پهنه بندی اقلیم کشاورزی محصول ذرت در استان لرستان

محورهای موضوعی : اقلیم شناسی

غلامرضا احمدی ¹ , پرویز کردوانی ² , حسین محمدی ³

1 - دانشجوی دکتری جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران
2 - استاد گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران
3 - استاد گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران

تاریخ دریافت : 1400/07/03 تاریخ پذیرش : 1400/09/17 تاریخ انتشار : 1400/11/01

کلید واژه: سیستم اطلاعات جغرافیایی, ذرت, بارش, پهنه بندی اقلیم کشاورزی, مخاطرات کشاورزی,

چکیده مقاله :

تحقیق حاضر به پهنه‌بندی اقلیم- کشاورزی محصول ذرت دیم در استان لرستان وبررسی نقش آن در کاهش مخاطرات محیطی پرداخته است. روش مطالعه در این پژوهش استنادی –توصیفی است که در این خصوص اطلاعات (بارش، دما ورطوبت ) یک دوره آماری 20 ساله (1377-1397) به صورت روزانه، ماهانه، فصلی و سالانه مربوط به 53 ایستگاه سینوپتیک، کلیماتولوژی و باران سنجی استان و خارج استان تهیه و سپس با در نظر گرفتن شرایط مورد نیاز محصول نظیر آستانه های حرارت، طول دوره رشد و نیاز آبی، پهنه های مناسب رشد به کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی مشخص و سپس نقشه پهنه ‌بندی اقلیم زراعی ذرت استان تهیه گردید.بدین ترتیب در نقشه نهایی بدست آمده15/8588 کیلومتر مربع از اراضی استان دارای اراضی مستعد و 13/13938کیلومتر مربع دارای اراضی نیمه مستعد و57/5631 کیلومتر مربع دارای اراضی غیر مستعد می باشد . برای ایجاد هماهنگی در تلفیق داده‌ها و ایجاد نقاط کمکی برای پیدا کردن مناطق هم باران و هم دما از روش درون یابی کریجینگ استفاده گردید.

چکیده انگلیسی:

This study analyzes the climatic-agricultural zoning of rain-fed corn in Lorestan province and its role in reducing environmental risks. The study method in this research is citation-descriptive in which the information (precipitation, temperature, etc.) of a 20-year statistical period (1377-1397) has been gathered on a daily, monthly, seasonal and annual basis from 53 synoptic stations, climatology and rain gauge, inside and outside of this province. Then, considering the required conditions for this crop such as heat thresholds, growth period and the amount of water requirement, suitable growth zones has been determined by GIS and after that the zoning of agricultural climate of corn crop in this province has been mapped. On the base of the final obtained map, this province has 8588.15 kilometers of potential lands, 13938.13 square kilometers of semi-potential lands and 5631.57 square kilometers of non-potential lands. Kriging interpolation method has been used to create coordination in data integration and also auxiliary points to find the regions with the same amount of temperature and rainfall.

منابع و مأخذ:

- اشرفی، علی؛ میکانیکی، جواد؛ دهقانی، مرتضی. (1392): ارزیابی توان­های اکولوژیکی و پهنه‌بندی کشت عناب در استان خراسان جنوبی. مجله آمایش جغرافیایی فضا، فصل‌نامه علمی پژوهشی دانشگاه گلستان، سال سوم، شماره 7: 67-86.

2- اداره کل هواشناسی لرستان، آمار و اطلاعات ایستگاه‌های هواشناسی، اداره تحقیقات اقلیمی و هواشناسی کاربردی، (1392).

3- تقسیمات کشوری، (1385): وزارت کشور.

4- پالیزگیر، مجید. (1397): پهنه‌بندی اقلیمی شهرستان ساوجبلاغ و رابطه متغیرهای اقلیمی بر محصولات نخود، عدس، گندم و جو دیم با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS، فصل­نامه علوم جغرافیایی، دوره 12، پائیز و زمستان 1397

5- خوش‌اخلاق، فرامرز و محسن سلطانی. پهنه‌بندی اقلیم کشاورزی توت‌فرنگی با استفاده از GIS در استان مازندران، فصل­نامه سپهر، سال بیستم، شماره 78، تابستان. 1390

6- دین‌پژوه، یعقوب و علی‌اصغر موحد دانش. (1386): تعیین مناطق مساعد تولید غلات دیم با توجه به بارش­های ماهانه آذربایجان شرقی، غربی و اردبیل، نیوار، 3:25 -38.

7- سراوانی، مریم. (1395): پهنه‌بندی مناطق مناسب کشت گندم و جو دیم در استان سیستان و بلوچستان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد.

8- سید جلالی، علی. (1378): ارزیابی تناسب و تعیین مدل پتانسیل تولید اراضی برای گندم در منطقه میان آب شوشتر استان خوزستان. موسسه تحقیقات آب‌وخاک، 1064: 29-41.

9- شادمان، صفدر. (1393): پهنه‌بندی اقلیم کشاورزی نخود و دیم با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: استان کرمانشاه)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت

10- صادقی، حجت اله. (1392): پهنه‌بندی توان اکولوژیکی کشاورزی شهرستان ایذه برای کشت کلزا با سامانه اطلاعات جغرافیایی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد جغرافیای طبیعی.

11- کریمی، منصور. (1394): بررسی پتانسیل اقلیمی کشت گندم دیم و گندم آبی در استان اصفهان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد.

12- کوچکی، عوض. (1385): زراعت در مناطق خشک، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، مشهد،9: 28- 30.

13- علیزاده، امین. (1389): اصول هیدرولوژی کاربردی، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ بیست و نهم، مشهد.

14- عبدالهی، ناصر؛ جهانبخش، امامی و سید مسعود حسینی ثابت. (1392): پهنه‌بندی اقلیمی زراعی گندم دیم در استان همدان با استفاده از سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی و تصاویر ماهواره‌ای، تهران. وزارت جهاد کشاورزی، مؤسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی، اقتصاد کشاورزی، و توسعه روستایی.

15- قاسمی، مرضیه. (1397): پهنه‌بندی اقلیمی کشت بادام‌زمینی در آستانه اشرفیه با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم‌آباد.

16- Bhagot.RM, Etal. (2008): Land Suitability Analysis Cereal Production In Himachal Pradesh (India) Using Geographical Information System. Journation System. Journal Of Indian Soc. Remoteness. June 2009. Pp. 233-240

17. Buan. R. D. Maglion. A. R. Evangelista. P. P. Pajuulelas. B. G, (2016): Vulnerability Of Rice And Corn To Climate Chang In The Philippines. Publisher Springer Netherlands. 92 (1-2): 170.

18- David F. Moncunill. (2014): Climate Variability And Corn Yields In Semiarid Ceara, Brazil. Journal Of Applied Meteorology And Climatology. Articale: Pp.

19- Makadho. M. Johnnes. (2015): Potential Effect Of Climate Change Corn Production In Zimbabwe. Vol. 6: 147-151.

20- Maluf, J. R. T. (2003): Agro Climatic Zoning Of Marize Crop For The State Of Riogrand Agronomia-Sulriog Rands, Vol. 22, NO.2. Rn To Climate Chang In The Philippines. Publisher Springer Netherlands. 92 (1-2): 170.

21- Peples, M. B. Beilharz, V. C Waters, S. P. Simpson, R.J Anddalling. M. J. (2008): Nitrogen Redistribution During Grain Growth In Wheat (Triticam Aestivuml ) Plant 149:241-251

22- Sapozhnikova, S. A. (2010): Agroklimaticheakie Atlas Ukrainskdi, Cep. Uroyazid, Map36.

23- Sharma Natu P. Sumesh K. V. Lohot Vaibhav, D. And Ghildiyal M.C. (2018): High Temperature Effect On Grain Growth In Whear Cultivars An Evaluation Of Responses, Indian Journal Of Plant Physiology, 11: 239

24- Tollenaar. (2002):Yield Potential Yield Stability And Stress Tolersnce In Mize Fild Crop Research.75: 161-169

25- Thranca And Brookhoizen, S. (2009): Agro Climatic Atlas Of Europe. Amsterdam, London, New York, P.36

26- Zhang, Y. (2008): Numerical Experiments For The Impacts Of Temperature And Precipitation On The Growth And Development Of Winter Wheat, Journal Of Environment Science. 5: 194-200.