• فهرس المقالات اسانس

      • حرية الوصول المقاله

        1 - مطالعۀ اثر ضدقارچی نانوامولسیون و اسانس گیاه زنیان (Trachyspermum ammi) بر روی قارچ آسپرژیلوس نایجر (Aspergillus niger) و بررسی خاصیت آنتی‌اکسیدانی آن در ماندگاری همبرگر
        پریسا نعیم حامد اهری مریم عطایی
        همبرگر، به عنوان یک فراورده ی گوشتی، یکی از حساس‌ترین مواد غذایی پروتئینی است که می‌تواند محیط مناسبی برای رشد باکتری‌ها، مخمرها و قارچ‌ها باشد. از این رو خطر احتمالی مسمومیت غذایی و امکان آلودگی این محصول، بالاست. در تحقیق حاضر اثرات ضد قارچی اسانس و نانوامولسیون اسانس أکثر
        همبرگر، به عنوان یک فراورده ی گوشتی، یکی از حساس‌ترین مواد غذایی پروتئینی است که می‌تواند محیط مناسبی برای رشد باکتری‌ها، مخمرها و قارچ‌ها باشد. از این رو خطر احتمالی مسمومیت غذایی و امکان آلودگی این محصول، بالاست. در تحقیق حاضر اثرات ضد قارچی اسانس و نانوامولسیون اسانس زنیان بر روی همبرگر آلوده به قارچ آسپرژیلوس نایجربا تعیین MIC ( Minimum Inhibitation concentration) و MFC(Minimum fungicidal concentration) با روش رقیق سازی بر روی محیط مایع ((Microdilution)) انجام شد. به منظور ارزیابی اثر آنتی‌اکسیدانی اسانس زنیان بر همبرگر از روش کمی اندازه‌گیری تعیین تیوباربیتوریک اسید استفاده شده است. براساس نتایج آزمون‌ها، MIC و MFC برابر 5/187 و375 میلی‌لیتر برای اسانس و 71/11 و43/23 میلی‌لیتر برای نانواسانس به دست آمد و اسانس و نانوامولسیون اسانس زنیان اثر مهاری بر روی رشد گونه‌ی قارچی مورد آزمایش بر روی همبرگر در تمامی روزهای آزمون داشتند و نانوامولسیون اسانس به طور معنی‌داری حاوی اثرضدقارچی بالاتری نسبت به خود اسانس بود )05/0(p< و در آزمون TBARS نشان داده شد که اسانس زنیان و نانواسانس باعث کاهش شاخص TBA در این آزمون شده که نشان‌دهنده‌ی اثر آنتی‌اکسیدانی در همبرگر می‌باشد. در این آزمون اختلاف معنی‌داری بین اسانس و نانو اسانس زنیان مشاهده نشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - ارزیابی جمعیت میکروبی و خواص کیفی گوشت گوساله تازه بسته‌بندی شده ، تحت اتمسفر اصلاح شده و اسانس‌های زرماری و زیره
        مریم اژدر نازنین زند
        مقدمه: در این مطالعه اثر غلظت‌های مختلف سه نوع مخلوط گازی (دی‌اکسید کربن ، نیتروژن و اکسیژن) و نیز تحت خلأ و بسته بندی بدون تزریق گاز و اسانس های رزماری و زیره برای افزایش زمان ماندگاری گوشت تازه گوساله در شرایط دمای یخچال (0C4) درون یک پوشش3 لایه 124 میکرون مورد بررسی أکثر
        مقدمه: در این مطالعه اثر غلظت‌های مختلف سه نوع مخلوط گازی (دی‌اکسید کربن ، نیتروژن و اکسیژن) و نیز تحت خلأ و بسته بندی بدون تزریق گاز و اسانس های رزماری و زیره برای افزایش زمان ماندگاری گوشت تازه گوساله در شرایط دمای یخچال (0C4) درون یک پوشش3 لایه 124 میکرون مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش‌ها: بسته‌بندی شاهد با 4 نوع بسته‌بندی با اتمسفر اصلاح شده با ترکیب های گازی که شامل 1) 80 درصد CO2 + 20 درصد N2 ، 2) 20 درصد CO2 + 80 درصد N2 ،3) 5/48 درصد CO2 + 5/48 درصد N2 + 3 درصد O2 و 4) تحت خلأ ، به همراه تزریق اسانس های زیره ورزماری به میزان 5/1 درصد وزنی و بدون اسانس بودند ، مقایسه گردید. نمونه‌های بسته‌بندی شده، طی 20 روز در زمان های مختلف مورد آزمون‌های شمارش باکتر‌های هوازی ، باکتر‌های بی هوازی ، pH ، مقدار پراکسید و ارزیابی های حسی قرار گرفتند. یافته‌ها: مدت ماندگاری گوشت گوساله با اسانس رزماری تحت ترکیبات گازی 80 درصد CO2 ، 5/48 درصد CO2 ، 20 درصد CO2 به ترتیب20 ،18 و 15 روز و تحت خلأ و شاهد12 و 8 روز ، در ترکیبات گازی 80 درصد CO2 همراه با اسانس زیره 17 روز ، با 5/48 درصد CO2 ، 30 درصد CO2 15 و13روز ، در خلأ و شاهد 10 و6 روز . در نمونه های بدون تزریق اسانس، در ترکیبات گازی 80 درصد CO2 ، 5/48 درصد CO2 ، 20 درصد CO2 ، تحت خلاء و شاهد به ترتیب10،11،13، 8 و4 روزگزارش شد. نتیجه‌گیری: بهترین شرایط در روز بیستم متعلق به نمونه‌های حاوی اسانس رزماری تحت شرایط 80 درصد CO2 بود وتأثیر مطلوبی برجمعیت میکروبی(باکتری های هوازی" logcfu/ml 314/5" و باکتری های بی هوازی" logcfu/ml 770/3") ، میانگین تغییرات pH (42/5) ، میزان پراکسید(993/3) و نیز خواص حسی نمونه ها گذاشت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - بررسی اثر صمغ تخم شربتی و نانوامولسیون زنجبیل بر ویژگی های میکروبی و شیمیایی ماهی قزل آلای رنگین کمان در طی دوران نگهداری
        علی مظفری
        مقدمه: امروزه با توجه به علاقه مصرف‌کنندگان به ماهی تازه نسبت به ماهی‌های منجمد، اهمیت نگهداری و عرضه ماهی تازه روز به روز بیشتر می‌شود. یکی از عوامل کلیدی در این زمینه، تعیین مدت زمان نگهداری ماهی است تا بتوان زمان مصرف آن را تعیین کرد. مواد و روش ها: در این مطالعه، ت أکثر
        مقدمه: امروزه با توجه به علاقه مصرف‌کنندگان به ماهی تازه نسبت به ماهی‌های منجمد، اهمیت نگهداری و عرضه ماهی تازه روز به روز بیشتر می‌شود. یکی از عوامل کلیدی در این زمینه، تعیین مدت زمان نگهداری ماهی است تا بتوان زمان مصرف آن را تعیین کرد. مواد و روش ها: در این مطالعه، تأثیر پوشش خوراکی زیست فعال بر پایه صمغ تخم شربتی و نانوامولسیون اسانس زنجبیل بر ماندگاری فیله ماهی قزل آلای رنگین کمان در طی 12 روز نگهداری در یخچال مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور، فیله‌های تازه ماهی قزل آلا با چهار محلول ژلاتینی مختلف با درصدهای گوناگون از 2 تا 15درصد آماده سازی و سپس، فیله‌ها در شرایط یخچالی نگهداری شدند . به جهت بررسی عملکرد این پوشش، آزمایش های میکروبی شامل شمارش کلی میکروبی، اندازه گیری اسیدهای چرب آزاد بر پایه اسید اولئیک، اندازه گیری بازهای فرار تام (TVN) و pH بصورت دوره ای برای همه نمونه ها در روز های 1 و6 و12 انجام شد. یافته ها: طبق آزمون دانکن نمونه ها با یکدیگر، نتایج بررسی ها نشان می دهد در نمونه شاهد به طرز معنی داری (05/0P<) شمارش میکروبی از سایر نمونه ها بالاتر است و همچنین آزمون شمارش میکروبی نشان میدهد که در روز 12 نسبت به روز 6 و در روز 6 نسبت به روز 1 افزایش معنی داری(05/0P<) یافته است. اسیدیته چربی استخراجی در روز 12 به طرز معنی داری(05/0P<) نسبت به روزهای 1 و 6 افزایش یافته است. همچنین میزان آزمون TVN نشان میدهد که در روز 12، به طرز معنی داری(05/0P<) از روز 1 و روز 6 بیشتر شده است. نتیجه گیری: به‌طور کلی، نتایج این تحقیق نشان می دهد از این ترکیبات می توان برای افزایش دوره ماندگاری ماهی قزل آلای رنگین کمان استفاده نمود تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - بررسی تاثیر تنش کمبود آب و سالیسیلیک اسید بر برخی صفات رشدی، رنگیزه‌های فتوسنتزی و عملکرد اسانس نعناع فلفلی (Mentha piperita L.)
        سعید فتاحی سیاه‌کمری حمیده آزاد قوجه‌بیگلو علی صالحی ساردویی افشار فلاح‌ایمانی خیرالله بابایی
        به‌منظور بررسی تأثیر سالیسیلیک اسید بر صفات رشدی، رنگیزه‌های فتوسنتزی و میزان اسانس نعناع فلفلی تحت تنش کمبود آب، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. عوامل آزمایشی شامل تنش کمبود آب در چهار سطح (90 (شاهد)، 75، 45 و 25 درصد ظرف أکثر
        به‌منظور بررسی تأثیر سالیسیلیک اسید بر صفات رشدی، رنگیزه‌های فتوسنتزی و میزان اسانس نعناع فلفلی تحت تنش کمبود آب، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. عوامل آزمایشی شامل تنش کمبود آب در چهار سطح (90 (شاهد)، 75، 45 و 25 درصد ظرفیت زراعی) و سالیسیلیک اسید در دو سطح (صفر (شاهد) و 60 پی پی ام) بود. صفات مورد ارزیابی شامل ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، طول شاخه فرعی، تعداد گره، وزن تر و خشک بوته، وزن تر و خشک ریشه، محتوای کلروفیل a، b، کل و کاروتنوئیدها، درصد و عملکرد اسانس بود. . نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که اثر تنش خشکی بر صفات مورد مطالعه در سطح احتمال آماری یک درصد معنی‌دار بود. اثر متقابل تنش خشکی در اسید سالیسیلیک برای صفات طول شاخه فرعی، وزن تر و خشک بوته، محتوای کلروفیل a، b، و کل، درصد و عملکرد اسانس معنی‌دار بود. تنش کمبود آب موجب کاهش تمامی صفات به جز وزن تر و خشک ریشه شد و کاربرد اسید سالیسیلیک موجب کاهش اثرات تنش کمبود آب شده به‌طوری که بالاترین مقدار این صفات از 60 پی پی ام اسید سالیسیلیک به‌دست آمد. با توجه به اثرات متقابل بیشترین مقدار درصد و عملکرد اسانس از تیمار90 درصد ظرفیت زراعی و کاربرد اسید سالیسیلیک حاصل گردید. در مجموع کاربرد این هورمون سبب بهبود خصوصیات کمی و کیفی نعناع فلفلی تحت تنش کمبود آب گردید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        5 - بررسی آنالیز اسانس و خواص آنتی اکسیدانی بذر گیاه دارویی رازیانه .Foeniculum vulgare Mill قبل و پس از ذخیره سازی بذر در شرایط فراسرد ( ازت مایع)
        شهین مهرپور نیره احمدی فاطمه جمالو محمد رضا زندمنفرد
        مقدمه: اصطلاح ذخیره سازی در فراسرد (Cryopreservation) به ذخیره سازی یاخته ها،اندام ها و بافت ها دردمای نیتروژن مایع (ºC 196-) اشاره دارد. در این دما، یاخته ها به حالت سکون وارد شده و واکنش های فیزیکی و بیوشیمیایی عملا متوقف می شوند. در این شرایط خاص، زمان حفاظت نام أکثر
        مقدمه: اصطلاح ذخیره سازی در فراسرد (Cryopreservation) به ذخیره سازی یاخته ها،اندام ها و بافت ها دردمای نیتروژن مایع (ºC 196-) اشاره دارد. در این دما، یاخته ها به حالت سکون وارد شده و واکنش های فیزیکی و بیوشیمیایی عملا متوقف می شوند. در این شرایط خاص، زمان حفاظت نامحدود می شود. ذخیره سازی بذرها کارآمدترین روش برای حفاظت از خزانه ژنی گیاهان است. هزینه های ذخیره سازی پایین و بازسازی کل گیاه از ژنوم کامل، مزایای مشخصی برای ذخیره سازی بذر در مقایسه با انواع دیگر بافت های گیاهی را ارائه می دهد (1). مواد و روش ها: بذرهای گیاه دارویی رازیانه Foeniculum vulgare (Apiaceae) با استفاده از پیش تیمار کاهش رطوبت بذرDessication) ) تیمار شده و به مدت یک هفته در ازت مایع نگهداری شدند. سپس بذرها در معرض شوک حرارتی قرار گرفتند. بذرهای تیمار و شاهد پس از کشت به ژرمیناتور با دمای ºC24 و رژیم نوری 8/16 منتقل شدند. اسانس با روش تقطیر با آب با دستگاه کلونجر استخراج و ترکیبات موجود دراسانس توسطGC/MS آنالیز و مورد بررسی قرار گرفت. اثرات آنتی اکسیدانی عصاره هیدرو الکلی بذرتوسط معرف DPPH بررسی شد. نتایج: درصد زنده مانی در بذرهای شاهد (83%) ودرتیمار کاهش رطوبت بذر( 53%) مشاهده گردید. اصلی ترین ترکیب موجود در اسانس مربوط به آنتول (6/78 %) شناسایی شد که در مقایسه با نمونه های تیمار شده آنتول (04/80 %) تفاوت معنی داری مشاهده نشد. نتایج نشان داد که نگه داری بذر در شرایط فراسرد تاثیر منفی بر خواص آنتی اکسیدانی وترکیبات اسانس آنها ندارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        6 - بااستفاده از روشهای اسپکتروسکوپی Drema ammoniacum D. Don. تجزیه شیمیایی روغن اسانسی میوه ساقه گیاه
        جعفر ایزدی نیا سید جواد حسینی فرهاد سلمانی محمدامین نوعی آقایی
        چکیده در این تحقیق اسانس ساقه و میوه گیاهDorema ammoniacum D. Don با استفاده از روش تقطیر با آب ( Hydrodistillation ) بدست آمده و با استفاده از روشهای اسپکتروسکوپی GC و GC-MS مورد تجزیه شیمیایی قرار گرفت. 06/90 % از ترکیبات موجود در اسانس میوه مورد شناسایی قرار گرفتند. أکثر
        چکیده در این تحقیق اسانس ساقه و میوه گیاهDorema ammoniacum D. Don با استفاده از روش تقطیر با آب ( Hydrodistillation ) بدست آمده و با استفاده از روشهای اسپکتروسکوپی GC و GC-MS مورد تجزیه شیمیایی قرار گرفت. 06/90 % از ترکیبات موجود در اسانس میوه مورد شناسایی قرار گرفتند. ترکیبات عمده شناسایی شده در اسانس میوه گیاه Dorema ammoniacum عبارتند از: لیمونن (81/5 %)، آلفا-فنچیل استات (16/6 %)، آلفا-آمورفن (57/9 %)، آلفا-پینن (60/10 %) و 4-کارن (84/38 %). 83/77% از ترکیبات موجود در اسانس ساقه مورد شناسایی قرار گرفتند. ترکیبات عمده شناسایی شده در اسانس ساقه گیاه Dorema ammoniacum عبارتند از: بیسیکلو] 1.2.2[ هپتان-2-ال (86/5 %)، آلفا-ترپینولن (50/6 %)، سابینن (19/7 %)، بتا-میرسن (30/9 %)، بتا-فلاندرن (28/13 %) و دیلاپیول (04/18 %). تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        7 - استفاده ازروشهای اسپکتروسکوپی GC و GC/MS جهت تجزیه شیمیایی روغن اسانسی گیاه از ایران. pulicaria gnaphalodes (Vent) BOISS
        جعفر ایزدی نیا حسین بخشیان بخشیان
        در این تحقیق گیاه . pulicaria gnaphalodes (VENT) BOISS ازناحیه فردوس در استان خراسان جنوبی جمع آوری شده و اسانس گیاه با استفاده از تکنیک تقطیر با آب و میکرو استخراج از فضای فوقانی سطح جامد بدست آمد. سیترونلول(20.03%)، 1،8-سینئول(13.48%)،آلفا-پینن(6.16%)و 4-ترپیننول(4.96 أکثر
        در این تحقیق گیاه . pulicaria gnaphalodes (VENT) BOISS ازناحیه فردوس در استان خراسان جنوبی جمع آوری شده و اسانس گیاه با استفاده از تکنیک تقطیر با آب و میکرو استخراج از فضای فوقانی سطح جامد بدست آمد. سیترونلول(20.03%)، 1،8-سینئول(13.48%)،آلفا-پینن(6.16%)و 4-ترپیننول(4.96%) ترکیبات اصلی اسانس اندام هوایی گیاه، بدست آمده توسط کلونجر را تشکیل میدهند. آلفا-پینن(42.29%)، 1.8-سینئول(26.76%)، چری سنتنون(7.19%) ترکیبات اصلی اسانس حاصل از گل گیاه با استفاده از تکنیک میکرو استخراج از فضای فوفانی جامد را تشکیل داده وآلفا-پینن(به ترتیب34.77%، 13.42%)و 1.8-سینئول(به ترتیب 41.81%،73.53%)ترکیبات اصلی اسانس حاصل از برگ وساقه گیاه P.gnaphalodes بدست آمده با استفاده از تکنیک میکرو استخراج از فضای فوفانی جامد را تشکیل می دهند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        8 - تجزیه شیمیایی اسانس گیاه Hymenocrater bituminosus با استفاده از روشهای طیف سنجی GC وGC/MS
        جعفر ایزدی نیا
        چکیده:در این تحقیق گیاه Hymenocrater Bituminosos از شهرستان شاهرود واقع در استان سمنان جمع آوری گردید. اسانس گیاه به روش تقطیر با آب بدست آمد و با استفاده از تکنیک کروماتوگرافی گازی و کروماتوگرافی کوپل شده با طیف سنج جرمی مورد تجزیه شیمیایی قرار گرفت. بررسی اسانس بدست آ أکثر
        چکیده:در این تحقیق گیاه Hymenocrater Bituminosos از شهرستان شاهرود واقع در استان سمنان جمع آوری گردید. اسانس گیاه به روش تقطیر با آب بدست آمد و با استفاده از تکنیک کروماتوگرافی گازی و کروماتوگرافی کوپل شده با طیف سنج جرمی مورد تجزیه شیمیایی قرار گرفت. بررسی اسانس بدست آمده نشان داد، لینالول(14/13% )، اسپاتولنول(11% )، لینالیل استات(17/7% )، آلفا- پینن(54/6% )، آلفا ترپینئول(94/5% ) و 1، 8- سینئول(48/4% ) ترکیبات اصلی اسانس شناسایی شده گل گیاه (33/91% ) را تشکیل می دهند.آلفا کادینول(01/11% )، 1، 8-سینئول(86/6% )، کاریوفیلن(78/6% )، اسپاتولنول(67/6% ) و جرمکرین دی(06/5% ) ترکیبات اصلی اسانس شناسایی شده برگ گیاه (06/84% ) را تشکیل می دهند.اکتان(79/31% )، اسپاتولنول(29/5% )، 1، 8-سینئول(61/5% )، آلفا- پینن(25/5% )، کاریوفیلن اکسید(65/4% ) و آلفا – کادینول(56/4% ) ترکیبات اصلی اسانس شناسایی شده ساقه گیاه (89/74% ) را تشکیل می دهند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        9 - امواج میکروویوجهت جداسازی و شناسایی ترکیبات شیمیایی روغن اسانسی A. annua با تکنیک کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی(GC/MS)
        محمدباقر پاشا زانوسی
        در پژوهش حاضر، روغن‌های اسانسی اندام های مختلف (ساقه ، برگ و میوه) گیاه دارویی A. annua که از مناطق شمال ایران جمع آوری گردیده، توسط روش استخراج با امواج میکروویو بدون استفاده از حلال (SFME) استحصال و ترکیبات متشکله با تکنیک کروماتوگرافی گازی توأم با طیف سنجی جرمی (GC/M أکثر
        در پژوهش حاضر، روغن‌های اسانسی اندام های مختلف (ساقه ، برگ و میوه) گیاه دارویی A. annua که از مناطق شمال ایران جمع آوری گردیده، توسط روش استخراج با امواج میکروویو بدون استفاده از حلال (SFME) استحصال و ترکیبات متشکله با تکنیک کروماتوگرافی گازی توأم با طیف سنجی جرمی (GC/MS) مورد تجزیه و شناسایی قرار گرفت. از 36 ترکیب شناسایی شده در روغن اسانسی ساقه گیاه که 13/94 درصد کل اسانس را شامل شده به ترتیب کامفور(41/21%)، 1و8- سینئول(54/7%)، آلفا پینن(01/6%)، والنسن(07/5%)، آرتمیزیا کتون(96/4%)، پینوکاروون (32/4%) و از 26 ترکیب شناسایی شده در روغن اسانسی برگ گیاه که 85/98 درصد کل اسانس را شامل شده به ترتیب کامفور(09/25%)، 1و8- سینئول(47/8%)، والنسن(28/7%)، آلفا پینن(65/6%)،آرتمیزیا کتون(17/6%)، ترانس پینوکاروئول(40/5%)، کاریوفیلن اوکساید(33/5%) و از 20 ترکیب شناسایی شده در روغن اسانسی میوه گیاه که 99/99 درصد کل اسانس را شامل شده به ترتیب کامفور(26/16%)، آرتمیزیا کتون(98/14%)، 1و8- سینئول(73/12%)، ترانس پینوکاروئول(28/10%)، کاریوفیلن اوکساید(39/7%) و والنسن(14/3%) به عنوان اصلی ترین و بیشترین ترکیبات موجود در اندام های مختلف بودند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        10 - تجزیه شیمیایی روغن اسانسی بدست آمده از تقطیر با آب (HD) و میکرو استخراج از فضای فوقانی فاز جامد((HS-SPME گیاهDC. Prangos uloptera از ایران، با استفاده از روشهای اسپکتروسکوپیGC و GC/MS
        جعفر ایزدی نیا
        دراین تحقیق نمونه ای از گیاهprangos ulopetra DC. از شهرستان میامی، تابع شهرستان شاهرود جمع آوری گردید. اسانس گیاه به دوروش تقطیر با آب (HD)و میکرواستخراج از فضای فوقانی فاز جامد(HS-SPME) بدست آمد. تجزیه شیمیایی اسانسهای حاصل، با استفاده از روشهای GC و GC/MSنشان داد. 2- أکثر
        دراین تحقیق نمونه ای از گیاهprangos ulopetra DC. از شهرستان میامی، تابع شهرستان شاهرود جمع آوری گردید. اسانس گیاه به دوروش تقطیر با آب (HD)و میکرواستخراج از فضای فوقانی فاز جامد(HS-SPME) بدست آمد. تجزیه شیمیایی اسانسهای حاصل، با استفاده از روشهای GC و GC/MSنشان داد. 2- متیل بنزآلدئید(%37/11)، α- پینن(%03/10)، β- فلاندرن(%74/9)، سابینن(%04/9)، ترانس-β-اوسیمن(%9/8 )، اکتان(%81/8 )، γ- ترپینن(%82/6) و آلو- اوسمین(%76/6 ) ترکیبات اصلی مو جود در اسانس حاصل از تقطیر با آب می باشند.α- پینن(%43/20)، 1 (1– پروپنیل)سیکو هگزان(%52/13)، β-سابینن(%31/12)، β- فلاندرن(%49/11)و ترانس-β- اوسیمن(%76/ 6) ترکیبات اصلی مو جود در اسانس حاصل از میکرواستخراج از فضای فوقانی فاز جامد می باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        11 - جداسازی و شناسایی ترکیبات شیمیایی روغن اسانسی دو گونه درمنه ( آرتمیزیا ) در شمال ایران (Artemisia spicigera و Artemisia chamaemelifolia)
        محمدباقر پاشا زانوسی
        در روغن اسانسی حاصل از ساقه، برگ و میوه A. spicigera به روش SFME، به ترتیب 28 ، 20 و 20 ترکیب شناسایی شدند ، که (99% ، 100% ، 47/99% ) کل ترکیبات اسانس ها را تشکیل دادند . در روغن های اسانسی ساقه، برگ و میوه به ترتیب بورنئول (07/22 % ، 22/26% ، 19/26% )، 1-8- سینئول (30 أکثر
        در روغن اسانسی حاصل از ساقه، برگ و میوه A. spicigera به روش SFME، به ترتیب 28 ، 20 و 20 ترکیب شناسایی شدند ، که (99% ، 100% ، 47/99% ) کل ترکیبات اسانس ها را تشکیل دادند . در روغن های اسانسی ساقه، برگ و میوه به ترتیب بورنئول (07/22 % ، 22/26% ، 19/26% )، 1-8- سینئول (30/18% ، 76/22% ، 34/20% ) ، کامفور (39/12% ، 97/11% ، 34/10 %) و بورنیل استات (24/8 % ، 30/8 % ، 74/9 %) به عنوان ترکیبات اصلی معرفی شدند. همچنین در روغن اسانسی حاصل از ساقه، برگ و میوه A. chamaemelifolia به روش SFME، به ترتیب 17 ، 20 و 31 ترکیب شناسایی شدند ، که (70/98% ، 14/98% ، 33/97% ) کل ترکیبات اسانس ها را تشکیل دادند . در روغن های اسانسی ساقه، برگ و میوه به ترتیب اسپاتولنول (43/20 % ، 48/13% ، 53/11% )، کوبنول (01/26% ، 86/15% ، 44/6% ) ، سانتولینا تری ان (66/1% ، 78/18% ، 79/22 %)و کاریوفیلن اکساید (03/6 % ، 95/4 % ، 90/9 %) به عنوان ترکیبات اصلی معرفی شدند. به طوری که منوترپن‌های اکسیژن‌دار و منوترپن های هیدروکربنی بیشترین ترکیبات روغن اسانسی این گیاهان بودند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        12 - جداسازی و شناسایی اجزاء تشکیل دهنده روغن های اسانسی گیاه Prangos latiloba Korov.به روش طیف سنجی جرمی کوپل شده با کروماتوگرافی گازی
        سیداصغر حسینی
        گیاهان دارویی از ارزش خاصی در علوم زیستی و پزشکی به لحاظ پیشگیری و درمان بیماری برخوردار است. در سال های اخیر استفاده از گیاهان دارویی به دلیل اثبات اثرات مفید آن، ارزان بودن، نداشتن اثرات جانبی زیاد و همچنین سازگار بودن با محیط زیست روزبه روز در حال افزایش است. در این أکثر
        گیاهان دارویی از ارزش خاصی در علوم زیستی و پزشکی به لحاظ پیشگیری و درمان بیماری برخوردار است. در سال های اخیر استفاده از گیاهان دارویی به دلیل اثبات اثرات مفید آن، ارزان بودن، نداشتن اثرات جانبی زیاد و همچنین سازگار بودن با محیط زیست روزبه روز در حال افزایش است. در این تحقیق، روغن های اسانسی بخش های مختلف از گیاه معطر و وحشی جاشیر گچ دوست (Prangos latiloba Korov، توسط روش تقطیر با آب استحصال و ترکیبات متشکله به کمک روش کروماتوگرافی گازی توأم با طیف سنجی جرمی (GC/MS) بررسی و شناسایی گردید. ترکیبات اصلی تشکیل دهنده ی اسانس حاصل از این گیاه به ترتیب لیمونن(54/13%)، میرسن(58/8%)، المول(79/7%) و آلفا فلاندرن(88/6%) بودند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        13 - سمیت تنفسی و اثر کشندگی اسانس گیاه سدابی Haplophyllum A. Juss (Rutaceae) روی حشرات کامل شپشه آرد Tribolium castaneum Herbst و شپشه برنج L. Sitophilus oryzae
        راحیل اسدی
        اثر سمیت تنفسی گیاه سدابی Haplophyllum tuberculatum A. Juss (Rutaceae) روی حشرات کامل شپشه آرد Tribolium castaneum Herbst و شپشه برنج L. Sitophilus oryzae بررسی شد. آزمایشها در دمای 1±27 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±60 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساع أکثر
        اثر سمیت تنفسی گیاه سدابی Haplophyllum tuberculatum A. Juss (Rutaceae) روی حشرات کامل شپشه آرد Tribolium castaneum Herbst و شپشه برنج L. Sitophilus oryzae بررسی شد. آزمایشها در دمای 1±27 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±60 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. اسانس از برگ و گل گیاه سدابی توسط دستگاه اسانس‌گیر شیشه‌ای مدل cleavenger استخراج شد. نتایج حاصل از آزمایشات نشان داد که این اسانس روی حشرات کامل شپشه آرد و شپشه برنج سمیت تنفسی بالایی دارد. مرگ و میر حشرات کامل 1-7 روزه در هر دو حشره با افزایش غلظت و مدت زمان اسانس‌دهی افزایش یافت. حشرات کامل شپشه برنج در مقایسه با شپشه آرد حساسیت بیشتری به سمیت تنفسی اسانس از خود بروز دادند. میزان LC50 اسانس سدابی پس از 24 ساعت اسانس‌دهی برای حشرات کامل شپشه برنج 9/14 ( μl.L-1) میکرولیتر بر لیتر هوا بود. میزان این شاخص برای حشرات کامل شپشه آرد 11/23( μl.L-1) میکرولیتر بر لیتر هوا بود. نتایج این بررسی نشان داد که اسانس گیاه سدابی منبع بیولوژیک مؤثری است که می‌تواند برای حفاظت غلات انبار شده از آلودگی توسط شپشه برنج و شپشه آرد بکار برده شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        14 - بررسی اثر تخم‌کشی اسانس سه گونه گیاهی روی سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات .Callosobruchus maculatus F
        جهانشیر شاکرمی لیلا پورحسینی رضا وفایی شوشتری شیلا گلدسته
        برای یافتن مواد حشره‌کش جدید که تجدید ‌شونده، سازگار با محیط‌زیست بوده و به آسانی قابل تهیه باشند، اسانس سه گونه گیاه شامل Mentha aquatica L.، M. piperita L.و Anethum graveolens L. از نظر اثر روی تفریخ تخم سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات در آزمایشگاه مورد بررسی قرار گرفتند. ای أکثر
        برای یافتن مواد حشره‌کش جدید که تجدید ‌شونده، سازگار با محیط‌زیست بوده و به آسانی قابل تهیه باشند، اسانس سه گونه گیاه شامل Mentha aquatica L.، M. piperita L.و Anethum graveolens L. از نظر اثر روی تفریخ تخم سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات در آزمایشگاه مورد بررسی قرار گرفتند. این تحقیق در قالب طرح کاملا تصادفی و آزمایش فاکتوریل با شش تکرار انجام شد. اسانس‌های گیاهی با استفاده از روش تقطیر با آب تهیه شدند. آزمایش در شرایط دمایی 2±30 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 5±60 درصد در تاریکی انجام شد. هر سه گونه اسانس گیاهی مورد مطالعه به طور معنی‌داری میزان تفریخ تخم را کاهش دادند. در غلظت 03/37 میکرولیتر بر ‌لیتر اسانس گیاهان M. aquatica، M. piperita و A. graveolens به ترتیب باعث 100، 100 و 73/92 درصد مرگ و میر تخم سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات شدند. مقادیر LC50برای گیاهان M. aquatica، M. piperita و A. graveolens به ترتیب 628/2، 806/3 و 468/4 میکرولیتر بر لیتر محاسبه شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        15 - مطالعه اثر کشندگی تنفسی اسانس 4 گونه مرزه چند ساله بر کنه واروآ و زنبور عسل ایرانی در زنبورستان
        حمید پورخاقان علیرضا جلالی زند
        کنه واروآ یکی از خطرناک ترین آفات کلنی های زنبور عسل در سرتاسر جهان محسوب می شود. امروزه استفاده از ترکیبات طبیعی از قبیل اسانس های گیاهی به عنوان جایگزین مناسب برای ترکیبات شیمیایی در کنترل آفات مورد توجه قرار گرفته اند. هدف این پژوهش بررسی میزان سمیت تدخینی اسانس چهار أکثر
        کنه واروآ یکی از خطرناک ترین آفات کلنی های زنبور عسل در سرتاسر جهان محسوب می شود. امروزه استفاده از ترکیبات طبیعی از قبیل اسانس های گیاهی به عنوان جایگزین مناسب برای ترکیبات شیمیایی در کنترل آفات مورد توجه قرار گرفته اند. هدف این پژوهش بررسی میزان سمیت تدخینی اسانس چهار گونه مرزه چند ساله بر مرگ و میر کنه واروآ و زنبور عسل ایرانی در زنبورستان بود. نتایج آزمون سمیت روی کنه واروآ نشان داد که کنه به ترتیب بیشترین حساسیت را نسبت به اسانس مرزه خوزستانی، مرزه رشینگری، مرزه موتیکا و مرزه بختیاری داشت. مقادیر LC50 محاسبه شده برای اسانس مرزه خوزستانی و مرزه رشینگری به ترتیب 6/151 و 77/161 پی پی ام برای کنه واروآ و 22/328 و 7/337 پی پی ام برای زنبور عسل بود. تجزیه کیفی اسانس‌ها نشان داد که فراوانترین ترکیب اسانس ها در هر چهار گونه مرزه خوزستانی، مرزه رشینگری، مرزه بختیاری و مرزه موتیکا کارواکرول بود. مرزه خوزستانی و مرزه رشینگری به ترتیب با 5/93 و 8/88 درصد بیشترین میزان کارواکرول را داشتند. به طور کلی، اسانس این دو گونه از قابلیت بالایی برای کنترل کنه واروآ برخوردار بودند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        16 - تاثیر نوع بستر کشت، ماده آلی و شوری بر میزان و مواد موثره اسانس گیاه بادرنجبویه (.Melissa officinalis L)
        شیما رحمانیان عبدالحسین ابوطالبی جهرمی مهدی حسینی فرهی
        به منظور بررسی تأثیر نوع بستر کشت، ماده آلی و شوری بر میزان اسانس و مواد موثره بادرنجبویه (Melissa officinalis L.) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام شد. فاکتور اول بستر کشت در سه سطح ترکیب کمپوست + خاک زراعی، ورمی کمپوست + خاک زراعی أکثر
        به منظور بررسی تأثیر نوع بستر کشت، ماده آلی و شوری بر میزان اسانس و مواد موثره بادرنجبویه (Melissa officinalis L.) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام شد. فاکتور اول بستر کشت در سه سطح ترکیب کمپوست + خاک زراعی، ورمی کمپوست + خاک زراعی و کمپوست + ورمی کمپوست + خاک زراعی و فاکتور دوم ماده آلی در دو سطح اسیدهیومیک (HA) و میکروارگانیسم های موثر ((EM (هر دو به نسبت 5 در هزار) و فاکتور سوم شوری در 3 سطح (شاهد، 40 و 80 میلی‌مولار کلریدسدیم) بود. در بررسی اسانس به روش کروماتوگرافی گازی (GC) وجود 34 ترکیب مشخص شد. عمده ترین ترکیب های اسانس از قبیل ترانس-کاروئول، کارواکرول استات، ایزوبورنئول، ایزوپولگل و گاما-3-کارن در محیط کشت ترکیبی خاک زراعی + کمپوست + ورمی‌‎کمپوست و بیش ترین میزان 8،3،1-پارامنتاتری ان، سیترونلول و گاما-ترپینن در محیط کشت ترکیبی خاک زراعی + کمپوست مشاهده گردید. با افزایش شوری میزان ترانس-کاروئول، کارواکرول استات، گاما-ترپینن، ایزوبورنئول، سیترونلول افزایش و گاما-3-کارن، ایزوپولگل و 8،3،1-پارامنتاتری ان کاهش معنی داری یافتند. در شوری 80 میلی‌مولار در محیط کشت ترکیبی خاک زراعی + کمپوست + ورمی کمپوست بالاترین درصد ترکیبات ترانس-کاروئول (21/85)، ایزوبورنئول (12/90)، کارواکرول استات (11/78)، در محیط کشت کمپوست بالاترین درصد ترکیبات سیترونلول (11/12) و گاما-ترپینن (9/87)، در تیمار شاهد در محیط کشت ترکیبی خاک زراعی + کمپوست بالاترین درصد ترکیبات 8،3،1-پارامنتاتری ان (9/93) و در محیط کشت ترکیبی خاک زراعی + کمپوست + ورمی‌کمپوست بالاترین درصد ایزوپولگل (8/98) و گاما-3-کارن (8/47) مشاهده شد. کاربرد هیومیک اسید توانست ترکیبات اصلی در بادرنجبویه را افزایش دهد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        17 - بررسی و مطالعه ترکیبات اسانس گیاه بومادران Achillea milefollium در مراحل مختلف نمو
        فاطمه زندی طغان گیتی برزین ساناز سیاهلو
        بومادران هزاربرگ با نام علمی Achillea millefolium L. گیاهی پایا، ایستاده و از خانواده کاسنی می‌باشد. این گیاه در نقاط مختلف ایران و جهان می‌روید. گیاه بومادران عمدتا حاوی اسانس، فلاونوئید، آلکالوئید و تانن است و دارای خواص درمانی مختلف می‌باشد. با توجه به کاربرد وسیع اس أکثر
        بومادران هزاربرگ با نام علمی Achillea millefolium L. گیاهی پایا، ایستاده و از خانواده کاسنی می‌باشد. این گیاه در نقاط مختلف ایران و جهان می‌روید. گیاه بومادران عمدتا حاوی اسانس، فلاونوئید، آلکالوئید و تانن است و دارای خواص درمانی مختلف می‌باشد. با توجه به کاربرد وسیع اسانس گیاه بومادران در زمینه‌های گوناگون دارویی، آرایشی- بهداشتی و غذایی تصمیم بر آن شد که ترکیبات شیمیایی موجود در اسانس این گیاه در مراحل مختلف نمو گیاه شناسایی گردد. گیاه Achillea millefolium از نیمه تیر ماه تا اوایل مرداد ماه 1393 در طی مراحل قبل از گلدهی، بعد از گلدهی و مرحله میوه دهی از منطقه دیزین واقع در استان تهران، جمع-آوری گردید. اسانس نمونه‌ها پس از خشک شدن کامل گیاه، به روش تقطیر با آب و با استفاده از دستگاه کلونجر استخراج شد و پس از تعیین درصد اسانس هر نمونه، از دستگاه‌های کروماتوگرافی گازی GC)) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) جهت شناسایی کیفی و کمی ترکیب‌های تشکیل دهنده اسانس‌ها استفاده گردید. آلکان‌های نرمال بیشترین درصد ترکیبات اسانس گیاه را در هر سه مرحله تشکیل می‌دهند که درصد این دسته از ترکیبات در طی سه مرحله نمو ذکر شده به ترتیب معادل 8/46%، 1/42% و 4/32% کل اجزاء اسانس‌ها می‌باشد. نرمال آلکان نونادکان نیز در هر سه مرحله بیشترین درصد ترکیبات تشکیل دهنده اسانس را نسبت به سایر اجزاء دارد بطوریکه در مرحله قبل از گلدهی، 5/30%، در مرحله گلدهی، 3/27% و در مرحله میوه‌دهی، 9/18% کل اجزاء اسانس را این ترکیب تشکیل می‌دهد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        18 - اثر رژیم های مختلف آبیاری و کود دامی بر میزان عناصر، درصد اسانس و ترکیبات شیمیایی آن در زیره‌سبز
        احمد احمدیان احمد قنبری محمد گلوی براتعلی سیاه سر الیاس آرزمجو
        به منظور بررسی اثر تنش خشکی و مصرف کود دامی بر میزان عناصر غذایی، اسانس و اجزای شیمیایی آن در دانه گیاه دارویی زیره سبز، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی زهک از توابع شهرستان زابل انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل: أکثر
        به منظور بررسی اثر تنش خشکی و مصرف کود دامی بر میزان عناصر غذایی، اسانس و اجزای شیمیایی آن در دانه گیاه دارویی زیره سبز، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی زهک از توابع شهرستان زابل انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل: دفعات آبیاری در سه سطح(2، 3 و 4 بار آبیاری در مراحل همزمان با کاشت، پس از استقرار کامل، مرحله ی آغاز گلدهی و مرحله ی شروع پر شدن دانه) و کود دامی در دو سطح (عدم مصرف و مصرف 20 تن در هکتار کود دامی) بود. شاخص های شیمیایی اسانس با دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC) انداز ه گیری شد. نتایج نشان داد که دفعات آبیاری بر میزان عناصر سدیم، کلسیم، منیزیم، آهن، فسفر و پتاسیم به طور بسیار معنی‌داری مؤثر بود؛ در حالی که بر میزان منگنز، روی و مس تأثیر معنی‌داری نداشت. بیشترین مقدار عناصر سدیم، کلسیم و منیزیم و کمترین میزان پتاسیم، فسفر و عناصر کم‌مصرف در تیمار دو بار آبیاری بدون مصرف کود دامی مشاهده شد. مصرف کود دامی تأثیر معنی‌داری بر میزان عناصر مورد مطالعه به جز سدیم نداشت. برهمکنش کود دامی و دفعات آبیاری به طور معنی‌داری بر درصد اسانس و میزان شاخص های شیمیایی آن موثر بودند. بیشترین میزان کومین‌آلدهید و پاراسیمن و کمترین میزان بتاپینن، گاماترپینن و آلفاپینن در تیمار سه ‌بار آبیاری با‌ مصرف کود دامی به دست آمد. نتایج آزمایش حاکی از وجود یک رابطه ی مکمّلی بین ترکیبات اصلی اسانس زیره سبز تحت شرایط تنش رطوبت و عناصر غذایی خاک می‌باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        19 - امکان سنجی افزایش کارآیی مصرف آب تحت تاثیر الگوی کاشت وآبیاری موضعی با مصرف بیوچار در زراعت آویشن (.Thymus vulgaris L)
        کیومرث فخری سعید سیف‌زاده منصور سراجوقی سیدعلیرضا ولدآبادی اسماعیل حدیدی ماسوله
        با توجه به کمبود آب در بخش کشاورزی و اهمیت آن در تولید گیاه دارویی آویشن، مدیریت مصرف آب جهت توسعه کشت آن ضروری به نظر می رسد. به این منظور در آزمایشی تأثیر رژیم آبیاری، الگوی کشت و کاربرد بیوچار بر رشد و عملکرد گیاه آویشن مورد بررسی قرار گرفت. عوامل آزمایش شامل رژیم آ أکثر
        با توجه به کمبود آب در بخش کشاورزی و اهمیت آن در تولید گیاه دارویی آویشن، مدیریت مصرف آب جهت توسعه کشت آن ضروری به نظر می رسد. به این منظور در آزمایشی تأثیر رژیم آبیاری، الگوی کشت و کاربرد بیوچار بر رشد و عملکرد گیاه آویشن مورد بررسی قرار گرفت. عوامل آزمایش شامل رژیم آبیاری در سه سطح (آبیاری تمامی جویچه‌ ها‌‌‌‌‌، آبیاری جویچه‌‌ها به‌صورت یک‌درمیان ثابت و یک‌درمیان متغیر)‌‌‌‌‌، بیوچار در دو سطح (عدم کاربرد بیوچار یا شاهد و کاربرد بیوچار به میزان هشت تن در هکتار) و الگوی کاشت در دو سطح (کشت یک ردیفه و دو ردیفه آویشن) بودند. این آزمایش در دو سال زراعی 1397-1396 و 1398-1397 و به‌صورت آزمایش کرت‌های یک‌بار خردشده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد‌‌‌‌‌. نتایج آزمایش نشان داد که بیشترین عملکرد سرشاخه گل‌دار در تیمار آبیاری تمامی جویچه‌ها + کاربرد بیوچار با میانگین 1701 کیلوگرم در هکتار حاصل شد. در این بررسی بیشترین و کمترین عملکرد اسانس به ترتیب با 24.7 و 11.6 کیلوگرم در هکتار در آبیاری جویچه‌ها به‌صورت یک‌درمیان ثابت + کاربرد بیوچار + کشت دو ردیفه آویشن و آبیاری جویچه‌ها به‌صورت یک‌درمیان متغیر + عدم کاربرد بیوچار + کشت دو ردیفه آویشن به دست آمد‌‌. در کل، علی‌رغم کاهش رشد و عملکرد ماده خشک آویشن‌‌‌‌‌، تیمار‌های آبیاری جویچه‌ها به‌صورت یک‌درمیان متغیر با افزایش قابل‌ملاحظه درصد اسانس‌‌‌‌‌ و کاهش مصرف آب، باعث افزایش عملکرد اسانس شد‌‌‌‌‌. استفاده از بیوچار هم درشرایط کم آبیاری و هم آبیاری کامل بر تمامی صفات رویشی و عملکردی آویشن اثر مثبتی داشت‌‌‌‌‌. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        20 - تأثیر پرایمینگ بذر با سالیسلیک اسید و محلول‌پاشی برگی براسینواستروئید بر عملکرد و برخی از صفات فیزیولوژیکی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill) در شرایط کم‌آبیاری
        طاهره مجردی محمدرضا یاورزاده فاطمه شیرزادی
        استفاده از تنظیم‌کننده‌های رشد یکی از راه‌های کاهش اثرات نامطلوب تنش خشکی است. به منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف تنش کم‌آبیاری، پرایمینگ بذری با سالیسیلیک اسید و محلول‌پاشی برگی براسینواستروئید بر صفات فیزیولوژیکی و عملکرد رازیانه آزمایشی در سال زراعی 1397 در ایستگاه تحقی أکثر
        استفاده از تنظیم‌کننده‌های رشد یکی از راه‌های کاهش اثرات نامطلوب تنش خشکی است. به منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف تنش کم‌آبیاری، پرایمینگ بذری با سالیسیلیک اسید و محلول‌پاشی برگی براسینواستروئید بر صفات فیزیولوژیکی و عملکرد رازیانه آزمایشی در سال زراعی 1397 در ایستگاه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بم واقع در استان کرمان آزمایشی به صورت اسپلیت- فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. کرت‌های اصلی شامل سه سطح آبیاری شامل 50 (به عنوان شاهد)، 75 و 100 میلی‌متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر کلاس A بود. فاکتور فرعی شامل پرایمینگ بذر با سالیسیلیک اسید (در دو سطح عدم کاربرد و پرایمینگ بذر با غلظت 1600 میکرو‌مولار) و محلول‌پاشی برگی براسینواستروئید در سه سطح با غلظت‌های صفر ، 8-10 و 7-10مولار در مراحل شش‌برگی و ظهور چتر بود. صفات مورد مطالعه شامل محتوای نسبی آب برگ، محتوای کلروفیل a، b و کل، محتوای کاروتنوئید، آنتوسیانین، قندهای محلول، درصد اسانس و عملکرد دانه بود. طبق نتایج حاصل کم‌آبیاری سبب کاهش محتوای آب نسبی برگ، محتوای کلروفیل، کاروتنوئید و عملکرد دانه و افزایش آنتوسیانین، قندهای محلول و درصد اسانس شد. پرایمینگ با سالیسیلیک اسید و براسینواستروئید تأثیر مثبتی بر اغلب صفات مورد مطالعه داشت. بیشترین میزان کلروفیل کل (54/1) و عملکرد دانه (1281 کیلوگرم در هکتار) در تیمار 50 میلی‌متر و پرایمینگ با سالیسیلیک اسید مشاهده شد. غلظت‌های 7-10 و 8-10 مولار براسینواستروئید به ترتیب سبب افزایش 4/5 و 2/3 درصـدی محتوای آب نسبی برگ شد. پرایمینگ با سالیسیلیک اسید در غلظت‌های صفر، 8-10 و 7-10 مولار براسینواستروئید درصد اسانس را به ترتیب 8، 4/24 و 6/13 درصد افزایش داد. در تیمارهای کم‌آبیاری 50، 75 و 100 میلی‌متر به ترتیب 5/4، 7/6 و 14 درصد افزایش قندهای محلول در اثر پرایمینگ با سالیسیلیک اسید مشاهده شد. با توجه به نتایج، پرایمینگ سالیسیلیک اسید و محلول‌پاشی براسینواستروئید می تواند تا حدودی اثرات منفی ناشی از کم‌آبیاری را کاهش دهد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        21 - تاثیر رقابتی سلمه تره بر پارامترهای رشد، عملکرد دانه و اسانس رازیانه
        بهرام میرشکاری
        به منظور ارزیابی رقابت سلمه تره با رازیانه از نظر برخی صفات مؤثر در رشد و عملکرد، آزمایشی در سال زراعی 90-1389 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و با دو عامل تراکم سلمه تره شام أکثر
        به منظور ارزیابی رقابت سلمه تره با رازیانه از نظر برخی صفات مؤثر در رشد و عملکرد، آزمایشی در سال زراعی 90-1389 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و با دو عامل تراکم سلمه تره شامل صفر، 2، 4، 6 و 8 بوته در هر متر از ردیف کاشت و زمان نسبی سبز شدن سلمه تره شامل همزمان، 10، 20 و 30 روز بعد از سبز شدن رازیانه اجرا شد. دوره خواب بذور سلمه تره با استفاده از اسید جیبرلیک شکسته شد. استخراج اسانس از دانه های رازیانه با استفاده از دستگاه کلونجر انجام شد. نتایج نشان داد که حضور 4 بوته سلمه تره در هر متر از ردیف کاشت تاثیری بر طول دوره رشد رازیانه نداشت. با افزایش تراکم به بیش از 4 بوته علف هرز در هر متر از ردیف کاشت شاخص میزان کلروفیل برگ رازیانه 26% کاهش یافت. اثر تراکم های بالای سلمه تره روی زمان شروع پیری برگ ها و ارتفاع بوته بیشتر از تراکم های پایین آن بود. با کاهش تراکم و تأخیر در زمان نسبی سبز شدن علف هرز بیوماس آن افت پیدا کرد. در حالی که عملکرد دانه و اسانس رازیانه به طور معنی داری افزایش یافت. در تراکم بالاتر از 4 بوته سلمه تره به ازای هر واحـد تراکم علف ه رز، معـادل 25 میلی لیتر در متر مربع از عملکرد اسانس کاسته شد، که بر ضرورت کنترل این علف هرز در مزرعه رازیانه تاکید دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        22 - تأثیر همزیستی میکوریزایی و استفاده از کودهای آلی، ورمی کمپوست و چای کمپوست بر عملکرد کمّی و کیفی بادرنجبویه (Melissa officinalis L)
        مصطفی کوزه گر کالجی محمدرضا اردکانی مجتبی علوی فاضل
        بادرنجبویه یک گیاه شناخته شده است که به عنوان طعم دهنده مواد غذایی، آشامیدنی و به عنوان گیاهی دارویی برای درمان سردرد، اختلالات گوارشی، عصبی و روماتیسم استفاده می شود. به منظور بررسی اثر کودهای آلی و همزیستی میکوریزایی بر اجزای عملکرد و درصد اسانس بادرنجبویه آزمایشی به أکثر
        بادرنجبویه یک گیاه شناخته شده است که به عنوان طعم دهنده مواد غذایی، آشامیدنی و به عنوان گیاهی دارویی برای درمان سردرد، اختلالات گوارشی، عصبی و روماتیسم استفاده می شود. به منظور بررسی اثر کودهای آلی و همزیستی میکوریزایی بر اجزای عملکرد و درصد اسانس بادرنجبویه آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با 8 تیمار و 4 تکرار در سال 1393 در ساری اجرا شد. عوامل شامل کاربرد میکوریزا در دو سطح (صفر، 10% حجم گلدان)، ورمی کمپوست در دو سطح (صفر، 10% حجم گلدان) و چای کمپوست در دو سطح (صفر، 5/1 لیتر برای گلدان های مشخص شده) در نظر گرفته شدند. صفات اندازه گیری شده شامل سطح برگ، ارتفاع بوته، وزن هزار دانه و درصد اسانس بودند. نتایج به دست آمده نشان داد تیمارهای کودهای آلی و همزیستی میکوریزایی تاثیر معنی داری بر اغلب صفات مورد اندازه گیری داشتند و کلیه صفات مورد بررسی را در مقایسه با شاهد افزایش دادند. به طوری که، بیشترین سطح برگ در تیمار کاربرد چای کمپوست (93/207 سانتی متر مربع) و کمترین آن در تیمار شاهد (63/52 سانتی متر مربع) و بیشترین وزن خشک بوته در تیمار کاربرد چای کمپوست و همزیستی میکوریزایی (07/3 گرم) و کمترین آن در تیمار شاهد (51/0گرم) بودند. بیشترین درصد اسانس در تیمار همزیستی میکوریزایی معادل 73/0% و کمترین آن در تیمار شاهد معادل 23/0% به دست آمدند. با توجه به نتایج حاصل به نظر می رسد که افزایش در صفات مورد بررسی ناشی از کاربرد اثرات مفید کودهای آلی و همزیستی میکوریزایی بوده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        23 - اثر همزیستی میکوریزایی همراه با ورمی کمپوست و چای کمپوست بر عملکرد نعناع آبی (Mentha aquatic L.)
        مصطفی کوزه گر کالجی محمد رضا اردکانی ناصر خدابنده مجتبی علوی فاضل
        به منظور بررسی اثر کودهای آلی و همزیستی میکوریزایی بر اجزای عملکرد و درصد اسانس نعناع آبی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با 8 تیمار و 4 تکرار در سال 1393 در ساری اجرا شد. عوامل شامل کاربرد میکوریزا در دو سطح (صفر و 10درصد حجم گلدان)، ورمی کمپوست در دو أکثر
        به منظور بررسی اثر کودهای آلی و همزیستی میکوریزایی بر اجزای عملکرد و درصد اسانس نعناع آبی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با 8 تیمار و 4 تکرار در سال 1393 در ساری اجرا شد. عوامل شامل کاربرد میکوریزا در دو سطح (صفر و 10درصد حجم گلدان)، ورمی کمپوست در دو سطح (صفر و 10 درصد حجم گلدان) و چای کمپوست در دو سطح (صفر و 5/1 لیتر برای هر گلدان) در نظر گرفته شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که استفاده از کودهای آلی و همزیستی میکوریزایی به طور معنی دار باعث بهبود خصوصیات کمّی و کیفی نعناع آبی می شود. تیمارهای کود آلی تاثیر معنی دار بر اغلب صفات مورد بررسی داشته و منجر به افزایش کلیه صفات در مقایسه با شاهد شدند. به طوری که، بیشترین مقادیر ارتفاع بوته، تعداد برگ، تعداد دانه در بوته، وزن خشک بوته، طول ریشه، قطر ریشه، شاخص سطح برگ، درصد و عملکرد اسانس تحت تاثیر تیمار همزیستی میکوریزایی، کاربرد چای کمپوست، ورمی کمپوست و کمترین آنها در تیمار شاهد حاصل گردیدند. به طورکلی، کاربرد کودهای آلی و بیولوژیک در مقایسه با عدم مصرف آنها منجر به حصول عملکرد بالا در گیاه نعناع آبی گردید. در واقع این افزایش عملکرد در اثر کودهای آلی و بیولوژیک از طریق بهبود فعالیت تنظیم کننده های رشد گیاه و کاهش آبشویی عناصر موجود در خاک و فراهمی بیشتر جذب عناصر غذایی منجر به افزایش رشد گیاه شده و در نتیجه سبب افزایش اجزای عملکرد و درصد اسانس نعناع آبی گردیده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        24 - نقش آللوپاتیک اسانس برگ بو (Laurus nobilis L) بر جوانه زنی بذر و شاخص قدرت گیاهچه گاوپنبه (Abutilon theopharasti L) و پیچک صحرایی (Convolvulus arvensis L)
        بهرام میرشکاری
        به منظور مطالعه نقش آللوپاتیک غلظت های مختلف صفر، 100، 200، 300 و 400 قسمت در میلیون اسانس گیاه دارویی برگ بو بر جوانه زنی و استقرار اولیه علف های هرز گاو پنبه و پیچک صحرایی آزمایشی در سال 1392 در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز اجرا شد. بر اساس یافته ها، میزان جوانه أکثر
        به منظور مطالعه نقش آللوپاتیک غلظت های مختلف صفر، 100، 200، 300 و 400 قسمت در میلیون اسانس گیاه دارویی برگ بو بر جوانه زنی و استقرار اولیه علف های هرز گاو پنبه و پیچک صحرایی آزمایشی در سال 1392 در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز اجرا شد. بر اساس یافته ها، میزان جوانه زنی بذر در تیمار آب مقطر 73.3 درصد و در میانگین تیمارهای برخوردار از اسانس 64.7 درصد بودند. کمترین طول بوته در تیمار 400 قسمت در میلیون اسانس مشاهده شد. سطح برگ تک بوته علف هرز از حداکثر 13.5 سانتی متر مربع در تیمار شاهد تا حداقل 9.7 سانتی متر مربع در میانگین غلظت های 300 و 400 قسمت در میلیون اسانس تغییر کرد. وزن خشک علف هرز در صورت تیمار بذر با غلظت های 300 و 400 قسمت در میلیون اسانس برگ بو تا بیش از دو برابر تیمار شاهد کاهش یافت. گیاهچه های تحت تیمار با غلظت های 100 و 200 قسمت در میلیون اسانس و نیز شاهد (بدون تیمار) در مقایسه با میانگین دو تیمار حایز کمترین شاخص ویگور، به ترتیب از بنیه 1.5، 1.5 و 2.6 برابری برخوردار بودند. بر اساس تجزیه رگرسیون سه ﺻﻔﺖ درصد جوانه زنی، سطح برگ و وزن خشک تک بوته تأﺛﻴﺮ ﻣﻌﻨـﻲداری روی شاخص قدرت گیاهچه داﺷـﺘﻨﺪ. اسانس برگ بو از قابلیت بالایی در کنترل علف های هرز گاوپنبه و پیچک صحرایی، به ویژه در غلظت های بیشتر از 400 قسمت در میلیون برخوردار بود که می تواند به عنوان راهکاری در مسیر سنتز علف کش های بیولوژیک به منظور کنترل غیرشیمیایی این دو علف هرز در مزارع برخی از گیاهان زراعی مد نظر قرار گیرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        25 - نقش کاربرد براسینواسترویید بر تحمل به تنش کم آبی سرخارگل (.Echinacea purpurea L)
        مطلب حسین پور علی عبادی اسماعیل نبی زاده حسن حبیبی سدابه جهانبخش گده کهریز
        خشکی می تواند اثر شدیدی بر رشد گیاهان داشته باشد. به منظور بررسی اثر کاربرد براسینواسترویید در تحمل به تنش کم آبی سرخارگل آزمایشی به‌صورت کرت های دو بار خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و در شهرستان مهاباد اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل رژیم أکثر
        خشکی می تواند اثر شدیدی بر رشد گیاهان داشته باشد. به منظور بررسی اثر کاربرد براسینواسترویید در تحمل به تنش کم آبی سرخارگل آزمایشی به‌صورت کرت های دو بار خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و در شهرستان مهاباد اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل رژیم آبیاری به عنوان فاکتور اصلی در سه سطح (آبیاری پس از 70، 120 و 170 میلی متر تبخیر از تشتک کلاس A)، کاربرد سورفکتانت (در دو سطح بدون و با غلظت نیم لیتر در هکتار) به عنوان فاکتور فرعی و محلول پاشی 24-اپی براسینواسترویید (در سه سطح شاهد (صفر)، 8-10 و 7-10 مولار) به عنوان فاکتور فرعی فرعی بودند. در این پژوهش صفات رنگدانه های فتوسنتزی (کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل)، رنگدانه های کمکی (کارتنوئیدها، آنتوسیانین ها، فلانوئیدها و ترکیبات فنلی)، شاخص سبزینگی، هدایت روزنه ای، میزان مالون دی آلدهید، عملکرد اقتصادی (عملکرد ساقه، برگ و گل)، درصد اسانس و عملکرد اسانس اندازه گیری شدند. براسینواسترویید موجب کاهش اثرات مخرب تنش بر میزان کلروفیل a شد. تنش آبی میزان کلروفیل a را 28 درصد کاهش داد. با کاربرد براسینواسترویید (7-10 مولار) میزان تغییرات کلروفیل 35 درصد افزایش داشت. تنش آبی شاخص سبزینگی را 25 درصد کاهش داد. با کاربرد براسینواسترویید (7-10 مولار) شاخص سبزینگی 8 درصد افزایش یافت. کاربرد براسینواسترویید (7-10 مولار) موجب افزایش میزان کارتنوئیدها، آنتوسیانین ها و فلانوئیدها به ترتیب 17، 59 و 50 درصد شد. استفاده از غلظت 7-10 مولار براسینواسترویید در شرایط تنش باعث افزایش 13 درصدی در هدایت روزنه‌ای در مقایسه با عدم استفاده از آن گردید. نتایج رگرسیونی پیش بینی عملکرد نشان داد، هدایت روزنه ای، میزان مالون دی آلدهید و میزان کلروفیل a نقش مهمی در پیش بینی عملکرد دارند. نتایج این پژوهش نشان داد که تنش کم‌آبی سهم تعیین‌کننده‌ای بر کاهش فاکتورهای اساسی در رشد سرخارگل دارد؛ اما کاربرد براسینواسترویید و محلول سورفکتانت تحمل به تنش کم‌آبی را در این گیاه دارویی افزایش داد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        26 - پاسخ فیزیولوژیک گیاه رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) به کود دامی و پلیمر سوپرجاذب در شرایط تنش خشکی
        زهرا رضایی محمد رفیعی الحسیی
        به منظور بررسی اثر کود دامی و پلیمر سوپرجاذب بر برخی صفات فیزیولوژیکی رازیانه در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1394 در دانشگاه شهرکرد انجام شد. سطوح مختلف تیمار تنش خشکی شامل: سه سطح 50 (شاهد)، 100 و 150 أکثر
        به منظور بررسی اثر کود دامی و پلیمر سوپرجاذب بر برخی صفات فیزیولوژیکی رازیانه در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1394 در دانشگاه شهرکرد انجام شد. سطوح مختلف تیمار تنش خشکی شامل: سه سطح 50 (شاهد)، 100 و 150 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A به عنوان فاکتور اصلی و نسبت های مختلف کود دامی (گاوی) و پلیمر سوپرجاذب در شش سطح شامل: D1: عدم مصرف کود دامی و پلیمر سوپرجاذب، D2: 10 تن در هکتار کود دامی + 150 کیلوگرم در هکتار پلیمر سوپرجاذب، D3: 20 تن در هکتار کود دامی + 100 کیلوگرم در هکتار پلیمر سوپرجاذب، D4: 30 تن در هکتار کود دامی+ 50 کیلوگرم در هکتار پلیمر سوپرجاذب، D5: 40 تن در هکتار کود دامی و D6: 200 کیلوگرم در هکتار پلیمر سوپرجاذب به عنوان فاکتور فرعی بودند. نتایج نشان داد که تنش خشکی و کود دامی و پلیمر سوپرجاذب و اثر متقابل آنها بر محتوای پرولین، کلروفیل b، کارتنوئید، عملکرد دانه و عملکرد اسانس این گیاه تاثیر معنی داری داشتند. همچنین، بیشترین عملکرد دانه (66/146 گرم بر مترمربع)، عملکرد اسانس (99/2 گرم بر مترمربع) و کارتنوئید از تیمار 50 میلی متر تبخیر با کاربرد D6 حاصل شد. بیشترین مقدار پرولین از تیمار 150 میلی متر تبخیر با کاربرد D4 به دست آمد. بیشترین کلروفیل b از تیمار 50 میلی متر تبخیر و کاربرد D3 تولید شد. بیشترین محتوای آب نسبی برگ و کلروفیل کل از تیمار 50 میلی متر تبخیر و D6 و بیشترین کلروفیل a از تیمار 50 میلی متر و D4 حاصل شد. به طورکلی، در شرایط 50 میلی‌متر تبخیر و 200 کیلوگرم سوپرجاذب در هکتار حداکثر عملکرد دانه و عملکرد اسانس به دست آمدند. از طرف دیگر در شرایط 100 میلی متر تبخیر و با کاربرد 40 تن کود دامی در هکتار اثرات سوء تنش خشکی بر صفات عملکرد دانه و عملکرد اسانس کاهش یافت. همچنین، در تیمار 150 میلی متر تبخیر و کاربرد کود دامی و پلیمر سوپرجاذب (به ترتیب 30 تن و 50 کیلوگرم در هکتار) اثرات تنش خشکی بر صفات عملکرد دانه و عملکرد اسانس نسبت به سایر تیمارها کاهش یافت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        27 - ارزیابی خصوصیات مورفولوژیک و عملکرد بادرشبو (Dracocephalum moldavica L.) در سطوح مختلف نیتروژن و عناصر ریزمغذی
        اسمعیل آبکار اسمعیل نبی زاده محسن رشدی سامان یزدان ستا
        خصوصیات زراعی و عملکرد بادرشبو در سطوح مصرف نیتروژن و محلول پاشی عناصر ریزمغذی (آهن، بور و روی) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار طی سال های 1395 و 1396 در مزرعه ای واقع در 3 کیلومتری غرب شهرستان خوی بررسی گردید. فاکتور اول شامل سه سطح مص أکثر
        خصوصیات زراعی و عملکرد بادرشبو در سطوح مصرف نیتروژن و محلول پاشی عناصر ریزمغذی (آهن، بور و روی) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار طی سال های 1395 و 1396 در مزرعه ای واقع در 3 کیلومتری غرب شهرستان خوی بررسی گردید. فاکتور اول شامل سه سطح مصرف کود نیتروژن توصیه شده به ترتیب قبل از کاشت، نصف قبل از کاشت و نصف یک ماه بعد از کاشت، یک سوم قبل از کاشت و یک سوم یک ماه بعد از کاشت و یک سوم 45 روز بعد از کاشت و فاکتور دوم نیز محلول پاشی عناصر ریزمغذی در پنج سطح شامل عدم مصرف (شاهد)، آهن با بور، آهن با روی، بور با روی، آهن با بور و روی بود. صفات قطر ساقه، وزن تر بوته، شاخص برداشت و عملکرد اسانس تحت تأثیر اثرات سال قرار گرفت. مصرف نیتروژن اثر معنی داری بر قطر ساقه، وزن صد دانه، وزن تر بوته و عملکرد اسانس داشت. بیشترین وزن تر بوته با میانگین 80/10805 کیلوگرم در هکتار در سطح سوم مصرف نیتروژن و بیشترین عملکرد اسانس با میانگین 33/16 کیلوگرم در هکتار در سطح دوم مصرف نیتروژن مشاهده گردید. کلیه صفات آزمایشی به جز شاخص برداشت تحت تاثیر سطوح مختلف محلول پاشی عناصر ریزمغذی قرار گرفت. سطح محلول پاشی آهن، بور و روی با میانگین 9/11063 کیلوگرم در هکتار بیشترین وزن تر بوته و با میانگین 57/17 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد اسانس را دارا بود. اثرات متقابل کود نیتروژن و عناصر ریزمغذی بر صفات قطر ساقه، وزن تر بوته و عملکرد اسانس معنی دار بود. بیشترین و کمترین وزن تر بوته به ترتیب در تیمارهای مصرف سطح سوم نیتروژن همراه با محلول پاشی آهن + روی و مصرف سطح اول نیتروژن بدون محلول پاشی عناصر ریزمغذی حاصل گردید. در محلول پاشی کل عناصر ریزمغذی و سطح دوم مصرف نیتروژن بیشترین مقدار اسانس به دست آمد و کمترین مقدار این صفت در تیمار عدم مصرف عناصر ریزمغذی و سطح اول نیتروژن مشاهده گردید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        28 - مقایسه ترکیبات شیمیایی گل اروانه زیبا (Hymenocrater elegans bunge) با سایر گونه‌های جنس Hymenocraterتحت اقالیم مختلف (مطالعه موردی: ارتفاعات بلده نور مازندران)
        فاطمه میرمحمدی محمد مهدوی محمدحسن جوری
        گگل اروانه زیبا دارای خاصیت آنتی‌اکسیدانی، ضد قارچی و ضد باکتری و دارای روغن اسانس معطر، خوش‌بو و اثرات ضد میکروبی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی ترکیب شیمیایی این گونه در منطقه بلده نور مازندران انجام شد. برای این منظور، اندام‌های هوایی گیاه در مرحله گلدهی جمع‌آوری و پس أکثر
        گگل اروانه زیبا دارای خاصیت آنتی‌اکسیدانی، ضد قارچی و ضد باکتری و دارای روغن اسانس معطر، خوش‌بو و اثرات ضد میکروبی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی ترکیب شیمیایی این گونه در منطقه بلده نور مازندران انجام شد. برای این منظور، اندام‌های هوایی گیاه در مرحله گلدهی جمع‌آوری و پس از خشک شدن در دمای محیط آزمایشگاه، و تجزیه و شناسایی ترکیبات اسانس با استفاده از دستگاه‌های گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگراف متصل به طیف سنج جرمی(GC/MS) انجام گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین میزان از درصد اسانس به ترتیب مربوط به ترکیبات Tetramethyl tricycle (49/27%)، Acetaldehyde Ethanal (64/21%)، Butenamide (47/21%)، Ethylamine (34/20%)، Methanonaphthalene (23/18%) و Labda (25/12%)، Cyclopropane,1-bromo (74/7%) بودند. با توجه به نتایج به‌دست آمده از این پژوهش و مطالعات قبلی درخصوص گونه گل اروانه زیبا و گونه‌های دیگر مربوط به همین جنس می‌توان گفت خصوصیات گونه‌های مختلف گیاهی حتی از یک گونه واز یک جنس در تغییر ترکیبات اسانس‌های استخراج شده از آن‌ها متفاوت است. بنابراین پیشنهاد می‌شود به منظور استفاده بهینه از گیاهان دارویی و استخراج بهتر ترکیبات شیمیایی به این عوامل توجه بیشتری گردد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        29 - اثر انواع و مقادیر متفاوت کود نیتروژن بر میزان رشد، کلروفیل، روغن و اسانس گیاه دارویی سیاه دانه (Nigella sativa L.)
        احمد عبدل زاده یاش‌گین ولی‌پور چهارده چریکی فرشید قادری‌فر
        تحقیق حاضر با هدف بررسی اثر انواع کود نیتروژن (اوره، نیترات آمونیوم و سولفات آمونیوم) در مقادیر متفاوت (0، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار) بر پارامترهای رشد‌، رنگیزه‌، اسانس و روغن گیاه دارویی سیاه‌دانه انجام شد. آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در زم أکثر
        تحقیق حاضر با هدف بررسی اثر انواع کود نیتروژن (اوره، نیترات آمونیوم و سولفات آمونیوم) در مقادیر متفاوت (0، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار) بر پارامترهای رشد‌، رنگیزه‌، اسانس و روغن گیاه دارویی سیاه‌دانه انجام شد. آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در زمین زراعی واقع در نزدیکی شهرستان گرگان انجام گردید. براساس نتایج بیشترین مقدار صفات تعداد شاخه زایا، وزن خشک بوته، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، شاخص برداشت، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، درصد و عملکرد روغن، درصد و عملکرد اسانس، کلروفیل a، کلروفیل b و کلروفیل کل در کود اوره به میزان 150 کیلوگرم در هکتار مشاهده شد. استفاده از 50 کیلوگرم کود اوره سبب شد که صفات تعداد شاخه زایا، میزان کلروفیل a، کلروفیل b و کل کلروفیل و درصد روغن و اسانس به حداکثر مقدار خود برسند، هرچند که شاخص برداشت، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، عملکرد روغن و عملکرد اسانس با افزایش میزان کود اوره تا 150 کیلوگرم در هکتار نیز افزایش یافت. کودهای نیترات آمونیوم و سولفات آمونیوم سبب افزایش اکثر صفات مطالعه شده از جمله عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، عملکرد روغن و عملکرد اسانس نسبت به شاهد گشته و پس از اوره در رتبه دوم و سوم قرار گرفتند. افزایش میزان کود نیترات آمونیوم و سولفات آمونیوم از حد 50 کیلوگرم در هکتار اثری بر صفات فوق‌الذکر نداشت. این نتایج نشان داد که 150 کیلوگرم کود اوره در شرایط آب هوایی و خاک گرگان می‌تواند باعث حداکثر رشد و بالاترین عملکرد دانه، روغن و اسانس شود. آزمایشات بیشتر در سایر شرایط آب و هوایی و خاک‌ها توصیه می‌شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        30 - تاثیر قارچ‏های مایکوریزا و محلول‌پاشی پوترسین بر صفات بیوشیمیایی و بیوماس اندام هوایی ریحان سبز (Ocimum ciliatum L.) در دو چین مختلف برداشت
        سارا فرسرایی محمد مقدم
        به‌منظور بررسی تاثیر قارچ های مایکوریزا و محلول پاشی پوترسین بر برخی صفات بیوشیمیایی، میزان اسانس و بیوماس اندام هوایی ریحان سبز (Ocimum ciliatum L.)، آزمایشی گلدانی به‌صورت اسپلیت پلات در زمان در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل قارچ م أکثر
        به‌منظور بررسی تاثیر قارچ های مایکوریزا و محلول پاشی پوترسین بر برخی صفات بیوشیمیایی، میزان اسانس و بیوماس اندام هوایی ریحان سبز (Ocimum ciliatum L.)، آزمایشی گلدانی به‌صورت اسپلیت پلات در زمان در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل قارچ مایکوریزا در 3 سطح (عدم کاربرد، Glomus mossea، Glomus intraradicese) و محلول پاشی پوترسین در سه سطح (0، 1 و 2 میلی مولار) به‌عنوان فاکتورهای اصلی و چین برداشت به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد کاربرد قارچ های مایکوریزا و پوترسین بر صفات بیوشیمیایی، بیوماس تر و خشک اندام هوایی و میزان اسانس گیاه تاثیر داشتند. بیشترین میزان کلروفیل a و میزان اسانس در تیمار کاربرد قارچ G. mossea و پوترسین با غلظت 2 میلی مولار در چین اول مشاهده شدند. بیشترین میزان کلروفیل b و کارتنوئیدها با کاربرد قارچ G. intraradicese و پوترسین با غلظت 2 میلی مولار در چین اول بدست آمد. اما با افزایش طول روز و دما در چین دوم برداشت از میزان رنگیزه های فتوسنتزی کاسته شد. بیشترین فعالیت آنتی اکسیدانی و فنل کل در تیمار کاربرد قارچ G. intraradicese و عدم محلول پاشی پوترسین در چین دوم برداشت مشاهده شد. بیوماس تر و خشک اندام هوایی با کاربرد قارچ G. mossea به بیشترین میزان خود رسید؛ اما تفاوت معنی داری بین دو غلظت پوترسین مشاهده نشد و تنها نسبت به عدم کاربرد پوترسین افزایش معنی داری نشان داد. به‌طورکلی کاربرد هر دو نوع قارچ به عنوان کود زیستی همراه با محلول پاشی پوترسین در غلظت 2 میلی مولار توانست صفات مورد مطالعه در این تحقیق را به‌طور معنی داری بهبود بخشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        31 - مقایسه کمیت و کیفیت اسانس گیاه گوش‌بره زرد یا چالمه (Phlomis olivieri) در رویشگاه‌های کلاردشت و بلده، استان مازندران
        خدیجه مهدوی مائده یوسفیان عباس عفتی
        یکی از گیاهان دارویی در نواحی ییلاقی استان مازندران، گیاه گوش‌بره زرد یا چالمه (Phlomis olivieri) می‌باشد که در صنایع مختلف دارویی، غذایی، آرایشی و بهداشتی مصارف فراوانی دارد. این تحقیق با هدف بررسی ترکیبات اسانس اندام-های هوایی گیاه گوش‌بره زرد در مناطق بلده نور و کلار أکثر
        یکی از گیاهان دارویی در نواحی ییلاقی استان مازندران، گیاه گوش‌بره زرد یا چالمه (Phlomis olivieri) می‌باشد که در صنایع مختلف دارویی، غذایی، آرایشی و بهداشتی مصارف فراوانی دارد. این تحقیق با هدف بررسی ترکیبات اسانس اندام-های هوایی گیاه گوش‌بره زرد در مناطق بلده نور و کلاردشت به همراه اثرگذاری عوامل خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک بر روی کمیت و کیفیت اسانس گیاه مذکور صورت گرفته است. بدین منظور، اندام‌های هوایی گیاه جمع‌آوری و برای تعیین میزان اسانس از دستگاه کلونجر و شناسایی ترکیبات اسانس از دستگاه‌های GC و GC/MS استفاده شد. خاک نیز به صورت تصادفی از پای گیاه نمونه‌برداری شد. نتایج نشان داد که در منطقه بلده 27 ترکیب شناسایی شد که 04/92 درصد حجم اسانس را در بر می‌گیرد و در منطقه کلاردشت 26 ترکیب شناسایی شد که 43/97 درصد از حجم اسانس را تشکیل می‌دهد. ترکیبات α-pinene،β-Caryophyllene، (E)-β-Farnesence، Germacrene-D، Germacrene-B و β-Eudesmol بالاترین درصد را در هر دو رویشگاه داشتند. میانگین بازده اسانس گیاه در رویشگاه بلده و کلاردشت به ترتیب 35/0 و 75/0 درصد بوده که در این قسمت بیشترین مقدار درصد اسانس مربوط به رویشگاه کلاردشت بوده است. بین بازده اسانس و درصد اشباع خاک، نیتروژن، فسفر و پتاسیم قابل جذب در خاک، همبستگی مثبت و معنی‌داری وجود داشت. همچنین بین بازده اسانس با کربن آلی و درصد ماده آلی همبستگی مثبت و معنی‌داری در سطح احتمال 5 درصد گزارش شد. از طرفی بین بازده اسانس و pH خاک همبستگی منفی و معنی‌داری در سطح احتمال 1 درصد مشاهده شد، بدین صورت که با افزایش این عامل، میزان بازده اسانس کاهش یافت. با توجه به اینکه در منطقه کلاردشت، میزان بازده اسانس و همچنین درصد ترکیبات اسانس بالاتری نسبت به بلده بوده است، استفاده از جمعیت گوش‌بره زرد در منطقه فوق جهت کشت و کار و نیز جهت تولید بیشتر این ترکیبات توصیه می‌شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        32 - اتنوبوتانی و بررسی ترکیبات شیمیایی اسانس اندام‌های مختلف گیاه دارویی Tanacetum parthenium L. در منطقه کوهستانی درازنو واقع در جنوب غرب استان گلستان
        م مازندرانی غ.م ناصری م،ب رضایی س.م کسائی
        یافته‌های این تحقیق نشان داد که گیاه دارویی داوودی وحشی T. parthenium L. یکی از گونه‌های ارزشمند و بومی استان گلستان است که در طب سنتی مردم بومی منطقه از آن در درمان سردرد، سرماخوردگی، تب، ضدعفونی و مسکن دردهای ورم مفاصل، رماتیسم و دیسموزه استفاده می‌شود. لذا در مردادما أکثر
        یافته‌های این تحقیق نشان داد که گیاه دارویی داوودی وحشی T. parthenium L. یکی از گونه‌های ارزشمند و بومی استان گلستان است که در طب سنتی مردم بومی منطقه از آن در درمان سردرد، سرماخوردگی، تب، ضدعفونی و مسکن دردهای ورم مفاصل، رماتیسم و دیسموزه استفاده می‌شود. لذا در مردادماه 1385، گل‌ها و برگ‌های گیاه از رویشگاه طبیعی خود واقع در 2200 متری کوهستان درازنو در جنوب غرب استان گلستان جمع‌آوری شدند و به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری و آنالیز مواد موثره اسانس اندام‌های مختلف گیاه توسط دستگاه GC/MS انجام گرفت. نتایج نشان داد که مهمترین مواد موثره اسانس گل‌ها شامل: کامفور، آلفا ـ پینن و آلفا ـ بیزابولول اکسید B ولی در اسانس برگ‌ها شامل کامفور، آلفا ـ پینن، و پیپریتون بودند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        33 - بررسی اکولوژیک و شکل زیستی گیاهان اسانس‌دار استان یزد
        عباس زارع زاده علی میر حسینی محمد رضا عربزاده مهدی شمس زاده محمد باقر رضایی
        با توجه به اهمیت گیاهان معطر و اسانس‌دار، طرح تحقیقاتی بررسی اکولوژیک گیاهان اسانس‌دار استان یزد به منظور اهلی ‌کردن و کشت آنها، به اجرا درآمد. برای این منظور با مراجعه به منابع علمی و کاوش‌های کامپیوتری مطالعه کلی پیرامون گونه‌های گیاهی اسانس‌دار موردنظر صورت گرفت. سپس أکثر
        با توجه به اهمیت گیاهان معطر و اسانس‌دار، طرح تحقیقاتی بررسی اکولوژیک گیاهان اسانس‌دار استان یزد به منظور اهلی ‌کردن و کشت آنها، به اجرا درآمد. برای این منظور با مراجعه به منابع علمی و کاوش‌های کامپیوتری مطالعه کلی پیرامون گونه‌های گیاهی اسانس‌دار موردنظر صورت گرفت. سپس با مراجعه به رویشگاه‌های مختلف، فاکتورهای اکولوژیک شامل مشخصات خاک، طول و عرض جغرافیایی، ارتفاع از سطح دریا، درصد شیب، جهت شیب، میانگین بارندگی سالیانه، گونه‌های همراه، گونه ‌یا گونه‌های غالب و وضعیت شادابی گیاه در طبیعت ثبت گردید. نتایج نشان داد که از 950 گونه فلور استان، 71 گونه گیاه اسانس‌دار خودرو متعلق به 41 جنس و 16 تیره می‌باشند. بیشترین تعداد گونه‌ها به ترتیب مربوط به تیره Lamiaceaeبا 36 گونه، Asteraceae با 10 گونه و Apiaceae با 8 گونه می‌باشند. از میان جنس‌هایی که نسبت به بقیه دارای گونه‌های بیشتری هستند، می‌توان به جنس Nepetaبا 9 گونه، Salvia با 7 گونه و Artemisia با 4‌ گونه اشاره کرد. از نظر شکل زیستی، 7/50 درصد گونه‌ها همی کریپتوفیت، 9/9 درصد کریپتوفیت، 14 درصد تروفیت، 7/12 درصد فانروفیت و 7/12 درصد کامفیت هستند. همی کریپتوفیت‌ها (7/50 درصد) مهمترین شکل‌های زیستی گیاهان اسانس‌دار استان را تشکیل می‌دهند. به طور کلی اکثر گونه‌های اسانس‌دار جزء گونه‌‌های همراه در تیپ‌های گیاهی می‌باشند. به جز گونه‌‌های Artemisia sieberi Besser. و Artemisia aucheri Boiss. که تشکیل تیپ‌های گیاهی را می‌دهند و در سطح وسیعی پراکنش دارند. بیشترین فراوانی گونه‌های اسانس‌دار در مناطق کوهستانی و ارتفاعات در اقلیم‌های خشک سرد و نیمه خشک سرد مشاهده می‌گردند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        34 - مقایسه متابولیت‌های ثانوی اندام‌های مختلف گیاه دارویی Tanacetum parthenium L. در دو رویشگاه شمال ایران
        معصومه مازندرانی غلامرضا ناصری محمدباقر رضایی
        گیاه دارویی داوودی وحشی با نام علمی Tanacetum parthenium L. یکی از گونه‌های مهم و ارزشمند دارویی استان گلستان است که در طب سنتی مردم آن منطقه از ارزش خاص دارویی مخصوصاً به عنوان تب‌بر قوی، مسکن سردرد، کمردرد، دندان درد، دردهای قاعدگی، آسم و ضدالتهاب مورد استفاده قرار می أکثر
        گیاه دارویی داوودی وحشی با نام علمی Tanacetum parthenium L. یکی از گونه‌های مهم و ارزشمند دارویی استان گلستان است که در طب سنتی مردم آن منطقه از ارزش خاص دارویی مخصوصاً به عنوان تب‌بر قوی، مسکن سردرد، کمردرد، دندان درد، دردهای قاعدگی، آسم و ضدالتهاب مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این تحقیق به بررسی و مقایسه مهمترین مواد موثره ثانوی اندام‌های گیاه موردنظر در دو رویشگاه متفاوت و طبیعی جنوب شرق استان گلستان پرداختیم. نتایج نشان داد با افزایش ارتفاع بر میزان روغن اسانسی، فلاونوئید و آلکالویید مخصوصاً در برگ‌های گیاه افزوده می شود و تقریبا در هر دو رویشگاه ساقه گیاه فاقد متابولیتهای مورد مطالعه می‌باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        35 - تجزیه اسانس و بررسی اثر ضد باکتریایی گیاه مرزه Satureja bachtiarica (Bunge.) در استان اردبیل
        مریم تیموری
        جنس Satureja با نام فارسی مرزه، در ایران 15 گونه گیاه علفی یک ساله و چند ساله دارد که 9 گونه از آنها انحصاری هستند. در این پژوهش سر شاخه‌های هوایی و گلدار گیاه S. bachtiarica Bunge. در مرحله گلدهی از استان اردبیل جمع‌آوری گردید و پس از خشک شدن در محیط آزمایشگاه، به روش أکثر
        جنس Satureja با نام فارسی مرزه، در ایران 15 گونه گیاه علفی یک ساله و چند ساله دارد که 9 گونه از آنها انحصاری هستند. در این پژوهش سر شاخه‌های هوایی و گلدار گیاه S. bachtiarica Bunge. در مرحله گلدهی از استان اردبیل جمع‌آوری گردید و پس از خشک شدن در محیط آزمایشگاه، به روش تقطیر با آب مورد اسانس‌گیری قرار گرفت. ترکیب‌های تشکیل دهنده اسانس‌ها با استفاده از کروماتوگرافی گازی تجزیه‌ای و گازکروماتوگراف متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) و محاسبه اندیس‌های بازداری، مورد شناسایی قرار گرفت. نتایج نشان داد که مهمترین ترکیب‌های گیاه شامل کارواکرول (4/26 درصد)، تیمول (6/20 درصد)، لینالول (19/14 درصد)، آلفا- ترپینن (94/5 درصد)، میرسن (56/3 درصد) و گاما- ترپینن (3/2 درصد) می‌باشد. با توجه به خواص ضدمیکروبی ترکیب‌های فنلی تیمول و کارواکرول، اثرات ضدمیکروبی اسانس با روش دیسک دیفیوژن علیه چهار باکتری گرم مثبت Micrococcus loteus،Bacillus cereus، Bacillus subtilis و Staphylococcus areous و سه باکتری گرم منفی Kellebsiella oxytoca, Kellebsiella pneumonia و Pseudomonas aeroginosa بررسی شد. نتایج نشان داد که اسانس گیاه مورد مطالعه دارای اثر ضدباکتریایی با درجات متفاوت علیه سویه‌های باکتری می‌باشد. ضمناً باکتری Pseudomonas aeroginosa به عنوان حساس‌ترین سویه و Bacillus subtiliss به عنوان مقاوم‌ترین سویه نسبت به اسانس و آنتی بیوتیک‌های بکار رفته شناخته شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        36 - بررسی ترکیب‌های شیمیایی اسانس گل و برگ Achillea pachycephala Rech. F.
        کامکار جایمند محمدباقر رضایی
        جنس بومادران در ایران 19 گونه گیاه علفی چند ساله و غالباً معطر دارد که هفت گونه آن انحصاری ایران هستند. در این تحقیق گونه بومادران با نام علمی Achillea pachycephala Rech. F. در اوائل شهریور ماه سال 1383 از قله دماوند در ارتفاع 3200 الی 3800 متر جمع‌آوری گردید. نمونه با أکثر
        جنس بومادران در ایران 19 گونه گیاه علفی چند ساله و غالباً معطر دارد که هفت گونه آن انحصاری ایران هستند. در این تحقیق گونه بومادران با نام علمی Achillea pachycephala Rech. F. در اوائل شهریور ماه سال 1383 از قله دماوند در ارتفاع 3200 الی 3800 متر جمع‌آوری گردید. نمونه با روش تقطیر با آب اسانس‌گیری شد. بازده اسانس در گل 3/1 درصد و در برگ 5/0 درصد را نشان داد. نمونه‌ها توسط دستگاه‌های کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) مورد تجزیه قرار گرفتند. ترکیب‌های عمده در گل trans–pinocarveol (2/29 درصد)، limonene (2/18 درصد)، myrtenyl acetate (17 درصد) و pinocarvone (1/11 درصد) بودند که جمعاً 5/75 درصد از 9/99 درصد از کل اسانس را شامل می‌شود و در برگ camphor (8/33 درصد)، 1,8-cineole (24 درصد) و pinocampheol (16 درصد) بودند که 8/73 درصد از 3/99 درصد از کل اسانس بدست آمد. در ضمن درصد ترکیب‌های شناسایی شده به نسبت گونه‌های این جنس از اهمیت خاصی برخوردار هستند تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        37 - بررسی ترکیب‌های شیمیایی اسانس بومادران
        کامکار جایمند محمدباقر رضایی معصومه مازندرانی
        گونه بومادران با نام علمی Achillea wilhelmsii C.Koch. در اوائل تیر ماه سال 1382 از 15 کیلومتری سمیرم به شهرضا در ارتفاع 2450 متر جمع آوری گردید. نمونه با روش تقطیر با آب اسانس گیری شد. بازده اسانس در گل 25/0 درصد و و در برگ 35/0 درصد بدست آمدند. سپس نمونه‌ها توسط دستگاه أکثر
        گونه بومادران با نام علمی Achillea wilhelmsii C.Koch. در اوائل تیر ماه سال 1382 از 15 کیلومتری سمیرم به شهرضا در ارتفاع 2450 متر جمع آوری گردید. نمونه با روش تقطیر با آب اسانس گیری شد. بازده اسانس در گل 25/0 درصد و و در برگ 35/0 درصد بدست آمدند. سپس نمونه‌ها توسط دستگاههای کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) مورد تجزیه قرار گرفتند. ترکیبهای عمده در گل p - cymene (3/33 درصد)، terpinolene (2/11 درصد) و a-thujene (9/10 درصد) و در برگ p-cymene (5/31 درصد)، terpinolene (3/12 درصد) و a - thujene (1/7 درصد) بدست آمد. با توجه به اهمیت این گیاه در صنایع دارویی و تنوع گونه ای در آن، انتخاب بهترین شرایط با بازده بالای اسانس و ترکیبهای مهم از ضروریات است، که در این تحقیق لحاظ گردیده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        38 - ترکیبات شیمیایی و اثر ضدباکتریایی اسانس گیاه بومادران جمع آوری شده از شهرستان خوی (Achillea wilhelmsii C. Koch)
        علی امین خانی
        در اوایل خردادماه از منطقۀ Achillea wilhelmsii در این تحقیق سرشاخ ههای هوایی و گلدار گیاه بومادران 0 درصد / خوی جمع آوری و روغن اسانسی آن به روش تقطیر با آب با استفاده از طرح کلونجر و بازده 27 انجام GC/MS استخراج گردید. جداسازی و شناسایی ترکیبات تشکیل دهندة اسانس با است أکثر
        در اوایل خردادماه از منطقۀ Achillea wilhelmsii در این تحقیق سرشاخ ههای هوایی و گلدار گیاه بومادران 0 درصد / خوی جمع آوری و روغن اسانسی آن به روش تقطیر با آب با استفاده از طرح کلونجر و بازده 27 انجام GC/MS استخراج گردید. جداسازی و شناسایی ترکیبات تشکیل دهندة اسانس با استف اده از دستگاه - 32 درصد)، 1و 8 / گرفت. تعداد 40 ترکیب در اسانس گیاه مورد مطالعه شناسایی گردید که به ترتیب کامفور ( 3 5 درصد) از مهمترین ترکیبات موثره اسانس / 7 درصد) و آلفا- پینن ( 25 / 21 درصد)، لینالول ( 21 / سینئول ( 12 گیاه بودند. بخش عمده ترکیبات شناسایی شده را منوترپن ها تشکیل م یدادند. بررسی اثر ضدباکتر یایی اسانس گیاه علیه سه گونه از باکتری های گرم مثبت و منفی به روش حفر چاهک انجام گرفت. نتایج نشان داد که سه 17 میل ی متر در برابر - با قطر هاله های 28 Escherichia. coli و S. epidermidis, Shigella flexnery باکتری با قطر S.aureus و Salmonella typhi, S. saprophiticus اسانس حساس بوده ، در حا لی که باکتر ی های 11 میلی متر از حساسیت حدواسطی برخوردار بودند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        39 - شناسایی مواد موثره اسانس و بررسی اثر ضدباکتریال اسانس و عصاره گیاه Salvia multicaulis Vahl علیه باکتری Xanthomonas translucens pv. Cerealis
        امیر عزیزی عبدالمجید عزیزی غلامرضا عزیزی
        گیاه Salvia multicaulis Vahl از گونه‌های مهم دارویی است که خواص درمانی آن از گذشته مورد توجه مردم جنوب شرق آسیا و منطقه مدیترانه بوده، به همین خاطر اثر ضد باکتریایی اسانس وعصاره الکلی برگ گیاه بر رشد باکتری Xanthomonas translucens pv. Cerealis با استفاده از روش‌های دیسک أکثر
        گیاه Salvia multicaulis Vahl از گونه‌های مهم دارویی است که خواص درمانی آن از گذشته مورد توجه مردم جنوب شرق آسیا و منطقه مدیترانه بوده، به همین خاطر اثر ضد باکتریایی اسانس وعصاره الکلی برگ گیاه بر رشد باکتری Xanthomonas translucens pv. Cerealis با استفاده از روش‌های دیسک دیفیوژن، چاهک و تعیین MIC مورد مطالعه قرار گرفت. گونه مورد مطالعه در اواخر خرداد ماه از کوه‌های اطراف اراک در مرحله گلدهی جمع‌آوری و اسانس‌گیری به روش تقطیر با بخار آب (طرح کلونجر) انجام شد. عصاره اتانلی گیاه توسط سوکسله و ترکیب‌های موجود در اسانس با استفاده از دستگاه‌‌های GC و GC-MS شناسایی شدند. 23 ترکیب از مجموع 23/98 درصد وزنی اسانس استخراج شده قابل شناسایی بود. 1و8- سینئول با 78/24 درصد و کامفور با 95/17 درصد بیشترین ترکیبات اسانس بودند. در این بررسی محلول‌های مادر استاندارد به ترتیب از حل کردن 5/0 میلی لیتر و5/0 گرم اسانس و عصاره برگ گیاه سالویا مولتی کولیس هرکدام در 25 میلی لیتر آب تهیه شد. با توجه به رقتهای مختلف استفاده شده در آزمایش مقادیر حداقل غلظت مهار کنندگی(MIC ) و حداقل غلظت کشند (MBC) تعیین گردید. تاثیر عصاره گیاه گیاه علیه باکتری Xanthomonas translucens pv. Cerealis در غلظت‌های بکار رفته منجر به ایجاد هاله‌های عدم رشد با قطر میانگین 5/12 میلی‌متر در روش‌های دیسک و چاهک مشاهده گردید. رقت‌های 20 و60 درصد تهیه شده از اسانس و رقت‌های 20 و 80 درصدی از عصاره گیاه علیه باکتری مورد مطالعه به ترتیب غلظت هایی بودند که باعث MIC و MBC شدند. قطر هاله‌های عدم رشد با افزایش غلظت محلول‌های تهیه شده از عصاره و اسانس گونه بررسی شده کاهش معنی‌داری نشان می‌دادند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        40 - بررسی ترکیبات شیمیایی موجود در روغن اسانسی گیاه مریم گلی سهندی (Boiss. & Buhse Salvia sahendica ) در دو مرحله مختلف رشد
        علی اصغر مجروحی
        جنس مریم گلی با نام علمی Salvia متعق به تیره Lamiaceae در ایران دارای 58 گونه می‌باشد که در حدود 17 گونه (از جمله گونه مورد بررسی) بومی هستند. برخی از گونه‌های این جنس در طب سنتی سراسر دنیا، به واسطه دارا بودن خواص ضد میکروبی و ضد توموری و همچنین بوی خوش و ترکیبات معطر أکثر
        جنس مریم گلی با نام علمی Salvia متعق به تیره Lamiaceae در ایران دارای 58 گونه می‌باشد که در حدود 17 گونه (از جمله گونه مورد بررسی) بومی هستند. برخی از گونه‌های این جنس در طب سنتی سراسر دنیا، به واسطه دارا بودن خواص ضد میکروبی و ضد توموری و همچنین بوی خوش و ترکیبات معطر مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این تحقیق اندام هوایی گیاه مریم گلی سهندی در دو مرحله رویشی و زایشی از دامنه‌های کوه سهند، نزدیک شهرستان سردرود، واقع در استان آذربایجان شرقی جمع آوری گردید. اسانس آن به روش تقطیر در آب (کلونجر) جمع آوری و توسط دستگاههای GC و GC/MS مورد آنالیز قرار گرفت. بازده اسانس در مرحله رویشی (W/W 3/0%) و مرحله گلدهی (W/W 1/1%) برآورد شد. در اسانس مرحله رویشی، 32 ترکیب شیمیایی با 5/98 درصد کل شناسایی گردید. آلفا- پینن (5/28%)، بتا- پینن (1/26%)، سابینن (3/10%)، ژرماکرن- D (6/9%) و 1،8- سینئول(9/4%) ترکیبات عمده اسانس در مرحله رویشی بودند. در اسانس مرحله گلدهی، 35 ترکیب شیمیایی با 8/99 درصد کل شناسایی شد. آلفا- پینن(9/18%)، بتا- پینن(5/18%)، 1، 8- سینئول (9/13%)، لینالیل استات (4/8%)، بی سیکلوژرماکرن (2/8%)، سابینن (6/7%) و لینالول (3/5%) ترکیبات عمده در اسانس مرحله گلدهی بودند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        41 - اتنو بوتانی ، بررسی ترکیبات شیمیایی و اثر ضد باکتریال اسانس گیاه دارویی بومادران زرد (Achillea micranta L.) در جنوب شرق استان گلستان
        معصومه مازندرانی محمد باقر رضایی عزت الله قائمی ب بهمنش، ع ، احمدی ا چمنی
        گیاه دارویی A. micranta L. یکی از مهمترین گونه‌های دارویی و بومی است که سال‌هاست در طب سنتی مردم شمال ایران مصارف درمانی فراوان دارد. این تحقیق با هدف اتنوبوتانی، شناسایی ترکیبات ثانوی اسانس و بررسی اثر ضد باکتریال گیاه در جنوب شرق استان گلستان انجام گرفت. نتایج گاز کرو أکثر
        گیاه دارویی A. micranta L. یکی از مهمترین گونه‌های دارویی و بومی است که سال‌هاست در طب سنتی مردم شمال ایران مصارف درمانی فراوان دارد. این تحقیق با هدف اتنوبوتانی، شناسایی ترکیبات ثانوی اسانس و بررسی اثر ضد باکتریال گیاه در جنوب شرق استان گلستان انجام گرفت. نتایج گاز کروماتوگرافی اسانسی حاکی از وجود 23 ترکیب شیمیایی در روغن اسانس گیاه بود که مهمترین آنها شامل اوکالیپتول (9/19 درصد)، بورنتول (9/11 درصد)، کامفور (1/11 درصد) و توجن (1/5 درصد) بود. بررسی اثرضدباکتریال اسانس علیه دو باکتری گرم مثبت و منفی نشان داد که گیاه تاثیر مطلوبی علیه رشد باکتری گرم مثبت Staphylococcus aureus دارد که طبعاً به علت مواد موثره اوکالیپتول، بورنئول و کامفور است که از ترکیبات مهم با اثر ضدباکتریایی می‌باشند. نتایج این تحقیق در تاثیر استفاده سنتی آن در رفع عفونت، التیام زخم و رفع التهابات اندام های داخلی و خارجی بدن قابل توجیه است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        42 - بررسی و مقایسه اثر زمان استخراج بر کمیت وکیفیت مواد موثره اسانس چهار ژنوتیپ مختلف گیاه Rosa damascene Mill.
        مهدی میرزا مهردخت نجف پور نوایی
        در این تحقیق به‌منظور بررسی اثر زمان استخراج بر کمیت و کیفیت ترکیب‌های معطر گل محمدیRosa damascene Mill. گلبرگ‌های 4 ژنوتیپ متعلق به تهران، کاشان، ایلام و سمنان کاشته شده در مزرعه تحقیقاتی گل محمدی در مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور در سال 1391 جمع‌آوری گردید. اسانس‌ أکثر
        در این تحقیق به‌منظور بررسی اثر زمان استخراج بر کمیت و کیفیت ترکیب‌های معطر گل محمدیRosa damascene Mill. گلبرگ‌های 4 ژنوتیپ متعلق به تهران، کاشان، ایلام و سمنان کاشته شده در مزرعه تحقیقاتی گل محمدی در مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور در سال 1391 جمع‌آوری گردید. اسانس‌گیری از نمونه‌ها به‌وسیله روش تقطیر با آب (طرح کلونجر) به‌مدت 30 تا 150 دقیقه، بازده اسانس در زمان‌های مختلف محاسبه و آنالیز مواد موثره با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگراف متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) مورد شناسایی کمی و کیفی قرار گرفت، نتایج نشان داد که با توجه به بالا بودن درصد ترکیب‌های مشترک سیترونلول، ژرانیول در ژنوتیپ‌های مختلف به ویژه در ژنوتیپ سمنان که به‌ترتیب با مقادیر 59 و 8/25 درصد از بیشترین مقدار خود برخوردار بودند، دارای زمان مناسب برای استخراج اسانس گل‌محمدی 90 دقیقه می‌باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        43 - ترکیبات اسانس، خاصیت ضدباکتریایی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی اسانس اکوتیپ‌های مختلف Nigella sativa L. در رویشگاه‌های مختلف ایران
        ندا محمد ده چشمه عبدالله قاسمی پیربلوطی بهزاد آقابراری بهزاد حامدی
        سیاه دانه با داشتن ترکیباتی از جمله آلکالوئید، فلانوئید و تانن، یکی از بهترین منابع آنتی اکسیدان‌های طبیعی به شمار می‌رود، به همین منظور این مطاله درجهت بررسی ترکیبات شیمیایی، خاصیت آنتی باکتریال و فعالیت آنتی اکسیدانی توده های مختلف این گیاه در سال 1393 در دانشگاه آزاد أکثر
        سیاه دانه با داشتن ترکیباتی از جمله آلکالوئید، فلانوئید و تانن، یکی از بهترین منابع آنتی اکسیدان‌های طبیعی به شمار می‌رود، به همین منظور این مطاله درجهت بررسی ترکیبات شیمیایی، خاصیت آنتی باکتریال و فعالیت آنتی اکسیدانی توده های مختلف این گیاه در سال 1393 در دانشگاه آزاد شهر کرد اجرا گردید. در این آزمایش توده‌های مختلف این گیاه از مناطق مختلف ایران (لردگان، شهرضا، سمیرم، فلاورجان، مشهد، کاشمر و سبزوار) جمع آوری شدند. تهیه اسانس به روش تقطیر با آب و شناسایی ترکیبات شیمیایی اسانس با استفاده از دستگاه (GC/MS) انجام گرفت. ظرفیت آنتی اکسیدانی اسانس با استفاده از روش DPPH ارزیابی و با آنتی اکسیدان BHT مقایسه شد. آزمون ضد باکتریایی به روش رقت سازی و علیه باکتری های گرم مثبت باسیلوس سرئوس، استافیلوکوکوس اورئوس، انتروباکتر آئروژینوسا و باکتری های گرم منفی پرتئوس ولگاریس، پسودوموناس آئروژینوسا، اشرشیاکلی صورت گرفت. نتایج نشان داد، مهمترین ترکیبات تشکیل دهنده ی اسانس شامل آلفا توژن، آلفا پینن، بتا پینن، پاراسیمن، گاما ترپینن، آلفاترپینئول و تیموکینون بوده که دو ترکیب تیموکینون (66/14درصد) و پاراسیمن (37/44 درصد) بیشترین مقدار نشان دادند، که این ترکیبات با توجه به موقعیت جغرافیایی محل رویش مقدار متفاوتی دارند. توده‌های مشهد و سبزوار بلاترین و توده کاشمیر کمترین خواص آنتی اکسیدانی را نشان دادند. همچنین اثر ضدباکتریایی قوی اسانس سیاه دانه بر باکتری‌های سودوموناس آئروژینوسا، آنتروباکتر آئروژینوسا، پرتئوس ولگاریس و استا فیلوکوکوس ارئوس در مقایسه با عوامل ضد میکروبی بیشتر بوده که این مورد در توده کاشیمر بیشتر ار بقیه توده‌ها بود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        44 - بررسی و مقایسه ترکیب‌های شیمیایی اسانس اندام‌های مختلف گیاه Helichrysum pallasii (Spreng.) Ledeb. در رویشگاه طبیعی استان تهران
        مهردخت نجف پور نوایی مهدی میرزا علی غفرانی پناه
        چکیدهگیاهHelichrysum pallasii (Spreng.) Ledeb. علفی چند ساله و متعلق به تیره Asteraceae که به‌عنوان ضد التهاب و ضدمیکروب مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این تحقیق به‌منظور بررسی و مقایسه کمی و کیفی اسانس گیاه، اندام‌های: گل، برگ و ریشه در زمان‌های مختلف رشد، از رویشگاه طب أکثر
        چکیدهگیاهHelichrysum pallasii (Spreng.) Ledeb. علفی چند ساله و متعلق به تیره Asteraceae که به‌عنوان ضد التهاب و ضدمیکروب مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این تحقیق به‌منظور بررسی و مقایسه کمی و کیفی اسانس گیاه، اندام‌های: گل، برگ و ریشه در زمان‌های مختلف رشد، از رویشگاه طبیعی آن واقع در منطقه گاجره (2100 متر) در استان تهران طی تابستان سال 1392 جمع‌آوری گردید. اسانس‌گیری از نمونه‌ها با استفاده از روش تقطیر با آب (طرح کلونجر) و ترکیب‌های متشکله اسانس نیز بوسیله دستگاه گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگراف متصل شده به طیف سنج جرمی (GC/MS) شناسایی گردید. تعداد ترکیب‌های متشکله اسانس به‌ترتیب در گل 36، برگ، 26 و در ریشه 17 ترکیب شناسایی گردید که به‌ترتیب بیشترین ترکیب‌های تشکیل‌دهنده اسانس گل شامل ای-کاریوفیلن (18 درصد)، کاریوفیلن اکساید (15 درصد)، بتا- بیسابولن (6/6 درصد)، آلفا-هومولن (4/5 درصد) و آلفا-لانگیپینن (1/5 درصد) بود. در برگ بالاترین درصد ترکیب‌ها مربوط به کاریوفیلن اکساید (2/14 درصد)، آلفا کورکومن (8 درصد)، نرال (8/7 درصد)، آلفا لانگیپینن (6/7 درصد)، اسپاتولنول (3/6 درصد) و بتا بیسابولن (1/6 درصد) بود. در ریشه نیز ترکیب‌های کاریوفیلن اکساید (5/22 درصد)، بتا بیسابولن (2/12 درصد)، تیمول 9/11 درصد و مورولول (5/7 درصد) شناسایی شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        45 - بررسی وراثت‌پذیری و تنوع ژنتیکی جمعیت‎های مختلف گیاه دارویی Oliveria decumbens Vent. ایران با استفاده از خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی و میزان اسانس
        سید محمد حسین آل عمرانی نژاد حسنعلی نقدی بادی علی مهرآفرین وحید عبدوسی فرحناز خلیقی سیگارودی
        لعل کوهستان (Oliveria decumbens Vent.) یکی از گیاهان با ارزش دارویی در مناطق غربی ایران است که برداشت بی‎رویه آن از رویشگاه‎های طبیعی سبب افزایش خطر انقراض این گونه منحصر به فرد شده است. از این روی به‌منظور بررسی تنوع 25 جمعیت لعل کوهستان، آزمایشی با استفاده از أکثر
        لعل کوهستان (Oliveria decumbens Vent.) یکی از گیاهان با ارزش دارویی در مناطق غربی ایران است که برداشت بی‎رویه آن از رویشگاه‎های طبیعی سبب افزایش خطر انقراض این گونه منحصر به فرد شده است. از این روی به‌منظور بررسی تنوع 25 جمعیت لعل کوهستان، آزمایشی با استفاده از 18 صفت مورفوفیزیولوژیکی و درصد اسانس در قالب طرح آماری بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در یک مزرعه تحقیقاتی در دزفول اجرا شد. نمونه‎ها در اواسط خرداد ماه 1395 در زمان گلدهی کامل از سطح مزرعه جمع‎آوری شد. سپس صفات مورفوفیزیولوژیکی آنها اندازه‌گیری و استخراج اسانس به روش تقطیر با آب و توسط دستگاه کلونجر انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد بین جمعیت‎ها از نظر این صفات، تنوع وجود دارد. با محاسبه‎ واریانس ژنتیکی و محیطی مشخص شد که تغییرات اغلب صفات به غیر از طول، عرض و نسبت عرض به طول برگ، قطر چترک، نسبت وزن خشک به تر و نسبت کلروفیل a به b، تحت تاثیر عوامل ژنتیکی بود. سپس توارث‎پذیری عمومی صفات عملکردی لعل کوهستان اندازه‌گیری شد و میزان اسانس، تعداد چترک در بوته و وزن خشک یکصد چترک به‌ترتیب مقادیر 91/0، 50/0 و 77/0 را به خود اختصاص دادند. نتایج همبستگی صفات و رگرسیون گام به گام نشان داد بافت گل و میوه در لعل کوهستان، بیشترین تاثیر مستقیم را در افزایش درصد اسانس و وزن خشک یک صد چترک داشت. براساس نتایج تجزیه عاملی، سه مولفه اصلی که در مجموع 6/78 درصد از کل تنوع بین صفات را توجیه کردند، عبارت بودند از مولفه بیوماس گیاه به عنوان عامل اول و درصد اسانس و وزن گل به‌ترتیب مولفه دوم و سوم. نتایج تجزیه خوشه‎ای (کلاستر) نشان داد که جمعیت‎ها در 5 گروه قرار گرفتند. گروه سوم و پنجم به‌ترتیب با بیشترین میانگین میزان اسانس و حداکثر وزن خشک یکصد چترک در بوته، پتانسیل کشت و کار و تبدیل شدن به رقم را دارا بودند. همچنین جمعیت‎های موجود در کلاسترهای 1 و 4 به‌دلیل وجود بیشترین فاصله ژنتیکی از یکدیگر می‎توانند جهت تلاقی و تولید بذور سینتتیک مورد استفاده قرار گیرند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        46 - بهینه‌سازی پارامترهای موثر در استخراج اسانس از بذر (Heracleum persicum Desf. Ex Fischer) با استفاده از روش سطح پاسخ
        محمد فتاحی مریم رضاپور
        چکیده امروزه استفاده از اسانس­های گیاهی در صنایع غذا و دارو در حال افزایش است. لذا مطالعه حاضر، با هدف بهینه­سازی فاکتورهای موثر در به حداکثر رساندن عملکرد اسانس و تعیین ترکیبات اسانس در شرایط بهینه صورت گرفت. اثر پارامترهای: مقادیر مختلف گیاه (X1)، زمان اسانس­گیری (X2) أکثر
        چکیده امروزه استفاده از اسانس­های گیاهی در صنایع غذا و دارو در حال افزایش است. لذا مطالعه حاضر، با هدف بهینه­سازی فاکتورهای موثر در به حداکثر رساندن عملکرد اسانس و تعیین ترکیبات اسانس در شرایط بهینه صورت گرفت. اثر پارامترهای: مقادیر مختلف گیاه (X1)، زمان اسانس­گیری (X2) و اندازه ذرات بذرها با مش (X3)، در سه سطح (1، 0، 1-) به‌عنوان متغیر مستقل، برای بهینه­سازی درصد اسانس به عنوان متغیر وابسته با استفاده از روش سطح پاسخ بررسی شد. پس از جمع‌آوری بذرهای گیاه گلپر از منطقه­ آینالو (آذربایجان شرقی) در مرداد ماه 1394، اسانس به روش تقطیر با آب توسط دستگاه کلونجر استخراج شد و شناسایی ترکیبات اسانس با استفاده از دستگاه GC-MS صورت گرفت. نتایج تجزیه ANOVA و اشتباه آزمایشی برای مدل RSM نشان داد که مدل پیش­بینی شده برای درصد اسانس به‌طور معنی­داری دقیق است (P تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        47 - بررسی اثر تراکم و کاه غنی شده بر پاسخ‌های فیتوشیمیایی اسانس گیاه Satureja bachtiarica Bunge. در شرایط دیم
        احمد میرجلیلی محمد حسین لباسچی محمد رضا اردکانی حسین حیدری شریف آباد مهدی میرزا
        این تحقیق به منظور ارزیابی عملکرد و خصوصیات فیتوشیمیایی گیاه دارویی مرزه بختیاری (Satureja bachtiarica Bunge.) تحت تاثیر کاه گندم غنی شده و تراکم‌های مختلف بوته انجام شد. آزمایش به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سالهای زراعی 1396 و 1397 در شرایط أکثر
        این تحقیق به منظور ارزیابی عملکرد و خصوصیات فیتوشیمیایی گیاه دارویی مرزه بختیاری (Satureja bachtiarica Bunge.) تحت تاثیر کاه گندم غنی شده و تراکم‌های مختلف بوته انجام شد. آزمایش به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سالهای زراعی 1396 و 1397 در شرایط دیم و در ایستگاه تحقیقات مراتع همند دماوند اجرا گردید. عامل اصلی شامل دو تیمار، کاه گندم 10 تن در هکتار (فرآوری شده با سولفات آمونیوم) و‌ شاهد و عامل فرعی شامل سه تیمار، تراکم 26666 و 40000 و 80000 بوته در هکتار بود. صفات اندازه‌گیری شده شامل عملکرد وزن تر و خشک، درصد و عملکرد اسانس و شناسایی ترکیبات اسانس بود که از اندام هوایی گیاه و در مرحله گلدهی کامل انجام شد. استخراج اسانس به روش تقطیر با آب و از روشهای تجزیه و تحلیل GC وMS GC/ برای تعیین درصد و نوع ترکیبات اسانس استفاده گردید. بیشترین عملکرد اسانس با 7/3 کیلو‌گرم در هکتار در تیمار کاه غنی شده، تراکم زیاد و در سال دوم بدست آمد. بالاترین درصد ترکیبات مربوط به کارواکرول با 85/61 درصد در تیمار کاه غنی شده، تراکم زیاد و در سال دوم و تیمول‌ با 51/12 درصد در تیمار کاه غنی شده، تراکم متوسط و در سال دوم بدست آمد. نتایج این مطالعه نشان داد، مرزه بختیاری می‌تواند با کاربرد تیمار کاه غنی شده و تراکم‌های زیاد و متوسط از سال دوم، ضمن افزایش مقاومت و عملکرد گیاه، موجب افزایش ترکیبات عمده اسانس مرزه بختیاری شامل کارواکرول، تیمول، گاماترپینن و لینالول گردد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        48 - بررسی اثر محلول‎پاشی اِل-‌‌‌ فنیل‎آلانین و تیمارهای تغذیه‌ای غیرشیمیایی بر خصوصیات رشد و اسانس گیاه دارویی L. Salvia officinalis تحت سطوح مختلف آبیاری
        صفورا حسن‌آبادی محمدرضا اردکانی عبدالله قاسمی پیربلوطی فرزاد پاکنژاد داود حبیبی
        تنش خشکی یک نگرانی عمده زیست محیطی در سراسر جهان است که رشد محصول را در مقیاس وسیع محدود می‌کند و کاربرد کودهای زیستی و محلول پاشی اسید آمینه برای غلبه بر این موضوع به‌منظور بهبود تولید محصول حائز اهمیت است. بدین منظور پژوهشی دو ساله (97-1395)، به‌صورت کرت های دوبار خرد أکثر
        تنش خشکی یک نگرانی عمده زیست محیطی در سراسر جهان است که رشد محصول را در مقیاس وسیع محدود می‌کند و کاربرد کودهای زیستی و محلول پاشی اسید آمینه برای غلبه بر این موضوع به‌منظور بهبود تولید محصول حائز اهمیت است. بدین منظور پژوهشی دو ساله (97-1395)، به‌صورت کرت های دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه ای واقع در شهرستان کنگاور استان کرمانشاه بر روی مریم گلی (Salvia officinalis L.) اجرا شد. تیمارهای این آزمایش عبارتند از: آبیاری در دو سطح (۵۰۰ و ۱۰۰) درصد ظرفیت زراعی (F.C.) که در کرت‌های اصلی قرار گرفت. عامل فرعی شامل کود زیستی با سه سطح (شاهد، میکوریزا و کود گاوی) در کرت های فرعی بود و عامل فرعی فرعی شامل محلول پاشی اِل- فنیل‌آلانین در چهار سطح ]بدون محلول پاشی (شاهد منفی)، محلول پاشی با آب مقطر (شاهد مثبت)، محلول پاشی با غلظت های 25 درصد و50 درصد اِل- فنیل آلانین [بود. نتایج این پژوهش بیانگر آن است آبیاری 100 درصد ظرفیت زراعی به همراه کاربرد کودهای زیستی (کود گاوی و میکوریزا) و محلول پاشی اِل- فنیل‌آلانین با غلظت50 درصد موجب افزایش صفات مورد مطالعه در این پژوهش شد. بیشترین مقدار و عملکرد اسانس، مربوط به اثرات متقابل تیمارهای آبیاری 100% ظرفیت زراعی+ کود گاوی+ 50 درصد اِل- فنیل آلانین به‌ترتیب با مقادیر (3/5 درصد) و (24/41 کیلوگرم در هکتار) و همچنین برهمکنش تیمارهای آبیاری 100% ظرفیت زراعی+ میکوریزا+ 50 درصد اِل- فنیل آلانین به‌ترتیب با مقادیر (3/6 درصد) و (23/65 کیلوگرم در هکتار) بود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        49 - بررسی فیتوشیمیایی و ضد میکروبی اسانس اندامهای مختلف گیاه دارویی Ferula tabasensis Rech. f. در رویشگاه های طبیعی یزد
        رضیه موهبت
        امروزه با توجه به عوارض جانبی آنتی‌بیوتیک‌های مصنوعی و افزایش مقاومت دارویی، لزوم جایگزینی ترکیبات طبیعی به‌عنوان منابع ایمن، بیشتر احساس می‌شود. مطالعاتی روی خواص دارویی اسانس گونه‌های مختلف کما(Ferula L.) انجام گرفته است اما در این زمینه از گیاه کمای طبسی (Ferula tab أکثر
        امروزه با توجه به عوارض جانبی آنتی‌بیوتیک‌های مصنوعی و افزایش مقاومت دارویی، لزوم جایگزینی ترکیبات طبیعی به‌عنوان منابع ایمن، بیشتر احساس می‌شود. مطالعاتی روی خواص دارویی اسانس گونه‌های مختلف کما(Ferula L.) انجام گرفته است اما در این زمینه از گیاه کمای طبسی (Ferula tabasensis Rech. f.)، گونه بومی ایران، گزارشی مشاهده نشده است. در این تحقیق برگ و گل گیاه کمای طبسی در مرحله گلدهی در بهار ۱۴۰۰ از رویشگاه اصلی آن (بین خرانق و ساغند - ۱۵۷۰ متر) جمع‌آوری شد. اسانس‌گیری به روش تقطیر با آب (طرح کلونجر) و آنالیز نمونه اسانس‌ به‌وسیله GC و GC/MS انجام گرفت. فعالیت ضدمیکروبی اسانس‌های مختلف با تعیین حداقل غلظت مهارکنندگی رشد (MIC) به روش رقت‌سازی در محیط کشت مایع بررسی و قطر هاله عدم رشد برحسب میلی‌متر نیز اندازه‌گیری شد. بازده اسانس‌ها برای برگ و گل گیاه به ترتیب ۳/۰ و ۵/۰ درصد بدست آمد. نتایج نشان داد بورنیل استات (۳۵ - ۲/۳۴ درصد) و آلفا-پینن (۲/۱۲ درصد و ۴/۸ درصد) مهم‌ترین ترکیبات اسانس در برگ و گل، همچنین سیترونلول (۲/۱۵ درصد) دیگر ترکیب اصلی موجود در اسانس گل گیاه کمای طبسی می‌باشد. هر دو اسانس فعالیت ضد‌میکروبی خوبی علیه سویه‌های باکتریایی مورد مطالعه به‌جز اشریشیاکلی داشتند. به نظر می‌رسد عمده ترکیبات موجود در اسانس برگ و گل دلیل اصلی این فعالیت ضد-باکتریایی باشد، به‌طوری‌که می‌توان آنها را به‌عنوان جایگزین‌هایی برای آنتی‌بیوتیک‌های مصنوعی معرفی کرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        50 - ارزیابی خواص فیزیکی و شیمیایی اسانس حاصل از شیرابه دو جمعیت باریجه (Ferula gummosa) از استان‌های فارس و اصفهان
        عارفه  واعظ شهرستانی راضیه عظیمی اترگله وحید عبدوسی مهدی میرزا مرضیه قنبری جهرمی
        باریجه (Ferula gummosa) متعلق به خانواده چتریان، یکی از گیاهان مهم مرتعی، دارویی و صنعتی مي‌باشد که شیرابه استحصال شده از آن جنبه تجارتی دارد. اسانس و الئورزین باریجه کاربرد فراوان در صنایع غذایی، دارویی و آرایشی و بهداشتی دارد. هدف از مطالعه حاضر، بررسی و مقایسه خواص ف أکثر
        باریجه (Ferula gummosa) متعلق به خانواده چتریان، یکی از گیاهان مهم مرتعی، دارویی و صنعتی مي‌باشد که شیرابه استحصال شده از آن جنبه تجارتی دارد. اسانس و الئورزین باریجه کاربرد فراوان در صنایع غذایی، دارویی و آرایشی و بهداشتی دارد. هدف از مطالعه حاضر، بررسی و مقایسه خواص فیزیکوشیمیایی اسانس حاصل از شیرابه دو جمعیت باریجه از رویشگاه‌ اصفهان و فارس می¬باشد. بدین منظور، شیرابه باریجه از دو منطقه کاشان و فارس جمع‌آوری شد. سپس اسانس‌گیری از شیرابه تازه با روش تقطیر با آب و بخار آب انجام شد. اسانس با استفاده از دستگاه‌هایGC و GC/MS مورد آنالیز کمی و کیفی قرار گرفت. ویژگی‌های ظاهری، فیزیکی و شیمیایی نمونه‌های اسانس باریجه شامل چگالی نسبی، ضریب شکست، چرخش نوری و فیتوشیمیایی اسانس مورد بررسی و مقایسه قرار گرفتند. بر اساس نتایج حاصل، اسانس باریجه به صورت مایع شفاف و بیرنگ بوده که بوی تربانتین و نت سبز خاص دارد. اسانس باریجه دو جمعیت کاشان و فارس به ترتیب دارای چگالی نسبی 0/874 و 0/869، ضریب شکست 1/4810 و 1/4795 و چرخش نوری ◦11/35 و ◦23/52می‌باشد. نتایج مقایسه میانگین ویژگی‌‌های فیزیکوشیمیایی اسانس حاصل از شیرابه باریجه دو جمعیت فارس و کاشان حاکی از عدم وجود اختلاف معنی‌دار در ویژگی‌های چگالی نسبی و ضریب شکست و در مقابل مشاهده اختلاف معنی‌دار در میزان چرخش نوری دو نمونه اسانس می‌باشد. بر اساس آنالیز اسانس، مونوترپن‌های هیدروکربنی شامل بتا-پینن (71/0و 68/8 درصد)، دلتا-3-کارن (9/4 و 5/2 درصد)، میرسن (3/9 و 2/4 درصد)، آلفا-پینن (3/6 و 3/4 درصد) و لیمونن (2/4 و 15/6درصد) به عنوان ترکیب‌های عمده اسانس به ترتیب در دو جمعیت باریجه کاشان و فارس شناسایی شدند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        51 - بررسی محتوای فنولی اسانس و فلاونوئیدی عصارۀ شش گونه از جنس Artemisia در استانهای خراسان، سمنان و آذربایجان غربی
        محبوبه طاهرخانی
        در این تحقیق، محتوای فنولی اسانس و فلاونوئید عصارۀ شش گونه از جنس Artemisiaبه نام‌های A. absinthium, A. oliveriana, A.turanica, A. ciniformis, A.diffusa, A. aucheriدر ایران، مقایسه و بررسی گردید. استخراج اسانس گیاهان به روش تقطیر با آب، میزان محتوای فنولی بر اساس معادل أکثر
        در این تحقیق، محتوای فنولی اسانس و فلاونوئید عصارۀ شش گونه از جنس Artemisiaبه نام‌های A. absinthium, A. oliveriana, A.turanica, A. ciniformis, A.diffusa, A. aucheriدر ایران، مقایسه و بررسی گردید. استخراج اسانس گیاهان به روش تقطیر با آب، میزان محتوای فنولی بر اساس معادل گالیک اسید و همچنین عصارۀ متانولی گیاهان مذکور نیز بر اساس تعیین محتوای فلاونوئیدی معادل با میلی‌گرم بر گرم کاتچین مورد سنجش قرار گرفت. اسانس گیاه A. oliveriana با محتوای فنولی 11/6±87/348 میکروگرم بر میلی‌گرم گالیک اسید و اسانس A. aucheriبا محتوای فنولی50/6±87/133 میکروگرم بر میلی‌گرم گالیک اسید، به‌ترتیب دارای بیشترین و کمترین محتوای فنولی بودند. از سوی دیگرعصارۀ A. diffusaدارای بیشترین میزان ترکیبات فلاونوئیدی معادل با 64/9±74/332 میلی‌گرم بر گرم کاتچین و عصارۀ A. absinthiumدارای کمترین محتوای فلاونوئیدی (28/2±73/101 میلی‌گرم بر گرم کاتچین) بدست آمد. از آنجایی که فنل‌ها و فلاونوئید‌های گیاهی نقش مهمی در فعالیت آنتی‌اکسیدانی دارند، می‌توان نتیجه گرفت که روغن اسانسی گیاه A. oliverianaو عصارۀ A. diffusaبه‌ترتیب دارای بیشترین محتوای فنولی و فلاونوئیدی بوده و در نتیجه می‌توانند به‌عنوان آنتی اکسیدا‌ن‌های بهتری عمل کنند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        52 - مقایسه کمیت و کیفیت مواد موثره اسانس گونه های Thymus fedtschenkoi Ronniger. و Thymus daenensis Celak. در رویشگاههای طبیعی کردستان
        جمال حسنی
        این تحقیق به منظور بررسی کمیت و کیفیت اسانس دو گونه از آویش Thymus fedtschenkoi وThymus daenensis در رویشگاه‌های مرتعی استان کردستان در سال 1389 اجرا گردید. برای انجام این تحقیق در زمان گلدهی مقدار لازم از اندام هوایی گیاه برداشت و در شرایط اتاق خشک گردید. استخراج اسانس أکثر
        این تحقیق به منظور بررسی کمیت و کیفیت اسانس دو گونه از آویش Thymus fedtschenkoi وThymus daenensis در رویشگاه‌های مرتعی استان کردستان در سال 1389 اجرا گردید. برای انجام این تحقیق در زمان گلدهی مقدار لازم از اندام هوایی گیاه برداشت و در شرایط اتاق خشک گردید. استخراج اسانس به روش تقطیر با آب و با استفاده از طرح کلونجر انجام شد. به وسیله دستگاه‌های گاز کروماتوگراف (GC) و گاز کروماتوگراف متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) ترکیبات شیمیایی موجود در اسانس هریک از گونه‌ها شناسایی شد. نتایج نشان داد که بیش از 20 ترکیب شیمیایی متفاوت در اسانس گونه‌های آویشن وجود دارند. بازده اسانس گونه Thymus fedtschenkoi، 31/1 درصد و مهمترین مواد موثره آن شامل تیمول (15/62 درصد)، پی- سیمن (03/12 درصد)، گاما- ترپینن (45/6 درصد) وکارواکرول (82/4 درصد) بود، در حالی که بازده اسانس در گونه Thymus daenensis53/2 درصدومواد موثره آن شامل تیمول (59/70 درصد)، گاما- ترپینن (78/8 درصد)، پی- سیمن (11/6 درصد)، وکارواکرول (43/3 درصد) گزارش گردید تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        53 - بررسی ترکیب‌های شیمیایی اسانس گیاه Centaurea xanthocephala (DC.) Schultz-Bip. در رویشگاه طبیعی ارومیه
        فاطمه عسکری زهرا بهراد
        گونه C. xanthocephala نوعی گل‌گندم چندساله است که در منطقه شمال غربی کشور پراکنش دارد. هدف ازانجام این تحقیق تعیین ترکیب‌های شیمیایی موجود دراسانس گونه‌ گل گندم سرطلائی برای کاربردهای احتمالی آن در صنایع مختلف دارویی، آرایشی- بهداشتی و غذایی بود. اندام هوایی گیاه در مرح أکثر
        گونه C. xanthocephala نوعی گل‌گندم چندساله است که در منطقه شمال غربی کشور پراکنش دارد. هدف ازانجام این تحقیق تعیین ترکیب‌های شیمیایی موجود دراسانس گونه‌ گل گندم سرطلائی برای کاربردهای احتمالی آن در صنایع مختلف دارویی، آرایشی- بهداشتی و غذایی بود. اندام هوایی گیاه در مرحله گلدهی در اواخر تیر 1389 از منطقه ارومیه، دره قاسملو جمع‌آوری و در دمای محیط خشک و سپس آسیاب شدند. نمونه ساقه همراه برگ و گل‌آذین به تفکیک با روش تقطیر با آب اسانس‌گیری شدند. برای جداسازی و شناسایی ترکیب‌های اسانس از دستگاه‌های گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) استفاده شد. بازده اسانس برگ و ساقه (برپایه وزنی- وزنی خشک شده) 02/0 و گل‌آذین 023/0 درصد بود. در اسانس ساقه همراه برگ 18 ترکیب و در اسانس گل‌آذین 16 ترکیب شناسایی شد. بالاترین درصد ترکیب ساقه همراه برگ، اسپاتولنول (1/26درصد) و آلفا-کوپائن (4/11درصد) بود. در حالی که در گل‌آذین، اسپاتولنول (6/28درصد)، آلفا-کوپائن (0/13درصد)، سیس-لانگی‌پینانول (6/5درصد) وترانس-‌کاریوفیلن (8/4درصد) از ترکیب‌های غالب بودند. براساس نتایج حاصل از بازده اسانس اندام‌های مختلف C. xanthocephala، مقدار آنها بسیار جزئی است و قابل‌توجه نبود. همچنین میزان ترکیب‌های اصلی اسانس در گل آذین بیش از ساقه و برگ بود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        54 - بررسی فیتوشیمیایی اسانس گیاه Catha edulis Forsk. برای نخستین بار در ایران
        مرتضی غلامی مینا دور اندیشان
        گیاه خات با نام علمی ‌Catha edulis Forsk. متعلق به تیره شمشاد از مصارف زیادی در کشورهای همسایه، ولی در داخل کشور ناشناخته است. هدف از این تحقیق بررسی و مطالعه شیمیایی اسانس گیاه خات می‌باشد. برگ‌های این گیاه در تابستان 1393 از منطقه شامانیکای آفریقای جنوبی جمع آوری گردی أکثر
        گیاه خات با نام علمی ‌Catha edulis Forsk. متعلق به تیره شمشاد از مصارف زیادی در کشورهای همسایه، ولی در داخل کشور ناشناخته است. هدف از این تحقیق بررسی و مطالعه شیمیایی اسانس گیاه خات می‌باشد. برگ‌های این گیاه در تابستان 1393 از منطقه شامانیکای آفریقای جنوبی جمع آوری گردید. از دستگاه کلونجر به‌منظور استخراج اسانس و از دستگاه کروماتوگرافی گازی با طیف سنج جرمی ‌(GC-MS) برای شناسایی ترکیبات تشکیل دهنده اسانس استفاده شد از میان 32 ترکیب شناسایی شده در اسانس گیاه که 4/83 درصد از کل اسانس را تشکیل می‌دادند، به‌ترتیب ترکیبات: ترانس- کاریوفیلن (46/3 درصد)، منتول (81/4 درصد)، پالمیتیک آلدئید (44/3 درصد)، اسید پالمیتیک (01/8 درصد) و کورن (12/48 درصد) از مهمترین مواد متشکله اسانس گزارش گردید. ترکیب کورن دارای اثرات ضدسرطانی جالبی است که برای اولین بار در این گیاه با این مقدار فراوان مشاهده می‌شود. وجود ترکیبات ضدسرطان در عصاره و اسانس این گیاه نشان می‌دهد که گیاه خات به‌دلیل سنتر ترکیبات ثانویه دارویی مثل کورن می‌تواند به‌عنوان یک منبع دارویی با اثر ضدسرطانی مدنظر قرار گیرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        55 - بررسی‌تاثیر‌نانو لیپوزوم‌ها و باکتری‌های میکرو‌پوششی در سطوح متفاوت میکرو‌انکپسوله‌ برزنده‌مانیباکتری‌ها طیذخیره‌سازی
        نعیمه کارآموز علی محمدی ثانی الهام مهدیان اکرم آریان فر
        با توجه به این که در فرآیند تولید پنیر، آب خارج شده از آن در قالب نام آب پنیر دارای ارزش بیولوژیکی بالا، مقادیر قابل توجهی ویتامین و مواد معدنی از دست می دهد و همچنین با ورود آب پنیر به فاضلاب مشکلات زیادی در آلودگی محیط زیست ایجاد خواهد شد و سیستم تصفیه فاضلاب برای تصف أکثر
        با توجه به این که در فرآیند تولید پنیر، آب خارج شده از آن در قالب نام آب پنیر دارای ارزش بیولوژیکی بالا، مقادیر قابل توجهی ویتامین و مواد معدنی از دست می دهد و همچنین با ورود آب پنیر به فاضلاب مشکلات زیادی در آلودگی محیط زیست ایجاد خواهد شد و سیستم تصفیه فاضلاب برای تصفیه آب پنیر هزینه های زیادی را به بار می آورد. بنابراین در یک طرح جدید و نو تولید نوشیدنی پروبیوتیک انکپسوله بر پایه آب پنیر به همراه نانولیپوزوم‌های اسانس های بومی را در این پژوهش فرمولاسیون و بهینه سازی می نماید، علاوه بر این مزایای تولید این نوشیدنی می تواند در سطح کشور مطرح و اجرا گردد. پس از تعیین ویژگی‌های آب پنیر مورد استفاده، آماده‌سازی، فعالسازی و پوشش‌دهی میکرویی باکتری‌های پروبیوتیک، تولید و تعیین ویژگی‌های نانولیپوزوم‌های اسانس نعنا و آماده‌سازی نوشیدنی پروبیوتیک براساس آب پنیر و ویژگی‌های آن مورد مطالعه قرار گرفت. اثر نانولیپوزوم‌ها و باکتری‌های میکروپوششی در سطوح متفاوت بازدهی میکروانکپسوله شدن، تعیین اندازه ذره، مورفولوژی میکروکپسول‌ها، پتانسیل زتا و قابلیت بقا (تعداد باکتری‌های پروبیوتیک و بقا در شرایط روده و معده‌ای-روده‌ای در طول ذخیره‌سازی یخچالی (24 ساعت، 7، 14، 21 و 60 روز) با استفاده از روش طراحی آزمایشی و روش سطح پاسخ ارزش یابی شد. بازدهی انکپسوله کردن برای لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس La-5 و بیفیدوباکتریوم انیمالیس -BB-12، به ترتیب برابر 5/82 و 33/83 درصد بود. اندازه ذره 7/99 درصد میکروکپسول‌های پرشده با B. انیمالیس-BB-12 و 1/98 درصد میکروکپسول‌های پرشده با L. اسیدوفیلوس La-5 کمتر از 10 میکرومتر بود. تصاویر SEM میکروکپسول‌ها نشان داد همه کپسول‌های تولیدشده شکل نامنظمی داشتند. میانگین اندازه ذره نانولیپوزوم‌های اسانس نعنا 194 نانومتر بود. بقای باکتری های پروبیوتیک در طول نگهداری و ذخیره‌سازی پایداری خوبی نشان دادند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        56 - بررسی اثرات ضد میکروبی عصاره و اسانس بادرنجبویه و اسطوخدوس با آنتی بیوتیک بر برخی باکتری‌های مواد غذایی
        مهرداد عطایی کچویی الهام فخری فاطمه خداوردی پور
        افزایش مقاومت‌های دارویی علیه باکتری‌ها و افزایش میزان دوز مصرفی داروهای متداول و آنتی‌بیوتیک‌ها و همچنین عوارض ناشی از این داروها موجب شده است تا در سال‌های اخیر توجه بیشتری به عوامل طبیعی مثل گیاهان دارویی که دارای عوارض کمتری هستند جلب شود. از این جهت در این پژوهش بع أکثر
        افزایش مقاومت‌های دارویی علیه باکتری‌ها و افزایش میزان دوز مصرفی داروهای متداول و آنتی‌بیوتیک‌ها و همچنین عوارض ناشی از این داروها موجب شده است تا در سال‌های اخیر توجه بیشتری به عوامل طبیعی مثل گیاهان دارویی که دارای عوارض کمتری هستند جلب شود. از این جهت در این پژوهش بعد از تهیه عصاره الکلی و اسانس از گیاهان بادرنجبویه، و اسطوخدوس این گیاهان، رقت‌‌های متوالی از آن‌ها جهت به دست آوردن حداقل غلظت مهار رشد(MIC) و حداقل باکتری کشی (MBC) در برابر باکتری‌های شیگلا فلکسنری (Shigella Flexnerl)، سالمونلا تیفی موریوم(Salmonella typhimuriom)، اشرشیاکلای (Esherichia coli ) و استافیلوکوکوس اورئوس(Staphylococcus aureus) تهیه گردید. همچنین با استفاده ازروش انتشار دیسک، هاله مهار رشد باکتری نیز اندازه گیری و مورد مقایسه قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده قطر هاله در اسانس‌ها بیشتر از عصاره‌ها بود و نمونه‌ها نسبت به باکتری گرم مثبت استافیلوکوکوس اورئوس حساسیت بیشتری نشان دادند. میزان MIC وMBC برای هر کدام از اسانس‌ها و عصاره‌ها در برابر هر کدام از 4 باکتری مورد آزمایش به روش میکرودایلوشن اندازه گیری شد ونتایج حاکی از پایین بودن میزان غلظت MIC و MBC دراسانس‌ها نسبت به عصاره‌ها بود. آنالیز ترکیبات هر کدام از اسانس‌ها و عصاره‌ها توسط دستگاه GC-MS انجام شد که اسانس‌ها نسبت به عصاره‌ها دارای ترکیبات بیشتری که همین دلیل برخواص ضد آنتی‌بیوتیکی بیشتر آن‌ها می‌باشد. لذا نتایج تحقیق حاضر، مشخص کرد که اسانس و عصاره بادرنجبویه و اسطوخدوس اثرات ضد باکتریایی دارند؛ بنابراین می‌توانند بعنوان فراورده‌های گیاهی طبیعی جهت کنترل عفونت‌های باکتریایی مورد استفاده قرار گیرند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        57 - بررسی میزان تأثیر نانو اسانس‌های گیاه زیره سبز و مرزه بر روی گونه‌های آسپرژیلوس جدا شده از پودر ماهی تولیدی کارخانجات استان مازندران
        مهسا عنایتی علیرضا مختاری منصور بیات افشین محسنی فر رضا خوانساری
        چکیده آلودگی با انواع قارچ‌ های مولد مایکوتوکسین علاوه بر کاهش تولید محصولات کشاورزی، خسارت ‌های جبران ناپذیری را بر سلامت و بهداشت جامعه وارد می‌کند. آسپرژیلوس ‌ها از مهم‌ترین قارچ ‌های موجود در محیط می‌ باشند که تقریباً در همه ترکیبات و مواد آلی قابلیت رشد دارند و کن أکثر
        چکیده آلودگی با انواع قارچ‌ های مولد مایکوتوکسین علاوه بر کاهش تولید محصولات کشاورزی، خسارت ‌های جبران ناپذیری را بر سلامت و بهداشت جامعه وارد می‌کند. آسپرژیلوس ‌ها از مهم‌ترین قارچ ‌های موجود در محیط می‌ باشند که تقریباً در همه ترکیبات و مواد آلی قابلیت رشد دارند و کنیدی آن‌ها به مقدار فراوان در آب، خاک و هوا پراکنده است. هدف از این تحقیق، بررسی اثر مهاری نانواسانس ‌های گیاه زیره سبز و مرزه بر گونه‌ های آسپرژیلوس جدا شده از پودر ماهی تولید شده در کارخانجات استان مازندران بود. در این بررسی 12 جدایه آسپرژیلوس از 89 نمونه پودر ماهی جدا گردید. اثر مهارکنندگی نانو اسانس‌ ها به ‌روش ریز رقت انجام شد که بیشترین و کم‌ترین مقدار مربوط به آسپرژیلوس فومیگاتوس و آسپرژیلوس نیدولانسبود. میزان حداقل غلظت بازدارندگی از رشد در مورد گونه ‌های مختلف در محدوده 56/1 تا 25/6 و حداقل غلظت کشندگی قارچ در محدوده 12/3 تا 25 میکروگرم در میلی لیتر قرار داشت.نتایج آزمایشات حداقل غلظت ممانعت کننده از رشدنشان دهنده تاثیر بالای نانواسانس‌ ها بر روی گونه ‌های آسپرژیلوسمی‌باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        58 - Determine optimum of harvest time on the quantity/quality of essential oil and thymol of thyme (Thymus vulgaris L.) in Isfahan
        امین هادی پناه احمدرضا گل پرور عبدالله قاسمی پیربلوطی حسین زینلی
        Background & Aim: Thyme is common named Thymus vulgaris L. belongs to Lamiaceae family. Thyme is a most important medicinal plant that was used in pharmaceutical, food, cosmetics hygienic industries in most of developed countries.Experimental: Determine optimum of h أکثر
        Background & Aim: Thyme is common named Thymus vulgaris L. belongs to Lamiaceae family. Thyme is a most important medicinal plant that was used in pharmaceutical, food, cosmetics hygienic industries in most of developed countries.Experimental: Determine optimum of harvest time this plant was done in a random block design with three replications was conducted in field Islamic Azad University of Khorasgan (Isfahan) 2009 and 2010. Treatment phonological stages such as: 1) before flowering stage; 2) at beginning of flowering stage; 3) 50% blooming stage; 4) at full flowering step and 5) at fruit set stage. The essential oil obtained by hydro-distillation using a Clevenger- type apparatus and, was analyzed by GC and GC/MS.Results & Discussion: Statistic analysis showed that the effects phonological stages had significant effect on essential oil yields & percent, thymol. The highest essential oil content (2.42%) was extracted at the beginning of flowering stage. Analysis and identification of components showed thymol main compounds in all samples.Industrial/Practical recommendation: According to the results of this project 50% blooming stage optimum of harvest time on the Quantity/Quality of Essence and thymol of Thyme. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        59 - Chemical composition and antimicrobial activity of Achillea wilhelmsii C.Koch essential oil against selected bacterial and fungal pathogens of fish
        میلاد عادل آرمین عابدین امیری مریم دیوبند رضا سفری الهام خلیلی
        Background & Aim: By increasing resistance of fish pathogens to chemical drugs, using herbal plants with antimicrobial properties is necessary.In this study, the composition of the essential oil and antimicrobial activity of aerial parts of Achillea wilhelmsii C.Koc أکثر
        Background & Aim: By increasing resistance of fish pathogens to chemical drugs, using herbal plants with antimicrobial properties is necessary.In this study, the composition of the essential oil and antimicrobial activity of aerial parts of Achillea wilhelmsii C.Koch growing wild in Zagross mountain (Southwest of Iran) was analyzed against common bacterial and fungal pathogens of fish. Experimental: In the present study, aerial parts of A. Wilhelmsii were tested against five bacterial strains including Streptococcus iniae, Yersinia ruckeri, Vibrio angularum, Aeromonas hydrophila and Pseudomonas aeruginosa and four pathogenic fungi namely Saprolegnia sp., Fusarium solani, Candida albicansand Aspergillus flavus. Also, the oil constituents of A. Wilhelmsii were analyzed by gas chromatography/mass spectrometry (GC/MS). Results & Discussion: The major composition of the essential oil of A. Wilhelmsii was 1.8-cineol (25.2%), Camphor (18.9%), Linalool (6.9%), Borneol (5.7%) and Artemisia alcohol (4.3). All microorganisms showed more sensitivity to essential oil of A. Wilhelmsii than the control antibiotics. Maximum antibacterial and antifungal activity was observed against Y. ruckeri (25.4 mm)and C. albicans (25 mm) respectively, while S. iniae (16.4 mm)and A. flavus (14 mm)exhibited the least sensitivity. In addition, MIC test showed that minimum concentrations of the essential oil ranged from 125 to 800 μg/l were able to inhibit the growth of the selected bacterial and fungal pathogens. Industrial and practical recommendations: The results showed that the essential oil of A. Wilhelmsii could be a potential source of new and effective antibacterial components in aquaculture industry. Although, more study needed to purify, fractional and characterize various antimicrobial compounds from the essential oil of A. Wilhelmsii. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        60 - Phytochemistry of essential oil from different parts of Artemisia aucheri Boiss collected from Chaharmahal va Bakhtiari province, Iran
        سپیده میرزائیان مهدی اورعی عبدالله قاسمی پیربلوطی
      • حرية الوصول المقاله

        61 - <i>Thymus kotschyanus</i> Essential Oil Components and Their Effects on <i>in vitro</i> Rumen Fermentation, Protozoal Population and Acidosis Parameters
        ز. میرزایی ف. هژبری د. علیپور
        This study aimed to identify chemical composition of Thymus kotschyanus essential oil (TKEO) and to evaluate the effects of different doses of TKEO on in vitro gas production, fermentation parameters, acidosis and protozoal population using a completely randomized desig أکثر
        This study aimed to identify chemical composition of Thymus kotschyanus essential oil (TKEO) and to evaluate the effects of different doses of TKEO on in vitro gas production, fermentation parameters, acidosis and protozoal population using a completely randomized design with four replicates. Two diets (D1: 100% forage and D2: 30% forage+70% concentrate) were incubated with buffered rumen fluid as fermentation substrates. The plant materials were dried and hydro-distilled in order to obtain their essential oil (EO). The essential oil was analyzed by capillary GC/MS. Gas production (GP144 h) was recorded up to 144 h of incubation. After 24 h, the parameters of apparent in vitro dry matter digestibility (AIVDMD), true in vitro dry matter digestibility (TIVDMD), organic matter digestibility (OMD), partitioning factor (PF) and microbial biomass (MB) were estimated. The main components of TKEO were 25.77% geraniol and 14.85% thymol. Asymptotic GP144 h decreased by TKEO. Addition of TKEO also decreased GP24 h, AIVDMD, TIVDMD and OMD. However, PF and MB increased. Acidosis test was not affected by EO. Inclusion of TKEO decreased the total number of protozoal population. These results indicated that TKEO could potentially be used to modulate rumen fermentation therefore further in vivo research is needed to determine the optimal doses. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        62 - Quantitative and Qualitative Analysis of Essential Oil of Arabian Jasmine (<i>Jasminum sambac</i>) Flowers Harvested from Pothohar Region of Pakistan
        Malik Abid Mahmood Muhammad Saeed Naveed Ahmad
        The essential oil extracted by n-Hexane solvent extraction and hydro-distillation of Arabian jasmine flowers collected from Pothohar region was analyzed by GC/MS. Concrete oil recovery on fresh petal weight basis was 1.78 g (0.17%) and absolute oil recovery from this co أکثر
        The essential oil extracted by n-Hexane solvent extraction and hydro-distillation of Arabian jasmine flowers collected from Pothohar region was analyzed by GC/MS. Concrete oil recovery on fresh petal weight basis was 1.78 g (0.17%) and absolute oil recovery from this concrete was 0.09%. Essential oil recovery in hydro-distillation was 0.08 g (0.008%). The colour of absolute oil was very light brown. The readings for specific gravity, congealing point of concrete and refractive index of essential oil were 0.89, 57&deg;C and 1.37, respectively. Overall 35 compounds were identified. Main components (&gt;5%) were benzyl benzoate (15.63%), jasmine (9.90%), linalool (8.58%), isophytol (7.56%), geranyl linalool (6.07%), phytol (5.75%) and palmitic acid (5.01%). Other constituents varied from less than 1% to 5%. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        63 - مطالعه اثر پرایمینگ بذر بر رشد و عملکرد اسانس همیشه‌بهار (Calendula officinalis L) تحت سطوح مختلف ورمی کمپوست
        فرزین سعیدزاده
        مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر سطوح مختلف ورمی‌کمپوست بر بر رشد و عملکرد اسانس گیاه همیشه‌بهار تحت پرایمینگ بذر با آزوسپریلوم و هیومیک اسید تحت سطوح مختلف ورمی‌کمپوست بر رشد و عملکرد اسانس همیشه‌بهار، به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دان أکثر
        مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر سطوح مختلف ورمی‌کمپوست بر بر رشد و عملکرد اسانس گیاه همیشه‌بهار تحت پرایمینگ بذر با آزوسپریلوم و هیومیک اسید تحت سطوح مختلف ورمی‌کمپوست بر رشد و عملکرد اسانس همیشه‌بهار، به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واجد آستارا، انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل پرایمینگ بذر شامل باکتری آزوسپریلوم (Azospirillum brazilense)، هیومیک اسید، آزوسپریلوم + هیومیک اسید و شاهد و سطوح مختلف ورمی‌کمپوست ( صفر، 5 و 10 تن در هکتار)، بود. نتایج نشان داد که برخی از صفات مانند کلروفیل a، آنتوسیانین، عملکرد اسانس و عملکرد بیولوژیک تحت تاثیر برهمکنش ورمی‌کمپوست و پرایمینگ بذر، قرار گرفتند. اما ارتفاع بوته، تعداد دانه و گل، وزن گل، وزن دانه، مقدار اسانس و کلروفیل کل تحت تاثیر اثر اصلی ورمی‌کمپوست قرار گرفت اما پرایمینگ بذر روی برخی از این صفات معنی‌دار نبود. بیشترین مقدار کلروفیل a و کل، عملکرد بیولوژیک، عملکرد اسانس و وزن خشک گل‌ها از تیمار اسید هیومیک + آزوسپریلوم تحت کاربرد 10 تن در هکتار ورمی‌کمپوست، به دست آمد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        64 - ارزیابی تاثیر باکتری‌های محرک رشد گیاهی و کود نیتروژن بر عملکرد و برخی صفات زراعی و فیزیولوژیک گیاه دارویی نعناع فلفلی (Mentha piperita L.)
        سعید حکم علی پور
        به منظور بررسی اثر باکتری‌های محرک رشد گیاهی (PGPR) و کود نیتروژن بر عملکرد و برخی خصوصیات زراعی و فیزیولوژیک گیاه دارویی نعناع فلفلی، آزمایش فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه پیام نور واحد کوثر، شهرستان کوثر استان اردبیل انجام أکثر
        به منظور بررسی اثر باکتری‌های محرک رشد گیاهی (PGPR) و کود نیتروژن بر عملکرد و برخی خصوصیات زراعی و فیزیولوژیک گیاه دارویی نعناع فلفلی، آزمایش فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه پیام نور واحد کوثر، شهرستان کوثر استان اردبیل انجام شد. فاکتور‌های آزمایشی شامل کود نیتروژن در پنج سطح (0، 50، 100، 150 و 200 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار از منبع اوره) و باکتری‌های محرک رشد گیاهی در سه سطح (عدم تلقیح، تلقیح بذر با ازتوباکتر کروکوکوم سویه 5 و تلقیح بذر با آزوسپیریلوم لیپوفرم سویهOF) بودند. تجزیه واریانس نشان داد، در تلقیح با باکتری‌های محرک رشد گیاهی، وزن تر ساقه، وزن خشک ساقه، وزن تر برگ، وزن خشک کل بوته، وزن تر کل بوته، سطح برگ، شاخص کلروفیل، میزان اسانس برگ و عملکرد اسانس به طور معنی‌داری تحت تاثیر قرار گرفتند. بالاترین میزان در کلیه صفات ذکر شده در تلقیح توسط ازتوباکتر مشاهده شد. باکتری ازوسپیریلوم نیز در مرتبه بعدی قرار گرفت. کمترین میزان صفات در عدم تلقیح به دست آمد. اثر متقابل فاکتورهای آزمایشی نشان داد، وزن خشک ساقه، سطح برگ و میزان اسانس برگ به طور معنی‌داری تحت تاثیر اثر متقابل نیتروژن &times; باکتری‌های محرک رشد گیاهی قرار دارند. بیشترین وزن خشک ساقه، سطح برگ و میزان اسانس برگ در ترکیب تیماری 200 کیلوگرم نیتروژن در هکتار &times; ازتوباکتر مشاهده شد. ترکیب تیماری 200 کیلوگرم نیتروژن در هکتار &times; ازوسپیریلوم در مرتبه پایین تری قرار گرفت. کمترین میزان صفات ذکر شده نیز در سطوح شاهد فاکتورهای آزمایشی حاصل گردید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        65 - تأثیر قارچ میکوریزا و باکتری حل کننده فسفات برروی برخی خصوصیات گیاه دارویی مرزنگوش‌تر تحت شرایط تنش شوری
        مجتبی یوسفی راد ابوالفضل معصومی محسن اصغری
        به ‌منظور بررسی تأثیر قارچ میکوریزا و باکتری حل کننده فسفات بر گیاه دارویی مرزنگوش تر تحت شرایط تنش شوری آزمایشی گلخانه‌ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در منطقه سلفچگان قم انجام شد. فاکتور اول سطوح شوری شامل صفر (شاهد)، 100 و 150 میلی‌مو أکثر
        به ‌منظور بررسی تأثیر قارچ میکوریزا و باکتری حل کننده فسفات بر گیاه دارویی مرزنگوش تر تحت شرایط تنش شوری آزمایشی گلخانه‌ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در منطقه سلفچگان قم انجام شد. فاکتور اول سطوح شوری شامل صفر (شاهد)، 100 و 150 میلی‌مولار نمک کلرید سدیم در آب، فاکتور دوم قارچ میکوریزا در دو سطح عدم مصرف و مصرف سویه Glomus mosseae و فاکتور سوم باکتری حل کننده فسفات در دو سطح عدم مصرف و مصرف سویه Pseudomonas fluorescens بود. نتایج نشان داد اثرات اصلی شوری، میکوریزا و باکتری حل کننده فسفات بر صفات مطالعه شده در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود، همچنین اثر متقابل میکوریزا با شوری بر روی تعداد گل در بوته، تعداد شاخه، وزن خشک گیاه و درصد اسانس، اثر متقابل میکوریزا با باکتری حل کننده فسفات روی ارتفاع بوته، تعداد گل در بوته، تعداد برگ در بوته، تعداد شاخه و وزن خشک گیاه و اثر متقابل سه گانه تیمارهای آزمایشی روی تعداد برگ در بوته به طور معنی‌داری در سطح احتمال پنج درصد معنی دار شد. بر اساس نتایج آزمایش، با افزایش تنش شوری اصفات مورد مطالعه کاهش یافت به طوری که شوری 150 میلی‌مولار بیشترین تأثیر منفی را روی گیاه داشت. همچنین مشاهده شد کاربرد میکوریزا و باکتری حل کننده فسفات در شرایط مطلوب و همچنین تنش شوری صفات مورد مطالعه را افزایش داد. نتایج نشان داد که کاربرد تؤام میکوریزا و باکتری حل کننده فسفات نتیجه بهتری در مواجه با سطوح مختلف تنش شوری داشت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        66 - تأثیر کود های سبز و بیولوژیک بر خصوصیات مورفولوژیک، عملکرد بذر و اسانس گیاه بادرشبو
        محمود پوریوسف میاندوآب امینه همایونی
        به منظور بررسی تأثیر کود های سبز و بیولوژیک بر روی برخی خصوصیات کمی و کیفی گیاه بادرشبو، آزمایشی در ایستگاه تحقیقاتی ساعتلو در شهرستان ارومیه در سال زراعی 1390 به اجرا در آمد. آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و در 4 تکرار انجام شد. فاکتور اول أکثر
        به منظور بررسی تأثیر کود های سبز و بیولوژیک بر روی برخی خصوصیات کمی و کیفی گیاه بادرشبو، آزمایشی در ایستگاه تحقیقاتی ساعتلو در شهرستان ارومیه در سال زراعی 1390 به اجرا در آمد. آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و در 4 تکرار انجام شد. فاکتور اول (a) شامل: 4 نوع کود سبز (چاودار، شبدر، یونجه و خلر) و فاکتور دوم (b) شامل: 5 نوع تیمار کودی (شاهد، 40 تن کود دامی در هکتار، نیتروکسین+ 3/1 کود دامی، نیتروکسین+ 2/1 کود دامی و نیتروکسین+ 40 تن کود دامی در هکتار) بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها نشان داد که اثر متقابل تیمارهای کود سبز و کود دامی+ نیتروکسین بر روی صفات وزن خشک برگ، عملکرد دانه و بیولوژیک و شاخص برداشت دانه در سطح احتمال 1 درصد و بر صفت وزن هزاردانه در سطح احتمال 5 درصد معنی دار بود. بیشترین عملکرد دانه در اثر متقابل کود سبز چاودار و اعمال تیمار نیتروکسین+40 تن کود دامی (2984 کیلوگرم در هکتار) و کمترین عملکرد دانه در اثرات متقابل کود سبز چاودار با سطح شاهد کود دامی+ نیتروکسین (75/1227 کیلوگرم در هکتار) به دست آمد. همچنین بیشترین عملکرد بیولوژیک (17520 کیلوگرم در هکتار) مربوط به اثرات متقابل کود سبز یونجه با کود نیتروکسین+40 تن کود دامی و کمترین آن نیز مربوط به کود سبز چاودار با سطح شاهد کود دامی+نیتروکسین (12580 کیلوگرم در هکتار) بود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        67 - تأثیر تاریخ کاشت و تراکم بر عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی انیسون (Pimpinella anisum)
        اسفندیار فاتح عباس ابراهیمی
        به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم گیاهی بر برخی صفات گیاه داروئی انیسون (Pimpinella anisum) آزمایشی در سال 1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز، بصورت کرت‌های خرد شده و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. عامل‌های مورد مط أکثر
        به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم گیاهی بر برخی صفات گیاه داروئی انیسون (Pimpinella anisum) آزمایشی در سال 1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز، بصورت کرت‌های خرد شده و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. عامل‌های مورد مطالعه شامل سه تاریخ کاشت (20 آبان، 7 آذر و 20 آذر) به عنوان عامل کرت اصلی و سه سطح تراکم (30 ،40 و 50 بوته در متر مربع) به عنوان عامل کرت فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که تاریخ کاشت، سطوح تراکم و اثر متقابل آنها بر اکثر صفات مورد مطالعه تأثیر معنی‌داری داشتند. در مجموع بالاترین عملکرد دانه (87/859 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد اسانس (91/19 کیلوگرم در هکتار) در تاریخ کاشت هفت آذر با تراکم ۴۰ بوته در مترمربع و کمترین میزان عملکرد دانه (28/388 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد اسانس (29/1 کیلوگرم در هکتار) در تاریخ کاشت بیست آذر و تراکم 30 بوته در متر مربع حاصل گردید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        68 - تأثیر کاربرد مقادیر مختلف کود اوره و ورمی‌کمپوست بر عملکرد و ترکیبات اسانس دو رقم شوید (.Anethum graveolens L)
        نستوه صفی خانی نسیمی ظهراب اداوی سیروس منصوری فر
        کاربرد کودهای آلی با هدف جایگزینی یا کاهش قابل ملاحظه در کاربرد کودهای شیمیایی، موجب افزایش کیفیت و عملکرد در تولید پایدار گیاهان زراعی می‌شود. به همین منظور آزمایشی جهت بررسی اثر ورمی-کمپوست، کود شیمیایی اوره و تلفیق آن دو بر عملکرد و میزان اسانس دو رقم ورامین و اصفهان أکثر
        کاربرد کودهای آلی با هدف جایگزینی یا کاهش قابل ملاحظه در کاربرد کودهای شیمیایی، موجب افزایش کیفیت و عملکرد در تولید پایدار گیاهان زراعی می‌شود. به همین منظور آزمایشی جهت بررسی اثر ورمی-کمپوست، کود شیمیایی اوره و تلفیق آن دو بر عملکرد و میزان اسانس دو رقم ورامین و اصفهانی گیاه دارویی شوید در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات گیاهان دارویی استان اصفهان در سال 1395 اجرا شد. فاکتور کودی شامل 100 درصد اوره (86/260 کیلوگرم در هکتار)، ورمی‌کمپوست 3/33 درصد و 6/66 درصد اوره (73/173 کیلوگرم در هکتار اوره و 85/1141 کیلوگرم در هکتار ورمی‌کمپوست)، ورمی‌کمپوست 6/66 درصد و 3/33 درصد اوره (86/86 کیلوگرم در هکتار اوره و 71/2283 کیلوگرم در هکتار ورمی‌کمپوست)، 100 درصد ورمی-کمپوست (3429 کیلوگرم در هکتار) و تیمار شاهد (بدون کود) همچنین فاکتور دوم شامل دو رقم ورامین و اصفهانی بودند. نتایج نشان داد کاربرد ورمی‌کمپوست 6/66 درصد و 3/33 درصد اوره منجر به افزایش تعداد چتر در بوته (6/13 درصد)، وزن هزار دانه (3/19 درصد)، وزن خشک بوته (9/21 درصد) عملکرد دانه (4/33 درصد)، شاخص برداشت (5/18 درصد) و عملکرد اسانس (5/27 درصد) نسبت به تیمار شاهد گردید. همچنین بیشترین درصد اسانس (80/0 درصد)، محتوی دـ کارون (49/91 درصد) و محتوی لینالول (61/2 درصد) در اسانس در تیمار کاربرد 100 درصد ورمی‌کمپوست بدست آمد. با توجه به نتایج این پژوهش، امکان کاربرد تلفیقی کودهای شیمیایی و آلی بدون کاهش قابل ملاحظه در عملکرد کمی و کیفی وجود دارد و می‌توان با کاربرد تلفیقی کودها در راستای کاهش هزینه‌های تولید گام موثری برداشت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        69 - اثرات تنش خشکی و سالیسیلیک اسید بر برخی صفات مورفولوژیک و عملکرد اسانس شوید (Anethum graveolens L.)
        نادر امیدوار مونا دستوری عبدالرضا جعفری
        به منظور بررسی اثرات تنش خشکی و سالیسیلیک اسید بر خصوصیات رشد و عملکرد اسانس گیاه دارویی شوید (Anethum graveolens L.) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در چهار تکرار در سال 1390 در شهرستان صفاشهر انجام شد. عامل اول شامل سه سطح تنش خشکی (آبیاری در حد ظرفیت أکثر
        به منظور بررسی اثرات تنش خشکی و سالیسیلیک اسید بر خصوصیات رشد و عملکرد اسانس گیاه دارویی شوید (Anethum graveolens L.) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در چهار تکرار در سال 1390 در شهرستان صفاشهر انجام شد. عامل اول شامل سه سطح تنش خشکی (آبیاری در حد ظرفیت مزرعه در طی دوره رویش، تنش ملایم آبیاری با 3/2 ظرفیت مزرعه در دو مرحله رویشی و گلدهی و تنش شدید با 3/1 ظرفیت مزرعه در مرحله گلدهی) و عامل دوم شامل چهار سطح کاربرد سالیسیلیک اسید (0، 100، 200 و 300 میلی گرم بر لیتر سالیسیلیک اسید) بود. نتایج نشان داد که بیشترین وزن تر و خشک اندام هوایی شوید مربوط به تیمار آبیاری در حد ظرفیت مزرعه و کمترین صفات اندازه گیری شده در بین سطوح مختلف تیمار آبیاری مربوط به تیمار تنش آبیاری با 3/1 ظرفیت مزرعه در مرحله گلدهی بود. بیشترین درصد اسانس مربوط به تیمارهای تنش آبیاری در 3/1 ظرفیت مزرعه در مرحله گلدهی و تیمار 3/2 در دو مرحله رویشی و زایشی بود و بیشترین عملکرد اسانس نیز در تنش ملایم (آبیاری 3/2 ظرفیت مزرعه) به دست آمد. نتایج کاربرد سالیسیلیک اسید نشان داد که بیشترین وزن تر و خشک اندام هوایی، درصد اسانس و عملکرد اسانس مربوط به کاربرد 300 میلی گرم در لیتر سالیسیلیک اسید و کمترین میزان برای این صفات نیز مربوط به تیمار شاهد (عدم کاربرد سالیسیلیک اسید) بود. بیشترین عملکرد اسانس در هکتار در تیمار تنش آبیاری در 3/2 ظرفیت مزرعه در دو مرحله رویشی و گلدهی بود و نتایج نشان داد که با ایجاد تنش خشکی در زمان مناسب می توان علاوه بر کاهش آب مصرفی، هم به درصد اسانس و هم به عملکرد اسانس بالا دست یافت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        70 - بررسی اثرات تنش خشکی و سالیسیلیک اسید بر برخی صفات رشدی، رنگیزه‌های فتوسنتزی و عملکرد اسانس نعناع فلفلی (Mentha piperita L.)
        علی صالحی ساردویی
        به‌منظور بررسی تأثیر سالیسیلیک اسید بر صفات رشدی، رنگیزه‌های فتوسنتزی و میزان اسانس نعناع فلفلی تحت تنش خشکی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتورها شامل تنش خشکی در جهار سطح (90 (شاهد)، 75، 45 و 25 درصد ظرفیت زراعی) و سالیس أکثر
        به‌منظور بررسی تأثیر سالیسیلیک اسید بر صفات رشدی، رنگیزه‌های فتوسنتزی و میزان اسانس نعناع فلفلی تحت تنش خشکی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتورها شامل تنش خشکی در جهار سطح (90 (شاهد)، 75، 45 و 25 درصد ظرفیت زراعی) و سالیسیلیک اسید در دو سطح (صفر (شاهد) و 60 پی پی ام) بود. صفات مورد ارزیابی شامل ارتفاع گیاه، تعداد شاخه فرعی، طول شاخه فرعی، تعداد گره، وزن تر و خشک گیاه، وزن تر و خشک ریشه، کلروفیل a، b، کل و کاروتنوئیدها، درصد و عملکرد اسانس بود. اندازه‌گیری رنگیزه‌ها با دستگاه اسپکتروفتومتری و اسانس توسط دستگاه اسانس‌گیر آنالیز گردید. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که اثر تنش خشکی بر تمام صفات مورد مطالعه در سطح احتمال آماری یک درصد معنی‌دار بود. اثر متقابل تنش خشکی در هورمون اسید سالیسیلیک برای صفات طول شاخه فرعی، وزن تر و خشک بوته، کلروفیل a، b، و کل، درصد و عملکرد اسانس معنی‌دار بود. تنش موجب کاهش تمامی صفات (به جز وزن تر و خشک ریشه) شد و کاربرد اسید سالیسیلیک موجب کاهش اثرات تنش شده به‌طوری که بالاترین مقدار این صفات از 60 پی پی ام اسید سالیسیلیک به‌دست آمد با توجه به اثرات متقابل بیشترین مقدار درصد و عملکرد اسانس از 90 درصد ظرفیت زراعی و کاربرد اسید سالیسیلیک حاصل گردید. در مجموع کاربرد این هورمون سبب بهبود خصوصیات کمی و کیفی نعناع فلفلی تحت تنش خشکی گردید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        71 - تأثیرپذیری دوره رشد، درصد کلروفیل و پیری برگ گیاه همیشه بهار از تداخل علف هرز سلمه تره و رابطه آن با عملکرد
        بهرام میرشکاری
        به منظور ارزیابی تأثیر رقابت سلمه تره بر برخی صفات گیاه همیشه بهار و شاخص تولید بذر سلمه تره آزمایشی در سال 1392در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای مورد مطالعه شامل تراکم های سلمه تره أکثر
        به منظور ارزیابی تأثیر رقابت سلمه تره بر برخی صفات گیاه همیشه بهار و شاخص تولید بذر سلمه تره آزمایشی در سال 1392در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای مورد مطالعه شامل تراکم های سلمه تره برابر صفر، 2، 4، 6 و 8 بوته در هر متر از ردیف کاشت و زمان نسبی سبز شدن آن به صورت همزمان، 10، 20 و 30 روز بعد از همیشه بهار بود. بر اساس نتایج حضور 4 بوته سلمه تره در هر متر از ردیف کاشت تأثیری بر طول دوره رشد گل همیشه بهار نداشت. شاخص میزان کلروفیل برگ با افزایش تراکم علف هرز به بیش از 4 بوته با حدود 5/17% کاهش از 5/17به 3/13 رسید. در اثر تداخل علف هرز بروز علایم پیری در برگ ها از 9 تا 13 روز سریع تر آغاز شد. اثر تراکم های بالای سلمه تره روی ارتفاع بوته همیشه بهار بیشتر از تراکم های پایین آن بود. سلمه تره بیشتر در تراکم های بالاتر از 4 بوته روی عملکرد همیشه بهار تأثیر منفی داشت و اثر تراکم علف هرز مهم تر از زمان سبز شدن آن بود. شاخص برداشت همیشه بهار در اثر تداخل علف هرز از 32% به 25% کاهش یافت. به ازای هر واحد تراکم علف هرز معادل 4/14 میلی لیتر در متر مربع از عملکرد اسانس کاسته شد. در سلمه تره های سبز شده به طور همزمان، 10، 20 و 30 روز پس از همیشه بهار به ترتیب 6/5%، 4/4%، 1/4% و 4% وزن کل بوته را بذر تشکیل می داد. توصیه می شود با ظهور حداقل دو بوته سلمه تره به طور همزمان و یا 10 روز پس از همیشه بهار در مزرعه نسبت به شروع عملیات کنترل اقدام گردد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        72 - بررسی اثرات تنش خشکی و سالیسیلیک اسید بر برخی صفات رشدی، رنگیزه-های فتوسنتزی و عملکرد اسانس نعناع فلفلی (Mentha piperita L.)
        سعید فتاحی سیاه کمری حمیده آزاد قوجه‌بیگلو علی صالحی ساردویی هاجر معتمدی شارک خیرالله بابایی
        به‌منظور بررسی تأثیر سالیسیلیک اسید بر صفات رشدی، رنگیزه های فتوسنتزی و میزان اسانس نعناع فلفلی تحت تنش خشکی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتورها شامل تنش خشکی در جهار سطح (90 (شاهد)، 75، 45 و 25% ظرفیت زراعی) و سالیسیلیک أکثر
        به‌منظور بررسی تأثیر سالیسیلیک اسید بر صفات رشدی، رنگیزه های فتوسنتزی و میزان اسانس نعناع فلفلی تحت تنش خشکی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتورها شامل تنش خشکی در جهار سطح (90 (شاهد)، 75، 45 و 25% ظرفیت زراعی) و سالیسیلیک اسید در دو سطح (صفر (شاهد) و 60 پی پی ام) بود. صفات مورد ارزیابی شامل ارتفاع گیاه، تعداد شاخه فرعی، طول شاخه فرعی، تعداد گره، وزن تر و خشک گیاه، وزن تر و خشک ریشه، کلروفیل a، b، کل و کاروتنوئیدها، درصد و عملکرد اسانس بود. اندازه‌گیری رنگیزه‌ها با دستگاه اسپکتروفتومتری و اسانس توسط دستگاه اسانس‌گیر آنالیز گردید. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که اثر تنش خشکی بر تمام صفات مورد مطالعه در سطح احتمال آماری یک درصد معنی دار بود. اثر متقابل تنش خشکی در هورمون اسید سالیسیلیک برای صفات طول شاخه فرعی، وزن تر و خشک بوته، کلروفیل a، b، و کل، درصد و عملکرد اسانس معنی دار بود. تنش موجب کاهش تمامی صفات (به جز وزن تر و خشک ریشه) شد و کاربرد اسید سالیسیلیک موجب کاهش اثرات تنش شده به طوری که بالاترین مقدار این صفات از 60 پی پی ام اسید سالیسیلیک به دست آمد با توجه به اثرات متقابل بیشترین مقدار درصد و عملکرد اسانس از 90% ظرفیت زراعی و کاربرد اسید سالیسیلیک حاصل گردید. در مجموع کاربرد این هورمون سبب بهبود خصوصیات کمی و کیفی نعناع فلفلی تحت تنش خشکی گردید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        73 - بررسی کاربرد کود بیولوژیک فسفر در کاهش نیاز به کود شیمیایی در گیاه دارویی زوفا (Hyssopus officinalas L.)
        نبی اله نعمتی عباس پازکی غلامرضا نادری بروجردی سینا طاهرآبادی
        در این آزمایش به منظور ارزیابی باکتری های حل کننده فسفات به عنوان کودهای بیولوژیکی و فسفرشیمیایی از منبع سوپرفسفات تریپل به عنوان کود شیمیایی انجام شد. اثر دو عامل منابع فسفر (باکتری های حل کننده فسفر، فسفر شیمیایی) وگیاه دارویی زوفا با استفاده از یک آزمایش فاکتوریل در أکثر
        در این آزمایش به منظور ارزیابی باکتری های حل کننده فسفات به عنوان کودهای بیولوژیکی و فسفرشیمیایی از منبع سوپرفسفات تریپل به عنوان کود شیمیایی انجام شد. اثر دو عامل منابع فسفر (باکتری های حل کننده فسفر، فسفر شیمیایی) وگیاه دارویی زوفا با استفاده از یک آزمایش فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در استان مرکزی شهر اراک، ارزیابی شد. اثر دو عامل اصلی و اثرات متقابل آنها بر روی بعضی صفاتی مانند ارتفاع بوته، طول سرشاخه گلدار، تعداد سرشاخه گلدار، درصد اسانس، عملکرد اسانس تاثیر معنی دار داشته باشد. البته معنی دار نبودن تاثیر باکتری های آزادکننده فسفر در برخی صفات مانند درصد اسانس مورد بررسی قرار گرفت و نتایج نشان داد که کاربرد باکتری های حل کننده فسفات به نحو معنی داری صفات مطالعه شده را تحت تاثیر قرار داده و باعث افزایش پارامترهای اجزاء عملکرد گردید و عملکرد اسانس در 90 کیلوگرم کود فسفاته در تیمارهای حاوی باکتری های حل کننده فسفات، نسبت به تیمارهای شیمیایی و شاهد به طور معنی داری برتری داشت. با کاربرد باکتری آزادکننده فسفر در مصرف کودهای شیمیایی فسفاته از منبع سوپر فسفات تریپل را به میزان حداقل 50 % صرف جویی نمود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        74 - اثر مقدار کود نیتروژن و تراکم کاشت بر رشد و عملکرد اسانس گیاه زوفا
        حمید خلیلی جهانفر دانشیان حمید مدنی غلامرضا نادری بروجردی محمود چگینی
        هدف از انجام این تحقیق بررسی تاثیر سطوح کود نیتروژن و تراکم بوته بر رشد و عملکرد اسانس زوفا بود. این تحقیق به صورت کرت های خرد شده درقالب طرح بلوک های کامل تصادفی و با4 تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل نیتروﮋن در4 سطح صفر ،75،150 و 225 کیلوگرم در هکتار و تراکم کشت در أکثر
        هدف از انجام این تحقیق بررسی تاثیر سطوح کود نیتروژن و تراکم بوته بر رشد و عملکرد اسانس زوفا بود. این تحقیق به صورت کرت های خرد شده درقالب طرح بلوک های کامل تصادفی و با4 تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل نیتروﮋن در4 سطح صفر ،75،150 و 225 کیلوگرم در هکتار و تراکم کشت در3 سطح6، 8 ،10 بوته در متر مربع بودند. نتایج نشان داد بالاترین عملکرد ماده خشک و اندام دارویی در تراکم10 بوته در متر مربع به دست آمد. میزان مصرف 225 کیلوگرم در هکتار نیتروژن و عدم مصرف نیتروژن در مرحله حداکثر گلدهی به ترتیب موجب تولید بیشترین و کمترین تعداد برگ در ساقه اصلی بوته شدند. همچنین بالاترین عملکرد اندام دارویی با مصرف 225 کیلوگرم نیتروژن در هکتار توصیه می گردد. تراکم 10بوته در متر مربع و میزان 75 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بهترین تیمار می باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        75 - بررسى تأثیر کودهاى بیولوژیک و شیمیایى نیتروژن و فسفر بر عملکرد و میزان اسانس سرشاخه گلدار نعناع فلفلى در شرایط آب و هوایى اراک
        امیررضا یونسی سید یعقوب صادقیان مطهر نورعلی ساجدی غلامرضا نادری بروجردی
        این آزمایش به صورت فاکتوریل بر اساس طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار و دو تیمار نیتروژن در سه سطح شامل کود بیولوژیک سوپرنیتروپلاس (حاویباکتریهایAzospirillum، کنترلکنندهعواملبیماریزایخاکزی(Bacillus subtilis)و باکتریمحرکرشد (Pseudomonas fluorescens)، کود بیولوژیک نی أکثر
        این آزمایش به صورت فاکتوریل بر اساس طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار و دو تیمار نیتروژن در سه سطح شامل کود بیولوژیک سوپرنیتروپلاس (حاویباکتریهایAzospirillum، کنترلکنندهعواملبیماریزایخاکزی(Bacillus subtilis)و باکتریمحرکرشد (Pseudomonas fluorescens)، کود بیولوژیک نیتروکسین (حاویغلظتهایمختلفازباکتریهای Azospirillum/ Azotobacter) و کود شیمیایی اوره (kg/ha300) و نیز فسفر در سه سطح کود بیولوزیک بارور-2(حاوی باکتری های آزاد کننده فسفر) به همراه فسفات آمونیوم (kg/ha 125)، کود بیولوژیک فسفر و کودشیمیایی فسفات آمونیوم(kg/ha 250) طی سال زراعی 1387 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی اراک اجرا گردید. نتایج آزمایش نشان داد که کود بیولوژیک سوپرنیتروپلاس و سپس نیتروکسین سبب افزایش قابل توجه وزن تر و خشک سرشاخه و نیز درصد وعملکرد اسانس سرشاخه گردید. تیمار تلفیقی کود بیولوژیک فسفر و فسفات آمونیوم بر مقدار صفت عملکرد اسانس سرشاخه و تیمار فسفر صفت میزان اسانس سرشاخه را تحت تأثیر معنی دار قرار دادند. تیمار تلفیقی سوپرنیتروپلاس و فسفر صفت وزن تر سرشاخه، را به طور معنی داری تحت تأثیر قرار داد. به طور کلی کودهای بیولوژیک حاوی باکتری های تثبیت کننده نیتروژن را می توان جانشین کودهای شیمیایی نمود و خصوصیات رشدی و عملکرد اسانس گیاه نعناع فلفلی را افزایش داد. در ضمن با مصرف باکتری های آزاد کننده فسفر می توان مصرف کود فسفر را تا 50 % کاهش داد بدون اینکه در خصوصیات رشدی و عملکرد اسانس کاهش معنی داری ایجاد شود. به نظر می رسد که یک برنامه زراعی دراز مدت که عوامل خاکی، کودی، محیطی و آبی را مورد توجه قرار می دهد در یک تناوب زراعی اصولی بتواند تأثیر بیشتری در افزایش عملکرد ماده مؤثره گیاهان دارویی از جمله نعناع فلفلی وجود داشته باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        76 - بررسی تاثیر کودهای شیمیایی بر خصوصیات عملکردی و درصد اسانس در گیاه دارویی زوفا (Hyssopus Officinalis L.)
        غلامرضا نادری بروجردی حمید مدنی
        در این تحقیق اثرات کود های شیمیایی NPK را بر صفات گیاهی مانند عملکرد و درصد اسانس و فاکتورهای فرعی مانند ارتفاع بوته، طول سرشاخه گلدار، تعداد سرشاخه فرعی، تعداد برگ در ساقه اصلی، وزن هزار دانه، وزن تر و خشک سرشاخه گلدار، تاج پوشش، طول ریشه، نسبت طول ریشه به ارتفاع بوته، أکثر
        در این تحقیق اثرات کود های شیمیایی NPK را بر صفات گیاهی مانند عملکرد و درصد اسانس و فاکتورهای فرعی مانند ارتفاع بوته، طول سرشاخه گلدار، تعداد سرشاخه فرعی، تعداد برگ در ساقه اصلی، وزن هزار دانه، وزن تر و خشک سرشاخه گلدار، تاج پوشش، طول ریشه، نسبت طول ریشه به ارتفاع بوته، عملکرد خشک اندام هوایی، درصد اسانس، عملکرد اسانس، عملکرد خشک بیولوژیک و شاخص سطح برگ در گیاه دارویی زوفا مورد بررسی قرار گرفت. سطوح کودی (تیمارهای آزمایشی) شامل F1-تیمار شاهد (بدون کاربرد کود)، F2 - N50P40K50F3- N100P80K100 و F4- N150P120K150 بودند. بر اساس نتایج به دست آمده مصرف سطح سوم کودهای شیمیایی(N100P80K100) بیشترین مقدار عملکرد خشک بیولوژیک (2824 کیلوگرم در هکتار) را نسبت به سه تیمار دیگر به دست آورد. همچنین مصرف سطح سوم کودهای شیمیایی عملکرد مناسبی بر روی صفاتی مانند درصد اسانس و عملکرد اسانس نشان داد. بنابراین به منظور کاهش کود شیمیایی و کاهش هزینه ونیز کاهش اثرات زیست محیطی، مصرف سطح دوم کود شیمیایی (N100P80K100) توصیه می شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        77 - تاثیر تاریخ کاشت، تراکم بوته و سطوح نیتروژن بر رشد و میزان اسانس گیاه دارویی گلرنگ
        حسن طهماسبی زاده  حمید مدنی غلامرضا نادری بروجردی
        به منظور بررسی اثرات تاریخ کاشت، تراکم بوته و سطوح مختلف نیتروژن برخصوصیات رشد و عملکرد گلرنگ بهاره رقم محلی اصفهان آزمایشی درسال زراعی 1389 در اراک اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل اسپیلت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل د أکثر
        به منظور بررسی اثرات تاریخ کاشت، تراکم بوته و سطوح مختلف نیتروژن برخصوصیات رشد و عملکرد گلرنگ بهاره رقم محلی اصفهان آزمایشی درسال زراعی 1389 در اراک اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل اسپیلت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل دو تاریخ کاشت 20 اردیبهشت ماه و 20خرداد ماه به عنوان کشت تاخیری و سطوح مختلف نیتروژن شامل 46، 92 و 138 کیلوگرم در هکتار، نیتروژن از منبع اوره و تراکم های گیاهی 400 و 800 هزار بوته در هکتار بود. تیمار تاریخ کاشت 20 اردیبهشت ماه با تراکم 800 هزار بوته در هکتار و میزان 92 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بهترین عملکرد اسانس به میزان 431/267 گرم در متر مربع را تولید کرد. همچنین کمترین میزان عملکرد مربوط به تیمار تاریخ کاشت 20 خرداد ماه، مصرف 46 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و تراکم 800 هزار بوته در هکتار به میزان 54/163 گرم در متر مربع بود. همچنین بیشترین عملکرد دانه به میزان 3101 کیلوگرم در هکتار مربوط به تیمار تاریخ کاشت20 اردیبهشت ماه و مصرف 138کیلوگرم نیتروژن در هکتار و تراکم 800 هزار بوته در هکتار بود. نتایج حاصله نشان داد تاریخ کاشت 20 اردیبهشت ماه با بهره گیری بهتر از شرایط محیطی عملکرد بیشتری را تولید کرد. تاریخ کاشت20 اردیبهشت نسبت به کشت تاخیری در اراک زمان مناسب تری برای کشت و تولید گلرنگ بهاره با عملکرد مطلوب می باشد. همچنین مصرف میزان مناسب نیتروژن تاثیر زیادی در افزایش عملکرد اسانس دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        78 - بررسی اثر تنش کم ‏آبی بر رشد و برخی ویژگی‏ های فیزیولوژی درخت زینتی سرخدار (Taxus baccata L): به‌عنوان یک درخت زینتی
        فرنوش شاه محمدی مرضیه قنبری جهرمی محسن فرح پور سپیده کلاته جاری علی محمدی ترکاشوند
        به‌منظور بررسی اثر تنش خشکی بر رشد و ویژگی‏های بیوشیمیایی سرخدار تحقیقی در محیط گلخانه با 4 سطح تنش خشکی (100، 75، 50 و 25 درصد ظرفیت زراعی) در سه تکرار در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. در این تحقیق که از نهال 3 ساله استفاده گردید نسبت وزن تر به خشک اندام هوایی و ریشه أکثر
        به‌منظور بررسی اثر تنش خشکی بر رشد و ویژگی‏های بیوشیمیایی سرخدار تحقیقی در محیط گلخانه با 4 سطح تنش خشکی (100، 75، 50 و 25 درصد ظرفیت زراعی) در سه تکرار در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. در این تحقیق که از نهال 3 ساله استفاده گردید نسبت وزن تر به خشک اندام هوایی و ریشه، کلروفیل a و b و نسبت این دو، محتوای نسبی آب برگ، فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز و کاتالاز و درصد و عملکرد اسانس ارزیابی شد. نتایج نشان داد صفات رشدی و رنگیزه‏ های فتوسنتزی و محتوای نسبی آب برگ با افزایش شدت تنش خشکی، کاهش پیدا کردند. البته فعالیت آنزیم‏ های کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز با شدت تنش خشکی افزایش یافتند. بیشترین درصد اسانس در شرایط تنش خشکی نیمه شدید (50 درصد ظرفیت زراعی) حاصل شد. با افزایش میزان تنش خشکی تا 25 درصد ظرفیت زراعی درصد اسانس کاهش یافت. بیشتر شاخص‌های رشد و فیزیولوژی گیاه سرخدار در سطح 75 درصد ظرفیت زراعی در مقایسه با 100 درصد ظرفیت زراعی تفاوت معنی‌دار نداشت بنابراین به نظر می‌رسد این گیاه در شرایط 75 درصد زراعی تحمل خوبی نشان دارد و از عملکرد قابل قبولی برخوردار است. از این رو توصیه می ‏شود کشت و پرورش این گیاه ارزشمند در شرایط مساعد محیطی و آب کافی و نهایتا در شرایط تنش ملایم صورت گیرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        79 - مطالعه تجربی تاثیر درمانی اسانس گیاه لعل کوهستان در درمان التهاب در مثانه ناشی از اشریشیا کلی در رت های نر نژاد ویستار
        حسین آنتیکچی سیامک  مشهدی رفیعی نگار پناهی کیومرث امینی
        مقاومت آنتی بیوتیکی به خصوص در اشرشیا کلی یکی از نگران کننده ترین مسائل در سراسر جهان است. علاوه بر این عوارض داروهای شیمیایی دانشمندان را به استفاده از جایگزین های طبیعی با اثرات درمانی بهتر و عوارض کمتر نسبت به درمان های رایج، سوق داده است. از این رو این تحقیق به مطال أکثر
        مقاومت آنتی بیوتیکی به خصوص در اشرشیا کلی یکی از نگران کننده ترین مسائل در سراسر جهان است. علاوه بر این عوارض داروهای شیمیایی دانشمندان را به استفاده از جایگزین های طبیعی با اثرات درمانی بهتر و عوارض کمتر نسبت به درمان های رایج، سوق داده است. از این رو این تحقیق به مطالعه تاثیر درمانی اسانس گیاه لعل کوهستان در درمان التهاب در مثانه ناشی از عفونت با اشریشیا کلی در رت های نر نژاد ویستار پرداخته است.خواص ضدباکتریایی عصاره گیاه با استفاده از روش میکرودایلوشن استاندارد علیه اشریشیا کلی بررسی شد. سپس برای ایجاد سیستیت، باکتری اشرشیا کلی با غلظت CFU/mL 108×1.5 به مثانه موش ها تزریق گردید و سپس برای آنها غلظت های مختلف عصاره و جنتامایسین تجویز شد. پارامترهای هیستوپاتولوژیک مثانه در پایان مطالعه مورد بررسی قرار گرفت. MIC و MBC عصاره در برابر اشریشیاکلی به ترتیب 0.32 میکرولیتر بر میلی‌لیتر و 512 میکرولیتر بر میلی‌لیتر بود. در گروه آلوده بدون درمان، نفوذ سلول های التهابی و ضخامت بافت مثانه به طور قابل توجهی افزایش یافت، اما در گروه های تحت درمان با عصاره، به ویژه در دوزهای بالاتر، این پارامترها به طور معنی داری کاهش یافت (p<0.01). اثر عصاره در کاهش تعداد باکتری ها با جنتامایسین قابل مقایسه بود. علاوه بر این، پس از تجویز عصاره، التهاب، فیبروز و ضخامت اپیتلیوم نیز به صورت وابسته به دوز کاهش یافت (p<0.01). نتایج این تحقیق نشان داد که درمان با عصاره این گیاه که به عنوان مکمل خوراکی یا تزریق زیر جلدی تجویز شد، منجر به کاهش قابل توجه شمار باکتری ادرار و بهبود تغییرات پاتولوژیک در موش‌های مورد مطالعه شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        80 - اثر سطوح مختلف ورمی کمپوست بر شاخص‌های رشدی و درصد اسانس نعناع فلفلی (Mentha piperita L.) تحت رژیم‌های مختلف آبیاری
        سیما آبیار براتعلی فاخری نفیسه مهدی نژاد مریم هراتی راد
        مدیریت عناصر خاک با استفاده از کود‌های زیستی از ارکان کشاورزی پایدار محسوب می‌شود. به منظورمطالعه مقادیر مختلف ورمی کمپوست و رژیم‌های آّبیاری آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه دانشگاه زابل اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری در س أکثر
        مدیریت عناصر خاک با استفاده از کود‌های زیستی از ارکان کشاورزی پایدار محسوب می‌شود. به منظورمطالعه مقادیر مختلف ورمی کمپوست و رژیم‌های آّبیاری آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه دانشگاه زابل اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری در سه سطح 90 درصد ظرفیت زراعی (شاهد)، 50 و 75 درصد ظرفیت زراعی و ورمی کمپوست در سه سطح صفر، 20 و 40 درصد حجمی گلدان در نظر گرفته شد. تجزیه واریانس نشان داد که بین سه سطح مختلف ظرفیت زراعی برای اکثر صفات اختلاف بسیار معنی داری در سطح 01/0 درصد مشاهده شد، بطوریکه بیشترین و کمترین مقدار برای صفات مورد بررسی به ترتیب از تیمار عدم تنش (شاهد) و آبیاری در 50 درصد ظرفیت زراعی به دست آمد. همچنین بیشترین مقدار درصد اسانس (42/1 درصد) از آبیاری 50 درصد ظرفیت زراعی به دست آمد. همچنین نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین سطوح مختلف کود ورمی کمپوست نیز اختلاف بسیار معنی داری در سطح 01/0 درصد وجود دارد، به طوری که کاربرد 40 درصد حجمی گلدان ورمی کمپوست در شرایط عدم تنش بالاترین اجزای رشدی را حاصل کرداثر متقابل آبیاری و کود ورمی کمپوست نیز برای برخی از صفات در سطح 01/0 معنی دار شد. نتایج حاکی از آن بود که بیشترین مقدار صفت درصد اسانس (65/1 درصد) از تیمار آبیاری در 50 درصد ظرفیت زراعی و 40 درصد حجمی گلدان حاصل شده است. برای پارامتر‌های وزن تر بوته، قطر ساقه و تعداد پنجه از برهمکنش تیمار‌ها اثر معنی داری مشاهده نشد تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        81 - تأثیراثراتمتقابلتنشکمبودآبوبرگ‌زداییبرخصوصیاتکمیوکیفیگیاهداروییکلپورهیامریمنخودی (Teucrium polium)درایرانشهر
        نجمه صفری احمد مهربان خالد میری
        به منظوربررسیاثرسطوحمختلفتنشکمبودآبوبرگ زداییبربرخیخصوصیاتکمیوکیفیگیاهداروییکلپوره،تحقیقیبهصورتطرح خرد شدهدرقالبطرحبلوک هایکاملتصادفیدرشهرستانایرانشهردربهار1394 اجراشد. عواملموردآزمایششاملتنشکمبودآبدرچهارسطح (3/0-،5-،10-و15- بار) وتنشبرگ زداییدرسهسطح (50،25، صفردرصدبرگ أکثر
        به منظوربررسیاثرسطوحمختلفتنشکمبودآبوبرگ زداییبربرخیخصوصیاتکمیوکیفیگیاهداروییکلپوره،تحقیقیبهصورتطرح خرد شدهدرقالبطرحبلوک هایکاملتصادفیدرشهرستانایرانشهردربهار1394 اجراشد. عواملموردآزمایششاملتنشکمبودآبدرچهارسطح (3/0-،5-،10-و15- بار) وتنشبرگ زداییدرسهسطح (50،25، صفردرصدبرگ زدایی) بود. سطوحکمبودآببه عنوانتیماراصلیوسطوحبرگ زداییبه عنوانتیمارفرعیدرنظرگرفتهشد. برایاعمالسطوحکمبودآبابتدابااستفادهازصفحاتفشاری،درصدرطوبتخاکدرپتانسیل هایمختلفآبتعیینشد،سپسمیانگینیازخاکمزرعهراروزانهتوزینومیزانآبازدسترفتهبهآناضافهگردید. نتایجنشاندادکهدرجهحرارتکانوپی،درصدبرگ هایخشکرادرکلپورهبه طورمعنی داریافزایـشداد. تنشبرگ زدایینیـزعددکلروفیل متررادرکلپـورهکاهشداد. همبستگی منفی ومعنی داریبیننسبتوزنخشکبهساقهوسطوحمختلفکمبودآبدراینگیاهمشاهدهشد. باافزایشسطوحبرگ زداییروندتغییراتوزنخشکریشهبهاندام هایهواییافزایشیبود،همچنیننسبتوزنخشکریشهبهاندام هایهواییهمبستگیمثبت و معنیداریباسطوحمختلفکمبودآبنشانداد. باافزایشتنشکمبودآبوتنشبرگ زدایی،خصوصیاتکیفی (اسانس)کلپورهروندکاهشیداشت. به طور کلیمی توانگفتکلپورهجزوحساس ترینگیاهانبهایندوتنشاست . تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        82 - بررسی محلول‌پاشی سدیم نیتروپروساید بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه دارویی ریحان (OcimumbasilicumL.) در سطوح مختلف کادمیوم خاک.
        مهسا وفایی میثم اویسی محمد نصری
        جهت بررسی اثر سطوح مختلف سدیم نیتروپروساید و کادمیوم، بر رقم سبز ریحان، آزمایشی گلدانی در دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا در سال 1396 به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار انجام شد.تیمارهای آزمایشی شامل:سه سطح محلول پاشی سدی أکثر
        جهت بررسی اثر سطوح مختلف سدیم نیتروپروساید و کادمیوم، بر رقم سبز ریحان، آزمایشی گلدانی در دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا در سال 1396 به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار انجام شد.تیمارهای آزمایشی شامل:سه سطح محلول پاشی سدیم نیتروپرووساید به میزان: صفر (شاهد محلول پاشی با آب خالص)N1،50 میکرو مولارN2، 100 میکرومولارN3و چهار سطح کادمیوم به مقدار:صفر (شاهد)C1، 10 میلی گرم در کیلوگرم خاکC2، 20 میلی گرم در کیلو گرم خاکC3،30 میلی گرم در کیلو گرم خاکC4بود. نتایج تحقیق نشان داد که اثرات متقابل تیمار ها بر صفات مورد بررسی معنی دار شد با افزایش کادمیوم از میزان کلروفیل برگ کاسته شد و در نهایت میزان آسیمیلاسیون کاهش یافت و وزن برگ کاسته شد.بالاترینارتفاع بوته، وزن خشک برگ در بوته، درصد اسانس و عملکرد اسانس درصد متیل کاویکول و از تیمار مصرف 100 میکرو مولار نیتروپروکساید سدیم و شاهد(N3*C1) به دست آمد و پایین ترین میزان ارتفاع بوته، وزن خشک برگ در بوته، پایداری غشای سیتوپلاسمی، درصد اسانس و عملکرد اسانس از تیمار شاهد (محلول پاشی با آب خالص) و مصرف 30 میلی گرم در کیلوگرم کادمیوم در خاک(N1*C4) حاصل شد. نتایج نشان داد با صرف نیترو پروکساید سدیم اثرات منفی تنش کادمیوم تا حدودی زیادی برطرف شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        83 - مقایسه تاثیر کود‌های زیستی و دامی بر‌خصوصیات زراعی گیاه دارویی بادرنجبویه
        رضا طهماسبی عمران هرمز فلاح آملی یوسف نیک‌نژاد جابر مهدی‌نیا افرا
        به منظور مطالعه اثر کود های آلی و بیولوژیکی بر ویژگی های رشد، عملکرد و خصوصیات کمی و کیفی گیاه دارویی بادرنجبویه آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 12 تیمار و سه تکرار در سال زراعی 1393 در استان مازندران شهرستان محمود آباد انجام شد. عامل ا أکثر
        به منظور مطالعه اثر کود های آلی و بیولوژیکی بر ویژگی های رشد، عملکرد و خصوصیات کمی و کیفی گیاه دارویی بادرنجبویه آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 12 تیمار و سه تکرار در سال زراعی 1393 در استان مازندران شهرستان محمود آباد انجام شد. عامل اول در سه سطح شامل کاربرد کود گوسفندی به مقدار 5 و 10 تن در هکتار و عدم مصرف یا شاهد، عامل دوم در چهار سطح شامل باکتری ازتوباکتر و باسیلوس به ترتیب از سویه های ( chrococcumو pobilis)، ترکیب دو باکتری و عدم مصرف می باشند. نتایج نشان داد، کاربرد کود های دامی و بیولوژیک منجر به افزایش طول ریشه، وزن ریشه، حجم ریشه، وزن خشک ریشه، درصد اسانس، عملکرد اسانس و همچنین وزن خشک بوته نسبت به شاهد گردید و تیمار های تلفیقی کود گوسفندی و باکتری ها بیش ترین تاثیر را در افزایش صفات مورد مطالعه داشتند. اثرات متقابل کود گوسفندی و باکتری نشان داد که بیش ترین مقدار طول ریشه از تیمار 10 تن و تلفیق مصرف باکتری با میانگین 66/43 سانتی متر و کم ترین آن با میانگین 24 سانتی متر در تیمار عدم مصرف کود گوسفندی و باکتری حاصل شد. استفاده از ترکیب تیمار کود زیستی و دامی، منجر به افزایش 55 درصدی وزن خشک کل گیاه نسبت به سایر تیمار شاهد شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        84 - بررسی اثر محلول پاشی کیتوزان بر عملکرد و کیفیت اسانس گیاه دارویی بادرنجبویه (.Melissa officinalis L)
        اعظم نعیمی فر لیلا پور حسینی محمد نبی ایلکایی روما کلهر منفرد
        محرکهای زیستی میتوانند نقش مهمی بر افزایش اسانس گیاهان دارویی، از طریق اثرات مثبت بر رشدو مواد مؤثره اعمال نمایند. در این پژوهش به بررسی اثر محلولپاشی کیتوزان به عنوان یک محرکزیستی بر صفات کمی و کیفی گیاه دارویی بادرنجبویه ) (Melissa officinalisپرداخته شد. این تحقیقدر س أکثر
        محرکهای زیستی میتوانند نقش مهمی بر افزایش اسانس گیاهان دارویی، از طریق اثرات مثبت بر رشدو مواد مؤثره اعمال نمایند. در این پژوهش به بررسی اثر محلولپاشی کیتوزان به عنوان یک محرکزیستی بر صفات کمی و کیفی گیاه دارویی بادرنجبویه ) (Melissa officinalisپرداخته شد. این تحقیقدر سال 1397در گلخانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایششامل: کیتوزان در 4سطح، صفر (شاهد،) 1/5 ،1 ،0/5و 2گرم در لیتر بود. نتایج حاصله بیانگر آن استکه اثرات کیتوزان بر صفات مورفولوژیکی شامل طول ساقه اصلی، تعداد ساقه فرعی، قطر ساقه اصلی،طول ریشه اصلی، وزن خشک ساقه و ریشه و همچنین کلروفیل ،aکلروفیل bمعنیدار بود. حداکثرصفات مذکور در تیمار 1/5گرم در لیتر کیتوزان حاصل شد. حداکثر درصد اسانس در تیمار 2گرم درلیتر و حداکثر درصد ژرانیول و ژرانیال در غلظت 1گرم در لیتر حاصل شد تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        85 - واکنش شاخص های زراعی و عملکرد کمی و کیفی رازیانه (Foeniculum vulgare) به کاربرد تلفیقی کودهای زیستی و شیمیایی فسفره
        جواد حمزه ای افشار آزادبخت سید محسن سیدی فرشید صادقی سعید نجاری
        این پژوهش با هدف بررسی واکنش شاخص های زراعی و عملکرد کمی و کیفی رازیانه به کاربرد تلفیقی کود زیستی و شیمیایی فسفره اجرا شد. از این رو، ده تیمار (ترکیب فاکتوریل کاربرد و عدم کاربرد مایکوریزا با پنج سطح صفر ، 300، 600، 900 و 1200 میلی گرم فسفر در گلدان) در یک طرح بلوک های أکثر
        این پژوهش با هدف بررسی واکنش شاخص های زراعی و عملکرد کمی و کیفی رازیانه به کاربرد تلفیقی کود زیستی و شیمیایی فسفره اجرا شد. از این رو، ده تیمار (ترکیب فاکتوریل کاربرد و عدم کاربرد مایکوریزا با پنج سطح صفر ، 300، 600، 900 و 1200 میلی گرم فسفر در گلدان) در یک طرح بلوک های کامل تصادفی و در سه تکرار ارزیابی شدند. اثر تیمارها بر ارتفاع بوته، تعداد شاخه در بوته، تعداد چتر در بوته، تعداد چترک در چتر، تعداد دانه در چتر، تعداد دانه در چترک، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و درصد و عملکرد اسانس معنی دار شد. بر اساس مقایسه میانگین ها، بیشترین ارتفاع بوته (75 سانتی متر)، تعداد چتر در بوته (35 چتر)، تعداد دانه در چتر (325 دانه)، عملکرد دانه (16 گرم در بوته)، عملکرد بیولوژیک (35 گرم در بوته)، درصد اسانس (71/2 درصد) و عملکرد اسانس (43/0گرم در بوته) در گیاهان مایکوریزایی به همراه 300 میلی گرم فسفر حاصل شد. ولی، تعداد دانه در چترک در مقایسه با تیمار شاهد (عدم مصرف کود زیستی و شیمیایی) کاهش یافت. در کل، نتایج نشان داد که کاربرد تلفیقی کودهای زیستی و شیمیایی فسفره، صفات کمی و کیفی رازیانه را بهبود بخشید و همچنین مصرف کود شیمیایی فسفره را کاهش داد که این امر در راستای تولید پایدار گیاهان دارویی و سالم سازی محیط زیست است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        86 - تنوع ژنتیکی اکوتیپ های مختلف گونه¬های گل گاوزبان ایرانی و اروپایی بر اساس ترکیبات اسانس و میزان روغن دانه
        سيما اوجاني
        این تحقیق به منظور تعیین تنوع ژنتیکی، اسانس، ویژگی های فیزیکی و شیمیایی، درصد کل روغن و میزان اسید چرب موجود در بذر دو گونه گل گاوزبان، ایرانی (Echium amoenum L.) از سه اکوتیپ قزوین، ساری، گیلان و گونه اروپایی (Borago officinalis L.) از دو اکوتیپ کرج و اردبیل، در مرکز ت أکثر
        این تحقیق به منظور تعیین تنوع ژنتیکی، اسانس، ویژگی های فیزیکی و شیمیایی، درصد کل روغن و میزان اسید چرب موجود در بذر دو گونه گل گاوزبان، ایرانی (Echium amoenum L.) از سه اکوتیپ قزوین، ساری، گیلان و گونه اروپایی (Borago officinalis L.) از دو اکوتیپ کرج و اردبیل، در مرکز تحقیقات کشاورزی استان آذربایجان غربی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین ها حاکی از وجود تنوع ژنتیکی بالا بین ژنوتیپ¬ها از نظر صفات اندازه گیری شده بود. اسانس روغنی با روش تقطیر با آب از اندام¬های گل¬دهنده هر کدام از اکوتیپ ها به طور مجزا استخراج شد. تجزیه مواد فرار حاصل از اندام¬های خشک هوایی اکوتیپ¬های مختلف گل گاوزبان با پنتان 05/0% گاز کروماتوگرافی جرمی نشان داد که اکوتیپ¬های E. amoenum نسبت به B. officinalis از Caryophyllene-α (3/6٪) و Calacorene-α (5/6٪) در اکوتیپ گیلان از مقدار بیشتری برخوردار بودند. بیشترین میزان n-Decane و Dodecane با مقادیر 3/7% و 7/7% متعلق به گونه B. officinalis در اکوتیپ کرج و Amorphene-α با 6/6% در گونه B. officinalis و اکوتیپ اردبیل مشاهده شدند. همچنین روغن دانه توسط سوکسله استخراج و ترکیب¬های آن با دستگاه گاز کروماتوگرافی شناسایی گردید. در ترکیب روغن¬ها، 14 نوع اسید چرب شناسایی شد. اسید چرب استئاریدونیک با میزان 01/0% و اسید چرب لینولئیک با مقدار 32٪، به ترتیب دارای کمترین و بیشترین مقدار در هر دو اکوتیپ بودند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        87 - جداسازی و شناسایی ترکیبات شیمیایی روغن اسانسی Achillea biebersteinii به روش استخراج با امواج میکروویو و دستگاه کروماتوگرافی گازی - طیف سنج جرمی(GC/MS)
        اعظم وفائی
        در پژوهش حاضر، روغن¬های اسانسی اندام های هوایی گياه دارویی A. biebersteinii که از مناطق جنوب ایران جمع آوری گردیده، توسط روش استخراج با امواج میکروویو بدون استفاده از حلال (SFME) استحصال و ترکیبات متشکله با تکنیک کروماتوگرافی گازی توأم با طیف سنجی جرمی (GC/MS) مورد تجزی أکثر
        در پژوهش حاضر، روغن¬های اسانسی اندام های هوایی گياه دارویی A. biebersteinii که از مناطق جنوب ایران جمع آوری گردیده، توسط روش استخراج با امواج میکروویو بدون استفاده از حلال (SFME) استحصال و ترکیبات متشکله با تکنیک کروماتوگرافی گازی توأم با طیف سنجی جرمی (GC/MS) مورد تجزیه و شناسایی قرار گرفت. از 39 ترکیب شناسایی شده در روغن اسانسی اندام های هوایی گیاه که 69/91 درصد کل اسانس را شامل شده به ترتیب پاراسیمن(19/12%)، سانتونلینیل استات (17/9%)، کارواکرول (87/6%)، تیمول (76/3%)، بتا کاریوفیلن (70/3%) و 1و8-سینئول (39/3%) به عنوان اصلی ترین و بیشترین ترکیبات موجود در اندام های هوایی گیاه بودند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        88 - تجزیه شیمیایی روغن اسانسی¬گیاهTeucrium polium L. با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی کوپل شده با طیف سنج جرمی( GC-MS)
        جعفر ایزدی نیا
        در این تحقیق گیاه مریم نخودی یا کلپوره با نام علمی Teucrium Polium از استان خراسان رضوی جمع آوری گردید. اسانس گیاه با استفاده از تکنیک تقطیر با آب و تکنیک میکرواستخراج از فضای فوقانی فاز جامد بدست آمد و اسانس و اجزاء فرار حاصل از دو روش، با استفاده از روش طیف سنج جرمی أکثر
        در این تحقیق گیاه مریم نخودی یا کلپوره با نام علمی Teucrium Polium از استان خراسان رضوی جمع آوری گردید. اسانس گیاه با استفاده از تکنیک تقطیر با آب و تکنیک میکرواستخراج از فضای فوقانی فاز جامد بدست آمد و اسانس و اجزاء فرار حاصل از دو روش، با استفاده از روش طیف سنج جرمی کوپل شده با گاز کروماتوگرافی(GC-MS) مورد تجزیه شیمیایی قرار گرفتند. تجزیه اسانس بدست آمده با تقطیر با آب نشان داد، آلفا- پینن(54/19%)، بتا- پینن(71/10%)، لیمونن(22/8%)، بتا-میرسن(87/6%)، جرمکران دی(16/6%) و ترانس- کاریوفیلن (02/6%) ترکیبات اصلی شناسائی شده (09/88%) در کل اسانس بدست آمده از اندام هوایی گیاه را تشکیل می¬دهند. از دیگر ترکیبات موجود در اسانس گیاه می¬توان از کاریوفیلن اکسید(46/3%)، اسپاتولنول(46/3%) و بی سیکلو جرمکران(35/3%) نام برد. تجزیه اجزاء فرار بدست آمده با HS-SPME نشان داد، آلفاپینن(99/57%)، بتا- پینن(44/18%)، لیمونن(26/7%) و بتا-میرسن(20/7%) ترکیبات اصلی در اندام هوایی گیاه می¬باشند. ترانس- کاریوفیلن(1/2%) و جرمکران دی(98/1%) از دیگر ترکیبات قابل ذکر در روش SPME می¬باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        89 - اثر رژیم آبیاری و نیتروژن بر فنولوژی، عملکرد دانه و اسانس روغنی بابونه
        بهرام میرشکاری
        به منظور دستیابی به رژیم آبیاری و کودی مناسب در بابونه با تکیه بر برخی صفات مرتبط با عملکرد، آزمایشی در تبریز در سال زراعی 1386 به صورت اسپلیت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه فاکتور دور آبیاری (I) شامل 6، 12 و 18 روز یک&lrm;بار به عنوان عامل اصلی و ترکیب أکثر
        به منظور دستیابی به رژیم آبیاری و کودی مناسب در بابونه با تکیه بر برخی صفات مرتبط با عملکرد، آزمایشی در تبریز در سال زراعی 1386 به صورت اسپلیت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه فاکتور دور آبیاری (I) شامل 6، 12 و 18 روز یک&lrm;بار به عنوان عامل اصلی و ترکیب فاکتوریل کود نیتروژنه (N) شامل 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار و تقسیط کود (T) شامل کاشت (100%) (T1)، کاشت(50%) و ساقه روی(50%) (T2) و کاشت(25%)، ساقه روی(50%) و آستانه گل&lrm;دهی(25%)(T3) به عنوان عامل فرعی اجرا شد. نتایج تحقیق نشان داد که افزایش فواصل آبیاری از 6 به 18 روز، زمان گل&lrm;دهی را در سطوح اول، دوم و سوم کود به ترتیب 2/8، 12 و 5/13 روز به جلو انداخت. بیشترین زمان تا رسیدگی دانه در تیمار دور آبیاری شش روز یک&lrm;بار با 150 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن و کمترین آن در دور آبیاری 18 روز یک&lrm;بار با 50 کیلوگرم کود بود. افزایش میزان کود نیتروژنه مصرفی از50 به 100 کیلوگرم در هکتار، عملکرد گل را 5/7% فزونی بخشید. درصد اسانس گل از 48/0% در تیمار دور آبیاری 18 روز یک&lrm;بار با 150 کیلوگرم کود تا 98/0% در تیمار دور آبیاری 12 روز یک&lrm;بار با 100 کیلوگرم کود تغییر یافت. تقسیط کود روی عملکرد اسانس تأثیر گذاشت و بیشترین عملکرد (82/2 لیتر در هکتار) در تیمار تقسیط کود به&lrm;صورت کاشت (50%) و ساقه روی (50%) حاصل شد. با افزایش فواصل آبیاری از 12 به 18 روز عملکرد اسانس و عملکرد دانه به ترتیب 49% و 37% کاهش یافت. کاربرد کود به&lrm;صورت T3 در مقایسه با T2 و T1 موجب افزایش عملکرد دانه به ترتیب برابر 7/9 کیلوگرم در هکتار و 8/17 کیلوگرم در هکتار شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        90 - بررسی تاثیر تنش خشکی بر میزان عملکرد و اسانس میوه ژنوتیپ‌های مختلف گیاه دارویی گشنیز
        حسن فراهانی جواد میرعرب محسن نوزاد مقدم بهنام قربانی مصطفی خدادادی
        استفاده از گیاهان دارویی به عنوان دارو و یا ادویه در غذا در چند دهه اخیر به طور چشمگیری افزایش یافته است. همچنین به علت محدود شدن تولید این گیاهان توسط تنش‌ خشکی، این تحقیق با هدف بررسی تاثیر تنش خشکی بر عملکرد و میزان اسانس ژنوتیپ‌های بومی گشنیز انجام شد. در همین راستا أکثر
        استفاده از گیاهان دارویی به عنوان دارو و یا ادویه در غذا در چند دهه اخیر به طور چشمگیری افزایش یافته است. همچنین به علت محدود شدن تولید این گیاهان توسط تنش‌ خشکی، این تحقیق با هدف بررسی تاثیر تنش خشکی بر عملکرد و میزان اسانس ژنوتیپ‌های بومی گشنیز انجام شد. در همین راستا 14 ژنوتیپ گشنیز در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و در دو آزمایش جداگانه تحت تاثیر تیمار آبیاری معمولی و تنش خشکی قرار گرفتند. این آزمایش در سال 1393 در مزرعه تحقیقاتی سازمان اتکا واقع در ورامین انجام شد. نتایج نشان داد که تنش خشکی تاثیر معنی‌داری بر عملکرد میوه، عملکرد اسانس و درصد میوه‌های شکافته شده داشت. از طرفی دیگر، بین ژنوتیپ‌ها نیز اختلاف معنی‌داری از لحاظ این سه ویژگی وجود داشت. همچنین معنی‌دار شدن اثر متقابل ژنوتیپ &times; تنش نشان می‌دهد که برخی از ژنوتیپ‌ها در شرایط مختلف رطوبتی پاسخ‌های متفاوتی از خود نشان دادند. ژنوتیپ 357 بیشترین عملکرد میوه را در هر دو شرایط آبیاری معمولی و تنش خشکی از خود نشان داد و بیشترین عملکرد اسانس در هر دو شرایط آبیاری معمولی و تنش خشکی در ژنوتیپ 230 مشاهده شد. بیشترین مقادیر شاخص‌های MP، GMP، TOL و STI که شاخص‌های نشان دهنده تحمل بالا به تنش خشکی هستند مربوط به ژنوتیپ‌های 357 و 230 بود. از طرفی دیگر شاخص SSI نیز که نشان دهنده حساسیت به تنش خشکی است برای ژنوتیپ‌های 158، 306و 450 دارای مقادیر بالاتری بود. به طور کلی ژنوتیپ 357 بهترین ژنوتیپ معرفی شد که هم تحمل به خشکی و هم عملکرد مناسبی داشت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        91 - تاثیر مقادیر مختلف نیتروژن و روش های مصرف آن بر عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی درمنه (Artemisia sieberi)
        حسین علی آبادی فراهانی محمد نصری بهرام میرشکاری
        به منظور بررسی تاثیر مقادیر و روش های مختلف مصرف نیتروژن بر تعدادی از صفات در گیاه دارویی درمنه، این تحقیق در سال 1389 در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس انجام گرفت. طرح آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا گردید. تیمارهای مورد بررسی شامل أکثر
        به منظور بررسی تاثیر مقادیر و روش های مختلف مصرف نیتروژن بر تعدادی از صفات در گیاه دارویی درمنه، این تحقیق در سال 1389 در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس انجام گرفت. طرح آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا گردید. تیمارهای مورد بررسی شامل کاربرد کود نیتروژن به صورت جامد در خاک در چهار سطح شامل مقادیر 0، 100، 200 و 300 کیلوگرم اوره در هکتار و همچنین به صورت محلول پاشی در چهار سطح شامل مقادیر 0، 6، 12 و 18 درصد محلول اوره بودند. محلول پاشی اوره در مرحله 10 برگی بوته و ابتدای مرحله گلدهی انجام شد. نتایج آزمایش نشان داد که کاربرد نیتروژن به صورت جامد در خاک و محلول پاشی بر درصد اسانس، عملکرد سرشاخه گلدار، ارتفاع و تعداد شاخه فرعی معنی دار بود. مقایسه میانگین ها نشان داد که بیشترین میانگین عملکرد سرشاخه گلدار، ارتفاع و تعداد شاخه فرعی از کاربرد توام 200 کیلوگرم در هکتار اوره به صورت جامد و محلول پاشی 12 درصد به دست آمد. همچنین بیشترین میزان درصد اسانس از کاربرد توام 100 کیلوگرم در هکتار اوره به صورت جامد و محلول پاشی 6 درصد به دست آمد. نتایج این آزمایش نشان داد که محلول پاشی نیتروژن میزان کاربرد نیتروژن را در زراعت گیاه دارویی درمنه کاهش داد ولی صفات کمی و کیفی را افزایش داد که این نتایج می تواند گامی مهم در جهت دستیابی به اهداف کشاورزی پایدار باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        92 - تغییرات درصد و عملکرد اسانس گیاه دارویی اسطو خودوس (Lavandula angustifolia L.) در شرایط مصرف باکتری‌های محرک رشد (PGPR) و تنش خشکی
        علی ساکی علیرضا پازکی
        به منظور بررسی اثر روش های مصرف باکتری های محرک رشد (PGPR) بر درصد و عملکرد اسانس گیاه دارویی اسطو خودوس (Lavandula angustifolia L.) در شرایط تنش خشکی، آزمایشی در فروردین 1393 در دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی (ره) شهرری انجام پذیرفت. این آزمایش به صورت اسپل أکثر
        به منظور بررسی اثر روش های مصرف باکتری های محرک رشد (PGPR) بر درصد و عملکرد اسانس گیاه دارویی اسطو خودوس (Lavandula angustifolia L.) در شرایط تنش خشکی، آزمایشی در فروردین 1393 در دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی (ره) شهرری انجام پذیرفت. این آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی باسه تکرار به اجرا در آمد.عوامل آزمایشی شامل دورهای آبیاری به عنوان عامل اصلی در سه سطح آبیاری در60 ، 11 و 160 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A و روش های مختلف کاربرد باکتری های محرک رشد (PGPR) شامل عدم کاربرد باکتری، کاربرد ریشه مال باکتری، کاربرد باکتری در آب آبیاری و کاربرد ریشه مال+ کاربرد باکتری در آب آبیاری به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که اثرات اصلی سطوح آبیاری و روش های کاربرد باکتری های محرک رشد و همچنین اثر متقابل آنها بر عملکرد اسانس معنی دار بود. نتایج مقایسه میانگین درصد اسانس نشان داد که با افزایش شدت تنش, درصد اسانس بطور معنی داری افزایش می یابد، به طوری که بالاترین درصد اسانس در سطح آبیاری 160 میلی متر تبخیر مشاهده شد. کمترین درصد اسانس نیز در سطح آبیاری 60 میلی متر تبخیر مشاهده گردید. یافته های مقایسه میانگین عملکرد اسانس نیز نشان داد که برخلاف درصد اسانس، با افزایش شدت خشکی عملکرد اسانس به طور معنی داری کاهش می یابد. به طوری که بالاترین عملکرد اسانس در سطح آبیاری 60 میلی متر تبخیر و کمترین عملکرد اسانس نیز در سطح آبیاری 160 میلی متر تبخیر بدست آمد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        93 - اثر سطوح مختلف تراکم بوته و نیتروژن بر عملکرد اسانس گیاه دارویی همیشه بهار (.Calendula officinalis L)
        نوید رحمان علی جلالی یکتا توفیق طاهرخانی جهانفر دانشیان
        به منظور ارزیابی اثر سطوح مختلف تراکم وکاربرد نیتروژن بر وزن خشک گل در واحد سطح و درصد اسانس در گیاه همیشه بهار طرحی به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی درسه تکرار در مرکز آموزش کشاورزی اسماعیل آباد قزوین در بهار و تابستان 1384 انجام گرفت. تیمارها شامل سطوح مخ أکثر
        به منظور ارزیابی اثر سطوح مختلف تراکم وکاربرد نیتروژن بر وزن خشک گل در واحد سطح و درصد اسانس در گیاه همیشه بهار طرحی به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی درسه تکرار در مرکز آموزش کشاورزی اسماعیل آباد قزوین در بهار و تابستان 1384 انجام گرفت. تیمارها شامل سطوح مختلف تراکم گیاه در سه سطح شامل 20، 30 و 40 بوته در متر مربع و نیتروژن در چهار سطح شامل 30، 60، 90 و 120 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص در نظر گرفته شد. نتایج بدست آمده نشان دادند که سطوح مختلف تراکم تاثیر معنی داری بر تعداد ساقه در بوته، وزن خشک گلبرگ در واحد سطح و عملکرد اسانس داشت. مقایسه میانگین ها نشان دادکه تراکم 300000 و 200000 بوته سبب افزایش عملکرد اسانس به ترتیب به میزان1.10و1.04کیلوگرم در هکتار شد. وزن تر گل در واحد سطح و وزن خشک گلبرگ در واحد سطح نیز با افزایش تراکم کاهش یافتند. نیتروژن بر تعداد ساقه در بوته، وزن خشک گلبرگ در واحد سطح، وزن خشک گل در واحد سطح، تعداد گل در واحد سطح، درصد اسانس و عملکرد اسانس معنی دار بود. افزایش مصرف نیتروژن موجب افزایش تعداد ساقه در بوته، وزن خشک گلبرگ در واحد سطح، وزن خشک گل در واحد سطح، تعداد گل در واحد سطح و عملکرد اسانس گردید. سطوح مختلف نیتروژن بر درصد اسانس تاثیری را در پی نداشت. اثر متقابل تراکم و نیتروژن بر هیچ کدام از صفات مذکور تاثیر معنی داری نداشت. تفاصيل المقالة