کنش‌شناسی دیوان با تحلیل جنبه‌های شخصیّت‌پردازی آنان در قصّه‌های عامیانۀ ایرانی
محورهای موضوعی : زبان و ادب فارسی
سحر یوسفی
1
,
محمّد ایرانی
2
,
خلیل بیگزاده
3
,
امیرعبّاس عزیزی فر
4
1 - گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی،دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.
2 - گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشکده ادبیّات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران. دانشگاه رازی
3 - گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی،دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.
4 - گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی،دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.
کلید واژه: شخصیّت دیو, قصّه‌های ایرانی, کنش‌شناسی, دیو, عشق دیو و آدمی‌زاد,
چکیده مقاله :
دیو موجودی اسطوره‌ای – افسانه‌ای در قصّه‌های عامیانۀ ایرانی است که در باورهای اساطیری ریشه دارد و پرورش‌یافتۀ اندیشه و خیال عامّه است. دیوها روزگاری در شمار خدایان هند و ایرانی بوده‌اند، امّا رفته‌رفته در باور ایرانیان تنزّل یافته‌اند. جنبۀ دوگانۀ برخورد با دیو در ناخودآگاه جمعی مردم تأثیر داشته و شخصیّت دیو را در افسانه‌ها و باورهای مردمی دوگانه یا چندگانه ساخته است. از این روی ریشۀ دوگانگی یا چندگانگی شخصیّت دیوان را باید در باورهای اساطیری مختلف، جنسیّت و نوع آنها جست. این پژوهش شخصیّت و کنش دیو را از جنبه‌های مختلف در مجموعۀ چهار جلدی قصّه‌های ایرانی به شیوۀ توصیفی - تحلیلی کاویده‌است. یافته‌ها نشان می‌دهد، دیوها با ویژگی‌های مختلفی در قصّه‌ها ظاهر می‌شوند و شخصیّت آنان همواره ثابت نیست و در قصّه‌های ایرانی کارکردهای متفاوتی دارند که این کارکردها به ترتیب بسامد عبارتند از: مخرّب، سازنده، منفعل و متغییّر. چهرۀ دیوان در قصّه‌های ایرانی بازتابی از باورهای جمعی و اعتقادات اسطوره‌ای ایرانی هستند. عشق دیو وآدمی‌زاد نیز بن‌مایه‌ای برجسته در این قصّه‌هاست که کامیابی و وصل با نیروی خیر و ناکامی با نیروی شر فراهم خواهد شد. سرنوشت و سرانجام دیوها نیز متناسب با چهره‌ها و کنش‌های آنها در قصّه‌های مورد مطالعه است.
Dīv (Monster) is a mythical creature - a legendary storyteller in Iran, Which is rooted in mythological beliefs and cultivated by popular thought and imagination. Dīv (Monster)once was among the gods of India and Persia, but has gone down in Iranian beliefs The dual aspect of dealing with Dīv (Monster) has affected the collective subconscious and he has made Monster's character in dual or multiple myths and beliefs. Therefore, the root of the duality or multiplicity of Monster's personality must be sought in different mythological beliefs, gender and type. This research investigates Monster's personality and action from various aspects in a four-volume series of Iranian stories in a descriptive-analytical way. The findings show that demons appear in various stories and Their character is not always fixed and they have different functions in Iranian stories. These functions, in order of frequency, are: destructive, constructive, passive, and variable. The face of the Monster in Iranian stories reflects the collective beliefs and beliefs of the Iranian mythology. The love of the devil and the beloved is also a prominent feature in these stories that prosperity and affluence will be provided by the power of evil and the failure of evil. Destiny and eventually Monster are also relevant to their faces and actions in the stories studied.
_||_