پیش بینی عملکرد بیولوژیک گندم نان با استفاده از روشهای زمین آمار (شمال شهرستان داراب)

محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

عبداله ستوده ¹ (کارشناسی ارشد کشاورزی دانشگاه شیراز، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، داراب، ایران)
مرضیه مکرم ² (استادیار دانشگاه شیراز، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، داراب، ایران)
وحید براتی ³ (استادیار دانشگاه شیراز، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، داراب، ایران)

تاریخ دریافت : 1395/10/11 تاریخ پذیرش : 1397/02/19 تاریخ انتشار : 1398/04/01

کلید واژه: سیستم اطلاعات جغرافیایی, رگرسیون گام به گام, گندم نان, روش کریجینگ, روش میانگین عکس فاصله,

چکیده مقاله :

چکیده هدف از این مطالعه تعیین همبستگی بین عملکرد بیولوژیک گندم نان و فاکتور‌های مؤثردر آن و تعیین مناسب ترین صفات تاثیرگذار بر عملکرد بیولوژیک، همچنین تهیه نقشه پهنه بندی عملکرد بیولوژیک گندم در شهرستان داراب بود. به منظور دستیابی به اهداف این پژوهش، شصت نمونه گیاه تهیه و مورد بررسی قرار گرفت. در این نمونه‌ها، ارتفاع گیاه، وزن دانه، شاخص برداشت و تعداد پنجه اندازه گیری شد. همچنین، طول و عرض جغرافیایی برای مکان هر یک از نمونه ها با استفاده از دستگاه موقعیت یاب ماهواره‌ای تعیین شد. نتایج حاصل از همبستگی ساده بین این صفات نشان داد که وزن دانه با عملکرد بیولوژیک بالاترین ضریب همبستگی (**97/0r = ) را داشت. نتایج حاصل از رگرسیون گام به گام نشان داد که جهت تهیه‌ی نقشه پهنه بندی عملکرد بیولوژیک گندم و پارامتری که بیشترین همبستگی با آن را داشت (وزن دانه) از روش کریجینگ و روش میانگین عکس فاصله (IDW)، استفاده شد. نتایج حاصل از درون‌یابی نشان داد که روش کریجینگ (مدل گوسی) با حداقل ریشه میانگین مربعات خطا (98/0= RMSE) برای عملکرد بیولوژیک و 97/0= RMSE برای وزن دانه) بهترین مدل برای تعیین پهنه بندی این پارامترها (ارتفاع گیاه، وزن دانه، شاخص برداشت و تعداد پنجه اندازه‌گیری) در منطقه مورد مطالعه محسوب می‌شود. استفاده از این روش‌ها مشخص شد که وزن دانه و عملکرد بیولوژیک دارای انطباق نسبی در پهنه بندی بودند. بنابراین، با توجه به نتایج می‌توان از وزن هزار دانه به عنوان صفت جایگزین عملکرد بیولوژیک در اندازه گیری عملکرد بیولوژیک در این منطقه استفاده کرد.

چکیده انگلیسی:

The aim of the study is determination of the correlation between factors affecting in the wheat yield and preparing of yield mapping of wheat in north of Darab city. In order to determine the relationship between biological and grain yield with some of the important agronomic traits 60 samples in the north of Darab city was investigated. Parameters such as plant height, seed weight, harvest index, tiller number, latitude and longitude for each of the samples was measured. The results show that grain weight has highest correlation with the biological yield (0.97**). In this study, also using the Kriging (Gaussian models, spherical, circular and exponential models) and average inverse distance (IDW) maps of the biological yield and grain weight was determined. The results of the interpolation show that kriging method (Gaussian model) with a minimum error (RMSE=0.98 for biologic yield and RMSE=0.97 for grain weight) was the best model for preparation of these parameters in the study area. Also the results of biologic yield map show that areas locating in the North West of the study area were the highest yield.

منابع و مأخذ:

احمدی، ج.، م. خطیبی.، ح، میرشکاری. و م، امینی دهقی. 1389. ارزیابی شاخص‌های مورفوفیزیولوژیک مؤثر بر عملکرد گندم بهاره با استفاده از روش‌های آماری چندمتغییره. دوفصلنامه دانش زراعت. جلد 2. شماره 4: 66-55.

امام، یحیی. 1382. زراعت غلات. انتشارات دانشگاه شیراز. 175صفحه.

ترابی، ب.، ا، سلطانی. س، گالشی و ا، زینلی. 1389. اولویت بندی عوامل ایجادکننده خلاء عملکرد گندم در منطقه گرگان. مجله تولید گیاهان زراعی. دوره 6. شماره 1: 189-171.

بستانی، ع.، ف، سالاری سردری و ج، عادلی. 1388. بررسی ناپایداری‌های اقلیمی بر منابع آبی (مطالعه موردی شهرستان داراب). همایش ملی مدیریت بحران آب. 9 صفحه.

کاویانپور، ا.ح.، قربانی، ا.، حشمتی، غ. 1393. کاربرد آمار مکانی در ارزیابی تغییرات پوشش تاجی گونه مرتعی علف گوسفندی. دوره 5، شماره 3، پاییز 1393، صفحه 59-70.

کمالی، ج، ا.، ح، مؤمن زاده و م، وظیفه دوست. 1389. بررسی تغییرات ماده خشک و عملکرد گندم در دوره‌های خشکسالی و ترسالی با کمک داده‌های ماهواره‌ای MODIS در استان اصفهان. نشریه بوم شناسی کشاورزی. دوره 3. شماره 2 : 190-181.

محمدی، ا.، ا، محمودی. ب، کامکار و ا، عبدی. 1394. مقایسه روش زمین آمار و استفاده از داده‌های سنجش از راه دور به منظور پیش بینی عملکرد گندم در برخی از مراحل رشد(مطالعه موردی اراضی مزرعه نمونه استان گلستان). مجله تولید گیاهان زراعی. دوره 8. شماره 2: 76-51.

Bijanzadeh, E., and M. Mokarram. 2017. Assessment the soil fertility classes for common bean ('Phaseolus Vulgaris' L.) production using fuzzy-analytic hierarchy process (AHP) method. Australian Journal of Crop Science, 11(4), 464.

Bijanzadeh, E., and  M. Mokarram. 2013. The use of fuzzy-AHP methods to assess fertility classes for wheat and its relationship with soil salinity: East of Shiraz, Iran: A case study. Aust. J. Crop Sci., 7(11), 1699.

Burrough, P.A., M.F. Goodchild, R.A. McDonnell, P. Switzer and M. Worboys, 1998. Principles of Geographic Information Systems. Oxford University Press, Oxford, Uk.

Bushuk, W. and V.F. Rasper (eds.). 1994. Wheat, Production, Propertis and Quality. Blachie Academic and Professional. 239 pp.

Donaldson, E.W.E. Schillinger and S.M. Dofing . 2001. Straw production and gring Yield relaton ships in winter heat.Crop Sci.41:100-106.

Eldeiry, A.A., and Garcia, L.A. 2012. Management of soil salinity and crop yield using conditional probability maps. 32rd Annual American Geophysical Union Hydrology days. 25 – 27 March. Colorado State University: 52-69.

Farahani, A. and Arzani, A. 2006.  Investigating genetic ariation of cultivars and F1 hybrids of durum wheat using agronomic and morphologic characters. Agric.Sci. Tech. and Nat. Res. 10:341-354.

Goovaerts, P.1999. Geostatistics in soil science: state-of-the-art and perspectives. Geoderma 89, 1–46.

Hay, R.K.M. 1995. Harvest index: a review of its use in plant breeding and crop physiology. Ann. Appl. Biol. 126: 197-216.

Mcbratney. A. B. and R. Webster. 1986. Choosing functions for semi-variograms of soil Properties and fiting them to sampling estimates. J.  Soil Sci. 37: 617-639.

Okuyama, L. A., L. C. Ferizzi, and J. F. B. Neto. 2004. Correlation and path analysis of yield and its components and plant traits in wheat. Ciencica Rural, Santa Maria. 34(6): 1701-1708.

Rashidi, V., Moghaddam, M., and Khodabandeh, N. 1998. Study of yield and itsSimmons, S.R. 1987. Growth, development and physiology. In: E.G. Heyne (ed.). Wheat and wheat Improvement, 2nd edition. Agronomy Monograph No. 13: 77-114.

Soufi, M. 2004. Morpho-climatic classification of gullies in fars province, southwest of I.R. Iran. International Soil Conservation Organisation Conference – Brisbane.

Stewart, C.M., McBratney, A.B., and Skerritt, J.H. 2002. Site-specific durum wheat quality and its relationship to soil properties in a single field in Northern New South Wales. Precision Agri. 3: 155–168.

Simmons, S.R. 1987. Growth, development and physiology. In : E.G. Heyne (ed.). Wheat and wheat Improvement, 2nd edition. Agronomy Monograph No. 13: 77-114.

Tousi-Mojarad, M. and Bihamta, M.R. 2007. Investigating grain yield and related quantitative characters of wheat using factor analysis. J. Agric. Sci. 17: 97-107.