یکی از بلند پایهترین چهرههای شعر و نثر فارسی از نظر تجربه زندگی و آشنایی به اخلاق مسلمانی و انسانی و نیز اطلاعات ادبی و اجتماعی، سیاسی و دینی و اعتقادی در ایران و جهان از جایگاه خاصی برخوردار است؛ در این نوشتار سعی شده است تا به اهمیت موضوع مرگ و ابعاد و زوایای آن از دیدگاه بزرگ مرد ادب پارسی، سعدی شیرازی پرداخته شود، شاعری که حتی مرگ را نیز چون پلی برای رسیدن به آموزههای اخلاقی و تعلیمی سخن خویش ساخت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
251 - بررسی خودشناسی و فرایند فردیت در داستانهای عامیانه (گذری به اتاقهای دربسته، چاههای تاریک و غارهای دایرهوار)
مریم رضابیگی محمّد ایرانی مریم قربانیان -
دسترسی آزاد مقاله
252 - شهرها و علل کاربرد آنها در دیوان ناصرخسرو
آرزو بنی شریف دهکردی حسین خسروی اصغر رضاپوریانابومعین حمیدالدین ناصر بنخسرو قبادیانی، به سال 394 هجری در قبادیان بلخ به دنیا آمد و به سال 481 در یمگان بدخشان از دنیا رفت. درجوانی استعداد ذاتی و میل حقیقت جویی، او را جویای حقایق و اسرار کرد و به سال 437 ترک کار دیوان و خانه و سامان کرد و هفت سال تمام به سفری دور چکیده کاملابومعین حمیدالدین ناصر بنخسرو قبادیانی، به سال 394 هجری در قبادیان بلخ به دنیا آمد و به سال 481 در یمگان بدخشان از دنیا رفت. درجوانی استعداد ذاتی و میل حقیقت جویی، او را جویای حقایق و اسرار کرد و به سال 437 ترک کار دیوان و خانه و سامان کرد و هفت سال تمام به سفری دور و دراز پرداخت و سفرنامهای ارزشمند و سرشار از اطلاعات جـغرافـیایی، تاریخـی و اجتـماعـی ترتـیب داد و همین اطلاعات جغرافیایی را در دیوان اشعارش که آیینه تمام نمای روزگار اوست به تصویر کشیده است. استفادههایی که شاعر از نام این شهرها کرده، جالب توجه است. شاعر برای بیان عقاید، آوارگیها، تبلیغ مذهب خویش، مسائل حکمی و کلامی و گاه از دیدگاه صور خیال از نام این شهرها سود جسته است. خراسان را به علت فقها، حکما، علمای نادان و ریاییاش ترک کرده و به درّهای کوچک پناه برده است. بر خراسان دل سوزانده و سنگ و خاک یمگان را با ارزشتر از لعل بدخشان و مشک تاتار دانسته است. بنابراین بررسی علل کاربرد نام این شهرها در رمزگشایی هر چه بهتر اشعار ناصرخسرو موثر است. لذا در این مقاله به بررسی شهرها و علل کاربرد آنها در دیوان شاعر پرداخته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
253 - «وجودشناسی» در اندیشۀ عرفانی عطار
محمدحسین خان محمدی محمدامیر عبیدی نیا فهری اومر سلیماناز زمان ظهور تفکر اسلامی، موضوع ماهیت و وجود و فرق بین آنها و اینکه کدام یک بر دیگری تقدم دارد و اصل است و دیگری اعتباری و ذهنی، از اساسیترین آرا و عقاید فلسفی در تفکر اسلامی برخوردارگردید. و تقسیمبندی دو بخشی وجود و ماهیت که توسط فارابی و ابن سینا به فلسفه ی اسلامی وار چکیده کاملاز زمان ظهور تفکر اسلامی، موضوع ماهیت و وجود و فرق بین آنها و اینکه کدام یک بر دیگری تقدم دارد و اصل است و دیگری اعتباری و ذهنی، از اساسیترین آرا و عقاید فلسفی در تفکر اسلامی برخوردارگردید. و تقسیمبندی دو بخشی وجود و ماهیت که توسط فارابی و ابن سینا به فلسفه ی اسلامی وارد شد، قسمتی از سنت ثابت فلسفه ی مدرسی، هم شرقی و هم غربی شد. و این تقسیم بندی دو بخشی سرچشمه ی عده ای از مسائل و مشکلات فلسفی هم در شرق وهم درغرب گردید. از جمله مسأله ی اصالت، که آیا وجود اصیل است و ماهیت اعتباری یا بر عکس، ماهیت از اصالت برخوردار است و وجود اعتباری است؟ و این مسأله مهمترین و نخستین گامی را در اندیشه ی وجود شناسی در میان مسلمین تشکیل می داد. اما دیدگاه عرفا دربارۀ وجود شناسی، می توان گفت عرفای اسلامی به طور کلی نظریه ی وحدت وجود را مطرح کرده اند، و معتقدند که عالم و اجزای آن همه سایه ای است از اصل وجود که همان حق باشد و یا آینه است برای تجلّی حق. عطار نیز از شعرا وعارفان وحدت گرای است که اعتقادش بر مبنای نظریه وحدت وجود استوار است. و جانبداری وی از این نگرش در آثارش به وضوح دیده می شود، که در این پژوهش ضمن ارائه ی خلاصه ای از آرا و دیدگاه های فلاسفه و عرفا در باب وجود، به بررسی سیر تکاملی این نگرش در نزد عطار پرداخته می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
254 - رایزنی در حماسههای ملّی ایران
هادی یوسفیدر این نوشتار به شیوهی تحلیلی – توصیفی، مبحث رایزنی و مشاوره، در گروه شخصیتهای منفی موجود در آثار حماسی زبان فارسی، یعنی ضدقهرمانان، مورد بررسی قرار گرفته است. مشورت ضدقهرمانان اصلی و در برخی موارد سپهدار با مشاوران در امور مهمّی که تعیین کننده سرنوشت جنگ و یا چکیده کاملدر این نوشتار به شیوهی تحلیلی – توصیفی، مبحث رایزنی و مشاوره، در گروه شخصیتهای منفی موجود در آثار حماسی زبان فارسی، یعنی ضدقهرمانان، مورد بررسی قرار گرفته است. مشورت ضدقهرمانان اصلی و در برخی موارد سپهدار با مشاوران در امور مهمّی که تعیین کننده سرنوشت جنگ و یا آینده زمامداری شاه است، صورت میپذیرد. بر این اساس کارکرد مشاوران ضدقهرمان در دو دسته ی معین بررسی شده است: 1. ارائهی راهکار در شیوه رویارویی و نبرد ضدقهرمان با قهرمان و سپاه او. 2. تعبیر خواب و پیش بینی. براساس مطالعات صورت گرفته، مشاوران ضدقهرمان اصلی عبارتند از: وزیران، موبدان، منجّمان و فال گویان، سپهسالاران، افراد نزدیک به ضدقهرمان اصلی (برادر، فرزند و...)، متّحدان و در برخی موارد لشکریان، که هر کدام با ابراز آرای خود ضدقهرمان اصلی را در اتخاذ تصمیمات کشوری و به خصوص لشکری یاری میرسانند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
255 - نوستالژی فلسفی در اشعار عطّار نیشابوری
اکبر شعبانی مهدی ستودیان مسلم رجبیFereidoddin Attar Neishaboori is a mystic and famous poet whose glorious position and magnificence in Gnosticism and poetry are appreciated by everyone. His poetry and works enjoy appropriate research capabilities in Persian literature due to the frequency and the exte چکیده کاملFereidoddin Attar Neishaboori is a mystic and famous poet whose glorious position and magnificence in Gnosticism and poetry are appreciated by everyone. His poetry and works enjoy appropriate research capabilities in Persian literature due to the frequency and the extent of contents. His poetry can be investigated on a variety of perspectives. Nostalgic look to his poetry is an example. In fact, Nostalgia means sentimentality for the past or irrecoverable condition. When a poet discusses such issues as death, human's mortality and its subsequent grief and expresses his hatred of the Existence, the theme used in his/her poetry is Philosophical Nostalgia. This kind of attitude is manifested in the poetry of some poets and scholars such as the Sage of the Secrets, Attar Neishabouri. This study has been conducted employing a descriptive- analytical methodology aiming at investigating Attar's poetry in the area of Philosophical Nostalgia so that, finally, his look to the philosophy of death and human's mortality and his pessimistic look to the world will be further clarified. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
256 - لطف پارادوکسیک ترجمه: فیتز -عمر و دخل و تصرف ایدئولوژیک در ادبیات فارسی
شیلان شفیعی هلن اولیائی نیاTranslation is considered as one of the most effective means in making every nation’s literature known to the world; although, regrettably, some formal and semantic aspects of the source texts dissolve by the ideological manipulation applied by the translator, ev چکیده کاملTranslation is considered as one of the most effective means in making every nation’s literature known to the world; although, regrettably, some formal and semantic aspects of the source texts dissolve by the ideological manipulation applied by the translator, even to such an extent that it can culminate in the distortion of the writer’s philosophy and ideology. The translator's manipulation results in obliteration of the true image of the writer presented to other nations. Hence, a manipulated image of the writer, based on the translator’s own ideology or the dominant ideology of his time is introduced into the readership. The present study, first, seeks to investigate the Edward Fitzgerald’s rewriting of Khayyam’s Rubaiyat from a theoretical viewpoint on his ideological manipulations; and then using concrete instances in the translation of Khayyam’s Rubaiyat, illustrates the translator’s exploitations from such well-known Persian poets as Hafiz, Sa’di, Jami and Attar. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
257 - بیان مادرانه در اشعار پروین اعتصامی و فروغ فرخزاد
فرانک شاهمرادی محمّد هادی ثامنیبیان احساسات و عواطف همواره جایگاهی ویژه در شعر زن داشته است. از جملۀ اصلی ترین این عواطف میتوان از عاطفۀ مادرانه نام برد. در دورۀ معاصر و همزمان با گسترش حضور زنان در اغلب عرصه های هنری در اقالیم عالم، پروین اعتصامی1 و فروغ فرخزاد2 شعرای بزرگ ایرانی نیز به بیان این عوا چکیده کاملبیان احساسات و عواطف همواره جایگاهی ویژه در شعر زن داشته است. از جملۀ اصلی ترین این عواطف میتوان از عاطفۀ مادرانه نام برد. در دورۀ معاصر و همزمان با گسترش حضور زنان در اغلب عرصه های هنری در اقالیم عالم، پروین اعتصامی1 و فروغ فرخزاد2 شعرای بزرگ ایرانی نیز به بیان این عواطف در شعر خویش پرداختند. این مقاله که به روش قرائت نزدیک تهیه گردیده است کنکاشی مقابلهای در مقولۀ بیان مادرانه و اهداف آن در سرودههای این دو شاعر بوده، و در این راستا عوامل موثر در شکلگیری دیدگاه های آنان از قبیل عوامل اجتماعی و ادبی نیز مورد بررسی و مداقه قرار گرفته است. بررسی این عوامل و اشعار این دو شاعر گویای آن است که اعتصامی با وجود صلابت شعری بی نظیر دیدگاهی عمدتاً انسان دوستانه دارد. او سعی در اصلاح آنچه نمی پسندد از طریق پند و اندرز داشته و اهمیت مادر را در همین چهارچوب برجسته می سازد. از سوی دیگر، شعر فرخزاد بیشتر زبان مادرانه ای را برجسته می سازد که تمایل به گفتگو با مخاطب خویش که عمدتاً زن می باشد دارد تااو را به ایستادگی در برابر مردان ترغیب نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
258 - بررسی تطبیقی آموزههای دینی در شعر ابی العتاهیه و ناصر خسرو قبادیانی
فرشته صفارییکی از بنیادی ترین مسائل جوامع بشری مسأله ی تربیت صحیح وارائه ی برنامه های آموزشی به افراد آن است تا زمینه های سیاست های توسعه ی همه جانبه ی جوامع متوقف نشود. امروزه روند ارتقا و انتشار فرهنگ دینی در کشورهای اسلامی به شدت متأثر از فرهنگ بیگانه است و دین که یکی از الزاما چکیده کاملیکی از بنیادی ترین مسائل جوامع بشری مسأله ی تربیت صحیح وارائه ی برنامه های آموزشی به افراد آن است تا زمینه های سیاست های توسعه ی همه جانبه ی جوامع متوقف نشود. امروزه روند ارتقا و انتشار فرهنگ دینی در کشورهای اسلامی به شدت متأثر از فرهنگ بیگانه است و دین که یکی از الزامات حیات انسانی است به بهانه ی تجدد در آستانه ی اضمحلال است، پس در جامعه ی اسلامی باید منابع دینی از جمله قرآن کریم، کتب روایی و آثاری از این دست به شدت مورد اهتمام مجریان و متصدیان فرهنگی جوامع قرار گیرند. از دیرباز آموزه ها و تعالیم ارزش بخش قرآنی و روایی با نوآوری های خاص شاعران و نویسندگان به قلمرو ادبیات دینی راه یافته و از قدرت تعلیمی والایی جهت ارائه ی الگوهای سبک زندگی اسلامی برخورداراست. یکی از این شعرای بزرگ ابی العتاهیه شاعر عصر عباسی است که در سرایش اشعار خردورزانه از تبحری خاص برخوردار است . ناصر خسرو شاعر و سفرنامه نویس عهد غزنوی نیز در سرودن این گونه اشعار از مهارتی بی بدیل بهره می برده است. هدف ما در این پژوهش تحلیلی- توصیفی بررسی ارزنده ترین و متعالی ترین اصول اخلاق اسلامی در آیینه ی شعر ابی العتاهیه و ناصر خسرو قبادیانی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
259 - حلول و اتحاد از دیدگاه امام محمد غزالی
حسن سرباز عبدالله رسول نژاد"Incarnation and Unification" are two of the controversial issues in Islamic mysticism and Sufism which have been condemned by the majority of Islamic scholars and mystics. According to these scholars, it is against Sharia'ah and Tariqa (Sharia'ah and Sufi order); howe چکیده کامل"Incarnation and Unification" are two of the controversial issues in Islamic mysticism and Sufism which have been condemned by the majority of Islamic scholars and mystics. According to these scholars, it is against Sharia'ah and Tariqa (Sharia'ah and Sufi order); however, some statements have been quoted from a few of Sufis which seemingly denote incarnation and unification. The researchers with mystical order have either been uncertain on the appropriateness to attribution to Sufis, or have interpreted them in way which will lead to incarnation and unification. Imam Mohammad Ghazali is one of the hardworking and influential intellectuals in the field of Islamic mysticism and Sufism.Although Ghazali was seriously against the idea of incarnation and unification, he has engaged himself in interpreting and justifying the Great men of Sufism. This actual fact ended to accusing him of contradicting (inconsistency) in this respect. In this study, effort has been made to investigate the issue of incarnation and unification. This paper also investigates the ways of interpreting and commenting on the statements of some of the Great men of Sufism utilizing descriptive-analytical method shedding some light on the views of Imam Mohammad Ghazali. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
260 - تحلیل عناصر محتوایی و جامعهشناختی داستان کوتاه در ایران از سال ۱۳۰۰- ۱۳۳۲ ش.
لیلا خیاطان فرزانه یوسف قنبری نسیم خواجه زاده مسعود خردمندپورآثار ادبی دورة بیداری و بعد از مشروطه، جنبة اجتماعی و سیاسی فراوانی دارند و می توان آنها را از دیدگاه جامعهشناختی، نقد و بررسی کرد. یکی از شیوه های کارآمد در نقد متون ادبی بهویژه داستان کوتاه، نقد جامعهشناختی است. در این روش، ارتبـاط سـاختار و محتـوای داستان بـا وضـع چکیده کاملآثار ادبی دورة بیداری و بعد از مشروطه، جنبة اجتماعی و سیاسی فراوانی دارند و می توان آنها را از دیدگاه جامعهشناختی، نقد و بررسی کرد. یکی از شیوه های کارآمد در نقد متون ادبی بهویژه داستان کوتاه، نقد جامعهشناختی است. در این روش، ارتبـاط سـاختار و محتـوای داستان بـا وضـعیّت و دگرگونیهای جامعه، بررسی و چگونگی انعکاس و بازنمایی هنرمندانـۀ اجتمـاع در جهـان تخیّلـی اثـر ادبی، نقدوتحلیل میشود. سابقۀ اینگونه از پژوهش و بهکارگیری ایـن شیوه در نقد داستان کوتاه ایران، کارایی نقد جامعهشناختی در نقد و بررسی داستان کوتاه را ثابت کرده است. داستان کوتاه بهعنوان گونهای از ادبیّات داستانی، در ایران در حدود سال ۱۳۰۰ ه.ش توسط کسانی چون جمالزاده، شکل گرفت و همزمان با جریانات ادبی به روند توسعه و تکامل خود ادامه داد. نسل اول نویسندگان داستان کوتاه، ضمن آشنایی با این پدیدۀ نوظهور، توانستند آثاری درخور توجّه بیافرینند و هر یک برای خود سبکی خاص را دنبال کنند که در آینده، شالودۀ داستان کوتاه ایرانی را بنیان نهاد. نگارنده در این پژوهش با روش تحلیلی –توصیفی و بر پایۀ چارچوب نظری نقد اجتماعی به این نتیجه دستیافته است که داستان کوتاه نیز همچون هر پدیدۀ ادبی دیگر، همسو با اجتماع و جریانات سیاسی- اجتماعی به حیات خود ادامه داده، بدیهی است که در این مسیر از اجتماع، تأثیر پذیرفته، بر آن تأثیر گذاشته است. لذا بررسی محتوایی این نوع ادبی میتواند رهیافتی جدید در حوزۀ مطالعات اجتماعی باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
261 - نماد «مسیح (ع)» در شعر احمد شاملو و بدر شاکر السیاب (بررسی تطبیقی دو شعر «مرد مصلوب» و «المسیح بعد الصلب»)
داود نجاتی سحر گرگی عفت مردانیسرگذشت پیامبران از دیرباز به عنوان یکی از مفاهیم مؤثّر در ادبیات مورد توجه و اقبال شاعران قرار گرفته است. حضرت مسیح (ع) یکی از مهم ترین شخصیت های مذهبی است که مفاهیم شاعرانه و خیال انگیز فراوانی در ادبیات به ایشان اختصاص یافته است. داستان زندگی و بردار شدن مسیح از موضوع چکیده کاملسرگذشت پیامبران از دیرباز به عنوان یکی از مفاهیم مؤثّر در ادبیات مورد توجه و اقبال شاعران قرار گرفته است. حضرت مسیح (ع) یکی از مهم ترین شخصیت های مذهبی است که مفاهیم شاعرانه و خیال انگیز فراوانی در ادبیات به ایشان اختصاص یافته است. داستان زندگی و بردار شدن مسیح از موضوعاتی است که شاعران طلایه دار شعر نو در ادبیات پارسی و عربی هر یک از زاویه ی دید خود به آن نگریسته و با ابزارها و فضاهای تکنیکی و هنری شعر خویش به این موضوع پرداخته اند. در ذهن احمد شاملو و بدر شاکر السیاب، به عنوان دو پیشگام و پیشاهنگ شعر معاصر، این داستان به صورتی کاملاً بکر و تازه بازآفرینی و واکاوی شده است. این پژوهش، کوششی در بررسی تطبیقی دو شعر مرد مصلوب از شاملو و المسیح بعد الصلب از سیاب، در راستای رسیدن به رویکرد و نگاه این دو شاعر به مسائل و مشکلات جامعه، در ورای قرار دادن نقاب مسیح بر چهره خود است. روایت مونولوگ های مسیح در هر دو شعر، پژواک گفتگوهای درونی انسانی خردورز، متعهّد و تمام اجتماعی است که خویشتن را در راه تعهدات و آرمان هایش فدا می کند تا جانِ کلام و پیام خود را به دیگر انسان ها تسرّی بخشد. با این تفاوت که در روایت سیاب، مرگ بر صلیب مسیح (ع)، پایان داستان ایشان تلقّی نمی شود و شاعر محور اصلی شعر خود را بر نوزایی و رستاخیز بنا نموده؛ که این موضوع در روایت شاملو با صراحت کمتری مطرح گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
262 - دنیای رنگ ها در اشعار ملا مصطفی بیساران
مهین کریمیرنگ در ادبیات از دیرباز مورد توجه بوده است. شاعران از گروه افرادی هستند که از عنصر رنگ در آفرینش واژه ها و تصاویر شاعرانه برای زیبا کردن اثر خود استفاده های زیادی کرده اند. بی شک بررسی تمام عناصر یک اثر ادبی در شناخت حقیقی آن اثر بسیار مهم است. در این پژوهش با روش توصیف چکیده کاملرنگ در ادبیات از دیرباز مورد توجه بوده است. شاعران از گروه افرادی هستند که از عنصر رنگ در آفرینش واژه ها و تصاویر شاعرانه برای زیبا کردن اثر خود استفاده های زیادی کرده اند. بی شک بررسی تمام عناصر یک اثر ادبی در شناخت حقیقی آن اثر بسیار مهم است. در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از دانش های میان رشته ای ادبیات، جامعه شناسی و روانشناسی به توصیف و نقد زیبایی شناسی رنگ در اشعار یکی از شاعران برجسته هورامان پرداخته شده است. اهداف پژوهش شامل بررسی رنگ و شیوۀ به کار گرفتن آن در دیوان بیسارانی است تا پنجره ای تازه برای شناسایی بیشتر آن اثر گرانقدر و شاعر بزرگ آن باز کند زیرا بیسارانی با تأثیرپذیری از محیط رنگارنگ هورامان بهرۀ کامل را از رنگ برده است و همچنین سعی شده تا تمام رنگ هایی که در دیوان بیسارانی وجود دارند، از نظر روانشناسی و زیبایشناسی با ذکر نمونه بررسی شوند تا دنیای بیسارانی و رنگ دادن جنبه های مختلف زندگی بیسارانی در اشعارش مجسّم شود و دریچه ای به روی ادراک و احساس شاعر گشوده شود. نتایج نشان می دهد رنگ سیاه در دیوان بیسارانی از بقیۀ رنگ ها بسامد بیشتری دارد. هر چند تکرار زیاد رنگ سیاه در یک اثر ادبی می تواند نشان دهندۀ فکر ناامیدانه و سختی زندگی باشد که این جنبۀ منفی رنگ سیاه است اما در دیوان بیسارانی رنگ سیاه بیشتر برای وصف چشم و ابرو و زلف و همچنین برای خلق تصاویر زیبا در کنار رنگ سفید چهرۀ یار آمده است که این جنبۀ مثبت رنگ سیاه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
263 - "انتخاب هدفمند متون ادبی , راهکاری برای بالا بردن درک دانش آموزان ابتدایی"
گلبرگ ذهنی ارسلان گلفامکتب آموزشی زبان فارسی در مقطع ابتدایی اساس شکل گیری چیدمان ادبی در ذهن کودکان می باشد , از این رو توجه به کارکرد نقشهای زبان و تحلیل و بررسی هنجارگریزی در القای مفاهیم می تواند مثمر ثمر واقع شود .در این پژوهش سعی شده که با الگوی یاکوبسن و لیچ به بررسی این موضوع پرداخته چکیده کاملکتب آموزشی زبان فارسی در مقطع ابتدایی اساس شکل گیری چیدمان ادبی در ذهن کودکان می باشد , از این رو توجه به کارکرد نقشهای زبان و تحلیل و بررسی هنجارگریزی در القای مفاهیم می تواند مثمر ثمر واقع شود .در این پژوهش سعی شده که با الگوی یاکوبسن و لیچ به بررسی این موضوع پرداخته و تعیین شود در متونی که دانش آموزان از آنها درک بیشتری داشته اند , تا چه حد از این ابزار استفاده شده و اولویت بندی استفاده از آنها به چه صورت بوده است. با توجه به حجم بالای مطالب , فقط از اشعار موجود در کتاب خوانداری پایه پنجم ابتدایی ارزشیابی به عمل آمد. جامعه آماری 100 نفر از دانش آموزان پسر شهر تهران بودند . نتیجه اینپژوهش می تواند در بالا بردن کیفیت تالیف محتوای آموزشی خاص این رده سنی مفید واقع شود .نتیجه بررسی ها نشان داده که نقش ارجاعی و هنجارگریزی زمانی در شعری که بیشتر درک شده است , کاربرد زیادتری داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
264 - سبک هندی و پنج گنج نظامی
محمدامیر عبیدی نیا وحدت مطلبی رادسبک هندی در اوایل قرن یازدهم در شعر فارسی به وجود آمد. مضمونیابی، خیالپردازی، باریک اندیشی، ایجاز، پارادوکس، تشخیص و از همه مهم تر اسلوب معادله از ویژگیهای این سبک شعری به شمار می رفت. در کنار این سبک و اندکی قبل از آن مکتبهای شعری مختلفی مانند واسوخت (اعراض و روی گ چکیده کاملسبک هندی در اوایل قرن یازدهم در شعر فارسی به وجود آمد. مضمونیابی، خیالپردازی، باریک اندیشی، ایجاز، پارادوکس، تشخیص و از همه مهم تر اسلوب معادله از ویژگیهای این سبک شعری به شمار می رفت. در کنار این سبک و اندکی قبل از آن مکتبهای شعری مختلفی مانند واسوخت (اعراض و روی گردانی از معشوق) هم رایج بود. از آن جایی که ریشههای هر سبک و مکتب شعری را میتوان در سبکهای شعری پیش از آن پیدا کرد، ریشه ی بسیاری از ویژگی های سبک هندی به ویژه اسلوب معادله و مکتب واسوخت را هم میتوان در سبک های قبل از آن به ویژه در سبک آذربایجانی و آثار شعرای برجسته ی این سبک مانند نظامی و دیگران جستوجو کرد. چون از میان ویژگیهای سبک هندی اسلوب معادله در پنج گنج نظامی کاربرد خاصی دارد، در این مقاله پس از مقدّماتی ضروری در باب نظامی و سبک هندی و همچنین نگاهی گذرا بر سیر واسوخت و اسلوب معادله در ادب فارسی، ظهور و بروز این ویژگی سبک هندی به همراه واسوخت در پنج گنج نظامی مورد بررسی قرار میگیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
265 - منطق گفتگویی و چندصدایی در رمان «گورستان غریبان» ابراهیم یونسی
عبدالله لطیف پور علی دهقان حمیدرضا فرضیرمان گورستان غریبان نخستین رمان ابراهیم یونسی، نویسنده و مترجم معاصررکُرد ایرانی است.نویسنده در این رمان وضعیت اجتماعی و فرهنگی برخی از قومیت های ایرانی، طبقات وگروه های مختلف مردم و چگونگی تعامل و تقابل آن ها را با یکدیگر در کرونوتوپ (زمان ـ مکان) دوران پهلوی اول و در چکیده کاملرمان گورستان غریبان نخستین رمان ابراهیم یونسی، نویسنده و مترجم معاصررکُرد ایرانی است.نویسنده در این رمان وضعیت اجتماعی و فرهنگی برخی از قومیت های ایرانی، طبقات وگروه های مختلف مردم و چگونگی تعامل و تقابل آن ها را با یکدیگر در کرونوتوپ (زمان ـ مکان) دوران پهلوی اول و در بخشی از جغرافیای غرب کشور (کردستان) منعکس نموده است و بدین جهت اثر او به صورت اثری رئالیستی و تاریخی در آمده است. به نظر می رسد نویسنده در این اثر برای ایجاد گفتگو و خلق فضایی چندصدایی در جهان رمان خود، تمهیدهایی و تلاش هایی انجام داده است. برای پیگیری و اثبات این تصوّر پیشینی، رمان از دیدگاه جامعه شناسی ادبیات و بر اساس نظریات باختین و خصوصاً دو نظریّة مشهور او، یعنی گفتگویی بودن و چندصدایی، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که هرچند رمان گورستان غریبان از حیث گفتگویی بودن و چندصدایی با رمان های داستایفسکی و رابله ـ که باختین عمده نظریّات خود را از آثار این نویسندگان گرفته است ـ این همانی کامل ندارد امّا در این رمان هم نویسنده از تمهیداتی بهره برده که اثر او را به اثری چندصدایی و گفتگویی نزدیک کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
266 - امکان بر بازنمایی اجتماعیات در ادبیات کُردی
حسین محمدزادههدف این مقاله بررسی بازنمایی موضوعات اجتماعی در ادبیات کردی است. ادبیات کردی مجموعه ای پراکنده در دو قالب نظم ونثر می باشد که در دو بخش کتبی و شفاهی قابل تقسیم بندی است. مبانی نظری این مطالعه ریشه در مبحث بازنمایی و مباحث متکثری است که در حوزه جامعه شناسی ادبیات جریان د چکیده کاملهدف این مقاله بررسی بازنمایی موضوعات اجتماعی در ادبیات کردی است. ادبیات کردی مجموعه ای پراکنده در دو قالب نظم ونثر می باشد که در دو بخش کتبی و شفاهی قابل تقسیم بندی است. مبانی نظری این مطالعه ریشه در مبحث بازنمایی و مباحث متکثری است که در حوزه جامعه شناسی ادبیات جریان دارد. در این تحقیق از روش اسنادی و شیوه نمونه گیری نظری است که طی آن شش اثر ادب کردی از هر دو بخش کتبی و نظری برای مطالعه انتخاب شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که تاریخ اجتماعی و مسائل و مشکلات آن در هر دو بخش کتبی و شفاهی درسطحی وسیع بازنمایی شده است و از همین راه است که بخشی از تاریخ و اجتماع را می توان بازخوانی و بازسازی کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
267 - نقد ساختاری اشعار پروین اعتصامی
محمدامیر عبیدی نیا طاهر لاوژهبرای بررسی و تجزیه و تحلیل یک اثر ادبی، باید تمامی اجزا و پدیده های آن را در کلیت اثر برای رسیدن به مقصود که همان آشنایی با محتوا و پیام آن است، در نظر داشت. این که چرا یک اثر ادبی شکل می گیرد در گرو توجه به این مهم است که اصولاً آن نوشته دارای چه مفاهیمی است و ثانیاً ب چکیده کاملبرای بررسی و تجزیه و تحلیل یک اثر ادبی، باید تمامی اجزا و پدیده های آن را در کلیت اثر برای رسیدن به مقصود که همان آشنایی با محتوا و پیام آن است، در نظر داشت. این که چرا یک اثر ادبی شکل می گیرد در گرو توجه به این مهم است که اصولاً آن نوشته دارای چه مفاهیمی است و ثانیاً بین اجزای مختلف آن چه روابطی وجود دارد. هم چنین این نکته نیز در برخورد با متون ادبی درخور توجه است که چگونه خواننده می تواند معنای متن را دریابد؛ یعنی خواننده باید بتواند کیفیت استنباط معنی را از متن توضیح دهد. به هر حال هدفی که ساختگرایی (ساختارگرایی Structuralism ) در برخورد با متون ادبی دارد، مشخص است و آن تجزیه و تحلیل پیام ادبی بر مبنای ساخت و فرم است که هر دو جنبه معنی و صورت را دربرمی گیرد و باید برای ورود به آن از بررسی واک و تکواژ شروع کرد تا به بررسی ساختار کلی بینجامد. این نوع نقد برای شناخت یک اثر ادبی ارزشمند بی اندازه اهمیت دارد و بر همین اساس، در این مقاله نویسندگان می خواهند قوانین موجود در رابطه با نقد ساختگرایی را در اشعار پروین اعتصامی شاعر بزرگ معاصر مورد کند و کاو قرار دهند تا بدانند آیا شاعر توانسته است به هدفی که از نظر انتقال پیام به مخاطب داشته است برسد یا نه؟ در نوشته حاضر که روش تحقیق آن مبتنی بر شیوه کتابخانهای است، بررسی قصاید پروین در محدوده کار قرار می گیرد. در این مقاله با توجه به دو مبحث بسیار مهم در نقد ساختگرایی؛ یعنی ساختار شکنی و نشانه شناسی، می خواهیم بدانیم در میان قصایدی که در دیوان پروین دارای تنوع و کثرت های به ظاهر مختلف و متفاوتی است، با قایل شدن به نوعی وحدت مضمون در سراسر دیوان، چه پیام ویژه ای قابل استنباط خواهد بود که در نتیجه توجه به آن، درک ما را از اشعار وی دقیق تر سازد و ما را بیش از پیش در زمینه توانایی شاعر هنرمند برای سرودن اشعار ناب خود آگاه گرداند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
268 - کاوشی در اوزان سروده های رودکی
سیداسعد شیخ احمدیابوعبدالله جعفربن محمد رودکی سمرقندی، از پارسی گویان نامور و استاد شاعران زبان فارسی است که علاوه بر فضل تقدم، شاعری سخت پرکار بوده است. متأسفانه از آن همه شعری که بدو نسبت داده اند بیش از هزار بیت برجای نمانده است، که با بررسی و پژوهش در اوزان این مقدار از شعر وی نیز م چکیده کاملابوعبدالله جعفربن محمد رودکی سمرقندی، از پارسی گویان نامور و استاد شاعران زبان فارسی است که علاوه بر فضل تقدم، شاعری سخت پرکار بوده است. متأسفانه از آن همه شعری که بدو نسبت داده اند بیش از هزار بیت برجای نمانده است، که با بررسی و پژوهش در اوزان این مقدار از شعر وی نیز می توان قدرت و توانایی آن استاد بزرگ را در فن شاعری دریافت. در این مقاله ویژگی های عروضی و وزنی اشعار رودکی در چهار بخش بررسی شده است و با پژوهشی علمی و کاربردی نتایج بدست آمده نیز بیان شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
269 - تلقّی هنری مولوی از قرآن و حدیث در کلیات شمس
بدریه قوامیدر معارف اسلام و ادبیات مسلمانان، قرآن و حدیث دو منبع غنی و سرشار اولیه اند که در طول تاریخ همواره شاعران و نویسندگان از آن ها الهام گرفته اند. مولوی از جمله شاعران زبان فارسی است که به شیوه ای هنرمندانه از آن ها بهره برده است. گزینش و انتخاب هنری بعضی آیات و احادیث، مو چکیده کاملدر معارف اسلام و ادبیات مسلمانان، قرآن و حدیث دو منبع غنی و سرشار اولیه اند که در طول تاریخ همواره شاعران و نویسندگان از آن ها الهام گرفته اند. مولوی از جمله شاعران زبان فارسی است که به شیوه ای هنرمندانه از آن ها بهره برده است. گزینش و انتخاب هنری بعضی آیات و احادیث، مولوی را بیش تر از شاعران دیگر در پیوند با مخاطب موفّق ساخته است؛ این مسئله به غزلیات مولوی صورت ویژه و متفاوتی در مقایسه با غزلیات شاعران دیگر بخشیده است. هر چند این شیوه ی کاربرد، در شعر سنایی و عطار هم دیده می شود، امّا در کلیّات شمس بسامد چشم گیری دارد و از تنوّعی خاص برخوردار است، یعنی گاهی مولوی در الفاظ آیات و احادیث و یا در مفهوم آن ها تصرّف کرده است و گاهی آیه یا حدیث را در معنایی غیر از معنای حقیقی خود به کار برده است. هنر ویژه ی مولوی در نوع تلفیق این عبارات با دیگر کلمات شعر، و ساخت ترکیبات وصفی و اضافی است. نگارنده در این مقاله به عنوان نمونه، اشعاری از کلیّات شمس را مورد بررسی قرار داده و نوع استفاده ی شاعر از آیات و احادیث و بازتاب هنری آن ها را نشان داده است تا بعضی از جلوه های هنری غزل مولوی را از دیدگاه زیباشناسی برای مخاطبان آشکار کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
270 - تطبیق غنایی بیژن و منیژه در شاهنامۀ فردوسی و شاهنامۀ کردی الماسخان کندولهای
مصطفی رادمردشاهنامۀ فردوسی که از دیدگاه تقسیم بندی جهانی محتوا در حوزۀ حماسی قرار می گیرد خالی از جنبههای غنایی نیست، بدون تردید توجّه به شاهنامۀ فردوسی و بالتّبع شاهنامه سرایی در میان اقوام مختلف ایرانی بدان حد اهمّیّت دارد که به فکر بازسرایی داستان هایی از شاهنامه به زبان خود بر چکیده کاملشاهنامۀ فردوسی که از دیدگاه تقسیم بندی جهانی محتوا در حوزۀ حماسی قرار می گیرد خالی از جنبههای غنایی نیست، بدون تردید توجّه به شاهنامۀ فردوسی و بالتّبع شاهنامه سرایی در میان اقوام مختلف ایرانی بدان حد اهمّیّت دارد که به فکر بازسرایی داستان هایی از شاهنامه به زبان خود برآمده اند، این انگیزه در میان قوم کرد به دلیل ویژگی های نزدیک زبانی و فرهنگی، جلوهای خاص دارد. در این پژوهش سعی شده است داستان بیژن و منیژه از شاهنامۀ کردی الماسخان کندوله ای که نمونه ای حماسی و به تقلید از بیژن و منیژه در شاهنامۀ فردوسی می باشد از دید غنایی و در دو حوزهی ابیات عاشقانه و احساسی - عاطفیاعتذار، خمریّه، درخواست، شکواییّه، طنز و ریشخند، مدح، مرثیه، مفاخره و هجو واکاوی گردد آنگاه با توجّه به مولّفه های فرهنگی دو زبان پارسی و کردی، علاوه بر بسامد موضوعات غنایی، وجوه اشتراک و افتراق آنها نیز مشخّص گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
271 - بازتاب تضاد در مثنوی
محمد رضا حصارکی محمد علی گذشتیدرطی قرون متمادی، بشر در پی کشف و شناخت حقیقت جهان هستی بوده است و در این میان فلاسفه و عرفای غرب و شرق هرکدام راه و روشی را برای رسیدن به شناخت به کار گرفته و معرفی کرده اند. یکی از عرفای بزرگ شرق، مولاناجلال الدین محمد است که به این مهم پرداخته و روش تضاد را برای رسید چکیده کاملدرطی قرون متمادی، بشر در پی کشف و شناخت حقیقت جهان هستی بوده است و در این میان فلاسفه و عرفای غرب و شرق هرکدام راه و روشی را برای رسیدن به شناخت به کار گرفته و معرفی کرده اند. یکی از عرفای بزرگ شرق، مولاناجلال الدین محمد است که به این مهم پرداخته و روش تضاد را برای رسیدن به شناخت برگزیده است. به نظر مولانا جهان بر مبنای اضداد آفریده شده و شناخت انسان، طبیعت، حتی خدا از طریق اضداد میسر است. پس اضداد وسیله ی شناخت جهان هستی می باشند. شب نبد نوری ندیدی رنگ را پس به ضد نور پیدا شد ترا بدون وجود تاریکی معنی روشنی درک نمیشود، بدون فقر، ثروت؛ بدون درد، درمان؛ بدون ممات، حیات و. . . بنابراین وجود اضداد ما را به شناخت و معرفت حقیقی رهنمون می سازد. بر اساس نظریهی مولانا، ظهور موجودات در عالم هستی بدون وجود اضداد امکانپذیر نیست؛ وی همچنین معتقد است این تضاد ها که اساس شناخت هستی هستند؛ تعارضشان تنها در ظاهر امر است، امّا در باطن یکی هستند و تقویت کنندهی یکدیکر میباشند: زندگــانی، آشتی ضد هاست مرگ، آن کاندر میانشان جنگ خاست غوره و انگـور ضداناند، لیک چونکه غوره پخته شد، شد یار نیـک یعنی از نظر مولانا اساس نظام هستی بر پایه ی همین اضداد است و اگر اضداد نبود هستیای نیز وجود نداشت. به باور مولانا جهان سراسر عرصهی تضاد است و تخالف. و خداوند با دو صفت متضاد قبض و بسط در جهان تجلّی می کند و آن را متعادل نگه می دارد. این دنیا هر لحظه در حال تبدّل و تحول است و صورت نوی جایگزین کهنگی می گردد. او معتقد است بقای جهان به این جنگ و تضاد وابسته است و اضداد از دل هم بیرون می آیند و در نهایت به سوی یک آشتی و سازش پیش می روند و این سازش و آشتی دوام و استمرار هستی را تضمین میکند: جنگ های خلق، بهر خوبی است برگ بی برگی، نشان طوبی است خشم های خلق، بهر آشتی است دام راحت، دایما بی راحتی است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
272 - جستاری در رئالیسم و انواع واقعگرایی در شعر فریدون توللی
کطیور زیرکساز(نویسنده مسئول) امیر اسماعیل آذر فرهاد طهماسبیرئالیسم به مثابة مکتبی ادبی در قرن نوزدهم، در پی تحولات فلسفی، علمی و اجتماعی-سیاسی نمود یافت؛ امّا توجّه به واقعیّت در مغرب زمین و ادب کهن فارسی مسبوق است. نمود واقعیّتهای تلخ اجتماعی در ادب معاصر، ابزاری برای خیزش مشروطهخواهی گردید. از دورة پسامشروطه با نگرههای رئا چکیده کاملرئالیسم به مثابة مکتبی ادبی در قرن نوزدهم، در پی تحولات فلسفی، علمی و اجتماعی-سیاسی نمود یافت؛ امّا توجّه به واقعیّت در مغرب زمین و ادب کهن فارسی مسبوق است. نمود واقعیّتهای تلخ اجتماعی در ادب معاصر، ابزاری برای خیزش مشروطهخواهی گردید. از دورة پسامشروطه با نگرههای رئالیستی همراه با تمایلات سوسیالیستی مواجه میشویم، این گرایشها با کنارهگیری رضاشاه از قدرت شدّت یافت. فریدون توللی شاعر برجستة معاصر، کار ادبی و هنری خود را از این دوران آغاز کرد. او توانست بوطیقای شعر سنّتی و آزاد را با یکدیگر پیوند دهد. حضور قاطع و تأثیرگذار او در شعر نو تغزلی و رمانتیک سبب گردید که جنبة دیگر شعر او که همانا رئالیسم است، در محاق رود. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی به این بخش از اشعار وی میپردازد. دستاوردهای پژوهش نشان میدهد؛ توللی که در دورة نخست شاعری، ندای عصر خویش بود و با رویکرد رئالیسم اجتماعی با شور و هیجان و توسّل به طنز، مبارزهای بیامان را با کژمداری، بیداد و سلطهجویی استعمار دنبال میکرد، در پی تلخکامی شکست نهضت ملّی سال ۳۲، سرایش شعر غنائی را وجهة همّت خود ساخت و ازاینپس، نمودهای رئالیستی در شعر او به شیوة سنّتی اعم از توصیفی و اعتراضی محدود گردید. هرچند که در دو دفتر آخر وی، واقعگرایی اعتراضی نمود بارزتری یافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
273 - بررسی علل روابط صوفیان با زمامداران و حکّام سیاسی در دوره ایلخانی و تیموری
هادی عباس نژاد خراسانیگرایش های صوفیانه در تاریخ عرفانی همواره وجود داشته است. اما ماهیّت و نسبت این گرایش ها با ساختار سیاسی و دینی متفاوت بوده است. از زمان پیدایش آیین و مسلک تصوّف، برخی از زمامداران و حکّام سیاسی به خاطر مقتضیات گوناگون، نسبت به صوفیان اهتمام خاصی داشته و در جلب و رضایت خ چکیده کاملگرایش های صوفیانه در تاریخ عرفانی همواره وجود داشته است. اما ماهیّت و نسبت این گرایش ها با ساختار سیاسی و دینی متفاوت بوده است. از زمان پیدایش آیین و مسلک تصوّف، برخی از زمامداران و حکّام سیاسی به خاطر مقتضیات گوناگون، نسبت به صوفیان اهتمام خاصی داشته و در جلب و رضایت خاطر آنان تلاش می کرده اند. بعضی از فرمانروایان و حکمرانان دوره ایلخانی و تیموری به دلیل داشتن مشرب عرفانی، به مشایخ توجه می کردند و به شکل های متفاوت با صوفیان در ارتباط بوده اند. این بررسی در پی آن است تا به محورهای اصلی ارتباط بین زمامداران و حکّام سیاسی دوره ایلخانی و تیموری با صوفیان بپردازد و یا: 1- دلایل حمایت زمامداران و حکّام سیاسی دوره ایلخانی و تیموری، از ساختن خانقاه ها، تأمین مایحتاج خانقاه ها و کمک مالی به صوفیان را مورد تحلیل قرار دهد. 2- تأثیرات دعا، کرامات و سماع صوفیان، در ایجاد ارتباط با زمامداران و حکّام سیاسی دوره ایلخانی و تیموری را بررسی نماید. 3- اهمیت پند و حاذق بودن صوفیان در برابر حاکمان دوره ایلخانی و تیموری را مشخص کند. 4- عوامل جانبداری حکمرانان دوره ایلخانی و تیموری از صوفیان را در سختی، جنگ و جهاد در نقش مشاور، مورد بررسی قرار دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
274 - وصف در شعر فروغ فرخزاد
محبوبه مباشری زهرا کیان بختType and modality of ‘description’ has always had significance and special manifestation in the poetry of different periods of Persian Literature, so that study and analysis of descriptions is highly instrumental in stylistic trends of literary works. In co چکیده کاملType and modality of ‘description’ has always had significance and special manifestation in the poetry of different periods of Persian Literature, so that study and analysis of descriptions is highly instrumental in stylistic trends of literary works. In contemporary poetry also analysis of descriptions in many cases demonstrates norm –breaking and innovative approaches of poets, in consequence of their regarding affairs from a novel viewpoint. Due to significance of descriptions and their sublime position in literary works it is necessary to investigate these works in this regard. The present study firstly seeks to investigate types of description in Forough Farrokhzad’s poetry on the basis of some definitions in Arabic language and literature, and also the tropes the poet has practiced in this regard such as simile and personification as the most frequent ones. Secondly, epithets are analyzed in terms of grammatical concerns. These epithets are categorized according to Dr. Ali-mohamad Haghshenas’ Persian grammar and treatment of each epithet considering their grammatical structures is examined statistically. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
275 - ذکر در طریقت قادریه
ناصر فرنیا خلیل حدیدی علی دهقانZikr is the departure from the field of ignorance to the field of perception, which springs from either the dominance of fear or the excess of love. The truth about Zikr is that you must forget all things except Mazkor (the one who you say prayer recitation for) and ou چکیده کاملZikr is the departure from the field of ignorance to the field of perception, which springs from either the dominance of fear or the excess of love. The truth about Zikr is that you must forget all things except Mazkor (the one who you say prayer recitation for) and our intention of Zikr is the mental Zikr not the verbal one. The invocation of God is forgetting our humble beings through remembering the Almighty names that its continuance results in purifying the heart and forgetting God makes the heart strained. In this research, first, the author has included the definitions and kinds of Zikr and the feedback of famous mystics and great philosophers’ viewpoints in this area and then he has included the importance of Zikr in Ghaderiyeh’s doctrine and its customs and common Zikrs in this doctrine. Moreover, the author has finally attempted to analyze and deduce the above-mentioned matters. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
276 - پیشینه ترسل و نامه نگاری در ایران ا آغاز تا قرن ششم هجری
علی رمضانیThe letter writing, which is the most ancient techniques of writing prose and order, and sometimes of mixed poetry and prose, is seen on the Persian language. Letter writing in the footsteps of a long history goes back to the Achaemenid Empire era. The oldest traces of چکیده کاملThe letter writing, which is the most ancient techniques of writing prose and order, and sometimes of mixed poetry and prose, is seen on the Persian language. Letter writing in the footsteps of a long history goes back to the Achaemenid Empire era. The oldest traces of letter writing to the Pahlavi language is the small paper “Letter Writing Regulations” and “Tannasor” is the most important surviving texts from the era of Sassanid Ardashir. Iranian court writers do not showed considerable interest to the letter writing technique. These letters was written in Pahlavi language until 78 AH, then, initially the language turned to Arabic and afterwards the Persian became the dominant media gradually. This paper tries to separate these periods and to name famous teachers of each period. Also, the background of letter writing in Iran from pre-Islamic period up to the beginning of sixth century was examined in descriptive form. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
277 - کهن نمونه «آب» و کارکرد آن در اسطوره و حماسه
مهدی شریفیان بهزاد اتونیOne the important discussion of mythological criticism school is “archetypes”. The archetypes are mental package that give us the all of the human’s mental features since ancient age up to now. The one of these archetypes that has not already explored چکیده کاملOne the important discussion of mythological criticism school is “archetypes”. The archetypes are mental package that give us the all of the human’s mental features since ancient age up to now. The one of these archetypes that has not already explored extensively is the “water”.This paper has attempted to investigate archetypes and collective unconscious, as well as functions of “water” archetype in myth and mythical epic. Among these functions the followings are considered the most considerable in epic: creation of world by “water”, passing mythical hero from water and his birthday, immortality and getting life shield against death by water, cleaning of spiritual of human and objects by water and tie of water and snake in myth. Finally, applying the mythological approach the paper investigates an archetype in Persian epic, Rostam’s Flag, which is similar to dragon. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
278 - بررسی گفتمان رمان گرای مکالمه ای و دگر مفهوم در تاریخ بیهقی
سمیه عطاردی مهدخت پورخالقی چترودیدر سبک شناسی سنّتی گفتمان نثر هنری (گونه ادبی رمان) را یا شاعرانه، به معنای سطحی کلمه میپنداشتند و شاخصههای سبکشناسانه سنّتی را-که حاصل مطالعه صنایع ادبی بود- به آن نسبت می دادند یا برای تشریح زبان بر پایه داوری فردی این مسائل را به واژگانی ارزیابانه و بی محتوا مثل بیان چکیده کاملدر سبک شناسی سنّتی گفتمان نثر هنری (گونه ادبی رمان) را یا شاعرانه، به معنای سطحی کلمه میپنداشتند و شاخصههای سبکشناسانه سنّتی را-که حاصل مطالعه صنایع ادبی بود- به آن نسبت می دادند یا برای تشریح زبان بر پایه داوری فردی این مسائل را به واژگانی ارزیابانه و بی محتوا مثل بیانگری، صورخیال ووضوح محدود میکردند. در این زمینه نظریّات متن شناختی میخاییل باختین، نظریّه پرداز بزرگ روس،که بر پایه زبان شناسی و نوع خاصّ مکالمه و گفتگو استوار است، جالب توجّه است. باختین رمان را مجموعه متنوّعی از صداهای فردی که هنرمندانه سازمان یافته اند، تعریف می کند و بر این اساس نوع خاصّی از سبک شناسی را که بر پایه گفتمان مکالمه ای و دگر مفهومی زبان استوار است،ارائه می کند.دراین مقاله به تحلیل نوع خاصّ گفتمان در تاریخ بیهقی بر اساس نظریّه مزبور پرداخته وبه این نتیجه رسیده ایم که در میان متون کلاسیک ادب فارسی، تاریخ بیهقی با تأکید بر جنبه های رمان وارگی آن، قابلیّت بالایی برای انطباق با مؤلّفه های نظریّه گفتمان رمان گرای مکالمه ای و دگر مفهوم باختین دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
279 - سعدی؛ از رؤیا تا واقعیت
مژده شفیعی مهدی نوروزآیا سعدی خود صورت آرمانی پندها و اندرزهایی بود که در نوشتههایش خصوصاً در بوستان و گلستان دیده میشود؟ از مجموعهی نوشتارهای بررسی شده دربارهی سعدی میتوان دریافت که اطلاعات زندگینامهای او به اندازهی کافی ـ و نه حتی به اندازهی لازم ـ وضوح و اعتباری برای قضاوت کردن د چکیده کاملآیا سعدی خود صورت آرمانی پندها و اندرزهایی بود که در نوشتههایش خصوصاً در بوستان و گلستان دیده میشود؟ از مجموعهی نوشتارهای بررسی شده دربارهی سعدی میتوان دریافت که اطلاعات زندگینامهای او به اندازهی کافی ـ و نه حتی به اندازهی لازم ـ وضوح و اعتباری برای قضاوت کردن دربارهی این که او تا چه اندازه به شخصیت اخلاقی آرمانی که در نوشتارهایش و بهویژه در گلستان و بوستان ترسیم میکند، شباهت داشته است یا نه ندارد. رویکرد اخلاقی سعدی از سویی، نوعی اخلاق فردی و اجتماعی را ترسیم میکند و از سویی، اخلاقی که در نسبت با قدرت تعریف میشود که ما آن را اخلاق سیاسی نامیدهایم. اخلاق سیاسی در دو وجه در بوستان و گلستان نمود مییابد ،که ما این دو وجه را اخلاق فرادستان و اخلاق فرودستان نامیدهایم. اخلاق فرادستان شامل تمامی نصایحی است که سعدی به حکمرانان و فرمانروایان میکند؛ خواه در گلستان و بوستان و خواه در قصاید مدحیهای که در آنها بیش از مدح نشان پند و اندرز وجود دارد. اخلاق فرودستان شامل توصیههایی است که مردم عامی دربارهی نسبتشان با قدرت سیاسی صورت میدهد. در این جایگاه سعدی توصیههایی محافظهکارانه عرضه میکند که انتقادات بسیاری را در میان معاصرین نسبت به سعدی برانگیخته است. اما مواردی نیز وجود دارد که به عنوان راوی سوم شخص، مواجههی درویشی با پادشاه را ترسیم میکند و شخصیت درویش در این گونه حکایات غالباً زبان تند و تیزی اختیار میکند که این نشان از آن دارد که سعدی به نحو غیرمستقیم القا میکند ،کسانی که قصد دارند نقد ریشهای نسبت به شرایط صورت دهند میباید از منافع خود و کمترین مزایای زندگی خود نیز دست شسته باشند تا حرفشان قبول یابد. از سوی دیگر حکایاتی که راوی اول شخص دارند به دو دسته قابل تقسیماند: روایات مشخصساخته از سوی سعدی و روایات نامشخصساخته از سوی او. روایاتی که جنبهی زندگینامهای دارند اما نقل قول غیرمستقیماند و غالباً با شنیدم... یا یکی از... آغاز میشوند روایات نامشخصساختهاند که تصویری از شخصیت سعدی در آنها به دست نمیآید. روایات دیگر نیز برخی جنبهی خودزندگینامهنویسانه دارند و برخی تنها روایاتی از مشاهدات احتمالی هستند. آنچه از روایات خودزندگینامهنویسانهی سعدی بر میآید او در عین آن که مایل است خود را فردی حاضرجواب بازنمایی کند اما از نقل تنگدستیها و بعضاً ناپرهیزگاریهای خود ابایی ندارد و از این حیث تصویری آرمانی به لحاظ اخلاقی از خود به دست نمیدهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
280 - پژوهشی در ساختار جملههای مجهول و اسنادی یا غیر اسنادی بودن آنها
سیدمحمدخالد غفاریPassive verbs, usually being from “Bon-Naghli” of auxiliary verbs derivation from passive verbs based on auxiliary verbs of “Shodan”, “Gashtan” or “Gardiddan” and in Dari prose from “Amadan” and “Oftadan& چکیده کاملPassive verbs, usually being from “Bon-Naghli” of auxiliary verbs derivation from passive verbs based on auxiliary verbs of “Shodan”, “Gashtan” or “Gardiddan” and in Dari prose from “Amadan” and “Oftadan”. Since, unknown verbs accompanied with linker verbs, some linguistics bring these auxiliary linker verbs as predication sentences for grammatically commentary and some others emphasis on the non-lexis structure of linker verbs like as passive sentences and lexical verbs of these sentences. This paper aims at investigating the special structure of passive verb, sentences with passive verb and prediction and non- prediction structure of them. So, in this paper the possibility and impossibility of imperative verb is also discussed. Literatures used for this research are authentic traditional recipe books and linguistics. Results of this research indicated the impossible passive structure for present imperative verb with imperative verb “Sho” and non –prediction of passive sentences. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
281 - نقد خویشتن تحلیل قصیدهی «در مذمّت شعر و شاعری» از انوری
حسین خسروی حسین یزدانیدر این مقاله به نقد و بررسی چندسویهی قصیدهی صد و هشتاد و چهارم دیوان انوری پرداخته شده است. در بخش نخست، گزارشی کوتاه و فشرده از مفاهیمِ قصیده به دست داده شده و تناسب فرم و محتوا به کوتاهی مورد بررسی قرار گرفته است. سپس برای پیگیری انگیزهی انوری در زمینهی نکوهش شعر چکیده کاملدر این مقاله به نقد و بررسی چندسویهی قصیدهی صد و هشتاد و چهارم دیوان انوری پرداخته شده است. در بخش نخست، گزارشی کوتاه و فشرده از مفاهیمِ قصیده به دست داده شده و تناسب فرم و محتوا به کوتاهی مورد بررسی قرار گرفته است. سپس برای پیگیری انگیزهی انوری در زمینهی نکوهش شعر و شاعری، شعر و شاعری از دیدِ فرهنگ و جامعهی عصر انوری بررسی شده است و امکان اثرپذیری انوری از آرای شعرای دیگر از جمله کسایی، ناصرخسرو و سنایی مطرح شده است. پس از بررسی فرم و محتوا، مشخص شد که این قصیده در شمار اشعار حقیقت نما (راستین) و صادقانه ی شاعر قرار می گیرد. دربخش پایانی مقاله پس از طرح چند فرضیه برای یافتن انگیزه ی اصلی انوری از نکوهش شعر و شاعری، این فرض اثبات شد که وی به دلیل بهره مندی از مراتب فضل و کمال، شاعری را دونِ شأنِ خود می دانسته است و چون از روی ناچاری و به دلیل نیاز مالی به مدیحه سرایی پرداخته، پس از سال ها شاعری، از کارنامهی خود ناخشنود بوده و به نقد کار خود پرداخته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
282 - واکاوی آزادی در اشعار فرخی یزدی و ابوالقاسم الشابی
عبدالرضا مدرس زاده زینب خرم آبادی آرانی ابوذر قاسمی آرانی حسن سفارشی بیدگلیThe concept of freedom has beenexpressed in different ways in differentcultures and societies. This expression has a special place among African and Asian nations such as Iran tasting the bitter sense of despotism and colonialism.Poets in such nations have constantly u چکیده کاملThe concept of freedom has beenexpressed in different ways in differentcultures and societies. This expression has a special place among African and Asian nations such as Iran tasting the bitter sense of despotism and colonialism.Poets in such nations have constantly used their poetic and gentle soul to cry for freedom and they have played an important role to inform people of their rights. FaroukiYazdi and A. Alshaby are both have been introduced as “liberal poets”. The concept of freedom in their verses are expressedand definedwith words like freedom, law, resistance against colonialism, dictatorship. Authors in this paper have tried to introduce and study the two poetsin a comparative ways as liberal literary writers whose poems are enriched with expressions of freedom. Consequently, this study shows that the word and concept of freedom has a special place in their poetry. The only difference and exception between these poets is that the concept of freedom has more varied range of meaning in FaroukiYazdi’s poetryincomparison with Alshaby’s. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
283 - نگاهی ردهشناختی به مقولة صفت در زبان فارسی
والی رضایی معصومه دیانتیپژوهش حاضر در پی آن است که در چارچوب یک نظریة ردهشناختی به بررسی مقولة صفت به عنوان یکی از اجزای اصلی کلام در زبان فارسی بپردازد. این تحقیق در چارچوب یکی از نظریههای دستور شناختی به نام دستور ساختمحور قوی (کرافت،2001) که در آن یک نظریة جهانی-ردهشناختی در مورد اجزای چکیده کاملپژوهش حاضر در پی آن است که در چارچوب یک نظریة ردهشناختی به بررسی مقولة صفت به عنوان یکی از اجزای اصلی کلام در زبان فارسی بپردازد. این تحقیق در چارچوب یکی از نظریههای دستور شناختی به نام دستور ساختمحور قوی (کرافت،2001) که در آن یک نظریة جهانی-ردهشناختی در مورد اجزای کلام معرفی شده است، انجام شده است. نظریهای که در کنار طبقة معنایی به کنشهای گزارهای نیز توجه میکند و نگاهی سرنمونی به اجزای کلام دارد. در نهایت در چارچوب نظریة مذکور به بررسی، تحلیل و طبقهبندی صفات زبان فارسی میپردازیم. نتایج این بررسی چهار گروه صفت را در زبان فارسی از یکدیگر متمایز میسازد. گروه نخست که صفات سرنمون و اعضای بینشان مقولة صفت را دربر میگیرد، واژههایی را شامل میشود که کنش گزارهای آنها توصیف است و بیانگر طبقة معنایی ویژگی هستند. این دسته از صفات تقریباً بدون استثنا به صورت تفضیلی یا عالی به کار میروند. گروه دوم متناظر با صفات نسبی در دستورهای سنتی است. در این گروه واژههایی را داریم که توصیف میکنند اما بیانگر طبقة معنایی شئ هستند. گروه سوم نیز واژههای توصیفکننده اما بیانگر کنش را در بر میگیرد و با صفات فاعلی، مفعولی و لیاقت در دستورهای سنتی متناظر است. آخرین گروه صفات زبان فارسی، صفات گزارهای هستند، صفاتی که بیانگر ویژگی هستند اما اسناد میدهند. وجود تکواژی صفتساز در صفات گروه دوم و سوم و عدم امکان کاربرد آنها به صورت تفضیلی و عالی، به ترتیب همسو با معیار نشانداری ساختاری و بالقوگی رفتاری، غیرسرنمون بودن صفات این دو گروه را تأیید مینماید. از سوی دیگر الزام وجود فعل کمکی در صفات گزارهای گروه چهارم، نشانداری آنها را نسبت به صفات سرنمون مشخص میسازد. در نهایت، این مقاله نشان میدهد که طبقهبندی ردهشناختی این پژوهش میتواند همپوشیهای حاصل از طبقهبندی معنایی دستورهای سنتی را برطرف نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
284 - «تطبیق غنایی بیژن و منیژه در شاهنامۀ فردوسی و شاهنامۀ کردی الماسخان کندولهای»
مصطفی رادمرد میرجلال الدین کزازی محمدعلی داودآبادی فراهانیشاهنامۀ فردوسی که از دیدگاه تقسیمبندی جهانی محتوا در حوزۀ حماسی قرار میگیرد خالی از جنبه های غنایی نیست، بدون تردید توجّه به شاهنامۀ فردوسی و بالتّبع شاهنامهسرایی در میان اقوام مختلف ایرانی بدان حد اهمّیّت دارد که به فکر بازسرایی داستانهایی از شاهنامه به زبان خود برآمده چکیده کاملشاهنامۀ فردوسی که از دیدگاه تقسیمبندی جهانی محتوا در حوزۀ حماسی قرار میگیرد خالی از جنبه های غنایی نیست، بدون تردید توجّه به شاهنامۀ فردوسی و بالتّبع شاهنامهسرایی در میان اقوام مختلف ایرانی بدان حد اهمّیّت دارد که به فکر بازسرایی داستانهایی از شاهنامه به زبان خود برآمده اند، این انگیزه در میان قوم کرد به دلیل ویژگی های نزدیک زبانی و فرهنگی، جلوه ای خاص دارد. در این پژوهش سعی شدهاست داستان بیژن و منیژهاز شاهنامۀ کردی الماس خان کندوله ای که نمونه ای حماسی و به تقلید از بیژن و منیژه در شاهنامۀ فردوسی می باشد از دید غنایی و در دو حوز ه ی ابیات عاشقانه و احساسی - عاطفیاعتذار، خمریّه، درخواست، شکواییّه، طنز و ریشخند، مدح، مرثیه، مفاخره و هجو واکاوی گردد آنگاه با توجّه به مولّفه های فرهنگی دو زبان پارسی و کردی، علاوه بر بسامد موضوعات غنایی، وجوه اشتراک و افتراق آنها نیز مشخّص گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
285 - بررسی اندیشههای پارادوکسیکال (متناقض) در شعرنظامی
بتول کرباسی عاملنظامی، شاعری است که جوهر شعر و شاعری در وی قویتر، پرمایهتر و پررنگتر از جنبههای فکریـ فلسفی، و پویایی اندیشه در مسیر چون و چراها و حیرتها و دگرگونیها است. سیر تفکّر و اعتقاد و اندیشهی او بیشتر جریان ثابت و مستمرّی را میپوید که همانند شیوهی زندگیاش، نسبتا چکیده کاملنظامی، شاعری است که جوهر شعر و شاعری در وی قویتر، پرمایهتر و پررنگتر از جنبههای فکریـ فلسفی، و پویایی اندیشه در مسیر چون و چراها و حیرتها و دگرگونیها است. سیر تفکّر و اعتقاد و اندیشهی او بیشتر جریان ثابت و مستمرّی را میپوید که همانند شیوهی زندگیاش، نسبتاً آرام و بیافت و خیز است. دیدگاههای اعتقادی- مذهبی وی نیز که بر مسلک اشاعره است، با کاربری ناچیز و ناقابل عقل با پای چوبینش ! بیشتر بر این یکدستی و یکسانی مددرسان میباشد. چون اساساً اعتراض بر هر چیز و هر جریانی، از تفکّر و مقایسه خیزد و ابزار لازم آن هم عقل و خرد است. در تفکّری که عقل، گرچه گاه ستایش شده و حتّی اثری به نام خردنامه تألیف میگردد، لیکن به کرّات به ناکارآمدی و ناتوانی آن تأکید میشود، کمتر چیزی مورد اعتراض و انتقاد واقع میگردد. کلّ هستی با جریانی بسامان و مقدّر به آن چه باید باشد، جاری است و این نگرش، جهانبینی یکدست و ثابتی را مینماید که در آن جای تضاد و تناقض خالی است و یا کمتر دیده میشود. از طرفی برتری و غلبهی قوهی شاعری و جوهرهی شعری نیز در شاعر، مزید بر علّت است. و این مجموع از نظامی شاعری ساخته داستانپرداز که بیش از هر چیز قدرت تخیّل و وصف و ایجاد هیجان و جاذبههای ذوقی و عاطفی و حسّی در او خودنمایی میکند تا تخیّل و تفکّر و چون و چراهای برخاسته از حیرت و چالشهای عقلی. لذا، در حوزهی تناقضهای فکری او بیشتر با کلیّتها مواجهیم تا با جزئیّات فکری و اندیشههای دقیق موردی. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
286 - بررسی بینامتنیت در نقیضه و پیام های بازرگانی
خلیل نعمت جعفر حکیمLiterary criticism, text analysis and their effect on the world literary and art creativity, texts relationship or intertextual topics from the view of literary critics and thinkers, since the twentieth century have become very important and have had different reflecti چکیده کاملLiterary criticism, text analysis and their effect on the world literary and art creativity, texts relationship or intertextual topics from the view of literary critics and thinkers, since the twentieth century have become very important and have had different reflections in the cultural world. Some experts believe that all the texts are somehow related and no new text will come into existence without any relationship to previous texts. They think the individual knowledge and awareness is the product of the group knowledge and awareness. The meaning of any literal text, either prose or verse, cannot be fully understood without being aware of the governing traditions over the previous related texts. In other words, all the texts, including literary and nonliterary texts do not have an independent identity. This process which is called intertextuality, deals with the presence of a text in another text and with the omission of some concepts such as author, history and society, it studies the text independent of the author but dependent on other texts. However, in intertextual relationship studies finding these traces are not enough and we should see what the author has done with the elements taken from other works. This article tries to investigate the intertextual relationship in subversions and commercials. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
287 - صائب و انتقادهای اجتماعی او
لیلا هاشمیان فریبا رشیدیموضوع سیاست و چگونگی ادارهی امور مردم و جامعه یکی از دغدغههای فکری شاعران و نویسندگان است و اهمیت این موضوع سبب شده تا در سرودهها و نوشتههای خود به این موضوع بپردازند؛ چنان که سعدی در گلستان و بوستان، عنصرالمعالی در قابوس نامه و زینالعابدین مراغه ای در سیاحت نامهی چکیده کاملموضوع سیاست و چگونگی ادارهی امور مردم و جامعه یکی از دغدغههای فکری شاعران و نویسندگان است و اهمیت این موضوع سبب شده تا در سرودهها و نوشتههای خود به این موضوع بپردازند؛ چنان که سعدی در گلستان و بوستان، عنصرالمعالی در قابوس نامه و زینالعابدین مراغه ای در سیاحت نامهی ابراهیم بیگ گوشه ای از سیاست حاکمان را در قالب رمان اجتماعی بیان کرده اند. صائب تبریزی از بزرگترین سخن سرایان سبک هندی در قرن دهم هجری است. مضمون آفرینیهای زیبای او در غزل، توجه ویژهی او به مسائل اجتماعی و پیروی از طنز حافظ و سعدی، او را در ردیف یکی از چهرههای بزرگ ادبی ایران قرار داده است. صائب با توجه به شرایط سیاسی و اجتماعی عصر خود نگاهی ویژه به سیاست و کشورداری دارد. او در هر باب، نقدهایی در پردهی پند و اندرز برای کارگزاران حکومت دارد. در این مقاله سعی شده است نمونههایی از انتقادهای سیاسی و اجتماعی منعکس شده در اشعار صائب تبریزی ارائه شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
288 - بررسی ساختار حکایتهای روحالارواح بر اساس نظریۀ ریختشناسی پراپ
مجتبی دماوندی سیده زهرا میرنژادروحالارواح فی شرح اسماءالملکالفتّاح، کهنترین اثر مستقل فارسی در شرح اسماءالله نگاشتة شهابالدّین ابوالقاسم احمدبنابیالمظفّر منصور سمعانی، است. از آنجا که حکایتپردازی، یکی از مهمترین روش مؤلفان کتب عرفانی در جهت القای مفاهیم عرفانی بوده، سمعانی نیز در تفسیر اسماء حس چکیده کاملروحالارواح فی شرح اسماءالملکالفتّاح، کهنترین اثر مستقل فارسی در شرح اسماءالله نگاشتة شهابالدّین ابوالقاسم احمدبنابیالمظفّر منصور سمعانی، است. از آنجا که حکایتپردازی، یکی از مهمترین روش مؤلفان کتب عرفانی در جهت القای مفاهیم عرفانی بوده، سمعانی نیز در تفسیر اسماء حسنی در روحالارواح از این سنّت بهره برده است. در این پژوهش حکایتهای کتاب مذکور مورد مطالعه قرار گرفته و از آنجا که یکی از شیوههای کاربردی در مطالعۀ حکایات، تجزیه و تحلیل ساختاری آنها است و ولادیمیر پراپ، محقّق روسی، از نخستین کسانی است که به این نوع تحلیل قصّههای عامیانه توجّه کرده؛ حکایتهای روحالارواح بر اساس نظریۀ ریختشناسی پراپ بررسی شده است. پراپ با مطالعۀ یکصد قصّۀ پریان در ادبیات روسی نشان داد که قصّههای پریان، برخلاف تفاوتهای ظاهری، از نظر انواع شخصیّت و عملکرد آنها، نوعی همانندی دارند. همچنین دریافت که تعداد این عملکردها محدود، و دارای توالی مشابه میباشند. در این پژوهش با مطالعۀ ده حکایت از حکایتهای عرفانی روحالارواح بر اساس الگوی ریختشناسی پراپ، قابلیت تطبیق این الگو بر حکایات این کتاب بررسی شد و نتیجه حاکی از آن است که ساختار حکایتهای عرفانی به طور کامل با الگوی پراپ مطابقت ندارد؛ ولیکن با حذف تعدادی از خویشکاریها چون غیبت، تعقیب، رهایی، رسوایی، عروسی و افزودن خویشکاری یاریگر یاری میرساند و شکست قهرمان، به الگوی پراپ میتوان حکایتهای عرفانی این کتاب را بر اساس نظریۀ ریختشناسی پراپ مورد مطالعه قرار داده و به سایر حکایتهای عرفانی نیز تعمیم داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
289 - زندگی، آثار و عرفان شیخ حسن مولاناباد
سیّدمحمّدخالد غفّاری محمّدعرفان پارساشیخ حسن مولاناباد، نویسنده، شاعر و عارف گمنام کردستان در اواخر حکومت صفویان (1136 ـ 1073 هـ ق)، است که متأسّفانه تا زمان حال هیچگونه تحقیق و پژوهش علمی بر آثار و جنبههای مختلف زندگی ایشان صورت نگرفته است و میرود با ادامهی این روند، خدمات علمی، ادبی و دینی ایشان به ف چکیده کاملشیخ حسن مولاناباد، نویسنده، شاعر و عارف گمنام کردستان در اواخر حکومت صفویان (1136 ـ 1073 هـ ق)، است که متأسّفانه تا زمان حال هیچگونه تحقیق و پژوهش علمی بر آثار و جنبههای مختلف زندگی ایشان صورت نگرفته است و میرود با ادامهی این روند، خدمات علمی، ادبی و دینی ایشان به فراموشی سپرده شود. در حالی که شیخ حسن تأثیرات اجتماعی فراوانی بر مردم در عصر خود و بعد از آن داشته است. در این تحقیق سعی شده است نمایی از زندگی، تحصیلات، آثار علمی و عرفانی او، روشن و مشخص شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
290 - بررسى و تحلیل غزلى از مولانا با رویکرد نشانهشناسى
یدالله محمدی مصطفی گرجی سید احمد پارسانشانهشناسى به عنوان رویکردى جدید در نقد ادبى، براى تحلیل آثار مختلف به کار میرود و در پنجاه سال گذشته (1964) براى تحلیل متون گوناگون محل رجوع منتقدان ادبی بوده است. این نوع تحلیل با توجه به گستره آن در دانش های مختلف و متون گوناگون به کار رفته که در این میان شعر و مت چکیده کاملنشانهشناسى به عنوان رویکردى جدید در نقد ادبى، براى تحلیل آثار مختلف به کار میرود و در پنجاه سال گذشته (1964) براى تحلیل متون گوناگون محل رجوع منتقدان ادبی بوده است. این نوع تحلیل با توجه به گستره آن در دانش های مختلف و متون گوناگون به کار رفته که در این میان شعر و متون خلاقه به دلیل بهره گیری از نشانه های ویژه بیشتر محل تامل بوده است. با این توجه باید گفت که تحلیل نشانهشناختى شعر (شعر نو و کلاسیک) زمینهساز خوانشى نو از آن میشود و درک بهتر متون ادبى را در پی دارد. در پ‍‍‍‍ژوهش حاضر سعی می شود یکی از غزلهاى مولانا جلال الدین محمد بلخى انتخاب و نشانههاى ادبى و عرفانی موجود در آن تحلیل و رابطهی میان دالها و مدلولها (دلالت) نشان داده شود. برای این منظور ابتدا نشانهشناسی ادبی معرفى گردیده و سپس غزلى از کلیات شمس، براساس این رویکرد تجزیه و تحلیل شده است. روش پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلى است و دادهها با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا تحلیل شدهاست. بررسی تحلیلی این غزلها با توجه به دانش نشانهشناسی نشان می دهد که مولانا، واژهها (نشانهها) را در معنای قراردادی آنها به کار نمیگیرد؛ بلکه برخی را در معنای عرفانی و برخی را در معنای ادبى به کار میبرد. در این غزل ده بیتی، بیست و یک نشانه ادبى و یازده نشانه عرفانی شناسایی و تحلیل شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
291 - تطبیق توصیفی روایات کهن مبتنی بر روایتشناسی معاصر
شهرزاد رادمنش ابوالقاسم قوام رضا اشرف زادهپژوهش در روایات کهن، توأمان نیازمند تأویل و قرینهسازی با نظریات عصر حاضر است. در منظر انسان کهن؛ روایتها، قصهها و افسانهها از دلکشترین هنجارهای تفننی آدمیان بوده است و فارغ از میزان اعتبار روایتهای نخستین، پرداخت روایتها در مسیر فرهنگ و تمدن، کاربرد چشمگیر داشته چکیده کاملپژوهش در روایات کهن، توأمان نیازمند تأویل و قرینهسازی با نظریات عصر حاضر است. در منظر انسان کهن؛ روایتها، قصهها و افسانهها از دلکشترین هنجارهای تفننی آدمیان بوده است و فارغ از میزان اعتبار روایتهای نخستین، پرداخت روایتها در مسیر فرهنگ و تمدن، کاربرد چشمگیر داشته است. اغلب آن روایات؛ امروزه مانند استعارهها، قابلیت ارجاعی دارد و منجر به خلق داستانهای نوین شده و میتواند مبتنی بر ابزار روایتشناسی، تطبیق، موازنه و بینامتنیت، نقادی شود. در این پژوهش مستخرج از رساله؛ در چارچوب روایتشناسی و با بهرهگیری از ادب تطبیقی به خاستگاه روایتگری کهن پرداخته شده است که به نوعی با روایتگری معاصر، ارتباط و انگارة اشتراکی دارد. دستاورد این پژوهش، معرفی آثار کهن مصری، بابلی، سومری، فنیقی، عبری، یونانی، ایرانی، هندی، ژاپنی و چینی است. همچنین نتایج نشان دهندة آن است که متون کهن به دلیل سرشت روایی و بهرهگیری از عناصر روایی ساختارگرایی و فنون داستان پردازی، در زمرة آثار ساختارگرا قرار دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
292 - بخت و سرنوشت در گرشاسپ نامه
مرضیه ندافی سیداحمد حسینی کازرونی شمس الحاجیه اردلانی داوود یحیایینوعی مطالعه و بررسی آیین زروانیسم نشان میدهد که شاعران بسیاری تحت تأثیر اندیشههای این آیین شامل اعتقاد به خدای زمان، مرگ، بی وفایی دنیا، سپهر، آسمان و سرنوشت قرار داشته اند؛ که با بررسی آثار آنان میتوان وجود این تأثیر و نمونههای کاربرد آن را مشاهده نمود. در این پژوه چکیده کاملنوعی مطالعه و بررسی آیین زروانیسم نشان میدهد که شاعران بسیاری تحت تأثیر اندیشههای این آیین شامل اعتقاد به خدای زمان، مرگ، بی وفایی دنیا، سپهر، آسمان و سرنوشت قرار داشته اند؛ که با بررسی آثار آنان میتوان وجود این تأثیر و نمونههای کاربرد آن را مشاهده نمود. در این پژوهش با استفاده از تحلیل محتوایی به بازتاب اندیشهی بخت و سرنوشت در گرشاسپ نامهی اسدی طوسی پرداخته شده است. همچنین میزان تأثیر پذیری شاعر از اندیشههای زروانی، مورد بحث و بررسی قرار گرفته و این نتیجه به دست آمده که شاعر در بیان مفاهیمی چون: آسمان و گردش افلاک که بخت نیک و بد را به دنبال دارد، استفاده از واژهی اختر در معنی تقدیر، ستاره شناسی و طالع بینی و سوگند به نام ستارگان، تحت تأثیر اندیشههای زروانی قرار داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
293 - تحلیل ِ«بوطیقای شعرِ کلاسیک فارسی» و نگاهی انتقادی به شعرِ معاصر (با تکیه بر اشعار منثور)
حامد توکلی دارستانیبا ظهورِ اشعارِ منثور و سپید، و با از میان رفتنِ بسیاری از ویژگیهای شعر کلاسیک فارسی، سخت میتوان میان جملهای از یک رمان و قسمتی از یک شعر منثور تفاوتی احساس کرد؛ با آنکه امروزه بسیاری از نظریه پردازان، با بیان برخی خطِ تمایزها مانند عنصرِ استعاری و عنصرِ مَجازی خواست چکیده کاملبا ظهورِ اشعارِ منثور و سپید، و با از میان رفتنِ بسیاری از ویژگیهای شعر کلاسیک فارسی، سخت میتوان میان جملهای از یک رمان و قسمتی از یک شعر منثور تفاوتی احساس کرد؛ با آنکه امروزه بسیاری از نظریه پردازان، با بیان برخی خطِ تمایزها مانند عنصرِ استعاری و عنصرِ مَجازی خواستهاند تا بین شعر و دیگر متون ادبی، تمایز قائل شوند، به نظر می رسد باز در این مسئله، به بُنبستهایی برخورده اند. از مهم ترین خصایصِ شعر کلاسیک فارسی، عناصرِ موسیقیایی، وزنی و عروضی آن است، که با توجه به از میان رفتن این ویژگیها در شعر های منثور، بسیاری از اشعار، از منظرِ ذات و صورت، با بسیاری از داستانها و رمان ها قابل تمییز نیستند؛ در پژوهش حاضر، با بررسی برخی مؤلفه های شعر کلاسیک، نشان داده میشود، که اصرار بلاغیون و شاعران کلاسیک، بر عناصری چون وزنِ عروضی، آگاهانه و از روی تعمد بوده است و به همین دلیل نیز به دنبال انقلاب در شعر نبوده اند و نمی خواسته از محدودیت ِ بحورِ عروضی رهایی یابند؛ از این روی به بررسی انتقادی شعر سپید و منثور خواهیم پرداخت و نشان خواهیم داد که اینگونه از شعر، به دلیل رهایی از عناصر موسیقیایی و عروضی، هرگز نمی تواند شعری کامل باشد و از منظر صورت و ذات با دیگر متون ادبی از جمله رمان و داستان و ...، قابل تمییز و تشخیص نیست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
294 - تاریخ در ماده تاریخ براساس نظریة رمز گردانی
حسین مسجدی اصفهانیماده تاریخ (chronogram)، تبدیل اعداد و ارقامِ تاریخ به حروف و واژه ها و عبارت های معنادار است. این فن، به تدریج و بر اثر تحولات و رشدی که داشته، به ویژه در دورة صفویّه و قاجار تبدیل به شکل های پیچیده ای شده است و کم کم مورد توجّه اهل سیاست واقع گشته که از آن مستقیماً در چکیده کاملماده تاریخ (chronogram)، تبدیل اعداد و ارقامِ تاریخ به حروف و واژه ها و عبارت های معنادار است. این فن، به تدریج و بر اثر تحولات و رشدی که داشته، به ویژه در دورة صفویّه و قاجار تبدیل به شکل های پیچیده ای شده است و کم کم مورد توجّه اهل سیاست واقع گشته که از آن مستقیماً در تحولّات تاریخی و اثبات حقانیّت خود و نیز انکار مخالفان سود جسته اند. استفاده از ماده تاریخ و کوشش برای متقارن کردن آن با ظهور صفویّه، جلوس شاه اسماعیل، تشکیل سپاه شاه طهماسب، بعضی از فتوحات هند در دورة شاه عباس، جلوس نادر، ظهور باب و امضای مشروطیّت، بخشی از این رویکردهای تاریخی است که در این پژوهش به آن پرداخته شده است. تعدادی از این مواد نیز به جز بیانِ تاریخِ خاص، به طور غیرمستقیم، مبیّن برخی از مسائل پنهان اجتماعی و تاریخی است که با نگاهی به نظریّة رمزگردانی (code switching)می توان از آن در تحلیل های تاریخی استفاده کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
295 - قیاس بیمنطق
فاروق علویاز خصلتهای ناپسندی که در افراد مشاهده میشود، مقایسههای نابهجایی است که به سبب مشابهت ظاهری بین دو فرد یا دو پدیده انجام می دهند که در قضاوتشان تأثیر نامقبول میگذارد. این مقوله در مثنوی گاهی حکایتی کامل را شامل میشود، مانند قصّهی مرد بقّال و طوطی، گاهی نیز در میان چکیده کاملاز خصلتهای ناپسندی که در افراد مشاهده میشود، مقایسههای نابهجایی است که به سبب مشابهت ظاهری بین دو فرد یا دو پدیده انجام می دهند که در قضاوتشان تأثیر نامقبول میگذارد. این مقوله در مثنوی گاهی حکایتی کامل را شامل میشود، مانند قصّهی مرد بقّال و طوطی، گاهی نیز در میانه و لابهلای مطالب دیگر جلوه میکند. در این گونه مقایسهها، اشتباه افراد به آنجا میرسد که اگر تفاوتی را بین پیامبر بزرگوار و دیگران انتظار دارند، تفاوت در خورد و خواب و مظاهر زندگی دنیوی است. به هر تقدیر لبّ مطلب را میتوان در بیت مشهور و زیبای مثنوی، یعنی: کار پاکان را قیاس از خود مگیر گرچه ماند در نبشتن شیر و شیر به خوبی دریافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
296 - بایزید بسطامی و مشرب عرفانی او
فاطمه مدرسی قاسم مهرآور گیگلوBaized Bastami has always been considered as one of the loftiest summits of mysticism theophany. The belief in oneness and uniqueness of God is the basis of his mysticism school and love has a special place in his mysticism. To reach maturity in love, he empties himself چکیده کاملBaized Bastami has always been considered as one of the loftiest summits of mysticism theophany. The belief in oneness and uniqueness of God is the basis of his mysticism school and love has a special place in his mysticism. To reach maturity in love, he empties himself of his very sense of self and approaches The Beloved. Later on this mystic love dooms him to annihilation. In a way that from the lover nothing remains and everything is The Beloved. This is the reason behind “Sobhani ma aazama shaani”. It can be said that Bayazid’s mystic conduct revolves around theology. This route takes him to God through the vehicle of endearment and attachment. His view of mystic conduct, especially about theology and understanding is particularly surprising. He sees nothing, wants nothing and seeks nothing except for God in this world, as well as the next. To him the whole universe means God. The present paper studies the mystic school of Bayazid Bastami and tries to show his special place in Islamic mysticism. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
297 - تأثیر حماسهی ملّی در نامگذاری پدیدههای جغرافیایی شهرستان قروه
تیمور مالمیر خالد سلطانیوجود قومیتهای مختلف و تنوّع فرهنگی در ایران، یک فرصت است که باعث غنای بیشتر و استواری فرهنگی و نشاط جامعه میشود در عین حال، بیگانگان در پی آن بوده و هستند که از این تعدّد و تنوع برای ایجاد رخنه در ارکان هویّت و وحدت ملی استفاده کنند. شاهنامه ی فردوسی با توجه به غنا و چکیده کاملوجود قومیتهای مختلف و تنوّع فرهنگی در ایران، یک فرصت است که باعث غنای بیشتر و استواری فرهنگی و نشاط جامعه میشود در عین حال، بیگانگان در پی آن بوده و هستند که از این تعدّد و تنوع برای ایجاد رخنه در ارکان هویّت و وحدت ملی استفاده کنند. شاهنامه ی فردوسی با توجه به غنا و استحکامی که دارد میتواند به عنوان یک رکن مهم در ایجاد وحدت ملی، همچون گذشته، کارآمدی خود را نشان دهد. برای تبیین اهمیّت شاهنامه در ایجاد و گسترش همگرایی ملی، به بررسی تأثیر شاهنامه در نام گذاری پدیدههای جغرافیایی شهرستان قروه با چهار نقطه ی شهری و 137 روستا پرداختهایم. این پژوهش، با ثبت و ضبط نامهای جغرافیایی متأثّر از شاهنامه، از محو و فراموشی سرمایههای وحدت ملی جلوگیری میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
298 - کلیشه زن شرقی در داستان زقاق المدق نجیب محفوظ
کامران قدوسی طاهره نادریدر عصر زندگی نجیب محفوظ که استعمار سلطهگری میکند مفهوم ملی و فرهنگی از بین رفته و نویسندگی مدرن و شرق شناسی رایج گردیده و جهان کفر و سکولار با حاکمیت اندیشه صهیونسم و دنیای غرب، آسیبی جدی بر فرهنگ مشرق زمین به حساب میآید. نجیب محفوظ هم شاید تحت تأثیر اندیشههای استعمارگ چکیده کاملدر عصر زندگی نجیب محفوظ که استعمار سلطهگری میکند مفهوم ملی و فرهنگی از بین رفته و نویسندگی مدرن و شرق شناسی رایج گردیده و جهان کفر و سکولار با حاکمیت اندیشه صهیونسم و دنیای غرب، آسیبی جدی بر فرهنگ مشرق زمین به حساب میآید. نجیب محفوظ هم شاید تحت تأثیر اندیشههای استعمارگرانه و کلیشهای غرب نسبت به زنان شرقی، مشهورترین داستان خود را با نگاهی به طبقه متوسط و ضعیف جامعه نگاشته است. و در این داستان با بهرهگیری از شخصیتهای زنانه، دنیایی را به تصویر میکشد که اگرچه برای مخاطب شرقی چندان بیگانه نیست اما وجود دیدگاههای منفی در آنها موج می زند. این نوشتار در پی آن است که با بررسی شخصیتها و تصاویر زنان شرقی در داستان (زقاق المدق) صحتهها و تصاویر کلی موجود در داستان را نیز متأثر از شخصیت های یادشده مورد توجه قرار دهد و سیر طبیعی مقاله به آنجا خواهد رسید که بدانیم ترسیم تصاویر شخصیت های یادشده کاملا متأثر از اندیشههای استعمارگران غربی بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
299 - بررسی ادب اعتراض در جریان شعری سمبولیسم اجتماعی
رحیم کوشش زهرا نوریجریان شعر سمبولیسم اجتماعی گسترده ترین و معروف ترین جریان شعر معاصر است که سهم مهمی در تاریخ ادبیات معاصر دارد. نامدارترین شاعران معاصر، پیرو این جریان بودند، اشعار برجسته ای از آنها ماندگار شده که جزو درخشان ترین اشعار شعر معاصر می باشد. بارزترین ویژگی این جریان، پیوند چکیده کاملجریان شعر سمبولیسم اجتماعی گسترده ترین و معروف ترین جریان شعر معاصر است که سهم مهمی در تاریخ ادبیات معاصر دارد. نامدارترین شاعران معاصر، پیرو این جریان بودند، اشعار برجسته ای از آنها ماندگار شده که جزو درخشان ترین اشعار شعر معاصر می باشد. بارزترین ویژگی این جریان، پیوند معنادار شعر با اجتماع است به گونه ای که می توان گفت شعر شاعران، انعکاس مسائل جامعه است. یکی از مؤلفه های شعر اجتماعی که در این جریان بسیار به آن توجه شده، شعراعتراض است. از آنجا که خاصیت شعر اجتماعی اعتراض و انتقاد است و از آنجا که شرایط اجتماعی این دوره نامساعد است، شاعران پیوسته در واکنش به مسائل جامعه معترض هستند. در این مقاله نمونه های شعر اعتراضی در شعر شاعران برجسته ی این جریان ازجمله نیما یوشیج، احمد شاملو، اخوان ثالث، فروغ فرخزاد، حمید مصدق بررسی شده است. نتایج بررسی بیانگر این است که استبداد و نابه سامانی شرایط اجتماعی دلیل اصلی شعر اعتراضی شاعران است. مهم ترین اعتراض ها نیز در مورد فقر، فاصله ی طبقاتی، بی عدالتی و نابرابری ارزش ها، استبداد و استعمار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
300 - بررسی « توبه » در مثنوی مولانا
حسن حیدریانمقامات و احوال طریقت از آغاز پیدایش تصوّف، بنا بر شیوه ی سلوک فرقه های گوناگون صوفیّه تقسیم بندی هایی دارد که گاه هم از جهت تعداد و هم از جهت تقدّم و تأخر با هم اختلاف هایی دارند. امّا تقریباً تمامی فرقه ها، توبه را اساس و اوّلین مرحله ی سلوک به شمار آورده اند. مثنوی مو چکیده کاملمقامات و احوال طریقت از آغاز پیدایش تصوّف، بنا بر شیوه ی سلوک فرقه های گوناگون صوفیّه تقسیم بندی هایی دارد که گاه هم از جهت تعداد و هم از جهت تقدّم و تأخر با هم اختلاف هایی دارند. امّا تقریباً تمامی فرقه ها، توبه را اساس و اوّلین مرحله ی سلوک به شمار آورده اند. مثنوی مولانا نیز از ابتدا که با نی نامه آغاز می شود، تا انتها که با حکایت ناتمام دژ هوش ربا سرانجام می پذیرد، قصّه ی جدایی ها و دوری از نیستان و برانگیختن انسان- انسان اسیر در چنبره ی نفس امّاره و حبسگاه خاک - در طلب اصل خویش است و سیر استکمالی انسان بدون توبه در ابتدای سلوک میسر نیست. بنابراین مولانا در جای جای مثنوی بنده را به توبه تشویق و تحریک می کند. این مقاله کوششی است در بررسی موضوع توبه از نگاه مولانا که پس از مقدّمه و نظر تعدادی از مشایخ صوفیّه در این مورد، دیدگاه خاصّ مولانا را در ارتباط با این مقوله پی گیری میکند. منابع مورد استفاده در این پژوهش در درجه ی نخست آثار مولانا به ویژه مثنوی و سپس امّهات آثار عرفانی مرتبط با این موضوع است. نوع روش پژوهش در این مقاله عمدتاً تجزیه و تحلیل عقلانی و به صورت کتابخانه ای است. نتیجه ای که از این پژوهش به دست آمده آن است که: چون مولانا مثنوی را در حالت شور و سماع و مستی می سروده نکات عرفانی، به صورت پراکنده در خلال حکایت های آن بیان شده است و برای دریافت دیدگاه مولانا در خصوص هر کدام از آنها ناگزیر باید شش دفترِ مثنوی را با دقّت هر چه تمام تر جُست و جُو کرد. این پژوهش تلاشی برای تدوین دیدگاه مولانا در زمینه ی توبه به گونه ای منظّم و منطقی است. با این هدف که پژوهندگان نکات عرفانی مثنوی برای بررسی این مقوله، نیازی به مطالعه ی تمام مثنوی نداشته باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
301 - هستی شناسی نور و ظلمت در اندیشه ی شیخ اشراق
حجت الله همتی فاطمه مدرسیLight and darkness are original codes in philosophical intuition of Suhrawardi. God, in this system of philosophy, created the universe from the type of light source called Nvralanvar from top to bottom. The top down creation cosmology is an incarnation of supreme powe چکیده کاملLight and darkness are original codes in philosophical intuition of Suhrawardi. God, in this system of philosophy, created the universe from the type of light source called Nvralanvar from top to bottom. The top down creation cosmology is an incarnation of supreme power of God and its Truth which is unified with the Light and Being called Mlvmyt, Nvryt and Mzhryt respectively. The creation of the world from Suhrawardi's philosophical point of view is light source, Nvralanvar. Suhrawardi's ontology-based system is the expression of devotion. God, unique holiness, is absolute devotion to the light and the light is absolute and the other lights are shining in terms of intimacy to the absolute light. Almost all philosophical ideas and theories of Suhrawardi are based on this fundamental view on light source which considers his ontological interpretation and explanation. This paper, first, aims at studying metaphysical foundations, light and darkness ontology and cosmology in Suhrawardi philosophy. Light divisions and other provisions related to the ideas of light and darkness and Suhrawardi's explanation on them are also studied in this paper. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
302 - منادی رئالیسم انقلابی در عصر مشروطه
پروانه رمضانی رضا فرصتی جویباری مهر علی یزدان پناهمکتب رئالیسم یکی از بنیادی‎ترین مکاتب هنری است که در اواسط قرن نوزدهم در فرانسه ظهور‎کرد و به‎سرعت گسترش‎یافت. پرهیز از تخیّل و الهام‎های درونی رمانتیک‎ها و پرداختن به واقعیت‎های عالم بیرون از اساسی‎ترین اصول این مکتب بود که شاعران، نویسن چکیده کاملمکتب رئالیسم یکی از بنیادی‎ترین مکاتب هنری است که در اواسط قرن نوزدهم در فرانسه ظهور‎کرد و به‎سرعت گسترش‎یافت. پرهیز از تخیّل و الهام‎های درونی رمانتیک‎ها و پرداختن به واقعیت‎های عالم بیرون از اساسی‎ترین اصول این مکتب بود که شاعران، نویسندگان و هنرمندان را به‎سوی‎خویش‎کشاند. در ایران نیز همگام با حرکت‎های مشروطه‎خواهان، شاعران و نویسندگان به مسائل اجتماعی و انحطاط و عقب‎ماندگی کشور، توجه نشان دادند. عصر مشروطه را باید نقطه عطفی در ورود شعر به حوزۀ زندگی مردم و مسائل جامعه و متمایل شدن آن به واقع‎گرایی دانست. از میان شاعران این دوره، فرّخی یزدی با گرایش شدید به آزادی‎خواهی وحمایت از کارگران وکشاورزان، به اوضاع کشور توجه نشان داد. هدف این پژوهش نخست؛ معرفی عناصر اصلی رئالیسیم در اشعار فرّخی یزدی وسرانجام؛ تحلیل اشعار فرّخی برمبنای اصول وقواعد آن مکتب است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
303 - مطالعة لایة نحوی زبان در برخی از لالاییهای زبان فارسی: بررسی ساخت جمله
سیده مریم فضائلیلالایی ها یکی از انواع ترانه ها هستند که در حوزة ادبیات عامه جای میگیرند. یکی از ابعاد ساختاری لالایی ها بررسی ویژگی های نحوی آن ها است. پژوهش حاضر با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی با هدف بررسی انواع جملات تشکیل دهندة لالایی ها ازنظر ساده و مرکب بودن و نیز تعداد اجزای جملات چکیده کامللالایی ها یکی از انواع ترانه ها هستند که در حوزة ادبیات عامه جای میگیرند. یکی از ابعاد ساختاری لالایی ها بررسی ویژگی های نحوی آن ها است. پژوهش حاضر با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی با هدف بررسی انواع جملات تشکیل دهندة لالایی ها ازنظر ساده و مرکب بودن و نیز تعداد اجزای جملات در 93 لالایی فارسی انجام شد. نتیجة آزمون آماری کای دو که با استفاده از نرم افزار SPSS21 به دست آمد، نشان می دهد که در لالایی های موردبررسی، میان فراوانی جملات ساده و مرکب تفاوت معنادار وجود دارد؛ به صورتی که بسامد جملات ساده به طور معناداری بیشتر از جملات مرکب است. از بعد تعداد اجزای جمله، جملات سه جزئی و یک جزئی به ترتیب با 46% و 26% بیشترین و کمترین میزان بسامد را در لالایی های مورد بررسی داشته اند. نتیجة آزمون آماری کای دو نشان دهندة این است که در لالایی ها جملات سه جزئی به طور معناداری بیشتر از جملات یک جزئی کاربرد داشته اند. بسامد زیاد جملات ساده متناسب با نوع لالایی است؛ زیرا در این نوع از ادبیات عامه از آنجایی که مخاطبان لالایی ها کودکانی هستند که در حال فراگیری زبان هستند، انتظار بر این است که از ساختارهای نحوی استفاده شود که جملاتی کوتاه و ساده و متشکل از فقط یک فعل باشند تا پردازش و درک آنها برای کودکان ممکن باشد. همچنین، فراوانی زیاد جملات ساده به دلیل ویژگی ریتمیک لالایی ها است و اینکه این ویژگی موجب می شود تا لالایی ها غالباً در جملات ساده و کوتاه سه جزئی بیان شوند. افزون براین، به دلیل اینکه لالایی ها جنبة عامیانه دارند و سرایندگان آن ها نیز غالباً مادرانی با سطح سواد پایین هستند و در کلام عامیانه سعی می شود که از پیچیدگی گفتاری کاسته شود تا کلام روان تر باشد و انتقال مطلب سریع تر صورت گیرد، در لالایی های موردبررسی شاهد وقوع فراوان جملات ساده و کوتاه سه جزئی هستیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
304 - بررسی و تطبیق مولفه های رمانتیسم در آثار بدر شاکر سیابو قیصر امین پور
عباس گنجعلی سکینه صارمی گرویRomantic Movement reacted against the restraintNew Classicism literature originated when gifted and courageous writers invented new ways to express their feelings The main principles of this school were freedom,bond to nature, free expression of emotion and excitement چکیده کاملRomantic Movement reacted against the restraintNew Classicism literature originated when gifted and courageous writers invented new ways to express their feelings The main principles of this school were freedom,bond to nature, free expression of emotion and excitement (such as grief, love, solitude and remind of death), travel in time and journey to name a few. SyabBadr Shakeris one of the pioneers of modern romantic Arabic poetry whose poems touch the romantic elements like naturalism and historical travel. On the other hand, QeysarAminpour, who is a giftedcontemporary Persian poet, is a talented poet in expressing the feelings and emotions in his poetry.Since the motif in his texts is mostly expressing the pain and agony, he is considered as a poet of recalling the pains,andhe dubbed the namethe poets of pain and grief. This paper tries to study the principle of romanticism used by the both poets and also, compare and contrast the methodologies used in stating the romantic elements in Badr Shaker Syab and QeysarAminpourtexts. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
305 - تأثیر فقه اسلامی بر خمسه ی نظامی
سیداسعد شیخ احمدیSixth century is one of the most glorious periods in Persian literature. This glory in literature paved the way for a special style of rhetoric which is later called religious poetry. One of the most famous poets of this period is Nezami Ghaznavi, whose style followed چکیده کاملSixth century is one of the most glorious periods in Persian literature. This glory in literature paved the way for a special style of rhetoric which is later called religious poetry. One of the most famous poets of this period is Nezami Ghaznavi, whose style followed by other poets after him. Nezami’s poem is highly technical wreathed by vast scope of knowledge and skills of the poet. We can see the reflection of Islamic science in Nezam’s poetry. He also makes use of his full familiarity with juridical science in providing figures of speech, creative imagination and multiple form and style. In this paper, we have tried to explore this influence of Islamic juridical issues on Nezam’s poetry. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
306 - حماسه ی آرش کمانگیر در شعر سیاوش کسرایی
ایوب مرادیArash storyas Epic and majestic nostalgiaisa clear exampleof Iranianancient culture that showschangethedestinyof anationbydedication ofaperson.Archer Arash poetry,Poemsof SiavashKasrayi is are-creation of this national epic. Thispoemshould beconsideredthe firstmodernep چکیده کاملArash storyas Epic and majestic nostalgiaisa clear exampleof Iranianancient culture that showschangethedestinyof anationbydedication ofaperson.Archer Arash poetry,Poemsof SiavashKasrayi is are-creation of this national epic. Thispoemshould beconsideredthe firstmodernepic poemthatiswritten inthenew style. Kasrayi wears eyefromthe historicaltruthof thisstoryandmakesits epic more than historicalfacts. He also has tried to portray symbolically social and political spaceof the country inthe thirties by usinglinguistictechniques. Archer Arashlyricissongful ofthehopethatwaswritten in spacefull ofdespairafterthe coup of30th of August. Kasrayiwho is inspired by Savior emersion, knows Arashappearance, hopeof everyone inthe world. Inthis article with deliberationin Archer Arash poem, we tried to answerthefollowingtwo questions:1-Whichcapacitiesareusedforre-inventionthe myth ofArcher Arash and Strengthenaspects ofits epic?2- How much poethas beensuccessful Inorderto portrayaspects ofathletics? پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
307 - مطالعۀ مرگاندیشی در اندیشۀ خیام و مولانا
حسین صدقی فرهاد محمدیخیام و مولانا، دو متفکر و اندیشمند بزرگ ادبیات فارسی، نمایندة دو نوع جهان بینیِ متفاوت نسبت به مرگ هستند. خیام، شاعر فیلسوف گونه ای است که شک و تردید اساس تفکرات و اندیشه های اوست. شکِ او نسبت به مسائلِ ماوراء طبیعی باعث شده است که مرگ در جهان بینی او جایگاه خاصی داشته چکیده کاملخیام و مولانا، دو متفکر و اندیشمند بزرگ ادبیات فارسی، نمایندة دو نوع جهان بینیِ متفاوت نسبت به مرگ هستند. خیام، شاعر فیلسوف گونه ای است که شک و تردید اساس تفکرات و اندیشه های اوست. شکِ او نسبت به مسائلِ ماوراء طبیعی باعث شده است که مرگ در جهان بینی او جایگاه خاصی داشته باشد. در مقابل، اندیشة ناب عرفانی مولانا راجع به مرگ سبب شده است که در همه چیز زندگی و حیات ببیند و مرگ و نیستی، مفهومِ خود را از دست بدهد. در این نوشتار، ابتدا موضوع مرگ و مرگ اندیشی در اندیشۀ مولانا با تکیه بر مثنوی و دیوان شمس که دیدگاه های مهّم او راجع به این موضوع در آنها نمود یافته، مورد مطالعه قرار گرفته است. سپس به مفاهیم اساسیِ مرتبط با مرگ در اندیشۀ خیام و نگرش او بدان پرداخته شده است. مهمترین نکات به دست آمده بدین صورت است که با توجّه به اینکه مولانا مرگ را لازمۀ جریانِ تکاملِ هستی انسان می داند، مفهوم مرگ در جهان بینی او تبدیل به حیات شده است. در جهان بینیِ او چون انسان جاودانه است و با مرگ نیست و نابود نمی شود، مرگ تنها به عنوان انتقال به حیات ابدی معرفّی شده است. امّا در اندیشۀ خیام از آنجا که او قائل به اصلِ عدمِ آگاهی انسان از راز و رمز هستی است و مرگ نیز اسرارآمیزترین مسئلۀ هستی به شمار می رود، مفهوم مرگ مبهم و نامشخص است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
308 - تحلیل و بررسی اهداف حافظ از بکارگیری عوامل طبیعی در شعر
طیبه فدویPursuing objective is one of the causes behind composing poems, thus poets usually exploit different methods of expressions and diverse factors and tools for accessing the objectives. Touching sensible objects in the universe and explaining them by using expression met چکیده کاملPursuing objective is one of the causes behind composing poems, thus poets usually exploit different methods of expressions and diverse factors and tools for accessing the objectives. Touching sensible objects in the universe and explaining them by using expression methods, Hafez as a great poet also has his own objectives. This study aims at investigating the objectives for expressing the natural factors in Hafez lyrics. Hence, first, a concise definition of poetry and imagery is introduced which is followed by referring to important points concerning images in Hafez's poetry and his use of nature for creation these images. Then, objectives and intentions behind expressing natural factors in Hafez lyrics would be studied. This research investigates the reasons for using natural factors as rhetoric methods of expression like simile and metaphor to present and express indirectly and implicitly different moral, mystical, educational, social, and philosophical subjects. This study aims at revealing Hafez's art and his elegance as well as hidden corners of his thoughts. This research will be conducted base on descriptive method one data would be collected in the library. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
309 - سید قطب و شعر فارسی (تأملی بر آراء نقدی وی دربارهی شعر حافظ و خیام)
فاروق نعمتیسید قطب از چهره های برجسته ی قرن بیستم است که علاوه بر اندیشه های دینی و سیاسی، دارای نظرات نقدیِ قابل تأمّلی در زمینة ادبیات و شعر است. او در رابطه با اشعار حافظ و خیام، دیدگاه های مهمی دارد و ضمن اینکه این دو سرایندة ایرانی را دارای مشربی عرفانی می داند، حافظ را به طو چکیده کاملسید قطب از چهره های برجسته ی قرن بیستم است که علاوه بر اندیشه های دینی و سیاسی، دارای نظرات نقدیِ قابل تأمّلی در زمینة ادبیات و شعر است. او در رابطه با اشعار حافظ و خیام، دیدگاه های مهمی دارد و ضمن اینکه این دو سرایندة ایرانی را دارای مشربی عرفانی می داند، حافظ را به طور کلی، شاعری خوش مشرب و آمیخته از اندیشه های عاشقانه و غیبی دانسته، و خیام را نیز عارفی رنجور در جستجوی حقیقت گم شده ای می داند که در تاریکی ها، پرتوی از روشنایی را نمی یابد. این آراء، از یک سو، بیانگر آشنایی سید قطب با ادب و فرهنگ ایران زمین است؛ و از سویی دیگر، نشانِ از مطالعاتِ دقیق وی در رابطه با شاعرانِ سترگ ایرانی دارد. پژوهش حاضر، درنگی بر نظرات وی در مورد این دو شاعرِ بزرگ ایرانی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
310 - مضمون «گریز» در رمان بیابان نوشتهی ژان ماری گوستاو لوکلزیو
الهام سجادیقهرمانان داستان های لوکلزیو انسان های سرگردان و تنهایی هستند که خود را در برابر خشونت و بی رحمی دنیای واقعی مییابند و هر یک به نوعی از خود و محیط نامطلوب پیرامونشان گریزانند. در این مقاله برآنیم تا به بررسی جنبه های گوناگون و چندلایهی مفهوم گریز از نظر لوکلزیو در کتاب چکیده کاملقهرمانان داستان های لوکلزیو انسان های سرگردان و تنهایی هستند که خود را در برابر خشونت و بی رحمی دنیای واقعی مییابند و هر یک به نوعی از خود و محیط نامطلوب پیرامونشان گریزانند. در این مقاله برآنیم تا به بررسی جنبه های گوناگون و چندلایهی مفهوم گریز از نظر لوکلزیو در کتاب بیابان بپردازیم. با بررسی و تحلیل این کتاب و آثار دیگر لوکلزیو و نظر منتقدان در این باره پی می بریم که گریز شخصیت های داستان نه به خاطر دستیابی به شرایط دلخواه مادی و معیشتی است و نه برای رسیدن به یک زندگی مطلوب، بلکه برای نیل به اصالت و گوهر وجودیشان می باشد؛ یعنی همان خویشتن خویش. و به این بهانه می خواهند به منشاء و خاستگاهی که از آن گریخته اند، بازگردند. آن ها طبیعت را پناهی برای گریز از دنیای متمدن امروزی میپندارند. جایی که سرشار است از سکوتی مغلوب کننده، زیبایی و رهایی، و همواره به دنبال بهشت گمشده ای هستند که نمیتوانند آن را در این جهان زمینی، یعنی جامعه ای صنعتی بیابند. از این رو در دنیایی که برایشان ناشناخته است آن را جستجو می کنند. در واقع آن ها به دنبال نشانی از هویت خود هستند و تنها راه چاره را گریز از این زندان و پناه بردن به طبیعت می دانند؛ چرا که انسان در آغوش طبیعت آرامش بیشتری می یابد. همگام با لالا[1]، شخصیت اصلی کتاب بیابان به زادگاهش می رویم و همراه او به دنیایش قدم می گذاریم. او که آزرده، بیزار و سرخورده از جامعه متمدن امروزی است، تنها راه رهایی و آرامش را در بازگشت به بیابان می یابد. بررسی احساسات، خاطرات و دلتنگیهای قهرمان اصلی داستان و دیگر شخصیتها، ما را به مفهوم گریز از خود در نزد آنان نزدیک می کند. [1] Lalla پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
311 - بازتاب حماسة ملی در داستانها و قصههای مردم قروه
تیمور مالمیر خالد سلطانیوجود اقوام مختلف و تنوع فرهنگی در ایران، یک فرصت است که باعث غنای بیشتر و استواری فرهنگی و نشاط جامعه میشود در عین حال، بیگانگان در پی آن بوده و هستند که از این تعدد و تنوع برای ایجاد رخنه در ارکان هویت و وحدت ملی استفاده کنند. شاهنامۀ فردوسی با توجه به غنا و استحکامی چکیده کاملوجود اقوام مختلف و تنوع فرهنگی در ایران، یک فرصت است که باعث غنای بیشتر و استواری فرهنگی و نشاط جامعه میشود در عین حال، بیگانگان در پی آن بوده و هستند که از این تعدد و تنوع برای ایجاد رخنه در ارکان هویت و وحدت ملی استفاده کنند. شاهنامۀ فردوسی با توجه به غنا و استحکامی که دارد میتواند به عنوان یک رکن مهم در ایجاد وحدت ملی، همچون گذشته، کارآمدی خود را نشان دهد. برای تبیین اهمیت شاهنامه در ایجاد و گسترش همگرایی ملی، داستانها و قصههای مرتبط با شاهنامه را در شهرستان قروه با تنوع قومی و فرهنگی آن بررسی کردهایم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
312 - سبکشناسی غزلیات وحدت کرمانشاهی
مسعود سپهوندی علیرضا شهرستانی سیّد آرمان حسینی آبباریکیطهماسب قلیخان معروف به وحدت کرمانشاهی از عرفا و شعرای نامی غرب کشور در قرن سیزدهم هجری بوده است. شهرت او بهخاطر سرودن غزلیاتی است که سرشار از مضامین ناب عرفانی و مفاهیمی چون عشق، وحدت وجود و... است. از آن جاییکه وحدت کرمانشاهی در ادبیات معاصر کرمانشاه و شکل گیری مکتب چکیده کاملطهماسب قلیخان معروف به وحدت کرمانشاهی از عرفا و شعرای نامی غرب کشور در قرن سیزدهم هجری بوده است. شهرت او بهخاطر سرودن غزلیاتی است که سرشار از مضامین ناب عرفانی و مفاهیمی چون عشق، وحدت وجود و... است. از آن جاییکه وحدت کرمانشاهی در ادبیات معاصر کرمانشاه و شکل گیری مکتب ادبی این سامان، نقش به سزایی داشته، بنابراین در این جستار سعی بر آن است تا غزلیات او از لحاظ سبک شناسی بررسی شود. شیوۀ کار به این صورت است که با بررسی غزلیات او در سه سطح زبانی (آوایی، لغوی و نحوی)، فکری و ادبی تلاش می شود مسائلی که سبب تشخص زبان شعری او شده است، به دست داده شوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
313 - زن و ضرب المثل های جنسیتی
محسن معصومی ویدا رحیمی نژادProverbs are part of the oral literature said and heard in each language and culture, but their subjects differ from society to society. They show the interests and disgusts of every society and in fact they are the reflection of the culture of each society, as well. C چکیده کاملProverbs are part of the oral literature said and heard in each language and culture, but their subjects differ from society to society. They show the interests and disgusts of every society and in fact they are the reflection of the culture of each society, as well. Characteristics of proverbs include anonymous author, oral transmission from generation to generation, and unknown origin. Since the formation of a proverb has no logical or scientific base, whatever the members of a society distance themselves from traditional and irrational behavior towards rational manner, then the use of proverb is reduced and in approving or rejecting a case individuals use proverb less, as logical reasoning helps them more. Some of these proverbs has gender base. The aim of this article is to determine the amount of the use of gender proverbs among people in Tehran. The methodology is based on survey research method. Statistical population is people in Tehran and the measurement tool is researcher- made questionnaire. Gender proverbs were set among common proverbs and 71 people including men and women in Tehran had filled the questionnaires. One of the most important findings of this project is that the amount of the use of gender proverbs among men is 0.93 and among women is 0.74 in the 0-4 scale in this statistical population. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
314 - تحلیل داستان ملکوت با تکیه بر مکتب روان تحلیلی
رقیه هاشمی تقی پورنامداریانPsychoanalytic theory refers to the definition and dynamics of personality development which underlie and guide psychoanalytic in the field of literary criticism. First laid out by Sigmund Freud, this approach has used literary works as good examples of explaining psyc چکیده کاملPsychoanalytic theory refers to the definition and dynamics of personality development which underlie and guide psychoanalytic in the field of literary criticism. First laid out by Sigmund Freud, this approach has used literary works as good examples of explaining psychological teachings. Freud declared literary text as the symptom of writer’s disorder providing the ability of psychoanalytical review. Freud’s views were so influential that some of literary schools of that time, including surrealism, increasingly considered themselves debtors of psychoanalytical thoughts, in artistic approach. Bahram Sadeghi’s story titled Malakut is a surrealistic and psychological story analyzed on the basis of psychology of characters. Two of the strong elements of the story are the concepts of death and thinking. The concept of death which is considered as an opponent element with eternity gives a meaning to the actions and behavior of characters. This paper reviews the history of classic psychology and its connection with literature, generalities and definitions through the looking glass of Freud’s psychoanalyst views, summery of the story and analysis of characters as potential selves of the author himself. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
315 - سعدی و خدایِ آشنایِ او در بوستان و گلستان
پارسا یعقوبی زهرا ابطحیسعدی، یکی از مهمترین ارکان ادب فارسی است که شهرتی جهانی دارد. بوستان و گلستان او را اثرگذارترین متون بر ارزشها و باورهای مردم ایران دانستهاند. بنابراین پیبردن به آن بخش از نظرگاههای سعدی که در این دو اثر بیان شدهاند، مهم به نظر میرسد. در پژوهش موجود، بعد از معر چکیده کاملسعدی، یکی از مهمترین ارکان ادب فارسی است که شهرتی جهانی دارد. بوستان و گلستان او را اثرگذارترین متون بر ارزشها و باورهای مردم ایران دانستهاند. بنابراین پیبردن به آن بخش از نظرگاههای سعدی که در این دو اثر بیان شدهاند، مهم به نظر میرسد. در پژوهش موجود، بعد از معرّفیِ اجمالیِ سعدی، بوستان و گلستان، به توصیف دیدگاههای سعدی دربارهی خدا، بر اساس متن بوستان و گلستان پرداخته شده است. خدایِ آشنایِ سعدی، همان خدایی است که اسلام معرّفی میکند. سعدی نیز بر حضور دائمی و محوریت خداوند در تمامی امور تأکید کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
316 - بررسی کهن الگوها در داستان «هزارویک شب» نجیب محفوظ
کامران قدوسی گیتی کاوه باغ بهادرانیمفاهیم مشترکی که از اجداد بشر نسل به نسل منتقل شده اند و در ژرفای ضمیر نا خودآگاه قرار گرفته اند، کهن الگو ها هستند ،مفاهیمی که جهانی هستند و ریشه ای چند میلیون ساله دارند. گرایش های ارثی مشترکی که انسان در موقعیت های گوناگون از خود نشان می دهد. نقد کهن الگویی یکی از ره چکیده کاملمفاهیم مشترکی که از اجداد بشر نسل به نسل منتقل شده اند و در ژرفای ضمیر نا خودآگاه قرار گرفته اند، کهن الگو ها هستند ،مفاهیمی که جهانی هستند و ریشه ای چند میلیون ساله دارند. گرایش های ارثی مشترکی که انسان در موقعیت های گوناگون از خود نشان می دهد. نقد کهن الگویی یکی از رهیافت های اصلی نقد ادبی معاصر است که به کشف ماهیت و ویژگی کهن الگو ها و نقش آن ها در ادبیات می پردازد . هزار و یک شب هم چون بسیاری از آثارادبی جهان جلوه گاهی است که کهن نمونه ها را به شیوه های نمادین منعکس می کند. دراین مقاله حکایت ها و روایت های این مجموعه از دیدگاه نقد کهن الگویی، بررسی و بر اساس کهن الگو های شاخص این اثر (آنیما، آنیموس، سایه، نقاب، عشق، جن و دیو، شیطان، قهرمان، جدال خیر و شر، خود و خویشتن، خداانگاری) تحلیل شده است. بررسی موردی حاضر درباره ی داستان های این مجموعه نشان دهنده ی قابلیت های بالای این اثر در حیطه ی ناخود آگاه روان آدمی است. بر اساس یافته های پژوهش نجیب محفوظ به دور از محدودیت های زمانی و مکانی، میراث مشترک ادبی وفرهنگی را مورد تأیید قرار داده و ثابت کرده است که به یاری این کهن الگو ها در صحنه های هزار و یک شب به صورت جزئی و بازتاب آن در رفتار مخاطب به طور کلی می توان پرواز روح آدمی از آوردگاه جدال خیر و شر تا آسمان نیکی ها و رستگاری ها را نظاره گر بود، زیرا که در نهایت با برتری نیروهای خیر گره داستان گشوده می شود وشر راهی جز به نیستی ندارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
317 - حدیث عشق در دیوان ابن فارض و ملای جزیری
احمد شریعت پناه ناصر حسینی(نویسندۀ مسئول) اردشیر صدرالدینیاز مهمترین پژوهشهای تاریخ ادبیات و موضوعات ادبی در جهان، بررسی و پژوهش در باب (عشق و محبت) است که تقریباً هیچ ادبیاتی در جهان خالی از این مضمون نبوده و نیست چه عشق مجازی باشد و چه عشق حقیقی. دو شاعر عرب (سلطان العاشقین) ابن فارض و کُرد (سلطان المشتاقین) ملای جزیری در چکیده کاملاز مهمترین پژوهشهای تاریخ ادبیات و موضوعات ادبی در جهان، بررسی و پژوهش در باب (عشق و محبت) است که تقریباً هیچ ادبیاتی در جهان خالی از این مضمون نبوده و نیست چه عشق مجازی باشد و چه عشق حقیقی. دو شاعر عرب (سلطان العاشقین) ابن فارض و کُرد (سلطان المشتاقین) ملای جزیری درزمینهٔ مضامین عشقی سرآمد قرون خود بودند ضمن اینکه نام آنان در حوزه عرفان و تصوف نیز در کنار نام کسانی چون شیخ اشراق سهروردی، ابن عربی، صدرالدین قونوی، مولوی بلخی، مولانا خالد شهر زوری، پیوسته جای می گیرد و آثار منظوم و منثور آنان در حلقههای صوفیه نیز تدریس میشده است. آثار منظوم این دو شاعر عارف آکنده از مفاهیم و اصطلاحات عرفان نظری است همچون: اتحاد، فنا، بقا، وجد، فرق و جمع، فقر، عشق، حُبّ و دهها اصطلاح دیگر که با توانایی ویژهای در قالب قصاید و غزل به شیوه تمثیل و تعابیر شاعرانه بسط و گسترشیافته است. این دو شاعر عارف مانندگیهای فراوانی به هم دارند ازجمله در حوزه آموزه های عشق و محبت همچو سوختن براثر عشق، جوانمردان عاشق، بلای هجران، توصیف زیبایی محبوب، تجلی و؛ که نشان میدهد مبانی و مبادی عرفان در هر جا ظهور و بروز نماید از حیث محتوا به هم مانند هستند. در این جستار تلاش شده که نمونههای شعری این دو شاعر برجسته تاریخ ادبیات عرب و کُرد مقایسه و موردبررسی و پژوهش قرار گیرد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
318 - تجلی طبیعت در اشعار محمدرضا شفیعی کدکنی (م.سرشک)
محمدتقی یونسی رستمی حوریا هادی پور علی خوشه‏ چینعلاقه به طبیعت و استفاده از عناصر طبیعی در شعر به دوره ی خاصی از زندگی و انسان حوزه های شعری – کلاسیک و نو- محدود نمی شود. شاعران با بهره گیری از تخیل، عناصر بلاغی و صناعات ادبی کوشیده اند تا با وام گیری از طبیعت، عناصر آن و ترکیبات جدیدی که خلق می کنند، به مفاهیم چکیده کاملعلاقه به طبیعت و استفاده از عناصر طبیعی در شعر به دوره ی خاصی از زندگی و انسان حوزه های شعری – کلاسیک و نو- محدود نمی شود. شاعران با بهره گیری از تخیل، عناصر بلاغی و صناعات ادبی کوشیده اند تا با وام گیری از طبیعت، عناصر آن و ترکیبات جدیدی که خلق می کنند، به مفاهیم مورد نظرشان بپردازند. طبیعت گرایی شاعران به سه دسته: تقلیدی، توصیفی و تأویلی و تألیفی تقسیم می شود. رویکرد طبیعت گرایی در شعر کلاسیک با شعر نو تا حد زیادی متفاوت است. در شعر نیما و شعر نیمایی، تجلی طبیعت با خصوصیات متعددی از جمله : سنت شکنی، زبان جدید، جهان بینی ویژه، دوری از منظم الوحدگی شاعر، حضور عناصر بومی و محلی همراه بوده است. یکی از شاعرانی که در دوره معاصر با نگرش نیمایی و با زبان نو قدمایی به طبیعت و عناصر طبیعی به شکل نمادین (سمبولیسم) پرداخته است، شفیعی کدکنی (م.سرشک) است. در تحلیل اشعار شاعر هرچه از دفاتر اول شاعر سوی آثار جدیدتر وی گام برمی داریم، با توسعه زبانی و محتوایی غنی تر روبرو می شویم. بررسی ها نشان داده است که شاعر از هجده عنصر طبیعت بیشتر از سایر عناصر استفاده کرده است. او برای بیان اندیشه های فردی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و انسانی محیط و روزگارش از واژه ها و ترکیبات : باران، گل، بهار، باغ، ابر و باد با بیش ترین بسامد عناصر بهره برده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
319 - بازتاب توصیفات نجومی در دیوان منوچهری دامغانی
عبدالمجید محققی هاشم عربییکی از راههای تکامل شعر و تنوع بخشی به مضامین آن، استفاده شاعر از اصطلاحات علوم گوناگونی؛ مانند: طب، نجوم... است تا هم معلومات متعدد خود را در کسوت زیبای شعرعرضه نموده، از نو آوری در آن سود جوید؛ و هم، محیط تربیتی، اجتماعی خویش و حوادثی که از آن در ذهن و شعرش تأثیر عمیق چکیده کاملیکی از راههای تکامل شعر و تنوع بخشی به مضامین آن، استفاده شاعر از اصطلاحات علوم گوناگونی؛ مانند: طب، نجوم... است تا هم معلومات متعدد خود را در کسوت زیبای شعرعرضه نموده، از نو آوری در آن سود جوید؛ و هم، محیط تربیتی، اجتماعی خویش و حوادثی که از آن در ذهن و شعرش تأثیر عمیق داشته، به خوانندگان بشناساند؛ شعر عصر غزنوی با سامانی تفاوتهایی دارد؛ از جمله اینکه سادگی بیان سامانی جای خود را به استحکام در دوره ی غزنوی می دهد، همچنین اجزای تصاویر خیالی شاعر دوره ی غزنوی تا حدّی در پختگی شعر مؤثّر واقع می گردد و از این منظر می توان منوچهری دامغانی را نماینده ی تمام عیار دوره غزنوی دانست؛ چرا که تصاویر شعریش از طبیعت، که حاصل تجربههای حسی وی میباشد، همه را با زبان شعری خویشتن توصیف می نماید و هر از گاهی تخیّل خویش را در این عرصه به جولان وا میدارد. وی با برخورداری از اطلاعات نجومی مطابق زمان خود اقدام به بیان و توصیف این اطلاعات نموده و بسیاری از تشبیهات نجومی خود را براساس تصاویر ذهنیای که از اجرام آسمانی داشته، به وجود آورده است و بسان هنرمندی زبردست میکوشد تا بین زمین و عناصر آن با فلک و کرات آن پیوندی شاعرانه دریابد، و با دقّت و ظرافت شگرفی این امور دور از هم و گاه متضاد- زمینی، آسمانی- را مقایسه، و مناسبتهایی میان آنها را استنباط نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
320 - ذائقه در خوانش و آفرینش داستان با رویکرد تجربه گرایانه
محمدرضا کلهرArt and such literature, especially the story which are part of the imagination, cannot be without judgment, verve and style. Apparently empirical and conjectural encounter with artwork and story is inevitable. Reading of stories or fiction is fits with the experience چکیده کاملArt and such literature, especially the story which are part of the imagination, cannot be without judgment, verve and style. Apparently empirical and conjectural encounter with artwork and story is inevitable. Reading of stories or fiction is fits with the experience and Initiative of artist. Trying to achieve art & literary talent especially in the story is the most important experience in reading and creating stories, basically the teleological of art and story is the same, On this basis this article has been tried based on empiricist theories, "David Hume, and emphasis on the views and experiences of the famous Iranian and non Iranian writers, this trend can be explained by imaginary encounter. Philosophical principles that "Hume “has imposed for understand and art criticism, Including the of art story, are very simple, But in practice, especially for novelist are difficult, onerous and sometimes impossible. In explaining these ideas, arguments and experiences thinkers and writers such as Robert Scholes," "William Faulkner", "Graham Greene", "H Golshiri" and "" Najaf daryabandari "" Mario Vargas Llosa … is presented in this paper. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
321 - ترکیبات اضافی محل تلاقی دستور زبان با دانش بلاغت و سبک شناسی(بر پایة کلیله و دمنه)
سامره شاهگلی محمد مجوزییکی از امکانات چشمگیر زبان فارسی، در ترکیبات اضافی یعنی در رابطة مضاف و مضافالیه تظاهر میکند. به این معنی که از ترکیب مضاف و مضافالیه، همیشه مفهوم واحد و یکسانی به دست نمیآید، بلکه روابط مختلفی از قبیل مالکیت، اختصاص، تشبیه و... میان آنها برقرار است و این باعث شده د چکیده کاملیکی از امکانات چشمگیر زبان فارسی، در ترکیبات اضافی یعنی در رابطة مضاف و مضافالیه تظاهر میکند. به این معنی که از ترکیب مضاف و مضافالیه، همیشه مفهوم واحد و یکسانی به دست نمیآید، بلکه روابط مختلفی از قبیل مالکیت، اختصاص، تشبیه و... میان آنها برقرار است و این باعث شده دستور نویسان از دیدگاههای گوناگون و ملاکهای متنوع تقسیم بندیهایی از اضافه و انواع آن ارائه دهند که آشفته و نامنظم است و با معیارها و حوزههای زبانی و دستوری همخوانی ندارد. در این پژوهش ابتدا به بررسی ماهیّت و ارزش انواع ترکیبات اضافی و همچنین رابطة آنها با دانشهایی نظیر بلاغت و سبکشناسی پرداخته شده و سپس این ترکیبات در شاخصترین کتاب نثر فنی، یعنی کلیله و دمنه مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجة این پژوهش بیانگر آن است که تقسیمبندی زبانشناسان از اضافه، بر اساس ملاکها و معیارهای معنایی و ادبی است نه صوری و ساختاری که صرفاً به دستور زبان مربوط شود. همچنین کاربرد آنها در شعر و متون ادبی بیشتر و بارزتر است تا در زبان روزمره مردم که دستور زبان به آن می پردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
322 - بررسی کانون روایت در رمان های تاریخی جرجی زیدان
آسیه گودرزی نژاد امیربانو کریمی(مسئول مکاتبات) عبدالحسین فرزاداصطلاح کانون روایت که اوّلین بار توسط ژرارژنت روایت شناس فرانسوی به کار گرفته شد، منظری است که نویسنده یا راوی برای نگریستن خود انتخاب می کند، یعنی دنیای داستان را از دریچه ی خود یا دیگران میبیند.گونه ای از روایت که می توان کانون روایت را در آن بررسی کرد ،رمان تاریخی اس چکیده کاملاصطلاح کانون روایت که اوّلین بار توسط ژرارژنت روایت شناس فرانسوی به کار گرفته شد، منظری است که نویسنده یا راوی برای نگریستن خود انتخاب می کند، یعنی دنیای داستان را از دریچه ی خود یا دیگران میبیند.گونه ای از روایت که می توان کانون روایت را در آن بررسی کرد ،رمان تاریخی است. این نوع رمان شکلی از روایت داستانی است که تاریخ را بازسازی می کند. این پژوهش به بررسی تحلیلی کانون روایت و ارتباط راوی با کانون سازی در رمان های تاریخی ـ عاشقانه جرجی زیدان ،پرداخته است. دراین پژوهش دانسته شد که جرجی زندان در رمان های تاریخی خود،ازانواع کانون روایت بهره برده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
323 - شاعر و شعر قلندری
بدریه قوامیشعر قلندری یکی از شاخههای شعر عرفانی است که ظهور رسمی آن با شعر سنایی است. از آن پس دامنهی گسترهی آن، چنان است که حتی در شعر شاعرانی چون خاقانی و انوری هم مفاهیم قلندری دیده میشود. بررسی غزل سنایی و عطار به عنوان برجستهترین نمونه های شعر قلندری، شاخصههای اصلی ان چکیده کاملشعر قلندری یکی از شاخههای شعر عرفانی است که ظهور رسمی آن با شعر سنایی است. از آن پس دامنهی گسترهی آن، چنان است که حتی در شعر شاعرانی چون خاقانی و انوری هم مفاهیم قلندری دیده میشود. بررسی غزل سنایی و عطار به عنوان برجستهترین نمونه های شعر قلندری، شاخصههای اصلی اندیشههای قلندری را به دست میدهد، چنان که از این بررسی میتوان به شخصیّت این شاعران و نیز زبان شعر قلندری رسید. ملاحظهی این معانی که نتیجهی کندوکاوی جدی در این حوزه است، خودبهخود درجهی تقلیدی بودن سخن بعضی از گویندگان قرن هشتم را نشان خواهد داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
324 - بازنمایی نمادهای آیینی در آثار هنری ایران باستان (با تکیه بر اسطوره آفرینش در آیین زرتشت، زروانی، مانی و مزدک)
سمیه کریمی منصور مهرنگاردر مقاله جاری به مطالعه بازنمایی نمادهای آیینی در آثار هنری ایران باستان (با تکیه بر اسطوره آفرینش در آیین زرتشت، زروانی، مانی و مزدک) خواهیم پرداخت. اسطوره سرگذشتی راست و مقدس است که در زمان ازلی رخ داده و به گونه ای نمادین و تخیلی به چگونگی آغاز هستی و فنای آن میپرداز چکیده کاملدر مقاله جاری به مطالعه بازنمایی نمادهای آیینی در آثار هنری ایران باستان (با تکیه بر اسطوره آفرینش در آیین زرتشت، زروانی، مانی و مزدک) خواهیم پرداخت. اسطوره سرگذشتی راست و مقدس است که در زمان ازلی رخ داده و به گونه ای نمادین و تخیلی به چگونگی آغاز هستی و فنای آن میپردازد. باورها و اعتقادات مردم، همچنین مسائل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی حاکم در تمدن قدیم ایران باعث شده تا اسطوره آفرینش در ایران قبل از اسلام مفهومی معنوی داشته و بیانگر فرهنگی خاص باشد. از همین رو در این پژوهش ابتدا پس از ارائه توضیح مختصری در مورد ایران باستان به واکاوی مفهوم اسطوره در آیین های زرتشت، زروانی، مانی و مزدک خواهیم پرداخت. شایان ذکر است که مطالب تشکیل دهنده این نوشتار از طریق مطالعات کتابخانه ای و با روش تحلیلی توصیفی بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
325 - نظام استرآبادی و سبک هندی (درنگی بر ویژگی های شعرهندی در دیوان وی)
عباسعلی وفایی سارا چالاکVarious studies have been conducted on how to create Hindistyle. Political, economic and social issues and also check the Last Poets lyrics belong to old-style this case helps us. In this case, NizamAstarabadi's poetry that lived end of timuri era is remarkable. Our eff چکیده کاملVarious studies have been conducted on how to create Hindistyle. Political, economic and social issues and also check the Last Poets lyrics belong to old-style this case helps us. In this case, NizamAstarabadi's poetry that lived end of timuri era is remarkable. Our efforts in this paper have been Survey field’s formation Hindi style in Nizam's poems. After review we saw many of the Hindi style features as Parable, Equation, Far- fetched Poetic imagination the effect of ordinary language, Trend of shiee thought, Praise children Islam Prophet, Linguistic and Grammatical mistakes and textual Complexity. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
326 - بررسی تطبیقی فرایند نوستالژی «یادمانه» سیاسی در شعر شهریار، ملک الشعرا بهار و سید محمدرضا کردستانی «میرزاده عشقی»
حمیدرضا قانونی پروین غلامحسینینوستالژی (Nostalgia)، خاطرهانگیز یا یادمانه یا دریغ نگاشت را میتوان به طور خلاصه یک احساس درونی تلخ و شیرین به اشیا، اشخاص و موقعیتهای گذشته، تعریف کرد. واژهنامه انگلیسی آکسفورد، نوستالژی را شکلی از دلتنگی که ناشی از دوری طولانی از زادگاه است، تعریف کرده است. واژه چکیده کاملنوستالژی (Nostalgia)، خاطرهانگیز یا یادمانه یا دریغ نگاشت را میتوان به طور خلاصه یک احساس درونی تلخ و شیرین به اشیا، اشخاص و موقعیتهای گذشته، تعریف کرد. واژهنامه انگلیسی آکسفورد، نوستالژی را شکلی از دلتنگی که ناشی از دوری طولانی از زادگاه است، تعریف کرده است. واژهی نوستالژی nostalgia از دو کلمه یونانی ساخته شده است: nostos به معنی بازگشت به خانه است و algia معنی درد میدهد. در این پژوهش پس از ریشهشناسی و تعریف این واژه - با توجه به نظریههای روانشناسان- به بیان شباهتها و تفاوتهای جلوههای مختلف نوستالژی سیاسی در اشعار بهار، شهریار و میرزاده عشقی پرداخته میشود؛ سپس مصادیق مختلف این مسأله روانی (نوستالژی دوری از وطن به عنوان غم غربت، تبعید، زندان، دلتنگی شاعران برای اسطورههای ایران، جو نامناسب سیاسی، کشتار مردم و ویرانی شهر، یادآوری تاریخ درخشان گذشته) مورد تحلیل و بررسی قرار میگیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
327 - نگاهی به شاهنامه سرایی و رزمنامه سرایی در ادب کُردی و سنجش آن با شاهنامه فردوسی
سیدایوب نقشبندی میرجلالالدین کزازی محمدعلی داوودآبادی فراهانیشناخت حماسهها، نوعی باورشناختی و جامعه شناختی تاریخی را به همراه دارد که ما را بیشتر به آبشخورها و بنمایههای اصلی بسیاری از باورها و پنداشتههای گذشته نزدیک مینماید. مقاله حاضر، تلاشی است برای شناخت و معرفی منظومههایی که به نام شاهنامهها یا رزمنامههای کُردی، معل چکیده کاملشناخت حماسهها، نوعی باورشناختی و جامعه شناختی تاریخی را به همراه دارد که ما را بیشتر به آبشخورها و بنمایههای اصلی بسیاری از باورها و پنداشتههای گذشته نزدیک مینماید. مقاله حاضر، تلاشی است برای شناخت و معرفی منظومههایی که به نام شاهنامهها یا رزمنامههای کُردی، معلوم و مشهورند. این منظومهها، قرنها در زیر لایههای گذشت زمان پنهان ماندهاند و اکنون، در عرصه روایات حماسی و پهلوانی کُردی و ایرانی، جایگاه خاصی برای جلوهگری پیدا نمودهاند. همچنین سعی شده است، سنجشی هر چند محدود، بین باورها و مفاهیم اسطورهای و حماسی شرق وغرب ایران که در شاهنامهی فردوسی و شاهنامههای کُردی نمایان و متجلّی است، انجام گیرد. شاهنامههای کُردی متنی اصیل و متعلق به حوزه فرهنگی زاگرس میباشد که به خاطر قرار نگرفتن در گفتمانهای رسمی و ادبی کشور تاکنون آن طور که لازم است مورد توجّه و بررسی قرار نگرفتهاند؛ لذا میتوان گفت، توجّه کافی به این شاهنامهها و رزمنامهها، به شناخت هر چه کاملتر و بیشتر حماسههای ملی خواهد انجامید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
328 - درمانگری، کاربردی دیگرگونه برای شعر
شبنم حاتم پوربشر از هزاران سال پیش در مراسم آیینی خود از سرودهایی بهر می برد که روان او را آرامش می بخشید و سرشت خوش ذوق او را ارضا می کرد. ایرانیان هم از جادوی کلمات در جشن های مذهبی، لالایی ها، کتاب ها و هنگام شادی ها استفاده می کردند. گرچه جایگاه شعر در میان هنرهای هفتگانه باعث ش چکیده کاملبشر از هزاران سال پیش در مراسم آیینی خود از سرودهایی بهر می برد که روان او را آرامش می بخشید و سرشت خوش ذوق او را ارضا می کرد. ایرانیان هم از جادوی کلمات در جشن های مذهبی، لالایی ها، کتاب ها و هنگام شادی ها استفاده می کردند. گرچه جایگاه شعر در میان هنرهای هفتگانه باعث شده تصور شود بزرگترین کاربرد شعر خطّ هنری آن است؛ ولی در عصر حاضر با گذشت زمان به تکرار دیگرگونه ای از همان کاربردهای ابتدایی رسیده ایم. هنوز لالایی ها جایگاه ویژه ای در پرورش کودکان دارند و محققان زبان شناس دربارۀ اهمیت این نوعِ شعر پژوهش می کنند یا برای زدودن اضطراب های درونی تفألی به دیوان حافظ می زنیم تا با غزلی آرامش یابیم یا در جشن های نوروز و یلدا به خوانش دیوان بزرگان شعر و ادب می پردازیم و یا حتی در پرورش فرزندانمان مفاهیم آموزشی را در قالب شعر به آنها می آموزیم. اما بزرگ ترین و دیگرگونه ترین کاربرد شعر در عصر حاضر، استفاده از آن در درمان رفتارهای روانی است. البته شرط بهره گیری از شعر در درمان بیماران، آشنایی درمانگر با هنر شعر، مضامین، پیشینۀ ادبیات منظوم و خوانش صحیح و تأثیرگذار آن است. لرنر معتقد است که هنر داستان سرایی در میان درمانگران شعر باید پرورش پیدا کند (Lerner, 1997: 87). پیشینۀ شعردرمانی (Poetry therapy) به سال 1751 م باز می گردد. بنجامین فرانکلین[1] در آمریکا بیماران خود را با روش هایی چون خواندن شعر، سرودخوانی و سرودن شعر درمان می کرد. نتایج مثبت این تحقیق باعث شد که الی گریفر[2]، جک رجی لی دی[3]، آرتور لرنر[4] و دیگران تلاش هایی برای معرفی این شیوۀ درمان انجام دهند و سرانجام در سال 1997 م انجمن ملی شعردرمانی در آمریکا تأسیس شد. پس از آن نیز پژوهش های زیادی در این زمینه صورت گرفت و اثر مثبت شعر بر آشفتگی های روانی تأیید شد از جمله Edgar, Haley, Levit (1969)، Ross (1977)، پنبیکر (1988)، گلدن (1994)، بولتون و همکاران (1998)، Tamura (2001) و کمیل (2007) و تنگر و همکاران (2009) و تعدادی دیگر که به تأثیر شعردرمانی بر افزایش عزت نفس، خوداکتشافی و خوداظهاری و کاهش میزان سرکوب هیجان و اضطراب پرداختند. در آمریکا با شعردرمانی به بیماران سرطانی و افرادی که در وضعیت نزدیک به مرگ قرار دارند کمک می کنند تا به آرامش دست پیدا کنند و در روند درمان خود وضعیت مطلوبی را تجربه کنند.1 شعردرمانی تنها در زمینه پزشکی سودمند نیست، این شیوه همچنین در زمینه خدمات اجتماعی اثرگذار است.2 در زمینۀ پژوهش، یک تحقیق نشان می دهد از 203 مقاله پژوهشی حدفاصل سال های 1969 تا 2010، 154 مقاله (9/75%) در آمریکا، 19 مقاله (4/9%) در آلمان، 13 مقاله (4/6%) در انگلستان، 4 مقاله (2%) در استرالیا، 3 مقاله (5/1%) در ژاپن و سایر کشورها اعم از برزیل، ونزوئلا، کانادا، سوییس و ایتالیا (9/4%) دربارۀ موضوع شعردرمانی در کشور خود پژوهش کرده اند (هیمز، 2011: 6). در پژوهش دیگر دکتر مازا با معرفی یک مدل چندبعدی در شعردرمانی نشان داد، شعر نسبت به کتاب درمانی، نمایش درمانی، هنردرمانی و رقص درمانی قدرت اثرگذاری بهتری دارد و می تواند در کنار روایت درمانی، مجله درمانی و... بسیار اثرگذار باشد (Mazza & H, 2013: 55). در کشور ما، با وجود پیشینۀ غنی ادبیات منظوم، شعر هیچ گاه کاربرد درمانی نداشته است و حتی این موضوع در کشور ما مسبوق به سابقۀ پژوهش نیست. تنها در سال 1389 یوخابه محمدیان و دیگران به بررسی اثر شعردرمانی گروهی بر کاهش نشانه های افسردگی در دانشجویان پرداختند. جامعۀ آماری در این پژوهش 29 دانشجوی دختر خوابگاهی است و درمانگر طی 7 جلسه، اشعاری از شاعران معاصر را به صورت گروهی برای آنان خوانده و ثابت کرده است که پس از این دورۀ شعرخوانی، نشانه های افسردگی در دانشجویان کمتر شده است. به نظر می رسد با افزایش رو به رشد اختلالات روانی و بخصوص افسردگی و هزینه های گزافی که دولت ها برای تأمین داروهای ضد افسردگی می پردازند، پژوهش بیشتر دربارۀ شعردرمانی بسیار راهگشاست. به همین دلیل این پژوهش با هدف بررسی تأثیر شعر و گونه های مختلف آن بر زنان و مردان بزرگسال که دچار افسردگی متوسط و بالا بودند انجام شده است. تفاوت عمدۀ این پژوهش با تحقیق یوخابه محمدیان و دیگران در این است که در پژوهش آنان شرکت کنندگان الزاماً به نوشتن شعر، تحلیل آن و ویرایش اشعار به عنوان تکلیف می پرداختند. در حالی که در پژوهش حاضر هدف خوانش شعر و شنیدن آن و دریافت عاطفۀ شعری بوده است. تفاوت دیگر این پژوهش انتخاب جامعۀ آماری متشکل از زنان و مردان و بررسی تفاوت های نتایج به دست آمده است. ویژگی دیگر این پژوهش، انتخاب اشعار کلاسیک است، در 6 جلسه از 8 جلسۀ برگزار شده اشعار انتخابی از ادبیات منظوم کلاسیک و در دو جلسۀ دیگر از ادبیات منظوم معاصر بوده است. علاوه بر این در انتخاب مضامینِ اشعار، توجه به چالش برانگیز بودن شعر، شرط انتخاب پژوهشگران بوده است. پرسش اصلی تحقیق این است: چگونه شعر می تواند کاربرد درمانگری داشته باشد؟ پرسش های فرعی شالم: 1- آیا زنان و مردان افسرده نسبت به شعر، رفتار اثربخشی از خود نشان می دهند؟ 2- آیا مضامین چالش برانگیز در شعر برای افراد افسرده قدرت تنش زدایی دارند؟ 3- کدام دسته از زنان یا مردان نسبت به شعردرمانی واکنش بهتری نشان می دهند؟ 4- آیا شعر در افزایش خوش بینی زنان و مردان مؤثر است؟ براساس این پرسش ها فرضیه های زیر مورد بررسی قرار خواهند گرفت: 1- به نظر می رسد زنان و مردان افسرده نسبت به شعر رفتار اثربخشی از خود نشان می دهند. 2- به نظر می رسد مضامین چالش برانگیز در شعر قدرت تنش زدایی از افراد افسرده دارند. 3- به نظر می رسد زنان نسبت به مردان واکنش بهتری به درمان با شعر نشان دهند. 4- به نظر می رسد شعر در افزایش خوش بینی زنان و مردان مؤثر است. 1. Benjamin Franklin 2. Eli Greife 3. Jack. J. Leedy 4. Arthur Lerner پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
329 - علل و عوامل تشدید سره گرایی در دوره ی پهلوی و مهم ترین پیامدهای آن
ناصر نیکوبخت غلامحسین غلامحسین زاده فاطمه رنجبرانPure writing is a tendency that its focal point rests in language purification of foreign elements and it could be mostly seen into prose. This cultural and political tendency has flourished after the constitutional revolution over the first Pahlavi era (1314-1320). Em چکیده کاملPure writing is a tendency that its focal point rests in language purification of foreign elements and it could be mostly seen into prose. This cultural and political tendency has flourished after the constitutional revolution over the first Pahlavi era (1314-1320). Emphasis on the past glory of ancient Iran, nationalism and language-driven concerns were among determinants arisen the approach and made Farsi purified of Arabic. This paper investigates the popularity and application of this writing style over recent centuries-constitutional period afterwards. Then, the most significant consequence in language planning and Academy formation has been investigated. Moreover, the study has analyzed triple Academies- monitored by government, their word-building achievement and pure-idealism, all aimed at language purification. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
330 - در جستجوی ناکجا آباد (بررسی تطبیقی آرمان شهر در شعر جبران خلیل جبران و سهراب سپهری)
فاروق نعمتیآرمان شهر در اندیشه ی شاعران و ادیبان، مدینه ی فاضله و ناکجاآبادی است که در آن، همه ی انسان ها در آزادی و سعادت زندگی می کنند و از ظلم و جور و بی عدالتی خبری نیست. رؤیای چنین جامعه ی آرمانی، در میان شاعران رمانتیسم، نمود بیشتری دارد؛ چرا که این شاعران، به دلیل احساس نو چکیده کاملآرمان شهر در اندیشه ی شاعران و ادیبان، مدینه ی فاضله و ناکجاآبادی است که در آن، همه ی انسان ها در آزادی و سعادت زندگی می کنند و از ظلم و جور و بی عدالتی خبری نیست. رؤیای چنین جامعه ی آرمانی، در میان شاعران رمانتیسم، نمود بیشتری دارد؛ چرا که این شاعران، به دلیل احساس نوعی تنهایی و غربت، به طرح آرمان شهر خیالی و جهان مثالی خود می پردازند و آن را به گونه های مختلفی تجسّم می کنند. جبران خلیل جبران و سهراب سپهری، به عنوان دو شاعر رمانتیک در ادبیات معاصر فارسی و عربی، از میان گونه های مختلفی که می توان برای رمانتیسم قائل شد، به طور ویژه به رمانتیسم آرمانشهری پای بند بوده اند و تلاش آنها بر این بوده تا با مشربی عرفانی و رویکردی صوفیانه، دنیای رؤیایی خود را ترسیم نمایند. سهراب، شهر پشت دریاها و گاهی هیچستان و ده بالادست را سمبل هایی از دنیای آرمان شهر خود می داند، و در مقابل جبران نیز،جنگل را نماد آرمان شهر خود برگزیده است. همچنین هر دو شاعر، ویژگی هایی همچون عشق، عدالت، زیبایی، معرفت و شناخت و ...، برای جهان مطلوب خود برمی شمارند. در این پژوهش و با شیوه ی تحلیلی- توصیفی و بر اساس مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی، به بررسی دیدگاه دو شاعر به مقوله ی آرمان شهر و ویژگی های آن خواهیم پرداخت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
331 - پیشنمونههای زبانی و کاربرد آنها در شناخت جهان خارج
فائقه شاهحسینیدر معنیشناسی شناختی، دانش زبانی مستقل از اندیشیدن و شناخت نیست و زبان بخش جداییناپذیری از قوای شناختی ذهن تلقی میشود. همچنین در چارچوب مطالعات شناختی نگاهی میانی به استفاده زبان و دانش زبانی در نظر گرفته میشود. به اعتقاد زبانشناسان شناختی صورت و نقش دو روی سکه شناخ چکیده کاملدر معنیشناسی شناختی، دانش زبانی مستقل از اندیشیدن و شناخت نیست و زبان بخش جداییناپذیری از قوای شناختی ذهن تلقی میشود. همچنین در چارچوب مطالعات شناختی نگاهی میانی به استفاده زبان و دانش زبانی در نظر گرفته میشود. به اعتقاد زبانشناسان شناختی صورت و نقش دو روی سکه شناخته میشوند و هیچ یک اولویتی نسبت به دیگری ندارند. مقالهی حاضر به بررسی مفهوم پیشنمونهگی از منظر معنیشناسی شناختی و اهمیت پیشنمونهها در درک و تعبیر جهان خارج و اصول مقولهبندی مفاهیم زبانی میپردازد. بر اساس این نظریه، پیشنمونه عضو کانونی و بارز هر مقوله است و سایر اعضا بر حسب شباهتشان با این عضو تعریف میشوند. در این مقاله پس از اشاره به نظریههای مطرح شده در مورد پیشنمونهگی به تأثیر این مفهوم در مقولهبندی اشاره شده و هرچند در وهلهی اول پیشنمونه مفهومی وابسته به معنی است ولی برای تعیین مقولات آوایی، صرفی، نحوی و مجموعهای از مفاهیم دیگر به پیشنمونهها وابستهایم و پیشنمونهها به عنوان ابزارهای تحلیلی به زبانشناسان شناختی کمک میکند تا بتوانند رابطه میان مفاهیم مختلف را تبیین کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
332 - حکمت اشراقی و نقش نفس در نظام نوری سهروردی
سیدسجاد ساداتیزاده سید مرتضی حسینی شاهرودی عبدالله نیک سیرتتلاش برای پی بردن به حقیقت نفس و نتایج حاصله از آن ها همواره مورد توجه فیلسوفان بوده و به عنوان یکی از دغدغه های تفکر فلسفی آن ها به شمار می رود. این مقاله در صدد پاسخ گویی به این سوال است که نفس چه نقشی و جایگاهی در نظام نوری شیخ اشراق دارد آن چه در این مقاله مشخص می ش چکیده کاملتلاش برای پی بردن به حقیقت نفس و نتایج حاصله از آن ها همواره مورد توجه فیلسوفان بوده و به عنوان یکی از دغدغه های تفکر فلسفی آن ها به شمار می رود. این مقاله در صدد پاسخ گویی به این سوال است که نفس چه نقشی و جایگاهی در نظام نوری شیخ اشراق دارد آن چه در این مقاله مشخص می شود این است که شیخ اشراق بر خلاف حکمای مشائی (اسلامی – یونانی) علم النفس را به مباحث الهیات نزدیک میسازد و ازحوزه ی معرفت شناسانه به این مسئله نگاه می کند و سخن او در نیروهای نفس نیست بلکه ارائه طریق درچگونگی نجات نفس از زندان تن و رهایی انسان ازظلمات جهان مادی است. لذا در فلسفه اشراقی بود که نظریه ی علم حضوری برای اولین بار مطرح شده، به همین خاطر در خصوص ماهیت نفس نیز از این مبنا سود برده است. علم النفس سهروردی ثمر بحث نظری نیست بلکه محصول یک درون نگری و آگاهی به ضمیر است که فقط از طریق ریاضت و مهار کردن اژدهای نفس اماره امکان پذیر است؛ نفسی که نورالانوار را نه تنها نشان می دهد بلکه خود، الهی می شود و نهایتا از این مسیر هست که نظام نوری فلسفه ی خویش را سروسامان می دهد و نظام کائنات از طریق معرفت شناسی نفس محقق می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
333 - تنوّع کنایات عامیانه در لیلی مجنون نظامی
ناصر ناصری رسول عظیمینظامی شاعر بلند آوازهی قرن ششم، استاد بی بدیل و مسلّم تصویر آفرینی در ادب فارسی است. تنوّع و تعدّد صور خیال و التزام کاربرد زبان محاوره و عامیانه وی را به خلق مضمون آفرینی و استفاده از انواع ضرب المثلها و کنایات واداشته است وی بر اثر حکمت عملی و نظری و معلومات فراوان چکیده کاملنظامی شاعر بلند آوازهی قرن ششم، استاد بی بدیل و مسلّم تصویر آفرینی در ادب فارسی است. تنوّع و تعدّد صور خیال و التزام کاربرد زبان محاوره و عامیانه وی را به خلق مضمون آفرینی و استفاده از انواع ضرب المثلها و کنایات واداشته است وی بر اثر حکمت عملی و نظری و معلومات فراوان و تفاهم اجتماعی به ایجاد تصاویر بدیع شعری روی آورده است. کنایه به عنوان یکی از فنون بیانی در آثار نظامی نقش اساسی را در تبیین مطالب و افکار و عقاید بر عهده دارد وی در استفاده از انواع کنایات عامیانه، کمال استادی و برتری خود را بر همهی شاعران نشان داده است در منظومهی لیلی و مجنون به تنوّع کنایات لطیف برخورد میکنیم که نشأت گرفته از طرز زندگی و فرهنگ عامهی عصر نظامی بوده است وی از این کنایات برای تأثیر گذاری بیشتر و نزدیک شدن به زبان محاوره با رنگهای اجتماعی، اخلاقی، تربیتی و فرهنگی بهره برده است در این مقاله به تنوع و تعدّد کنایات عامیانه در منظومه ی لیلی و مجنون پرداخته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
334 - ترجیعبندی نویافته از طالب آملی
یدالله عابدی نهرخلجی مهرداد چترایی عزیز آبادی قربانعلی ابراهیمیطالب آملی ازشاعران برجسته و معروف ایران در سدۀ یازدهم هجری است.کلّیّا ت اشعار او یک بار تصحیح و به زیور طبع آراسته شده است. در مقدّمۀ کلّیّات اشعار طالب، از منابع و نسخههایی که برای تصحیح و تدوین آن استفاده گردیده، نام برده شده است ولی به برخی نسخ اشارهای نشده است. پس چکیده کاملطالب آملی ازشاعران برجسته و معروف ایران در سدۀ یازدهم هجری است.کلّیّا ت اشعار او یک بار تصحیح و به زیور طبع آراسته شده است. در مقدّمۀ کلّیّات اشعار طالب، از منابع و نسخههایی که برای تصحیح و تدوین آن استفاده گردیده، نام برده شده است ولی به برخی نسخ اشارهای نشده است. پس از آن بعضی از محقّقان با پژوهش و برّرسی این موضوع، اثبات نمودهاندکه اشعار جمعآوری شده در کلّیّات طالب با توجه به همه نسخ و منابع موجود نبوده است. نگارندگان این مقاله هنگام تصحیح و برّرسی اثری به نام سفینه نظم و نثر به اشعاری نویافته از طالب آملی دست پیدا کردهاند. سفینۀ نظم و نثر به دست نویسندۀ گمنامی نوشته شده است و به شمارۀ 8982 در کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی نگهداری میشود. در این سفینه اشعار شاعران متعددی جمعآوری شده است. این سفینه از نظر محتوایی به سبب داشتن ابیات نویافته شایستۀ توجه است. در واقع وجود ابیات نویافته از طالب آملی و دیگر شعرا، غنای این سفینه را تایید میکند، همچنین ذکر اشعاری که در منابع دیگر نیامده است، به ارزش این اثر میافزاید. پژوهش پیش رو، مطالعهای نظری است که به شیوۀ پژوهش کتابخانهای انجام شده است و نگارندگان در وهلۀ نخست به شخصیّت طالب آملی و در گام دوم به ترجیعبندی نویافته از وی پرداختهاند. تا از این طریق جایگاه و مرتبۀ شعری این شاعر بزرگ شناسانده شود و با ارائۀ 103 بیت تازهیاب در قالب یک ترجیعبند، که تا به امروز در دیگر منابع نیامده است، به تکمیل دیوان این شاعر کمک نمایند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
335 - بررسی و تطبیق مولفههای غربت و اندوه در آثار جبران خلیل جبران و نادر نادرپور
سکینه صارمی گروی حسن مجیدینوستالژی یا غم غربت در اصطلاح روانشناسی، حسرت و دلتنگی انسانها نسبت به گذشته خویش است. این احساس به عنوان جلوه ای از رفتارهای ناخودآگاه انسان ظهور می یابد. فقر، مهاجرت، دوری از وطن و ... در ایجاد این احساس مؤثر است. شاعران و نویسندگان بسیاری، صورت های مختلفی از این احس چکیده کاملنوستالژی یا غم غربت در اصطلاح روانشناسی، حسرت و دلتنگی انسانها نسبت به گذشته خویش است. این احساس به عنوان جلوه ای از رفتارهای ناخودآگاه انسان ظهور می یابد. فقر، مهاجرت، دوری از وطن و ... در ایجاد این احساس مؤثر است. شاعران و نویسندگان بسیاری، صورت های مختلفی از این احساس را به نمایش گذاشته اند؛ از جمله این شاعران می توان جبران خلیل جبران و نادر نادرپور را نام برد. جبران خلیل جبران (1883- 1931م) در لبنان متولد شد. وی یکی از شاعران خوش ذوق و خوش قریحه رمانتیک است که اصول مکتب رمانتیسم از جمله آزادی، طبیعت گرایی، سفر تاریخی و ...در اشعارش به خوبی نمایان است، نادر نادپور در سال( 1308-1379ه. ش) در تهران متولد شد. از شاعران معاصر و توانای ادبیات فارسی است که اشعار ملی گرایی و ... زیادی از او برجای مانده است. با توجه به اینکه این دو شاعر از یکدیگر متأثر نیستند، بررسی مورد نظر بر چند فرضیه استوار است 1- احساس نوستالژیک از مولفه های رمانتیسم (گریز و سیاحت) در آثار هر دو شاعر مشهود است 2- هر دو شاعر رمانتیک هستند. روش پژوهش بر اساس مکتب تطبیقی آمریکاست؛ چرا که دو شاعر بدون تقارن تاریخی و یا ارتباطی که در بین آنان است، آثارشان مورد تطبیق و بررسی قرار می گیرد.این مقاله کوشش تطبیقی است در نحوه ی بیان احساسات و عواطف نوستالژیک جبران خلیل جبران و نادر نادرپور پرداخته می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
336 - «تحلیل بلاغی و تأویلی تصویر خورشید در مثنوی»
پروین گلی زاده مختار ابراهیمی افسانه سعادتیاین مقاله در پی نمایاندن محوری ترین و کانونی ترین تصویر در جهان ذهن و اندیشه ی مولوی است. نویسنده درصدد است با تجزیه و تحلیل این تصویر پویا و پرابهام در مثنوی با تکیه بر دلالت های ساده ی زبانی و صورتهای بلاغی، الگوی اندیشگی شاعر را بررسی کند. مولوی چه آن زمان که در بلخ( چکیده کاملاین مقاله در پی نمایاندن محوری ترین و کانونی ترین تصویر در جهان ذهن و اندیشه ی مولوی است. نویسنده درصدد است با تجزیه و تحلیل این تصویر پویا و پرابهام در مثنوی با تکیه بر دلالت های ساده ی زبانی و صورتهای بلاغی، الگوی اندیشگی شاعر را بررسی کند. مولوی چه آن زمان که در بلخ(خراسان) می زیست و چه وقتی که در معرض آفتاب شمس در قونیه قرار گرفت، محو تابناک ترینتجلی حق بود. در این پژوهش، ضمن اینکه به ویژگی های صوری و ذاتی خورشید اشاره شده، مقاصد مولوی نیز برای بیان امور غیرحسی، غیبی، آن جهانی و غیرمادی کاملاً هویدا گشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
337 - جریان سیّال ذهن و انعکاس آن در نفثه المصدور
سیدحامد موسوی جروکانی مجید سرمدیThe stream of consciousness was first introduced to literature from psychology. Social situation, philosophical thoughts and psychologists influences and mental condition of authors cause some of the novelists tend to this narrative devise in the 20th century. Since th چکیده کاملThe stream of consciousness was first introduced to literature from psychology. Social situation, philosophical thoughts and psychologists influences and mental condition of authors cause some of the novelists tend to this narrative devise in the 20th century. Since this technique tends to reflect the stream of consciousness of the narrator / character, it is associated with conscious and unconscious mind and essentially it is the reflection of the mind that creates stream of consciousness narratives like confusion of time, inner reflection, indiscreet and blunt statement, inner monologue and poetic dialogues. This research aims at investigating Nafsatol Masdoor to find traces of stream of consciousness. Also, reviewing the characteristics of this technique seems necessary before studying the case. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
338 - نگاهی به نگارستان ابن کمال پاشا،اثری ناشناخته به تقلید از گلستان سعدی
احمدرضا یلمه هاShamsedin Ahmad Ebne Soleyman Roomi known as Ebne Pasha or Kamal Pasha was a poet, historian and writer of 10th century in the realm of Ottoman Empire. He was hardworking author writing texts in Turkey, Farsi, and Arabic languages. His texts deliberate on subjects like چکیده کاملShamsedin Ahmad Ebne Soleyman Roomi known as Ebne Pasha or Kamal Pasha was a poet, historian and writer of 10th century in the realm of Ottoman Empire. He was hardworking author writing texts in Turkey, Farsi, and Arabic languages. His texts deliberate on subjects like history, literature, grammar, linguistics, speech, Islamic jurisprudence, as well as several dissertations. Some of his works have been published; however, most of them are neglected in the word libraries in manuscript copy forms. One of the precious and unknown works of Kamal Pasha that is an imitation of Saadi's Golestan is Newgarestan in the form of prose and verse. This literary work hasn’t been introduced and published yet. The present paper tries first of all to introduce this work completely and then to explain briefly six newly found manuscript copies which are being kept in different libraries of Iran. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
339 - آموزههای حکمی و اخلاقی در بهمننامه و جستاری در ریشههای ایرانی و اسلامی آن
لیلا هاشمیان بهزاد اتونیبهمن نامه، اثر حکیم ایرانشاه بن ابی الخیر، از حماسههای ملی اواخر سده ی پنجم هجری قمری است که به موضوع زندگی بهمن پسر اسفندیار و نبردهای او با خاندان رستم پرداخته است. بهمن نامه از جمله آثاری است که به تقلید از شاهنامه فردوسی سروده شده و شاعر آن را میتوان یکی از موفق چکیده کاملبهمن نامه، اثر حکیم ایرانشاه بن ابی الخیر، از حماسههای ملی اواخر سده ی پنجم هجری قمری است که به موضوع زندگی بهمن پسر اسفندیار و نبردهای او با خاندان رستم پرداخته است. بهمن نامه از جمله آثاری است که به تقلید از شاهنامه فردوسی سروده شده و شاعر آن را میتوان یکی از موفقترین تالیان فردوسی دانست. از ویژگیهای بارز این اثر، آموزههای حکمی و اخلاقی آن است که نظر هر خواننده ای را به خود جلب میکند. ایرانشاه بن ابی الخیر، مانند دیگر ناظمان داستانهای حماسی، آشنایی کامل به اعتقادات و معارف ایرانی و اسلامی داشته و بازتاب این اندیشهها را به وضوح میتوان در آموزههای حکمی و اخلاقی بهمن نامه مشاهده کرد. در این جستار سعی شده تا علاوه بر بیان این آموزهها، ریشههای اسلامی و ایرانی آنها بر کاویده شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
340 - معنی شناسی شناختی تجربه عشق در گلستان سعدی
معصومه منتشلویکی از مکاتب جدید در حوزه زبان شناسی، زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ است که به بررسی رابطه میان زبان انسان ، ذهن او، تجارب اجتماعی و فیزیکی او می پردازد. از باورهای پیروان این مکتب این است که زبان، الگوهای اندیشه و ویژگی های ذهن انسان را منعکس می کند. بنابر این مطالعه زبان، مطالعه ی چکیده کاملیکی از مکاتب جدید در حوزه زبان شناسی، زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ است که به بررسی رابطه میان زبان انسان ، ذهن او، تجارب اجتماعی و فیزیکی او می پردازد. از باورهای پیروان این مکتب این است که زبان، الگوهای اندیشه و ویژگی های ذهن انسان را منعکس می کند. بنابر این مطالعه زبان، مطالعه ی الگوهای ذهنی سخنگویان آن است. بحث طرحواره های تصویری از ساخت های مورد توجه در پژوهش های معنی شناسی شناختی است. تجربیات انسان از جهان خارج ساخت هایی در ذهن او پدید می آورد که آنها را به زبان خود انتقال می دهد تا بتواند مفاهیم مجرد و انتزاعی را در قالب آنها بیان کند، این ساخت های مفهومی همان طرحواره های تصویری اند. در این مقاله سعی شده با نگرشی شناختی به بررسی مفهوم عشق، به عنوان یکی از جنبه های اصلی تفکر سعدی، در گلستان پرداخته شود. از این رو نخست تعریف ها و توصیف های سعدی درباره عشق استخراج و سپس در چارچوب مهمترین طرحواره های تصویری یعنی، طرحواره های حجمی، حرکتی و قدرتی به بررسی معنایی آن از طریق تحلیل محتوا اقدام شد و نتیجه ی آن چنین به دست آمد : سعدی از طرحواره ی حجمی برای بیان مفهوم استعاری عشق دریاست ، از طرحواره ی حرکتی برای بیان عشق سفر است و از طرحواره ی قدرتی برای بیان عشق سلطان است استفاده کرده است. و از این طریق توانسته عشق و ملزومات آن را به صورت پدیده هایی عینی و ملموس قابل درک کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
341 - نگاهی به ریشه های ادبیات مقاومت (مطالعه موردی شعر مقاومت در صدر اسلام)
هادی رضوانادبیات مقاومت در نیمه دوم قرن بیستم و به طور مشخص پس از جنگ های 1967 میان اعراب و اسرئیل شایع شد. شاعرانی چون محمود درویش، سمیح القاسم و دیگران به شاعران مقاومت مشهور شدند و این اصطلاح به دنیای اسلام وارد شد. اما ادبیات مقاومت که ترجمان خود آگاهی و هویت بوده و به دنبال چکیده کاملادبیات مقاومت در نیمه دوم قرن بیستم و به طور مشخص پس از جنگ های 1967 میان اعراب و اسرئیل شایع شد. شاعرانی چون محمود درویش، سمیح القاسم و دیگران به شاعران مقاومت مشهور شدند و این اصطلاح به دنیای اسلام وارد شد. اما ادبیات مقاومت که ترجمان خود آگاهی و هویت بوده و به دنبال آزادی می گردد به این مقطع منحصر نمی شود و ریشه در ادبیات گذشته دارد. قصیده میمیه زهیر بن ابی سلمی و نیز معلقه او از نمونه های بارز ادبیات مقاومت در میراث عرب به شمار می آیند. اما در صدر اسلام و در سایهی تعالیم حیات بخش قرآن و رهنمودهای نورانی پیامبر عظیم الشأن این ادبیات در میان مسلمانان رنگ دیگری به خود گرفت. شاعران مسلمان در دفاع از ارزش های اسلامی و پیامبر اسلام (ص) در میدان جنگ حضور می یافتند و با سلاح زبان و به کارگیری ذوق و هنر شعری خود در کنار مجاهدان ادای تکلیف می کردند. شاعرانی چون حسان بن ثابت، کعب بن مالک و عبد الله بن رواحه را می توان از پیشتازان ادبیات مقاومت در دنیای اسلام دانست که البته از تأییدات قرآن کریم و توجیهات پیامبر اسلام نیز برخوردار بودند و این شاید از مهمترین خصوصیات ادبیات مقاومت در این دوره به حساب میآید. نویسنده در این مقاله می کوشد که زوایای مختلف شعر مقاومت در صدر اسلام را مورد بررسی و پژوهش قرار دهد. تأثیر قرآن کریم و سنّت نبوی در تقویت ادبیات مقاومت اسلامی، اثرگذارترین شاعران مقاومت در صدر اسلام و سبک شناسی ادبیات مقاومت در این دوره از مهمترین مسائلی است که این پژوهش به آن پرداخته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
342 - تحلیل ساختاری داستان کوتاه «آداب سفر» از دیدگاه بارت و گرماس (از مجموعه داستان «طعم باروت»)
یوسف گل پرور کامران کسایی سیداسماعیل قافله باشیThe short story of ‘Adab-e Safar’ is one of the most influential stories of the story collection of ‘Tam-e Baroot’. This work, on account of its narrative style, symbolic atmosphere and the fact that it reflects the conflicting thoughts of a wom چکیده کاملThe short story of ‘Adab-e Safar’ is one of the most influential stories of the story collection of ‘Tam-e Baroot’. This work, on account of its narrative style, symbolic atmosphere and the fact that it reflects the conflicting thoughts of a woman who is not protected from the social damage of the war, is capable of being reviewed in perspective of contemporary literary theories, such as structuralism. This article, along with a general look into the narrative elements of ‘Adab-e Safar’, will analyze its structure from the view of Barthes’s codes concept. These codes consist of proairetic, hermeneutic, connotative, cultural or referential, symbolic and semantic codes. In proairetic codes, the axioms of Greimas and its three principles, i.e. performative, convergent and divergent; are exploited. This articles, based on the theories of Barthes and Greimas, presents clear proofs that the sort stories of the Holy War are technically and structurally qualified. The method used for this research is descriptive analytical one, and through note taking from various tomes the instances are analyzed in the story. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
343 - مقایسه تطبیقی شکل گیری هویت تراملی زن شرقی مهاجر در آثار جومپا لاهیری و مهرنوش مزارعی از دیدگاه هومی بابا
امید ورزنده سیدرضا ابراهیمیNational identity plays such the most crucial role in forming plot and themes in an author's mind that characters in his story sometimes find the same identity. Migration in modern time is one of the ways which distant people from their national identity and culture an چکیده کاملNational identity plays such the most crucial role in forming plot and themes in an author's mind that characters in his story sometimes find the same identity. Migration in modern time is one of the ways which distant people from their national identity and culture and leaves them disserted in "liminal" space. Living in liminal space encounters migrated people with the most terrible challenge of their lives which coping with cultural shock. Asian people and specially women are facing with more serious challenge in this way, so some female authors, like JhumpaLahiri and MehrnooshMazarie, have tried to show the way women encounter with this challenge. This paper investigating challenging national identity of migrated oriental woman is postcolonial comparative study of abovementioned female authors' fictions. Migrated Asian women living at liminal space at west have to cope with accepting a new identity called transnational identity which is modern man's activity to forget his/her national identity and cultural roots and cope with new space's foreign culture. This paper aims at investigating characters and personal traits at both authors' works to study the way transnational identity forms in Iranian and Indian women living at west. The paper aims at studying the way migrated Asian women get influence by receiving transnational identity. Also, using HomiBhabha postcolonial theories to study authors' fictions can show the true image of migrated Asian women at west. Since the Asian women with transnational identity are new women with new abilities and this image which need to be studied and presented, the paper aims at studying the new image of migrated Asian women by means they try to keep on their national culture and identity and live in borders of cultural spaces of multicultural society. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
344 - «انسان، مبارزه و عشق» در شعر شیرکو بیکس و احمد شاملو
امید ورزنده مژگان وفاییاز میان رویکردهای مختلف برای نقد و خوانش آثار ادبی یکی هم روش تحلیل محتوایی است. تحلیل محتوایی روشی است برای کشف و شناخت مضامین، بن مایه ها و دنیای حاکم بر یک یا چند اثر ادبی. از این راه محتوای آشکار و پنهان اثر ادبی به شیوه ای منظم مورد بررسی و مداقه قرار می گیرد و تحل چکیده کاملاز میان رویکردهای مختلف برای نقد و خوانش آثار ادبی یکی هم روش تحلیل محتوایی است. تحلیل محتوایی روشی است برای کشف و شناخت مضامین، بن مایه ها و دنیای حاکم بر یک یا چند اثر ادبی. از این راه محتوای آشکار و پنهان اثر ادبی به شیوه ای منظم مورد بررسی و مداقه قرار می گیرد و تحلیل محتواییِ اثر یک شاعر و یا آثار دو یا چند شاعر با هم میتواند به خودیِ خود، دورنمایی از آن آثار را ارائه دهد و براساس آن میتوان نتیجهگیری واقعیتر - آن هم بر اساس درونمایهها و موضوعات شعری - داشت. استفاده از منابعِ موجود و تحلیل محتوایی آثار از روش ها و ابزار اندازه گیری و مطالعه متغیّرهای تحقیق و پژوهش است. در این جستار سعی شده است با تکیه بر فنون تحلیل محتوا، درونمایههای انسان، مبارزه و عشق در پاره ای از اشعار شیرکو بیکس شاعر کُرد عراقی و احمد شاملو شاعر ایرانی بررسی شود. یافته های این پژوهش حکایت از جهانها، اندیشه ها و دغدغه های مشترک شیرکو بیکس و احمد شاملو دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
345 - بازتاب عرفانی قصص انبیا در حدیقه سنایی با رویکرد تأویلی
محمدتقی یونسی رستمی ابوالحسن ابراهیمی فاطمه خاله‏اقلی تبریزیاصطلاح هرمنوتیک (تأویل) در اصل یونانی است، و از فعل هرمنویین به معنی تفسیر کردن اخذ شده است. این مفهوم اگرچه از زمان افلاطون به کار رفته است، اما از قرن هفدهم میلادی به بعد به عنوان مفهومی مربوط به شاخه ای خاص از دانش بشری به کار برده شده است. تأویل از موضوعات مطرح در ح چکیده کاملاصطلاح هرمنوتیک (تأویل) در اصل یونانی است، و از فعل هرمنویین به معنی تفسیر کردن اخذ شده است. این مفهوم اگرچه از زمان افلاطون به کار رفته است، اما از قرن هفدهم میلادی به بعد به عنوان مفهومی مربوط به شاخه ای خاص از دانش بشری به کار برده شده است. تأویل از موضوعات مطرح در حوزه ی تفسیر و علوم قرآنی بوده و چالش های فکری را بین اندیشمندان اسلامی پدید آورده است. معانی تأویل چندگانه است و معنای باطنی قرآن مجید یکی از آن ها می باشد. برخی از نویسندگان از داستان های زندگی پیامبران در قرآن تأویل های خاصی ارایه کرده اند. سنایی (535-473ق) در مرحله دوم زندگی خود، در غزل، و برخی از قصاید و مثنوی هایش با استفاده از شگردهایی که امروزه تأویل خوانده می شود - با تکیه بر داستان های انبیا در آیات قرآن مجید - شیوه نوینی را آغاز کرده است و بسیاری از امور را از دیدگاه دین و عرفان نگریسته است. نگارندگان در مقاله حاضر به بازتاب قصص انبیا در حدیقه الحقیقه و شریعه الطریقه براساس مدل هرمنوتیکی (تأویلی) پرداخته اند. نتایج بررسی ها درباره پنج پیامبر در شش نمودار- از نظر ذکر نام آن ها در سوره ها و فراوانی شان در آیات – ارایه شده است و مشخص شد سنایی این داستان ها را با رویکرد عرفانی و تأویلی تحلیل کرده و بیشتر به ترک تعلقات دنیوی و عشق به معبود ازلی تأکید داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
346 - بررسی موسیقی در غزل های سیمین بهبهانی، حسین منزوی و محمّدعلی بهمنی
فاطمه مدرسی رقیه کاظم زادهبخش مهمّی از تأثیر شعر، وابسته به موسیقی کلمه و لفظ هاست.آنچه که موجب ایجاد موسیقی در زبان شعر می گردد،"تکرار" است. گروه موسیقایی، عواملی از جمله وزن، قافیه و ردیف می باشد، که زبان ادبی را از زبان معمول و هنجار به یاری آهنگ و توازن جدا می سازد. سیمین بهبهانی، حسین منزوی چکیده کاملبخش مهمّی از تأثیر شعر، وابسته به موسیقی کلمه و لفظ هاست.آنچه که موجب ایجاد موسیقی در زبان شعر می گردد،"تکرار" است. گروه موسیقایی، عواملی از جمله وزن، قافیه و ردیف می باشد، که زبان ادبی را از زبان معمول و هنجار به یاری آهنگ و توازن جدا می سازد. سیمین بهبهانی، حسین منزوی و محمّدعلی بهمنی از غزل سرایان به نام معاصر هستند، که در وزن غزل نو تحوّلات بنیادینی ایجاد نمودند. این پژوهش بر آن است، تا علاوه بر گروه موسیقایی در غزل نو، تغییر و تحوّلات مذکور را با تکیه براشعار این غزل سرایان، مورد بررسی قرار دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
347 - مضامین تعلیمی در اشعار عاشورایی یزد
مهدی صادقی محمود صادق زاده(نویسنده مسئول) دکترعزیزالله توکلی کافیآباددر این جستار به شیوۀ توصیفی-تحلیلی و استشهادی به بررسی مضامین تعلیمی در اشعار عاشورایی یزد پرداخته میشود تا میزان موفقیت شاعران این خطه در پرورش مضامین تعلیمی در فرهنگ عاشورا مشخص شود. شاعران عاشورایی یزد با بهرهگیری از دو مقولۀ دین، ادبیات تعلیمی و شگردهای ادبی به اه چکیده کاملدر این جستار به شیوۀ توصیفی-تحلیلی و استشهادی به بررسی مضامین تعلیمی در اشعار عاشورایی یزد پرداخته میشود تا میزان موفقیت شاعران این خطه در پرورش مضامین تعلیمی در فرهنگ عاشورا مشخص شود. شاعران عاشورایی یزد با بهرهگیری از دو مقولۀ دین، ادبیات تعلیمی و شگردهای ادبی به اهداف ایدئولوژیکی حماسۀ تراژیک عاشورا پرداختهاند. آنها با آمیختن حماسه و عرفان و دادن چاشنی ادب تعلیمی به اشعار عاشورا به تبیین فضایل و رذایلی همچون: اخلاق، رعایت ادب، حسد، وفاداری و... در مکتب عاشورا پرداختهاند؛ اما شاهکار ممتاز بُعد تعلیمی اشعار عاشورایی این است که شاعر با اظهار اندوه از مصیبتهای کربلا در محور افقی شعر، درونمایههای تعلیمی را در دودستۀ ارزش شناختی و انسانشناختی در محور عمودی شعر به مخاطب میآموزد. هدف از پژوهش بررسی شاخصهها و مؤلفههای اندیشههای مضامین تعلیمی در اشعار عاشورایی است که به پشتوانۀ الگوسازی واقعۀ عاشورا، استناد به قرآن و احادیث، خلاقیت در لحظه و ایجاز کارکرد ادبیات تعلیمی را در اشعار عاشورایی بیان میکند. نتایج پژوهش نشاندهندۀ ترکیب آموزههای تعلیمی در قاب فلسفۀ عاشورا است تا بدین شیوه، اخلاق اسلامی و ارزشهای انسانی را باروحیۀ حماسی نهادینه کند که این امر موجب تغییر و تحولاتی در ارزشها و هنجارهای جامعه میگردد. همچنین آمیزش مضامین تعلیمی و حماسی در اشعار عاشورایی نوعی همزبانی و همفکری بین تعلیم و تربیت و فلسفۀ عاشورا برقرار میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
348 - بررسی تطبیقی آموزههای دینی در شعر ابی العتاهیه و ناصر خسرو قبادیانی
فرشته صفارییکی از بنیادی ترین مسائل جوامع بشری مسأله ی تربیت صحیح وارائه ی برنامه های آموزشی به افراد آن است تا زمینه های سیاست های توسعه ی همه جانبه ی جوامع متوقف نشود. امروزه روند ارتقا و انتشار فرهنگ دینی در کشورهای اسلامی به شدت متأثر از فرهنگ بیگانه است و دین که یکی از الزام چکیده کاملیکی از بنیادی ترین مسائل جوامع بشری مسأله ی تربیت صحیح وارائه ی برنامه های آموزشی به افراد آن است تا زمینه های سیاست های توسعه ی همه جانبه ی جوامع متوقف نشود. امروزه روند ارتقا و انتشار فرهنگ دینی در کشورهای اسلامی به شدت متأثر از فرهنگ بیگانه است و دین که یکی از الزامات حیات انسانی است به بهانه ی تجدد در آستانه ی اضمحلال است، پس در جامعه ی اسلامی باید منابع دینی از جمله قرآن کریم ، کتب روایی و آثاری از این دست به شدت مورد اهتمام مجریان و متصدیان فرهنگی جوامع قرار گیرند. از دیرباز آموزه ها و تعالیم ارزش بخش قرآنی و روایی با نوآوری های خاص شاعران و نویسندگان به قلمرو ادبیات دینی راه یافته و از قدرت تعلیمی والایی جهت ارائه ی الگوهای سبک زندگی اسلامی برخورداراست. یکی از این شعرای بزرگ ابی العتاهیه شاعر عصر عباسی است که در سرایش اشعار خردورزانه از تبحری خاص برخوردار است . ناصر خسرو شاعر و سفرنامه نویس عهد غزنوی نیز در سرودن این گونه اشعار از مهارتی بی بدیل بهره می برده است. هدف ما در این پژوهش تحلیلی- توصیفی بررسی ارزنده ترین و متعالی ترین اصول اخلاق اسلامی در آیینه ی شعر ابی العتاهیه و ناصر خسرو قبادیانی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
349 - اثرپذیری اشعار عربی پارسی گویان قرنهای ششم و هفتم هجری از اوزان متداول شعر فارسی
سیداسعد شیخ احمدییکی از موضوعات اصلی ادبیات تطبیقی، بررسی تأثیرهای ادبیات زبانهای پویا بر همدیگر است و درباره زبانهای فارسی و عربی، بیشتر سخن از تأثیر ادب عربی برادب فارسی است. امّا در این مقاله، سخن از تأثیر اوزان متداول شعر فارسی بر اشعار عربی پارسی گویان قرن های ششم و هفتم هجری اس چکیده کاملیکی از موضوعات اصلی ادبیات تطبیقی، بررسی تأثیرهای ادبیات زبانهای پویا بر همدیگر است و درباره زبانهای فارسی و عربی، بیشتر سخن از تأثیر ادب عربی برادب فارسی است. امّا در این مقاله، سخن از تأثیر اوزان متداول شعر فارسی بر اشعار عربی پارسی گویان قرن های ششم و هفتم هجری است. اوزان رایج شعر کهن فارسی هرچند ماخوذ از شعر عربی است، امّا پارسی گویان در آن تصرف کردهاند و آن را با ساختار زبان فارسی هماهنگ نمودهاند. این پارسی گویان در سرایش شعر عربی – علاوه بر بحور ویژه شعر عرب – بحور متداول شعر فارسی را منظور داشته اند و اشعار عربی خویش را بدان آراسته اند. در این مقاله با بهره گرفتن از منابع معتبر، تفاوت کاربرد اوزان مشهور شعر عرب و فارسی بیان شده است و نتیجهای که بهدست آمده، آن است که بیشتر ملمعات و اشعار عربی شاعران ایرانی، در وزن و شیوهی سرایش، تابع شعر فارسی است و در واقع این شاعران عربی را به شیوه عجمی گفته اند و به قول مولانا: چه غم است ار زرم بشدکه مئی هست همچو زر عربی گرچه خوش بود عجمی گو تو ای پسر پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
350 - بررسی و نقد محتوایی کتاب بحرالفرانسه
نیر وفایی علی محمد سجادی جلیل تجلیل اسمعیل حاکمی والاBahr al- Ferasat book is one of the valuable and unknown literary works of Obeid Allah KhishkiCheshti whom is one of the Persian Arifs and Language writers from Indian subcontinent in eleventh Century of Hijri. This book is one of his prose literary works which explain چکیده کاملBahr al- Ferasat book is one of the valuable and unknown literary works of Obeid Allah KhishkiCheshti whom is one of the Persian Arifs and Language writers from Indian subcontinent in eleventh Century of Hijri. This book is one of his prose literary works which explains and interpret poems of KhajehShirazi .The manuscript of this work is edited by the writer of this article thus with the perusals done on this manuscript, we tried to inspect the advantages and disadvantages of that, so this investigation is aimed to inspect in content Criticism way with this aim the first privileges and beauties with showing evidence from the text of the book, mentioned and then defects that. In all things wherever is necessary we explained other details existed in Divan of Hafiz. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
351 - بررسی داستان گنبد سرخ در هفت پیکر نظامی
اعظم نظری زینب نوروزیهفت پیکر یا بهرامنامه از نظر ترتیب زمانی، چهارمین منظومهی نظامی و یکی از دو شاهکار او (بعد از خسرو و شیرین) به لحاظ کیفیت است. این منظومه، بارزترین تجسّم زیبایی زمینی و آمیزهای از جنبهی حماسی و غنایی است. در حقیقت هفت پیکر ستایش عدل، داد و نکوهش ستم و گمراهی است. د چکیده کاملهفت پیکر یا بهرامنامه از نظر ترتیب زمانی، چهارمین منظومهی نظامی و یکی از دو شاهکار او (بعد از خسرو و شیرین) به لحاظ کیفیت است. این منظومه، بارزترین تجسّم زیبایی زمینی و آمیزهای از جنبهی حماسی و غنایی است. در حقیقت هفت پیکر ستایش عدل، داد و نکوهش ستم و گمراهی است. داستان گنبد سرخ، چهارمین داستان از مثنوی هفت پیکر نظامی، داستانی مشهور است که در ادبیات کهن ایران زمین و سایر کشورها از قدمت و پیشینهای طولانی برخوردار است، بن مایه و طرح اصلی همهی این داستانها یکسان میباشد که به شیوههای گوناگون بازگو شده است. نظامی، شاعر بزرگ زبان و ادب فارسی، حکیم و فرزانهی زمان خود بود، او هیچ گاه کلامی را بی هدف و غایت بر ورق ننگاشته است. نویسنده در این مقاله، ، چهارمین داستان از مثنوی هفت پیکر نظامی؛ یعنی داستان گنبد سرخ را از منظرها و دیدگاههای گوناگون چون شخصیتهای داستان و عناصر داستانی و... تحلیل کرده و خواسته به هدف و معنای ماسوی این داستان و مقصود نهایی نظامی پی ببرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
352 - علایم استتار و اختفاء واژگانی در دیوان حافظ
زهره خلیلی دره دادجورازهای اشعار حافظ بر چهار سطح "واژه"، "بیت"، "غزل" و "دیوان شاعر" سایه افکنده است. این مقاله به بررسی "راز" در سطح واژههای اشعار حافظ میپردازد. به طور کلی "راز" به مطلب پوشیده یا مخفی و در پرده اطلاق میشود. به غیر از واژه "راز" کلمات دیگری نیز همین خصوصت را دارند که چکیده کاملرازهای اشعار حافظ بر چهار سطح "واژه"، "بیت"، "غزل" و "دیوان شاعر" سایه افکنده است. این مقاله به بررسی "راز" در سطح واژههای اشعار حافظ میپردازد. به طور کلی "راز" به مطلب پوشیده یا مخفی و در پرده اطلاق میشود. به غیر از واژه "راز" کلمات دیگری نیز همین خصوصت را دارند که مترادف این واژه هستند و عبارتند از "سر"، "رمز"، "نکته"، "اشارت" و "معما". این واژه ها در این مقاله با عنوان علایم استتار و اختفاء واژگانی معرفی می شوند. مقاله حاضر با کمک ابزار یا علم آمار یک تحلیل استباطی از راز حافظ را در چارچوب یا ظرف استدلالی و علمی قرارداده است. نتیجه این پژوهش مستند، ارائه تمایزات و اشتراکاتی در علایم استتار و اختفاء واژگانی در دیوان حافظ است. با استخراج فراوانی هریک از این واژهها، در دیوان شاعر و طبقهبندی آنها در گروههای خاص و هدفمند، نتیجه میشود که هریک از آنها، خصوصیات منحصر به فردی دارند، که خاص آن واژه است و هدف از این مقاله اثبات این موضوع است که شاعر به بهترین صورت ممکن و به طورکاملا آگاهانه و گزینشی هریک از واژههای فوق را برای بیان منظور خویش اختیار مینموده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
353 - برجستگیهای ادبی در تاریخ بیهقی
طیبه شیخ ویسی ابوالقاسم رادفردر این پژوهش با اذعان به مستند بودن تاریخ بیهقی، درصدد برجسته نمایی جنبه های ادبی آنیم. همیشه این سوال بوده است که تاریخ بیهقی اگر متنی تاریخی است چرا در حوزه ادبیات تدریس می شود؟ و چرا آن گونه که دانشجویان رشته زبان و ادبیات فارسی با این اثر مانوسند، دانشجویان تاریخ د چکیده کاملدر این پژوهش با اذعان به مستند بودن تاریخ بیهقی، درصدد برجسته نمایی جنبه های ادبی آنیم. همیشه این سوال بوده است که تاریخ بیهقی اگر متنی تاریخی است چرا در حوزه ادبیات تدریس می شود؟ و چرا آن گونه که دانشجویان رشته زبان و ادبیات فارسی با این اثر مانوسند، دانشجویان تاریخ در آن تعمق نمی کنند؟ تاریخ بیهقی اثر ابوالفضل بیهقی است که در آن نمونه های بارز دقایق ادبی یافت می شود که گاهی می توانیم این سبک نوشتاری را ادبیات بیهقی بشمار آوریم. به صورتی که تاریخ نگاری او محلی برای به نمایش گزاردن چیرگی اش بر امر نویسندگی است. با اینکه صبغه تاریخی کتاب انکار نمی شود اما سعی ما بر آن است تا به روش توصیفی ـ تحلیلی جنبه ادبی تاریخ بیهقی را با توجه به پژوهش های انجام شده و متن اصلی کتاب بیشتر بنمایانیم. برخی از نتایج نشان داد که: الف) این کتاب تاریخی به سبب دقایق بیشمار ادبی به مرز ادبیات نزدیک شده و حتی گاهی در زمره کتب ادبی محسوب می شود. ب) ابوالفضل بیهقی با ادبیات و بلاغتی که مختص اوست آن را در قالب داستانی گیرا و مستند عرضه می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
354 - ناسپاسی و کفران نعمت از منظر عرفا (با تکیه بر آثار عطار، مولوی و حافظ)
مریم محمودی حسن قربانیناسپاسی و ناشکری انسان در مقابل منعم اعم از ناسپاسی در مقابل لطفی که یکی از بندگان خدا در حق انسان روا داشته یا ناسپاسی در مقابل نعمت هایی که خداوند به انسان ارزانی داشته، یکی از موضوعات اساسی در علم اخلاق و عرفان است. مقاله حاضر این موضوع را از نگاه عرفا، با تکیه بر آ چکیده کاملناسپاسی و ناشکری انسان در مقابل منعم اعم از ناسپاسی در مقابل لطفی که یکی از بندگان خدا در حق انسان روا داشته یا ناسپاسی در مقابل نعمت هایی که خداوند به انسان ارزانی داشته، یکی از موضوعات اساسی در علم اخلاق و عرفان است. مقاله حاضر این موضوع را از نگاه عرفا، با تکیه بر آثار عطار، مولانا و حافظ بررسی نموده است. بررسی های انجام شده نشان می دهد عرفا به صورت مستقیم یا غیرمستقیم و با زبان تمثیل و داستان به مذمت این رذیله اخلاقی پرداخته و مراتب و نتایج و عواقب آن را تشریح کرده و همیشه انسان ها را از آن برحذر داشته اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
355 - بررسی مؤلفه های غنایی و کارکرد آن در منظومۀ بانوگشسب نامه
رقیه مهمان دوست کتلر بتول فخر اسلامدر آثار غنایی با استفاده از من شخصی (بیشتر) و اجتماعی (کمتر)، دغدغه های درونی صاحب اثر یا شخصیت های مخلوق او روایت می شود. عنصر احساس در این گونۀ ادبی اهمیت ویژه ای دارد. بدیهی است که عواطف بشری در قالب یک گونۀ ادبی خاص نمی گنجد و در همۀ آثار خلق شده، کم و بیش نمود دار چکیده کاملدر آثار غنایی با استفاده از من شخصی (بیشتر) و اجتماعی (کمتر)، دغدغه های درونی صاحب اثر یا شخصیت های مخلوق او روایت می شود. عنصر احساس در این گونۀ ادبی اهمیت ویژه ای دارد. بدیهی است که عواطف بشری در قالب یک گونۀ ادبی خاص نمی گنجد و در همۀ آثار خلق شده، کم و بیش نمود دارد. متون حماسی نیز، از این قاعده مستثنی نیستند. در روایت های حماسی، شاهد پیوند مسائل درونی شخصیت ها با دغدغه های بیرونی آنها هستیم. هر کدام از پهلوانان از ویژگی های انسانی برخوردارند و عاطفه و احساس در تار و پور کردار، اندیشه و گفتار آنها جای گرفته است. به این اعتبار، در مقالۀ حاضر، مؤلفه های غنایی پرتکرار در سرودۀ حماسی بانوگشسب نامه بررسی شده است. به نظر می رسد شاعر با ذکر ماجراهای عاشقانه، توصیف، هجو و نکوهش، نیایش و مناجات، تقاضا، خمریه سرایی، مفاخره و رجزخوانی، و طنز، ضمن کاستن از خشونت ماهوی داستان های حماسی، با استفاده از عنصر عاطفه، باعث باورپذیری بیشتر شخصیت ها شده و به دغدغه های انتزاعی و ذهنی پهلوانان، عینیت بخشیده و مخاطبان را در جریان آن قرار داده است. همچنین، بخشی از آیین های پهلوانی و رسوم ایرانیان باستان با طرح موضوعات غنایی نشان داده شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
356 - مقایسه و نگاهی گذرا برمفاهیم وطن درادبیات مشروطه با تکیه برآثارسیداشرف الدین گیلانی وادبیات دفاع مقدس قیصرامین پور
ماندانا علیمی مسعود پاکدلوطن در ادبیات مشروطه دارای مفاهیم متعددی است. همۀ شاعران این دوره در شعر خود بر وطن پرستی، مبارزه با استبداد و استعمار، آبادانی سرزمین خود، نگاه نوستالوژیک به ایران قبل از اسلام تأکید دارند. مفهوم وطن اسلامی هم در شعر بعضی از شاعران دیده می شود در ادبیات دفاع مقدس وطن ا چکیده کاملوطن در ادبیات مشروطه دارای مفاهیم متعددی است. همۀ شاعران این دوره در شعر خود بر وطن پرستی، مبارزه با استبداد و استعمار، آبادانی سرزمین خود، نگاه نوستالوژیک به ایران قبل از اسلام تأکید دارند. مفهوم وطن اسلامی هم در شعر بعضی از شاعران دیده می شود در ادبیات دفاع مقدس وطن اقلیمی، وطن انسانی، وطن اسلامی و وطن دوستی در بیشترسروده های شاعران این دوره بخصوص قیصرامین پوردیده می شود. برای روش تحقیق این پژوهش در ابتدا به منابعی که در مورد وطن بود، مراجعه کردیم. در زمینه وطن برای شناخت دقیق مفهوم وطن هم در ادبیات کلاسیک و هم در عصر حاضر مورد بررسی قرار گرفت. در این میان چون وطن جزو مقوله های اجتماعی نیز محسوب می شوند، در مورد جامعه شناسی ادبیات و بخصوص جامعه شناسی ادبیات فارسی به طور جداگانه مطالعه شد. از سویی دیگر ادبیات مشروطه و دفاع مقدس ارتباط تنگاتنگی با کنش ها، واکنش ها، رویدادها و تغییرات عصر خود دارند و برآمده از دوره ای تاریخی هستند. از این رو برای شناخت بهتر این دو ادبیات، به مطالعۀ انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی و چرایی اتفاق و چگونگی فرایند آن ها بپردازیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
357 - بررسی ترانه سرایی در ادبیات فارسی تا دوره ی مشروطیت ایران
محمدامین محمدپورThe song literally means wisdom and fresh originated from Avestan root “Teoroneh.” This word is a general term referred to the types or forms of poetry and music, especially, quatrains and “fahlaviat”. According to the ancient origins of the son چکیده کاملThe song literally means wisdom and fresh originated from Avestan root “Teoroneh.” This word is a general term referred to the types or forms of poetry and music, especially, quatrains and “fahlaviat”. According to the ancient origins of the song, the most ancient Persian poetry is found in this genre. Composed by Zoroaster which is recorded in the "GATT", songs are considered as the first of Iranians literary glimmer. The present study is a descriptive analysis of songs by focusing on the definition of speech, rhymes and features that songwriter applied in the constitution epoch of Iran. This paper reviews music, language and theme which can be found in songs of that period. In the eighth and ninth centuries AH the term ballad was used interchangeably with lyrics and song while it was referred as composing the music. Later, the term song was referred to words in music and singing. Song, of the tenth century onwards, refers to the poem accompanied with music containing prosodic weight and sometimes it has, more or less, rhyme. One of its most striking features of song is its aptitude of being composed. Song has been frequently consistent with prosodic lyrics until Safavid period. Song in its modern form is a reward or product of Constitutional Revolution in Iran. It has a simple and intimate language and its themes are usually popular, folk and emotional. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
358 - «جزیره ی سرگردانی»و مکتب رئالیسم
مهناز محمدلو نجمه نظریرئالیسم به معنای واقع گرایی اصطلاحی است که در فلسفه، هنر و ادبیات با معانی مختلف، مورد توجه و بحث و گفتگو قرار گرفته است. رئالیسم ادبی به عنوان یک مکتب با نگاهی واقع گرایانه و به دور از جانبداری و پیش داوری، به توصیف واقعیات جامعه به قصد انتقاد و اصلاح می پردازد. در آث چکیده کاملرئالیسم به معنای واقع گرایی اصطلاحی است که در فلسفه، هنر و ادبیات با معانی مختلف، مورد توجه و بحث و گفتگو قرار گرفته است. رئالیسم ادبی به عنوان یک مکتب با نگاهی واقع گرایانه و به دور از جانبداری و پیش داوری، به توصیف واقعیات جامعه به قصد انتقاد و اصلاح می پردازد. در آثار غالب داستان نویسان ایرانی، خصوصاً نویسسندگان نسل اول مانند جلال آل احمد، محمدعلی جمال زاده و بزرگ علوی، بسیاری از ویژگی های مکتب رئالیسم را می توان دید. سیمین دانشور نیز به عنوان یکی از نویسندگان صاحب نام این نسل، از این ویژگی مستثنی نیست. دومین رمان دانشور با عنوان جزیره ی سرگردانی اولین مجلد از مجموعه ای سه جلدی است و اثری واقعگرا در حوزه ی رئالیسم اجتماعی به شمار می رود. اگرچه استفاده ی نویسنده از نمادها در طرح مسائل سیاسی، اجتماعی گاه اثر را به رئالیسم سمبلیک نزدیک کرده است. در مقاله ی حاضر جنبه های رئالیستی جزیره ی سرگردانی در دو حوزه ی محتوا و فرم و ساختار بررسی شده است. در بخش محتوا به مسائل سیاسی- اجتماعی، اقتصادی وفرهنگی، هم چنین بازتاب زندگی شخصی نویسنده پرداخته شده است. در حوزه ی فرم تأثیر ساختار رئالیستی اثر بر عناصری چون شخصیت پردازی، زبان و لحن، صحنه پردازی و شیوه ی روایت مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
359 - هنر زبانی مولوی در کلیّات شمس
بدریه قوامیراز زیبایی غزل های مولوی تا حدّ بسیاری مرهون زبان شاعر است که نوگرایی و کثرت لغات و ترکیبات، چهره ای ویژه به آن بخشیده است. تجربه های تازه ی مولوی سبب شده که وی به شناخت ظرفیّت های مختلف زبان دست پیدا کند و با استفاده از همین آگاهی از ظرفیّت های مختلف زبان، به زبانی منا چکیده کاملراز زیبایی غزل های مولوی تا حدّ بسیاری مرهون زبان شاعر است که نوگرایی و کثرت لغات و ترکیبات، چهره ای ویژه به آن بخشیده است. تجربه های تازه ی مولوی سبب شده که وی به شناخت ظرفیّت های مختلف زبان دست پیدا کند و با استفاده از همین آگاهی از ظرفیّت های مختلف زبان، به زبانی مناسب برای شعرهای خود دست پیدا کند. این پژوهش حاصل نگرشی است نو به کلیّات شمس از نظرگاه زبانی؛ در این مقاله تلاش شده تا در حدّ توان زبان مولوی بررسی شود. زبان نیز مانند عناصر دیگر شعر (معنا و صورت) از چند دستگاه تشکیل شده است؛ دستگاه آوایی، دستگاه واژگانی و دستگاه دستوری. قصد نگارنده در این تحقیق، بررسی دستگاه واژگانی زبان مولوی در کلیّات شمس است.کلیّات شمس به لحاظ گستردگی واژگان در میان آثار غزل سرایان بینظیر است. این گسترش و تنوّع ناشی از وسعت دامنه ی اندیشه ها و عواطف مولوی است. توجّه مولوی به مفهوم، در کاربرد واژه ها تأثیر گذاشته است، آن چنان که واژه ها و ترکیبات عامیانه، نامأنوس و نوادری که در زبان غزل سرایان دیگر به ندرت می توان یافت، در دیوان شمس به وفور یافت می شود. هنر اصلی مولوی در ساخت کلمات تازه است، مولوی به اقتضای تجارب خود و هم چنین بر اساس نیاز عاطفی، کلمات و ترکیباتی ساخته است که پیش از مولوی سابقه ندارند؛ حتی الگوی ساخت برخی از این کلمات با قواعد آوایی و دستوری هم خوانی ندارد. همین عوامل نه تنها به زبان مولوی زیان نرسانده، بلکه هنر زبانی شاعر را برای مخاطبان آشکار می سازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
360 - ادبیات غنایی و هنر معماری سنتی یزد
محمود صادقزاده صدیقه رمضانخانیادبیات غنایی کهنترین شکل شعری است که سراینده آن درپی بروز احساسات و عواطف درونی خود است. ویژگیهای شعر غنایی عشق، خشم، لذت، سوگ، تفاخر و مانند این هاست و عنصر اصلی این نوع ادبیات تخیل است. شاعر شعر غنایی از دنیا و آن سوی حیات مادی سخن میگوید. ازسویی یکی از وجوه هویّت چکیده کاملادبیات غنایی کهنترین شکل شعری است که سراینده آن درپی بروز احساسات و عواطف درونی خود است. ویژگیهای شعر غنایی عشق، خشم، لذت، سوگ، تفاخر و مانند این هاست و عنصر اصلی این نوع ادبیات تخیل است. شاعر شعر غنایی از دنیا و آن سوی حیات مادی سخن میگوید. ازسویی یکی از وجوه هویّتی ایرانیان، آثار تاریخی است که فراتر از یک بنا و جایگاه زیستن برای ما معنا شده است. یکی از استان هایی که معماری تاریخی اش هم از جهت ظاهر و هم باطن قابلیت توجّه دارد، استان یزد است که عناصر ظاهری در بناهای تاریخی اش، با جلوه های باطنی آن؛ چون زیبایی، ذوق، لذّت، تفاخر، احساس، تجربه، تخیل و غیره پیوندی عمیق یافته اند. دربارۀ معماری سنتی از وجوه گوناگون کتابها و مقالات زیادی به چاپ رسیده اما کمتر اثری با محوریّت ادبیات غنایی به بناهای سنتی توجّه کرده است. با این وصف آیا تنها کالبد باشکوه آثار تاریخی است که بیننده را مجذوب می سازد و یا درون مایه هایی هم وجود دارند که با بناهای سنتی عجین شده و بیننده با دیدن و احساس هر دوست که لذّت می برد و آنکه این درون مایه ها بیشتر در چه بخش هایی از بنا جلوه گری می کنند؟ این مقاله علمی- پ‍ژوهشی است و مواد خام آن به شیوۀ کتابخانه ای و میدانی جمع آوری شده و به شیوۀ توصیفی- تحلیلی به بررسی اطلاعات به دست آمده در چند بنای تاریخی پرداخته، تا مخاطب خود را به درک بیشتر آثار ناملموس در بناهای تاریخی وادارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
361 - دنیای آرمانی معروف رصافی
مصطفی یگانیشعر معروف رصافی، شاعر عراقی، چونان آینه ی صافی است که تصویر زندگی ملّتش را در آن بخوبی بازتاب داده است؛ گزافه نیست اگر بگوییم شعر وی را بهترین سند تاریخی عصر شاعر می توان به حساب آورد. شاعر خود در متن حوادث و مشکلات جامعه اش بوده و حضوری فعال در تحولات کشورش، عــراق، دا چکیده کاملشعر معروف رصافی، شاعر عراقی، چونان آینه ی صافی است که تصویر زندگی ملّتش را در آن بخوبی بازتاب داده است؛ گزافه نیست اگر بگوییم شعر وی را بهترین سند تاریخی عصر شاعر می توان به حساب آورد. شاعر خود در متن حوادث و مشکلات جامعه اش بوده و حضوری فعال در تحولات کشورش، عــراق، داشته و طعم تلخ ناکامی ها و محرومیّت ها را چشیده و چنین نبوده که عافیت طلبانه و از دور دستی بر آتش داشته باشد. رصافی شعرش را در خدمت اهداف عالی و آرمانهای انسانی اش قرار داده؛ که از این منظر جز شاعران متعهد به شمار می رود. در شعر وی، هم تقلید و هم نوآوری به چشم می آید؛ تقلید از چهارچوبها و قوالب شعری قدیمی و نوآوری در مضمون آفرینی و زبان شعری. معروف رصافی، یکی از شاعران برجسته و اثرگذار در فرهنگ و زبان عربی است که جنبه های تعلیمی اشعار وی از مسایل قابل بررسی است. رصافی، شاعری است متعهد که شعر را به عنوان ابزاری در خدمت جامعه و بیداری مردم و مبارزه علیه زور و ستم به کار برده است و این ویژگی در شعر وی تشخّص دارد. آنچه در این مقاله موضوع بحث و بررسی است ارائه نمونه هایی چند از مفاهیم تعلیمی دیوان اوست تا از این رهگذر دنیای آرمانیی را که وی برای خواننده اش ترسیم نموده بشناسیم. شاعر در شعرش ضمن بیان ویژگیهای دنیای آرمانی، واقعیت های تلخ پیرامون خود را که مردم با آن سخت دست به گریبان هستند مورد انتقاد قرار می دهد و با زبان ساده و توده فهم، خواننده اثرش را از اهدافش بهره مند میسازد. جامعه آرمانی و مطلوب رصافی، زمینه ساز رسیدن به کمال انسانی است. در این جامعه، عدالت حکم فرماست. کسی به درد و رنج دیگران بی اعتنا نیست. آبروی افراد ارزشمند است. مردم آن قانع اند و دروغ و سخن چینی در آن جایگاهی ندارد. در مدینه فاضله معروف رصافی، صلح و دوستی و کمک به دیگران حکم فرماست؛ نه جنگ و تجاوز و خونریزی؛ به عبارت دیگر، انسانیّت، مهم ترین ویژگی آرمان شهر اوست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
362 - بررسی تطبیقی عقل در دیدگاه ابوالعلای معرّی و سنایی غزنوی
رقیه علوی(نویسنده مسئول) سهیل فتاحیعقل همواره یکی از مهم ترین و بحث برانگیزترین مقولات در میان فیلسوفان، دانشمندان، حکیمان، عارفان و شاعران بوده است. یکی از دلایل مهمّ اختلاف در تعریف عقل، مفهوم چندگانه و متفاوت آن در میان فرهنگ ها، ملّت ها و نژادهای گوناگون است که شعر بهعنوان عنصر اصلی تبلیغ و گسترش ف چکیده کاملعقل همواره یکی از مهم ترین و بحث برانگیزترین مقولات در میان فیلسوفان، دانشمندان، حکیمان، عارفان و شاعران بوده است. یکی از دلایل مهمّ اختلاف در تعریف عقل، مفهوم چندگانه و متفاوت آن در میان فرهنگ ها، ملّت ها و نژادهای گوناگون است که شعر بهعنوان عنصر اصلی تبلیغ و گسترش فرهنگ، درگذشته محلّ چالش ها و بحث های متفاوت و گاه همرأی دربارۀ عقل بوده است. در این مقاله که به روش تحلیلی - توصیفی و بر پایۀ منابع کتابخانه ای است؛ تلاش شده است مقولۀ عقل با همۀ آنچه در برمیگیرد در اشعار ابوالعلای معرّی، شاعر بلندآوازۀ عرب و حدیقه الحقیقۀسنایی غزنوی، شاعر نام آشنای ایرانی، بررسی شود. آنچه در این پژوهش معیار اصلی قرارگرفته است بررسی عقل با همۀ زیرمجموعههایش در شعر دو شاعر بوده است؛ چراکه در دیوان سنایی گاه عقل یادآور خرد ایرانی و قداست آن، گاه عقل معاش و بیشتر عقل در معنای دینی و کلامی آن را شامل می شود. از دستاوردهای این پژوهش است که عقل با تمام ظرفیت خود در دیوان دو شاعر در بیش از بیست مورد با مضمونی یکسان یا نزدیک به هم بهکاررفته است و در دو مورد که خرد در مقابل دین و همچنین بدگمانی به خرد است، نقطۀ مقابل یکدیگر قرارگرفتهاند. گفتنی است که ابوالعلا بیشتر عقل را در مفهوم عقل معاش به کار می گیرد؛ امّا سنایی عمدتاً از عقل در معنای عقل دینی و کلامی و عاملی برای درک حقایق وزندگی معنوی سخن می گوید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
363 - ابرش کیانی (بررسی جایگاه اسب در شاهنامهی فردوسی)
نعیمه متوسلیاسب، یکی از مشهورترین حیواناتی است که در زندگی و فرهنگ بشر – به ویژه در دوره ی باستان- از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و احترام بسیاری داشته است. در فرهنگ ایران باستان، اسب و ابزار مرتبط با آن، پابهپای انسان، رشد کرده و همواره می توانیم ردپای این حیوان را ببینیم. چکیده کاملاسب، یکی از مشهورترین حیواناتی است که در زندگی و فرهنگ بشر – به ویژه در دوره ی باستان- از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و احترام بسیاری داشته است. در فرهنگ ایران باستان، اسب و ابزار مرتبط با آن، پابهپای انسان، رشد کرده و همواره می توانیم ردپای این حیوان را ببینیم. در شاهنامه ی فردوسی، به سبب صبغه ی حماسی آن، چهره ی اسب، نمود خاصی دارد و فردوسی، با قدرت تمام، این حیوان فرخنده و خاص را در تصویرسازی های خود، جای داده است. در این جستار، اسب به عنوان یکی از موجودات مهم و تأثیرگذار در زندگی ایرانیان، مورد مطالعه قرار گرفته و سیمای این حیوان در شاهنامه ی فردوسی- به عنوان کتابی که ارتباط ویژه ای با گذشته و اساطیر ایران دارد- بررسی شده، که نتیجه ی آن، توجه حکیم توس به نقش و اعتبار این حیوان در نزد مردم ایران زمین و درک و دریافت خجستگی آن در نظر ایرانیان است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
364 - نگاه عارفانه به هستی در شعر قیصر امین پور
منصوره سلامت اهنگریدر متون کهن و آثار عرفانی ما عرفای بیشماری هستند که معتقدند چشم سر با غبار عادات پوشانده شده است و باید با چشم درون نگریست. بر پایه همین نظر کسانی چون مولوی به تولد معنوی معتقدند و عشق را مادر زیبایی می دانند. در میان معاصران سهراب سپهری کنار گذاشتن عادت ها را فرصتی بر چکیده کاملدر متون کهن و آثار عرفانی ما عرفای بیشماری هستند که معتقدند چشم سر با غبار عادات پوشانده شده است و باید با چشم درون نگریست. بر پایه همین نظر کسانی چون مولوی به تولد معنوی معتقدند و عشق را مادر زیبایی می دانند. در میان معاصران سهراب سپهری کنار گذاشتن عادت ها را فرصتی برای زیباتر دیدن می داند. قیصر امین پور نیز برداشت و تلقی ما را از زشتی و زیبایی اصلاح می کند و غبار عادات را از روی چشمهای ما کنار می زند تا قادر به درک زیباییها باشیم. پاک و نیک نگریستن دو عنصر ویژه در شعر امین پور است. نگاه او به هستی مبتنی بر نگرشی عارفانه است. از دریچه ی چشم او کل آفرینش زیبا و دلپذیر است و او خود را جزئی از این کل می بیند که با آن همنوا می شود . نگرش عارفانه ی قیصر امین پور را می توان تحت تأثیر مولوی و حافظ از گذشته و نیز سپهری از زمان حال دانست. در این نوشتار، سعی بر آن است که نگاه عارفانه او به هستی با گزینش نمونه هایی از اشعارش در دو مجموعه ی اخیر وی مورد تحلیل و واکاوی قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
365 - چکیده انگلیسی
-
دسترسی آزاد مقاله
366 - بازتاب گیاهان دارویی در دیوان خاقانی
فاطمه مدرّسی فوزیه فتّاحی قاضییکی از بارزترین ویژگی های سبک آذربایجانی- که خاقانی از نامدارترین شعرای این سبک است – انعکاس معلومات و معارف گویندگان در آثار آنهاست. نمایندگان این سبک عموماً افرادی آگاه و مطلع از علوم و هنرهای متداول در روزگار خویش بوده اند و به نظر می رسد خاقانی از این نظر سرآم چکیده کاملیکی از بارزترین ویژگی های سبک آذربایجانی- که خاقانی از نامدارترین شعرای این سبک است – انعکاس معلومات و معارف گویندگان در آثار آنهاست. نمایندگان این سبک عموماً افرادی آگاه و مطلع از علوم و هنرهای متداول در روزگار خویش بوده اند و به نظر می رسد خاقانی از این نظر سرآمد شاعران دیگر باشد. عشق و اشتیاقش به درج تمامی دانسته هایش در شعر خویش، دیوان او را به صورت دایره المعارفی از علوم و فنون گوناگون درآورده است. کمتر قطعه شعری از دیوان حجیم خاقانی می توان یافت که از نام بیماری ها و گیاهان دارویی و شیوه های درمانی آن ها اعم از خرافی و یا علمی خالی باشد، چنانکه اطلاعات خاقانی از مسایل پزشکی و درمانی روزگار خود بسیار بالاتر و وسیع تر از سایر شاعران بوده است. هدف از نگارش این مقاله آن است تا به این واقعیت پی ببریم که گذشتگان ما تا چه اندازه به طبیعت و درونمایه ی آن که شامل درختان و گل ها و گیاهان میشود توجه کرده اند، و از آن بهره گرفته اند و به این نتیجه برسیم که خاقانی نیز همچون دیگر شعرای معاصر خود به علوم و فنون زمان خود وقوف کامل داشته و به راستی لقب حکیم برازندۀ اوست. این مقاله برآن است تا شمّه ای از اطلاعات خاقانی را در مورد گیاهان دارویی برشمارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
367 - بررسی تطبیقی آموزههای دینی در شعر ابی العتاهیه و ناصر خسرو قبادیانی
فرشته صفارییکی از بنیادی ترین مسائل جوامع بشری مسأله ی تربیت صحیح وارائه ی برنامه های آموزشی به افراد آن است تا زمینه های سیاست های توسعه ی همه جانبه ی جوامع متوقف نشود. امروزه روند ارتقا و انتشار فرهنگ دینی در کشورهای اسلامی به شدت متأثر از فرهنگ بیگانه است و دین که یکی از الزام چکیده کاملیکی از بنیادی ترین مسائل جوامع بشری مسأله ی تربیت صحیح وارائه ی برنامه های آموزشی به افراد آن است تا زمینه های سیاست های توسعه ی همه جانبه ی جوامع متوقف نشود. امروزه روند ارتقا و انتشار فرهنگ دینی در کشورهای اسلامی به شدت متأثر از فرهنگ بیگانه است و دین که یکی از الزامات حیات انسانی است به بهانه ی تجدد در آستانه ی اضمحلال است، پس در جامعه ی اسلامی باید منابع دینی از جمله قرآن کریم ، کتب روایی و آثاری از این دست به شدت مورد اهتمام مجریان و متصدیان فرهنگی جوامع قرار گیرند. از دیرباز آموزه ها و تعالیم ارزش بخش قرآنی و روایی با نوآوری های خاص شاعران و نویسندگان به قلمرو ادبیات دینی راه یافته و از قدرت تعلیمی والایی جهت ارائه ی الگوهای سبک زندگی اسلامی برخورداراست. یکی از این شعرای بزرگ ابی العتاهیه شاعر عصر عباسی است که در سرایش اشعار خردورزانه از تبحری خاص برخوردار است . ناصر خسرو شاعر و سفرنامه نویس عهد غزنوی نیز در سرودن این گونه اشعار از مهارتی بی بدیل بهره می برده است. هدف ما در این پژوهش تحلیلی- توصیفی بررسی ارزنده ترین و متعالی ترین اصول اخلاق اسلامی در آیینه ی شعر ابی العتاهیه و ناصر خسرو قبادیانی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
368 - معانی ثانوی جملات انشایی در دفتر دوم مثنوی معنوی «منادا »
زیبا مصدق مهرجردی توکلی کافی آباد عزیزاله هادی حیدری نیانقش و اهمیّت انواع جملات انشایی در انتقال مفاهیم عرفانی بسیار چشمگیر است و مولانا چون عرفای صاحبقلم برای تعلیم و بیان تجارب عرفانی و هیجانات عارفانهی خود، ابزارهای گوناگون زبانی، ازجمله جملات انشایی با مفاهیم مجازی در خدمت گرفته است. هرگونه جمله ایی یک مفهوم ظاهری دار چکیده کاملنقش و اهمیّت انواع جملات انشایی در انتقال مفاهیم عرفانی بسیار چشمگیر است و مولانا چون عرفای صاحبقلم برای تعلیم و بیان تجارب عرفانی و هیجانات عارفانهی خود، ابزارهای گوناگون زبانی، ازجمله جملات انشایی با مفاهیم مجازی در خدمت گرفته است. هرگونه جمله ایی یک مفهوم ظاهری دارد که در بحث دستور زبان مورد بررسی قرار می گیرد. به عنوان مثال : جمله ای حامل خبر است و با جمله ای پرسشی، سوال مطرح می کند. اما در عرف و سنت ادبی از این گونه جملات به ضرورت حالات گوناگون برای اهداف دیگری نیز مورد استفاده واقع می شود که آگاهی برای کسی که قصد دارد سخن بگوید لازم است. شعر مولانا در قیاس با حجم انبوه شعر فارسی در انتقال مقاصد و اغراض متعدد در محدوده ای کوچک کلمات منزلت ویژه و یکتایی دارد. در این مقاله سعی شده باروش کتابخانه ای و تحلیلی، با بررسی شیوههای کاربرد ندا که از مقولههای مهم انشا است، به بسامد و تنوّع این جملات درمثنوی شریف پرداخته، و بسامد جملات انشایی به کار رفته در معانی مختلف بر اساس تعاریف کتب بلاغی به صورت بسامدی مشخص گردد تا هم با میزان نوآوری های طرز بیان و با توجّه به بارمعنایی هریک، دیدگاه صاحبنظران را تحلیل و جمعبندی کنیم. معانی مجازی منادا در دفتر دوم مثنوی، از نظر بسامد به ترتیب شامل: تعظیم و تحسین، توبیخ و سرزنش، ارشاد و تربیت، دعا و نیایش، استغاثه و دادخواهی، تحذیر، تحسّر، اظهار بیزاری وتنفّر، دلجویی و استیناس، اظهار شگفتی و تذکّر می باشد، پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
369 - بررسی ریختشناسانه داستان شغاد از شاهنامه بر اساس نظریة پراپ
یدالله شکریمقاله پیش رو در پی آن است که داستان شغاد شاهنامه را بر پایه نظریه ریخت شناسی ولادیمیر پراپ تحلیل و میزان تطابق آن دو با یکدیگر را بررسـی کنـد. به همین منظور در بخش نخسـت، مبانـی نظری مکتـب ساختـارگرایی و ریخت شناسی بررسی می شود. در ساختـارگرایی اصالـت به متن، بی توجهی ب چکیده کاملمقاله پیش رو در پی آن است که داستان شغاد شاهنامه را بر پایه نظریه ریخت شناسی ولادیمیر پراپ تحلیل و میزان تطابق آن دو با یکدیگر را بررسـی کنـد. به همین منظور در بخش نخسـت، مبانـی نظری مکتـب ساختـارگرایی و ریخت شناسی بررسی می شود. در ساختـارگرایی اصالـت به متن، بی توجهی به ریشه های فرهنگی، اجتماعی و تاریخی، توجـه به روابط متقابل واحـدهای متن مورد توجه است. در ریخـت شناسی مواردی مانند :چهـار قانون کلی در شخصیـتها، عناصر پایدار و متغییر داستان، کنش های هفت گانه شخصیت ها، کارکردها و انواع حرکت در داستان بررسی می شود. نگارنده در بخش دوم به بررسی داستان شغاد بر پایه یافته های پراپ پرداخته و با رسم جداول و شکل هایی مباحث را نشان داده است داستان با کارکردها پراپ تطبیق داده شده و موارد جابه جایی کارکردها و عدم مطابقتها مشخص شده است. این جسـتاردر پایان به این نتیـجه می رسد که داسـتان بر پایه الگـو پراپ دارای دو حرکـت است و مواردی هست که داسـتان مطابق الگو نیست و کارکرد جدیدی به نام پذیرش تقدیر در داستانهای ایرانی وجود دارد که در الگوی پراپ مطـرح نشده است. اندیـشه ثنویت در کارکردهای داسـتان شغاد وجود دارد توجه به عـدد سه به شکل رویدادهای سهگانه در به انجام رسیدن اهداف شخصیتها دیده میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
370 - بررسی سبک تبیین بدبینانه در رباعیات عمر خیام
ناصر فرنیاخیام بهعنوان یک شاعر و متفکر در رباعیات فلسفی خود با بدبینی به تمام زوایای زندگی مینگرد، پارها مسئله ی مرگ و نابودی را مطرح کرده و با به کار بردن تشبیه و استعاره های گوناگون اضطراب، ترس و غیرقابلکنترل بودن رویدادهای ناخوشایند را به تصویر می کشد. امروزه روانشناسان معت چکیده کاملخیام بهعنوان یک شاعر و متفکر در رباعیات فلسفی خود با بدبینی به تمام زوایای زندگی مینگرد، پارها مسئله ی مرگ و نابودی را مطرح کرده و با به کار بردن تشبیه و استعاره های گوناگون اضطراب، ترس و غیرقابلکنترل بودن رویدادهای ناخوشایند را به تصویر می کشد. امروزه روانشناسان معتقدند علت های متفاوتی برای بروز بدبینی وجود دارد که یکی از مهمترین آنها سبک تبیین است. سبک تبیین یک ویژگی روانشناختی است که نشان می دهد مردم چگونه رویدادهای مثبت و منفی را تجربه و برای خود توضیح می دهند و بر این اساس افراد می توانند دارای سبک تبیین خوشبینانه و بدبینانه باشند. پژوهش حاضر بر آن است که به بررسی سبک تبیین بدبینانه در رباعیات حکیم عمر خیام، شاعر، فیلسوف و دانشمند قرن پنج هجری بپردازد. طرح تحقیق از نوع توصیفی- کتابخانه ای است که از کتابها و مقالات مرتبط با موضوعات رباعیات خیام، نظریه های اسناد و سبک تبیین بدبینانه استفاده کرده است. طرح تحقیق از نوع توصیفی- کتابخانه ای است که از کتابها و مقالات مرتبط با موضوعاتی همچون خیام، نظریه های اسناد و سبک تبیین بدبینانه استفاده کرده است. پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که خیام در مواجه با رویدادهای زندگی بیشتر از کدام سبک تبیین استفاده کرده است؟ و آیا می توان سبک تبیین بدبینانه را از رباعیاتش استخراج کرد؟ یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که عمر خیام بیشتر نگاهی بدبینانه به وقایع زندگی داشته و رویدادهای ناخوشایند را با اسنادهای (درونی، کلی و پایدار) و رویدادهای خوشایند را با اسنادهای بیرونی، جزئی و ناپایدار توضیح می دهد. ازآنجاییکه سبک تبیین بدبینانه منجر به واکنش های هیجانی منفی می شود بنابراین می توان افسردگی، اضطراب، غمگینی، ناامیدی، خشمگینی، یاس و انزوا را در رباعیات خیام بهخوبی حس کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
371 - بررسی انواع عشق در منظومۀ دولرانی و خضرخان امیرخسرو دهلوی براساس مکتب عاشقانۀ رابرت استرنبرگ
مریم کارگر ماندانا منگلی(نویسنده مسئول) آسیه ذبیح نیا عمرانمثنوی عاشقانه دولرانی و خضرخان از امیرخسرو دهلوی (651 ـ 725) از عارفان و شاعران نامدار پارسیگوی هندوستان است. رابرت استرنبرگ (تولد 1949 م.) استاد شناخت گرای آمریکایی در سال 1978 میلادی نظریه ای دربارۀ عشق ارائه داد که به مثلث سه گانه عشق شُهره است. هدف پژوهش حاضر بررسی چکیده کاملمثنوی عاشقانه دولرانی و خضرخان از امیرخسرو دهلوی (651 ـ 725) از عارفان و شاعران نامدار پارسیگوی هندوستان است. رابرت استرنبرگ (تولد 1949 م.) استاد شناخت گرای آمریکایی در سال 1978 میلادی نظریه ای دربارۀ عشق ارائه داد که به مثلث سه گانه عشق شُهره است. هدف پژوهش حاضر بررسی انواع عشق از دید استرنبرگ و تطبیق آن با منظومه دولرانی و خضرخان است مقالۀ حاضر با روش توصیفی-تحلیلی در صدد پاسخ به این پرسش است که کدام یک از اقسام عشق مطرح شده در مثلث سه گانه نظریۀ عشق استرنبرگ در منظومۀ دولرانی و خضرخان امیرخسرو دهلوی بسامد و نمود بیشتری دارد؟ نتایج تحقیق نشان می دهد که عشق مدّ نظر امیرخسرو، عشق کمال افزاء است. نقش بایسته ای در اقناع حس کمال طلبی جسمانی و معنوی نوع بشر دارد و تصور بهره مندی از زندگی سالم، بدون وجود این پدیده امکان پذیر نخواهد بود. عشق با آفرینش انسان و تداوم بقای او گره خورده است که انسان برای بالا بردن کیفیت زندگی خود نیاز به عشق و تجلی بارقه های تعالی بخش آن در وجود خود دارد. عشق پدیده ای انگیزه آفرین است که به هنگام برآمدن دشواری ها به مثابه سپری از آدمی در برابر مشکلات روزگار پاسداری می کند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
372 - بررسی ارتباط بین میزان هویت پذیری معلمان زبان انگلیسی (فارسیزبان) با خودکارایی آنها و موفقیت زبانآموزان
عادل دست گشادهاین مطالعه به بررسی ارتباط بین میزان هویتپذیری معلمان زبان انگلیسی (فارسی زبان) با خودکارایی آنها و موفقیت زبان آموزان پرداخت. هشتاد و هفت معلم از مؤسسات مختلف زبان در این مطالعه شرکت داشتند و به پرسشنامههایی میزان هویت پذیری معلمان و خودکارایی پاسخ دادند. همچنین از ش چکیده کاملاین مطالعه به بررسی ارتباط بین میزان هویتپذیری معلمان زبان انگلیسی (فارسی زبان) با خودکارایی آنها و موفقیت زبان آموزان پرداخت. هشتاد و هفت معلم از مؤسسات مختلف زبان در این مطالعه شرکت داشتند و به پرسشنامههایی میزان هویت پذیری معلمان و خودکارایی پاسخ دادند. همچنین از شرکت کنندگان خواسته شد تا میانگین نمرات کسب شدۀ زبانآموزان خود در ترم قبل را ثبت نمایند. نتایج تحلیل دادهها وجود ارتباط موثرمعنیداری بین میزان هویتپذیری معلمان با میزان خودکارایی آنها و موفقیت زبان آموزان را نشان داد. تجزیه و تحلیل رگرسیون به منظور بررسی اینکه آیا مولفههای هویت پذیری میتواند میزان خودکارایی معلم و موفقیت زبانآموزان را پیشبینی کند، به کار گرفتهشد. چهار زیر مجموعۀ هویتپذیری یعنی خودهای ایدهآل، خودهای باید، خودهای واقعی و خودهای ترس بهعنوان پیشبینی کنندههای میزان خودکارایی معلم درنظر گرفتهشد ورابطۀ مثبت معنیداری بین این زیرمجموعهها و خودکارایی معلمان وجود داشت. اما تنها سه گروه از این زیرمجموعهها شامل خودهای ایده آل، خودهای بایدو خودهای واقعی با میزان موفقیت زبانآموزان همبستگی مثبت معنیداری داشت. نتایج به دست آمده نشان داد که خودکارایی و نگرانی در خصوص پیشرفت زبانآموزان از عناصر کلیدی فرایند هویتپذیری معلمان زبان انگلیسی (فارسی زبان) است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
373 - چکیده انگلیسی
-
دسترسی آزاد مقاله
374 - بررسی و توصیف پیوند دهندهها در زبان فارسی براساس نظریة حاکمیّت و مرجعگزینی
مرجان طاهری اسکویی زهرا پروینیرادپیونددهندهها در زایایی زبان فارسی بسیار کارآمدند، لذا نگارندگان در این مقاله به بررسی پیونددهنده های مرکب زبان فارسی میپردازند. هدف پژوهش حاضر، تأئید این مسئله است که آیا تمام عباراتی را که به عنوان پیونددهنده ناهمپایه ساز مرکب میشناسیم پیوند دهنده ناهمپایه ساز مرکب چکیده کاملپیونددهندهها در زایایی زبان فارسی بسیار کارآمدند، لذا نگارندگان در این مقاله به بررسی پیونددهنده های مرکب زبان فارسی میپردازند. هدف پژوهش حاضر، تأئید این مسئله است که آیا تمام عباراتی را که به عنوان پیونددهنده ناهمپایه ساز مرکب میشناسیم پیوند دهنده ناهمپایه ساز مرکب اند یا این که تنها جزئی از آنها که همان حرف که میباشد، پیونددهنده محسوب میشود. با مطالعهی کتابهای دستور، بررسی روزنامهها و نیز مصاحبه با تعدادی گویشور زبان فارسی این عبارات را گردآوری کردیم. این عبارات از لحاظ معنایی و از لحاظ ساختاری مورد بررسی قرار گرفتند. از لحاظ معنایی این عبارات معانیای از قبیل حالت ، علت ، قصد و غیره را بیان میکنند. از لحاظ ساختاری نیز این عبارات در دو دسته قرار گرفتند. دستهی اول دارای ساخت گروه اسمی+ که و دستهی دیگر دارای ساخت گروه حرف اضافهای + که میباشند. پس از این دسته بندی آزمونهای مختلفی از قبیل تست اسم برای ساخت گروه اسمی+که و نیز آزمونهای سازهای را بر هر دو ساخت اعمال کردیم که در نتیجه مشخص شد تعدادی از این عبارات همان طور که دستورنویسان (1373، 1382، 1389، 1390) قبلاً هم متذکر شده بودند پیوند دهنده ناهمپایه ساز مرکب میباشند. اما برخی از ساخت ها گروه اسمی و یا حرف اضافهای بودند. کاربرد آنها در کتب آموزشی زبان فارسی می باشد و به پویایی و تکامل دستور زبان فارسی کمک مینمایند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
375 - بررسی روابط معنایی در اسامی مرکب برون مرکز زبان فارسی
مرجان طاهری اسکویی زهرا پروینی راد پیمان تباریدر بررسی زبان شناختی واژهی مرکب[1] از دو یا چند تکواژ قاموسی پدید میآید و حداقل شامل دو پایه است که هر دو واژهاند یا این که ریشهی تکواژ محسوب میشوند. در آثار بسیاری به واژههای مرکب فارسی اشاره شده است اما تعداد آثاری که دیدگاهی معنی شناسی نسبت به واژههای مرکب فار چکیده کاملدر بررسی زبان شناختی واژهی مرکب[1] از دو یا چند تکواژ قاموسی پدید میآید و حداقل شامل دو پایه است که هر دو واژهاند یا این که ریشهی تکواژ محسوب میشوند. در آثار بسیاری به واژههای مرکب فارسی اشاره شده است اما تعداد آثاری که دیدگاهی معنی شناسی نسبت به واژههای مرکب فارسی داشتهاند با میزان تحقیقاتی که این گونه واژهها را مورد بررسی قرار دادهاند اندک بوده است. هدف پژوهش حاضر این است که با رویکردی معنایی- شناختی، انواع روابط معنایی اسامی مرکب برون مرکز را بررسی کنیم. از دیدگاه زبان شناسی شناختی، آن نوع رابطهی معنایی که میان اجزای ترکیب وجود دارد معیاری قطعی برای تعبیر نهایی ترکیب است. اسامی مرکب درون مرکز دارای روابط معنایی شناخته شده بین اجزای خود هستند؛ در حالی که اسامی مرکب برون مرکز از الگوی مشخصی در این زمینه پیروی نمیکنند. با مطالعهی کتابها و بررسی روزنامهها این اسامی را گردآوری کردیم و به بررسی روابط معنایی بین اسامی مرکب برون مرکز بر اساس فهرست گیرجو و همکاران [2](2005) پرداختیم که در نتیجه مشخص شد اسامی مرکب برون مرکز دارای 11 نقش معنایی هستند، از جمله رابطهی مالکیت، تشبیه، مکانی و... پربسامدترین این روابط معنایی از نوع روابط معنایی استعاری و عددی هستند و کم بسامدترین آنها از نوع سببی هستند. این بررسیها در حوزههای صرف، قابل استفاده است و در راه گشودن گرههای دستور زبان فارسی نیز به ما کمک میکند. [1]. compound word [2]. Girju et al پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
376 - بررسی و تحلیل درونمایه سرور در ترانههای محلی
محمد امین محمدپور علیاصغر بابا صفری(نویسنده مسئول)در این جستار به شیوه کتابخانهای درونمایه سرور در ترانهسرایی تحلیل و بررسی میشود. پس از تعریف ترانه و بررسی سیر آن درگذشته و امروز، ویژگیهای ترانههای شادی را میکاویم و این ترانهها ازنظر کاربرد و مضمون و محتوا طبقهبندی میشوند و به نمونههای آنها میپردازیم. ترا چکیده کاملدر این جستار به شیوه کتابخانهای درونمایه سرور در ترانهسرایی تحلیل و بررسی میشود. پس از تعریف ترانه و بررسی سیر آن درگذشته و امروز، ویژگیهای ترانههای شادی را میکاویم و این ترانهها ازنظر کاربرد و مضمون و محتوا طبقهبندی میشوند و به نمونههای آنها میپردازیم. ترانه اصطلاحی عام است که به انواع قالبهای شعری ملحون یا همراه موسیقی بهویژه فهلویات، دوبیتی، رباعی و تصنیف گفته میشود. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که درونمایه سرور، بخش قابلتوجه ای از ترانهها را شکل داده است. این ترانهها به بخشهای ترانههای عروسی، ترانههای شادی، ترانههای رقص و ترانههای روحوضی تقسیم میشوند که در میان این بخشها بیشترین بسامد مربوط به ترانههای عروسی است. زبان این ترانهها ساده و عامیانه است و کلام بیشتر این ترانهها با سازهای موسیقی همراه میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
377 - بررسی علل روابط صوفیان با زمامداران و حکّام سیاسی در دورة ایلخانی و تیموری
هادی عباس نژاد خراسانیگرایشهای صوفیانه در تاریخ عرفانی همواره وجود داشتهاست. اما ماهیّت و نسبت این گرایشها با ساختار سیاسی و دینی متفاوت بوده است. از زمان پیدایش آیین و مسلک تصوّف، برخی از زمامداران و حکّام سیاسی به خاطر مقتضیات گوناگون، نسبت به صوفیان اهتمام خاصی داشته و در جلب و رضایت چکیده کاملگرایشهای صوفیانه در تاریخ عرفانی همواره وجود داشتهاست. اما ماهیّت و نسبت این گرایشها با ساختار سیاسی و دینی متفاوت بوده است. از زمان پیدایش آیین و مسلک تصوّف، برخی از زمامداران و حکّام سیاسی به خاطر مقتضیات گوناگون، نسبت به صوفیان اهتمام خاصی داشته و در جلب و رضایت خاطر آنان تلاش میکردهاند. بعضی از فرمانروایان و حکمرانان دوره ایلخانی و تیموری به دلیل داشتن مشرب عرفانی، به مشایخ توجه میکردند و به شکلهای متفاوت با صوفیان در ارتباط بودهاند. این بررسی در پی آن است تا به محورهای اصلی ارتباط بین زمامداران و حکّام سیاسی دوره ایلخانی و تیموری با صوفیان بپردازد و یا: 1- دلایل حمایت زمامداران و حکّام سیاسی دوره ایلخانی و تیموری، از ساختن خانقاهها، تأمین مایحتاج خانقاه ها و کمک مالی به صوفیان را مورد تحلیل قرار دهد. 2- تأثیرات دعا، کرامات و سماع صوفیان، در ایجاد ارتباط با زمامداران و حکّام سیاسی دوره ایلخانی و تیموری را بررسی نماید. 3- اهمیت پند و حاذق بودن صوفیان در برابر حاکمان دوره ایلخانی و تیموری را مشخص کند. 4- عوامل جانبداری حکمرانان دوره ایلخانی و تیموری از صوفیان را در سختی، جنگ و جهاد در نقش مشاور، مورد بررسی قرار دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
378 - بررسی عناصر نشانه شناختی امیدواری در غزلیّات حافظ با تکیه بر روانشناسی مثبتگرا
نسرین عینیهدف پژوهش: شناسایی نشانههای امیدواری روانشناسی مثبت در دیوان حافظ است. روش پژوهش: روش پژوهش کیفی کتابخانهای و تحلیل محتوا است و اطلاعات با روش تحلیل توصیفی بررسی شد در این روش برای توصیف، تفسیر و تحلیل نماد یا نشانه از نظریه نشانه شناسی چارلز سندرز پیرس استفاده شد. ج چکیده کاملهدف پژوهش: شناسایی نشانههای امیدواری روانشناسی مثبت در دیوان حافظ است. روش پژوهش: روش پژوهش کیفی کتابخانهای و تحلیل محتوا است و اطلاعات با روش تحلیل توصیفی بررسی شد در این روش برای توصیف، تفسیر و تحلیل نماد یا نشانه از نظریه نشانه شناسی چارلز سندرز پیرس استفاده شد. جامعه آماری پژوهش دیوان غزلیات حافظ نسخه غنی شامل 295 غزل می باشد. یافتهها: تمام دادهها، در جدولی با سه عنصر نشانی شعر، نشانهها (مدلول) و تفسیر معنایشان (دال) قرار گرفت. بر اساس ساحت فطری امیدواری به سهطبقه امید به خدا، امید به زندگی و امید به آینده گروهبندی شد. پس از تحلیل نماد، نتیجه نشان داد هر غزل دارای نماد بامعنا و نقش مختلف است. تحلیل نشانه شناختی نشان داد فراوانی تعداد ابیات در زمینه امیدواری وجود دارد و پیشنهاد گردید بقیه مؤلفههای روانشناسی مثبتگرا در آثار ادبی بررسی گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
379 - نشانه شناسی فرهنگی غزلیات شمس بر اساس اسطورههای نجومی
سید مهدی موسوی شمس الحاجیه اردلانی(نویسنده مسئول) سیدمحمود سیدصادقیدانش نشانهشناسی به مطالعه انواع نشانههای موجود در یک متن میپردازد. نشانه شناسی فرهنگی از انواع نشانه شناسی نقد نو است که با آن میتوان به لایه های نهانی غزلیات شمس دستیافت. مولانا در غزلیات باظرافت و ظرفیت بالایی به بیان اندیشه های عرفانی خودپرداختهاست. تبیین اسطور چکیده کاملدانش نشانهشناسی به مطالعه انواع نشانههای موجود در یک متن میپردازد. نشانه شناسی فرهنگی از انواع نشانه شناسی نقد نو است که با آن میتوان به لایه های نهانی غزلیات شمس دستیافت. مولانا در غزلیات باظرافت و ظرفیت بالایی به بیان اندیشه های عرفانی خودپرداختهاست. تبیین اسطورههای نجومی که از مهمترین رمزگانها در نشانه های فرهنگی به شمار میرود، از اهداف این مقاله است که به شیوۀ توصیفی – تحلیلی و با روش تحلیل محتوا به بررسی و تحلیل اسطورههای نجومی در هفتاد غزل اوّل غزلیات شمس پرداخته است. پژوهش حاضر نشان داد، غزلیات شمس جلوهگاه اسطورههای نجومی است که در ناخودآگاه مولانا اثرگذار بوده است و این عارف شاعر برای تبیین الگوی فکری و عرفانی خود از این اساطیر و باورهای نجومی بهره برده است. با در نظر گرفتن اعتقادات و باورهای کهن اسطورهای که از دیرباز، فلک و پدیدههای فلکی را در سرنوشت خود اثرگذار میدانستهاند، به بررسی اسطورههای نجومی در غزلیات شمس میپردازیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
380 - تحلیل و تطبیق عشق از نگاه حافظ، مولوی و ابنفارض
آذرنوش گیلانی وحید غلامیعشق از مسائل بنیادین عرفان است، چنانکه بدون در نظر گرفتن آن، عرفان و حکمت متعالیه قابل فهم نیست. در ادبیات عرفانی نیز عشق از جایگاه بالایی برخوردار بوده و هست؛ از این رو بخش زیادی از ادبیات عرفانی به این مورد اختصاص دارد. در ادبیات عرفانی، علی الخصوص در کلام حافظ و مولو چکیده کاملعشق از مسائل بنیادین عرفان است، چنانکه بدون در نظر گرفتن آن، عرفان و حکمت متعالیه قابل فهم نیست. در ادبیات عرفانی نیز عشق از جایگاه بالایی برخوردار بوده و هست؛ از این رو بخش زیادی از ادبیات عرفانی به این مورد اختصاص دارد. در ادبیات عرفانی، علی الخصوص در کلام حافظ و مولوی و ابن فارض که مورد بحث این تحقیق می باشد، عشق را می توان از دو جنبه مورد بررسی قرار داد. عشق مجازی یا انسانی و عشق الهی یا عرفانی. هرچند در این زمینه صاحب نظران، نظرات متفاوت و گاهاً متناقضی داده اند، ولی آنچه از فحوای کلام این شاعران پیداست، این است که عشق انسانی یا مجازی نیز در نظر آنها همچون پلی به نظر می رسد که به عشق الهی یا حقیقی راه مینماید و درعین حال منظور اصلی از آن همان رسیدن به عشق معنوی و برتر و الهی است؛ چرا که در نظر این شاعران، جمال انسانی و همهی زیباییهای موجود در جهان جز تجلی حق نیست. در این مقاله تلاش بر این است با استناد به منابع، به تحلیل و تطبیق عشق از نگاه حافظ و مولوی و ابنفارض پرداخته شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
381 - بررسی سبکشناسانه مثنوی «عقاب» خانلری از منظر ویژگیهای زبانی، ادبی و فکری
نفیسه نیکخواهپرویز ناتل خانلری از چهرههای برجسته فرهنگ و ادب فارسی در دوران معاصر است. برگزیدهترین مجموعه شعری خانلری ماه در مرداب است و مشهورترین شعر او که در سال 1318 سرود شعری است با عنوان "عقاب" که عبارت است از برداشتی نو از روایتی کهن در قالب مثنوی. این شعر دارای ویژگیهای بل چکیده کاملپرویز ناتل خانلری از چهرههای برجسته فرهنگ و ادب فارسی در دوران معاصر است. برگزیدهترین مجموعه شعری خانلری ماه در مرداب است و مشهورترین شعر او که در سال 1318 سرود شعری است با عنوان "عقاب" که عبارت است از برداشتی نو از روایتی کهن در قالب مثنوی. این شعر دارای ویژگیهای بلاغی و زبانی و شخصیتپردازی منحصر به فردی است که آن را از دیگر اشعار وی متمایز کرده است. علاوه براین جوّ فکری حاکم بر این اثر در بیان نیروهایی است که همواره در درون خانلری با هم در کشاکش بوده و گاهی یکی بر دیگری رجحان مییافت اما وی هرگز نتوانست درستی و انسانیت را مطرود کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
382 - بررسی ساختار روایی بیت کُردی «شورمحمود و مرزینگان» براساس نظریّة پراپ
زهرا منتظرپناهبیشترین دستاوردهای ساختارگرایی و بسیاری ازمحدودیّتهای آن در زمینة روایتشناسی که به شیوة بررسی قصّه های عامیانه انجام شد، توسّط پراپ و استراوس بود. علاوه بر بینش تأثیرگذار این دو پژوهشگر، خمیرمایه و سرشت مصالح اساطیری و افسانه ها هم عاملی برای پژوهش گردید؛ به علاوه، ای چکیده کاملبیشترین دستاوردهای ساختارگرایی و بسیاری ازمحدودیّتهای آن در زمینة روایتشناسی که به شیوة بررسی قصّه های عامیانه انجام شد، توسّط پراپ و استراوس بود. علاوه بر بینش تأثیرگذار این دو پژوهشگر، خمیرمایه و سرشت مصالح اساطیری و افسانه ها هم عاملی برای پژوهش گردید؛ به علاوه، این داستانها قابلیّت این را دارندکه سرچشمة شناسایی داستان های عصر مدرن قرارگیرند. پراپ از نویسندگان برجستة مکتب فرمالیست روس، با تدوین کتاب ریخت شناسی قصّه های پریان و اثبات ساختار یکسان برای این قصّه ها، از آغازگران علم روایت شناسی جدید شد و با این نگاه، امکان مطالعة بسیاری از قصّه ها را به شیوهای علمی و کاربردی برای پژوهشگران فراهم نمود. تحلیل ساختاری که درحوزة ادبیّات( فارسی و دیگر زبان های محلّی در ایران) مورد توجّه قرارگرفته، گامی درجهت شناخت دقیق و همه جانبة این آثاراست. نوشتار حاضر می خواهد تا یکی از بیت های کُردی با عنوان شورمحمود و مرزینگان را براساس نظریّة ولادیمیر پراپ، مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد و موافقت الگوی ساختاری پراپ را با افسانه های کردی نشان دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
383 - موازنهی مضامین وطندوستی و بیداری در اشعار فرخی یزدی و اخوان ثالث
شمسی واقفزاده هانیه سادات نجفیعشق به وطن و تلاش برای بیداری مردم به منظور مبارزه با ظلم و ستم و سعی در بهبود شرایط حاکم بر جامعه از جمله مسائلی است که در شعر شاعران متعهد نمود و بروزی خاص می یابد. فردوسی پیش کسوت و سردمدار شاعرانی است که دل در گرو حفظ هویت ملی و افتخارات قومی دارند. این امر در ادب م چکیده کاملعشق به وطن و تلاش برای بیداری مردم به منظور مبارزه با ظلم و ستم و سعی در بهبود شرایط حاکم بر جامعه از جمله مسائلی است که در شعر شاعران متعهد نمود و بروزی خاص می یابد. فردوسی پیش کسوت و سردمدار شاعرانی است که دل در گرو حفظ هویت ملی و افتخارات قومی دارند. این امر در ادب معاصر ایران بسیار پررنگ تر و روشن تر از دوره های گذشته نمود یافته است. در پژوهش حاضر به بررسی اشعار سیاسی و اجتماعی فرخی یزدی و اخوان ثالث پرداخته شده است تا وجوه اشتراک و افتراق در شعر هر دو شاعر در مورد مضامین وطن دوستی و بیداری مورد واکاوی قرار گیرد. مفاهیمی چون آزادی، بیداری، مبارزه با استبداد، غرب زدگی، هویت ملی و یادکرد از گذشتگان ملی و ایران باستان از مهم ترین دغدغه های مشترک فکری این دو شاعر بوده است. از سوی دیگر دیدگاه وطن دوستی اخوان با تاکید بر گذشته ی باستانی نمود پررنگتری داشته ولی در اشعار فرخی وطن امروزی بیشتر مورد نظر می باشد . از طرفی مبارزات سیاسی نزد اخوان با اشعارش نمود می یافت و به شکل نمادین مردم را به بیداری فرا می خواند اما فرخی نه تنها با شعر خود بلکه با مبارزات علنی میل به دوستاری وطن و تلاش برای آزادی را نشان می داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
384 - چکیده انگلیسی
-
دسترسی آزاد مقاله
385 - قیام شیخ عبیدالله نهری و سرگذشت یکی از صوفیان نقشبندی در ایران
تاریخ طریقت نقشبندیه در صدو پنجاه سال گذشته در مناطق کردنشین ایران، عراق و ترکیه به دلیل شرکت برخی از بزرگان این طریقت در فعالیتهای سیاسی علاوه بر فعالیتهای دینی و اجتماعی با فراز و نشیبهای فراوانی همراه بوده است که این فراز و فرود ها مشکلاتی را برای بزرگان این طریقت چکیده کاملتاریخ طریقت نقشبندیه در صدو پنجاه سال گذشته در مناطق کردنشین ایران، عراق و ترکیه به دلیل شرکت برخی از بزرگان این طریقت در فعالیتهای سیاسی علاوه بر فعالیتهای دینی و اجتماعی با فراز و نشیبهای فراوانی همراه بوده است که این فراز و فرود ها مشکلاتی را برای بزرگان این طریقت در مکانهای نام برده به وجود آورده بود. طریقت نقشبندیه در مناطق کردنشین ترکیه توسط خاندان شیخ طاها نهریه ای و فرزندش شیخ عبیدالله گسترش و نفوذ زیادی پیدا کرد. بعد از فوت شیخ طاها و جانشینی شیخ عبیدالله فرزندش، وی با همکاری طوایف مشهور کُرد در ترکیه و ایران نقشهی قیامی رابر علیهی حکومتهای قاجار و عثمانی ترتیب داد. این جنبش که در ابتدا قرار بود علیهی دولت عثمانی باشد، با چرخشی، به داخل مرزهای ایران تغییر مسیر داد و مشکلات جدی را برای حکومتهای ایران و عثمانی بوجود آورد. این قیام هنوز مدتی از آغاز آن نگذشته بود که شکست خورد و رهبر آن دستگیر و به حجاز تبعید شد. یکی از مسائلی که دربارهی این رویداد مطرح است و تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته است بازداشت و دستگیری فعالان و مروّجان طریقت نقشبندی در ایران دورهی قاجار به جرم همكاری با شیخ عبیدالله بوده است که در خارج از مناطق جغرافیایی مناطق کردنشین به تبلیغ طریقت نقشبندیه میپرداختند. این نوشتار به بیان شرح حال یکی از صوفیان نقشبندی به نام شیخ محمود سنندجی (عارف)میپردازد که همزمان با قیام شیخ عبیدالله در شهر تالش در استان گیلان دستگیر و در تهران زندانی میشود ودر نهایت در زندان دارفانی را داع میگوید. این نوشتار اولین گزارش ازاین واقعه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
386 - بررسی تطبیقی مردم¬شناسی فرهنگی در منظومه «مهر و وفا»، در ادب کلاسیک فارسی و عامیانه کُردی
ابراهیم رحیمی زنگنه ندا یانسبدیهی است که منظومه¬های غنایی شعر فارسی در نوع خود بیش¬ترین الگوهای فرهنگی و نشانه¬های تمدن را بازنمایی می¬کنند. بررسی این داستان¬ها از دیدگاه مردم¬شناسی فرهنگی (که پایه¬های اصلی آن فرهنگ عامه است)، نگرشی نو به آن¬هاست و پژوهشگران را با دو گزینه آشنا می¬سازد: یکی بررسی چکیده کاملبدیهی است که منظومه¬های غنایی شعر فارسی در نوع خود بیش¬ترین الگوهای فرهنگی و نشانه¬های تمدن را بازنمایی می¬کنند. بررسی این داستان¬ها از دیدگاه مردم¬شناسی فرهنگی (که پایه¬های اصلی آن فرهنگ عامه است)، نگرشی نو به آن¬هاست و پژوهشگران را با دو گزینه آشنا می¬سازد: یکی بررسی فرهنگ مردم در محتوای داستان¬ها و دیگر تأثیرگذاری فرهنگی راوی است با توجه به فرهنگی که در آن پرورده شده است و این در تمامی داستان¬هایی که راویان مختلف دارند، صدق می¬کند. در این پژوهش که دانستنی¬های مختلف ادبی و فرهنگی نهفته در ادب عامه کُردی «بیت» در مقابل با منظومه¬های ادب کلاسیک فارسی مقایسه و بررسی شود، به¬ویژه آن¬جا که ساختار و محتوای این آثار با اصول داستان¬سرایی مطابقت داشته باشد، می¬تواند در بخش مطالعات مردم¬شناسی فرهنگی کار ارزنده¬ای باشد. این پژوهش به توصیف و تحلیل مولفه¬های فرهنگی از دیدگاه مردم¬شناسی در منظومه «مهر و وفا» در ادب کلاسیک فارسی و ادب عامیانه کُردی به روایت مام احمد لطفی پرداخته است. برای دستیابی به این هدف از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. یافته¬ها حاکی از آن است بیشتر مولفه¬های مردم¬شناسی در این منظومه نمود پیدا کرده است و میزان شباهت¬ها نسبت به تفاوت¬ها بیشتر است و این نشان¬دهنده بینامتنیّت بین منظومه فارسی و کُردی است. دیگر آن¬که روایت¬های کُردی داستان، هرچند در کلیّات، مضمون و مفهوم، مطابق با روایت¬های فارسی هم نام مذکور است، اما هم در قالب و فرم و هم در محتوا به ویژه تغییرات و تحولات فرهنگ عرفانی، حماسی و غنایی در دوره¬های گوناگون است. پرونده مقاله