-
دسترسی آزاد مقاله
1 - مدیریت و دفع رواناب های سطحی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و روش فازی (نمونه موردی: بندر امام خمینی)
شهاب موسوی رامین ارفع نیا قاسم خسرویهدف از احداث شبکههای جمعآوری آبهای سطحی فراهم آوردن امکان ایمنسازی شهر در مقابل حوادث غیرمترقبه (سیل) و بهبود بهداشت شهری و .... است. در طی بارندگیها سالهاي اخير در بندر امام خمینی به دلیل نبود کانالها و حتی جویهای انتقال روان آبهای سطحی بيشتر معابر و خیابا چکیده کاملهدف از احداث شبکههای جمعآوری آبهای سطحی فراهم آوردن امکان ایمنسازی شهر در مقابل حوادث غیرمترقبه (سیل) و بهبود بهداشت شهری و .... است. در طی بارندگیها سالهاي اخير در بندر امام خمینی به دلیل نبود کانالها و حتی جویهای انتقال روان آبهای سطحی بيشتر معابر و خیابانها دچار آبگرفتگی شدیدی شدند که خسارات عمدهای به زیرساختهای منطقه وارد شده است. هدف از این پژوهش مدیریت و دفع روانابها با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی در بندر امام خمینی بود. بدين منظور با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي در ابتدا لايههاي رقومي منطقه شامل ارتفاع، شيب، جهت شيب و شبكه زهكشي شهر تهيه گرديد. سپس با استفاده از روش منطق فازي فضاهاي داراي پتانسيل تجمع رواناب در منطقه مورد شناسايي قرار گرفتند. يافتههای تحقیق نشان دادند که تمركز اين فضاها در شرق، مركز ، شمال شرق و جنوب شرق منطقه ميباشد. با استفاده از تکنیک RiverTools و با توجه به نقشه شبکه زهکشی شهر، بهترین مسیرها برای احداث کانالهای پیشنهادی تهیه گردید. این کانالها شامل کانالهای فرعی، کانالهای اصلی درجه دو و سه بودند. کانال درجه یک کانال اصلی بود که جمع¬کننده¬ی آب¬های کانال¬های درجه دو و سه هم بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - ارائه الگوی تعدیل منابع انسانی با رویکرد مبتنی بر ساخت آینده شغلیِ کارکنان در شهرداری های استان اصفهان
محسن صانعی آرانی ناصر میر سپاسی کرم اله دانشفرد نازنین پیله وریپژوهش حاضر با هدف ارائه الگویی پیرامون تعدیل کارکنان در شهرداری های استان اصفهان و بررسی تأثیر پذیری تعدیل و ابعاد آن از عوامل ساختاری، رفتاری و فردی جهت ساخت آینده ی شغلی کارکنانی که سازمان را ترک می نمایند و همچنین کارکنان باقی مانده در سازمان، صورت پذیرفته است. روش ا چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف ارائه الگویی پیرامون تعدیل کارکنان در شهرداری های استان اصفهان و بررسی تأثیر پذیری تعدیل و ابعاد آن از عوامل ساختاری، رفتاری و فردی جهت ساخت آینده ی شغلی کارکنانی که سازمان را ترک می نمایند و همچنین کارکنان باقی مانده در سازمان، صورت پذیرفته است. روش انجام این تحقیق، توصیفی و از نوع همبستگی است روش گردآوری اطلاعات، به صورت آمیخته (کمی و کیفی) می باشد جامعه آماری پژوهش در مرحله اول (رویکرد کیفی) 22 نفر از صاحب نظران و خبرگان که دارای اطلاعات مناسبی پیرامون موضوع تعدیل کارکنان هستند، می باشد که با بکارگیری چند دور روش دلفی و استفاده از منطق فازی برای ایجاد همگرایی بالاتر میان نظرات کارشناسان، الگویی پیرامون تعدیل کارکنان و عوامل اثر گذار بر تعدیل، طراحی گردید. سپس در بخش کمی، جهت آزمون الگوی مذکور، پرسشنامه ای طراحی و پس از بررسی اعتبار پرسشنامه از طریق تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی، در اختیار تعدادی از مدیران که با استفاده از روش نمونه گیری غیر احتمالیِ قضاوتی از میان مدیران دوایر و واحدهای شهرداری های استان اصفهان انتخاب گردیده بودند، قرار گرفت. با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری روابط بین عناصر مدل بررسی شد. یافته های پژوهش نشان داد که تمام فرضیه ها مورد تأیید قرار گرفتند. شهرداری ها می توانند با در نظر گرفتن شاخص های مطرح شده برای ابعاد تعدیل در این پژوهش، در تعیین نوع شغل، نحوه عملکرد در نقشی که باید آینده عهده دار باشند (برای کارکنانی که در سازمان می مانند) و همچنین اقدامات لازم جهت آینده شغلیِ کارکنانی که سازمان را ترک مینمایند، تصمیمات مؤثری اتخاذ نمایند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - شناسایی عوامل موثردرآینده پژوهی سیستم های اطلاعاتی بیمارستانی بر عملکرد کارکنان بیمارستان میلاد تهران
ژیلا دادگرپناهمقدمه: آینده نگری فناوری باهدف بروز کردن دانش مدیریت سیاست گذاری، تصمیم گیری و تدوین راهبُرد های بلندمدت ملی و فراملی برنامه ریزی می گردد. اینده پژوهی در سیستم های بیمارستانی باید بر اطلاع رسانی در زمینه مراقبت های و خدمات ارائه شده توسط بیمارستان و نحوه دسترسی سریع ج چکیده کاملمقدمه: آینده نگری فناوری باهدف بروز کردن دانش مدیریت سیاست گذاری، تصمیم گیری و تدوین راهبُرد های بلندمدت ملی و فراملی برنامه ریزی می گردد. اینده پژوهی در سیستم های بیمارستانی باید بر اطلاع رسانی در زمینه مراقبت های و خدمات ارائه شده توسط بیمارستان و نحوه دسترسی سریع جهت انجام امور محوله کارکنان باشد. هدف: فراهم کردن اطلاعات سازمان یافته و منسجم در جهت بهبود عملکرد است. لذا عوامل موثردرآینده پژوهی سیستم های اطلاعاتی بیمارستانی بر عملکرد کارکنان شناسایی و الویت بندی شد. این پژوهش بر اساس هدف کاربردی و روش تحقیق توصیفی از نوع علی مقایسه ای و نمونه گیری به صورت غیرتصادفی با حجم نمونه 94 نفر با استفاده از جدول مورگان و پرسشنامه استاندارد اطلاعات مدیریت در 71 گویه و با طیف لیکرت در 2 مقیاس )کاملاً موافقم موافقم - بی نظرم مخالفم کاملا مخالفم( و آزمون - spss18 و آزمون نان پارامتریک فرید من انجام شد. نتیجه گیری: نتایج آزمون نشان می دهد که در بین سایر مؤلفه های سیستم اطلاعاتی بیمارستانی مؤلفه های گرفتن 95 از نظر کارکنان دارای الویت اول و بیشترین تأثیر را / 3 و درجه آزادی 969 / تصمیمات سریع کارکنان با میانگین 94 نسبت به سایر شاخص ها دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - تحلیل امنیت در سکونتگاه هاى غیررسمى با تاکید بر آسیب هاى اجتماعى (مطالعه موردى : محله خا ک سفید تهران)
هماییون نورائی منوچهر طبیبیان ناصر رضاییهدف از این بحث تعیین چگونگى پراکنش آسیب هاى اجتماعى، به عنوان یکى از تعریف کننده هاى میزان احساس امنیت و درنتیجه موثر بر میزان مشارکت مردم و تحقق برنامه هاى توانمندسازى، در محله ى خاک سفید تهران است که از محله هاى باسابقه اسکان غیررسمى محسوب مى گردد. روش تحقیق توصیفى- ت چکیده کاملهدف از این بحث تعیین چگونگى پراکنش آسیب هاى اجتماعى، به عنوان یکى از تعریف کننده هاى میزان احساس امنیت و درنتیجه موثر بر میزان مشارکت مردم و تحقق برنامه هاى توانمندسازى، در محله ى خاک سفید تهران است که از محله هاى باسابقه اسکان غیررسمى محسوب مى گردد. روش تحقیق توصیفى- تحلیلى از نوع موردى (محله خاک سفید) است و جمع آورىداده ها، به روش کتابخانه اى و میدانى با استفاده از پرسش نامه بوده است. تحلیل ها با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایىانجام شده است. نتایج نشان مى دهد کمترین میزان امنیت به دلیل تعدد آسیب هاى اجتماعى در expert choice و نرم افزارمحله خاک سفید، در قسمت میدان نواب صفوى قابل مشاهده است و وجود چنین آسیب هایى در این میدان، بر روى محدوده هاىاطراف آن نیز تأثیر بسیار منفى گذارده است، به طورى که این مناطق نیز به نواحى نا امنى از منظر آسیب هاى اجتماعى تبدیلگردیده اند و به کارگیرى برنامه اى جهت بهبود بخشى وضعیت امنیت در این نقاط را ضرورى نموده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - توسعه کالبـدی شهر نالـوس با در نظر گرفتـن اثرات زیست محیطی به کمک GIS
حمید شیرمحمدی فریدون نقیبیرشد بی رویه جمعیت شهری و افزایش مهاجرت به شهرها ، منجر به ساخت و سازهای بدون برنامه ریزی ، گسترش مهار نشدنی شهرها و تغییرات فراوانی در ساختار فضایی شهرها گردیده است، که نیازمند سازماندهی اساسی و طراحی فضایی (برنامه ریزی) مناسب است. در این تحقیق به بررسی اشکال مختلف ت چکیده کاملرشد بی رویه جمعیت شهری و افزایش مهاجرت به شهرها ، منجر به ساخت و سازهای بدون برنامه ریزی ، گسترش مهار نشدنی شهرها و تغییرات فراوانی در ساختار فضایی شهرها گردیده است، که نیازمند سازماندهی اساسی و طراحی فضایی (برنامه ریزی) مناسب است. در این تحقیق به بررسی اشکال مختلف توسعه شهری پرداخته شده و سعی شده موانع اصلی توسعه های شهری با تاکید بر مسائل زیست محیطی اعم از طبیعی مانند وجود رودخانه، کوه، شیبهای تند، جنس خاک، گسل و غیر طبیعی مانند وجود تاسیسات و صنایع سنگین (و یا غیر قابل انتقال) به صورت مدون گردآوری و تدوین شده و نقش هر یک از این عوامل به طور جداگانه بررسی شود، سپس به کمک GIS و قابلیت های آن روند توسعه بر اساس پارامترهای موثر مدلسازی شده و میزان و ضریب اهمیت هر یک از این عوامل به طور تجربی و با راهنمایی افراد خبره برای حالت کلی و همچنین برای نمونه موردی شهر نالوس، دسته بندی و ارزش گذاری شده تا با بهره گیری از GIS و با توجه به شرایط مختلف، با محاسبه میزان زمین مورد نیاز توسعه آینده شهر نالوس، مکانیابی در راستای اهداف برنامه ریزی و تحقق توسعه پایدار صورت گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - کاربرد سیستمهای پشتیبان تصمیمگیری فضایی در برنامهریزی شهری
شیده شکوری اصل مجتبی رفیعیانپیچیدگی مسائل مرتبط با شهر، برنامه ریزان و مدیران شهری را ناگزیر به تصمیم گیری در شرایط عدم قطعیت می نماید. سیستم های پشتیبان تصمیم گیری [i]از جمله ابزارها و فنون پیشرفته ای هستند که به عنوان ابزاری کارآمد جهت تسهیل و هدایت فرایند اتخاذ تصمیمات بهینه در خدمت برنامه ریزا چکیده کاملپیچیدگی مسائل مرتبط با شهر، برنامه ریزان و مدیران شهری را ناگزیر به تصمیم گیری در شرایط عدم قطعیت می نماید. سیستم های پشتیبان تصمیم گیری [i]از جمله ابزارها و فنون پیشرفته ای هستند که به عنوان ابزاری کارآمد جهت تسهیل و هدایت فرایند اتخاذ تصمیمات بهینه در خدمت برنامه ریزان و مدیران شهری قرار گرفته اند و عمدتاً درتصمیم گیری های پیچیده و چندمعیاری[ii] و یا تصمیم گیری در شرایط عدم قطعیت به کار گرفته می شوند. سیستم های پشتیبان تصمیم گیری از طریق فراهم آوردن امکان بررسی تأثیرات متقابل مؤلفه های مختلف مؤثر بر مسئله با استفاده از ابزارها و فنّاوری های نوین و نیز با بهره گیری از امکانات مدلسازی، به سیاست گذاران در اتخاذ تصمیمات بهینه در خصوص مسائل نیمه ساختار یافته[iii]یاری می رسانند. در پژوهش حاضر تلاش شده است تا پس از معرفی اجمالی سیستم های پشتیبان تصمیم گیری، انواع و مؤلفه های سازنده آنها به بررسی نمونه هایی از کاربرد این سیستم ها در تصمیم گیری ها و سیاست گذاری های مرتبط با شهر پرداخته شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - تحلیل شاخصهای نفوذپذیری در بافتهای شهری
بهرام امین زاده گوهرریزی سیامک بدرنفوذپذیری بافتهای شهری از مفاهیم پایه در نظریههای معاصر شهرسازی است. این مفهوم در بسیاری از تصمیمگیریها بعنوان معیاری کمی نقش دارد. در این مقاله ابتدا مفهوم و ماهیت نفوذپذیری و شاخص های پیشنهادی آن که عموماً متکی به نظریه های گراف های مسطح اند بازنگری شده است. سپس ن چکیده کاملنفوذپذیری بافتهای شهری از مفاهیم پایه در نظریههای معاصر شهرسازی است. این مفهوم در بسیاری از تصمیمگیریها بعنوان معیاری کمی نقش دارد. در این مقاله ابتدا مفهوم و ماهیت نفوذپذیری و شاخص های پیشنهادی آن که عموماً متکی به نظریه های گراف های مسطح اند بازنگری شده است. سپس نسبت های آلفا و گاما که از مهمترین شاخص های اندازه گیری نفوذپذیری بافت های شهری محسوب می شوند در تناسب با روابط گراف های مسطح با بافت های شهری مورد تجدید نظر قرار گرفته و روابط جدیدی پیشنهاد شده است. در ادامه با ترکیب 3 شاخص: فاصله نقاط تا گره با (ورودی و خروجی)، شاخص اصلاح شده آلفا و فاصله نقاط تا اولین گره روشی پیشنهاد شده تا براساس آن نفوذپذیری بافت شهری قابل اندازه گیری باشد. کاربرد این روش در بافت های شهری گذشته از دارا بودن سهولت نسبی، شرایطی را بوجود می آورد تا ارزیابی در مورد پیشنهاد یک کمان جدید یا تعریض یک محور بین گزینه های مختلف بهصورت نظاممندتری صورت پذیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - گسترش متدولوژی مکانیابی پارگینگ های عمومی با استفاده از GIS در کلانشهرها
فرح عباسی کلکانی سید محمد سید حسینیرشد روزافزون وسائل نقلیه در شبکه معابر شهری و عدم توسعه هماهنگ با زیر ساختها و تسهیلات ثابت حمل و نقل شهری باعث افزایش تراکم ترافیک بخصوص در محدوده های مرکزی شهرها می شود. یکی از این تسهیلات ضروری فضاهای توقف وسایل نقلیه ساکن می باشد. اکنون با وجود تراکم ترافیک در مناطق چکیده کاملرشد روزافزون وسائل نقلیه در شبکه معابر شهری و عدم توسعه هماهنگ با زیر ساختها و تسهیلات ثابت حمل و نقل شهری باعث افزایش تراکم ترافیک بخصوص در محدوده های مرکزی شهرها می شود. یکی از این تسهیلات ضروری فضاهای توقف وسایل نقلیه ساکن می باشد. اکنون با وجود تراکم ترافیک در مناطق مرکزی کلانشهرهای کشور،انجام مکانیابی اصولی جهت پارکینگ های عمومی با روش ها و ابزارهای قوی طلب می شود. تحقیق حاضر در رابطه با مکانیابی محل هایی مناسب جهت احداث پارکینگهای عمومی در منطقه3 کلانشهر کرج انجام شده است که در آن از امکانات توانمند و توابع تحلیلی سیستم اطلاعات جغرافیایی1استفاده گردیده است . در این تحقیق با استفاده از روش 2AHPمعیارها وزندهی میشوند و سپس جهت انجام تحلیل های مکانی این وزنها به لایه های ساخته شده از معیارها در نرم افزارهای GIS ،اعمال و با روشهای کلاسیک بولین ،همپوشانی و روشهای فازی مکان های مناسب جهت پارکینگ در کلانشهر کرج مشخص میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - بررسی تأثیر استقرار سیستم اطلاعات بیمارستانی بر میزان خطاهای دارویی بخش های بستری در مرحله نسخه پیچی در مرکز آموزشی- درمانی شهید مطهری مرودشت :1392
مهسا صابری شقایق وحدت سمیه حساممقدمه: خطاهای دارویی، یکی از شایعترین اشتباهات نظامهای بهداشتی است که میتواند نتایج بسیار بد و مرگباری به دنبال داشته باشد. پژوهش حاضر، با هدف بررسی تأثیر استقرار سیستم اطلاعات بیمارستانی بر میزان خطاهای دارویی بخشهای بستری در مرحله نسخهپیچی در مرکز آموزشی - درمانی چکیده کاملمقدمه: خطاهای دارویی، یکی از شایعترین اشتباهات نظامهای بهداشتی است که میتواند نتایج بسیار بد و مرگباری به دنبال داشته باشد. پژوهش حاضر، با هدف بررسی تأثیر استقرار سیستم اطلاعات بیمارستانی بر میزان خطاهای دارویی بخشهای بستری در مرحله نسخهپیچی در مرکز آموزشی - درمانی شهید مطهری مرودشت صورت گرفته است. روش پژوهش: در پژوهش توصیفی - تحلیلی حاضر، در مجموع تعداد 600 نسخه بستری در دو مقطع زمانی قبل و بعد از استقرار سیستم اطلاعات بیمارستانی مورد بررسی قرار گرفت. خطاهای اتفاق افتاده در مرحله نسخهپیچی از طریق چک لیست تدوین شده توسط پژوهشگر جمعآوری و دادهها با استفاده از نرم افزارspss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافتهها: بیشترین خطا در بخشهای بستری قبل از استقرار سیستم اطلاعات بیمارستانی مربوط به خطای خواندن علامات اختصاری با میانگین 57/0 و بعد از استقرار مربوط به عدم تطابق نوع نسخه پیچیده شده با دستور پزشک با میانگین 24/0 بود. همچنین میزان خطاهای دارویی برحسب تعداد اقلام دارویی به طور معناداری بعد از استقرار سیستم اطلاعات بیمارستانی کاهش یافته است. نتیجهگیری: با توجه به اثر سیستم اطلاعات بیمارستانی بر میزان خطاهای دارویی میتوان با گسترش این سیستم و استفاده از انواع پیشرفته آن از جمله سیستم ثبت کامپیوتری دستورات پزشک گام بزرگی در جهت کاهش خطاهای دارویی و در نتیجه افزایش ایمنی بیمار برداشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - ارزیابی امور بیمهای سیستمهای اطلاعات بیمارستانی: بهینهسازی امور مالی و بیمهای بیمارستان
حمیدرضا دهقان فاطمه کشمیری ژیلا نجف پورمقدمه: امروزه اطلاعات نیروی حیاتی ارائه مراقبت بهداشتی و درمانی است و با توجه به افزایش روز افزون بکارگیری سیستم اطلاعات بیمارستانی و با توجه به قابلیتهای سیستم (HIS) در بهبود عملکرد امور مالی و بیمهای بیمارستانها، این مقاله با هدف تدوین ابزار ارزیابی اموربیمهای و ن چکیده کاملمقدمه: امروزه اطلاعات نیروی حیاتی ارائه مراقبت بهداشتی و درمانی است و با توجه به افزایش روز افزون بکارگیری سیستم اطلاعات بیمارستانی و با توجه به قابلیتهای سیستم (HIS) در بهبود عملکرد امور مالی و بیمهای بیمارستانها، این مقاله با هدف تدوین ابزار ارزیابی اموربیمهای و نیز سنجش سیستم اطلاعاتی HIS انجام شد. روش پژوهش: مطالعه حاضر توصیفی - تحلیلی است که در دو فاز انجام شد. در فاز اول ابزار ارزیابی امور بیمهای سیستمهای اطلاعات بیمارستانی تدوین شد. در فاز دوم پژوهش ارزیابی سیستمهای اطلاعاتی بیمارستانهای تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی یزد صورت گرفت. یافتهها: ماحصل فاز اول پژوهش تدوین چک لیستی (123گویه) در6 ماژول سیستم اطلاعات بیمارستانی بود. روایی ابزار با نظر متخصصین تایید و پایایی آن نیز بررسی شد (آلفای کرونباخ 7/.). در فاز دوم وضعیت بیمارستانهای مورد مطالعه با کسب (73%) امتیاز مطلوب ارزیابی شد. نقطه قوت در سیستمهای اطلاعاتی مورد مطالعه، تعبیه بانکهای اطلاعاتی مورد قبول بیمه (30%)، نقطه ضعف آنها چک هوشمند intelligence check)) پرونده بیمهای توسط سیستم اطلاعات با کمترین امتیاز (3.7%) گزارش شد. همچنین نتایج نشان داد ماژول بیهوشی با (100%) امتیاز و ویزیت مشاوره (44.8%) به ترتیب در بالاترین رتبه و پایینترین رتبه قرار گرفتهاند. نتیجهگیری: با توجه به قابلیتهای سیستمهای اطلاعاتی بیمارستانی میتوان مشکلات امور بیمهای بیمارستان را تا حد زیادی کاست و وضعیت مالی بیمارستان را سامان بخشید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
11 - مکانیابی بهینه برای توزیع خانههای بهداشت روستایی در استان خوزستان با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی
فرحناز صدوقی حجت حاتمی نژاد جواد زارعیمقدمه: در برخی از مناطق روستایی ایران نزدیک به سه دهه از تاسیس خانههای بهداشت روستایی میگذرد و در طی این سالها الگوی جمعیتی، اقتصادی و اجتماعی در بسیاری از مناطق روستایی ایران تغییر نموده است. لذا یکی از چالشهای بخش سلامت تخصیص بهینه خانههای بهداشت با توجه به تغییر چکیده کاملمقدمه: در برخی از مناطق روستایی ایران نزدیک به سه دهه از تاسیس خانههای بهداشت روستایی میگذرد و در طی این سالها الگوی جمعیتی، اقتصادی و اجتماعی در بسیاری از مناطق روستایی ایران تغییر نموده است. لذا یکی از چالشهای بخش سلامت تخصیص بهینه خانههای بهداشت با توجه به تغییرات مناطق روستایی است. هدف این مطالعه، مکانیابی بهینه برای توزیع خانههای بهداشت روستایی در استان خوزستان بود. روش پژوهش:این پژوهشی کاربردی و از نوع توصیفی - تحلیلی بود. جامعه پژوهش را تمامی روستاها و خانههای بهداشت روستایی استان خوزستان در سال 1390 تشکیل میدادند. پس از جمعآوری دادههای توصیفی و فضایی مورد نیاز و اصلاح آنها، معیارهای و زیر معیارهای اصلی برای مکانیابی با استفاده از نظر خبرگان مشخص گردیدند، سپس با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) وزن معیارها مشخص شدند و با تلفیق لایههای وزندهی شده در نرمافزار ArcGIS، مدلی برای مکانیابی خانههای بهداشت روستای ارائه گردید. یافتهها: از مجموع 886 خانه بهداشت روستایی موجود، در استان خوزستان، 128 خانه بهداشت روستایی (4/14 درصد) با ضوابط طرح گسترش شبکه مطابقت نداشتند. در مجموع 358 روستای دارای سکنه نیز فاقد دسترسی مناسب به خانههای بهداشت روستایی بودند. از دیدگاه خبرگان در بین معیارهای اصلی برای مکانیابی بهینه برای توزیع خانه بهداشت روستایی، مهمترین معیار جمعیت روستای اصلی با وزن نسبی 506/0 بود. نتیجهگیری: نتایج پژوهش نشان داد که استفاده از سیستم اطلاعاتی جغرافیایی میتواند به ارائه تصویری دقیقتر ار توزیع خانههای بهداشت روستایی کمک کند. لذا توصیه میگردد که کارشناسان طرح گسترس شبکه، به منظور کارآیی بهتر توزیع خدمات بهداشت روستایی از سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
12 - رابطه الزامات سیستم اطلاعات بیمارستانی و اجرای طرح تحول نظام سلامت در بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی تهران
نعیمه طاهری نژاد کنی سید جمالالدین طبیبی کامران حاجی نبیمقدمه: سیستمهای اطلاعات بیمارستان به عنوان پیش نیازی جهت ارائه موثر و با کیفیت مراقبت سلامت در بیمارستانها محسوب میشوند. مطالعه حاضر با هدف مطالعه رابطه الزامات سیستم اطلاعات بیمارستانی و اجرای طرح تحول نظام سلامت در بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد. ر چکیده کاملمقدمه: سیستمهای اطلاعات بیمارستان به عنوان پیش نیازی جهت ارائه موثر و با کیفیت مراقبت سلامت در بیمارستانها محسوب میشوند. مطالعه حاضر با هدف مطالعه رابطه الزامات سیستم اطلاعات بیمارستانی و اجرای طرح تحول نظام سلامت در بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد. روش پژوهش: این پژوهش یک مطالعه توصیفی - تحلیلی بود که در سال 1395 انجام گردید. جامعه آماری آن شامل 162 نفر از کارشناسان واحد فناوری اطلاعات، مسئولین و پرسنل اداری و درمانی بود که با سیستم اطلاعات بیمارستانی سروکار داشتند. ابزار گردآوری دادهها، پرسشنامه پژوهشگر ساخته براساس مطالعات مشابه بود که روایی آن توسط کمیته خبرگان و پایایی آن قبل از انجام مطالعه در یک نمونه 30 نفری با استفاده از روش آلفای کرونباخ (93/0=a) بررسی و تایید گردید. نحوه تکمیل پرسشنامه به صورت مراجعه حضوری و خود ایفایی میباشد. تحلیل اطلاعات با آزمون تی مستقل، تی زوج و آنوا و به کمک نرمافزار SPSS انجام گرفت. یافتهها: نتایج نشان داد میانگین و انحراف معیار الزامات سیستم اطلاعات بیمارستانی قبل از اجرای طرح تحول مقدار 0.60±2.63 و بعد از اجرای طرح تحول مقدار 0.74±3.10 به دست آمد. آزمون تی زوج دونمونهای نشان داد میانگین 6 گروه الزامات نیروی انسانی، حرفهای، فنی، سازمانی، قانونی و مالی به صورت معنیداری بعد از اجرای طرح تحول سلامت افزایش یافته است(05/0>P). نتیجهگیری: با توجه به نقش مثبت طرح تحول سلامت بر الزامات سیستم اطلاعات بیمارستانی، این طرح توانسته الزامات مرتبط با اجرای هرچه بهتر سیستم اطلاعات بیمارستانی در حوزههای انسانی، مالی، قانونی، سازمانی، فنی و حرفهای ارتقا دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
13 - ابعاد موثر بر موفقیت حاکمیت بالینی (محرکها، توانمندسازها و چالشها) در یک بیمارستان خصوصی با رویکرد دلفی فازی
زینب محمدی حسین دیده خانیمقدمه: در کشورهای مختلف تا به امروز روشها و ابزار متنوعی جهت ارتقا مراقبتهای سلامت به کارگرفته شده است که یکی از این شیوهها حاکمیت بالینی است. در این مطالعه ابعاد موثر بر اجرای موفق حاکمیت بالینی از نگاه مدیران سلامت بررسی گردید.روش پژوهش: در این مطالعه کیفی، الگوی ج چکیده کاملمقدمه: در کشورهای مختلف تا به امروز روشها و ابزار متنوعی جهت ارتقا مراقبتهای سلامت به کارگرفته شده است که یکی از این شیوهها حاکمیت بالینی است. در این مطالعه ابعاد موثر بر اجرای موفق حاکمیت بالینی از نگاه مدیران سلامت بررسی گردید.روش پژوهش: در این مطالعه کیفی، الگوی جامع عوامل اثرگذار بر حاکمیت بالینی با روش دلفی فازی ارائه گردید. با استفاده از بررسی متون و نظرات 30 نفر از خبرگان و مدیران حوزه سلامت دانشگاه علوم پزشکی گلستان، گرگان، و بیمارستان خصوصی فلسفی موارد موثر بر ابعاد هشت گانه حاکمیت بالینی در بیمارستان فلسفی انتخاب و به صورت یک مدل طراحی و سپس با روش آنالیز فازی مورد سنجش قرار گرفتند.یافتهها: ابعاد و متغیرهای موثر مدل پیشنهادی در سه گروه محرکها، توانمندسازها و چالشها قرار گرفتند. مقدار سطح معناداری بر اساس میانگین ستون مقدار معناداری 8/31 به دست آمد. بر این اساس بعد بازاریابی داخلی با دارا بودن بیشترین سطح معناداری(10/88) و پس از آن ابعاد آموزش (تحقیق و توسعه) و توانمندسازی کارکنان با سطح معناداری به ترتیب 10/54 و 10/48 بیشترین تاثیر را در اجرای حاکمیت بالینی داشته اند. کمترین اثر در اجرای موفق حاکمیت بالینی را بعد آموزش با سطح معناداری 2/95 دارا بود.نتیجهگیری: یافتههای پژوهش پیشنهاد میکند که استقرار حاکمیت بالینی در بیمارستان مورد مطالعه به طور ویژه نیازمند تقویت بازاریابی داخلی، آموزش (تحقیق و توسعه) و توانمندسازی کارکنان است و میتوان از حاکمیت بالینی در بهبود عملکرد مراکز درمانی استفاده نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
14 - ارائه الگو برای طراحی (MkIS) سیستم اطلاعات بازاریابی برای کارخانجات شیر پگاه تهران
هرمز مهرانی اصغر صرافی زاده فلورا هفت لنگیامروزه شرکت ها در محیطی پویا و متغیر بسر می برند. لذا باید به کنترل محیط پرداخته و خود را با تغییراتهماهنگ سازند. از جمله این تحولات می توان به وجود رقابت های چشمگیر بین شرکت ها اشاره نمود. درچنین شرایطی شرک تها برای دستیابی به مزیت رقابتی به اطلاعات نیازمندند. جهت کسب چکیده کاملامروزه شرکت ها در محیطی پویا و متغیر بسر می برند. لذا باید به کنترل محیط پرداخته و خود را با تغییراتهماهنگ سازند. از جمله این تحولات می توان به وجود رقابت های چشمگیر بین شرکت ها اشاره نمود. درچنین شرایطی شرک تها برای دستیابی به مزیت رقابتی به اطلاعات نیازمندند. جهت کسب اطلاعات هر چهصحیح تر و سریعتر از داخل و خارج شرکتها می بایست فناوری های جدید و نیز سیستمهای اطلاعاتی را موردبهره برداری قرار دهند. مدیریت اطلاعات بازاریابی توسط ابزارهای فناوری یکی از اصلی ترین روش های اعمالبازاریابی موثر است. سیستمهای اطلاعات بازاریابی(MkIS) با جمع آوری و توزیع اطلاعات بازاریابی به مدیران جهت اتخاذ تصمیماتی هر چه بهتر و سریعتر کمک می نماید و منجر به افزایش کارایی درونی شرکت می گردد. در ولقعMkISسیستمی است که مدیران بازاریابی را در امر تصمی مگیری پشتیبانی می کند. در صنایع تولیدی بویژه صنایع لبنی نیز به لحاظ فراوانی و کثرت اطلاعات مربوط به بازارهای داخلیو بین المللی، رقبا، مشتریان و محصولات تولید شده، مدیران عالی و بازاریابی جهت اتخاذ تصمیماتی هرچه سریعتر و اصولی تر که متناسب با شرایط بازار و رویدادهای محیطی باشد، به اطلاعاتی به هنگام،جامع و صحیح نیازمندند.از آنجا که وظیفه MkIS یکگردآوری چنین اطلاعاتی می باشد، لازم است که این صنایع نیز به چنین سیستم جامعی تجهیز گردند. لذا این تحقیق در صدد ارائه الگویی برای طراحی سیستم اطلاعات بازاریابی در کارخانجات شیر پگاه تهران جهت تسهیل و بهبود امر تصمیم گیری برای مدیران عالی و بازاریابی این مجتمع م یباشد. در این راستا شناسایی اصلی ترین منابع اطلاعاتی، تعیین اطلاعات مورد نیاز برای جمع آوری از این منابع، و شناخت قابلی تهایی که برای تصمیم گیری بازاریابی در اثر طراحی و پیاد هسازی یک سیستم اطلاعات بازاریابی ایجاد خواهد شد از جمله اهم اهداف تحقیق حاضر می باشد. با تکیه بر اصول و مبانی نظری و ضمن بهر هگیری از نظر کارشناسان و مدیران این شرکت، مدل مفهومی مناسب این تحقیق (مدل کاتلر) که نشان دهنده بخ شهای اساسی، تعیین و ارزیابی اطلاعات مورد نیاز، تهیه اطلاعات از سوابق داخلی شرکت، اخبار بازاریابی، تحقیقات بازاریابی، سیستم پشتیبانی تصمیم گیری و در نهایت توزیع اطلاعات م یباشد، استخراج گردید. از آنجا که برای ترسیم الگوی نهایی چنین سیستمی نظر دست اندرکاران امور بازرگانی، بازاریابی، فروش و تحقیقات بازاریابی شرکت شیر پگاه مد نظر م یباشد، طی انجام مصاحب های با کارشناسان این بخش ها نیازهای اطلاعاتی آنها و منابع دسترسی به این اطلاعات، کشف و سپس برای آزمودن نتایج حاصل و نیز اولوی تبندی آنها از بابت میزان اهمیت هر یک، پرسشنام های حاوی این نیازهای اطلاعاتی و منابع دسترسی به آنها و قابلیت های حاصل از بکارگیری سیستم اطلاعات بازاریابی طراحی گردید و جهت سنجش نظرات به کلیه دست اندرکاران امور بازرگانی، بازاریابی، فروش و تحقیقات بازاریابی شرکت شیر پگاه ارسال گردید و البته این پرسشنامه به عنوان یکی از ابزارهای گردآوری اطلاعات در این تحقیق، مبنای تجزیه و تحلیل داده ها قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از شاخص اهمیت برای نشان دادن میزان اهمیت هر یک از منابع یا نیازهای اطلاعاتی و از آنالیز خوشه بندی آماری جهت طبقه بندی آنها استفاده گردید و نتایج زیر حاصل شد: تعیین مهمترین منابع اطلاعاتی شرکت شامل منابع داخلی و خارجی، تعیین نیازهای اطلاعاتی بازاریابی شرکت و نیز شناسایی قابلیت های ایجاد شده برای تصمیم گیری بازاریابی در اثر بکارگیری سیستم اطلاعات بازاریابی. نتایج تحقیق حاضر مبنایی را برای طراحی سیستم اطلاعات بازاریابی شرکت شیر پگاه تهران ارائه می نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
15 - بررسی تأثیر حسابداری مدیریت استراتژیک بر عملکرد سیستم اطلاعات حسابداری با نقش تعدیلگر الزامات نظام راهبری شرکتی
حسن کردانی مهدی خلیل پور جواد رمضانی سید جواد ابراهیمیان علی فلاحدر دهه گذشته، شیوه های حسابداری مدیریت استراتژیک توجه قابل ملاحظهای را از سوی دانشگاهیان و سازمانهای تجاری به خود جلب کرده است؛ حسابداری مدیریت استراتژیک به عنوان ساز و کاری آینده نگرانه به دنبال شناسایی و تجزیه و تحلیل دادههای حسابداری مدیریت در مورد محصول یک شرکت د چکیده کاملدر دهه گذشته، شیوه های حسابداری مدیریت استراتژیک توجه قابل ملاحظهای را از سوی دانشگاهیان و سازمانهای تجاری به خود جلب کرده است؛ حسابداری مدیریت استراتژیک به عنوان ساز و کاری آینده نگرانه به دنبال شناسایی و تجزیه و تحلیل دادههای حسابداری مدیریت در مورد محصول یک شرکت در بازارها، ساختار هزینه آن و هزینه های رقبا و همچنین نظارت بر موقعیت استراتژیک شرکت و موقعیت رقبا است که در این بین، ابزارهای مختلفی از جمله سیستم اطلاعات حسابداری میتواند نقش مهمی در یکپارچهسازی، شفاف-سازی و همسوسازی استراتژیک در شرکت داشته باشند و با کمک الزامات نظام راهبری که رویکردی حاکمیتی و مدیریتی در شرکت است، این مهم را تسهیل و تسریع ببخشند. هدف اصلی این پژوهش، بررسی تأثیر حسابداری مدیریت استراتژیک بر عملکرد سیستم اطلاعات حسابداری با نقش تعدیلگر الزامات نظام راهبری شرکتی مذکور بوده است. برای نیل به این هدف که از منظر روش گردآوری دادهها توصیفی و از منظر نتیجه کاربردی است با به کارگیری پرسشنامه که پس از روایی سنجی لاوشه نسبت به اجرا و نظرسنجی از 155 نفر مدیران و خبرگان فعال در شرکتهای بورس اوراق بهادار تهران اقدام شد. نتایج تحقیق نشان داد که مؤلفههای رصد عوامل محیطی، تحلیل رقبا، برنامهریزی استراتژیک و ارزیابی استراتژیک بر عملکرد سیستم اطلاعات حسابداری با نقش تعدیلگر الزامات نظام راهبری شرکتی تأثیر مثبت و معناداری دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
16 - تبیین پویا شناسی سیستم ها در ساختار سیستم اطلاعات حسابداری از منظر دانش
بهاره بنی طالبی دهکردیموفقیت در شکل دهی تغییر و تحولات آتی مستلزم درک علل تغییر و تحول در گذشته و شناخت ساختارها و روابط ایجادکننده تحولات آینده است تا با استفاده از آن بتوان ساختارها و روابط نظام مندی که تغییر و تحولات را در نظامهای اقتصادی و اجتماعی به وجود می آورند شناسایی کند . علم پویای چکیده کاملموفقیت در شکل دهی تغییر و تحولات آتی مستلزم درک علل تغییر و تحول در گذشته و شناخت ساختارها و روابط ایجادکننده تحولات آینده است تا با استفاده از آن بتوان ساختارها و روابط نظام مندی که تغییر و تحولات را در نظامهای اقتصادی و اجتماعی به وجود می آورند شناسایی کند . علم پویایی شناسی سیستمها ، که از آن برای شناخت، درک و تجزیه و تحلیل رفتار و حرکات اجزای سیستم استفاده می شود می تواند مسائل مختلف ساده و پیچیده را مدلسازی نموده و تغییر ناشی از تعامل متغیرها و شناسایی رفتارهای آتی آنها را در دوره های زمانی مختلف مورد بررسی قرار دهد. سیستم اطلاعات حسابداری نیز که از مهمترین تعیین کننده های مدیریت و عملکرد سیستم های اطلاعاتی در موسسات است به نوعی فرایند تصمیم گیری محسوب می شود و تابعی از زمینه،مسئله موجود و فرد است و متغیرهای زمینه ،تفاوت در محیط تصمیم گیری را نشان می دهند که بر چگونگی تفسیر تصمیم گیرنده از محیط پیرامون تاثیر می گذارند و برای کاهش آثار منفی و نگران کننده ناشی از عواقب نامطلوب آن را در هر سازمان می باشد ، نیازمند شناخت ، درک و تجزیه و تحلیل رفتار و حرکات اجزای سیستم به کمک ساختار پویایی شناسی سیستمها می باشد تا با بهره گیری از آن مسائل مختلف ساده و پیچیده را مورد بررسی و حل قرار داد . بر این اساس برای اولین بار در ایران،در مقاله حاضر، به معرفی و تبیین پویایی شناسی سیستمها ،اجزای تشکیل دهنده هر سیستم پویا و نحوه تعامل و ارتباط پویایی شناسی سیستم و اجزای آن در سیستم حسابداری از منظر دانش پرداخته می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
17 - بررسی و رتبه بندی عوامل تاثیر گذار بر موفقیت سیستم اطلاعات حسابداری و اثر آنها برشاخص های سودمندی با استفاده از تکنیکDEMATEL
حامد حسینی راد امیر بیات ترک میرفیض فلاح شمسسیستم اطلاعات حسابداری) AIS (به عنوان یکی از زیر مجموعه های فناوری اطلاعات دارای کاربرد گسترده ایاست وسبب تسریع رشد اقتصادی و اجتماعی جوامع شده است.بنابراین،شرکت ها و بنگاه های اقتصادی در بسیاریاز کشورها برنامه های خاصی را در جهت ارتقای این فناوری تدوین و پیاده سازی نمو چکیده کاملسیستم اطلاعات حسابداری) AIS (به عنوان یکی از زیر مجموعه های فناوری اطلاعات دارای کاربرد گسترده ایاست وسبب تسریع رشد اقتصادی و اجتماعی جوامع شده است.بنابراین،شرکت ها و بنگاه های اقتصادی در بسیاریاز کشورها برنامه های خاصی را در جهت ارتقای این فناوری تدوین و پیاده سازی نموده اند،که این خود در جهتتوسعه سطح دانش و ارائه راهکارهای نوین درارائه ابزارهای مورد استفاده بسیار موثر بوده است.این در حالی استکه رشد شاخص های مالی و بهره وری و افزایش بازدهی فعالیتهای اقتصادی توجهات خاصی را به این موضوعمعطوف داشته،از این رو وبا توجه به مشکلات ناشی ازعدم آگاهی به ابعاد این نوع از سیستم ها و زیان های واردهغیر محسوس از بابت عدم توجه و دقت به اطلاعات مالی و حسابداری در شرکت ها و حساسیت آن برای مدیرانو به خصوص ذینفعان، در این پژوهش سعی کردیم به بررسی ابعاد و عناصر موثر بر موفقیت سیستم اطلاعاتحسابداری با ارائه ابزار پرسشنامه و کسب نظر خبرگان و بهره گیری از تکنیک دیماتل به مطالعه آن بپردازیم. که دراین بین با تلفیق ساختار سیستم اطلاعات حسابداری با شاخص های سودمندی و انجام مقایسات زوجی بین آنان،میزان اثر هریک از عناصر سیستم اطلاعات حسابداری را با منظور نمودن تاثیر اثر گذاری شاخصه های سودمندیبر موفقیت در سیستم، رتبه بندی نماییم.که با توجه به نتایج حاصله از این پژوهش به ترتیب عامل نیروی انسانی،رویه ها و دستورالعمل ها، داده ها و نرم افزار دارای بیشترین تاثیر بر موفقیت سیستم اطلاعات حسابداری معرفی شدهاند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
18 - سنجش تاثیر سیستم اطلاعات حسابداری مدیریت مبتنی بر پشتیبانی تصمیم و هوش تجاری در تصمیم گیری مدیران واحدهای اقتصادی
هاشم نیکومرام محمد محمودیدر این مقاله بر اساس مرور ادبیات موضوع و انجام مطالعه کتابخانه ای نسبت به ارائه الگوی سیستم اطلاعات حسابداریمدیریت مبتنی بر پشتیبانی تصمیم گیری و هوش تجاری بر اساس معیارها و خصوصیاتی در قالب چهار گروهشامل سیستمهای مبتنی بر ارتباطات و استنتاج، سیستم های هشدار دهنده و گزا چکیده کاملدر این مقاله بر اساس مرور ادبیات موضوع و انجام مطالعه کتابخانه ای نسبت به ارائه الگوی سیستم اطلاعات حسابداریمدیریت مبتنی بر پشتیبانی تصمیم گیری و هوش تجاری بر اساس معیارها و خصوصیاتی در قالب چهار گروهشامل سیستمهای مبتنی بر ارتباطات و استنتاج، سیستم های هشدار دهنده و گزارش دهنده، ابزارهای تحلیل و تصمیم گیری اثر بخش بهمنظور سنجش تاثیر در تصمیم گیری مدیران اقدام نموده ایم.با استفاده از ابزار پرسشنامه کتبی نسبت به جمع آوری نظرات مدیران مالی شرکتهای بورس اوراق بهادار تهران در رابطهبا سیستم های اطلاعات حسابداری مدیریت مبتنی بر پشتیبانی تصمیم گیری و هوش تجاری و متغییر های تصمیم گیری درواحد اقتصادیشان شامل به موقع بودن، کسب بازده مطلوب، ریسک پذیری و شرایط محیطی طی سال 1389 اقدام شد.نمونه تصادفی ساده از بین مدیران مالی شرکتهای بورس اوراق بهادار تهران انتخاب گردیده و نتایج حاصل از آزمون رگرسیونناپارامتریک، ضریب همبستگی رتبه ای اسپیرمن نشان می دهد اکثر مولفه های سیستم اطلاعات حسابداری مدیریت مبتنی برپشتیبانی تصمیم گیری و هوش تجاری در قالب سیستم های مبتنی بر ارتباطات و استنتاج، سیستم های هشدار دهنده وگزارش دهنده، ابزارهای تحلیل و تصمیم گیری اثر بخش با متغییرهای تصمیم گیری ارتباط معنی داری نداشته لیکن برخی ازمولفه ها مانند استفاده از فرایند استدلال دانش پیش رو پس رو و بهینه سازی با فرایند تصمیم گیری مبتنی بر کسب بازدهمطلوب، استفاده از تصمیم گیری گروهی و خلاصه سازی با فرایند تصمیم گیری ریسک پذیر و استفاده از عامل هوشمند،گزارشهای گرافیکی، تصمیم گیری گروهی و خلاصه سازی با فرایند تصمیم گیری بر اساس شرایط محیطی ارتباط معنی داریدر سطح 95 درصد دارند. لذا در فرایند تصمیم گیری مبتنی بر کسب بازده مطلوب، ریسک پذیری و شرایط محیطی استفادهاز مولفه های فرایند استدلال دانش پیش رو پس رو، بهینه سازی، تصمیم گیری گروهی، خلاصه سازی و عامل هوشمند،گزارشهای گرافیکی، تصمیم گیری گروهی و خلاصه سازی بترتیب پیشنهاد می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
19 - ارتباط گزارشگری مالی قابل توسعه (XBRL)با ویژگیهای کیفی اطلاعات حسابداری از دیدگاه حسابداران ارشد شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار
دکتر هاشم نیکومرام ناصر شکاریمقاله حاضر با اهدافی همچون بررسی رابطهXBRLو ویژگی های کیفی اط لاعات حسابداری، شناساییXBRLو کاربرد آن در حسابداری، تشریح و ارائه نحوه عملکرد XBRL و تحلیل معایب و مزایایXBRL ،باعنوان ارتباطXBRLبا ویژگیهای کیفی اطلاعات حسابداری از دیدگاه حسابداران ارشد شرکتهای پذیرفته شده چکیده کاملمقاله حاضر با اهدافی همچون بررسی رابطهXBRLو ویژگی های کیفی اط لاعات حسابداری، شناساییXBRLو کاربرد آن در حسابداری، تشریح و ارائه نحوه عملکرد XBRL و تحلیل معایب و مزایایXBRL ،باعنوان ارتباطXBRLبا ویژگیهای کیفی اطلاعات حسابداری از دیدگاه حسابداران ارشد شرکتهای پذیرفته شده دربورس اوراق بهادار تهران شکل گرفت . در میان 479 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در نیمه دومسال 1388 در سطح خطای0.1و به روش کوکران، باید حدود 85 مورد نمونه گیری صورت می پذیرفت، لذاپرسشنامه ایی به روش احتمالی و بصورت تصادفی ساده بدون جایگزینی، توزیع گشت . برای بررسی فرضیه هایپژوهش از جدول توافقی در سطح اطمینان 0.95استفاده گردید . نتایج مبین تأیید ارتباطXBRLبا هریک از متغیرهای مربوط بودن، قابلیت اعتماد و قابلیت مقایسه اطلاعات حسابداری بود . همچنین جهت بررسی متغیر های پژوهش از لحاظ اولویت بندی از آماره فریدمن به کمک نرم افزارSPSS استفاده شد که مشخص گردید بین متغیرهای پژوهش از لحاظ اولویت بندی تفاوت وجود دارد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
20 - بررسی عوامل موثر بر هماهنگی سیستم اطلاعاتی حسابداری
زهره حاجیها ذوالفقار پورعزیزیاین مطالعه به بررسی عوامل موثر بر هماهنگی سیستم اطلاعاتی حسابداری(AIS) در شرکت های صنعت مواد غذایی و آشامیدنی، صنعت قند وشکر و صنعت مواد و محصولات دارویی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران شامل 81 شرکت می پردازد. مطالعات نشان می دهد که هماهنگی استراتژیک بر عملکرد شر چکیده کاملاین مطالعه به بررسی عوامل موثر بر هماهنگی سیستم اطلاعاتی حسابداری(AIS) در شرکت های صنعت مواد غذایی و آشامیدنی، صنعت قند وشکر و صنعت مواد و محصولات دارویی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران شامل 81 شرکت می پردازد. مطالعات نشان می دهد که هماهنگی استراتژیک بر عملکرد شرکت تاثیر مهمی دارد، اما مطالعات کمی روی شناخت عوامل موثر بر این هماهنگی انجام شده است و بنابراین هدف این تحقیق شناسایی سطح هماهنگی سیستم اطلاعاتی حسابداری شرکت ها و بررسی عوامل موثر بر هماهنگی AIS است. در این تحقیق هماهنگی AIS به عنوان تطابق بین ملزومات AIS و ظرفیت پردازش AIS تعریف شده است. داده های لازم برای 81 شرکت بوسیله پرسشنامه از مدیران مالی و عامل درباره 19 مشخصه سیستم اطلاعاتی شرکت آنها برای ملزومات و ظرفیت AIS گرآاوری گردید. در این تحقیق از رویکرد تطابق برای تناسب بین این دو مولفه استفاده شده است. سپس با استفاده از روش تحلیل خوشه ای شرکت ها به دو گروه هماهنگ و ناهماهنگ تقسیم شدند. در نهایت رابطه عوامل تاثیر گذار بر هماهنگی سیستم اطلاعاتی مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها نشان میدهد که هماهنگی AIS و دانش مدیریت شامل دانش حسابداری و دانش IT ، استفاده از موسسات حسابداری و حسابرسی و استفاده از پرسنل مربوط به IT در داخل شرکت رابطه دارند. اندازه شرکت نیز با هماهنگی AIS دارای رابطه معنی داری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
21 - ارزیابی تناسب توزیع مکانی پارکهای شهری تبریز از منظر حوزه نفوذ با استفاده از سنجشازدور و GIS
شبنم اکبری امید رفیعیاناز منظر برنامهریزی و مدیریت شهری، معیار پراکنش پارکها، به لحاظ دامنه نفوذ و برخورداری مناطق اطراف آنها از مزایای آن، از اهمیت ویژهای برخوردار است. هدف اصلی این پژوهش تعیین و ارزیابی حوزه نفوذ هر یک از انواع پارکهای شهری تبریز است. نقشه پارکهای شهری بر اساس بهنگام چکیده کاملاز منظر برنامهریزی و مدیریت شهری، معیار پراکنش پارکها، به لحاظ دامنه نفوذ و برخورداری مناطق اطراف آنها از مزایای آن، از اهمیت ویژهای برخوردار است. هدف اصلی این پژوهش تعیین و ارزیابی حوزه نفوذ هر یک از انواع پارکهای شهری تبریز است. نقشه پارکهای شهری بر اساس بهنگامسازی نقشه کاربری اراضی مستخرج از طرح تفصیلی تبریز به وسیله تصویر ماهوارهای و بازدیدهای میدانی به روش تلفیقی تولید شد. سپس نقشه انواع پارکهای شهری تبریز بر حسب مساحتشان در 5 دسته پارکهای همسایگی، محلهای، ناحیهای، منطقهای و فراشهری تهیه و شعاع نفوذ هر کدام از پارکها با مبنا قرار دادن تحقیقات داخلی در محیط GIS با اعمال بافر تولید شد. نتایج نشان داد که هیچ کدام از ده منطقه شهرداری تبریز از نظر پوشش حوزه نفوذ پارکهای "همسایگی" مطلوب نیستند و نیاز به توسعه این نوع از پارکها در کل شهر جدی است. مناطق 1 و 2 و 8 از نظر پوشش حوزه نفوذ پارکهای "ناحیهای" در وضع مطلوبی قرار دارند. اکثر مناطق به جز 9 و 5 تحت پوشش حوزه نفوذ پارکهای "منطقهای" قرار دارند. پارکهای "فراشهری"، تقریبا تمامی سطح مناطق دهگانه تبریز را پوشش میدهند و منطقه1 از نظر قرار گرفتن در حوزه نفوز تمام انواع پارکها در بهترین وضعیت قرار دارد. از نظر کارکردهای اجتماعی و روانی پارکها، هر چند وجود پارکهای بزرگ برای جلب جمعیت عظیم محلی و گردشگران لازم است، اما نباید تاثیر بهسزای پارکهای کوچک محلهای را علاوه بر کارکردهای اکولوژیکی در سرگرمی خانوادهها و در نهایت افزایش نشاط اجتماعی نادیده گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
22 - ارزیابی مکانی حساسیت سیلگیری با استفاده از روشهای تقویت تطبیقی و بستهبندی در یادگیری ماشین
حسین آقا محمدی محمدحسن وحیدنیا زهرا عزیزیسیل هر ساله میلیاردها دلار خسارت به کشورها وارد می کند که معیشت افراد را تهدید می کند. در نتیجه، تهدیدات اجتماعی-اقتصادی قابل توجهی برای جمعیت در سراسر جهان ایجاد می کند. بنابراین باید کنترل و مهار شود. در این راستا الگوریتمهای یادگیری ماشین به همراه سیستمهای اطلاعات چکیده کاملسیل هر ساله میلیاردها دلار خسارت به کشورها وارد می کند که معیشت افراد را تهدید می کند. در نتیجه، تهدیدات اجتماعی-اقتصادی قابل توجهی برای جمعیت در سراسر جهان ایجاد می کند. بنابراین باید کنترل و مهار شود. در این راستا الگوریتمهای یادگیری ماشین به همراه سیستمهای اطلاعات جغرافیایی، ابزارهای اولیهای هستند که در مدلسازی و تحلیل کنترل سیلاب مؤثر هستند. هدف از این تحقیق شناسایی بخشی از مناطق حساس به سیل در حوضه آبریز هراز در استان مازندران با استفاده از روشهای مجموعهای در الگوریتمهای یادگیری ماشینی است. روند پژوهش به شرح زیر میباشد: ابتدا داده های نقاط سیلاب تهیه شد. سپس، 70 درصد از حدود 200 موقعیت نمونه برای مدلسازی و 30 درصد باقیمانده برای اعتبارسنجی نقشه های تولید شده استفاده شدند. سپس عوامل موثر شامل زاویه شیب، جهت شیب، توپوگرافی، نوع خاک، پوشش زمین، فاصله از رودخانه، بارندگی سالانه، شاخص پوشش گیاهی تفاوت نرمال شده، شاخص انتقال رسوب، شاخص رطوبت توپوگرافی و شاخص تراکم آبراهه برای وزن دادن تاثیر هر عامل با استفاده از الگوریتم های یادگیری ماشین جمعی استفاده شده است. بر اساس نتایج این مطالعه، منحنی مشخصه عملکرد سیستم (ROC) ترسیم شد و مساحت زیر منحنی (AUC) برای اعتبار سنجی نقشه منطقه مستعد سیل محاسبه شد. یافتهها نشان داد که مدل تقویت تطبیقی دقیقتر از مدل بگینگ در تهیه نقشه حساسیت سیلابی است. تهیه نقشه حساسیت سیل نقشی محوری در توانمندسازی برنامهریزان و مدیران شهری برای کاهش و حفاظت پیشگیرانه در برابر پیامدهای نامطلوب سیل بازی میکند. مقامات مدیریت سیل در وزارت نیرو می توانند از مدل مجموعه پیشنهادی برای کمک به مدیریت بلایا و کاهش خطرات در مطالعات آتی استفاده کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
23 - ارزیابی توان بومشناختی حوضه آبخیز کبگیان شهرستان بویراحمد برای آبزیپروری
زینب محرابی سهیل سبحان اردکانی لیما طیبیرشد جمعیت و نیازهای بشر باعث توسعه چشمگیر صنایع از جمله تکثیر و پرورش آبزیان بهعنوان منبع مهم تامین نیاز پروتئینی وی شده است. نتیجه این توسعه که بهطور معمول با عدم انجام مطالعات اثرات محیط زیستی همراه است، در بسیاری از کشورها از جمله ایران با پیامد تخریب محیط همراه ب چکیده کاملرشد جمعیت و نیازهای بشر باعث توسعه چشمگیر صنایع از جمله تکثیر و پرورش آبزیان بهعنوان منبع مهم تامین نیاز پروتئینی وی شده است. نتیجه این توسعه که بهطور معمول با عدم انجام مطالعات اثرات محیط زیستی همراه است، در بسیاری از کشورها از جمله ایران با پیامد تخریب محیط همراه بوده است. این مطالعه با هدف ارزیابی توان بومشناختی حوضه کبگیان شهرستان بویراحمد برای استقرار کارگاه های تکثیر و پرورش ماهی انجام شد. بدین منظور و بر اساس مدل آبزیپروری مخدوم، از نقشه های 1:50000 بافت، عمق و فرسایش خاک، شیب، دما، اسیدیته و دبی آب، سنگ، رویشگاههای حساس، مناطق حفاظتشده و ارزش حفاظتی گونه ها و نرمافزار ArcGIS استفاده شد. نتایج نشان داد از وسعت تقریبی 192 هکتاری منطقه مورد مطالعه، 78/7 هکتار و به طور غالب در حاشیه روستای بطاری، از قابلیت قابل قبول برای توسعه صنعت آبزیپروری برخوردار بوده است. از آنجایی که در حال حاضر توزیع مکانی کارگاه های تکثیر و پرورش ماهی در مسیر رودخانه کبگیان از وضعیتی مناسب برخوردار نیست و اغلب در یک بخش از رودخانه تمرکز دارد، توان پالایش آلایندههای تولیدی کارگاه ها توسط رودخانه کاهش یافته است. پیشنهاد می شود بهمنظور کاهش آثار سوء محیط زیستی صنعت تکثیر و پرورش آبزیان بر کیفیت آب رودخانه، نسبت به انتقال کارگاه ها به مناطقی با قابلیت توسعه آبزی پروری اقدام گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
24 - اولویت بندی اجرای طرحهای بهسازی و نوسازی در نواحی فرسوده با استفاده ازGIS و روش Topsis (مورد مطالعه: منطقه سه شهر ساری)
مسعود مدانلوجویباری مسعود صفائی پورهدف تحقیق تبیین هر چه بهتر معضل بافت فرسوده، اولویت بندی اجرای طرحها و ارائه راهکارهای لازم در زمینه بهسازی آنها انجام گردیده است. روش مطالعه حاضر ترکیبی از روشهای توصیفی، اسنادی و تحلیلی است و در ادامه پس از انجام تصحیحات هندسی و تکنیکهای مختلف بارزسازی و بهبود کنتر چکیده کاملهدف تحقیق تبیین هر چه بهتر معضل بافت فرسوده، اولویت بندی اجرای طرحها و ارائه راهکارهای لازم در زمینه بهسازی آنها انجام گردیده است. روش مطالعه حاضر ترکیبی از روشهای توصیفی، اسنادی و تحلیلی است و در ادامه پس از انجام تصحیحات هندسی و تکنیکهای مختلف بارزسازی و بهبود کنترل است. بر روی باند Pan تصویر ماهوارهای IRS مربوط به سال 2010 در محیط GIS، گستره شهری مشخص و مکانهای دارای بافت فرسوده و نیازمند بهسازی با تفسیر چشمی و مشاهدات میدانی تعیین گردید. همچنین برای ارزیابی و رتبهبندی این مناطق جهت طرحهای بهسازی از مدل تصمیمگیری (Topsis) استفاده گردید. بر اساس یافته های این تحقیق بالاترین میزان فرسودگی از لحاظ درصد و مساحت در ناحیه سه( هسته اولیه منطقه) ، 32/28 درصد بوده که نسبت به سایر نواحی منطقه از وضعیت نامطلوب برخوردار بوده و بنابراین در اولویت انجام طرحهای بهسازی قرار دارد و بعد از آن به ترتیب نواحی 2و 1 قرار دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
25 - بررسی و تحلیل ساختار فضایی سکونتگاه های شهری و روستایی با رویکرد آمایش سرزمین ( نمونه موردی بخش سلفچگان قم )
مصطفی توکلی نغمه سعید زنگنه شهرکی علیرضا دربان آستانه امیر تلخاببرنامه ریزی سازمان فضایی عبارت است از : برنامه ریزی به منظور توزیع مکانی فضایی بهینه امکانات و تسهیلات و خدمات زیر بنایی در میان سکونت گاه های شهری و روستایی در سطح منطقه و ناحیه.برنامه ریزی سازمان فضایی در قالب ساختار فضایی منطقه و ناحیه عینیت میابد. در این مطالعه که ب چکیده کاملبرنامه ریزی سازمان فضایی عبارت است از : برنامه ریزی به منظور توزیع مکانی فضایی بهینه امکانات و تسهیلات و خدمات زیر بنایی در میان سکونت گاه های شهری و روستایی در سطح منطقه و ناحیه.برنامه ریزی سازمان فضایی در قالب ساختار فضایی منطقه و ناحیه عینیت میابد. در این مطالعه که با روش توصیفی و تحلیلی و با هدف کاربردی ، با تکیه بر منابع کتابخانه ای و داده های به دست آمده از مرکز آمار ایران و سایر ارگان های ذیربط انجام شده است ، هدف بررسی و تحلیل ساختار فضایی بخش سلفچگان شهرستان قم بوده است نتایج پژوهش که با تکیه بر سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS ) در بخش درون یابی امکانات و تسهیلات و مدل تاپسیس در بخش سطح بندی سکونتگاه ها صورت گرفته است نشان می دهد که از حیث برخورداری از خدمات و تسهیلات سکونتگاه های جنداب ، طایقان ، راهجرد، به عنوان توسعه یافته ترین سکونتگاه های بخش سلفچگان و سکونتگاه های طرلاب ، فتح آباد ، نیچه و به عنوان سکونتگاه های محروم شناخته شده انددر پایان این مطالعه پیشنهاداتی به منظور تکمیل فرآیند پژوهش و ارائه ایده هایی به منظور برنامه ریزی فضایی بهتر در آینده این منطقه ارائه گردیده است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
26 - تحلیل فضایی- مکانی مدل های تصمیم گیری چند معیاره فازی در مکانگزینی کتابخانه عمومی مطالعه موردی: منطقه چهار کلانشهر تبریز
فاطمه صدرا حجت اله پاشاپورز مهمترین نهاد های ارایه کننده خدمات عمومی- اطلاعاتی در محیط های شهری کتابخانه های عمومی هستند و ارتباط تنگاتنگی بین رسالت کتابخانه های عمومی و مفاهیمی چون مدنیت، شهرنشینی و شهروندی وجود دارد. لذا معیار های مکانی و فضایی جهت احداث این نهاد های مهم فرهنگی از اهمیت بالایی چکیده کاملز مهمترین نهاد های ارایه کننده خدمات عمومی- اطلاعاتی در محیط های شهری کتابخانه های عمومی هستند و ارتباط تنگاتنگی بین رسالت کتابخانه های عمومی و مفاهیمی چون مدنیت، شهرنشینی و شهروندی وجود دارد. لذا معیار های مکانی و فضایی جهت احداث این نهاد های مهم فرهنگی از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. به دلیل عدم توجه به مکانیابی مناسب کتابخانهها متاسفانه در بیشتر شهرهای ایران کتابخانههای موجود به طور غیرعادلانه توزیع شدهاند و کارایی جغرافیایی مناسبی ندارند. در این پژوهش جهت بررسی مناسب بودن یا نبودن توزیع جغرافیایی کتابخانههای عمومی منطقه چهار شهری تبریز و مکانیابی محلهای احداث کتابخانههای جدید از هشت معیار موثر در مکانیابی کتابخانههای عمومی استفاده شده است. نتایج حاصله نشان میدهند که به طور بهینه چهار پهنه مناسب جهت احداث کتابخانه عمومی جدید در محدوده منطقه چهار شهری تبریز وجود دارد. این پهنهها با حفظ فاصله از کتابخانههای موجود در مناطق پرتراکم منطقه، نزدیک به مسیرهای دسترسی، به دور از عوامل ناسازگار و پر سر و صدا و در مجاورت مراکز پر جمعیت و کاربریهای سازگار شهر واقع شدهاند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
27 - بررسی توزیع فضایی سالخوردگی جمیعت روستایی ایران طی سه دوره سرشماری 1375، 1385 و 1390
عمار رحمانی عبدالرضا فرجی راد بیژن رحمانیرشد جمعیت و سالخوردگی آن هر دو آثار نامطلوبی در ابعاد اقتصادی واجتماعی بر جامعه خواهد داشت (قیصریان، 1388: 1) چگونگی توزیع مکانی جمعیت، یکی از مباحث مهم ساختار جمعیت است (مهاجرانی، 1389: 45)، و آگاهی از نحوه توزیع و پراکندگی جمعیت سالخورده روستایی در سال های مختلف و برر چکیده کاملرشد جمعیت و سالخوردگی آن هر دو آثار نامطلوبی در ابعاد اقتصادی واجتماعی بر جامعه خواهد داشت (قیصریان، 1388: 1) چگونگی توزیع مکانی جمعیت، یکی از مباحث مهم ساختار جمعیت است (مهاجرانی، 1389: 45)، و آگاهی از نحوه توزیع و پراکندگی جمعیت سالخورده روستایی در سال های مختلف و بررسی روند آن می تواند در برنامه ریزی های کلان اجتماعی و بویژه در مناطق روستایی مورد استفاده قرار گیرد. این تحقیق با مطالعه شاخص سالخوردگی، روند توزیع و پراکنش فضایی جمعیت سالخورده روستایی ایران را با استفاده از سیستم اطلاعات مکانی GIS در سه دوره سرشماری 1375، 1385 و 1390 مورد تحلیل و بررسی قرار داده است.نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که در سه دوره سرشماری 75، 85 و 90، شاهد الگوی خوشه ای در شاخص سالخوردگی هستیم و به معنای آنست که ما شاهد تمرکز این جمعیت در بخش های مرکزی کشور هستیم و جمعیت سالخورده به صورت متعادل در کشور پراکنده نشده است و ادامه این روند تمرکز بیشتر برای جمعیت سالخورده را در پی خواهد داشت. همچنین بین مرکز و پیرامون شاهد اختلاف فضایی برای میزان بالای شاخص سالخوردگی در مرکز کشور هستیم. در نهایت اینکه جمعیت سالخورده روستایی در حال افزایش است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
28 - مکانیابی مراکز تربیتی استعدادهای برتر با استفاده از تلفیق فرآیند تحلیل شبکهای (ANP) و سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) (مطالعه موردی: شهر کرج)
محمد حسن یوسفی علی اصغر آل شیخ حسین یوسفی سهزابیارتقاء سطح تربیت در افراد برگزیده و مستعد جامعه، درگرو احداث مراکز تربیتی استعدادهای برتر میباشد که میتواند افرادی را تربیت نماید که در آیندهای نزدیک مسئولیتهای مهمی را در سطوح ملی عهدهدار شوند. شهر کرج به لحاظ داشتن تراکم جمعیتی زیاد در سالهای اخیر و همچنین تنوع چکیده کاملارتقاء سطح تربیت در افراد برگزیده و مستعد جامعه، درگرو احداث مراکز تربیتی استعدادهای برتر میباشد که میتواند افرادی را تربیت نماید که در آیندهای نزدیک مسئولیتهای مهمی را در سطوح ملی عهدهدار شوند. شهر کرج به لحاظ داشتن تراکم جمعیتی زیاد در سالهای اخیر و همچنین تنوع در برخورداری از سطوح اجتماعی-اقتصادی متفاوت، ضرورت بیشتری نسبت به سایر شهرهای ایران جهت احداث مراکز تربیتی استعدادهای برتر دارد. در این تحقیق از مدل فرآیند تحلیل شبکه برای رتبهبندی معیارهای دخیل در مکانیابی استفادهشده است. ابتدا معیارهای مؤثر در فرآیند مکانیابی تعیین و در قالب دادههای جغرافیایی در نرمافزار ArcGIS آمادهسازی شدهاند. سپس لایههای اطلاعاتی در فرآیند تحلیل شبکهای وزن دهی و آنگاه همپوشانی وزندار لایههای جغرافیایی باارزشهای نسبی بهدستآمده صورت پذیرفت. در انتها مکانهای پیشنهادی مراکز تربیتی بر اساس اهمیت، اولویتبندی شدند. نتایج این تحقیق نشان داد که به ترتیب اولویت، مراکز جمعیتی رجایی شهر، عظیمیه، شاهین ویلا در رتبه اول تا سوم جهت احداث مراکز تربیتی استعدادهای برتر قرار دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
29 - توان سنجی پتانسیل های ژئو توریستی جهت توسعه پایدار گردشگری با استفاده از مدل تاپسیس فازی سلسله مراتبی( مطالعه موردی : پارک ملی کنتال)
سید اسدالله حجازی مهدی جوادیژئوتوریسم یکی از بخش های نوین در علوم زمین مبتنی بر شناخت ژئوفوسایت ها یا چشم اندازهای ویژه ژئومورفولوژی است که با تاکید بر تعیین لندفرم های ویژه و با ارزش گردشگری وارد ادبیات جغرافیایی و گردشگری شده است. این شاخه از گردشگری با ترکیب نمودن مواریث فرهنگی، تاریخی و اکولوژ چکیده کاملژئوتوریسم یکی از بخش های نوین در علوم زمین مبتنی بر شناخت ژئوفوسایت ها یا چشم اندازهای ویژه ژئومورفولوژی است که با تاکید بر تعیین لندفرم های ویژه و با ارزش گردشگری وارد ادبیات جغرافیایی و گردشگری شده است. این شاخه از گردشگری با ترکیب نمودن مواریث فرهنگی، تاریخی و اکولوژیکی پتانسیل هایی را در راستای برنامه ریزی گردشگری پایدار عرضه می کند.دراین تحقیق با به کارگیری سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) ازمجموعه منابع وجاذبه های توریستی پارک ملی کنتال،پتانسیلپهنه-هایمناسب ژئوتوریستی، که شامل محدوده کوهنوردی، صخره نوردی، طبیعت گردی،پیاده روی،ورزش های زمستانی، طبیعت درمانی، تفرجگاههاییلاقی،مناظر دست نخورده،بررسی شده اند.سپس باتلفیق وهمپوشانی لایههای اطلاعاتی در محیط (GIS)،بااستفاده ازمدل TOPSIS فازی پهنه های هریک از موارد بررسی شده تعین گردید بر اساس مدل تاپسیس فازی که شامل کوهنوردی، دامنه نوردی، غارنوردی و صخره نوردی به علت وضعیت خاص توپوگرافی منطقه،مناطق مناسب برای کوهنوردی و صخر ه نوردی در محدوده ای مورد مطالعه گستردگی زیادی دارند بر اساس تجزیه و تحلیل اطلاعات در نقشه ی پهنه بندی، جذاب ترین مناطق محدوده ای بیشتر در شرقی و غربی ی منطقه قرار دارند که این مناطق دارای دارای لندفرم های زیبای ژئومورفولوژیکی هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
30 - تحلیل فضایی تصادفات عابر پیاده در منطقه 5 شهر تهران
محمدصادق شاه قلی بهمن کارگراین مطالعه رویکردی را ارائه میدهد که الگوریتم تابعتراکمکرنل و تجزیهوتحلیل خودهمبستگی فضایی را به صورت یکپارچه استفاده نماید تا از این طریق شناسایی مناطق پرتصادف را تسهیل و به طور همزمان اهمیت آماری خوشههای متراکم را ارزیابی کند. بدینمنظور در ابتدا دادههای مربوط چکیده کاملاین مطالعه رویکردی را ارائه میدهد که الگوریتم تابعتراکمکرنل و تجزیهوتحلیل خودهمبستگی فضایی را به صورت یکپارچه استفاده نماید تا از این طریق شناسایی مناطق پرتصادف را تسهیل و به طور همزمان اهمیت آماری خوشههای متراکم را ارزیابی کند. بدینمنظور در ابتدا دادههای مربوط به تصادفات عابر پیاده از سال 95 تا 99 در منطقه 5 شهر تهران از کروکیهای تصادفات استخراج و مختصات جغرافیایی آن در محیط GIS ثبت گردید. نقاط پرحادثه با استفاده از الگوریتم KDE مبتنی بر سیستم اطلاعات جغرافیایی شناسایی گردیدند. سپس خوشههای داغ از نظر معناداری آماری با استفاده از شاخصهای آماریِ نزدیکترین همسایه، موران جهانی و آماره عمومیG ارزیابی شدند. در نهایت نیز برای نمایش توزیع آماری پدیدهها در فضا و تحلیل خوشه و ناخوشهها از شاخص موران محلی انسلین استفاده شد. بهطور کلی نتایج آمار فضایی بیانگر خوشهای بودن قوی و تشکیل خوشههای با تراکم بالای تصادفات در کنار یکدیگر میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
31 - مکانیابی مناطق مناسب برای کشت زرشک در کشور ایران
حسن رضایی غلام عباس فلاخ قالهریزمینه و هدف:پهنه بندی کشت محصولات کشاورزی یکی از انواع ارزیابی است که می تواند به عنوان الگویی برای ارزیابی اراضی، برنامه ریزی و مدیریت بهتر از منابع اراضی مورد استفاده قرار گیرد.روش بررسی: در این پژوهش برای تعیین مکانهای مناسب جهت کشت زرشک در کشور ایران، معیارها و زیر چکیده کاملزمینه و هدف:پهنه بندی کشت محصولات کشاورزی یکی از انواع ارزیابی است که می تواند به عنوان الگویی برای ارزیابی اراضی، برنامه ریزی و مدیریت بهتر از منابع اراضی مورد استفاده قرار گیرد.روش بررسی: در این پژوهش برای تعیین مکانهای مناسب جهت کشت زرشک در کشور ایران، معیارها و زیر معیارهای مختلفی مد نظر قرار گرفت و با توجه به اهمیت تلفیق اطلاعات، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی برای وزندهی به لایهها انتخاب و به کمک نرمافزار Expert choice پیادهسازی گردید. از نرمافزار Arc GIS، به منظور تحلیل فضایی و همپوشانی لایهها استفاده شد.یافته ها: نتایج حاصل از عوامل اقلیمی، توپوگرافی و خاکی نشان داد که ستانهای خراسان جنوبی(قاین، بیرجند)، فارس(شیراز و آباده) ، همدان، اراک، اصفهان، شهرکرد و کرمان بهترین مکان برای کشت این محصول میباشند. برای بیان میزان مناطق مناسب یا مناسب برای کشت زرشک بصورت مساحت میتوان مناطق مختلف کشور را براساس مساحت اراضی قابل کشت کشور که بالغ بر 356858.1 کیلومتر مربع (35685810 هکتار) میباشد.بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل میتواند، طراحان را در انتخاب مکان مناسب جهت کشت زرشک یاری کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
32 - امکانسنجی کشت محصول سویا در استان اردبیل با استفاده از روش SAW
برومند صلاحی فاطمه وطن پرستدر بین عوامل مختلف تأثیرگذار در تولید محصول سویا، شرایط اقلیمی از مهمترین متغیرهایی هستند که باید کنترل شود. در این پژوهش بهمنظور شناخت قابلیتهای طبیعی۷ ایستگاه پارسآباد، اردبیل، خلخال، مشگینشهر، بیله سوار، سرعین و نیر برای کشت سویا از درجه روز رشد، بارش سالانه و ف چکیده کاملدر بین عوامل مختلف تأثیرگذار در تولید محصول سویا، شرایط اقلیمی از مهمترین متغیرهایی هستند که باید کنترل شود. در این پژوهش بهمنظور شناخت قابلیتهای طبیعی۷ ایستگاه پارسآباد، اردبیل، خلخال، مشگینشهر، بیله سوار، سرعین و نیر برای کشت سویا از درجه روز رشد، بارش سالانه و فصلی، رطوبت نسبی، دمای میانگین، حداقل و حداکثر برای دوره آماری ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۷ استفاده شد و با روش تصمیمگیری چند معیاره ANP وزنی برای هر معیار تعیین شد و برای محاسبه میزان تناسب اراضی از تکنیک وزن دهی ساده SAW بهره گرفته شد. با تلفیق نقشههای DEM وIDW نقشههای پهنهبندی در محیط GIS به دست آمد. نتایج پژوهش نشان داد که در بین ایستگاههای موردمطالعه پارس‎آباد و بیله سوار به دلیل ارتفاع کمتر از ۱۳۰۰ متر بدون محدودیت و مناسب برای کشت و اردبیل، خلخال، سرعین و نیر به دلیل ارتفاع بیشتر از ۱۳۰۰ متر نامناسب و دارای محدودیت زیاد برای کشت هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
33 - تحلیل مکانی خطر وقوع زلزله در استان تهران و پهنه بندی آن با بهره گیری از تلفیق روش های فازی و AHP
گیتی خوش آموز محمد غیبیزلزله یکی از بحرانهای طبیعی است که بروز آن آسیبهای زیادی به جای میگذارد. یکی از اقدامات برای کاهش این آسیبها، تحلیل مکانی و پهنهبندی خطر وقوع زلزله است تا براساس نتایج آن بتوان در راستای برنامهریزی و تصمیمگیری کاراتر اقدام نمود. اهمیت این موضوع به خصوص در استان ت چکیده کاملزلزله یکی از بحرانهای طبیعی است که بروز آن آسیبهای زیادی به جای میگذارد. یکی از اقدامات برای کاهش این آسیبها، تحلیل مکانی و پهنهبندی خطر وقوع زلزله است تا براساس نتایج آن بتوان در راستای برنامهریزی و تصمیمگیری کاراتر اقدام نمود. اهمیت این موضوع به خصوص در استان تهران به دلیل دربرداشتن پایتخت کشور و انباشت سرمایه بیشتر احساس میشود. لذا در این تحقیق، استان تهران به عنوان منطقه مطالعاتی در نظر گرفته شد. برای دستیابی به این هدف نقشه معیارهای فاصله از گسل، تراکم گسل، شدت زلزلههای پیشین، فاصله از مراکز زلزلههای پیشین، عمق آنها و وضعیت توپوگرافی(شیب منطقه) تهیه و درجه عضویت فازی به آنها تعلق گرفت و پس از تعیین وزن هر معیار با استفاده از روش AHP، با بهرهگیری از عملگر جمع فازی با یکدیگر همپوشانی داده شدند. محدوده استان به پهنههای با خطر نسبی کم، متوسط و زیاد تقسیمبندی و برای هر شهرستان میزان درصد مساحت هر پهنه مشخص گردید. نتیجه نهایی حاکی از آن است که حدود 70 درصد از مساحت شهرستان شمیرانات و حدود 50 درصد از مساحت شهرستانهای تهران، فیروزکوه و دماوند در پهنه با خطر بالای زلزله واقع میشوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
34 - تعیین جهت توسعه فیزیکی شهر اندیمشک با استفاده از داده های ماهواره ای (RS) و سیستم اطلاعات جغرافیایی *(GIS)
اصغر نظریان سیمین تولائی مریم خسرویاکثر شهرها در سال های اخیر رشد فیزیکی شدیدی یافته اند. دلایل عمده این امر افزایش جمعیت وهمچنین مهاجرت است که باعث شده شهرها به دلیل عدم وجود برنامه ریزی دقیق و مطالعه و بررسی اراضی جهتتوسعه شهر، بستر فیزیکی خود را روی اراضی نامناسب از نقطه نظر عوامل طبیعی و غیر طبیعی گس چکیده کاملاکثر شهرها در سال های اخیر رشد فیزیکی شدیدی یافته اند. دلایل عمده این امر افزایش جمعیت وهمچنین مهاجرت است که باعث شده شهرها به دلیل عدم وجود برنامه ریزی دقیق و مطالعه و بررسی اراضی جهتتوسعه شهر، بستر فیزیکی خود را روی اراضی نامناسب از نقطه نظر عوامل طبیعی و غیر طبیعی گسترش دهند . درتحقیق حاضر برای تعیین جهت توسعه فیزیکی شهر با استفاده از داده های سنجش از دور و سیستم اطلاعات اکثر شهرها در سال های اخیر رشد فیزیکی شدیدی یافته اند. دلایل عمده این امر افزایش جمعیت وهمچنین مهاجرت است که باعث شده شهرها به دلیل عدم وجود برنامه ریزی دقیق و مطالعه و بررسی اراضی جهتتوسعه شهر، بستر فیزیکی خود را روی اراضی نامناسب از نقطه نظر عوامل طبیعی و غیر طبیعی گسترش دهند . درتحقیق حاضر برای تعیین جهت توسعه فیزیکی شهر با استفاده از داده های سنجش از دور و سیستم اطلاعات PAN و LISS سال 2003 استفاده شد . ابتدا مراحل توسعه شهر و مساحت اضافه شده به آن در سال های 1334 تا 1382 بررسی گردید. در مرحله بعدی با مشخ صکردن پارامترهای قابل مطالعه درتعیین قابلیت اراضی جهت توسعه شهری، لایه های مورد نیاز تهیه و با همپوشانی آن ها جهت توسعه شهر و مساحتی که تا سال 1408 به آن اضافه خواهد شد تعیین گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
35 - تحلیل فرایند رشد و تکوین شهر ارومیه با بهره گیری از همپوشانی عکس ها هوایی در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)
اصغر نظریان الناز همپانژادشهر ارومیه مرکز استان آذربایجان غربی به عنوان دهمین شهر پرجمعیت کشور و دومین شهر بزرگ شمال غرب به شمار می رود. این شهر در دهه های گذشته همگام با دیگر شهرهای ایران شاهد تغییرات وسیع و گسترده ای در ساختار بافت و کالبد سنتی خود بوده است. شناخت و تحلیل دقیق و واقعی تر از چگ چکیده کاملشهر ارومیه مرکز استان آذربایجان غربی به عنوان دهمین شهر پرجمعیت کشور و دومین شهر بزرگ شمال غرب به شمار می رود. این شهر در دهه های گذشته همگام با دیگر شهرهای ایران شاهد تغییرات وسیع و گسترده ای در ساختار بافت و کالبد سنتی خود بوده است. شناخت و تحلیل دقیق و واقعی تر از چگونگی تغییرات ایجاد شده در طراحی و برنامه ریزی های مرتبط با مسائل شهری در حال و آینده به خوبی می تواند به یاری متخصصان و مدیران شهری آمده و دستیابی به شهری سالم تر و پایدارتر را سهل تر سازد. لذا بررسی و مطالعه تصویرهای هوایی سال های مختلف در کنار سایر راهکارها به عنوان یکی از بهترین ابزارهای شناخت و تحلیل در این زمینه بشمار می روند. بر همین اساس مقاله حاضر با رویکردی توصیفی و در نهایت تحلیل گونه تلاش دارد تا تغییرات کالبدی شهر ارومیه را مورد مطالعه قرار دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
36 - بررسی تاثیر کاربری اراضی و پوشش گیاهی بر اشکال فرسایش و میزان تولید رسوب (مطالعه موردی حوزه آبخیز رود ورس استان قزوین)
مهرداد اسفندیاری ابوالفضل معینی راحله مقدسیدر سال های اخیر، تاثیر متقابل تغییر کاربری اراضی و فرسایش خاک تبدیل به یک نگرانی عمده زیست محیطی شده و تاثیرات مهمی در فرسایش خاک و تولید رسوب داشته است. نتایج بدست آمده از مطالعات نشانگر این امر است که از بین عوامل موثر بر فرسایش آبی و تولید رسوب عامل استفاده از وضعیت چکیده کاملدر سال های اخیر، تاثیر متقابل تغییر کاربری اراضی و فرسایش خاک تبدیل به یک نگرانی عمده زیست محیطی شده و تاثیرات مهمی در فرسایش خاک و تولید رسوب داشته است. نتایج بدست آمده از مطالعات نشانگر این امر است که از بین عوامل موثر بر فرسایش آبی و تولید رسوب عامل استفاده از وضعیت زمین و پوشش گیاهی نقش اساسی در ایجاد اشکال مختلف فرسایش و مقدار رسوب تولید شده در حوزه آبخیز دارد. به این دلیل این تحقیق به منظور بررسی تعیین تاثیر کاربری اراضی و پوشش گیاهی بر اشکال فرسایش و مقدار تولید رسوب در حوزه آبخیز رود ورس در استان قزوین صورت گرفته است. در این تحقیق برای برآورد فرسایش و رسوب حوزه از مدل MPSIAC[1] استفاده شده، و با بهره گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)[2] نقش کاربری ها درایجاد اشکال فرسایش و تولید رسوب مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که کاربری های مختلف در منطقه مورد مطالعه نه تنها بر پیدایش اشکال مختلف فرسایش، بلکه بر شدت آنها و میزان تولید رسوب تاثیر گذار است. در این حوزه انواع فرسایش شیاری، خندقی، کناری و آبراهه ای به صورت متوسط تا شدید به چشم می خورد. میزان رسوب برآورد شده از مدل برای کل حوزه 7/1 تن در هکتار در سال و مقدار فرسایش ویژه در حوزه 04/7 تن در هکتار در سال برآورد گردیده است. کاربری زراعت دیم با 14/2 تن در هکتار در سال تولید رسوب بیشترین تاثیر را در ایجاد فرسایش و رسوب در بین کاربری های حوزه دارد. در کاربری مرتع تیپ 3 و زراعت دیم مقدار رسوب برآورد شده بسیار بالا است که نشان دهنده استفاده نادرست از اراضی حوزه باشد. مقدار رسوب تولید شده در کاربری مرتع تیپ 1 کمتر از باغ بوده که نشان دهنده تاثیر مثبت پوشش گیاهی مرتعی خوب در کاهش مقدار فرسایش و رسوب است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
37 - نقش شکستگی ها در توسعه کارست - محدوده تاقدیس پابده از زاگرس چین خورده: کاربرد داده های ماهواره ای و سیستم اطلاعات جغرافیایی ( GIS)
سعید پیراستهتوسعه کارست (karstification ) از جمله پدیده های زمین شناسی است که به دلیل هوازدگی و یا فرسایش شیمیایی همراه آب در مواد حل می شود، همانند سنگ آهک، دولومیت، ژیبس یا نمک در نزدیک سطح زمین . توسعهکارست غالبا در مناطقی که پوشش عظیمی از سنگ آهک، درز و شکاف وجود دارد و مناطق م چکیده کاملتوسعه کارست (karstification ) از جمله پدیده های زمین شناسی است که به دلیل هوازدگی و یا فرسایش شیمیایی همراه آب در مواد حل می شود، همانند سنگ آهک، دولومیت، ژیبس یا نمک در نزدیک سطح زمین . توسعهکارست غالبا در مناطقی که پوشش عظیمی از سنگ آهک، درز و شکاف وجود دارد و مناطق مرطوب به وجود می آید.محدوده تاقدیس پابده لالی بخشی از رشته کوه زاگرس در جنوب غرب ایران جهت مطالعه ارتباط کارست وشکستگی های موجود در منطقه انتخاب شد. در این مطالعه کاربرد داده های ماهواره ای و تحلیل های فضایی در محیطسیستم اطلاعات جغرافیایی جهت استخراج اطلاعات و بررسی ارتباط ساختاری -تکتونیک با کارست مورد تاکیدقرارگرفت. این بررسی نشان داد که توسعه کارست در منطقه تحت تاثیر عوامل مختلفی قبیل شکستگی ها وتکتونیک می باشد. همچنین شکستگی ها براساس مطالعات صحرایی و تکنیک های سنجش از دور روی تصویرماهوار های لندست 7 شناسایی و به صورت رقومی ترسیم شد. این مطالعه همچنین بیانگر ارتباط دولین های موجوددر منطقه با شکستگی های غالب می باشد. در این بررسی نیز دیده شد که دولین ها و زهکش ها از شکستگی هایمنطقه تبعیت می کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
38 - شناسایی مکان های طبیعی مناسب جمع آوری نزولات آسمانی با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی) مطالعه موردی: دشت بیرجند(
محمد حسن نامیدر مناطق خشک همانند سطح عظیمی از کشور ما، انسان همیشه با کمبود آب مواجه بوده و هست. در این مناطق امکان افزایش آب قابل استفاده بسیار محدود می باشد. از این رو برای مبارزه با کمبود آن، باید با مدیریتی صحیح، بیش تر به حفاظت و بهره برداری بهینه از آن توجه داشت. شناسایی مکان چکیده کاملدر مناطق خشک همانند سطح عظیمی از کشور ما، انسان همیشه با کمبود آب مواجه بوده و هست. در این مناطق امکان افزایش آب قابل استفاده بسیار محدود می باشد. از این رو برای مبارزه با کمبود آن، باید با مدیریتی صحیح، بیش تر به حفاظت و بهره برداری بهینه از آن توجه داشت. شناسایی مکان های مناسب به منظور جمع آوری رواناب قدمی مهم در راستای افزایش دسترسی به آب و در نتیجه حاصلخیزی خاک در مناطق نیمه بیابانی می باشد. در این مقاله به منظور تعیین مناطق مستعد جمع آوری رواناب دشت بیرجند از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) استفاده شده است. برای این منظور توان تولید رواناب قسمت های مختلف حوزه با در نظر گرفتن تغییرات مکانی عواملی از قبیل خاک، کاربری اراضی، بارندگی و شیب تولید گردیده و سپس با ترکیب لایه ها در محیط GIS مکان های مستعد جمع آوری رواناب شناسایی گردید. استعداد منطقه در جمع آوری رواناب در4 سطح ضعیف، متوسط، خوب و بسیارخوب تعریف شد که به ترتیب 38/28، 9/43، 91/20، 3/7 درصد از مساحت حوضه را به خود اختصاص می دهند. در نهایت ظرفیت ذخیره آب در یکی از محدوده های با استعداد ذخیره بسیار خوب مورد بررسی قرار گرفته و نتایج در سه حالت مختلف خاکریزی مورد بحث قرار گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
39 - آشکارسازی تغییرات لندفرم های ساحلی منطقه عسلویه
علی نعیمی نظام آباد منیژه قهرودی تالی محمد رضا ثروتیپیشرفت های اخیرتکنولوژی سنجش از دور و GIS سبب گشته که مطالعه تغییرات با دقت و سرعت بیشتر و هزینه کمتری انجام شود. تکنیک های آشکار سازی تغییرات از روش های مهم در درک تغییرات سواحل در دوره های زمانی مختلف می باشند. گسترش فعالیت های کشورمان در بخش ساحلی سبب شده که بخش های چکیده کاملپیشرفت های اخیرتکنولوژی سنجش از دور و GIS سبب گشته که مطالعه تغییرات با دقت و سرعت بیشتر و هزینه کمتری انجام شود. تکنیک های آشکار سازی تغییرات از روش های مهم در درک تغییرات سواحل در دوره های زمانی مختلف می باشند. گسترش فعالیت های کشورمان در بخش ساحلی سبب شده که بخش های مهمی از لندفرم های ساحلی نابود گردد. منطقه ساحلی عسلویه از جمله مناطقی است که به دلیل گسترش تاًسیسات نفتی و گازی در طی دهه اخیر در ساختار ژئومورفولوژی ساحلی تغییرات اساسی آن رخ داده است. در این تحقیق بعد از تقسیم بندی منطقه ساحلی بر مبنای شواهد توپوگرافی ژئومورفولوژی و تصاویر IKONOS مربوط به سال 2000، با استفاده از تصاویر ماهواره ای IRS در بازه زمانی 6 ساله به بررسی و شناسایی لندفرم های ژئومورفولوژیکی در هر دوره زمانی و نهایتاً بررسی وضعیت تغییرات لندفرم ها در منطقه ساحلی پرداخته شده است. به منظور شناسایی وضعیت تغییرات لندفرمهای ژئومورفولوژی از روش های طبقه بندی نظارت شده،Change Detection ،& Low position High، تحلیل آماری و بازدید میدانی استفاده شده است و نتایج حاصله در محیط نرم افزاری سیستم اطلاعات جغرافیایی مورد تحلیل قرار گرفته است. براساس نتایج به دست آمد حدود 85 درصداز لندفرم های ژئومورفولوژیکی منطقه ساحلی در نتیجه ایجاد تاسیسات صنعتی در نوار ساحلی تغییر ماهیت داده و تنها بخشی از خورها و باتلاق های بخش شرقی منطقه به دلیل اینکه زیستگاه درختان حرا بوده و تحت حفاظت سازمان محیط زیست بوده، بدون تغییر باقی مانده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
40 - تحلیل و ارزیابی سهم عوامل تاثیرگذار در وقوع ریزش های سنگی، با استفاده از روش دو متغیره مطالعه موردی: حوضه قرنقوچای (واقع در دامنه شرقی توده کوهستانی سهند، شمال غرب ایران )
دکتر مریم بیاتی خطیبیدر حوضه قرنقوچای، واقع در دامنه های شرقی سهند (با مختصات جغرافیائی از' 27 / ° 46 تا' 42/ ° 47 طول شرقی و از '58 / °36 تا' 44 / ° 37 عرض شمالی)، به عنوان بزرگترین و پرآب ترین حوضه توده کوهستانی سهند،که روستاهای زیادی رادرخودجای داده است. وقوع ریزش های سنگ چکیده کاملدر حوضه قرنقوچای، واقع در دامنه های شرقی سهند (با مختصات جغرافیائی از' 27 / ° 46 تا' 42/ ° 47 طول شرقی و از '58 / °36 تا' 44 / ° 37 عرض شمالی)، به عنوان بزرگترین و پرآب ترین حوضه توده کوهستانی سهند،که روستاهای زیادی رادرخودجای داده است. وقوع ریزش های سنگی و افتان ها، در محدوده مذکور، به عنوان یکی از پیامدهای طبیعی از فعالیت فرآیندهای مختلف، با دخالت های انسانی تشدید می گردند و بیشتر تاسیسات انسانی، بویژه جاده های کوهستانی را مورد تهدید خود قرارمی دهند. در این مطالعه، به منظور ارزیابی سهم عوامل تاثیرگذار در وقوع ریزش های سنگی و پهنه بندی محدوده های مستعد به وقوع این پدیده ها، ابتدا عوامل احتمالی مختلف دخیل در وقوع آنها شناسائی و با هدف تعیین سهم عوامل، ابتدا 10 لایه از نقشه های مربوط به پراکندگی عوامل مختلف تهیه و سپس این نقشه ها روقومی شده و پس از تجزیه و تحلیل با روش دومتغیره، و وزن دهی به عوامل مختلف در روی واحدهای ویژه، نقشه پهنه بندی ریزش های سنگی با استفاده از نرم افزار ARC/VIEW برای حوضه قرنقوچای ترسیم شده است. این نقشه ترسیمی نشان می دهد که، دامنه های متشکل از مواد آذرین (داسیت و آندزیت)، بویژه گدازه های میوسن، بیشترین تکه های سنگی را در اختیار پای دامنه ها قرار می دهند و در طول سال، اغلب سطح جاده هایی که از این دامنه ها عبور داده می شوند از این تکه سنگ ها پرشده و در عبور و مرور، اختلالاتی را ایجاد می کنند و به هنگام وقوع در مواردی به مساکنین واقع در پای چنین دامنه هایی، خسارات زیادی وارد می سازند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
41 - پهنه بندی خطر وقوع حرکتهای توده ای با استفاده از روش رگرسیون چندمتغیره (مطالعه موردی: حوزه آبخیز صفارود)
امیر اسحاقی بهارک معتمدوزیری سادات فیض نیایکی از اقدامات اولیه جهت مدیریت حرکتهای توده ای و کاهش خسارات ناشی از آنها، تهیه نقشه پهنه بندی خطر حرکتهای توده ای و شناسایی نواحی مستعد و دارای پتانسیل بالای خطر وقوع این پدیده می باشد. در تحقیق حاضر که با هدف پهنه بندی خطر وقوع حرکتهای توده ای در حوزه آبخیز صفارود به چکیده کاملیکی از اقدامات اولیه جهت مدیریت حرکتهای توده ای و کاهش خسارات ناشی از آنها، تهیه نقشه پهنه بندی خطر حرکتهای توده ای و شناسایی نواحی مستعد و دارای پتانسیل بالای خطر وقوع این پدیده می باشد. در تحقیق حاضر که با هدف پهنه بندی خطر وقوع حرکتهای توده ای در حوزه آبخیز صفارود به وسعت 135 کیلومتر مربع صورت گرفته است، با استفاده از نقشه های توپوگرافی با مقیاس 1:25000، سیستم اطلاعات جغرافیایی، کنترل میدانی و تفسیر عکسهای هوایی، لایه های اطلاعاتی مورد نیاز نظیر نقشه های زمین شناسی، طبقات ارتفاعی، زاویه شیب، جهت شیب، بارندگی متوسط سالیانه، بارندگی حداکثر 24 ساعته با دوره بازگشت 100 ساله، حداکثر شتاب زلزله، فاصله از آبراهه ها و رودخانه ها و فاصله از جاده تهیه شده است. سپس با استفاده از روش رگرسیون چند متغیره خطی، وزن و نقش عوامل مختلف مؤثر در وقوع حرکتهای توده ای تعیین شده و نهایتاً نقشه پهنه بندی خطر حوضه تهیه گردیده است. نتایج حاکی از این بوده است که 28/56 درصد از سطح حوضه دارای کلاسهای خطر زیاد و بسیار زیاد بوده اند که این مناطق، در نزدیکی جاده ها، آبراهه ها و گسلها، بر روی سازندهای زمین شناسی محتوی لایه های سیلت سنگ، شیل، ماسه سنگ، کنگلومرا و ذغال، در شیبهای 15 تا 35 درجه و ارتفاعات متوسط (1000 تا 1500 متر از سطح دریا) حوضه که دارای بارندگی زیاد (بیش از 850 میلیمتر) هستند، واقع شده اند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
42 - مکانیابی و تعیین محدوده قابل توسعه شهر کوهدشت با استفاده از منطق فازی و سیستم اطلاعات جغرافیایی
حجت اله پاشاپور مصطفی توکلی نغمه ابوالفضل نوری الناز رضائیمکانیابی[1] فرآیندی که از طریق آن میتوان بر اساس شرایط تعیینشده برای یک کاربری مشخص و با توجه به منابع و امکانات موجود, بهترین محل مناسب را تعیین نمود. مکانیابی درواقع تجزیهوتحلیل توأمان اطلاعات فضایی و دادههای توصیفی بهمنظور یافتن یک یا چند موقعیت فضایی با ویژگی چکیده کاملمکانیابی[1] فرآیندی که از طریق آن میتوان بر اساس شرایط تعیینشده برای یک کاربری مشخص و با توجه به منابع و امکانات موجود, بهترین محل مناسب را تعیین نمود. مکانیابی درواقع تجزیهوتحلیل توأمان اطلاعات فضایی و دادههای توصیفی بهمنظور یافتن یک یا چند موقعیت فضایی با ویژگیهای توصیفی موردنظر است. از سوی دیگر منطق فازی که میتوان در تعریف آن گفت که از منطق ارزشهای "صفر و یک" نرمافزارهای کلاسیک فراتر رفته و درگاهی جدید برای دنیای علوم نرمافزاری و رایانهها میگشاید، زیرا فضای شناور و نامحدود بین اعداد صفر و یک را نیز در منطق و استدلالهای خود به کار میگیرد (جورابیان، محمود و همکاران: 1381)، نیز میتواند در امر مکان یابی بسیار به کار آید چراکه مقادیر میان صفر و یک را در بر میگیرد. با توجه به تعریف فوق و نیز توجه به این مطلب که همهساله شاهد افزایش نرخ رشد جمعیت هستیم ناگزیر با رشد و توسعه شهرها مواجه هستیم که این امر ضرورت مکانیابی محدودههای مناسب برای گسترشهای بعدی هر شهری را ضروری میسازد. شهر کوهدشت واقع در استان لرستان نیز اگرچه نه بهصورت گسترده ولی شاهد این توسعه در چند دهه گذشته بوده است آنچه در این پژوهش انجام شد بیانگر این واقعیت بوده است که شهر کوهدشت در ادامه توسعه فیزیکی خود، با محدودیتهای گسل (در بخش جنوبی شهر)، شیب، انواع فرایندها (هوازدگی، دامنهای، جریانی و فرسایشی)، خطرات ناشی از گسل (تخریب سدها، آبهای زیرزمینی، تأسیسات و ...) و درنتیجه اثرات مخاطرات محیطی بر روی سازههای انسانی و افزایش هزینههای ساختوساز ناشی از این مخاطرات مواجه است، بهاستثنای اراضی واقع در شرق و غرب (مناسبترین مکانها برای توسعه فیزیکی آتی)، دیگر جای برای توسعه فیزیکی شهر کوهدشت وجود ندارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
43 - بررسی عوامل مؤثر در وقوع زمین لغزش ها با روش AHP و سیستم اطلاعات جغرافیایی(مطالعه موردی: حوضه صفارود)
عیسی جوکارسرهنگیزمین لغزش ها یکی از بلایای طبیعی بوده که موجب خسارات جانی و مالی، ورود توده های لغزشی به داخلرودخانه ها و مشکلات دیگر می گردد. شناخت همه جانبه عوامل و فرایندهایی که به طور مداوم بر روی دامنه ها اثرگذاشته و آن ها را به سمت ب یثباتی سوق داده، می تواند کمک موثری در کاهش خس چکیده کاملزمین لغزش ها یکی از بلایای طبیعی بوده که موجب خسارات جانی و مالی، ورود توده های لغزشی به داخلرودخانه ها و مشکلات دیگر می گردد. شناخت همه جانبه عوامل و فرایندهایی که به طور مداوم بر روی دامنه ها اثرگذاشته و آن ها را به سمت ب یثباتی سوق داده، می تواند کمک موثری در کاهش خسارات ناشی از آن ها داشته باشد .تحقیق حاضر درحوضه صفارود رامسر با هدف مشخص نمودن عوامل مؤثر در وقوع زمین لغزش ها، طبقه بندی عواملو تعیین نرخ یا وزن که بیانگر میزان نقش این عوامل در رخداد لغزش هاست، صورت گرفته است. این عوامل شاملسنگ شناسی، گسل، ارتفاع، شیب، جهت دامنه، بارش، آبراهه، خاک، پوشش گیاهی، راه ارتباطی و آبادی های حوضه بوده و از GIS برای تهیه و تلفیق لایه های اطلاعاتی و ارزیابی هر یک از عوامل، وزن دهی و ترکیب آن ها استفاده شده است. برای وزن دهی به معیارها از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده گردید . معیار وزن دهی عناصر موجود در هر لایه بر اساس بیشترین نقشی بوده که در داخل آن لایه و در زمین لغزش موثر می باشد . نتایجحاصله بیانگر آن است که عوامل مؤثر بر وقوع لغز شهای حوضه به طور سیستماتیک با یکدیگر ارتباط داشته و هرجا که دخالت انسان بیشتر بوده و عوامل تأثیرگذار حضور بیشتری دارند، خطر وقوع لغزش نیز زیاد بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
44 - بررسی مکان یابی دفع پسماندها با روش برنامه ریزی خطی در محیط GIS (مطالعه موردی: نواحی از استان خراسان رضوی)
حیدر لطفی یوسفعلی زیاری بابک صادقیدفن پسماند ها همواره به عنوان یکی از مشکلات اولیه مسئولین خدمات شهری محسوب شده است. مخاطرات زیست محیطی وبهداشتی دفن پسماند ها به دلیل ارتباط آن با زندگی بشر نیاز به کنترل و اعمال سیستم مدیریت ویژه ای دارد که در فرآوری توسعه و افزایش جمعیت پیچیدگی های بیشتری می یابد. با چکیده کاملدفن پسماند ها همواره به عنوان یکی از مشکلات اولیه مسئولین خدمات شهری محسوب شده است. مخاطرات زیست محیطی وبهداشتی دفن پسماند ها به دلیل ارتباط آن با زندگی بشر نیاز به کنترل و اعمال سیستم مدیریت ویژه ای دارد که در فرآوری توسعه و افزایش جمعیت پیچیدگی های بیشتری می یابد. با توجه به مشکلات دفع پسماند های شهری و کاهش پیامد های مختلف آن نیاز به مکان یابی اصولی بوده است. لذا برای انتخاب یک مکان مناسب دفع پسماند ها با منظور نمودن معیار های زیست محیطی از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) استفاده شده است. عوامل اصلی در مکان یابی محل دفن پسماند ها در این تحقیق توپوگرافی، شیب زمین، جنس خاک، زمین شناسی، هیدرولوژی، ژئوهیدرولوژی، فاصله از منابع آب های سطحی، مراکزجمعیتی شهری وروستایی، جاده دسترسی و منابع تولید پسماند ها بوده است. با تعیین محدوده های قابل قبول برای هر یک از عوامل فوق بر اساس نتایج تجزیه و تحلیل نهایی، مکانهای مناسب بر حسب اولویت بر روی نقشه تهیه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
45 - اهمیت سنجش از دور (Remote Sensing) در امور مطالعاتی و آموزش جغرافیایی
ناصر اقبالی حیدر لطفیعلم سنجش از دور به صورت های متفاوتی تعبیر شده است ولی با توجه به جمع بندی تعاریف می توان آن را علم و هنر کسب اطلاعات در مورد اجسام، اراضی یا پدیده های مختلف به کمک جمع آوری اطلاعات از آن ها بدون تماس با آن معرفی نمود(زبیری،محمود، 1375). در یک سیستم سنجش از دور، کار دری چکیده کاملعلم سنجش از دور به صورت های متفاوتی تعبیر شده است ولی با توجه به جمع بندی تعاریف می توان آن را علم و هنر کسب اطلاعات در مورد اجسام، اراضی یا پدیده های مختلف به کمک جمع آوری اطلاعات از آن ها بدون تماس با آن معرفی نمود(زبیری،محمود، 1375). در یک سیستم سنجش از دور، کار دریافت، ثبت و ضبط اطلاعات از طریق سنجده های تعبیه شده در سکوهایی صورت می گیرد که این سکوها ممکن است طیف وسیعی از انواع هواپیما، هلی کوپتر، ماهواره، ایستگاه فضایی و غیره را در برگیرد ولی به لحاظ کمی و کیفی ماهواره ها از اصلی ترین سکوها در سنجش از دور به شمار می روند. یکی از مزایای دور سنجی این است که در برخی از مناطق زمین که امکان دسترسی به آنها دشوار بوده و یا در موقعیت های خطرناک قرار دارند، مورد استفاده هستند، همچنین حسگرهای ماهواره ای و هواپیماها برای تحقیق درباره مناطق قطبی زمین،اتمسفر بالائی، آتش سوزی و جنگل ها و فعالیتهای آتشفشانی، اقیانوس های مناطق دور و بیابان ها که امکان دسترسی انسان به آنها دشوار می باشد، مورد استفاده قرار می گیرند. در واقع دور سنجی علم و هنر بدست آوردن اطلاعات از فاصله دور، یعنی کسب اطلاعات درباره اشیاء و پدیده ها بدون داشتن تماس فیزیکی با آنهاست(سازمان نقشه برداری،ص38). در این مقاله سعی بر آن است پس از مروری بر فناوری سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)، نقش، کاربرد و ارزیابی اثرات این دو را، در امور مطالعاتی مربوط به جغرافیا بکار گرفت پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
46 - پهنهبندی فرسایش خندقی در حوزه آبخیز طرود فیروزکوه
زهرا عرب قشقایی داود نیک کامی صمد شادفر ابوالفضل معینیفرسایش خندقی از اشکال پیشرفته و حاد فرسایش آبی است که دلالت بر حجم عظیمی از خاک اراضی دارد.شناسایی عوامل موثر در وقوع فرسایش خندقی و پهنهبندی آن یکی از ابزارهای اساسی و مهم جهت مدیریت و کنترل این پدیده میباشد. این تحقیق با هدف شناسایی عوامل موثر بر ایجاد فرسایش خندقی چکیده کاملفرسایش خندقی از اشکال پیشرفته و حاد فرسایش آبی است که دلالت بر حجم عظیمی از خاک اراضی دارد.شناسایی عوامل موثر در وقوع فرسایش خندقی و پهنهبندی آن یکی از ابزارهای اساسی و مهم جهت مدیریت و کنترل این پدیده میباشد. این تحقیق با هدف شناسایی عوامل موثر بر ایجاد فرسایش خندقی و پهنهبندی آن در حوزه آبخیز طرود انجام شده است. مهمترین عوامل موثر در وقوع فرسایش خندقی چون شیب، جهت شیب، سنگشناسی، کاربری اراضی، فاصله از شبکه راههای ارتباطی، مدیریت اراضی و تاج پوشش انتخاب و سپس این لایه ها، در سیستم اطلاعات جغرافیایی تهیه گردیدند. سه خندق موجود در منطقه انتخاب گردیدند و نمونه برداری خاک از محل 25، 50 و 75 درصد طول آن ها و هم چنین، سه نمونه شاهد در کنار محل خندق ها صورت گرفت. این نمونهها از نظر گچ، ماده آلی، شوری، درصد اشباع، آهک، نسبت جذب سدیم و اسیدیته مورد بررسی قرار گرفتند. پهنه بندی مناطق تحت تاثیر فرسایش خندقی با استفاده از عکس های هوایی 1:40000 سال 1380 و انجام عملیات میدانی به کمک GPS تهیه شد. با روی همگذاری لایه پهنه بندی خندقها با هر یک از لایه های مربوط به عوامل موثر در وقوع فرسایش خندقی، عرصههای خندقی شده در هر کدام از طبقات عوامل، بهدست آمد. بهکمک روش Multi Class Maps وزن دهی عوامل و طبقات در لایه مربوطه صورت گرفت. نتایج نشان داد که 88 درصد از محدوده خندقی در پهنه های با ریسکپذیری زیاد و خیلیزیاد قراردارند. نتایج آزمایش های خاک نیز بیان کننده این واقعیت بودند که میزان شوری، گچ و نسبت جذب سدیم در خندق های منطقه نسبت به شاهد بیش تر و میزان ماده آلی آن ها کم تر بوده ولی از نظر درصد اشباع، آهک و اسیدیته تفاوت معنیداری با هم ندارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
47 - پهنه بندی پتانسیل خطر زمین لغزش جاده ارتباطی اردبیل- آستارا با استفاده ازGIS
فریبا اسفندیاری درآبادگسیختگی دامنه ای یکی از عوامل عمده تغییر شکل هندسی ناهمواریها در جاده ارتباطی اردبیل- آستارا به شمار می رود. انتقال مواد حاصل از برهنه شدگی، از زمینهای بالادست وکوهستان ها به دره ها وسپس به سمت حوضه های رسوبی می باشد. وقوع حرکات توده ای مواد در دامنه مانند لغزش وگسیختگی چکیده کاملگسیختگی دامنه ای یکی از عوامل عمده تغییر شکل هندسی ناهمواریها در جاده ارتباطی اردبیل- آستارا به شمار می رود. انتقال مواد حاصل از برهنه شدگی، از زمینهای بالادست وکوهستان ها به دره ها وسپس به سمت حوضه های رسوبی می باشد. وقوع حرکات توده ای مواد در دامنه مانند لغزش وگسیختگی های دامنه ای عمل فوق را به عهده دارند وسبب انتقال حجم زیادی از مواد دامنه ای به دره ها می شوند. بدین ترتیب جاده ارتباطی اردبیل- آستارا در حال حاضر تحت تاثیر فرآیند لغزش وگسیختگی دامنه، دستخوش تغییر است. در واقع مشارکت عواملی مانند لیتولوژی، فاصله از گسل، پوشش گیاهی، نیروی ثقل وتغییر درجه شیب دامنه ها، بارگیری و وزن کلی مواد دامنه ای، جنس ودانه بندی مواد و ضخامت آنها، آب ناشی از بارندگی، ذوب برف ویخ، آبیاری، وضعیت توپوگرافی وجهت گیری دامنه ها، نوع استفاده از زمین(کاربری اراضی) و عامل انسان به وقوع ناپایداری وگسیختگی دامنه ها در محدوده مورد نظر منجر شده است. در این مقاله علاوه بربررسی مکانیسم پدیده لغزش و عوامل مورفوژنتیکی آن، شناسایی پهنه های دارای پتانسیل خطر زمین لغزش انجام گرفته و در نهایت با استفاده از سیستم GIS در تلفیق لایه های اطلاعاتی، نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش منطقه تهیه گردیده و نقاط حساس و ناپایدار ممیزی شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
48 - مدیریت بافتهای تاریخی- فرهنگی با تعیین عرصههای بحرانی به کمک منطق فازی با استفاده از GIS
محمدرضا پورجعفر هادی رضایی رادمقدمه و هدف پژوهش: از جمله سیاستهای موثر و حساس توسعه شهری برای بافتهای باارزش را میتوان طرحهای مداخله در بافتهای تاریخی- فرهنگی دانست که در ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، زیستمحیطی و کالبدی قابل تحلیل هستند. عدم مداخلهی بهینه در بافتهای تاریخی باع چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: از جمله سیاستهای موثر و حساس توسعه شهری برای بافتهای باارزش را میتوان طرحهای مداخله در بافتهای تاریخی- فرهنگی دانست که در ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، زیستمحیطی و کالبدی قابل تحلیل هستند. عدم مداخلهی بهینه در بافتهای تاریخی باعث فرسودگی در سکونت، کالبد و عملکرد در بافت تاریخی میشود. از این رو شناسایی صحیح پهنههای بحرانی نیازمند مداخله و اولویتبندی بین پهنهها و در نهایت تعیین الگوها و روشهای مداخلهی صحیح در بافتهای تاریخی که از اهداف اصلی پژوهش حاضر است، میتواند موجب تعادل چرخه رشد و توسعه و همچنین باز زندهسازی بافت گردد. روش پژوهش: روش تحقیق با توجه به ماهیت پژوهش توصیفی- تحلیلی است، بدین منظور در مدلسازی منطق بولین در انتخاب شاخصها و منطق فازی در درجهبندی دادهها به کمک تکنیک Spatial Statistic در نرمافزار GIS مورد استفاده قرار گرفته است. یافتهها: اصلیترین و عمدهترین خروجی این فرآیند کاهش تعداد متغیرهای مورد استفاده در مدل و واقعیتر نمودن نتایج آن است. در انجام مدلسازی اشاره شده، جهت دستیابی به پهنههای نیازمند مداخله و اولویتبندی بین این پهنهها 3 مرحلهی تعیین لایههای مورد سنتز معیارها، الگوی تلفیق لایههای هر معیار و تعیین الگوی منتخب جهت تلفیق نهایی گرفته است. نتیجهگیری: نتایج پژوهش برای بافت تاریخی شیراز، سه پهنه را به عنوان پهنههای اصلی مداخله و عرصههای بحرانی نشان میدهد. میزان حساسیت و دقت الگوهای مداخله از حاشیه به درون بافت افزایش مییابد در نتیجه پیشنهاد میگردد، مرکز بافت به عنوان عرصه حفاظت مطلق در نظر گرفته شود و انجام کمترین تغییرات و مداخلات در روند برنامهریزی ملاک قرار گیرد. در همین راستا پیشنهاد میگردد الگوی مداخله در قسمت عمدهای از منطقه که عموماً در حاشیه بیرونی محدوده واقع شده است، نوسازی با حفظ روحیه بافت تاریخی باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
49 - بهینه سازی توزیع فضایی و مکانیابی خدمات شهری راهبردی اساسی در تحقق مدیریت پایدار شهری با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و سیستمهای اطلاعات جغرافیایی (GIS)(مطالعه موردی:شهر کلیشاد وسودرجان استان اصفهان)
حامد اخگر حسین ذبیحیمقدمه و هدف پژوهش: شهرها که در گذشته، رشد نسبتاً آرامی را سپری می کردند، امروزه با انبوهی از مشکلات جدید و پیچیده مواجه شده اند از آنجایی که یکی از مهم ترین و اساسی ترین نیازهای جمعیت شهرنشین، دسترسی مطلوب و بهینه به خدمات شهری است. یکی از راهبردهای بهینه برای حل این مش چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: شهرها که در گذشته، رشد نسبتاً آرامی را سپری می کردند، امروزه با انبوهی از مشکلات جدید و پیچیده مواجه شده اند از آنجایی که یکی از مهم ترین و اساسی ترین نیازهای جمعیت شهرنشین، دسترسی مطلوب و بهینه به خدمات شهری است. یکی از راهبردهای بهینه برای حل این مشکل، انتخاب و مکان گزینی بهینة خدمات با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) است. پژوهش حاضر با هدف بررسی چگونگی توزیع فضایی و مکان یابی خدمات شهری، شهر کلیشاد و سودرجان می باشد. روش پژوهش: در این مقاله روش پژوهش توصیفی تحلیلی میباشد. یافتهها: یافته های تحقیق نشان می دهد که خدمات بررسی شده دارای مکان گزینی بهینه نبوده و قدرت پاسخگویی به نیاز شهروندان را ندارد. نتیجه گیری: پیشنهاد می شود که محلات 2، 6، 3 که دارای جمعیت بالایی میباشند در اولویت خدمات رسانی قرار گیرند و با انتقال یا ایجاد مراکز خدماتی جدید در این محلات تا حد زیادی مشکل خدمات رسانی حل خواهد شد. همچنین از اراضی کنار رودخانه زاینده رود می توان به عنوان فضای سبز، فضای تفریحی و حتی به عنوان یک دهکدة گردشگری استفاده نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
50 - مکانیابی بهینه مراکز ورزشی با استفاده از GIS (مطالعه موردی:شهر میاندوآب)
فرامرز قربانی مهدی یعقوبی یعقوب مرادی سمیه قربانییکی از مشکلات اساسی حادث شده در شهرهای کشور، عدم مکانگزینی صحیح و مناسب مراکز ورزشی و عدم مکانیابی بهینه بوده است، که آثاری همچون بیعدالتی اجتماعی در شهر، دسترسیهای نامناسب و تاثیرپذیری نامناسب کاربریها از یکدیگر را در پی داشته است. رعایت نکردن اصول شهرسازی یا ناتو چکیده کاملیکی از مشکلات اساسی حادث شده در شهرهای کشور، عدم مکانگزینی صحیح و مناسب مراکز ورزشی و عدم مکانیابی بهینه بوده است، که آثاری همچون بیعدالتی اجتماعی در شهر، دسترسیهای نامناسب و تاثیرپذیری نامناسب کاربریها از یکدیگر را در پی داشته است. رعایت نکردن اصول شهرسازی یا ناتوانی در بکارگیری اصول، عدم بهره مندی مشاوران از ابزارهای قوی تحلیل مناسبت محیطی و مسائل اجتماعی، اقتصادی و حقوقی از اهم عوامل موثر در این زمینه بوده است. هدف و موضوع این مقاله مکانیابی بهینه مراکز ورزشی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی میباشد. که به صورت موردی بر روی سطح شهر میاندوآب انجام شده است. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی آن توصیفی - تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق تمام مراکز ورزشی شهر میاندوآب میباشد که با تشخیص ضرورت مکانیابی صحیح و اصولی مراکز ورزشی در محیط GIS و با استفاده از روش تصمیمگیری A.H.P و منطق فازی اقدام به تعیین مکانهای بهینه مراکز ورزشی شده است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که فضاهای ورزشی شهر با اصول صحیح شهرسازی، مکانیابی نشدهاند و به لحاظ برخورداری از همجواریهای سازگار و ناسازگار شهروندان را با محدودیتهای جدی روبهرو ساخته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
51 - مکان یابی مدارس با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی( GIS)
اسماعیل کاوسی فریده اسدیان سحر شاهپریپیشرفتهای چشمگیر در ابعاد مختلف زندگی انسان و پیچیدگی ارتباط این ابعاد، مشکلات عدیده ای را در امر برنامه ریزی و مدیریت ایجادکرده است.برنامه ریزان و مدیران شهری نیز از جمله متخصصانی هستند که با اطلاعات متنوع و فراوانی سر وکار دارند و برای حفظ و ساماندهی وضعیت یک شهر نیاز چکیده کاملپیشرفتهای چشمگیر در ابعاد مختلف زندگی انسان و پیچیدگی ارتباط این ابعاد، مشکلات عدیده ای را در امر برنامه ریزی و مدیریت ایجادکرده است.برنامه ریزان و مدیران شهری نیز از جمله متخصصانی هستند که با اطلاعات متنوع و فراوانی سر وکار دارند و برای حفظ و ساماندهی وضعیت یک شهر نیازمند استفاده از این حجم اطلاعات در تحلیل های مکانی می باشند. پیچیدگی، تنوع و حجم انبوه اطلاعات مکانی از یک سو و توانائیهای کامپیوتر در عرصه اطلاعات از سوی دیگر، فلسفه وجودی استفاده از سیستم های کامپیوتری را توسط مدیران و برنامه ریزان شهری تبیین می کند. سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) از آنجا که مختص کار با داده های جغرافیایی و مکانی و تجزیه و تحلیل این اطلاعات می باشد ابزاری مناسب برای بررسی مکان یابی مدارس به عنوان یکی از کاربری های شهری و تعیین مکان مناسب برای استقرار آنها در محدوده شهری است.همچنین ماتریس ارزیابی کیفی کاربری ها، معیارهایی مناسب برای مدیران شهری فراهم می آورد تا با کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) تصمیماتی مناسب برای مکان یابی مدارس اتخاذ نمایند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
52 - جستجوی فضاهای کتابخانه توسط کاربران به کمک راهنمای مکانمند مطالعه موردی: کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران
رویا پورنقیهدف: این تحقیق با هدف تعیین کاربرد جیآیاس در ایجاد راهنمای پیوسته جستجوی مکانی کتابخانه و بررسی خروجی جستجوی مکانی برای مکان نمایی بخش های کتابخانه از طریق سیستم اطلاعات مکانی انجام شده است. روش: به منظور گردآوری دادهها از روش پیمایشی و میدانی و برای پیادهسازی و چکیده کاملهدف: این تحقیق با هدف تعیین کاربرد جیآیاس در ایجاد راهنمای پیوسته جستجوی مکانی کتابخانه و بررسی خروجی جستجوی مکانی برای مکان نمایی بخش های کتابخانه از طریق سیستم اطلاعات مکانی انجام شده است. روش: به منظور گردآوری دادهها از روش پیمایشی و میدانی و برای پیادهسازی و ورود دادهها به نرمافزار آرکجیآیاس. همچنین، برای تحلیل دادهها و نمایش نتایج بر روی نقشههای طبقات کتابخانه از روش طراحی سیستم استفاده شد. پایگاه راهنمای جستجوی مکانی کتابخانه بر روی نقشه کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران به عنوان نمونه موری ایجاد شد. یافتهها: یافتهها نشان داد در هنگام جستجو در راهنمای مکانی پیوسته ایجاد شده، امکان جستجوی هر بخش در طبقات مختلف ساختمان کتابخانه، با استفاده از زبان ساختیافته جستجوی پایگاه داده وجود دارد. همچنین، کاربران میتوانند برای آشنایی با فضا و محیط کتابخانه بر روی بخشهای مختلف موجود در نقشه ساختمان کتابخانه کلیک کنند و فایل اطلاعات و عکس مربوط به آن بخش را ببینند. نتیجه گیری: با استفاده از این راهنمای مکانی پیوسته جستجوی بخشهای کتابخانه به صورت مکانی و مصور توسط کاربران انجام میشود و شناسایی و دریافت خدمات مورد نیاز کاربران بهبود خواهد یافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
53 - استفاده از سامانه هیبرید فازی- تحلیل سلسله مراتبی در ارزیابی و تهیه نقشه حاصلخیزی خاک
فریدون سرمدیان علی کشاورزیتعیین حاصلخیزی خاک برای مشخص کردن میزان کود دهی بسیار مهم است. بدون توجه به میزان حاصلخیزی خاک، با مصرف نادرست کودهای شیمیایی، نه تنها عملکرد کیفی و کمی محصولات کشاورزی بالا نمیرود، بلکه باعث میشود ضمن تحمیل هزینههای اضافی، تعادل عناصر غذایی در خاک به هم خورده و مسائ چکیده کاملتعیین حاصلخیزی خاک برای مشخص کردن میزان کود دهی بسیار مهم است. بدون توجه به میزان حاصلخیزی خاک، با مصرف نادرست کودهای شیمیایی، نه تنها عملکرد کیفی و کمی محصولات کشاورزی بالا نمیرود، بلکه باعث میشود ضمن تحمیل هزینههای اضافی، تعادل عناصر غذایی در خاک به هم خورده و مسائل زیست محیطی نیز مطرح شود. بنابراین ارزیابی و تهیه نقشه حاصلخیزی خاک، ضروری است. در این پژوهش، نقشه حاصلخیزی خاک با استفاده از سامانه هیبرید فازی- تحلیل سلسله مراتبی، در محیط GIS تهیه گردید. دادههای ورودی شامل مقادیر فسفر و پتاسیم قابل استفاده، ازت کل، کربن آلی، پ . هاش و ظرفیت تبادل کاتیونی از 77 نقطه مطالعاتی خاک در منطقه کوهین واقع در استان قزوین بود. نقشه پیوسته این متغیرها با روش IDW (عکس وزنی فاصله) تهیه شد. سپس برای هر یک از فاکتورهای مورد مطالعه، یک تابع عضویت فازی با توجه به راهنمای سایز (Sys) تعریف گردید. در نهایت برای دستیابی به نقشه نهایی حاصلخیزی خاک در منطقه مورد مطالعه، از تکنیک AHP به منظور وزن دهی فاکتورها در نرم افزار Expert Choice با نرخ ناسازگاری 07/0 استفاده شد. نتایج نشان داد که کربن آلی خاک دارای بیشترین تأثیر و سهم در حاصلخیزی خاک در منطقه مورد مطالعه بوده (دارای وزن 289/0) و به لحاظ حاصلخیزی برای کشت گندم، بیشتر وسعت منطقه در کلاس متوسط حاصلخیزی قرار دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
54 - ارزیابی پویایی فضای سبز شهری با استفاده از تکنیک سنجش از راه دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: شهر اردبیل)
عطا غفاری گیلانده صغری پورنصرت علی عزیزی بهرام ایمانیزمینه و هدف: شهرنشینی سریع و ساختوسازهای بیرویه سرآغاز بسیاری از مشکلات زیستمحیطی در زمین و بهویژه در محدوده شهرها قلمداد میشود. امروزه نقش عملکردی و ساختاری فضاهای سبز در بهبود اکوسیستمهای شهری مورد تأکید فراوان قرار گرفته است. از این رو با توجه به نقش فضاهای سبز چکیده کاملزمینه و هدف: شهرنشینی سریع و ساختوسازهای بیرویه سرآغاز بسیاری از مشکلات زیستمحیطی در زمین و بهویژه در محدوده شهرها قلمداد میشود. امروزه نقش عملکردی و ساختاری فضاهای سبز در بهبود اکوسیستمهای شهری مورد تأکید فراوان قرار گرفته است. از این رو با توجه به نقش فضاهای سبز بهعنوان یکی از مهمترین کلاسهای کاربری اراضی در اکوسیستم شهری، مطالعه تغییرات آن گامی مهم در امر بهبود اکوسیستمهای انسان غالب است. لذا مطالعه حاضر با هدف ارزیابی پویایی فضای سبز شهری با استفاده از تکنیک سنجش از راه دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی در شهر اردبیل انجام گرفته است.روش بررسی: در این پژوهش با استفاده از روش ترکیبی سنجشازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی به بررسی تغییرات زمانی- مکانی فضای سبز شهری باهدف ارزیابی شدت و الگوی تغییرات در شهر اردبیل پرداخته شده است. در راستای دستیابی به هدف یاد شده از تصاویر سنجنده های TM-1987، ETM+-2000 و OLI- 2014 مربوط به ماهواره Landsat استفاده گردید.یافتهها: یافتهها بیانگر این واقعیت است که فضاهای سبز در شهر اردبیل طی دورههای موردبررسی بهشدت روند کاهشی داشته بهطوریکه در 27 سال اخیر حدود 1507 هکتار از فضاهای سبز منطقه به زیرساخت و ساز رفتهاند و تنها حدود 8 درصد از شهر را فضای سبز در برگرفته است.نتیجهگیری: نتایج حاکی از تغییرات شدید در فضای سبز شهر اردبیل میباشد. از این رو به منظور جلوگیری از تخریب و از بین رفتن بیشتر فضای سبز شهری در کنار بهبود آن در این شهر بایستی سیاستهای موجود مورد بازبینی قرار گرفته و در راستای احیای فضاهای سبز قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
55 - بررسی تکنیک FAHP بر اساس چهار معیار اقتصادی،اجتماعی، زیست محیطی و اکولوژیکی در منطقه چادگان
آرزو معظمی جمال قدوسی علی اصغر آل شیخ سعید سلطانیزمینه و هدف: کشور ما در حال گذار پرچالش هزینه بر و طولانی مدت در عرصه های اقتصادی اجتماعی سیاسی فرهنگی و تکنولوژیک است. شناخت شهر و منطق های، که شهر در آن واقع است، بر اساس چنین نگرش محقق می شود. روش بررسی: تحلیل های هزینه فایده و ابزارهایی همچون شاخص های پایداری و رد چکیده کاملزمینه و هدف: کشور ما در حال گذار پرچالش هزینه بر و طولانی مدت در عرصه های اقتصادی اجتماعی سیاسی فرهنگی و تکنولوژیک است. شناخت شهر و منطق های، که شهر در آن واقع است، بر اساس چنین نگرش محقق می شود. روش بررسی: تحلیل های هزینه فایده و ابزارهایی همچون شاخص های پایداری و رد پای زیست محیطی، از جمله راه های دیگری برای پیشبرد توجه به تاثیرات بلند مدت توسعه کنونی هستند.مدل FAHP یکی از معروف ترین روش های تصمیم گیری چند منظوره برای وضعیت هایی است که سنجه های چندگانه دارند. یافته ها: در این مقاله با محاسبه وزن و رتبه بندی معیارها و زیر معیارهای مؤثر در تخصیص و پهنه بندی کاربری اراضی شهری در 7 مرحله بر اساس تکنیک FAHP انجام شده است. به منظور تدوین یک راهکار پایدار در مورد توسعه های شهری فعلی و آتی باید دانش بهتری را مورد سازگاری مناطق ساخته شده فعلی( اعم از شهر، حاشیه شهری و حومه ای) با عوامل محیطی طبیعی ضروری می باشد. بحث و نتیجه گیری: بر این اساس، نتایج به ترتیب با توجه به نمودار ها، ارائه شده اند.به نحوی که نتایج وزنی دهی شده لایه های اطلاعات موضوعی مربوط به هر یک از زیر معیار ها (شاخص ها) نیز در نمودار ها آورده شده اند. مدل تخصیص و پهنه بندی اراضی شهری مبتنی بر میزان مطلوبیت در 4 کلاس یا گروه می باشد که در آنالیز روش حد بالا، حد وسط و حد پائین نمرات یا امتیازات هر یک از معیارها براساس زیرمعیارهای مرتبط به هر یک از آنها جهت تعیین و مشخص نمودن دامنه تغییرات (حدود تغییرات) و با در نظر گرفتن میزان تأثیر هر یک از زیر معیارها، نتایج به تفکیک هر یک از معیارهای چهارگانه و زیرمعیارهای مربوط به آنها استفاده شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
56 - پهنهبندی کیفیت آب زیرزمینی دشت مختاران به منظور آبیاری با استفاده از روش تحلیل شبکهای (ANP)
اصلان اگدرنژاد نیاز علی ابراهیمی پاک هادی محمدی والا زهرا قربانی محسن احمدیزمینه و هدف: در حال حاضر منابع آب زیرزمینی از جمله مهمترین منابع برای مصارف آبیاری است. لذا تعیین تغییرات کیفیتی آنها در سطح یک دشت یا منطقه به منظور استفاده بهینه، ضروری است. این مطالعه با هدف پهنهبندی کیفیت آب زیرزمینی دشت مختاران به منظور آبیاری با استفاده از روش چکیده کاملزمینه و هدف: در حال حاضر منابع آب زیرزمینی از جمله مهمترین منابع برای مصارف آبیاری است. لذا تعیین تغییرات کیفیتی آنها در سطح یک دشت یا منطقه به منظور استفاده بهینه، ضروری است. این مطالعه با هدف پهنهبندی کیفیت آب زیرزمینی دشت مختاران به منظور آبیاری با استفاده از روش تحلیل شبکهای (ANP) انجام یافته است. روش بررسی: این تحقیق در دشت مختاران واقع در عرض جغرافیایی ‘13 ˚ 32 تا ‘46 ˚32 شمالی و طول جغرافیایی ‘40 ˚58 تا ‘45 ˚59 شرقی در استان خراسان جنوبی در سال 1393 انجام یافت. در این آزمایش، لایههای مختلف کیفیت آب زیرزمینی بر اساس عوامل نسبت جذبی سدیم، سختی کل، درصد سدیم محلول، بیکربنات سدیم، شاخص نفوذپذیری، نسبت جذبی منیزیم و نسبت کلایز در محیط GIS ایجاد و توسط روش تحلیل شبکهای وزندهی شد. یافتهها: نتایج نشان داد که مناطق شرقی دارای کیفیت بهتری از لحاظ آب زیرزمینی نسبت به مناطق غربی است. هم چنین، 72/40٪ سطح دشت دارای کیفیت مطلوب (28/3، 09/17 و 35/20٪ به ترتیب در بازههای خیلی خوب، خوب و نسبتاً خوب) و 28/50 درصد سطح دشت دارای کیفیت نامطلوب (11/49، 35/7 و 82/2٪ به ترتیب در بازههای نسبتاً بد، بد و خیلی بد) بوده است. بحث و نتیجهگیری: براساس نتایج به دست آمده، استحصال آب آبیاری از نقاط شرقی و شمالی دشت میبایست افزایش یافته و کشاورزی دیم در سایر نقاط مورد توجه قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
57 - تهیه مدل زیستگاه سیاهخروس قفقازی (Tetraomlokosiewiczi) با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS
ابراهیم فریدی داریوش ناصریزمینه و هدف: سیاه خروس قفقازی با نام علمی Tetraomlokosiewiczi، یکی از نادرترین پرنده های جهان می باشد که در کشورمان ایران، فقط در جنگل‎های ارسباران مشاهده می شود. سیاه خروس قفقازی پرنده ای است که در فهرست قرمز IUCN (اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت) قرار گرفته است، چکیده کاملزمینه و هدف: سیاه خروس قفقازی با نام علمی Tetraomlokosiewiczi، یکی از نادرترین پرنده های جهان می باشد که در کشورمان ایران، فقط در جنگل‎های ارسباران مشاهده می شود. سیاه خروس قفقازی پرنده ای است که در فهرست قرمز IUCN (اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت) قرار گرفته است، به این معنی که در خطر انقراض می‎باشد. لذا اهمیت شناخت و حفاظت از زیست‎گاه این گونه نادر به روشنی آشکار می گردد. مواد و روش ها: طی این تحقیق ضمن معرفی این پرنده، با استفاده از مطالعات و مشاهدات میدانی ده ساله کارشناسان حفاظت از محیط زیست، اقدام به تهیه نقشه مدل زیستگاه این پرنده با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) شد. به این ترتیب که از میان نقاطی که سیاه خروس قفقازی طی چندین سال و در فصول مختلف در آنها دیده شده و با GPS ثبت شده بودند، نقاطی به طور تصادفی انتخاب شد و سپس با روی هم گذاری آن ها با لایه های ارتفاع از سطح دریا، درصد شیب، جهت جغرافیایی، تراکم پوشش جنگلی، نوع گونه‎های گیاهی و اقلیم منطقه مورد مطالعه، مدل زیستگاه سیاه خروس قفقازی تهیه شد. یافته ها: برای آزمون مدل زیستگاه ساخته شده نیز، همه نقاط مشاهده شده این پرنده در مشاهدات میدانی با مدل حاصل روی هم‎گذاری شد که نتایج حاکی از آن است که مدل زیستگاه ساخته شده از صحت و دقت بالایی برخوردار است. نتایج نشان داد که سیاه خروس قفقازی در جنگل‎های ارسباران درمناطقی زیست می کنند که جنگل انبوه و نیمه انبوه با ارتفاع 2100 تا 2400 متر از سطح دریا، شیب بیش از 30 درصد، جهت شیب شمالی و اقلیم مرطوب و نیمه مرطوب مدیترانه‎ای است که جامعه‎های گیاهی بلوط، ممرز، هفت کول، قره قات و نسترن غالب می باشد. بحث و نتیجه گیری: زیستگاه‎ها به عنوان یکی از مهم ترین عوامل حضور و بقای گونه‎ها در هر محیطی به شمار می‎روند. شناخت دقیق نیاز هرگونه در ارتباط با گونه مورد نظر می تواند درانتخاب زیستگاه های مناسب برای رها سازی گونه ها موثر باشد. قابلیت‎های سامانه‎های جغرافیایی (GIS) دراین زمینه بسیار موثر است، چرا که با استفاده از قابلیت‎های مختلف این سامانه‎ها در تجزیه و تحلیل و نتیجه گیری، می توان حجم وسیعی از اطلاعات را بررسی کرده و مدل سازی زیستگاه ها را انجام نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
58 - مکان یابی نیروگاههای بادی در استان سمنان با استفاده از روشAHP
حسن رضائی مختار کرمی فهیمه شاکریزمینه و هدف:محدودیت ذخایر انرژی فسیلی در جهان و افزایش سطح مصرف انرژی، همواره بشر را برای جایگزین کردن منابع انرژی جدید به چالش کشیده است. در این بین، باد به عنوان یکی از مظاهر انرژی های نو از جایگاه ویژه ای برخوردار است. استان سمنان با توجه به وضعیت توپوگرافی و موقعیت چکیده کاملزمینه و هدف:محدودیت ذخایر انرژی فسیلی در جهان و افزایش سطح مصرف انرژی، همواره بشر را برای جایگزین کردن منابع انرژی جدید به چالش کشیده است. در این بین، باد به عنوان یکی از مظاهر انرژی های نو از جایگاه ویژه ای برخوردار است. استان سمنان با توجه به وضعیت توپوگرافی و موقعیت نسبی خود یکی از مناسب ترین مکان ها برای احداث نیروگاه بادی می باشد. روش بررسی: در این پژوهش برای تعیین مکان های مناسب جهت احداث نیروگاه بادی در این استان، معیارها و زیر معیارهای مختلفی مد نظر قرار گرفت و با توجه به اهمیت تلفیق اطلاعات، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) برای وزن دهی به لایه ها انتخاب و به کمک نرم افزار Expert choice پیاده سازی گردید. از نرم افزار Arc GIS، به منظور تحلیل فضایی و همپوشانی لایه ها استفاده شد و بعد از تجزیه و تحلیل اطلاعات، استان سمنان از نظر قابلیت احداث نیروگاه بادی به چهار سطح عالی، خوب، متوسط و ضعیف تقسیم گردید. یافته ها: در نهایت نتایج حاصل نشان گر آن است که سیستم اطلاعات جغرافیایی به عنوان یک سیستم حمایتی تصمیم گیری، می تواند هم در آماده سازی داده ها و هم در مدل کردن اولویت ها و نظرات کارشناسان در رابطه با عوامل مختلف بسیار کارامد باشد و طراحان را در انتخاب مکان مناسب جهت احداث نیروگاه بادی یاری کند. بحث و نتیجه گیری: در این تحقیق، 3 منطقه، با در نظر گرفتن همپوشانی و انطباق نقشه های محدودیت، شرایط اقلیمی و نیز بازدید میدانی تعیین گردیدند که این مناطق به ترتیب دامغان، شمال غرب گرمسار و به صورت رگه هایی در شرق شاهرود می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
59 - زون بندی تفرجی پارک جنگلی حسن آباد سنندج با روش ارزیابی چند معیاره و مدل مخدوم
پروین دشتی ایرج حسن زاد ناورودی مهرداد خان محمدی جاهده تکیه خواهزمینه و هدف: ارزیابی توان تفرج ابزاری مهم برای توسعه پایدار گردشگری است و مدیریت مناسب توسعه اکوتوریسم باعث حفظ و غنای زیستی منطقه و رشد اقتصادی مردم محلی می گردد. این مطالعه با هدف شناسایی و اولویت بندی مکان های بالقوه اکوتوریسم پارک جنگلی حسن آباد سنندج انجام شد. روش چکیده کاملزمینه و هدف: ارزیابی توان تفرج ابزاری مهم برای توسعه پایدار گردشگری است و مدیریت مناسب توسعه اکوتوریسم باعث حفظ و غنای زیستی منطقه و رشد اقتصادی مردم محلی می گردد. این مطالعه با هدف شناسایی و اولویت بندی مکان های بالقوه اکوتوریسم پارک جنگلی حسن آباد سنندج انجام شد. روش بررسی: دو روش ارزیابی تجزیه و تحلیل سیستمی مخدوم و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در ترکیب با سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) بکارگرفته شد. در روش (AHP) عوامل تأثیرگذار بر تفرج منطقه شناسایی و در قالب پرسش نامه توسط کارشناسان تفرج مورد مقایسه زوجی قرار گرفتند و پس از وزن دهی، در محیط GIS لایه سازی و تلفیق گردیدند. در روش مخدوم پس از شناسایی منابع اکولوژیکی، تجزیه و تحلیل و جمع بندی داده ها، واحدهای همگن اکولوژیکی تشکیل و با ویژگی های اکولوژیکی مدل اکولوژیکی توریسم مخدوم مقایسه شد و نقشه توان تفرجی منطقه بدست آمد در نهایت نقشه های بدست آمده از دو روش در محیط GIS هم پوشانی گردید. یافته ها: نتایج مدل AHP نشان داد کل محدوده 6/434 هکتاری پارک دارای طبقات توان تفرج متوسط به بالا است و محدوده فاقد زون توان تفرج بسیار پایین می باشد. در روش مخدوم منطقه دارای همه طبقات تفرجی به جز زون توان تفرج متمرکز طبقه یک بود. بحث و نتیجه گیری: طبقات توان تفرجی در دو روش دارای 50 درصد هم پوشانی هستند و چون در هر دو روش محدوده پارک فاقد زون های نامناسب گردشگری می باشد، منطقه برای توسعه طرح های طبیعت گردی مناسب می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
60 - طراحی و توسعه یک سامانه اطلاعات مکانی فرا گستر بهمنظور مدیریت اتلاف انرژی ساختمانهای مسکونی (محدوده موردمطالعه: شهرستان شهریار- شاهد شهر)
رسول محمدی ابوالقاسم صادقی نیارکی شهرام بیک پورزمینه و هدف : محدود بودن منابع انرژی و لزوم صرفهجویی در مصرف آن بهینهسازی انرژی در بخش ساختمان را ضروری میسازد. در این راستا با توجه به فقدان روش های مناسب طراحی و توسعه فناوریهای نوین فراگستر باهدف اندازهگیری اتلاف انرژی ساختمان دارای اهمیت خاصی میباشد. هدف از ای چکیده کاملزمینه و هدف : محدود بودن منابع انرژی و لزوم صرفهجویی در مصرف آن بهینهسازی انرژی در بخش ساختمان را ضروری میسازد. در این راستا با توجه به فقدان روش های مناسب طراحی و توسعه فناوریهای نوین فراگستر باهدف اندازهگیری اتلاف انرژی ساختمان دارای اهمیت خاصی میباشد. هدف از این پژوهش بررسی اتلاف انرژی ساختمانهای مسکونی با طراحی و بهکارگیری یک نمونه کاربردی مبتنی بر سیستم اطلاعات مکانی فراگستر[1] میباشدروش بررسی: تعدادی واحد مسکونی نمونه با شرایط هندسی و فیزیکی تقریباً یکسان درنظرگرفته شد. بهمنظور بررسی اتلاف انرژی سامانه مدیریت انرژی فراگستر[2] که شامل حس گر گرمایی LM35 حس گر GPS، برد GSM میباشد طراحی و توسعه داده شد. مراحل این تحقیق شامل طراحی مفهومی سامانه مدیریتی انرژی، جمعآوری اطلاعات، پردازش اطلاعات و تهیه نقشههای اتلافی در محیط GIS میباشد. همچنین بهمنظور نمایش اطلاعات حرارتی از نرمافزار توسعه دادهشده در محیط تلفن همراه و رایانه استفاده شد.یافته ها: برای به دست آوردن مقدار اتلاف انرژی پنجرههای ساختمان های موردبررسی ضریب انتقال حرارت kave بر داده های اندازهگیری شده اعمال شد و میزان اتلاف انرژی هر بخش محاسبه شد. نتایج اندازهگیری نشان داد آشپزخانههای ساختمان های مسکونی موردبررسی با داشتن مقادیر 406/1 بیشترین میزان اتلاف را داشته است بعدازآن اتاقها با مقادیر 097/1 و حال پذیرای با مقادیر 935/0 درمرتبه بعدی قرارگرفتهاند.بحث و نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان داد اکثر ساختمانهای موردبررسی از جنبه استانداردهای انرژی بهینه نبوده و منابع انرژی از آنها اتلاف میشود. همچنین یکی از منابع اصلی اتلاف انرژی ساختمان های مسکونی موردبررسی پنجرهها میباشند که راندمان پایینی برای نگهداری انرژیدارند.[1]- Ubiquitous GIS[2]- Ubiquitous Energy Management system پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
61 - ارائه یک سرویس مکان مبنای همراه تبلیغاتی در محیط شهری بر مبنای مکان-آگاهی و معیارهای مطلوبیت
محسن پرتوی محمد حسن وحیدنیا حسین آقا محمدیزمینه و هدف: در سال های اخیر، استفاده از دستگاه های قابل حمل هوشمند به دلیل دسترسی آسان، قابل حمل بودن و همچنین رابط کاربری ساده تر، در مقایسه با کامپیوترهای رومیزی با استقبال بی نظیر کاربران و مدیران و فروشندگان ایرانی کالا مواجه شده است. به همین علت توسعه اپلیکیشن برا چکیده کاملزمینه و هدف: در سال های اخیر، استفاده از دستگاه های قابل حمل هوشمند به دلیل دسترسی آسان، قابل حمل بودن و همچنین رابط کاربری ساده تر، در مقایسه با کامپیوترهای رومیزی با استقبال بی نظیر کاربران و مدیران و فروشندگان ایرانی کالا مواجه شده است. به همین علت توسعه اپلیکیشن برای دستگاه های هوشمند در محیط کسب و کارهای اینترنتی ضرورت پیدا کرده است. هدف این تحقیق ارائه راهکاری است که بر مبنای مکان-آگاه بودن باعث هوشمندی و ارائه تبلیغات و خدمات هدفمند به کاربران شود.روش بررسی: این پژوهش با بررسی های به عمل آمده مدلی ارائه می دهد که اولاً دریافت و دسته بندی اطلاعات برخی مراکز خدماتی و تبادل سریع داده ها بین رسانه هوشمند (مانند موبایل، تبلت) و مراکز داده مانند سرویس های نقشه آنلاین گوگل انجام شود. ثانیاً برمبنای مولفه های خدمات مکان-مبنا، به منظور ارائه تبلیغات موثر به کاربران، مولفه های انتخاب مرکز خدمات رسانی و تبلیغ و ناوبری کاربر به سوی آن بر اساس اتصال سست در دستور کار قرار گرفت.یافته ها: به منظور برخورداری از ویژگی هایی از توصیه گری، سه معیار مطلوبیت یعنی معرفی گزینه نهایی بر اساس کوتاهترین مسیر در شبکه حمل و نقل، یا بر اساس امتیاز کاربران و یا بر اساس امتیاز تخصیص داده شده توسط صنف واحد خدماتی مربوطه مورد توجه قرار گرفت. نهایتاً اپلیکیشن "مکان جو" تحت سیستم عامل اندروید با بهره گیری از فناوری های نوین سیستم اطلاعات مکانی همراه و تحت وب بر اساس مدل ارائه شده اجرا شد.بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از پرسشنامه با استفاده از درصد فراوانی پاسخ دهندگان در قالب آماری تحلیل شد و به شکل معنی داری حکایت از رضایت کاربران از برنامه، با انتخاب 55 درصدی گزینه عالی برای کیفیت، و انطباق آن با اهداف تعیین شده داشت به گونه ای که می تواند بخشی از خلأ ناشی از نرم افزار تبلیغاتی را پر نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
62 - مکانیابی محل دفن نخالههای ساختمانی با استفاده از GIS و روش AHP (مطالعه موردی: شهر همدان)
فاطمه جعفری نوبخت مهرداد چراغی بهاره لرستانیزمینه و هدف: رشد جمعیت، توسعه شهرنشینی و افزایش فعالیتهای انسانی رهآوردهای مختلفی از جمله تولید و تجمیع مواد زاید و به دنبال آن آلودگیهای محیطزیست را بههمراه خواهد داشت. در کشورهای در حال توسعه، نخالههای ساختمانی بخش بزرگی از زباله شهری را به خود اختصاص میدهند که چکیده کاملزمینه و هدف: رشد جمعیت، توسعه شهرنشینی و افزایش فعالیتهای انسانی رهآوردهای مختلفی از جمله تولید و تجمیع مواد زاید و به دنبال آن آلودگیهای محیطزیست را بههمراه خواهد داشت. در کشورهای در حال توسعه، نخالههای ساختمانی بخش بزرگی از زباله شهری را به خود اختصاص میدهند که علاوه بر هزینه بسیار برای دفع آن، عواقب نامطلوبی نیز بر محیطزیست دارند. از آنجا که نخالههای ساختمانی به دلیل حجیم بودن فضای زیادی را اشغال میکنند، لذا دفع آنها در محلهای دفن زباله منجر به کاهش عمر مفید این محلها میشود و یافتن مکان جدید جهت دفن نخالههای ساختمانی ضرورت مییابد. روش بررسی: جستجو برای یافتن مکان جدید دفن مواد زاید، فرآیندی پیچیده و وقتگیر بوده و نیازمند سیستمی توانا و کارآمد است، چنانچه با استفاده از GIS و تلفیق لایههای اطلاعاتی مختلف و در نظر گرفتن معیارهای محیطزیستی، اجتماعی و اقتصادی، میتوان مناسبترین مکان را برای دفن نخالههای ساختمانی مکان یابی نمود. در تحقیق حاضر، 16 معیار (شیب، کاربری اراضی، مراکز مسکونی، تجاری و صنعتی، روستاها، راه ها (شامل 3 لایه بزرگراه، راه اصلی و راه فرعی)، آب ها (شامل 6 لایه چاه، چشمه، قنات، رودخانه، سد و آبراهه)، آثار باستانی، باند فرودگاه و معادن) در انجام فرآیند مکان یابی دخیل اند، بهطوریکه ابتدا اقدام به تهیه نقشههای حریم و فواصل شد و سپس به منظور دست یابی به اطمینان بیشتر، امتیازدهی به طبقات یا فواصل پارامترها به سه شیوه صورت گرفت. وزن دهی به معیارها با نرم افزار Expert Choice و به شیوه تحلیل سلسله مراتبی (AHP) صورت گرفت. یافته ها: نتایج حاصل از سه نوع امتیازدهی به منظور انجام آنالیز چند معیاره نشان داد که تفاوت چندانی در نتایج حاصل از روش های مختلف امتیازدهی مشاهده نمی شود. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از تلفیق 16 پارامتر دخیل در مکان یابی در نرم فزار ArcGIS 9.3، نشان داد که پهنههای مستعد جهت دفن نخاله های ساختمانیِ شهر همدان، اغلب در یک قاچ 90 درجه ای و در شرق شهر همدان واقع شدهاند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
63 - بررسی پتانسیل پارک ملی و منطقه حفاظت شده ساریگل برای اکوتوریسم با استفاده از GIS
عاطفه کلاته زهرا قلیچی پور الهه اکبری اعظم الهامی رادزمینه و هدف: توسعه گردش گری در مناطق حفاظت شده، هم برای مدیریت منطقه و هم برای گردش گران مزایای فراوانی به همراه دارد. اما باید این مساله را در نظر داشت که انجام فعالیت های گردش گری بدون برنامه ریزی و مدیریت صحیح و بررسی توان منطقه، می تواند اثرات منفی بر منطقه حفاظت شد چکیده کاملزمینه و هدف: توسعه گردش گری در مناطق حفاظت شده، هم برای مدیریت منطقه و هم برای گردش گران مزایای فراوانی به همراه دارد. اما باید این مساله را در نظر داشت که انجام فعالیت های گردش گری بدون برنامه ریزی و مدیریت صحیح و بررسی توان منطقه، می تواند اثرات منفی بر منطقه حفاظت شده و تجارب گردش گران داشته باشد. هدف این مطالعه شناسایی مناطق مناسب و دارای توان، جهت گسترش و توسعه اکوتوریسم در مناطق حفاظت شده است. پارک ملی و منطقه حفاظت شده ساریگل، به عنوان یکی از مناطق تحت حفاظت کشور، از جذابیت های قابل توجهی برخوردار است.روش بررسی: در این تحقیق با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی AHP و به کارگیری فن GIS به تعیین مناطق مناسب گردش گری پرداخته شده است. معیارهای به کار گرفته شده شامل شکل زمین، اقلیم، زیست گاه حیات وحش، تیپ و تراکم پوشش گیاهی و خاک منطقه می باشد. نقشه توان اکولوژیکی منطقه به روش AHP براساس این معیارها تولید شد. نقشه جذابیت منطقه نیز با برداشت نقاط به وسیله GPS و وزن دهی از طریق پرسش نامه و نرم افزار GIS به دست آمد. سپس این نقشه با نقشه توان اکولوژیکی منطقه، مقایسه و در نهایت مناطق مناسب و مستعد برای گردش گری و اکوتوریسم پهنه بندی شدند.یافته ها: نتایج نشان می دهد که مناطق دارای پتانسیل بسیار بالا در قسمت های شامل غربی، شمال شرقی و جنوب غربی واقع شده است. مناطق با توان بالا هم مناطقی نظیر آبشار ایزی، سد اسفراین، دره گنجدان و دره بیدواز شامل می شوند. در نقشه جذابیت نیز بیش ترین جذابیت مربوط به قسمت های شمالی و بعضی قسمت های جنوبی منطقه مانند آبشار ایزی است. با مقایسه نقشه توان اکولوژیک و نقشه جذابیت، مشخص شد که اکثر مناطقی که دارای جذابیت بالا هستند برای توسعه اکوتوریسم هم دارای توان بالا می باشند. بنابراین، مشخص شد که قسمت های شمالی منطقه، آبشار ایزی و قسمت هایی از پارک ملی، قابلیت توسعه اکوتوریسم را دارند. این مناطق هم دارای توان اکولوژیکی و هم دارای جذابیت برای جذب گردش گر هستند.بحث و نتیجه گیری: توسعه گردش گری در منطقه حفاظتی ساریگل به نفع منطقه و محیط زیست بوده و سبب ارتقای سطح حفاظت و بهره برداری پایدار از استعدادها می گردد. اما بایستی در مناطق تحت حفاظت، حفاظت اولویت اول مدیریتی باشد و کاربری های مجاز دیگر از جمله گردشگری، تنها در صورتی قابل انجام هستند که با اهداف حفاظتی در تعارض نباشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
64 - بررسی، تحلیل و ارزیابی آلودگی صدا در مناطق دهگانه شهر کرج
مهسا عدل لیلا محمودی شیما عزیزی امین طاهریانفرزمینه و هدف: در مطالعه حاضر سعی شده است که بعد از بررسی گسترده وضعیت آلودگی صدا در شهر کرج، مناطق دارای اولویت آلودگی صدا شناسایی گردند تا در مراحل آتی هدف برنامه ریزی و مدیریت صحیح در خصوص کنترل آلودگی صدا (نصب سیستمهای پایش آنلاین و ...) قرار گیرند. روش بررسی: در تحق چکیده کاملزمینه و هدف: در مطالعه حاضر سعی شده است که بعد از بررسی گسترده وضعیت آلودگی صدا در شهر کرج، مناطق دارای اولویت آلودگی صدا شناسایی گردند تا در مراحل آتی هدف برنامه ریزی و مدیریت صحیح در خصوص کنترل آلودگی صدا (نصب سیستمهای پایش آنلاین و ...) قرار گیرند. روش بررسی: در تحقیق حاضر بعد از شناسایی تفصیلی منابع آلاینده صدا کرج و با مدنظر قرادادن محدودیت های زمانی و مالی پروژه 108 ایستگاه پایش صدا با تواتر صبح، ظهر و عصر در سه فصل پاییز و زمستان 99 و بهار1400 برای بررسی آلودگی صدا و اندازه گیری تراز معادل صدا شهر کرج انتخاب گردید. بعد از تجزیه و تحلیل نتایج و داده های اندازه گیری صدا در نرمافزارهای SPSS و Excel و توصیف آماری آنها، نقشه های پهنهبندی تراز معادل مواجه صدا در شهر کرج به روش درونیابی [1]IDW (وزندهی بر مبنای عکس فاصله) با کمک نرم افزار GIS تهیه شد. یافته ها: مقایسه نتایج شهر کرج با استاندارد صدا ایران نشان داد که 90 درصد تراز معادل صدا بالاتر از استاندارد مسکونی، 84 درصد بالاتر از استاندارد مسکونی- تجاری، 70 درصد بالاتر از استاندارد تجاری، 52 درصد بالاتر از استاندارد تجاریصنعتی و 31 درصد بالاتر از استاندارد صنعتی میباشد. پهنه بندی تراز صدا کرج نیز مشخص کرد که مناطق 1، 8 و 9 با بیشترین حد آلودگی صدا و مناطق 3، 4، 6 و 7 با کمترین حد آلودگی صدا مواجه هستند. بحث و نتیجه گیری: مطالعه حاضر با نشان دادن روند افزایشی آلودگی صدا شهر کرج علی الخصوص در برخی مناطق، لزوم پایش مدون و مستمر آلودگی صدا، انجام مطالعات تفصیلی تر و بررسی های جامع تر آلودگی صدا (ویژگیها، نوسانات فصلی، مرز آلودگی صدا و...)، راه اندازی و ایجاد سیستم های پایش آنلاین صدا، استفاده از حصارها و موانع صدا می بایست در دستورکار قرار بگیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
65 - ارائه مدل مکانی به منظور توسعه گروههای صنایع (مطالعه موردی استان البرز)
داریوش جرس سیدمحمود شریعت سیدمسعود منوری علیرضا قره گوزلوزمینه و هدف: مکانیابی به منظور توسعه زیر ساخت ها و کاربری های حساس یک از پیش شرط های دستیابی به توسعه پایدار است. در این مطالعه با استفاده از مدل های تصمیم گیری چندمعیاره و قابلیت های سیستم اطلاعات جغرافیایی یک مدل مکانی به منظور توسعه گروه های مختلف صنایع در استان البر چکیده کاملزمینه و هدف: مکانیابی به منظور توسعه زیر ساخت ها و کاربری های حساس یک از پیش شرط های دستیابی به توسعه پایدار است. در این مطالعه با استفاده از مدل های تصمیم گیری چندمعیاره و قابلیت های سیستم اطلاعات جغرافیایی یک مدل مکانی به منظور توسعه گروه های مختلف صنایع در استان البرز ارائه شد.روش بررسی: در این مطالعه با استفاده از مرور منابع و نظرات کارشناسی معیارها و شاخص های اثرگذار بر توسعه صنایع شناسایی و سپس با استفاده از روش تحلیلی سلسله مراتبی فازی وزن هر یک از معیارها و شاخص ها مشخص شد در ادامه با استفاده از وزن های به دست آمده بر اساس یک رابطه خطی نقشه پهنه های مستعد توسعه صنعتی در منطقه تهیه شد به منظور شناسایی مناطق برای توسعه هر یک از گروه های صنایع از روش تاپسیس سلسله مراتبی فازی استفاده شد.یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد از بین سه گروه معیار محیط زیستی، اقتصادی و اجتماعی، معیارهای محیط زیستی بیشترین وزن را در رابطه با توسعه صنعتی دارا است. همچنین نتایج تحقیق نشان داد بیشترین پتانسیل در رابطه با توسعه گروه های صنعتی در محدوده استان البرز مربوط به صنایع غذایی و کشاورزی است.بحث و نتیجه گیری: بر اساس نتایج مطالعه استفاده از مدل های تصمیم گیری فازی راه حلی کارآمد در جهت رفع نقص سایر روش های تصمیم گیری است. تحلیل نتایج نشان داد بسیاری از مناطق استان البرز فاقد توسعه صنایع است بیشترین محدودیت به منظور توسعه صنایع در استان البرز مربوط به معیارها و شاخص های محیط زیستی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
66 - امکانسنجی فنی، اقتصادی و زیستمحیطی جایگزینی گرمایش شهری متعارف با انرژی زمین گرمایی در ایران
یونس نوراللهی حسین یوسفی علی حسین رضایان هادی فارابی اصلزمینه و هدف: بهرهبرداری از انرژی زمین گرمایی برای گرمایش محیطی و منطقهای، یکی از مناسبترین و متداولترین روشهای استفاده مستقیم از حرارت زمین است که چندین دهه تجربه در مناطق وسیعی از جهان، باعث کسب اطلاعات مفیدی از نحوة اجرای پروژههای زمین گرمایی و نتایج حاصل گردیده چکیده کاملزمینه و هدف: بهرهبرداری از انرژی زمین گرمایی برای گرمایش محیطی و منطقهای، یکی از مناسبترین و متداولترین روشهای استفاده مستقیم از حرارت زمین است که چندین دهه تجربه در مناطق وسیعی از جهان، باعث کسب اطلاعات مفیدی از نحوة اجرای پروژههای زمین گرمایی و نتایج حاصل گردیده است. هدف از این تحقیق جایگزینی سوختهای فسیلی در گرمایش و تامین آبگرم مصرفی ساختمان ها با انرژی تجدیدپذیر زمین گرمایی برای کاهش انتشار آلاینده های زیست محیطی میباشد. روش بررسی: این تحقیق به بررسی اقدامات اولیه انجام شده جهت استفاده مستقیم از انرژی زمین گرمایی پرداخته و در ادامه با استفاده از GIS و اطلس زمین گرمایی ایران، شهرهای واقع در حوزههای زمین گرمایی را مورد شناسایی قرار میدهد. سپس با بررسی میزان مصرف 4 حامل اصلی انرژی (نفت سفید، نفت کوره، نفت گاز و گاز طبیعی) در بخش خانگی، تجاری و عمومی جهت مصارف گرمایشی در شهر های یادشده پرداخته و در نهایت ملاحظات اقتصادی و زیست محیطی حاصل از جایگزینی سیستم گرمایشی متعارف با انرژی زمین گرمایی را مورد ارزیابی قرار میدهد. نتایج و یافته ها: نتایج نشان میدهد که در صورت بهره برداری از انرژی زمین گرمایی با کاربری گرمایش ساختمان ها و فضاهای خانگی، تجاری و عمومی در شهرهای واقع در حوزههای زمین گرمایی سالانه در مصرف بیش از 378 میلیون لیتر نفت سفید، 150 میلیون لیتر نفت گاز، 64 میلیون لیتر نفت کوره و 1370 میلیون مترمکعب گازطبیعی صرفه خواهد شد که میتواند برای صادرات اختصاص یافته و بیش از 725 میلیون دلار در سال عاید کشور نماید. برآورد هزینه احداث سیستم متمرکز گرمایش برای شهر سرعین نشان میدهد که مجموع هزینهها 2/3 میلیارد تومان و هزینه تامین هر کیلووات ساعت انرژی حرارتی 107 تومان است. دوره بازگشت سرمایه برای این پروژه نیز برابر 5/3 سال برآورد شده است. استفاده از سیستم گرمایش متمرکز شهر کشور میتواند نه تنها بعنوان یک روش گرمایش قابل اطمینان مطرح باشد بلکه از نظر اقتصادی هم ارزانتر و آلودگیهای زیست محیطی بسیار کمتری وارد محیط زیست میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
67 - تحلیل کیفیت آبهای زیرزمینی دشت آمل-بابل و پهنهبندی سدیم با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی
نیما حیدرزاده محمد معزیچکیده زمینه و هدف: امروزه توجه به کیفیت آب های زیرزمینی و روند تغییرات آن برای مصارف مختلف شرب و کشاورزی و سلامت عمومی بسیار حایز اهمیت است. آلودگی آب های زیرزمینی اغلب به دلیل فاضلاب های سمی ناشی از صنایع و یا از چاههای جذبی فاضلاب اتفاق می افتد. روش بررسی: در این پژو چکیده کاملچکیده زمینه و هدف: امروزه توجه به کیفیت آب های زیرزمینی و روند تغییرات آن برای مصارف مختلف شرب و کشاورزی و سلامت عمومی بسیار حایز اهمیت است. آلودگی آب های زیرزمینی اغلب به دلیل فاضلاب های سمی ناشی از صنایع و یا از چاههای جذبی فاضلاب اتفاق می افتد. روش بررسی: در این پژوهش به منظور بررسی تغییرات کیفی منابع آب زیرزمینی، از داده های کیفیت شیمیایی دشت آمل-بابل در بازه زمانی 1365 تا 1388 استفاده گردید. در دشت آمل-بابل کاربری اراضی عموما کشاورزی است و برای ارزیابی کیفیت از استاندارد FAO استفاده شده است. پارامترهای مختلفی از جمله هدایت الکتریکی، Cl-, Na+, HCO3- و pH بررسی گردید و طی آن سدیم به عنوان یکی از عوامل مهم مورد توجه بیشتر قرار گرفت. سپس با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی وضعیت سدیم در منطقه پهنه بندی و تحلیل گردید. بحث و نتیجهگیری: نتایج بهدست آمده نشان داد که وضعیت آلودگی با توجه به کاربری اراضی در اطراف مناطق صنعتی و شهرهای پرجمعیت بحرانی تر می باشد. همچنین با بررسی وضعیت آبدهی و تشخیص سال های ترسالی و خشکسالی و نرمال رابطه افزایش آلودگی در سال های با دبی کمتر کاملا مشهود میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
68 - ارزیابی توان محیط زیست برای انتخاب ساختگاه نیروگاه هستهای با ترکیب منطق بولین- فازی (مطالعه موردی: منطقه سحرخیز استان گیلان)
مجتبی برزه کار نغمه مبرقعی دینان امیر سالمی حسن رمضانیزمینه و هدف: ارزیابی توان محیط زیست برای انتخاب ساخت گاه نیروگاه هسته ای با رعایت الزامات آژانس بین المللی انرژی اتمی و در چارچوب اصول آمایش سرزمین یک عامل بسیار مهم در دست یابی به توسعه پایدار است. ارزیابی دقیق توان محیط زیست باعث استقرار مناسب نیروگاه هسته ای در مناطق چکیده کاملزمینه و هدف: ارزیابی توان محیط زیست برای انتخاب ساخت گاه نیروگاه هسته ای با رعایت الزامات آژانس بین المللی انرژی اتمی و در چارچوب اصول آمایش سرزمین یک عامل بسیار مهم در دست یابی به توسعه پایدار است. ارزیابی دقیق توان محیط زیست باعث استقرار مناسب نیروگاه هسته ای در مناطق ساحلی مطابق با ملاحظات اکولوژیک و اجتماعی- اقتصادی خواهد شد. هدف عمده این پژوهش ارزیابی توان محیط زیست برای انتخاب ساخت گاه نیروگاه هسته ای در منطقه سحرخیز استان گیلان با استفاده از ترکیب منطق بولین- فازی برپایه ترکیب خطی وزن دار در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی است. روش بررسی: ابتدا با بررسی منابع آژانس بین المللی انرژی اتمی، معیارهای انتخاب ساخت گاه نیروگاه هسته ای مشخص گردید. سپس کلیه لایه های اکولوژیک و اجتماعی- اقتصادی وارد محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی شد و استانداردسازی لایه ها صورت گرفت. در مرحله بعد از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی برپایه مقایسه زوجی برای وزن دهی لایه ها استفاده گردید. در نهایت کلیه لایه های اکولوژیک و اجتماعی- اقتصادی از طریق ترکیب منطق بولین- فازی برپایه روش ترکیب خطی وزن دار تلفیق شدند. یافته ها: پس از تلفیق لایه های اکولوژیک و اجتماعی- اقتصادی با استفاده از ترکیب منطق بولین- فازی برپایه روش ترکیب خطی وزن دار، مشخص شد که کل مساحت منطقه سحرخیز استان گیلان برای انتخاب ساخت گاه نیروگاه هسته ای نامناسب است. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد بر طبق الزامات آژانس بین المللی انرژی اتمی و کمیسیون نظارت هسته ای آمریکا جهت ارزیابی توان محیط زیست برای انتخاب ساخت گاه نیروگاه هسته ای در منطقه سحرخیز استان گیلان، روش منطق بولین- فازی برپایه ترکیب خطی وزن دار انعطاف پذیری و دقت بالاتری در مقایسه با روش منطق بولین دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
69 - امکان سنجی استقرار صنایع در منطقه اصفهان بزرگ با استفاده از روش ترکیب خطی وزن دار در محیط GIS
مرضیه رئیسی علیرضا سفیانیان حمیدرضا قدوسیزمینه و هدف: مکان یابی مناطق صنعتی با در نظر گرفتن پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی، یک عامل کلیدی در برنامه ریزی های منطقه ای است. مکان مناسب برای استقرار صنعت به دامنه وسیعی از معیارها توجه داشته و فواید اقتصادی و اجتماعی را با پایداری زیست محیطی هماهنگ و همراه چکیده کاملزمینه و هدف: مکان یابی مناطق صنعتی با در نظر گرفتن پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی، یک عامل کلیدی در برنامه ریزی های منطقه ای است. مکان مناسب برای استقرار صنعت به دامنه وسیعی از معیارها توجه داشته و فواید اقتصادی و اجتماعی را با پایداری زیست محیطی هماهنگ و همراه می نماید. اصفهان از مهم ترین مراکز صنعتی ایران است. به واسطه رشد سریع صنایع در این شهر استقرار صنایع به خارج از شعاع 50 کیلومتری محدود شده است. هدف از مطالعه حاضر ارزیابی امکان استقرار صنایع در داخل شعاع 50 کیلومتری شهر اصفهان با استفاده از روش ترکیب خطی وزن دار در سیستم اطلاعات جغرافیایی می باشد. روش بررسی: ابتدا با بررسی منابع و کسب استانداردها، معیارهای استقرار صنایع مشخص گردید. سپس کلیه معیارها با فرمت مشابه به سیستم اطلاعات جغرافیایی وارد و استانداردسازی شدند. در مرحله بعد از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و ماتریس مقایسه دوتایی برای وزن دهی معیارها استفاده شد و در نهایت کلیه لایه ها با استفاده از روش ترکیب خطی وزن دار تلفیق شدند. یافته ها: بعد از حذف مناطقی که دارای مساحت کافی برای استقرار صنایع نبودند، مشخص شد که 4 منطقه در شعاع 50 کیلومتری اصفهان برای استقرار صنایع مناسبند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده در مطالعه حاضر، ممنوعیت استقرار صنایع در شعاع 50 کیلومتری اصفهان، بر پایه مطالعات علمی تصویب نشده است و نیازمند اصلاح و بازنگری است، زیرا همان طور که از نتایج این مطالعه بر می آید 4 لکه در داخل این محدوده دارای معیارها و همچنین مساحت مناسب برای استقرار صنایع هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
70 - ارزشیابی محل دفن مواد زاید جامد کرج به روش غربال منطقهای و محلی
سید مسعود منوری قاسمعلی عمرانی فاطمه علیاوسطیمناطق شهری امروزه با مشکلات فزایندهای در رابطه با مدیریت مواد زاید جامد مواجه هستند. افزایش نرخ تولید مواد زاید منجر به بروز معضلات بهداشتی و زیست محیطی شده و نگرانیهای عموم را در پی داشته است. با توجه بهاین که دفن بهداشتی در حال حاضر کاربردی ترین روش در مدیریت مواد چکیده کاملمناطق شهری امروزه با مشکلات فزایندهای در رابطه با مدیریت مواد زاید جامد مواجه هستند. افزایش نرخ تولید مواد زاید منجر به بروز معضلات بهداشتی و زیست محیطی شده و نگرانیهای عموم را در پی داشته است. با توجه بهاین که دفن بهداشتی در حال حاضر کاربردی ترین روش در مدیریت مواد زاید است قرارگیری محل دفن در موقعیتی مناسب اهمیت بسیاری دارد. همچنین ارزشیابی محلهای دفن در حال استفاده رویکردی مناسب جهت شناسایی و به حداقل رساندن مشکلات آنها میباشد. روشهای متعددی که دراین زمینه وجود دارد هر کدام جنبهها و معیارهای متفاوتی را در نظر میگیرند. دراین پژوهش از روش غربال منطقهای و محلی در ارزشیابی محل دفن مواد زاید کرج به منظور بررسی مشکلات آن استفاده شده است. دراین روش سه عامل اصلی شرایط طبیعی، کاربری و عوامل اقتصادی در دو مقیاس منطقهای و محلی ارزیابی میشوند. ابتدا نقشههای مورد نیاز در مرحله ارزشیابی منطقهای در سیستم اطلاعات جغرافیایی تهیه و دادههای مکانی تجزیه و تحلیل گردید و نقشه تناسب نهایی بهدست آمد که طبق آن مساحت مکانهای با ارزش نامناسب 8/142915 هکتار، متوسط 3/5089 هکتار و مناسب 9/4046 هکتار و میزان تناسب محل نامناسب میباشد. در نهایت محل دفن در مقیاس محلی با استفاده از روش وزن و امتیازدهی مورد بررسی قرار گرفت و میزان تناسب آن متوسط ارزشیابی شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
71 - مکان یابی محیط زیستی کاربری های شهری اراک جهت افزایش کارآیی شبکه حمل و نقل در محیط GIS
مهرداد هادی پور مرتضی نادریزمینه و هدف: محیط زیست و ضرورت حفاظت و حمایت از آن دارای اهمیت ویژهای است، لیکن بشر هنوز نتوانسته پیامدهای آسیب رساننده و مخرب خود را بر محیط زیست کنترل نماید. در این راستا مقوله حمل و نقل شهری با توجه به نقش پررنگ در چالش های محیط زیستی حایز اهمیت شایانی است که به عنو چکیده کاملزمینه و هدف: محیط زیست و ضرورت حفاظت و حمایت از آن دارای اهمیت ویژهای است، لیکن بشر هنوز نتوانسته پیامدهای آسیب رساننده و مخرب خود را بر محیط زیست کنترل نماید. در این راستا مقوله حمل و نقل شهری با توجه به نقش پررنگ در چالش های محیط زیستی حایز اهمیت شایانی است که به عنوان یک نگرانی عمده در مدیریت محیط زیست شهری مطرح است. روش بررسی: این تحقیق در بردارنده طراحی وتوسعه یک مدل در محیط GIS با رویکرد معرفی مناطق قابل توسعه شهر اراک برای جانمایی بهینه کاربری های شهری با هدف افزایش کارآمدی حمل و نقل شهری و کاهش عوارض زیست محیطی است. روش تحقیق با محوریت محاسبه و نقشه سازی مصرف سوخت، آلودکی هوا و صوت در شبکه حمل و نقل شهری و استقرار درست کاربری ها بوده است. یافته ها: نتایج بیان گر کارایی مدل طراحی شده جهت مکان گزینی مناسب شبکه حمل و نقل و کاربری های شهری می باشد. نقشه های حاصل بیانگر استقرار نامناسب بخش زیادی از کاربری های شهری در شبکه حمل و نقل شهری می باشد که عوارض زیست محیطی فاجعه باری را در زمینه آلودگی و مصرف سوخت به همراه دارد. ارائه راهکارهای مناسب رفع این عوارض در بخش نتایج مورد بحث و آنالیز قرار گرفته است. بحث و نتیجه گیری: این تحقیق در بر دارنده یک رهیافت علمی درتهیه مدل های توسعه حال و آتی کاربری ها در شبکه حمل و نقل شهری است که می تواند در برنامه ریزی شهری در سطوح منطقه ای و کشوری مورد استفاده واقع شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
72 - مکان یابی مناطق تجاری منطقه 17 شهر تهران با استفاده از منطق فازی و AHP
محمد حیدر علی سعید کریمیزمینه و هدف: امروزه مکانیابی کاربریهای شهری با استفاده از GIS در برنامهریزی شهری از اهمیت زیادی برخوردار است. کاربریهای تجاری یکی از کاربریهای مهم شهری است که سایر فعالیتهای مهم شهری را نیز تحت تأثیر قرار میدهد. شایان ذکر است که انسان به صورت فعالانه با فضا برخور چکیده کاملزمینه و هدف: امروزه مکانیابی کاربریهای شهری با استفاده از GIS در برنامهریزی شهری از اهمیت زیادی برخوردار است. کاربریهای تجاری یکی از کاربریهای مهم شهری است که سایر فعالیتهای مهم شهری را نیز تحت تأثیر قرار میدهد. شایان ذکر است که انسان به صورت فعالانه با فضا برخورد میکند و همواره با آن در داد و ستد اطلاعات است. فرد با قرارگیری در یک مکان مناسب از منظر محیط زیستی و دریافت اطلاعات توسط حواس خود قادر خواهد بود که به محیط پاسخ فعال داده و توجه خود را به آن محیط معطوف کند. با توجه به این موارد دوری از بیمارستان، راه آهن و پمپ بنزین و نزدیکی به مکانهای طبیعی مانند پارک، مولفه های ذهنی سیما و منظر از جمله صمیمیت، اصالت و سرزندگی را تحت تاثیر قرار داده و در دعوت کنندگی افراد تاثیرگذار خواهد بود. روشبررسی: در این راستا معیارهای مناسب با مطالعه اسنادی تدوین و با استفاده از مدل AHP ارزش هر یک از معیارها نسبت به دیگر معیارها مشخص گردید و به هر یک از معیارهای مربوطه وزنهایی اختصاص یافت. در نهایت وزنهای حاصله در لایههای معیارها ضرب گردید و با استفاده از ترکیبات فازی، لایهها ترکیب شدند. یافتهها : تلفیق دادهها نشان داد که ناحیه 2 با وضعیت مطلوبتر نسبت به ناحیه 1 و این ناحیه نیز با وضعیت بهتر نسبت به ناحیه 3 از اهمیت متفاوتی برخوردارند که در آخر بهترین محلهای ایجاد مرکز تجاری در هر 3 ناحیه مشخص گردید. بحث و نتیجهگیری : منطقه 17 تهران با بیش از 358 هزار نفر جمعیت دارای 3 ناحیه شهرداری میباشد که نبود دسترسی مناسب موجب افزایش هزینههای دسترسی به خدمات شهری شده است. بدین منظور تحقیق حاضر با تبیین شاخصهای مناسب و با بهرهگیری از سیستمهای اطلاعات جغرافیایی به مکان یابی مناطق تجاری در منطقه 17 پرداخته و مکانهای مناسب در هر یک از نواحی شهرداری برای استقرار کاربری مذکور انتخاب شدهاند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
73 - ارزیابی توان اکولوژیک جنگل های منطقه حفاظت شده ارسباران با روش های ارزیابی چند معیاره بولین و تکنیک ترکیب خطی وزنی(WLC) با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)
ابراهیم فریدی خلیل ولیزاده کامران محمد رضوانیزمینه و هدف: منطقه حفاظت شده ارسباران در شمالغرب ایران و در استان آذربایجان شرقی واقع شده است. این منطقه جزء یکی از نه ذخیره گاه زیست کره کشور می باشد و 66.5 درصد از سطح این منطقه را جنگل پوشانده است. در این پژوهش به ارزیابی توان جنگلداری این منطقه با استفاده از سیستم ا چکیده کاملزمینه و هدف: منطقه حفاظت شده ارسباران در شمالغرب ایران و در استان آذربایجان شرقی واقع شده است. این منطقه جزء یکی از نه ذخیره گاه زیست کره کشور می باشد و 66.5 درصد از سطح این منطقه را جنگل پوشانده است. در این پژوهش به ارزیابی توان جنگلداری این منطقه با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) پرداخته شد. روش بررسی: در این تحقیق از دو روش بولین و تکنیک ترکیب خطی وزنی و وزن دهی به روش سلسله مراتبی بر پایه AHP جهت ارزیابی توان اکولوژیک جنگل های منطقه حفاظت شده ارسباران استفاده شده است. جهت ارزیابی توان جنگلداری منطقه مورد مطالعه، ابتدا به مطالعه و شناخت ویژگی های اکولوژیکی منطقه از قبیل ارتفاع از سطح دریا، شیب، بافت خاک، اقلیم، ارزش گونه های گیاهی، عمق خاک و تراکم تاج پوشش پرداخته شد و سپس مدل اختصاصی جنگلداری ارسباران تهیه گردید. یافتهها: در مرحله اول این تحقیق، توان جنگلداری منطقه در نرم فزار ARC GIS‎10 بر اساس منطق بولین مشخص گردید که نتایج حاکی از وجود طبقات 3 تا 7 وعدم وجود طبقات 1 و 2 جنگلداری بود. در مرحله دوم این تحقیق، با استفاده از نظر کارشناسان سلسله مراتب اهمیت معیارها و زیر معیارهای دخیل در فرایند ارزیابی مشخص و با استفاده از نرم افزارExpert Choice11 وزن هر کدام از فاکتورها مشخص گردید. سپس روش ترکیب خطی وزنی برای کاربری جنگلداری برای منطقه مذکوراجرا شد که نتایج حاکی از وجود هر 7 طبقه جنگلداری برای منطقه مورد تحقیق بوده است. بحث و نتیجهگیری: برای ارزیابی توان اکولوژیکی سرزمین به منظور توسعه انواع کاربریها، سالهاست که از روش سیستمی ابداعی مکهارگ استفاده می شود. اقدام جدیدتر در این فرآیند، استفاده از مدلهای ریاضی در ارزیابی توان اکولوژیکی و به کارگیری فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در تعیین وزن و اهمیت نسبی گزینه‎ها و ارزیابی توان اکولوژیکی با سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) است. در این تحقیق ارزیابی توان اکولوژیکی جنگلداری با دو روش فوق الذکر انجام، و طی آن معایب و مزایای آنها بررسی گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
74 - بررسی تغییرات غلظت سرب، روی، مس و کادمیوم در محیط زیست شهری کرمان
محمد علی حمزه محمد میرزائی حسین مظفریدر دست داشتن اطلاعات در خصوص توزیع فلزات سنگین مانند سرب، روی مس و .. در محیط های شهری می تواند ما را در مدیریت توسعه پایدار و ایجاد محیط زیست امن تر برای ساکنان شهرها کمک نماید. در این تحقیق موضوع غلظت فلزات سنگین در خاک، سنگ، رسوب و آب های سطحی و زیرزمینی که می تواند چکیده کاملدر دست داشتن اطلاعات در خصوص توزیع فلزات سنگین مانند سرب، روی مس و .. در محیط های شهری می تواند ما را در مدیریت توسعه پایدار و ایجاد محیط زیست امن تر برای ساکنان شهرها کمک نماید. در این تحقیق موضوع غلظت فلزات سنگین در خاک، سنگ، رسوب و آب های سطحی و زیرزمینی که می تواند در اثر آلودگی های طبیعی و انسانی ایجاد شده باشد، در محدوده شهری کرمان مورد بررسی قرار گرفته است. غلظت فلزات سنگین در نمونه ها توسط دستگاه جذب اتمی شعله ای و تعدادی نیز توسط طیف سنج جرمی پلاسمایی اندازه گیری شد. این غلظت ها با محدوده مجاز داده های زیست محیطی مقایسه گردید. سنگ های منطقه ( به خصوص سنگ آهک) نسبتاً دارای مقادیر کم این فلزت است که مطابق با عیار طبیعی آن هاست. در این تحقیق مشخص گردید که خاک های شهر کرمان دارای ناهنجاری بالای برخی فلزات سنگین به ویژه سرب می باشد که این تجمع فلزات در اثر رشد ترافیک و فعالیت های اقتصادی و صنعتی در این محدوده است. مشخصات مهم چرخه ژئوشیمی و زیست محیطی شهر کرمان شامل محدوده pH نسبتاً زیاد آب باران( حدود8/6)، میزان زیاد سرب و مس در گرد و خاک (سرب بیش از ppm 70 و مس بیش از ppm 80)، تعدادی داده های ناهنجار سرب در آب های جاری و زیرزمینی ( مقدار سرب در آب های سطحی12/0-01/0 و در آب های زیرزمینی ppm 13/0-01/0)، مقدار بسیار زیاد سرب (بیش از ppm 10000) در برخی نمونه های خا ک و رسوب می باشد. آلوده ترین و خطرناکترین اجزای چرخه شامل حوضچه تقسیم آب بعد از پادگان 05ارتش در سرآسیاب (غلظت سرب و روی بیش از ppm 10000) و خاک های نزدیک مغازه های باطری سازی، تعویض روغنی و نقاشی اتومبیل (مقدار سرب بیش از ppm 5000) می باشد. اما در این میان غلظت کادمیوم در محدوده شهر کرمان ناهنجاری چندانی را نشان نمی دهد. دیگر منابع آلاینده ممکن، در ارتباط با آبشویه ها، فاضلاب و محل های تجمع و دفن زباله حاصل از بناهای قدیمی و مراکز صنعتی می باشد. ناهنجاری های غلظت این عناصر در نمونه های مختلف به صورت سرب< مس< روی < کادمیوم می باشد و غلظت اکثر این عناصر بیش از مقدار بیشینه غلظت اعلام شده توسط آژانس حفاظت محیط زیست ایالات متحده است. در نهایت از سیستم GIS جهت ارزیابی کیفیت محیط زیست شهر کرمان استفاده شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
75 - شناسایی مناطق مناسب عملیات پخش سیلاب با استفاده از تکنیک های GIS و سامانه پشتیبان تصمیم گیری (منطقه مورد مطالعه: حوزه آبخیز ماشکید استان سیستان و بلوچستان)
میرمسعود خیرخواه زرکش محمدرضا زرچشمزمینه وهدف: استفاده از سیلاب در مناطق خشک ونیمه خشک از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. از جهتی موضوع تغذیه مصنوعی آبهای زیر زمینی در این مناطق ضروری می نماید. بنابراین پخش سیلاب یکی از روش های مهار و بهره برداری از سیلاب می باشد. شناسایی مکان های مناسب برای عملیات پخش سیل چکیده کاملزمینه وهدف: استفاده از سیلاب در مناطق خشک ونیمه خشک از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. از جهتی موضوع تغذیه مصنوعی آبهای زیر زمینی در این مناطق ضروری می نماید. بنابراین پخش سیلاب یکی از روش های مهار و بهره برداری از سیلاب می باشد. شناسایی مکان های مناسب برای عملیات پخش سیلاب و نفوذ دادن آن به درون سفره های آب زیر زمینی یکی از مهم ترین نیازهای مناطق در معرض خطر سیلاب می باشد. هدف از این مطالعه تعیین یک سامانه پشتیبان تصمیم گیری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرا فیایی برای انتخاب مکان های مناسب جهت پخش سیلاب در منطقه ماشکید استان سیستان وبلوچستان می باشد. روش بررسی: عواملی که در مکان یابی پخش سیلاب موثرند بسیار متعدد وپیچیده می باشند. این فاکتورها شامل عوامل زمینی (زمین شناسی، ژئومرفولوژی وخاک)، هیدرولوژی (رواناب، رسوبدهی، نفوذ و وضعیت آبخوان) و جنبه های اجتماعی اقتصادی (نیازهای آبی، کشاورزی، خسارات سیل و...) میباشند. چهار معیار اصلی که در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفت شامل خصوصیات سیلاب، وضعیت نفوذ پذیری، کاربرد آب در منطقه و خسارات سیلاب می باشند. به منظور تعیین اهمیت عوامل موثر در امر مکان یابی از فرایند تحلیل سلسله مراتبی[1] و سیستم اطلاعات مکانی جهت انجام تحلیل های مربوطه استفاده شد. بحث و نتیجه گیری: شاخص حجم سیلاب از معیاراصلی خصوصیات سیلاب و شاخص اصلی نفوذ و یا هدایت هیدرولیکی از معیار اصلی نفوذ پذیری به عنوان مهم ترین عوامل در مکان یابی پخش سیلاب در حوزه مطالعاتی ماشکید سیستان و بلوچستان شناخته شدند. در نهایت نتایج در غالب نقشه های وزن دهی شده در چندین سناریو برای تعیین بهترین مکان بررسی شدند و میانگین و مجموع مطلوبیت زیر حوزه ها بررسی و تعیین گردید. 4-AHP پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
76 - ارزیابی توان اکولوژیک توسعهشهری با استفاده از تلفیق فرآیند تحلیل سلسلهمراتبی و سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS (مطالعه موردی: شهرستان باغملک)
پانته آ آذری علی شیرزادی بابکانزمینه و هدف: رویکرد جدیدی که امروزه مورد توجه برنامه ریزان شهری قرار گرفته است، برنامه ریزی جهت دستیابی به توسعه پایدار شهری است. ارزیابی توان اکولوژیک به منظور انتخاب مکان های مطلوب برای توسعه شـهری یک عامل مهم برای دسـتیابی به این امـر محسوب می شود. در این مقاله با اس چکیده کاملزمینه و هدف: رویکرد جدیدی که امروزه مورد توجه برنامه ریزان شهری قرار گرفته است، برنامه ریزی جهت دستیابی به توسعه پایدار شهری است. ارزیابی توان اکولوژیک به منظور انتخاب مکان های مطلوب برای توسعه شـهری یک عامل مهم برای دسـتیابی به این امـر محسوب می شود. در این مقاله با استفاده از تلفیق فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و سیستم اطلاعات جغرافیایی توان اکولوژیک توسعه شهری در شهرستان باغملک مورد ارزیابی قرار گرفته تا پهنه های مناسب برای این منظور مشخص شوند. روش بررسی: به منظور دستیابی به این هدف، ابتدا معیارهای موثر در توسعه شهری با توجه به تحقیقات انجام یافته در این زمینه و جمع آوری نظرات کارشناسان از طریق روش دلفی شناسایی شد و در نهایت 5 معیار و 12 زیرمعیار انتخاب گردید. سپس با استفاده از روش مقایسه زوجی، میزان اهمیت معیارها نسبت به هم تعیین و با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی معیارها وزن دهی شدند. در نهایت لایه های اطلاعاتی مورد نیاز در محیط10.2 Arc GIS بر اساس منطق فازی ارزش دهی و وزن های به دست آمده به آن ها اعمال گردید و نقشه توان اکولوژیک با استفاده از رویهم گذاری وزنی لایه ها به دست آمد. یافته ها : یافته های به دست آمده نشان می دهد که 65/46 % از کل منطقه مطالعاتی دارای توان کاملاً نامناسب، 62 /39% دارای توان نامناسب، 27/12 % دارای توان متوسط، 17/1 % دارای توان مناسب و 29/0 % دارای توان کاملاً مناسب برای توسعه شهری است. نتیجه گیری: بر اساس نقشه نهایی طبقه بندی می توان نتیجه گرفت که پهنه های مساعد جهت توسعه فیزیکی آتی شهرستان باغملک بیش تر در بخش شمالی گسترش یافته است. از طرفی دیگر جهات جنوب شرقی و شرق به دلیل کوهستانی بودن در توسعه آتی محدودیت بیش تری را اعمال می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
77 - ارزیابی تاثیر کاهش پوشش جنگلی برمیزان دبی پیک سیلاب توسط مدل کینفیل(KINFIL) (مطالعه موردی : حوضه آبریز سپیدرود)
علیرضا مردوخ پور لیلا اوشک سراییزمینه و هدف: مدل بارش رواناب کینفیل با هدف بازسازی واقعه بارش در زمین های با کاربرد کشاورزی به کار می رود. روش بررسی: مدل کینفیل که توسط سیستم GIS، تکمیل می شود، روش مناسبی برای دستیابی به رواناب سیلاب در حوضه آبریز سپیدرود (شمال ایران) به شمار می رود.که در طی آن سناری چکیده کاملزمینه و هدف: مدل بارش رواناب کینفیل با هدف بازسازی واقعه بارش در زمین های با کاربرد کشاورزی به کار می رود. روش بررسی: مدل کینفیل که توسط سیستم GIS، تکمیل می شود، روش مناسبی برای دستیابی به رواناب سیلاب در حوضه آبریز سپیدرود (شمال ایران) به شمار می رود.که در طی آن سناریو های مختلفی از واقعه بارش اجرا می شود. یافته ها و نتایج: نتایج نشان می دهند هنگامی که دبی پیک سیلاب مشاهده شده معادل 25/2 متر مکعب بر ثانیه بود، دبی محاسبه شده توسط مدل کینفیل معادل 4/2 متر مکعب بر ثانیه پیش بینی گردید (حدود 7 درصد خطا) و هنگامی که دبی پیک سیلاب مشاهده شده معادل 9/1 متر مکعب بر ثانیه بود، دبی محاسبه شده توسط مدل کینفیل معادل 8/1 متر مکعب بر ثانیه پیش بینی گردید (حدود 5 درصد خطا). هم چنینبر اساس مدل کینفیل مدیریت حوضه آبریز شامل بررسی کاهش پوشش جنگلی بر میزان پیش بینی دبی سیلاب با دقت چشم گیری به کار می رود. نتایج نشان دادند هنگامی که کاهش پوشش جنگلی به میزان 10 درصد از کل مقدار اولیه می رسد، دبی پیک سیلاب 5/14 برابر افزایش می یابد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
78 - ارزیابی منطقه شکار ممنوع مرور به منظور تبدیل به یک منطقه حفاظت شده
مهدیه یزدی محمود کرمی محمود شریعتزمینه و هدف: برای حفاظت از تنوع زیستی که اهمیت آن همه جا بر سر زبانهاست و خود به سبب سرعت تخریب منابع طبیعی تجدید شونده کشور هر روز بیشتر در معرض تهدید قرار می گیرد، تنها راه حل مناسب، تقویت و توسعه مناطق تحت حفاظت می باشد. در ایران علاوه بر مناطق چهارگانه حفاظتی، مناطق چکیده کاملزمینه و هدف: برای حفاظت از تنوع زیستی که اهمیت آن همه جا بر سر زبانهاست و خود به سبب سرعت تخریب منابع طبیعی تجدید شونده کشور هر روز بیشتر در معرض تهدید قرار می گیرد، تنها راه حل مناسب، تقویت و توسعه مناطق تحت حفاظت می باشد. در ایران علاوه بر مناطق چهارگانه حفاظتی، مناطقی نیز تحت عنوان مناطق شکار ممنوع نیز به عنوان نمونه هایی از مناطق طبیعی مستعد و ارزشمند این مرز و بوم به منظور حفاظت از تعادل بومشناختی طبیعت و جلوگیری از انقراض نسل گونههای مهم گیاهی و جانوری مدیریت می شوند که بدون شک منطقه شکارممنوع مرور یکی از زیباترین آنهاست. این منطقه با وسعتی معادل 81373 هکتار در قسمت غرب شهرستان میبد و شمال شرق شهرستان صدوق در استان یزد واقع شده است. در این مطالعه، ارزیابی توان سرزمین مرور با نگرش حفاظت منطبق با معیارهای آی یو سی ان، برای اولین بار به منظور ارتقاء عنوان حفاظتی منطقه به انجام رسیده است. روش بررسی: در ارزیابی این منطقه از روش تجزیه و تحلیل سیستمی، مدل های اکولوژیکی مخدوم 1380 و ابزار GIS استفاده شده است. در قالب این فرایند پس از شناسایی منابع اکولوژیکی و اقتصادی- اجتماعی با تلفیق و رویهم گذاری لایه های اطلاعاتی در سامانه ArcGIS ، نقشه یگانهای زیست محیطی منطقه به همراه جدول ویژگیهای واحد، ایجاد و طی فرایند زون بندی کاربریهای مناسب برای منطقه مشخص و نسبت به ارزیابی توان منطقه اقدام شد. در نهایت با تطبیق نتایج به دست آمده با سیستم طبقه بندی مناطق حفاظت شده در سطح ملی و بین المللی عنوان حفاظتی منطقه تعیین شد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل از بررسی منابع اکولوژیکی و اقتصادی- اجتماعی، ناحیه مورد مطالعه با داشتن 6 زون اصلی، امن (%25/4)، حفاظتی (%62/41)، تفرج گسترده (%3/26)، تفرج متمرکز (%4/9)، استفاده ویژه (%25/1) و سایر استفاده ها (%18/17) و اختصاص نزدیک به نیمی از مساحت منطقه (%87/45) به کاربری حفاظت، علیرغم وسعت کم نواحی با آسیب پذیری زیاد، توانایی خود را برای قرار گرفتن در رده حفاظتی بالاتر نشان می دهد. لذا سنجش نتایج مطالعه با شرایط یک منطقه حفاظت شده مطابق با معیار های موجود بیانگر این مطلب است که، منطقه شکار ممنوع مرور، با داشتن مساحتی به نسبت وسیع، تنوع اکوسیستمی زیاد (کوهستانی، دشتی، تپه ماهوری) همراه با تنوع گونه ای قابل توجه (52گونه گیاهی و82 گونه جانوری) و بالطبع ارزشهای بالای حیات وحش بویژه ارزش های اقتصادی، بیولوژیکی، علمی- آموزشی، همچنین وجود جاذبه های گردشگری از ارزش حفاظتی بالایی برخوردار است و می تواند در طبقه بندی 4 گانه مناطق کشور به عنوان منطقه حفاظت شده و در طبقة (V) پنج IUCN یعنی مناطق تحت مدیریت برای حفاظت منظر معرفی گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
79 - بررسی پتانسیل و توان اکولوژیک توسعه صنعتی با استفاده از GIS (مطالعه موردی: توسعه شهرک صنعتی سمنان)
حمید رحیمیپور علی اصغر آل شیخ فاطمه خسروی زهرا صمدی طاریزمینه و هدف: توجه به مساله توان سرزمین برای استقرار صنایع جهت پیشگیری از بحران های محیط زیستی محتمل و همچنین استفاده شایسته و پایدار از جمیع امکانات پهنة سرزمین، یکی از موضوعات حایز اهمیتی است که در سال های اخیر مورد توجه برنامه- ریزان قرار گرفته است. در مطالعه حاضر با چکیده کاملزمینه و هدف: توجه به مساله توان سرزمین برای استقرار صنایع جهت پیشگیری از بحران های محیط زیستی محتمل و همچنین استفاده شایسته و پایدار از جمیع امکانات پهنة سرزمین، یکی از موضوعات حایز اهمیتی است که در سال های اخیر مورد توجه برنامه- ریزان قرار گرفته است. در مطالعه حاضر با توجه به ضرورت تعیین توان اکولوژیک سرزمین برای کاربری های مختلف پیش از اجرای توسعه، توان سرزمین برای توسعه شهرک صنعتی سمنان مورد ارزیابی قرار گرفت. روش بررسی: در ارزیابی مذکور از روش ارزیابی چند معیاره (MCE)[1] بر اساس مدل اکولوژیکی توسعه صنعتی مخدوم استفاده شده است. در قالب این فرآیند، ابتدا منابع محیط زیستی منطقه شناسایی گردیده سپس با تلفیق و رویهم گذاری لایه های اطلاعاتی با استفاده از سیستم اطلاعات مکانی (GIS)[2] نسبت به ارزیابی توان منطقه اقدام گردید. نتیجه گیری: نتیجه بررسی حاکی از آن است که با در نظر گرفتن تمامی پارامترهای اکولوژیکی، حدود 75% از کل منطقه مورد مطالعه برای توسعه کاربری صنعتی دارای توان نسبتا مناسب(طبقه2) بوده و سایر منطقه دارای شرایط نامناسب می باشد ولی با حذف پارامتر ارتفاع که آخرین اولویت را در مدل به خود اختصاص داده است کل منطقه در توان نسبتا مناسب (طبقه2) قرار می گیرد. [1]- Multi Criteria Evaluation [2] - Geographic Information System پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
80 - مکانیابی دفن پسماندهای زاید شهری با تاکید بر معیارهای زیستمحیطی و اقتصادی در مناطق شمالی ایران (مطالعهموردی: شهرستان آستارا)
رقیه بنی اسدی سید سعیدرضا احمدی زاده بهروز اعتباری علیرضا قمی معتضهزمینه و هدف: شرایط خاص شهرهای شمالی ایران لزوم یک مکان یابی صحیح برای دفن زباله را افزایش می دهد که هدف اصلی این مطالعه است. از آن جایی که مواد زاید جامد جز جدایی ناپذیر زندگی انسان ها بوده و تولید انواع این زائدات در کمیت ها و کیفیت های مختلف از بزرگ ترین معضلات زیست م چکیده کاملزمینه و هدف: شرایط خاص شهرهای شمالی ایران لزوم یک مکان یابی صحیح برای دفن زباله را افزایش می دهد که هدف اصلی این مطالعه است. از آن جایی که مواد زاید جامد جز جدایی ناپذیر زندگی انسان ها بوده و تولید انواع این زائدات در کمیت ها و کیفیت های مختلف از بزرگ ترین معضلات زیست محیطی عصر حاضر می باشد، اولین و مهم ترین قدم در امر مدیریت پسماند، یافتن مکان مناسب جهت دفن می باشد. امروزه سیستم های اطلاعات جغرافیایی به طور گسترده در برنامه ریزی های زیست محیطی مورد استفاده قرار می گیرند. روش بررسی: در این مطالعه عوامل جهات جغرافیایی، آب های سطحی، گسل ها، مناطق حفاظت شده، خاک شناسی، زمین شناسی، سکونتگاه ها و کاربری اراضی، در قالب معیارهای زیست محیطی و عوامل فاصله از جاده اصلی و فرعی، شیب و ارتفاع از سطح دریا در قالب عوامل اقتصادی مورد مطالعه قرار گرفتند. نتیجهگیری: پس از اولویت بندی عوامل به روش تحلیل سلسله مراتبی با استفاده از نظرات متخصصان و تلفیق آن ها در محیط نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی سه مکان مناسب برای دفن زباله انتخاب شد. سپس مساحت زمین مورد نیاز برای دفن زباله در این شهرستان محاسبه و با توجه به مساحت محاسبه شده مناسب ترین مکان پیشنهاد گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
81 - ارزیابی توان محیطی شهرستان پارس آبادمغان جهت توسعه شهری با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی
داریوش نامی ابراهیم فتائی آرزو نجائی مژگان زعیم دارزمینه و هدف: استفاده از سرزمین، بدون در نظر گرفتن تفاوت های اکولوژیک و پتانسیل های محیطی، باعث پیامدهای ناگوار و تخریب محیط زیست می شود که در نهایت، منابع طبیعی را در معرض تهدید قرار داده و محیط را از توسعه پایدار دور می کند. توسعه و گسترش پرشتاب، فقدان برنامه ریزی شهری چکیده کاملزمینه و هدف: استفاده از سرزمین، بدون در نظر گرفتن تفاوت های اکولوژیک و پتانسیل های محیطی، باعث پیامدهای ناگوار و تخریب محیط زیست می شود که در نهایت، منابع طبیعی را در معرض تهدید قرار داده و محیط را از توسعه پایدار دور می کند. توسعه و گسترش پرشتاب، فقدان برنامه ریزی شهری و ترکیب بندی ناموزون شهرستان پارس آباد مغان نیاز به اعمال مدیریت صحیح در جهت جلوگیری از اثرات منفی ناشی از روند توسعه داشته و معرفی مناطق جدید جهت توسعه شهری ضروری می باشد. هدف این پژوهش، انتخاب جهات مناسب در محدوده شهرستان پارس آباد مغان برای توسعه شهری می باشد. روش بررسی: الگوی مدل مورد استفاده MADM و رویکرد آن تمرکز بر ارزش و روش جبرانی تحلیل سلسله مراتبی(AHP) جهت وزن دهی و تلفیق معیارها در محیط GIS بوده است. توسعه شهری، با استفاده از معیارهای مدل اکولوژی توسعه شهری، روستایی و صنعتی مخدوم و همچنین برخی از معیارهای اقتصادی، اجتماعی، هیدرولوژی و هیدروژئولوژی مانند فاصله از چاه، رودخانه، جاده، فرودگاه، مناطق صنعتی، گسل، شهرها و غیره نیز به این مدل اضافه شد. بحث و نتیجهگیری: نتایج حاکی از آن است از مجموع مساحت شهرستان پارس آباد، (2896/ 6238) هکتار به کاربری مناسب، (5083/18146) هکتار به کاربری متوسط و (067/110121) هکتار به کاربری نامناسب توسعه ی شهری اختصاص یافته است. اراضی مناسب و متوسط کاربری توسعه شهری بیشتر در بخش شمالی واقع شده اند که در حال حاضر نیز پراکنش فضایی مراکز جمعیتی پارس آباد در این نواحی است و از مهم ترین دلایل آن می توان به هم جواری با رودخانه ارس، شیب کم و نزدیکی به مناطق مسکونی اشاره کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
82 - سناریو بندی یکپارچگی شبکه اکولوژیک منظر شهری بر اساس مدل بهبودیافته جاذبه (در پهنه شمال شرق تهران)
حسین موسوی فاطمی فرح حبیب پویان شهابیانزمینه و هدف: توسعه سریع کلانشهرها سبب ناپایداری محیط زیست شهری انسان ها و متعاقباً موجب تکهتکه شدن اکولوژی منظر شهری شده است در واقع شهرهای امروزی نیازمند مداخلاتی نو هستند که یکی از مهمترین آن ها، برنامه ریزی و طراحی برای ایجاد پیوستگی اکولوژی منظر شهری است. با توسع چکیده کاملزمینه و هدف: توسعه سریع کلانشهرها سبب ناپایداری محیط زیست شهری انسان ها و متعاقباً موجب تکهتکه شدن اکولوژی منظر شهری شده است در واقع شهرهای امروزی نیازمند مداخلاتی نو هستند که یکی از مهمترین آن ها، برنامه ریزی و طراحی برای ایجاد پیوستگی اکولوژی منظر شهری است. با توسعه شبکه های سبز شهری در کلانشهرهای امروزی می توان از تنوع زیستی حفاظت کرد و درنهایت به وسیله پیوستگی اکولوژیکی عاملی برای جلوگیری از انزوا جمعیت ها و گونه ها شد. هدف این مقاله اتصال شبکههای اکولوژیک منظر شهری و درنهایت ارائه خدمات اکوسیستمی یکپارچه در شهرها و تولید کریدورهای بالقوه پیشنهادی و سناریو بندی آن ها است.روش بررسی: در این پژوهش از مدل بهبودیافته جاذبه و توسعه سناریو و تجزیهوتحلیل شبکه در محیط نرم افزار GIS استفادهشده است.یافته ها: نتایج نشان میدهد که میتوان با استفاده از لایه های هزینه، مقاومت و لکه های اصلی به مجموعه ای از کریدورهای پیشنهادی و اولویت بندی آن ها رسید؛ همچنین میتوان سناریوهای مختلف را از طریق آنالیز شبکه کریدورها در پهنه موردمطالعه گسترش داد.بحث و نتیجهگیری: بر مبنای لایه مقاومت، لکه اصلی و لایه هزینه به تولید اولویتبندی کاربردی کریدورهای پیشنهادی پرداخته شد تا بهواسطه آن بتوان به توسعه سه سناریو بالقوه در پهنه شمال شرق تهران دستیافت. درنهایت از طریق تحلیل سه سناریو پیشنهادی، راهبردهای تصمیم گیری و تبیینِ یکپارچگیِ شبکه اکولوژیِ منظر شهری، مطلوبترین سناریو معرفی شد. خروجی این تحقیق میتواند بهعنوان نقشه ای پایه ای برای توسعه و بازنده سازی ساختارهای منظر اکولوژیک شهری مورداستفاده قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
83 - مدل سازی مکانی سرعت صوت در خلیج فارس با استفاده از روش های زمین آماری
حسام الدین مهرفر محمد اکبری نسب امیر سیه سرانی امین رئیسیطی گشت تحقیقاتی راپمی 2001 پارامتر فیزیکی سرعت صوت در خلیج فارس اندازه گیری شد. محدوده ایستگاه های انتخابی برای اندازه گیری این پارامترها کل خلیج فارس را شامل می شد. البته این اندازه گیری ها به صورت گسسته از منطقهء مورد مطالعه صورت گرفته- است. در این تحقیق به مدل سازی م چکیده کاملطی گشت تحقیقاتی راپمی 2001 پارامتر فیزیکی سرعت صوت در خلیج فارس اندازه گیری شد. محدوده ایستگاه های انتخابی برای اندازه گیری این پارامترها کل خلیج فارس را شامل می شد. البته این اندازه گیری ها به صورت گسسته از منطقهء مورد مطالعه صورت گرفته- است. در این تحقیق به مدل سازی مکانی پارامتر فیزیکی سرعت صوت در خلیج فارس با کمک تحلیل گر زمین آماری نرم افزار ArcGIS پرداخته شده است، که حاصل کار، ایجاد نقشه های پیوسته ای از پارامتر حاضر در اعماق مختلف با اعتبار سنجی بالا می باشد. این نقشه های هوشمند این قابلیت را دارند که با کلیک کردن نشان گر ماوس، مقدار پارامتر مورد تحلیل هر مختصات مکانی در ناحیه مورد مطالعه را پیش بینی نمایند. همچنین با تحلیل این نقشه ها نتیجه شد که سرعت صوت در اعماق سطحی تر در بخش های مرکزی به دلیل دما و شوری بالاتر، بیشترین مقدار و در قسمت های شرقی و غربی به دلیل مجاورت با آب های کم شور دریای عمان در اطراف تنگه هرمز در بخش شرقی و اروندرود در بخش غربی این خلیج، کم ترین مقدار را دارد. همچنین در آب های عمیق تر به دلیل خروج آب شورتر خلیج فارس به دریای عمان، در اطراف تنگه هرمز و سواحل جنوبی خلیج فارس صوت بیش ترین سرعت را دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
84 - مکانیابی نیروگاه گازی با استفاده از مدل فازی و منطق بولین در محیط GIS (مطالعه موردی: استان گیلان)
فردین صفری سعید کریمی ایثار نورائی صفتزمینه و هدف: نیروگاه ها دارای انواع آلودگی های آب، هوا، خاک و صوت می باشند و آسیب های قابل ملاحظه ای به محیط زیست اطراف وارد می سازند. ولی از طرفی با افزایش رشد جمعیت، صنعت و ... ، تقاضا برای مصرف انرژی بخصوص برق در سال های اخیر رشد روز افزونی داشته است و با توجه به ای چکیده کاملزمینه و هدف: نیروگاه ها دارای انواع آلودگی های آب، هوا، خاک و صوت می باشند و آسیب های قابل ملاحظه ای به محیط زیست اطراف وارد می سازند. ولی از طرفی با افزایش رشد جمعیت، صنعت و ... ، تقاضا برای مصرف انرژی بخصوص برق در سال های اخیر رشد روز افزونی داشته است و با توجه به اینکه تأمین انرژی الکتریکی مورد نیاز، اغلب مستلزم احداث نیروگاه های جدید می باشد و عملیات احداث نیروگاه ها پیامدهای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و زیست محیطی فراوانی دارد. مطالعه و برنامه ریزی برای انتخاب مکان مناسب جهت احداث نیروگاه از اهمیت ویژه ای برخوردار است.روش بررسی: در این مقاله ضمن شناسایی عوامل مهم در تعیین مکان مناسب برای احداث نیروگاه گازی در استان گیلان و میزان تأثیرگذاری هر یک از این فاکتورها، با استفاده از مدل های فازی و بولین و با بکارگیری نرم افزارGIS ، تلفیق لایه های اطلاعات مکانی انجام و مکان های مستعد برای احداث نیروگاههای گازی مشخص گردید.یافته ها: نتایج نشان می دهد با توجه به تلفیق لایه های اطلاعاتی مختلف و اعمال محدودیت ها، حدود 90 درصد از کل استان گیلان به عنوان مناطق محدودیت دار جهت احداث نیروگاه تعیین گردید و از 10 درصد باقیمانده، 5 درصد آن وزن مطلوب و 5 درصد باقی مانده وزن نیمه مطلوب و نامطلوب دارد.بحث و نتیجه گیری: در نهایت، با مقایسه پنج عملگر مدل فازی، عملگر fuzzy Product بهتر و مناسب تر به نظر می رسید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
85 - مکانیابی سایت دفن بهداشتی زباله شهری با استفاده از GIS و الگوریتم فازی ( مطالعه موردی : شهر رفسنجان)
مهدیه رجایی نژاد محمد رضوانی فرحناز رشیدیگسترش شهرها و افزایش جمعیت، سبب تولید انواع پسماند در شهرها شده است . با توجه به اثرات مخرب زیست محیطی انتخاب محل دفن باید با دقت وطی یک فرآیند علمی صورت گیرد . پارامترها مختلفی در انتخاب محل مناسب دفن پسماند دخالت دارند که هر کدام از اهمیت خاصی برخوردار بوده و محدودیت چکیده کاملگسترش شهرها و افزایش جمعیت، سبب تولید انواع پسماند در شهرها شده است . با توجه به اثرات مخرب زیست محیطی انتخاب محل دفن باید با دقت وطی یک فرآیند علمی صورت گیرد . پارامترها مختلفی در انتخاب محل مناسب دفن پسماند دخالت دارند که هر کدام از اهمیت خاصی برخوردار بوده و محدودیت هایی را هم در انتخاب ایجاد مینمایند . هدف این پژوهش انتخاب مناسب ترین محلی است که کمترین اثرات سوء زیست محیطی را داشته باشد . این مطالعه با استفاده از نرم افزار GIS و منطق فازی انجام شده است . در مرحله اول عوامل موثر در مکانیابی شناسایی شدند . سپس با رقومی کردن و وزن دهی 19 لایه اطلاعاتی شامل خاک شناسی ، زمین شناسی ، آبهای سطحی ، عمق آب زیرزمینی ، فاصله از شهر، فاصله از گسل، راه های دسترسی، طبقات ارتفاعی، شیب، پوشش گیاهی، .... لایه ها با استفاده منطق فازی ترکیب شدند و بهترین مکان برای لندفیل بدست آمد . در این مطالعه مناطق مستعد جهت لندفیل در نواحی شمال و شمال غربی شهر مشخص گردیدند . نتایج نشان داد که استفاده از GIS و منطق فازی این امکان را به تصمیم گیر می دهد که عوامل مهمتری را که از نظر او مساله مکان یابی را بیشتر تحت تاثیر قرار می دهند با همان اهمیت در مکانیابی وارد رفسنجان نماید . لذا استفاده از این روش برای این قبیل مطالعات مناسب می باشد . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
86 - پهنه بندی سرب، کروم، کبالت، مس و نیکل در خاک سطحی شهرستان همدان با استفاده از GISو زمین آمار
پریسا فرزانه علیرضا سفیانیان فرامرز معطریکی از مهم ترین آلاینده های خاک، فلزات سنگین می باشند. افزایش سطوح آن با توجه به پایداری آن ها در محیط زیست، منجر به جلب توجه محققان در دهه های اخیر شده است .سه هدف از این مطالعه، تعیین توزیع مکانی سرب، کروم، کبالت، مس و نیکل در خاک سطحی شهرستان همدان میباشد. بدین منظ چکیده کاملیکی از مهم ترین آلاینده های خاک، فلزات سنگین می باشند. افزایش سطوح آن با توجه به پایداری آن ها در محیط زیست، منجر به جلب توجه محققان در دهه های اخیر شده است .سه هدف از این مطالعه، تعیین توزیع مکانی سرب، کروم، کبالت، مس و نیکل در خاک سطحی شهرستان همدان میباشد. بدین منظور با استفاده از روش نمونه برداری سیستماتیک ، نمونه های خاک سطحی از عمق (cm 20 0) برداشت گردید و غلظت فلزات سنگین و برخی پارامترهای خاک از جمله pH و درصد شن، سیلت و رس در نمونه های خاک آنالیز شد. برای پهنه بندی غلظت فلزات سنگین از روشهای زمین آماری استفاده گردید و با کمک آنالیز همبستگی مکانی عناصر مختلف از طریق روشهای توابع شعاعی پایه، کریجینگ معمولی و روش معکوس وزنی فاصله پهنهبندی شدند. دقت روشها با استفاده از خطای قدر مطلق میانگین و خطای بایاس میانگین مقایسه شد و روشی که دارای بالاترین میزان دقت بود برای تهیه نقشه فلزات سنگین خاک مورد استفاده قرار گرفت. نقشه های توزیع کروم، کبالت و سرب با استفاده از توابع پایه شعاعی، مس با استفاده از روش معکوس وزنی فاصله، نیکل با استفاده از کریجینگ معمولی با مدل نمایی تهیه شدند. مطابقت نقشه های به دست آمده در مناطقی با بیشترین میزان غلظت عناصر کروم، کبالت و نیکل با سنگ بستر آذرین و دگرگونی نشان داد زمین شناسی از مهمترین فاکتور مؤثر بر غلظت این عناصر می باشد. بیشترین غلظت سرب در محدوده شهر همدان که از روی همگذاری نقشه کاربری اراضی و توزیع غلظت سرب مشخص شد، سرب در منطقه توسط ساختار زمین شناسی، فعالیتهای کشاورزی و همچنین آلودگی شهری کنترل میشود. در حالی که عنصر مس از سنگ بستر نشات میگیرد، اما مصرف بی رویه کودهای شیمیایی در فعالیتهای کشاورزی نیز می تواند موجب افزایش مقدار این عنصر در خاک گردد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
87 - مکانیابی محل دفن پسماند شهری شهر قزوین با استفاده از روش AHP در محیط نرمافزار ArcGIS
یونس خسروی حمید اشجعیچکیده افزایش روزافزون جمعیت شهری و توسعه منطقه های شهری، افزایش مصرف مواد دارای پسماند تجزیه ناپذیر و بسیاری از دورریزهای دیگر زندگی ماشینی و مدرن سبب توجه بیش تر مدیران شهری به پسماندها شده است. اثرات مخرب محیط زیستی، اقتصادی و اکولوژیکی محل های دفن سبب توجه بیش تر به چکیده کاملچکیده افزایش روزافزون جمعیت شهری و توسعه منطقه های شهری، افزایش مصرف مواد دارای پسماند تجزیه ناپذیر و بسیاری از دورریزهای دیگر زندگی ماشینی و مدرن سبب توجه بیش تر مدیران شهری به پسماندها شده است. اثرات مخرب محیط زیستی، اقتصادی و اکولوژیکی محل های دفن سبب توجه بیش تر به انتخاب محل دفن مناسب برای پسماندهای شهری شده است. هدف از این پژوهش، پیشنهاد بهترین مکان برای دفن پسماندهای شهری شهر قزوین می باشد. در مطالعه حاضر نخست معیارها و اصول مکان یابی محل دفن پسماندهای شهری بر اساس منابع معتبر بیان شده است و سپس لایه های اطلاعاتی نظیر خاک شناسی، زمین شناسی، آبراهه، نقاط شهری و روستایی، اقلیم، جاده ها و ... برای شهر قزوین معرفی شدند. با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و بهره گیری از لایه های اطلاعاتی از طریق وزن گذاری لایهها با استفاده از روش AHP در محیط نرم افزار10.3 ArcGIS، اطلاعات و نقشه ها تهیه شده اند. بر اساس نقشه ها و لایه های ایجاد شده، مکان های مستعد برای دفن بهداشتی در 5 کلاس مشخص شدند و زمین هایی با مساحت 70 هکتار به بالا را از میان زمین های کلاس پنجم جهت بهترین مکان برای دفن پسماند در بازه 40 ساله پیشنهاد شد. با تقسیم شهرستان قزوین به 4 منطقه، مکان های مناسب دفن برای زباله های شهرها و روستاهای هر منطقه معرفی گردید. براساس نتایج تحقیق مشخص شد محدوده مرکزی و شمالی شهر قزوین به دلیل نفوذپذیری کم و جنس خوب خاک، کاربری اراضی مناسب، فاصله و حریم مناسب از رودخانه ها، گسل ها، شهرها و روستاها، دسترسی و نزدیکی به جاده های ارتباطی، اقلیم خشک می تواند مناسب ترین مکان برای دفن پسماند شهری پیشنهاد شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
88 - کاربرد GIS و آمایش سرزمین در ارزیابی توان طبیعتگردی (مطالعه موردی:سامان عرفی قوری قلعه در شهرستان پاوه)
زینب خلیلی جعفر اولادیبا توجه به اهمیت پارک جنگلی ارزیابی توان طبیعت گردی و شناسایی محدوده های مستعد طبیعت گردی در آنها ضروری و لازم است. در این تحقیق سامان عرفی قوری قلعه واقع در شمال غربی شهرستان پاوه با مساحت 46/2498 جهت ارزیابی توان طبیعت گردی بر اساس اصول آمایش سرزمین و GIS انتخاب شد. چکیده کاملبا توجه به اهمیت پارک جنگلی ارزیابی توان طبیعت گردی و شناسایی محدوده های مستعد طبیعت گردی در آنها ضروری و لازم است. در این تحقیق سامان عرفی قوری قلعه واقع در شمال غربی شهرستان پاوه با مساحت 46/2498 جهت ارزیابی توان طبیعت گردی بر اساس اصول آمایش سرزمین و GIS انتخاب شد. بعد از انجام مطالعات پایه و تهیه نقشه های موضوعی منطقه (شیب، جهت، ارتفاع از سطح دریا، پوشش گیاهی و خاک)، رقومی سازی، تجزیه و تحلیل و جمع بندی و روی هم گذاری لایه ها در محیط GIS انجام شد. در نهایت نقشه زیست محیطی منطقه تولید شد. نتایج نشان داد طبق این مدل تقریباً تمام عرصه توان استفاده طبیعت گردی را دارد. به منظور توسعه طبیعت گردی در منطقه از مدل SWOT استفاده شد. با استفاده از مطالعات میدانی فهرستی از نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای منطقه در چارچوب ابعاد توسعه طبیعت گردی تهیه شد. نتایج نشان داد 27 نقطه قوت و فرصت به عنوان مزیت ها و 31 ضعف و تهدید به عنوان محدودیت ها و تنگناها جهت گسترش طبیعت گردی در منطقه مورد مطالعه قابل شناسایی است. برای اولویت بندی فاکتورها 335 پرسشنامه بین شهروندان شهرستان کرمانشاه، گردشگران و مسئوولان توزیع شد در مرحله بعد با وزن دهی به هر کدام از این فاکتورها و سپس محاسبه و تحلیل آنها اولویت ها مشخص گردید. این نتایج بیانگر این مطلب است که آستانه آسیب پذیری منطقه به لحاظ توسعه طبیعت گردی بسیار بالا است و نیازمند بازنگری و ارائه سیاست های مناسب در جهت رفع محدودیت ها و استفاده از مزیت های نسبی است که به این منظور استراتژی های مناسبی ارائه شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
89 - مکانیابی محل دفن پسماندهای شهری با استفاده از GIS و AHP (مطالعۀ موردی: شهر ساحلی- صنعتی عسلویه)
محمد غلامی ,ولی اله نظری منصور رضاعلیافزایش جمعیت در نواحی شهری و به دنبال آن افزایش میزان تولید پسماند و مسئله محیط زیست، ضرورت توجه به تعیین مکانهای مناسب دفن پسماندهای شهری را روز افزون کرده است. بر همین مبنا هدف از انجام این پژوهش، مکان یابی محلهای مناسب دفن پسماندهای شهر عسلویه میباشد. روش انجام تح چکیده کاملافزایش جمعیت در نواحی شهری و به دنبال آن افزایش میزان تولید پسماند و مسئله محیط زیست، ضرورت توجه به تعیین مکانهای مناسب دفن پسماندهای شهری را روز افزون کرده است. بر همین مبنا هدف از انجام این پژوهش، مکان یابی محلهای مناسب دفن پسماندهای شهر عسلویه میباشد. روش انجام تحقیق توصیفی- تحلیلی و با رویکرد کاربردی است. در پژوهش حاضر مجموعاً 16 معیار در سه محیط فیزیکو شیمیایی، اقتصادی- اجتماعی و بیولوژیک مورد استفاده قرار گرفته است. به منظور مکان یابی محل دفن پسماند در شهر عسلویه، از نرم افزار ArcGIS جهت استخراج لایههای اطلاعاتی و انجام پردازشهای لازم و از مدل تحلیل سلسله مراتبی (AHP) جهت وزن دهی به معیارها با بکارگیری نرم افزارExpert Choice استفاده شده است. براساس یافتههای پژوهش حاضر میتوان پهنههای دفن پسماند در محدوده مورد مطالعه را به چهار کلاس طبقه بندی نمود. در این میان پهنههای کاملاً مناسب جهت دفن پسماند با مساحت 74/3232 هکتار بالاترین اولویت را جهت دفن پسماند دارا بوده و با داشتن 82/4 درصد مساحت کل محدوده مورد مطالعه در اولویت طرحهای دفن پسماند قرار میگیرند.. تحلیل نتایج یافتههای پژوهش نشان میدهد که پهنههای تعیین شده جهت دفن مناسب پسماندهای شهر عسلویه، از لحاظ کاربری بیشتر منطبق بر زمینهای بایر و مراتع فقیر بوده و حداکثر فاصله را نسبت به مناطق مسکونی، راههای ارتباطی، منابع آب زیرزمینی، آبراههها، مناطق صنعتی و حفاظت گاهها و گسلهای منطقه دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
90 - بررسی پراکنش آلاینده ها در مجموعه های ورزشی روباز شمال غرب تهران با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)
داوود پناهی میرشکار باقر مرسلمقدمه :هدف از مطالعه حاضر بررسی پراکنش آلاینده ها در مجموعه های ورزشی روباز شمال غرب تهران با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)می باشد . این تحقیق به لحاظ زمان اجرا از نوع مقطعی و به لحاظ خروجیها از نوع کاربردی است و به لحاظ تجزیه و تحلیل از نوع توصیفی – ت چکیده کاملمقدمه :هدف از مطالعه حاضر بررسی پراکنش آلاینده ها در مجموعه های ورزشی روباز شمال غرب تهران با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)می باشد . این تحقیق به لحاظ زمان اجرا از نوع مقطعی و به لحاظ خروجیها از نوع کاربردی است و به لحاظ تجزیه و تحلیل از نوع توصیفی – تحلیلی و نیز تطبیقی است. جامعه آماری فضاهای ورزشی روباز شمال غرب تهران می باشد که تعداد آن 40 مورد است. نمونه آماری به صورت کل شمار 40 فضاهای ورزشی روباز متوسط و بزرگ در نظر گرفته شده است . به منظور درونیابی دادهها، از روش کریجینگ استفاده شد.پس از برآورد میانگین غلظت دادههای آلایندهها، با استفاده از روش کریجینگ توسط نرمافزار ArcGIS برای تمامی ایستگاهها پهنهبندی انجام گردید. مبنای سنجش میزان آلایندهها، براساس شاخص کیفیت هوا (AQI)، تنظیم گردید .سپس، از طریق تکنیک IO اقدام به رویهمگذاری لایه موقعیت مکانی مجموعههای ورزشی روباز و لایههای پهنهبندی آلایندهها گردید. یافته ها نشان داد که شاخص کیفیت هوا در سرتاسر محدوده مطالعاتی دارای وضعیت سالم بوده ولیکن هیچ منطقه ایی از مناطق مطالعاتی پاک (50-0) گزارش نشده است. پراکنش فضاهای ورزشی از الگوی مناسبی تبعیت نمی کند .بنابراین برای کاهش آلودگی هوا بایست ساختوسازهای شهری، طراحی شبکهها و محورهای ارتباطی را مورد توجه قرار داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
91 - بررسی تابآوری شهر دورود در برابر زلزله با استفاده از روش گاما در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)
مهران کرمی عباس ملک حسینییکی از دغدغههای اصلی بشر مقابله با مخاطرات طبیعی است. یکی از مهمترین این مخاطرات،زلزله بوده که همواره خطری جدی برای شهرها تلقی میشود. شهر دورود هم بهمانند بسیاری از شهرهای ایران با توجه بهقرارگیری بر روی چندین گسل فعال، ازجمله مناطق بسیار حساس بوده و در معرض خطرات چکیده کاملیکی از دغدغههای اصلی بشر مقابله با مخاطرات طبیعی است. یکی از مهمترین این مخاطرات،زلزله بوده که همواره خطری جدی برای شهرها تلقی میشود. شهر دورود هم بهمانند بسیاری از شهرهای ایران با توجه بهقرارگیری بر روی چندین گسل فعال، ازجمله مناطق بسیار حساس بوده و در معرض خطرات ناشی از زلزله است؛ بنابراین با توجه به ماهیت غیرقابلپیشبینی زلزله باید تا حد امکان از خسارات جانی و مالی مرتبط با آن کاست و همچنین کاهش آسیب ناشی از زلزله، مدیریت بحران بعد از وقوع آن و تابآور نمودن شهر در برابر زمینلرزه را در نظر گرفت. هدف اصلی برنامهریزی برای مخاطره و کاهش خطر بحران، علاوه بر کاهش آسیبپذیری به نحوی بارز به سمت تمرکز روی ایجاد تابآوری در جوامع گرایش پیداکرده است. در تحقیق حاضر با توجه به اهمیت تابآوری شهری در برابر حوادث طبیعی مانند زلزله، لایههای اطلاعات فیزیکی شهر دورود موردبررسی قرارگرفته است. روش تحقیق و پژوهش، توصیفی – تحلیلی است. لایههای اطلاعاتی موجود شامل: ساختمانهای اسکلت فلزی، بتن آرمه،ساختمانهای ساختهشده از خشت و چوب،خشت و گل،آجر و چوب،تمام آجر،آجر و آهن،فاصله از گسل،فاصله از فضاهای باز،فاصله از خطوط دسترسی و تراکم جمعیت در بلوکهای شهری شهر دورود بوده است. لایههای آماری با استفاده از روش فازی در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، تجزیهوتحلیل شدهاند. نتایج حاصل در عملگر گاما نشان میدهد که بخشهای جنوبی و جنوب شرقی شهر دورود ازلحاظ فیزیکی وضعیت مناسبی در تابآوری در برابر زلزله ندارند. درمجموع نتایج پژوهش نشان میدهد که بهغیراز قسمتهایی از ناحیه مرکزی، کل شهر وضعیت نرمالی ندارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
92 - ارزیابی توسعه سکونتگاههای شهری در مناطق آسیبپذیر از تاثیر گسل با استفاده از روشهای چند معیاره (مطالعه موردی : شهرک باغمیشه تبریز)
علی بلادپس خلیل ولی زاده کامران وحید امامی کیاچکیده محل زندگی انسانها مهمترین بخش شهر است و سهم عمده ای از سطوح کاربریها را نیز به خود اختصاص میدهد؛ به گونه ای که در شهرهای کوچک بیش از 60 درصد و شهرهای بزرگ حدود 40 درصد از سطح شهر تحت پوشش کاربری مسکونی است. یکی از موارد مهم و پیچیده برای برنامهریزان شهری تعی چکیده کاملچکیده محل زندگی انسانها مهمترین بخش شهر است و سهم عمده ای از سطوح کاربریها را نیز به خود اختصاص میدهد؛ به گونه ای که در شهرهای کوچک بیش از 60 درصد و شهرهای بزرگ حدود 40 درصد از سطح شهر تحت پوشش کاربری مسکونی است. یکی از موارد مهم و پیچیده برای برنامهریزان شهری تعیین کیفیت موقعیت استقرار کاربری مسکونی و مطابقت آن با اصول شهرسازی میباشد. پیچیدگی و ازدیاد فاکتورهای موثر در تعیین کیفیت مکانی استقرار کاربری مسکونی، لزوم به کارگیری روشهای چند متغیره تصمیم ساز جهت تعیین درجه تناسب کیفی استقرار کاربری مسکونی را میطلبد. هدف عمده مقاله حاضر تعیین وضعیت فعلی الگوی استقرار کاربریهای مسکونی در تطابق با استانداردهای مکان یابی کاربری مسکونیهای شهرک باغمیشه تبریز میباشد. بدین منظور از روشهای ارزیابی چند معیاره مبتنی بر تحلیل سلسله مراتبی برای تولید و تجزیه و تحلیل نقشهها و لایههای مختلف کاربریها استفاده شده است. طی این فرآیند ابتدا شاخصهای طبیعی و انسانی از دیدگاه ژئوموفولوژیکی مورد نیاز و تاثیرگذار در قالب 8 شاخص شناسایی، تهیه و مورد استفاده قرار گرفته اند و در نهایت نقشه نهایی کیفیت استقرار بر اساس مدل AHP تولید شده است. بر اساس یافتههای تحقیق، از کل مساحت 4/300 هکتاری شهرک حدود 100 هکتار در مناطق با استاندارد خیلی کم عمدتاً در قسمتهای شمالی، 51/105 هکتار در مناطق با استاندارد کم عمدتاً در قسمتهای جنوب شرقی، 74/5 هکتار در مناطق با استاندارد متوسط عمدتاً در قسمتهای شمال غرب، 18 هکتار در مناطق با استاندارد زیاد عمدتاً در قسمتهای مرکزی به طرف جنوب و 15/71 هکتار در مناطق با استاندارد خیلی زیاد زیاد عمدتاً در قسمت غربی شهرک استقرا یافته اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
93 - تحلیل نقش تراکم جمعیت در بزه سرقت در سطح محلات شهری (مطالعه موردی: شهر کرمانشاه)
نوذر قنبری شهرام سعیدی علیرضا زنگنه جعفر معصوم پور سماکوش علی کرباسیچکیده گسترش سریع شهرنشینی در کشورهای در حال توسعه باعث شکل گیری کلان شهرهایی در قرن حاضر گردیده که به تبع موجب ازدیاد جمعیت، تراکم شهرها و صنعتی شدن هر چه بیشتر جوامع شده است. امروزه تراکم جمعیت به عنوان یکی از مسائل شهری اهمیت ویژه ای دارد که پیامدهای مثبت و منفی به ه چکیده کاملچکیده گسترش سریع شهرنشینی در کشورهای در حال توسعه باعث شکل گیری کلان شهرهایی در قرن حاضر گردیده که به تبع موجب ازدیاد جمعیت، تراکم شهرها و صنعتی شدن هر چه بیشتر جوامع شده است. امروزه تراکم جمعیت به عنوان یکی از مسائل شهری اهمیت ویژه ای دارد که پیامدهای مثبت و منفی به همراه داشته است. در این میان افزایش میزان جرم و جنایت از پیامدهای منفی آن بوده که بر رفاه افراد، خانواده ها و میزان امنیت در جامعه تأثیرگذار بوده و موجب شده مسأله امنیت و مبارزه با جرایم در کلان شهرها یکی از معضلات عمده در برنامه ریزی به شمار رود. هدف این پژوهش تحلیل رابطه بزه سرقت و تراکم جمعیت در سطح محلات شهری، شهر کرمانشاه است. روش تحقیق بکار رفته توصیفی- تحلیلی بوده و جامعه آماری پژوهش شامل اطلاعات جمعیتی بلوک های آماری سال 1390 در سطح محلات شهر کرمانشاه و جرایم ارتکابی مرتبط با بزه سرقت، که در سال 1390 در سطح شهر کرمانشاه به وقوع پیوسته، می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از قابلیت نرم افزارهای Arc/GIS و SPSS استفاده شده است. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که توزیع فضایی بزه سرقت در سطح محلات شهر کرمانشاه از الگوی خوشه ای و متمرکز پیروی می کند و بین تراکم جمعیت و بزه سرقت در سطح محلات شهر کرمانشاه رابطه ای با فاصله اطمینان 05/0p < وجود دارد و بین مساحت جغرافیایی هر محله و بزه سرقت در آن محله رابطه ایی وجود ندارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
94 - تحلیل وضعیت پارکهای شهر کرمان برای استفاده معلولان و جانبازان و توزیع فضایی و مکانی آنها با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS
حسین غضنفر پور محسن کمانداری نسیم امیریچکیده پارکها از جمله مکانهای عمومیهستند که بیشترین استفاده از آنها صورت میگیرد. در کنار استفاده گستردهای که ازآنها بعمل میآید ضرورت دارد که امکانات بیشتری در آنها استقرار یابد تا از این فضاها استفاده بهینه بعمل آید. معلولان در استفاده از فضاهای سبز وپارکها الو چکیده کاملچکیده پارکها از جمله مکانهای عمومیهستند که بیشترین استفاده از آنها صورت میگیرد. در کنار استفاده گستردهای که ازآنها بعمل میآید ضرورت دارد که امکانات بیشتری در آنها استقرار یابد تا از این فضاها استفاده بهینه بعمل آید. معلولان در استفاده از فضاهای سبز وپارکها الویت دارند زیرا مشکلاتی که از نظر جسمی و حرکتی و روحی دارند نیازمند استفاده بیشتر از فضاهای عمومی هستند. میزان و نوع امکانات ایجاد شده ، دسترسیها ، فراهم سازی بستر مکانی برای حضورمعلولان وجانبازان خصوصأ معلولان جسمی- حرکتی ، زمان ومدت استفاده ، توزیع فضایی- مکانی پارکها از مواردی است که ضرورت دارد در مطالعات و بررسیها مدنظر قرارگیرد. شهر کرمان مسایل زیادی در ارتباط با فضای سبز دارد. زیرافضای سبز شهراز توزیع فضایی- مکانی مناسب برخوردار نیست و امکانات لازم برای استفاده معلولان در آنها فراهم نیست ، دسترسی به آنها به راحتی صورت نمیگیرد در این صورت ضرورت دارد حداقل شرایط در پارکها فراهم گردد. در این مقاله پارکهای مهم شهر کرمان ازنظر استانداردهای لازم برای استفاده معلولان و جانبازان مورد بررسی وارزیابی قرار گرفته ، اطلاعات به دست آمده نشان میدهد که حداقل شرایط در پارکها فراهم نیست ،زیرا از 23پارک مورد مطالعه فقط یک پارک امکانات لازم در آن برای استفاده معلولان و جانبازان وجود دارد . روش تحقیق توصیفی- تحلیلی ، جمع آوری اطلاعات به روش میدانی ، تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده ازGIS صورت گرفته ، نتایج به دست آمده شرایط نامناسب و توزیع نامتعادل آنها رانشان میدهد.در پایان راهکارهایی جهت ارایه بهتر خدمات در پارکها به جانبازان و معلولان ارائه شده است . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
95 - تحلیل و سطحبندی میزان توسعهیافتگی استانهای ایران با استفاده از مدلهای کمی و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)
ایوب بدراق نژاد نصرت برزگر هانیه جمشیدی حسین موسیزادهچکیده سنجش و تعیین سطح توسعه یافتگی به عنوان یکی از مهم ترین مسائل برنامه ریزی کشورها می باشد، به نحوی که از دهه 1990 غالب کشورها به بازنگری وضعیت خود در این خصوص پرداخته اند. بنابراین، در پژوهش حاضر به منظور تعیین سطح توسعه یافتگی استان های کشور از هفت شاخص؛ امید ب چکیده کاملچکیده سنجش و تعیین سطح توسعه یافتگی به عنوان یکی از مهم ترین مسائل برنامه ریزی کشورها می باشد، به نحوی که از دهه 1990 غالب کشورها به بازنگری وضعیت خود در این خصوص پرداخته اند. بنابراین، در پژوهش حاضر به منظور تعیین سطح توسعه یافتگی استان های کشور از هفت شاخص؛ امید به زندگی، سرانه تولید ناخالص، سطح زیرکشت، سطح سواد، وضعیت اشتغال، دسترسی به امکانات آموزشی و دسترسی به آب آشامیدنی با استفاده از مدل کمی موریس و نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، استفاده شده است. طبق نتایج به دست آمده از تحلیل شاخص های مذکور، استان های تهران، فارس و اصفهان به ترتیب با ضریب توسعه موریس 62/78، 38/70 و 69 دارای بالاترین سطح توسعه از نقطه نظر شاخص های توسعه و استان های هرمزگان، کهکیلویه و بویراحمد و سیستان و بلوچستان به ترتیب با ضریب توسعه موریس 87/40، 66/33 و 62/3 دارای پایین ترین سطح توسعه در بین استان های کشور می باشند. همچنین با استفاده از نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، پهنه بندی و توزیع فضایی درجه توسعه یافتگی استان های کشور نمایش داده شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
96 - آﺷﮑﺎرﺳﺎزی ﺗﻐﯿﯿﺮات ﮐﺎرﺑﺮی و ﭘﻮﺷﺶ اراﺿﯽ در اﻓﻖ 2025 ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪل اتوماتای سلولی CA (ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮردی: شمال شهر اصفهان)
اعظم خدادادی رحیم سرور مجید ولی شریعت پناهیچکیده ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻣﺮوز ﻣﺎ در آن زﻧﺪﮔﻲ میکنیم، ﺟﻬﺎن ﺷﻬﺮی اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ آن، دوری از ﻣﺤﻴﻂ ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﭘﺬﻳﺮش ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻧﺎﻣﺘﻌﺎدﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از رواﺑﻂ ﻧﺎﻣﻮزون انسانها و ﻓﻀﺎی ﺷﻬﺮی ﻧﺸﺄت میگیرد. روش متنوعیهای ﺑﺮای ﻣﺪل ﺳﺎزی ﺗﻐﻴﻴﺮات ﭘﻮﺷﺶ و ﻛﺎرﺑﺮی اراﺿﻲ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ از ﺟﻤﻠﻪ چکیده کاملچکیده ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻣﺮوز ﻣﺎ در آن زﻧﺪﮔﻲ میکنیم، ﺟﻬﺎن ﺷﻬﺮی اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ آن، دوری از ﻣﺤﻴﻂ ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﭘﺬﻳﺮش ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻧﺎﻣﺘﻌﺎدﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از رواﺑﻂ ﻧﺎﻣﻮزون انسانها و ﻓﻀﺎی ﺷﻬﺮی ﻧﺸﺄت میگیرد. روش متنوعیهای ﺑﺮای ﻣﺪل ﺳﺎزی ﺗﻐﻴﻴﺮات ﭘﻮﺷﺶ و ﻛﺎرﺑﺮی اراﺿﻲ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ از ﺟﻤﻠﻪ آنها میتوان ﺑﻪ ﻣﺪل CA ﻣﺎرﻛﻮف اﺷﺎره ﻛﺮد. اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ در ﺻﺪد اﺳﺖ اﻟﮕﻮی روش ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﺟﺪﯾﺪ را ﺑﺮای ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزی دﯾﻨﺎﻣﯿﮏ ﮐﺎرﺑﺮی اراﺿﯽ ﺷﻬﺮی، ﺑﺎ اﺳـﺘﻔﺎده ازﺳـﻨﺠﺶ از دور، GIS و ﻣـﺪل سلولهای ﺧﻮدﮐﺎر ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﺎﯾﺪ.در اﻳـﻦ پژوهش، شمال ﺷـﻬﺮ اﺻـﻔﻬﺎن و حدودتقریبی اراﺿـﻲ اﻃﺮاف آن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ و از ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﻣﺎﻫﻮارهای ﺳـﺎل 1991 و ﺳـﺎل 2001 وسال 2017 ﺑﺮای ﺗﻬﻴﻪ نقشههای ﭘﻮﺷﺶ اراﺿﻲ ﻣﻨﻄﻘﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ. این پژوهش ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪ ﻛـﻪ در پیشبینی ده سال آینده در ابتدا تصویر طبقهبندی شده سال 1991 و بعد تصویر طبقهبندی شده سال 2001 به مدل معرفی گردید که از این طریق ماتریس تبدیلات به دست آمد، برای پیشبینی سال 2025، که بعد از این مرحله، تصویر سال 2017 را همراه با ماتریس تبدیلات به دست آمده از دوره قبل و لایههای محدودیت رشد به مدل معرفی گردید و پیشبینی سال 2025 به دست آمد نشان میدهد از ﻣﺪل زنجیرهای CA ﻣﺎرﻛﻮف و ﻓﻴﻠﺘﺮ ﺑﺮای ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﭘﻮﺷﺶ اراﺿﻲ در ده ﺳﺎل آﻳﻨﺪه ﺑﻬﺮه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ، اﻳﻦ ﻣﺪل ﺑﻄـﻮر ﺗﻠﻔﻴﻘـﻲ CA-Markov ﻧﺎﻣﻴﺪه میشود. ﺑﺮای ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻣﺪل ﻣﺎرﻛﻮف ﻧﻴﺰ از روش دقت کلی و ضریب کاپا ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ، مدل CA-MARKOV دارای شاخص کاپای 13/88 میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
97 - ارزیابی توان اکولوژیک شهر همدان به منظور توسعه پایدار شهری با استفاده از سیستم اطلاعات مکانی
جواد نگاهداری مجید شمسچکیده امروزه با توجه به رشد صعودی جمعیت و پیشرفت صنعت شهرسازی، یکی از مسائلی که مدیران و برنامه ریزان شهری با آن مواجه هستند توسعه پایدار شهری است. خصوصیات مهمی مانند مشخصات فیزیکی، اقلیمی، اکولوژیکی، اجتماعی و اقتصادی، چارچوب شکل گیری یک شهر را ایجاد می کنند. از مهمت چکیده کاملچکیده امروزه با توجه به رشد صعودی جمعیت و پیشرفت صنعت شهرسازی، یکی از مسائلی که مدیران و برنامه ریزان شهری با آن مواجه هستند توسعه پایدار شهری است. خصوصیات مهمی مانند مشخصات فیزیکی، اقلیمی، اکولوژیکی، اجتماعی و اقتصادی، چارچوب شکل گیری یک شهر را ایجاد می کنند. از مهمترین ویژگی های شهر در روند توسعه آن، خصوصیات اکولوژیکی و اقلیمی است که متأثر از شرایط مکانی منطقه است. نقشه های توسعه شهری به عنوان یکی از ملزومات در مدیریت و برنامه ریزی کلانشهری است. بر این اساس، در این پژوهش ابتدا با بررسی مطالعات پیشین به شناسایی و دسته بندی معیارهای مؤثر و ضریب تأثیر آنها در تعیین توسعه شهری پرداخته شده است که معیارهای فاصله از آب های جاری سطحی (رودخانه ها)، دسترسی به راه های اصلی، فاصله از گسل های اصلی و فرعی، نزدیکی به توسعه فیزیکی فعلی شهر، نوع کاربری اراضی، مشخصات زمین شناسی، جنس خاک، شیب، ارتفاع، جهت شیب و پارامترهای اقلیمی (شرایط آب و هوا) مورد توجه قرار گرفت. پس از آن، محققین با استفاده از معیارهای مذکور، سعی در ارزیابی توان اکولوژیکی در توسعه شهری در شهر همدان نموده اند. در این راستا، از یک مدل تحلیلی بر پایه سیستم اطلاعات مکانی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد. با تلفیق معیارها در محیط نرم افزار ArcGIS، نقشه توسعه شهری شهرستان همدان در چهار کلاس بسیار مناسب، مناسب، نامناسب و بسیار نامناسب تولید شد. نتایج به دست آمده نشان می دهند که %43/8 (حدود 18040 هکتار) از مساحت کل شهر همدان در طبقه بسیار مناسب جهت توسعه شهری قرار دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
98 - تأثیر روابط اجتماعی در ایجاد اعتمادسازی بر سیستم اطلاعات حسابداری مدیریت
سید حسین احمدی لنگری علی خوزینهدف: دستیابی به اطلاعات به بالاترین میزان به منظور افزایش سطح اجتماعی اعتماد از سیستم اطلاعات حسابداری مدیریت میتواند با استفاده از ابزارهای هوشمندانه حاصل شود. هدف پژوهش حاضر بررسی چگونگی تأثیر اهداف جامعهپذیری (شهرتسازی و پشتیبانی اطلاعات)، سیاستهای جامعهپذیری (پ چکیده کاملهدف: دستیابی به اطلاعات به بالاترین میزان به منظور افزایش سطح اجتماعی اعتماد از سیستم اطلاعات حسابداری مدیریت میتواند با استفاده از ابزارهای هوشمندانه حاصل شود. هدف پژوهش حاضر بررسی چگونگی تأثیر اهداف جامعهپذیری (شهرتسازی و پشتیبانی اطلاعات)، سیاستهای جامعهپذیری (پاداش، هنجارهای مشترک و اعتبار) و افراد جامعهپذیر (صمیمیت و علایق مشترک) در سیستم اطلاعاتی حسابداری مدیریت بوده است. روش: برای بررسی روابط بین متغیرهای پژوهش سه فرضیه تدوین گردید که پس از توزیع پرسشنامه بین مدیران ارشد و میانی شرکتهای شهرک صنعتی شهر ساری، 158 پاسخدهنده در فاصله زمانی بهمن تا اسفند ماه 1400 آن را تکمیل نمودند. دادهها با استفاده از نرمافزارSPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافتهها: وجود رابطه معنادار بین اهداف جامعهپذیری، در سیستم اطلاعاتی حسابداری مدیریت رد شد، اما وجود رابطه معناداری بین سیاستهای جامعهپذیری و افراد جامعهپذیر در سیستم اطلاعاتی حسابداری مدیریت تأیید گردید. یافتهها نشان داد که سیاست و جنبههای افراد جامعهپذیری بر اعتماد به توصیههای افراد جامعه تأثیر مثبتی میگذارد. نتیجهگیری: پیکربندیهای متعددی که شامل یک رابطه همافزایی و جایگزینی در بین ابعاد فرعی جامعهپذیری است، به توصیههای مدیر اعتماد میکند. سیستم اطلاعات حسابداری مدیریت، مدیران را قادر میسازد تا در تعاملات متقابل با کارکنانی که علایق مشابهی دارند، همکاری کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
99 - تجارب زیسته معلمان از کیفیت سیستم اطلاعات مدیریت برنامه شاد در مدارس دوره ابتدایی: یک مطالعه پدیدارشناسانه
مریم شفیعی سروستانی فهیمه کشاورزی ثریا درفشهدف اصلی پژوهش حاضر، واکاوی تجارب زیسته معلمان از کیفیت سیستم اطلاعات مدیریت برنامه شاد در مدارس دوره ابتدایی به صورت یک مطالعه پدیدارشناسانه بود. طرح پژوهش کیفی با استفاده از روش پدیدارشناسی توصیفی اجرا شد. مشارکت کنندگان دراین پژوهش متشکل از 17 نفر معلمان دارای تجربه چکیده کاملهدف اصلی پژوهش حاضر، واکاوی تجارب زیسته معلمان از کیفیت سیستم اطلاعات مدیریت برنامه شاد در مدارس دوره ابتدایی به صورت یک مطالعه پدیدارشناسانه بود. طرح پژوهش کیفی با استفاده از روش پدیدارشناسی توصیفی اجرا شد. مشارکت کنندگان دراین پژوهش متشکل از 17 نفر معلمان دارای تجربه تدریس در شیراز در سال 1400بودند که با رویکرد نمونه گیری هدفمند و روش نمونه گیری معیار انتخاب شدند. روش گردآوری دادهها، مصاحبه نیمه ساختاریافته و برای سنجش اعتبار اولیه داده ها از معیار های قابل قبول بودن و قابلیت اعتماد بودن داده های کیفی استفاده شد. پس از کدگذاری دادهها از روش تحلیل مضمون برای تشکیل شبکه مضامین کیفیت سیستم اطلاعات مدیریت برنامه شاد استفاده شد. نتایج نشان داد از ترکیب و ادغام 156 کد پایه، 27 مضمون پایه و 5 مضمون سازمان دهنده ذیل یک مضمون فراگیر با عنوان کیفیت سیستم اطلاعات مدیریت برنامه شاد در مدارس دوره ابتدایی شکل گرفت. پنج مضمون سازمان دهنده عبارت بودند از تجارب مربوط به عملکرد تحصیلی دانش آموزان، تجارب مربوط به تعاملات رفتاری دانش آموزان، تجارب ارزشیابی دانش آموزان و تجارب مربوط به تدریس معلم تجارب مربوط به والدین. با توجه به لزوم تدریس در فضای مجازی در کلیه مقاطع خصوصاً دوره ابتدایی پیشنهاد میگردد، سیاستگذاران و برنامه ریزان آموزشی ابتدا زیرساختهای فناورانه لازم را برای متولیان عرصه تعلیم و تربیت فراهم سازند و اقداماتی همچون شناخت سیستم اطلاعات مدیریت در برنامه شاد و نحوه استفاده مطلوب از آن، ایجاد فضای تدریس دوطرفه، ایجاد سیستم ارزشیابی دانش آموزی، ارتقا سرعت برنامه ها و غیره را به صورت اثربخش در دستور کار خود قرار دهند تا نتایج اثربخش در چنین سیستم هایی نیز به وضوح قابل مشاهده باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
100 - مکانیابی نیروگاه های خورشیدی با استفاده از داده های اقلیمی و سامانه اطلاعات مکانی (مطالعة موردی: استان ایلام)
هدی احمدی جعفر مرشدی فریده عظیمیهدف از این تحقیق تعیین مکان مناسب جهت احداث نیروگاه خورشیدی با توجه به معیار و گزینه های اقلیم (دما، تابش، بارش، ساعت آفتابی، تبخیر)، توپوگرافی (ارتفاع، شیب، جهت شیب، فاصله از گسل)، محیط زیست (کاربری اراضی، رودخانه ها) و محیط انسانی (محدوده مسکونی، راه ها) در محیط سیستم چکیده کاملهدف از این تحقیق تعیین مکان مناسب جهت احداث نیروگاه خورشیدی با توجه به معیار و گزینه های اقلیم (دما، تابش، بارش، ساعت آفتابی، تبخیر)، توپوگرافی (ارتفاع، شیب، جهت شیب، فاصله از گسل)، محیط زیست (کاربری اراضی، رودخانه ها) و محیط انسانی (محدوده مسکونی، راه ها) در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل سلسله مراتبی در استان ایلام است. بر اساس نقش و اهمیت این فاکتورها آمار هر کدام از پارامترها در نرم افزار اکسل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و نقشه هر کدام از معیارها در محیط (GIS) تهیه گردید و وزن هر کدام از معیارها با روش فرآیند سلسله مراتبی (AHP) تعیین گردید. از محیط نرم افزار ArcGIS®9.3 برای مدلسازی و تلفیق داده ها استفاده شد و نقشه احداث نیروگاه خورشیدی در چهار کلاس مختلف (ضعیف، متوسط، خوب و خیلی خوب) به دست آمد. نتایج نشان داد پهنه هایی که در منطقه با توان خیلی خوب شناسایی شدند مساحتی حدود 1510812500 متر مربع را به خود اختصاص دادند که مناطق جنوبی و غربی استان ایلام بهترین مکان های احداث نیروگاه خورشیدی هستند. نتایح همچنین نشان داد که سیستم اطلاعات جغرافیایی به عنوان یک سیستم پشتیبانی تصمیم گیری و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی مدل انعطاف پذیری در مدلسازی داده های مکانی در انتخاب مکان مناسب نیروگاه خورشیدی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
101 - ارزیابی آسیبپذیری آبخوان رامهرمز با تلفیق مدل دراستیک و تحلیل سلسله مراتبی
پوریا مرادی حسن روحی کاظم رنگزن نصرالله کلانتری نازنین قنبریدر مسائل مدیریت منابع آب زیرزمینی ارزیابی آسیبپذیری آبخوانها به منظور حافظت از این منابع در برابر آلودگی، از اهمیت بالایی برخوردار است. یکی از راهکارهای مهم و اولیه برای جلوگیری از آلودگی آبهای زیرزمینی، شناسایی مناطق آسیبپذیر آبخوان و استفاده از نتایج آن برای مدیر چکیده کاملدر مسائل مدیریت منابع آب زیرزمینی ارزیابی آسیبپذیری آبخوانها به منظور حافظت از این منابع در برابر آلودگی، از اهمیت بالایی برخوردار است. یکی از راهکارهای مهم و اولیه برای جلوگیری از آلودگی آبهای زیرزمینی، شناسایی مناطق آسیبپذیر آبخوان و استفاده از نتایج آن برای مدیریت کاربری اراضی است. در این تحقیق، آسیب پذیری آبخوان آبرفتی دشت رامهرمز در برابر آلودگی، به کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل دراستیک ارزیابی شده است. در مدل دراستیک نقشه هفت خصوصیات هیدروژئولوژیکی مؤثر بر آلودگی آبهای زیرزمینی (عمق تا سطح ایستابی، تغذیه خالص آبخوان، محیط آبخوان، محیط خاک، توپوگرافی، منطقۀ غیراشباع و هدایت هیدرولیکی) با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی با یکدیگر ترکیب، و نقشه آسیبپذیری آبخوان تهیه گردید. تلفیق لایه ها با سه روش دراستیک- دراستیک، دراستیک- فرآیند سلسله مراتبی و فرآیند سلسله مراتبی- فرآیند سلسله مراتبی انجام شد. از دادههای نیترات برای صحت سنجی مدل بهدستآمده، استفاده گردید. نتایج نشان می دهد که قسمت وسیعی از دشت دارای آسیب پذیری کم تا متوسط بوده و تنها قسمت های جنوب شرق دارای آسیب پذیری زیاد می باشد. همچنین نتایج دو روش دراستیک- دراستیک، دراستیک- فرآیند سلسله مراتبی نسبت به روش فرآیند سلسله مراتبی- فرآیند سلسله مراتبی جوابهای بهتری را در منطقه موردمطالعه داشته اند. مقادیر همبستگی میان شاخص کیو (Q) و غلظت نیترات در روش های دراستیک- دراستیک، دراستیک- فرآیند سلسله مراتبی و فرآیند سلسله مراتبی- فرآیند سلسله به ترتیب 97/0، 96/0 و 81/0 به دست آمد که تأییدی بر نتایج حاصلشده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
102 - تعیین رویشگاه بالقوه گاوزبان خارکدار (Anchusa strigosa) با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی و سیستم اطلاعات جغرافیایی در شهرستان دزفول
مجید صادقی نیا مهدی تازه زهرا جعفری کوروش کیانیتوسعه گیاهان بومی یکی از راهکارهای احیاء مراتع تخریب شده می باشد. گاوزبان خارک دار (Anchusa strigosa) یکی از گونه های مرتعی شهرستان دزفول و گونه ای دارویی و صادراتی است. با توجه به تخریب اینگونه، تحت تأثیر چرای مفرط و تخریب مراتع، می توان با ملاحظه خواهش های اکولوژیکی چکیده کاملتوسعه گیاهان بومی یکی از راهکارهای احیاء مراتع تخریب شده می باشد. گاوزبان خارک دار (Anchusa strigosa) یکی از گونه های مرتعی شهرستان دزفول و گونه ای دارویی و صادراتی است. با توجه به تخریب اینگونه، تحت تأثیر چرای مفرط و تخریب مراتع، می توان با ملاحظه خواهش های اکولوژیکی گونه مذکور، اقدام به توسعه رویشگاهی آن نمود. هدف از این تحقیق تعیین رویشگاه بالقوه برای توسعه گونه گاوزبان خارک دار با توجه به معیارهای اقلیمی، خاکی و توپوگرافی با استفاده از سامانه های اطلاعات جغرافیایی و تحلیل سلسله مراتبی میباشد. برای این منظور در سال 1394 از داده های مکانی حضور گونه به عنوان مکان های بالفعل برای رویش استفاده شد. بخشی از اطلاعات رویشگاهی اینگونه با استفاده از مطالعات زمینی و برداشت نقاط حضور آن استخراج شد. بدین ترتیب که ابتدا نقشه نقطه ای مناطق حضور بر اساس بازدید میدانی تهیه و سپس اطلاعات بیوفیزیکی رویشگاه های فعلی استخراج شد. جهت تکمیل اطلاعات فوق، خواهش های اکولوژیک گونه مذکور استخراج و با اطلاعات زمینی تلفیق شد. نقشه شش معیار در محیط ArcGIS®10.1 تهیه، طبقه بندی و استانداردسازی شد. ازآنجاکه وزن لایه های مذکور یکسان نیست، جهت اولویتبندی مناطق مستعد رویشگاهی از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی جهت وزن دهی استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان داد از کل مساحت 3/464547 هکتاری منطقه، 31 درصد رویشگاه خوب، 38 درصد رویشگاه متوسط، 7 درصد جزء رویشگاه های ضعیف تا خیلی ضعیف می باشد. درواقع مقدار مساحت مناطق رویشگاهی مناسب برای رشد و استقرار اینگونه 2/349909 هکتار است. همچنین از نتایج تحقیق استنباط می شود که بارندگی بیشترین وزن و شیب کمترین وزن را دارد که نشان داد که معیار بارندگی مهمترین و شیب بی اهمیت ترین برای رشد اینگونه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
103 - ارزیابی کارایی شبکه عصبی مصنوعی در پیش بینی روند بیابان زایی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS (مطالعة موردی: دشت دهلران، ایلام)
ثریا یعقوبی مرزبان فرامرزی حاجی کریمی جواد سروریانیکی از مشکلات اصلی مناطق خشک و نیمهخشک حاکمیت پدیده بیابان زایی است. بنابراین، شناخت و پیشبینی عوامل مؤثر در پیشرفت پدیده بیابانزایی میتواند در مدیریت بهتر این مناطق مؤثر واقع شود. هدف از این تحقیق ارزیابی صحت مدل شبکه عصبی مصنوعی در پیشبینی روند بیابانزایی و انتخ چکیده کاملیکی از مشکلات اصلی مناطق خشک و نیمهخشک حاکمیت پدیده بیابان زایی است. بنابراین، شناخت و پیشبینی عوامل مؤثر در پیشرفت پدیده بیابانزایی میتواند در مدیریت بهتر این مناطق مؤثر واقع شود. هدف از این تحقیق ارزیابی صحت مدل شبکه عصبی مصنوعی در پیشبینی روند بیابانزایی و انتخاب مؤثرترین معیار بیابانزایی در دشت دهلران با استفاده از مدل ایرانی ارزیابی وضعیت بیابانزایی (IMDPA) است. در این روش دو معیار آب و اقلیم به عنوان عوامل مؤثر در بیابانزایی انتخاب شدند. برای معیار اقلیم سه شاخص بارش سالانه، شاخص SPI و تداوم خشکسالی و برای معیار آب پنج شاخص افت آب، نسبت جذب سدیم، کلر، هدایت الکتریکی و کل مواد محلول در آب ارزیابی شد. با استفاده از مدل مذکور هر شاخص امتیازدهی شد. سپس با میانگین هندسی نقشههای معیار و شدت بیابانزایی در نرمافزار ArcGIS®93 برای دوره مورد نظر تهیه شد. در نهایت دادهها به شبکه عصبی مصنوعی جهت پیشبینی وارد شدند. نتایج نشاندهنده کارایی بالای مدلهای شبکه عصبی مصنوعی در پیشبینی روند بیابانزایی بود به گونهای که دقت شبکه بالای 80 درصد و میانگین مربعات خطا کمتر از یک بدست آمد. همینطور بر اساس نتایج بدست آمده برای دوره پیشبینی شده مهمترین معیارهای احتمالی تأثیرگذار بر شدت بیابانزایی منطقه به ترتیب معیارهای اقلیم و آب با متوسط وزنی 2 (متوسط زیر کلاس 1، 2 و 3)، 84/1 (متوسط زیر کلاس 1 و 2) رتبهبندی گردیدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
104 - ارزیابی شدت بیابان زایی با استفاده از مدل ایرانی بیابان زایی IMDPA (مطالعة موردی: دشت عباس، استان ایلام)
مریم ممبنی عبدالعلی کرمشاهی فرزاد آزادنیا پرویز گرایی کامران کریمیتحقیق حاضر به منظور بررسی پتانسیل بیابانزایی دشت عباس در منطقه نیمهخشک ایلام به وسعت 8/18028 هکتار با تکیه بر معیارهای خاک و پوشش گیاهی با استفاده از مدل ایرانی بیابان زایی صورت گرفت. با استفاده از این مدل هر یک از شاخصهای عمق مؤثر خاک، بافت خاک، هدایت الکتریکی، درصد چکیده کاملتحقیق حاضر به منظور بررسی پتانسیل بیابانزایی دشت عباس در منطقه نیمهخشک ایلام به وسعت 8/18028 هکتار با تکیه بر معیارهای خاک و پوشش گیاهی با استفاده از مدل ایرانی بیابان زایی صورت گرفت. با استفاده از این مدل هر یک از شاخصهای عمق مؤثر خاک، بافت خاک، هدایت الکتریکی، درصد سنگ و سنگریزه، بهرهبرداری از پوشش گیاهی، تجدید حیات و وضعیت پوشش گیاهی با کمک نرمافزار ArcGIS®9.3، بدست آمده و نقشه مربوط به وضعیت هرکدام از معیارها تهیه شد. در نهایت با تلفیق و تعیین میانگین هندسی معیارها نقشه شدت بیابانزایی بدست آمد. نقشه شدت بیابان زایی بر اساس معیار خاک نشان می دهد که بالغ بر 4843 هکتار از منطقه که برابر با 8/28% است در طبقه کم و 13185 هکتار که معادل 13/73 درصد از منطقه است در طبقه متوسط قرار دارد. همچنین نتایج حاصل از میانگین هندسی شاخص های معیار پوشش گیاهی حاکی از این است که 99/7005 هکتار (86/38%) از مساحت دشت در طبقه کم، 45/407 هکتار (26/2%) از مساحت منطقه در طبقه متوسط و 35/10615 هکتار (88/58%) از مساحت منطقه در طبقه شدید جای دارد. نتایج حاصل از ارزش دهی معیارهای مورد بررسی بیان کننده این است که معیار پوشش گیاهی با ارزش 6/2 مؤثرترین معیار در افزایش شدت بیابان زایی دشت عباس است. بر این اساس مشاهده می شود که ارزش کمی شدت بیابان زایی برای کل منطقه در طبقه متوسط قرار گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
105 - مدلسازی بومگردی در تفرج گسترده با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (مطالعۀ موردی: منطقه ونایی بروجرد)
علی آریاپور مسلم حدیدی الهه کرمی گلناز خردمند مسعود گودرزیهدف از مطالعه حاضر مدلسازی شایستگی گردشگری گسترده حوزه آبخیز ونایی شهرستان بروجرد در استان لرستان، تعیین کلاسهای مختلف شایستگی، امکان رفع موانع کم کننده شایستگی و تعیین اولویت عوامل مؤثر بر شایستگی است. این تحقیق در سال 1394 بصورت کتابخانهای، پرسشنامهای و میدانی صور چکیده کاملهدف از مطالعه حاضر مدلسازی شایستگی گردشگری گسترده حوزه آبخیز ونایی شهرستان بروجرد در استان لرستان، تعیین کلاسهای مختلف شایستگی، امکان رفع موانع کم کننده شایستگی و تعیین اولویت عوامل مؤثر بر شایستگی است. این تحقیق در سال 1394 بصورت کتابخانهای، پرسشنامهای و میدانی صورت گرفت. با استفاده از سوابق کتابخانهای، نظرات متخصصین و استخراج نظرات گردشگران از پرسشنامه استاندارد و نیز از طریق آنالیز تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، ابتدا عوامل مؤثر بر گردشگری رتبهبندی شدند. سپس لایههای اطلاعاتی و مکانی متناظر هر عامل از طریق منابع موجود مانند نقشههای توپوگرافی، تصاویر ماهوارهای، خرید نقشهها، استفاده از اطلاعات ادارات منطقه و نقشههای پایه در محیط ArcGIS®9.3 تلفیق شدند. معیارهای مورد بررسی به دو دسته کلی فیزیکی و غیر فیزیکی تقسیم شدند. در مجموع با توجه به نوع گردشگری گسترده 12 معیار مورد ارزیابی قرار گرفته و نقشههای هر کدام جداگانه در محیط نرمافزار تولید و بر اساس رتبهبندی با هم تلفیق شدند. نتایج نشان داد که دو معیار کلی از نظر ارزش و اولویت با هم یکسان هستند. نتایج نشان داد که در معیار فیزیکی، حساسیت خاک به فرسایش مهمترین عامل و فاصله از جادهها کماهمیتترین معیار به ترتیب با ضرایب 22/0 و 01/0 بودند. ضریب ناسازگاری در این نوع مقایسه 4/0 بود که نشان از مقایسه منطقی معیارها را دارد. نتایج معیارهای غیر فیزیکی (زیستی) نیز نشان داد که بین کاربری اراضی، تنوع جانوری و پوشش گیاهی اختلافی از نظر اولویتبندی وجود نداشت و ضرایب آنها برابر میباشند. بر اساس طبقهبندی فائو مناطق بر اساس شایستگی به سه دسته از خیلی مناسب (1S) تا نامناسب (3S) طبقهبندی گردید. نتایج نشان داد که قسمت زیادی از منطقه در کلاس یک طبقهبندی کاملاً مناسب (1S) به مساحت 2150 هکتار، معادل 66/36 درصد قرار گرفت و این مساحتها اغلب در ارتفاعات که مناسب کوهنوردی و کوهپیمایی هستند واقع شده است. قسمتهایی که ارتفاعات کمتر و یا بیشتر دشتی هستند دارای پتانسیل کمتری به مساحت 1235 هکتار با معادل 07/21 درصد است. در این مدل موانع طبیعی قابل رفعی وجود نداشت که با برطرف کردند آنها بتوان پتانسیل گردشگری منطقه را افزایش داد. در مجموع باید توجه داشت که گسترش روستا و کم شدن پوشش گیاهی موجب اثراتی بر تنوع گیاهی و حیاتوحش و نیز تخریب و آلودگی منطقه خواهد داشت که خود در مهر و مومهای آتی موجب کاهش پتانسیل گردشگری شده و باید مسئولان محلی تصمیماتی در این خصوص اتخاذ نمایند. نیز در صورت احداث پناهگاه در محل مناسب منطقه و در میانه راه، موجب اطمینان خاطر گردشگران و افزایش پتانسیل کوهنوردی در منطقه و در نتیجه گسترش اکوتوریسم میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
106 - پتانسیلیابی منابع آب زیرزمینی دشت ازنا – الیگودرز با استفاده از متغیرهای محیطی و مدل نسبت فراوانی
سمیرا قربانی نژاد مانیا دانش فر امید رحمتی فاطمه فلاح علی حقی زاده ناصر طهماسبی پورافزایش جمعیت و استفاده بیش از حد از منابع مختلف آبی، منجر به توجه ویژه به منابع آبهای زیرزمینی شده است. در این تحقیق، کارایی مدل نسبت فراوانی در پتانسیلیابی منابع آب زیرزمینی دشت ازنا – الیگودرز استان لرستان مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا لایههای رقومی 11 معیار مؤث چکیده کاملافزایش جمعیت و استفاده بیش از حد از منابع مختلف آبی، منجر به توجه ویژه به منابع آبهای زیرزمینی شده است. در این تحقیق، کارایی مدل نسبت فراوانی در پتانسیلیابی منابع آب زیرزمینی دشت ازنا – الیگودرز استان لرستان مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا لایههای رقومی 11 معیار مؤثر در پتانسیل آبهای زیرزمینی (ارتفاع زمین، سنگشناسی، انحنای سطح زمین، شیب، جهت شیب، کاربری اراضی، فاصله از رودخانه، تراکم شبکۀ آبراههها، فاصله از گسل، تراکم گسل، خاکشناسی و شاخص رطوبت توپوگرافی) در GIS تهیه گردید. تعداد 370 چاه موجود در منطقه با آبدهی بیشتر از 11 (مترمکعب بر ساعت) به عنوان چاههای دارای آبدهی مناسب انتخاب و لایه موقعیت رقومی آنها بهصورت تصادفی به گروههای آموزش (70%) و اعتبارسنجی (30%) تقسیم گردید. سپس لایههای مربوط به متغیرهای محیطی طبقهبندی و بر اساس تراکم چاهها و مدل نسبت فراوانی، وزن هریک از کلاسها تعیین گردید. در نهایت نقشه پتانسیل منابع آب زیرزمینی بر اساس مدل نسبت فراوانی تهیه شد. صحت نقشه نهایی بر اساس روش منحنی راک (ROC) ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که نقشه پتانسیل منابع آب زیرزمینی تهیه شده بر اساس مدل نسبت فراوانی دارای 72/1% بوده که بیانگر قابلیت بالای این مدل در پتانسیلیابی منابع آب زیرزمینی است. نقشه پتانسیل منابع آب زیرزمینی منطقه نشان داد که کلاسهای با پتانسیل کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد به ترتیب 210/79، 210/24، 210/29 و 209/24 کیلومترمربع را به خود اختصاص دادهاند. لذا استفاده از مدل نسبت فراوانی در این منطقه قابلاعتماد است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
107 - بررسی شدت بیابانزایی با استفاده از مدل مدالوس (مطالعۀ موردی: اراضی غرب اهواز)
عبدالرضا کاظمی نیا کاظم رنگزن مهدی محمودابادیبا توجه به مفهوم بیابانزایی که عبارت است از تخریب اراضی در نواحی خشک نیمهخشک و نیمه مرطوبِ خشکِ ناشی از عوامل متعددی چون تغییرات اقلیمی و فعالیتهای انسانی، این پدیده مدتهاست که یک مشکل جدّی اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی در بسیاری از کشورها شناخته شده است. در این تحق چکیده کاملبا توجه به مفهوم بیابانزایی که عبارت است از تخریب اراضی در نواحی خشک نیمهخشک و نیمه مرطوبِ خشکِ ناشی از عوامل متعددی چون تغییرات اقلیمی و فعالیتهای انسانی، این پدیده مدتهاست که یک مشکل جدّی اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی در بسیاری از کشورها شناخته شده است. در این تحقیق با استفاده از مدل مدالوس شدت بیابانزایی اراضی مناطق غربی شهر اهواز ارزیابی گردید. از داده های اقلیم، پوشش گیاهی، خاک و کاربری اراضی منطقه بعنوان معیارهای مؤثر در تعیین شدت بیابانزایی استفاده شد. در ابتدا هر معیار به صورت لایه اطلاعاتی وارد محیط GIS گردید و پس از پردازش، اقدام به وزن دهی معیارهای مذکور گردید. با تلفیق نقشه های رستری معیارها، با استفاده از میانگینگیری هندسی، شاخص حساسیت به بیابان زایی (ESAI) بدست آمد. بر اساس این شاخص نقشه نهایی حساسیت منطقه به بیابانزایی تهیه شد. نتایج نشان داد که منطقه از نظر تقسیمبندیهای روش مدالوس، به لحاظ شدت بیابان زایی در چهار تیپ بحرانی کم (C1)، بحرانی متوسط (C2)، بحرانی زیاد (C3) و خیلی زیاد (C4) قرار دارد. نتایج همچنان نشان داد که 11% منطقه در کلاس بحرانی کم، 30% آن در کلاس بحرانی متوسط، 25% در کلاس بحرانی زیاد و 29% در کلاس بحرانی خیلی زیاد قرار دارد. معیار اقلیم با مقدار شاخص 2/6 بیشترین تأثیر را در بیابانزایی منطقه دارد که علت آن وزش بادهای شدید و افزایش تعداد روزهای طوفانی و گرد و غباری است. شاخص کاربری اراضی با ارزش عددی 1/5 کمترین اثر را دارد و علت آن، غیرقابل استفاده بودن اراضی منطقه و اجرای طرح های بیابانزدایی در منطقه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
108 - طراحی شبکه جاده جنگلی به منظور توسعه گردشگری در منطقه حفاظت شده ارسباران با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی
منیژه طالبی باریس مجنونیان مجید مخدوم احسان عبدی محمود امیدمسیرهای دسترسی از نیازهای اساسی جهت دست یابی به مناطق تفرجی و برنامه ریزی گردشگری هستند. هدف از این تحقیق، طراحی و ارزیابی شبکه جاده جنگلی بهمنظور انتخاب شبکه جاده بهینه جهت توسعه گردشگری در منطقه حفاظت شده ارسباران است. بدین منظور مناطق مستعد تفرجی با استفاده از روش س چکیده کاملمسیرهای دسترسی از نیازهای اساسی جهت دست یابی به مناطق تفرجی و برنامه ریزی گردشگری هستند. هدف از این تحقیق، طراحی و ارزیابی شبکه جاده جنگلی بهمنظور انتخاب شبکه جاده بهینه جهت توسعه گردشگری در منطقه حفاظت شده ارسباران است. بدین منظور مناطق مستعد تفرجی با استفاده از روش سیستمی مخدوم و شبکه عصبی پرسپترون چندلایه (MLP) ارزیابی و شناسایی شدند. برای تهیه نقشه شایستگی عبور جاده، معیارهای مؤثر بر طراحی جاده با روش منطق فازی استانداردشده و با توجه به اهمیت نسبی حاصل از فرایند تحلیل سلسله مراتبی تلفیق شدند. سپس گزینه های شبکه جاده جهت دسترسی به مناطق تفرجی در محیط GIS طراحی و از جهات فنی، محیط زیستی و اجتماعی- اقتصادی ارزیابی گردید. نتایج ارزیابی مناطق مستعد گردشگری نشان داد، بخش هایی از منطقه دارای توان برای تفرج متمرکز طبقه 2 (0.17%) و تفرج گسترده طبقه 2 (10.09%) می باشد. با توجه به نتایج وزن دهی معیارها، معیار شیب با مقدار 0.289 و معیار ارتفاع با مقدار 0.033 به ترتیب بیشترین و کمترین وزن را به خود اختصاص دادند. در کل 14 گزینه شبکه جاده طراحی شدند و بر اساس ارزیابی نهایی گزینه 7 با تراکم 3.34 متر در هکتار، قابلیت دسترسی (سخت) 64.68 درصد و با حداقل هزینه و اثرات محیط زیستی بهعنوان گزینه بهینه انتخاب شد. بنابراین با در نظر گرفتن هزینه و اثرات محیط زیستی و با بهکارگیری قابلیت های GIS می توان به طراحی اصولی شبکه جاده و درنتیجه توسعه جاده های دسترسی موجود بهمنظور توسعه گردشگری در منطقه پرداخت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
109 - شناسایی و تفکیک رخساره های ژئومورفولوژی منطقه سبزوار با استفاده از سنجشازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی
اسماعیل سیلاخوری مجید اونقچشم اندازهای ژئومورفولوژی پایه و اساس بررسی های منابع طبیعی حوزه های آبخیز به شمار می رود. زیرا که این مناظر تحت تأثیر عوامل بسیاری مانند آبوهوا، خاک، هیدرولوژی، محیط زیست، زمینشناسی و غیره هستند. در این پژوهش، منطقه سبزوار با روند ژئومورفولوژیکی متنوع از کوهستان چکیده کاملچشم اندازهای ژئومورفولوژی پایه و اساس بررسی های منابع طبیعی حوزه های آبخیز به شمار می رود. زیرا که این مناظر تحت تأثیر عوامل بسیاری مانند آبوهوا، خاک، هیدرولوژی، محیط زیست، زمینشناسی و غیره هستند. در این پژوهش، منطقه سبزوار با روند ژئومورفولوژیکی متنوع از کوهستان تا پلایا انتخاب گردید تا با استفاده از سنجشازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی رخساره ای ژئومورفولوژی آن شناسایی و تفکیک گردد. برای این منظور از تلفیق دو روش رویهم گذاری لایه ها و تفسیر بصری واحدهای فتومورفیک استفاده شد. درروش روی همگذاری لایه ها نقشه های شیب، ارتفاع و زمین شناسی تهیه و طبقه بندی شد. در بخش تفسیر بصری، تصاویر ماهواره ای لندست 5 سنجنده TM مورداستفاده قرار گرفت. پس از پیش پردازش تصاویر، تکنیک های تحلیل مؤلفه های اصلی، شاخص OIF، تصاویر کاذبرنگی، روش هیستوگرام متعادل شده و شاخص NDVI مورداستفاده قرار گرفت تا با تفسیر بصری، واحدهای فتومورفیک تفکیک گردند. درنهایت 4 واحد، 10 تیپ و 96 رخساره (در 261 تکرار) تفکیک شد. بررسی آماری با استفاده از آزمون مربع کای نشان داد که بین مساحت واحدها، تیپ ها و رخساره های بیابانزایی تفاوت معنی دار در سطح اطمینان 99 درصد مشاهده می شود که نشان دهنده تفکیک فضایی مناسب منطقه است. واحد دشت سر (50.97%)، تیپ دشت سر پایینی (25.97%) و رخساره مخروط افکنه با فرسایش آبراهه ای (375.43 ha) بیشترین پراکنش فضایی را در منطقه به خود اختصاص دادند. درنهایت می توان گفت روش روی همگذاری لایه ها برای مناطق بیابانی ناتوان است و استفاده تلفیقی از تفسیر بصری واحدهای فتومورفیک می تواند این نقیصه را برطرف کرده و دقت نقشه خروجی را افزایش دهد. نقشه مذکور، جهت تهیه و اجرای طرح های مربوط به تعیین قابلیت اراضی، منابع طبیعی و مقابله با بیابانزایی می تواند مورداستفاده قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
110 - پایش تغییرات زمانی- مکانی شاخصهای مؤثر بیابانزایی مناطق خشک جنوب خراسان رضوی
سرور داوری علیرضا راشکی مرتضی اکبری علیاصغر طالبانفردبیابانزایی یکی از پیچیدهترین تهدیدهای محیطزیست با اثرات منفی اقتصادی- اجتماعی است که باگذشت زمان نقش فزایندهای درشدت تخریب زمین دارد. هدف از این تحقیق پایش تغییرات مکانی و زمانی عوامل مؤثر در بیابانزایی مناطق جنوبی استان خراسان رضوی است. دادههای اولیه شامل پارامتر چکیده کاملبیابانزایی یکی از پیچیدهترین تهدیدهای محیطزیست با اثرات منفی اقتصادی- اجتماعی است که باگذشت زمان نقش فزایندهای درشدت تخریب زمین دارد. هدف از این تحقیق پایش تغییرات مکانی و زمانی عوامل مؤثر در بیابانزایی مناطق جنوبی استان خراسان رضوی است. دادههای اولیه شامل پارامترهای اقلیمی، پوششگیاهی، زمینشناسی، خاکشناسی، آبهای زیرزمینی و سطحی، کشاورزی و اطلاعات اقتصادی-اجتماعی پس از جمعآوری، به محیط GIS معرفی و نقشه واحدکاری ژئوبیوفاسیس تهیه شد. سپس با استفاده از مدل ایرانی IMDPA شدت بیابانزایی محاسبه و عوامل مؤثر در بیابانزایی منطقه تعیین گردید. ارزیابی تغییرات زمانی و مکانی معیارها و شاخصهای مؤثر نیز بر اساس دادهها، نقشههای موجود، نظرات کارشناسی و بررسی تصاویر ماهوارهای انجام شد. نتایج ارزیابی شدت خطر بیابانزایی با مدل IMDPA نشان داد که منطقه در دو کلاس متوسط و شدید به ترتیب به مقدار 22 و 77 درصد قرار دارد. پایش دورهای شاخصهای مؤثر بیابانزایی نیز نشان داد که کمبود بارش در مدت 25 سال گذشته 1388-1363، باعث افزایش خشکی و خشکسالی در تمامی منطقه شده است. بررسی تغییرات کاربری اراضی نیز در مدت 10 سال 1390-1380، بیانگر کاهش 6 درصدی سطح اراضی مرتعی و افزایش سطح اراضی کشاورزی بوده که دلیل اصلی آن افزایش 1.5 درصدی نرخ رشد جمعیت در مدت سالهای 1390-1365 میباشد. برداشت بیشازحد از سفرههای آب زیرزمینی نیز باعث افت 10 درصد سطح آب در چاهها شده که نتیجه آن افزایش شوری در اراضی و همچنین تشدید فرسایش بادی در بیش از 93 درصد منطقه بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
111 - ارزیابی صحت مکانی برنامه های اصلاح و احیاء پیشنهادی در طرح مرتعداری حوزه آبخیز میخوران کرمانشاه
زینب جعفریان سمیرا پروینی عطااله کاویانبا توجه به هزینه های تعلقگرفته به اجرای طرح های منابع طبیعی، انجام مطالعات دقیق و کاربردی ضروری است چراکه عدم پاسخ مثبت طرح های انجامشده، هدر رفت سرمایه انسانی و بودجه مالی و عدم اعتماد ساکنین حوزه های آبخیز به مجریان طرح ها و ادارات منابع طبیعی را در پی خواهد د چکیده کاملبا توجه به هزینه های تعلقگرفته به اجرای طرح های منابع طبیعی، انجام مطالعات دقیق و کاربردی ضروری است چراکه عدم پاسخ مثبت طرح های انجامشده، هدر رفت سرمایه انسانی و بودجه مالی و عدم اعتماد ساکنین حوزه های آبخیز به مجریان طرح ها و ادارات منابع طبیعی را در پی خواهد داشت. هدف این تحقیق، مکان یابی عملیات اصلاحی و احیایی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی به روش بولین و مقایسۀ نتایج آن با پروژه های طرح اجراشده در حوزه آبخیز میخوران در سال 1385 است. مکان یابی روش های اصلاح و احیائی به تفکیک بر اساس نقشه های بارندگی، شیب، وضعیت مرتع و خاک در مراتع مذکور انجام شد و سپس با تلفیق نقشه های پیشبینیشده برای همۀ عملیات قابلاجرا، نقشه پیشنهادی مکان های مناسب اجرا معرفی گردید. این نقشه نشان داد که بذرکاری در 4.761 کیلومترمربع، میانکاری در6.973، کپه کاری در 15.154، پیتینگ در 0.127، ریپر زدن در 0.455، بذرپاشی در 0.046 و تبدیل دیمزارهای کم بازده به مرتع در 17.997 کیلومترمربع و قرق در تمام سطح حوضه قابلاجراست. در طی طرح اجراشده در بهار 1385 کپه کاری در مساحت 3.004، نهال کاری در 7.675، مدیریت چرای دام در مرتع 51.717، حفاظت از اراضی حساس در 15.271 و تبدیل دیمزارهای کم بازده به مرتع در 2.067 کیلومترمربع از سطح مراتع این حوزه اجراشده است که با تطبیق این دو نقشه، ضریب کاپا برابر 0.27 بهدستآمده که نشان دهنده تطابق کم بین دو نقشه است. این نتیجه مبین عدم تناسب عملیات اصلاحی و احیایی اجراشده با عملیات مناسب بر اساس شرایط موجود در منطقه، است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
112 - ارزیابی کارایی و پهنه بندی کیفی منابع آب زیرزمینی دشت نقده جهت مصارف شرب، کشاورزی و صنعت
فریبا صادقی اقدم عطا الله ندیری اصغر اصغری مقدم اسفندیار عباس نوین پورآبخوان دشت نقده، واقع در قسمت جنوب غربی دریاچه ارومیه تأمین کننده نیازهای آبی این ناحیه است. به منظور ارزیابی و طبقه بندی کیفی منابع آبی این دشت، نمونه برداری از تعداد 33 حلقه چاه بهره برداری در تیرماه سال آبی 96-1395 انجام گرفت و ویژگی های هیدروشیمیایی، غلظت یون های اص چکیده کاملآبخوان دشت نقده، واقع در قسمت جنوب غربی دریاچه ارومیه تأمین کننده نیازهای آبی این ناحیه است. به منظور ارزیابی و طبقه بندی کیفی منابع آبی این دشت، نمونه برداری از تعداد 33 حلقه چاه بهره برداری در تیرماه سال آبی 96-1395 انجام گرفت و ویژگی های هیدروشیمیایی، غلظت یون های اصلی، فرعی و فلزات سنگین نمونه های آبی توسط روش های استاندارد اندازه گیری شد. با استفاده از داده های حاصل، امکان سنجی استفاده از آب زیرزمینی در مصارف مختلف با کاربرد روش های گرافیکی و معیارهای طبقه بندی کیفی شولر (شرب)، ویلکاکس (کشاورزی) و لانژیلر (صنعت) موردبررسی قرار گرفت. براساس اطلاعات موجود، به منظور تهیه نقشه های پهنه بندی کیفی مصارف آب، توزیع پارامترهای مؤثر در کیفیت هر نوع از کاربری با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و روش درونیابی زمین آماری (کریجینگ) برای سطح دشت انجام گرفت. در این راستا پس از ایجاد لایه های رستری پارامترهای مؤثر، رده بندی و تلفیق آنها، نقشه های نهایی پهنه بندی کیفی تهیه گردید. بر پایه نتایج درجه سختی آب شرب تمام نمونه ها بالا بوده و غلظت برخی از پارامترهای بیش از حد مجاز استاندارد آب شرب (WHO) و کشاورزی (FAO) است که می بایست کیفیت نامناسب این منابع موردتوجه قرار گیرد. ارزیابی کیفیت آب صنعتی، نشانگر رسوبگذار بودن 61% و خورنده بودن 39% نمونه ها، و همچنین کیفیت آب کشاورزی نشانگر کیفیت خوب و متوسط به ترتیب 46% و 39% نمونه های آبی بود. تجزیه و تحلیل نقشه های پهنه بندی کیفی با اطلاعات زمین شناسی، کاربری اراضی و توزیع واحدهای صنعتی دشت صورت گرفت و مشخص گردید که آب های زیرزمینی باکیفیت نامناسب به طور عمده در نواحی شمالی مرکز دشت و نواحی شرقی دشت وجود دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
113 - ارزیابی مدل های رقومی ارتفاع جهت تهیه نقشه پتانسیل فرسایش خندقی با استفاده از مدل مکسنت و سامانه اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز سمیرم، جنوب استان اصفهان)
رضا ذاکری نژادپیشینه و هدف فرسایش خندقی به عنوان یک نوع فرسایش آبی در اقلیمهای متفاوتی از مناطق خشک تا مرطوب گسترشیافته است. این نوع از هدر رفت خاک با تجمع روانابها، موجب جابجای و تخریب افقهای سطحی خاک میگردد. در مناطق وسیعی از ایران در شمال، مرکزی و جنوب با این نوع هدر رفت خاک چکیده کاملپیشینه و هدف فرسایش خندقی به عنوان یک نوع فرسایش آبی در اقلیمهای متفاوتی از مناطق خشک تا مرطوب گسترشیافته است. این نوع از هدر رفت خاک با تجمع روانابها، موجب جابجای و تخریب افقهای سطحی خاک میگردد. در مناطق وسیعی از ایران در شمال، مرکزی و جنوب با این نوع هدر رفت خاک مواجه میباشند. درواقع فرسایش خندقی به دلایل توپوگرافی متنوع، فرسایشپذیری خاک، عدم مدیریت صحیح خاک و کاربری نامناسب اراضی در بسیاری از این مناطق رخ میدهد. بنابراین برای حفاظت خاک در این مناطق لازم هست که نقشه حساسیت به فرسایش خندقی در دسترس مدیران و برنامه ریزان قرار داشته باشد. پارامترهای زیادی در ایجاد فرسایش خندقی تأثیر دارند ازجمله خاک، زمینشناسی منطقه، تکتونیک، هیدرولوژی، کاربری اراضی، پوشش گیاهی و توپوگرافی، که در مطالعات مختلف در سراسر جهان به آن اشارهشده است. معیار توپوگرافی منطقه از پارامترهای مهم در ایجاد فرسایش آبی ازجمله فرسایش آبکندی محسوب میگردد، که در هر منطقه با توجه به ویژگیهای فیزیکی منطقه منحصربهفرد عمل می کند. این پارامتر همچنین در واقع به صورت غیرمستقیم بر دیگر شاخص ها و یا معیارها تأثیرگذار است (مانند تأثیر آن بر پوشش گیاهی، اقلیم یا خاک منطقه). اگرچه تحقیقات زیادی در زمینه فرسایش خندقی صورت گرفته است، ولی مطالعات کمی در زمینه کاربرد مدلهای آماری تصادفی انجامگرفته است. این مطالعه اولین تحقیق در زمینه کاربرد مدل آماری حداکثر آنتروپی مکسنت در مناطق مرکزی ایران با تأکید بر اهمیت شاخصهای توپوگرافی مستخرج از مدلهای رقومی رایگان است. و بهعنوان یک روش جدید جهت تهیه نقشه حساسیت فرسایش خندقی در حوزه آبخیز سمیرم در جنوب استان اصفهان است. این حوزه آبخیز توسط تحت تأثیر فرسایشهای شدید آبی از جمله خندقی، شیاری و لغزشی است. همچنین این مطالعه ارزیابی نتایج در مدل رقومی ارتفاعی SRTM و ASTER با قدرت تفکیک 30 متر در تهیه نقشه خطر فرسایش خندق است که دادههای فوق از سایت زمینشناسی امریکا (USGS) تهیه گردید. تأکید اصلی در این تحقیق بر روی شاخصهای توپوگرافی بود زیرا که این شاخصها به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر روی ویژگیها خاک، پوشش گیاهی و اقلیم نیز تأثیرگذار میباشند.مواد و روش ها در این تحقیق برای پیش بینی مناطق حساس که در نتیجه فرسایش خندقی می باشند شامل مراحل ذیل است. در مرحله اول، با استفاده از تصاویر گوگل ارث و عکسهای هوایی و همچنین عملیات میدانی اقدام به دیجتایز کردن تعدادی از مناطق فرسایش خندقی بهصورت پلی گون انجام گردید که در ادامه کار تبدیل به نقاط گردیدند. در مرحله دوم اقدام به تهیه مهمترین شاخصهای توپوگرافی مؤثر بهعنوان لایههای محیطی مؤثر بر رخداد فرسایش خندقی گردید. شاخصهای توپوگرافی شامل شاخص رطوبت توپوگرافی، شاخص انحنا، شاخص انحنا پروفایل، شاخص شیب، شاخص جهت، شاخص قدرت فرسایندگی جریان، شاخص طول جریان، شاخص حوزه یا تمرکز جریان، شاخص همگرایی، شاخص ارتفاع و شاخص LS. این شاخصها از دو مدل رقومی ارتفاعی ASTER و SRTM با دقت 30 متر در محیط نرمافزار ساگا جی ای اس (SAGAGIS) تهیه گردید که در نهایت تبدیل به فرمت ASCII جهت اجرای مدل گردید. قبل از استخراج این شاخصهای توپوگرافی، پیش پردازهای لازم شامل فیلترگذاری و حذف خطاهای هیدرولوژیک و در محیط نرمافزار ArcGIS و ساگا و با استفاده از الگوریتم داربکس و پلانچون اقدام گردید. مدل مکسنت مدل حداکثر آنتروپی یک روش کلی برای پیش بینی یا استنباط از اطلاعات ناکامل است. این مدل برنامههای کاربردی در مناطق مختلف مانند نجوم، بازسازی تصویر، فیزیک آماری و پردازش سیگنال را مورد بررسی قرار میدهد. ایده مدل مکسنت تخمین احتمال رخداد هدف مورد مطالعه است. در واقع این مدل تنها نیاز به دادههای رخداد فرسایش خندقی نیاز دارد (دادههای موجود) از دیگر مزایای این مدل موارد زیر را شامل میشود؛ تنها به اطلاعات مربوط به وجود فرسایش، همراه با اطلاعات زیست محیطی برای کل منطقه مورد مطالعه نیاز دارد. این مدل میتواند از هر دو نوع دادههای پیوسته و یا گسسته جهت متغیرهای مستقل در مدل بکار برده شود.نتایج و بحث با به کار بردن مدل مکسنت در حوزه سمیرم، 70 درصد نقاط خندقی به عنوان نقاط تعلیمی به مدل و 30 درصد آن به عنوان نقاط آزمایشی جهت تعیین صحت ارزیابی نقشه نهایی تعیین گردید. اعتبار مدل مورد استفاده در این تحقیق با استفاده از سطح زیر نمودار راک یا سطح زیر منحنی AUC مورد ارزیابی قرار گرفت. نمودارهای راک به صورت اتوماتیک با اجرای این مدل برای دو نوع داده تعلیمی و آزمایشی تهیه میگردد. میزان AUC جهت پهنهبندی فرسایش خندقی برای دادههای تعلیمی نقشههای رقومی ارتفاع ASTER و SRTM به ترتیب 0.64 و 0.72 و برای نمونههای آزمایشی 0.68 و 0.73 است. این نتایج بیانگر آن است که مدل ارتفاعی SRTM دارای دقت بالاتری نسبت به ASTER است، و نقشه پتانسیل فرسایش خندقی با اجرا کردن شاخصهای مستخرج از مدل ارتفاعی SRTM آورده شده است به نظر میرسد یکی از دلایل پایین بودن دقت مدل ASTER به دلیل تأثیر پوشش گیاهی باشد گه باعث ایجاد خطاهای تراس مانند شده است درحالیکه در نقشه رقومی ارتفاعی SRTM به دلیل ماهیت راداری امواج این خطا کاهشیافته و نقشه دقیقتری از این مدل، تهیهشده است. نتایج این پژوهش نشان داد که شاخصهای قدرت فرسایندگی جریان آب با 40.30 درصد، ارتفاع با 22.7 درصد و شاخص همگرایی با 18 درصد دارای بیشترین تأثیر بر میزان فرسایش خندقی منطقه مطالعاتی میباشند. در این مطالعه نقشه پهنهبندی پتانسیل فرسایش خندقی در حوزه آبخیز سمیرم نشان میدهد، که مناطق با پتانسیل بالای فرسایشی بیشتر در نواحی جنوبی و جنوب غربی حوزه مورد مطالعه است.نتیجه گیری این مطالعه با استفاده از مدل مکسنت به منظور تهیه نقشه حساسیت به فرسایش خندق در حوزه آبریز سمیرم در جنوب استان اصفهان و با استفاده از شاخصهای توپوگرافی مؤثر و با استفاده از مدل حداکثر آنتروپی جهت شناسایی مناطق حساس فرسایش خندقی و همچنین شاخصهای تأثیرگذار اقدام گردید. از نتایج این مطالعه میتوان برای برنامهریزی کاربری اراضی و مدیریت مناطق دارای فرسایش خندق در جهت توسعه پایدار استفاده کرد. اگرچه نتایج این تحقیق نقش بارز شاخصهای توپوگرافی را در تهیه نقشه پتانسیل خندقی نشان داده ولی جهت افرایش دقت نتایج مدلسازی میتوان با توجه به قابلیت اطلاعات در دسترس در منطقه مورد از دیگر معیارهای تأثیرگذار در فرسایش خندقی از قبیل کاربری اراضی، پوشش گیاهی و خاک و غیره برای پهنهبندی مناطق به حساسیت فرسایش خندقی استفاده نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
114 - تعیین اراضی مستعد زراعت چوب اکالیپتوس در استان خوزستان با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی (Fuzzy AHP)
سعیده اسکندری سجاد عالی محمودی سراب سمیرا زندی فربا توجه به توقف بهرهبرداری از جنگلهای صنعتی شمال ایران، پژوهش پیش رو بهمنظور تعیین اراضی مستعد زراعت چوب اکالیپتوس در استان خوزستان با تحلیل سلسله مراتبی فازی و سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام شد. شاخصهای مورد استفاده شامل چهار شاخص اصلی منابع آبی دردسترس، کاربری اراض چکیده کاملبا توجه به توقف بهرهبرداری از جنگلهای صنعتی شمال ایران، پژوهش پیش رو بهمنظور تعیین اراضی مستعد زراعت چوب اکالیپتوس در استان خوزستان با تحلیل سلسله مراتبی فازی و سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام شد. شاخصهای مورد استفاده شامل چهار شاخص اصلی منابع آبی دردسترس، کاربری اراضی، اقلیمی و خاکشناسی و 22 زیرشاخصهای مربوط به آنها (بافت خاک، عمق خاک، اسیدیته خاک، شوری خاک، فاصله از رودخانه ها، دبی آب رودخانهها، شوری آب رودخانهها، عمق آبهای زیرزمینی، شوری آبهای زیرزمینی، میانگین دمای سالانه، میانگین حداقل دمای سالانه، میانگین حداکثر دمای سالانه، حداقل مطلق دما، حداکثر مطلق دما، میانگین بارندگی سالانه، میانگین رطوبت نسبی سالانه، میانگین سرعت باد سالانه، بیشهزارهای حاشیه رودخانهها، تپههای شنی (شن زارها)، اراضی جهاد نصر، زمینهای خالی حاشیه کانالهای نصر و زمینهای خالی نزدیک به منابع آبی) بودند. نقشههای کلیه این عوامل، با استفاده از رقومیسازی با تصاویر ماهوارهای گوگلارث (از تابستان 2017 تا تابستان 2019)، نمونهبرداری زمینی (در شهریورماه 1398) و اطلاعات موجود تهیه شدند. همچنین نقشه اکالیپتوسکاریها در استان خوزستان با استفاده از اطلاعات موجود در اداره کل منابع طبیعی استان و نمونهبرداری زمینی با GPS در شهریورماه 1398 تهیه شد. نقشه کاربری اراضی با رقومیسازی کاربری اراضی/پوشش از تصاویر گوگلارث 2017 تا 2019 تهیه شد. صحت نقشه کاربری اراضی تهیهشده با 60 نقطه کنترل زمینی بررسی شد. وزن شاخصهای مؤثر در پتانسیلیابی زراعت چوب اکالیپتوس با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی محاسبه شد. بدین منظور تعداد 30 پرسشنامه برای مقایسه زوجی شاخصهای اصلی و زیرشاخص ها، بین کارشناسان زراعت چوب در عرصه های منابع طبیعی توزیع شد. سپس میانگین پرسشنامه های تکمیل شده، بهدست آمده و با روش آنالیز توسعه ای فازی مثلثی چانگ تجزیه و تحلیل شد. بر این اساس، وزن نرمال میانگین هر شاخص و زیرشاخص با روش تحلیل سلسله مراتبی فازی محاسبه شد. با ترکیب خطی وزنی نقشههای زیرشاخصهای مؤثر، ابتدا نقشه شاخصهای اصلی و سپس نقشه اراضی مستعد زراعت چوب اکالیپتوس تهیه شد. درنهایت، نقشه پتانسیل زراعت چوب با استفاده از نقشه مناطق کشت گونه اکالیپتوس اعتبارسنجی شد و دقت آن در شناسایی مناطق مستعد زراعت چوب اکالیپتوس در استان خوزستان ارزیابی شد. نتایج نشان داد که از بین شاخصهای اصلی، منابع آبی و کاربری اراضی بیشترین اهمیت را براساس فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی در تعیین اراضی مستعد کشت اکالیپتوس در استان خوزستان داشتند. براساس نتایج بهدستآمده، 12.83 درصد از منطقه پتانسیل بسیار خوب و 10.47 درصد آن پتانسیل خوب برای اکالیپتوسکاری داشت. نتایج ارزیابی صحت نقشه پتانسیل زراعت چوب نیز نشان داد که فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی با صحت کلی 82 درصد دقت مطلوبی در شناسایی مناطق مستعد زراعت چوب در استان خوزستان داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
115 - ارزیابی آسیبپذیری آب زیرزمینی دشت ایسین با استفاده از مدل های دراستیک و گادز (GODS) در سیستم اطلاعات جغرافیایی
مجید پوربلیغی سحر رضایان مریم رفعتی رخشاد حجازیپیشینه و هدف در مناطق خشک و نیمه خشک مانند ایران که متوسط بارش سالانه آن کمتر از یکسوم متوسط بارش سالانه جهان است، آبهای زیرزمینی منبع مهم واصلی برای تأمین آب شرب است. کمی و نامنظمی بارندگی، ضایعات، منابع آب زیرزمینی را مورد تهدید جدی قرار داده و سبب پیدایش آلودگیهای چکیده کاملپیشینه و هدف در مناطق خشک و نیمه خشک مانند ایران که متوسط بارش سالانه آن کمتر از یکسوم متوسط بارش سالانه جهان است، آبهای زیرزمینی منبع مهم واصلی برای تأمین آب شرب است. کمی و نامنظمی بارندگی، ضایعات، منابع آب زیرزمینی را مورد تهدید جدی قرار داده و سبب پیدایش آلودگیهای زیادی گردیده است. ازنظر کیفی بیشتر مخازن آب زیرزمینی نسبت به منابع آلاینده نقطه ای وزیر نقطه ای آسیب پذیر می باشند. منابع آلاینده نقطه ای ناشی از پساب فاضلاب های خانگی و صنعتی و منابع آلاینده غیر نقطه ای از مصرف بی رویه و بیش از حد کودها و سموم کشاورزی و شسته شدن آن ها به سمت آب های زیرزمینی منتج می شود. محدودیت منابع آب های سطحی و نبودن آن در بسیاری از مناطق کشور، باعث شده که از آب های زیرزمینی استفاده وسیعی گردد. امروزه افزایش فعالیت های کشاورزی، باغداری و دامداری از یکسو و فعالیت های صنعتی و کارگاهی و توسعه سکنه گزینی همراه با رشد جمعیت از سوی دیگر استفاده بیش از حد از منابع طبیعی و گسترش فعالیت های صنعتی و کشاورزی و تولید انبوه پسماندها و آلودگی گسترده آب های زیرزمینی و رشد و آگاهی فکری جوامع بشری در مورد اهمیت این منابع آسیب پذیر، منجر به تلاش های وسیعی جهت محافظت از آب های زیرزمینی شده است. فرایند احیاء آبخوان ها در مقیاس منطقه ای در یک قالب زمانی معقول امکان پذیر نیست زیرا آب های زیرزمینی خیلی کند جریان پیدا می کنند. ارزیابی آسیب پذیری به عنوان روشی برای پهنهبندی مکان هایی است که بیشتر در معرض آلودگی هستند؛ بنابراین برای جلوگیری از آلوده شدن و مدیریت مؤثر آب های زیرزمینی، ارزیابی آسیب پذیری آبخوان ها ضروری است زیرا آسیب پذیری می توان به تعیین سیاست های کاربردی و عملی برای مدیریت منابع آب زیرزمینی در مسیر بهره برداری پایدار کمک شایانی نماید. در کشور ما در دهه اخیر، ارزیابی آسیب پذیری آب های زیرزمینی در برابر آلودگی، از رشد چشمگیری برخوردار بوده و نتایج مطلوبی نیز به دنبال داشته است. ارزیابی آسیب پذیری روشی کم هزینه و قدرتمند در شناسایی مناطق نواحی مستعد به آلودگی است. در دشت ایسین هرمزگان به دلیل وسعت کم، بارش سالیانه کم و کمبود منابع آب در این منطقه، استفاده از منابع آب زیرزمینی بسیارحائزاهمیت است. با توجه به افزایش جمعیت، فعالیت های صنعتی و توسعه کشاورزی و استفاده از سموم کشاورزی و کودهای شیمیایی در این دشت و به دلیل عدم شناخت و یا عدم درک از میزان دقیق آسیب پذیری آب های زیرزمینی در این محدوده، نیاز به تکنیک های سریع شناسایی و ارزیابی آسیب پذیری آب های زیرزمینی در این منطقه است لذا هدف از این تحقیق تهیه نقشه آسیب پذیری سفره آب های زیرزمینی دشت ایسین هرمزگان با استفاده از روش های دراستیک وگادز (GODS) و با کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی تعیین شده استمواد و روش ها این تحقیق با روشهای در استیک و گادز با کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام شد. روش دراستیک مهم ترین روش رتبه دهی تعیین آسیب پذیری است که در بین محققین و کارشناسان رایج تر بوده و مورداستفاده قرارگرفته است. روش دراستیک از ترکیب هفت مشخصه هیدروژئولوژیک قابل اندازهگیری و مؤثر در انتقال آلودگی به آب های زیرزمینی شامل عمق سطح ایستابی، تغذیه خالص، محیط آبخوان، محیط خاک، توپوگرافی، اثر محیط غیراشباع و هدایت هیدرولیک تشکیلشده که ابتدا نقشه های هر یک از مشخصه های هیدرولوژیک فوق الذکر در دشت ایسین را بر اساس داده های موجود که از شرکت آب منطقه ای هرمزگان استخراج شده در محیط جیآیاس (GIS) تهیه و پس از رتبه بندی و وزن دهی آن ها بین 1 تا 10 و رویهم گذاری آن ها، نقشه نهایی آسیب پذیری آبخوان ایسین بر اساس مدل دراستیک به دست آمد. در مدل گادز که یک روش بسیار ساده، عملی و تجربی برای ارزیابی سریع پتانسیل آلودگی آب های زیرزمینی است نیز دارای چهار مشخصه نوع آبخوان، منطقه غیراشباع، عمق آب زیرزمینی و نوع خاک بوده که در این تحقیق مورداستفاده قرار گرفت. داده های مورداستفاده در مدل های فوقالذکر از 19 حلقه چاه پیزومتری واقع در دشت ایسین که از سال 1368 لغایت 1395 موجود بوده استخراج شد. در روش گادز نیز مانند روش دراستیک برای هرکدام از مشخصههای هیدروژئولوژیک بر اساس دادههای موجود، در محیط GIS نقشه تهیه و رتبهبندی بین 1 تا 5 انجام، سپس بعد از رویهم گذاری آنها نقشههای آسیبپذیری دشت ایسین با مدل گادز به دست آمد.نتایج و بحث از آنجاییکه در شاخص مدل دراستیک (DRASTIC) حداقل ممکن برای آسیب پذیری برابر 23 و حداکثر آن برابر با 230 است؛ اما نتایج نقشه نهایی آسیب پذیری آبخوان ایسین به روش دراستیک که تقریباً کاملترین شاخص برای ارزیابی نیروی آسیب پذیری آب های زیرزمینی است، نشان داد دامنه مقادیر شاخص دراستیک بین 59 تا 163 است. نقشه این شاخص در 6 طبقه از بدون آسیب پذیری تا آسیب پذیری زیاد استخراج شده است. بیشترین مساحت منطقه (33.66 درصد) که بخش های شمال شرق، بخش هایی از مرکز تا جنوب دشت را پوشش می دهد، دارای آسیب پذیری کم تا متوسط است. پس از آن به ترتیب آسیب پذیری متوسط تا زیاد (19.29 درصد) در بخش هایی از مرکز و شمال غرب قرار داشته و همچنین آسیب پذیری خیلی کم (14.75 درصد) در قسمت های از جنوب و شرق، در بخش هایی از مناطق شرق و جنوب بدون آسیب پذیری (11.29 درصد)، در مناطق شمال و بخشی از مرکز و جنوب دارای آسیب پذیری کم (10.15 درصد) و درنهایت آسیبپذیری زیاد (10.84 درصد) در قسمتی از مرکز و غرب در رده های بعدی ازلحاظ مساحت قرار داشتند. در واقع طبق مدل دراستیک اکثر بخش های آبخوان دشت ایسین از نظر پتانسیل آسیب پذیری در کلاس های آسیب پذیری کم و کم تا متوسط قرار داشتند. همچنین نتایج حاصل از مدل گادز نشان داد، منطقه موردمطالعه به سه بخش شامل آسیب پذیری کم، متوسط و زیاد تقسیم شده است، قسمت اعظم دشت ایسین (66.83 درصد) در محدوده آسیبپذیری متوسط با رتبهای بین 0.3 تا0.5 قرار می گیرند و کمترین سطح (11.31 درصد) هم مربوط به پتانسیل آسیب پذیری زیاد با رتبه 0.5 تا 0.7 است.نتیجه گیری به طور کلی در هر دو روش، نیروی آسیب پذیری ذاتی آبخوان ایسین در محدوده های آسیب پذیری کم تا زیاد ارزیابی شده ولی حدود گسترش محدوده های آسیب پذیری آن ها متفاوت بوده است و مدل دراستیک محدوده های مختلف آسیب پذیری را به دلیل مشخصه های بیشتر و وزن دهی متفاوت این مشخصه ها بر اساس نقش آن ها در تعیین آلودگی به طور دقیق تری مشخص کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
116 - شناسایی روستاهای در معرض خطر فرونشست در دشت اردبیل با استفاده از تحلیل شبکهای- فازی در سیستم اطلاعات جغرافیایی
بهرام ایمانی جعفر جعفرزادهپیشینه و هدف در سال های اخیر به دلیل تغییرات اقلیمی و خشکسالی و همچنین فقدان نظارت در حفر چاه های کشاورزی بسیاری از سفره های زیرزمینی کشور مورد برداشت غیراصولی قرارگرفته اند که این امر موجب منفی شدن بیلان این آبخوان ها شده است تا جایی که بنا بر گزارش سازمان زمینش چکیده کاملپیشینه و هدف در سال های اخیر به دلیل تغییرات اقلیمی و خشکسالی و همچنین فقدان نظارت در حفر چاه های کشاورزی بسیاری از سفره های زیرزمینی کشور مورد برداشت غیراصولی قرارگرفته اند که این امر موجب منفی شدن بیلان این آبخوان ها شده است تا جایی که بنا بر گزارش سازمان زمینشناسی بیشتر دشت های کشور دچار افت سطح آب زیرزمینی شده اند. یکی از مخاطراتی که به دلیل عملکرد تدریجی کمتر مورد توجه قرار میگیرد پدیده فرونشست است که در سال های اخیر به علت افزایش بهره برداری از سفره های زیرزمینی مهم در دشت های بارز کشور به صورت مشکلی فراگیر نمایان شده است. در این تحقیق تلاش شده است که امکان وقوع پدیده فرونشست و خطرات احتمالی آن به عنوان یک تهدید در انجام پروژه های انسانی و همچنین سکونتگاه های روستایی در محدوده دشت اردبیل مورد بررسی قرار گیرد. مواد و روش ها منطقه مورد مطالعه دشت اردبیل بین عرض جغرافیای شمالی 38 درجه و 05 دقیقه تا 38 درجه و 03 دقیقه و طول جغرافیای شرقی 48 درجه و 15 دقیقه تا 48 درجه و 35 دقیقه در بخش شمال غربی در مرکز استان اردبیل قرارگرفته است. برای بررسی وضعیت آب زیرزمینی دشت، از داده های 38 مشاهده ای که از سازمان آب منطقه ای اردبیل تهیه شده اند و در سطح دشت قرارگرفته اند استفاده شده است. نخست با استفاده از آمار 30 ساله 65 چاه مشاهده ای و سامانه اطلاعات جغرافیایی، نقشه پتانسیل افت آب برای منطقه تهیه شد. سپس با استفاده از مدل دماتل فازی اقدام به جمع آوری و مدلسازی نظرات کارشناسان شد. این روش ازجمله روش های مفهومی برای ساختار سازی مسئله های تصمیم گیری به شمار میرود. فن دماتل بر پایه نظریه گراف ایجاد شده است و در این روش ما می توانیم معیارها را به دو گروه معیارهای علت و معیارهای معلول تقسیم بندی کنیم تا شناخت بیشتری از روابط بین علت و معلول به دست آوریم و درنهایت بتوانیم یک شبکه ای از روابط متقابل را ایجاد نماییم. درنهایت بعد از ایجاد ماتریس روابط کلی و با توجه به اندازه حد آستانه تعریف شده، ماتریس روابط نهایی را ایجاد می کنیم که در این ماتریس عدد صفر به معنی عدم وجود رابطه و عدد یک به معنی وجود رابطه میان دو معیار هست. با استفاده از ماتریس روابط نهایی اقدام به نظرسنجی از خبرگان در مورد اندازه تأثیر عوامل بر یکدیگر با توجه به وابستگی آنها به هم مینماییم. بعدازآنکه دادهها از سازمانهای مربوط تهیه شد اقدام به تشکیل پایگاه داده برای اطلاعات موجود در محیط نرم افزار ArcCatalog کرده و سپس نقشه های مربوط به این داده ها را در نرمافزار ArcGIS ایجاد شد. بعد از اینکه وزن لایه های مختلف با استفاده از روش تحلیل شبکه ای فازی به دست آمد، وارد نرم افزار ArcGIS شده و وزن های هر زیر معیار را در نقشه ای که برای هر لایه موردنظر ایجاد کرده بودیم ضرب کرده و درنهایت نقشه ها را باهم جمع کردیم تا یک نقشه نهایی به دست آمد. نقشه نهایی نشان دهنده مناطقی از دشت اردبیل است که از نظر خطر فرونشست طبقه بندی شده و در پنج طبقه از لحاظ وضعیت خطر با طیف رنگی نشان داده شد. بعد ناحیه ای که افت شدید آب داشت انتخاب و با نقشه پراکندگی چاه های عمیق مقایسه شد. در مرحله آخر با استفاده از مدل های پیشرفته و ترکیبی فازی و تحلیل شبکه ای در محیط نرم افزار سامانه اطلاعات جغرافیایی هر یک از لایه های حساسیت رسوبات و افت سطح آب تعیین عضویت و با استفاده از همپوشانی خطی فازی نقشه حساسیت منطقه به پدیده فرونشست در پنج کلاس حساسیت بسیار بالا، حساسیت بالا، حساسیت متوسط، حساسیت پایین و حساسیت بسیار پایین تهیه شد. برای تهیه نقشه نهایی وضعیت خطر فرونشست در محدوده دشت اردبیل ابتدا وزن های به دست آمده برای هر زیر فاکتور را در نقشه های فازی شده آن زیر فاکتور ضرب کرده و سپس با استفاده از ابزار RasterCalculator این نقشه های وزندار تجمیع شدند. در نقشه فازی نهایی ارزیابی وضعیت خطر فرونشست دشت اردبیل با طیف های رنگی از آبی که پایین ترین حد را نشان میدهد به سمت قرمز که بیشترین مقدار را نشان می دهد، در تغییر است. رنگ آبی مناطق با خطر پایین و رنگ قرمز مناطق با خطر بالا را از نظر خطر فرونشست در محدوده دشت اردبیل و روستاهای واقع در این محدوده نشان می دهد.نتایج و بحث پس از به دست آوردن نقشه اولیه ارزیابی وضعیت خطر فرونشست و مناطق در معرض خطر فرونشست دشت اردبیل، نقشه نهایی بررسی وضعیت دشت اردبیل از لحاظ خطر فرونشست زمین، با توجه به وزن ها و لایه های به دست آمده تهیه شده است. از آنجایی که تمامی نقشه های لایه های مبناء در پنج طبقه، باز طبقه بندی شده و وزن متناسب با هر طبقه مطابق با وضعیت لایه ها داده شده بود، نقشه نهایی نیز در پنج طبقه، طبقه بندی و وزن دهی شد که بنا بر نظر کارشناسان و اساتید به شرح زیر به دست آمده است؛ 1) مناطق با خطر پایین، 2) مناطق با خطر متوسط، 3) خطر بالا، 4) مناطق در معرض آسیب، 5) مناطق بحرانی. درنهایت با استفاده از نقشه نهایی ارزیابی وضعیت خطر فرونشست دشت اردبیل و نیز رتبه بندی به دست آمده از نظرات کارشناسان ذیربط، نقشه نهایی تحلیل وضعیت خطر فرونشست دشت اردبیل تهیه شد. همچنین نقشه وضعیت چاه های عمیق در محدوده دشت اردبیل و پراکندگی آن در سطح دهستان ها را نشان می دهد، ملاحظه می شود که بیشترین پراکندگی و تمرکز چاه های عمیق در سمت شرق دشت در محدوده دهستانهای ویلکیج مرکزی و فولادلوی شمالی قرارگرفته است که این وضعیت موقعیت پراکندگی چاه های عمیق به خوبی وضعیت متناسب بودن پراکندگی چاه های عمیق با مناطق در معرض خطر فرونشست را نشان می دهد.نتیجه گیری دهستان های ویلکیج مرکزی، فولادلوی شمالی و دهستان شرقی بیشترین سطح آسیب پذیری را ازلحاظ وضعیت خطر فرونشست دارند. وضعیت بحرانی خطر فرونشست در این سه دهستان بیشترین مقدار را دارد. همچنین دهستان کلخوران و آغبلاغ آقاجان خان از وضعیت متوسط به سمت وضعیت در معرض آسیب پیش می روند که نیازمند دقت بیشتری در مدیریت و برنامه ریزی منابع آب این دهستانها هست. همچنین یک رابطه قوی بین نحوه پراکندگی چاه های عمیق در سطح دشت اردبیل و مناطق در معرض خطر بالای فرونشست وجود دارد. با توجه به نتایج به دست آمده، زیر معیار وضعیت آب های زیرزمینی با وزن 0.38 بیشترین تاثیر را در وضعیت خطر فرونشست دشت اردبیل ایجاد کرده است. این وزن با بررسی سایر لایه های مرتبط با وضعیت آب زیرزمینی و لایه پراکندگی جمعیت، نشان دهنده تاثیر زیاد این زیر معیار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
117 - ارزیابی مقایسه ای حساسیت به زمین لغزش با استفاده از روش های منطق فازی و تحلیل سلسله مراتبی
علی دسترنج حمزه نورپیشینه و هدف زمین لغزش یکی از گستردهترین و مخرب ترین پدیده ها در میان بلایایی طبیعی است. با توجه به توپوگرافی کوهستانی مرتفع، فعالیت تکتونیکی، لرزه خیزی زیاد، شرایط متنوع زمین شناسی و اقلیمی، اساساً ایران برای ایجاد طیف وسیعی از زمین لغزش شرایط طبیعی را دارد و ای چکیده کاملپیشینه و هدف زمین لغزش یکی از گستردهترین و مخرب ترین پدیده ها در میان بلایایی طبیعی است. با توجه به توپوگرافی کوهستانی مرتفع، فعالیت تکتونیکی، لرزه خیزی زیاد، شرایط متنوع زمین شناسی و اقلیمی، اساساً ایران برای ایجاد طیف وسیعی از زمین لغزش شرایط طبیعی را دارد و این زمین لغزش ها سالانه خسارات جانی مالی فراوانی به کشور وارد می کنند. با توجه به اینکه پیشبینی زمان زمین لغزش بسیار دشوار است، از این رو شناسایی مناطق حساس به زمین لغزش و منطقه بندی این مناطق بر اساس خطر احتمالی بسیار مهم است. بنابراین باید مناطق مستعد زمین لغزش شناسایی شوند تا خسارات ناشی از زمین لغزش کاهش یابد. هدف اصلی از تجزیه و تحلیل حساسیت زمین لغزش شناسایی مناطق پر خطر و در نتیجه کاهش خسارات ناشی از زمینلغزش از طریق اقدامات مناسب است. ازآنجاکه پیش بینی دقیق وقوع زمین لغزش توسط علوم انسانی امکانپذیر نیست، بنابراین می توانیم با شناسایی مناطق مستعد لغزش و اولویت بندی آن ها از آسیب این پدیده جلوگیری کنیم. کوه های بینالود در استان خراسان رضوی، به دلیل شرایط زمین شناسی، ژئومورفولوژی، توپوگرافی، آب و هوا و پوشش گیاهی، دارای انواع حرکات تودهای است. از طریق ارزیابی حساسیت زمین لغزش و شناسایی مناطق پرخطر ازنظر زمین لغزش، می توانیم از خسارات احتمالی مالی و جانی ناشی از زمین لغزش در این منطقه را کاهش بدهیم. لذا برای حفظ سرمایه های ملی ضروری است تا در برخورد با بلایای طبیعی مدیریتی جامع اعمال گردد که منظور از آن اتخاذ تدابیر و فعالیت هایی است که موجب پیشگیری، کنترل وترمیم خسارت های ایجاد شده می گردد. نتایج این مطالعات می تواند بهعنوان اطلاعات بنیادی توسط مدیران و برنامه ریزان محیط زیست مورد استفاده قرار گیرد. به منظور تهیه نقشه های منطقه بندی خطر لغزش می توان از روش های مختلفی مانند منطق فازی، روش های آماری و فرایند تحلیلی سلسله مراتبی (AHP) استفاده کرد. از اوایل دهه 1970، بسیاری از دانشمندان تلاش کردهاند تا خطرات زمین لغزش را ارزیابی کنند و نقشه حساسیت خطر زمین لغزش را با استفاده از روش های مختلف مبتنی بر GIS تهیه کنند. هدف از این مطالعه ارزیابی و مقایسه نقشه حساسیت به زمین لغزش (LSM) در رشتهکوه های بینالود، با استفاده از روش های فازی و تحلیل سلسله مراتبی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی، است.مواد و روش هادر این مطالعه به منظور ارزیابی حساسیت وقوع زمین لغزش در دامنه های کوه های بینالود از دو روش منطق فازی و تحلیل سلسله مراتبی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده گردید. به این منظور، مهمترین عوامل مؤثر بر زمینلغزش های منطقه شامل شیب، جهت شیب، طبقات ارتفاعی، زمینشناسی، شبکه زهکشی (فاصله از رودخانه، تراکم آبراهه)، جاده (فاصله از جاده، تراکم جاده)، گسل (فاصله از گسل، تراکم گسل)، واحدهای مورفولوژیکی، شاخص های توپوگرافی (شاخص توان رودخانه (SPI)، شاخص رطوبت توپوگرافی (TWI) و شاخص طول شیب (LS))، شاخص های ژئومورفولوژیک (شاخص موقعیت توپوگرافی (TPI)، شاخص ناهمواری توپوگرافی (TRI) و شاخص انحنای سطح (Curvature Index)، کاربری اراضی، خطوط هم دما و خطوط هم بارش به عنوان عوامل مؤثر در رخداد زمینلغزش در منطقه موردمطالعه، شناسایی و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. سپس نقشه پراکنش زمین لغزشهای منطقه تهیه شد. در ادامه وزن هریک از پارامترها و زیر پارامترها در پهنه بندی وقوع زمین لغزش به کمک روش تحلیل سلسله مراتبی(AHP) تعیین گردید. سپس با استفاده ابزارهای مناسب در محیط GIS این وزن ها در نقشه هر پارامتر ضرب و درنهایت نقشه های حاصله رویهم گذاری شده و نقشه نهایی پهنه بندی خطر زمین لغزش در منطقه مورد مطالعه تهیه شد. در روش فازی، بعد از فازی سازی لایه های مورد نظر در محیط ArcGIS، پهنه بندی خطر زمین لغزش با استفاده از عملگر گاما 0.8، در محیط GIS، صورت پذیرفت. و در نهایت صحت نقشه حساسیت زمین لغزش با استفاده از منحنی ROC و نسبت عددی NRi، مورد ارزیابی قرار گرفت.نتایج و بحث نتایج وزن دهی به پارامترهای مؤثر بر زمین لغزش با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) مبین این است به ترتیب عوامل زمینشناسی، شیب و گسل بیشترین تأثیر را در وقوع خطر زمینلغزش در منطقه مورد مطالعه دارند. نتایج تحلیل نقشه حساسیت خطر زمین لغزش با استفاده از AHP نشان داد به % 47.8 سطح منطقه در محدوده زیاد و خیلی زیاد واقعشده، همچنین % 13.4 در محدوده متوسط و % 38.8 در محدوده کم و خیلی کم قرارگرفته است. نتایج تحلیل نقشه حساسیت زمینلغزش با استفاده از منطق فازی بیانگر این است % 27.7 در محدوده زیاد و خیلی زیاد قرارگرفته است. همچنین % 15.5 در محدوده متوسط و % 56.8 در محدوده کم و خیلی کم واقعشده است. همچنین ارزیابی نقشه حساسیت زمینلغزش به کمک منحنی ROC، نشان داد که مساحت زیر نمودار (AUC)، در روش AHP و فازی به ترتیب برابر با % 81.7 و % 75.2 است که گویایی دقت و صحت ارزیابی خیلی خوب هر دو مدل هست. همینطور نسبت عددی NRi در روش AHP در طبقات حساسیت زمینلغزش، بیشتر از روش فازی است، زیرا روش AHP در مقایسه با روش فازی، درصد بالایی از زمینلغزشها را در مساحت کوچکتری بهعنوان پهنه با حساسیت زیاد و خیلی زیاد پوشش داده است.نتیجه گیری در این مطالعه بهمنظور ارزیابی و تهیه نقشه حساسیت زمینلغزش از دو روش فازی و تحلیل سلسله مراتبی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده و عملکرد آنها باهم مقایسه شد. نقشه حساسیت زمینلغزش به پنج کلاس طبق بندی و عملکرد نتایج هر دو روش با استفاده از منحنی ROC و نسبت عددی NRi موردبررسی قرار گرفت. نتایج ارزیابی عملکرد دو روش فازی و تحلیل سلسله مراتبی با استفاده از منحنی ROC و نسبت عددی Nri نشان داد که روش تحلیل سلسله مراتبی نسبت به روش فازی درستی و دقت بیشتری در پیشبینی حساسیت زمینلغزش در منطقه موردمطالعه دارد. نقشههای حساسیت به زمینلغزش مانند نقشه تولیدشده در این مطالعه می تواند اطلاعات ارزشمندی برای برنامه ریزان و مهندسان برای سازمان دهی مجدد یا برنامه ریزی برنامه های جدید فراهم کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
118 - بررسی روند فرونشست دشت اصفهان با استفاده از تکنیک تداخلسنجی تفریقی راداری
مرجان طالبی نیا حسن خسروی غلامرضا زهتابیان آرش ملکیان حمیدرضا کشتکاردر تحقیق حاضر، جهت بررسی رخداد پدیده فرونشست زمین در دشت اصفهان، از نرمافزار اسنپ 8 و تکنیک تداخلسنجی تفریقی راداری استفاده گردید. به همین منظور، پس از پردازش تصاویر سنتینل-1، نقشههای نرخ و شدت فرونشست در بازه زمانی 1398-1394، تهیه شدند. همچنین تغییرات سطح ایستابی آب چکیده کاملدر تحقیق حاضر، جهت بررسی رخداد پدیده فرونشست زمین در دشت اصفهان، از نرمافزار اسنپ 8 و تکنیک تداخلسنجی تفریقی راداری استفاده گردید. به همین منظور، پس از پردازش تصاویر سنتینل-1، نقشههای نرخ و شدت فرونشست در بازه زمانی 1398-1394، تهیه شدند. همچنین تغییرات سطح ایستابی آب زیرزمینی در بازه زمانی 1397-1381، بهعنوان یکی از عوامل ژئودوتیک مؤثر بر فرونشست، برای تطابق با نقاطی که دارای فرونشست هستند، موردبررسی قرار گرفت. در ادامه خروجی نرمافزار اسنپ با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (ArcGIS10.8)، با لایههای کاربری اراضی و متوسط تغییرات سطح ایستابی، موردمطالعه قرار گرفتند و نقشههای میانگین تغییرات فرونشست، افت آب زیرزمینی، انحراف معیار و زمان وقوع بیشترین مقدار فرونشست تهیه گردید. نتایج نشان داد، مناطق دارای افت آب زیرزمینی با کاربری شهری، راه و جادهسازی و اراضی کشاورزی دارای فرونشست با نرخ حداکثری 8/20-2/14 سانتیمتر در سالهای 1398-1397، هستند. متوسط تغییرات، بیانگر بیشینه فرونشست 6/9 سانتیمتر در سال، در راستای خط دید ماهواره، در منطقه شهری است. همچنین تحلیلهای مکانی مخاطرات فرونشست در نقاط استراتژیک نشان داد که منطقه مطالعاتی نیازمند ارائه هشدارهای لازم جهت رخداد بحران فرونشست در ابعادی وسیعتر در آینده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
119 - تهیۀ نقشه شماره منحنی و برآورد ارتفاع رواناب با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور در حوضۀ کارون شمالی
سید حسین روشان محمود حبیب نژاد روشن کاکا شاهدی یاروسلاو کُرمانسکیپیشینه و هدف حوضۀ آبخیز کارون شمالی یکی از زیرحوضههای مهم حوضۀ کارون بزرگ است. در سالهای اخیر وقوع سیلابهای شدید پاییندست این حوضه منجر به ایجاد خسارات جانی و مالی زیادی شده است. جهت انجام مطالعه پایه در کنترل و تخفیف سیلابها تخمین مقدار رواناب تولیدی از بارش گام ا چکیده کاملپیشینه و هدف حوضۀ آبخیز کارون شمالی یکی از زیرحوضههای مهم حوضۀ کارون بزرگ است. در سالهای اخیر وقوع سیلابهای شدید پاییندست این حوضه منجر به ایجاد خسارات جانی و مالی زیادی شده است. جهت انجام مطالعه پایه در کنترل و تخفیف سیلابها تخمین مقدار رواناب تولیدی از بارش گام اصلی و اساسی به شمار میرود. تخمین مقدار رواناب یکی از مهمترین مراحل مطالعه هیدرولوژی حوضههای آبخیز بهمنظور مدیریت سیلاب، مدیریت منابع آب و فعالیتهای حفاظت خاک است. رواناب در نتیجه مازاد بارش بر میزان نفوذ در خاک و نگهداشت سطحی تولید میگردد و به عواملی مختلفی از جمله خصوصیات فیزیکی حوضه، میزان بارش و نفوذ بستگی دارد. ارتباط بارش-رواناب توسط دانشمندان و محققان مورد بررسی قرار گرفته، و مدلهای زیادی جهت شبیهسازی این فرآیند پیشنهاد شده است. یکی از مدلهای اولیه و اساسی در این زمینه مدل روش شماره منحنی است که توسط سرویس حفاظت خاک آمریکا پیشنهاد داده شد و شمارۀ منحنی سرویس حفاظت خاک آمریکا یا SCS-CN نامگذاری گردید. مدل SCS-CN یکی از مدلهای ساده و تجربی در زمینه بارش-رواناب است که بهطور گسترده در برآورد ارتفاع رواناب در سراسر جهان مورد استفاده قرار میگیرد. شماره منحنی (CN) هر حوضه نشانگر رفتار هیدرولوژیکی و توان تولید رواناب آن حوضه در مواقع بارندگی است و مقدار آن از روی جدول استاندارد برآورد میشود که در آنها، خصوصیات خاک با یک عامل هیدرولوژیکی که نشان دهنده حداقل سرعت نفوذپذیری در حالت مرطوب بودن طولانی مدت خاک است، بیان میشود. بر این اساس سرویس حفاظت خاک آمریکا تمام خاکها را در چهار گروه اصلی، A، B، C و D بهترتیب با شدت نفوذپذیری بالا، متوسط، کم و خیلی کم تقسیم کرده است. با توجه به وقت و زمان مصرفی بالا در محاسبه این روش بهصورت سنتی و دستی محققان از فناوریهای سنجش از دور و سامانه اطلاعات مکانی برای محاسبه آن بهره گرفتند. به این منظور الحاقیهای با عنوان ArcCN-Runoff را طراحی که قابلیت اضافه شدن به محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی را دارد. هدف این مطالعه تولید نقشه شمار منحنی (CN) و برآورد ارتفاع رواناب در سطح حوضه کارون شمالی با استفاده از فناوریهای سنجش از دور (RS) و سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و روش SCS-CN است.مواد و روش ها حوضۀ آبخیز کارون شمالی یکی از مهمترین حوزههای آبخیز کشور در تأمین منابع آبی است که در موقعیت جغرافیایی '35 49⁰ تا '47 51⁰ طول شرقی و '28 30⁰ تا '40 32⁰ عرض شمالی قرار دارد. این حوضه دارای مساحتی حدود 23299.31 کیلومترمربع است که در استانهای کهگیلویه و بویراحمد، چهارمحال و بختیاری، اصفهان، خوزستان و بخشی از استان فارس گستره دارد. به منظور تولید نقشههای شماره منحنی و برآورد ارتفاع رواناب ابتدا نقشههای کاربری اراضی با استفاده از تصاویر ماهوارهای لندست 8 سنجنده OLI مربوط به سال 1396 به روش طبقهبندی نظارت شده و الگوریتم حداکثر احتمال بدست آمد. سپس لایه خاک و گروههای هیدرولوژیکی خاک حوضه بر اساس نقشه خاک جهانی تولید شده توسط سازمان خواروبار و کشاورزی جهانی (فائو) و جدول استاندارد SCS برای گروههای مختلف هیدرولوژیکی خاک تهیه گردید. با تلفیق نقشههای کاربری اراضی و گروههای هیدرولوژیکی خاک با دستور Perform Intersect در الحاقیه ArcCN-Runoff محیط GIS، نقشه شماره منحنی (CN) تولید و بر اساس جدول SCS-CN ویرایش و نهایی گردید. سرانجام، با تولید نقشه توزیع مکانی بارش با روش IDW در سطح حوضه، ارتفاع رواناب یا ارتفاع بارش مازاد از روش SCS-CN بدست آمد. نقشه نهایی ارتفاع رواناب در پنج طبقه خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد تقسیمبندی گردید.نتایج و بحث نتایج نشان داد که سطحی زیادی از حوضه دارای شیب بالای 30 درصد است. شیب را میتوان مهمترین عامل فیزیوگرافی در تولید رواناب در حوزههای آبخیز دانست. بر اساس نقشه کاربری اراضی بیشترین سطح کاربری مربوط به جنگلهای بلوط زاگرس و مراتع است. با توجه به نوع جنگلهای بلوط که دارای تراکم کمی هستند و همچنین مراتع ضعیف حوضه بدلیل چرای بیش از حد دام، تولید رواناب در این کاربریها زیاد است. همچنین نقشه شماره منحنی بیانگر آنست که بیشترین و کمترین مقدار شماره منحنی در حوضه 98 و صفر است. در مناطق با شماره منحنی بالا پتانسیل تولید رواناب بالا بوده و این نواحی مربوط به مناطق با پوشش گیاهی ضعیف در حوضه است. مناطق با مقدار بالای شماره منحنی و تولید رواناب زیاد بیشتر مربوط به سازندهای آهکی حوضه شامل سازندهای آهکی بختیاری و آسماری است که ارتفاعات بالای حوضه از جمله کوههای دنا را تشکیل داده است. همچنین مناطق با CN متوسط و پایین بیشتر مربوط به کاربریهای جنگل و مراتع است که پتانسیل تولید رواناب در این کاربریها متوسط است. از طرفی با توجه به اینکه اغلب بارش در ارتفاعات حوضه بهصورت برف است فرصت نفوذ به داخل خاک فراهم است و در نتیجه مقدار تولید رواناب کمتر است. سازندهای آهکی موجود در حوضه که اغلب ارتفاعات زاگرس را تشکیل داده است از طریق منافذ و شکستگیها بارش در آنها نفوذ پیدا کرده و آبهای زیرزمینی را تغذیه مینماید به همین دلیل است که اغلب در این مناطق با تعداد زیاد چشمهها مواجه هستیم. از طرفی نتایج نقشه رواناب بیانگر این است که ارتفاعات زاگرس که دارای شیب بالایی هستند در تولید رواناب نقش عمده دارند، این مناطق بیشتر در مناطق جنوبی حوضه و جنوب شرق و همچنین شمال غرب حوضه واقع شدهاند و بر روی نقشه شماره منحنی به رنگ زرد قابل مشاهده هستند.نتیجه گیری سطح وسیعی از حوضه دارای پتانسیل تولید رواناب متوسط است که میتواند منجر به ایجاد سیلاب در پایین دست حوضه شود. بنابراین لازم است اقدامات حفاظتی و آبخیزداری در سرشاخهها و مناطقی که شروع جریان رخ داده اجرا شوند. با توجه به اینکه مبنای محاسبات در تهیه نقشههای شماره منحنی و ارتفاع رواناب، لایههای رستری بوده که هر پیکسل آن دارای ارزش است لذا محاسبات انجام شده و نتایج آن خیلی به واقعیت نزدیکتر بوده و در هزینه و زمان صرفهجویی میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
120 - ارزیابی تفرجی با مدل ارتقاء یافته تجزیه و تحلیل سیستمی و سیستم اطلاعات جغرافیایی(مطالعة موردی: پارک جنگلی شوراب- خرم آباد)
محبوبه یاراحمدی جعفر اولادی قادیکلایی جاهده تکیه خواهدر این مطالعه ابتدا با استفاده از مدل مرسوم کاربری توریسم و 5 پارامتر اکولوژیکی (شیب، جهت، ارتفاع از سطح دریا، پوشش گیاهی و خاک)، مناطق مناسب برای استفاده تفرجی به دو شکل متمرکز و گسترده در پارک جنگلی شوراب شناسایی گردید. نتایج نشان داد که 447/46 هکتار از سطح پارک توان چکیده کاملدر این مطالعه ابتدا با استفاده از مدل مرسوم کاربری توریسم و 5 پارامتر اکولوژیکی (شیب، جهت، ارتفاع از سطح دریا، پوشش گیاهی و خاک)، مناطق مناسب برای استفاده تفرجی به دو شکل متمرکز و گسترده در پارک جنگلی شوراب شناسایی گردید. نتایج نشان داد که 447/46 هکتار از سطح پارک توان تفرج گسترده طبقه 1، 244/14 هکتار توان تفرج گسترده طبقه 2 و 401/515 هکتار توان تفرج متمرکز طبقه 2 است. با بررسی های مختلف مشخص شد که یکی از مشکلاتی که سبب افزایش ناهنجاری در طبیعت پارک می شود، عدم توجه به کلیه عوامل اساسی مؤثر در تعیین قابلیت تفرجی پارک (امکانات تفریحی و منابع آبی) می باشد. به همین منظور برای ارزیابی استفاده گردشگران از مکان های تفرجی از مصاحبه حضوری با پرسش نامه استفاده گردید. همزمان با این ارزیابی و به منظور تهیه نقشه منابع آبی و امکانات پارک، کلیه نقاط مربوط به منابع آبی و امکانات پارک شناسایی شده و با GPS ثبت شد. نتایج نشان داد استفاده مردم از پارک مطابق طبقه بندی صورت گرفته نبوده و تفرج با امکانات و منابع آبی پارک ارتباط مستقیم دارد. لذا این فاکتورها به عنوان لایه های اطلاعاتی مثبت با نقشه توان تفرجی به دست آمده رویهم گذاری شده و نقشه نهایی توان تفرجی پارک بر اساس این عوامل به دست آمد. نتایج نهایی نشان داد که روش متداول با وجود کارآیی بسیار، به دلیل در نظر نگرفتن کلیه عوامل مؤثر در تفرج، نیاز به وارد کردن لایه های اطلاعاتی دیگری علاوه بر عوامل اکولوژیکی دارد. همچنین با دخالت فاکتورهای منابع آبی و امکانات توجه در مدل نهایی توان تفرجی، نقشه امکان توسعه برای طبقات تفرجی متمرکز درجه یک و دو تهیه گردید. نتایج حاصل از این نقشه ها نشان داد که بر اساس وسعت مکانی در جهت ارتقاء طبقات تفرجی منطقه برای طبقه متمرکز درجه یک، هفت اولویت و برای طبقه متمرکز درجه دو نیز سه اولویت وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
121 - الگوهای مکانی- زمانی تغییرات سیمای سرزمین و توسعه شهری (مطالعة موردی: گرگان)
حمیدرضا کامیاب عبدالرسول سلمان ماهینیسیمای سرزمین پارچینی از عناصر مختلف در یک بستر غالب کاربری- پوشش سرزمین است که در سال های اخیر بر کمّی کردن آن تأکید زیادی شده است. عناصر سیمای سرزمین متفاوتند که در این مطالعه مناطق شهری به عنوان لکه های شهری و جهت شناسایی تغییرات استفاده شده است. هر منطقه شهری به عنوا چکیده کاملسیمای سرزمین پارچینی از عناصر مختلف در یک بستر غالب کاربری- پوشش سرزمین است که در سال های اخیر بر کمّی کردن آن تأکید زیادی شده است. عناصر سیمای سرزمین متفاوتند که در این مطالعه مناطق شهری به عنوان لکه های شهری و جهت شناسایی تغییرات استفاده شده است. هر منطقه شهری به عنوان لکه ای از سیمای سرزمین منطقه مورد مطالعه قرار گرفته است. در این خصوص، الگوهای لکه های شهری شهر گرگان در سال های 1987 و 2001 با استفاده از معیارهای مرتبط با تعداد لکه ها، همسایگی و مجاورت لکه ها با هم و شکل لکه های شهری مقایسه گردید. جهت انجام این کار، مناطق شهری به عنوان لکه شهری در نرم افزار Fragstats وارد شده و از لحاظ معیارهای مختلف مورد بررسی قرار گرفتند. این بررسی نشان داد که در طول دوره 14 ساله، الگوی توسعه شهری در شهر گرگان به سمت ایجاد لکه های بزرگ تر با اشکال ساده تر و با پیچیدگی کمتر سوق پیدا کرده است. به عبارتی، رشد شهری در مسیر مناطق یا لکه های شهری گذشته بوده است. این نتیجه در بررسی مکانی لکه های بزرگ (مجموعه ای از مناطق شهری پیوسته به هم) نیز قابل مشاهده است که در آن، دو لکه بزرگ سال 1987 به واسطه رشد مناطق شهری بین آن ها به هم متصل شده و یک لکه بزرگ تر را ایجاد نمودند. علی رغم گرایش رشد شهری به سمت مناطق گذشته و نهایتاً ایجاد لکه های شهری نزدیک به هم، مشاهده گردید که این لکه ها دارای توزیع یکنواخت در کل منطقه نیستند و دارای شکلی پراکنده اند. این نتیجه از افزایش 1/2 برابری لکه های شهری طی این دوره نیز قابل استنتاج است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
122 - پهنه بندی خطر زمین لغزش با استفاده از روش شبکه عصبی مصنوعی(مطالعة موردی: حوزه سپیددشت، لرستان)
سیامک بهاروند سلمان سوریاین تحقیق با هدف پهنهبندی خطر نسبی ناپایداری دامنه ای و وقوع زمین لغزش در حوزه سپیددشت با استفاده از روش شبکه عصبی مصنوعی با ساختار پرسپترون چندلایه و الگوریتم یادگیری پس انتشار خطا صورت گرفته است. به منظور بررسی پایداری دامنهها در این حوزه ابتدا لغزش های حوزه با استف چکیده کاملاین تحقیق با هدف پهنهبندی خطر نسبی ناپایداری دامنه ای و وقوع زمین لغزش در حوزه سپیددشت با استفاده از روش شبکه عصبی مصنوعی با ساختار پرسپترون چندلایه و الگوریتم یادگیری پس انتشار خطا صورت گرفته است. به منظور بررسی پایداری دامنهها در این حوزه ابتدا لغزش های حوزه با استفاده از تصاویر ماهوارهای TM و +ETM، عکس های هوایی 1:50000 منطقه و بازدیدهای میدانی (سال 1393) شناسایی و ثبت گردیدند. با قطع نقشههای عوامل مؤثر بر لغزش با نقشه پراکنش زمینلغزشها، تاثیر هر یک از عوامل شیب، جهت شیب، کاربری اراضی، ارتفاع، لیتولوژی، بارندگی، فاصله از گسل، جاده و آبراهه به ناپایداری شیبها در محیط نرمافزار ArcGIS®10.1 برآورد گردید. در محیط متلب ساختار مناسب (1-13-9) برای پهنهبندی خطر زمین لغزش با استفاده از روش شبکه عصبی مصنوعی با ساختار پرسپترون چندلایه و الگوریتم یادگیری پس انتشار خطا نوشته شد. بر اساس نتایج پهنه بندی خطر زمین لغزش با استفاده از این مدل به ترتیب 18/0، 41/12، 09/14، 85/29 و 52/43% از مساحت منطقه در کلاسهای خطر خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد قرار دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
123 - پهنه بندی پتانسیل سیل خیزی حوزه آبریز باغان با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP)
نعمت اله نسرین نژاد کاظم رنگزن نصراله کلانتری عظیم صابریهدف از این تحقیق پهنه بندی پتانسیل سیلخیزی حوزه آبریز باغان به روش سلسله مراتبی فازی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) میباشد. پس از شناسایی عوامل مؤثر در سیل خیزی (شیب، مدل رقومی ارتفاع، لندفرم، سنگشناسی، نفوذپذیری، کاربری اراضی، تراکم پوشش گیاهی، بارش، تر چکیده کاملهدف از این تحقیق پهنه بندی پتانسیل سیلخیزی حوزه آبریز باغان به روش سلسله مراتبی فازی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) میباشد. پس از شناسایی عوامل مؤثر در سیل خیزی (شیب، مدل رقومی ارتفاع، لندفرم، سنگشناسی، نفوذپذیری، کاربری اراضی، تراکم پوشش گیاهی، بارش، تراکم شبکه زهکشی، فاصله از آبراهه)، وزن هر کدام از معیارها و زیر معیارها با استفاده از مقایسات زوجی و نظرات کارشناسان، از روش تحلیل سلسله مراتبی- فازی محاسبه گردید. سپس با استفاده از عملگر گامای فازی، پتانسیل سیلخیزی حوزه آبریز، پهنه بندی و در نهایت حوزه آبریز بر اساس ریسک سیلخیزی در پنج کلاس طبقه بندی گردید. نتایج حاصل از پهنه بندی ریسک سیلخیزی نشان داد که کلاس های یک، دو و سه، بیشتر در نواحی کوهستانی واقع هستند و حدود 22 درصد (km2 203) از منطقه را شامل میشوند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که، حدود 22 درصد از محدودة حوزه آبریز مورد مطالعه را پهنه های سیل خیز خطرپذیر زیاد تا خیلی زیاد در بر گرفته است و به دلیل اینکه بیشترین نقش را در تولید رواناب دارند، عملیات های آبخیزداری در این مناطق در اولویت هستند. کلاسهای چهار و پنج به نسبت کلاسهای یک، دو و سه، پتانسیل سیلخیزی کمتری دارند و بیشتر در دامنهها و دشت ها قرارگرفتهاند و حدود 78 درصد از منطقه (km2 706) را پوشش میدهند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
124 - ارزیابی آسیب پذیری آب های زیرزمینی حوزه طرقبه شاندیز استان خراسان با استفاده از تکنیک های دراستیک و سیستم اطلاعات جغرافیایی
مهری انتظاری فاضل امیری طیبه طباطباییآلودگی آبهای زیرزمینی در حوزه طرقبه شاندیز در استان خراسان رضوی به دلیل افزایش جمعیت، توسعه صنعتی و همچنین فعالیت های کشاورزی یک مسئله مهم است. هدف از این تحقیق تهیة نقشه آسیب پذیری آبهای زیرزمینی در این حوزه با استفاده از مدل دراستیک و سیستم اطلاعات جغرافیایی می ب چکیده کاملآلودگی آبهای زیرزمینی در حوزه طرقبه شاندیز در استان خراسان رضوی به دلیل افزایش جمعیت، توسعه صنعتی و همچنین فعالیت های کشاورزی یک مسئله مهم است. هدف از این تحقیق تهیة نقشه آسیب پذیری آبهای زیرزمینی در این حوزه با استفاده از مدل دراستیک و سیستم اطلاعات جغرافیایی می باشد. داده های هفت پارامتر (سطح آب زیرزمینی، شبکه تغذیه، محیط آبخوان، جنس خاک، توپوگرافی، ناحیه غیراشباع، هدایت هیدرولیکی) مدل دراستیک جمع آوری و با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی به نقشه تبدیل شد. نتایج نشان داد که تغییرات شاخص دراستیک در محدودة 225-68 است. که خطر آلودگی آبهای زیرزمینی منطقه در پنج ناحیه با آسیبپذیری خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد طبقهبندی گردید. نقشه دراستیک نشان می دهد که 15.9% در آسیبپذیری خیلی کم، 20.29% در آسیبپذیری کم، 26.33% در آسیبپذیری متوسط، 24.34% در آسیبپذیری زیاد و 13.14% در آسیب پذیری خیلی زیاد قرار دارد. جریان آب رودخانه از شمال شرق منطقه سبب می شود که آب هنگام جریان به پایین دست کودهای زمینهای کشاورزی را به آبهای زیرزمینی تخلیه و ازاینرو منجر به آسیبپذیری آبهای زیرزمینی این منطقه شود. صحت نقشه آسیب پذیری با انطباق نقشه تغییرات نیترات با نقشه شاخص دراستیک تعیین گردید. نتایج نشان داد که کلیه نقاطی که دارای یون نیترات بالا هستند در محدودة آلودگی خیلی زیاد قرارگرفتهاند که این می تواند دقت و صحت مدل را تائید نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
125 - تحلیل ارتباط پوشش گیاهی بر وقوع تعداد گرد و غبار استان خراسان رضوی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور
سیما پورهاشمی مهدی بروغنی محمد علی زنگنه اسدی ابوالقاسم امیراحمدیپدیده گرد و غبار یکی از مخاطرات اقلیمی مهم در مناطق خشک و نیمه خشک جهان می باشد که زیان های جانی و مالی برای انسان به همراه دارد. در دهه های اخیر به دلیل خشکسالیهای طولانی مدت در ایران، تعداد وقوع گرد و غبارها افزایش یافته و شهرها و روستاهای زیادی را تحت تأثیر قرار داد چکیده کاملپدیده گرد و غبار یکی از مخاطرات اقلیمی مهم در مناطق خشک و نیمه خشک جهان می باشد که زیان های جانی و مالی برای انسان به همراه دارد. در دهه های اخیر به دلیل خشکسالیهای طولانی مدت در ایران، تعداد وقوع گرد و غبارها افزایش یافته و شهرها و روستاهای زیادی را تحت تأثیر قرار داده است . یکی از مناطقی که با توجه به شرایط آب و هوایی و ویژگی های طبیعی (نزدیکی به کویرها)، از این پدیده اقلیمی متأثر است استان خراسان رضوی می باشد. هدف از این تحقیق بررسی تأثیر پوشش گیاهی و ارتباط آن با وقوع گرد و غبار استان خراسان رضوی طی دوره مطالعه 2004 تا 2013 با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و شاخص تأثیر پوشش گیاهی نرمال شده (NDVI) است. برای انجام تحقیق، دادههای روزهای گرد و غبار در ایستگاه های سینوپتیک استان برای دوره مورد مطالعه از سازمان هواشناسی دریافت و فراوانی روزهای گرد و غبار هر ایستگاه در ماه ها و فصول مختلف استخراج گردید. با استفاده از روش کریجینگ معمولی در سیستم اطلاعات جغرافیایی، روزهای گرد و غبار در سطح استان پهنه بندی گردید. نقشه پوشش گیاهی منطقه، با استفاده از تصاویر سنجنده MODIS در محیط 4.8®ENVI تهیه گردید. نتایج نشان داد که تعداد وقوع گرد و غبار با پراکنش پوشش گیاهی ارتباط نزدیکی دارد و با کاهش پوشش گیاهی، بر تعداد وقوع گرد و غبار افزوده می شود. نتایج حاکی از آن است که تعداد وقوع گرد و غبار در سال های اخیر نسبت به گذشته افزایش داشته است و سال های 2008 و 2005 به ترتیب دارای بیشترین و کمترین تعداد گرد و غبار در طول دوره مورد مطالعه میباشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
126 - کاربرد آنالیز چند متغیره مکانی در ارزیابی ذرات معلق (مطالعة موردی: بوشهر)
طیبه طباطبایی عبدالرضا کرباسی فرامرز معطر سید مسعود منوریمیانگین ذرات معلق ده ایستگاه در سه دوره گرد و غبار در شهرستان بوشهر، برای تجزیه و تحلیل تغییرات مکانی غلظت فلزات سنگین آرسنیک، کادمیوم، کبالت، آهن، نیکل، سرب و وانادیوم نمونه برداری گردید. تکنیک های زمین آمار، سیستم اطلاعات جغرافیایی و روش کرجینگ گسسته برای تهیه نقشه تو چکیده کاملمیانگین ذرات معلق ده ایستگاه در سه دوره گرد و غبار در شهرستان بوشهر، برای تجزیه و تحلیل تغییرات مکانی غلظت فلزات سنگین آرسنیک، کادمیوم، کبالت، آهن، نیکل، سرب و وانادیوم نمونه برداری گردید. تکنیک های زمین آمار، سیستم اطلاعات جغرافیایی و روش کرجینگ گسسته برای تهیه نقشه توزیع مکانی غلظت هفت فلز، مورد استفاده قرار گرفت. همچنین، از روش های تجزیه مؤلفه های اصلی (PCA) و ماتریس همبستگی (CM) برای پردازش داده ها استفاده شد. نتایج اثر قطعه ای (C0) به آستانه واریوگرام (C0+C) نشان داد که توزیع تغییرات مکانی 7 عنصر در طبقه وابستگی مکانی متوسط (75/0-25/0) قرار دارد. این بدان معنی است که ورود این فلزات به منطقة مورد مطالعه منشأ بیرونی دارد. همچنین، روش کرجینگ گسسته برای کمی کردن توزیع غلظت فلزات استفاده شد. آنالیز مؤلفه اصلی هفت فلز سنگین را در 3 مؤلفه گروه بندی کرد. در مؤلفه اول فلزات آرسنیک، وانادیوم، کبالت، نیکل و سرب، در مؤلفه دوم کادمیوم و در مؤلفه سوم آهن بیشترین همبستگی را داشتند. نتیجه این آنالیز نشان داد که منشاء غلظت این عناصر یک عامل بیرونی است. این نتایج به مدیریت محیط زیست منطقه کمک خواهد کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
127 - بررسی غلظت عناصر سنگین مس، روی و آرسنیک خاک با استفاده از RS و GIS (مطالعة موردی: حوزه آبخیز کبودرآهنگ، رزن و خونجین- تلخاب در استان همدان)
لقمان خداکرمی علیرضا سفیانیان الهه محمدی توفیق نوراله میرغفاریهدف از این تحفیق بررسی اثر آلودگی های غیرنقطه ای کشاورزی بر میزان غلظت فلزات سنگین مس، روی و آرسنیک و تهیه نقشه پتانسیل آلودگی خاک به این عناصر با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، زمین آمار و سنجش از دور است. با استفاده از روش نمونهبرداری سیستماتیک- تصادفی طبقه بندی چکیده کاملهدف از این تحفیق بررسی اثر آلودگی های غیرنقطه ای کشاورزی بر میزان غلظت فلزات سنگین مس، روی و آرسنیک و تهیه نقشه پتانسیل آلودگی خاک به این عناصر با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، زمین آمار و سنجش از دور است. با استفاده از روش نمونهبرداری سیستماتیک- تصادفی طبقه بندی شده 135 نمونه خاک سطحی (20-0 سانتیمتری) از منطقه ای به وسعت 7262 کیلومتر مربع جمع آوری و غلظت کل عناصر، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک شامل pH و ماده آلی برای کلیه نمونه ها اندازهگیری شد. برای پهنه بندی غلظت فلزات سنگین ابتدا با کمک آنالیز همبستگی مکانی، مناسبترین روش پهنه بندی با استفاده از توابع MAE و MBE انتخاب گردید. سپس نقشه پهنه بندی غلظت فلزات سنگین روی و مس با استفاده از روش کریجینگ معمولی و مدل نمایی و فلز آرسنیک با استفاده از روش کریجینگ معمولی و مدل کروی تهیه شد. همچنین برای بررسی تجزیه و تحلیل نقشه های توزیع غلظت فلزات از نقشه های کاربری اراضی، زمین شناسی و نقشه برآورد غلظت زمینه فلزات سنگین استفاده شد. نقشه کاربری اراضی با استفاده از سری زمانی تصاویر ماهواره ای AWIFS و اعمال طبقه بندی فازی و با کاپای 88/0 و دقت 90% تهیه گردید. تجزیه و تحلیل نقشه پهنه بندی فلزات سنگین نشان داد که عناصر مس و روی منشأ زمین شناسی و کشاورزی دارند و عنصر آرسنیک از مواد مادری منشأ می گیرد ولی فعالیتهای کشاورزی به دلیل مصرف بیش از حد کودهای شیمیایی میتواند باعث افزایش هر چه بیشتر این عناصر در خاک شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
128 - پهنهبندی خطر زمین لغزش با استفاده از منطق فازی (مطالعة موردی: حوزه چمسنگر)
سلمان سوری سیامک بهاروند طاهر فرهادی نژادزمین لغزش یکی از مخرب ترین پدیده های طبیعت است که هر ساله باعث خسارتهایی به جان و اموال مردم میشود. بنابراین، پهنهبندی خطر زمین لغزش به منظور توسعه فعالیتهای آینده امری ضروری است. در این تحقیق برای پهنهبندی خطر زمینلغزش در حوزه چمسنگر از عملگرهای منطق فازی استفاد چکیده کاملزمین لغزش یکی از مخرب ترین پدیده های طبیعت است که هر ساله باعث خسارتهایی به جان و اموال مردم میشود. بنابراین، پهنهبندی خطر زمین لغزش به منظور توسعه فعالیتهای آینده امری ضروری است. در این تحقیق برای پهنهبندی خطر زمینلغزش در حوزه چمسنگر از عملگرهای منطق فازی استفاده شده است. به منظور بررسی پایداری دامنهها در حوزه چمسنگر ابتدا با استفاده از تصاویر گوگل ارث و بازدیدهای میدانی (ثبت نقاط لغزشی با استفاده از GPS) نقاط لغزشی شناسایی و متعاقب آن نقشه پراکنش زمین لغزشهای حوزه تهیه گردیده است. سپس سطح همبستگی نقاط لغزشی و هر یک از عوامل مؤثر بر وقوع زمین لغزش شامل شیب، جهت شیب، کاربری اراضی، ارتفاع، لیتولوژی، بارندگی، آبراهه و فاصله از جاده با استفاده از مدل نسبت فراوانی مشخص و مقادیر فازی با استفاده از نظرات کارشناسی و تعیین توابع عضویت برای هر یک از عوامل موثر در محیط ArcGIS®10.1 تعیین گردید. برای ارزیابی و طبقهبندی نتایج خروجی عملگرهای مورد استفاده در برآورد خطر لغزش منطقه از شاخص جمع مطلوبیت (QS) استفاده شده است. نتایج نشان داد که عملگر گامای 9/0، با مقدار 554/0=QS روش کارآمدتری نسبت به عملگرهای جمع جبری فازی با 042/0=QS و ضرب جبری فازی با 008/0 =QS، برای تهیه نقشه خطر لغزشهای حوزه چمسنگر میباشد. بر اساس پهنهبندی صورت گرفته با عملگر گامای 9/0 به ترتیب 39/13، 58/47، 7/32، 44/5، 884/0% از مساحت منطقه در کلاسهای خطر خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد قرار گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
129 - ارزیابی توان اکولوژیک اراضی با استفاده از سیستم های اطلاعات جغرافیایی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (مطالعة موردی: اراضی حاشیه شهر تبریز)
فریده نقدی سید محسن حسینی حسینی شقایق صدربرای رسیدن به توسعه پایدار داشتن برنامه ریزی با تکیه بر ارزیابی همه جانبه محیط طبیعی امری ضروری است. با توجه به اینکه محیط زیست طبیعی توان اکولوژیکی محدودی را برای استفاده های انسان داراست، ارزیابی توان اکولوژیکی به عنوان هسته مطالعات زیست محیطی با پیشگیری بحران های موج چکیده کاملبرای رسیدن به توسعه پایدار داشتن برنامه ریزی با تکیه بر ارزیابی همه جانبه محیط طبیعی امری ضروری است. با توجه به اینکه محیط زیست طبیعی توان اکولوژیکی محدودی را برای استفاده های انسان داراست، ارزیابی توان اکولوژیکی به عنوان هسته مطالعات زیست محیطی با پیشگیری بحران های موجود، بستر مناسبی برای برنامه ریزی زیست محیطی فراهم می آورد. تحلیل قابلیت اراضی برای توسعه شهری یکی از اصلی ترین مقولاتی است که برنامه ریزان شهری با آن سروکار دارند. در این مقاله طی رویکرد ارزیابی چند معیاره با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (Analytical Hierarchy Process) و روش مقایسة زوجی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، ارزیابی توان اکولوژیکی حاشیه شهر تبریز برای توسعه کالبدی بر پایه مشاهدات محیطی (دوازده معیار طبیعی و انسانی) صورت گرفته و نقشة نهایی در محدوده مذکور تهیه شد. این نقشه نواحی مناسب برای توسعه کالبدی شهر را نشان می دهد. نتایج این پژوهش می تواند مورد استفاده برنامه ریزان شهری قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
130 - منشاء یابی گرد و غبار غرب و جنوب غرب ایران و تحلیل سینوپتیکی آن با استفاده از سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی
محمد فلاح ززولی علیرضا وفایی نژاد میرمسعود خیرخواه زرکش فریبرز احمدی دهکاءپدیده گرد و غبار یکی از مهمترین چالش های زیست محیطی اخیر در غرب و جنوب غرب ایران می باشد. برای تشخیص پدیده گرد و غبار نیاز به تصاویری با تکرار در شبانه روز، پوشش وسیع و باندهای طیفی زیاد است از این حیث تصاویر مربوط به سنجنده مادیس مناسب می باشد. هدف از این تحقیق، شناسای چکیده کاملپدیده گرد و غبار یکی از مهمترین چالش های زیست محیطی اخیر در غرب و جنوب غرب ایران می باشد. برای تشخیص پدیده گرد و غبار نیاز به تصاویری با تکرار در شبانه روز، پوشش وسیع و باندهای طیفی زیاد است از این حیث تصاویر مربوط به سنجنده مادیس مناسب می باشد. هدف از این تحقیق، شناسایی منشاءهای تولید کننده گرد و غبار ورودی به این منطقه در سال 2011 با استفاده از باندهای مرئی و باندهای حرارتی سنجنده مادیس و با بکارگیری شاخص اکرمن و تحلیل سینوپتیکی برای شناسایی چگونگی حرکت گرد و غبار از منشاء به داخل ایران با استفاده از داده های سینوپتیکی ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکالی، فشار تراز دریا و نقشه های جهت جریان باد 500 و 1000 هکتوپاسکالی می باشد. در نهایت با استفاده از سیستم اطلاعات مکانی و ابزار تحلیل مکانی نمایش حرکت آن از منشاء تا داخل ایران رهگیری شد. نتایج نشان داد که منشاء پدیده های گرد و غبار ورودی به غرب و جنوب غرب کشور از سوریه و عراق و بخشی از عربستان سعودی می باشد، که عمده ترین منشاء گرد و غبار شمال عراق و مرز عراق و سوریه می باشد. تلفیق نتایج حاصله از بارزسازی گرد و غبار و نقشه های سینوپتیکی، یافتن منشاء و نحوة انتقال گرد و غبار را بهینه کرده و پیش بینی مناسب تری برای مسیر حرکت گرد و غبار فراهم می نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
131 - پایش تغییرات کاربری اراضی با استفاده از داده های سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعة موردی: شهرستان اردبیل)
مرضیه مسیبی محسن ملکیافزایش روزافزون جمعیت، توسعه پدیده شهرنشینی و نیاز به تأمین مناطق جدید مسکونی و منابع غذایی برای انسان ها باعث تشدید روند تغییر کاربری اراضی در نقاط مختلف جهان شده است. هدف این مقاله بررسی روند تغییر کاربری اراضی در 25 سال اخیر در شهرستان اردبیل می باشد. در این تحقیق، ا چکیده کاملافزایش روزافزون جمعیت، توسعه پدیده شهرنشینی و نیاز به تأمین مناطق جدید مسکونی و منابع غذایی برای انسان ها باعث تشدید روند تغییر کاربری اراضی در نقاط مختلف جهان شده است. هدف این مقاله بررسی روند تغییر کاربری اراضی در 25 سال اخیر در شهرستان اردبیل می باشد. در این تحقیق، از سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور و روش های آماری، تغییر سطح کاربری های اراضی مختلف براساس تفسیر تصاویر ماهواره ای لندست در سه دوره زمانی 1366، 1377 و 1390 بررسی گردید. پس از انجام تصحیحات هندسی و اتمسفری، محدودة مورد نظر با استفاده از نقشه های رقومی زمین مرجع شد. سپس نقاط تعلیمی برای هر یک از طبقات کاربری به تعداد کافی و با پراکنش مناسب اخذ گردید و با استفاده از طبقه بندی نظارت شده و الگوریتم حداکثر احتمال تشابه بهترین ترکیب باندی انتخاب و نقشه کاربری اراضی منطقه برای سال های 1366، 1377 و 1390 تهیه شد. با استفاده از آزمون صحت کلی و آماره کاپا صحت نقشه های تولیدی تعیین گردید. نتایج نشان داد که سطح کاربری های زراعت آبی، باغات، مناطق مسکونی، صنعتی و نیز اراضی بایر در فاصله سال های 1366 تا 1390 افزایش یافته و در مقابل سطح کاربری های جنگل، مرتع و اراضی دیم روندی کاهشی داشتهاند. به طوری که در دوره 1366 تا 1377 سطح اراضی مرتعی 20/10% و سطح جنگل ها 5/0% کاهش یافته است. سطح اراضی دیم 62/5%، سطح اراضی زراعی آبی 8/1% و اراضی بایر 8/1% افزایش یافت. در دوره 1377 تا 1390 سطح اراضی مرتعی 9/7%، سطح اراضی دیم 52/11% و سطح جنگل ها 69/3% کاهش یافته است. سطح اراضی زراعی آبی 2/1% و اراضی بایر 7/17% افزایش یافته است. ضریب کاپا برای نقشههای سال های 1987، 1998 و 2010 به ترتیب 81/0، 87/0 و 89/0 بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
132 - شبیه سازی رواناب های سطحی با استفاده از مدل مبتنی بر سامانه اطلاعات جغرافیایی لیسم (LISEM)
رویا جعفری واحد بردی شیخ محسن حسینعلی زاده حسن رضایی مقدمشبیهسازی پدیده رواناب ناشی از هر بارندگی در برآورد شدت سیل بسیار ارزشمند است. برای حفاظت حوزههای آبخیز، استفاده از مدلی که توانایی برآورد رواناب را در زمانها و مکانهای معین داشته باشد، ضروری است. این پژوهش به منظور شبیهسازی رواناب در زیر حوزه زراعی منتهی به شهرک به چکیده کاملشبیهسازی پدیده رواناب ناشی از هر بارندگی در برآورد شدت سیل بسیار ارزشمند است. برای حفاظت حوزههای آبخیز، استفاده از مدلی که توانایی برآورد رواناب را در زمانها و مکانهای معین داشته باشد، ضروری است. این پژوهش به منظور شبیهسازی رواناب در زیر حوزه زراعی منتهی به شهرک بهزیستی گرگان و همچنین ارزیابی تأثیر سناریوهای مدیریتی پوشش گیاهی در 3 رویداد بارش در سالهای گذشته با استفاده از مدل فیزیکی لیسم (LISEM)، در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی و برنامهنویسی PCRaster انجام شد. برای اجرای مدل لیسم، چهار نقشه پایه، مدل رقومی ارتفاع، کاربری اراضی، بافت خاک و راهها با فرمت رستری تهیه گردید. نقشه مدل رقومی ارتفاعی حوزه مورد مطالعه با اندازه سلولی 1×1 متر از تصاویر اولتراکم در محیط ArcGIS®9.3 تهیه گردید. در طی انجام این تحقیق دو رویداد بارش در تاریخ های 11/8/1393 و 25/6/1394 منجر به ایجاد رواناب شد که از رویداد اول برای واسنجی و رویداد دوم برای اعتبارسنجی مدل استفاده شد. مقایسه آماری هیدروگراف های شبیه سازی و مشاهداتی رگبارهای مورخه 11/8/1393 و 25/6/1394 نشان داد که ضریب همبستگی آن ها به ترتیب 8/0 و 76/0 و معیار ناش- ساتکلیف آن ها به ترتیب 8/0 و 5/0 می باشد. نتایج حاصل از شبیه سازی نشان داد که مدل قادر است میزان کل رواناب، دبی اوج، زمان شروع رواناب و زمان رسیدن به دبی اوج را به خوبی شبیه سازی نماید. نتایج حاصل از اجرای سناریوی مدیریت پوشش گیاهی به وسیله مدل لیسم نشان داد که حجم رواناب به میزان قابل توجهی کاهش مییابد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
133 - ارتباط پارامترهای وکتوری کاربری اراضی و کیفیت آب رودخانه با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعة موردی: رودخانه زاینده رود)
زهرا خبری فرهاد نژادکورکی حمید سودائی زادهرودخانه ها از مهم ترین منابع آب های سطحی و تأمین کننده آب شیرین مصرفی در بخش های شهری، کشاورزی و صنعتی هستند. هدف این پژوهش ارزیابی اثر منابع آلاینده اطراف بر کیفیت آب رودخانه زاینده رود با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی است. در این مطالعه داده های فیزیکوشیمیایی (دب چکیده کاملرودخانه ها از مهم ترین منابع آب های سطحی و تأمین کننده آب شیرین مصرفی در بخش های شهری، کشاورزی و صنعتی هستند. هدف این پژوهش ارزیابی اثر منابع آلاینده اطراف بر کیفیت آب رودخانه زاینده رود با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی است. در این مطالعه داده های فیزیکوشیمیایی (دبی، سختی، کلر، هدایت الکتریکی، اسیدیته) در دورة 9 ماهه (پاییز 1389- بهار 1390) در 7 ایستگاه زاینده رود مورد بررسی قرار گرفت. لیست صنایع مهم اطراف رودخانه تهیه و با تبدیل آن ها به فایل های اطلاعات مکانی به محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی منتقل شد. درصد مساحت کاربری اراضی در بافرهای 10 کیلومتری اطراف رودخانه و ایستگاه ها محاسبه گردید. همچنین فاصله هر یک از 10 صنعت مادر اطراف تا ایستگاه ها تعیین شد. سپس مجموع داده ها مورد تجزیه و تحلیل آماری (SPSS®19) قرار گرفت. نتایج نشان داد که در بافر 3/451682 هکتاری اطراف رودخانه، 9/40% این مساحت را کشاورزی و 1/8% را توسعة شهری تشکیل داده است و غلظت آلاینده ها با مساحت کشاورزی اطراف هر ایستگاه و فاصله تا صنایع اطراف رودخانه مثل تصفیه خانه جنوب اصفهان رابطه معنی دار دارد. با توجه به اهمیت حفاظت رودخانه زاینده رود اعمال مدیریت صحیح بر روی این رودخانه به خصوص در محدودة بعد از شهر ضروری است. ایجاد سیستم تصفیه مناسب برای خروجی پساب صنایع اطراف رودخانه، توصیه به کشاورزان جهت استفاده صحیح از کودهای شیمیایی می تواند راهکارهای مناسبی باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
134 - ارزیابی کمی وضعیت بیابان زایی با استفاده از مدل مدالوس و سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعة موردی: دشت شمیل- استان هرمزگان)
امیر پلهم عباسی حبیب اله امانی مجتبی زارعیانامروزه بیابان زایی به عنوان یک مشکل اساسی در خیلی از نقاط دنیا مطرح می باشد. یکی از روش ها برآورد میزان بیابان زایی، مدل مدالوس می باشد. در این تحقیق شدت بیابان زایی دشت شمیل در شمال شرقی شهرستان بندرعباس که یکی از مراکز عمده کشاورزی استان هرمزگان می باشد، با استفاده از چکیده کاملامروزه بیابان زایی به عنوان یک مشکل اساسی در خیلی از نقاط دنیا مطرح می باشد. یکی از روش ها برآورد میزان بیابان زایی، مدل مدالوس می باشد. در این تحقیق شدت بیابان زایی دشت شمیل در شمال شرقی شهرستان بندرعباس که یکی از مراکز عمده کشاورزی استان هرمزگان می باشد، با استفاده از مدل مدالوس مورد ارزیابی قرار گرفته است. بدین منظور ابتدا چهار معیار (اقلیم، خاک، پوشش گیاهی و مدیریت) و معیار منطقه ای آب زیرزمینی که در روند بیابان زایی منطقه مؤثر بوده، انتخاب گردید. برای هر کدام از معیارها در مدل مدالوس شاخص هایی تعریف شده است. لایه های اطلاعاتی شاخص های مربوط به هر یک از معیارها با استفاده از سیستم های اطلاعات جغرافیایی در نرم افزار ArcGIS®9.3 تهیه شد. این اطلاعات بر اساس روش مدالوس امتیاز دهی شده و از میانگین هندسی شاخص های هر یک از معیارها، نقشه نهایی وضعیت هر معیار تهیه و از میانگین هندسی معیارها، نقشه وضعیت فعلی بیابان زایی منطقه تهیه گردید. نتایج نشان داد که 27/68% منطقه در کلاس بحرانی (ج)، 07/30% منطقه در کلاس بحرانی (ب)، 02/1% منطقه در کلاس بحرانی (الف) و 67/0% منطقه در کلاس شکننده (ج) قرار دارند. از بین معیارهای مورد مطالعه معیار کیفیت اقلیم به عنوان نامناسب ترین و معیار کیفیت پوشش گیاهی هم به عنوان مناسب ترین معیار مشخص شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
135 - انتخاب مناطق مستعد طبیعت گردی پناهگاه حیات وحش کیامکی به روش تصمیم گیری چندمعیاره
امید رفیعیان سید علی اکبر میر راضی نجیبه عبدالعلی پور الهام گلابیشناسایی و مکانیابی مناطق مستعد برای توسعه گردشگری طبیعی از مهم ترین موضوعات برنامه ریزان گردشگری میباشد. اما تنوع زیاد گزینهها و معیارها، عدم اطمینان متغیرها و افقهای زمانی طولانی در برنامه ریزی محیط زیست، تصمیم سازی را پیچیده تر می سازد. لذا روشهای تصمیمگیری چندمع چکیده کاملشناسایی و مکانیابی مناطق مستعد برای توسعه گردشگری طبیعی از مهم ترین موضوعات برنامه ریزان گردشگری میباشد. اما تنوع زیاد گزینهها و معیارها، عدم اطمینان متغیرها و افقهای زمانی طولانی در برنامه ریزی محیط زیست، تصمیم سازی را پیچیده تر می سازد. لذا روشهای تصمیمگیری چندمعیاره می توانند پاسخگوی این چالشها باشند. هدف از این مطالعه، شناسایی مناطق مستعد طبیعت گردی پناهگاه حیات وحش کیامکی به روش تصمیمگیری چندمعیاره با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی است. پس از تعیین معیارهای مؤثر بر طبیعت گردی منطقه و نظر متخصصین، نقشه 15 معیار (فاصله از آبشارها، امامزادهها، زیستگاههای حساس، چشمهها، رودخانهها، جادهها، روستاها، محیطبانیها، پاسگاههای مرزی و همچنین نقشه طبقات ارتفاعی، شیب، جهت جغرافیایی، کاربری اراضی، سنگ بستر و اقلیم)، به عنوان ورودی، تولید شده و طبقه بندی گردیدند. وزن معیارها بر اساس نظرات متخصصین به روش دلفی تعیین و اهمیت نسبی معیارها با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی در قالب مقایسههای زوجی، تعیین شد. در نهایت نقشه اولویت مناطق مستعد طبیعت گردی با روش ترکیب خطی وزن داده و با اعمال ضریب اهمیت هر معیار در نقشه طبقه بندی شده همان معیار، تولید شد. نتایج نشان داد که 15% و 34% از اراضی منطقه به ترتیب واجد درجه عالی و خوب برای طبیعت گردی و 4% از منطقه، دارای درجه متوسط می باشد. در این مطالعه، توانایی و سودمندی GIS در مکانیابی و ترکیب معیارهای مختلف اکولوژیک نشان داده شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
136 - ارزیابی پراکنش عناصر غذایی پرمصرف، به منظور بهینه سازی مصرف کود در گندم
علی باقرزاده مهدی عباس زاده احسان افشاردر این پژوهش با استفاده از روش زمین آمار پراکنش مقادیر کربن آلی، فسفر و پتاسیم قابل استفاده در اراضی زراعی منطقه جلگه رخ از توابع شهرستان تربت حیدریه واقع در استان خراسان رضوی مورد ارزیابی قرار گرفت. به این منظور تعداد بالغ بر ۱۰۰ نمونه خاک در سال ۱۴۰۰ از مزارع منطقه ته چکیده کاملدر این پژوهش با استفاده از روش زمین آمار پراکنش مقادیر کربن آلی، فسفر و پتاسیم قابل استفاده در اراضی زراعی منطقه جلگه رخ از توابع شهرستان تربت حیدریه واقع در استان خراسان رضوی مورد ارزیابی قرار گرفت. به این منظور تعداد بالغ بر ۱۰۰ نمونه خاک در سال ۱۴۰۰ از مزارع منطقه تهیه شد. مقادیر پارامترهای مذکور برای هر نمونه در آزمایشگاه خاکشناسی اندازه گیری گردید. معیارهای ارزیابی در این مطالعه، میانگین خطا مطلق و ریشه دوم میانگین مربعات خطا باقیمانده با استفاده از روش اعتبارسنجی ارزیابی متقابل بودند. تغییر نما برای کلیه عناصر ترسیم شد. پس از تعیین مدل نیم تغییر نما، اعتبار سنجی الگوی برازش داده شده بوسیله خطای تخمین بررسی گردید. پس از تأیید صحت واریوگرام، روش درون یابی کریجینگ انتخاب و نقشه پراکنش عناصر غذایی تولید شد. نتایج نشان دادکه عناصر دارای پراکنش مکانی متفاوت می باشند. بطوریکه در ۹۰ درصد اراضی میزان کربن آلی خاک کمتر از نیاز گندم، پتاسیم و فسفر قابل جذب به ترتیب در 32/2 و ۴۶ درصد اراضی بیش از حد بحرانی برای گندم بود. در مجموع تهیه نقشه پراکنش عناصر غذایی می تواند نشان دهنده کمبود و یا بیش بود عناصر غذایی در خاک و از آن در بهینه سازی مصرف کودها استفاده گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
137 - پتانسل یابی موقعیت مناسب کشت محصولات کشاورزی با بهره گیری از یک سامانه GIS-AHP مبنا در دشت سیرجان
حمید باقری فرخنده رفیعیارزیابی کیفیت منابع آب زیرزمینی در مدیریت صنعت کشاورزی، از اهمیت خاصی برخوردار است. افت سطح آب زیرزمینی در دشتها به علت بهرهبرداری بیرویه و خشکسالی، مشکلات زیستمحیطی زیادی ایجاد میکند. یکی از مهمترین این مشکلات، نامناسب بودن کیفیت آب زیرزمینی و تاثیر نامطلوب در مص چکیده کاملارزیابی کیفیت منابع آب زیرزمینی در مدیریت صنعت کشاورزی، از اهمیت خاصی برخوردار است. افت سطح آب زیرزمینی در دشتها به علت بهرهبرداری بیرویه و خشکسالی، مشکلات زیستمحیطی زیادی ایجاد میکند. یکی از مهمترین این مشکلات، نامناسب بودن کیفیت آب زیرزمینی و تاثیر نامطلوب در مصرف آن میباشد. هدف از انجام این تحقیق، ارزیابی کیفیت آب زیرزمینی دشت سیرجان برای استفاده در مصارف کشاورزی میباشد. در این مطالعه، ابتدا آب زیرزمینی دشت سیرجان براساس 9 پارامتر سولفات، بیکربنات، کلسیم، منیزیم، کلر، سدیم، خاصیت اسیدی آب، مقدار کل مواد محلول در آب و هدایت الکتریکی آب پهنهبندی شده، سپس برای همگن کردن هر کدام از لایههای تهیه شده، روش فازی به کار رفت. به منظور تهیة نقشههای پهنهبندی، از روش میانگین عکس فاصله و برای وزندهی به لایهها و تهیة نقشة نهایی کیفیت آب، از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی استفاده گردید. نتایج نشان داد که خشکسالیهای اخیر، کاهش بارندگی و برداشت از منابع آب زیرزمینی باعث بالا رفتن مقدار EC از مقدار استاندارد با میانگین 6820/575 میکروزیمنس و بالا رفتن مقدار TDS از مقدار استاندارد با میانگین 3891/57 میلیگرم بر لیتر شده است. همچنین کیفیت آب حدود 55% منطقة مورد مطالعه برای کشاورزی مطلوب و با توجه به نمودارهای مقدار کل مواد محلول در آب و هدایت الکتریکی آب، غلظت آنها باعث نامناسب بودن کیفیت حدود 45 درصد از مساحت زمینهای دشت در قسمتهای شرقی و مرکزی شده است. به طور کلی نتایج، ارتباط عناصر بررسی شده را تایید میکند به نحوی که برخی از این عناصر تاثیر مهمی بر روی کیفیت آب زیرزمینی داشتهاند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
138 - ارزیابی توان اکولوژیک توسعه فیزیکی شهر رشت با استفاده از منطق فازی در محیط GIS
مهدی خداداد حسین موسی زاده فضل الله اسمعیلیبا مدلسازی سیستم پیچیده شهری، الگوهای فضایی و روندهای رشد شهری را می توان شبیه سازی و پیش بینی کرد و درک بهتری از سیستم شهر به عنوان یک کل به دست آورد. از اینرو از مدل های فضایی ابزارهایی مفید برای درک فرآیند توسعه شهری و ابزاری کمکی برای سیاست گذاری، مدیریت و برنامه ری چکیده کاملبا مدلسازی سیستم پیچیده شهری، الگوهای فضایی و روندهای رشد شهری را می توان شبیه سازی و پیش بینی کرد و درک بهتری از سیستم شهر به عنوان یک کل به دست آورد. از اینرو از مدل های فضایی ابزارهایی مفید برای درک فرآیند توسعه شهری و ابزاری کمکی برای سیاست گذاری، مدیریت و برنامه ریزی شهری می باشد. در همین راستا ضرورت ارزیابی توان اکولوژیک کاربری توسعه شهری به معنای عینیت بخشیدن به قابلیت بالقوه سرزمین مورد انتظار است. هر صورت، برای داشتن یک توسعه پایدار و در خور شهرها، برنامه ریزی سرزمین امری ضروری است. بنابراین پژوهش حاضر به منظور ارزیابی توان اکولوژیک توسعه فیزیکی شهر رشت با استفاده ترکیبی از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و منطق فازی انجام گرفته است. در این نوشتار، هشت معیار جهت پهنه بندی اراضی مستعد توسعه شهری رشت در محیط نرم افزاری Arc GIS10.2 استفاده شده است. یافته های تحقیق حاصل از روش فازی، بیانگر این بود که 15.88 درصد از مساحت منطقه مورد مطالعه که معادل 1299.98 هکتار می باشد در کلاس خیلی مناسب قرار دارد. این مقدار برای کلاس با قابلیت مناسب برابر 22.95 درصد معادل 1878.495 هکتار از مساحت منطقه می باشد. 27.56 درصد از مساحت حوزه که معادل 2255.273 هکتار می باشد در کلاس با قابلیت متوسط قرار دارد. 22.81 درصد از مساحت حوزه که معادل 1867.261 هکتار می باشد در کلاس با قابلیت نامناسب قرار دارد. در نهایت 10.77 درصد از مساحت حوزه که معادل 881.4634 هکتار در کلاس با قابلیت خیلی نامناسب می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
139 - تعیین مناسبترین عرصههای محیطزیستی حوضهی آبخیز طارم استان زنجان با ارزیابی توان اکولوژیکی برای کاربریهای توسعهای
فضل الله اسمعیلی مژگان میرزایی مهدی خدادادامروزه برنامه ریزی صحیح و استفاده همه جانبه از محیط زیست بر پایه شناخت استعدادها و ارزیابی توان تولیدی سرزمین استوار است. ارزیابی توان اکولوژیکی سرزمین، مرحله میانی فرآیند آمایش سرزمین یا برنامه ریزی محیط زیست است. در واقع ارزیابی سرزمین، اطلاعات اساسی مرحله دوم آمایش س چکیده کاملامروزه برنامه ریزی صحیح و استفاده همه جانبه از محیط زیست بر پایه شناخت استعدادها و ارزیابی توان تولیدی سرزمین استوار است. ارزیابی توان اکولوژیکی سرزمین، مرحله میانی فرآیند آمایش سرزمین یا برنامه ریزی محیط زیست است. در واقع ارزیابی سرزمین، اطلاعات اساسی مرحله دوم آمایش سرزمین شامل انتخاب مناسب ترین استفاده از سرزمین و نظام مدیریت را فراهم مینماید. در همین راستا هدف از این مطالعه، تعیین مناسبترین و مطلوبترین عرصه های محیطزیستی حوضه ی آبخیز طارم واقع در استان زنجان با ارزیابی توان اکولوژیکی برای کاربری توسعهای است. برای انجام این کار، از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) استفاده شده است. پس از تهیه لایههای اطلاعاتی مورد نظر و وارد ساختن این لایهها در محیط Arc GISو پس از تهیه و تکمیل پرسشنامه توسط متخصصان مرتبط با موضوع، ماتریس اولیه و نرمال برای تعیین وزن نسبی لایهها تکمیل شد. در فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) با توجه به وزن نسبی لایهها که پس از تکمیل پرسشنامه توسط متخصصان مرتبط با موضوع و تهیه ماتریسهای اولیه و نرمال و نتایج حاصل از آن مشخص شد، بیشترین عامل محدودکننده شیب است که بالاترین درصد وزن نسبی به آن اختصاص داده شده است، بنابراین قسمتهای مرکزی منطقه که کمترین شیب یعنی 0- 2 تا 8- 12 درصد را داراست و از نظر پوشش گیاهی شامل مراتع کم تراکم و جنگلهای تنک و ... بوده، مناسبترین بخشها برای توسعه است. سرانجام تعیین وزن نهایی لایهها و تلفیق اطلاعات در نرمافزار Idrisi انجام شد که نتایج حاصل از این روش بدینترتیب است: حدود 14.36 درصد از کل منطقه دارای توان درجه یک مناسب و حدود 10.12 درصد دارای توان درجه دو مناسب برای توسعه شهری- روستایی بوده و 75.52 درصد نیز فاقد توان مناسب برای اینگونه توسعه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
140 - برآورد میزان آورد رسوب به روش EPM با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) )نمونه موردی: حوضه آبریز کارده، شهرستان مشهد)
عبداله صالح رنگ آور حمید نژاد سلیمانی محمد موسوی زاده یزدی مجید ابراهیمیحوضه آبریز کارده از نظر مختصات جغرافیایی در ́37 ،°36 تا ́58 ،°36 عرض جغرافیایی و ́26 ،°59 تا ́37 ،°59 طول جغرافیایی با مساحتی حدود 549 کیلومتر مربع در بخش شرقی زون کپه داغ قرار دارد. در منطقه موجود، خطر رسوب سازی و انتشار فرسودگی در حوزه آبخیز کارده، شما چکیده کاملحوضه آبریز کارده از نظر مختصات جغرافیایی در ́37 ،°36 تا ́58 ،°36 عرض جغرافیایی و ́26 ،°59 تا ́37 ،°59 طول جغرافیایی با مساحتی حدود 549 کیلومتر مربع در بخش شرقی زون کپه داغ قرار دارد. در منطقه موجود، خطر رسوب سازی و انتشار فرسودگی در حوزه آبخیز کارده، شمال شرق ایران همراه با داده های سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS داده های ماهواره و مشاهدات میدانی مورد تحقیق قرار گرفت. واطلاعات مورد نیاز از طریق روش های کتابخانه ای و میدانی وتجزیه وتحلیل اطلاعات آماری وگرافها ازطریق نرم افزار GIsوExcElبه دست آمده است . دراین روش منطقه مورد مطالعه به 8 زیر حوضه هیدرولوژیکی تقسیم گردید و بر اساس تحقیقاتمان منطقه مورد مطالعه می تواند به مناطق با فرسایش سنگین، ملایم، کم که بوسیله روش EPM برآورده شده تقسیم بندی شود. درنتیجه : حوضه های فرعی واقع در وسط و بخشهای جنوبی سد کارده به خاطر شکل زمین و قابلیت فرسایشی خاک فرسایش زیادی دارند در حالیکه حوضه های فرعی در بخشهای شمالی به خاطر پوشش سخت زمین فرسایش کمتری داشته اند. از نظر میزان دبی رسوب کل (GIS) سیج و آل دارای بیشترین و فیروز آباد کمترین مقدار می باشد که عامل مساحت و ضریب رسوبدهی (RU) در این میزان برای هر دو حوضه عامل مؤثری می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
141 - تحلیل فضایی توزیع خدمات بهداشتی- درمانی در کشور
مجتبی رفیعیان اسماعیل پیری هاجر پیریهدف از این پژوهش تحلیل فضایی توزیع خدمات بهداشتی و درمانی در کشور و مقایسه سطح برخورداری 31 استان کشور از خدمات بهداشتی و درمانی میباشد.در این پژوهش روش تحقیق ازنظر هدف کاربردی و ازنظر رویکرد حاکم بر جمعآوری اطلاعات و دادهها توصیفی-تحلیلی میباشد.دادههای حاصل از نوع چکیده کاملهدف از این پژوهش تحلیل فضایی توزیع خدمات بهداشتی و درمانی در کشور و مقایسه سطح برخورداری 31 استان کشور از خدمات بهداشتی و درمانی میباشد.در این پژوهش روش تحقیق ازنظر هدف کاربردی و ازنظر رویکرد حاکم بر جمعآوری اطلاعات و دادهها توصیفی-تحلیلی میباشد.دادههای حاصل از نوع ثانویه و از دادههای موجود در سالنامه آماری سال 1394 کشور استفاده گردید. برای وزن دهی به شاخصها از فرایند تحلیل سلسله مراتبی و نرمافزار Expert Choice استفاده شد. برای تحلیل توزیع سطح برخورداری استانها و رتبهبندی آنها از مدل TOPSIS بهره گرفتهشده است.درنهایت برای نشان دادن توزیع فضایی نتایج، اقدام به تولید نقشه در سیستم اطلاعات جغرافیایی گردید. نتیجه پژوهش نشان میدهد که به ترتیب استانهای یزد، سمنان،فارس،ایلام،زنجان،مازندران،تهران،همدان،خراسان جنوبی و چهارمحال بختیاری و آذربایجان شرقی ده استان برتر کشور ازنظر سطح برخورداری از خدمات بهداشتی-درمانی میباشند ، و دیگر استانهای کشور در رتبههای بعدی قرار دارند.نتیجه پژوهش حاکی از عدم توزیع متعادل و یکپارچه خدمات بهداشتی-درمانی در استانهای مختلف کشور میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
142 - بررسی پتانسیل تولید رسوب به روش هیدروفیزیکی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) در حوضه آبریز کارده
حمید نژادسلیمان مسعود مینائی وجیهه قلی زادهحوضه آبریز کارده از نظر مختصات جغرافیایی در ´37، °36 تا ´58، °36 عرض جغرافیایی و ´26، °59 تا ´37، °59 طول جغرافیایی با مساحتی حدود 549 کیلومتر مربع در بخش شرقی زون کپه داغ قرار دارد. در مطالعه موجود، خطر رسوب سازی و انتشار فرسودگی چکیده کاملحوضه آبریز کارده از نظر مختصات جغرافیایی در ´37، °36 تا ´58، °36 عرض جغرافیایی و ´26، °59 تا ´37، °59 طول جغرافیایی با مساحتی حدود 549 کیلومتر مربع در بخش شرقی زون کپه داغ قرار دارد. در مطالعه موجود، خطر رسوب سازی و انتشار فرسودگی در حوضه آبریز کارده در شمال شرق ایران با استفاده از روش هیدروفیزیکی همراه با داده های سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و مشاهدات میدانی مورد مطالعه قرار گرفت. منطقه مورد مطالعه به 7 زیرحوضه هیدرولوژیکی تقسیم گردید. سپس با استفاده از روش هیدروفیزیکی عوامل مختلف هیدروفیزیکی حاکم در حوضه (مساحت، شیب، پوشش گیاهی، زمین شناسی و هیدرولوژی) مورد ارزیابی قرار گرفت و با توجه به عوامل فوق ضریب پتانسیل و درصد رسوبدهی هر زیر حوضه برآورده شد که زیر حوضه سیج و آل با 1/2122 تن در سال بیشترین پتانسیل رسوبدهی و فیروز آباد با 3/93 تن در سال دارای کمترین پتانسیل رسوبدهی می باشد که عامل مساحت، نقش مهمی در ایجاد این توان رسوبدهی برای هر دو حوضه دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
143 - پتانسیلیابی جایگاههای سوخت CNG شهر اهواز با استفاده از مدلهای تصمیمگیری و سیستم اطلاعات جغرافیایی
سعید امان پور فرشته شنبه پورپایداری پروژه ها نگرانی عمده توسعه دهندگان در کشورهای در حال توسعه است و فعالیت های توسعه نیز پتانسیل بالایی برای ایجاد آسیب به محیط زیست را دارند. از طرفی رشد سریع شهرنشینی، تقاضای بیشتر برای وسایل نقلیه را در پی داشته است، که منجر به مصرف بیشتر سوخت می شود. جایگاه سوخ چکیده کاملپایداری پروژه ها نگرانی عمده توسعه دهندگان در کشورهای در حال توسعه است و فعالیت های توسعه نیز پتانسیل بالایی برای ایجاد آسیب به محیط زیست را دارند. از طرفی رشد سریع شهرنشینی، تقاضای بیشتر برای وسایل نقلیه را در پی داشته است، که منجر به مصرف بیشتر سوخت می شود. جایگاه سوخت بدون شک یکی از مراکز مهم است، اما در عین حال از تسهیلات خطرناک محسوب می شود. از این رو، انتخاب مکان مناسب این امکانات نیاز به توجه ویژه در مرحله اولیه پروژه دارد و یکی از مهمترین جنبه های موفقیت برای هر پروژه تجاری است. لذا هدف اصلی این تحقیق، پتانسیل یابی جایگاه های سوخت گاز طبیعی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل های تصمیم گیری در شهر اهواز می باشد. ماهیت پژوهش، نظری ـ کاربردی و روش مطالعه آن، توصیفی- تحلیلی می باشد. در راستای نیل به هدف مذکور، نقشه معیارهای مؤثر در مکان یابی جایگاه های سوخت گاز طبیعی همچون: شبکه معابر، کاربری مسکونی، آموزشی و...، در نرم افزار ARC/GIS تهیه گردید. جهت تعیین وزن معیارها و الویت بندی و تعیین روابط بین متغیرها، از روش آنتروپی شانون و روش سوارا استفاده شد. در نهایت با ضرب وزن هر معیار در لایه تهیه شده برای هر معیار و ایجاد همپوشانی بین لایه ها، نقشه نهایی مکان های مناسب احداث جایگاه های سوخت رسانی در مناطق شهری اهواز تهیه گردید. نتایج حاصل از نقشه نهایی حاکی از آن است که منطقه 1 و 5 فاقد جایگاه سوخت می باشند و این مناطق بیشترین اولویت جهت احداث جایگاه های سوخت جدید را دارند. در ادامه با استفاده از روش Vikor بین مناطق شهر اهواز اولویتبندی صورت گرفت. نتایج این پژوهش نشان میدهد به کارگیری تحلیل های فضایی سیستم اطلاعات جغرافیایی و همچنین مدل Swara به همراه مدلVikor نتایج تصمیمگیری را دقیقتر میکند و گزینههای دقیقتری جهت مکانیابی در اختیار قرار میدهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
144 - کاربرد متد آماری ماتریس سلسله مراتب زوجی و تطبیق سازی با تست میدانی در پهنه بندی رانش زمین در محیط GIS (مطالعه موردی: بینالود شمالی )
پروین کهربائیان ابوالفضل بهنیافررانش های زمین یکی از مهم ترین مخاطرات محیطی در مناطق کوهستانی محسوب می شوند. امروزه بهره گیری از روش های آماری و زمین آماری در نقشه سازی این رانش ها توسعه یافته است. تغییرات اقلیمی مناسب و فشارهای جمعیتی منطقه موجب شده که بخشی از جمعیت کلان شهر مشهد در مناطق ییلاقی به س چکیده کاملرانش های زمین یکی از مهم ترین مخاطرات محیطی در مناطق کوهستانی محسوب می شوند. امروزه بهره گیری از روش های آماری و زمین آماری در نقشه سازی این رانش ها توسعه یافته است. تغییرات اقلیمی مناسب و فشارهای جمعیتی منطقه موجب شده که بخشی از جمعیت کلان شهر مشهد در مناطق ییلاقی به ساخت خانه های دوم و توسعه ی آن ها در زمین های شیب دار دامنه های کوهستانی و میان کوهی منطقه اقدام نمایند. این فرآیند موجب به هم خوردن تعادل دامنه ها و سرانجام ناپایداری و افزایش رویکرد زمین لغزش ها گردیده است. بر این اساس، هدف اصلی پژوهش، شناسایی عوامل موثر و پهنه بندی پتانسیل خطر زمین لغزش در مناطق مختلف جهت کاستن خسارت های ناشی از آن بوده است. جهت تهیه نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش منطقه از روش تحلیل آماری سلسله مراتبی (AHP) در محیط GIS استفاده گردید که ابتدا با بررسی های میدانی و تهیه لایه های اطلاعاتی از طریق نقشه ها و منابع موجود، مهم ترین عوامل موثر در وقوع زمین لغزش ها شامل؛ لیتولوژی، شیب، طبقات ارتفاعی، تراکم زهکشی، نوع خاک، پوشش گیاهی، کاربری اراضی، بارش و فاصله از گسل شناسایی و لایه های اطلاعاتی این عوامل در محیط ArcGIS و با کمک نرم افزار Expert Choice ، تهیه و اقدام به تعیین وزن و اولویت بندی عوامل و تولید نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش با بهره گیری از AHP گردید. نتایج نشان داد که وزن عوامل شیب، لیتولوژی، ارتفاع و کاربری اراضی به ترتیب با 303/0 ، 220/0 ، 122/0 و 097/0 در منطقه از بقیه عوامل بیش تر و در نتیجه اثر آن ها نیز بر ناپایداری دامنه ای از شدت بیش تری برخوردار می باشد. طبق نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش، 6/42% از منطقه با خطر زیاد، 4/25% با خطر متوسط ، 5/21% با خطر کم و 5/10درصد از وسعت منطقه با خطر خیلی زیاد مواجه اند. تراکم پهنه های لغزشی با درجه خطر زیاد و خیلی زیاد عمدتأ در مناطق مرکزی بینالود و حوضه های نزدیک به کلان شهر مشهد به ویژه در حوضه های شاندیز، گلستان و گلمکان مشاهده می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
145 - Investigation of the effect of climate change on runoff curve number by using GIS and RS (case study: Mansourabad and Navroud watersheds)
مصطفی یعقوب زاده بهروز اعتباری علی شهیدی علی محمد نوفرستیApplication of gepraphic information system and image processing in evaluation of surface runoff of a watershed in recent years has increased greatly. In the study , the runoff curve number map was prepared using geographic information system (GIS)and Landsat Sattelite چکیده کاملApplication of gepraphic information system and image processing in evaluation of surface runoff of a watershed in recent years has increased greatly. In the study , the runoff curve number map was prepared using geographic information system (GIS)and Landsat Sattelite Images (ETM+)for two watersheds of Mansourabad in southern Khorasan province and Navroud in Gilan province based on the factors of hydrologic soil group, land use, land cover and hydrologic conditions. The land cover map was perpared by NDVI index and watersheds were classified by three classes of good, fair and weak sitation vegetation in Mansourabad watershed but for Navrood watershed, Vegetation had three classes of excellent, good and moderate. Land use map of this watersheds was prepared from Landsat Sattelite Images and Soil Hydrologic Group addition to soil, slope and Landuse, geology maps plus filed investigations. From Coalition of GIS shape files and SCS tables, runoff curve number map was extrcated for both watersheds. In evaluation of accuracy of Curve Number, maximum flood discharge in both two watersheds was simulated by HEC-HMS model and compared with observed data. Low errorr discrepancy between simulated and observed dischrge showed that curve number for both basins was calculated with high accurcy. So results showed that weithing runoff curve number in MansoorAbad basin is highly greater than Navrood basin, that this parameter can cause destructive floods during hight intensity events. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
146 - پتانسیلیابی منابع آب زیرزمینی با استفاده از روش سلسله مراتبی فازی (مطالعه موردی: دشت رومشگان)
سلمان سوری سیامک بهاروند وهاب امیریآب زیرزمینی یکی از منابع مهم تامین آب شیرین مورد نیاز انسان است. از آنجا که منابع آب سطحی در بسیاری از مناطق کشور محدود است، آبهای زیرزمینی به عنوان مناسبترین منبع در دسترس، جهت تامین آب مورد نیاز این مناطق به حساب میآید. امروزه استفاده از سنجش از دور (RS) و سیستم اط چکیده کاملآب زیرزمینی یکی از منابع مهم تامین آب شیرین مورد نیاز انسان است. از آنجا که منابع آب سطحی در بسیاری از مناطق کشور محدود است، آبهای زیرزمینی به عنوان مناسبترین منبع در دسترس، جهت تامین آب مورد نیاز این مناطق به حساب میآید. امروزه استفاده از سنجش از دور (RS) و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) تبدیل به یکی از ابزارهای قدرتمند و مقرون به صرفه جهت شناسایی و اکتشاف منابع آب زیرزمینی قابل دسترس شده است. این تحقیق با هدف مشخص کردن مناطق با پتانسیل بالای آب زیرزمینی در دشت رومشگان با استفاده از روش سلسله مراتبی فازی، سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام گردیده است. بدین منظور با توجه به اطلاعات و دادههای زمینشناسی، هیدرولوژی، ساختاری، توپوگرافی، تصاویر ماهوارهای ETM+ و بازدید میدانی، نقشههای لیتولوژی، ضخامت آبرفت، کاربریاراضی، طبقات ارتفاعی، شیب، تراکم آبراهه، تراکم گسل، دما و بارندگی در محیط نرمافزار سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) به روش فازی تهیه شده است. این نقشهها با استفاده از مقایسه زوجی به روش سلسله مراتبی وزندهی گردید. با اعمال وزن محاسبه شده هر معیار، نقشه عوامل با توجه به اهمیت آن در پتانسیل یابی آب زیرزمینی تهیه و سپس نقشه نهایی پتانسیل آب زیرزمینی با همپوشانی به روش سلسله مراتبی فازی تهیه گردیده است. نتایج به دست آمده از پتانسیلیابی منابع آب زیرزمینی نشان میدهد به ترتیب 37/7، 12/10، 25/22، 46/20 و 79/39 درصد از مساحت منطقه در پهنههای با پتانسیل خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد قرار دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
147 - بررسی پتانسل کمی و کیفی منابع آب زیر زمینی روستاهای شهرستان رباط کریم
شیوا کریمی جلال ولی الهی ناصر عبادتی مجتبی صیادیشهرستان رباط کریم در جنوب غربی استان تهران واقع شده است. غالب روستاهای شهرستان رباط کریم از منابع آب زیر زمینی برای شرب و بهره برداری استفاده می کنند. طی دوره زمانی سال های 1393-1392 نمونه برداری از 10حلقه چاه عمیق شرب روستا صورت گرفت و پس از انجام آزمایشات فیزیکی وشیمی چکیده کاملشهرستان رباط کریم در جنوب غربی استان تهران واقع شده است. غالب روستاهای شهرستان رباط کریم از منابع آب زیر زمینی برای شرب و بهره برداری استفاده می کنند. طی دوره زمانی سال های 1393-1392 نمونه برداری از 10حلقه چاه عمیق شرب روستا صورت گرفت و پس از انجام آزمایشات فیزیکی وشیمیایی،نتایج مربوط به کیفیت هر متغییر در منطقه تعیین گردید . کلسیم ،منیزیم، کلرور، سولفات ،سدیم ، نیترات، سختی، بی کربنات، فلوئور، هدایت الکتریکی و کل جامدات محلول از متغیرهای مورد آزمایش بوده و سپس با استفاده از روش کریجینگ در نرم افزارGIS10.2Arc نقشه های هم پتانسیل تهیه و از نظر آلودگی محیط پهنه بندی گردید. نتایج حاصله از 30نمونه از 10 روستا نشانگر این مطلب بود که کیفیت آب زیر زمینی روستاهای بخش های شرقی و جنوب شرقی از نظر نیترات در علی آباد با64میلی گرم، سولفات درشهرستانک با 667میلی گرم و حکیم آباد با هدایتالکتریکی µmho/cm3100و کل جامدات محلول1918میلی گرم از حد مجاز فراتر بوده و عمدتا پایین تر از سایر نواحی است از علل آلودگی مناطق جنوبی و شرقی می توان به زمین شناسی منطقه ،شیب منطقه،وجود مناطق مسکونی و صنعتی، رعایت نکردن حریم کیفی چاه ها اشاره نمود. همچنین بخش های شمالی و مرکزی از نظر کیفی در حد مطلوب قرار داشته و این نواحی برای حفرچاه های جدید مناسبتر می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
148 - بررسی پتانسیل مخاطرات اثر گذاری کمی و کیفی بر منابع آب شرب روستاهای حوضه آبریز جاجرود در سامانهGIS
امیرحسین کیارزم سیده هدی رحمتی رضا حاجی سید محمد شیرازی مجتبی صیادیروند روبه رشد توسعه و فعالیت های مختلف انسانی منجر به ورود آلاینده های مختلف به آب های زیر زمینی می گردد. کیفیت مطلوب فیزیکی و شیمیایی آب از نظر مقبولیت برای مصرفکننده، حفظ سلامتی مصرفکننده و نگهداری از سیستم شبکهی آبرسانی ضروری است. در حال حاضر یکی از معضلات منابع چکیده کاملروند روبه رشد توسعه و فعالیت های مختلف انسانی منجر به ورود آلاینده های مختلف به آب های زیر زمینی می گردد. کیفیت مطلوب فیزیکی و شیمیایی آب از نظر مقبولیت برای مصرفکننده، حفظ سلامتی مصرفکننده و نگهداری از سیستم شبکهی آبرسانی ضروری است. در حال حاضر یکی از معضلات منابع آب زیرزمینی، آلودگی چاههای شرب و دیگر منابع زیرزمینی به فاضلابهای شهری و صنعتی بوده که منجر به تغییر در کیفیت آب این منابع شده و استفاده از آنها را برای شرب غیرممکن میسازداین مطالعه به بررسی و پهنه بندی عناصر مختلف کیفی آب در محدوده شهرستان پردیس حوضه جاجرود توسط نرم افزارArc GIS می پردازد. بدین منظور از تمامی سرچشمه هایی که در این منطقه جهت تامین آب شرب استفاده می گردید ، نمونه برداری متغیرهای کیفی آب انجام گرفت. سپس تمامی اطلاعات در محیط نرم افزار تحت لایه های توصیفی وارد شده و جهت تهیه نقشه های پهنه بندی کیفی انجام گرفت.این نقشه ها روند معناداری را برای اکثر متغیرها نشان می دهند، با توجه به استفاده گسترده از آب و احتمال شیوع بیماری های مختلف مربوط به آشامیدنی در این منطقه،اینپژوهشمی تواند راه گشای تصمیمات آتیجهت برداشت صحیح آب در منطقهمطالعاتیباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
149 - ارزیابی ریسک سوانح منجر به آلودگی سدها با استفاده از مدل WRASTIC(مطالعه موردی سد شفا رود گیلان،ایران)
حامد حسین پور کورنده ابراهیم فتائیامروزه بخش مهمی از آبهای مورد نیاز بخش های مختلف کشاورزی،شرب و صنعت از منابع آب سطحی تامین می شود.افزایش جمعیت و توسعه شهر نشینی و همچنین توسعه در بخش های صنعت و کشاورزی باعث افزایش ریسک آلایندگی منابع آبی شده است.لذا استفاده از ابزارهای مناسب جهت مدیریت کیفیت آبهای سطح چکیده کاملامروزه بخش مهمی از آبهای مورد نیاز بخش های مختلف کشاورزی،شرب و صنعت از منابع آب سطحی تامین می شود.افزایش جمعیت و توسعه شهر نشینی و همچنین توسعه در بخش های صنعت و کشاورزی باعث افزایش ریسک آلایندگی منابع آبی شده است.لذا استفاده از ابزارهای مناسب جهت مدیریت کیفیت آبهای سطحی لازم و ضروری به نظر می رسد.در این پژوهش پتانسیل های آلایندگی منجر به ریسک سد شفارود استان گیلان که در شمال ایران واقع شده است،در مرحله بره برداری مورد مطالعه قرار گرفت.در این پژوهش با توجه به ویژگیهای هیدرولوژیک حوضه آبخیز پتانسیل پذیرش آلودگی آن در برابر آلاینده ها پهنه بندی شدند.برای انجام این پژوهش از مدلWRASTIC و سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شد . داده های مورد نیاز این الگو به سه شیوه تحقیق پیمایشی،مطالعات و گزارشات اسنادی و استفاده از نظر کارشناسان و خبرنگاران جمع آوری شد.بدین منظور ابتدا با مطالعات میدانی نسبت به شناسایی منطقه مورد مطالعه اقدام گردید.در گام بعدی اقدام به شناسایی منابع آلاینده تاثیر گذار در حوضه آبخیز سد شفارود گردید.محل استقرار منابع آلاینده شناسایی شده از طریق GPSثبت گردید سپس نقشه منابع آلاینده از طریق نرم افزار GIS تهیه گردید.در نهایت میزان ریسک منابع آلاینده از طریق مدلWRASTIC بر اساس شاخص های اصلی،وسعت منطقه و کاربری اراضی محاسبه گردید.میزان ریسک به دست آمده از محاسبه مدل نشان دهنده ریسک متوسط تا زیاد ناشی از فعالیتهای انشانی و طبیعی بر ای این محیط هیدرولوژیکی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
150 - بررسی تحلیل ارزشیابی لندفیل شهری با رویکرد زمین شناسی در سیستم اطلاعات جغرافیایی
طلیعه عبدالخانی نژاد سید مسعود منوری مرتضی سیاوشی سعید زارعیهدف اساسی و نهایی از بررسی تحلیل ارزشیابی لندفیل شهری با رویکرد بر زمین شناسی در سیستم اطلاعات جغرافیایی مرحله شناخت و مکانیابی طرح های کلان لندفیل شهری در شهر بوشهر، دستیابی به اطلاعات لازم و دقیق است که بر اساس آنها اولا، انجام مطالعات با مکانیابی، گزینههای احداث ط چکیده کاملهدف اساسی و نهایی از بررسی تحلیل ارزشیابی لندفیل شهری با رویکرد بر زمین شناسی در سیستم اطلاعات جغرافیایی مرحله شناخت و مکانیابی طرح های کلان لندفیل شهری در شهر بوشهر، دستیابی به اطلاعات لازم و دقیق است که بر اساس آنها اولا، انجام مطالعات با مکانیابی، گزینههای احداث طرح های کلان لندفیل شهری در سطح استان، معرفی شده و در درجه بعدی با انجام مطالعات تفصیلی اقدام به مشخصات فنی مربوطه به گزینه برتر در مطالعه حاضر با هدف توسعه و احیا منابع مد نظر قرار گرفته است. بررسی ها نشان داد محل دفن پسماند فعلی شهر بوشهر رخسارههای سیلابی که در منطقه مورد مطالعه گسترش متوسطی دارد. ضریب نفوذپذیری4-10سانتیمتر بر ثانیه میباشد که نفوذ پذیری نسبتا خوبی است. طبقه بندی فرسایش محدوده مطالعاتی محل دفن در فاصله نامناسب و فرسایش در منطقه بسیار بالا می باشد. نهشتههای کواترنر حاصل فرسایش سازندهای ارتفاعات منطقه و حمل آن توسط جریانهای سیلابی میباشد. این نهشتهها گسترش وسیعی در منطقه مورد مطالعه دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
151 - شناسایی مناطق تغذیه و تخلیه آبخوان دشت قروه با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)
امیر زارعی آزاده نکوئی اصفهانی ابراهیم نوروزی وحید کاکا پور سیروان زارعیمدیریت منابع آب بهویژه آبهای زیرزمینی، در مناطق خشک و نیمهخشک از اهمیت خاصی برخوردار است. عوامل مختلف طبیعی و انسانی در چند دهه اخیر باعث ایجاد شرایط بحرانی و افت سطح آبهای زیرزمینی در بیشتر مناطق کشور ازجمله استان کردستان شده است؛ بنابراین بررسی افت سطح آبهای زیرز چکیده کاملمدیریت منابع آب بهویژه آبهای زیرزمینی، در مناطق خشک و نیمهخشک از اهمیت خاصی برخوردار است. عوامل مختلف طبیعی و انسانی در چند دهه اخیر باعث ایجاد شرایط بحرانی و افت سطح آبهای زیرزمینی در بیشتر مناطق کشور ازجمله استان کردستان شده است؛ بنابراین بررسی افت سطح آبهای زیرزمینی دشت قروه که یکی از مهمترین و بزرگترین دشتهای استان میباشد، مورد توجه قرار گرفت. بهمنظور انجام این پژوهش، آمار 28 حلقه چاه مشاهدهای در طی 2 دوره 5 ساله (88-83 و 92-88) مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا دادههای آماری جمعآوری و پس از ورود دادهها به سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، با روش درونیابی، نقشههای خطوط همپتانسیل و پهنهبندی افت سطح آب زیرزمینی تهیه گردید. هیدرو گرافهای تراز آب نیز در محیط نرمافزاریExcel ترسیم شدند. نتایج بهدستآمده از نقشههای هم پهنه افت، نشان داد که بیشترین سطح آب زیرزمینی در 5 ساله دوم در بخشهای غربی آبخوان بهاندازه 75/5 متر و در 5 ساله اول در قسمتهای شرقی بهاندازه 15/2 متر افت پیداکرده است. هیدرو گرافهای تراز آب زیرزمینی نشان میدهند که در طی در مدت 10 سال افت سطح آب در دشت قروه 84/10 متر میباشد که بهطور متوسط هرسال08/1 متر سطح آب افت کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
152 - شاخصهای پیشبینی ظرفیت واحدهای زمینشناسی نسبت به وقوع زمینلغزشهای ناشی از زلزله )مطالعه موردی: زمینلغزشهای ناشی از زلزله منجیل
علی محمد رجبییکی از مهمترین اثرات ناشی از زلزله 31خرداد 1369منجیل ) ،(M=7/7ایجاد و تحریک زمینلغزشهای متعدد در مناطق زلزلهزده بوده است.برخی از این زمینلغزشها )مانند زمینلغزش گلدیان و فتلک( بسیار عظیم و همراه با خسارات فراوان بودهاند. بررسی و آنالیز مشخصات اینزمینلغزشها و نحوه توزیع آ چکیده کاملیکی از مهمترین اثرات ناشی از زلزله 31خرداد 1369منجیل ) ،(M=7/7ایجاد و تحریک زمینلغزشهای متعدد در مناطق زلزلهزده بوده است.برخی از این زمینلغزشها )مانند زمینلغزش گلدیان و فتلک( بسیار عظیم و همراه با خسارات فراوان بودهاند. بررسی و آنالیز مشخصات اینزمینلغزشها و نحوه توزیع آنها در شناخت مناطق مستعد زمینلغزش، در زلزلههای آینده اهمیت بسزایی دارد. در این مطالعه فراوانی، توزیعو هندسه زمینلغزشهای ناشی از زلزله منجیل با محاسبه پارامترهایی نظیر مساحت، طول، عرض، شیب، جهت شیب، نوع واحد لیتولوژی وشدت آریاس، با استفاده از GISدر چهارگوشهای چلکاسر و چهارمحل )منطقهای در نزدیکی رو مرکز زمینلرزه منجیل( به مساحت309/30کیلومترمربع بررسی شده است؛ سپس دو اندیس به نامهای شاخص استعداد ) (Susceptibility Indexو شاخص فراوانی) (Frequency Indexزمینلغزش، به عنوان اندیسهای قابل اعتماد جهت پیشبینی زمینلغزشهای ناشی از زلزلههای آینده معرفی شدهاند.در نهایت استعداد وقوع زمینلغزش در چهارگوشهای مورد مطالعه بر اساس دو شاخص مذکور امتیاز دهی شده است. نتایج این مطالعهمیتواند در پیشبینی مناطق مستعد زمینلغزشهای ناشی از زلزلههای آینده و همچنین شناسایی مناطق خطر در گستره مورد مطالعه قابلاستفاده باشد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
153 - مدیریت زیست محیطی منابع آب روستاهای شهرستان رباط کریم
نوشین معصومی بوسجین رضا ارجمندی مجتبی صیادیازآنجائیکه تأمین آب شرب سالم و بهداشتی از ابعاد کمی و کیفی یکی از مهمترین رسالت های دستگاه های حاکمیتی در کشور می باشد،لذا با توجه به موقعیت اقلیمی کشور ما درپهنه نیمه خشک با بارش کمتر از250 میلیمتر و برداشتهای بی رویه از سفره های آبهای زیرزمینی و کاهش نزولات جوی و بهره چکیده کاملازآنجائیکه تأمین آب شرب سالم و بهداشتی از ابعاد کمی و کیفی یکی از مهمترین رسالت های دستگاه های حاکمیتی در کشور می باشد،لذا با توجه به موقعیت اقلیمی کشور ما درپهنه نیمه خشک با بارش کمتر از250 میلیمتر و برداشتهای بی رویه از سفره های آبهای زیرزمینی و کاهش نزولات جوی و بهره برداری بی رویه از منابع آب در سنوات گذشته در بخشهای مختلف(صنعت،خدمات،کشاورزی و...)سبب شده است که تأمین آب شیرین برای شرب با چالش مواجه شود.در این رهگذر تهدیدهای دائمی زیست محیطی و کیفی همین منابع محدود کمی سبب شده است که سلامت و بهداشت مردم و بهره برداران در معرض مخاطره قرار گیرد.لذا دراینجا ضمن شناسایی هر یک از چالشهای زیست محیطی از حیث منشأ و عامل بوجود آوردنده و اثربخشی آن بر سلامت و بهداشت مردم در روستاهای هدف شهرستان رباط کریم نسبت به دسته بندی آنها درقالب نقشه های GISاقدام نموده و در نهایت با ارائه راهکارهای مدیریتی در جهت ساماندهی این چالشها و کاهش اثرات مخرب آنها در آینده اقدامات لازم صورت پذیرد.و در این رهگذر فرصتی برای توسعه پایدار در روستاهای هدف شهرستان فراهم گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
154 - کاربردشاخص زاویه تلاقی آبراهه ها (CA) در تحلیل ژئومورفولوژی تکتونیک حوضه های آبریز شمال شرق کشور
ابراهیم تقوی مقدم شهرام بهرامی محمد علی زنگنه اسدیاستفاده از شاخص های ژئومورفومتری برای تعیین و تشخیص تکتونیک های فعال دارای اهمیت زیادی است. زاویه اتصال آبراهه ها از جمله پارامترهای مربوط به شبکه زهکشی محسوب می شود و ارزیابی کمی آن می تواند در شناسایی تکتونیک های فعال به محققین علوم زمین کمک نماید. واحد زمین شناسی کپه چکیده کاملاستفاده از شاخص های ژئومورفومتری برای تعیین و تشخیص تکتونیک های فعال دارای اهمیت زیادی است. زاویه اتصال آبراهه ها از جمله پارامترهای مربوط به شبکه زهکشی محسوب می شود و ارزیابی کمی آن می تواند در شناسایی تکتونیک های فعال به محققین علوم زمین کمک نماید. واحد زمین شناسی کپه داغ -هزار مسجد و آلاداغ – بینالود از فعالترین واحد های زمین شناسی ایران محسوب می شود. در این تحقیق چهار حوضه باغرود و بوژان در زون آلاداغ بینالود و حوضه های زاوین وسررود در زون ساختمانی کپه داغ -هزار مسجد جهت ارزیابی نقش تکتونیک در زاویه آبراهه ها انتخاب شد. به این منظور از شاخص زاویه برخورد(CA)، شاخص انشعابات(R)، شاخص درصد عدم تقارن حوضه (PAF) و شاخص تضاریس جبهه کوهستان (Smf) استفاده شد. نتایج نشان می دهد حوضه باغرود و بوژان به ترتیب با مقادیر 87/1 و 57/1بیشترین میزان R و حوضه های زاوین و سررود با مقادیر 33/1و 06/1 کمترین میزان R را به خود اختصاص دادندهمچنین پس از محاسبه زاویه متوسط آبراهه ها مشخص شد حوضه آبخیز زاوین 73/67 درجه ، دارای بیشترین زاویه و حوضه باغرود 09/56 درجه دارای کمترین میزان زاویه آبراهه می باشد. که این عامل نشاندهنده تغییرات مسیر جریان آبراهه ها مانند اسارت رود و در نتیجه حرکات تکتونیکی در دامنه طاقدیس خور می باشد. همچنین مقادیر(R)(Smf)و(PAF) نیز نشان می دهد حوضه های واقع در رشته کوه کپه داغ دارای حرکات تکتونیکی بیشتری نسبت به حوضه های انتخاب شده از رشته کوه بینالود می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
155 - مکانیابی محل دفن پسماندهای های ساختمانی شهر یزد با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی
جواد قانعی اردکانی سیدابوالفضل کشفیرشد روز افزون جمعیت به تبع آن تداوم صعودی تولید و تخلیه پسماند به محیط زیست، انسان و محیط زیست در برگیرنده آنرا دچار مشکلات متعدد می کند. از جمله دغدغه های حاصل این افزایش جمعیت و توسعه، مدیریت صحیح نوع خاصی از پسماند، نخاله ساختمانی و کاهش آلودگی های زیست محیطی ناشی از چکیده کاملرشد روز افزون جمعیت به تبع آن تداوم صعودی تولید و تخلیه پسماند به محیط زیست، انسان و محیط زیست در برگیرنده آنرا دچار مشکلات متعدد می کند. از جمله دغدغه های حاصل این افزایش جمعیت و توسعه، مدیریت صحیح نوع خاصی از پسماند، نخاله ساختمانی و کاهش آلودگی های زیست محیطی ناشی از آن می باشد. از این رو در مدیریت صحیح نخاله، مکان یابی محل مناسب جهت دفن در احداث مدفن امری ضروری خواهد بود. تعیین مکان بهینهمدفن بهداشتی- مهندسیبهروشمطلوبدارایشرایطومراحلیاستکهاجرایبهینههریکازآنها درنتیجهنهایی تأثیرگذاراست. برایمکان یابیمحل دفن نخالهپسازبررسیومطالعهدرموردانواع روش های مکان یابی نخالهبایدپارامترهایموثردرمکان یابیمحلموردنظرراباتوجهبه هدف نهایی که یافتن مکانی با کمترین اثرات سوء زیست محیطی بر منطقه و محیط طبیعی اطراف مدفن است، مورد بررسی قرار داد. با وجود پارامترهای متعدد در انتخاب مدفن، جهت مدیریت بهینه زمان، هزینه و اثرات پیچیده طرح، از ابزار قدرتمند سیستم اطلاعات جغرافیایی بهره گرفته شده است. با جمع آوری و ترکیب لایه های اطلاعاتی مورد نیاز جهت تعیین مدفن مناسب نخاله ساختمانی شهر یزد از روش تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد. هر لایه اطلاعاتی و زیر لایه مربوطه وزن دهی و در نقشه نهایی با استفاده از لایه حریم، مناطق ممنوعه حذف شد. طبق نقشه نهایی 4 منطقه در رده کاملا مناسب واقع شد. با توجه به تاثیر جهت باد غالب نهایتا دو منطقه بهترین مکان برای مدفن تشخیص داده شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
156 - تخمین رواناب در حوضه آبریز مادرسو استان گلستان با استفاده از GIS
علی پناهی بهلول علی جانی حسین محمدیهمه ساله در اثر نفوذ توده هواهای مختلف و همچنین شرایط محلی پدیده سیل خسارات هنگفتی به منابع طبیعی و اقتصادی وارد می کند.گاهی در اثر موج سیلاب و یا غلظت مواد رسوبی برخی از ایستگاه های آبسنجی تخریب می گردد و داده های ثبت شده با مقادیر واقعی آن مطابقت ندارد ،همچنین با توجه چکیده کاملهمه ساله در اثر نفوذ توده هواهای مختلف و همچنین شرایط محلی پدیده سیل خسارات هنگفتی به منابع طبیعی و اقتصادی وارد می کند.گاهی در اثر موج سیلاب و یا غلظت مواد رسوبی برخی از ایستگاه های آبسنجی تخریب می گردد و داده های ثبت شده با مقادیر واقعی آن مطابقت ندارد ،همچنین با توجه به اینکه اکثر حوضه های آبخیز کوچک در کشور ما فاقد ایستگاه هیدرومتری می باشند لذا برای برآورد رواناب نیاز به روش مناسبی است تا با استفاده از آن در این حوضه ها،رواناب را محاسبه نموده و در برنامه ریزیهای مدیریتی و حفاظتی برای کنترل سیلاب و فرسایش از آنها استفاده کرد.برای براورد رواناب و حجم سیلابها در این مقاله از روش تجربی CN استفاده شده است.در این مطالعه اصول روش کار استفاده از داده های آماری (سالهای آماری 56-86 ایستگاه های هواشناسی،رباط قره بیل،چشمه خان،حق الخواجه،دشت،دشت شاد،تنگراه،قوجمز،تیل آباد،پیشکمر،گالیکش و ایستگاه هیدرومتری تنگراه)تحلیل داده های مکانی و همچنین استفاده از تصاویر ماهواره ای جهت تهیه نقشه شماره منحنی در مدل SCS با تکنیکGIS می باشد که در مرحله بعدبا بکارگیری دمعادلات روش SCS و نقشه CN و لایه بارش،پهنه هایی که پتانسیل ایجاد رواناب مشابهی دارند تعیین گردید.همچنین جهت ارزیابی روش CNچند سیلاب مخرب انتخاب گردید که نشان از همبستگی زیاد نتایج محاسبه از روش شماره منحنی با رواناب مشاهده شده می باشد و همچنین این نتیجه فراهم شد که استفاده از مدل وزنی در محاسبه شماره منحنی این امکان را فراهم می شازد که تمام عوامل موثر در تولید رواناب در نظر گرفته شود و در نتیجه تخمین درستری از رواناب ناشی ار بارندگی بدست آید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
157 - پهنهبندی مناطق مستعد وقوع بیماری فوزاریوم خوشه گندم با استفاده از مدل فازی و سیستم اطلاعات جغرافیایی در استان گلستان
هانیه نادری میرمسعود خیرخواه زرکش مسعود گودرزیدر این پژوهش، نقشه پهنه بندی مناطق مستعد وقوع بیماری بلایت فوزاریومی خوشه گندم مورد مطالعه قرار گرفت و مدل حاصل با نقشه پهنه بندی به دست آمده از گزارشات ایستگاه های تحقیقاتی گیاه پزشکی در استان گلستان با روش منطق فازی مقایسه شد. به این منظور میانگین معیار های رطوبت، دما چکیده کاملدر این پژوهش، نقشه پهنه بندی مناطق مستعد وقوع بیماری بلایت فوزاریومی خوشه گندم مورد مطالعه قرار گرفت و مدل حاصل با نقشه پهنه بندی به دست آمده از گزارشات ایستگاه های تحقیقاتی گیاه پزشکی در استان گلستان با روش منطق فازی مقایسه شد. به این منظور میانگین معیار های رطوبت، دما و بارش به مدت 45 روز در بازه زمانی رشد گندم پاییزه در مرحله 65 مقیاس زادوکس تعیین شد. با توجه به نظر بیماری شناسان گیاهی و زمان وقوع بیماری بلایت فوزاریومی خوشه گندم در استان گلستان، در بازه زمانی اواسط فروردین تا اواخر اردیبهشت ماه برای هر سه روز یک پهنه بندی تهیه شد. در مجموع 15 نقشه پهنه بندی ارایه و مناطق مستعد بیماری در این مدل مشخص گردید. پهنه بندی در چهار طبقه بی خطر (25%-0)، کم خطر (50%-26%)، خطرناک (75%-51%) و پرخطر (100%-76%) طبقه بندی شد و نتایج با استفاده از روش کاپا مورد اعتبار سنجی قرار گرفت. نتایج نشان داد که وقوع و شیوع بیماری از نیمه دوم فروردین تا اواسط اردیبهشت ماه در صورت قـرار داشتن خوشه ها در مرحله رشدی حسـاس به بیماری در مناطـق تعییـن شده با اعتبار سنجـی بیش از 76 درصد قابل پیش بینی است. این درحالی است که در این بازه زمانی علایم بیماری در خوشه ها قابل تشخیص نیستند. نتایج تحقیق حاضر، برای محققین و کارشناسان امر در زمینه پیش آگاهی و تصمیم گیری به موقع برای اعمال بهترین روش های مدیریت بیماری مفید خواهد بود پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
158 - کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) در مدیریت و برنامه ریزی شهری
مهدی میرزاپورامروز یکی از مسائل عمده شهرهای کشور، فقدان مدیریت واحد شهری و عدم هماهنگی بین ادارات و سازمان های مختلفی است که در امور مختلف شهروندان نقش دارند و در این ناهماهنگی ها شهروندان که پرداخت هزینه های شهری بر دوش آنان است بیشترین زیان را متحمل می شوند. لذا شهرداری ها اگر نتو چکیده کاملامروز یکی از مسائل عمده شهرهای کشور، فقدان مدیریت واحد شهری و عدم هماهنگی بین ادارات و سازمان های مختلفی است که در امور مختلف شهروندان نقش دارند و در این ناهماهنگی ها شهروندان که پرداخت هزینه های شهری بر دوش آنان است بیشترین زیان را متحمل می شوند. لذا شهرداری ها اگر نتوانند اطلاعات روز خود را با سرعت و دقت به دست آورند در حل مسائل شهری برنامه ریزی و تامین منابع درآمدی با مشکل روبه رو می شوند. سیستم اطلاعات جغرافیایی همانند بازویی برای مدیریت شهری عمل می کند و می توان پیش بینی و برنامه ریزی لازم را با به کارگیری روش ها و مدل های جدید عملی نمود. سیستم اطلاعات مکانی در امور شهری و شهرسازی، در بخشهایی مانند کاربری اراضی، جمعیت، خدمات شهری، مدیریت زمین و مسکن، معماری، بافتهای فرسوده و تاریخی، تأسیسات و تجهیزات شهری، ساخت و ساز، حمل و نقل و ترافیک، گردشگری، اطلاعات عمومی شهری و آموزش و آمار، کمک فراوانی به مدیران شهری، شهرسازان و مشاوران طرحهای توسعه منطقهای و شهری، برای تحلیل وضع موجود و برنامهریزی کوتاه مدت و بلند مدت میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
159 - تحلیل برنامه ریزی توسعه فضایی شهرستان ابهر با استفاده از GIS
سید حامد علوی سید جمال الدین دریاباریهدف اصلی تحقیق رهیابی به یک برنامه توسعه موزون و یکپارچه برای منطقه مورد مطالعه بر اساس ساختار فضایی و نظام سکونت گاهی است که در آن ،هرمرکز از کوچک به بزرک و با توجه به ویژگی ها منابع و میزان برخورداری در قالب سلسله مراتب خدماتی و کالبدی است . بطور کلی: شناخت ساختار فضا چکیده کاملهدف اصلی تحقیق رهیابی به یک برنامه توسعه موزون و یکپارچه برای منطقه مورد مطالعه بر اساس ساختار فضایی و نظام سکونت گاهی است که در آن ،هرمرکز از کوچک به بزرک و با توجه به ویژگی ها منابع و میزان برخورداری در قالب سلسله مراتب خدماتی و کالبدی است . بطور کلی: شناخت ساختار فضایی منطقه ،ارائه یک برنامه توسعه فضایی برای شهرستان ،تنظیم فعالیت ها ،توزیع امکانات و خدمات مطابق با استعدادها و قابلیت های کانون های زیستی. روش انجام تحقیق جهت تبیین وضع موجود و استدلال فرضیات ،روش توصیفی-تحلیلی و ترکیبی است،در روش توصیفی که مرحله شناخت وضع موجود رادر بر گرفته و با بکار بردن روشهای مدل جمعیتی ،مدل های مکان مرکزی،مدل های رتبه ای ،سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS ، به تبیین و ارزیابی آنچه که هست می پردازیم . نتیجه اینکه توجه به روستاهای منطقه از تمامی ابعاد و از جمله عمران و آبادی انها و ارتباط این روستاها با مکان مرکزی امری ضروری است و باید اذعان کرد که در عمل یک روستا به تنهایی و بدون توجه به چگونگی توسعه فضایی سایر سکونت گاههای روستایی و مکان مرکزی نمیتواند واحدی مناسب جهت استقرار خدمات تلقی گردد. بدین ترتیب اصل موضوع، تعادل در برنامه ریزی منطقه ای است .بدین ترتیب برنامه ریزی توسعه فضایی شهرستان ابهر بمنظور شناخت ساختار فضایی منطقه و ایجاد شرایطی در جهت دسترسی ساکنین سایر سکونتگاهها به امکانات موجود و ایجاد یک رابطه منطقی بین مکان مرکزی و حوزه نفوذ آن ضروری بنظر میرسد . وجود گسستگی فضایی بین مناطق بیشتر بدلیل نبود مدیریت منظم وهمچنین نبود ارتباطات جاده ای می باشد. به طور کلی در ارزیابی نظام موجود میتوان موارد زیر را در نظر گرفت : نبود ساختار فضایی مناسب در منطقه ،عملکرد ضعیف و ناکارامد مراکز دهستانها ،نبود یک رابطه منطقی بین روستاهای حوزه نفوذ. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
160 - ارزیابی توان اراضی شهر مرودشت جهت توسعه آتی با استفاده از روش Fuzzy-AHP
یداله مهدوی محمد کاظمی عاطفه جعفرپوربا توجه به تحولات جمعیتی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی رخ داده طی چند دهه اخیر، تحولات زیادی در شکل شهر نشینی و توسعه شهرها رخ داده است. توسعه روز افزون جامعه شهری، متأثر از عوامل ذکر شده به ساخت و سازهای بدون برنامه ریزی گو سترش مهار نشدنی شهرها منجر شده و تغییرات زیادی د چکیده کاملبا توجه به تحولات جمعیتی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی رخ داده طی چند دهه اخیر، تحولات زیادی در شکل شهر نشینی و توسعه شهرها رخ داده است. توسعه روز افزون جامعه شهری، متأثر از عوامل ذکر شده به ساخت و سازهای بدون برنامه ریزی گو سترش مهار نشدنی شهرها منجر شده و تغییرات زیادی در ساخت فضایی آن ها به وجود آورده است که لزوم هدایت آگاهانه و طراحی فضای زیست مناسب برای شهرها را به دنبال داشته است. هدف از این مطالعه ارزیابی پتانسیل اراضی برای توسعه آتی شهر مرودشت بود. در این راستا از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی استفاده شد. بدین منظور، ابتدا لایههای اطلاعاتی فاصله از جاده دسترسی، فاصله از مسیر سیلاب، فاصله از مراکز داد و ستد، فاصله از مراکز اداری، نسبت توسعه اراضی، نسبت اراضی کشاورزی، نسبت سکونتگاهها، فاصله از روستاهای مجاور در سامانه اطلاعات جغرافیایی تهیه شدند و بعد از وزندهی با تکنیک تحلیل سلسله مراتبی برای معیارها و زیرمعیارها و همچنین فازی سازی نقشهها، از عملگر ضرب و جمع فازی برای شناسایی مناطق حساس و مناطق کمتر در معرض خطر و حساسیت کمتر در سامانه اطلاعات جغرافیایی، پهنهبندی شد و بر اساس انحراف از معیار ارزشهای سلولی تصویر رستری در پنج طبقه پتانسیل ناچیز، بسیارکم، کم، متوسط، زیاد و بسیار زیاد طبقهبندی شدند. نتایج نشان داد که مهمترین معیارها با اوزان 268/0 و 159/0 بهترتیب معیار فاصله از مسیر سیلاب و معیار نسبت سکونتگاهها بودند. همچنین نتایج نشان داد که محدوده شمالی، شمال غربی و شمال شرقی محدوده شهر بیشترین پتانسیل و محدوده جنوب و جنوب غربی کمترین پتانسیل را جهت توسعه آتی شهر دارند. طبقه پتانسیل زیاد جهت توسعه با 57/30% از وسعت محدوده مطالعاتی بیشترین سطح را بخود اختصاص داده است و همچنین 83/64% از اراضی شهر مرودشت پتانسیل بالا و مناسبی جهت توسعه آتی دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
161 - برآورد و تعیین حجم عملیات (خاک برداری و خاک ریزی) در طرح های آماده سازی و تعیین مدل های کاربردی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)، نمونه موردی منطقه نمونه گردشگری طالقان
فریدون گازرانی هیوا محمود رش محمد رضا زندمقدمچکیده: در نظام برنامه ریزی شهری و فعالیت شهرسازی ، طرح آماده سازی به مجموعه عملیاتی به منظور فراهم نمودن زمین جهت احداث مسکن،خدمات و تاسیسات ، مطابق با قانون زمین شهری و آیین نامههای اجرایی و طرح تفصیلی-اجرایی توسعههای جدید شهری اتلاق میگردد. در طرح آماده سازی، طراح چکیده کاملچکیده: در نظام برنامه ریزی شهری و فعالیت شهرسازی ، طرح آماده سازی به مجموعه عملیاتی به منظور فراهم نمودن زمین جهت احداث مسکن،خدمات و تاسیسات ، مطابق با قانون زمین شهری و آیین نامههای اجرایی و طرح تفصیلی-اجرایی توسعههای جدید شهری اتلاق میگردد. در طرح آماده سازی، طراحی و تعیین شبکه معابر یا به اصطلاح زیرساخت ها که به مجموعه موارد مرتبط از جمله شیب معابر، دفع آبهای سطحی ،تاسیسات وتجهیزات زیربنایی، عملیات خاکبرداری و... مربوط می شود، همواره هزینه بالایی در مرحله طراحی و اجرا به پروژه ها تحمیل می نماید. در این مقاله با استفاده از طرح مسئله(بالا بودن حساسیت و هزینه خاک برداری و خاکریزی) در طرح های آماده سازی ، ضرورت توجه به مبحث سیویل ، استفاده از مدلها و روش های کاربردی در سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) برای تعیین حجم عملیات و نهایتا متره بیان شده است و اینکه اقدام بر پایه روشهای قبلی اعم از دستی، نرم افزاری (اتوکدی ، ساب و...) نمی تواند روش مرسوم و مناسبی باشد. از اینرو با مدل سازی در محیط Model Builder نرم افزارهای GIS سعی شده محاسبات بسیار دقیق و در مراحل چندگانه حجم عملیات مشخص و ارائه گردد. محدوده مورد بررسی، منطقه نمونه گردشگری آسمان سو طالقان و مدلهای انتخابی، مدلتحلیل فضایی، درونیابی و بحث 3D Analysis جهت تحلیلهای سه بعدی هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
162 - شناسایی نواحی آسیب پذیر زیرحوضه های آبریز غرب کردستان در اثر نوسانات اقلیمی با استفاده از GIS و PCA
عرفان احمدی علیرضا وفائی نژاد ناصر محمدی ورزنهنوسانات اقلیمی - بارشی ازجمله عواملی است که باعث بروز خشکسالی میشود و خسارات زیادی را به دنبال خواهند داشت. شرایط پوشش گیاهی در هرمنطقه تابعی از برآیند بارش، دما، وزش باد، وضعیت زمین از نظر شیب، جنس خاک، کشاورزی و غیره است. در این پژوهش، به بررسی تاثیر نوسانات اقلیمی - چکیده کاملنوسانات اقلیمی - بارشی ازجمله عواملی است که باعث بروز خشکسالی میشود و خسارات زیادی را به دنبال خواهند داشت. شرایط پوشش گیاهی در هرمنطقه تابعی از برآیند بارش، دما، وزش باد، وضعیت زمین از نظر شیب، جنس خاک، کشاورزی و غیره است. در این پژوهش، به بررسی تاثیر نوسانات اقلیمی - بارشی بر آسیب پذیری پوشش گیاهی زیرحوضه های غرب استان کردستان برحسب الگوی زمانی و مکانی در مقیاس منطقه ای با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور پرداخته شده است. با استفاده از آمار ایستگاه های هواشناسی و تصاویر شاخص گیاهی اختلافی نرمال شده (NDVI) ماهواره ای سنجنده مودیس، در بازه زمانی سالهای 2000 تا 2010 به پهنه بندی آسیب های وارد شده ناشی از نوسانات اقلیمی، با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) پرداخته شده است. در بررسی آمار ایستگاه های هواشناسی، سالهای 2001 و 2008 به عنوان دوره های خشک شناسایی شدند. میزان تاثیر کاهش بارش در نقاط مختلف زیرحوضه های منطقه مورد مطالعه، بر روی تصاویر ماهواره ای با استفاده از تحلیل مؤلفه ی اصلی (PCA) مورد واکاوی قرار گرفت. شاخص خشکسالی Z نرمال، محدوده جنوبی منطقه مورد مطالعه را به عنوان منطقه خشک معرفی می نماید. درحالیکه نتایج محدوده شمالی منطقه مورد مطالعه را به عنوان مناطق آسیب پذیرتر نشان می دهند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
163 - مکان یابی دستکاه های خودپرداز با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و GIS(مطالعه موردی شهر یزد)
گلشن کاویانپور سعید ملکی مهراب عاشورلو زهرا عباسیمکانیابی یک فعالیت اقتصادی اعم از یک بنگاه خرده فروشی،کارخانه، مرکز خدماتی یکی از مهمترین پرسشهای پیش روی یک بنگاه اقتصادی است، تا آنجا که این مساله می تواند تعیین کننده موفقیت یا شکست بنگاه باشد، زیرا هر بنگاه از لحاظ مکانی دامنه نفوذی دارد که اکثریت مشتریان خود را از چکیده کاملمکانیابی یک فعالیت اقتصادی اعم از یک بنگاه خرده فروشی،کارخانه، مرکز خدماتی یکی از مهمترین پرسشهای پیش روی یک بنگاه اقتصادی است، تا آنجا که این مساله می تواند تعیین کننده موفقیت یا شکست بنگاه باشد، زیرا هر بنگاه از لحاظ مکانی دامنه نفوذی دارد که اکثریت مشتریان خود را از داخل این محدوده جذب میکند.این محدوده با عنوان منطقه خدماتی یا تجاری شناخته می شود،توجه به مسئله مکان یابی بویژه برای مراکز و بنگاه های اقتصادی که ضمن افزایش ارائه خدمات به دنبال حداکثر کردن سود می باشند حائز اهمیت فراوان می باشد. از این رو بنگاه های اقتصادی همواره به دنبال ارائه روش ها و تکنیک های بهینه جهت تعیین و انتخاب مکان مناسب برای فعالیت و استقرار مراکز خدماتی بوده و هستند. دستگاه های خود پرداز به عنوان یک فن آوری الکترونیک در سالهای اخیر توانسته سود فراوانی را برای بانک ها به عنوان یکی از مراکز فعالیت اقتصادی داشته باشد که این امر توجه به مسئله مکان یابی این نوع کاربری های را برای بانک ها حائز اهمیت فراوانی ساخته است. براین اساس در این پژوهش به مکان یابی دستگاه های خودپرداز با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و سیستم اطلاعات جغرافیایی در شهر یزد پرداخته شده است. این پژوهش به لحاظ هدف از نوع کاربردی است که با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی و بهره گیری از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام شده است. نتایج حاصل از تحقیق ضمن آنکه مکان های مناسب برای استقرار دستگاههای خودپرداز را در سطح شهر مشخص نمود ، نتایج حاصل از انجام تحقیق نشان داد که به ترتیب شاخص دسترسی با وزن 354/0 و شاخص موقعیت دستگاه های خودپرداز موجود با وزن 106/0 به ترتیب دارای بیشترین و کمترین اهمیت در مکانیابی دستگاه های خودپرداز در سطح شهر یزد هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
164 - آشکارسازی تغییرات کاربری و پوشش اراضی با استفاده از تصاویر ماهواره ای و سیستم اطلاعات جغرافیایی (منطقه مورد مطالعه: استان مازندران)
کامران مجرد موسی کمانرودیچکیدهدر ایران به دلیل عدم وجود استراتژی آمایشی مشخص و با ثبات توسعه، روند مداوم و پایداری در نوع و حدود فعالیتها و کاربریها بوجود نیامده است. این شرایط موجب تغییرات سریع و مستمر برخی فعالیتها و کاربریها در پی تحولات گذرای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور شده است. در ای چکیده کاملچکیدهدر ایران به دلیل عدم وجود استراتژی آمایشی مشخص و با ثبات توسعه، روند مداوم و پایداری در نوع و حدود فعالیتها و کاربریها بوجود نیامده است. این شرایط موجب تغییرات سریع و مستمر برخی فعالیتها و کاربریها در پی تحولات گذرای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور شده است. در این میان استفاده از تکنولوژی سنجش از دور به عنوان بهترین وسیله برای آشکار سازی و ارزیابی تغییرات شناخته میشود چرا که ﺑﺎ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎﯼ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮﮊﯼ ﻭ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺗﺼﺎﻭﯾﺮ ﻣﺎﻫﻮﺍﺭﻩ ﺍﯼ ﺑﺎ ﻗﺪﺭﺕ ﺗﻔﮑﯿﮏ ﻃﯿﻔﯽ ﻭ ﻣﮑﺎﻧﯽ ﺑﺎﻻ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﺗﮑﻨﯿﮑﻬﺎﯼ ﭘﺮﺩﺍﺯﺵ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﻣﯽ ﺗﻮﺍﻥ ﺗﻐﯿﯿﺮﺍﺕ ﮐﺎﺭﺑﺮﯼ ﺍﺭﺍﺿﯽ ﺭﺍ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻗﺪﺍﻡ گردد. هدف از این پژوهش آشکارسازی تغیرات کاربری اراضی جلگه شمال غربی استان مازندران بوده است. در این مقاله از روش طبقه بندی نطارت شده حداکثر احتمال جهت طبقهبندی تصاویر ماهواره ای با سری زمانی 27 سال در 5 طبقه کشاورزی، شهری، جنگل، آب و ابر صورت گرفت که مناطق شهری و آب با افزایش همراه بوده در صورتی که پوشش جنگل و کشاورزی و ابر کاهش نمود است. تصویر ماهواره ای سال 1366و 1393 به ترتیب با ضریب کاپای 95/0 و 98/0طبقه بندی شد. با توجه به نتایج ذکر شده سنجش از دور روشی مناسب در زمینه تولید نقشه کاربری اراضی و تغییرات کاربری اراضی می باشد.واژگان کلیدی: آشکارسازی تغییرات، کاربری اراضی، تصاویر ماهوارهای، سیستم اطلاعات جغرافیایی، مازندران پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
165 - ارزیابی تأثیر عناصر اقلیمی و عوامل انسانی در بروز تصادفات جاده ای با استفاده از منطق فازی (نمونه موردی محور مشهد - قوچان)
مهدی وطن پرست علیرضا افشاری محسن رضائی عارفی علی محمد نورمحمدیتصادفات جادهای از عوامل بسیار مهم مرگ و میر و صدمات شدید جانی و مالی بوده و آثار سنگین اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی آن ، جوامع بشری کشورهای در حال توسعه و بهویژه ایران را به شدت مورد تهدید قرار دادهاست . عوامل جغرافیایی، یکی از مهمترین عوامل بروز این حوادث مرگبار میبا چکیده کاملتصادفات جادهای از عوامل بسیار مهم مرگ و میر و صدمات شدید جانی و مالی بوده و آثار سنگین اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی آن ، جوامع بشری کشورهای در حال توسعه و بهویژه ایران را به شدت مورد تهدید قرار دادهاست . عوامل جغرافیایی، یکی از مهمترین عوامل بروز این حوادث مرگبار میباشند. از میان عوامل جغرافیایی که در بروز تصادفات جادهای نقش دارند سهم پدیدههای اقلیمی و ژئومورفولوژیکی قابل توجه است. هدف این پژوهش مطالعه اثرات عوامل اقلیمی و انسانی بر بروز تصادفات جادهای با استفاده از منطق فازی و سیستم اطلاعات جغرافیایی در محور مشهد-قوچان میباشد. جهت بررسی محور مذکور نقشههای رقومی ،نقشههای زمین شناسی و کاربری اراضی به همراه آمار ایستگاههای هواشناسی منطقه در یک دورهی 30 ساله و نیز آمار تصادفات جاده ای بررسی شده است. سپس با کلاسهبندی فراوانی تصادفات محور مذکور در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) ، نقشه پهنهبندی خطر تصادفات جاده-ای با درجات زیاد ، متوسط ، کم و خیلیکم تهیه گردید. نتیجه بررسیها نشان میدهد که نقش عوامل انسانی در بروز تصادفات جادهای بسیار زیاد است. بهطوری که در بروز بیش از 90 درصد تصادفات، عامل انسانی نقش اصلی را داشتهاست. همچنین در بررسی خطرخیز بودن مسیر با مدل فازی زبانی، مشخص شد 5 تا 35 کیلومتر اولیه ورودی و خروجی شهرها پرخطرترین مناطق در بروز تصادفات جادهای میباشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
166 - استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل درختی فازی برای مکانیابی بهینه فضای سبز شهر هفشجان
علی اکبر جمالی راضیه هداوندتعیین سرانه فضای سبز تا حد زیادی بستگی به خصوصیات بیوکلیماتیک منطقه و شهر دارد. براساس مطالعات و بررسیهای وزارت مسکن و شهرسازی، سرانه فضاهای سبز شهری در شهرهای ایران بین 7 تا 12 مترمربع برای هر نفر برای گذران اوقات فراغت، بازی و تفریح است . امروزه معمولا تعادلی از نظر س چکیده کاملتعیین سرانه فضای سبز تا حد زیادی بستگی به خصوصیات بیوکلیماتیک منطقه و شهر دارد. براساس مطالعات و بررسیهای وزارت مسکن و شهرسازی، سرانه فضاهای سبز شهری در شهرهای ایران بین 7 تا 12 مترمربع برای هر نفر برای گذران اوقات فراغت، بازی و تفریح است . امروزه معمولا تعادلی از نظر سطح فضای سبز و مناطق باز موجود بین شبکه های شهری و الگوهای طبیعی سرزمین کمتر مشاهده می شود . این امر ممکن است باعث مشکلات زیست محیطی جهانی خاصی مانند شکل گیری جزایر گرمایی شهری شود. در این میان فضای سبز نقش تعیین کننده ای دارد. شهر هفشجان از جمله شهرهایی است که از توزیع مناسب فضای سبز برخوردار نیست و برخی از محلات آن فاقد فضای سبز است. به منظور تعیین مکان بهینه برای ایجاد فضای سبز باید از اصولی چون مرکزیت، سلسله مراتب و دسترسی تبعیت کند. بعد از گردآوری دادههای مکانی و نقشه های موجود و تشکیل پایگاه اطلاعاتی در محیط جی آی اس توابع فازی لارج و اسمال و توابع بولین هر یک از معیارها استانداردسازی شد. با وزن دهی مناسب و با روی هم گذاری این لایههای فازی شده، تلفیق فازی، انجام شد و مکانهای مناسب مشخص شد. در نهایت زمینهایی که درجهی تناسب آنها مناسب تر بودهاند برای ایجاد فضای سبز انتخاب شدهاند. این مکانها نزدیک به مراکز مسکونی، آموزشی، شبکهی ارتباطی، هستند و از پارامترهای دیگر مانند فضای سبز موجود، فاصلهی زیادی دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
167 - مکانیابی و پهنهبندی سایتهای مناسب برای توسعه گردشگری ورزشی در شهرستان شاهرود با رویکرد توسعه پایدار
علی توفیق خطاب علی فهیمی نژاد سید مصطفی طیبی ثانی هومن بهمنپوردر این تحقیق تلاش گردیده تا مکانهای مناسب برای توسعه گردشگری ورزشی در شهرستان شاهرود شناسایی شوند. بدین منظور، از سیستم اطلاعات جغرافیایی و تکنیک رویهمگذاری لایهها، به عنوان ابزاری مناسب برای ارزیابی سرزمین استفاده گردید. بدین ترتیب پس از تعیین منابع اکولوژیکی منطقه، چکیده کاملدر این تحقیق تلاش گردیده تا مکانهای مناسب برای توسعه گردشگری ورزشی در شهرستان شاهرود شناسایی شوند. بدین منظور، از سیستم اطلاعات جغرافیایی و تکنیک رویهمگذاری لایهها، به عنوان ابزاری مناسب برای ارزیابی سرزمین استفاده گردید. بدین ترتیب پس از تعیین منابع اکولوژیکی منطقه، لایههای اطلاعاتی در مقیاس 1:250000 تهیه و از طریق نرمافزار ArcGIS نسخه 9،2 اقدام به ریهمگذاری گردید. این تحقیق در شش مرحله انجام پذیرفت. پس از تهیه نقشههای شیب، جهت و ارتفاع، از طریق رویهمگذاری آنها نقشه شکل زمین تهیه گردید و در ادامه، با رویهماندازی لایههای شکل زمین، کاربری اراضی، خاک، پوشش گیاهی و حیاتوحش نقشه نهایی واحدهای زیست محیطی بدست آمد. سپس، مدل اکولوژیکی گردشگری متمرکز و گسترده، به منظور مقایسه و تحلیل نهایی مورد استفاده قرار گرفت و در نهایت از مدل ملی برای تعیین انواع کاربریهای ورزشی استفاده گردید. با توجه به نتایج، منطقه مطالعاتی از پتانسیل بالایی به منظور توسعه گردشگری به ویژه از نوع گسترده برخوردار است. 8/68٪ از منطقه مطالعاتی در کلاس 1 و 1/19٪ نیز در کلاس 2 از گردشگری متمرکز قرار گرفتهاند. همچنین؛ 2/93٪ از منطقه در کلاس 1 و 3/5٪ نیز در کلاس 2 گردشگری گسترده قرار میگیرند. در مجموع، 6/13٪ نیز در کلاس 3 قرار داشته که نشانگر حساسیت اکولوژیکی بالا و عدم بهرهمندی از شرایط مناسب به منظور توسعه گردشگری میباشد و در زون حفاظتی قرار میگیرد. در پایان، فعالیتهای گردشگری مناسب برای هر زون پیشنهاد گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
168 - تحلیل ریسک خشکسالی کشاورزی با استفاده از تکنیک های سنجش از دور و GIS (منطقه مورد مطالعه: استان سمنان)
مصطفی عابدزاده بهروز ارسطو حمیدرضا نانکلیخشکسالی کشاورزی یکی از پیچیده ترین حوادث طبیعی محسوب می شود. به دلیل تغییرات مکانی و زمانی این پدیده لازم است اطلاعات و ابزارهای موجود جهت پایش این پدیده در همه ی مقیاس ها بهبود یابند. داده های سنجش ازدور و GIS1، یک ابزار پایش مناسب را برای ارزیابی وسعت و شدت خشکسالی در چکیده کاملخشکسالی کشاورزی یکی از پیچیده ترین حوادث طبیعی محسوب می شود. به دلیل تغییرات مکانی و زمانی این پدیده لازم است اطلاعات و ابزارهای موجود جهت پایش این پدیده در همه ی مقیاس ها بهبود یابند. داده های سنجش ازدور و GIS1، یک ابزار پایش مناسب را برای ارزیابی وسعت و شدت خشکسالی در دسترس قرار می دهد. میزان رشد گیاه، یکی از مهم ترین شاخص مشخص کننده رخداد خشکسالی است. در این مطالعه ابتدا به ارزیابی تعدادی از شاخص های گیاهی پرداخته شده و در نتیجه آن، شاخص2 NDVI به عنوان مناسب ترین شاخص برای پوشش گیاهی انتخاب گردیده است. در این مطالعه، از تصاویر3 MODIS به دلیل توان تفکیک زمانی و مکانی مناسبی که برای تحلیل ریسک خشکسالی کشاورزی استان سمنان دارند، استفاده شده است. دوره زمانی مورد بررسی ماه های مارس تا ژوئیه سال های 2000 تا 2017 است. ابتدا تصاویر تصحیح هندسی و رادیومتریک شده اند. سپس با ارزیابی سری هفتده ساله ی تصاویر NDVI، SPI4 ، LST5،6 SPEI و مجموع بارش سالیانه در سطح منطقه، روند تغییرات خشکسالی نشان داده شده است. در این مطالعه به وسیله شاخص های ماهواره ای ذکر شده دراستان سمنان اقلیم ها میزان ناحیه تحت تاثیر خشکسالی بررسی شده است. شاخص های ماهواره ای، استان سمنان را در سال های 2000، 2010، 2013، 2016 تحت تاثیر خشکسالی نشان می دهند. براساس این شاخص ها در سال های 2000، 2001، 2006 ،2007، 2016، 2017خشکسالی در استان وجود داشته است. شدت خشکسالی در سال 2000، 2016 بیشتر از سایر سال ها ملاحظه شد. همچنین سال 2005 ترسالی و سایر سال ها، سال های متوسطی هستند. نتایج نشان داد مشخص کردن مناطق حساس به خشکسالی نقش بسیار مهمی در اعمال مدیریت های لازم برای کاهش ریسک خشکسالی می تواند داشته باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
169 - پهنهبندی وضعیت توسعه کشاورزی پایدار استان کویری خراسان جنوبی با استفاده از روش مزیت نسبی در محیط GIS
علی رضایی فرهادآبادی کامران مجردپهنهبندی میزان پایداری کشاورزی وضعیت پایداری، امکان مقایسه و شناخت نقاط ضعف و قوت را در مناطق مختلف فراهم مینماید. متغیرهای گوناگونی در تعیین توسعه کشاورزی پایدار دخالت دارند. مقایسه جداگانه هر متغیر، ترتیب قرار گرفتن هر شهرستان را در جدول تغییر میدهد. از این جهت، در چکیده کاملپهنهبندی میزان پایداری کشاورزی وضعیت پایداری، امکان مقایسه و شناخت نقاط ضعف و قوت را در مناطق مختلف فراهم مینماید. متغیرهای گوناگونی در تعیین توسعه کشاورزی پایدار دخالت دارند. مقایسه جداگانه هر متغیر، ترتیب قرار گرفتن هر شهرستان را در جدول تغییر میدهد. از این جهت، در بررسی حاضر با بهرهگیری از آمار سرشماری کشاورزی سال 1380 تا 1393، سرشماریهای عمومی نفوس و مسکن در این بازه زمانی برای مناطق مورد مطالعه (خراسان جنوبی)، تعداد 60 سنجه در پنج گروه عمده منابع کشاورزی، پیشرفت کشاورزی، جوامع روستایی، محیط زیست و آموزش و علوم، مورد مطالعه قرار گرفته است. متغیرهای مورد مطالعه با روش مزیت نسبی و به صورت ترکیبی در عوامل معنیدار ارائه و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در پایان، با استفاده از GIS سطحبندی شهرستانهای استان مورد مطالعه، جهت تحلیل فضایی وضعیت توسعه کشاورزی پایدار نمایش داده شده و جایگاه هر یک از شهرستانهای این استانها از لحاظ توسعه کشاورزی پایدار مشخص گردید. نهایتا در 6 کلاس (پایداری بالا، پایداری متوسط، پایداری ضعیف، ناپایداری ضعیف، ناپایداری متوسط و ناپایداری بالا) نشان داده شدند. بطور کلی میتوان بیان کرد که شهرستان قائنات در تمام شاخصها از لحاظ کشاورزی پایدارتر و شهرستان فردوس در بدترین حالت پایداری قرار دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
170 - پایش تغییرات کاربری زمین در شهر شهمیرزاد با استفاده از داده های سنجش از دور و سیستم اطلاعات مکانی
امیر کمالی فردبه منظور بررسی توسعه یافتن شهری و تغییرات کاربری اراضی در دوره های بعدی ، ما نیز با استفاده از داده های سنجش ازدور و تصاویر ماهواره لندست و با مطالعات میدانی و کتابخانه ای نقشه های کاربری اراضی شهر شهمیرزاد را به دست آوردیم ،برای رسیدن به این مهم از نرم افزار های ENVI 5 چکیده کاملبه منظور بررسی توسعه یافتن شهری و تغییرات کاربری اراضی در دوره های بعدی ، ما نیز با استفاده از داده های سنجش ازدور و تصاویر ماهواره لندست و با مطالعات میدانی و کتابخانه ای نقشه های کاربری اراضی شهر شهمیرزاد را به دست آوردیم ،برای رسیدن به این مهم از نرم افزار های ENVI 5.3,ARC.GIS10.5 وTerrset استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که با گذشت زمان در طی سالهای مورد مطالعه از مساحت کاربری های باغی و زراعی، و زمین بایر کاسته شده و کاربری های مسکونی و انسان ساز افزایش یافته اند .مساحت کاربری باغی و زراعی در سال 1999 برابر 3830317 متر مربع بوده که در سال 2009 به مقدار2855094 متر مربع و در سال 2019 به 2429144 متر مربع رسیده است است که روند کاهشی را دنبال می کند . همچنین اراضی مسکونی و انسان ساخت در سال 1999 مساحتی برابر 360623 متر مربع ،در سال 2009 برابر 1264976 متر مربع و در سال 2019 مقدار 2495357 متر مربع داشته که نشان دهنده روند به شدت افزایشی می باشد. با استفاده از آشکار سازی تغییرات مشخص گردید بیشترین تبدیل کاربری ها در سال 1999 تا 2009 مربوط به تبدیل اراضی باغی و زراعی به زمین های بایر با حدود 20درصد تغییر و در بازه زمانی سالهای 2009 تا 2019 مربوط به تبدیل اراضی باغی و زراعی به اراضی مسکونی با حدود 16 درصد می باشد. بررسی نتایج حاصل از آشکار سازی نشان می دهد در بازه زمانی 10 سال اول حدود 20 درصد از اراضی باغی به زمین های بایر و در بازه 10 سال دوم حدود 7 درصد از اراضی بایر به اراضی مسکونی و انسان ساخت تبدیل شده است. . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
171 - پتانسیلیابی منابع آب زیرزمینی با استفاده از روش منطق فازی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز داراب فارس)
حمیدرضا امیری یوسف شفیعی آوا فخرایی راد حجت اله کشاورزمحدودیت و کمبود منابع آب زیرزمینی در دشت داراب فارس سبب شده این دشت در وضعیت بحرانی و در گروه ممنوعه قرار گیرد. با مدیریت صحیح میتوان ظرفیت منابع آبهای موجود سطحی و زیرزمینی بهخوبی شناسایی و مطالعه کرد تا برنامهریزی جامعی برای بهرهبرداری درست از آنها انجام شود. است چکیده کاملمحدودیت و کمبود منابع آب زیرزمینی در دشت داراب فارس سبب شده این دشت در وضعیت بحرانی و در گروه ممنوعه قرار گیرد. با مدیریت صحیح میتوان ظرفیت منابع آبهای موجود سطحی و زیرزمینی بهخوبی شناسایی و مطالعه کرد تا برنامهریزی جامعی برای بهرهبرداری درست از آنها انجام شود. استفاده از GIS در کنار دادههای مشاهدهای منجر برآورد آسان و سیستمی مناطق مستعد تغذیه آبهای زیرزمینی میگردد. هدف این پژوهش پتانسیلیابی منابع آب زیرزمینی با استفاده از مدل AHP و توابع فازی در محیط GIS میباشد. برای ارزیابی پتانسیلیابی منابع آب زیرزمینی 10 معیار زمینشناسی، تراکم گسل، ارتفاع، شیب، کاربری اراضی، خاک، ژئومورفولوژی، بارش، تراکم زهکشی و فاصله از رودخانهها، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. لایههادر محیط GIS آمادهسازی شده و سپس با استفاده از توابع منطق فازی، پتانسیلیابی منابع آب زیرزمینی مدلسازی شده است. نتایج نشان داد که استفاده از گامای 98/0 نتایج مطلوبتری نسبت به دیگر اعداد مشخص کرد. مناطق با پتانسیل بالای آب زیرزمینی با دقت بالا تعیین شد. برای اعتبارسنجی مدل از چاههای بهرهبرداری در منطقه استفاده شده است. حدود 62/63 درصد از این نوع چاهها در پهنههای با پتانسیل خوب و خیلیخوب قرار دارند. پهنههای دارای پتانسیل خوب و خیلیخوب منطبق بر ذخایر تراسی، آبرفتها و رسوبات دوران چهارم و دارای شیب کم (5-0 درجه) است. حدود 31 درصد از حوزه آبخیز در دو طبقهی پتانسیل خوب و خیلیخوب قرار دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
172 - مکان یابی سایت های مناسب بر پایه GIS با پوشش حداکثری برای توسعه شعب بانک
فاطمه دکامینی محمد احسانی فر سیدمحسن لطفیانتخاب مکان برای مکان یابی شرکت ها تصمیم بسیار مهمی است انتخاب نامناسب مکان ممکن است منجر به هزینه های بیش از حد حمل و نقل ، از دست دادن نیروی کار واجد شرایط ، مزیت رقابتی یا شرایط مشابه شود. این مقاله پیشنهاد یکپارچگی بین مدل MCDM ارائه شده توسط ANP با GIS برای پیشنهاد چکیده کاملانتخاب مکان برای مکان یابی شرکت ها تصمیم بسیار مهمی است انتخاب نامناسب مکان ممکن است منجر به هزینه های بیش از حد حمل و نقل ، از دست دادن نیروی کار واجد شرایط ، مزیت رقابتی یا شرایط مشابه شود. این مقاله پیشنهاد یکپارچگی بین مدل MCDM ارائه شده توسط ANP با GIS برای پیشنهاد بهترین مکان برای ساخت یک شعبه جدید بانک و سپس استفاده از حداکثر مشکل محل پوشش برای انتخاب شعب که حداکثر تقاضا ممکن است در یک زمان از پیش تعیین شده سفر باشد.. موقعیت شعبه بانک یکی از مهمترین موضوعات استراتژیک در بازار رقابت است. در این مقاله ، یک مدل مبتنی بر سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) برای مکان یابی سایت های مناسب برای ایجاد شاخه های جدید ارائه شده است ، و سپس از مسئله مکان حداکثر پوشش (MCLP) برای انتخاب شاخه ها استفاده می شود به طوری که حداکثر تقاضا در داخل زمان سفر هدف مشخص شده است. این مدل برای بانک مهر اقتصاد در شهر اراک ، ایران اجرا شد. برای تحقیقات آتی ، مطالعه بازسازی شعب بانک توصیه می شود. علاوه بر این ، استفاده از این مدل بر روی مشکلات پیچیده تر ، زمینه چالش برانگیزی برای مطالعات آینده است . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
173 - ارزیابی و مدیریت ریسک اماکن ورزشی مرتبط با پهنه بندی آلودگی هوا با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)
باقر مرسل داوود پناهی میر شکارهدف از مطالعه حاضر ارزیابی و مدیریت ریسک اماکن ورزشی مرتبط با پهنه بندی آلودگی هوا با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)می باشد . این تحقیق به لحاظ زمان اجرا از نوع مقطعی و به لحاظ خروجیها از نوع کاربردی است و به لحاظ تجزیه و تحلیل از نوع توصیفی – تحلیلی و ن چکیده کاملهدف از مطالعه حاضر ارزیابی و مدیریت ریسک اماکن ورزشی مرتبط با پهنه بندی آلودگی هوا با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)می باشد . این تحقیق به لحاظ زمان اجرا از نوع مقطعی و به لحاظ خروجیها از نوع کاربردی است و به لحاظ تجزیه و تحلیل از نوع توصیفی – تحلیلی و نیز تطبیقی است. در این مطالعه اماکن ورزشی شمال غرب شهر تهران به صورت کل شمار بررسی گردید. به منظور درونیابی دادهها، از روش کریجینگ استفاده شد.پس از برآورد میانگین غلظت دادههای آلایندهها، با استفاده از روش کریجینگ توسط نرمافزار ArcGIS برای تمامی ایستگاهها پهنهبندی انجام گردید. مبنای سنجش میزان آلایندهها، براساس شاخص کیفیت هوا (AQI)، تنظیم گردید. یافته ها نشان داد که شاخص کیفیت هوا در سرتاسر محدوده مطالعاتی دارای وضعیت سالم بوده ولیکن هیچ منطقه ایی از مناطق مطالعاتی پاک (50-0) گزارش نشده است.بررسی آلاینده ها نشان داد که پراکنش آلاینده ها از الگوی متوازنی تبعیت نمی کند .در ارتباط با ارزیابی ریسک با استفاده از روش ویلیام فاین رتبه ریسک 1۵۰ بوده که نشانگر وضعیت اضطراری و سطح ریسک متوسط است و لازم است تا توجهات لازم در اسرع وقت صورت گیرد.توسعه شهرها، تراکم جمعیت و منابع متحرک دودزا که عمدتا مصرف سوخت آنها فسیلی است از مهمترین موارد آلاینده هستند . بنابراین برای کاهش آلودگی هوای بایست ساختوسازهای شهری، طراحی شبکهها و محورهای ارتباطی را مورد توجه قرار داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
174 - نقش ژئو مورفولوژی در مکان یابی و مدیریت دفع مواد زاید شهری با استفاده ازGIS در شهر اوزدر استان فارس
محمد ابراهیم عفیفیبرنامه ریزی و مدیریت شهری نیازمند نگرش سیستماتیک و همه جانبه به ابعاد مختلف شهر است. یکی از ابعاد شهری که در صورت عدم مدیریت صحیح باعث ایجاد اختلال در محیط جغرافیایی شهر میشود، مدیریت و مکانیابی دفع پسماندهای شهری میباشد. از اهم موارد در بحث مکانیابی پسماندهای شهری، عوا چکیده کاملبرنامه ریزی و مدیریت شهری نیازمند نگرش سیستماتیک و همه جانبه به ابعاد مختلف شهر است. یکی از ابعاد شهری که در صورت عدم مدیریت صحیح باعث ایجاد اختلال در محیط جغرافیایی شهر میشود، مدیریت و مکانیابی دفع پسماندهای شهری میباشد. از اهم موارد در بحث مکانیابی پسماندهای شهری، عوامل ژئومورفولوژیکی موثر در این فرایند میباشند. هدف از پژوهش حاضر، مدیریت و مکانیابی دفع پسماندهای شهر اوز، همچنین ارزیابی سایت دفن زباله به جهت میزان مطلوبیت مکانی با تاکید بر عوامل ژئومورفولوژی میباشد. با توجه به ویژگیهای منطقه مورد مطالعه و نظرسنجی از کارشناسان، تعداد 10 عامل موثر در مکانیابی محل دفن پسماند در شهر اوز تعیین شده است. روش تحقیق توصیفی تحلیلی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی میباشد. نتایج پژوهش حاکی از این میباشد که مکان فعلی دفن پسماند شهر اوز از منظر عوامل ژئومورفولوژیک، شرایط اکولوژیک منطقه و استانداردهای روز دنیا در بهترین سایت ممکن در منطقه استقرار یافته است و مشکلات موجود در این حوزه، به روشهای جمع آوری، انتقال و دفع پسماند مرتبط میباشد . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
175 - استفاده از روش بهینه سازی الگوریتم کلونی مورچگان در سیستم اطلاعات جغرافیایی
محسن قدس حسین آقا محمدی علیرضا وفائی نژاد علیرضا قراگوزلو سعید بهزادیموضوع استفاده از روش های فرا-ابتکاری برای کاربرد در مسائل بهینه سازی ترکیبی، زمینه تحقیقاتی است که با سرعت در حال رشد است. این امر به دلیل اهمیت مسائل بهینه سازی ترکیبی در دنیای صنعت و علم است. در سال های اخیر یکی از مهمترین و امید بخش ترین تحقیقات، روش های فرا-ابتکاری چکیده کاملموضوع استفاده از روش های فرا-ابتکاری برای کاربرد در مسائل بهینه سازی ترکیبی، زمینه تحقیقاتی است که با سرعت در حال رشد است. این امر به دلیل اهمیت مسائل بهینه سازی ترکیبی در دنیای صنعت و علم است. در سال های اخیر یکی از مهمترین و امید بخش ترین تحقیقات، روش های فرا-ابتکاری برگرفته از طبیعت بوده است که در حل مسائل مشکل ترکیبی نتایج بسیار خوبی داشته است. الگوریتم های فرا-ابتکاری هنگامی برای حل یک مسئله استفاده می شوند که همگام با افزایش ابعاد مسئله فضای شدنی به صورت چشمگیری افزایش یابد که اصطلاحا اینگونه مسائل NP-hard نامیده می شوند. یکی از روش های فرا-ابتکاری پرکاربرد در این زمینه الگوریتم بهینه سازی کلونی مورچگان است که امروزه در حل مسائل تخصیص منابع مکانی، مسیریابی و مکان یابی در محیط های سیستم اطلاعات جغرافیایی کاربرد دارد. در این تحقیق ضمن بررسی الگوریتم کلونی مورچگان به بیان و پارامترهای مورد نیاز آن برای استفاده در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی پرداخته می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
176 - پهنهبندی درجه آسیبپذیری زیرساختهای شهر سمنان با رویکرد پدافند غیرعامل در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)
رضا باباییان آتنی مجید ولی شریعت پناهی نصرالله فلاح تبار زهرا خداییامروزه زیرساختها حائز نقش تعیینکنندهای در فرآیند امن یک جامعه میباشند و حفظ امنیت زیرساختها در برابر حملات و تهدیدهای، جزء اولویتهای امنیتی هر کشور است. بر همین اساس شناخت وضعیت کنونی و میزان آسیبپذیری زیرساختها در مقیاس شهری میتواند به چکیده کاملامروزه زیرساختها حائز نقش تعیینکنندهای در فرآیند امن یک جامعه میباشند و حفظ امنیت زیرساختها در برابر حملات و تهدیدهای، جزء اولویتهای امنیتی هر کشور است. بر همین اساس شناخت وضعیت کنونی و میزان آسیبپذیری زیرساختها در مقیاس شهری میتواند بهعنوان راهکاری کارآمد، به تدوین راهبردهای شهری منتج شود. در این راستا مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، پس از جمعآوری دادهها و اطلاعات موردنیاز، به تبیین میزان آسیبپذیری زیرساختهای شهر سمنان با رویکرد پدافند غیرعامل با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی پرداخته است که در آن بعد از اولویتبندی مراکز ثقل و مشخص شدن زیرساختهای حیاتی و حساس، پهنهبندی شهر با استفاده از فرآیند تحلیل شبکهای و سیستم اطلاعات جغرافیایی انجامگرفته است. در این راستا مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، پس از جمعآوری دادهها و اطلاعات موردنیاز، با استفاده از روشهای ارزیابی چند معیاره به تحلیل زیرساختها پرداخته و پس از شناخت برهمکنشها با توجه به موقعیت فضایی هریک از زیرساختها، وضعیت آسیبپذیری شهر سمنان را محاسبه نمود. نتایج حاصله نشان میدهد که درمجموع 37.83 درصد از زیرساختهای شهر سمنان در پهنههای با آسیبپذیری بسیار زیاد، 21.34 درصد در پهنههای با آسیبپذیری زیاد، 13.58 درصد در پهنههای با آسیبپذیری متوسط، 14.66 درصد در پهنههای با آسیبپذیری کم و 12.56 درصد در پهنههای با آسیبپذیری بسیار کم استقراریافتهاند. این مسئله بهدوراز اصول و ملاحظات پدافند غیرعامل بوده و تشدیدکننده میزان آسیبپذیری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
177 - تعیین سرانه مطلوب کاربری فضای سبز شهری در طراحی شهر دوستدار کودک با استفاده از GIS (مطالعه موردی شهر سمنان)
محسن قدس علیا شریعتی پرنیان سادات عمیدسرنوشت انسان از کودکی با فضای اطراف آن عجین گشته است. گسترش ساختمانسازیهای عمودی و استفاده از حداقل فضاها برای ایجاد منازل امروزه فرصت احداث حیاط و کوچههای امن را برای فعالیتهای بدنی کودکان(مانند دویدن، بازی کردن، ورزش کردن و...) نمیدهد. در این شرایط است که نقش فضا چکیده کاملسرنوشت انسان از کودکی با فضای اطراف آن عجین گشته است. گسترش ساختمانسازیهای عمودی و استفاده از حداقل فضاها برای ایجاد منازل امروزه فرصت احداث حیاط و کوچههای امن را برای فعالیتهای بدنی کودکان(مانند دویدن، بازی کردن، ورزش کردن و...) نمیدهد. در این شرایط است که نقش فضای سبز عمومی شهر برای بزرگسالان و به خصوص کودکان پررنگتر میگردد. لذا طراحان فضای شهری با بررسی نیازها و مشکلاتی که کودکان در محیطهای شهری با آن روبهرو هستند میتوانند ضمن برنامهریزی و طراحی مناسب در جهت فراهمآوردن شرایط مطلوب برای رشد جسمی ذهنی، عاطفی و اجتماعی کودکان و شکوفایی استعدادها و علایق آنها بسترساز فضایی باشند که کودکان با امنیت و به صورت فعال در آن حضور داشته باشند. با این همه، معضل کمبود فضای سبز و توزیع نامناسب آن در بسیاری از شهرهای ایران به چشم میخورد. یکی از عمدهترین دلایل این موضوع عدم تامین آب مورد نظر و خشکی هوا میباشد. شهر سمنان نیز به عنوان یکی از شهرهای کویری با شرایط اقلیمی خاص، نیازمند فضای سبز شهری مطلوب است. در پژوهش حاضر که از نوع کاربردی و براساس شیوهی تحقیقی– تحلیلی نگاشته شده است، جمعآوری اطلاعات به صورت اسنادی (کتابخانهای) و میدانی صورت پذیرفته است. جهت بررسی شاخصهای پژوهش پرسشنامهای تدارک دیده شد و در میان اقشار متفاوت جامعه توزیع گردید. سپس با استفاده از GIS و تحلیل انجام شده، ضریب اهمیت به هر یک از شاخص ها اختصاص داده شد. در نهایت با توجه به فرمول تالیفی پژوهش از طرح پیشنهادی آقای کامبیز بهرام سلطانی، مقدار سرانه پیشنهادی برای کاربری فضای سبز در شهر سمنان با توجه به شرایط اقلیمی نامناسب، 28 مترمربع پیشنهاد گردید. نتیجه پژوهش نشان می دهد که شهر سمنان با توجه به شرایط اقلیمی، از سرانه مناسب پیشنهادی پژوهشی فاصله زیادی دارد. در پایان راهکارهای جهت بهبود فضای سبز پیشنهاد شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
178 - پهنهبندی اقلیمی شهرستان شاهرود براساس شاخصهای جانمایی بادگیر و پارامترهای موثر بر آسایش حرارتی
طیبه ولیان سید مجید مفیدی مهناز محمودیهدف این پژوهش جانمایی استقرار بادگیر در شهرستان شاهرود با توجه به پهنهبندی اقلیمی و آسایش حرارتی است. این تحقیق به لحاظ هدف، از نوع کاربردی است. در ابتدا با بررسی مبانی نظری، فهرست اولیه شاخصهای موثر بر مکانیابی بادگیر تهیه و توسط فن دلفی بازنگری و تایید شد. در ادامه چکیده کاملهدف این پژوهش جانمایی استقرار بادگیر در شهرستان شاهرود با توجه به پهنهبندی اقلیمی و آسایش حرارتی است. این تحقیق به لحاظ هدف، از نوع کاربردی است. در ابتدا با بررسی مبانی نظری، فهرست اولیه شاخصهای موثر بر مکانیابی بادگیر تهیه و توسط فن دلفی بازنگری و تایید شد. در ادامه نیز به منظور یافتن مناطق مستعد جهت استقرار بادگیر، از مدل ترکیبی استفاده شد. همچنین از مدل اولگی به منظور تعیین آسایش حرارتی در شاهرود و تشخیص زمانهای مناسب برای استفاده از بادگیر استفاده شد. این مدل در برگیرنده تکنیک فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) است. ابزار مورد استفاده شامل نرمافزار ArcGIS, version 9.3 و نرمافزار Expert Choice, version 2004 بودند. از روش مقایسه زوجی برای وزنبندی شاخصها و پهنهها استفاده شد. شش شاخص ساعات آفتابی، باد، ارتفاع، درجه حرارت، رطوبت نسبی و بارندگی برای مکانیابی بادگیر شناسایی شد. شاخص رطوبت نسبی با وزن 38/0 بالاترین و شاخص ارتفاع با وزن 154/0 کمترین امتیاز شاخصها را کسب کردند. ماههای اردیبهشت و خرداد در زون آسایش حرارتی قرار دارند و زمانهایی هستند که بادگیر در شهرستان شاهرود چندان کاربردی نخواهد داشت. از سوی دیگر، تیرماه، مرداد ماه و شهریور به دلیل گرمای بالا و آذر، دی، بهمن و اسفند به دلیل سرمای زیاد زمانهای مناسبی برای استفاده از بادگیر میباشند. در نهایت، لایه مربوط به هر شاخص برای شهرستان شاهرود تهیه و ترسیم شد. استفاده از روش تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی توام با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و روش رویهمگذاری لایهها این امکان را فراهم میآورد تا بتوان در یک پهنه جغرافیایی وسیع مکان بهینه برای انواع کاربریها را شناسایی و تعیین نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
179 - بررسی اثرات گردشگری ورزشی بر توسعه پایدار شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS )
مسعود حاجی بیک لو باقر مرسلمقدمه:امروزه نقش ورزش در صنعت و رونق اقتصادی در شهرها و مناطق غیر قابل انکار است و از سوی دیگر جذابیت فعالیتهای ورزشی در نزد مردم بیش از گذشته است و یکی از سرگرمیها و تفریحهای مردم شده است هدف مطالعه حاضر، بررسی اثرات گردشگری ورزشی بر توسعه شهری میباشد روش: چکیده کاملمقدمه:امروزه نقش ورزش در صنعت و رونق اقتصادی در شهرها و مناطق غیر قابل انکار است و از سوی دیگر جذابیت فعالیتهای ورزشی در نزد مردم بیش از گذشته است و یکی از سرگرمیها و تفریحهای مردم شده است هدف مطالعه حاضر، بررسی اثرات گردشگری ورزشی بر توسعه شهری میباشد روش: تحقیق از نوع توصیفی، پیمایشی است . جامعه آماری را اساتید تربیت بدنی دانشگاه، کارشناسان تربیت بدنی، کارشناسان گردشگری و لیدرهای تورهای گردشگری شهرستان مهدی شهرتشکیل میدهند که به پرسشنامههای استاندارد به صورت دلبخواه پاسخ دادند . از سیستم اطلاعات جغرافیایی برای توصیف مناطق گردشگری، اماکن ورزشی و محدوده مطالعاتی استفاده شد پس از جمع آوری داده ها، برای بررسی روایی سازه متغیرهای تحقیق و شاخصهای برگرفته از آن ها از آزمون تحلیل عاملی تاییدی، استفاده گردید. یافته: نتایج تحلیل مدل نشان داد که مدل ارائه شده از برازش بالایی برخوردار است. از این رو گردشگری ورزشی بر پایداری شهری تاثیر مثبت و معناداری دارد. بنابراین با توجه به ضریب استاندارد مسیر مستقیم بین متغیرهای گردشگری ورزشی و ابعادتوسعه پایدار، میتوان با احتمال 99 درصد نتیجه گرفت گردشگری ورزشی بر توسعه پایدار در اماکن ورزشی شهرستان مهدی شهر تاثیر مثبت و معناداری دارد. به عبارتی با افزایش یک واحد تغییر در گردشگری ورزشی، شاهد افزایش 0.93 واحدی در ابعاد پایداری شهری هستیم نتیجه گیری: به طور کلی با توجه به تایید گویه ها بر اساس پرسشنامه تحقیق، گردشگری ورزشی بعنوان یکی ازنوع های گردشگری بر متغیر توسعه اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی شهرستان مهدیشهر موثر است . از این رو کلیه متولیان امور، اعم از مردم ، مسئولین و ذی نفعان در زمینه توسعه گردشگری ورزشی و ظرفیت سازی در این زمینه اقدامات لازم اعم از آموزش منابع انسانی ، فرهنگ سازی ، تهیه زیر ساخت های ورزشی مناسب و رویدادهای ورزشی جهت ایجاد برند گردشگری و بازاریابی و اطلاع رسانی در سطح ملی انجام گردد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
180 - تحلیل محدوده خدمات رسانی ایستگاه های مترو شهر تهران و تخصیص ایستگاه های جدید با روش ANP
ابراهیم نجات محمد حسن وحیدنیا حسین آقامحمدیرشد سریع جمعیت و شهرنشینی در دهههای اخیر مسائل متعددی را در زندگی روزمره بشر ایجاد کرده است. یکی از مسائل مهم در همین ارتباط مسئله حمل و نقل شهری است که بهترین شکل آن حمل و نقل عمومی است و امروزه بسیار مورد توجه است. مطالعه بر روی عوامل این انتخاب و ارزیابی مکان یابی پ چکیده کاملرشد سریع جمعیت و شهرنشینی در دهههای اخیر مسائل متعددی را در زندگی روزمره بشر ایجاد کرده است. یکی از مسائل مهم در همین ارتباط مسئله حمل و نقل شهری است که بهترین شکل آن حمل و نقل عمومی است و امروزه بسیار مورد توجه است. مطالعه بر روی عوامل این انتخاب و ارزیابی مکان یابی پایانه ها یکی از مسائل مهم و ضروری در بافت شهری عصر حاضر می باشد. اهمیت و اعتبار هر شهر بستگی به خدمات شهری آن شهر دارد. هر چه این خدمات و تأسیسات در سطح ایده آل قرار داشته باشد، دارای شرایط راحت تری برای زندگی شهروندان می باشد و باعث افزایش رضایت شهروندان می شود که یکی از مهم ترین خدمات شهری حمل و نقل عمومی، خصوصا مترو شهری می باشد. بر همین اساس هدف علمی این تحقیق استفاده از تحلیل های GIS برای شناسایی محدوده های خدمات رسانی و استفاده از مدل های تصمیم گیری چند معیاره برای مکان یابی ایستگاه های جدید است. این تحقیق طی مراحلی از جمله شناسایی متغیرها، تهیه نقشه های نرمال استاندارد، بدست آوردن وزن لایه ها، اعمال وزن لایه ها، و همپوشانی فازی لایه ها انجام شده است. جهت وزن دهی معیارها از مدل فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP) استفاده شد. در نتایج وزن دهی فاصله از گسل، فاصله از پارکینگ و جمعیت بدون خودرو بیشترین تاثیر را در مکان یابی داشته اند. نهایتاً مکان های مناسب جهت احداث ایستگاه مترو مشخص شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
181 - بررسی تاثیر فضاهای ورزشی بر محیط های شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)
سید مصصطفی طیبی ثانی فرزانه تقوی نبی اله ایدر مژده خجوهدف از مطالعه حاضر بررسی تاثیر فضاهای ورزشی بر محیط شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی می باشد . این تحقیق به لحاظ زمان اجرا از نوع مقطعی و به لحاظ خروجیها از نوع کاربردی است و به لحاظ تجزیه و تحلیل از نوع توصیفی - تحلیل و نیز تطبیقی است.جامعه مورد مطالعه، مجمو چکیده کاملهدف از مطالعه حاضر بررسی تاثیر فضاهای ورزشی بر محیط شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی می باشد . این تحقیق به لحاظ زمان اجرا از نوع مقطعی و به لحاظ خروجیها از نوع کاربردی است و به لحاظ تجزیه و تحلیل از نوع توصیفی - تحلیل و نیز تطبیقی است.جامعه مورد مطالعه، مجموعههای ورزشی شمال شرق شهر تهران میباشد که مطابق با تقسیمبندی اداره ورزش و جوانان شهر تهران، شامل مناطق 13-8-7-4 است. و نیز در برگیرنده، 48 مجموعه ورزشی میباشد. که به شکل کل شمار بررسی گردید . بدین منظور، دادههای آماری 5 ایستگاه فعال در منطقه مطالعاتی شامل: ایستگاههای دروس، ستاد بحران، گلبرگ، پیروزی و اقدسیه در بازه زمانی ابتدای فروردین 1399 تا ابتدای فروردین 1401، گردآوری و بررسی گردیدند. در ابتدا موقعیت جغرافیایی ایستگاههای سنجش آلاینده تعیین و وارد محیط GIS شد و تبدیل به شیپ فایل گردید. سپس، از طریق تکنیک IO اقدام به رویهمگذاری لایه موقعیت مکانی مجموعههای ورزشی و لایههای پهنهبندی آلایندهها گردید و نقشهها تهیه و تولید گردید , در ادامه با استفاده از معادلات ساختاری مدل تحقیق ترسیم گردید . یافته ها نشان داد که بخش اعظمی از فضاهای ورزشی با مناطق آلاینده همپوشانی دارند .از طرفی مدل ارائه شده فضای ورزشی بر محیط زیست دارای برازش کافی بود و نشان از تاثیر فضای ورزشی بر محیط شهری داشت .. بی شک لازمۀانجام هرگونه اقدامی ارتقا سطح دانش عمومی افراد نسبت به موارد مرتبط با مسائل زیست محیطی از طریق ورزش پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
182 - تحلیل مکانی فضاهای سبز شهرشیراز با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی
مرضیه موغلیهدف از انجام این تحقیق تحلیل مکانی پارک های شهر شیراز و بررسی الگوی همجواری و شعاع دسترسی فضاهای سبز موجود به منظور ارائه رهیافت ها و الگوی مناسب برای بهینه سازی نظام توزیع فضایی و الگوی مکان یابی فضاهای سبز در شهر شیراز میباشد.روششناسی این پژوهش به صورت توصیفی- تحلیل چکیده کاملهدف از انجام این تحقیق تحلیل مکانی پارک های شهر شیراز و بررسی الگوی همجواری و شعاع دسترسی فضاهای سبز موجود به منظور ارائه رهیافت ها و الگوی مناسب برای بهینه سازی نظام توزیع فضایی و الگوی مکان یابی فضاهای سبز در شهر شیراز میباشد.روششناسی این پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی و کاربردی می باشد. ابتدا کلیه ی داده های فضایی مورد نیاز جمع آوری و بانک اطلاعاتی در محیط GIS و در نرم افزار ArcMap تشکیل گردید. سپس با استفاده از روش تحلیل فرایند سلسله مراتبی AHP، معیارهای شعاع پوششی، جمعیت و تراکم آن، دسترسی، کاربری های همجوار و...وزن دهی شدند. با توجه به یافته های به دست آمد مشخص شد که معیارهای دسترسی و تراکم جمعیت مهم ترین عوامل موثر در توزیع کاربری های شهری می باشد. همچنین در توزیع فضای سبز، معیارهای همجواری سازگار و ناسازگار، تراکم جمعیت و شبکه معابر مورد مطالعه قرار گرفت و همجواری فضاهای سبز بزرگ و نقشه نهایی جهت انتخاب مناسب ترین مکان ها و نامناسب ترین مکان های فضاهای سبز مشخص شد.با توجه به یافته های به دست آمده مشخص شد تعدادی فضاهای سبز در نظام همجواری با تمامی کاربری های مورد مطالعه به جز کاربری مسکونی در وضعیت نامناسبی قرار دارند. همچنین با توجه به نقشه نهایی مناسب ترین مکان ها جهت احداث فضاهای سبز ، حاشیه های شهر شیراز در بخش های جنوب، شرق و غرب می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
183 - بررسی و استفاده از OpenStreetMap برای ایجاد اطلاعات جغرافیایی داوطلبانه در وقوع تصادفات
سید امیرحسین کیائی محمد حسن وحیدنیا سعید بهزادیتصادفات و سوانح جادهای از حوادثی میباشند که در سالهای اخیر بیشترین خسارت جانی را نسبت به سوانحی مانند سیل و زلزله و غیره در کشور ما داشتهاند. بهطوریکه روزانه شاهد مرگ یا مجروح شدن عدهای از مردم در این سوانح هستیم. عوامل مختلفی در این تصادفات دخیل میباشند که یکی چکیده کاملتصادفات و سوانح جادهای از حوادثی میباشند که در سالهای اخیر بیشترین خسارت جانی را نسبت به سوانحی مانند سیل و زلزله و غیره در کشور ما داشتهاند. بهطوریکه روزانه شاهد مرگ یا مجروح شدن عدهای از مردم در این سوانح هستیم. عوامل مختلفی در این تصادفات دخیل میباشند که یکی از آنها ناامن بودن راهها و وجود مشکلات در آنها میباشد. در این راستا، اگر اطلاعات کاملی در خصوص راههای ناامن و حادثهخیز در دسترس باشد و اقدامات لازم و کافی در خصوص رفع اشکالات انجام گیرد، قطعاً میزان تصادفات کاهش مییابند؛ بنابراین، جمعآوری دادههای تصادفات و دیگر اطلاعات مربوط به نقاطی که مستعد بروز حادثه هستند، مرحله بسیار مهمی در راستای کاهش تصادفات و بهبود ایمنی راهها میباشد. یکی از راههای به دست آوردن اطلاعات جامع و بروز، استفاده از دادههای جغرافیایی داوطلبانه (VGI) میباشد. بر اساس این روش، افراد دادههای خود را که با هدف مشخصی جمعآوری شدهاند، در اختیار سیستم قرار میدهند. پس از این که دادههای مکانی داوطلبانه یا VGI جمعآوری شدند، اشتراکگذاری این دادهها مستلزم سیستمی در قالب یک برنامه تحت وب میباشد تا کاربران بتوانند اطلاعات مربوط به حوادث و یا خطرات موجود در راه را با یکدیگر به اشتراک بگذارند. OSM یکی از پورتالهای وب مکانی مناسب و بهصرفه برای اشتراکگذاری و بهرهمندی در مواقع بحران میباشد. ازاینرو، در این تحقیق بررسی و استفاده از OSM به همراه دادههای جغرافیایی داوطلبانه به منظور بررسی وقوع تصادفات در ایران انجام گردید. چهار روش ثبت داده مکانی بررسی شده و نهایتاً شیوه Edit with iD موثرتر از سایر روشها به لحاظ معیارهایی چون قابلیتها، کاربرپسندی و سرعت ثبت داده ارزیابی شد. نتایج به دست آمده بیانگر کارایی OSM در ثبت اطلاعات جغرافیایی داوطلبانه مربوط به تصادفات میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
184 - توسعه یک سیستم پشتیبان تصمیم گیری مکانی گروهی تحت وب به منظور مکان-گزینی یک مرکز خرید جدید
عباس صفری محمد حسن وحیدنیا حسین آقامحمدیانتخاب محل مناسب برای احداث یک مرکز خرید جدید، یک مسئله تصمیمگیری چندمعیاره می باشد که در عین حال افراد و سلایق مختلف در آن دخیل اند. در این پژوهش از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و مدل های تصمیم گیری چند معیاره برای انجام برخی مراحل تحلیل مکانی استفاده و سپس توسعه یک چکیده کاملانتخاب محل مناسب برای احداث یک مرکز خرید جدید، یک مسئله تصمیمگیری چندمعیاره می باشد که در عین حال افراد و سلایق مختلف در آن دخیل اند. در این پژوهش از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و مدل های تصمیم گیری چند معیاره برای انجام برخی مراحل تحلیل مکانی استفاده و سپس توسعه یک سیستم پشتیبان تصمیم گروهی جهت تجمیع و انتخاب گزینه نهایی پرداخته شده است. برای ایجاد گزینه های محدود تصمیم گیری یک روش دو مرحله ای در این پژوهش پیشنهاد گردید. در مرحله اول، ایجاد نقشه های معیار استاندارد شامل پنج مورد با تحلیل های مکانی و نرمال سازی در نرم افزار ArcGIS انجام گرفت. با توجه به مطالعات صورت گرفته وزن هر معیار مشخص شد و همپوشانی وزن دار لایه ها انجام شد. پس از اعمال گزینه های محدود کننده، شش محدوده به منظور انجام مکان گزینی تحت وب مشخص شد. در مرحله دوم یک سیستم پشتیبان تصمیم گیری مکانی گروهی توسعه یافت. با استفاده از محیط Visual Studio و زبان برنامه نویسی C# و فناوری .NET وب گاهی جهت مشارکت کارشناسان خبره در این زمینه طراحی شد. در معماری این سیستم فناوری AspMap، شامل مجموعه ای از کنترل ها و مؤلفه های نقشه و ابزارهای مکان محور در سمت سرور برنامه اضافه شد. وزن دهی کاربران به معیارها در قالب فرم های طراحی شده به روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) انجام گرفته و به کمک stored procedure ها در یک پایگاه داده SQL Server میانگین ارزش هر یک از نقاط انتخابی به صورت آنلاین محاسبه می گردید. نهایتاً نقطه ای که بیشترین امتیاز را در میانگین نظرات کاربران مختلف را داشت به عنوان بهترین مکان جهت احداث مرکز خرید معرفی می شد. نتایج تحقیق نشان داد روش پیشنهادی انعطاف پذیری، سرعت و سهولت بالایی در اعمال نظرات گروهی دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
185 - شناخت الگوی هوشمندسازی توسط نرمافزارهای مشارکتی جمعسپاری داوطلبانه مکان محور (vgis) در راستای ایجاد یک شهر هوشمند شهروند محور
فاطمه دانشور امیر گندمکار احمد خادم الحسینی محمدحسین ندیمیمفهوم مشارکت شهروندی جدید نیست، اما امروزه تمایل بیشتری برای استفاده از فناوریهای نوین مشارکتی با استراتژیهای مبتنی بر جمعیت یا جامعه محور مانند، نرمافزارهای مشارکتی جمعسپاری داوطلبانه مکان محور ( VGIS) در هوشمندسازی شهرها ایجاد شده است، این پژوهش از این جهت دارای ن چکیده کاملمفهوم مشارکت شهروندی جدید نیست، اما امروزه تمایل بیشتری برای استفاده از فناوریهای نوین مشارکتی با استراتژیهای مبتنی بر جمعیت یا جامعه محور مانند، نرمافزارهای مشارکتی جمعسپاری داوطلبانه مکان محور ( VGIS) در هوشمندسازی شهرها ایجاد شده است، این پژوهش از این جهت دارای نوآوری است. هدف از این پژوهش شناخت عوامل موثر در هوشمندسازی با استفاده از فناوری جمع سپاری، داوطلبانه، مکان محور ( VGIS) از دیدگاه متخصصان و پژوهشگران فعال جهانی در زمینه ( VGIS) است. جامعه آماری این پژوهش متخصصین و پژوهشگران دارای سوابق پژوهشی در موضع فناوریهای جمع سپاری، سیستم اطلاعات جغرافیایی داوطلبانه و شهر هوشمند شهروند محور است. با استفاده از نمونهگیری به شکل غیراحتمالی و هدفمند 40 متخصص بین المللی اعضای پانل دلفی پژوهش را تشکیل دادند. تحقیق حاضر، بر اساس هدف در شمار پژوهشهای کاربردی بوده و روش انجام آن، با توجه به موضوع تحقیق و ماهیت آن توصیفی-تحلیلی است. رویکرد پژوهش ترکیبی انتخاب شده است و از میان انواع طرح-های پژوهش ترکیبی ، طرح تبیینی و طرح اکتشافی که با این مطالعات تناسب بیشتری دارد انتخاب شده است و از مدل تحلیل عاملی اکتشافی در تحلیل نتایج استفاده شده است. نتایج پژوهش در شناخت چهارچوب الگوی اولیه در استفاده از فناوری جمع-سپاری، داوطلبانه، مکان محور ( VGIS) به پژوهشگران و مسئولان اجرایی هوشمندسازی کمک خواهد کرد. الگوی اکتشافی این پژوهش شامل 6 عامل اصلی شهروندان، طراحی، شرایط محیطی و زمینهایی، هزینه،کیفیت ذاتی و بیرونی دادهها و عوامل فنی و زیرساختی است که در طراحی و استفاده از فناوری( VGIS) باید در نظر گرفته شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
186 - بررسی وضعیت برون سپاری اماکن ورزشی شهرستان سمنان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی( (GIS
بهادر شیرین چشمه محمد سنایی فرشاد امامیبرونسپاری به عنوان یکی از ابزارهای توسعه سازمانها و ارتقاء بهرهوری در قالب کوچکسازی، مورد توجه مدیران و مسئولان سازمانها قرار گرفته و به صورتهای مختلف به اجرا درآمده است.هدف از مطالعه حاضر بررسی وضعیت برون سپاری اماکن ورزشی شهرستان سمنان با استفاده از سیستم اطلاعا چکیده کاملبرونسپاری به عنوان یکی از ابزارهای توسعه سازمانها و ارتقاء بهرهوری در قالب کوچکسازی، مورد توجه مدیران و مسئولان سازمانها قرار گرفته و به صورتهای مختلف به اجرا درآمده است.هدف از مطالعه حاضر بررسی وضعیت برون سپاری اماکن ورزشی شهرستان سمنان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی است.تحقیق حاضر از نوع آمیخته کیفی و کمی می باشد. از نظر نوع توصیفی- همبستگی و از نظر هدف کاربردی میباشد که به شکل پیمایشی انجام گرفته است. در بخش کیفی از نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی ( GIS) برای ترسیم پراکنش مکانهای ورزشی بهره گیری شد. جامعه آماری در بخش کیفی، 30 مجموعه ورزشی (سرپوشیده و رو باز ) از اماکن ورزشی شهرستان سمنان است.همچنین برای بررسی روابط بین متغیرهای تحقیق 224 نفر به پرسشنامه محقق ساخته که قبلا روایی و پایایی آن بررسی شده بود به صورت داوطلبانه پاسخ دادند. برای بررسی و تعیین میزان روابط بین متغیرها مدلیابی ساختاری و سنجش روابط چندگانه بین متغیرها (نرمافزار smart pls) استفاده شد.نتایج بررسی ها نشان داد که پراکنش فضاهای ورزشی در شمال و مرکز شهرستان سمنان بیش از سایر بخش ها است،سرانه فضای ورزشی شهرستان سمنان در استان سمنان دارای رتبه اول و مساحت فضاهای ورزشی دارای رتبه دوم بعد از شاهرود قرار دارد و رشته ورزشی تکواندو ، فوتبال و ژیمناستیک به ترتیب اولویت های ورزشی در شهرستان سمنان هستند و در مجموع روابط بین متغیر ها نشان داد که شرایط علی و شرایط زمینه ایی بر برون سپاری اماکن ورزشی موثر است .به متولیان سازمانهای ورزشی پیشنهاد میشود که با یک تقسیم کار بینسازمانی از موازیکاری جلوگیری نمایند تا از این طریق سازمانهای ورزشی در دنیای پویا، پیچیده و سریع به سمت برونسپاری اماکن ورزشی به افراد کارآزموده اقدام نمایندو از بروز نتایج منفی برونسپاری جلوگیری نمایند و از طرفی دیگر باعث عملکرد مالی بهتر برونسپاری شوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
187 - پراکنش منابع انسانی ورزش و رشته های ورزشی در سطح استان سمنان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)
باقر مرسل حسین زیاریورزش وفعالیت بدنی به عنوان پدیده اجتماعی سبک زندگی بسیاری از مردم را در سراسر دنیا به طرق مختلف فیزیکی، اقتصادی،آموزشی، سیاسی واجتماعی متاثر ساخته است.هدف از مطالعه حاضر بررسی پراکنش ورزشکاران در سطح استان سمنان و اولویت بندی رشته های ورزشی می باشد . این پژوهش به لحاظ ه چکیده کاملورزش وفعالیت بدنی به عنوان پدیده اجتماعی سبک زندگی بسیاری از مردم را در سراسر دنیا به طرق مختلف فیزیکی، اقتصادی،آموزشی، سیاسی واجتماعی متاثر ساخته است.هدف از مطالعه حاضر بررسی پراکنش ورزشکاران در سطح استان سمنان و اولویت بندی رشته های ورزشی می باشد . این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ نحوه گردآوری داده ها توصیفی- تحلیلی است جامعه آماری پژوهش صاحب نظران و نخبگان ورزش استان سمنان (84 نفر) می باشند.نمونه آماری به شکل کل شمار در نظر گرفته شد.ابزار پژوهش مصاحبه، پرسشنامه باز و در نهایت پرسشنامه محقق ساخته بود. به منظور بررسی پراکنش ورزشکاران ،از نرم افزار Arc-GIS استفاده گردید. نتایج نشان داد که در مجموع بررسی های به عمل آمده شهرستانهای سمنان ، شاهرود دارای بیشترین ورزشکار و شهرستان آرادان دارای کمترین میزان ورزشکار است و در بررسی نسبت مربی به ورزشکار شهرستان مهدی شهر برتر از سایر شهرستانهاست. در نهایت شاهرود ،سمنان ، گرمساردارای بیشترین ورزشکاران نسبت به سایر استانها می باشند.و رشته های فوتبال ، بدمینتون ، ووشو و بسکتبال از اولویت های رشته های ورزشی استان سمنان هستند .با توجه به وجود نابرابری و عدم تعادل رشته های ورزشی در سطح یک استان ،بی شک امروز مسئولیتی خطیر متوجه جامعه ورزش است و تمامی مسئولان و دست اندرکاران در عرصه ورزش می بایست برای توسعه، رشد ورزش گام بر دارند چرا که دنیای مدرن جای پیچیده ای برای رشد و نمو بشریت است. ورزش در این عصر مدرن جز بسیار مهمی به شمار می رود پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
188 - تحلیل فضایی و مکانیابی ایستگاههای آتشنشانی (مطالعه موردی: شهر کازرون)
محمد قنبری حسین پورقیومی سید مصطفی حسینیدر دهه های اخیر شاهد افزایش جمعیت شهرهای کشور بودهایم، این افزایش جمعیت در شهرها باعث شده تا نیازبه خدمات روز به روز بیشتر شود. شاید در یک شهر مراکز خدماتی زیادی پراکنده نباشد اما آنچه حائز اهمیت است توزیع بهینه این مراکز میباشد. یکی از مراکز خدماتی که نقش عمدهای در چکیده کاملدر دهه های اخیر شاهد افزایش جمعیت شهرهای کشور بودهایم، این افزایش جمعیت در شهرها باعث شده تا نیازبه خدمات روز به روز بیشتر شود. شاید در یک شهر مراکز خدماتی زیادی پراکنده نباشد اما آنچه حائز اهمیت است توزیع بهینه این مراکز میباشد. یکی از مراکز خدماتی که نقش عمدهای در شهردارد و ضامن ایمنی بیشتر برای حیات بشری است مراکزآتش نشانی میباشند. دسترسی سریع و به موقع خودروهای آتشنشانی به محل حادثه بسیارمهم بوده زیرا رسیدن به موقع این خودروها به محل حادثه باعث میشودکه خسارت کمتری به بارآید،ازطرف دیگر این به موقع رسیدن خود روها به محل حادثه به توزیع بهینه ایستگاههای آتش نشانی بازمیگردد. به منظور ارزیابی وضع موجود ایستگاه های آتش نشانی در رابطه با سوانح آتش سوزی، شهرکازرون به عنوان مطالعه موردی در این تحقیق انتخاب شد، سپس با استفاده از توابع GIS،تحلیل شبکه و تحلیل چند ضلعی های تیسن وضع موجود ایستگاه های آتش نشانی شهرکازرون مورد بررسی قرار گرفت و پس از پی بردن به توزیع نامناسب این ایستگاه ها به کمک مدلAHPوهمپوشانی شاخص ها درمحیط نرم افزارGIS مکان مناسب برای ایستگاه های آتش نشانی شهر کازرون مشخصگردید . روش تحقیق پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی بوده که اطلاعات مورد نیازآن ازطریق مشاهده میدانی،مطالعه طرح های صورت گرفته در رابطه با شهرکازرون و نقشه 2000/1 این شهر بدست آمده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
189 - تجزیه و تحلیل و تولید نقشه پهنه بندی کیفی هوای شهر تهران با استفاده از داده پایش زمینی وRS
علی رجبلو حسین آقا محمدی مجید رحیم زادگان محمد علی رجاییتهران به عنوان بزرگترین کلانشهر ایران در زمره آلودهترین شهرهای جهان به حساب می آید. با توجه به تأثیرات آلودگی هوا بر سلامت و محیط زیست، ضرورت شناخت دقیق آلایندهها و مشخص نمودن پهنههای آلوده ضروری به نظر میرسد.هدف این پژوهش، بررسی توانایی داده های سنجنده مودیس، در سنجش آ چکیده کاملتهران به عنوان بزرگترین کلانشهر ایران در زمره آلودهترین شهرهای جهان به حساب می آید. با توجه به تأثیرات آلودگی هوا بر سلامت و محیط زیست، ضرورت شناخت دقیق آلایندهها و مشخص نمودن پهنههای آلوده ضروری به نظر میرسد.هدف این پژوهش، بررسی توانایی داده های سنجنده مودیس، در سنجش آلودگی هوا در کلانشهر تهران و تولید نقشههای کیفی هوا با استفاده از این دادهها و داده های زمینی میباشد.:در این تحقیق داده های مربوط به آلاینده های PM10، ازن، منو اکسید کربن، دی اکسید گوگرد، PM2.5در سال 1394 با استفاده از روش کریجینگ ساده به عنوان یک روش زمین آماری در حالت های مختلف مورد ارزیابی قرار گرفت و نقشه های سطوح آلاینده ترسیم گردید. همچنین از تصاویر ماهوارهای سطح اول و داده های سطحدوم سنجنده مودیس، برای انجام تحلیلهای کیفی و کمی ذرات معلق هوا در سطوح وسیع استفاده شد. با بکار بردن شاخص اختلاف نرمال گردوغبارمربوط به داده های سطح اول و پارامتر هایی نظیر عمق اپتیکی و نمای انگستروم مربوط به داده های سطح دوم، میزان همبستگی با استفاده از باندهای 3 و 7 سنجنده ی مودیس محاسبه و مقدار RMSE آنها با داده زمینی مربوط به آلاینده PM10 محاسبه گردید. :نتایح نشان داد که همبستگی مناسبی بین پارامترهای تصاویر ماهوارهای و اندازهگیری زمینی وجود دارد. این نوع همبستگی نشانگر توانایی تصاویر این سنجنده در شناسایی گردوغبار جوی است. همچنین در بخش دیگر این تحقیق نقش پارامترهای هواشناسی تأثیرگذار بر آلودگی هوا مورد بررسی قرار گرفته و مشخص شد که آلاینده شاخص غالب در سال 94، ذرات معلق PM2.5وPM10بوده است. از عوامل موثر در افزایش غلظت آلاینده ها، استمرار شرایط جوی پایداربوده است که باعث انباشت آلاینده ها شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
190 - سنجش میزان موفقیت در استقرار سیستم برنامه ریزی منابع سازمان)ERP(در سازمان تامین اجتماعی با استفاده از تئوری مجموعه هایراف
سنجر سلاجقه سعید صیادی ابرهیم گیوکی نادیا ایزیامروزه استفاده از سیستم های اطلاعاتی کهیکیازدستاوردهایفناوریاطلاعاتدرسازمان هامی باشدبهیکضرورتتبدیلگشتهو سازمان هارادرجهتاستفادههرچهبیشترازاینفناوریجدیدکهبستگیبهتفکرمدیرانارشدسازمانوشناخت و درکآنانازاهمیتاینسیستم هادرامور سازماندارد،ترغیبخواهدکرد، لذا هدف پژوهش حاضر سنج چکیده کاملامروزه استفاده از سیستم های اطلاعاتی کهیکیازدستاوردهایفناوریاطلاعاتدرسازمان هامی باشدبهیکضرورتتبدیلگشتهو سازمان هارادرجهتاستفادههرچهبیشترازاینفناوریجدیدکهبستگیبهتفکرمدیرانارشدسازمانوشناخت و درکآنانازاهمیتاینسیستم هادرامور سازماندارد،ترغیبخواهدکرد، لذا هدف پژوهش حاضر سنجش میزان موفقیت در استقرارسیستم برنامه ریزی منابع سازمان با استفاده از تئوری مجموعه های راف می باشد.این پژوهش از نوعکاربردی بودهو جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه کارکنان سازمان تامین اجتماعی بوده است که بارجوع به جدول مورگان ، حجم نمونه142نفر تعیین گردید، ابزار گرد آوری داده ها پرسشنامه باآلفای کرونباخ86/0می باشد.در این پژوهش پژوهشگر میزان موفقیت استقرار سیستم برنامه ریزیمنابع سازمان را با استفاده از4عامل موثر بر انتخابERPشامل:هزینه پیاده سازی ،فروشنده،کیفیت نرم افزار و قابلیت های کارکردی نرم افزاری بررسی کرده است.به منظور تجزیه وتحلیل دادههااز تئوری مجموعه های راف استفاده شده است.بدین منظور پس از تشکیل جداول تصمیم استانداردشده در مرحله بعد موارد سازگار و ناسازگار مشخص شدند و پس از آن جداول تقلیل تشکیل گردید.درنهایت نتایج به طور کلی نشان داد که عوامل هزینه، فروشنده، کیفیت و قابلیت های نر م افزار باعثافزایش میزان موفقیت در استقرار سیستم برنامه ریزی منابع سازمان می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
191 - نقش عوامل زیستمحیطی بر شکل گیری استقرارهای عیلامی منطقه میان کوه اردل با استفاده از GIS
علیرضا خسروزاده محمود حیدریان حمید محمدیبخش میانکوه شهرستان اردل به سبب دارا بودن کوههای مرتفع، درههای عمیق و دشتهای میانکوهی کوچک و با دارا بودن قابلیت استقرار و ایجاد مسیرهای کوچ عشایر توانسته است توجه کوچروان و یکجانشینان را به خود جلب نماید. بنابر اهمیت دوره عیلامی در این منطقه و کمشناختهبودن این د چکیده کاملبخش میانکوه شهرستان اردل به سبب دارا بودن کوههای مرتفع، درههای عمیق و دشتهای میانکوهی کوچک و با دارا بودن قابلیت استقرار و ایجاد مسیرهای کوچ عشایر توانسته است توجه کوچروان و یکجانشینان را به خود جلب نماید. بنابر اهمیت دوره عیلامی در این منطقه و کمشناختهبودن این دوره در مناطق کوهستانی شرق خوزستان، شناخت الگوی استقرار و تأثیری که محیط بر چگونگی شکلگیری و پراکندگی محوطههای این دوران داشته ضروری است. طی سه فصل بررسی که در این منطقه در سالهای ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۰ انجام شد ۷۸ محوطه عیلامی شناسایی گردید. در این مقاله برآنیم تا عوامل زیستمحیطی و نقش آنها را در شکلدهی فضای زیستگاههای انسانی در دوره عیلامی بررسی ومطالعه نماییم. برای بررسی و ارزیابی تأثیر عوامل محیطی بر استقرارهای عیلامی، آنها را بر اساس عواملی چون ارتفاع از سطح دریا، شیب، جهت شیب، فاصله از رودخانه و فاصله از مسیرهای ارتباطی در منطقه تحلیل آماری کردیم. برای یافتن ارتباط هر محوطه با هر عارضه طبیعی، آنها را بر اساس نقشه پایه آن عارضه به چندین طبقه تقسیم کرده و میزان همبستگی محوطهها را با هر طبقه بدست آوردیم. بر این اساس، برای هر یک از عوامل زیستمحیطی، یک نقشه GIS تهیه شد تا با توجه به خروجیهای این نقشهها، یه تجزیه و تحلیل آماری هر یک از عوامل زیستمحیطی و نقش آنها در شناخت الگوهای استقراری این منطقه پرداخته شود. مهمترین عامل زیستمحیطی مؤثر در شکلگیری استقرارها، فاصله از منابع آبی است. عوامل مهم دیگر فاصله با راه و جهت شیب هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
192 - مکانیابی محلهای باستانی عصر مفرغ دره سیمره با کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی
خداکرم مظاهری رحیم نظرییکی از تکنولوژیهایی که در دهه های اخیر توانسته کمک های قابل توجهی به باستانشناسی بنماید؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی/ساج است. با کمک این سیستم از یکسو نقشه های جغرافیایی مختلفی در زمینه روابط فضایی محل های باستانی با عوارض طبیعی پیرامون آنها تهیه می کنند و از طرف دیگ چکیده کاملیکی از تکنولوژیهایی که در دهه های اخیر توانسته کمک های قابل توجهی به باستانشناسی بنماید؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی/ساج است. با کمک این سیستم از یکسو نقشه های جغرافیایی مختلفی در زمینه روابط فضایی محل های باستانی با عوارض طبیعی پیرامون آنها تهیه می کنند و از طرف دیگر این سیستم ما را قادر می سازد تا الگوهای گوناگون توزیع جغرافیایی محل های باستانی را تهیه و در نهایت مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم. از نتایج حاصله از این مطالعات می توان به عنوان راهکارهایی در مطالعات باستانشناسی سایر حوزه های جغرافیایی مشابه استفاده نمود. در این تحقیق براساس بررسی های باستانشناسی که در حوزه دره سیمره انجام شده و با کمک ساج، به تبیین نقش جغرافیا در شکل گیری و پراکندگی محل های باستانی عصر مفرغ (محدوده زمانی ۲۶۰۰-۱۴۰۰/۱۳۰۰ ق.م) این حوزه میپردازیم. ابتدا اطلاعات مکانی و توصیفی مورد نیاز در مورد محل های مورد مطالعه، جمع آوری شده و همزمان ابزار کار مورد نیاز (مانند GPS، نقشههای جغرافیایی مختلف، نرم افزار و ... ) نیز تهیه شده است. بعد از ورود اطلاعات لازم به کامپیوتر، در مرحله بعد در محیط ساج به تجزیه و تحلیل اطلاعات و تهیه خروجی ها به شکل جدول و نقشه و تهیه بانک اطلاعات رایانه ای به صورت منظم پرداخته شده است. کشف روابط بین مکانهای باستانی (مانند پراکنش بافتی یا تصادفی) از یکسو و روابط بین مکانهای باستانی و عوارض طبیعی (منابع آب، جنس خاک، گذرگاههای طبیعی و ... ) از سوی دیگر و نمایش آن و بیان نقش عوامل طبیعی بر وضعیت توزیع و پراکنش محل های باستانی، از جمله نتایجی است که در نهایت شکل می گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
193 - ارزیابی و تحلیل توسعه فیزیکی شهرهای میانی با استفاده از RSوGIS(مطالعه موردی: شهرگنبد)
صالح آرخی حسین موسی زاده مهدی خداداد سید محمد موسوی پارساییاطلاع از نسبت کاربری ها و نحوه تغییرات آن در گذر زمان یکی از مهم ترین موارد را در مدیریت و برنامه ریزی پایدار شهرها می باشد. مطالعه روند رشد شهرها و با اطلاع از نسبت تغییرات کاربری ها در گذر زمان می توان بررسی مشکلات، امکانات، قابلیت ها و نقاط ضعف شهرها را پیش بینی نمود چکیده کاملاطلاع از نسبت کاربری ها و نحوه تغییرات آن در گذر زمان یکی از مهم ترین موارد را در مدیریت و برنامه ریزی پایدار شهرها می باشد. مطالعه روند رشد شهرها و با اطلاع از نسبت تغییرات کاربری ها در گذر زمان می توان بررسی مشکلات، امکانات، قابلیت ها و نقاط ضعف شهرها را پیش بینی نمود و برای حل مشکلات کنونی و برنامه ریزی های توسعه آینده کمک می کند. چرا که گسترش بیرویه اراضی شهری از مهم ترین مسائل و معضلات برای مدیران و برنامهریزان شهرها محسوب می شود و در این بین، شناسایی و پیش بینی نحوه گسترش شهرها میتواند در پایش و مدیریت کاربریهای مختلف شهری مفید واقع شود. در همین راستا در پژوهش حاضر از تصاویر سنجنده TM سال 1987، 2000 و 2010 با استفاده از شش تکنیک تغییر در محدوده شهر گنبد با مساحت 10514،482 هکتار آنالیز شده و تغییرات رخ داده در این محدوده در سه دوره ی زمانی از سال 1987 تا 2000 تا 2010 بررسی گردید. تکنیک های مورد استفاده در این تحقیق شامل تفاضل تصویر، نسبت گیری تصویر، تفاضل تجزیه مولفه اصلی، آنالیز برداری تغییر و مقایسه پس از طبقه بندی، تفاضل شاخص پوشش گیاهی بوده اند. تکنیک های مورد استفاده در این تحقیق نیازمند تعیین آستانه هستند. پس از تعیین آستانه تغییر، مناطق دارای تغییرات کاهشی، افزایشی و بدون تغییر مشخص گردید. جهت ارزیابی دقت تکنیک های مورد استفاده از دقت کل و ضریب کاپا استفاده شد. بر اساس نتایج بدست آمده مشخص گردید. روش تفاضل شاخص پوشش گیاهی NDVI بیشترین ضریب کاپا را که برابر است با 99.66 درصد داشته است و بقیه تکنیک ها نیز دارای ضریب کاپا بالا نیز می باشند. همچنین بر اساس نتایج بدست آمده از روش مقایسه پس از طبقه بندی نشان می دهد که بر اراضی آبی و ساخته شده افزوده شده است و از اراضی بایر کاسته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
194 - آسیب شناسی ساخت روگذرهای شهری بر فضای فیزیکی و کالبدی شهربا استفاده از GIS (مطالعه موردی: روگذرهای نه گانه شهر کرمان)
حسین غضنفرپور حمیده افشارمنش مسلم قاسمیجداسازیحرکتعابرانپیادهباترافیکعبوریراهدرمقاطعباحجموسرعتبالاازمسایلیاستکهعلاوهبرتامینایمنی عابران،روانیترافیکمسیرموردنظررانیزدربردارد. یکیازروش هایگذرایمنازاینمقاطع ها،احداثگذرگا ه هایغیر همسطح (روگذریازیرگذر) می باشد. هدف تحقیق آسیب شناسی ساخت روگذرهای نه گانه دردست ساخ چکیده کاملجداسازیحرکتعابرانپیادهباترافیکعبوریراهدرمقاطعباحجموسرعتبالاازمسایلیاستکهعلاوهبرتامینایمنی عابران،روانیترافیکمسیرموردنظررانیزدربردارد. یکیازروش هایگذرایمنازاینمقاطع ها،احداثگذرگا ه هایغیر همسطح (روگذریازیرگذر) می باشد. هدف تحقیق آسیب شناسی ساخت روگذرهای نه گانه دردست ساخت شهر کرمان می باشد. روش شناسی تحقیق توصیفی – تحلیلی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیاییGIS می باشد. نتایج تحقیق نشان می دهد که احداث پروژهای عظیمی از نوع روگذر و زیر گذر درشهر کرمان باتوجه به قرار گرفتن در محدوده پراترافیک شهر می تواند در آینده حجم زیادی از ترافیک شهر را حل کرده و در روان سازی و ایمن سازی معابر کمک کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
195 - استخراج شاخص های شناسایی بافت فرسوده ی شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(مطالعه موردی:منطقه 4 تبریز)
فریدون بابایی اقدم زهرا کاملی فرد محمد جواد کاملی فردمسئله ی فرسودگی و نوسازی بافت های فرسوده در دهه ی گذشته، کمابیش در تمام شهرهای کشور مطرح شده است. چرخه ی بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده ی شهری، از شناسایی درست محدوده و تفکیک آنها به محلّه های فرسوده آغاز می شود. شناسایی و رتبه بندی بلوک های فرسوده شهری، به عنوان گام ا چکیده کاملمسئله ی فرسودگی و نوسازی بافت های فرسوده در دهه ی گذشته، کمابیش در تمام شهرهای کشور مطرح شده است. چرخه ی بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده ی شهری، از شناسایی درست محدوده و تفکیک آنها به محلّه های فرسوده آغاز می شود. شناسایی و رتبه بندی بلوک های فرسوده شهری، به عنوان گام اول نوسازی، یک ابزار مهم برای مدیریت شهری جهت برنامه ریزی منابع و سرمایه گذاری در نوسازی شهری است. هدف از این پژوهش، مطالعه ی نمونه ای محدوده ی شرقی منطقه 4 شهرداری تبریز می باشد که با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، شاخص های شناسایی میزان فرسودگی در آن، استخراج و نقشه های خروجی برای تصمیم سازی ها و تصمیم گیری های بعدی مورد استفاده قرار گرفت. در این تحقیق محلات مورد مطالعه از نظر شاخص های فرسودگی کالبدی)مصالح عمده ، قدمت ابنیه، کیفیت ابنیه، نفوذپذیری و ریزدانگی قطعات مسکونی ( مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش حاکی از ان است که حدود 70% از محدوده دارای فرسودگی متوسط به بالا هستند که از این مقدار 1% مربوط به فرسودگی شدید و 27% مربوط به فرسودگی زیاد می باشد. همچنین به ترتیب درصد تأثیر در شدت فرسودگی، استحکام کالبدی( بخصوص کیفیت و قدمت ابنیه)، و شاخص نفوذپذیری مهم ترین عوامل موثر در شدت فرسودگی منطقه مورد مطالعه هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
196 - نقش آموزش عالی در برنامه ریزی های فرایندی کلان شهر تهران
سیما بوذریامروزه تحولات بسیار سریع اجتماعی ، برنامه ریزان را متوجه این اصل مهم نموده است . که ، امکان شناخت کامل و پیش بینی کل تحولات یک جامعه امکان پذیرنمی باشد، لذا، برنامه ریزی های خشک و ثابت خطی پاسخگوی پویایی و تحولات جوامع نیست وضرورت توجه به برنامه ریزی های فرایندی به منظو چکیده کاملامروزه تحولات بسیار سریع اجتماعی ، برنامه ریزان را متوجه این اصل مهم نموده است . که ، امکان شناخت کامل و پیش بینی کل تحولات یک جامعه امکان پذیرنمی باشد، لذا، برنامه ریزی های خشک و ثابت خطی پاسخگوی پویایی و تحولات جوامع نیست وضرورت توجه به برنامه ریزی های فرایندی به منظور شناخت دقیق پارامترهای موثر در تحولات ، مشارکت ذی نفعان و ارزیابی مرحله به مرحله اقدامات از خواسته های به حق جوامع پیچیده امروزی است . از اینرو هدف از این مقاله ، ضمن بررسی ویژگی های برنامه ریزی های فرایندی ، توجه ویژه به سابقه برنامه ریزی شهری در ایران نموده و نقش آموزش عالی وگسترش فضایی آن به عنوان یکی از پارامترهای موثر در تحولات کلان شهر تهران را به تحلیل کشانده است. .بدین منظور با استناد به روش های تحلیل فضایی ،اسنادی و ژرفا نگر و با استفاده از ابزار سیستم اطلاعات جغرافیایی و آمارهای توصیفی ، کلان شهر تهران مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. نتایج بدست آمده روشن نمود که با وجود سابقه نسبتاً طولانی برنامهریزی (بیش از نیم قرن) درایران اما به دلیل نگاه خطی به برنامه ریزی و عدم توجه به بازخورد برنامه های اجرا شده در دهه های گذشته و عدم مشارکت ذی نفعان در تحولات کلان شهر تهران از جمله نظام آموزش عالی کشور، نه تنها چالش های پیش رودرکلان شهر تهران حل نگردیده بلکه بر پیچیدگی های آن نیز افزوده شده است. لذا با توجه بهساختار برنامهریزی فرایندی بیش از پیش به منظور حل مسایل فوق نیاز به برنامه ریزی فرایندی احساسمی گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
197 - تحلیل شاخصهای تاثیرگذار در مدیریت بحران مطالعه موردی( منطقه 11 شهرداری مشهد)
محمد اجزاءشکوهی مسعود مینایی آزاده منیری مقدمایران کشوری بلاخیز است، همان طور که تاریخ نشان می دهد هر چند وقت یک بار قسمتی از کشور به دلیل حوادث طبیعی و انسانی دچار خسارات شده است. از این رو، لزوم توجه را به مدیریت و برنامه ریزی بحران در شهرها بخصوص کلانشهرها دو چندان نموده است. مشهد جزء کلان شهر های پرجمعیت و چکیده کاملایران کشوری بلاخیز است، همان طور که تاریخ نشان می دهد هر چند وقت یک بار قسمتی از کشور به دلیل حوادث طبیعی و انسانی دچار خسارات شده است. از این رو، لزوم توجه را به مدیریت و برنامه ریزی بحران در شهرها بخصوص کلانشهرها دو چندان نموده است. مشهد جزء کلان شهر های پرجمعیت و زائر پذیر می باشد، در این میان لزوم توجه به مدیریت و برنامه ریزی بحران در کلانشهری همچون مشهد به عنوان پایتخت معنوی ایران ضروری می باشد. منطقه 11 شهرداری مشهد به دلیل وجود گسل معکوس، و سایر مخاطرات طبیعی از جمله مسیل و فرونشست به عنوان نمونه موردی انتخاب گردیده است. هدف اصلی این تحقیق شناسایی پهنه های آسیب پذیر در برابر مخاطرات طبیعی در منطقه 11 شهرداری می باشد. به همین منظور مخاطراتی نظیر زلزله، سیل و فرونشست زمین در سطح منطقه مورد مطالعه مورد بررسی قرار گرفتند. جهت تجزیه وتحلیل داده ها علاوه بر روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) از روش همپوشانی شاخص ها در نرم افزار GIS استفاده شده است. شناسایی نواحی آسیب پذیر در پژوهش حاضر بر مبنای سه رویکرد کالبدی- فضایی، انسان و فعالیت، و امداد و مدیریت صورت گرفته است. در نهایت یافته های تحقیق حاکی از آن است که 2/47 درصد از ناحیه یک و 8/52 درصد از ناحیه دو در برابر مخاطرات طبیعی (سیل، زلزل و فرونشست زمین) آسیب پذیرند. در نهایت با توجه به مطالعه صورت گرفته در منطقه یازده شهرداری مشهد مشخص شد که در میان مخاطرات طبیعی زلزله، نقش اساسی در میزان خطرپذیری و آسیب پذیری به زیرساخت های شهری، خسارات جانی و مالی را در این منطقه دارد. بنابراین پیشنهاد اصلی این پژوهش در خصوص کاهش میزان آسیب پذیری در زمان وقوع بحران، احداث بیمارستان می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
198 - طراحی مفهومی سامانه مدیریت یکپارچه شهری با بهره گیری از سامانه های مکان مبنای مبتنی بر وِب
ندا رهبردر جوامع الکترونیکی کنونی،داده ها،اطلاعات و سیستم های اطلاعات شهری و مدیریت شهری نقش اساسی را در شهرها ایفا می نمایند.باپیدایش پدیده اینترنت و گسترش آن،به اشتراک گذاری اطلاعات میان سازمانها به منظور افزایش سطح کارایی و بهبود عملکردهای شهری در قالب سیستم اطلاعات شهری و م چکیده کاملدر جوامع الکترونیکی کنونی،داده ها،اطلاعات و سیستم های اطلاعات شهری و مدیریت شهری نقش اساسی را در شهرها ایفا می نمایند.باپیدایش پدیده اینترنت و گسترش آن،به اشتراک گذاری اطلاعات میان سازمانها به منظور افزایش سطح کارایی و بهبود عملکردهای شهری در قالب سیستم اطلاعات شهری و مدیریت شهری،امری گریز ناپذیر و حیاتی است.و ازآنجایی که اغلب داده های شهری مکانی است،تکنولوژی sWeb GIقادر است در این امر نقش اساسی ایفا نماید.اما مسئله آن است که اکنون در ایران،سیستم اطلاعات شهری و مدیریت شهری که بیشترین راندمان را داشته باشد و بتواند بیشترین نیازهای کنونی شهرهای کشور را رفع و دارای قابلیت توسعه به منظور برآوردن نیازهای آینده باشد،عملا چنین سیستمی با این مشخصات در ایران طراحی نشده است.لذا این پژوهش در این راستا،به منظور پاسخگویی به این نیازها با اسلوبی سیستمی و ترکیبی و با دیدی جامع نگر و مکان مبنا به منظور طراحی مفهومی سیستم اطلاعات شهری و مدیریت شهری دریک قالب فارغ از تفاوتهای شهر ها با یکدیگر،و قابل طرح در کلیه شهرهای ایران،به پژوهش پرداخت.روش تحقیق از نوع تحلیلی-کاربردی است.براساس یافته های تحقیق که در انتها به صورت معماری مفهومی سیستم اطلاعات شهری و مدیریت شهری پیشنهاد گردیده،استفاده از این سیستم با محوریت Web GISبا مشخصات ذکرشده، قادر است مشکلات کنونی شهرهای کشور را در این زمینه به مقدار قابل توجهی کاهش دهد،راندمان را افزایش دهد و نیز دارای قابلیت توسعه به منظور رفع مشکلات آینده باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
199 - تهیهی نقشهی حساسیت زمینلغزش با استفاده از ترکیب روش نسبت فراوانی و تحلیل سلسله مراتبی(AHP)
سید وحید رضوی ترمه کریم سلیمانی فاطمه علی دادگان فردهدف از تحقیق حاضر تهیهی نقشهی حساسیت زمینلغزش با استفاده از ترکیب روش نسبت فراوانی و تحلیل سلسله مراتبی در استان لرستان است. در روش ترکیبی بهجای استفاده ازنظر کارشناسان در وزن دهی به معیارها در روش تحلیل سلسله مراتبی از وزنهای بهدستآمده در روش نسبت فراوانی بهعنو چکیده کاملهدف از تحقیق حاضر تهیهی نقشهی حساسیت زمینلغزش با استفاده از ترکیب روش نسبت فراوانی و تحلیل سلسله مراتبی در استان لرستان است. در روش ترکیبی بهجای استفاده ازنظر کارشناسان در وزن دهی به معیارها در روش تحلیل سلسله مراتبی از وزنهای بهدستآمده در روش نسبت فراوانی بهعنوان ورودی در روش تحلیل سلسله مراتبی استفاده میگردد. به این منظور با استفاده از نقاط لغزشی بانک اطلاعات زمینلغزش کشور (176 نقطه لغزشی) نقشه پراکنش زمینلغزشهای منطقه تهیه گردید. لایههای اطلاعاتی درجه شیب، جهت شیب، فاصله از گسل، فاصله از رودخانه، فاصله از جاده، طبقه ارتفاعی، بارندگی، کاربری اراضی و لیتولوژی بهعنوان عوامل مؤثر بر زمینلغزش شناسایی و نقشههای مذکور در محیط GIS آماده گردیدند. ارزیابی مدل مذکور با استفاده از منحنی تشخیص عملکرد نسبی (ROC) و 30 درصد نقاط لغزشی (53 لغزش) صورت گرفت. نتایج ارزیابی نشان داد که دقت مدل تهیهشده با استفاده از مدل نسبت فراوانی 74 درصد و دقت مدل ترکیبی نسبت فراوانی با تحلیل سلسله مراتبی 80 درصد برآورد گردید.نتایج ارزیابی نشاندهندهی دقت خوب برای مدل نسبت فراوانی و دقت خیلی خوب برای مدل ترکیبی میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
200 - تحلیل فضایی و تعیین پهنههای مناسب مکانگزینی بیمارستانهای کلانشهر شیراز با استفاده از روش ANP در محیط GIS
علیرضا محمدی پروین ده ده زاده سیلابی ابراهیم زحمتکشدسترسی مکانی مناسب به بیمارستان ها اهمیت زیادی در برنامه ریزی شهری دارد. عدم دسترسی مناسب به بیمارستانها میتواند آسیبهای اقتصادی و اجتماعی را به شهروندان تحمیل کند. از اینرو، توزیع متعادل بیمارستانها در کلانشهرها، ضروری است. هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی الگوی توزی چکیده کاملدسترسی مکانی مناسب به بیمارستان ها اهمیت زیادی در برنامه ریزی شهری دارد. عدم دسترسی مناسب به بیمارستانها میتواند آسیبهای اقتصادی و اجتماعی را به شهروندان تحمیل کند. از اینرو، توزیع متعادل بیمارستانها در کلانشهرها، ضروری است. هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی الگوی توزیع فضایی بیمارستانهای موجود کلانشهر شیراز، تعیین پهنههای فاقد بیمارستان و پهنههای مناسب برای مکانگزینی بیمارستان های جدید بر اساس ضوابط و استانداردهای شهرسازی است. دادههای این پژوهش شامل جمعیت، کاربری زمین و پراکنش بیمارستانهای موجود بوده است که از گزارشهای سرشماری عمومی جمعیت سال 1390 و طرح جامع و تفصیلی شهر استخراج شدهاند. از مدل ANP برای تعیین پهنهها، از روش تحلیل شبکه برای تعیین فاصله زمانی و مکانی دسترسی به بیمارستانها، و از نرم افزارهای ARCGIS و SuperDecisionsبرای تجزیه و تحلیل دادهها و استخراج نتایج استفاده شده است. یافتههای این پژوهش نشان میدهند که الگوی توزیع فضایی بیش از 50 درصد از بیمارستانهای موجود کلانشهر شیراز نامطلوب، 10 درصد تا حدی مطلوب و فقط 18 درصد، مطلوب است. همچنین پراکنش بیمارستانهای شهر از الگوی نامتوازن و تصادفی تبعیت میکند و سازماندهی فضایی این مراکز در سطح کلانشهر ضروری است. نتایج این پژوهش، پهنههای مناسب مکانگزینی بیمارستانهای جدید در کلانشهر شیراز را معرفی میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
201 - سنجش عاملی اکتشافی پرسش نامه چالش های بکارگیری سیستم های اطلاعات مدیریت
سیدمحمدحسین حسینی روش مهسا نخعی مقدمهدف از این پژوهش، بررسی ساختار عامل اکتشاف پرسش نامه موانع پیاده سازی سیستم های اطلاعات مدیریت در ادارات ورزش و جوانان است. روش تحقیق توصیفی و ازنوع پیمایشی است. اطلاعات این پژوهش از 156 مدیر ارشد و میانی و کارکنان بخش فناوری اطلاعات وکارشناسان اداره کل سازمان ورزش وجوا چکیده کاملهدف از این پژوهش، بررسی ساختار عامل اکتشاف پرسش نامه موانع پیاده سازی سیستم های اطلاعات مدیریت در ادارات ورزش و جوانان است. روش تحقیق توصیفی و ازنوع پیمایشی است. اطلاعات این پژوهش از 156 مدیر ارشد و میانی و کارکنان بخش فناوری اطلاعات وکارشناسان اداره کل سازمان ورزش وجوانان استان خراسان رضوی و شهرستان های تابعه جمع آوری شد. ابزارگرد آوری داده ها، پرسش نامه محقق ساخته 49سوالی بود. در تحلیل داده ها و ارائه یافته ها از روش تحلیل عاملی از نوع اکتشافی برای دسته بندی و تبیین و تشریح موانع مورد بررسی و استخراج سازه های زیر بنایی بهره گرفته شده است. پس از جمع آوری و تحلیل عاملی اکتشافی پرسش نامه ها، حداقل بار عاملی مورد پذیرش برای هر متغیر3/0 تعیین شد، بنابر این از 80 سوال پرسش نامه، 31 سوال به علت بار عاملی کمتر از 3/0 حذف و49 سوال باقی مانده طبقه بندی شدند.پایایی پرسش نامه با استفاده از آلفای کرونباخ 83/0 بدست آمد که نشان دهنده مناسب بودن پرسش نامه مورد استفاده است. همچنین مشخص شد که هم کل پرسش نامه و هم تمام آزمون های فرعی از ضریب پایایی بالایی برخوردار هستند. نتایج نشان داد می توان پرسش نامه حاضر را ابزاری معتبر برای سنجش استقرار سیستم های اطلاعات مدیریت در سازمان های ورزشی بکار برد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
202 - بــررسی شاخص¬های به کارگیــری سیستـم اطلاعات مدیـران ارشد بـا توجه بـه عوامل اثرگـذار بــر به کارگیری این سیستم در شرکت داروسازی البرز دارو (سهامی عام)
احمد سرداری نعیمه خوئینیامروزه فن آوری اطلاعات و تحولات آن به یکی از مهم ترین عناصر استراتژیک سازمان ها تبدیل شده است. مدیران ارشد سازمان ها با تصمیمات خود نقش بسزایی در عملکرد سازمان ایفا می نمایند و سازمان ها نیازمند ابزارهای مختلفی برای تجهیز خود به اطلاعات می باشند. یکی از این ابزارها سیست چکیده کاملامروزه فن آوری اطلاعات و تحولات آن به یکی از مهم ترین عناصر استراتژیک سازمان ها تبدیل شده است. مدیران ارشد سازمان ها با تصمیمات خود نقش بسزایی در عملکرد سازمان ایفا می نمایند و سازمان ها نیازمند ابزارهای مختلفی برای تجهیز خود به اطلاعات می باشند. یکی از این ابزارها سیستم اطلاعات مدیران ارشد است که عوامل مختلفی در به کارگیری آن نقش دارند. هدف این مقاله، بررسی شاخص های به کارگیری سیستم اطلاعات مدیران ارشد، با توجه به عوامل مؤثر در به کارگیری این سیستم اطلاعاتی در سه گروه تکنولوژی، سازمانی و محیطی و رتبه بندی شاخص های مربوطه می باشد. جامعه آماری این تحقیق را مدیران ارشد، میانی، عملیاتی و کارشناسان واحد فن آوری اطلاعات شرکت داروسازی البرز دارو تشکیل می دهند. برای گردآوری داده ها از ابزار پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. نتایج تحقیق مبتنی بر معادلات ساختاری نشان می دهد که عوامل تکنولوژی در ابعاد پشتیبانی فنی، شایستگی توسعه دهندگان، ساختار سیستم و امکانات سیستم؛ عوامل سازمانی در ابعاد حمایت مدیریت ارشد، یکپارچگی عملیاتی، اندازه سازمان و حجم اطلاعات؛ و عوامل محیطی در ابعاد عدم قطعیت محیطی و فشارهای خارجی به ترتیب اهمیت در به کارگیری این سیستم نقش مؤثری دارند. این عوامل حدود 56% از عوامل مؤثر در به کارگیری سیستم اطلاعات مدیران ارشد را نشان می دهد بنابراین باید گفت عوامل کلیدی دیگری وجود دارند که در این پژوهش شناسایی نشده اند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
203 - عوامل موثر بر اثربخشی سیستم مدیریت امنیت اطلاعات
علی رضایی محمد جواد مصدق مونا رضاییاطلاعات یکی از مهمترین ﺳﺮﻣﺎﻳههای ﻳﻚ ﺳـﺎزﻣﺎن است و ﺣﻔﺎﻇـﺖ از آن ﻳﻜﻲ از ارﻛﺎن ﻣﻬﻢ ﺑﻘﺎی سازمان اﺳﺖ. ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﻣﻨﻴﺖ، ﺣﻔﺎﻇـﺖ از اﻃﻼﻋﺎت را در ﺳﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﺧﺎص ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ ﺑﻮدن، ﺻﺤﺖ و در دﺳﺘﺮس ﺑﻮدن اﻃﻼﻋﺎت ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﻨﺪ. هدف اصلی پژوهش شناسایی عوامل انسانی موثر بر اثربخشی سیستم مدی چکیده کاملاطلاعات یکی از مهمترین ﺳﺮﻣﺎﻳههای ﻳﻚ ﺳـﺎزﻣﺎن است و ﺣﻔﺎﻇـﺖ از آن ﻳﻜﻲ از ارﻛﺎن ﻣﻬﻢ ﺑﻘﺎی سازمان اﺳﺖ. ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﻣﻨﻴﺖ، ﺣﻔﺎﻇـﺖ از اﻃﻼﻋﺎت را در ﺳﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﺧﺎص ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ ﺑﻮدن، ﺻﺤﺖ و در دﺳﺘﺮس ﺑﻮدن اﻃﻼﻋﺎت ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﻨﺪ. هدف اصلی پژوهش شناسایی عوامل انسانی موثر بر اثربخشی سیستم مدیریت امنیت اطلاعات در شرکت خدمات انفورماتیک است. ﭘﮋوﻫﺶ ﺑـﻪ روش ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ ـ همبستگی اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ و از ﻧﻈﺮ ﻫﺪف، ﻛﺎرﺑﺮدی اﺳﺖ. جامعه آماری این پژوهش کلیه بانکهای تحت پوشش شرکت خدمات انفورماتیک ایران میباشد. ابزار جمعآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته است که روایی و پایایی آن موردتأیید قرار گرفته است. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از آمار توصیفی و آمار استنباطی با استفاده از تحلیل رگرسیون انجام شده است. طبق ﻧﺘﺎﻳﺞ ﭘﮋوﻫﺶ شاخصهای نقش مدیریت، آگاهی از امنیت سیستم اطلاعات و انطباق با آموزش، امینت سیستم اطلاعات کسب وکار و ارزیابی ریسک امنیت سیستم اطلاعات بر اثربخشی سیستم مدیریت امنیت اطلاعات تاثیرگذار میباشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
204 - نقش اعتماد کارکنان به مدیران (اعتماد عمودی) بر موفقیت سیستم مدیریت دانش
سعیده مجیدی میثم مجیدیدر سالهای اخیر، اعتماد میان مدیران و کارکنان به دلیل اثرات قابل توجهی که بر اثربخشی و موفقیت سازمان داشتهاند، بسیار مورد توجه قرارگرفتهاند. هدف از این تحقیق که انجام گرفته، بررسی تأثیر اعتماد کارکنان به مدیران (اعتماد عمودی) بر موفقیت سیستم مدیریت دانش است. این پژو چکیده کاملدر سالهای اخیر، اعتماد میان مدیران و کارکنان به دلیل اثرات قابل توجهی که بر اثربخشی و موفقیت سازمان داشتهاند، بسیار مورد توجه قرارگرفتهاند. هدف از این تحقیق که انجام گرفته، بررسی تأثیر اعتماد کارکنان به مدیران (اعتماد عمودی) بر موفقیت سیستم مدیریت دانش است. این پژوهش باهدف بررسی نقش اعتماد کارکنان به مدیران در موفقیت سیستم مدیریت دانش در یک معاونت حوزه ICT تهران در سال 1396 انجام گرفت برای استخراج مدل مفهومی، نظریهها و مدلهای مرتبط با موضوعات و پژوهشهای پیشین، بهطور گسترده مورد بررسی قرار گرفت و مدلی که اعتماد بین مدیران و کارکنان (اعتماد عمودی) و موفقیت سیستم مدیریت دانش را شامل میشود، طراحی روابط بین آنها مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل 75 نفر از مدیران عالی و میانی و کارشناسان و کاربران سیستم مدیرت دانش بوده و از روش سرشماری برای گردآوری دادهها استفادهشده است. نتایج نشان داد که بین اعتماد عمودی و موفقیت سیستم مدیریت دانش در حوزه ICT رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین مشخص شد اطمینان، عامل موثر بر اعتماد عمودی دارای کمترین ضریب همبستگی و شایستگی، عامل موثر بر اعتماد عمودی دارای بیشترین ضریب همبستگی با موفقیت سیستم مدیریت دانش است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
205 - بررسی انگلهای دستگاه گوارش گوسفندان نژاد بلوچی در منطقه سیستان و نقشهبرداری از آن با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی
امید برگزیده تونه یی داریوش سعادتی رضا نبوی میلاد مرادی مهدی راسخآلودگی به انگلها می تواند باعث کاهش وزن، کاهش تولید و حذف ارگان ها در گوسفندان پرورشی ذبح شده گردد. مطالعه اخیر به منظور بررسی وضعیت آلودگیهای انگلی دستگاه گوارش در گوسفندان منطقه سیستان انجام گرفت. در مجموع از 395 گوسفند بهصورت تصادفی نمونه مدفوع اخذ شد. مختصات محل چکیده کاملآلودگی به انگلها می تواند باعث کاهش وزن، کاهش تولید و حذف ارگان ها در گوسفندان پرورشی ذبح شده گردد. مطالعه اخیر به منظور بررسی وضعیت آلودگیهای انگلی دستگاه گوارش در گوسفندان منطقه سیستان انجام گرفت. در مجموع از 395 گوسفند بهصورت تصادفی نمونه مدفوع اخذ شد. مختصات محل نمونه گیری به کمک دستگاه GPS (global positioning system) ثبت گردید. آزمایش مدفوع به روش شناورسازی کلیتون-لین انجام گرفت. در این مطالعه تنها تخمهای سستود از جنس مونیزیاو اووسیستهای تکیاختهای از جنس آیمریا در داخل مدفوع مشاهده شد. شیوع انگل مونیزیا 21 درصد (83 مورد) و شیوع انگل آیمریا 39 درصد (154 مورد) بود. در طی مطالعه حاضر هیچگونه تخم نماتود و ترماتودی مشاهده نشد. آزمون مربع کای نشان داد که شیوع مونیزیا در فصول گرم و سرد سال تفاوت آماری معنی داری ندارد، اما شیوع آیمریا در فصول گرم سال به طور معنی داری بیشتر از فصول سرد سال بود (008/0p =). نتایج مطالعه نشان داد که فون انگلی دستگاه گوارش گوسفندان در منطقه سیستان با اکثر مناطق دیگر ایران متفاوت است. دلیل این امر میتواند آب و هوای گرم و خشک منطقه سیستان باشد. به علاوه بادهای 120 روزه، که حجم زیادی از خاک را در دشت سیستان جابه جا میکنند، باعث پراکنده شدن مدفوع گوسفندان در بیابان میشود و این امر مانع تکمیل شدن سیر تکاملی انگلها میگردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
206 - بررسی رابطه سیستم اطلاعات حسابداری و بهره وری سازمانهای خدماتی با استفاده از روش دیماتل
جواد میرزایی نصیر آباد سلیمان ایران زاده محمد تقی هوشوندهدف اصلی این تحقیق بررسی رابطه سیستم اطلاعات حسابداری و بهره وری سازمانهای خدماتی با استفاده از روش دیماتل می باشد. تحقیق حاضر مطالعه ای کاربردی است که به شکل پیمایشی اجرا شده است. جامعه آماری این پژوهش 140 نفر از کارکنان بخش حسابداری و مالی مؤسسات خدماتی پلیس +10 استان چکیده کاملهدف اصلی این تحقیق بررسی رابطه سیستم اطلاعات حسابداری و بهره وری سازمانهای خدماتی با استفاده از روش دیماتل می باشد. تحقیق حاضر مطالعه ای کاربردی است که به شکل پیمایشی اجرا شده است. جامعه آماری این پژوهش 140 نفر از کارکنان بخش حسابداری و مالی مؤسسات خدماتی پلیس +10 استان آذربایجان شرقی شامل می شود که براساس جدول مورگان 102نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب می گردد. همچنین قلمرو زمانی این پژوهش نیمه اول سال 1395 می باشد. در این پژوهش با مطالعه پیشینه و متون مرتبط با تحقیق، به بررسی ابعاد و عناصر مؤثر بر موفقیت سیستم اطلاعات حسابداری و نقش آن در بهره وری سازمانهای خدماتی با استفاده از روش دیماتل شده است. همچنین با تلفیق ساختار سیستم اطلاعات حسابداری با عوامل مؤثر بر بهره وری و انجام مقایسات زوجی بین آنان،میزان اثر هریک از عناصر سیستم اطلاعات حسابداری را با منظور نمودن اثرگذاری عوامل بهره وری بر موفقیت در سیستم، رتبه بندی شده است. با توجه به نتایج این پژوهش به ترتیب معیارهای داده،کارکنان،رویه و دستورالعمل و نهایتاً نرم افزار در نیمه مثبت که متعلق به عوامل است قرار گرفته اند. همچنین از عوامل مؤثر بر بهره وری،ابعاد کارکنان با اثر کل42% و نرم افزار با اثر کل 23% در رده های اول و دوم وابعاد داده ها و دستورالعملها و رویه ها در رده های بعدی قرار دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
207 - بررسی تأثیر قابلیت پردازش سیستمهای اطلاعاتی حسابداری بر عملکرد سازمانی مجتمع فولاد شاهین بناب
رامین حاجی جباری سهراب یزدانی اسماعیل داداشی خاصهدف کلی این مقاله بررسی تأثیر قابلیت پردازش سیستم های اطلاعاتی حسابداری بر عملکرد سازمانی مجتمع فولاد شاهین بناب می باشد. در این تحقیق برای اندازه گیری متغیر مستقل تحقیق (سیستم اطلاعاتی حسابداری) از چارچوب نظری آلریج گلیناس شامل ده مؤلفه؛ فن آوری، پایگاه داده ها، گزارشگ چکیده کاملهدف کلی این مقاله بررسی تأثیر قابلیت پردازش سیستم های اطلاعاتی حسابداری بر عملکرد سازمانی مجتمع فولاد شاهین بناب می باشد. در این تحقیق برای اندازه گیری متغیر مستقل تحقیق (سیستم اطلاعاتی حسابداری) از چارچوب نظری آلریج گلیناس شامل ده مؤلفه؛ فن آوری، پایگاه داده ها، گزارشگری، کنترل، عملیات تجاری، پردازش رویدادها، تصمیم گیری مدیریت، توسعه عملیات و سیستم ها، ارتباطات و اصول حسابداری و حسابرسی و برای اندازه گیری متغیر وابسته (عملکرد سازمانی) از چارچوب نظری خاندوالا شامل قابلیت دسترسی به منابع مالی و تصور ذهنی و وفاداری مشتریان استفاده شده است. فرضیه های تحقیق شامل یک فرضیه اهم و دو فرضیه فرعی می باشد. این تحقیق از لحاظ هدف از نوع کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش از نوع توصیفی- پیمایشی می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کارکنان بخش اداری- مالی مجتمع فولاد شاهین بناب می باشند که با توجه به محدود بودن جامعه آماری، نمونه آماری40 نفر بود. ابزار سنجش متغیر های تحقیق، شامل دو پرسشنامه محقق ساخته می باشد که قبلاً پس از توزیع اولیه پرسشنامه ها داده های آنها وارد نرم افزار SPSS شده و روایی و پایایی آنها مورد مطالعه و تأیید قرار گرفته است و سپس با استفاده از آزمون کولموگروف- اسمیرونف؛ نرمال بودن توزیع داده ها در جامعه به تأیید رسیده و لذا جهت تحلیل استنباطی داده های جمع آوری شده از آزمون های آماری پارامتریک تحلیل رگرسیون خطی ساده استفاده گردیده است. با توجه به تحلیل داده ها و یافته های تحقیق، همه فرضیه های تحقیق مورد تأیید قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که سیستم اطلاعاتی حسابداری بر ابعاد عملکرد سازمانی (قابلیت دسترسی به منابع مالی، تصور ذهنی و وفاداری مشتریان) تأثیر دارد و میزان تأثیر سیستم اطلاعاتی حسابداری بر قابلیت دسترسی به منابع مالی، بیشتر از تأثیر آن بر تصور ذهنی و وفاداری مشتریان می باشد. نهایتاً بر اساس یافته های تحقیق پیشنهادهای کاربردی ارائه گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
208 - ارزیابی توان اکولوژیکی برای توسعه شهرستان شبستربا استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و فرآیند تحلیل شبکه ای
داریوش ستارزاده محمد زنگنه نسرین اشرفیبرنامه ریزی جهت دستیابی به توسعه پایدار با استفاده از ارزیابی توان اکولوژیکی به منظور انتخاب مکانهای مطلوب برای توسعه، رویکرد جدیدی است که امروزه مورد توجه برنامه ریزان شهری و منطقه ای قرار گرفته است و یک عامل مهم برای دستیابی به این امر محسوب می شود. در این پژوهش با اس چکیده کاملبرنامه ریزی جهت دستیابی به توسعه پایدار با استفاده از ارزیابی توان اکولوژیکی به منظور انتخاب مکانهای مطلوب برای توسعه، رویکرد جدیدی است که امروزه مورد توجه برنامه ریزان شهری و منطقه ای قرار گرفته است و یک عامل مهم برای دستیابی به این امر محسوب می شود. در این پژوهش با استفاده از تلفیق فرآیند تحلیل شبکه ای و سیستم اطلاعات جغرافیایی توان اکولوژیک توسعه شهری در شهرستان شبستر مورد ارزیابی قرار گرفته تا پهنه های مناسب برای این منظور مشخص شوند.به منظور دستیابی به هدف، ابتدا معیارهای موثر در توسعه شهری با توجه به تحقیقات انجام گرفته و جمع آوری نظرات کارشناسان از طریق روش دلفی شناسایی شد و در نهایت 7 معیار و 11 زیرمعیار انتخاب گردید. سپس با استفاده از روش مقایسه زوجی، میزان اهمیت معیارها نسبت به هم تعیین و با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه ای معیارها وزن دهی شدند. در نهایت لایه های اطلاعاتی مورد نیاز در محیط GIS براساس منطق فازی ارزش دهی و وزن های به دست آمده به آنها اعمال گردید و نقشه توان اکولوژیک با استفاده از روی هم گذاری وزنی لایه ها به دست آمد.نتایج به دست آمده از پژوهش نشان می دهد که 28 درصد مساحت شهرستان شبستر دارای توان کاملا مناسب، 24 درصد دارای توان مناسب است که نشان دهنده توان بالای منطقه برای توسعه می باشد. این مناطق عمدتا شامل بخش جنوبی شهرستان است که از شرق به غرب گسترده می باشد. در مقابل تنها 14 درصد از مساحت منطقه کاملا نامناسب و 17 درصد هم نامناسب تعیین شده است که شامل ارتفاعات شمالی شهرستان است. بر این اساس و با توجه به نقشه نهایی طبقه بندی می توان نتیجه گرفت که پهنه های مساعد جهت توسعه فیزیکی آتی شهرستان شبستر بیش تر در بخش جنوبی این شهرستان می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
209 - مکان یابی اسکان موقت پس از زلزله (مطاله موردی شهر اصفهان )
سارا کریمپور مهدی مومنیپژوهش حاضر بر آن است تا مکانهای بهینه اسکان موقت آسیب دیدگان از زلزلهای احتمالی را در شهر اصفهان، که در آن پتانسیل و قابلیت اسکان سریع افراد آسیب دیده از بحران زلزله وجود داشته باشد مورد پیش بینی قرار داده و با برنامه-ریزی صحیح و علمی، مدیریت بحران زلزله را با ایجاد چکیده کاملپژوهش حاضر بر آن است تا مکانهای بهینه اسکان موقت آسیب دیدگان از زلزلهای احتمالی را در شهر اصفهان، که در آن پتانسیل و قابلیت اسکان سریع افراد آسیب دیده از بحران زلزله وجود داشته باشد مورد پیش بینی قرار داده و با برنامه-ریزی صحیح و علمی، مدیریت بحران زلزله را با ایجاد تسهیلات لازم جهت شناخت مکانهای مناسب اسکان موقت یاری نماید. نوع پژوهش حاضر بر اساس هدف کاربردی است و روش مطالعه پژوهش با توجه به ماهیت و موضوع تحقیق توصیفی – تحلیلی میباشد. در این مطالعه با استفاده از معیارهای اساسی مانند کاربریهای ناسازگار و سازگار، دسترسی و تراکم جمعیتی و ترا فیکی با استفاده از روش تحلیل گسترش یافته چانگ (AHP) و بهرهگیری از منطق فازی معیارهای تعیین شده توسط کارشناسان و متخصصین وزن دهی شد و در نهایت توسط تحلیلهای فازی در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) بصورت وزنی همپوشانی شدند. نتایج این مطالعه نشان میدهد مناطق حاشیه زایندرود که دارای فضاهای باز کافی و در عین حال سازگار با کاربری های اطراف می باشند، دارای پتانسیل نسبتاً بهتری برای استقرار آسیب دیدگان هستند، در مقابل مناطقی مانند بخشهای شمالی شهر به جهت عدم وجود کاربریهای امدادی و بیمارستانی و عدم فضای کافی و دارای ارزش برنامهریزی، دارای کمترین قابلیت ممکن برای برنامهریزی اسکان موقت زلزله زدگان می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
210 - تحلیل توزیع فضایی پارک های شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرفیایی مطالعه موردی شهر ایذه
فرشاد طهماسبی زاده علی رضا عباسیاز اساسی ترین های کاربری های شهری کاربری پارک و فضای سبز است. بنایراین در صورتی که در هر مکان شهری این کاربری با کمبود یا توزیع و پراکندگی نامناسب همراه باشد شهر با مشکلات و معضلاتی در سه بعد کالبد، اکولوژیک و اجتماعی روبهرو خواهد بود هدف از انجام این پژوهش تحلیل فضایی چکیده کاملاز اساسی ترین های کاربری های شهری کاربری پارک و فضای سبز است. بنایراین در صورتی که در هر مکان شهری این کاربری با کمبود یا توزیع و پراکندگی نامناسب همراه باشد شهر با مشکلات و معضلاتی در سه بعد کالبد، اکولوژیک و اجتماعی روبهرو خواهد بود هدف از انجام این پژوهش تحلیل فضایی پارک های شهر ایذه با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی است. پژوهش، براساس هدف از نوع کاربردی و براساس ماهیت از نوع توصیفی موردی است. در گرد آوری داده، از مشاهده میدانی، گزارش و نقشه های موجود و مطالعات کتابخانه ای و اسنادی، و در تجزیه و تحلیل اطلاعات از سیستم اطلاعات جغرافیایی، نرم افزار expert choic و مدل AHPاستفاده شده است.از نتایج آن توزیع فضایی نامناسب پارکها در شهر ایذه، پایین بودن میزان سرانه پارک، الگوی شبکه ارتباطی نامناسب شهر در دسترسی به پارک ها، کمبود تعداد پارک و مکانیابی نامناسب پارک های موجود، است. هدف از انجام این پژوهش تحلیل فضایی پارک های شهر ایذه با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی است. پژوهش، براساس هدف ازراساس ماهیت از نوع توصیفی موردی است. در گرد آوری داده، از مشاهده میدانی، گزارش و نقشه های موجود و مطالعات کتابخانه ای و اسنادی، و در تجزیه و تحلیل اطلاعات از سیستم اطلاعات جغرافیایی، نرم افزار expert choic و مدل AHPاستفاده شده است.از نتایج آن توزیع فضایی نامناسب پارکها در شهر ایذه، پایین بودن میزان سرانه پارک، الگوی شبکه ارتباطی نامناسب شهر در دسترسی به پارک ها، کمبود تعداد پارک و مکانیابی نامناسب پارک های موجود، است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
211 - سنجش و تحلیل فضایی مؤلفههای تابآوری شهری نمونه موردی: شهر ایذه
سعید ملکی ساره رضایی اسحق وندیتاب آوری شهری به منزله راهی برای تقویت جوامع با استفاده از ظرفیتهای آنها مطرح میشود و تعاریف،رویکردها، شاخصها و الگوهای سنجشی متفاوتی درباره آن شکل گرفته است. بر این اساس به علت رشد شتابان شهرنشینی و متقابلاً آسیبهای ناشی از آن لازم است با این پدیده برخوردی سیستمات چکیده کاملتاب آوری شهری به منزله راهی برای تقویت جوامع با استفاده از ظرفیتهای آنها مطرح میشود و تعاریف،رویکردها، شاخصها و الگوهای سنجشی متفاوتی درباره آن شکل گرفته است. بر این اساس به علت رشد شتابان شهرنشینی و متقابلاً آسیبهای ناشی از آن لازم است با این پدیده برخوردی سیستماتیک داشت. هـدف عمـده ایـن پـژوهش، سنجش و تحلیل فضایی مؤلفه های تابآوری شهری شهر ایذه از لحاظ کالبدی است. در این راستا پژوهش حاضر پس از شناسایی اصول تاب آوری در شهر ، به بررسی وضعیت سنجش و تحلیل فضایی مؤلفه های تابآوری شهر ایذه با استفاده از FAHP در سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) پرداخته است. برای رسیدن به این مهم مطابق باهدف پژوهش، از لایه اطلاعاتی با عنوان مصالح (شامل: آجر و چوب-بلوک سیمانی-خشت و چوب-تمام آجر یا سنگ و آجر-تمام چوب-آجر و آهن-خشت و گل) نوع اسکلت (شامل: فلزی و بتونی) و نوع ساختمان (شامل: آپارتمانی- غیر آپارتمانی و چادر، کپر، آلونک، زاغه و..) استفاده شده است. نوع پژوهش حاضر کاربردی – توسعه ای و با رویکرد توصیفی – تحلیلی به انجام رسیده است. نتایج حاکی از آن است که اکثر مساحت در تاب آوری بسیار کم قرار گرفته اند که با معیارهای مورد نظر برنامه ریزی شهری مطابقت ندارد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
212 - مکانیابی نیروگاههای بادی با استفاده از روشهای تحلیل سلسله مراتبی و ویکور در سامانه اطلاعات مکانی ( استان فارس)
سید وحید رضوی ترمه فرشته شنبه پوراستفاده از نیروگاههای بادی بهعنوان یکی از مهمترین روشهای تولید انرژی برق با استفاده از انرژیهای تجدید پذیر قلمداد میشود. در این راستا یافتن مکان بهینه برای استقرار تجهیزات و تأسیسات بهرهبرداری از پتانسیلهای موجود و بالقوه ضروری است. هدف از تحقیق حاضر مکانیابی ن چکیده کاملاستفاده از نیروگاههای بادی بهعنوان یکی از مهمترین روشهای تولید انرژی برق با استفاده از انرژیهای تجدید پذیر قلمداد میشود. در این راستا یافتن مکان بهینه برای استقرار تجهیزات و تأسیسات بهرهبرداری از پتانسیلهای موجود و بالقوه ضروری است. هدف از تحقیق حاضر مکانیابی نیروگاههای بادی در استان فارس با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و رتبهبندی گزینههای مکانی با استفاده از روش ویکور (Vikor) میباشد. در این مطالعه سعی شده تا با استفاده از مدلهای تصمیمگیری چند معیاره تحلیل سلسله مراتبی و مدل ویکور مکان مناسب برای نیروگاههای بادی بر مبنای معیارهای مؤثر فنی، زیستمحیطی و اقتصادی- اجتماعی در امر مکانیابی نیروگاههای بادی اولویتبندی شوند. ابتدا دادههای موردنیاز جمعآوری و در محیط GIS آماده گردید و سپس با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی بین معیارها مقایسات زوجی و سپس وزندهی انجام گرفته و در نهایت با استفاده از روش ویکور بین مکانهای نهایی اولویتبندی صورت گرفته است. نتایج این تحقیق نشان میدهد که از بین معیارهای مطرح در پژوهش، معیارهای فنی (سرعت باد، پایداری باد و چگالی باد)، دارای اهمیت بیشتری بوده و وزن بیشتری (731/0) را به خود اختصاص داده است و سرعت باد با وزن (594/0) مهمترین عامل تأثیرگذار است. در ادامه نتایج حاصل از مدل ویکور نشان داد که مناطق شمالی و شرقی استان از پتانسیل خوبی برای استفاده از انرژی باد برخوردار است. شهرستانهای آباده، اقلید و نیریز نسبت به دیگر نقاط استان مکانهای مناسبی جهت احداث نیروگاه بادی میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
213 - تحلیلی بر روند تغییرات کاربری اراضی و فرصتها و موانع پیشرفت و رشد شهری(مطالعه موردی: شهر زابل)
محسن احد نژاد روشتی اشرف عظیم زاده ایرانی سعید نجفیهدف اصلی این تحقیق تحلیلی برروند تغییرات کاربری اراضی و ارزیابی فرصتها و موانع پیشرفت و رشدشهر زابل می باشد.بدین منظور تصاویر ETM، TIRS و OLI ماهواره لندست5، 7 و 8 در بازه زمانی 1394-1365 انتخاب گردید.سپس شاخص ها در دوگروه عوامل داخلی و خارجی طبق نظرکارشناسان دلفی استخ چکیده کاملهدف اصلی این تحقیق تحلیلی برروند تغییرات کاربری اراضی و ارزیابی فرصتها و موانع پیشرفت و رشدشهر زابل می باشد.بدین منظور تصاویر ETM، TIRS و OLI ماهواره لندست5، 7 و 8 در بازه زمانی 1394-1365 انتخاب گردید.سپس شاخص ها در دوگروه عوامل داخلی و خارجی طبق نظرکارشناسان دلفی استخراج گردید.نتایج نشان داد که در شهر زابل بیشترین تغییرات کاربری اراضی؛در بخش اراضی کشاورزی به اراضی ساخته شده به خاطر افزایش جمعیت و نیاز به مسکن و سایر کاربری های مورد نیاز شهری صورت گرفته است.به طوری که در طی 29 سال مورد مطالعه،اراضی ساخته شده از 2578.10 هکتار درسال 1365 به 3419.92 هکتار درسال 1394رسیده است.همچنین نتایج حاصل از مدل هلدرن درشهر زابل نشان داد که درفاصله ی سال های 1365- 1394 حدود 85 درصد از رشد فیزیکی شهر،مربوط به رشد جمعیت و 15 درصد رشد،مربوط به رشد افقی و اسپرال شهر بوده است که به کاهش تراکم ناخالص جمعیت و افزایش سرانه ی ناخالص زمین شهری منجر شده است.شهر زابل از نظر عوامل داخلی وخارجی دچار ضعف بوده اما شدت آن درعوامل خارجی بیشتر بوده،اما با توجه به تهدیدهای جدی،شهر زابل با ضعف روبه رو بوده و نوع استراتژی آن از نوع تدافعی نیز حاصل شده است.بدین ترتیب می توان گفت توسعه شهر زابل طی سالهای 1394-1365 نامتوازن بوده که نشانگر تغییرات بی رویه اراضی کشاورزی به ساخته شده که نیازمند هدایت،رشد و توسعه شهر با برنامه های مطلوب است.به عبارتی درکنار تامین احتیاجات مسکن و سایر خدمات مورد نیاز شهرها از ساخت و سازهای بی رویه جلوگیری کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
214 - پهنه بندی شهر بر اساس میزان آسیب پذیری در مقابل مخاطرات طبیعی مطالعه موردی نسیم شهر
محمدرضا زندمقدمبالا بودن تراکمهای ساختمانی و جمعیتی، کیفیت پایین ابنیه در بدنة شبکههای ارتباطی ودرجة محصوریت بالاو غیره منجر به از بین رفتن دوام و پایداری محیطهای زندگی و بالا رفتن حجم تلفات انسانی و خسارتهای مالی در مواقع بروز بحران به ویژه زلزله میشود، این تحقیق به لحاظ روش توص چکیده کاملبالا بودن تراکمهای ساختمانی و جمعیتی، کیفیت پایین ابنیه در بدنة شبکههای ارتباطی ودرجة محصوریت بالاو غیره منجر به از بین رفتن دوام و پایداری محیطهای زندگی و بالا رفتن حجم تلفات انسانی و خسارتهای مالی در مواقع بروز بحران به ویژه زلزله میشود، این تحقیق به لحاظ روش توصیف و به لحاظ هدف کاربردی است بنابراین 2 هدف اصلی این پژوهش، شناسایی مکانهای آسیب پذیر در مقابل مخاطرات طبیعی و همچنین شناسایی مکانهای امن در مواقع بحران جهت اسکان موقت و تحلیل نقش عوامل مؤثر در آسیبپذیری مناطق شهری در برابر زلزله میباشد.لذا دراین تحقیق با استفاده از GIS، آسیب پذیری مناطق در مقابل زلزله مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان میدهد که بافت های فرسوده نسیم شهر و بدنة معابری که دارای تراکمهای ساختمانی و جمعیتی بالا، کیفیت ابنیه پایین، فاصلة زیاد تا مراکز امدادی نسبت به سایر بدنهها و درجة محصوریت بیشتری بودهاند، با میزان آسیب پذیری بالایی مواجه بوده و درنتیجه وضعیت وخیم تری در مواقع بحران خواهند داشت. در بین این نواحی، هسته اولیه شکل گیری نسیم شهر دارای بدترین وضعیت از نظر آسیبپذیری میباشد و در برنامهریزی برای مدیریت بحران باید در اولویت قرار گیرد.بنابراین بافتهای مسکونی نسیم شهر تقریباً 70 درصد به شدت آسیبپذیر، تقریباً 20 درصد در محدودههای آسیب پذیر و تنها 10درصد محدودههای با آسیبپذیری کم واقع شده است. بنابراین آسیب پذیر بودن بافتهای مسکونی شهر و متفاوت بودن آسیب پذیری مناطق به دلیل ویژگیهایی همچون: عرض معابر، تراکم، مصالح بکاررفته در بناها و... در مقابل مخاطرات طبیعی مورد قطعیت واقع میگردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
215 - شناسایی و پهنهبندی نواحی مستعد وقوع خطر سیلاب در سطح شهرستان هشترود با استفاده از روش تصمیمگیری چندمعیارۀ مارکوس
صیاد اصغری سراسکانرود الناز پیروزیپژوهش حاضر به دنبال پهنهبندی شهرستان هشترود، در برابر خطر سیلاب میباشد. در این مطالعه ابتدا با بررسیهای میدانی، مطالعه منابع و پیمایش عقاید افراد صاحبنظر، عوامل مؤثر برای ایجاد خطر سیلاب در منطقه شناسایی شد. سپس لایههای اطلاعاتی توسط سامانه اطلاعات جغرافیایی تهیه گ چکیده کاملپژوهش حاضر به دنبال پهنهبندی شهرستان هشترود، در برابر خطر سیلاب میباشد. در این مطالعه ابتدا با بررسیهای میدانی، مطالعه منابع و پیمایش عقاید افراد صاحبنظر، عوامل مؤثر برای ایجاد خطر سیلاب در منطقه شناسایی شد. سپس لایههای اطلاعاتی توسط سامانه اطلاعات جغرافیایی تهیه گردید و ارزشگذاری و استانداردسازی نقشههای معیار، به صورت توأم با استفاده از روشفازی انجام گرفت. در مرحله بعد عوامل مورد بررسی به صورت وزندهی کریتیک بررسی شد و در نهایت، تحلیل و مدلسازی نهایی با استفاده از روش مارکوس به عنوان یکی از روشهای تحلیل تصمیمگیری چندمعیاره انجام شد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد، عوامل ارتفاع، شیب، زمینشناسی و بارش به ترتیب؛ با ضریبوزنی 150/0، 143/0، 139/0 و 133/0، مهمترین عوامل ایجاد سیلاب در شهرستان هشترود هستند. به علاوه به ترتیب 06/514 و 95/150 کیلومترمربع، از مساحت محدوده، در طبقه بسیار پر خطر پرخطر قرار دارد که نشانگر پتانسیل این شهرستان، برای وقوع سیلاب میباشد. با توجه به نتایج صحتسنجی، مساحت زیر منحنی ROC، برای روش مارکوس 89/0، محاسبه شد و لذا، دقت این روش عالی است. نقشه مناطق آسیبپذیر حاصل از پژوهش حاضر، میتواند به عنوان ورودی ارزشمندی برای تصمیمگیرندگان، در فرآیند اجرای طرحهای اضطراری و همچنین گزینههای مدیریتی بلند مدت کاهش سیل، مؤثر باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
216 - برنامهریزی پدافند غیرعامل و مکانیابی پناهگاههای شهری با استفاده از منطق فازی (مطالعه موردی: منطقه یک شهری کرمان)
غلامعلی خمر حسام الدین صالح گوهریدر جهان امروز، مبحث پدافند غیرعامل به قدری دارای اهمیت است که کشورهای توسعهیافته بخش مهمی از برنامهریزیهای جامع و ملی خود را به آن اختصاص میدهند. در کشورهای در حال توسعه همچون ایران که زیرساختهای شهری هنوز در حال احداث است، ضرورت توجه به پدافند غیرعامل شهری برای کا چکیده کاملدر جهان امروز، مبحث پدافند غیرعامل به قدری دارای اهمیت است که کشورهای توسعهیافته بخش مهمی از برنامهریزیهای جامع و ملی خود را به آن اختصاص میدهند. در کشورهای در حال توسعه همچون ایران که زیرساختهای شهری هنوز در حال احداث است، ضرورت توجه به پدافند غیرعامل شهری برای کاهش حجم خسارات بیشتر مورد توجه است؛ لذا آمادگی در برابر سوانح، بسیار مهم میباشد. بنابراین هدف از این پژوهش، برنامهریزی پدافند غیرعامل و مکانیابی پناهگاه است. تاکنون زمینلرزههای بسیاری باعث خرابی ساختمانها در شهر کرمان گردیده است؛ لذا در این پژوهش به این مهم، پرداخته شده و منطقه یک شهر کرمان به عنوان نمونه موردی انتخاب شده است. روش تحقیق حاضر، توصیفی- تحلیلی، مبتنی بر مطالعات کتابخانهای و بررسیهای میدانی است. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از شبیهساز کارمانیا خطر (Karmaniya Hazard Model) که در نرمافزارGIS کار میکند و نیز منطق فازی انجام شده است. تهیه نقشه خطر لرزهای به وسیلهی شبیهساز کارمانیا خطر (KHM) برای اولین بار در این تحقیق انجام گرفته است و در آن، از هر سه متغیر مورد نیاز ریزپهنهبندی، شامل خطر جنبش زمین، گسیختگی دامنهها و خطر روانگرایی استفاده شده است. نتایج نشان میدهد که به علت ساختار کالبدی ناموزون و رشد ناهماهنگ شهری، در وضع موجود شاهد عدم وجود پناهگاه در سطح منطقه و در برنامهریزی وضع مطلوب نیز، شاهد کمبود 37 مترمربع فضای پناهگاهی برای هر نفر، با توجه به سرانه استاندارد 40 مترمربعی، هستیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
217 - امکان سنجی کوهپیمایی تفریحی- ورزشی در جهت توسعه گردشگری طبیعت محور استان اصفهان
امیر گندمکار فاطمه دانشورتفرج وتفریح از جمله نیازهای روحی وروانی هر انسان است که باعث رفع خستگی، آرامش اعصاب و روح وشکوفایی استعدادها میشود. در کشور ما به علت کمبود مراکز تفرجی، برنامهریزی برای احداث تفرجگاه کاملا" ضروری است. از میان تفرجهای طبیعت محور کوهپیمایی، فعالیتی پرطرفدار در سراسر چکیده کاملتفرج وتفریح از جمله نیازهای روحی وروانی هر انسان است که باعث رفع خستگی، آرامش اعصاب و روح وشکوفایی استعدادها میشود. در کشور ما به علت کمبود مراکز تفرجی، برنامهریزی برای احداث تفرجگاه کاملا" ضروری است. از میان تفرجهای طبیعت محور کوهپیمایی، فعالیتی پرطرفدار در سراسر جهان است که بسیاری به آن میپردازند. اما مسأله این است که ویژگیهای طبیعی بهویژه ارتفاعات و توپوگرافی، آنچنان که باید به عنوان فرصت در جهت توسعه کوهپیمایی تفریحی- ورزشی شناسایی نگردیده و در این جهت برنامهریزی نشده است. استان اصفهان نیز از این قائده مستثنی نیست لذا این پژوهش در این راستا، با بهرهگیری ازسیستم اطلاعات جغرافیایی و مدلهای همپوشانی وزنی و منطق بولین نسبت به شناسایی مناطق مستعد کوهپیمایی تفریحی-ورزشی استان اصفهان اقدام نمود. و علاوه بر پهنهبندی مکانی به پهنهبندی زمانی و تعیین بهترین زمان با استقاده از دادههای اقلیمی و شاخصهای جهانی پرداخته است. طبق نتایج بدست آمده 2.3 درصد از استان برای کوهپیمایی تفریحی- ورزشی مناسب است که بیشتر در قسمت غربی و شمال غرب استان میباشد و از نظر زمانی نیز نتایج بدست آمده نشان میدهد که ماههای اکتبر و مه و آوریل بهترین زمانها برای کوهپیمایی تفریحی- ورزشی در استان اصفهان هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
218 - ارزیابی و مکانیابی پارکینگهای طبقاتی با استفاده از مدل AHP)) مطالعه موردی؛ شهر اهواز
سعید ملکی رضا زارعیچکیده پارکینگ‌ها به عنوان یکی از مهم‌ترین زیرساخت‌های شهری نقش عمده‌ای در کاهش پارک حاشیه‌ای و روانی ترافیک ایفا می‌کنند. امروزه در کلانشهرها به علت محدودیت زمین و فضا با ایجاد پارکینگ‌های طبقاتی می‌توان مدیریت بهینه در جهت افزای چکیده کاملچکیده پارکینگ‌ها به عنوان یکی از مهم‌ترین زیرساخت‌های شهری نقش عمده‌ای در کاهش پارک حاشیه‌ای و روانی ترافیک ایفا می‌کنند. امروزه در کلانشهرها به علت محدودیت زمین و فضا با ایجاد پارکینگ‌های طبقاتی می‌توان مدیریت بهینه در جهت افزایش خدمات‌دهی به حجم زیادی از وسائط نقلیه انجام داد. پارکینگ‌های طبقاتی زمانی می‌توانند کارآیی لازم را داشته باشند که از مکان یابی مناسب فضایی- مکانی برخوردار گردند. اهواز از جمله کلانشهرهای جنوب کشور است که شبکه حمل و نقل آن در حال حاضر با مشکل اساسی کمبود پارکینگ جهت کاربری مسکونی و سایر کاربری‌ها روبرو بوده و بارگذاری فعالیت‌ها بدون توجه به این کاربری سبب گردیده که این مسأله به تدریج بعنوان یک معضل شهری خود را بروز دهد. این معضل در نقاط پرتراکم که از کاربری‌‌های چندگانه شهری بویژه کاربری اداری- تجاری و گذران اوقات فراغت برخوردارند خود را به شکل حادی نمایان می‌سازد. این پژوهش به منظور مکان یابی بهینه پارکینگ‌های طبقاتی در جهت کارایی بیشتر ابتدا مطالعات اولیه جهت شناسایی معیارهای تاثیرگذار بر انتخاب مکان مناسب پارکینگ انجام، سپس با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP)[1]، وزن دهی معیارها صورت پذیرفته است در نهایت با تلفیق این مدل با سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)[2] محدوده‌های مناسب جهت احداث پارکینگ‌های طبقاتی پیشنهاد گردیده است. [1] Analytical Hierarchy Process(AHP) [2] Geographic Information System(GIS) پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
219 - تحلیل تناسب توزیع فضایی و مکانیابی مراکز آتشنشانی با استفاده از تلفیق مدل فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در محیط سیستم اطلاعات جغرافیاییGIS))
رستم صابری فر مسعود مزرعهارائه خدمات مورد نیاز جمعیت شهرها، یکی از اساسیترین وظایف متولیان امور شهر به حساب آمده و این امر میتواند میزان کارآیی و امنیت مردم را ارتقا بخشد. این در حالی است که با افزایش جمعیت و قیمت اراضی شهری، دستیابی به این هدف هر روز با تنگناهای بیشتری روبرو میشود. شهر اهوا چکیده کاملارائه خدمات مورد نیاز جمعیت شهرها، یکی از اساسیترین وظایف متولیان امور شهر به حساب آمده و این امر میتواند میزان کارآیی و امنیت مردم را ارتقا بخشد. این در حالی است که با افزایش جمعیت و قیمت اراضی شهری، دستیابی به این هدف هر روز با تنگناهای بیشتری روبرو میشود. شهر اهواز با جمعیتی در حدود 1133003 نفر(1390)، از نظر تعداد و پراکندگی واحدهای خدماتی از جمله ایستگاههای آتشنشانی با مشکلاتی روبرو شده و نگرانیهای مردم در این ارتباط رو به افزایش نهاده است. هدف اصلی نوشتار حاضر، تحلیل تناسب فضایی جهت مکانیابی مراکز آتش نشانی در سطح شهر اهواز است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و مبنای روش آن توصیفی - تحلیلی است. اطلاعات و دادههای مورد نیاز تحقیق از طریق منابع اسنادی و میدانی بدست آمده است. در پژوهش حاضر با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)، مبادرت به تعیین وضعیت مکانیابی ایستگاههای آتش نشانی در سطح شهر اهواز شده و در نهایت مکانهای مناست برای جایگذاری ایستگاههای جهت معرفی شده است. به این منظور با استفاده از اطلاعات میدانی و نقشههای موجود(نقشه طرح تفضیلی)، اطلاعات رقومی شده و به صورت Shape file درآمده است. سپس با وزن دهی اطلاعات با استفاده از AHP نقشه تناسب فضایی جهت مکانیابی ایستگاههای آتش نشانی شهر اهواز ارائه گردید. نتایج حاصل از تلفیق لایهها، گزینههای مورد نظر در پنج دامنهی بسیار مناسب، مناسب، متوسط، نامناسب، و خیلی نامناسب قرار گرفتهاند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
220 - مکانیابی پارکینگهای عمومی در ارتباط با توسعه پایدار شهری با استفاده از مدل AHP (مطالعه موردی : شهر نی¬ریز)
نرگس زارع پیشه مهری اذانی صفرقائد رحمتی حسن ستایشیچکیده با توسعه روزافزون شهری و افزایش ترافیک، آلودگی هوا و صوتی، ازدحام و شلوغی، معضل کمبود محل توقف وسایل نقلیه بخصوص در مناطق مرکزی شهرها، گریبانگیر اکثر شهرهای کشور می‌باشد. در شهر نی‌ریز عدم ایجاد پارکینگ‌های کافی همزمان با توسعه معابر و کاربری&zwnj چکیده کاملچکیده با توسعه روزافزون شهری و افزایش ترافیک، آلودگی هوا و صوتی، ازدحام و شلوغی، معضل کمبود محل توقف وسایل نقلیه بخصوص در مناطق مرکزی شهرها، گریبانگیر اکثر شهرهای کشور می‌باشد. در شهر نی‌ریز عدم ایجاد پارکینگ‌های کافی همزمان با توسعه معابر و کاربری‌های شهری، باعث معضلاتی در سیستم حمل و نقل و ترافیک شهری شده است و نیاز به افزایش ظرفیت معابر و اختصاص فضای بیشتر به ترافیک، مکانیابی محل‌های مناسب برای احداث پارکینگ‌های غیرحاشیه‌ای را در جهت کاهش میزان توقف‌های حاشیهای در این منطقه ضروری ساخته است. در این شهر یک پارکینگ عمومی فعال با ظرفیت پارک 500 خودرو، مساحتی حدود 6000 مترمربع را شامل می‌شود. علاوه بر این در طراحی و ساخت این پارکینگ از روش‌های سنتی بهره گرفته شده است که استفاده معقول و بهینه‌ای از زمینهای با ارزش شهری را در پی ندارد. ولی عدم توزیع مناسب پارکینگ در سطح شهر در حد نیاز، همچنین طراحی و کیفیت نامناسب تاسیسات و تجهیزات پارکینگ عمومی و...، باعث مشکلات فراوان حمل و نقل در این شهر شده است. لذا با اعمال ضوابط و معیارهای مؤثر در مکانیابی پارکینگها همچون فاصله از مراکز جاذب سفر، شبکه معابر، هزینه تملک زمین و کیفیت ابنیه و کاربری‌های مناسب احداث پارکینگ و...، سعی شده است که محل‌‌های بهینه برای احداث پارکینگ در منطقه مطالعاتی با استفاده از GIS مشخص شود. روش پژوهش براساس هدف کاربردی و براساس ماهیت توصیفی- تحلیلی می‌باشد. مدل بکار گرفته شده در این پژوهش، ) AHPمدل تحلیل سلسله مراتبی) می‌باشد که تمام پارامترهای بکارگرفته شده با روش همپوشانی وزنی و مقایسه دو به دو اولویت بندی شدهاند که تراکم جمعیت خالص با وزن 3742/0 در بالاترین اولویت و کیفیت بنا با ارزش0224/0 در پایین‌ترین اولویت قرار گرفتند. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر مکانیابی نسبتاً مناسب پارکینگ عمومی موجود در شهر نیریز می‌باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
221 - مقایسه نقشه واحدهای کاری به روش نقشه سازی واحدهای شکل زمین وروش تحلیل سلسله مراتبی سیستمهای ارضی (مطالعه موردی حوضه آبخیز بهشت آباد استان چهارمحال وبختیاری)
امیر گندمکار قدیر ولی پور دستناییمهمترین عاملی که در فرآیند برنامهریزی برروی محیط طبیعی سرزمین خودنمایی میکند عامل زمین میباشد. سرزمین مهد کلیه فعالیتهای بشری است.این زمین است که بر آن کشاورزی جان میگیرد، صنعت بر پا میشود و اعم کنشها و واکنشهای زیستی و اجتماعی بشری بر روی آن صورت میپذیرد. به هم چکیده کاملمهمترین عاملی که در فرآیند برنامهریزی برروی محیط طبیعی سرزمین خودنمایی میکند عامل زمین میباشد. سرزمین مهد کلیه فعالیتهای بشری است.این زمین است که بر آن کشاورزی جان میگیرد، صنعت بر پا میشود و اعم کنشها و واکنشهای زیستی و اجتماعی بشری بر روی آن صورت میپذیرد. به همین دلیل است که مهمترین و اصلیترین دغدغه ارزیابان سرزمین شناسایی وتشخیص واحدهای همگن و یکنواخت و ارائه برنامه متناسب با این واحدهای سرزمینی است. اصولا یکی از برجستهترین کار ارزیابان محیط زیست در تجزیه و تحلیل و جمعبندی دادههای متنوع سرزمینی نهفته است و رمز اصلی در برنامهریزی آمایش سرزمین عبارتست از یافتن تکرار محدودههایی از سرزمین است که از همسانی و یکنواختی لازم برخوردار باشند. به گفتار آمایشی یافتن یگانهای نقشهسازی جهت پیریزی یک برنامه آمایش سرزمین مناسب است. تاکنون روشهای مختلفی جهت رفع این چالش پیشنهاد شده است که اساس تفاوت آنها در نوع پارامترهای انتخابی است. به طورکلی نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهد که استفاده از نقشه سازی به روش مدل تحلیل سلسلهمراتبی ارضی نسبت به نقشهسازی واحدهای فیزیکی شکل زمین تعداد واحدهای همگن کاری را به میزان یک پنجم تقلیل داده (126 واحد همگن درنقشه سازی براساس واحدهای فیزیکی شکل زمین و24 واحدهمگن در نقشهسازی براساس مدل سیستمهای ارضی) و در عوض مساحت واحدهای همگن کاری را جهت انجام برنامهریزیهای محیطی حدود پنج برابر افزایش میدهد (میانگین مساحت 3069 هکتار درنقشه سازی براساس واحدهای فیزیکی شکل زمین درمقابل میانگین مساحت 15816 هکتار در نقشهسازی براساس مدل سیستمهای ارضی) علاوه برآن درنقشهسازی به روش تحلیل سلسلهمراتبی سیستمهای ارضی هیچگونه ادغامشدگی سطوح وجود ندارد در صورتیکه درشیوه نقشهسازی واحدهای فیزیکی شکل زمین منجر به ادغام شدگی حدود 15 درصد از سطوح با مساحت کمتر از 5/2 هکتار درسطوح بزرگتر شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
222 - مدیریت و دفع رواناب های شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیاییGIS (نمونه موردی: بندر ماهشهر)
مریم ایلانلو مصطفی قنواتی صادق بشارتی فردهدف از احداث شبکههای جمعآوری آبهای سطحی فراهم آوردن امکان ایمنسازی شهر در مقابل حوادث غیرمترقبه (سیل)و بهبود بهداشت شهری و .... است. در طیبارندگیها سالهای اخیر در بندر ماهشهر به دلیل نبود کانالها و حتی جویهای انتقال روان آبهای سطحی بیشتر معابر و خیابانها دچ چکیده کاملهدف از احداث شبکههای جمعآوری آبهای سطحی فراهم آوردن امکان ایمنسازی شهر در مقابل حوادث غیرمترقبه (سیل)و بهبود بهداشت شهری و .... است. در طیبارندگیها سالهای اخیر در بندر ماهشهر به دلیل نبود کانالها و حتی جویهای انتقال روان آبهای سطحی بیشتر معابر و خیابانها دچار آبگرفتگی شدیدی شدند که خسارات عمدهای به زیرساختها منطقه وارد شده است. هدف این پژوهش مدیریت و دفع روانابها با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی در بندر ماهشهر باشد. بدین منظور با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی در ابتدا لایه های رقومی منطقه شامل ارتفاع، شیب، جهت شیب و شبکه زهکشی شهر تهیه گردید. سپس با استفاده از روش منطق فازی فضاهای دارای پتانسیل تجمع رواناب در منطقه مورد شناسایی قرار گرفتند. یافتههای تحقیق بیانگر این میباشند که تمرکز این فضاها در شرق، مرکز و شمال شرق و جنوب شرق منطقه می باشد. سپس با استفاده از تکنیک RiverTools و با توجه به نقشه شبکه زهکشی شهر، بهترین مسیرها برای احداث کانالهای پشنهادی تهیه گردید. این کانالها شامل کانالهای فرعی، کانالهای اصلی درجه دو و کانالهای اصلی درجه دو میباشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
223 - اولویتبندی عوامل تخریب جنگلهای غرب گیلان در یک بازه زمانی 24 ساله با تکنیک سنجش از دور
بهمن نقره علیزاده درویی مهرداد قدس خواه دریایی ابوذر حیدری صفری کوچیپژوهش حاضر با هدف برآورد سطح تخریب جنگلهای شهرستان آستارا در طول یک دوره 24 ساله و اولویتبندی عوامل مؤثر بر تخریب جنگلهای منطقه انجام شد. به این منظور نقشه پوشش منطقه ای 27 هزار هکتاری مربوط به سالهای 1366 و 1390 با استفاده از تصاویر سنجنده TM ماهواره لندست 8 تهیه و چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف برآورد سطح تخریب جنگلهای شهرستان آستارا در طول یک دوره 24 ساله و اولویتبندی عوامل مؤثر بر تخریب جنگلهای منطقه انجام شد. به این منظور نقشه پوشش منطقه ای 27 هزار هکتاری مربوط به سالهای 1366 و 1390 با استفاده از تصاویر سنجنده TM ماهواره لندست 8 تهیه و مورد مقایسه قرار گرفت. در این پژوهش تعداد 100 نمونه تعلیمی برای دو کلاسه جنگل و غیر جنگل استفاده و طبقهبندی تصاویر به روش حداکثر احتمال به انجام رسید. نقشه عوامل فیزیوگرافی شیب، جهت، ارتفاع و عوامل عوامل انسانی، فاصله از جاده و مناطق مسکونی نیز با استفاده از نقشه مدل ارتفاعی رقومی (DEM) و نقشه عوارض مربوطه بهدست آمد. نقشههای موجود با یکدیگر تطبیق و نقشه پهنهبندی خطر تخریب منطقه در محیط GIS حاصل و در نهایت بین سطوح تخریب و عوامل مؤثر در تخریب همبستگی گرفته شد. نتایج این پژوهش نشان داد که سطح جنگلهای منطقه مورد مطالعه در طول 24 سال به میزان 5,744 هکتار کاهش یافته است. از بین عوامل بررسی شده فاصله از مناطق مسکونی (71/0r= ) و جاده (57/0r= ) بیشترین همبستگی را با سطح تخریب نشان دادند. عوامل جهت و ارتفاع از سطح دریا ارتباط معنیداری با تخریب نشان ندادند ولی عامل شیب تأثیر متوسطی بر تخریب نشان داد. در نتیجه عوامل انسانی به عنوان عوامل اصلی تخریب جنگلهای منطقه شناسایی شدند. بنابراین، احیاء و حفاظت از جنگلهای منطقه میبایست با اولویت کنترل مناطق انسانساخت یاد شده انجام شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
224 - پهنه بندی اقلیم کشاورزی محصول ذرت در استان لرستان
غلامرضا احمدی پرویز کردوانی حسین محمدیتحقیق حاضر به پهنهبندی اقلیم- کشاورزی محصول ذرت دیم در استان لرستان وبررسی نقش آن در کاهش مخاطرات محیطی پرداخته است. روش مطالعه در این پژوهش استنادی –توصیفی است که در این خصوص اطلاعات (بارش، دما ورطوبت ) یک دوره آماری 20 ساله (1377-1397) به صورت روزانه، ماهانه، ف چکیده کاملتحقیق حاضر به پهنهبندی اقلیم- کشاورزی محصول ذرت دیم در استان لرستان وبررسی نقش آن در کاهش مخاطرات محیطی پرداخته است. روش مطالعه در این پژوهش استنادی –توصیفی است که در این خصوص اطلاعات (بارش، دما ورطوبت ) یک دوره آماری 20 ساله (1377-1397) به صورت روزانه، ماهانه، فصلی و سالانه مربوط به 53 ایستگاه سینوپتیک، کلیماتولوژی و باران سنجی استان و خارج استان تهیه و سپس با در نظر گرفتن شرایط مورد نیاز محصول نظیر آستانه های حرارت، طول دوره رشد و نیاز آبی، پهنه های مناسب رشد به کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی مشخص و سپس نقشه پهنه بندی اقلیم زراعی ذرت استان تهیه گردید.بدین ترتیب در نقشه نهایی بدست آمده15/8588 کیلومتر مربع از اراضی استان دارای اراضی مستعد و 13/13938کیلومتر مربع دارای اراضی نیمه مستعد و57/5631 کیلومتر مربع دارای اراضی غیر مستعد می باشد . برای ایجاد هماهنگی در تلفیق دادهها و ایجاد نقاط کمکی برای پیدا کردن مناطق هم باران و هم دما از روش درون یابی کریجینگ استفاده گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
225 - مدل سازی و پیش بینی خطر وقوع منطقه ای سیلاب حاصل از بارش تحت شرایط تغییر اقلیم (مطالعه موردی: حوضهی آبخیز گرگانرود)
عبدالحافظ پناهی غلامرضا جانبازقبادی صدرالدین متولی شهریار خالدیبدون تردید سیل بهعنوان یکی از مهمترین بلایای طبیعی شناختهشده است. تغییرات قابلملاحظه بارش در زمان و مکان از یکسو و کمی ایستگاههای هواشناسی در ثبت بارش از سوی دیگر ضرورت نبین مدلهای تخمین سیلاب را در زمان و مکان امری اجتنابناپذیر مینماید. روش پژوهش حاضر، با توجه چکیده کاملبدون تردید سیل بهعنوان یکی از مهمترین بلایای طبیعی شناختهشده است. تغییرات قابلملاحظه بارش در زمان و مکان از یکسو و کمی ایستگاههای هواشناسی در ثبت بارش از سوی دیگر ضرورت نبین مدلهای تخمین سیلاب را در زمان و مکان امری اجتنابناپذیر مینماید. روش پژوهش حاضر، با توجه به ماهیت مسئله و موضوع موردبررسی، از نوع توصیفی - تحلیلی است و از نوع مطالعات کاربردی با تأکید بر روشهای کمی است، در پژوهش حاضر تغییرات منطقهای سیلاب در حوضه آبخیز گرگانرود با بهکارگیری اطلاعات ایستگاههای سازمان هواشناسی (سینوپتیک) با دوره آماری 30 ساله (1368 تا 1397)، کاربری اراضی، پوشش گیاهی، شاخص رطوبت توپوگرافیک، شیب، ارتفاع، لیتولوژی زمین، فاصله از رودخانه، تراکم رودخانه، فرسایش، خاکشناسی، رواناب، دادههای شبیهسازی شده میانگین بارندگی حاصل از مدل HadCM3 در LARS-WG تحت سناریو SRA1B بین سالهای 2011 تا 2045 برآورد شده است. پس از محاسبه فاکتور بارندگی برای ایستگاه موردنظر از طریق نرمافزار Excel، بهمنظور بررسی نقشه تغییرات منطقهای بارندگی در محیط نرمافزار ArcGis و کمترین میزان خطا از روش میانیابی کریجینگ بیزی با پراکنش (Expotntial) و جهت انتخاب بهترین روش درونیابی از شاخصهای آماری ریشه میانگین مربعات خطا RMS قدر مطلق خطا MAE استفاده گردید. نتایج نشان داد روش کریجینگ بیزی زمین آمار بهعنوان بهترین روش در میان روشهای مورداستفاده میتواند برای برآورد تغییرات بارندگی پایه و شبیهسازی شده جهت مدلسازی روند سیلاب در کنار پارامترهای دیگر مورد ارزیابی قرار گیرد. روش کریجینگ عام با پایینترین میزان میانگین خطای برآورد (004/0) و مربع میانگین ریشه خطا 23/82 بهترین روش برای درونیابی در این پژوهش است. همچنین در تلفیق روشهای تحلیل فازی با سلسله مراتبی برای تعیین میزان برآورد مورد انتظار هر دو روش دارای برآوردی بیشتر از حد انتظار بودند. یافتهها نشان داد که زیر حوضه نرماب در قسمت مرکزی به مقدار 800 میلیمتر زیر حوضههای مادرسو، یل چشمه و قرناوه در شمال شرقی حوضه آبخیز گرگانرود به مقدار 500 الی 700 میلیمتر و بخشهای شمالی حوضه محمدآباد و قورچای به مقدار 300 میلیمتر همچنین بهطور کلی حوضه آبخیز گرگانرود با بیشترین میانگین بارشی نسبت به حوضه قرهسو را در طی دوره 30 ساله دریافت کرده است که نشان از سیلابی بودن این منطقه از شمال کشور دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
226 - آشکارسازی روند تغییرات دریاچهها با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی[GIS] و سنجش از دور[RS]مطالعه موردی: دریاچه تکتونیکی زریوار
موسی عابدینی افشین ستوده پورآشکارسازی تغییرات با استفاده از داده های سنجش از دور در سال های اخیر مورد توجه بسیاری از محققان و پژوهشگران قرارگرفته است. هدف از این تحقیق آشکارسازی تغییرات فیزیکی تالاب زریوار در یک دوره 57 ساله با استفاده از تصاویر ماهواره ای و نقشه توپوگرافی و بررسی علل تغییرات بود. چکیده کاملآشکارسازی تغییرات با استفاده از داده های سنجش از دور در سال های اخیر مورد توجه بسیاری از محققان و پژوهشگران قرارگرفته است. هدف از این تحقیق آشکارسازی تغییرات فیزیکی تالاب زریوار در یک دوره 57 ساله با استفاده از تصاویر ماهواره ای و نقشه توپوگرافی و بررسی علل تغییرات بود. بدین منظور بعد از پردازش تصاویر ماهواره ای روند تغییرات آن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که از سال 1392 تا 1335 زمین های کشاورزی به طور چشمگیری کاهش و اراضی جنگلی افزایش را نشان می دهد.آشکارسازی تغییرات در سه دوره زمانی 1335 شمسی و(1381)2002 میلادی و (1392)2013میلادی حاکی از کاهش دریاچه از 1297 هکتار در سال1335 شمسی به 882 هکتار در سال 2013 میلادی است. در ادامه به تحلیل عوامل مهم از جمله تاثیر کاهش بارندگی، استفاده بی رویه از منابع آب، حفر بی رویه چاه های مجاز و غیرمجاز، افزایش تبخیر سطحی و..، در این بازه زمانی پرداخته شد و جهت جلوگیری از کاهش بیشتر وسعت دریاچه و میزان آب راهکارهایی ارائه گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
227 - پهنه بندی خطر زمین لغزش با استفاده از مدل آماری دو متغیره وزنی AHP و سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: حوضه زرند)
علیرضا عرب عامری امیرحسین حلبیانهدف از این پژوهش پهنه بندی خطر زمین لغزش در حوضه زرند با استفاده از فرآیند تحلیل سلسلهمراتبی و تکنیک سیستم اطلاعات جغرافیایی میباشد. برای این هدف با به کار گیری روش تحلیلسلسله مراتبی عوامل مورد بررسی به صورت زوجی مقایسه و وزن هر یک از عوامل که مبین میزانتأثیر آنها است م چکیده کاملهدف از این پژوهش پهنه بندی خطر زمین لغزش در حوضه زرند با استفاده از فرآیند تحلیل سلسلهمراتبی و تکنیک سیستم اطلاعات جغرافیایی میباشد. برای این هدف با به کار گیری روش تحلیلسلسله مراتبی عوامل مورد بررسی به صورت زوجی مقایسه و وزن هر یک از عوامل که مبین میزانتأثیر آنها است محاسبه شده است. با ت و جه به مقادیر کمی وزن هر یک از عوامل، نقشه وزنی هرعامل تهیه و در نهایت اقدام به تهیه نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش با استفاده از لای ههای وزنی وضریب وزنی مربوط به هر یک از عوامل شده است. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر این است کهروش تحلیل سلسله مراتبی به دلیل استوار بودن بر مبنای مقایسههای زوجی موجب سهولت و دق تدر انجام محاسبههای لازم و ارایه نتایج به دلیل دخالت دادن تعداد زیادی از عوامل در مقایسه باسایر روشهای پهنه بندی خطر زمین لغزش است. نتایج نشان داد که در مدل تحلیل سلسله مراتبیحدود 22 درصد حوضه در پهنههای با خطر بالا قرار میگیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
228 - پهنهبندی خطر زمینلغزش با استفاده از روش ترکیب خطی وزندار -مطالعه موردی: حوضه دهسفید، استان لرستان
سیامک بهاروند حمزه سارویی سلمان سوریاین تحقیق با هدف پهنهبندی خطر نسبی ناپایداری دامنه ای و وقوع زمین لغزش در حوضه ده سفید با استفاده از روش ترکیب خطی وزن دار صورت گرفته است. حوضه مورد مطالعه در 15 کیلومتری شمال شرق شهر خرمآباد در استان لرستان واقع شده است و با توجه به نوع سازندهای زمینشناسی، اقلیم و چکیده کاملاین تحقیق با هدف پهنهبندی خطر نسبی ناپایداری دامنه ای و وقوع زمین لغزش در حوضه ده سفید با استفاده از روش ترکیب خطی وزن دار صورت گرفته است. حوضه مورد مطالعه در 15 کیلومتری شمال شرق شهر خرمآباد در استان لرستان واقع شده است و با توجه به نوع سازندهای زمینشناسی، اقلیم و وضعیت توپوگرافی، بخشهایی از این منطقه از نظر لغزشی ناپایدار میباشد. به منظور بررسی پایداری دامنهها در این حوضه ابتدا لغزشهای حوضه با استفاده از تصاویر ماهوارهای و بازدیدهای میدانی شناسایی و ثبت گردیدند. با قطع نقشههای عوامل موثر بر لغزش با نقشه پراکنش زمینلغزشها، تاثیر هر یک از عوامل شیب، جهت شیب، کاربری اراضی، ارتفاع، لیتولوژی، فاصله از گسل، جاده، چشمه و آبراهه به ناپایداری شیبها در محیط نرمافزار ArcGIS برآورد گردید و نقشه هر یک از عوامل به ترتیب با استفاده از منطق فازی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، استانداردسازی و وزن دهی شده است. در نهایت با تلفیق کلیه لایه های استاندارد شده در وزن آن ها نقشه نهایی پهنه بندی خطر زمین لغزش های حوضه ده سفید با استفاده از روش ترکیب خطی وزندار تهیه گردیده است. بر اساس نتایج پهنهبندی خطر زمینلغزش با استفاده از این روش به ترتیب 31/11، 10/31، 46/28، 43/25 و 69/3 درصد از مساحت منطقه در کلاسهای خطر خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد قرار گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
229 - پهنهبندی آسیبپذیری ناشی از زلزله با استفاده از منطق فازی در GIS مطالعه موردی شهر لار
افشین جعفرنیا احمدعلی خرم بخت عبدالرسول قنبریهدف از پژوهش حاضر بررسی میزان آسیبپذیری بخشهای مختلف شهر لار در اثر زلزله میباشد در این پژوهش ابتدا با تهیه نقشهها مختلف از عوامل مؤثر در آسیبپذیری زلزله همچون محل گسلها، فاصله از خدماتی همچون ایستگاههای آتشنشانی، بیمارستانها و مراکز درمانی، کاربریها نظامی و ا چکیده کاملهدف از پژوهش حاضر بررسی میزان آسیبپذیری بخشهای مختلف شهر لار در اثر زلزله میباشد در این پژوهش ابتدا با تهیه نقشهها مختلف از عوامل مؤثر در آسیبپذیری زلزله همچون محل گسلها، فاصله از خدماتی همچون ایستگاههای آتشنشانی، بیمارستانها و مراکز درمانی، کاربریها نظامی و انتظامی، تراکم، کیفیت ابنیه و ... نقشههای مذکور پس از رقومی سازی و زمین مرجع نمودن در نرمافزار GIS نسبت به فازی سازی آنها اقدام شده و درنهایت از روش همپوشانی لایهها توسط اپراتور گامای فازی نقشه طبقهبندیشده آسیبپذیری تهیه شد، این پژوهش شهر لار را به پنج طبقه آسیبپذیری تقسیمبندی نموده است، که در حدود 29 درصد از مساحت ساختهشده شهر لار در معرض آسیبپذیری بسیار زیاد تا زیاد قرار دارد، حدود 17 درصد در شرایط متوسط آسیبپذیری و حدود 54 درصد نیز در محدوده آسیبپذیری کم تا بسیار کم قرار میگیرند. همچنین مشخص گردید که هسته مرکزی شهر قدیم لار با توجه به قرارگیری آن در بافت فرسوده و نبود راههای شریانی همچنین دوری از ایستگاههای آتشنشانی، درمانگاه و بیمارستان همچنین تراکم بالای ساختمانها و کیفیت پایین ابنیه از آسیبپذیرترین نقاط این شهر میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
230 - قابلیّت کّشت اّراضی دّر شّهرستان مّاهشهر بّا اّستفاده اّز مّدل پّارامتریک ژّئومورفولوژیکی
مریم ایلانلوشناخت و درجه بندى پتانسیل تولید اراضى، مىتواند به نحوه بهره بردارى بهینه از این منابعکمک شایانى بنماید. همچنین با شناسایى مناطق مستعد و نحوه پراکنش آنها در مناطقمختلف، میتوان پتانسیل تولیدی اراضى را مشخص و با اعمال روشهاى مدیریتى مناسبحداکثر بهره برداری را به عمل آورد. چکیده کاملشناخت و درجه بندى پتانسیل تولید اراضى، مىتواند به نحوه بهره بردارى بهینه از این منابعکمک شایانى بنماید. همچنین با شناسایى مناطق مستعد و نحوه پراکنش آنها در مناطقمختلف، میتوان پتانسیل تولیدی اراضى را مشخص و با اعمال روشهاى مدیریتى مناسبحداکثر بهره برداری را به عمل آورد. در این مطالعه اطلاعات خاک و اراضى، توپوگرافى)شیبارتفاع( و دادههاى هواشناسى)متوسط بارندگى( دادههای زمین شناسی)نوع سنگ( و حساسیتبه فرسایش خاک در شهرستان ماهشهر مطالعه شد. براى این منظور لایههای فوق با استفادهاز اطلاعات موجود، در محیط GIS به صورت بانک اطلاعاتى تهیه و مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفتند. پس از تهیه لایهها، با تلفیق نقشههای به دست آمده در محیط نرم افزار ArcGis10.2 بااستفاده از مدل سلسله مراتبی، مناطق مختلف بر اساس استعدادشان به سه پهنه خوب،متوسط و ضعیف پهنه بندی گردیدند.واژگان کلیدی: قابلیت اراضی، سیستم اطلاعات جغرافیایی، پهنه بندی، مدل سلسله مراتبی،شهرستان ماهشهر. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
231 - ارزیابی توان اکولوژیکی کشاورزی و مرتعداری حوضه ماهنشان استان زنجان با هدف آمایش سرزمین
سعید کامیابی اسماعیل خوش لقاتلاش برای تحقق یک برنامه ریزی ملی جهت آمایش سرزمین، در راستای بهره وری اصولی و متناسب با ویژگی های محیطی از منابع و داده های طبیعی، از فرآیند مهم توسعه پایدار بشمار می آید. توسعه پایدار مفهوم جامعی است که همه جنبه های زندگی بشر را در بر می گیرد و اجرای مدلهای تو چکیده کاملتلاش برای تحقق یک برنامه ریزی ملی جهت آمایش سرزمین، در راستای بهره وری اصولی و متناسب با ویژگی های محیطی از منابع و داده های طبیعی، از فرآیند مهم توسعه پایدار بشمار می آید. توسعه پایدار مفهوم جامعی است که همه جنبه های زندگی بشر را در بر می گیرد و اجرای مدلهای توسعه پایدار مستلزم دگرگونی های وسیع در هر دو زمینه سیاست های ملی و جهانی است. در کشور ما شیوه بهره برداری از سرزمین، مخصوصاً اراضی کشاورزی بر اساس استعداد و توان اکولوژیک منطقه صورت نمی پذیرد. بنابراین سعی این مقاله بر آن است تا مقایسه ای بین کاربری اراضی موجود و توان اکولوژیک حوضه آبخیز ماهنشان در استان زنجان را بررسی نماید. لذا تجزیه وتحلیل امکانات و پتانسیل های طبیعی حوضه از طریق ایجاد پایگاه داده های جغرافیایی حاصل از گزارش های مطالعات پایه طبقه بندی و جهت نمایش و مکان دار کردن منابع اکولوژیک، وارد سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) شده و مورد آنالیز و ارزیابی قرار می گیرند. نقشه های کاربری اراضی وضع موجود به کمک تصاویر ماهواره ای استنتاج، ابتدا با روی هم اندازی لایه های مختلف در محیط نرم افزاری (Arc/GIS) اقدام به تهیه واحد های همگن (پلیگون های همگن) میگردد سپس با بررسی بانک اطلاعات بدست آمده و با در نظر گرفتن توان منطقه و اهداف برنامه ریزی، مدل های ارزیابی اکولوژیکی منطقه بدست آمده که بر روی پلیگون های همگن اعمال و در نهایت بر اساس آن نقشه ها جهت برنامه ریزی و پیشنهادات استخراج و تهیه می گردد. در این کنکاش برای طبقه بندی وتعیین بهترین نوع استفاده از سرزمین، تناسب اجزاء واحد های همگن اراضی در وضعیت فعلی وآتی با در نظر گرفتن شرایط اقلیمی منطقه و با اولویت کاربری کشاورزی (زراعت آبی و زراعت دیم) مرتع و جنگل مورد بررسی قرار گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
232 - تعیین قابلیت توان طبیعت گردی جنگل های سامان عرفی قوری قلعه با تاکید بر فاکتور منابع آبی
زینب خلیلی جعفر اولادی قادیکلایی سید محمد حسینی نصر جاهده تکیه خواهچکیده ارزیابی توان طبیعت گردی به معنای تعیین قابلیت سرزمین برای کاربری اکوتوریسم و تفرج است. با توجه به اهمیت پارک جنگلی ارزیابی توان طبیعت گردی و شناسایی محدوده های مستعد تفرجی در آنها ضروری و لازم است. در این تحقیق با استفاده از مدل تجزیه و تحلیل سیستمی و سیستم اطلاع چکیده کاملچکیده ارزیابی توان طبیعت گردی به معنای تعیین قابلیت سرزمین برای کاربری اکوتوریسم و تفرج است. با توجه به اهمیت پارک جنگلی ارزیابی توان طبیعت گردی و شناسایی محدوده های مستعد تفرجی در آنها ضروری و لازم است. در این تحقیق با استفاده از مدل تجزیه و تحلیل سیستمی و سیستم اطلاعات جغرافیایی، مناطق مناسب برای طرح های گردشگری و طبیعت گردی در سامان عرفی قوری قلعه واقع در شمال غربی شهرستان پاوه با مساحت 46/2498 هکتار شناسایی شد. نتایج حاصل نشان داد منطقه مورد مطالعه فاقد تفرج متمرکز طبقه یک است. 29درصد مساحت منطقه توان تفرج طبقه دو، 38 درصد مساحت منطقه توان تفرج گسترده طبقه یک و توان تفرج گسترده طبقه دو 33 درصد از مساحت منطقه مورد مطالعه را در برمی گیرد. به منظور بررسی تأثیر منابع آبی بر تفرج در منطقه از روش دلفی استفاده شد. به این منظور تعداد 100 پرسشنامه بین گردشگران در شهرستان کرمانشاه و سامان عرفی قوری قلعه توزیع شد. نتایج حاصل از این ارزیابی نشان داد نوع و درجات مختلف تفرج به منابع آبی بستگی دارد. به منظور بررسی تأثیر فاکتور منابع آبی بر تفرج، نقشهبافرمنابع آبی تهیه شد و با نقشه توان تفرجی اولیه (حاصل از مدل تجزیه و تحلیل سیستمی) تلفیق و نقشه توان تفرجی نهایی بدست آمد. نتایج ارزیابی توان تفرجی نهایی نشان داد 6 درصد از مساحت منطقه توان تفرج متمرکز طبقه یک، 28 درصد از مساحت منطقه توان تفرج متمرکز طبقه دو، 35 درصد مساحت منطقه توان تفرج گسترده طبقه یک و توان تفرج گسترده طبقه دو 31 درصد مساحت منطقه را در برمی گیرد. با انجام این کار و مقایسه بین دو نقشه توان تفرجی اولیه و نهایی، تأثیرگذاری فاکتور منابع آبی در توان تفرجی منطقه مشخص شد. این نتایج بیانگر این مطلب است که فاکتور منابع آبی نسبت به فاکتورهای فیزیکی بیشترین تأثیر بر فرآیند ارزیابی توان تفرجی در منطقه مورد مطالعه را دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
233 - بهینه سازی روشهای حفاظت خاک از طریق ترکیب عوامل موثر در فرایند فرسایش آبی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز فرحزاد)
محمد همتی مجبوبه قاسمیطی دهههای اخیر، میزان فرسایشخاک در ایران افزایش چشمگیری یافته است به طوری که در بازه زمانی سال 1330 تا کنون با روند رشدی معادل 420 درصد همراه بوده است، در حال حاضر این معضل اساسی سبب شده است تا حفاظت خاک و مدیریت صحیح اراضی به یکی از دغدغههای مهم تبدیل شود. گستره و چکیده کاملطی دهههای اخیر، میزان فرسایشخاک در ایران افزایش چشمگیری یافته است به طوری که در بازه زمانی سال 1330 تا کنون با روند رشدی معادل 420 درصد همراه بوده است، در حال حاضر این معضل اساسی سبب شده است تا حفاظت خاک و مدیریت صحیح اراضی به یکی از دغدغههای مهم تبدیل شود. گستره وسیع اکثر حوزههای آبخیز کشور و محدودیت منابع مالی و اجرایی، سبب شدهاند تا مدیران حوزههای آبخیز به دنبال برنامهریزی بهتری برای شناسایی عرصههای الویتدار برای حفاظت خاک باشند، از سوی دیگر مدلها و روشهایی که در این زمینه مطرح هستند گاها به دلیل تنوع عوامل و دشواری محاسبه آنها، از کارایی مناسب برخوردار نبوده، لذا استفاده از یک روش سادهتر از مقبولیت بالایی برخوردار است. در این پژوهش به منظور شناسایی نقاط بحرانی تحت خط فرسایش خاک در حوزه آبخیز فرحزاد، از روش اندیس تجمعی فرسایش (CEI) استفاده شد. در این روش سه عامل شیب اراضی، زمینشناسی و نیز کاربری اراضی به عنوان مهمترین عوامل موثر در بروز فرسایش آبی مد نظر قرار گرفتند و بر اساس ترکیب آنها در محیط GIS، شاخص تجمعی فرسایش برآورد و بعد از طبقهبندی آن، عرصههای مختلف حوزه فرحزاد جهت الویت گذاری برای اجرای شیوههای مختلف حفاظت خاک شناسایی و طبقهبندی شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
234 - پهنه بندی تصادفات جاده ای با هدف تعیین نقاط حادثه خیز با استفاده از GIS(نمونه موردی مسیر همدان- ملایر)
محمد رحمانیحمل و نقل از دیدگاه علوم مختلف دارای مفاهیم متنوعی است و از جنبه های مختلفی می تواند مورد بررسی قرار گیرد در برنامه ریزی شهری یکی از مهمترین مسائلی که در حوزه حمل و نقل برون شهری مورد توجه قرار میگیرد موضوع مهم تصادفات جاده ای و عواملی است که در بروز آن نقش ایفا میکند. چکیده کاملحمل و نقل از دیدگاه علوم مختلف دارای مفاهیم متنوعی است و از جنبه های مختلفی می تواند مورد بررسی قرار گیرد در برنامه ریزی شهری یکی از مهمترین مسائلی که در حوزه حمل و نقل برون شهری مورد توجه قرار میگیرد موضوع مهم تصادفات جاده ای و عواملی است که در بروز آن نقش ایفا میکند. لذا در همین راستا محقق در این پژوهش به عنوان یک پژوهش کاربردی به جمع آوری اطلاعات تصادفات صورت گرفته و برداشت میدانی این نقاط در طول مسیر همدان ملایر به صورت مشاهده مستقیم و تحلیل آن بر روی تصاویر هوایی منطقه پرداخته است. محقق در این تحقیق با تعیین دقیق نقاط مورد نظر در سالهای 92 و 91 ابتدا نسبت به دسته بندی نوع تصادفات اقدام و سپس اطلاعات را دسته بندی و در دیتا بیس نرم افزار Arc Gis وارد نموده است. نتایج تحلیلی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و نرم افزار مورد نظر بصورت نقطه ای و پهنه ای ویژگی مسیر در قالب نقشه های کاربردی ترسیم نموده است که در نهایت مسیر همدان – ملایر در چهار طیف، امن، نسبتاً امن، خطر ناک و حادثه خیز پهنه بندی و راهکارهای لازم در کاهش تصادفات جاده ای ارائه گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
235 - آمایش سرزمینی با توسعه استفاده از انرژیهای پایدار در مکان یابی نیروگاه خورشیدی (مطالعه موردی: اُستان مازندران)
رضا لحمیاناستفاده از انرژیهای پایدار به خصوص انرژی خورشیدی میتواند بهترین گزینه برای تامین انرژی باشد. گام اول برای توسعه استفاده از انرژی خورشیدی پتانسیل سنجی و بعد از آن مکان یابی نواحی که دیگر شرایط احداث نیروگاه را دارا باشند، است. استان مازندران پتانسیل مطلوبی جهت بهره بر چکیده کاملاستفاده از انرژیهای پایدار به خصوص انرژی خورشیدی میتواند بهترین گزینه برای تامین انرژی باشد. گام اول برای توسعه استفاده از انرژی خورشیدی پتانسیل سنجی و بعد از آن مکان یابی نواحی که دیگر شرایط احداث نیروگاه را دارا باشند، است. استان مازندران پتانسیل مطلوبی جهت بهره برداری از انرژی خورشیدی دارد. در این تحقیق معیارهای ساعات آفتابی، شیب، فاصله از مناطق جمعیتی، فاصله از راهها، فاصله از خطوط انتقال نیرو، کاربری اراضی و لایه محدودیتها معیارهای لازم جهت مکان یابی نیروگاه در نظر گرفته شده است. به طور کلی یافتن مکان یا مکان های مناسب در هر زمینه ای اهمیت فراوانی دارد به طوریکه طیف وسیعی از تحقیقات را به خود معطوف ساخته است، این مهم در غالب سامانه اطلاعات مکانی تا حد زیادی دست یافتنی شده است. روش این پژوهش توصیفی-تحلیلی و برای بررسی موضوع از سامانه اطلاعات مکانی(GIS) و فرآیند تحلیل شبکه ای(ANP) استفاده شده، فرآیند تحلیل شبکه ای یکی از تکنیکهای تصمیم گیری چند معیاره است که در مجموعه مدل های جبرانی قرار می گیرد و تمامی تعاملات و روابط میان سطوح تصمیم گیری را در ساختار شبکه ای می تواند در نظر گیرد اما از آنجا که تحلیل شبکه کمتر برای تعیین اولویت نهائی گزینه ها استفاده می شود از روش پیچیده تری مانند تکنیک تاپسیس استفاده گردید. بعد از تهیه لایه های مورد نیاز و طبقه بندی مجدد ، مکان های امکان پذیر در منطقه مورد مطالعه تعیین گردید. به منظور ارزیابی، نتیجه تاپسیس با سه فاکتور اصلی جمعیت، نزدیکی به خطوط انتقال نیرو و نزدیکی به راه مورد بررسی قرار گرفت. ارزیابی نشان داد که روش تاپسیس انطباق بالایی با گزینههای ایده آل سه معیار فوق دارد. سرانجام مشخص گردید که در حدود 960/4771 کیلومتر مربع از مساحت اُستان مازندران، امکان احداث نیروگاه خورشیدی وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
236 - مکان یابی چند معیاره کاربری فضاهای سبز با استفاده از روش تحلیل مناسبت کاربری زمین(مورد مطالعه: شهر اراک)
عنایت الله محقق نسب مهین نسترن محمود محمدیکاربری زمین شهری و موقعیت مکانی آن همواره از موضوعات مورد توجه صاحبنظران شهر و شهرسازی بوده است. به طوری که صاحبنظران همواره سعی داشته اند، به بستر و محیط پیرامونی، همجواریها، سازگاری ها و ناسازگاری-ها، مطلوبیت و دیگر عوامل در مکانیابی کاربریهای شهری توجه داشته باشن چکیده کاملکاربری زمین شهری و موقعیت مکانی آن همواره از موضوعات مورد توجه صاحبنظران شهر و شهرسازی بوده است. به طوری که صاحبنظران همواره سعی داشته اند، به بستر و محیط پیرامونی، همجواریها، سازگاری ها و ناسازگاری-ها، مطلوبیت و دیگر عوامل در مکانیابی کاربریهای شهری توجه داشته باشند. با ورود به عصر کامپیوتر و گسترش سیستمهای اطلاعات جغرافیایی امکان توجه به این عوامل و تاثیرگذاری آنها در فرایند طراحی برنامه بیش از پیش شده است. در این راستا و در جهت تحقق بخشی به توجه به این عوامل در طراحی برنامه، تحقیق حاضر سعی در پاسخگویی به سوال ذیل دارد؛ از میان زمینهای با قابلیت توسعه در شهر اراک، کدامیک برای استفاده به منظور کاربری سبز مناسبتر میباشند؟ در این مقاله که از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی-تحلیلی است از فنون تحلیل مناسبت کاربری زمین، ترکیب خطی و دلفی استفاده شده است. یافته های این مقاله که از همپوشانی داده های رقومی(نقشههای تحلیلی سازگاری، ارزش زمین، مالکیت زمین، شعاع عملکردی، همجواری با محورهای ارتباطی، پدافند غیرعامل و مدیریت بحران و عوامل طبیعی و جغرافیایی) شهر اراک بدست آمده است، نشان میدهد که کدامیک از زمینهای با قابلیت توسعه در شهر اراک مناسبت بیشتری برای استفاده به منظور کاربریهای سبز دارند. همچنین نتایج این مقاله نشان داد، تلفیق مکان یابی چند معیاره و فن هیئت منصفهی دلفی می تواند به عنوان نظام پشتیبان تصمیمگیری تخصیص کاربری فضای سبز استفاده شود و نتایج قابل قبولی را ارائه دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
237 - مکانیابی مراکز بیمارستانی با تکیهبر مخاطرات طبیعی و با بهرهگیری از مدل تحلیل شبکهای (ANP) نمونه موردی (منطقه پنج شهر تهران)
عبدالحمید قنبران فرهاد حسینعلی سید باقر حسینی پیمان بهرامی دوستمکانیابی کاربریهای مهم شهری ازجمله تصمیمات تأثیرگذار در مقیاس فضاهای درمانی به شمار می رود که اغلب با تصمیمات پیچیده مدیران شهری مواجه می شود، در این پژوهش بر آنیم به مکانیابی مراکز بیمارستانی با تکیه بر مخاطرات طبیعی و با استفاده از مدل تحلیل شبکهای(ANP) بپردازیم. چکیده کاملمکانیابی کاربریهای مهم شهری ازجمله تصمیمات تأثیرگذار در مقیاس فضاهای درمانی به شمار می رود که اغلب با تصمیمات پیچیده مدیران شهری مواجه می شود، در این پژوهش بر آنیم به مکانیابی مراکز بیمارستانی با تکیه بر مخاطرات طبیعی و با استفاده از مدل تحلیل شبکهای(ANP) بپردازیم. در این تحقیق از روش توصیفی_تحلیلی استفاده شده که در آن فهرستی از معیارهای مکانیابی مراکز بیمارستانی استخراج شد، سپس به دلیل وجود تفاوت در میزان تأثیرگذاری معیارها و داشتن رابطه درونی برخی از شاخصها، با استفاده از تکنیک ANP، مقایسات زوجی مؤلفهها توسط بیست نفر از اساتید و کارشناسان خبره درزمینه شهرسازی، برنامهریزی شهری، معماری و مخاطرات طبیعی، صورت گرفت و وزن هر یک از آنها محاسبه گردید. در ادامه با توجه به تعداد معیارها و وزن نهایی زیرمعیارها، لایههای موردنیاز در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) ایجاد گردید. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که مکانیابی فعلی بیمارستانهای فعلی در سطح منطقه 5 شهر تهران ازنظر توجه به مخاطرات طبیعی بخصوص زلزله نامطلوب بوده. همچنین بر اساس یافتههای حاصل از تلفیق لایههای اطلاعاتی سه نقطه جدید برای ایجاد مراکز بیمارستانی ارائه شد و از این میان با تشکیل جدول SWOT و با نظر کارشناسی شده توسط متخصصین مکان مناسب برای احداث یک بیمارستان ارائه شد. یافتههای پژوهش میتواند به مدیران شهری در زمینه درک و اولویتبندی مسائل مدیریت شهری و یافتن راهحلهایی در این زمینه کمک کند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
238 - مکان یابی بهینه فضای سبز شهری با استفاده ازمدل Logic Fuzzy و AHP، در محیط GIS ( نمونه موردی: شهر مشهد )
داود حاتمی زهرا عربی اسماعیل رحمانیامروزه اهمیت و نقش فضای سبز شهری در حیات شهرها و پایداری آن ها و تأثیرات فیزیکی و طبیعی آن در سیستم شهری و بازدهیهای مختلف اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی آن انکارناپذیر است؛ تا آنجا که کاربری فضای سبز در شهرها و سرانهی آن یکی از مباحث اساسی در برنامه ریزی و مدیریت شهری چکیده کاملامروزه اهمیت و نقش فضای سبز شهری در حیات شهرها و پایداری آن ها و تأثیرات فیزیکی و طبیعی آن در سیستم شهری و بازدهیهای مختلف اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی آن انکارناپذیر است؛ تا آنجا که کاربری فضای سبز در شهرها و سرانهی آن یکی از مباحث اساسی در برنامه ریزی و مدیریت شهری تلقی میشود. فضای سبز شهری، از جمله کاربریهایی است که توزیع و پراکنش آن در سطح شهر اهمیت زیادی دارد. شهر مشهد، از جمله شهرهایی است که وضعیت کاربری فضای سبز آن مناسب نمی باشد؛ به طوری که بر اساس یافته ها، متوسط سرانه فضای سبز شهر مشهد51 / 5 ، متر مربع می باشد؛ که با استاندارد وزارت مسکن و شهرسازی که 12 متر مربع سرانه را پیشنهاد داده است، فاصله زیادی دارد. در عین حال توزیع فضایی آن نیز بسیار نامتعادل و نامتناسب می باشد. چنانکه سرانه فضای سبز منطقه ثامن 2 / 1 ، متر مربع ، و سرانه منطقه هفت 21 متر مربع می باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف نظری -کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی است، نشان می دهد که برخلاف استانداردهای ملی و بین المللی ارایه شده برای سرانه فضای سبز، در این شهر سرانه فضای سبز بسیار پایین و توزیع فضایی آن در مناطق دوازده گانه شهر مشهد نیز متعادل نیست و در این زمینه با نارسایی شدید مواجه است. در این پژوهش برای تجزیه و تحلیل لایه های مورنیاز جهت تعیین مکان بهینه فضای سبز از مدلLogic Fuzzy، AHP و میانگین نزدیک ترین همسایه استفاده و برای انجام این عملیات از نرم افزار ARC/GIS و Expert choice بهره گرفته شده است. نتایج پژوهش بیانگر این می باشد که توزیع فضایی فضای سبز خوشه ای می باشد، که نتیجه تمرکز خدمات در یک قسمت از شهر است.در نهایت نقشه حاصل از تلفیق لایه های اطلاعاتی، زمین های شهر را برای انتخاب مکان های مناسب برای فضای سبز شهری را در پنج طیف خیلی خوب، خوب، متوسط، ضعیف و خیلی ضعیف اولویت بندی کرده ایم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
239 - ارزیابی و تحلیل شاخص اقلیم آسایش گردشگری استان آدربایجان شرقی با استفاده از شاخصهای اقلیم گردشگری و دمای معادل فیزیولوژیک در GIS
سکینه سجودی فیروز آقازاده فهیمه نقی زاده لیلا اخواندر این پژوهش با استفاده از شاخص اقلیم گردشگری (TCI) و شاخص دمای معادل فیزیولوژیک (PET) و دادههای اقلیمی 13 ایستگاه سینوپتیک استان، شرایط آسایش استان در تمام طول سال تبیین گشته است. بدین صورت، ابتدا دادههای اقلیمی مربوط به ایستگاههای مورد مطالعه از سازمان هواشناسی است چکیده کاملدر این پژوهش با استفاده از شاخص اقلیم گردشگری (TCI) و شاخص دمای معادل فیزیولوژیک (PET) و دادههای اقلیمی 13 ایستگاه سینوپتیک استان، شرایط آسایش استان در تمام طول سال تبیین گشته است. بدین صورت، ابتدا دادههای اقلیمی مربوط به ایستگاههای مورد مطالعه از سازمان هواشناسی استان دریافت گردید، بعد از تجزیه و تحلیل و پردازش در محیط Excel و تهیه بانک اطلاعاتی برای هر یک از شاخصها به تفکیک ماههای سال برای هر یک از ایستگاهها محاسبه شد. سپس برای پیدا کردن شاخص TCI اطلاعات مربوط به این شاخص به نرم افزار TCI Calculator و شاخص PET به نرم افزار RayMan انتقال یافت، پس از آن با استفاده از تکنیک GIS نقشههای شاخصهای مورد مطالعه برای هر یک از ماههای سال برای تمامی ایستگاهها تهیه و ترسیم شد. نتایج حاصل از بررسی این شاخصها نشان داد که شرایط آسایش گردشگری تمامی ایستگاههای مورد مطالعه در طول سال بر اساس شاخص TCI در ماههای ژانویه، فوریه، آوریل، ژوئیه، اوت، مارس، مه، اکتبر، نوامبر و دسامبر (با سه کلاسه ناچیز حاشیهای، قابل قبول و خوب) بدترین شرایط را از نظر آسایشی به خود اختصاص دادند، بقیه ماهها نیز (با سه کلاسه خیلی خوب، عالی و ایده آل) بهترین شرایط را از نظر آسایشی گردشگری به خود اختصاص دادند. بر اساس شاخص PET نیز ماههای ژوئن، ژوئیه، اوت، مه و سپتامبر دارای شرایط آسایش بهتری برای گردشگران انتخاب شدند، بقیه ماههای سال دارای بدترین شرایط آسایش برای گردشگران انتخاب شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
240 - تبیین نقش واسطه ای اخلاق حرفه ای در رابطه سیستم اطلاعات مدیریت و جانشین پروری در سازمانها
عباس علی بذرافشان نادر شهامت مریم اکبرپور سعیده علی محمدیهر سازمانی برای بقاء و رسیدن به اهداف خود نیاز به اطلاعات دارد که نیاز سازمانها را جهت رسیدن به اهداف متعالی خود، محقق می سازد . هدف پژوهش حاضر تبیین نقش واسطه ای اخلاق حرفه ای در رابطه سیستم اطلاعات مدیریت و جانشین پروری است .روش پژوهش حاضر ازلحاظ هدف، کاربردی و ازنظر چکیده کاملهر سازمانی برای بقاء و رسیدن به اهداف خود نیاز به اطلاعات دارد که نیاز سازمانها را جهت رسیدن به اهداف متعالی خود، محقق می سازد . هدف پژوهش حاضر تبیین نقش واسطه ای اخلاق حرفه ای در رابطه سیستم اطلاعات مدیریت و جانشین پروری است .روش پژوهش حاضر ازلحاظ هدف، کاربردی و ازنظر شیوه ی جمع آوری داده ها، توصیفی و از نوع همبستگی است. روش تحلیل این پژوهش از نوع مدل یابی معادلات ساختاری بوده است. جامعه پژوهش شامل تعدادی ازکارکنان آموزش و پرورش ناحیه 4 شهر شیراز بوده که با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران و روش نمونه گیری طبقه ای با اختصاص متناسب، 200 نفر از آنها انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه اخلاق حرفه ای کادوزیر(2002)، سیستم اطلاعات مدیریت اکبری (1390)ومدیریت جانشین پروری راث ول (2002) استفاده شد. به منظور تحلیل داده ها از آزمونهای کولموگروف اسمیرنوف، T تک گروهی، ضریب همبستگی گشتاوری پیرسون، و مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج نشان داد سه متغیر اصلی پژوهش( اخلاق حرفه ای ، مدیریت اطلاعات ، جانشین پروری) با یکدیگر رابطه مثبت و معناداری (p پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
241 - بازنمایی فضای اجتماعی شهری در ادبیات داستانی ایران معاصر
مجید زمانی دهاقانی سعید معدنی شاپور بهیان حسین آقاجانیهدف این تحقیق پاسخ به این سؤال است که نویسندهی ادبیات داستانی معاصر ایران در تصویرسازی از تحولات فضای اجتماعی شهری، چگونه به تعاریف عناصر و شخصیت ها پرداخته است؟ به بیان دیگر، با در نظر گرفتن تعاریف مفاهیم معین و حساس در روش پژوهش طبیعت گرایانهی هربرت بلومر، آیا فضاها چکیده کاملهدف این تحقیق پاسخ به این سؤال است که نویسندهی ادبیات داستانی معاصر ایران در تصویرسازی از تحولات فضای اجتماعی شهری، چگونه به تعاریف عناصر و شخصیت ها پرداخته است؟ به بیان دیگر، با در نظر گرفتن تعاریف مفاهیم معین و حساس در روش پژوهش طبیعت گرایانهی هربرت بلومر، آیا فضاهای اجتماعی منعکس شده در ادبیات داستانی ایران معاصر از یک فرآیند دیالکتیکی بین عناصر حقیقی جامعهی توصیف شده در داستان و ذهن نویسنده است یا از تعاریف منجمد و ثابت موجود در گفتمان های سیاسی و اجتماعی حاکم بر فضای عمومی و روشنفکری جامعه برگرفته است؟ جامعهی آماری مورد مطالعه مجموعه داستان های کوتاه و رمان های نوشته شده در دورهی معاصر ادبیات ایران است. منظور از دورهی معاصر از مقدمات بروز انقلاب مشروطه تا انقلاب بهمن 1357 است. نمونهی آماری شامل 2 نویسنده و 5 اثر داستانی است که بر اساس نظر 27 متخصص و با استفاده از روش دلفی انتخاب شده اند. مبنای روشی این پژوهش عین گرایی دیالکتیکی است. بر این مبنا و با استفاده از نظریات جرج زیمل، هنری لوفور و لوسین گلدمن و بسط هم زمان آن ها، به چارچوب تحلیلی دیالکتیکی منطبق با نوع پنجم دیالکتیک مورد تعریف ژورژ گورویچ با عنوان دیالکتیک چشماندازها یا تقابل مناظر می رسیم که بر اساس آن می توان با بررسی هر جزء از سیستم اجتماعی به رابطه های متقابل آن عنصر یا جزء با عناصر یا اجزاء دیگر رسید. با استفاده از این چارچوب تحلیلی، امکان قرار دادن داده های حاصل از پژوهش ها و هم چنین اطلاعات ارتباطی عناصر در کنار هم و ایجاد یک نظام یا سیستم اطلاعات اجتماعی را فراهم نمود و از طریق این سیستم به تحلیل کلی جامعه/متن دست یافت. آنچه می توان به عنوان نتیجهی کلی تحقیق و در جواب سؤال اصلی تحقیق ارائه نمود آن است که هیچ کدام از نویسندگان منتخب را نمی توان به طور مطلق دیالکتیک گرا یا برعکس نامید زیرا هر کدام از آثار آنان با توجه به موقعیت اجتماعی و زمان نگارش اثر و شرایط اجتماعی و فردی نویسنده و هم چنین نوع و حجم داستان، می تواند دارای خط سیر ساختاری متفاوتی باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
242 - مکانیابی محل دفن پسماندهای شهری با استفاده از GIS و AHP (مطالعۀ موردی: شهر ساحلی- صنعتی عسلویه)
محمد غلامی ,ولی اله نظری منصور رضاعلیافزایش جمعیت در نواحی شهری و به دنبال آن افزایش میزان تولید پسماند و مسئله محیط زیست، ضرورت توجه به تعیین مکانهای مناسب دفن پسماندهای شهری را روز افزون کرده است. بر همین مبنا هدف از انجام این پژوهش، مکان یابی محلهای مناسب دفن پسماندهای شهر عسلویه میباشد. روش انجام تح چکیده کاملافزایش جمعیت در نواحی شهری و به دنبال آن افزایش میزان تولید پسماند و مسئله محیط زیست، ضرورت توجه به تعیین مکانهای مناسب دفن پسماندهای شهری را روز افزون کرده است. بر همین مبنا هدف از انجام این پژوهش، مکان یابی محلهای مناسب دفن پسماندهای شهر عسلویه میباشد. روش انجام تحقیق توصیفی- تحلیلی و با رویکرد کاربردی است. در پژوهش حاضر مجموعاً 16 معیار در سه محیط فیزیکو شیمیایی، اقتصادی- اجتماعی و بیولوژیک مورد استفاده قرار گرفته است. به منظور مکان یابی محل دفن پسماند در شهر عسلویه، از نرم افزار ArcGIS جهت استخراج لایههای اطلاعاتی و انجام پردازشهای لازم و از مدل تحلیل سلسله مراتبی (AHP) جهت وزن دهی به معیارها با بکارگیری نرم افزارExpert Choice استفاده شده است. براساس یافتههای پژوهش حاضر میتوان پهنههای دفن پسماند در محدوده مورد مطالعه را به چهار کلاس طبقه بندی نمود. در این میان پهنههای کاملاً مناسب جهت دفن پسماند با مساحت 74/3232 هکتار بالاترین اولویت را جهت دفن پسماند دارا بوده و با داشتن 82/4 درصد مساحت کل محدوده مورد مطالعه در اولویت طرحهای دفن پسماند قرار میگیرند.. تحلیل نتایج یافتههای پژوهش نشان میدهد که پهنههای تعیین شده جهت دفن مناسب پسماندهای شهر عسلویه، از لحاظ کاربری بیشتر منطبق بر زمینهای بایر و مراتع فقیر بوده و حداکثر فاصله را نسبت به مناطق مسکونی، راههای ارتباطی، منابع آب زیرزمینی، آبراههها، مناطق صنعتی و حفاظت گاهها و گسلهای منطقه دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
243 - بررسی پراکنش آلاینده ها در مجموعه های ورزشی روباز شمال غرب تهران با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)
داوود پناهی میرشکار باقر مرسلمقدمه :هدف از مطالعه حاضر بررسی پراکنش آلاینده ها در مجموعه های ورزشی روباز شمال غرب تهران با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)می باشد . این تحقیق به لحاظ زمان اجرا از نوع مقطعی و به لحاظ خروجیها از نوع کاربردی است و به لحاظ تجزیه و تحلیل از نوع توصیفی – ت چکیده کاملمقدمه :هدف از مطالعه حاضر بررسی پراکنش آلاینده ها در مجموعه های ورزشی روباز شمال غرب تهران با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)می باشد . این تحقیق به لحاظ زمان اجرا از نوع مقطعی و به لحاظ خروجیها از نوع کاربردی است و به لحاظ تجزیه و تحلیل از نوع توصیفی – تحلیلی و نیز تطبیقی است. جامعه آماری فضاهای ورزشی روباز شمال غرب تهران می باشد که تعداد آن 40 مورد است. نمونه آماری به صورت کل شمار 40 فضاهای ورزشی روباز متوسط و بزرگ در نظر گرفته شده است . به منظور درونیابی دادهها، از روش کریجینگ استفاده شد.پس از برآورد میانگین غلظت دادههای آلایندهها، با استفاده از روش کریجینگ توسط نرمافزار ArcGIS برای تمامی ایستگاهها پهنهبندی انجام گردید. مبنای سنجش میزان آلایندهها، براساس شاخص کیفیت هوا (AQI)، تنظیم گردید .سپس، از طریق تکنیک IO اقدام به رویهمگذاری لایه موقعیت مکانی مجموعههای ورزشی روباز و لایههای پهنهبندی آلایندهها گردید. یافته ها نشان داد که شاخص کیفیت هوا در سرتاسر محدوده مطالعاتی دارای وضعیت سالم بوده ولیکن هیچ منطقه ایی از مناطق مطالعاتی پاک (50-0) گزارش نشده است. پراکنش فضاهای ورزشی از الگوی مناسبی تبعیت نمی کند .بنابراین برای کاهش آلودگی هوا بایست ساختوسازهای شهری، طراحی شبکهها و محورهای ارتباطی را مورد توجه قرار داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
244 - بررسی تابآوری شهر دورود در برابر زلزله با استفاده از روش گاما در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)
مهران کرمی عباس ملک حسینییکی از دغدغههای اصلی بشر مقابله با مخاطرات طبیعی است. یکی از مهمترین این مخاطرات،زلزله بوده که همواره خطری جدی برای شهرها تلقی میشود. شهر دورود هم بهمانند بسیاری از شهرهای ایران با توجه بهقرارگیری بر روی چندین گسل فعال، ازجمله مناطق بسیار حساس بوده و در معرض خطرات چکیده کاملیکی از دغدغههای اصلی بشر مقابله با مخاطرات طبیعی است. یکی از مهمترین این مخاطرات،زلزله بوده که همواره خطری جدی برای شهرها تلقی میشود. شهر دورود هم بهمانند بسیاری از شهرهای ایران با توجه بهقرارگیری بر روی چندین گسل فعال، ازجمله مناطق بسیار حساس بوده و در معرض خطرات ناشی از زلزله است؛ بنابراین با توجه به ماهیت غیرقابلپیشبینی زلزله باید تا حد امکان از خسارات جانی و مالی مرتبط با آن کاست و همچنین کاهش آسیب ناشی از زلزله، مدیریت بحران بعد از وقوع آن و تابآور نمودن شهر در برابر زمینلرزه را در نظر گرفت. هدف اصلی برنامهریزی برای مخاطره و کاهش خطر بحران، علاوه بر کاهش آسیبپذیری به نحوی بارز به سمت تمرکز روی ایجاد تابآوری در جوامع گرایش پیداکرده است. در تحقیق حاضر با توجه به اهمیت تابآوری شهری در برابر حوادث طبیعی مانند زلزله، لایههای اطلاعات فیزیکی شهر دورود موردبررسی قرارگرفته است. روش تحقیق و پژوهش، توصیفی – تحلیلی است. لایههای اطلاعاتی موجود شامل: ساختمانهای اسکلت فلزی، بتن آرمه،ساختمانهای ساختهشده از خشت و چوب،خشت و گل،آجر و چوب،تمام آجر،آجر و آهن،فاصله از گسل،فاصله از فضاهای باز،فاصله از خطوط دسترسی و تراکم جمعیت در بلوکهای شهری شهر دورود بوده است. لایههای آماری با استفاده از روش فازی در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، تجزیهوتحلیل شدهاند. نتایج حاصل در عملگر گاما نشان میدهد که بخشهای جنوبی و جنوب شرقی شهر دورود ازلحاظ فیزیکی وضعیت مناسبی در تابآوری در برابر زلزله ندارند. درمجموع نتایج پژوهش نشان میدهد که بهغیراز قسمتهایی از ناحیه مرکزی، کل شهر وضعیت نرمالی ندارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
245 - ارزیابی توسعه سکونتگاههای شهری در مناطق آسیبپذیر از تاثیر گسل با استفاده از روشهای چند معیاره (مطالعه موردی : شهرک باغمیشه تبریز)
علی بلادپس خلیل ولی زاده کامران وحید امامی کیاچکیده محل زندگی انسانها مهمترین بخش شهر است و سهم عمده ای از سطوح کاربریها را نیز به خود اختصاص میدهد؛ به گونه ای که در شهرهای کوچک بیش از 60 درصد و شهرهای بزرگ حدود 40 درصد از سطح شهر تحت پوشش کاربری مسکونی است. یکی از موارد مهم و پیچیده برای برنامهریزان شهری تعی چکیده کاملچکیده محل زندگی انسانها مهمترین بخش شهر است و سهم عمده ای از سطوح کاربریها را نیز به خود اختصاص میدهد؛ به گونه ای که در شهرهای کوچک بیش از 60 درصد و شهرهای بزرگ حدود 40 درصد از سطح شهر تحت پوشش کاربری مسکونی است. یکی از موارد مهم و پیچیده برای برنامهریزان شهری تعیین کیفیت موقعیت استقرار کاربری مسکونی و مطابقت آن با اصول شهرسازی میباشد. پیچیدگی و ازدیاد فاکتورهای موثر در تعیین کیفیت مکانی استقرار کاربری مسکونی، لزوم به کارگیری روشهای چند متغیره تصمیم ساز جهت تعیین درجه تناسب کیفی استقرار کاربری مسکونی را میطلبد. هدف عمده مقاله حاضر تعیین وضعیت فعلی الگوی استقرار کاربریهای مسکونی در تطابق با استانداردهای مکان یابی کاربری مسکونیهای شهرک باغمیشه تبریز میباشد. بدین منظور از روشهای ارزیابی چند معیاره مبتنی بر تحلیل سلسله مراتبی برای تولید و تجزیه و تحلیل نقشهها و لایههای مختلف کاربریها استفاده شده است. طی این فرآیند ابتدا شاخصهای طبیعی و انسانی از دیدگاه ژئوموفولوژیکی مورد نیاز و تاثیرگذار در قالب 8 شاخص شناسایی، تهیه و مورد استفاده قرار گرفته اند و در نهایت نقشه نهایی کیفیت استقرار بر اساس مدل AHP تولید شده است. بر اساس یافتههای تحقیق، از کل مساحت 4/300 هکتاری شهرک حدود 100 هکتار در مناطق با استاندارد خیلی کم عمدتاً در قسمتهای شمالی، 51/105 هکتار در مناطق با استاندارد کم عمدتاً در قسمتهای جنوب شرقی، 74/5 هکتار در مناطق با استاندارد متوسط عمدتاً در قسمتهای شمال غرب، 18 هکتار در مناطق با استاندارد زیاد عمدتاً در قسمتهای مرکزی به طرف جنوب و 15/71 هکتار در مناطق با استاندارد خیلی زیاد زیاد عمدتاً در قسمت غربی شهرک استقرا یافته اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
246 - تحلیل نقش تراکم جمعیت در بزه سرقت در سطح محلات شهری (مطالعه موردی: شهر کرمانشاه)
نوذر قنبری شهرام سعیدی علیرضا زنگنه جعفر معصوم پور سماکوش علی کرباسیچکیده گسترش سریع شهرنشینی در کشورهای در حال توسعه باعث شکل گیری کلان شهرهایی در قرن حاضر گردیده که به تبع موجب ازدیاد جمعیت، تراکم شهرها و صنعتی شدن هر چه بیشتر جوامع شده است. امروزه تراکم جمعیت به عنوان یکی از مسائل شهری اهمیت ویژه ای دارد که پیامدهای مثبت و منفی به ه چکیده کاملچکیده گسترش سریع شهرنشینی در کشورهای در حال توسعه باعث شکل گیری کلان شهرهایی در قرن حاضر گردیده که به تبع موجب ازدیاد جمعیت، تراکم شهرها و صنعتی شدن هر چه بیشتر جوامع شده است. امروزه تراکم جمعیت به عنوان یکی از مسائل شهری اهمیت ویژه ای دارد که پیامدهای مثبت و منفی به همراه داشته است. در این میان افزایش میزان جرم و جنایت از پیامدهای منفی آن بوده که بر رفاه افراد، خانواده ها و میزان امنیت در جامعه تأثیرگذار بوده و موجب شده مسأله امنیت و مبارزه با جرایم در کلان شهرها یکی از معضلات عمده در برنامه ریزی به شمار رود. هدف این پژوهش تحلیل رابطه بزه سرقت و تراکم جمعیت در سطح محلات شهری، شهر کرمانشاه است. روش تحقیق بکار رفته توصیفی- تحلیلی بوده و جامعه آماری پژوهش شامل اطلاعات جمعیتی بلوک های آماری سال 1390 در سطح محلات شهر کرمانشاه و جرایم ارتکابی مرتبط با بزه سرقت، که در سال 1390 در سطح شهر کرمانشاه به وقوع پیوسته، می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از قابلیت نرم افزارهای Arc/GIS و SPSS استفاده شده است. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که توزیع فضایی بزه سرقت در سطح محلات شهر کرمانشاه از الگوی خوشه ای و متمرکز پیروی می کند و بین تراکم جمعیت و بزه سرقت در سطح محلات شهر کرمانشاه رابطه ای با فاصله اطمینان 05/0p < وجود دارد و بین مساحت جغرافیایی هر محله و بزه سرقت در آن محله رابطه ایی وجود ندارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
247 - تحلیل وضعیت پارکهای شهر کرمان برای استفاده معلولان و جانبازان و توزیع فضایی و مکانی آنها با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS
حسین غضنفر پور محسن کمانداری نسیم امیریچکیده پارکها از جمله مکانهای عمومیهستند که بیشترین استفاده از آنها صورت میگیرد. در کنار استفاده گستردهای که ازآنها بعمل میآید ضرورت دارد که امکانات بیشتری در آنها استقرار یابد تا از این فضاها استفاده بهینه بعمل آید. معلولان در استفاده از فضاهای سبز وپارکها الو چکیده کاملچکیده پارکها از جمله مکانهای عمومیهستند که بیشترین استفاده از آنها صورت میگیرد. در کنار استفاده گستردهای که ازآنها بعمل میآید ضرورت دارد که امکانات بیشتری در آنها استقرار یابد تا از این فضاها استفاده بهینه بعمل آید. معلولان در استفاده از فضاهای سبز وپارکها الویت دارند زیرا مشکلاتی که از نظر جسمی و حرکتی و روحی دارند نیازمند استفاده بیشتر از فضاهای عمومی هستند. میزان و نوع امکانات ایجاد شده ، دسترسیها ، فراهم سازی بستر مکانی برای حضورمعلولان وجانبازان خصوصأ معلولان جسمی- حرکتی ، زمان ومدت استفاده ، توزیع فضایی- مکانی پارکها از مواردی است که ضرورت دارد در مطالعات و بررسیها مدنظر قرارگیرد. شهر کرمان مسایل زیادی در ارتباط با فضای سبز دارد. زیرافضای سبز شهراز توزیع فضایی- مکانی مناسب برخوردار نیست و امکانات لازم برای استفاده معلولان در آنها فراهم نیست ، دسترسی به آنها به راحتی صورت نمیگیرد در این صورت ضرورت دارد حداقل شرایط در پارکها فراهم گردد. در این مقاله پارکهای مهم شهر کرمان ازنظر استانداردهای لازم برای استفاده معلولان و جانبازان مورد بررسی وارزیابی قرار گرفته ، اطلاعات به دست آمده نشان میدهد که حداقل شرایط در پارکها فراهم نیست ،زیرا از 23پارک مورد مطالعه فقط یک پارک امکانات لازم در آن برای استفاده معلولان و جانبازان وجود دارد . روش تحقیق توصیفی- تحلیلی ، جمع آوری اطلاعات به روش میدانی ، تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده ازGIS صورت گرفته ، نتایج به دست آمده شرایط نامناسب و توزیع نامتعادل آنها رانشان میدهد.در پایان راهکارهایی جهت ارایه بهتر خدمات در پارکها به جانبازان و معلولان ارائه شده است . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
248 - تحلیل و سطحبندی میزان توسعهیافتگی استانهای ایران با استفاده از مدلهای کمی و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)
ایوب بدراق نژاد نصرت برزگر هانیه جمشیدی حسین موسیزادهچکیده سنجش و تعیین سطح توسعه یافتگی به عنوان یکی از مهم ترین مسائل برنامه ریزی کشورها می باشد، به نحوی که از دهه 1990 غالب کشورها به بازنگری وضعیت خود در این خصوص پرداخته اند. بنابراین، در پژوهش حاضر به منظور تعیین سطح توسعه یافتگی استان های کشور از هفت شاخص؛ امید ب چکیده کاملچکیده سنجش و تعیین سطح توسعه یافتگی به عنوان یکی از مهم ترین مسائل برنامه ریزی کشورها می باشد، به نحوی که از دهه 1990 غالب کشورها به بازنگری وضعیت خود در این خصوص پرداخته اند. بنابراین، در پژوهش حاضر به منظور تعیین سطح توسعه یافتگی استان های کشور از هفت شاخص؛ امید به زندگی، سرانه تولید ناخالص، سطح زیرکشت، سطح سواد، وضعیت اشتغال، دسترسی به امکانات آموزشی و دسترسی به آب آشامیدنی با استفاده از مدل کمی موریس و نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، استفاده شده است. طبق نتایج به دست آمده از تحلیل شاخص های مذکور، استان های تهران، فارس و اصفهان به ترتیب با ضریب توسعه موریس 62/78، 38/70 و 69 دارای بالاترین سطح توسعه از نقطه نظر شاخص های توسعه و استان های هرمزگان، کهکیلویه و بویراحمد و سیستان و بلوچستان به ترتیب با ضریب توسعه موریس 87/40، 66/33 و 62/3 دارای پایین ترین سطح توسعه در بین استان های کشور می باشند. همچنین با استفاده از نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، پهنه بندی و توزیع فضایی درجه توسعه یافتگی استان های کشور نمایش داده شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
249 - آﺷﮑﺎرﺳﺎزی ﺗﻐﯿﯿﺮات ﮐﺎرﺑﺮی و ﭘﻮﺷﺶ اراﺿﯽ در اﻓﻖ 2025 ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪل اتوماتای سلولی CA (ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮردی: شمال شهر اصفهان)
اعظم خدادادی رحیم سرور مجید ولی شریعت پناهیچکیده ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻣﺮوز ﻣﺎ در آن زﻧﺪﮔﻲ میکنیم، ﺟﻬﺎن ﺷﻬﺮی اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ آن، دوری از ﻣﺤﻴﻂ ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﭘﺬﻳﺮش ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻧﺎﻣﺘﻌﺎدﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از رواﺑﻂ ﻧﺎﻣﻮزون انسانها و ﻓﻀﺎی ﺷﻬﺮی ﻧﺸﺄت میگیرد. روش متنوعیهای ﺑﺮای ﻣﺪل ﺳﺎزی ﺗﻐﻴﻴﺮات ﭘﻮﺷﺶ و ﻛﺎرﺑﺮی اراﺿﻲ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ از ﺟﻤﻠﻪ چکیده کاملچکیده ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻣﺮوز ﻣﺎ در آن زﻧﺪﮔﻲ میکنیم، ﺟﻬﺎن ﺷﻬﺮی اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ آن، دوری از ﻣﺤﻴﻂ ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﭘﺬﻳﺮش ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻧﺎﻣﺘﻌﺎدﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از رواﺑﻂ ﻧﺎﻣﻮزون انسانها و ﻓﻀﺎی ﺷﻬﺮی ﻧﺸﺄت میگیرد. روش متنوعیهای ﺑﺮای ﻣﺪل ﺳﺎزی ﺗﻐﻴﻴﺮات ﭘﻮﺷﺶ و ﻛﺎرﺑﺮی اراﺿﻲ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ از ﺟﻤﻠﻪ آنها میتوان ﺑﻪ ﻣﺪل CA ﻣﺎرﻛﻮف اﺷﺎره ﻛﺮد. اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ در ﺻﺪد اﺳﺖ اﻟﮕﻮی روش ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﺟﺪﯾﺪ را ﺑﺮای ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزی دﯾﻨﺎﻣﯿﮏ ﮐﺎرﺑﺮی اراﺿﯽ ﺷﻬﺮی، ﺑﺎ اﺳـﺘﻔﺎده ازﺳـﻨﺠﺶ از دور، GIS و ﻣـﺪل سلولهای ﺧﻮدﮐﺎر ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﺎﯾﺪ.در اﻳـﻦ پژوهش، شمال ﺷـﻬﺮ اﺻـﻔﻬﺎن و حدودتقریبی اراﺿـﻲ اﻃﺮاف آن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ و از ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﻣﺎﻫﻮارهای ﺳـﺎل 1991 و ﺳـﺎل 2001 وسال 2017 ﺑﺮای ﺗﻬﻴﻪ نقشههای ﭘﻮﺷﺶ اراﺿﻲ ﻣﻨﻄﻘﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ. این پژوهش ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪ ﻛـﻪ در پیشبینی ده سال آینده در ابتدا تصویر طبقهبندی شده سال 1991 و بعد تصویر طبقهبندی شده سال 2001 به مدل معرفی گردید که از این طریق ماتریس تبدیلات به دست آمد، برای پیشبینی سال 2025، که بعد از این مرحله، تصویر سال 2017 را همراه با ماتریس تبدیلات به دست آمده از دوره قبل و لایههای محدودیت رشد به مدل معرفی گردید و پیشبینی سال 2025 به دست آمد نشان میدهد از ﻣﺪل زنجیرهای CA ﻣﺎرﻛﻮف و ﻓﻴﻠﺘﺮ ﺑﺮای ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﭘﻮﺷﺶ اراﺿﻲ در ده ﺳﺎل آﻳﻨﺪه ﺑﻬﺮه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ، اﻳﻦ ﻣﺪل ﺑﻄـﻮر ﺗﻠﻔﻴﻘـﻲ CA-Markov ﻧﺎﻣﻴﺪه میشود. ﺑﺮای ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻣﺪل ﻣﺎرﻛﻮف ﻧﻴﺰ از روش دقت کلی و ضریب کاپا ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ، مدل CA-MARKOV دارای شاخص کاپای 13/88 میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
250 - ارزیابی توان اکولوژیک شهر همدان به منظور توسعه پایدار شهری با استفاده از سیستم اطلاعات مکانی
جواد نگاهداری مجید شمسچکیده امروزه با توجه به رشد صعودی جمعیت و پیشرفت صنعت شهرسازی، یکی از مسائلی که مدیران و برنامه ریزان شهری با آن مواجه هستند توسعه پایدار شهری است. خصوصیات مهمی مانند مشخصات فیزیکی، اقلیمی، اکولوژیکی، اجتماعی و اقتصادی، چارچوب شکل گیری یک شهر را ایجاد می کنند. از مهمت چکیده کاملچکیده امروزه با توجه به رشد صعودی جمعیت و پیشرفت صنعت شهرسازی، یکی از مسائلی که مدیران و برنامه ریزان شهری با آن مواجه هستند توسعه پایدار شهری است. خصوصیات مهمی مانند مشخصات فیزیکی، اقلیمی، اکولوژیکی، اجتماعی و اقتصادی، چارچوب شکل گیری یک شهر را ایجاد می کنند. از مهمترین ویژگی های شهر در روند توسعه آن، خصوصیات اکولوژیکی و اقلیمی است که متأثر از شرایط مکانی منطقه است. نقشه های توسعه شهری به عنوان یکی از ملزومات در مدیریت و برنامه ریزی کلانشهری است. بر این اساس، در این پژوهش ابتدا با بررسی مطالعات پیشین به شناسایی و دسته بندی معیارهای مؤثر و ضریب تأثیر آنها در تعیین توسعه شهری پرداخته شده است که معیارهای فاصله از آب های جاری سطحی (رودخانه ها)، دسترسی به راه های اصلی، فاصله از گسل های اصلی و فرعی، نزدیکی به توسعه فیزیکی فعلی شهر، نوع کاربری اراضی، مشخصات زمین شناسی، جنس خاک، شیب، ارتفاع، جهت شیب و پارامترهای اقلیمی (شرایط آب و هوا) مورد توجه قرار گرفت. پس از آن، محققین با استفاده از معیارهای مذکور، سعی در ارزیابی توان اکولوژیکی در توسعه شهری در شهر همدان نموده اند. در این راستا، از یک مدل تحلیلی بر پایه سیستم اطلاعات مکانی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد. با تلفیق معیارها در محیط نرم افزار ArcGIS، نقشه توسعه شهری شهرستان همدان در چهار کلاس بسیار مناسب، مناسب، نامناسب و بسیار نامناسب تولید شد. نتایج به دست آمده نشان می دهند که %43/8 (حدود 18040 هکتار) از مساحت کل شهر همدان در طبقه بسیار مناسب جهت توسعه شهری قرار دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
251 - ارزیابی مکانی محل دفن پسماندهای شهری (مطالعه موردی: شهرستان اندیکا)
علی محمد امامییکی از مشکلات جدی، بالقوه و رو به رشد در بسیاری از مناطق شهری و بخصوص کشورهای در حال توسعه، مدیریت پسماند و انتخاب محل مناسب برای دفع و دفن بهداشتی آن است.این مسئله برای کشور ما و بخصوص شهرستان اندیکا به علت مسائل ومحدودیتها و از همه مهمتر چالش کمیت و کیفیت آب، بسیار مه چکیده کاملیکی از مشکلات جدی، بالقوه و رو به رشد در بسیاری از مناطق شهری و بخصوص کشورهای در حال توسعه، مدیریت پسماند و انتخاب محل مناسب برای دفع و دفن بهداشتی آن است.این مسئله برای کشور ما و بخصوص شهرستان اندیکا به علت مسائل ومحدودیتها و از همه مهمتر چالش کمیت و کیفیت آب، بسیار مهم میباشد. لذا در این مطالعه، موقعیتهای مکانی مناسب برای محل دفن پسماندها درشهرستان اندیکا با استفاده از تلفیق دانش اطلاعات مکانی GIS و تجزیه و تحلیل تصمیم گیری چند معیاره باتاکید بر عوامل هیدرولوژی، عوامل انسانی و دسترسی، ژئومورفولوژی ، زمین شناسی و زیست محیطی استخراج و معرفی شد. به این منظور، 15 لایه نقشه ورودی آماده گردید و در محیط GIS مورد تحلیل و آنالیز قرار گرفت. عوامل موثر وزن دهی گردید، محدودیت ها اعمال شد و محل هایی با تناسب بالا، متوسط و پایین در شهرستان اندیکا استخراج و پیشنهاد شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
252 - تهیه نقشه متوسط پتانسیل جمع آوری آب باران با استفاده از روش تحلیل شبکه در حوزه آبخیز کوهرنگ
حسنقلی مهری بابادی حسین اسلامی فریبا دارابیچکیده جریانات جوی در حوزه آبخیز به صورت برف و باران وارد شده و به شکلهای تبخیر، رواناب و ... دوباره به جو برمیگردد. مطالعه حاضر در حوزه آبخیز کوهرنگ با هدف تعیین پتانسیل جمع آوری آب باران با استفاده از روشهای تحلیل شبکه (ANP) و تکنیک GIS انجام شده است. پس از تهیه نق چکیده کاملچکیده جریانات جوی در حوزه آبخیز به صورت برف و باران وارد شده و به شکلهای تبخیر، رواناب و ... دوباره به جو برمیگردد. مطالعه حاضر در حوزه آبخیز کوهرنگ با هدف تعیین پتانسیل جمع آوری آب باران با استفاده از روشهای تحلیل شبکه (ANP) و تکنیک GIS انجام شده است. پس از تهیه نقشههای اولیه حوضه مانند کاربری اراضی، شیب و ... مقدار نفوذ و نگهداشت اولیه خاک تعیین شد. نتایج اولیه نشان داد که حوزه آبخیز کوهرنگ دارای نگهداشت نسبتا مناسب و بیشترین درصد مساحت منحنی دارای 78/30 است. نتایج روش ANP برای تعیین پتانسیل جمع آوری آب باران نشان داد که معیار هیدرولوژی نسبت به معیارهای فیزیکی و توپوگرافی به ترتیب 3/7 و 9/8 مناسبتر و معیار فیزیکی2/3 برابر بر معیار توپوگرافی است. در زیرمعیارها (کاربری اراضی، گروه هیدرولوژیک خاک و بافت خاک) نیز کاربری اراضی نسبت به گروههای هیدرولوژی خاک و بافت خاک در استحصال آب باران بهتر عمل میکند و گروههای هیدرولوژیک خاک 5/3 برابر نسبت به بافت خاک است. ضریب ناسازگاری به دست آمده برای مقایسه معیارهای و زیر معیارها به ترتیب 07/0 و 06/0 است. با محاسبه کلیه پارامترهای موثر در محاسبه پتانسیل استحصال رواناب نقشه پتانسیل برای این حوزه آبخیز در پنج طبقه تهیه شد. نقشه پتانسیل جمع آوری آب باران در حوزه آبخیز کوهرنگ دارای وضعیت نسبتا خوبی است. نتایج کلی نشان داد که روشهای تحلیل شبکه با درنظر گرفتن پارامترهای مختلف حوزه میتواند روشی مناسب جهت برآورد پتانسیل جمع آوری آب باران و مدیت مناسب جهت هدررفت باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
253 - مکانیابی مناطق مستعد برداشت آب شرب با تلفیق رو شهای تصمیم گیری چندمعیاره و فازی (مطالعه موردی شهرستان باغملک )
یوسف زمان زاده حسین اسلامیارزیابی و پایش کیفیت آب زیر زمینی همواره یک چالش مهم است که با مشکلات ویژه ای همراه است. به منظور استفاده از آب زیرزمینی برای مصرف شرب کیفیت آن باید مورد بررسی قرار گیرد. در این پژوهش به بررسی کیفیت آب های زیر زمینی مورد استفاده در شرب در دشت باغملک پرداخته شد. بدین منظ چکیده کاملارزیابی و پایش کیفیت آب زیر زمینی همواره یک چالش مهم است که با مشکلات ویژه ای همراه است. به منظور استفاده از آب زیرزمینی برای مصرف شرب کیفیت آن باید مورد بررسی قرار گیرد. در این پژوهش به بررسی کیفیت آب های زیر زمینی مورد استفاده در شرب در دشت باغملک پرداخته شد. بدین منظور ابتدا آب زیرزمینی این منطقه براساس 8 پارامتر مهم که نقش تعیین کننده ای در کیفیت آب زیرزمینی دارند پهنه بندی شد. این 8 پارامتر عبارتند از: کلر(CL)، سدیم(Na)، سختی آب(TH)، بی کربنات(HCO3)، سولفات(SO4)، کل جامدات حل شده (TDS)، منیزیم (Mg) و کلسیم(Ca) ، سپس وزن هر یک از عوامل اصلی به روش سلسله مراتبی AHP تعیین شد و لایه های اطلاعاتی مختلف براساس وزن های حاصله با هم تلفیق شدند و در نهایت با استفاده از نرم افزارهای سیستم اطلاعات جغرافیایی و تلفیق لایه ها یک نقشه رستری حاصل شد. در تحلیل سلسله مراتبی با توجه به نظر کارشناسان پارامتر TDS بیشترین وزن را به خود اختصاص داد. نتایج ارزیابی کیفی بیانگر آن است که حدود 88 درصد منطقه مورد مطالعه در محدوده خوب و قابل قبول قرار دارد و حدود 12 درصد در محدوده نامناسب و بسیار نامناسب قرار دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
254 - بررسی مکان مناسب دفن پسماند شهری (مطالعه موردی: شهرستان شوشتر)
صالح ترکی زاده حسین اسلامییافتن مکان مناسب دفن بهداشتی پسماندهای شهری فرایندی پیچیده است که به عوامل و معیارهای مختلفی وابسته است. هدف از این تحقیق گزینش مکان مناسب جهت دفن بهداشتی مواد زاید جامد شهری در شهرستان شوشتر بر پایه معیارها و ضوابط زیست محیطی، بهداشتی و اقتصادی می باشد. در این تحقیق از چکیده کاملیافتن مکان مناسب دفن بهداشتی پسماندهای شهری فرایندی پیچیده است که به عوامل و معیارهای مختلفی وابسته است. هدف از این تحقیق گزینش مکان مناسب جهت دفن بهداشتی مواد زاید جامد شهری در شهرستان شوشتر بر پایه معیارها و ضوابط زیست محیطی، بهداشتی و اقتصادی می باشد. در این تحقیق از قابلیت ها و روش های مبتنی بر سیستم اطلاعات جغرافیایی و فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی استفاده شده است. در مرحله اول پارامترهای موثر بر مکان یابی دفن پسماند شامل زمین شناسی، نقشه های آبهای زیرزمینی، فاصله از چاهها، کاربری اراضی، گسل ها ، شیب زمین، رودخانه، مناطق سیل خیز، مناطق حفاظت شده، نقشه های فاصله از راههای اصلی، لایه فاصله از مراکز شهری روستایی و انتخاب شدند. بعد از تهیه نقشه های معیار، استانداردسازی لایه ها صورت گرفت. سپس با بکارگیری فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی، وزن معیارها محاسبه شده و بعد از اعمال وزن ها در لایه های متناظر با آنها، رویهم گذاری لایه ها با کمک توابع فازی انجام شد. نتیجه تلفیق لایه ها نشان دهنده مکان های مناسب دفن، زباله هستند. نقشه نهایى مکان یابى دفن پسماند طبقه بندی شد. نتایج نشان داد که مناطق اطراف روستاهای ابگنجی ، بنه کاظم ، شیر کشان و عبدالامیر به عنوان مناطق مناسب برای دفن پسماند شهری مناسب هستند. کلمات کلیدی: مکان یابی، دفن پسماند، تحلیل سلسله مراتبی فازی، سیستم اطلاعات جغرافیایی پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
255 - مکانیابی بهینه دفن زبالههای روستایی در شهرستان زریندشت
محسن شایان علی اکبر عنابستانی سجاد بازوندحفظ محیطزیست روستاها ازجمله ضرورتهای توسعه روستایی محسوب میشود. یکی از مسائلی که در مناطق روستایی اهمیت دارد مکان مناسب جهت دفع زباله است. هدف اصلی مطالعه حاضر، اعمال انواع عملیات تحلیلهای مکانی با بهرهگیری از فناوری سیستم اطلاعات جغرافیایی و تکنیک FAHPبه منظور مک چکیده کاملحفظ محیطزیست روستاها ازجمله ضرورتهای توسعه روستایی محسوب میشود. یکی از مسائلی که در مناطق روستایی اهمیت دارد مکان مناسب جهت دفع زباله است. هدف اصلی مطالعه حاضر، اعمال انواع عملیات تحلیلهای مکانی با بهرهگیری از فناوری سیستم اطلاعات جغرافیایی و تکنیک FAHPبه منظور مکانیابی محدودههای بهینه برای دفن زبالههای شهرستان زریندشت هست. به همین منظور، در مرحله اول، با استفاده از 9 لایه اطلاعاتی که شامل؛ لایههای اطلاعاتی فاصله از گسل، فاصله از مسیلها، زمینشناسی، جنس خاک، فاصله از جاده، فاصله از سکونتگاهها، ارتفاع، شیب و کاربری اراضی تشکیل شد. سپس پرسش نامهای به این منظور طراحی شد و توسط مهندسـین مشاور تهیه طرح هادی روستایی و کارشناسان بنیاد مسکن انقلاب اسلامی تکمیل گردید. در آخر 20 نفـر بـه ایـن پرسش نامه جواب کامل دادند . نتایج نشان میدهد بهینهترین مکان دفن زبالهها در نزدیکی راههای ارتباطی و نامناسبترین مکان در نزدیکی سکونتگاههای انسانی میباشند. همچنین نتایج بهدستآمده با استفاده ازFAHPنشان میدهد که معیار فاصله از سکونتگاههای انسانی بیشترین وزن را با ضریب 232/0 به خود اختصاص داده است و معیار ارتفاع کمترین وزن را به خود اختصاص داده است. از وسعت 4626 کیلومترمربعی شهرستان زریندشت، 83/3 درصد برای دفن زباله کاملاً مناسب، 98/48 درصد مناسب، 82/35 درصد نسبتاًمناسب، 03/9 درصد نامناسب و 33/2 درصد کاملاً نامناسب میباشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
256 - بررسی عدالت در سلامت با هدف دستیابی به دسترسی یکسان شهروندان به مراکز بهداشتی- درمانی (مطالعه موردی: شهر اردبیل)
فرهاد برندکتوزیع عادلانه امکانات و تسهیلات بهداشتی درمانی یکی از اصلیترین پیشنیازهای افزایش سطح بهرهمندی جامعه از شاخص سلامت عمومی میباشد. لذا، دسترسی عادلانه به خدمات بهداشتی-درمانی برای همه مردم در یک جامعه، موجب ارتقاء سطح سلامت و ایجاد فرصت برابر در آن جامعه میشود. هدف ا چکیده کاملتوزیع عادلانه امکانات و تسهیلات بهداشتی درمانی یکی از اصلیترین پیشنیازهای افزایش سطح بهرهمندی جامعه از شاخص سلامت عمومی میباشد. لذا، دسترسی عادلانه به خدمات بهداشتی-درمانی برای همه مردم در یک جامعه، موجب ارتقاء سطح سلامت و ایجاد فرصت برابر در آن جامعه میشود. هدف از این مطالعه (با روش توصیفی و تحلیلی)، ارزیابی عدالت در سلامت با ارزیابی دسترسی مردم به مراکز بهداشتی-درمانی شهر اردبیل با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و تکنیک CCR است. تحلیل پوششی دادهها از جمله ابزارهای مفید در درک محیط تصمیمگیری با پردازش اطلاعات اولیه میباشد. از این رو، با استفاده از GIS، شاخصهای فضایی تهیه گردید. سپس، با بهرهگیری از شاخصهای فضایی در ساختار مدل خروجی مبنای CCR، کیفیت دسترسی شهروندان به مراکز بهداشتی- درمانی ارزیابی شد. مطابق با نتایج بدست آمده، میانگین کارایی هستههای شهری اردبیل 0.45 میباشد. از میان هستههای شهری اردبیل، فقط 3 هسته شهری که شامل محدودهای بین میدان شهدا، شریعتی و 15 خرداد، محلات استاد شهریار، آزادگان و باغ قرهپاچه و همچنین محدودهی اطراف دریاچه شورابیل میباشد، دارای کارایی کامل میباشند. در تقسیم بندی کارایی در 3 قالب کارا(1=µ)، قابل قبول(0.7≤µ) و غیرقابل قبول(0.7≥µ)؛ از مجموع مساحت 6031 هکتاری و 421069 نفری هسته های شهری، مساحتی در حدود 1000هکتار با تحت پوشش داشتن 30 هزار ساکن در موقعیت کریدوری مرکزی- جنوبی با طول 6.5 کیلومتر، دارای کارایی کامل و قابل قبول می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
257 - مکان گزینی مراکز انتظامی در نواحی حاشیه نشین (مطالعه موردی: شهر بومهن)
مرتضی نجفی سید خلیل سید علی پور حسین نوایینواحی حاشیه نشین ، نواحی هستند که ویژگی های خاص ممتدی در ابعاد کالبدی، اقتصادی، محیطی، اجتماعی و فرهنگی را دارا هستند. این نواحی خودرو و بدون برنامه ریزی بوده و عموما به سبب وجود ویژگی های مطرحی از جمله چالش های اقتصادی ، گروه های جمعیتی ، مهاجرت ها ، بافت های بدون برنا چکیده کاملنواحی حاشیه نشین ، نواحی هستند که ویژگی های خاص ممتدی در ابعاد کالبدی، اقتصادی، محیطی، اجتماعی و فرهنگی را دارا هستند. این نواحی خودرو و بدون برنامه ریزی بوده و عموما به سبب وجود ویژگی های مطرحی از جمله چالش های اقتصادی ، گروه های جمعیتی ، مهاجرت ها ، بافت های بدون برنامه ریزی و ارگانیک از سطح امنیت پایینی برخوردار هستند و چالش هایی را در تامین امنیت برای نیروی انتظامی ایجاد کرده اند. شهر بومهن نیز از جمله نواحی بوده که با پدیده حاشیه نشینی درون شهری روبه رو بوده است. ویژگی های خاص شهر بومهن چه از ابعاد محیطی و چه اقتصادی و کالبدی سبب گشته تامین امنیت در شهر توسط نیروی انتظامی با مشکل روبه رو شود. از این رو هدف این مقاله مکان گزینی مراکز انتظامی در نواحی حاشیه نشین شهر بومهن بوده تا با توجه به متغیر های تاثیر گذار بر مکان گزینی مناطق مساعد برای ایجاد مراکز انتظامی در شهر بومهن جانمایی شود. این پژوهش از نوع کاربردی-نظری و روش پژوهش آن به صورت توصیفی-تحلیلی بوده بدین منظور پس از استخراج متغیر ها به وسیله مطالعه اسناد مربوطه و تنظیم پرسشنامه فازی و استفاده از روش سلسله مراتب فازی(FAHP) و نرم افزار GIS نقشه های مفهومی تولید و روی هم گذاری شد .با روی هم گذاری لایه ها مناطق محدوده خیابان باهنر در شمال جاده دماوند و محدوده خیابان عسگری در جنوب جاده دماوند محدوده های مناسب برای ایجاد مراکز انتظامی در شهر بومهن بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
258 - بررسی توزیع مکانی کاربریهای ورزشی شهر ایلام و تعیین پهنههای مناسب به منظور ارائه الگوی مطلوب در شهر ایلام
پاکزاد آزادخانی جعفر حسین زاده سارا اسفندیارییکی از مهمترین مشکلات فضاهای ورزشی در شهرهای ایران عدم توجه به مکانیابی درست اینگونه فضاهاست. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی توزیع مکانی کاربری ورزشی شهر ایلام و تعیین پهنههای مناسب به منظور ارائه الگوی مطلوب میباشد. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی و از نوع کاربردی اس چکیده کاملیکی از مهمترین مشکلات فضاهای ورزشی در شهرهای ایران عدم توجه به مکانیابی درست اینگونه فضاهاست. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی توزیع مکانی کاربری ورزشی شهر ایلام و تعیین پهنههای مناسب به منظور ارائه الگوی مطلوب میباشد. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی و از نوع کاربردی است. شیوه گردآوری اطلاعات در آن کتابخانهای و میدانی با استفاده از ابزار پرسشنامه و نقشههای GIS میباشد. جامعه آماری این پژوهش را کارشناسان مدیریت شهری و تربیتبدنی مناطق 4گانه شهر ایلام تشکیل میدهد. که تعداد 20 نفر از آنها به شیوه در دسترس انتخاب و از آنها نظرخواهی شد. تجزیه و تحلیل داده-ها با استفاده از نرمافزارهای GIS و AHP انجام شده است. نتایج حاصل از بررسی دادهها نشان داد که فضاهای ورزشی در شهر ایلام از توزیع مناسبی برخوردار نیستند و در احداث فضاهای ورزشی به معیارها و استانداردهای مهم مکانیابی فضای ورزشی توجه زیادی نشده است. همچنین از نظر کارشناسان معیار تراکم جمعیت از مهمترین معیارهای تعیین فضاهای ورزشی است. در این پژوهش 11 هکتار از اراضی شهری شهر ایلام به عنوان بهترین مکانهایی که قابلیت احداث فضای ورزشی جدید، براساس معیارها و استانداردهای تعیینشده، دارند معرفی و پیشنهاد شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
259 - کاربرد شبکه عصبی مصنوعی وCellular Automata در مدل سازی و پیش بینی تغییرات کاربری اراضی شهر بوانات
مرضیه موغلیمقدمه: امروزه به دلیل ارزش بالای زمین و محدودیت منابع طبیعی در شهر بوانات پیش بینی تغییرات کاربری اراضی در این شهر از اهمیت بسزائی برخوردار است.هدف پژوهش: تعیین میزان توانائی در مدلسازی پدیده های مکان یابی در شهر بوانات یکی از اهداف اصلی تحقیق می باشد. روش شناسی: با ت چکیده کاملمقدمه: امروزه به دلیل ارزش بالای زمین و محدودیت منابع طبیعی در شهر بوانات پیش بینی تغییرات کاربری اراضی در این شهر از اهمیت بسزائی برخوردار است.هدف پژوهش: تعیین میزان توانائی در مدلسازی پدیده های مکان یابی در شهر بوانات یکی از اهداف اصلی تحقیق می باشد. روش شناسی: با توجه به کاربردی و توسعه ای بودن در این تحقیق از شبکه های عصبی مصنوعی برای کالیبراسیون مدل برای فاکتورهای مؤثر در شهر بوانات استفاده شده و از نرم افزار پردازش تصویر ENVI و Arc GIS بهره گرفته شده است.روش شناسی: با توجه به کاربردی و توسعه ای بودن در این تحقیق از شبکه های عصبی مصنوعی برای کالیبراسیون مدل برای فاکتورهای مؤثر در شهر بوانات استفاده شده و از نرم افزار پردازش تصویر ENVI و Arc GIS بهره گرفته شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: شهرستان بوانات واقع در 240 کیلومتری شهر شیراز به مساحت 2/4992 کیلومترمربع می باشد که در موقعیت 46/30 درجه شمالی و 67/53 درجه شرقی قرار گرفته است.یافته ها: در طراحی مدلسازی رشد شهری در بوانات در بین سال های 2003 تا 2018 با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی مشاهده شد که به دو دلیل عمده مدل مذکور جهت پیش بینی تغییرات کاربری اراضی شهر بوانات مناسب می باشد که دلیل اول آن میزان توانائی مدل CA و دلیل دوم دست یابی به مدلی برای تغییر و گسترش شهری با تغییر در کاربری اراضی شهری می باشد.نتیجه گیری: پس از بررسی یافته ها مشخص گردید که شبکه راه ها یکی از مهمترین عوامل در رشد و گسترش شهر بوانات بوده و علاوه بر آن درصد شیب زمین از پارامترهای مؤثر در مدلسازی شهر بوانات می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
260 - اولویت بندی نواحی شهری به منظور احداث فضای سبز( پارکها) (نمونه موردی : منطقه ۳ شهرداری کرمانشاه)
نساء هاشمی مسلم رستمیمقدمه: فضای سبز شهری، از جمله کاربری هایی است که توزیع و پراکنش آن در سطح شهر اهمیت زیادی دارد و از آن به عنوان شش های تنفسی شهرها یاد می کنند. فضاهای سبز می بایست مؤلّفه هایی چون امکانات، دسترسی راحت، توزیع مناسب در سطح شهر و مساحت مناسب داشته باشند تا بتوانند نقش خود چکیده کاملمقدمه: فضای سبز شهری، از جمله کاربری هایی است که توزیع و پراکنش آن در سطح شهر اهمیت زیادی دارد و از آن به عنوان شش های تنفسی شهرها یاد می کنند. فضاهای سبز می بایست مؤلّفه هایی چون امکانات، دسترسی راحت، توزیع مناسب در سطح شهر و مساحت مناسب داشته باشند تا بتوانند نقش خود را به درستی انجام دهند. بنابراین تعیین مکان بهینه، کارآیی فضای سبز را به حداکثر می رساند و خدمات بهتری را برای استفاده کنندگان ارائه می نماید. به همین دلیل فضاهای سبز شهری باید به نحوی مطلوب در سطح شهرها مکان یابی شوند.هدف: هدف از این پژوهش مکانیابی فضاهای سبز شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS و مدل (AHP) در منطقه 3 کلانشهر کرمانشاه براساس معیارهای استاندارد، در نهایت مکانهای مناسب برای احداث فضاهای سبز جدید شناسایی شود.روششناسی تحقیق: پژوهش حاضر براساس روش توصیفی- تحلیلی و با تأکید بر جنبه کاربردی در سال 1400 انجام شد و سعی در شناسایی مکانهای بهینه برای احداث فضاهای سبز جدید در منطقه 3 شهر کرمانشاه براساس ضوابط مکانیابی، دارد. برای این منظور از معیارهای نزدیکی به کاربری مسکونی، شبکه معابر، کاربری آموزشی، کاربری فرهنگی، نزدیکی به رودخانه، وجود زمین های بایر، فاصله از فضای سبز موجود، فاصله از کارگاهها و کارخانهها و از روش تصمیمگیری چند معیاره ((AHP در محیط Arc/GIS استفاده شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: محدوده مورد مطالعه منطقه 3 شهر کرمانشاه می باشد. که با مساحتی در حدود 1886 هکتار و با جمعیتی بالغ بر 165023 نفر در جنوب شرق شهر کرمانشاه واقع شده است.یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که، سرانه فضای سبز منطقه 3 شهر کرمانشاه کمتر از استانداردهای تعریف شده میباشد (96/1 مترمربع)، بطوری که 12/38 درصد جمعیت منطقه فاقد پوشش مناسب فضای سبز هستند. این مناطق در بخشهای شرقی (که قبلاً جزء روستا بوده و در سال های اخیر به محدوده شهر الحاق شده است)، بخشهایی از غرب شهر که جز بافت فرسوده هستند و بخش های جنوبی منطقه قرار دارند. نقشه نهایی بدست آمده نشان داد که قسمت های غرب تا شمال غرب، بخش های از شرق تا جنوب شرق و بخش هایی از جنوب بهترین مکان برای احداث فضای سبز در منطقه 3 شهر کرمانشاه میباشد.نتایج: نتایج کلی پژوهش نشان داد که در منطقه مورد مطالعه با تجزیه و تحلیل پارامترهای ذکر شده، مکان های مناسب برای ایجاد فضای سبز مشخص شد. با توجه به اینکه مدل AHP برای ارزیابی مناسب بودن دسترسی فضای سبز در این مطالعه نتایج مناسبی داشت پیشنهاد می شود از این مدل در مطالعات آینده برای ارزیابی فضای سبز در سایر مناطق شهر کرمانشاه نیز استفاده گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
261 - اولویتبندی شاخصهای رشد هوشمندجهت شناسایی ظرفیتهای کالبدی برای توسعه میان افزا با تأکید بر سناریونویسی (مطالعه موردی: منطقه 3 تبریز)
حسن محمودزاده رویا عابدینی ایرانقمقدمه: امروزه توسعه میان افزای شهری به ویژه برای شهرهایی که با محدودیت توسعه افقی مواجه اند روش مناسبی شناخته شده است، که در این میان رشد هوشمند شهری تأکید زیادی بر مسائلی مانند کاربری های مختلط دارد. هدف: پژوهش حاضر با هدف اولویت بندی شاخصهای رشد هوشمندجهت شناسایی ظرف چکیده کاملمقدمه: امروزه توسعه میان افزای شهری به ویژه برای شهرهایی که با محدودیت توسعه افقی مواجه اند روش مناسبی شناخته شده است، که در این میان رشد هوشمند شهری تأکید زیادی بر مسائلی مانند کاربری های مختلط دارد. هدف: پژوهش حاضر با هدف اولویت بندی شاخصهای رشد هوشمندجهت شناسایی ظرفیت کالبدی برای توسعه میانافزا با تاکید سناریونویسی منطقه 3 تبریز، با 26 مولفه رشد هوشمند در قالب 3 شاخص اجتماعی، کالبدی وزیست محیطی با استفاده از روش معادلات ساختاری و تحلیل چند متغییره فازی در محیط GIS انجام شده است. قلمرو جغرافیایی پژوهش: منطقه 3 شهر تبریز که به عنوان یکی از مناطق دهگانه شهرداری حدود 3/11 درصد از مساحت شهر تبریز را شامل شده است. روش شناسی تحقیق: پژوهش حاضر باماهیت کاربردی-عملی و روش توصیفی-تجربی است. گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته شده است که نمونه آماری مشتمل بر 373 نفراز ساکنان منطقه3 تبریز بطور تصادفی انتخاب شده اند. با استفاده از آزمون رگرسیون خطی در نرم افزار SPSS، اولویت بندی شاخصهای پنهان و با استفاده از آزمون بارهای عاملی در نرم افزار LISREL، شاخص های آشکاربراساس اهمیت اولویت بندی شدندو برای تهیه نقشه شاخصهای موثر، ازمدل منطق فازی در قالب GIS استفاده شده است. یافته ها و بحث: عوامل موثر در هوشمندی در سطح منطقه 3 به ترتیب اهمیت اجتماعی،کالبدی و زیست محیطی اولویت بندی شده اند، و با ارائه سناریوهایی در جهت اطلاح و بهبود کاربریهای مختلط، فضای سبز، ایجاد جوامع پیاده محور در منطقه تاکید شد و پیشنهادهایی، بر تقویت شاخص های مؤثر براساس اولویت آنها تأکید شده است. نتایج: نتایج حاصل از تحلیل نشان می دهد که بعضی از قسمتهای منطقه در وضعیت مطلبوبی نیستند؛ بطوری که محله های شمالی در سطح متوسط روبه بالا و محله های غربی در سطح کاملا مطلوب و محله های جنوبی و جنوب شرقی در سطح خیلی پایین قرار دارند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
262 - برنامهریزی و طراحی پایگاه دادههای اقتصادی - اجتماعی در GIS (مطالعه موردی: استان اردبیل)
علیرضا استعلاجیاز قابلیت‎های یک پایگاه اطلاعاتی، مدیریت اطلاعات و قابلیت دستیابی به داده‎های مختلف آن بر حسب نیاز می‎باشد. در طراحی پایگاه اطلاعات در محیط GIS بر اساس تحلیل نیازهای انجام شده، ساختار داده ‎ها باید ‎به گونه‎ای طراحی گردد که ارتباط‎های منطقی ب چکیده کاملاز قابلیت‎های یک پایگاه اطلاعاتی، مدیریت اطلاعات و قابلیت دستیابی به داده‎های مختلف آن بر حسب نیاز می‎باشد. در طراحی پایگاه اطلاعات در محیط GIS بر اساس تحلیل نیازهای انجام شده، ساختار داده ‎ها باید ‎به گونه‎ای طراحی گردد که ارتباط‎های منطقی بین داده‎ها‎ حفظ شده و بر اساس آن بتوان سیستم مدیریت داده‎‎‎های موجود را پیاده سازی نمود. با توجه به استفاده از منابع متفاوت اطلاعاتی درتکمیل داده‎‎‎های بانک اطلاعاتی باید الگوریتم مدیریت داده‎ها‎ با قابلیت بازیابی و دسترسی به رکوردها و لایه‎‎‎های اطلاعاتی سایر منابع اطلاعاتی بر حسب موقعیت جغرافیایی و در شرایط مورد نیاز کاربر، طراحی و در محیط نرم‎افزاری بستر GIS انتخاب و پیاده‎سازی گردد. پایگاه داده‎‎‎های اقتصادی-اجتماعی استان اردبیل در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) طراحی و داده‎‎‎های آن بصورت مدل بُرداری (رقومی یا وکتوری) و مدل رستری (تصویری یا سلولی) در قالب پایگاه داده نرم‎افزار ArcGIS نسخه 9.3 ذخیره شده است. داده‎‎‎های وکتوری استان شامل داده‎‎‎های مکانی و توصیفی‎‎‎ می‎باشد که داده‎‎‎های مکانی استان شامل لایه‎‎‎های تقسیمات کشوری، لایه‎‎‎های مراکز واحد‎‎‎های سیاسی، لایه مرزهای بین‎المللی استان با کشور جمهوری آذربایجان، لایه آبراهه‎ها‎ و رودهای استان، لایه منحنی‎‎‎های میزان و نقاط ارتفاعی، لایه جاده‎ها، لایه دریاچه‎‎‎های داخلی، لایه شهرهای استان و لایه‎‎‎های تصویری از قبیل تصویر مدل رقومی ارتفاع زمین، تصویر ماهواره‎‎ای ‎استان و نقشه‎‎‎های اسکن شده استان‎‎‎ می‎باشد. بدین ترتیب حجم عظیمی از داده‎‎‎های مکانی استان بعد از تبدیل به مدل بُرداری در قالب پایگاه داده‎‎‎های جغرافیایی (GDB) وارد سیستم اطلاعات جغرافیایی گردیده‎اند. با توجه به انواع داده‎‎‎های ذخیره شده در سیستم، انجام تحلیل‎‎‎های مختلف مکانی و توصیفی و گزارش‎گیری‎‎‎های متنوع از پایگاه داده‎ها‎ فراهم گردیده که استفاده از آنها در برنامه‎ریزی‎‎‎ها لازم و کمک به تصمیم‎گیران امور مربوطه امکان‎پذیر‎‎‎ می‎باشد که در مقاله حاضر به برخی از آنها اشاره خواهد شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
263 - تحلیل تناسب زمین جهت توسعه کالبدی با استفاده از روش تحلیل تصمیم چند معیاره (MCDA) مبتنی بر سیستم اطلاعات جغرافیایی (نمونه مورد مطالعه: شهر بابلسر)
صدیقه لطفی کیومرث حبیبیتوسعه کالبدی بدون برنامه و اندیشیده نشده یکی از مهمترین معضلاتی می باشد که شهرهای کشورهای جهان سوم با آن مواجه هستند. این مسأله در کشور ما نیز در اکثر شهرها دیده می شود. شناخت و مکانیابی اراضی مناسب برای توسعه کالبدی شهرها می تواند اقدامی مهم و اساسی در جهت کاهش مشکلات چکیده کاملتوسعه کالبدی بدون برنامه و اندیشیده نشده یکی از مهمترین معضلاتی می باشد که شهرهای کشورهای جهان سوم با آن مواجه هستند. این مسأله در کشور ما نیز در اکثر شهرها دیده می شود. شناخت و مکانیابی اراضی مناسب برای توسعه کالبدی شهرها می تواند اقدامی مهم و اساسی در جهت کاهش مشکلات ناشی از توسعه کالبدی بدون برنامه و لجام گسیخته باشد. این شناخت می بایست با درنظر گرفتن مهمترین پارامترهای محیطی، اجتماعی، اقتصادی و همچنین لحاظ کردن اهمیت هر کدام از این پارامترها صورت بگیرد تا توسعه کالبدی شهر کمترین تبعات زیست محیطی، اجتماعی، اقتصادی و ... را بر شهروندان و منطقه تحمیل کند. این پژوهش به دنبال آن است تا مدلی را جهت تحلیل تناسب زمین جهت توسعه کالبدی شهرها با استفاده از روش تحلیل تصمیم چند معیاره (MCDA) در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) ارائه داده و در ادامه از این مدل جهت مکانیابی مناسبترین اراضی برای توسعه کالبدی شهر بابلسر استفاده کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
264 - ارزیابی روند تغییرات کاربری اراضی در توسعه فضایی شهرکرمانشاه با استفاده GIS و RS (مطالعه موردی: محله جعفرآباد کرمانشاه)
مجید شمس طیبه کرمی نژادبر اثر فعالیت های انسان و پدیده های طبیعی چهره زمین همواره دستخوش تغییر می شود سرعت وتنوع این تغییر و تحول در محیط های شهری بیش از سایر مناطق می باشد از این رو و برای مدیریت بهینه ی مناطق شهری آگاهی از نسبت تغییرات کاربری اراضی از ضروریات محسوب می شود در این میان اس چکیده کاملبر اثر فعالیت های انسان و پدیده های طبیعی چهره زمین همواره دستخوش تغییر می شود سرعت وتنوع این تغییر و تحول در محیط های شهری بیش از سایر مناطق می باشد از این رو و برای مدیریت بهینه ی مناطق شهری آگاهی از نسبت تغییرات کاربری اراضی از ضروریات محسوب می شود در این میان استفاده از تکنولوژی سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی به عنوان بهترین وسیله برای آشکار سازی وارزیابی تغییرات شناخته شده اند. چرا که با پیشرفت های انجام گرفته در این تکنولوژی و تولید تصاویر ماهواره ای با قدرت تفکیک طیفی و مکانی بالا می توان تغییرات کاربری اراضی شهری را برآورد نموده و نسبت به مدیریت آن ها ا قدام نمود. در تحقیق حاضر تغییرات کاربری اراضی محله جعفرآباد در سه دوره زمانی مورد ارزیابی قرار گرفته است. برای انجام تحقیق از عکس هوایی سال 1351 و تصاویر ماهواره ای و عکس هوایی سالهای 1375 و 1385 استفاده شده و همچنین از نرم افزار تحلیل گر سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS ) برای تهیه و تحلیل شکل کاربری اراضی سه دوره ای مختلف استفاده شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
265 - مکانیابی پهنه های اکوتوریستی شهرستان پلدختر در فصول سال بر اساس GIS با تأکید بر زاویه تابش خورشید
محمود خسروی مهدی مهدی نسب بهمن شفیعیصعنت گردشگریبهعنوانیکیازمنابعدرآمدوایجاداشتغالدرسطحملیومنطقه ایمی تواند رهیافتیبرایتوسعهاقتصادیدرقلمروملیباشد. یکی از منابعی که امروزه توجه برنامه ریزان در امر گردشگری را پیش از پیش به خود جلب کرده، اکوتوریسم هستند. شهرستان پلدختر به دلیل داشتن میراث های طبیعی مستعد چکیده کاملصعنت گردشگریبهعنوانیکیازمنابعدرآمدوایجاداشتغالدرسطحملیومنطقه ایمی تواند رهیافتیبرایتوسعهاقتصادیدرقلمروملیباشد. یکی از منابعی که امروزه توجه برنامه ریزان در امر گردشگری را پیش از پیش به خود جلب کرده، اکوتوریسم هستند. شهرستان پلدختر به دلیل داشتن میراث های طبیعی مستعد، آثار و ابینه تاریخی، شرایط اقلیمی منحصر به فرد آب و هوای معتدل در دوره سرد سال، جاذبه تالاب های 11 گانه، آداب و رسوم و فرهنگ غنی و کهن از نظر اکوتوریسم و ژئوتوریسم دارای پتانسیل های مناسبی است. این پژوهش در راستای این سوال ها صورت گرفته است: بهترین زمان برای انجام فعالیت های اکوتوریستی در شهرستان پلدختر چه فصلی می باشد؟ در بین انواع فعالیت های اکوتوریستی کدام یک بیشترین پتانسیل را در شهرستان پلدختر دارند؟ جهت دستیابی به اهداف تحقیق، عوامل مورفولوژیک شیب، جهت شیب (مقدار تابش دریافتی در فصول مختلف)، ارتفاع و کاربری اراضی را به منظور بررسی امکان سنجی فعالیت های اکوتوریستی در منطقه بوسیله توابعOverlayاز نوع هم پوشانی منطقی (Logical overlay) و هم پوشانی اجتماعی، با یکدیگر ترکیب نموده تا پهنه های مناسب اکوتوریستی در فصول مختلف سال مشخص شده باشند. نتایج پژوهش نشان داد که از بین فعالیت های مختلف اکوتوریستی، فعالیت طبیعت گردی با 82/81درصد سطح شهرستان پلدختر بیشترین پتانسیل مناسب فعالیت اکوتوریستی را در شهرستان دارا می باشد. از لحاظ تغییرات روزانه پهنه های مناسب اکوتوریستی، به ترتیب موقع انقلاب تابستانی با 2 /10 درصد و هنگام اعتدالین با 3/3 درصد، بیشترین و کمترین نوسانات روزانه را داشته اند. بنابراین بهترین زمان برای فعالیت اکوتوریستی در شهرستان پلدختر موقع اعتدالین می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
266 - راهکارهای توسعه توریسم کوهستانی در شهرستان املش با مدل تحلیلی SWOT
تیمور آمار علی صفاری رادمناطق کوهستانی در جهان به عنوان یکی از مقصدهای مورد علاقه گردشگران است. فقدان برنامه مناسب از سوی سازمان های ذی ربط و ناآگاهی گردشگران از پتانسیل های گردشگری روستاهای کوهستانی و عدم تمایل سرمایه گذاری بخش خصوصی در فقدان تأسیسات و تجهیزات مناسب برای گردشگران در محدوده چکیده کاملمناطق کوهستانی در جهان به عنوان یکی از مقصدهای مورد علاقه گردشگران است. فقدان برنامه مناسب از سوی سازمان های ذی ربط و ناآگاهی گردشگران از پتانسیل های گردشگری روستاهای کوهستانی و عدم تمایل سرمایه گذاری بخش خصوصی در فقدان تأسیسات و تجهیزات مناسب برای گردشگران در محدوده های کوهستانی باعث گردیده است صنعت گردشگری در این مناطق دچار توسعه نیافتگی گردد. پژوهش حاضر در یکی از محدوده های کوهستانی استان گیلان و در راستای پاسخ گویی به این سوال بانجام رسیده که مزیت ها و محدودیت های توسعه توریسم در منطقۀ کوهستانی شهرستان املش کدامندو چه راهکارهایی جهت توسعۀ توریسم کوهستانی وجود دارد؟ با توجه به اینکه شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید و برنامه ریزی در جهت رفع محدودیت ها و تقویت مزیت ها و ایجاد تحولات اقتصادی و اجتماعی در منطقه از اهداف بارز این تحقیق است، بدین منظور مقاله حاضر با استفاده از روش پیمایش (توصیفی- تحلیلی)، مطالعات میدانی و تکمیل پرسش نامه توسط سه نمونه جامعۀ آماری (گردشگران، خانوار روستایی (مردم)، مدیران محلی) و تعیین نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید در قالب عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، طبیعی و کالبدی و نهادی به شیوه SWOT به تدوین استراتژیهای چهارگانه در جهت توسعه توریسم کوهستانی در شهرستان املش پرداخته است. مطالعات و بررسی ها نشان داد که با توجه به وجود نقاط قوت و فرصت در منطقه، میزان تهدیدها و ضعف ها نیز بسیار بالاست و منطقه به لحاظ توسعه گردشگری از سطح آسیب پذیری برخوردار است و توزیع و تخصیص مجدد منابع و برنامه ریزی درست و منطقی در سطح منطقه امری الزامی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
267 - ارزیابی و مکانیابی بهینه پارکینگ های عمومی با استفاده از مدل AHP در شهر رشت
فرهاد جوان مرضیه غنی پور تفرشیپارکینگ ها به عنوان یکی از مهمترین زیرساختهای شهری نقش عمدهای در کاهش پارک حاشیهای و روانی ترافیک ایفا میکنند. امروزه در کلانشهرها به علت محدودیت زمین و فضا با ایجاد پارکینگ های عمومی مدیریت بهینه در جهت افزایش خدماتدهی به حجم زیادی از وسایط نقلیه اعمال میشود، پ چکیده کاملپارکینگ ها به عنوان یکی از مهمترین زیرساختهای شهری نقش عمدهای در کاهش پارک حاشیهای و روانی ترافیک ایفا میکنند. امروزه در کلانشهرها به علت محدودیت زمین و فضا با ایجاد پارکینگ های عمومی مدیریت بهینه در جهت افزایش خدماتدهی به حجم زیادی از وسایط نقلیه اعمال میشود، پارکینگ ها عمومی زمانی میتوانند کارایی لازم را داشته باشند که از مکانیابی بهینه فضا- مکانی برخوردار گردند. رشت و شبکه حملونقل آن در حال حاضر با مشکل اساسی کمبود پارکینگ جهت کاربری مسکونی و سایر کاربریها روبرو بوده و بارگذاری فعالیتها بدون توجه به این کاربری سبب گردیده که این مسئله به تدریج به عنوان یک معضل شهری خود را بروز دهد. این مشکل در نقاط پرتراکم که از کاربریهای چندگانه شهری به ویژه کاربری اداری - تجاری و گذران اوقات فراغت برخوردارند خود را به شکل حادی نمایان میسازد شهر رشت به لحاظ عدم برخورداری از شبکه بزرگراهی علاوه بر عبور و مرور داخلی ناحیه، پذیرای حملونقل عبوری سایر نواحی استان نیز بوده و عدم مکانیابی بهینه پارکینگ های موجود از مشکلات مهم این شهر است. در این پژوهش به منظور مکانیابی بهینه پارکینگ های عمومی در جهت کارایی بیشتر محدوده مورد مطالعه ابتدا مطالعات اولیه جهت شناسایی معیارهای تأثیرگذار بر انتخاب محل بهینه پارکینگ انجام، و با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، وزن دهی معیارها صورت پذیرفت و در نهایت با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) محدودههای مناسب جهت احداث پارکینگ های عمومی پیشنهاد گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
268 - بررسی زیست محیطی محل دفن زباله های شهر خرم آباد و مکان یابی محل دفن بهینه با استفاده از روش ترکیبی تحلیل سلسله مراتبی و سیستم اطلاعات جغرافیایی
وهاب امیری سلمان سوری شهرام حسنوندتعیین محل دفن زباله های شهری به دلیل تاثیر فراوان بر اقتصاد، اکولوژی و محیط زیست هر منطقه، یک مساله مهم در فرآیند برنامه ریزی شهری می باشد. در فرآیند تعیین محل دفع زباله های شهری سعی بر آن است تا نقاطی با کم ترین خطرات برای محیط زیست و سلامت انسان مد نظر قرار گیرند. هدف چکیده کاملتعیین محل دفن زباله های شهری به دلیل تاثیر فراوان بر اقتصاد، اکولوژی و محیط زیست هر منطقه، یک مساله مهم در فرآیند برنامه ریزی شهری می باشد. در فرآیند تعیین محل دفع زباله های شهری سعی بر آن است تا نقاطی با کم ترین خطرات برای محیط زیست و سلامت انسان مد نظر قرار گیرند. هدف از این مطالعه، تعیین محل مناسب جهت دفن زباله های شهری شهر خرم آباد با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (Geographic Information System، GIS) و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (Analytic Hierarchy Process،AHP) می باشد. بدین منظور، ابتدا بر اساس بررسی و ارزیابی ۱۳ پارامتر فاصله از شهر، روستا، رودخانه، آب های زیرزمینی، گسل، جاده های اصلی و فرعی، فرودگاه، اماکن تاریخی، لیتولوژی، کاربری اراضی، شیب و ارتفاع، نقشه مکان یابی شهر خرم آباد تهیه گردید. در ادامه، با توجه به مساحت مورد نیاز جهت دفن پسماندهای این شهر، دو مکان به عنوان گزینه های نهایی انتخاب و با یکدیگر مقایسه شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
269 - ارزیابی عوامل و ارائه ی راهکار جهت تثبیت زمین لغزش در منطقه پادنای سمیرم
علیرضا عنایتی مقدم Akbar Ghazifard همایون صفایی کورش شیرانیمنطقه پادنای سمیرم با وسعت تقریبی حدود 70 کیلومتر مربع در جنوب استان اصفهان قرار گرفته است. هر ساله زمین لغزش های فراوانی در منطقه رخ داده که باعث تخریب تنها جاده ی مواصلاتی بین روستاهای سرباز – دشتبال شده است. در این مقاله پس از شناسایی عوامل مؤثر در وقوع زمین لغ چکیده کاملمنطقه پادنای سمیرم با وسعت تقریبی حدود 70 کیلومتر مربع در جنوب استان اصفهان قرار گرفته است. هر ساله زمین لغزش های فراوانی در منطقه رخ داده که باعث تخریب تنها جاده ی مواصلاتی بین روستاهای سرباز – دشتبال شده است. در این مقاله پس از شناسایی عوامل مؤثر در وقوع زمین لغزش های منطقه توسط سیستم اطلاعات جغرافیایی و محیط نرم افزاری الویس (ILWIS- The Integrated Land and Water Information System) راهکارهای مناسبی جهت تثبیت آنها ارائه شد. پس از تهیه نقشه پراکندگی زمین لغز شها، عوامل مؤثر در وقوع زمی نلغزش های منطقه شامل لیتولوژی، فاصله از آبراهه ها، شیب، میزان بارش سالیانه، فاصله از جاده، پوشش گیاهی و فاصله از گسل شناسایی و در نهایت نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش حاصل گردید. بر اساس نتایج حاصل در کل گستر هطرح، چیزی در حدود 40 درصد خطر نسبی بسیار بالا، 26 درصد خطر نسبی بالا، 20 درصد خطر نسبی متوسط و 14 درصد خطر نسبی پایین را نشان دادند. در نهایت راهکارهایی از قبیل استفاده از گابیون و یا قطعات سنگی بزرگ در محل تماس دامنه ها با رودخانه، کاهش شیب های تند با توجه به لیتولوژی مارنی، استفاده از کانال های انحرافی با توجه به شکل مئاندری رودخانه، ایجاد شبکه زهکشی سطحی به شکل دندریتی جهت خروج آ بهای سطحی و بهبو دپوشش گیاهی، پیشنهاد گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
270 - اکتشاف ذخایر طلای هیدروترمال با استفاده از انواع عملگرهای فازی در محیط GIS در منطقه تربت حیدریه
حسین شاهی ابوالقاسم کامکار روحانییکی از روش های تهیه نقشه پتانسیل معدنی به کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی (Geography information system, GIS)، استفاده از روش منطق فازی است. منطق فازی، یکی از روش های متکی بر دانش است. به کمک این روش، ب هویژه در مواردی که اندی سهای معدنی و کان یسازی محدود باشند، بر اساس نظر چکیده کاملیکی از روش های تهیه نقشه پتانسیل معدنی به کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی (Geography information system, GIS)، استفاده از روش منطق فازی است. منطق فازی، یکی از روش های متکی بر دانش است. به کمک این روش، ب هویژه در مواردی که اندی سهای معدنی و کان یسازی محدود باشند، بر اساس نظر کارشناس و با اختصاص ضرایب و وزن های منطقی به لایه های اطلاعاتی، می توان به نتایج قابل قبولی دست یافت. در این پژوهش، به منظور تهیه نقشه پتانسیل معدنی مطلوب طلای هیدروترمال در منطقه تربت حیدریه در استان خراسان رضوی، از روش منطق فازی بر روی داد ه های آلتراسیونی حاصل از تصاویر ماهواره ای، ژئوفیزیک هوایی، زمین شناسی، ساختاری و ژئوشیمیایی رسوبات آبراه ه ای استفاده شد . در ادامه، مناطق احتمالی کانی زایی به ترتیب اولویت بر روی نقشه مشخص شدند. وجود اندیس ها و رگه های اصلی کانی سازی منطقه در این محدوده ها، نشان دهنده ی کارآمد بودن این روش است. در نهایت، نتایج حاصل از 5 عملگر روش فازی نیز با یکدیگر مقایسه شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
271 - بررسی رفتار مسیریابی مراجعین کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران با استفاده از سیستم اطلاعات مکانی
فهیمه باب الحوائجی رویا پورنقیهدف: این تحقیق با هدف شناخت رفتار مسیریابی کاربران از ورودی ساختمان کتابخانه با استفاده از مشاهده هدفمند و همچنین شناخت پر ترددترین مسیرها برای تعیین مکانهای بازاریابی خدمات در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران با استفاده از نرمافزار سیستم اطلاعات مکانی انجام شده است. رو چکیده کاملهدف: این تحقیق با هدف شناخت رفتار مسیریابی کاربران از ورودی ساختمان کتابخانه با استفاده از مشاهده هدفمند و همچنین شناخت پر ترددترین مسیرها برای تعیین مکانهای بازاریابی خدمات در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران با استفاده از نرمافزار سیستم اطلاعات مکانی انجام شده است. روش پژوهش: این تحقیق با روش تجربی و با استفاده از یک سیاهه وارسی از طریق مشاهده مستقیم مسیرهای تردد مراجعین از درب ورودی طبقه همکف و ورودی پلههای طبقه اوّل، درکتابخانه مرکزی دانشگاه تهران انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کاربران و مراجعه کنندگان کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران بودند. به جای نمونهگیری از خود کاربران، مدت زمانی گردآوری دادهها نمونهگیری شده است. بعد از تحلیل مسیرها و تعیین میزان تردد در هر مسیر مشخص با استفاده از نرمافزار آماری اسپیاساس، اطلاعات وارد نرمافزار آرکجیآیاس شد و پایگاه اطلاعات مکانی مسیرهای کاربران کتابخانه ایجاد شد و با استفاده از زبان ساختیافته جستوجوی پایگاه داده جستوجوی پرترددترین مسیرها انجام و نقشههایی از پلان کتابخانه که مسیرها بر روی آن مشخص شده بودند از نرمافزار استخراج گردید. یافتهها: در این تحقیق بیش از 360 مسیر ورودی مشاهده شد، اما تنها 5 مسیر مشخص توسط بیش از 50 درصد مراجعین همیشگی برای ورود به کتابخانه انتخاب شده بود. مسیر" درب ورودی کتابخانه، سپس رفتن به طبقه اوّل از سمت پلههای چپ"، با 7/25 درصد، به عنوان اولین مسیر پرتردد و مسیر "درب ورودی، مسئول کیفداری، کیفداری سمت راست و رفتن به طبقه اول از پلههای سمت راست"، با 2/25 درصد، به عنوان دومین مسیر پرتردد در طبقه همکف کتابخانه شناخته شده است که بیش از 50 درصد ترددها را به خود اختصاص داده است. همچنین مسیر "ورودی طبقه اوّل به سالن ابوریحان"، با 4/34 درصد به عنوان اوّلین مسیر پرتردد، مسیر "ورودی طبقه اوّل، راهرو زیراکس، سالن علوم و فنون"، با 3/9 درصد به عنوان دوّمین مسیر پرتردد و مسیر "ورودی طبقه اول، راهرو زیراکس، تالار انفورماتیک"، با 1/9 درصد به عنوان سوّمین مسیر پرتردد در طبقه اوّل ساختمان کتابخانه محسوب میشود که بیش از 52 درصد ترددها را در طبقه اوّل به خود اختصاص داده است. نتیجهگیری: با توجه به یافته ها، پرسنل کتابخانه میتوانند برای نقشه نگاری مسیرهای پرطرفدار از سیستم اطلاعات مکانی استفاده کنند و با استفاده از نتایج آن در جهت تبلیغات و بازاریابی بهتر خدمات و برنامههای کتابخانه عمل نمایند و سطح سهولت دستیابی به ناحیه ورودی کتابخانه جهت استفاده از منابع و خدماتی که ارائه میشود، را افزایش دهند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
272 - قابلیت سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) در نقشه نمایی شاخصهای عملکرد کتابخانههای دانشگاهی
رقیه اسکروچی فریده وزیری هشی مژگان جان بزرگیهدف: این پژوهش با هدف تعیین قابلیتهای جی. آی. اس. در نقشهنمایی شاخص های عملکرد کتابخانه های دانشگاه های علوم پزشکی تهران و شهید بهشتی انجام شد. روش پژوهش: این پژوهش از نوع بنیادی و روش آن پیمایشی توصیفی است. کلیه کتابخانههای مرکزی و دانشکدهای دانشگاههای علوم پزشکی چکیده کاملهدف: این پژوهش با هدف تعیین قابلیتهای جی. آی. اس. در نقشهنمایی شاخص های عملکرد کتابخانه های دانشگاه های علوم پزشکی تهران و شهید بهشتی انجام شد. روش پژوهش: این پژوهش از نوع بنیادی و روش آن پیمایشی توصیفی است. کلیه کتابخانههای مرکزی و دانشکدهای دانشگاههای علوم پزشکی تهران و شهید بهشتی (22 کتابخانه) به عنوان نمونه انتخاب شدند. شش شاخص عملکرد منتخب در این پژوهش مقولههای گسترده ای را در حوزه های مختلف کتابخانه از قبیل: امکانات، کارکنان، مجموعه و هزینه ها در بردارند که دادههای موردنظر جهت محاسبه آنها با استفاده پرسشنامه گردآوری شد. در نهایت تحلیل دادهها با نرم افزار ArcGIS 9.3 صورت گرفت. یافته ها: نرم افزار ArcGIS قابلیت نمایش شاخص های عملکردی را در قالب تصاویر بسیار واضح و گویا جهت تحلیل و آنالیز دارا است؛ به طوریکه نمایش این شاخصها در قالب نمودارها و جداول نه تنها فرایند تجزیه و تحلیل را دشوار، بلکه فاقد هر گونه جذابیتی نیز برای خواننده میباشد. نتیجه گیری: نقشههایی که در آنها با استفاده از جی. آی. اس. به تجزیه و تحلیل شاخصهای عملکردی پرداخته شد، به مثابه نقشه راهی می ماند که افراد را بنا به نیازشان هدایت کرده و پاسخگوی سؤالهای مختلف آنها هستند؛ بهطوریکه افراد میتوانند تجزیه و تحلیلهای فراوانی را از این نقشهها استخراج کنند؛ علاوه بر این، تجزیه و تحلیل دادهها تنها یکی از قابلیتهای جی. آی. اس. در میان قابلیتهای بیشمار آن است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
273 - مکان یابی کتابخانه های عمومی منطقه 3 شهر تهران با استفاده از جی.آی.اس
شیما مرادی محمدرضا فریدیهدف: هدف از پژوهش حاضر مکانیابی کتابخانههای عمومی منطقة 3 با استفاده از جی.آی.اس. (سیستم اطلاعات جغرافیایی) است که مکانهایی جهت احداث کتابخانههای جدید در این منطقه پیشنهاد میشود؛ همچنین وضعیت کتابخانههای عمومی این منطقه بر اساس معیارهای مرکزیت، سازگاری و ناسازگاری چکیده کاملهدف: هدف از پژوهش حاضر مکانیابی کتابخانههای عمومی منطقة 3 با استفاده از جی.آی.اس. (سیستم اطلاعات جغرافیایی) است که مکانهایی جهت احداث کتابخانههای جدید در این منطقه پیشنهاد میشود؛ همچنین وضعیت کتابخانههای عمومی این منطقه بر اساس معیارهای مرکزیت، سازگاری و ناسازگاری سنجیده شده است. روش پژوهش: در این پژوهش پس از جمعآوری دادها، نقشههای مورد نظر با توجه به نیاز پژوهش و بر اساس دادههای موجود و با استفاده از قابلیت های نرمافزار جی.آی.اس. و اِکسپرت چویس تهیه شدند؛ پس از مشخص شدن معیارهای مکانیابی و طبقهبندی نقشهها به کلاسهای متفاوت، بر اساس نحوة تأثیر پارامترها و میزان اهمیت هر یک از آنها برای تهیة نقشة نهایی به هریک از آنها وزنی داده شد. در ادامه با همپوشانی لایههای تهیه شده وضعیت کتابخانههای موجود بررسی و در نقشة نهایی نیز مناطق مناسبی برای احداث کتابخانههای جدید پیشنهاد شد. یافتهها: تایج پژوهش نشان داد کتابخانههای عمومی منطقة 3 با مؤلفههای مرکزیت وسازگاری تناسب نسبتاً بالایی دارند اما با معیارهای مربوط به ناسازگاری در وضعیت مناسبی قرار ندارند. با توجه به معیارهای در نظر گرفته شده موقعیتهای مناسبتری برای احداث کتابخانه در این منطقه وجود دارد که در نقشة نهایی این نقاط با رنگ سبز نشان داده شدهاند. نتیجهگیری: اصالت و تازگی این پژوهش از آن جهت است که تاکنون پژوهشی در این خصوص و به ویژه جی.آی.اس. در منطقة 3 تهران انجام نشده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
274 - ارائه مدلی مفهومی جهت تبیین عوامل کلیدی موثر بر نگرش کارکنان نسبت به سیستمهای اطلاعاتی مالی(مورد مطالعه: شرکت نفت مناطق مرکزی ایران)
احسان عابدیویژگیها و مزایای سیستمهای اطلاعاتی موجب شده است که استفاده از این فناوریها در شرکتها از جایگاه ویژهای برخوردار شود. همچنین با افزایش رو به رشد اهمیت سیستمهای اطلاعاتی مالی و اقدامات مهمی که توسط شرکتها در خصوص ارائه خدمات الکترونیکی مالی در کشور صورت گرفته است و چکیده کاملویژگیها و مزایای سیستمهای اطلاعاتی موجب شده است که استفاده از این فناوریها در شرکتها از جایگاه ویژهای برخوردار شود. همچنین با افزایش رو به رشد اهمیت سیستمهای اطلاعاتی مالی و اقدامات مهمی که توسط شرکتها در خصوص ارائه خدمات الکترونیکی مالی در کشور صورت گرفته است و با توجه به رشد تعداد استفادهکنندگان از این سیستمها، برای شرکتها الزامی است که درک بهتری از کاربران این سیستمها داشته باشند تا بستر مناسبی برای پیادهسازی آنها فراهم شود. در پژوهش حاضر سعی شده است تا عوامل موثر بر نگرش کارکنان شرکت نفت مناطق مرکزی ایران در خصوص سیستمهای اطلاعاتی مالی بررسی شوند تا با کمک یافتههای حاصل از این پژوهش در جهت استقبال هرچه بیشتر از این شیوه ارائه خدمات مالی و همسویی با روند جهانی دراین خصوص گام برداریم. نتایج حاصل از تحلیل دادهها نشان میدهد که با طراحی سیستمهای ارائه دهنده خدمات مالی به صورتی ایمن و با امکان ارائه خدمات بدون خطا و قطعی به کارکنان، ارائه خدمات متنوع مالی، اطلاع رسانی به موقع در خصوص این خدمات، آموزش کارکنان در خصوص چگونگی استفاده از این خدمات و تلاش در راستای ایجاد نگرش مثبت در کارکنان از طریق طراحی بستههای تبلیغاتی مناسب، شرکتها میتوانند به جایگاه متمایزی در ارائه این خدمات به کارکنان دست یابند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
275 - پهنه بندی کیفیت منابع آب آشامیدنی با تلفیق دو روش AHP و GIS در منطقه شمال دشت قزوین
بابک طالبی نوشین سجادی ترانه شارمدشناسایی منابع آب آشامیدنی مناسب، وابسته به روش هایی است که بایستی همواره انتخاب صحیح و منطقی را به همراه داشته باشد. یکی از این روش ها تحلیل سلسله مراتبی (AHP) است که تلفیق آن با سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، از جمله ابزارهای ارزیابی برای مدیریت آب های زیرزمینی به شمار چکیده کاملشناسایی منابع آب آشامیدنی مناسب، وابسته به روش هایی است که بایستی همواره انتخاب صحیح و منطقی را به همراه داشته باشد. یکی از این روش ها تحلیل سلسله مراتبی (AHP) است که تلفیق آن با سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، از جمله ابزارهای ارزیابی برای مدیریت آب های زیرزمینی به شمار می رود. هدف اصلی در این مطالعه سنجش کیفیت آب زیرزمینی برای مصارف آشامیدن در منطقه دشت قزوین می باشد. برای تهیه نقشه کیفیت آب زیرزمینی این منطقه در سال 1392، از پارامترهای کیفی 17 حلقه چاه شامل کل ذرات جامد محلول، سختی کل، سدیم، کلرو سولفات نمونه برداری شد. ابتدا نقشه پهنه بندی پارامترهای مذکور با استفاده از روش درون یابی مجذور عکس فاصله (IDW) رسم شده و پس از آن طبقه بندی نقشه ها براساس روش شولر صورت گرفت. سپس وزن دهی پارامترهای مربوطه با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی انجام شد. در مرحله آخر نقشه های طبقه بندی شده در وزن هایشان ضرب و با یکدیگر تلفیق و در نهایت نقشه کیفیت آب زیرزمینی منطقه مورد مطالعه ایجاد گردید. نتایج بیانگر آن است که حدود 83 درصد منطقه مورد مطالعه در محدوده خوب و قابل قبول قرار دارد و حدود 17 درصد در محدوده نامناسب و بد قرار دارد. این نتایج نشان می دهد که قسمت عمده آب منطقه مورد مطالعه در دشت قزوین وضعیتی مطلوب و مناسب دارد و قسمت های شرقی و مرکزی از لحاظ مصارف شرب قابل قبول می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
276 - تحلیل توزیع فضایی ومکان یابی بهینه مراکزدرمانی بااستفاده ازGIS نمونه موردی: شهرکرمانشاه
اکبر پرهیزکار رحمت اله فرهودی هدی یوسفیامروزه علوم مختلف باتوجه به نیازهای روزافزون بشری،نیازبه ارزیابی بهینه وبرنامه ریزی ازعرصه های منابع خودرادارند.استقرارهرعنصرشهری درموقعیت فضایی-کالبدیخاصی ازسطح شهر،تابع اصولوقواعدوسازوکار خاصی است که درصورت رعایت شدن به موفقیت وکارایی عملکردی آن عنصردرهمان مکان مشخص خ چکیده کاملامروزه علوم مختلف باتوجه به نیازهای روزافزون بشری،نیازبه ارزیابی بهینه وبرنامه ریزی ازعرصه های منابع خودرادارند.استقرارهرعنصرشهری درموقعیت فضایی-کالبدیخاصی ازسطح شهر،تابع اصولوقواعدوسازوکار خاصی است که درصورت رعایت شدن به موفقیت وکارایی عملکردی آن عنصردرهمان مکان مشخص خواهدانجامید.مکان یابی تسهیلات عمومی،شهری یکی ازمهم ترین اهداف برنامه ریزی شهری است. مراکز درمانی ازجمله مراکزمهم وحیاتی درشهرهستندکه نقش مهمی درتامین ایمنی سلامت وآسایش شهروندان دارندکه برنامه ریزان ازطریق اختصاص زمین های شهری به کاربری های ضروری ومختلف،اختصاص تسهیلات وباکاهش رفت وآمدهای غیرضروری وفراهم سازی یک محیط سالم به افزایش رفاه شهروندان کمک می کنند.لازمه رسیدن به این هدف،اعمال دیدگاه سیستماتیک ویکپارچه به عناصرشهری بصورت میکرووجهت دهی ساختارشهردرقالب ماکرواست که این امرمهم درقالب استفاده ازسیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) تاحدزیادی دست یافتنی است.هدف اصلی این پژوهش،ارزیابی مدل های مکان یابی بهینه مراکزدرمانی (بیمارستان) شهرکرمانشاه باتوجه به معیارهای کمی وکیفی می باشدکه بااستفاده ازنرم افزارArcGIS9.3ومدلAHPبه مکان یابی مجددمراکزبیمارستانی با10معیارپرداخته شده است.دراین مطالعه،مکان های موجودوالگوهای فضایی بیمارستانهای شهرکرمانشاه موردتحلیل قرارگرفت نتایج نشان دهنده این است تعدادبیمارستانهای موجودکافی است اماتوزیع وپراکنش آنهادرحالتکلی نامطلوب است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
277 - بررسی ارتباط بین عوامل ژئومورفولوژیکی با توزیع فضایی جمعیت با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی
صمد شادفربررسی الگوی توزیع جمعیت در سطح حوضه های آبخیز بعنوان یکی از فاکتورها و عوامل اصلی تولید، حائز اهمیت خاص و درخور توجهی عمیق است. اگر تخریب منابع آب وخاک را نتیجه روابط نامناسب انسان با طبیعت بدانیم ابعاد کمی آن در چار چوب الگوی توزیع جمعیتی و ابعاد کیفی آن (نیروی انسانی) چکیده کاملبررسی الگوی توزیع جمعیت در سطح حوضه های آبخیز بعنوان یکی از فاکتورها و عوامل اصلی تولید، حائز اهمیت خاص و درخور توجهی عمیق است. اگر تخریب منابع آب وخاک را نتیجه روابط نامناسب انسان با طبیعت بدانیم ابعاد کمی آن در چار چوب الگوی توزیع جمعیتی و ابعاد کیفی آن (نیروی انسانی) در قالب رفتار های اجتماعی- فرهنگی تأثیر بسزایی درتخریب منابع و بروز فرسایش و رسوب دارد. در این تحقیق روستاهای واقع در دهستان سخت سر از شهرستان رامسر جهت انجام تحقیق انتخاب گردید. در ابتدا تعدادی از عوامل ژئومورفولوژیکی موثر بر توزیع جمعیت مانند شیب، ارتفاع، گسلها، بارش و کاربری اراضی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) و مطالعات میدانی مورد بررسی قرار گرفتند. تعداد روستا و میزان جمعیت هر یک از آنها از سالنامه های آماری مرکز آمار ایران(1385) استخراج گردید. در مرحله بعد به بررسی ارتباط بین هر یک از عوامل موثر بر توزیع جمعیت با تعداد جمعیت پرداخته شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که حدود 81/ 75 درصد جمعیت در طبقه ارتفاعی کمتر از 1000 متر زندگی می کنند. در طبقات ارتفاعی بیش از 2000 متر جمعیتی زندگی نمی کنند. حدود 76 درصد جمعیت در شیب کمتر از 40 درصد و تقریبا تمامی جمعیت در کاربری های کشاورزی و جنگل و در طبقات بارش بیش از 900 میلیمتر استقرار یافته اند. از سوی دیگر نتایج نشان داد که روستاهای واقع در اطراف گسلها با جمعیتی بالغ بر 1568 نفر (حدود 77 درصد) عمدتاً درروی خط گسل و یا درشعاع حداکثر سه کیلومتری آن قرارگرفته اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
278 - تجزیه و تحلیل ژئومورفولوژیکی سیل در حوضه انتهایی رود کر با تاکید بر مدیریت سیل
سعیده ایزدی زینالعابدین جعفرپور حیدر قادریمنطقه مورد مطالعه در استان فارس و بین عرض جغرافیایی 29 درجه و 22 دقیقه تا 29 درجه و 53 دقیقه و طول شرقی 52 درجه و 42 دقیقه تا 53 درجه و 28 دقیقه واقع شده و 2145 کیلومتر مربع وسعت دارد. توزیع نامناسب مکانی و زمانی بارندگی از یکطرف با سیلهای مخرب و از طرف دیگر با خشکسالیه چکیده کاملمنطقه مورد مطالعه در استان فارس و بین عرض جغرافیایی 29 درجه و 22 دقیقه تا 29 درجه و 53 دقیقه و طول شرقی 52 درجه و 42 دقیقه تا 53 درجه و 28 دقیقه واقع شده و 2145 کیلومتر مربع وسعت دارد. توزیع نامناسب مکانی و زمانی بارندگی از یکطرف با سیلهای مخرب و از طرف دیگر با خشکسالیهای متناوب روبهرو میباشد که تاثیرات اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی گوناگونی را سبب میشود. در این تحقیق عوامل ژئومورفولوژیکی موثر بر سیل و مدیریت آن در حوضه مورد مطالعه بررسی شده و با تحلیل این عوامل، راهکارهای مناسب جهت کاهش خسارات ارائه شده است. برای برآورد مقدار رواناب تولیدی از روش شماره منحنی رواناب(CN) اداره حفاظت خاک آمریکا(SCS) استفاده گردید. برای این منظور ابتدا دادهها و اطلاعات مورد نیاز شامل آمار وضعیت اقلیم منطقه، نقشههای زمین شناسی ، توپوگرافی و خاک ؛ عکسهای هوایی و تصاویر ماهوارهای جمعآوری و وارد سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) گردید. با تلفیق این دادهها و اطلاعات، نقشه پتانسیل سیلخیزی حوضه تهیه گردید . نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهد که احتمال وقوع سیل در منطقه مورد مطالعه بالا است و در فصل زمستان بیشترین احتمال وقوع سیل وجود دارد که علت آن را میتوان به خصوصیات بارندگی در این منطقه دانست و همچنین سیلابهای این فصل بیشترین زمانهای تداوم، اوج و فروکش سیل را به خود اختصاص میدهند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
279 - مکان یابی بهینه برای دفن مواد جامد زائد شهر ی با استفاده از GIS(مطالعه موردی شهر ایوان غرب)
عزت الله قنواتی مهدی احمدیشهر ایوان با جمعیتی 45000 نفر روزانه 50تن زباله تولید می کند . در حال حاضر محل کنونی دفن زبالـه این شهر از موقعیت محیطی کاملا نامناسبی برخوردار است و قسمت اعظم زباله این شـهر در یـک محـل نامناسب دفن می شود و در صورت تداوم ، آثار و آلودگی زیست محیطـی مسـائل مشـکلات زیـاد چکیده کاملشهر ایوان با جمعیتی 45000 نفر روزانه 50تن زباله تولید می کند . در حال حاضر محل کنونی دفن زبالـه این شهر از موقعیت محیطی کاملا نامناسبی برخوردار است و قسمت اعظم زباله این شـهر در یـک محـل نامناسب دفن می شود و در صورت تداوم ، آثار و آلودگی زیست محیطـی مسـائل مشـکلات زیـادی را بوجود می آورد . مطالعه کنونی با هدف مکان یابی زیست محیطی مخل دفن زباله های شهری بـا اسـتفاده از روش (AHP)و تکنیک های سیستم اطلاعات جغرافیـایی و بهـره گیـری از نـرم افـزار Expert choice انجام گرفته است . بعد از تعیین سطوح سلسله مراتب شامل هدف ،معیارهـا ،ز یـر معیـار هـا و گزینـه هـا مقایسه زوجی بین مجموعه ها برای وزن دهی انجام شد. پس از وزن دهی تمامی معیارها و زیر معیارها و گزینه ها ،مقایسه کلی گزینه ها نسبت به هدف انجام می شـود . بعضـی از اطلاعـات مـورد نیـاز از قبیـل پوشش گیاهی ،از نرم افزار ERDAS IMAGINEبدست آمد . نتایج این مطالعه نشان می دهـد کـه مکـ ان مناسب برای دفن زباله در قسمت شرق و شمال شرق و قسمت های از غـرب ایـن شـهر واقـع اسـت کـه دارای شرایط مناسب تری از سایر مناطق دیگر می باشد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
280 - پهنه بندی پتانسیل سیلخیـزی حوزه های غـرب استـان گیـلان با استفاده از GIS
محمدرضا افشاری آزاد ایرج ارسلانیشناخت صحیح از منابع اراضی و بدنبال آن آگاهی از وجود اطلاعات ،داده های آماری وچگونگی بهره گیری ازآنها به کمک امکانات سخت افزاری و نرم افزاری در برنامه ریزی و مدیریت، در هنگام بروز بحران های طبیعی می تواند رهگشای بسیاری از مشکلات و کاهش اثرات منفی آن گردد. علیزاده ]4[ درا چکیده کاملشناخت صحیح از منابع اراضی و بدنبال آن آگاهی از وجود اطلاعات ،داده های آماری وچگونگی بهره گیری ازآنها به کمک امکانات سخت افزاری و نرم افزاری در برنامه ریزی و مدیریت، در هنگام بروز بحران های طبیعی می تواند رهگشای بسیاری از مشکلات و کاهش اثرات منفی آن گردد. علیزاده ]4[ دراین مقاله با بهره گیری از نرم افزارهای سیستم اطلاعات جغرافیائیازجمله :ArcgisوIlwisبا استفاده از روش سازمان حفاظت خاک آمریکاS.C.S)) اقدام به تهیه نقشه CNیا شماره منحنی که از تلفیق نقشه های کاربری اراضی با گروههای هیدرولوژیک خاک حاصل می شود اقدام به تهیه نقشه ضریب نگهداشت هرزآب(S)نمودیم. از سوی دیگر با استفاده از داده های ایستگاه های هواشناسی منطقه، خطوط هم بارش با دوره بازگشت 25 ساله تهیه و پس از انجام این مراحل اقدام به پهنه بندی پتانسیل تولید سیل و رواناب (سیل خیزی) برای حوزه های غرب استان گیلان با دوره بازگشت 25 سـاله شد که نهایتا" درچهار کـلاس کم ، متوسط، زیاد و شدید مشخص گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
281 - تاثیر نقش پاسخگویی سازمانی،مشتری گرایی و استراتژی نوآوری بر سیستم اطلاعاتی بازاریابی در شرکت های خدمت محور
عطیه خجسته خسرو احسانه نژاد محمد نصرت الله شادنوشزمینه:پاسخگوییانتظاریاست که افرادازسازمانها دارند وآن را به عنوان ابزاری برای کنترل قدرت و بهتر انجام شده کارها میدانند، چراکه اگر سازمانها پاسخگو نباشند، فساد و استبداد در سازمان حاکم خواهد شد.هدف: بررسی تاثیر نقش پاسخگویی سازمانی، مشتری گرایی و استراتژی نو آوری ب چکیده کاملزمینه:پاسخگوییانتظاریاست که افرادازسازمانها دارند وآن را به عنوان ابزاری برای کنترل قدرت و بهتر انجام شده کارها میدانند، چراکه اگر سازمانها پاسخگو نباشند، فساد و استبداد در سازمان حاکم خواهد شد.هدف: بررسی تاثیر نقش پاسخگویی سازمانی، مشتری گرایی و استراتژی نو آوری بر سیستم اطلاعاتی بازاریابی در شرکت های خدمت محور.روش:از لحاظ هدف کاربردی بود.ابزار جمع آوری داده ؛ پرسشنامه و جامعهی آماری با روش نمونه گیری تصادفی ساده برآورد شد.یافته ها:نتایج حاصل از آزمون فرضیات نشان داد که متغیرهای پاسخگویی سازمانی، نوآوری در محصولات و خدمات شرکت و مشتری مداری بر متغیر سیستم اطلاعاتی بازاریابی تأثیر معنادار و مثبتی دارد که پاسخگویی سازمانی تاثیر بیشتری بر سیستم اطلاعاتی بازاریابی دارد.نتیجه گیری:تأثیر معنادار متغیر پاسخگویی سازمانی باعث میشود مجریان، مسئولیت آنچه را که انجام میدهند و خدماتی را که ارایه میدهند بر عهده گرفته، کیفیت کار خود را تضمین نمایند و همواره در پی بهبودکارکردهاومأموریتهای خویش باشند.کلمات کلیدی: پاسخگویی سازمانی،مشتریگرایی،استراتژی نو آوری،سیستم اطلاعاتی بازاریابی . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
282 - مکان یابی پارک ها با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) (نمونه موردی: شهرداری منطقه 10)
نصرت اله شادنوش فریده عظیمی مصطفی توکلی حق دوست کوریجانی کیانوشپارک ها و فضای سبز شهری از جمله کاربری هایی است که توزیع و پراکنش آن در سطح شهر اهمیت زیادی دارد. با توجه به توزیع نامناسب پارک ها و فضای سبز شهرداری منطقه 10، در این تحقیق تلاش شده است ضمن تدوین بانک جامع اطلاعات مکانی پارک ها و فضای سبز شهرداری منطقه 10، وضعیت دسترسی چکیده کاملپارک ها و فضای سبز شهری از جمله کاربری هایی است که توزیع و پراکنش آن در سطح شهر اهمیت زیادی دارد. با توجه به توزیع نامناسب پارک ها و فضای سبز شهرداری منطقه 10، در این تحقیق تلاش شده است ضمن تدوین بانک جامع اطلاعات مکانی پارک ها و فضای سبز شهرداری منطقه 10، وضعیت دسترسی به تمام سطح منطقه بر اساس استانداردهای موجود بررسی شده است و پس از تعیین مناطق، کمبود و با درنظر گرفتن سایر عوامل شهری مؤثر در مکان یابی، با ارائه الگویی مناسب، درپی توزیع بهینه پارک ها در شهرداری منطقه 10با استفاده از GISاست. برای نیل به این هدف از معیارهای واقع شدن در زمین های با کاربری مناسب مانند تراکم جمعیت، کمبود فضای سبز، مراکز آموزشی و فرهنگی و دسترسی به شبکه ارتباطی استفاده شد. سپس، برای هر یک از عوامل تأثیرگذار در مکان یابی پارک ها لایه های اطلاعاتی در محیط GISتهیه و برای هر یک از لایه ها وزن دهی انجام شد. سپس به منظور الگوسازی، به هر یک از لایه های اطلاعاتی بر اساس میزان اهمیت آن ها در مکان یابی پارک ها با استفاده از مدل AHP[1] (فرآیند تحلیل سلسله مراتبی) وزن مناسبی اختصاص داده شد. نتایج تلفیق لایههای اطلاعاتی، انتخاب مکان های مناسب برای احداث پارک است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
283 - بررسی مسائل کلیدی پیادهسازی سامانه مدیریت اطلاعات علم و فنآوری
اکرم هادی زاده مقدم حمید رامین مهر دنیا جهانسوزانسامانه مدیریت اطلاعات علم و فنآوری وزارت علوم، یک سیستم اطلاعاتی جهت فراهم آوردن اطلاعات منسجم به منظور تصمیم گیری و سیاست گذاری در امور پژوهشی کشور است که پیاده سازی موفق آن با چالش های فراوانی روبه رو بوده است. از اینرو توجه و تمرکز بر عوامل کلیدی موفقیت، ما را در شن چکیده کاملسامانه مدیریت اطلاعات علم و فنآوری وزارت علوم، یک سیستم اطلاعاتی جهت فراهم آوردن اطلاعات منسجم به منظور تصمیم گیری و سیاست گذاری در امور پژوهشی کشور است که پیاده سازی موفق آن با چالش های فراوانی روبه رو بوده است. از اینرو توجه و تمرکز بر عوامل کلیدی موفقیت، ما را در شناسایی نواحی مسئله خیز پیاده سازی سیستم و سپس چاره جویی جهت رفع آن ها یاری می رساند. هدف تحقیق حاضر شناسایی، دسته بندی و اولویت بندی عوامل کلیدی موفقیت سامانه مذکور است و فرضیات تحقیق از طریق پرسشنامه و با استفاده از آمار توصیفی مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به ادبیات تحقیق و مصاحبه با خبرگان وزارت علوم و فنآوری ، به ترتیب سه گروه عوامل مدیریتی، عوامل حقوقی و قانونی و عوامل فنی و تکنولوژیک شناسایی و اولویت بندی شدند. هر گروه از این عوامل به عوامل دیگری تجزیه شده اند. در مجموع بیست و سه عامل شناسایی شد که از بین آنها به ترتیب: حمایت پایدار و تعهد مدیریت ارشد سازمان در اجرا و استفاده از سامانه، تدوین قوانین و آیین نامه ها از سوی وزارت علوم در پشتیبانی از سامانه و تخصیص به موقع اعتبارات مالی و بودجه موردنیاز سامانه، به عنوان مهمترین عوامل شناسایی شدند. استفادهکنندگان مستقیم از نتایج تحقیق، کلیه سیاستگذاران و مجریان سامانه مدیریت اطلاعات علم و فنآوری هستند که میتوانند براساس عوامل کلیدی شناساییشده، زمینهها و زیرساختهای لازم برای پیادهسازی سامانه فوق را فراهم آورند و ضمن استفاده از این اطلاعات در مراحل طراحی و پیادهسازی سامانه، کاربران را به استفاده مطلوب و آسان از سامانه سوق دهند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
284 - ارائه الگویی از اثر ویژگیهای سیستمهای اطلاعاتی حسابداری بر عملکرد سیستم مبتنی بر نقش تعدیلی عدم اطمینان کاری
فرهاد عزیزی فریدون رهنمای رود پشتی محمد حامد خان محمدی محمد خدایی وله زاقردبر اساس نظریه اقتضایی سیستمهای اطلاعات حسابداری منجر به دستیابی به عملکرد بهینه در سازمان میگردد و نقش سیستمهای اطلاعات حسابداری بهعنوان ارتباطی پویا میان استراتژیهای سازمان و معیارهای متداول حسابداری ایجاد مینماید؛بنابراین خصوصیات سیستمهای اطلاعات حسابداری میتو چکیده کاملبر اساس نظریه اقتضایی سیستمهای اطلاعات حسابداری منجر به دستیابی به عملکرد بهینه در سازمان میگردد و نقش سیستمهای اطلاعات حسابداری بهعنوان ارتباطی پویا میان استراتژیهای سازمان و معیارهای متداول حسابداری ایجاد مینماید؛بنابراین خصوصیات سیستمهای اطلاعات حسابداری میتواند بر عملکرد سیستم مبتنی بر الگوی فرآیند گرا در شرایط عدم اطمینان کاری اثرگذار باشد. لذا بر پایه این استدلال، هدف از پژوهش حاضر طراحی و ارزیابی نقش تعدیلی عدم اطمینان کاری بر رابطه بین ویژگیهای سیستمهای اطلاعاتی حسابداری با عملکرد سیستم است. نتایج مصاحبه با مدیران مالی و کارشناسان حسابداری 60 شرکت پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران و تجزیهوتحلیل دادهها به روش مدلسازی معادلات ساختاری نشان میدهد ویژگیهای سیستم اطلاعات حسابداری بر عملکرد سیستم تأثیر دارد. همچنین مطابق با نتیجه بهدستآمده از فرضیه دوم عدم اطمینان کاری،تأثیر ویژگیهای سیستم اطلاعات حسابداری بر عملکرد سیستم راتعدیلمیکند. According to the contingency theory of accounting information systems leads to optimal performance in the organization and the role of accounting information systems as a dynamic link between the organization's strategies and common accounting criteria; Uncertainty can work. Therefore, based on this argument, the purpose of the present study is to design and evaluate the moderating role of uncertainty on the relationship between the characteristics of accounting information systems and system performance. The results of interviews with financial managers and accounting experts of 60 companies listed in Tehran Stock Exchange and data analysis using structural equation modeling method show that the characteristics of accounting information system affect the performance of the system. It also moderates the effect of accounting information system features on system performance, in accordance with the result of the second assumption of uncertainty. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
285 - پیش بینی عملکرد بیولوژیک گندم نان با استفاده از روشهای زمین آمار (شمال شهرستان داراب)
عبداله ستوده مرضیه مکرم وحید براتیچکیده هدف از این مطالعه تعیین همبستگی بین عملکرد بیولوژیک گندم نان و فاکتورهای مؤثردر آن و تعیین مناسب ترین صفات تاثیرگذار بر عملکرد بیولوژیک، همچنین تهیه نقشه پهنه بندی عملکرد بیولوژیک گندم در شهرستان داراب بود. به منظور دستیابی به اهداف این پژوهش، شصت نمونه گیاه تهیه چکیده کاملچکیده هدف از این مطالعه تعیین همبستگی بین عملکرد بیولوژیک گندم نان و فاکتورهای مؤثردر آن و تعیین مناسب ترین صفات تاثیرگذار بر عملکرد بیولوژیک، همچنین تهیه نقشه پهنه بندی عملکرد بیولوژیک گندم در شهرستان داراب بود. به منظور دستیابی به اهداف این پژوهش، شصت نمونه گیاه تهیه و مورد بررسی قرار گرفت. در این نمونهها، ارتفاع گیاه، وزن دانه، شاخص برداشت و تعداد پنجه اندازه گیری شد. همچنین، طول و عرض جغرافیایی برای مکان هر یک از نمونه ها با استفاده از دستگاه موقعیت یاب ماهوارهای تعیین شد. نتایج حاصل از همبستگی ساده بین این صفات نشان داد که وزن دانه با عملکرد بیولوژیک بالاترین ضریب همبستگی (**97/0r = ) را داشت. نتایج حاصل از رگرسیون گام به گام نشان داد که جهت تهیهی نقشه پهنه بندی عملکرد بیولوژیک گندم و پارامتری که بیشترین همبستگی با آن را داشت (وزن دانه) از روش کریجینگ و روش میانگین عکس فاصله (IDW)، استفاده شد. نتایج حاصل از درونیابی نشان داد که روش کریجینگ (مدل گوسی) با حداقل ریشه میانگین مربعات خطا (98/0= RMSE) برای عملکرد بیولوژیک و 97/0= RMSE برای وزن دانه) بهترین مدل برای تعیین پهنه بندی این پارامترها (ارتفاع گیاه، وزن دانه، شاخص برداشت و تعداد پنجه اندازهگیری) در منطقه مورد مطالعه محسوب میشود. استفاده از این روشها مشخص شد که وزن دانه و عملکرد بیولوژیک دارای انطباق نسبی در پهنه بندی بودند. بنابراین، با توجه به نتایج میتوان از وزن هزار دانه به عنوان صفت جایگزین عملکرد بیولوژیک در اندازه گیری عملکرد بیولوژیک در این منطقه استفاده کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
286 - پهنهبندی اگرواکولوژیکی کشت زیره سبز (Cuminum cyminum) در استان آذربایجان شرقی با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی
بهزاد شوکتی محمد رضا اصغری پور بختیار فیضی زادهاین مطالعه با هدف پهنهبندی اگرواکولوژیکی گیاه زیره سبز در راستای شناسایی مناطق مستعد کشت این گیاه در استان آذربایجانشرقی با استفاده از تکنیک آنالیز مکانی GIS انجام گرفت. در این خصوص، دادههای مورد نیاز در قالب معیارهای مربوط به شرایط خاک، توپوگرافی، شاخصهای اقلیمی جه چکیده کاملاین مطالعه با هدف پهنهبندی اگرواکولوژیکی گیاه زیره سبز در راستای شناسایی مناطق مستعد کشت این گیاه در استان آذربایجانشرقی با استفاده از تکنیک آنالیز مکانی GIS انجام گرفت. در این خصوص، دادههای مورد نیاز در قالب معیارهای مربوط به شرایط خاک، توپوگرافی، شاخصهای اقلیمی جهت فرآیند مدل سازی بکار گرفته شدند. معیارهای مذکور در قالب لایههای اطلاعاتی آمادهسازی شد و پس از استانداردسازی برای تلفیق مورد استفاده قرار گرفتند. با توجه به اینکه روش مطالعه در این پژوهش مبنی بر آنالیز مکانی GIS بود، در ابتدا پارامترها استانداردسازی شدند و بر اساس سیستم تحلیل سلسله مراتبی (AHP) وزنهای معیار استخراج شدند. سپس سیستم تحلیل تصمیمگیری چند معیاره (MCDA) جهت تلفیق لایههای اطلاعاتی و استخراج نتایج بکار گرفته شد. نتایج تحقیق نشان میدهد که استان آذربایجانشرقی جهت کشت زیره سبز از پتانسیل بالایی برخوردار است و امکان کشت آن در شهرستانهای مرند، شبستر، ورزقان، سراب، میانه، کلیبر، بستانآباد، سهند و مراغه با سطح عملکرد بالا در واحد سطح وجود دارد. نتایج همچنین نشان داد که 2561151 هکتار از اراضی این استان دارای پتانسیل کشت بالا و 2017916 هکتار دارای پتانسیل کشت متوسط هستند. با توجه به عدم توجه کافی به امکانسنجی کشت این گیاه در استان آذربایجانشرقی، نتایج حاصل از این پژوهش میتواند زمینهساز آگاهی بیشتر کشاورزان و متخصصین کشاورزی از امکان کشت و کار این گیاه و بهرهبرداری مطلوبتر از منابع طبیعی شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
287 - سنجش تناسب اراضی کشت سویا با تکیهبر شاخصهای فیزیوگرافی (موردمطالعه: استان گلستان)
افروغ سادات بنی عقیل علی راحمی کاریزکی عباس بیابانی حسن فرامرزیاستفاده نامناسب از اراضی و رشد بیرویه شهرها و کاهش سطح زیر کشت، استفاده بهینه از اراضی را موردتوجه قرار داده است و استفاده درست از اراضی، نیازمند بررسی مناسب منابع بومشناختی کشاورزی میباشد. این پژوهش بهمنظور ارزیابی اراضی کشاورزی استان گلستان برای کشت سویا، با استفا چکیده کاملاستفاده نامناسب از اراضی و رشد بیرویه شهرها و کاهش سطح زیر کشت، استفاده بهینه از اراضی را موردتوجه قرار داده است و استفاده درست از اراضی، نیازمند بررسی مناسب منابع بومشناختی کشاورزی میباشد. این پژوهش بهمنظور ارزیابی اراضی کشاورزی استان گلستان برای کشت سویا، با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و روش خطی وزنی (WLC) انجام شد. بدین منظور ابتدا نیازهای زراعی و متغیرهای محیطی تعیین، درجهبندی و مطابق با آنها نقشههای موردنیاز تهیه گردید. متغیرهای محیطی موردمطالعه شامل: شیب، جهت جغرافیایی، ارتفاع از سطح دریا و بافت خاک میباشد. در این پژوهش. برای استانداردسازی دادهها از روش فازی و برای وزندهی به معیارها از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفادهشده است. درنهایت با استفاده از روش ترکیب خطی وزنی (WLC) در محیط نرمافزار IDRISI، نقشهی پتانسیل کشت سویا تهیه گردید. نتایج نشان داد که در وزندهی معیارها با روش تحلیل سلسله مراتبی در سویا بافت خاک با 5228/0 بیشترین و ارتفاع با 0765/0 کمترین ضریبها را کسب کردند. سپس پهنهبندی اراضی در چهار طبقه بسیار مستعد، مستعد، نیمه مستعد و غیر مستعد انجام شد. نتایج حاصل از روش ترکیبی خطی وزنی اراضی ازلحاظ فیزیوگرافی نشان داد که 08/11 و 60/37 درصد از اراضی جهت تولید سویا در پهنههای بسیار مستعد و مستعد قرار دارند و عامل محدودکننده کشت این گیاه در استان را میتوان بافت خاک ذکر نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
288 - ارائه مدل تاثیر استقرار سیستم اطلاعات مدیریتی بر سبک های مدیریت تعارض مدیران آموزشی ورزش
محسن علائی راد فریده اشرف گنجوئی حمید سجادی هزاوهسیستم اطلاعات مدیریت می تواند با در اختیار قراردادن اطلاعات طبقه بندی شده و نیز اطلاعات مورد نیاز برای تصمیم گیری به مدیران جهت اخذ بهترین تصمیمات بر پایه اطلاعات کنونی و پیشین کمک کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط استقرار سیستم اطلاعات مدیریت (MIS) با سبک های مدیریت چکیده کاملسیستم اطلاعات مدیریت می تواند با در اختیار قراردادن اطلاعات طبقه بندی شده و نیز اطلاعات مورد نیاز برای تصمیم گیری به مدیران جهت اخذ بهترین تصمیمات بر پایه اطلاعات کنونی و پیشین کمک کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط استقرار سیستم اطلاعات مدیریت (MIS) با سبک های مدیریت تعارض مدیران آموزشی ورزش و ارائه مدل کاربردی مدیریت تعارض انجام شده است. پژوهش حاضر از نظرهدف، کاربردی است و بر اساس روش، توصیفی –پیمایشی است. با توجه به حجم نسبتأ محدود جامعه تحقیق با روش تمام شمار، همان 220 نفر از مدیران آموزشی شهرداری تهران به عنوان نمونه آماری تعیین شد. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه سبک مدیریت تعارض رابینز(1991) و پرسشنامه سیستم اطلاعاتی مدیریت (اکبری،1390) است. پس از جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه، به منظور تجزیه و تحلیل دادههای آماری از نرم افزار SPSS و PLSاستفاده شد. نتایج حاکی از آن است که استقرار سیستم اطلاعات مدیریت (MIS) بر 5 سبک که عبارتند از رقابت، اجتناب، گذشت ،مصالحه، همکاری، در مدیران آموزشی موثر است. این پژوهش نشان داد که استقرار سیستم اطلاعات با ارتباط مدیریت تعارض، بر درک بهتر استفاده از سیستم اطلاعات مدیریت در بین مدیران آموزشی شهرداری تهران باعث استفاده بهینه از این سیستم اطلاعاتی شده و روند رو به رشد تصمیمات مدیریتی را در برخواهد داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
289 - ارائه مدل تاثیر استقرار سیستم اطلاعات مدیریتی بر سبک های مدیریت تعارض مدیران آموزشی ورزش
محسن علائی راد فریده اشرف گنجویی حمید سجادی هزاوهسیستم اطلاعات مدیریت می تواند با در اختیار قراردادن اطلاعات طبقه بندی شده و نیز اطلاعات مورد نیاز برای تصمیم گیری به مدیران جهت اخذ بهترین تصمیمات بر پایه اطلاعات کنونی و پیشین کمک کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط استقرار سیستم اطلاعات مدیریت (MIS) با سبک های مدیریت چکیده کاملسیستم اطلاعات مدیریت می تواند با در اختیار قراردادن اطلاعات طبقه بندی شده و نیز اطلاعات مورد نیاز برای تصمیم گیری به مدیران جهت اخذ بهترین تصمیمات بر پایه اطلاعات کنونی و پیشین کمک کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط استقرار سیستم اطلاعات مدیریت (MIS) با سبک های مدیریت تعارض مدیران آموزشی ورزش و ارائه مدل کاربردی مدیریت تعارض انجام شده است. پژوهش حاضر از نظرهدف، کاربردی است و بر اساس روش، توصیفی –پیمایشی است. با توجه به حجم نسبتأ محدود جامعه تحقیق با روش تمام شمار، همان 220 نفر از مدیران آموزشی شهرداری تهران به عنوان نمونه آماری تعیین شد. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه سبک مدیریت تعارض رابینز(1991) و پرسشنامه سیستم اطلاعاتی مدیریت (اکبری،1390) است. پس از جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه، به منظور تجزیه و تحلیل دادههای آماری از نرم افزار SPSS و PLSاستفاده شد. نتایج حاکی از آن است که استقرار سیستم اطلاعات مدیریت (MIS) بر 5 سبک که عبارتند از رقابت، اجتناب، گذشت ،مصالحه، همکاری، در مدیران آموزشی موثر است. این پژوهش نشان داد که استقرار سیستم اطلاعات با ارتباط مدیریت تعارض، بر درک بهتر استفاده از سیستم اطلاعات مدیریت در بین مدیران آموزشی شهرداری تهران باعث استفاده بهینه از این سیستم اطلاعاتی شده و روند رو به رشد تصمیمات مدیریتی را در برخواهد داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
290 - ارائه مدلی جهت استقرار سیستم اطلاعات مدیریت آموزش
مریم هزاوه محمدنقی ایمانی اصغر شریفیهدف این تحقیق ارائه مدلی جهت استقرار سیستم اطلاعات مدیریت آموزش در آموزش و پرورش شهر تهران بود. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه گردآوری دادهها در دسته تحقیقات توصیفی-پیمایشی قرار دارد و جامعه آماری تحقیق شامل سیاستگذاران، برنامهریزان آموزشی و مدیران آموزش و چکیده کاملهدف این تحقیق ارائه مدلی جهت استقرار سیستم اطلاعات مدیریت آموزش در آموزش و پرورش شهر تهران بود. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه گردآوری دادهها در دسته تحقیقات توصیفی-پیمایشی قرار دارد و جامعه آماری تحقیق شامل سیاستگذاران، برنامهریزان آموزشی و مدیران آموزش و پرورش و اساتید آموزش وپرورش میباشد. حجم نمونه شامل 21 نفر از جامعه آماری با توجه به اصل اشباع نظری و به روش هدفمند بود که تجربه کامل پیرامون پدیده مورد مطالعه را داشتند.تعداد نمونه دربخش کمی 318 نفر با استفاده از روش تصادفی خوشهای میباشد . در بخش کیفی ابزار جمعآوری دادهها مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمی این ابزار پرسشنامه محقق ساخته بود. روایی مصاحبه با روش روائی محتوائی و پایایی آن با روش توافق دو کدگذار بررسی شد. جهت تعیین روائی پرسشنامه از روائی محتوا و روائی سازه استفاده شد. تحلیل دادهها با استفاده از کدگذاری، روشهای آمار توصیفی و استنباطی مانند تحلیل عاملی، معادلات ساختاری و آزمون فریدمن انجام شده نشان داد که سیستم اطلاعات مدیریت آموزش دارای سه بعد درونداد، فرایند و برونداد میباشد. دروندادها با 7 مولفه و36 شاخص، فرایند با 4 مولفه و 18 شاخص است و برونداد با 2 مولفه و 12 شاخص بود. رتبه بندی میانگین عوامل؛ برنامه درسی، فضاهای آموزشی، مدیریت و رهبری آموزشی، بودجه و اعتبارات دارای رتبههای بالا و برون دادهها و نیروی انسانی، امکانات و تجهیزات و برنامههای آموزشی، پرورشی و پژوهشی دارای رتبههای پائین هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
291 - ارزیابی توان محیطی کشت کلزا با مدل فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و تاپسیس در استان مازندران
بهروز سبحانی برومند صلاحی محمد روشنعلیکشت کلزا جهت تأمین روغن های خوراکی در مناطق معتدل کشور رو به افزایش است. در این مطالعه، توان محیطی استان مازندران برای کشت کلزا ارزیابی شد. برای این منظور داده های اقلیمی ایستگاه های سینوپتیکی و کلیماتولوژی استان از قبیل درجه حرارت، بارش، درجه روز-رشد، ساعات آفتابی، چکیده کاملکشت کلزا جهت تأمین روغن های خوراکی در مناطق معتدل کشور رو به افزایش است. در این مطالعه، توان محیطی استان مازندران برای کشت کلزا ارزیابی شد. برای این منظور داده های اقلیمی ایستگاه های سینوپتیکی و کلیماتولوژی استان از قبیل درجه حرارت، بارش، درجه روز-رشد، ساعات آفتابی، تعداد روزهای یخبندان و رطوبت نسبی از سال 1380 تا 1395 مربوط به هر یک از مراحل فنولوژیکی کلزا و داده های قابلیت محیطی از قبیل قابلیت و کاربری اراضی، عمق خاک، ارتفاع، شیب و جهت شیب جمع آوری شد. به منظور اولویت بندی و ارزیابی معیارها در ارتباط با کشت کلزا ار روش تحلیل فرایند سلسله مراتبی استفاده شد. سپس با وزن دهی به لایه های تهیه شده بر اساس معیارها و مدل مورد نظر، تحلیل فضایی اطلاعات با استفاده از مدل تاپسیس در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی صورت گرفته و لایۀ نهایی ارزیابی تناسب اراضی برای کشت کلزا تهیه شد. در نهایت، استان مازندران از لحاظ کشت کلزا به چهار پهنۀ بدون محدودیت، دارای محدودیت کم، محدودیت متوسط و محدودیت زیاد تقسیم شد. نتایج نشان داد که بخش اعظمی از استان مازندران توان بوم شناختی و پتانسیل مناسب برای کشت کلزا را دارا می باشد. پرونده مقاله