باغ

دسترسی آزاد مقاله

1 - ارزیابی مؤلفه‌های باغ‌های شفابخش ایرانی با تأکیدبر حضورپذیری سالمندان جوان در دوران پاندمی کووید-19 از دیدگاه خبرگان و مخاطبان سالمند محیطی (مطالعه موردی: باغ‌‌‌های تاریخی شهر شیراز)
محمّدعلی رحیمی نگار فتوحی

پژوهش‌های انجام گرفته در دوران همه‌گیری کووید-19حاکی از آن می‌باشند که قرار گرفتن در معرض طبیعت در کاهش استرس، بهزیستی ذهنی-عاطفی و به‌عبارتی کلی‌تر در بهبود عملکرد روان‌شناختی افراد مؤثر تلقی می‌گردند. به‌عبارتی دیگر، اشخاصی که در طول دوران همه‌گیری در معرض فضاهای سبز چکیده کامل

پژوهش‌های انجام گرفته در دوران همه‌گیری کووید-19حاکی از آن می‌باشند که قرار گرفتن در معرض طبیعت در کاهش استرس، بهزیستی ذهنی-عاطفی و به‌عبارتی کلی‌تر در بهبود عملکرد روان‌شناختی افراد مؤثر تلقی می‌گردند. به‌عبارتی دیگر، اشخاصی که در طول دوران همه‌گیری در معرض فضاهای سبز باز بوده‌اند، عملکرد روانی بهتری نسبت به سایرین داشته‌اند. سالمندان جوان که گروه خاصی از جامعه می‌باشند نیز از این مقوله جدا نبوده و بیش از سایر گروه‌های جامعه دچار مشکلات ناشی از قرنطینه شدن و جدایی از سایر افراد بوده‌اند. از جهتی دیگر، باغ‌های تاریخی ایرانی جزئی از هویت فرهنگی-تاریخی مردم محسوب می‌گردند و باتوجه به مشکلات ایجاد شده در این دوران می‌توان از آن‌ها به‌عنوان مکانی در حضورپذیری سالمندان جوان بهره برد تا بدین ترتیب بتوان در برقراری آرامش آنان گامی مؤثر برداشت. هدف از انجام مقاله حاضر، مطرح نمودن ارزیابی میان نظرات سالمندان جوان و خبرگان پیرامون ابعاد حضورپذیری سالمندان جوان در محیط‌های شهری می‌باشد. بنابراین، در ابتدا از طریق روش دلفی فازی، مؤلفه‌های مؤثر در حضورپذیری سالمندان در سه بعد کالبدی، معنایی و اجتماعی در باغ‌های شفابخش ایرانی انتخاب گردیده و سپس با استفاده از روش ای‌اچ‌پی به ارزیابی میان آن‌ها پرداخته شد. نتایج حاکی از این می‌باشند که میان دیدگاه‌های این دو گروه مذکور از مؤلفه‌های حضورپذیری سالمندان جوان، تفاوت‌هایی وجود دارند. خبرگان به ترتیب، «مؤلفه‌های بعد کالبدی، مؤلفه‌های بعد معنایی و سپس مؤلفه‌های بعد اجتماعی» را در حضورپذیری سالمندان جوان به باغ‌های ایرانی (در دوران پاندمی ویروس کووید-19) مؤثر می‌دانند. این در حالی است که سالمندان محیطی به ترتیب، «مؤلفه‌های بعد معنايي، مؤلفه‌های اجتماعي و سپس مؤلفه‌های بعد کالبدی را در حضورپذیری» تأثیرگذار دانسته‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - آب‌نماها در کوشک باغ های اندلس از الزهراء تا الحمراء
عفیفه خدنگی عبدالرحیم قنوات

آب در معماری میتواند علاوه بر رفع ضروتها و نیازها اهمیت تزیینی داشته باشد و به زیباسازی و تکمیل عناصر بنا کمک کند. در کوشک باغهای اندلس آب یکی از مهم ترین عناصر تزیینی بنا بوده است و دراشکالی چون حوض، فواره و نهر با طراحیهای بدیع و زیبا به کار گرفته میشده است. بررسی های چکیده کامل

آب در معماری میتواند علاوه بر رفع ضروتها و نیازها اهمیت تزیینی داشته باشد و به زیباسازی و تکمیل عناصر بنا کمک کند. در کوشک باغهای اندلس آب یکی از مهم ترین عناصر تزیینی بنا بوده است و دراشکالی چون حوض، فواره و نهر با طراحیهای بدیع و زیبا به کار گرفته میشده است. بررسی های به عمل آمده از سده چهارم تا نهم هجری/دهم تا پانزدهم میلادی نشان میدهد که در این منطقه سبک هایی خاص با موضوع طراحی آب به کار رفته که در عین کاربردی بودن اهمیت تزیینی و نمادین داشته است. این سبک ها از قرن چهارم/دهم در بناهای الزهراء بهکار گرفته شده و از آنجا به کاخهای الحمراء رفته است.درپژوهش حاضر علاوه بر معرفی این سبکها، نگاهی مقایسه ای به تغییرات و تحولات زیبایی شناسانه ای که در طول این دوره زمانی در طراحی این عناصر به وجود آمده، انداخته ایم. کوشک باغ هایی که در فاصله زمانی میان این دو مجموعه بنا احداث شدند، همچون واسطهای این دو دوره را به هم پیوند زده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - آفرینش شاعرانه در فضای شهری: واکاوی نشانه شناختی فضای شهری باغ بلند شیراز
محمد سرمستانی منوچهر فروتن نیر طهوری

شهر آکنده از دلالت‌های معنایی است که هم به‌واسطه‌ طراحان آن و هم شهروندان رمزگذاری و توسط شهروندان، رمزگشایی می‌شود. بنابراین شهر را می‌توان به‌عنوان یک متن خواند. ازاین‌رو نشانه‌شناسی شهری روشی است برای بررسی زبان‌شناسانه‌ فضای شهری که به واکاوی معنای فضای شهر می‌پرداز چکیده کامل

شهر آکنده از دلالت‌های معنایی است که هم به‌واسطه‌ طراحان آن و هم شهروندان رمزگذاری و توسط شهروندان، رمزگشایی می‌شود. بنابراین شهر را می‌توان به‌عنوان یک متن خواند. ازاین‌رو نشانه‌شناسی شهری روشی است برای بررسی زبان‌شناسانه‌ فضای شهری که به واکاوی معنای فضای شهر می‌پردازد. این پژوهش در پی یافتن فنون و روش‌هایی است که می‌تواند منجر به فضاهای شاعرانه در شهر شود. ازاین‌رو با روش نشانه‌شناسی به واکاوی یک نمونه فضای شهری که دارای این ویژگی بوده پرداخته‌شده است. درنهایت پژوهش به بررسی مفاهیم نشانه‌شناختی مانند برجسته‌سازی ادبی، هنجار‌گریزی، خودکارشدگی و قاعده افزایی در یک نمونه موردی فضای شهری، باغ بلند شیراز، اثر مهرداد ایروانیان پرداخته است. در پایان پژوهش به روش‌هایی که وی برای ایجاد فضای شاعرانه به کار بسته است مانند آشنایی‌زدایی به‌واسطه‌ انحراف از زبان معیار، ایجاد تعلیق و ایهام از طریق تصرف در محور هم‌نشینی دست‌یافته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - ارزیابی میزان مطابقت فضاهای شهری با شاخص های شهر دوستدار سالمند، نمونه موردی خیابان چهارباغ عباسی اصفهان
ایوب ایرانشاهی

افزایش جمعیت سالمندان به یکی از دغدغه های بزرگ جهان کنونی تبدیل شده است.کشور ایران نیز از این قاعده مستثنی نبوده و بر اساس پیش بینی های صورت گرفته در آینده ای نزدیک انفجار جمعیت سالمندی در ایران رخ خواهد داد. شهر دوستدار سالمند به عنوان رویکردی جدید در شهرسازی از سوی سا چکیده کامل

افزایش جمعیت سالمندان به یکی از دغدغه های بزرگ جهان کنونی تبدیل شده است.کشور ایران نیز از این قاعده مستثنی نبوده و بر اساس پیش بینی های صورت گرفته در آینده ای نزدیک انفجار جمعیت سالمندی در ایران رخ خواهد داد. شهر دوستدار سالمند به عنوان رویکردی جدید در شهرسازی از سوی سازمان بهداشت جهانی معرفی شده است. هدف از این پژوهش استخراج شاخص های فضای شهری در شهر دوستدار سالمند و ارزیابی میزان مطابقت خیابان چهارباغ عباسی اصفهان با شاخص های شهر دوستدار سالمند است. در این پژوهش توصیفی- تحلیلی از مطالعات کتابخانه ای برای استخراج شاخص های مرتبط با کیفیت فضاهای شهری در شهرهای دوستدار سالمند استفاده شده است. سپس برای سنجش شاخص ها، بر اساس روابط تعریف شده توسط نگارندگان و استانداردها، از نرم افزار GIS و مطالعات میدانی استفاده شده و در نهایت میزان مطلوبیت تمامی شاخص ها ارائه شده است. در نتیجه پژوهش شاخص هایی پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - مقایسه تطبیقی مؤلفه‌های غنای حسی دوره گذار باغ به پارک در تهران(مطالعه موردی: باغ ایرانی و پارک نیاوران)
صدف سرمدی آزاده شاهچراغی لیلا کریمی فرد

10.30495/hoviatshahr.2020.15022

شناخت و تجربه انسان از حضور در منظر از طریق دریافت های حسی متعدد مانند، بینایی، شنوایی، بویایی، چشایی، لمسی و حواس وابسته به ذهن صورت می گیرد. تنوع تجربیات حسی کیفیتی را ایجاد می نماید که غنای حسی نامیده می شود. این پژوهش سعی در متناسب ساختن رابطه محیط کالبدی پارک های م چکیده کامل

شناخت و تجربه انسان از حضور در منظر از طریق دریافت های حسی متعدد مانند، بینایی، شنوایی، بویایی، چشایی، لمسی و حواس وابسته به ذهن صورت می گیرد. تنوع تجربیات حسی کیفیتی را ایجاد می نماید که غنای حسی نامیده می شود. این پژوهش سعی در متناسب ساختن رابطه محیط کالبدی پارک های معاصر با نیاز و رفتار کاربران و افزایش غنای حسی آن از طریق شناسایی و اولویت بندی دریافت های حسی متنوع در منظر دارد. پژوهش حاضر با ماهیت آمیخته و هدف کاربردی به روش مقایسه تطبیقی بوده و پس از گردآوری اطلاعات پیشینه به روش کتابخانه ای، روش گردآوری و تحلیل اطلاعات در مطالعه میدانی، ترکیبی از دو روش، پیاده روی حسی و یادداشت برداری حسی است. نتایج حاصل از پژوهش بیانگر آن است که غنای حسی در باغ ایرانی بیشتر از پارک نیاوران بوده و در هر دو نمونه به ترتیب حس بینایی و شنوایی بالاترین تحریک حسی و حس چشایی کمترین تحریک را داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - بررسی تطبیقی باغ‌های ایرانی چهل‌ستون و هشت‌ بهشت اصفهان با پارامترهای پایداری منظر در پاسخگویی به اهداف اقلیمی منطقه گرم و خشک
هانیه فدایی تمیجانی سید مجید مفیدی شمیرانی سید امیر منصوری محسن فیضی

10.30495/hoviatshahr.2020.14223

فضاهای سبز شهری مانند باغ و پارک، در انطباق با شرایط اقلیمی می‌توانند به‌عنوان منظر پایدار، موجب کاهش آلودگی زیست‌محیطی شوند. ازجمله این فضاها می‌توان به باغ‌های تاریخی ایران‌زمین اشاره نمود. هدف این پژوهش دستیابی به ضوابط و معیارهای طراحی باغ‌های ایرانی مناطق گرم و خشک چکیده کامل

فضاهای سبز شهری مانند باغ و پارک، در انطباق با شرایط اقلیمی می‌توانند به‌عنوان منظر پایدار، موجب کاهش آلودگی زیست‌محیطی شوند. ازجمله این فضاها می‌توان به باغ‌های تاریخی ایران‌زمین اشاره نمود. هدف این پژوهش دستیابی به ضوابط و معیارهای طراحی باغ‌های ایرانی مناطق گرم و خشک بوده که بتوانند در هماهنگی با ضوابط امروز در طراحی منظر و محیط‌های پایدار به کار گرفته شوند. روش تحقیق اتخاذشده در این پژوهش به‌صورت توصیفی- تحلیلی با استخراج داده‌ها از نمونه باغ‌های چهل‌ستون و هشت بهشت در شهر گرم و خشک اصفهان است. با بررسی راهبردهای اقلیمی در باغ‌های انتخابی میزان پاسخگویی آن‌ها به اهداف اقلیمی ارزیابی گشته و نشان می‌دهد که مؤلفه‌های اقلیمی از عوامل مؤثر در طراحی الگوهای کالبدی و عناصر تشکیل‌دهنده باغ‌های ایرانی در مناطق گرم و خشک می‌باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - ملاحظات برنامه‌ریزی، ویژگی‌های فضایی و اصول طراحی منظر کشاورزی شهری مطابق با الگوی باغ ایرانی
سیدمحمدرضا خلیل نژاد

10.30495/hoviatshahr.2021.16775

این مطالعه در پاسخ به این پرسش است که چه ویژگی‌های فضایی در باغ‌ ایرانی می‌تواند اصول طراحی منظر کشاورزی را معرفی نماید. هدف، بررسی اصول ادغام منظر کشاورزی و منظر زینتی در باغ ایرانی و معرفی اصول تلفیق عناصر گیاهی مثمر و زینتی در ساختار فضاهای سبز تاریخی است. این مطالعه چکیده کامل

این مطالعه در پاسخ به این پرسش است که چه ویژگی‌های فضایی در باغ‌ ایرانی می‌تواند اصول طراحی منظر کشاورزی را معرفی نماید. هدف، بررسی اصول ادغام منظر کشاورزی و منظر زینتی در باغ ایرانی و معرفی اصول تلفیق عناصر گیاهی مثمر و زینتی در ساختار فضاهای سبز تاریخی است. این مطالعه با روش پژوهش در طراحی و مورد پژوهی با انجام مطالعات میدانی در هفت باغ تاریخی واقع در سه استان مختلف به انجام رسیده است. جنبه‌های سخت‌افزاری سازمان‌دهی فضایی و چیدمان فیزیکی- بصری عناصر مولد و زینتی در باغ ایرانی به‌گونه‌ای است که بر اساس آن می‌توان چهاراصل مهم را به‌عنوان قواعد معماری منظر مثمر معرفی نمود. اصل تفکیک فیزیکی بر جدایی فضای تولیدی از محورهای تفرجی تأکید دارد. اصل دوم، ترکیب بصری دو نوع نظام گیاهی در نگاه ناظر را مهم می‌شمارد. اصل سوم بر تداوم کاربرد دو اصل قبلی در کل فضای منظر و اصل مدیریت دسترسی گویای استراتژی محدودیت دسترسی به محصولات خوراکی منظر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - مشارکت بیماران روحی در فرآیند طراحی باغ های شفابخش به منظور بالابردن پایداری اجتماعی درمراکز درمانی
آرزو علی عباس زاده رضائی لیلا مدقالچی فرزین حق پرست

10.30495/hoviatshahr.2022.61204.12032

در عصر حاضر فشارهای روانی علل اختلالات روحی در جامعه هستند. با توجه به این که تعداد زیادی از افراد با کمبود مراکز درمانی متناسب روحیات خود مواجه هستند، از این رو میتوان با دخالت دادن مخاطبین، نیازهای آنها و استفاده از مفاهیم مرتبط با پایداری اجتماعی، طراحی فضاهای درمانی چکیده کامل

در عصر حاضر فشارهای روانی علل اختلالات روحی در جامعه هستند. با توجه به این که تعداد زیادی از افراد با کمبود مراکز درمانی متناسب روحیات خود مواجه هستند، از این رو میتوان با دخالت دادن مخاطبین، نیازهای آنها و استفاده از مفاهیم مرتبط با پایداری اجتماعی، طراحی فضاهای درمانی را مطابق با خواسته های آنان برطرف کرد. در پژوهش حاضر با بهره گیری از راهبرد کیفی و استفاده از مطالعات کتابخانه ای و کاربست روش توصیف- تحلیل و مولفه های موثر باغ شفابخش در بهبود بیماران، تبیین سطوح و نحوه مشارکت بیماران در طراحی بدست آمده و رابطه این نوع مولفه ها با مفاهیم اصلی پایداری اجتماعی و رویکردهای مشارکت مشخص گردید. از میان رویکردهای مشارکت، رویکرد تاویلی به عنوان رویکرد اصلی در طراحی معرفی شد. در تمامی این رویکردها نوع مشارکت بیماران به دلیل خاص بودن آنها و محدودیت های شخصی افراد، به صورت غیر مستقیم در طرح مطرح است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

9 - بازیابی طرح تک محوری چهارباغ ایرانی
آزاده شاهچراغی

در شش دهه مطالعه علمی باغ ایرانی, طرح چهارباغ ایرانی به عنوان مهم‌ترین الگوی شکل‌دهنده به معماری آن و با هندسه اصلی، دو محور عمود برهم که عرصه باغ را به چهار قسمت مساوی تقسیم می‌کند معرفی شده است. بررسی فراگیر اسناد و مدارک از جمله دودمان شناسی واژه‌گان، نقشه کاوش‌های ب چکیده کامل

در شش دهه مطالعه علمی باغ ایرانی, طرح چهارباغ ایرانی به عنوان مهم‌ترین الگوی شکل‌دهنده به معماری آن و با هندسه اصلی، دو محور عمود برهم که عرصه باغ را به چهار قسمت مساوی تقسیم می‌کند معرفی شده است. بررسی فراگیر اسناد و مدارک از جمله دودمان شناسی واژه‌گان، نقشه کاوش‌های باستان شناسی باغ پاسارگاد، متون توصیف احداث باغ به ویژه کتاب ارشادالزراعه، طرح باغ‌های موجود، ، آثارهنرهای تاریخی ملهم از باغ ایرانی، باغ- فرش‌ها ، نگاره‌ها و نیز گردهم آمدن اطلاعات پراکنده ، نشان می دهد علاوه بر هندسه دو محور عمود برهم ، هندسه تک محوری نیز طرح مهمی از الگوی چهارباغ ایرانی است که تاکنون به آن توجه نشده است. به منظور بررسی فرضیه این پژوهش از روش توصیفی- تاریخی، مقایسه تطبیقی و تحلیل محتوای کیفی اسناد یادشده، استفاده شده است. بازیابی طرح چهارباغ ایرانی با هندسه تک محوری یکی از نتایج اصلی این تحقیق است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

10 - نمادگرایی در تاج محل
حسین سلطان زاده

تاج محل یکی از مشهورترین آرامگاه‌های موجود در جهان اسلام است که در دوره معاصر از مقصدهای مهم گردشگری نیز به شمار می‌آید. تاج‌محل نمادین‌ترین آرامگاه باقی‌مانده در جهان اسلام از جنبه طراحی معماری است که برخی از جنبه‌ها و مفاهیم و نمادپردازی‌های مربوط به طراحی آن هنوز به چکیده کامل

تاج محل یکی از مشهورترین آرامگاه‌های موجود در جهان اسلام است که در دوره معاصر از مقصدهای مهم گردشگری نیز به شمار می‌آید. تاج‌محل نمادین‌ترین آرامگاه باقی‌مانده در جهان اسلام از جنبه طراحی معماری است که برخی از جنبه‌ها و مفاهیم و نمادپردازی‌های مربوط به طراحی آن هنوز به اندازه کافی مورد بررسی قرار نگرفته‌ است، زیرا این مجموعه که در ارتباط با فرهنگ معماری ایران طراحی و ساخته شده، هنوز از سوی محققان ایرانی به‌صورت دقیق و مناسب مورد بررسی قرار نگرفته‌است و به‌نظر می‌رسد که محققان غیرایرانی که بر روی تاج محل مطالعه کرده‌اند، با معماری ایرانی آشنایی گسترده و کافی ندارند تا آن را در مقایسه با معماری ایرانی مورد بررسی قرار دهند. اهداف این تحقیق، شناخت برخی از جنبه‌های نمادپردازانه در طراحی این مجموعه و سپس بررسی و شناخت ارتباط آن با معماری ایرانی است، که بیشترین نماد پردازی عددی به ویژه عدد چهار را دارد . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

11 - تحلیل فضاهای گذران اوقات فراغت سالمندان پارک گلستان شهر تبریز و ارائه راهکارها
رحمت محمدزاده

مقاله حاضر، درصدد بررسی فضاهای گذران اوقات فراغت سالمندان پارک گلستان شهر تبریز و ارائه راهکارها به عنوان مهمترین پاتوق افراد مسن شهر می‌باشد. این مقاله به روش پیمایشی و از نوع توصیفی - مقطعی انجام گرفت. 146 نفر از سالمندان به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردیدند. چکیده کامل

مقاله حاضر، درصدد بررسی فضاهای گذران اوقات فراغت سالمندان پارک گلستان شهر تبریز و ارائه راهکارها به عنوان مهمترین پاتوق افراد مسن شهر می‌باشد. این مقاله به روش پیمایشی و از نوع توصیفی - مقطعی انجام گرفت. 146 نفر از سالمندان به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسش‌نامه بود. داده‌های به‌دست آمده به‌وسیله آمار توصیفی و استنباطی و نرم افزار13 SPSS مورد تحلیل قرار گرفت. 8/65% سالمندان با 66 الی 103 امتیاز، کیفیت فضاهای گذران اوقات فراغت پارک گلستان را نیمه مطلوب و 6/22 درصد با 104 الی 140 امتیاز، در سطح مطلوب ارزیابی نمودند. میانگین نمرات پاسخگویان در این خصوص 1096/2 و انحراف معیار 57683/0 می‌باشد. بنابراین، با توسعه فضاهای اجتماعی و فرهنگی خاص افراد سالمند و همچنین توسعه مناظر، چشم‌اندازها، به‌ویژه بازنگری در فضاهای دسترسی و آمد و شد، جذابیت و سرزندگی پارک بیشتر می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

12 - نماد گرایى باغ ایرانى در دوره اسلامى
محمدمهدی گودرزی سروش مصطفی مختاباد امرئی

این بحث به باز شناسی تشابهات کالبدی و ذهنی و مطابقت نمادهاى موجود در باغ ایرانى، اسلامى با بهشت پرداخته و اجزاءآن را با توصیفات بهشت در قرآن مقایسه و بازبینی نموده است.از زمانى که آدم و حوا از بهشت برین رانده شدند همیشه آرزوى برگشت و سکونت در آن دیار باقى را داشته اند. چکیده کامل

این بحث به باز شناسی تشابهات کالبدی و ذهنی و مطابقت نمادهاى موجود در باغ ایرانى، اسلامى با بهشت پرداخته و اجزاءآن را با توصیفات بهشت در قرآن مقایسه و بازبینی نموده است.از زمانى که آدم و حوا از بهشت برین رانده شدند همیشه آرزوى برگشت و سکونت در آن دیار باقى را داشته اند. دیار بى منتها،امن (حجر: 46 )، باقى (دخان: 56 ) که به پرهیزگاران در اسلام و ادیان دیگر وعده داده شده است.مسلمان ایرانی به دنبال ایجاد باغى فانى در دنیاى مادى نبوده است. اگر از نمادهایى متناظر با عناصر بهشتِ وعده داده شدهاستفاده نموده، و برآن تأکید کرده، به دنبال معنا بخشى و غنابخشى به معمارى باغ می باشد.تفکر سنتى به دنبال معناگرایى در این دنیا است، دنیایی که واقعیّتى، از حقیقتى لایزال است و در معمارى طى تاریخ معانى ومفاهیمى پایدار را ایجاد نموده است، که برگرفته از جهان بینى خود بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

13 - ارزیابی میزان مطابقت فضاهای شهری با شاخص‌های شهر دوستدار سالمند (مطالعه موردی خیابان چهارباغ عباسی اصفهان*)
ایوب ایرانشاهی محمود قلعه نویی

شهر دوستدار سالمند به عنوان رویکردی جدید در شهرسازی از سوی سازمان بهداشت جهانی معرفی شده است. هدف از این پژوهش استخراج شاخص‌های فضای شهری در شهر دوستدار سالمند و ارزیابی میزان مطابقت خیابان چهارباغ عباسی اصفهان با شاخص‌های شهر دوستدار سالمند است. در این پژوهش توصیفی- تح چکیده کامل

شهر دوستدار سالمند به عنوان رویکردی جدید در شهرسازی از سوی سازمان بهداشت جهانی معرفی شده است. هدف از این پژوهش استخراج شاخص‌های فضای شهری در شهر دوستدار سالمند و ارزیابی میزان مطابقت خیابان چهارباغ عباسی اصفهان با شاخص‌های شهر دوستدار سالمند است. در این پژوهش توصیفی- تحلیلی از مطالعات کتابخانه‌ای برای استخراج شاخص‌های مرتبط با کیفیت فضاهای شهری در شهرهای دوستدار سالمند استفاده شده است. سپس برای سنجش شاخص ها، بر اساس روابط تعریف شده توسط نگارندگان و استانداردها، از نرم افزار GIS و مطالعات میدانی استفاده شده و در نهایت میزان مطلوبیت تمامی شاخص ها ارائه شده است. در نتیجه پژوهش شاخص هایی مانند دسترسی به سرویس‌های بهداشتی، دسترسی به حمل و نقل عمومی و دسترسی به فضاهای به عنوان مطلوب‌ترین شاخص ها و شاخص هایی مانند ابعاد و اندازه بلوک های ساختمانی و نیز فضاهای عابر پیاده به عنوان ضعیف‌ترین شاخص ها در این خیابان شناخته شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

14 - تحلیل فرآیند ادراک محیط باغ ایرانی براساس نظریه روان شناسی بوم شناختی
آزاده شاهچراغی

مروری بر مطالعات محققان در خصوص بازخوانی و بازاندیشی باغ ایرانی نشان می دهد که تاکنون این بررسی ها عمدتاً با دورویکرد اصلی (اول: با پیش فرض استقلال شناسنده و موضوع مورد شناسایی (باغ)، دوم: با پیش فرض این همانی شناسنده و موضوع مورد شناسایی (باغ)) صورت گرفته است. در این چکیده کامل

مروری بر مطالعات محققان در خصوص بازخوانی و بازاندیشی باغ ایرانی نشان می دهد که تاکنون این بررسی ها عمدتاً با دورویکرد اصلی (اول: با پیش فرض استقلال شناسنده و موضوع مورد شناسایی (باغ)، دوم: با پیش فرض این همانی شناسنده و موضوع مورد شناسایی (باغ)) صورت گرفته است. در این تحقیق برای تحلیل فرآیند ادراک محیط باغ ایرانی با استفاده از یافته های علم روان شناسی محیط، رویکرد سومی مد نظر است که در آن تأثیر متقابل شناسنده و باغ بر یکدیگر بررسی شده و فرآیند ادراک محیط باغ ایرانی با روش تکوین استقرایی و به کارگیری قیاسی مقوله ها انجام گرفته است. دراین راستا از نظریه های علوم رفتاری و نیز ادراک و شناخت اکولوژیک در فهم چگونگی ادراک محیط باغ و شناخت نظام های معنایی آن استفاده شده است. درنتیجه با تأکید بر اهمیت نظام تمرکز حواس در ایجاد خلوت مطلوب، فرآیند ادراکی "گسست محیطی- پیوست معنایی" را در باغ ایرانی تبیین می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

15 - مشارکت شهروندان؛ کلید توسعه پایدار اجتماعی در محلات شهری مطالعه موردی: محله باغشاه شهر شیراز
نهال اقتصادی

احیای محلات شهر و تقویت هرسه بعد پایداری در آنها، یکی از راهکارهای اصلی رسیدن به پایداری شهری محسوب می شود. تاکنون بیشترین توجه طرح های ساماندهی، بهسازی و بازسازی در ایران، حول مسئله نوسازی کالبدی بوده و ساکنان به عنوان مخاطبان اصلی، نادیده گرفته شده اند. حال این سوال م چکیده کامل

احیای محلات شهر و تقویت هرسه بعد پایداری در آنها، یکی از راهکارهای اصلی رسیدن به پایداری شهری محسوب می شود. تاکنون بیشترین توجه طرح های ساماندهی، بهسازی و بازسازی در ایران، حول مسئله نوسازی کالبدی بوده و ساکنان به عنوان مخاطبان اصلی، نادیده گرفته شده اند. حال این سوال مطرح است که "چرا طراحی فضاهای مردمی با مشارکت مردم صورت نمی پذیرد که چنین بازخوردهایی، دربر نداشته باشد؟ مشکلات اجرایی این گونه طرح ها به ویژه در ایران چیست؟" دراین راستا محله باغشاه شیراز به عنوان نمونه موردی پژوهش مورد توجه قرار گرفت. روش پژوهش توصیفی تحلیلی با استفاده از برداشت های میدانی و سوال از مردم در قالب پرسشنامه شامل بررسی های اجتماعی، جمعیتی، برداشت کالبدی و بررسی تصویر ذهنی ساکنان از محله با هدف تعیین میزان تمایل ساکنان درتهیه و اجرای طرح بهسازی و ارتقا کیفی زندگی بوده است تا راهکارهایی برای جلب مشارکت ساکنان به عنوان یکی ازمهمترین الزامات دستیابی به پایداری اجتماعی محلات در توسعه شهری، ارائه شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

16 - بررسی تنوع اکولوژیک برخی خردزیستگاه های درختی در جنگل های خزان کننده در پارسل شاهد و مدیریت شده (مطالعه موردی: پارسل 25 و 26 سری چایباغ، قائمشهر- مازندران)
مجید اسحق نیموری کمیل قلی نژاد

10.30495/jrnr.2022.65210.10230

حفاظت از تنوع زیستی یکی از نگرانی‌های جهانی محسوب می‌شود و نیاز به مدیریت جنگل به‌ عنوان اکوسیستم پیچیده و نقش حیاتی آن در حفظ تنوع زیستی، به طور گسترده‌ای مورد پذیرش قرار گرفته است. خرد زیستگاه‌های درختی بر اساس خطوط میزان و به روش انتخابی و بر پایه متد لاریو و همکا چکیده کامل

حفاظت از تنوع زیستی یکی از نگرانی‌های جهانی محسوب می‌شود و نیاز به مدیریت جنگل به‌ عنوان اکوسیستم پیچیده و نقش حیاتی آن در حفظ تنوع زیستی، به طور گسترده‌ای مورد پذیرش قرار گرفته است. خرد زیستگاه‌های درختی بر اساس خطوط میزان و به روش انتخابی و بر پایه متد لاریو و همکاران به طور دقیق تعیین شدند. پارامترهای اندازه گیری اعم از شیب، ارتفاع، میزان رطوبت، دما، نور و بافت خاک اندازه گیری شدند و در نهایت با استفاده از نرم افزار Pc-ordwin نسخه 4/5 و آزمون آنالیز چندمتغیره (CCA)، عوامل محیطی اثرگذار بر خردزیستگاه های مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد در پارسل شاهد، دما با نور، شیب، ارتفاع و بافت خاک رابطه مستقیم دارد و میانگین وزنی نور، ارتفاع، خاک و همبستگی مثبت در این پارسل بیشتر است، درحالی که در پارسل مدیریت شده خلاف آن است. خردزیستگاه های درختی موجود در پارسل شاهد و مدیریت شده، تحت تاثیر شرایط محیطی متفاوتی به وجود آمده اند. با توجه به نتایج حاصل از آزمون CCA و با توجه به نوع اقدامات مدیریت مدنظر می توان با افزایش یا کاهش عوامل محیطی قید شده، جنگل را به سمت نوع مدیریت مدنظر سوق داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

17 - تاثیر ارتفاع از سطح دریا بر مشخصات کمی بذر درختان بنه در جنگل‌های ایرانی – تورانی (مطالعه موردی: جنگل باغ شادی یزد)
مازیار حیدری وحید اعتماد اسماعیل خسروپور نقی شعبانیان

بذر عامل در امر احیا، توسعه جنگل ها و جنگل کاری ها محسوب شده که در این میان انتخاب بذرهای با کیفیت و رسیده دارای اهمیت بسیاری است. جنگل باغ شادی (بخش قرق جنگل) واقع در شهرستان خاتم استان یزد در این تحقیق با هدف مقایسه مشخصه های کمی بذر درخت بنه در طبقات ارتفاع از سطح در چکیده کامل

بذر عامل در امر احیا، توسعه جنگل ها و جنگل کاری ها محسوب شده که در این میان انتخاب بذرهای با کیفیت و رسیده دارای اهمیت بسیاری است. جنگل باغ شادی (بخش قرق جنگل) واقع در شهرستان خاتم استان یزد در این تحقیق با هدف مقایسه مشخصه های کمی بذر درخت بنه در طبقات ارتفاع از سطح دریا انتخاب شد. منطقه فوق به سه کلاسه ارتفاعی شامل کلاسه1 با ارتفاع کمتر از 2100 متر، کلاسه 2 با ارتفاع بین 2100 تا 2500 متر و کلاسه 3 با ارتفاع بیشتر از 2500 متر از سطح دریا تقسیم و در هر طبقه ارتفاع از سطح دریا تعداد 20 اصله درخت بنه انتخاب شد (عامل جهت دامنه، شیب و خاک تقریبا یکسان انتخاب شدند) و در مجموع 60 اصله درخت بنه جهت جمع&lrm;آوری نمونه بذر انتخاب شدند. سپس مشخصه های کمی شامل وزن 1000 دانه، درصد پوکی، طول بذر و عرض بذر اندازه گیری در هر یک از کلاسه های ارتفاعی بررسی شد. مقایسه مشخصه های کمی بذرها در طبقات ارتفاع از سطح دریا با کمک آزمون تجزیه واریانس یک طرفه و دانکن در سطح اطمینان 95 درصد انجام گرفت. نتایج نشان داد که اختلاف معنی داری بین مشخصه های وزن 1000 دانه شامل درصد پوکی، طول بذر و عرض بذر در طبقات مختلف ارتفاعی وجود دارد. میانگین مشخصه های وزن 1000 دانه، طول بذر و عرض بذر در طبقه ارتفاعی 2500- 2100 متر از سطح دریا به ترتیب با 50 گرم، 4/8 و 7 میلی متر بیشتر از دیگر طبقات ارتفاعی بود. مشخصه پوکی بذر بنه در طبقه ارتفاعی کمتر از 2100 متر از سطح دریا دارای بیشترین میزان و در طبقه ارتفاعی 2500 2100 متر از کمترین میزان برخوردار بود. نتایج کلی نشان داد است که درختان طبقه ارتفاعی 2500 2100 متر ارتفاع از سطح دریا دارای بذرهای درشت تر و سنگین تر و پوکی کمتری بوده و در نتیجه مناسب ترین پایه ها برای بذرگیری درختان بنه را ایجاد می کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

18 - تحلیل پارادایمیک سازه های اجتماعی اثرگذار بر عدم موفقیت پروژه های توسعه ای - روستایی(مورد مطالعه: پروژه ایستگاه پمپاژ آب روستای پاسار هرسین )
پریسا مرادیان فرحناز رستمی شهپر گراوندی

10.30495/jisds.2022.69722.11800

چکیده:در دهه‌های گذشته طرح‌های توسعه‌ای متعددی در کشور اجرا شده است، که یکی از مهم ترین این طرح ها، طرح توسعه باغات و مطرح شدن شبکه‌ ایستگاه‌های پمپاژ آب می‌باشد. با توجه به این‌که بسیاری از این طرح‌ها با شکست مواجه شده است، پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و با استفاده از نظر چکیده کامل

چکیده:در دهه‌های گذشته طرح‌های توسعه‌ای متعددی در کشور اجرا شده است، که یکی از مهم ترین این طرح ها، طرح توسعه باغات و مطرح شدن شبکه‌ ایستگاه‌های پمپاژ آب می‌باشد. با توجه به این‌که بسیاری از این طرح‌ها با شکست مواجه شده است، پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و با استفاده از نظریه زمینه‌ای به آسیب‌شناسی پروژه ایستگاه پمپاژ آب روستای پاسار هرسین پرداخته است. به منظور گردآوری اطلاعات از مصاحبه عمیق، گروه متمرکز و مشاهده مستقیم محقق استفاده شد که تجزیه و تحلیل داده‌ها طی دو مرحله‌ی‌کدگذاری باز و محوری انجام شد جامعه مورد مطالعه این پژوهش کارشناسان درگیر در پروژه و بهره‌برداران روستای پاسارمی‌باشند. همچنین در انجام مصاحبه‌ها از تکنیک‌های نمونه‌گیری هدفمند از نوع بارز در مرحله اول و گلوله برفی در مرحله دوم درجهت رسیدن به اشباع نظری و غنای مفهومی بهره گرفته شده است.شکست پروژه موضوع و پدیده‌ی اصلی بود که پژوهشگران در مرور و بازخوانی یادداشت‌های میدانی خود، مکرراً با آن برخورد داشتند. همچنین در این بررسی با بهره‌گیری از مدل پارادایمی شرایط علی، شرایط زمینه‌ای(پایین بودن سرمایه اجتماعی مردم پاسار، پایین بودن سرمایه انسانی مردم پاسار، نامناسب بودن زیرساخت‌ها و سرمایه طبیعی در روستا، وابستگی مردم محلی به دولت، و نامناسب بودن جو و فضای حاکم در زمان پروژه )، شرایط مداخله‌گر(منفعت‌طلبی مسئولین و قدرتمندان محلی، عدم توجه به تنوع درآمدی در طی اجرای پروژه،عدم تعهد پیمانکار به تعهدات خود، عدم توجه به نیازها، خواسته‌ها و ارزش‌های مردم محلی و طولانی شدن پروژه. )، راهبردها و پیامدها مورد واکاوی قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

19 - تحلیل پارادایمیک سازه‏های اجتماعی اثرگذار بر عدم موفقیت پروژه ‏های توسعه‏ای – روستایی (مورد مطالعه: پروژه ایستگاه پمپاژ آب روستای پاسار هرسین)
پریسا مرادیان فرحناز رستمی شهپر گراوندی

&rlm;10.30495/JISDS.2022.69722.11800

در دهه های گذشته طرح های توسعه ای متعددی در کشور اجرا شده است، که یکی از مهم ترین این طرح ها، طرح توسعه باغات و مطرح شدن شبکه ایستگاه های پمپاژ آب می باشد. با توجه به این که بسیاری از این طرح ها با شکست مواجه شده است، پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و با استفاده از نظریه زمی چکیده کامل

در دهه های گذشته طرح های توسعه ای متعددی در کشور اجرا شده است، که یکی از مهم ترین این طرح ها، طرح توسعه باغات و مطرح شدن شبکه ایستگاه های پمپاژ آب می باشد. با توجه به این که بسیاری از این طرح ها با شکست مواجه شده است، پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و با استفاده از نظریه زمینه ای به آسیب شناسی پروژه ایستگاه پمپاژ آب روستای پاسار هرسین پرداخته است. به منظور گردآوری اطلاعات از مصاحبه عمیق، گروه متمرکز و مشاهده مستقیم محقق استفاده شد که تجزیه و تحلیل داده ها طی دو مرحله ی کدگذاری باز و محوری انجام شد جامعه مورد مطالعه این پژوهش کارشناسان درگیر در پروژه و بهره برداران روستای پاسارمی باشند. همچنین در انجام مصاحبه ها از تکنیک های نمونه گیری هدفمند از نوع بارز در مرحله اول (مصاحبه با بهره برداران و کارشناسان شناخته شده و دارای اطلاعات) و گلوله برفی در مرحله دوم (مصاحبه با افراد معرفی شده از جانب سایر نمونه ها) درجهت رسیدن به اشباع نظری و غنای مفهومی بهره گرفته شده است.شکست پروژه موضوع و پدیده ی اصلی بود که پژوهشگران در مرور و بازخوانی یادداشت های میدانی خود، مکرراً با آن برخورد داشتند. همچنین در این بررسی با بهره گیری از مدل پارادایمی شرایط علی (برنامه ریزی ضعیف و ناکارآمد، سازماندهی و کارگزینی ضعیف پروژه، عدم آموزش و اطلاع دهی به بهره برداران، و عدم ثبات مسئولیت و مدیریت)، شرایط زمینه ای(پایین بودن سرمایه اجتماعی مردم پاسار، پایین بودن سرمایه انسانی مردم پاسار، نامناسب بودن زیرساخت ها و سرمایه طبیعی در روستا، وابستگی مردم محلی به دولت، و نامناسب بودن جو و فضای حاکم در زمان پروژه )، شرایط مداخله گر (منفعت طلبی مسئولین و قدرتمندان محلی، عدم توجه به تنوع درآمدی در طی اجرای پروژه،عدم تعهد پیمانکار به تعهدات خود، عدم توجه به نیازها، خواسته ها و ارزش های مردم محلی و طولانی شدن پروژه)، راهبردها و پیامدها مورد واکاوی قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

20 - تحلیل سیستم های محیطی دامنه های باختری ارتفاعات باغروداغ و نقش آن ها در پیدایش بیوم جنگلی فندقلو
دکتر رسول صمدزاده

ارتفاعات باختری باغروداغ و در بطن آنها منطقه فندقلو، با دارا بودن جنگل های خزان شونده ی منحصر به فرد، مراتع زیبا و سرسبز و پهنه های آبی طبیعی و انسان ساز، به عنوان یکی از جاذبه های طبیعی شناخته شده در شمال غرب کشور، در منتهی الیه خاوری استان اردبیل واقع شده است. در این چکیده کامل

ارتفاعات باختری باغروداغ و در بطن آنها منطقه فندقلو، با دارا بودن جنگل های خزان شونده ی منحصر به فرد، مراتع زیبا و سرسبز و پهنه های آبی طبیعی و انسان ساز، به عنوان یکی از جاذبه های طبیعی شناخته شده در شمال غرب کشور، در منتهی الیه خاوری استان اردبیل واقع شده است. در این تحقیق که اساس آن بر پایه ی مشاهدات ومطالعات میدانی استوار است به منظور بررسی ارتباط پوشش گیاهی موجود در منطقه و پراکنش جوامع جنگلی آن، با عوامل محیطی و شناسایی عوامل محدود کننده (بازدارنده) و تأثیر گذار در شکل گیری بیوم آن، ضمن بررسی هر کدام از عوامل محیطی، پس از تهیه نقشه های مختلف محیطی از یک سو و نقشه های پوشش گیاهی، از سوی دیگر اقدام به تهیه نقشه های تلفیقی درمحیط GISاز آنها، شده است. با بررسی این نقشه ها، مشخص گردید که هیچ کدام از عوامل آب و هوایی، عامل بازدارنده در تشکیل جنگل، محسوب نمی شوند. بلکه این عوامل در نوع پوشش، اثر گذارند. دراین میان، دو عامل رطوبت و جهت باد، بیش از سایر عوامل، اثرگذار بوده و به واسطه میزان بهره مندی عرصه ها و جوامع گیاهی از رطوبت عبوری از سطح منطقه، در تراکم پوشش گیاهی و درصد آن، نقش ایفا می کنند. چنانچه، حفاظت مستمر از عرصه های جنگلی و مرتعی، صورت پذیرد و به گیاهان، اجازه تکمیل مراحل رشد، داده شود، می توان به ایجاد عرصه های جنگلی در اقصی نقاط منطقه مورد مطالعه، امیدوار بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

21 - ارزیابی مشارکت شهروندان در خدمات و محیط زیست نواحی شهری باغملک
سعید ملکی رسول سروستان

با توجه به افزایش جمعیت شهرنشین در چند دهه گذشته، چنانچه بخواهیم در توسعه شهرها، پاسخگوی احتیاجات امروزی و سهم نسل‌های آینده از شهر و محیط زیست شهری باشیم، باید اداره شهرها را بر پایه مشارکت آگاهانه شهروندان برنامه‌ریزی کنیم. یکی از این زمینه ها، مشارکت‌های شهروندی در ن چکیده کامل

با توجه به افزایش جمعیت شهرنشین در چند دهه گذشته، چنانچه بخواهیم در توسعه شهرها، پاسخگوی احتیاجات امروزی و سهم نسل‌های آینده از شهر و محیط زیست شهری باشیم، باید اداره شهرها را بر پایه مشارکت آگاهانه شهروندان برنامه‌ریزی کنیم. یکی از این زمینه ها، مشارکت‌های شهروندی در نظام مدیریت شهری می‌باشد. هدف از این پژوهش تحلیلی بر نقش مشارکت شهروندان در بهبود خدمات شهری و محیط زیست شهری، شهر باغملک می‌باشد. پژوهش حاضر ازنظر ماهیت، توسعه‌ای کاربردی و از لحاظ روش مطالعه، توصیفی تحلیلی، پیمایشی است.و در گردآوری داده‌ها از شیوه‌ی کتابخانه‌ای و میدانی استفاده‌شده است. در بررسی میدانی 325 نفر از شهروندان شهر باغملک در در سال 1394 در نواحی آن با استفاده از پرسش نامه مشارکت شهروندان، خدمات شهری، به روش نمونه گیری متناسب با حجم نمونه (با استفاده از مدل کوکران) انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفته اند. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از نرم افزار Spss و Excel صورت می‌گیرد. جهت آزمون فرضیه‌ها و یافتن پژوهش از آزمون‌های کندال (تابی و تای سی)، دسامر، اسپرمن، کای اسکوئر، ضریب اتا استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد.که بین مشارکت شهروندان و آگاهی آن‌ها در اداره امور شهر، بین مشارکت شهروندان و جنس و تحصیلات شهروندان، بین مشارکت شهروندان و خدمات شهری رابطه معنادار می‌باشد و فقط بین سن و مشارکت شهروندان در اذاره امور شهری عدم رابطه معنا داری اثبات شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

22 - الگوی باغ ـ شهرها؛ راهکاری برای توسعه شهرهای کوچک در فضاهای روستایی (مورد روستا ـ شهر حویقِ تالش)
محمد سلطانی شهرام امیرانتخابی

طی دو سده اخیر، جهان به سرعت در حال شهری شدن است. مهم‌ترین جنبه و پیامد این فرایند، گسترش فضایی و پیشروندگی فیزیکی شهرها به سوی فضاهای روستایی می‌باشد که با پیوستن روستاها به محدوده شهرها و تبدیل مراکز روستایی به شهرهای کوچک انجام می‌پذیرد. شهرهای کوچک اگر چه در آغاز جم چکیده کامل

طی دو سده اخیر، جهان به سرعت در حال شهری شدن است. مهم‌ترین جنبه و پیامد این فرایند، گسترش فضایی و پیشروندگی فیزیکی شهرها به سوی فضاهای روستایی می‌باشد که با پیوستن روستاها به محدوده شهرها و تبدیل مراکز روستایی به شهرهای کوچک انجام می‌پذیرد. شهرهای کوچک اگر چه در آغاز جمعیت و محدوده اندکی دارند اما به سرعت به سوی اراضی کشاورزی و عرصه‌های روستایی پیرامون گسترش می‌یابند. در ایران نیز این روند از نیمه دوم سده بیستم آغاز شد و به سرعت بر تعداد شهرهای کشور و جمعیت شهر نشین اضافه شد و تعداد زیادی از روستاها یا به شهر تبدیل شدند و یا ضمیمه شهرهای بزرگ گردیدند. طی دهه اخیر، روند شتابان تبدیل روستاها به شهر، اگر چه با هدف بهره مندی روستاییان از خدمات شهری انجام پذیرفته است اما در مناطقی همچون جلگه‌های خزری، به تغییر کاربری اراضی کشاورزی و تخریب چشم اندازهای طبیعی منطقه منجر خواهد شد، به‌ویژه در مواردی که شهرهای تازه تأسیس از ترکیب چند روستا تشکیل شده‌اند، محدوده کم تراکم، نامتجانس و متخلخل آنها، در آینده‌ای نزدیک با ساخت و سازهای شهری پر خواهد شد! برای جلوگیری از این روند نگران‌کننده نمی‌توان یکسره برنامه تبدیل مراکز روستایی به شهرهای کوچک را کنار نهاده و آن را اقدامی بیهوده قلمداد نمود بلکه باید توسعه چنین شهرهایی را مطابق الگوهای فضایی و کارکردی متناسب با ناحیه پیش برد. مثلاً در منطقه خزری، الگوی باغ -شهرها می‌تواند، علاوه بر حفظ اراضی کشاورزی و چشم اندازهای روستایی و بهره مندی اهالی از خدمات و امکانات شهری، توانمندی‌های گردشگری حوزه‌های روستایی را نیز فعال نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

23 - نگاهی به روند توسعه شهرنشینی و نقش شهرهای کوچک در ایران
مهرداد بردبار

شهرنشینی و افزایش جمعیت شهری یکی از ویژگی‌های اصلی عصر حاضر می‌باشد که پس از انقلاب صنعتی در اروپا اوج گرفت و در سال‌های پس ازجنگ دوم جهانی در کشورهای در حال توسعه نیز شتاب قابل توجهی یافت. افزایش جمعیت شهری نسبت به جمعیت روستایی از سه طریق مهاجرت‌های روستا-شهری و الحاق چکیده کامل

شهرنشینی و افزایش جمعیت شهری یکی از ویژگی‌های اصلی عصر حاضر می‌باشد که پس از انقلاب صنعتی در اروپا اوج گرفت و در سال‌های پس ازجنگ دوم جهانی در کشورهای در حال توسعه نیز شتاب قابل توجهی یافت. افزایش جمعیت شهری نسبت به جمعیت روستایی از سه طریق مهاجرت‌های روستا-شهری و الحاق فضاهای روستایی به شهرها و تبدیل روستاها به شهرهای جدید انجام می‌پذیرد. در این میان دو روند اخیر فضاهای شهری را به ضرر اراضی کشاورزی و عرصه‌های زیست محیطی روستاها افزایش می‌دهد. کشورهای توسعه‌یافته از همان آغاز با تدوین قوانین مدیریت شهری و برنامه‌های آمایش سرزمین از چنین روندی جلوگیری کردند. در حالی که شهرهای کشورهای درحال توسعه به سرعت فضاهای روستایی را درمی نوردند و همین امر موجب عدم توازن ناحیه‌ای و توزیع نامتعادل جمعیت و امکانات و فعالیت‌ها در کشورهای مذکور شده است. در این میان، سیاست تبدیل روستاها به شهرهای کوچک از مهم‌ترین راهکارهای توسعه شهرنشینی محسوب می‌شود که هدف آن انتقال فرایند توسعه به نواحی روستایی از طریق مراکز شهری می‌باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

24 - پدیده گسترش کالبدی و فضایی شهرها به سوی روستاها
حمیرا بردبار اسماعیل ابراهیمی

از جلوه‌های اصلی شهرنشینی در دنیای کنونی، رشد و توسعه فیزیکی شهرها، در کنار افزایش جمعیت شهری است. این پدیده پس از انقلاب صنعتی در جهان غرب شدت یافت، اما پس از مدتی با نگرانی طرفداران محیط‌زیست و چشم‌اندازهای روستایی کنترل شد؛ به‌گونه‌ای‌که در کشورهای اروپایی، ایالات مت چکیده کامل

از جلوه‌های اصلی شهرنشینی در دنیای کنونی، رشد و توسعه فیزیکی شهرها، در کنار افزایش جمعیت شهری است. این پدیده پس از انقلاب صنعتی در جهان غرب شدت یافت، اما پس از مدتی با نگرانی طرفداران محیط‌زیست و چشم‌اندازهای روستایی کنترل شد؛ به‌گونه‌ای‌که در کشورهای اروپایی، ایالات متحده و ژاپن قوانینی بر شهرسازی و برنامه‌ریزی شهری حاکم شده که توسعه فیزیکی و کالبدی شهرها در فضای پیرامون روستایی‌شان را تابع ضوابط و مقررات ویژه‌ای نموده است؛ تا اراضی کشاورزی، جنگل‌ها و سایر عرصه‌های زیست‌محیطی کمتر مورد تهاجم اراضی شهری قرار گیرند. درحالی‌که شهرهای کشورهای درحال توسعه ـ که دوره اوج‌گیری شهرنشینی را به‌تازگی از سر می‌گذرانند ـ با شتاب حیرت‌آوری به سوی عرصه‌های روستایی و کشاورزی در حال گسترش هستند و اراضی زراعی و جنگلی با تغییر کاربری به اراضی شهری تبدیل می‌شوند. بنابراین توجه به تجارب و یافته‌های کشورهای توسعه یافته در این خصوص بسیار حائز اهمیت است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

25 - واکاوی رفتار حفاظت از سرمازدگی و کارایی آن در بین باغداران سیب: مورد مطالعه دهستان کاکان شهرستان بویراحمد
مریم صادق نیا مریم شریف زاده مصطفی احمدوند

10.30495/jaeer.2023.71010.10953

سرمازدگی به عنوان یکی از بحران‌های محیطی ناشی از پدیده تغییر اقلیم، خسارت گسترده‌ای بر تولید بخش کشاورزی در مناطق سردسیر وارد می‌سازد. این پژوهش پیمایشی با هدف واکاوی رفتار حفاظت از سرمازدگی و کارایی آن در بین باغ‌داران سیب دهستان کاکان در شهرستان بویراحمد صورت پذیرفت ( چکیده کامل

سرمازدگی به عنوان یکی از بحران‌های محیطی ناشی از پدیده تغییر اقلیم، خسارت گسترده‌ای بر تولید بخش کشاورزی در مناطق سردسیر وارد می‌سازد. این پژوهش پیمایشی با هدف واکاوی رفتار حفاظت از سرمازدگی و کارایی آن در بین باغ‌داران سیب دهستان کاکان در شهرستان بویراحمد صورت پذیرفت (جامعه‌ی آماری: 1241 و نمونه آماری: 112 بهره‌بردار). ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه‌ محقق‌ساخته ساختارمند بود که اعتبار صوری آن توسط پانل متخصصان تائید شد. پایایی ابزار سنجش با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ طی یک مطالعه پیشاهنگ (89/0-69/0) تأیید گردید. نتایج نشان داد بکارگیری اقدامات پیش‌بینانه از بیشترین و بکارگیری اقدامات فناورانه از کمترین میزان اقبال بهره‌مند بودند. باغداران با توجه به رفتار حفاظتی سرمازدگی به دو گروه تمهیدگران سازگار و اهمال‌کاران ناسازگار تقسیم شده و نتایج حاصل از آزمون مقایسه میانگین نشان داد که مؤلفه‌های ارزیابی تهدید، پاداش درونی، پاداش بیرونی، و ارزیابی مقابله در گروه تمهیدگران سازگار نسب به گروه اهمال‌کاران ناسازگار فزونی داشت. نتایج آزمون رگرسیون لجستیک نشان داد ارزیابی مقابله، ارزیابی تهدید، هزینه فیزیکی و بُعد خانوار قادر به تبیین رفتار مقابله با سرمازدگی باغداران بوده است. در پایان برای بهبود رفتار حفاظتی سرمازدگی باغات سیب راهکارهایی از جمله سیاست-های تشویقی، همکاری کارشناسان و راه‌اندازی تشکل‌ها و تیم‌سازی جهت مقابله با سرمازدگی عنوان گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

26 - تبیین عوامل تأثیرگذار بر پایداری بخش باغبانی مطالعه موردی: شهرستان ارومیه
سجاد حسامی ریشکانی لقمان رشیدپور سلیمان رسولی آذر

هدف اصلی این تحقیق تبیین عوامل تأثیرگذار بر پایداری بخش باغداری شهرستان ارومیه بود. تحقیق حاضر ازلحاظ هدف کاربردی، ازنظر میزان نظارت و درجه کنترل متغیرها از نوع پیمایشی و ازلحاظ جمع‌آوری داده‌ها میدانی است. جامعه آماری تحقیق حاضر را باغداران موفق و پیشرو شهرستان ارومیه چکیده کامل

هدف اصلی این تحقیق تبیین عوامل تأثیرگذار بر پایداری بخش باغداری شهرستان ارومیه بود. تحقیق حاضر ازلحاظ هدف کاربردی، ازنظر میزان نظارت و درجه کنترل متغیرها از نوع پیمایشی و ازلحاظ جمع‌آوری داده‌ها میدانی است. جامعه آماری تحقیق حاضر را باغداران موفق و پیشرو شهرستان ارومیه به تعداد 200 نفر تشکیل می دادند که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 130 نفر از آن‌ها به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. با توجه به پراکنش جامعه آماری از روش نمونه گیری چندمرحله ای طبقه ای با انتساب متناسب و تصادفی ساده استفاده شد. برای جمع‌آوری اطلاعات، از پرسشنامه‌ای محقق ساخته استفاده گردید. اعتبار محتوایی پرسشنامه با نظرخواهی اساتید راهنما و مشاور تائید و قابلیت اعتماد پرسشنامه از طریق محاسبه ضریب آلفا کرونباخ تعیین گردید که میزان آن برای طیف‌های پرسشنامه 87/0= α تعیین گردید که قابل‌قبول می باشد. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که عوامل تأثیرگذار بر پایداری بخش باغبانی شهرستان ارومیه را می‌توان در هفت عامل کلیدی دسته‌بندی نمود که این عوامل درمجموع 8/80 درصد واریانس کل عوامل تأثیرگذار بر پایداری بخش باغداری را تبیین کرده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

27 - تاثیر تغییر کاربری باغات بادام دشت سامان استان چهارمحال و بختیاری به اراضی زراعی بر برخی شاخص‌های فیزیکی و شیمیایی کیفیت خاک
کامران پروانک

10.30495/wsrcj.2023.72921.11371

زمینه و هدف: در سالیان اخیر برخی از کشاورزان دشت سامان استان چهارمحال و بختیاری برای تامین غذا و علوفه بیش‌تر باغات بادام این منطقه را به اراضی زراعی و مرتعی تغییر کاربری داده‌اند. از آنجایی که این فعالیت‌ها عمدتاً بدون داشتن شناخت کافی از محیط خاک انجام می‌گیرد، میتوا چکیده کامل

زمینه و هدف: در سالیان اخیر برخی از کشاورزان دشت سامان استان چهارمحال و بختیاری برای تامین غذا و علوفه بیش‌تر باغات بادام این منطقه را به اراضی زراعی و مرتعی تغییر کاربری داده‌اند. از آنجایی که این فعالیت‌ها عمدتاً بدون داشتن شناخت کافی از محیط خاک انجام می‌گیرد، میتواند تهدید جدی در جهت کاهش کیفیت خاک ‌باشد. بنابراین، مطالعه در زمینه اثر مدیریت‌های متفاوت روی ویژگی‌های مختلف خاک و در جهت مدیریت پایدار منابع خاک اهمیت فراوانی دارد. در این پژوهش اثر تغییر کاربری اراضی در این عرصه‌ها بر برخی شاخص‌های فیزیکی و شیمیایی کیفیت خاک مورد بررسی قرار گرفت.روش پژوهش: به‌منظور بررسی اثر تغییر کاربری اراضی بر برخی شاخص‌های فیزیکی و شیمیایی کیفیت خاک، سه سیستم کاربری اراضی شامل باغ بادام دائمی، مرتع دائمی و باغ بادام تبدیل شده به زمین زراعی از اراضی دشت سامان انتخاب گردید. از هر کدام از سه سیستم کاربری مورد نظر 15 نمونه خاک (در مجموع 45 نمونه) از عمق صفر تا 30 سانتی‌متری به‌صورت شبکه‌های منظم (متری30×30) نمونه‌برداری شد. برخی پارمترهای فیزیکی و شیمیایی نمونه خاک‌های عرصه‌های مورد مطالعه مطابق روش‌های استاندارد اندازه‌گیری شد. پس از جمع‌آوری و ثبت داده‌ها در محیط Excel، آنالیز واریانس یک طرفه داده‌ها (ANOVA) با استفاده از نرم افزار SPSS18 و مقایسه میانگین&lrm;ها نیز بر اساس آزمون LSD در سطح احتمال 1 درصد انجام شد.یافته‌ها: نتایج تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد، تغییر کاربری اراضی (تبدیل باغ بادام به زمین زراعی) تاثیر معنی‌داری در سطح احتمال 1 درصد بر شاخص‌های فیزیکی و شیمیایی خاک مورد مطالعه ایجاد کرد. تغییر کاربری اراضی باعث تغییر بافت خاک سطحی عرصه‌های مطالعاتی نشد. بافت خاک هر سه سیستم مطالعاتی تقریباً یکسان (لوم رسی متمایل به لوم رسی شنی) بود. براساس نتایج مقایسه میانگین‌ها، در اثر تبدیل باغ بادام به زمین زراعی مقادیر تخلخل کل، میانگین وزنی قطر خاکدانه‌ها، سرعت نفوذ پایه و کربن آلی خاک به‌طور معنی‌داری در سطح احتمال 1 درصد به‌ترتیب کاهشی برابر12%، 56%، 50% و54 درصد و مقادیر جرم مخصوص ظاهری خاک، pH، هدایت الکتریکی و درصد آهک خاک افزایشی برابر10%، 5%، 44% و 18 درصد را نشان داد. در این تحقیق حفاظت اراضی مرتعی و جایگزینی گیاهان مرتعی باعث بهبود و افزایش معنی‌دار مقادیر میانگین کربن آلی خاک، تخلخل کل، پایداری خاکدنه‌ها و سرعت نفوذ پایه به‌ترتیب تا 48%، 14%، 69% و 40 درصد نسبت به کاربری زمین زراعی شده بود (pr<0.01). بین کاربری باغ بادام و زمین مرتعی تفاوت معنی‌داری از لحاظ شاخص‌های ارزیابی شده مشاهده نشد (0.01<pr).نتایج: به‌طور کلی، در بین پارامتر‌های تحلیل شده شاخص‌های کربن آلی، میانگین وزنی قطر خاکدانه‌ها و جرم مخصوص ظاهری خاک به ترتیب قابل اعتمادترین شاخص‌های فیزیکی و شیمیایی کیفیت خاک برای منطقه مورد مطالعه می‌باشد. بنابراین در این تحقیق مقادیر میانگین این شاخص‌ها به عنوان راه حل بهینه برای انتخاب مدیریت‌های جایگزین و روش‌های مختلف خاک‌ورزی در کاربری‌های فوق‌الذکر معرفی می‌گردد. همچنین با توجه به حساس و شکننده بودن اکوسیستم‌های دشت سامان توصیه می‌شود از تغییر کاربری اراضی باغی ( قطع درختان بادام) و تبدیل این اراضی به اراضی زراعی در منطقه مطالعاتی خوداری شود. این رهنمود می‌تواند از سیر قهقرایی خاک‌های منطقه مطالعاتی که یکی از حساسترین عرصه‌های کشور به فرسایش می‌باشد، جلوگیری نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

28 - ارزیابی اثرات توسعه محیط‌زیست با کاربرد مدل تخریب (مطالعه موردی: منطقه حفاظت‌شده باغ شادی)
مهدیه ابراهیمی مریم مروتی مهدی تازه

10.30495/jest.2023.59183.5313

زمینه و هدف: مناطق حفاظت‌شده در کشور به دلیل کاهش کیفیت نیازمند پایش و اقدامات حفاظتی هستند. لذا در این راستا مدل تخریب با کمی کردن فعالیت‌های انسانی، می تواند کاربردی باشد. این تحقیق با هدف ارزیابی اثرات محیط زیستی توسعه بر منطقه حفاظت شده باغ شادی با استفاده از مدل تخ چکیده کامل

زمینه و هدف: مناطق حفاظت‌شده در کشور به دلیل کاهش کیفیت نیازمند پایش و اقدامات حفاظتی هستند. لذا در این راستا مدل تخریب با کمی کردن فعالیت‌های انسانی، می تواند کاربردی باشد. این تحقیق با هدف ارزیابی اثرات محیط زیستی توسعه بر منطقه حفاظت شده باغ شادی با استفاده از مدل تخریب در سال 1399صورت گرفت.روش بررسی: برای اجرای این مدل در منطقه مورد مطالعه، ابتدا منطقه به 406 پیکسل‌ با مقیاس 1:50000 و در ابعاد 500 * 500 سانتی متر تقسیم شد. با استفاده از نقشه‌های موجود، مشاهده میدانی و نظر کارشناسان 8 عامل تخریب در کل منطقه شناسایی و شدت آن‌ها تعیین گردید.یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد از بین عوامل تخریب شناسایی شده، فعالیت های گردشگری بیشترین تخریب را در منطقه حفاظت شده باغ شادی داشت. در ادامه آسیب‌پذیری اکولوژیکی منطقه با استفاده از نقشه‌های شیب، جهت، ارتفاع، اقلیم، عمق خاک، تراکم پوشش گیاهی، دما، باران، کاربری اراضی با ابزار GIS محاسبه و به لحاظ شدت طبقه‌بندی گردید. پس از محاسبه تراکم فیزیولوژیک، ضریب تخریب در هر یک از پیکسل‌ها محاسبه و بر اساس نظریه فازی در 6 طبقه و 3 دسته طبقه بندی شد. سپس کلیه شبکه ها از نظر شدت و میزان تخریب با یکدیگر مقایسه و کل منطقه به سه پهنه مستعد توسعه بیش تر، نیازمند بازسازی و نیازمند اقدامات حفاظتی تقسیم شد.بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد به لحاظ کیفیت سرزمین، 83/27 درصد از منطقه در طبقه مستعد توسعه بیش تر (طبقه دوم)، 22/35 درصد در طبقه نیازمند بازسازی در طبقه اول، 31/29 درصد در طبقه نیازمند بازسازی در طبقه دوم، 64/7 درصد در طبقه نیازمند اقدامات حفاظتی (طبقه اول) قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

29 - بررسی تاثیر باغ شفابخش بر سلامت روان بیماران با تاکید بر کاهش اضطراب
سید ابوالفضل هاشمین احمد کاظمی محمدرضا بمانیان

10.22034/jest.2020.27268.3636

زمینه و هدف: ارتباط با طبیعت، ضروری ترین نیاز فطری آدمی می‌باشد. تحقیقات نشان می‌دهد که طبیعت و فضای سبز می‌تواند برکاهش فشار روانی و ارتقای سلامت روان موثر باشد. معماری منظر امروزه عناصر طبیعی را به گونه ای طراحی می‌کند که بر سلامت روان انسان و کاهش اضطراب تأثیر مثبت د چکیده کامل

زمینه و هدف: ارتباط با طبیعت، ضروری ترین نیاز فطری آدمی می‌باشد. تحقیقات نشان می‌دهد که طبیعت و فضای سبز می‌تواند برکاهش فشار روانی و ارتقای سلامت روان موثر باشد. معماری منظر امروزه عناصر طبیعی را به گونه ای طراحی می‌کند که بر سلامت روان انسان و کاهش اضطراب تأثیر مثبت داشته باشد. در واقع باغ ها با پرورش دادن توان مقابله با اضطراب، سلامت روان را ارتقاء می‌دهند. هدف این پژوهش بررسی تاثیر منظر طبیعی (باغ) بر سلامت روان و نیز کاهش اضطراب و تامین نیاز فطری آدمی به تجربه ی محیط های طبیعی متنوع در جهت نیل به آرامش می‌باشد. روش بررسی: در پژوهش حاضر از ابزار جمع آوری اطلاعات (مطالعات کتابخانه ای، اسناد و مدارک مرتبط) استفاده شده است و مؤلفه ها، اصول و الگوهای مرتبط با موضوع، مورد بررسی و تحلیل قرار خواهد گرفت. یافته ها: نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که بکارگیری الگوی باغ ایرانی با کارکرد شفابخشی در مراکز درمانی در جهت سلامت روان و کاهش اضطراب لازم می‌باشد. در نتیجه می‌توان عوامل ذیل را به‌عنوان شاخص های یک باغ شفابخش در جهت سلامت روان انسان بیان نمود: عدم ابهام مادی در رابطه انسان و فضا، امکان انتخاب و ایجاد تعادل میان خلوت گزینی و تعامل، حواس پرت کن های مثبت، امکان فعالیت فیزیکی و ترغیب به آن، آب و القای حس آرامش. نتیجه گیری و بحث: در منابع داخلی تحقیقات زیادی با موضوع باغ های شفابخش و مناظر درمانی و تاثیرات آن بر انسان انجام گرفته است. اما در این نوشتار شاخصه هایی خاصه برای کاهش اضطراب و سلامت روان در این باغ ها استخراج گشته و مورد بررسی قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

30 - مقايسه ميزان ترسيب کربن خاک در کاربري¬هاي مختلف ( مطالعه موردي: حوزه شهري شهرستان بهشهر)
کبریا جعفری مرضیه علی خواه اصل یحیی کوچ

زمینه و هدف: افزايش غلظت گازهاي گلخانه اي در سال¬هاي اخير منجر به افزايش گرماي جهاني و تغييرات اقليمي شده است. ساده¬ترین راهکار برای کاهش سطح این گاز فرآیند ترسیب کربن است. طی این فرآیند، کربن در بخش¬هاي مختلف اکوسيستم¬ها ذخیره می¬شود که مهم¬ترین اين بخش¬ها، خاک است. ه چکیده کامل

زمینه و هدف: افزايش غلظت گازهاي گلخانه اي در سال¬هاي اخير منجر به افزايش گرماي جهاني و تغييرات اقليمي شده است. ساده¬ترین راهکار برای کاهش سطح این گاز فرآیند ترسیب کربن است. طی این فرآیند، کربن در بخش¬هاي مختلف اکوسيستم¬ها ذخیره می¬شود که مهم¬ترین اين بخش¬ها، خاک است. هدف از اين پژوهش ارزيابي میزان ترسيب کربن خاک در کاربري¬هاي زراعت گندم، باغ مرکبات و مرتع در حوزه شهري بهشهر می¬باشد. روش بررسی: در این تحقیق، نمونه¬برداري خاک در ده نقطه در هر يک از کاربري¬ها تا عمق ۳۰سانتي¬متری با استفاده از روش تصادفي سيستماتيك انجام شد. بافت خاک، وزن مخصوص ظاهري، اسيديته، رطوبت، کربن آلي، نيتروژن در محيط آزمايشگاه اندازه¬گيري شد. برای بررسی تفاوت یا عدم تفاوت میزان ترسیب کربن و مشخصه¬های مختلف خاک در کاربری¬های مختلف، از آزمون تجزیه واریانس و برای بررسی ارتباط بین میزان ترسیب کربن با مشخصه های مختلف خاک از همبستگی پیرسون استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد، به¬طور متوسط ميزان ترسيب کربن در کاربري باغ مرکبات ۵۴/۰ تن در هکتار، زراعت گندم ۳۶/۰ تن در هکتار و مرتع ۵۱/۰ تن در هکتار می¬باشد. در نتیجه بين کاربري¬های مورد بررسی، کاربری باغي در اولويت اول و کاربري¬های مرتع و زراعت گندم در اولويت¬هاي بعد قرار گرفتند. همبستگي پيرسون نیز نشان داد از بين پارامترهاي مورد بررسي، مشخصه نيتروژن بر تغيير¬پذيري ميزان ترسيب کربن خاک موثرتر بوده است. بحث و نتیجه¬گیری: بر اساس نتایج این پژوهش، کاربری¬های مختلف اثر متفاوتی بر میزان انباشتگی ترسیب کربن خاک دارد که در جهت مديريت اراضي واقع در شمال کشور مي بايست مورد توجه قرار گيرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

31 - بررسی ابعاد تمایز رابطه ناظر با منظر مثمر و منظر زینتی در باغ‌های ایرانی
سیدمحمدرضا خلیل نژاد محمدعلی بیدختی

10.22034/jest.2018.11213.1976

زمینه و هدف: مقاله حاضر با بررسی باغ‌های ایرانی مختلف از دیدگاه رابطه ناظر و منظر سبز باغ در دو بخش منظر مثمر و منظر زینتی، سعی در پی یافتن تاثیر نظام گیاهی در کیفیت نظام بصری باغ و اهمیت توجه توامان به دو مقوله زیبایی‌شناختی و کارکرد در طراحی باغ ایرانی است. روش بررسی چکیده کامل

زمینه و هدف: مقاله حاضر با بررسی باغ‌های ایرانی مختلف از دیدگاه رابطه ناظر و منظر سبز باغ در دو بخش منظر مثمر و منظر زینتی، سعی در پی یافتن تاثیر نظام گیاهی در کیفیت نظام بصری باغ و اهمیت توجه توامان به دو مقوله زیبایی‌شناختی و کارکرد در طراحی باغ ایرانی است. روش بررسی: روش تحقیق در مطالعه حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی و جمع‌آوری اطلاعات به شیوه موردپژوهی، کتابخانه‌ای و مصاحبه، به همراه مطالعات میدانی بر روی 8 باغ تاریخی می‌باشد. انجام مطالعات میدانی در شهریورماه سال 1393 انجام گرفت که مصاحبه با مدیران و مشاوران با سابقه باغ‌ها و همچنین اخذ اطلاعات از باغبانان قدیمی نیز به تکمیل مطالعات میدانی کمک نمود. باغ‌های مورد مطالعه عبارتند از: باغ‌های اکبریه، رحیم‌آباد، امیرآباد، بهلگرد (باغ‌های تاریخی بیرجند)، باغ شاهزاده (ماهان)، باغ پهلوانپور (مهریز)، باغ دولت‌آباد (یزد) و باغ فین (کاشان). برای این منظور باغ‌های فوق‌الذکر از نظر رابطه ناظر و منظر در دو بخش منظر مثمر و منظر زینتی مورد مطالعه و مقایسه قرار گرفت. یافته‌ها و نتایج: - در باغ‌های ایرانی کیفیت رابطه ناظر با منظر مثمر متفاوت و متمایز از رابطه با منظر زینتی است. - دسترسی فیزیکی به منظر مثمر به عنوان بخش تولیدی باغ‌ها مدیریت شده بوده و نظام گیاهی و نظام بصری به نحوی بوده است که در باغ‌های حکومتی-تشریفاتی محدودیت‌های دسترسی عموم به بخش تولیدی باغها اعمال گردد. - تغییر نظام گیاهی باغ‌های تاریخی، در اثر تعویض گونه‌ها، خشکیدگی و یا حذف عناصر گیاهی اصیل، می‌تواند تاثیرات نامطلوبی بر کیفیت و تنوع رابطه ناظر و منظر گذاشته و تمایز اصیل ارتباط ناظر با صحنه‌های مثمر و زینتی را کم نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

32 - بررسی اهمیت طراحی باغ های شفابخش در محوطۀ دانشگاهها در راستای ارتقاء مطلوبیت فضایی: نمونه موردی دانشگاه سیستان و بلوچستان
پیمان گلچین محسن کافی نیلوفر سارانی

10.30495/jest.2019.44644.4684

زمینه و هدف: هدف اصلی در این پژوهش، بررسی اهمیت و تاثیر حضور باغ های شفابخش در محوطۀ دانشگاه ها به عنوان یکی از مناظر شبه طبیعی دست کاشت بر مطلوبیت فضایی و سلامت روح و روان کاربرانش می باشد. در این راستا، دانشگاه سیستان و بلوچستان به عنوان نمونه موردی انتخاب گردید.روش ب چکیده کامل

زمینه و هدف: هدف اصلی در این پژوهش، بررسی اهمیت و تاثیر حضور باغ های شفابخش در محوطۀ دانشگاه ها به عنوان یکی از مناظر شبه طبیعی دست کاشت بر مطلوبیت فضایی و سلامت روح و روان کاربرانش می باشد. در این راستا، دانشگاه سیستان و بلوچستان به عنوان نمونه موردی انتخاب گردید.روش بررسی: در این پژوهش، روش اعمال شده شامل جمع آوری و تحلیل اطلاعات بوده که به صورت کتابخانه ای، میدانی و تهیة پرسشنامه انجام گرفت. از 24 بوستان موجود در دانشگاه، 6 بوستان جهت تحقیق انتخاب شدند. برای محاسبۀ جامعه آماری از فرمول کوکران استفاده شد و جامعۀ آماری 376 نفری جهت انجام تحقیق و تهیۀ پرسشنامه محاسبه گردید. در مرحلۀ بعد، داده های به دست آمده از پرسشنامه، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و نتایج حاصل از این بررسی در جداول و نمودارهای جداگانه ای تنظیم گردید.یافته ها: یافته ها نشان می دهد که بوستان کوهستان به عنوان موثرترین و بوستان قائم غربی به عنوان کم تاثیرترین بوستان شفابخش در ارتقاء و بهبود مطلوبیت فضایی محوطۀ دانشگاه سیستان و بلوچستان انتخاب شدند. حضور پوشش گیاهی متنوع و غنی به عنوان مهمترین معیار از میان 5 ویژگی اصلی باغ های شفابخش توسط مصاحبه شوندگان جهت استفاده و نیز موثر در ارتقاء مطلوبیت فضای محوطه دانشگاه شناخته شد.یافته ها نشان داد که مشاهده و یا استفاده نمودن از مناظر شبه طبیعی بخصوص مناظر بوستان های موجود می تواند تاثیرات روحی و روانی مثبت داشته باشد و سبب بهبود سلامت روحی و روانی آنها گردد. همچنین دیدن مناظر شبه طبیعی متنوع و استفاده از آنها در محوطه دانشگاه ها می تواند باعث ایجاد انگیزه در دانشجویان به منظور یادگیری بهتر مطالب آموزشی شود.بحث و نتیجه گیری: با توجه به یافته های تحقیق، می توان به این نتیجه رسید که طراحی و احداث بوستان های شفابخش در محوطۀ دانشگاه ها می تواند از طریق ارتقاء کیفیت بصری و مطلوب نمودن کیفیت فضاهای محوطه دانشگاه سیستان و بلوچستان باعث ایجاد تاثیرات مثبت بر سلامت روح و روان کاربرانش گردد. از این رو طراحی و احداث اینگونه باغ ها در محوطۀ دانشگاه ها توصیه می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

33 - سنجش و ارزیابی میزان تاب‌آوری مناطق شهری در برابر سیلاب‌های شهری (مطالعه-ی موردی: منطقه 4 تهران)
مصطفی ناهید محمدرضا زند مقدم زینب کرکه ابادی

10.22034/jest.2021.56185.5194

زمینه و هدف: با توجه به رشد سریع شهرها و افزایش شهرنشینی در دهه های اخیر، رواناب شهری و خسارت های ناشی از سیل یکی از مسائل مهم و اساسی در عرصه مدیریت شهری می‌باشد. هدف از این مطالعه در بخش اول؛ شبیه سازی کمی سیلاب ناشی از بارندگی برای منطقه 4 تهران برای سال های 1349-139 چکیده کامل

زمینه و هدف: با توجه به رشد سریع شهرها و افزایش شهرنشینی در دهه های اخیر، رواناب شهری و خسارت های ناشی از سیل یکی از مسائل مهم و اساسی در عرصه مدیریت شهری می‌باشد. هدف از این مطالعه در بخش اول؛ شبیه سازی کمی سیلاب ناشی از بارندگی برای منطقه 4 تهران برای سال های 1349-1395 با استفاده از مدل SWMM و ارزیابی تاب آوری ناشی از سیلاب در این منطقه می‌باشد. روش بررسی: شبیه سازی برای رگبارهای شش ساعته با دوره ی بازگشت های 2، 5 و 10 ساله و برای مدت 12 ساعت در سال 1399 انجام پذیرفت. در این تحقیق دو طرح از بهترین راهکارهای مدیریتی (BMP) تحت سناریوی جوی باغچه و بام سبز و ترکیب هر دو سناریو، جهت کنترل حداکثر رواناب از نظر کمی انجام گرفته است و در نهایت میزان کارایی آنها در کاهش حجم کل رواناب خروجی از حوضه، مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش دوم؛ ارزیابی و تحلیل تاب آوری ناشی از سیلاب شهری در نواحی 9 گانه منطقه 4 تهران در چهار بُعد: اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، مدیریتی- نهادی و کالبدی پرداخته شده است. این بخش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش پیمایشی و توصیفی-تحلیلی می باشد. جامعه آماری تحقیق، کل شهروندان منطقه 4 هستند که از میان آنها حجم نمونه از طریق فرمول کوکران 384 نفر محاسبه شد. یافته ها: با توجه به نتایج به دست آمده، سناریو سوم (ترکیب دو سناریو اول و دوم) بیشترین تاثیر را در کاهش عمق جریان و دبی جریان در کل شبکه جمع آوری آب سطحی خواهد داشت. یافته های پژوهش در بخش ارزیابی و تحلیل تاب آوری نشان داد که ناحیه 5 منطقه 4 تهران مطلوبترین منطقه و ناحیه 1 و 8 منطقه 4 نامطلوبترین منطقه از لحاظ تاب آوری در برابر سیلاب شهری می‌باشد. بحث و نتیجه گیری: نواحی 4 و 9 از لحاظ تا ب آوری _اجتماعی-فرهنگی، اقتصادی، مدیریتی-نهادی) در رتبه ی آخر قرار دارد که بیانگر آن است که این ناحیه در برخی موارد دچار ضعف است ونیاز است برای کاهش میزان آسیب پذیری، مورد توجه مسئولان قرار بگیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

34 - تحلیل تطبیقی باغ‌های شفابخش با باغ های ایرانی
سید ابوالفضل هاشمین محمدرضا بمانیان

10.30495/jest.2022.25755.3475

زمینه و هدف: با توجه به اینکه اکثر مطالعات انجام‌شده در حوزه باغ های شفابخش در منابع غربی است، به‌منظور ارائه راهکار عملی همسو با ارزش‌های فرهنگی- بومی ایرانیان، بررسی میزان تطابق الگوی منظر باغ ایرانی و باغ های شفابخش، از ضرورت ویژه ای برخوردار است. پژوهشگران در زمینه چکیده کامل

زمینه و هدف: با توجه به اینکه اکثر مطالعات انجام‌شده در حوزه باغ های شفابخش در منابع غربی است، به‌منظور ارائه راهکار عملی همسو با ارزش‌های فرهنگی- بومی ایرانیان، بررسی میزان تطابق الگوی منظر باغ ایرانی و باغ های شفابخش، از ضرورت ویژه ای برخوردار است. پژوهشگران در زمینه شفابخشی محیط های طبیعی و باغ های شفابخش پژوهش های زیادی انجام داده اند. اما کمتر مشاهده شده است که از روش مطالعه تطبیقی برای تحلیل باغ های شفابخش در باغ ایرانی استفاده‌شده باشد.روش بررسی: این نوشتار مطالعه تطبیقی را برای تحلیل میزان تطابق الگوی منظر باغ ایرانی و باغ های شفابخش به کار بسته است. پژوهش حاضر بر آن است تا "چگونگی و میزان تطابق شاخص‌های باغ های شفابخش با باغ ایرانی" را مورد تحلیل قرار دهد. بدین‌جهت ، ابتدا محتوای کیفی مناظر شفابخش توصیف و اصول و شاخص‌های آن موردبررسی، تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. سپس مؤلفه‌ها و شاخصه‌های حاصل از این مطالعات، به‌صورت پرسشنامه تدوین شد. پرسشنامه در اختیار متخصصان منظر قرار گرفت. با استفاده از نرم‌افزار Spss 16.0 پرسشنامه‌ها تحلیل شد تا میزان تطابق این شاخص ها در باغ ایرانی ارزیابی شود.یافته ها: از بررسی ها و ارزیابی های انجام‌شده، مشخص شد؛ بیشترین درصد انطباق باغ ایرانی با شاخص‌های یک باغ شفابخش مربوط به شاخص تحریک حسی و امکان دسترسی به طبیعت و تعامل با آن است.بحث و نتیجه گیری: لازم است طراحان برای افزایش اثربخشی و کارایی باغ ایرانی با کارکرد شفابخشی، راهکارهایی نوآورانه در جهت بهبود عرصه‌های خصوصی و نیز ایجاد تنوع فضایی بیشتر برای انتخاب، در اختیار کاربر قرار دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

35 - بررسی ترجیحات استفاده‌کنندگان از فضاهای عمومی ورودی شهرها با تأکید بر معیارهای زیست‌محیطی (نمونه موردی: باغات سنتی اطراف ورودی شرقی قزوین)
مریم قاسمی تبار محمدرضا خطیبی

10.30495/jest.2021.49111.4900

زمینه و هدف: برنامه ریزی بدون توجه به ابعاد مختلف شهری در ورودی شهرها، سبب تجمیع کاربری‌های ناسازگار، بناهای پراکنده و بی ارزش و خیابان های عریض و بی روح در محورهای ورودی اکثر شهرها شده است. از آنجایی که ورودی شهر نخستین فضای شهری است که افراد با آن برخورد می‌کنند و نخس چکیده کامل

زمینه و هدف: برنامه ریزی بدون توجه به ابعاد مختلف شهری در ورودی شهرها، سبب تجمیع کاربری‌های ناسازگار، بناهای پراکنده و بی ارزش و خیابان های عریض و بی روح در محورهای ورودی اکثر شهرها شده است. از آنجایی که ورودی شهر نخستین فضای شهری است که افراد با آن برخورد می‌کنند و نخستین تصویر ذهنی از یک شهر را در میان ساکنان و تازه‌واردان ایجاد می کند؛ لذا توجه به ترجیحات استفاده‌کنندگان از فضاهای ورودی شهر و کیفیات آن با تأکید بر معیار‌های زیست‌محیطی بسیار اهمیت داشته و ساماندهی آن را ضروری می‌کند. با توجه به ظرفیت قرارگیری باغات سنتی اطراف ورودی شرقی شهر قزوین و اهمیت بصری محورهای ورودی شهر، این پژوهش به صورت خاص تر به دنبال بررسی اثرات معیارهای زیست محیطی بر انتخاب و ترجیح استفاده کنندگان از محورهای ورودی شهر می باشد.روش بررسی: این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از حیث ماهیت توصیفی-تحلیلی با ماهیت پیمایشی می‌باشد. در پژوهش حاضر 30 پرسشنامه ویژه متخصصان در سازمان‌های شهری توزیع گردید و در نهایت با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله‌مراتبی AHP معیارهای کلی و زیرمعیارها وزن دهی و اولویت‌بندی شدند. قلمرو زمانی تحقیق بین سال های 1398-1399 می باشد.یافته‌ها: نتایج حاصل از تجزیه‌وتحلیل داده‌ها نشان می‌دهد که بیشترین درجه اهمیت معیارها از نظر متخصصین شهری به‌منظور افزایش ترجیحات استفاده‌کنندگان از فضای ورودی مربوط به معیار خوانایی است. پس از آن معیارهای سرزندگی، پذیرندگی، تشخص و بهداشت محیط هریک به ترتیب در ترجیحات استفاده‌کنندگان از فضای ورودی شهرها حائز اهمیت هستند.بحث و نتیجه‌گیری: وضعیت هریک از معیارهای کیفی ترجیحات استفاده‌کنندگان از فضای ورودی در باغات سنتی ورودی شرقی شهر قزوین بررسی شده و در نهایت پیشنهادهایی به‌منظور ارتقاء کیفیت ورودی از طریق سکانس بندی ورودی ارائه گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

36 - ارزیابی میزان تأثیرگذاری معیارهای طراحی اکولوژیک در باغ چهلستون بهشهر
وحید حیدر نتاج فریال احمدی

10.30495/jest.2021.48847.4884

زمینه و هدف: باغ های کرانه جنوبی دریای خزر به ویژه باغ های بهشهر از نمونه های برجسته باغ سازی ایرانی است که در بستر اکولوژیکی متفاوت با باغ های کویری احداث شده است. از این رو پژوهش حاضر با هدف بررسی اکولوژیک و تحلیل عناصر ساختاری باغ چهلستون شکل گرفته است تا به میزان تأ چکیده کامل

زمینه و هدف: باغ های کرانه جنوبی دریای خزر به ویژه باغ های بهشهر از نمونه های برجسته باغ سازی ایرانی است که در بستر اکولوژیکی متفاوت با باغ های کویری احداث شده است. از این رو پژوهش حاضر با هدف بررسی اکولوژیک و تحلیل عناصر ساختاری باغ چهلستون شکل گرفته است تا به میزان تأثیرگذاری معیارهای طراحی اکولوژیک در طراحی باغ چهلستون بهشر دست یابد.روش بررسی: در پژوهش حاضر از روش توصیفی- تحلیلی در سه مرحله تعیین، تبیین و تدقیق استفاده شده است. پس از جمع آوری و برداشت اطلاعات مورد نیاز تحقیق از طریق مطالعات کتابخانه ای، تفسیر اطلاعات و تبیین انگاره های مشترک در باغ ایرانی انجام شد. در گام بعدی انگاره های به دست آمده در مرحله قبل، در نمونه مطالعاتی (باغ چهلستون بهشهر) مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته و میزان تناسب و تطابق محدوده مطالعاتی با اصول طراحی باغ ایرانی ارائه گردیده است. در نهایت میزان تأثیرگذاری معیارهای طراحی اکولوژیک در باغ چهلستون بهشهر از طریق ارزیابی عناصر ساختاری محدوده مطالعاتی ارایه شده است.یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که فرم های مستطیل شکل، الگوی اصلی شکل دهنده منظر باغ چهلستون است. همچنین الگوی شکل دهنده فضاهای سبز (اعم از درخت کاری، گلکاری، چمن و ...) به صورت توده ای پیوسته و مستطیل شکل در کرت های اطراف و نواری ممتد در اطراف راه های اصلی، نشان از اهمیت دید کنترل شده از بیرون به سمت بنا در این نوع مناظر دارد.بحث و نتیجه گیری: استفاده از آب در مغایرت با رطوبت بالای محیط، طراحی در جهت شیب با مداخله در شکل زمین (پلکانی کردن زمین)، عدم تناسب کامل با معماری بومی به واسطه الگوبرداری از باغ ایرانی مناطق کویری، تأمین آب از مکانی دیگر و استفاده از درختان و گل های غیر بومی (درختان همیشه سبز) در محور اصلی باغ در محدوده مطالعاتی نشان می دهد بهره گیری از الگوی باغ ایرانی در توسعه باغ بر بهره گیری از معیارهای طراحی اکولوژیک برای طراحان در اولویت بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

37 - بررسی تطبیقی-قیاسی زبان الگو فضای سبز تاریخی شهر تهران (موردپژوهی: باغ مسعودیه، باغ فرح‌آباد، باغ نگارستان)
حلما حبیبی خوزانی علی اکبری

10.30495/jest.2021.46938.4803

زمینه و هدف: باغ‌های درون‌شهری، از آن حیث که محیط طبیعی اما دست‌ساخت انسان است و واجد نظام‌های متعدد معنایی و استعاری، کارکردی و حسی-تجربی است، یکی از غنی‌ترین فضاهای ساخته‌شده در شهرهای ایران است. خوانش فضای سبز شهری تاریخی با هدف خلق ساختاری که طی زمان پاسخ‌گوی نیازها چکیده کامل

زمینه و هدف: باغ‌های درون‌شهری، از آن حیث که محیط طبیعی اما دست‌ساخت انسان است و واجد نظام‌های متعدد معنایی و استعاری، کارکردی و حسی-تجربی است، یکی از غنی‌ترین فضاهای ساخته‌شده در شهرهای ایران است. خوانش فضای سبز شهری تاریخی با هدف خلق ساختاری که طی زمان پاسخ‌گوی نیازهای مادی و معنوی مخاطبانش باشد، می‌تواند مبنای برنامه‌ریزی‌ پاسخ‌ده به ضرورت‌های عملکردی جدید در شهرسازی مدرن باشد. در این پژوهش با فرض اینکه باغ ایرانی دارای زبان الگوی قابل خوانش و قابل‌تعمیم در سنت‌ باغ‌سازی ایران است، تلاش شده تا ضمن احصای آن زبان الگو در ساختار باغ‌های مسعودیه، فرح‌آباد و نگارستان، میزان تطبیق‌پذیری آن‌ها با نظریة زبان الگو بررسی و درنهایت قوی‌ترین ساختار از میان نمونه‌ها شناسایی شود.روش بررسی: در این پژوهش نوع تحقیق نظری است، مبانی فلسفی پژوهش، تفسیری، رویکرد تحقیق کیفی و طرح تحقیق قیاسی-تطبیقی خواهد بود. روش تحلیل داده‌ها، قیاس و تطبیق زوجی سلسه‌مراتبی و ابزار گردآوری داده‌ها، مطالعات کتابخانه‌ای و پژوهش‌های میدانی است.یافته‌ها: در سطح ساختارهای سازندة باغ ایرانی، ساختار کالبدی با وزن ۴۲۸/۰ حائز اهمیت بیشتری نسبت به ساختارهای عملکردی با وزن ۳۳۴/۰ و کیفیت فضایی با وزن ۲۳۸/۰ است. در برآیند کلی و در مجموعِ وزن نهایی تطبیق‌پذیری زبان‌ الگوی باغ‌ها، باغ مسعودیه با وزن ۴۳۶/۰، باغ فرح‌آباد با وزن ۳۴۵/۰ و باغ نگارستان با امتیاز ۲۱۹/۰ قرار می‌گیرند.نتیجه‌گیری: احصای مؤلفه‌های زبان الگوی فضای سبز شهری تاریخی از کاراترین ابزارها به بازشناسی و بازآفرینی کیفیتی است که می‌توان از این طریق، زبان آن معماری را بر اساس نیازهای امروز بازتولید کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

38 - بررسی عوامل موثر بر مشارکت روستاییان در حفاظت از محیط زیست (مورد مطالعه: روستاهای دهستان قلعه‌تل شهرستان باغملک)
بهمن خسروی پور زینب خادمی خدیجه سلیمانی هارونی

10.30495/jest.2022.55094.5149

زمینه و هدف: منابع طبیعی از ارکان جدایی ناپذیر زندگی انسان ها به شمار می روند و در این میان مشارکت روستاییان در نگهداری و حفاظت از منابع طبیعی ضروری است. این پژوهش درسال 1394 با هدف تعیین عوامل موثر بر مشارکت روستاییان (شهرستان باغملک در استان خوزستان) در حفاظت از محیط چکیده کامل

زمینه و هدف: منابع طبیعی از ارکان جدایی ناپذیر زندگی انسان ها به شمار می روند و در این میان مشارکت روستاییان در نگهداری و حفاظت از منابع طبیعی ضروری است. این پژوهش درسال 1394 با هدف تعیین عوامل موثر بر مشارکت روستاییان (شهرستان باغملک در استان خوزستان) در حفاظت از محیط زیست انجام گرفته است.روش پژوهش: نمونه تصادفی این تحقیق شامل 254 نفر از روستاییان دهستان قلعه تل شهرستان باغملک است که با استفاده از روش نمونه گیری به تصادف انتخاب شدند. جمع آوری اطلاعات در این پژوهش با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته انجام گرفت. پس از تهیه پرسش نامه و تایید روایی صوری آن توسط متخصصان امر، پایایی آن از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برای متغیرهای مختلف تحقیق تایید شد. جهت تعیین عوامل موثر بر مشارکت روستاییان نسبت به حفاظت از محیط زیست از تحلیل رگرسیون به روش گام به گام استفاده شد.یافته ها: نتایج نشان داد که آزمون همبستگی بین متغیرهای پژوهش رابطه مثبت و معنی دار شده است و چهار متغیر چالش ها، تمایل، عوامل دولتی-انگیزشی و عوامل اجتماعی- روان شناختی قادر به پیش بینی قابل توجهی (48/0 R2 =) از تغییرات متغیر موثر بر مشارکت روستاییان نسبت به حفاظت از محیط زیست هستند.بحث و نتیجه گیری: از آنجا که تمایل عامل موثری بر مشارکت روستاییان می باشد، پیشنهاد می گردد در برگزاری دوره های آموزشی تاکید بیشتری بر مشارکت روستاییان صورت گیرد. تاکید بیشتر شرکت در کلاس های آموزشی مرتبط با محیط زیست، گزارش اخبار مربوط به تخریب محیط زیست و صحبت در مورد اهمیت محیط زیست برای دوستان و آشنایان تمایل داشته باشند. عوامل دولتی-انگیزشی، برای مشارکت روستاییان در حفاظت از محیط زیست پیشنهاد می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

39 - مقایسه الگوریتم‌های شبکه عصبی مصنوعی و حداکثر احتمال در آشکار‌سازی تغییرات جنگل
پروین باقری فر رضا بصیری شهرام یوسفی خانقاه حمیدرضا پورخباز

10.30495/jest.2023.74604.5889

زمینه و هدف: فن آوری سنجش‌ازدور در دنیای پیشرفته امروزی به عنوان یکی از مهم ترین و عمده ترین منابع داده های مکانی و موضوعی قلمداد می شود. در این مقاله هدف مقایسه دو روش جهت آشکار سازی تغییرات جنگل با استفاده از تصاویر ماهواره لندست می باشد. بدین منظور از تصاویر سال 1369 چکیده کامل

زمینه و هدف: فن آوری سنجش‌ازدور در دنیای پیشرفته امروزی به عنوان یکی از مهم ترین و عمده ترین منابع داده های مکانی و موضوعی قلمداد می شود. در این مقاله هدف مقایسه دو روش جهت آشکار سازی تغییرات جنگل با استفاده از تصاویر ماهواره لندست می باشد. بدین منظور از تصاویر سال 1369 سنجنده TM ماهواره لندست و هم چنین تصاویر سال 1390 سنجنده ETM+ این ماهواره استفاده‌ شده است. روش بررسی: در طبقه بندی تصاویر، از روش طبقه بندی نظارت‌شده و الگوریتم حداکثر احتمال و شبکه عصبی مصنوعی به شیوه پرسپترون چندلایه استفاده گردید. یافته ها: بر اساس نتایج به دست آمده الگوریتم شبکه عصبی مصنوعی در مقایسه با حداکثر احتمال صحت کلی و ضریب کاپای بالاتری در هر دو تصویر (TM و ETM+) نشان داده است. پس از طبقه بندی، نقشه های استخراج‌شده از تصاویر TM و ETM+ به منظور آشکارسازی تغییرات روی هم گذاری شدند و نقشه تغییرات به دست آمد. بحث و نتیجه گیری: نتیجه نهایی تحقیق نشان می‌دهد که استفاده از داده های لندست همراه با داده های حاصل از آماربرداری قابلیت تهیه نقشه تغییرات جنگل را در منطقه موردمطالعه دارا می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

40 - بررسی بنیادهای فرهنگی- محیطی در عناصر کالبدی باغ های ایرانی (قبل و بعد از اسلام)
محمدرضا بمانیان علی اکبر تقوایی محمد شریف شهیدی

این مقاله به بررسی عوامل تاثیر گذار بر باغ ایرانی به عنوان فضایی همسو با ارزش های معنایی و محیطی می پردازد. از این رهگذارابتدا به بازخوانی ریشه های فرهنگی ایرانیان باستان و تاثیر آن بر عناصر و ساختار باغ ایرانی و در بخش دوم تشابهات اعتقادات اسلامی در باغ ایرانی مورد برر چکیده کامل

این مقاله به بررسی عوامل تاثیر گذار بر باغ ایرانی به عنوان فضایی همسو با ارزش های معنایی و محیطی می پردازد. از این رهگذارابتدا به بازخوانی ریشه های فرهنگی ایرانیان باستان و تاثیر آن بر عناصر و ساختار باغ ایرانی و در بخش دوم تشابهات اعتقادات اسلامی در باغ ایرانی مورد بررسی قرار می گیرد ،سپس با دست یابی به مجموعه ای از شاخص های فرهنگی، محیط زیست ایرانی به عنوان فضایی متعهد در برابر فرهنگ و اعتقاد ایرانی مطرح ودانش وفن ایرانی به عنوان عاملی مکمل در کنار عوامل ذکر شده قرار می گیردودر نهایت باغ ایرانی به عنوان اثری حکیمانه و کمال گرا در اصول خویش مطرح می شود. اصول وشاخص های برآمده ازمجموعه عوامل ذکر شده همواره درطول تاریخ باغ سازی ایران درحال تداوم بوده وبا وجود تفاوت در صورت های مادی، اصول و شاخص های اصلی آن همواره حفظ شده و در آینده می تواند توسط معماران منظر مورد توجه قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

41 - باز زنده‌‌سازی اماکن تاریخی ـ فرهنگی (مطالعه موردی: هتل باغ مشیرالممالک ـ شهر یزد)
حمید ماجدی حسین امجد هومن بهمن پور

باغ مشیرالممالک به وسعت هجده هزار متر مربع یکی از باغ‌های خرم واقع در شمال غرب یزد در اواسط دوره قاجاریه بوده که توسط میرزافتح الله خان مشیرالممالک بنا گردیده است. این باغ دارای آب انبار، اصطبل، بارانداز، انبار، باغچه‌های گل کاری و سبزی‌کاری شده، حمام، کوشک، اندرونی، بی چکیده کامل

باغ مشیرالممالک به وسعت هجده هزار متر مربع یکی از باغ‌های خرم واقع در شمال غرب یزد در اواسط دوره قاجاریه بوده که توسط میرزافتح الله خان مشیرالممالک بنا گردیده است. این باغ دارای آب انبار، اصطبل، بارانداز، انبار، باغچه‌های گل کاری و سبزی‌کاری شده، حمام، کوشک، اندرونی، بیرونی، نارنجستان، پارکینگ و غیره بوده که متاسفانه پس از انقلاب بر اثر مهاجرت وارثان باغ به خارج از کشور به صورت متروکه در آمده و بسیاری از ساختمان‌های با ارزش آن تخریب یا برای یافتن گنج به نابودی کشیده شد. هدف اصلی در این تحقیق، باز زنده‌سازی فضاها و کاربری‌های موجود در این باغ با بهره‌گیری از الگوهای معماری و طراحی بومی و سنتی است. در این تحقیق از مطالعات کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. نوع تحقیق توصیفی تحلیلی می باشد. در قسمت باززنده سازی از الگوهای رایج داخلی و خارجی با تطبیق اصول معماری ایرانی و اسلامی بهره گرفته شده است. همچنین در بخش مطالعات میدانی از دوربین‌های عکاسی Canon powershot S5 IS، Olympus C160؛ متر و ... استفاده شده است. به جز ساختمان مرکزی دیگر ساختمان های باغ پی نداشته و شاخص‌ترین مصالح به کار رفته در بنا خشت بوده است. آب شرب باغ در گذشته از قنات باغ تامین می‌شده ولی امروزه از طریق سیستم آبرسانی شهری تامین می‌شود. درختان این باغ در گذشته بیشتر از نوع مثمر مانند انجیر، انگور، سیب و... بوده ولی اخیراً گیاهان دیگری از جمله زیتون، خرمالو و مرکبات به ترکیب گیاهی باغ اضافه شده است. کاربرد عناصری از قبیل سبزه، آب و گیاه که در باغ‌سازی ایران قدیم، شاکله اصلی باغ را تشکیل می‌داده‌اند، پس از باززنده سازی در باغ مشیرالممالک به خوبی مشاهده می‌شود که نشانگر رابطه معماری با طبیعت در ایران قدیم و کنونی است. شفافیت، ارتباط فضاها، سازمان‌دهی فضاها، پیوستگی فضاها، هندسه و تناسبات به کار رفته در این باغ، همگی بیانگر تفکر و تعقل در سبک باغ‌سازی ایرانی است که عالمانه و آگاهانه به دنبال آسایش جسمانی و روحانیِ انسانی است که بی‌قرار در پی آرامش است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

42 - کاوشی پیرامون تاثیر عبارت قرآنی " جَناتٌ تجَری مِن تحَتِها الاَنهار " بر باغ سازی ایرانی
علی شرقی محمد تیموری

نقطة اوج تصویری که از بهشت در قرآن توصیف شده است، "جَناتٌ تجَری مِن تحَتهاِ الاَنهار " می&zwnj;باشد و به معنی بوستان&zwnj;هایی است که از زیر {درختان و قصرهای} آن جوی های آب جاری است. کلمه شجره در این عبارت به ظاهر وجود ندارد، اما در معنی حس می شود. درمجمع البیان ابوعلی چکیده کامل

نقطة اوج تصویری که از بهشت در قرآن توصیف شده است، "جَناتٌ تجَری مِن تحَتهاِ الاَنهار " می&zwnj;باشد و به معنی بوستان&zwnj;هایی است که از زیر {درختان و قصرهای} آن جوی های آب جاری است. کلمه شجره در این عبارت به ظاهر وجود ندارد، اما در معنی حس می شود. درمجمع البیان ابوعلی امین الاسلام طبرسی آمده است که کلمة روضه به معنای زمین سبز و خرمی است که گیاهان به خوبی در آن می&zwnj;رویند و کلمة جنت زمینی است که اطرافش درخت&zwnj;کاری شده باشد و در نتیجه روضات&zwnj;الجنات باغ های مشجری است که در وسط، زمین سبز و خرمی را فرا گرفته باشد. بسیاری از باغ های ایران این ویژگی را دارند. اعداد و مفاهیمی مانند: چهار باغ، هشت بهشت، باغ در باغ، گردش آب و... ریشه در واژگان قرآنی دارند که به معماری و ترکیب بندی باغ های ایرانی و به تبع آن بسیاری از باغ های سایر کشورهای اسلامی و حتی اروپایی راه یافته اند ( تاثیر باغ سازی ایرانی در ورسای فرانسه والحمرای اسپانیا شاهدی براین گفتار است). اما موثرترین واژگان قرآنی بر باغ سازی ایرانی عبارت آسمانی "جَناتٌ تجَری مِن تحَتهاِ الاَنهار "می باشد. برخی مفسران و دین شناسان به تشریح این عبارت پرداخته اند و باغ های این جهان را مقدمه باغ بهشت دانسته اند. بسیاری از شاعران ایرانی و پارسی گوی، جهان را به کل به یک باغ تشبیه کرده اند و حتی بعضی مانند مولانا، جسم و روح انسان را به باغ تشبیه نموده اند. باغ سازان و معماران فراوانی تحت تاثیر این عبارت دست به خلاقیت زده اند تا فراتراز نمایش تاثیرپذیری خود از باغ های موصوف در قرآن، مانند آن را ایجاد نمایند. بی شک باغ بهشتی و یا به تعبیر قرآنی آن "جَناتٌ تجَری مِن تحَتهاِ الاَنهار " از جنس باغ های زمینی و انسان ساز است؛ با این تفاوت که: انسان در بهشت مهماندارش خداست، آن وقت ارزش بهشت برای او این نیست که آن جا خوردن و پوشیدن و لذت جنسی هست، ارزشش این است که تا ابد حس می کند به دست او پذیرایی می شود و این معنی، دیگر خستگی آور نیست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

43 - الگوی باززنده سازی منظر باغ‌های تاریخی ایرانی در مناطق گرم و خشک بر مبنای اصول خشک منظر سازی
نسرین نخعی مجتبی انصاری مهدی زندیه

زمینه و هدف: تغییرات اقلیمی که یکی از ابعاد آن کمبود آب ناشی از کاهش بارندگی، افت سطح آب های زیرزمینی و خشک شدن قنات ها می باشد، موجب نابودی پوشش گیاهی برخی از باغ های تاریخی ایران در نواحی گرم و خشک شده است. در این پژوهش تلاش شده تا با ادغام اصول خشک منظرسازی و باغ ایر چکیده کامل

زمینه و هدف: تغییرات اقلیمی که یکی از ابعاد آن کمبود آب ناشی از کاهش بارندگی، افت سطح آب های زیرزمینی و خشک شدن قنات ها می باشد، موجب نابودی پوشش گیاهی برخی از باغ های تاریخی ایران در نواحی گرم و خشک شده است. در این پژوهش تلاش شده تا با ادغام اصول خشک منظرسازی و باغ ایرانی، الگویی برای باززنده سازی پوشش گیاهی در این باغ ها، با حفظ اصالت استخراج گردد تا به دنبال اجرای این الگو، این باغ های تاریخی از نابودی نجات یافته و موجب حفظ این آثار ارزشمند تاریخی شود. روش بررسی: در این پژوهش مؤلفه های باغ ایرانی و خشک منظرسازی مورد مطالعه قرار گرفت و اجتماع همسویی از این مؤلفه ها حاصل شد. بنابراین این پژوهش بر اساس روش راهبردهای ترکیبی صورت پذیرفت. یافته ها: در این پژوهش اصول باغ ایرانی با اصول خشک منظرسازی تلفیق گردید و در ادامه الگویی با تأکید ویژه بر مصرف کم و بهینه آب از طریق انتخاب گیاهان کم نیاز به آب، اصلاح خاک، استفاده از سیستم های نوین آبیاری، استفاده از مالچ ها برای پوشاندن سطح خاک و هم چنین نگهداری مناسب در باغ ایرانی ارایه شد. نتیجه گیری: اگرچه استفاده از اصول خشک منظرسازی در دهه های اخیر رونق بسیاری در کشورهای مختلف داشته است، اما در کشور ایران تمامی اصول آن به طور هم زمان مورد استفاده قرار نمی گیرد. نتایج این پژوهش در ایجاد یک الگوی جامع برای استفاده از خشک منظرسازی در باغ ایرانی، می تواند پوشش گیاهی یک باغ تاریخی ایرانی را که به دلیل کمبود آب از دست رفته، مجددا به شکلی جدید احیاء نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

44 - اصول طراحی محوطه‌های درمانی با تاکید بر مولفه‌های باغ‌های شفابخش، محوطه‌های باغبانی درمانی و باغ ایرانی
نازیتا زجاجی علی نیکبخت محسن کافی

زمینه و هدف: گذراندن ساعت‌های طولانی در محیط‌های درمانی معمولاً برای بیماران، ملاقات‌کنندگان و کارکنان، تجربه‌ای تنش‌زا و ناخوشایند است. در این پژوهش تلاش شده است تا با ادغام عناصر باغ‌‌‌های شفا‌بخش، محوطه‌های باغبانی درمانی و باغ‌ ایرانی، اصول و مولفه‌های طراحی در مراک چکیده کامل

زمینه و هدف: گذراندن ساعت‌های طولانی در محیط‌های درمانی معمولاً برای بیماران، ملاقات‌کنندگان و کارکنان، تجربه‌ای تنش‌زا و ناخوشایند است. در این پژوهش تلاش شده است تا با ادغام عناصر باغ‌‌‌های شفا‌بخش، محوطه‌های باغبانی درمانی و باغ‌ ایرانی، اصول و مولفه‌های طراحی در مراکز درمانی متناسب با ویژگی های فرهنگی و اقلیمی ایران استخراج گردد تا به دنبال طراحی و اجرای فضاهای سبز شفابخش، کاربران آن بتوانند با آرامش خاطر و احساسی خوشایند در این گونه محوطه‌ها حضور یابند. روش بررسی: با توجه به این که یکی از مهم‌ترین مولفه‌های باغ‌های شفابخش و فضاهای باغبانی درمانی کاربر محور بودن این باغ‌ها است و لازم است که این گونه فضاها با علایق و سلیقه‌های روحی هر جامعه هم خوانی داشته باشد بنابر‌این این پژوهش براساس روش راهبردهای ترکیبی و در ادامه پژوهش موردی انجام شد که به دلیل تفصیل موضوع، مبحث پژوهش موردی به تفصیل در مقاله ای دیگر در دست ثبت است. یافته ها: در این پژوهش اصول باغ ایرانی با اصول باغ‌های شفابخش و محوطه های باغبانی درمانی تلفیق گردید و در ادامه اصول طراحی محوطه های درمانی با تاکید ویژه بر آرامش بخشی از طریق تحریک حواس پنجگانه کاربران، سادگی، لذت بصری، افزایش تعامل اجتماعی، توانبخشی به بیماران و غیره تدوین گردید. نتیجه گیری: اگرچه استفاده از باغ‌های شفابخش در دهه اخیر رونق بسیاری در کشورهای مختلف داشته و به استانداردی در این زمینه تبدیل شده است، اما در کشور ایران هنوز نمونه موردی اجرا شده از این باغ ها و یا محوطه‌های شفابخش وجود ندارد. نتایج این پژوهش در تلفیق اصول باغ ایرانی با اصول طراحی محوطه‌های شفابخش به همراه کاربرد کاشت گیاهان، می تواند فضایی را به وجود ‌آورد که با تجمیع خصوصیات آرامش بخشی، خوانایی فضایی، غنای حسی و غیره موجب کاهش استرس‌ها و فشارهای روحی، افزایش تعاملات اجتماعی، افزایش امید به زندگی، همچنین بهبودی و شفابخشی در کاربران شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

45 - تحلیل مفهومی، کارکردی و زیباشناختی عناصر محیطی آب و گیاه با تأکید بر جنبه کالبدی باغ های ایرانی
هانیه اخوت

باغ ایرانی به کمک اشکال منظم هندسی رابطه میان طبیعت و دنیای درون را به تصویر می کشد. در واقع الگوی حرکت آب و کاشت گیاهان در باغ، الگویی ابتدایی و قدیمی است که پیچیده ترین نیازهای کارکردی و روانشناختی انسان را برآورده می کند. ترکیب هوشمندانه آب و گیاه در فضاسازی باغ های چکیده کامل

باغ ایرانی به کمک اشکال منظم هندسی رابطه میان طبیعت و دنیای درون را به تصویر می کشد. در واقع الگوی حرکت آب و کاشت گیاهان در باغ، الگویی ابتدایی و قدیمی است که پیچیده ترین نیازهای کارکردی و روانشناختی انسان را برآورده می کند. ترکیب هوشمندانه آب و گیاه در فضاسازی باغ های ایرانی نشان می دهد که هر سه جنبه مفهومی، کارکردی و زیباشناختی به خوبی در آن رعایت شده و در واقع رمز پایداری باغ های ایرانی تبلور این سه مفهوم در مجموعه واحد باغ است. چنان چه در طراحی محیط زیست جایگاه این دو عنصر به درستی انتخاب شود ، محیطی پایدار و کارآمد حاصل شده و موجب کاهش هزینه ها و صرفه اقتصادی می گردد. از این رو در طراحی طبیعت و ساماندهی عناصرآن باید به این سه جنبه توجه ویژه مبذول داشت. روش تحقیق در این مقاله از نوع توصیفی_تحلیلی و جمع آوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای، به همراه پاره ای مطالعات میدانی بوده است؛ به گونه ای که پس از شناخت اهمیت آب، درخت و گل در مبانی اسلامی شامل قرآن کریم و نقل قول های عارفان به بررسی جایگاه این عناصردر باغ های ایرانی از بعد کارکردی و زیباشناختی پرداخته می شود. سپس چنین نتیجه می شود که باغ ایرانی نظامی حکیمانه و کمال گراست که عناصر طبیعی آب و گیاه را به نحوی در خود جای داده که نه تنها نیازهای فیزیکی آدمیان (بعد کارکردی و زیباشناختی) را برآورده سازد، بلکه به بعد ماوراء الطبیعه و معنوی آن نیز توجه شده است (بعد مفهومی). همین مسأله باعث بقا و تداوم آن در طول زمان و شاخص شدن آن به صورت مجموعه ای واحد گردیده است. شناخت چنین الگوهایی می تواند به عنوان راهنما و الگوی انسان در ساختن محیطی مناسب زیست و هماهنگ با نظم موجود، مورد بهره برداری قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

46 - ارائه راهبردهای باززنده‌سازی باغ‌های صفوی بهشهر با تاکید برمولفه های طراحی منظر سبز.
سیده محدثه نجفی تروجنی سارا نهیبی حسین موسوی فاطمی

زمینه و هدف: باغ تاریخی به دلیل غنای طبیعی، ارزش های کالبدی، تاریخی و فرهنگی، نیازمند صیانت است. مناظر تاریخی به جا مانده از گذشته هر سرزمین، نمادی از هویت و تمدن اجداد آن محسوب می گردد که به زندگی امروز ملتش معنا می بخشد. باغ های صفوی بهشهر از جمله باغ های ایرانی هستند چکیده کامل

زمینه و هدف: باغ تاریخی به دلیل غنای طبیعی، ارزش های کالبدی، تاریخی و فرهنگی، نیازمند صیانت است. مناظر تاریخی به جا مانده از گذشته هر سرزمین، نمادی از هویت و تمدن اجداد آن محسوب می گردد که به زندگی امروز ملتش معنا می بخشد. باغ های صفوی بهشهر از جمله باغ های ایرانی هستند که همزمان با پایه ریزی شهر اشرف البلاد ساخته شد. این مجموعه در طول تاریخ دچار تحولات بسیار شده و بخش کوچکی از آن باقی مانده است. حفاظت و باززنده سازی باغ های صفوی بهشهر، عملی به منظور ارتقا هویت شهر و عاملی بر بقا و احیای سنت های بومی این شهر و سرزمین است. لذا هدف از این پژوهش شناسایی مهم ترین مولفه های طراحی منظر سبز شهری در محدوده مورد مطالعه و کاربست آنها در طراحی و باززنده سازی باغ های تاریخی این شهر است. روش بررسی: روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی می باشد و از روش جمع آوری اطلاعات به صورت مطالعات کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. پس از تکمیل پرسشنامه ها توسط متخصصانبومی این حوزه به روش دلفی و تحلیل سوات اطلاعات بدست آمده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و معیارهای طراحی سایت با توجه به اهداف پژوهش استخراج شد. یافته ها: از مهمترین عوامل موثر بر باززنده سازی منظر سبز شهری، عوامل کالبدی و عملکردی، اجتماعی، هویتی، زیست محیطی، عوامل منظر و سیمای بصری و عوامل تاریخی هستند. بنابر یافته های تحقیق عوامل هویتی مهم ترین عامل تاثیر گذار در محدوده ی باغ های صفوی بهشهر بوده است. بحث و نتیجه گیری: بر مبنای مطالعات شناخت محدوده و ارزیابی نظرات متخصصین، ایجاد فضایی باهویت و سرزنده که تامین کننده نیازهای مراجعان می باشد، مستلزم طراحی و باززنده سازی اصولی باغ های تاریخی است که هسته اصلی این شهر را شکل داده اند. نتایج نشان می دهد که این کار ارتقاء حیات و هویت شهری را نیز به همراه دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

47 - بررسی تغییر کاربری غیر مجاز اراضی زراعی و باغ ها «از منظر فقه و حقوق موضوعه»
محمدعلی عسکری علی محمدیان

رشد جمعیت و توسعه محدوده شهرها و افزایش قیمت اراضی و بهره برداری بی رویه و غیراصولی از اراضی سبب می شود که اراضی کشاورزی مرغوب، همواره مورد توجه افراد سودجو و فرصت طلب قرار گیرد و با تغییر کاربری و خرد نمودن اراضی، آن ها را از چرخه تولید خارج نموده و لطمه های جدی را بر چکیده کامل

رشد جمعیت و توسعه محدوده شهرها و افزایش قیمت اراضی و بهره برداری بی رویه و غیراصولی از اراضی سبب می شود که اراضی کشاورزی مرغوب، همواره مورد توجه افراد سودجو و فرصت طلب قرار گیرد و با تغییر کاربری و خرد نمودن اراضی، آن ها را از چرخه تولید خارج نموده و لطمه های جدی را بر تولید محصولات کشاورزی وارد کنند. از این رو حفاظت از اراضی نه فقط برای حمایت از اقتصاد کشاورزی، بلکه برای حمایت از کل اقتصاد کشور، امری ضروری است. با توجه به اهمیت اراضی کشاورزی مجلس شورای اسلامی با درک صحیح از خطرات ناشی از تغییر کاربری اراضی کشاورزی در سال 1374 قانونی را تحت عنوان حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها به تصویب رسانید که این قانون بعدها بازنگری و اصلاح گردید. در پژوهش انجام شده سعی شده است علاوه بر نقد و تحلیل قانون مزبور، به این پرسش اساسی و مهم پاسخ داده شود که چه راهبردها و راهکارهای فقهی و حقوقی مؤثر در مقابله با تغییر کاربری غیرمجاز اراضی زراعی و باغ ها وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

48 - برآورد ارزش اقتصادی و منافع زیست محیطی باغ زیتون (مطالعه موردی: استان قم)
زینب کوره پزان الهام فروتن

تعیین ارزش اقتصادی منابع زیست محیطی، راهکاری برای آشنا کردن مردم با خدمات و محصولات ارایه شده توسط عملکردهای زیست محیطی است. این مقاله درآمد اقتصادی یک باغ زیتون به مساحت 50 هکتار واقع در روستای لنگرود بخش قنوات استان قم را با درنظر گرفتن فاکتور های زیست محیطی (کالا و خ چکیده کامل

تعیین ارزش اقتصادی منابع زیست محیطی، راهکاری برای آشنا کردن مردم با خدمات و محصولات ارایه شده توسط عملکردهای زیست محیطی است. این مقاله درآمد اقتصادی یک باغ زیتون به مساحت 50 هکتار واقع در روستای لنگرود بخش قنوات استان قم را با درنظر گرفتن فاکتور های زیست محیطی (کالا و خدمات زیست محیطی مهم نظیر تولید اکسیژن ،جذب کربن وخدمات مربوط به حفاظت خاک) و بدون آن (تنها برآورد هزینه/درآمد اقتصادی) بر اساس روش های مبتنی بر هزینه ارزش گذاری مورد ارزیابی قرار می دهد. نتایج مطالعه نشان می دهد درآمدکل شامل جمع کارکردهای زیست محیطی و درآمد خالص اقتصادی باغ زیتون مورد نظر در دوره زمان 1383-1395 برابر با 325/21806939 میلیون ریال و درآمد خالص کل باغ بدون احتساب درآمد زیست محیطی برابر با 795/35948 میلیون ریال می باشد. درآمد کارکردهای زیست محیطی که ارزش ریالی درآمد حاصل از تولید اکسیژن، ترسیب کربن و تثبیت مواد مغذی خاک می باشد به ترتیب 07/20022449 ، 14/1746331 ، 319134/2210 میلیون ریال می باشد. همچنین نتایج نشان داد بیشترین ارزش ریالی کارکردهای زیست محیطی مربوط به تولید اکسیژن می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

49 - تجربه شکل گیری یک شهر سبز، باغ- شهر هوشمند پوتراجایا، مالزی
نسیم صحرائی نژاد

زمینه و هدف: به دنبال بروز مشکلات ناشی از افزایش جمعیت و کاهش منابع زیرساختی در پایتخت کشور مالزی، بر اساس تصمیمات دولتی در سال 1993 میلادی، ایده شکل گیری پایتخت اداری این کشور، تحت عنوان "پوتراجایا" مطرح گردید. این شهر به عنوان یک الگو با حداکثر توجه به طبیعت و محیط زی چکیده کامل

زمینه و هدف: به دنبال بروز مشکلات ناشی از افزایش جمعیت و کاهش منابع زیرساختی در پایتخت کشور مالزی، بر اساس تصمیمات دولتی در سال 1993 میلادی، ایده شکل گیری پایتخت اداری این کشور، تحت عنوان "پوتراجایا" مطرح گردید. این شهر به عنوان یک الگو با حداکثر توجه به طبیعت و محیط زیست طراحی شده است و از نکات قابل توجه در فرآیند برنامه ریزی، طراحی و ساخت آن، سرعت عمل بوده است. روش بررسی: این تحقیق با بررسی منابع کتابخانه ای و مطالعه اسناد مربوطه و همچنین مرور سایت های مرتبط با موضوع به معرفی تجربه شکل گیری این شهر سبز پرداخته است. یافته ها: شهر پوتراجایا، با در نظر گیری سه مفهوم کلی باغ-شهر، شهر سبز و شهر هوشمند شکل گرفته و رویکردهای کلی جهت برنامه ریزی و طراحی ایده های اصلی در شکل گیری آن عبارتند از برنامه ریزی برای فضاهای همسایگی، بازنگری و احیای هویت سنتی شهر، شهر حمایت گر، تاکید و تمرکز بر حمل و نقل عمومی، توجه به سیما و هویت شهری، رویکرد اکولوژی شهری، معماری زیست محیطی و مدیریت پایداری شهری. بحث و نتیجه گیری: در حقیقت فرآیند شکل گیری این شهر بعنوان نماد قدرت و پیشرفت کشور مالزی بوده و گویای این واقعیت است که ایده ها و مفاهیمی تئوری نظیر باغ-شهر، شهر سبز و شهر هوشمند قابلیت اجرائی شدن را داشته و صرفا به شکل یک ایده باقی نمانده است. در نهایت نیز توسعه شهر پوتراجایا بطور چشمگیری بر جنبه های مختلف اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و گردشگری کشور مالزی تاثیرگذار بوده و مجموعه این عوامل، این شهر را بعنوان نمونه ای بی نظیر در هزاره جدید مطرح نموده که می تواند الگوئی برای تکرار در سایر شهرها و کشورها با شرایط مشابه باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

50 - حفاظت از باغ‌ها حاشیه شهر از منظر اکولوژی سیمای سرزمین مطالعه موردی: سراب قنبر-کرمانشاه
سجاد شمشیری

زمینه و هدف: رشد گسترده افقی شهرها دارای پیامدهای زیست‌محیطی است، این فرآیند منجر به تخریب منظر و باغ‌ها حاشیه شهرها می‌گردد. باغ‌ها سراب‌قنبر در جنوب شهر کرمانشاه نیز به دلیل رشد گسترده شهری در معرض تخریب گسترده‌ای قرار دارد.روش بررسی: با استفاده از سنجه‌های اکولوژی سی چکیده کامل

زمینه و هدف: رشد گسترده افقی شهرها دارای پیامدهای زیست‌محیطی است، این فرآیند منجر به تخریب منظر و باغ‌ها حاشیه شهرها می‌گردد. باغ‌ها سراب‌قنبر در جنوب شهر کرمانشاه نیز به دلیل رشد گسترده شهری در معرض تخریب گسترده‌ای قرار دارد.روش بررسی: با استفاده از سنجه‌های اکولوژی سیمای‌سرزمین تحولات محدوده مورد بررسی قرار گرفته است. در مرحله بعد براساس برداشت میدانی انواع لکه‌ها و کریدورها مشخص شده است.یافته‌ها: با توجه به کارکرد این فضاها از لحاظ عملکرد اکولوژیک، عناصر ساختاری محدوده در چهار گروه از راهبردهای حمایتی، تدافعی، تهاجمی و فرصت‌طلبانه طبقه‌بندی شده‌اند. این طبقات شامل لکه‌ها و کریدورهای طبیعی، اختلالی، مکان و نحوه‌ی قرارگیری آن‌ها بر روی بستر سرزمین می‌باشد. با درنظر گرفتن اهداف طراحی و این طبقات، طرح راهبردی محدود ارائه شد.بحث و نتیجه‌گیری: گسترش بستر شهر منجر به ایجاد لکه‌های اختلالی در سطح محدوده شده و از سوی دیگر لکه‌های طبیعی گرایش به خردشدن پیدا کرده‌اند. کریدورهای طبیعی با چالش‌های جدی مواجه‌اند. در حالی که گسترش کریدورهای اختلالی منجر به تغییر در ساختار سیمای‌سرزمین شده و گسست اکولوژیک را تشدید کرده است. تداوم این روند منجر به نابودی این اراضی خواهد شد و تبعات بسیاری را به دنبال خواهد داشت. طراحی محیطی متناسب می‌تواند چارچوب مناسبی را با استفاده از مبانی پایه اکولوژی ‌سیمای‌سرزمین فراهم ساخته و با تعریف کارکردهای متناسب نیاز شهری، این عرصه‌های طبیعی را حفاظت نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

51 - طراحی و سازماندهی حفاظتی– گردشگری باغات حاشیه شهر (مطالعه موردی: سراب قنبر کرمانشاه)
سجاد شمشیری حسن دارابی

اکثر شهرهای ایران در کنار زمین‌های حاصلخیز و مساعد برای باغ و فعالیت‌های کشاورزی استقرار دارند؛ بنابراین در حاشیه شهرها باغ‌ و اراضی کشاورزی فراوانی وجود دارد. با گسترش شهرها این اراضی کیفیت روستایی خود را از دست داده‌اند. تحت این شرایط شکی نیست که برای مناطق با ارزش حا چکیده کامل

اکثر شهرهای ایران در کنار زمین‌های حاصلخیز و مساعد برای باغ و فعالیت‌های کشاورزی استقرار دارند؛ بنابراین در حاشیه شهرها باغ‌ و اراضی کشاورزی فراوانی وجود دارد. با گسترش شهرها این اراضی کیفیت روستایی خود را از دست داده‌اند. تحت این شرایط شکی نیست که برای مناطق با ارزش حاشیه شهرها باید مسئولیت بیشتری احساس شود. از سوی دیگر با افزایش جمعیت شهرها از جمله کرمانشاه و نیاز ساکنین به فضای باز و ‌‌سبز جهت گذراندن اوقات فراغت و تعاملات اجتماعی، نیاز به توسعه مکان‌های جدید در زمینه گذران اوقات فراغت در محدوده شهرها به شدت احساس می‌شود. نقشی که باغات و اراضی کشاورزی از نظر تفرجی و زیبایی‌شناسی دارند، می‌توانند از ساخت و ساز در این مناطق جلوگیری کند. در این پژوهش ابتدا به بررسی وضعیت موجود باغهای سراب قنبر، با استفاده از دیدگاه اکولوژی منظر، مکان های استقرار فعالیت‌ها و کاربری های جدید در باغات مشخص شده است. سپس منطقه از لحاظ بصری پهنه‌بندی می‌شود. شناسایی این پهنه ها به منظور اعمال راهکارهای اجرایی در جهت بهبود شرایط کل منطقه و همچنین شامل ویژگی‌ها، پتانسیل‌ها و مسایل هر پهنه می‌باشد. در نهایت این مطالعات همراه با تدوین اهداف طراحی و سازماندهی، به صورت طرح راهبردی انجام گرفته است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

52 - معرفی کارکردهای باغ مشارکتی و نقش آن در پایداری محیط شهری
سجاد شمشیری حسن دارابی

توسعه شهری و شهرنشینی با چالش‌های جدی مواجه است. دسـت‌یابی به پـایـداری در ایـن محیط با توجه به تنوع گروه‌های ذینفع بسیار دشوار است. در این میان حرکتی کوچک اما اثر گذار رخ داده است که طی زمان تکامل یافته و در عین تعارضات موجود در محیط شهری، بازتابی از ابعاد توسعه پایدار چکیده کامل

توسعه شهری و شهرنشینی با چالش‌های جدی مواجه است. دسـت‌یابی به پـایـداری در ایـن محیط با توجه به تنوع گروه‌های ذینفع بسیار دشوار است. در این میان حرکتی کوچک اما اثر گذار رخ داده است که طی زمان تکامل یافته و در عین تعارضات موجود در محیط شهری، بازتابی از ابعاد توسعه پایدار به شمار می‌آیند. باغ‌های مشارکتی به عنوان حرکتی درون‌زا، خرد و محدود نقش و عملکردی بسیار متنوع در مقیاس‌های مختلف دارد. به همین دلیل نیز می‌تواند در روند توسعه پایداری شهری به ایفای نقش بپردازد. در این مقاله برای تحلیل اجمالی ادبیات موضوعی، مبتنی بر روشی سیستمی و متأثر از چرخه حیات، اقدام به بررسی ماهیت، نقش و کارکردهای باغ‌های مشارکتی کرده است. بررسی نشان می‌دهد این باغ‌های مبتنی بر جامعه محلی و از کارکرد چندگانـه برخوردارند که بازتـابی از راهبـرد برد- برد هستند. لذا می‌توانند به عنوان گامی کوچک و موثر درپایداری شهری به ایفای نقش بپردازند. باغ‌های مشارکتی ابزاری ارزان قیمت اما بسیار کارآ در اختیار مدیران‌شهری است که می‌تواند با ارایه کارکردهای چندگانه خود نقشی تعیین کننده در افزایش کیفیت زندگی‌شهری ایفا کند. باغ‌های مشارکتی در هفت هدف، از هشت هدف پروژه هزاره سازمان ملل می‌تواند صورت فعالی به ایفای نقش می‌پردازد. باغ‌های مشارکتی مصداق بارزی ازحرکت‌های کوچک برای رسیدن به تغییرات بزرگ مبتنی بر حداقل امکانات است که در تئوری آشوب برآن تاکید ورزیده می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

53 - بررسی اجزای بام‌های سبز
الما محمدی سید حامد میرکریمی مرجان محمدزاده

در سال های اخیر تمایل زیادی به ساخت بام سبز در دنیا و ایران دیده می شود. به منظور برآورده کردن انتظارات مصرف کنندگان مختلف سیستم های سبز متفاوتی ارایه شده اند. نتیجه این امر وجود تنوع در روش های اجرای بام سبز است که این تنوع ممکن است تصمیم گیری را برای انتخاب مناسب تری چکیده کامل

در سال های اخیر تمایل زیادی به ساخت بام سبز در دنیا و ایران دیده می شود. به منظور برآورده کردن انتظارات مصرف کنندگان مختلف سیستم های سبز متفاوتی ارایه شده اند. نتیجه این امر وجود تنوع در روش های اجرای بام سبز است که این تنوع ممکن است تصمیم گیری را برای انتخاب مناسب ترین روش اجرای بام سبز مشکل کند. در این تحقیق پس از معرفی و بررسی برخی از معمول ترین روش های ساخت بام سبز و اجزای آن‌ها، لایه های ضروری در یک بام سبز شناسایی شده و شمایی کلی از آن‌ها معرفی و به تصویر کشیده شدند. این لایه ها از پایین به بالا شامل: عایق رطوبتی بام، عایق ضد آب، زهکش، فیلتر خاک، محیط کشت یا خاک و گیاه هستند. در انتها با توجه به اینکه هزینه ی ایجاد بام سبز از مهم‌ترین موانع ایجاد آن است، پیشنهاداتی در جهت کاهش هزینه ها داده شده است. معرفی لایه های مختلف و کارکرد آن‌ها بستر را برای انتخاب ساختار مناسب یک بام سبز فراهم خواهد کرد که این انتخاب باید بر اساس شرایط محلی از جمله اقلیم صورت پذیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

54 - بازآفرینی عملکردی باغ امام رضا(ع) با رویکرد فرهنگ، سلامت و اقتصاد
قدیر صیامی الهام ضیایی

چکیده امروزه ایجاد مجموعه های گذران اوقات فراغت با رویکرد فرهنگی، آموزشی، تفریحی و سلامت در بستری زیست محیطی به یک راهبرد مهم در مدیریت و برنامه ریزی کلانشهرهای جهان بدل شده مجموعه باغ امام رضا(ع) یکی از پهنه‌های موقوفات اکولوژیک آستان قدس رضوی در مشهد با مساحت 114 هکتا چکیده کامل

چکیده امروزه ایجاد مجموعه های گذران اوقات فراغت با رویکرد فرهنگی، آموزشی، تفریحی و سلامت در بستری زیست محیطی به یک راهبرد مهم در مدیریت و برنامه ریزی کلانشهرهای جهان بدل شده مجموعه باغ امام رضا(ع) یکی از پهنه‌های موقوفات اکولوژیک آستان قدس رضوی در مشهد با مساحت 114 هکتار است که ‌می‌تواند ضمن حفظ عملکرد اصلی خود و به یک مرکز فرهنگی اجتماعی و سلامت محور و اقتصادی در خدمت نیازهای شهروندان باشد. روش انجام این پژوهش تحلیلی- توصیفی با رویکرد سنجش و ارزیابی است. ابزارهای تحلیلی این پژوهش نرم‌افزار Expert Choiceبرای سنجش وزن اثربخشی متغیرهای موثر در بازآفرینی باغ امام رضا(ع) بوده .تکنیک مورد استفاده برای انتخاب سناریوها و عملکردهای بهینه تکنیک تحلیل سلسله مراتبی (AHP) است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که از بین 3 گزینه (آلترناتیو) بازآفرینی باغ امام رضا(ع) گزینه شماره1 (باغ فرهنگ و هنر با رویکرد مکمل اقتصاد سلامت) با امتیاز 0/347 از اولویت بالاتری برای بازآفرینی عملکردی قرار گرفت. نتیجه این بررسی مبتنی بر نیازسنجی و امکانسجی نشان می دهد که باغ امام رضا(ع) که در حال حاضر تنها به عنوان یک باغ مثمر در موقعیت استراتژیک مشهد که در حال حاضر صرفاً از محصولات باغی آن استفاده می شود از این ظرفیت منحصر به فرد برخوردار است که بتواندعلاوه بر امکان فراهم کردن محیطی برای فراغت، سرگرمی گروه های مختلف جامعه شهری و زائران و همچنین به مثابه پایگاهی برای تولید و عرضه محصولات هنری و فرهنگی، به عنوان مرکزی پویا در حوزه اقتصاد سلامت نیز نقش آفرین باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

55 - تحلیل مولفه های موثر بر اجتماع پذیری باغ شاهزاده ماهان، متاثر از ادراک طبیعت در محیط انسان ساخت
ندا شاه کرمی پور جمال الدین مهدی نژاد خسرو موحد حامد مضطرزاده

پژوهش حاضر به تحلیل مولفه های موثر بر اجتماع پذیری باغ شاهزاده ماهان، متاثر از ادراک طبیعت در محیط انسان ساخت می پردازد. تحقیق حاضر یک تحقیق کاربردی، و از نظر نوع داده ها آمیخته (کمّی-کیفی) است. جامعه آماری در بخش کیفی (بخش مصاحبه)،20 نفر از خبرگان و متخصصین مباحث معمار چکیده کامل

پژوهش حاضر به تحلیل مولفه های موثر بر اجتماع پذیری باغ شاهزاده ماهان، متاثر از ادراک طبیعت در محیط انسان ساخت می پردازد. تحقیق حاضر یک تحقیق کاربردی، و از نظر نوع داده ها آمیخته (کمّی-کیفی) است. جامعه آماری در بخش کیفی (بخش مصاحبه)،20 نفر از خبرگان و متخصصین مباحث معماری در بخش آکادمیک بودند، که با روش نمونه‌گیری هدف مند، و با در نظر گرفتن قانون اشباع انتخاب شدند. جامعه آماری در بخش کمّی، شامل گردشگران وکاربران باغ شاهزاده ماهان با تعداد نامشخص است؛ که با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه‌گیری تصادفی، و با توجه به جامعه نامحدود، حجم نمونه 384 در نظر گرفته شد. در این پژوهش به منظور جمع آوری داده های کیفی، ابتدا با 20 نفر از صاحب نظران معماری در بخش آکادمیک مصاحبه عمیق از روش رودررو انجام شد. هدف از این بخش شناسایی شاخصها در مصاحبه بود. سپس با انجام کدگذاری ها، پرسشنامه 40 سوالی جهت استفاده در بخش کمّی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد مولفه هایی همچون طراحی انسانی (مسئولیت پذیری طراحی در برابر نیازهای فیزیکی، فرهنگی، اجتماعی، و روح کاربر و خلق روح مکان، طراحی عملکردی (مسئولیت پذیری طراحی در خصوص تامین نیازهای فیزیکی)، طراحی پاسخگو به اصول زیبایی شناصی بصری، طراحی زیست‌محیطی (بومی‌نگری و انعکاس منطقه‌گرایی زیستی و اکولوژی طبیعی)، طراحی پایدار (مسئولیت پذیری نسبت به انرژی و منابع طبیعی) و ایمنی و امنیت بر مطلوبیت فضای قرارگاه، و اجتماع‌پذیری باغ شاهزاده تاثیرگذارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

56 - ارزیابی توسعه سکونت‌گاه‌های شهری در مناطق آسیب‌پذیر از تاثیر گسل با استفاده از روش‌های چند معیاره (مطالعه موردی : شهرک باغمیشه تبریز)
علی بلادپس خلیل ولی زاده کامران وحید امامی کیا

چکیده محل زندگی انسان‌ها مهمترین بخش شهر است و سهم عمده ای از سطوح کاربری‌ها را نیز به خود اختصاص می‌دهد؛ به گونه ای که در شهرهای کوچک بیش از 60 درصد و شهرهای بزرگ حدود 40 درصد از سطح شهر تحت پوشش کاربری مسکونی است. یکی از موارد مهم و پیچیده برای برنامه‌ریزان شهری تعی چکیده کامل

چکیده محل زندگی انسان‌ها مهمترین بخش شهر است و سهم عمده ای از سطوح کاربری‌ها را نیز به خود اختصاص می‌دهد؛ به گونه ای که در شهرهای کوچک بیش از 60 درصد و شهرهای بزرگ حدود 40 درصد از سطح شهر تحت پوشش کاربری مسکونی است. یکی از موارد مهم و پیچیده برای برنامه‌ریزان شهری تعیین کیفیت موقعیت استقرار کاربری مسکونی و مطابقت آن با اصول شهرسازی می‌باشد. پیچیدگی و ازدیاد فاکتورهای موثر در تعیین کیفیت مکانی استقرار کاربری مسکونی، لزوم به کارگیری روش‌های چند متغیره تصمیم ساز جهت تعیین درجه تناسب کیفی استقرار کاربری مسکونی را می‌طلبد. هدف عمده مقاله حاضر تعیین وضعیت فعلی الگوی استقرار کاربری‌های مسکونی در تطابق با استانداردهای مکان یابی کاربری مسکونی‌های شهرک باغمیشه تبریز می‌باشد. بدین منظور از روش‌های ارزیابی چند معیاره مبتنی بر تحلیل سلسله مراتبی برای تولید و تجزیه و تحلیل نقشه‌ها و لایه‌های مختلف کاربری‌ها استفاده شده است. طی این فرآیند ابتدا شاخص‌های طبیعی و انسانی از دیدگاه ژئوموفولوژیکی مورد نیاز و تاثیرگذار در قالب 8 شاخص شناسایی، تهیه و مورد استفاده قرار گرفته اند و در نهایت نقشه نهایی کیفیت استقرار بر اساس مدل AHP تولید شده است. بر اساس یافته‌های تحقیق، از کل مساحت 4/300 هکتاری شهرک حدود 100 هکتار در مناطق با استاندارد خیلی کم عمدتاً در قسمت‌های شمالی، 51/105 هکتار در مناطق با استاندارد کم عمدتاً در قسمت‌های جنوب شرقی، 74/5 هکتار در مناطق با استاندارد متوسط عمدتاً در قسمت‌های شمال غرب، 18 هکتار در مناطق با استاندارد زیاد عمدتاً در قسمت‌های مرکزی به طرف جنوب و 15/71 هکتار در مناطق با استاندارد خیلی زیاد زیاد عمدتاً در قسمت غربی شهرک استقرا یافته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

57 - سطح‌بندی مناطق نمونه گردشگری با بهره گیری از روشAHP مطالعه موردی:مناطق نمونه گردشگری باغ بهادران، زرین شهر و تالاب گاوخونی استان اصفهان
اسفندیار حیدری پور

چکیده با توجه به رشد بسیار سریع صنعت گردشگری در دنیا، برنامه‌ریزی برای توسعه آن و همگام شدن با جریانهای جهانی ضروری است. استان اصفهان به عنوان یکی از بهترین مقاصد گردشگری بین المللی و داخلی کشور از اولویت ویژه‌ای برخوردار است و در این بین پرداختن به مناطق نمونه گردشگر چکیده کامل

چکیده با توجه به رشد بسیار سریع صنعت گردشگری در دنیا، برنامه‌ریزی برای توسعه آن و همگام شدن با جریانهای جهانی ضروری است. استان اصفهان به عنوان یکی از بهترین مقاصد گردشگری بین المللی و داخلی کشور از اولویت ویژه‌ای برخوردار است و در این بین پرداختن به مناطق نمونه گردشگری برای تامین انواع تقاضای گردشگران جایگاه قابل ملاحظه‌ای دارد. سه منطقه نمونه گردشگری باغ بهادران، زرین شهر و تالاب گاوخونی در محور زاینده رود از جمله 93 منطقه نمونه گردشگری استان اصفهان هستند که دارای ویژگیهای منحصر بفردی می‌باشند. از اینرو هدف پژوهش حاضر سطح بندی این سه منطقه بر اساس شاخصهای گردشگری در مناطق نمونه می‌باشد. نتایج این مطالعه که با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبیAHPو نرم‌افزارExpert Choice صورت گرفته نشان می‌دهد منطقه نمونه گردشگری تالاب گاوخونی اولویت اول، منطقه نمونه باغ بهادران در اولویت دوم و منطقه نمونه گردشگری زرین‌شهر (رحمت آباد) در اولویت سوم قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

58 - تکنیک‌های پرایمینگ بذر برای افزایش تولید سبزیجات
مانی جباری میترا جباری

محصولات باغی به ویژه سبزیجات به دلیل حجم کم و ارزش بالا لازم است از فناوری آماده کردن بذر بهره ‌برند. کاشت زودهنگام سبزیجات در محیط‌های غیربهینه اغلب برای دریافت سود بهتر در بازار انجام می‌شود، اگرچه به طور همزمان کشاورزان را مجبور می‌کند تا از قوه نامیه بذر بالا برای ج چکیده کامل

محصولات باغی به ویژه سبزیجات به دلیل حجم کم و ارزش بالا لازم است از فناوری آماده کردن بذر بهره ‌برند. کاشت زودهنگام سبزیجات در محیط‌های غیربهینه اغلب برای دریافت سود بهتر در بازار انجام می‌شود، اگرچه به طور همزمان کشاورزان را مجبور می‌کند تا از قوه نامیه بذر بالا برای جبران تولید نشاء استفاده کنند. برای مقابله با این مشکل، کشاورزان و شرکت‌های تولید بذر در سراسر جهان، تکنیک‌های پرایمینگ بذرها را انجام می‌دهند، زیرا همزمانی در گلدهی و باردهی را تسهیل می‌کند و در نتیجه عملکرد بهبود می‌یابد. استراتژی های مختلف آماده سازی مورد استفاده برای تیمار بذر به دو دسته معمولی/تهاجمی (هیدرو، اسمو، هورمونی، هاله، ماتریکس جامد، مواد مغذی، زیستی یا نانو پرایمینگ) و فیزیکی/غیرتهاجمی (مغناطیسی، اشعه ماوراء بنفش) طبقه‌بندی می‌شوند. مزایای آماده سازی بذر شامل: زمان سبز شدن گیاه، هزینه کاشت مجدد، آبیاری و کوددهی اضافی، مدیریت علف‌های هرز، رشد یکنواخت. بررسی جامع در مورد تکنیک‌های آماده سازی بذر اعمال شده در محصولات کم حجم مانند سبزیجات مورد توجه قرار نگرفته است. این بررسی مزایای تکنیک‌های مختلف آماده سازی بذر برای سبزیجات را بیان می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

59 - بازشناسی مفهوم هویت در فضاهای سبز سنتی و مدرن ایرانی: باغ ها و پارک ها
هانیه فدایی تمیجانی

هویت یکی از موضوعات بسیار مهم و چالش برانگیز در عرصه معماری معاصر ایران بوده که دارای پیشینه تاریخی در این سرزمین می باشد، به گونه ای که می توان آن را از اصلی ترین مولفه ها در طراحی معماری گذشته ایرانی برشمرد. بهمین علت، بازشناسی هویت در طراحی فضاهای شهرهای سنتی را می ت چکیده کامل

هویت یکی از موضوعات بسیار مهم و چالش برانگیز در عرصه معماری معاصر ایران بوده که دارای پیشینه تاریخی در این سرزمین می باشد، به گونه ای که می توان آن را از اصلی ترین مولفه ها در طراحی معماری گذشته ایرانی برشمرد. بهمین علت، بازشناسی هویت در طراحی فضاهای شهرهای سنتی را می توان یکی از مهمترین وظایف پژوهشگران دوره معاصربه منظور دستیابی به یک معماری با هویت دانست. هدف از این نوشتار بررسی و بازنگری هویت در طراحی باغ ها و پارکها بعنوان فضاهای سبز در طراحی شهرهای گذشته و کنونی ایرانی بوده تا بدین وسیله بتوان، اصول ومولفه های دارای هویت ایرانی را در طراحی فضاهای سبز شهرهای معاصر تبیین نمود. این مقاله گامی است در تحلیل وتشریح مفهوم هویت در معماری فضای سبز ایرانی در دستیابی به راهبردهای هویت بخش در فضای سبز شهری معاصر ایران. روش تحقیق اتخاذ شده به صورت توصیفی- تحلیلی بر پایه مطالعه متون کتابخانه ای و اسناد تصویری خواهد بود. نتایج و یافته های حاصل از بررسی ها و ارزیابی جایگاه هویت در معماری باغ های ایرانی و پارکهای معاصر ضمن دستیابی به معیارهای واجد هویت در طراحی فضای سبز، بیانگر آن می باشندکه هویت عاملی اساسی در طراحی باغ های ایرانی بوده که در روزگار معاصر با ورود نوگرایی و جایگزینی الگوهای پارک های غربی جایگاه آن به فراموشی سپرده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

60 - بازشناسی مفهوم هویت در فضاهای سبز سنتی و مدرن ایرانی: باغ ها و پارک ها
هانیه فدایی تمیجانی

چکیده: هویت یکی از موضوعات بسیار مهم و چالش برانگیز در عرصه معماری معاصر ایران بوده که دارای پیشینه تاریخی در این سرزمین می باشد، به گونه ای که می توان آن را از اصلی ترین مولفه ها در طراحی معماری گذشته ایرانی برشمرد. بهمین علت، بازشناسی هویت در طراحی فضاهای شهرهای سن چکیده کامل

چکیده: هویت یکی از موضوعات بسیار مهم و چالش برانگیز در عرصه معماری معاصر ایران بوده که دارای پیشینه تاریخی در این سرزمین می باشد، به گونه ای که می توان آن را از اصلی ترین مولفه ها در طراحی معماری گذشته ایرانی برشمرد. بهمین علت، بازشناسی هویت در طراحی فضاهای شهرهای سنتی را می توان یکی از مهمترین وظایف پژوهشگران دوره معاصربه منظور دستیابی به یک معماری با هویت دانست. هدف از این نوشتار بررسی و بازنگری هویت در طراحی باغ ها و پارکها بعنوان فضاهای سبز در طراحی شهرهای گذشته و کنونی ایرانی بوده تا بدین وسیله بتوان، اصول ومولفه های دارای هویت ایرانی را در طراحی فضاهای سبز شهرهای معاصر تبیین نمود. این مقاله گامی است در تحلیل وتشریح مفهوم هویت در معماری فضای سبز ایرانی در دستیابی به راهبردهای هویت بخش در فضای سبز شهری معاصر ایران. روش تحقیق اتخاذ شده به صورت توصیفی- تحلیلی بر پایه مطالعه متون کتابخانه ای و اسناد تصویری خواهد بود. نتایج و یافته های حاصل از بررسی ها و ارزیابی جایگاه هویت در معماری باغ های ایرانی و پارکهای معاصر ضمن دستیابی به معیارهای واجد هویت در طراحی فضای سبز، بیانگر آن می باشندکه هویت عاملی اساسی در طراحی باغ های ایرانی بوده که در روزگار معاصر با ورود نوگرایی و جایگزینی الگوهای پارک های غربی جایگاه آن به فراموشی سپرده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

61 - أسالیب "عُبیدٍ الزاکانیّ"، الساخرة وفق "نظریة تفریغ الکبت" الفرُویْدیّة
صادق کریم یحیی

قد تمّ فی هذا البحث تصنیف کلّ أسالیب عبید الساخرة، فاتّضح أنّ جلّها یستقیم فی مجموعتین لا غیر من أدبیّاته الساخرة: الأولى، أدبیات ساخرة تنطوی على مضامین کاشفة للمستور، سیاسیّة خارقة للناموس أو اجتماعیة طوباویة؛ وهی کلّها محظورة، مسکوت عنها فی أغلب الأحایین، لا بل محرّمة چکیده کامل

قد تمّ فی هذا البحث تصنیف کلّ أسالیب عبید الساخرة، فاتّضح أنّ جلّها یستقیم فی مجموعتین لا غیر من أدبیّاته الساخرة: الأولى، أدبیات ساخرة تنطوی على مضامین کاشفة للمستور، سیاسیّة خارقة للناموس أو اجتماعیة طوباویة؛ وهی کلّها محظورة، مسکوت عنها فی أغلب الأحایین، لا بل محرّمة فی أحایین أخرى، ولا یمکن المساس بها أو الدنو منها بالمرّة؛ والثانیة، مزاحات أو ملاطفات أو فلنقل هزلیات أو بالأحرى فکاهات ترتبط بعاهات جسدیّة ونقائص جسمیّة. والأولى، تنحصر –کما مرّ- فی موضوعات لا یمکن البوح بها أو حتى التلمیح إلیها. وهی إمّا أن تکون محظورات جنسیّة، وإمّا محرّمات دینیة، أو محاذیر قانونیة أو عُرفیّة، أو خطوط حمراء سیاسیة. والثانیة، فهی تمثّل موضوعات تتناول عاهات بشریّة، ونقائص آدمیّة، ترتبط بنقص ظاهری مادّیّ، أو نقص نفسیّ أخلاقی سلوکی، أو نقص عقلی؛ وهی فکاهات تتطرق إلى نواقص جسدیّة وعاهات جسمیّة، تنطوی فی مجامیع من فکاهات ثقافیّة وأخلاقیّة، وتنطوی فیها أحیاناً فکاهات تتعلّق بغباوات إنسانیّة وجهالات بشریّة وعنجهیات آدمیّة. وفی هذه الدراسة، ینهض السعی للبحث عن الدواعی النفسیّة وحوافزها المحرّکة التی تُمکّن هذه الأدبیات من دغدغة المشاعر أو الإضحاک، ضحکاً دفیناً ألیماً کان أو سافراً عذباً؛ وذلک بتسلیط الضوء علی مختلف مواضیع عُبید الفکهة: وتنتمی الموضوعات الأولى من فکاهات عبید إلى المجموعة الأولی من تصنیف فرُویْد فی نظریته الکبتیّة ورؤیتها التفریغیّة والتحریریّة؛ أی الفکاهات التی تسبب الإضحاک عن طریق التنفیس عن المشاعر المکبوتة وتفریغها. وترتبط الموضوعات الثانیة منها بمجموعة فروید الثانیة من تصنیفه فی تلک النظریة؛ أی التقلید البحت وغیر المتقن والمحترف للحرکات والقوانین الطبیعیّة والأعراف الاجتماعیّة، مما یکون مدعاة للإضحاک، وذلک بسبب تحریره لطاقات فکریّة أو ذهنیة مکنونة، وتحفیزه لإطلاقها وإخراجها للعلن. أمّا المجموعة الثالثة من تصنیف فروید، فهی لاتتعلّق بموضوع بعینه، بل تتعلّق بإحدی التقنیّات، ألا وهی تقنیة المباغتة التی قد أفاد منها عُبید فی صیاغة فکاهاته وسخریاته؛ إذ أنّ أیّة فکاهة، فی أیّ موضوع کانت، إذا ما وظّفت فیها تقنیة المباغتة، فهی تثیر الضحک، لکونها تدفع بالفکر أو الذهن لیکون علی مشارف مفارقة تنفیس عن شعورین مختلفین فی آن واحد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

62 - ارزیابی پتانسیل زنبورداری و تعیین جذابیت گیاهان مرتعی مورد استفاده زنبورعسل با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی در مراتع ییلاقی چهارباغ استان گلستان
رضا یاری غلامعلی حشمتی حامد رفیعی

هدف از تحقیق حاضر ارزیابی پتانسیل زنبورداری و تعیین جذابیت گیاهان مرتعی مورد استفاده زنبورعسل در مراتع ییلاقی چهارباغ استان گلستان در سال 1394 می باشد. بر این اساس، مدل نهایی پتانسیل زنبورداری از تلفیق چهار معیار اصلی درصد ترکیب گیاهان شهد زا و گرده زا (20 امتیاز)، فاصل چکیده کامل

هدف از تحقیق حاضر ارزیابی پتانسیل زنبورداری و تعیین جذابیت گیاهان مرتعی مورد استفاده زنبورعسل در مراتع ییلاقی چهارباغ استان گلستان در سال 1394 می باشد. بر این اساس، مدل نهایی پتانسیل زنبورداری از تلفیق چهار معیار اصلی درصد ترکیب گیاهان شهد زا و گرده زا (20 امتیاز)، فاصله از منابع آبی (10 امتیاز)، جاده و مسیر دسترسی (10 امتیاز) و متوسط دما در طول دوره زنبورداری (10 امتیاز) تعیین شد. بعد از تعیین تیپ های گیاهی به روش فلورستیک- فیزیونومیک، نمونه برداری از تیپ های گیاهی در منطقه معرف هر تیپ به روش تصادفی- سیستماتیک با استقرار 3 ترانسکت 300 متری و 30 پلات متناسب با نوع پوشش گیاهی منطقه انجام شد. نقشه منابع آبی منطقه و همچنین نقشه جاده با استفاده از GPS، پیمایش صحرایی و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) رسم شد. 134 گونه گیاهی شهدزا و گرده زا مورد علاقه زنبورعسل از 80 جنس و 31 تیره گیاهی شناسایی شد. تیره های Asteraceae، Lamiaceae و Fabaceae به ترتیب با 29 (8/21%)، 23 (29/17%) و 19 (28/14%) گونه گیاهی دارای بیشترین درصد فراوانی گیاهان شهدزا و گرده زا در منطقه هستند. همچنین نتایج نشان داد گیاهان دارای جذابیت کلاس II و III بیشترین حضور (9/60%) و کلاس V کمترین حضور (3/2%) را در منطقه و با توجه به بازدیدهای منظم صحرایی تاریخ و طول دوره گلدهی اکثر گیاهان منطقه مراتع ییلاقی چهارباغ خردادماه تا شهریورماه است. همچنین نتایج مدل پتانسیل زنبورداری با استفاده از GIS نشان می دهد که از کل مراتع منطقه مورد مطالعه 62/17% (4/1562 هکتار) در طبقه پتانسیل متوسط (2S)، 41/72% (765/6419 هکتار) در طبقه پتانسیل پایین (3S) و 96/9% (5/883 هکتار) در طبقه عدم پتانسیل (N) قرار گرفته است. با توجه به نتایج حدود 03/90% منطقه (17/7982 هکتار) دارای پتانسیل برای زنبورداری بوده که با رعایت اصول می توان جهت زنبورداری اقدام و ضمن کسب درآمد، با کاهش فشار چرای دام به احیاء مرتع کمک کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

63 - پهنه بندی پتانسیل سیل خیزی حوزه آبریز باغان با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP)
نعمت اله نسرین نژاد کاظم رنگزن نصراله کلانتری عظیم صابری

هدف از این تحقیق پهنه بندی پتانسیل سیل‌خیزی حوزه آبریز باغان به روش سلسله مراتبی فازی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) می‌باشد. پس از شناسایی عوامل مؤثر در سیل خیزی (شیب، مدل رقومی ارتفاع، لندفرم، سنگ‌شناسی، نفوذپذیری، کاربری اراضی، تراکم پوشش گیاهی، بارش، تر چکیده کامل

هدف از این تحقیق پهنه بندی پتانسیل سیل‌خیزی حوزه آبریز باغان به روش سلسله مراتبی فازی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) می‌باشد. پس از شناسایی عوامل مؤثر در سیل خیزی (شیب، مدل رقومی ارتفاع، لندفرم، سنگ‌شناسی، نفوذپذیری، کاربری اراضی، تراکم پوشش گیاهی، بارش، تراکم شبکه زهکشی، فاصله از آبراهه)، وزن هر کدام از معیارها و زیر معیارها با استفاده از مقایسات زوجی و نظرات کارشناسان، از روش تحلیل سلسله مراتبی- فازی محاسبه گردید. سپس با استفاده از عملگر گامای فازی، پتانسیل سیل‌خیزی حوزه آبریز، پهنه بندی و در نهایت حوزه آبریز بر اساس ریسک سیل‌خیزی در پنج کلاس طبقه بندی گردید. نتایج حاصل از پهنه بندی ریسک سیل‌خیزی نشان داد که کلاس های یک، دو و سه، بیشتر در نواحی کوهستانی واقع هستند و حدود 22 درصد (km2 203) از منطقه را شامل می‌شوند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که، حدود 22 درصد از محدودة حوزه آبریز مورد مطالعه را پهنه های سیل خیز خطرپذیر زیاد تا خیلی زیاد در بر گرفته است و به دلیل اینکه بیشترین نقش را در تولید رواناب دارند، عملیات های آبخیزداری در این مناطق در اولویت هستند. کلاس‌های چهار و پنج به نسبت کلاس‌های یک، دو و سه، پتانسیل سیل‌خیزی کمتری دارند و بیشتر در دامنه‌ها و دشت ها قرارگرفته‌اند و حدود 78 درصد از منطقه (km2 706) را پوشش می‌دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

64 - ارائه روشی جهت شبکه‌های اجتماعی چند لایه‌ای پویا جهت کشف گروه‌های تاثیرگذار مبتنی بر ترکیبب الگوریتم تکاملی جهش قورباغه و خوشه‌بندی C-means
لیدا ندرلو محمد تحقیقی شربیان

امروزه علم و فن آوری با آهنگی شتابناک در حال رشد است و شبکه های اجتماعی پیچیده به بخشی ضروری از زندگی تبدیل شده اند، آن گونه که بحث جدایی مردم از شبکه های درهم پیچیده ای که مبتنی بر نیازهای اساسی زندگی است بحث ناگزیری در زندگی روزمره و عرصه دانش است. در پژوهش پ چکیده کامل

امروزه علم و فن آوری با آهنگی شتابناک در حال رشد است و شبکه های اجتماعی پیچیده به بخشی ضروری از زندگی تبدیل شده اند، آن گونه که بحث جدایی مردم از شبکه های درهم پیچیده ای که مبتنی بر نیازهای اساسی زندگی است بحث ناگزیری در زندگی روزمره و عرصه دانش است. در پژوهش پیش رو مدلی برای شبکه های اجتماعی چندلایه ای پویا برای کشف گروه های تأثیرگذار، مبتنی بر ترکیبب الگوریتم تکاملی جهش قورباغه و خوشه بندی C-means ارائه شده است. بدین ترتیب که پس از جمع‌آوری داده‌ها به پاک سازی و نرمال سازی آن ها پرداخته شد تا داده‌های مطلوب منجر به شناسایی افراد و گروه‌های مؤثر شود که در ادامه کار ماتریس تصمیم شکل گرفت و از روی آن شناسایی و خوشه‌بندی(مبتنی بر خوشه‌بندی فازی) انجام شد و اهمیت گروه‌ها نیز مشخص گردید. برای دستیابی به افراد و گروه‌های تأثیرگذار در شبکه‌های اجتماعی، از الگوریتم قورباغه جهنده برای بهبود تشخیص پارامترهای تأثیرگذار استفاده شد که باعث بهبود اهمیت گره ها شده است. در ارزیابی و شبیه سازی بخش خوشه‌بندی، روش پیشنهادی با روش K-means مقایسه و نتیجه مقدار تعادل روش در انتخاب خوشه برابر 5 شد. گفتنی است که روش پیشنهادی به نسبت روش‌های مورد مقایسه، بهبود مناسب تری را نشان داد. همچنین ارزیابی معیار صحت روش پیشنهادی به نسبت روشهای همسان بهبود 3.3 داشته و نسبت به روش پایه M-ALCD بهبود 3.8 را به ثبت رسانده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

65 - ارزیابی مولفه‌های محیطی موثر بر تهویه ی طبیعی در مسکن بومی نطنز
زهرا اخلاقی زهرا عباسی

10.30486/pia.2023.1995079.1051

عدم بهره‌گیری از عوامل محیطی در طراحی و مصرف بالای انرژی‌های تجدید ناپذیر، موجب هدررفت انرژی و افزایش هزینه‌ها در بخش مسکونی شده‌است. در این میان تهویه‌ی طبیعی یکی از مؤثرترین عوامل در ایجاد آسایش حرارتی است. شهر نطنز در خرداقلیم معتدل کوهپایه‌ای قرار دارد؛ نیاز انرژی ت چکیده کامل

عدم بهره‌گیری از عوامل محیطی در طراحی و مصرف بالای انرژی‌های تجدید ناپذیر، موجب هدررفت انرژی و افزایش هزینه‌ها در بخش مسکونی شده‌است. در این میان تهویه‌ی طبیعی یکی از مؤثرترین عوامل در ایجاد آسایش حرارتی است. شهر نطنز در خرداقلیم معتدل کوهپایه‌ای قرار دارد؛ نیاز انرژی تا حد بسیار زیادی به شرایط اقلیمی محیط شان بستگی دارد و می‌توان‌ در بخش زیادی از سال با توجه به عوامل محیطی و تهویه طبیعی ساختمان را در منطقه آسایش قرار داد. در مقاله پیش رو، نحوه‌ی برخورد مسکن بومی شهر نطنز از منظر تهویه طبیعی برای تطبیق شرایط اسایش حرارتی مورد بررسی قرار می‌گیرد. این تحقیق از نوع ترکیبی و روش تحقیق توصیفی-تحلیلی می‌باشد. در بخش نخست، مطالعه‌ی اسنادی و کتابخانه‌ای اساس تحلیل، توصیف مطلب موجود در مقاله را تشکیل می‌دهند. در این بخش با بررسی تحقیقات انجام‌شده در زمینه تهویه طبیعی و ویژگی‌های اقلیمی شهر نطنز مبانی نظری و ادبیات موضوع تعریف شده‌اند. نتایج بررسی‌ها نشان می دهد، معماری بومی شهر نطنز با راهکارهای ایستا و توجه به شرایط بستر توانسته است در ایام زیادی از فصل گرم سال با استفاده از تهویه طبیعی مناسب در منطقه اسایش حرارتی قرارگیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

66 - تحلیل معنا در قالیچه ی سجاده ای باغیِ موجود در آستان قدس رضوی بر اساس رویکرد آیکونوگرافیک امیل مال
ساحل عرفان منش

10.30486/pia.2023.1974433.1021

قالیچه‌های باغی از گونه قالیچه‌هایی است که در اواخر دوره صفویه رایج می‌شود. یکی از نمونه‌های شاخص در این گونه، قالیچه‌ای است که در موزه‌ی آستان قدس نگهداری می‌شود. از ویژگیهای این قالیچه که کارکرد سجاده، به آن می‌دهد، بیان ذکر سجده در پیشانی محراب است. نقوش استفاده شده چکیده کامل

قالیچه‌های باغی از گونه قالیچه‌هایی است که در اواخر دوره صفویه رایج می‌شود. یکی از نمونه‌های شاخص در این گونه، قالیچه‌ای است که در موزه‌ی آستان قدس نگهداری می‌شود. از ویژگیهای این قالیچه که کارکرد سجاده، به آن می‌دهد، بیان ذکر سجده در پیشانی محراب است. نقوش استفاده شده در این قالیچه‌ها، علاوه بر محراب و ذکری در پیشانی محراب، پرندگانی درحال پرواز و سیزده ماهی در درون محراب است. از آنجا که در سجاده‌ی نماز کمتر از نقوش جانوران استفاده شده است؛ بنابراین با توجه به کارکرد عبادی بودن قالیچه و هدف پژوهش که تبیین معنا در قالیچه با توجه به کارکرد آن است، سوال این است چه ارتباطی میان این نقوش و کارکرد آن وجود دارد؟ روش پژوهش توصیفی-تحلیی و شیوه گردآوری اطلاعات، کتابخانه‌ای است. از آنجا که برای رسیدن به پاسخ مناسب، نیاز به شناخت آیکون‌ها و رمزگان نهفته در آنهاست؛ لذا از روش آیکونوگرافی امیل مال برای تجزیه و تحلیل قالیچه استفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان داد که که نشانگان دیداری عروج و تعالی ایرانی و نشانگان کلامی تعالی اسلامی را مد نظر قرار می‌دهد؛ لذا از همنشینی متن کلامی و بصری، متن جدیدی خلق می‌گردد که به تعالی اسلامی- ایرانی تأکید دارد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

67 - نمود عینی عرفان و وحدت وجود در باغ ایرانی(موردمطالعه باغ تخت شیراز)
زهره ترابی شهام اسدی

Normal0falsefalsefalseEN-USX-NONEAR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:""; mso-padding-alt: چکیده کامل

Normal0falsefalsefalseEN-USX-NONEAR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; text-align:justify; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman","serif";} >سالک راه حقیقت کسی جز هنرمند نمیتواند باشد کسی که عینالحال است و بهرهمند از معرفت و شهود باطنی که از دل به جان راه مییابد و رهنمائی طریقت او در هستی است، هنرمند(معمار) کسی است که با دست یافتن به شهود عالم مثال را در طرح خود میآفریند و نمود واقعی وجاوید وحدت وجود و کلمة الله را در بستر طبیعت به اجرا در میآورد،در هیچ کدام از متون، از عرفان هنرمند کسی سخن نرانده است در صورتی که تنها هنرمند است که میتواند نمود عینی و صورت واقعی حقیقت ازلی را آشکار سازد، تعریف باغ تخت شکل همان است شور همان،ولی عشق در آستین الهی است عشقی ازلی که بر دل معمار مینشیند تا با تکیه بر معرفت اندوخته دست در قلم تدبیر برده و به طرح ختم شود، معمار ایرانی با دست بردن به این عشق تمثیلی از یک بهشت برین را در عالم ناسوت پدید آورده است، ریشهیابی باغ و تبیین ساختاری و محتوایی باغ به لحاظ الگویی از چهار باغ و تفکری که در این زمینه به عنوان نماد و شکل مطرح شده در داخل مقاله بدان پرداختهایم، این مقاله بابررسی عرفان اسلامی علیالخصوص دیدگاه اشراقیون (شیخ شهاب‌الدین سهروردیالف) سعی درایجاد رابطهای معقول ومنطقی بامباحث عرفان اسلامی دارد تا تأثیر نگاه فلسفه اسلامی به شکل عینی در بعد معماری نگاشته گردد، با اشاره به تاریخچه باغ و ساختار الگویی باغ سعی در تبیین و بازشناسی عرفان اسلامی بر طراحی باخ تخت را داریم تا به نحوی هم از لحاظ مورفولوژیب (ریختشناسی) و معناگرایانه به ایراد و اثبات گفتههای خود برآییم، فرضیهای و هدفی که در این مقاله مطرح میباشد این است که آیا باغ ایرانی میتواند به عنوان بازخورد و ارائه دهنده تفکری ناب از عرفان اسلامی و علیالخصوص وحدت وجود باشد واین که باغ تخت با سه مطبقی که دارد میتواند به عنوان سه سطح از سطوح عرفان مطرح گردد(شریعت، طریقت، حقیقت)، مقالۀ حاضر به صورت توصیفی تحلیلی سعی در نگارش، تبیین و جریان شناسی روی این موضوع را دارد تا بتواند مبانی و نحلۀ فکری خاصی را در اینجا به رخ بکشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

68 - بازشناسی تأثیر اندیشه عرفانی (شیعی) در پدیداری الگوی مرکزگرای مرجع باغ ایرانی در معماری باغ‌های ایران
حسین مرادی نسب

10.2234/erfan.2023.708536

از دیرباز تصویر کیهان شناختی رایج در تفکر ایرانیان تصویری است که فضا را به واسطه چهار رود به چهار قسمت با محورهای عمود برهم تقسیم می کند و از آن به عنوان الگوی مرجع باغ ایرانی نام می برند. ازآنجاکه زبان عرفانی، زبان تمثیل (رمزی) در هنر اسلامی و از جمله معماری است و هندس چکیده کامل

از دیرباز تصویر کیهان شناختی رایج در تفکر ایرانیان تصویری است که فضا را به واسطه چهار رود به چهار قسمت با محورهای عمود برهم تقسیم می کند و از آن به عنوان الگوی مرجع باغ ایرانی نام می برند. ازآنجاکه زبان عرفانی، زبان تمثیل (رمزی) در هنر اسلامی و از جمله معماری است و هندسه دستمایه همه معماران برای پیوند عالم ماده به معنا است لذا معمار اسلامی می کوشد با زبان تمثیل، توحید را با هندسه مرکزگرا در باغ ایرانی متجلی سازد، زیرا در هستی شناسی عرفانی ساحت عالم، مرکزی دارد که محمل حضور حقیقت است خصوصاً در دوره صفویه که دوره امتزاج تفکر شیعی با اندیشه عرفانی بوده است. هدف از این پژوهش بازشناسی تأثیر اندیشه عرفانی (شیعی) در پدیداری الگوی مرکزگرای مرجع باغ ایرانی در معماری باغ های ایران است. روش پژوهش تفسیری تاریخی است لذا جهت گیری بعضی از فرضیات مطرح شده تبیینی-روایتی است که تفسیر آن ها برپایه تحلیل محتوایی متون تاریخی توأم با استدلال منطقی انجام شده است و همچنین با توجه به شالوده نظری پژوهش که مبتنی بر منظومه حکمت اسلامی است از روش ترکیبی استفاده شد که متشکل از تحلیل محتوای کیفی و استدلال استنباطی است. در خاتمه یافته های پژوهش نشان می دهد اوج تفکر عرفانی شیعی در نظام یکپارچه حکومتی صفویه، بستر اندیشه تمثیلی مرکزگرا را در ساخت باغ ایرانی به صورت هندسه ای با دو محور متقاطع عمود برهم حول کوشک میانی را فراهم کرد تا همخوان با الگوی مرکزگرای مرجع باغ ایرانی باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

69 - تحلیلی بر سیاست گذاری رویکرد پرماکالچر در فرایند برنامه ریزی شهری
آزیتا رجبی

در دهه های اخیر شاهد رجعت نظریه پردازان حوزه های برنامه ریزی شهری وشهرسازی به طبیعت و احیاء هر چه بیشتر آن هستیم که این امر متاثر از آلودگی های روز افزون جهانی و دغدغه هایی زیست محیطی می باشد که سیاره ما را به طور جدی تهدید نموده و باعث شکل گیری مباحث توسعه پایدار شهری، چکیده کامل

در دهه های اخیر شاهد رجعت نظریه پردازان حوزه های برنامه ریزی شهری وشهرسازی به طبیعت و احیاء هر چه بیشتر آن هستیم که این امر متاثر از آلودگی های روز افزون جهانی و دغدغه هایی زیست محیطی می باشد که سیاره ما را به طور جدی تهدید نموده و باعث شکل گیری مباحث توسعه پایدار شهری، با موضوعاتی مانند؛جلوگیری ازآلودگی ها محلی، کاهش مصرف منابع تجدید ناپذیر در نظام مصرف سکونتگاه های انسانی، توجه به بازیافت و بازتولید منابع مصرفی، حمایت از فعالیت های زیست محیطی و.. شده است دراین راستارویکرد پرماکالچر با تأکید برفرهنگ کشاورزی پایدار شهری به عنوان یکی از جدیدترین رویکردها در کشورهای دنیا مورد توجه محافل علمی و مدیریت شهری قرار گرفته است. نهضت پرماکالچر بخشی از دیدگاه بیوفلیک یا نهضت شهردوستدارطبیعت می باشد با این تفاوت که در این رویکرد تاکید بر کشت گونه های مثمر غذایی، بازیافت زباله، کاهش و صرفه جویی در مصرف منابع آب و خاک و منابع انرژی، کاهش ضایعات شهری و به حداکثر رساندن سودمندی در اثر "هم افزایی بین ساکنان شهری مطرح شده وبا توجه به سهولت وارزان بودن راهبردهای اجرایی تحقق آن یکی از مهم ترین و اجرایی ترین رویکردهای برون رفت جوامع از مشکلات زیست محیطی و پیوند مطلوب شهربا طبیعت درجهان تلقی می شود. دراین مقاله با جستجوی پایگاه های اطلاعاتی معتبر علمی به تحلیل مفهومی رویکرد پرماکالچر شهری پرداخته شده و بر اساس روش مروری- روایتی تلاش می شود تاراهکارهای مناسب سیاست گذاری تحقق مطلوب این رویکرد قابل تحقق گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

70 - نمادشناسی کهن الگوی سفر در قصۀ عامیانۀ «باغ سیب»
رجب فخرائیان سید احمد حسینی کازرونی

قصه‌های عامیانه، بازتابندۀ فرهنگ، سنن و آداب و رسوم یک جامعه است که با واکاوی وتحلیل آن می‌توان به سرچشمه‌های باورها و نگرش‌های هر اجتماعی دست یافت، قصۀ باغ سیب یکی از این قصه‌های نمادین و تأویل‌پذیر است. این پژوهش پاسخی به این پرسش است که آیا قصۀ عامیانۀ باغ سیب با نظر چکیده کامل

قصه‌های عامیانه، بازتابندۀ فرهنگ، سنن و آداب و رسوم یک جامعه است که با واکاوی وتحلیل آن می‌توان به سرچشمه‌های باورها و نگرش‌های هر اجتماعی دست یافت، قصۀ باغ سیب یکی از این قصه‌های نمادین و تأویل‌پذیر است. این پژوهش پاسخی به این پرسش است که آیا قصۀ عامیانۀ باغ سیب با نظریۀ تک اسطوره‌ای سفر قهرمان جوزف کمپبل قابل تطبیق است؟ و دیگر اینکه چه نمادها و نشانه‌هایی در آن به‌کار رفته است؟ روش اجرای این پژوهش، توصیفی- تحلیلی و بهره‌مند از منابع کتابخانه‌ای است. این قصه طرحی ساختارمند از کهن الگوی سفر و قابل تطبیق با سفر قهرمان در نظریۀ جوزف کمپبل است. قهرمان قصه، با ورود به دنیای ناشناختۀ تاریکی‌ها (چاه) و گذر از سلسله آزمون‌های نبرد با دیوان، شیران و مار و اژدها و بازگشت به دنیای روشنایی‌ها با یاری گری سیمرغ ، همسانی‌های قصه با اسطوره را آشکار می‌سازد. بسامد بالای اعداد رمزی و قدسی سه و هفت و کاربرد فراوان نمادهای طبیعی فرا طبیعی و حیوانی و انسانی در این داستان و همچنین تبلور نمادین خشکسالی‌ها و امید به ترسالی، از رمز وارگی و کاربردی بودن نمادها در زبان و ادبیّات عامیانه و پیوند دو سویۀ باورهای پیشینیان با گسترۀ ادب شفاهی حکایت دارد و ناظر به حوادثی است که در درون این سفر نمادین رخ داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

71 - مطالعه تغییرات فصلی جمعیت (Pulvinaria aurantii (Hemi. : Coccidae و وضعیت پراکنش آن در باغ های مرکبات شرق مازندران
محمدرضا دماوندیان

خسارت زیاد بالشک مرکبات (Pulvinaria aurantii (Cockerell وسمپاشی های متعدد برای کنترل آفت مذکور، روند نگران کننده ای را به وجود آورده است. لذا برای مدیریت صحیح مصرف آفت کش ها و به منظور استفاده از مدیریت تلفیقی آفات (IPM)، طی سال های 1386 الی 1388 چرخه زندگی و تغییرا چکیده کامل

خسارت زیاد بالشک مرکبات (Pulvinaria aurantii (Cockerell وسمپاشی های متعدد برای کنترل آفت مذکور، روند نگران کننده ای را به وجود آورده است. لذا برای مدیریت صحیح مصرف آفت کش ها و به منظور استفاده از مدیریت تلفیقی آفات (IPM)، طی سال های 1386 الی 1388 چرخه زندگی و تغییرات جمعیت بالشک مرکبات در دو منطقه مرکزی و شرق استان مازندران بررسی شد. حشره مذکور دارای دو نسل در سال است که نسل اول یا نسل تابستانه از تیرماه شروع و در شهریورماه کامل می شود و نسل دوم یا نسل پاییزه از مهرماه شروع و تیرماه سال آینده نسل بعدی را به وجود می آورد. با توجه به ظهور حداکثر پوره های متحرک و سن یک بالشک مرکبات مناسب ترین زمان مبارزه برای نسل اول از اواخر خرداد الی دهه اول تیرماه و برای نسل دوم اواخر شهریور و نیمه اول مهر می باشد. پارامتر b در قانون توان تیلور که شاخصی برای تعیین نوع پراکنش است، در جمعیت های معمولی برابر 4/9 محاسبه شد، که نشان دهنده پراکنش کپه ای آفت روی یک درخت می باشد، اگرچه در جمعیت های زیاد، نوع پراکنش به سمت تصادفی شدن میل می کند (57/1=b). بین تراکم P. aurantii در جهت های مختلف جغرافیایی و هم چنین قسمت های داخل و خارج تاج درخت اختلاف معنی داری وجود نداشت، هرچند، در باغ های متراکم و انبوه، جمعیت P. aurantii همواره زیاد بود. ضمناً رعایت فاصله کاشت درختان و هرس به موقع سبب کاهش آلودگی از 1/25٪ به 3/8٪ شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

72 - بررسی اثرات تخم‌کشی، لاروکشی و بازدارندگی تخم‌ریزی اسانس گیاه آویشن باغی(Lamiaceae) Thymus vulgaris L. روی سوسک چهارنقطه‌ای حبوبات (Col., Bruchidae) Callosobruchus maculatus (F.)
الهام دزفولی سعید محرمی پور شیلا گلدسته

استفاده وسیع از حشره کش های سنتتیک سبب به وجود آمدن جمعیتی از حشرات مقاوم به این دسته از حشره کش ها و همچنین آلودگی های زیست محیطی گردیده است. به همین دلیل خاصیت حشره کشی اسانس های گیاهی علیه آفات انباری، در سال های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. اسانس ه چکیده کامل

استفاده وسیع از حشره کش های سنتتیک سبب به وجود آمدن جمعیتی از حشرات مقاوم به این دسته از حشره کش ها و همچنین آلودگی های زیست محیطی گردیده است. به همین دلیل خاصیت حشره کشی اسانس های گیاهی علیه آفات انباری، در سال های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. اسانس ها دارای تاثیرات زیادی از قبیل سمیت تنفسی، دورکنندگی، بازدارندگی تخم ریزی و تغذیه، روی گونه های مختلفی از حشرات می باشند. در این تحقیق اثرات اسانس گیاه آویشن باغی Thymus vulgaris L. روی آفت انباری سوسک چهارنقطه ای حبوبات Callosobruchus maculatus F. در شرایط دمایی 1±27 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد و در تاریکی، مورد بررسی قرار گرفت. اسانس به روش تقطیر با آب به دست آمد. اثرات تخم کشی و لاروکشی این اسانس روی سوسک چهارنقطه ای حبوبات مورد بررسی قرار گرفت، نتایج نشان داد که تخم های مسن نسبت به تخم های جوان حساسیت بیشتری به اسانس دارند، در حالی که لاروهای مسن نسبت به لاروهای جوان مقاومت بیشتری به اسانس دارند. مطالعه اثر بازدارندگی تخم ریزی اسانس نشان داد، در بالاترین غلظت ppm 1500، بالاترین میزان بازدارندگی تخم ریزی سوسک چهارنقطه ای حبوبات به طور معنی داری نسبت به اسانس ایجاد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

73 - مقایسه کارایی دو روش کنترل مگس میوه مدیترانه ای (Wiedeman (Diptera:Tephritidae Ceratitis capitata روی انار در شیراز
افسانه خضری ابراهیم سلیمان نژادیان شیلا گلدسته حسین پژمان حسین فرازمند

مگس میوه مدیترانه ‌ای از آفات قرنطینه ‌ای است که در سال 1386 از استان فارس گزارش شد. انار یکی از میزبان ‌های این حشره در استان می ‌باشد. طی سال های 1389-1390 دریک باغ انار در شیراز دو روش مختلف کنترل این مگس شامل تله ‌گذاری و طعمه ‌پاشی مورد ارزیابی قرار گرفتند. در روش چکیده کامل

مگس میوه مدیترانه ‌ای از آفات قرنطینه ‌ای است که در سال 1386 از استان فارس گزارش شد. انار یکی از میزبان ‌های این حشره در استان می ‌باشد. طی سال های 1389-1390 دریک باغ انار در شیراز دو روش مختلف کنترل این مگس شامل تله ‌گذاری و طعمه ‌پاشی مورد ارزیابی قرار گرفتند. در روش تله گذاری، سه ماده جلب کننده (تیمار) شامل تری ‌مدلور، بیولور، فیمی‌لور و شاهد به ‌طور جداگانه در تله تفری‌ترپ در سه تکرار و از دو طریق محاسبه میانگین میوه‌ های آلوده (به همراه شاهد) و تعداد مگس ‌های میوه مدیترانه ‌ای به دام افتاده در تله‌ ها مطالعه شدند. در روش طعمه پاشی دو نوع پروتیین هیدرولیزات شامل بایوسبو یا اسمل‌فول به صورت پاشش به عرض یک متر بر روی سمت جنوبی درخت و به صورت پاشش روی تنه درخت، به همراه تیمار شاهد، در سه تکرار و همراه با سم مالاتیون با غلظت دو در هزار (هر دو هفته یک بار) مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج نشان داد، بین مواد جلب کننده بیولور و تری ‌مدلور اختلاف معنی ‌داری وجود ندارد و در هر دو مورد میانگین آلودگی میوه ‌ها نسبت به فیمی‌لور و شاهد، کمتر بود. در روش دوم نیز تله بیولور بیشترین شکار مگس میوه مدیترانه ‌ای را به خود اختصاص داد. در روش طعمه ‌پاشی بین مواد جلب کننده اختلاف معنی ‌داری وجود نداشت اما در ارتباط با محل طعمه ‌پاشی اختلاف معنی ‌داری مشاهده شد. در تیمارهایی که نواری به عرض یک متر بر روی درخت طعمه ‌پاشی شدند، میانگین آلودگی میوه ‌ها کمتر بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

74 - مطالعه کارایی روش های کنترل زنجره مو، (Psalmocharias alhageos Kol (Hem., Cicadidae، در استان قم
حیدر ولی زاده حسین فرازمند

زنجره مو با نام علمی Psalmocharias alhageos، یکی از آفات مهم درختان انگور در ایران می باشد. خسارت عمده این آفت مربوط به تغذیه طولانی مدت پوره ها از شیره نباتی ریشه درختان مو و تخم گذاری حشرات کامل روی سرشاخه ها می باشد. حشرات بالغ زنجره مو در شرایط آب و هوایی قم از چکیده کامل

زنجره مو با نام علمی Psalmocharias alhageos، یکی از آفات مهم درختان انگور در ایران می باشد. خسارت عمده این آفت مربوط به تغذیه طولانی مدت پوره ها از شیره نباتی ریشه درختان مو و تخم گذاری حشرات کامل روی سرشاخه ها می باشد. حشرات بالغ زنجره مو در شرایط آب و هوایی قم از اردیبهشت ماه شروع به خروج از خاک می نمایند. این تحقیق به منظور مقایسه کارایی حشره کش های دیازینون، کارباریل و ایمیداکلوپرید و روش عملیات باغبانی انجام گرفت. حشره کش های مورد نظر در سایهانداز درختان مو در نیمه دوم فروردین مورد استفاده قرار گرفته و در تیمار عملیات باغبانی هرس سرشاخه ها و بیل زدن پای درختان انجام گرفت. تیمارهای آزمایش براساس تعداد پوسته های پورگی و عملکرد محصول درختان مورد مقایسه قرار گرفتند. بر اساس نتایج به دست آمده، کمترین تعداد پوسته پورگی (9/4 پوسته در درخت) و نیز بالاترین عملکرد محصول (1/54 کیلوگرم در درخت) در تیمار ایمیداکلوپرید و در مقابل بیشترین تعداد پوسته پورگی (2/14 پوسته در درخت) و نیز پایین ترین عملکرد محصول (7/15 کیلوگرم در درخت) در تیمار شاهد مشاهده شد. لذا با توجه به اختلاف معنی دار تیمار ایمیداکلوپرید در مقایسه با سایر تیمارها، کاربرد حشره کش ایمیداکلوپرید (کنفیدور® Sc350) به مقدار 20 میلی لیتر به ازای هر درخت انگور در زمان خروج پوره های زنجره مو از خاک تاثیر خوبی در کاهش خسارت آفت و افزایش عملکرد محصول دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

75 - مطالعه توزیع جغرافیایی و فراوانی جمعیت کنه‌های گیاهی روی اندام‌های هوایی و در سطح خاک باغات چای در شرق استان گیلان
مسعود اربابی نازنین نژادقنبر رضا وفایی شوشتری

تنوع و فراوانی جمعیت کنه ها روی اندام های هوایی و خاک باغات چای در15 منطقه شرق استان گیلان در سال های 1387 تا 1388 مورد بررسی قرار گرفت. از روش تکاندن اندام های هوایی و قیف برلز به ترتیب برای جمع آوری کنه های استفاده شد. در مجموع 36 گونه، از 33 جنس و 31 خانواده متعلقه ب چکیده کامل

تنوع و فراوانی جمعیت کنه ها روی اندام های هوایی و خاک باغات چای در15 منطقه شرق استان گیلان در سال های 1387 تا 1388 مورد بررسی قرار گرفت. از روش تکاندن اندام های هوایی و قیف برلز به ترتیب برای جمع آوری کنه های استفاده شد. در مجموع 36 گونه، از 33 جنس و 31 خانواده متعلقه به گروه Astigmata، دو زیرگروهProstigmata Crypotstigmata, و راسته Mesostigmataجمع آوری وشناسایی شدند. بیشترین وفور جمعیت روی اندام های هوایی برای کنه قرمز پاکوتاه چای Brevipalpus obovatusDonnadieu و در خاک برای گونهTyrophagus putrescentiae (Shrank)به ثبت رسید. علایم خسارت برای کنه هایMcdaniel And Morihara Tuckerella hypoterraوTetranychus urticaeKochروی برگ چای ملاحظه نشد. از کنه های شکارگر بیشترین جمعیت برای گونه های خانواده های Bdellidaeو Phytoseiidae و همچنین برای 15 خانواده اوریباتیده (Cryptostigmata) در مناطق به ثبت رسید. بیشترین تعداد کنه های اوریباتیده برای دو گونه ( Eupelops sp.وPergalumna sp.) و حداقل نیز برای گونه Metabelba sp. و خانواده Phthiracaridae و Euphthiracaridae به ثبت رسید. از مجموع فون جمع آوری شده بیش از 81 درصد ثبت جدید در باغات چای کشور می باشد. ترکیب کمی و کیفی کنه های اوریباتید با 15خانواده 41 درصد تنوع گونه ای و 59 درصد ترکیب جمعیتی را داشتند. جمعیت 4 گونه از خانواده اوریباتیده صرفا از اندام های هوایی بوته چای جمع آوری شد.گونه های شناسایی شده عبارتند از: Acaridae(Tyrophagus putrescentiae), Ameroseiidae (Ameroseius sp.), Digamasellidae (Dendrolaelaps sp.), Ologamasidae )Gamaseiphis sp.) Pachylaelapidae (Pachyseius sp.), Parasitidae (Vulgrogamasussp.), Phytoseiidae )Amblyseius largoensis, Iphiseius sp., Typhlodromips caspiansis) Achipteriidae (Parachipteria sp.) Cepheidae (Conoppia sp.) Camisiidae) Camisia sp.), Nothridae (not identified) Ceratozetidae (Trichoribates sp.), Humerobatidae (Humerobates sp.), Damaeidae (Metabelba sp.), Galumnidae (Pergalumna sp.), Liacaridae (Liacarus sp.), Oribatulidae (not identified), Scheloribatidae (Scheloribates sp.), Oppiidae (Oppia sp.), Phenopelopidae (Eupelops sp.), Phthiracaridae and Euphthiracaridae (not identified), Anystidae (Chaussieria warrengense, Chaussieria sp.), Bdellidae (Bdella sp., Cyta sp.), Camerobidiidae (Tycherobius sp.), Erythraeidae (Leptus sp.), Eupodidae (Cocceupodes sp.), Tenuipalpidae (Brevipalpus obovatus), Tetranychidae (Tetranychus urticae), Microtrombidiidae (Microtrombidinae), Trombidiidae (Dinothrombium sp.) Tuckerellidae (Tuckerella hypoterra) پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

76 - Finding the Potential of Groundwater Contamination in Baghmalek Pain in GIS Condition through DRASTIC Model
گلاره ریحانی حیدرعلی کشکولی نرگس ظهرابی علی نادری فر

Ground water is regarded as an important source of sweet water because it has less pollution potential and it has high reserve capacity compared with surface water. Therefore, it I necessary to prevent pollution from ground water, considering management of ground water چکیده کامل

Ground water is regarded as an important source of sweet water because it has less pollution potential and it has high reserve capacity compared with surface water. Therefore, it I necessary to prevent pollution from ground water, considering management of ground water resources in line with quantitative management of water resources. In this research the potential vulnerability of ground water pollution in Baghmalek plain has been studied considering the geology, hydrology and hydrogeology characteristics of the region. The DRASTIC model has been applied and the final map of aquifer vulnerability using overlappingtechnic of GIS has been prepared. The DRASTIC model is a quantitative model; it is abbreviation of 7 parameters influential in transferring pollution including depth to water table, net recharge, aquifer media, soil media, topography, impact of vadose zone and hydraulic conductivity. In the region under investigation, GIS software has been applied to capture layers related to these parameters and to capture the final map of vulnerability because of various capabilities of GIS software in inputting, outputting and processing of data. Finally, weighting, rating and integrating the above-mentioned seven layers, the DRASTIC index was calculated for the whole region which has been estimated to be 62 to 129 in that area. The results of the model shows that parts of northern plain are more vulnerable and southern and eastern parts of the plain are potentially less vulnerable. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

77 - ارزیابی آلودگی فلزات سنگین در آب و رسوب زهکش قره باغ(جنوب شرق شیراز)
الهام بی کینه فرید مر بهنام کشاورزی وحیده شیخی

در این پژوهش،زهکش قره باغ در جنوب شرقی شهر شیراز مطالعه شده است.اهمیت این زهکش به دلیل تخلیه پساب شهرک صنعتی بزرگ شیراز ،آب برگشتی کشاورزی،و فاضلای شهری روستاهای بالا دست و در نهایت ورود آن به دریاچه مهارلو است.بنابراین،بررسی غلظت فلزات سنگین و ویژگیهای فیزیکوشیمیایی آب چکیده کامل

در این پژوهش،زهکش قره باغ در جنوب شرقی شهر شیراز مطالعه شده است.اهمیت این زهکش به دلیل تخلیه پساب شهرک صنعتی بزرگ شیراز ،آب برگشتی کشاورزی،و فاضلای شهری روستاهای بالا دست و در نهایت ورود آن به دریاچه مهارلو است.بنابراین،بررسی غلظت فلزات سنگین و ویژگیهای فیزیکوشیمیایی آب و رسوب این زهکش ضروری به نظر می رسد.نتایج حاصل،روند کاهشی فراوانی فلزات سنگین در نمونه های آب را به صورت Zn>Ni>Cu>Pb>Mo>As>Co>Cd و در نمونه های رسوب را به صورت CO>Pb>Mo>As>Cd>Cr>Ni>Zn>Cu> نشان داد.به منظور برآورد شدت آلودگی ،از شاخصهای زمین شیمیایی ضریب غنی شدگی،شاخص زمین انباشت،ضریب آلودگی و درجه آلودگی استفاده شد.بر اساس این شاخص ها،رسوبات زهکش قره باغ نسبت به عناصر مولیبدن،روی،نیکل،کروم و در بعضی از ایستگاه ها نسبت به عنصر سرب آلودگی متوسط تا شدید دارند.از ضریب همبستگی و تحلیل مولفه اصلی برای یافتن ارتباط بین عناصر و نیز تعیین منشا عناصر(زمین زاد یا انسان زاد )استفاده شد.نتایج حاصل از تحلیل مولفه اصلی نمونه های رسوب نشان میدهد که عنصر نیکل بیشتر منبع زمین زاد و از ترکیب زمین شیمیایی سنگ بستر ناشی میشود،در حالی که سایر عناصر(به استثنا کروم) دارای منشا انسان زاد هستند.عنصر کروم در منطقه مورد مطالعه دارای هر دو منشا زمین زاد و انسان زاد است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

78 - کانی شناسی و ژئو شیمی و آلودگی عنصری طلا،مس و نقره در غرب باغات( شمال حاجی آباد)
محمد پوستی عبدااله امیری ماشاالله مرادی شازدی صفری

محدوده مورد مطالعه در استان هرمزگان و در پهنه سنندج-سیرجان واقع است.پهنه مذکور مراحل دگرگونی و ماگماستیم فراوانی پشت سر گذاشته و فعال ترین ناحیه ساختاری ایران از لحاظ زمین شناسی است.فرایندهای دگرگونی و ماگماتیسم سبب شده است تا توان معدنی این پهنه در خور توجه باشد.طلا،آه چکیده کامل

محدوده مورد مطالعه در استان هرمزگان و در پهنه سنندج-سیرجان واقع است.پهنه مذکور مراحل دگرگونی و ماگماستیم فراوانی پشت سر گذاشته و فعال ترین ناحیه ساختاری ایران از لحاظ زمین شناسی است.فرایندهای دگرگونی و ماگماتیسم سبب شده است تا توان معدنی این پهنه در خور توجه باشد.طلا،آهن،مس،کرومیت،سنگ چینی و نما و سیلیس مهمترین توان معدنی این پهنه است.این محدوده عمدتا از مجموعه های سنگی پالئوزوئیک و مزوزوئیک دگرگون شده تشکیل شده است.با توجه به مطالعات ژئوشیمیایی سنگی و آبراهه ای،میزان طلا تقریبا به مقدار 4 و مس 116 برابر نسبت به حر کلارک غنی شدگی نشان می دهند.بر اساس داده های ژئو شیمیایی و داده های XRD و وجود مجموعه کانیهایی مثل کلریت،اپیدوت،آلبیت،کلسیت و پیریت احتمال وجود ناحیه دگرسانی زون پروپیلیتیک را بیش از پیش تقویت میکند.همچنین در برخی از مناطق با توجه به فراوانی اپیدوت میتوان آلتراسیون اپیدوتی را نیز منظور کرد.نفوذ آنزیتها به داخل آهکها،آنها را دچار آلتراسیون پیریتی و هماتیتی کرده است.با توجه به وجود تخلخل در آهکها و آلتراسیون های ذکر شده،آهکهای مذکور(غرب محدوده) زمینه مناسبی جهت کانی سازی مس و طلا را دارا می باشند که بایستی ورد اکتشافات بعدی قرار گیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

79 - ارزیابی تغییرات غلظت عنصر آرسنیک در آب زیرزمینی دشتهای شیراز و قره باغ
مهدی هوشیار عبدالوحید آغاسی یوسف خلج امیر حسینی

منطقه مورد مطالعه دشتهای شیراز و قرهباغ واقع در استان فارس میباشند. عمدهترین نیازهای آبی در این منطقه به ویژه آب شرب ازطریق منابع آبهای زیرزمینی تأمین میگردد. به منظور ارزیابی تغییرات آلودگی عنصر آرسنیک، در سال آبی 1386-87از بین منابع آبیمنطقه، 25منبع انتخاب شد و از آنه چکیده کامل

منطقه مورد مطالعه دشتهای شیراز و قرهباغ واقع در استان فارس میباشند. عمدهترین نیازهای آبی در این منطقه به ویژه آب شرب ازطریق منابع آبهای زیرزمینی تأمین میگردد. به منظور ارزیابی تغییرات آلودگی عنصر آرسنیک، در سال آبی 1386-87از بین منابع آبیمنطقه، 25منبع انتخاب شد و از آنها طی 4دوره نمونهبرداری انجام صورت گرفت. نمونهها پس از عملیات فیلتراسیون و تثبیت موردسنجش قرار گرفتند. پس از بررسی آزمایشگاهی و مقایسه نتایج حاصله با استاندارد سازمان بهداشت جهانی آلودگی شدید آرسنیک، دربرخی منابع آب زیرزمینی منطقه شناسایی شد. با استفاده از سامانه GISنقشههای پهنهبندی آلودگی آرسنیک تهیه گردید. منطقه از نظرتوزیع غلظت عنصر آرسنیک طی دورههای مختلف نمونهبرداری متفاوت است. نکته قابل اهمیت این است که 2تا 3ماه پس از بارندگی بهمیزان کافی، غلظت این عنصر افزایش مییابد. یکی از دلیل آن تغذیه آبهای زیرزمینی توسط بارندگی است این تغذیه سبب شستشو وانتقال آلودگیهای مسیر از منابع سطحی یا زیر سطحی به آبخوان میشود پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

80 - بررسی تأثیر پنج آفت کش پرکاربرد بر جمعیت کنه گال جوانه آلو، (Acari: Eriophyidae) Acalitus phloeocoptes (Nalepa, 1890) در باغات میاندوآب
فاطمه هوشیاری شیما رحمانی پریسا لطف الهی

10.30495/plant.2022.699081

کنه گال جوانه آلو و بادام، Acalitus phloeocoptes Nalepa, 1890 (Eriophydoidea: Eryophidae)یکی از آفات نو ظهور و بسیار خسارت زا روی درختان آلوی استان آذربایجان غربی می باشد. به منظور بررسی فنولوژی ظهور کنه های زمستان گذران در باغات آلو، رقم شابلون کالیفرنیا، هر هفت روز یک چکیده کامل

کنه گال جوانه آلو و بادام، Acalitus phloeocoptes Nalepa, 1890 (Eriophydoidea: Eryophidae)یکی از آفات نو ظهور و بسیار خسارت زا روی درختان آلوی استان آذربایجان غربی می باشد. به منظور بررسی فنولوژی ظهور کنه های زمستان گذران در باغات آلو، رقم شابلون کالیفرنیا، هر هفت روز یک بار با استفاده از نوار های چسبنده کنه ها به دام انداخته و شمارش شد و هم زمان نیز فنولوژی درختان آلو عکسبرداری و ثبت گردید. همچنین تأثیر پنج آفت کش رایج شامل پروپارژیت 57 % (اومایت EC)، آبامکـتین 8/1% (ورتیمـک EC)، فن پیروکـسی میت 5% (اورتوس SC)، دی فلـوویدازین %20 (فلومایت SC) و سولفور 80% (سولفور WP) بر تغییرات جمعیت این آفت در باغات آلوی منطقه میاندوآب ارزیابی شد. این ترکیبات در مقدار توصیه شده روی درختان پاشش شدند. نتایج فنولوژی حاکی از ظهور بخش عمده جمعیت در میانه اردیبهشت ماه در زمان ریزش گلبرگ ها بود. بعلاوه، بر اساس نمونه برداری های صورت گرفته، 7 و 14 روز پس از پاشش، تمامی آفت کش های مورد مطالعه در مقایسه با تیمار شاهد، بر کنه ها اثر معنی داری در سطح کمتر از 01/0 نشان دادند. بدین ترتیب، بر اساس نتایج این تحقیق می توان تمامی این پنج آفت کش را در شرایط منطقه میاندوآب برای کنترل کنه گال جوانه آلو به کار برد. به منظور توصیه بهترین آفت کش برای مدیریت این کنه لازم است بررسی های بیشتری در مدت زمان طولانی تر و تحت شرایط آب و هوایی مختلف صورت گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

81 - نقش تبدیل مراتع کم بازده به باغات در اراضی شیبدار درکاهش میزان فرسایش و رسوب با استفاده از مدل RUSLE و GIS (مطالعه موردی : منطقه کش و لهران)
زهرا چترسیماب

یکى از عوامل اصلى وموثر در ایجاد فرسایش خاک پو شش گیاهی یک حوزه می باشد. به طورى که با شناخت و ارزیابى این عوامل بهتر مى توان از طریق راه کارهاى اصولى از زیان هاى مختلف فرسایش جلوگیرى کرد و یا آن را به حداقل ممکن رسانید. در این مقاله مدل فرسایش و رسوب RUSLE در محیط سیست چکیده کامل

یکى از عوامل اصلى وموثر در ایجاد فرسایش خاک پو شش گیاهی یک حوزه می باشد. به طورى که با شناخت و ارزیابى این عوامل بهتر مى توان از طریق راه کارهاى اصولى از زیان هاى مختلف فرسایش جلوگیرى کرد و یا آن را به حداقل ممکن رسانید. در این مقاله مدل فرسایش و رسوب RUSLE در محیط سیستم های اطلاعات جغرافیایی (GIS) برای بررسی نقش پوشش گیاهی در میزان فرسایش و رسوب مورد استفاده قرار گرفته است. در این مقاله با ثابت در نظر گرفتن سایر پارامترهای موثر در میزان فرسایش و رسوب R . K. L. S. P به بررسی نقش عامل C پرداخته شد. در حوزه آبخیز کش و لهران در حدود 5 %‌ مساحت حوزه دارای مراتع ضعیف است. که میزان فرسایش در این واحد کاری در حدود 12.3 تن در هکتار در سال براورد گردید.سپس با تغییر کاربری این واحد اراضی به باغات میزان فرسایش به 9.9 تن در هکتار در سال رسید. میزان فرسایش کل حوزه با کاربری فعلی 10.6 تن در هکتار در سال براورد گردید که زمانی که مراتع ضعیف به باغات تبدیل گردید به میزان فرسایش کل حوزه به 10.3 تن (0.3 تن در هکتار در سال) کاهش پیدا کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

82 - شناسایی گونه های مورد تهدید و تعیین ارزش های ویژه گیاهان در منطقه حفاظت شده باغ شادی یزد
قاسم زارع بیدکی

10.30495/zisti.2022.1974015.1146

مقدمه: در این مطالعه به تعیین ارزش ویژه گیاهان در منطقه حفاظت شده باغ شادی که در 230 کیلومتری جنوب شرقی شهر یزد و فاصله حدود 30 کیلومتری شرق شهر هرات در شهرستان خاتم واقع شده است، پرداخته شده است. هدف: برای نیل به اهداف سازمان IUCN، منطقه حفاظت شده باغ شادی واقع در استا چکیده کامل

مقدمه: در این مطالعه به تعیین ارزش ویژه گیاهان در منطقه حفاظت شده باغ شادی که در 230 کیلومتری جنوب شرقی شهر یزد و فاصله حدود 30 کیلومتری شرق شهر هرات در شهرستان خاتم واقع شده است، پرداخته شده است. هدف: برای نیل به اهداف سازمان IUCN، منطقه حفاظت شده باغ شادی واقع در استان یزد برای بررسی انتخاب شد. منطقه مذکور به دلیل آن که مورد حفاظت سازمان محیط زیست می باشد، کمتر از لحاظ تخریب و چرای دام آسیب دیده است و با توجه به دست خوردگی کم منطقه، مطالعه فلور گیاهی و شناسایی ارزش ویژه گیاهان، بسیار حائز اهمیت است.مواد و روش ها: این ارزش ویژه گیاهان شامل ارزش‌های دارویی، تجاری، صنعتی، زینتی، کاربرد در ایجاد فضای سبز شهری، در مرمت و بهسازی طبیعت و همچنین ارزش‌های اکولوژیک (گونه‌های اندمیک، گیاهان نادر، وابسته به رویشگاه خاص، گونه‌های حفاظت شده، گونه‌های معرفی شده و مانند آن) می‌باشد. علاوه بر این، گونه‌های تهدید شده منطقه مزبور بر اساس معیارهای سازمان IUCN و با استفاده از کتاب مرجع Red data Book of Iran تعیین گردید. بر این اساس، چهار رسته گونه‌های در معرض خطر انقراض، گونه‌های آسیب پذیر، گونه‌های با خطر کمتر و کمبود داده‌ها، در مناطق مورد مطالعه تعیین و فهرست گونه‌های تهدید شده ارائه گردید.نتایح: این مطالعه نشان می‌دهد که تاکنون 157 گونه گیاهی مورد شناسایی قرار گرفته است؛ این گونه‌ها متعلق به 44 خانواده و 12 جنس گیاهی می‌باشند که تعداد 14 گونه دارای ارزش‌های حفاظتی ویژه هستند و در فهرست گونه های تهدید شده قرار دارند. همچنین، 124 گونه گیاهی در منطقه حفاظت شده باغ شادی دارای ارزش گیاهی می‌باشند و بیش‌ترین فراوانی ارزش گیاهی مربوط به بهسازی طبیعت است که 58 مورد از گونه‌ها حائز این کاربرد هستند.نتیجه گیری: گونه‌های مورد تهدید این منطقه بیشتر از رستة گونه‌های با خطر کمتر (Lower risk) بوده است . تعداد 14 گونه آن دارای ارزش‌های حفاظتی ویژه هستند و در فهرست سرخ قرار دارند. گونه Ferula assa-foetidae با درجه حفاظتی EN است و 13 گونه دیگر حائز ارزش‌های حفاظتی در لیست سرخ در رسته LR دارای خطر کمتری می‌باشند و پراکنش نسبتاً خوبی در بخش‌های مختلف منطقه دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

83 - طراحی یادمان شمس تبریزی با رویکرد جذب گردشگری فرهنگی مطالعه ی موردی : ضلع شمالی باغ گلستان شهر تبریز
رسول درسخوان فرحناز خادم فسقندیس

با توجه به این نکته که در دنیای امروز مسافرت های بین المللی نسبت به سه دهه گذشته بسیار رشد داشته، و از سوی دیگر اهداف این سفرها، تنوع فراوانی یافته است. توسعه گردشگری فرهنگی برای ساکنان محلی از جنبه های مختلفی دارای اهمیت می باشد . یادمان شمس در واقع بازگشت به هویت تاری چکیده کامل

با توجه به این نکته که در دنیای امروز مسافرت های بین المللی نسبت به سه دهه گذشته بسیار رشد داشته، و از سوی دیگر اهداف این سفرها، تنوع فراوانی یافته است. توسعه گردشگری فرهنگی برای ساکنان محلی از جنبه های مختلفی دارای اهمیت می باشد . یادمان شمس در واقع بازگشت به هویت تاریخی فرهنگی تبریز قدیم است و حضور شمس در قالب یادمان مارا به ریشه ها باز می گرداند در مقاله ی حاضر از لحاظ روش توصیفی – تحلیلی بوده و از نوع هدف کاربردی می باشد که داده های مورد نظر مورد نظر براساس مطالعات کتابخانه ای – اسنادی در حوزه ی داخلی و خارجی و مطالعات میدانی و پیمایشی در ارتباط باموضوع تحقیق (محدوده ی باغ گلستان تبریز) گرد آوری شده است نقاط قوت و ضعف ، فرصت ها و تهدیدات ، با استفاده از تکنیک سوات مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است و گزینه های طرح پیشنهادی براساس در نرم افزار جی آی اس نشان داده شده است و با هدف معرفی هرچه بیشتر تبریز به عنوان زادگاه شمس و رویکرد گردشگری فرهنگی در محل باغ گلستان تبریز اجرا شده است باتوجه به سیاست های بدست آمده از اهداف مذکور هم چون ایجادآبروهابرایدفعمناسبآبهایسطحیبهخصوصدرمعابرباشیبنامناسب ، ایجادهماهنگیبینساختوسازهایجدیدوقدیم ، اعطایوامنوسازیوبهسازیمسکن ، درنظرگرفتنمسیرعبورمحدودبرایسوارهجهتکنترلرفتارآن ، تبدیلفضاهایمخروبهبهفضاهایایستاوپویاواستفادهازمصالحبومیدر طراحی یادمان شمس تبریزی پیشنهاد شده است . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

84 - کاربری‌های باغ‌های عصر غزنوی با تکیه بر تاریخ بیهقی
دکتر شهرزاد ساسان پور

تاریخ بیهقی نه تنها از مشهورترین متون ادب فارسی است بلکه به نوبه خود یکی از منابع مهم تاریخ اجتماعی- فرهنگی ایران در دوره غزنوی به شمار می‌رود. در این کتاب مطالب بسیاری درباره هنرمندان و آثارمعماری وهنری این دوران از جمله باغ های حکومتی و خصوصی به چشم می‌خورد. در مقاله چکیده کامل

تاریخ بیهقی نه تنها از مشهورترین متون ادب فارسی است بلکه به نوبه خود یکی از منابع مهم تاریخ اجتماعی- فرهنگی ایران در دوره غزنوی به شمار می‌رود. در این کتاب مطالب بسیاری درباره هنرمندان و آثارمعماری وهنری این دوران از جمله باغ های حکومتی و خصوصی به چشم می‌خورد. در مقاله حاضر تلاش بر آن است تا از منظر اجتماعی- فرهنگی، کاربری‌های باغ‌های حکومتی و خصوصی عصر غزنوی مورد بررسی قرار گیرد. سوال اصلی مقاله این است آیا باغ‌های حکومتی این دوره بنا شدند تا تنها نمادی از جلال و شکوه سلاطین، را به نمایش بگذارند یا آنها دارای کاربری‌های دیگری نیز بودند؟ برای پاسخ به این پرسش با مراجعه به متن، مطالب مرتبط استخراج و دسته بندی شد و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی تنظیم گردد. یافته‌های تحقیق در دو بخش ساماندهی گردیده است، بخش اول، به بررسی ویژگی‌های باغ‌های شهرهای غزنین، هرات، بلخ و نیشابور؛ و بخش دوم به بررسی کاربری‌های باغ‌های مورد نظر از جنبه های سیاسی، نظامی، اداری، مذهبی، ورزشی و تفریحی در دوران اولیه حکومت غزنویان اختصاص یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

85 - سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال بحران دوم قره‌باغ
فاضل فیضی نفیسه نعمت‌زاده

تحولات منطقه قفقاز جنوبی به دلیل مجاورت جغرافیایی و قرابت قومی، دینی و فرهنگی که مردم این منطقه با ایران دارند، بر منافع ملی جمهوری اسلامی ایران تاثیر گذار می‌باشد. در این راستا ایران در جهت نقش آفرینی در بحران اول قره‌باغ، سیاست بی‌طرفی فعال را اتخاذ نمود. این درحالی ا چکیده کامل

تحولات منطقه قفقاز جنوبی به دلیل مجاورت جغرافیایی و قرابت قومی، دینی و فرهنگی که مردم این منطقه با ایران دارند، بر منافع ملی جمهوری اسلامی ایران تاثیر گذار می‌باشد. در این راستا ایران در جهت نقش آفرینی در بحران اول قره‌باغ، سیاست بی‌طرفی فعال را اتخاذ نمود. این درحالی است که طی بحران دوم، ایران به‌طور صریح‌تری از تعلق «قره باغ» به آذربایجان صحبت کرد. این مقاله به بررسی تغییر راهبرد سیاست خارجی ایران در بحران دوم قره‌باغ و پاسخ به این سؤال می‌پردازد که «چه عواملی باعث تغییر راهبرد سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال بحران دوم قره‌باغ شد»؟ به نظر می‌رسد سیاست ایران به‌عنوان یک کشور اسلامی و شیعی و در سایه مؤلفه‌هایی همچون قومیت و مذهب به تغییر راهبرد سیاست خارجی ایران در بحران دوم در قالب تاکید بر تمامیت ارضی آذربایجان ضمن احترام به حقوق اقلیتهای قومی و خدشه‌ناپذیری مرزهای بین‌المللی انجامید.این نوشتار بر اساس روش‌شناسی توصیفی _ تحلیلی و منابع کتابخانه ای انجام گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

86 - مدل یکپارچه تأمین، تولید و توزیع محصولات در زنجیره تأمین ناب و حل آن با الگوریتم های ژنتیک و پرش قورباغه
مرتضی جبله حسین علی حسن پور

زنجیره تأمین توالی مراحل مربوط به فرآیند تولید را بیان می کند، از تهیه مواد اولیه تا عرضه محصولات نهایی به بازار مشتری. در این پژوهش، مدل یکپارچه ریاضی برای برنامه ریزی، تأمین، تولید و توزیع محصولات در یک شبکه زنجیره تأمین ناب ارائه ‌شده است. مدل پیشنهادی با در نظر گرفت چکیده کامل

زنجیره تأمین توالی مراحل مربوط به فرآیند تولید را بیان می کند، از تهیه مواد اولیه تا عرضه محصولات نهایی به بازار مشتری. در این پژوهش، مدل یکپارچه ریاضی برای برنامه ریزی، تأمین، تولید و توزیع محصولات در یک شبکه زنجیره تأمین ناب ارائه ‌شده است. مدل پیشنهادی با در نظر گرفتن سطح نگهداری موجودی محصولات و عقد و فسخ قراردادها، هزینه های کل زنجیره تأمین را کاهش می دهد. زنجیره تأمین موردمطالعه شامل چند محصول و چندین ماده اولیه با چهار سطح تأمین کنندگان، تولیدکنندگان، توزیع کنندگان و مشتریان در چند دوره زمانی است. مدل پیشنهادی، عقد و فسخ قرارداد برای تأمین کنندگان و تولیدکنندگان را برنامه ریزی می کند و نشان می دهد در چه دوره‌‌هایی باید عقد و فسخ قرارداد صورت گیرد. برای اعتبارسنجی مدل ریاضی از نرم افزار گمز استفاده ‌شده است. سپس دو الگوریتم فراابتکاری شامل الگوریتم ژنتیک و پرش قورباغه ارائه‌ شده است و برای اعتبارسنجی، نتایج آن‌‌ها با نرم‌‌افزار دقیق مقایسه شده است. در پایان با تحلیل حساسیت، رفتار مدل به ازای تغییر در پارامترهای اساسی مسئله مورد واکاوی قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

87 - الگوهای طراحی باغ‌های ایرانی در رابطه با مولفه‌های اقلیم گرم و خشک بیابانی (BWhs) نمونه‌های موردی: باغ‌های دولت‌آباد یزد و فین کاشان
هانیه فدایی تمیجانی

منطقه بیابانی (BWhs) از گرم و خشک‌ترین مناطق اقلیمی در جهان است که به علت شرایط محیطی نیازمند داشتن الگوها و ضوابطی خاص جهت دستیابی به آسایش حرارتی می‌باشد و توجه به مولفه‌های اقلیمی در طراحی معماری و منظر می‌تواند در تعدیل شرایط محیطی این منطقه موثر واقع شود. باغ ایران چکیده کامل

منطقه بیابانی (BWhs) از گرم و خشک‌ترین مناطق اقلیمی در جهان است که به علت شرایط محیطی نیازمند داشتن الگوها و ضوابطی خاص جهت دستیابی به آسایش حرارتی می‌باشد و توجه به مولفه‌های اقلیمی در طراحی معماری و منظر می‌تواند در تعدیل شرایط محیطی این منطقه موثر واقع شود. باغ ایرانی به‌عنوان الگو و پارادایمی از منظر تاریخی این سرزمین، پاسخگوی بسیاری از اهداف اقلیمی در گستره وسیع گرم و خشک بیابانی فلات مرکزی ایران بوده است که شامل کاهش دما، افزایش رطوبت و کنترل بادهای نامطلوب می‌باشند. از این‌رو به‌کارگیری الگوهای اقلیمی در معماری عناصر طبیعی و مصنوع باغ ایرانی در طراحی منظر و فضاهای سبز شهری می‌تواند موجب ارتقای آسایش محیطی شود. این مقاله با بررسی تطابق الگوهای طراحی باغ‌های دولت‌آباد و فین واقع در شهرهای گرم و خشک بیابانی یزد و کاشان با مشخصات اقلیمی این مناطق، ضمن مطالعه عناصر طبیعی (آب و گیاه) و مصنوع (کوشک) آن‌ها و مقایسه این باغ‌ها با یکدیگر، تاثیرپذیری این الگوها از اقلیم محلی را مورد بررسی قرار می‌دهد. پژوهش حاضر در زمره پژوهش‌های کاربردی و هدف نهایی آن شناخت الگوهای اقلیمی در طراحی باغ‌های مناطق گرم و خشک بیابانی می‌باشد. روش تحقیق این پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی از طریق نظریه داده‌بنیاد با استخراج داده‌ها از باغ‌های دولت‌آباد و فین در اقلیم گرم و خشک بیابانی(BWhs) است. گردآوری داده‌ها در دو بخش مطالعات اسنادی و تحلیل مدارک مربوط به این باغ‌ها از بعد کالبدی می‌باشد. بررسی تطبیقی مشخصه‌های این باغ‌ها با مولفه‌های اقلیم محلی و نیز با یکدیگر با رویکرد اقلیمی نشانگر آن است که الگوهای طراحی باغ‌های دولت‌آباد یزد و فین کاشان در انطباق با مولفه‌های اقلیمی منطقه گرم و خشک بیابانی (BWhs) بوده و شباهت‌ها و تفاوت‌های اقلیمی در مقیاس محلی، موجب شباهت‌ها و تفاوت‌های میان این دو باغ شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

88 - ارزیابی مولفه های تاثیرگذار فرهنگ معماری غرب در دوران مدرن بر ساختار کالبدی و تزئینی عمارت باغ های دوره قاجار شهر شیراز
فاطمه نکویی مهر حسین سلطان زاده شروین میرشاهزاده

10.22094/lsj.2024.1986447.1097

در دوره قاجاریه به دلیل ارتباط ایران با سایر کشورها و تحولاتی که در زمینه‌های فرهنگی و سیاسی رخ داد، تفاوت‌هایی نیز در تفکرات، گرایش و شیوه‌های هنر و معماری ایران ایجاد شد. این تأثیرات که بیشتر در بناهای مسکونی اشراف نمود پیدا کرده بود، در تمامی اجزای بنا از کالبد تا تز چکیده کامل

در دوره قاجاریه به دلیل ارتباط ایران با سایر کشورها و تحولاتی که در زمینه‌های فرهنگی و سیاسی رخ داد، تفاوت‌هایی نیز در تفکرات، گرایش و شیوه‌های هنر و معماری ایران ایجاد شد. این تأثیرات که بیشتر در بناهای مسکونی اشراف نمود پیدا کرده بود، در تمامی اجزای بنا از کالبد تا تزئینات رخ داده است. این تأثیرپذیری تا به حدی بوده ‌است که در اواخر دوره ناصری سبک معماری بناها تلفیقی از معماری سنتی ایران و غرب بود. لذا این پرسش مطرح می‌شود که چه مؤلفه‌هایی از فرهنگ و معماری غرب بر ساختار کالبدی و تزئینی عمارت باغ‌های دوره قاجار در شیراز تأثیرگذار بوده است؟ بنابراین در پژوهش انجام‌شده سعی بر آن است تا با بررسی ویژگی‌های کالبدی و تزئینی عمارت باغ‌های دوران قاجار موجود در شهر شیراز تأثیر هنر و فرهنگ معماری غرب را بر آن‌ها بررسی شود نماید. طرح پژوهشی ترکیبی مورداستفاده در این پژوهش از نوع طرح همسوسازی و مدل همگرا است. در بخش کیفی مطالعه موردی چهارباغ عمارت مربوط به عصر قاجار در شهر شیراز (عمارت باغ ارم، عمارت باغ عفیف‌آباد، عمارت باغ نارنجستان قوام و عمارت باغ منشی باشی) صورت گرفته است. داده‌های مربوطه از طریق مراجعه پژوهشگر و مشاهده سازه‌ها و ثبت ویژگی‌های کالبدی و تزیینی متناسب با سؤال پژوهش گردآوری گردیدند. تحلیل یافته‌ها نشان داد در مؤلفه تزئینات نتایج یافته‌های کیفی و کمّی مؤید یکدیگر هستند و نشان می‌ دهند عناصر معماری غربی در اجزای تزئینی این عمارت‌ها به شکل گسترده‌ ای مورد استفاده قرار گرفته است. درعین‌حال، در مورد مؤلفه کالبدی هرچند یافته‌های کیفی نشان از حضور قابل‌ ملاحظه عناصر غربی در معماری کالبدی این عمارت‌ها دارد، بااین‌حال به‌زعم پاسخگویان عناصر معماری غربی تا حدودی در ترکیب حجمی و عناصر این عمارت‌ ها مشاهده گردید اما حضور پررنگی در کالبد عمارت‌ها نسبت به مؤلفه‌های تزئینات ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

89 - بررسی تاثیر بیمه محصولات کشاورزی بر رعایت اصول فنی و بهداشتی تولید (مطالعه موردی دامداری های صنعتی و باغ های سیب)
آزاده فلسفیان سیدکمال واعظی

بیمه ی محصولات کشاورزی یک سیاست حمایتی قلمداد می گردد و علاوه بر نقشی که در کاهش اثرات منفی ریسک در واحدهای کشاورزی دارد، با اتخاذ تصمیمات و استفاده از ابزارهای خاص می تواند بیمه گذاران را به سمت بهبود مدیریت و رعایت بیشتر اصول فنی و بهداشتی سوق دهد. در این راستا، ت چکیده کامل

بیمه ی محصولات کشاورزی یک سیاست حمایتی قلمداد می گردد و علاوه بر نقشی که در کاهش اثرات منفی ریسک در واحدهای کشاورزی دارد، با اتخاذ تصمیمات و استفاده از ابزارهای خاص می تواند بیمه گذاران را به سمت بهبود مدیریت و رعایت بیشتر اصول فنی و بهداشتی سوق دهد. در این راستا، تحقیق حاضر به بررسی میزان اثرگذاری بیمه در رعایت اصول فنی، بهداشتی و مدیریتی در واحدهای دام صنعتی استان خراسان و باغ های سیب شهرستان دماوند پرداخته است. بدین منظور، با تکمیل پرسش نامه از این واحدهای تولیدی، اقدام به تحلیل های آماری شده است. نتایج تحقیق نشان داد که در دامداری های صنعتی، بیمه بر رعایت اکثر اصول فنی از لحاظ آماری تاثیر معنی داری دارد، در حالی که تاثیرگذاری بیمه در رعایت اصول فنی در باغ های سیب، در هیچ یک از موارد از لحاظ آماری معنی دار نبوده است. علاوه بر این، تاثیـرگذاری بیمه در واحــدهای دام صنعتی کمتر از 200 راس و باغ های سیب کوچک‌تر از 3 هکتار در مقایسه با واحدهای بزرگ تر، نمود بیشتری داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

90 - تأثیر عصاره آویشن باغی (Thymus vulgaria) بر ویژگی‌های شیمیایی، میکروبی و حسی سوسیس در دوره نگه‌داری
کلارا پیروتی افشین جوادی فریبرز ناهیدی

از آن‌جایی که استفاده از نگه‌دارنده‌های سنتتیک در مواد غذایی می‌تواند خطراتی را برای سلامت انسان به همراه داشته باشد، لذا در سالیان اخیر مطالعات متعددی بر روی اثرات نگه‌دارنده‌های طبیعی انجام یافته است. هدف از این مطالعه، تعیین اثر عصاره آویشن باغی (Thymus vulgaria) بر چکیده کامل

از آن‌جایی که استفاده از نگه‌دارنده‌های سنتتیک در مواد غذایی می‌تواند خطراتی را برای سلامت انسان به همراه داشته باشد، لذا در سالیان اخیر مطالعات متعددی بر روی اثرات نگه‌دارنده‌های طبیعی انجام یافته است. هدف از این مطالعه، تعیین اثر عصاره آویشن باغی (Thymus vulgaria) بر ویژگی‌های شیمیایی (TNB-N و اندیس پراکسید)، میکروبی (شمارش کلی و شمارش سرمادوست‌ها) و حسی (بافت، طعم، رنگ و بو) سوسیس در دوران انبارداری می‌باشد. غلظت‌های صفر، 1، 2 و 3 درصد آویشن به خمیر سوسیس اضافه شد و نمونه‌های سوسیس پس از تهیه در یخچال نگه‌داری گردیدند. نمونه‌ها در روزهای صفر، 14، 28 و 42 مورد آزمایشات شیمیایی، میکروبی و حسی قرار گرفتند. نتایج شمارش کلی و شمارش سرمادوست‌ها بین نمونه شاهد و نمونه حاوی 2 درصد عصاره آویشن اختلاف معنی‌داری (05/0 < p) را نشان داد. همچنین نمونه شاهد در تمامی روزها دارای بالاترین میزان TVB-N و اندیس پراکسید بود که نشان‌دهنده اثر معنی‌دار (05/0 < p) آویشن روی این شاخص‌ها و در نتیجه افزایش ماندگاری سوسیس می‌باشد؛ اما اندیس پراکسید در بین تیمارهای مختلف آویشن (1، 2 و 3 درصد) اختلاف معنی‌دار نشان نداد. هم‌چنین در آزمون ارزیابی حسی، بین نمونه شاهد و تیمار حاوی 1 درصد آویشن اختلاف معنی‌دار دیده نشد. در مقابل بین تیمار 1 و 3 درصد اختلاف معنی‌دار (05/0 < p) وجود داشت. با عنایت به نتایج فوق، می‌توان از غلظت 2 درصد عصاره آویشن به‌عنوان نگه‌دارنده در سوسیس استفاده نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

91 - ارزیابی خاصیت ضدباکتریائی اسانس آویشن باغی(Thymus vulgaris L.) متعاقب مواجهه تجربی جوجه‌های گوشتی با سالمونلا تایفی‌موریوم (ATCC: 14028‌‌‌) و توانائی آن در ممانعت از عوارض بافتی در‌ روده کوچک و کبد
یونس انزابی یوسف دوستار شایان دولت ابادی

برای کاربردی کردن مصرف اسانس‌های گیاهی در طب مکمل، بررسی اثرات آن‌ها در ممانعت از رشد باکتری‌های بیماری‌زا در محیط آزمایشگاهی، مدل حیوانی و نیز توجه به عوارض جانبی احتمالی آن‌ها ضروری است. لذا هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسی اثرات ضدباکتریایی اسانس گیاه آویشن باغی بر سا چکیده کامل

برای کاربردی کردن مصرف اسانس‌های گیاهی در طب مکمل، بررسی اثرات آن‌ها در ممانعت از رشد باکتری‌های بیماری‌زا در محیط آزمایشگاهی، مدل حیوانی و نیز توجه به عوارض جانبی احتمالی آن‌ها ضروری است. لذا هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسی اثرات ضدباکتریایی اسانس گیاه آویشن باغی بر سالمونلاتایفی‌موریوم و ارزیابی توانائی آن در ممانعت از عوارض احتمالی ناشی از مواجهه تجربی با باکتری مذکور بود. به این منظور، تعداد 35 قطعه جوجه گوشتی 14 روزه نر به 5 گروه 7 تایی شامل شاهد سالم، کنترل گاواژ، بیمار تجربی، تیمار شده با اسانس آویشن باغی و تیمار شده با آنتی‌بیوتیک اکسی‌تتراسایکلین تقسیم شدند. جهت ایجاد عفونت تجربی، مقدار 5/0 میلی‌لیتر از سوسپانسیون میکروبی سالمونلا‌تایفی‌موریوم و روز بعد، جداگانه مقدار 1میلی‌لیتر از اسانس آویشن باغی و آنتی‌بیوتیک اکسی‌تتراسایکلین به همه جوجه‌های گروه‌های سوم تا پنجم و نیز مقدار 1 میلی‌لیتر آب مقطر استریل به جوجه‌های گروه دوم، دوبار در روز با فاصله زمانی 12 ساعت به مدت 7 روز، گاواژ شد. در انتهای هر مرحله، شمارش میکروبی نمونه‌های مدفوع و در پایان دوره هم پس از آسان‌کشی جوجه‌ها، آزمایش آسیب‌شناختی نمونه‌های روده کوچک و کبد همه پرندگان انجام شد. براساس یافته‌های تحقیق حاضر، به احتمال زیاد اسانس گیاه آویشن باغی در جلوگیری از رشد، ایجاد عفونت و آسیب بافتی ناشی از مواجهه تجربی با باکتری سالمونلا‌تایفی‌موریوم در جوجه‌های گوشتی نقش عمده‌ای دارد و استفاده از ترکیبات مکمل دارای اسانس مذکور در تغذیه جوجه‌های گوشتی، می‌تواند در پیشگیری و کنترل عفونت‌های سالمونلائی در گله‌های پرورشی طیور گوشتی، در کنار آنتی‌بیوتیک‌های رایج موثر باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

92 - بررسی برخی خصوصیات فنوتیپی اسب قره باغ و مقایسه آن با اسب کرد و عرب
پیام موسی پور کلیبر علی میرزا آقازاده علی حسن پور حسنعلی مه پیکر مجید ابراهیمی حامد

به منظور حفظ ذخایر ژنتیکی و احیاء نژادهای بومی موجود در کشور، اسب قره باغ یکی از اسبهای بومی مهم آذربایجان و ایران از نظر برخی ویژگیهای نژادی مورد مطالعه قرار گرفت.در تحقیق حاضر پس از بهدست آوردن اطلاعات از صاحبان اسبها و مدیران باشگاهها درزمینه اسب قره باغ اقدام به تکم چکیده کامل

به منظور حفظ ذخایر ژنتیکی و احیاء نژادهای بومی موجود در کشور، اسب قره باغ یکی از اسبهای بومی مهم آذربایجان و ایران از نظر برخی ویژگیهای نژادی مورد مطالعه قرار گرفت.در تحقیق حاضر پس از بهدست آوردن اطلاعات از صاحبان اسبها و مدیران باشگاهها درزمینه اسب قره باغ اقدام به تکمیل خصوصیات فنوتیپی از طریق اندازه گیری های موجود شد.23 صفت در سه نژاد قره باغ (42 رأس)، کرد (32 رأس) و عرب (25 رأس) مورد اندازه گیری قرار گرفت که صفات مورد بررسی عبارت بودند از: طول صورت، عرض صورت، طول گوش، عرض گوش، قد در جدوگاه، ارتفاع زانو، ارتفاع بازو، قطر استخوان قلم دست، عرض سینه، دور سینه، دور محل بسته شدن زین، ارتفاع کپل، ارتفاع مفصل خرگوشی، طول گردن، طول پشت و کمر، فاصله بین ساکروم ودمگاه، طول دم، طول بدن، ارتفاع سم از روبرو، ارتفاع سم از جوانب، طول بخلوق، نسبت قد به طول بدن و وزن بدن. در نتیجه گیری کلی اختلاف معنی دار از لحاظ اکثر صفات مورد مطالعه بین اسب های قره باغ، کرد و عرب مشاهده گردید. در نهایت اسب قره باغ اسبی با ویژگی های فنوتیپی خاص همچون وزن کم، قد کوتاه، سر و صورت بزرگ، سینه عریض، بخلوق بلند، سم پهن و طول بدن نسبتاً متوسط می تواند در جهت فعالیت های ورزشی همچون کورس، چوگان و فعالیت های کشاورزی مورد بهره برداری قرار گیرد. برای حفظ این میراث و ذخیره ژنتیکی با ارزش، اشاعه جنبه های ترویجی و فرهنگی توسط ارگان های اجرائی و عوامل ذیربط پیشنهاد می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

93 - تحلیل و مقایسه ساختاری معماری کالبد فضاهای آموزشی کودکان مورد مطالعاتی: مرکز کودکان بی سرپرست آمستردام و باغ اوتیسم اصفهان
معین خمسه عشری سیده مرضیه طبائیان

10.30495/jisaud.2023.1985675.1079

این مقاله سعی در مقایسه و تحلیل دو نمونه از مکان‌های نگهداری کودکان دارد تا با یافتن پاسخی درست گامی مؤثر در جهت بهبود وضعیت کودکان بی‌سرپرست و کودکان دارای اختلال اوتیسم ایجاد شود. این تحلیل و مقایسه به لحاظ ساختار کالبدی تأثیر بسزایی در طراحی دارد و پاسخ‌های روشن‌تری چکیده کامل

این مقاله سعی در مقایسه و تحلیل دو نمونه از مکان‌های نگهداری کودکان دارد تا با یافتن پاسخی درست گامی مؤثر در جهت بهبود وضعیت کودکان بی‌سرپرست و کودکان دارای اختلال اوتیسم ایجاد شود. این تحلیل و مقایسه به لحاظ ساختار کالبدی تأثیر بسزایی در طراحی دارد و پاسخ‌های روشن‌تری را موجب می‌گردد تا با دانستن آنها نیازهای ‌کودکانی‌ که به دلایلی دارای نیاز هستند، شناخته و برطرف شود. هدف این تحقیق یافتن همین پاسخ در نتیجه مقایسه دو طرح اجرا شده در این زمینه است. لذا از بررسی پیشینه و مبانی نظری این‌گونه استنباط می‌شود که انعطاف‌پذیری فضا ازجمله موارد اصلی طراحی برای کودکان بشمار می‌آید. همچنین استفاده از حجم‌های مناسب و متنوع در عین سادگی و به‌دوراز پیچیدگی، تزیینات مناسب کودک و پویایی پلان لازم است. در کنار تمام این موارد آنچه حائز اهمیت است، قبل از طراحی و شروع تحقیق، شناخت کودک و ویژگی‌های او و خصوصا کودکان با نیازهای ویژه است. این پژوهش از نوع بنیادی با ماهیت کیفی و روش توصیفی - تحلیلی و رویکرد تطبیقی انجام شده است. به‌منظور گردآوری اطلاعات پایه، از روش کتابخانه‌ ای و میدانی استفاده شده است. سپس به ارزیابی و مقایسه دو نمونه موردی پرداخته شد. جهت بررسی نمونه‌ها، ابتدا شاخصه‌های موردنظر جهت مقایسه تعیین شدند و باتوجه‌به توصیف، بررسی فضاهای موجود در هر دو نمونه با درنظرگرفتن موضوع تحقیق انجام شده است. پس از ارزیابی همه موارد، اصول طراحی معماری، مؤلفه‌های مشترک و وجوه تمایز و نکات مثبت و منفی هر یک از بناها تحلیل شد. این نکات در بخش یافته‌ها، در جدولی به‌صورت تحلیلی مقایسه شدند تا به عنوان راهکارهای طراحی در اینده مورد استفاده قرار گیرند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

94 - بازخوانی مفهوم هتروتوپیا در باغ شاهزاده ماهان
سارا تدین سعیدی سحر طوفان

10.30495/jisaud.2022.694846

یکی از زیباترین باغ های سنتی ایران، باغ شاهزاده ماهان است. این باغ در مجموعه میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است و به عنوان نمونه‌ برتر سبک باغ‌سازی ایرانی در سطح بین المللی از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. پژوهش حاضر از دو مفهوم عمدة هتروتوپیا و باغ ایرانی ت چکیده کامل

یکی از زیباترین باغ های سنتی ایران، باغ شاهزاده ماهان است. این باغ در مجموعه میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است و به عنوان نمونه‌ برتر سبک باغ‌سازی ایرانی در سطح بین المللی از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. پژوهش حاضر از دو مفهوم عمدة هتروتوپیا و باغ ایرانی تشکیل شده است. هدف از این پژوهش تبیین مولفه های هتروتوپیای میشل فوکو (فیلسوف معاصر فرانسوی) از طریق بازخوانش فضاهای معماری در باغ شاهزاده ماهان است. در این مقاله سعی شده است تا ساختار و مفهوم هتروتوپیا در باغ شاهزاده ماهان بررسی شود و سپس مولفه های بومی استخراج گردد. هتروتوپیا در لغت به معنای دگر فضا است و بر مفاهیمی چون تعلیق و جا به جایی فضایی - زمانی دلالت دارد. روش تحقیق اتخاذ شده در این نوشتار ، روش تحقیق توصیفی تطبیقی بوده که با بررسی مستندات کتابخانه ای و تطبیق اطلاعات به‌دست آمده از طریق مشاهدات میدانی ، تلاش می کند به سوال اصلی تحقیق، یعنی "مولفه های هتروتوپیا در تعریف فضای باغ شاهزاده ماهان چگونه عینیت یافته اند؟" پاسخ دهد. یافته های پژوهش بیان می کند در این مکان یعنی فضای باغ شاهزاده ماهان، نهایت ماده به بینهایت معنوی ارتقاء یافته است. نتیجه اصلی این نوشتار را می توان در مکانیت باغ ایرانی با عینیت بخشی به هتروتوپیاهای خاطره، حضور، جامعه شمول، فرهنگی، ارزش محور و طبیعت مدار ، جهت حضور درونی انسان از طریق تعامل حسی با فضا خلاصه کرد. بنابراین قابلیت نمود هتروتوپیا، دلبستگی مکانی و شکل گیری رابطه احساسی با مکان باغ است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

95 - بررسی تأثیر تغییر اقلیم بر تغییرات سطح ایستابی آب زیرزمینی مناطق خشک مطالعه موردی: دشت صحرای باغ
عبدالحسین یوسفی بهروز نصیری مصطفی کرمپور آرش ملکیان

بررسی اثرات تغییر اقلیم بر منابع آب، بخصوص آب‌های زیرزمینی در مناطق خشک و نیمه‌خشک اهمیت فراوانی دارد؛زیرا سطح آب زیرزمینیدر این مناطق تحت تأثیر شرایط اقلیمی و دخالت‌های انسانی، بشدت در حال نوسان بوده است. در این پژوهش، ابتدا روند تغییرات سطح آب زیرزمینی دشت صحرای باغ ب چکیده کامل

بررسی اثرات تغییر اقلیم بر منابع آب، بخصوص آب‌های زیرزمینی در مناطق خشک و نیمه‌خشک اهمیت فراوانی دارد؛زیرا سطح آب زیرزمینیدر این مناطق تحت تأثیر شرایط اقلیمی و دخالت‌های انسانی، بشدت در حال نوسان بوده است. در این پژوهش، ابتدا روند تغییرات سطح آب زیرزمینی دشت صحرای باغ با استفاده از داده‌های 17 حلقه چاه پیزومتری در بازه زمانی 2016-2006 مورد بررسی قرار گرفت.به‌کارگیری آزمون نا پارامتری من-کندال،وجود روند در سطحمعنی‌داری 99 درصد را نشان داد. محاسبه شیب‌خط روند به روش تخمین گر سن نیز نشان داد که شیب روند سالانه چاه‌های پیزومتری دشت بین 074/0- تا 414/2- متر در نوسان است که بیشترین روند کاهشی شیب در چاه واقع در جنوب غربی روستای دشتی روی داده است. به‌طور کلی سطح ایستابی آب زیرزمینی دشت در طول دوره به‌طور متوسط 2/10متر افت داشته است.سپس از آنجایی که بخش کشاورزی اصلی‌ترینمصرف‌کننده منابع آب زیرزمینی دشت است؛ از وضعیت تعادل آب کشاورزی به روشER جهت ارزیابی تأثیر تغییر اقلیم بر تغییراتسطح آب زیرزمینی استفاده شد. به این منظور،تغییراتشاخصER توسط خروجی‌های مدل HadCM3 ارزیابی گردید. بررسی‌هایشان داد که شاخص ER در سناریوهای انتشار A1B،A2وB1به ترتیب 2/29، 4/21و 3/11درصد افزایش خواهد یافت. این وضعیت باعث خواهد شد کمبود کنونی آب در دشت صحرای باغطیدوره زمانی 2065- 2046تشدید شود و روند افزایشی برداشت از سفره‌های آب زیرزمینی که پیامد آن افت سطح ایستابی آب زیرزمینی دشت است کماکان ادامه یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

96 - بررسی ساختار توده‌های بنه (Pistacia atlantica) در مناطق قرق و غیر قرق ( منطقه حفاظت شده باغ شادی یزد)
یونس گراوند سید محسن حسینی کورش احمدی علی قمی اویلی علیرضا احمدی

مطالعه ساختار جنگل، امروزه از مباحث مورد توجه و ضروری به ویژه در راستای اهداف جنگل شناسی نزدیک به طبیعت است. پژوهش حاضر به منظور بررسی ساختار توده های بنه (Pistacia atlantica) در منطقه حفاظت شده باغ شادی در استان یزد صورت گرفت. در این پژوهش از روش آماربرداری با قطعات نم چکیده کامل

مطالعه ساختار جنگل، امروزه از مباحث مورد توجه و ضروری به ویژه در راستای اهداف جنگل شناسی نزدیک به طبیعت است. پژوهش حاضر به منظور بررسی ساختار توده های بنه (Pistacia atlantica) در منطقه حفاظت شده باغ شادی در استان یزد صورت گرفت. در این پژوهش از روش آماربرداری با قطعات نمونه دارای مساحت ثابت استفاده شد. در مجموع تعداد 76 قطعه نمونه دایره ای در دو منطقه قرق و غیرقرق برداشت شد و در هر قطعه نمونه خصوصیات درختان از قبیل نوع گونه، تعداد، ارتفاع، زادآوری، قطر تاج، قطر برابر سینه و سطح مقطع اندازه گیری و ثبت شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای Spss و Excel و ساختار توده ها با استفاده از نرم افزار SVS ترسیم شد. نتایج این پژوهش نشان داد که گونه بنه در هر دو منطقه قرق و غیرقرق به عنوان گونه اصلی و غالب حضور دارد. درختان بنه در منطقه قرق شاداب تر از منطقه غیرقرق می باشند. به نحوی که در منطقه قرق میانگین قطر برابر سینه درختان بنه 02/42 سانتیمتر، میانگین حجم 8/8 سیلو در هکتار و میانگین ارتفاع 54/6 متر برآورد شد. ساختار توده در منطقه قرق ناهمسال و در منطقه غیرقرق همسال می باشد، که در منطقه قرق این توده ها از پشتوانه خوبی برخوردار می باشند. همچنین زادآوری در منطقه قرق به خوبی صورت گرفته ولی در منطقه غیرقرق زادآوری به ندرت صورت می گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

97 - تاثیر جهت دامنه بر تنوع ژنتیکی درختان ارس (Juniperus polycarpos C.Koch) رویشگاه چهارباغ استان گلستان با استفاده از نشانگرهای بیوشیمیایی
یسنا جلیلی سه بردان داود آزادفر زهره سعیدی

این تحقیق با هدف مطالعه تنوع ژنتیکی درختان ارس منطقه چهار باغ استان گلستان با استفاده از فعالیت آنزیم پراکسیداز و استراز در دو جهت دامنه صورت گرفت. برای بررسی تنوع ژنتیکی گونه ارس بر اساس فعالیت کیفی آنزیم پراکسیداز و استراز، 48 پایه درختی از دو جهت دامنه رو به شرق و رو چکیده کامل

این تحقیق با هدف مطالعه تنوع ژنتیکی درختان ارس منطقه چهار باغ استان گلستان با استفاده از فعالیت آنزیم پراکسیداز و استراز در دو جهت دامنه صورت گرفت. برای بررسی تنوع ژنتیکی گونه ارس بر اساس فعالیت کیفی آنزیم پراکسیداز و استراز، 48 پایه درختی از دو جهت دامنه رو به شرق و رو به غرب رویشگاه چهارباغ استان گلستان، انتخاب و نمونه‌های فلس از یک جهت تاج درخت و ارتفاع یکسان از سطح زمین، برداشت شد. پس از عصاره‌گیری از نمونه‌ها، بررسی کیفی آنزیم آن با استفاده از روش پلی اکریل‌آمید ژل الکتروفورز (PAGE) انجام شد. تجزیه خوشه‌ای داده‌های کیفی، تنوع درون جمعیتی پایه‌های مورد بررسی را در دامنه رو به شرق در 6 گروه و دامنه رو به غرب در 5 گروه و تنوع بین جمعیتی را 6 گروه نشان داد. نتایج فعالیت کیفی آنزیم پراکسیداز و استراز فلس در بین کل پایه&lrm;های دو جهت دامنه نشان داد که میانگین تعداد آلل در هر جایگاه ژنی، میانگین تعداد آلل موثر، میانگین هتروزیگوتی قابل انتظار، میانگین شاخص اطلاعات شانون، تعداد باند‌های دارای پلی مورفیسم و درصد پلی مورفیسم در دامنه رو به شرق بیشتر از دامنه رو به غرب است. در مقایسه تنوع درون و بین جمعیتی گونه ارس در سطح جهت دامنه، نتایج نشان داد که تنوع درون و بین جمعیتی تقریبا با هم مشابه است نتایج این تحقیق لزوم حفاظت و بکارگیری روش‌های مؤثر برای بهبود تنوع ژنتیکی این گونه را یادآور می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

98 - بررسی اکوفیتوشیمیایی، اتنوفارماکولوژی، آنتی‌اکسیدانی و آنتی‌باکتریایی عصاره‌ اندام‌های مختلف گیاه داروییMelilotus officinalis L. در رویشگاه کوهستانی چهارباغ - استان سمنان
گلاره بزهانی معصومه مازندرانی حسین عباسپور

گیاه دارویی یونجه زرد با نام علمیM.elilotus officinalis L. متعلق به تیره باقلا ) Fabaceae) است که در طب سنتی به عنوان مقوی، ضد عفونی کننده و تنظیم کننده قند خون، ضد نفخ و مرحم در التیام زخم های پوستی و پای دیابتی مصرف می‌شود. در این تحقیق ضمن عملیات صحرایی فراوان، مهم ت چکیده کامل

گیاه دارویی یونجه زرد با نام علمیM.elilotus officinalis L. متعلق به تیره باقلا ) Fabaceae) است که در طب سنتی به عنوان مقوی، ضد عفونی کننده و تنظیم کننده قند خون، ضد نفخ و مرحم در التیام زخم های پوستی و پای دیابتی مصرف می‌شود. در این تحقیق ضمن عملیات صحرایی فراوان، مهم ترین اطلاعات دارویی در مورد مصارف سنتی گیاه از درمان گران محلی اخذ گردید؛ سپس مهمترین نیازهای اکولوژیکی و اندام‌های مختلف گیاه (سرشاخه های گلدار، ساقه و ریشه) در اردیبهشت ماه 1395 از رویشگاه 2300 متری کوهستان باغ جمع آوری گردید؛ عصاره های آبی و اتانولی با استفاده از روش خیساندن استخراج و به‌منظور انجام تست های فیتوشیمیایی از روش های اسپکتروفوتومتری و برای ارزیابی عملکرد آنتی‌اکسیدانی از روش های DPPH, TAC, RP استفاده شد. عملکرد ضدباکتریایی عصاره اتانولی اندام‌ها با استفاده از روش دیسک دیفیوژن و MIC بررسی گردید. نتایج بررسی میدانی نشان داد که مردم این منطقه بیشتر از سرشاخه های گلدار گیاه به عنوان مقوی، ضد التهاب و ضدعفونی کننده در درمان التهاب مفاصل ، زخم های دیابتی و رقیق کننده خون استفاده می کنند. عصاره اتانولی سرشاخه های گلدار گیاه ضمن اینکه از بیشترین میزان فنول کل (13/0 ± 08/38 میلی‌گرم معادل گالیک اسید در هر گرم وزن خشک گیاه)، فلاونویید کل (01/0 ±4/62 میلی گرم معادل کوئرستین در هر گرم وزن خشک گیاه) برخوردار بودند، در تستDPPH نیز از بیشترین میزان عملکرد آنتی اکسیدانی در مهار رادیکال های آزاد با میزان 61/10=IC50 برخوردارند و به‌ترتیب باکتری‌های گرم مثبتStaphylococus aureus ، Staphylococus epidermidis،Bacilus cereus وEntrococus faecalis از بیشترین حساسیت نسبت به عصاره اتانولی گلها نشان داد. تحلیل داده‌ها نشان از آن است که عملاً یک رابطه مستقیم و معنی‌دار بین نوع اندام گیاه، نوع حلال، متابولیت های ثانویه و عملکرد دارویی آن وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

99 - بررسی تغییرات صفات رشدی و متابولیت‌های ثانویه در گیاه دارویی Thymus vulgaris تحت استرس‌های ملایم شوری و خشکی
صدیقه فابریکی اورنگ بهنام داودنیا

در این تحقیق آزمایشی گلخانه ای در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار به‌منظور مطالعه روند تغییرات صفات رشدی و فیتوشیمیایی گیاه آویشن باغی (Thymus vulgaris L.) تحت شرایط ملایم شوری وخشکی در دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) در سال 1395 انجام پذیرفت. تیمارهای مورد استفاد چکیده کامل

در این تحقیق آزمایشی گلخانه ای در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار به‌منظور مطالعه روند تغییرات صفات رشدی و فیتوشیمیایی گیاه آویشن باغی (Thymus vulgaris L.) تحت شرایط ملایم شوری وخشکی در دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) در سال 1395 انجام پذیرفت. تیمارهای مورد استفاده شامل تنش خشکی (50% F.C)، تنش شوری (100 mM NaCl) و تیمار شاهد (100% F.C) بودند. صفات وزن‌ تر و خشک اندام هوایی، تعداد شاخه فرعی، قطر شاخه اصلی، قطر شاخه فرعی، ارتفاع گیاه، وزن‌ تر و خشک ریشه، طول ریشه، میزان کلروفیل و محتوی نسبی آب برگ (RWC) بعد از اتمام دوره تنش در گیاهان هر سه تیمار اندازه‌گیری شدند. همچنین میزان فنل ، فلاونوئید کل و آنتوسیانین در سه اندام برگ، ساقه و ریشه به روش اسپکتروفتومتری تعیین گردید. نتایج آماری نشان داد که تنش‌های خشکی و شوری اثر معنی‌داری بر تمام صفات مورفولوژیک، به جز وزن خشک اندام هوایی و تعداد شاخه فرعی داشتند؛ به طوری که تحت تنش خشکی ارتفاع گیاه، قطر شاخه اصلی، قطر شاخه فرعی، وزن خشک ریشه، وزن تر ریشه و وزن تر اندام هوایی در مقایسه با شرایط عدم تنش کاهش یافتند. نتایج نشان داد که نوع تنش اثر معنی‌داری بر میزان فلاونوئید و فنل کل در برگ و ساقه داشته است. در مقابل، اختلاف معنی‌داری بین تنش‌های مختلف از نظر فلاونوئید و فنل کل ریشه وجود نداشت. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که تحت تنش خشکی میزان فنل و فلاونوئید کل برگ ،در مقایسه با شرایط عدم تنش افزایش پیدا کرد. در جمع‌بندی این تحقیق مشخص شد که شوک‌های ملایم خشکی و شوری سبب افزایش متابولیت‌های ثانویه در آویشن باغی شدند ولیکن تأثیر تنش شوری در افزایش میزان متابولیت‌های ثانویه در مقایسه با تنش خشکی کمتر بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

100 - تاثیر پرتودهی اشعه گاما بر صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه داروییThymus vulgaris L.
فهیمه صالحی عزیزاله خیری علی اسکندری محمد باقر رضایی

10.30495/ejmp.2015.694502

آویشن باغی (.Thymus vulgaris L) متعلق به خانواده نعناعیان بوده و دارای سابقه دیرینه به عنوان گیاه دارویی می‌باشد و مواد موثره آن به عنوان مقوی، ضد نفخ، ضد اسپاسم، ضدالتهاب، ضد سرفه و خلط‌آور در درمان سرماخوردگی استفاده می‌شود. استفاده علمی از فناوری هسته‌ای جهت افزایش ک چکیده کامل

آویشن باغی (.Thymus vulgaris L) متعلق به خانواده نعناعیان بوده و دارای سابقه دیرینه به عنوان گیاه دارویی می‌باشد و مواد موثره آن به عنوان مقوی، ضد نفخ، ضد اسپاسم، ضدالتهاب، ضد سرفه و خلط‌آور در درمان سرماخوردگی استفاده می‌شود. استفاده علمی از فناوری هسته‌ای جهت افزایش کمیت و کیفیت مواد موثره آن‌ها از روش‌های علمی نوین می‌باشد. بدین منظور برای بررسی اثرات اشعه گاما در آویشن باغی، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی چند مشاهده‌ای اجرا شد. تیمارهای به کار برده، دزهای صفر، 100، 200، 300 گری در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که کاربرد اشعه گاما تأثیر معنی‌داری بر روی صفات گیاه داشت. نتایج جدول مقایسه میانگین نشان داد که درصد اسانس پیکره رویشی آویشن باغی طی پرتودهی با دز 100 گری اشعه گاما افزایش یافته است. بنابراین بیش‌ترین میانگین اسانس با 81/2 درصد در تیمار 100 گری و کم‌ترین میزان اسانس با 52/1 درصد در تیمار 300 گری مشاهده شد. دز100گری نسبت به دزهای صفر، 200 و 300 گری اشعه گاما تاثیر بهتری در میزان عملکرد نیز نشان داد. در حالی که طی تجزیه اسانس با دستگاه کروماتوگرافی گازی بیشترین میزان تیمول و کارواکرول در دز 300 گری مشاهده شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد استفاده از پرتو گاما می‌تواند در زمینه دستیابی به شاخص‌های رشدی و فیتوشیمیایی مطلوب در این گیاه دارویی سودمند باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

101 - بررسی طیف فلورستیک، اتنوفارماکولوژی، اکوفیتوشیمیایی و آنتی‌اکسیدانی گیاهان پرمصرف سنتی در درمان دیابت - روستای کوهستانی چهارباغ
فریبا السادات هاشمی سیرجانی بهاره بهمنش معصومه مازندرانی فرامرز رستمی چراتی

تحقیق حاضر در مراتع چهارباغ استان گلستان به‌منظور بررسی فیتوشیمیایی گیاهان دارویی ضد‌دیابت صورت گرفت. تعداد نه گیاه دارویی ضد دیابت نعنا گربه‌ای Nepeta pungens L.، گل راعی Hypericum perforatum، ارس Juniperus communis L. ، گندواش Artemisia annua L. ، بابونه گاوی Tanacetu چکیده کامل

تحقیق حاضر در مراتع چهارباغ استان گلستان به‌منظور بررسی فیتوشیمیایی گیاهان دارویی ضد‌دیابت صورت گرفت. تعداد نه گیاه دارویی ضد دیابت نعنا گربه‌ای Nepeta pungens L.، گل راعی Hypericum perforatum، ارس Juniperus communis L. ، گندواش Artemisia annua L. ، بابونه گاوی Tanacetum parthenium، گزنهUrtica dioica L. ، کاسنی Cichorium intybus L. ، سسCuscuta reflexa L. و برازمبلPerovskia abrotanoides Karel. انتخاب شدند. در اواخر خردادماه سال 95 در زمان گلدهی کامل اقدام به برداشت از اندام‌های هوایی و زمینی نمونه‌های گیاهی گردید. استخراج عصاره متانولی انجام شد و میزان فنل و فلاوونوئید کل عصاره به روش اسپکتروفتومتری و میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی با استفاده از روش DPPH اندازه‌گیری شدند. همچنین آنالیز تطبیق قوس گیر DCA به‌منظور بررسی ارتباط گیاهان دارویی ضد دیابت منتخب با کمیت برخی مواد موثره دارویی در آن ها انجام شد. نتایج نشان داد بیشترین میزان فنل کل در سرشاخه گل دار علف چای، ریشه نعنا گربه ای معطر و ریشه بابونه گاوی به ترتیب با مقدار 64/259، 246/231 و 47/223 میلی گرم معادل گالیک اسید در وزن خشک گیاه بودند. برگ گندواش، سرشاخه گل‌دار نعنا‌گربه‌ای‌معطر و ریشه گزنه به-ترتیب بیشترین میزان فلاونوئید کل با مقدار 37/253، 89/237 و 43/216 میلی‌گرم کوئرسیتین در یک گرم عصاره را دارا بودند. بهترین عملکرد آنتی اکسیدانی در مهار رادیکال های آزاد متعلق به میوه ارس، اندام هوایی سس و سرشاخه گل‌دار برازمبل به میزان 93/93، 58/81 و 24/72 بود. آنالیز رج بندی نیز نتایج فوق را تایید کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

102 - بررسی اثر برخی کودهای آلی و شیمیایی بر ویژگی‌های کمی و کیفی اسانس گیاه دارویی آویشن
مهراب یادگاری

باتوجه به نقش بسیار ارزشمند و مهم کودهای آلی در تولید کمی و کیفی گیاهان دارویی و نقش ارزشمند این گیاهان در صنایع غذایی، این تحقیق جهت بررسی اثرات کودهای آلی و شیمیایی بر میزان تولید اسانس و ترکیبات مؤثره اسانس گیاه دارویی آویشن باغی در قالب طرح بلوک‌ کامل تصادفی در چهار چکیده کامل

باتوجه به نقش بسیار ارزشمند و مهم کودهای آلی در تولید کمی و کیفی گیاهان دارویی و نقش ارزشمند این گیاهان در صنایع غذایی، این تحقیق جهت بررسی اثرات کودهای آلی و شیمیایی بر میزان تولید اسانس و ترکیبات مؤثره اسانس گیاه دارویی آویشن باغی در قالب طرح بلوک‌ کامل تصادفی در چهار تکرار در دو سال زراعی 1399 و 1400 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد انجام شد. تیمارها شامل تیمار شاهد (عدم کود دهی)، کودهای اسبی، گوسفندی، گاوی، مرغی، ورمی‌کمپوست و کود کامل شیمیایی بود. هر کدام از کودهای دامی و ورمی‌کمپوست به میزان 20 تن در هکتار در زمان تهیه بستر و کود کامل یوروسالید به میزان 5/1 گرم در یک لیتر آب، به‌صورت محلول‌پاشی دوبار با فاصله زمانی 3 هفته بعد از مرحله 10 برگی شدن گیاه؛ استفاده شدند. شاخسار هوایی نمونه‌های گیاهی، قبل از زمان گلدهی در زمان اوج رویش (252-270 برگی) و ابتدای گلدهی به طور جداگانه از هر کدام از تیمارهای مورد بررسی در انتهای مرداد ماه تهیه شدند. 1000 گرم از ساختار هوایی در هر تکرار با آب ترکیب گردیده و اسانس‌گیری به روش تقطیر با بخار آب توسط دستگاه کلونجر و شناسایی ترکیبات اسانس توسط کروماتوگرافی گازی صورت گرفت. بیشترین میزان وزن خشک (1/17±352 گرم در مترمربع در سال نخست و 9/18±04/359 گرم در مترمربع در سال دوم) و اسانس (1/0±91/0 درصد در سال اول و 01/0 ±1/1 درصد در سال دوم) متعلق به تیمار کود کامل بود که هم‌گروه با کود مرغی و ورمی‌کمپوست قرار گرفت. چهار ترکیب کارواکرول، پاراسیمن، گاماترپینن و تیمیل استات از دسته مونوترپن‌های حلقوی در تیمارهای مختلف بیش از 60 درصد از ترکیبات اسانس را به خود اختصاص دادند. تعداد 29 ترکیب مؤثره در اسانس تمام نمونه‌های گیاهی تحت تیمارهای مختلف بدست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

103 - بررسی ترکیبهای شیمیائی اسانس سرشاخه های هوایی گیاه Physospermum cornubiense (L.) DC. در منطقه قهرود کاشان
حسین بتولی مریم اخباری سیدمحمد جواد حسینی زاده علی اصغر انگاشته واحد

جنس "شوکران باغی"(Physospermum Cusson ex Juss.) متعلق به تیره چتریان (Apiaceae)، دارای گونه‌های داروئی و معطر بسیار ارزشمندی است که تاکنون بالغ بر 18 گونه از این جنس در جهان و یک گونه از ایران گزارش شده ‌است. در این تحقیق به‌منظور بررسی ترکیب‌های شیمیائی اسانس گیاه شوکر چکیده کامل

جنس "شوکران باغی"(Physospermum Cusson ex Juss.) متعلق به تیره چتریان (Apiaceae)، دارای گونه‌های داروئی و معطر بسیار ارزشمندی است که تاکنون بالغ بر 18 گونه از این جنس در جهان و یک گونه از ایران گزارش شده ‌است. در این تحقیق به‌منظور بررسی ترکیب‌های شیمیائی اسانس گیاه شوکران باغی در منطقه قهرود کاشان، سرشاخه‌های هوایی گیاه در دو مرحله قبل و بعد گل‌دهی در بهار سال 1390 جمع‌آوری، در شرایط آزمایشگاه خشک و به روش تقطیر با بخار همزمان با حلال آلی (SDE) اسانس‌گیری و شناسایی ترکیب‌های تشکیل‌دهنده اسانس با استفاده از دستگاه‌های گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل‌شده به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) انجام گرفت. نتایج نشان داد تعداد 25 ترکیب در اسانس گیاه در فاز گل‌دهی که به‌ترتیب: ژرماکرن-دی (88/52 درصد)، کاریوفیلن (73/7 درصد) و نونادکان (38/2 درصد) بودند و تعداد 18 ترکیب در اسانس مرحله قبل از گل‌دهی که به‌ترتیب ترکیب‌های: ژرماکرن-دی (11/42 درصد)، گاما-کادینن (54/5 درصد)، فیتول (79/4 درصد) و بتا-میرسن (61/3 درصد) از مهمترین مواد موثره اسانس و بیشتر متعلق به سسکوئی‌ترپن‌های هیدروکربنی بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

104 - تبین و تحلیل سیاست‌های نادرشاه در قراباغ و تاثیر آن در کشورهای همسایه ایران
یاسمن جوانشیر منیژه صدری حسین احمدی

منطقه قفقاز در طول تاریخ برای ایران از اهمیت خاصی برخوردار بوده و به هنگام ضعف حکومت مرکزی اولین بخشی که از ایران جدا شده منطقه قفقاز بوده و در زمان قدرتمندی حاکمیت مرکزی ایران اولین بخشی که به خاک ایران ضمیمه میشد؛ منطقه قفقاز بود. نادر از ۱۱۳۸-۱۱۳۹ق/ ۱۷۲۵-۱۷۲۶م. به نا چکیده کامل

منطقه قفقاز در طول تاریخ برای ایران از اهمیت خاصی برخوردار بوده و به هنگام ضعف حکومت مرکزی اولین بخشی که از ایران جدا شده منطقه قفقاز بوده و در زمان قدرتمندی حاکمیت مرکزی ایران اولین بخشی که به خاک ایران ضمیمه میشد؛ منطقه قفقاز بود. نادر از ۱۱۳۸-۱۱۳۹ق/ ۱۷۲۵-۱۷۲۶م. به ناحیه قفقاز آمد و متوجه اهداف سیاسی-نظامی روسیه و عثمانی شد که با توسل به زور قسمتهایی از این ناحیه را تصرف کرده بودند. نادر توانست نیروهای عثمانی را شکست بدهد و ناحیه قراباغ را متصرف شود. علل ناپایداری تسلط حاکمیت مرکزی ایران در این منطقه بخشی مربوط به سیاستهای حاکمان ایرانی و بخشی به توسعه طلبی ارضی همسایگان این منطقه در طول تاریخ بوده است. با وجود تلاشهای نادرشاه برای استمرار حاکمیت بر منطقه قراباغ، سیاستهای او در طولانی مدت، از جمله تقویت ارمنیان که طرفدار روسها بودند و دادن القاب بلندبالایی مانند سلطان به آنان، باعث توجه عثمانی به منطقه و گرایش حاکمان قفقاز به دولت های همسایه و موجب تضعیف پیوند قفقاز، از جمله قراباغ با ایران در این مقاله با روش تحلیلی و توصیفی سیاستهای نادرشاه را در این منطقه مورد بررسی قرار خواهیم داد. یافتههای پژوهش نشان میدهد که سیاست نادرشاه موجب تضعیف پیوند منطقه قراباغ با حکومت ایران و گرایش خان نشینها به دولتهای قدرتمند شد. کلید واژهها: ایران، روسیه، عثمانی، قراباغ، قفقاز، نادرشاه. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

105 - تبیین نقش خورشد بانو در نوگرایی اجتماعی، فرهنگی و ادبی قراباغ 1315-1253 ق/ 1897-1837م
یاسمن جوانشیر منیژه صدری اسماعیل حسن زاده حسین احمدی

خورشید بانو از مهمترین زنان پیشرو و تجددخواه قرن سیزدهم هجری/ قرن نوزدهم میلادی در منطقه قراباغ است. موقعیت خانوادگی وی سبب شد که خواسته و ناخواسته زندگانی وی با سیاست گره بخورد. دوران کودکی و نوجوانی خورشید بانو با تلاطمات و تنش‌های سیاسی و نظامی منطقه، به ویژه قراباغ چکیده کامل

خورشید بانو از مهمترین زنان پیشرو و تجددخواه قرن سیزدهم هجری/ قرن نوزدهم میلادی در منطقه قراباغ است. موقعیت خانوادگی وی سبب شد که خواسته و ناخواسته زندگانی وی با سیاست گره بخورد. دوران کودکی و نوجوانی خورشید بانو با تلاطمات و تنش‌های سیاسی و نظامی منطقه، به ویژه قراباغ مصادف بود که به گرایش های نوگرایی و تجدد خواهی وی منجر شد. پیگیری و درک نوگرایی در جنبه های مختلف اجتماعی، فرهنگی و ادبی قراباغ از سوی یک زن و شاهزاده قابل توجه و مهم است که در این پژوهش به آن پرداخته خواهد شد. در این پژوهش به روش تبیین تاریخی در صدد پاسخ گویی به این سوالات هستیم که افکار نوگرایی چگونه در خورشید بانو ایجاد شد و خورشید بانو چه نقشی در نوگرایی اجتماعی، فرهنگی و ادبی قراباغ داشت؟ یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که آشنایی با شخصیت‌های مختلف در اندیشه نوگرایی از طریق مسافرت‌های متعدد وی به شهرهای مختلف قفقاز به خصوص تفلیس و همچنین موقعیت خانوادگی وی تأثیری عمده در توجه به نوگرایی منطقه قراباغ داشته است. به رغم مشکلات عدیده، فعالیت‌های خورشید بانو در ایجاد نهادهای مدنی، مؤسسات تمدنی و شکوفایی ادبیات تأثیر عمده‌ای در افزایش سطح فرهنگی و اجتماعی جامعه قراباغ داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

106 - بناهای تاریخی کاشان در عهد صفویه از دیدگاه سیاحان
رحمت الله زرگری کیوان لولویی اصغر محمودآبادی

کاشان یکی از شهرهای استان اصفهان است و پس از شهر اصفهان جایگاه بزرگترین شهرستان این استان را به خود اختصاص داده است. همچنین شهر کاشان به دلیل قدمت زیادی که دارد، بناهای تاریخی و فرهنگی زیادی در آن یافت می شود. کاشان با قدمت هفت هزار سال، محل تولد یکی از قدیمی ترین تمدن چکیده کامل

کاشان یکی از شهرهای استان اصفهان است و پس از شهر اصفهان جایگاه بزرگترین شهرستان این استان را به خود اختصاص داده است. همچنین شهر کاشان به دلیل قدمت زیادی که دارد، بناهای تاریخی و فرهنگی زیادی در آن یافت می شود. کاشان با قدمت هفت هزار سال، محل تولد یکی از قدیمی ترین تمدن های بشری به نام سیلک است. مردمان این تمدن اولین کسانی بودند که یکجا نشین شدند. کاشان به دلیل اینکه در مرکز ایران قراردارد به عنوان شهر ارتباطی و تجاری معرفی شد و در همه ی ادوار تاریخ، این شهر پستی ها و بلندی های زیادی را دیده است. امّا نقطه ی عطف برای این شهر را می توان دوره ی صفویه نامید. در این دوره کاشان مرکز اقامت پادشاهان صفویه محسوب می شد و به دلیل اینکه این شهر در مسیر پایتخت ایران یعنی اصفهان واقع شده بود سیاحان زیادی از این شهر دیدن کردند.کلید واژه ها: صفویه، سیاحان، مساجد، باغ فینکلید واژه ها: صفویه، سیاحان، مساجد، باغ فینکلید واژه ها: صفویه، سیاحان، مساجد، باغ فین پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

107 - مروری برتاریخ باغ سازی ایران با تاکید بر رفتارشناسی آب در نظام شکل گیری باغ سازی بیرجند
محمد شبانی رضا میرزایی فرهاد خسروی سید محمد رضا خلیل نژاد

آب در نگاه معماران در نظام باغ سازی بیرجند از اهمیت برخوردار است بلکه آب (به لحاظ ابعاد فرآیندی، عملکردی و محیطی) می‌تواند مخاطبان را به خیزش و تحرک لذت روحی روانی در نظام باغ سازی وادار سازد . به لحاظ ابعاد فرآیندی آب در نظام باغ سازی بیرجند به صورت مختلف حضور پیدا میک چکیده کامل

آب در نگاه معماران در نظام باغ سازی بیرجند از اهمیت برخوردار است بلکه آب (به لحاظ ابعاد فرآیندی، عملکردی و محیطی) می‌تواند مخاطبان را به خیزش و تحرک لذت روحی روانی در نظام باغ سازی وادار سازد . به لحاظ ابعاد فرآیندی آب در نظام باغ سازی بیرجند به صورت مختلف حضور پیدا میکند.روش این تحقیق به صورت توصیفی-تحلیلی می باشد که پس ازتوصیف مطالب به تحلیل داده ها خواهیم پرداخت. نتایج ویافته ها نشان می دهدکه آب از عناصر اصلی در نظام باغسازی در بیرجند است و دست کم از سه جنبه مفهومی، کارکردی و زیباشناختی در باغ حضور دارد. آب چشمهها و قنات‌ها، باغ‌های بیرجند را حیات بخشیده و با جاری شدن در جویبارها، آبشارها و جوی‌های کم شیب منظره باغ را زیبا و هوای آن را مطبوع و دلپذیر میکرده است. حضور آب در داخل باغهای بیرجند سلسله مراتبی دارد که میتواند تأثیر معناداری بر ابعاد پیامدی (روحی-روانی) رفتار آب در نظام باغ سازی داشته باشد. به عبارتی دیگر، حضور آب در داخل باغ دارای دو وظیفه عملکردی و نمادین است، یعنی از بعد عملکردی به آبیاری درختان و گیاهان پرداخته و باعث ایجاد طراوت در فضا می‌شود و از بعد نمادین به عنوان تجلی مفهومی خاص، به صورت منظری برای دیدار نمود می‌یابد که در حقیقت، به نیاز درک وجودش پاسخ میدهد.آب در نگاه معماران در نظام باغ سازی بیرجند از اهمیت برخوردار است. و ابعاد فرآیندی و عملکردی تأثیر معناداری بر ابعاد پیامدی (روحی- روانی) رفتار آب در نظام باغ سازی بیرجند دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

108 - اصطلاحات و واژه های کشاورزی و باغداری در گویش کوهشهری
زینب مریدی

منطقۀ کوهشهری شامل چند روستا در جنوب شرق شهرستان منوجان (از توابع کرمان) است. از آن جا که کشاورزی تاریخی به قدمت تاریخ بشر دارد، امرار معاش مردم این منطقه از دیرگاهان از راه کشاورزی و باغداری بوده است.به سبب اهمیت کشاورزی، اصطلاحات و واژه های فراوانی در این منطقه وجود د چکیده کامل

منطقۀ کوهشهری شامل چند روستا در جنوب شرق شهرستان منوجان (از توابع کرمان) است. از آن جا که کشاورزی تاریخی به قدمت تاریخ بشر دارد، امرار معاش مردم این منطقه از دیرگاهان از راه کشاورزی و باغداری بوده است.به سبب اهمیت کشاورزی، اصطلاحات و واژه های فراوانی در این منطقه وجود دارد. این مقاله در پی آن است که بخشی از واژگان و اصطلاحات کشاورزی و باغداری را در موضوعات مختلفی از جمله: محصولات کشاورزی، آب و آبیاری، انواع گیاهان و درختان، روش های جمع آوری محصول و ابزارهای کشاورزی، واژه ها و اصطلاحات مربوط به نخل و برخی اصطلاحات دیگر ارائه دهد. اغلب این واژه ها امروزه منسوخ اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

109 - واژه ها و اصطلاحات کم کاربرد باغداری در لای زنگان فارس
اکبر صیادکوه حسن رنجبر

روستای لای‌زنگان (lây-zangân)از روستاهای شهرستان داراب فارس است. این روستا در 54 کیلومتری شرق داراب واقع شده و زندگی بیشتر مردمان آن، از قدیم تاکنون، از راه باغداری می‌گذشته است. از همین روی، کارکرد واژه‌ها و اصطلاحات باغداری در این منطقه چشمگیر است. بی‌تردی چکیده کامل

روستای لای‌زنگان (lây-zangân)از روستاهای شهرستان داراب فارس است. این روستا در 54 کیلومتری شرق داراب واقع شده و زندگی بیشتر مردمان آن، از قدیم تاکنون، از راه باغداری می‌گذشته است. از همین روی، کارکرد واژه‌ها و اصطلاحات باغداری در این منطقه چشمگیر است. بی‌تردید ثبت و ضبط چنین واژگان و اصطلاحاتی که از گنجینه‌های فرهنگ و زبان فارسی به‌شمار می‌آید، بسیار بایسته است و چه‌بسا در زایش‌های جدید زبانی بتوان از آن‌ها بهره برد. این مقاله در پی آن است که بخشی از این واژگان و اصطلاحات را که به حوزۀ باغداری مربوط می‌شود، همراه با شکل دقیق گفتاری و کاربرد آن‌ها، ثبت و ضبط کند. نشان خواهیم داد که گویشِ گفتاری این منطقه با زبان‌های فارسی میانه و باستان پیوندی استوار دارد و گاهی واژه‌هایی در این منطقه به‌کار می‌رود که به‌همین شکل در متونی قدیمی، چون درخت آسوریک، به‌کار رفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

110 - در مدار قرار گرفتن بهینه واحدهای نیروگاهی حرارتی با استفاده از روش ترکیبی منطق فازی و الگوریتم جهش قورباغه
حسن براتی اسماعیل فتحی محمد نصیر

در این مقاله، مسئله در مدار قرار‌ گرفتن نیروگاه‌های حرارتی، با استفاده از ترکیب منطق فازی و الگوریتم جهش قورباغه حل شده است که در آن، محدودیت‌ها و قیود حداقل و حداکثر تولید، حداقل زمان توقف و روشن بودن، زمان راه‌اندازی، ذخیره چرخان و ... در نظر گرفته شده است. از منطق فا چکیده کامل

در این مقاله، مسئله در مدار قرار‌ گرفتن نیروگاه‌های حرارتی، با استفاده از ترکیب منطق فازی و الگوریتم جهش قورباغه حل شده است که در آن، محدودیت‌ها و قیود حداقل و حداکثر تولید، حداقل زمان توقف و روشن بودن، زمان راه‌اندازی، ذخیره چرخان و ... در نظر گرفته شده است. از منطق فازی جهت کاهش زمان تولید سیکل‌های خاموش و روشن بودن نیروگاه‌ها به ‌عنوان اعضاء جامعه‌ پاسخ‌های ممکن در حل مسئله در مدار قرار‌ دادن استفاده شده‌ است و الگوریتم جهش قورباغه برای بهینه‌کردن پاسخ‌ها به‌کار می‌رود و استفاده از روش پیشنهادی، منجر به سرعت در زمان دسترسی به پاسخ بهینه و کاهش هزینه‌ تولید می‌شود. شبیه‌سازی در محیط نرم‌افزاری MATLAB انجام شده است و نتیجه آن در مقایسه با برخی الگوریتم‌های هوشمند دیگر بهبودهایی را در هزینه تولید و زمان حل مسئله نشان می‌دهد. این روش قابلیت توسعه در حل مسئله در مدار آوردن نیروگاه‌های حرارتی در ابعاد مختلف با لحاظ سایر قیود و محدودیت‌ها را دارا می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

111 - بررسی نقش توسعه گردشگری خانه باغ‌ها در کاهش اثرات جزیره حرارتی شهر اصفهان
خدیجه صالحی امیر گندمکار

گسترش شهرنشینی و توسعه اراضی شهری به سمت باغات و مزارع کشاورزی، از بزرگترین مشکلات شهرهای بزرگ کشور است و طی سال های اخیر این توسعه به همراه کاهش منابع آبی و افزایش شدید جمعیت، موجب توسعه جزیره گرمایی شهری و گرم شدن کلانشهرها شده است. در این پژوهش با بررسی وضعیت جزیره گ چکیده کامل

گسترش شهرنشینی و توسعه اراضی شهری به سمت باغات و مزارع کشاورزی، از بزرگترین مشکلات شهرهای بزرگ کشور است و طی سال های اخیر این توسعه به همراه کاهش منابع آبی و افزایش شدید جمعیت، موجب توسعه جزیره گرمایی شهری و گرم شدن کلانشهرها شده است. در این پژوهش با بررسی وضعیت جزیره گرمایی شهر اصفهان و پیرامون آن و همچنین تغییرات در فضاهای سبز و باغات مجاور شهر اصفهان، رابطه این دو متغیر با هم مورد ارزیابی قرار گرفت. روش پژوهش توصیفی و همبستگی است و هدف پژوهش بررسی نقش توسعه گردشگری خانه باغ‌ها در اطراف شهر اصفهان و نقش آن در کاهش اثرات جزیره حرارتی شهر اصفهان است. نتایج این پژوهش نشان داد که طی سال‌های اخیر دمای شهر اصفهان و اطراف آن بین 5/2 الی 4 درجه سانتیگراد افزایش یافته است و این افزایش همزمان با توسعه شهر اصفهان و تخریب باغات اطراف شهر بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

112 - نص قرآن بر ولایت حضرت امیرالمومنین علی علیه السلام «بررسی تحلیلی آیه بلاغ»
محمد رضا آرام

این پژوهش آیه ی بلاغ را با توجه به تفاسیر شیعه و سنّی، تفسیر کرده و ضمن استناد به احادیث و روایات، ارتباط آن را با ولایت و امامت امیرالمومنین علی علیه السلام بیان کند و نیز در ادامه ضمن بررسی تحلیلی این آیه، به شبهات موجود در مدلول این آیه پرداخته و سپس به بررسی جوانب م چکیده کامل

این پژوهش آیه ی بلاغ را با توجه به تفاسیر شیعه و سنّی، تفسیر کرده و ضمن استناد به احادیث و روایات، ارتباط آن را با ولایت و امامت امیرالمومنین علی علیه السلام بیان کند و نیز در ادامه ضمن بررسی تحلیلی این آیه، به شبهات موجود در مدلول این آیه پرداخته و سپس به بررسی جوانب مختلف دلالت آیه بلاغ و شأن نزول آن می پردازد.نویسنده ارتباط این آیه را با آیات قبل و بعد – که درباره اهل کتاب است – در قالب چند پرسش و پاسخ توضیح داده است.این آیه به صراحت نشان میدهد که رسول، جز انجام رسالت و رسانیدن پیام وظیفه دیگری ندارد و کسی که زیر بار رسالت رفته است البته به لوازم آن که همان تبلیغ و رسانیدن امر ولایت است باید قیام کند .کلیدواژه ها: آیه بلاغ، ولایت و امامت امیرالمومنین علی علیه السلام، ابلاغ رسالت، شأن نزول، غدیرخم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

113 - مطالعه اثرات ضد میکروبی عصاره اتانولی آویشن باغی (Thymus vulgaris) بر باکتری های غذازاد در محیط مدل
میثم علیمرادی مهرداد عطایی کچویی فریبرز معطر

10.30495/jfm.2022.691125

آویشن باغی گیاهی از خانواده نعنائیان است که دارای خصوصیات ضدمیکروبی بالا است. مطالعه حاضر به منظور ارزیابی اثرات ضدمیکروبی عصاره اتانولی آویشن باغی روی باکتری های غذازاد انجام پذیرفت. اندام هوایی آویشن باغی برای تهیه عصاره اتانولی استفاده شد. قطر هاله عدم رشد باکتری ها چکیده کامل

آویشن باغی گیاهی از خانواده نعنائیان است که دارای خصوصیات ضدمیکروبی بالا است. مطالعه حاضر به منظور ارزیابی اثرات ضدمیکروبی عصاره اتانولی آویشن باغی روی باکتری های غذازاد انجام پذیرفت. اندام هوایی آویشن باغی برای تهیه عصاره اتانولی استفاده شد. قطر هاله عدم رشد باکتری ها با استفاده از روش دیسک گذاری ارزیابی شد. حداقل غلظت ممانعت کننده از رشد (MIC) و حداقل غلظت کشندگی (MBC) عصاره اتانولی آویشن باغی روی باکتری ها با استفاده از پلیت الایزا ارزیابی شد. قطر هاله عدم رشد باکتری ها در برابر عصاره اتانولی آویشن باغی رنجی معادل 61/0 ± 87/7 تا 37/0 ± 99/16 میلی متر داشت. استفاده از غلظت 50 میلی گرم/میلی لیتر از عصاره اتانولی آویشن باغی سبب ایجاد بیشترین قطر هاله عدم رشد سودوموناس آئروژینوزا (43/0 ± 38/11 میلی متر)، اشریشیا کلی (35/0 ± 00/12 میلی متر)، استافیلوکوکوس اورئوس (69/0 ± 33/16 میلی متر) و لیستریا مونوسایتوژنز (37/0 ± 99/16 میلی متر) شد. اثرات ضد میکروبی عصاره اتانولی آویشن باغی وابسته به دوز بود (05/0 P<). قطر هاله عدم رشد غلظت 50 میلی گرم/میلی لیتر عصاره اتانولی آویشن باغی روی باکتری های سودوموناس آئروژینوزا، استافیلوکوکوس اورئوس و لیستریا مونوسایتوژنز از همه آنتی بیوتیک ها بیشتر بود (05/0 P<). کمترین میزان MIC و MBC برای باکتری های استافیلوکوکوس اورئوس (به ترتیب 4 و 6 میلی گرم/میلی لیتر) و لیستریا مونوسایتوژنز (به ترتیب 4 و 6 میلی گرم/میلی لیتر) بدست آمد. عصاره اتانولی آویشن باغی می تواند به عنوان یک ترکیب با خصوصیات ضد میکروبی در مواد غذایی مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

114 - Determine optimum of harvest time on the quantity/quality of essential oil and thymol of thyme (Thymus vulgaris L.) in Isfahan
امین هادی پناه احمدرضا گل پرور عبدالله قاسمی پیربلوطی حسین زینلی

Background & Aim: Thyme is common named Thymus vulgaris L. belongs to Lamiaceae family. Thyme is a most important medicinal plant that was used in pharmaceutical, food, cosmetics hygienic industries in most of developed countries.Experimental: Determine optimum of h چکیده کامل

Background & Aim: Thyme is common named Thymus vulgaris L. belongs to Lamiaceae family. Thyme is a most important medicinal plant that was used in pharmaceutical, food, cosmetics hygienic industries in most of developed countries.Experimental: Determine optimum of harvest time this plant was done in a random block design with three replications was conducted in field Islamic Azad University of Khorasgan (Isfahan) 2009 and 2010. Treatment phonological stages such as: 1) before flowering stage; 2) at beginning of flowering stage; 3) 50% blooming stage; 4) at full flowering step and 5) at fruit set stage. The essential oil obtained by hydro-distillation using a Clevenger- type apparatus and, was analyzed by GC and GC/MS.Results & Discussion: Statistic analysis showed that the effects phonological stages had significant effect on essential oil yields & percent, thymol. The highest essential oil content (2.42%) was extracted at the beginning of flowering stage. Analysis and identification of components showed thymol main compounds in all samples.Industrial/Practical recommendation: According to the results of this project 50% blooming stage optimum of harvest time on the Quantity/Quality of Essence and thymol of Thyme. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

115 - Survey on quality and quantity of essential oil cultivated accessions of Thymus fedtschenkoi Ronneger in province Yazd
عباس زارع زاده مهدی میرزا ابراهیم شریفی عاشورآبادی علی میرحسینی محمدرضا عرب‌زاده

Background & Aim: The genus Thymus belonging to the family of lamiaceae and consist over 215 different species throughout the word. Eighteen species grow naturally in Iran of which four species are endemic. Experimental: This reseach has been carried in medicinal p چکیده کامل

Background & Aim: The genus Thymus belonging to the family of lamiaceae and consist over 215 different species throughout the word. Eighteen species grow naturally in Iran of which four species are endemic. Experimental: This reseach has been carried in medicinal plants research station in Yazd province with the coordinates of longitude and latitude 55 31 49 northly, 27 15 54 east to heigh of 1209 meters above Sea level in the region Gerdefaramarz city of Yazd shahedial. In order to in 2011 year seeds 5 accession of T. fedtschenkoi collected from West Azarbayejan, Semnan and Zanjan provinces, were planted in jifypot. The aeril parts of plants were collected 50% flowering stage and then were dried in shadow and hydro– distilled for obtaining their essential oil. Analysis and identification of chemical composition of the oil were performed by GC and GC/MS. Results & Discussion: The highest amount of oil yield respectively were related to accession TF3 from Semnan (4.2%), and lowest was related to accession TF5 from West Azarbayejan(0.8%). The highest amount of oil production respectively was related to accession TF3 (32/8kg/ha) and lowest was related to TF5 (3kg/ha). Results showed that maximum compositions of essential oil Thymol, P-cymen, carvacrol, borneol, Terpineol, γ-terpinene, 1,8 cineol, E-caryophyllene and linalool, respectively TF1 (70/1%), TF5 (20/2%), TF4 (18/1%), TF4 (10/4%), TF3(4/5%), TF5 (4/1%), TF4 (3/6%), TF3 (3/3%) and TF5 (3/1%) Generally, with regard to oil yield, oil production and main composition of essential oil accession TF3 with 4/2% and rate of oil production 32/8kg/hectare and 66/3% Thymol was selected as superior accession. Recommended applications / industries: Since the accession TF3 yield, oil yield and thymol is high. for planting in the same climate zones is recommended. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

116 - بررسی تعیین‌کننده‌های توانمندسازی ساکنین اسکان غیررسمی شهر قزوین (موردمطالعه: باغ‌نشاط)
اکبر طالب پور سیمین محمدزاده روحی

10.30495/uss.2023.709492

سکونتگاه‌های غیررسمی اغلب در مکان‌های تجمع مهاجرین روستایی و فقرای شهری، در اثر توسعه روزافزون شهر و ناتوانی مدیریت‌شهری در تأمین به‌موقع نیاز به مسکن شکل می‌گیرند. این مناطق خارج از برنامه‌ریزی رسمی و قانونی توسعه و پیشرفت شهری قرار دارند و افراد بدون اجازه در درون یا چکیده کامل

سکونتگاه‌های غیررسمی اغلب در مکان‌های تجمع مهاجرین روستایی و فقرای شهری، در اثر توسعه روزافزون شهر و ناتوانی مدیریت‌شهری در تأمین به‌موقع نیاز به مسکن شکل می‌گیرند. این مناطق خارج از برنامه‌ریزی رسمی و قانونی توسعه و پیشرفت شهری قرار دارند و افراد بدون اجازه در درون یا بیرون از محوطه‌ی قانونی شهرها اقدام به ساخت سکونتگاه می‌کنند این سکونتگاه‌ها عموماً سند مالکیت رسمی ندارند و از خدمات و زیرساخت‌های شهری بی‌بهره هستند. عدم برخورداری از امکانات‌ و خدمات‌شهری و عدم توجه مسئولین‌شهری به این محلات منجر به جدایی‌گزینی محلی ساکنین و پیدایش انواع ناهنجاری‌های اجتماعی می‌شود. امروزه در کنار پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، لزوم توجه به توانمندسازی ساکنین چنین محلاتی در راستای افزایش تاب‌&zwj;‌آوری محله‌ای باعث شده است تا ساماندهی محلاتی ازاین‌دست در کانون‌توجه برنامه‌ریزان شهری قرار گیرد، پژوهش حاضر با عنایت به این‌امر و با هدف کمک به مدیران شهری و بهبود وضعیت محلات شهر قزوین به بررسی و سنجش میزان گرایش ساکنین اسکان غیررسمی محله باغ‌نشاط به توانمندسازی و سنجش عوامل مؤثر بر گرایش به‌توانمندسازی ساکنین این‌محله بر اساس نظریه‌های توانمندسازی پرداخته است. جامعه‌آماری پژوهش ساکنین اسکان غیررسمی محله باغ‌نشاط قزوین بودند که 341 نفر از آنها به‌عنوان نمونه‌آماری با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد؛ میانگین گرایش به توانمندسازی در بین ساکنین اسکان غیررسمی محله باغ‌نشاط‌ بالاتر از حد متوسط است. همچنین نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چندمتغیره نشان دادند؛ عوامل اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و حقوقی به ترتیب بیشترین اثر را بر گرایش به‌توانمندسازی ساکنین بر عهده‌دارند و درمجموع این چهار عامل 27 درصد از واریانس متغیر وابسته‌ تحقیق را تبیین نمودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

117 - بازآفرینی عملکردی باغ امام رضا(ع) با رویکرد فرهنگ، سلامت و اقتصاد
قدیر صیامی الهام ضیایی

چکیده امروزه ایجاد مجموعه های گذران اوقات فراغت با رویکرد فرهنگی، آموزشی، تفریحی و سلامت در بستری زیست محیطی به یک راهبرد مهم در مدیریت و برنامه ریزی کلانشهرهای جهان بدل شده مجموعه باغ امام رضا(ع) یکی از پهنه‌های موقوفات اکولوژیک آستان قدس رضوی در مشهد با مساحت 114 هکتا چکیده کامل

چکیده امروزه ایجاد مجموعه های گذران اوقات فراغت با رویکرد فرهنگی، آموزشی، تفریحی و سلامت در بستری زیست محیطی به یک راهبرد مهم در مدیریت و برنامه ریزی کلانشهرهای جهان بدل شده مجموعه باغ امام رضا(ع) یکی از پهنه‌های موقوفات اکولوژیک آستان قدس رضوی در مشهد با مساحت 114 هکتار است که ‌می‌تواند ضمن حفظ عملکرد اصلی خود و به یک مرکز فرهنگی اجتماعی و سلامت محور و اقتصادی در خدمت نیازهای شهروندان باشد. روش انجام این پژوهش تحلیلی- توصیفی با رویکرد سنجش و ارزیابی است. ابزارهای تحلیلی این پژوهش نرم‌افزار Expert Choiceبرای سنجش وزن اثربخشی متغیرهای موثر در بازآفرینی باغ امام رضا(ع) بوده .تکنیک مورد استفاده برای انتخاب سناریوها و عملکردهای بهینه تکنیک تحلیل سلسله مراتبی (AHP) است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که از بین 3 گزینه (آلترناتیو) بازآفرینی باغ امام رضا(ع) گزینه شماره1 (باغ فرهنگ و هنر با رویکرد مکمل اقتصاد سلامت) با امتیاز 0/347 از اولویت بالاتری برای بازآفرینی عملکردی قرار گرفت. نتیجه این بررسی مبتنی بر نیازسنجی و امکانسجی نشان می دهد که باغ امام رضا(ع) که در حال حاضر تنها به عنوان یک باغ مثمر در موقعیت استراتژیک مشهد که در حال حاضر صرفاً از محصولات باغی آن استفاده می شود از این ظرفیت منحصر به فرد برخوردار است که بتواندعلاوه بر امکان فراهم کردن محیطی برای فراغت، سرگرمی گروه های مختلف جامعه شهری و زائران و همچنین به مثابه پایگاهی برای تولید و عرضه محصولات هنری و فرهنگی، به عنوان مرکزی پویا در حوزه اقتصاد سلامت نیز نقش آفرین باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

118 - تحلیل مولفه های موثر بر اجتماع پذیری باغ شاهزاده ماهان، متاثر از ادراک طبیعت در محیط انسان ساخت
ندا شاه کرمی پور جمال الدین مهدی نژاد خسرو موحد حامد مضطرزاده

پژوهش حاضر به تحلیل مولفه های موثر بر اجتماع پذیری باغ شاهزاده ماهان، متاثر از ادراک طبیعت در محیط انسان ساخت می پردازد. تحقیق حاضر یک تحقیق کاربردی، و از نظر نوع داده ها آمیخته (کمّی-کیفی) است. جامعه آماری در بخش کیفی (بخش مصاحبه)،20 نفر از خبرگان و متخصصین مباحث معمار چکیده کامل

پژوهش حاضر به تحلیل مولفه های موثر بر اجتماع پذیری باغ شاهزاده ماهان، متاثر از ادراک طبیعت در محیط انسان ساخت می پردازد. تحقیق حاضر یک تحقیق کاربردی، و از نظر نوع داده ها آمیخته (کمّی-کیفی) است. جامعه آماری در بخش کیفی (بخش مصاحبه)،20 نفر از خبرگان و متخصصین مباحث معماری در بخش آکادمیک بودند، که با روش نمونه‌گیری هدف مند، و با در نظر گرفتن قانون اشباع انتخاب شدند. جامعه آماری در بخش کمّی، شامل گردشگران وکاربران باغ شاهزاده ماهان با تعداد نامشخص است؛ که با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه‌گیری تصادفی، و با توجه به جامعه نامحدود، حجم نمونه 384 در نظر گرفته شد. در این پژوهش به منظور جمع آوری داده های کیفی، ابتدا با 20 نفر از صاحب نظران معماری در بخش آکادمیک مصاحبه عمیق از روش رودررو انجام شد. هدف از این بخش شناسایی شاخصها در مصاحبه بود. سپس با انجام کدگذاری ها، پرسشنامه 40 سوالی جهت استفاده در بخش کمّی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد مولفه هایی همچون طراحی انسانی (مسئولیت پذیری طراحی در برابر نیازهای فیزیکی، فرهنگی، اجتماعی، و روح کاربر و خلق روح مکان، طراحی عملکردی (مسئولیت پذیری طراحی در خصوص تامین نیازهای فیزیکی)، طراحی پاسخگو به اصول زیبایی شناصی بصری، طراحی زیست‌محیطی (بومی‌نگری و انعکاس منطقه‌گرایی زیستی و اکولوژی طبیعی)، طراحی پایدار (مسئولیت پذیری نسبت به انرژی و منابع طبیعی) و ایمنی و امنیت بر مطلوبیت فضای قرارگاه، و اجتماع‌پذیری باغ شاهزاده تاثیرگذارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

119 - ارزیابی توسعه سکونت‌گاه‌های شهری در مناطق آسیب‌پذیر از تاثیر گسل با استفاده از روش‌های چند معیاره (مطالعه موردی : شهرک باغمیشه تبریز)
علی بلادپس خلیل ولی زاده کامران وحید امامی کیا

چکیده محل زندگی انسان‌ها مهمترین بخش شهر است و سهم عمده ای از سطوح کاربری‌ها را نیز به خود اختصاص می‌دهد؛ به گونه ای که در شهرهای کوچک بیش از 60 درصد و شهرهای بزرگ حدود 40 درصد از سطح شهر تحت پوشش کاربری مسکونی است. یکی از موارد مهم و پیچیده برای برنامه‌ریزان شهری تعی چکیده کامل

چکیده محل زندگی انسان‌ها مهمترین بخش شهر است و سهم عمده ای از سطوح کاربری‌ها را نیز به خود اختصاص می‌دهد؛ به گونه ای که در شهرهای کوچک بیش از 60 درصد و شهرهای بزرگ حدود 40 درصد از سطح شهر تحت پوشش کاربری مسکونی است. یکی از موارد مهم و پیچیده برای برنامه‌ریزان شهری تعیین کیفیت موقعیت استقرار کاربری مسکونی و مطابقت آن با اصول شهرسازی می‌باشد. پیچیدگی و ازدیاد فاکتورهای موثر در تعیین کیفیت مکانی استقرار کاربری مسکونی، لزوم به کارگیری روش‌های چند متغیره تصمیم ساز جهت تعیین درجه تناسب کیفی استقرار کاربری مسکونی را می‌طلبد. هدف عمده مقاله حاضر تعیین وضعیت فعلی الگوی استقرار کاربری‌های مسکونی در تطابق با استانداردهای مکان یابی کاربری مسکونی‌های شهرک باغمیشه تبریز می‌باشد. بدین منظور از روش‌های ارزیابی چند معیاره مبتنی بر تحلیل سلسله مراتبی برای تولید و تجزیه و تحلیل نقشه‌ها و لایه‌های مختلف کاربری‌ها استفاده شده است. طی این فرآیند ابتدا شاخص‌های طبیعی و انسانی از دیدگاه ژئوموفولوژیکی مورد نیاز و تاثیرگذار در قالب 8 شاخص شناسایی، تهیه و مورد استفاده قرار گرفته اند و در نهایت نقشه نهایی کیفیت استقرار بر اساس مدل AHP تولید شده است. بر اساس یافته‌های تحقیق، از کل مساحت 4/300 هکتاری شهرک حدود 100 هکتار در مناطق با استاندارد خیلی کم عمدتاً در قسمت‌های شمالی، 51/105 هکتار در مناطق با استاندارد کم عمدتاً در قسمت‌های جنوب شرقی، 74/5 هکتار در مناطق با استاندارد متوسط عمدتاً در قسمت‌های شمال غرب، 18 هکتار در مناطق با استاندارد زیاد عمدتاً در قسمت‌های مرکزی به طرف جنوب و 15/71 هکتار در مناطق با استاندارد خیلی زیاد زیاد عمدتاً در قسمت غربی شهرک استقرا یافته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

120 - سطح‌بندی مناطق نمونه گردشگری با بهره گیری از روشAHP مطالعه موردی:مناطق نمونه گردشگری باغ بهادران، زرین شهر و تالاب گاوخونی استان اصفهان
اسفندیار حیدری پور

چکیده با توجه به رشد بسیار سریع صنعت گردشگری در دنیا، برنامه‌ریزی برای توسعه آن و همگام شدن با جریانهای جهانی ضروری است. استان اصفهان به عنوان یکی از بهترین مقاصد گردشگری بین المللی و داخلی کشور از اولویت ویژه‌ای برخوردار است و در این بین پرداختن به مناطق نمونه گردشگر چکیده کامل

چکیده با توجه به رشد بسیار سریع صنعت گردشگری در دنیا، برنامه‌ریزی برای توسعه آن و همگام شدن با جریانهای جهانی ضروری است. استان اصفهان به عنوان یکی از بهترین مقاصد گردشگری بین المللی و داخلی کشور از اولویت ویژه‌ای برخوردار است و در این بین پرداختن به مناطق نمونه گردشگری برای تامین انواع تقاضای گردشگران جایگاه قابل ملاحظه‌ای دارد. سه منطقه نمونه گردشگری باغ بهادران، زرین شهر و تالاب گاوخونی در محور زاینده رود از جمله 93 منطقه نمونه گردشگری استان اصفهان هستند که دارای ویژگیهای منحصر بفردی می‌باشند. از اینرو هدف پژوهش حاضر سطح بندی این سه منطقه بر اساس شاخصهای گردشگری در مناطق نمونه می‌باشد. نتایج این مطالعه که با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبیAHPو نرم‌افزارExpert Choice صورت گرفته نشان می‌دهد منطقه نمونه گردشگری تالاب گاوخونی اولویت اول، منطقه نمونه باغ بهادران در اولویت دوم و منطقه نمونه گردشگری زرین‌شهر (رحمت آباد) در اولویت سوم قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

121 - بررسی تحول چشم انداز کشاورزی استان مازندران در دوره پهلوی اول
مهرداد دیوسالار محمدتقی رهنمایی محمدحسین فرجیهای قزوینی محمد محمودپور

زیست و معیشت مردم مازندران که در بازه زمانی مورد مطالعه یعنی دوره پهلوی اول (1304-1320)، محدودی جغرافیای استان های مازندران و گلستان کنونی از منتهی الیه غرب رامسر تا منتهی الیه شرق مراوه تپه را در بر می گرفت؛ در طول تاریخ به سبب تنوع شرایط اقلیمی و جغرافیای طبیعی در سه چکیده کامل

زیست و معیشت مردم مازندران که در بازه زمانی مورد مطالعه یعنی دوره پهلوی اول (1304-1320)، محدودی جغرافیای استان های مازندران و گلستان کنونی از منتهی الیه غرب رامسر تا منتهی الیه شرق مراوه تپه را در بر می گرفت؛ در طول تاریخ به سبب تنوع شرایط اقلیمی و جغرافیای طبیعی در سه واحد جغرافیایی جلگه ای، کوهپایه ای و کوهستانی و بر مبنای اقتصاد کشاورزی- دامپروری استوار بوده است. پیش از پهلوی اول چشم انداز جغرافیایی زیست گاه های مازندران حالت ایستایی داشت ولی با سیاست های ویژه پهلوی اول در مسیر نوسازی ایران، تحولات شگرفی در چشم انداز جغرافیایی مازندران ایجاد شد. پژوهش حاضر برآن است تا تغییرات و تحولات ایجاد شده در جغرافیای کشاورزی مازندران در دوره پهلوی اول را از منظر مکتب چشم انداز و باروش کیفی تحلیل تاریخی مورد بررسی، تجزیه و تحلیل قرار دهد. مکتب چشم انداز، تغییرات چهره طبیعت در دوره های تاریخی در یک جغرافیای مشخص را بر اساس سیاست گذاری های اعمال شده مورد بررسی قرار می دهد. در اثر سیاست نوسازی، برنامه های اصلاحی بسیاری در بخش کشاورزی استان مازندران اجرایی شد. با مجموع اقدامات پهلوی اول به منظور مکانیزه کردن کشاورزی مازندران و تجاری سازی و صنعتی سازی محصولات کشاورزی، چشم انداز کشاورزی مازندران نیز متحول شد. دولت مدرن با تسخیر طبیعت و تسلط بر آن بوسیله خشکاندن باتلاق ها و زه کشی، ساخت سد و پل و مهار طغیان آب و تسلط بر منابع آبی، اراضی بسیاری را به مجموع اراضی کشاورزی مازندران افزود. در نتیجه چشم انداز زمین های باز گستردهکه تا پیش از آن تنها چشم انداز کشاورزی مازندران بود، در سطح وسیعی گسترش یافت. اراضی جدیدی نیز در نواحی جلگه ای و کوهپایه ای برروی دشت ها و تپه ها برای کشت و پرورش محصولات جدید اختصاص داده شد و چشم اندازهای جدید باغی و تپه ای را ایجاد کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

122 - تبیین اثرپذیری کیفیت‌‌‌‌های تجربی محیط از پیکره‌بندی فضایی باغ‌‌شهر (مطالعه موردی: باغ‌‌شهر مهرشهر)
آذین عطایی جمال الدین سهیلی مریم ارمغان علی اکبر حیدری

مقدمه: توسعه شهر و نیازهای شهرنشینی، توجه به مطالبات بهزیستی افراد را به امری ضروری مبدل کرده است. اهمیت پاسخ‌‌گویی به ارتقا کیفی محیط در راستای تأمین رضایت شهروندان، ضمن کارآمدی کالبدی، ضرورت ملاحظات کیفیت‌های تجربی محیط را در فرآیند چیدمان فضایی نشان می‌دهد؛ چراکه برآ چکیده کامل

مقدمه: توسعه شهر و نیازهای شهرنشینی، توجه به مطالبات بهزیستی افراد را به امری ضروری مبدل کرده است. اهمیت پاسخ‌‌گویی به ارتقا کیفی محیط در راستای تأمین رضایت شهروندان، ضمن کارآمدی کالبدی، ضرورت ملاحظات کیفیت‌های تجربی محیط را در فرآیند چیدمان فضایی نشان می‌دهد؛ چراکه برآوردهای منحصراً مادی و برخورد یک‌‌جانبه عملکردگرا در طراحی، با تضعیف مطلوبیت کیفی و خلق محیطی ناکارآمد در تأمین نیازها، تجربه زیسته انسان‌ها را با محدودیت روبرو کرده است.هدف پژوهش: این پژوهش با هدف تبیین اثرگذاری پیکره‌بندی فضایی بر تلقی کیفی افراد از محیط انجام‌شده است. با فرض وجود ارتباط میان کیفیت محیطی با سازمان فضایی و در تلاش برای پاسخگویی به چگونگی این ارتباط اقدام‌ شده است.روش شناسی تحقیق: پژوهش حاضر با روش تحلیلی- تفسیری انجام‌شده و رویکرد روش شناسی آن کیفی است. آن دسته معیارهای کیفیت محیطی مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و مبانی نظری را که بیشترین قرابت مفهومی با منطق اجتماعی فضا داشته‌اند، با تکنیک دلفی در دو مرحله تدقیق یافت و به‌‌وسیله پرسشنامه مکان محور در معابر تفکیک یافته بر اساس میزان شاخص هم‌پیوندی، مستخرج از تحلیل چیدمان فضا نظرسنجی انجام‌شده است. حجم نمونه 384 نفر ساکنان مهرشهر بوده که به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. به منظور تجزیه و تحلیل نتایج از شیوه استدلال منطقی استفاده‌شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: محدوده مورد مطالعه، فاز یک محله مهرشهر در شهر کرج، به دلیل پیکره‌‌بندی فضایی الگوی باغ‌‌شهری است که نسبتاً بدون تغییر ساختاری از زمان طراحی تاکنون حفظ‌شده است.یافته ها: بر اساس یافته‌‌ها، ویژگی‌‌های زمینه‌ای معابر با هم‌‌پیوندی بالا، از دیدگاه ساکنان، بیشترین مطلوبیت را در ارتباط با شاخص‌های سنجش کیفی محیط مربوط به مؤلفه کالبدی- عملکردی منتج شده است. معابر با هم‌‌پیوندی پایین، بالاترین رضایتمندی مؤلفه ادراکی- زیباشناختی را دارا بوده و درنهایت، معابر با هم‌‌پیوندی متوسط، تأمین‌کننده بستر تعاملی فرهنگی- اجتماعی غنی‌‌تری بوده است.نتایج: ظرفیت فضاها با هدف اعتلای تجربه کیفی محیط، تنها توسط مناسبات و خصوصیات شاکله‌ای فضا تأمین نشده و عموماً چگونگی استفاده از فضا، منوط به مداخلات تجربی استفاده‌کنندگان است که تأثیرات فراوانی بر فرآیند طراحی تا بهره‌‌برداری از فضاهای عمومی خواهد داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

123 - تحلیل اثر بخشی نقش زنان در ابعاد مختلف امنیت پایدار در جامعه روستایی مطالعه موردی: روستای 24 هزار نفری باغ معروف تبریز
سکینه دهقان علی اکبر تقیلو رشید سعید آیبادی

رویکردهای متفاوتی به موضوع امنیت وجود دارد. یکی از آنها، رویکرد اجتماعی است. در این رویکرد به نقش زنان اهمیت زیادی داده می شود. براین اساس، هدف تحقیق این است که نقش زنان در ایجاد امنیت پایدار اجتماعی در روستای 24 هزار نفری باغ معروف چگونه است. روستای باغ معروف یکی از مس چکیده کامل

رویکردهای متفاوتی به موضوع امنیت وجود دارد. یکی از آنها، رویکرد اجتماعی است. در این رویکرد به نقش زنان اهمیت زیادی داده می شود. براین اساس، هدف تحقیق این است که نقش زنان در ایجاد امنیت پایدار اجتماعی در روستای 24 هزار نفری باغ معروف چگونه است. روستای باغ معروف یکی از مسئله ساز ترین روستا در آذربایجان شرقی است و از این رو مطالعه امنیت آن دارای اهمیت زیادی است. روش تحقیق در مطالعه توصیفی- تحلیلی است و زنان بالای 20 سال جامعه آماری آن را تشکیل می دهد و روش نمونه گیری نیز بصورت تصادفی بوده و حجم نمونه بوسیله فرمول کوکران 353 نفر انتخاب گردیده است. در این تحقیق بزار جمع آوری اطلاعات پرسنامه بوده است. مدل ساختاری و آزمون آماری خی دو روشهای تجزیه و تحلیل اطلاعات می باشند. از نتایج بدست آمده، علاوه بر تقویت مبانی نظری تحقیق، می توان به متغیرهای موثر ایجاد احساس امنیت از طریق زنان در روستا با مقدار آماره کای اسکوئر 72.96 و ایجاد محیط امن اجتماعی توسط زنان در جامعه روستایی باغ معروف با مقدار 44.91 با سطح معنی داری صفر اشاره نمود که بیشترین و قوی ترین رابطه مستقیم را نسبت به سایر مولفه ها با امنیت روستا دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

124 - تحلیل پتانسیل‌ها و توانمندی‌های گردشگری از دیدگاه ساکنین روستایی منطقه باغبهادران
کاظم جاجرمی حسین سلیمانی

امروزه صنعت عظیم توریسم بویژه توریسم داخلی جایگاه خاصی در اقتصاد کشورها داشته و نقش فعال و مؤثری در ارتقاء ساختار اقتصادی اجتماعی و فرهنگی کشورها بخصوص کشورهای درحال توسعه بازی می‌کند. هدف کلی این تحقیق بررسی تأثیر توریسم در نواحی روستایی با تأکید بر جغرافیای رفتاری روس چکیده کامل

امروزه صنعت عظیم توریسم بویژه توریسم داخلی جایگاه خاصی در اقتصاد کشورها داشته و نقش فعال و مؤثری در ارتقاء ساختار اقتصادی اجتماعی و فرهنگی کشورها بخصوص کشورهای درحال توسعه بازی می‌کند. هدف کلی این تحقیق بررسی تأثیر توریسم در نواحی روستایی با تأکید بر جغرافیای رفتاری روستاییان و ارایه استراتژی هایی در جهت توسعه این نواحی و نهایتاً رسیدن به الگوی بهینه توسعه است. برای رسیدن به این منظور از دو روش اسنادی و میدانی استفاده شده است که پس از مطالعات و بررسی منابع علمی با انجام پرسش نامه در بین روستاییان توسعه روستایی از منظر روستاییان استنتاج و تجزیه و تحلیل گردیده و نهایتاً منجر به تدوین استراتژی هایی در جهت توسعه گردیده است. بنابراین گردشگری و توریسم روستایی نقش مؤثری در توسعه پایدار روستایی داشته و رفتار روستاییان نیز در جذب گردشگر مؤثر بوده و نهایتاً وجود ظرفیت های متعدد طبیعی می‌تواند در جذب گردشگران روستایی نقش مؤثر را ایفا نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

125 - Preferred Extension System for Sustainable Horticulture in Sari, Iran
امیر احمدپور Hadi Moumenihelali

Lack of understanding of the extension, education, and developmentpractitioners’ role and their contribution to sustainableagriculture is the main challenge of sustainabilityprojects in Iran. Accordingly, the aim of this study was toidentify the extension system t چکیده کامل

Lack of understanding of the extension, education, and developmentpractitioners’ role and their contribution to sustainableagriculture is the main challenge of sustainabilityprojects in Iran. Accordingly, the aim of this study was toidentify the extension system that has been more successful insustainable horticulture. The population consisted of 22 pioneerfarmers that had used or are using the services and/or consultationsof both public and private extension experts in different ways.Based on census data, 20 farmers were studied. A questionnairewas used to collect the data. To determine the face and contentvalidity, a panel of experts and to assess the reliability, inconsistencyratio was used (IR=0.03). Based on the five sustainabilitycriteria, public extension system was identified as the superiorsystem in the improvement of the sustainability of horticultureactivities. Analytical hierarchy process based on the pair-wisecomparison and the combination of the relative weights ofsub-criteria and options showed that the public system ispreferred over the private system, especially in ecological,cultural, and social dimensions. Given the relative superiorityof the public extension system over the private extensionsystem, it is recommended to use private extension systemalong with the public system as a supplementary system so asto gradually pave the way for assigning the authorities and activitiesto the private sector. Then, we can hope for the full privatizationof agricultural education and extension system. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

126 - Evaluation and Ranking of Citrus Gardens’ Risks Using TOPSIS Method (Case Study: East of Mazandaran Province)
سیمین دخت قاسمیان غلامرضا یاوری وحید ماجد ابوالفضل محمودی ابوالفضل جوادیان

Citrus production has a great importance and position in Iran. The growth and sustainability of the agriculture sector is impossible without appropriate and effective risk identification and management. In this study, the main risks of citrus gardens were identified bas چکیده کامل

Citrus production has a great importance and position in Iran. The growth and sustainability of the agriculture sector is impossible without appropriate and effective risk identification and management. In this study, the main risks of citrus gardens were identified based on the Delphi method through questionnaires completed by 16 experts. Then, using the TOPSIS technique, the risks involved in the horticultural industry of Mazandaran Province were prioritized during 2010-2016 and the most important risk of Mazandaran gardens was selected based on the Shannon unweighted entropy matrix. The results showed that the most important horticultural risks were related to the risks of pests and diseases, price, damage, and production, respectively. In addition, the lowest risks were related to technical, labor and credit risks, respectively. Therefore, the results indicated the significant influence of the risks of pests and diseases, price and loss in horticulture. Among the risks of pests and diseases, mealy bugs, red mites and aphids with 76, 73 and 70 percent, respectively, were of the highest risk and risks arising from financing, purchasing the product and the damage caused by drip irrigation and emitters were of the lowest risk. The risk exposure represented that risk management should be considered in these fields. In this regard, it is essential to make major reforms in risk management areas involved in orchards. Thus, the planners and policymakers must consider this issue. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

127 - Factors Influencing the Gardening Management Skills among Citrus Farmers (Case of Iran, Sari)
مهدی علیخانی دادوکلایی مهدی چرمچیان لنگرودی امیر ضامنی

Production management is the best and foremost factor in exploiting the production factors more desirably and advantageously. Accordingly, the present study sought to evaluate the factors affecting the gardening management skills among citrus farmers in Sari, north of I چکیده کامل

Production management is the best and foremost factor in exploiting the production factors more desirably and advantageously. Accordingly, the present study sought to evaluate the factors affecting the gardening management skills among citrus farmers in Sari, north of Iran. The statistical population for the study was 12,800 people. The stratified random sampling using the Cochran test was applied, and 250 subjects were selected for the study. The research instrument was a researcher-made questionnaire, the content validity of which was confirmed by the agricultural and extension experts and its reliability was estimated by Cronbach's alpha as to be 0.94. The data analysis results showed that the respondents’ gardening management skills was at high (41.6%) and average levels (54.1%). Considering the research findings, there was a significant positive correlation at the one percent level between citrus farmers’ gardening management skills and social, knowledge, attitude, educational factors, the total cultivated area and gardening experience. Also, there was a significant positive correlation at the five percent level between citrus farmers’ gardening management skills and the garden area, citrus annual income and the distance of the garden to the agriculture center. Considering the stepwise regression results, 45.7% of the variation in respondents’ gardening management skills was accounted for by three variables of knowledge, educational factor and the total area of cultivated land, serving as the best predictor of citrus farmers’ gardening management skills in Sari. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

128 - ژئوشیمی و خاستگاه زمین ساختی سنگ های آتشفشانی محدوده ی معدن بایچه باغ (زنجان)
مهرداد کریمی محمد لطفی

سنگ های آتشفشانی منطقه ی معدنی بایچه باغ در شمال تکاب، بخشی از فعالی تهای آتشفشانی است که از قروه شروع و تا سهند به طور خطی اد امه دارد. سنگ های آتشفشانی منطقه را می توان به دو گروه قدیمی تر با ترکیب اسیدی و جوان تر با ترکیب حد واسط - بازیک تقسیم بندی کرد. گروه اسیدی ش چکیده کامل

سنگ های آتشفشانی منطقه ی معدنی بایچه باغ در شمال تکاب، بخشی از فعالی تهای آتشفشانی است که از قروه شروع و تا سهند به طور خطی اد امه دارد. سنگ های آتشفشانی منطقه را می توان به دو گروه قدیمی تر با ترکیب اسیدی و جوان تر با ترکیب حد واسط - بازیک تقسیم بندی کرد. گروه اسیدی شامل سنگ های ریولیت، ریوداسیت ، لاتیت و بندرت آندزیت و گروه بازیک شامل سنگ های تراکی آندزیت ، آندزیت تا بازالت است. تجزیه شیمیایی این سنگ ها نشان داد که ماگمای این سنگ ها از نوع کالکوآلکالن می باشد. بر اساس نمودارهای تکتونوماگمایی، موقعیت سنگ های آتشفشانی منطقه ی بایچه باغ در ارتباط با جایگاه کمانه های قاره ای می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

129 - بررسی و تحلیل وضعیت ایلات و عشایر استان لرستان طی سال 1366 الی 1387
علی مرادی مهناز دریکوندی

هدف اصلی این پژوهش بررسی و تحلیل وضعیت عشایر استان لرستان طی سال 1366 الی 1387 می باشد. با توجه به سرشماری های صورت گرفته در زمینه عشایر طی سال 66 تا 87، متغیرهایی مثل وضعیت سن و جنسیت عشایر، وضعیت صنایع دستی، وضعیت دامداری، وضعیت زراعت و باغداری، تعداد خانوار ایلها و ط چکیده کامل

هدف اصلی این پژوهش بررسی و تحلیل وضعیت عشایر استان لرستان طی سال 1366 الی 1387 می باشد. با توجه به سرشماری های صورت گرفته در زمینه عشایر طی سال 66 تا 87، متغیرهایی مثل وضعیت سن و جنسیت عشایر، وضعیت صنایع دستی، وضعیت دامداری، وضعیت زراعت و باغداری، تعداد خانوار ایلها و طایفه های مستقل آن ها، وضعیت زناشویی و جمعیت عشایر استان مورد بررسی قرار گرفت. روش مطالعه در این پژوهش توصیفی از نوع مطالعات ثانویه است به این معنا که داده های مورد نیاز از قبل جمع آوری شده و در دسترس قرار دارند. جامعه آماری این پژوهش داده های به دست آمده از سرشماری های عمومی عشایر استان لرستان می باشد که طی سال های 1366 تا 1387 گردآوری شده اند. یافته‌های پژوهش نشان می دهد که صنایع دستی عشایر لرستان در بعد تولید و فروش روندی صعودی داشته و این روند از سال 66 تا 87 قابل مشاهده است. در زمینه وضعیت دامداری در دوره ییلاقی سیر نزولی و در دوره قشلاقی سیر صعودی داشته است همچنین متغیر زراعت و باغداری از بعد مساحت زمین آبی و دیم سیر نزولی داشته و متغیر تعداد خانوار ایل و طایفه در دوره ییلاقی سیر نزولی و در دوره قشلاقی سیر صعودی دارد و متغیر وضعیت زناشویی نیز در بعد دارای همسر در دو دوره ییلاقی و قشلاقی دارای بیشترین تعداد می باشد. همچنین یافته های موجود نشان می دهد که جمعیت عشایر استان طی این سه دهه سیر نزولی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

130 - بررسی معیارها و عناصر موثر در طراحی باغ هنر مفهومی- تجریدی با هدف ایجاد قرارگاه های رفتاری
مریم سادات اسکندری راما قلمبر دزفولی

بیان مساله: وجود فضاهای جمعی در عصرپسامدرن جامعه حال ایران حائز اهمیت است ،براساس چنین ویژگی،امروزه گسترش مراکز فرهنگی،تفریحی یکی ازاهداف مهم است. فضاهای بازشهری به عنوان بخشی از فضاهای عمومی با طراحی مناسب ازطریق شکل گیری قرارگاههای رفتاری، افراد را گردهم می آورند. سوا چکیده کامل

بیان مساله: وجود فضاهای جمعی در عصرپسامدرن جامعه حال ایران حائز اهمیت است ،براساس چنین ویژگی،امروزه گسترش مراکز فرهنگی،تفریحی یکی ازاهداف مهم است. فضاهای بازشهری به عنوان بخشی از فضاهای عمومی با طراحی مناسب ازطریق شکل گیری قرارگاههای رفتاری، افراد را گردهم می آورند. سوال تحقیق:این پژوهش با هدف یافتن شاخصه هایی موثر جهت طراحی باغ هنر مفهومی- تجریدی با رویکرد ارتقای قرارگاه رفتاری به دنبال پاسخ به سوال اصلی پژوهش است، که چگونه می توان شاخصه هایی جهت طراحی فضای مناسب باغ هنر مفهومی- تجریدی با رویکرد ارتقای قرارگاه رفتاری در محیط ارائه داد؟ اهداف تحقیق: زبان معماری تعامل گرای امروزی ما می تواند با کاربست الگوهای هنری مطلوب در محیط های طبیعی بواسطه شاخصه های قرارگاه رفتاری،به حفظ و نشر فضاهای پارک شهری خود کمک کند. روش تحقیق: شیوه تحقیق از نظر روش توصیفی- تحلیلی با ابزار پرسشنامه و از نظر هدف کاربردی است. در این تحقیق به منظور مقایسه معیارها و زیرمعیارها، از روش مقایسه زوجی گروهی استفاده شده است و نظرات 30 نفراز صاحبنظران، کارشناسان و پژوهشگران ازطریق پرسشنامه جمع آوری و وارد نرم افزارChoice Expertشده و وزن کلیه معیارها و زیرمعیارها به دست آمده است. مهمترین یافته ها و نتیجه گیری تحقیق: بر اساس نظریات صاحب نظران و بررسی های انجام شده و تحلیل داده ها، میتوان دریافت که با تکیه بر نیازهای انسان که با توجه به درجه اهمیت و رتبه بندی به دست آمده، تغییر اشیا، رفتار هیجانی آشکار، حل مسئله یا مشکل گشایی، تعامل بین فردی، فعالیت حرکتی عمده، قابلیت ارتقا دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

131 - بررسی‌ معیارها و عناصر موثر در طراحی‌ باغ هنر مفهومی‌- تجریدی با هدف ایجاد قرارگاه های رفتاری
مریم سادات اسکندری راما قلمبر دزفولی

وجود فضاهای جمعی‌ در عصرپسامدرن درجامعه‌ حال حاضرشهری ایران حائز اهمیت‌ است‌ براساس چنین‌ ویژگی‌، امروزه گسترش مراکز فراغتی‌ و فرهنگی‌ - تفریحی‌ یکی‌ ازاهداف مهم‌ برنامه‌ ریزان مدیریت‌ کلانشهرها است‌. فضاهای باز شهری و فرهنگی‌ به‌ عنوان بخشی‌ از فضاهای عمومی‌ با طراحی‌ چکیده کامل

وجود فضاهای جمعی‌ در عصرپسامدرن درجامعه‌ حال حاضرشهری ایران حائز اهمیت‌ است‌ براساس چنین‌ ویژگی‌، امروزه گسترش مراکز فراغتی‌ و فرهنگی‌ - تفریحی‌ یکی‌ ازاهداف مهم‌ برنامه‌ ریزان مدیریت‌ کلانشهرها است‌. فضاهای باز شهری و فرهنگی‌ به‌ عنوان بخشی‌ از فضاهای عمومی‌ با طراحی‌ مناسب‌ از طریق‌ شکل‌ گیری قرارگاههای رفتاری، افراد را درون سازمانهای فضایی‌ گوناگون به‌ صورت اختیاری و برای انجام فعالیت‌های فرهنگی‌ و اجتماعی‌ گرد هم‌ می‌آورند. با توجه‌ به‌ اینکه‌ مفهوم و انتزاع میتواند فرای تنها زیبایی‌ شناسی‌ مخاطب‌ را از نظر ذهنی‌ و ریشه‌ ای به‌ چالش‌ بکشد و ارتباط مخاطب‌ را با اثر و محیط‌ اثر تعامل‌ بخشد.در این‌ پژوهش‌ با هدف یافتن‌ و واکاوی شاخصه‌ هایی‌ موثر جهت‌ طراحی‌ باغ هنر مفهومی‌- تجریدی با رویکرد ارتقای قرارگاه رفتاری به‌ دنبال پاسخ‌ به‌ سوال اصلی‌ پژوهش‌ است‌، که‌ چگونه‌ می‌ توان شاخصه‌ هایی‌ جهت‌ طراحی‌ فضای مناسب‌ باغ هنر مفهومی‌- تجریدی با رویکرد ارتقای قرارگاه رفتاری در محیط‌ ارائه‌ داد؟زبان معماری تعامل‌ گرای امروزی ما می‌ تواند با کاربست‌ الگوهای هنری مطلوب در محیط‌ های طبیعی‌ بواسطه‌ شاخصه‌ های قرارگاه رفتاری، موجب‌ اعتلای حیات فرهنگی‌، هنری و ارتقای قرارگاه رفتاری گردد و به‌ حفظ‌ و نشر فضاهای پارک شهری خود کمک‌ کند.شیوه تحقیق‌ از نظر روش توصیفی‌- تحلیلی‌ با ابزار پرسشنامه‌ و از نظر هدف کاربردی است‌. در این‌ تحقیق‌ به‌ منظور مقایسه‌ معیارها و زیرمعیارها، از روش مقایسه‌ زوجی‌ گروهی‌ استفاده شده است‌ و نظرات ٣٠ نفر از صاحب‌نظران، کارشناسان و پژوهشگران از طریق‌ پرسشنامه‌ جمع‌آوری و سپس‌ میانگین‌ هندسی‌ نظرات آنها وارد نرمافزار Expert Choice شده و وزن کلیه‌ معیارها و زیرمعیارها، به‌ دست‌ آمده است‌.بر اساس نظریات مطرح شده توسط‌ صاحب‌ نظران و بررسی‌ های انجام شده و تحلیل‌ داده ها، می‌توان دریافت‌ که‌ با تکیه‌ بر نیازهای سلسله‌ مراتبی‌ انسان که‌ اهم‌ آن با توجه‌ به‌ درجه‌ اهمیت‌ و رتبه‌ بندی به‌ دست‌ امده، تغییر اشیا، رفتار هیجانی‌ آشکار، حل‌ مسئله‌ یا مشکل‌گشایی‌، تعامل‌ بین‌ فردی (کلامی‌ و غیرکلامی‌)، فعالیت‌ حرکتی‌ عمده، قابلیت‌ ارتقا دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

132 - شناسایی مولکولی و بررسی فیلوژنی قورباغه های مردابی در جنوب‌ شرق استان تهران با استفاده از توالی ژن srRNA 12 میتوکندریایی
سیامک یوسفی سیاه کلرودی فریده چناری مینا بابایی مهیار یوسفی سیاه کلرودی

تاکنون اغلب قورباغه های مردابی آب های ایران بر مبنای روش ریخت شناسی مورد شناسایی قرار گرفته اند و تمامی جمعیت قورباغه های مردابی با وجود دامنه گسترده توزیع آن ها به یک گونه واحد به نام Rana (Pelophylax) ridibunda نسبت داده شده اند. بنابراین در این تحقیق شناسایی دقیق تر چکیده کامل

تاکنون اغلب قورباغه های مردابی آب های ایران بر مبنای روش ریخت شناسی مورد شناسایی قرار گرفته اند و تمامی جمعیت قورباغه های مردابی با وجود دامنه گسترده توزیع آن ها به یک گونه واحد به نام Rana (Pelophylax) ridibunda نسبت داده شده اند. بنابراین در این تحقیق شناسایی دقیق تر از قورباغه های مردابی شهرستان های جنوب شرق استان تهران براساس توالی ژن srRNA12 میتوکندریایی مورد بررسی ژنتیکی قرار گرفت. برای این منظور 4 ایستگاه اصلی (پاکدشت، ورامین، قرچک، پیشوا) در جنوب شرق استان تهران انتخاب شد. سپس تعداد 19 عدد نمونه توسط توردستی صید، به ظروف درب دار حاوی الکل منتقل و سپس جهت بررسی های مولکولی به آزمایشگاه منتقل گردیدند. جهت شناسایی مولکولی، استخراج DNA از عضله پا به روش CTAB انجام شد. سپس با استفاده از پرایمر اختصاصی واکنش زنجیره ای پلیمراز جهت تکثیر توالی ژن srRNA12 میتوکندریایی انجام شد. درخت فیلوژنی تجزیه و تحلیل ماتریس داده ها براساس روش های (Neighbor-joining) و ماکزیمم احتمال (Maximum Likelihood) با استفاده از نرم افزار Mega6 انجام گردید. نتایج بررسی های فیلوژنی نشان داد، دو کلاد اصلی با ضریب حمایت 100 وجود دارد، که یک زیرشاخه متعلق به نمونه های مطالعه حاضر و دیگر گروه مربوط به جمعیت قورباغه های P. bedriagae می باشد. در نتیجه احتمال می رود جمعیت قورباغه های مردابی شرق تهران متعلق به گونه bedriagae P. و یا زیر گونه Pelophylax Sp. باشند که مستلزم بررسی های بیش تر با سایر نشانگرهای مولکولی می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

133 - بررسی «ورجمکرد» در مقایسه با نمونه‏‌های برجسته آن در اساطیر ‌ایران و جهان
آذر حمیدی جهانگیر صفری پرستو کریمی

بدون شک بزرگ‌ترین معمای ناگشوده، مرموز، غریب و رعب‌آور برای انسان، معمای مرگ است. انسان، همواره خواستار جاودانگی و بی&lrm;مرگی بوده و هست. یکی از روش&lrm;های اقناعی که وی برای دستیابی به آرامش نسبی در برابر این پدیدة مرموز در پیش گرفته، خلق فضاها و مکان&lrm;هایی انتزاعی چکیده کامل

بدون شک بزرگ‌ترین معمای ناگشوده، مرموز، غریب و رعب‌آور برای انسان، معمای مرگ است. انسان، همواره خواستار جاودانگی و بی&lrm;مرگی بوده و هست. یکی از روش&lrm;های اقناعی که وی برای دستیابی به آرامش نسبی در برابر این پدیدة مرموز در پیش گرفته، خلق فضاها و مکان&lrm;هایی انتزاعی است که مرگ را به آن راهی نیست؛ دژها، ورها، کاخ ها و باغ&lrm;های بهشت&lrm;سانی که از یک سوی اشباع&lrm;کنندة حسرت او در بازگشت به بهشت از دست رفته هستند و از سوی دیگر او را در دایره&lrm;ای امن و نفوذناپذیر در برابر مرگ قرار می&lrm;دهند و آرامش خاطرش را فراهم می&lrm;کنند. ور جمکرد از برجسته&lrm;ترین مکان&lrm;های اساطیری نزد ایرانیان باستان است که به تقلید و الگوبرداری از کاخ میترا ساخته شده است. این مکان، نمونه&lrm;های بسیاری در اساطیر ایران و سایر ملل دارد که مهم‌ترین وجه اشتراک میان آن&lrm;ها بی&lrm;مرگی و جاودانگی برای کسانی است که به آن وارد می‌شوند. علاوه بر این، وجوه اشتراک دیگری نیز میان این ساختمان های اساطیری وجود دارد که در این پژوهش به روش تحلیلی ـ تطبیقی به آن پرداخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

134 - تحلیل بن‌‎مایه‌های اسطوره‌ای در آثار نویسندگان معاصر (رمان درخت انجیرمعابد، داستان‌های کوتاه کاج‌های مورّب، باغ اناری و جایی دیگر)
رقیه محمودی وند بختیاری پروانه عادل زاده کامران پاشایی فخری

10.30495/mmlq.2021.682684

حیات و مرگ گیاهان و درختان از دیرباز مورد‌توجه بشر بوده است. بشر هر چهارفصل را با دوران زندگانی خود یکی دانسته و داستان‌هایی از پرستش و شفابخشی گیاهان ساخته است. او به درختان دخیل بسته و علاج درد خود را از آنها جُسته است. در پَسِ این نگاهِ بشر نخستین، حقیقتی نهفته است و چکیده کامل

حیات و مرگ گیاهان و درختان از دیرباز مورد‌توجه بشر بوده است. بشر هر چهارفصل را با دوران زندگانی خود یکی دانسته و داستان‌هایی از پرستش و شفابخشی گیاهان ساخته است. او به درختان دخیل بسته و علاج درد خود را از آنها جُسته است. در پَسِ این نگاهِ بشر نخستین، حقیقتی نهفته است و آن، استمداد از تجلّیِ شفابخشی است نه پرستش درخت! نیاکان ما در جست‌وجوی جوانی و جاودانگی محو پدیده‌هایی شده‌اند که به گمان خود منبع جاودان این نیروها هستند؛ پس باید اسطوره‌ها را کاوید تا به حقیقت آنها رسید. رمان‌ها و داستان‌ها بهترین مجال برای درخشش اسطوره‌ها هستند. در این مقاله به بررسی بن‌مایه‌های گیاه‌پیکری در درخت انجیر معابد، باغ‌اناری، جایی دیگر و کاج‌های مورّب پرداخته‌ایم. روش پژوهش ما به شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی است و بعد از استخراج داده‌ها به تحلیل بن‌مایه‌&zwj;ها پرداخته‌ایم. هدف بررسی نحوۀ حضور بن‌مایه‌های گیاه‌پیکری در این آثار است؛ اینکه آیا آنها به شکلی نمادین حضور دارند یا به‌‌‌صورت روایت اسطوره‌ای؟ در آثار بررسی‌شده، این بن‌مایه‌ها هم به‌شکل نمادین و تلویحی حضور دارند و هم به‌‌صورت روایت اسطوره‌ای. ضروری است با نگاهی اسطوره‌پردازانه زوایای این داستان‌ها را بکاویم تا بن‌مایه‌های اساطیری را در آنها برای تشخیص ابتذال و خرافه از حقیقت اسطوره‌ای باز شناسیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

135 - تحلیل بن‌مایه‌های اسطوره‌ای داستان «بانوی باغ» شهریار مندنی‌پور
رقیه محمودی وند بختیاری پروانه عادل زاده کامران پاشایی فخری

10.30495/mmlq.2022.696896

داستان کوتاه بانوی باغ از هفت ناخدای مندنی‌پور، شرح دیدگاهی پدرسالارانه‌ دربارة زن و جامعه‌ای است که در آن زندگی می‌کند. وی برای بیان دیدگاه‌های خود از جامعه و سرزمینش از زبان نماد و بن‌مایه‌های اساطیری ـ در فضای بوف‌کوری و وهمناک ـ استمداد می‌جوید. این مقاله می‌کوشد با چکیده کامل

داستان کوتاه بانوی باغ از هفت ناخدای مندنی‌پور، شرح دیدگاهی پدرسالارانه‌ دربارة زن و جامعه‌ای است که در آن زندگی می‌کند. وی برای بیان دیدگاه‌های خود از جامعه و سرزمینش از زبان نماد و بن‌مایه‌های اساطیری ـ در فضای بوف‌کوری و وهمناک ـ استمداد می‌جوید. این مقاله می‌کوشد با دیدگاه اسطوره‌ای و روش توصیفی ـ تحلیلی پاسخ دهد که نویسنده از کدام بن‌مایه‌ها و روایات اسطوره‌ای برای تفهیم بهتر داستان بهره جسته است؟ وآیا این بن‌مایه‌ها در تار و پود داستان فرو رفته‌اند یا صرفاً به صورتی نمادین حضور دارند؟ مندنی‌پور برای توضیح مرگِ ‌زیبایی و پیشرفت، عدم تغییر و نرسیدن به آمال در سرزمینش، از اسطورۀ سفر به جهان زیرین، مرگِ ایزد گیاهی سخن می‌گوید و از نمادهای مربوط به دوران برزیگری ـ چاه، گُل و... ـ نام می‌برد؛ عامل نابودی را دیو می‌نامد و تقابلی بین ایزدبانوی برزیگری و خدای آریاییان ایجاد می‌کند. نویسنده با آگاهی از تکرار اساطیر در زمان‌ مقدّس تبیین می‌کند که در هر زمان قهرمانی سعی در تغییری شگرف دارد و در نهایت به آن ایده‌آل نمی‌رسد، چراکه افراد، حقیقت، زیبایی و تغییر را در پدیدۀ خاصی می‌جویند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

136 - نقش باغ شهرها از منظر محیطی، در جذب گردشگر و توسعه گردشگری مطالعه موردی: شهر ابهر
مریم خالد علی اصغر رضوانی

در مقاله مورد نظر، نقش باغ شهرها از نظر محیطی در جذب گردشگر و در نتیجه توسعه گردشگری تبیین و مورد تحلیل قرار گرفته است و هدف از آن ایجاد نگرشی مجدد به پیوند باغ و شهر در شهرهای ایرانی و اهمیت گردشگری در این نوع محیط هاست. روش تحقیق کمی– میدانی است. بدین منظور 278 چکیده کامل

در مقاله مورد نظر، نقش باغ شهرها از نظر محیطی در جذب گردشگر و در نتیجه توسعه گردشگری تبیین و مورد تحلیل قرار گرفته است و هدف از آن ایجاد نگرشی مجدد به پیوند باغ و شهر در شهرهای ایرانی و اهمیت گردشگری در این نوع محیط هاست. روش تحقیق کمی– میدانی است. بدین منظور 278 نفر از گردشگران باغات باغ شهر ابهر بعنوان حجم نمونه به روش کوکران تعیین گردیده اند و داده های حاصل از پرسشنامه ها در محیط نرم افزاری spss با آمار توصیفی و آزمون کای دو ( ) تجزیه و تحلیل شده است. بر اساس یافته های آزمون ، توانایی نظام محیطی باغ شهر ابهر از منظر اکولوژیکی و زیستی در جذب گردشگر و توسعه گردشگری معنی دار می باشد: (723/784 = و 000/0 = pvalue )، براین اساس می توان گفت: باغ شهرها به لحاظ اکولوژیکی در جذب گردشگر و توسعه گردشگری نقش دارند. بنابراین برای استفاده از توانمندیهای گردشگری این محیط ها، ایجاد امکانات مناسب گردشگری، البته با توجه به اولویت نقش کشاورزی آنها، در برنامه ریزی توریسم کشور لازم به نظر می رسد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

137 - بررسی تطبیقی سیاست خارجی روسیه در قبال قره‌باغ و اوکراین
حبیب اله ابوالحسن شیرازی احسان جعفری فر

ارمنستان و آذربایجان و اوکراین در خارج نزدیک روسیه قرار دارند. تحولات خارج نزدیک برای روسیه پس از فروپاشی شوروی بسیار بااهمیت است. از همین رو وقوع بحران قره‌باغ در سپتامبر 2020 که منجر به درگیری 44 روزه ارمنستان و آذربایجان شد و همچنین تلاش اوکراین در نزدیک شدن به غرب م چکیده کامل

ارمنستان و آذربایجان و اوکراین در خارج نزدیک روسیه قرار دارند. تحولات خارج نزدیک برای روسیه پس از فروپاشی شوروی بسیار بااهمیت است. از همین رو وقوع بحران قره‌باغ در سپتامبر 2020 که منجر به درگیری 44 روزه ارمنستان و آذربایجان شد و همچنین تلاش اوکراین در نزدیک شدن به غرب موجب واکنش روسیه شد. مقاله حاضر به روش توصیفی-تحلیلی به دنبال پاسخ به این پرسش است که سیاست خارجی روسیه در قبال قره‌باغ و اوکراین چگونه بوده است؟ یافته‌ها در چارچوب منطقه‌گرایی مکتب کپنهاگ بیانگر این مطلب است که روسیه نسبت به تحولات منطقه پیرامون خود تلاش داشته است تا به دنبال نزدیک شدن دولت غرب‌گرای ارمنستان به عدم‌مداخله در جنگ قره‌باغ و حمایت از این کشور در قبال آذربایجان دست زند، درحالی‌که به سبب نزدیک شدن دولت اوکراین به غرب و تلاش برای پیوستن به ناتو به اقدام تهاجمی دست‌زده است. بااین‌حال به نظر می‌رسد سیاست روسیه نسبت به ارمنستان در مقایسه با اوکراین به سبب عدم تحریم روسیه، حمایت افکار عمومی از میانجیگری روسیه و استقرار نیروهای حافظ صلح دستاوردهای موفقیت‌آمیزتری نسبت به محکومیت حمله به اوکراین، اعمال تحریم علیه روسیه و عدم‌حمایت در سازمان ملل داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

138 - همگرایی منطقه ای قفقاز جنوبی: موانع و چالشها از منظر جمهوری اسلامی
جمشید ثریا

چکیده فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و تأسیس جمهوری های تازه استقلال یافته، وضعیت جدیدی را در مرزهای شمالی جمهوری اسلامی ایران بوجود آورده است. مقاله حاضر به بررسی موضوع همگرایی منطقه ای در منطقه قفقاز جنوبی بر اساس نظرات همگرایی می پردازد. در حقیقت، هدف این پژوهش تحلیل امک چکیده کامل

چکیده فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و تأسیس جمهوری های تازه استقلال یافته، وضعیت جدیدی را در مرزهای شمالی جمهوری اسلامی ایران بوجود آورده است. مقاله حاضر به بررسی موضوع همگرایی منطقه ای در منطقه قفقاز جنوبی بر اساس نظرات همگرایی می پردازد. در حقیقت، هدف این پژوهش تحلیل امکان همگرایی جمهوری های آذربایجان با جمهوری های ارمنستان و گرجستان با استفاده از تئوری همگرایی کانتوری و اشپیگل و نیز تأثیر این همگرایی بر منافع جمهوری اسلامی ایران می باشد. در خاتمه نگارنده می کوشد تا به بررسی موانع توسعه روابط ایران با کشورهای قفقاز جنوبی بپردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

139 - بهینه سازی سبد سهام مبتنی بر مدل برنامه ریزی امکانی استوار با استفاده از الگوریتم‌های ژنتیک و جهش قورباغه مخلوط شده
محمدسعید حیدری جواد ولیدی سیدبابک ابراهیمی

در مسئله انتخاب سبد سرمایه‌گذاری که یکی از مهم‌ترین مسائل در حوزه مالی است، استفاده از مدلی که بتواند شرایط محیط‌های واقعی را در نظر بگیرد، اهمیت دارد. در بازارهای مالی، نوسانات شدید و متواتر سبب تغییر مکرر در خروجی‌های مدل‌های سبد سرمایه‌گذاری می‌گردد و این مسئله نیاز چکیده کامل

در مسئله انتخاب سبد سرمایه‌گذاری که یکی از مهم‌ترین مسائل در حوزه مالی است، استفاده از مدلی که بتواند شرایط محیط‌های واقعی را در نظر بگیرد، اهمیت دارد. در بازارهای مالی، نوسانات شدید و متواتر سبب تغییر مکرر در خروجی‌های مدل‌های سبد سرمایه‌گذاری می‌گردد و این مسئله نیاز به تغییر وزن دارایی‌های موجود در سبد را افزایش می‌دهد که سبب تحمل هزینه‌های بالای مدیریتی و معاملاتی می‌شود. در ادبیات موجود در زمینه مدل‌های سبد سرمایه‌گذاری، یکی از رویکردهای مقابله با این نوع هزینه‌های زیاد رویکرد بهینه‌سازی استوار است. در این پژوهش تلاش شده است از الگوریتم ژنتیک و الگوریتم جهش قورباغه مخلوط شده برای حل مدل برنامه‌ریزی امکانی استوار ارائه‌شده توسط امیری و حیدری (1399) در ابعاد بزرگ‌تر و به‌منظور بهینه‌سازی سبد سهام استفاده شود. در این راستا 15 مسئله معین با ابعاد (تعداد شرکت و دوره زمانی) مختلف طراحی شده و پردازش روی آن‌ها صورت می‌گیرد. نتایج حاصل از اجرای دو الگوریتم بر روی 15 مسئله مذکور با استفاده از آزمون آماری T مورد مقایسه قرار گرفته است که بیانگر عدم تفاوت معنادار بین دو الگوریتم در انتخاب سبد سرمایه‌گذاری است اما رویکرد ترکیبی تاپسیس و وزن‌دهی آنتروپی، الگوریتم ژنتیک را به‌عنوان الگوریتم برتر انتخاب می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

140 - برآورد ذخیره بانک ‬بذر علف‬های هرز در باغات مرکبات شهرستان بندرگز و تهیه نقشه پراکنش آنها با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS)
آسیه سیاهمرگویی حسین کاظمی زهره امدادی

به‌منظور تخمین تراکم بذر علفهای هرز در بانکبذر خاک باغات مرکبات شهرستان بندرگز و تهیه نقشه پراکنش آنها، در سال 1393 تعداد 94 باغ این شهرستان انتخاب و بانک بذر آنها در دو عمق 10-0 و 20-10 سانتیمتر مورد مطالعه قرارگرفت. نتایج نشان داد که به طور متوسط در هر کیلوگرم خاک گرف چکیده کامل

به‌منظور تخمین تراکم بذر علفهای هرز در بانکبذر خاک باغات مرکبات شهرستان بندرگز و تهیه نقشه پراکنش آنها، در سال 1393 تعداد 94 باغ این شهرستان انتخاب و بانک بذر آنها در دو عمق 10-0 و 20-10 سانتیمتر مورد مطالعه قرارگرفت. نتایج نشان داد که به طور متوسط در هر کیلوگرم خاک گرفته شده از عمق 10-0 و 20-10 سانتیمتر به ترتیب 31/2555 و 65/1346 بذر یافت شد. در این باغات بذر 25 گونه متعلق به 17 خانواده گیاهی مشاهده شد. تیره گندمیان(Poaceae) با 5 گونه گیاهی، و تیرههای سیبزمینی (Solanaceae)، هفت بند (Polygonaceae) و فرفیون (Euphorbiaceae) هر کدام با 2 گونه مهمترین خانوادههای گیاهی تشکیل دهنده بانک بذر بودند. مهمترین گونههای مشاهده شده تاجخروس، تاجریزی، عروسک پشتپرده، گندمک و خرفه بودند؛ بررسی نقشههای پراکنش این گونهها نشان داد که گونههای فوق در کل باغات این شهرستان از شرق تا غرب گسترش دارند. نتایج نشان داد که در هر دو عمق نمونهبرداری تراکم بذر پهن برگها بیش از باریک برگها و تراکم بذر گونه های یکسالهها بیش از چندسالهها بود. نتایج موید آلودگی بالای باغات مرکبات به چند گونه محدود علفهای هرز در شهرستان بندرگز می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

141 - اثر آللوپاتی درمنه کوهی بر خصوصیات جوانه‌زنی بذر گـونه‌‌های علف باغ و علف بره
پرویز غلامی جمشید قربانی شهلا قادری

آللوپاتی به اثر متقابل گیاهان توسط مواد شیمیایی آزاد شده آنها بر یکدیگر گفته می‌شود. ترکیبات آللوپاتیک در تنوع زیستی و توانایی تولید اکوسیستم‌ها نقش مهمی بر عهده دارد. اثر آللوپاتی گیاهان بر یکدیگر یکی از دغـــــدغه‌های مهم در اصلاح و احیای مراتع کشور بوده که در امر مرت چکیده کامل

آللوپاتی به اثر متقابل گیاهان توسط مواد شیمیایی آزاد شده آنها بر یکدیگر گفته می‌شود. ترکیبات آللوپاتیک در تنوع زیستی و توانایی تولید اکوسیستم‌ها نقش مهمی بر عهده دارد. اثر آللوپاتی گیاهان بر یکدیگر یکی از دغـــــدغه‌های مهم در اصلاح و احیای مراتع کشور بوده که در امر مرتعکاری کمتر مورد توجه قرار گرفته است. گونه درمنه کوهی (Artemisia aucheri) از جمله گیاهانی است که به لحاظ داشتن ترکیبات شیمیایی مختلف می‌تواند از ویژگی آللوپاتیک برخوردار باشد. بر همین اساس با توجه به غالبیت این گونه در مراتع منطقه چهار باغ استان گلستان و وجود گونه خوشخوراک علف بره (Festuca arundinacea) و علف باغ (Dactylis glomerata) در مناطق مجاور این مراتع که مورد استفاده دام قرار می‌گیرند، امکان استفاده از گونه مذکور در مراتع مربوطه مورد آزمایش قرار گفت. برای این منظور از پودر اندام‌های هوایی (برگ، ساقه و بذر)گیاه درمنه کوهی، که در اواخر آبان ماه (زمان گل‌دهی) از منطقه مورد مطالعه جمع آوری شده بود، عصاره‌هایی با غلظت‌های 20، 40، 60، 80 و 100 درصد تهیه شد. همچنین تیماری به عنوان شاهد (آب مقطر) نیز در نظر گرفته شد. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با شش تیمار و چهار تکرار در شرایط آزمایشگاهی اجرا گردید. نتایج آنالیز واریانس نشان داد که تیمارهای عصاره درمنه کوهی بر درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه، طول ساقه‌چه و بنیه بذر علف بره اثر معنی‌داری دارند. مقایسه میانگین شاخص‌ها نشان داد که با افزایش تیمارهای عصاره درمنه کوهی، درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، طول ساقه‌چه و طول ریشه‌چه بذر گونه‌های علف باغ و علف بره کاهش یافتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

142 - شناسایی و تعیین پراکنش پستانداران و پرندگان مناطق شکار ممنوع بصیران و دره باغ در استان فارس
هانیه نوذری

مطالعه به منظور شناخت و تعیین پراکنش پستانداران و پرندگان منطقه شکار ممنوع بصیران در محدوده سه شهر آباده، اقلید و خرم بید در استان فارس و منطقه شکار ممنوع دره باغ در محدوده شهرهای بوانات و خرم بید در استان فارس و ابرکوه در استان یزد در سال های 1385 تا 1388 صورت گرفت. شن چکیده کامل

مطالعه به منظور شناخت و تعیین پراکنش پستانداران و پرندگان منطقه شکار ممنوع بصیران در محدوده سه شهر آباده، اقلید و خرم بید در استان فارس و منطقه شکار ممنوع دره باغ در محدوده شهرهای بوانات و خرم بید در استان فارس و ابرکوه در استان یزد در سال های 1385 تا 1388 صورت گرفت. شناسایی گونه های جانوری این منطقه ها با گشت های صحرایی در این دو منطقه برای مشاهده مستقیم آنها، بررسی پلت و سرگین و ردپایشان، تجزیه و تحلیل گزارش های روزانه محیط بانان از منطقه و مصاحبه حضوری با آنها و نیز بر اساس خصوصیات مرفولوژیک گونه ها انجام شد. در منطقه شکار ممنوع بصیران، 9 گونهپستاندار و 17 گونه پرنده و در منطقه دره باغ 10 گونه پستاندار و 7 گونهپرنده شناسایی شدند و نقشه پراکنش گونه های شاخص در مقیاس 1:50000 تهیه گردید. در منطقه شکار ممنوع بصیران، راسته گوشتخواران در میان پستانداران با 55/55 درصد، راسته ماکیان و راسته گنجشک سانان در میان پرندگان خشکی زی با 57/28 درصد، و راسته غازشکلان در میان پرندگان آبزی با 50 درصد، بیشترین درصد از کل گونه ها را به خود اختصاص می دهند و در منطقه شکارممنوع دره باغ راسته گوشتخواران در میان پستانداران با 60 درصد، و راسته ماکیان و راسته گنجشک سانان در میان پرندگان با 57/28 درصد، بیشترین درصد از کل گونه ها را به خود اختصاص می دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

143 - بررسی فاکتورهای مؤثر بر الگوهای پراکنش قورباغه جنس Rana در ایران با استفاده از نرم افزار SAM (Spatial Analysis in Macroecology)
فرحناز مولوی مهدی قنبری فردی طوبی محمدیان کلات حمید حدادیان حسین بارانی بیرانوند منصور علی آبادیان

جنس Ranaاز خانواده ی Ranidaeمی باشد که دارای پراکندگی جهانی با 6 زیر خانواده، 30 جنس و 500 گونه است. در خصوص بررسی های اکولوژیکی، مطالعه مختصری در مورد تغذیه این جنس صورت گرفته است و تا کنون سایر جنبه های اکولوژیکی و جغرافیایی این جنس در ایران بررسی نشده است. اگرچه فون چکیده کامل

جنس Ranaاز خانواده ی Ranidaeمی باشد که دارای پراکندگی جهانی با 6 زیر خانواده، 30 جنس و 500 گونه است. در خصوص بررسی های اکولوژیکی، مطالعه مختصری در مورد تغذیه این جنس صورت گرفته است و تا کنون سایر جنبه های اکولوژیکی و جغرافیایی این جنس در ایران بررسی نشده است. اگرچه فون این جنس از قورباغه ها بصورت گسترده مطالعه گردیده و 2 جنس و 4 گونه زیر در ایران ثبت شده است: Rana ridibunda،Rana Camerani،Rana macrocnemisوEuphlyctis Cyanophlyctisولی هنوز فاکتورهای مؤثر برپراکنش این جانوران تعیین نشده است. در این پژوهش به منظور پی بردن به تأثیر فاکتورهای محیطی بر توزیع جغرافیایی این جانوران، از 93 محل مختلف متعلق به 19 استان کشور ایران، چهار گونه مورد مطالعه قرار گرفته است. در تمامی این محل ها نمونه گیری انجام شده و فاکتورهای محیطی هر ایستگاه مورد سنجش واقع شده است، سپس توسط نرم افزار SAM v4.0 ارتباط این فاکتورها با محل های حضور جانور بررسی شده است. نتایج نشان می دهد پوشش گیاهی، عرض جغرافیایی و ارتفاع مؤثرترین فاکتورهای مؤثر در پراکنش جنس رانا معرفی می شوند (pandlt;0.05). همچنین بصورت تفکیک شده برای گونهRana macronemis و Rana cameraniفاکتورهای ارتفاع، پوشش گیاهی و عرض جغرافیایی،برای گونه Rana ridibundaفاکتور عرض جغرافیایی و برای گونه Rana(Euphylectis) cyanophylectisفاکتورهای عرض جغرافیایی، بارش و ارتفاع مهمترین عوامل تعیین کننده پراکنش و محل حضور برای این جانوران هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

144 - بررسی تطبیقی مؤلّفه‌های رئالیسم جادویی در مان «طوبا و معنای شب» و «باغ‌گذرگاه‌های هزارپیچ»
بهروز اظهری حمیدرضا فرضی علی دهقان

چکیده اساس رئالیسم جادویی بر واقعیّت بنا شده‌ است، امّا نویسندة این گونة ادبی، پدیده‌های فرا واقعی را چنان با مهارت، در بافت واقعی داستان می‌گنجاند که به‌آسانی برای خواننده، باورپذیر می‌شود. در مقالة حاضر به روش تحلیلی و با نگاهی تطبیقی به مطالعه و بررسی عناصر مهمّ رئ چکیده کامل

چکیده اساس رئالیسم جادویی بر واقعیّت بنا شده‌ است، امّا نویسندة این گونة ادبی، پدیده‌های فرا واقعی را چنان با مهارت، در بافت واقعی داستان می‌گنجاند که به‌آسانی برای خواننده، باورپذیر می‌شود. در مقالة حاضر به روش تحلیلی و با نگاهی تطبیقی به مطالعه و بررسی عناصر مهمّ رئالیسم جادویی در رمان طوبا و معنای شب نوشتۀ شهرنوش پارسی پور و مجموعه‌ داستان‌های کوتاه باغ گذرگاه‌های هزار پیچ اثرِ بورخس پرداخته شده ‌است. نتایج بررسی نشان می‌دهد که از بینِ مؤلّفه‌های مورد مطالعه، اغراق و غٌلٌو و پیوند و دوگانگی بیشترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین، در مقایسة دو نوشته، می‌توان گفت که خاموشی و سکوت در طوبا و معنای شب نسبت به باغ گذرگاه‌های هزار پیچ بیشتر به کار رفته ‌است. در عین حال، کاربست مؤلّفه‌های دوگانگی و تلفیق و نیز طعنه‌آمیزی و کنایه در باغ گذرگاه‌ها، پررنگ‌تر از رمانِ پارسی‌پور است و به نظر می‌رسد نبودِ جوهرِ طنز و کنایه در برخی قسمت‌های رمان مذکور، باورپذیری رویدادها را به مخاطره انداخته‌ است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

145 - تبیین مولفه های کالبدی منظر باغ های تاریخی در بین بانوان مراجعه کننده به آنها (با رویکرد ارتقا کیفیت شفا بخشی منظر) (نمونه موردی: باغ‌های تاریخی شهر شیراز)
مژده مختاری منصور یگانه رضا افهمی

باغهای تاریخی به مثابه منظری شفابخش به عنوان بستر تاثیرگذار بر فرهنگ و هم بر جسم و هم روح و روان و ذهن استفاده کنندگان خاصه زنان، باید زمینه ساز آرامش روانی و ذهنی و فرهنگ سازی استفاده کنندگان با محیط پیرامون خود به منظور شفابخشی را فراهم کند.در همین راستا،در این مقاله چکیده کامل

باغهای تاریخی به مثابه منظری شفابخش به عنوان بستر تاثیرگذار بر فرهنگ و هم بر جسم و هم روح و روان و ذهن استفاده کنندگان خاصه زنان، باید زمینه ساز آرامش روانی و ذهنی و فرهنگ سازی استفاده کنندگان با محیط پیرامون خود به منظور شفابخشی را فراهم کند.در همین راستا،در این مقاله هدف اصلی ارزیابی تأثیرات مؤلفه‌های کالبدی باغ های تاریخی بر کیفیت شفا‌بخشی منظر بانوان بوده است.این مقاله با توجه به روش، توصیفی-تحلیلی است و بر اساس هدف،کاربردی می‌باشد.شیوه گردآوری اطلاعات در این پژوهش به صورت اسنادی و پیمایشی با ابزار پرسشنامه است و تحلیل داده ها به کمک تحلیل عاملی و آزمون رگرسیون چند متغیر در SPSS و مدل سازی معادلات ساختاری در محیط Amos صورت پذیرفته شده است.جامعه آماری بانوان مراجعه کننده به باغ‌های تاریخی شیراز بوده است که حجم نمونه 180 نفر در نظر گرفته شده است. یافته های حاصل از بررسی تحلیل عاملی تائیدی به کمک مدل‌سازی معادلات ساختاری نیز نشان داد که 73.4 درصد از تغییرات در کیفیت شفا‌بخشی منظر بانوان تحت تاثیر بارهای عاملی مربوط به مؤلفه‌های کالبدی باغ های تاریخی قرار دارد که بر اساس آن در راستای کیفیت شفا‌بخشی منظر در باغ‌های تاریخی راهکارهایی همچون فرهنگ سازی؛ جلوگیری از به وجود آمدن فضاهای رها شده در باغ‌های مطالعاتی؛ عدم ساخت مسیرهای طولانی به نحوی که در طول آن هیچ مسیر دیگری با آن تداخل نداشته باشد؛ اختصاص فضاهایی خاص به زنان در باغ‌های مطالعاتی؛ اختصاص فضاهایی فقط به منظور استفاده بانوان و .... ارائه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

146 - تأثیر عصاره هیدروالکلی گیاهان دارویی آویشن باغی، نعنـاع فلفلـی و ترکیب آن‌ها بر صفات کیفی تخم‌مرغ در مرغ‌های تخم‌گذار سویه لوهمن لایت
فرامرز کشاورز معتمدی رضا طاهر‌خانی تیمور تنها قزلی

به منظور بررسی تأثیر عصاره گیاهان دارویی آویشن باغی و نعناع فلفلی و ترکیب آن ها بر صفات کیفی تخم مرغ، آزمایشی روی 80 قطعه مرغ تخم گذار مسن سویه لوهمن لایت )ال اس ال) (lohmann-selected-leghorn) از سن 60 تا 68 هفتگی به صورت طرح کاملا" تصادفی با چهار تیمار و پنج تکرار انجا چکیده کامل

به منظور بررسی تأثیر عصاره گیاهان دارویی آویشن باغی و نعناع فلفلی و ترکیب آن ها بر صفات کیفی تخم مرغ، آزمایشی روی 80 قطعه مرغ تخم گذار مسن سویه لوهمن لایت )ال اس ال) (lohmann-selected-leghorn) از سن 60 تا 68 هفتگی به صورت طرح کاملا" تصادفی با چهار تیمار و پنج تکرار انجام شد. تیمار ها شامل تیمار کنتـرل، عصـاره گیـاهی نعنـاع فلفلـی ( 5/0 درصد)، عصاره گیاهی آویشن باغی (5/0 درصد) و عصاره نعناع فلفلی (25/0 درصد) + عصاره آویشـن باغـی (25/0 درصد) بود. کلیـه عصاره گیاهان دارویی با غلظت مورد نظر همراه آب آشامیدنی استفاده شد. نتایج این آزمایش نشان داد که استفاده از ترکیب توأم عصاره های گیاهی آویشن باغی و نعناع فلفلی به طور معنی داری نسبت به تیمار شاهد، موجب افزایش وزن زرده تخم مرغ و مصرف عصاره آویشن باغی به تنهایی به طور معنی داری نسبت به تیمار شاهد، سبب افزایش واحد هاوو سفیده غلیظ و کاهش وزن کلسترول زرده تخم مرغ شد. مصرف عصاره گیاهان دارویی نعناع فلفلی به تنهایی از نظر آماری تفاوت معنی داری با تیمار کنترل در صفات وزن زرده، وزن کلسترول زرده، واحد هاوو نشان نداد (0.01>P). استفاده از عصاره گیاهی آویشن باغی به تنهایی موجب کاهش معنی دار کلسترول و افزایش معنی دار واحد هاوو سفیده غلیظ شد، اما استفاده از تیمار های آزمایشی، تاثیر معنی داری بر افزایش ضخامت پوسته تخم مرغ نداشت، اگر چه استفاده از ترکیب عصاره گیاهان دارویی آویشن باغی و نعناع فلفلی سبب افزایش ضخامت پوسته تخم مرغ گردید اما این تفاوت از نظر آماری معنی دار نبـود (0.01>P). حداکثر وزن زرده تخم مرغ به مقدار 88/19 گرم در تیمار مخلـوط آویشن باغـی و نعنـاع فلفلـی، بیش ترین واحد هاوو به میزان 27/85 در تیمار آویشن باغی و کم ترین وزن کلسترول زرده به مقدار 00/181 گرم در کل زرده به دست آمد. بنا بر این نتیجه گیری می شود که استفاده از 25/0 درصد آویشن باغی به همراه 25/0 درصد نعنـاع فلفلـی و استفاده از 5/0 درصد آویشـن باغـی در آب آشامیدنـی مرغ های تخـم گذار سویه لوهمن لایت دارای اثر های مثبتی بر صفات کیفی در مقایسه با سایر گروه های آزمایشی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

147 - تأثیر عصاره هیدروالکلی گیاهان دارویی آویشن باغی، نعناع فلفلی و ترکیب آن‌ها بر عملکرد (صفات کمی)تخم‌مرغ در مرغ‌های تخم‌گذار سویه لوهمن لایت
فرامرز کشاورز معتمدی رضا طاهرخانی تیمور تنها قزلی

به منظور بررسـی تأثیـر عصـاره گیـاهـان دارویـی آویـشن باغـی و نـعنـاع فلفلـی و ترکیـب آن هـا بر صفـات کمی (عملکردی) تخم مرغ، آزمایشی بر 80 قطعـه مرغ تخـم گـذار مسن سـویه لوهمن لایت )ال اس ال) (lohmann-selected-leghorn) از سن 60 تا 68 هفتگی به صورت طرح کاملا" تصادفی با چ چکیده کامل

به منظور بررسـی تأثیـر عصـاره گیـاهـان دارویـی آویـشن باغـی و نـعنـاع فلفلـی و ترکیـب آن هـا بر صفـات کمی (عملکردی) تخم مرغ، آزمایشی بر 80 قطعـه مرغ تخـم گـذار مسن سـویه لوهمن لایت )ال اس ال) (lohmann-selected-leghorn) از سن 60 تا 68 هفتگی به صورت طرح کاملا" تصادفی با چهار تیمار و پنج تکرار انجام شد. تیمار ها شامل تیمار کنترل، عصاره گیاهی نعناع فلفلی ( 5/0 درصد)، عصاره گیاهی آویشن باغی ( 5/0 درصد) و عصاره نعناع فلفلی (25/0 درصد) + عصاره آویشن باغی (25/0 درصد) بود. کلیه عصاره گیاهان دارویی با غلظت مورد نظر همراه آب آشامیدنی استفاده شد. نتایج این آزمایش نشان داد که استفاده از ترکیب توأم عصاره های گیاهی آویشن باغی و نعناع فلفلی به طور معنی داری نسبت به تیمار شاهد، موجب افزایش وزن تخم مرغ و در نهایت افزایش درصد تولید، تولید توده ای، خوراک مصرفی و کاهش ضریب تبدیل غذایی شد. مصرف عصاره گیاهان دارویی به تنهایی از نظر آماری تفاوت معنی داری با تیمار کنترل در صفات وزن تخم مرغ، درصد تولید، تولید توده ای، خوراک مصرفی و کاهش ضریب تبدیل غذایی نشان نداد (0.01>P). حداکثر وزن تخم مرغ به میزان 35/64 گرم، بالا ترین درصد تولید به میزان 22/84 درصد، بیش ترین تولید توده ای به میزان 11/54 گرم، کم ترین خوراک مصرفی به میزان 80/121 گرم و کم ترین ضریب تبدیل به میزان 90/1 در تیمار مخلوط آویشن باغی و نعناع فلفلی به دست آمد. بنا بر این نتیجه گیری می شود که استفـاده از 25/0 درصد آویشـن باغی به همراه 25/0 درصد نعناع فلفلی در آب آشامیدنی مرغ های تخم گذار سویه لوهمن لایت دارای اثر های مثبتی بر صفات کمی (عملکردی) در مقایسه با سایر گروه های آزمایشی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

148 - نقش پهنه‏ بندی اقلیم در تعیین نیاز خالص آبیاری محصولات باغی استان کردستان
عطا امینی رنگین حیدری همایون فقیه

این تحقیق به منظور برآورد نیاز آبی گیاهان باغی بر مبنای اقلیم های موجود در استان کردستان و نیز مقایسه آن با برآورد نیاز آبی همین محصولات بر مبنای شهرستان های استان انجام شد. اطلاعات پایه ی استان و داده های لازم از جمله داده های هواشناسی و اطلاعات گیاهی، از گزارش ها و چکیده کامل

این تحقیق به منظور برآورد نیاز آبی گیاهان باغی بر مبنای اقلیم های موجود در استان کردستان و نیز مقایسه آن با برآورد نیاز آبی همین محصولات بر مبنای شهرستان های استان انجام شد. اطلاعات پایه ی استان و داده های لازم از جمله داده های هواشناسی و اطلاعات گیاهی، از گزارش ها و نقشه های موجود استخراج گردید. اقلیم استان به روش دومارتن تعیین و به منظور تعیین نیاز آبی در هر اقلیم از مدل CROPWAT8.0 استفاده شد. در سطح شهرستان، نیاز آبی محصولات باغی پنج شهرستان که دارای ایستگاه سینوپتیک بودند با استفاده از این مدل محاسبه شد. شناسایی چند اقلیم متفاوت در سطح یک شهرستان مؤید برتری مبنای پهنه بندی اقلیم نسبت به تقسیم بندی بر مبنای محدوده ی شهرستان های یک استان در تعیین نیاز آبی است، به طوری که نیاز آبی محاسبه شده در روشی که مرز شهرستان ها به عنوان مبنای کار قرار می گیرد در صورتی قابل اطمینان است که کل مساحت شهرستان در یک اقلیم قرار داشته باشد. نتایج این تحقیق نشان داد که تفاوت بارزی در مقدار نیاز خالص آبیاری در سطح شهرستان در مقایسه با اقلیم های موجود در آن شهرستان، وجود دارد. بیشترین میزان تفاوت محاسبه نیاز خالص آبیاری بر مبنای اقلیم، افزایش 22 درصدی آن در میوه های گروه یک در اقلیم نیمه خشک در شهرستان سنندج نسبت به مقدار محاسبه شده بر مبنای مرز شهرستان بود. همچنین افزایش 9/0 درصدی نیاز خالص آبیاری میوه های گروه دو در اقلیم مرطوب شهرستان سنندج نیز کمترین میزان تفاوت به علت تغییر مبنای محاسبات از پهنه ی اقلیم به شهرستان می باشد. نتایج این تحقیق می تواند مورد توجه محققین و دست اندرکاران بخش کشاورزی و مدیریت منابع آب از طریق اختصاص منابع محدود آب بر مبنای شرایط اقلیمی منطقه قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

149 - اثر کاربرد کلرید کلسیم و اسانس آویشن بر برخی صفات پس از برداشت میوه توت فرنگی
معصومه جنتی وحید عبدوسی مسعود مشهدی اکبر بوجار

توت فرنگی میوه مورد پسند مشتری در سراسر دنیاست و عوامل مختلفی سبب از بین رفتن زود هنگام و کاهش عمر انباری آن می گردد. در این پژوهش اثر غلظت های 0، 100، 200 و 300 میکرولیتر بر لیتر اسانس آویشن باغی و کوهی و نیز محلول کلریدکلسیم بر برخی خصوصیات پس از برداشت میوه توت چکیده کامل

توت فرنگی میوه مورد پسند مشتری در سراسر دنیاست و عوامل مختلفی سبب از بین رفتن زود هنگام و کاهش عمر انباری آن می گردد. در این پژوهش اثر غلظت های 0، 100، 200 و 300 میکرولیتر بر لیتر اسانس آویشن باغی و کوهی و نیز محلول کلریدکلسیم بر برخی خصوصیات پس از برداشت میوه توت فرنگی بررسی شد. صفات مورد ارزیابی شامل میزان مواد جامد محلول، آسکوربیک اسید، آنتوسیانین، قندهای محلول و فعالیت آنزیم پلی فنول اکسیداز و آنزیم گلوتاتیون ردوکتاز مورد بررسی قرار گرفت. غلظت 300 میکرولیتر بر لیتر آویشن باغی نسبت به سایر تیمارهای آزمایش، برمیزان مواد جامد محلول، آسکوربیک اسید، میزان آنتوسیانین و مقدار قندهای محلول اثرات معنی داری در سطح 5% داشته و غلظت 200 میکرولیتر بر لیتر آویشن کوهی نسبت به سایر تیمارها میزان فعالیت آنزیم پلی فنول اکسیداز را کاهش داده و میزان فعالیت آنزیم گلوتاتیون ردوکتاز را افزایش داد و اثر معنی داری در سطح 5% داشت. غلظت 300 میکرولیتر بر لیتر آویشن باغی در مقایسه با سایر غلظت ها صفات مورد اندازه گیری را بیشتر بهبود بخشید و ازآنجایی که اسانس های گیاهی به دلیل دارابودن مواد مؤثره مختلف و خاصیت ضدقارچی خود موجب کاهش فساد و افزایش عمر انباری محصول توت فرنگی می گردد، در نتیجه می تواند ماندگاری میوه ها را نسبت به میوه های شاهد افزایش دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

150 - بررسی شاخص های تنوع‌‌زیستی گونه‌‌های زراعی و ارتباط آن با ویژگی‌‌های اجتماعی- اقتصادی مزارع خانوادگی در شهرستان بندرانزلی
سمیه شیرازی کوروس خوشبخت هادی ویسی

10.22034/aej.2021.705318

مزارع خانوادگی با حفاظت از غنای گونه‌ای، محلی مناسب برای حفاظت از تنوع زیستی کشاورزی در جهت استفاده‌ی پایدار از منابع طبیعی به جهت حفظ محیط زیست هستند. مطالعه‌ی تنوع زیستی گونه‌های مزارع خانوادگی با این هدف ‌که تا چه حد تحت تاثیر عوامل فردی، اجتماعی- اقتصادی کشاورزان و چکیده کامل

مزارع خانوادگی با حفاظت از غنای گونه‌ای، محلی مناسب برای حفاظت از تنوع زیستی کشاورزی در جهت استفاده‌ی پایدار از منابع طبیعی به جهت حفظ محیط زیست هستند. مطالعه‌ی تنوع زیستی گونه‌های مزارع خانوادگی با این هدف ‌که تا چه حد تحت تاثیر عوامل فردی، اجتماعی- اقتصادی کشاورزان و نیز خانواده‌هایشان قرار می گیرند، انجام شد. در این مطالعه از 84 مزرعه خانوادگی در 10 روستا، اطلاعات مربوط به مزارع در قالب پرسشنامه، به صورت مصاحبه و مشاهده‌ی مستقیم مزارع، جمع‌آوری شد. بر اساس نتایج، عوامل اجتماعی- اقتصادی و خصوصیات مزرعه، می توانند به عنوان عوامل تاثیرگذار بر شاخص های تنوع زیستی مزارع، عمل کنند. عوامل سن، تجربه بیشتر مزرعه داری، مشارکت زنان، تعداد اعضاء خانوار، میزان ساعات کار در مزرعه، آگاهی از اهداف کشت گونه‌ها و مساحت خانه و مزرعه، دارای تاثیرات مستقیم و مثبت و عواملی مانند سواد سرپرست خانوار و فاصله‌ی زیاد با مرکز فروش، دارای تاثیرات منفی و معکوس بر تنوع زیستی بوده است. تشویق کشاورزان برای کاشت گونه‌های بیشتر در مزارع، بهره‌برداری مناسب از گونه‌های موجود در طبیعت جهت جلوگیری ازآسیب به محیط‌زیست، آموزش به کشاورزان جهت انجام تناوب زراعی و کشت مخلوط برای کنترل آفات و بهبود باروری خاک در جهت حفظ و گسترش تنوع‌‌زیستی، توصیه می شود. پرونده مقاله

فهرست مقالات باغ

سکوی نشر دانش

پیوندهای سایت

مراکز مرتبط

پشتیبانی

صفحات رسمی