طراحی الگوی مفهومی اقتصاد مقاومتی در بانک‌ها، مؤسسات مالی و اعتباری کشور
الموضوعات : مدیریت بازاریابیمحمود ضیایی 1 , هاشم نیکومرام 2 , کریم حمدی 3
1 - دانشجوی دکتری مدیریت دولتی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - استاد، گروه حسابداری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - دانشیار، گروه مدیریت بازرگانی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: اقتصاد مقاومتی, اصلاح و بهسازی نظام بانکی, مقاوم‌سازی نظام بانکی, تاب‌آوری, یکپارچگی نظام بانکی, مدیریت جهادی,
ملخص المقالة :
یکی از مسائلی که در سال‌های اخیر مورد تأکید مقام معظم رهبری قرار گرفته است توجه به مسائل اقتصادی کشور می‌باشد نامگذاری سال‌های پی در پی با موضوعات اقتصادی و با محوریت اقتصاد مقاومتی نشان از اهمیت بالای این موضوع دارد در این میان بانک و نظام بانکی که نقش اصلی و اساسی در رگ‌های اقتصاد جامعه دارد. هدف از این مطالعه طراحی الگوی اقتصاد مقاومتی در نظام بانکی کشور است. این مطالعه از حیث هدف از نوع مطالعات کاربردی و از حیث جمع‌آوری داده از نوع مطالعات توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه صاحب نظران عصر بانک‌داری است که با مفاهیم اقتصاد مقاومتی آشنا بوده و نقش آن در نظام بانکی به درستی درک نموده‌اند. جهت تحلیل داده‌ها در بخش طراحی مدل از روش کیفی استفاده شده است و جهت اعتبار سنجی مدل مفهمومی از تحلیل عاملی تأییدی (نم افا پی ال اس) استفاده شده است. مدل طراحی شده در این مطالعه شامل چهار بعد می‌باشد که عبارتند از: مدل جهادی در نظام بانکی، یکپارچگی و انسجام نظام بانکی، اصلاح و بهسازی نظام بانکی و مقاوم‌سازی نظام بانکی.
ابراهیمی، آ. سیف، ا.م. (1394). "مفهوم شناسی و زمینه‌یابی بانک‌داری مقاومتی در اقتصاد ایران"، فصلنامه روند. دوره 22، شماره 71، صص. 19-54.
اسدی، ع. (1393). "نظام اقتصاد اسلامی الگویی کامل برای اقتصاد مقاومتی"، فصلنامه سیاست‌های راهبردی و کلان، دوره 2، شماره 5، صص. 25-39.
پایگاه خبری-تحلیلی مقاومتی نیوز، حذف دلار از جهان با فناوری بلاک چین و پشتیبانی طلا، منتشر شده در 21/10/1396.
پایگاه خبری-تحلیلی مقاومتی نیوز، تجربه چین در جهانی کردن یوآن چه درس‌هایی برای ایران دارد؟. منتشر شده در 26/4/1396.
پایگاه خبری-تحلیلی مقاومتی نیوز، کاهش ریسک و هزینه‌های تجارت، هدف ۵۵ پیمان پولی دوجانبه در جهان. منتشر شده در 7/6/1396.
تاج‌الدینی، م. (1394). "اقتصاد مقاومتی از دیدگاه قرآن و حدیث"، دومین کنگره بین‌المللی تفکر و پژوهش دینی، اردبیل.
تراب‌زاده جهرمی، م.ص.، سجادیه، ع.ر. و سمیعی‌نسب، م. (1392). "بررسی ابعاد و مؤلفه‌های اقتصاد مقاومتی جمهوری اسلامی ایران در اندیشه حضرت آیت الله خامنه‌ای"، مطالعات انقلاب اسلامی، شماره 32، صص. 31-46.
جمالی، ی. و جابری، ع. (1394). "اقتصاد مقاومتی از دیدگاه اسلام (مفهوم، اصول و سیاست‌ها)"، معرفت، دوره 24، شماره 313، صص. 91-106.
حسین‌پور، د.، رضائی‌منش، ب. و محمدی سیاهبومی، ح.ر. (1395). "رابطه مدیریت جهادی و استراتژی‌های اقتصاد مقاومتی"، پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، دوره 24، شماره 79، صص. 99-122.
حیدری، ف. و رجبی، ز. (1395). "تدوین الگوی پاردایمی حکمرانی نظارتی کارا و اثربخش بر شبکه بانکی کشور"، مطالعات مالی و بانک‌داری اسلامی، دوره 2، شماره 3، صص. 63-93.
خالقی، م.ج. (1395). "نقش نظام بانکی در اقتصاد مقاومتی"، پژوهش ملل، دوره 1، شماره 6، صص. 1-11.
خوانساری، ر. و قلیچ، و. (1394). "اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر تحقق سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی در نظام بانکی با استفاده از روش تاپسیس فازی"، تحقیقات مالی اسلامی، دوره 5، شماره 1(9)، صص. 89-118.
رجبی، ز. (1395). "تبیین الگوی کارکردی مقاوم‌سازی شبکه بانکی کشور با هدف حفظ ثبات و سلامت نظام بانکی (یا تأکید بر اصلاح ساختار نظام بانکی و جلوگیری از توقف و ورشکستگی بانک‌های موجود)"، اداره مطالعات و مقررات بانکی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
رز، پیتر اس. و هاجینس، سیلویا سی. (2010). "مدیریت بانکی و خدمات مالی"، ترجمه: محمدرضا شعبان‌نزاد و مریم‌السادات اسمعیل‌زاده عربی (1393)، چاپ اول، تهران: انتشارات فاطمی.
سلطانی، م. و راعی عزآبادی، م.ا. (1396). "اولویت‌بندی مؤلفه‌های اقتصاد مقاومتی مرتبط با بازار سرمایه"، جستارهای اقتصادی ایران، دوره 14، شماره 27، صص. 89-106.
سیدحسین‌زاده یزدی، س. و شریف‌زاده، م.ج. (1395). "سیره پیامبر اکرم (ص) در مقابله با تهدیدهای اقتصادی"، فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی، دوره 16، شماره 62، صص. 5-31.
سیف، ا.م. (1391). "الگوی اقتصاد مقاومتی جمهوری اسلامی ایران (مبتنی بر دیدگاه مقام معظم رهبری)"، آفاق امنیت، دوره 5. شماره 16، صص. 5-22.
سیف، ا.م. و کمالی، ر. (1393). "الگوی کارایی تخصیصی و انطباقی در اقتصاد مقاومتی جمهوری اسلامی ایران (بر اساس سیاست‌های کلی ابلاغی مقام معظم رهبری)"، آفاق امنیت، دوره 7، شماره 25، صص. 5-38.
سیفلو، س. (1393). "مفهوم‌شناسی اقتصاد مقاومتی"، معرفت اقتصاد اسلامی، دوره 5، شماره 2، صص. 151-173.
سیفلو، س. (1395). "طراحی الگوی بانک‌داری مقاومتی مطالعه موردی بانک نیازهای اساسی"، اقتصاد اسلامی، دوره 16، شماره 64، صص. 55-85.
طغرایی، ز. (1388). "برابر قدرت خرید و محاسبه آن"، فصلنامه علمی تخصصی روند، شماره 44.
غیاثوند، ا. و عبدالشاه، ف. (1394). "شاخص‌های تاب‌آوری اقتصادی"، روند، دوره 22، شماره 71، صص. 79-106.
غیاثوند، ا. و عبدالشاه، ف. (1394). "مفهوم و ارزیابی تاب‌آوری اقتصادی ایران"، پژوهشنامه اقتصادی، دوره 15، شماره 59، صص. 161-187.
کامفیروزی، م.ح.، بنیادی نائینی، ع. و موسوی لقمان، ا. (1392). "بررسی نقش عوامل در اقتصاد بدون نفت در الگوی اقتصاد مقاومتی"، اقتصاد اسلامی، دوره 13، شماره 52، صص. 59-87.
میدری، ا. (1392). "رفع تضاد منافع بخش‌های بانکی و تولیدی در الگوهای مختلف بانک‌داری"، مجلس و راهبرد، دوره 20، شماره 75، صص. 53-78.
میرمعزی، ح. (1391). "اقتصاد مقاومتی و ملزومات آن"، اقتصاد اسلامی، دوره 12، شماره 47، صص. 49-76.
میشکین، فردریک، اس. (2010). "اقتصاد پول، بانک‌داری و بازارهای مالی"، ترجمه و تألیف: حسین قضاوی (1388)، چاپ اول، تهران: موسسه آموزش عالی بانک‌داری، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
مؤمنی، ح.س. (1396). "اقتصاد مقاومتی در کشورهای پیشرفته با تأکید بر تولید ملی"، چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
نیلی، ف. و محمودزاده، آ. (1395). "شکست بازار اعتبارات"، از مجموعه مقالات چالش‌های پولی و بانکی اقتصاد ایران، تحلیل وضعیت و توصیه‌های سیاسی، تهران: انتشارات پژوهشکده پولی و بانکی.
میلانی، ج. (1394). "اقتصاد مقاومتی و خودباوری"، فرصت‌ها و چالش‌های تحقق آن، مجله اقتصادی، شماره 7 و 8، صص. 5-22.
Briguglio, L., Cordina, G., Farrugia, N. & Vella, S. (2006). “Conceptualising and Measuring Economic Resilience. In Briguglio, L., Cordina, G., and Kisanga EJ”, (Eds) Building the Economic Resilince of small States, Malta: Islands and Small Srates Institute and London: Commonwealth Secretarat, PP. 265-287.
Briguglio, L., Cordina, G., Farrugia, N. & Vella, S. (2008). “Economic Vulnerability and Resilience: Concepts and Measurements”, Research Paper, No. 2008/55, UNU-WIDER.
Duval, R., Elmeskov, J. & Vogel, L. (2007). “Structural Police and Economic Resilience to Shocks”, OECD Economics Department Working Papers 567, OECD Publishing.
Chirstopherson, S., Michie, J. & Tyler, P. (2010). “Regional resilience: Theoritical and Empirical Perspectives”, Cambridge Journal of Regions, Economy and Society, Vol. 3(1), PP. 3-10.
FM Global. (2017), Resilience index annual report.
Edward, H., Travis St, C., Howard, W., Harold, W., Patricia, A., Pamela, B., Sarah, F. &, Alec, F. (2012). “Economic Shocks and Regional Economic Resilience”, In Urban and Regional Policy and Its Effects: Building Resilient Regions, Vol. 9780815722854, PP. 193-274.
Guillaumont, P, (2010). “Assessing the Economic Vulnerability of Small Island Developing States and the Least Developed Countries”, The Journal of Development Studies, Vol. 46(5), PP. 828-854.
IFSB-3: “Guiding Principles on Corporate Governance for Institutions offering only Islamic Financial Services (Excluding Islamic Insurance (Takaful) Institutions and Islamic Mutual Funds)”, December 2006. http://www.ifsb.org/standard/ifsb3.pdf. (Persian).
Rose, A. & Lim, D. (2002). “Business interruption losses from natural hazards: conceptual and methodological issues in the case of the Northridge earthquake”, Global Environmental Change Part B: Environmental Hazards, Vol. 4(1), PP. 1-14.
Peng, C., Yuan, M., GU, C., Peng, Z. & Ming, T. (2017). “A review of the theory and practice of regional resilience”, Sustainable Cities and Society, Vol. 29, PP. 86-96.
Vallascas, F. & Keasey, K. (2012). “Bank resilience to systemic shocks and the stability of banking systems: Small is beautiful”, Journal of International Money and Finance, Vol. 31, PP. 1745-1776.
World Economic Forum. (2016). the Global Competitiveness Report 2016-2017.
World Economic Forum. (2017). the Global Competitiveness Report 2017-2018.
Travis Selmier II, W. (2016). “Design rules for more resilient banking systems”, Policy and Society, Vol. 35(3), PP. 253-267.
_||_ابراهیمی، آ. سیف، ا.م. (1394). "مفهوم شناسی و زمینه‌یابی بانک‌داری مقاومتی در اقتصاد ایران"، فصلنامه روند. دوره 22، شماره 71، صص. 19-54.
اسدی، ع. (1393). "نظام اقتصاد اسلامی الگویی کامل برای اقتصاد مقاومتی"، فصلنامه سیاست‌های راهبردی و کلان، دوره 2، شماره 5، صص. 25-39.
پایگاه خبری-تحلیلی مقاومتی نیوز، حذف دلار از جهان با فناوری بلاک چین و پشتیبانی طلا، منتشر شده در 21/10/1396.
پایگاه خبری-تحلیلی مقاومتی نیوز، تجربه چین در جهانی کردن یوآن چه درس‌هایی برای ایران دارد؟. منتشر شده در 26/4/1396.
پایگاه خبری-تحلیلی مقاومتی نیوز، کاهش ریسک و هزینه‌های تجارت، هدف ۵۵ پیمان پولی دوجانبه در جهان. منتشر شده در 7/6/1396.
تاج‌الدینی، م. (1394). "اقتصاد مقاومتی از دیدگاه قرآن و حدیث"، دومین کنگره بین‌المللی تفکر و پژوهش دینی، اردبیل.
تراب‌زاده جهرمی، م.ص.، سجادیه، ع.ر. و سمیعی‌نسب، م. (1392). "بررسی ابعاد و مؤلفه‌های اقتصاد مقاومتی جمهوری اسلامی ایران در اندیشه حضرت آیت الله خامنه‌ای"، مطالعات انقلاب اسلامی، شماره 32، صص. 31-46.
جمالی، ی. و جابری، ع. (1394). "اقتصاد مقاومتی از دیدگاه اسلام (مفهوم، اصول و سیاست‌ها)"، معرفت، دوره 24، شماره 313، صص. 91-106.
حسین‌پور، د.، رضائی‌منش، ب. و محمدی سیاهبومی، ح.ر. (1395). "رابطه مدیریت جهادی و استراتژی‌های اقتصاد مقاومتی"، پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، دوره 24، شماره 79، صص. 99-122.
حیدری، ف. و رجبی، ز. (1395). "تدوین الگوی پاردایمی حکمرانی نظارتی کارا و اثربخش بر شبکه بانکی کشور"، مطالعات مالی و بانک‌داری اسلامی، دوره 2، شماره 3، صص. 63-93.
خالقی، م.ج. (1395). "نقش نظام بانکی در اقتصاد مقاومتی"، پژوهش ملل، دوره 1، شماره 6، صص. 1-11.
خوانساری، ر. و قلیچ، و. (1394). "اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر تحقق سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی در نظام بانکی با استفاده از روش تاپسیس فازی"، تحقیقات مالی اسلامی، دوره 5، شماره 1(9)، صص. 89-118.
رجبی، ز. (1395). "تبیین الگوی کارکردی مقاوم‌سازی شبکه بانکی کشور با هدف حفظ ثبات و سلامت نظام بانکی (یا تأکید بر اصلاح ساختار نظام بانکی و جلوگیری از توقف و ورشکستگی بانک‌های موجود)"، اداره مطالعات و مقررات بانکی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
رز، پیتر اس. و هاجینس، سیلویا سی. (2010). "مدیریت بانکی و خدمات مالی"، ترجمه: محمدرضا شعبان‌نزاد و مریم‌السادات اسمعیل‌زاده عربی (1393)، چاپ اول، تهران: انتشارات فاطمی.
سلطانی، م. و راعی عزآبادی، م.ا. (1396). "اولویت‌بندی مؤلفه‌های اقتصاد مقاومتی مرتبط با بازار سرمایه"، جستارهای اقتصادی ایران، دوره 14، شماره 27، صص. 89-106.
سیدحسین‌زاده یزدی، س. و شریف‌زاده، م.ج. (1395). "سیره پیامبر اکرم (ص) در مقابله با تهدیدهای اقتصادی"، فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی، دوره 16، شماره 62، صص. 5-31.
سیف، ا.م. (1391). "الگوی اقتصاد مقاومتی جمهوری اسلامی ایران (مبتنی بر دیدگاه مقام معظم رهبری)"، آفاق امنیت، دوره 5. شماره 16، صص. 5-22.
سیف، ا.م. و کمالی، ر. (1393). "الگوی کارایی تخصیصی و انطباقی در اقتصاد مقاومتی جمهوری اسلامی ایران (بر اساس سیاست‌های کلی ابلاغی مقام معظم رهبری)"، آفاق امنیت، دوره 7، شماره 25، صص. 5-38.
سیفلو، س. (1393). "مفهوم‌شناسی اقتصاد مقاومتی"، معرفت اقتصاد اسلامی، دوره 5، شماره 2، صص. 151-173.
سیفلو، س. (1395). "طراحی الگوی بانک‌داری مقاومتی مطالعه موردی بانک نیازهای اساسی"، اقتصاد اسلامی، دوره 16، شماره 64، صص. 55-85.
طغرایی، ز. (1388). "برابر قدرت خرید و محاسبه آن"، فصلنامه علمی تخصصی روند، شماره 44.
غیاثوند، ا. و عبدالشاه، ف. (1394). "شاخص‌های تاب‌آوری اقتصادی"، روند، دوره 22، شماره 71، صص. 79-106.
غیاثوند، ا. و عبدالشاه، ف. (1394). "مفهوم و ارزیابی تاب‌آوری اقتصادی ایران"، پژوهشنامه اقتصادی، دوره 15، شماره 59، صص. 161-187.
کامفیروزی، م.ح.، بنیادی نائینی، ع. و موسوی لقمان، ا. (1392). "بررسی نقش عوامل در اقتصاد بدون نفت در الگوی اقتصاد مقاومتی"، اقتصاد اسلامی، دوره 13، شماره 52، صص. 59-87.
میدری، ا. (1392). "رفع تضاد منافع بخش‌های بانکی و تولیدی در الگوهای مختلف بانک‌داری"، مجلس و راهبرد، دوره 20، شماره 75، صص. 53-78.
میرمعزی، ح. (1391). "اقتصاد مقاومتی و ملزومات آن"، اقتصاد اسلامی، دوره 12، شماره 47، صص. 49-76.
میشکین، فردریک، اس. (2010). "اقتصاد پول، بانک‌داری و بازارهای مالی"، ترجمه و تألیف: حسین قضاوی (1388)، چاپ اول، تهران: موسسه آموزش عالی بانک‌داری، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
مؤمنی، ح.س. (1396). "اقتصاد مقاومتی در کشورهای پیشرفته با تأکید بر تولید ملی"، چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
نیلی، ف. و محمودزاده، آ. (1395). "شکست بازار اعتبارات"، از مجموعه مقالات چالش‌های پولی و بانکی اقتصاد ایران، تحلیل وضعیت و توصیه‌های سیاسی، تهران: انتشارات پژوهشکده پولی و بانکی.
میلانی، ج. (1394). "اقتصاد مقاومتی و خودباوری"، فرصت‌ها و چالش‌های تحقق آن، مجله اقتصادی، شماره 7 و 8، صص. 5-22.
Briguglio, L., Cordina, G., Farrugia, N. & Vella, S. (2006). “Conceptualising and Measuring Economic Resilience. In Briguglio, L., Cordina, G., and Kisanga EJ”, (Eds) Building the Economic Resilince of small States, Malta: Islands and Small Srates Institute and London: Commonwealth Secretarat, PP. 265-287.
Briguglio, L., Cordina, G., Farrugia, N. & Vella, S. (2008). “Economic Vulnerability and Resilience: Concepts and Measurements”, Research Paper, No. 2008/55, UNU-WIDER.
Duval, R., Elmeskov, J. & Vogel, L. (2007). “Structural Police and Economic Resilience to Shocks”, OECD Economics Department Working Papers 567, OECD Publishing.
Chirstopherson, S., Michie, J. & Tyler, P. (2010). “Regional resilience: Theoritical and Empirical Perspectives”, Cambridge Journal of Regions, Economy and Society, Vol. 3(1), PP. 3-10.
FM Global. (2017), Resilience index annual report.
Edward, H., Travis St, C., Howard, W., Harold, W., Patricia, A., Pamela, B., Sarah, F. &, Alec, F. (2012). “Economic Shocks and Regional Economic Resilience”, In Urban and Regional Policy and Its Effects: Building Resilient Regions, Vol. 9780815722854, PP. 193-274.
Guillaumont, P, (2010). “Assessing the Economic Vulnerability of Small Island Developing States and the Least Developed Countries”, The Journal of Development Studies, Vol. 46(5), PP. 828-854.
IFSB-3: “Guiding Principles on Corporate Governance for Institutions offering only Islamic Financial Services (Excluding Islamic Insurance (Takaful) Institutions and Islamic Mutual Funds)”, December 2006. http://www.ifsb.org/standard/ifsb3.pdf. (Persian).
Rose, A. & Lim, D. (2002). “Business interruption losses from natural hazards: conceptual and methodological issues in the case of the Northridge earthquake”, Global Environmental Change Part B: Environmental Hazards, Vol. 4(1), PP. 1-14.
Peng, C., Yuan, M., GU, C., Peng, Z. & Ming, T. (2017). “A review of the theory and practice of regional resilience”, Sustainable Cities and Society, Vol. 29, PP. 86-96.
Vallascas, F. & Keasey, K. (2012). “Bank resilience to systemic shocks and the stability of banking systems: Small is beautiful”, Journal of International Money and Finance, Vol. 31, PP. 1745-1776.
World Economic Forum. (2016). the Global Competitiveness Report 2016-2017.
World Economic Forum. (2017). the Global Competitiveness Report 2017-2018.
Travis Selmier II, W. (2016). “Design rules for more resilient banking systems”, Policy and Society, Vol. 35(3), PP. 253-267.
