• فهرس المقالات تاب‌آوری

      • حرية الوصول المقاله

        1 - طراحی الگویی تاب آوری سازمانی باشگاه های ورزشی خصوصی
        بهمن ولی نژاد فریده اشرف گنجویی محمدرضا اسماعیلی
        زمینه:بخش خصوصی ورزش می‌تواند نقش مؤثری در توسعة ورزش همگانی، قهرمانی و همچنین اهدافی مانند اشتغال-زایی و افزایش بهره وری از اماکن و تجهیزات ورزشی داشته باشد. یکی از حوزه‌های که بخش خصوصی به آن ورود پیدا کرده است باشگاه‌های ورزشی است که ریشه و هستةاصلی توسعة ورزش بوده و أکثر
        زمینه:بخش خصوصی ورزش می‌تواند نقش مؤثری در توسعة ورزش همگانی، قهرمانی و همچنین اهدافی مانند اشتغال-زایی و افزایش بهره وری از اماکن و تجهیزات ورزشی داشته باشد. یکی از حوزه‌های که بخش خصوصی به آن ورود پیدا کرده است باشگاه‌های ورزشی است که ریشه و هستةاصلی توسعة ورزش بوده و از آن‌ها به عنوان زیرساخت اصلی صنعت ورزش باشگاه‌های یاد می‌شود.هدف: هدف این مطالعه طراحی الگویی تاب‌آوری سازمانی باشگاه های ورزشی خصوصی با رویکرد آمیخته بوده است.روش‌ها:جامعه آماری تحقیق شامل خبرگان علمی و اجرایی در حوزه مدیریت ورزشی بود. روش نمونه‌گیری در این بخش به صورت نمونه‌گیری هدفمند بوده است. که ابراز گردآوری اطلاعات ،مصاحبه نیمه ساختار یافته بوده است. یافته‌ها: در این تحقیق سه کدمحوری آگاهی موقعیتی، مدیریت آسیب‌پذیری کلیدی، قابلیت تطابق‌پذیری و 15 کد اولیه بود، نشانگرهای موانع تاب‌آوری سازمانی مشمول پنج کدمحوری ساختارغیرمنعطف، نبود منبع اطلاعات، موانع قانونی، عدم نظارت و ارزیابی، نداشتن فرهنگ تاب‌آوری نزد اعضای باشگاه‌ها و 16 کد اولیه بود، نشانگرهای تسهیل‌کننده‌های تاب‌آوری مشمول پنج کدمحوری مأموریتوخط مشی واهداف سازمان، روحیه وتحصیلات، پیوند منافع فردی وجمعی درسازمان، سرمایه اجتماعی، دریافت حمایت از سوی سازمان‌های دولتی و 17 کد اولیه بوده است. نتیجه‌گیری:نشانگرهای راهبردهای تاب‌آوری در این تحقیق مشمول پنج کدمحوری حمایتمدیران سطوح عالی، بهبود مستمر، نگاه بلندمدت و استراتژیک، برنامه‌های آموزشی و توسعه دانش، شبکه‌سازی و یکپارچگی دانش و 17 کد اولیه بوده است که مدل شماتیک هرکدام از عوامل ارائه گردیده است . تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - رابطه‌ی تاب‌آوری سازمانی با رقابت‌پذیری و مزیت رقابتی پایدار مورد مطالعه: شرکت سیمان بجنورد
        مرضیه استادی ایرج محبوبه سلیمان پورعمران
        پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه‌ی بین تاب‌آوری سازمانی با رقابت‌پذیری و مزیت رقابتی پایدار در شرکت سیمان بجنورد، انجام شد. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش کلیه کارکنان مشغول به خدمت در شرکت سیمان بجنورد 600 نفر بود که با فرمول نمونه گیری کوکران و به أکثر
        پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه‌ی بین تاب‌آوری سازمانی با رقابت‌پذیری و مزیت رقابتی پایدار در شرکت سیمان بجنورد، انجام شد. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش کلیه کارکنان مشغول به خدمت در شرکت سیمان بجنورد 600 نفر بود که با فرمول نمونه گیری کوکران و به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای 234 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه استاندارد تاب‌آوری سازمانی برگرفته از مدل مک مانوس(2008)، پرسشنامه‌ی محقق ساخته‌ی بررسی نیروهای پنج‌گانه رقابت پورتر در سازمان و پرسشنامه مزیت رقابتی پایدار هیل و جونز(2010)، که به ترتیب دارای 54، 20 و 16 گویه می‌باشند استفاده شد. بعد از تایید روایی پرسشنامه ها، اعتبار هر یک از پرسشنامه ها به ترتیب، 87/0، 76/0، 84/0 گزارش شد. جهت تحلیل داده ها از تحلیل عاملی و مدل معادلات ساختاری به وسیله نرم‌افزار آماری Spss 21 و 8.5 Lisrel، استفاده گردید. نتایج حاکی از این بود که بین متغیر مستقل تاب‌آوری سازمانی با رقابت‌پذیری و مزیت رقابتی پایدار و بین دو متغیر وابسته‌ی رقابت‌پذیری و مزیت رقابتی پایدار با اطمینان 95% رابطه وجود دارد. همچنین نتایج مؤید این بود که بار کلی تاب‌آوری سازمانی با رقابت‌پذیری و مزیت رقابتی 94/0 محاسبه شده است که مقدار قابل توجهی است. مقدار آماره آزمون (t-value) نیز 47/10 به دست آمده است که نشان می‌دهد این رابطه معنادار است؛ بنابراین بین تاب‌آوری سازمانی با رقابت‌پذیری و مزیت رقابتی ارتباط معناداری وجود دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - شناسایی مولفه‌ها و شاخص‌های تاب‌آوری سازمانی باشگاه‌های ورزشی خصوصی
        بهمن ولی نژاد فریده اشرف گنجوئی محمدرضا اسماعیلی
        زمینه: تاب‌آوری سازمانی یعنی سازمان‌ها در برابر بحران‌ها، بقای خود را حفظ کنند، مقاومت خوبی داشته باشند و عملکرد خود را بهبود بخشند. هدف: هدف این پژوهش شناسایی مولفه‌ها و شاخص‌های تاب‌آوری سازمانی برای باشگاه‌ها ورزشی خصوصی است. روش‌ها: جامعه پژوهش شامل خبرگان علمی و ا أکثر
        زمینه: تاب‌آوری سازمانی یعنی سازمان‌ها در برابر بحران‌ها، بقای خود را حفظ کنند، مقاومت خوبی داشته باشند و عملکرد خود را بهبود بخشند. هدف: هدف این پژوهش شناسایی مولفه‌ها و شاخص‌های تاب‌آوری سازمانی برای باشگاه‌ها ورزشی خصوصی است. روش‌ها: جامعه پژوهش شامل خبرگان علمی و اجرایی در حوزه مدیریت ورزشی هستند. برای جمع آوری نمونه از روش نمونه‌گیری گلوله برفی استفاده شد. برای جمع آوری اطلاعات از مصاحبة نیمهساختاریافته شد. لذا در این مطالعه کیفی از روش تحلیل مضمون (تم) استفاده شد و از طریق تحلیل داده‌های حاصل از متن مصاحبه‌ با 17 تن از خبرگان علمی و اجرایی در حوزه مدیریت ورزشی، مولفه‌ها و شاخص‌های تاب‌آوری سازمانی باشگاه‌های ورزشی خصوصی شناسایی شدند. یافته‌ها: طبق یافته‌ها، مولفه تاب‌آوری سازمانی شامل سه شاخص آگاهی موقعیتی، مدیریت آسیب‌پذیری کلیدی، قابلیت تطابق‌پذیری با 15 کد اولیه؛ مولفه موانع تاب‌آوری سازمانی شامل پنج شاخص با 16 کد اولیه؛ مولفه تسهیل‌کننده‌های تاب‌آوری شامل پنج شاخص با 17 کد اولیه؛ و در نهایت مولفه راهبردهای تاب‌آوری شامل پنج شاخص با 17 کد اولیه است. نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش می‌توان برای توسعه تاب‌آوری سازمانی در باشگاه‌های ورزشی از طریق اتخاذ سیاست‌ها و تعیین ساختارهای مناسب و نیز فراهم آوردن محیط‌ها و بسترهای مطلوب، زمینه‌های تاب‌آوری سازمانی در باشگاه‌های ورزشی را شناسایی و اجرایی کرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - طراحی مدل خط مشی‌گذاری تاب‌آوری کسب و کارهای دانش بنیان در دوران کرونا
        ابراهیم دوستی شرودانی ناصر خانی
        ه هدف: هدف از پژوهش حاضر طراحی مدل خط مشی گذاری تاب آوری کسب و کارهای دانش بنیان در دوران کرونا است. روش: داده های گردآوری شده کیفی و با رویکرد نظریه داده بنیاد می باشد. جامعه ی آماری پژوهش مدیران و متخصصان حوزه ی دانش بنیان بوده که از طریق نمونه گیری نظری با دوازده ن أکثر
        ه هدف: هدف از پژوهش حاضر طراحی مدل خط مشی گذاری تاب آوری کسب و کارهای دانش بنیان در دوران کرونا است. روش: داده های گردآوری شده کیفی و با رویکرد نظریه داده بنیاد می باشد. جامعه ی آماری پژوهش مدیران و متخصصان حوزه ی دانش بنیان بوده که از طریق نمونه گیری نظری با دوازده نفر از آنان مصاحبه های عمیق نیمه ساختمند انجام شده است. سپس با استفاده از کدگذاری باز، مفاهیم و مقوله های استخراج شدند. یافته ها: براساس فرایند نظریه داده بنیاد، طی مراحل کدگذاری 52 مقوله فرعی و 13 مقوله اصلی شناسایی و دسته بندی شدند. سپس ضمن شناسایی مقوله محوری، مقوله ها در درون مولفه های اساسی شرایط علی، زمینه ای، مداخله گر، راهبردهای و پیامدهای قرار گرفتند و مدل نهایی شکل گرفت. نتیجه گیری: شرکت های دانش بنیان می توانند با چرخش هوشمندانه در مدل کسب و کار، شناسایی بازارهای هدف جدید، استفاده از خلاقیت و دانش بروز و بهره گیری از تجربیات سایر کشورها در برابر بحران کووید 19، به خوبی مقاومت کرده و بحران کرونا را تبدیل به فرصتی برای رشد شرکت تبدیل نمایند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        5 - تبیین روشی جهت سنجش و افزایش میزان تاب‌آوری شهری به تغییرات اقلیمی بر پایه اصول اکولوژی سیمای سرزمین در مقیاس محله شهری (مطالعه موردی: محله یوسف‌آباد تهران)
        المیرا شیرگیر مصطفی بهزادفر رضا خیرالدین
        تاب‌آوری اقلیمی، به تاب‌آوری شهرها به تغییرات اقلیمی گویند. نقش زیرساخت‌های سبز شهری به‌عنوان یکی از عوامل ایجاد سازگاری با تغییرات اقلیمی برای بهبود تاب‌آوری اقلیمی در شهرها محرز شده است. این سؤال مطرح است که چگونه و بر اساس کدام ویژگی‌های زیرساخت‌های سبز می‌توان وضعیت أکثر
        تاب‌آوری اقلیمی، به تاب‌آوری شهرها به تغییرات اقلیمی گویند. نقش زیرساخت‌های سبز شهری به‌عنوان یکی از عوامل ایجاد سازگاری با تغییرات اقلیمی برای بهبود تاب‌آوری اقلیمی در شهرها محرز شده است. این سؤال مطرح است که چگونه و بر اساس کدام ویژگی‌های زیرساخت‌های سبز می‌توان وضعیت تاب‌آوری اقلیمی را در یک شهر مورد ارزیابی و تحلیل قرار داد؟. درنتیجه، از اصول و تئوری‌های اکولوژی سیمای سرزمین و برقراری ارتباط بین این اصول با زیرساخت‌های سبز در شهرها، استفاده شد. ارتباط برقرارشده در محله یوسف‌آباد شهر تهران با استفاده از عکس هوایی، بازدید میدانی و تهیه نقشه‌های پایه و تحلیلی با نرم‌افزار GIS، به‌صورت کیفی مورد آزمایش قرار گرفتند و فاکتورهای مؤثر در سنجش و ارزیابی میزان تاب‌آوری اقلیمی در شهرها با استفاده از زیرساخت‌های سبز شهری و بر پایه علم اکولوژی منظر به دست آمد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        6 - توزیع فضایی تاب آوری در برابر سوانح در سطح محلات کلانشهر تهران
        الناز باقرنژاد محمدمهدی عزیزی
        خسارات بسیار جانی و مالی ناشی از سوانح طبیعی در کلان‌شهرها ضرورت ارزیابی و ارتقای تاب‌آوری پیش از وقوع حادثه را نشان‌ می‌دهد. کلان‌شهر تهران که مستعد زمین‌لرزه است، نیز از این امر مستثنا نیست. لذا در مقاله حاضر، مجموعه‌ای از شاخص‌های تاب‌آوری از سه مدل ۱BRIC، ۲CRI و ۳CD أکثر
        خسارات بسیار جانی و مالی ناشی از سوانح طبیعی در کلان‌شهرها ضرورت ارزیابی و ارتقای تاب‌آوری پیش از وقوع حادثه را نشان‌ می‌دهد. کلان‌شهر تهران که مستعد زمین‌لرزه است، نیز از این امر مستثنا نیست. لذا در مقاله حاضر، مجموعه‌ای از شاخص‌های تاب‌آوری از سه مدل ۱BRIC، ۲CRI و ۳CDRI، شناسایی‌شده و جهت ارائه شاخص ترکیبی چندبعدی تاب‌آوری کلان‌شهر تهران مورداستفاده قرارگرفته است. بامطالعه ۳۶۸ محله تهران و با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی، ابعاد تاب‌آوری در پنج بعد اجتماعی، بعد زیرساختی، بعد عملکرد اقتصادی، بعد جامعه‌ایروابط همسایگی و بعد جامعه‌ای-مشارکت- تعریف‌شده‌اند. توزیع فضایی تاب‌آوری و ابعاد آن در سطح کلان‌شهر تهران نشان می‌دهد که محلات غربی و جنوبی شهر تهران و برخی از محلات در شمال شرقی وضعیت نامطلوبی ازنظر تاب‌آوری دارند. درصورتی‌که میزان تاب‌آوری در محلات مرکزی و شرقی به نسبت بیشتر است. در میان ابعاد تاب‌آوری نیز بعد زیرساختی بیشترین تأثیر منفی را بر محلات‌ با وضعیت نامطلوب تاب‌آوری داشته است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        7 - ارزیابی مولفه‌های محیطی و غیرمحیطی موثر بر تاب‌آوری اجتماعی در محلات مسکونی (مطالعه‌ موردی: محلات منتخب بابل)
        سوگند وثوقی روح اله رحیمی
        تاب‌آوری اجتماعی شامل شرایطی است که تحت آن، افراد با تغییرات انطباق می‌یابند و درواقع بیانگر توان جامعه در پاسخ‌‌گویی به بحران‌هاست. پژوهش حاضر، در جهت تبیین مولفه‌های تاثیرگذار بر تاب‌آوری اجتماعی در محلات مسکونی و ارزیابی کیفیت آن در سه محله بابل صورت گرفته‌است. اطلاع أکثر
        تاب‌آوری اجتماعی شامل شرایطی است که تحت آن، افراد با تغییرات انطباق می‌یابند و درواقع بیانگر توان جامعه در پاسخ‌‌گویی به بحران‌هاست. پژوهش حاضر، در جهت تبیین مولفه‌های تاثیرگذار بر تاب‌آوری اجتماعی در محلات مسکونی و ارزیابی کیفیت آن در سه محله بابل صورت گرفته‌است. اطلاعات جمع‌آوری شده از 384 پرسشنامه، تحت تحلیل عاملی اکتشافی، آزمون‌های T تک نمونه‌ای و آنالیز واریانس بررسی شده‌اند. مولفه‌های موثر یافت‌شده، از حیث خواستگاه و نحوه تاثیر‌گذاری به دو گروه مولفه‌های محیطی و غیرمحیطی تقسیم شدند. نتایج نشان می‌دهد، در بین مولفه‌های محیطی،«دلبستگی به مکان»، «حس‌امنیت» و «تعاملات‌ اجتماعی» به ترتیب با مقادیر ویژه 196/3، 952/2 و 937/2 و در بین مولفه‌های غیرمحیطی، «آگاهی و دانش» با مقدار ویژه 949/1 بیشترین تاثیرگذاری را بر تاب‌آوری اجتماعی داشته‌اند. همچنین سطح تاب‌آوری اجتماعی به‌ترتیب در محله پیرعلم و برج‌بن با میانگین 168/3 و 033/3 وضعیت نسبتا مطلوب و محله شهاب‌نیا با میانگین 994/2 وضعیت نامطلوبی دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        8 - شناسایی مولفه‌های موثر بر تاب‌آوری مالی کسب‌وکار کارآفرینانه با رویکرد مدیریت ریسک با استفاده از روش ANP فازی
        مهدی امینی فریدون رهنمای رودپشتی حبیب امیربیکی لنگرودی علی بدیع زاده
        تاب‌آوري مالي به دنبال كاهش احتمال شکست يا كاهش زيان¬ها و ريسكهاي مالي قبل و بعد از وقوع تکانه¬هاي اقتصادي و محيطي است. هدف اولیه تاب¬آوری جلوگیری از ورشکستگی و تضمین فعالیت¬های کسب¬وکارهای مربوطه برای گذر از شرایط بوجود آمده و تداوم فعالیت شرکت می¬باشد. ماهیت پژوهش حاض أکثر
        تاب‌آوري مالي به دنبال كاهش احتمال شکست يا كاهش زيان¬ها و ريسكهاي مالي قبل و بعد از وقوع تکانه¬هاي اقتصادي و محيطي است. هدف اولیه تاب¬آوری جلوگیری از ورشکستگی و تضمین فعالیت¬های کسب¬وکارهای مربوطه برای گذر از شرایط بوجود آمده و تداوم فعالیت شرکت می¬باشد. ماهیت پژوهش حاضر پیمایشی- کاربردی است. جامعه آماری این پژوهش شامل خبرگان آشنا به تاب¬آوری مالی، کارآفرینان و مدیران کسب¬وکارهای کارآفرینانه می¬باشند که از بین آنها، تعداد 10 خبره شناسایی شد و به عنوان نمونه آماری پژوهش در نظر گرفته شد. ابزار جمع¬آوری داده¬ها مصاحبه عمیق، استفاده از پرسشنامه خبرگان و مقایسات زوجی است. یافته‌ها حاکی از آن است که 5 مولفه عوامل محیطی؛ بازدهی؛ توانمندی¬های راهبردی؛ رقبا و ذینفعان واستراتژی¬ها به‌عنوان ابعاد اصلی موثر بر تاب‌آوری مالی کسب و کارهای کارآفرینانه هستند. همچنین براساس نتایج ANP فازی، در بین این عوامل، ¬ عوامل محیطی، بازدهی و توانمندی¬های راهبردی بیشترین تاثیر را بر روی تاب¬آوری مالی و مدیریت ریسک آن داشته¬اند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        9 - آزمون مدل توسعه ظرفیت تاب‌آوری سازمانی در صنعت بانکداری با روش تحلیل عاملی تائیدی (مورد مطالعه بانک ملی ایران )
        شهریار باقرنژاد سلیمان ایران زاده مجید باقرزاده خواجه
        هدف:. سازمان ها در هر بخشی که باشند با محیطهای عملیاتی پیچیده با ریسک های پویا مواجه هستند. این محیط های پیچیده، سازمان ها را مجبور می کنند تا به این بیندیشند که چگونه می توانند ریسک عملیاتی وتاب آوری فرایندهای حیاتی کسب و کار و خدمات را مدیریت کنند. با توجه به نقش مهم أکثر
        هدف:. سازمان ها در هر بخشی که باشند با محیطهای عملیاتی پیچیده با ریسک های پویا مواجه هستند. این محیط های پیچیده، سازمان ها را مجبور می کنند تا به این بیندیشند که چگونه می توانند ریسک عملیاتی وتاب آوری فرایندهای حیاتی کسب و کار و خدمات را مدیریت کنند. با توجه به نقش مهم صنعت بانکداری در ثبات و پیشبرد اهداف اقتصادی و شرایط فعلی کشور ، تاب آور سازی این صنعت در برابر تغییرات، تحولات و تهدیدات محیطی از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. طراحی/ روش‌شناسی/ رویکرد: استراتژی این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نوع تحقیقات کیفی و کمی (روش آمیخته) است. در بخش کیفی مدل پارادایمی توسعه ظرفیت تاب آوری در صنعت بانکداری از طریق مصاحبه با چندی از نخبگان و صاحب نظران با روش داده بنیاد طراحی شد. جامعه آماری کیفی پژوهش، مدیران اجرایی و اعضا هیات علمی دانشگاه می‌باشد. برای انتخاب نمونه، از نمونه‌گیری هدف‌مند و گلوله‌برفی استفاده شد که بر اساس قاعده اشباع با انجام 15 مصاحبه این مهم حاصل شد. داده‌ها با استفاده از روش کدگذاری اشتراوس و کوربین (1990) و با نرم افزار MAXQDA 2020 تحلیل و کدگذاری شد. در بخش کمی بر اساس مدل پارادایمی سوالات پرسشنامه محقق ساخته با 52 گویه در بین نمونه 80 نفری با روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده از جامعه مدیران بانکی بانک ملی استان آذربایجانشرقی توزیع شد و از تحلیل عاملی تاییدی به منظور تایید تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        10 - مدلسازی مفهومی تاب‌آوری مالی صنعت هتلداری در شرایط بحران
        سیده مریم ابوالحسنی کومله محمدحسن قلی زاده مهدی مشکی
        در سال های اخیر، تاب آوری مالی به دلیل افزایش بحران های موجود به ویژه پاندمی کووید-19 اهمیت زیادی یافته است. هدف از مقاله حاضر مدلسازی مفهومی تاب آوری مالی صنعت هتلداری در استان گیلان است. پژوهش حاضر با استفاده از روش کیفی نظریه داده بنیاد، از طریق تکنیک مصاحبه نیمه ساخ أکثر
        در سال های اخیر، تاب آوری مالی به دلیل افزایش بحران های موجود به ویژه پاندمی کووید-19 اهمیت زیادی یافته است. هدف از مقاله حاضر مدلسازی مفهومی تاب آوری مالی صنعت هتلداری در استان گیلان است. پژوهش حاضر با استفاده از روش کیفی نظریه داده بنیاد، از طریق تکنیک مصاحبه نیمه ساختاریافته با 25 نفر از خبرگان صنعت هتلداری و به روش نمونه گیری نظری، مدل مفهومی تاب آوری مالی صنعت هتلداری در شرایط بحران را طراحی نمود. در این پژوهش، 2027 کد اولیه مستخرج و در نهایت در قالب 111 مفهوم و 43 مقوله فرعی و 18 مقوله اصلی دسته بندی گردید. این مدل در ابعاد شش گانه پدیده محوری (مدیریت درآمد، مدیریت هزینه، سازماندهی مخاطرات)، شرایط علّی (ساختار سیاسی کشور، زیرساخت‌های صنعت توریسم، اقتصاد کلان کشور)، راهبردها (تقویت نیروی انسانی، تقویت همکاری‌های بین نهادی، بازاریابی صنعت توریسم، تأمین مالی بهینه، فناوری نوین)، شرایط زمینه ای (بسترهای قانونی، ملاحظات فرهنگی و اجتماعی، موقعیت جغرافیایی و آب و هوایی کشور)، شرایط مداخله گر (حفظ محیط زیست) و پیامدها (توسعه پایدار کشور، تقویت ظرفیت صنعت توریسم در مواجهه با بحران‌ها، توسعه صنعت توریسم در کشور) ارائه گردید. نتایج این پژوهش اطلاعات سودمندی را در اختیار فعالان صنعت هتلداری به منظور بقاء در شرایط بحران و نیز سیاست گذاران و نظارت کنندگان دولتی برای تدوین مقررات مربوط ارائه می نماید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        11 - بررسی آثار عوامل موثر بر تاب آوری اقتصادی در ایران و کشورهای منتخب: رویکردی بر روش داده‌های تابلویی با ضرائب متغیر
        محمدرضا فرزین عباس معمارنژاد الهام غلامی
        هدف اصلی در مقاله حاضر بررسی میزان تاثیرگذاری عوامل موثر بر تاب‌آوری اقتصادی در ایران و کشورهای منتخب می‌باشد. برای این منظور، شاخص خروج سرمایه به عنوان یک از متغیرهای کارایی بازار جانشین متغیر تاب‌آوری اقتصادی در نظر گرفته شد و یک مدل رگرسیون چندمتغیره با استفاده ازشس أکثر
        هدف اصلی در مقاله حاضر بررسی میزان تاثیرگذاری عوامل موثر بر تاب‌آوری اقتصادی در ایران و کشورهای منتخب می‌باشد. برای این منظور، شاخص خروج سرمایه به عنوان یک از متغیرهای کارایی بازار جانشین متغیر تاب‌آوری اقتصادی در نظر گرفته شد و یک مدل رگرسیون چندمتغیره با استفاده ازشس روش داده‌های تابلویی با اثرات ثابت در دو حالت ضرائب ثابت و متغیر و اطلاعات سالانه ایران و 11 کشور منتخب طی سال‌های 2007 الی 2016 برآورد شده است. نتایج برآورد مدل با ضرائب ثابت بیانگر آن است که عواملی نظیر فساد، مخارج دولت و خالص صادرات تاثیر معنی‌دار و مثبت و شاخص دموکراسی و نهادی تاثیر معنی‌دار و منفی بر حجم خروج سرمایه کشورها در دوره مورد بررسی داشته است. علاوه براین، مقایسه میزان تاثیرگذاری هر یک از عوامل بر خروج سرمایه در ایران با سایر کشور براساس نتایج برآورد مدل در حالت ضرائب متغیر نشان می‌دهد، کاهش سطح فساد، ارتقاء شاخص‌ نهادی و کاهش صادرات نفتی در کشور می‌تواند زمینه‌های لازم برای ارتقاء شاخص تاب‌آوری را مهیا سازد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        12 - ارتباط تاب‌آوری با تعهد حرفه‌ای در پرستاران بخش‌های ویژه
        ندا گرامی نژاد زهرا قربانی مقدم رضوان کاظمی مجد مهدی حسینی
        مقدمه: پرستاران بخش‌های ویژه با عوامل تنش‌زای فراوانی روبرو هستند. یکی از مهم‌ترین توانایی‌های انسان که در شرایط سخت و فشارهای روانی، باعث سازگاری مؤثر با عوامل تنش زا شده تاب‌آوری می‌باشد. این ویژگی در پرستاران می‌تواند به بهبود میزان تعهد حرفه ای آنان کمک کند. بنابرای أکثر
        مقدمه: پرستاران بخش‌های ویژه با عوامل تنش‌زای فراوانی روبرو هستند. یکی از مهم‌ترین توانایی‌های انسان که در شرایط سخت و فشارهای روانی، باعث سازگاری مؤثر با عوامل تنش زا شده تاب‌آوری می‌باشد. این ویژگی در پرستاران می‌تواند به بهبود میزان تعهد حرفه ای آنان کمک کند. بنابراین این مطالعه با هدف ارتباط تاب آوری با تعهد حرفه ای در پرستاران بخش های ویژه انجام شد. روش پژوهش: در این مطالعه توصیفی تحلیلی 200 نفر از پرستاران شاغل در بخش‌های ویژه بیمارستان‌های آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی بیرجند در سطح استان خراسان جنوبی به روش سرشماری در سال 1397 وارد مطالعه شدند. جهت جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه تاب آوری (CD-RISC) و پرسشنامه تعهد حرفه‌ای NPCS)) استفاده شد. از آمار توصیفی و استنباطی (من ویتنی و کروسکال والیس) جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها در SPSS نسخه 16 استفاده شد. یافته ها: اکثر پرستاران میزان تعهد حرفه‌‌ای را زیاد (76 درصد) و میزان تاب آوری را متوسط (70 درصد) گزارش کردند. هم‌چنین بین تاب‌آوری و تعهد حرفه‌ای ارتباط مثبت و معنی‌داری مشاهده شد(r=0/22و0/001=p). نتیجه‌گیری: با توجه به ارتباط مثبت و معنی‌دار بین تاب‌آوری و تعهد حرفه‌ای، آموزش‌ راهکارهای تقویت تاب‌آوری در برنامه آموزشی پرستاران و هم‌چنین دانشجویان پرستاری توصیه می‌شود. تا بدین طریق بتوان میزان تعهد حرفه‌ای در میان آنان را افزایش داد؛ در نتیجه بتوان یکی از بزرگترین چالش‌های حرفه پرستاری که کمبود نیروی پرستار می‌باشد را بهبود بخشیم. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        13 - طراحی الگوی مفهومی اقتصاد مقاومتی در بانک‌ها، مؤسسات مالی و اعتباری کشور
        محمود ضیایی هاشم نیکومرام کریم حمدی
        یکی از مسائلی که در سال‌های اخیر مورد تأکید مقام معظم رهبری قرار گرفته است توجه به مسائل اقتصادی کشور می‌باشد نامگذاری سال‌های پی در پی با موضوعات اقتصادی و با محوریت اقتصاد مقاومتی نشان از اهمیت بالای این موضوع دارد در این میان بانک و نظام بانکی که نقش اصلی و اساسی در أکثر
        یکی از مسائلی که در سال‌های اخیر مورد تأکید مقام معظم رهبری قرار گرفته است توجه به مسائل اقتصادی کشور می‌باشد نامگذاری سال‌های پی در پی با موضوعات اقتصادی و با محوریت اقتصاد مقاومتی نشان از اهمیت بالای این موضوع دارد در این میان بانک و نظام بانکی که نقش اصلی و اساسی در رگ‌های اقتصاد جامعه دارد. هدف از این مطالعه طراحی الگوی اقتصاد مقاومتی در نظام بانکی کشور است. این مطالعه از حیث هدف از نوع مطالعات کاربردی و از حیث جمع‌آوری داده از نوع مطالعات توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه صاحب نظران عصر بانک‌داری است که با مفاهیم اقتصاد مقاومتی آشنا بوده و نقش آن در نظام بانکی به درستی درک نموده‌اند. جهت تحلیل داده‌ها در بخش طراحی مدل از روش کیفی استفاده شده است و جهت اعتبار سنجی مدل مفهمومی از تحلیل عاملی تأییدی (نم افا پی ال اس) استفاده شده است. مدل طراحی شده در این مطالعه شامل چهار بعد می‌باشد که عبارتند از: مدل جهادی در نظام بانکی، یکپارچگی و انسجام نظام بانکی، اصلاح و بهسازی نظام بانکی و مقاوم‌سازی نظام بانکی. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        14 - ارایه الگوی نوین زون‌‎بندی در مناطق حفاظت‌شده با تاکید بر ارزیابی ارتباطات زیستگاهی در زیستگاه قوچ و میش البرز مرکزی منطقه حفاظت‌شده ورجین
        نسیم خیرخواه قهی سیدعلی جوزی
        پژوهش حاضر با هدف ارایه الگوی نوین زون بندی مناطق حفاظت‌شده با تاکید بر ارزیابی ارتباط زیستگاهی در منطقه حفاظت‌شده ورجین در استان تهران به انجام رسیده است. مناطق حفاظت‌شده، رویکردی برای حفاظت از تنوع زیستی و عرضه خدمات اکوسیستمی در نواحی ارزشمند اکولوژیکی است و با افزا أکثر
        پژوهش حاضر با هدف ارایه الگوی نوین زون بندی مناطق حفاظت‌شده با تاکید بر ارزیابی ارتباط زیستگاهی در منطقه حفاظت‌شده ورجین در استان تهران به انجام رسیده است. مناطق حفاظت‌شده، رویکردی برای حفاظت از تنوع زیستی و عرضه خدمات اکوسیستمی در نواحی ارزشمند اکولوژیکی است و با افزایش شدت فشارهای انسانی و پیدایش الگوهای مدیریت تاب‌آور محور در مناطق حفاظت‌شده، مبحث ارزیابی ارتباطات زیستگاهی و نقش هر لکه زیستگاهی و موقعیت قرارگیری آن بیش‌ازپیش مهم گشته است. در این پژوهش با در نظرگیری این رویکرد، به تدوین الگوی زون ‎‌بندی منطقه حفاظت‌شده ورجین بر اساس لکه‌های زیستگاهی گونه قوچ و میش البرز مرکزی پرداخته ‌شده است. در این راستا، نقشه لکه‌های زیستگاهی این‌ گونه برای بررسی شاخص ارتباطات انتخاب ‌شده است. شاخص‌های منتخب در دو مقیاس لکه و سیمای سرزمین، به ترتیب دو شاخص IF و IIC انتخاب شده که بر اساس تئوری گراف در محیط نرم‌افزار Graphab و بر اساس مدل اقلیدسی مدل‌سازی شده است. پس از بررسی و روی‌هم گذاری نتایج به‌دست‌آمده، لکه‌های سمت شرق منطقه (لکه‌های 1 و 4) در هر دو مقیاس لکه و سیمای سرزمین، بالاترین میزان شاخص را به ترتیب با عدد 0/75 و 0/56 برای شاخص IIC و 15+3.17E و 12+3.84E برای شاخصIF نشان می‌دهند. نقشه‌های خروجی روی‌هم ‌گذاری شده و نقشه نهایی اولویت‌بندی ارتباطات زیستگاهی به‌دست ‌آمد. در مرحله بعد، با روی‌هم ‌گذاری نقشه‌های اولویت‌بندی ارتباطات زیستگاهی و زون ‌بندی منطقه حفاظت‌شده ورجین، نواحی حفاظتی جدیدی به منطقه بر اساس اهمیت محدوده برای برقراری حفظ ارتباطات زیستگاهی معرفی ‌شد. این پژوهش با معرفی ارزیابی ارتباطات برای حفظ تنوع زیستی، قدمی نوین در توسعه الگوی زون ‌بندی مناطق حفاظت‌شده برداشته و می‌تواند برای مناطق دیگر نیز مورد استفاده قرار گیرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        15 - اثر بخشی آموزش تاب‌آوری مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر پذیرش‌ اجتماعی دانشجویان دانشگاه اصفهان
        نجمه معتمدی هاجر براتی زهره علادینی
        احساس ارزشمندی و پذیرفته‌شدن از سوی همسالان و جامعه که پذیرش‌‌اجتماعی نامیده می‌شود؛ برای هر فردی بسیار مهم است زیرا پذیرش‎اجتماعی فرد را در برابر انواع مشکلات جسمی و روانی مقاوم می‎سازد. پژوهش حاضر با هدف بررسی آموزش تاب‌آوری مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر پذیرش‌‌اجتماع أکثر
        احساس ارزشمندی و پذیرفته‌شدن از سوی همسالان و جامعه که پذیرش‌‌اجتماعی نامیده می‌شود؛ برای هر فردی بسیار مهم است زیرا پذیرش‎اجتماعی فرد را در برابر انواع مشکلات جسمی و روانی مقاوم می‎سازد. پژوهش حاضر با هدف بررسی آموزش تاب‌آوری مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر پذیرش‌‌اجتماعی دانشجویان دانشگاه اصفهان انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون‌ـ‌پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعه‌ی آماری را کلیه دانشجویان دانشگاه اصفهان تشکیل می‎دادند که در سال 1399 در این دانشگاه مشغول به تحصیل بودند. تعداد 30 نفر از دانشجویان به روش نمونه‌‌گیری در دسترس انتخاب شدند، سپس در دو گروه آزمایش و گواه به صورت تصادفی قرار گرفتند(15 نفر گروه آزمایش و 15 نفر گروه گواه) و به پرسش نامه‌ی مقیاس پذیرش‌ اجتماعی مارلوـ‌کراون قبل و بعد از مداخله پاسخ دادند. محتویات جلسات آموزش تاب‌آوری مبتنی بر ذهن‌آگاهی در 6 جلسه ارائه شد. داده‌های پژوهش با استفاده از تحلیل کو‌‌واریانس در نرم‌افزار spss مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که آموزش تاب‌آوری مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر پذیرش‌اجتماعی دانشجویان معنی‌دار بود (p<0.05) و پذیرش‌ اجتماعی در گروه آزمایش نسبت به گروه گواه افزایش یافته است. بر‌اساس یافته‌های این پژوهش، می‌توان نتیجه گرفت که آموزش تاب‌آوری مبتنی بر ذهن‌آگاهی پذیرش‌ اجتماعی دانشجویان را افزایش می‌دهد. با توجه به این یافته بر به کارگیری این مداخله‎ی آموزشی در سایر متغیر‌ها و نیز برای سایر افراد جامعه نیز تأکید می‎شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        16 - تاب آوری شهری چارچوبی الزام آور برای مدیریت آینده شهرها
        فرخ نامجویان محمد تقی رضویان رحیم سرور
        همزمان با بزرگتر شدن شهرها و تنوع نیاز های شهری، در کنار آسیب‌ها و تهدیدهای طبیعی مسائل انسانی نیز شهرها را تهدیدخواهندکرد.بنابراین لازمست تا به دنبال افزایش ظرفیت و توان سکونتگاه‌های شهری و ضریب تاب‌آوری آنها، زمینه برای مدیریت با کیفیت شهرها برای نسل‌های آینده مهیا گر أکثر
        همزمان با بزرگتر شدن شهرها و تنوع نیاز های شهری، در کنار آسیب‌ها و تهدیدهای طبیعی مسائل انسانی نیز شهرها را تهدیدخواهندکرد.بنابراین لازمست تا به دنبال افزایش ظرفیت و توان سکونتگاه‌های شهری و ضریب تاب‌آوری آنها، زمینه برای مدیریت با کیفیت شهرها برای نسل‌های آینده مهیا گردد. این پژوهش با هدف بررسی و تبیین دیدگاه‌ها و مدل‌های تاب‌آوری شهری به دنبال تدوین چارچوبی مناسب برای مدیریت آینده شهرها صورت گرفته است. نتایج حاکی از آن است که ، به دلیل گستردگی مفهوم تاب‌آوری در همه ابعاد اجتماعی، اقتصادی، نهادی- برنامه ریزی و نیز کالبدی-زیرساختی، مدیران شهری باید به تحلیل لایه‌های شهری در ابعاد مختلف، بهبود سطح خدمات در زمان بحران، شناخت اماکن آسیب-پذیر در زمان بحران، تقلیل میزان خطر با افزایش استحکام و برنامه ریزی زیر ساخت ها و بهره گیری از مدل‌های بازیابی در کوتاه‌ترین زمان ممکن پرداخته و با عنایت به این متغیرها و مولفه‌ها می‌توان شهرهای آینده را تاب‌آور نمود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        17 - ارزیابی و تحلیل تاب‌آوری نهادی و کالبدی محلات شهری سنندج (مطالعه موردی: محلات سرتپوله، شالمان و حاجی‌آباد)
        سیروان بهرامی رحیم سرور فریده اسدیان
        سوانح و مخاطرات طبیعی به دلیل شدت و زمان کوتاه اثر گذاری بر اجتماعات بشری تبدیل به یکی از دغدغه‌های اصلی برنامه‌ریزان و مدیران شهری در سال‌های اخیر شده‌اند. از این رو تاب‌آوری، به عنوان رویکرد و روشی مناسب در جهت کاهش خطرات حاصل از بحران‌ها و مخاطرات، به عنوان رویکرد پژ أکثر
        سوانح و مخاطرات طبیعی به دلیل شدت و زمان کوتاه اثر گذاری بر اجتماعات بشری تبدیل به یکی از دغدغه‌های اصلی برنامه‌ریزان و مدیران شهری در سال‌های اخیر شده‌اند. از این رو تاب‌آوری، به عنوان رویکرد و روشی مناسب در جهت کاهش خطرات حاصل از بحران‌ها و مخاطرات، به عنوان رویکرد پژوهش حاضر انتخاب شده است. هدف اصلی این پژوهش اندازه‌گیری میزان تاب‌آوری در ابعاد نهادی- سازمانی و کالبدی- محیطی به منظور مقابله با اثرات سوانح طبیعی در شهر سنندج می‌باشد. در همین ارتباط جامعه آماری این تحقیق خانوارهای ساکن در سه محله شهر سنندج است که با استفاده از سرشماری سال 1390، مصاحبه با مسئولان ذیربط و توزیع پرسشنامه، از طریق فرمول کوکران 383 خانوار انتخاب شدند. در تحلیل اطلاعات نیز از روش‌های کمی- پیمایشی استفاده گردیده است. با توجه به تحلیل داده‌ها در محیط نرم‌افزار SPSS و همچنین تحلیل شبکه‌ای ANP با استفاده از نرم افزار super decisions برای تعیین درجه اهمیت هر کدام از مؤلفه‌های مذکور استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که بین تاب‌آوری موجود در محلات نمونه و سطح تاب‌آوری آنها در ابعاد نهادی- سازمانی و کالبدی- محیطی رابطه معناداری وجود دارد و با تغییر هر یک، میزان تاب‌آوری خانوارها نیز تغییر می‌یابد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        18 - ارزیابی و تحلیل ابعاد تاب‌آوری منطقه 10 شهر تهران
        رضا زلفی ورزقانی پروانه زیویار علیرضا استعلاجی
        پژوهش حاضر از جنبه ماهیت جزء تحقیقات توصیفی- تحلیلی و از جنبه هدف کاربردی می‌باشد. هدف از این تحقیق ارزیابی و تحلیل تاب‌آوری منطقه 10 تهران در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، مدیریتی، کالبدی و زیست‌محیطی است. نتایج حاکی از آن است که از نظر تأثیرگذاری عناصر بر تاب‌آوری این أکثر
        پژوهش حاضر از جنبه ماهیت جزء تحقیقات توصیفی- تحلیلی و از جنبه هدف کاربردی می‌باشد. هدف از این تحقیق ارزیابی و تحلیل تاب‌آوری منطقه 10 تهران در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، مدیریتی، کالبدی و زیست‌محیطی است. نتایج حاکی از آن است که از نظر تأثیرگذاری عناصر بر تاب‌آوری این منطقه در تاب‌آوری زیرساختی کالبدی، مؤلفه‌ مدیریت شبکه‌ها، تجهیزات زیرساختی و شریانی، در بعد تاب‌آوری اجتماعی مؤلفه‌ مشارکت مردمی با نهادهای ذی‌ربط در خصوص مدیریت بحران، در بعد تاب‌آوری اقتصادی مؤلفه میزان پویایی رشد و تنوع اقتصادی، در بعد تاب‌آوری نهادی - مدیریتی مؤلفه عملکرد بخش دولتی در تاب‌آوری شهری، در بعد تاب‌آوری زیست‌محیطی، مؤلفه‌ آلودگی شکست تأسیسات و تجهیزات شهری، جایگاه‌های نخست را به خود اختصاص داده‌اند و جز مهم‌ترین و اثرگذارترین شاخص‌ها می‌باشد. همچنین نتایج تحقیق نشان می‌دهد که محله کارون با تاب‌آوری بالا و محله سلیمانی با تاب‌آوری پایین شناخته شده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        19 - بررسی وتحلیل جرم و جنایت در سکونتگاه های غیررسمی با تاکید برتاب آوری
        محسن رحیمی بهمن کارگر
        امنیت ازجمله نیازهای اولیه زندگی انسان است که پس از نیازهای فیزیولوژیکی نظیر غذا، آب، در وهله دوم نیازهای انسانی قرارداد ارتکاب جرم و جنایت در جوامع امروزی که همه‌ساله بر زندگی هزاران تن از شهروندان تأثیر سوءمی گذارد به‌عنوان یک مشکل اجتماعی بشمار می‌آید تهدیدها و خش أکثر
        امنیت ازجمله نیازهای اولیه زندگی انسان است که پس از نیازهای فیزیولوژیکی نظیر غذا، آب، در وهله دوم نیازهای انسانی قرارداد ارتکاب جرم و جنایت در جوامع امروزی که همه‌ساله بر زندگی هزاران تن از شهروندان تأثیر سوءمی گذارد به‌عنوان یک مشکل اجتماعی بشمار می‌آید تهدیدها و خشونت‌های جدی بر ضد مردم و دارایی‌هایشان درواقع، وحشت قابل‌توجهی در اجتماع پدیدمی آورد با توجه به شرایط سکونتگاه‌های غیررسمی در خصوص جرم و جنایت این سکونتگاه‌ها شرایطی ویژه داشته ازجمله این سکونتگاه‌ها محله خط 4 حصارکرج هست در تحقیق حاضر که به روش توصیفی تحلیلی با استفاده از اسناد کتابخانه‌ای و داده‌های میدانی (پرسش‌نامه) به بررسی تأثیر مؤلفه‌های تاب‌آوری اجتماعی بر امنیت در محله خط 4 حصارکرج به‌عنوان یکی از مناطق بحرانی در سکونتگاه‌های غیررسمی است پرداخته که پس از جمع‌آوری پرسشنامه، نتایج حاصله با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS,SMARTPLS مورد تجزیه‌وتحلیل قرارگرفت‌که ‌نتایج حاصله نشان‌دهنده تأثیر مستقیم مؤلفه‌های مشارکت، آموزش، امنیت، عدالت، انعطاف‌پذیری، تعاملات و هویت در تاب‌آوری اجتماعی بر کاهش جرم و جنایت در محله خط 4 حصارکرج است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        20 - رتبه‌بندی شاخص‌ها و متغیرهای اثرگذار در تاب‌آوری شهری منطقه 15 تهران
        فروغ فتاحی واجاری رحیم سرور علیرضا استعلاجی
        مقدمه و هدف پژوهش: تاب‌آوری شهری به توانایی یک سیستم شهری در مقیاس زمانی و فضایی برای حفظ یا بازگشت سریع به عملکردهای مطلوب گذشته در برابر اختلال (مخاطرات طبیعی) در جهت پایداری با تغییرات گفته می‌شود. زمانی که شهر به طور همزمان قادر باشد تا توازن بین عملکردهای اکوسیستمی أکثر
        مقدمه و هدف پژوهش: تاب‌آوری شهری به توانایی یک سیستم شهری در مقیاس زمانی و فضایی برای حفظ یا بازگشت سریع به عملکردهای مطلوب گذشته در برابر اختلال (مخاطرات طبیعی) در جهت پایداری با تغییرات گفته می‌شود. زمانی که شهر به طور همزمان قادر باشد تا توازن بین عملکردهای اکوسیستمی و انسانی برقرار کند، انعطاف‌پذیر باشد، قدرت انطباق در شرایط عدم قطعیت و رویدادهای غیرمنتظره داشته باشد و فرصت‌های موجود و بالقوه را حفظ و روی آنها سرمایه‌گذاری کند، در آن صورت تاب‌آور است. کاهش تاب‌آوری در شهرها باعث افزایش آسیب‌پذیری در سیستم شهر شده و اختلالات و شوک‌های هرچند کوچک باعث بحران می‌شود. لذا با توجه به اهمیت موضوع، هدف این تحقیق، ارتقای دانش نظری در حوزه تاب‌آوری محیط‌های شهری می‌باشد. روش پژوهش: در تحقیق حاضر از روش تحقیق توصیفی و تحلیلی برای شناخت و تدوین مؤلفه‌های مؤثر بر تاب‌آوری شهر و از ابزارهایی نظیر مشاهده و پرسشنامه و ابزار تحلیل آماری معادلات ساختاری Liserelاستفاده شده است. یافته‌ها: نتایج به‌دست‌ آمده از نرم‌افزار لیزرل نشان می‌دهد که شاخص‌های نهادی و مدیریتی با ضریب مستقیم و مثبت (96/0) و همچنین شاخص‌های اقتصادی هم در دنباله آن با ضریب مستقیم و مثبت (64/0)، سپس شاخص‌های اجتماعی با ضریب مستقیم و مثبت (24/0) و شاخص‌های کالبدی و زیرساختی با ضریب مستقیم و مثبت (13/0) مهم‌ترین شاخص‌های تأثیرگذار در تاب‌آوری شهری هستند. نتیجه گیری: شاخص نهادی- مدیریتی که تأثیرگذارترین مؤلفه بین مؤلفه‌های تاب‌آوری است، یک نوع همبستگی و ارتباط منطقی و معنادار در ارتباط با سایر مؤلفه‌ها دارد و بیشترین همبستگی بین شاخص‌های نهادی- مدیریتی و شاخص اقتصادی با امتیاز 62/0 می‌باشد که به عنوان عامل اصلی، تأثیر زیادی بر روی سه شاخص دیگر تحقیق دارد و می‌توان با تقویت این شاخص، منجر به بهبود و ارتقای سایر شاخص‌های مؤثر بر تاب‌آوری شهری شد تا نهایتاً سطح کلی تاب‌آوری شهری در منطقه بهبود یابد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        21 - امکان‌سنجی اصول مدیریتی تاب‌آوری در کلان‌شهرهای ایران با تأکید بر رویکرد هیوگو (HFA) (مطالعه موردی: کلان‌شهر تبریز)
        مریم علیپور شعاری دهقانی علی پناهی رضا ولی‌زاده
        مقدمه و هدف پژوهش: در رویکرد کاهش خطرپذیری سکونتگاه‌ها، سیستمی تاب‌آور است که بتواند مخاطرات موقت و دائم را جذب کرده و خود را با شرایط به سرعت در حال تغییر انطباق دهد، بدون اینکه کارکرد خود را از دست بدهد. در این راستا، نیاز به یک رویکرد مدیریتی پویا در راستای تحقق تاب‌ أکثر
        مقدمه و هدف پژوهش: در رویکرد کاهش خطرپذیری سکونتگاه‌ها، سیستمی تاب‌آور است که بتواند مخاطرات موقت و دائم را جذب کرده و خود را با شرایط به سرعت در حال تغییر انطباق دهد، بدون اینکه کارکرد خود را از دست بدهد. در این راستا، نیاز به یک رویکرد مدیریتی پویا در راستای تحقق تاب‌آوری احساس می‌گردد. با توجه به اهمیت نقش شاخص‌های مدیریتی در تحقق شهر تاب‌آور، هدف از پژوهش حاضر امکان‌سنجی اصول مدیریتی تاب‌آوری در کلان‌شهر تبریز با تأکید بر رویکرد هیوگو می‌باشد. روش پژوهش: روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت تحلیلی-اکتشافی می‌باشد که به‌منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدل تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شده است. همچنین جامعه‌ی آماری تحقیق شامل نخبگان دانشگاهی و مدیران و مسئولان حوزه‌ی مدیریت بحران کلان‌شهر تبریز می‌باشد که حجم نمونه بر اساس روش دلفی هدفمند 100 نفر برآورد گردیده است. یافته‌ها: یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که اصول 10گانه‌ی مدیریتی تاب‌آوری بر مبنای دیدگاه هیوگو مانند یکپارچگی و هماهنگی در تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری، نظارت و اقدامات بازرسی، ساختارها و قوانین، ارتقای ظرفیت‌های سازمانی و محلی و رویکردهای مواجهه و بازتوانی در مواقع بحرانی و پس از آن در کلان‌شهر تبریز دارای وضعیت مطلوبی نمی‌باشد. نتیجه گیری: نتایج حاکی از آن است که 17 مؤلفه بر عدم تحقق‌پذیری این رویکرد در کلان‌شهر تبریز تأثیرگذار می‌باشند که بر اساس مدل تحلیل عاملی در سه عامل اصلی ساختار مدیریتی و قوانین ناکارآمد، عدم ظرفیت‌سازی نهادی و تأکید بر دانش‌محوری و نبود دیدگاه چندبعدی و سیستمی به ترتیب با ارزش ویژه‌ی 452/6، 159/3 و 893/1 قابل طبقه‌بندی هستند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        22 - بررسی مولفه های تاب آوری در مناطق شهری(مطالعه موردی: شهر بندر بوشهر)
        علی خسروخواه عباس ملک حسینی مجید شمس
        تاب‌آوری به دلیل پویا بودن واکنش جامعه در برابر حوادث، نوعی آینده‌نگری است و به گسترش گزینش‌های سیاستی برای رویارویی با اعلام قطعیت و تغییر هم کمک می‌کند. هدف پژوهش، بررسی و تحلیل فضایی شاخص‌های تاب‌آوری مناطق شهری بوشهر بوده است. روش تحقیق به‌صورت توصیفی - تحلیلی و داد أکثر
        تاب‌آوری به دلیل پویا بودن واکنش جامعه در برابر حوادث، نوعی آینده‌نگری است و به گسترش گزینش‌های سیاستی برای رویارویی با اعلام قطعیت و تغییر هم کمک می‌کند. هدف پژوهش، بررسی و تحلیل فضایی شاخص‌های تاب‌آوری مناطق شهری بوشهر بوده است. روش تحقیق به‌صورت توصیفی - تحلیلی و داده‌ها به روش اسنادی و میدانی (پرسشنامه) جمع‌آوری شده است. جامعه آماری پژوهش 30 نفر از متخصصان، کارشناسان امور شهری و اساتید دانشگاه مرتبط در زمینه موضوع بود که به روش نمونه گیری در دسترس غیر احتمالی به صورت هدفمند انتخاب شدند. به منظور تعیین روایی، پرسشنامه در اختیار اساتید و کارشناسان قرار گرفت و برخی گویه ها با نظر ایشان اصلاح و روایی محتوایی آن تائید گردید. پایایی ابزار تحقیق، (پرسشنامه) با نرم‌افزار SPSS مورد ارزیابی قرار گرفت و آزمون آلفای کرونباخ معادل 886/0 به دست آمد؛ این مقدار برای ابزار تحقیق مناسب است. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از فرآیند تصمیم‌گیری چند معیاره ویکور و روش آنتروپی شانون انجام گرفت. بر اساس روش آنتروپی شانون، ابعاد کالبدی- زیرساختی، نهادی، اقتصادی و اجتماعی به ترتیب، از وزن (806/0)، (512/0)، (110/0) و (95/0) برخوردار می‌باشند. نتایج پژوهش حاضر، بر اساس مدل ویکور بیانگر این بود که، در مجموع، تاب‌آوری کالبدی- زیرساختی، نهادی، اقتصادی و اجتماعی در شهر بندر بوشهر به ترتیب با میانگین شاخصی(71/4)، (84/3)، (3) و (01/2)، در وضعیت نامطلوبی قرار دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        23 - تحلیل رابطه ویژگی‌های سیستم اجتماعی کشاورزی و بازسازماندهی سیستم‌های اجتماعی- اکولوژیکی ایران
        سمیه اسمعیلی سید مهدی میردامادی سید محمود حسینی سید جمال فرج اله حسینی
        تاب‌آوری مفهوم چندبعدی است که براساس حضور در زمینه‌های تخصصی متفاوت کاربردهای تحلیلی گوناگونی به خود می‌گیرد. یکی از بزرگترین مسایل پیشرو در بخش کشاورزی عدم توجه سیستماتیک به اثر جوامع انسانی بر این محیط با توجه به مفهوم تاب‌آوری است. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه ویژگی‌ها أکثر
        تاب‌آوری مفهوم چندبعدی است که براساس حضور در زمینه‌های تخصصی متفاوت کاربردهای تحلیلی گوناگونی به خود می‌گیرد. یکی از بزرگترین مسایل پیشرو در بخش کشاورزی عدم توجه سیستماتیک به اثر جوامع انسانی بر این محیط با توجه به مفهوم تاب‌آوری است. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه ویژگی‌های سیستم اجتماعی و سازماندهی‌مجدد سیستم‌های اجتماعی- اکولوژیکی بخش کشاورزی در بستر تاب‌آوری است. بدین منظور 118 نفر از کارشناسان‌ارشد سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری به‌عنوان تنها نهاد مطمئن با دارا بودن دید جامع‌نگر، با استفاده از سرشماری انتخاب و از طریق پرسشنامه به پرسش‌های مربوط به ویژگی‌های سیستم‌های اجتماعی- اکولوژیکی کشاورزی ایران پاسخ دادند. یافته‌های به‌دست آمده با استفاده از روش تحلیل همبستگی بنیادی نشان داد ویژگی‌های سیستم اجتماعی رابطه معنی‌داری با سازماندهی‌مجدد سیستم‌های اجتماعی- اکولوژیکی کشاورزی ایران دارد. تحلیل کانونی دو مجموعه معنی‌دار بین ویژگی‌های سیستم اجتماعی و سازماندهی‌مجدد این سیستم‌ها در سطح معنی‌داری 000/0 با سطح اطمینان 99 درصد، وجود همبستگی کانونی بین دو مجموعه متغیر را تایید کرد. نتایج یافته‌های حاصل از همبستگی کانونی گویای آن بود ضریب کانونی کل بین سیستم اجتماعی و سازماندهی‌مجدد مقدار 811/0×811/0 است که نشان از میزان همبستگی بین دو متغیر پنهان قید شده به میزان 65/0 بوده، بنابراین چنین سیستم اجتماعی نقش موثر و پویایی در بستر پایداری سیستم‌های اجتماعی- اکولوژیکی کشاورزی ایران ایفا می‌کند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        24 - ارزیابی تامین‌کنندگان تاب‌آور با استفاده از سیستم نسبی فازی و فرآیند تحلیل شبکه ای
        هاشم معزز محمد رضا فتحی داوود رمضانی کرمانی
        زمینه و هدف: مدیریت مناسب یک زنجیره تأمین، ‎ارزیابی و انتخاب تأمین‎کنندگان از اهمیت ویژه‎ای برخوردار است. که می تواند سودآوری سازمان را در بلند مدت تحت تاثیر قرار دهد. این تحقیق با هدف ارایه چارچوبی جهت ارزیابی تامین‌کنندگان تاب‌آور انجام گرفته است.روش بررسی أکثر
        زمینه و هدف: مدیریت مناسب یک زنجیره تأمین، ‎ارزیابی و انتخاب تأمین‎کنندگان از اهمیت ویژه‎ای برخوردار است. که می تواند سودآوری سازمان را در بلند مدت تحت تاثیر قرار دهد. این تحقیق با هدف ارایه چارچوبی جهت ارزیابی تامین‌کنندگان تاب‌آور انجام گرفته است.روش بررسی: محقق از طریق مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه با کارشناسان و خبرگان شرکت و تهیه پرسش نامه به شناسایی عوامل موثر در انتخاب تامین کننده تاب آور پرداخته است.در این تحقیق از دو تکنیک فرآیند تحلیل شبکه ای جهت تعیین وزن معیارها و سیستم نسبی فازی جهت رتبه بندی گزینه ها استفاده شده است.یافته ها: معیارها و عوامل تاثیر گذار در انتخاب تامین کننده تاب آور، شامل فاکتورهای اصلی عملکرد، حداقل سازی ریسک، پاسخ گویی، پشتوانه فنی و قدرت می باشد. در این تحقیق با انجام مقایسات زوجی بین عوامل و با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه ای، وزن این معیارها تعیین گردید. به علاوه تکنیک سیستم نسبی فازی به عنوان یک روش نوین تصمیم‌گیری چند شاخصه، به منظور رتبه‌بندی گزینه ها استفاده شده است.بحث و نتیجه گیری: براساس نتایج بدست آمده از روش سیستم نسبی فازی، شرکت الکترونیک خودرو شرق به عنوان بهترین گزینه انتخاب شده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        25 - سنجش و ارزیابی میزان تاب‌آوری مناطق شهری در برابر سیلاب‌های شهری (مطالعه-ی موردی: منطقه 4 تهران)
        مصطفی ناهید محمدرضا زند مقدم زینب کرکه ابادی
        زمینه و هدف: با توجه به رشد سریع شهرها و افزایش شهرنشینی در دهه های اخیر، رواناب شهری و خسارت های ناشی از سیل یکی از مسائل مهم و اساسی در عرصه مدیریت شهری می‌باشد. هدف از این مطالعه در بخش اول؛ شبیه سازی کمی سیلاب ناشی از بارندگی برای منطقه 4 تهران برای سال های 1349-139 أکثر
        زمینه و هدف: با توجه به رشد سریع شهرها و افزایش شهرنشینی در دهه های اخیر، رواناب شهری و خسارت های ناشی از سیل یکی از مسائل مهم و اساسی در عرصه مدیریت شهری می‌باشد. هدف از این مطالعه در بخش اول؛ شبیه سازی کمی سیلاب ناشی از بارندگی برای منطقه 4 تهران برای سال های 1349-1395 با استفاده از مدل SWMM و ارزیابی تاب آوری ناشی از سیلاب در این منطقه می‌باشد. روش بررسی: شبیه سازی برای رگبارهای شش ساعته با دوره ی بازگشت های 2، 5 و 10 ساله و برای مدت 12 ساعت در سال 1399 انجام پذیرفت. در این تحقیق دو طرح از بهترین راهکارهای مدیریتی (BMP) تحت سناریوی جوی باغچه و بام سبز و ترکیب هر دو سناریو، جهت کنترل حداکثر رواناب از نظر کمی انجام گرفته است و در نهایت میزان کارایی آنها در کاهش حجم کل رواناب خروجی از حوضه، مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش دوم؛ ارزیابی و تحلیل تاب آوری ناشی از سیلاب شهری در نواحی 9 گانه منطقه 4 تهران در چهار بُعد: اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، مدیریتی- نهادی و کالبدی پرداخته شده است. این بخش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش پیمایشی و توصیفی-تحلیلی می باشد. جامعه آماری تحقیق، کل شهروندان منطقه 4 هستند که از میان آنها حجم نمونه از طریق فرمول کوکران 384 نفر محاسبه شد. یافته ها: با توجه به نتایج به دست آمده، سناریو سوم (ترکیب دو سناریو اول و دوم) بیشترین تاثیر را در کاهش عمق جریان و دبی جریان در کل شبکه جمع آوری آب سطحی خواهد داشت. یافته های پژوهش در بخش ارزیابی و تحلیل تاب آوری نشان داد که ناحیه 5 منطقه 4 تهران مطلوبترین منطقه و ناحیه 1 و 8 منطقه 4 نامطلوبترین منطقه از لحاظ تاب آوری در برابر سیلاب شهری می‌باشد. بحث و نتیجه گیری: نواحی 4 و 9 از لحاظ تا ب آوری _اجتماعی-فرهنگی، اقتصادی، مدیریتی-نهادی) در رتبه ی آخر قرار دارد که بیانگر آن است که این ناحیه در برخی موارد دچار ضعف است ونیاز است برای کاهش میزان آسیب پذیری، مورد توجه مسئولان قرار بگیرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        26 - اولویت‌بندی معیارهای مؤثر در تاب‌آوری شهری با استفاده از نرم‌افزار PROMETHEE visual (نمونه موردی: شهر کرمانشاه)
        محمدرئوف حیدری فر مهناز حسینی سیاه گلی اسماعیل سلیمانی راد
        زمینه و هدف: امروزه با تمام پیشرفت‌هایی که در علم صورت گرفته است باز بلاهایی مانند زلزله یا قابل پیش‌بینی نیستند، یا مانند بلاهای دیگر طبیعی تقریباً غیرقابل‌اجتناب هستند. شهر کرمانشاه نیز با توجه به موقعیت خود همواره ممکن است با خطراتی مانند سیل، زلزله و سایر بلاهای طبی أکثر
        زمینه و هدف: امروزه با تمام پیشرفت‌هایی که در علم صورت گرفته است باز بلاهایی مانند زلزله یا قابل پیش‌بینی نیستند، یا مانند بلاهای دیگر طبیعی تقریباً غیرقابل‌اجتناب هستند. شهر کرمانشاه نیز با توجه به موقعیت خود همواره ممکن است با خطراتی مانند سیل، زلزله و سایر بلاهای طبیعی مواجه شود. روش بررسی: مقاله حاضر با روش توصیفی - تحلیلی و هدف آن بررسی میزان تاب‌آوری کرمانشاه از طریق نرم‌افزار PROMETHEE visual است، تا اولویت‌بندی معیار های مؤثر در تاب‌آوری شهری مشخص شود، به‌طوری‌که از مؤلفه‌های مؤلفه نهادی- مدیریتی، زیر ساختاری، کالبدی مدیریتی، اجتماعی و اقتصادی در قالب پرسش‌نامه بررسی‌شده است. یافته‌ها: نتایج نشان داد؛ بر اساس نظرسنجی و مصاحبه با 42 کارشناس خبره به تعیین توابع برتری و وزن دهی به شاخص‌ها و درنهایت رتبه‌بندی آن‌ها با استفاده از مدل vp صورت گرفته است. بحث و نتیجه گیری: با توجه به رتبه‌بندی مؤلفه‌ها، منطقه 6 با 8333/0 ph+. بالاترین وزن را به خود اختصاص داده است و منطقه 1 و 2 با وزن2333/0 ph+ کم ترین امتیاز اولویت‌بندی معیارهای مؤثر تاب‌آوری شهر کرمانشاه را به خود اختصاص داده‌اند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        27 - ارزیابی تاب‌آوری شهر ایرانی- اسلامی اردبیل و رتبه‌بندی مناطق پنج‌گانه آن با استفاده از مدل کوپراس
        کرامت الله زیاری اصغر پاشازاده محمدحسن یزدانی
        زمینه و هدف: امروزه تاب آوری شهرها یکی از مهمترین مباحث نوین مدیریت و برنامه ریزی شهری است. شهرهای اسلامی هم با توجه به اصول دین اسلام و فقه اسلامی، از این قاعده مستثنی نیستند و بایستی تاب آوری آنها در ابعاد انسانی، آنهم به خاطر انس با آموزه های دینی، نمود خاصی داشته با أکثر
        زمینه و هدف: امروزه تاب آوری شهرها یکی از مهمترین مباحث نوین مدیریت و برنامه ریزی شهری است. شهرهای اسلامی هم با توجه به اصول دین اسلام و فقه اسلامی، از این قاعده مستثنی نیستند و بایستی تاب آوری آنها در ابعاد انسانی، آنهم به خاطر انس با آموزه های دینی، نمود خاصی داشته باشد. از همین رو، هدف این پژوهش سنجش میزان تاب آوری شهر ایرانی- اسلامی اردبیل و رتبه بندی مناطق شهری آن است. روش بررسی: تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی می باشد. جامعه آماری تحقیق را کارشناسان شاغل در شهرداری های پنچ گانه شهر اردبیل تشکیل دادند که به روش نمونه گیری گلوله برفی و به صورت هدفمند تعداد 50 نفر از آنها انتخاب و پرسشنامه تحقیق تکمیل شد و برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای ArcGIS، SPSS، Excel و مدل تصمیم گیری چندمتغیره کوپراس (KOPRAS) استفاده شده است. یافته ها: میزان تاب آوری شهر اردبیل 66/4 به دست آمده که حد متوسط را نشان می دهد. همچنین رتبه بندی مناطق پنج گانه شهر اردبیل براساس مدل کوپراس به ترتیب مناطق دو، سه، یک، پنج و چهار بوده است. از نظر سطح بندی در روش تحلیل خوشه ای، منطقه دو در سطح تاب آوری متوسط و بقیه مناطق در سطح تاب آوری ضعیف قرار گرفتند. نهایتاً، ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که ارتباط معکوسی بین بعد معنوی با سایر ابعاد تاب آوری وجود دارد. بحث و نتیجه گیری: نتیجه این که به لحاظ کالبدی، مناطق تازه ساخت و برنامه ریزی شده، تاب آورتر می باشند، درحالی که در بعد انسانی و معنوی، مناطق قدیمی و بافت فرسوده، با مردمان بومی و معتقد به آموزه های دینی، تاب آورتر هستند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        28 - تحلیل الگوی تاب‌آوری کالبدی ـ فضایی متأثر از مخاطرات زیست‌محیطی کلانشهر تهران (مطالعه موردی: تحلیل تطبیقی مناطق ۲ و ۱۲)
        کریم حسین زاده دلیر الهه بیگدلی بختیار عزت پناه
        زمینه و هدف: در ادبیات دانشگاهی اخیراً تأکید بر این است که چرا تاب‌آوری شهری متفاوت از پایداری شهری است. این در حالی است که برنامه‌های سیاست‌گذاری شهری از این اصطلاحات تقریباً به جای یکدیگر استفاده می‌کنند. در این پژوهش با تحلیل الگوی تاب‌آوری کالبدی ـ فضایی؛ عوامل متأث أکثر
        زمینه و هدف: در ادبیات دانشگاهی اخیراً تأکید بر این است که چرا تاب‌آوری شهری متفاوت از پایداری شهری است. این در حالی است که برنامه‌های سیاست‌گذاری شهری از این اصطلاحات تقریباً به جای یکدیگر استفاده می‌کنند. در این پژوهش با تحلیل الگوی تاب‌آوری کالبدی ـ فضایی؛ عوامل متأثر از مخاطرات زیست‌محیطی همچون زلزله وفرونشست در سطح مناطق 2 و 12 شهر تهران بررسی می‌شود. روش بررسی: این پژوهش کاربردی است که با روش تحلیلی ـ موردی و رویکرد کمی انجام گرفته است. با توجه به ماهیت داده‌ها از نوع توصیفی است. برای دستیابی به اهداف تحقیق و تحلیل الگوی تاب‌آوری کالبدی ـ فضایی متأثر از مخاطرات زیست‌محیطی کلانشهر تهران شامل فرونشست و زلزله، ابعاد مورد بررسی در 13 شاخص شامل قیمت پایه (مترمربع)، جنس مصالح، سال ساخت، قدمت ساختمان، اسکلت ساختمان، تعداد طبقات، درجه تمرکز یا تفرق کاربری مسکونی، دانه‌بندی، نفوذپذیری، مساحت کل کاربری‌ها (فضای سبز و باز) و مساحت کاربری مسکونی در بخش فضایی و کالبدی و درجه تمرکز یا تفرق جمعیت، خوشه‌های مسکونی و فضاهای باز و سبز جهت استقرار جمعیت براساس اکثریت ساکن در محلات، جهت جغرافیایی توزیع جمعیت در بخش اجتماعی مبتنی بر مطالعات کاربری اراضی وضع موجود استخراج شد. برای ارزیابی و تحلیل الگوهای فضایی و اجتماعی از الگوریتم رقابت استعماری در محیط نرم‌افزار Matlab a2019 و برای فضایی‌سازی شاخص های مورد مطالعه از روش (Tracking Analyst Tools) در فرآیند تحلیل شبکه (Network Analyst Tools) در محیط نرم‌افزار ArcGIS استفاده شده است. یافته‌ها: با توجه به قرارگیری منطقه ۱۲ در بافت تاریخی و تمرکز و تراکم جمعیت در محورهای کانونی با عملکرد منطقه‌ای، آسیب‌پذیری بیشتری از خود نشان می‌دهد. در ارتباط با معیارهای تراکم جمعیت، دانه‌بندی و همچنین وضعیت اسکلت ساختمان‌ها؛ مجموعا منطقه 2 وضعیت بهتری را نشان می‌دهد هرچند تراکم جمعیت در سطح هر دو منطقه علی‌رغم جمعیت و وسعت بیشتر منطقه ۲ یکسان می‌باشد، اما با توجه به سیل جمعیت شناور مراجعه کننده و ساکن در منطقه ۱۲ این منطقه تاب‌آوری پایین‌تری را نشان می‌دهد. بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به فرسوده بودن ابنیه و نفوذپذیری کم‌فضایی، الگوی پراکنش فضایی جمعیت و عوامل مؤثر بر گسست‌های کالبدی ـ فضایی در سطح منطقه 2 و 12 نتایج نشان می‌دهد که الگوی توزیع و گسست تاب‌آوری در سطح محلات، هر دو منطقه متفاوت و در مجموع منطقه ۱۲ وضعیت ناپایدارتری را نشان می‌دهد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        29 - مدل تاب‌آوری مناطق آزاد ایران در ارتقا اقتصاد ملی
        امید علی چمنی مسعود قربان حسینی سیروس تدبیری مریم مجیدی
        هدف پژوهش حاضر، شناسایی مدلی کارآمد برای تاب‌آوری مناطق مناطق آزاد ایران به منظور ارتقا اقتصاد ملی است. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری 214 نفر از نخبگان و خبرگان با نظر به علم و تجربه و حیطه فعالیت در زمینه مرتبط بود برای پاسخگویی به سوال پژوهش مبنی بر أکثر
        هدف پژوهش حاضر، شناسایی مدلی کارآمد برای تاب‌آوری مناطق مناطق آزاد ایران به منظور ارتقا اقتصاد ملی است. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری 214 نفر از نخبگان و خبرگان با نظر به علم و تجربه و حیطه فعالیت در زمینه مرتبط بود برای پاسخگویی به سوال پژوهش مبنی بر اینکه مدل مناسب تاب‌آوری مناطق آزاد چیست، ابتدا با روش دلفی طبق نظر متخصصان مرتبط با موضوع، عوامل توسعه مناطق آزاد و شاخص‌های آن، شناسایی شد و بر اساس آن، پرسشنامه نهایی تهیه گردید، پنج عامل سیاسی، قانونی، زیرساختی، سیاست‌های اجرایی و جهت‌گیری استراتژیک تایید شدند. در مرحله بعد، پرسشنامه در اختیار خبرگان و متخصصان قرار گرفت. تحلیل نتایج به همان روش تحلیل عاملی و نرم افزار لیزرل انجام شد. تحلیل مدل ساختاری نشان داد که عوامل سیاسی، جهت‌گیری‌های استراتژیک و سیاست‌های اجرایی، تاثیر مستقیم و معناداری بر تاب‌آوری مناطق آزاد ایران دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        30 - ارایه مدل مناسب برای تاب‌آوری مالی کسب‌وکار کارآفرینانه با رویکرد مدیریت ریسک
        مهدی امینی فریدون رهنمای رودپشتی حبیب امیربیکی لنگرودی علی بدیع زاده
        تحقیق حاضر ارائه مدل قابل اجرا و مناسب برای تاب‌آوری مالی کسب‌وکارهای کارآفرینانه با رویکرد مدیریت ریسک می‌باشد. این پژوهش به منظور ایجاد مدلی برای دستیابی و ایجاد بسترهای لازم در جهت ایجاد فرهنگ تاب‌آوری مالی در جهت سوق دادن آن‌ها برای مدیریت ریسک کسب‌وکارهای کارآفرینا أکثر
        تحقیق حاضر ارائه مدل قابل اجرا و مناسب برای تاب‌آوری مالی کسب‌وکارهای کارآفرینانه با رویکرد مدیریت ریسک می‌باشد. این پژوهش به منظور ایجاد مدلی برای دستیابی و ایجاد بسترهای لازم در جهت ایجاد فرهنگ تاب‌آوری مالی در جهت سوق دادن آن‌ها برای مدیریت ریسک کسب‌وکارهای کارآفرینانه می‌باشد. تاب آوری مالی به دنبال کاهش احتمال شکست یا کاهش زیان‌ها و ریسکهای مالی قبل و بعد از وقوع تکانه‌های اقتصادی و محیطی است. متدولوژی مورد نظر در این پژوهش کیفی است. که در آن از روش گرنددتئوری داده بنیاد استفاده شده است. که با استفاده از نظرات خبرگان موضوع و مصاحبه با 10 نفر از خبرگان در این حوزه و با استفاده از روش گلوله برفی تا رسیدن به مرحله اشباع نظری در جهت شناسایی عوامل اثرگذار در تدوین الگو و مدل مورد نظر پژوهش با استفاده از کد گذارهای باز، محوری و انتخابی پرداخته شده است. نتایج حاصل از این پژوهش در پایان منجر به ارائه الگویی برای تاب‌آوری مالی در کسب‌وکارهای کارآفرینانه می-شود که در جهت تاب‌آوری مالی و مدیریت ریسک در کسب‌وکارهای کارآفرینانه و همچنین مدل مفهومی پژوهش تدوین و ارائه گردیده است. از نتایج حاصل از پژوهش جاری اهم فعالیت در بخش‌های از قبیل طراحی مکانیزم‌های کشف و خلق تاب-آوری مالی کسب‌وکارهای کارافرینانه؛ طراحی مجدد فرآیندهای تاب‌آوری مالی؛ ایجاد فرآیندهای خلاقیت نوآوری در تاب‌آوری مالی؛ ایجاد فرهنگ استفاده از فنآوری‌های جدید و تمایل به نوآوری در اجرای تاب‌آوری مالی، در جهت تاب‌آوری مالی می-باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        31 - ارایه مدل مناسب تاب‌آوری مالی کسب‌وکار فناورانه مالی با رویکرد مدیریت ریسک
        رضا مشهدی زاده فریدون رهنمای رودپشتی فاطمه احمدی رحمت اله محمدی پور
        پژوهش حاضر به مطالعه و بررسی تاب‌آوری کسب‌وکارهای فناورانه مالی می‌پردازد. تاب‌آوری تعیین استراتژی‌هایی است که بتواند از وقوع ناکارآمدی و فروپاشی کسب‌وکارها جلوگیری کرده و یا در صورت ناکارآمدی سیستم، با کمترین زمان ممکن به حالت قبل از شکست یا مطلوب‌تر از آن برگردد. به‌ع أکثر
        پژوهش حاضر به مطالعه و بررسی تاب‌آوری کسب‌وکارهای فناورانه مالی می‌پردازد. تاب‌آوری تعیین استراتژی‌هایی است که بتواند از وقوع ناکارآمدی و فروپاشی کسب‌وکارها جلوگیری کرده و یا در صورت ناکارآمدی سیستم، با کمترین زمان ممکن به حالت قبل از شکست یا مطلوب‌تر از آن برگردد. به‌علاوه در این پژوهش مدل جامعی از تاب‌آوری کسب‌وکارهای فناورانه مالی و معرفی آن به جامعه مورد مطالعه ارائه می‌گردد. کلیه حالات شکست که سبب ناکارمدی سیستم‌های مالی برای کسب‌وکارهای فناورانه می‌شود شامل حالت‌های 12گانه شکست می‌باشد که از طریق ادبیات پژوهش و نظرات خبرگان شناسایی گردیده است. جامعه آماری این پژوهش مدیران و کارشناسان حوزه کسب‌وکار فناورانه مالی و گروه‌های مرتبط به آن در شهر تهران می‌‌باشند. در تجزیه و تحلیل از تکنیک FMEA برای تعیین استراتژی‌های تاب‌آوری در کسب‌وکارهای فناورانه مالی قبل از بروز شکست و تکنیک جدید FAAO برای تعیین استراتژی‌های تاب‌آوری کسب‌وکارهای فناورانه مالی بعد از وقوع شکست استفاده شده است. طریق تکنیک FAAO نیز تعداد 6 استراتژی جهت تاب‌آور ساختن مدیریت ریسک نسبت به شکست تعیین شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        32 - تدوین و اعتباریابی مدل تاب‌آوری مالی صنعت هتلداری در شرایط بحران: رویکرد آمیخته
        سیده مریم ابوالحسنی کومله محمدحسن قلی زاده مهدی مشکی میاوقی
        هدف پژوهش حاضر، ارائه الگوی تاب‌آوری مالی صنعت هتلداری در شرایط بحران در ایران است. این پژوهش، با استفاده از روش پژوهش آمیخته از نوع اکتشافی انجام ‌گردید. در بخش کیفی از روش نظریه داده بنیاد (مبتنی بر مدل پارادایمی اشتراوس و کوربین)، استفاده گردید. مصاحبه‌های نیم‌ساختار أکثر
        هدف پژوهش حاضر، ارائه الگوی تاب‌آوری مالی صنعت هتلداری در شرایط بحران در ایران است. این پژوهش، با استفاده از روش پژوهش آمیخته از نوع اکتشافی انجام ‌گردید. در بخش کیفی از روش نظریه داده بنیاد (مبتنی بر مدل پارادایمی اشتراوس و کوربین)، استفاده گردید. مصاحبه‌های نیم‌ساختاریافته با خبرگان هتلداری انجام و بر اساس تکنیک گلوله‌برفی تا حد اشباع نظری ادامه یافت. از 2027عبارت کلیدی حاصل از مصاحبه‌ها، 86 مفهوم و 18 مقوله اصلی حاصل شد. ارزیابی کیفی مدل، طبق نظر اشتراوس و کوربین در تمام ابعاد انجام و تأیید گردید. در ارزیابی کمی مدل از مدلسازی معادلات ساختاری و نرم‌افزار SmartPLS استفاده گردید. تمام اعداد معنی‌داری، بزرگتر از 96/1 و ضرایب استاندارد بزرگتر از 4/0 حاصل شد و مدل مورد تأیید قرار گرفت. با توجه به اینکه معیار برازش داده‌ها برابر 603/0 به دست آمد، برازش مدل نهایی تأیید گردید. مهمترین یافته‌های تحقیق در حوزه راهبردهای تاب‌آوری مالی صنعت هتلداری در شرایط بحران عواملی مانند تقویت نیروی انسانی، تقویت همکاری‌های بین نهادی، بازاریابی صنعت گردشگری، تأمین مالی بهینه و نوآوری شناسایی شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        33 - طراحی منظر مسیرگردشگری ساحلی با رویکرد تاب آوری (موردمطالعه: شهر سلمانشهر)
        زیبا ملکی فرشته حبیب سارا نهیبی
        زمینه و هدف: مناطق ساحلی به عنوان یکی مناطق پررفت و آمد و گردشگر پذیر می‌باشند که طراحی و زیباسازی منظر آن از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است اما آنچه مهم است ارتقای امنیت و ایمنی در برابر انواع حوادث و به عبارتی تاب آور کردن آن می‌باشد. روش بررسی: هدف اساسی این پژوهش ط أکثر
        زمینه و هدف: مناطق ساحلی به عنوان یکی مناطق پررفت و آمد و گردشگر پذیر می‌باشند که طراحی و زیباسازی منظر آن از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است اما آنچه مهم است ارتقای امنیت و ایمنی در برابر انواع حوادث و به عبارتی تاب آور کردن آن می‌باشد. روش بررسی: هدف اساسی این پژوهش طراحی منظر ساحلی شهر سلمانشهر با هدف ارتقای تاب آوری است که به روش توصیفی تحلیلی و مطالعات میدانی انجام گردیده است. جامعه آماری آن را کلیه عوامل درگیر با محدوده شامل ساکنین، گردشگران و کارشناسان تشکیل می‌دهند که تعداد 100 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب گردیده اند. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از روش تحلیل آماره T، روش تحلیل رگرسیون و تحلیل SWOT-QSPM انجام گردیده است. یافته ها: نتایج بدست آمده نشان داد که بین طراحی منظر و ارتقای تاب آوری در محدوده رابطه مستقیم و معناداری برقرار است . بعلاوه یافته ها نشان دهنده مشکلات فراوان در حوزه منظر و تاب آوری در محدوده بوده است که جهت ساماندهی منظر با رویکرد تاب آوری در این محدوده استفاده از راهکارهای محافظه کارانه در اولویت اول قرار دارد. بحث و نتیجه گیری: ساماندهی و طراحی منظر ساحل سلمانشهر با ریکرد تاب آوری می تواند موجب رشد و توسعه گردشگری در محدوده شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        34 - افزایش تاب‌آوری محیط زیست با تدوین راهبردهای فرهنگی – اجتماعی گردشگری شهری در راستای توسعه پایدار (نمونه موردی منطقه 22 تهران)
        حسن عسگری دئفه علی محمدی برهان ریاضی بهار بیشمی
        زمینه و هدف: این تحقیق با هدف بررسی عوامل مؤثر بر افزایش تاب‌آوری شهری در منطقه 22 تهران و تدوین راهبردهای کاربردی فرهنگی اجتماعی صورت رفته است. با توجه به پتانسیل بالای منطقه 22 تهران در جذب گردشگر بویژه اکوتوریسم و همچنین شرایط محیطی، اجتماعی و اقتصادی منطقه، این منطق أکثر
        زمینه و هدف: این تحقیق با هدف بررسی عوامل مؤثر بر افزایش تاب‌آوری شهری در منطقه 22 تهران و تدوین راهبردهای کاربردی فرهنگی اجتماعی صورت رفته است. با توجه به پتانسیل بالای منطقه 22 تهران در جذب گردشگر بویژه اکوتوریسم و همچنین شرایط محیطی، اجتماعی و اقتصادی منطقه، این منطقه به عنوان نمونة مطالعة موردی انتخاب شده است که عوامل مؤثر بر تاب‌آوری محیط‌‌زیست شهری در برابر حضور گردشگر در آن مورد مطالعه قرار می‌گیرد.روش بررسی: روش تحقیق به صورت طرح پرسشنامه برای گردشگران بود. این پرسشنامه شامل ابعاد، زیرساختی، ساختاری و کالبدی، زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و مدیریتی بود. در مرحله بعد پرسشنامه CVM تمایل به پرداخت گردشگران در راستای حفظ و توسعه محیط زیست شهری منطقه 22 تهران، بررسی شد. متغیرهای وابسته و مستقل تحقیق با کمک الگوی لاجیت ارزیابی شد و نتایج به صورت اثر مثبت یا منفی متغیرها بر تاب‌آوری محیط زیست منطقه 22 تهران محاسبه شد. در نهایت با کمک ماتریس TOWS راهبردهای مورد نیاز جهت مرتفع کردن مساله اصلی در تحقیق با کمک شناسایی نقاط قوت و ضعف و فرصت و تهدید، استخراج شد.نتایج: در نتایج الگوی لاجیت مشخص شد متغیرهای دریافت ورودی، وظیفه‌گرایی و علت سفر اثر منفی و متغیرهای سطح درآمد، سن، میزان تحصیلات و متغیر پیامدگرایی اثر مثبت در میزان تمایل به پرداخت افراد در حفظ و توسعه محیط زیست منطقه 22 تهران که در نهایت منجر به افزایش تاب‌آوری می‌شود، دارد.نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج تحقیق، به نظر می‌رسد برنامه مدون و دقیق جهت کنترل عوامل مؤثر تاب‌آوری زیست محیطی در کلانشهرها می‌تواند در ارتقاء کیفی محیط زیست شهری مؤثر باشد.زمینه و هدف: این تحقیق با هدف بررسی عوامل مؤثر بر افزایش تاب‌آوری شهری در منطقه 22 تهران و تدوین راهبردهای کاربردی فرهنگی اجتماعی صورت رفته است. با توجه به پتانسیل بالای منطقه 22 تهران در جذب گردشگر بویژه اکوتوریسم و همچنین شرایط محیطی، اجتماعی و اقتصادی منطقه، این منطقه به عنوان نمونة مطالعة موردی انتخاب شده است که عوامل مؤثر بر تاب‌آوری محیط‌‌زیست شهری در برابر حضور گردشگر در آن مورد مطالعه قرار می‌گیرد.روش بررسی: روش تحقیق به صورت طرح پرسشنامه برای گردشگران بود. این پرسشنامه شامل ابعاد، زیرساختی، ساختاری و کالبدی، زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و مدیریتی بود. در مرحله بعد پرسشنامه CVM تمایل به پرداخت گردشگران در راستای حفظ و توسعه محیط زیست شهری منطقه 22 تهران، بررسی شد. متغیرهای وابسته و مستقل تحقیق با کمک الگوی لاجیت ارزیابی شد و نتایج به صورت اثر مثبت یا منفی متغیرها بر تاب‌آوری محیط زیست منطقه 22 تهران محاسبه شد. در نهایت با کمک ماتریس TOWS راهبردهای مورد نیاز جهت مرتفع کردن مساله اصلی در تحقیق با کمک شناسایی نقاط قوت و ضعف و فرصت و تهدید، استخراج شد.نتایج: در نتایج الگوی لاجیت مشخص شد متغیرهای دریافت ورودی، وظیفه‌گرایی و علت سفر اثر منفی و متغیرهای سطح درآمد، سن، میزان تحصیلات و متغیر پیامدگرایی اثر مثبت در میزان تمایل به پرداخت افراد در حفظ و توسعه محیط زیست منطقه 22 تهران که در نهایت منجر به افزایش تاب‌آوری می‌شود، دارد.نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج تحقیق، به نظر می‌رسد برنامه مدون و دقیق جهت کنترل عوامل مؤثر تاب‌آوری زیست محیطی در کلانشهرها می‌تواند در ارتقاء کیفی محیط زیست شهری مؤثر باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        35 - اثربخشی مهارت‌های ارتباطی بر استرس، تاب‌آوری و خودکارآمدی دانش‌آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر مشهد
        سولماز زادرحیمی
        هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی مهارت‌های ارتباطی بر استرس، تاب‌آوری و خودکارآمدی دانش‌آموزان دختر بود. این مطالعه نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش دانش‌آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر مشهد در سال تحصیلی 98-1397 بودند که از میان آنان 40 أکثر
        هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی مهارت‌های ارتباطی بر استرس، تاب‌آوری و خودکارآمدی دانش‌آموزان دختر بود. این مطالعه نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش دانش‌آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر مشهد در سال تحصیلی 98-1397 بودند که از میان آنان 40 نفر با روش نمونه‌گیری در دسترس به‌عنوان نمونه انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه مساوی جایگزین شدند. گروه آزمایش 10 جلسه 90 دقیقه‌ای مهارت‌های ارتباطی را آموزش دید و گروه کنترل آموزشی دریافت نکرد. داده‌ها با استفاده پرسشنامه‌های استانداردشده استرس (کوهن و همکاران، 1983)، تاب‌آوری (کونور و دیویدسون، 2003) و خودکارآمدی (شرر و همکاران، 1982) جمع‌آوری و با روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری و به کمک نرم‌افزار SPSS-19 تحلیل شدند. نتایج نشان داد که گروه‌ها از نظر هر سه متغیر استرس، تاب‌آوری و خودکارآمدی تفاوت معناداری داشتند. یعنی آموزش مهارت‌های ارتباطی به طور معناداری باعث کاهش استرس و افزایش تاب‌آوری و خودکارآمدی دانش‌آموزان شد (05/0>P). در نتیجه مشاوران و درمانگران برای کاهش استرس و افزایش تاب‌آوری و خودکارآمدی دانش‌آموزان می‌‌توانند از روش مهارت‌های ارتباطی استفاده کنند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        36 - سنجش و ارزیابی ابعاد کالبدی تاب‌آوری شهری در برابر زلزله (مطالعه موردی: منطقه 7 شهر تهران)
        صدیقه لطفی عامر نیک پور فاطمه اکبری
        موضوع ایمنی شهرها در برابر مخاطرات طبیعی یکی از اهداف اصلی برنامه ریزی شهری است، لذا پژوهش در خصوص تاب‌آوری شهری و شناخت میزان تاب آوری آنها در مقابل مخاطرات طبیعی بسیار ضروری است. مطالعه حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش توصیفی - تحلیلی است.. برای تجزیه تحلیل داده أکثر
        موضوع ایمنی شهرها در برابر مخاطرات طبیعی یکی از اهداف اصلی برنامه ریزی شهری است، لذا پژوهش در خصوص تاب‌آوری شهری و شناخت میزان تاب آوری آنها در مقابل مخاطرات طبیعی بسیار ضروری است. مطالعه حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش توصیفی - تحلیلی است.. برای تجزیه تحلیل داده‌ها از مدل‌های FANP و تاپسیس و نرم‌ افزارهای SPSS ,Excel, DECISION SUPER ,وGIS ARC استفاده شد. بدین منظور پس از مرور بر متون نظری و تجربی مرتبط شاخص‌های تبیین کننده تاب‌آوری کالبدی شناسایی و انتخاب شدند. ابتدا تحلیل عاملی با شاخص‌های منتخب انجام شد تا ابعاد نشانگر موضوع مورد بررسی، شناسایی و استخراج شوند. در مرحله بعد از روش تحلیل شبکه‌ای استفاده شد تا ضریب اهمیت نسبی شاخص‌های تبیین کننده تاب‌آوری کالبدی محاسبه شود. درنهایت از مدل تاپسیس جهت تحلیل داده‌ها و محاسبه میزان تابآوری منطقه 7 شهر تهران استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل عاملی نشان داد که می توان 14 شاخص را در 5 عامل خلاصه کرد در این میان عامل اول و دوم بیشترین تاثیر را در تاب‌آوری کالبدی منطقه 7 شهر تهران داشتند. با جای‌گذاری و بارهای عاملی بدست آمده از تحلیل عاملی در فرآیند شبکه ضریب اهمیت شاخص‌ها بدست آمد به طوری که شاخص‌های دسترسی به معابر دارای عرض مناسب و دسترسی به فضای سبز با ضریب110/0 بیشترین تاثیر را بر تاب‌آوری کالبدی منطقه 7 شهر تهران داشتند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        37 - تبیین عوامل مؤثر بر تاب آوری تکاملی شهری در برابر زلزله ، موردپژوهش: شهر زنجان
        بهناز عباداله زاده ملکی زهراسادات سعیده زرآبادی سعید پیری محمدرضا فرزادبهتاش
        مروری بر تجارب بلایای طبیعی از جمله زلزله نشان می‌دهد که زلزله به‌خودی‌خود باعث تخریب نمی‌شود بلکه این انسان‌ها هستند که میزان آسیب وارده توسط زلزله را مشخص می‌کنند. با توجه به عدم کارایی رویکردهای مبتنی بر آسیب‌پذیری در زمان پس از زلزله، دیدگاه‌های جدید بر رویکرد تاب‌آ أکثر
        مروری بر تجارب بلایای طبیعی از جمله زلزله نشان می‌دهد که زلزله به‌خودی‌خود باعث تخریب نمی‌شود بلکه این انسان‌ها هستند که میزان آسیب وارده توسط زلزله را مشخص می‌کنند. با توجه به عدم کارایی رویکردهای مبتنی بر آسیب‌پذیری در زمان پس از زلزله، دیدگاه‌های جدید بر رویکرد تاب‌آوری تکاملی تأکید دارند؛ اما مسئله تعدد شاخص‌ها با روابط پیچیده و در نتیجه دشوار بودن فرایند ارزیابی آن است که لزوم استفاده از مدل‌های متناسب را ضروری می‌سازد. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و به تحلیل روابط علی و معلولی بین شاخص های تاب آوری تکاملی شهری در برابر زلزله در شهر زنجان، با توجه به موقعیت این شهر نسبت به گسل های اطراف آن پرداخته است تا عوامل کلیدی و تأثیرگذار در تاب آوری این شهر مشخص گردد. بدین منظور، پس از بررسی متون و استخراج شاخص ها ابتدا با استفاده از روش دلفی دو مرحله‌ای از طریق نمونه‌گیری‌های هدفمند و متوالی، 27 پرسشنامه در قالب ماتریس 40*40 توسط مدیران و کارشناسان شهرداری زنجان تکمیل گردید و در ادامه با استفاده از تحلیل تفسیری ساختاری پارامتری با استفاده از نرم‌افزار میک مک، روابط علی و معلولی و عوامل کلیدی مؤثر بر تاب‌آوری شهری شناسایی شد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که شاخص‌های مرتبط با عوامل نهادی و شبکه ارتباطی به‌عنوان شاخص‌های تأثیرگذار و کلیدی در تاب آوری شهر زنجان عمل می‌کنند و می‌توان با ارتقای وضعیت این دسته از شاخص‌ها به علت تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم آن‌ها بر سایر شاخص‌ها در شبکه روابط علی- معلولی میزان نهایی تاب‌آوری را بهبود بخشید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        38 - طراحی الگوی تاب‌آوری استراتژیک مبتنی بر فناوری در کسب‌وکارهای نوپای بوم‌گردی (مطالعه موردی: شهر بره سر)
        انوشیروان ظهیری هادی ثنائی پور عبدالغنی رستگار
        مواجهه با چالش‌های محیط کسب‌وکار، نیازمند قابلیت‌هایی است که از جمله مهمترین آنها، قابلیت تاب‌آوری است. تاب‌آوری قابلیت‌هایی به شرکت‌ها می‌دهد که می‌توانند با وجود شرایط نامطلوب به حیات خود ادامه دهد و رشد کند. از جمله کسب‌وکارهایی که در سالیان اخیر مورد توجه کارآفرینان أکثر
        مواجهه با چالش‌های محیط کسب‌وکار، نیازمند قابلیت‌هایی است که از جمله مهمترین آنها، قابلیت تاب‌آوری است. تاب‌آوری قابلیت‌هایی به شرکت‌ها می‌دهد که می‌توانند با وجود شرایط نامطلوب به حیات خود ادامه دهد و رشد کند. از جمله کسب‌وکارهایی که در سالیان اخیر مورد توجه کارآفرینان و برنامه‌ریزان توسعه قرار گرفته، بوم‌گردی است. از آنجا که کسب‌وکارهای بوم‌گردی همواره با چالش‌های متعددی مواجهند، لذا ایجاد و توسعه ظرفیت تاب‌آوری در آنها اهمیت پیدا می‌کند. بر این اساس، این پژوهش با هدف طراحی الگوی تاب‌آوری استراتژیک مبتنی بر فناوری در کسب‌وکارهای نوپای بوم‌گردی انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع پژوهش‌های کیفی می‌باشد که در آن با استفاده از روش نظریه داده بنیاد با تمرکز بر مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته با 18 نفر از خبرگان موضوع انجام شد. ‌خبرگان و مطلعین کلیدی مشارکت کننده در این پژوهش شامل کارآفرینان، مدیران و اساتید و صاحبنظران حوزه بوم‌گردی بودند. در انتهای این فرآیند، اعتمادپذیری و اعتبارسنجی الگوی طراحی شده توسط 8 نفر از اساتید ارزیابی شده و در نهایت مدل پیشنهادی با انجام اصلاحات لازم مورد تأیید این افراد قرار گرفت. در انتهای پژوهش نیز پیشنهادهایی معطوف به بهبود عملکرد و وضعیت تاب‌آوری استراتژیک مبتنی بر فناوری در کسب‌وکارهای نوپای بوم-گردی ارائه شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        39 - سنجش پایداری اجتماعی در محله‌های سنتی، مقایسه تطبیقی محلات سنگی، عاشوری و شکری شهر بوشهر
        احسان حیدرزاده محمدرضا حقی علیرضا صفایی
        معضلات اجتماعی یکی از مسائل مهم بافت‌های سنتی شهرهای ایران است که می‌توان از آن به ‌عنوان ناپایداری اجتماعی یاد کرد. کم‌توجهی به این مسائل سبب شده است علی‌رغم اجرای برنامه‌ها و پروژه‌های مختلف، محلات سنتی همچنان از ابعاد کالبدی، اقتصادی و اجتماعی با معضلاتی بسیار درگیر أکثر
        معضلات اجتماعی یکی از مسائل مهم بافت‌های سنتی شهرهای ایران است که می‌توان از آن به ‌عنوان ناپایداری اجتماعی یاد کرد. کم‌توجهی به این مسائل سبب شده است علی‌رغم اجرای برنامه‌ها و پروژه‌های مختلف، محلات سنتی همچنان از ابعاد کالبدی، اقتصادی و اجتماعی با معضلاتی بسیار درگیر باشند. به همین منظور پژوهش حاضر، پیمایشی مقطعی برای تحلیل پایداری اجتماعی در سه محله سنتی سنگی، عاشوری و شکری در شهر بوشهر را دنبال نموده است. جامعه آماری شامل ساکنین این محلات است که از میان آنها، 201 نفر (76 نفر به ازای هر محله) به عنوان نمونه به صورت هدفمند انتخاب شده‌اند. پس از پیمایش میدانی و تکمیل پرسشنامه‌ها، داده‌ها در نرم‌افزار SPSS وارد شده و با مدل‌های تحلیل عاملی اکتشافی و رگرسیون چندمتغیره خطی مورد تحلیل قرار گرفته‌اند. مطابق یافته‌ها، 22 شاخص پایداری اجتماعی را می‌توان در 6 عامل تعامل و سرمایه اجتماعی، کیفیت زندگی و اعتماد نهادی، برابری و عدالت اجتماعی، رضایتمندی و امنیت اجتماعی، سلامت اجتماعی و تاب‌آوری کالبدی دسته‌بندی نمود که در مجموع، بیش از 67 درصد از واریانس پایداری اجتماعی محلات را تبیین می‌کنند. مدل رگرسیونی نیز نشان می‌دهد عوامل تعامل و سرمایه اجتماعی، تاب‌آوری کالبدی و کیفیت زندگی و اعتماد نهادی به ترتیب بیشترین تاثیر را بر رضایتمندی اهالی نسبت به محله دارند. از مقایسه وضعیت سه محله نیز چنین برمی‌آید که محله عاشوری بهترین وضعیت (305/1)، محله سنگی وضعیت متعادل (055/0-) و محله شکری نازل‌ترین وضعیت (25/1-) را به لحاظ پایداری اجتماعی داشته‌اند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        40 - بررسی تاب‌آوری شهر دورود در برابر زلزله با استفاده از روش گاما در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)
        مهران کرمی عباس ملک حسینی
        یکی از دغدغه‌های اصلی بشر مقابله با مخاطرات طبیعی است. یکی از مهم‌ترین این مخاطرات،زلزله بوده که همواره خطری جدی برای شهرها تلقی می‌شود. شهر دورود هم به‌مانند بسیاری از شهرهای ایران با توجه به‌قرارگیری بر روی چندین گسل فعال، ازجمله مناطق بسیار حساس بوده و در معرض خطرات أکثر
        یکی از دغدغه‌های اصلی بشر مقابله با مخاطرات طبیعی است. یکی از مهم‌ترین این مخاطرات،زلزله بوده که همواره خطری جدی برای شهرها تلقی می‌شود. شهر دورود هم به‌مانند بسیاری از شهرهای ایران با توجه به‌قرارگیری بر روی چندین گسل فعال، ازجمله مناطق بسیار حساس بوده و در معرض خطرات ناشی از زلزله است؛ بنابراین با توجه به ماهیت غیرقابل‌پیش‌بینی زلزله باید تا حد امکان از خسارات جانی و مالی مرتبط با آن کاست و همچنین کاهش آسیب ناشی از زلزله، مدیریت بحران بعد از وقوع آن و تاب‌آور نمودن شهر در برابر زمین‌لرزه را در نظر گرفت. هدف اصلی برنامه‌ریزی برای مخاطره و کاهش خطر بحران، علاوه بر کاهش آسیب‌پذیری به نحوی بارز به سمت تمرکز روی ایجاد تاب‌آوری در جوامع گرایش پیداکرده است. در تحقیق حاضر با توجه به اهمیت تاب‌آوری شهری در برابر حوادث طبیعی مانند زلزله، لایه‌های اطلاعات فیزیکی شهر دورود موردبررسی قرارگرفته است. روش تحقیق و پژوهش، توصیفی – تحلیلی است. لایه‌های اطلاعاتی موجود شامل: ساختمان‌های اسکلت فلزی، بتن آرمه،ساختمان‌های ساخته‌شده از خشت و چوب،خشت و گل،آجر و چوب،تمام آجر،آجر و آهن،فاصله از گسل،فاصله از فضاهای باز،فاصله از خطوط دسترسی و تراکم جمعیت در بلوک‌های شهری شهر دورود بوده است. لایه‌های آماری با استفاده از روش فازی در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، تجزیه‌وتحلیل شده‌اند. نتایج حاصل در عملگر گاما نشان می‌دهد که بخش‌های جنوبی و جنوب شرقی شهر دورود ازلحاظ فیزیکی وضعیت مناسبی در تاب‌آوری در برابر زلزله ندارند. درمجموع نتایج پژوهش نشان می‌دهد که به‌غیراز قسمت‌هایی از ناحیه مرکزی، کل شهر وضعیت نرمالی ندارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        41 - تحلیل روابط فضایی شهرهای کوچک و روستاهای پیرامونی (مطالعه موردی: شهر گهواره در استان کرمانشاه)
        نوذر قنبری
        چکیده افزایش جمعیت مناطق شهری تهران خارج از ظرفیت آن مشکلات کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی را برای برنامه‌ریزان شهری و شهروندان فراهم آورده است که بخش بزرگی از این جمعیت‌پذیری ناشی از عدم توجه برنامه‌ریزان به مسائل تراکمی می‌باشد. این معضل زمانی دوچندان می‌شود أکثر
        چکیده افزایش جمعیت مناطق شهری تهران خارج از ظرفیت آن مشکلات کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی را برای برنامه‌ریزان شهری و شهروندان فراهم آورده است که بخش بزرگی از این جمعیت‌پذیری ناشی از عدم توجه برنامه‌ریزان به مسائل تراکمی می‌باشد. این معضل زمانی دوچندان می‌شود که در بافت فرسوده مناطق شهری برای ایجاد انگیزه در میان شهروندان جهت نوسازی بافت تسهیلاتی ارائه می گردد که ناخواسته تراکم جمعیتی را افزایش می‌دهد. هدف این پژوهش کاربردی، بررسی اثرات تراکم جمعیتی، تراکم کاربری و تراکم ساختمانی بر تاب‌آوری، محلات ناحیه یک منطقه چهارده شهر تهران می‌باشد. در این پژوهش از مدل فازی استفاده شده است و روش جمع‌آوری داده‌ها نیز به صورت اسنادی و میدانی صورت گرفته است. نتایج حاصل رابطه منفی را بین تراکم‌های شهری با تاب‌آوری نشان می‌دهد یعنی با افزایش تراکم، میزان تاب‌آوری محلات کاهش و آسیب‌پذیری آنها افزایش می یابد. از آنجایی که عدم قطعیت در مبحث تاب‌آوری حایز اهمیت است مدل فازی بهترین گزینه برای نرمال نمودن داده‌ها می‌باشد که مورد استفاده قرارگرفته است. براساس این پژوهش محله دژکام بالاترین رتبه تراکمی را به خود اختصاص می‌دهد که نشان از پایین بودن تاب‌آوری این محله و افزایش آسیب‌پذیری آن دارد و محله آهنگران با کمترین تراکم کاربری و تراکم ارتفاعی تاب‌آورترین محله ناحیه یک منطقه 14 از منظر تراکمی می‌باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        42 - بررسی و سنجش تاب آوری شبکه ارتباطی شهری با رویکرد مدیریت بحران (نمونه موردی منطقه 2 تهران)
        پروین دخت بدیع محمود رحیمی
        چکیده در سال‌های اخیر، مطالعه درباره‌ی مفاهیم تاب‌آوری در مقیاس‌های شهری و منطقه‌ای توجه ویژه‌ای را به خود جلب کرده است، هرچند سطح و تعداد این مطالعات در مقیاس شهری بیش از مطالعات انجام شده در مقیاس‌های بالاتر است. از این رو، خلأ این دسته از مطالعات در حوزه‌ی مطالعات م أکثر
        چکیده در سال‌های اخیر، مطالعه درباره‌ی مفاهیم تاب‌آوری در مقیاس‌های شهری و منطقه‌ای توجه ویژه‌ای را به خود جلب کرده است، هرچند سطح و تعداد این مطالعات در مقیاس شهری بیش از مطالعات انجام شده در مقیاس‌های بالاتر است. از این رو، خلأ این دسته از مطالعات در حوزه‌ی مطالعات منطقه‌ای نمایان است. به ویژه درکشور ایران، با وجود برخی مطالعات در زمینه‌ی متون نظری در مقیاس شهری، هنوز مطالعه‌ی عمیق و جامعی بر روی مفهوم تاب آور در بعد منطقه‌ای صورت نپذیرفته است. هدف اصلی این پایان نامه، تبیین مفهوم تاب‌آوری شهری تلاش در جهت تببین مؤلفه‌ها و شاخصه‌های سازنده تاب‌آوری و تعیین سهم عوامل مؤثر بر تقویت تاب‌آوری در هنگام زلزله می‌باشد. دراین پژوهش در مرحله اول 12 شاخص دسترسی به مراکز امداد و نجات شهری، درجه محصوریت، تراکم جمعیتی، کاربری زمین، PGA وفضاهای باز انتخاب شده و با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی معکوس (IHWP) و ترکیب نقشه‌های مربوط به شاخص‌های ذکر شده در محیط GIS، تاب‌آوری منطقه دو در مقابل زلزله مورد بررسی قرار گرفته است. در مرحله دوم، تاب‌آوری بدنه شبکه‌های ارتباطی مشخص شده و با استفاده از شاخص‌هایی مذکور و... میزان تاب‌آوری شبکه‌های ارتباطی مهم منطقه 2 شهرداری تهران در برابر زلزله به صورت تحلیلی بیان شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که بدنه خیابان‌هایی که دارای تراکم‌های جمعیتی بالا، دسترسی محدود به مراکز امداد و نجات شهری و فاصله زیاد مراکز مسکونی به فضاهای باز شهریست، باعث گردیده محله‌های غربی منطقه دو شهرداری تهران تاب‌آوری کمتر نسبت به زلزله خواهد داشت. با حرکت از سمت غرب منطقه به طرف شرق به میزان تاب‌آوری بدنه خیابان‌ها افزوده می‌شود. همچنین بدنه بزرگراه‌ها (چمران و شیخ فضل اله ویادگار) و خیابان‌های با عرض بیشتر و تراکم جمعیتی کمتر دارای تاب‌آوری بالا وعدم دسترسی مطلوب خیابان‌ها مرکز منطقه به مراکز امداد ونجات شهری و درجه محصوریت بالا و تراکم‌های جمعیتی بالا دارای کم‌ترین تاب‌آوری هستند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        43 - ارزیابی میزان تاب‌آوری نواحی شهری باتأکید بر دسترسی به عناصر کالبدی حیاتی و مؤثر در برابر مخاطره زلزله، با استفاده از مدل تصمیم گیری چند معیاره Todim (مطالعه موردی: شهر زنجان)
        مهدی محمدی سرین دیزج محسن احدنژاد روشتی نفیسه مرصوصی علی عسگری
        چکیده شهرها، به‌عنوان پیچیده‌ترین ساخته‌ی دست بشر هستند که امروزه با رشد بی‌رویه جمعیت مواجه بوده و گسترش آن‌ها روی بسترهای پرمخاطره شدت گرفته است. یافته‌های علمی و تجربی نشان می‌دهد که بهترین راه مقابله با مخاطره، ارتقای تاب‌آوری سکونتگاهی در ابعاد مختلف می‌باشد. این أکثر
        چکیده شهرها، به‌عنوان پیچیده‌ترین ساخته‌ی دست بشر هستند که امروزه با رشد بی‌رویه جمعیت مواجه بوده و گسترش آن‌ها روی بسترهای پرمخاطره شدت گرفته است. یافته‌های علمی و تجربی نشان می‌دهد که بهترین راه مقابله با مخاطره، ارتقای تاب‌آوری سکونتگاهی در ابعاد مختلف می‌باشد. این مقاله، میزان تاب‌آوری شهری را با تأکید بر دسترسی به عناصر کالبدی حیاتی و مؤثر در شهر زنجان مورد ارزیابی قرار داده است. داده‌های به‌کاررفته، براساس معیارهای مؤثر در ارزیابی تاب‌آوری شامل: دسترسی به مرکز بهداشت، بیمارستان، پلیس و کلانتری، ایستگاه آتش‌نشانی، شبکه معابر، پارک و فضای سبز با استفاده از مدل تصمیم‌گیری چند معیاره تودیم، تحلیل گردیده‌اند. نتایج نشان می‌دهد که در 25 ناحیه شهری زنجان، طبق نقشه‌های موجود می‌توان گفت که نوعی تناوب و حتی تعارض در تاب‌آوری یا عدم تاب‌آوری نواحی وجود دارد زیرا که در هیچ‌کدام از نواحی، ثبات در تاب‌آوری وجود ندارد و هیچ ناحیه‌ای در ارزیابی همه معیارها، تاب آور نشان نمی‌دهد. به‌طور دقیق مطابق یافته‌های مقاله؛ در نقشه‌های دسترسی به بیمارستان، مرکز بهداشت، پلیس و ایستگاه آتش‌نشانی؛ به‌طور مشترک محله‌های صفا و کوچه مشکی، الهیه؛ فرهنگ، سعدی وسط، حسینیه و آشاغی چارراه، اسلام‌آباد، ترانس و بی‌سیم با میزان تاب‌آوری بالا و محله‌های نصر، گلشهر، وحیدیه و پونک با تاب‌آوری بسیار ضعیف ارزیابی گردیدند و در نقشه‌های دسترسی به شبکه معابر، پارک و فضای سبز، به‌طور مشترک محله‌های آزادگان، گلشهر، وحیدیه، پونک، شهرآرا، کارمندان و علوم پایه با میزان تاب‌آوری بالا و محله‌های فاطمیه، حسینیه و آشاغی چارراه، الهیه، اسلام‌آباد، ترانس و بی‌سیم با تاب‌آوری بسیار ضعیف مورد ارزیابی قرار گرفتند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        44 - ارزیابی میزان تاب‌آوری کالبدی در برابر مخاطرات زلزله با رویکرد دستیابی به مدیریت پایدار (مورد مطالعه: منطقه یک تهران)
        یوسفعلی زیاری بهناز عباداله زاده ملکی الناز بهزادپور
        چکیده امروزه خسارت‌های ناشی از بحران‌های طبیعی و انسانی موجب شده است که تاب‌آوری یکی از مهم‌ترین موضوعات برای رسیدن به پایداری و به عنوان راهی برای تقویت جوامع با استفاده از ظرفیت‌های آن‌ها مطرح شود. در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی، میزان تاب‌آوری کالبدی منطقه یک ته أکثر
        چکیده امروزه خسارت‌های ناشی از بحران‌های طبیعی و انسانی موجب شده است که تاب‌آوری یکی از مهم‌ترین موضوعات برای رسیدن به پایداری و به عنوان راهی برای تقویت جوامع با استفاده از ظرفیت‌های آن‌ها مطرح شود. در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی، میزان تاب‌آوری کالبدی منطقه یک تهران مورد ارزیابی قرار گرفته است. در این راستا، بر اساس مشاهدات میدانی و مطالعات کتابخانه‌ای، اطلاعات و داده‌های مورد نیاز، جمع‌آوری شده و با توجه به ویژگی‌های منطقه، شاخص‌های ساختار کالبدی و کاربری اراضی منطقه، دسترسی به فضاهای باز عمومی، تراکم ساختمانی، بافت‌های فرسوده، عرض معابر و نزدیکی به گسل به عنوان شاخص‌های مؤثر در تاب‌آوری کالبدی، مورد بررسی قرار گرفتند که در نهایت هر یک از شاخص‌ها با توجه به ضریب اهمیتشان بر اساس فرم نظر سنجی که توسط کارشناسان تکمیل شده است، در محیط GIS روی هم‌گذاری شده و نقشه نهایی میزان تاب‌آوری کالبدی منطقه تولید شده است. نتایج بیانگر این امر می‌باشد که در حدود بیش از 55 درصد از مساحت منطقه از تاب‌آوری کم و متوسط در برابر زلزله برخوردار می‌باشند که مربوط به نواحی 3 و 5 و قسمتی از ناحیه 8 است و از سوی دیگر، نواحی 6 و 10، بیشترین میزان تاب‌آوری در برابر زلزله را دارند. در مرحله بعد از ماتریس برنامه‌ریزی کمی استراتژیکی، جهت اولویت‌بندی راهبردها برای اجرا شدن در مناطق با تاب‌آوری کم استفاده شده است که بر اساس آن، راهبرد ST با حداکثر امتیاز 10.81 درصد که جلوگیری از ساخت و ساز در نواحی پر خطر (نزدیک گسل) می‌باشد، به عنوان بهترین راهبرد کالبدی جهت افزایش تاب‌آوری کالبدی منطقه در برابر زلزله مطرح می‌گردد. در ادامه نیز پیشنهاداتی در راستای افزایش میزان تاب‌آوری منطقه در نواحی با آسیب پذیری زیاد، ارائه شده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        45 - سنجش شاخص‌ها و الگوهای اثرگذار در تاب‌آوری بافت‌های شهری‌(مطالعه موردی محلات تجریش، جنت‌آباد شمالی و فردوسی شهر تهران)
        علی لنگرنشین عباس ارغان زینب کرکه آبادی
        چکیده تاب‌آوری چه در کلان‌شهرها و چه شهرهای کوچک در برابر بحران مطرح می شود. وقتی از بحران در شهرها صحبت می‌شود، عموماً هم بلایای طبیعی همچون سیل، توفان، زلزله یا آتش‌سوزی و هم بحران‌های مصنوع است. کلان‌شهر تهران از جمله شهرهایی است که در مورد تاب‌آوری کلان و خرد و محل أکثر
        چکیده تاب‌آوری چه در کلان‌شهرها و چه شهرهای کوچک در برابر بحران مطرح می شود. وقتی از بحران در شهرها صحبت می‌شود، عموماً هم بلایای طبیعی همچون سیل، توفان، زلزله یا آتش‌سوزی و هم بحران‌های مصنوع است. کلان‌شهر تهران از جمله شهرهایی است که در مورد تاب‌آوری کلان و خرد و محله محور آن مباحث بسیاری وجود دارد. هدف اصلی این مقاله سنجش شاخص ها و الگوهای اثرگذار در تاب آوری بافت های شهری محلات تجریش، جنت‌آباد شمالی و فردوسی شهر تهران است. سؤال اصلی مقاله این است که وضعیت محلات مورد مطالعه در این مقاله از نظر شاخص‌ها و الگوهای اثرگذار در تاب آوری بافت های شهری چگونه است؟ فرضیه‌ای را که در این مقاله برای پاسخگویی به سؤال اصلی فوق در صدد تجزیه و تحلیل آن برآمده‌ایم این است که به نظر می‌رسد الگوها و شاخص‌های تاب‌آوری در شهر تهران در شرایط بحرانی چندان انعطاف‌پذیر نبوده و بایستی مجدداً با استفاده از الگوهای علمی تاب‌آوری شهری اصلاح و بازنگری شوند. روش مورد استفاده در این مقاله توصیفی- تحلیلی است که در آن سعی خواهد شد با استفاده از واقعیات موجود در کتاب‌های و مطالعات صورت گرفته و مشاهدات میدانی به تحلیل و تبیین موضوع مورد بررسی پژوهش پرداخته شود. نتایج مقاله نشان می‌دهد که شهر تهران و محلات مورد مطالعه در صورت مواجهه شدن با بحران از چهار بعد اجتماعی (مهاجرت، ازدحام و شلوغی جمعیت ساکن و ضعف آگاهی در مورد مواجهه با شرایط بحران و راحت‌طلبی و ضعف قوای جسمانی)، اقتصادی (متکی بودن بر خدمات، نداشتن زیرساخت‌های اقتصادی بومی، تولید محور نبودن، میزان مصرف بالا و وابستگی شدید به نهادهای خدمات رسان دولتی) ، نهادی (عدم برخورداری نهادهای شهری از تجهیزات مدرن و کافی، عدم برخورداری از کارکنان کارآزموده و آماده، تعدد و هم سویی و عدم تفکیک وظایف نهادها و بودجه ناکافی) و کالبدی ( سرانه محیط‌زیست ناکافی، تخریب محیط‌زیست ادامه‌دار، تأسیسات و زیرساخت‌های فاقد ظرفیت و گنجایش حجم جمعیت کنونی) تاب آوری قدرت مقاومت و بازگشت‌پذیری ضعیفی خواهند داشت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        46 - رتبه‌بندی نواحی منطقه 15 تهران بر اساس مؤلفه‌های تاب‌آوری
        فروغ فتاحی واجاری رحیم سرور علیرضا استعلاجی
        چکیده گستردگی مباحث و پدیده‌های شهری و نیاز روزافزون شهروندان به مسائل مختلف لزوم توجه به همه ابعاد شهر را ضروری می‌سازد که مدیران و برنامه‌ریزان شهری باید همواره بدان‌ها توجه داشته باشند. تاب‌آوری یکی از مفاهیم نوینی است که امروزه مورد توجه بسیاری از مدیران شهری قرار أکثر
        چکیده گستردگی مباحث و پدیده‌های شهری و نیاز روزافزون شهروندان به مسائل مختلف لزوم توجه به همه ابعاد شهر را ضروری می‌سازد که مدیران و برنامه‌ریزان شهری باید همواره بدان‌ها توجه داشته باشند. تاب‌آوری یکی از مفاهیم نوینی است که امروزه مورد توجه بسیاری از مدیران شهری قرار گرفته است. هدف تحقیق حاضر رتبه‌بندی نواحی منطقه 15 بر اساس مؤلفه‌های تاب‌آوری می‌باشد. نتایج کلی تحقیق نشان می‌دهد که کمترین میزان تاب‌آوری متعلق به ناحیه یک با امتیاز تاب‌آوری 39/3 می‌باشد. در بررسی مؤلفه‌های تاب‌آوری مشاهده شد که نوسان چندان زیادی بین نواحی وجود ندارد و این وضعیت برای تاب‌آوری منطقه نیز مشهود است. در تحلیل مؤلفه‌ها نیز مشاهده شد که ناحیه یک در اکثر مؤلفه‌ها، تاب‌آوری پایینی داشته است. بنابراین پایین‌ترین میزان تاب‌آوری متعلق به ناحیه ‌یک و بالاترین میزان تاب‌آوری نیز متعلق به ناحیه پنج با امتیاز 69/3 می‌باشد. این ناحیه نیز در اکثر مؤلفه‌ها تاب‌آوری بالایی داشته است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        47 - نقش مدیریت شهری در تاب‌آوری شهرها در برابر سوانح طبیعی (مورد مطالعه: شهر باقرشهر)
        علیرضا کریمی رزکانی علیرضا شیخ الاسلامی طاهر پریزادی
        چکیده طی سال های اخیر، تاب آوری شهری به عنوان مهمترین راهکار مقابله با مخاطرات طبیعی مورد توجه اندیشمندان و برنامه ریزان شهری قرار گرفته است. در تاب آوری شهری عوامل مختلفی مؤثر هستند که از جمله ی آن ها نظام مدیریت شهری است. برای این منظور در پژوهش حاضر نقش مدیریت شهری ب أکثر
        چکیده طی سال های اخیر، تاب آوری شهری به عنوان مهمترین راهکار مقابله با مخاطرات طبیعی مورد توجه اندیشمندان و برنامه ریزان شهری قرار گرفته است. در تاب آوری شهری عوامل مختلفی مؤثر هستند که از جمله ی آن ها نظام مدیریت شهری است. برای این منظور در پژوهش حاضر نقش مدیریت شهری باقرشهر در تاب آوری در برابر سوانح طبیعی مورد بررسی قرار گرفت. روش پژوهش از نظر ماهیت کاربردی و از نظر هدف توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش متخصصان و کارشناسان شهری درگیر در مدیریت شهری باقرشهر بوده است که از بین آن ها، 35 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شد. روش گردآوری داده ها، به صورت کتابخانه ای و میدانی با استفاده از مشاهده، مصاحبه و پرسشنامه محقق ساخته بوده است. روش تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از مقایسه میانگین با آزمون T-Test و تحلیل عاملی تأییدی در نرم افزار SPSS.21 و Smart PLS.3 بوده است. یافته های پژوهش نشان داد که تاب آوری باقرشهر در حد متوسط است و از میان چهار مؤلفه ی تاب آوری، تاب آوری نهادی از پایین ترین میزان (کم تا خیلی کم) برخوردار است. در روش کیفی مشخص شد که نظام مدیریت شهری به دلایلی همچون نبود همکاری بین بخشی، نبود نظارت کافی بر ساخت و سازها و عدم شناخت کافی از تاب آوری شهری به ناتاب آوری شهری باقرشهر دامن زده است. همچنین ارزیابی اصول دهگانه نقش مدیریت شهری در تاب آوری باقرشهر نشان داد که نظام مدیریت شهری در دو مؤلفه ی تأمین منابع مالی و ارزیابی مستمر خطرپذیری ها از وضعیت خیلی نامطلوبی برخوردار است، اما در بخش حفاظت و ارتقاء زیرساخت ها و برنامه ریزی کاربری اراضی شهری تا حدودی بهتر عمل کرده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        48 - سنجش عوامل مؤثر بر تاب‌آوری اقلیمی (نمونه موردی: شهر تبریز)
        ساناز منافلویان زهرا سادات سعیده زرآبادی مصطفی بهزادفر
        چکیده یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های قرن حاضر، پدیده تغییر اقلیم می‌باشد. افزایش تعداد و شدت بروز بلایای طبیعی تحت تأثیر این تغییرات، منجر به پیامدهای ناگوار در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی در شهرها شده است. از طرفی دیگر، در دهه‌های اخیر، تلاش‌های جهانی و دید أکثر
        چکیده یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های قرن حاضر، پدیده تغییر اقلیم می‌باشد. افزایش تعداد و شدت بروز بلایای طبیعی تحت تأثیر این تغییرات، منجر به پیامدهای ناگوار در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی در شهرها شده است. از طرفی دیگر، در دهه‌های اخیر، تلاش‌های جهانی و دیدگاه‌های مختلفی برای کاهش عواقب مخرب تغییرات اقلیمی ارائه شده است. یکی از مهم‌ترین راهکارها در مقابله با این مسائل، رویکرد تاب‌آوری شهری در پاسخ به تغییرات اقلیمی است که تحت عنوان تاب‌آوری اقلیمی مطرح می‌باشد. مطالعات محققان شهری نشان‌دهنده آن است که تاب‌آوری اقلیمی در چهار بعد بوم شناسانه، اجتماعی، کالبدی و نهادی می‌تواند به این چالش‌ها پاسخ دهد. شهرهای ایرانی نیز در سال‌های اخیر تحت تأثیر این تغییرات قرار گرفته‌اند، از جمله شهر تبریز که با افزایش شدید دما و تشدید رویدادهای آب‌وهوایی نظیر سیل مواجه شده است و این امر ضرورت پاسخ به این تغییرات را افزایش داده است. ازاین‌رو، هدف تحقیق حاضر تعیین مهم‌ترین عوامل تاب‌آوری در پاسخ به تغییرات اقلیمی (به ویژه رویدادهای آب‌وهوایی) در تبریز می‌باشد. روش این تحقیق از نوع توصیفی – تحلیلی، به صورت کیفی و مبتنی بر مطالعات اسنادی است و از آنجا که به دنبال شناخت و حل مشکل می‌باشد، در حوزه پژوهش‌های کاربردی قرار می‌گیرد. همچنین برای تحلیل عوامل، از روش تاپسیس استفاده می‌شود. نتایج بیانگر آن است که مهم‌ترین عوامل تاب‌آوری اقلیمی در شهر تبریز عبارت‌اند از: بهره‌مندی از نیروی متخصص و ماهر در مدیریت بلایا، حفاظت از زیرساخت آبی، استفاده از حمل‌ونقل عمومی و همچنین تأمین امنیت غذایی. از این‌رو عوامل مؤثر بر تاب‌آوری اقلیمی در شهر تبریز، حائز هر دو ویژگی انطباقی و کاهشی هستند و باید جهت تاب‌آوری ساختن تبریز در برابر مخاطرات طبیعی ناشی از تغییرات اقلیمی، مورد استفاده قرار گیرند تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        49 - ارزیابی تأثیر ساختار شبکه ارتباطی حوزه شرقی طرح راهبردی شهر تهران بر تاب‌آوری شهری
        فرزاد اناری ناصر اقبالی رضا مؤیدفر
        چکیده حوزه شرقی شهر تهران همواره در معرض خطرات شدید احتمالی ناشی از بحران‌های طبیعی و انسان‌ساخت است، به‌ گونه‌ای که در برنامه ساختاری- راهبردی این حوزه به تدبیر راهکارهای نوین در جهت کاهش خطرپذیری و ارتقای کارایی مدیریت بحران تأکید شده است. هدف این مقاله ارزیابی تأثیر أکثر
        چکیده حوزه شرقی شهر تهران همواره در معرض خطرات شدید احتمالی ناشی از بحران‌های طبیعی و انسان‌ساخت است، به‌ گونه‌ای که در برنامه ساختاری- راهبردی این حوزه به تدبیر راهکارهای نوین در جهت کاهش خطرپذیری و ارتقای کارایی مدیریت بحران تأکید شده است. هدف این مقاله ارزیابی تأثیر ساختار شبکه ارتباطی حوزه شرقی طرح راهبردی شهر تهران بر تاب آوری آن در برابر بحران ها است. سؤال اصلی مقاله حاضر این است که ساختار شبکه ارتباطی حوزه شرقی طرح راهبردی شهر تهران بر تاب آوری شهر چه تأثیراتی دارد؟ پژوهش حاضر از حیث هدف کاربردی با رویکرد عملی و حل مشکل و از لحاظ ماهیت و روش، تحلیلی- تجویزی بر پایه داده‌های کمی است. در این مقاله با توجه به قابلیت روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی در راستای نظرات کارشناسان و در نظر گرفتن طیف وسیعی از معیارهای کیفی و کمی چندگانه در مسیر تحقیق، روش مذکور برای به‌کارگیری در نمونه موردی برگزیده شد. بر مبنای یافته های پژوهش، بیش از 45 درصد از وسعت حوزه با خطرپذیری نسبتاً بالا در برابر بحران‌های طبیعی و انسان‌ساخت روبروست. این در حالی است که با به‌کارگیری هفت معیار مؤثر بر ارتقای تاب‌آوری در دو طبقه کلان شامل خصوصیات شبکه (تراکم جمعیتی، ظرفیت معابر و الگوی سفر ساکنین) و ایمنی شبکه (درجه محصوریت، ظرفیت‌های اجتماعی ساکنین، کیفیت ابنیه و تراکم ساختمانی) مشخص گردید که حدود 28 درصد از معابر فاقد تاب آوری لازم در زمان پس از بروز بحران خواهند بود و همچنین توانایی بازگشت به وضعیت تعادل و شعاع پوشش دهی، در جهت امدادرسانی و اسکان موقت شهروندان به شدت پایین است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        50 - اثربخشی آرام‌سازی عضلانی همراه تصویرسازی ذهنی بر استرس ادراک شده و تاب‌آوری زنان باردار با تمایل به زایمان طبیعی
        اشرف منفردنیا احد آهنگر
        هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آرام‌سازی عضلانی همراه تصویرسازی ذهنی بر استرس ادراک شده و تاب‌آوری زنان باردار با تمایل به زایمان طبیعی صورت پذیرفت. روش: روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل زنان بار أکثر
        هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آرام‌سازی عضلانی همراه تصویرسازی ذهنی بر استرس ادراک شده و تاب‌آوری زنان باردار با تمایل به زایمان طبیعی صورت پذیرفت. روش: روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل زنان باردار دارای تمایل به زایمان طبیعی بودند که در شش ماهه اول سال 1397 به مراکز و پایگاه‌های خدمات جامع سلامت شهری شهرستان سلماس مراجعه کرده بودند. 24 زن باردار دارای تمایل به زایمان طبیعی به شیوه دردسترس انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه‌های آزمایش و کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش مداخله درمانی را در طی یک ماه به صورت هفته‌ای دو جلسه 60 دقیقه‌ای دریافت نمودند. این در حالی است که گروه کنترل هیچگونه مداخله‌ای را در طول پژوهش دریافت نکرد. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسشنامه استرس ادراک شده (کوهن و همکاران، 1986) و پرسشنامه تاب‌آوری (کانر و دیویدسون، 2003) بود. تحلیل داده‌های حاصل از این پژوهش با استفاده از تحلیل کواریانس چندمتغیری با استفاده از نرم‌افزار SPSS صورت گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد که روش درمانی آرام‌سازی عضلانی همراه تصویرسازی ذهنی بر استرس ادراک شده و تاب‌آوری زنان باردار با تمایل به زایمان طبیعی تاثیر معنادار داشت (0001/0>p). بدین صورت که این آموزش توانست منجر به کاهش استرس ادراک شده و افزایش تاب‌آوری زنان باردار با تمایل به زایمان طبیعی شود. نتیجه‌گیری: آرام‌سازی عضلانی همراه تصویرسازی ذهنی با بهره‌گیری از اننقباض و شل کردن عضلات و همچنین کاهش استرس و افزایش آندورفین‌ها کاهش استرس ادراک شده و افزایش تاب‌آوری زنان باردار با تمایل به زایمان طبیعی می‌شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        51 - اثربخشی آموزش مبتنی بر تئوری انتخاب بر تاب‌آوری تحصیلی و نشاط ذهنی دانش‌آموزان دوره متوسطه
        سمیه صفاری بیدهندی حسن اسدزاده نورعلی فرخی فریبرز درتاج
        هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مبتنی بر تئوری انتخاب بر تاب‌آوری تحصیلی و نشاط ذهنی دانش‌آموزان دوره متوسطه انجام گرفت. روش: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش شامل دانش‌آموزان دوره متوسطه دوم شهر تهران در أکثر
        هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مبتنی بر تئوری انتخاب بر تاب‌آوری تحصیلی و نشاط ذهنی دانش‌آموزان دوره متوسطه انجام گرفت. روش: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش شامل دانش‌آموزان دوره متوسطه دوم شهر تهران در سال تحصیلی 99-1398 بود. در این پژوهش تعداد 40 دانش‌آموز با روش نمونه‌گیری خوشه ای چندمرحله‌ای انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه های آزمایش و گواه گمارده شدند (هر گروه 20 دانش‌آموز). گروه آزمایش آموزش مبتنی بر تئوری انتخاب (گلاسر، 2013) را طی یک ماه دریافت نمودند. پرسشنامه‌های مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه تاب‌آوری تحصیلی (ساموئلز، 2004) و نشاط ذهنی (رایان و فردریک، 1997) بود. داده‌ها به شیوه تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد که آموزش مبتنی بر تئوری انتخاب بر تاب‌آوری تحصیلی (0001≥P؛ 47/0=Eta؛ 64/33=F) و نشاط ذهنی (0001≥P؛ 56/0=Eta؛ 43/47=F) دانش‌آموزان دوره متوسطه تأثیر معنادار دارد (p<0/001). بدین صورت که این مداخله توانسته منجر به افزایش تاب‌آوری تحصیلی و نشاط ذهنی شود. نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش حاضر بیانگر آن بودند که آموزش مبتنی بر تئوری انتخاب با بهره‌گیری از فنونی همانند مسئولیت‌پذیری و زندگی تحصیلی مسئولانه می‌تواند به عنوان یک روش کارآمد جهت افزایش تاب‌آوری تحصیلی و نشاط ذهنی دانش‌آموزان مورد استفاده قرار گیرد تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        52 - بررسی تاثیر حمایت اجتماعی ادراک شده بر سازگاری با بیماری با نقش میانجی تاب آوری و رضایت زناشویی در زنان نابارور
        زهره کیخسروی بیگ زاده شیدا سوداگر فرهاد جمهری مریم بهرامی هیدجی
        هدف: این پژوهش با هدف بررسی تاثیر حمایت اجتماعی ادراک شده بر سازگاری با بیماری با نقش میانجی تاب آوری و رضایت زناشویی در زنان نابارور می باشد. روش: روش پژوهش توصیفی، از نوع هبستگی بود که با استفاده از روش مدل‌یابی معادلات ساختاری انجام شد. جامعة آماری شامل همة زنان نابا أکثر
        هدف: این پژوهش با هدف بررسی تاثیر حمایت اجتماعی ادراک شده بر سازگاری با بیماری با نقش میانجی تاب آوری و رضایت زناشویی در زنان نابارور می باشد. روش: روش پژوهش توصیفی، از نوع هبستگی بود که با استفاده از روش مدل‌یابی معادلات ساختاری انجام شد. جامعة آماری شامل همة زنان نابارور مراجعه کننده به مراکز ناباروری شهر تهران بودند که برای اولین بار مراجعه کرده بودند. با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس تعداد225 نفر انتخاب گردید. ابزارهای سنجش شامل مقیاس های حمایت اجتماعی ادارک شده (زیمت و همکاران،1988)، تاب آوری (کانر و دیویدسون،2003) و سازگاری با بیماری (بشارت،1380) و پرسشنامه سنجش رضایت زناشویی (اولسون و اولسون،1991) بود. یافته ها: نتایج نشان داد که حمایت اجتماعی ادارک شده اثر مستقیم و معنادار بر تاب آوری (0001/0P= و 49/0=β) و رضایت زناشویی (002/0P= و 22/0=β) دارد. علاوه بر این، تاب آوری (0001/0P= و 44/0=β) و رضایت زناشویی (0001/0P= و 33/0=β) به صورت مستقیم و معنی دار بر سازگاری با بیماری اثر داشتند. در نهایت نتایج بیانگر این بود که تاب آوری(01/0P= و 11/0=β) و رضایت زناشویی (03/0P= و 09/0=β) نقش واسطه ای بین حمایت اجتماعی ادارک شده و سازگاری با ناباروری در زنان نابارور ایفا کنند. نتیجه گیری: پژوهش حاضر نشان داد که حمایت اجتماعی می تواند پیش بین مناسبی برای سازگاری با نایاروری از طریق خود تاب آوری و رضایت زناشویی باشد. بنابرین با افزایش این سه متغیر سازگاری با ناباروری نیز افزایش می یابد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        53 - تاثیر آموزش ذهن‌آگاهی نوجوان‌محور بر تاب‌آوری و تنظیم هیجانی دختران دارای شکست عاطفی
        محمدرضا وجدیان مژگان عارفی غلامرضا منشئی
        هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش ذهن‌آگاهی نوجوان‌محور بر تاب‌آوری و تنظیم هیجانیدختران دارای شکست عاطفی انجام گرفت. روش: پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه و دوره پیگیری دوماهه بود. جامعه آماری پژوهش شامل شامل کلیه دختران نوجوان د أکثر
        هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش ذهن‌آگاهی نوجوان‌محور بر تاب‌آوری و تنظیم هیجانیدختران دارای شکست عاطفی انجام گرفت. روش: پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه و دوره پیگیری دوماهه بود. جامعه آماری پژوهش شامل شامل کلیه دختران نوجوان دوره دوم متوسطه دارای تجربه شکست عاطفی در شهرستان ازنا (استان لرستان) بود. در این پژوهش تعداد 30 دختر نوجوان دارای تجربه شکست عاطفی با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه های آزمایش و گواه گمارده شدند (15 دختر در گروه آزمایش و 15 دختر در گروه گواه). گروه آزمایش آموزش ذهن‌آگاهی نوجوان‌محور (بوردیک، 2014) را طی دو و نیم ماه در 10 جلسه 90 دقیقه‌ای دریافت نمودند. پرسشنامه‌های مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه ضربه عشق (راس، 1999)، پرسشنامه تاب‌آوری (کانر و دیویدسون، 2003) و پرسشنامه تنظیم هیجان (گروس و جان، 2003) بود. داده‌های حاصل از پژوهش به شیوه تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر با استفاده از نرم افزار آماری 23SPSSمورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد که آموزش ذهن‌آگاهی نوجوان‌محور بر تاب‌آوری (001/0p<) و تنظیم هیجانی (001/0p<)دختران دارای شکست عاطفی تأثیر معنادار دارد. نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش حاضر بیانگر آن بودند که آموزش ذهن‌آگاهی نوجوان‌محور با بهره‌گیری از فنونی همانند فنونی همانند افکار، هیجانات و رفتار آگاهانه می‌تواند به عنوان یک درمان کارآمد جهت بهبود تاب‌آوری و تنظیم هیجانی دختران دارای شکست عاطفی مورد استفاده قرار گیرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        54 - پیش‌بینی رضایت‌زناشویی و تاب‌آوری بر اساس سبک دلبستگی در دانشجویان متأهل
        ساره رسایی لیلا عروتی‌موفق
        هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی پیش بینی رضایت زناشویی و تاب آوری بر اساس سبک دلبستگی در دانشجویان متأهل شهر همدان انجام شد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش انجام، توصیفی از نوع همبستگی است. روش: جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه دانشجویان متاهل دانشگاه آزاد اسلامی و أکثر
        هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی پیش بینی رضایت زناشویی و تاب آوری بر اساس سبک دلبستگی در دانشجویان متأهل شهر همدان انجام شد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش انجام، توصیفی از نوع همبستگی است. روش: جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه دانشجویان متاهل دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان بود. روش نمونه گیری تصادفی نسبی و برای تعیین حجم نمونه از فرمول تاباچنیک و فیدل (2007) استفاده شد که بر اساس آن تعداد حجم نمونه 105 نفر (104+ تعداد متغیرهای پیش بین) برآورد شده که به جهت احتیاط 120 نفر در نظر گرفته شد. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه سبک های دلبستگی هازن و شیور (1987)، پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ (1989) و پرسشنامه تاب آوری کانر و دیویدسون (2003) بود. برای آزمون فرضیه های پژوهش از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS نسخه 25 استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که سبک‌های دلبستگی توان تبیین رضایت زناشویی را دارند همچنین سبک های دلبستگی توان تبیین تاب آوری را دارند. بین رضایت زناشویی با سبک دلبستگی ایمن رابطه معنادار مثبت وجود دارد. بین رضایت زناشویی با سبک دلبستگی اجتنابی رابطه معنادار منفی وجود دارد. بین رضایت زناشویی با سبک دلبستگی دوسوگرا رابطه معنادار منفی وجود دارد. بین تاب‌آوری با سبک دلبستگی ایمن رابطه معنادار مثبت وجود دارد. بین تاب‌آوری با سبک دلبستگی اجتنابی رابطه معناداری وجود ندارد. تاب‌آوری با سبک دلبستگی دوسوگرا رابطه معنادار منفی وجود دارد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش می توان بیان کرد که تاب آوری و سبک دلبستگی ایمن در رضایت زناشویی زوجین مؤثر هستند و مراکز مشاوره زوجین می توانند از این دو سازه روانشناختی برای ارتقای رضایت زوجین استفاده نمایند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        55 - اثربخشی آموزش تاب‌آوری بر کفایت اجتماعی و سرسختی سلامت در زنان دچار نشخوار فکری
        محمد درخشانفر ناهید بابائی امیری
        هدف: هدف این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش تاب‌آوری بر کفایت اجتماعی و سرسختی سلامت در زنان دچار نشخوار فکری بود. روش: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه‌های آزمایش و کنترل بود. جامعه آماری شامل همه زنان دچار نشخوار فکری مراجعه کننده به مراکز و کلین أکثر
        هدف: هدف این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش تاب‌آوری بر کفایت اجتماعی و سرسختی سلامت در زنان دچار نشخوار فکری بود. روش: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه‌های آزمایش و کنترل بود. جامعه آماری شامل همه زنان دچار نشخوار فکری مراجعه کننده به مراکز و کلینیک‌های مشاوره شهر تهران در سال 1396 بودند. از میان آنان 30 نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به روش تصادفی در دو گروه مساوی (هر گروه 15 نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش 12 جلسه 90 دقیقه ای با روش آموزش تاب‌آوری آموزش دید و گروه کنترل آموزشی دریافت نکرد. هر دو گروه پرسشنامه‌های کفایت اجتماعی (فلنر و همکاران، 1990) و سرسختی سلامت (گیبهارت و همکاران، 2001) را در مراحل پیش آزمون و پس آزمون تکمیل کردند. داده‌ها با روش‌های تحلیل کوواریانس چندمتغیری و کوواریانس تک متغیری تحلیل شدند. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد بین گروه‌های آزمایش و کنترل در هر دو متغیر کفایت اجتماعی و سرسختی سلامت تفاوت معناداری وجود داشت. به عبارت دیگر آموزش تاب‌آوری به طور معناداری باعث افزایش کفایت اجتماعی و سرسختی سلامت زنان دچار نشخوار فکری شد (05/0≥p). نتیجه گیری: با توجه به یافته‌های این پژوهش پیشنهاد می‌شود مشاوران و درمانگران برای بهبود کفایت اجتماعی و سرسختی سلامت از آموزش تاب‌آوری استفاده کنند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        56 - اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر استرس ادراک شده، تاب‌آوری و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به تالاسمی ماژور
        فریبرز جباری فرد کمال صولتی طیبه شریفی احمد غضنفری
        هدف: هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بر استرس ادراک شده، تاب‌آوری و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به تالاسمی ماژور شهر لردگان در سال 1395 تا 1396 بود. روش: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه و دوره پگیری سه أکثر
        هدف: هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بر استرس ادراک شده، تاب‌آوری و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به تالاسمی ماژور شهر لردگان در سال 1395 تا 1396 بود. روش: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه و دوره پگیری سه ماهه بود. نمونه شامل 40 نفر از بیماران مبتلا به تالاسمی ماژور مراجعه کننده به بیمارستان شهداء لردگان بود که به روش نمونه‌گیری هدفمند مبتنی بر ملاک‌های ورود و خروج انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه، جایگزین شدند (هر گروه 20 نفر). گروه آزمایش، درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی را طی هشت جلسه دریافت کردند وگروه کنترل هیچ گونه مداخله‌ای دریافت نکردند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه‌های استرس ادراک شده کوهن و همکاران (1983)، تاب‌آوری کانر و دیویسون (2003) و کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی (SF-26) استفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌های آماری از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر، استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که بین گروه آزمایش و گواه، از لحاظ استرس ادراک شده، تاب‌آوری و کیفیت زندگی تفاوت معنی داری وجود دارد و در دوره پیگیری نیز این تفاوت مشهود است (001/0>P). بدین ترتیب که درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی توانسته بر استرس ادراک شده، تاب‌آوری و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به تالاسمی ماژور تاثیر معنادار داشته باشد.نتیجه‌گیری: درمان شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی تلویحات کاربردی مفیدی در کاهش استرس ادراک شده، افزایش تاب‌آوری و بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به تالاسمی ماژور دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        57 - اثربخشی آموزش مهارتهای ارتباطی و اجتماعی با رویکرد شناختی-رفتاری بر سازگاری اجتماعی و تاب آوری تحصیلی دانشجویان دختر شاهد و ایثارگر دانشگاه‌های دولتی شهرستان شهرکرد
        فاطمه محمودی اشکفتکی احمد غضنفری سیدکمال صولتی
        هدف: پژوهش حاضر با هدف اثربخشی آموزش گروهی مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی با رویکرد شناختی-رفتاری بر سازگاری اجتماعی و تاب‌آوری تحصیلی دانشجویان دختر شاهد و ایثارگر دانشگاه‌های دولتی شهرستان شهرکرد در سال 97 انجام گرفت. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشجویان دختر شاهد و ایثا أکثر
        هدف: پژوهش حاضر با هدف اثربخشی آموزش گروهی مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی با رویکرد شناختی-رفتاری بر سازگاری اجتماعی و تاب‌آوری تحصیلی دانشجویان دختر شاهد و ایثارگر دانشگاه‌های دولتی شهرستان شهرکرد در سال 97 انجام گرفت. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشجویان دختر شاهد و ایثارگر دانشگاه‌های دولتی شهرکرد در سال 1397-98 بودند. روش: طرح پژوهش نیمه آزمایشی به‌صورت پیش آزمون-پس آزمون-پیگیری با گروه کنترل بود. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه سازگاری اجتماعی کالیفرنیا (1939) و پرسشنامه تاب‌آوری تحصیلی ساموئلز (2004) بود. مداخلات طی 10 جلسه 90 دقیقه‌ای برای گروه آزمایش اجرا شد. داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس اندازه‌گیری مکرر با استفاده از نرم‌افزار SPSS-22 تحلیل شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد میانگین نمرات سازگاری اجتماعی و تاب‌آوری تحصیلی در گروه آزمایش، افزایش معناداری در مرحله پس‌آزمون نسبت به گروه کنترل داشته است. یافته‌های پژوهش حاکی از اثربخشی آموزش مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی بر سازگاری اجتماعی و تاب‌آوری تحصیلی در دانشجویان شاهد و ایثارگر است و این تاثیر بعد از یک ماه و نیم ماندگار بود. نتیجه‌گیری: با توجه به افزایش سازگاری اجتماعی و تاب‌آوری تحصیلی دانشجویان باید به نقش آموزش مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی به عنوان راهکاری برای بهبود سازگاری و تاب‌آوری تحصیلی بیشتر توجه شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        58 - نقش رابطه انسجام و اعتماد اجتماعی بر تاب‌آوری مددکاران اجتماعی در زمان بحران
        فرزانه یعقوب ستار پروین حسین آقاجانی
        شغل مددکاری اجتماعی به دلیل ماهیت حرفه‌ای خود، طاقت‌فرسا و دارای استرس و چالش‌های فراوان است، طوری که کیفیت زندگی آن‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. لذا؛ حفظ و ارتقاء تاب‌آوری آن‌ها توسط مدیران جامعه مهم است. هدف اصلی تحقیق حاضر شناخت، نقش رابطه انسجام و اعتماد اجتماعی بر أکثر
        شغل مددکاری اجتماعی به دلیل ماهیت حرفه‌ای خود، طاقت‌فرسا و دارای استرس و چالش‌های فراوان است، طوری که کیفیت زندگی آن‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. لذا؛ حفظ و ارتقاء تاب‌آوری آن‌ها توسط مدیران جامعه مهم است. هدف اصلی تحقیق حاضر شناخت، نقش رابطه انسجام و اعتماد اجتماعی بر تاب-آوری مددکاران اجتماعی در زمان بحران است. روش پژوهش پیمایش و جامعه آماری تحقیق حاضر شامل کلیه مددکاران اجتماعی بیمارستان‌های شهر اهواز، مازندران، کرمانشاه، لرستان، تهران، کرمان و تبریز درمجموع 413 بیمارستان دولتی و خصوصی دو (2) بیمارستان در هر شهر انتخاب شد و بر روی آن بیمارستان‌های منتخب در این شهرها پژوهش صورت گرفت. و روش نمونه‌گیری از نوع طبقه‌ای و تصادفی ساده و حجم نمونه 204 نفر از مددکاران اجتماعی بود. یافته‌های پژوهش نشان داد که مقدار ضریب همبستگی اعتماد اجتماعی برابر 306/0 و سطح معنی‌داری 000/0، و مقدار ضریب همبستگی انسجام اجتماعی و سطح معنی‌داری آزمون در کل نمونه برابر 305/0 و 000/0 است. با توجه به مقدار مثبت ضریب همبستگی می‌توان گفت بین دو متغیر انسجام و اعتماد اجتماعی با تاب‌آوری مددکار اجتماعی همبستگی مثبتی وجود دارد.، میانگین متغیر سرمایه اجتماعی، بیشترین سطح سرمایه اجتماعی مربوط به شهر تهران و کمترین سطح سرمایه اجتماعی مربوط به شهر تبریز بود. میانگین متغیر تاب‌آوری، بیشترین سطح تاب‌آوری مربوط به شهر کرمان و کمترین سطح تاب‌آوری مربوط به شهر اهواز بود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        59 - نقش رابطه انسجام و اعتماد اجتماعی بر تاب‌آوری مددکاران اجتماعی در زمان بحران
        فرزانه یعقوب ستار پروین حسین آقاجانی
        شغل مددکاری اجتماعی به دلیل ماهیت حرفه ای خود، طاقت فرسا و دارای استرس و چالش‌های فراوان است، طوری که کیفیت زندگی آن‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. لذا؛ حفظ و ارتقاء تاب آوری آن‌ها توسط مدیران جامعه مهم است. هدف تحقیق حاضر، نقش رابطه انسجام و اعتماد اجتماعی بر تاب آوری مد أکثر
        شغل مددکاری اجتماعی به دلیل ماهیت حرفه ای خود، طاقت فرسا و دارای استرس و چالش‌های فراوان است، طوری که کیفیت زندگی آن‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. لذا؛ حفظ و ارتقاء تاب آوری آن‌ها توسط مدیران جامعه مهم است. هدف تحقیق حاضر، نقش رابطه انسجام و اعتماد اجتماعی بر تاب آوری مددکاران اجتماعی در زمان بحران بوده است. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر گردآوری توصیفی از نوع پیمایش و جامعه آماری تحقیق شامل کلیه مددکاران اجتماعی بیمارستان‌های شهر اهواز، مازندران، کرمانشاه، لرستان، تهران، کرمان و تبریز درمجموع 413 بیمارستان دولتی و خصوصی دو (2) بیمارستان در هر شهر انتخاب شد و بر روی آن بیمارستان‌های منتخب در این شهرها پژوهش صورت گرفت. و روش نمونه گیری از نوع طبقه ای و تصادفی خوشه ای ساده و حجم نمونه از جدول کرجسی و مرگان یا از آزمون کوکران انتخاب کردید که شامل 204 نفر از مددکاران اجتماعی بود. ابزار گردآوری اطلاعات در این تحقیق از دو پرسشنامه استاندارد استفاده می‌شود، اول پرسشنامه تاب آوری کونور و دیویدسون (CD-RISC) که روایی و پایایی آن در تحقیقات دیگر سنجیده شده است و دوم پرسشنامه سرمایه اجتماعی است. تجزیه و تحلیل پژوهش نشان داد که مقدار ضریب همبستگی اعتماد اجتماعی برابر 306/0 و سطح معنی داری 000/0، و مقدار ضریب همبستگی انسجام اجتماعی و سطح معنی‌داری آزمون در کل نمونه برابر 305/0 و 000/0 است. با توجه به مقدار مثبت ضریب همبستگی می‌توان گفت بین دو متغیر انسجام و اعتماد اجتماعی با تاب آوری مددکار اجتماعی همبستگی مثبتی وجود دارد. میانگین متغیر سرمایه اجتماعی، بیشترین سطح سرمایه اجتماعی مربوط به شهر تهران و کمترین سطح سرمایه اجتماعی مربوط به شهر تبریز بود. میانگین متغیر تاب‌آوری، بیشترین سطح تاب‌آوری مربوط به شهر کرمان و کمترین سطح تاب‌آوری مربوط به شهر اهواز بود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        60 - مقایسه تاثیر آموزش تاب‌آوری خانواده و تمرینات منتخب ورزشی(تمرینات چی‌کونگ) بر افسردگی مادران دارای کودک سرطانی
        ام لیلی سعیدپناه
        چکیده:تشخیص سرطان در کودکان برای والدین بویژه مادران بعنوان ارکان اصلی در ارائه خدمات و مراقبت، به عنوان بحران روانشناختی و هیجانی تلقی می‌شود. بنابراین هدف مطالعه حاضر، مقایسۀ تاثیر آموزش تاب‌آوری خانواده و تمرینات منتخب ورزشی(تمرینات چی‌کونگ) بر افسردگی مادران دارای ک أکثر
        چکیده:تشخیص سرطان در کودکان برای والدین بویژه مادران بعنوان ارکان اصلی در ارائه خدمات و مراقبت، به عنوان بحران روانشناختی و هیجانی تلقی می‌شود. بنابراین هدف مطالعه حاضر، مقایسۀ تاثیر آموزش تاب‌آوری خانواده و تمرینات منتخب ورزشی(تمرینات چی‌کونگ) بر افسردگی مادران دارای کودک سرطانی بود.روش پژوهش حاضر نیمه‌تجربی(پیش آزمون- پس آزمون) با استفاده از دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل بود. 45 نفر از مادران دارای کودک سرطانی بیمارستان کودکان تبریز در فروردین 1401 که دارای1 انحراف معیار بالاتر از میانگین در آزمون افسردگی بک بودند به شیوۀ در دسترس انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش(15 نفری) و یک گروه کنترل(15 نفری) قرار گرفتند. برای گروه اول آموزش تاب‌آوری خانواده)9 جلسه؛ هفته‌ای یک جلسۀ یک ‌ساعته) و برای گروه دوم تمرینات چی‌کونگ(911جلسه؛ هفته‌ای یک جلسۀ، 30 تا 40 دقیقه‌ای) اعمال شد و گروه کنترل آموزشی دریافت ننمود. همۀ آزمودنی‌ها پیش از آغاز آموزش و پس از آن پرسشنامه افسردگی Beck(فرم کوتاه) را پر کردند. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از تحلیل کواریانس تک متغیره استفاده شد. نتایج نشان داد که میانگین نمرات افسردگی مادران دارای کودک سرطانی در گروه آموزش تاب‌آوری خانواده نسبت به گروه تمرینات چی‌کونگ و در گروه تمرینات چی‌کونگ نسبت به گروه کنترل در پس‌آزمون به طور معنی‌داری کاهش یافته است (p<0/05). همچنین، نتایج نشان داد که آموزش تاب‌آوری خانواده در کاهش افسردگی مادران دارای کودک سرطانی موثرتر از تمرینات ‌چی‌کونگ است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        61 - بررسی رابطه مولفه‌های تاب‌آوری سازمانی و رضایت شغلی با سلامت روانی معلمان دوره متوسطه استان کرمانشاه
        محسن کرمی سارا کاظمی شمسی رحمانی
        هدف تحقیق حاضر، بررسی رابطه مولفه‌های تاب‌آوری سازمانی و رضایت شغلی با سلامت روان معلمان دوره متوسطه استان کرمانشاه می‌باشد. روش تحقیق توصیفی – همبستگی بوده و روش اجرا پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه معلمان زن دوره متوسطه مدارس دولتی و غیر دولتی شهر کرمان أکثر
        هدف تحقیق حاضر، بررسی رابطه مولفه‌های تاب‌آوری سازمانی و رضایت شغلی با سلامت روان معلمان دوره متوسطه استان کرمانشاه می‌باشد. روش تحقیق توصیفی – همبستگی بوده و روش اجرا پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه معلمان زن دوره متوسطه مدارس دولتی و غیر دولتی شهر کرمانشاه بود. در این پژوهش از روش نمونه گیری در دسترس استفاده شد که با توجه به حجم جامعه (N=1000) و بر طبق فرمول کوکران، 286 نفر به عنوان نمونه تعیین شدند. ابزار اندازه‌گیری تحقیق شامل سه پرسش‌نامه سلامت عمومی (گلدنبرگ)، پرسش‌نامه تاب‌آوری بزرگسالان (فرایبورگ و همکاران) و پرسش‌نامه رضایت شغلی (کندال و هالین) بود که روایی آن توسط اساتید متخصص تأیید و پایایی آن به ترتیب 95% و 89% و 93% به دست آمد. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش‌های آماری توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین و انحراف استاندارد) و آمار استنباطی شامل همبستگی و رگرسیون استفاده شد.یافته‌های پژوهش نشان داد که بین مولفه‌های تاب‌آوری (شایستگی فردی، شایستگی اجتماعی، حمایت اجتماعی، انسجام خانوادگی و ساختار فردی) با علائم سلامت روان، رابطه منفی و معناداری وجود دارد و بین ابعاد رضایت شغلی (شغل، سرپرست و همکاران) با علائم سلامت روان، رابطه منفی و معناداری مشاهده شد، ولی بین ابعاد ارتقاء و پرداخت، رابطه معناداری وجود ندارد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که از بین متغیرهای پیش‌بین، شایستگی فردی، حمایت اجتماعی و ساختار فردی قابلیت پیش‌بینی متغیر علائم مرضی سلامت روان را دارند. با توجه به یافته‌های پژوهش مدیران می‌توانند تاثیر مثبتی در بهبود وضعیت تاب‌آوری و رضایت شغلی کارکنان خود داشته باشند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        62 - رابطۀ دلبستگی به خدا و تاب‌آوری با معناداری در زندگی دانشجویان
        عادل زاهدبابلان حسن رضایی جمالویی رعنا سبحانی حرفتی
          هدف از این مطالعه تعیین رابطۀ دلبستگی به خدا و تاب‌آوری با معناداری زندگی در دانشجویان بود. جامعۀ آماری پژوهش همۀ دانشجویان مقطع تحصیلی کارشناسی دانشگاه محقق اردبیلی (اردبیل) در سال تحصیلی 89 ـ 1388 بودند. نمونه شامل 200 دانشجو بود که به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای أکثر
          هدف از این مطالعه تعیین رابطۀ دلبستگی به خدا و تاب‌آوری با معناداری زندگی در دانشجویان بود. جامعۀ آماری پژوهش همۀ دانشجویان مقطع تحصیلی کارشناسی دانشگاه محقق اردبیلی (اردبیل) در سال تحصیلی 89 ـ 1388 بودند. نمونه شامل 200 دانشجو بود که به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای از میان دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه‌های دلبستگی به خدا اثر بک و مک‌دونالد (2006)، مقیاس تاب‌آوری اثر کونرـ دیویسون (2003) و مقیاس معناداری زندگی اثر باتیستا و آلموند (1973) جمع‌آوری شد. داده‌های پژوهش با روش‌های ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیری تجزیه و تحلیل گردید. نتایج نشان داد که دلبستگی به خدا با معنا دا ری زندگی (48/0) و تاب‌آوری (40/0) و معناداری زندگی با تاب‌آوری (39/0) همبستگی مثبت معناداری دارد ( 01/0 P < ). همچنین نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیری نشان داد که 25 درصد از واریانس معناداری زندگی، 37 درصد از واریانس مؤلفۀ چارچوب و 15 درصد از واریانس مؤلفۀ رضایت را متغیرهای دلبستگی به خدا و تاب‌آوری تبیین می‌کند (01/0 P < ). تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        63 - تأثیر درمان شناختی ـ رفتاری مذهب‌محور
        زینب کاویانی نجمه حمید میرصلاح‌الدین عنایتی
         هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان شناختی ـ رفتاری مذهب‌محور بر تاب‌آوری زوج‌ها بود. روش پژوهش نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون است. جامعۀ آماری همۀ زنان متأهل مراجعه‌کننده به مرکز مشاورۀ ناحیۀ یک کرج بود. با روش نمونه‌گیری در دسترس، 30 زن دارای تاب‌آوری پایین أکثر
         هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان شناختی ـ رفتاری مذهب‌محور بر تاب‌آوری زوج‌ها بود. روش پژوهش نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون است. جامعۀ آماری همۀ زنان متأهل مراجعه‌کننده به مرکز مشاورۀ ناحیۀ یک کرج بود. با روش نمونه‌گیری در دسترس، 30 زن دارای تاب‌آوری پایین با آزمون تاب‌آوری کانر و دیویدسون (2003)، انتخاب شدند و به‌طور تصادفی، در دو گروه آزمایش و گروه گواه قرار گرفتند. درمان شناختی‌ ـ رفتاری مذهب‌محور در 10 جلسه چهل‌وپنج دقیقه‌ای به گروه آزمایش داده شد، در این مدت گروه گواه هیچ مداخله‌ای دریافت نکرد. مقیاس تاب‌آوری در پس‌آزمون دوباره به‌کار گرفته شد. تحلیل کوواریانس نشان داد که درمان شناختی ـ رفتاری مذهب‌محور به‌طور معناداری با افزایش تاب‌آوری در ارتباط است (0001/0P < ). یافته‌های این مطالعه نشان داد درمان شناختی ـ رفتاری مذهب‌محور ممکن است به‌عنوان روشی مؤثر برای افزایش تاب‌آوری در نظر گرفته شود.  تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        64 - تأثیر تاب‌آوری و سرسختی روان‌شناختی بر سلامت روان مادران کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی-کمبود توجه
        مسعود صادقی طاهره رحیمی پور حسین علی محمدی
        هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر تاب‌آوری و سرسختی روان‌شناختی بر سلامت روان مادران دارای کودک مبتلا به اختلال بیش‌فعالی-کمبود توجه و تعیین وزن هر یک از این متغیرهای پیش‌بینی‌کننده در پیش‌بینی سلامت روان بود. جامعه آماری تمامی مادران مراجعه‌کننده به درمانگاه‌های روان‌پزشکی أکثر
        هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر تاب‌آوری و سرسختی روان‌شناختی بر سلامت روان مادران دارای کودک مبتلا به اختلال بیش‌فعالی-کمبود توجه و تعیین وزن هر یک از این متغیرهای پیش‌بینی‌کننده در پیش‌بینی سلامت روان بود. جامعه آماری تمامی مادران مراجعه‌کننده به درمانگاه‌های روان‌پزشکی کودک و نوجوان بیمارستان‌های شهید مدرس، نور، فارابی و شهید رجایی شهر اصفهان که دارای حداقل یک کودک مبتلا به اختلال بیش‌فعالی-کمبود توجه در سنین 12-6 بودند را شامل می‌شد. نمونه آماری 141 نفر از این مادران بودند که به شیوه نمونه‌گیری در دسترس انتخاب‌ و پرسش‌نامه‌های سلامت عمومی (گلدبرگ و هیلر، 1979)، تاب‌آوری (کونور و دیویدسون،2003) و سخت‌رویی (کوباسا 1982) را تکمیل نمودند. تحلیل داده‌ها از طریق تحلیل رگرسیون چندگانه از نوع گام‌به‌گام انجام شد. بر اساس نتایج، تاب‌آوری و سرسختی روان‌شناختی توان پیش‌بینی معنی‌دار سلامت روان را دارند (001/0 p&lt;). در این پژوهش، تاب‌آوری بهترین پیش‌بینی‌کننده سلامت روان بود. یافته‌های پژوهش گویای اصالت و اهمیت سرسختی و تاب‌آوری در حفظ و ارتقاء سلامت روان بود. دو متغیر یادشده می‌توانند میزان بالایی از تغییرپذیری سلامت روان را تبیین نمایند. درنتیجه توجه به آن‌ها در بهداشت روانی افراد ضروری است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        65 - مقایسۀ عزت‌نفس و تاب‌آوری بین افراد بینا و نابینای شهر اصفهان
        الهام کاظمی
        این پژوهش با هدف مقایسۀ عزت نفس و تاب‌آوری بین افراد بینا و نابینای شهر اصفهان انجام شد. پژوهش از نوع علّی ـ مقایسه‌ای است. جامعۀ آماری همۀ نابینایان مرد و زن 20 تا 40 ساله با تحصیلات بالای دیپلم تحت پوشش سازمان بهزیستی، در بهار 1394، در شهر اصفهان بودند. از این میان،60 أکثر
        این پژوهش با هدف مقایسۀ عزت نفس و تاب‌آوری بین افراد بینا و نابینای شهر اصفهان انجام شد. پژوهش از نوع علّی ـ مقایسه‌ای است. جامعۀ آماری همۀ نابینایان مرد و زن 20 تا 40 ساله با تحصیلات بالای دیپلم تحت پوشش سازمان بهزیستی، در بهار 1394، در شهر اصفهان بودند. از این میان،60 نفر (30 مرد و 30 زن) با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. 60 نفر از افراد بینا از نظر تحصیلات، سن و جنس با گروه نابینا همتا شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه‌های عزت‌ نفس روزنبرگ (1965) و تاب‌آوری کونور و دیویدسون (2003) بود. داده‌های حاصل با استفاده از نرم‌افزار SPSS19 و تحلیل واریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد بین دو گروه بینا و نابینا در میزان تاب‌آوری تفاوت معناداری وجود ندارد، اما بین این دو گروه در متغیر عزت‌نفس تفاوت معناداری مشاهده شد (05/0P&lt;). تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        66 - رابطۀ تاب‌آوری با پنج عامل بزرگ شخصیت
        رقیه شفیع زاده
          این پژوهش با هدف تعیین رابطۀ تاب‌آوری با پنج عامل بزرگ شخصیت اجرا شد. پژوهش از نوع همبستگی است. جامعۀ آماری همۀ ساکنان شهرستان مبارکۀ استان اصفهان در سال 1390 بودند که به طریق نمونه‌گیری در دسترس 57 مرد و 48 زن انتخاب شدند. ابزارهای سنجش شامل پرسشنامۀ تاب‌آوری کانر و أکثر
          این پژوهش با هدف تعیین رابطۀ تاب‌آوری با پنج عامل بزرگ شخصیت اجرا شد. پژوهش از نوع همبستگی است. جامعۀ آماری همۀ ساکنان شهرستان مبارکۀ استان اصفهان در سال 1390 بودند که به طریق نمونه‌گیری در دسترس 57 مرد و 48 زن انتخاب شدند. ابزارهای سنجش شامل پرسشنامۀ تاب‌آوری کانر و دیویدسون ( CD-RISC ، 2003) و پرسشنامۀ پنج عاملی شخصیت نئو (کاستا و مک‌کری، 1990) بود. داده‌ها از طریق ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه (شیوۀ همزمان) تحلیل شد. یافته‌ها نشان داد تاب‌آوری با روان‌رنجورخویی رابطۀ منفی قوی (01/0> P ) و با برون‌گرایی و وجدان‌گرایی رابطۀ مثبت (01/0> P ) دارد و بین تاب‌آوری با گشودگی و توافق رابطۀ معناداری وجود ندارد. تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که فقط روان‌رنجورخویی پیش‌بینی‌کنندۀ معنادار تاب‌آوری در این گروه بوده است (001/0> P ). تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        67 - رابطۀ تاب‌آوری و بهزیستی روان‌شناختی: نقش واسطه‌ای خوش‌بینی
        حسین سوری الهه حجازی محسن سوری‌نژاد
          این پژوهش به‌منظور پیش‌بینی بهزیستی روان‌شناختی از طریق تاب‌آوری و نیز آزمون نقش واسطه‌ای خوش‌بینی در رابطۀ بین بهزیستی روان‌شناختی و تاب‌آوری انجام پذیرفت . برای دستیابی به این هدف، نمونه‌ای شامل 414 دانشجوی پزشکی (213 پسر و 191 دختر) از طریق نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادف أکثر
          این پژوهش به‌منظور پیش‌بینی بهزیستی روان‌شناختی از طریق تاب‌آوری و نیز آزمون نقش واسطه‌ای خوش‌بینی در رابطۀ بین بهزیستی روان‌شناختی و تاب‌آوری انجام پذیرفت . برای دستیابی به این هدف، نمونه‌ای شامل 414 دانشجوی پزشکی (213 پسر و 191 دختر) از طریق نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی انتخاب شدند. گروه نمونه به مقیاس تاب‌آوری (کانر و دیویدسون، 2003)، مقیاس خوش‌بینی (شی‌یر و کارور ، ۱۹8۵ ) و مقیاس بهزیستی روان‌شناختی (ریف، 1989) پاسخ دادند. نتایج نشان داد که تاب‌آوری توان پیش‌بینی بهزیستی روان‌شناختی را دارد . همچنین، همبستگی خوش‌بینی با متغیر پیش‌بین (تاب‌آوری) (38/0 r= ، 01/0 P < ) و متغیر ملاک (بهزیستی روان‌شناختی) مثبت و معنادار است ( 45/0 r= ، 01/0 P < ). با توجه به نتایج رگرسیون سلسله‌مراتبی می‌توان نتیجه گرفت که خوش‌بینی در رابطۀ بین تاب‌آوری و بهزیستی روان‌شناختی نقش واسطه‌ای جزئی (و نه کامل) دارد. بنابر یافته‌ها می‌توان گفت که بخشی از اثر تاب‌آوری بر بهزیستی روان‌شناختی از طریق خوش‌بینی تبیین می‌شود. همچنین خوش‌بینی فرد، صرف‌نظر از میزان تاب‌آوری او تا حدودی موجب بهزیستی روان‌شناختی می‌‌گردد. تمام همبستگی‌ها در سطح 01/0 معنادار بودند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        68 - رابطه‌ی الگوهای ارتباطی خانواده با تاب آوری در دانشجویان دانشگاه شیراز
        طاهره کشتکاران
        هدف از انجام این پژوهش بررسی رابطه الگوهای ارتباطی والدین (گفت و شنود و همنوایی) با تاب آوری دانشجویان است. این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. بدین منظور200 نفر از دانشجویان سال اول که در مقطع کارشناسی در دانشگاه شیراز مشغول تحصیل بودند، به روش نمونه گیری تصادفی خوش أکثر
        هدف از انجام این پژوهش بررسی رابطه الگوهای ارتباطی والدین (گفت و شنود و همنوایی) با تاب آوری دانشجویان است. این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. بدین منظور200 نفر از دانشجویان سال اول که در مقطع کارشناسی در دانشگاه شیراز مشغول تحصیل بودند، به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزارهای به کار رفته شامل مقیاس تاب آوری بزرگسالان (فریبرگ و همکاران،2003) و مقیاس تجدیدنظر شده الگوهای ارتباطی خانواده (ریچی و فیتز پاتریک،1994) بود، که برای بررسی پایایی این ابزارها ازآلفای کرونباخ و برای بررسی روایی از روش تحلیل عامل استفاده شد که هر دو پرسشنامه پایایی و روایی خوبی را نشان می داد. برای بررسی اینکه آیا انواع الگوهای ارتباطی خانواده قدرت پیش بینی کننده تاب آوری را دارا هستند، از تحلیل رگرسیون و برای بررسی تفاوت میان انواع اشکال خانواده از منظر تاب آوری از تحلیل واریانس استفاده شد. نتایج تحلیل آماری یافته ها از طریق تحلیل واریانس و رگرسیون چند متغیری نشان داد که، اولاً بعد گفت و شنود پیش بینی کننده مثبت تاب آوری است (001/0)، اما بعد همنوایی پیش بینی کننده منفی تاب آوری است (005/0) و بین انواع الگوهای ارتباطی یعنی خانواده های کثرت گرا و توافق کننده و خانواده های بی قید و محدود کننده تفاوت معنادار (001/0) از لحاظ میزان تاب آوری وجود دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        69 - اثربخشی آموزش شفقت با خود بر افزایش تاب‌آوری مادران دارای فرزند مبتلا به اتیسم
        حمیدرضا نوری بهاره شهابی
        این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش شفقت با خود بر افزایش تاب‌آوری این مادران انجام گردیده است. طرح این پژوهش از نوع شبه آزمایشی و به‌صورت پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعة آماری شامل مادران دارای فرزند اتیسم مراجعه‌کننده به مرکز اتیسم یاوران زینب شهر اصفهان أکثر
        این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش شفقت با خود بر افزایش تاب‌آوری این مادران انجام گردیده است. طرح این پژوهش از نوع شبه آزمایشی و به‌صورت پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعة آماری شامل مادران دارای فرزند اتیسم مراجعه‌کننده به مرکز اتیسم یاوران زینب شهر اصفهان می‌شود. نمونه مورد مطالعه شامل 24 مادر بودند که به‌طور در دسترس انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه گماشته و از مقیاس‌های سنجش اتیسم (کارز، 1988) و مقیاس تاب‌آوری (کانرودیویدسون، 2003) برای جمع‌آوری داده‌ها استفاده شد. گروه آزمایش 7 جلسه دوساعته آموزش شفقت نسبت به خود را به‌صورت هفتگی دریافت کردند، درحالی‌که گروه گواه هیچ مداخله‌ای دریافت نکردند. در پایان هر دو گروه مجدداً ارزیابی و داده‌ها از طریق تحلیل کوواریانس مورد تجزیه‌وتحلیل شدند. نتایج نشان داد که آموزش شفقت با خود به‌طور معناداری بر تاب‌آوری افراد شرکت‌کننده مؤثر بوده و مادران در گروه آزمایشی افزایش معناداری (001/0P&lt;) را در مقیاس تاب‌آوری نشان دادند. با توجه به یافته‌های این پژوهش می‌توان آموزش شفقت با خود را به‌عنوان یک روش مؤثر بر افزایش تاب‌آوری مادران دارای کودک مبتلا به اتیسم پیشنهاد داد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        70 - ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس سرمایه روان‌شناختی مثبت در بین کارکنان ستادی آموزش‌وپرورش شهر اصفهان
        اعظم رجایی محمد علی نادی علیرضا جعفری
        این پژوهش با هدف بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس سرمایه روان‌شناختی مثبت اجرا شد. جامعة آماری این پژوهش را کلیة کارکنان ستادی نواحی شش‌گانه آموزش‌وپرورش در سال 1394 تشکیل می‌دادند که تعداد 325 نفر به روش تصادفی طبقه‌ای مبتنی بر سهم و بر اساس فرمول تعیین حجم نمونه کوهن، أکثر
        این پژوهش با هدف بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس سرمایه روان‌شناختی مثبت اجرا شد. جامعة آماری این پژوهش را کلیة کارکنان ستادی نواحی شش‌گانه آموزش‌وپرورش در سال 1394 تشکیل می‌دادند که تعداد 325 نفر به روش تصادفی طبقه‌ای مبتنی بر سهم و بر اساس فرمول تعیین حجم نمونه کوهن، مانیون و موریسون (2000) به‌عنوان نمونه در نظر گرفته شدند و مقیاس سرمایه روان‌شناختی لوتانز، یوسف و آوولیو (2007) در مورد آنان اجرا گردید. پژوهش در پایایی از ضرایب آلفای کرونباخ و در روایی سازه از تحلیل عاملی تأییدی مبتنی بر مدل‌یابی معادلات ساختاری استفاده نمود. ضرایب آلفای کرونباخ برای مقیاس سرمایه روان‌شناختی مثبت برابر 89/0 و برای خرده مقیاس‌های خوش‌بینی، امید، تاب‌آوری و خودکارآمدی به ترتیب 70/0، 83/0، 73/0 و 87/0 به دست آمد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی تک عاملی و چهار عاملی مبتنی بر مدل نظری لوتانز و همکاران نشان داد که مدل چهار عاملی از شاخص‌های برازندگی مطلوب‌تری نسبت به مدل تک عاملی برخوردار است. شاخص‌های برازش مطلوب می‌باشند. همبستگی بین کل مقیاس سرمایه روان‌شناختی مثبت با عامل‌های خوش‌بینی، امید، تاب‌آوری و خود-کارآمدی به ترتیب 76/0، 87/0، 78/0 و 84/0 است که روایی مطلوبی را نشان می‌دهد. همبستگی بین عامل‌ها هم بین 41/0 تا 62/0 است که در سطح (01/0P&lt;) معنی‌دار است. به‌منظور بررسی روایی افتراقی مقیاس سرمایه روان‌شناختی مثبت، از اجرای همزمان مقیاس رفتار ضد بهره‌ور استفاده شد؛ نتیجه نشان داد که مقیاس سرمایه روان‌شناختی مثبت و مقیاس رفتار ضد بهره‌ور همبستگی منفی (39/0-) دارد. بین سرمایه روان‌شناختی مثبت کارکنان شش ناحیه آموزش‌وپرورش، تفاوت معنادار در سطح (05/0&gt;P) وجود ندارد؛ ولی بین سرمایه روان‌شناختی مثبت کارکنان زن و مرد آموزش‌وپرورش، تفاوت معنادار در سطح (05/0&gt;P) وجود دارد. بنابر مقادیر به‌دست‌آمده می‌توان این مقیاس را دارای روایی و پایایی برای انجام مطالعات آتی در نظر گرفت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        71 - پیش‌بینی استرس شغلی بر اساس راهبردهای مقابله‌ای، هوش معنوی و تاب‌آوری در کارکنان مبتلا به دردهای مزمن شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب
        فاطمه حبیبی سحر صفرزاده
        هدف پژوهش بررسی پیش‌بینی استرس شغلی بر اساس راهبردهای مقابله‌ای، هوش معنوی و تاب‌آوری در کارکنان مبتلا به دردهای مزمن شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب بود. آزمودنی‌ها شامل 130 نفر بودند که به روش تصادفی ساده از بین پرونده‌های پزشکی موجود در طب صنعتی با تشخیص درد مزمن انتخاب أکثر
        هدف پژوهش بررسی پیش‌بینی استرس شغلی بر اساس راهبردهای مقابله‌ای، هوش معنوی و تاب‌آوری در کارکنان مبتلا به دردهای مزمن شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب بود. آزمودنی‌ها شامل 130 نفر بودند که به روش تصادفی ساده از بین پرونده‌های پزشکی موجود در طب صنعتی با تشخیص درد مزمن انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌ها از چهار پرسشنامة مقابله با استرس اندلر و پارکر (1990)، هوش معنوی عبدالله‌زاده و همکاران (1387)، تاب‌آوری کانر و دیویدسون (2003) و استرس شغلی (1990) استفاده شد و نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که متغیرهای راهبردهای مقابله‌ای حل مسئله، هیجانی و اجتنابی به ترتیب پیش‌بینی‌کننده‌های مناسبی برای متغیر ملاک استرس شغلی بودند (0001&gt;p)؛ بنابراین با افزایش مهارت حل مسئله مناسب و مؤثر در افراد می‌توان از احتمال بروز استرس شغلی مخصوصاً در کارکنان مبتلا به دردهای مزمن کاست و یا روند بیماری آنها را کنترل نمود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        72 - پیش‌بینی کیفیت زندگی بر مبنای بهزیستی روان‌شناختی و تاب‌آوری در بازنشستگان
        نرگس حسینی نیا حمیدرضا حاتمی
        این پژوهش با هدف پیش‌بینی کیفیت زندگی بر مبنای بهزیستی روان‌شناختی و تاب‌آوری در بازنشستگان مشترک صندوق بازنشستگی کشوری استان تهران انجام شد. طرح پژوهش از نوع رابطه‌ای بود. جامعة آماری پژوهش بازنشستگان مشترک صندوق بازنشستگی کشوری شهر تهران بودند که از طریق نمونه‌گیری در أکثر
        این پژوهش با هدف پیش‌بینی کیفیت زندگی بر مبنای بهزیستی روان‌شناختی و تاب‌آوری در بازنشستگان مشترک صندوق بازنشستگی کشوری استان تهران انجام شد. طرح پژوهش از نوع رابطه‌ای بود. جامعة آماری پژوهش بازنشستگان مشترک صندوق بازنشستگی کشوری شهر تهران بودند که از طریق نمونه‌گیری در دسترس، 150 نفر از میان آن‌ها انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه‌های کیفیت زندگی (انیسی،1391)، تاب‌آوری (کونور و دیویدسون، 2003) و بهزیستی روان‌شناختی (ریف،1989) بودند. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از طریق تحلیل رگرسیون همزمان نشان داد که بهزیستی روان‌شناختی و تاب‌آوری به‌طور معناداری قادر به پیش‌بینی کیفیت زندگی بازنشستگان می‌باشند (01/0&gt;p). تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        73 - اثربخشی گروه‌درمانی وجودی بر خوددلسوزی و تاب‌آوری مادران کودکان کم‌توان ذهنی
        بهزاد تقی پور رقیه برزگران
        هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی گروه‌درمانی وجودی بر خوددلسوزی و تاب‌آوری مادران کودکان کم‌توان ذهنی بود. این مطالعة نیمه‌آزمایشی با استفاده از طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه گواه انجام شد. جامعة آماری پژوهش شامل همة مادران کودک کم‌توان ذهنی بود که به مراکز توانبخشی شهر أکثر
        هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی گروه‌درمانی وجودی بر خوددلسوزی و تاب‌آوری مادران کودکان کم‌توان ذهنی بود. این مطالعة نیمه‌آزمایشی با استفاده از طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه گواه انجام شد. جامعة آماری پژوهش شامل همة مادران کودک کم‌توان ذهنی بود که به مراکز توانبخشی شهر اردبیل در سال 1396 مراجعه کرده بودند. 30 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به‌طور تصادفی در دو گروه برابر آزمایش و گواه قرار گرفتند. گروه آزمایشی طی 8 هفته تحت درمان وجودی قرار گرفت و در این مدت بر گروه گواه مداخله انجام نگرفت. پرسشنامة خوددلسوزی (ریس، پومر، نف و ون جاجت، 2011) و تاب‌آوری (کانر و دیویدسون، 2003) به‌عنوان ابزار ارزشیابی مورد استفاده قرار گرفت. داده‌ها با استفاده از روش‌های آماری توصیفی و تحلیل کوواریانس مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده از مقایسة پس‌آزمون دو گروه، حاکی از این است که نمرات پس‌آزمون خوددلسوزی و تاب‌آوری گروه مداخله و کنترل تفاوت معنی‌داری دارد (P&lt;0.01). به این ترتیب می‌توان گفت که گروه‌درمانی ‌وجودی موجب افزایش نمرات خوددلسوزی و تاب‌آوری در مادران کودکان کم‌توان ذهنی خواهد شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        74 - فراتحلیل تحقیقات انجام‌شده پیرامون رابطه بین تاب‌آوری و رضایت از زندگی
        میرنادر میری عباس همتی نیلوفر میکاییلی
        رضایت از زندگی یکی از مؤلفه‌های مهم بهزیستی است که سطوح پایین آن در بین افراد پیامدهای منفی زیادی به همراه دارد. تحقیقات بسیاری بر روی عوامل مؤثر بر رضایت از زندگی انجام‌شده است که یکی از این عوامل تاب‌آوری است. در این راستا، هدف از پژوهش حاضر جمع‌آوری و یکپارچه‌سازی نت أکثر
        رضایت از زندگی یکی از مؤلفه‌های مهم بهزیستی است که سطوح پایین آن در بین افراد پیامدهای منفی زیادی به همراه دارد. تحقیقات بسیاری بر روی عوامل مؤثر بر رضایت از زندگی انجام‌شده است که یکی از این عوامل تاب‌آوری است. در این راستا، هدف از پژوهش حاضر جمع‌آوری و یکپارچه‌سازی نتایج رابطه بین تاب‌آوری و رضایت از زندگی و محاسبۀ اندازه اثر آن‌ها با استفاده از الگوی پژوهشی فراتحلیل بوده است. به‌منظور پاسخگویی به سؤال فراتحلیل، از مجموعه پژوهش‌های انجام‌شده دربارۀ رابطۀ تاب‌آوری و رضایت از زندگی در سطح کشور، 11 پژوهش که ازلحاظ روش‌شناختی موردقبول بود و ملاک‌های درون‌گنجی را داشت، برای انجام فراتحلیل انتخاب شد. بازۀ زمانی مطالعات از سال 1385 تا 1398 بوده است. پژوهش حاضر با بهره‌گیری از روش ترکیب اندازه اثر به روش Schmitt and Hunts نشان داد که میانگین اندازه اثر مربوط به رابطۀ تاب‌آوری و رضایت از زندگی در ایران برای مدل اثرات ثابت برابر 411/0 و برای اثرات تصادفی برابر 422/0 است که هر دو در سطح 000/0 معنادار هستند؛ بنابراین میانگین اندازه اثر پژوهش حاضر 422/0 است و این مقدار با توجه به معیار Cohn در حد متوسط است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        75 - اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) بر بهزیستی روان‌شناختی و تاب‌آوری مادران دارای دختر ناشنوا در شهر اصفهان
        میترا محمدی نژاد فرزانه نیک نژادی
        این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر بهزیستی روان‌شناختی و تاب‌آوری مادران دارای دختر ناشنوا در شهر اصفهان انجام شد. روش تحقیق نیمه‌تجربی از نوع پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعۀ آماری شامل همۀ مادران دارای دختر ناشنوای مشغول به تحصی أکثر
        این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر بهزیستی روان‌شناختی و تاب‌آوری مادران دارای دختر ناشنوا در شهر اصفهان انجام شد. روش تحقیق نیمه‌تجربی از نوع پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعۀ آماری شامل همۀ مادران دارای دختر ناشنوای مشغول به تحصیل در مدارس دختران ناشنوا و مشغول به تحصیل به‌صورت تلفیقی در مدارس عادی شهر اصفهان در سال ۱۳۹۶ بودند. برای بهزیستی روان‌شناختی از پرسشنامۀ (Ryff, 1989) و برای تاب‌آوری از پرسشنامۀ (Conner &amp; Davidson, 2003) استفاده گردید. با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند ۳۰ نفر انتخاب شدند و ۱۵ نفر در گروه آزمایش و ۱۵ نفر در گروه گواه به‌صورت تصادفی جایگزین شدند. سپس برای گروه آزمایش درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد که توسط (Vowles &amp; Sorrell, 2007) تدوین شده است در ۱۰ جلسۀ ۹۰ دقیقه‌ای اجرا شد. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج بیانگر آن بود که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد باعث افزایش بهزیستی روان‌شناختی و تاب‌آوری مادران دارای دختر ناشنوا شده است. (05/0&gt;p). تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        76 - تأثیر آموزش ذهن‌آگاهی بر تاب‌آوری و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان زنان باردار
        عطیه جعفری شالکوهی سامره اسدی مجره بهمن اکبری
        هدف این پژوهش، تعیین اثربخشی آموزش ذهن‌آگاهی بر تاب‌آوری و راهبردهای شناختی تنظیم هیجان زنان باردار بود. روش پژوهش، نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. 30 نفر از زنان باردار مراجعه‌کننده به مراکز بهداشت شهر رشت در پاییز 1395 به روش نمونه‌گیری در أکثر
        هدف این پژوهش، تعیین اثربخشی آموزش ذهن‌آگاهی بر تاب‌آوری و راهبردهای شناختی تنظیم هیجان زنان باردار بود. روش پژوهش، نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. 30 نفر از زنان باردار مراجعه‌کننده به مراکز بهداشت شهر رشت در پاییز 1395 به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و در دو گروه آزمایشی و کنترل (هر گروه 15 نفر) به‌صورت تصادفی گمارده شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها، اعضای هر دو گروه با فاصله زمانی 2 ماه به مقیاس تاب‌آوری (Connor &amp; Davidson, 2003) و مقیاس راهبردهای تنظیم شناختی هیجان (Garnefsky et al, 2001) پاسخ دادند. برنامۀ 8 جلسه‌ای درمان ذهن‌آگاهی در مورد گروه آزمایش انجام شد و گروه کنترل هیچ مداخله‌ای دریافت نکرد. داده‌ها پس از جمع‌آوری با استفاده از آزمون آماری تحلیل کوواریانس بررسی شدند. نتایج حاکی از تأثیر معنادار آموزش ذهن‌آگاهی بر تاب‌آوری و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان زنان باردار بود (01/0&gt;P) و میزان تاب‌آوری و استفاده از راهبردهای سازش‌یافته در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل افزایش یافت (01/0&gt;P). بر اساس یافته‌های پژوهش می‌توان نتیجه گرفت آموزش ذهن‌آگاهی به شیوۀ گروهی بر تاب‌آوری و راهبردهای تنظیم هیجان زنان باردار مؤثر است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        77 - بررسی تأثیر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT)، بر تاب‌آوری و نگرش‌های ناکارآمد زنان مبتلا به ام‌اس شهر تهران
        زینب کاویانی سعید بختیارپور علیرضا حیدرئی پرویز عسکری زهرا افتخارصعادی
        هدف پژوهش، بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، بر تاب‌آوری و نگرش‌های ناکارآمد زنان مبتلا به ام‌اس شهر تهران بود. روش پژوهش آزمایشی با پیش‌آزمون و پس‌آزمون و جامعة آماری این پژوهش، همة زنان مبتلا به ام‌اس با نگرش ناکارآمد بالا و تاب‌آوری پایین که در سال 1396 به ب أکثر
        هدف پژوهش، بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، بر تاب‌آوری و نگرش‌های ناکارآمد زنان مبتلا به ام‌اس شهر تهران بود. روش پژوهش آزمایشی با پیش‌آزمون و پس‌آزمون و جامعة آماری این پژوهش، همة زنان مبتلا به ام‌اس با نگرش ناکارآمد بالا و تاب‌آوری پایین که در سال 1396 به بخش بیماران سرپایی کهریزک مراجعه داشتند بود. روش نمونه‌گیری هدفمند بود. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامة تاب‌آوری (,2003 Cooner &amp; Davidson) و پرسشنامة نگرش ناکارآمد داس، (Waisman &amp; Beck, 1997) بود. آزمودنی‌ها به‌طور تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش با 8 جلسة 90 دقیقه‌ای روان‌درمانی اکت قرار گرفت؛ اما گروه کنترل مداخله‌ای دریافت نکرد. داده‌ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیری (مانکوآ) تجزیه‌وتحلیل شدند. یافته‌ها نشان‌دهندة تفاوت معنادار (000/0 p&lt;) در گروه آزمایش بعد از اجرای روان‌درمانی بود. نتایج نشان‌دهندة تأثیر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در افزایش تاب‌آوری 001/0&gt;p) و کاهش نگرش‌های ناکارآمد (001/0&gt;p) زنان مبتلا به ام‌اس بودند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        78 - مدل ساختاری بهزیستی روان‌شناختی بر اساس تنیدگی والدگری و نشخوار فکری با نقش میانجی تاب‌آوری خانواده در مادران کودکان استثنایی
        رضوان همائی اعظم طبیب زاده
        هدف پژوهش حاضر، تدوین مدل ساختاری بهزیستی روان‌شناختی بر اساس تنیدگی والدگری و نشخوار فکری با نقش میانجی تاب‌آوری خانواده در مادران کودکان استثنایی بود. روش پژوهش رابطه ای از نوع معادلات ساختاری بود. جامعۀ آماری کلیه مادران کودکان استثنایی (نابینا، ناشنوا، اوتیسم و فلج أکثر
        هدف پژوهش حاضر، تدوین مدل ساختاری بهزیستی روان‌شناختی بر اساس تنیدگی والدگری و نشخوار فکری با نقش میانجی تاب‌آوری خانواده در مادران کودکان استثنایی بود. روش پژوهش رابطه ای از نوع معادلات ساختاری بود. جامعۀ آماری کلیه مادران کودکان استثنایی (نابینا، ناشنوا، اوتیسم و فلج مغزی) شهر اهواز در سال 1398 به تعداد 3562 نفر بودند.123 نفر از آنها به روش در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه‌های بهزیستی روان‌شناختی (Reef,1989)، و تنیدگی والدگری (Abidin,1992)، نشخوار فکری (Nolen, Hoxma &amp; Morrow, 1991) و تاب‌آوری خانواده (McCubbin &amp; Thompson, 1986) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها به روش تحلیل مسیر انجام شد. نتایج نشان داد تاب آوری خانواده در رابطه بین تنیدگی والدگری و بهزیستی روان‌شناختی مادر نقش میانجی را ایفا می کند (01/0 p&lt;). همچنین تاب آوری خانواده در رابطه بین نشخوار فکری و بهزیستی روان‌شناختی مادر نقش میانجی را دارد (05/0 p&lt;). تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        79 - مقایسۀ اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان متمرکز بر شفقت، بر تاب‌آوری و بهزیستی روان‌شناختی مبتلایان به HIV
        شیوا رضائی جواد خلعتبری مریم کلهرنیا گار بیوک تاجری
        پژوهش حاضر با هدف مقایسۀ اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان متمرکز بر شفقت بر تاب‌آوری و بهزیستی روان‌شناختی مبتلایان به HIV صورت گرفت. این پژوهش نیمه‌آزمایشی و از جمله طرح‌های پیش آزمون-پس آزمون با دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل بود. جامعۀ آماری پژوهش کلیۀ مبت أکثر
        پژوهش حاضر با هدف مقایسۀ اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان متمرکز بر شفقت بر تاب‌آوری و بهزیستی روان‌شناختی مبتلایان به HIV صورت گرفت. این پژوهش نیمه‌آزمایشی و از جمله طرح‌های پیش آزمون-پس آزمون با دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل بود. جامعۀ آماری پژوهش کلیۀ مبتلایان به HIV+ بود که در بازۀ زمانی مهر تا بهمن ۱۳۹۷ به مرکز بیماری‌های رفتاری تهران مراجعه کرده‌ بودند. از جامعۀ مذکور ۴۵ نفر به شیوۀ نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در سه گروه (دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل هر کدام ۱۵ نفر) جای گرفتند. یکی از گروه‌های آزمایش تحت ۸ جلسۀ درمان ۱۲۰ دقیقه‌ای پذیرش و تعهد و گروه دیگر تحت ۸ جلسۀ درمان ۱۲۰ دقیقه‌ای درمان متمرکز بر شفقت (CFT) قرار گرفتند. گروه گواه هیچ مداخله‌ای دریافت نکرد. برای سنجش داوطلبان از پرسشنامۀ تاب‌آوری Conner &amp; Davidson (2003) و بهزیستی روان‌شناختی Ryff (1989) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، از آمار توصیفی و برای استنباط آنها از تحلیل کوواریانس و آزمون تعقیبی سیداک استفاده گردید. یافته‌ها حاکی از آن بود که هر دو درمان می‌توانند بر تاب‌آوری و بهزیستی روان‌شناختی مبتلایان به HIV+ تأثیر بگذارند (۰۵/۰&gt;P)؛ با این حال در متغیر تاب‌آوری درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد تأثیر بیشتری داشته است که چنین تفاوتی در بهزیستی روان‌شناختی مشاهده نشد(۰۵/۰&gt;P). تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        80 - رابطه سرمایه روان‌شناختی (امید، خوش‌بینی، تاب‌آوری و خودکارآمدی) با هدف‌های پیشرفت و عملکرد تحصیلی دانشجویان سال اول
        محمدحسین محبی نورالدین وند منیجه شهنی ییلاق حسن پاشا شریفی
        پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه سرمایه روان‌شناختی (امید، خوش‌بینی، تاب‌آوری و خودکارآمدی) با هدف‌های پیشرفت و عملکرد تحصیلی دانشجویان سال اول انجام گرفت. به همین منظور از بین دانشجویان سال اول کارشناسی دو دانشگاه آزاد اسلامی مسجد سلیمان و اهواز520 نفر (262 پسر و 258 دخ أکثر
        پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه سرمایه روان‌شناختی (امید، خوش‌بینی، تاب‌آوری و خودکارآمدی) با هدف‌های پیشرفت و عملکرد تحصیلی دانشجویان سال اول انجام گرفت. به همین منظور از بین دانشجویان سال اول کارشناسی دو دانشگاه آزاد اسلامی مسجد سلیمان و اهواز520 نفر (262 پسر و 258 دختر) به شیوه تصادفی طبقه‌‌ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌ها از مقیاس امیدواری گرایشی بزرگسالان، آزمون جهت‌گیری زندگی (فرم تجدید نظر شده)، مقیاس تاب‌آوری و مقیاس خودکارآمدی تحصیلی که 4 مؤلفه‌ سرمایه روان‌شناختی را اندازه گیری می‌کنند و جهت اندازه‌گیری اهداف پیشرفت از خرده مقیاس‌های هدف‌های تبحر گرا، عملکرد گرا و عملکرد گریز از مجموعه الگوهای یادگیری سازگار و خرده مقیاس‌ هدف تبحر گریز از مجموعه مقیاس‌های هدف‌های پیشرفت اندرو و همکاران استفاده شد. عملکرد تحصیلی نیز با استفاده از میانگین نمره‌های پایانی اندازه‌گیری شد. برای تحلیل داده‌ها از تحلیل عامل تأییدی، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که سرمایه روان‌شناختی و 4 مؤلفه آن با هدف‌های تبحر گرا، عملکرد گرا و عملکرد تحصیلی رابطه مثبت معنادار و با هدف‌ عملکرد گریز رابطه منفی معنادار دارند. همچنین، اهداف پیشرفت با عملکرد تحصیلی دارای رابطه معنادار هستند. به علاوه، ترکیب چهار متغیر امید، خوش‌بینی، تاب‌آوری و خودکارآمدی بهتر می‌تواند جهت‌گیری هدف تبحر گرایی و عملکرد تحصیلی دانشجویان را پیش‌بینی کند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        81 - اثربخشی آموزش معکوس بر تاب‌آوری تحصیلی دانش‌آموزان
        پروانه عمرانی فرشته افکاری مصطفی قادری
        هدف این پژوهش، تبیین اثربخشی آموزش معکوس بر تاب‌آوری تحصیلی دانش‌آموزان دختر پایة یازدهم در درس انسان و محیط‌زیست در سال تحصیلی 98-99 بود. این پژوهش از نوع شبه‌آزمایشی و از نظر هدف کاربردی است. همة دانش‌آموزان مشغول به تحصیل در پایة یازدهم شهر ری به‌عنوان جامعۀ آماری پژ أکثر
        هدف این پژوهش، تبیین اثربخشی آموزش معکوس بر تاب‌آوری تحصیلی دانش‌آموزان دختر پایة یازدهم در درس انسان و محیط‌زیست در سال تحصیلی 98-99 بود. این پژوهش از نوع شبه‌آزمایشی و از نظر هدف کاربردی است. همة دانش‌آموزان مشغول به تحصیل در پایة یازدهم شهر ری به‌عنوان جامعۀ آماری پژوهش در نظر گرفته شدند. ابتدا یکی از مدارس ناحیه دو شهر ری به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و 60 نفر از دانش‌آموزان پایه یازدهم به روش تصادفی ساده در دو کلاس 30 نفری به‌عنوان گروه آزمایش و گروه کنترل جایگزین شدند. به‌منظور جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه استاندارد ساموئلز (2004) که توسط سلطانی‌نژاد و همکاران در سال 1392 هنجاریابی شد به‌عنوان پیش‌آزمون و پس‌آزمون استفاده گردید. پس از تأیید روایی صوری و محتوایی ابزار توسط اساتید حوزه علوم تربیتی، پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ 81/0 محاسبه گردید. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌‌ها از آمار توصیفی همچون شاخص‌های گرایش مرکز و شاخص‌های پراکندگی و آمار استنباطی آزمون لوین برای بررسی مفروضه همسانی واریانس‌ها و تحلیل کوواریانس چند متغیره (آزمون مانکوا) و تک‌متغیره و آزمون اتا با بهره‌گیری از نرم‌افزارهای Spss24 استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که آموزش معکوس بر تاب‌آوری تحصیلی دانش‌آموزان تأثیر بسزایی دارد، به‌طوری‌که 56/0 تاب‌آوری تحصیلی دانش‌آموزان دختر پایۀ یازدهم در درس انسان و محیط‌زیست را ارتقاء می‌بخشد. درنهایت، پیشنهاد می‌گردد که مدیران مدارس زمینۀ مشارکت معلمان در کارگاه‌های راهبردهای نوین تدریس را فراهم نمایند تا معلمان بتوانند از رویکردهای نوین تدریس ازجمله آموزش معکوس در کلاس‌های درس بهره‌مند گردند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        82 - بکارگیری اقدامات پیشگیرانه قبل از وقوع حوادث طبیعی شدید با هدف افزایش تاب آوری شبکه توزیع
        امید ناظم هادی ثقفی اصفهانی
        در سال های اخیر نرخ وقوع حوادث طبیعی شدید افزایش پیدا کرده است که این امر منجر به خسارت های گسترده به سیستم قدرت و وقوع خاموشی های گسترده شده است. برای کم کردن اثرات نرخ وقوع حوادث طبیعی شدید می توان از اقدامات کنشگرانه در شبکه توزیع استفاده کرد. اقدامات کنشگرانه در مقا أکثر
        در سال های اخیر نرخ وقوع حوادث طبیعی شدید افزایش پیدا کرده است که این امر منجر به خسارت های گسترده به سیستم قدرت و وقوع خاموشی های گسترده شده است. برای کم کردن اثرات نرخ وقوع حوادث طبیعی شدید می توان از اقدامات کنشگرانه در شبکه توزیع استفاده کرد. اقدامات کنشگرانه در مقابل اقدامات واکنشگرانه قرار دارند. اقدامات کنشگرانه قبل از حادثه و در مقابل اقدامات واکنشگرانه پس از حادثه انجام می شوند. در این مقاله یک مدل ریاضی برای نشان دادن تاثیرات اقدامات پیشگیرانه ارائه شده است. در مدل پیشنهادی به محض پیش بینی وقوع حادثه، با پیش بینی خروج خطوط آسیب دیده در شبکه با استفاده از روش مونت کارلو در نرم افزار متلب، سناریوهای خرابی پس از حادثه تولید می شوند. سپس به منظور کاهش حجم محاسبات از کاهش سناریو در نرم افزار GAMS استفاده می شود. در مرحله آخر با اجرای مدل پیشنهادی محل بهینه نصب منابع تولید پراکنده قابل حمل و تیم تعمیر تعیین می گردد. با تعریف مطالعات موردی مختلف و شبیه سازی بر روی شبکه نمونه مشاهده می شود که بر اساس نتایج بدست آمده، مقدار انرژی تامین نشده و مدت زمان خاموشی بارها به طور قابل توجهی کاهش پیدا می کند که این امر نشان دهنده کارائی روش پیشنهادی در مواجهه با حادثه پیش رو می باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        83 - مدلسازی فنی- اقتصادی یک استراتژی تقویت تاب آوری با اتکا به قابلیت های عملیاتی ریزشبکه های چندگانه
        سمیرا صلاحی نوید رضایی جمال مشتاق
        رشد فزاینده حوادث طبیعی و حملات فیزیکی-سایبری موجب شده است تا توسعه استراتژی های تقویت تاب آوری به یکی از چالش های اصلی پژوهشگران تبدیل شود. ازاین‌رو در این مقاله یک استراتژی تقویت تاب آوری شبکه‌های توزیع فعال مبتنی بر پتانسیل ریزشبکه های چندگانه در دو لایه اقدامات پیشگ أکثر
        رشد فزاینده حوادث طبیعی و حملات فیزیکی-سایبری موجب شده است تا توسعه استراتژی های تقویت تاب آوری به یکی از چالش های اصلی پژوهشگران تبدیل شود. ازاین‌رو در این مقاله یک استراتژی تقویت تاب آوری شبکه‌های توزیع فعال مبتنی بر پتانسیل ریزشبکه های چندگانه در دو لایه اقدامات پیشگیرانه و اقدامات اصلاحی در چارچوب مدیریت انرژی متمرکز سلسله مراتبی ارائه شده است. لایه اقدامات پیشگیرانه مبتنی بر انعقاد قراردادهای دوجانبه ارائه خدمات خروج از خاموشی بین مالک ریزشبکه های چندگانه و بهره بردار شبکه توزیع فعال و همچنین انعقاد قراردادهای پاسخگویی بار بین مالک ریزشبکه های چندگانه و بارهای پاسخگوی ریزشبکه ها می باشد. لایه اقدامات اصلاحی مبتنی بر جزیره سازی ریزشبکه ها در زمان وقوع حادثه ، فراخوانی بارهای پاسخگو و سپس برنامه ریزی عملیاتی اقتصادی-تاب آور شبکه توزیع فعال پس از حادثه به منظور خروج از خاموشی شبکه توزیع می باشد. مدل توسعه داده‌شده توسط رویکرد بهینه سازی چندهدفه مبتنی بر LP-Metric در چارچوب مدیریت انرژی سلسله مراتبی فرمول بندی شده و با استفاده از حل کننده DICOPT در نرم افزار GAMS حل شده است. کارایی و اثربخشی استراتژی خروج از خاموشی پیشنهادی با ارزیابی بار تأمین‌شده به‌عنوان شاخص تاب‌آوری بر روی شبکه توزیع فعال 33 شینِ اصلاح‌شده IEEE بررسی شده است. بازیابی تمام بارهای خاموش سیستم توزیع پس از به‌کارگیری استراتژی پیشنهادی به خوبی کارایی استراتژی خروج از خاموشی پیشنهادی را تأیید می‌کند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        84 - برنامه‌ریزی توسعه ذخیره‌سازهای انرژی قابل حمل به‌منظور بهبود تاب‌آوری سیستم قدرت
        محمدرضا شیبانی مهدی زراعتی فرخنده جباری احسان حیدریان فروشانی
        برق‌رسانی به بارهای الکتریکی حیاتی در تمام شرایط یکی از اهداف مهم پیش‌روی طراحان و بهره‌برداران سیستم‌های قدرت است. از طرفی سیستم‌های قدرت همواره در معرض حوادث و فجایای مختلف قرار دارند. قابلیت مواجهه با این حوادث و فجایا در سیستم‌های قدرت با مفهوم تاب‌آوری مطرح می‌شود. أکثر
        برق‌رسانی به بارهای الکتریکی حیاتی در تمام شرایط یکی از اهداف مهم پیش‌روی طراحان و بهره‌برداران سیستم‌های قدرت است. از طرفی سیستم‌های قدرت همواره در معرض حوادث و فجایای مختلف قرار دارند. قابلیت مواجهه با این حوادث و فجایا در سیستم‌های قدرت با مفهوم تاب‌آوری مطرح می‌شود. در این مقاله، بهبود تاب‌آوری شبکه‌های توزیع دنبال می‌شود. به این‌منظور به توسعه ذخیره‌سازهای انرژی ثابت و قابل حمل در شبکه‌های توزیع برای تاب‌آور نگه‌داشتن شبکه‌های توزیع پرداخته شده است. به‌دلیل اهمیت برق‌رسانی به بارهای حیاتی، برآورده‌شدن بارهای حیاتی به‌عنوان معیار اصلی برآورده‌شدن معیار تاب‌آوری در نظر گرفته می‌شود. مدل پیشنهادی به‌صورت یک مسأله بهینه‌سازی خطی آمیخته با اعداد صحیح فرمول‌بندی شده است. حداقل‌سازی هزینه‌ها به‌عنوان تابع هدف و برآورده‌شدن محدودیت‌ها، در شرایط نرمال و تاب‌آور شبکه به‌عنوان قیود مسأله در نظر گرفته شده‌اند. در این مدل، شبکه توزیع به چند ناحیه مجزا تقسیم شده و برآورده‌شدن بارهای حیاتی در ناحیه‌ها به‌صورت جزیره‌ای توسط منابع موجود و ذخیره‌سازهای انرژی دنبال می‌شود. نتایج مطالعات بر روی شبکه تست، قابلیت ذخیره‌سازهای قابل حمل به‌منظور برآورده‌سازی شرایط تاب‌آوری شبکه را نشان می‌دهد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        85 - تحلیلی بر خوانش اجتماعات تاب‌آور در برابر بحران زلزله (مطالعه موردی: کلان‌شهر تبریز)
        امیر بخشی زاده اکبر عبدالله زاده طرف نورمحمد منجزی
        پرسمان و انگاره نوشتار حاضر آمیزه‌ای است از نگرش پیشران‌های اجتماعی تاب‌آور در برابر بحران زلزله؛ امری که با فزونی جمعیت شهرنشینی و توسعه شهری رنگ می‌گیرد تا از این طریق سازمان‌های متولی مدیریت شهری در برابر مدیریت بحران زلزله مورد توجه قرار دهند. در حالی ابعاد این مسال أکثر
        پرسمان و انگاره نوشتار حاضر آمیزه‌ای است از نگرش پیشران‌های اجتماعی تاب‌آور در برابر بحران زلزله؛ امری که با فزونی جمعیت شهرنشینی و توسعه شهری رنگ می‌گیرد تا از این طریق سازمان‌های متولی مدیریت شهری در برابر مدیریت بحران زلزله مورد توجه قرار دهند. در حالی ابعاد این مساله گسترش روزافزون یافته است که یکی از ویژگی‌های آن درگیری گفتمان پیشران‌های دخیل در سامان دادن به این پدیده است که خود بر دامنه اهمیت آن افزوده است؛ بنابراین هدف پژوهش کاربست این انگاره بر منصه جغرافیایی کلان‌شهر تبریز بوده است، تا از این رهگذر بتواند با شناسایی پارامترهای مؤثر بر تاب‌آوری منطقه در برابر خطر زلزله به آسیب‌شناسی زمینه‌های دسترسی به آن بپردازد. پژوهش حاضر بر اساس هدف در زمره تحقیقات کاربردی، به لحاظ ماهیت و روش از نوع تحقیقات توصیفی- تحلیلی می‌باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کارشناسان حوزه مدیریت بحران و تاب‌آوری شهری است که بر اساس نظرات 35 متخصص در دسترس و آشنا با مدیریت بحران و تاب‌آوری شهری پرسشنامه نهایی وارد نرم‌افزار میک‌مک (Micmac) می‌گردد و از روش سوات در جهت شناسایی نقاط کلیدی شناخت عوامل در جهت رسیدن بر تاب‌آوری اجتماعی در پهنه‌های مستعد شناسایی‌شده کلان‌شهر تبریز استفاده می‌شود. نتایج تحقیق نشان داد که امر دانش و آگاهی اجتماعی، آموزش و مهارت و قابلیت و دسترسی به خدمات مهم‌ترین پیشران‌های موثر بر خلق اجتماعات تاب آور شهر تبریز می‌باشند. استفاده از توان آگاهی در جهت مشارکت مرمی برای مقابله با سوانح طبیعی مانند زلزله و افزایش تا‌ب‌اوری بسیار مهم است. چرا درصورتی‌که افراد از آگاهی و مهارت کافی برخوردار و توانمند شده باشند، می‌توان امیدوار بود که هنگام وقع زلزله خواهند توانست با واکنش و رفتار مناسب، جان خود و نزدیکان را حفظ و کمتر دچار آسیب جانی، مالی و روحی شوند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        86 - آینده‌پژوهی بعد اکولوژیکی تاب‌آوری در ساختار فضایی شهر تهران
        ابراهیم فرهادی احمد پوراحمد کرامت اله زیاری حسنعلی فرجی سبکبار
        در طی یکی دو دهه اخیر با افزایش بحران‌ها، تاب‌آوری شهرها و مناطق در مقابل مخاطرات طبیعی و انسانی موردتوجه ویژه‌ای قرارگرفته است. هدف این پژوهش تحلیل فضایی مؤلفه‌های اثرگذار بر تاب‌آوری شهری کلان‌شهر تهران (پایتخت سیاسی و اقتصادی ایران) در قالب شاخص‌های اکولوژیکی و شناسا أکثر
        در طی یکی دو دهه اخیر با افزایش بحران‌ها، تاب‌آوری شهرها و مناطق در مقابل مخاطرات طبیعی و انسانی موردتوجه ویژه‌ای قرارگرفته است. هدف این پژوهش تحلیل فضایی مؤلفه‌های اثرگذار بر تاب‌آوری شهری کلان‌شهر تهران (پایتخت سیاسی و اقتصادی ایران) در قالب شاخص‌های اکولوژیکی و شناسایی مهم‌ترین عوامل اثرگذار بر آن‌هاست. در این پژوهش ابتدا شاخص‌هایی در 7 دسته شامل مخازن انتقال آب، مراکز جمع‌آوری زباله، مراکز تصفیه آب و فاضلاب، کاربری سبز و پارک‌ها، اراضی قهوه‌ای و بایر، خطوط گسل، و آلودگی هوا در محیط نرم‌افزار جی‌آی‌اس با استفاده از ابزارهای هم‌پوشانی وضعیت تاب‌آوری مناطق را نشان داد. بحث آینده‌پژوهی این مقاله متشکل از دو بخش است.در بخش اول، به‌منظور ایجاد پایگاهی از عوامل اولیه موجود درباره مؤلفه‌های تاب‌آوری فضایی ، از تکنیک پویش محیطی (بررسی مقالات و منابع چاپی، مصاحبه با متخصصان و پایش همایش‌ها و کنفرانس‌ها) و بررسی پیشینه ادبیات استفاده‌شده است.در بخش دوم از کارشناسان و نخبگان خواسته شد که مهم‌ترین مؤلفه‌های اثرگذار بر تاب‌آوری اکولوژیکی زیست‌محیطی را ظرف ۱۰ سال آینده مشخص نمایند. که نهایتاً به‌صورت دلفی 18 متغیر تعیین گردیدند و از نرم‌افزار میک مک برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها استفاده می‌شود.یافته‌ها نشان داد تحلیل فضایی تاب‌آوری شهر تهران در بعد اکولوژیکی زیست‌محیطی با در نظر گرفتن نمودار تحلیل اثر ـ وابستگی در وضعیت ناپایدار قرار دارد. بر اساس یافته ها، متغیرهای پهنه‌های گسل و شدت زلزله، خشک‌سالی، استقرار منابع تولیدی و صنعتی (نیروگاه و صنایع)، هم‌جواری کانون‌های خطر، کیفیت خاک، کیفیت و کمیت ذخایر آبی، آلودگی‌های زیست‌محیطی، تهدیدات با منشأ ژئومورفولوژیک (زمین‌لغزش، فرونشست و..) دارای بیشترین ضریب تأثیرگذاری بر بعد اکولوژیکی تاب‌آوری شهر تهران دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        87 - راهبردهای ارتقای تاب‌آوری شهر تهران در برابر مخاطرات طبیعی
        عاطفه حصارکی زاد شیرین محمدخان
        تاب‌آوری شهری با شدت فزاینده تغییرات اقلیمی و بلایای طبیعی در شهرها، مفهومی جذاب در محافل دانشگاهی و سیاست گذاری است. اگرچه مطالعات مختلفی در مورد تاب آوری شهری انجام شده، با این حال مطالعات اندکی در ارتباط با راهبردهای ارتقای تاب آوری شهری انجام شده است. هدف این مطالعه أکثر
        تاب‌آوری شهری با شدت فزاینده تغییرات اقلیمی و بلایای طبیعی در شهرها، مفهومی جذاب در محافل دانشگاهی و سیاست گذاری است. اگرچه مطالعات مختلفی در مورد تاب آوری شهری انجام شده، با این حال مطالعات اندکی در ارتباط با راهبردهای ارتقای تاب آوری شهری انجام شده است. هدف این مطالعه ارائه استراتژی های کلیدی بهبود تاب‌آوری شهر تهران در برابر بلایای طبیعی است. روش تحقیق توصیفی - تحلیلی است. برای تدوین راهبردهای مناسب در جهت بهبود تاب‌آوری شهر تهران در برابر مخاطرات طبیعی از چارچوب تحلیلی تدوین استراتژی دیوید (2001) و مدل AHP استفاده شده است. نتایج پژوهش بیانگر این است که راهبرد تهیه سند چشم انداز برای کاهش ریسک و آسیب پذیری و ارتقای تاب آوری شهر تهران و راهبرد شناسایی و ارزیابی محدوده های با ریسک و آسیب پذیری بالای اجتماعی، اقتصادی، کالبدی-زیرساختی، محیطی و مدیریتی و اولویت دهی به بازآفرینی آن ها با تاکید بر تاب آوری مهم ترین راهبردها در راستای ارتقای تاب آوری شهر تهران هستند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        88 - ارزیابی تاب‌آوری جوامع شهری و روستایی دربرابر مخاطرات طبیعی و ارائه الگوی تاب-آوری در هر یک از جوامع (مطالعه موردی شهرستان گلپایگان)
        امیر صفایی مجید ولی شریعت پناهی بتول باهک محسن رنجبر بهرام آزاد بخت
        مخاطرات طبیعی همیشه و در همه زمان ها به صورت ناگهانی رخ داده است. جوامع انسانی همیشه از این مخاطرات زیان های بسیار زیادی دیده اند. یکی از راه های مقابله با این مخاطرات افزایش تاب آوری جوامع در مقابل این خطرات است. هدف این پژوهش ارزیابی تاب آوری جوامع شهری و روستایی در ب أکثر
        مخاطرات طبیعی همیشه و در همه زمان ها به صورت ناگهانی رخ داده است. جوامع انسانی همیشه از این مخاطرات زیان های بسیار زیادی دیده اند. یکی از راه های مقابله با این مخاطرات افزایش تاب آوری جوامع در مقابل این خطرات است. هدف این پژوهش ارزیابی تاب آوری جوامع شهری و روستایی در برابر مخاطرات طبیعی و ارائه الگوی تاب آوری در هریک از جوامع در شهرستان گلپایگان است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش انجام کار، توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق را تمام سرپرستان خانوارهای شهری و روستایی شهرستان گلپایگان (30419خانوار) تشکیل می‌دهد که از میان آنها حجم نمونه‌ای با استفاده از فرمول کوکران به تعداد 379 نفر به‌ صورت تصادفی انتخاب ‌شده است. جهت تجزیه و تحلیل یافته از آزمون تی تک نمونه ای، تحلیل رگرسیون و تحلیل مسیر استفاده شده است. نتایج تحلیل رگرسیون نتایج نشان داد که شاخص اقتصادی با ضریب بتای 434/0 بیشترین تاثیر را بر جوامع شهری و روستایی دارد و شاخص نهادی با ضریب بتای 167/0 کم ترین تاثیر را داشته است. همچنین نتایج تحلیل مسیر نشان داد که متغیر اقتصادی با اثر کلی 723/0 و متغیر اجتماعی با اثر کلی 526/0 به ترتیب بیشترین تاثیر را بر تاب آوری جوامع شهری و روستایی شهرستان گلپایگان دارند و متغیر کالبدی- محیطی با اثر کلی 265/0 کم ترین تاثیر را در میان سایر متغیرها بر تاب آوری جوامع شهری و روستایی شهرستان گلپایگان داشته است. همچنین نتایج بررسی کارشناسان نشان داد که میزان تاب آوری جوامع روستایی به مراتب پایین تر از میزان تاب آوری جوامع شهری است. همچنین نتایج بررسی ها نشان داد که در مجموع میزان تاب آوری جوامع روستایی برابر با 807/2 و در جوامع شهری برابر با 188/3 است که نشان دهنده تفاوت تاب آوری در دو جامعه شهری و روستایی است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        89 - ارزیابی نقش نهاده های تولید بخش کشاورزی در تاب اوری اقتصاد نواحی روستایی (مطالعه‌ی مورد: دهستان میربگ، شهرستان دلفان)
        علی خدادادی محمد جواد صفایی هادی نیازی
        شاید بتوان گفت که اقتصاد غالب در جامعه روستایی کشاورزی است؛ لذا از درآمد حاصل از فروش محصولات آن امرارمعاش می‌نمایند. بااین‌حال هرگونه خللی که در نظام تولیدی آن‌ها به وجود آید، می‌تواند فعالیت آن‌ها را با رکود مواجه کند. از سویی این رکود منجر به ساقط شدن سیستم کارکردی و أکثر
        شاید بتوان گفت که اقتصاد غالب در جامعه روستایی کشاورزی است؛ لذا از درآمد حاصل از فروش محصولات آن امرارمعاش می‌نمایند. بااین‌حال هرگونه خللی که در نظام تولیدی آن‌ها به وجود آید، می‌تواند فعالیت آن‌ها را با رکود مواجه کند. از سویی این رکود منجر به ساقط شدن سیستم کارکردی و تخلیه روستا خواهد شد. سرانجام مهم‌ترین عناصر تولیدی و خودکفایی کشور (کشاورزی و روستا) نیز از بین خواهند رفت. بدین منظور در مقاله پیش‌رو سعی شده است با بررسی میزان بهره‌مندی روستائیان از نهاده‌های تولید در کشاورزی، سطح تاب‌آوری اقتصاد روستایی دهستان میربگ مورد ارزیابی قرار گیرد. بر این اساس، 227 نفر از کشاورزان و 20 نفر از کارشناسان بخش کشاورزی منطقه به‌عنوان نمونه به‌منظور بررسی مسئله انتخاب شدند. روش گردآوری اطلاعات به‌صورت کتابخانه‌ای و ابزار میدانی آن پرسشنامه بوده و با کمک نرم‌افزار Spss موضوع خواسته‌شده تحلیل گردید. نتایج حاکی از آن است: که میزان بهره‌مندی روستائیان از نهاده‌های موردنیاز و به‌روز پائین بوده و در سطح 99 درصد معنادار هست؛ بنابراین تاب‌آوری اقتصادی آن‌ها را با چالش مواجه خواهد کرد. همچنین از بین چهار عامل کلیدی نهاده‌های تولید در کشاورزی(زمین، نیروی کار، سرمایه و مدیریت)، نخست عامل &rdquo;مدیریت&ldquo;، سپس &rdquo;زمین&ldquo; به ترتیب به‌عنوان کلیدی‌ترین نهاده‌های تولید در کشاورزی مؤثر بر تاب‌آوری اقتصاد روستایی دهستان میربگ شناخته شدند. درمجموع می‌توان گفت: مناطق روستایی این شهرستان در این زمینه با ضعف اساسی روبرو هستند که با لحاظ نمودن پیشنهادهات این پژوهش، می‌توان به برطرف ساختن نقاط ضعف آن‌ها پرداخت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        90 - اثربخشی آموزش مهارت‌های ارتباطی بر سازگاری و تاب‌آوری زوج‌های جوان
        منیره پورفراهانی نجمه مرادیان فاطمه زمانی نیا سیدعلی کیمیایی حمیدرضا آقامحمدیان شعرباف
        هدف از پژوهش حاضر تعیین میزان اثربخشی آموزش مهارت‌های ارتباطی بر سازگاری و تاب‌آوری زوج‌های جوان شهر بشرویه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه زوجین مراجعه‌کننده به مراکز فرهنگی- تربیتی کانون عترت، کانون امیرالمؤمنین و مرکز بهداشت شهر بشرویه در سال 1396 می باشند. نمو أکثر
        هدف از پژوهش حاضر تعیین میزان اثربخشی آموزش مهارت‌های ارتباطی بر سازگاری و تاب‌آوری زوج‌های جوان شهر بشرویه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه زوجین مراجعه‌کننده به مراکز فرهنگی- تربیتی کانون عترت، کانون امیرالمؤمنین و مرکز بهداشت شهر بشرویه در سال 1396 می باشند. نمونه آماری پژوهش شامل 24 زوج که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به شیوه تصادفی در دو گروه مداخله و کنترل قرار گرفتند. روشپژوهش شبه آزمایشی و از نوع پیش‌آزمون پس‌آزمون با گروه کنترل بود. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه سازگاری بل (1961) و مقیاس تاب‌آوری کانر و دیویدسون (2003) بود که در مرحله پیش‌آزمون و پس‌آزمون تکمیل گردید و پس از آن گروه آزمایش طی 8 جلسه یک‌ساعته تحت آموزش مهارت‌های ارتباطی قرار گرفتند. داده‌ها با روش تحلیل کوواریانس یک راهه نشان دادند؛ در پس آزمون گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل، افزایش معناداری در سازگاری و تاب‌آوری داشته و بر اساس مشخص شد آموزش مهارت‌های ارتباطی موجب افزایش سازگاری و تاب‌آوری زوج‌ها شده بود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        91 - کاربست تئوری انتخاب بر امیدواری، تاب آوری و بهزیستی روان‌شناختی در زنان مطلقه
        مینا محمودی تبار زهرا درگاهی
        هدف از پژوهش حاضر، کاربست تئوری انتخاب بر امیدواری، تاب‌آوری و بهزیستی روان‌شناختی در زنان مطلقه شهر اهواز بود. جامعه‌آماری شامل کلیه زنان مطلقه شهر اهواز بود. نمونه‌ پژوهش شامل 40 نفر بود که به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنتر أکثر
        هدف از پژوهش حاضر، کاربست تئوری انتخاب بر امیدواری، تاب‌آوری و بهزیستی روان‌شناختی در زنان مطلقه شهر اهواز بود. جامعه‌آماری شامل کلیه زنان مطلقه شهر اهواز بود. نمونه‌ پژوهش شامل 40 نفر بود که به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 20 نفر)گمارده شدند. طرح پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. ابزار مورد استفاده در این پژوهش مقیاس امیدواری اشنایدر و همکاران (1991)، مقیاس تاب‌آوری کانر و دویدسون (2003) و پرسشنامه بهزیستی روان‌شناختی ریف (1989) بود. گروه آزمایش، مداخله تئوری انتخاب شامل 8 جلسه گروهی 120 دقیقه‌ای هفتگی را دریافت کردند؛ اما گروه کنترل مداخله‌ای دریافت نکرد. پس از یک‌ماه و نیم مرحله پیگیری انجام شد. داده‌ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چند‌متغیری و تک‌متغیری تحلیل شد. نتایج نشان‌داد که کاربست تئوری انتخاب بر امیدواری، تاب‌آوری و بهزیستی روان‌شناختی در زنان مطلقه اثربخش بود. این نتیجه در مرحله پیگیری نیز تداوم داشت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        92 - نقش تاب آوری سازمانی و فردی در فرهنگ کسب ‌و‌کار وکارآفرینی دیجیتالی زنان
        محمد باشکوه اجیرلو نیکسا جباری کردلر
        هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش تاب آوری سازمانی و فردی در فرهنگ کسب ‌و‌کار وکارآفرینی دیجیتالی زنان بود. جامعه پژوهش کلیه مطالعات و متون مرتبط با تاب آوری در فرهنگ کسب‌وکار و کارآفرینی دیجیتالی بود. نمونه پژوهش مطالب مرتبط با تاب آوری سازمانی وفردی درفرهنگ کسب‌وکار و کارآفری أکثر
        هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش تاب آوری سازمانی و فردی در فرهنگ کسب ‌و‌کار وکارآفرینی دیجیتالی زنان بود. جامعه پژوهش کلیه مطالعات و متون مرتبط با تاب آوری در فرهنگ کسب‌وکار و کارآفرینی دیجیتالی بود. نمونه پژوهش مطالب مرتبط با تاب آوری سازمانی وفردی درفرهنگ کسب‌وکار و کارآفرینی دیجیتالی زنان بود. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی_تحلیلی بود. جهت گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه‌ای و به صورت فیش برداری استفاده شد. سپس داده ها به صورت تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفت. نتایج یافته ها نشان داد که تاب‌آوری یک ویژگی مهم در شخصیت و منش کارآفرین است و به عنوان یک جنبه اساسی در فرآیند کارآفرینی شناخته شده است. تاب آوری، سازمان را به سمت دستیابی به نتایج موفق سوق می‌دهد و می‌تواند به شرکت‌ها در مدیریت ناملایمات کمک کند. تاب‌آوری سازمانی به ویژه برای کسب ‌و‌کارهای کوچک بسیار مهم است. هم‌چنین درسطح تاب آوری فردی، محققان از آن به عنوان ویژگی‌های شناختی و رفتاری یاد می‌کنند. افراد تاب‌آور دیدگاهی خوش‌بینانه، پرشور و انرژی‌بخش به زندگی دارند و به تجربیات جدید علاقه‌مند هستند. از منظر روان‌شناختی، افراد تاب‌آور کسانی هستند که قادر به تحمل استرس و مقابله با فشار هستند. هم چنین یافته ها نشان داده که کارآفرینی نقش مهمی در تقویت فرهنگ کسب و کار، رونق اقتصادی و بهبود رفاه ملی ایفا می کند. توسعه فن آوری مجموعه ای از فرصت ها را برای کارآفرینان زن به منظور کشف و گسترش عملیات تجاری خود باز کرده است. پیشرفت در فناوری ارتباطات منجر به تولد شبکه های رسانه های اجتماعی شده است که کارآفرینان زن را قادر می سازد در شیوه های بازاریابی نوآوری کنند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        93 - اثربخشی درمان مبتنی بر ذهن‌آگاهی خانواده محور بر میزان تاب‌آوری و نشخوار فکری مادران کودکان با ناتوانی یادگیری خاص
        معصومه فعله گری افشین صلاحیان حسن غریبی سمیه ساعدی شایسته چارداولی
        هدف: این مطالعه با هدف بررسی اثربخشی ذهن‌آگاهی خانواده محور بر میزان تاب‌آوری و نشخوار فکری مادران کودکان با ناتوانی یادگیری خاص انجام شد. روش‌: این پژوهش از لحاظ هدف، از نوع نیمه تجربی بود که بر روی نمونه‌ای از مادران کودکان با ناتوانی یادگیری خاص شهرستان قروه انجام شد أکثر
        هدف: این مطالعه با هدف بررسی اثربخشی ذهن‌آگاهی خانواده محور بر میزان تاب‌آوری و نشخوار فکری مادران کودکان با ناتوانی یادگیری خاص انجام شد. روش‌: این پژوهش از لحاظ هدف، از نوع نیمه تجربی بود که بر روی نمونه‌ای از مادران کودکان با ناتوانی یادگیری خاص شهرستان قروه انجام شد. با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس تعداد 30 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند و به صورت دو گروه 15 نفری به صورت تصادفی در گروه‌های آزمایش و کنترل قرار گرفتند وگروه آزمون تحت آموزش تمرینات ذهن‌آگاهی قرار گرفت. در این پژوهش داده‌ها توسط پرسشنامه‌های نشخوار فکری (1991) و تاب‌آوری (2003) در قبل از شروع آموزش (پیش‌آزمون) و بعد از آموزش (پس‌آزمون) گردآوری شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که آموزش تمرینات ذهن‌آگاهی تاثیرات قابل ملاحظه‌ای در افزایش میزان تاب‌آوری وکاهش میزان نشخوار فکری مادران کودکان با ناتوانی یادگیری خاص دارد. نتیجه‌گیری: با آموزش تمرینات ذهن‌آگاهی به مادران کودکان با ناتوانی یادگیری خاص، میزان تاب‌آوری آنها را افزایش و میزان نشخوار فکری را درآنها کاهش داد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        94 - تدوین مدل رضایت زناشویی بر اساس تاب‌آوری و تنظیم هیجان در زنان: نقش واسطه‌ای طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه
        زهره واثقی حسن احدی حسین بیگدلی جواد خلعتبری
        مقدمه: ازدواج یکی از مهم‌ترین عوامل بهداشت روانی در اجتماع است. هدف: هدف پژوهش حاضر تدوین مدل رضایت زناشویی بر اساس تاب‌آوری و تنظیم هیجان در زنان و نقش واسطه‌ای طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه بود. روش: روش پژوهش حاضر کاربردی، توصیفی و همبستگی (از نوع معادلات ساختاری) بود. أکثر
        مقدمه: ازدواج یکی از مهم‌ترین عوامل بهداشت روانی در اجتماع است. هدف: هدف پژوهش حاضر تدوین مدل رضایت زناشویی بر اساس تاب‌آوری و تنظیم هیجان در زنان و نقش واسطه‌ای طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه بود. روش: روش پژوهش حاضر کاربردی، توصیفی و همبستگی (از نوع معادلات ساختاری) بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را تمامی زنان متأهل مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره تحکیم بنیاد خانواده با رویکرد سبک زندگی اسلامی شهر تهران در سال 1400 تشکیل داد. حجم نمونه نهایی با محاسبه بیش‌برآورد به دلیل پیش‌بینی ریزش آزمودنی 401 نفر بود که با توجه به گستردگی جامعه مورد مطالعه از روش غیرتصادفی و دردسترس استفاده شد. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه‌های رضایت زناشویی انریچ (1989)، طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه یانگ (1990)، تنظیم هیجان گارنفسکی (2001) و تاب‌آوری کانر و دیویدسون (2003) استفاده شد. سپس داده‌های حاصل با استفاده از روش تحلیل مسیر توسط نرم‌افزار AMOS-18 تجزیه‌وتحلیل شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که تاب‌آوری به‌صورت غیرمستقیم و از طریق طرح‌واره‌های محدودیت‌های مختل 0/04، دیگرجهت‌مندی 0/03 و گوش‌به‌زنگی و بازداری 0/03 به‌صورت غیرمستقیم توانست رضایت زناشویی را پیش‌بینی کند. همچنین تنظیم هیجان سازش‌یافته 0/35 و سازش‌نیافته 0/37- هم به‌صورت مستقیم و هم غیرمستقیم و از طریق طرح‌واره‌های محدودیت‌های مختل 0/34-، دیگرجهت‌مندی 0/53 و گوش‌به‌زنگی و بازداری 0/65 توانستند رضایت زناشویی را پیش‌بینی کنند (001/0&gt;p). نتیجه‌گیری: بنابراین متغیرهای تاب‌آوری، تنظیم هیجان و طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه می‌توانند نقش مهمی در رضایت زناشویی داشته باشند و لزوم توجه به این متغیرهای مهم در برنامه‌های پیشگیری از طلاق باید مدنظر قرار گیرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        95 - نقش میانجی تنظیم شناختی هیجان در رابطه بین تاب آوری و دانش جنسی با صمیمیت زناشویی در زوجین دارای فرزند ناتنی
        مهسا فرخی جهانگیر کرمی آسیه مرادی
        بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی تنظیم شناختی هیجان در رابطه بین تاب آوری و دانش جنسی با صمیمیت زناشویی در زوجین دارای فرزند ناتنی در سال 1401 در شهر کرمانشاه انجام شد. پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی است. روش: جامعه آماری شامل کلیه زوجین دارای فرزند ناتنی د أکثر
        بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی تنظیم شناختی هیجان در رابطه بین تاب آوری و دانش جنسی با صمیمیت زناشویی در زوجین دارای فرزند ناتنی در سال 1401 در شهر کرمانشاه انجام شد. پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی است. روش: جامعه آماری شامل کلیه زوجین دارای فرزند ناتنی در شهر کرمانشاه می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس 200 به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای این پژوهش شامل پرسشنامه‌های صمیمیت زناشویی والکر و تامپسون (1983)، تنظیم هیجان گرانفسکی و همکاران (2001)، تاب‌آوری کانر و دیویدسون (۲۰۰۳) و دانش جنسی آن هوپر (1992). یافته ها: نتایج نشان دهنده برازش مطلوب داده‌ها با الگوی پیشنهادی پژوهش بود. تاب آوری و دانش جنسی به صورت مستقیم با صمیمیت زناشویی ارتباط معناداری دارند(05/0&ge;p). همچنین نتایج نشان داد تنظیم شناختی هیجان با صمیمیت زناشویی در زوجین دارای فرزند ناتنی رابطه معنادار دارد(05/0&ge;p). سایر نتایج نشان داد که تنظیم شناختی هیجان در رابطه بین تاب آوری و دانش جنسی با صمیمیت زناشویی در زوجین دارای فرزند ناتنی نقش میانجی ایفا می کند(05/0&ge;p). نتیجه گیری: بر این اساس می‌توان نتیجه گرفت از آنجا که روابط آشفته و مشکلات بین زوجین بر فرزندان تأثیر می‌گذارد، توجه به صمیمیت زوجین و آموزش سازه‌هایی همچون تاب‌آوری، دانش جنسی و کمک به تنظیم هیجان در زوجین می‌تواند در ایجاد صمیمیت بین زوجین با فرزند ناتنی تأثیرگذار باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        96 - اثربخشی آموزش مهارت تاب آوری اسلامی بر نگرش والدینی و احساس گناه مادران دارای فرزند نابینا
        سمانه السادات طباطبایی الهه سرفرازی
        هدف: هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش مهارت تاب‌آوری اسلامی بر نگرش والدینی و احساس گناه مادران دارای فرزند نابینا بود. روش: پژوهش از نوع کار آزمایی بالینی به روش پیش‌آزمون_پس‌آزمون با گروه کنترل و جامعه آماری شامل مادران کودکان نابینا در اردیبهشت‌ماه سال 1401 است أکثر
        هدف: هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش مهارت تاب‌آوری اسلامی بر نگرش والدینی و احساس گناه مادران دارای فرزند نابینا بود. روش: پژوهش از نوع کار آزمایی بالینی به روش پیش‌آزمون_پس‌آزمون با گروه کنترل و جامعه آماری شامل مادران کودکان نابینا در اردیبهشت‌ماه سال 1401 است که با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند 32 مادر در فراخوان در فضای مجازی انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایش گمارش شدند. برای گرداوری اطلاعات از پرسشنامه نگرش والدین نسبت به فرزند دارای نیازهای ویژه‌ شان گوندر (2002) و پرسشنامه احساس گناه ایزنک (2007) استفاده شد. داده‌های به دست آمده با استفاده از نرم‌افزار spss نسخه 24 به روش تحلیل کوواریانس چند متغیره تجزیه‌وتحلیل شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که بین عملکرد گروه‌های کنترل و آزمایش در بهبود نگرش والدینی و کاهش احساس گناه در مرحله پس‌آزمون تفاوت معنی‌داری وجود دارد (p&lt;0.05). همچنین نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش تاب‌آوری اسلامی باعث بهبود خرده مقیاسهای نگرش والدینی (پذیرش و محبت، شرم‌زدگی، ناکامی، ناامیدی و حمایت افراطی) در مادران دارای فرزند نابینا شده است. نتیجه گیری: بر اساس یافته‌های پژوهش می‌توان نتیجه گرفت که آموزش مادران بر اساس تاب‌آوری اسلامی بر بهبود نگرش آنها نسبت به فرزندشان و کاهش احساس گناه آنها تأثیر داشته است؛ بنابراین می‌تواند به عنوان یک روش مداخله‌ای مؤثر و مبتنی بر فرهنگ و مذهب جامعه به کار گرفته شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        97 - ارائه روش ترکیبی تصمیم‌گیری چندمعیاره فازی جهت ارزیابی و انتخاب تامین‌کننده بادوام (مورد مطالعه: تامین‌کننده دارو)
        Zeinab Sazvar Pooneh Hamrahi Seyyed Zakia al-Sadat Mousavi Jam
        با توجه به شرایط پیچیده امروزی کسب‌وکارها و وقوع مواردی مانند اپیدمی کرونا، سازمان‌ها به فکر سرعت عمل بالاتر و چابکی در بستر تحولات دیجیتال افتاده اند. با توجه به تغییرات به وجود آمده در اثر انقلاب صنعتی چهارم و تحولات دیجیتال، سازمان‌ها و زنجیره‌های تامین می‌بایست به س أکثر
        با توجه به شرایط پیچیده امروزی کسب‌وکارها و وقوع مواردی مانند اپیدمی کرونا، سازمان‌ها به فکر سرعت عمل بالاتر و چابکی در بستر تحولات دیجیتال افتاده اند. با توجه به تغییرات به وجود آمده در اثر انقلاب صنعتی چهارم و تحولات دیجیتال، سازمان‌ها و زنجیره‌های تامین می‌بایست به سوی استفاده از مولفه‌های انقلاب صنعتی چهارم حرکت کنند. در این راستا، هدف اصلی این مطالعه ارزیابی و انتخاب تامین‌کنندگان دارو در بیمارستان متناسب با پارادایم‌های زنجیره تامین بادوام می‌باشد. با توجه به پارادایم‌های زنجیره تامین بادوام (ناب-چابکی، تاب‌آوری، پایداری و دیجیتالی‌شدن)، 21 معیار جهت ارزیابی تامین‌کنندگان انتخاب گردیده است. معیارها و زیرمعیارها با روش ترکیبی FDEMATEL-FBWM وزن‌دهی شده که پارادایم‌های ناب-چابکی، تاب‌آوری، دیجیتالی‌شدن و پایداری به ترتیب دارای اهمیت می‌باشند. از میان زیرمعیارهای ارزیابی تامین‌کنندگان نیز، سرعت، مسافت، ظرفیت تامین، اشتراک اطلاعات، توانایی مالی و مدیریت بحران به عنوان مهم‌ترین زیرمعیارها انتخاب شده اند. متناسب با وزن به دست آمده معیارها از روش ترکیبی مذکور، تامین‌کنندگان با روش ویکور اولویت‌بندی شده اند. یافته‌های این مطالعه به دلیل جدید بودن روش حل، با روش ترکیبی FAHP-TOPSIS جهت اعتبارسنجی مقایسه گردیده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        98 - اثربخشی آموزش شناختی رفتاری بر تاب‌آوری تحصیلی و سلامت روان دانش‌آموزان دختر متوسطه دوم
        محمدجواد فرخی
        مقدمه و هدف: هدف از پژوهش حاضر مطالعه اثربخشی آموزش شناختی رفتاری بر تاب‌آوری تحصیلی و سلامت روان دانش‌آموزان دختر متوسطه دوم ناحیه دو شهر شیراز بود. روش شناسی پژوهش: طرح پژوهش تجربی از نوع پیش‌آزمون، پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمامی دانش‌آ أکثر
        مقدمه و هدف: هدف از پژوهش حاضر مطالعه اثربخشی آموزش شناختی رفتاری بر تاب‌آوری تحصیلی و سلامت روان دانش‌آموزان دختر متوسطه دوم ناحیه دو شهر شیراز بود. روش شناسی پژوهش: طرح پژوهش تجربی از نوع پیش‌آزمون، پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمامی دانش‌آموزان دختر متوسطه دوم ناحیه دو شهر شیراز خواهد بود. حجم نمونه با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای مرحله انتخاب شد، به این نحو که از میان دبیرستان‌های آن ناحیه یک مدرسه انتخاب و از آن مدرسه به طور تصادفی دو کلاس تعیین و به طور تصادفی انتخاب و در دو گروه آزمایش (30 نفر) و کنترل (۳۰ نفر) جایگزین شدند. این افراد از طریق توزیع پرسشنامه تاب‌آوری تحصیلی ساموئلز و پرسشنامه سنجش سلامت عمومی گلدبرگ و هیلر مورد سنجش قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها جهت بررسی متغیرها و فرضیه‌های پژوهش از شاخص‌های آماری توصیفی (میانگین، انحراف معیار) و شاخص‌های آمار استنباطی نظیر آزمون تحلیل کوواریانس استفاده گردید. یافته ها: بین تاب‌آوری تحصیلی گروه‌های آزمایش و کنترل در مرحله پس آزمون تفاوت معنادار وجود دارد و همچنین بین سلامت روان گروه‌های آزمایش و کنترل در مرحله پس آزمون تفاوت معنادار وجود دارد. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد که آموزش شناختی رفتاری بر تاب‌آوری تحصیلی تاثیر مثبت معنادار دارد. نتایج حاصل از آزمون تحلیل کوواریانس گویای آن است که آموزش شناختی رفتاری بر سلامت روان دانش آموزان موثر است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        99 - نقش میانجی تاب آوری سازمانی در رابطه سبک رفتارهای مدیران با عملکرد مثبت کادر آموزشی مدارس متوسطه اول
        تینا بابا احمدی مهدی پور عباس قلتاش مجید قبادی
        مقدمه و هدف: موفقیت سازمان‌ها و مدیران همواره مرهون یـک‌سـری عوامـل کلیدی بوده و شناسایی و تقویت چنین عواملی کامیابی هر چه بیشتر سازمان‌ها را به دنبال خواهـد داشت. این پژوهش با هدف تبیین رابطه سبک رفتارهای مدیران مدارس و عملکرد مثبت کادر آموزشی با توجه به نقش میانجی تاب أکثر
        مقدمه و هدف: موفقیت سازمان‌ها و مدیران همواره مرهون یـک‌سـری عوامـل کلیدی بوده و شناسایی و تقویت چنین عواملی کامیابی هر چه بیشتر سازمان‌ها را به دنبال خواهـد داشت. این پژوهش با هدف تبیین رابطه سبک رفتارهای مدیران مدارس و عملکرد مثبت کادر آموزشی با توجه به نقش میانجی تاب‌آوری سازمانی انجام شده است. روش‌شناسی پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، و بر مبنای روش، یک پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری کارکنان کادر آموزشی مدارس دوره متوسطه اول ناحیه 3 اهواز بودند که تعداد آنها 254 نفر می‌باشد. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 153 نفر محاسبه گردید. روش نمونه گیری به صورت نمونه‌گیری تصادفی در دسترس بود. ابزار پژوهش پرسشنامه سبک‌های رفتاری محمدی و شرفی(1393)، عملکرد مثبت لوتانز و همکاران(2007) و پرسشنامه تاب‌آوری کانر و دیویدسون(2003) بود. با توجه به استاندارد بودن ابزار پژوهش و تایید روایی و پایایی در تحقیقات گذشته، در این پژوهش روایی به روش روایی محتوایی مورد تایید اساتید راهنما و مشاور بوده و پایایی با استفاده از آلفای کرونباخ به ترتیب 839/0، 729/0 و 874/0 به دست آمد. جهت تحلیل داده‌ها از ضریب همبستگی پیرسون و همچنین آزمون تحلیل مسیر(معادلات ساختاری) جهت بررسی نقش میانجی (آزمون سوبل) استفاده شده است. یافته ها: نتایج نشان داد بین سبک‌های رفتاری مدیران و عملکرد مثبت کادرآموزشی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد و تاب آوری سازمانی نیز نقش میانجی در این رابطه دارد. بحث و نتیجه گیری: به نظر می رسد جهت بهبود عملکرد کارکنان بکارگیری سبک های رفتاری مختلف از سوی مدیران لازم است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        100 - اثربخشی آموزش مبتنی بر بخشودگی بر تاب‌آوری و دلزدگی زناشویی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس
        فاطمه پرنیان مجید ضرغام حاجبی
        پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مبتنی بر بخشودگی بر تاب‌آوری و دلزدگی زناشویی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس انجام شد. این مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش همه زنان مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس عضو انجمن حمایت أکثر
        پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مبتنی بر بخشودگی بر تاب‌آوری و دلزدگی زناشویی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس انجام شد. این مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش همه زنان مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس عضو انجمن حمایت از بیماران مولتیپل اسکلروزیس شهر تهران در سال 1396 بودند. در مجموع 30 نفر با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه مساوی (هر گروه 15 نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش 8 جلسه 90 دقیقه‌ای تحت آموزش بخشودگی قرار گرفت. گروه‌ها پرسشنامه‌های تاب‌آوری (کونور و دیویدسون، 2003) و دلزدگی زناشویی (پاینز، 1996) را در مراحل پیش‌آزمون و پس آزمون تکمیل کردند. داده‌ها با روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری تحلیل شدند. نتایج نشان داد که آموزش مبتنی بر بخشودگی بر تاب‌آوری و دلزدگی زناشویی زنان مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس موثر بود. به عبارت دیگر آموزش مبتنی بر بخشودگی باعث افزایش تاب‌آوری و کاهش دلزدگی زناشویی زنان مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس شد (05/0P&lt;). در نتیجه آموزش مبتنی بر بخشودگی یک روش موثر برای بهبود تاب‌آوری و دلزدگی زناشویی زنان مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس می‌باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        101 - مدل یابی معادلات ساختاری رابطه ابعاد سرمایه روان‌شناختی و سرسختی ذهنی کارکنان شهرداری بجنورد
        هاجر الهی بهرنگ اسماعیلی شاد
        هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه ابعاد سرمایه روان‌شناختی و سرسختی ذهنی کارکنان شهرداری بجنورد میباشد. پژوهش حاضر توصیفی و ازنوع همبستگی بود. جامعه آماری تمامی کارکنان شهرداری بجنورد به تعداد 220 نفر بودند که طبق جدول کرجسی&ndash; مورگان از میان آنها 155 نفر با روش نمونه گیری أکثر
        هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه ابعاد سرمایه روان‌شناختی و سرسختی ذهنی کارکنان شهرداری بجنورد میباشد. پژوهش حاضر توصیفی و ازنوع همبستگی بود. جامعه آماری تمامی کارکنان شهرداری بجنورد به تعداد 220 نفر بودند که طبق جدول کرجسی&ndash; مورگان از میان آنها 155 نفر با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. داده‌ها توسط دو پرسشنامه سرمایه روان‌شناختی لوتانز (2007) و سرسختی لانگ و گولت (1989) جمع‌آوری‌شد. پایایی آنها از طریق آلفای کرونباخ به ترتیب (89/0) و (84/0) برآورد گردید و روایی پرسشنامه‌ها از نوع صوری و محتوایی بود. برای تجزیه‌وتحلیل یافته‌ها از نرم‌افزار Lisrel نسخه 8 استفاده شد. نتیجه معادلات ساختاری برای فرضیه اصلی نشان داد با توجه به مقدار ضریب مسیر بدست‌آمده 72/0 و معناداری 73/5 بین سرمایه روان‌شناختی و سرسختی ذهنی رابطه معناداری وجود دارد. مقادیر ضریب مسیر میان خودکارآمدی و سرسختی ذهنی کارکنان 49/0 و آماره تی برای این ضریب نیز 67/6 حاصل شد که نشان داد بین خودکارآمدی و سرسختی ذهنی رابطه مثبت معناداری برقرار است. ضریب مسیر میان امیدواری و سرسختی ذهنی کارکنان 64/0 بدست‌آمد. آماره تی برای این رابطه 97/6 نشان داد بین امیدواری و سرسختی ذهنی رابطه مثبت معناداری برقرار است. مقدار ضریب مسیر میان تاب‌آوری و سرسختی ذهنی کارکنان 50/0 و مقدار تی برای این ضریب، 50/5 نشان‌دهنده رابطه مثبت معنادار بین تاب‌آوری و سرسختی ذهنی کارکنان بود. در نهایت ضریب مسیر رابطۀ بین خوش‌بینی و سرسختی ذهنی کارکنان 73/0 و مقدار آمار تی 17/7 نشان داد بین خوش‌بینی و سرسختی ذهنی کارکنان رابطه مثبت معناداری وجود دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        102 - تأثیر آموزش حساسیت‌زدایی با حرکات سریع چشم و پردازش مجدد بر اضطراب مدرسه و تاب‌آوری دانش‌آموزان
        سعید حبیب‌اللهی
        هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش حساسیت زدایی با حرکات چشم و بازپردازش مجدد بر اضطراب مدرسه و تاب‌آوری دانش آموزان بود. جامعه آماری پژوهش شامل همه دانش‌آموزان دبیرستانی پسر شهر نجف آباد در سال تحصیلی (95-1394) بود. از این جامعه 60 نفر از دانش‌آموزانی که نمره اضطراب مدرس أکثر
        هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش حساسیت زدایی با حرکات چشم و بازپردازش مجدد بر اضطراب مدرسه و تاب‌آوری دانش آموزان بود. جامعه آماری پژوهش شامل همه دانش‌آموزان دبیرستانی پسر شهر نجف آباد در سال تحصیلی (95-1394) بود. از این جامعه 60 نفر از دانش‌آموزانی که نمره اضطراب مدرسه‌ی آنها دو انحراف معیار بالاتر از میانگین بود، به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب، و پس از آن در دو گروه آزمایش(30 نفر) و کنترل(30 نفر)، گمارده شدند. پژوهش حاضر به شیوه‌ی تجربی با طرح پیش آزمون - پس آزمون و گروه کنترل بود. ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه اضطراب مدرسه فیلیپس و پرسشنامه‌ی تاب‌آوری کانر و دیویدسون بود. قبل از انجام مداخله آزمودنی های دو گروه به وسیله ابزار پژوهش مورد ارزیابی قرار گرفتند. سپس گروه آزمایش 8 جلسه 90 دقیقه‌ای با روش حساسیت‌زدایی با حرکات چشم و بازپردازش مجدد آموزش دید و گروه کنترل مداخله ای دریافت نکرد. داده‌ها با روش کوواریانس چند متغیری (مانکووا) تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که بین نمرات پس آزمون گروه های آزمایش و کنترل تفاوت معناداری در میزان اضطراب مدرسه و تاب آوری وجود دارد. آموزش حساسیت‌زدایی با حرکات چشم و بازپردازش مجدد باعث کاهش اضطراب مدرسه و افزایش تاب آوری افراد گروه آزمایش شده است (P&lt;0/001). تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        103 - رابطۀ علّی تاب‌آوری و نیازهای روان‌‎شناختی‌ با سلامت روانی با نقش میانجی عملکرد خانواده در مادران دارای کودکان استثنایی
        مریم نصیری سعید بختیارپور
        هدف از انجام این پژوهش، بررسی رابطۀ علّی تاب‌آوری و نیازهای روان‌&lrm;شناختی با سلامت روانی با نقش میانجی عملکرد خانواده در مادران دارای کودکان استثنایی در شهر اهواز بود. به این منظور 100 مادر دارای کودک استثنایی به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسش أکثر
        هدف از انجام این پژوهش، بررسی رابطۀ علّی تاب‌آوری و نیازهای روان‌&lrm;شناختی با سلامت روانی با نقش میانجی عملکرد خانواده در مادران دارای کودکان استثنایی در شهر اهواز بود. به این منظور 100 مادر دارای کودک استثنایی به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه های سلامت روانی SCL-25 (1973)، تاب‌آوری کانر و دیویدسون (2003)، نیازهای روان‌&lrm;شناختی دسی و رایان (2000) و عملکرد خانواده مک ماستر (1983) استفاده شد. جهت تحلیل داده ها از روش تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج نشان داد که بین تاب‌آوری با سلامت روانی و همچنین بین نیازهای روان‌&lrm;شناختی‌ با عملکرد خانواده(p&lt;0.01) و بین عملکرد خانواده با سلامت روانی رابطۀ مستقیم وجود داشت (p&le; 0.05). اما بین نیازهای روان‌&lrm;شناختی‌ با سلامت روانی و همچنین بین تاب‌آوری با عملکرد خانواده در مادران دارای کودکان استثنایی رابطۀ مستقیم وجود نداشت (p&gt;0.05). بین تاب‌آوری با سلامت روانی با نقش میانجی عملکرد خانواده در مادران دارای کودکان استثنایی رابطۀ غیرمستقیم وجود داشت (p&le; 0.05). اما بین نیازهای روان‌&lrm;شناختی‌ با سلامت روانی با نقش میانجی عملکرد خانواده در مادران دارای کودکان استثنایی رابطۀ غیرمستقیم وجود نداشت (p&gt;0.05). تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        104 - نقش میانجی تاب آوری در رابطه بین مثبت‌ نگری و بهزیستی‌ذهنی بیماران دیابتی
        رامین نیرومندی مریم اکبری حمزه احمدیان عباس بخشی پور رودسری
        بیماری‌های مزمن از جمله دیابت در کوتاه‌مدت با کاهش استقلال و تعامل فرد، بهزیستی ذهنی او را مختل نموده و مشکلاتی را به وجود می‌آورند. به نظر می‌رسد مثبت‌نگری در کمک به این بیماران، نقش مؤثری را داشته باشد. در این راستا، مطالعه‌ی حاضر با هدف تعیین نقش میانجی تاب‌آوری در ر أکثر
        بیماری‌های مزمن از جمله دیابت در کوتاه‌مدت با کاهش استقلال و تعامل فرد، بهزیستی ذهنی او را مختل نموده و مشکلاتی را به وجود می‌آورند. به نظر می‌رسد مثبت‌نگری در کمک به این بیماران، نقش مؤثری را داشته باشد. در این راستا، مطالعه‌ی حاضر با هدف تعیین نقش میانجی تاب‌آوری در رابطه‌ی بین مثبت‌نگری و بهزیستی‌ذهنی بیماران دیابتی شهرستان بناب انجام گرفت. این مطالعه، توصیفی از نوع همبستگی به روش مدل‌یابی معادلات ساختاری بود. جامعه‌ی آماری، کلیه‌ی اعضای فعال انجمن دیابت شهرستان بناب در سال 1397بودند. از این جامعه، 500 نفر با نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. داده‌ها به وسیله‌ی پرسشنامه‌ی ویژگی‌های روان‌شناسی مثبت‌نگر رشید (2008)، مقیاس تاب‌آوری کونور و دیویدسون (2003) و پرسشنامه‌ی بهزیستی ذهنی وارویک ادینبورگ (2007) جمع‌آوری شدند و با استفاده از نرم افزار SPSS-v25 و LISREL-v8/8 با مدل‌سازی معادلات ساختاری تحلیل شدند. نتایج نشان‌داد که مسیرهای مستقیم از مثبت‌نگری به بهزیستی‌ذهنی (۰5/۰&gt;p ۲7/۰=&beta;)، مثبت‌نگری به تاب‌آوری (۰۱/۰&gt;p 83/۰=&beta;) و تاب‌آوری به بهزیستی‌ذهنی (۰۱/۰&gt;p 80/۰=&beta;)، از نظر آماری معنی‌دار بود. همچنین مثبت‌نگری به طور غیرمستقیم از طریق تاب‌آوری نیز بر بهزیستی‌ذهنی تأثیرمثبت و معنادار داشت (۰۱/۰&gt;p 66/۰=&beta;). اگرچه به خاطر محدودیت‌ ها باید جانب احتیاط را نگه داشت، ولی به نظر می‌رسد توجه به مدل مثبت‌نگری، در برنامه درمانی و مشاوره‌ای بیماران دیابتی مفید باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        105 - مدل پیش‌بینی بهزیستی روانشناختی بر اساس تاب‌آوری و تنظیم شناختی هیجان با نقش میانجی استرس ادراک‌شده
        فرزانه حسن‌زاده نمین جاوید پیمانی طاهره رنجبریپور خدیجه ابوالمعالی الحسینی
        این پژوهش با هدف بررسی مدل پیش‌بینی بهزیستی روانشناختی بر اساس تاب‌آوری و تنظیم شناختی هیجان با نقش میانجی استرس ادراک‌شده انجام شد. طرح مطالعه مقطعی از نوع همبستگی بود. جامعه پژوهش دانشجویان دختر مقطع کارشناسی دانشگاه‌های تهران در سال تحصیلی 97-1396 بودند که تعداد 382 أکثر
        این پژوهش با هدف بررسی مدل پیش‌بینی بهزیستی روانشناختی بر اساس تاب‌آوری و تنظیم شناختی هیجان با نقش میانجی استرس ادراک‌شده انجام شد. طرح مطالعه مقطعی از نوع همبستگی بود. جامعه پژوهش دانشجویان دختر مقطع کارشناسی دانشگاه‌های تهران در سال تحصیلی 97-1396 بودند که تعداد 382 نفر از آنها با روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش پرسشنامه‌های بهزیستی روانشناختی (ریف، 1989)، تاب‌آوری (کونور و دیویدسون، 2003)، تنظیم شناختی هیجان (گارنفسکی و همکاران، 2001) و استرس ادراک‌شده (کوهن و همکاران، 1983) بودند. داده‌ها با روش مدل‌سازی معادلات ساختاری تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که متغیرهای تاب‌آوری و راهبردهای مثبت و منفی تنظیم شناختی هیجان اثر مستقیم و اثر غیرمستقیم (با میانجی استرس ادراک‌شده) بر بهزیستی روانشناختی دانشجویان دختر داشتند. متغیر استرس ادراک‌شده میانجی مناسبی بین تاب‌آوری و تنظیم شناختی هیجان با بهزیستی روانشناختی دانشجویان دختر بود و مدل برازش مناسبی داشت (05/0P تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        106 - برازندگی مدل معادلات ساختاری احساس غربت براساس تاب‌آوری با میانجیگری سازگاری عاطفی و اجتماعی در دانشجویان غیر بومی
        ایوب سقزی سید محسن حجت خواه
        احساس غربت از مفاهیم مهم در ارتباط با دانشجویان غیربومی است که همواره متأثر ازعوامل مختلفی‌ می‌باشد. پژوهش‌حاضر با هدف بررسی‌ برازندگی مدل معادلات ساختاری احساس غربت براساس تاب‌آوری با میانجیگری سازگاری عاطفی و اجتماعی انجام گرفت. این پژوهش از لحاظ هدف بنیادی و از نظر ر أکثر
        احساس غربت از مفاهیم مهم در ارتباط با دانشجویان غیربومی است که همواره متأثر ازعوامل مختلفی‌ می‌باشد. پژوهش‌حاضر با هدف بررسی‌ برازندگی مدل معادلات ساختاری احساس غربت براساس تاب‌آوری با میانجیگری سازگاری عاطفی و اجتماعی انجام گرفت. این پژوهش از لحاظ هدف بنیادی و از نظر روش توصیفی از نوع مدل‌سازی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری دانشجویان کارشناسی غیر بومی دانشگاه محقق اردبیلی‌ در سال تحصیلی 96-1395 بودند که ۲45 نفر به ‌روش نمونه‌گیری غیر‌تصادفی سهمیه‌ای به ‌عنوان حجم ‌نمونه انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش پرسش‌نامه‌ی احساس غربت(UHS)، پرسش‌نامه‌ی تاب آوری کانر و دیویدسون (CD-RIS) و مقیاس سنجش سازگاری بل (BAS) بود. داده‌ها با شاخص‌های فرآوانی، میانگین، انحراف معیار، آزمون‌ همبستگی پیرسون و روش مدل‌سازی معادلات ساختاری در نرم افزارهای SPSS-25 و AMOS-24 تحلیل شدند. یافته‌ها نشان دادکه مسیر‌های مستقیم تاب‌آوری به احساس غربت، تاب‌آوری به سازگاری عاطفی و اجتماعی، سازگاری عاطفی و اجتماعی به احساس غربت و مسیر غیرمستقیم تاب‌آوری به احساس غربت با میانجیگری سازگاری عاطفی و اجتماعی معنی‌دار بود. یافته‌های این پژوهش بر اهمیت نقش میانجیگری سازگاری عاطفی و اجتماعی در رابطه تاب‌آوری با احساس غربت تأکید دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        107 - تاثیر آموزش تاب‌آوری بر مولفه‌های اضطراب (اضطراب جدایی، هراس اجتماعی، اضطراب تعمیم‌یافته، وسواس و وحشت) در کودکان مقطع ابتدایی
        زهرا بختیاری جوانشیر اسدی علی اصغر بیانی
        مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر آموزش تاب‌آوری بر مولفه‌های اضطراب در کودکان مقطع ابتدایی انجام شد. این مطالعه نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش دانش‌آموزان پسر مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره آموزش‌وپرورش منطقه 5 و 6 شهر تهران در سال تحص أکثر
        مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر آموزش تاب‌آوری بر مولفه‌های اضطراب در کودکان مقطع ابتدایی انجام شد. این مطالعه نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش دانش‌آموزان پسر مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره آموزش‌وپرورش منطقه 5 و 6 شهر تهران در سال تحصیلی 99-1398 بودند. نمونه پژوهش 40 نفر بودند که با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه مساوی جایگزین شدند. گروه آزمایش 9 جلسه 60 دقیقه‌ای (هفته‌ای دو جلسه) تحت آموزش تاب‌آوری قرار گرفت و گروه کنترل آموزشی ندید. داده‌ها با کمک فرم اطلاعات جمعیت‌شناختی و مقیاس تجدیدنظرشده اضطراب و افسردگی کودکان (چورپیتا و همکاران، 2000) جمع‌آوری و با روش‌های خی‌دو و تحلیل کوواریانس چندمتغیری در نرم‌افزار SPSS-21 تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که گروه‌های آزمایش و کنترل از نظر پایه تحصیلی، سن و تحصیلات پدر و مادر تفاوت معنی‌داری نداشتند (05/0P&gt;). دیگر یافته‌ها نشان داد که آموزش تاب‌آوری باعث کاهش مولفه‌های اضطراب جدایی، هراس اجتماعی، اضطراب تعمیم‌یافته و وسواس کودکان مقطع ابتدایی شد (05/0p &lt;)، اما تاثیر معنی‌داری بر وحشت آنان نداشت (05/0P&gt;). با توجه به نتایج این مطالعه، برنامه‌ریزی برای استفاده از روش آموزش تاب‌آوری جهت کاهش اضطراب کودکان مقطع ابتدایی ضروری است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        108 - پیش‌بینی خودتاب‌آوری زوج‌های متقاضی طلاق مبتنی بر مولفه‌های سبک زندگی ارتقا دهندة سلامت و سبک‌های دفاعی در شهر اهواز
        عبدالامیر گاطع زاده
        این پژوهش با هدف پیش‌بینی خود‌تاب‌‌آوری زوج‌های متقاضی طلاق مبتنی بر مولفه‌های سبک زندگی ارتقا دهندة سلامت و سبک‌های دفاعی در شهر اهواز اجرا شد. نمونة تحقیق شامل 130 نفر (65 زوج متنقاضی طلاق) بودند که به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. جهت گردآوری داده‌ها از پرسشنا أکثر
        این پژوهش با هدف پیش‌بینی خود‌تاب‌‌آوری زوج‌های متقاضی طلاق مبتنی بر مولفه‌های سبک زندگی ارتقا دهندة سلامت و سبک‌های دفاعی در شهر اهواز اجرا شد. نمونة تحقیق شامل 130 نفر (65 زوج متنقاضی طلاق) بودند که به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. جهت گردآوری داده‌ها از پرسشنامة سبک زندگی ارتقا دهندة سلامت والکر و پیلرکی (1996)، پرسشنامة سبک دفاعی اندروز و همکاران (1993) و مقیاس خودتاب‌آوری موبرای (2012) استفاده شد. طرح تحقیق توصیفی از نوع همبستگی است. تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد که بین مولفه‌های سبک زندگی با خودتاب‌آوری زوج‌های متقاضی طلاق رابطة مستقیم وجود دارد. بین سبک‌ دفاعی رشدیافته با خودتاب‌آوری رابطة مثبت و بین سبک دفاعی رشد نایافته و نوروتیک با خودتاب‌آوری رابطة منفی وجود داشت. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون مشخص نمود که از بین مولفه‌های سبک زندگی (مولفة ورزش 342/0=&beta; و مدیریت استرس 314/0=&beta;) و از بین سبک‌های دفاعی (سبک دفاعی رشد یافته 354/0=&beta; و سبک دفاعی رشد نایافته 172/0-=&beta;) پیش‌بین کنندة خودتاب‌آوری هستند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        109 - مدل‌یابی تاب‌آوری بر اساس ویژگی‌های شخصیتی و هوش اجتماعی با میانجی‌گری هوش معنوی در بیماران قلبی
        سیده اعظم حسینی لردگانی مریم چرامی
        تاب‌آوری نقش مهمی در سلامت و کیفیت زندگی دارد و از عوامل موثر بر آن می‌توان به ویژگی‌های شخصیتی، هوش اجتماعی و هوش معنوی اشاره کرد. در نتیجه، پژوهش حاضر با هدف بررسی مدل‌یابی تاب‌آوری بر اساس ویژگی‌های شخصیتی و هوش اجتماعی با میانجی‌گری هوش معنوی در بیماران قلبی انجام ش أکثر
        تاب‌آوری نقش مهمی در سلامت و کیفیت زندگی دارد و از عوامل موثر بر آن می‌توان به ویژگی‌های شخصیتی، هوش اجتماعی و هوش معنوی اشاره کرد. در نتیجه، پژوهش حاضر با هدف بررسی مدل‌یابی تاب‌آوری بر اساس ویژگی‌های شخصیتی و هوش اجتماعی با میانجی‌گری هوش معنوی در بیماران قلبی انجام شد. طرح پژوهش مقطعی از نوع همبستگی بود. جامعه پژوهش بیماران قلبی مراجعه‌کننده به کلینیک‌های درمانی شهر اصفهان در سال 1399 بودند که بر اساس جدول کرجسی و مورگان از میان آنها تعداد 384 نفر با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس تاب‌آوری (کونور و دیویدسون، 2003)، پرسشنامه ویژگی‌های شخصیتی (کاستا و مک‌کری، 1992)، مقیاس هوش اجتماعی ترومسو (سیلورا و همکاران، 2001) و مقیاس هوش معنوی (آمرام و درایر، 2007) بودند. داده‌ها با روش مدل‌یابی معادلات ساختاری از نوع تحلیل مسیر در نرم‌افزارهای SPSS-23 و LISREL-8.8 تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که مدل تاب‌آوری بر اساس ویژگی‌های شخصیتی و هوش اجتماعی با میانجی‌گری هوش معنوی برازش مناسبی داشت و روان‌رنجورخویی، برون‌گرایی، گشودگی، وجدان‌گرایی و هوش اجتماعی بر هوش معنوی و تاب‌آوری اثر معنادار مستقیم داشتند (05/0&gt;P)، اما توافق‌پذیری بر هوش معنوی و تاب‌آوری اثر معناداری نداشت (05/0&lt;P). علاوه بر آن، هوش معنوی بر تاب‌آوری اثر معنادار مستقیم داشت (05/0&gt;P). همچنین، روان‌رنجورخویی، برون‌گرایی، گشودگی، وجدان‌گرایی و هوش اجتماعی از طریق هوش معنوی بر تاب‌آوری اثر معنادار غیرمستقیم داشتند (05/0&gt;P). با توجه به نتایج پژوهش حاضر، برنامه‌ریزی جهت بهبود تاب‌آوری در بیماران قلبی ضروری است و متخصصان و درمانگران حوزه سلامت می‌توانند از طریق کاهش روان‌رنجورخویی و افزایش برون‌گرایی، گشودگی، وجدان‌گرایی و هوش اجتماعی میزان تاب‌آوری در بیماران قلبی را بهبود بخشند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        110 - آموزش اثربخشی تاب‌آوری با تأکید بر آموزه‌های دینی بر کیفیت زندگی دانش‌آموزان دختر هنرستان‌های ناحیه (3) اهواز
        فاطمه سیدموسوی منصور سودانی
        چکیده هدف اصلی این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش تاب‌آوری با تاکید بر آموزه‌های دینی بر کیفیت زندگی دانش‌آموزان دختر هنرستان‌های ناحیه 3 اهواز است. جامعه‌ی آماری شامل کلیه دانش‌آموزان دختر هنرستان‌های ناحیه 3 شهر اهواز در سال تحصیلی 1394- 1393 بودند. پژوهش‌ حاضر نیمه تج أکثر
        چکیده هدف اصلی این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش تاب‌آوری با تاکید بر آموزه‌های دینی بر کیفیت زندگی دانش‌آموزان دختر هنرستان‌های ناحیه 3 اهواز است. جامعه‌ی آماری شامل کلیه دانش‌آموزان دختر هنرستان‌های ناحیه 3 شهر اهواز در سال تحصیلی 1394- 1393 بودند. پژوهش‌ حاضر نیمه تجربی از نوع پیش‌آموزان- پس‌آموزان همراه با دوره پیگیری و گروه کنترل بوده است. نمونه مورد بررسی، شامل 60 نفر از دانش‌آموزان است که واجد یک انحراف معیار پایین‌تر از میانگینی در پرسشنامه تاب‌‌آوری و کیفیت زندگی بودند که از طریق روش نمونه‌گیری تصادفی- خوشه‌ای انتخاب شدند. سپس به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و گواه تقسیم شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه تاب‌آوری کانرو دیویدسون و پرسشنامه کیفیت زندگی 26 آیتمی بود. در گروه 8 جلسه آموزش تاب‌آوری با تاکید بر آموزه‌های دینی به شیوه گروهی اعمال گردید، اما گروه کنترل مداخله‌ای دریافت نکردند. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها علاوه بر روش‌های آماری توصیفی نظیر میانگین، انحراف معیار و ... از روش‌های آمار استنباطی مانند کواریانس چند متغیری،‌ آلفای کرونباخ، تحلیل واریانس استفاده گردید. نتایج حاصل میزان کیفیت زندگی در گروه آزمایش بین دانش‌آموزان دختر نسبت به پیش‌آموزان و گروه کنترل به طور معنی‌داری بهبود یافت. این نتایج در دوره پیگیری کماکان ادامه داشت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        111 - تبیین ابعاد و مولفه های ارتقای قابلیت‌های نوآوری سازمانی با رویکرد تاب‌آوری سازمانی در شرکت‌های دانش‌بنیان
        علیرضا یاراحمدی خراسانی محمود قربانی الهام فریبرزی
        زمینه: شرکت‌های دانش‌بنیان در هر اندازه‌ای که باشند نیاز دارند عملکرد خویش را در قالب نوآوری سازمانی و در بعضی موارد تاب‌آوری سازمانی، بهبود بخشیده تا بتوانند به تعالی و اهداف مورد نظر خویش دست یابند.هدف: شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های قابلیت نوآوری سازمانی با رویکرد تاب‌آور أکثر
        زمینه: شرکت‌های دانش‌بنیان در هر اندازه‌ای که باشند نیاز دارند عملکرد خویش را در قالب نوآوری سازمانی و در بعضی موارد تاب‌آوری سازمانی، بهبود بخشیده تا بتوانند به تعالی و اهداف مورد نظر خویش دست یابند.هدف: شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های قابلیت نوآوری سازمانی با رویکرد تاب‌آوری سازمانی در شرکت‌های دانش‌بنیان است.روش: روش پژوهش حاضر به لحاظ پارادایم، تفسیری، به لحاظ رویکرد، استقرایی و به لحاظ روش کیفی است. ابزار گردآوری اطلاعات نیز منابع کتابخانه‌ای و مصاحبه است. برای جمع‌آوری داده‌ها با توجه به شرایط کفایت نمونه‌گیری و دستیابی به اشباع نظری، 25 نفر از خبرگان بصورت گلوله برفی و هدفمند انتخاب شدند.یافته‌ها: نتایج نشان داد که قابلیت نوآوری سازمانی دارای 13 بعد می باشد. این ابعاد تبیین می کنند که به منظور نوآوری تاب آورانه، بایستی به ایده ها و خصوصیات فردی، ظرفیت‌های سازمانی و ساختاری سازمان و همچنین میزان تکنولوژی محوری، آسیب پذیری و انعطاف پذیری شرکتهای دانش‌بنیان در برابر بحرانها توجه داشت. همچنین باید آگاهی شرکتها از محیط پیرامون و استراتژی ها وظرفیت های تاب آوری مورد توجه قرار گیرد. این ابعاد و مؤلفه‌ها شامل ابعاد فردی، ساختاری، عملیاتی، تکنولوژی، نوآوری، سازمانی، محیطی، آگاهی موقعیتی، آسیب‌پذیری، ظرفیت انعطاف‌پذیری، ظرفیت تاب‌آوری، استراتژی تاب‌آوری و توانمندسازی می‌باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        112 - اثربخشی آموزش واقعیت درمانی بر راهبردهای تنظیم هیجانی و تاب‌آوری در دانش‌آموزان مقطع متوسطه شهر تهران
        غلامرضا ثناگوی محرر محمود شیرازی رویا محمدی لطف الله صابریان بروجنی
        هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش واقعیت درمانی بر راهبردهای تنظیم هیجان و تاب‌آوری دانش‌آموزان مقطع متوسطه شهر تهران بود. روش شناسی: طرح پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه آزمایشی از پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل دانش‌آموزان دختر دوم متوسطه أکثر
        هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش واقعیت درمانی بر راهبردهای تنظیم هیجان و تاب‌آوری دانش‌آموزان مقطع متوسطه شهر تهران بود. روش شناسی: طرح پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه آزمایشی از پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل دانش‌آموزان دختر دوم متوسطه در منطقه 7 شهر تهران در سال تحصیلی 1397-98 بودند که با از این بین افراد واجد شرایط داوطلب به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) قرار داده شدند. گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 90 دقیقه ای جلسات آموزش واقعیت درمانی را دریافت کردند. روش جمع آوری داده ها بر اساس پرسشنامه استاندارد تنظیم شناختی هیجان (گارنفسکی و همکاران، 2001) و پرسشنامه استاندارد تاب‌آوری (کانر و دیویدسون، 2003) انجام گرفت. تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از اجرای پرسشنامه ها از طریق نرم افزار SPSS23 در دو بخش توصیفی و استنباطی (تحلیل کوواریانس) در سطح معناداری 05/0 انجام پذیرفت. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که واقعیت درمانی بر "تنظیم هیجان" و مولفه های آن در دانش‌آموزان موثر است. همچنین واقعیت درمانی بر "تاب‌آوری" در دانش‌آموزان موثر بود. نتیجه گیری: روش مداخله ای واقعیت درمانی می‌تواند تنظیم هیجان و تاب‌آوری دانش‌آموزان را افزایش دهد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        113 - اثربخشی مداخله مبتنی بر تاب‌آوری پنسیلوانیا بر فرسودگی والدینی و کودک‌آزاری ناشی از پاندمی کووید-19 در مادران دانش‌آموزان دوره اول ابتدایی
        مهدی شمالی احمدآبادی عاطفه برخورداری احمدآبادی
        هدف: بیماری کووید-19 علاوه بر آسیب‌های جسمی، پیامدهای روانی زیادی مانند فرسودگی والدینی و کودک‌آزاری را نیز به همراه داشته است. پژوهش حاضر با هدف اثربخشی برنامه تاب‌آوری پنسیلوانیا بر فرسودگی والدینی و کودک‌آزاری ناشی از پاندمی کووید-19 در مادران دانش‌آموزان دوره اول اب أکثر
        هدف: بیماری کووید-19 علاوه بر آسیب‌های جسمی، پیامدهای روانی زیادی مانند فرسودگی والدینی و کودک‌آزاری را نیز به همراه داشته است. پژوهش حاضر با هدف اثربخشی برنامه تاب‌آوری پنسیلوانیا بر فرسودگی والدینی و کودک‌آزاری ناشی از پاندمی کووید-19 در مادران دانش‌آموزان دوره اول ابتدایی انجام شد.روش: روش پژوهش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری متشکل از مادران دانش‌آموزان دوره اول ابتدایی شهرستان اردکان در سال تحصیلی 1400-1399 بود. 30 نفر با روش نمونه‌گیری دواطلبانه انتخاب و به صورت تصادفی در گروه‌های آزمایش و گواه گمارده شدند. ابزارهای این پژوهش شامل مقیاس فرسودگی والدینی (روزکام و همکاران، 2018) و کودک‌آزاری (حسینخانی و همکاران، 1392) بود. برنامه تاب‌آوری پنسیلوانیا به صورت هفتگی طی دوازده جلسه ۵/۱ ساعته به گروه آزمایش، ارائه شد و گروه کنترل آموزشی را دریافت نکرد. داده‌های حاصل از پژوهش با استفاده از کای‌دو و تحلیل کوواریانس چندمتغیری در نرم‌افزار آماری SPSS26 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: نتایج نشان داد که بین دو گروه به لحاظ متغیرهای جمعیت شناختی سن و تحصیلات تفاوت معنی‌داری وجود ندارد (05/0&lt;p). دیگر نتایج نشان داد که برنامه تاب‌آوری پنسیلوانیا در کاهش نمرات فرسودگی والدینی (001/0&gt;p ،۱۶۸/۲۷F=) و کودک‌آزاری (001/0&gt;p ،466/37F=) ناشی از پاندمی کووید-19 در مادران دانش‌آموزان دوره اول ابتدایی مؤثر بود.نتیجه‌گیری: برنامه تاب‌آوری پنسیلوانیا می‌تواند به عنوان یک مداخله کارآمد در جهت کاهش فرسودگی والدینی و کودک‌آزاری ناشی از پاندمی کووید-19 در مادران دانش‌آموزان دوره اول ابتدایی در کنار سایر روش‌های آموزشی و درمانی مورد استفاده گیرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        114 - نقش هویت، خودشناسی و تاب آوری در ارضای نیازهای بنیادی روان‌شناختی نوجوانان
        فاطمه مالکی نادره سعادتی سید علی دربانی
        هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش هویت، خودشناسی و تاب‌آوری در ارضای نیازهای روان‌شناختی نوجوانان بود. روش: روش پژوهش همبستگی بود. بدین منظور 480 دانش‌آموز دختر و پسر مقطع متوسطه در رشته‌های تحصیلی علوم انسانی، تجربی و ریاضی با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند. ابزار م أکثر
        هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش هویت، خودشناسی و تاب‌آوری در ارضای نیازهای روان‌شناختی نوجوانان بود. روش: روش پژوهش همبستگی بود. بدین منظور 480 دانش‌آموز دختر و پسر مقطع متوسطه در رشته‌های تحصیلی علوم انسانی، تجربی و ریاضی با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند. ابزار مورداستفاده در این پژوهش پرسشنامه هویت، خودشناسی انسجامی، تاب‌آوری و ارضای نیازهای روان‌شناختی بوده است. داده‌های به‌دست‌آمده با روش‌های آماری T مستقل برای مقایسه دو گروه، ماتریس همبستگی و رگرسیون چندگانه مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد که بین خودشناسی و هویت رابطه مثبت و بین تاب‌آوری و ارضای نیازهای بنیادی با هویت رابطه منفی معناداری وجود دارد. همچنین بین ارضای نیازهای بنیادی با خودشناسی و تاب‌آوری رابطه مثبت معناداری به دست آمد. بین خرده مقیاس خودمختاری، شایستگی و ارتباط با خودشناسی و تاب‌آوری رابطه معناداری وجود دارد. تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که هویت، خودشناسی و تاب‌آوری واریانس نسبتاً خوبی از ارضای نیازهای بنیادی (18/0 = R2) را تبیین می‌کنند. همچنین بین هویت، خودشناسی، تاب‌آوری و ارضای نیازهای بنیادی در نوجوانان دختر و پسر تفاوت معناداری به دست آمد. نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از این پژوهش حکایت از پیش‌بینی هویت و خودشناسی در تاب‌آوری و نیازهای بنیادی روان‌شناختی در نوجوانان است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        115 - ارزیابی ارتباط تاب‌آوری با خطرپذیری در مواجهه با مخاطرات طبیعی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل تحلیلی دیمیتل و تحلیل شبکه‌ای ANP(مطالعه موردی:شهر بندرعباس)
        وحید سهرابی محمدابراهیم عفیفی مرضیه موغلی
        مقدمه: امروزه بروز مخاطرات طبیعی و ایجاد خسارات و تلفات ناشی از این مخاطرات در نقاط مختلف جهان موجب گردیده تا ایمن‌تر نمودن شهرها و نقاط شهری، به یک چالش درازمدت اما دست‌یافتنی تبدیل شود. تاب‌آور ساختن شهرها در ابعاد مختلف، راهی مناسب و کارا در جهت تقویت ساختار شهر برای أکثر
        مقدمه: امروزه بروز مخاطرات طبیعی و ایجاد خسارات و تلفات ناشی از این مخاطرات در نقاط مختلف جهان موجب گردیده تا ایمن‌تر نمودن شهرها و نقاط شهری، به یک چالش درازمدت اما دست‌یافتنی تبدیل شود. تاب‌آور ساختن شهرها در ابعاد مختلف، راهی مناسب و کارا در جهت تقویت ساختار شهر برای مقابله با بحران‌ها و مخاطرات طبیعی و غیرطبیعی است. براین‌اساس این هدف از این پژوهش بررسی رابطه تاب‌آوری ‌شهر بندرعباس با وضعیت خطرپذیری در برابر سوانح طبیعی می‌باشد. روش کار: روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش بررسی توصیفی - تحلیلی، روش گردآوری اطلاعات به‌صورت اسنادی (کتابخانه‌ای) و میدانی (مصاحبه و پرسش‌نامه) و جهت تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل تحلیلی دیمیتل و تحلیل شبکه‌ای ANP استفاده می‌گردد. متغیرهای مورد بررسی در جهت تبیین تاب‌آوری ‌شهر بندرعباس به شرح وضعیت فضاهای باز، کاربری‌های ناسازگار، زمین (بستر)، مقاومت ساختمان، دسترسی، مالکیت، تراکم هستند که در پارادایم ارائه شده مورد واکاوی قرار می‌گیرند. پس از جمع‌آوری امتیازات و حاصل‌ضرب امتیازات در ضرایب به‌دست‌آمده، از فرایندهای آماری به مدل تاب‌آوری شهری اقدام به اندازه‌گیری نهایی میزان تاب‌آوری شهری در بندرعباس شده است، نتایج: نتایج نشان می‌دهد، مقدار آن 44398/5 محاسبه گردیده که نشان‌دهنده که نیاز مبرم به تدوین برنامه‌ها و ساختار اصلاحی برای افزایش سطح تاب‌آوری در این منطقه شهری را دارا هستند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        116 - تاب‌آوری بافت فرسوده در مواجهه با سوانح طبیعی با رویکرد توسعه پایدار (مطالعه موردی: بافت فرسوده فیض‌آباد کرمانشاه)
        محمد تقی رضویان مصطفی خزائی سید علی شریفی جواد عبدی
        تاب آوری شدت اختلالی است که سیستم می‌تواند آن را جذب کند قبل از این‌که ساختار سیستم از طریق تغییر متغیرهاو فرایندهایی که رفتار آن را کنترل می‌کنند، به ساختار متفاوتی تبدیل شود. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی &ndash; تحلیلی و در قالب یک هدف کاربردی درصدد ارزیابی ت أکثر
        تاب آوری شدت اختلالی است که سیستم می‌تواند آن را جذب کند قبل از این‌که ساختار سیستم از طریق تغییر متغیرهاو فرایندهایی که رفتار آن را کنترل می‌کنند، به ساختار متفاوتی تبدیل شود. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی &ndash; تحلیلی و در قالب یک هدف کاربردی درصدد ارزیابی تاب‌آوری در بافت فرسوده محله فیض‌آباد در شهر کرمانشاه می‌باشیم. سؤالات تحقیق در این پژوهش عبارتنداز: 1- مهم‌ترین شاخص‌های تاب‌آوری در بافت‌های فرسوده شهری از منظر رویکرد توسعه پایدار کدام است؟2- آیا تاب‌آوری بافت‌های فرسوده شهری در جهت توسعه پایدار شهری مؤثر می‌باشد؟ و فرضیه‌های آن عبارت‌اند از: 1- به نظر می‌رسدشاخص‌های کالبدی از مهم‌ترین معیارهای تاب‌آوری در بافت فرسوده شهری باشند . 2- به نظر می‌رسد تاب آور نمودن بافت‌های فرسوده شهری اقدام مؤثری در راستای توسعه پایدار شهری می باشد. درنهایت به این نتیجه رسیدیم که وضعیت تاب‌آوری در بافت فرسوده فیض‌آباد در جایگاه نامطلوبی قرار دارد. بنابراین با استفاده از روش تحلیلی SWOT در ادامه به ارائه راهبردهایی برای تاب آور نمودن این بافت در راستای سیاست‌های توسعه پایدار برآمدیم. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        117 - ارزیابی تاب‌آوری در محله‌های شهری (نمونه موردی:محله‌های شهر کامیاران)
        محمد شیخی مجتبی رفیعیان اسماعیل پیری شهرام پشابادی
        تاب‌آوری ازجمله موضوعاتی می‌باشد که در علوم مختلف کاربرد فراوانی دارد و با توجه به موضوع موردمطالعه و شرایط مختلف مکانی، از آن تعاریف مختلفی ارائه‌شده است. تاب‌آوری مفهومی است که در آن‌یک موقعیت پایدار است و فرض شده است که در برابر شوک‌های خارجی محافظت می‌شود. همچنین رو أکثر
        تاب‌آوری ازجمله موضوعاتی می‌باشد که در علوم مختلف کاربرد فراوانی دارد و با توجه به موضوع موردمطالعه و شرایط مختلف مکانی، از آن تعاریف مختلفی ارائه‌شده است. تاب‌آوری مفهومی است که در آن‌یک موقعیت پایدار است و فرض شده است که در برابر شوک‌های خارجی محافظت می‌شود. همچنین رویکردی پیشگیرانه است که یک محیط بی‌ثبات نیاز به انطباق دارد. هدف از پژوهش حاضر ارزیابی تاب‌آوری در محله‌های 10 گانه شهر کامیاران می‌باشد.جهت تحلیل و ارزیابی سطح تاب‌آوری محله‌ها از داده موجود در طرح تفصیلی شهر کامیاران استفاده گردید و درنهایت 20 شاخص مبنای تحلیل قرار گرفت. جهت وزن دهی به شاخص‌ها ازنظر اساتید و متخصصان این حوزه و با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) و در نرم‌افزار Super decision به مقایسه زوجی شاخص‌ها پرداخته شد . طبق نظر متخصصان 4 شاخص ، تعداد ساختمان اسکلت بتنی، تعداد ساختمان اسکلت فلزی،کیفیت ابنیه قابل‌قبول و قدمت ابنیه کمتر از 10 سال(با امتیاز 7.) دارای بیشترین درجه اهمیت، ارزیابی شدند.درنهایت برای تعیین سطح تاب‌آوری محله‌ها از مدل VIKOR استفاده گردید و مشخص شد که به ترتیب محله7،محله6،محله9،محله4،محله 8،محله3،محله 10،محله2،محله5 و محله 1 رتبه 1 تا 10 تاب‌آوری در شهر کامیاران را کسب کرده‌اند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        118 - مطالعه تطبیقی میزان تاب‌آوری کالبدی مناطق شهر مشهد در برابر زلزله
        امیر باغبان ساجده باغبان مژگان آراسته
        در سال‌های اخیر نهادها و آژانس‌های فعال در زمینه کاهش سوانح، بیشتر فعالیت‌های خود را برای دست‌یابی به جامعه‌ای تاب‌آور در برابر سوانح متمرکز ساخته‌اند که در این میان زمین‌لرزه به دلیل خسارت وسیع نسبت به سایر حوادث اولویت بالاتری برای تقویت تاب‌آوری جوامع در برابر سوانح أکثر
        در سال‌های اخیر نهادها و آژانس‌های فعال در زمینه کاهش سوانح، بیشتر فعالیت‌های خود را برای دست‌یابی به جامعه‌ای تاب‌آور در برابر سوانح متمرکز ساخته‌اند که در این میان زمین‌لرزه به دلیل خسارت وسیع نسبت به سایر حوادث اولویت بالاتری برای تقویت تاب‌آوری جوامع در برابر سوانح طبیعی دارد. نظر به زلزله‌خیر بودن کشور ایران می‌توان گفت که کلان‌شهر مشهد نیز مشابه بسیاری دیگر از شهرهای کشورمان از نظر لرزه‌خیزی در منطقه خراسان با پتانسیل بالای خطر قرار گرفته است و وجود گسل‌های فعال و توانمند در مجاورت شهر، گواه بر بالا بودن خطر زلزله در شهر مشهد دارد. از این‌رو، این پژوهش با هدف رتبه‌بندی مناطق شهر مشهد بر اساس معیارهای کالبدی تاب‌آوری، به تحلیل و رتبه‌بندی مناطق شهر مشهد پرداخته است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی و به لحاظ ماهیت، توصیفی_تحلیلی است. اطلاعات مورد نیاز به روش‌های کتابخانه‌ای، اسنادی و میدانی گردآوری شده است و سپس، با استفاده از تکنیک SWARA، 12معیار کالبدی تاب‌آوری وزن‌دهی گردیده و در نهایت به‌وسیله مدل MULTIMOORA، به رتبه‌بندی مناطق شهر مشهد پرداخته شده است. نتایج حاصل از تکنیک SWARAنشان داد که معیارشتاب افقی گسل، مهم‌ترین و معیار شیب کم‌اهمیت‌ترین معیار موثر بر میزان تاب‌آوری کالبدی در برابر زمین‌لرزه به‌شمار می‌روند. در نهایت نتایج حاصل از مدل MULTIMOORA نشان می‌دهد که مناطق 2، 1 و 9 به ترتیب دارای بیشترین میزان تاب‌آوری کالبدی در برابر زلزله و مناطق 7، 11 و 8 به ترتیب دارای کمترین میزان تاب‌آوری هستند و لذا در راستای افزایش تاب‌آوری مناطق شهری مشهد پیشنهاد می‌گردد بر معیار‌هابی از جمله، مقاوم‌سازی و احیای بافت‌های فرسوده، تمرکز گردد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        119 - ارزیابی سطح آمادگی شهر رویان در برابر حوادث طبیعی با تاکید بر رویکرد تاب آوری شهری
        امین ابراهیمی دهکردی
        تاب آوری به عنوان یکی از مهمترین موضوعات حوزه شهری که ضامن تداوم برنامه و ارتقا کیفیت زندگی از طریق پیشگیری و آمادگی مواجهه با بسیاری از چالش های شهریست. سوانح طبیعی به‌عنوان چالشی اساسی برای شهرها و مانعی در جهت نیل به توسعه پایدار جوامع انسانی مطرح می‌باشند.ایران به ع أکثر
        تاب آوری به عنوان یکی از مهمترین موضوعات حوزه شهری که ضامن تداوم برنامه و ارتقا کیفیت زندگی از طریق پیشگیری و آمادگی مواجهه با بسیاری از چالش های شهریست. سوانح طبیعی به‌عنوان چالشی اساسی برای شهرها و مانعی در جهت نیل به توسعه پایدار جوامع انسانی مطرح می‌باشند.ایران به عنوان یکی از ده کشور بلاخیز دنیا به لحاظ قرار گیری بر روی گسل و مواجهه با زلزله است به طوری که مساحت در معرض خطر کشور 31/7 درصد می‌باشد و این در حالی است که 70 درصد از جمعیت کشور در مناطق در معرض خطر سوانح طبیعی ساکن هستند، شهر رویان که به عنوان نمونه مورد بررسی انتخاب شده است نیز در منطقه با خطر بالا از نظر قرارگیری بر روی گسل زلزله قرار گرفته است، لذا هدف این پژوهش تبیین مؤلفه‌ها و شاخصه‌های سازنده تاب‌آوری شهر در برابر سوانح ؛ این پژوهش به دنبال اندازه‌گیری میزان تاب‌آوری در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، نهادی و کالبدی (به عنوان ابعاد اصلی تاب آوری ) به‌منظور مقابله با سوانح طبیعی در شهر رویان است، در همین راستا جامعه آماری این تحقیق خانوارهای ساکن در محلات مختلف رویان است که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای با لحاظ کردن مواردی چون موقعیت جغرافیایی و پایگاه اجتماعی- اقتصادی به‌عنوان نمونه انتخاب‌شده‌اند، از طرفی دیگر، برای سنجش تاب‌آوری از بین خانوارهای ساکن در محلات نمونه، با استفاده از فرمول کوکران 365خانوار به‌عنوان جامعه نمونه تحقیق انتخاب‌شده‌اند. نتایج پژوهش نسان می دهد شهر رویان در بعد اجتماعی بالاترین آمادگی در برابر حوادث طبیعی را دارا بوده و بعدازآن به ترتیب مؤلفه‌های: اقتصادی ، نهادی و کالبدی قرار گرفته اند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        120 - رابطه بین رفتار نوآورانه مدیران با رهبری تحول‌آفرین با نقش میانجی تاب‌آوری سازمانی (مورد مطالعه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری)
        مریم تقوایی
        هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین رفتار نوآورانه مدیران با رهبری تحول آفرین با نقش میانجی تاب‌آوری سازمانی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری بوده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی، روش گردآوری اطلاعات میدانی و از نظر روش اجرا توصیفی از نوع همبستگی بوده است. جامعه آماری شامل أکثر
        هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین رفتار نوآورانه مدیران با رهبری تحول آفرین با نقش میانجی تاب‌آوری سازمانی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری بوده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی، روش گردآوری اطلاعات میدانی و از نظر روش اجرا توصیفی از نوع همبستگی بوده است. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری در سال 1397 به تعداد 299 نفر بوده، که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان (1970) و روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای نسبی (بر حسب جنسیت) 169 نفر به‌عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه‌های استاندارد رفتار نوآورانه کانتر (1998)، رهبری تحول آفرین باس و آولیو (2000) و تاب‌‌آوری کونور و دیویدسون (۲۰۰۳) بود. روایی این پرسشنامه‌ها توسط متخصصان مورد تأیید قرار گرفت، پایایی از طریق ضریب آلفای کرونباخ (رفتار نوآورانه برابر 93/0، رهبری تحول‌آفرین برابر 95/0 و تاب‌‌آوری برابر 89/0 درصد) محاسبه گردید. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها نیز از بخش توصیفی (فراوانی، درصد فراوانی و درصد تجمعی) و استنباطی (کولموگروف- اسمیرنوف، معادلات ساختاری، ضریب همبستگی چندگانه و واریانس یک طرفه) با استفاده از نرم‌افزار Spss و Lisrel استفاده شد. نتایج نشان داد که بین رفتار نوآورانه مدیران با رهبری تحول‌آفرین با نقش میانجی تاب‌آوری سازمانی رابطه معنی‌دار وجود دارد. هم‌چنین رفتار نوآورانه توان پیش‌بینی تاب‌آوری سازمانی و رهبری تحول‌آفرین را دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        121 - پیش‌بینی پیشرفت تحصیلی دانشجویان براساس هوش هیجانی، ویژگی‌های شخصیتی و جمعیت‌شناختی، نگرش به تحصیل و آینده شغلی با میانجیگری تاب‌آوری تحصیلی
        هاجر تاروردی زاده محمد تقی پور سمیرا نظامیوند
        این مطالعه با هدف پیش‌ بینی پیشرفت تحصیلی دانشجویان بر اساس هوش هیجانی ویژگی‌های شخصیتی، نگرش به تحصیل و آینده شغلی با میانجی‌گری تاب‌آوری تحصیلی انجام پذیرفت. پژوهش حاضر توصیفی &ndash;تحلیلی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری دانشجویان دانشگاه زنجان درسال تحصیلی 1395-1394 أکثر
        این مطالعه با هدف پیش‌ بینی پیشرفت تحصیلی دانشجویان بر اساس هوش هیجانی ویژگی‌های شخصیتی، نگرش به تحصیل و آینده شغلی با میانجی‌گری تاب‌آوری تحصیلی انجام پذیرفت. پژوهش حاضر توصیفی &ndash;تحلیلی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری دانشجویان دانشگاه زنجان درسال تحصیلی 1395-1394بودند. نمونه پژوهش شامل 489نفر(277نفر زن و212نفرمرد)بود که با روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند. برای جمع اوری داده ها از فرم کوتاه پرسشنامه نئو (NEO-FFI)، مقیاس تاب‌آوری تحصیلی (ARI) و پرسشنامه هوش هیجانی شاته، و پرسشنامه محقق ساخته نگرش به تحصیل و آینده شغلی استفاده شد. ارزیابی الگوی پیشنهادی از طریق الگویابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم‌افزار AMOS-7 انجام شد. نتایج بیانگر آن بود که متغیرهای جمعیت‌شناختی به‌صورت منفی پیشرفت تحصیلی را پیش‌بینی می‌کند. از بین عامل‌های شخصیت(گشودگی و وظیفه‌شناسی)، هوش هیجانی ونگرش به تحصیل و آینده شغلی به‌صورت مثبت پیشرفت تحصیلی را پیش‌بینی می‌کنند. همچنین هوش هیجانی به‌واسطه تاب‌آوری، پیشرفت تحصیلی را پیش‌بینی می‌کند. تاب‌آوری تحصیلی رابطه بین نگرش به تحصیل و آینده شغلی، جنسیت، سن و پیشرفت تحصیلی را میانجیگری نمی‌کند و تاب‌آوری تحصیلی تنها رابطه عامل وظیفه‌شناسی شخصیت با پیشرفت تحصیلی را میانجیگری می‌کند. بنابراین برای بهبود عملکرد دانشجویان توصیه می گردد که از طریق کارگاه های آموزشی میزان تاب اوری وهوش هیجانی ،ویژگی های شخصیتی وظیفه شناسی وگشودگی آموزش داده وارتقا یابد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        122 - ارائه الگوی عوامل مؤثر بر ارتقاء تاب‌آوری اجتماعی در شرایط تحریم‌های سیاسی و اقتصادی: یک مطالعه کیفی
        قاسم ساعدی عبدالرضا ادهمی احمد سعیدی
        پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های ارتقاء تاب‌آوری اجتماعی در شرایط تحریم‌های سیاسی و اقتصادی و ارائه مدل مناسب و در راستای ارتقاء وضع موجود انجام شده است. روش پژوهش حاضر مطالعه کیفی بود که به شیوه داده بنیاد انجام شد. جامعه آماری شامل 15 نفر از افراد صاحب نظر أکثر
        پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های ارتقاء تاب‌آوری اجتماعی در شرایط تحریم‌های سیاسی و اقتصادی و ارائه مدل مناسب و در راستای ارتقاء وضع موجود انجام شده است. روش پژوهش حاضر مطالعه کیفی بود که به شیوه داده بنیاد انجام شد. جامعه آماری شامل 15 نفر از افراد صاحب نظر در حوزه تاب‌آوری اجتماعی در شرایط تحریم‌های سیاسی و اقتصادی بودند که با روش نمونه گیری هدفمند و نظری انتخاب شدند. بر اساس یافته‌های پژوهش، ابعاد و مؤلفه‌های ارتقاء تاب‌آوری اجتماعی در شرایط تحریم‌های سیاسی و اقتصادی در 6 طبقه شامل بُعد پدیدۀ مرکزی (ارتقاء تاب‌آوری اجتماعی در شرایط تحریم‌های سیاسی و اقتصادی)، لزوم توجه یکپارچه و سیستمی به همه ابعاد ارتقاء تاب‌آوری اجتماعی در شرایط تحریم‌های سیاسی و اقتصادی الزامی بوده و باعث توسعه متوازن، هماهنگ، یکپارچه و اثربخش تاب آوری اجتماعی در شرایط بحرانی در کشور است.پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های ارتقاء تاب‌آوری اجتماعی در شرایط تحریم‌های سیاسی و اقتصادی و ارائه مدل مناسب و در راستای ارتقاء وضع موجود انجام شده است. روش پژوهش حاضر مطالعه کیفی بود که به شیوه داده بنیاد انجام شد. جامعه آماری شامل 15 نفر از افراد صاحب نظر در حوزه تاب‌آوری اجتماعی در شرایط تحریم‌های سیاسی و اقتصادی بودند که با روش نمونه گیری هدفمند و نظری انتخاب شدند. بر اساس یافته‌های پژوهش، ابعاد و مؤلفه‌های ارتقاء تاب‌آوری اجتماعی در شرایط تحریم‌های سیاسی و اقتصادی در 6 طبقه شامل بُعد پدیدۀ مرکزی (ارتقاء تاب‌آوری اجتماعی در شرایط تحریم‌های سیاسی و اقتصادی)، لزوم توجه یکپارچه و سیستمی به همه ابعاد ارتقاء تاب‌آوری اجتماعی در شرایط تحریم‌های سیاسی و اقتصادی الزامی بوده و باعث توسعه متوازن، هماهنگ، یکپارچه و اثربخش تاب آوری اجتماعی در شرایط بحرانی در کشور است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        123 - بررسی رابطه بین مؤلفه‌های تاب‌آوری سازمانی با موفقیت و تداوم کسب و کار بانک‌ها
        سالار خسروی امیر نجفی محمدرضا مرجانی نبی اله محمدی
        یکی از مهم‌ترین راهکارهای موفقیت و تداوم کسب و کار بانک‌ها، ایجاد ظرفیت پایداری به منظور مواجهه با تغییرات و تهدیدات محیطی است. در علم مدیریت رسیدن به چنین هدفی در قالب مفهومی با نام تاب‌آوری سازمانی نمود پیدا می‌کند. هدف اصلی در این پژوهش بررسی تأثیر مؤلفه‌های تاب‌آوری أکثر
        یکی از مهم‌ترین راهکارهای موفقیت و تداوم کسب و کار بانک‌ها، ایجاد ظرفیت پایداری به منظور مواجهه با تغییرات و تهدیدات محیطی است. در علم مدیریت رسیدن به چنین هدفی در قالب مفهومی با نام تاب‌آوری سازمانی نمود پیدا می‌کند. هدف اصلی در این پژوهش بررسی تأثیر مؤلفه‌های تاب‌آوری سازمانی در بانک آینده بر موفقیت و تداوم کسب‌وکار این بانک است. در این پژوهش از پرسشنامه تاب‌آوری سازمانی براساس مدل مک مانوس، استفاده شده است، که پس از تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از برازش مدل‌های رگرسیونی نتیجه‌گیری شد که تاب‌آوری دارای تأثیر معنی‌دار بر موفقیت و تداوم کسب و کار در بانک آینده است. همچنین این پژوهش از طریق یافته‌های حاصل از مشاهدات و تجارب قبلی، اقدام به ارائه الگو و فرضیه در مورد مؤلفه‌های مؤثر بر تاب‌آوری نموده است. با استفاده از روش‌های پیمایشی برای بررسی عوامل از طریق تحلیل پاسخ‌ها به پرسش‌های مطرح شده، متغیرهای اثرگذار بر تاب‌آوری در 5 دسته شناسایی شد. پس از مشاهده دقیق و نزدیک پارامترهای مورد پژوهش در بانک آینده و گردآوری داده‌ها از خبرگان بانک و معنا دادن به آنچه که جمع‌آوری شده است مشخص شد که مؤلفه‌های راهبردهای سازمانی، تمرکز بانکی، مزیت رقابتی، سپرده‌های بانکی و محصولات و خدمات کلیدی بر تداوم کسب و کار اثرگذار می‌باشند. سپس با استفاده از متغیرهای پژوهش و روش‌های تحلیلی رابطه علت و معلولی بین متغیرها ارائه شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        124 - بررسی تاثیر قابلیت‌های پویایی زنجیره تامین بر عملکرد آن با میانجی‌گری تاب‌آوری زنجیره تامین
        مصطفی شیخ ‌آقاجانی محمد رحیم رمضانیان
        اختلالات در شرکت ها ممکن است از سوی مشتریان، تامین کنندگان و عوامل دیگر زنجیره تامین باشد که باعث بروز آسیب هایی همچون هزینه های بالاتر، عملکرد ضعیف، فروش از دست رفته، سود کمتر، ورشکستگی و غیره در زنجیره تامین می شود. برای جلوگیری از این آسیب ها و بهبود عملکرد، ایجاد تا أکثر
        اختلالات در شرکت ها ممکن است از سوی مشتریان، تامین کنندگان و عوامل دیگر زنجیره تامین باشد که باعث بروز آسیب هایی همچون هزینه های بالاتر، عملکرد ضعیف، فروش از دست رفته، سود کمتر، ورشکستگی و غیره در زنجیره تامین می شود. برای جلوگیری از این آسیب ها و بهبود عملکرد، ایجاد تاب آوری در زنجیره تامین به فعالیت مهمی برای شرکت ها و مدیران در زنجیره تامین تبدیل شده است. برای دست یابی به این هدف، شناسایی و بهبود عوامل موثر بر تاب آوری زنجیره تامین برای مدیران ضروری است. در این تحقیق تاثیر قابلیت های پویایی زنجیره تامین بر عملکرد زنجیره تامین با میانجی گری تاب آوری زنجیره تامین و همچنین تاثیرات مستقیم قابلیت های پویایی زنجیره تامین بر تاب آوری و عملکرد زنجیره تامین توسط معادلات ساختاری مورد بررسی قرار می گیرد. طبق نتایج، تاثیر مثبت قابلیت های یکپارچگی و انعطاف پذیری بر روی عملکرد زنجیره تامین با میانجی گری تاب آوری تایید و تاثیر قابلیت های خارجی بر عملکرد زنجیره تامین با میانجی گری تاب آوری رد می شود. همچنین، نتایج تاثیرات مثبت تاب آوری زنجیره تامین و قابلیت انعطاف پذیری بر عملکرد زنجیره تامین و قابلیت های یکپارچگی و انعطاف پذیری بر تاب آوری را تایید؛ و تاثیرات مثبت قابلیت های خارجی بر تاب آوری و قابلیت های خارجی و یکپارچگی بر عملکرد زنجیره تامین را رد می کند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        125 - اثربخشی آموزش تلفیقی مهارت های ارتباطی و تاب آوری بر بهداشت روان والدین کودکان معلول ذهنی شهرستان تربت جام
        الهه سرفرازی مهدی نیری
        هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش تلفیقی مهارت‌های ارتباطی و تاب‌آوری بر بهداشت روان والدین کودکان معلول ذهنی بود. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه والدین معلولین ذهنی شهرستان تربت‌جام در سال 1399 بود. با اس أکثر
        هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش تلفیقی مهارت‌های ارتباطی و تاب‌آوری بر بهداشت روان والدین کودکان معلول ذهنی بود. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه والدین معلولین ذهنی شهرستان تربت‌جام در سال 1399 بود. با استفاده از نمونه‌گیری تصادفی ساده از بین والدین معلولین ذهنی که در فراخوان سازمان بهزیستی شرکت کردند، 30 والد انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه کنترل(15 نفر) و گروه آزمایش(15 نفر) قرار داده شدند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه سلامت روانی (گلدبرگ و هیلر، 1979) و بسته آموزشی تلفیقی مهارت‌های ارتباطی و تاب‌آوری که در طی 8 جلسه 90 دقیقه‌ای بر روی گروه آزمایش اجرا شد. داده‌های به‌دست‌آمده با روش تحلیل کوواریانس تک متغیره و چندمتغیره تحلیل گردید. نتایج نشان داد که بین دو گروه کنترل و آزمایش از لحاظ بهداشت روان تفاوت معناداری وجود دارد(p&le;0.05). همچنین نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیره نشان داد که آموزش تلفیقی مهارت های ارتباطی و تاب آوری باعث بهبود نشانه‌های جسمانی، نشانه‌های اضطرابی و اختلال خواب، افسردگی و کارکرد اجتماعی والدین کودکان معلول ذهنی شده است. با توجه به یافته های به دست آمده می توان از آموزش تلفیقی مهارت های ارتباطی و تاب آوری برای ارتقای بهداشت روان والدین کودکان معلول ذهنی استفاده نمود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        126 - پیش بینی اضطراب رقابتی بر اساس سرسختی روانشناختی، تاب آوری و راهبردهای مقابله با استرس نوجوانان ورزشکار شهر تهران
        فریده ابراهیمی بجدنی پریناز بنیسی حمید رضا وطن خواه
        هدف پژوهش پیش بینی اضطراب رقابتی بر اساس سرسختی روانشناختی، تاب آوری و راهبردهای مقابله با استرس نوجوانان ورزشکار بود. روش پژوهش کّمی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری کلیه نوجوانان ورزشکار مراجعه کننده به باشگاه های ورزشی شهر تهران در سال 1399 بود. حجم نمونه 200 نفر از أکثر
        هدف پژوهش پیش بینی اضطراب رقابتی بر اساس سرسختی روانشناختی، تاب آوری و راهبردهای مقابله با استرس نوجوانان ورزشکار بود. روش پژوهش کّمی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری کلیه نوجوانان ورزشکار مراجعه کننده به باشگاه های ورزشی شهر تهران در سال 1399 بود. حجم نمونه 200 نفر از این افراد بر اساس فرمول پلنت از تاپاکینگ و همکاران(2007) و به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب‌ که به سیاهه اضطراب حالت رقابتی (RCSAI) کاکس و همکاران(2003)، مقیاس سرسختی روانشناختی(PHS) لانگ و همکاران(2003)، مقیاس تاب آوری(RISC) کانر و دیویدسون (2003) و راهبردهای مقابله با استرس(WCQ) لازاروس و فولکمن(1998) پاسخ دادند. داده های جمع آوری شده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندمتغیره تحلیل شد. یافته‌ها نشان داد بین سرسختی روانشناختی، تاب آوری و راهبردهای مقابله مسئله مدار با اضطراب رقابتی رابطه منفی و معناداری وجود دارد(01/0&gt;P). همچنین یافته ها نشان داد که بین راهبردهای مقابله هیجان مدار با اضطراب رقابتی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد(01/0&gt;P). نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نیز آشکار کرد که 68 درصد واریانس اضطراب رقابتی به ‌وسیله ابعاد سرسختی روانشناختی، 7/51 درصد به وسیله تاب آوری و 5/81 درصد به وسیله راهبردهای مقابله با استرس تبیین می شود. یافته های این پژوهش نشان می دهد که سرسختی روانشناختی، تاب آوری و راهبردهای مقابله با استرس نقش مهمی در پیش بینی اضطراب رقابتی نوجوانان ورزشکار دارند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        127 - نقش استرس شغلی، حمایت سازمانی ادراک شده و تاب‌آوری در پیش‌بینی فرسودگی شغلی معلمان در پاندمی کووید-۱۹
        مهدی شمالی احمدابادی عاطفه برخورداری احمدابادی
        پژوهش حاضر با هدف تبیین نقش استرس شغلی، حمایت سازمانی ادراک شده و تاب‌آوری در پیش‌بینی فرسودگی شغلی معلمان در پاندمی کووید-۱۹ انجام شد. پژوهش از نوع توصیفی است و با روش همبستگی انجام شد. جامعه آماری پژوهش متشکل از تمامی معلمان مدارس شهر اردکان در سال تحصیلی 1401-1400 بو أکثر
        پژوهش حاضر با هدف تبیین نقش استرس شغلی، حمایت سازمانی ادراک شده و تاب‌آوری در پیش‌بینی فرسودگی شغلی معلمان در پاندمی کووید-۱۹ انجام شد. پژوهش از نوع توصیفی است و با روش همبستگی انجام شد. جامعه آماری پژوهش متشکل از تمامی معلمان مدارس شهر اردکان در سال تحصیلی 1401-1400 بود. نمونه‌گیری با استفاده از روش داوطلبانه انجام گرفت و 369 نفر به پرسشنامه‌های فرسودگی شغلی (مسلش و جکسون، ۱۹۸۱)، استرس شغلی (الیوت، 1994)، حمایت سازمانی ادراک شده (آیزنبرگر و همکاران، 1986) و تاب‌آوری (کونور و دیویدسون، ۲۰۰۳) که به صورت برخط منتشر شد، پاسخ دادند. پایایی پرسشنامه‌ها از طریق ضریب آلفای کرونباخ برای رسودگی شغلی (83/0)، استرس شغلی (74/0)، حمایت سازمانی ادراک شده (81/0) و تاب‌آوری (87/0)، تعیین گردید. در نهایت 330 داده‌ با استفاده از روش همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه در سطح 05/0 و با بهره‌گیری از نرم‌افزار SPSS26 مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد بین استرس شغلی و فرسودگی شغلی معلمان رابطه مثبت معنی‌دار (001/0&gt;P) و بین حمایت سازمانی و تاب‌آوری با فرسودگی شغلی معلمان رابطه منفی معنی‌داری وجود دارد (001/0&gt;P). همچنین نتایج رگرسیون چندگانه نیز نشان داد که ضرایب استرس شغلی و حمایت سازمانی ادراک شده معنی‌دار بوده (001/0&gt;P، 318/0=R2) و تاب‌آوری سهم معنی‌داری در مدل نداشت (05/0&lt;P). با کاهش استرس شغلی و بهبود حمایت سازمانی و تاب‌آوری می‌توان فرسودگی شغلی معلمان را در پاندمی کووید-۱۹ کاهش داد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        128 - اثربخشی کیفیت زندگی درمانی بر میزان تاب‌آوری روان‌شناختی و خود - تعیینی دانش‌آموزان دختر افسرده
        مهدی یوسف‌وند عزت الله قدم پور هومن رجبی بنفشه حسنوند مسلم یوسف وند
        هدف اصلی این پژوهش، تعیین میزان اثربخشی کیفیت زندگی درمانی در تغییر سطح تاب آوری روان شناختی و خود - تعیینی دانش آموزان دختر افسرده شهر خرم آباد بود. این پژوهش به صـورت شـبه تجربـی بـود کـه در آن از طـرح پـیش آزمـون - پـس‌آزمـون بـا گـروه کنتـرل اسـتفاده شـد. نمونـه پـژ أکثر
        هدف اصلی این پژوهش، تعیین میزان اثربخشی کیفیت زندگی درمانی در تغییر سطح تاب آوری روان شناختی و خود - تعیینی دانش آموزان دختر افسرده شهر خرم آباد بود. این پژوهش به صـورت شـبه تجربـی بـود کـه در آن از طـرح پـیش آزمـون - پـس‌آزمـون بـا گـروه کنتـرل اسـتفاده شـد. نمونـه پـژوهش 40 آزمـودنی بـود کـه از میـان دانـش آمـوزان دختـر دبیرسـتانی دارای افسردگی شـهر خرم آباد انتخـاب و بـه صـورت تصـادفی در گـروه هـای آزمـایش (کیفیت زندگی درمانی) و گواه گمارده شـدند. در مرحله مداخله گروه آزمایش در 8 جلسه تحت آموزش زندگی درمانی قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه تجدید نظر شده خود تعیینی و پرسش نامه تاب آوری روانشناختی در مراحل پیش آزمون و پس آزمون برای دو گروه آزمایشی و گواه استفاده شد. داده های پژوهش با روش تحلیل کوواریانس چندمتغیره(مانکووا) تجزیه و تحلیل شدند. نتایج تحلیل کوواریانس تفاوت معناداری بین دو گروه نشان داد (01/0p&lt;). یافته ها حاکی از آن بود که کیفیت زندگی درمانی در افزایش خود - تعیینی و تاب‌آوری روانشناختی اثربخش است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        129 - اثربخشی کیفیت زندگی درمانی بر میزان تاب آوری روان شناختی و خودتعیینی دانش آموزان دختر افسرده
        مهدی یوسف‌وند عزت الله قدم پور هومن رجبی بنفشه حسنوند مسلم یوسف وند
        هدف اصلی این پژوهش، تعیین میزان اثربخشی کیفیت زندگی درمانی در تغییر سطح تاب آوری روان شناختی و خودتعیینی دانش آموزان دختر افسرده شهر خرم آباد بود. این پژوهش به صـورت شـبه تجربـی بـود کـه در آن از طـرح پـیش آزمـون - پـس‌آزمـون بـا گـروه کنتـرل اسـتفاده شـد. نمونـه پ أکثر
        هدف اصلی این پژوهش، تعیین میزان اثربخشی کیفیت زندگی درمانی در تغییر سطح تاب آوری روان شناختی و خودتعیینی دانش آموزان دختر افسرده شهر خرم آباد بود. این پژوهش به صـورت شـبه تجربـی بـود کـه در آن از طـرح پـیش آزمـون - پـس‌آزمـون بـا گـروه کنتـرل اسـتفاده شـد. نمونـه پـژوهش 40 آزمـودنی بـود کـه از میـان دانـش آمـوزان دختـر دبیرسـتانی دارای افسردگی شـهر خرم آباد انتخـاب و بـه صـورت تصـادفی در گـروه هـای آزمـایش (کیفیت زندگی درمانی) و گواه گمارده شـدند. در مرحله مداخله گروه آزمایش در 8 جلسه تحت آموزش زندگی درمانی قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه تجدید نظر شده خودتعیینی و پرسش نامه تاب آوری روانشناختی در مراحل پیش آزمون و پس آزمون برای دو گروه آزمایشی و گواه استفاده شد. داده های پژوهش با روش تحلیل کوواریانس چندمتغیره (مانکووا) تجزیه و تحلیل شدند. نتایج تحلیل کوواریانس تفاوت معناداری بین دو گروه نشان داد (01/0p&lt;). یافته ها حاکی از آن بود که کیفیت زندگی درمانی در افزایش خودتعیینی و تاب‌آوری روانشناختی اثربخش است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        130 - ارتباط بین تاب ‌آوری و رضایت از زندگی
        جواد خلعتبری صونا بهاری
        هدف اصلی در پژوهش حاضر بررسی رابطه بین تاب‌آوری به‌ عنوان شاخه‌ای از روان‌ شناسی مثبت‌گرا و رضایت از زندگی بود که به روش همبستگی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش را کلیه کارکنان بهداری شهرستان سراب تشکیل می‌دادند. نمونه آماری پژوهش شامل 160 نفر (68 زن و 92 مرد) بودند. نم أکثر
        هدف اصلی در پژوهش حاضر بررسی رابطه بین تاب‌آوری به‌ عنوان شاخه‌ای از روان‌ شناسی مثبت‌گرا و رضایت از زندگی بود که به روش همبستگی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش را کلیه کارکنان بهداری شهرستان سراب تشکیل می‌دادند. نمونه آماری پژوهش شامل 160 نفر (68 زن و 92 مرد) بودند. نمونه‌های مورد نظر به روش تصادفی ساده از هر دو جنس انتخاب شدند و در این پژوهش مقیاس تاب‌آوری کانر و دیوید سون (2003) و رضایت از زندگی داینر و همکاران (1985) اجرا شد. از داده‌های حاصله نتایج ذیل به ‌دست آمده است: بین تاب‌آوری و رضایت‌ از زندگی رابطه مثبت وجود دارد. بین مردان و زنان از نظر رضایت از زندگی تفاوت وجود دارد. بین زنان و مردان از نظر تاب‌آوری تفاوتی وجود ندارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        131 - بررسی مقایسه‌ای اثربخشی واقعیت درمانی و درمان وجودی بر تاب‌آوری زنان مبتلا به سرطان سینه
        سمیه افشارپور علی نقی اقدسی
        هدف پژوهش حاضر، مقایسه‌ اثربخشی واقعیت درمانی و درمان وجودی بر تاب‌آوری زنان مبتلا به سرطان سینه بود که به روش نیمه آزمایشی همراه با پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل و گمارش تصادفی انجام گرفت. جامعه آماری مطالعه، شامل زنان مبتلا به سرطان سینه شهرستان خوی در نه ماهه او أکثر
        هدف پژوهش حاضر، مقایسه‌ اثربخشی واقعیت درمانی و درمان وجودی بر تاب‌آوری زنان مبتلا به سرطان سینه بود که به روش نیمه آزمایشی همراه با پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل و گمارش تصادفی انجام گرفت. جامعه آماری مطالعه، شامل زنان مبتلا به سرطان سینه شهرستان خوی در نه ماهه اول سال 1397 بود. افراد نمونه در مرحله نخست به صورت نمونه‌گیری هدفمند از بیمارستان شهید مدنی خوی که تحت عمل و شیمی درمانی قرار گرفته‌ بودند، انتخاب شدند و پس از تکمیل مقیاس‌ تاب‌آوری به صورت تصادفی در دو گروه کنترل (12نفر) و آزمایش (12 نفر) گمارده شدند. داده‌های حاصل با آزمون تحلیل کواریانس تجزیه و تحلیل شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که واقعیت‌درمانی و درمان وجودی باعث افزایش تاب‌آوری و مولفه‌های آن شده‌اند. همچنین میزان اثربخشی واقعیت درمانی بر تاب‌آوری و مولفه‌های آن نسبت به درمان وجودی بیشتر بوده است. بر این اساس نتیجه گرفته می‌شود، واقعیت درمانی و درمان وجودی باعث افزایش تاب-آوری در زنان مبتلا به سرطان سینه می‌شود که این افزایش، در واقعیت درمانی نسبت به درمان وجودی بیشتر است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        132 - اثربخشی آموزش تاب‌آوری در کاهش افسردگی و اضطراب زنان آسیب دیده نگهداری شده در بهزیستی شهرستان تبریز
        علی حاجی زاده وحید خدائی مجد
        برخی از افراد در شرایط خاص زندگی بیشتر در معرض صدمه و آسیب قرار دارند که مهمترین این افراد، زنان آسیب دیده در مراکز بهزیستی هستند. هدف پژوهش حاضر اثربخشی آموزش تاب آوری در کاهش افسردگی و اضطراب زنان آسیب دیده نگهداری شده در بهزیستی بود. طرح پژوهش نیمه آزمایشی و از نوع ط أکثر
        برخی از افراد در شرایط خاص زندگی بیشتر در معرض صدمه و آسیب قرار دارند که مهمترین این افراد، زنان آسیب دیده در مراکز بهزیستی هستند. هدف پژوهش حاضر اثربخشی آموزش تاب آوری در کاهش افسردگی و اضطراب زنان آسیب دیده نگهداری شده در بهزیستی بود. طرح پژوهش نیمه آزمایشی و از نوع طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری این پژوهش کلیه زنان آسیب دیده نگهداری شده در بهزیستی شهرستان تبریز در سال 1398 بودند. نمونه آماری پژوهش شامل 30 زن بود که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه مداخله و کنترل (15 نفر برای هر گروه) قرار گرفتند. گروه آزمایش در معرض آموزش تاب آوری قرار گرفت و برای گروه کنترل آموزشی ارائه نگردید. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های اضطراب بک و کلارک و افسردگی بک استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با روش آماری تحلیل کوواریانس انجام گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که آموزش تاب آوری سطح افسردگی و بر میزان اضطراب زنان آسیب دیده نگهداری شده در بهزیستی تأثیر دارد و باعث کاهش اضطراب و افسردگی در زنان می شود. بنابراین توجه به آموزش تاب آوری نقش مهمی در کاهش مشکلات روان شناختی زنان دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        133 - تحلیل فضایی تاب‌آوری مناطق شهری در برابر مخاطرات محیطی با تأکید بر پاندمی کرونا (مطالعه موردی: شهر تبریز)
        حمیده غلامی علی پناهی حسن احمدزاده
        یکی از مخاطراتی که از سال 2019 در تمامی نقاط جهان گسترش یافته است، شیوع ویروس کرونا (کووید-19) می‌باشد. با توجه به اثرات منفی این بیماری (سلامتی افراد، اجتماعی و اقتصادی) در مناطق مختلف و شرایط زیست شهرها، هدف از تحقیق حاضر بررسی و تحلیل فضایی مناطق شهر تبریز از منظر تا أکثر
        یکی از مخاطراتی که از سال 2019 در تمامی نقاط جهان گسترش یافته است، شیوع ویروس کرونا (کووید-19) می‌باشد. با توجه به اثرات منفی این بیماری (سلامتی افراد، اجتماعی و اقتصادی) در مناطق مختلف و شرایط زیست شهرها، هدف از تحقیق حاضر بررسی و تحلیل فضایی مناطق شهر تبریز از منظر تاب‌آوری در برابر پاندمی کرونا، به‌منظور شناخت نارسایی موجود و ارائه‌ی راهکارهایی در راستای افزایش تاب‌آوری فضاهای مختلف شهر به‌ویژه مناطق آسیب‌پذیر می‌باشد. در این راستا، روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی، از نظر شیوه‌ی اجرا، پیمایشی و از نظر زمانی، مقطعی است. جامعه‌ی آماری تحقیق نیز شامل جمعیت مناطق 10گانه‌ی شهر تبریز (1773033 نفر) می‌باشد که حجم نمونه بر اساس مدل کوکران 383 نفر محاسبه گردیده است. همچنین به‌منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدل تصمیم‌گیری چندمعیاره‌ی VIKOR و مدل وزن‌دهی آنتروپی شانون استفاده شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که از منظر تاب‌آوری در برابر پاندمی کرونا منطقه 2 شهر در وضعیت کاملاً مطلوب، مناطق 3، 6 و 10 در وضعیت مطلوب، مناطق 1 و 5 در وضعیت مطلوبیت نسبی، منطقه 7 در وضعیت نامطلوب و مناطق 4، 8 و 9 نیز در وضعیت کاملاً نامطلوب قرار دارند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        134 - شناسایی مؤلفه‌های تأثیرگذار سرمایه‌ی اجتماعی بر ارتقاء نظام مدیریت بحران و تحقق تاب‌آوری (مطالعه موردی: کلان‌شهر تبریز)
        مریم علیپور شعاری دهقانی علی پناهی رضا ولیزاده
        در عصر حاضر مفهوم تاب‌ آوری شهری به یک اجماع جهانی برای دستیابی به توسعه‌ی پایدار شهری تبدیل گردیده است. با توجه به اهمیت تاب‌آوری شهری، هدف از تحقیق حاضر شناسایی مؤلفه‌های تأثیرگذار سرمایه‌ی اجتماعی بر ارتقاء نظام مدیریت بحران و به تبع آن تحقق تاب‌آوری در کلان‌شهر تبری أکثر
        در عصر حاضر مفهوم تاب‌ آوری شهری به یک اجماع جهانی برای دستیابی به توسعه‌ی پایدار شهری تبدیل گردیده است. با توجه به اهمیت تاب‌آوری شهری، هدف از تحقیق حاضر شناسایی مؤلفه‌های تأثیرگذار سرمایه‌ی اجتماعی بر ارتقاء نظام مدیریت بحران و به تبع آن تحقق تاب‌آوری در کلان‌شهر تبریز می‌باشد. در این راستا، روش تحقیق از منظر هدف کاربردی و از منظر ماهیت تحلیلی-اکتشافی بوده، که به‌منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدل‌سازی معادلات ساختاری در نرم‌افزار Amos استفاده شده است. جامعه‌ی آماری تحقیق نیز شامل مدیران، مسئولان و کارشناسان مسائل مدیریت بحران شهری و همچنین نخبگان دانشگاهی می‌باشد که با استفاده از فرمول کوهن، حجم نمونه‌ی آماری 200 نفر برآورد گردیده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که تأثیرگذاری متغیرهای سرمایه‌ی اجتماعی یعنی هم‌ پیوندی (درون سازمانی)، اتصالی (بین سازمانی) و مربوط‌ کننده بر ارتقاء سازمانی و تحقق تاب‌آوری به ترتیب 71/0، 65/0 و 58/0 بوده است. همچنین در بین متغیرهای فرعی بیشترین تأثیرگذاری مربوط به متغیرهای میزان آگاهی لازم برای مواجهه با بحران‌ها، میزان هم فکری درون‌سازی در مواجهه با بحران‌ها و وجود هماهنگی میان مراکز اخذ تصمیم‌ها و فعالیت‌های اجرایی می‌باشد که به ترتیب ارزش مدل ساختاری برای آنها 92/0، 89/0، 83/0 و 81/0 محاسبه شده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        135 - An Exploration into the Effect of IELTS Teachers’ Self-Efficacy on their Resilience through a Self-efficacy Teacher Training Workshop
        مریم طالبی نسیم شنگرفام بهدخت مال امیری
        AbstractThe resilience of teachers has arisen as a crucial issue in developing exceptional teaching and learning experiences. It is imperative to foster resilience, which entails the capacity to endure and overcome obstacles and challenges encountered during the teachin أکثر
        AbstractThe resilience of teachers has arisen as a crucial issue in developing exceptional teaching and learning experiences. It is imperative to foster resilience, which entails the capacity to endure and overcome obstacles and challenges encountered during the teaching process. Additionally, research has demonstrated that the self-efficacy of instructors is pivotal in this regard. To investigate these features, this research aimed to inspect the role of International English Language Testing System (IELTS) teachers' resilience and self-efficacy. To this end, a total of 60 IELTS teachers were chosen from Oxford Language Center, Tehran, Iran thanks to the convenient sampling and they completed a self-efficacy scale, and a resilience scale and were assigned to experimental and control groups that the former were trained through self-efficacy workshop training course in Oxford IELTS center in Tehran, Iran. The findings of this study through running an Analysis of Covariance (ANCOVA) indicated a constructive effect of self-efficacy on IELTS teachers' resilience after the workshop training course (F (1,57) = 60.00, p = .000 &lt; .01, partial eta squared = .513, representing a large effect size). Correspondingly, it was revealed through Pearson Product-Moment Correlation that there is a positive and significant correlation between IELTS teachers&rsquo; self-efficacy and resilience (r = .462, p = .01 &lt; .05). This study helps IELTS teachers improve their resilience. In line with these findings, some implications were presented to language stakeholders to consider the role of teacher self-efficacy. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        136 - اثربخشی آموزش مهارت‌های روانی–اجتماعی دانش‌آموزان، بر درگیری و تاب‌آوری تحصیلی آنان
        فاطمه رضایی سعید نجارپور استادی
        هدف از انجام این پژوهش بررسی اثربخشی توانمندسازی روانی &ndash; اجتماعی دانش‌آموزان بر درگیری و تاب‌آوری تحصیلی دانش‌آموزان بود. این پژوهش از نوع مطالعه شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون &ndash; پس آزمون با گروه کنترل می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل دانش‌آموزان دختر دبی أکثر
        هدف از انجام این پژوهش بررسی اثربخشی توانمندسازی روانی &ndash; اجتماعی دانش‌آموزان بر درگیری و تاب‌آوری تحصیلی دانش‌آموزان بود. این پژوهش از نوع مطالعه شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون &ndash; پس آزمون با گروه کنترل می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل دانش‌آموزان دختر دبیرستان های اسکو بود که 50 نفر از دانش‌آموزان (با عملکرد پایین) با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و در دو گروه 25 نفری به صورت کاملاً تصادفی دسته بندی شدند. ابتدا هر دو گروه به پرسشنامه های: درگیری تحصیلی و تاب‌آوری پاسخ دادند. سپس گروه آزمایش تحت آموزش مهارت‌های روانی-اجتماعی قرار گرفت. بسته آموزش مهارت‌های روانی-اجتماعی شامل 8 جلسه 90 دقیقه ای بود. پس از اجرای برنامه آموزش دو گروه مورد آزمون درگیری تحصیلی و تاب‌آوری قرار گرفتند. یافته های پژوهش نشان داد با توجه به نتایج بدست آمده (F=7.08, df=1 P&lt;0/05)، زمانی که اثر پیش آزمون از روی نتایج پس آزمون مربوط به گروه ها حذف شود، تفاوت بین گروه ها (از نظر تاب‌آوری) در سطح معناداری 99 درصد اطمینان معنادار بوده و آموزش مهارت‌های روانی&ndash;اجتماعی بر افزایش تاب‌آوری مؤثر است. همچنین با توجه به نتایج حاصل شده (F=23.33, df=1 , P&lt;0/05)، زمانی که اثر پیش آزمون از روی نتایج پس آزمون مربوط به گروه ها حذف شود، تفاوت گروه ها (از نظر درگیری تحصیلی) در سطح معناداری 99 درصد اطمینان معنادار می‌باشد. و آموزش مهارت‌های روانی اجتماعی بر درگیری تحصیلی دانش‌آموزان مؤثر است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        137 - ارائه مدل علّی تاب‌آوری تحصیلی بر اساس منبع کنترل (با واسطه‌گری درگیری تحصیلی): کاربرد تحلیل مسیر
        مهدی یوسف‌وند عزت اله قدم پور مسعود صادقی سیمین غلامرضایی
        پژوهش حاضر با هدف تبیین رابطه علّی بین درگیری تحصیلی، منبع کنترل و تاب آوری تحصیلی صورت گرفت. شرکت کنندگان شامل 400 نفر از دانشجویان دانشگاه لرستان در سال تحصیلی 97-1396 بودند که با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. به منظور اندازه گیری متغیرهای پژوهش، از پرسشنامه أکثر
        پژوهش حاضر با هدف تبیین رابطه علّی بین درگیری تحصیلی، منبع کنترل و تاب آوری تحصیلی صورت گرفت. شرکت کنندگان شامل 400 نفر از دانشجویان دانشگاه لرستان در سال تحصیلی 97-1396 بودند که با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. به منظور اندازه گیری متغیرهای پژوهش، از پرسشنامه‌های تاب آوری تحصیلی، منبع کنترل و درگیری تحصیلی استفاده شد. برای ارزیابی مدل پیشنهادی از نرم افزار آموس و روش تحلیل مسیر استفاده شد. یافته ها نشان داد که، با توجه به مقادیر شاخص های بدست آمده، داده ها با مدل تحقیق برازش دارد؛ منبع کنترل بیرونی، متغیرهای درگیری تحصیلی، مسأله محور و مثبت نگر بودن، مهارت‌های ارتباطی و جهت گیری آینده را به صورت مثبت پیش بینی می کند؛ متغیر درگیری تحصیلی قادر است مسأله محور و مثبت نگر بودن، مهارت‌های ارتباطی و جهت گیری آینده را به صورت مثبت و معنادار پیش بینی کند؛ منبع کنترل بیرونی از طریق درگیری تحصیلی، تمامی ابعاد تاب آوری تحصیلی را به صورت معناداری پیش بینی کند. بنابراین و با توجه به نتایج بدست آمده بدیهی است که افزایش گرایش به منبع کنترل بیرونی و به تبع آن افزایش میزان درگیری تحصیلی باعث ارتقای سطح مسأله محور و مثبت نگر بودن، مهارت‌های ارتباطی و جهت گیری آینده در دانشجوان می شود تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        138 - اثربخشی آموزش راهبردهای شناختی – فراشناختی بر تغییر سطح تاب‌آوری تحصیلی و تفکر ارجاعی دانش‌آموزان دختر
        مهدی یوسف‌وند فضل‌اله میردریکوندی محمدعلی سپهوندی سپهوندی علی‌اصغر فرخ‌زادیان
        هدف اصلی این پژوهش، تعیین میزان اثربخشی آموزش راهبردهای شناختی &ndash; فراشناختی بر تغییر سطح تاب آوری تحصیلی و تفکر ارجاعی دانش‌آموزان دوره متوسطه دوم شهر خرم آباد بود. این پژوهش به صورت شبه تجربی بود که در آن از طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. نمونه أکثر
        هدف اصلی این پژوهش، تعیین میزان اثربخشی آموزش راهبردهای شناختی &ndash; فراشناختی بر تغییر سطح تاب آوری تحصیلی و تفکر ارجاعی دانش‌آموزان دوره متوسطه دوم شهر خرم آباد بود. این پژوهش به صورت شبه تجربی بود که در آن از طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. نمونه پژوهش 40 آزمودنی بود که از میان دانش‌آموزان دختر دبیرستانی شهر خرم آباد انتخاب و به صورت تصادفی در گـروه های آزمایش(آموزش راهبردهای شناختی &ndash; فراشناختی) و گواه گمارده شدند. در مرحله مداخله گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 2 ساعته تحت آموزش راهبردهای شناختی &ndash; فراشناختی قرار گرفتند. در طی این مدت گروه کنترل هیچ نوع مداخله ای دریافت نکرد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه تفکر ارجاعی ارینگ(2010) و تاب آوری تحصیلی ساموئل(2003) در مراحل پیش آزمون و پس آزمون برای دو گروه آزمایشی و گواه استفاده شد. داده های پژوهش با روش تحلیل کواریانس تجزیه و تحلیل شدند. تحلیل داده ها به کمک نرم افزار(SPSS.21) انجام گرفت. نتایج تحلیل کوواریانس تفاوت معنی داری بین دو گروه نشان داد. یافته ها حاکی از آن بود که آموزش راهبردهای شناختی &ndash; فراشناختی در افزایش سطح تفکر ارجاعی و میزان تاب آوری تحصیلی دانش‌آموزان، اثربخش است تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        139 - مقایسه اثربخشی آموزش مهارت‌های خودتنظیمی انگیزشی و آموزش مهارت‌های هیجانی- اجتماعی بر سرزندگی تحصیلی، تاب‌آوری و درگیری تحصیلی در دانش‌آموزان مقطع متوسطه دوره اول دارای عملکرد تحصیلی پایین ناحیه پنج تبریز
        رحیم احمدی سیدداود حسینی‌نسب معصومه آزموده
        هدف کلی از انجام پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی آموزش مهارت‌های خودتنظیمی انگیزشی و آموزش مهارت‌های هیجانی- اجتماعی بر سرزندگی تحصیلی، تاب‌آوری و درگیری تحصیلی در دانش‌آموزان مقطع متوسطه دوره اول دارای عملکرد تحصیلی پایین ناحیه پنج تبریز می‌باشد. روش تحقیق نیمه آزمایشی از نو أکثر
        هدف کلی از انجام پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی آموزش مهارت‌های خودتنظیمی انگیزشی و آموزش مهارت‌های هیجانی- اجتماعی بر سرزندگی تحصیلی، تاب‌آوری و درگیری تحصیلی در دانش‌آموزان مقطع متوسطه دوره اول دارای عملکرد تحصیلی پایین ناحیه پنج تبریز می‌باشد. روش تحقیق نیمه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل می‌باشد. جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان متوسطه دوره اول آموزش و پرورش ناحیه 5 تبریز می‌باشد از بین کل مدارس ناحیه 5 تعداد 19 مدرسه دارای عملکرد تحصیلی پایین بودند که از آنها به صورت نمونه‌گیری هدفمند سه مدرسه دارای کمترین میانگین پیشرفت تحصیلی انتخاب و از هر مدرسه 25 نفر دانش‌آموز بطور تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل قرار گرفتند. ابزارهای اندازه‌گیری شامل آزمون سر زندگی تحصیلی، آزمون تاب‌آوری، آزمون درگیری تحصیلی می‌باشند. دو بسته آموزشی مهارت‌های خودتنظیمی انگیزشی و مهارت‌های هیجانی &ndash; اجتماعی بر روی دو گروه آزمایش اجرا شد. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که آموزش‌های مبتنی بر مهارت‌های خود تنظیمی انگیزشی بر سرزندگی تحصیلی و درگیری تحصیلی دانش‌آموزان مقطع متوسطه دوره اول تأثیر دارد. آموزش‌های مبتنی بر مهارت‌های هیجانی &ndash; اجتماعی بر سرزندگی تحصیلی، تاب‌آوری و درگیری تحصیلی دانش‌آموزان مقطع متوسطه دوره اول تأثیر دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        140 - طراحی مدلی برای تاب‌آوری سازمانی
        مقصود امیری لعیا الفت کامران فیضی محمدعلی صالحی ابرقویی
        تحقیقات نشان داده‌اند که توانایی و قابلیت سازمان‌های یک جامعه در مدیریت بحران‌ها و چالش‌ها، تأثیر قابل‌توجهی بر توانایی آن جامعه در مواجهه با بحران‌ها و کیفیت بازیابی از چالش‌ها دارد. سازمان‌ها با خدمات ضروری که در زمان‌های بحران ارائه می‌کنند، نقش بسیار مهمی در سرعت با أکثر
        تحقیقات نشان داده‌اند که توانایی و قابلیت سازمان‌های یک جامعه در مدیریت بحران‌ها و چالش‌ها، تأثیر قابل‌توجهی بر توانایی آن جامعه در مواجهه با بحران‌ها و کیفیت بازیابی از چالش‌ها دارد. سازمان‌ها با خدمات ضروری که در زمان‌های بحران ارائه می‌کنند، نقش بسیار مهمی در سرعت بازگشت جامعه به شرایط عادی ایفا می‌کنند. از این رو تاب‌آوری سازمانی به معنای ظرفیت سازمان در پیش‌بینی بحران، کاهش اثرات و مقاومت در برابر آسیب‌های آن، پاسخ و واکنش مناسب و نهایتاً بازیابی از شرایط بحرانی، اخیراً تبدیل به یک موضوع مهم در تحقیقات سازمانی شده است. در این راستا، این مقاله می‌کوشد، با شناسایی شاخص‌ها و ابعاد تاب‌آوری سازمانی و نهایتاً طراحی مدلی برای آن، به سازمان‌ها در دستیابی به تاب‌آوری کمک کند. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش برای طراحی مدل، کیفی از نوع مرور سیستماتیک و مصاحبه با خبرگان است. مدل طراحی شده پس از تحلیل عاملی تأییدی، نهایتاً برای ارزیابی تاب‌آوری سه سازمان فعال در صنعت چرم کشور مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج حاصل حاکی از وضعیت نامناسب سازمان‌های مورد بررسی در شاخص تاب‌آوری سازمانی و نیاز به برنامه‌ریزی جدی و دقیق برای ارتقای آن در این سازمان‌ها دارد. مدل ارائه شده قادر است پس از ارزیابی وضعیت تاب‌آوری در سازمان‌ها، نقاط قوت و ضعف آنها در این شاخص را شناسایی و پیشنهادهایی کاربردی برای کمک به تاب‌آور شدن آن‌ها‌ (و یا بهبود و ارتقای آن) ارائه کند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        141 - تبیین بعد نهادی تاب‌آوری شهری و ارزیابی آن در چگونگی مقابله با مخاطره‌ی زلزله
        محمدرضا جابری نسب اکبر عبدالله زاده طرف آرش ثقفی حسن ستاری ساربانقلی
        بلایای طبیعی نظیر سیل، زلزله، گردباد سونامی با توجه به شر ایط محیطی و جغرافیایی که همواره منجر به تلفات انسانی و آسیب های جدی مالی گسترده ای گردیده است در طول دوران حیات کره زمین همواره وجود داشته است و خواهد داشت، اما نکته قابل توجه این است که اثرات این بلایای طبیعی کا أکثر
        بلایای طبیعی نظیر سیل، زلزله، گردباد سونامی با توجه به شر ایط محیطی و جغرافیایی که همواره منجر به تلفات انسانی و آسیب های جدی مالی گسترده ای گردیده است در طول دوران حیات کره زمین همواره وجود داشته است و خواهد داشت، اما نکته قابل توجه این است که اثرات این بلایای طبیعی کاملاً از بین نمی‌رود و تنها می‌توان اثرات آن را متعادل ساخت. در این میان بافت‌های شهری و عناصر انسان‌ساخت فضاهای شهری، به مرور زمان دچار فرسودگی و تخریب می‌گردند و به همین دلیل پایدار نگه داشتن کالبدهای شهری نیازمند مداخلاتی در جهت اصلاح و بهسازی وضع موجود می باشد و این امر ضرورت مداخلات کالبدی در بافت را نشان می‌دهد. امروزه تاب‌آوری به عنوان یکی از نظریه های غالب در چگونگی مقابله با این بلایا در محیط‌های انسان ساخت است. هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی تاب‌آوری شهری در بعد نهادی آن در مقابله با زلزله با محوریت شهر بندرعباس می‌باشد. روش تحقیق حاضر روش توصیفی- تحلیلی بوده است. جامعه آماری شامل تمام کارکنان متخصص سازمان مدیریت بحران استانداری بندرعباس و سایر عوامل ستاد بحران بودند که با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه کوکران تعداد 35 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین گردید. ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته بر اساس چارچوب نظری تحقیق بوده است. پایایی ابزار با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ بالاتر از 65/0 مورد تائید قرار گرفت. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که میزان تاب‌آوری نهادی در شهر بندرعباس در ارتباط با مقابله با مخاطره‌ی زلزله در سطح قابل قبولی قرار ندارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        142 - تحلیل ارتباط زیست‌پذیری و تاب‌آوری در مقیاس محلی با تأکید بر زیرساخت‌های شهری (مطالعه موردی: محله‌ی پونک تهران)
        محمد زنگنه مهسا فرامرزی اصل حسن ستاری ساربانقلی
        سیستم‌های شهری در حال حاضر با چالش‌های بزرگی در ارتباط با افزایش انواع مخاطرات و اثرات آنها روبه‌رو می‌باشند. در این راستا وجود مستمر مخاطرات، طراحی شهرهای تاب‌آور و به تبع آن تحقق پایداری و زیست‌پذیری را ضروری ساخته است. با توجه به همراستایی مفاهیم تاب‌آوری و زیست‌پذیر أکثر
        سیستم‌های شهری در حال حاضر با چالش‌های بزرگی در ارتباط با افزایش انواع مخاطرات و اثرات آنها روبه‌رو می‌باشند. در این راستا وجود مستمر مخاطرات، طراحی شهرهای تاب‌آور و به تبع آن تحقق پایداری و زیست‌پذیری را ضروری ساخته است. با توجه به همراستایی مفاهیم تاب‌آوری و زیست‌پذیری در دست‌یابی به پایداری و کیفیت مناسب زندگی در محیط‌های شهری، هدف از پژوهش حاضر تحلیل ارتباط زیست‌پذیری و تاب‌آوری با تأکید بر زیرساخت‌های شهری در محله‌ی پونک تهران می‌باشد. روش تحقیق آمیخته (کمی-کیفی) با هدف کاربردی و ماهیت علّی-همبستگی می‌باشد که به‌منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون‌های T-test و Pearson در نرم‌افزار SPSS و مشاهدات میدانی نگارندگان استفاده شده است. جامعه‌ی آماری تحقیق نیز شامل شهروندان 19 تا 65 ساله‌ی محله‌ی پونک تهران می‌باشد که بر اساس مدل کوکران 384 نفر به‌عنوان حجم نمونه تعیین گردیده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که وضعیت محله‌ی مورد بررسی از منظر شاخص‌های زیرساخت‌های شهری در ابعاد زیست‌پذیری و تاب‌آوری، مطلوب ارزیابی شده است. همچنین در بعد زیست‌پذیری تنها مؤلفه‌ی بهره‌مندی از فضاهای سبز و عمومی مناسب برای تفریح و تعاملات اجتماعی و در بعد تاب‌آوری دو مؤلفه‌ی دسترسی به فضاهای باز مناسب و مکان‌های اسکان موقت در زمان وقوع بحران و سازوکارهای مناسب برای حفاظت از زیرساخت‌ها و وجود طرح‌های اضطراری برای بازسازی آنها در وضعیت نامطلوب قرار دارند. از طرفی بین 6 مؤلفه‌ی زیست‌پذیری و 6 مؤلفه‌ی تاب‌آوری از منظر زیرساخت‌های شهری در محله‌ی پونک رابطه‌ی معنادار مثبت و مستقیم در سطح اطمینان 95 درصد وجود دارد. به عبارتی مطلوبیت محله از منظر زیرساخت‌های شهر زیست‌پذیر موجب ارتقاء تاب‌آوری در ابعاد سازگاری (توانایی بازگشت به عقب)، مقاومت (توانایی جذب شوک) و تغییرپذیری (قابلیت تغییر و انطباق) گردیده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        143 - تحلیل وضعیت تاب‌آوری نهادی در برابر خطر زلزله در کلانشهر کرمانشاه
        چنور محمدی حسین نظم فر صیاد اصغری سراسکانرود
        زلزله همیشه یکی از خطرناکترین و مهمترین خطرات طبیعی بوده است که همیشه شهرها را تهدید می‌کند. عواقب زلزله، هم از نظر فراوانی و هم از نظر خساراتی که به بار می‌آورد، بر جامعه تأثیر می‌گذارد. تاب‌آوری جامعه یک چارچوب مفهومی برای سنجش توانایی جامعه برای مقابله با تغییرات و ش أکثر
        زلزله همیشه یکی از خطرناکترین و مهمترین خطرات طبیعی بوده است که همیشه شهرها را تهدید می‌کند. عواقب زلزله، هم از نظر فراوانی و هم از نظر خساراتی که به بار می‌آورد، بر جامعه تأثیر می‌گذارد. تاب‌آوری جامعه یک چارچوب مفهومی برای سنجش توانایی جامعه برای مقابله با تغییرات و شرایط اضطراری فراهم می‌کند. هدف اصلی این پژوهش تحلیل وضعیت تاب‌آوری نهادی کلانشهر کرمانشاه در برابر خطر زلزله می‌باشد. جامعه آماری ساکنان شهر کرمانشاه می‌باشند و برای تعیین حجم نمونه با استناد به فرمول کوکران 385 نفر تعیین شده و انتخاب نمونه با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای انجام شده است. همچنین، از روش اسنادی و مطالعات کتابخانه‌ای جهت تدوین مبانی و دیدگاه‌ها نظری و پرسشنامه جهت گردآوری داده‌های مربوط به تاب‌آوری نهادی شهر کرمانشاه استفاده شده است، برای تجریه و تحلیل داده‌ها و اطلاعات از نرم‌افزارهای GIS, SPSS، مدل CODAS و و روش CV استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد، در تمامی مؤلفه‌ها در سطح 95/0 تفاوت معنی‌دار وجود دارد و در بعضی از مؤلفه‌ها میانگین بالاتر از مقدار متوسط سه و در بعضی از مؤلفه‌ها پایین‌تر از مقدار متوسط سه می‌باشد، همچنین نتایج مدل کوداس نشان می‌دهد؛ مناطق هشت و هفت در رتبه‌های اول و دوم و دارای وضعیت نسبتاً خوب؛ مناطق یک و چهار در رتبه‌های سوم و چهارم و در وضعیت متوسط و مناطق؛ دو، سه، شش و پنج به ترتیب در رتبه‌های پنج تا هشتم و در وضعیت ضعیف قرار گرفته‌اند و بیشترین اختلاف و نابرابری مربوط به مؤلفۀ چه میزان نهادهای دولتی و محلی (شورا و شهرداری برای جلوگیری از پیامدها و خسارات ناشی از زلزله برنامه‌ریزی کرده‌اند، می‌باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        144 - سنجش و تدوین راهبردهای تاب آوری در مقابل بحران در بافت قدیم شهری (مورد پژوهش: محله فیض آباد کرمانشاه)
        بهاره معظمی محمود رحیمی
        چکیدهتاب آوری در برابر بحرانها یکی از مفاهیم بسیار مهم نظری و کاربردی در مدیریت بحران در سالهای اخیر بوده است. این مفهوم به طرز گسترده ای در مورد جوامع تاب آور بکار گرفته شده است. تاب‌آوری راهی برای تقویت جوامع با استفاده از ظرفیت‌های آن‌ها مطرح می‌شود و تعریف‌ها، رویکر أکثر
        چکیدهتاب آوری در برابر بحرانها یکی از مفاهیم بسیار مهم نظری و کاربردی در مدیریت بحران در سالهای اخیر بوده است. این مفهوم به طرز گسترده ای در مورد جوامع تاب آور بکار گرفته شده است. تاب‌آوری راهی برای تقویت جوامع با استفاده از ظرفیت‌های آن‌ها مطرح می‌شود و تعریف‌ها، رویکردها، شاخص‌ها و مدل‌های سنجشی متفاوتی در مورد آن شکل گرفته است. محدوده مورد مطالعه در این پژوهش محله فیض‌آباد کرمانشاه می‌باشد. روش پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی و ماهیت تحقیق، کاربردی است که با هدف تاب‌آور نمودن بافت فرسوده محله فیض‌آباد و در نهایت تدوین و اولویت‌بندی راهبردها در این محله انجام شده است. برای رسیدن به این هدف، از نظر کارشناسان و ساکنان محله استفاده شده است. جهت تدوین راهبرها از مدل SWOT و جهت اولویت‌بندی راهبردها از مدل QSPM بهره برده‌ایم. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که موقعیت محله تدافعی و در وضعیت متوسطی قرار دارد. در مرحله نهایی پس از تدوین راهبردها به اولویت‌بندی آنها اقدام کرده‌ایم که نتایج این بخش گویای این است که مهم‌ترین راهبرد، تدوین سند راهبردی و اعمال نظر نیروهای اجتماعی موثر در قوانین جهت ساماندهی بافت و اجرای برنامه مقاوم سازی و بهبود ایمنی در برابر سوانح محیطی ومصنوعی، می‌باشد و در پایان پیشنهاداتی برای تاب‌آور نمودن محله فیض آباد ارائه شده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        145 - سنجش مؤلفه‌های تاب‌آوری شهری نمونه موردی: کلانشهرکرمانشاه
        محمد رئوف حیدری فر مهناز حسینی سیاه گلی اسماعیل سلیمانی راد
        امروزه جوامع در تلاش برای دست‌یابی به شرایطی هستند که در صورت وقوع بحران، بازگشت سریع آن ها را به وضعیت پیش از بحران فراهم سازد. از این رو پژوهش حاضر با هدف سنجش مؤلفه‌های تاب‌آوری شهری در کلانشهرکرمانشاه است که با استفاده از روش اسنادی &ndash; پیمایشی سعی گردیده است مؤ أکثر
        امروزه جوامع در تلاش برای دست‌یابی به شرایطی هستند که در صورت وقوع بحران، بازگشت سریع آن ها را به وضعیت پیش از بحران فراهم سازد. از این رو پژوهش حاضر با هدف سنجش مؤلفه‌های تاب‌آوری شهری در کلانشهرکرمانشاه است که با استفاده از روش اسنادی &ndash; پیمایشی سعی گردیده است مؤلفه‌های مهم و تأثیر‌گذار در این حوزه مورد ارزیابی و واکاوی قرار گیرد. برای گردآوری داده‌های پژوهش از نظرات ۴۲ نفر از کارشناسان مرتبط با موضوع پژوهش استفاده‌شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد عامل کالبدی- مدیریتی، از اولویت بیشتری جهت گرایش به سمت تاب‌آوری شهری دارد و هر ۵ مؤلفه نهادی- مدیریتی، زیر ساختاری، کالبدی مدیریتی، اجتماعی و اقتصادی تأثیر مستقیم و معناداری بر فرآیند تاب‌آوری شهری در برنامه‌ریزی شهری کرمانشاه دارند. برای بررسی بین مناطق از آزمون ویلکاکسون استفاده شده است و نتایج به صورت نقشه در سیستم اطلاعات جغرافیایی تحلیل شده اند. مناطق 4،5 و 1 به ترتیب کمترین تاب آوری را طبق نظر کارشناسان نشان می دهند. در خاتمه پیشنهاداتی که نیازمند توجه جدی مدیران و برنامه ریزان شهری است مطح شده است تا با کاربست این مهم بتوانی چالش‌های پیش روی تاب‌آوری شهری در کلانشهر کرمانشاه را ساماندهی کرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        146 - تعیین معیارها و سنجش وضعیت تاب آوری کاربری اراضی شهری در منطقه 22 شهر تهران
        ال ناز رضایی اسماعیل صالحی اکرم الملوک لاهیجانیان امیرهوشنگ احسانی
        دسترسی عادلانه به زمین و استفاده بهینه از آن یکی از مؤلفه‌های اساسی در توسعه پایدار و عدالت اجتماعی است. امروزه مفهوم زمین و فضاهای شهری هم به لحاظ طبیعی و کالبدی و هم به لحاظ اقتصادی&ndash; اجتماعی تغییر کیفی پیدا کرده و در نتیجه ابعاد و اهداف کاربری اراضی شهری نیز بسی أکثر
        دسترسی عادلانه به زمین و استفاده بهینه از آن یکی از مؤلفه‌های اساسی در توسعه پایدار و عدالت اجتماعی است. امروزه مفهوم زمین و فضاهای شهری هم به لحاظ طبیعی و کالبدی و هم به لحاظ اقتصادی&ndash; اجتماعی تغییر کیفی پیدا کرده و در نتیجه ابعاد و اهداف کاربری اراضی شهری نیز بسیار وسیع و غنی‌تر شده است. در سال‌های اخیر رشد بی‌رویه و شتابان شهرها، مشکلات شهری بسیاری ایجاد نموده است. یکی از این مشکلات قابل توجه در شهرها عدم آمادگی لازم در صورت وقوع بلایای طبیعی در کلان شهر ها می باشد. به منظور جلوگیری از این امر، سنجش و تحلیل تاب آوری کاربری اراضی شهری از اهمیت بسیاری برخوردار است(اکبری مطلق، م 1393).هدف کلی از مقاله حاضر، بدست آوردن عوامل موثر در میزان تاب آوری کاربری اراضی شهری و تعیین میزان اهمیت هر یک از معیارها و شاخص های منطقه 22 شهر تهران می باشد.روش تحقیق این پژوهش، توصیفی تحلیلی و ماهیت آن کاربردی است. در این مقاله ابتدا مبانی نظری از طریق جمع آوری اطلاعات و مطالعات اسنادی صورت پذیرفت. در ادامه در جهت سنجش میزان تاب آوری کاربری اراضی شهری، معیار ها , و شاخص های تاب آوری بر اساس رویکرد دلفی و بررسی پژوهش های متعدد و شرایط حاکم بر منطقه تعیین شد. پس از تدوین مدل مفهومی تاب آوری کاربری اراضی در منطقه، به کمک 20 نفر از اعضای هیئت علمی و کارشناسان متخصص در زمینه برنامه ریزی و مدیریت شهری ، مقایسات زوجی شاخص ها انجام شد. در ادامه به منظور ارزیابی و بررسی نهایی میزان تاب آوری از روش FAHP، سیستم اطلاعات جغرافیاییGIS بهره گرفته شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که وضعیت تاب آوری در چهار بعد تعریف شده ساختاری-طبیعی، ساختاری &ndash;کالبدی، اجتماعی-اقتصادی-فرهنگی و فضایی-عملکردی به ترتیب54/0، 20/0 ، 069/0 و 193/0 است. که نشان از وضعیت تاب آوری نسبتاً قابل قبول در منطقه است. که معیار ساختاری-طبیعی بیشترین امتیاز را به خود اختصاص داده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        147 - تحلیل توزیع مکانی میزان تاب آوری شهر در برابر مخاطرات طبیعی با تاکید بر سیل(مطالعه موردی: شهر قائمشهر)
        حمزه بهروزی محمد رضا زندمقدم سعید کامیابی
        با توسعه شهرنشینی،شهرها به مراکز توجه تبدیل شده اند و تقاضا برای منابع طبیعی و توجه به تأثیرات محیطی جهانی آنها افزایش یافته است.فعالیت های شهرسازی و برنامه ریزی شهری موجب افزایش فشار بر طبیعت و تضعیف تاب آوری آن شده است که اغلب پیامدهای مخربی برای شهرها و ساکنان آن درپ أکثر
        با توسعه شهرنشینی،شهرها به مراکز توجه تبدیل شده اند و تقاضا برای منابع طبیعی و توجه به تأثیرات محیطی جهانی آنها افزایش یافته است.فعالیت های شهرسازی و برنامه ریزی شهری موجب افزایش فشار بر طبیعت و تضعیف تاب آوری آن شده است که اغلب پیامدهای مخربی برای شهرها و ساکنان آن درپی داشته است.هدف ازاین پژوهش مدل سازی میزان تاب آوری شهر در برابر مخاطرات طبیعی با تاکید بر سیل درشرایط بحرانی می‌باشد.روش بکار رفته دراین پژوهش,بهره گیری از نرم افزارGIS به منظور تعیین نقاط دارای تاب آوری بیشتر و استفاده از روش های الگوریتم ژنتیک(GA)و هوش ازدحامی ذرات(PSO)وبرنامه نویسی آنهادرمحیط MATLAB می باشد,تا با‌‌ استفاده ازآن مهمترین مولفه‌های تاب‌آوری شهرو راهکارهای موثر در تقویت تاب‌آوری مشخص گردند.پژوهش حاضر طی2مرحله صورت گرفته که در مرحله اول,ابتدا با استفاده ازمدلAHP میزان تاب آوری نقاط شهری در برابر سیل تعیین گردید و پس از آن با ترکیب همه مولفه های ذکر شده نقشه نهایی مخاطره تهیه شد.در مرحله دوم جهت تعیین مهمترین مولفه‌های تاب‌آوری شهر این بار32 شاخص از مولفه های تاب آوری براساس4 معیار(کالبدی&ndash;فضایی،اقتصادی،اجتماعی،نهادی)تدوین و با استفاده از روش الگوریتم ژنتیک مورد بررسی قرار گرفت که در نهایت5 نقطه از شهر به ترتیب(استادیوم شهید وطنی ، پارک ولیعصر ، فضای سبز نساجی)،به عنوان مناطق دارای تاب‌آوری بیشتر انتخاب و اولویت‌بندی شدند.سپس به منظور تایید و مقایسه یافته های تحقیق توسط الگوریتم ژنتیکGAاز روش PSO بهره گرفته شد.درمرحله پایانی پیشنهادمی گرددکه افزایش میزان تاب آوری شهرقائمشهردرمرحله اول نیازمند تقویت و اصلاح ساختارهای محیط طبیعی و سپس حفظ و نگهداشت محیط ایمن است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        148 - ارائه الگوی افزایش تاب‌آوری محیطی شهر کنارک در برابر سیلاب‌های ناشی از طوفان‌های حاره‌ای با تأکید بر آینده‌پژوهی
        ابراهیم فروزان مهر آزاده اربابی سبزواری فاطمه ادیبی سعدی نژاد
        امروزه تاب‌آور بودن شهرها در برابر مخاطرات طبیعی به یکی از مباحث مهم در مدیریت شهری تبدیل شده است. از طرفی توجه به این موضوع با نگاه آینده‌پژوهی برنامه‌ریزی را برای بهبود وضعیت آینده راحت‌تر کرده است، از همین رو، هدف اصلی پژوهش حاضر ارائه الگوی افزایش تاب‌آوری شهر کنارک أکثر
        امروزه تاب‌آور بودن شهرها در برابر مخاطرات طبیعی به یکی از مباحث مهم در مدیریت شهری تبدیل شده است. از طرفی توجه به این موضوع با نگاه آینده‌پژوهی برنامه‌ریزی را برای بهبود وضعیت آینده راحت‌تر کرده است، از همین رو، هدف اصلی پژوهش حاضر ارائه الگوی افزایش تاب‌آوری شهر کنارک در برابر مخاطرات ناشی از طوفان‌های حاره‌ای و با رویکرد آینده‌پژوهی است. پژوهش حاضر از نظر هدف از نوع کاربردی و از نظر ماهیت از نوع روش اکتشافی است، برای گردآوری داده‌ها و اطلاعات از دو روش اسنادی و میدانی (مصاحبه و پرسشنامه خودساخته) بهره گرفته شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کارشناسان و نخبگان مربوطه بودند که با توجه به اهداف پژوهش و برای دستیابی به الگوی مطلوب با رویکرد آینده‌پژوهی از طریق مصاحبه با نخبگان و کارشناسان و با استفاده از روش نمونه‌گیری غیرتصادفی هدفمند (به صورت از پیش تعیین شده)، انجام گرفت که در نهایت تعداد 15 نفر بدست آمد. برای شناسایی پیشران‌های کلیدی از روش تحلیل ساختاری )اثرات متقابل) در قالب نرم افزار MICMAC همچنین برای سناریونویسی از نرم‌افزار Senario Wizard استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد، ﮐﻪ ﭘﯿﺸﺮان کانال جمع‌آوری آب‌های سطحی ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺗﺄﺛﯿﺮ را از ﻃﺮﯾﻖ آﯾﻨﺪهﻫﺎی ﺑﺪﯾﻞ ﺧﻮد (ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺤﺘﻤﻞ) ﺑﺮ ﺳﺎﯾﺮ ﭘﯿﺸﺮانﻫﺎ در ﺗﻌﯿﯿﻦ آﯾﻨﺪهﻫﺎ ﻣﺘﻔﺎوت ﺧﻮاﻫﻨﺪ بود و ﭘﯿﺸﺮان تغییر نظام ساختار سازمان‌ها ﺑﺮاﺳﺎس ارﺗﺒﺎط آﯾﻨﺪهﻫﺎی ﺑﺪﯾﻞ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺗﺄﺛﯿﺮ را از ﺳﺎﯾﺮ آﯾﻨﺪهﻫﺎی ﺑﺪﯾﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ است. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ، ﭘﯿﺸﺮان‌های نقشه پهنه‌بندی سیلاب، سامانه هشدار زودهنگام مخاطرات طبیعی و سامانه مکانی (GIS) و آﯾﻨﺪهﻫﺎی ﺑﺪﯾﻞ آن ﺟﺰء ﭘﯿﺸﺮانﻫﺎی ﺑﯿﻨﺎﺑﯿﻦ ﺑﻮده اﺳﺖ. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        149 - تحلیل حرارتی سایت ساختمان‌های ساحلی با راهبرد طراحی تاب‌آوری اقلیمی مطالعه موردی: شهر ساحلی نور
        فاطمه طاهری شهریار خالدی رضا برنا
        ساختمان‌های ساحلی همواره در معرض آسیب‌پذیری با امواج، رطوبت و خوردگی می‌باشند که تاب‌آوریآن‌ها نقش مهمی در کاهش این آسیب‌ها دارد. تاب‌آوری اقلیمی با یک استراتژی جامع و سازگار توانایی کاهش خطر را در فرایند طراحی سایت و فیزیک ساختمان داشته و به بهبود تصمیم‌ گیری‌ها در واک أکثر
        ساختمان‌های ساحلی همواره در معرض آسیب‌پذیری با امواج، رطوبت و خوردگی می‌باشند که تاب‌آوریآن‌ها نقش مهمی در کاهش این آسیب‌ها دارد. تاب‌آوری اقلیمی با یک استراتژی جامع و سازگار توانایی کاهش خطر را در فرایند طراحی سایت و فیزیک ساختمان داشته و به بهبود تصمیم‌ گیری‌ها در واکنش‌های اضطراری کمک می‌کند. این پژوهش از نظر هدف در گروه پژوهش‌های کاربردی قرار می‌گیرد و باتوجه به داده و مدل خروجی، از لحاظ روش اجرا در زمره تحقیق پژوهشی[1] قرار دارد. یافته‌های پژوهش در محدوده ساحلی نور با نرم‌افزار اکوتکت نشان می‌دهد، تاب‌آوری محدوده پژوهش از نوع سازگاری با ضریب 94/0 است که بیانگر تاب‌آوری اقلیمی ساختمان در بحران‌های اقلیمی است. این ضریب با نوع و جهت سایتمتفاوت و کمتر از یک است. ضریب تهویه برای تعویض هوای مصرف شده 24/2 وات بر مترمربع در ساعت می‌باشد. شاخص بار حرارتیبرای تعیین کنترل انرژی در ساختمان 5/15 و بار برودتی 21 درجه سانتی‌گراد است. برای افزایش تاب‌آوری اقلیمی ساختمان، طراحی غیرفعالجرم حرارتی با زمان تأخیر کمتر، پنجره‌های بخش جنوبی و شرقیبرای افزایش بار حرارتی در زمستان و پنجره‌های شمالی و غربی برای ایجاد تهویه طبیعی و افزایش بار برودتی در تابستان پیشنهاد می‌شود. 1-Investigative تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        150 - مدل‌های ماده سوختنی سطحی و خطر آتش در پارک ملی گلستان
        رقیه جهدی
        تعیین مدل‌های ماده سوختنی محلی در بوم‌سازگان‌های جنگل و مرتع به منظور پیش‌بینی رفتار و گسترش آتش، مدیریت آتش و بازسازی این بوم‌سازگان‌ها بسیار مهم است. هدف این مطالعه تعیین مقدار و ساختار ماده سوختنی سطحی آماده اشتعال در علفزار، درختچه‌زار و جنگل در پارک ملی گلستان، شما أکثر
        تعیین مدل‌های ماده سوختنی محلی در بوم‌سازگان‌های جنگل و مرتع به منظور پیش‌بینی رفتار و گسترش آتش، مدیریت آتش و بازسازی این بوم‌سازگان‌ها بسیار مهم است. هدف این مطالعه تعیین مقدار و ساختار ماده سوختنی سطحی آماده اشتعال در علفزار، درختچه‌زار و جنگل در پارک ملی گلستان، شمال شرق ایران است. همه اطلاعات پوشش گیاهی علفی و لاشبرگ سطحی از قطعه‌ نمونه‌‌های 1&times;1، 10&times;10 و 30&times;30 متری به ترتیب در تیپ‌های ماده سوختنی علفزار (24 قطعه نمونه)، درختچه‌زار (8 قطعه نمونه) و جنگل (22 قطعه نمونه) بر اساس نمونه‌برداری تصادفی طبقه-بندی شده جمع‌آوری شد. رتبه‌بندی خطر آتش برای هر ماده سوختنی با ارزیابی مولفه‌های اصلی شامل بار ماده سوختنی (تن در هکتار)، عمق بستر ماده سوختنی (سانتی‌متر) و پوشش لاشبرگ (درصد) استفاده شد. نتایج نشان داد که تغییرات در خطرات آتش ماده سوختنی سطحی مرتبط با طرح‌های بارهای ماده سوختنی ریز (1ساعت) است. لاشبرگ پهن‌برگان دارای بارهای ماده سوختنی ریز بیشتر و در نتیجه به صورت بالقوه خطر آتش ماده سوختنی سطحی بیشتر را دارند. تفاوت‌ها در ساختار ماده سوختنی در بین تیپ‌های ماده سوختنی موجود نیز اثر مهمی را به همراه داشت. تعیین مدل‌های ماده سوختنی محلی و ارزیابی خطر آتش آنها برای مدیران منابع طبیعی به منظور انتخاب روش‌های کاهش ماده سوختنی، کاهش آسیب آتش و حفظ تاب‌آوری سیمای سرزمین در برابر آتش‌سوزی‌های آتی مهم است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        151 - ارزیابی ظرفیت تاب‌آوری شهری در برابر خطر زمین لرزه با تأکید بر ابعاد اقتصادی و کالبدی زیرساختی(مطالعه موردی: منطقه 12 تهران)
        الناز جزایری رسول صمدزاده حسین حاتمی نژاد
        هدف از پژوهش حاضر ارزیابی مقادیر شاخص‌های ابعاد اقتصادی و زیرساختی تاب‌آوری منطقه 12 تهران در برابر زمین‌لزره می‌باشد که بر اساس حد بهینه در سطح جهانی ارزیابی شده است. به منظور تعریف حد بهینه در پژوهش مقدار عددی هر شاخص در مناطقی در سطح جهان که تاکنون در آنها بحران‌های أکثر
        هدف از پژوهش حاضر ارزیابی مقادیر شاخص‌های ابعاد اقتصادی و زیرساختی تاب‌آوری منطقه 12 تهران در برابر زمین‌لزره می‌باشد که بر اساس حد بهینه در سطح جهانی ارزیابی شده است. به منظور تعریف حد بهینه در پژوهش مقدار عددی هر شاخص در مناطقی در سطح جهان که تاکنون در آنها بحران‌های متعدد اتفاق افتاده که در برابر آن تاب‌آور بوده‌اند (مثل ژاپن و کالیفرنیا) به عنوان حد بهینه تاب‌آور بودن هر شاخص در نظر گرفته شده است. روش تحقیق در این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی است. در این راستا، پس از مروری بر متون نظری و تجربی حاکم بر تاب‌آوری، به ارائه مدلی مفهومی برای ارزیابی میزان تاب‌آوری در سطح منطقه پرداخته شد. سپس با تعریف معیارها و شاخص‌ها در ابعاد اقتصادی، کالبدی-زیرساختی، میزان تاب‌آوری در منطقه 12 تهران در برابر زمین‌لرزه با حد بهینه آنها مقایسه شد که نتایج یافته‌ها حاکی از این است که در بین شاخص‌های اقتصادی، سه معیار نوع کسب و کار، مقیاس کسب و کار و سطح اشتغال مورد ارزیابی قرار گرفت که هر سه شاخص پایین‌تر از حد بهینه قرار دارند. در بین شاخص‌های کالبدی&ndash; زیرساختی همه شاخص‌ها پایین‌تر از حد بهینه قرار دارند و در بین آن‌ها شاخص تراکم ساخته شده با فاصله 94 درصدی از حد بهینه (1) بیشترین اختلاف را با حد بهینه دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        152 - سنجش تاب آوری زیست محیطی در سطح محلات منطقه چھارده شھر تھران
        هوشنگ هندی ناصر اقبالی رحیم سرور زهرا پیشگاهی فرد
        امروزه مسائل زیست محیطی به یکی از مهمترین چالش‌های برنامه‌ریزان شهری تبدیل شده است و توسعه لجام گسیخته شهری بر پیچیدگی آن افزوده است. برنامه‌ریزی با رویکرد تاب‌آوری می‌تواند در تمامی ابعاد، ظرفیت‌های لازم برای مقابله با آینده آشفته را ایجاد نماید. هدف این مطالعه، ارزیاب أکثر
        امروزه مسائل زیست محیطی به یکی از مهمترین چالش‌های برنامه‌ریزان شهری تبدیل شده است و توسعه لجام گسیخته شهری بر پیچیدگی آن افزوده است. برنامه‌ریزی با رویکرد تاب‌آوری می‌تواند در تمامی ابعاد، ظرفیت‌های لازم برای مقابله با آینده آشفته را ایجاد نماید. هدف این مطالعه، ارزیابی تاب‌آوری زیست محیطی محلات منطقه چهارده شهر تهران می‌باشد. در اصل 23 محله با انتخاب 5 شاخص زیست محیطی مورد بررسی قرار گرفته است. پنج شاخص مذکور توسط 30 نفر از خبرگان برنامه‌ریزی شهری از طریق تحلیل سلسله مراتبی AHP رتبه‌بندی و سپس تحلیل رابطه خاکستری وضعیت و جایگاه محلات منطقه 14 را در هر شاخص مشخص نمود. در نهایت خط نرمال 0.714 به عنوان امتیاز نهایی در کلیه شاخص‌ها ترسیم گردید که نشان می‌دهد 12 محله، از تاب‌آوری پایینی برخوردارند. با توجه به نتایج بدست آمده هرچه به سوی محلات غربی و جنوب غربی حرکت می‌کنیم، از میزان تاب‌آوری زیست محیطی کاسته می‌شود. این موضوع کاملاً با بافت فرسوده و تراکم جمعیتی منطقه هماهنگ است. بنابراین لازم است برنامه‌ریزان شهری بیش از اینکه بر توسعه فیزیکی تأکید نمایند، پیامدها و هزینه‌های زیست محیطی آن را درک نمایند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        153 - بررسی نقش نهادهای مدیریت سرزمینی در تاب‌آوری ناحیه‌ای با تأکید بر مخاطرات ناشی از نوسانات آب و هوایی (محدوده مورد مطالعه: بناب)
        جواد حاجی علی زاده اصغر رشیدی ابراهیم حصاری
        این پژوهش در راستای تبیین نقش مدیریت شهری در ارتقاء میزان تاب‌آوری مکان(در مقیاس ناحیه‌ای) در برابر مخاطرات ناشی از تغییرات آب و هوایی انجام گرفته است. راهبرد حاکم بر پژوهش استقرایی بوده و نوع آن، توصیفی-تحلیلی است. متغیر ظرفیت عملکرد‌های نهادهای مربوط به مدیریت فضای جغ أکثر
        این پژوهش در راستای تبیین نقش مدیریت شهری در ارتقاء میزان تاب‌آوری مکان(در مقیاس ناحیه‌ای) در برابر مخاطرات ناشی از تغییرات آب و هوایی انجام گرفته است. راهبرد حاکم بر پژوهش استقرایی بوده و نوع آن، توصیفی-تحلیلی است. متغیر ظرفیت عملکرد‌های نهادهای مربوط به مدیریت فضای جغرافیایی(شامل نهادهای ذی‌مدخل در مدیریت شهر و روستاهای پیرامون شهر بناب) به عنوان متغیر مستقل در نظر گرفته شد. بر اساس دیدگاه نظری و چهارچوب هیوگو(2005-2015)، درسیزده بعد مورد بررسی قرار گرفت. کاهش مخاطرات ناشی از نوسانات اقلیمی به‌منظور افزایش میزان تاب‌آوری ناحیه‌ای نیز در شش بعد مورد سنجش و تحلیل قرار گرفت. جامعه آماری پژوهش، کلیه خبرگان استانی و شهرستانی دخیل در مدیریت فضای ناحیه‌ای بناب(شهری-روستایی) بودند که به شیوه کل شماری مورد پرسش قرار گرفتند. از آزمون‌ آماری k.s به منظور بررسی میزان برازش نمونه‌های آماری، و از آزمون تی تک نمونه ای(T-test) به منظور سنجش مطلوبیت اصول مرتبط با چهارچوب هیوگو استفاده شد. همچنین برای سنجش میزان تأثیرگذاری متغیر مستقل (و ابعاد مختلف آن) بر متغیر وابسته، از معادلات ساختاری، تحلیل عاملی و تحلیل مسیر استفاده گردید. یافته‌ها نشان داد که از بین معیارهای سیزده‌گانه مربوط به مدیریت شهری-روستایی جهت تاب‌آوری فضای ناحیه‌ای در بناب، قابلیت دسترسی به اطلاعات مربوط به بلایا در تمامی سطوح برای ذینفعان؛ وجود سیستم‌های هشدار سریع در رابطه با کاهش خطرپذیری؛ برقرار نمودن برنامه‌های آمادگی در برابر بلایا و برنامه‌های احتیاطی در تمامی سطوح اداری از نظر مدیران مرتبط با مدیریت فضاهای شهری-روستایی دارای بیشترین تأثیرگذاری در راستای مقابله با مخاطرات ناشی از تغییرات آب و هوایی منطقه و تاب‌آور نمودن منطقه دارد. خروجی معادلات ساختاری و تحلیل مسیر در خصوص بررسی میزان اثرات مستقیم و غیرمستقیم ابعاد مختلف مربوط به تغییرات آب وهوایی بر مدیریت تاب‌آوری شهری&ndash;منطقه‌ای نشان داد که ارزش کمی شاخص‌های GFI و AGFI به ترتیب برابر 91/0 و 90/0 می‌باشد؛ لذا مدل ارائه‌شده، از برازش مناسبی برخوردار است. در نهایت، یافته‌ها نشان داد که مخاطرات ناشی از عوامل شش‌گانه‌ی اقلیمی، با ضریب تأثیر کل 76/0، بر مدیریت تاب‌آوری شهری-منطقه‌ای شهرستان بناب تأثیر می‌گذارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        154 - تبیین تاب‌آوری شهرها در برابر بیماری‌های عفونی(‌کووید-19) (مطالعه موردی: شهر زنجان)
        محمد تقی حیدری محمد رسولی شراره سعیدپور
        روند رو به رشد شهرنشینی در سال های بعد از انقلاب صنعتی باعث کاهش ظرفیت شهرها در برآورده ساختن نیاز شهروندان و توانمندی آن ها شد. در این راستا وقوع حوادثی غیرمنتظره چون شیوع کرونا لزوم سنجش انعطاف پذیری شهرها را بیش‌ازپیش مطرح کرده است تا تناسبی بین ظرف و مظروف شهری بر أکثر
        روند رو به رشد شهرنشینی در سال های بعد از انقلاب صنعتی باعث کاهش ظرفیت شهرها در برآورده ساختن نیاز شهروندان و توانمندی آن ها شد. در این راستا وقوع حوادثی غیرمنتظره چون شیوع کرونا لزوم سنجش انعطاف پذیری شهرها را بیش‌ازپیش مطرح کرده است تا تناسبی بین ظرف و مظروف شهری برقرار گردد. اگرچه شیوع کرونا حادثه ای غیرمنتظره است؛ ولی سال های گذشته از طریق سارس به شهرها هشدار داده ‌شده بود تا جامعه بشری به‌طور عام و شهرها به‌طور اخص سیاست‌هایی را در برابر حوادثی چون بیماری های عفونی با شیوع بالا اتخاذ کنند، اما تاکنون به مسائل بیماری های عفونی در شهرها توجه نشده است، در نتیجه وقتی شهرها با چنین حوادثی روبرو می شوند، سردرگمی و ناتوانی بیشتری به نمایش گذاشته می شود. تحقیق حاضر با هدف تاب آوری شهرها در برابر بیماری های عفونی درصدد است، تمام آثاری را که بیماری های عفونی می تواند بر شهرها ایجاد کند، شناسایی و در نهایت بهترین راهکارهای مقابله را ارائه دهد. برای این منظور از روش اسنادی &ndash;میدانی برای جمع آوری اطلاعات استفاده‌شده است و به‌منظور تحلیل و ارزیابی از تکنیک های FEMA و FAAO و جهت نمایش گرافیکی ازGIS بهره برده شده است. نتایج تحقیق نشان داده است که؛ تعطیلی حرفه های کوچک، ناتوانی اقشار ضعیف در تأمین مایحتاج زندگی، رنگ باختن عدالت اجتماعی-فضایی در توزیع و بهره مندی خدمات، اثرات روحی و روانی نامطلوب در شهروندان در معرض بیماری، اثر معکوس حمل‌ونقل عمومی در بیماری، کمیابی و احتکار مواد غذایی-درمانی، تعطیلی و تعلیق فعالیت های آموزشی، ناهماهنگی نهادهای مدیریت شهری مقابله با کووید-19، اثر معکوس رشد تراکمی در برابر بیماری عفونی، مهم‌ترین اثرات بیماری عفونی بر شهرها بوده اند، در این راستا عملکردهایی جهت کنترل و تاب آوری شهر قبل و بعد از شکست ارائه‌ شده‌اند که نتایج حاصل از آن‌ها موفقیت‌آمیز بوده اند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        155 - ارائه الگوی بهینه در بافت مسئله‌دار فرحزاد با رویکرد ارتقاء تاب‌آوری
        نسا خزاعی حسین مجتبی زاده خانقاهی
        سوانح طبیعی در دنیا همواره با چالشی بزرگ در راه توسعه پایدار مورد توجه بوده است. در نتیجه، راه‌های رسیدن به این توسعه به وسیله الگوهای کاهش آسیب‌پذیری ضرورت پیدا کرده است. در این میان تبیین رابطه تاب‌آوری در برابر سوانح طبیعی، در واقع نحوه تأثیرگذاری ظرفیت‌های اجتماعی، أکثر
        سوانح طبیعی در دنیا همواره با چالشی بزرگ در راه توسعه پایدار مورد توجه بوده است. در نتیجه، راه‌های رسیدن به این توسعه به وسیله الگوهای کاهش آسیب‌پذیری ضرورت پیدا کرده است. در این میان تبیین رابطه تاب‌آوری در برابر سوانح طبیعی، در واقع نحوه تأثیرگذاری ظرفیت‌های اجتماعی، اقتصادی، نهادی، سیاسی و اجرایی جوامع در افزایش تاب‌آوری و شناخت ابعاد تاب‌آوری در اجتماع است. بنابراین کاهش خطر سوانح از اهمیت خاصی برخوردار است. هدف اصلی از انجام این پژوهش تحلیل وضعیت تاب آوری در بافت مسئله دار فرحزاد و ارائه الگوی بهینه در این بافت ها با استفاده از تکنیک تی تک‌نمونه ای و معادلات ساختاری است. نتایج آزمون تی تک نمونه ای از شاخص های تاب آوری اجتماعی، تاب‌آوری اقتصادی و تاب آوری مدیریتی- نهادی نشان داده است که، برای ارزیابی شاخص تاب آوری اجتماعی از 7 متغیر استفاده شده است. تحلیل اطلاعات جمع آوری شده نشان می دهد که میزان رضایت‌مندی مردم منطقه از متغیرهای توانایی انطباق با آشفتگی ها و تنش ها ، میزان مشارکت برای رفع بحران ، تمایل اجتماعی به مشارکت ، مشارکت در تصمیم گیری، پیوندهای اجتماعی با همسایگان و درک محلی از خطر بالاتر از حد متوسط بوده و رضایتمندی قابل قبولی در این خصوص وجود دارد. مقدار خطای آلفای (Sig) آزمون T برای این 6 متغیر برابر با 00/0 است، از آنجا که این میزان خطا، از میزان خطای قابل‌قبول برای آزمون یعنی از 05/0 کمتر است، در نتیجه می توان استدلال کرد که تفاوت میزان رضایت مشاهده شده برای این سنجه ها با حد متوسط رضایتمندی به حدی است که در سطح اطمینان بالای 99 درصد معنی داری است. اما متغیر دانش و آگاهی نسبت به بحران، میزان رضایتمندی مردم منطقه در حد متوسط بوده و نارضایتی محسوسی در این خصوص مشاهده می شود و از آنجا که مقادیر Sig مشاهده شده برای تمامی این شاخص ها کمتر از 05/0 می‌باشد، می‌توان نتیجه گرفت که تفاوت مشاهده شده در دیدگاه پرسش شوندگان از حد متوسط رضایتمندی جامعه کاملاً معنی دار بوده است. در نهایت خود شاخص تاب آوری اجتماعی با میانگین 50/3 و سطح معنی داری کمتر از 05/0 (000/0) بالاتر از حد متوسط می باشد و رضایت مندی مردم محله فرحزاد از شاخص تاب آوری اجتماعی را نشان می دهد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        156 - بررسی تاب‌آوری شهر بندرعباس در ابعاد و مؤلفه‌های زیست محیطی و ارائه راهبردهای مدیریت شهری
        نرجس درمانی حسین پرورش محسن دهقانی ولی علی پور
        افزایش مخاطرات طبیعی و انسانی به ویژه در کشورهای در حال توسعه سبب توجه بیشتر به مفاهیمی از جمله آسیب¬پذیری و تاب¬آوری شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاب¬آوری شهر بندرعباس در ابعاد و مؤلفه‌های زیست-محیطی و ارائه راهبرد مدیریت شهری انجام شده است. جامعه و نمونه آماری پژو أکثر
        افزایش مخاطرات طبیعی و انسانی به ویژه در کشورهای در حال توسعه سبب توجه بیشتر به مفاهیمی از جمله آسیب¬پذیری و تاب¬آوری شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاب¬آوری شهر بندرعباس در ابعاد و مؤلفه‌های زیست-محیطی و ارائه راهبرد مدیریت شهری انجام شده است. جامعه و نمونه آماری پژوهش شامل خبرگان مسائل برنامه¬ریزی شهری است که به صورت نمونه¬هاي هدفمند انتخاب و مورد پرسشگري قرار گرفته¬اند (تعداد20 نفر). فرایند انجام این پژوهش شامل: ارزیابی، تحلیل و برآورد وضعیت تاب¬آوری شهر بندرعباس؛ اولویت‌بندی شاخص¬ها و مؤلفه¬های زیست¬محیطی؛ ارائه راهبرد توسط خبرگان جهت بهبود تاب¬آوری شهر بندرعباس می¬باشد. اکثر پژوهش¬های در ایران در بعد آسیب¬پذیری اجتماعی و اقتصادی انجام گرفته است اما در مطالعه حاضر ارتباط تاب¬آوری اکوسیستمی و شاخص¬های زیست محیطی مورد بررسی قرار گرفته است. ارزیابی تاب¬آوری شهری در این پژوهش می‌تواند، روشی نو در مدیریت شهری محسوب شود. نتایج بررسی نشان می‌دهد: وضعیت تاب¬آوری شهری بندرعباس با مقدار محاسبه شده 29/3 مطلوب و در وضعیت مناسبی در مقابل بحران‌های زیست محیطی قرار دارد. در نهایت از آزمون فریدمن جهت رتبه‌بندی شاخص¬ها و مؤلفه¬های زیست‌محیطی شهر بندرعباس استفاده شده است و راهبردهای مدیریت شهری با استفاده از نظر خبرگان جهت بهبود تاب¬آوری شهر بندرعباس ارائه گردیده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        157 - شناسایی مؤلفه‌های اثرگذار بر افزایش میزان تاب‌آوری اقتصادی و اجتماعی شهری در مواجهه با بحران زلزله مطالعه موردی: شهرستان بروجرد
        علی امیری حسین زارعی ماندانا مسعودی راد حسین حاتمی نژاد
        تاب‌آوری یکی از مؤثرترین روش‌ها برای دستیابی به پایداری در برابر زلزله است؛ بنابراین می‌توان از آن به عنوان راه‌حلی برای تقویت جوامع استفاده کرد. هدف این پژوهش مطالعه ابعاد مؤثر در افزایش تاب‌آوری شهرستان بروجرد در مواجهه با بحران زلزله است. روش تحقیق توصیفی&ndash; تحلی أکثر
        تاب‌آوری یکی از مؤثرترین روش‌ها برای دستیابی به پایداری در برابر زلزله است؛ بنابراین می‌توان از آن به عنوان راه‌حلی برای تقویت جوامع استفاده کرد. هدف این پژوهش مطالعه ابعاد مؤثر در افزایش تاب‌آوری شهرستان بروجرد در مواجهه با بحران زلزله است. روش تحقیق توصیفی&ndash; تحلیلی است. جمع‌آوری داده‌ها از طریق پرسش‌نامه بوده است؛ حجم نمونه‌ با استفاده از فرمول کوکران 330 نفر است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، از آزمون T تک‌نمونه ای، مدل تحلیل رگرسیون و Tدو نمونه‌ای مستقل استفاده شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که در میان زیرشاخص‌های مربوط به ابعاد تاب‌آوری اجتماعی، زیرشاخص دسترسی به امکانات رفاهی دارای کمترین میانگین(3.02) و زیرشاخص سرمایه اجتماعی دارای بیش‌ترین میانگین(3.49) بوده است. هم‌چنین در میان زیرشاخص‌های مربوط به تاب‌آوری اقتصادی، زیرشاخص توانایی جبران خسارت با میانگین 2.83 کمترین و توانایی بازگشت به شرایط مناسب بیشترین میانگین(3.97) را به خود اختصاص داده‌اند. نتایج تحلیل رگرسیون نیز با توجه به میزان بالای F(91.03) و سطح معناداری زیر 0.05 درصد معنادار است. همچنین نتایج T دو نمونه‌ای مستقل برای مقایسه نظرات کارشناسان و مردم در مورد ابعاد تاب‌آوری اجتماعی بیانگر آن است که تفاوتی میان نظرات این دو دسته مشاهده نمی‌شود؛ اما در مورد برخی زیر متغیرهای اقتصادی(میزان یا شدت خسارت، توانایی جبران خسارت) و مؤلفه کلی بعد تاب‌آوری اقتصادی نظر کارشناسان و مردم متفاوت است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        158 - تبین مدل NBS در برنامه‌ریزی شهری برای تاب‌آور نمودن مناطق شهری
        حسین شیرمحمدی مجید شمس
        شهرها با چالش‌های زیست‌محیطی، اجتماعی و اقتصادی فزاینده‌ای مواجه بوده که در کنار هم تاب‌آوری شهری را تهدید می‌کنند. مناطق شهری و ساکنانی که در آنجا زندگی و کار می‌کنند، همواره در معرض استرس‌های مزمن، حاد و شوک‌ها، بوده که با تأثیرات محیط طبیعی از جمله تغییر اقلیم، زلزله أکثر
        شهرها با چالش‌های زیست‌محیطی، اجتماعی و اقتصادی فزاینده‌ای مواجه بوده که در کنار هم تاب‌آوری شهری را تهدید می‌کنند. مناطق شهری و ساکنانی که در آنجا زندگی و کار می‌کنند، همواره در معرض استرس‌های مزمن، حاد و شوک‌ها، بوده که با تأثیرات محیط طبیعی از جمله تغییر اقلیم، زلزله، سیل و... تقویت می‌شوند و از آن جایی که جمعیت جهان در حال افزایش است و از 7.7 میلیارد در سال 2020 به 9.7 میلیارد در سال 2050 تخمین زده می‌شود، مشکلات و چالش‌های بی‌شمار دیگری نیز از جمله شیوع اپیدمی‌های فرگیر را پیش رو خواهد داشت. در این بین برنامه‌ریزی شهری در پی آن است که با تغییر رویکرد به تاب‌آوری شهری کمک نماید. لذا تاب‌آوری شهری مفهومی است که با برنامه‌ریزی شهری تقویت می‌شود. یکی از این راه حل‌های افزایش تاب‌آوری مجموعه اقداماتی با عنوان راه‌حل‌های مبتنی بر طبیعت NBS ست این راه حل‌ها برگرفته از یک رویکرد سیستمی برای تقویت نگهداری، بهبود و احیای تنوع زیستی و اکوسیستم‌ها در مناطق شهری، گسترش منابع زیرساخت سبز و سازگاری اقلیم مبتنی بر اکوسیستم است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        159 - تاب‌آوری شهری و مخاطرات طبیعی (مطالعه موردی، سیل 1398 شهر پلدختر)
        صحبت اله بزرگ زاده مجید شمس
        نگاه جامع و چند جانبه جهت بررسی مخاطرات طبیعی لازمه جوامع امروزی به ویژه مناطق شهری است. این دیدگاه در مورد بلایای طبیعی، حریم گسل، ساخت‎و‎ساز نامقاوم، بافت‎های فرسوده، گسترش شهرک‎ها و احداث خانه در دامنه‎ها، عدم رعایت حریم رودخانه‎ها در مناطق شهری و ساخت‎و‎ساز در حریم أکثر
        نگاه جامع و چند جانبه جهت بررسی مخاطرات طبیعی لازمه جوامع امروزی به ویژه مناطق شهری است. این دیدگاه در مورد بلایای طبیعی، حریم گسل، ساخت‎و‎ساز نامقاوم، بافت‎های فرسوده، گسترش شهرک‎ها و احداث خانه در دامنه‎ها، عدم رعایت حریم رودخانه‎ها در مناطق شهری و ساخت‎و‎ساز در حریم آن نیازمند بررسی علمی و تخصصی جهت کاهش پیامدها و اثرات سوء مالی و جانی و همچنین برنامه‌ریزی مناسب و کارآمد به منظور مدیریت شهری و منطقه‌ای می‎باشد. از طرفی تاب‌آوری شهری به دنبال پیش بینی، و کاهش اینگونه مخاطرات است. شهر پلدختر واقع در استان لرستان و حوضه سیلابی کشکان به دلایل متعدد طبیعی و انسانی دارای ظرفیت ایجاد سیلاب است. لذا برای جلوگیری از تکرار آن می‌بایست ضمن مطالعات پژوهشی، اقدامات سازه‌ای و مکانیکی مبتنی بر محیط طبیعی و همچنین به مدیریت یکپارچه صحیح و آموزش و مهارت و توجه به ارتباط متقابل زیرساخت‌ها و تجهیزات هنگام بروز سانحه و هماهنگی و همکاری بین بخش‌های عمومی و خصوصی‌ها توجه خاص شود. پژوهش، از نظر هدف کاربردی–توسعه‌ای و از لحاظ نوع روش تحقیق، پژوهش با روش تحلیلی–کتابخانه‌ای می‌باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        160 - ارائه الگوی تاب‌آوری اجتماعی در محلات قدیمی شهری (مطالعه موردی: محله اوین)
        منصوره سادات مظلوم آزیتا رجبی
        مخاطرات طبیعی و انسانی از مهم‌ترین مشکلات محلات قدیمی شهرها می باشند که در صورت نبود آگاهی و آمادگی و مشارکت اجتماعی بین ساکنین محلات خسارات زیادی به دنبال دارد. ازاین‌رو با توجه به وجود مسائل ناشی از بروز وقایع، توجه به تاب آوری اجتماعی در این محلات تأکید می شود. بنابر أکثر
        مخاطرات طبیعی و انسانی از مهم‌ترین مشکلات محلات قدیمی شهرها می باشند که در صورت نبود آگاهی و آمادگی و مشارکت اجتماعی بین ساکنین محلات خسارات زیادی به دنبال دارد. ازاین‌رو با توجه به وجود مسائل ناشی از بروز وقایع، توجه به تاب آوری اجتماعی در این محلات تأکید می شود. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی شاخص های تاب آوری اجتماعی در پی ارائه الگو از تاب آوری اجتماعی برای محلات قدیمی (محله اوین به‌عنوان محله مورد مطالعه) است. روش پژوهش تحقیقی و استفاده از اسناد کتابخانه ای و داده های میدانی می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل ساکنین محله (به تعداد 150 نفر) و گروه خبرگان (15 نفر به روش گلوله برفی) می باشند. داده های پژوهش پس از جمع‌آوری پرسشنامه، با استفاده از آزمون تحلیل واریانس یک‌طرفه anova و آزمون تعقیبی شفه و مدل PLS تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند. نتایج یافته ها بیانگر این است که محله اوین در بین شاخص های مورد بررسی، به ترتیب از شاخص اقتصادی (04/3)، کالبدی- نهادی (89/2)، زیست‌محیطی (88/2) و در نهایت سرمایه اجتماعی (84/2) برخوردار است. نتایج حاصل از تحلیل عاملی و استنباطی گویای مطلوب بودن تمامی شاخص های تاب آوری اجتماعی در محله می‌باشد. نتایج تحلیل‌های مدل معادلات ساختاری نیز نشان داد که شاخص سرمایه اجتماعی (مشارکت) و در میان زیرشاخص های این شاخص خودانگیختگی به عنوان مهم‌ترین شاخص می تواند در الگو تاب آوری اجتماعی محلات قدیمی و به‌ویژه محله اوین مؤثر باشد. با بررسی اوزان سایر شاخص ها به ترتیب شاخص اقتصادی، کالبدی- نهادی و زیست محیطی در مراتب بعدی در ترسیم الگوی تاب آوری اجتماعی محله اوین اثرگذار هستند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        161 - تأثیر تکانه‌های نفتی بر تاب‏آوری اقتصادی در ایران
        نجمه السادات رباطی علی رییس پور رجبعلی عبدالمجید جلایی
        چکیده:این مقاله در حوزه مکتب کینزی جدید، با روش مدل تعادل عمومی پویای تصادفی در اقتصاد باز کوچک صادرکننده، متناسب با ساختار اقتصاد ایران، تصریح و برآورد شده است. با استفاده از نتایج شبیه‌سازی مدل اصلی، ضمن بهره‌گیری از پارامترهای برآوردی، آثار تکانه های نفتی در سال‌های أکثر
        چکیده:این مقاله در حوزه مکتب کینزی جدید، با روش مدل تعادل عمومی پویای تصادفی در اقتصاد باز کوچک صادرکننده، متناسب با ساختار اقتصاد ایران، تصریح و برآورد شده است. با استفاده از نتایج شبیه‌سازی مدل اصلی، ضمن بهره‌گیری از پارامترهای برآوردی، آثار تکانه های نفتی در سال‌های اخیر بر متغیرهای کلان اقتصادی منتخب ارزیابی شده است. مشخص کردن درجه تاثیرگذاری درآمدهای نفتی بر شاخص های اقتصادی می‌تواند علاوه بر تعیین درجه تاب آوری اقتصاد، به سیاست‌گذاران برای تعیین برنامه های آینده کمک کند. پدیده نوسانات درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفتی، به دلیل وابستگی ساختار اقتصاد ایران به درآمدهای نفتی، تمام متغیرهای کلان اقتصادی را- چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی - تحت تأثیر قرار می‌دهد. بر این اساس، اصلاح نظام مالیاتی و کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی، تنوع‌بخشی به سبد درآمدهای دولت، التزام به بودجه متوازن و ممانعت از رشد نامتناسب پایه پولی، تقویت نقش صندوق ذخیره ارزی و انضباط پولی برای دولت پیشنهاد می‌شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        162 - شناسایی عوامل موثر بر تاب‌آوری نظام بانکی ایران
        آزاده افشاری سارا قبادی حسین شریفی رنانی
        هدف مقاله بررسی شاخص‌های توسعه‌ بخش بانکی و موثر بر سیاست‌گذاری‌های پولی است که می‌تواند در تاب‌آوری نظام بانکی ایران اثرگذار باشد. بدین‌منظور، داده‌های مربوط به 30 بانک و موسسه منتخب ایران طی دوره زمانی 1380 &ndash; 1398 با استفاده از روش پنل‌های نامتوازن استخراج شد. س أکثر
        هدف مقاله بررسی شاخص‌های توسعه‌ بخش بانکی و موثر بر سیاست‌گذاری‌های پولی است که می‌تواند در تاب‌آوری نظام بانکی ایران اثرگذار باشد. بدین‌منظور، داده‌های مربوط به 30 بانک و موسسه منتخب ایران طی دوره زمانی 1380 &ndash; 1398 با استفاده از روش پنل‌های نامتوازن استخراج شد. سپس، میزان تاب‌آوری بانک‌های منتخب به‌کمک شاخص ولاره محاسبه و نوع ارتباط و میزان تاثیرگذاری متغیرها بر تاب‌آوری با روش پنل دیتای پویا ارزیابی شد. نتایج نشان داد از بین 18 شاخص‌ شناسایی‌شده به‌عنوان عوامل موثر بر تاب‌آوری نظام بانکی ایران، 9 عامل به‌طورِ غیرخطی با عامل تاب‌آوری مرتبط است. متغیرهای تاب‌آوری دوره قبل، کارایی بانکی، نسبت مانده درآمدهای غیرمشاع به‌‌کل درآمدها و نسبت منابع ارزان‌قیمت به‌ کل منابع با تاب‌آوری ارتباط مستقیم دارد و شاخص‌های اندازه بانک، حقوق صاحبان ‌سهام نسبت به ‌بدهی، نسبت تسهیلات به‌ منابع آزاد، نسبت هزینه مطالبات مشکوک‌الوصول به ‌کل هزینه‌ها و میزان ریسک‌پذیری با تاب‌آوری رابطه‌ای غیرمستقیم دارد. همچنین، یافته‌ها آشکار کرد که خصوصی یا دولتی بودن بانک‌‌ها، رابطه معناداری با تاب‌آوری ندارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        163 - مدل‌سازی خرده‌فروش در برنامه‌ریزی بهینه و تاب آور ظرفیت شبکه‌های هوشمند، با درنظرگرفتن منابع مدیریت سمت تقاضا و عدم‌قطعیت‌ها
        احسان خوش کردار عبداله راستگو سعید خراطی
        هر ساله در سراسر جهان خاموشی های بسیاری به دلیل فجایع طبیعی رخ می دهند که هزینه های بسیاری به منظور بازیابی شبکه تحمیل می کنند. از این رو مفهوم تاب آوری تعریف و تلاش ها برای عملکرد تاب آور شبکه های برق شدت گرفت. یکی از موارد مهم در طراحی شبکه های برق تاب آور، تامین ظرفی أکثر
        هر ساله در سراسر جهان خاموشی های بسیاری به دلیل فجایع طبیعی رخ می دهند که هزینه های بسیاری به منظور بازیابی شبکه تحمیل می کنند. از این رو مفهوم تاب آوری تعریف و تلاش ها برای عملکرد تاب آور شبکه های برق شدت گرفت. یکی از موارد مهم در طراحی شبکه های برق تاب آور، تامین ظرفیت مورد نیاز سیستم با در نظرگرفتن موضوع تاب آوری است که مدنظر این مقاله است. از آنجا که با توجه به دلایل اقتصادی حضور بیشتر ارائه دهندگان ظرفیت سبب ایجاد رقابت و بهبود کارایی بازار می شود، باید از منابع مدیریت سمت مصرف نیز در بازار ظرفیت استفاده شود. با توجه به این که حضور پایدار و کارای منابع مدیریت سمت مصرف در بازار ظرفیت تنها با مشارکت شرکت های تامین کننده بار، که در این مقاله شرکت های خرده فروشی در نظر گرفته شده اند، امکان پذیر است، باید پارامترهای تاثیرگذار بر رفتار آنها و نحوه تعامل آنها با دو بخش بازار (مدیریت بازار و مشترکین) در هر دو سمت بازار مدل سازی شود. از این رو در این مقاله مدل سازی و ارزیابی شده است که مشارکت خرده فروش در بازار ظرفیت چگونه است و تا چه میزان می تواند بر کاهش هزینه های قابلیت اطمینان و تاب آوری در بازار ظرفیت موثر باشد. طبیعی است که باید سود خرده فروش در این تجارت نیز محاسبه شود و اطمینان حاصل شود که خرده فروش با کسب سود قابل قبول در این بازار حضور خواهد یافت تا شبکه نیز از حضور او بهره مند شود. نتایج عددی نشان داده است که به کارگیری خرده فروش به عنوان نماینده منابع سمت مصرف در بازار ظرفیت سبب کاهش هزینه های خاموشی به اندازه 5/1 درصد معادل با صرفه جویی 297638 دلار در سال خواهد شد، این در حالی است که خرده فروش نیز از این تجارت به طور متوسط روزانه حدود 3716 دلار سود خواهد برد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        164 - تبیین تاب‌آوری اجتماعی روستاهای گردشگرپذیر شهرستان رشت در برابر کووید 19
        شیوا گنجیان نصرالله مولائی هشجین آتوسا بیگدلی
        پژوهش حاضر با هدف تبیین تاب آوری اجتماعی روستاهای گردشگرپذیر شهرستان رشت در برابر کووید 19، انجام شده است. تحقیق حاضر بر حسب هدف، کاربردی و بر حسب روش و ماهیت تحقیق توصیفی- تحلیلی می‌باشد. برای گردآوری اطلاعات از روش‌های اسنادی-کتابخانه‌ای و میدانی و روش مشاهده مستقیم و أکثر
        پژوهش حاضر با هدف تبیین تاب آوری اجتماعی روستاهای گردشگرپذیر شهرستان رشت در برابر کووید 19، انجام شده است. تحقیق حاضر بر حسب هدف، کاربردی و بر حسب روش و ماهیت تحقیق توصیفی- تحلیلی می‌باشد. برای گردآوری اطلاعات از روش‌های اسنادی-کتابخانه‌ای و میدانی و روش مشاهده مستقیم و از ابزارهایی مانند ؛ پرسشنامه و مصاحبه استفاده شده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات از نرم افزار SPSS، GIS و مدل های فازی ممدانی و دیمتل استفاده شده است. برایند تحلیل اطلاعات نشان داد، میزان تاب آوری اجتماعی روستاهای گردشگرپذیر در برابر بیماری کووید 19 کمتر از حد متوسط بود، به طوری که شاخص های (حس تعلق به مکان و مشارکت) با مقدار EI مثبت به عنوان شاخص های تاثیرگذار تعیین شدند و شاخص های (آگاهی و اعتماد عمومی و نهادی) به عنوان شاخص های با مقدار EI منفی به عنوان شاخص های تاثیرپذیر تعیین شدند، و همچنین از بین شاخص های تاثیرگذار، به ترتیب: مشارکت و حس تعلق به مکان بیشترین و کمترین میزان تاثیرگذاری را بر ماندگاری افراد در شغل بخش گردشگری را به خود اختصاص داده اند. در ادامه نیز نتایج نشان داد، بخش های مرکزی و خشکبیجار میزان تاب آوری اجتماعی شان در برابر کرونا در وضعیت تا حدودی کم، خمام میزان تاب آوری شان در برابر کرونا در حد کم، لشت نشاء، کوچصفهان و سنگر میزان تاب آوری شان در برابر کرونا در حد بسیار کم؛ می باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        165 - تحلیل راهبردی رویکردهای توسعۀ اجتماعی- فرهنگی شهرها (مطالعه موردی: شهر اصفهان)
        مسعود تقوایی فاطمه قاسمی الوری
        شهرها به‌دنبال تقویت مسائل اجتماعی-فرهنگی خود رویکردهای متنوعی ازجمله توسعۀ ‌پایدار و تاب‌آوری و... را اتخاذ می‌کنند. هدف پژوهش حاضر گزینش بهترین رویکرد توسعۀ اجتماعی-فرهنگی در شهر اصفهان است که ازنظر هدف توسعه‌ای-کاربردی و از حیث ماهیت توصیفی &ndash;تحلیلی و علی-پیمایش أکثر
        شهرها به‌دنبال تقویت مسائل اجتماعی-فرهنگی خود رویکردهای متنوعی ازجمله توسعۀ ‌پایدار و تاب‌آوری و... را اتخاذ می‌کنند. هدف پژوهش حاضر گزینش بهترین رویکرد توسعۀ اجتماعی-فرهنگی در شهر اصفهان است که ازنظر هدف توسعه‌ای-کاربردی و از حیث ماهیت توصیفی &ndash;تحلیلی و علی-پیمایشی است. بدین منظور پیمایشی در شهر اصفهان انجام شد. داده‌ها با استفاده از روش اسنادی-کتابخانه‌ای و پرسشنامه گردآوری شد. جامعۀ آماری کارشناسان و متولیان برنامه‌ریزی و توسعۀ امور شهری در شهر اصفهان هستند که از بین آنها، 62 نفر از مسئولان برنامه‌ریزی و توسعۀ امور شهری و 50 نفر از کارشناسان به روش گلوله برفی انتخاب و پرسشنامه بین آنها توزیع گردید. با استفاده از تکنیک‌های تاپسیس، کوپراس‌فازی، آرآس فازی مناطق پانزده‌گانه اصفهان اولویت‌بندی شدند و با تکنیک SWOT نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید پیش روی توسعۀ اجتماعی-فرهنگی شناسایی شد. یافته‌های حاصل از تکنیک‌های تاپسیس، کوپراس‌فازی و آرآس‌فازی نشان‌ می‌دهد که باید مناطق 2، 7، 9، 11، 13، 14 و 15 در اولویت برنامه‌ریزی قرار گیرد و در تکنیک سوات راهبردهای گسترش فعالیت‌های بشردوستانه و حس انسان‌دوستی، حمایت از اقشار آسیب‌پذیر، ایجاد اشتغال پایدار، تأمین زیرساخت‌های موردنیاز در مناطق شهری، به‌کارگیری سیاست‌های تشویقی مسکن و بازنگری در طرح‌ها و برنامه‌های توسعۀ شهری تأثیرگذارترین راهبرد‌ها هستند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        166 - سنجش و ارزیابی ابعاد کالبدی تاب‌آوری شهری در برابر زلزله (مطالعه موردی: منطقه 7 شهر تهران)
        صدیقه لطفی عامر نیک پور فاطمه اکبری
        موضوع ایمنی شهرها در برابر مخاطرات طبیعی یکی از اهداف اصلی برنامه ریزی شهری است، لذا پژوهش در خصوص تاب‌آوری شهری و شناخت میزان تاب آوری آنها در مقابل مخاطرات طبیعی بسیار ضروری است. مطالعه حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش توصیفی - تحلیلی است.. برای تجزیه تحلیل داده أکثر
        موضوع ایمنی شهرها در برابر مخاطرات طبیعی یکی از اهداف اصلی برنامه ریزی شهری است، لذا پژوهش در خصوص تاب‌آوری شهری و شناخت میزان تاب آوری آنها در مقابل مخاطرات طبیعی بسیار ضروری است. مطالعه حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش توصیفی - تحلیلی است.. برای تجزیه تحلیل داده‌ها از مدل‌های FANP و تاپسیس و نرم‌ افزارهای SPSS ,Excel, DECISION SUPER ,وGIS ARC استفاده شد. بدین منظور پس از مرور بر متون نظری و تجربی مرتبط شاخص‌های تبیین کننده تاب‌آوری کالبدی شناسایی و انتخاب شدند. ابتدا تحلیل عاملی با شاخص‌های منتخب انجام شد تا ابعاد نشانگر موضوع مورد بررسی، شناسایی و استخراج شوند. در مرحله بعد از روش تحلیل شبکه‌ای استفاده شد تا ضریب اهمیت نسبی شاخص‌های تبیین کننده تاب‌آوری کالبدی محاسبه شود. درنهایت از مدل تاپسیس جهت تحلیل داده‌ها و محاسبه میزان تابآوری منطقه 7 شهر تهران استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل عاملی نشان داد که می توان 14 شاخص را در 5 عامل خلاصه کرد در این میان عامل اول و دوم بیشترین تاثیر را در تاب‌آوری کالبدی منطقه 7 شهر تهران داشتند. با جای‌گذاری و بارهای عاملی بدست آمده از تحلیل عاملی در فرآیند شبکه ضریب اهمیت شاخص‌ها بدست آمد به طوری که شاخص‌های دسترسی به معابر دارای عرض مناسب و دسترسی به فضای سبز با ضریب110/0 بیشترین تاثیر را بر تاب‌آوری کالبدی منطقه 7 شهر تهران داشتند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        167 - تبیین عوامل مؤثر بر تاب آوری تکاملی شهری در برابر زلزله ، موردپژوهش: شهر زنجان
        بهناز عباداله زاده ملکی زهراسادات سعیده زرآبادی سعید پیری محمدرضا فرزادبهتاش
        مروری بر تجارب بلایای طبیعی از جمله زلزله نشان می‌دهد که زلزله به‌خودی‌خود باعث تخریب نمی‌شود بلکه این انسان‌ها هستند که میزان آسیب وارده توسط زلزله را مشخص می‌کنند. با توجه به عدم کارایی رویکردهای مبتنی بر آسیب‌پذیری در زمان پس از زلزله، دیدگاه‌های جدید بر رویکرد تاب‌آ أکثر
        مروری بر تجارب بلایای طبیعی از جمله زلزله نشان می‌دهد که زلزله به‌خودی‌خود باعث تخریب نمی‌شود بلکه این انسان‌ها هستند که میزان آسیب وارده توسط زلزله را مشخص می‌کنند. با توجه به عدم کارایی رویکردهای مبتنی بر آسیب‌پذیری در زمان پس از زلزله، دیدگاه‌های جدید بر رویکرد تاب‌آوری تکاملی تأکید دارند؛ اما مسئله تعدد شاخص‌ها با روابط پیچیده و در نتیجه دشوار بودن فرایند ارزیابی آن است که لزوم استفاده از مدل‌های متناسب را ضروری می‌سازد. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و به تحلیل روابط علی و معلولی بین شاخص های تاب آوری تکاملی شهری در برابر زلزله در شهر زنجان، با توجه به موقعیت این شهر نسبت به گسل های اطراف آن پرداخته است تا عوامل کلیدی و تأثیرگذار در تاب آوری این شهر مشخص گردد. بدین منظور، پس از بررسی متون و استخراج شاخص ها ابتدا با استفاده از روش دلفی دو مرحله‌ای از طریق نمونه‌گیری‌های هدفمند و متوالی، 27 پرسشنامه در قالب ماتریس 40*40 توسط مدیران و کارشناسان شهرداری زنجان تکمیل گردید و در ادامه با استفاده از تحلیل تفسیری ساختاری پارامتری با استفاده از نرم‌افزار میک مک، روابط علی و معلولی و عوامل کلیدی مؤثر بر تاب‌آوری شهری شناسایی شد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که شاخص‌های مرتبط با عوامل نهادی و شبکه ارتباطی به‌عنوان شاخص‌های تأثیرگذار و کلیدی در تاب آوری شهر زنجان عمل می‌کنند و می‌توان با ارتقای وضعیت این دسته از شاخص‌ها به علت تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم آن‌ها بر سایر شاخص‌ها در شبکه روابط علی- معلولی میزان نهایی تاب‌آوری را بهبود بخشید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        168 - طراحی الگوی تاب‌آوری استراتژیک مبتنی بر فناوری در کسب‌وکارهای نوپای بوم‌گردی (مطالعه موردی: شهر بره سر)
        انوشیروان ظهیری هادی ثنائی پور عبدالغنی رستگار
        مواجهه با چالش‌های محیط کسب‌وکار، نیازمند قابلیت‌هایی است که از جمله مهمترین آنها، قابلیت تاب‌آوری است. تاب‌آوری قابلیت‌هایی به شرکت‌ها می‌دهد که می‌توانند با وجود شرایط نامطلوب به حیات خود ادامه دهد و رشد کند. از جمله کسب‌وکارهایی که در سالیان اخیر مورد توجه کارآفرینان أکثر
        مواجهه با چالش‌های محیط کسب‌وکار، نیازمند قابلیت‌هایی است که از جمله مهمترین آنها، قابلیت تاب‌آوری است. تاب‌آوری قابلیت‌هایی به شرکت‌ها می‌دهد که می‌توانند با وجود شرایط نامطلوب به حیات خود ادامه دهد و رشد کند. از جمله کسب‌وکارهایی که در سالیان اخیر مورد توجه کارآفرینان و برنامه‌ریزان توسعه قرار گرفته، بوم‌گردی است. از آنجا که کسب‌وکارهای بوم‌گردی همواره با چالش‌های متعددی مواجهند، لذا ایجاد و توسعه ظرفیت تاب‌آوری در آنها اهمیت پیدا می‌کند. بر این اساس، این پژوهش با هدف طراحی الگوی تاب‌آوری استراتژیک مبتنی بر فناوری در کسب‌وکارهای نوپای بوم‌گردی انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع پژوهش‌های کیفی می‌باشد که در آن با استفاده از روش نظریه داده بنیاد با تمرکز بر مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته با 18 نفر از خبرگان موضوع انجام شد. ‌خبرگان و مطلعین کلیدی مشارکت کننده در این پژوهش شامل کارآفرینان، مدیران و اساتید و صاحبنظران حوزه بوم‌گردی بودند. در انتهای این فرآیند، اعتمادپذیری و اعتبارسنجی الگوی طراحی شده توسط 8 نفر از اساتید ارزیابی شده و در نهایت مدل پیشنهادی با انجام اصلاحات لازم مورد تأیید این افراد قرار گرفت. در انتهای پژوهش نیز پیشنهادهایی معطوف به بهبود عملکرد و وضعیت تاب‌آوری استراتژیک مبتنی بر فناوری در کسب‌وکارهای نوپای بوم-گردی ارائه شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        169 - سنجش پایداری اجتماعی در محله‌های سنتی، مقایسه تطبیقی محلات سنگی، عاشوری و شکری شهر بوشهر
        احسان حیدرزاده محمدرضا حقی علیرضا صفایی
        معضلات اجتماعی یکی از مسائل مهم بافت‌های سنتی شهرهای ایران است که می‌توان از آن به ‌عنوان ناپایداری اجتماعی یاد کرد. کم‌توجهی به این مسائل سبب شده است علی‌رغم اجرای برنامه‌ها و پروژه‌های مختلف، محلات سنتی همچنان از ابعاد کالبدی، اقتصادی و اجتماعی با معضلاتی بسیار درگیر أکثر
        معضلات اجتماعی یکی از مسائل مهم بافت‌های سنتی شهرهای ایران است که می‌توان از آن به ‌عنوان ناپایداری اجتماعی یاد کرد. کم‌توجهی به این مسائل سبب شده است علی‌رغم اجرای برنامه‌ها و پروژه‌های مختلف، محلات سنتی همچنان از ابعاد کالبدی، اقتصادی و اجتماعی با معضلاتی بسیار درگیر باشند. به همین منظور پژوهش حاضر، پیمایشی مقطعی برای تحلیل پایداری اجتماعی در سه محله سنتی سنگی، عاشوری و شکری در شهر بوشهر را دنبال نموده است. جامعه آماری شامل ساکنین این محلات است که از میان آنها، 201 نفر (76 نفر به ازای هر محله) به عنوان نمونه به صورت هدفمند انتخاب شده‌اند. پس از پیمایش میدانی و تکمیل پرسشنامه‌ها، داده‌ها در نرم‌افزار SPSS وارد شده و با مدل‌های تحلیل عاملی اکتشافی و رگرسیون چندمتغیره خطی مورد تحلیل قرار گرفته‌اند. مطابق یافته‌ها، 22 شاخص پایداری اجتماعی را می‌توان در 6 عامل تعامل و سرمایه اجتماعی، کیفیت زندگی و اعتماد نهادی، برابری و عدالت اجتماعی، رضایتمندی و امنیت اجتماعی، سلامت اجتماعی و تاب‌آوری کالبدی دسته‌بندی نمود که در مجموع، بیش از 67 درصد از واریانس پایداری اجتماعی محلات را تبیین می‌کنند. مدل رگرسیونی نیز نشان می‌دهد عوامل تعامل و سرمایه اجتماعی، تاب‌آوری کالبدی و کیفیت زندگی و اعتماد نهادی به ترتیب بیشترین تاثیر را بر رضایتمندی اهالی نسبت به محله دارند. از مقایسه وضعیت سه محله نیز چنین برمی‌آید که محله عاشوری بهترین وضعیت (305/1)، محله سنگی وضعیت متعادل (055/0-) و محله شکری نازل‌ترین وضعیت (25/1-) را به لحاظ پایداری اجتماعی داشته‌اند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        170 - بررسی تاب‌آوری شهر دورود در برابر زلزله با استفاده از روش گاما در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)
        مهران کرمی عباس ملک حسینی
        یکی از دغدغه‌های اصلی بشر مقابله با مخاطرات طبیعی است. یکی از مهم‌ترین این مخاطرات،زلزله بوده که همواره خطری جدی برای شهرها تلقی می‌شود. شهر دورود هم به‌مانند بسیاری از شهرهای ایران با توجه به‌قرارگیری بر روی چندین گسل فعال، ازجمله مناطق بسیار حساس بوده و در معرض خطرات أکثر
        یکی از دغدغه‌های اصلی بشر مقابله با مخاطرات طبیعی است. یکی از مهم‌ترین این مخاطرات،زلزله بوده که همواره خطری جدی برای شهرها تلقی می‌شود. شهر دورود هم به‌مانند بسیاری از شهرهای ایران با توجه به‌قرارگیری بر روی چندین گسل فعال، ازجمله مناطق بسیار حساس بوده و در معرض خطرات ناشی از زلزله است؛ بنابراین با توجه به ماهیت غیرقابل‌پیش‌بینی زلزله باید تا حد امکان از خسارات جانی و مالی مرتبط با آن کاست و همچنین کاهش آسیب ناشی از زلزله، مدیریت بحران بعد از وقوع آن و تاب‌آور نمودن شهر در برابر زمین‌لرزه را در نظر گرفت. هدف اصلی برنامه‌ریزی برای مخاطره و کاهش خطر بحران، علاوه بر کاهش آسیب‌پذیری به نحوی بارز به سمت تمرکز روی ایجاد تاب‌آوری در جوامع گرایش پیداکرده است. در تحقیق حاضر با توجه به اهمیت تاب‌آوری شهری در برابر حوادث طبیعی مانند زلزله، لایه‌های اطلاعات فیزیکی شهر دورود موردبررسی قرارگرفته است. روش تحقیق و پژوهش، توصیفی &ndash; تحلیلی است. لایه‌های اطلاعاتی موجود شامل: ساختمان‌های اسکلت فلزی، بتن آرمه،ساختمان‌های ساخته‌شده از خشت و چوب،خشت و گل،آجر و چوب،تمام آجر،آجر و آهن،فاصله از گسل،فاصله از فضاهای باز،فاصله از خطوط دسترسی و تراکم جمعیت در بلوک‌های شهری شهر دورود بوده است. لایه‌های آماری با استفاده از روش فازی در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، تجزیه‌وتحلیل شده‌اند. نتایج حاصل در عملگر گاما نشان می‌دهد که بخش‌های جنوبی و جنوب شرقی شهر دورود ازلحاظ فیزیکی وضعیت مناسبی در تاب‌آوری در برابر زلزله ندارند. درمجموع نتایج پژوهش نشان می‌دهد که به‌غیراز قسمت‌هایی از ناحیه مرکزی، کل شهر وضعیت نرمالی ندارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        171 - تحلیل روابط فضایی شهرهای کوچک و روستاهای پیرامونی (مطالعه موردی: شهر گهواره در استان کرمانشاه)
        نوذر قنبری
        چکیده افزایش جمعیت مناطق شهری تهران خارج از ظرفیت آن مشکلات کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی را برای برنامه‌ریزان شهری و شهروندان فراهم آورده است که بخش بزرگی از این جمعیت‌پذیری ناشی از عدم توجه برنامه‌ریزان به مسائل تراکمی می‌باشد. این معضل زمانی دوچندان می‌شود أکثر
        چکیده افزایش جمعیت مناطق شهری تهران خارج از ظرفیت آن مشکلات کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی را برای برنامه‌ریزان شهری و شهروندان فراهم آورده است که بخش بزرگی از این جمعیت‌پذیری ناشی از عدم توجه برنامه‌ریزان به مسائل تراکمی می‌باشد. این معضل زمانی دوچندان می‌شود که در بافت فرسوده مناطق شهری برای ایجاد انگیزه در میان شهروندان جهت نوسازی بافت تسهیلاتی ارائه می گردد که ناخواسته تراکم جمعیتی را افزایش می‌دهد. هدف این پژوهش کاربردی، بررسی اثرات تراکم جمعیتی، تراکم کاربری و تراکم ساختمانی بر تاب‌آوری، محلات ناحیه یک منطقه چهارده شهر تهران می‌باشد. در این پژوهش از مدل فازی استفاده شده است و روش جمع‌آوری داده‌ها نیز به صورت اسنادی و میدانی صورت گرفته است. نتایج حاصل رابطه منفی را بین تراکم‌های شهری با تاب‌آوری نشان می‌دهد یعنی با افزایش تراکم، میزان تاب‌آوری محلات کاهش و آسیب‌پذیری آنها افزایش می یابد. از آنجایی که عدم قطعیت در مبحث تاب‌آوری حایز اهمیت است مدل فازی بهترین گزینه برای نرمال نمودن داده‌ها می‌باشد که مورد استفاده قرارگرفته است. براساس این پژوهش محله دژکام بالاترین رتبه تراکمی را به خود اختصاص می‌دهد که نشان از پایین بودن تاب‌آوری این محله و افزایش آسیب‌پذیری آن دارد و محله آهنگران با کمترین تراکم کاربری و تراکم ارتفاعی تاب‌آورترین محله ناحیه یک منطقه 14 از منظر تراکمی می‌باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        172 - بررسی و سنجش تاب آوری شبکه ارتباطی شهری با رویکرد مدیریت بحران (نمونه موردی منطقه 2 تهران)
        پروین دخت بدیع محمود رحیمی
        چکیده در سال‌های اخیر، مطالعه درباره‌ی مفاهیم تاب‌آوری در مقیاس‌های شهری و منطقه‌ای توجه ویژه‌ای را به خود جلب کرده است، هرچند سطح و تعداد این مطالعات در مقیاس شهری بیش از مطالعات انجام شده در مقیاس‌های بالاتر است. از این رو، خلأ این دسته از مطالعات در حوزه‌ی مطالعات م أکثر
        چکیده در سال‌های اخیر، مطالعه درباره‌ی مفاهیم تاب‌آوری در مقیاس‌های شهری و منطقه‌ای توجه ویژه‌ای را به خود جلب کرده است، هرچند سطح و تعداد این مطالعات در مقیاس شهری بیش از مطالعات انجام شده در مقیاس‌های بالاتر است. از این رو، خلأ این دسته از مطالعات در حوزه‌ی مطالعات منطقه‌ای نمایان است. به ویژه درکشور ایران، با وجود برخی مطالعات در زمینه‌ی متون نظری در مقیاس شهری، هنوز مطالعه‌ی عمیق و جامعی بر روی مفهوم تاب آور در بعد منطقه‌ای صورت نپذیرفته است. هدف اصلی این پایان نامه، تبیین مفهوم تاب‌آوری شهری تلاش در جهت تببین مؤلفه‌ها و شاخصه‌های سازنده تاب‌آوری و تعیین سهم عوامل مؤثر بر تقویت تاب‌آوری در هنگام زلزله می‌باشد. دراین پژوهش در مرحله اول 12 شاخص دسترسی به مراکز امداد و نجات شهری، درجه محصوریت، تراکم جمعیتی، کاربری زمین، PGA وفضاهای باز انتخاب شده و با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی معکوس (IHWP) و ترکیب نقشه‌های مربوط به شاخص‌های ذکر شده در محیط GIS، تاب‌آوری منطقه دو در مقابل زلزله مورد بررسی قرار گرفته است. در مرحله دوم، تاب‌آوری بدنه شبکه‌های ارتباطی مشخص شده و با استفاده از شاخص‌هایی مذکور و... میزان تاب‌آوری شبکه‌های ارتباطی مهم منطقه 2 شهرداری تهران در برابر زلزله به صورت تحلیلی بیان شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که بدنه خیابان‌هایی که دارای تراکم‌های جمعیتی بالا، دسترسی محدود به مراکز امداد و نجات شهری و فاصله زیاد مراکز مسکونی به فضاهای باز شهریست، باعث گردیده محله‌های غربی منطقه دو شهرداری تهران تاب‌آوری کمتر نسبت به زلزله خواهد داشت. با حرکت از سمت غرب منطقه به طرف شرق به میزان تاب‌آوری بدنه خیابان‌ها افزوده می‌شود. همچنین بدنه بزرگراه‌ها (چمران و شیخ فضل اله ویادگار) و خیابان‌های با عرض بیشتر و تراکم جمعیتی کمتر دارای تاب‌آوری بالا وعدم دسترسی مطلوب خیابان‌ها مرکز منطقه به مراکز امداد ونجات شهری و درجه محصوریت بالا و تراکم‌های جمعیتی بالا دارای کم‌ترین تاب‌آوری هستند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        173 - ارزیابی میزان تاب‌آوری نواحی شهری باتأکید بر دسترسی به عناصر کالبدی حیاتی و مؤثر در برابر مخاطره زلزله، با استفاده از مدل تصمیم گیری چند معیاره Todim (مطالعه موردی: شهر زنجان)
        مهدی محمدی سرین دیزج محسن احدنژاد روشتی نفیسه مرصوصی علی عسگری
        چکیده شهرها، به‌عنوان پیچیده‌ترین ساخته‌ی دست بشر هستند که امروزه با رشد بی‌رویه جمعیت مواجه بوده و گسترش آن‌ها روی بسترهای پرمخاطره شدت گرفته است. یافته‌های علمی و تجربی نشان می‌دهد که بهترین راه مقابله با مخاطره، ارتقای تاب‌آوری سکونتگاهی در ابعاد مختلف می‌باشد. این أکثر
        چکیده شهرها، به‌عنوان پیچیده‌ترین ساخته‌ی دست بشر هستند که امروزه با رشد بی‌رویه جمعیت مواجه بوده و گسترش آن‌ها روی بسترهای پرمخاطره شدت گرفته است. یافته‌های علمی و تجربی نشان می‌دهد که بهترین راه مقابله با مخاطره، ارتقای تاب‌آوری سکونتگاهی در ابعاد مختلف می‌باشد. این مقاله، میزان تاب‌آوری شهری را با تأکید بر دسترسی به عناصر کالبدی حیاتی و مؤثر در شهر زنجان مورد ارزیابی قرار داده است. داده‌های به‌کاررفته، براساس معیارهای مؤثر در ارزیابی تاب‌آوری شامل: دسترسی به مرکز بهداشت، بیمارستان، پلیس و کلانتری، ایستگاه آتش‌نشانی، شبکه معابر، پارک و فضای سبز با استفاده از مدل تصمیم‌گیری چند معیاره تودیم، تحلیل گردیده‌اند. نتایج نشان می‌دهد که در 25 ناحیه شهری زنجان، طبق نقشه‌های موجود می‌توان گفت که نوعی تناوب و حتی تعارض در تاب‌آوری یا عدم تاب‌آوری نواحی وجود دارد زیرا که در هیچ‌کدام از نواحی، ثبات در تاب‌آوری وجود ندارد و هیچ ناحیه‌ای در ارزیابی همه معیارها، تاب آور نشان نمی‌دهد. به‌طور دقیق مطابق یافته‌های مقاله؛ در نقشه‌های دسترسی به بیمارستان، مرکز بهداشت، پلیس و ایستگاه آتش‌نشانی؛ به‌طور مشترک محله‌های صفا و کوچه مشکی، الهیه؛ فرهنگ، سعدی وسط، حسینیه و آشاغی چارراه، اسلام‌آباد، ترانس و بی‌سیم با میزان تاب‌آوری بالا و محله‌های نصر، گلشهر، وحیدیه و پونک با تاب‌آوری بسیار ضعیف ارزیابی گردیدند و در نقشه‌های دسترسی به شبکه معابر، پارک و فضای سبز، به‌طور مشترک محله‌های آزادگان، گلشهر، وحیدیه، پونک، شهرآرا، کارمندان و علوم پایه با میزان تاب‌آوری بالا و محله‌های فاطمیه، حسینیه و آشاغی چارراه، الهیه، اسلام‌آباد، ترانس و بی‌سیم با تاب‌آوری بسیار ضعیف مورد ارزیابی قرار گرفتند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        174 - ارزیابی میزان تاب‌آوری کالبدی در برابر مخاطرات زلزله با رویکرد دستیابی به مدیریت پایدار (مورد مطالعه: منطقه یک تهران)
        یوسفعلی زیاری بهناز عباداله زاده ملکی الناز بهزادپور
        چکیده امروزه خسارت‌های ناشی از بحران‌های طبیعی و انسانی موجب شده است که تاب‌آوری یکی از مهم‌ترین موضوعات برای رسیدن به پایداری و به عنوان راهی برای تقویت جوامع با استفاده از ظرفیت‌های آن‌ها مطرح شود. در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی، میزان تاب‌آوری کالبدی منطقه یک ته أکثر
        چکیده امروزه خسارت‌های ناشی از بحران‌های طبیعی و انسانی موجب شده است که تاب‌آوری یکی از مهم‌ترین موضوعات برای رسیدن به پایداری و به عنوان راهی برای تقویت جوامع با استفاده از ظرفیت‌های آن‌ها مطرح شود. در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی، میزان تاب‌آوری کالبدی منطقه یک تهران مورد ارزیابی قرار گرفته است. در این راستا، بر اساس مشاهدات میدانی و مطالعات کتابخانه‌ای، اطلاعات و داده‌های مورد نیاز، جمع‌آوری شده و با توجه به ویژگی‌های منطقه، شاخص‌های ساختار کالبدی و کاربری اراضی منطقه، دسترسی به فضاهای باز عمومی، تراکم ساختمانی، بافت‌های فرسوده، عرض معابر و نزدیکی به گسل به عنوان شاخص‌های مؤثر در تاب‌آوری کالبدی، مورد بررسی قرار گرفتند که در نهایت هر یک از شاخص‌ها با توجه به ضریب اهمیتشان بر اساس فرم نظر سنجی که توسط کارشناسان تکمیل شده است، در محیط GIS روی هم‌گذاری شده و نقشه نهایی میزان تاب‌آوری کالبدی منطقه تولید شده است. نتایج بیانگر این امر می‌باشد که در حدود بیش از 55 درصد از مساحت منطقه از تاب‌آوری کم و متوسط در برابر زلزله برخوردار می‌باشند که مربوط به نواحی 3 و 5 و قسمتی از ناحیه 8 است و از سوی دیگر، نواحی 6 و 10، بیشترین میزان تاب‌آوری در برابر زلزله را دارند. در مرحله بعد از ماتریس برنامه‌ریزی کمی استراتژیکی، جهت اولویت‌بندی راهبردها برای اجرا شدن در مناطق با تاب‌آوری کم استفاده شده است که بر اساس آن، راهبرد ST با حداکثر امتیاز 10.81 درصد که جلوگیری از ساخت و ساز در نواحی پر خطر (نزدیک گسل) می‌باشد، به عنوان بهترین راهبرد کالبدی جهت افزایش تاب‌آوری کالبدی منطقه در برابر زلزله مطرح می‌گردد. در ادامه نیز پیشنهاداتی در راستای افزایش میزان تاب‌آوری منطقه در نواحی با آسیب پذیری زیاد، ارائه شده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        175 - سنجش شاخص‌ها و الگوهای اثرگذار در تاب‌آوری بافت‌های شهری‌(مطالعه موردی محلات تجریش، جنت‌آباد شمالی و فردوسی شهر تهران)
        علی لنگرنشین عباس ارغان زینب کرکه آبادی
        چکیده تاب‌آوری چه در کلان‌شهرها و چه شهرهای کوچک در برابر بحران مطرح می شود. وقتی از بحران در شهرها صحبت می‌شود، عموماً هم بلایای طبیعی همچون سیل، توفان، زلزله یا آتش‌سوزی و هم بحران‌های مصنوع است. کلان‌شهر تهران از جمله شهرهایی است که در مورد تاب‌آوری کلان و خرد و محل أکثر
        چکیده تاب‌آوری چه در کلان‌شهرها و چه شهرهای کوچک در برابر بحران مطرح می شود. وقتی از بحران در شهرها صحبت می‌شود، عموماً هم بلایای طبیعی همچون سیل، توفان، زلزله یا آتش‌سوزی و هم بحران‌های مصنوع است. کلان‌شهر تهران از جمله شهرهایی است که در مورد تاب‌آوری کلان و خرد و محله محور آن مباحث بسیاری وجود دارد. هدف اصلی این مقاله سنجش شاخص ها و الگوهای اثرگذار در تاب آوری بافت های شهری محلات تجریش، جنت‌آباد شمالی و فردوسی شهر تهران است. سؤال اصلی مقاله این است که وضعیت محلات مورد مطالعه در این مقاله از نظر شاخص‌ها و الگوهای اثرگذار در تاب آوری بافت های شهری چگونه است؟ فرضیه‌ای را که در این مقاله برای پاسخگویی به سؤال اصلی فوق در صدد تجزیه و تحلیل آن برآمده‌ایم این است که به نظر می‌رسد الگوها و شاخص‌های تاب‌آوری در شهر تهران در شرایط بحرانی چندان انعطاف‌پذیر نبوده و بایستی مجدداً با استفاده از الگوهای علمی تاب‌آوری شهری اصلاح و بازنگری شوند. روش مورد استفاده در این مقاله توصیفی- تحلیلی است که در آن سعی خواهد شد با استفاده از واقعیات موجود در کتاب‌های و مطالعات صورت گرفته و مشاهدات میدانی به تحلیل و تبیین موضوع مورد بررسی پژوهش پرداخته شود. نتایج مقاله نشان می‌دهد که شهر تهران و محلات مورد مطالعه در صورت مواجهه شدن با بحران از چهار بعد اجتماعی (مهاجرت، ازدحام و شلوغی جمعیت ساکن و ضعف آگاهی در مورد مواجهه با شرایط بحران و راحت‌طلبی و ضعف قوای جسمانی)، اقتصادی (متکی بودن بر خدمات، نداشتن زیرساخت‌های اقتصادی بومی، تولید محور نبودن، میزان مصرف بالا و وابستگی شدید به نهادهای خدمات رسان دولتی) ، نهادی (عدم برخورداری نهادهای شهری از تجهیزات مدرن و کافی، عدم برخورداری از کارکنان کارآزموده و آماده، تعدد و هم سویی و عدم تفکیک وظایف نهادها و بودجه ناکافی) و کالبدی ( سرانه محیط‌زیست ناکافی، تخریب محیط‌زیست ادامه‌دار، تأسیسات و زیرساخت‌های فاقد ظرفیت و گنجایش حجم جمعیت کنونی) تاب آوری قدرت مقاومت و بازگشت‌پذیری ضعیفی خواهند داشت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        176 - رتبه‌بندی نواحی منطقه 15 تهران بر اساس مؤلفه‌های تاب‌آوری
        فروغ فتاحی واجاری رحیم سرور علیرضا استعلاجی
        چکیده گستردگی مباحث و پدیده‌های شهری و نیاز روزافزون شهروندان به مسائل مختلف لزوم توجه به همه ابعاد شهر را ضروری می‌سازد که مدیران و برنامه‌ریزان شهری باید همواره بدان‌ها توجه داشته باشند. تاب‌آوری یکی از مفاهیم نوینی است که امروزه مورد توجه بسیاری از مدیران شهری قرار أکثر
        چکیده گستردگی مباحث و پدیده‌های شهری و نیاز روزافزون شهروندان به مسائل مختلف لزوم توجه به همه ابعاد شهر را ضروری می‌سازد که مدیران و برنامه‌ریزان شهری باید همواره بدان‌ها توجه داشته باشند. تاب‌آوری یکی از مفاهیم نوینی است که امروزه مورد توجه بسیاری از مدیران شهری قرار گرفته است. هدف تحقیق حاضر رتبه‌بندی نواحی منطقه 15 بر اساس مؤلفه‌های تاب‌آوری می‌باشد. نتایج کلی تحقیق نشان می‌دهد که کمترین میزان تاب‌آوری متعلق به ناحیه یک با امتیاز تاب‌آوری 39/3 می‌باشد. در بررسی مؤلفه‌های تاب‌آوری مشاهده شد که نوسان چندان زیادی بین نواحی وجود ندارد و این وضعیت برای تاب‌آوری منطقه نیز مشهود است. در تحلیل مؤلفه‌ها نیز مشاهده شد که ناحیه یک در اکثر مؤلفه‌ها، تاب‌آوری پایینی داشته است. بنابراین پایین‌ترین میزان تاب‌آوری متعلق به ناحیه ‌یک و بالاترین میزان تاب‌آوری نیز متعلق به ناحیه پنج با امتیاز 69/3 می‌باشد. این ناحیه نیز در اکثر مؤلفه‌ها تاب‌آوری بالایی داشته است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        177 - نقش مدیریت شهری در تاب‌آوری شهرها در برابر سوانح طبیعی (مورد مطالعه: شهر باقرشهر)
        علیرضا کریمی رزکانی علیرضا شیخ الاسلامی طاهر پریزادی
        چکیده طی سال های اخیر، تاب آوری شهری به عنوان مهمترین راهکار مقابله با مخاطرات طبیعی مورد توجه اندیشمندان و برنامه ریزان شهری قرار گرفته است. در تاب آوری شهری عوامل مختلفی مؤثر هستند که از جمله ی آن ها نظام مدیریت شهری است. برای این منظور در پژوهش حاضر نقش مدیریت شهری ب أکثر
        چکیده طی سال های اخیر، تاب آوری شهری به عنوان مهمترین راهکار مقابله با مخاطرات طبیعی مورد توجه اندیشمندان و برنامه ریزان شهری قرار گرفته است. در تاب آوری شهری عوامل مختلفی مؤثر هستند که از جمله ی آن ها نظام مدیریت شهری است. برای این منظور در پژوهش حاضر نقش مدیریت شهری باقرشهر در تاب آوری در برابر سوانح طبیعی مورد بررسی قرار گرفت. روش پژوهش از نظر ماهیت کاربردی و از نظر هدف توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش متخصصان و کارشناسان شهری درگیر در مدیریت شهری باقرشهر بوده است که از بین آن ها، 35 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شد. روش گردآوری داده ها، به صورت کتابخانه ای و میدانی با استفاده از مشاهده، مصاحبه و پرسشنامه محقق ساخته بوده است. روش تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از مقایسه میانگین با آزمون T-Test و تحلیل عاملی تأییدی در نرم افزار SPSS.21 و Smart PLS.3 بوده است. یافته های پژوهش نشان داد که تاب آوری باقرشهر در حد متوسط است و از میان چهار مؤلفه ی تاب آوری، تاب آوری نهادی از پایین ترین میزان (کم تا خیلی کم) برخوردار است. در روش کیفی مشخص شد که نظام مدیریت شهری به دلایلی همچون نبود همکاری بین بخشی، نبود نظارت کافی بر ساخت و سازها و عدم شناخت کافی از تاب آوری شهری به ناتاب آوری شهری باقرشهر دامن زده است. همچنین ارزیابی اصول دهگانه نقش مدیریت شهری در تاب آوری باقرشهر نشان داد که نظام مدیریت شهری در دو مؤلفه ی تأمین منابع مالی و ارزیابی مستمر خطرپذیری ها از وضعیت خیلی نامطلوبی برخوردار است، اما در بخش حفاظت و ارتقاء زیرساخت ها و برنامه ریزی کاربری اراضی شهری تا حدودی بهتر عمل کرده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        178 - سنجش عوامل مؤثر بر تاب‌آوری اقلیمی (نمونه موردی: شهر تبریز)
        ساناز منافلویان زهرا سادات سعیده زرآبادی مصطفی بهزادفر
        چکیده یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های قرن حاضر، پدیده تغییر اقلیم می‌باشد. افزایش تعداد و شدت بروز بلایای طبیعی تحت تأثیر این تغییرات، منجر به پیامدهای ناگوار در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی در شهرها شده است. از طرفی دیگر، در دهه‌های اخیر، تلاش‌های جهانی و دید أکثر
        چکیده یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های قرن حاضر، پدیده تغییر اقلیم می‌باشد. افزایش تعداد و شدت بروز بلایای طبیعی تحت تأثیر این تغییرات، منجر به پیامدهای ناگوار در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی در شهرها شده است. از طرفی دیگر، در دهه‌های اخیر، تلاش‌های جهانی و دیدگاه‌های مختلفی برای کاهش عواقب مخرب تغییرات اقلیمی ارائه شده است. یکی از مهم‌ترین راهکارها در مقابله با این مسائل، رویکرد تاب‌آوری شهری در پاسخ به تغییرات اقلیمی است که تحت عنوان تاب‌آوری اقلیمی مطرح می‌باشد. مطالعات محققان شهری نشان‌دهنده آن است که تاب‌آوری اقلیمی در چهار بعد بوم شناسانه، اجتماعی، کالبدی و نهادی می‌تواند به این چالش‌ها پاسخ دهد. شهرهای ایرانی نیز در سال‌های اخیر تحت تأثیر این تغییرات قرار گرفته‌اند، از جمله شهر تبریز که با افزایش شدید دما و تشدید رویدادهای آب‌وهوایی نظیر سیل مواجه شده است و این امر ضرورت پاسخ به این تغییرات را افزایش داده است. ازاین‌رو، هدف تحقیق حاضر تعیین مهم‌ترین عوامل تاب‌آوری در پاسخ به تغییرات اقلیمی (به ویژه رویدادهای آب‌وهوایی) در تبریز می‌باشد. روش این تحقیق از نوع توصیفی &ndash; تحلیلی، به صورت کیفی و مبتنی بر مطالعات اسنادی است و از آنجا که به دنبال شناخت و حل مشکل می‌باشد، در حوزه پژوهش‌های کاربردی قرار می‌گیرد. همچنین برای تحلیل عوامل، از روش تاپسیس استفاده می‌شود. نتایج بیانگر آن است که مهم‌ترین عوامل تاب‌آوری اقلیمی در شهر تبریز عبارت‌اند از: بهره‌مندی از نیروی متخصص و ماهر در مدیریت بلایا، حفاظت از زیرساخت آبی، استفاده از حمل‌ونقل عمومی و همچنین تأمین امنیت غذایی. از این‌رو عوامل مؤثر بر تاب‌آوری اقلیمی در شهر تبریز، حائز هر دو ویژگی انطباقی و کاهشی هستند و باید جهت تاب‌آوری ساختن تبریز در برابر مخاطرات طبیعی ناشی از تغییرات اقلیمی، مورد استفاده قرار گیرند تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        179 - ارزیابی تأثیر ساختار شبکه ارتباطی حوزه شرقی طرح راهبردی شهر تهران بر تاب‌آوری شهری
        فرزاد اناری ناصر اقبالی رضا مؤیدفر
        چکیده حوزه شرقی شهر تهران همواره در معرض خطرات شدید احتمالی ناشی از بحران‌های طبیعی و انسان‌ساخت است، به‌ گونه‌ای که در برنامه ساختاری- راهبردی این حوزه به تدبیر راهکارهای نوین در جهت کاهش خطرپذیری و ارتقای کارایی مدیریت بحران تأکید شده است. هدف این مقاله ارزیابی تأثیر أکثر
        چکیده حوزه شرقی شهر تهران همواره در معرض خطرات شدید احتمالی ناشی از بحران‌های طبیعی و انسان‌ساخت است، به‌ گونه‌ای که در برنامه ساختاری- راهبردی این حوزه به تدبیر راهکارهای نوین در جهت کاهش خطرپذیری و ارتقای کارایی مدیریت بحران تأکید شده است. هدف این مقاله ارزیابی تأثیر ساختار شبکه ارتباطی حوزه شرقی طرح راهبردی شهر تهران بر تاب آوری آن در برابر بحران ها است. سؤال اصلی مقاله حاضر این است که ساختار شبکه ارتباطی حوزه شرقی طرح راهبردی شهر تهران بر تاب آوری شهر چه تأثیراتی دارد؟ پژوهش حاضر از حیث هدف کاربردی با رویکرد عملی و حل مشکل و از لحاظ ماهیت و روش، تحلیلی- تجویزی بر پایه داده‌های کمی است. در این مقاله با توجه به قابلیت روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی در راستای نظرات کارشناسان و در نظر گرفتن طیف وسیعی از معیارهای کیفی و کمی چندگانه در مسیر تحقیق، روش مذکور برای به‌کارگیری در نمونه موردی برگزیده شد. بر مبنای یافته های پژوهش، بیش از 45 درصد از وسعت حوزه با خطرپذیری نسبتاً بالا در برابر بحران‌های طبیعی و انسان‌ساخت روبروست. این در حالی است که با به‌کارگیری هفت معیار مؤثر بر ارتقای تاب‌آوری در دو طبقه کلان شامل خصوصیات شبکه (تراکم جمعیتی، ظرفیت معابر و الگوی سفر ساکنین) و ایمنی شبکه (درجه محصوریت، ظرفیت‌های اجتماعی ساکنین، کیفیت ابنیه و تراکم ساختمانی) مشخص گردید که حدود 28 درصد از معابر فاقد تاب آوری لازم در زمان پس از بروز بحران خواهند بود و همچنین توانایی بازگشت به وضعیت تعادل و شعاع پوشش دهی، در جهت امدادرسانی و اسکان موقت شهروندان به شدت پایین است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        180 - شناسایی و اولویت‌بندی ریسک‌های زنجیره تأمین براساس کارت امتیازی متوازن و ارائه راهکارهایی برای تاب‌آوری
        محمدرضا عرب چم خلیفه سمیه علوی
        با توجه به افزایش قابل توجه ریسک‌های زنجیره تأمین در سال‌های اخیر، ارزیابی ریسک زنجیره تأمین امروزه بیش از هر زمان دیگری اهمیت یافته است. هدف این پژوهش، شناسایی و اولویت بندی ریسک های زنجیره تأمین بر اساس کارت امتیازی متوازن و ارائه راهکارهایی برای تاب‌آوری زنجیره تأمین أکثر
        با توجه به افزایش قابل توجه ریسک‌های زنجیره تأمین در سال‌های اخیر، ارزیابی ریسک زنجیره تأمین امروزه بیش از هر زمان دیگری اهمیت یافته است. هدف این پژوهش، شناسایی و اولویت بندی ریسک های زنجیره تأمین بر اساس کارت امتیازی متوازن و ارائه راهکارهایی برای تاب‌آوری زنجیره تأمین است. برای شناسایی ریسک های زنجیره تأمین به بررسی و مطالعه منابع، مقاله‌ها و کتب حوزه زنجیره تأمین و ریسک زنجیره تأمین پرداخته شد. در نهایت لیستی از ریسک‌های مرتبط با زنجیره تأمین تهیه شد. سپس ریسک‌های موجود در شرکت تارآبگین بر اساس ابعاد پنج گانه کارت امتیازی متوازن دسته‌بندی شدند. در این گام از روش FMEA برای امتیازدهی ریسک‌ها استفاده شد؛ در گام بعدی پژوهش برای اولویت بندی ابعاد کارت امتیازی متوازن از روش ابتکاری که بر اساس سه شاخص FMEA یعنی شدت، وقوع و تشخیص و روش تصمیم‌گیری چندشاخصه AHP شکل گرفته شده است، استفاده شد و رتبه‌بندی ابعاد کارت امتیازی متوازن به‌دست آمد. سپس مجددأ از سه شاخص FMEA استفاده شد و این بار به کمک روش تصمیم‌گیری TOPSIS ریسک‌هایی که در هر دسته قرار گرفته بودند رتبه‌بندی شدند در نهایت درگام آخر بر اساس ریسک‌ها، راهکارها و استراتژی‌های تاب‌آوری که از مطالعه منابع این حوزه به‌دست آمده بودند ارائه شد تا تاب‌آوری زنجیره تأمین شرکت تارابگین امکان پذیر شود. نتایج به‌دست آمده نشان می‌دهد که بعد مشتری دارای بیشترین اولویت و بعد رشد و یادگیری دارای کمترین اولویت برای شرکت تارابگین ذوب آهن اصفهان است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        181 - الگوی تاب‌آوری شهری در مواجهه با بحران سیلاب (مورد مطالعه: رودخانه خرم رود شهر خرم‌آباد)
        امیررضا پروری کرامت اله زیاری سعید یزدانی
        تاب‌آوری امروزه یکی از دغدغه‌های مهم شهرها بالأخص شهرهای مخاطره آفرین است. ضعف مدیریت بحران شهری در مواجهه با مخاطرات سبب ایجاد خسارات جانی و مالی فراوانی می‌شود. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی تاب‌آوری شهری در برابر مخاطره سیلاب در شهر خرم‌آباد تدوین‌شده ا أکثر
        تاب‌آوری امروزه یکی از دغدغه‌های مهم شهرها بالأخص شهرهای مخاطره آفرین است. ضعف مدیریت بحران شهری در مواجهه با مخاطرات سبب ایجاد خسارات جانی و مالی فراوانی می‌شود. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی تاب‌آوری شهری در برابر مخاطره سیلاب در شهر خرم‌آباد تدوین‌شده است. تحقيق حاضر برحسب هدف، كاربردي و برحسب نحوه گردآوری داده‌ها توصیفی-تحلیلی مي‌باشد و ازلحاظ نحوه اجرا، از نوع پيمایشی و برحسب روش تحقیق از نوع کمی می‌باشد. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SMART PLS استفاده‌شده است. یافته‌های پژوهش در قالب نرم‌افزار Smart Pls مورد تائید انجام گرفت و نتایج نشان داد که از شاخص‌های تاب‌آوری سیلاب در خرم‌رود شهر خرم‌آباد شاخص ساختار شریان‌های ارتباطی و حریم رودخانه از عوامل اساسی در تاب‌آور‌سازی خرم‌رود در مواجهه با بحران سیلاب است. علت اصلی وقوع سیل در رودخانه خرم‌رود تجاوز به حریم رودخانه و بی‌حرمتی به طبیعت و محیط‌زیست است. پس نتیجه می‌گیریم تا زمانی که منابع طبیعی در کشورمان مورد دست‌اندازی و تجاوز قرار گیرند و خود را در برابر بلایای طبیعی مجهز و ایمن نسازیم، باید در انتظار چنین فجایع تلخی باشیم. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        182 - خوانش پیشران‌های موثر بر وضعیت آینده تاب آوری شهری در برابر مخاطرات محیطی (مطالعه موردی: منطقه 5 کلان‌شهر تهران)
        اسماعیل علی اکبری شاه بختی رستمی محمد وهابی
        تاب آوری شهری که به عنوان یکی از ابعاد کلیدی توسعه پایدار در معنای" قابلیت و آمادگی شهر در پاسخگویی و بازیابی در برابر تهدیدات، تغییرات، خطرات و مخاطرات قابل توجه با حداقل آسیب به ایمنی و سلامت عمومی، اجتماع، اقتصاد و امنیت "تعریف شده است. در این راستا، این مقاله کوشیده أکثر
        تاب آوری شهری که به عنوان یکی از ابعاد کلیدی توسعه پایدار در معنای" قابلیت و آمادگی شهر در پاسخگویی و بازیابی در برابر تهدیدات، تغییرات، خطرات و مخاطرات قابل توجه با حداقل آسیب به ایمنی و سلامت عمومی، اجتماع، اقتصاد و امنیت "تعریف شده است. در این راستا، این مقاله کوشیده است با روش تحلیل ساختاری، پیشران های موثر بر وضعیت آینده تاب آوری منطقه 5 کلان شهر تهران را در برابر مخاطرات محیطی، بازشناسی و خوشه بندی کند. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از نظر روش ترکیبی از روش های اسنادی و پیمایشی و از نظر ماهیت بر اساس روش های جدید علم آینده‌پژوهی، تحلیلی و اکتشافی است که با به کارگیری ترکیبی از مدل های کمی و کیفی انجام گرفته است. جامعه آماری 20 نفر از خبرگان شهری بر اساس نمونه‌گیری گلوله برفی می باشد. 53 پیشران احصاء و شناسایی گردید که با روش تحلیل اثرات متقابل ساختاری در نرم‌افزار MICMAC پردازش شده است. نتایج مقاله نشان می دهد الگوی کلی پراکندگی پیشران های مورد مطالعه از نظر تحلیل اثرات متقابل، در مجموع بیانگر وضعیت یک سیستم محیطی ناپایدار است که در آن پیشران های تاب آور منطقه 5 از نظر اثرگذاری و اثرپذیری، حالت پیچیده و بینابین دارد. سطح آگاهی شهروندان از خطرات محیطی، نظارت در حین ساخت‌وسازها، دسترسی به نهادهای امدادرسان، یکپارچگی مدیریت در زمان وقوع بحران، آموزش و اطلاع رسانی در خصوص خطرات زلزله، نگرش و باور خانوارها مبنی بر وجود خطر بلایا و حوادث طبیعی، کیفیت ابنیه (مقاومت ساختمان)، تراکم ساختمان، قابلیت نفوذپذیری درون بافتی، مشارکت اجتماعی، احیای فعالیت های اقتصادی بعد از سوانح و حمایت نهادی دولتی و محلی برای جبران خسارت مالی به عنوان کلیدی ترین پیشران های موثر بر روند آینده تاب آوری منطقه 5 کلان شهر تهران انتخاب شدند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        183 - سنجش عوامل موثر بر تاب‌آوری اقلیمی در شهر زابل
        حسنیه سعیدی ملیحه ذاکریان
        شهر زابل در شمال استان سیستان و بلوچستان از کانون های پرخطر از نظر تغییرات اقلیمی در ایران است. این مسئله، ضرورت پژوهش راجع به تاب آوری اقلیمی را در این شهر مهم و دوچندان نموده است. پژوهش از نوع مطالعات کاربردی بوده و به روش توصیفی-تحلیلی انجام گرفته است. بنابراین، مبتن أکثر
        شهر زابل در شمال استان سیستان و بلوچستان از کانون های پرخطر از نظر تغییرات اقلیمی در ایران است. این مسئله، ضرورت پژوهش راجع به تاب آوری اقلیمی را در این شهر مهم و دوچندان نموده است. پژوهش از نوع مطالعات کاربردی بوده و به روش توصیفی-تحلیلی انجام گرفته است. بنابراین، مبتنی بر مطالعات اسنادی و بررسی های میدانی است. پرسشنامه، متناسب با موضوع و بر مبنای طیف پنج گزینه ای لیکرت، برای شهروندان شهر زابل با تعداد 314 نفر تنظیم و توزیع شد. از روش های آماری مثل تی تک نمونه ای و مدلسازی معادلات ساختاریAmos استفاده شده است. براساس نتایج به دست آمده مشخص شد که وضعیت شاخص های اقتصادی، کالبدی، اجتماعی و نهادی در وضعیتی پایین تر از سطح نرمال یا نامطلوب و شاخص محیطی در وضعیت نسبتاً نامطلوب قرار دارد. شاخص کالبدی (10/18-)، اقتصادی (8/53-)، اجتماعی (6/54-) و نهادی (11/17-) و مقدار شاخص محیطی برابر 1/56- به دست آمد. همچنین، بر اساس نتایج عامل محیطی دارای بیشترین تأثیر بر تاب آوری اقلیمی در شهر زابل با ضریب بتا 0/46 در سطح معناداری 0/007 بود. پس از آن، عامل نهادی (0/049 =P، 0/37=&beta;) و عامل اجتماعی با ضریب بتا 0/34 و سطح معناداری 0/005 دارای تاثیر مستقیم و معنادار بر تاب آوری اقلیمی در شهر زابل بودند. هم چنین عامل های کالبدی (0/205 =P، 0/20=&beta;) و اقتصادی (0/461 =P، 0/09=&beta;) فاقد اثر معنادار بودند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        184 - بررسی بعد مدیریتی تاب آوری شبکه حمل و نقل درون شهری با رویکرد توسعه پایدار زیست محیطی در منطقه یک شهر تهران
        اکرم علی محمدی صدرالدین متولی آزیتا رجبی
        حمل‌ونقل و جابه‌جایی از جنبه های اصلی حیات شهری است و ساماندهی حمل‌ونقل از نیازهای اولیه شهر سالم به‌ شمار می‌آید. پرداختن به توسعة پایدار در حمل‌ و نقل به‌دلیل دغدغه‌های اساسی بشر در زمینة از بین رفتن منابع، آلودگی های ‌محیط ‌زیستی، پدیده های خطرناکی نظیر گرم‌شدن زم أکثر
        حمل‌ونقل و جابه‌جایی از جنبه های اصلی حیات شهری است و ساماندهی حمل‌ونقل از نیازهای اولیه شهر سالم به‌ شمار می‌آید. پرداختن به توسعة پایدار در حمل‌ و نقل به‌دلیل دغدغه‌های اساسی بشر در زمینة از بین رفتن منابع، آلودگی های ‌محیط ‌زیستی، پدیده های خطرناکی نظیر گرم‌شدن زمین، پدیدة گلخانه ای و وارونگی هوا دارای اهمیت فراوان می‌باشد.هدف اصلی مقالۀ حاضر بررسی وضعیت معیارهای بعد مدیریتی تاب آوری شبکۀ حمل و نقل درون شهری با تاکید بر دستیابی به توسعۀ پایدار زیست محیطی در منطقۀ یک شهر تهران بود. تحقیق حاضر پیمایشی از نوع توصیفی بود. نمونه مورد مطالعه 400 نفر از ساکنین منطقۀ یک شهر تهران در سال 1399 بودند که به روش نمونه گیری طبقه ای- نسبتی و از طریق فرمول کوکران در تحقیق شرکت کردند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته اعتباریابی شده بود. نتایج آزمون تی تک نمونه ای نشان داد: وضعیت معیار ظرفیت سازمانی، مدیریت سیستمی، کاهش مخاطرات، بهره گیری از زیرساخت ها، استفادۀ از فناوری اطلاعات در مدیریت تاب آوری حمل و نقل درون شهری در سطح مطلوبی نمی باشد. نتایج آزمون رتبه بندی فریدمن نیز نشان داد: وضعیت استفادۀ از فناوری اطلاعات پراهمیت ترین معیار در افزایش تاب آوری حمل و نقل درون شهری و وضعیت بهره گیری از زیرساخت های جایگزین وسایط نقلیه نا مطلوب ترین معیار مدیریتی در منطقۀ یک شهر تهران از دیدگاه شهروندان می باشد. در نتیجه با شناسایی وضعیت موجود در منطقه یک شهر تهران و توجه بیشترِ به بعد مدیریتی تاب آوری حمل و نقل درون شهری؛ می توان برنامه ریزی صحیح و کارآمد در جهت رفع ضعف های موجود تدارک دید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        185 - تحلیل عوامل موثربر تاب‌آوری در محلات ناکارامد شهری با تاکید برمعیارهای کالبدی (مطالعه موردی: محله فرحزاد تهران)
        محمود رحیمی امیر ایازی مهدی روانشادنیا
        چکیدهتاب‌آوری در برابر زلزله یکی از مفاهیم بسیار مهم نظری وکاربردی در مدیریت بحران می‌باشد. طی چند دهه گذشته رشد شتابان شهری (بویژه در کشورهای در حال توسعه) موجب شده که آسیب پذیری آن ها در برابر بحران‌ها با منشاء انسانی و طبیعی بیش از پیش گردد. لذا تاب‌آور نمودن جوامع ش أکثر
        چکیدهتاب‌آوری در برابر زلزله یکی از مفاهیم بسیار مهم نظری وکاربردی در مدیریت بحران می‌باشد. طی چند دهه گذشته رشد شتابان شهری (بویژه در کشورهای در حال توسعه) موجب شده که آسیب پذیری آن ها در برابر بحران‌ها با منشاء انسانی و طبیعی بیش از پیش گردد. لذا تاب‌آور نمودن جوامع شهری دارای اهمیت خاصی می‌باشد. بر این اساس، پژوهش حاضر به دنبال سنجش و ارزیابی تاب آوری محله فرحزاد در چهار بعد کالبدی - محیطی، اقتصادی، اجتماعی و مدیریت -نهادی است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی &ndash; تحلیلی است. جهت سنجش میزان آسیب‌پذیری بخش مرکزی از لحاظ کالبدی از نظر 14 کارشناسان براساس مدل سلسله مراتبی AHP استفاده شده است. نتایج پژوهش گویای آن است که آسیب‌پذیری بالای کالبدی محله فرحزاد است؛ به طوری که حدود 53 درصد بناها در رده آسیب-پذیری زیاد و 10 درصد در رده آسیب‌پذیری خیلی زیاد قرار گرفته‌اند. همچنین تحلیل پرسشنامه گویای سطح پایین‌ تاب‌آوری در محله مورد پژوهش است. نتایج رگرسیون نشان می‌دهد که در محله فرحزاد شاخص‌های مدیریت &ndash; نهادی، اجتماعی، اقتصادی و محیطی به ترتیب بر تاب‌آوری موثر می‌باشند. نتایج تحقیق نشان می دهد که برای افزایش تاب آوری در محله فرحزاد بایستی در اولویت نسبت به ارتقای شاخص های کالبدی اقدام گردد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        186 - ارزیابی تاب آوری اجتماعی و اقتصادی منطقه 3 شهرداری شیراز در برابر زلزله
        پریسا مشک سار یعقوب پیوسته گر علی شمس الدینی
        امروزه جوامع محلی در تلاش برای دست‌یابی به شرایطی هستند که در صورت وقوع بحران، بازگشت سریع آن‌ها را به وضعیت پیش از بحران فراهم سازد. بنابراین دیدگاه غالب از تمرکز بر روی کاهش آسیب‌پذیری به افزایش تاب‌آوری در مقابل سوانح تغییر کرده است. تاب‌آوری به ظرفیت سیستم‌های اکولو أکثر
        امروزه جوامع محلی در تلاش برای دست‌یابی به شرایطی هستند که در صورت وقوع بحران، بازگشت سریع آن‌ها را به وضعیت پیش از بحران فراهم سازد. بنابراین دیدگاه غالب از تمرکز بر روی کاهش آسیب‌پذیری به افزایش تاب‌آوری در مقابل سوانح تغییر کرده است. تاب‌آوری به ظرفیت سیستم‌های اکولوژیکی برای جذب اختلالات و حفظ ساختارهای لازم سیستم اطلاق می-شود. شهر شیراز در منطقه لرزه‌خیز زاگرس قرار گرفته که دارای استعداد لرزه‌خیزی بالایی می‌باشد. با توجه به اهمیت کاربری-های موجود در منطقه 3 شهرداری شیراز، هدف این پژوهش سنجش میزان تاب‌آوری اجتماعی- اقتصادی در برابر زلزله در این منطقه است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه انجام، توصیفی- تحلیلی است. بدین صورت که با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای همه معیارهای مورد ارزیابی مناسب این منطقه استخراج گردید. سپس جهت بررسی تجزیه و تحلیل چند متغیره بین متغیرها و همچنین برآورد متوسط متغیر وابسته(تاب‌آوری اجتماعی- اقتصادی) براساس مقادیر متغیرهای مستقل(متغیرهای زمینه‌ای اجتماعی- اقتصادی) مدل رگرسیون خطی چندگانه به کار رفته است. نهایتا برای تعیین "سهم مولفه-های تاب‌آوری اجتماعی و اقتصادی در تبیین میزان تاب‌آوری خانوارهای این منطقه " از مدل شبکه عصبی مصنوعی، استفاده شده است. با توجه به نتیجه‌ی رگرسیون خطی با کاهش میزان درآمد صرف ضروریات میزان تاب‌آوری افزایش می‌یابد. از میان شاخص‌های مورد مطالعه مولفه سرمایه اجتماعی و مهارت مهم‌ترین و مولفه‌های میزان و شدت خسارت و توانایی بازگشت به شرایط شغلی و مالی مناسب کم اهمیت‌ترین متغیر در پیش&lrm;بینی تاب‌آوری کل برخوردارند. بنابراین مولفه‌های اجتماعی در این مطالعه تاثیر بیش‌تری در میزان تاب‌آوری دارند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        187 - مقایسه دو نظریه حکمروایی شهری و تاب‌آوری نهادی در نظام مدیریت شهری با روش تحلیل محتوا و ارائه مدل ارتقا یافته (نمونه موردی:شهر قزوین)
        داریوش اردلان زهره داودپور کرامت اله زیاری
        چالش های موجود در نظام مدیریت شهری سبب ارائه نظریه های مختلف در این زمینه گردیده ، که هر یک از آن‌ها سعی دارند با در نظر گرفتن یک سری از متغیرها و معیارها الگوی مناسبی را پیشنهاد دهند. از آن جمله می توان به دو نظریه حکمروایی شهری و تاب‌آوری شهری اشاره نمود. هدف پژوهش حا أکثر
        چالش های موجود در نظام مدیریت شهری سبب ارائه نظریه های مختلف در این زمینه گردیده ، که هر یک از آن‌ها سعی دارند با در نظر گرفتن یک سری از متغیرها و معیارها الگوی مناسبی را پیشنهاد دهند. از آن جمله می توان به دو نظریه حکمروایی شهری و تاب‌آوری شهری اشاره نمود. هدف پژوهش حاضر، شناسایی متغیرها و معیارهای مؤثر در این دو نظریه و مقایسه آن‌ها با یکدیگر به منظور درک بهتر موضوع و ارائه الگویی کارآمد تر در زمینه مدیریت شهری در مواجه با بحران ها در شهر قزوین است. در اینتحقیق ازروشتحلیل محتوا استفاده‌شده، تا از ترکیب تحقیقات اخیر در رابطه با تاب آوری و حکمروایی به‌عنوان واحد تحلیل، و با بهره گیری از تفاوت‌های موجود در آن‌ها، شناختبیشتری حاصل شود و تصویری جامع و شفاف از موضوع به دست آید. بر اساس یافته های پژوهش حاضر، معیارها و متغیرهای اشاره‌شده در موضوع تاب‌آوری بسیار جامع‌تر به موضوع مدیریت شهری پرداخته اند. ازاین‌رو با تلفیق نتایج حاصل از این دو نظریه و بررسی ساختار کنونی ستاد مدیریت بحران شهر قزوین الگویی پیشنهاد گردیده، که در مقابله با بحران‌ها آماده‌تر و توانمندتر باشد. به‌این‌ترتیب در مدل پیشنهادی 10 متغیر مردم، سازمان‌های مردم نهاد، ضوابط و قوانین، حکومت محلی، حکومت فرامحلی، زیرساخت شهری، پایگاه امدادی، بانک اطلاعات، سیستم هشدار و بخش خصوصی در قالب 14 کارگروه دسته‌بندی‌شده‌اند. این کارگروه‌های باید بر اساس شاخص‌های مشترک به‌دست‌آمده از تاب‌آوری و حکمروایی به مدیریت و هدایت متغیرهای تأثیرگذار در هریک بپردازند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        188 - ارزیابی شاخص‌های تاب‌آوری کالبدی بافت‌های فرسوده در برابر زلزله (مطالعه موردی: محله قلعه شهرستان دزفول)
        سارا توتونچی حسین بحرینی منوچهر طبیبیان
        مقدمه: شهرها به‌عنوان گسترده‌ترین ساخته دست‌بشر، همواره در معرض بلایا و سوانح طبیعی و انسانی بسیاری بوده‌اند. در این میان، زلزله اغلب تلفات جبران‌ناپذیری را بر این سکونتگاه‌ها و به ویژه بافت‌های فرسوده آن تحمیل کرده که لازم است تا مفهوم تاب‌آوری برای کاهش آثار زیانبار ز أکثر
        مقدمه: شهرها به‌عنوان گسترده‌ترین ساخته دست‌بشر، همواره در معرض بلایا و سوانح طبیعی و انسانی بسیاری بوده‌اند. در این میان، زلزله اغلب تلفات جبران‌ناپذیری را بر این سکونتگاه‌ها و به ویژه بافت‌های فرسوده آن تحمیل کرده که لازم است تا مفهوم تاب‌آوری برای کاهش آثار زیانبار زلزله بیشتر مورد توجه قرار گیرد. هدف: در این راستا، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی ‌شاخص‌های تاب‌آوری کالبدی بافت‌های فرسوده در برابر زلزله‌های احتمالی صورت گرفته است.روش‌شناسی پژوهش: روش این پژوهش آمیخته و در دو فاز کیفی و کمی است . فاز کیفی، با استفاده از روش‌شناسی نظریه داده‌بنیاد و مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته با24 نفر از خبرگان انجام شده است. در فاز کمی از آزمون t تک نمونه‌ای و آزمون فریدمن استفاده شده است. در انتها نیز به منظور شناخت بیشتر از وضعیت شاخص‌های تاب‌آوری کالبدی، از طریق برداشت میدانی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، نقشه‌های مربوط به شاخص‌های تاب‌آوری کالبدی ارائه شد.قلمرو جغرافیایی پژوهش: منطقه پژوهش محله قلعه در شهرستان دزفول واقع در شمال استان خوزستان بوده است.یافته‌ها: تحلیل داده‌ها در طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام پذیرفت و به ظهور 97 کد باز، 18 مفهوم در قالب 4 مقوله اصلی منجر گردید. نتایج نشان داد تاب‌آوری کالبدی بافت‌های فرسوده در برابر زلزله در محله قلعه شامل چهار مؤلفه افزونگی، تنوع، اتصال و استحکام می‌باشد.نتایج: بررسی وضعیت شاخص‌ها و مؤلفه‌های تاب‌آوری کالبدی محله قلعه شهرستان دزفول در برابر زلزله از دیدگاه کارشناسان، حاکی از این بود که تاب‌آوری کالبدی محله قلعه شهرستان دزفول و مولفه‌های آن در سطح نامناسبی قرار دارند و از نظر سطح تاب‌آوری، مولفه اتصال در رتبه اول، مولفه تنوع در رتبه دوم، مولفه افزونگی در رتبه سوم و مولفه استحکام در رتبه چهارم قرار دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        189 - بررسی وضعیت شاخص های تاب آوری کالبدی در شهر ساری با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی معکوس (IHWP)
        پریسا حمیدی صدیقه لطفی عامر نیک پور
        در سال های اخیر رشد بی‌رویه جمعیت و خسارت‌های فراوان ناشی از مخاطره‌های طبیعی و انسانی به کالبد و محیط شهرها موجب شده است تا تاب‌آوری به اهداف مهم شهرها تبدیل شود. ساری به عنوان مرکز استان مازندران دارای نقش کلیدی در استان است که شناخت تاب آوری شهر از اهمیت بالایی برخور أکثر
        در سال های اخیر رشد بی‌رویه جمعیت و خسارت‌های فراوان ناشی از مخاطره‌های طبیعی و انسانی به کالبد و محیط شهرها موجب شده است تا تاب‌آوری به اهداف مهم شهرها تبدیل شود. ساری به عنوان مرکز استان مازندران دارای نقش کلیدی در استان است که شناخت تاب آوری شهر از اهمیت بالایی برخوردار است. بنابراین در پژوهش حاضر، ارزیابی تاب‌آوری شهر ساری با تأکید بر بُعد کالبدی با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی معکوس (IHWP) با استفاده از یازده شاخص‌کالبدی مانند؛ عرض راه، دسترسی به فضاهای سبز و باز، دسترسی به فضاهای چند منظوره، فاصله از بافت فرسوده و غیره مورد سنجش قرار می‌گیرد. نوع تحقیق حاضر به لحاظ هدف تحقیق، کاربردی و روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی است. نمونه آماری تحقیق نیز 48 نفر از متخصصان حوزه شهرسازی و مدیریت بحران بوده‌اند در قالب پرسشنامه دلفی به شاخص‌ها وزن‌دهی کرده و خروجی پرسشنامه در محیط GIS مدلسازی شده و نقشه نهایی میزان تاب آوری کالبدی شهر ساری تولید شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که 50 درصد از مساحت شهر از تاب آوری کم و خیلی کم، 19 درصد از تاب آوری متوسط، 31 درصد از تاب آوری بالا و خیلی بالا برخوردار می باشد و از غرب به شرق شهر بر میزان تاب آوری افزوده می شود و شمال غرب و شمال شرق شهر نیز از تاب‌آوری کمتری برخوردار است. در پایان نیز الزاماتی در جهت ارتقاء تاب‌آوری ارائه شده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        190 - تحلیلی بر تاب‌آوری سکونتگاه‌های شهری در برابر مخاطرات طبیعی با تأکید بر سیل (مطالعه موردی: شهر چمستان)
        رقیه معصومیان صدرالدین متولی غلامرضا جانباز قبادی شهریار خالدی
        مقدمه : امروزه، تغییرات چشمگیری در نگرش به مخاطرات طبیعی دیده می‌شود و دیدگاه غالب از کاهش آسیب‌پذیری به بهبود و ارتقای تاب‌آوری در برابر مخاطرات تغییر یافته است.هدف پژوهش : توسعه بی‌رویه و ناهماهنگ منطقه شهری چمستان به‌علت فعالیت‌های انسانی برای توسعه شهر به‌صورت مستقی أکثر
        مقدمه : امروزه، تغییرات چشمگیری در نگرش به مخاطرات طبیعی دیده می‌شود و دیدگاه غالب از کاهش آسیب‌پذیری به بهبود و ارتقای تاب‌آوری در برابر مخاطرات تغییر یافته است.هدف پژوهش : توسعه بی‌رویه و ناهماهنگ منطقه شهری چمستان به‌علت فعالیت‌های انسانی برای توسعه شهر به‌صورت مستقیم زمین‌های زیادی از شهر را در مدت زمان بسیار کوتاه تغییر داده است که از آن رهگذر مخاطراتی مانند سیل ایجاد می‌شود. هدف پژوهش حاضر، تحلیل روابط بین شاخص‌های مؤثر بر تاب‌آوری شهر چمستان در مقابل سیلاب است.روش شناسی تحقیق : این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش و ماهیت، توصیفی - تحلیلی است. برای رسیدن به این هدف، به تحلیل و سنجش میزان تاب‌آوری شهر چمستان در برابر سیلاب بر اساس 5 بعد تاب‌آوری کالبدی - زیرساختی، اجتماعی، نهادی، اقتصادی و زیست‌محیطی پرداخته شد. این ابعاد 5 گانه به همراه شاخص‌ها و زیرشاخص‌های تعریف شده هر کدام از آن‌ها بر مبنای ادبیات پژوهش، در قالب پرسش‌نامه‌ای محقق ساخت طراحی شده تا وضعیت آن‌ها در شهر مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.قلمروجغرافیایی پژوهش : شهر چمستان مرکز بخش چمستان در شهرستان نور است که در زمین‌های کوهپایه‌ای شمال البرز واقع شده است. بخش چمستان از شمال و غرب به بخش مرکزی شهرستان نور، از جنوب به بخش بلده شهرستان نور و کوهپایه‌های البرز مرکزی، از شمال شرق به شهرستان محمودآباد و از شرق به شهرستان آمل محدود می‌شود. این شهر از سمت شمال و غرب به نور، از جنوب به بخش بلده و کوهپایه‌های البرز مرکزی و از شرق به آمل منتهی می‌شود.یافته ها و بحث : با توجه به میانگین‌های به‌دست آمده از تحلیل آماری T تک‌نمونه‌ای، شهر چمستان به‌لحاظ تاب‌آوری‌های کالبدی - زیرساختی، اجتماعی، نهادی و اقتصادی در سطح تاب‌آوری متوسط و در حال تاب‌آوری قرار دارد؛ این در حالی است که تاب‌آوری زیست‌محیطی این شهر در برابر سیلاب نسبتاً ضعیف بوده و وضعیت مطلوبی را نشان نمی‌دهد.نتیجه‌گیری : جهت ارتقای تاب‌آوری شهر چمستان در مقابل سیلاب، نیاز است که سازمان‌ها و نهادهای مدیریتی و برنامه‌ریزی در حوزه مدیریت بحران و مخاطرات شهری به این نکته مهم توجه داشته و جهت ارتقاء تاب‌آوری اجتماعی، توجه ویژه‌ای به آموزش و افزایش سطح دانش جامعه محلی داشته باشند. همچنین باید به این نکته اشاره نمود که گسترش بیمه از جمله راهکارهای بسیار مناسب برای دست‌یابی به جامعه‌ای با سلامت پایدار و اساسا&zwj;ً از جمله راه‌های تأمین و تحقق آرامش، آسایش و کاهش استرس افراد خانواده‌ها است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        191 - تحلیل مؤلفه‌های تاب‌آوری سکونتگاه‌های روستایی در برابر خطر وقوع زلزله (مطالعه‌ی موردی: شهرستان ایجرود، استان زنجان)
        حسین فراهانی فریبا عباسی
        تاب‌آوری یکی از مهمترین عوامل تحقق پایداری سکونتگاه‌های روستایی است. با افزایش تاب‌آوری، میزان آسیب‌پذیری سکونتگاه‌ها در برابر مخاطرات کاهش می‌یابد. هدف از پژوهش حاضر تحلیل مؤلفه‌های تاب‌آوری سکونتگاه‌های روستایی در برابر خطر وقوع زلزله است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و أکثر
        تاب‌آوری یکی از مهمترین عوامل تحقق پایداری سکونتگاه‌های روستایی است. با افزایش تاب‌آوری، میزان آسیب‌پذیری سکونتگاه‌ها در برابر مخاطرات کاهش می‌یابد. هدف از پژوهش حاضر تحلیل مؤلفه‌های تاب‌آوری سکونتگاه‌های روستایی در برابر خطر وقوع زلزله است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و روش آن توصیفی-تحلیلی بوده و برای گردآوری داده‌ها از روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی استفاده شده است. جامعه‌ی اماری این تحقیق سرپرستان خانوار 20 روستا و متخصصین حوزه‌ی روستایی شهرستان ایجرود می‌باشد. که با استفاده از فرمول کوکران تعداد نمونه لازم جهت تکمیل پرسشنامه در مجموع 342 مورد (305 مورد سرپرست خانوار روستایی و 37 متخصص حوزه‌ی روستایی) محاسبه شده است. روایی صوری توسط 35 نفر از اعضای هیئت علمی گروه جغرافیا دانشگاه زنجان و برابر با میانگین 1.7 ارزیابی شد. پایایی متغیرها از طریق ضریب آلفا‌ی کرونباخ به میزان 76% محاسبه گردید که نشان‌دهنده‌ی قابل قبول بودن آن است. برای تجزیه و تحلیل کمی داده‌ها از آزمون‌های آماری نظیر (t تک نمونه‌ای، تحلیل مسیر، تحلیل واریانس) بهره گرفته شده است. نتایج نشان می دهد که وضعیت تاب‌آوری در روستاهای مورد مطالعه شهرستان ایجرود در برابر وقوع زلزله احتمالی در مجموع مؤلفه‌ها، با میانگین 3.33 نامطلوب است و مقادیر به سمت آسیب‌پذیری گرایش دارند. همچنین از بین مولفه‌های چهارگانه، مؤلفه کالبدی با مجموع اثرات مستقیم و غیر مستقیم 56.5 درصد آلفا را تبیین نموده و مؤثرترین مؤلفه در تاب‌آوری شهرستان ایجرود است. ابعاد چهارگانه تاب-آوری، روی هم رفته توانستند 74.9 درصد از تاب‌آوری شهرستان ایجرود را تبیین نمایند. واژگان کلیدی: تاب‌آوری، سکونتگاه‌های روستایی، مخاطرات طبیعی، زلزله، تحلیل مسیر، شهرستان ایجرود تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        192 - تاب آوری شهر با تکیه بر حکمروایی خوب شهری (مطالعه موردی: شهر تهران)
        جواد حاجی علی زاده سیدچمران موسوی
        مقدمه:در بیشترکشورهای درحال توسعه از جمله ایران، نظام برنامه‌ریزی و مدیریت توسعه شهری به صورت متمرکز است و نظارت و توسعه شهرها از طریق سازمان های دولتی و در سطح ملی و محلی انجام می پذیرد. مداخله‌ی قاطع دولت مرکزی در سیاست گذاری و برنامه ریزی های اجتماعی در این کشورها ضع أکثر
        مقدمه:در بیشترکشورهای درحال توسعه از جمله ایران، نظام برنامه‌ریزی و مدیریت توسعه شهری به صورت متمرکز است و نظارت و توسعه شهرها از طریق سازمان های دولتی و در سطح ملی و محلی انجام می پذیرد. مداخله‌ی قاطع دولت مرکزی در سیاست گذاری و برنامه ریزی های اجتماعی در این کشورها ضعف شدید مدیریت‌های محلی و نهادهای جامع مدنی را در شهرها به دنبال داشته است. علاوه بر آن آنچه امروزه به عنوان مفهومی دربرگیرنده و برنامه ریزی شده برای مواجهه پذیری شهر ها و ساختار های شهری در برابر تهدیدات انسانی و طبیعی مطرح می شود مقوله تاب آوری می باشد.هدف:هدف این پژوهش ارزیابی نقش حکمروایی خوب شهری بر تاب آوری شهری در تهران می باشد. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع هدف کاربردی و از نظر گردآوری داده ها جز پژوهش‌های توصیفی- تحلیلی است.در این پژوهش از 36 سؤال برای متغیر حکمروایی خوب شهری (مشارکت، عدالت محوری، توافق و اجماع محوری، کارایی و اثربخشی، قانونمندی، شفافیت، مسئولیت پذیری و پاسخگویی) و تاب آوری شهری (اقتصادی، اجتماعی، نهادی - مدیریتی و زیرساختی -کالبدی) استفاده شده است. جامعه آماری شامل اساتید دانشگاهی ، مدیران و کارشناسان آشنا به موضوع پژوهش در شهر تهران می باشند که با استفاده از نمونه گیری هدفمند ٤٠ نفر به عنوان نمونه انتخاب گردید.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمروه جغرافیایی این پژوهش شهر تهران می باشد.یافته های پژوهش:یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند در شهر تهران شاخص‌های مشارکت، عدالت محوری، توافق و اجماع محوری، کارایی و اثربخشی، قانونمندی، شفافیت، مسئولیت پذیری و پاسخگویی که انعکاس دهنده حکمروایی خوب شهری می باشند بر ابعاد تاب آوری شهری تأثیر بالایی (ضریب تأثیر 69/0) دارند. بنابراین بهبود شاخص‌های حکمروایی خوب شهری در شهر تهران منجر به افزایش تاب آوری شهر و شهروندان می گردد.نتایج پژوهش :نتایج این تحقیق نشان می دهد که در شهر تهران شاخص های مشارکت، عدالت محوری، توافق و اجماع محوری، کارایی و اثربخشی، قانونمندی، شفافیت، مسئولیت پذیری و پاسخگویی که انعکاس دهنده حکمروایی خوب شهری می باشند بر ابعاد تاب آوری شهری تأثیر زیادی دارند. در این تحقیق متغیر حکمروایی خوب شهری براساس ۸ بعد اصلی و ۲۴ شاخص مورد بررسی قرار گرفته است این ۲۴ شاخص نشان دهنده وضعیت حکمروایی خوب شهری در شهر تهران می باشند تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        193 - تجزیه‌وتحلیل اثر مدیریت راهبردی منابع انسانی بر مدیریت ریسک‌های مؤثر منابع انسانی با نقش میانجی تاب‌آوری کارکنان
        حسین حمزوی مهدی اسدبک بهروز رضایی منش
        زمینه و هدف: امروزه بهبود فرآیند مدیریت ریسک‌های مؤثر منابع انسانی، شناسایی و ارزیابی ریسک‌ها، پیشگیری از وقوع آن‌ها و برنامه‌ریزی برای مدیریت راهبردی منابع انسانی نیز بسیار حائز اهمیت است. لذا هدف از پژوهش حاضر، تجزیه‌وتحلیل اثر مدیریت راهبردی منابع انسانی بر مدیریت ری أکثر
        زمینه و هدف: امروزه بهبود فرآیند مدیریت ریسک‌های مؤثر منابع انسانی، شناسایی و ارزیابی ریسک‌ها، پیشگیری از وقوع آن‌ها و برنامه‌ریزی برای مدیریت راهبردی منابع انسانی نیز بسیار حائز اهمیت است. لذا هدف از پژوهش حاضر، تجزیه‌وتحلیل اثر مدیریت راهبردی منابع انسانی بر مدیریت ریسک‌های مؤثر منابع انسانی با نقش میانجی تاب‌آوری کارکنان می‌باشد. روش بررسی: تحقیق کنونی ازنظر هدف، پژوهشی کاربردی و از حیث گردآوری داده‌ها و اطلاعات پژوهشی توصیفی-پیمایشی است. جامعه‌ی آماری این تحقیق کلیه‌ی کارکنان شرکت رجا به تعداد 706 نفر بوده و حجم نمونه آماری بر اساس فرمول کوکران 249 نفر از کارکنان تعیین‌شده است. روش جمع‌آوری داده‌ها از طریق پرسشنامه و روش تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از رویکرد مدل‌سازی معادلات ساختاری بود. یافته‌ها: نتایج نشان داد که مدیریت راهبردی منابع انسانی به ترتیب بر مدیریت ریسک‌های مؤثر منابع انسانی و تاب‌آوری کارکنان با ضریب t به مقادیر 2/56 و 9/15، و ضرایب استاندارد به مقادیر0/62 و 0/86 تأثیر معناداری دارد. تاب‌آوری کارکنان بر مدیریت ریسک‌های مؤثر منابع انسانی با ضریب t به مقدار 4/52، و ضریب استاندارد به مقدار0/77 تأثیر معناداری دارد. مدیریت راهبردی منابع انسانی بر مدیریت ریسک‌های مؤثر منابع انسانی با نقش میانجی تاب‌آوری کارکنان با ضریب t به مقدار 12/3 تأثیر معناداری دارد. بحث و نتیجه‌گیری: تاب‌آوری کارکنان از طریق سطوح تاب‌آوری برنامه‌ریزی‌شده و انطباقی با رویکردهای ایجاد افزایش اعتمادبه‌نفس، انعطاف‌پذیری و انطباق‌پذیری در سازمان به مدیریت راهبردی منابع انسانی بر مدیریت ریسک‌های مؤثر منابع انسانی با کاهش پیامد‌های نارضایتی شغلی به افزایش عملکرد سازمان کمک می‌نماید تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        194 - واکاوی ابعاد و مؤلفه‌های مؤثر بر تاب‌آوری روانی کارکنان کارگزاری های بورس اوراق بهادار در تهران با تکنیک دلفی فازی
        محمد هادی عسگری، مهدی خداپرست نازی محمودی،
        پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های مؤثر بر تاب‌آوری روانی کارکنان کارگزاری بورس اوراق بهادار در تهران می‌باشد. روش پژوهش با توجه به هدف آن، کاربردی و از حیث شیوه اجرا، کیفی می باشد و برای گردآوری اطلاعات از روش دلفی فازی استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش ش أکثر
        پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های مؤثر بر تاب‌آوری روانی کارکنان کارگزاری بورس اوراق بهادار در تهران می‌باشد. روش پژوهش با توجه به هدف آن، کاربردی و از حیث شیوه اجرا، کیفی می باشد و برای گردآوری اطلاعات از روش دلفی فازی استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل 10 نفر از خبرگان و صاحب‌نظران و متخصصین در رشته‌های مدیریت، مدیریت مالی، حسابداری می&lrm;باشند که به روش هدفمند از آن‌ها نمونه‌گیری شده و با استفاده از روش دلفی فازی نظرات آنها استخراج گردیده و مورد پالایش قرار گرفته است. با توجه به تحلیلی که از روش دلفی فازی جهت تعیین ابعاد و مولفه&lrm;های موثر بر تاب آوری روانی کارکنان کارگزاری بورس به اجرا در آمده است، 2 بعد، 3 مولفه و 29 شاخص شناسایی و تایید شده است. بعد تاب‌آوری رفتاری فرد در‌ محیط کاری شامل دو مولفه به‌کارگیری خلاقیت و نوآوری فرد در محیط کاری و تمایلات شناختی اجتماعی شدن فرد در محیط کاری و بعد تاب‌آوری رفتاری شامل یک مولفه ایجاد ظرفیت برای تاب‌آوری شناسایی گردیده است. جهت تأیید مدل نهایی پژوهش، تحلیل عاملی تأییدی انجام گرفت. بنابر نتایج به‌دست آمده بار عاملی هر سه مؤلفه به‌کارگیری خلاقیت و نوآوری فرد در محیط کاری و تمایلات شناختی اجتماعی‌شدن فرد در محیط کاری و ایجاد ظرفیت برای تاب‌آوری بیشتر از مقادیر توصیه بیشتر بود و شاخص‌های برازش مدل مقادیر قابل قبولی را نشان داد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        195 - سنجش میزان تاب‌آوری کارکنان کتابخانه‌های عمومی در برابر زلزله : نمونه موردی کارکنان کتابخانه های عمومی استان کرمانشاه
        فرشاد پرهام نیا محمود مرادی
        هدف: هدف از پژوهش حاضر، بررسی میزان تاب‌آوری کارکنان کتابخانه‌های عمومی استان کرمانشاه در برابر زلزله است. روش پژوهش: روش تحقیق از نظر هدف کاربردی از نوع پیمایشی-توصیفی است. حجم نمونه 97 نفر از کارکنان کتابخانه‌های عمومی استان کرمانشاه است. ابزار گردآوری داده ها، با است أکثر
        هدف: هدف از پژوهش حاضر، بررسی میزان تاب‌آوری کارکنان کتابخانه‌های عمومی استان کرمانشاه در برابر زلزله است. روش پژوهش: روش تحقیق از نظر هدف کاربردی از نوع پیمایشی-توصیفی است. حجم نمونه 97 نفر از کارکنان کتابخانه‌های عمومی استان کرمانشاه است. ابزار گردآوری داده ها، با استفاده از پرسشنامه تاب‌آوری انجام شد. روایی پرسشنامه با استفاده از خبرگان مورد تأئید قرار گرفت. همچنین به منظور بررسی پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که برابر 929/0 بدست آمد. تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون نشانه تک گروهی (علامت) و به کمک نرم افزار اکسل و spss نسخه 23 انجام شد. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد ابعاد تاب‌آوری شامل بُعد اجتماعی با میانگین 89/2 ، بُعد اقتصادی با میانگین 53/2 ، بُعد سازمانی و نهادی با میانگین 54/2 و بُعد کالبدی با میانگین 77/2 بدست آمد. در مجموع میانگین کلی تاب‌آوری برابر (71/2) بود که این وضعیت حاکی از آن بود که بین میانگین نظری (3) با میانگین‌های بدست آمده تفاوت معناداری وجود دارد. بنابراین کارکنان کتابخانه‌های عمومی استان کرمانشاه در وضعیت نامناسبی از تاب‌آوری در مقابل زلزله قرار دارند. نتیجه‌گیری: تقویت ابعاد به کار رفته در پژوهش حاضر جهت حرکت به سمت تاب‌آوری در کتابخانه‌های عمومی از ضرورتی اجتناب ناپذیری برخوردار است. در این راستا آموزش آمادگی در برابر زلزله از طرف نهاد کتابخانه‌های عمومی ضروری است که گامی به سوی توسعه پایدار کتابخانه برداشته شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        196 - خلق تاب‎آوری پویا در مقابله با بحران کرونا در میان کتابداران نهاد کتابخانه‏های عمومی کشور
        صدیقه محمد اسماعیل سولماز دروگر کلخوران
        هدف: ارائۀ مدل خلق تاب&lrm;آوری پویا، در مقابله با بحران کرونا در در میان کتابداران نهاد کتابخانه های عمومی کشور است.روش پژوهش: در پژوهش حاضر از روش فراترکیب و از پرسشنامه 42 سؤالی حاصل از روش دلفی استفاده شده&lrm;است. روایی محتوای پرسشنامه نیز از طریق دو ضریب نسبی روا أکثر
        هدف: ارائۀ مدل خلق تاب&lrm;آوری پویا، در مقابله با بحران کرونا در در میان کتابداران نهاد کتابخانه های عمومی کشور است.روش پژوهش: در پژوهش حاضر از روش فراترکیب و از پرسشنامه 42 سؤالی حاصل از روش دلفی استفاده شده&lrm;است. روایی محتوای پرسشنامه نیز از طریق دو ضریب نسبی روایی محتوی و شاخص روایی محتوی حاصل گردید. پایایی پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ برابر با 969/0 به&lrm;دست آمد. جامعه آماری شامل کلیه کتابداران نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور به تعداد 5621 نفر می باشد که به صورت تصادف خوشه‌ای از میان آن&lrm;ها 96 کتابدار مورد مطالعه قرار گرفتند.یافته ها: از میان دو مؤلفۀ اصلی و زیرمؤلفه های آن&lrm;ها که شامل ظرفیت چندگانه سازی و خلق ارزش مشترک هستند، به کمک تحلیل عامل اکتشافی 8 عامل استخراج گردید. در نهایت سه مقدار 01/0، 25/0 و 36/0 که به عنوان مقادیر ضعیف،‌ متوسط و قوی برای معیارجی&lrm;اُ اف معرفی شد و حصول مقدار 647/0 نشان از برازش مناسب مدل داشت.نتیجه گیری: طی مراحلی اندازه‌گیری و محاسبات روایی سازه و آزمون روابط بین سازه‌های تحقیق انجام شد و بر اساس روش معادلات ساختاری مدل نهایی پس از تعیین برازش، تأیید گردید که در نهایت منجر به تأیید و ارائۀ مدل گردید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        197 - شناسایی ابعاد تاب‌آوری مدیران مدارس ابتدایی بر اساس تحلیل مضمون
        مهدی باقری مسعود صادقی محمود ابوالقاسمی سیف الله فضل‌الهی قمشی
        امروزه مدیران مدارس با چالش‌های گوناگونی مواجه هستند که برای رویارویی با آن‌ها می‌بایست به تاب‌آوری مجهز باشند. بنابراین هدف این پژوهش، شناسایی ابعاد تاب‌آوری مدیران مدارس ابتدایی بود. این پژوهش به شیوه کیفی و با استفاده از روش تحلیل مضمون انجام‌شد. در این تحقیق، کلیه پ أکثر
        امروزه مدیران مدارس با چالش‌های گوناگونی مواجه هستند که برای رویارویی با آن‌ها می‌بایست به تاب‌آوری مجهز باشند. بنابراین هدف این پژوهش، شناسایی ابعاد تاب‌آوری مدیران مدارس ابتدایی بود. این پژوهش به شیوه کیفی و با استفاده از روش تحلیل مضمون انجام‌شد. در این تحقیق، کلیه پژوهش‌های مرتبط با تاب‌آوری مدیران مدارس و رهبران آموزشی، به‌عنوان متن اصلی برای استخراج مفاهیم و مقولات در نظر گرفته شد. با نرم‌افزار MAXQDA2018 تجزیه‌وتحلیل داده‌ها انجام شد و یکصدو ده مضمون پایه استخراج گردید. از کل مضامین پایه، چهارده بعد به‌عنوان مضامین پیش‌سازماندهنده برای تاب‌آوری مدیران مدارس ابتدایی طراحی گردید. پیش‌سازماندهنده‌ها عبارت بودند از سلامت جسمانی و روانی، ویژگی‌های شخصیتی سالم، اقدامات و کارکردهای تاب‌آورانه، توانائی‌های تاب‌آورانه، ارزش‌ها و باورهای مذهبی و معنوی، ویژگی‌های مثبت شغلی، تعاملات مثبت و سازنده با اجزاء نظام آموزشی، تعهد سازمانی، مساله‌محوری و مدیریت تعارض‌ها، چالش‌پذیری و تبدیل آن‌ها به فرصت، کیفیت زندگی کاری، چشم‌انداز و اهداف سازمانی، شرایط محیطی مناسب و کمک طلبی و حمایت مناسب سیستم‌ها. ابعاد شناسایی شده تاب‌آوری مدیران مدارس ابتدایی می‌تواند به‌عنوان مؤلفه‌هایی قابل‌اعتماد در جهت تاب‌آوری هرچه بیشتر مدیران مدارس ابتدایی استفاده شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        198 - مدلسازی کیفی تاب‌آوری مدیران مدارس ابتدایی بر اساس رویکرد زمینه‌ای
        مهدی باقری مسعود صادقی محمود ابوالقاسمی سیف‌اله فضل‌الهی قمشی
        هدف این پژوهش تدوین مدل تاب‌آوری مدیران مدارس ابتدایی بود. این پژوهش به شیوه کیفی و با استفاده از رویکرد زمینه‌ای انجام‌شد. با روش نمونه‌گیری هدفمند، 15 نفر از مدیران و معلمان نمونه مدارس‌ابتدایی و کارشناسان ستادی حوزه آموزش‌ابتدایی در ادارات آموزش و پرورش بررسی شدند و أکثر
        هدف این پژوهش تدوین مدل تاب‌آوری مدیران مدارس ابتدایی بود. این پژوهش به شیوه کیفی و با استفاده از رویکرد زمینه‌ای انجام‌شد. با روش نمونه‌گیری هدفمند، 15 نفر از مدیران و معلمان نمونه مدارس‌ابتدایی و کارشناسان ستادی حوزه آموزش‌ابتدایی در ادارات آموزش و پرورش بررسی شدند و داده‌ها تا رسیدن به اشباع نظری با استفاده از مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته گردآوری‌شد. از نرم‌افزار MAXQDA2018 برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها استفاده گردید. 149 کد اولیه در کدگذاری باز به دست آمد که در کدگذاری محوری بر اساس شباهت موضوعی در 21 دسته موضوعی به ترتیب سلامت جسمانی و روانی، ویژگی‌های شخصیتی سالم، توانائی‌های تاب‌آورانه، اعتقادات و باورهای تاب‌آورانه، مدیریت مناسب هیجانات و احساسات، ادراک درست از اجزاء نظام آموزشی، تعاملات مثبت و سازنده با اجزاء نظام آموزشی، اعتماد سازی مدیر با اجزاء نظام آموزشی، استفاده بهینه از توانمندی های اجزاء نظام آموزشی، شرایط محیطی مناسب، مشورت و مشارکت در تصمیم گیری، اقدامات و کارکرد های تاب‌آورانه، تحقق اهداف سازمانی، مهارت‌های سه گانه مدیر، آینده‌نگری، باورها و ارزشهای دینی و مذهبی، چالش پذیری و تبدیل آنها به فرصت، مساله محوری و مشکل گشایی، تلاش در جت رضایتمندی اجزاء نظام آموزشی، برگزاری منظم جلسات درون مدرسه ای و سیستم‌های حمایت کننده قرار داده شدند. در مرحله کدگذاری انتخابی، تاب‌آوری مدیران مدارس ابتدایی به‌عنوان متغیر مرکزی یا مقوله اصلی شناخته شد. مدل تاب‌آوری مدیران مدارس ابتدایی می‌تواند نقشه مفهومی ارزشمندی برای هدایت دامنه وسیعی از خدمات نظام آموزشی باشد. در کوشش‌هایی که برای کمک به مدیران مدارس ابتدایی برای مقابله و سازگاری در طول شرایط سخت و بحران‌ها صورت می‌گیرد. یک دیدگاه نظام‌مند درباره تاب‌آوری بسیار حائز اهمیت است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        199 - نقش واسطه‌ای تاب‌آوری روان‌شناختی در رابطه بین ارزیابی‌های شناختی و راهبردهای مقابله شناختی با رفتارهای سلامت و بهزیستی هیجانی
        امید شکری فاطمه سبزی
        این پژوهش با هدف آزمون تعیین نقش واسطه‌ای تاب‌آوری روان‌شناختی در رابطه بین ارزیابی‌های شناختی و راهبردهای مقابله شناختی با رفتارهای سلامت و بهزیستی هیجانی بود روش این پژوهش همبستگی بود و برای این منظور از طریق روش نمونه‌برداری در دسترس 500 دانشجو (250 پسر و 250 دختر) ا أکثر
        این پژوهش با هدف آزمون تعیین نقش واسطه‌ای تاب‌آوری روان‌شناختی در رابطه بین ارزیابی‌های شناختی و راهبردهای مقابله شناختی با رفتارهای سلامت و بهزیستی هیجانی بود روش این پژوهش همبستگی بود و برای این منظور از طریق روش نمونه‌برداری در دسترس 500 دانشجو (250 پسر و 250 دختر) انتخاب شدند و به پرسشنامه نظم‌جویی شناختی هیجان (گارنفسکی، کرایج و اسپیناون، 2001)، مقیاس ارزیابی تنیدگی (رویلی، رویسچ، جاریکا و واگن، 2005)، مقیاس تاب‌آوری نوجوان (اُشیو، ناکایا، کانیکو و ناگامنی، 2002)، نیمرخ سبک زندگی ارتقاءدهنده سلامت (والکر، سیچریست و پندر، 1995) و فهرست عواطف مثبت و منفی (واتسون، کلارک و تلگن، 1988) پاسخ دادند. نتایج نشان داد که مدل مفروض واسطه‌مندی کامل تاب‌آوری روان‌شناختی در رابطه ارزیابی‌های شناختی و راهبردهای مقابله شناختی با رفتارهای سلامت و بهزیستی هیجانی در دانشجویان با داده‌ها برازندگی مطلوبی داشت. نتایج تخصیص جنسی روابط در مدل مفروض بر حسب مقادیر کواریانس‌های ساختاری، وزن‌های ساختاری و وزن‌های اندازه‌گیری در دانشجویان زن و مر هم‌ارز بودند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که در بین دانشجویان بخشی از پراکندگی مشترک دوایر مفهومی ارزیابی‌های شناختی و راهبردهای مقابله با رفتارهای سلامت و بهزیستی هیجانی از طریق تاب‌آوری قابل تبیین است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        200 - اثربخشی آموزش تاب‌آوری بر بهزیستی روان‏شناختی دختران خیابانی دارای ختلال‌های برونی‌سازی‌شده
        مرضیه دوستی معصومه پورمحمدرضای تجریشی باقر غباری بناب
        هدف پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی آموزش تاب‌آوری بر بهزیستی روان شناختی دختران خیابانی واجد اختلال‌های برونی&not;سازی‌شده بود. در این مطالعه شبه‌تجربی، از جامعه آماری دختران 12 تا 16 ساله عضو جمعیت دفاع از کودکان کار و خیابان شهر تهران، 94 نفر به مقیاس خودگزارش‌دهی آشنباخ و أکثر
        هدف پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی آموزش تاب‌آوری بر بهزیستی روان شناختی دختران خیابانی واجد اختلال‌های برونی&not;سازی‌شده بود. در این مطالعه شبه‌تجربی، از جامعه آماری دختران 12 تا 16 ساله عضو جمعیت دفاع از کودکان کار و خیابان شهر تهران، 94 نفر به مقیاس خودگزارش‌دهی آشنباخ و رسکورلا (2001) پاسخ دادند. 30 نفر با نمره 63 و بالاتر به صورت تصادفی انتخاب شدند و به تعداد مساوی در گروه های آزمایش و گواه قرار گرفتند. گروه آزمایش در 15 جلسه آموزش تاب آوری شرکت کردند. پرسشنامه بهزیستی روان شناختی ریف (ریف و کیز، 1995) قبل و بعد از جلسات آموزشی توسط دختران تکمیل شد. نتایج تحلیل کوواریانس چند متغیری نشان دادند در تمامی مؤلفه های بهزیستی روان شناختی به استثنای استقلال عمل، نمره های دختران گروه آزمایش بالاتر از گروه گواه بود. بنابراین می توان نتیجه گرفت برنامه آموزش تاب آوری موجب افزایش بهزیستی روان شناختی دختران خیابانی دارای اختلال های برونی&not;سازی شده می شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        201 - تاب‌آوری روان‌شناختی و انگیزش درونی-بیرونی: نقش واسطه‌ای خودکارآمدی
        مرضیه قاسم مسعود حسین‌چاری
        پژوهش حاضر با هدف پیش‌بینی تاب‌آوری روان‌شناختی بر اساس انگیزش‌ درونی- بیرونی و نقش واسطه‌ای خودکارآمدی در دانش‌آموزان دبیرستانی انجام شد. نمونه‌ای مشتمل بر 402 دانش‌آموز (212 دختر و 158 پسر) رشته‌های مختلف از شش دبیرستان مناطق چهارگانه آموزشی شهرستان کرج به شیوه نمونه‌ أکثر
        پژوهش حاضر با هدف پیش‌بینی تاب‌آوری روان‌شناختی بر اساس انگیزش‌ درونی- بیرونی و نقش واسطه‌ای خودکارآمدی در دانش‌آموزان دبیرستانی انجام شد. نمونه‌ای مشتمل بر 402 دانش‌آموز (212 دختر و 158 پسر) رشته‌های مختلف از شش دبیرستان مناطق چهارگانه آموزشی شهرستان کرج به شیوه نمونه‌برداری خوشه‌ای چند‌مرحله‌ای انتخاب شدند و به مقیاس تاب‌آوری (کانر و دیویدسون ، 2003)، سیاهه انگیزشی ترجیح کاری (آمابلی، هیل، هنسی و تای، 1994) و زیرمقیاس خودکارآمدی راهبردهای انگیزشی یادگیری (پنتریچ و دی‌گروت، 1990) پاسخ دادند. نتایج تحلیل رگرسیون همزمان نشان دادند که بر اساس انگیزش ‌درونی و ‌بیرونی، تاب‌آوری روان‌شناختی دانش‌آموزان قابل پیش‌بینی است و انگیزش درونی نسبت به انگیزش بیرونی توان پیش‌بینی‌ معنادارتری دارد. افزون بر آن، در رابطه بین انگیزش و تاب‌آوری، خودکارآمدی نقش متغیر واسطه‌ای را ایفا می‌کند. نتایج پژوهش بر اساس ادبیات پژوهشی مورد بحث قرار گرفت و بر استلزام انجام پژوهش‌های بیشتر تأکید شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        202 - تأثیر برنامه آموزش تاب آوری بر ارزیابی های شناختی، مقابله و هیجان ها
        سمیه محبی امید شکری حسین پورشهریار
        این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی برنامة آموزش تاب‌آوری بر ارزیابی‌های شناختی، مقابلة فعال و هیجان‌های مثبت و منفی گروهی از دانش‌آموزان دختر انجام شد. در این پژوهش تجربی با طرح پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون با گروه کنترل و همراه با پیگیری، 32 دانش‌آموز دختر 12ساله در دو گروه آزمایش أکثر
        این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی برنامة آموزش تاب‌آوری بر ارزیابی‌های شناختی، مقابلة فعال و هیجان‌های مثبت و منفی گروهی از دانش‌آموزان دختر انجام شد. در این پژوهش تجربی با طرح پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون با گروه کنترل و همراه با پیگیری، 32 دانش‌آموز دختر 12ساله در دو گروه آزمایش و کنترل قبل و بعد از آموزش به نسخة تجدیدنظرشدة سنجش ارزیابی تنیدگی (رویلی، رویش، جاریکا و واگن، 2005)،مقیاس مقابلة فعال (گرین‌گلس، شوارزر، جاکوبیک، فیکسنبام و تابرت، 1999) ونسخة تجدیدنظرشدة مقیاس هیجان‌های متمایز (فردریکسون، تاگادی، واگ و لارکین، 2003) پاسخ دادند. در 10 جلسه یک‌ساعته برنامة آموزش تاب‌آوری روانی به شیوة گروهی برای گروه آزمایش اجرا شد. نتایج روش‌های آماری تحلیل کوواریانس تک‌متغیری و چندمتغیری نشان داد که در کوتاه‌مدت و بلندمدت برنامة آموزش تاب‌آوری در افزایش ارزیابی‌های شناختی سازشی، راهبرد مقابلة فعال و هیجان‌های مثبت و در کاهش ارزیابی شناختی مبتنی بر تهدید و هیجان‌های منفی دانش‌آموزان دختر مؤثر بود. درمجموع، نتایج این بررسی نشان می‌دهد که برنامة آموزش تاب‌آوری از طریق تقویت راهبردهای تفکر مثبت، راهبردهای سازشی مدیریت هیجان و همچنین غنی‌سازی مهارت‌های رابطة بین‌فردی، در تحقق ایدة ایمن‌سازی روانی فراگیران به طور تجربی مؤثر است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        203 - نقش واسطه‌ای تاب‌‌‌آوری در رابطة بین الگوهای ارتباطی خانواده و انگیزش پیشرفت
        زکیه سالاری سلاجقه نوشیروان خضری مقدم محمدحسین موسوی‌نسب
        هدف این پژوهش تعیین نقش واسطه‌ای تاب‌آوری در رابطة بین الگوهای ارتباطی خانواده و انگیزش پیشرفت بود. بدین منظور 370 نفر از دانشجویان کارشناسی دانشگاه فرهنگیان کرمان با روش نمونه‌برداری خوشه‌ای انتخاب شدند و به پرسشنامة انگیزش پیشرفت هرمنس (1970)، مقیاس تاب‌آوری (کانر و د أکثر
        هدف این پژوهش تعیین نقش واسطه‌ای تاب‌آوری در رابطة بین الگوهای ارتباطی خانواده و انگیزش پیشرفت بود. بدین منظور 370 نفر از دانشجویان کارشناسی دانشگاه فرهنگیان کرمان با روش نمونه‌برداری خوشه‌ای انتخاب شدند و به پرسشنامة انگیزش پیشرفت هرمنس (1970)، مقیاس تاب‌آوری (کانر و دیویدسون، 2003) و پرسشنامة الگوهای ارتباطی خانواده (فیتزپاتریک و ریچی، 1994) پاسخ دادند. برای تحلیل داده‌ها از تحلیل مسیر و آزمون t استفاده شد. نتایج نشان داد که همنوایی با تاب‌آوری رابطة منفی معنادار دارد و تاب‌آوری و همنوایی بر انگیزش پیشرفت اثر مستقیم دارند. این نکته نیز آشکار شد که تاب‌آوری در رابطة بین همنوایی و انگیزش پیشرفت نقش واسطه‌ای دارد. هم‌چنین تاب‌آوری پسران بیش از دختران بود، اما در زمینة الگوهای ارتباطی خانواده و انگیزش پیشرفت تفاوتی بین پسران و دختران دیده نشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        204 - اثربخشی آموزش تاب‌آوری روان‌شناختی بر عاطفه مثبت و منفی و رضایت از زندگی نوجوانان
        علی خدائی حسین زارع
        هدف این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش تاب ‌آوری روان‌شناختی به مادران بر عاطفه مثبت و منفی و رضایت نوجوانان آن ها از زندگی بود. روش پژوهش شبه تجربی با گروه آزمایشی و گواه و طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری 2ماهه بود. تعداد 50 نوجوان دختر و مادران آن ها با روش نمونه برداری د أکثر
        هدف این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش تاب ‌آوری روان‌شناختی به مادران بر عاطفه مثبت و منفی و رضایت نوجوانان آن ها از زندگی بود. روش پژوهش شبه تجربی با گروه آزمایشی و گواه و طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری 2ماهه بود. تعداد 50 نوجوان دختر و مادران آن ها با روش نمونه برداری در دسترس از دبیرستان دخترانه شهر تهران انتخاب شدند. برنامه تاب ‌آوری روان‌شناختی (استینهارت و دالبیر، 2008) به شیوه گروهی به مادران گروه آزمایشی در 7 جلسه دوساعته هفته ای یک بار آموزش داده شد و نوجوانان دو گروه در سه مرحله به فهرست عاطفه مثبت و منفی (واتسون، کلارک و تلگن، 1988) و مقیاس رضایت از زندگی (دینر، ایمونس، لارسن و گریفین، 1985) پاسخ دادند. داده‌ها با استفاده از طرح تحلیل واریانس مختلط با اندازه‌گیری مکرر تحلیل شد. نتایج نشان داد که آموزش برنامه تاب‌آوری روان شناختی به مادران بر عاطفه مثبت، عاطفه منفی و رضایت نوجوانان آن ها از زندگی اثر دارد و این تأثیر در مرحله پیگیری پایدار مانده است. برنامه آموزش تاب‌آوری روان‌شناختی از طریق تقویت تفکر خوش‌‌بینانه، مهارت‌های مدیریت هیجانی و تفاسیر شناختی خودتوانمندساز، تضعیف تفاسیر شناختی خودناتوان‌‌ساز و درنهایت، بهبود در خزانه مهارت‌های بین ‌فردی نوجوانان، مصونیت روانی آن ها را سبب می‌شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        205 - نقش واسطه‌ای حرمت‌خود و عواطف مثبت و منفی در رابطه بین ‌تاب‌آوری و بهزیستی روان‌شناختی
        مرتضی مرادی مهدی باقرپور محمدحسن حسنوند مصطفی رضاپور صدیقه شهاب زاده
        هدف پژوهش حاضر تعیین رابطه‌ تاب‌آوری و بهزیستی روان‌شناختی با توجه به نقش واسطه‌گری حرمت‌خود و عواطف مثبت و منفی بود. 387 دانش‌آموز دوره دوم متوسطه مدارس شهر خرم‌آباد مقیاس ‌تاب‌آوری (کانر و دیویدسون، 2003)، مقیاس حرمت ‌خود (روزنبرگ، 1965)، مقیاس عواطف مثبت و منفی (واتس أکثر
        هدف پژوهش حاضر تعیین رابطه‌ تاب‌آوری و بهزیستی روان‌شناختی با توجه به نقش واسطه‌گری حرمت‌خود و عواطف مثبت و منفی بود. 387 دانش‌آموز دوره دوم متوسطه مدارس شهر خرم‌آباد مقیاس ‌تاب‌آوری (کانر و دیویدسون، 2003)، مقیاس حرمت ‌خود (روزنبرگ، 1965)، مقیاس عواطف مثبت و منفی (واتسون، کلارک و تلیجن، 1988) و مقیاس بهزیستی روان‌شناختی (ریف، 1989) را تکمیل کردند. نتایج تحلیل مسیر نشان دادند ‌تاب‌آوری اثر مستقیم بر بهزیستی روان‌شناختی دارد. همچنین ‌تاب‌آوری به طور غیرمستقیم و از طریق عاطفه مثبت و حرمت ‌خود، منجر به افزایش بهزیستی روان‌شناختی شده است. براین اساس می‌توان گفت عاطفه مثبت و حرمت‌ خود، نقش واسطه‌ای در رابطهبین ‌تاب‌آوری با بهزیستی روان‌شناختی ایفا می کنند. این یافته‌ها بر توسعه ویژگی ‌تاب‌آوری در ارتقای عاطفه مثبت و حرمت ‌خود در جهت افزایش بهزیستی روان‌شناختی دانش‌آموزان تاکید می‌کند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        206 - رابطه تاب‌آوری و خودپنداشت با خودکارآمدی معلولان جسمی دختر: نقش واسطه‌ای خلاقیت
        ملیحه گیلک علی زاده محمدی فریبرز باقری
        پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش پیش&not;بینی&not;کنندگی تاب‌آوری و خودپنداشت با میانجی&not;گری خلاقیت بر میزان خودکارآمدی معلولان جسمی دختر 15 سال به بالای شهرستان گرگان در سال 1390 انجام شد. 71 نفر به مقیاس تاب‌آوری کانر- دیویدسون (2003)، آزمون خودپنداشت راجرز (1951)، پرسش أکثر
        پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش پیش&not;بینی&not;کنندگی تاب‌آوری و خودپنداشت با میانجی&not;گری خلاقیت بر میزان خودکارآمدی معلولان جسمی دختر 15 سال به بالای شهرستان گرگان در سال 1390 انجام شد. 71 نفر به مقیاس تاب‌آوری کانر- دیویدسون (2003)، آزمون خودپنداشت راجرز (1951)، پرسشنامه خلاقیت عابدی (1371) و مقیاس خودکارآمدی عمومی شرر (1982) پاسخ دادند. نتایج مدل&not;یابی معادلات ساختاری نشان دادند که اثر غیر&not;مستقیم تاب‌آوری و خودپنداشت با میانجی&not;گری خلاقیت در بعد سیالی و ابتکار معنا&not;دار و اثر تاب‌آوری بر خودکارآمدی از طریق خلاقیت در بعد انعطاف‌پذیری معنا&not;دار نیست. همچنین اثر خودپنداشت بر خودکارآمدی به واسطه خلاقیت در بعد انعطاف‌پذیری معنا&not;دار و اثر تاب‌آوری و خودپنداشت بر خودکارآمدی به واسطه خلاقیت در بعد بسط، &not;معنادار به دست نیامد. بنابراین، می‌توان نتیجه گرفت که ابعاد سیالی و ابتکار، میانجی رابطه تاب‌آوری و خودکارآمدی و ابعاد سیالــی، ابتکار و انعطاف&lrm;پذیری، میانجی رابطه خودپنداشت با خودکارآمدی هستند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        207 - اثربخشی برنامه آموزش تاب‌آوری روان‌شناختی بر رفتارهای سلامت و بهزیستی روان‌شناختی
        معصومه عبدالخالقی حسن احدی محمد رضا صیرفی
        ایـن پژوهـش بـا هـدف تعییـن اثربخشـی برنامـه آمـوزش تـاب‌آوری روان‌شـناختی بـر رفتارهـای سـلامت و بهزیسـتی روان‌شـناختی در دانشـجویان انجـام شـد. در ایـن پژوهـش تمام‌تجربـی بـا طـرح پیش‌آزمـون _ پس‌آزمـون بـا گـروه کنتـرل و همـراه بـا پیگیـری، 60 دانشـجو در دو گـروه أکثر
        ایـن پژوهـش بـا هـدف تعییـن اثربخشـی برنامـه آمـوزش تـاب‌آوری روان‌شـناختی بـر رفتارهـای سـلامت و بهزیسـتی روان‌شـناختی در دانشـجویان انجـام شـد. در ایـن پژوهـش تمام‌تجربـی بـا طـرح پیش‌آزمـون _ پس‌آزمـون بـا گـروه کنتـرل و همـراه بـا پیگیـری، 60 دانشـجو در دو گـروه آزمایـش (30 نفـر) و کنتـرل (30 نفـر) قبـل و بعـد از آمـوزش بـه نیمـرخ سـبک زندگـی ارتقادهنـدۀ سـلامت ـ نسـخه تجدیدنظرشـدۀ دوم (والکـر، سیچریسـت و پنـدر، 1995) و نسـخه کوتـاۀ مقیاس‌هـای بهزیسـتی روان‌شـناختی (ریـف، 1989) پاسـخ دادنـد. از طریـق 10 جلسـه و هـر جلسـه دو سـاعت، برنامـه آمـوزش تـاب‌آوری روان‌شـناختی بـه شـیوۀ گروهـی بـرای گـروه آزمایـش اجـرا شـد. نتایـج تحلیـل واریانـس مختلـط سـاده نشـان داد بسـته آمـوزش تـاب‌آوری روان‌شـناختی در افزایـش رفتارهـای سـبک زندگـی سـلامت‌محور شـامل مسـیٔولیت‌پذیری بـرای سـلامت فـردی، فعالیـت جسـمانی، تغذیـه، تحـول معنـوی، روابـط بین‌فـردی و مدیریـت تنیدگـی و مقیاس‌هـای بهزیسـتی روان‌شـناختی شـامل اسـتقلال عمـل، تسـلط محیطـی، تحـول فـردی، ارتبـاط مثبـت بـا دیگـران، هدفمنـدی در زندگـی و پذیـرش خـود، مؤثـر بـود. بـر اسـاس نتایـج ایـن پژوهـش می‌تـوان دریافـت تـلاش بـرای تغذیـه سـرمایه روان‌شـناختی و بسـط منابـع روانـی و اجتماعـی دانشـجویان از طریـق کاهـش برخـی مدل‌هـای تفکـر سـازش‌نایافته ماننـد شخصی‌سـازی، تفکـر سـیاه/ســفید، بیش‌تعمیم‌دهــی و همچنیــن، پربارســازی مهارت‌هــای رابطــه بین‌فــردی در مشــارکت‌کنندگان، مصونیــت روانــی آنهــا را موجــب می‌شــود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        208 - نقش واسطه‌ای انگیزش درونی در رابطه بین ادراک از سبک‎های والدگری و تاب‌آوری تحصیلی
        طوبی چگینی مسعود غلامعلی لواسانی الهه حجازی
        این پژوهش برای تعیین نقش واسطه‌ای انگیزش درونی در رابطه بین ادراک از سبک‌های والدگری و تاب‌آوری تحصیلی دانش آموزان دختر انجام‌ شد. به این منظور 312 دانش‌آموز دختر کلاس دوم متوسطه آموزش ‌و پرورش منطقه 18 شهر تهران به روش نمونه‌برداری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدن أکثر
        این پژوهش برای تعیین نقش واسطه‌ای انگیزش درونی در رابطه بین ادراک از سبک‌های والدگری و تاب‌آوری تحصیلی دانش آموزان دختر انجام‌ شد. به این منظور 312 دانش‌آموز دختر کلاس دوم متوسطه آموزش ‌و پرورش منطقه 18 شهر تهران به روش نمونه‌برداری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند و به سه مقیاس ادراک شیوه والدگری (گرولنیک، دسی و ریان، 1997)، مقیاس تاب‌آوری تحصیلی (مارتین، 2003) و مقیاس انگیزش درونی (والرند و دیگران، 1992) پاسخ دادند. نتایج نشان داد که ادراک سبک‌های والدگری با تاب‌آوری تحصیلی رابطه مثبت معنادار دارد. نتایج تحلیل مسیر نیز نشان داد که ادراک از سبک‌های والدگری با واسطه‌ انگیزش درونی بر تاب‌آوری تحصیلی تأثیر غیر مستقیم و مثبت معنادار دارد. درمجموع ادراک از سبک‌های والدگری 15درصد از انگیزش درونی را تبیین کرد و 35 درصد از تاب‌آوری تحصیلی توسط ادراک از سبک‌های والدگری و انگیزش درونی پیش‌بینی شد. باتوجه به یافته‌ها می توان گفت که انگیزش درونی نقش واسطه‌ای در رابطه بین ادراک از سبک‌های والدگری و تاب آوری تحصیلی دارد تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        209 - اثربخشی آموزش فراشناخت و تحول مثبت نوجوانی بر تاب‌آوری و بهزیستی تحصیلی دانش‌آموزان دختر با مشکلات رفتاری
        زهرا موحدیان امیر قمرانی ایلناز سجادیان
        ایـن پژوهـش بـا هـدف مقایسـۀ اثربخشـی آمـوزش فراشـناخت و تحـول مثبـت نوجوانـی بـر تاب‌آوری و بهزیسـتی تحصیلـی دانـش‌آمـوزان دختـر دارای مشـکلات رفتـاری انجـام شـد. روش پژوهـش شـبه‌ تجربـی بـا طـرح پیـش‌آزمـون- پـس‌آزمـون و پیگیـری سـه ماهـه بـود. جامعـۀ آمـاری دا أکثر
        ایـن پژوهـش بـا هـدف مقایسـۀ اثربخشـی آمـوزش فراشـناخت و تحـول مثبـت نوجوانـی بـر تاب‌آوری و بهزیسـتی تحصیلـی دانـش‌آمـوزان دختـر دارای مشـکلات رفتـاری انجـام شـد. روش پژوهـش شـبه‌ تجربـی بـا طـرح پیـش‌آزمـون- پـس‌آزمـون و پیگیـری سـه ماهـه بـود. جامعـۀ آمـاری دانش‌آمـوزان دارای اختـلال رفتـاری پایـه نهـم در سـال تحصیلـی ۱۳۹۷-۱۳۹۶ در مـدارس شـهر یـزد بـود کـه بـر اسـاس مـلاک تشـخیص اختـلال رفتـاری دانش‌آمــوزان غربــال شــدند. جهــت انتخــاب نمونــه از روش نمونه‌بــرداری تصادفــی مرحلــه‌ای اســتفاده شــد و ۵۴ دانش‌آمــوز بــا مشــکلات رفتــاری انتخـاب و به‌تصـادف در دو گـروه آزمایشـی و یـک گـروه گـواه جـای داده شـدند و بـه فهرسـت رفتـاری کـودک آشـنباخ (۱۹۹۱)، سـیاهۀ تـاب‌آوری تحصیلـی (سـامویٔلز، ۲۰۰۴) و سـیاهۀ بهزیسـتی تحصیلـی (پیترینـن، سـوینی و پایهالتـو، ۲۰۱۴) پاسـخ دادنـد. دو گـروه آزمایشـی بسـتۀ آموزشـی تحـول مثبـت نوجوانـی (موحدیـان، ۲۰۱۹) و فراشـناخت تحـت آمـوزش قـرار گرفتنـد. نتایـج آزمـون تحلیـل واریانـس بـا اندازه‌گیـری مکـرر نشـان داد کـه تأثیـر بسـته آموزشـی تحـول مثبـت نوجوانـی و آمـوزش فراشـناخت بـر تـاب‌آوری و بهزیسـتی تحصیلـی معنـادار و بـا ثبـات اسـت. همچنیـن نتایـج نشـان داد بیـن اثربخشـی بسـته آموزشـی تحـول مثبـت نوجوانـی و آمـوزش فراشـناخت تفـاوت معنـاداری وجـود نـدارد. ایـن پژوهـش نشـان داد کـه اسـتفاده از آمـوزش فراشـناخت بـه فـرد کمـک می‌کنـد در مواجهـه بـا مشـکلات بـر مبنـای پـردازش اطلاعـات، بـا تمرکززدایـی از مشـکل و تبعـات آن به‌سـوی توجـه بـه خـود، رونـد فکـری بهتـری را طـی کنـد و آمـوزش تحـول مثبـت نوجوانـی نیـز بـا توجـه بـه درگیـر کـردن دانش‌آمـوزان ظرفیـت و توانمنـدی دانش‌آمـوزان را در مواجهـه بـا مشـکلات و تـلاش در راسـتای موفقیـت و پیشـرفت تحصیلـی را افزایـش می‌دهـد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        210 - تحلیلی بر نقش الگوی ارتقای تاب آوری اجتماعی بر ابعاد حقوقی تحریم‌های سیاسی و اقتصادی
        قاسم ساعدی عبدالرضا ادهمی احمد سعیدی
        زمینه هدف: تاب آوری اجتماعی را می‌توان ظرفیت تبدیل و تحول، تطبیق و سازگاری و توان مقابله با تنش و بحران‌های اجتماعی نامید و جامعه ایرانی در چند دهه اخیر به دلیل تجربه تحریم‌های شدید بحران‌های زیادی را تجربه نموده است و بر این اساس هدف این پژوهش تحلیلی بر نقش الگوی ارتقا أکثر
        زمینه هدف: تاب آوری اجتماعی را می‌توان ظرفیت تبدیل و تحول، تطبیق و سازگاری و توان مقابله با تنش و بحران‌های اجتماعی نامید و جامعه ایرانی در چند دهه اخیر به دلیل تجربه تحریم‌های شدید بحران‌های زیادی را تجربه نموده است و بر این اساس هدف این پژوهش تحلیلی بر نقش الگوی ارتقای تاب آوری اجتماعی بر ابعاد حقوقی تحریم‌های سیاسی و اقتصادی است. روش: روش این پژوهش تحلیلی و توصیفی و از نوع کمی و با استفاده از تکنیک پیمایش انجام شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل شهروندان کلانشهر تهران هستند که از میان آنها 384 نفر به روش تصادفی در دسترس به عنوان نمونه آماری پژوهش انتخاب شده‌اند. گردآوری داده‌ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته بوده و تجزیه تحلیل داده‌ها نیز به کمک نرم‌افزار Spss انجام شده است.یافته‌ها و نتیجه‌گیری: یافته‌های حاصل از تحلیل کمی داده‌ها نشان از وجود رابطه معنادار بین متغیرهای مستقل و وابسته دارد و ابعاد حقوقی تحریم‌های سیاسی و اقتصادی شامل؛ مسایل حقوق بشری، حقوق تجاری و حقوق بین‌الملل هستند که تاب‌آوری اجتماعی توانسته‌ است به ترتیب بیشترین تاثیر را بر حقوق تجاری با ضریب (61/0)، مسایل حقوق بشری با ضریب (53/0/0) و حقوق بین‌الملل با ضریب (39/0) داشته باشند. به عبارت دیگر تاب‌آوری اجتماعی می‌تواند اثر مستقیم و معناداری بر ابعاد حقوقی تحریم‌های سیاسی و اقتصادی دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        211 - رابطه سبک زندگی و تاب آوری با رضایت شغلی کارکنان
        مرضیه عابدینی
        هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه سبک زندگی و تاب آوری با رضایت شغلی کارکنان است. از جامعه آماری این پژوهش که مشتمل بر ۱۰۰۰ نفر می باشد با استفاده از فرمول کوکران ۲۷۷ نفر با روش نمونه گیری غیرتصادفی در دسترس به عنوان نمونه انتخاب گردید. برای اندازه گیری سبک زندگی از پرسشنا أکثر
        هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه سبک زندگی و تاب آوری با رضایت شغلی کارکنان است. از جامعه آماری این پژوهش که مشتمل بر ۱۰۰۰ نفر می باشد با استفاده از فرمول کوکران ۲۷۷ نفر با روش نمونه گیری غیرتصادفی در دسترس به عنوان نمونه انتخاب گردید. برای اندازه گیری سبک زندگی از پرسشنامه سبک زندگی لعلی، عابدی و کجباف (1391)، برای سنجش تاب آوری از پرسشنامه تاب‌آوری کانر و دیویدسون (2003) و از پرسشنامه رضایت شغلی مینه‌سوتا ویس، دیویس، لاندون و لافگویست (1967) برای بررسی میزان رضایت شغلی کارکنان استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که بین سبک زندگی و تاب آوری با رضایت شغلی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد؛ همچنین بین مؤلفه های ورزش و تندرستی، کنترل وزن و تغذیه، پیشگیری از بیماری‌ها، اجتناب از داروها و مواد مخدر، پیشگیری از حوادث و سلامت محیطی با رضایت شغلی درونی رابطه مثبت و معنادار وجود به دست آمد و بین کنترل وزن و تغذیه، پیشگیری از بیماری‌ها، پیشگیری از حوادث و سلامت محیطی با رضایت شغلی بیرونی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. همچنین بین پذیرش مثبت و روابط ایمن، کنترل و تأثیرات معنوی با رضایت شغلی درونی و بین کنترل با رضایت شغلی بیرونی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. و با توجه به تحلیل رگرسیون نتایج نشان می دهد که 18 درصد رضایت شغلی درونی و 19 درصد رضایت شغلی بیرونی توسط سبک زندگی و 11درصد رضایت شغلی درونی را می توان با تاب آوری پیش بینی کرد. باید ذکر شود طی این پژوهش رابطه معناداری بین تاب آوری و رضایت شغلی بیرونی به دست نیامد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        212 - مدل یابی خودتنظیمی هیجانی دانش‌آموزان بر اساس فرآیندهای ارتباطی خانواده، جو مدرسه و سرسختی روانشناختی با نقش واسطه ای تاب آوری
        علی شهروی افسانه قنبری پناه محمدمهدی شریعت باقری شیرین کوشکی
        این پژوهش با هدف مدل‌یابی خودتنظیمی هیجانی دانش‌آموزان بر اساس فرآیندهای ارتباطی خانواده، جو مدرسه و سرسختی رواشناختی با نقش واسطه‌ای تاب‌آوری انجام شده است. روش پژوهش حاضر از نوع همبستگی و با استفاده از مدل‌یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری تحقیق حاضر ، شامل کلیه د أکثر
        این پژوهش با هدف مدل‌یابی خودتنظیمی هیجانی دانش‌آموزان بر اساس فرآیندهای ارتباطی خانواده، جو مدرسه و سرسختی رواشناختی با نقش واسطه‌ای تاب‌آوری انجام شده است. روش پژوهش حاضر از نوع همبستگی و با استفاده از مدل‌یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری تحقیق حاضر ، شامل کلیه دانش‌آموزان پسر مشغول به تحصیل در مقطع دوره دوم دبیرستان‌های تهران در سال تحصیلی 1400-1399 بودند که نمونه‌ای به حجم 385 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به پرسشنامه‌های تنظیم شناختی هیجان گارنفسکی و همکاران (2001)، عملکرد خانواده اپشتاین و همکاران (1983)، جو مدرسه زولیگ و همکاران(2009)، سرسختی روانشناختی کوباسا و همکاران (1982) و تاب‌آوری کانرو دیویدسون (2003) پاسخ دادند. نتایج حاکی از آن بودند که مدل خودتنظیمی هیجانی براساس فرآیندهای ارتباطی خانواده، جو مدرسه و سرسختی روانشناختی با واسطه تاب‌آوری از برازش مطلوبی برخوردار است. همچنین اثر مستقیم و غیرمستقیم فرآیندهای ارتباطی خانواده بر تنظیم مثبت هیجان معنادار ولی بر تنظیم منفی هیجان معنادار نبود و اثر مستقیم جو مدرسه بر تنظیم مثبت و منفی هیجان معنادارنبودند ولی اثر غیرمستقیم جو مدرسه بر تنظیم مثبت هیجان معنادار بود. همچنین اثر مستقیم و غیرمستقیم سرسختی روانشناختی بر تنظیم مثبت و منفی هیجان معنادار بودند.در نتیجه یافته‌های این پژوهش، خانواده و مدرسه بر تنظیم مثبت هیجان دانش‌آموزان تاثیر دارند و ویژگی سرسختی روانشاختی بر تنظیم مثبت و منفی هیجان دانش ‌آموزان تاثیر دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        213 - ارایه الگوی تاب‌آوری بازار سرمایه ایران با مدلسازی معادلات ساختاری
        سیدکاظم چاوشی محمدحسین کبیریان
        وقوع شوک‌هایی نظیر تحریم‌ها و تاثیرپذیری بازار سرمایه از آنها، نشان از آسیب‌پذیری این بازار و نیاز به راهکاری جهت ارتقای استحکام آن در برابر شوک‌ها دارد. در این پژوهش، تاب‌آوری بازار سرمایه ایران و تدوین الگویی برای آن مورد بحث قرار گرفته است. ابتدا الگوی نظری ارایه شده أکثر
        وقوع شوک‌هایی نظیر تحریم‌ها و تاثیرپذیری بازار سرمایه از آنها، نشان از آسیب‌پذیری این بازار و نیاز به راهکاری جهت ارتقای استحکام آن در برابر شوک‌ها دارد. در این پژوهش، تاب‌آوری بازار سرمایه ایران و تدوین الگویی برای آن مورد بحث قرار گرفته است. ابتدا الگوی نظری ارایه شده و با استفاده از روش مدلسازی معادلات ساختاری نسبت به آزمون فرضیات و انطباق الگوی پیشنهادی با داده‌های حاصل از نظرسنجی از خبرگان اقدام شد.ارزیابی الگو نشان می‌دهد که تاب‌آوری با نهادهای مالی، ابزارهای مالی، نهاد ناظر و قوانین و مقررات و بازارها و ناشران ارتباط معناداری دارد که اثر مثبت نهادهای مالی و اثر منفی ابزارهای مالی قابل توجه است. از سوی دیگر نشان داده شد تاب‌آوری بازار سرمایه ارتباطی با محیط پیرامون بازار سرمایه ندارد. در انتها، هر یک از یافته‌ها تفسیر و نکات پیشنهادی متناسب از آنها استخراج شد. اگر بازار سرمایه ایران از لحاظ نهادها، ابزارها، نهاد ناظر و قوانین و مقررات و بازارها و ناشران، ویژگی‌های تاب‌آوری را داشته باشد، آنگاه می‌توان گفت که کلیت بازار سرمایه در برابر ریسک‌های محیطی دارای استحکام کافی و در صورت وقوع بحران قادر به خروج مناسب از وضعیت عدم تعادل و تغییر در برابر روندهای بلندمدت محیطی است تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        214 - طراحی مدل ریاضی زنجیره تأمین تاب آور و یکپارچه سازی رویکردهای مالی و عملیاتی
        عمار فیضی احسان ساده زین العابدین امینی سابق رضا احتشام راثی
        هدف پژوهش طراحی یک شبکه زنجیره تأمین پنج سطحی با در نظر گرفتن هم‌زمان ابعاد مالی وعملیاتی در چارچوب یک نگرش سیستمی است. نوآوری پژوهش حاضر ارائه یک رویکرد یکپارچه مالی &ndash; عملیاتی در زنجیره تأمین تاب‌آور و جنبه جدید بودن تحقیق در نظر گرفتن پنج سطح تأمین-کنندگان، کارخ أکثر
        هدف پژوهش طراحی یک شبکه زنجیره تأمین پنج سطحی با در نظر گرفتن هم‌زمان ابعاد مالی وعملیاتی در چارچوب یک نگرش سیستمی است. نوآوری پژوهش حاضر ارائه یک رویکرد یکپارچه مالی &ndash; عملیاتی در زنجیره تأمین تاب‌آور و جنبه جدید بودن تحقیق در نظر گرفتن پنج سطح تأمین-کنندگان، کارخانه‌ها، مراکز توزیع، خرده‌فروشان و مشتریان به صورت ریاضی در سطوح تصمیم‌گیری راهبردی و فنی مدل‌سازی با توجه به اهمیت حقوق صاحبان سهام در مقابل سود حسابداری با هدف مدل‌سازی حداکثر کردن ثروت سهامداران و طراحی و آزمون مدل پیشنهادی با استفاده از نرم افزارگمز 24 و حل‌کننده CPLEX صورت پذیرفته است. نتایج مدل‌سازی و حل مدل عددی، اهمیت نقش بُعد مالی و در نظر گرفتن هم‌زمان ابعاد عملیاتی &ndash; مالی در مدل ریاضی برای کسب مزیت رقابتی پایدار را نشان می‌دهد؛ همچنین توانایی زنجیره تأمین پنج سطحی با مناسب نشان دادن معیارهایی مانند بهای تمام شده، ساختار سرمایه، افزایش بیشتر حقوق صاحبان سهام در مقابل سود تبیین شده است. در راستای تحلیل تاب‌‌آوری زنجیره تأمین شرکت ایران خودرو به عنوان مورد مطالعه با مدل طراحی شده آزمون و اعتبارسنجی گردید. نتایج نشان داد، با به کارگیری مدل تحقیق حاضر می‌توان تاب‌آوری زنجیره تأمین ایران خودرو را بهبود و ارتقاء بخشید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        215 - طراحی الگوی تاب‌آوری دانشجویان مؤسسات آموزش‌عالی در پاسخ به پاندمی کووید-19 (بر اساس رویکرد نظریه داده‌بنیاد)
        ترگل دارابی مهدی شریعتمداری امیرحسین محمودی
        پاندمی کووید-19 با تأثیرات منفی بر دانشجویان، چالش‌های بسیاری را بر آن‌ها تحمیل کرد؛ در این شرایط تاب&lrm;آوری عامل مهمی برای مقابله با این چالش‌ها بود. لذا پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی تاب‌آوری دانشجویان در پاسخ به پاندمی در جامعه هدف دانشگاه‌های آزاد اسلامی شهر تهران أکثر
        پاندمی کووید-19 با تأثیرات منفی بر دانشجویان، چالش‌های بسیاری را بر آن‌ها تحمیل کرد؛ در این شرایط تاب&lrm;آوری عامل مهمی برای مقابله با این چالش‌ها بود. لذا پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی تاب‌آوری دانشجویان در پاسخ به پاندمی در جامعه هدف دانشگاه‌های آزاد اسلامی شهر تهران انجام شد. روش پژوهش، کیفی و با استفاده از رویکرد نظریه داده‌بنیاد سیستماتیک بود. جهت گردآوری داده‌ها، به‌روش نمونه‌گیری هدفمند ونظری با 24 نفر از دانشجویان، کارشناسان آموزشی و پژوهشی، اعضای هیئت‌‌علمی و اساتید مصاحبه عمیق ‌‌‌نیمه‌ساختاریافته صورت‌ گرفت. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی با بهره‌مندی از نرم‌افزار کیفی اطلس تی‌آی 9 انجام پذیرفت. از داده‌های حاصل از مصاحبه‌ها 147 کد، 36 مقوله فرعی و 10 مقوله اصلی استخراج گردید. بر اساس مدل پارادایمی، پاسخ تاب‌آورانه دانشجویان مؤسسات آموزش‌عالی به پاندمی کووید-19 پدیده اصلی شناخته‌شد. شرایط اثرگذار به 3 مقوله اصلی، فردی (6 مقوله فرعی و 26 کد)، سازمانی (6 مقوله فرعی و 31 کد) و اجتماعی (4 مقوله فرعی و 12 کد) مقوله‌بندی شدند. بسترها نیز به 2 مقوله اصلی، داخلی (5 مقوله فرعی و 15 کد) و خارجی (3 مقوله فرعی و 14 کد) تقسیم شدند. برای استراتژی‌ها 3 مقوله اصلی، پیش‌بینی و پیشگیری (2 مقوله فرعی و 7 کد)، پاسخ و مقابله (4 مقوله فرعی 16 کد) و انطباق و سازگاری (2 مقوله فرعی و 11 کد) شناسایی گردید. پیامدها نیز به 2 مقوله اصلی، کوتاه‌مدت (با 2 مقوله فرعی و 7 کد) و بلندمدت (با 2 مقوله فرعی و 8 کد) طبقه‌بندی شدند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        216 - رابطه‌ی بین حمایت اجتماعی، معنای زندگی و راهبردهای مقابله‌ای با تاب‌آوری زنان بی‌سرپرست شهر ساری
        سید سلاله میریان شهربانو دهرویه قدرت اله عباسی
        هدف از پژوهش حاضر، رابطه‌ی بین حمایت اجتماعی، معنای زندگی و راهبردهای مقابله‌ای با تاب‌آوری زنان بی‌سرپرست شهر ساری بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه زنان بی‌سرپرست مراجعه کننده به اداره بهزیستی شهرستان ساری در طی سال های 1399 تا 1401 بود ( أکثر
        هدف از پژوهش حاضر، رابطه‌ی بین حمایت اجتماعی، معنای زندگی و راهبردهای مقابله‌ای با تاب‌آوری زنان بی‌سرپرست شهر ساری بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه زنان بی‌سرپرست مراجعه کننده به اداره بهزیستی شهرستان ساری در طی سال های 1399 تا 1401 بود (638 نفر). حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی و مورگان تعداد 240 نمونه برآورد شد. ابزار پژوهش پرسشنامه‌های حمایت اجتماعی (زیمت و همکاران، 1998)، معنا در زندگی (استیگر و همکاران، 2006)، راهبردهای مقابله‌ای (اندلر و پارکر، 1990) و تاب‌آوری (کانر و دیویدسون، 2003) بود که نمونه‌های پژوهش به آن پاسخ دادند. داده‌ها توسط نرم افزار آماریSPSS نسخه 26 توسط آزمون همبستگی پیرسونو رگرسیون چندگانه مورد بررسی قرار گرفت. نتایجنشان داد بین حمایت اجتماعی، معنای زندگی و سبک مقابله‌ای مسأله‌مدار با تاب آوری ارتباط معنادار و مثبت و بین سبک‌مقابله‌ای هیجان‌مدار و سبکمقابله‌ای اجتنابی با تاب آوری رابطه معنادار و معکوس برقرار است (05/0&gt;Sig). همچنین نتایج نشان داد که راهبرد مسأله‌دار 431/0، هیجان‌مدار 324/0-، اجتنابی 313/0-، معنا در زندگی 310/0، و حمایت اجتماعی 260/0،تاب‌آوری را در زنان بی‌سرپرست پیش‌بینی می کند. با توجه به یافته‌های پژوهش، توجه به افزایش حمایت اجتماعی، معنای زندگی و بکارگیری راهبرد مقابله‌ای مسأله‌مدار در افزایش تاب‌آوری زنان بی‌سرپرست حائز اهمیت است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        217 - نقش میانجی تاب‌آوری روانشناختی در رابطه میان کیفیت تدریس با اشتیاق به تحصیل دانش آموزان
        آناهیتا عبدالله زادگان قاسم ابادی هایده عاشوری
        مطالعه حاضر با هدف بررسی نقش میانجی تاب آوری روانشناختی در رابطه میان کیفیت تدریس با اشتیاق به تحصیل دانش آموزان انجام شد. روش این مطالعه از نوع توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش را معلمان و دانش آموزان مدارس دخترانه دوره متوسطه دوم شرق استان گیلان به تعداد 8049 نفر أکثر
        مطالعه حاضر با هدف بررسی نقش میانجی تاب آوری روانشناختی در رابطه میان کیفیت تدریس با اشتیاق به تحصیل دانش آموزان انجام شد. روش این مطالعه از نوع توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش را معلمان و دانش آموزان مدارس دخترانه دوره متوسطه دوم شرق استان گیلان به تعداد 8049 نفر (7663)، نفر دانش آموز و 386 نفر معلم)، تشکیل دادند که از این تعداد، 377 نفر به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای به عنوان حجم نمونه دانش آموزان و 193 نفر بر اساس فرمول کوکران و به روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه آماری معلمان انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه های استاندارد اشتیاق تحصیلی فردریکز و همکاران (2002)، تاب آوری روانشناختی کانر و دیویدسون (2003)، کیفیت تدریس کریاکدز و همکاران (2000)، استفاده شد که روایی آنها توسط صاحب نظران دانشگاهی و پایایی آنها نیز از طریق آزمون ضریب آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. به منظور تحلیل داده ها از تکنیک معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار آماری لیزرل استفاده شد. یافته‌های کمّی حاصل از آزمون فرضیه های پژوهش نشان داد که میان کیفیت تدریس با تاب آوری روانشناختی و اشتیاق به تحصیل دانش آموزان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. میان تاب آوری روانشناختی با اشتیاق به تحصیل دانش آموزان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. نتایج پژوهش حاکی از آن بود که تاب آوری روانشناختی در رابطه میان کیفیت تدریس با اشتیاق به تحصیل دانش آموزان نقش میانجی داشته است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        218 - طراحی الگوی تاب‌آوری کسب‌وکارهای کوچک و متوسط در شرایط بحران: رویکرد آمیخته
        پیمان پروری مهدیه جلال پور حسین رحمان سرشت وحید ناصحی فر
        کسب وکارهای کوچک و متوسط هنگام بحران و چالش های محیطی، تابآوری را به عنوان نوعی رفتار با هدف بهبود و انسجام عملکرد، ارایه می دهند. هدف این پژوهش ارائه الگویی برای تاب‌آوری کسب‌وکارهای کوچک و متوسط در شرایط بحران است. در این پژوهش بیماری همه‌گیر کووید-19 به‌عنوان مصداق ش أکثر
        کسب وکارهای کوچک و متوسط هنگام بحران و چالش های محیطی، تابآوری را به عنوان نوعی رفتار با هدف بهبود و انسجام عملکرد، ارایه می دهند. هدف این پژوهش ارائه الگویی برای تاب‌آوری کسب‌وکارهای کوچک و متوسط در شرایط بحران است. در این پژوهش بیماری همه‌گیر کووید-19 به‌عنوان مصداق شرایط بحران در نظر گرفته شده است. این مطالعه با رویکرد آمیخته انجام گرفته است. بدین منظور در مرحله کیفی جهت گردآوری داده های پژوهش از مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با 36 نفر از خبرگان و متخصصانی که در این زمینه حائز تجربه و دانش هستند استفاده شد و در مرحله کمی پرسشنامه تحقیق در بین 269 نفر از صاحب‌نظران توزیع گردید. تجزیه‌وتحلیل داده‌های پژوهش با روش تحلیل مضمون و مدلسازی معادلات ساختاری انجام گرفت. نتایج پژوهش ظرفیت‌های بالقوه برای تاب‌آوری کسب و کارهای کوچک و متوسط در شرایط بحرانی را شناسایی کرد که دربرگیرنده چهار سطح است: (1) سطح فردی شامل توانمندسازی فردی و پرورش شایستگی‌ها، (2) سطح سازمان شامل جهت‌گیری بازاریابی، جهت‌گیری استراتژیک، آماده‌سازی زیرساخت‌ها، نظام مالی دقیق و مدیریت منابع انسانی (3) سطح صنعت شامل تعاملات نزدیک‌تر با مشتریان، رصد رقبا و مدیریت تامین‌کنندگان، (4) سطح نهادی شامل حمایت‌های بخش عمومی و ایجاد انجمن‌ها و تشکل‌های حامی. الگوی به‌دست‌آمده از این تحقیق نشان می‌دهد که ایجاد ظرفیت‌ها و بسترهای درونی و بیرونی موجب استمرار تاب‌آوری کسب و کارهای کوچک و متوسط در شرایط بحرانی و واکنش سریع جهت تطبیق با نااطمینانی‌ها و الزامات نوظهور می‌شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        219 - تعیین راهبردها و عدد تاب‌آوری زنجیره تأمین ایران ‌خودرو
        کاظم روانستان حسنعلی آقاجانی عبدالحمید صفایی قادیکلایی محمود یحیی‌زاده‌فر
        تحقیق حاضر به مطالعه و بررسی زنجیره تأمین تاب آور شرکت ایران خودرو می پردازد. هدف این تحقیق تعیین راهبرد هایی است که بتواند از وقوع توقفات در خطوط تولید ایران خودرو جلوگیری کرده و یا در صورت توقف، با کمترین زمان ممکن به حالت قبل از شکست یا مطلوب تر از آن بازیابی شود. ای أکثر
        تحقیق حاضر به مطالعه و بررسی زنجیره تأمین تاب آور شرکت ایران خودرو می پردازد. هدف این تحقیق تعیین راهبرد هایی است که بتواند از وقوع توقفات در خطوط تولید ایران خودرو جلوگیری کرده و یا در صورت توقف، با کمترین زمان ممکن به حالت قبل از شکست یا مطلوب تر از آن بازیابی شود. این تحقیق درصدد است تا راهبرد های تاب آوری در زنجیره تأمین ایران خودرو را تعیین نموده و میزان تاب آور بودن زنجیره تأمین ایران‌خودرو را به صورت کمی نشان دهد. در این تحقیق کلیه حالات شکست از طریق ادبیات تحقیق و نظرات خبرگان شناسایی شده است. جامعه آماری این تحقیق مدیران واحدهای لجستیک و برنامه ریزی شرکت ساپکو بوده است. در این تحقیق از تکنیک تحلیل حالات شکست و اثرات آن برای تعیین راهبردهای تاب آوری زنجیره تأمین قبل از بروز شکست و تکنیک جدید تحلیل شکست پس از وقوع برای تعیین راهبرد های تاب آوری بعد از وقوع شکست استفاده شده است. بعلاوه عدد تاب آوری زنجیره تأمین نیز محاسبه شده است. خبرگان از طریق تکنیک های فوق تعداد 15 راهبرد جهت تاب آور ساختن زنجیره تأمین نسبت به شکست تعیین کردند. میزان تاب آوری زنجیره تأمین ایران خودرو در زمان قبل از وقوع شکست 14/0 و پس از وقوع شکست 27/0 محاسبه شده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        220 - تأثیر شوک های نفتی بر مقاومت اقتصادی با بکار گیری مدل مدیریت بهینه تعادل عمومی‏ تصادفی پویا
        علی رئیس پور رجبعلی نجمه سادات رباطی
        پژوهش حاضر به بررسی ارتباط بین شوک قیمت نفت و تاب آوری اقتصاد با استفاده از مدل تعادل عمومی پویای تصادفی با نگاه مدیریتی طی دوره 1358تا 1398 پرداخته است. در این مطالعه، شوک های بهره وری و شوک نفت ،همچنین ناحیه تاب آوری اقتصاد ایران مورد تحقیق قرار گرفته است. نتایج حاکی أکثر
        پژوهش حاضر به بررسی ارتباط بین شوک قیمت نفت و تاب آوری اقتصاد با استفاده از مدل تعادل عمومی پویای تصادفی با نگاه مدیریتی طی دوره 1358تا 1398 پرداخته است. در این مطالعه، شوک های بهره وری و شوک نفت ،همچنین ناحیه تاب آوری اقتصاد ایران مورد تحقیق قرار گرفته است. نتایج حاکی از آن است که با بروز شوک مثبت بهروری و افزایش درآمدهای نفت (شوک قیمت مثبت)، تولید نفتی، تولیدات غیر نفتی، مصرف و ساعت کاری افزایش یافته و تورم کاهش می یابد. با بررسی ناحیه تاب آوری(مقاومتی) به این نتیجه رسیده شد که ایران، در ناحیه آسیب پذیری بالایی از تکانه های قیمتی نفت قرار دارد و از درجه مقاومت اقتصادی پایین رنج می برد. بنابراین دولت با مدیریت بهینه منابع ارزی و انجام اصلاحات در مخارج هزینه ای دولتی برای برون رفت از ناحیه های آسیب پذیر برنامه ریزی می کند. مدیریت صحیح منابع لازمه ارتقای مقاومت اقتصادی است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        221 - تحلیل عاملی مؤلفه‌های مدیریت مدارس تاب‌آور به منظور ارائه مدل
        زهرا خدادادی الهام کاویانی سوسن لایی مریم اسلام‌پناه
        هدف از این پژوهش تحلیل عاملی مؤلفه‌های مدارس تاب‌آوری به منظور ارائه مدل بود. روش پژوهش حاضر توصیفی و کمی و از نظر هدف کاربردی بود. جامعه آماری شامل کلیه معلمان مدارس استان کردستان تشکیل بودند که به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای و بر اساس جدول مورگان نمونه مکفی به أکثر
        هدف از این پژوهش تحلیل عاملی مؤلفه‌های مدارس تاب‌آوری به منظور ارائه مدل بود. روش پژوهش حاضر توصیفی و کمی و از نظر هدف کاربردی بود. جامعه آماری شامل کلیه معلمان مدارس استان کردستان تشکیل بودند که به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای و بر اساس جدول مورگان نمونه مکفی به میزان 384 نفر انتخاب که درنهایت پرسشنامه‌های کامل 369 عدد بود. جهت بررسی روایی در بخش کمی از تحلیل عاملی اکتشافی استفاده گردید. همچنین جهت بررسی پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید که میزان کل پایایی ابزار پژوهش 92/0 بود که حاکی از پایایی قابل‌قبول ابزار داشت. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها نیز از آمار توصیفی و استنباطی از طریق نرم‌افزار SPSS و Lisrel استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که این 4 عامل مربوط به بعد شرایط علی مدل داده بنیاد مدارس تاب آور درمجموع 682/82 درصد از واریانس را تبیین نمودند؛ یعنی گویه‌های این پرسشنامه 82 درصد بعد شرایط علی مدارس تاب آور را می‌توانند تبیین کنند. همچنین، 7 عامل مربوط به بعد شاخص‌های راهبردی مدارس تاب آور درمجموع 63/76 درصد از واریانس را تبیین نمودند. شاخص‌های زمینه‌ای مدارس تاب آور درمجموع 27/65 درصد از واریانس را تبیین نمودند؛ شاخص‌های مداخله‌گر مدارس تاب آور درمجموع 42/72 درصد از واریانس را تبیین نمودند؛ شاخص-های پیامدی مدارس تاب آور درمجموع 36/82 درصد از واریانس را تبیین نمودند و درنهایت شاخص‌های مربوط به بعد پیامدی دربردارنده 4 عامل بود که عامل اول دارای 3 گویه و با توجه به الگوی مفهومی پژوهش به‌عنوان مؤلفه سلامت روانی، عامل دوم با 3 گویه و به‌عنوان خودآگاهی، عامل سوم با 3 گویه و به‌عنوان همکاری و مشارکت، و عامل چهارم با 3 گویه و به‌عنوان ارتقای بهداشت عمومی بود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        222 - رابطه بین هوش معنوی و اخلاق کار با تاب‌آوری در کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرکرد
        فاطمه ترمس هفشجانی عبادالله احمدی
        هدف از انجام پژوهش بررسی رابطه بین هوش معنوی و اخلاق کار با تاب آوری در کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرکرد بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه کارکنان آموزش و پرورش شهرکرد بود که در سال تحصیلی 1393- 1394 در آموزش و پرورش مشغول به کار بودند. با استفاده از جدول مورگان تع أکثر
        هدف از انجام پژوهش بررسی رابطه بین هوش معنوی و اخلاق کار با تاب آوری در کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرکرد بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه کارکنان آموزش و پرورش شهرکرد بود که در سال تحصیلی 1393- 1394 در آموزش و پرورش مشغول به کار بودند. با استفاده از جدول مورگان تعداد 107 نفر با روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از 3 پرسشنامه؛ تاب آوری (کانر ودیویدسون)؛ پرسشنامه هوش معنوی (حسن عبداله زاده) و پرسشنامه اخلاق حرفه ای (مرزبان) استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون همبستگی پیرسون، رگرسیون ساده و چندگانه استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که: بین هوش معنوی و اخلاق کار با تاب آوری کارکنان رابطه معنادار و مثبت وجود دارد؛ بین ابعاد هوش معنوی با تاب آوری رابطه معنادار و مثبت وجود دارد؛ ابعاد هوش معنوی قادر به پیش بینی تاب آوری کارکنان می باشد. اخلاق کار قادر به پیش بینی تاب آوری کارکنان می باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        223 - رابطه تاب‌آوری و جو روانی- اجتماعی کلاس با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان مقطع راهنمایی شهر تهران
        رزیتا ذبیحی بهشته نیوشا محبوبه منصوری
        چکیده: هدف این پژوهش بررسی رابطه تاب آوری و جو روانی اجتماعی کلاس با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مقطع راهنمایی شهر تهران بود. روش پژوهش حاضر از نوع همبستگی بوده و جامعه آماری آن را کلیه دانش آموزان دختر و پسر مقطع راهنمایی شهر تهران در سال تحصیلی 90-1389 تشکیل دادند.( 326 أکثر
        چکیده: هدف این پژوهش بررسی رابطه تاب آوری و جو روانی اجتماعی کلاس با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مقطع راهنمایی شهر تهران بود. روش پژوهش حاضر از نوع همبستگی بوده و جامعه آماری آن را کلیه دانش آموزان دختر و پسر مقطع راهنمایی شهر تهران در سال تحصیلی 90-1389 تشکیل دادند.( 326 دانش آموز162دختر و 164پسر) مقطع راهنمایی شهر تهران با روش خوشه ای مرحله ای انتخاب شدند. اطلاعات پژوهش با استفاده از پرسش نامه جو روانی&ndash; اجتماعی کلاس میشو، کمو و گوپیل (1991) و مقیاس تاب آوری کانر و دیویدسون (CD-RISC، 2003) و بررسی معدل ترم اول دانش آموزان گردآوری شد. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و روش رگرسیون چندگانه همزمان تحلیل شدند. یافته ها نشان داد: 1- بین تاب آوری و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه مثبت و معنا داری وجود دارد؛ 2- بین جو روانی &ndash; اجتماعی کلاس با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد؛ 3- بین ادراک دانش آموزان از جو روانی&ndash; اجتماعی کلاس و پیشرفت تحصیلی رابطه وجود دارد؛ 4- بین انتظار دانش آموزان از جو روانی- اجتماعی کلاس و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد؛ 5- براساس متغیر های تاب آوری و جو روانی-اجتماعی کلاس می توان پیشرفت تحصیلی را پیش بینی کرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        224 - تاثیر فرهنگ سازمانی بر تاب آوری نیروی انسانی در دانشگاه شریف تهران
        حسن امیری پریسا جعفری
        مفهوم تاب‌آوری طی تحقیقات سه دهه گذشته علوم اجتماعی به مثابه یک پدیده چندبعدی شناخته‌شده است که در بافت‌های مختلف اجتماعی و درونی متفاوت هستند. تاب‌آوری در مورد کسانی بکار می‌رود که در معرض خطر قرار می‌گیرند ولی دچار اختلال نمی‌شوند. فرهنگ‌سازمانی موضوعی است که به‌تازگی أکثر
        مفهوم تاب‌آوری طی تحقیقات سه دهه گذشته علوم اجتماعی به مثابه یک پدیده چندبعدی شناخته‌شده است که در بافت‌های مختلف اجتماعی و درونی متفاوت هستند. تاب‌آوری در مورد کسانی بکار می‌رود که در معرض خطر قرار می‌گیرند ولی دچار اختلال نمی‌شوند. فرهنگ‌سازمانی موضوعی است که به‌تازگی در دانش مدیریت و در قلمرو رفتار سازمانی راه یافته است. به دنبال نظریات و تحقیقات جدید در مدیریت، فرهنگ‌سازمانی دارای اهمیت روزافزونی شده و یکی از مباحث اصلی و کانونی مدیریت را تشکیل داده است.هدف از تحقیق حاضر، بررسی تأثیر فرهنگ‌سازمانی بر تاب‌آوری نیروی انسانی در دانشگاه شریف تهران می‌باشد.تحقیق حاضر از لحاظ روش گردآوری داده‌ها، توصیفی- پیمایشی بوده است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه کارکنان دانشگاه شریف تهران به تعداد 1352 نفر است. حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان و به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده تعداد 300 نفر از کارکنان انتخاب شد. در تحقیق حاضر از دو پرسشنامه استفاده شده است. الف &ndash;پرسشنامه فرهنگ‌سازمانی دنیسون (2000) و ب- پرسشنامه تاب‌آوری (کانر و دیویدسون). این پرسشنامه‌ها استاندارد می‌باشد و روایی آن‌ها توسط محققین مختلف مورد تأیید قرار گرفته است. تحقیق دارای یک فرضیه اصلی و چهار فرضیه فرعی می باشد. نتایج یافته‌های تحقیق با استفاده از مدل معادلات ساختاری و نرم‌افزار Spss و Lisrel مشخص شد که فرهنگ‌سازمانی بر تاب‌آوری نیروی انسانی در دانشگاه شریف تهران تأثیر دارد. همچنین نتایج نشان داد که مشارکت (درگیر شدن در کار)، یکپارچگی (سازگاری یا همانندی)، انطباق‌پذیری و رسالت یا مأموریت بر تاب‌آوری نیروی انسانی در دانشگاه شریف تهران تأثیر دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        225 - بررسی مقدماتی ساختار عاملی نسخه فارسی مقیاس تاب‌آوری (فرم کوتاه) در دانش‌آموزان مقطع ابتدایی پایه چهارم تا ششم شهرستان ایذه
        صدیقه حیدری
        در علوم رفتاری جهت اندازه‌گیری یک رفتار یا متغیر، از ابزارهایی همانند پرسشنامه، چک لیست، سیاهه و یا مقیاس استفاده می‌شود. متغیر تاب‌آوری نیز از این موضوع مستثنی نیست اما ابزارهایی که تاکنون جهت اندازه‌گیری آن در کشور استفاده شده است، محدوده سنی 15 سال به بالا را ملاک قر أکثر
        در علوم رفتاری جهت اندازه‌گیری یک رفتار یا متغیر، از ابزارهایی همانند پرسشنامه، چک لیست، سیاهه و یا مقیاس استفاده می‌شود. متغیر تاب‌آوری نیز از این موضوع مستثنی نیست اما ابزارهایی که تاکنون جهت اندازه‌گیری آن در کشور استفاده شده است، محدوده سنی 15 سال به بالا را ملاک قرار داده و برای این محدوده سنی هنجاریابی و بومی‌سازی شده‌اند. بنابراین در خصوص کودکان دوره ابتدایی (محدوده سنی 9 تا 12 سال) تاکنون هیچ ابزاری در کشور بومی‌سازی نشده است. از این‌رو، پژوهش حاضر با هدف معرفی و بومی‌سازی مقیاس تاب‌آوری دانش‌آموزان دوره ابتدایی انجام شد. جامعه مورد بررسی دانش‌آموزان دوره ابتدایی شهرستان ایذه و نمونه انتخابی 420 نفر دانش‌آموز دختر و پسر مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 99-98 این شهر بودند که با توجه به شیوع ویروس کرونا به شیوه نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. نرم‌افزار مورد استفاده در این پژوهش، نرم‌افزار آماری SPSS-26 و لیزرل 80/8 بوده است. جهت تحلیل داده‌های پژوهش از روش تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی استفاده شد. یافته‌ها نشان داد نسخه فارسی مقیاس تاب آوری دارای ساختار عاملی معتبر و مطلوب با اتکا بر تاثیرپذیری از فرهنگ ایرانی بوده است. اعتبار این ابزار نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ بالاتر از 0.7 حاصل شد. پیشنهاد می‌شود پس از عبور از اپیدمی کووید-19 با استفاده از نمونه‌گیری تصادفی شاخص‌های روانسنجی این مقیاس مجدد مورد بررسی قرار گیرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        226 - مقایسه بین فرهنگی مؤلفه‌های مقیاس تاب‌آوری با استفاده از روایی سازه
        نورماه حاج محمدرضا
        تاب‌آوری، قابلیت انسان برای سازگاری و غلبه بر خطر و سختی‌ها است و در هر فرد تحت تأثیر عوامل متفاوتی است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی است و با هدف مقایسه بین فرهنگی مقیاس تاب‌آوری انجام شد. جامعه آماری پژوهش، تمام دانشجویان دانشگاه آزاد تهران بودند که 400 نفر از دانشجویان ب أکثر
        تاب‌آوری، قابلیت انسان برای سازگاری و غلبه بر خطر و سختی‌ها است و در هر فرد تحت تأثیر عوامل متفاوتی است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی است و با هدف مقایسه بین فرهنگی مقیاس تاب‌آوری انجام شد. جامعه آماری پژوهش، تمام دانشجویان دانشگاه آزاد تهران بودند که 400 نفر از دانشجویان به شیوه نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار سنجش، پرسشنامه تاب‌آوری (کانر- دیویدسون، 2003) بود که پس از تکمیل شدن توسط دانش‌آموزان، داده‌ها از طریق تحلیل عاملی تحلیل شد. یافته‌ها نشان داد، سازه تاب‌آوری از اعتبار و روایی مناسبی برخوردار است و پنج عامل هدفمندی، کنترل خود و توانایی حل مسئله، اعتقاد و خوش‌بینی را شامل می‌شود. مقایسه نتایج به‌دست آمده با نتایج تحلیل عاملی پرسشنامه در سایرکشورها (اسپانیا، هند و کره) نشان داد که تعداد مؤلفه‌ها و سؤالات مربوط به هر مؤلفه سازه تاب‌آوری، در بین کشورها متفاوت است، به‌علاوه مؤلفه‌های هدفمندی و توانمندی کنترل خود، سازه تاب‌آوری در فرهنگ ایرانی دارای اهمیت بیشتری است. بنابراین هنگام بررسی میزان تاب‌آوری افراد تفاوت‌های بین فرهنگی را باید در نظر داشت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        227 - سنجش رضایت زناشویی بر اساس تاب‌آوری و تمایزیافتگی خود
        آیدا عبادپور سوسن صابر
        هدف: احساس رضایت از ازدواج و رابطة زناشویی نقش مهمی را در میزان کارکردهای بهنجار خانواده ایفا می کند. از عوامل مهمی که در سال های اخیر به آن توجه شده است و بر زندگی زناشویی زوجین تأثیر به سزایی دارد، تاب‌آوری و تمایزیافتگی خود است. هدف پژوهش حاضر پیش بینی رضایت زناشویی أکثر
        هدف: احساس رضایت از ازدواج و رابطة زناشویی نقش مهمی را در میزان کارکردهای بهنجار خانواده ایفا می کند. از عوامل مهمی که در سال های اخیر به آن توجه شده است و بر زندگی زناشویی زوجین تأثیر به سزایی دارد، تاب‌آوری و تمایزیافتگی خود است. هدف پژوهش حاضر پیش بینی رضایت زناشویی بر اساس تاب آوری و تمایزیافتگی خود در زنان متأهل بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری پژوهش شامل تمام زنان مراجعه کننده به مراکز مشاوره سروش، سجاد، زعیم و ترنم زندگی در شهر تهران در پاییز سال 1394 بودند. با استفاده از روش نمونه برداری تصادفی 200 نفر از این زنان که ملاک های ورود به پژوهش را داشتند، انتخاب شدند و به پرسش نامه رضایت زناشویی آسوده، خلیلی و لواسانی (1389)، پرسش نامه تمایز یافتگی خود اِسکورن و اِسمیت (2003) و مقیاس تاب‌آوری کانر- دیویدسون (2003) پاسخ دادند. داده ها با استفاده از روش رگرسیون چندمتغیری تحلیل شد. یافته ها: نتایج تحلیلی نشان داد تاب‌آوری (05/0&gt;P، 320/0=&beta;) و تمایز‌یافتگی خود (05/0&gt;P، 092/0=&beta;) پیش بینی کننده رضایت زناشویی هستند. استنتاج: تاب آوری و تمایزیافتگی خود از جمله عوامل فردی هستند که می توانند رضایت زناشویی در زنان را تحت تأثیر قرار دهند. از این رو ممکن است زنان به واسطه این متغیرها سلامت جسمانی و روانی پایین تری را نیز تجربه کنند و ممکن است تفاوت های جنسیتی در این زمینه را تبیین کنند؛ اگرچه پژوهش های بیشتری در این زمینه لازم است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        228 - بررسی تأثیر روایت‌های اسطوره‌ای بر تاب‌آوریِ شهرها
        علی صادقی منش
        روایت‌های اسطوره‌ای برآیند تجارب بشر از رویارویی‌ با چالش‌ها و مسائلی هستند که بر زندگی او تأثیر گذاشته و یکی از این مسائل، تاب‌آوری شهرهاست. شهرهایی که تمدّن‌های کهن را در خود جای‌داده‌اند، بیش از آن که برای تاب‌آوری، متّکی بر سازوکارهای اقتصادی، مدیریّتی یا مهندسی باش أکثر
        روایت‌های اسطوره‌ای برآیند تجارب بشر از رویارویی‌ با چالش‌ها و مسائلی هستند که بر زندگی او تأثیر گذاشته و یکی از این مسائل، تاب‌آوری شهرهاست. شهرهایی که تمدّن‌های کهن را در خود جای‌داده‌اند، بیش از آن که برای تاب‌آوری، متّکی بر سازوکارهای اقتصادی، مدیریّتی یا مهندسی باشند، متّکی بر بینشی اساطیری بودند. پژوهش پیش رو با روش توصیفی‌ـ‌تحلیلی می‌کوشد با بهره‌گیری از نظریات اسطوره‌شناختی میرچا الیاده، کارل گوستاو یونگ و ژیلبر دوران، به تبیین پیوند روایت‌های اسطوره‌ای با به‌سازی و بازسازی شهرها بپردازد. نتیجه و برآیند این پژوهش آن است که روایت‌های اساطیری به سبب ریشه‌دار بودن تصاویر کهن‌الگویی‌شان در ضمیر ناخودآگاه جمعی، هم‌دلی و هم‌راهی افزون‌تری میان بیشینۀ مردم ایجاد می‌کنند؛ از سویی هم‌سانی و هم‌سویی‌هایی میان شهرسازی و روایت‌گری اسطوره‌ها وجود دارد که توجّه به آن می‌تواند موجب تقویّت هویّت یک شهر و درونی‌سازی تمایل‌ به به‌سازی و بازسازی آن گردد. سه روشِ ممتاز کردن فضای قدسی شهر از فضای بیرونی که تمدّن‌های کهن به یاری آن تاب‌آوری شهرهای خود را افزایش می‌دادند، عبارت بود از: الف) ساخت حصار نمادین، ب) آیین‌ها و ج) تطبیق جای‌گاه‌های نمادین‌ ‌اساطیری با شهر؛ هنوز هم می‌توان از این روی‌کردها برای افزایش تاب‌آوری شهرها بهره برد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        229 - اثر بخشی آموزش فنون تنظیم هیجان بر کاهش استرس و افزایش تاب آوری دانشجویان
        رقیه نیرومند کاوه صیدمرادی علیرضا کاکاوند زهرا توسلی
        تنظیم هیجانی می تواند به عنوان سبک شناختی مدیریت اطلاعات برانگیزاننده هیجانی باشد که دامنه وسیعی از پاسخ های شناختی، رفتاری، هیجانی و فیزیولوژیکی را در بر می گیرد، به مدیریت یا تنظیم عواطف و هیجان ها کمک می کند و موجب سازگاری بیشتر فرد با محیط می شود. هدف پژوهش حاضر تعی أکثر
        تنظیم هیجانی می تواند به عنوان سبک شناختی مدیریت اطلاعات برانگیزاننده هیجانی باشد که دامنه وسیعی از پاسخ های شناختی، رفتاری، هیجانی و فیزیولوژیکی را در بر می گیرد، به مدیریت یا تنظیم عواطف و هیجان ها کمک می کند و موجب سازگاری بیشتر فرد با محیط می شود. هدف پژوهش حاضر تعیین اثر بخشی آموزش تنظیم هیجان بر کاهش استرس ادراک شده، دشواری تنظیم هیجانی و افزایش تاب آوری دانشجویان بود. برای این منظور، طی یک پژوهش نیمه تجربی، از نوع پیش آزمون- پس‌آزمون و پیگیری با گروه کنترل، 100 نفر از دانشجویان دارای استرس بالا و تاب آوری پایین دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین به شیوه ی نمونه گیری دردسترس انتخاب و به صورت تصادفی و در گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. اعضای گروه آزمایش طی 8 جلسه در معرض برنامه آموزشی تنظیم هیجان قرار گرفت و اعضای گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. نتایج تحلیل کواریانس نشان داد که برنامه آموزشی تنظیم هیجان باعث کاهش معنادار استرس ادراک شده، دشواری تنظیم هیجانی و افزایش تاب آوری شد. نتایج تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر داده‌ها نشان داد، نتایج در دوران پیگیری پایدار بود. نتایج این پژوهش حاکی از این است که آموزش فنون تنظیم هیجان بر مولفه های استرس فراگیر و تحمل پریشانی تاثیر می گذارد و می توان از آن به عنوان روش مداخله ای موثری برای کاهش استرس، بهبود دشواری های تنظیم هیجان و افزایش تاب آوری استفاده کرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        230 - رابطه‌ی سبک‌های دفاعی و طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه با تاب‌آوری در دانش‌آموزان
        سید مجید جزایری حمید رضا وطن خواه محمد مهدی بدیعی
        تاب&zwnj;آوری، یکی از سازه&zwnj;های اصلی شخصیت برای فهم انگیزش، هیجان، رفتار و ظرفیتی برای مقاومت در برابر استرس و فاجعه است. تاب آوری، به عنوان قدرت یا توانایی برگشتن به زندگی اولیه و شروع وضعیت جدید از طریق کاهش فشار عصبی یا تحریف آن و جایگزینی نشاط نیز تعریف می شود. أکثر
        تاب&zwnj;آوری، یکی از سازه&zwnj;های اصلی شخصیت برای فهم انگیزش، هیجان، رفتار و ظرفیتی برای مقاومت در برابر استرس و فاجعه است. تاب آوری، به عنوان قدرت یا توانایی برگشتن به زندگی اولیه و شروع وضعیت جدید از طریق کاهش فشار عصبی یا تحریف آن و جایگزینی نشاط نیز تعریف می شود. هدف پژوهش حاضر، تعیین رابطه ی سبک&zwnj;های دفاعی و طرح&zwnj;واره&zwnj;های ناسازگار اولیه با تاب&zwnj;آوری بود. بدین منظور، طی یک مطالعه ی توصیفی از نوع همبستگی، &zwnj;250 دانش&zwnj;آموز دبیرستانی شهر تهران به صورت روش خوشه&zwnj;ای چند مرحله&zwnj;ای انتخاب و از نظر سبک&zwnj;های دفاعی، طرح&zwnj;واره&zwnj;های ناسازگار اولیه و تاب&zwnj;آوری مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیری نشان داد که بین تاب&zwnj;آوری با سبک دفاعی پخته، همبستگی مثبت و با طرح&zwnj;واره&zwnj;های ناسازگار اولیه&zwnj;ی بریدگی/ طرد، خودگردانی/&zwnj; عملکرد مختل دیگر جهت&zwnj;مندی و محدودیت&zwnj;های مختل، همبستگی منفی وجود دارد. همچنین، معلوم شد که سبک&zwnj;های دفاعی پخته و ناپخته، پیش&zwnj;بینی کننده&zwnj;ی تاب&zwnj;آوری هستند و سبک دفاعی ناپخته، کاهش تاب&zwnj;آوری و طرح&zwnj;واره&zwnj;های ناسازگار اولیه تاب&zwnj;آوری را پیش&zwnj;بینی می&zwnj;&zwnj;کند. به نظر می رسد سبک دفاعی پخته به همراه طرح&zwnj;واره&zwnj;های ناسازگار خودگردانی/ عملکرد مختل و گوش به&zwnj;زنگی بیش از حد/ بازداری نیز، می&zwnj;&zwnj;توانند بهبود یا افزایش تاب&zwnj;آوری را پیش&zwnj;بینی نمایند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        231 - اثربخشی ذهن آگاهی مبتنی بر شناخت در اضطراب اجتماعی، تاب آوری و تنظیم هیجان زنان قربانی خشونت خانگی
        مینا طاهری فرد نیلوفر میکائیلی
        زنان قربانی خشونت خانگی به لحاظ مولفه‌های روان شناختی، هیجانی، زناشویی و به طور کلی کیفیت زندگی در وضعیت مطلوبی قرار ندارند. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی ذهن آگاهی مبتنی بر شناخت در اضطراب اجتماعی، تاب آوری و تنظیم هیجان زنان قربانی خشونت خانگی انجام گرفت. أکثر
        زنان قربانی خشونت خانگی به لحاظ مولفه‌های روان شناختی، هیجانی، زناشویی و به طور کلی کیفیت زندگی در وضعیت مطلوبی قرار ندارند. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی ذهن آگاهی مبتنی بر شناخت در اضطراب اجتماعی، تاب آوری و تنظیم هیجان زنان قربانی خشونت خانگی انجام گرفت. برای این منظور طی یک پژوهش آزمایشی با استفاده از نمونه گیری در دسترس، 32 زن قربانی خشونت خانگی دارای اضطراب اجتماعی انتخاب گردیده و به صورت تصادفی ساده در دو گروه آزمایش (16 نفر) و گروه کنترل (16 نفر) قرار گرفتند. مداخله درمانی به مدت 8 جلسه‌ 90 دقیقه‌ای بر روی گروه آزمایش انجام گرفت و به گروه کنترل هیچ آموزشی ارایه نشد. برای جمع آوری داده ها از پرسش‌نامه‌های اضطراب اجتماعی، تنظیم هیجان و مقیاس تاب آوری استفاده شد. تحلیل کوواریانس نشان داد که بین میانگین نمره‌های پس‌آزمون گروه آزمایش و کنترل تفاوت معنی‌داری وجود دارد و ذهن آگاهی مبتنی بر شناخت منجر به کاهش اضطراب اجتماعی، افزایش تاب‌آوری و تنظیم هیجان در زنان قربانی خشونت خانگی شده است. به نظر می‌رسد کـه ذهن آگاهی مبتنی بر شناخت تاثیر مطلوبی در کاهش مشکلات روانی و هیجانی زنان خشونت دیده دارد و توجه به این روش درمانی برای زنان درگیر خشونت خانگی از اهمیت خاصی برخوردار است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        232 - رابطه‌ی خودتنظیمی هیجانی و تاب‌آوری با سبک های مقابله با استرس در دانشجویان
        هانیه دلگرم نسرین باقری مهرداد ثابت
        تنظیم هیجان به معنی تلاش افراد برای تاثیر گذاشتن روی نوع، زمان و چگونگی تجربه و بیان، تغییر طول دوره یا شدت فرایندهای رفتاری، تجربی و یا جسمانی هیجانها است و به طور خودکار یا کنترل شده، هشیار یا ناهشیار و از طریق به کارگیری راهبردهای تنظیم هیجان از جمله باز ارزیابی، نشخ أکثر
        تنظیم هیجان به معنی تلاش افراد برای تاثیر گذاشتن روی نوع، زمان و چگونگی تجربه و بیان، تغییر طول دوره یا شدت فرایندهای رفتاری، تجربی و یا جسمانی هیجانها است و به طور خودکار یا کنترل شده، هشیار یا ناهشیار و از طریق به کارگیری راهبردهای تنظیم هیجان از جمله باز ارزیابی، نشخوار فکری، خوداظهاری، اجتناب و بازداری انجام می‌گیرد. خودتنظیمی هیجانی به تلاش‌های خود برای تغییر موقعیت، شامل افکار، هیجانها، تکانه‌ها، امیال و رفتارها و فرآیندهای توجهی گفته می‌شود. هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین خودتنظیمی هیجانی و تاب‌آوری با سبک های مقابله با استرس در دانشجویان بود. برای این منظور، طی یک پژوهش توصیفی از نوع همبستگی، 236 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن به شیوه ی نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و از نظر راهبردهای مقابله‌ای، تنظیم شناختی هیجان و تاب‌آوری مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج حاصل از رگرسیون چندمتغیری با رویکرد سلسله مراتبی نشان داد که تاب‌آوری به صورت مثبت و معنادار سبک مقابله مساله‌مدار را پیش‌بینی می‌کند. از بین راهبردهای خودتنظیمی هیجانی نشخوارگری و فاجعه سازی به صورت منفی و تمرکز مجدد بر برنامه ریزی و ارزیابی مجدد مثبت به صورت مثبت و معنادار سبک مقابله مساله‌مداری را پیش‌بینی می‌کند. تاب‌آوری به صورت منفی و معنادار سبک مقابله هیجان‌مداری را پیش‌بینی می‌کند. از بین راهبردهای خودتنظیمی هیجانی ملامت خویشتن و دیگران به صورت مثبت و پذیرش و دیدگاه‌گیری به صورت منفی و معنادار سبک مقابله هیجان‌مداری را پیش‌بینی می‌کند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        233 - شخصیت و تاب‌آوری: نقش واسطه‌ای حرمت خود و نظم‌جویی ‌شناختی هیجان در بیماران سرطانی
        محترم نعمت طاوسی افسانه لطفی عضیمی
        امروزه، علاقه روز افزونی نسبت به درک چگونگی تاثیر نظم&lrm;جویی هیجانی در سلامت روانی و جسمانی افراد وجود دارد. نظم&lrm;جویی هیجانی شامل استفاده از راهبردهای رفتاری و شناختی برای تغییر در مدت یا شدت تجربه‌یک هیجان است. هدف این پژوهش تعیین نقش واسطه‌ای حرمت خود و نظم‌جویی أکثر
        امروزه، علاقه روز افزونی نسبت به درک چگونگی تاثیر نظم&lrm;جویی هیجانی در سلامت روانی و جسمانی افراد وجود دارد. نظم&lrm;جویی هیجانی شامل استفاده از راهبردهای رفتاری و شناختی برای تغییر در مدت یا شدت تجربه‌یک هیجان است. هدف این پژوهش تعیین نقش واسطه‌ای حرمت خود و نظم‌جویی هیجانی در رابطه‌ی بین رگه‌های شخصیت و تاب‌آوری در افراد مبتلا به سرطان پستان بود. برای این منظور طی یک پژوهش توصیفی از نوع همبستگی، 275 زن مبتلا به سرطان پستان که واجد ملاک‌های ورود به نمونه بودند به صورت نمونه‌ی در دسترس انتخاب و از نظر ویژگی های شخصیتی، حرمت خود، نظم‌جویی شناختی هیجان و تاب‌آوری مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که حرمت خود رابطه بین رگه‌های شخصیت (به استثنای توافق&lrm;جویی) با تاب‌آوری و نظم‌جویی شناختی هیجان سازش‌یافته رابطه بین نوروزگرایی و توافق‌جویی و نظم‌جویی شناختی هیجان سازش‌نایافته رابطه‌ی بین نوروزگرایی، برون&lrm;گردی، گشودگی به تجربه و توافق‌جویی را با تاب‌آوری واسطه‌گری می‌کند. نتایج پژوهش بر مبنای نقش واسطه‌ای حرمت خود و نظم‌جویی شناختی هیجان مورد بحث قرار گرفت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        234 - اثر بخشی مشاوره گروهی به شیوه شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی (MBCT) برشفقت ورزی به خود و تاب آوری
        محمود فتاحی اسدالله  ویسی امید مرادی
        هدف این پژوهش مقایسه اثر بخشی مشاوره گروهی به شیوه شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی برشفقت به خود، و تاب‌آوری خانوادگی مادران کودکان آموزش بود. این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با انجام پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه و یک دوره پیگیری 5 ماه بود . نمونه گیری به صورت نمون أکثر
        هدف این پژوهش مقایسه اثر بخشی مشاوره گروهی به شیوه شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی برشفقت به خود، و تاب‌آوری خانوادگی مادران کودکان آموزش بود. این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با انجام پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه و یک دوره پیگیری 5 ماه بود . نمونه گیری به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انجام شد. جامعه آماری شامل مادران کودکان آموزش پذیر در سال 1400-1401 در شهر های ملارد و شهریار بود از میان لیست جامعه آماری (24) نفر با استفاده از اعداد تصادفی انتخاب شدند و در دو گروه آزمایشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی گروه گواه، قرار داده شدند. مداخله آموزشی با استفاده از بسته آموزشی کران 2009 در 8 جلسه 2 ساعته برای گروه آزمایشی انجام شد روش تجزیه و تحلیل داده‌ها، تحلیل کو واریانس چند متغییری (آنوا) بود. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار (SPSS 22) استفاده شد. از پرسشنامه های شفقت به خود ،نف 2003 و تاب آوری خانوادگی سیکسبی 2005 به عنوان ابزار استفاده شد نتایج نشان داد که شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی به شیوه مشاوره گروهی بر افزایش شفقت به خود، و تاب‌آوری خانوادگی مادران کودکان آموزش پذیر تأثیر دارد (001/0P<) و این تأثیر در مرحله پیگیری 5 ماه دارای ثبات بود. (001/0P<) با توجه به یافته های این پژوهش می توان از روش مشاوره گروهی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی برای افزایش شفقت به خود و تاب آوری خانوادگی استفاده نمود . تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        235 - تحلیل و شناسایی قابلیت‌های فناوری کلیدی جهت توسعه زنجیره‌‌‌تأمین الکترونیکی تاب‌آور
        محمد مهدی رحیمیان اصل محمد حسن ملکی
        ایجاد و توسعه قابلیت‌های فناوری مناسب، نقش پررنگی در بهبود ساختار تاب‌آوری یک شبکه تأمین الکترونیکی در برابر هرگونه اختلال و شکستی ایفا می‌کند. پژوهش حاضر در پی شناسایی و بررسی مهم‌ترین قابلیت‌های فناوری برای ایجاد و بهبود تاب‌آوری در زنجیره‌های تأمین الکترونیکی است. ای أکثر
        ایجاد و توسعه قابلیت‌های فناوری مناسب، نقش پررنگی در بهبود ساختار تاب‌آوری یک شبکه تأمین الکترونیکی در برابر هرگونه اختلال و شکستی ایفا می‌کند. پژوهش حاضر در پی شناسایی و بررسی مهم‌ترین قابلیت‌های فناوری برای ایجاد و بهبود تاب‌آوری در زنجیره‌های تأمین الکترونیکی است. این پژوهش، از نظر هدف،‌ کاربردی، از نظر گردآوری داده‌ها، توصیفی و از نظر روش‌شناسی، کیفی_کمی است. بر این اساس در گام نخست با مرور نظام‌مند ادبیات و به کارگیری روش دلفی فازی 11 مورد از قابلیت‌های فناوری شناسایی شدند. سپس با به کارگیری مدلسازی ساختاری &ndash; تفسیری جامع فازی این قابلیت‌ها تحلیل شدند. قابلیت‌ فناوری کلیدی برای توسعه ساختار تاب‌آوری در زنجیره‌تأمین الکترونیکی، بازطراحی زنجیره‌‌تأمین، برنامه‌ریزی و همکاری میان شرکای تأمین هستند. ایجاد و بهبود این قابلیت‌ها منجر به تقویت و بهبود چندین قابلیت دیگر می‌گردد تا در نهایت انعطاف‌پذیری در شبکه‌ ‌تأمین افزایش و ساختار سیستم تاب‌آوری در برابر اختلالات در زنجیره‌های تأمین الکترونیکی ایجاد و یا تقویت گردد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        236 - اثرگذاری زنجیره‌ی تأمین پویا بر عملکرد شرکت‌های دارویی
        مجید معتمدی محمدحسین درویش متولی احد نوروززاده
        در دنیای کنونی مدیریت زنجیره‌‌های تأمین دارویی پیچیده‌تر شده و نیاز به مشارکت ذینفعان مختلف مانند تولید‌کنندگان دارو، عمده‌فروشان، توزیع‌کنندگان، مشتریان و نهادهای نظارتی دارد. پژوهش حاضر با هدف تأثیر زنجیره‌ی تأمین پویا بر عملکرد از طریق نقش میانجی جهت‌گیری اختلال و تا أکثر
        در دنیای کنونی مدیریت زنجیره‌‌های تأمین دارویی پیچیده‌تر شده و نیاز به مشارکت ذینفعان مختلف مانند تولید‌کنندگان دارو، عمده‌فروشان، توزیع‌کنندگان، مشتریان و نهادهای نظارتی دارد. پژوهش حاضر با هدف تأثیر زنجیره‌ی تأمین پویا بر عملکرد از طریق نقش میانجی جهت‌گیری اختلال و تاب‌آوری زنجیره‌&lrm;‌ی تأمین در شرکت‌های تولیدکننده دارو انجام شد. پژوهش حاضر با رویکرد مدلسازی معادلات ساختاری انجام شد. جامعه آماری تحقیق شامل مدیران حوزه زنجیره‌ی تأمین در شرکت‌های تولیدکننده دارو می‌باشد که نمونه‌ای به حجم 357 نفر انتخاب شد. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه استاندارد یو و همکاران (2019) می‌باشد. تجزیه‌ و‌ تحلیل داده‌های جمع‌آوری شده نیز با نرم‌افزار اسمارت پی‌ال‌اس انجام شد. نتایج پژوهش نشان داد که زنجیره‌ی تأمین پویا بر جهت‌گیری اختلال و تاب‌آوری زنجیره‌ی تأمین تأثیر معنی‌داری دارد. همچنین تأثیر جهت‌گیری اختلال و تاب-آوری زنجیره‌ی تأمین بر عملکرد و نیز تأثیر جهت‌گیری اختلال زنجیره‌ی تأمین بر تاب‌آوری زنجیره‌ی تأمین تایید شد. در نهایت مشخص شد زنجیره‌ی تأمین پویا بر عملکرد شرکت‌ها از طریق نقش میانجی جهت‌گیری اختلال و تاب‌آوری زنجیره‌ی تأمین تأثیر دارد. تفاصيل المقالة