تاثیر آموزش تاب‌آوری بر مولفه‌های اضطراب (اضطراب جدایی، هراس اجتماعی، اضطراب تعمیم‌یافته، وسواس و وحشت) در کودکان مقطع ابتدایی

الموضوعات :

زهرا بختیاری ¹ , جوانشیر اسدی ² , علی اصغر بیانی ³

1 - دانشجوی دکتری روانشناسی عمومی، گروه روانشناسی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران
2 - استادیار، گروه روانشناسی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران
3 - دانشیار، گروه روانشناسی، واحد آزادشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، آزادشهر، ایران

تاريخ الإرسال : 23 الثلاثاء , ذو القعدة, 1441 تاريخ التأكيد : 20 السبت , ربيع الثاني, 1442 تاريخ الإصدار : 06 السبت , ربيع الثاني, 1442

الکلمات المفتاحية: وحشت, آموزش تاب‌آوری# اضطراب جدایی#هراس اجتماعی# اضطراب تعمیم‌یافته# وسواس,

ملخص المقالة :

مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر آموزش تاب‌آوری بر مولفه‌های اضطراب در کودکان مقطع ابتدایی انجام شد. این مطالعه نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش دانش‌آموزان پسر مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره آموزش‌وپرورش منطقه 5 و 6 شهر تهران در سال تحصیلی 99-1398 بودند. نمونه پژوهش 40 نفر بودند که با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه مساوی جایگزین شدند. گروه آزمایش 9 جلسه 60 دقیقه‌ای (هفته‌ای دو جلسه) تحت آموزش تاب‌آوری قرار گرفت و گروه کنترل آموزشی ندید. داده‌ها با کمک فرم اطلاعات جمعیت‌شناختی و مقیاس تجدیدنظرشده اضطراب و افسردگی کودکان (چورپیتا و همکاران، 2000) جمع‌آوری و با روش‌های خی‌دو و تحلیل کوواریانس چندمتغیری در نرم‌افزار SPSS-21 تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که گروه‌های آزمایش و کنترل از نظر پایه تحصیلی، سن و تحصیلات پدر و مادر تفاوت معنی‌داری نداشتند (05/0P>). دیگر یافته‌ها نشان داد که آموزش تاب‌آوری باعث کاهش مولفه‌های اضطراب جدایی، هراس اجتماعی، اضطراب تعمیم‌یافته و وسواس کودکان مقطع ابتدایی شد (05/0p <)، اما تاثیر معنی‌داری بر وحشت آنان نداشت (05/0P>). با توجه به نتایج این مطالعه، برنامه‌ریزی برای استفاده از روش آموزش تاب‌آوری جهت کاهش اضطراب کودکان مقطع ابتدایی ضروری است.

المصادر:

اشکان، ساناز؛ افروز، غلامعلی؛ منشئی، غلامرضا؛ طالبی، هوشنگ و فروغی ابری، احمد. (1393). مقایسه اثربخشی آموزش گروهی مدیریت والدین و تاب‌آوری در کاهش مشکلات رفتاری نوجوانان. نشریه توانمندسازی کودکان استثنایی، 5(2)، 15-1.

رمضانی، شکوفه؛ محمدی، نسیم؛ علیزاده چهاربرج، طاهر و رحمانی، سیف‌اله. (1396). تاثیر آموزش تاب‌آوری بر سبک‌های مقابله‌ای و خوش‌بینی کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست. فصلنامه سلامت روان کودک، 4(4)، 58-46.

صادقی، مسعود؛ سپهوندی، محمدعلی و رضایی‌فر، نسرین. (1395). تاثیر آموزش تاب‌آوری خانواده بر سلامت روانی مادران دارای فرزند کم‌توان ذهنی. مجله مشاوره و روان‌درمانی خانواده، 6(1)، 78-57.

عابدی قلیچ قشلاقی، میلاد، سلیمانی، علی‌اکبر و یعقوبی، حمید. (1397). مدل‌یابی ساختاری اختلالات اضطرابی و افسردگی در کودکان و نوجوانان دختر شهر ارومیه. مجله روانشناسی بالینی، 10(3)، 61-49.

قاجاریه، مژگان؛ عالی‌پور، سیروس؛ شهنی ییلاق، منیجه و داوودی، ایران. (1397). اثربخشی برنامه آموزش تاب‌آوری فرندز نوجوانان بر اضطراب دانش‌آموزان دختر شهر اهواز. مجله روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی، 9(31)، 84-69.

گودرزی، محمدعلی؛ هاشمی، راضیه و تقوی، محمدرضا. (1397). تاثیر برنامه آموزش رفتاری والدین بارکلی به مادران بر کاهش مشکلات رفتاری کودکان مقطع ابتدایی با اختلال سلوک. مجله دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 19(1)، 9-1.

محمدی، سیدیونس؛ مالمیر، طیبه و گلزاری، میترا. (1395). بررسی اثر نوروفیدبک بر میزان اضطراب و جرئت‌ورزی در افراد مبتلا به اختلال وحشت‌زدگی. فصلنامه عصب روانشناسی، 2(2)، 80-69.

موسوی، رقیه؛ فرزاد، ولی‌الله و نوابی‌نژاد، شکوه. (1389). تعیین اثر خانواده درمانی ساختاری در درمان اختلالات اضطرابی کودکان. مجله دانشور رفتار، 17(40)، 10-1.

نصیرزاده، زیبا؛ رضایی، علی‌محمد و محمدی‌فر، محمدعلی. (1397). اثربخشی آموزش تاب‌آوری بر کاهش احساس تنهایی و اضطراب دانش‌آموزان دختر دبیرستان. مجله روانشناسی بالینی، 10(2)، 39-29.

 

Becker, S. P., Schindler, D. N., Holdaway, A. S., Tamm, L., Epstein, J. N., & Luebbe, A. M. (2019). The revised child anxiety and depression scales (RCADS): Psychometric evaluation in children evaluated for ADHD. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 41, 93-106.

Chesak, S. S., Khalsa, T. K., Bhagra, A., Jenkins, S. M., Bauer, B. A., & Sood, A. (2019). Stress management and resiliency training for public school teachers and staff: A novel intervention to enhance resilience and positively impact student interactions. Complementary Therapies in Clinical Practice, 37(4), 32-38.

Chorpita, B. F., Yim, L., Moffitt, C., Umemoto, L. A., & Francis, S. E. (2000). Assessment of symptoms of DSM-IV anxiety and depression in children: A revised child anxiety and depression scale. Behavior Research and Therapy, 38(8), 835-855
.

Christopher, M., Bowen, S., & Witkiewitz, K. (2020). Mindfulness-based resilience training for aggression, stress and health in law enforcement officers: study protocol for a multisite, randomized, single-blind clinical feasibility trial. Trials, 21(1), 1-12.

Dindo, L., Brandt, C. P., & Fiedorowicz, J. G. (2019). Cross-sectional relations between psychological inflexibility and symptoms of depression and anxiety among adults reporting migraines or risk factors for cardiovascular disease. Journal of Contextual Behavioral Science, 13, 1-6.

Gindt, M., Nachon, O., Chanquoy, L., Faure, S., & Garcia, R. (2017). Attentional bias in post-traumatic stress symptoms or anxiety. European Journal of Trauma & Dissociation, 1(3), 159-164.

Henderson, N., & Milstein, M. (2002). Resiliency in schools: Making it happen for students and educators. Thousand Oaks, CA: Corwin Press.

Ma, L., Zhang, Y., Huang, C., & Cui, Z. (2020). Resilience-oriented cognitive behavioral interventions for depressive symptoms in children and adolescents: A meta-analytic review. Journal of Affective Disorders, 270(11), 150-164.

Ma, X., Wang, Y., Hu, H., Tao, X. G., Zhang, Y., & Shi, H. (2019). The impact of resilience on prenatal anxiety and depression among pregnant women in Shanghai. Journal of Affective Disorders, 250, 57-64.

Narmandakh, A., Roest, A. M., Jonge, P., & Oldehinkel, A. J. (2020). The bidirectional association between sleep problems and anxiety symptoms in adolescents: a TRAILS report. Sleep Medicine, 67, 39-46.

Penades, M. C., Nunez, A. G., & Canos, J. H. (2017). From planning to resilience: The role (and value) of the emergency plan. Technological Forecasting and Social Change, 121, 17-30.

Sanchez-Lopez, A., Raedt, R. D., Put, J. V., & Koster, E. H. W. (2019). A novel process-based approach to improve resilience: Effects of computerized mouse-based (gaze)contingent attention training (MCAT) on reappraisal and rumination. Behaviour Research and Therapy, 118, 110-120.

Taylor, D. L., Kraines, M., Grant, D. M., & Wells, T. T. (2019). The role of excessive reassurance seeking: An eye tracking study of the indirect effect of social anxiety symptoms on attention bias. Psychiatry Research, 274, 220-227.

Taylor, R. A. (2019). Contemporary issues: Resilience training alone is an incomplete intervention. Nurse Education Today, 78, 10-13.