سمیت تنفسی و اثر کشندگی اسانس گیاه سدابی Haplophyllum A. Juss (Rutaceae) روی حشرات کامل شپشه آرد Tribolium castaneum Herbst و شپشه برنج L. Sitophilus oryzae

الموضوعات :

راحیل اسدی ¹ (گروه گیاهپزشکی. دانشکده کشاورزی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت. مرودشت. ایران)

تاريخ الإرسال : 23 الجمعة , جمادى الثانية, 1445 تاريخ التأكيد : 07 الجمعة , رجب, 1445 تاريخ الإصدار : 07 الأربعاء , صفر, 1445

الکلمات المفتاحية: Haplophyllum tuberculatum, نیمه عمر اسانس, حشرات محصولات انباری, دورکنندگی, سمیت تنفسی,

ملخص المقالة :

اثر سمیت تنفسی گیاه سدابی Haplophyllum tuberculatum A. Juss (Rutaceae) روی حشرات کامل شپشه آرد Tribolium castaneum Herbst و شپشه برنج L. Sitophilus oryzae بررسی شد. آزمایشها در دمای 1±27 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±60 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. اسانس از برگ و گل گیاه سدابی توسط دستگاه اسانس‌گیر شیشه‌ای مدل cleavenger استخراج شد. نتایج حاصل از آزمایشات نشان داد که این اسانس روی حشرات کامل شپشه آرد و شپشه برنج سمیت تنفسی بالایی دارد. مرگ و میر حشرات کامل 1-7 روزه در هر دو حشره با افزایش غلظت و مدت زمان اسانس‌دهی افزایش یافت. حشرات کامل شپشه برنج در مقایسه با شپشه آرد حساسیت بیشتری به سمیت تنفسی اسانس از خود بروز دادند. میزان LC50 اسانس سدابی پس از 24 ساعت اسانس‌دهی برای حشرات کامل شپشه برنج 9/14 ( μl.L-1) میکرولیتر بر لیتر هوا بود. میزان این شاخص برای حشرات کامل شپشه آرد 11/23( μl.L-1) میکرولیتر بر لیتر هوا بود. نتایج این بررسی نشان داد که اسانس گیاه سدابی منبع بیولوژیک مؤثری است که می‌تواند برای حفاظت غلات انبار شده از آلودگی توسط شپشه برنج و شپشه آرد بکار برده شود.