اثر بخشی معنا و هدفمندی در روان‌شناسی مثبت‌گرا از نظر سلیگمن و تطبیق آن با اشعار عطار
محورهای موضوعی : زبان و ادب فارسیزهرا جعفری 1 , رضا حیدری نوری 2 , هومن نامور 3
1 - داشگاه ازاد تهران واحد ساوه
2 - استادیار دانشگاه آزاد ساوه
3 - گروه زبان و ادبیات فارسی،دانشکده زبان و ادبیات فارسی،دانشگاه ازاد اسلامی ساوه،ساوه،ایران
کلید واژه: انسان, عرفان, عطار, امنیت روانی, mysticism, semantics, Attar, value, Man, Positivism, Psychological security, Seligman, سلیگمن, ارزشمندی, معنایابی, مثبت‌گرایی,
چکیده مقاله :
روان‌شناسی مثبت گرا یکی از جدیدترین شاخه‌های روان‌شناسی است. این زمینه خاص از روان‌شناسی بر موفقیت انسان تمرکز دارد. درحالی‌که بسیاری دیگر از شاخه‌های روان‌شناسی بر رفتارهای نابهنجار و دارای اختلال تمرکز دارند. روان‌شناسی مثبت گرا تمرکزش بر کمک به افراد برای شاد زیستن و رضایت و هدفمندی است. این رویکرد، تأثیر هدف در زندگی و سپری کردن یک زندگی با معنا را - که فراتر از زندگی خوب است - تأکید می‌کند و آن را یکی از اصول شادکامی می‌داند. سلیگمن از روانکاوانی است که در نظریه مثبت‌گرایی در پی هدفی است تا زندگی هدفمند و با ارزش را با ایجاد شرایطی که قابلیت‌های انسانی را پرورش و ارتقا می‌دهد به شکوفایی برساند. وی برای افرادی که قابلیت‌ها و توانمندی‌های خود را نمی‌شناسند. توصیه‌ها و راهکارهایی برای ایجاد زندگی بامعنا و هدفمند ارائه می‌دهد که در حوزه عرفان نیز قابل‌بررسی است. عالمان ادبیات و ادبیات عرفانی با استفاده از آموزه‌های تربیتی و دینی که با روان و باطن انسان‌ها در ارتباط است. با پرورش رشد قابلیت‌ها و فضیلت‌های انسانی، سعی در دگرگون کردن حالات انسان، از تضادها و تعارض‌ها، و آماده ساختن بستری برای شکوفایی انسان در مراحل مختلف زندگی و ایجاد هدف و معنا در تکامل انسان‌ها و زندگی با ارزش را دارند.این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده از آموزه‌های دینی، به بررسی اشعار عطار و تطبیق آن با نظریه معنایابی در روان‌شناسی مثبت‌گرا در ارائه راه‌های حصول آرامش و امنیت روانی انسان معاصر می پردازد. رسالت انسان عطار و سلیگمن، چراغ راه خود بودن و جستجوگر روشنایی در وجود خود است. انسان جستجوگر تلاش می‌کند تا معنای زندگی را بشناسد و رسیدن به هسته وجودی خود، شور و سرمستی هستی را درک کند و این یعنی رسیدن به شادمانی اصیل و بهزیستی که باعث می‌شود انسان هدفمند، احساس آرامش و امنیت کند و ارزشمند باشد.
Positive psychology is one of the newest branches of psychology. This particular field of psychology focuses on human success. While many other branches of psychology focus on abnormal and disordered behaviors. Positive Psychology focuses on helping people to live happily and satisfactorily and purposefully. This approach emphasizes the effect of purpose in life and living a meaningful life - which is beyond the good life - and considers it as one of the principles of happiness. Seligman is a psychoanalyst who in the theory of positivism pursues the goal of flourishing a purposeful and valuable life by creating conditions that nurture and enhance human capabilities. He is for people who do not know their abilities and capabilities. Provides advice and strategies for creating a meaningful and purposeful life that can also be explored in the field of mysticism. Scholars of literature and mystical literature using educational and religious teachings that are related to the psyche and interior of human beings. By cultivating the growth of human capabilities and virtues, they try to change human states, from contradictions and conflicts, and prepare the ground for human flourishing in different stages of life and create purpose and meaning in human evolution and valuable life.This article, using a descriptive-analytical method and using religious teachings, examines Attar's poems and adapts them to the theory of semantics in positivist psychology in providing ways to achieve peace and mental security of contemporary man. Attar and Seligman's human mission is to be a beacon for themselves and a seeker of light in their being. The seeker tries to know the meaning of life and to reach the core of his existence, to understand the passion and intoxication of existence, and this means to achieve genuine happiness and well-being that makes a purposeful person feel calm, secure and valuable.
منابع
ایزدی طامه، احمد (1389) مقایسه تأثیر آموزش صبر حل مسائل ترکیبی نشریه روان‌شناسی نظامی ش،3 ،صص72059.
بافرانی، طلعت(1389) روان‌شناسی ودین، ش4.
پورجوادی، نصرالله (1375) باده عشق سیر تحولات معنای عشق (عشق حقیقی، مجازی ) نشر دانش، ش 68.
--------------(1380)مقالهها و نقدها چاپ اول. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
تمیمی آمدی، عبدالواحد(1388) غررالحکم و دررالکلم،ترجمه لطیف راشدی، قم: پیام علمدا. .
جسنی، رمضانعلی وهمکاران (1390)بررسی رابطه خوش‌بینی اسلامی، خوش‌بینی آموخته شده سلیگمن و امنیت روانی، روان‌شناسی ودین، سال 4، ش4، صص 102-75.
جیمز، ویلیام (1356) دین و روان، ترجمه مهدی قائن، موضوعی و محتوایی در غزلیات عطار، مجله تاریخ ادبیات، ش3، پیاپی61 صص5-26.
---------(1356) دین و روان، ترجمه مهدی قائن، وع موضوعی و محتوایی در غزلیات عطار، مجله تاریخ ادبیات، ش3، پیاپی61 صص5-26.
چیتیک، ویلیام(1388) درآمدی بر تصوف و عرفان اسلامی، ترجمة جلیل پروین، چاپ اول، تهران: انتشارات حکمت.
دزفولیان ،کاظم (1382)گلشن راز ،متن وشرح براساس قدیمی ترین ومهمترین شروح گلشن راز: شرح صاین الدین علی ترکه ،شرح شاه داعی الی الله شیرازی وتهران :طلایه .
عطار، فرید الدین (1368) به اهتمام و تصحیح تقی تفضلی، تهران: علمی‌و فرهنگی.
زرین‌کوب، عبدالحسین(1378)صدای بال سیمرغ، تهران: سخن.
شجیعی، پوران (1373)جهان‌بینی عطار، تهران: موسسه نشر و ویرایش.
فرانکل (1389). انسان در جست‌وجوی معنا، ترجمة نهضت صالحیان و مهین میلانی، تهران: درسا.
---- (1391). انسان در جست‌وجوی معنای غایی، ترجمة شهاب‌الدین عباسی، تهران: پارسه.
فروزانفر، بدیع الزمان(1353)شرح احوال و نقد و تحلیل آثار عطار نیشابوری، چ2، تهران: دهخدا.
فروم، اریک (1388). هنر عشق‌ورزیدن، ترجمة سمیه سادات آل‌حسینی، تهران: جاجرمی.
لاهیجی، محمّدبن یحیی (1337)مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز، تهران: علم.
لویزن، لئونارد (1379)شیخ محمود شبستری، ترجمه مجدالدین کیوانی، تهران: مرکز.
محمدپور، احمد رضا (1385) انسان در جستجوی معنا نهایی فرانکل فصلنامه نقد ونظر ، ش44.
نیکروز، یوسف (1387)بررسی مفهوم درد در شعر عطار، کاوش نامه، سال9، ش17.
همایونی، مسعود (1384) سیری در افکار و زندگی عارف بزرگ ایرانی شیخ فرید الدین عطار نیشابوری، نشر حافظ، ش 18، صص27-22.
_||_Sources and references