بررسی سبک شناسی ترجمه‌ی دن کیشوت با رویکرد زبانشناختی (با تأکید بر دیباچه) اثر محمد قاضی
Subject Areas : Persian Language and Literature
Keywords: سبک شناسیِ ترجمه, بررسی زبانشناسانه, دیباچه نویسی, دن کیشوت, محمد قاضی, METHODOLOGY translation, linguistic study, introductory programming, Don Quixote, Mohammed Ghazi,
Abstract :
ترجمه ی هر اثر، گشودنِ دریچه ای تازه بر روی اثری است که پس از پیمودن مرزها خود را برای رویارویی با زبان و اندیشه ای بدیع و بلیغ آماده میکند. مترجم در برابرِ دو زبان به تکاپویی ارزشمند بر می خیزد. نخست زبانِ اصلی اثری که به ترجمه ی آن مبادرت ورزیده است و دیگر زبانی که باید دریافت های خود را با آن منتقل کند. هر اثرِ ترجمه شده می تواند گونه ای از تغییرِ زبانی و فرهنگی محسوب شود که با گذر از دانشِ زبانیِ مترجم حاصل آمده است و در واقع هر اثرِ ترجمه شده را ـ با کمی اغماض ـ می توان خلق و آفرینشی نو به حساب آورد؛ حتی با وجود این که می پذیریم ریشه در اثرِ مبدأ دارد. دن کیشوت، یکی از نوادرِ ادبیات جهان با ترجمه ی محمدِ قاضی، میتواند نماد و معیاری برای سنجش پارامترهای مهم در ترجمه باشد. رعایت امانت در ترجمه ی کلمات، دخالت هایی مؤثّر بدون صدمه زدن به ماهیت اثر در انتخاب واژه، انتخاب سبکی همخوان با فضای رمان، برگزینِ بهترین شیوه در آرایش جملات و از همه مهم تر، بهره بردن از هوش و ذکاوت ذاتی در حفظ اصالت اثر و نیز پای بندی به ساختارِ منطقیِ رمان، برخی از ویژگی هایی است که در مقایسه با متونی کهن از زبان و ابیات فارسی بهتر و بیشتر رخ مینمایاند. در این مقاله می کوشیم تا با بررسی گوشه هایی از سبکِ محمد قاضی در ترجمه ی این اثرِ نفیس، برخی از جلوه های زبان شناختی اثر را که بسیار هنرمندانه و استادانه رعایت شده است؛ معرفی کنیم.
1- افشار، ایرج، (1344)، سیر کتاب در ایران، چاپ اول، تهران: امیرکبیر.
2- انوشه حسن، (1380)، دانشنامه ادب فارسی، چاپ اول، تهران، سازمان چاپ و انتشار.
3- خزاعی فرید، علی و مازیار فریدی،"تک صدایی در ترجمه دن کیشوت"،مجله مطالعات زبان و ترجمه، سال چهل ودوم، شماره اول، تابستان 1389: 38-19
4- دهخدا، لغتنامه
5- سروانتس میگل دو، (1387)، دن کیشوت، محمد قاضی، چاپ هشتم، تهران: ثالث.
6- طبری، محمد بن جریر، (1387)، تاریخ بلعمی، جعفر شعار و سید محمود طباطبایی، چاپ سوم، تهران: چاپ و نشر بنیاد.
7- عنصر المعالی، (1370)، کیکاوس بن وشمگیر، قابوسنامه، غلامحسین یوسفی(مصحح)، چاپ هفتم، تهران: علمی فرهنگی.
8- غبرایی، مهدی،(1372)، «دن کیشوت» محمد قاضی بی‌نظیر است/ترجمه دهه‌های قبل نقص‌هایی دارد(مصاحبه) "08/06/ 1392.http://www.bornanews.ir/Pages/News-aspx
9- قاضی، محمد،"چگونه دن کیشوت را ترجمه کردم"، فصلنامه سمرقند، سال سوم، شماره9 :114 -109.
10- محمدبن عبدالله البخاری،(1369)، داستانهای بیدپای، پرویز ناتل خانلری و محمد روش(مصحح)، چاپ دوم، تهران: خوارزمی.
11- نجفی، ابوالحسن،(1373)، مبانی زبانشناسی و کاربرد آن در زبان فارسی، چاپ سوم، تهران: نیلوفر.
12- نصرالله منشی،(1371)، کلیله و دمنه، مجتبی مینوی طهرانی، چاپ دهم، تهران: امیرکبیر.
13- نظامی عروضی،(1372)، چهارمقاله، محمد قزوینی(مصحح)، چاپ اول، تهران: جام.
14- نجفی،ابوالحسن،(1389)، وظیفه ادبیات(مجموعه مقالات)، چاپ سوم، تهران: نیلوفر.
15- خاتمی، احمد، پژوهشی در نظم و نثر دوره ی بازگشت ادبی، چاپ نخست، تهران: پایا.
16- سپهری، سهراب، (1369)، اتاق آبی، چاپ نخست، تهران: سروش.
_||_