مقایسه عملکرد کمی و کیفی ژنوتیپ‌های برتر آویشن کوهی (Thymus kotschynus) در شرایط آب و خاک لب شور

الموضوعات :

عباس پورمیدانی ¹ , علی اشرف جعفری ² , راضیه عظیمی ³

1 - استادیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی قم، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، قم. ایران.
2 - استاد پژوهش، بخش تحقیقات مرتع موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران. ایران.
3 - استادیار پژوهش، بخش تحقیقات گیاهان دارویی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران. ایران

تاريخ الإرسال : 15 السبت , رجب, 1445 تاريخ التأكيد : 23 الإثنين , محرم, 1446 تاريخ الإصدار : 03 الأربعاء , جمادى الثانية, 1446

الکلمات المفتاحية: آویشن, ترکیب اسانس, تیمول, شوری, گیاهان, دارویی, ,

ملخص المقالة :

این تحقیق با هدف معرفی مناسب‌ترین اکسشن در گونه Thymus kotschynus جهت توسعه کشت در شرایط لب شور در ایستگاه‌ تحقیقات گیاهان دارویی پردیسان قم اجرا گردید. بذور 4 اکسشن منتخب و برتر به همراه شاهد (T.vulgaris) در دی ماه 1396 در جی-فی پات کشت و فروردین سال بعد نشاء‌های گلدانی در زمین اصلی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار کشت شدند. اسانس‌گیری به روش تقطیر با آب و تجزیه اسانس به روش کروماتوگرافی گازی انجام گردید. نتایج تجزیه واریانس مرکب صفات نشان داد، اثر جمعیت، سال و اثر متقابل سال در جمعیت بر عملکرد اندام هوایی، درصد اسانس و عملکرد اسانس در سطح احتمال خطای 1 یا 5 درصد معنی‌دار بود. مقایسه میانگین اثر متقابل سال و جمعیت مشخص نمود، بیشترین عملکرد اندام هوایی در شاهد با 3496 و جمعیت 5 به میزان 3405 تن در هکتار (در سال دوم آزمایش) بود. پس از جمعیت شاهد در سال اول، بیشترین درصد اسانس در جمعیت‌های 70 و 54 و در سال دوم آزمایش به ثبت رسید. همچنین بیشترین عملکرد اسانس با 30 کیلوگرم در هکتار در جمعیت‌های 5 و 54 مشاهده شد. هر چند عملکرد اسانس هر دو به میزان معنی‌داری کمتر از شاهد بود. کموتیپ‌های کارواکرول در اکسشن‌های 5 و 22، تیمول در اکسشن 54 و ژرانیول در اکسشن 5 شناسایی شدند. در مجموع اکسشن‌های 5 (قزوین 1) و 54 (نقده) می‌توانند برای توسعه کشت در شرایط آب و خاک لب شور مورد توجه قرار گیرند.