بررسی اثر صمغ تخم شربتی و نانوامولسیون زنجبیل بر ویژگی های میکروبی و شیمیایی ماهی قزل آلای رنگین کمان در طی دوران نگهداری

الموضوعات :

علی مظفری ¹ (دانشجوی دکترای عمومی دامپزشکی، دانشکده دامپزشکی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)

تاريخ الإرسال : 26 الأربعاء , ربيع الأول, 1445 تاريخ التأكيد : 29 الإثنين , ربيع الثاني, 1445 تاريخ الإصدار : 09 الجمعة , جمادى الثانية, 1445

الکلمات المفتاحية: دوره ماندگاری, ماهی قزل آلای رنگین کمان, صمغ تخم شربتی, نانوامولسیون اسانس زنجبیل,

ملخص المقالة :

مقدمه: امروزه با توجه به علاقه مصرف‌کنندگان به ماهی تازه نسبت به ماهی‌های منجمد، اهمیت نگهداری و عرضه ماهی تازه روز به روز بیشتر می‌شود. یکی از عوامل کلیدی در این زمینه، تعیین مدت زمان نگهداری ماهی است تا بتوان زمان مصرف آن را تعیین کرد. مواد و روش ها: در این مطالعه، تأثیر پوشش خوراکی زیست فعال بر پایه صمغ تخم شربتی و نانوامولسیون اسانس زنجبیل بر ماندگاری فیله ماهی قزل آلای رنگین کمان در طی 12 روز نگهداری در یخچال مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور، فیله‌های تازه ماهی قزل آلا با چهار محلول ژلاتینی مختلف با درصدهای گوناگون از 2 تا 15درصد آماده سازی و سپس، فیله‌ها در شرایط یخچالی نگهداری شدند . به جهت بررسی عملکرد این پوشش، آزمایش های میکروبی شامل شمارش کلی میکروبی، اندازه گیری اسیدهای چرب آزاد بر پایه اسید اولئیک، اندازه گیری بازهای فرار تام (TVN) و pH بصورت دوره ای برای همه نمونه ها در روز های 1 و6 و12 انجام شد. یافته ها: طبق آزمون دانکن نمونه ها با یکدیگر، نتایج بررسی ها نشان می دهد در نمونه شاهد به طرز معنی داری (05/0P<) شمارش میکروبی از سایر نمونه ها بالاتر است و همچنین آزمون شمارش میکروبی نشان میدهد که در روز 12 نسبت به روز 6 و در روز 6 نسبت به روز 1 افزایش معنی داری(05/0P<) یافته است. اسیدیته چربی استخراجی در روز 12 به طرز معنی داری(05/0P<) نسبت به روزهای 1 و 6 افزایش یافته است. همچنین میزان آزمون TVN نشان میدهد که در روز 12، به طرز معنی داری(05/0P<) از روز 1 و روز 6 بیشتر شده است. نتیجه گیری: به‌طور کلی، نتایج این تحقیق نشان می دهد از این ترکیبات می توان برای افزایش دوره ماندگاری ماهی قزل آلای رنگین کمان استفاده نمود

المصادر:

Aboutalebzadeh, S., Esmaeilzadeh-Kenari, R. & Jafarpour, A. (2022a). Nano-encapsulation of sweet basil essential oil based on native gums and its application in controlling the oxidative stability of Kilka fish oil. Journal of Food Measurement and Characterization, 16 (3), 2386–2399. http://dio.org/10.1007/S11694-022-01332-2

Anwar, D. A., Eid, H. R. & Rashad, S. (2022). Impact of Xanthan Gum Incorporated with Black Tea Extract as Edible Coating for Shelf Life Extension and Quality Maintenance of Zander Fish Fillets (Sander lucioperca). Egyptian Journal of Aquatic Biology and Fisheries, 26 (6), 279–298. http://dio.org/10.21608/EJABF.2022.272172.

Beikzadeh, S., Khezerlou, A., Jafari, S. M., Pilevar, Z. & Mortazavian, A. M. (2020). Seed mucilages as the functional ingredients for biodegradable films and edible coatings in the food industry, Advances in Colloid and Interface Science, 280, 102164. http://dio.org/10.1016/J.CIS.2020.102164.

Cejko, B. I., Dryl, K., Sarosiek, B., Ilgert, J., Jesiołowski, M. & Kowalski, R. K. (2022). Application of sodium alginate solution for short-term storage of different volumes of sex-reversed rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) testicular sperm. Aquaculture, 560, 738491. http://dio.org/10.1016/J.AQUACULTURE.2022.738491.

Ceylan, Z., Meral, R., Kose, Y. E. & Cavidoglu, I. (2020). Wheat germ oil nanoemulsion for oil stability of the cooked fish fillets stored at 4 °C, Journal of Food Science and Technology, 57 (5), 1798–1806. http://dio.org/10.1007/S13197-019-04213-7/TABLES/4.

Chaudhary, S. (2023). Chitosan nanoemulsion: A sustainable approach for quality preservation of fish and fishery foods. Food Control, 151, 109790. http://dio.org/10.1016/J.FOODCONT.2023.109790.

Chong, C. Y., Abu Bakar, F., Rahman, R. A., Bakar, J. & Zaman, M. Z. (2014). Biogenic amines, amino acids and microflora changes in Indian mackerel (Rastrellinger kanagurta) stored at ambient (25-29 °c) and ice temperature (0 °c). Journal of Food Science and Technology, 51 (6), 1118–1125. http://dio.org/10.1007/S13197-012-0621-3/TABLES/1.

Chuesiang, P., Ryu, V. & Siripatrawan, U. (2023). Effect of nanoemulsion to minimise undesirable odour and colour of cinnamon bark oil and to improve sensory properties of refrigerated Asian seabass fillets. International Journal of Food Science & Technology, 58 (1), 126–134. http://dio.org/10.1111/IJFS.16171.

Dadalioǧlu, I. & Evrendilek, G. A. (2004). Chemical Compositions and Antibacterial Effects of Essential Oils of Turkish Oregano (Origanum minutiflorum), Bay Laurel (Laurus nobilis), Spanish Lavender (Lavandula stoechas L.), and Fennel (Foeniculum vulgare) on Common Foodborne Pathogens. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 52 (26), 8255–8260. http://dio.org/10.1021/JF049033E.

Espinosa-Andrews, H., Morales-Hernández, N., García-Márquez, E. & Rodríguez-Rodríguez, R. (2023). Development of fish oil microcapsules by spray drying using mesquite gum and chitosan as wall materials: physicochemical properties, microstructure, and lipid hydroperoxide concentration. International Journal of Polymeric Materials 72(8), http://dio.org/10.1080/00914037.2022.2042289

Feng, X., Tjia, J. Y. Y., Zhou, Y., Liu, Q., Fu, C. & Yang, H. (2020) Effects of tocopherol nanoemulsion addition on fish sausage properties and fatty acid oxidation. LWT, 118, 108737. http://dio.org/10.1016/J.LWT.2019.108737.

Gharibzahedi, S. M. T. & Mohammadnabi, S. (2017). Effect of novel bioactive edible coatings based on jujube gum and nettle oil-loaded nanoemulsions on the shelf-life of Beluga sturgeon fillets. International Journal of Biological Macromolecules, 95, 769–777. http://dio.org/10.1016/J.IJBIOMAC.2016.11.119.



Gimmel, A., Baumgartner, K., Bäckert, S., Tschudin, A., Lang, B. & Hein, A. (2022). Effects of Storage Time and Thawing Method on Selected Nutrients in Whole Fish for Zoo Animal Nutrition. Animals,12 (20), 2847. http://dio.org/10.3390/ANI12202847.

Hajji, S., Kchaou, H., Bkhairia, I., Ben Slama-Ben Salem, R., Boufi, S., Debeaufort, F. & Nasri, M. (2021). Conception of active food packaging films based on crab chitosan and gelatin enriched with crustacean protein hydrolysates with improved functional and biological properties. Food Hydrocolloids, 116, 106639. http://dio.org/10.1016/J.FOODHYD.2021.106639.

İnanan, B. E. (2020). Fertilization rate, motility, lipid peroxidation and pH changes after chilled storage of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) eggs and spermatozoa by a RMPI medium. Aquaculture Research, 51 (1), 222–231. http://dio.org/10.1111/ARE.14368.

Jouki, M., Yazdia, F. T., Mortazavia, S. A., Koocheki, A. & Khazaei, N. (2014). Effect of quince seed mucilage edible films incorporated with oregano or thyme essential oil on shelf life extension of refrigerated rainbow trout fillets. International Journal of Food Microbiology, 174, 88–97. http://dio.org/10.1016/J.IJFOODMICRO.2014.01.001.

Kakaei, S. & Shahbazi, Y. (2016). Effect of chitosan-gelatin film incorporated with ethanolic red grape seed extract and Ziziphora clinopodioides essential oil on survival of Listeria monocytogenes and chemical, microbial and sensory properties of minced trout fillet. LWT - Food Science and Technology, 72, 432–438. http://dio.org/10.1016/J.LWT.2016.05.021.

Karimi, N., Alizadeh, A., Almasi, H. & Hanifian, S. (2020). Preparation and characterization of whey protein isolate/polydextrose-based nanocomposite film incorporated with cellulose nanofiber and L. plantarum: A new probiotic active packaging system. LWT, 121, 108978. http://dio.org/10.1016/J.LWT.2019.108978.

Kawecki, K., Stangierski, J. & Cegielska‐radziejewska, R. (2021). The Influence of Packing Methods and Storage Time of Poultry Sausages with Liquid and Microencapsulated Fish Oil Additives on Their Physicochemical, Microbial and Sensory Properties. Sensors, 21 (8), 2653. http://dio.org/10.3390/S21082653.

Khalil, S. M. I., Bulfon, C., Galeotti, M., Acutis, P. L., Altinok, I. & Kotzamanidis, C. (2023). Immune profiling of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) exposed to Lactococcus garvieae: Evidence in asymptomatic versus symptomatic or vaccinated fish. Journal of Fish Diseases, 46 (7), 731–741. http://dio.org/10.1111/JFD.13782.

Kim, J., Lee, C. M., Moon, S. Y., Jeong, Y. Il, Kim, C. S. & Lee, S. Y. (2022) Biomedical Membrane of Fish Collagen/Gellan Gum Containing Bone Graft Materials. Materials, 15 (8), 2954. http://dio.org/10.3390/MA15082954.

Kuepethkaew, S., Sangkharak, K., Benjakul, S. & Klomklao, S. (2016). Laundry detergent-stable lipase from Pacific white shrimp (Litopenaeus vannamei) hepatopancreas: Effect of extraction media and biochemical characterization. International Journal of Food Properties, 20(4). http://dio.org/10.1080/10942912.2016.1180534

Mohebi, E. & Shahbazi, Y. (2017). Application of chitosan and gelatin based active packaging films for peeled shrimp preservation: A novel functional wrapping design. LWT - Food Science and Technology, 76, 108–116. http://dio.org/10.1016/J.LWT.2016.10.062.

Mozaffarzogh, M., Misaghi, A., Shahbazi, Y. & Kamkar, A. (2020). Evaluation of probiotic carboxymethyl cellulose-sodium caseinate films and their application in extending shelf life quality of fresh trout fillets. LWT, 126, 109305. http://dio.org/10.1016/J.LWT.2020.109305.

Munda, S., Dutta, S., Haldar, S. & Lal, M. (2018). Chemical Analysis and Therapeutic Uses of Ginger (Zingiber officinale Rosc.) Essential Oil: A Review. Journal of Essential Oil Bearing Plants, 21 (4), 994–1002. http://dio.org/10.1080/0972060X.2018.1524794.

Naderi Farsani, M., Meshkini, S. & Manaffar, R. (2021). Growth performance, immune response, antioxidant capacity and disease resistance against Yersinia ruckeri in rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) as influenced through singular or combined consumption of resveratrol and two-strain probiotics. Aquaculture Nutrition, 27 (6), 2587–2599. http://dio.org/10.1111/ANU.13387.

Özogul, Y., El Abed, N. & Özogul, F. (2022). Antimicrobial effect of laurel essential oil nanoemulsion on food-borne pathogens and fish spoilage bacteria. Food Chemistry, 368, 130831. http://dio.org/10.1016/J.FOODCHEM.2021.130831.

Rodrigues, P., Ferrari, F. T., Barbosa, L. B., Righi, A., Laporta, L., Garlet, Q. I., Baldisserotto, B. & Heinzmann, B. M. (2021). Nanoemulsion boosts anesthetic activity and reduces the side effects of Nectandra grandiflora Nees essential oil in fish. Aquaculture, 545, 737146. http://dio.org/10.1016/J.AQUACULTURE.2021.737146.

Sánchez-González, L., Quintero Saavedra, J. I. & Chiralt, A. (2013). Physical properties and antilisterial activity of bioactive edible films containing Lactobacillus plantarum. Food Hydrocolloids, 33 (1), 92–98. http://dio.org/10.1016/J.FOODHYD.2013.02.011.

Segura-Campos, M. R., Ciau-Solís, N., Rosado-Rubio, G., Chel-Guerrero, L. & Betancur-Ancona, D. (2014). Chemical and functional properties of chia seed (Salvia hispanica L.) gum. International Journal of Food Science, 241053. http://dio.org/10.1155/2014/241053.

Semwal, A., Ambatipudi, K. & Navani, N. K. (2022). Development and characterization of sodium caseinate based probiotic edible film with chia mucilage as a protectant for the safe delivery of probiotics in functional bakery. Food Hydrocolloids for Health, 2, 100065. http://dio.org/10.1016/J.FHFH.2022.100065.

Sotelo-Boyás, M., Correa-Pacheco, Z., Bautista-Baños, S. & Gómez y Gómez, Y. (2017). Release study and inhibitory activity of thyme essential oil-loaded chitosan nanoparticles and nanocapsules against foodborne bacteria. International Journal of Biological Macromolecules, 103, 409–414. http://dio.org/10.1016/J.IJBIOMAC.2017.05.063.

Stangierski, J., Baranowska, H. M., Rezler, R. & Kawecki, K. (2022). The Effect of Packaging Methods, Storage Time and the Fortification of Poultry Sausages with Fish Oil and Microencapsulated Fish Oil on Their Rheological and Water-Binding Properties. Molecules, 27 (16), 5235. http://dio.org/10.3390/MOLECULES27165235.

Tang, W., Pang, S., Luo, Y., Sun, Q., Tian, Q. & Pu, C. (2022). Improved protective and controlled releasing effect of fish oil microcapsules with rice bran protein fibrils and xanthan gum as wall materials. Food & Function, 13 (8), 4734–4747. http://dio.org/10.1039/D1FO03500B.

Tsai, C. L., Perng, K., Hou, Y. C., Shen, C. J., Chen, I. N. & Chen, Y. T. (2023). Effect of species, muscle location, food processing and refrigerated storage on the fish allergens, tropomyosin and parvalbumin. Food Chemistry, 402, 134479. http://dio.org/10.1016/J.FOODCHEM.2022.134479.

Urzúa, N., Mancini, M., Lüders, C., Errecalde, C. & Prieto, G. (2022). Evaluación de la actividad depresora del mentol en trucha arcoíris (Oncorhynchus mykiss) en diferentes condiciones de pH. Revista de Investigaciones Veterinarias Del Peru, 32 (4). http://dio.org/10.15381/RIVEP.V32I4.19425.

نص كامل:



علوم غذايي و تغذيه/ زمستان 1402 / سال بیست و یکم / شماره 1                                                                                                                           Food Technology & Nutrition / Winter 2024 / Vol. 21 / No. 1

 علی مظفری

 

بررسی اثر صمغ تخم شربتی و نانوامولسیون زنجبیل بر ویژگی‏های میکروبی و شیمیایی ماهی قزل آلای رنگین کمان در طی دوران نگهداری 

 

علی مظفریa*

 

a دانشجوی دکترای عمومی دامپزشکی، دانشکده دامپزشکی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

 

 

 

 

 

 

 

 

تاریخ دریافت مقاله: 11/04/1402                        تاریخ پذیرش مقاله: 22/08/1402

DOI: 10.30495/jftn.2023.73923.11262

 

چکيده

مقدمه: امروزه با توجه به علاقه مصرف‌کنندگان به ماهی تازه نسبت به ماهی‌های منجمد، اهمیت نگهداری و عرضه ماهی تازه روز به روز بیشتر می‌شود. یکی از عوامل کلیدی در این زمینه، تعیین مدت زمان نگهداری ماهی است تا بتوان زمان مصرف آن را تعیین کرد.

مواد و روش‏ها: در این مطالعه، تأثیر پوشش خوراکی زیست فعال بر پایه صمغ تخم شربتی و نانوامولسیون اسانس زنجبیل بر ماندگاری فیله ماهی قزل آلای رنگین کمان در طی 12 روز نگهداری در یخچال مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور، فیله‌های تازه ماهی قزل آلا با چهار محلول ژلاتینی مختلف با درصدهای گوناگون از 2 تا 15 درصد آماده‏سازی و سپس، فیله‌ها در شرایط یخچالی نگهداری شدند. به جهت بررسی عملکرد این پوشش، آزمایش‏های میکروبی شامل شمارش کلی میکروبی، اندازه‏گیری اسیدهای چرب آزاد بر پایه اسید اولئیک، اندازه‏گیری بازهای فرار تام (TVN) و pH بصورت دوره ای برای همه نمونه‏ها در روز‏های 1 و6 و12 انجام شد.

یافته‏ها: طبق آزمون دانکن نمونه‏ها با یکدیگر، نتایج بررسی‏ها نشان می‏دهد در نمونه شاهد به طرز معنی‏داری (05/0P<) شمارش میکروبی از سایر نمونه‏ها بالاتر است و همچنین آزمون شمارش میکروبی نشان می‏دهد که در روز 12 نسبت به روز 6 و در روز 6 نسبت به روز 1 افزایش معنی‏داری (05/0P<) یافته است. اسیدیته چربی استخراجی در روز 12 به طرز معنی‏داری (05/0P<) نسبت به روزهای 1 و 6 افزایش یافته است. همچنین میزان آزمون TVN نشان می‏دهد که در روز 12، به طرز معنی‏داری (05/0P<) از روز 1 و روز 6 بیشتر شده است.

نتیجه‏گیری: به‌طور کلی، نتایج این تحقیق نشان می‏دهد از این ترکیبات می‏توان برای افزایش دوره ماندگاری ماهی قزل آلای رنگین کمان استفاده نمود

 

واژه‌های کلیدی: دوره ماندگاری، صمغ تخم شربتی، ماهی قزل آلای رنگین کمان، نانوامولسیون اسانس زنجبیل

 

 

* نويسنده مسئول مكاتبات                                                                                                          email: [e-mail]

 

مقدمه

ماهی قزل‌آلای رنگین کمان(Oncorhynchus mykiss) یکی از ماهیان آب شیرین مهم در صنایع غذایی است (Khalil et al., 2023). این ماهی به دلیل خواص غذایی بالا، طعم لذیذ و قیمت مناسب، در بسیاری از کشورها مورد استقبال قرار گرفته است (Naderi Farsani et al., 2021a). با این حال، یکی از چالش‌های مهم در زمینه تولید و عرضه ماهی قزل‌آلای رنگین کمان، ماندگاری پس از صید و در طول فرآیند پخت و انبارداری استCejko) (et al., 2022.

ماندگاری ماهیان پس از صید به عوامل مختلفی نظیر عملکرد انزیم‌های تجزیه‌کننده، فعالیت میکروبی، اکسیداسیون چربی‌ها و تغییرات سطح pH بستگی دارد (İnanan, 2020; Urzúa et al., 2022). در نتیجه، انجام تحقیقات جامع و پیشرفته در زمینه بهبود ماندگاری ماهیان ضروری به نظر می‌رسد.

امروزه با توجه به علاقه مصرف‌کنندگان به ماهی تازه نسبت به ماهی‌های منجمد، اهمیت نگهداری و عرضه ماهی تازه روز به روز بیشتر می‌شود. یکی از عوامل کلیدی در این زمینه، تعیین مدت زمان نگهداری ماهی است تا بتوان زمان مصرف آن را تعیین کرد. فسادپذیری بالای ماهی باعث می‌شود که صحت و ایمنی ماهی به طور مستقیم به مدت زمان نگهداری آن بستگی داشته باشد(Stangierski et al., 2022).

در مورد نگهداری ماهی تازه، اصول اساسی و روش‌های مناسب برای حفظ کیفیت و افزایش ماندگاری آن باید رعایت شود. در این راستا، عوامل مؤثر بر زندگی ماندگار ماهی شامل دما، اکسیژن، میکروب‌ها و آنزیم‌ها می‌باشند. دما مهم‌ترین عامل است که می‌تواند سرعت فساد ماهی را تحت تأثیر قرار دهد. به عنوان مثال، ماهی در دماهای بالا به سرعت خراب می‌شود و با دمای پایین‌تر می‌توان زمان نگهداری آن را افزایش داد (Kawecki et al., 2021).

با افزایش دانش در زمینه تغذیه و تکنولوژی نگهداری، روش‌هایی مانند خنک‌نگهداری، بسته‌بندی مناسب، استفاده از یخ و فریزر و کنترل استفاده از اکسیژن مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین، بهبود ماندگاری ماهی تازه از طریق استفاده از روش‌های مانند نمونه حرارتی، فرآیند سردکننده و مصرف مواد حفظ کننده میکروبی میسر استGimmel) (et al., 2022.

در روند نوآوری‌های فناورانه، تحقیقات در زمینه توسعه روش‌های پیشرفته نگهداری ماهی تازه انجام می‌شود. مثلاً تکنولوژی ترکیبی می‌تواند شامل استفاده از فرآیندهای مانند اصلاح فیزیکی و شیمیایی، استفاده از فیلتراسیون، تبرید محیطی، استفاده از گازهای ترکیبی و توسعه بسترهای بسته‌بندی پیشرفته باشد. در نتیجه اهمیت تعیین مدت زمان نگهداری ماهی تازه در جهت تعیین زمان مصرف آن نمی‌تواند نادیده گرفته شود. رعایت اصول نگهداری، استفاده از روش‌های مناسب و بهره‌گیری از تکنولوژی‌های پیشرفته می‌تواند به حفظ کیفیت و افزایش ماندگاری ماهیان تازه کمک کند(Tsai et al., 2023) .

استفاده از روش‌های مختلف پوشش خوراکی می‌تواند به عنوان یک راهکار مؤثر برای افزایش ماندگاری ماهیان در طول فرآیند پخت و انبارداری مورد استفاده قرار گیرد. پوشش خوراکی زیست فعال با استفاده از مواد طبیعی و بیولوژیکی، از جمله صمغ‌ها، یکی از روش‌های پیشرفته و نوین در این زمینه می‌باشدAboutalebzadeh et al., ) (2022; Espinosa-Andrews et al., 2023. استفاده از صمغ‌ها در نگهداری ماهی‌ها نقش مهمی در افزایش ماندگاری و حفظ کیفیت آنها ایفا می‌کند. در زیر به برخی از نقش‌های استفاده از صمغ‌ها در نگهداری ماهی‌ها اشاره شده است: استفاده از صمغ‌ها به عنوان عامل ایجاد پوشش حفاظتی بر روی سطح ماهی می‌تواند به حفظ رطوبت، کاهش اکسیژن محیطی و جلوگیری از رشد باکتری‌ها و میکروارگانیسم‌ها کمک کند. همچنین صمغ‌ها می‌توانند به عنوان عوامل ضد میکروبی و آنتی‌اکسیدانی عمل کنند و فساد میکروبی را کاهش داده و ماندگاری ماهی را افزایش دهند (Sotelo-Boyás et al., 2017).

به جهت بهبود خصوصیات حسی ماهی، صمغ‌ها می‌توانند بهبود رنگ، طعم و بافت ماهی را تحت شرایط نگهداری بهبود دهند و کیفیت حسی آن را ارتقا دهند (Hajji et al., 2021). علاوه بر نکات اشاره شده، صمغ‏ها در بهبود ویژگی‌های فیزیکی و حسی ماهی در فرآیند سردکنندگی می‏توانند نقش کلیدی داشته باشند. صمغ‌ها می‌توانند در فرآیند سردکنندگی ماهی بهبود ویژگی‌های فیزیکی ماهی مانند میزان تراکم، خروج آب و ماندگاری را

ارتقا دهند (Kuepethkaew et al., 2016).

صمغ‌ها به عنوان مواد پوشش‌دهنده در ماهیان به دلیل ویژگی‌های بیولوژیکی، حسی و ضد ‌میکروبی که دارند، مورد توجه قرار گرفته‌اند. صمغ‌های تخم شربتی یکی از صمغ‌هایی هستند که خواص منحصر به فردی در پوشش خوراکی ماهیان دارند. این صمغ توانایی رطوبت‌گیری، ماندگاری، مهار رشد میکروبی و مانع از اکسیداسیون چربی‌ها را داردAboutalebzadeh et al., 2022; ) Anwar et al., 2022; Espinosa-Andrews et al., (2023; Kim et al., 2022; Tang et al., 2022.

علاوه بر صمغ ها، نانوامولسیون‌ها نقش مهمی در پوشش خوراکی ماهی‌ها و افزایش ماندگاری آنها دارند. در زیر به برخی از نقش‌های استفاده از نانوامولسیون‌ها در پوشش خوراکی ماهی‌ها اشاره خواهد شد. اولین مزیت استفاده از نانوامولسیون‌ها بهبود ثبات و توزیع مواد فعال می‏باشد. استفاده از نانوامولسیون‌ها در پوشش خوراکی ماهی‌ها، بهبود ثبات و توزیع مواد فعال مانند اسانس‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها را فراهم می‌کندRodrigues et al., ) (2021. نانوامولسیون‌ها به عنوان پوششی محافظ بر روی ماهی‌ها عمل کرده و ماندگاری آنها را افزایش داده و اکسیداسیون چربی‌های موجود در ماهی را کاهش می‌دهند (Feng et al., 2020). همچنین نانوامولسیون‏ها می‏تواند در بهبود خصوصیات حسی ماهی نقش مهمی را ایفا نمایند. نانوامولسیون‌ها می‌توانند طعم، بو و رنگ ماهی را در پوشش خوراکی بهبود داده و کیفیت حسی آن را افزایش دهند (Ceylan et al., 2020).

نانوامولسیون‌ها می‌توانند در کنترل رشد باکتری‌ها و میکروارگانیسم‌ها نقش به سزایی رو ایفا نمایند. آنها می‌توانند به عنوان عوامل ضد میکروبی عمل کرده و رشد باکتری‌ها و میکروارگانیسم‌های مضر در ماهی را کنترل کنند (Özogul et al., 2022).

همچنین استفاده از نانوامولسیون‌ها در پوشش خوراکی ماهیان می‌تواند بهبود قابل توجهی در ماندگاری و کیفیت آنها به ارمغان آورد. نانوامولسیون‌ها به عنوان پوشش‌دهنده‌های نانوساختار، قابلیت حمل و نقل بهتر مواد فعال را دارند و می‌توانند خواص ضدمیکروبی و آنتی‌اکسیدانی را به پوشش خوراکی اضافه کنند. در این راستا استفاده از اسانس‌های گیاهی در تهیه نانوامولسیون‌ها، می‌تواند بهبود مؤثری در ماندگاری ماهیان داشته باشد (Chaudhary, 2023; Chuesiang et al., 2023).

در راستای بهبود ماندگاری فیله ماهی قزل‌آلای رنگین کمان، ترکیبی از صمغ تخم شربتی و نانوامولسیون اسانس زنجبیل به عنوان پوشش خوراکی در این مطالعه مورد بررسی قرار می‌گیرد. هدف اصلی این پژوهش، بررسی تأثیر این پوشش خوراکی زیست فعال بر ماندگاری فیله ماهی قزل‌آلای رنگین کمان است.

 

مواد و روش‏ها

-       تهیه اسانس گیاهی

مواد گياهي شامل زنجبيلZingiber officinale) (Rosceo و دانه ریحان (Salvia hispanica L.) از موسسه تحقيقات جنگل‏ها و مراتع بخش گياهان دارويي باغ گياه شناسي كرج خريداري شد. ريزوم هاي زنجبيل با آب مقطر استريل تميزشسته و به مدت يك ساعت در هواي آزاد و در سایه خشك می‏شوند تا در اثر حرارت به ترکیبات با خواص آنتی میکروبی و آنتی اکسیدانی زنجبیل آسیب وارد نشود. پوسته هاي خارجي زنجبيل‏ها با دست جدا شده و زنجبيل‏ها دوباره شسته شده و عصاره‏گيري انجام می‏گیرد. اسانس گیری ﺑﻪ روش ﺗﻘﻄﻴﺮﺑﺎ ﺑﺨﺎر داغ توسط دستگاه کلوِنجر (Schatt Duran، آلمان) انجام شد (Dadalioǧlu and Evrendilek, 2004).

 

-       استخراج موسیلاژ از تخم شربتی

دانه ریحان ابتدا در معرض آفتاب و همچنین در آون 105 درجه سانتی‏گراد خشک گردیدند تا خواص مواد موجود در آنها تثبیت و بدون تغییر (FIXED) باقی بمانند. به حدود 1000 گرم از مواد تثبیت شده مقدار کافی پترولاتوم افزوده خواهد شد تا چربی‏ها و پیگمان‏هاي محتوي خارج گردند. این مواد پس از شستشو در دماي آزمایشگاه خشک شدند. سپس باید اجازه داده شوند تا مواد خشک شده به مدت 5 ساعت در حدود 1 لیتر آب خالص خیس بخورند سپس به همراه یک لیتر آب دیگر و به مدت نیم ساعت نیز تا حد جوش حرارت داده شود. پس از آن به مدت نیم ساعت دیگر نیز سا کن نگه داشته شد تا موسیلاژ موجود آزاد گردد. مواد استخراج شده توسط یک صافی پارچه‏اي از آب جدا و سپس با هم حجم خود الکل 95 %مخلوط می‏گردید تا موسیلاژ استخراج شده بصورت رسوب درآید. محصول حاصل با روش سرد و تحت خلاء بالا (Freeze Drying) با استفاده از سانتريفوژ DynamicaVelocity 14خشک گردیدند (Beikzadeh et al., 2020).

 

-       آماده سازی نانوامولسیون‏های پوشش دهی

به منظور آماده کردن نانوامولسیون‏های O/W به مدت 5/2 دقیقه با دور rpm 12500 در دمای °C1 ± 25 هموژن شد. فاز آبی در نانوامولسیون‏ها حاوی سورفکتانت غیریونی (با نسبت توئین 80 به روغن برابر 2)، صمغ تخم شربتی (5 ، 10 و 15 درصد وزنی) و گلیسرول (15 درصد وزنی) پخش شده در یک بافر استات (mm5، pH 4/4) می‏باشد. مقدار کل فاز لیپیدی (روغن کانولا و اسانس زنجبیل) در حد ثابتی نگه داشته خواهند شد (10 درصد وزنی). فاز لیپیدی پیش از هموژنیزاسیون اولتراسوند، با مخلوط کردن روغن کانولا و زنجبیل با نسبت‏های (زنجبیل 5% و کانولا 5%) ، ( زنجبیل 2% و کانولا 8%) و (زنجبیل 5/3 % و کانولا 5/6 %) با همزن مگنت دار 30500 دور بر دقیقه فرموله می‏شود (Gharibzahedi and Mohammadnabi, 2017).

در مرحله ی بعد به منظور حذف باقيماندة ناخالصی ها، سوسپانسيون حاصل از غشای اولترافيلتراسيون مجهز به نانوفيلتر سراميکی عبور داده شد(Huang et al., 2009) به نحوی که امولسيون حاصل ذراتی در ابعاد 50-١00 نانومتر داشته باشد. پردازشگر اولتراسونیک مجهز به یک پروب sonotrode تیتانیوم استوانه ای با قطر mm13 می‏باشد. پارامترهای اولتراسونیک شامل توان اعمال اولتراسونیک (UAP) و زمان تشعشع (IT) عبارتند از: 175 وات به مدت 20 دقیقه. دمای نانوامولسیون‏ها توسط یک ترمومتر کنترل شده و با استفاده از یک حمام آب یخ تنظیم می‏شود. نانوامولسیون‏های تازه در ظرف شیشه ای پوشش داده شده با پارافیلم تا زمان آنالیز در دمای اتاق نگهداری می‏شوند. نانوامولسیون‏ها در دمای 25 درجه به منظور تولید پوشش‏های خوراکی فیله ماهی نگهداری می‏شوند. فیله‏های پوشش‏دهی شده در دمای 4 درجه به مدت 12 روز نگهداری می‏شوند تا ویژگی‏های کیفیتی کریتیکال آنها ارزیابی شود (Gharibzahedi and Mohammadnabi, 2017).

-       آماده سازی فیله ی ماهی قزل آلای رنگین کمان

ماهی قزل آلا به صورت زنده از مزرعه پرورش ماهی در اطراف شهر تهران خريداري خواهد شد و پس از سر زني، زدودن دم، باله‏ها و تخليه شكمي، مجدداً با آب شستشو داده می‏شود. فیله‏های ماهی تک تک وزن گردیده و فیله‏های باوزن 60-50 گرم جهت آزمایش انتخاب می‏شود.

 

-       روش آزمون

-       پوشش دهی نمونه‏ها

فیله‏های ماهی بطور جداگانه به مدت 2 دقیقه در محلول‏های تهیه شده غوطه ور شده و بعد از آن بمدت 2 دقیقه جهت خروج محلول اضافه روی توری استریل قرار می‏گیرد. مرحله غوطه وری و آب چکانی یکبار دیگر تکرار می‏شود. بعد از آن نمونه‏ها بمدت 15 دقیقه جهت شکل گیری پوشش نگه داشته شده و بعد هر فیله بطور جداگانه در كيسه مخصوص استوميكر استریل بسته بندی می‏گردد. و آزمونهای فیزیکوشیمیایی و میکروبی در روزهای 1 و 6 و 12 انجام می‏شود (Mohebi and Shahbazi, 2017).

 

-       اندازه‏گیری پارامترهای فیزیکوشیمیایی

-       اسیدهای چرب آزاد 

اسیدهای چرب آزاد بر پایه اسید اولئیک بیان می‏شود. 10 گرم نمونه ماهی با سولفات سدیم بدون آب (20 گرم) و کلروفرم (ml20 ) مخلوط شده و با استفاده از کاغذ صافی واتمن شماره 1 صاف می‏شود. ml10 اتانول به مخلوط فیلتر شده اضافه شده و در حضور فنول فتالئین با NaOH 01/0 نرمال تیتر می‏گردد تا رنگ صورتی کمرنگی که تا 15 ثانیه پایدار باشد ایجاد شود (Gharibzahedi and Mohammadnabi, 2017).

 

-       اندازه گیری بازهای فرار تام (TVN)

10 گرم از گوشت ماهي را همراه با 2 گرم اكسيد منيزيم و300 ميلي ليتر آب مقطر درون بالن تقطير كلدال ريخته و چند تكه سنگ جوش را هم به آن اضافه مي‏گردد تا انتقال حرارت بهتر صورت بگيرد. در يك ارلن ماير به حجم 250 میلی‏لیتر، 25 ميلي ليتر محلول اسيد بوريك 2 درصد ريخته و چند قطره معرف پروتئین روي آن ریخته می‏شود. دستگاه كلدال يا تقطير را وصل كرده و بالن حاوي نمونه را حرارت داده تا به جوش بيايد.25 دقيقه پس از به جوش آمدن، حرارت را ادامه می‏یابد. محلول تقطير شده را با اسيد سولفوريك 1/0 نرمال تيتر می‏گردد. با قرار دادن مقدار اسيد سولفوريك مصرف شده در فرمول زير مي‏توان ميزان TVN را محاسبه نمود (Gharibzahedi and Mohammadnabi, 2017).

مقدار اسيد سولفوريك مصرف شده × TVN = 1.4 (mg/100g)

 

-       آزمون شمارش میکروبی

جهت انجام شمارش کلی میکروبی از هر گروه 2 نمونه جهت آنالیز برداشته می‏شود. از هر نمونه میزان 10 گرم نمونه در شرایط استریل گرفته شده و در کیسه استریل همراه 90 میلی لیتر محلول پپتون واتر 1/0 درصد در استومکر بمدت 2 دقیقه هموژن می‏گردد. در مرحله بعد از رقت موجود رقتهای متوالی در 9 میلی لیتر محلول رقیق کننده تهیه شد. از هر رقت میزان 1 میلی لیتر با محیط پلیت کانت آگار پورپلیت تهیه کرده و بعد پلیت‏ها را بمدت 48-24 ساعت در دمای 30 درجه سانتیگراد گرمخانه گذاری نموده و با شمارش تعداد کلونی شمارش کلی را محاسبه خواهد شد (Kakaei and Shahbazi, 2016).

 

-       تجزیه و تحلیل آماری

جهت مقایسه شمارش باکتریایی از تستone-way ANOVA و تست tukey استفاده می‏گردد. اختلاف آماری کمتر از 5 درصد معنی‏دار تلقی می‏شود. جهت مقایسه خصوصیات حسی از تست غیر پارامتریک mann- whitney و تست Kruskal-Wallis استفاده می‏گردد.

 

یافته‏ها

با استفاده از نرم‏افزار SPSS نسخه 22 و آزمون آماری ANOVA (آنالیز واریانس دو طرفه) در α 05/0-، اختلاف میانگین در نمونه‏های مختلف مورد مطالعه قرار گرفت. آنالیز واریانس یک شیوه کارامد آماری برای مقایسه میانگین یک صفت کمی در سطوح یک متغیر مقوله‏ای است. با توجه به تبعيت داده‏ها از توزيع نرمال با استفاده از آزمون Kolmogrov-Smirnov ، استفاده گردید. موضوع همگني واريانس‏ها يكي از مباحثی است كه با گزارش آن خواننده را از درستي روشي كه به كار برده‏ايم، آگاه مي‏سازيم. در تحليل واريانس همگني واريانس‏ها به وسيله آماره لون بدست مي آيد. آماره لون يك مقدار F است كه بالا بودن P value مربوط به آن در ستون sig. از مقدار بحراني 05/0 بيانگر آن است كه دليلي براي ناهمگني واريانس‏ها وجود ندارد. براي انجام تحليل واريانس يك عاملي، ابتدا نرمال بودن و يكساني واريانس متغير وابسته از طريق آزمون لون مورد بررسي قرار گرفت. در مواردی که سطح معناداري مقدار محاسبه شده لون از 05/0 بزرگ‏تر است، دادهای مفروضه تساوي خطاي واريانس‏ها را زير سوال نبرده‏اند. بنابراین جهت تعیین گروه‏های معنادار با یکدیگر از آزمون تعقیبی دانکن استفاده گردید. در جدول 1 مشخصات نمونه‏ها مشخص گشته است.

 

-       آزمونpH 

نتایج بررسی‏های صورت گرفته و تحلیل واریانس دو راهه میزان pH در جدول 2 و نتایج آزمون دانکن در شکل 1 نشان داده شده است. تحلیل واریانس دو راهه مستقل نشان می‏دهد که اثرات بدست آمده برای بین گروهی (F=6.496, df=4, P=0.008)، درون گروهیF=00/0, ) (df=10, P=0.000 و تعامل مجموعF=00/0, df=14,) (P=0.000 معنادار می‏باشد. طبق آزمون دانکن نمونه 3 و 4 به طرز معنی‏داری (05/0P<) از نمونه شاهد و همچنین از نمونه 1 و نمونه 2 عملکرد بهتری دارند. نمونه 3 و 4 با هم اختلاف معنی‏دار ندارند و با بقیه اختلاف معنی‏دار (05/0P<) دارند. طبق آزمون دانکن بین نمونه روز اول با بقیه نمونه‏ها در میزان pH تفاوت معنی‏داری (05/0P<) وجود دارد. در روز 12 به طرز معنی داری از روز 1 و روز 6 pH افزایش می‏یابد. روز 1 و روز 6 با یکدیگر اختلاف معنی‏داری (05/0P<) ندارند اما هر دو با روز 12 اختلاف معنی‏دار دارند.

 

-       اسیدیته چربی استخراجی

نتایج بررسی‏های صورت گرفته و تحلیل واریانس دو راهه میزان اسیدیته چربی استخراجی در جدول 3 و نتایج آزمون دانکن در شکل 2 نشان داده شده است. تحلیل واریانس دو راهه مستقل نشان می‏دهد که اثرات بدست آمده برای بین گروهی (F=1.185, df=4, P=0.941)، درون گروهی (F=00/0, df=10, P=0.000) و تعامل مجموع (F=00/0, df=14, P=0.000) معنادار می‏باشد. طبق آزمون دانکن نمونه‏ها با یکدیگر اختلاف معنی‏داری (05/0P<) ندارند. طبق آزمون دانکن بین نمونه روز اول با بقیه نمونه‏ها نشان می‏دهد که در روز 12 اسیدیته چربی استخراجی بر حسب اسید اولئیک به طرز معنی‏داری (05/0P<) نسبت به روزهای 1 و 6 افزایش یافته است. روزهای 1 و 6 با یکدیگر اختلاف معنی‏داری (05/0P<) ندارند اما هردو با روز 12 اختلاف معنی دار دارند (شکل 2).

 

-       آزمون TVN

نتایج بررسی‏های صورت گرفته و تحلیل واریانس دو راهه میزان اسیدیته چربی استخراجی در جدول 4 و نتایج آزمون دانکن در شکل 3 نشان داده شده است. تحلیل واریانس دو راهه مستقل نشان می‏دهد که اثرات بدست آمده برای بین گروهی (F=0.939, df=4, P=0.480)، درون گروهی (F=00/0, df=10, P=0.000) و تعامل مجموع (F=00/0, df=14, P=0.000) معنادار می‏باشد. طبق آزمون دانکن نمونه‏ها با یکدیگر نشان می‏دهد نمونه 1 و 2 با شاهد اختلاف معنی‏داری (05/0P<) ندارند ولی با نمونه 3 و 4 اختلاف معنی‏دار (05/0P<) دارند. طبق آزمون دانکن بین نمونه روز اول با بقیه نمونه‏ها نشان می‏دهد که در روز 12 TVN به طرز معنی‏داری (05/0P<) از روز 1 و روز 6 بیشتر شده است. روز 1 و روز 6 با یکدیگر اختلاف معنی‏داری (05/0P<) ندارند اما هر دو با روز 12 اختلاف معنی دار دارند (شکل 3).

 

 

جدول 1- مشخصات و نام گذاری نمونه ها

Table 1- Specification and naming of samples

Ginger essential oil	The percentage of chia seed gum	Samples
0%	0%	Control
2%	5%	1
5%	5%	2
2%	15%	3
5%	15%	4

 

جدول 2- نتایج تحلیل واریانس دو راهه میزان pH براساس نمونه‏ها و ساعت آزمایش

Table 2- Results of two-way analysis of variance of pH level based on samples and test hours.

 

SS	DF	MS	F	Sig
0.741	4	0.185	6.496	0.008	Between groups
0.785	10	0.029	-	0.000	Intergroup
1.026	14	0	-	0.000	Total

 

 

Figure 1 - pH graphs.

 شکل 1 - نمودارهای میزان pH.

جدول 3- نتایج تحلیل واریانس دو راهه میزان اسیدیته چربی استخراجی براساس نمونه ‏ها و ساعت آزمایش

Table 3- Results of two-way analysis of variance of extracted fat acidity based on samples and test hours

 

SS	DF	MS	F	Sig
0.002	4	0.000	0.185	0.941	Between groups
0.024	10	0.002	-	0.000	Intergroup
0.026	14	0	-	0.000	Total

 

 

Figure 2- shows changes in the acidity of extracted fat during the first, sixth, and twelfth days.

شکل 2- بررسی تغییرات میزان اسیدیته چربی استخراجی طی روزهای اول ، ششم و دوازدهم.

 

جدول 4- نتایج تحلیل واریانس دو راهه میزان آزمون TVN براساس نمونه ‏ها و ساعت آزمایش

Table 4- Results of two-way analysis of variance of TVN test rate based on samples and test hours

 

SS	DF	MS	F	Sig
5.918	4	1.480	0.939	0.480	Between groups
15.755	10	1.576	-	0.000	Intergroup
21.674	14	0	-	0.000	Total

 

Figure 3- the changes in TVN during the first, sixth, and twelfth days.

شکل3- بررسی تغییرات میزان TVN طی روزهای اول ، ششم و دوازدهم

 

 

-       شمارش میکروبی

نتایج مربوط به شمارش کلی باکتری در تیمارهای بسته‌بندی شده با فیلم‌های تهیه شده به همراه تیمار کنترل(شاهد) در شرایط نگهداری در دمای یخچال به مدت 12روز در شکل 4 نشان داده شده است. بر اساس نتایج، شمارش باکتری در تمامی تیمارها در طول مطالعه دارای روندی افزایشی بوده است که طبق آزمون دانکن نمونه‏ها با یکدیگر نشان می‏دهد در نمونه شاهد به طرز معنی‏داری (05/0P<) شمارش میکروبی از سایر نمونه‏ها بالاتر است. نمونه‏های 1،2،3 و 4 با یکدیگر اختلاف معنی‏داری (05/0P<) ندارند اما همگی با نمونه شاهد اختلاف معنی‏دار (05/0P<) دارند. طبق آزمون دانکن در شمارش میکروبی نشان می‏دهد که در روز 12 نسبت به روز 6 و در روز 6 نسبت به روز 1 افزایش معنی‏داری (05/0P<) یافته است. هر سه زمان با یکدیگر اختلاف معنی‏دار (05/0P<) دارند.

 

بحث

می‏بایست توجه داشت که معمولا تفاوت در ﻣﻴﺰان ﭼﺮﺑﻲ ﻛﻞ در ماهی ها، ﻋﻤﺪﺗﺎً ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﻔﺎوت در ﻧﻮع ﺗﻐﺬﻳﻪ، ﻓﺼﻞ ﺻﻴﺪ، ﺟﻨﺲ، اﻧﺪازه ﻣﺎﻫﻲ و ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺤﻴﻄﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺎﻫﻲ‏های قزل‏آلای رنگین کمان ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت‏ﻫﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ روي رﺷﺪ ﻣﻴﻜﺮوﺑﻲ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺧﻮاص ﺣﺴﻲ ﻣﺤﺼﻮل ﻧﻈﻴﺮ ﻃﻌﻢ، ﺑﻮ و ﺑﺎﻓﺖ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ روي ﭘﺬﻳﺮش آن ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺸﺘﺮي ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﮕﺬارد.

کم بودن ﻣﻴﺰان اوﻟﻴﻪ ﺑﺎر ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎﻳﻲ ﻛﻞ ﺑﺮاي ﻓﻴﻠﻪﻫﺎی ماهی قزل‏آلای رنگین‏کمان، ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه‏ي ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻄﻠﻮب ﺗﻬﻴﻪ ﻓﻴﻠﻪﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و این تفاوت در ﻣﻴﺰان اوﻟﻴﻪ ﺑﺎر ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺘﻌﺪدي ﻧﻈﻴﺮ دﺳﺘﻜﺎري ﺣﻴﻦ ﺗﻬﻴﻪ ﻓﻴﻠﻪ ماهی، آﻟﻮدﮔﻲ وﺳﺎﻳﻞ ﺑﻜﺎر رﻓﺘﻪ و نیز ﺑﻬﺪاﺷﺖ اﻓﺮاد درﮔﻴﺮ در ﻛﺎر ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد.

ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺗﻌﻴﻴﻦ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﻣﻴﻜﺮوﺑﻴﻮﻟﻮژي ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ (ICMSF) ﺣﺪ ﻣﺠﺎز ﺑﺮاي ﻣﻴﺰان ﺑﺎر ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎﻳﻲ ﻛﻞ در ﻣﺎﻫﻲ ﺧﺎم را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮده و ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ در log CFU/g 7 اﺳﺖ (Chong et al., 2014).

ﻓﺴﺎد ﻣﻴﻜﺮوﺑﻲ ﻣﺎﻫﻲ و ﻣﺤﺼﻮﻻت آن ﻛﻪ در ﻳﺨﭽﺎل ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺎﻛﺘﺮﻳ‏ﻬﺎي ﺳﺮﻣﺎدوﺳﺖ ﮔﺮم ﻣﻨﻔﻲ ﻫﻮازي ﻧﻈﻴﺮ ﺳﻮدوﻣﻮﻧﺎسﻫﺎ، آﻟﺘﺮوﻣﻮﻧﺎس، ﺷﻴﻮاﻧﻼ و ﻓﻼوﻳﻮﺑﺎﻛﺘﺮﻳﻮمﻫﺎ اﻳﺠﺎد می‏شود. ﻧﻘﺶ ﺑﺎﻛﺘﺮﻳ‏‏‏‏‌ﻬﺎ در ﻓﺴﺎد ﻣﺎﻫﻲ آﻣﻴﻦ زداﻳﻲ اﺳﻴﺪﻫﺎي آﻣﻴﻨﻪ آزاد و ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﻧﻴﺘﺮوژﻧﻲ ﻓﺮار ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ، ﻛﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻛﺎﺳﺘﻦ از ارزش ﻏﺬاﻳﻲ ﻣﺎﻫﻲ، ﺑﻮ و ﻃﻌﻢ ﻧﺎﻣﻄﺒﻮﻋﻲ ﺑﻪ آن ﻣﻲدﻫﺪ.

 

 

Figure 4- the changes in microbial counts during the first, sixth and twelfth days.

شکل 4- بررسی تغییرات میزان شمارش میکروبی طی روزهای اول ، ششم و دوازدهم.

 

 

ﻃﺒﻖ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ موسیلاژ تخم شربتی ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﻓﺎﻗﺪ ﺧﻮاص ﺿﺪ ﻣﻴﻜﺮوﺑﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. ﻫﺮ ﭼﻨﺪ این ﭘﻮﺷﺶ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺤﺎﻓﻈﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻫﻮا ﻋﻤﻞ ﻛﺮده و ﺑﺪﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ از ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﺎﻛﺘﺮيﻫﺎي ﻫﻮازي ﺑﻜﺎﻫﺪ، اما ﺑﺎ اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﻮدن اﺳﺎﻧﺲزنجبیل ﺑﻪ ﭘﻮﺷﺶ ژﻻﺗﻴﻨﻲ ﻣﻲﺗﻮان ﺧﺎﺻﻴﺖ ﺿﺪ ﻣﻴﻜﺮوﺑﻲ را در این ﭘﻮﺷﺶ‏های خوراکی زیست فعال اﻳﺠﺎد ﻛﺮدMunda et al., 2018; Segura-) (Campos et al., 2014. 

این بررسی نشان داد که با استفاده از پوشش ژلاتینی حاوی موسیلاژ تخم شربتی و اسانس زنجبیل، هرچه میزان درصد موسیلاژ تخم شربتی و اسانس زنجبیل در بین تیمارهای موجود بییشتر باشد، می‏توان بیشتر از رشد باکتری‏ها در فیله‏های تازه ماهی جلوگیری کرد و ویژگی‏های حسی آن شامل بافت، بو، طعم، ظاهر، رنگ و پذیرش کلی را نیز تا حدود زیادی حفظ نمود و موجب افزایش دوره نگهداری فیله ماهی قزل آلای رنگین کمان در یخچال شد. در نمونه‏های تیمار شده با پوشش‏های خوراکی زیست فعال بر پایه صمغ تخم شربتی و نانوامولسیون اسانس زنجبیل ﺑﺎ اﻳﺠﺎد ﺧﺎﺻﻴﺖ ﺿﺪ ﻣﻴﻜﺮوﺑﻲ و آﻧﺘﻲ اﻛﺴﻴﺪاﻧﻲ و ﻧﻴﺰ اﻳﺠﺎد ﻻﻳﻪ ﻣﺤﺎﻓﻆ در ﺑﺮاﺑﺮ اﻛﺴﻴﮋن ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ دوره ﻧﮕﻬﺪاري و ﺣﻔﻆ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻓﻴﻠﻪ‏ﻫﺎ ﺷﺪ. ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي داراي ﭘﻮﺷﺶ نیز در روز 12 پایان دوره نگهداری در یخچال فاقد شرایط لازم برای مصرف بود، ولی شرایطی به مراتب بهتر در مقایسه با نمونه شاهد داشتند.

در نتیجه ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از این پوشش‏های خوراکی زیست فعال ﻣﻲﺗﻮان از رﺷﺪ ﺑﺎﻛﺘﺮيﻫﺎ در ﻓﻴﻠﻪﻫﺎي ﺗﺎزه ﻣﺎﻫﻲ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻛﺮده و وﻳﮋﮔﻲ‏ﻫﺎي ﺣﺴﻲ آن ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺎﻓﺖ، ﺑﻮ، رﻧﮓ و ﭘﺬﻳﺮش ﻛﻠﻲ را ﻧﻴﺰ ﺗﺎ ﺣﺪود زﻳﺎدي ﺣﻔﻆ ﻛﺮد. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ استفاده از پوشش خوراکی زیست فعال بر پایه صمغ تخم شربتی و نانوامولسیون اسانس زنجبیل ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﭘﻮﺷﺶ ﻓﻌﺎﻟﻲ را اﻳﺠﺎد ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﺤﺎﻓﻆ ﺑﺮاي ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻏﺬاﻳﻲ ﺗﺎزه ﺑﻜﺎر ﻣ ﻲرود. پس از انجام آزمایشات، نتایج آزمایشات بدست آمده بدین شرح می‏باشد:

بر طبق پژوهش و بررسی‌های انجام شده، باکتری‌های پروبیوتیک به علت تولید اسیدلاکتیک، اسید پروپیونیک، اسید استیک و اسید بوتیریک، pH محیط را کاهش می‌دهند که یکی از روش‌های مهار رشد و کنترل عوامل بیماری‌زا (طیف وسیعی از باکتری‌های گرم مثبت و منفی) و مولد فساد در محصولات غذایی است. علاوه بر این، باکتری‌های پروبیوتیک توانایی تولید باکتریوسین و پراکسید هیدروژن می‌باشند که در افزایش میزان مدت زمان ماندگاری مواد غذایی بسیار مؤثرند.

نتایج تحلیل واریانس دو راهه برای میزان pH نشان می‌دهد که تأثیر معناداری از جانب نمونه‌ها و ساعت‌های آزمایش بر میزان pH وجود دارد. طبق آزمون دانکن، نمونه‌ها اختلافات معناداری در میزان pH دارند. به طور خاص، نمونه‌های 3 و 4 از نمونه‌های کنترل و نمونه‌های 1 و 2 با عملکرد بهتری معنی دار هستند. همچنین، در روز 12 میزان pH افزایش یافته و از روز 1 و روز 6 متمایز شده است. این نتایج نشان می‌دهد که زمان و نوع نمونه‌ها تأثیر گذار بر میزان pH است.

تحلیل واریانس برای اسیدیته چربی استخراجی نشان می‌دهد که تأثیر معناداری از جانب ساعت‌های آزمایش بر میزان اسیدیته چربی وجود دارد. اما نمونه‌ها تفاوت معناداری ندارند. این نتایج نشان می‌دهد که تغییرات در اسیدیته چربی استخراجی به مرور زمان رخ می‌دهد و نوع نمونه‌ها تأثیر معناداری ندارد. 

نتایج تحلیل واریانس آزمون TVN نشان می‌دهد که تأثیر معناداری از جانب ساعت‌های آزمایش بر میزان TVN وجود دارد. طبق آزمون دانکن، نمونه‌ها اختلاف معناداری در میزان TVN دارند، به ویژه نمونه‌های 1 و 2 از نمونه‌های 3 و 4 متفاوت هستند. همچنین، در روز 12 میزان TVN از روز 1 و روز 6 بیشتر است. این نتایج نشان می‌دهند که زمان تأثیر گذارترین عامل بر میزان TVN است. مواد ازته فرار در محصولات غذایی تازه نگهداری شده در دمای یخچال در یک زمان طولانی در اثر تجزیه مولکول‌های پروتئینی و غیرپروتئینی به وجود می‌آیند که این تجزیه ممکن است در اثر فعالیت میکروارگانیسم‌های مولد فساد یا فعالیت آنزیم‌های پروتئولیتیک باشد. این آنزیم‌ها موجب تجزیه و شکسته شدن ترکیبات پروتئینی و غیرپروتئینی گوشت می‌شوند و نتیجه‏ی این فعل و انفعالات تولید و آزاد شدن مقادیر آمونیاک و آمین‌های نوع اول، دوم و سوم در گوشت می‌‌باشد(Jouki et al., 2014).

تحلیل واریانس برای شمارش میکروبی نشان می‌دهد که تأثیر معناداری از جانب نمونه‌ها و ساعت‌های آزمایش بر تعداد میکروب‌ها وجود دارد. طبق آزمون دانکن، نمونه‌های کنترل از نمونه‌های دیگر تفاوت معناداری در تعداد میکروب‌ها دارند. نمونه‌های 1، 2، 3 و 4 تفاوت معناداری با نمونه کنترل دارند. همچنین، تغییرات معناداری در تعداد میکروب‌ها در طول زمان (روز 1، روز 6 و روز 12) وجود دارد. این نتایج نشان می‌دهد که نوع نمونه‌ها و زمان تأثیر گذار بر تعداد میکروب‌ها هستند.

به‏طور کلی، نتایج این مطالعه نشان می‌دهند که تغییرات معناداری در میزان pH، اسیدیته چربی استخراجی، آزمون TVN، و شمارش میکروبی در نمونه‌های مختلف و در طول زمان رخ می‌دهد. عواملی مانند پیوندهای مستحکم بین باکتری، ماترکس فیلم و مقاومت در برابر تغییرات نامناسب مثل شرایط فیزیکی-شیمیایی و... در زمان نگهداری فیلم‌های خوراکی بر بقای باکتری‌های پروبیوتیک مؤثرند. بر طبق نتایج مشخص شد بیشترین میزان بقاء باکتری‌ها در ارتباط با نمونه 4 گزارش شد که پس از آن نمونه 2 و 3 قرار دارند که به طور کلی می‌توان گفت میزان بقاء و ماندگاری درصد بالای فیلم‏ها به صورت معنی‌داری بیشتر از نمونه بدون فیلم است. که با مطالعه‌ای مطابقت دارد که در این مطالعه نیز که در زمان نگهداری بستنی سین بیوتیک بررسی شده بود، میزان بقاء و ماندگاری لاکتوباسیل‏ها به صورت معنی‌داری بیشتر از نمونه بدون فیلم گزارش گردید. کمتر بودن میزان بقاء می‌تواند به مواردی مانند حساسیت بیشتر آن به کاهش مواد مغذی، فعالیت آبی، میزان اکسیژن و دمای نگهداری ارتباط داد(Sánchez-González et al., 2013). همچنین بر اساس نتایج مشخص شد بین زنده‌مانی پروبیوتیک‌ها و زمان نگهداری همبستگی منفی وجود داشت (05/0 > P) که با مطالعه‌ای توسط مظفرذوق و همکاران (2020) و سموال و همکاران (2022) مطابقت داردMozaffarzogh) (et al., 2020; Semwal et al., 2022. 

بر همین اساس در برخی مطالعات اثر ضدمیکروبی بسته‌بندی‌های خوراکی حاوی باکتری‌های پروبیوتیک مورد بررسی قرار گرفته و اثبات شده‌اند. به عنوان مثال در در مطالعات مختلفی مانند مطالعه‌ی کریمی و همکاران (2020) اثر ضدمیکروبی پروبیوتیک‌ها در بسته‌بندی‌های خوراکی علیه باکتری استافیلوکوکوس اورئوس مشخص گردیده است. طبق نتایج در این مطالعه بیان گردید فیلم خوراکی نانوکامپوزیت پروبیوتیکی مبتنی بر نانوالیاف سلولز (CNF) و ایزوله پروتئین آب پنیر حاوی پلی دکستروز (WPI) حاوی لاکتوباسیلوس پلانتاروم با توجه به هاله‏های مهاری علیه باکتری مانند استافیلوکوکوس اورئوس می‌تواند در سیستم بسته‌بندی مواد غذایی زیست فعال استفاده شود(Karimi et al., 2020) .

باکتری‌های مولد اسیدلاکتیک یکی از رایج‌ترین باکتری‌های موجود در فیله ماهی قزل‌آلا تازه در حین نگهداری طولانی مدت در دمای یخچال می‌‌باشد نتایج این مطالعه با نتایج مطالعه‌ای توسط مظفرذوق و همکاران (2020) مطابقت دارد(Mozaffarzogh et al., 2020). بر طبق یافته‌ها مشخص شد فیلم‌های مورد بررسی باعث تاخیر در رشد میکروبی فیله‌ها در مقایسه با شاهد در پایان دوره نگهداری شدند و زمان ماندگاری را به حداقل 2 هفته افزایش دادند (Mozaffarzogh et al., 2020).

 

نتیجه گیری

مطالعه حاضر به منظور بررسی تاثیر پوشش خوراکی زیست فعال بر پایه صمغ تخم شربتی و نانوامولسیون اسانس زنجبیل بر ماندگاری فیله ماهی قزل آلای رنگین کمان در طی مدت زمان 12 روز نگهداری در یخچال طراحی و انجام شد. این بررسی نشان داد که با استفاده از پوشش ژلاتینی حاوی موسیلاژ تخم شربتی و اسانس زنجبیل، هرچه میزان درصد موسیلاژ تخم شربتی و اسانس زنجبیل در بین نمونه ‏های موجود بییشتر باشد، می‏توان بیشتر از رشد باکتری‏ها در فیله‏های تازه ماهی جلوگیری و موجب افزایش دوره نگهداری فیله ماهی قزل آلای رنگین کمان در یخچال شد. اما در نمونه‏های نمونه  شده با پوشش‏های خوراکی زیست‏فعال بر پایه صمغ تخم شربتی و نانوامولسیون اسانس زنجبیل ﺑﺎ اﻳﺠﺎد ﺧﺎﺻﻴﺖ ﺿﺪ ﻣﻴﻜﺮوﺑﻲ و آﻧﺘﻲ اﻛﺴﻴﺪاﻧﻲ و ﻧﻴﺰ اﻳﺠﺎد ﻻﻳﻪ ﻣﺤﺎﻓﻆ در ﺑﺮاﺑﺮ اﻛﺴﻴﮋن ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ دوره ﻧﮕﻬﺪاري و ﺣﻔﻆ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻓﻴﻠﻪ‏ﻫﺎ ﺷﺪ. ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي داراي ﭘﻮﺷﺶ نیز در روز 12 پایان دوره نگهداری در یخچال فاقد شرایط لازم برای مصرف بود، ولی شرایطی به مراتب بهتر در مقایسه با نمونه شاهد داشتند. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ استفاده از پوشش خوراکی زیست فعال بر پایه صمغ تخم شربتی و نانوامولسیون اسانس زنجبیل ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﭘﻮﺷﺶ ﻓﻌﺎﻟﻲ را اﻳﺠﺎد ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﺤﺎﻓﻆ ﺑﺮاي ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻏﺬاﻳﻲ ﺗﺎزه ﺑﻜﺎر ﻣﻲرود. در ادامه برای گسترش تحقیقات در این زمینه، انجام آزمایش‏ها با محلول‏های ژلاتینی پوشش دهی حاوی درصد‏های مختلف دیگری از نانوامولسیون اسانس زنجبیل و موسیلاژ تخم ریحان و همچنین انجام آزمون‏ها در تعداد روز‏های بیشتری در طول مدت زمان نگهداری فیله‏های ماهی قزل آلای رنگین کمان و انجام آزمایشات تکمیلی مانند آزمون حسی ، رنگ و بافت پیشنهاد می‏گردد.   

 

منابع

Aboutalebzadeh, S., Esmaeilzadeh-Kenari, R. & Jafarpour, A. (2022a). Nano-encapsulation of sweet basil essential oil based on native gums and its application in controlling the oxidative stability of Kilka fish oil. Journal of Food Measurement and Characterization, 16 (3), 2386–2399. http://dio.org/10.1007/S11694-022-01332-2

Anwar, D. A., Eid, H. R. & Rashad, S. (2022). Impact of Xanthan Gum Incorporated with Black Tea Extract as Edible Coating for Shelf Life Extension and Quality Maintenance of Zander Fish Fillets (Sander lucioperca). Egyptian Journal of Aquatic Biology and Fisheries, 26 (6), 279–298. http://dio.org/10.21608/EJABF.2022.272172.

Beikzadeh, S., Khezerlou, A., Jafari, S. M., Pilevar, Z. & Mortazavian, A. M. (2020). Seed mucilages as the functional ingredients for biodegradable films and edible coatings in the food industry, Advances in Colloid and Interface Science, 280, 102164. http://dio.org/10.1016/J.CIS.2020.102164.

Cejko, B. I., Dryl, K., Sarosiek, B., Ilgert, J., Jesiołowski, M. & Kowalski, R. K. (2022). Application of sodium alginate solution for short-term storage of different volumes of sex-reversed rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) testicular sperm. Aquaculture, 560, 738491. http://dio.org/10.1016/J.AQUACULTURE.2022.738491.

Ceylan, Z., Meral, R., Kose, Y. E. & Cavidoglu, I. (2020). Wheat germ oil nanoemulsion for oil stability of the cooked fish fillets stored at 4 °C, Journal of Food Science and Technology, 57 (5), 1798–1806. http://dio.org/10.1007/S13197-019-04213-7/TABLES/4.

Chaudhary, S. (2023). Chitosan nanoemulsion: A sustainable approach for quality preservation of fish and fishery foods. Food Control, 151, 109790. http://dio.org/10.1016/J.FOODCONT.2023.109790.

Chong, C. Y., Abu Bakar, F., Rahman, R. A., Bakar, J. & Zaman, M. Z. (2014). Biogenic amines, amino acids and microflora changes in Indian mackerel (Rastrellinger kanagurta) stored at ambient (25-29 °c) and ice temperature (0 °c). Journal of Food Science and Technology, 51 (6), 1118–1125. http://dio.org/10.1007/S13197-012-0621-3/TABLES/1.

Chuesiang, P., Ryu, V. & Siripatrawan, U. (2023). Effect of nanoemulsion to minimise undesirable odour and colour of cinnamon bark oil and to improve sensory properties of refrigerated Asian seabass fillets. International Journal of Food Science & Technology, 58 (1), 126–134. http://dio.org/10.1111/IJFS.16171.

Dadalioǧlu, I. & Evrendilek, G. A. (2004). Chemical Compositions and Antibacterial Effects of Essential Oils of Turkish Oregano (Origanum minutiflorum), Bay Laurel (Laurus nobilis), Spanish Lavender (Lavandula stoechas L.), and Fennel (Foeniculum vulgare) on Common Foodborne Pathogens. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 52 (26), 8255–8260. http://dio.org/10.1021/JF049033E.

Espinosa-Andrews, H., Morales-Hernández, N., García-Márquez, E. & Rodríguez-Rodríguez, R. (2023). Development of fish oil microcapsules by spray drying using mesquite gum and chitosan as wall materials: physicochemical properties, microstructure, and lipid hydroperoxide concentration. International Journal of Polymeric Materials 72(8), http://dio.org/10.1080/00914037.2022.2042289

Feng, X., Tjia, J. Y. Y., Zhou, Y., Liu, Q., Fu, C. & Yang, H. (2020) Effects of tocopherol nanoemulsion addition on fish sausage properties and fatty acid oxidation. LWT, 118, 108737. http://dio.org/10.1016/J.LWT.2019.108737.

Gharibzahedi, S. M. T. & Mohammadnabi, S. (2017). Effect of novel bioactive edible coatings based on jujube gum and nettle oil-loaded nanoemulsions on the shelf-life of Beluga sturgeon fillets. International Journal of Biological Macromolecules, 95, 769–777. http://dio.org/10.1016/J.IJBIOMAC.2016.11.119.

 

Gimmel, A., Baumgartner, K., Bäckert, S., Tschudin, A., Lang, B. & Hein, A. (2022). Effects of Storage Time and Thawing Method on Selected Nutrients in Whole Fish for Zoo Animal Nutrition. Animals,12 (20), 2847. http://dio.org/10.3390/ANI12202847.

Hajji, S., Kchaou, H., Bkhairia, I., Ben Slama-Ben Salem, R., Boufi, S., Debeaufort, F. & Nasri, M. (2021). Conception of active food packaging films based on crab chitosan and gelatin enriched with crustacean protein hydrolysates with improved functional and biological properties. Food Hydrocolloids, 116, 106639. http://dio.org/10.1016/J.FOODHYD.2021.106639.

İnanan, B. E. (2020). Fertilization rate, motility, lipid peroxidation and pH changes after chilled storage of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) eggs and spermatozoa by a RMPI medium. Aquaculture Research, 51 (1), 222–231. http://dio.org/10.1111/ARE.14368.

Jouki, M., Yazdia, F. T., Mortazavia, S. A., Koocheki, A. & Khazaei, N. (2014). Effect of quince seed mucilage edible films incorporated with oregano or thyme essential oil on shelf life extension of refrigerated rainbow trout fillets. International Journal of Food Microbiology, 174, 88–97. http://dio.org/10.1016/J.IJFOODMICRO.2014.01.001.

Kakaei, S. & Shahbazi, Y. (2016). Effect of chitosan-gelatin film incorporated with ethanolic red grape seed extract and Ziziphora clinopodioides essential oil on survival of Listeria monocytogenes and chemical, microbial and sensory properties of minced trout fillet. LWT - Food Science and Technology, 72, 432–438. http://dio.org/10.1016/J.LWT.2016.05.021.

Karimi, N., Alizadeh, A., Almasi, H. & Hanifian, S. (2020). Preparation and characterization of whey protein isolate/polydextrose-based nanocomposite film incorporated with cellulose nanofiber and L. plantarum: A new probiotic active packaging system. LWT, 121, 108978. http://dio.org/10.1016/J.LWT.2019.108978.

Kawecki, K., Stangierski, J. & Cegielska‐radziejewska, R. (2021). The Influence of Packing Methods and Storage Time of Poultry Sausages with Liquid and Microencapsulated Fish Oil Additives on Their Physicochemical, Microbial and Sensory Properties. Sensors, 21 (8), 2653. http://dio.org/10.3390/S21082653.

Khalil, S. M. I., Bulfon, C., Galeotti, M., Acutis, P. L., Altinok, I. & Kotzamanidis, C. (2023). Immune profiling of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) exposed to Lactococcus garvieae: Evidence in asymptomatic versus symptomatic or vaccinated fish. Journal of Fish Diseases, 46 (7), 731–741. http://dio.org/10.1111/JFD.13782.

Kim, J., Lee, C. M., Moon, S. Y., Jeong, Y. Il, Kim, C. S. & Lee, S. Y. (2022) Biomedical Membrane of Fish Collagen/Gellan Gum Containing Bone Graft Materials. Materials, 15 (8), 2954. http://dio.org/10.3390/MA15082954.

Kuepethkaew, S., Sangkharak, K., Benjakul, S. & Klomklao, S. (2016). Laundry detergent-stable lipase from Pacific white shrimp (Litopenaeus vannamei) hepatopancreas: Effect of extraction media and biochemical characterization. International Journal of Food Properties, 20(4). http://dio.org/10.1080/10942912.2016.1180534

Mohebi, E. & Shahbazi, Y. (2017). Application of chitosan and gelatin based active packaging films for peeled shrimp preservation: A novel functional wrapping design. LWT - Food Science and Technology, 76, 108–116. http://dio.org/10.1016/J.LWT.2016.10.062.

Mozaffarzogh, M., Misaghi, A., Shahbazi, Y. & Kamkar, A. (2020). Evaluation of probiotic carboxymethyl cellulose-sodium caseinate films and their application in extending shelf life quality of fresh trout fillets. LWT, 126, 109305. http://dio.org/10.1016/J.LWT.2020.109305.

Munda, S., Dutta, S., Haldar, S. & Lal, M. (2018). Chemical Analysis and Therapeutic Uses of Ginger (Zingiber officinale Rosc.) Essential Oil: A Review. Journal of Essential Oil Bearing Plants, 21 (4), 994–1002. http://dio.org/10.1080/0972060X.2018.1524794.

Naderi Farsani, M., Meshkini, S. & Manaffar, R. (2021). Growth performance, immune response, antioxidant capacity and disease resistance against Yersinia ruckeri in rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) as influenced through singular or combined consumption of resveratrol and two-strain probiotics. Aquaculture Nutrition, 27 (6), 2587–2599. http://dio.org/10.1111/ANU.13387.

Özogul, Y., El Abed, N. & Özogul, F. (2022). Antimicrobial effect of laurel essential oil nanoemulsion on food-borne pathogens and fish spoilage bacteria. Food Chemistry, 368, 130831. http://dio.org/10.1016/J.FOODCHEM.2021.130831.

Rodrigues, P., Ferrari, F. T., Barbosa, L. B., Righi, A., Laporta, L., Garlet, Q. I., Baldisserotto, B. & Heinzmann, B. M. (2021). Nanoemulsion boosts anesthetic activity and reduces the side effects of Nectandra grandiflora Nees essential oil in fish. Aquaculture, 545, 737146. http://dio.org/10.1016/J.AQUACULTURE.2021.737146.

Sánchez-González, L., Quintero Saavedra, J. I. & Chiralt, A. (2013). Physical properties and antilisterial activity of bioactive edible films containing Lactobacillus plantarum. Food Hydrocolloids, 33 (1), 92–98. http://dio.org/10.1016/J.FOODHYD.2013.02.011.

Segura-Campos, M. R., Ciau-Solís, N., Rosado-Rubio, G., Chel-Guerrero, L. & Betancur-Ancona, D. (2014). Chemical and functional properties of chia seed (Salvia hispanica L.) gum. International Journal of Food Science, 241053. http://dio.org/10.1155/2014/241053.

Semwal, A., Ambatipudi, K. & Navani, N. K. (2022). Development and characterization of sodium caseinate based probiotic edible film with chia mucilage as a protectant for the safe delivery of probiotics in functional bakery. Food Hydrocolloids for Health, 2, 100065. http://dio.org/10.1016/J.FHFH.2022.100065.

Sotelo-Boyás, M., Correa-Pacheco, Z., Bautista-Baños, S. & Gómez y Gómez, Y. (2017). Release study and inhibitory activity of thyme essential oil-loaded chitosan nanoparticles and nanocapsules against foodborne bacteria. International Journal of Biological Macromolecules, 103, 409–414. http://dio.org/10.1016/J.IJBIOMAC.2017.05.063.

Stangierski, J., Baranowska, H. M., Rezler, R. & Kawecki, K. (2022). The Effect of Packaging Methods, Storage Time and the Fortification of Poultry Sausages with Fish Oil and Microencapsulated Fish Oil on Their Rheological and Water-Binding Properties. Molecules, 27 (16), 5235. http://dio.org/10.3390/MOLECULES27165235.

Tang, W., Pang, S., Luo, Y., Sun, Q., Tian, Q. & Pu, C. (2022). Improved protective and controlled releasing effect of fish oil microcapsules with rice bran protein fibrils and xanthan gum as wall materials. Food & Function, 13 (8), 4734–4747. http://dio.org/10.1039/D1FO03500B.

Tsai, C. L., Perng, K., Hou, Y. C., Shen, C. J., Chen, I. N. & Chen, Y. T. (2023). Effect of species, muscle location, food processing and refrigerated storage on the fish allergens, tropomyosin and parvalbumin. Food Chemistry, 402, 134479. http://dio.org/10.1016/J.FOODCHEM.2022.134479.

Urzúa, N., Mancini, M., Lüders, C., Errecalde, C. & Prieto, G. (2022). Evaluación de la actividad depresora del mentol en trucha arcoíris (Oncorhynchus mykiss) en diferentes condiciones de pH. Revista de Investigaciones Veterinarias Del Peru, 32 (4). http://dio.org/10.15381/RIVEP.V32I4.19425.

 

 

 

 

‏

 

 

 

117