واکاوی رفتار حفاظت از سرمازدگی و کارایی آن در بین باغداران سیب: مورد مطالعه دهستان کاکان شهرستان بویراحمد

محورهای موضوعی : پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی

مریم صادق نیا ¹ (دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مدیریت توسعه روستایی، دانشگاه یاسوج)
مریم شریف زاده ² (دانشیار گروه مدیریت توسعه روستایی، دانشگاه یاسوج)
مصطفی احمدوند ³ (استاد گروه مدیریت توسعه روستایی، دانشگاه یاسوج)

تاریخ دریافت : 1401/09/28 تاریخ پذیرش : 1402/04/10 تاریخ انتشار : 1402/04/01

کلید واژه: باغداران سیب, دهستان کاکان, رفتار حفاظتی, سرمازدگی,

چکیده مقاله :

سرمازدگی به عنوان یکی از بحران‌های محیطی ناشی از پدیده تغییر اقلیم، خسارت گسترده‌ای بر تولید بخش کشاورزی در مناطق سردسیر وارد می‌سازد. این پژوهش پیمایشی با هدف واکاوی رفتار حفاظت از سرمازدگی و کارایی آن در بین باغ‌داران سیب دهستان کاکان در شهرستان بویراحمد صورت پذیرفت (جامعه‌ی آماری: 1241 و نمونه آماری: 112 بهره‌بردار). ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه‌ محقق‌ساخته ساختارمند بود که اعتبار صوری آن توسط پانل متخصصان تائید شد. پایایی ابزار سنجش با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ طی یک مطالعه پیشاهنگ (89/0-69/0) تأیید گردید. نتایج نشان داد بکارگیری اقدامات پیش‌بینانه از بیشترین و بکارگیری اقدامات فناورانه از کمترین میزان اقبال بهره‌مند بودند. باغداران با توجه به رفتار حفاظتی سرمازدگی به دو گروه تمهیدگران سازگار و اهمال‌کاران ناسازگار تقسیم شده و نتایج حاصل از آزمون مقایسه میانگین نشان داد که مؤلفه‌های ارزیابی تهدید، پاداش درونی، پاداش بیرونی، و ارزیابی مقابله در گروه تمهیدگران سازگار نسب به گروه اهمال‌کاران ناسازگار فزونی داشت. نتایج آزمون رگرسیون لجستیک نشان داد ارزیابی مقابله، ارزیابی تهدید، هزینه فیزیکی و بُعد خانوار قادر به تبیین رفتار مقابله با سرمازدگی باغداران بوده است. در پایان برای بهبود رفتار حفاظتی سرمازدگی باغات سیب راهکارهایی از جمله سیاست-های تشویقی، همکاری کارشناسان و راه‌اندازی تشکل‌ها و تیم‌سازی جهت مقابله با سرمازدگی عنوان گردید.

چکیده انگلیسی:

Frost as one of the environmental crises accompanying climate change phenomenon has caused significant annual economic losses in the agricultural sector production. This survey research was carried out with the aim of analyzing frost protection practices among apple orchardists of Kakan Dehestan, Boyer Ahmad county (N = 1241, n=112). The data collection tool was a researcher-made questionnaire. Face validity confirmed by a panel of experts. In order to measure reliability, a pilot study was conducted and Cronbach's alpha coefficient estimated (0.69< α <0.89). Based on the results, the most frequent behaviors among the gardeners were predictive behaviors and the use of technological measures was the least prevalent ones. Orchardists were clustered into two groups of compatible organizers and incompatible procrastinators. The results of the t-test analysis showed that the two groups had adopted different behaviors regarding the protection of gardens in dealing with frost; in such a way that the group of compatible organizers was significantly different from the group of incompatible procrastinators in terms of forecasting actions, planning actions, control actions, traditional actions, and techno-innovational actions. Results of the logistic regression showed that orchardists with more coping appraisal, threat appraisal and household size and less physical costs were more likely to adapt protection behaviors. According to the findings of the research it is necessary to develop frost protection measures through encouragement of gardeners via incentive policies, establishing gardeners' organizations and group formation to deal with frost protection.