مطالعه اثرات میکروارگانیسم‌های همزیست بر رشد، درصد و ترکیبات شیمیایی اسانس گیاه دارویی بادرنجبویه (Melissa officinalis L.) تحت تنش خشکی

الموضوعات : پژوهش های به زراعی

ابراهیم اسحقی ¹ , هرمز فلاح ² , مژگان نیک نژاد ³ , داوود براری تاری ⁴

1 - گروه میکروبیولوژی،دانشکده علوم پایه،دانشگاه ازاد قم،قم،ایران
2 - گروه زراعت، واحد آیت الله آملی، دانشگاه آزاد اسلامی، آمل، ایران
3 - دانشجوی کارشناسی ارشد زبان انگلیسی
4 - گروه زراعت، واحد آیت الله آملی، دانشگاه آزاد اسلامی، آمل، ایران

تاريخ الإرسال : 10 الأربعاء , جمادى الثانية, 1446 تاريخ التأكيد : 06 الخميس , رمضان, 1446 تاريخ الإصدار : 13 الخميس , رمضان, 1446

الکلمات المفتاحية: آزوسپیریلوم, اسانس, بادرنجبویه, تنش خشکی, مایکوریزا,

ملخص المقالة :

به منظور مطالعه اثرات کاربرد میکروارگانیسم‌های همزیست بر صفات رشدی، محتوای اسانس و ترکیبات شیمیایی اسانس گیاه دارویی بادرنجبویه (Melissa officinalis L.) تحت تنش خشکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار طی سال 1400 اجرا گردید. تنش خشکی در دو سطح (100 و 50 درصد ظرفیت زراعی) به عنوان عامل اول و تلقیح بذر با میکروارگانیسم‌های همزیست در چهار سطح (بدون تلقیح، تلقیح با باکتری Azospirillum brasilense، تلقیح با قارچ Glomus mosseae و تلقیح با A. brasilense+ G. mosseae) به عنوان عامل دوم در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که تنش خشکی موجب کاهش ارتفاع بوته، تعداد برگ در بوته، غلظت رنگیزه‌های فتوسنتزی و افزایش درصد اسانس گردید. تلقیح میکروارگانیسم‌های همزیست در شرایط عدم تنش تغییر معنی‌داری در محتوای رنگیزه‌های فتوسنتزی ایجاد نکرد در حالی¬که موجب بهبود ارتفاع و تعداد برگ در بوته گردید. کاربرد هر یک از میکروارگانیسم‌های همزیست به صورت جداگانه و یا ترکیبی موجب افزایش معنی‌دار ارتفاع بوته، تعداد برگ در بوته و محتوای رنگیزه‌های فتوسنتزی در گیاهان تحت تنش خشکی شد. به هر حال، تلقیح همزمان میکروارگانیسم‌های همزیست (باکتری + قارچ) موجب حصول بیشترین ارتفاع بوته، تعداد برگ در بوته، محتوای رنگیزه‌های فتوسنتزی و درصد اسانس تحت هر دو شرایط تنش و عدم تنش گردید. با توجه به یافته‌های حاصل از پژوهش حاضر، استفاده همزمان از باکتری محرک رشد و قارچ مایکوریزا می‌تواند به افزایش رشد، بهبود محتوای رنگیزه‌های فتوسنتزی و افزایش درصد اسانس گیاه دارویی بادرنجبویه تحت تنش خشکی کمک نماید.