ارزیابی تأثیر عناصر اقلیمی و عوامل انسانی در بروز تصادفات جاده ای با استفاده از منطق فازی (نمونه موردی محور مشهد - قوچان)

محورهای موضوعی : کاربرد GIS&RS در برنامه ریزی شهری

مهدی وطن پرست ¹ (1- دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شیروان، گروه برنامه ریزی شهری.، شیروان، ایران)
علیرضا افشاری ² (دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شیروان، گروه مهندسی صنایع)
محسن رضائی عارفی ³ (دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران)
علی محمد نورمحمدی ⁴ (دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران)

تاریخ دریافت : 1396/11/23 تاریخ پذیرش : 1396/12/25 تاریخ انتشار : 1396/12/01

کلید واژه: سیستم اطلاعات جغرافیایی, عناصر اقلیمی, تصادفات جاده ای, عوامل انسانی, فازی زبانی,

چکیده مقاله :

تصادفات جاده‌ای از عوامل بسیار مهم مرگ و میر و صدمات شدید جانی و مالی بوده و آثار سنگین اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی آن ، جوامع بشری کشورهای در حال توسعه و به‌ویژه ایران را به شدت مورد تهدید قرار داده‌است . عوامل جغرافیایی، یکی از مهم‌ترین عوامل بروز این حوادث مرگبار می‌باشند. از میان عوامل جغرافیایی که در بروز تصادفات جاده‌ای نقش دارند سهم پدیده‌های اقلیمی و ژئومورفولوژیکی قابل توجه است. هدف این پژوهش مطالعه اثرات عوامل اقلیمی و انسانی بر بروز تصادفات جاده‌ای با استفاده از منطق فازی و سیستم اطلاعات جغرافیایی در محور مشهد-قوچان می‌باشد. جهت بررسی محور مذکور نقشه‌های رقومی ،‌نقشه‌های زمین شناسی و کاربری اراضی به همراه آمار ایستگاه‌های هواشناسی منطقه در یک دوره‌ی 30 ساله و نیز آمار تصادفات جاده ای بررسی شده است. سپس با کلاسه‌بندی فراوانی تصادفات محور مذکور در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) ، نقشه پهنه‌بندی خطر تصادفات جاده-ای با درجات زیاد ، ‌متوسط ، کم و خیلی‌کم تهیه گردید. نتیجه بررسی‌ها نشان می‌دهد که نقش عوامل انسانی در بروز تصادفات جاده‌ای بسیار زیاد است. به‌طوری که در بروز بیش از 90 درصد تصادفات، عامل انسانی نقش اصلی را داشته‌است. هم‌چنین در بررسی خطرخیز بودن مسیر با مدل فازی زبانی، مشخص شد 5 تا 35 کیلومتر اولیه ورودی و خروجی شهرها پرخطر‌ترین مناطق در بروز تصادفات جاده‌ای می‌باشند.