خدا

دسترسی آزاد مقاله

بررسی شخصیت و زندگی خاتون بخارا، اولین و آخرین زنی که بر منصب بخاراخداتی نشست و هم زمان درگیر رقبای داخلی و حملات پی در پی فاتحان عرب بود، اطلاعاتی ارزشمند درباره حیات سیاسی و اجتماعی بخارا به دست می دهد. داستان روابط عاطفی خاتون با سعید بن عثمان، فرمانده عرب که در شعری چکیده کامل

بررسی شخصیت و زندگی خاتون بخارا، اولین و آخرین زنی که بر منصب بخاراخداتی نشست و هم زمان درگیر رقبای داخلی و حملات پی در پی فاتحان عرب بود، اطلاعاتی ارزشمند درباره حیات سیاسی و اجتماعی بخارا به دست می دهد. داستان روابط عاطفی خاتون با سعید بن عثمان، فرمانده عرب که در شعری برجای مانده، به رغم ابهاماتش دارای ارزش ادبی و تاریخی فراوان است. در این نوشتار ضمن گزارش تلاش های محققان معاصر در خوانش این شعر، سعی شده با لحاظ پاره ای ازحوادث تاریخی و برخی ملاحظات زبانی، خوانش دیگری از این شعر ارائه شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - الصحیح من سیرة النبی الاعظم (ص): رهیافتی نو به سیره نگاری
محمد سپهری

هرچند به دلایلی سیره نگاری با تأخیر نسبتا زیادی آغاز شد ، اما همواره زندگانیرسول خدا (ص) مورد توجه خاص مسلمانان بوده و تألیف در این موضوع همچنانادامه دارد . وابستگی های دینی و مذهبی، مبانی و معیارهایی که هر یک از سیره نگارانبدان ملتزم بوده اند و نیز شیوه تنظیم و تدوین ، چکیده کامل

هرچند به دلایلی سیره نگاری با تأخیر نسبتا زیادی آغاز شد ، اما همواره زندگانیرسول خدا (ص) مورد توجه خاص مسلمانان بوده و تألیف در این موضوع همچنانادامه دارد . وابستگی های دینی و مذهبی، مبانی و معیارهایی که هر یک از سیره نگارانبدان ملتزم بوده اند و نیز شیوه تنظیم و تدوین ، سبک نگارش ، اصول و اهداف وانگیزه های نویسندگان به تألیفات بسیار متنوع و مختلفی در سیره انجامیده است . یکیاز نوشته های جدید در این حوزه، کتاب الصحیح من سیرة النبی الاعظم (ص) نوشتهسید جعفر مرتضی عاملی است . نویسنده ضمن تب یین سیمای رسول خدا (ص) درکتب و روایات مکتب خلافت ، به بررسی پدید ۀ منع حدیث و نقش آن در تحریفحقایق تاریخی و رواج احادیث جعلی می پردازد و از نقش نو مسلمانان اه ل کتاب وقصه پردازان در ا ین باره به تفصیل سخن می گوید و پس از تشریح اصول و معیارهایآشفته در تدوین سیره ، اصول، ضوابط و معیارهایی برای انجام پژوهش علمی صحیحارائه می دهد، و بر پایۀ متون عم ده سنی و شیعی در حوز ه های تفسیر ، حدیث و تاریخمی کوشد تصویری درست از زندگانی رسول خدا (ص) ترسیم کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - دهخدای صوراسرافیل: طرحی ناتمام از سوسیال‌دموکراسی
هاشم آقاجری مهدی زمانی

10.30495/jhcin.2022.20102

علی‌اکبر دهخدا در تعیین و تبیین جهت‌گیری سیاسی و اجتماعی نظام تازه تأسیس مشروطه خوانشی ویژه متأثر از ایدئولوژی سوسیال‌دموکراسی بیان داشته است. فهم دهخدا از ایدئولوژی سوسیال‌دموکراسی چه بود و چگونه آن را با دین اسلام و سنت‌های ایرانی تلفیق کرد؟ بنابر نگاشته های دهخدا در چکیده کامل

علی‌اکبر دهخدا در تعیین و تبیین جهت‌گیری سیاسی و اجتماعی نظام تازه تأسیس مشروطه خوانشی ویژه متأثر از ایدئولوژی سوسیال‌دموکراسی بیان داشته است. فهم دهخدا از ایدئولوژی سوسیال‌دموکراسی چه بود و چگونه آن را با دین اسلام و سنت‌های ایرانی تلفیق کرد؟ بنابر نگاشته های دهخدا در صوراسرافیل می توان گفت که در منظومه فکری دهخدا، دموکراسی در شکل حکومت ملی، بر بینشی دمکراتیک و اجتماعی استوار است. او بر مؤلفه‌هایی نظیر حاکمیت و حکومت مردم، استقلال، آزادی و تساوی حقوقی افراد تأکید دارد و تحقق این امور را شرط لازم برای گذار به دوره ترقی فرض می‌کند. افزون بر این، از سوسیالیسم به‌عنوان هدف و افق نهایی این نظام سیاسی یاد شده‌است که به‌تدریج و از طریق اصلاح وضع موجود قابل تحقق خواهد بود. دهخدا با تأسی به امر خاتمیت و دریافت تازه از دین در شکل جهان‌بینی توحیدی، سوسیالیسم را با بینش توحیدی ترکیب کرده و آن را مبنای نظری و فلسفی خوانش خود قرار داده‌است. به نظر می‌رسد، خوانش وی مبتنی بر تلفیق این سه وجه است. اگر چه شواهد نشان می‌دهد، این تلفیق، نتوانسته‌است ارتباط طبیعی و ارگانیکی را بین این وجوه برقرار سازد و گفتمان تازه‌ای را پایه ریزی کند، اما می‌توان از این تلاش به‌عنوان نقطه آغاز اندیشه ایجاد گفتمان سوسیال‌دموکراسی ملی و مذهبی در ایران یاد کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - رابطه فناوری های نوین اطلاعاتی و توسعه مدیریت منابع انسانی الکترونیکی
اسماعیل کاوسی سید محمود هاشمی

با پیدایش اینترنت و فراگیری آن در دهه نود میلادی، مدیریت منابع انسانی نیز مانند سایرحوزههای سازمان تحت تاثیر شدید این پدیده قرار گرفت. از این طریق بسیاری از وظایف روزمرهمدیریت منابع انسانی به کارکنان واگذار شده و از کاغذ بازیها و درگیر شدن کارکنان حوزه منابعانسانی در وظ چکیده کامل

با پیدایش اینترنت و فراگیری آن در دهه نود میلادی، مدیریت منابع انسانی نیز مانند سایرحوزههای سازمان تحت تاثیر شدید این پدیده قرار گرفت. از این طریق بسیاری از وظایف روزمرهمدیریت منابع انسانی به کارکنان واگذار شده و از کاغذ بازیها و درگیر شدن کارکنان حوزه منابعانسانی در وظایف اداری و روزمره و بروز تاخیرهای زیاد در انجام فعالیت ها جلوگیری شده است.مدیریت منابع انسانی الکترونیکی ضمن پشتیبانی از مدیران و کارکنان در انجام وظایف معمول خود،فرآیند تغییرات و دگرگونیهای سازمانی را تسهیل می کند. در این مقاله در راستای تبیین تاثیرفناوری های نوین اطلاعاتی بر مدیریت منابع انسانی ازدانشجویان رشته ی ارتباطات دانشگاه آزاداسلامی واحد تهران شرق نظرسنجی به عمل آمده و پس از آزمون فرضیهها نتایج حاصله ارائه شدهاست. تعداداعضای جامعه آماری در این تحقیق حدودا 200 نفر بوده و به دلیل موجود بودن اطلاعات،کل جامعه آماری بدون انجام نمونه گیری مورد بررسی قرار میگیرد روش گردآوری اطلاعات ، روشمیدانی و روش تجزیه و تحلیل داده ها استفاده توامان از آمار توصیفی و استنباطی می باشد دادههایحاصله نشان می دهد که بین کاربرد فناوری های نوین اطلاعاتی وتوسعه مدیریت منابع انسانیالکترونیکی دردانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شرق رابطه معناداری وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - تحلیل تأثیر ماهیت استخدامی کارکنان بانک‌ها در عناوین متفاوت جرایم ارتکابی؛ بایدها و نبایدها
سید حمیدرضا ساداتی حمید قربان پور

نقش و تأثیر بی بدیل بانک‌ها در اقتصاد هرکشور از امور بدیهی، واضح و مبرهن است. برخورد شایسته با ناهنجاری‌های مالی و اقتصادی ضرورتی انکار ناپذیر می‌باشد. اما وجود دو نظام استخدامی و تغییر وضعیت استخدامی از دولتی به خصوصی در بانک‌ها به چالشی جدی و عمیق و عملاً مانعی مهم در چکیده کامل

نقش و تأثیر بی بدیل بانک‌ها در اقتصاد هرکشور از امور بدیهی، واضح و مبرهن است. برخورد شایسته با ناهنجاری‌های مالی و اقتصادی ضرورتی انکار ناپذیر می‌باشد. اما وجود دو نظام استخدامی و تغییر وضعیت استخدامی از دولتی به خصوصی در بانک‌ها به چالشی جدی و عمیق و عملاً مانعی مهم در مبارزه با فساد و جرایم اقتصادی تبدیل شده و کارمندان بانک‌ها را تحت دو نظام منفک و مجزا قرار داده و این در حالی است که از دیدگاه جرم‌شناسی و اصول حاکم بر مجازات‌ها با وحدت فعل ، شیوه و روش، نوع و کیفیت ارتکاب جرم، صرفاً با تغییر ماهیت استخدامی، ایجاد تفاوت فاحش در ضمانت اجراها و قرارهای تامین صادره فاقد توجیه است. از مجموع مطالب قابل دریافت است که در اعمال مجرمانه مشابه با درجه خطرناکی همسان و کمیت وکیفیت متقارن عملاً شاهد تفاوت در فرایند دادرسی و انتساب عناوین مجرمانه و تعیین ضمانت اجراهای قانونی به تناسب ماهیت حقوقی کارکنان بانک در شقوق دولتی و خصوصی هستیم. در واقع تفاوت در ماهیت استخدامی یا تغییر و تبدیل ماهیت استخدامی از مقررات استخدام کشوری به مقررات قانون کار سبب ایجاد تفاوت در آراء محاکم در خصوص اعمال مشابه گردیده و این امر چالشی جدی در مبارزه با جرایم کارکنان بانک‌ها محسوب می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - ارائه مدل سیاست گذاری فارنزیک بانکداری الکترونیک
افشین خدامرادی علیرضا پورابراهیمی محمدعلی افشار کاظمی

10.30495/jfksa.2023.23065

در صنعت بانکداری امروز با توجه به پیچیدگی ابزارها و تنوع فعالیت‌های بانکی و ارتباطات درون سیستمی، حفظ سلامت و ثبات نظام بانکی از مهمترین دلایل نظارت بر بانک ها و مؤسسات اعتباری است، از طرف دیگر مجرمان اینترنتی می توانند صدمات شدیدی وارد نمایند. این تحقیق توصیفی-کمّی است چکیده کامل

در صنعت بانکداری امروز با توجه به پیچیدگی ابزارها و تنوع فعالیت‌های بانکی و ارتباطات درون سیستمی، حفظ سلامت و ثبات نظام بانکی از مهمترین دلایل نظارت بر بانک ها و مؤسسات اعتباری است، از طرف دیگر مجرمان اینترنتی می توانند صدمات شدیدی وارد نمایند. این تحقیق توصیفی-کمّی است که از دو روش تفکر عمیق و مطالعه‌ی پیمایشی بهره برده ودر جمع‌آوری از ابزار مختلف (مصاحبه، مشاهده، پرسشنامه و بررسی اسناد) استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق بررسی لاگ های رخدادهای سایبری طی یک سال اخیر می‌باشد و نمونه‌گیری خاصی صورت نگرفته است. پس از ارائه مدل، با توجه به نیازمندی‌های پروژه، از شبیه‌سازهای معمول و مخصوصاً Matlab استفاده و نتایج بر اساس سرعت اجرا بررسی می‌شود. انتظار می‌رود سامانه ی طراحی شده برای تشخیص گونه های مختلف جرم‌شناسی ناشی از رخداد های سایبری در اینترنت انعطاف پذیری بالایی داشته و بتواند برای انواع دیگر وبگاه ها مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - غیاب معنادار انسان برای بیان امر الهی در بحران کرونای 2019: تحلیلی بر اساس پدیدارشناسی روح هگل
محبوبه اکبری ناصری بهروز الیاسی

شیوع عالم‌گیر ویروس کرونا (2019)، در جهان، سبب بازاندیشی در بسیاری از مناسبات انسانی شد. علوم انسانی و به‌ویژه فلسفه نیز از این قاعده مستثنی نبود. در این پژوهش کوشش می‌شود غیاب انسان‌ها برای پیشگیری از گسترش ویروس کرونا در مجامع عمومی و نسبتِ آن با بیان امر الهی (امر مط چکیده کامل

شیوع عالم‌گیر ویروس کرونا (2019)، در جهان، سبب بازاندیشی در بسیاری از مناسبات انسانی شد. علوم انسانی و به‌ویژه فلسفه نیز از این قاعده مستثنی نبود. در این پژوهش کوشش می‌شود غیاب انسان‌ها برای پیشگیری از گسترش ویروس کرونا در مجامع عمومی و نسبتِ آن با بیان امر الهی (امر مطلق) در سه ساحت هنر، دین و فلسفه با توجه به متن پدیدارشناسیِ روح هگل، مورد بازاندیشی قرار گیرد. در اندیشه‌ی هگل بیان امر الهی در سه ساحتِ یاد شده با حضور انسان و برای انسان‌ امکان‌پذیر می‌شود. خالی شدن اماکن عمومی به‌ویژه پرستش‌گاه‌ها از انسان، ما را با پرسش از چگونگی نسبت انسان و امر الهی در جهان معاصر روبه‌رو کرد. نتایج حاصل از این پژوهش، نشان‌دهنده‌ی آن است که در جهان نیست‌انگار و سکولار مدرن، هنر و دین برای بیان امر الهی از وجهه‌ی نظر هگل ناکارآمد بودند، با این‌حال ظواهر و تشریفات خاص هنرها و دین آشکار مسیحی هنوز آن‌ها را کارآمد نشان می‌دادند که بحران کرونا از بحران بزرگ‌تری پرده برداشت که به محاق رفتن امرالهی و معنویت است. در جهان معاصر تنها یک ساحت برای بیان امر الهی باقی مانده که آن هم فلسفه است. هگل مدعی است که دین و خدا از سنخ معقولاتند و روند صیرورتِ روح در جهان مادّی نیز معقول و واقعی بوده است، اما با ژرف‌نگری در تاریخ متافیزیک و به‌ویژه رویدادهای جهان مدرن و پسامدرن متوجه می‌شویم امر الهی معقول، هنوز نااندیشیده باقی مانده است و بحران شیوع کرونا فقدان خرد را آشکار کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - بررسی استدلال آگاهی ریچارد سوئین برن بر وجود خدا و انتقادهای جی. ال. مکی بر آن
محیا رفیعی بندری امیر عباس علیزمانی

ریچارد سوئین برن فیلسوف خداباور بریتانیائی، وجود آگاهی در انسان ها را معلول طرحیآینده نگرانه درفرآیند تکامل تدریجی و پیدایش آگاهی را قطع نظر از مادی یا غیرمادی بودنماهیتش، استدلالی می داند بر وجود طراحی مدبر و هدف دار. وی هم چنین معتقد است کهتبیین های صرفاً علمی و مادی چکیده کامل

ریچارد سوئین برن فیلسوف خداباور بریتانیائی، وجود آگاهی در انسان ها را معلول طرحیآینده نگرانه درفرآیند تکامل تدریجی و پیدایش آگاهی را قطع نظر از مادی یا غیرمادی بودنماهیتش، استدلالی می داند بر وجود طراحی مدبر و هدف دار. وی هم چنین معتقد است کهتبیین های صرفاً علمی و مادی از ارائه ی تبیینی ساده و معقول از ماهیت آگاهی و شعور در انسانناتوان اند و به دلیل تبیین ناپذیری آگاهی از منظری صرفاً علمی، پذیرش ثنوی گروی ذاتیاجتناب ناپذیر است. در مقابل، جی. ال. مکی، دیگر فیلسوف بریتانیائی، با انتقاد از استدلالسوئین برن، در عین پذیرش دشواری های تبیین های ماتریالیسم از آگاهی، با به کارگرفتن تیغ اکام وپیش فرض قرار دادن ماده گروی به عنوان یگانه تبیین معقول از پدیده ها، تبیین خداباورانه از آگاهیرا پیچیده می انگارد. این مقاله بر آن است با بیان دلایل عدم کفایت تبیینی نظریه ی ماتریالیستیمکی در تبیین آگاهی، نشان دهد ساده ترین تبیین وجود آگاهی تبیین خداباورانه بوده و وجودآگاهی می تواند استدلالی استقرائی در اثبات خدا باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

9 - رابطه‌ی هنر و سیاست از دیدگاه ژان فرانسوا لیوتار
الهام احمدی مریم بختیاریان

10.30495/pi.2022.20600

با توجه به این‌که محور اصلی اندیشه های لیوتار عدالت و آزادی است، برداشت وی از هنر نیز می تواند مایه های سیاسی قابل تأملی داشته باشد. به نظر لیوتار، حاکمیت فرا روایت های مدرن در وضعیت پسامدرن پایان یافته است، چراکه فرا روایت ها خود، عامل برخی بی عدالتی ها و نابسامانی ها چکیده کامل

با توجه به این‌که محور اصلی اندیشه های لیوتار عدالت و آزادی است، برداشت وی از هنر نیز می تواند مایه های سیاسی قابل تأملی داشته باشد. به نظر لیوتار، حاکمیت فرا روایت های مدرن در وضعیت پسامدرن پایان یافته است، چراکه فرا روایت ها خود، عامل برخی بی عدالتی ها و نابسامانی ها واقع شده‌اند. برای مقاومت در برابر کلیت فراروایت ها لیوتار، بحث میل را مطرح می کند که می تواند به صورت های متفاوت تحت عنوانِ مشترک هنر، نمود یابد. هنر به دلیل گرایش به کودک واری یا ناانسان می تواند از قید گفتمان های مدرن رها باشد. یعنی، انسانی که مانند نوزاد هم‌چون یک لوح سفید در خدمت هیچ نظام ایدئولوژیک بخصوصی با اهداف خاص نیست و فقط دارای نیازها و اهداف طبیعی و اصیل است؛ موجودی که درون هر انسان بالغ و نا بالغی وجود دارد. اکنون هنر با تمایل به این موجود به سان یک رخداد است و رخداد، واقعه ای است که با هیچ نظام از پیش تعریف‌شده ای سازگار نیست؛ به همین دلیل توانایی به چالش کشیدن نظام حاکم را دارد و می تواند تفارق را آشکار سازد و بدین سان می تواند شیوه های پیشین تبیین را از بین ببرد. به این ترتیب، هنر می خواهد با داروی های جدید، جهانی عادلانه پدید آورد. در این برداشت، دیگر هنر نمی تواند مبلغ و یا مکمل سیاست گذاری ها باشد. این نوشتار پس از مطالعه، ترجمه و تحلیل آرای لیوتار و شارحان وی تلاش دارد تا نقش سازنده‌ی هنر و رابطه ی آن با سیاست و به تبع آن عدالت را روشن سازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

10 - جمع و تدوین قرآن
محمد سپهری

قرآن کریم به دو نزول دفعی و تدریجی در مدت بیست و سه سال رسالت پیغمبر اکرم (ص) به وسیلۀجبرئیل بر آن حضرت نازل شد . رسول خدا (ص) پس از دریافت وحی آیات نازل شده را به مسلمانان ابلاغنموده سپس به کاتبان وحی املاء می فرمود تا هر آیه و سور ه ای را زیر نظر آن گرامی در محل خود ق چکیده کامل

قرآن کریم به دو نزول دفعی و تدریجی در مدت بیست و سه سال رسالت پیغمبر اکرم (ص) به وسیلۀجبرئیل بر آن حضرت نازل شد . رسول خدا (ص) پس از دریافت وحی آیات نازل شده را به مسلمانان ابلاغنموده سپس به کاتبان وحی املاء می فرمود تا هر آیه و سور ه ای را زیر نظر آن گرامی در محل خود قراردهند. پرسش تحقیق این است که قرآنی که هم اکنون در دست مسلمانان است، در چه زمانی بدین شکلتدوین و جمع آوری شده است؟ نویسنده با مراجعه به منابع شیعه و اهل سنت، و با استناد به دلایل و شواهدتاریخی بر این عقیده است که : قرآن در عهد پیغمبر اکرم (ص) و زیرنظر و با مراقبت و اشراف دقیق آنگرامی به صورت کنونی جمع آوری شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

11 - حدود کلی معرفت بشری از دیدگاه ابن نسینا
محمد علی اخگر سید صدر الدین طاهری

از جمله مباحث مهم نظریه های معرفت مسأله ی حدود کلی معرفت بشری است. در مسأله ی حدودمعرفت بشری ما با تعیین حدود و مرزهای کلی معرفت بشری مواجه هستیم. اکثر فیلسوفان معرفتبشر را محدود دانسته و حدود و مرزهای گوناگونی برای معرفت بشری قائل شده اند. ابن سینا نیزمعرفت بشر را محدو چکیده کامل

از جمله مباحث مهم نظریه های معرفت مسأله ی حدود کلی معرفت بشری است. در مسأله ی حدودمعرفت بشری ما با تعیین حدود و مرزهای کلی معرفت بشری مواجه هستیم. اکثر فیلسوفان معرفتبشر را محدود دانسته و حدود و مرزهای گوناگونی برای معرفت بشری قائل شده اند. ابن سینا نیزمعرفت بشر را محدود شمرده و برخی از امور را از قلمرو ادراکی انسان خارج دانسته است. شیخ ازیک سو معرفت را ممکن دانسته و لذا با شکاکیت مطلق به مقابله پرداخته و از سوی دیگر اینمعرفت را محدود به حدود گوناگون دانسته و به تقابل با جزم گرایی مطلق م یپردازد. او حدودگوناگونی از قبیل محدودیت انسان در شناخت ذات اشیاء، محدودیت انسان در درک خدا، محدودیتانسان در درک معاد، محدودیت معرفتی ناشی از همراهی با ماده و جسم و ... برای معرفت بشری درنظر م یگیرد. او استدلال های مختلفی برای اثبات این محدودیت ها آورده و بح ثهای جالب توجهیدر باب این محدودی تها دارد. بررسی این محدودیت ها به لحاظ شناخت دیدگاه کلی اب نسینا نسبتبه معرفت بشری دارای اهمیت فراوان بوده و کمک شایانی در فهم هر چه بهتر فلسفه ی او ایفاخواهد کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

12 - مواجهه‌ی با معماری به‌مثابه‌ی رُخداد نزد دریدا
شراره تیموری شمس الملوک مصطفوی

10.30495/pi.2022.20604

اگرچه به نظر می‌رسد دیکانستراکشن نزد دریدا موجب گسست و فروپاشی همه چیز است، اما می‌توان آن را به‌منزله‌ی مبنایی برای گرد هم آوردن و اتصال همه چیز هم به‌حساب آورد. رُخداد نزد دریدا مانند دیگر موضوعاتی که در فلسفه‌ی دریدا مطرح می‌شود، به‌سان دیکانستراکشن، به فروپاشی و بَر چکیده کامل

اگرچه به نظر می‌رسد دیکانستراکشن نزد دریدا موجب گسست و فروپاشی همه چیز است، اما می‌توان آن را به‌منزله‌ی مبنایی برای گرد هم آوردن و اتصال همه چیز هم به‌حساب آورد. رُخداد نزد دریدا مانند دیگر موضوعاتی که در فلسفه‌ی دریدا مطرح می‌شود، به‌سان دیکانستراکشن، به فروپاشی و بَرساخت مدام مبتلاست. در این خصوص سؤالات زیادی مطرح می‌شود از جمله این‌که رُخداد چیست و چرا امری درونی است که از ما اعتبار می‌گیرد یا این‌که اصولاً چرا رُخداد به مصنوع بودگی دچار است؟ به‌علاوه، مسئله‌ی مهم‌تر این است که چرا دریدا معماری را از سنخ رُخداد می‌داند و سبک دیکانستراکشن در معماری که با مشارکت خود او شکل گرفت، تا چه حدّ پدیده‌ای از جنس رُخداد تلقی می‌شود و نیز تا چه حدّ به تبیین رُخداد کمک می‌کند؟ مقاله‌ی حاضر تلاش می‌کند با تبیین آرای دریدا در مورد رُخداد و ارتباط آن با هنر و معماری، ویژگی‌های آن همانند ساخت‌ناپذیری و پیش‌بینی‌ناپذیری را آشکار سازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

13 - بررسی "استدلال سادگی » ریچارد داوکینز درباره ی پیدایش جهان
علیرضا فرخی بالاجاده

ریچارد داوکینز، زیست شناس معاصر انگلیسی، بر اساس استدلالی با عنوان استدلال سادگی" fvاین باور است که قوانین بنیادین فیزیک در آغاز پیدایش این جهان و به دنبال آن، پیدایشموجودات پیچیده ی زنده به ویژه انسان طی فرآیند تکامل تدریجی، به صورتی تصادفی و بدون نیازبه وجود خداوند، پ چکیده کامل

ریچارد داوکینز، زیست شناس معاصر انگلیسی، بر اساس استدلالی با عنوان استدلال سادگی" fvاین باور است که قوانین بنیادین فیزیک در آغاز پیدایش این جهان و به دنبال آن، پیدایشموجودات پیچیده ی زنده به ویژه انسان طی فرآیند تکامل تدریجی، به صورتی تصادفی و بدون نیازبه وجود خداوند، پدید آمدهاند. به نظر وی، قوانین بنیادین فیزیک ساد هاند، بنابراین پیدایش تصادفیو بی دلیل قوانین بنیادین، تبیینی است ساده ولی فرض وجود خالقی که قادر به طرح جهانی باچنین پیچیدگی های بسیار گسترده باشد، نظریه ای است بسیار پیچیده. در مقابل، کیث واردفیلسوف برجسته ی انگلیسی و برخی فیلسوفان خداباور دیگر مانند ریچارد سوئین برن و آلوینپلانتینگا، با تفکیک میان سادگی موجود در علم و سادگی نظریهی خداباورانه از طریق تقسیم مفهوماز سادگی فراگیر و جهان شمول ، سادگی شمولی و سادگی انحصاری به دو قسم سادگی نظریهی خداباورانه دفاع م یکند. از دیدگاه او وجود خداوند فرآیند تکامل و قوانین بنیادین طبیعت رادر یک نظام جامع و جهان شمول وحدت و انسجام می بخشد و از این رو از کفایت تبیینی برخورداراست، در حالی که دیدگاه تصادف گرایانه ی داوکینز فاقد کفایت تبیین است و از عهده ی تبییناستدلال جامع و دقیق قوانین بنیادین فیزیک و فرآیند تکامل بر نمی آید. از دیدگاه کیث وارداست. این مقاله میکوشد قوت دیدگاه خداباورانه را مغالطهی سادگی داوکینز در واقع سادگیاو را نشان استدلال سادگی نسبت به دیدگاه ماتریالیستیِ ریچارد داوکینز و بدین ترتیب نادرستیدهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

14 - تراژدی یونانی و جایگاه خدایان در اندیشه‌ی ارسطو
عیسی نوری وایقان شمس‌الملوک مصطفوی اسماعیل شفیعی

10.30495/pi.2022.19564

ارسطو فیلسوف مشهور یونانی، در رساله‌ی فن شعر که نخستین کوشش در زمینه‌ی نقد ادبی است، بررسی تراژدی را محور کار خود قرار داد و در آن تراژدی را سرگذشت انسانی نیک سیرت می داند که به دلیل اعمالی که از جانب او (و نه خدایان) رخ داده از نیکبختی به بدبختی سقوط می کند. در این نوش چکیده کامل

ارسطو فیلسوف مشهور یونانی، در رساله‌ی فن شعر که نخستین کوشش در زمینه‌ی نقد ادبی است، بررسی تراژدی را محور کار خود قرار داد و در آن تراژدی را سرگذشت انسانی نیک سیرت می داند که به دلیل اعمالی که از جانب او (و نه خدایان) رخ داده از نیکبختی به بدبختی سقوط می کند. در این نوشتار تلاش شده تا جایگاه خدایان در وقایع تراژدی از دیدگاه ارسطو بررسی شود. یافته های این تحقیق نشان می دهد که علی رغم نقش حائز اهمیت خدایان در وقایع تراژدی ها، می توان اندیشه انسان محور ارسطو، نگاه واقع گرا وی به پدیده های جهان و هم‌چنین پذیرش حفظ اصول دینی و اخلاقی نزد او را از جمله دلایل نادیده گرفتن جایگاه خدایان در رساله فن شعر جهت تکوین الگوی تراژدی مورد نظر ارسطو در نظر گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

15 - یونگ و روانشناسی دین
اشرف باقری پور

دانش روانشناسی رابطه ی مستقیمی با دین دارد. به همین سبب بنیان گذاران این دانش، همواره بهبررسی مسأله ی دین و تأثیر آن در روان انسان پرداختهاند. از آن جمله، میتوان از کارل گوستاو1961 م) روانشناس سویسی و پایهگذار روانشناسی تحلیلی نام برد، که تحقیقات - یونگ ( 1875گستردهای د چکیده کامل

دانش روانشناسی رابطه ی مستقیمی با دین دارد. به همین سبب بنیان گذاران این دانش، همواره بهبررسی مسأله ی دین و تأثیر آن در روان انسان پرداختهاند. از آن جمله، میتوان از کارل گوستاو1961 م) روانشناس سویسی و پایهگذار روانشناسی تحلیلی نام برد، که تحقیقات - یونگ ( 1875گستردهای در حوز هی دین شناسی انجام داده است. او بر خلاف برخی از روانشناسان که منشاء دینرا امور غیرمعرفتی مانند عقدههای روانی، ترس یا فقر میدانستند، با طرح نظریه ی کهن الگوهایناهشیار جمعی، سعی کرد راهی نوین در معرفت بشری به سوی دین و دینداری ارائه کند. هدف ازاین مقاله آن است که به روش توصیفی تحلیلی، دیدگاههای او را پیرامون دین و دینداری کندوکاونماید. در همین راستا، ابتدا ضمن آشنایی اجمالی با یونگ و روانشناسی تحلیلی او، اندیشههای اورا حول مسائلی از قبیل تعریف دین، منشاء دین، پیامدهای دینداری و تصور خداوند بررسی کردهایمو در ادامه به نقد و بررسی آنها پرداختهایم. حاصل این نقد و بررسی نشان میدهد، با وجود این کهروششناسی و دیدگاه پوزیتیویستی یونگ به دین مورد انتقادهای شدیدی قرار گرفته است، اما درمجموع او نگاه مثبتی به دین داشته و همواره مدافع آن بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

16 - بررسی تطبیقی معنای زندگی از دیدگاه علامه طباطبایی و فردریش نیچه
مرجان عسگری بابادی فرج اله براتی گودرز شاطری صادق خوشخو

10.30495/pi.2022.20606

یکی از دغدغه های مشترک علامه طباطبایی و فریدریش نیچه معنای زندگی است؛ مراد علامه از معنای زندگی هدف داشتن زندگی بوده ولی نیچه معنای زندگی را معادل ارزش می دانست؛ هر دو فیلسوف با توجه به مبانی فکری خود به این سؤال که آیا زندگی دارای معنا است پاسخ داده اند، رویکرد علامه د چکیده کامل

یکی از دغدغه های مشترک علامه طباطبایی و فریدریش نیچه معنای زندگی است؛ مراد علامه از معنای زندگی هدف داشتن زندگی بوده ولی نیچه معنای زندگی را معادل ارزش می دانست؛ هر دو فیلسوف با توجه به مبانی فکری خود به این سؤال که آیا زندگی دارای معنا است پاسخ داده اند، رویکرد علامه در رویارویی با معنای زندگی فراطبیعی و نیچه رویکرد طبیعت باور دارد. علامه از طریق صفت حکیم بودن خدا، هدفدار بودن جهان خلقت از جمله انسان را اثبات می کند وی معتقد است زندگی در پرتو اعتقاد به خدا و پایبندی به اخلاق و رفتار انسانی معنا پیدا می کند ولی نیچه خدا را انکار می کند و دین را عامل بدبختی انسان می داند و معتقد است انسان هرچه دین‌دارتر باشد ضعیف تر و ناتوان تر است. او نتیجه بی معنایی زندگی را در قالب نیست‌انگاری بیان می کند و آن را به نیست‌انگاری فعال و نیست‌انگاری منفعل تقسیم کرده است. هر دو فیلسوف به لزوم معناداری زندگی معتقدند با این تفاوت که علامه معتقد است انسان معنای زندگی را کشف می کند اما نیچه می گوید انسان معنای زندگی را جعل می کند. هدف این پژوهش ارائه‌ی تصویری مبیَن از معنای زندگی بر اساس تبیین دیدگاه دو فیلسوف مطرح الهی و به ظاهر غیر الهی است. روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش کتابخانه ای بوده و در تطبیق دیدگاه دو فیلسوف از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

17 - بررسی تغییرات آنزیم شاخص کلستاز و میزان بیان TGF-β در کبد موشهای صحرایی کلستاتیک تیمار شده با عصاره اتانولی گیاه بز شاخدار
فاطمه کریمی پژمان مرتضوی احمد اصغری

فیبروز کبدی یکی از بیماریهای مزمن و شایع بوده که با افزایش بیش از حد کلاژن در کبد، توسط سلولهای ستاره ای شکل با افزایش بیان TGF-β همراه می باشد. القا کلستاز، یکی از روشهای ایجاد فیبروز کبدی است. با توجه به مطالعات انجام شده در خصوص اثرات محافظت کنندگی گیاه بز شاخدا چکیده کامل

فیبروز کبدی یکی از بیماریهای مزمن و شایع بوده که با افزایش بیش از حد کلاژن در کبد، توسط سلولهای ستاره ای شکل با افزایش بیان TGF-β همراه می باشد. القا کلستاز، یکی از روشهای ایجاد فیبروز کبدی است. با توجه به مطالعات انجام شده در خصوص اثرات محافظت کنندگی گیاه بز شاخدار در برخی بیماریها، در این مطالعه اثر ضد فیبروزی عصاره گیاه بز شاخدار در فیبروز کبدی القا شده با انسداد مجاری صفراوی(BDL) در موش صحرایی مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه از 40 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار در 8 گروه5 تایی شامل کنترل سالم، تجربی سالم تحت درمان با دوز هایmg/Kg 100، 200 و 400 عصاره گیاه بز شاخدار ، گروه BDL و گروه های BDL تحت درمان با دوز های ذکر شده استفاده شد. موشها به مدت 45 روز، روزانه یکبار تحت تیمار با عصاره گیاه بز شاخدار قرار گرفتند. پس از آسان کشی و جداسازی سرم ،آلکالین فسفاتاز ALP اندازه گیری شد. همچنین کبد موشها پس از فیکس شدن، با استفاده از روش رایج ایمنوهیستوشیمی با آنتی بادی β TGF-رنگ آمیزی و مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان دهنده افزایش معنی دار سطح سرمی آنزیم های فوق و افزایش بیان TGF-βدر گروه BDL بود. تیمار با عصاره گیاه بز شاخدار توانست این تغییرات را به طور قابل توجه و به صورت وابسته به دوز بهبود بخشد. نتایج این مطالعه نشان داد گیاه بز شاخدار احتمالا با افزایش ثبات غشای سلولی موجب بهبود سطح سرمی آنزیم های کبدی شده و همچنین با مهار فعالسازی سلول های ستاره ای و مهار TGF-β باعث کاهش تولید و رسوب کلاژن در کبد می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

18 - تدقیق نفوذ آب در خاک در مدل رخدادی سیلاب با استفاده از معادلات توزیع احتمالاتی SCS و مدل HEC-HMS
سهراب علیزاده علیرضا زمانی نوری بابک امین نژاد

10.30495/wsrcj.2023.72832.11369

زمینه و هدف: یکی از بزرگترین چالش های مدل بارش-رواناب، تعیین دقیق نرخ نفوذ آب به خاک به عنوان یکی از پارامترهای تعیین کننده بزرگی و شکل هیدروگراف های سیلاب های تاریخی است. مطالعات صورت گرفته در اقلیم های متفاوت که ریخت شناسی مختلف زمین را نمایش می دهند، حاکی از ضعف روش چکیده کامل

زمینه و هدف: یکی از بزرگترین چالش های مدل بارش-رواناب، تعیین دقیق نرخ نفوذ آب به خاک به عنوان یکی از پارامترهای تعیین کننده بزرگی و شکل هیدروگراف های سیلاب های تاریخی است. مطالعات صورت گرفته در اقلیم های متفاوت که ریخت شناسی مختلف زمین را نمایش می دهند، حاکی از ضعف روش های پرکاربردی نظیر SCS-CN در تعیین نرخ نفوذ آب به خاک است. برای روش SCS-CN، با نزدیک شدن شاخص ذخیره‌سازی خاک به بی نهایت، نسبت رطوبت خاک به 1 نزدیک می شود و این به دلیل محدودیت روش SCS-CN است. در این پژوهش با محوریت همین ضعف در روابط پایه محاسبات تلفات، و رویکرد یکپارچه ای در تعیین نفوذ آب به داخل خاک، بزرگی مقدار سیلاب های رخدادی در حالت تاریخی خود در حوضه آبریز تحلیل شد. اهمیت این تحلیل می تواند در تدقیق بزرگی سیلاب هایی باشد که معیار تعیین سازه ها و یا برنامه های کنترل بحران است.روش پژوهش: با توجه به آنکه به منظور حل مشکل محاسبات نفوذ در مقیاس حوضه، و بر پایه معادلات جدید تعیین تلفات جریان، نیاز به یک معیار همگن اما رستری می باشد، در این پژوهش بر اساس حساسیت تولید شده جریان به مقدار تلفات در بررسی احتمالاتی شاخص های رطوبت و نسبت جریان، اقدام به تهیه یک الگوی عمق-نفوذ از مدل جامع دو بعدی در محدوده شد. در این مطالعه بر اساس روابط جدید تعیین تلفات، محاسبات عددی در محیط نرم‌افزار و اسکریپت به صورت متوالی و بر اساس خروجی های مدل هیدرولوژیکی صورت پذیرفت. ابتدا تولید ساختار مدل بارش-رواناب HEC-HMS با افزونه‌های ArcHydro و HEC_GeoHMS در حوضه آبریز شادگان انجام شد. سپس پارامترهای نفوذ به روش SMA در تحلیل تصاویر سنجش از دور از حوضه تعیین شد. در مرحله بعد توسعه مدل تداومی اولیه، واسنجی و صحت‌سنجی با محوریت اطلاعات رطوبتی خاک انجام شد. پس از تعیین رابطه رطوبت خاک بر اساس نتایج مدل (Soil Wetting)، هیدروگراف رخداد واحد مصنوعی با تعیین حجم سیلاب بر پایه روش ترکیبی SCS-CN و VICتعیین گردید.یافته‌ها: نتایج کلی اجرای مدل هیدرولیکی دشت سیلابی، نشان داد که حداکثر دبی ورودی به محدوده معادل 3023 متر مکعب بر ثانیه در زمان ساعت 90 رخداد، و حداکثر سیلاب خروجی در زمان 93 با رقم 2137 متر مکعب بر ثانیه بوده است. مقدار دبی در آغاز محاسبات صفر فرض گردیده است. حجم جریان در پایان محاسبات برابر با 141.03 میلیون متر مکعب بود که این مقدار از حجم 918.36 میلیون متر مکعب در کل رخداد باقی مانده است. درصد اختلاف دبی ورودی و خروجی در حدود 14/6 درصد به صورت کمبود محاسبه شد. همچنین لایه تغییرات عمق جریان نشان می دهد که تراز آب در محدوده دشت با پر شدن نقاط پست تر سعی در قرار گرفتن در یک حد ممکن و معقول را دارد. آنچنان که بخش زیادی از حجم آب از نوار جنوبی مرزهای تراوا برای ناحیه فعال مدل‌سازی، در نهایت به دریا خواهد ریخت. با این حال جهت حرکت آب حتی در برخی موارد عمود بر مسیر مستقیم به سمت دریا نیز تخمین زده شده است. این نتایج حاکی از عمق حداکثری 4/16 متر در برخی نواحی می باشد که کمینه آن به رقم 3/5 متر می رسد. نکته مهم آنکه در محدوده دشت با توجه به اندازه سلولی، قطعا در برخی موارد عمق های بسیار کمتر نیز قابل محاسبه است. متوسط عمق در سلول های فعال برابر 9/11 متر به صورت محلی محاسبه شده است. این ارقام با توجه به رخداد های مختلف بارش می تواند تغییر کند.نتایج: نتایج نشان داد تدقیق نفوذ بر اساس معادلات جدید توزیع مبنا با لحاظ یک شرایط احتمالاتی در تخمین پارامتر شکل حوضه ممکن است. رقوم واسنجی هیدروگراف در واکنش به نفوذ آب در خاک وابسته به تخمین درست رطوبت اولیه خاک دارد. تلفات جریان در حوضه‌های بزرگ مقیاس بر اساس معادلات توزیع مبنای SCS، به صورت مطلوب‌تری حاصل می شود. مدل های عددی و هیدرولوژیکی نظیر HEC-HMS و یا مدل‌ساز هایی نظیر HEC_GeoHMS به منظور مرزبندی بالادست جریان، کاملا وابسته به لایه خام DEM معرفی شده هستند. تغییرات پوشش زمین در نواحی مسطح می تواند عملا مرز بسته شده حوضه آبریز را نسبت به واقعیت زمین در مدل های شبیه‌سازی متفاوت خروجی دهد. روش هیدورگراف واحد با توجه به پیش فرض های اساسی نظیر ضرایب واسنجی، می توانند جایگزین خوبی برای نواحی فاقد آمار بارش-دبی باشند. همچنین مدل نرم‌افزاری TUFLOW بهترین پاسخ‌گویی به جریان یک بعدی به دو بعدی را برای دشت شادگان با توجه به نوع شرایط مرزی داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

19 - اندیشه های دینی مهاتما گاندی
محمّد سرگل زایی

مهاتما گاندی رهبر فرهمند استقلال هند، که در نیمه اول قرن بیستم نقش عظیمی را در بیداریدینی، اخلاقی، اجتماعی و سیاسی هندوان ایفا نمود، به شدت تحت تأثیر انگیزه های دینی ، اخلاقیو عرفانی قرار داشت و به همین سبب نیز از سوی جامعۀ هندو به "مهاتما" یعنی روح بزرگ، کهعنوانی دینی چکیده کامل

مهاتما گاندی رهبر فرهمند استقلال هند، که در نیمه اول قرن بیستم نقش عظیمی را در بیداریدینی، اخلاقی، اجتماعی و سیاسی هندوان ایفا نمود، به شدت تحت تأثیر انگیزه های دینی ، اخلاقیو عرفانی قرار داشت و به همین سبب نیز از سوی جامعۀ هندو به "مهاتما" یعنی روح بزرگ، کهعنوانی دینی و عرفانی محسوب م یشد، ملقب گشت. در بینش وی، دین جایگاهی اساسی داشت واز همین رو، دیدگاههای نقادانه علیه دین در جهان جدید، دغدغه های فراوانی برای او فراهمساخت که منجر به شکل گیری اندیشه های اصلاحی دینی و اجتماعی وی گردید. دین در نگاه اوبیشتر در عرصه عمل و تجربه قابل فهم بود و از همین رو، از نظر او آدمی می بایست با عمل بهآموزه های دینی و اخلاقی از سطح دین عبور کرده و به ژرفای آن دست یابد و حقیقت را رو در روتجربه نماید. در این مقاله تلاش شده است تا ضمن تبیین برخی ابعاد مهم شخصیت دینی او،مهمترین آراء و اندیشه های وی در حوزه دین به ویژه دین هندوئی مورد بررسی قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

20 - تحولات مفهومی ملکوت خدا در کتاب مقدس
حسین حیدری محمد آقاجانی

عیسی مسیح (ع) در مواعظ و سخنانش بارها ظهور زود هنگام ملکوت خدا را نوید می‌داد، اما از همان آغاز دعوت، هم یاران و هم دشمنان وی، ماهیت دقیق این مفهوم را درنیافتند و از آن برداشت سیاسی- اجتماعی کردند. مسیح برای تسهیل درک این مفهوم، از تمثیل و زبان مجاز بهره گرفت، اما دشمنا چکیده کامل

عیسی مسیح (ع) در مواعظ و سخنانش بارها ظهور زود هنگام ملکوت خدا را نوید می‌داد، اما از همان آغاز دعوت، هم یاران و هم دشمنان وی، ماهیت دقیق این مفهوم را درنیافتند و از آن برداشت سیاسی- اجتماعی کردند. مسیح برای تسهیل درک این مفهوم، از تمثیل و زبان مجاز بهره گرفت، اما دشمنانش با دستاویز قرار دادن موضوعاتی از این دست، مقدمات محاکمة او را فراهم کردند و او را به قیام برای برپایی سلطنت متهم ساختند. این نوشتار با رهیافت معناشناسانه نخست پیشینة مفهوم آخرالزمانی ملکوت خدا یا ملکوت آسمان در حال حاضر را در عهد قدیم و عهد جدید و آموزه‌های گنوسی بررسی می‌کند و به مقایسة آنها می‌پردازد. بر اساس یافته‌های مقاله، منظور عیسی مسیح از ملکوت خدا، استقرار سلطنت خداوند بر جهان هستی است. وی به رسالت برگزیده شد تا ضمن بشارت به ملکوت الهی، مقدمات استقرار پادشاهی مطلق و بی چون و چرای الهی بر زمین را، که اکنون در آسمان برقرار است، فراهم نماید. در فرجام جهان، ارادة الهی بر دنیا حاکم، و سلطنت شیطان از هستی زایل می‌شود و در نتیجه، ملکوت و پادشاهی الهی به تمام معنا بر روی زمین حکمفرما می‌گردد. افزون بر دو معنای مذکور، این اصطلاح گویای مفهوم عرفانی شهود، و یقین افراد به قدرت تصرف مطلق خداوند است که در جهان کنونی تنها تعداد اندکی بدان عارف و واقف‌اند و همگان در پایان جهان آن را در خواهند یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

21 - حدیث «خَلقَ اللهُ آدمَ عَلی صُورَتِه» در ادیان ابراهیمی
علی دلشاد نداف شهرام پازوکی

عرفا بر این باورند که حدیث نیز مانند کتاب الله دارای ظاهر و باطن است و تأکید آن‌ها بر درک و فهم حدیث به جای توجّه به سلسلة راویان می‌باشد. نکتة بسیار مهم نگرش فراتاریخی و تأویلی آن‌ها در مواجهه با احادیث حِکمی و عرفانی است که ناشی از نوع نگاه آن‌ها می‌باشد. آنان معتقدند چکیده کامل

عرفا بر این باورند که حدیث نیز مانند کتاب الله دارای ظاهر و باطن است و تأکید آن‌ها بر درک و فهم حدیث به جای توجّه به سلسلة راویان می‌باشد. نکتة بسیار مهم نگرش فراتاریخی و تأویلی آن‌ها در مواجهه با احادیث حِکمی و عرفانی است که ناشی از نوع نگاه آن‌ها می‌باشد. آنان معتقدند روش محدّثین که بیشتر بر سند حدیث تکیه می‌کنند، چه بسا حدیث را از درک محتوایش باز ‌دارد. به عنوان مثال روایت آفرینش آدم بر صورت خداوند، نخستین بار در سفر پیدایش مطرح می‌شود و از جمله مستندات صوفیه و عرفا است که اکثر فقها و محدّثین با توجه به این‌که این آموزه نخستین بار در کتاب مقدّس یهودیان آمده، آن را اقتباسی از مواریث یهودی دانسته، عنوان اسرائیلیّات به آن داده و جزء احادیث موضوعه و مجعول و لذا مردود به شمار می‌آورند؛ در حالی‌که از دید عرفا در همة ادیان اعتقاد به این‌که خداوند آدم را به صورت یا حقیقت خویش آفریده، یک اصل و حقیقت معنوی است و این‌که در یکی (یهودیّت) به صراحت در تورات آمده و در دیگری (اسلام) در قرآن به همان عبارت نیامده ولی در روایات آمده، نمی‌تواند دلیلی بر بی‌اساس و موضوعه بودن آن باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

22 - بررسی «اعیان ثابته» با «کهن‌الگوها» در اندیشۀ ابن‌عربی و یونگ از منظر کارکردها
روشنک جهانی علی سنایی عظیم حمزئیان حبیب الله نادری

اعیان ثابته و کهن الگوها دو اصطلاح بنیادی در دو نظام فکری متفاوت می باشند. ابن عربی با اصطلاح اعیان ثابته از منظر عرفان و یونگ نیز با اصطلاح کهن الگوها از منظر روان شناسی تحلیلی خصوصیات و کارکردهایی را برای آن‌ها بیان کرده اند. هدف این مقاله، یافتن پاسخ پرسشی درباره ی ت چکیده کامل

اعیان ثابته و کهن الگوها دو اصطلاح بنیادی در دو نظام فکری متفاوت می باشند. ابن عربی با اصطلاح اعیان ثابته از منظر عرفان و یونگ نیز با اصطلاح کهن الگوها از منظر روان شناسی تحلیلی خصوصیات و کارکردهایی را برای آن‌ها بیان کرده اند. هدف این مقاله، یافتن پاسخ پرسشی درباره ی تفاوت ها و شباهت های خصوصیات و کارکردهای اعیان ثابته و کهن الگوها در دیدگاه ابن عربی و یونگ است. این پژوهش نظری که به روش کتابخانه ای انجام شده، نشان می دهد که هر دو متفکر قائل به وجود تصورات اوّلیه در قوۀ شناخت هستند و نفس/روان را هم‌چون لوحی سپید نمی دانند. ابن عربی منشأ این تصورات را اعیان ثابته، معقولاتی در علم الهی، و دارای قابلیت وجودبخشی می‌داند که با تخیّل خلّاق تجلّی می یابند؛ ولی یونگ منشأ کهن الگوها از جمله کهن الگوی خود یا خدا را غریزه می داند و بازتاب این کهن الگوها را در نمادهای اساطیری و دینی جستجو می‌کند. بر این اساس، ابن عربی در نظام فکری اش به خدا و یونگ به انگارۀ خدا می‌پردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

23 - هستی شناسی مولانا
حبیب بشیرپور طاهره حاج ابراهیمی

مولوی تمام اجزای آفرینش را نمودی از جلوه های بی همتای خداوند می یابد، که خداوند در آن بهاندازه و درخور استعداد خلایق، تظاهر به وجود نموده است. از این رو، در نظرگاه مولوی، هستیآیینه ای است که خداوند دائماً در آن جلوه گری می کند. مولوی تمامی اجزای هستی را مملو از معنامی ی چکیده کامل

مولوی تمام اجزای آفرینش را نمودی از جلوه های بی همتای خداوند می یابد، که خداوند در آن بهاندازه و درخور استعداد خلایق، تظاهر به وجود نموده است. از این رو، در نظرگاه مولوی، هستیآیینه ای است که خداوند دائماً در آن جلوه گری می کند. مولوی تمامی اجزای هستی را مملو از معنامی یابد و معنا را به تعبیر استاد خویش شمس تبریزی همان خدا می داند. او آدمیان را در این عرصهفرا می خواند که با فراست ذهن و طهارت باطن، معنا خوان جلوه های مختلف و متنوع هستی شوند.جهان دو قطبی در هستی شناسی مولوی گاهی جای خود را به یک هستی بسیط و ساده می دهد کهنمی بیند و تمام پهنای هستی در فصلی از بطن های مختلف تشکیل شده است. مولوی در هستیبا خداوند، و بنابراین، جای جای آن پر از معنا است. هستی در نگاه مولوی، از وصل نگاه او محلحیاتی آکنده از طراوت و حرارت برخوردار است و تمامی اجزای آن بر مبنای عشق، بر طریقکمالی خود طی طریق می کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

24 - شهود و خداگونگی در عرفان مسیحیت شرقی
سید نادر محمدزاده

در کلیسای ارتدکس هدف عارف مسیحی از سلوک، شهود و رسیدن به مرتبۀ خداگونگیاست. در هنگام شهود، قوا و تجلیّات خدا برای سالک، مشهود و در عین حال ذات خدا،نامشهود و وصف ناشدنی است . از این رو، در الاهیات کلیسای ارتدکس خدا به دو صورتنور و تاریکی نمادپردازی شده است . آموزۀ خداگون چکیده کامل

در کلیسای ارتدکس هدف عارف مسیحی از سلوک، شهود و رسیدن به مرتبۀ خداگونگیاست. در هنگام شهود، قوا و تجلیّات خدا برای سالک، مشهود و در عین حال ذات خدا،نامشهود و وصف ناشدنی است . از این رو، در الاهیات کلیسای ارتدکس خدا به دو صورتنور و تاریکی نمادپردازی شده است . آموزۀ خداگونگی، به معنای رسیدن به شباهت الاهیو دریافت موهبت تشبّه به خدا و اتّحاد الاهی، نقطه محوری الاهیات و عرفان مذهبارتدکس است که با آموزۀ نجات مرتبط است ؛ در اینجا نیز تشبه با خداوند یعنی تشبه باقوای الاهی نه با ذات الاهی . در خداگونگی به طور همزمان فیض خداوند و ارادۀ سالکمشارکت دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

25 - بازتاب تثلیث مسیحی در قرآن مجید
عبدالرحیم سلیمانی

قرآن مجید به تثلیث مسیحی اشاره و آن را رد کرده است؛ اما آیا تثلیث مسیحیت رایج را رد می کند یا تثلیثی خاص را که در حجاز در زمان ظهور اسلام رایج بوده است؟ برخی از نویسندگان مسیحی می گویند که تثلیث مردود قرآن با تثلیث رایج مسیحی دو تفاوت دارد؛ یکی اینکه سه خدایی است و نه ی چکیده کامل

قرآن مجید به تثلیث مسیحی اشاره و آن را رد کرده است؛ اما آیا تثلیث مسیحیت رایج را رد می کند یا تثلیثی خاص را که در حجاز در زمان ظهور اسلام رایج بوده است؟ برخی از نویسندگان مسیحی می گویند که تثلیث مردود قرآن با تثلیث رایج مسیحی دو تفاوت دارد؛ یکی اینکه سه خدایی است و نه یک ذات و سه شخص و دوم اینکه افراد آن عبارتند از خدا، مسیح و مریم و نه پدر، پسر و روح القدس. این نویسندگان آیاتی از قرآن را کنار هم گذاشته و با استفاده از سخن برخی از مفسران مسلمان چنین برداشتی کرده‌اند. سخن ما این است که استفاده از این آیات نادرست است و شواهد و قرائن نشان می‌دهد که آیات قرآن، تثلیث رایج مسیحی را رد می کند و نه سه خدایی را و افراد تثلیث قرآن نیز خدا و مسیح و مریم نیستند. نویسنده ای مسیحی مدعی شده است که قرآن مجید نه تنها تثلیث مسیحی را رد نمی کند، بلکه آن را تأیید می کند. وی به دو واژه کلمه و روح که در قرآن برای مسیح به کار رفته متمسک می شود؛ اما مفسران نشان داده اند که این دو واژه به معنای ازلی و غیر مخلوق بودن مسیح نیست، بلکه به معنای خلقت خاص و ویژه آن حضرت است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

26 - جایگاه زن در تعالیم مکاتب گنوسی مسیحی: مباحث نظری و عملی
مریم السادات سیاهپوش لیلا هوشنگی حجت الله جوانی

مکاتب گنوسی در مقام یکی از جریان های مهم اعتقادی و عرفانی تأثیرگذار، دارای نگرش های متفاوتی بوده اند که به جهت تأثیر بر جریان های گوناگون دینی و عرفانی، از جمله مسیحیت، مورد توجه محققان قرار گرفته اند. در این پژوهش تلاش شده است که جایگاه زنان در مکاتب گنوسی مسیحی با نظ چکیده کامل

مکاتب گنوسی در مقام یکی از جریان های مهم اعتقادی و عرفانی تأثیرگذار، دارای نگرش های متفاوتی بوده اند که به جهت تأثیر بر جریان های گوناگون دینی و عرفانی، از جمله مسیحیت، مورد توجه محققان قرار گرفته اند. در این پژوهش تلاش شده است که جایگاه زنان در مکاتب گنوسی مسیحی با نظر به رابطۀ دو سویۀ دین و جامعه بررسی شود. در دو سدۀ نخست میلادی، با اتکاء بر تعالیم دو تن از آموزگاران گنوسی، شمعون مغ و والنتینوس، تلقی خاصی از نقش زن در الهیات و جنسیت خدا، در مسیحیت مورد توجه قرار گرفت. بدین سان، جهان بینی و خداشناسی ثنوی گنوسی برای تبیین جایگاه عنصر مؤنث در الوهیت کاربرد یافت. هم‌چنین، بر نقش حکمت (غالباً با نام سوفیا شخصیت‌یافته) در روند آفرینش تأکید خاص صورت گرفت. به نحوی متقابل، این الهیات که ناظر بر شخصیت مونث الهی است، بر فعالیت زنان در جامعۀ دینی تأثیر نهاد که خود بیانگر رابطۀ دو سویۀ دین و جامعه می تواند باشد. به گونه ای که تعامل اجتماعی زنان و حضور فعالانۀ آنان در عرصه های دینی و کلیسا گسترش می‌ یابد و این خود بر فهم از کتاب مقدس اثر می گذارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

27 - آخرالزمان در کلام عیسای ناصری و بازتاب آن در انجیلها
طاهره حاج ابراهیمی محمدرضا عدلی

به راستی می توان عیسی را منادی آخرالزمان نامید . او پیامبری بود که تمام تعالیمش درراستای مفاهیم فرجام شناسانه قرار داشت . آراء عیسی در انجیلها بیشتر از سایر بخشه ایعهد جدید انعکاس یافته است . علاوه بر این، راویان انجیلها خود بخشهای دیگری را نیزبدان افزودند که همۀ اینها چکیده کامل

به راستی می توان عیسی را منادی آخرالزمان نامید . او پیامبری بود که تمام تعالیمش درراستای مفاهیم فرجام شناسانه قرار داشت . آراء عیسی در انجیلها بیشتر از سایر بخشه ایعهد جدید انعکاس یافته است . علاوه بر این، راویان انجیلها خود بخشهای دیگری را نیزبدان افزودند که همۀ اینها بازتابی از سنت عیسوی اولیه می باشد . در این مقاله کوشش برآن است که جنبه های مختلف تعالیم عیسی با تأکید بر آموزه های فرجام شناسانه آن موردبررسی قر ار گیرد، ضمن آنکه به پیشینۀ این مفاهیم در سنت یهودی نیز اشاره می شود .نتیجه ای که در پایان حاصل می شود بر محوریت موضوع آخرالزمان در تعالیم عیسیصحه می گذرد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

28 - شاخصه‌های قرب به خدا در اسلام و مسیحیت
اسماعیل علی خانی

از موضوعات مهم در ادیان ابراهیمی، سعادت و کمال انسان است. این سعادت در اسلام و مسیحیت، تحول کمالی انسان به جانب خدای متعال و نزدیک شدن به او است. اسلام و مسیحیت، در موضوع کمال و سعادت انسان دارای اشتراکات بسیاری هستند، البته با توجه به برخی مبانی الاهیاتی و انسان‌شناختی چکیده کامل

از موضوعات مهم در ادیان ابراهیمی، سعادت و کمال انسان است. این سعادت در اسلام و مسیحیت، تحول کمالی انسان به جانب خدای متعال و نزدیک شدن به او است. اسلام و مسیحیت، در موضوع کمال و سعادت انسان دارای اشتراکات بسیاری هستند، البته با توجه به برخی مبانی الاهیاتی و انسان‌شناختی متفاوت، دربارة حقیقت و ماهیت تحول معنوی انسان، ویژگی‌ها و آثار آن اختلافاتی نیز دارند. شاخصة این تقرب از منظر اسلام و مسیحیت، وجودی و حقیقی بودن آن، یعنی به کمال رساندن استعدادهای شدن در انسان و شدت یافتن وجود انسان و البته تشکیکی و ذومراتب بودن آن است که در قالب حیات و تولد جدید، هجرت به جانب خداوند و نورانی شدن متجلی می‌شود. این تحول، جزئی، خارجی و اشتدادی است و در اسلام بیشتر اکتسابی و مبتنی بر ایمان و عمل صالح و در مسیحیت اعطایی و هدیة الاهی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

29 - عشق در عهدجدید
ملیحه شیرخدائی ابوالفضل محمودی طاهره حاج ابراهیمی

در سنت مسیحی و به‌ویژه عهدجدید عیسی مسیح واسطۀ رهایی و نجات و الگوی عشق‌ورزی انسان معرفی شده است. عیسی با عشق و محبتش به انسان‌ها، قربانی شدن را پذیرفت و چون بره‌ای در فصح قربانی شد تا نوع انسان حیات یابد. اتحاد با مسیح تنها راه وصول به عشق اتم و اکمل در مسیحیت است. انس چکیده کامل

در سنت مسیحی و به‌ویژه عهدجدید عیسی مسیح واسطۀ رهایی و نجات و الگوی عشق‌ورزی انسان معرفی شده است. عیسی با عشق و محبتش به انسان‌ها، قربانی شدن را پذیرفت و چون بره‌ای در فصح قربانی شد تا نوع انسان حیات یابد. اتحاد با مسیح تنها راه وصول به عشق اتم و اکمل در مسیحیت است. انسانی که به‌دنبال رهایی است باید مسیح گونه شود و هم‌چون او طی طریق نماید، تا با مسیح متحد شود و نجات یابد. برای اتحاد با خداوند باید به قوانین طلایی عشق که در اناجیل بر زبان مسیح جاری شد عمل نماید. یعنی عشق به خدا، عشق به همسایه و هم نوع و حتی نثار جان برای دشمن محبت نماید. بدین ترتیب انسان ارتقا می‌یابد و گناهانش در اثر محبت می‌سوزد. و فرزند مسیح می‌گردد. عیسی در او متولد می‌شود. در این هنگام این پسر انسان است که با او و در او عمل می‌کند. مسیح با چشم او می‌بیند، با گوش او می‌شنود و با دستان وی عمل می‌نماید. در این جستار سعی بر آن است تا در حد ادراک به تبیین عشق در عهدجدید پرداخته شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

30 - بررسی تطبیقی اتهام فنا علیه عین‌القضات همدانی و مایستر اکهارت
فاطمه کیایی

10.30495/jrs.2022.19946

مقاله حاضر به بررسی اتّحاد با خداوند به‌عنوان یکی از اتهامات عین القضات همدانی و اکهارت می پردازد. مخالفان، قاضی را بواسطه اعتقاد به فنا مدعی نبوت خواندند. بسیاری از باورهای اکهارت از قبیل تصویر الهی موجود در نفس، ویژگی نامخلوق نفس، ولادت پسر، این‌همانی انسان کامل با پس چکیده کامل

مقاله حاضر به بررسی اتّحاد با خداوند به‌عنوان یکی از اتهامات عین القضات همدانی و اکهارت می پردازد. مخالفان، قاضی را بواسطه اعتقاد به فنا مدعی نبوت خواندند. بسیاری از باورهای اکهارت از قبیل تصویر الهی موجود در نفس، ویژگی نامخلوق نفس، ولادت پسر، این‌همانی انسان کامل با پسر و اتّحاد با پدر، مقدمه یا نتیجه فنا هستند و از سوی پاپ بدعت آمیز خوانده شدند. پرسش آنست که آیا با وجود تفاوت بنیادین مسیحیت و اسلام اتهام فنا علیه این دو یکسان است؟ نحوه دفاع آنها در برابر این اتهام چیست و تا چه حد از یکدیگر متفاوتست؟ عین القضات تصوف را علم باطن و دارای الفاظی خاص می داند که طهارت درون شرط راهیابی بدان است. اکهارت هم بتفصیل به مقدمات و ملزومات فنا پرداخته و می کوشد وفاداری خود به راست دینی مسیحی را اثبات کند. در تفکر هر دو، خداوند جایگاه محوری در حصول اتّحاد دارد. فنای موردنظر قاضی نتیجه صعود انسان است و فنای اکهارت حاصل نزول خداوند. قاضی با تأکید بر فنای ذاتی از درجات فنا در تصوف سخن می گوید. تنها فنای ذاتی است که در اندیشه اکهارت نظیر دارد و با تبتّل وصف می‌شود. هر دو متاله از استعاره و تمثیل برای بیان حقیقت فنا سود می برند و در مواردی بسیار به یکدیگر نزدیک می‌شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

31 - معنای زندگی در یهودیت و راه رسیدن به آن
سید حاتم مهدوی نور محمد تقی فعالی

معنای زندگی از مسایل مورد توجه انسان است که از سه منظر، یعنی هدف، فایده و ارزش زندگی، قابل بررسی است. این نوشتار به بررسی معنای زندگی در دین یهود، از منظر هدف زندگی می پردازد. یعنی انتخاب هدف زندگی توسط یک فرد یهودی و چگونگی تحقق آن. در دین یهود دو هدف اخروی و دنیوی برا چکیده کامل

معنای زندگی از مسایل مورد توجه انسان است که از سه منظر، یعنی هدف، فایده و ارزش زندگی، قابل بررسی است. این نوشتار به بررسی معنای زندگی در دین یهود، از منظر هدف زندگی می پردازد. یعنی انتخاب هدف زندگی توسط یک فرد یهودی و چگونگی تحقق آن. در دین یهود دو هدف اخروی و دنیوی برای انسان ترسیم شده است. هدف اخروی انسان رسیدن به قرب الهی است و هدف دنیوی ایجاد جامعه‌ای است که عدل در آن گسترده شود. برای رسیدن به قرب خداوند نیز ایمان به خداوند و انجام دستورات خداوند و نیک رفتاری با مردم ضروری است. اگر کسی به معنای زندگی که خداوند برای انسان مشخص کرده است توجهی نکند، در دنیا و آخرت مجازات می‌شود. مجرمین برای رهایی از مجازات فقط در دنیا می‌توانند توبه کنند و خطای خود را جبران کنند تا جرم آن‌ها بخشیده ‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

32 - قرائت آیین ارتدوکس از «فهم‌ناپذیری خدا»
محمد مدبر چهاربرج الیاس عارف زاده

مسیحیت ارتدوکس که خود را امتداد راست‌کیشی مسیحیت اولیه می‌داند، با حفظ اندیشه‌های خداشناسی دوران نخست، گونه‌ای از الهیات مبتنی بر آن پدید آورده است که بدون داشتن درک صحیحی از خداشناسی آن، شناخت این کلیسا و الهیاتش ممکن نخواهد بود. خداشناسی آیین ارتدوکس بیش از هر چیز بر چکیده کامل

مسیحیت ارتدوکس که خود را امتداد راست‌کیشی مسیحیت اولیه می‌داند، با حفظ اندیشه‌های خداشناسی دوران نخست، گونه‌ای از الهیات مبتنی بر آن پدید آورده است که بدون داشتن درک صحیحی از خداشناسی آن، شناخت این کلیسا و الهیاتش ممکن نخواهد بود. خداشناسی آیین ارتدوکس بیش از هر چیز بر قرائت خاص آن از فهم‌ناپذیری خدا استوار است. فهم‌ناپذیری خدا کلیدواژه درک صحیح این آیین است. ریشه این مسئله را باید در جایگاه ممتاز خدای پدر در تثلیث ارتدوکس جست. لازمۀ این خداشناسی که بر تعالی خدا از مخلوقات و درک‌ناپذیری او استوار است، سخن گفتن به زبان سلب و تنزیه است. الهیات سلبی از این منظر ویژگی خاص الهیات ارتدوکس محسوب می شود. در مرحلۀ بعد ضمن پذیرش تعالی و دور از دسترس بودن خدا، برای پر کردن فاصله بین خالق و مخلوق، آموزۀ انرژی در این کلیسا پدید آمده‌ است. انرژی، حالت محسوس و به تعبیری حالت منکشف‌شدۀ خدای متعال است. مؤمنان ارتدوکس می‌کوشند با اتحاد با انرژی الهی به مقام خداگونگی که هدف زندگی است برسند. شمایل‌ها و مناسک مهم‌ترین مجاری جریان انرژی الهی هستند. در مقالۀ حاضر تلاش شده است قرائت آیین ارتدوس از فهم‌ناپذیری خدا در سه محورِ ریشه، زبان و نتیجه بررسی و تبیین شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

33 - نقش ملائکه و شیاطین در شکل‌گیری مفهوم شهر خدا در اندیشه آگوستین
علی مرادی مریم سالم

طراحی شهر خدا نزد آگوستین کاملاً بر محور فرشتگان و اهریمنان صورت گرفته است. به زعم وی خدا به همة فرشتگان، طبیعتِ خیر عطا کرده است و آن‌چه که باعث لغزش برخی از آن‌ها می&lrm;شود عبارتست از روی گردانی از محبتخدا و روی آوردن به جایگاه شخصی خود فرشتگان. در واقع، تکبر اولین گ چکیده کامل

طراحی شهر خدا نزد آگوستین کاملاً بر محور فرشتگان و اهریمنان صورت گرفته است. به زعم وی خدا به همة فرشتگان، طبیعتِ خیر عطا کرده است و آن‌چه که باعث لغزش برخی از آن‌ها می&lrm;شود عبارتست از روی گردانی از محبتخدا و روی آوردن به جایگاه شخصی خود فرشتگان. در واقع، تکبر اولین گام در ایجاد شکاف بین فرشتگان است که آن‌ها را به دو دسته فرشتگان مقدس و فرشتگان شرور (اهریمنان) تقسیم می&lrm;کند و دو شهر را شکل می&lrm;دهد، شهر خدا در مقابل شهر زمینی. این دیدگاه آگوستین باعث طرح مسئله چگونگی انحراف اراده در فرشتگان و شکل&lrm;گیری مفهوم شهر خدا می‌شود. به نظر می&lrm;رسد که آگوستین برای حل این مسئله با تکیه بر آموزه&lrm;های کتاب مقدس به دو مفهوم تمسک به خدای متعالی و تکبردر ساحت فرشتگان متوسل می&lrm;شود و انحراف اراده را نیز در تقریر نهایی دیدگاه خویش محفوظ می&lrm;دارد. در این مقاله با بررسی آثار آگوستین و تحلیل نظرات او، جایگاه اهریمنان و فرشتگان را در شکل&lrm;گیری مفهوم شهر خدا و شهرزمینی بررسی می‌نماییم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

34 - بررسی تطبیقی گیاه تباری در اساطیر جهان
زهره سرمد

10.30495/clq.2021.683771

از اسطوره آفرینش تا مرگ، گیاهان همواره جایگاه ویژه ای در اندیشه های بشر نخستین داشته اند. اهمیت گیاهان در تغذیه انسان، جان بخشی به طبیعت، ارتباط با ماورا و میل به کشف رازهای دنیای مادی از دلایل ارتباط بشر با طبیعت است. گیاه‌تباری و خداگیاهی از نشانه‌های قبایل توتمیزم اس چکیده کامل

از اسطوره آفرینش تا مرگ، گیاهان همواره جایگاه ویژه ای در اندیشه های بشر نخستین داشته اند. اهمیت گیاهان در تغذیه انسان، جان بخشی به طبیعت، ارتباط با ماورا و میل به کشف رازهای دنیای مادی از دلایل ارتباط بشر با طبیعت است. گیاه‌تباری و خداگیاهی از نشانه‌های قبایل توتمیزم است که افراد به دنبال درگیری‌های ذهنی درباره پیدایش خلقت و جهان پس از مرگ، نسل خود را به حیوان و یا گیاهی نسبت می‌دادند. نگرش به چرخه طبیعت، مرگ و زایش دوباره گیاهان و رویش آنان در کنار جسدی که به خاک سپرده می‌شد، اساطیر خلقت از گیاه و خدا گیاهان را در ذهن بارورتر می‌نمود. هدف از این جستار بررسی خداگیاهی و گیاه تباری در اساطیر ملل و همچنین علت همسانی برخی از این اساطیر است زیرا پژوهش در اسطوره‌های بدوی به سبب ماهیت یکسان آن‌ها باعث کشف اشتراکات فرهنگی در میان جوامع می‌گردد. روش پژوهش در این تحقیق تحلیلی- توصیفی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

35 - بررسی تطبیقی اندیشه‌های هستی شناسانة دو شخصیت فلسفی در رمان‌های "سلوک" از محمود دولت آبادی و "مهمانی خداحافظی" از میلان کوندرا
احمد ابومحبوب شهرام پناهی

مقالة حاضر، پژوهشی است در گزاره&zwnj;های اندیشمندانة دو نویسندة مشهور از شرق و غرب است که در بسیاری جهات شبیه هم بوده و گاهی در نقطة مقابل هم ایستاده&zwnj;اند: یکی میلان کوندرا ـ نویسنده و متفکر مشهور اهل جمهوری چک ـ و دیگری، محمود دولت&zwnj;آبادی ـ از نویسندگان مطرح مع چکیده کامل

مقالة حاضر، پژوهشی است در گزاره&zwnj;های اندیشمندانة دو نویسندة مشهور از شرق و غرب است که در بسیاری جهات شبیه هم بوده و گاهی در نقطة مقابل هم ایستاده&zwnj;اند: یکی میلان کوندرا ـ نویسنده و متفکر مشهور اهل جمهوری چک ـ و دیگری، محمود دولت&zwnj;آبادی ـ از نویسندگان مطرح معاصر ایران ـ که با توجه به ترجمة اکثر کتاب&zwnj;هایش به زبان&zwnj;های دیگر، شهرت جهانی دارد. شباهت و همسانی افکار فلسفی شخصیت&zwnj;های اصلی دو کتاب با عناوین سلوک (از دولت آبادی) و مهمانی خداحافظی (از کوندرا) بحث اصلی این تحقیق است که با شاهد مثال&zwnj;هایی عینی تطبیق داده شده&zwnj;اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

36 - بررسى تحلیلى تطبیقى سیاوش، اوزیریس و آتیس
محمود رضایی دشت ارژنه

در داستان شفقت برانگیز و در عین حال نغز سیاوش در شاهنامه، فقط روساخت داستانارائه شده، اما بقایایى از اصل اسطورة بارورانة او همچنان در شاهنامه نمایان است. سیاوش درواقع خداى نباتى و بارورى ایران بوده که درپى جابه جایى و شکست اسطوره،در هیئت یک شاهزاده به حماسة ملى راه یافت چکیده کامل

در داستان شفقت برانگیز و در عین حال نغز سیاوش در شاهنامه، فقط روساخت داستانارائه شده، اما بقایایى از اصل اسطورة بارورانة او همچنان در شاهنامه نمایان است. سیاوش درواقع خداى نباتى و بارورى ایران بوده که درپى جابه جایى و شکست اسطوره،در هیئت یک شاهزاده به حماسة ملى راه یافته است. در این جستار، ضمن بررسى تحلیلى تطبیقى سیاوش، اوزیریس و آتیس این نتیجه حاصل شد که خدایان مذکورخویشکارى هاى مشترکى داشته و در بسیارى از جهات هم گونند؛ به این ترتیب که هرسه خدا با طبیعت و سرسبزى آن رابطه اى مستقیم دارند، هرسه خدا الهه اى را (سودابه،ایزیس، سیبل) در کنار خود دارند که زمینه ساز مرگ و رستاخیز آنها (زمستان و بهار)مى شود و هر سال براى بارورى و سرسبزى بیشتر طبیعت، آیین مرگ و رستاخیز هر سهخدا در موسم سال نو برگزار مى شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

37 - بررسی تطبیقی عرفان سنایی و جان دان
علی دهقان مریم امینی

سنایی شاعر دوران ساز تاریخ ادبیات فارسی، در نقطۀ عطف شعر عرفانی ایرانی قرار دارد.جان دان شاعر انگلیسی زبان آمریکایی قرن هفدهم از ویژگی های شخصیتی و فکریمشابه سنایی برخوردار است. احوال متغیّر و روح ناآرام، شخصیت دوگانه و تراژیک، نبوغتحول آفرین در عرصة اندیشة عرفانی، نوآو چکیده کامل

سنایی شاعر دوران ساز تاریخ ادبیات فارسی، در نقطۀ عطف شعر عرفانی ایرانی قرار دارد.جان دان شاعر انگلیسی زبان آمریکایی قرن هفدهم از ویژگی های شخصیتی و فکریمشابه سنایی برخوردار است. احوال متغیّر و روح ناآرام، شخصیت دوگانه و تراژیک، نبوغتحول آفرین در عرصة اندیشة عرفانی، نوآوری و برجستگی در غزلسرایی و شریعت مداریدر عرفان، از صفات بارز و همسان این دو گویندة بزرگ است. بر این اساس، موضوعاتمهم عرفانی مشترک مانند خداشناسی، عشق، کشف و شهود، توبه، فنا و مرگ از دیدگاهسنایی و دان در این مقاله مطالعه می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

38 - طنزپردازی مظفرالنواب و علی اکبر دهخدا
طاهره گودرزی

باتوجه به موقعیت سیاسی، جغرافیایی و دینی مشابه ایران و عراق، این دو کشور، طی قرن بیستم، سرنوشت مشترکی داشته اند و به عنوان کشورهای نفت خیز همیشه مورد طمع بیگانگان و کشورهای غربی بوده اند. در طول قرن گذشته، همزمان با وقوع تحولات بی سابقه در عرصة جهانی، به ویژه جنگ جهانی چکیده کامل

باتوجه به موقعیت سیاسی، جغرافیایی و دینی مشابه ایران و عراق، این دو کشور، طی قرن بیستم، سرنوشت مشترکی داشته اند و به عنوان کشورهای نفت خیز همیشه مورد طمع بیگانگان و کشورهای غربی بوده اند. در طول قرن گذشته، همزمان با وقوع تحولات بی سابقه در عرصة جهانی، به ویژه جنگ جهانی اول و دوم و تبعات آن برروی کشورهای خاورمیانه، رفته رفته، قشر روشنفکر این جوامع درصدد انتقاد از وضعیت سیاسی حاکم بر این کشورها و شرایط اجتماعی مردم برآمدند که باعث شد نقد اجتماعی با مسائل سیاسی درهم آمیخته شود. در این میان، شاعران و ادیبان برجست های ظهور کردند که با دستمای هقراردادن این موضوعات، پیام های اصلاحگرانة خود را در قال بهای جدیدیبه مخاطبان خود منتقل میک&zwnj;ردند. ازجملة این متفکران و ادیبان اصلا حطلب م یتوان از مظفرالنواب شاعر برجستة عراقی و علی اکبر دهخدا ادیب سرشناس ایرانی نام برد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

39 - تطبیق «اسکار و بانوی صورتی‌پوش» و «روی ماه خدا را ببوس»
محبوبه فهیم کلام

بررسی شباهت‌های مضمونی و ساختاری میان آثار ادبی برجسته جهان همواره مورد توجه پژوهشگران در حوزه ادبیات تطبیقی بوده است. مصطفی مستور نویسنده معاصر کشورمان به تقریب نزد محققان ایرانی شناخته شده است. نگرش وی به امور ماورایی، او را به خلق اثر برجسته‌اش روی ماه خدا را ببوس بر چکیده کامل

بررسی شباهت‌های مضمونی و ساختاری میان آثار ادبی برجسته جهان همواره مورد توجه پژوهشگران در حوزه ادبیات تطبیقی بوده است. مصطفی مستور نویسنده معاصر کشورمان به تقریب نزد محققان ایرانی شناخته شده است. نگرش وی به امور ماورایی، او را به خلق اثر برجسته‌اش روی ماه خدا را ببوس برانگیخت و وی را بر آن داشت تا مقوله‌ای برگزیند که برای انسان معاصر زمینه‌ساز تحولات روحی شگرف باشد. روی ماه خدا را ببوس اثر داستانی مستور و اسکار و بانوی صورتی‌پوش اثر اشمیت با وجود زبان و خاستگاه‌های متفاوت در طرح مضمون تأمل در رازهای جهان آفرینش و بازگشت به دنیای معنویات از نگرش و درونمایه‌ای هم‌سان برخوردارند. از این رو در مقاله حاضر در صددایم با تکیه بر ابزارهای تحلیلی نقد مضمونی در حوزه ادبیات تطبیقی به مطالعه همانندی‌ها در مضامین و درونمایه‌های دو اثر مذکور پرداخته و به موازات آن سایر اجزای این دو رمان فلسفی (مانند ساختار داستانی و پردازش شخصیت‌ها) را مورد مداقه قرار دهیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

40 - بررسی تطبیقی مؤلفه‌های هستی شناسی در شعر حلاج و عطار
مهرانگیس گشتاسبی لیلا جمشیدی

10.30495/clq.2021.681925

بحث اصلی عرفان اسلامی، بحث درباره هستی و هستی‌شناسی است که در طول قرن‌ها نسل به نسل ادامه یافته است، هستی شناسی یک اصطلاح امروزی است و با این عنوان در ادب عرفانی مطرح نبوده و اغلب با عنوان معرفت شناسی، انسان شناسی و شناخت جهان توأمان شده است، عرفا با نگاهی متفاوت از فلا چکیده کامل

بحث اصلی عرفان اسلامی، بحث درباره هستی و هستی‌شناسی است که در طول قرن‌ها نسل به نسل ادامه یافته است، هستی شناسی یک اصطلاح امروزی است و با این عنوان در ادب عرفانی مطرح نبوده و اغلب با عنوان معرفت شناسی، انسان شناسی و شناخت جهان توأمان شده است، عرفا با نگاهی متفاوت از فلاسفه به هستی شناسی نگریسته‌اند و در تبیین مباحث آن طبق طریقت عرفانی سخن گفته اند و آفرینش جهان را با نظریه تجلی و وحدت وجود حل کرده و به انسان نگاهی فراتر از جسمیت مادی داشته و معتقدند، انسان با فنا در همین دنیا می تواند به بقای معبود برسد. در این پژوهش اشعار حسین بن منصور حلاج و عطار نیشابوری دو تن از سرآمدان شعر عرفانی در ادب عربی و فارسی، به لحاظ نمودهای هستی شناسانه دو شاعر، با رویکرد تحلیلی- تطبیقی بررسی شده است، هستی شناسی موضوع اصلی عرفان دو شاعر است که در محورهای، خدا، جهان و انسان قابل تقسیم است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

41 - مثبت اندیشی و کارکردهای آن از دیدگاه قرآن کریم
علیرضا ذوالفقاری

10.30495/qsf.2021.687506

چگونگی اندیشیدن نقش مهمی در زندگی و کارکرد انسان‌ها دارد. انسان‌ها با توجه به نوع نگرشی که نسبت به خداوند، جهان و خود دارند از یکدیگر متمایز و به دو گروه خوش بین و بدبین دسته بندی می‌شوند. افراد خوش بین رویدادهای عالم هستی را بد در نظر نمی‌گیرند. زیرا که می‌دانند هر لحظ چکیده کامل

چگونگی اندیشیدن نقش مهمی در زندگی و کارکرد انسان‌ها دارد. انسان‌ها با توجه به نوع نگرشی که نسبت به خداوند، جهان و خود دارند از یکدیگر متمایز و به دو گروه خوش بین و بدبین دسته بندی می‌شوند. افراد خوش بین رویدادهای عالم هستی را بد در نظر نمی‌گیرند. زیرا که می‌دانند هر لحظه عالم دارای حساب و کتاب بوده و بدون اراده خداوند سبحان برگی از درخت نمی‌افتد و انسان‌ها باید به رحمت و بخشش خداوند امید داشته و شادمانه به برنامه ریزی و عمل بپردازند. در پژوهش حاضر سؤال مطرح شده این است که مثبت اندیشی از دیدگاه قرآن کریم دارای چه کارکردهای روان‌شناختی است؟ با بررسی و توجه به معانی آیات یازده کارکرد روان‌شناختی برای مثبت اندیشی یافت شد که عبارت‌اند از تقویت خداباوری، افزایش سلامت جسمانی و روانی، آینده نگری و امیدواری، مدیریت هیجانات، برقراری ارتباطات اثربخش، افزایش تاب آوری، افزایش گذشت، موفقیت بیش‌تر، شاد زیستن، ارزشمندی و معناداری زندگی و استحکام خانواده. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

42 - ولایت‌پذیری رسول خدا(ص) از منظر قرآن و روایات
هدی سلیمی

این پژوهش با روشی توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر منابع اهل سنت به بررسی چگونگی نقش ولایت‌پذیری رسول خدا(ص) در تأمین سعادت فردی و اجتماعی انسان‌ها پرداخته است، و تلاش شده ضمن بررسی برخی از وقایع تاریخ صدر اسلام، اولاً به آن دسته از مدافعان حقیقی ولایت پرداخته شود که می‌توان چکیده کامل

این پژوهش با روشی توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر منابع اهل سنت به بررسی چگونگی نقش ولایت‌پذیری رسول خدا(ص) در تأمین سعادت فردی و اجتماعی انسان‌ها پرداخته است، و تلاش شده ضمن بررسی برخی از وقایع تاریخ صدر اسلام، اولاً به آن دسته از مدافعان حقیقی ولایت پرداخته شود که می‌توانند به عنوان الگو و مقتدا برای اطاعت و دفاع از حریم ولایت به مسلمانان معرفی شوند، و از طرف دیگر آن دسته از کسانی نیز که کوردلانه از این مهم سرباز زدند ، از آنان بازشناخته شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

43 - اطاعت از خاتم پیامبران در قرآن کریم
نادره حیدری اصفهانی

رسول و امت هر یک مسئولیتی دارند؛ رسول مسئول تبلیغ آیات و احکام الهی است و امت اسلامی مسئول فهم و پذیرش دعوت الهی&zwnj;اند، درواقع حقیقت اطاعت، کوشش برای رسیدن به هدف والای رسول است. مسئولیت خاتم پیامبران بلاغ آشکار است و در مقابل، وظیفۀ مؤمنان قراردارد که اطاعت است. ا چکیده کامل

رسول و امت هر یک مسئولیتی دارند؛ رسول مسئول تبلیغ آیات و احکام الهی است و امت اسلامی مسئول فهم و پذیرش دعوت الهی&zwnj;اند، درواقع حقیقت اطاعت، کوشش برای رسیدن به هدف والای رسول است. مسئولیت خاتم پیامبران بلاغ آشکار است و در مقابل، وظیفۀ مؤمنان قراردارد که اطاعت است. اطاعت مؤمنان از رسول اکرم &zwnj;موجب هدایت، قبولی اعمال، وحدت و دوری از گناه می&zwnj;شود و اطاعت نکردن باعث عذاب دنیوی و اخروی است. بنابراین اطاعت از رسول یکی از موارد امتحانات الهی برای مؤمنان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

44 - مدیریت اضطراب در روان شناسی و آموزه‌های
محمد حسین توانایی فرحناز اسحق تیموری

چکیده به تحریک هیجانی فرد همراه با نگرانی و ترس، اضطراب و استرس گفته می&zwnj;شود و از دغدغه&zwnj;های اساسی جوامع امروزی است. در این نوشتار سعی شده است با بهره&zwnj;گیری از آیات قرآن کریم و نظرات مفسران و دیدگاه&zwnj;های مکاتب مختلف روان&zwnj;شناسی، ماهیت و نشانه&zwnj;ه چکیده کامل

چکیده به تحریک هیجانی فرد همراه با نگرانی و ترس، اضطراب و استرس گفته می&zwnj;شود و از دغدغه&zwnj;های اساسی جوامع امروزی است. در این نوشتار سعی شده است با بهره&zwnj;گیری از آیات قرآن کریم و نظرات مفسران و دیدگاه&zwnj;های مکاتب مختلف روان&zwnj;شناسی، ماهیت و نشانه&zwnj;های اضطراب شناسایی و روش&zwnj;های مدیریت آن بررسی شود. روان&zwnj;شناسان با توجه به مکاتب مختلف روان&zwnj;شناسی مانند: روان&zwnj;کاوی، رفتارگرایی، و دیدگاه شناختی و با ارائه راهکارهای عملی مانند: تداعی آزاد، تفسیر، انتقال، مقاومت، همچنین رفع حساسیت منظم و درمان نقش ثابت به مدیریت اضطراب پرداخته&zwnj;اند. قرآن&zwnj;کریم این موضوع را در ضمن متناظرهایی مانند: زلزال، رجفه، رهبه، وجل، خوف، خشیه و... بیان کرده و برای ایجاد آرامش و مدیریت اضطراب به راهکارهای اعتقادی و رفتاری همچون: ایمان، یاد خدا و انس با محبوب، استمداد از نیروی بیکران غیب، توکل، عدم دلبستگی به دنیا و... اشاره داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

45 - رحمت الهی و رزق بندگان در هستی شناسی قرآ ن
منیر اسادات پور طولمی

سعه رحمت و افاضه نعمت از مقتضیات مقام الوهیت و ار لوارم صفت ربوبیت است. آموزه های مسلم قرآن کریم دو قسم رحمت عام و خاص را برای خداوند بیان می کند. . رحمت خاص یا رحمت رحیمیه به مومنینی اختصاص دارئ که قابلیت های خاص را از خود نشان داده اند و خداوند آن را بر خویش واجب کرده چکیده کامل

سعه رحمت و افاضه نعمت از مقتضیات مقام الوهیت و ار لوارم صفت ربوبیت است. آموزه های مسلم قرآن کریم دو قسم رحمت عام و خاص را برای خداوند بیان می کند. . رحمت خاص یا رحمت رحیمیه به مومنینی اختصاص دارئ که قابلیت های خاص را از خود نشان داده اند و خداوند آن را بر خویش واجب کرده است. اما رحمت عام یا رحمت رحمانیه خداوند بدون انقطاع ،استثنا و بدون لحاظ هر گونه قابلیت، بلکه با عنایت و امتنان ، تمام مخلوفات را شامل می شود . اما بهره مخلوقات از آن یکسان نیست. قرآن به موجب وجوب رحمت خاص خداوند و شمول رحمت عام او ، رزق مخلوقات و نیز قبض و بسط آن را نیز بر عهده خدواند می داند و در عین حال نقش تلاش و تدبیر انسان ها در ضمن قانون عمومی ابتلا و امتحان در مسیر کمالشان تاکید دارد . اما در نهایت، بهره مندی هر کسی طبق طرحی است که خداوند به اقتضای حکمت بالغه اش و برای او در سرای امتحان مناسب دیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

46 - بررسی عرفانی آخرین سخن خدا با آخرین پیامبر
مهدی ممتحن بدیع الله صدری

قرآن کتابی است سراپا بشارت و انذار که حاوی خطابات و اشارات عالی قدر عرفانی است . از جمله آیه 281 سوره بقره: و اتقّو یوماً ترجعون فیه الی الله ثمّ توفی کل نفس ما کسبت وهم لا یظلمون که طبق اقوال و استناد مفسران بسیاری، آخرین آی های است که بر پیامبر نازل گشتهاست. این نوشت چکیده کامل

قرآن کتابی است سراپا بشارت و انذار که حاوی خطابات و اشارات عالی قدر عرفانی است . از جمله آیه 281 سوره بقره: و اتقّو یوماً ترجعون فیه الی الله ثمّ توفی کل نفس ما کسبت وهم لا یظلمون که طبق اقوال و استناد مفسران بسیاری، آخرین آی های است که بر پیامبر نازل گشتهاست. این نوشتار با روشی اسنادی- توصیفی به بررسی چند واژ ه کلیدی این آیه پرداخته وارتباط تقوا با مقامات، احوال و معانی عرفانی را بیان می کند. هدف اصلی این نوشتار تبیین ابعادآخرین سخن خدا، تقوا، یوم، موت، ظلم، مراقبه، محاسبه.و زوایای واژه های این آیه، با تکیه بر اقوال تفاسیر و متون عرفانی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

47 - سلامت روان از دیدگاه قرآن
فرشته روشن مجید خزاعی

بسیاری از اندیشمندان معاصر تأکید دارند که مشکل انسان معاصر اساساً به نیازوی به دین و ارزشهای معنوی برمیگردد. ایمان به خدا نوعی قدرت معنوی بهانسان میبخشد که او را در تحمل سختیها یاری، و نگرانی و مشکلات روانی رااز او دور میکند. یکی از مسایل مهم در زندگی بشر، سلامت روان و چکیده کامل

بسیاری از اندیشمندان معاصر تأکید دارند که مشکل انسان معاصر اساساً به نیازوی به دین و ارزشهای معنوی برمیگردد. ایمان به خدا نوعی قدرت معنوی بهانسان میبخشد که او را در تحمل سختیها یاری، و نگرانی و مشکلات روانی رااز او دور میکند. یکی از مسایل مهم در زندگی بشر، سلامت روان و شناخت شیوهدستیابی به آن است؛ جوامع بشری با پیشرفت در تکنولوژی مادی و جداشدن ازاندیشههای عمیق دینی در زمینه مسایل روانی مشکلات فراوانی را تجربه کردند .گرچه دیدگاههای روانشناسی عموماً انسان محور بوده و از سلامت روان درمحدوده زندگی دنیا سخن گفتهاند اما در قرآن اساس سلامت روان بر مبنایخدامحوری است و زندگی دنیا و آخرت انسان را پوشش می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

48 - جستاری در شناخت انسان از منظر قرآن
مستانه ابوترابیان اعظم پرچم

خداوند در قرآن انسان را خلیفه خود خوانده است. در حقیقت می‌توان گفت که این اصطلاح بر گروهی از انسان‌ها به صورت تشکیکی اطلاق می‌شود، این است که شامل پیامبر اکرم (ص)، سایر انبیاء، ائمه معصومین(ع) و اولیای دیگر می‌شود. در حقیقت هر انسانی بالقوه خلیفه خداست، ولی به فعلیت رسی چکیده کامل

خداوند در قرآن انسان را خلیفه خود خوانده است. در حقیقت می‌توان گفت که این اصطلاح بر گروهی از انسان‌ها به صورت تشکیکی اطلاق می‌شود، این است که شامل پیامبر اکرم (ص)، سایر انبیاء، ائمه معصومین(ع) و اولیای دیگر می‌شود. در حقیقت هر انسانی بالقوه خلیفه خداست، ولی به فعلیت رسیدن این قوه، بستگی به تلاش فرد و توفیق حق دارد. پژوهش حاضر در صدد است به روش توصیفی-تحلیلی با بهره‌گیری از آیات قرآن و با رجوع به تفاسیر معتبر، ضمن تبیین جایگاه انسان، دیدگاه قرآن را در مورد انسان کامل و برخی از مصادیق آن بررسی کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

49 - حوزه مفهومی رؤیت در قرآن کریم
نسیبه علمایی مهدی لطفی

نگاه خداوند نسبت به مخلوقات خود خصوصاً انسان و نگاه انسان به جنبه‌های مختلف و پیرامون خود، مفاهیم و تفاصیل گوناگونی دارد و علاوه بر آن نگاه بر کیفیت شناخت و احساسات تأثیر دوطرفه دارد. به عبارت دیگر نگاه هر شخصی بر نوع شکل‌گیری احساسات، عواطف و شناخت بشری نسبت به خود و م چکیده کامل

نگاه خداوند نسبت به مخلوقات خود خصوصاً انسان و نگاه انسان به جنبه‌های مختلف و پیرامون خود، مفاهیم و تفاصیل گوناگونی دارد و علاوه بر آن نگاه بر کیفیت شناخت و احساسات تأثیر دوطرفه دارد. به عبارت دیگر نگاه هر شخصی بر نوع شکل‌گیری احساسات، عواطف و شناخت بشری نسبت به خود و محیط پیرامون‌اش اثر می‌گذارد و بر عکس این تأثیر دوسویه و دوطرفه است. مقاله حاضر ضمن بررسی واژه‌شناختی رؤیت در قرآن به تقسیم‌بندی‌های مختلف آن می‌پردازد و زوایای مختلف این مفهوم را در قرآن مورد تحقیق قرار می‌دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

50 - کشف تناسب اسماء الحسنی در غرض سور مفتوحه با واو سوگند در جزء سی‌ام قرآن کریم
فرزانه میرزارسولی شهین ایزدی قهرمانی فاطمه علایی رحمانی

کشف تناسب میان آیات از موضوعات مهم در عرصه مطالعات علوم قرآنی است که در فهم مراد خداوند از نزول آیات و سور مؤثر است، به همین دلیل مفسران و دانشمندان علوم قرآنی از دیرباز به کشف این ارتباط اهتمام ورزیده اند. با این وجود ویژگی های خاص این موضوع و گستردگی دامنه این مبحث سب چکیده کامل

کشف تناسب میان آیات از موضوعات مهم در عرصه مطالعات علوم قرآنی است که در فهم مراد خداوند از نزول آیات و سور مؤثر است، به همین دلیل مفسران و دانشمندان علوم قرآنی از دیرباز به کشف این ارتباط اهتمام ورزیده اند. با این وجود ویژگی های خاص این موضوع و گستردگی دامنه این مبحث سبب شده، تبیین موضوع تناسب اسماء الحسنی هر سوره با محوریت غرض آن سوره با ابهاماتی مواجه شود. نوشتار حاضر این نوع از تناسب را در سور مفتوحه با واو سوگند در جزء سی ام قرآن کریم (النازعات، البروج، الطارق، الفجر، الشمس، اللیل، الضحی، التین، العادیات) مورد بررسی قرار داده است، ابتدا معنای لغوی اسماء ذکرشده در هر سوره بیان گردیده، سپس رابطه میان این اسماء با غرض اصلی آن سوره تبیین شده در نتیجه اسماء مذکور در هر سوره از سور مورد نظر و غرض آن هم‌راستا و متناسب هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

51 - نقد آراء مستشرقان در تحریف زیادت بر قرآن
ابراهیم اقبال فرزاد دهقانی

"تحریف" عاملی است که اصالت و اعتبار هر کتاب و هر کلامی را با آسیب همراه می‌کند. نسبت تحریف به قرآن مجید، خواسته یا ناخواسته در همین راستاست. نوعی از آن، تحریف به زیادت است که از سابقه چندانی برخوردار نیست و دانشمندان پیشین به سان دیگر انواع(نقصان و تغییر) به آن نپرداخته چکیده کامل

"تحریف" عاملی است که اصالت و اعتبار هر کتاب و هر کلامی را با آسیب همراه می‌کند. نسبت تحریف به قرآن مجید، خواسته یا ناخواسته در همین راستاست. نوعی از آن، تحریف به زیادت است که از سابقه چندانی برخوردار نیست و دانشمندان پیشین به سان دیگر انواع(نقصان و تغییر) به آن نپرداخته‌اند، اما در یکی دو سده کنونی، مستشرقان به این نوع تحریف دامن زده‌اند. موارد ادعائی حدود ده آیه است. آن‌ها با استناد به قرآن کریم و اسلوب و محتوای آن و مطالب برخی منابع روایی، تفسیری و تاریخی به طرح آراء خود مبادرت ورزیده‌اند. آراء آن‌ها با استفاده از همان منابع و روش خودشان، قابل بررسی و نقد جدی است. این مقاله در صدد طرح و نقد نیمی از نظریات در این راستا است(آیه 144 آل عمران و آیات مشابه؛ 1/اسراء؛ 38/شوری و 4/معارج) تا بدین وسیله مصون بودن قرآن کریم از این نوع تحریف نیز ثابت شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

52 - اشارات قرآنی(تضمین و تلمیح) در صحیفه سجادیه
فاطمه شریف زاده یزدی محمد جنتی فر

یکی از قرینه‌ها، عرضه ادعیه صحیفه سجادیه به قرآن است. بر این اساس این پژوهش در صدد بررسی درونمایه‌‌های مشترک قرآن و صحیفه بوده تا به درستی متن کتاب دست یابد. رابطه قرآن و صحیفه، رابطه محتوایی است. با عرضه صحیفه سجادیه به قرآن کریم، اشارات، تلمیح‌ها، تضمین‌های قرآنی آن ح چکیده کامل

یکی از قرینه‌ها، عرضه ادعیه صحیفه سجادیه به قرآن است. بر این اساس این پژوهش در صدد بررسی درونمایه‌‌های مشترک قرآن و صحیفه بوده تا به درستی متن کتاب دست یابد. رابطه قرآن و صحیفه، رابطه محتوایی است. با عرضه صحیفه سجادیه به قرآن کریم، اشارات، تلمیح‌ها، تضمین‌های قرآنی آن حضرت فراوان به چشم می‌خورد و اشتراکات بین آن دو کتاب اعتبار صحیفه را می‌افزاید. به هم تنیدگی قرآن و صحیفه در حد گسترده است که در این پژوهش به موارد اندکی از آن اشاره می‌شود. در این نوشتار، گزارشی از تضمین‌ها، تلمیح‌ها و رابطه محتوایی صحیفه با قرآن ارائه می‌شود تا پژوهشگران بر پایه آن بتوانند به موضوعات دیگری مانند تفسیر قرآن و استنادات قرآنی هم بپردازند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

53 - جهاد علمی در دانشگاه تراز انقلاب اسلامی از دیدگاه قرآن کریم با تأکید بر تفسیر المیزان
سید علی هاشمی خانعباسی رضا نوروز ولاشدی

جهاد یکی از الطاف و نعمت‌های بزرگ الهی است که از جانب پیامبر و اهل بیت(ع) بسیار سفارش شده و در قرآن بارها به آن تأکید شده است. جهاد نکردن منشأ بسیاری از انحرافات و یأس‌ها و گمراهی در زندگی می‌شود. یکی از راه‌های آرامش و پیشرفت در زندگی تقویت جهاد و تلاش در راه خداوند اس چکیده کامل

جهاد یکی از الطاف و نعمت‌های بزرگ الهی است که از جانب پیامبر و اهل بیت(ع) بسیار سفارش شده و در قرآن بارها به آن تأکید شده است. جهاد نکردن منشأ بسیاری از انحرافات و یأس‌ها و گمراهی در زندگی می‌شود. یکی از راه‌های آرامش و پیشرفت در زندگی تقویت جهاد و تلاش در راه خداوند است. در این مقاله سعی شده است با توجه به تفسیر المیزان به چگونگی تأثیرات فردی و اجتماعی جهاد علمی در دانشگاه تراز انقلاب اسلامی پرداخته شود. گرچه جهاد و مبارزه چند قسم دارد، جهاد علمی با منطق قرآن سازگار و از آن به‌عنوان جهاد کبیر یاد شده است. نتیجه این پژوهش حاکی از آن است، عمل کردن یا نکردن به این فریضه الهی در محیط علمی دانشگاه در مقیاس فردی و اجتماعی بسیار تأثیرگذار بوده و در سعادت و هلاکت دنیایی و اخروی فرد نیز نقش تعیین کننده‌ای دارد. امید است با تبیین اهمیت موضوع و تلاش خالصانه در جهت رفع نیازهای جامعه نقش دانشگاه تراز انقلاب اسلامی با سه وجه اساسی آن (نشاط علمی، معنوی و سیاسی) مورد توجه همگان قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

54 - قرآن و ائمه اطهار در اشعار مرحوم دکتر سید امیر محمود انوار
نظام الدین نوری

آب دریا اگر نتوان کشید هم به قدر تشنگی بتوان چشید مرحوم دکتر امیر محمود انوار سترگ‌مرد ادبیات هم در تاریخ ادب فارسی و هم درتاریخ ادب عرب به مثابه دریایی بود که هر کس به قدر درک و خواسته‌اش می‌تواند از آب زلال دریای علم‌اش سیراب شود. وی هم در شعر فارسی و هم در شعر عر چکیده کامل

آب دریا اگر نتوان کشید هم به قدر تشنگی بتوان چشید مرحوم دکتر امیر محمود انوار سترگ‌مرد ادبیات هم در تاریخ ادب فارسی و هم درتاریخ ادب عرب به مثابه دریایی بود که هر کس به قدر درک و خواسته‌اش می‌تواند از آب زلال دریای علم‌اش سیراب شود. وی هم در شعر فارسی و هم در شعر عرب تبحری کامل داشته و در همه حال نسبت به پیامبر(ص) و ائمه اطهار ارادت ویژه‌ای را ابراز می‌کرده است. وی خدا را از راه محبت پرستش می‌کرد نه به امید ثواب و نه از ترس عِقاب، بلکه عارفی بود که محبت خدا را در دلش جایگزین کرده بود. مرحوم تقریباً تمام ائمه و به علاوه چند تن دیگر که از این طایفه را یا به صورت قصیده یا غزل سروده و یا به صورت تک بیتی در خلال دیگر سروده‌هایش آورده است. بهترین نمونه آن را می‌توان در قصیده‌ای طولانی به نام سلطان عشق که در توصیف امام حسین سروده است مشاهده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

55 - التزام به آموزه‌های قرآن از دیدگاه علامه طباطبایی
محمد مهدی مشکاتی

چکیده صلح و همزیستی در پناه امنیت، از بنیان های اصلی هر تمدن و ملّتی است و از دیرباز تئوری&zwnj;پردازان به عنوان یکی از آرمانی&zwnj;ترین شاخصه ها&zwnj;ی مدینه فاضله به آن پرداخته&zwnj;اند. امروز نیز آنچنان مورد توجه است که حقوق&zwnj;دانان و سیاستمداران را، در حیطة بین چکیده کامل

چکیده صلح و همزیستی در پناه امنیت، از بنیان های اصلی هر تمدن و ملّتی است و از دیرباز تئوری&zwnj;پردازان به عنوان یکی از آرمانی&zwnj;ترین شاخصه ها&zwnj;ی مدینه فاضله به آن پرداخته&zwnj;اند. امروز نیز آنچنان مورد توجه است که حقوق&zwnj;دانان و سیاستمداران را، در حیطة بین المللی یا منطقه&zwnj;ای، برانگیخته تا به لوازم قانونی و اجرایی آن بیاندیشند و راه&zwnj;کارهایی را جهت تحقق آن ارایه کنند. اما باید دانست که آنچه در این تلاش&zwnj;ها مغفول مانده، توجه به تعالیم وحیانی است. در وضع موجود جهانی، رویکرد منفی به اندیشة دینی، در هر دو گسترة روابط فردی و تعاملاتِ اجتماعی، حسّ&zwnj;هایِ نازل بشری را بر حسّ&zwnj;هایِ متعال او چیره کرده و اِعمال انگیزه&zwnj;های طبیعی نظیر: حبّ ذات، استخدام منافع دیگران در خدمت نفعِ خود و میل عبور از محدودیت&zwnj;ها را لجام گسیخته کرده است؛ در صورتی که اگر باور دینی در نخبگان حقوقی و سیاسی نهادینه بود، آثار فراوانی در تمام زمینه&zwnj;ها را به مثابه یک پیکر واحد به همراه داشت،&zwnj; چیزی که اکنون چون حلقة مفقوده&zwnj;ای است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

56 - سوگندهای خداوند به زمان در قرآن کریم
زینب ترابی علی فلاح محمد لبافچی

نگاه علمی و فرهنگی به قرآن کریم به عنوان دیدگاهی والا و متأثر از فرهنگ ناب اسلامی،راهکار ارزنده ای است که با اعطای بینش و نگرشی دینی به مفسران و قرآن پژوهان، برآن استتا زوایای گوناگون کتاب وحی الهی را بر تمامی ره پویان فرهنگ و معارف اسلامی آشکار نماید .آنچه در این جستار چکیده کامل

نگاه علمی و فرهنگی به قرآن کریم به عنوان دیدگاهی والا و متأثر از فرهنگ ناب اسلامی،راهکار ارزنده ای است که با اعطای بینش و نگرشی دینی به مفسران و قرآن پژوهان، برآن استتا زوایای گوناگون کتاب وحی الهی را بر تمامی ره پویان فرهنگ و معارف اسلامی آشکار نماید .آنچه در این جستار بدان پرداخته خواهد شد، بررسی آیات شریفه ای از قرآن کریم است کهسوگندهای خداوند به بخش های مختلف زمان را در بر می گیرد. هدف مقاله حاضر بررسی وتبیین یکی از عرصه های آموزنده قرآن کریم است که متضمن سوگندهای عبرت آموز خداوند بهمصادیق مختلف زمان می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

57 - بررسی خواص آنتی اکسیدانی و فیتوشیمیایی میوه‌های قرآنی
خاطره خندان بارانی زهرا حکمت پور

ذکر برخی میوه‌ها و خوراکی‌ها در قرآن کریم با هدفی حکیمانه و دقیق صورت گرفته و امروزه خاصیت آنتی اکسیدانی بسیاری از خوراکی‌های نام برده شده در قرآن، مورد تأکید دانشمندان قرار گرفته است. از جمله این میوه‌ها می‌توان انگور، انار، خرما، زیتون و انجیر نام برد. میوه‌ها و سبزیج چکیده کامل

ذکر برخی میوه‌ها و خوراکی‌ها در قرآن کریم با هدفی حکیمانه و دقیق صورت گرفته و امروزه خاصیت آنتی اکسیدانی بسیاری از خوراکی‌های نام برده شده در قرآن، مورد تأکید دانشمندان قرار گرفته است. از جمله این میوه‌ها می‌توان انگور، انار، خرما، زیتون و انجیر نام برد. میوه‌ها و سبزیجات منبع مهم ویتامین‌ها، مواد معدنی و فیبر برای انسان می‌باشند. با این حال از جنبه‌های زیادی مثل محتوای ویتامین‌ها، مواد معدنی، فیبر و همچنین توانایی آنتی اکسیدانی آن‌ها متفاوت هستند. آنتی اکسیدان‌ها موادی هستند که سلول‌ها را از آسیب‌های ناشی از مولکول‌های ناپایدار موسوم به رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کند. رادیکال‌های آزاد مولکول‌هایی هستند که به وسیله آلودگی محیط، فرآیند محیطی افزایش سن، مصرف مواد غذایی ناسالم و اغلب طی فرایند متابولیسم(مصرف اکسیژن برای تولید انرژی) به وجود می‌آیند. ترکیبات فیتوشیمیایی یا مواد شیمیایی گیاهی، از نظر زیستی ترکیباتی فعال‌اند که توسط گیاهان تولید می‌شوند. واژه فیتوشیمیایی، به مواد شیمیایی گیاهی اطلاق می‌شود که بر سلامتی تأثیر فراوانی دارند، این ترکیبات زیستی فعال، تنوع ساختاری زیادی، از مولکول‌های ساده تا پلیمرها نشان می‌دهند. بنابراین در این مقاله خواص فیتوشیمیایی و آنتی اکسیدانی میوه‌های قرآنی را مورد مطالعه قرار داده‌ایم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

58 - مفهوم و مراتب ولایت در قرآن کریم
شمسی واقف زاده

ولایت، یکی از محورهای مهم بحث های قرآن است که به تمامی مراتب، مفاهیم و اقسام آن پرداخته شده است. گاهی ولایت، تصدی و سرپرستی را در شعاع محدود مطرح می کند و گاهی دایره ای وسیع و گسترده را شامل می شود مانند ولایت تکوینی خداوند بر هستی و یا ولایت تشریعی خداوند و پیامبر و ام چکیده کامل

ولایت، یکی از محورهای مهم بحث های قرآن است که به تمامی مراتب، مفاهیم و اقسام آن پرداخته شده است. گاهی ولایت، تصدی و سرپرستی را در شعاع محدود مطرح می کند و گاهی دایره ای وسیع و گسترده را شامل می شود مانند ولایت تکوینی خداوند بر هستی و یا ولایت تشریعی خداوند و پیامبر و امامان معصوم در قانون گذاری و فرمان روایی بر جامعه، در جایی مسلمانان را از پذیرفتن ولایت و سرپرستی غیر مسلمانان بر حذر می دارد و در جای دیگر از جدال و اختلاف منع می کند و ایمان را اساس دوستی و ولاء مؤمنان می داند. از یک سو ولاء زعامت و حق رهبری اجتماعی و سیاسی را حق ولی امر مسلمین می داند و از سوی دیگر ولایت پیامبر را اولب بر مؤمنین از خودشان می داند. در برخی از آیان سخن از ولایت جزیی و خاص است مانند ولایت بر میّت و یا ولایت بر قصاص که اختصاص به بستگان نزدیک دارد و در برخی دیگر به ولایت کلی و گسترده که همان تدبیر سیاسی جامعه است می پردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

59 - رابطه تکبر و ذلت: تعریف، اقسام، پیامدها، و علاج از منظر آیات قرآنی
مهدیه نوری محبوبه نوری سمانه السادات حسینی زاده صدیقه السادات حسینی زاده

هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه تکبر و ذلت از منظر آیات قرآنی می‌باشد. کبر که به عنوان خودبزرگ‌بینی تعریف شده است، به صورت خصلت تکبر در رفتار آدمی بروز و ظهور می‌یابد. در این پژوهش که از نوع کتابخانه‌ای می‌باشد، به اقسام تکبر که شامل تکبر در برابر خداوند، تکبر در برابر پ چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه تکبر و ذلت از منظر آیات قرآنی می‌باشد. کبر که به عنوان خودبزرگ‌بینی تعریف شده است، به صورت خصلت تکبر در رفتار آدمی بروز و ظهور می‌یابد. در این پژوهش که از نوع کتابخانه‌ای می‌باشد، به اقسام تکبر که شامل تکبر در برابر خداوند، تکبر در برابر پیامبر و امام، و تکبر در برابر مردم است، اشاره شده است و به ریشه‌شناسی خصلت تکبر که احساس حقارت و عقده درونی است، پرداخته شده است. در ادامه، پیامدهای تکبر که ذلت دنیا و آخرت، بی‌عقلی متکبر، خشم و غضب وی، کفر و ذلت متکبر، عدم استفاده وی از تجارب دیگران، خشم و غضب مردم از شخص متکبر، دوری وی از علم آموزی و حکمت، خلود در آتش جهنم و رابطه تمامی موارد ذکرشده با ذلت و دونی متکبر است، به صورت تفصیلی از منظر آیات قرآنی مورد بررسی قرار گرفته‌اند. در انتها با بهره گیری از منظر متون دینی به توصیه‌هایی برای علاج تکبر پرداخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

60 - وصف طبیعت در قرآن و اشعار منوچهری دامغانی
غلام ابراهیم زاده احمد میرگل

هدف کلی از پژوهش حاضر، بیان اهمیت طبیعت و تأثیر مثبت آن بر زندگی موجودات زنده در قرآن و اشعار شاعر طبیعت منوچهری دامغانی می‌باشد. نشانه‌های موجود در طبیعت ما را به سوی معمار هستی راهنمایی می‌کند و قرآن از آن به توحیدشناسی یاد می‌کند. از طرفی عمر شعر در خصوص طبیعت به درا چکیده کامل

هدف کلی از پژوهش حاضر، بیان اهمیت طبیعت و تأثیر مثبت آن بر زندگی موجودات زنده در قرآن و اشعار شاعر طبیعت منوچهری دامغانی می‌باشد. نشانه‌های موجود در طبیعت ما را به سوی معمار هستی راهنمایی می‌کند و قرآن از آن به توحیدشناسی یاد می‌کند. از طرفی عمر شعر در خصوص طبیعت به درازای عمر خلقت جهان است. بارها و بارها پیش آمده که ما از کنار مظاهر هستی و طبیعی می‌گذریم و هیچ احساسی نسبت به آن نداریم ولی شاعر، نقاش و یا نویسنده وقتی چنین منظره‌ای را می‌بیند تصویری متفاوت از برداشت ما در ذهن او حک می‌شود. منوچهری یکی از بزرگ‌ترین و نام‌آورترین شاعران طبیعت‌گرا در ادبیات فارسی هست. طیبعت از زمان‌های دور سرلوحه کار شاعران با هر زبان و گویشی بوده و دارای جایگاهی رفیع در سروده‌ها داشته، به نحوی که کم‌تر شاعر و دیوانی را می‌توان یافت که بخشی از اشعار آن درباره طبیعت نباشد. آدمی‌زاده در طول عمر خود با نگاهی متفاوت به طبیعت می‌نگرد و تصویری از آن را در تابلوی ذهن نقّاشی می‌کند. از نکات مشترک تمام ادیان الهی، بهادادن به طبیعت بوده و ادیان توحیدی نیز با استفاده از ارکان طبیعت آموزه‌های خود را منتقل نموده‌اند. پژوهش از نوع نظری و روش آن توصیفی مقایسه‌ای است که برای جمع آوری اطلاعات لازم از روش کتابخانه‌ای استفاده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

61 - حرمت حرم الهی در آیینه اخلاق جهادی از منظر قرآن
محمد امین مؤیدی بنان یداله ملکی سید کریم خوب بین خوش نظر

غایت نهایی در مقاله حاضر تشریح و آشکار ساختن اخلاق جهاد و کارزار راه خدا، در نگاه قرآن کریم است. بنابراین همه آنچه در طی تحقیق بر آن ادعا شده، در پرتو کلام الهی و با بهره مندی از روایات مربوطه با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و فن کتابخانه‌ای مورد تحلیل قرار گرفته است. چکیده کامل

غایت نهایی در مقاله حاضر تشریح و آشکار ساختن اخلاق جهاد و کارزار راه خدا، در نگاه قرآن کریم است. بنابراین همه آنچه در طی تحقیق بر آن ادعا شده، در پرتو کلام الهی و با بهره مندی از روایات مربوطه با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و فن کتابخانه‌ای مورد تحلیل قرار گرفته است. با تتبع در آیات نورانی قرآن کریم و بررسی فریضه مقدس جهاد و واژگان مرتبط با آن، مشخص گردید که این فریضه به مانند همه اوامر الهی برای محقق شدن نیازمند اجرای احکامی اخلاقی است که حفظ حریم الهی نیز در آن لحاظ گردیده و جهاد واقعی را در تقابل با انواع مخاصماتی قرار داده که رعایت هیچ ضوابط و احکامی را سرلوحه ستیز خویش قرار نمی‌دهند. حرمت احکامی که خداوند در جهاد با معاندینی قرار داده شامل بی طرفان و پناهندگان و ایمان آورندگان پس از شرک می‌گردد که حریم خدا و معابد نیز بر آن شمولیت می‌یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

62 - انواع ذکر در قرآن کریم
سردار بافکر

از نظر قرآن مراحل شناختی و توجه‌یابی انسان به خداوند، متعدد و دارای درجات مختلفی است که پایین ترین مراتب آن ذکر زبانی، دومین مرتبه آن ذکر قلبی و عالی‌ترین نوع آن، ذکر عملی است. مقصود از ذکر عملی، رسیدن به درجه‌ای از ایمان و اعتقاد است، که انسان بر اثر آن، پیوسته خود را چکیده کامل

از نظر قرآن مراحل شناختی و توجه‌یابی انسان به خداوند، متعدد و دارای درجات مختلفی است که پایین ترین مراتب آن ذکر زبانی، دومین مرتبه آن ذکر قلبی و عالی‌ترین نوع آن، ذکر عملی است. مقصود از ذکر عملی، رسیدن به درجه‌ای از ایمان و اعتقاد است، که انسان بر اثر آن، پیوسته خود را زیر نظر خدا دانسته و در نهان و آشکار، او را شاهد و ناظر اعمالش بداند و از زشتی ها دوری گزیده و وظایف خود را در برابر او انجام دهد. آثار و برکات چنین ذکری، دستیابی به آرامش روحی و اطمینان دل است. در این جستار انواع ذکر و فواید آن ها و آثار اعراض از ذکر خدا مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. پژوهش بر اساس نحوه کاربرد انواع ذکر در قرآن کریم و ملاحظه دیدگاه‌های صاحبنظران و دریافت بی‌واسطه از آن‌ها به روش تحلیل محتوای این آثار صورت گرفته است. نتیجه کلی مقاله این است که ذکر و یاد خداوند در سازندگی روحی و اخلاقی انسان مؤثر بوده و در نهایت موجب تعالی و کمال آدمی می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

63 - کارکردهای روان‌شناختی- تربیتی درد و رنج از دیدگاه قرآن کریم
علیرضا ذوالفقاری

دنیایی که ما در آن زندگی می‌کنیم همراه با رنج‌ها، دردها، گرفتاری‌ها و مشکلات است. دردها و رنج‌هایی از قبیل تنهایی، نا امیدی، افسردگی و شکست که همانند سایه ما را تعقیب می‌کنند. در ادبیات قرآنی مسأله سختی‌ها و دشواری‌ها و نقش آن‌ها در زندگی مورد توجه قرار گرفته است. بسیار چکیده کامل

دنیایی که ما در آن زندگی می‌کنیم همراه با رنج‌ها، دردها، گرفتاری‌ها و مشکلات است. دردها و رنج‌هایی از قبیل تنهایی، نا امیدی، افسردگی و شکست که همانند سایه ما را تعقیب می‌کنند. در ادبیات قرآنی مسأله سختی‌ها و دشواری‌ها و نقش آن‌ها در زندگی مورد توجه قرار گرفته است. بسیاری از مردم در زندگی خود این حقیقت را تجربه کرده‌اند که هنگام بروز مشکلات طاقت فرسا و هجوم طوفان‌های سخت زندگی، در زمان‌هایی که انسان دیگر امیدی برای رهایی از آن شرایط سخت و دشوار برای خود تصور نمی‌کند راه نجات بر رویش گشوده می‌شود. یکی از کارکردهای دین و کتاب آسمانی ما قرآن کاهش درد و رنج انسان است. در این مقاله، هدف اصلی پاسخگویی به این سؤالات است که درد و رنج از دیدگاه قرآن کریم دارای چه کارکردهای روان‌شناختی و تربیتی است؟ و آن‌ها چگونه موجب تقویت و تحکیم خداباوری و معرفت انسان به خداوند می‌شود؟ پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

64 - کاربست آینده پژوهی در برنامه‌ریزی فضایی سکونتگاهها مطالعه موردی بخش گرمادوز و بخش مرکزی شهرستان خدافرین
اسمعیل دلیر جواد رزمی بهرام ایمانی رضا منافی آذر

آینده پژوهی در سطح محلی نوعی آینده نگاری است، که با ضرورت برنامه ریزی جامع توسعه و پیش بینی آتی در محدوده خاص و در سطح یک ناحیه با هدف اتخاذ تصمیمات معین برای تحقق آینده مطلوب، تمرکز دارد. در همین راستا پژوهشی به روش توصیفی– تحلیلی و از نوع کاربردی با تاکید بر مشا چکیده کامل

آینده پژوهی در سطح محلی نوعی آینده نگاری است، که با ضرورت برنامه ریزی جامع توسعه و پیش بینی آتی در محدوده خاص و در سطح یک ناحیه با هدف اتخاذ تصمیمات معین برای تحقق آینده مطلوب، تمرکز دارد. در همین راستا پژوهشی به روش توصیفی– تحلیلی و از نوع کاربردی با تاکید بر مشارکت پذیری و با هدف شناسایی عوامل کلیدی موثر بر وضعیت آینده مناطق روستایی در حوزه های بوم شناسی، کالبدی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و مدیریتی، آغاز شد. جامعه آماری شامل کلیه ساکنین و جمعیت ساکن در بخش های گرمادوز با دو دهستان و مرکزی با دو دهستان و مجموعا تعداد 104 آبادی است. نمونه آماری پژوهش بر پایه روش کوکران تعداد 377 نفر تعیین شد. پس از آنکه تعداد 96 سوال پژوهشی از نوع طیف لیکرت محقق ساخته در چارچوب 14 شاخص طراحی و تدوین شد، داده های مورد نیاز با استفاده از عملیات میدانی در سطح 104 آبادی از طریق برگزاری جلسات گروه بحث و از طریق تشکیل هسته های مشارکتی با استفاده از خبرگان محلی، نمایندگان گروه های مختلف جمع آوری گردید. و در نهایت شناسایی عوامل کلیدی موثر در جهت تدوین سناریوهای آینده و شناسایی پیشران های توسعه بر وضعیت آینده به واسطه نرم افزارmic mac و با تاکیه بر تحلیل عاملی، بعمل آمد. نتایج نشان داد که سه عامل: پایداری محیط زیست، حفاظت از منابع طبیعی، مدیریت زمین و تولیدات کشاورزی از طریق تحلیل اثرات متقابل/ ساختاری، به عنوان عوامل کلیدی منطقه مورد مطالعه، انتخاب و زیر متغیرهای هریک از این عوامل (استخراج شده از تحلیل عاملی) به عنوان برنامه ها و پروژه های پیشران تعیین شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

65 - اراده الهی از دیدگاه غزالی و ابو هاشم جبایی
سید سجاد ساداتی زاده علی صبری

شناخت خداوند به طرقی گوناگونی صورت می‌پذیرد که مهم‌ترین و جنجال‌آمیزترین روشی که متکلمان در معرفت خداوند درزمینه تبیین و توضیح آن باهم اختلاف و بحث داشتند بحث صفات الهی بود. با تقسیم صفات خداوند به ثبوتی و سلبی یا ذاتی و فعلی مشاجرات بیشتری رؤیت شد. این نوشتار بر آن اس چکیده کامل

شناخت خداوند به طرقی گوناگونی صورت می‌پذیرد که مهم‌ترین و جنجال‌آمیزترین روشی که متکلمان در معرفت خداوند درزمینه تبیین و توضیح آن باهم اختلاف و بحث داشتند بحث صفات الهی بود. با تقسیم صفات خداوند به ثبوتی و سلبی یا ذاتی و فعلی مشاجرات بیشتری رؤیت شد. این نوشتار بر آن است به بررسی یکی از مهم‌ترین صفات ثبوتی خداوند یعنی اراده، در دیدگاه دو متکلم شهیر اشعری (غزالی) و معتزلی (ابوهاشم جبایی) که هردو در اینکه خداوند دارای اراده است متفق‌اند، بپردازد. از طرفی ابوهاشم برخلاف دیگر معتزلیان و پدرش با گزینش نظریه حدوسط به طرح نظریه حال در باب صفات پرداخت و معتقد بود اراده خداوند حادث است اما نه در محل. غزالی از بزرگ‌ترین متکلمان اشعری که به موضع‌گیری در برابر گروه‌های مختلفی ازجمله معتزلی‌ها پرداخت و در باب اراده الهی به قدیم بودن اراده رأی داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

66 - بررسی گفتار قالبی کنایه و کارکردهای آن‌ در چرند و پرند دهخدا
سعیده بیرجندی رضا شجری علیرضا فولادی امیرحسین رسول نیا

10.30495/dk.2022.690476

گفتار قالبی‌ یا گفتار کلیشه‌‌ای، جزئی جدانشدنی از هر زبان است. این نوع گفتار با دو ویژگی ایجاز و عمق معنا، مطلب مورد نظر گوینده را به شکلی واضح‌تر به مخاطب منتقل می‌کند. همچنین بیشتر در زبان محاوره متجلی می‌شود و ریشه در جامعه و فرهنگ دارد. یکی از گونه‌های گفتار قالبی، چکیده کامل

گفتار قالبی‌ یا گفتار کلیشه‌‌ای، جزئی جدانشدنی از هر زبان است. این نوع گفتار با دو ویژگی ایجاز و عمق معنا، مطلب مورد نظر گوینده را به شکلی واضح‌تر به مخاطب منتقل می‌کند. همچنین بیشتر در زبان محاوره متجلی می‌شود و ریشه در جامعه و فرهنگ دارد. یکی از گونه‌های گفتار قالبی، کنایه است. کنایات به عنوان شناخته‌شده‌ترین کلیشه‌های زبانی، کارکردهای خاص خود را دارند. کنایه در چرند و پرند نیز با بسامد بسیار بالا به کار رفته است. بررسی کنایات و کارکرد آن‌ها در این اثر دهخدا، افزون بر شناخت سبک نویسنده، از لحاظ فرهنگی و اجتماعی نیز مفید خواهد بود و می‌تواند زوایای پنهان متن و مفاهیم مخفی مندرج در آن را بهتر نمایان کند. پژوهش حاضر با روش کیفی (تحلیلی-توصیفی) به بررسی کنایه و کاربرد آن در چرند و پرند دهخدا می‌پردازد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که دهخدا در این اثر، از کنایات زبانی و تصویری، بیشتر استفاده کرده است. بسیاری از کنایات او، نقیضه‌ای یا با ریشه غیرفارسی هستند و زمینه‌های فرهنگی، اجتماعی و مذهبی دارند. همچنین این گونه گفتار قالبی، کارکردهای زیادی در اثر مورد بررسی دارد و استهزاء، اعتراض، انتقاد، افشاگری، ایجاز، ترسیم اوضاع جامعه، عینیت بخشیدن به شخصیت‌ها و نزدیک کردن نثر به زبان مردم از جملة این کارکردهاست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

67 - دیالکتیک رخدادی سوژه- هنرمند و هنر در رمان‌های «هیاهوی زمان» جولین بارنز و «چشمهایش» بزرگ علوی
معصومه بختیاری لیلا برادران جمیلی بهمن زرین جویی

10.30495/dk.2023.1975978.2655

پژوهش حاضر بر آن است تا نشان دهد جولین بارنز و بزرگ علوی در دو اثر منتخب هیاهوی زمان (The Noise of Time) و چشمهایش به نقش رهایی بخش هنر در مقام مولد حقیقت توجه ویژه ای دارند. هر دو نویسنده که دغدغه های اجتماعی و سیاسی از درون مایه های اصلی آثارشان است، تقابل سوژه در چکیده کامل

پژوهش حاضر بر آن است تا نشان دهد جولین بارنز و بزرگ علوی در دو اثر منتخب هیاهوی زمان (The Noise of Time) و چشمهایش به نقش رهایی بخش هنر در مقام مولد حقیقت توجه ویژه ای دارند. هر دو نویسنده که دغدغه های اجتماعی و سیاسی از درون مایه های اصلی آثارشان است، تقابل سوژه در برابر انقیاد را به تصویر می کشند. فرضیه اصلی این است که در منظر هر دو نویسنده هنر یکی از ابزار مهم مبارزه با استبداد است که در آن سوژه-هنرمند در رابطۀ دیالکتیکی خود با سلطۀ حاکم، در وقوع یک گسست به اهمیت رخدادی هنر پی می برد، و تا پایان به آن وفادار می ماند. دیمتری شوستاکوویچ موسیقی دان شهیر روسی، و قهرمان رمان بارنز، در کشمش با قدرت حکومت استالینی، با تمام وجود به یکپارچگی درون خویش با هنرش اهتمام می ورزد، گرچه برخی او را خائن می دانند. استاد ماکان نقاش، قهرمان رمان چشمهایش، در کارگاه نقاشی خویش دغدغه مند دردهای رعیت مظلوم در برابر ستم و بی عدالتی، سرانجام در تبعید با زندگی مبارزاتی خود وداع می گوید. این تحقیق که پژوهشی تطبیقی و مقابله ای است، در چارچوب نظری، رویکردی میان رشته ای با تمرکز برخوانش پسامارکسیستی به کار گرفته است و از آرای کلیدی آلن بدیو همچون نظریۀ ارکان (Conditions)، هنر مولد (Art as Truth generator)، دیالکتیک (Dialectics)، گسست (Rupture) سوژه و سوژه شدگی (Subjectivisation)، وفاداری (Fidelity)، و مهم تر از همه رخداد (Event) استفاده کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

68 - مقایسه ی تطبیقی زندگی و لغت نامه علامه دهخدا و سامودل جانسون
هلن دارایی

در فایل اصل مقاله موجود است.

در فایل اصل مقاله موجود است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

69 - آیرونی و رویکرد آن در«چرند و پرند»دهخدا
غلامرضا انصاری فرد شمس الحاجیه اردلانی سید احمد حسینی کازرونی

آیرونی(Irony)شیوه&lrm;ای از بیان است که با آن زبان طنز برجسته می&lrm;شود و یا بخشی از یک کلام نسبت به بخش&lrm;های دیگر آن برجسته&lrm;تر می گردد و موجب آشنایی زدایی و غافلگیری مخاطب می&lrm;شود. در آیرونی نوعی دوگانگی در معنا نهفته است، وارونه کردن واقعیت و ارائۀ تصویری د چکیده کامل

آیرونی(Irony)شیوه&lrm;ای از بیان است که با آن زبان طنز برجسته می&lrm;شود و یا بخشی از یک کلام نسبت به بخش&lrm;های دیگر آن برجسته&lrm;تر می گردد و موجب آشنایی زدایی و غافلگیری مخاطب می&lrm;شود. در آیرونی نوعی دوگانگی در معنا نهفته است، وارونه کردن واقعیت و ارائۀ تصویری دیگر با بار معنایی توام با کنایه و طنز از ویژگی&lrm;های آیرونی است. این شیوۀ بیان در آثار ادبی فارسی سابقه دارد که نمونه&lrm;های آن در "چرند و پرند" دهخدا قابل مشاهده است این مقاله کوششی است با روش کیفی و رویکرد توصیفی-تحلیلی در جهت تبیین انواع آیرونی، در مقالات چرند و پرند دهخدا، برای برجسته کردن کلام خود از این شیوۀ بیانی بهره&lrm;های بسیاری برده است و از تمام گونه های آیرونی به خوبی ، برای بیان مقاصد سیاسی خود سود جسته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

70 - بررسی طنز در آثار علی اکبر دهخدا
ایرج مهرکی سمیه بیدقی

در فایل اصل مقاله موجود است

در فایل اصل مقاله موجود است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

71 - بررسی نقش زنان در خلق شادی در اساطیر
فریبا رئیسی

در فایل اصل مقاله موجود است

در فایل اصل مقاله موجود است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

72 - "تراسل الحواس" فی قصائد سیمین بهبهانی وفروغ فرخزاد؛ دراسة کیفیة الترکیب ونسبة استخدام الحواس لدیهما
مریم سعدزاده شهین اوجاق علیزاده

یعتبر "تراسل الحواس" واحدا من عناصر صور الخیال حیث تجلى بشکل خاص فی قصائد الشعراء المعاصرین أکثر مما مضى، ولعب دوراً جمالیاً أوسع فی أشعارهم. تسعی الکاتبتان فی هذه المقالة التطرق لدراسة کیفیة استعمال هذه الصورة البلاغیة فی قصائد الشاعرتین الإیرانیتین "فروغ" و"سیمین" بنا چکیده کامل

یعتبر "تراسل الحواس" واحدا من عناصر صور الخیال حیث تجلى بشکل خاص فی قصائد الشعراء المعاصرین أکثر مما مضى، ولعب دوراً جمالیاً أوسع فی أشعارهم. تسعی الکاتبتان فی هذه المقالة التطرق لدراسة کیفیة استعمال هذه الصورة البلاغیة فی قصائد الشاعرتین الإیرانیتین "فروغ" و"سیمین" بناءً على کیفیة دمج الحواس الخمس وکذلک نسبة استخدامها، مستخدمتین المخططات البیانیة والأرقام التی تدل على تقییم هذا العنصر البلاغی فی قصائدهما حسب المنهج الوصفی. وقد توصلت الباحثتان إلی أن استخدام الشاعرتین لهذه الصورة الفنیة متشابه فی أوجه کثیرة من حیث کیفیة دمج الحواس وترکیبها وکذلک نسبة استخدام الحواس لدیهما غیر أن أن فروغ فرخزاد استعملت تراسل الحواس أکثر من سیمین بهبهانی.کما أن تراسل الحواس من النوع التجریدی الحسی أکثر استعمالاً لدى کل من الشاعرتین من تراسل الحواس الحسی الحسی. واستعملت کلتا الشاعرتین ترکیب حاستی البصر والسمع أکثر من التراکیب الأخرى. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

73 - مقایسۀ زبان تمثیلی و تحت‌اللفظی خشم در امثال‌ و حکم دهخدا
سیمین خیری خاور قربانی نسرین چیره

بررسی نوع بیان مفاهیم در ادبیات یکی از موضوعاتی است که می‌تواند در تأثیرگذاری و شناخت بیشتر کارکردهای انواع ادبیات مؤثر باشد؛ بنابراین این پژوهش، ابتدا بر اساس مبانی نظری خشم در روان شناسی، به جمع آوری ضرب‌المثل‌ های مربوط به آن، در مثل های فارسی کتاب امثال‌وحکم دهخدا پ چکیده کامل

بررسی نوع بیان مفاهیم در ادبیات یکی از موضوعاتی است که می‌تواند در تأثیرگذاری و شناخت بیشتر کارکردهای انواع ادبیات مؤثر باشد؛ بنابراین این پژوهش، ابتدا بر اساس مبانی نظری خشم در روان شناسی، به جمع آوری ضرب‌المثل‌ های مربوط به آن، در مثل های فارسی کتاب امثال‌وحکم دهخدا پرداخته و بعد از جمع آوری و طبقه بندی داده ها، ساختار زبانی و نوع بیان آن ها را از دو دیدگاه تمثیلی و تحت‌اللفظی بررسی کرده است؛ درنهایت این دو نوع بیان را باهم مقایسه نموده و در پاسخ به این سوال که آیا در مثل‌ها خشم، بیشتر به‌صورت تمثیلی بیان شده است یا تحت‌اللفظی؟ به این نتیجه رسیده است که از بیان تمثیلی بیشتر برای بیان مفهوم خشم، انواع و علائم آن بهره گرفته‌شده است اما در بحث راهکارهای مدیریتی بیان مستقیم و تحت اللفظی بسامد بیشتری دارد. دلیل این دوگانگی انتزاعی بودن مفهوم خشم است که جهت تبیین آسان آن با توجه به مخاطبان عامه مثل، تمثیل به‌کاربرده شده است اما وقتی سخن از راهکارهای آن است برای فهم راحت آن ها از انواع جملات خبری و مستقیم استفاده می شود. روش تحقیق تحلیل محتوای تحلیلی استنباطی است و نمونة موردی پژوهش، کتاب چهارجلدی امثال ‌و حکم دهخداست. برای جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز از فیش‌برداری استفاده‌شده است و روش تجزیه‌وتحلیل داده ها استقرائی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

74 - بررسی داستان تمثیلی تکدرخت اثر استاد دکتر عبدالحسین زرین کوب
محمدرضا شعبانی عبدالحسن فرزاد

یکی از آثار داستانی زنده یاد زرّین کوب، تکدرخت است که برای نخستین بار در سال 1347 در مجله یغما به چاپ رسید. تکدرخت داستانی نمادی- فلسفی است و جزء ادب غنایی که با نثری زیبا، ساده و شیوا نوشته شده، در این مقاله، ضمن بررسی مواضع مهم داستان، درخواهیم یافت؛ تکدرخت، ماجرای شخ چکیده کامل

یکی از آثار داستانی زنده یاد زرّین کوب، تکدرخت است که برای نخستین بار در سال 1347 در مجله یغما به چاپ رسید. تکدرخت داستانی نمادی- فلسفی است و جزء ادب غنایی که با نثری زیبا، ساده و شیوا نوشته شده، در این مقاله، ضمن بررسی مواضع مهم داستان، درخواهیم یافت؛ تکدرخت، ماجرای شخصیّت تمثیلی نویسنده داستان و نقد حال استاد زرّین کوب است. تکدرخت موجودی تنها است، که تا یادش هست، در برابر باد ایستادگی و مقاومت نشان داده بود، پس از سخنهایی که میان او و پیردرخت و صخره وحشی ردّ و بدل می‌شود در می‌یابد، که راز زندگی و حقیقت هستی در نظرش، ایستادگی، مقاومت و سرانجام ورود به عرصه بی نیازی و نزدیک گشتن به قلمرو خدایان است و او این مسائل را با تکامل تدریجی فکری و فلسفی در می‌یابد و فرجام کار تکدرخت رسیدن به چنین عرصه‌ای است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

75 - خدا و یاد او در آرمان‌شهر سعدی و مقایسه‌ی آن با نهج‌البلاغه
فریدون طهماسبی

سعدی شیرازی، شاعر شیرین کلام قرن هفتم، جامعه‌ای آرمانی را در بوستان طراحی کرده است که جامعه‌ای توحیدی است. و در آن از خداوندی متعال، بخشنده، دستگیر، کریم، خطا‌بخش و پوزش‌پذیر سخن به میان می‌آورد که دو جهان در برابر علم او قطره‌ای بیش نیست. در این جهان مطلوب، پروردگار مح چکیده کامل

سعدی شیرازی، شاعر شیرین کلام قرن هفتم، جامعه‌ای آرمانی را در بوستان طراحی کرده است که جامعه‌ای توحیدی است. و در آن از خداوندی متعال، بخشنده، دستگیر، کریم، خطا‌بخش و پوزش‌پذیر سخن به میان می‌آورد که دو جهان در برابر علم او قطره‌ای بیش نیست. در این جهان مطلوب، پروردگار محبوب و معبود بندگان صادق است و آنان همواره در ایمان و عشق به او پایدار و با ثبات هستند. به نظر سعدی، یاد چنین خداوندی در همه‌ی احوال می‌بایستی بر زبان انسان جاری باشد و فرد نباید از ذکر حق غافل شود تا بر صراط مستقیم بماند و از جامعه‌ی آرمانی بیرون نرود. این فکر سعدی در بوستان، شباهت فراوانی به بیانات امام علی (ع) دارد، چون اندیشه‌ی سعدی در بوستان بر مبنای اندیشه‌ی ناب اسلامی است که از کلام الهی گرفته می‌شود و امام علی (ع) نیز آن را بخوبی و با تسلط کامل در نهج‌البلاغه، پرورش داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

76 - مطالعة دعا و نیایش در شاهنامه فردوسی
شمس‌ الحاجیه اردلانی

فلسفۀ آفرینشِ انسان، بندگی، عبادت و عبودیت است و شرط اجابت دعا، شناخت نسبی خداوند و توجه نسبی به دعا است؛ هر توجهی به سوی خدا، هرارتباط قلبی بادستگاه الوهیت دعا و عبادت است. قوی ترین نحوۀ برقراری ارتباط انسان با خالق در دعا نمودار می گردد نیایش به معنای مناجات نزد فردوس چکیده کامل

فلسفۀ آفرینشِ انسان، بندگی، عبادت و عبودیت است و شرط اجابت دعا، شناخت نسبی خداوند و توجه نسبی به دعا است؛ هر توجهی به سوی خدا، هرارتباط قلبی بادستگاه الوهیت دعا و عبادت است. قوی ترین نحوۀ برقراری ارتباط انسان با خالق در دعا نمودار می گردد نیایش به معنای مناجات نزد فردوسی شاید بیش از سایر شاعران کاربرد داشته باشد، اشخاص شاهنامه در تنگنا پس از تطهیر، در خلوت پیشانی بر درگاه باری تعالی سائیده، با تضرع خواهان بازگشایی گره از مشکلات خود می گردند و گاه بدون اندیشیدن به خواسته ای، با خدای خود خلوت گزیده، ابراز بندگی می کنند. در شاهنامه در پایان بعضی دعاها تصریح به استجابت دعا شده است. دعا در شاهنامه از نظر محتوایی دارای تنوع است. این مقاله کنکاشی است در شاهنامه از منظر نیایش های آن که با هدف شناخت خداشناسی در شاهنامه صورت گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

77 - رابطۀ دلبستگی به خدا و تاب‌آوری با معناداری در زندگی دانشجویان
عادل زاهدبابلان حسن رضایی جمالویی رعنا سبحانی حرفتی

هدف از این مطالعه تعیین رابطۀ دلبستگی به خدا و تاب‌آوری با معناداری زندگی در دانشجویان بود. جامعۀ آماری پژوهش همۀ دانشجویان مقطع تحصیلی کارشناسی دانشگاه محقق اردبیلی (اردبیل) در سال تحصیلی 89 ـ 1388 بودند. نمونه شامل 200 دانشجو بود که به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چکیده کامل

هدف از این مطالعه تعیین رابطۀ دلبستگی به خدا و تاب‌آوری با معناداری زندگی در دانشجویان بود. جامعۀ آماری پژوهش همۀ دانشجویان مقطع تحصیلی کارشناسی دانشگاه محقق اردبیلی (اردبیل) در سال تحصیلی 89 ـ 1388 بودند. نمونه شامل 200 دانشجو بود که به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای از میان دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه‌های دلبستگی به خدا اثر بک و مک‌دونالد (2006)، مقیاس تاب‌آوری اثر کونرـ دیویسون (2003) و مقیاس معناداری زندگی اثر باتیستا و آلموند (1973) جمع‌آوری شد. داده‌های پژوهش با روش‌های ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیری تجزیه و تحلیل گردید. نتایج نشان داد که دلبستگی به خدا با معنا دا ری زندگی (48/0) و تاب‌آوری (40/0) و معناداری زندگی با تاب‌آوری (39/0) همبستگی مثبت معناداری دارد ( 01/0 P < ). همچنین نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیری نشان داد که 25 درصد از واریانس معناداری زندگی، 37 درصد از واریانس مؤلفۀ چارچوب و 15 درصد از واریانس مؤلفۀ رضایت را متغیرهای دلبستگی به خدا و تاب‌آوری تبیین می‌کند (01/0 P < ). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

78 - اثربخشی آموزش معنادرمانی بر تصویر ذهنی از خدا، اضطراب مرگ و دین‌داری در دانش‌آموزان متوسطه دوم شهر اهواز
ایران امیرلو فرح نادری

چکیده هدف از پژوهش، بررسی اثربخشی آموزش معنادرمانی بر تصویر ذهنی از خدا، اضطراب مرگ و دین‌داری در دانش‌آموزان متوسطه دوم شهر اهواز در سال تحصیلی95-1394 بود. نمونه آماری شامل 40 نفر دانش‌آموز از جامعه مذکور بود که به‌صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. طرح پژوهش از نوع تجرب چکیده کامل

چکیده هدف از پژوهش، بررسی اثربخشی آموزش معنادرمانی بر تصویر ذهنی از خدا، اضطراب مرگ و دین‌داری در دانش‌آموزان متوسطه دوم شهر اهواز در سال تحصیلی95-1394 بود. نمونه آماری شامل 40 نفر دانش‌آموز از جامعه مذکور بود که به‌صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. طرح پژوهش از نوع تجربی پیش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه کنترل بود. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل: پرسشنامه تصویر ذهنی از خدا لارنس (1991)، مقیاس اضطراب مرگ کالت- لستر (1969) و پرسشنامه نگرش مذهبی آرین (1377) بود. پس از گزینش تصادفی گروه‌ها، از گروه آزمایش (20 نفر) و گروه کنترل (20 نفر) پیش‌آزمون به عمل آمد. سپس بر روی گروه آزمایش مراحل معنادرمانی در ده جلسه 75 دقیقه‌ای اجرا گردید. پس از پایان برنامه آموزشی، از هر دو گروه پس‌آزمون و بعد از 1 ماه پیگیری گرفته شد. داده‌ها با آزمون تحلیل کواریانس چند متغیری (مانکوا) تجزیه‌وتحلیل شد. نتایج نشان داد که آموزش معنا درمانی بر تصویر ذهنی از خدا، اضطراب مرگ و دین‌داری دانش‌آموزان تأثیر دارد و این تأثیر بعد از یک ماه پیگیری پایدار بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

79 - ارتباط توکل به خدا و سایر رهیافتهای مقابله با اضطراب در دانش آموزان دختر دوره متوسطه
ایلناز سجادیان ناهید اکرمی

پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

80 - تحلیل جایگاه هوش معنوی در میان مجریان و دریافت کنندگان کتاب درسی دین و زندگی دوره متوسطه
محمد امینی محمد رضا تمنایی فر آسیه نژاد

هدف این پژوهش، بررسی و تحلیل جایگاه هوش معنوی و مؤلفه‌های آن در میان مجریان و دریافت کنندگان برنامه درسی دین و زندگی سال چهارم متوسطه است. جامعه آماری این تحقیق شامل تمام دبیران دین و زندگی و دانش‌آموزان سال چهارم متوسطه کاشان است که از میان آنها با استفاده از روش نمونه چکیده کامل

هدف این پژوهش، بررسی و تحلیل جایگاه هوش معنوی و مؤلفه‌های آن در میان مجریان و دریافت کنندگان برنامه درسی دین و زندگی سال چهارم متوسطه است. جامعه آماری این تحقیق شامل تمام دبیران دین و زندگی و دانش‌آموزان سال چهارم متوسطه کاشان است که از میان آنها با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای 348 دانش‌آموز انتخاب شدند. با توجه به محدود بودن تعداد دبیران، همه آنها مورد مطالعه قرار گرفتند. برای جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه 42 سؤالی هوش معنوی استفاده گردید. روایی پرسشنامه با توجه به منابع نظری موجود و دیدگاه‌های متخصصان و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ 85/0 تأیید گردید. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از شاخص‌های آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار) و آمار استنباطی (آزمونt) استفاده شد. نتایج حاصله از این پژوهش نشان داد که میان دبیران دین و زندگی و دانش‌آموزان سال چهارم متوسطه از نظر هوش معنوی تفاوت معناداری وجود ندارد. در عین حال که میان دانش‌آموزان دختر و پسر از نظر میزان برخورداری از هوش معنوی تفاوتی معنادار وجود دارد. علاوه بر این، یافته‌های پژوهش حاضر مؤید آن است که میزان شناخت و آگاهی دبیران دین و زندگی از مؤلفه‌های هوش معنوی در حد نازلی است و اصولاً این حوزه در مقطع متوسطه با تنگناها و چالش‌های جدی مواجه است.در عین حال، با توجه به یافته‌های حاصل از این پژوهش، بر ارتقای هوش معنوی دانش‌آموزان و دبیران دین و زندگی و اتخاذ تدابیر لازم به منظور اصلاح کتب درسی و روش‌های تدریس در راستای رشد و پرورش هوش معنوی تأکید شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

81 - ارتباط عرفان و هنر اسلامی وتجلّی آن در معماری آرامگاه
عبدالرّحیم عناقه حمید محمودیان رقیه صابری زاده

وابستگی هنرهای مختلف به مباحث عرفانی چنان عمیق و پیچیده است که فرض جدایی آنها از یکدیگر محال می‌نماید. این همبستگی در بین ادیان الهی و هنر بومی آن کشورها به خصوص شریعت مقدّس اسلام آشکارتر است؛ پس آیا عرفان ابزاری مؤثّرتر وسخنگوتر وشارحی برتر از هنر برای معرفی و حضور خود چکیده کامل

وابستگی هنرهای مختلف به مباحث عرفانی چنان عمیق و پیچیده است که فرض جدایی آنها از یکدیگر محال می‌نماید. این همبستگی در بین ادیان الهی و هنر بومی آن کشورها به خصوص شریعت مقدّس اسلام آشکارتر است؛ پس آیا عرفان ابزاری مؤثّرتر وسخنگوتر وشارحی برتر از هنر برای معرفی و حضور خود نداشته است و آیا می‌توان گفت عرفان متعلّق به ذات وماهیّت تمام ادیان است؟ در این مقاله سعی شده به روش اسنادی اهمّیّت هنر معنوی و تجلّی عرفان در هنر اسلامی مورد بررسی قرارگیرد و زیبایی‌های فراموش شده، یادآوری گردد ودر نهایت نقش اساسی عرفان در جهت بخشیدن وهدایت هنر و هنرمندان به سوی مقصد الهی شان بیان شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

82 - انسان از دیدگاه سیّد عمادالدّین نسیمی
علی رمضانی مریم محمدزاده رسول عبادی

اساس جهان‎بینی و محوری‎ترین مفهوم در نزد فرقۀ حروفیّه این است که انسان می‌تواند مظهر و صورت مجسّم خداوند باشد. تلاش حروفیّه و کلّ عرفان سیّدعمادالدّین نسیمی به عنوان مبارزترین، داناترین و موفّق‎ترین متفکّر و شاعر این فرقه مبتنی بر یک رکن اساسی است آن انسان و شناخت نیروه چکیده کامل

اساس جهان‎بینی و محوری‎ترین مفهوم در نزد فرقۀ حروفیّه این است که انسان می‌تواند مظهر و صورت مجسّم خداوند باشد. تلاش حروفیّه و کلّ عرفان سیّدعمادالدّین نسیمی به عنوان مبارزترین، داناترین و موفّق‎ترین متفکّر و شاعر این فرقه مبتنی بر یک رکن اساسی است آن انسان و شناخت نیروهای خلّاق اوست. جایگاه انسان در نزد نسیمی بسیار رفیع است؛ خدا یا هیچچیز دیگر را نمی‌توان شناخت مگر از طریق انسان.در این نوشتار با آوردن نمونه‌هایی در قالب عناوین: اسم اعظم، عالم صغیر، قرآن مجسّم و سبع‌المثانی، لوح محفوظ، کتاب‌الله ناطق، گنج مخفی، کن فکان، ذات اشیا، اسم و مسمّا، نفس رحمانی، شاهد زیبا، اناالحق نسیمی و...به تبین اندیشه‌های انسان‌شناسی سیّدعمادالدّین نسیمی یکی از شگفت‌انگیزترین چهره‌های ادبی سرزمین‌مان پرداخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

83 - بررسی اصل معرفت و خداشناسی از دیدگاه مولانا در مثنوی و مقایسه آن با جهان‌بینی شبستری در گلشن‌راز
لیلی عباسی منتظری نوازالله فرهادی

معرفت و خداشناسی شرط اساسی ورود به طریقت و نیل به حقیقت است. در واقع تلاش انسان همواره بر این مبنا بوده‌است تا حقانیّت ذات خداوند را از راه‌های مختلف شناخته و از این رهگذر حسّ فطری پرستش را در درون خویش ارضا نماید، هرچند که هنوز هم بعد از گذشت قرون متمادی نتوانسته است ب چکیده کامل

معرفت و خداشناسی شرط اساسی ورود به طریقت و نیل به حقیقت است. در واقع تلاش انسان همواره بر این مبنا بوده‌است تا حقانیّت ذات خداوند را از راه‌های مختلف شناخته و از این رهگذر حسّ فطری پرستش را در درون خویش ارضا نماید، هرچند که هنوز هم بعد از گذشت قرون متمادی نتوانسته است به کنه ذات حق‌تعالی پی ببرد و تلاش وی در این زمینه در حدّ و مرز اندیشه محدود مادیتاحدودی ناکام مانده است. اگرچه در طول تاریخ افراد بسیاری این اصل و جنبه‌های مختلف آن را بررسی کرده‌اند، امّا به‌نظر می‌رسد صوفیّه ژرف‌تر به این موضوع پرداخته‌اند؛ خاصّه عارفان بزرگی نظیر مولانا جلال‌الدین محمّد بلخی و شیخ محمود شبستری. این مقاله کوششی در جهت بررسی جهان‌بینی این دو عارف در حیطه مسأله معرفت و چگونگی رسیدن به شناخت بهتر خداوند است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

84 - از آیینه‌داری تا آیینگی در اشعار صائب تبریزی
مهدی‌رضا کمالی بانیانی عباسعلی وفایی

در عرفان، دیدن و دیده و بیینده، در وجود انسان به یگانگی می‌رسند و شعله یکتای عشق، در دو آیینه عاشق و معشوق به ازل و ابد می‌پیوندند. آیینه در ادب عرفانی، از رازهای تو در توی عشق، در طول سده‌های رفته، پرده‌ها برداشته است که شاید یکی از ژرف‌ترین شان، یگانگی بودی ِدوگانه‌ها چکیده کامل

در عرفان، دیدن و دیده و بیینده، در وجود انسان به یگانگی می‌رسند و شعله یکتای عشق، در دو آیینه عاشق و معشوق به ازل و ابد می‌پیوندند. آیینه در ادب عرفانی، از رازهای تو در توی عشق، در طول سده‌های رفته، پرده‌ها برداشته است که شاید یکی از ژرف‌ترین شان، یگانگی بودی ِدوگانه‌های نمودی است. عارفانِ ما، به مدد این ابزار، مجاز انسان را در مجاز جهانضرب کرده و در نهایت شگفتی، حقیقت حق را حاصل آورده‌اند و حاصل ضرب منفی در منفی همیشه مثبت خواهد بود. ازین رو تا دل، همچون آب و آیینه و جام پاک و صافی نشود، در خور نور و آتش تجلی نخواهد گشت. صائب تبریزی نیز یکی از شاعرانی است که با گرایشات عرفانی‌ای‌ که در اشعارش دارد، سیر تحول سالک را از آیینه داری تا آینگی را به تصویر کشیده است. در این مقاله، به شاخصه‌ها و مراحل این روند پرداخته شده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

85 - تحلیل تلمیحات عرفانی در دیوان سلمان ساوجی
محمدتقی l قندی جلیل تجلیل

سلمان ساوجی در سنت عرفان عاشقانه، تحت تأثیر اندیشه‌های عرفانیِ شخصیت‌های برجسته‌ای چون ابن عربی، مولوی و حافظ است. جلوه‌های مختلف عرفان در اشکال مختلف در اشعار وی مـوج می‌زند. غزلیات سلمان آکنده از حقایق عرفانی و تلمیحات عارفانه است و قصایدش، اگرچه در مدحِ ممدوحانش نگاش چکیده کامل

سلمان ساوجی در سنت عرفان عاشقانه، تحت تأثیر اندیشه‌های عرفانیِ شخصیت‌های برجسته‌ای چون ابن عربی، مولوی و حافظ است. جلوه‌های مختلف عرفان در اشکال مختلف در اشعار وی مـوج می‌زند. غزلیات سلمان آکنده از حقایق عرفانی و تلمیحات عارفانه است و قصایدش، اگرچه در مدحِ ممدوحانش نگاشته شده، همچون غزلیاتش مملوّ از آموزه‌های عرفانی است. توجه به زیبایی‌ها و عواطف پرشور در اشعار سلمان آن چنان برجسته است که نظیرآن را در شاهکارهای سعدی و حافظ مشاهده می‌کنیم. سلمان ساوجی وحدت وجودی و اشـراقی است. او مخالف زهد ریایی است و رندی و عیاری از ویژگی‌های اشعار اوست. عشق و وحدت وجود از درون مایه‌های اصلی اشعار سلمان و گوهر تلمیحات اوست. او طربناک و سرمست،حقیقت زندگی را در عشق می‌جوید. در غزلیات و قصاید مدحی سلمان احساسات عمیق عاشقانه و جهان بینی عارفانه چنان به هم درمی پیچند که بیان کننده نوعی شیوۀ زندگی و نگاه به عالم و آدم است. از این حیث سلمان وارث واقعی سنت عرفانی اسلاف وحدت وجودی خویش است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

86 - ابلیس در جهان‌بینی مولوی
ابراهیم ابراهیم تبار

مسالة ابلیس، یکی از پرمخاطره‌آمیزترین موضوعاتی است که در طول سیزده‌ قرن تاریخ تصوف اسلامی مورد توجه صوفیان صفا بوده و تاکنون در باب تمرّد و توحّد آن به تلویح و تفسیر سخنان بسیاری گفته و نوشته شده است. در این میان، گروهی از قلّه‌های تصوف به ستایش از ابلیس پرداختند و گروه چکیده کامل

مسالة ابلیس، یکی از پرمخاطره‌آمیزترین موضوعاتی است که در طول سیزده‌ قرن تاریخ تصوف اسلامی مورد توجه صوفیان صفا بوده و تاکنون در باب تمرّد و توحّد آن به تلویح و تفسیر سخنان بسیاری گفته و نوشته شده است. در این میان، گروهی از قلّه‌های تصوف به ستایش از ابلیس پرداختند و گروهی از علما و حکما، که ربقة شریعت بر طاعت دارند، به طرد و نکوهش ابلیس اقدام نمودند. مولوی، خداوندگار عرفان، از جملة قلل تصوف اسلامی به شمار می‌رود که در خصوص اهمیت بنیادین این رویداد مهم قرآنی، حقایق زیادی را در باب عصیان و نافرمانی ابلیس در آثارش بیان کرده است. وی ابلیس را در کسوت یک قربانی اندوه بار غم‌انگیز به تصویر می‌کشد که علاوه بر تکبّر و تمرّد، راه کینه‌توزی را اختیار کرده و با حیله‌گری خاص، دام‌های ظریف و متلّونش را برای انسان می‌گسترد تا مانع کارهای خوب گردد و آن‌ها را به سوی فساد و تباهی رهنمون سازد. از این‌رو به علّت ذات بد شیطان، توبة فرجامین او پذیرفته نیست و هیچ امکانی برای اعادة حیثیت این نیروی شریر بدخواه وجود ندارد، این مقاله به روش تحلیلی و توصیفی دیدگاه مولوی را در باب تمرّد و تقرّب ابلیس بررسی کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

87 - بررسی عناصری عرفانی در تفکر مارتین بوبر
الهام غزازانی

مارتین بوبر یکی از فیلسوفان اگزیستانسیالیستی قرن بیستم است که طرفدار فلسفه همسخنی است، فلسفه همسخنی در مقابل و به مخالفت فلسفه ایده آلیسم به وجود آمده است. در این نوع نگاه دیگر «من» انتزاعی مورد توجه قرار نمی‌گیرد بلکه سرو کار با «من» حقیقی و عینی است. وقتی صحبت از «من» چکیده کامل

مارتین بوبر یکی از فیلسوفان اگزیستانسیالیستی قرن بیستم است که طرفدار فلسفه همسخنی است، فلسفه همسخنی در مقابل و به مخالفت فلسفه ایده آلیسم به وجود آمده است. در این نوع نگاه دیگر «من» انتزاعی مورد توجه قرار نمی‌گیرد بلکه سرو کار با «من» حقیقی و عینی است. وقتی صحبت از «من» عینی به میان می‌آید به دنبال آن، بحث رابطۀ میان موجودات که بخش مهمی از موضوعات اگزیستانسیالیستی محسوب می‌شود مورد توجه و مداقه قرار می‌گیرد. در این میان مارتین بوبر در بحث رابطه سخنان جدیدی را مطرح می‌سازد که در بن مایه‌های اندیشۀ او کاملا مولفه‌های عرفانی هویدا است. مارتین بوبر در بحث رابطه از دو نوع رابطه سخن به میان می‌آورد و آن‌ها عبارتند از رابطه «من- آن» و رابطه «من- تو». این دو رابطه دارای ویژگی‌های متفاوتی هستند هنگامی که شخص در برقراری رابطه با دیگری نگاهی ابزارگونه را پیش می‌گیرد و به دیگری به عنوان شیئی که قابل استفاده و بهره برداری است نگاه می‌کند و آن را مورد تجربه قرار می‌دهد رابطۀ «من- آن» شکل می‌گیرد. در این نوع رابطه انسان فاعل شناسا و دیگری متعلق شناسا واقع می‌شود. بوبر بیان می‌دارد که انسان تنها در این نوع رابطه است که قادر خواهد شد تا خود یعنی «من» را بشناسد و استعدادهای درونی خویش را به شکوفایی برساند همچنین هر یک از این روابط می‌تواند در سه حوزه متفاوت رخ دهد یعنی رابطه بین انسان با مادون انسان، بین انسان با انسان و بین انسان و مافوق انسان صورت بپذیرد. از نظر مارتین بوبر هر رابطۀ «من- تو»یی می‌تواند به رابطه «من- آن» بدل شود اما در برقراری رابطه با «تو»ی ابدی که همان خداوند است هرگز خداوند به «آن» تبدیل نمی‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

88 - از أنای محمود تا أنای مردود
ابراهیم ابراهیم تبار

در طول تاریخ تصوّف اسلامی با سه أنا مواجه‌ایم که از سوی جمعی از صوفیان و علما مورد نقد و بررسی قرار گرفته، و در باب آن تفاسیر و اقاویل مختلفی در قالب عبارات رمزآمیز و شطح‌وار بیان شده است؛ قرآن کریم به دو «أنا» اشاره کرده، أنایی که از زبان ابلیس و به تبع آن از جانب فرعو چکیده کامل

در طول تاریخ تصوّف اسلامی با سه أنا مواجه‌ایم که از سوی جمعی از صوفیان و علما مورد نقد و بررسی قرار گرفته، و در باب آن تفاسیر و اقاویل مختلفی در قالب عبارات رمزآمیز و شطح‌وار بیان شده است؛ قرآن کریم به دو «أنا» اشاره کرده، أنایی که از زبان ابلیس و به تبع آن از جانب فرعون بیان گردید، که البته این هر دو أنا به تلقی اهل شریعت مذموم است؛ سومین أنا به گواهی تاریخ از حسین‌بن منصور حلاج در برابر فرعون زمانه، خلیفه عباسی، فریاد شد و ازسوی عدّه‌ای از برجستگان قلّه‌های تصوف مورد تایید و تفسیرهای گوناگون قرارگرفت. به «أنایی» که از نور و عشق الهی نشأت گرفته، أنای محمود؛ و به أنایی که نشان از عقل دارد، أنای مردود می‌گویند؛ این مقاله، ضمن پاسخ به این پرسش که حلاج در پی یافتن انسان خدایی بود و یا خدای انسانی؟ به تحلیل و توصیف دو أنای مردود و محمود؛ و در باب راز ومنشا أنا الحقحلاج که براساس تکلیف دینی و رسالت انسانی با توجه به اوضاع سیاسی- اجتماعی زمانه فریاد گردید، به نقد و بررسیمیپردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

89 - رفتارشناسی کاینات از دیدگاه مولانا
صمد عباس زاده گرجان محمد فرهمند

در جهان‌بینی مولانا آنچه بر «رفتار کاینات» تعبیرمی شود و به عنوان رفتار طبیعت و طبایع اشیا می شناسیم، «عادت خداوندی» است که بر ارادة الهی جاری است و در حقیقت قضای الهی که همان برنامة خداوندی برای مدیریّت عالم است، چون فرماندهی بر روی عادات نشسته است و آن ها را می گر چکیده کامل

در جهان‌بینی مولانا آنچه بر «رفتار کاینات» تعبیرمی شود و به عنوان رفتار طبیعت و طبایع اشیا می شناسیم، «عادت خداوندی» است که بر ارادة الهی جاری است و در حقیقت قضای الهی که همان برنامة خداوندی برای مدیریّت عالم است، چون فرماندهی بر روی عادات نشسته است و آن ها را می گرداند. از دیدگاه مولانا درک لایه های زیرین و جان و مغز عالم حقیقت و حقیقت عالم، در گرو رمزگشایی و رازگشایی بطون عالم طبیعت میباشد و در این مقام است که احاطه ی خداوند بر عالم و حاکمیّت او بر کاینات پرده از رخسار برداشته و حقیقت وجودی خود را نشان خواهد داد. چنین نگرشی نسبت به پدیده های عالم، در پـارهای از داوری های واپسین که ما دربارة ساختار عالم می کنیـم، تأثیر گذار بوده، نسبت انسان را با خداوند، جهـان هستی و انسان های دیگر مشخّص میکند. در حقیقت آنچه در تبیین رفتارشناسی کاینات مورد نظر ماست، نه تبیینِ صُور فلکی و اجرام آسمانی، بلکه فعل و انفعالات نهفته در عالم هستی است که از طریق مدیری محیط بر عوالم اداره می شود که در تأویل عرفانیِ آن، ماحصلی جز نیلِ آدمی به جان جهان ندارد. مولوی این کنش درونی هستی را عشق میداند و راه رهایی و جاودانگی را عاشقی می شناسد. از نظر مولانا خواست و مشیّت الهی بر محور عشق می چرخد و زمانی که خود را با این کشش و کنش عظیم جهان هستی پیوند می دهیم از همة محدودیّت های فردی و ظاهری رهایی می یابیم و به جان جهان می پیوندیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

90 - بررسی انسان‌گونه‌انگاری خدا در آثار سنایی و عطار از دیدگاه استعارۀ شناختی و عرفانی
لیدا پایدار جهاندوست سبزعلی‌پور خدابخش اسداللهی ثوراله نوروزی داودخانی

امور معنوی، مقدس و دینی از اموری هستند، که همواره بشر برای فهم آن ها ناچار از به کارگیری استعاره است. این خاصیت ذهن بشر است که نمی‌تواند امور مفهومی و انتزاعی را بدون کمک گرفتن از امور مصداقی و فیزیکی بشناسد. امروزه علوم شناختی از جمله زبان‌شناختی شناختی، بسیاری از استع چکیده کامل

امور معنوی، مقدس و دینی از اموری هستند، که همواره بشر برای فهم آن ها ناچار از به کارگیری استعاره است. این خاصیت ذهن بشر است که نمی‌تواند امور مفهومی و انتزاعی را بدون کمک گرفتن از امور مصداقی و فیزیکی بشناسد. امروزه علوم شناختی از جمله زبان‌شناختی شناختی، بسیاری از استعاره‌های به کاررفته زبان انسان را تحلیل کرده و نشان داده است که انسان چگونه پاره از امور هستی را درک می‌کند. هدف این پژوهش بررسی استعارة انسان‌مدارانه در مورد خداوند است، تا با رویکرد شناختی نشان دهد چگونه خدا در ذهن دو تن از شاعران زبان فارسی، یعنی سنایی و عطار، مفهوم‌سازی شده است. برای این منظور از دیوان این دو شاعر، تمام ابیاتی که در آن ها اعمال و صفات انسانی برای خدا قیدشده، استخراج گردیده و با نگاشت هرکدام در مقاله ذکرشده‌ است. نتیجه این پژوهش نشان می‌دهد، در ذهن این دو شاعر به طور مشترک خدا: پادشاه، معشوق، صنعتگر، میزبان، ساقی و جنگجو است و علاوه‌بر این در ذهن سنایی خدا: آرایشگر، بنّا، نانوا، نویسنده، راهنما؛ و در ذهن عطار هم خدا: صیاد، شعبده‌باز، آئینه‌بند، فرمانده، بافنده و نقاش است. در این پژوهش چهره، میان/ کمر، زلف، لب، مردمک چشم، دهان و ... از اعضایی هستند که همراه با شواهدی برای اثبات استعارة بدن‌مندی از آن ها استفاده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

91 - ارتباط میان خدا و انسان در مکتب ابن عربی
امیرحسین عبدالّهی محمدعلی عباسیان چالشتری رضا رسولی شربیانی عبدالرضا صفری

از نگاه ابن عربی، ارتباط خدای تعالی با انسان، مبتنی بر ذات الهی(احدیت) نیست، چرا که ذات الهی اقتضای یگانگی دارد و با نسبت و ارتباط و دوگانگی قابل جمع نیست. از این رو ذات خدا برتر و منزّه از برقراری نسبت و ارتباط با انسان است. از طرف دیگر، انسان نیز نمی تواند با ذات خدا چکیده کامل

از نگاه ابن عربی، ارتباط خدای تعالی با انسان، مبتنی بر ذات الهی(احدیت) نیست، چرا که ذات الهی اقتضای یگانگی دارد و با نسبت و ارتباط و دوگانگی قابل جمع نیست. از این رو ذات خدا برتر و منزّه از برقراری نسبت و ارتباط با انسان است. از طرف دیگر، انسان نیز نمی تواند با ذات خدا ارتباط برقرار کند؛ چرا که اوّلاً: ارتباط، فرع بر شناخت و معرفت است؛ ثانیاً: انسان، عاجز از معرفت حقیقت و ذات نفس خویش است؛ و ثالثاً : حقیقت و ذات نفس، بازگشت به حقیقت و ذات الهی دارد، لذا ارتباط ذاتی انسان با خدا نیز، محال است. این در حالی است که معرفت نفس به حسب اسماء الهی، امکان پذیر است، و همین امر، ایجاد ارتباط اسمایی با حق‌تعالی را ممکن می سازد.انسان بر اساس روح و صورت الهی-که همان صورت جمیع اسماء و صفات الهی است- آفریده شده؛ و حق تعالی جمیع این اسماء را به وی تعلیم داده و شناسانده است. به همین علّت تنها موجودی است که به حقیقت تمام اسماء الهی معرفت دارد و به موجب آن، خدا را با تمام آن اسماء عبادت می کند. ارتباط مماثلی برای عموم انسان‌ها، و ارتباط عینی برای اولیای الهی و انسان‌های کامل است، به طوری که این ارتباط عینیّتی به جایی می رسد که خدا از نفسِ خودِ انسان کامل، به خودش نزدیک‌تر گشته، در نهایت منجر به توحید اسمائی میان انسان کامل و خدا و این همانی اسمائی میان آنها می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

92 - مراقبه به روایت یوحنا صلیبی و علاءالدوله سمنانی
عبدالخالق جعفری بخشعلی قنبری عبدالرضا مظاهری

مراقبه از جمله موضوعات مهم سلوک در سنت های عرفانی مسیحیت و اسلام است. اینکه مراقبه حال است یا مقام. میان عارفان این دو سنت دینی تفاوت وجوددارد که در عرفان به وفور از آن یادمی شود. در میان عارفان این دو سنت می توان از یوحنا صلیبی و علاءالدوله سمنانی یادکرد که درباره مراق چکیده کامل

مراقبه از جمله موضوعات مهم سلوک در سنت های عرفانی مسیحیت و اسلام است. اینکه مراقبه حال است یا مقام. میان عارفان این دو سنت دینی تفاوت وجوددارد که در عرفان به وفور از آن یادمی شود. در میان عارفان این دو سنت می توان از یوحنا صلیبی و علاءالدوله سمنانی یادکرد که درباره مراقبه سخن گفته اند و مقایسه نظرات این دو نتایج بدیعی را به دنبال آورده است. هر دو بر این باورند که برای تحقق مراقبه باید عزلت و خلوت درپیش گرفت که بدون آن ها نمی توان به مراقبه دست یافت. ضمن اینکه هر دو بر امر تمرکز، بی توجهی به محیط اطراف، از خودبی خود شدن، تفکر برای رسیدن به قرب الاهی، توجه عاشقانه به خدا، نفی خواطر و حواس ظاهری، خود شناسی، صبر و استقامت در نیایش در تحقق مراقبه تأکیدکرده و آن ها را از عوامل مهم مراقبه به شمارآورده اند. با وجود اینها از نظر یوحنا صلیبی فرد باید فقط با توجه به خدا، بدون انجام اعمال خاصی، مراحل را پیش ببرد درحالی که علاءالدوله سمنانی ذکر زبانی و قلبی را برای سالک در رسیدن به مراقبه ضروری می داند. نحوه ورود به مراقبه نیزاز دیدگاه این دو عارف متفاوت است. یوحنا صلیبی انجام مراقبه را به پله های نردبان تشبیه کرده و آن را به صورت کلی بیان کرده، ولی شیخ علاءالدوله شرایط و روش های ورود به مراقبه را با جزئیات بیشتر و واضح تر بیان نموده است. در پردازش شیوه های مراقبه یوحنا جزئی نگرتر از سمنانی است و تفصیلات بیشتری را بیان می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

93 - رؤیت خدا در پرتو آیات و روایات با تأکید بر نظر متکلمان وعرفا
مینا شمخی نانسی ساکی

ظاهر شماری از آیات قرآن بر رؤیت خداوند در قیامت دلالت دارد مانند آیه: وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ نَاضِرَةٌ الى‌ رَبِّها ناظِرَةٌ (قیامت /23-22)؛ اما ظاهر برخی دیگر آیات از جمله آیه: لا تُدْرِکُهُ الْأَبْصارُ وَ هُوَ یُدْرِکُ الْأَبْصارَ (انعام /103) رؤیت خداوند را انکار می کند. چکیده کامل

ظاهر شماری از آیات قرآن بر رؤیت خداوند در قیامت دلالت دارد مانند آیه: وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ نَاضِرَةٌ الى‌ رَبِّها ناظِرَةٌ (قیامت /23-22)؛ اما ظاهر برخی دیگر آیات از جمله آیه: لا تُدْرِکُهُ الْأَبْصارُ وَ هُوَ یُدْرِکُ الْأَبْصارَ (انعام /103) رؤیت خداوند را انکار می کند. آیة الى‌ رَبِّها ناظِرَةٌ (قیامت/23) از مهم‌ترین آیات مورد اختلاف مفسران اشاعره، معتزله و امامیه و نیز عرفا می باشد. در این آیه شریفه چیستی معنای واژه های الی و ناظره مورد دقت مفسران قرار گرفته است. این آیه با عطف توجه به واژه ناظره، یکی از مستندات قائلین به جواز رؤیت خداوند از جمله اشاعره می باشد. مفسرین معتزله و امامیه ضمن تبیین معنای صحیح آیه، قول اشاعره را نادرست اعلام کرده اند اما خود در بیان معنای آیه دچار اختلاف شده اند. در بیان عرفا، مفهوم رؤیت و نظر با آنچه که متکلمان برداشت می‌کند متفاوت است؛ رؤیت همـان علـم شـهودی و حضوری است که جـز بـه خـود انسـان و متعلقـات او تعلق نمی گیرد. در این پژوهش به روش اسنادی و کتابخانه ای، به شیوه تحلیلی و مقایسه ای، سعی در بیان و بررسی اقوال مختلف مفسران داشته و با جمع آوری تمام احتمالات معنایی به همراه گونه های مختلف عقلی- نقلی به بررسی و تبیین این آیات پرداخته است. نتایج نشان می‌دهد که امکان رؤیت خدا با چشم سر، چه در این دنیا و چه آخرت، امکان پذیر نیست و نظر صحیح، انتظار کشیدن رحمت، ثواب و نعمت‌های خداوند می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

94 - شگردهای معرفتی و مفهوم خدا از دیدگاه مولوی
علی ابوالحسنی

دیدگاه مولانا جلال‌الدین بلخی دربارة مسئلۀ امکان و چگونگی شناخت خـدا بـه دلیـل برخورداری وی از میراث متنوع مشرب های کلامی، فلسـفی و عرفـانی پیشـینیان، اهمیـت دارد. مولانا معتقد است که در پس همۀ پدیده های این عالم، وجودی است کامل، آگاه، نامتناهی و دارای همۀ صفات و اسمای چکیده کامل

دیدگاه مولانا جلال‌الدین بلخی دربارة مسئلۀ امکان و چگونگی شناخت خـدا بـه دلیـل برخورداری وی از میراث متنوع مشرب های کلامی، فلسـفی و عرفـانی پیشـینیان، اهمیـت دارد. مولانا معتقد است که در پس همۀ پدیده های این عالم، وجودی است کامل، آگاه، نامتناهی و دارای همۀ صفات و اسمای حسنی. مولوی این وجود را خدا می‌نامد. خداوند منشأ و سرچشمۀ لایزال هستی و زندگی است. خداوند خالقی است که همۀ کاینات را از عدم و فقط به اراده خویش آفریده است. کانون و محور اندیشۀ مولانا، خداوند فعال ما یشاء و قادر مطلق است. انسان مورد نظر مولوی، موحد و یگانه‌پرست است. او محو در صفات و اسمای خداوند است. این انسان برای پیروزی بر تعارضات درونی و تمایلات حیوانی، همواره در جهاد و مبارزه با خود است. سلوک عرفانی، عبادت عاشقانه و خودسازی، توشه راه اوست. او به عشق و محبت الهی همۀ مخاطرات سفر الی الله را پذیرفته، دم به دم خود را به حوزۀ جاذبۀ ربوبی نزدیک می‌سازد. بدین ترتیب مولانا با استفاده از زبان بلند عرفان و هنر، صنعت شعر و نثر روح‌نواز، دیدگاه خود دربارۀ خدا، جهان و انسان و رابطه آن‌ها را بیان می‌کند. در این پژوهش تلاش گردیده است تا با روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از منابع اسنادی و کتابخانه‌ای به بررسی موضوع انواع معرفت و مفهوم خدا از دیدگاه عرفانی مولوی، پرداخته شود و نویسنده در این نوشتار، به تحلیل بیشتر شیوه‌های معرفت و شناخت خدا پرداخته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

95 - تجلی ذاتی خدا در کائنات به روایت عهد عتیق و قرآن با تکیه‌بر تفاسیر عرفانی قرن سیزدهم میلادی و قرن هفتم هجری
سعیده الوان بخشعلی قنبری محمدرضا آرام

10.2234/erfan.2023.703029

یکی از راه‌های شناخت خداوند، از طریق درک تجلی ذاتی خدا در کائنات است که به کمک اسماء و صفات و افعال حاصل می شود. یهودیان به‌رغم پایبندی به توحید در متون دینی و معتبرشان، بعضاً تمثل و تجسد را به ذات الهی نسبت داده‌اند درحالی‌که قرآن کریم باوجود پذیرش تمثل برای برخی موجود چکیده کامل

یکی از راه‌های شناخت خداوند، از طریق درک تجلی ذاتی خدا در کائنات است که به کمک اسماء و صفات و افعال حاصل می شود. یهودیان به‌رغم پایبندی به توحید در متون دینی و معتبرشان، بعضاً تمثل و تجسد را به ذات الهی نسبت داده‌اند درحالی‌که قرآن کریم باوجود پذیرش تمثل برای برخی موجودات، تمثل و تجسد را برای ذات‌خداوند نفی می کند و قائل به تجلی ذاتی در تمام خلقت است. خدا در عهد عتیق با اسامی متعددی معرفی‌شده و در مواردی صفات انسانی دارد و بر یهودیان به طرقی ملموس، متجلی می‌شود. حضور خداوند در سراسر عهد عتیق با عنوان شخینه به‌مثابه مخلوقی جدای از خداوند به بندگان اعلام‌شده و حضور خداوند در بین مردم به حضور شخینه مشروط است درحالی‌که قرآن، حضور الهی را دائمی می د اند. تجلی ذاتی خدا در قرآن به‌گونه‌ای است که شائبه تشبیه در آن نباشد درحالی‌که در تورات دست‌کم در مواردی به حضور مستقیم و تصورات انسانی از خداوند اشاره‌شده است و همین استفاده از الفاظ انسانی و نسبت دادن رفتار‌های انسانی به خداوند در عهد عتیق، شناخت خدا را از مدار تنزیه وارد مدار تشبیه نسبتاً شدیدی می‌کند؛ هرچند که می‌توان وجود چنین عباراتی را صرفاً برای نزدیک‌تر ساختن مفهوم ذات الهی به ذهن بشر دانست و آن‌ها را به‌منظور درک عامه به‌گونه‌ای تأویل نمود که با تنزیه خداوند منافات نداشته باشد ولی هیچ کتابی مانند قرآن، به تنزیه خداوند از هرگونه باور شرک‌آلود نپرداخته است. بر اساس آموزه‌های قرآن، خداوند در همه مخلوقات تجلی کرده است و ذات الهی قابل‌رؤیت نیست و نخواهدبود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

96 - مطالعه شیوه‌های بازنمایی مفهوم«خدا» در ساحت شعر و اندیشه «حافظ»
مطلب غفاری رضا حیدری نوری منیژه فلاحی

حافظ شاعر اندیشه وری است که علاوه بر بیان تجربه های عاطفی و احساسی، به دنبال بیان معنی و حقیقت این تجربه ها و تأملات معنوی خود درلابه لای اشعارش می باشد و می توان ژرف ساختی معرفتی را در کاربرد واژگان هستی شناسانه خدا ، انسان ، ملکوت ، جهان و ... در شعر و اندیشه او جست چکیده کامل

حافظ شاعر اندیشه وری است که علاوه بر بیان تجربه های عاطفی و احساسی، به دنبال بیان معنی و حقیقت این تجربه ها و تأملات معنوی خود درلابه لای اشعارش می باشد و می توان ژرف ساختی معرفتی را در کاربرد واژگان هستی شناسانه خدا ، انسان ، ملکوت ، جهان و ... در شعر و اندیشه او جست وجو و کشف کرد. در این میان ، واژه و مفهوم خدا از پربسامدترین مفاهیم کلیدی دیوان حافظ است. این تحقیق به شیوه توصیفی-تحلیلی درصدد پاسخ به این پرسش است که : خدا در شعر و اندیشه حافظ چه معنا یا مفاهیمی دارد؟ یافته ها حاکی از آن است که: اندیشه و نگاه معرفتی حافظ در فضایی خدامحورانه طرح می شود این نگاه معرفتی از قرآن و متون عرفانی متأثر است و کهن الگوی داستان آفرینش و ماجرای خلقت و هبوط حضرت آدم دستمایه نگره و انگاره حافظ به حقیقت جهان هستی است اما نحوه، رنگ و جنس نگرش خداباورانه در شعر او یکدست نیست و می توان مصادیق پرشماری برای رویکردهای عامیانه، عابدانه، وحدت وجودی، شهودی و... در دیوان او ارائه کرد و زمینه هایی از اندیشه های رایج در آن روزگار را _ از قبیل: کلام اشعری ، نگاه جبرگرایانه، اندیشه های صوفیانه و کلامی و…_ در شعر خواجه سراغ گرفت و نشان داد اما نگرش او غالباً شخصی ، ابتکاری و مستقل می نماید و رویکرد عاشقانه و دوستانه از حضور معنادارتری در فحوای شعرش برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

97 - خداشناسی و آخرت‌شناسی عرفانی از منظر آیت الله شاه‌آبادی(ره)
سید نادر محمدزاده

در دیدگاه های آیت الله شاه آبادی (ره) دید عرفانی بر نگاه فقهی، کلامی غلبه دارد. مبنای همۀ اندیشه های او از آموزۀ فطرت گرفته شده است. خداوند عاشق خود و کمالش و عالم، تابش و محضر خداست. خودنمایی و اظهار کمال انگیزۀ افعالش است. حق دو ظهور علمی و فعلی دارد که موجب ظهور عوال چکیده کامل

در دیدگاه های آیت الله شاه آبادی (ره) دید عرفانی بر نگاه فقهی، کلامی غلبه دارد. مبنای همۀ اندیشه های او از آموزۀ فطرت گرفته شده است. خداوند عاشق خود و کمالش و عالم، تابش و محضر خداست. خودنمایی و اظهار کمال انگیزۀ افعالش است. حق دو ظهور علمی و فعلی دارد که موجب ظهور عوالم گوناگون در قوس نزولی می‌شود و آنها در طول هم اند. غایت و هدف فعل حق خود اوست. از دید ایشان به حکم فطرت انسان، عالم دیگری وجود دارد که در آن راحتی کامل و حیات جاودانی است. مرگ انتقال از نشئۀ دنیوی به حیات برزخی و اخروی است. برزخ ویژگی های عالم ماده و عوالم بالاتر را با هم دارد و انسان صورت ملکوتی اعمالش را در آخرت می‌یابد. در پایان این نتیجه حاصل می‌شود ایشان با آموزۀ محوری خود؛ یعنی فطرت علاوه بر نگاه عرفانی در باب خدا و آخرت، شبهات بسیاری را در مورد مسأله شرور، شیطان، جسم انگاری خدا و رجعت و... پاسخ می‌دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

98 - تجلی عرفانی خدایان ودایی در اوستا و شاهنامه
زهره سرمد

دست یابی به معرفت، مهم‌ترین هدفِ تلاش های فلسفی، هنری و عرفانی دنیای دیروز و امروز بشر است که آگاهی از این حقیقت و رسیدن به آن، اگرچه متفاوت و دارای جلوه های گوناگون است، و هرچند گاه به مدد عقل، گاه به نیروی وحی و گاه با خیال انگیزی و تخیل انجام می پذیرد؛ اما می توان هم چکیده کامل

دست یابی به معرفت، مهم‌ترین هدفِ تلاش های فلسفی، هنری و عرفانی دنیای دیروز و امروز بشر است که آگاهی از این حقیقت و رسیدن به آن، اگرچه متفاوت و دارای جلوه های گوناگون است، و هرچند گاه به مدد عقل، گاه به نیروی وحی و گاه با خیال انگیزی و تخیل انجام می پذیرد؛ اما می توان همسانی ها و اشتراکات فراوانی بین آن ها یافت. در این پژوهش، هدف بررسی اندیشه های عرفانی در دو اثری است که، ظاهراً با عرفان در تناقض اند اما تحقیقات دربارۀ آن ها نشان داده است که، علی رغم تناقضات ظاهری، مشابهات و اشتراکات بسیاری در رسیدن به معرفت دارند. شاهنامه یک اثر عرفانی نیست اما، خاستگاه عرفان، فطرت خداجوی انسان است و هیچ دلی پیدا نمی‌شود که در آن نشانی از تمایلات و تفکرات عرفانی نباشد. تعدادی از شخصیت های اساطیری و حماسی شاهنامه ،خدایان نغمه های مذهبی ریگ ودا هستند؛ که پس از ظهور اشوزردشت و رواج یکتاپرستی، به صورت ایزدان و شاهان، در نخستین اثر حماسی یعنی اوستا جلوه گر شدند و پس از اسلام، به صورت شاهان و پهلوانان بزرگ شاهنامه درآمدند؛ در سرگذشت این مردان و نیز در برخی دیگر از داستان های شاهنامه به مباحثی برمی خوریم که در اثنای آن، شعر فردوسی بیشتر شبیه یک منظومه تمثیلی عرفانی می شود. در این تحقیق سعی بر آن است که ضمن معرفی این شخصیت ها به پیشینۀ اسطوره ها و تحول ایشان از وداها تا اوستا و شاهنامه و تحلیل عرفانی هریک اشاره شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

99 - دموگرافی سوسک شاخدار خرماOryctes elegans (Coloptera : Scarabaeidae) در شرایط آزمایشگاهی
آرزو پاینده آزیتا دهقان

سوسک شاخدار خرما، سوسک کرگدنی خرما یا سوسک کره Oryctes elegans Prell. ، یکی از آفات جدی و مهم خرما در ایران، به خصوص در منطقه بم می‌باشد. در این تحقیق جدول زندگی سوسک شاخدار خرما در شرایط آزمایشگاهی، دمای 2± 27 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5± 65 درصد و دوره نور چکیده کامل

سوسک شاخدار خرما، سوسک کرگدنی خرما یا سوسک کره Oryctes elegans Prell. ، یکی از آفات جدی و مهم خرما در ایران، به خصوص در منطقه بم می‌باشد. در این تحقیق جدول زندگی سوسک شاخدار خرما در شرایط آزمایشگاهی، دمای 2± 27 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5± 65 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی مطالعه شد. داده‌های به دست آمده بر اساس جدول زندگی (نر و ماده)، مراحل رشدی- سنی، با در نظر گرفتن تغییرات رشد افراد و جنسیت آن‌ها، تجزیه و تحلیل شدند. میانگین طول دوره رشدی برای تخم، لارو و شفیره به ترتیب، 4/16، 8/216 و 2/26 روز بود. در شرایط آزمایشگاه درصد مرگ و میر مراحل تخم، لارو و شفیرگی به ترتیب 2/5، 6/22 و 2/3 به دست آمد. نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm)، نرخ متناهی افزایش جمعیت(λ)، نرخ ناخالص تولید مانند (GRR)، نرخ خالص تولید مانند (R0)، مدت زمان دو برابر شدن جمعیت(DT) و متوسط مدت زمان نسل (T) به ترتیب 002/0 روز1- ، 002/1 روز1- ، 6/71 تخم ماده، 3/42 نتاج ماده، 7/110 روز و 328 روز بودند. نتایج به دست آمده نشان داد که سوسک شاخدار خرما یک گونه تک نسلی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

100 - آسیب‌شناسی اعتقاد دینی در شعر سنایی
علی دهقان

آسیب شناسی دینی آفاتی را بررسی می کند که به اعتقادات و باورهای دینی و یا به آگاهی و معرفت دینی و علمی در یک جامعه دینی وارد می شود. شناخت این آسیب ها زمینه های سلامت و بهداشت دینداری را تسهیل می کند. متون ادب فارسی از بدبینی به باورها، اخلاق و رفتار دینی دینداران چکیده کامل

آسیب شناسی دینی آفاتی را بررسی می کند که به اعتقادات و باورهای دینی و یا به آگاهی و معرفت دینی و علمی در یک جامعه دینی وارد می شود. شناخت این آسیب ها زمینه های سلامت و بهداشت دینداری را تسهیل می کند. متون ادب فارسی از بدبینی به باورها، اخلاق و رفتار دینی دینداران سرشار است. شعر حکیم سنایی غزنوی عارف متشرع قرن ششم هجری، نماینده برجسته نوعی از قصیده در زبان فارسی است که به نقد جامعه و زهد و عرفان و اخلاق و آسیب شناسی رفتار و اعتقاد ناسالم دینی می پردازد. در این مقاله آسیب شناسی اعتقاد دینی در دیوان اشعار او بررسی و نتیجه مطالعه تحلیلی و توصیفی این موضوع، در چهار مقوله عقاید کلامی، دهری گری و طبیعت گرایی، بیرونی شدن دین، نادانی و جهل ارائه شده است. طبق این تحقیق، سنایی اعتقاد اشاعره را در مقولات معرفت خدا، توحید، امامت، عدل و لطف و رؤیت خدا به چالش می کشد و روش متکلمان را برای خداشناسی ناکارآمد می شناسد. او طبیعت گرایی را برابر با دهری گری و در مقابل اعتقاد به جهان ماورای طبیعت و عالم روحانی و معنویت قرار می دهد. برمبنای شعر سنایی، بی صداقتی و نبودن درد و شور دینی، دین را از درون دین داران به بیرون رانده، آن را در شعائر و آداب و تظاهر و استفاده ابزاری از دین متوقف کرده است. سنایی جهل را موجب بدعت و بی رغبتی در عبادات و اعمال دینی دانسته، آسیب های متعدد آن را برای دین داری بر می شمارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

101 - بررسی و تحلیل محتوایی مناجات‌های الهی‌نامه عطار نیشابوری
محمد مصطفی رسالت پناهی مژگان محمدی

مناجات یکی از نیازهای فطری بشری است و در آثار عارفان و شاعران نمود بیشتری دارد. شیخ فرید الدین عطار نیشابوری از سردمداران شعر عرفانی فارسی در جای جای آثار خود در صدد فرو نشاندن عطش ناشی از عشق به خداوند است. وی در آثار خود گاهی به مناجات مستقیم با خدا و گاه از زبان قهرم چکیده کامل

مناجات یکی از نیازهای فطری بشری است و در آثار عارفان و شاعران نمود بیشتری دارد. شیخ فرید الدین عطار نیشابوری از سردمداران شعر عرفانی فارسی در جای جای آثار خود در صدد فرو نشاندن عطش ناشی از عشق به خداوند است. وی در آثار خود گاهی به مناجات مستقیم با خدا و گاه از زبان قهرمانان داستان‌هایش با پروردگار به راز و نیاز پرداخته‌ است. مناجات‌های موجود در منظومه‌های او گاه به منظور ستایش محض خداوند، گاه برای رفع نیاز خود یا دیگری و گاه به جهت شکایت و اعتراض صورت گرفته است. یکی از ویژگی‌های انحصاری عطار در سرودن مناجات، آوردن مناجات پس از نقل حکایت است به گونه‌ای که مضمون مناجات مشابه با مضمون حکایت است و عطار از مضمون حکایت الهام می‌گیرد و خود را به شخصیت داستانی مانند می‌کند و با این روش عرض نیاز می‌کند. الهی‌نامه پر مناجات‌ترین اثر عطار است که مناجات اولین آن ستایش محض خداست و از همان آغاز تقاضا و عرض نیاز مطرح است و عطار خواهان رحمت و بخشایش خداوند است. بیشتر مناجات‌های غیر مستقیم عطار در این منظومه به صورت مناظره میان شخصیت داستانی حکایت با خداوند یا جبرئیل، هاتف و یا ندای غیبی است. این پژوهش به بررسی و تحلیل محتوایی مناجات‌های عطار در این منظومه می‌پردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

102 - مفهوم بزنگاهی درد در عرفان عطّار
حسین قاسمی فرد رضا اشرف زاده محمد قاسمی

همانگونه که در هر عصری شاعران شاهکارآفرین برای خود سنّتهایادبی اختصاصی دارند. عرفای بزرگ نیز، سنّتهای عرفانیِ مخصوص بهخود را دارا هستند. سنّتهای آنان ممکن است نزدیک به هم باشند ولیهمانند نیستند.تفاوت بنیادیِ نگاه عطّار به درد در برابر عارفان دیگر این است که اونگرش آدمی چکیده کامل

همانگونه که در هر عصری شاعران شاهکارآفرین برای خود سنّتهایادبی اختصاصی دارند. عرفای بزرگ نیز، سنّتهای عرفانیِ مخصوص بهخود را دارا هستند. سنّتهای آنان ممکن است نزدیک به هم باشند ولیهمانند نیستند.تفاوت بنیادیِ نگاه عطّار به درد در برابر عارفان دیگر این است که اونگرش آدمی به درد را یک مفهوم عادی نمیپندارد و به درستی آن را ازبنیادیترین اصول اندیشهی انسانی میداند که فهم درست یا نادرست آن،سفید بختی و سیاه بختیِ او را رقم میزند. در این جستار مفهوم بزنگاهیدرد در اندیشهی عطّار به شیوهای تحلیلی ارایه میگردد نتیجهی حاصل ازاین پژوهش این است که نظریهی تقدس درد از دیدگاه عطّار، یک مفهوم-بزنگاهی است و در حقیقت بیان نوعی اندیشیدن است؛ زیرا احساسات-ریشه در تفکرات انسان دارد و او هرگونه بیندیشد احساسات و عواطف اوبر همان اساس شکل میگیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

103 - بنمایه های نیایش در مثنویهای عطّار الهی نامه،اسرار نامه، منطق الطّیر، مصیبت نامه
رضا اشرف زاده راضیه رضازاده

دعا و نیایش در ادیان به ویژه جهان اسلام از جایگاه و اهمیت خاصیبرخوردار است. بشر به اعتبار سرشت حقیقتجویی همیشه به دنبالتکیهگاهی بوده تا روح تشنه خود را سیراب کند. دعا صمیمیترین شیوهارتباط بین بنده و خداوند است که هر کس به فراخور مرتبه وجودی خود بهساحت مقدس الهی تمسک میج چکیده کامل

دعا و نیایش در ادیان به ویژه جهان اسلام از جایگاه و اهمیت خاصیبرخوردار است. بشر به اعتبار سرشت حقیقتجویی همیشه به دنبالتکیهگاهی بوده تا روح تشنه خود را سیراب کند. دعا صمیمیترین شیوهارتباط بین بنده و خداوند است که هر کس به فراخور مرتبه وجودی خود بهساحت مقدس الهی تمسک میجوید.در این پژوهش ضمن بررسی مفهوم دعا و نیایش و ضرورت آن، اشعار الهینامه، اسرارنامه، منطقالطّیر، مصیبتنامه نیایشی در مثنویهای عطّاراستخراج شده و به بررسی جهانبینی عطّار و رابطهاش با خدا، نیزتقسیمبندی اشعار از نظر بنمایههای مفهومی نیایش و موارد مشابه آن درصحیفه سجادیه و...مورد بررسی قرار گرفته است.عطّار شاعر عارفی است که نیایشهایش ویژگی عارفانه خاصی دارند واسرار دعا و نیایش را با زبانی ساده و صمیمی و گاه با بیپروایی خاصی اززبان و یا شخصیت حکایتهایش بیان میکند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

104 - ذات وصفات خدا در اندیشه فضل ابن شاذان
صفرعلی عارفخانی عباس گوهری مهدی بیات مختاری

چکیدهمساله خداشناسی و کسب معرفت در باره آن از دغدغه های بنیادی انسان است. که حتی ذهن ملحدان را نیز به خود مشغول کرده است. نقش اساسی این مفهوم و نحوه باور به وجود یا عدم وجود خدا در همه ابعاد زندگی انسان آشکار است، یعنی نگرش موحدانه یا ملحدانه نسبت به خدا است که ماهیت هس چکیده کامل

چکیدهمساله خداشناسی و کسب معرفت در باره آن از دغدغه های بنیادی انسان است. که حتی ذهن ملحدان را نیز به خود مشغول کرده است. نقش اساسی این مفهوم و نحوه باور به وجود یا عدم وجود خدا در همه ابعاد زندگی انسان آشکار است، یعنی نگرش موحدانه یا ملحدانه نسبت به خدا است که ماهیت هستی انسان را بطورعام، و معنای آزادی و مسئولیت اخلاقی او را بطور خاص، تعیین می کند. در مجموع مساله شناخت خدا از دو جهت مورد بررسی قرار می گیرد،یکی هستی خداوند (ذات) که در مباحث مربوط به براهین وجود خدا به آن پرداخته می شود و دیگری چیستی خداوند (ماهیت) است که به معنی آگاه شدن از ذات و صفات خدا می باشد ودر مباحث مربوط به ذات و صفات خدابررسی می شود.شناخت ذات و صفات الهی از اساسی ترین مسائل کلامی است و اندیشمندان مسلمان و غیرمسلمان فارغ از روش ها و مبانی فکری هر یک درباره آن گفتگو و ابراز عقیده کرده اند.بنابراین با توجه به اینکه خداشناسی در حیات انسان نقش تعیین کننده دارد، این تحقیق می کوشد تا راه جدیدی رابرای محققان و اندیشمندان در باره شناخت باز نماید.همان گونه که می دانیم شناخت ذات بار تعالی غیر ممکن است . ولی کسب معرفت پیرامون صفات حق امکان پذیر است .پژوهش حاضر به بررسی ومقایسه دیدگاه فضل بن شاذان در خصوص ذات و صفات خدا و نقش و جایگاه آن در خداشناسی و معرفت می پردازد. از آنجایی که تحقیق حاضر به جهت بازنگری به آراء حکیمی چون فضل ابن شاذان نگریسته می شود که در حال حاضر، آثار ایشان جزء آثار گذشته محسوب می شود، تاریخی می باشد، لذا ابزار مورد استفاده منابع کتابخانه ای و مستندات موجود به همراه فیش برداری و مراجعه به پایگاه های اطلاعاتی کامپیوتری انجام گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

105 - بررسی دین شناختی مساله شر از دیدگاه اسلام و یهودیت
ابراهیم قدرتی محمدرضا عدلی غلامحسین طریقی بخشعلی قنبری

مساله شر و شرور یکی از مباحث فلسفه دین به شمار می آید و جایگاه آن، مسأله اثبات وجود خدا است. مسئله شر در ادیان و مداهب مختلف به طرق مختلف بررسی شده و ارتباط آن با صفات خداوندی تفسیر گردیده است. در این رساله که با روش تحلیلی- توصیفی و تفسیری انجام شده است هدف بررسی مساله چکیده کامل

مساله شر و شرور یکی از مباحث فلسفه دین به شمار می آید و جایگاه آن، مسأله اثبات وجود خدا است. مسئله شر در ادیان و مداهب مختلف به طرق مختلف بررسی شده و ارتباط آن با صفات خداوندی تفسیر گردیده است. در این رساله که با روش تحلیلی- توصیفی و تفسیری انجام شده است هدف بررسی مساله شر از دیدگاه ابن میمون (دین یهود) و امام محمد غزالی در دین اسلام است. بیانات متکلمان یهود همانند ابن میمون نشان می‌دهد که آن‌ها وجود شرور را به خداوند سبحان نسبت نداده‌اند: شری پیدا نمی‌شود که از بالا نازل شده باشد. اما دانشمندان اسلامی چون امام محد غزالی مسئله شر را جدای از مسئله خلقت الهی ندانسته بلکه وجود آن را زمینه ای برای خیر بالاتر و دوری از شر بزرگتر می دانند و آن را در تطابق با عدالت و حکمت خداوندی می دانند. نتیجه اینکه ابن میمون شر را عدمی می داند و اصل وجود آن را ناشی از عواملی چون جهل و قدرت محدود انسان می داند و شر را بواسظه انسان بودن افراد می داند در حالی که غزالی شر و خیر را با هم آفریده خدا دانسته و اصل وجود شر را عاملی برای رسیدن به خیر بزرگتر و نامعلوم می داند. اسلام وجود شر را به اراده و مشیت الهی می داند و بیان می کند که اگر جن و انس و فرشتگان و شیاطین گرد هم آیند تا ذره‌ای از ذرات عالم را برخلاف اراده و مشیت الهی بجنبانند، عاجز و ناتوان خواهند بود. غزالی وجود و یا عدم بر ممکنات را ناشی از اراده و قدرت خداوندی می داند و بر بر حدوث عالم به هنگام تخصیص اراده بر وجود یا عدم ممکنات تأکید می‌‌کند و اراده خداوندی ویژگی‌های هر یک از اشیاء را تعیین می‌‌کند و اضداد را مشخص و متمایز می‌سازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

106 - بررسی، تحلیل و مقایسۀ سیاست‌های شاه اسماعیل دوم (984-943ق) و شاه محمد خدابنده (996-985ق) در برابر مخالفان اعتقادی و مذهبی
زهرا قائمی صابر اداک محسن حیدرنیا

در سرتاسر حکومت صفویان، مذهب و نیروهای وابسته به آن نقش عمده‌ای ایفا می‌کردند. در واقع، حکومتی که شاه اسماعیل اول در 907 ق تأسیس کرد، حکومتی مذهبی بر پایۀ شاخص‌های دینی موجود در جامعه بود. حاکمان صفویه توانستند با اتکاء بر نهاد دین، روند شکل‌گیری قدرت را تسریع بخشند. تأ چکیده کامل

در سرتاسر حکومت صفویان، مذهب و نیروهای وابسته به آن نقش عمده‌ای ایفا می‌کردند. در واقع، حکومتی که شاه اسماعیل اول در 907 ق تأسیس کرد، حکومتی مذهبی بر پایۀ شاخص‌های دینی موجود در جامعه بود. حاکمان صفویه توانستند با اتکاء بر نهاد دین، روند شکل‌گیری قدرت را تسریع بخشند. تأثیر و تأثر حاکمان و روحانیون از هم، ساخت بناهای مذهبی، برگزاری آیین‌های مذهبی و حمایت یا سرکوب پیروان فرقه‌های مذهبی دیگر، از طرفی باعث استحکام دولت صفویه گردید و از طرفی، زمینه‌های فروپاشی و سقوط آن را فراهم آورد. در این تحقیق با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی و منابع کتابخانه‌ای، سیاست‌های شاه اسماعیل دوم و شاه محمد خدابنده در برابر مخالفان مذهبی و فکری در این دوران بررسی شده است. مؤلفه‌های سیاسی- مذهبی دوران شاه اسماعیل دوم بدین قرار است: قلع و قمع صوفیان مداخله‌گر در سیاست، گرایش‌ مذهبی شاه به اهل سنت و کاهش فشار بر آنان، تلاش برای کاهش قدرت عالمان شیعه و برخورد مناسب و عاری از تعصبات دینی با کردها. در دوران شاه محمد خدابنده نیز مسائلی با ریشۀ اعتقادی روی داد که شامل این موارد است: سرکوب قلندرهایی که در قالب شاه اسماعیل‌ دوم شورش کردند و سرکوب گروهی از کردها که با حمایت دولت عثمانی علیه دولت صفویه شوریدند.در سرتاسر حکومت صفویان، مذهب و نیروهای وابسته به آن نقش عمده‌ای ایفا می‌کردند. در واقع، حکومتی که شاه اسماعیل اول در 907 ق تأسیس کرد، حکومتی مذهبی بر پایۀ شاخص‌های دینی موجود در جامعه بود. حاکمان صفویه توانستند با اتکاء بر نهاد دین، روند شکل‌گیری قدرت را تسریع بخشند. تأثیر و تأثر حاکمان و روحانیون از هم، ساخت بناهای مذهبی، برگزاری آیین‌های مذهبی و حمایت یا سرکوب پیروان فرقه‌های مذهبی دیگر، از طرفی باعث استحکام دولت صفویه گردید و از طرفی، زمینه‌های فروپاشی و سقوط آن را فراهم آورد. در این تحقیق با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی و منابع کتابخانه‌ای، سیاست‌های شاه اسماعیل دوم و شاه محمد خدابنده در برابر مخالفان مذهبی و فکری در این دوران بررسی شده است. مؤلفه‌های سیاسی- مذهبی دوران شاه اسماعیل دوم بدین قرار است: قلع و قمع صوفیان مداخله‌گر در سیاست، گرایش‌ مذهبی شاه به اهل سنت و کاهش فشار بر آنان، تلاش برای کاهش قدرت عالمان شیعه و برخورد مناسب و عاری از تعصبات دینی با کردها. در دوران شاه محمد خدابنده نیز مسائلی با ریشۀ اعتقادی روی داد که شامل این موارد است: سرکوب قلندرهایی که در قالب شاه اسماعیل‌ دوم شورش کردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

107 - بررسی سیر تاریخی براهین وجودشناسی در فلسفه غرب و براهین صدیقین در فلسفه اسلامی
پروانه ارزانش مهدی دهباشی محمدرضا شمشیری

مسئله اعتقاد به وجود خدا از مهم‌ترین مسائل انسانی در طول تاریخ و همواره موردتوجه فلاسفه و دانشمندان مختلفی بوده و هست و در این راستا برای اثبات وجود خداوند، براهین مختلفی ارائه ‌شده است ازجمله براهین وجود شناسی در فلسفه غرب و براهین صدیقین در فلسفه اسلامی که نمونه مقاله چکیده کامل

مسئله اعتقاد به وجود خدا از مهم‌ترین مسائل انسانی در طول تاریخ و همواره موردتوجه فلاسفه و دانشمندان مختلفی بوده و هست و در این راستا برای اثبات وجود خداوند، براهین مختلفی ارائه ‌شده است ازجمله براهین وجود شناسی در فلسفه غرب و براهین صدیقین در فلسفه اسلامی که نمونه مقاله خوبی است از مباحث فلسفی که سیر تحول آنها بیانگر ژرف‌نگری فیلسوفان مسلمان در ابداع و ارائه ملاک دقیق در نزدیک‌تر شدن به آموزه‌های دینی است وحاکی از آن است که خدا را به خداباید شناخت می‌باشد. در این پژوهش که به روش مطالعه کتابخانه‌ای و استادی انجام گردیده است به بررسی سیر تاریخی براهین وجود شناسی در فلسفه غرب و براهین صدیقین در فلسفه اسلامی پرداخته شده است؛ و پس‌ازاین بررسی و طرح دیدگاه‌های مختلف در فلسفه غرب و فلسفه اسلامی، پژوهشگران این مقاله معتقدند که اگر دایره شمول براهین وجود شناسی را به نحوی توسعه دهیم که شامل همه براهینی شود که حد وسط در آن‌ها وجود است، براهین وجود شناسی و براهین صدیقین در یک ردیف قرار خواهند گرفت؛ و اگر توجه خود را بر آن جنبه‌هایی از براهین صدیقین متمرکز کنیم که در آن‌ها بر واقعیت خارجی تأکید شده است، به نظر می‌رسد در این صورت برهان صدیقین و برهان وجودی در یک ردیف قرار نخواهند گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

108 - رابطه ذهن آگاهی، بنیان‌های اخلاقی – فرهنگی و تفکر انتقادی با امیدواری و ادراک خداوند در زنان متأهل
نرجس بیت سیاح رضوان همایی

10.22034/jwcp.2023.702692

هدف پژوهش حاضر، تعیین میزان رابطه کانونی ذهن‌آگاهی، بنیان‌های اخلاقی- فرهنگی و تفکر انتقادی با امیدواری و ادراک خداوند در زنان متاهل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان زن متأهل دانشگاه علوم پزشکی بود که از میان آن ها تعداد 180 نفر با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر، تعیین میزان رابطه کانونی ذهن‌آگاهی، بنیان‌های اخلاقی- فرهنگی و تفکر انتقادی با امیدواری و ادراک خداوند در زنان متاهل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان زن متأهل دانشگاه علوم پزشکی بود که از میان آن ها تعداد 180 نفر با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه امیدواری اسنایدر و همکاران (1991)، پرسشنامه ادراک خداوند لارنس (1997)، پرسشنامه ذهن آگاهی براون و ریان (2003)، پرسشنامه بنیان های اخلاقی- فرهنگی هایت و گراهام (2007) و پرسشنامه تفکر انتقادی ریکتس (2003) بود. برای تحلیل داده‌ها، از روش آماری ضریب همبستگی پیرسون و همبستگی کانونی استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان داد که بین متغیرهای پیش‌بین (ذهن آگاهی، بنیان اخلاقی- فرهنگی و تفکر انتقادی) با متغیرهای ملاک (امیدواری و ادراک خداوند) دو تابع کانونی معنی&lrm;دار برابر با 644/0 و 293/0 وجود دارد (05/0>p). هم‌چنین نتایج تحلیل کانونی نشان داد که در مجموعه متغیرهای پیش‌بین ذهن‌اگاهی قوی‌ترین پیش‌بینی کننده است. در مجموعه متغیرهای ملاک، امیدواری قدرت پیش‌بینی کنندگی بیشتری را دارد. بنابراین با توجه به نقش پیش بینی کنندگی ذهن‌آگاهی، بنیان های اخلاقی- فرهنگی و تفکر انتقادی در پیش‌بینی امیدواری و ادراک خداوند می‌توان چنین نتیجه گرفت که با تمرکز بر متغیرهای پیش‌بین می‌توان، امیدواری و ادراک خداوند را در دانشجویان زن متاهل افزایش داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

109 - آزمون مدل علّی گرایش به خودکشی براساس سبک زندگی با واسطه‌گری دلبستگی به خدا در دختران دانش‌آموز
عبدالامیر گاطع زاده صبریه احمدی

هدف این پژوهش آزمون مدل علّی گرایش به خودکشی براساس سبک زندگی با واسطه‌گری دلبستگی به خدا در دانش‌آموزان دختر شهر ایذه بود که از بین آنان به روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای 250 نفر به عنوان آزمودنی انتخاب شدند. طرح پژوهش از نوع بنیادی و در چارچوب طرح‌های همبستگی است. چکیده کامل

هدف این پژوهش آزمون مدل علّی گرایش به خودکشی براساس سبک زندگی با واسطه‌گری دلبستگی به خدا در دانش‌آموزان دختر شهر ایذه بود که از بین آنان به روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای 250 نفر به عنوان آزمودنی انتخاب شدند. طرح پژوهش از نوع بنیادی و در چارچوب طرح‌های همبستگی است. به منظور جمع آوری داده‌ها از پرسشنامة سبک زندگی ارتقاء دهندة سلامت والکر و پیلرکی (1996)، مقیاس دلبستگی به خدا بک و مک دونالد (2004) و پرسشنامة خودکشی کیت (1984) استفاده شد. روش تجزیه و تحلیل داده‌ها براساس روش تحلیل مسیر صورت گرفت. نتایج یافته‌ها نشان داد؛ که مدل علّی سبک زندگی با گرایش به خودکشی و واسطه‌گری دلبستگی به خدا در دانش‌آموزان دختر با داده‌های به دست آمده از مدل برازش دارد. بر این اساس سبک زندگی و دلبستگی به خدا بر گرایش به خودکشی اثر مستقیم، هم‌چنین دلبستگی به خدا در رابطة بین سبک زندگی و گرایش به خودکشی اثر غیرمسقیم دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

110 - آزمون مدل علّی سلامت عمومی براساس توکل بر خدا و حمایت اجتماعی با واسطه‌گری ویژگی‌های شخصیتی در زنان
عبدالامیر گاطع زاده سمیه حاتمی

هدف پژوهش حاضر آزمون مدل علّی سلامت عمومی براساس توکل بر خدا و حمایت اجتماعی با واسطه‌گری ویژگی‌های شخصیتی در زنان jتحت سرپرستی شهرستان ایذه در سال 1401 است. طرح پژوهش حاضر از نوع بنیادی و در چارچوب طرح‌های همبستگی از طریق الگویابی معادلات ساختاری (تحیل مسیر) است. جامعه چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر آزمون مدل علّی سلامت عمومی براساس توکل بر خدا و حمایت اجتماعی با واسطه‌گری ویژگی‌های شخصیتی در زنان jتحت سرپرستی شهرستان ایذه در سال 1401 است. طرح پژوهش حاضر از نوع بنیادی و در چارچوب طرح‌های همبستگی از طریق الگویابی معادلات ساختاری (تحیل مسیر) است. جامعه مورد مطالعه شامل کلیه زنان سرپرست خانواده تحت پوشش شهرستان ایذه در فاصله زمانی اردیبهشت تا تیرماه 1401 به تعداد 1300 مورد بود. تعداد 230 زن سرپرست خانواده براساس نرم افزار جی پاور به صورت نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسش نامه‌های توکل بر خدا بک و مک‌دونالد (2004)، مقیاس حمایت اجتماعی ادراک شده چند بعدی (1988)، مقیاس شخصیتی پنج عاملی فرم کوتاه مک‌کری و کاستا (1989) و سلامت عمومی گلدبرگ (1972) استفاده شد. داده‌ها با استفاده از مدل‌یابی معادلات ساختاری (تحلیل مسیر) مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج تحلیل، بیانگر تایید برازش مدل فرضی پژوهش بود. ضرایب تحلیل مسیر در این مطالعه نشان داد که توکل بر خدا و حمایت اجتماعی بر سلامت عمومی اثر مستقیم و معنی‌داری دارد. از بین ویژگی‌های شخصیتی: ویژگی روان‌رنجوری بر سلامت عمومی اثر منفی و برون‌گرایی، سازش‌پذیری، مسولیت‌پذیری و تجربه‌گرایی بر سلامت عمومی اثر مستقیم و معنی‌داری دارد. همچنین مدل نشان داد که توکل بر خدا و حمایت اجتماعی با واسطه‌گری ویژگی‌های شخصیتی بر سلامت عمومی اثر غیرمستقیم و معنی‌داری دارند. براین اساس و برحسب یافته‌های حاصله می‌توان گفت که بین توکل بر خدا و حمایت اجتماعی با سلامت عمومی رابطه وجود دارد و این رابطه می‌تواند با نقش ویژگی‌های شخصیتی تعدیل شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

111 - پیش‌بینی تحمل ناکامی بر اساس دلبستگی به خدا و جهت‌گیری زندگی در دانش‌آموزان دختر
فریبا کلانتری سکینه رستمی کیا

هدف از پژوهش حاضر، پیش‌بینی تحمل ناکامی بر اساس دلبستگی به خدا و جهت‌گیری زندگی در دانش‌آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر رامهرمز بود. پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش‌آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر رامهرمز بود، که320 نفر از جامعه مذک چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر، پیش‌بینی تحمل ناکامی بر اساس دلبستگی به خدا و جهت‌گیری زندگی در دانش‌آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر رامهرمز بود. پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش‌آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر رامهرمز بود، که320 نفر از جامعه مذکور با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. جهت گردآوری داده‌ها از آزمون جهت‌گیری زندگی اسچیر و کارور (1985)، پرسشنامه دلبستگی به خدا بک و مک دولاند (2004) و مقیاس تحمل ناکامی هارینگتون (2005) استفاده گردید. داده‌ها با استفاده از روش‌های آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند گانه تجزیه و تحلیل شدند. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد بین دلبستگی به خدا و جهت‌گیری زندگی با تحمل فرد در برابر ناکامی رابطه معناداری وجود داشت. هم چنین نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون با روش ورود نشان داد حدود 48 درصد واریانس متغیر تحمل ناکامی توسط متغیرهای دلبستگی به خدا و جهت‌گیری زندگی تبیین شده است.جهت تعیین سهم هر یک از متغیرهای دلبستگی به خدا و جهت‌گیری زندگی در پیش‌بینی تحمل ناکامی در دانش-آموزان، از تحلیل رگرسیون گام به گام نیز استفاده شد که در اولین گام دلبستگی به خدا توانست 47 % درصد از واریانس تحمل ناکامی را تبیین کند.بنابراین با استناد به یافته‌های حاصل از این پژوهش، پیشنهاد می‌شود که در مراکز آموزشی جهت افزایش و ارتقا میزان تحمل دانش‌آموزان در برابر ناکامی و افزایش سلامت روان-شناختی آنها به متغیرهای دلبستگی به خدا و جهت‌گیری زندگی توجه ویژه‌ای مبذول شود.کلید واژه‌ها: دلبستگی به خدا، جهت‌گیری زندگی، تحمل ناکامی پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

112 - رابطه‌ی دعا و توکل به خدا با استرس شغلی در کارکنان
مهرداد افشون بطول دارایی فتح آباد

پژوهش حاضر با هداف بررسی رابطه دعا و توکل به خدا با استرس شغلی انجام گرفت. جامعه ی آماری پژوهش حاضر شامل تمامی کارکنان یک سازمان صنعتی در شهر اهواز بود که تعداد150 نفر از آن ها از طریق روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. کلیه ی شرکت کنندگان در پژوهش پرسشنامه های است چکیده کامل

پژوهش حاضر با هداف بررسی رابطه دعا و توکل به خدا با استرس شغلی انجام گرفت. جامعه ی آماری پژوهش حاضر شامل تمامی کارکنان یک سازمان صنعتی در شهر اهواز بود که تعداد150 نفر از آن ها از طریق روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. کلیه ی شرکت کنندگان در پژوهش پرسشنامه های استرس شغلی، دعا و توکل به خدا را تکمیل نمودند. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS ویراست 21 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل نشان داد که بین دعا و توکل به خدا با استرس شغلی رابطه منفی و معنی دار وجود دارد. همچنین نتایج حاصل از رگرسیون چندگانه به روش گام به گام نشان داد که بین دعا و توکل به خدا با استرس شغلی رابطه چندگانه وجود دارد و این دو متغیر 6/13% از واریانس استرس شغلی را پیش بینی می‌کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

113 - بررسی تشبیه و تنزیه در نگاه ابن عربی و مولانا
احسان سیدمحرمی حمیدرضا سلیمانیان(نویسنده مسئول) عباس خیرآبادی محمود فیروزی مقدم

یکی از مسائل پیچیده و قابل تأمل در مبحث خداشناسی ، موضوع تشبیه و تنزیه است . تشبیه و تنزیه را می توان دو حالت عقلی و روحیِ شناخت حق تعالی توسط انسان دانست . در تشبیه ، انسان برخی از صفات همچون شنوایی یا بینایی را به حق تعالی نسبت می دهد که برای نمونه می‌توان به داستان م چکیده کامل

یکی از مسائل پیچیده و قابل تأمل در مبحث خداشناسی ، موضوع تشبیه و تنزیه است . تشبیه و تنزیه را می توان دو حالت عقلی و روحیِ شناخت حق تعالی توسط انسان دانست . در تشبیه ، انسان برخی از صفات همچون شنوایی یا بینایی را به حق تعالی نسبت می دهد که برای نمونه می‌توان به داستان موسی و شبان در مثنویِ مولانا اشاره نمود . البته دلیل این تشبیهات را می‌توان در برخی از احادیث و آیات جست . هرچند که گاه عده ای در این تشبیهات آن قدر مبالغه می ورزندکه دانشمندان علوم اسلامی ، در مقابله با این گروه ، بحث تنزیه را مطرح می کنند و حق تعالی را نسبت به صفات بشری منزه می شمارند و آیات مورد استثناء اهل تشبیه را به گونه ای تفسیر می‌کنند که معنای واقعی نداشته باشد . این نوشتار با روش توصیفی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه‌ای ، ضمن بررسی جداگانة نظریات ابن عربی و مولانا ، برآن است تا از طریق شناخت دیدگاه این دو عارف بزرگ ، شیوة صحیح برخورد با مسئلة تشبیه و تنزیه را نشان بدهد . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

114 - بررسی تطبیقی معنای زندگی از دیدگاه مولوی و یالوم
معصومه قاسملو قیداری مرتضی رزاق پور محمد اسماعیل ابراهیمی

10.30495/farsij.2022.1910445.1387

دانستن معنای زندگی از مهمترین چالشهای اندیشمندان می‌باشد.رهایی از پوچی و دادن معنا و انگیزه به زندگی از بارزترین مطالب روانشناسی بوده است. دانشمندان ادوار مختلف برای یافتن ، پاسخی درخور برای معنای زندگی از هیچ کوششی دریغ ننموده اند . در این پژوهش کوشیده ایم معنای زندگی چکیده کامل

دانستن معنای زندگی از مهمترین چالشهای اندیشمندان می‌باشد.رهایی از پوچی و دادن معنا و انگیزه به زندگی از بارزترین مطالب روانشناسی بوده است. دانشمندان ادوار مختلف برای یافتن ، پاسخی درخور برای معنای زندگی از هیچ کوششی دریغ ننموده اند . در این پژوهش کوشیده ایم معنای زندگی را از منظر عارف بزرگ مولانا و اندیشمند و روانشناس غرب، یالوم بررسی کنیم و به بیان اشتراکات و افتراقات دیدگاهشان بپردازیم.پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی و به شیوه استقرایی بر اساس گزارههای روانشناسی اگزیستانسیال و به طور خاص آراء یالوم و سرودههای مولانا صورت گرفته است. مولانا معتقد است اگر انسان بعد معنوی خود را بهتر بشناسد، این به زندگی او معنا و مفهوم می بخشد؛ خدا در زندگی وی نقش محوری دارد . اما یالوم روانشناسان اگزیستانسیالیس معتقد است دنیا تصادفی است و معنایی در کار نیست هیچ خط و مشی جز آنچه خود فرد خلق میکند وجود ندارد. یالوم و مولانا علیرغم تباین آشکار در آراء و عقاید در برخی از مولفههایی همچون آزادی، مرگ، تنهایی، پوچی و... که به ومعنادار بودن زندگی انسان منجر می‌شود متفق القولند. و برآیندی که از این بررسی به عمل آمده نشان میدهد معنای زندگی در سرودههای مولانا بر اساس روانشناسی وجودی یالوم منوط به رعایت اصولی همچون مسئولیت، عشق، اخلاق و ... است که خود انسان، آنها را ابداع کرده است. ضمن اینکه از دید مولانا بازگشت به اصل در کنار سایر مولفهها عامل رهایی انسان از پوچی و بیمعنایی است ولی یالوم به این جنبههای ما بعدالطبیعه اعتقادی ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

115 - نمودهای زبانی تأکید و کارکردهای بلاغی آن در غزل حافظ «با تکیه بر سه گسترة معنایی خدا، انسان و عشق»
علی احمدنیای دیسفانی عباسعلی وفایی علیرضا شعبانلو

این پژوهش با روشی توصیفی – تحلیلی در صدد معرفی روش‌ها و کارکردهای بیانی تأکید در گفتمان غزلیات حافظ است. تأکید یکی از سازوکارهای زبانی است که به شیوه‌ها و انواع گوناگون در متن ایجاد می-شود و دارای کارکردهای مختلف بلاغی است. تأکید با برجسته‌کردن بخش از معنای متن، ب چکیده کامل

این پژوهش با روشی توصیفی – تحلیلی در صدد معرفی روش‌ها و کارکردهای بیانی تأکید در گفتمان غزلیات حافظ است. تأکید یکی از سازوکارهای زبانی است که به شیوه‌ها و انواع گوناگون در متن ایجاد می-شود و دارای کارکردهای مختلف بلاغی است. تأکید با برجسته‌کردن بخش از معنای متن، به انتقال بهتر اندیشه‌ها و تفکرات خاص گوینده کمک می‌کند. تأکید به عنوان یکی از سازوکارهای زبانی، در چهارچوب نقش ترغیبی و نقش عاطفی زبان مطرح می‌شود. این نقش‌ها به ترتیب نقش‌هایی مخاطب‌محور و گوینده‌محور هستند که بیش از هر چیز در جستجوی انتقال اندیشة مطرح‌شده در متن به مخاطب و بیان احساسات گوینده قرار دارند. هر یک از کاربران زبان با توجه به هدفی که نسبت به بیان یک موضوع دارند، از روش‌های خاصی برای مؤکدکردن کلام خود بهره می‌گیرند. گستره‌های معنایی مورد تأکید در بافت متنی غزلیات حافظ به سه گسترة خداوند، انسان و عشق محدود می‌شوند؛ اما برخلاف محدودیت این گستره‌ها، روش‌ها و نمودهای زبانی تأکید در این اشعار متنوع و مختلف است. در بین این روش‌ها، انواع تکرار، روش‌های مختلف حصر و قصر، کاربرد قیود تأکید، جملات امری و پرسشی، افعال ناقص، میزان قطعیت بالای کلام، شبه‌جملات، افعال کنشی، افعال وجهی شناختی، جملات ندایی، جابجایی معنادار اجزای نحوی جملات و تقدیم و تأخیر واژگان، نسبت به سایر روش‌ها بسامد بیشتری دارد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که حافظ به دو شیوة مستقیم خطاب به مخاطب خاص و غیرمستقیم بدون در نظر داشتن مخاطبی خاص برای بیان احساسات شخصیِ و ابلاغ اندیشة خود از عنصر تأکید بهره گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

116 - ارتباط خدا با انسان در آثار جامی
زهرا قزلسفلی اکبر شعبانی محمد فاضلی

خداوند به عنوان آفرینندۀ انسان، از ابتدای خلقت آدمی با او در ارتباط بوده و این ارتباط با ورود به عالم هستی گسترش یافته است. ارتباط انسان با خدا و حضور متقابل این نوع رابطه، یکی از موضوعات بنیادی در حوزۀ پژوهش‌های عرفان اسلامی است. انسان به عنوان اشرف مخلوقات در میان تما چکیده کامل

خداوند به عنوان آفرینندۀ انسان، از ابتدای خلقت آدمی با او در ارتباط بوده و این ارتباط با ورود به عالم هستی گسترش یافته است. ارتباط انسان با خدا و حضور متقابل این نوع رابطه، یکی از موضوعات بنیادی در حوزۀ پژوهش‌های عرفان اسلامی است. انسان به عنوان اشرف مخلوقات در میان تمام آفریده‌های خداوند، از مقام و جایگاهی ارزشمند برخوردار است این امر باعث نگاه و توجّه ویژه خداوند نسبت به این خلیفه الله شده است. اغلب هنرمندان به ویژه شاعران پارسی‌گو آثار خویش را به ارتباط میان آدمی با خالق مطلق مزین کرده‌اند. جامی از جمله شخصیت‌های جامع‌الاطراف در ادب پارسی است که پرداختن به همۀ ابعاد شخصیتی وی، دقّت، مطالعه و تأمل وافر همراه با تسلط کافی بر پاره‌ای از علوم را می‌طلبد. ارتباط میان خدا با انسان یکی از نکات کلیدی در اشعار جامی است. جستار حاضر با رویکردی توصیفی- تحلیلی به بررسی نوع ارتباط خدا با انسان و تحلیل مفاهیم مربوط به این حوزه در اشعار جامی پرداخته است. نتیجۀ حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که ارتباط خدا با انسان در اشعار جامی به سه صورت 1. وحی، آیات انفسی و آیات آفاقی 2. خلقت و هدایت 3. ابتلاء و آزمایش به کار رفته است. این سه راهکار در اشعار جامی نشان دهندۀ بُعد فکری و ساختار ذهنی وی نسبت به ارتباط خداوند با انسان است؛ البته این اشعار نشان دهندۀ میزان عشق خالق نسبت به مخلوق و سیلانیت ارتباط آدمی با خداوند در تمام لحظات زندگی‌اش است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

117 - سفر حجمی درخط زمان؛ نقش حافظۀ رخدادی در شاعرانگی شاعران؛ بر اساس تقسیم بندی حافظه از دیدگاه برگسون
صدف محسنی علیرضا فرنام

چکیده هدف این نوشتار که پژوهشی کتابخانه‌ای و اسنادی است، بررسی نقش حافظۀ رخدادی در اعتلای خودآگاهی با بهره بردن از غنای تصویری و احساسی موجود در آثار فروغ فرخزاد بر اساس نقد روان شناختی و بازنمود این دو در شعر است. در این راستا، ابتدا مقولۀ تفاوت روح وجسم از دیدگاه برگس چکیده کامل

چکیده هدف این نوشتار که پژوهشی کتابخانه‌ای و اسنادی است، بررسی نقش حافظۀ رخدادی در اعتلای خودآگاهی با بهره بردن از غنای تصویری و احساسی موجود در آثار فروغ فرخزاد بر اساس نقد روان شناختی و بازنمود این دو در شعر است. در این راستا، ابتدا مقولۀ تفاوت روح وجسم از دیدگاه برگسون مطرح می‌شود؛ که از نظر وی "روح" و "جسم" تنها تفاوت زمانی دارند و روح و به تبع آن خودآگاهی به نوعی همواره در گذشته حضور دارند و به وقایع زمان حال از دید گذشته می‌نگرند. بنابراین تقویت "حافظۀ رخدادی" که یک حافظۀ سیال و سه بعدی است نقش مؤثری در اعتلای خودآگاهی خواهد داشت. در این مطالعه که توصیفی و از نوع تحلیل محتواست قصد داریم تا از طریق هدایت خواننده به سمت به کارگیری هر چه بیشتر حافظۀ رخدادی، سطح خودآگاهی او را ارتقا بخشیده تا به این ترتیب تأثیر چشمگیر آن را در سیر روان درمانی و رهایی از مشکلات روحی - روانی شاهد باشیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

118 - نگاهی به بازتاب بنیان‌های کیش آناهیتا در داستان بیژن و منیژه
مسعود پاکدل

این جستار به بررسی بنیان‌های کیش آناهیتا در داستان بیژن و منیژه می‌پردازد. بنیان‌های کیش آناهیتا همانند: حیات و زایندگی، تقدس و برکت، سلطه و قدرت و... . در داستان بیژن و منیژه که رشته‌ای باریک و نامرئی از اسطوره و داستان را داراست، دیده می‌شود. آناهیتا (ایزد بانوی آب) د چکیده کامل

این جستار به بررسی بنیان‌های کیش آناهیتا در داستان بیژن و منیژه می‌پردازد. بنیان‌های کیش آناهیتا همانند: حیات و زایندگی، تقدس و برکت، سلطه و قدرت و... . در داستان بیژن و منیژه که رشته‌ای باریک و نامرئی از اسطوره و داستان را داراست، دیده می‌شود. آناهیتا (ایزد بانوی آب) در سراسر ایران کهن، فرشتة پاکی و طهارت است. آناهیتا در اسطورۀ آفرینش زرتشت و فرزند وعده ‌داده‌شدۀ زرتشت نقش‌آفرینی کرده است و نماد عفت و پاک‌دامنی زنانه است. قدرت و تسلط دارد و فاعل و کنشگر است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که در داستان بیژن و منیژه، نقش منیژه بازنمایی عملکردهای آناهیتاست. او عاشق و دل‌باخته است. روحیۀ زنانه‌اش در داستان جریان دارد، ناجی بیژن است، آب و غذا به بیژن می‌رساند و موجب رهایی بیژن گشته است. هبوط بیژن در چاه موجب وصال او می‌گردد؛ زیرا بیژن باید مرارت و سختی ببیند تا شایستة وصال منیژه شود. از همین روی، ویژگی‌های ایزد بانوی آناهیتا در او جلوه‌گر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

119 - کارناوالیزه شدن جامعه ایران در عصرمشروطه (مطالعه موردی آثار دهخدا، میرزاده عشقی و نسیم شمال)
فهیمه شهریاری سید محمود سیدصادقی علی عاشوری

10.30495/farsij.2023.1916879.1418

اصطلاح کارناوال را منتقد و فیلسوف بزرگ‌ روس میخاﺋﯿﻞ باختین در قرن بیستم میلادی برای نقد و تحلیل آثار ادبی به‌کار برد. این واژه در نزد وی به‌عنوان یک فرهنگ مطرح شد؛ فرهنگی که گستاخ و بی‌پرده، آزاد و رها و بی‌هیچ قید و بندی در برابر سلطه هر چیز قدرتمند و مقدس و باورهای تح چکیده کامل

اصطلاح کارناوال را منتقد و فیلسوف بزرگ‌ روس میخاﺋﯿﻞ باختین در قرن بیستم میلادی برای نقد و تحلیل آثار ادبی به‌کار برد. این واژه در نزد وی به‌عنوان یک فرهنگ مطرح شد؛ فرهنگی که گستاخ و بی‌پرده، آزاد و رها و بی‌هیچ قید و بندی در برابر سلطه هر چیز قدرتمند و مقدس و باورهای تحمیل شده به شوخی و بازی می‌پرداخت. مؤلفه‌های کارناوال با توجه به نظریه باختین در آثار دهخدا، میرزاده عشقی و نسیم شمال عبارت‌اند از رﺋﺎلیسم گروتسک، خنده مرگ، غیرمذهبی بودن، نسبیت و درکنار هم قرارگرفتن مفاهیم متضاد و ترویج فضای چندصدایی. با توجه به ماهیت موضوع و اهداف پژوهش، این تحقیق در قلمرو پژوهش‌های توصیفی، کتابخانه‌ای- اسنادی است که ماهیت کاربردی دارد و در نمونه آن دو اثر از دهخدا، یک اثر از میرزاده عشقی و یک اثر از نسیم‌شمال بررسی می‌شود. روش نمونه‌گیری، انتخابی و شیوه گردآوری داده‌ها اسنادی است. با کاربرد روشی توصیفی– تحلیلی پس از معرفی کارناوال و مؤلفه‌های آن در ادبیات فارسی، به تجزیه و تحلیل فرآیند کارناوال در آثار مدنظر با ذکر مصادیق پرداخته می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

120 - بررسی اندیشه‌های کلامی ابوالقاسم قشیری
جمال احمدی

ابوالقاسم قشیری(465- 376هـ) یکی از بزرگ ترین عارفانان و عالمان قرن پنجم هجری قمری است. او در میدانهای علم و معرفت روزگار خود، سرآمد اقران بود. آثار فراوانی که از او برجای مانده گواه این است که نه تنها در سلوک عرفانی و حکمت عملی، بلکه در حدیث و تفسیر و فقه و کلام هم از ت چکیده کامل

ابوالقاسم قشیری(465- 376هـ) یکی از بزرگ ترین عارفانان و عالمان قرن پنجم هجری قمری است. او در میدانهای علم و معرفت روزگار خود، سرآمد اقران بود. آثار فراوانی که از او برجای مانده گواه این است که نه تنها در سلوک عرفانی و حکمت عملی، بلکه در حدیث و تفسیر و فقه و کلام هم از توانمندی زایدالوصفی برخوردار بوده است. یکی از دغدغه های قشیری بر اساس آنچه که از منابع مختلف گزارش شده، اندیشه های کلامی است. به نظر می رسد باورهای کلامی قشیری در بازخوانی اندیشه های او، همخوانی و تطابق بیشتری با کلام اشعری داشته باشد. این مسأله را می توان در آثار او به وضوح مشاهده کرد. در رساله ی قشیریه، تفسیر لطایف الاشارات، نامه ی شکایت اهل سنت و قصیدة الصوفیهآشکارا منظومه ی فکری قشیری آمده است. نگارنده در این مقاله که به روش کتابخانه ای صورت گرفته در پی آن است تا با مراجعه به آثار مذکور هر چه بیشتر به اندیشه های قشیری وضوح ببخشد. نتیجه ای ک از مقاله گرفته می شود حاکی از آن است که آراء قشیری بجز مسأله ی صفات خبریه و راه شناخت خداوند همان آراء ابوالحسن اشعری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

121 - رابطه‌ی انسان با خدا بر پایه‌ی اندیشه‌ی خداگونه‌پنداری انسان در آثار عطّار نیشابوری
محمّد ایرانی حسین صادقی

مسئله ی انسان و خدا و رابطه ی متقابل آن ها با هم، یکی از موضوعات بسیار بنیادی در تاریخ تفکّر بشر به ویژه حوزه ی عرفان اسلامی است. دیدگاه عرفا در باره‌ی تشبّه انسان به خالق خویش، ریشه‌ی توراتی دارد و از آن‌جا به ذهن و زبان عرفا راه یافته و به صورت حدیث موضوعه در آثار و ک چکیده کامل

مسئله ی انسان و خدا و رابطه ی متقابل آن ها با هم، یکی از موضوعات بسیار بنیادی در تاریخ تفکّر بشر به ویژه حوزه ی عرفان اسلامی است. دیدگاه عرفا در باره‌ی تشبّه انسان به خالق خویش، ریشه‌ی توراتی دارد و از آن‌جا به ذهن و زبان عرفا راه یافته و به صورت حدیث موضوعه در آثار و کلام برخی مشایخ این قوم به کار رفته است. در این راستا، پژوهش حاضر به بررسی رابطه ی انسان با خدا بر پایه ی تفکّر خداگونه پنداری انسان در آثار عطّار نیشابوری می پردازد. منظور از خداگونه پنداری در عرفان، نوع تلقّی عرفا از انسان کامل است که دارای ویژگی‌های قدسی و فرابشری می‌باشد. بر اساس این پژوهش، رابطه ی انسان باخدا، رابطه ای عاشقانه و سرشار از محبّت است. از میان انواع ارتباط، مناجات از بیش‌ترین بسامد و ارتباط دوسویه از کم ترین بسامد برخوردار است. انسان های خداگونه دارای ویژگی هایی خاص از جمله کرامات و قدرت انجام اعمال خارق العاده هستند. جهان بینی عطّار، وحدت وجودی و روش او در رسیدن به تعالی و کمال، بر اساس توجّه به درون و درون گرایی است. سالک با ریاضت، گوهر جان خویش را کشف می کند و خدا را در آن می یابد و بدین صورت به فنا و خداگونگی می رسد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

122 - سعدی و خدایِ آشنایِ او در بوستان و گلستان
پارسا یعقوبی زهرا ابطحی

سعدی، یکی از مهم‌ترین ارکان ادب فارسی است که شهرتی جهانی دارد. بوستان و گلستان او را اثرگذارترین متون بر ارزش‌ها و باورهای مردم ایران دانسته‌اند. بنابر‌‌این پی‌بردن به آن بخش از نظرگاه‌های سعدی که در این دو اثر بیان شده‌اند، مهم به نظر می‌رسد. در پژوهش موجود، بعد از معر چکیده کامل

سعدی، یکی از مهم‌ترین ارکان ادب فارسی است که شهرتی جهانی دارد. بوستان و گلستان او را اثرگذارترین متون بر ارزش‌ها و باورهای مردم ایران دانسته‌اند. بنابر‌‌این پی‌بردن به آن بخش از نظرگاه‌های سعدی که در این دو اثر بیان شده‌اند، مهم به نظر می‌رسد. در پژوهش موجود، بعد از معرّفیِ اجمالیِ سعدی، بوستان و گلستان، به توصیف دیدگاه‌های سعدی درباره‌ی خدا، بر اساس متن بوستان و گلستان پرداخته شده است. خدایِ آشنایِ سعدی، همان خدایی است که اسلام معرّفی می‌کند. سعدی نیز بر حضور دائمی و محوریت خداوند در تمامی امور تأکید کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

123 - بررسی و نقد نظریه «شر از لوازم وجود خیر است» در حل مسئله شر
یداله رستمی

هدف از این نوشته، بررسی و نقد نظریه معروف شر از لوازم وجود خیر در جهان است در پاسخ به شبهه ماندگار و دیرپای مساله شر است. این دیدگاه در پی اثبات این است که برای نیل و تحقق خیرها در عالم، چاره‌ای جز تحمل شرور و درد و رنج‌ها نیست و خداوند جهان را این‌گونه ساخته است. یکی ا چکیده کامل

هدف از این نوشته، بررسی و نقد نظریه معروف شر از لوازم وجود خیر در جهان است در پاسخ به شبهه ماندگار و دیرپای مساله شر است. این دیدگاه در پی اثبات این است که برای نیل و تحقق خیرها در عالم، چاره‌ای جز تحمل شرور و درد و رنج‌ها نیست و خداوند جهان را این‌گونه ساخته است. یکی از مهم‌ترین منتقدان این نظرگاه، دیوید هیوم است که معتقد است خدایی که قادر مطلق وخیرخواه محض است و خودش خالق نظام و قوانین طبیعت است، چرا آن را به گونه‌ای نساخته است که بدون شر یا حداقل بدون شرور عظیم، خیر محقق شود. طبق این نقد،خداوند به اصطلاح، در برابر کار انجام شده قرار نگرفته است. به عبارت دیگر، چرا خدا از نظام وسیله و هدف که مختص به انسان است استفاده می‌کند. به نظر می رسد دیوید هیوم صفا خیرخواهی و مصلحت اندیشانه خدا را در نظر نگرفته است .کلید واژه: خدا، قدرت مطلق، خیر محض، خیر، شر پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

124 - معنویت فضیلت گرا؛ نیاز عرفان معاصر
رضا اکبری

می توان از منظرهای مختلفی عرفان را واکاوی کرد از جمله می توان به طبیعت تجربه های، عرفانی واقع نمایی تجربه های عرفانی و مکاتب عرفانی اشاره کرد. یکی از مسائل مهم در خصوص عرفان کارکرد این واقعیت در زندگی انسان به ویژه دوران معاصر است. شاید بتوان عرفان را به معنویت فرو چکیده کامل

می توان از منظرهای مختلفی عرفان را واکاوی کرد از جمله می توان به طبیعت تجربه های، عرفانی واقع نمایی تجربه های عرفانی و مکاتب عرفانی اشاره کرد. یکی از مسائل مهم در خصوص عرفان کارکرد این واقعیت در زندگی انسان به ویژه دوران معاصر است. شاید بتوان عرفان را به معنویت فروکاست. معنویت در دو لایه ی معنویت اخلاق بنیاد و خدابنیاد قابل طرح است به گونه ای که این دو رابطه ی عموم و خصوص مطلق داشته باشند. هر معنویت خدا،بنیاد معنویت اخلاق بنیاد نیز هست؛ اما هر معنویت اخلاق، بنیاد معنویت خدا بنیاد نیست. مطلوب جوامع بشری معنویت خدا بنیاد است؛ اما در جوامع و گروه هایی که دین جایگاه اولیه خود را از دست داده است به عنوان یک سیاست می توان معنویت اخلاق بنیاد را مقدمه ای برای دستیابی به معنویت خدا بنیاد در نظر گرفت. توجه به اخلاق در معنویت اخلاق بنیاد هم جنبه های سلبی و هم جنبه های ایجابی را در بر می گیرد و توجه انحصاری به کارهای خوب، بدون پرهیز از کارهای ناشایست در واقع تحریف اخلاق و بازی در زمین شیطان است. هر یک از این دومعنویت، مؤلفه های نظری و عملی دارد برای شتاب بخشیدن به رشد معنویت خدا بنیاد در دوران معاصر، نقش الگوهای اخلاقی زندگی انسان بسیار کارگشا است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

125 - بررسی سبک شناختی آثار عرفان نظرآهاری
دکتر هادی حیدری نیا نایینی دکتر عزیز الله توکلی کافی‌آباد مریم راعی

به گواه تاریخ، آشنایی با عرفان و اخلاق در بهبود روابط انسان با خدا و اعضای جامعه بسیار نقش‌آفرین و تأثیرگذار است. حتّی اخلاق فردی و اجتماعی نیز تحت تأثیر عمیق و گسترده‌ی عرفان و به‌خصوص عرفان اسلامی است. در عصر کنونی، نویسندگان زیادی در تلاشند تا با آموزه‌های عرفانی بر چکیده کامل

به گواه تاریخ، آشنایی با عرفان و اخلاق در بهبود روابط انسان با خدا و اعضای جامعه بسیار نقش‌آفرین و تأثیرگذار است. حتّی اخلاق فردی و اجتماعی نیز تحت تأثیر عمیق و گسترده‌ی عرفان و به‌خصوص عرفان اسلامی است. در عصر کنونی، نویسندگان زیادی در تلاشند تا با آموزه‌های عرفانی بر قشر آینده‌ساز؛ یعنی کودک و نوجوان، تأثیرگذار باشند و به نحوی ارتباط آن‌ها را با اینگونه مفاهیم ناب، محکم‌تر سازند.عرفان نظر آهاری از موفّق‌ترین نویسندگان معاصر است که با وجود حجم کم آثارش به‌خوبی توانسته این خلأ را پر کند و مفاهیم عمیق عرفانی را در قالب ادبیّات کودک و نوجوان بگنجاند. این نویسنده‌ی معاصر با استفاده از تعابیر ساده و روزمره و بدون وارد شدن به دنیای پیچیده‌ی الفاظ و تعابیر عرفانی، سعی داشته مفاهیم مرتبط با خداشناسی را با زبانی ساده تر برای کودک و نوجوان بازگو نماید. نگارنده در این پژوهش ضمن معرّفی شیوه‌های منحصر به فرد نویسنده در تبیین آموزه‌های عرفانی برای نسل جدید، به ارائه‌ی نمونه‌هایی از این هنرنمایی می‌پردازد. به نظر می‌رسد با توجّه به خلّاقیّتی که نویسنده از آن برخوردار بوده، به‌خوبی توانسته زمینه‌ی لازم را برای آشنایی نسل کودک و نوجوان با پروردگار هستی فراهم و در این مسیر مقدّس توفیقاتی را کسب کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

126 - بررسی تأثیر آموزش سیستمهای حسابداری در مراکز آموزش عالی بر روند استخدام فارغ التحصیلان حسابداری
اعظم سلیمانی لیلا نوری

هدف از این پژوهش بررسی تأثیر آموزش سیستمهای حسابداری در مراکز آموزش عالی بر روند استخدام فارغ التحصیلان حسابداری است. متغیرهای مستقل آن عبارتند از آموزش سیستمهای حسابداری و میزان زمان آموزش و و متغیر وابسته عبارتست از روند استخدام . نحوه جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنام چکیده کامل

هدف از این پژوهش بررسی تأثیر آموزش سیستمهای حسابداری در مراکز آموزش عالی بر روند استخدام فارغ التحصیلان حسابداری است. متغیرهای مستقل آن عبارتند از آموزش سیستمهای حسابداری و میزان زمان آموزش و و متغیر وابسته عبارتست از روند استخدام . نحوه جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه اطلاعات عمومی، فردی و پرسشنامه ارزیابی متغیرهای مستقل آموزش و زمان آموزش سیستمهای حسابداری و روند استخدام فارغ التحصیلان می باشد.با توجه به جامعه آماری 440 ،نفری برای هر گروه کارشناسی و کارشناسی ارشد حسابداری طبق جدول نمونه گیری ،مورگان 140 نفر به عنوان نمونه آماری در هر گروه انتخاب شده اند. روش تحقیق حاضر از نوع هدف کاربردی و از نوع تحقیقات توصیفی - پیمایشی است و برای آزمون فرضیه های تحقیق از آزمون پیرسون استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که بین آموزش سیستمهای حسابداری و زمان آموزش این سیستم ها در مراکز آموزش عالی رابطه معناداری وجود دارد. میانگین آموزش سیستمهای حسابداری در بین کارشناسی بیش از کارشناسی ارشد است ولی روند استخدام در میان کارشناسی ارشد بیش از کارشناسی میباشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

127 - ارزیابی عملکردشرکت بابرّرسی تأثیرتیزبینی بازارومشارکت شبکه تأمین،برقابلیت مقاومت دربرابررخدادهای فاجعه بار
علیرضا فضل زاده محمد صبوری فرد محمدرضا قربانیان جعفر امینی

در جهان پیچیده و متلاطم کنونی و باروند رو به افزایش فضای عدم اطمینان محیط رقابتی تنهاشرکت هایی توان رقابت و بقا در این عرصه را دارند که با آگاهی کامل از وضعیت محیط کسب وکار ودر نظر گرفتن ویژگی های شبکه ی تأمین خود دست به ایجاد قابلیت های جدید در راستای نیل بهزنند؛ لذا د چکیده کامل

در جهان پیچیده و متلاطم کنونی و باروند رو به افزایش فضای عدم اطمینان محیط رقابتی تنهاشرکت هایی توان رقابت و بقا در این عرصه را دارند که با آگاهی کامل از وضعیت محیط کسب وکار ودر نظر گرفتن ویژگی های شبکه ی تأمین خود دست به ایجاد قابلیت های جدید در راستای نیل بهزنند؛ لذا در این پژوهش به معرفی قابلیتی نو بنام میزان مقاومت شرکت در مواجهه با عملکرد برترهرگونه رخداد فاجعه بار و غیر قابل پیش بینی پرداخته شده و ارزیابی نحوه تأثیر آن بر عملکرد شرکتبا بهره گیری از ابزارهای نوآوری در فرآیندها و تیزبینی بازاری شرکت چالش پیش روی پژوهش حاضرمی باشد.پس در این مطالعه که از نظر روش توصیفی–همبستگی بوده و در یکی از فعالترینشهرکهای صنعتی کشور با413واحد تولیدی و صنعتی انجام پذیرفته است ،داده های مربوط بهتحقیق در قالب پرسشنامه و مصاحبه ی حضوری شامل21سؤال استاندارد جمع آوری و نهایتا ً بمنظورآزمون فرضیه ها از مدل معادلات ساختاری و نرم افزارSPSS-Amosاستفاده گردید.نتایج تحلیل هانشان می دهد که بکارگیری سطح بالائی از تیز بینی بازاری و نوآوری توسط تصمیم گیرندگانشرکت،در پیشبرد اهدافشان در ایجاد و توسعه ی قابلیت مقاومت دربرابر فجایع و بحران ها تأثیرمثبتی داشته و افزایش قابلیت شرکت در مصون ماندن از آسیب های مربوط به رخدادهای فاجعه بارمیتواند تأثیری مثبت بر عملکرد شرکت داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

128 - تپه کرسف محوطه‌ای از دورة اسلامی میانی در شهرستان خدابنده استان زنجان
حامد ذیفر ایمان مصطفی‌پور بهنام قنبری

تپه کرسف، در جنوب غربی شهر کرسف و در شهرستان خدابنده استان زنجان قرار گرفته است. این اثر باقیماندة کوچکی است از تپه‌ای بزرگتر که متاسفانه در اثر فعالیت‌های انسانی از گذشته تا کنون، حجم بسیار کمی از آن باقی مانده است. به علت حجم بالای تخریب‌های صورت گرفته در محوطه و نجات چکیده کامل

تپه کرسف، در جنوب غربی شهر کرسف و در شهرستان خدابنده استان زنجان قرار گرفته است. این اثر باقیماندة کوچکی است از تپه‌ای بزرگتر که متاسفانه در اثر فعالیت‌های انسانی از گذشته تا کنون، حجم بسیار کمی از آن باقی مانده است. به علت حجم بالای تخریب‌های صورت گرفته در محوطه و نجات بخش باقی‌ماندة محوطه و جمع‌آوری حداکثر اطلاعات ممکن، تصمیم به کاوش در این محوطه گرفته شد. طی فعالیت‌های باستان‌شناختی در این محوطه، چند ترانشه و گمانه در ابعاد مختلف برای کاوش افقی و درک وضعیت معماری و نیز لایه‌نگاری و شناسایی تسلسل فرهنگی محوطه و نیز درک بهتر از وسعت محوطه و تشخیص هرچه بیشتر عرصة آن ایجاد گردید. با کاوش در این محوطه، شواهدی از آثار معماری از دورة میانی اسلامی (قرون ششم و هفتم هجری قمری) همراه با یافته‌های سفالی خصوصاً سفال‌های با نقش کنده زیر لعاب‌های سبز و سفید و سفالی خاص از این دوره با عنوان سفال نوع گروس بدست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

129 - خالدی خدای آتش پیروزی اورارتوها
مریم دارا

آتش نزد مردم باستان محترم بود ولی این پدیده نزد اورارتو ها کم تر بررسی شده است. معمولاً اقوام باستانی خدایی با خویشکاری آتش را می ‌پرستیدند، ولی نزد اورارتوها این گونه نیست. این موضوع عجیب به نظر می‌ رسد، چون اورارتوها در محیطی سردسیر می ‌زیستند و آتش می‌ بایستی نزد آنا چکیده کامل

آتش نزد مردم باستان محترم بود ولی این پدیده نزد اورارتو ها کم تر بررسی شده است. معمولاً اقوام باستانی خدایی با خویشکاری آتش را می ‌پرستیدند، ولی نزد اورارتوها این گونه نیست. این موضوع عجیب به نظر می‌ رسد، چون اورارتوها در محیطی سردسیر می ‌زیستند و آتش می‌ بایستی نزد آنان از اهمیت خاصی برخوردار بوده باشد. در متون سلطنتی اورارتویی اشارۀ مستقیمی به اهمیت آتش یا وجود خدایی با خویشکاری ویژۀ آتش به دست نیامده است، ولی با کمی تأمل بر تعدادی از آثار اورارتویی می ‌توان رد پای خویشکاری خدای آتش را در مهم ترین خدای اورارتوها، خالدی، مشاهده کرد. هدف مقاله حاضر این است که با بررسی شواهد، از جمله نقش خالدی بر سپری از محوطۀ باستانی انزاف و آتش‌دان های معبد آیانیس نشان دهد که آتشی ویژۀ خالدی روشن می ‌شد و می ‌توان آن را آتش پیروزی خواند و خالدی را نیز می‌ توان خدای آتش دانست. آتش خالدی همۀ مشخصات آتش پیروزی را اعم از همیشه سوزی و ارتباط با خدای پیروزی و روشن نگه داشته شدن آن در معابد و احتمالاً اهدای پیشکشی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

130 - پیش بینی افسردگی و اضطراب بر اساس مفهوم خدا در دانشجویان
باقر غباری بناب علی اکبر حدادی کوهسار

چکیدههدف از پژوهش حاضر پیش بینی افسردگی و اضطراب بر اساس مفهوم خدا در دانشجویان می باشد.بدین منظور تعداد 443 نفر از دانشجویان دانشگاههای علوم پزشکی تهران و ایران با استفاده از روشنمونه گیری سهمی انتخاب شدند. مقیاس های افسردگی و اضطراب در چک لیست نشانگان رفتاری (دراگوتیس چکیده کامل

چکیدههدف از پژوهش حاضر پیش بینی افسردگی و اضطراب بر اساس مفهوم خدا در دانشجویان می باشد.بدین منظور تعداد 443 نفر از دانشجویان دانشگاههای علوم پزشکی تهران و ایران با استفاده از روشنمونه گیری سهمی انتخاب شدند. مقیاس های افسردگی و اضطراب در چک لیست نشانگان رفتاری (دراگوتیس و همکاران، 1973 ) و مقیاس مفهوم سازی فرد از خدا ( گورساچ، 1968 ) بر روی دانشجویاناجرا شد. تحلیل داده ها با استفاده از رگرسیون چندگانه نشان داد که میزان افسردگ ی و اضطرابدانشجویان را می توان از روی مفهوم خدا پیش بینی کرد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد، دانشجویانی کهمفهوم مثبتی از خدا داشتند از افسردگی و اضطراب کمتری و دانشجویانی که مفهوم منفی از خدا داشتنداز افسردگی و اضطراب بیشتری برخوردار بودند.واژه های کلیدی: مفهوم خدا، افسردگی، اضطراب، دانشجویان علوم پزشکی پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

131 - مقایسه بین توکل و اعتماد به خدا با اضطراب وجودی در میان مدرسان رشته علوم انسانی و غیر علوم انسانی
محمود عبائی کوپایی لیلا سر آبادانی تفرشی

چکیده :تحقیق حاضر در زمینه دانش های بین رشته ای انجام شده ، از یک سو مربوط به زمینهروانشناسی و مذهب و از سوی دیگر مربوط به فلسفه و انسان شناسی است.این پژوهش به مقایسه بین توکل و اعتماد به خدا با اضطراب وجودی در میان مدرسان رشتهعلوم انسانی و غیر علوم انسانی پرداخته است . چکیده کامل

چکیده :تحقیق حاضر در زمینه دانش های بین رشته ای انجام شده ، از یک سو مربوط به زمینهروانشناسی و مذهب و از سوی دیگر مربوط به فلسفه و انسان شناسی است.این پژوهش به مقایسه بین توکل و اعتماد به خدا با اضطراب وجودی در میان مدرسان رشتهعلوم انسانی و غیر علوم انسانی پرداخته است .1 . دکترای فلسفه و کلام اسلامی ، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب2 کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی و کارشناسی ارشد تحقیقات آموزشی82 / مقایسه بین توکل و اعتماد به خدا با اضطراب وجودی در میان مدرسان رشته علوم انسانی و غیر علوم انسانیاز نظر روش شناسی تحقیق حاضر از نوع توصیفی واز شاخه همبستگی است . بدین منظور234 نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد واحد تهران جنوب به روش نمونهگیری طبقه ای انتخابشدند و تمامی شرکت کنندگان با دو آزمون (اضطراب وجودی) و (راهیابی در حوادث و رخدادهایزندگی) مورد بررسی قرار گرفتند.نتایج این پژوهش نشان می دهد با بالا رفتن سن و سابقه کار مدرسان ، میزان اضطرابوجودی آنها کاهش می یابد . بنابراین، سن و سابقه کار به عنوان عاملی اثربخش در کاهش اضطرابوجودی است . همچنین یافته ها نشان داد که بین توکل با اضطراب وجودی در بین مدرسین غیرعلوم انسانی همبستگی منفی معناداری وجود دارد اما بین توکل و اعتماد به خدا با اضطراب وجودیدر بین مدرسین علوم انسانی رابطه معناداری وجود ندارد . این در صورتی است که همچنین تفاوتمعنادرای بین اضطراب وجود و توکل و اعتماد به خدا در بین مدرسان رشته های علوم انسانی بامدرسان غیر علوم انسانی وجود ندارد..کلید واژه: توکل و اعتماد به خدا، اضطراب وجودی، سن ، سابقه کار ، علوم انسانی و غیر علومانسانی . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

132 - بازکاوی شورش های قلندران در دوره سلطنت محمدخدابنده
حسین اسکندری حمید اسدپور

دوره طولانی سلطنت شاه‌تهماسب اول، دوره تثبیت وارامش طولانی جهت صفویان به‌ویژه پس از صلح اماسیه است.پس ازمرگ شاه‌تهماسب اول،اختلافات بر سر جانشینی او، بین گروه های مختلف قزلباشان، منجر به سلطنت شاه اسماعیل دوم شد. دوره سلطنت شاه اسماعیل دوم هر چندکوتاه، ولی باحوادث فراوا چکیده کامل

دوره طولانی سلطنت شاه‌تهماسب اول، دوره تثبیت وارامش طولانی جهت صفویان به‌ویژه پس از صلح اماسیه است.پس ازمرگ شاه‌تهماسب اول،اختلافات بر سر جانشینی او، بین گروه های مختلف قزلباشان، منجر به سلطنت شاه اسماعیل دوم شد. دوره سلطنت شاه اسماعیل دوم هر چندکوتاه، ولی باحوادث فراوانی همراه بود. به سلطنت رسیدن محمد خدابنده(995-985) وضعف بینایی و انزواطلبی این پادشاه ،همراه بااختلافات درونی حکومت صفویان بین قزلباشان ودیوانسالاران ایرانی،باعث بی ثباتی سیاسی گردید. با استقرار سلطان محمد خدابنده برمسند حکومت صفویه، کنترل اوضاع سیاسی و اقتصادی کشورتوسط قزلباشان صورت می گرفت. در این زمان، قلندران با بهره گیری از نارضایتی لایه های پایین جامعه که حاصل این سلطه قزلباشان بود، موفق به بسیج نیروهای غیر ترکمان گردیدند. ان هاشورش‌هایی تحت عنوان شاه اسماعیل دوم وبا جعل هویت او شکل دادند. همه این شورش ها نتوانستند به یک حرکت اجتماعی گسترده تبدیل شوند . هرچند این شورش ها توسط حکومت صفویه سرکوب گردید ولی نمونه هایی از بروز نارضایتی وهمچنین مشکلات اساسی درساختار قدرت حکومت صفویه رابه نمایش گذاشتند وتغییرات انجام شده در دوره شاه عباس اول نشان دهنده درکی از این شورش ها است.هدف این پژوهش ، شناخت وبررسی علل وزمینه های بروز وظهور وهمچنین ناکامی این شورش ها از جهات مختلف می باشد. کلید واژه : شاه اسماعیل دوم، محمد خدابنده، شورش ، قلندران ، صفویه ، افشارها پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

133 - شاهنامه نیاز اجتماعی و سیاسی عصر سامانیان
سارا اخروی جواد هروی

چکیده:شاهنامه میراث فاخر شعر و تاریخ نگاری ایرانی است که می توان آن را،بازنویسی منظوم تاریخِ پیشینیان دانست. این اثر سترگ بیش از هر چیز، مشتمل بر روایات ملی تاریخ ایران و مبتنی بر روایات اساطیری است که از زمان های باستان گردآوری و در دوران سامانیان تنظیم یافته است. در ا چکیده کامل

چکیده:شاهنامه میراث فاخر شعر و تاریخ نگاری ایرانی است که می توان آن را،بازنویسی منظوم تاریخِ پیشینیان دانست. این اثر سترگ بیش از هر چیز، مشتمل بر روایات ملی تاریخ ایران و مبتنی بر روایات اساطیری است که از زمان های باستان گردآوری و در دوران سامانیان تنظیم یافته است. در این پژوهش، تلاش بر بررسیِ تحلیلی تأثیرات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی عصر فردوسی بر آفرینش شاهنامه، برمبنایِ جریان فکری شاهنامه نویسی منثور از عصر ساسانی تا شاهنامه سرائی منظوم در دوره سامانی است. هدف فردوسی تعالی بخشیدن به هویت ایرانی در پیوند با گذشته ی ایران باستان است. او با زبانی روان و گویا، شور و شعور اجتماعی را مشتاقانه در جهت خردورزی و پاسداشت هویت سیاسی و اخلاقی بر می انگیزاند تا این روایات راستین تاریخی، در منظر عام باور شده و با حرارت حماسی محفوظ بماند.علل بروز و تداوم این جریان تاریخی به ویژه پرداختن فردوسی به میراث فرهنگی ایران باستان در قالب نظم شاهنامه، بیان مسئله در پژوهش حاضر می باشد. همانگونه که این تحقیق مترصد پاسخگوئی به این سوال اساسی است که شاهنامه را ثمرۀ کدام بستر فکری میتوان دانست و چه شرایط اجتماعی و سیاسی موجب سرایش آن شد ؟روش تحقیق در این مقاله، تحلیلی_ توصیفی و مبتنی بر روایات تاریخی است.کلید واژگان: خداینامه، شاهنامه سرایی، عصر سامانیان،فردوسی. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

134 - بازکاوی شورش‌های قلندران در دوره سلطنت محمد خدابنده
حمید اسدپور حسین اسکندری

دوره طولانی سلطنت شاه‌تهماسب اول، دوره تثبیت وارامش طولانی جهت صفویان به‌ویژه پس از صلح اماسیه است.پس ازمرگ شاه‌تهماسب اول،اختلافات بر سر جانشینی او، بین گروه های مختلف قزلباشان، منجر به سلطنت شاه اسماعیل دوم شد. دوره سلطنت شاه اسماعیل دوم هر چندکوتاه، ولی باحوادث فراوا چکیده کامل

دوره طولانی سلطنت شاه‌تهماسب اول، دوره تثبیت وارامش طولانی جهت صفویان به‌ویژه پس از صلح اماسیه است.پس ازمرگ شاه‌تهماسب اول،اختلافات بر سر جانشینی او، بین گروه های مختلف قزلباشان، منجر به سلطنت شاه اسماعیل دوم شد. دوره سلطنت شاه اسماعیل دوم هر چندکوتاه، ولی باحوادث فراوانی همراه بود. به سلطنت رسیدن محمد خدابنده(995-985) وضعف بینایی و انزواطلبی این پادشاه ،همراه بااختلافات درونی حکومت صفویان بین قزلباشان ودیوانسالاران ایرانی،باعث بی ثباتی سیاسی گردید. با استقرار سلطان محمد خدابنده برمسند حکومت صفویه، کنترل اوضاع سیاسی و اقتصادی کشورتوسط قزلباشان صورت می گرفت. در این زمان، قلندران با بهره گیری از نارضایتی لایه های پایین جامعه که حاصل این سلطه قزلباشان بود، موفق به بسیج نیروهای غیر ترکمان گردیدند. ان هاشورش‌هایی تحت عنوان شاه اسماعیل دوم وبا جعل هویت او شکل دادند. همه این شورش ها نتوانستند به یک حرکت اجتماعی گسترده تبدیل شوند . هرچند این شورش ها توسط حکومت صفویه سرکوب گردید ولی نمونه هایی از بروز نارضایتی وهمچنین مشکلات اساسی درساختار قدرت حکومت صفویه رابه نمایش گذاشتند وتغییرات انجام شده در دوره شاه عباس اول نشان دهنده درکی از این شورش ها است.هدف این پژوهش ، شناخت وبررسی علل وزمینه های بروز وظهور وهمچنین ناکامی این شورش ها از جهات مختلف می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

135 - بررسی اهداف ابن مقفع از ترجمه متون پهلوی به زبان عربی
جمشید باقرزاده محمد رضا بیگی

در دوران نخست خلافت عباسی (232-132ه.ق) آثار زیادی از زبان پهلوی به عربی ترجمه گردید؛ هدف نویسندگان آن بود که در وهله نخست فرهنگ و تمدن ایران زمین را زنده نگه دارند و از آن در مقابل قوم عرب حفاظت نمایند؛ پس نهضت شعوبیه را در ابتدای ام چکیده کامل

در دوران نخست خلافت عباسی (232-132ه.ق) آثار زیادی از زبان پهلوی به عربی ترجمه گردید؛ هدف نویسندگان آن بود که در وهله نخست فرهنگ و تمدن ایران زمین را زنده نگه دارند و از آن در مقابل قوم عرب حفاظت نمایند؛ پس نهضت شعوبیه را در ابتدای امر به عنوان حرکتی ادبی آغاز نمودند و پس از آن با بهره گیری از علاقه خلفای عباسی به کسب رویدادها از سیرت پادشاهان آئین ملک داری و نظام دیوان سالاری عصر ساسانی، به کار خویش مشروعیت بخشیدند، ابن مقفع از آن دسته مترجمانی است که توانست در این دوران برخی از کتب پهلوی را به عربی بر گرداند تا از این طریق بتواند در سیرت خلفا تاثیر بگذارد و فرهنگ و ادبیات ایران را محفوظ بدارد. هدف از انجام این پژوهش آن است که اهداف ابن مقفع از ترجمه متون پهلوی به زبان عربی مشخص شود تا از این طریق تاثیرپذیری خلفای اسلامی از فرهنگ و تمدن ایران زمین معلوم و مشخص گردد بنابراین انجام یک تحقیق منسجم ضروری می باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

136 - زیگورات؛ سازه ی تمثیلی از تاریخ یا اسطوره
محمد تقی فاضلی

از دوران کهن بشر به این حقیقت پی برده بود که کوهستان نقش مهمی در تولید آب و باران دارد و منابع آب و تراوش آنها بصورت چشمه در کوهها به وفور یافت می شد. آب چنانکه می دانیم پیوند تنگاتنگی با شکل گیری تمدن ها داشته است. نطفه ی شکل گیری و جایگاه ویژه ی کوه و کوهستان در ذهن ب چکیده کامل

از دوران کهن بشر به این حقیقت پی برده بود که کوهستان نقش مهمی در تولید آب و باران دارد و منابع آب و تراوش آنها بصورت چشمه در کوهها به وفور یافت می شد. آب چنانکه می دانیم پیوند تنگاتنگی با شکل گیری تمدن ها داشته است. نطفه ی شکل گیری و جایگاه ویژه ی کوه و کوهستان در ذهن بشر گذشته را باید در این امر جستجو کرد. علاوه بر این پناهگاههای سنگی متعدد و غار های مسکونی که از رهگذر فعالیت های باستان شناسی شناخته شده همه در کوهها و کوهستان جای داشته اند. از این نکته نیز نباید غافل شد که ابزار سنگی بشر پارینه، سنگ است و منبع سنگ، کوه. کوه در اندیشه های اساطیری جایگاه خدایان است، در یونان بلندترین کوه المپ (olympe) بود که زیارتگاه زئوس خدای خدایان در این کوه قرار داشت. در واقع می توان گفت که پناه جستن خدایان به کوه و تولید مثل آنان در کوه و اقامتشان بر کوه از قدیم نمایانگر اهمیت و تقدس کوه بوده است. اما در سرزمین سومر و بابل در جنوب بین النهرین، به دلیل اینکه کوه مهمی وجود نداشت عبادتگاههـای خود را کوه آسـا می ساختند، از جمله برج بابل را که شبیه کوه بود. در واقع زیگورات ها و اهرام و معابد چندین طبقه ی بلند در همه جا نمادی از کوه بوده اند و این پربیراه نیز نخواهد بود زیرا همانگونه که پس از ابداع خط و کتابت هیچ نشانه و حرفی بی جهت و از روی تفنن بکار نمی رفت پیش از آن نیز هیچ تصویری و حتی هیچ خطی بر سفالینه ها، مهرها، صخره ی کوههـا و دیواره ی غارها نیز از روی تفنن و صرفاً برای تزئین نقش نمی بسته است. در این میان شیوه ی معماری نیز حکمتی داشته و در پس آن معنایی نهفته بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

137 - مبانی و ساختار حکومت دینی از منظر قرآن
محسن علی اکبری

با پیروزی انقلاب اسلامی ایران حکومت دینی مطرح شد دراین تحقیق با روش توصیفی ،تحلیلی بر اساس آموزه های دین اسلام مبانی و ساختار حکومت دینی ترسیم شده است در تعاریف ارائه شده از حکومت، سه وظیفه وضع قانون ،اجرای ونظارت به عهده حکومت می باشد در واقع حکومت نوعی تصرف درثروت و م چکیده کامل

با پیروزی انقلاب اسلامی ایران حکومت دینی مطرح شد دراین تحقیق با روش توصیفی ،تحلیلی بر اساس آموزه های دین اسلام مبانی و ساختار حکومت دینی ترسیم شده است در تعاریف ارائه شده از حکومت، سه وظیفه وضع قانون ،اجرای ونظارت به عهده حکومت می باشد در واقع حکومت نوعی تصرف درثروت و منابع و حتی تصرف در جان ، و سرنوشت انسان‌هاست و لازمه ی تصرف در هر چیزی داشتن مالکیت است. براساس آیات قرآن کریم ،خداوند خالق عالم و مالک آن است و مالکیت انسان، مالکیتی اعتباری است حتی نسبت به جان خود نیز مالکیت حقیقی و مطلق ندارد و تصرفاتش نیز مشروط به اذن الهیست نتیجه این که حاکم همان خالق است که در این حکومت، قانون گذار خداست و مجری حکومت منصوب اوست و با پذیرش مردم حاکمیت خدا تحقق پیدا می کند. واژه‌های کلیدی: 1- خدا 2- حکومت 3- مالکیت 4- قانون 5- مجری پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

138 - استعداد متنوع و قابلیت استخدامی: تحلیل نقش میانجی تحصیلات هوش‌مندانه
رضا سپهوند راضیه باقرزاده خداشهری

با توجه به فراگیر شدن دنیای مشاغل موقتی، قابلیت استخدامی مهم‌ترین عامل موثر بر موفقیت فرد در محیط‌های کاری متلاطم قلمداد می شود. با توجه به عدم ‌اطمینان شغلی نیروی کار در دنیای بسیار متغیر آینده، ضرورت پرورش استعدادهای متنوع که با استراتژی تحصیلات هوش‌مندانه و آموزش منا چکیده کامل

با توجه به فراگیر شدن دنیای مشاغل موقتی، قابلیت استخدامی مهم‌ترین عامل موثر بر موفقیت فرد در محیط‌های کاری متلاطم قلمداد می شود. با توجه به عدم ‌اطمینان شغلی نیروی کار در دنیای بسیار متغیر آینده، ضرورت پرورش استعدادهای متنوع که با استراتژی تحصیلات هوش‌مندانه و آموزش مناسب در جهت بالفعل‌نمودن توانمندی‌های فرد در کار راهه شغلی هم‌راستا می‌شود، می‌تواند قابلیت استخدام کارکنان حرفه‌ای را افزایش دهد. این پژوهش به بررسی تأثیر استعداد متنوع بر قابلیت استخدامی با تأکید بر متغیر میانجی تحصیلات هوش‌مندانه می پردازد. جامعة آماری پژوهش تمامی مهندسان پروژه‌های فعال شرکت مپنا به تعداد 417 نفر بود که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده و براساس فرمول کوکران 200 نفر نمونه درنظر گرفته شد. جمع‌آوری داده‌ها براساس پرسشنامه قابلیت استخدامی دیووس و سونز (2008) و پرسشنامه محقق ساخته تحصیلات هوش‌مندانه و استعداد متنوع انجام گرفت که روایی آن‌ها از سوی خبرگان و پایایی آن از طریق روش پایای ترکیبی و آلفای کرونباخ تایید شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار Smart-Pls3استفاده شد. نتایج پژوهش نشان دهندة آن است که استعداد متنوع هم به صورت مستقیم و هم از طریق تحصیلات هوشمندانه، قابلیت استخدامی مهندسان پروژه‌های نیروگاهی را افزایش می‌دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

139 - ترسیم نقشه روند تحقیقاتی حوزه سوادمالی نمایه‌شده در پایگاه وب‌‌آو‌ساینس با استفاده از تکنیک‌های علم‌سنجی
سید جمال الدین طباطبایی مزرعه نو محمود معین الدین اکرم تفتیان

هدف از این پژوهش تحلیل موضوعی و مصورسازی مقالات حوزه سواد مالی است که با استفاده از تحلیل هم‌رخدادی واژگان و هم‌تألیفی به بررسی و شناسایی روابط معنایی میان کلیدواژگان حوزه سواد مالی در بازه زمانی(بدون محدودیت) 1964 – 2022 در پایگاه اطلاعاتی وب‌آوساینس پرداخته شده چکیده کامل

هدف از این پژوهش تحلیل موضوعی و مصورسازی مقالات حوزه سواد مالی است که با استفاده از تحلیل هم‌رخدادی واژگان و هم‌تألیفی به بررسی و شناسایی روابط معنایی میان کلیدواژگان حوزه سواد مالی در بازه زمانی(بدون محدودیت) 1964 – 2022 در پایگاه اطلاعاتی وب‌آوساینس پرداخته شده است. در نهایت 566 مقاله از پایگاه مورد بررسی استخراج و با استفاده از نرم‌افزار ویس ویور نسخه 1.6.19 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داده که حوزه سواد مالی با کلماتی چون تحصیلات، دانش، نگرش، اعتبار، عملکرد، دانش مالی و خودکارآمدی در ارتباط بوده و واژه "سواد مالی" پرتکرارترین واژه از لحاظ فراوانی و با داشتن 186 رخداد دارای بیشترین هم‌رخدادی است. بر اساس نتایج هم‌تألیفی کشورها نیز مشخص گردید آمریکا، چین و انگلستان جزء کشورهای فعال جهان می‌باشند. در نهایت نتایج نقشه هم‌تألیفی نویسندگان نیز نشان داد لوساردی و آناماریا بیشترین همکاری را باهم داشته‌اند. این مطالعه نه‌تنها به گسترش پایگاه دانش در مورد موضوع تحقیق کمک نموده، بلکه به درک سیر تکاملی سواد مالی و حوزه‌های مرتبط با آن نیز کمک می‌نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

140 - عوامل مؤثر بر جذب واستخدام ویژه کارکنان نسل z
داریوش دهقان سید رسول آقاداود جلفایی محمدرضا دلوی اصفهانی

10.22094/jdem.2023.705868

پژوهش حاضر از نوع پژوهشهای توصیفی– تحلیلی ،نظر هدف، کاربردی است .جامعه ی آماری پژوهش شامل 12 نفر از خبرگان پتروشیمی که بر اساس روش نمونه گیری همگن انتخاب شدند. روش پژوهش آمیخته است که مبتنی بر سه روش تحلیل دلفی فازی و معادلات تفسیری- ساختاری(ISM) و سناریو پردازی ا چکیده کامل

پژوهش حاضر از نوع پژوهشهای توصیفی– تحلیلی ،نظر هدف، کاربردی است .جامعه ی آماری پژوهش شامل 12 نفر از خبرگان پتروشیمی که بر اساس روش نمونه گیری همگن انتخاب شدند. روش پژوهش آمیخته است که مبتنی بر سه روش تحلیل دلفی فازی و معادلات تفسیری- ساختاری(ISM) و سناریو پردازی است. در این پزوهش 22 شاخص از طریق روش تحلیل مضمون شناسایی وبا روش دلفی فازی تایید و شاخص ها با استفاده از روش معادلات ساختاری- تفسیری، تحلیل سناریو در مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج پژوهش 6 سطح دارای اهمیت در شناسایی عوامل موثر در جذب و ا ستخدام کارکنان نسلZ را مشخص نمود. در سطح اول 5 شاخص(شاخص شایسته گزینی، شاخص بهبود سیستم گزینش سازمانی، شاخص جذابیت سازمانی، شاخص برجسته کردن اهداف و ارزش ها، شاخص ایجاد محیط پاسخگویی و پذیرش مدیران تحولی) تعیین شد و در آخر متغیر‌های نیازسنجی و اطلاع رسانی همگانی،جذاب کردن شغل برای نسل z، سنجش ضریب ظرفیت و کارایی فرد هنگام استخدام، سنجش مهارت رایانه‌ای افراد، استخدام بااستفاده از شبکه های اجتماعی، درخواست شغلی آنلاین و ساخت برند شخصیتی به عنوان زیربنایی‌ترین عناصر مدل شناسایی شدند سرانجام بر اساس تحلیل سناریو میک‌مک، 6 شاخص و 21 زیر شاخص شناسایی شدند که سناریوهای سنجش ضریب ظرفیت و کارایی فرد هنگام استخدام، درخواست شغلی آنلاین و ساخت برند شخصیتی، دادن مزایای متناسب با توانمندی های علمی و، برنامه ریزی طراحی شغل های جاذب بر ، تقسیم کار با توجه به توانایی‌های نسل سیاست های آموزشی در رشته های مدیریت وافزایش مهارت آموزی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

141 - بکارگیری روش علم سنجی در راستای آمایش آموزش عالی برای توسعه ی کارآفرینی دانشگاهی
مرضیه بختیاری مرتضی موسی خانی سیدمهدی الوانی سیدرسول حسینی

در چشم انداز جدید آموزش عالی،دانشگاه جایگاهی است که در آن مهارت های کارآفرینی به منظور بهبود قابلیت های فارغ التحصیلان در جهت تبدیل شدن به کارآفرینان ،توسعه می یابند. آمایش آموزش عالی بر آن است تا با توجه به شرایط و استعداد های منطقه و اقتضائات ناشی از آن ، برنامه ریزی چکیده کامل

در چشم انداز جدید آموزش عالی،دانشگاه جایگاهی است که در آن مهارت های کارآفرینی به منظور بهبود قابلیت های فارغ التحصیلان در جهت تبدیل شدن به کارآفرینان ،توسعه می یابند. آمایش آموزش عالی بر آن است تا با توجه به شرایط و استعداد های منطقه و اقتضائات ناشی از آن ، برنامه ریزی متناسب با نیاز جامعه و در جهت پاسخگویی به نیازهای منطقه ای داشته باشد. این تحقیق از نوع پژوهش های علم سنجی بوده، و با استفاده از روش تحلیل استنادی و تکنیک ارزیابانه انجام شده است.جامعه ی آماری این تحقیق ،مستندات ارائه شده در پایگاه داده ای اسکوپوس با تعداد 758داده برای کارآفرینی دانشگاهی و 386 داده مربوط به برنامه ریزی های آمایشی در این زمینه است که با استفاده از نرم افزار bibexcle و VOSviewerارزیابی و مصور سازی انجام شده است.نتایج این پژوهش نشان داده است در این دو حوزه به صورت مستقل تحقیقات متنوعی در جهان انجام شده است اما ارتباط این دو مقوله با یکدیگر در تحقیقات اندکی مورد مطالعه قرار گرفته، که می توان گفت این زمینه جزءتحقیقات نوظهور بوده و خلاء تحقیقاتی در این زمینه بسیار چشم گیر است. بر اساس ارزیابی و نتایج تحقیق ،پیشنهاداتی جهت تحقیقات آتی ارائه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

142 - بررسی تاثیر روابط استخدامی بر قابلیت استخدام کارکنان در سازمانهای دولتی
شمس السادات زاهدی اکبر حسن پور

قابلیت استخدام کارکنان مفهومی است که در جهت ایجاد امنیت استخدام به عنوان جایگزین امنیت شغلی در روابط استخدامی جدید طرح شده و در دهه های اخیر مورد بحث قرار می گیرد. قابلیت استخدام کارکنان به عنوان توانایی فرد در شناسایی و تشخیص فرصتهای شغلی و حرفه ای در درون سازمان و بی چکیده کامل

قابلیت استخدام کارکنان مفهومی است که در جهت ایجاد امنیت استخدام به عنوان جایگزین امنیت شغلی در روابط استخدامی جدید طرح شده و در دهه های اخیر مورد بحث قرار می گیرد. قابلیت استخدام کارکنان به عنوان توانایی فرد در شناسایی و تشخیص فرصتهای شغلی و حرفه ای در درون سازمان و بین سازمانها در طول کارراهه تعریف می شود. این مفهوم مهمترین عامل تعیین کننده انطباق پذیری و موفقیت فرد در محیط کاری متلاطم امروزی محسوب می شود. عوامل و شرایط متعددی نظیر؛ عوامل فردی، سیاست های سازمانی و ... بر ارتقای قابلیت استخدام کارکنان موثر هستند. در این راستا این مقاله به دنبال بررسی تاثیر نوع روابط استخدامی بر قابلیت استخدام کارکنان است. نتایج حاکی از آن است که تفاوت معناداری بین نوع روابط استخدامی و قابلیت استخدام کارکنان وجود ندارد. البته در برخی از ابعاد و مؤلفه های قابلیت استخدام کارکنان همانند انگیزش، کارراهه و انگیزش یادگیری تفاوت معناداری احساس می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

143 - عملکردکارکنان درموقعیت های استخدامی مختلف: شواهدی از شبکه بهداشت شهرستان رشت
سعید باقرسلیمی معصومه اشکان پور

دنیای کاری امروزه در سازمان های دولتی تلفیقی از حضور همزمان کارکنان با روابط استخدامی مختلف است. تحقیقاتی که تاکنون درباره موضوع عملکرد کارکنان انجام گرفته، نقش موقعیت استخدامی را نادیده گرفته اند. این پژوهش عملکردکارکنان در پنج موقعیت استخدامی مختلف را در مرکز بهداشت ش چکیده کامل

دنیای کاری امروزه در سازمان های دولتی تلفیقی از حضور همزمان کارکنان با روابط استخدامی مختلف است. تحقیقاتی که تاکنون درباره موضوع عملکرد کارکنان انجام گرفته، نقش موقعیت استخدامی را نادیده گرفته اند. این پژوهش عملکردکارکنان در پنج موقعیت استخدامی مختلف را در مرکز بهداشت شهرستان رشت بررسی و مقایسه می کند. در تحقیق حاضر جامعه آماری مورد بررسی کارکنان مرکز بهداشت شهرستان رشت (1134 نفر) هستند که با روش تصادفی طبقه ای حدود 290 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های آماری نشان می دهدکه عملکرد کارکنان رسمی پایین تر از کارکنان پیمانی و پزشکان خانواده است، ولی عملکرد بقیه کارکنان با یکدیگر تفاوت معناداری ندارد. همچنین عملکرد کلی کارکنان بالاتر از میانگین است. این یافته با برخی از یافته های قبلی ناسازگار است. درباره این یافته ها بحث و دلایل آن تبیین خواهد شد. در انتها پیشنهاداتی بر مبناییافته های تحقیق ارائه خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

144 - تأثیر قابلیت استخدام بر موفقیت کار راهه شغلی کارکنان شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی استان قزوین
سید محمد زاهدی سهیلا زکی زاده

این پژوهش به بررسی تأثیر قابلیت استخدام بر موفقیت کار راهه شغلی کارکنان شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی استان قزوین پرداخته است. جامعه آماری 203 نفر از کارکنان شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی استان قزوین و حجم نمونه 130 نفر به صورت نمونه گیری تصادفی ساده است. ابزارهای مورد چکیده کامل

این پژوهش به بررسی تأثیر قابلیت استخدام بر موفقیت کار راهه شغلی کارکنان شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی استان قزوین پرداخته است. جامعه آماری 203 نفر از کارکنان شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی استان قزوین و حجم نمونه 130 نفر به صورت نمونه گیری تصادفی ساده است. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسشنامه قابلیت استخدام وندر هیجدی و وندر هیجدن با پنج بعد تخصص حرفه ای، پیش بینی و بهینه سازی، انعطاف پذیری شخصی، حس سازمانی و توازن و پرسشنامه موفقیت کارراهه گاتیکر و لاروود با پنج بعد موفقیت شغلی، موفقیت بین فردی، موفقیت مالی، موفقیت سلسله مراتبی و رضایت از زندگی هستند. پایایی پرسشنامه ها بر حسب آلفای کرونباخ اندازه گیری شد که میزان آن برای پرسشنامه اول 0.925و برای پرسشنامه دوم 0.903 است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل رگرسیون خطی ساده استفاده شده است. نتایج حاصل نشان داد که ابعاد قابلیت استخدام بر موفقیت کارراهه تأثیرگذار هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

145 - نقش ادراک از سبک‌های فرزندپروری و دلبستگی به خدا در پیش‌بینی کنترل خشم دانش آموزان دختر
فریبا فرازی حمیده مظلوم

از عوامل مهم و مؤثر بر احتمال بروز رفتار خشمناک و کیفیت بروز آن، میزان و چگونگی رشد دلبستگی در فرد و همچنین شیوه تربیتی والدین می‌باشد. از این رو، هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش ادراک از سبک‌های فرزندپروری و دلبستگی به خدا در پیش‌بینی کنترل خشم است. روش پژوهش از نوع همبستگ چکیده کامل

از عوامل مهم و مؤثر بر احتمال بروز رفتار خشمناک و کیفیت بروز آن، میزان و چگونگی رشد دلبستگی در فرد و همچنین شیوه تربیتی والدین می‌باشد. از این رو، هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش ادراک از سبک‌های فرزندپروری و دلبستگی به خدا در پیش‌بینی کنترل خشم است. روش پژوهش از نوع همبستگی بود.150 نفر از دانش‌آموزان دختر به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای از مدارس متوسطه شهر بیرجند انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه‌های ادراک شیوه فرزندپروری والدین (POPS)، دلبستگی به خدا و کنترل خشم بود. داده‌های بدست آمده با روش آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام از طریق نرم‌افزار SPSS 21 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که از میان سبک‌های دلبستگی به خدا پایگاه امن در گام اول و اعتراض به جدایی در گام دوم و همینطور از میان سبک‌های فرزندپروری، مهرورزی مادر در گام سوم به طور معناداری کنترل خشم دانش آموزان را پیش‌بینی می‌کنند. بنابراین می توان گفت، سبک مهرورزی مادر، پایگاه امن و اعتراض به جدایی نقش مهمی در پیش بینی کنترل خشم ایفا می کنند. لذا پیشنهاد می گردد که مدارس کارگاه‌هایی را جهت کنترل خشم با تأکید بر آموزش سبک های فرزندپروری و دلبستگی به خدا با حضور دانش آموزان و والدین آنها برگزار نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

146 - پیش بینی پایداری براساس دلبستگی به خدا، امید به زندگی و شادکامی در فرهنگیان زن بازنشسته خمینی شهر
الهام رضایی فاطمه جواد زاده شهشهانی

10.30495/jwsf.2021.1917302.1521

هدف از این پژوهش پیش‌بینی پایداری بر اساس دل‌بستگی به خدا، امید به زندگی و شادکامی در فرهنگیان زن بازنشسته‌ی خمینی‌شهر بود. روش پژوهش همبستگی از نوع پیش‌بینی و جامعه آماری شامل کلیه فرهنگیان زن بازنشسته ی خمینی‌شهر در سال 1399 که تعدادشان 167 نفر بود. با استفاده از جدول چکیده کامل

هدف از این پژوهش پیش‌بینی پایداری بر اساس دل‌بستگی به خدا، امید به زندگی و شادکامی در فرهنگیان زن بازنشسته‌ی خمینی‌شهر بود. روش پژوهش همبستگی از نوع پیش‌بینی و جامعه آماری شامل کلیه فرهنگیان زن بازنشسته ی خمینی‌شهر در سال 1399 که تعدادشان 167 نفر بود. با استفاده از جدول مورگان برحسب تعداد جامعه آماری 113 نفر حجم نمونه برآورد گردید که درنهایت حجم نمونه با احتساب ریزش آماری به 100 نفر کاهش پیدا کرد. ابزار گرداوری اطلاعات شامل پرسشنامه پایداری داکورث (2007)، پرسشنامه دلبستگی به خدا بک و مک دونالد(2004)، پرسشنامه امید به زندگی اسنایدر (۱۹۹۱) و پرسشنامه شادکامی آکسفورد آرگایل، مارتین و کروسلند(1989) بود. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها در دو سطح آمار توصیفی(میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه) با استفاده از نرم‌افزار spss-22 انجام شد. نتایج نشان داد که به ترتیب دلبستگی به خدا(β=0/49)، شادکامی(β=0/23) و امید به زندگی(0/42=β) مشترکا، 5/47 درصد توانایی پیش‌بینی پایداری فرهنگیان زن بازنشسته را داشتند. همچنین نتایج نشان داد زیرمؤلفه‌های دلبستگی به خدا( ارتباط باخدا، توکل و توجه به خدا)، 2/34 درصد توانایی پیش‌بینی پایداری را داشتند و زیر مؤلفه‌های امید به زندگی( تفکر عاملی و تفکر راهبردی)، 9/37 درصد توانایی پیش‌بینی پایداری را در سطح معناداری p≤0.01 دارا بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

147 - بررسی تاثیر عوامل و مولفه های حمایتی مدل منتورینگ بر پیشرفت شغلی معلمان زن جدیدالاستخدام استان آذربایجان‌شرقی
پروانه نیرومند جعفر قهرمانی ابولفضل قاسم زاده

10.30495/jwsf.2022.1967209.1737

منتورینگ روشی مؤثر برای ترویج آموزش و توسعه حرفه ای زنان، همچنین حمایت و توانمندسازی زنان و ایجاد تغییر فرهنگ مثبت سازمانی است. از لحاظ تاریخی، در کشور ما مردسالاری در تمام موضوعات اجتماعی خصوصا در محل کار بسیار آشکار است و ایجاد فرصت برای پیشرفت زنان و تحول در سازمان‌ه چکیده کامل

منتورینگ روشی مؤثر برای ترویج آموزش و توسعه حرفه ای زنان، همچنین حمایت و توانمندسازی زنان و ایجاد تغییر فرهنگ مثبت سازمانی است. از لحاظ تاریخی، در کشور ما مردسالاری در تمام موضوعات اجتماعی خصوصا در محل کار بسیار آشکار است و ایجاد فرصت برای پیشرفت زنان و تحول در سازمان‌ها نیاز به تحولات ساختاری دارد . یکی از رویکردهای توسعه ای برای زنان به عنوان یک استراتژی ارزشمند ، منتورینگ است . پژوهش حاضر با هدف برجسته کردن اهمیت منتورینگ به عنوان یک مکانیزم حمایت و پیشرفت شغلی برای زنان در نظام آموزشی کشور انجام گرفته است. از روش تلفیقی برای جمع آوری داده‌ها استفاده شده است . یافته‌های بدست آمده نشان داد که عوامل و مولفه های حمایتی مدل مستخرج از تحلیل عاملی تاییدی منتورینگ موثر بر پیشرفت شغلی معلمان زن در مرحله اول شامل ویژگی‌های منتورینگ (منتی و منتور) و در مرحله بعدی عوامل منتورینگ (عوامل بین‌فردی، عوامل فرهنگی، عوامل سازمانی و عوامل کلان ) می ‌باشد . راهبردهای منتورینگ (راهبردهای فردی ، راهبردهای سازمانی و راهبردهای فراسازمانی ) و پیامدهای منتورینگ ( پیامدهای فردی، پیامدهای سازمانی و پیامدهای فراسازمانی) نیز در مدل مستخرج، برای معلمان زن جدیدالاستخدام بررسی گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

148 - ارائه مدلی برای منتورینگ معلمان جدیدالاستخدام در نظام آموزشی کشور بر اساس نظریه داده بنیاد از دیدگاه جامعه شناسی آموزش و پرورش
پروانه نیرومند جعفر قهرمانی ابوالفضل قاسم‌زاده علیشاهی

10.30495/jss.2022.1950754.1424

آموزش کارکنان انواع مختلفی دارد که همگی در جهت ارتقای سطح دانش، آگاهی، مهارت های فنی، حرفه ای و شغلی و همچنین ایجاد رفتار مطلوب در کارکنان یک سازمان انجام می شود. پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل مناسب منتورینگ معلمان جدیدالاستخدام در نظام آموزشی کشور در قالب الگویی نظام مند چکیده کامل

آموزش کارکنان انواع مختلفی دارد که همگی در جهت ارتقای سطح دانش، آگاهی، مهارت های فنی، حرفه ای و شغلی و همچنین ایجاد رفتار مطلوب در کارکنان یک سازمان انجام می شود. پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل مناسب منتورینگ معلمان جدیدالاستخدام در نظام آموزشی کشور در قالب الگویی نظام مند و با بهره گیری از نظریه داده بنیاد انجام گرفت . در این پژوهش ، از روش ترکیبی برای جمع آوری داده ها استفاده شد. جامعه آماری در بخش کیفی ، تعدادی از متخصصان رشته مدیریت آموزشی، دبیران باتجربه و متخصصان رشته های تربیتی و در بخش کمی معلمان جدیدالاستخدام بود. نمونه گیری به شیوه هدفمند انجام گرفت . ابزار اصلی جمع آوری داده ها در بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته بود . در بخش کیفی پژوهش از مصاحبه نیمه ساختاریافته به حد اشباع نظری استفاده شد و یافته ها به وسیله نرم افزار MAX-QDA(18) تحلیل شده و در نهایت مدل پارادایمی منتورینگ معلمان جدیدالاستخدام طراحی شد . بر اساس یافته های بدست آمده ، منتورینگ دارای ابعاد فردی، سازمانی و فراسازمانی می باشد. با توجه به نتایج به دست آمده ، شرایط علّی، مقوله محوری ، زمینه ، راهبردها، شرایط مداخله گر و پیامدهای منتورینگ معلمان جدیدالاستخدام به روش نظریه داده بنیاد استخراج گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

149 - Different Learning Levels in Multiple-choice and Essay Tests: Immediate and Delayed Retention
مهناز سعیدی مریم سلیمانی

This study investigated the effects of different learning levels, including Remember an Instance (RI), Remember a Generality (RG), and Use a Generality (UG) in multiple-choice and essay tests on immediate and delayed retention. Three-hundred pre-intermediate students pa چکیده کامل

This study investigated the effects of different learning levels, including Remember an Instance (RI), Remember a Generality (RG), and Use a Generality (UG) in multiple-choice and essay tests on immediate and delayed retention. Three-hundred pre-intermediate students participated in the study. Reading passages with multiple-choice and essay questions in different levels of learning were given to the participants to investigate the effects on both immediate and delayed retention. The findings revealed that to evaluate immediate retention, multiple-choice questions at remember levels are effective, but for enhancing delayed retention, essay questions, especially at UG level, are more effective. The results of the study suggest that tests can be used as aids to retention beyond their primary evaluation function. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

150 - بررسی رابطه ادراک نابرابری اجتماعی، کم کاری اجتماعی و استرس شغلی با رضایت شغلی در بین کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی (مطالعه موردی)
سعید نجارپور استادی علیرضا اقدمی باهر اسداله خدیوی

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه ادراک نابرابری اجتماعی ، کم کاری اجتماعی و استرس شغلی با رضایت شغلی در بین کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر می باشد. بدین منظور 175 آزمودنی (111 کارمند رسمی ، 72 کارمند قراردادی و 126 کارمند پیمانی) از میان کارکنان با روش قشربندی ت چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه ادراک نابرابری اجتماعی ، کم کاری اجتماعی و استرس شغلی با رضایت شغلی در بین کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر می باشد. بدین منظور 175 آزمودنی (111 کارمند رسمی ، 72 کارمند قراردادی و 126 کارمند پیمانی) از میان کارکنان با روش قشربندی تصادفی انتخاب و آزمونهای رضایت شغلی اسپکتور، استرس شغلی دیویس و همکاران و آزمونهای ادراک نابرابری اجتماعی و کم کاری اجتماعی محقق ساخته توسط کارکنان پاسخ داده شده است. تمام ابزارها از پایائی مطلوب برخوردار می باشند. آزمون فرضیه‌ها نشان داد که بین هر یک از متغیرهای ادراک نابرابری اجتماعی، کم کاری اجتماعی و استرس شغلی با رضایت شغلی رابطه وجود دارد. همچنین مشخص شد که 1/33 درصد واریانس رضایت شغلی ناشی از متغیرهای بررسی شده است. همینطور معلوم شد که نوع استخدام و سطح تحصیلات و تعامل آنها تأثیر معنی‌داری بر رضایت شغلی دارند. هر کدام از متغیرهای استرس شغلی ، نابرابری اجتماعی، کم کاری اجتماعی، نوع استخدام و سطح تحصیلات تأثیر جداگانه‌ای داشتند. استرس شغلی کارکنان قراردادی و رسمی بیشتر از کارکنان پیمانی است. استرس شغلی کارکنان لیسانس بیشتر از سایر کارکنان است و مشخص شد که میزان کم کاری کارکنان لیسانس بیشتر از سایر کارکنان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

151 - تحلیل روایی حکایت‌های گلستان سعدی، مطالعۀ موردی، باب ششم
فخرالدین سعیدی ابواسحاقی محمد حکیم آذر مظاهر نیکخواه

گلستان سعدی یک اثر روایی است که از تکنیک‌های مختلف زمان روایی، جنبه‌های مختلف به لحاظ محتوایی، آموزشی، تربیتی، خلاقیت‌های زبانی، کوتاهی، تحریک‌پذیری و ایجاد حس کنجکاوی در مخاطب، مفاهیم و موضوعات متنوع اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و تربیتی، نوع روایت و کنش‌ها و واکنش‌ها، تنوع چکیده کامل

گلستان سعدی یک اثر روایی است که از تکنیک‌های مختلف زمان روایی، جنبه‌های مختلف به لحاظ محتوایی، آموزشی، تربیتی، خلاقیت‌های زبانی، کوتاهی، تحریک‌پذیری و ایجاد حس کنجکاوی در مخاطب، مفاهیم و موضوعات متنوع اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و تربیتی، نوع روایت و کنش‌ها و واکنش‌ها، تنوع شخصیت راوی و پرهیز از تبدیل‌شدن راوی به کلیشه یا شخصیت قراردادی، چگونگی زاویۀ دید، کارکرد و جنبه‌های بلاغی به‌خوبی بهره برده است. حکایت‌های گلستان به دلیل استفاده از شگرد فشرده‌نویسی، نغزگویی و انتقال مفاهیم به مخاطب نیز جای بحث و بررسی دارد. در اینجا سعی شده تا بر اساس محورهای مذکور حکایت‌های باب ششم مورد بررسی قرار گیرد. تاکنون در مورد کتاب گلستان پژوهش‌های بسیاری صورت گرفته است؛ امّا هدف در این پژوهش، بررسی ظرفیت‌های روایی در گلستان سعدی بوده است که با دیگر‌ پژوهش‌ها و نگاه‌هایی که به این کتاب شده تفاوت دارد و به بررسی نقش مضمون در غنی‌کردن کیفیت و تنوع ساختار کُنش‌ها و رخدادهای روایی در حکایت‌های آمده در باب ششم گلستان است‌. سعی نگارندگان بر آن بوده که ویژگی‌ها و مؤلفه‌های‌ روایی خاص حکایت‌های باب ششم کتاب را از نقطه‌نظر ساختار و روایت موردبررسی قرار گیرد و نشان دهیم که سعدی، به لحاظ برخورداری از فهم ادبی توانسته حکایت‌های کتاب خود را بر پایه‌ها و اصول و کنش‌هایی بنیان‌گذاری کند که قرن‌ها بعد در داستان‌نویسی و داستان‌ کوتاه‌نویسی پایه و مبنای نگارش مدرن قرار بگیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

152 - تأملات فلسفی و هستی‌شناسانه در شعر مهدی اخوان ثالث
رسول حیدری

بر خلاف نگاه معمول که اخوان را شاعری بی اعتنا به مباحث فلسفی- معرفتی معرفی می‌کند و شعر او را صرفا در ستایش ایران و اسطوره‌های ملی خلاصه می‌کند، تأمل در اشعار او نشان می‌دهد که وی از زمره شاعران اندیشه گری است که مقولات دینی و تأملات هستی شناسانه از اصلی‌ترین دل‌مشغولی‌ چکیده کامل

بر خلاف نگاه معمول که اخوان را شاعری بی اعتنا به مباحث فلسفی- معرفتی معرفی می‌کند و شعر او را صرفا در ستایش ایران و اسطوره‌های ملی خلاصه می‌کند، تأمل در اشعار او نشان می‌دهد که وی از زمره شاعران اندیشه گری است که مقولات دینی و تأملات هستی شناسانه از اصلی‌ترین دل‌مشغولی‌های او در طول حیات بوده، اما بسامد بالا و گستردگی مضامین میهن پرستانه، جنبه‌های ایدئولوژیک و معرفتی شعر او را تحت الشعاع قرار داده است. دقت در برخی سروده‌های اخوان، بخصوص دفترهای واپسین وی، بسیاری از دغدغه های فکری و هستی‌شناسانه او آشکار می‌کند. اگر چه این اظهارات را نمی‌توان تماماَ در مکاتب فلسفی شناخته شده و معهود گنجاند و نحوه ورود و خروج او در این مباحث، فیلسوفانه نیست امّا حکایت از روح جستجوگری دارد که به دنبال یافتن راه حلّی برای معمّای هستی است. در اشعاری چون نماز، ماجرا کوتاه، و ندانستن، درخت معرفت، روی جاده نمناک، او هست هست، صدا یا خدا، ای خدا خوانده خود آ و سروده‌هایی از این دست، با نوعی تأملات فیلسوفانه یا به تعبیری نیم فیلسوفانه مواجهیم. هستی و هستن، مفهوم خدا، فلسفه زندگی، زروان، مرگ اندیشی و پوچ گرایی موضوعاتی هستند که در این نوشتار بررسی شده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

153 - بررسی و تحلیل ارتباط‌های چهارگانه بشری در ترجمۀ رساله قشیریه (ارتباط انسان با خدا، خود، دیگران و طبیعت)
مصطفی گرجی حسین یزدانی فاطمه کوپا مهدی محمدی

نوع ارتباط انسان با خدا بر کیفیت رابطه با خود، دیگران و طبیعت تأثیر مستقیم دارد. انسان در رابطه با خدا، تصورات متعددی دارد که دو تصور خدای متشخص و غیر متشخص از همه مهم‌تر است. قشیری از بزرگان مشایخ صوفیه است که با تأکید بر مقیّد بودن انسان به کسب معرفت خداوند و پیروی از چکیده کامل

نوع ارتباط انسان با خدا بر کیفیت رابطه با خود، دیگران و طبیعت تأثیر مستقیم دارد. انسان در رابطه با خدا، تصورات متعددی دارد که دو تصور خدای متشخص و غیر متشخص از همه مهم‌تر است. قشیری از بزرگان مشایخ صوفیه است که با تأکید بر مقیّد بودن انسان به کسب معرفت خداوند و پیروی از شریعت پیامبر از سویی و شناخت جایگاه انسان در هستی از سوی دیگر بر روابط چهارگانه ارتباط انسان با خدا،‌ خود، دیگر انسان‌‌ها و طبیعت تأکید فراوان دارد. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی و با واکاوی ترجمۀ رساله قشیریه، به بررسی ارتباط انسان با خدا، خود، دیگران و طبیعت از منظر قشیری می‌‌پردازد. نتیجه پژوهش نشان می‌دهد که وی با درک خاصی از تصور خدای متشخص(انسان وار)در نحوه ارتباط انسان با خود، دیگران و طبیعت، آموزه‌ها و اندیشه‌های والایی دارد که این مقاله به تحلیل و نقد هر کدام از این ارتباطات پرداخته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

154 - نقش پراکندگی مکانی و نوسانات زمانی پارامترهای اقلیمی در عملکرد گندم دیم-
مسعود جلالی غلام حسن محمدی عاطفه حسینی صدر حسین خوشوقتی

نظر به اهمیت پراکندگی مکانی و نوسانات زمانی عناصر اقلیمی در تولیدات دیم؛ در تحقیق حاضر با بررسی پراکندگی مکانی عناصر آب و هوایی در شهرستان های کلیبر و خداآفرین و نوسانات زمانی آنها در ارتباط با نیازهای اقلیمی گندم دیم؛ میزان تاثیر آنها در عملکرد این محصول استراتژیک مورد چکیده کامل

نظر به اهمیت پراکندگی مکانی و نوسانات زمانی عناصر اقلیمی در تولیدات دیم؛ در تحقیق حاضر با بررسی پراکندگی مکانی عناصر آب و هوایی در شهرستان های کلیبر و خداآفرین و نوسانات زمانی آنها در ارتباط با نیازهای اقلیمی گندم دیم؛ میزان تاثیر آنها در عملکرد این محصول استراتژیک مورد مطالعه قرار گرفت. پراکندگی مکانی پارامترهای بارشی با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) به نقشه تبدیل گردیده و نوسانات سال به سال بارش و دما از طریق ترسیم نمودار مورد ارزیابی قرار گرفت. با بهره گیری از نیازهای رویشی(شرایط اقلیمی مطلوب) گندم دیم، چگونگی تامین نیازهای آب و هوایی این گیاه ارزشمند تحلیل گردید. در مرحله بعد جهت شناسایی نقش پارامترهای آب و هوایی در عملکرد گندم دیم و تعیین بهترین مدل پیش بین گر؛ رگرسیون چندمتغیره گام به گام برای 16 پارامتر اقلیمی و میانگین عملکرد گندم دیم در شهرستان های کلیبر و خداآفرین اجرا گردید. نتایج نهایی نشان دهنده این واقعیت هستند که نقش هر یک از عناصر اقلیمی بارش و دما، متناسب با مراحل مختلف رشد، متفاوت است. هرچند میانگین بارش سالانه در منطقه مورد مطالعه مطلوب به نظر می رسد ولی تغییرات زیاد آن از سالی به سال دیگر و همچنین وقوع مقدار کمی از آن در ماه خرداد محدودیت اصلی بارش برای کشت گندم دیم است. عنصر اقلیمی دما در منطقه مورد مطالعه در مراحل جوانه زنی و پرشدن دانه شرایط مطلوبی را ایجاد می کند ولی در مرحله گلدهی شرایط دمایی منطقه سردتر از آستانه های مطلوب فیزیولوژیکی گندم می باشد. همچنین اجرای رگرسیون چندمتغیره، مدلی را با 7 پارامتر آب و هوایی ارائه داد که می تواند در سطح اطمینان 95% نقش پارامترهای اقلیمی را در میزان عملکرد گندم دیم تبیین کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

155 - بررسی و تبیین جایگاه حضرت خدیجه (س) در کلام رسول خدا(ص) و روایات
اسمعیل سخا امیر تیمور رفیعی کیوان لولویی سید حسن قریشی کرین

این پژوهش باهدف شناخت اجمالی جایگاه خدیجه(س) از دیدگاه رسول خدا(ص) و روایات می باشد چرا که از برجسته‌ترین زنان روزگار در کنار مریم بنت عمران(س)، آسیه بنت مزاحم همسر فرعون(س)، و دخترش حضرت فاطمه(س) بنت محمد(ص) به عنوان سرور زنان در دنیا و آخرت شناخته و معرفی شده‌اند. فلذ چکیده کامل

این پژوهش باهدف شناخت اجمالی جایگاه خدیجه(س) از دیدگاه رسول خدا(ص) و روایات می باشد چرا که از برجسته‌ترین زنان روزگار در کنار مریم بنت عمران(س)، آسیه بنت مزاحم همسر فرعون(س)، و دخترش حضرت فاطمه(س) بنت محمد(ص) به عنوان سرور زنان در دنیا و آخرت شناخته و معرفی شده‌اند. فلذا در این مقاله سعی شده با استفاده از کلام رسول خدا(ص) و روایات ائمه معصومین(ع) به گوشه ای هر چند اندک به جایگاه و عظمت این بانو که خداوند متعال در هر روز چند بار به سبب ایشان بر ملائکه مباهات می‌ورزد، پرداخته شود.در این پژوهش به چند سوال شامل، اینکه رسول خدا(ص) در موارد مختلف خدیجه را چگونه معرفی کرده؟ و ائمه معصومین چگونه به وجود خدیجه(س) افتخار نموده اند؟هدف از تعریف و تمجید آنان از خدیجه(س) چه مواردی می باشد، پرداخته خواهد شد. یافته این تحقیق با روش کتابخانه‌ای به شیوه تحلیلی- توصیفی، به برخی از روایات از دیدگاه رسول خدا(ص) و ائمه اطهار(ع) در خصوص مقام دنیایی و اخروی خدیجه(س) اشاره نموده و با تحلیل و بررسی روایات بر اتقان و یا غیر منطقی بودن آنها می پردازد، در این نوشتار مشخص شده است که با توجه به بیانات حضرت رسول(ص) و معصومین(ع)، جایگاه و مقام خدیجه(س) از همه زنان و دیگر همسران محمد(ص) رفیع تر و ارزشمندتر بوده است. چرا که کمک های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی ایشان در گسترش اسلام در طول تاریخ ماندگار گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

156 - تحلیل واژگان آیینی در الواح بارو/ استحکامات پارسه
لیلا کوچکی کیا مهرناز بهروزی

از زمانی که الواح گلی تخت‌جمشید توسط هلوک و دیگران خوانده و ترجمه شد، افراد بسیاری از جنبه‌های زبان شناسی، اقتصادی و جغرافیایی، آن را مورد نقد و بررسی قراردادند. یکی از جنبه‌هایی که جا دارد تا در این الواح بیشتر مورد بررسی قرار گیرد، جنبه آیینی دوران هخامنشیان است. واژگ چکیده کامل

از زمانی که الواح گلی تخت‌جمشید توسط هلوک و دیگران خوانده و ترجمه شد، افراد بسیاری از جنبه‌های زبان شناسی، اقتصادی و جغرافیایی، آن را مورد نقد و بررسی قراردادند. یکی از جنبه‌هایی که جا دارد تا در این الواح بیشتر مورد بررسی قرار گیرد، جنبه آیینی دوران هخامنشیان است. واژگان موجود در الواح بارو و خزانه پارسه/ تخت‌جمشید به روشن شدن ابهامات دینی هخامنشی کمک می کند. هدف پژوهش شناخت و تحلیل واژگان آیینی الواح بارو پارسه است. این پژوهش، به روش تحقیق توصیفی-تحلیلی، تاریخی و اسنادی انجام شد و با تطابق داده‌های خامِ‌الواح در کنار یافته‌های جدید و با ارائه تناقضات به نتایج ذیل دست‌یافت: به دلیل تساهل مذهبی هخامنشیان، به نام‌های خدایان ملل مختلف ایرانی، ایلامی و اکدی در کنارهم اشاره شده است و آن خدایان جیره‌های یکسانی دریافت می‌نمایند. بنابراین هیچ تفاوت بین خدایان ایرانی و غیرایرانی از سوی حکومت مرکزی وجود ندارد. همچنین از کاهنان بابلی و ایلامی/شتین در کنار مغ‌ها و مراقبان‌آتش/هتورمکشه ایرانی نام‌برده شده و برای آنها و معابدشان جیره و مواجب تعیین شده است و حتی آنها مراسم ویژه لن و مراسم ساغرریزی را نیز برای همه خدایان برگزار می‌نمایند. به عبارت دیگر کاهنان ایرانی و غیرایرانی هردو مراسم لن را که آیینی ایلامی است، اجرا می کنند. به‌علاوه در این الواح به نام 3 رودخانه و نام 3 کوه نیز اشاره شده است که برای آنها نیز می‌بایست مراسم ساغرریزی انجام شود که نشان‌دهنده پرستش و تقدس دو عنصر خاک و آب نزد هخامنشیان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

157 - تحلیل تاریخی و علل شکل گیری جنگ تروا و پیامدهای سیاسی و اجتماعی آن
محمدمسیح هاشمی نیا فاطمه جان احمدی ابراهیم خراسانی پاریزی

یونان در بستر تاریخ فراز و نشیب های فراوانی داشته است. گاهی در اوج قدرت بوده و گاهی رو به تباهی مینهاده است. از رویدادهای مهم یونان که توانست نظر تاریخ نویسان و باستان شناسان فراوانی را به خود جلب کند، جنگ ترواست. حتی جنگ تروا عامل آفرینش اثر حماسی و کهنترین اثر از جمله چکیده کامل

یونان در بستر تاریخ فراز و نشیب های فراوانی داشته است. گاهی در اوج قدرت بوده و گاهی رو به تباهی مینهاده است. از رویدادهای مهم یونان که توانست نظر تاریخ نویسان و باستان شناسان فراوانی را به خود جلب کند، جنگ ترواست. حتی جنگ تروا عامل آفرینش اثر حماسی و کهنترین اثر از جمله ایلیاد شد که ادبیات کلاسیک یونان را تحت الشعاع قرار داد. برخی جنگ تروا را با توجه به آنچه در ادبیات یونان آمده است، افسانه قلمداد نمودهاند اما تاریخ نویسانی چون هرودوت و توسیدید آن را یک واقعه تاریخی میدانند. همچنین کشفیات باستان شناس بزرگ شلیمان که در سال ۱۸۷۶ م عزم خود را بر آن داشت تا محتوای ایلیاد را به گونهای دیگر تایید کند، بازگوکننده این است که جنگ تروا یک واقعیت تاریخی بودهاست. درواقع جنگ تروا جنگی میان یونان و تروا است که شاعری چون هومر عامل اصلی شکلگیری آن را ربوده شدن هلن توسط پاریس معرفی نمودهاست اما با ورق زدن تاریخ این علت به آن اندازه محکم و قوی نیست که بتواند جنگی ده ساله را دلیل شود و در این جستار برآن شدیم تا علل شکلگیری جنگ تروا و پیامدهای سیاسی و اقتصادی آن را مورد پژوهش قرار دهیم. آنچه ویل دورانت بیان نمودهاست میتوان به جرات گفت که علل اقتصادی و سیاسی مهمترین دلایل شکلگیری جنگ تروا بودهاند. در جنگ تروا علاوه بر پهلوانان، خدایان نقشآفرینی کردند و حتی این خدایان بودند که جنگ را پیش بردند و در جنگ هر کدام از آنان حامیان گروه مختلفی بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

158 - دهخدا و بازتاب وقایع مشروطه در مقالات چرند پرند
دکتر حمیدرضا جدیدی اکرم ویسکرمی

چکیده جنبش مشروطه نهضتی برای آزادی بیان، اندیشه و قلم بود. در این زمان نشریات و روزنامه‌ها به آزادی نسبی رسیدند. شاعران و نویسندگان روشنفکر و مشروطه خواه بر آن شدند مسائل و مشکلات عمیق اجتماعی، سیاسی و فرهنگی جامعه‌ی ایران آن روز را در قالب شعر،‌ نثر سیاسی وطنزگونه چکیده کامل

چکیده جنبش مشروطه نهضتی برای آزادی بیان، اندیشه و قلم بود. در این زمان نشریات و روزنامه‌ها به آزادی نسبی رسیدند. شاعران و نویسندگان روشنفکر و مشروطه خواه بر آن شدند مسائل و مشکلات عمیق اجتماعی، سیاسی و فرهنگی جامعه‌ی ایران آن روز را در قالب شعر،‌ نثر سیاسی وطنزگونه، شبنامه‌ها و خطابه ها منعکس نمایند. در میان انبوه روزنامه‌ها و نوشتارها، روزنامه‌ی صور اسرافیل نقشی چشمگیر داشت. این روزنامه‌یِ مردمی با سردبیری و نویسندگی دهخدا بر آن شد مسائل سیاسی روز و مشکلات اجتماعی- فرهنگی را در قالب مقالاتچرند پرند که با زبانی ساده و عامیانه برای توده‌ی مردم نوشته می‌شد، بهتر و واضح ترمنتقل کند و در واقع شمارگان بالای این روزنامه به دلیل همین زبان مردمی و سبک نگارش ساده‌ی آن بود. دغدغه‌ی اصلی دهخدایِ روشنفکر از طرح این مقالات بیان مسائل ریشه‌ای جامعه در قالب طنز بود. او نه تنها از ناهنجاری‌های سیاسی و اجتماعی سخن می‌راند و انتقاد می‌کرد بلکه خواستار جامعه‌ای ایده‌آل و سازنده بود. از این رو سازندگی و داشتن جامعه‌یی آزاد با مردمی هوشیار، باسواد و آگاه به مسائل روز به دور از جهل و خرافه هدف والای دهخدای مشروطه خواه و انقلابی بود. اصلاحات ساختاری با زیربنای اجتماعی- فرهنگی شعار و محتوای مقالات"چرند پرند"گردید. نظر به اهمیت و جایگاه ویژه‌ی این مقالات در روزنامه‌ی صور اسرافیل، این پژوهش با روش تحلیلی- توصیفی به دنبال بررسی مقالات چرند پرند و بازتاب وقایع تاریخی دوران مشروطه بر این مقالات است. واژگان کلیدی:دهخدا، چرند پرند، مشروطه، صور اسرافیل، بازتاب وقایع پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

159 - اندیشه های مهاتما گاندی درباره دین اسلام
محمود سید مجید گل محمدی

مهاتما گاندی یکی از بزرگ ترین شخصیت های اندیشمند و متفکر جهان اسلام است،افکار گاندی این رهبر فرهمند را بر آن داشت تا نقش بزرگی را در بیداری دینی،اخلاقی، اجتماعی و سیاسی هندوان ایفا کند. در بینش وی دین جایگاه اساسی داشت وتأثیر اندیشه های دینی ابعادی را از حیث جنبش های دی چکیده کامل

مهاتما گاندی یکی از بزرگ ترین شخصیت های اندیشمند و متفکر جهان اسلام است،افکار گاندی این رهبر فرهمند را بر آن داشت تا نقش بزرگی را در بیداری دینی،اخلاقی، اجتماعی و سیاسی هندوان ایفا کند. در بینش وی دین جایگاه اساسی داشت وتأثیر اندیشه های دینی ابعادی را از حیث جنبش های دینی نزد ادیان و مذاهب و آیین های مختلف ایجاد کرد و منجر به یک استراتژی استقلال طلبانه در هندوستان گردید. دین درنگاه گاندی بیشتر در عرصه عمل و تجربه قابل فهم بود و از همین رو آدمی می بایست باعمل به آموزه های دینی و اخلاقی از سطح دین عبور کرده و به ژرفای آن دست یابد. دراین مقاله سعی شده ضمن اشاره به نقش دین اسلام در اندیشه گاندی، برداشت ها ونقطه نظر او در حوزه دین اسلام بیان گردد، همچنین برخی ابعاد مهم در حیطه دین،دین داری، اصول و مبانی آن ها نیز موردبررسی قرار می گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

160 - واکاوی مؤلفه‌های دینی در اشعار عامیانۀ بختیاری
حمید رضایی ابراهیم ظاهری عبدوند

10.30495/irll.2019.669565

شعر عامیانه، نقش مهمی در بازنمایی و نهادینه کردن هویّت، به‌خصوص هویّت دینی در فرهنگ بختیاری دارد. در این پژوهش، به بررسی مؤلفه‌های دینی در اشعار عامیانۀ بختیاری (کودکانه‌ها، اشعار مربوط به عروسی و سوگ‌ سروده‌ها) با روش توصیفی-تحلیلی پرداخته شده تا تصویری که از مفاهیم دی چکیده کامل

شعر عامیانه، نقش مهمی در بازنمایی و نهادینه کردن هویّت، به‌خصوص هویّت دینی در فرهنگ بختیاری دارد. در این پژوهش، به بررسی مؤلفه‌های دینی در اشعار عامیانۀ بختیاری (کودکانه‌ها، اشعار مربوط به عروسی و سوگ‌ سروده‌ها) با روش توصیفی-تحلیلی پرداخته شده تا تصویری که از مفاهیم دینی در این اشعار بازتاب یافته است و کارکرد این مفاهیم در فرهنگ بختیاری مشخص شود. همچنین بررسی شده است که مؤلفه‌های دینی در کدامیک از اشعار مذکور، بیشتر بازتاب یافته است و چه تفاوتی در این زمینه دیده می‌شود. نام خداوند، پیامبر(ص)، حضرت علی (ع)، امام رضا(ع)، امامزادگان، قیامت، زیارت، کعبه، مشهد، کربلا، نماز، قرآن و مُهر، از مهمترین مؤلفه‌های دینی بازنمایی شده در این اشعار هستند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد در اشعار کودکانه، به صورت غیرمستقیم، کودک را ابتدا با صفات جمالی خداوند آشنا می‌کنند و به او آموزش می‌دهند که برای حل مشکلات، باید به خداوند توکل کرد و به پیامبر و امامان متوسل شد. در اشعار مربوط به عروسی بیشتر از اعتقادت مذهبی عروس و داماد سخن گفته‌می‌شود و این‌که خداوند و ائمه، رفع‌کنندۀ بلاها هستند. در سوگ‌سروده‌ها، بیشترین تنوع و بازتاب مؤلفه‌های دینی را می‌توان یافت. در این نوع، همواره هم از اعتقادات دینی شخص متوفی سخن گفته و هم از خداوند خواسته‌ شده است مشکلات و بیماری‌ها افراد را برطرف کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

161 - واکاوی در آثار سلامت جسمانی و روانی نماز
محمدرضا برومند حبیب اصغرپور اکرم اصفهانی نیا مریم چراغی اردهایی

چکیده هدف از این پژوهش بررسی آثار سلامت جسمانی و روانی نماز بود و از منابع در دسترس و متون دینی جهت جمع‌آوری اطلاعات استفاده گردید. اولین رکن از فروع دین اسلام نماز است و از آنجا که خداوند بدون حکمت، امری را بر انسان واجب نمی‌گرداند، پس دلیل فریضه قرار دادن نماز، قطعاً چکیده کامل

چکیده هدف از این پژوهش بررسی آثار سلامت جسمانی و روانی نماز بود و از منابع در دسترس و متون دینی جهت جمع‌آوری اطلاعات استفاده گردید. اولین رکن از فروع دین اسلام نماز است و از آنجا که خداوند بدون حکمت، امری را بر انسان واجب نمی‌گرداند، پس دلیل فریضه قرار دادن نماز، قطعاً بهره‌مندی‌های مادی و معنوی مسلم آن است. از این‌رو، در نوشتار پیش رو تلاش گردید که به دستاوردهای سلامتی نماز از ابعاد جسمانی و روانی پرداخته شده و با تکیه بر متون معتبر علمی و مذهبی، زوایای مختلف آن مورد بررسی قرار گیرد. هم‌چنین، پژوهش حاضر از نوع توسعه‌ای و روش گردآوری داده‌ها، کتابخانه‌ای بود.یافته‌های پژوهش نشان داد که نماز و عبادات تابع آن (وضو، غسل، تیمم، اذان و نماز جماعت) نقش مؤثری در سلامت جسم و روان دارند و بیان سودمندی‌های آن در برنامه‌های آموزشی و کلاس‌های توجیهی باعث می‌شود که افراد بیشتری به سوی این فریضه سوق داده شده و فواید آن بهره‌مند شوند.کلمات کلیدی: سلامت جسمانی، سلامت روانی، نماز، خدا پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

162 - واکاوی نظریه نمایندگی در تبیین رابطه ضعف کنترل‌های داخلی و استخدام مدیرعامل
محمد غلامرضاپور روح اله عرب محمد علی پلنگی مزرعه نرجس حسینی

طبق نظریه نمایندگی، مدیران عامل می‌توانند به گونه‌ای ناکارا از دارایی‌های شرکت برای ارتقا منافع شخصی خود به هزینه سهامداران استفاده کنند که باعث وقوع هزینه‌های نمایندگی نظیر وجود ضعف در کنترل‌های داخلی می‌شود که استخدام مدیرعامل جدید می‌تواند به عنوان یک استراتژی از طرف چکیده کامل

طبق نظریه نمایندگی، مدیران عامل می‌توانند به گونه‌ای ناکارا از دارایی‌های شرکت برای ارتقا منافع شخصی خود به هزینه سهامداران استفاده کنند که باعث وقوع هزینه‌های نمایندگی نظیر وجود ضعف در کنترل‌های داخلی می‌شود که استخدام مدیرعامل جدید می‌تواند به عنوان یک استراتژی از طرف هیئت‌مدیره برای بهبود کنترل‌های داخلی و کاهش مشکلات نمایندگی شرکت باشد. لذا، هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین ضعف کنترل‌های داخلی و استخدام مدیرعامل در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با توجه به نظریه نمایندگی است. برای آزمون فرضیه‌‌ پژوهش از اطلاعات مالی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران در فاصله زمانی بین سال‌های 1395 تا 1399 استفاده شده است، به طوری‌که پس از اعمال محدودیت‌های موردنظر در این پژوهش، نمونه نهایی متشکل از 163 شرکت انتخاب گردید. پس از اندازه‌گیری متغیرهای پژوهش از تجزیه تحلیل رگرسیون لجستیک خطی چند متغیره، برای آزمون فرضیه‌ پژوهش استفاده ‌شد. آزمون فرضیه نیز با استفاده از نرم‌افزار اقتصادسنجی Eviews و تکنیک‌های آماری داده‌های تلفیقی صورت پذیرفته است. نتایج حاصل از آزمون‌ آماری پژوهش نشان می‌دهد که بین ضعف کنترل‌های داخلی و استخدام مدیرعامل رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

163 - شهید از گواه محکمه تا کشتۀ راه دین: زمینه‌های قرآنی شکل‌گیری انگاره
اشرف منتظری حامد خانی (فرهنگ مهروش)

شکل‌گیری دین اسلام همچون همۀ دیگر جنبش‌های بزرگ و تاریخ‌سازْ مرهون ازجان‌گذشتگی‌های فراوان بود. این‌گونه، از نخستین روز‌های آنْ مرگِ ایثارگرانه برای پیش‌بُردِ آرمان مقدسْ ارزشی مهم تلقی شد. برای اشاره به این مرگ در قرآن استعارۀ مرگ در راه خدا کاربرد یافت؛ استعار‌ه‌ای که چکیده کامل

شکل‌گیری دین اسلام همچون همۀ دیگر جنبش‌های بزرگ و تاریخ‌سازْ مرهون ازجان‌گذشتگی‌های فراوان بود. این‌گونه، از نخستین روز‌های آنْ مرگِ ایثارگرانه برای پیش‌بُردِ آرمان مقدسْ ارزشی مهم تلقی شد. برای اشاره به این مرگ در قرآن استعارۀ مرگ در راه خدا کاربرد یافت؛ استعار‌ه‌ای که کاربرد گستردۀ خود را برای دلالت بر این معنا به نفع تعبیر دیگری از دست داد و از گذشتۀ دوری که زمان دقیقش را هنوز نمی‌دانیم، تعبیر شهادت جای آن را گرفت؛ اصطلاحی که در زبان عربی پساقرآنی به معنای گواهی دادن در مَحاکم است و غالب کاربرد‌های قرآنی‌اش نیز بر همین معنا بازگردانده می‌شود. نمی‌توان به‌سادگی دریافت چه تشابهی میان مرگ ایثارگرانه با چُنین گواهی دادنی زمینه‌ساز کاربرد این استعاره شد، برقراری چُنین ارتباطی در چه دور‌ه‌ای و متأثر از چه عواملی روی داد، و این تعبیر تا دلالت بر مرگ قِدّیسانه چه مراحلی را طی کرد. پی‌جویی کاربرد‌های تعبیر شهید و هم‌خانواده‌های آن در قرآن از نگاه انتقادی و بازفهم معنای شهادت قرآنی برای تحلیل اسباب و علل و زمینه‌‌های برقراری پیوند یادشده موضوع این مطالعه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

164 - تعیین مصداق آیه شراء در تفسیر جامع البیان طبری و تطبیق آن با تفاسیر شیعی قرن چهارم تا ششم
عبدالمجید طالب تاش

آیه 207 البقره که به آیۀ شراء شهرت دارد از شخصی می‌گوید که جان خود را برای رضای خدا می‌فروشد. شأن نزول و تعیین مصداق آیه، آوردگاه آرای مفسران است. این مقاله به روش تطبیقی روایات جامع‌البیان فی تفسیر آی‌القرآن اثر طبری به عنوان نخستین تفسیر مدوّن اهل سنّت را با دیدگاه تف چکیده کامل

آیه 207 البقره که به آیۀ شراء شهرت دارد از شخصی می‌گوید که جان خود را برای رضای خدا می‌فروشد. شأن نزول و تعیین مصداق آیه، آوردگاه آرای مفسران است. این مقاله به روش تطبیقی روایات جامع‌البیان فی تفسیر آی‌القرآن اثر طبری به عنوان نخستین تفسیر مدوّن اهل سنّت را با دیدگاه تفاسیر مهمّ شیعی در قرن چهارم تا ششم هجری قمری شامل تفسیر قمی، فرات کوفی، عیّاشی، التبیان فی تفسیر‌القرآن، مجمع البیان فی تفسیرالقرآن، روض الجنان و روح الجنان که نویسندگان آنها بین قرن چهارم تا ششم درگذشته‌اند تطبیق داده است. طبری در تفسیر آیه شراء نه روایت آورده که آن ها را در سه بخش دسته بندی می‌کند. روایاتی که از نزول آیه در باره افراد معیّنی از مهاجران سخن گفته‌؛ روایاتی که از نزول آیه در باره عموم مهاجران و انصار سخن گفته‌؛ و روایاتی که نزول آیه را عامّ و کلّی دانسته است. اکثر روایات طبری در تفاسیر شیعی تکرار شده است؛ جز اینکه روایاتی که حاکی از آن است که عمر، ابوبکر و ابوهریره تعیین مصداق کرده‌اند مورد توجّه مفسران شیعی قرار نگرفته است. در تفاسیر شیعی روایت متفاوتی آمده که شأن نزول آیه را مربوط به بیتوته کردن امام علی در بستر پیامبر اکرم دانسته و مورد اعتنای طبری قرار نگرفته است. این تحقیق بدست داده است که تعیین مصداق مفسّران شیعه، بر دیگر آرا ترجیح دارد؛ زیرا تناسب تامّ با سیاق آیه دارد و هر چند طبری از این نزول سخن نگفته، لکن بسیاری از مفسّران بعدی اهل سنّت آن را تأیید کرده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

165 - میقات موسی (ع) در قرآن، عهد عتیق و تفاسیر اسلامی
مژگان سرشار

میقات موسی (ع) با خدا از جملۀ حکایات یاد شده در قرآن کریم در بارۀ قوم بنی‌اسرائیل است؛ حکایتی که از یک سو در عهد عتیق نیز با قدری تفاوت بازتاب یافته، و از دیگر سو، در ادبیات تفسیری جهان اسلام به‌تفصیل مورد توجه واقع شده است. مقایسۀ تحلیلیِ میقات موسی (ع) در قرآن، عهد عت چکیده کامل

میقات موسی (ع) با خدا از جملۀ حکایات یاد شده در قرآن کریم در بارۀ قوم بنی‌اسرائیل است؛ حکایتی که از یک سو در عهد عتیق نیز با قدری تفاوت بازتاب یافته، و از دیگر سو، در ادبیات تفسیری جهان اسلام به‌تفصیل مورد توجه واقع شده است. مقایسۀ تحلیلیِ میقات موسی (ع) در قرآن، عهد عتیق، و تفاسیر اسلامی، موضوع این مطالعه است. مباحثی چون شیوۀ طرح بحث قرآن و عهد عتیق در بارۀ دو میقات موسی و تفاوت رویکردهای بازتابیده در این دو متن مقدس، رویدادهای خاص میقات، از جمله مدت زمان اعتکاف، تکلم خدا با موسی، تقاضای رؤیت، اعطای الواح و گزینش هفتاد تن از مشایخ بنی‌اسرائیل، بافت اصلی این مطالعه را تشکیل می‌دهد. بناست که از رهگذر این مقایسۀ تحلیلی، میزان تأثیر منقولات توراتی را بر برخی از اهم مفسران مسلمان بررسی کنیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

166 - حق بر کار در حقوق اتحادیه اروپا
مصطفی نامدار پوربنگر مجاهد امیری

از جمله حقوق نسل دومی بشر –حقوق اقتصادی و اجتماعی- حق بر کار است که در اسناد بی نالمللی، منطقه ای و نیز در قوانین اساسی دولتهای متعدد مورد تایید قرار گرفته است. از سال 1919 با تاسیس سازمان بی نالمللی کار ، جنب ههای مختلف این حق ( همچون حق دستیابی به شغل، منع تبعیض چکیده کامل

از جمله حقوق نسل دومی بشر –حقوق اقتصادی و اجتماعی- حق بر کار است که در اسناد بی نالمللی، منطقه ای و نیز در قوانین اساسی دولتهای متعدد مورد تایید قرار گرفته است. از سال 1919 با تاسیس سازمان بی نالمللی کار ، جنب ههای مختلف این حق ( همچون حق دستیابی به شغل، منع تبعیض در استخدام ها و اشتغال، حق برخورداری از امنیت شغلی...) مورد تایید بی نالمللی قرار گرفته و از این رهگذر در نظا مهای حقوقی مختلف جایگاه خویش را پیدا کرده است؛ به طوری که امروزه دیگر حقوق نسل اولی (حق حیات، منع شکنجه و نظایر آن) دیگر کانون توجه فعالان حقوق بشر نیست بلکه حقوقی نظیر حق بر کار، منع تبعیض ها و نظایر اینها مورد مطالبه افراد و موضوع دعاوی حقوقی قرارم یگیرد که آرای دیوان های حقوق بشری، نظیر دیوان اروپایی حقوق بشر و دیوان دادگستری اروپایی خود شاهد این مدعاست. با تاسیس اتحادیه اروپا در قاره اروپا به عنوان سازمانی منطقه ای ،به تدریج نظام حقوقی جدیدی تکامل یافت که امروز از آن به عنوان حقوق اتحادیه اروپا نام برده می شود. این نظام حقوقی تکامل یافته شامل گستره وسیعی از مقررات حقوقی مانند مقررات حقوق بشری می شود. حقوق اقتصادی و اجتماعی در کانون توجه نهادهای اتحادیه نظیر کمیسیون و شورای اروپایی است. دیرکتیوهای متعددی که به تصویب شورا م یرسد حق برکار را مدنظر داشته اند. دیرکتیو منع تبعیض در استخدام و اشتغال 2006 ، دیرکتیو مرتبط با اخراج های دسته جمعی کارگران 1998 ، دیرکتیو مرتبط با ساعات کاری کارگران سال 2006 تنها نمونه هایی از مقررات حقوقی الزام آور اتحادیه حول محور حق بر کار به شمار می رود. در این نوشتار برای بررسی مقررات حقوقی اتحادیه اروپا راجع به حق بر کار ، موضوعات مختلف در سه مبحث بیان شد هاند. در مبحث اول مفهوم حق بر کار و حق دسترسی به کار مثل حق برپایی کس بوکار و نیز دسترسی به فرصت های آموزش شغلی مورد بحث واقع شده است. منع تبعیض در استخدام و نیز در اشتغال و شرایط کاری و پرداخت ها موضوع مبحث دوم این مقاله قرار گرفته و دیرکتیوهای لازم الاجرای اتحادیه در این خصوص شرح و بسط داده شده و از این طریق مقایسه ای میان نظام عدم تبعیض در سطح اروپا و در سطح بین المللی صورت پذیرفته است. در مبحث سوم امنیت شغلی کارگران، و موضوعاتی نظیر اخراج کارگران و نیز قراردادهای استخدام مدت-معین در سطح اتحادیه اروپا مورد بررسی واقع شده است. در هر کدام از این سه مبحث سعی شده است تا مقررات اتحادیه اروپا در کنار مقررات حقو قبین الملل مورد بررسی واقع شود تا از این رهگذر مقایس های میان سطح استانداردهای اتحادیه اروپا و حقوق بی نالملل به عمل آید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

167 - بررسی عوامل موثر بر انسجام اجتماعی شهر اندیمشک (مطالعه موردی؛ شهروندان اندیمشک در سال 1398-1399)
شهلا سهرابی صمیره مهرداد نوابخش زهرا حضرتی صومعه

هدف اصلی تحقیق حاضر تبیین جامعه‌شناختی انسجام اجتماعی در بین شهروندان اندیمشک با روش پیمایش نوع توصیفی و تبیینی می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه شهروندان مرد و زن واقع در سن 15 تا 65 سال شهر اندیمشک انتخاب گردیدند. با توجه به میزان جمعیت ساکن در شهر اندیمشک(135000 ه چکیده کامل

هدف اصلی تحقیق حاضر تبیین جامعه‌شناختی انسجام اجتماعی در بین شهروندان اندیمشک با روش پیمایش نوع توصیفی و تبیینی می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه شهروندان مرد و زن واقع در سن 15 تا 65 سال شهر اندیمشک انتخاب گردیدند. با توجه به میزان جمعیت ساکن در شهر اندیمشک(135000 هزار نفر) محاسبه فرمول کوکران به تعداد 384 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله‌ای و تصادفی ساده صورت گرفت. یافته‌های تحقیق نشان داد که از دیدگاه شهروندان گروه‌های قومی توانایی تبیین 2/43% ، اجتماعات مذهبی توانایی تبیین 3/38%، رسانه‌های اجتماعی و فضای مجازی توانایی تبیین 7/21%، رخدادهای سیاسی توانایی تبیین 6/22%، طبقات اجتماعی بر متغیر انسجام اجتماعی توانایی تبیین 722/0 از تغییرات انسجام اجتماعی را داشت. همچنین متغیرهای گروه‌های قومی ، طبقات اجتماعی، اجتماعات مذهبی، رسانه‌های اجتماعی و فضای مجازی و رخدادهای سیاسی بر انسجام اجتماعی تاثیر دارد. با توجه به مثبت بودن علامت ضریب رگرسیونی میتوان گفت گروه‌های قومی، طبقات اجتماعی، اجتماعات مذهبی، رسانه‌های اجتماعی و فضای مجازی و رخدادهای سیاسی بر انسجام اجتماعی اثر مثبت و مستقیم دارند. متغیرها به ترتیب اثر گذاری عبارتند از : گروه‌های قومی (484/0)، اجتماعات مذهبی (451/0)، رخدادهای سیاسی (407/0)، طبقات اجتماعی (382/0)، رسانه‌های اجتماعی و فضای مجازی (356/0). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

168 - بررسی عوامل مؤثر بر انسجام اجتماعی شهر اندیمشک (مطالعة موردی؛ شهروندان اندیمشک در سال 1398-1399)
شهلا سهرابی صمیره مهرداد نوابخش زهرا حضرتی صومعه

10.30495/uss.2022.693077

هدف اصلی تحقیق حاضر تبیین جامعه شناختی انسجام اجتماعی در بین شهروندان اندیمشک با روش پیمایش نوع توصیفی و تبیینی است. جامعة آماری تحقیق شامل کلیة شهروندان مرد و زن بین سن 15 تا 65 شهر اندیمشک هستند. با توجه به جمعیت ساکن در شهر اندیمشک (135000 هزار نفر) محاسبة فرمول کوکر چکیده کامل

هدف اصلی تحقیق حاضر تبیین جامعه شناختی انسجام اجتماعی در بین شهروندان اندیمشک با روش پیمایش نوع توصیفی و تبیینی است. جامعة آماری تحقیق شامل کلیة شهروندان مرد و زن بین سن 15 تا 65 شهر اندیمشک هستند. با توجه به جمعیت ساکن در شهر اندیمشک (135000 هزار نفر) محاسبة فرمول کوکران با تعداد 384 نفر با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله ای و تصادفی ساده صورت گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامة محقق ساخته است که ابعاد مختلف (انسجام اجتماعی، قوم گرایی، طبقات اجتماعی، اجتماعات مذهبی، رخدادهای سیاسی و رسانه های اجتماعی و فضای مجازی) را مورد سنجش قرار داده است.از ضریب آلفای کرونباخ (برابر با 0.798) نیز برای محاسبة سازگاری درونی گویه‌های مربوط به هر شاخص و به عبارتی پایایی پرسشنامه استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد که از دیدگاه شهروندان، قوم گرایی، توانایی تبیین 2/43%، مراسم مذهبی، توانایی تبیین 3/38%، رسانه های اجتماعی و فضای مجازی، توانایی تبیین 7/21% و رخدادهای سیاسی توانایی تبیین 6/22%، طبقات اجتماعی توانایی تبیین 722/0 از تغییرات انسجام اجتماعی را داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

169 - کاربست آینده پژوهی در برنامه‌ریزی فضایی سکونتگاهها مطالعه موردی بخش گرمادوز و بخش مرکزی شهرستان خدافرین
اسمعیل دلیر جواد رزمی بهرام ایمانی رضا منافی آذر

آینده پژوهی در سطح محلی نوعی آینده نگاری است، که با ضرورت برنامه ریزی جامع توسعه و پیش بینی آتی در محدوده خاص و در سطح یک ناحیه با هدف اتخاذ تصمیمات معین برای تحقق آینده مطلوب، تمرکز دارد. در همین راستا پژوهشی به روش توصیفی– تحلیلی و از نوع کاربردی با تاکید بر مشا چکیده کامل

آینده پژوهی در سطح محلی نوعی آینده نگاری است، که با ضرورت برنامه ریزی جامع توسعه و پیش بینی آتی در محدوده خاص و در سطح یک ناحیه با هدف اتخاذ تصمیمات معین برای تحقق آینده مطلوب، تمرکز دارد. در همین راستا پژوهشی به روش توصیفی– تحلیلی و از نوع کاربردی با تاکید بر مشارکت پذیری و با هدف شناسایی عوامل کلیدی موثر بر وضعیت آینده مناطق روستایی در حوزه های بوم شناسی، کالبدی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و مدیریتی، آغاز شد. جامعه آماری شامل کلیه ساکنین و جمعیت ساکن در بخش های گرمادوز با دو دهستان و مرکزی با دو دهستان و مجموعا تعداد 104 آبادی است. نمونه آماری پژوهش بر پایه روش کوکران تعداد 377 نفر تعیین شد. پس از آنکه تعداد 96 سوال پژوهشی از نوع طیف لیکرت محقق ساخته در چارچوب 14 شاخص طراحی و تدوین شد، داده های مورد نیاز با استفاده از عملیات میدانی در سطح 104 آبادی از طریق برگزاری جلسات گروه بحث و از طریق تشکیل هسته های مشارکتی با استفاده از خبرگان محلی، نمایندگان گروه های مختلف جمع آوری گردید. و در نهایت شناسایی عوامل کلیدی موثر در جهت تدوین سناریوهای آینده و شناسایی پیشران های توسعه بر وضعیت آینده به واسطه نرم افزارmic mac و با تاکیه بر تحلیل عاملی، بعمل آمد. نتایج نشان داد که سه عامل: پایداری محیط زیست، حفاظت از منابع طبیعی، مدیریت زمین و تولیدات کشاورزی از طریق تحلیل اثرات متقابل/ ساختاری، به عنوان عوامل کلیدی منطقه مورد مطالعه، انتخاب و زیر متغیرهای هریک از این عوامل (استخراج شده از تحلیل عاملی) به عنوان برنامه ها و پروژه های پیشران تعیین شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

170 - اشکانیان و شاهنامه
داریوش نظری

ابوالقاسم فردوسی یکی از مهم ترین شاعران ایرانی است که در سال 319 هجری قمری در طابران توس بدنیا آمد. به دلیل اینکه در این زمان ایران زیر سلطه بیگانگان بود، فردوسی بخاطر علاقه ملی به فکر نظم شاهنامه و گردآوری تاریخ ایرانیان در عصر باستان می افتد. شاهنامه به دو بخش اساطیری چکیده کامل

ابوالقاسم فردوسی یکی از مهم ترین شاعران ایرانی است که در سال 319 هجری قمری در طابران توس بدنیا آمد. به دلیل اینکه در این زمان ایران زیر سلطه بیگانگان بود، فردوسی بخاطر علاقه ملی به فکر نظم شاهنامه و گردآوری تاریخ ایرانیان در عصر باستان می افتد. شاهنامه به دو بخش اساطیری و تاریخی تقسیم می شود. با وجود اینکه فردوسی در شاهنامه ابیات زیادی را به اساطیر ایرانی و به خصوص دوره ساسانی اختصاص داده است ولی فقط 20 بیت در مورد اشکانیان سروده است. خود فردوسی نیز در پایان این چند بیت بیان می دارد که از اشکانیان فقط نامی شنیده و در نوشته های تاریخی و غیر تاریخی از آنها ذکری نشنیده است. در این مقاله به علت توجه کم فردوسی به دوره اشکانی که طولانی ترین مدت زمامداری را در تاریخ ایران داشته اند اشاره می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

171 - بررسی تطبیقی وتحلیلی ایزدبانو(مادر خداها )در اساطیر ایران و یونان باستان
محمدتقی فاضلی

2201-1139

اساطیر در دوران باستان از اهمیت ویژه&lrm;ای برخوردار بودند.زیرا اسطوره، به دین و فرهنگ و ادبیات ملی هر قومی هویت می&lrm;بخشد. ایزد بانو و الهه&lrm;ها در باورها و اعتقادات مردم باستان اهمیت والایی داشتند. بیشتر این خدایان و ایزدان زن بودند و به آن&lrm;ها ایزد بانو یا ماد چکیده کامل

اساطیر در دوران باستان از اهمیت ویژه&lrm;ای برخوردار بودند.زیرا اسطوره، به دین و فرهنگ و ادبیات ملی هر قومی هویت می&lrm;بخشد. ایزد بانو و الهه&lrm;ها در باورها و اعتقادات مردم باستان اهمیت والایی داشتند. بیشتر این خدایان و ایزدان زن بودند و به آن&lrm;ها ایزد بانو یا مادر خدا می&lrm;گفتند .اعتقاد به قدرت باروری و تنازع بقا زنان، در نمادها و افسانه&lrm;ها تجلی یافته است. اما در دوره&lrm;های بعد مقام زن از مادر خدایی به همسر خدایی و مقامی بعد از ایزد مذکر قرار می&lrm;گیرد و کم&lrm;کم از صحنه&lrm;های اجتماعی به درون خانه&lrm;ها کشیده می&lrm;شود. در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟـﻪ ﺗـﻼش ﺑـﺮ اﻳـﻦ اﺳـﺖ ﺑـﺮ اﺳﺎس ﻣﻨﺎﺑﻊ اوﺳﺘﺎﻳﻲ و ﭘﻬﻠﻮی و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻓﺎرﺳﻲ و ﻋﺮﺑﻲ ولاتین باروش تاریخی ،تطبیق وتحلیل ایزدبانوها بخصوص درفرهنگ اسطوره ی ایران ویونان موردبررسی قراربگیرد.یافته های پژوهش نشان می دهد که زن درفرهنگ اساطیری مردم کشورهای ایران و یونان مقام و منزلت والایی داشته است و به عنوان مادر خدا در بین مردم پرستش می&lrm;شد وبر این باور، معابد و پرستشگاه&lrm;هایی را به خود اختصاص داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

172 - سبک‌شناسی شعر طنز دهخدا
مهسا ساکنیان مرتضی رشیدی آشجردی محبوبه خراسانی

دورة مشروطه، یکی از مهم‌ترین و قابل توجه‌ترین دوره‌های تحول ادبیات فارسی به شمار می‌رود. در این دوره یکی از شاخه‌های ادبیات که بیشتر از همه دستخوش تحول گردید، ادبیات طنز و به خصوص شعر طنز است. در دورة مشروطه، شعرای برجسته‌ای ظهور کردند که دهخدای قزوینی یکی از آن‌هاست. و چکیده کامل

دورة مشروطه، یکی از مهم‌ترین و قابل توجه‌ترین دوره‌های تحول ادبیات فارسی به شمار می‌رود. در این دوره یکی از شاخه‌های ادبیات که بیشتر از همه دستخوش تحول گردید، ادبیات طنز و به خصوص شعر طنز است. در دورة مشروطه، شعرای برجسته‌ای ظهور کردند که دهخدای قزوینی یکی از آن‌هاست. وی کوشش بسیاری در راه اعتلای ادبیات فارسی از جمله طنز کرده است. در این مقاله اشعار طنز دهخدا بر اساس کتاب "سبک‌شناسی نظریه‌ها، رویکردها و روش‌ها" از محمود فتوحی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. از نتایجی که به دست آمد، مشاهده گردید در مشخصه‌های ماهیت طنز، شاخص "کنایه" با بیشترین درصد به میزان 39/51 % به دست آمد. شاخص‌های "افشاگری" با 44/29 %، "طعنه" با 85/15 %، با بزرگ‌نمایی و کوچک&lrm;‌نمایی" به میزان 63/14%، "اظهار معنای خلاف ظاهر لفظ"با 19/12% و "عیوب افراد" با 32/11%، در مراتب بعدی قرار داشتند. همچنین مشاهده گردید که دهخدا در اشعار طنز خود، به شاخص‌های "مراعات ادب" و "آمیختن دو زبان مختلف" نیز توجه داشته است. حضور ضرب‌المثل‌های شیرین فارسی به شعر طنز وی غنای خاصی بخشیده است. نتایج به دست آمده نشان داد، "سبک کنایی" و "آگاهی‌بخشی" از مشخصه‌های اصلی طنز دهخدا به شمار می‌رود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

173 - اسطورۀ قهرمان در شعر فروغ فرخزاد
الهام ملکی مرتضی رزاق پور

کهن الگوی قهرمان در میان دیگر کهن الگوها، اهمیت اساسی دارد، زیرا با هدف اصلی اسطوره که هدایت انسان به سوی شناخت خود و درک هستی است، مطابقت دارد. الگوی جامعی که جوزف کمپبل از مراحل سیر قهرمان اسطوره-ای ارائه داده است، برای بررسی و تحلیل بهره‌گیری آگاهانه و ناخودآگاه شاعر چکیده کامل

کهن الگوی قهرمان در میان دیگر کهن الگوها، اهمیت اساسی دارد، زیرا با هدف اصلی اسطوره که هدایت انسان به سوی شناخت خود و درک هستی است، مطابقت دارد. الگوی جامعی که جوزف کمپبل از مراحل سیر قهرمان اسطوره-ای ارائه داده است، برای بررسی و تحلیل بهره‌گیری آگاهانه و ناخودآگاه شاعران معاصر از مفاهیم اسطوره‌ای، قابلیت فراوان دارد. گفتار پیش رو، سعی بر آشکار ساختن روند خویشتن‌یابی و کشف جنبه‌های تاریک ذهنیِ فروغ فرخزاد همگام با سیر قهرمان اسطوره‌ای دارد. بنابراین ضمن پرداختن به مراحل سفر قهرمان در الگوی کمپبل، چگونگی تجلی این مفاهیم در اشعار فروغ و تکامل او در راه کشف حقیقت وجود خویش، در دو مجموعۀ شعر واپسینش، مبتنی بر آرای کمپبل بررسی شده است. کشف مفاهیم اسطوره‌ای در اشعار فروغ فرخزاد، خواننده را به درک بهتری از زمینه‌های معنایی و محتوایی شعر او نائل می کند. در پایان این پژوهش به این نتیجه می رسیم که فروغ فرخزاد ؛ آگاهانه یا ناآگاهانه برای تکامل روحی خویش تا جاودانگی، همانند قهرمان اسطوره‌ای مراحل رسیدن به خدابانو، پدر و در نهایت خدایگان را طی می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

174 - آموزة اخلاقی وفای به عهد در متون عرفانی
مهین پناهی ثریا کریمی یونجالی

گرچه وفا جزء مقامات اصلی به شمار نیامده امّا می‌توان آن را از مقامات فرعی و ملکة اخلاقی والا و از آموزه‌های مهم عارفان محسوب کرد. در کتابهای تعلیمی عارفان از وفای به عهد خداوند متعال، وفای به عهد خلق و وفای به عهد خود سخن رفته است. وفای به عهد از اصول و شرایط مقام شیخی چکیده کامل

گرچه وفا جزء مقامات اصلی به شمار نیامده امّا می‌توان آن را از مقامات فرعی و ملکة اخلاقی والا و از آموزه‌های مهم عارفان محسوب کرد. در کتابهای تعلیمی عارفان از وفای به عهد خداوند متعال، وفای به عهد خلق و وفای به عهد خود سخن رفته است. وفای به عهد از اصول و شرایط مقام شیخی و مریدی، آداب حج، آداب سماع، علامت دوستی و علامت فتوّت عارفان و صوفیه است؛ همچنین بیشتر عارفان، مقصود از صدق را وفای به عهد دانسته‌اند.این پژوهش درصدد پاسخ به این پرسش است که وفا در مقامات سالکان چه جایگاهی دارد و این فضیلت اخلاقی در متون تعلیمی عرفانی و در آموزه‌های عارفان تا چه حد مورد توجه قرار گرفته است؟ پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

175 - روایت، ابزار تعلیم در گلستان (رویکردی روایت‌شناختی به باب نخست گلستان)
محمد حکیم آذر فخرالدین سعیدی مظاهر نیکخواه

روایت در نهاد آثار ادبی نهفته است و عنصری پیش‌برنده در تبیین نقش ادبی و هنری هر اثر ادبی است. هرچه اثر ادبی وجه داستانی قوی‌تری داشته باشد، روایت در آن پُرمایه‌تر و فعال‌تر است. گلستان سعدی اثری تعلیمی است که وجهی داستانی دارد؛ به همین سبب روایت و شگردهای روایت در آن پو چکیده کامل

روایت در نهاد آثار ادبی نهفته است و عنصری پیش‌برنده در تبیین نقش ادبی و هنری هر اثر ادبی است. هرچه اثر ادبی وجه داستانی قوی‌تری داشته باشد، روایت در آن پُرمایه‌تر و فعال‌تر است. گلستان سعدی اثری تعلیمی است که وجهی داستانی دارد؛ به همین سبب روایت و شگردهای روایت در آن پویا و اثرگذار است. این پژوهش با مطالعة کتابخانه‌ای و یادداشت‌برداری می‌کوشد با تأکید بر نظریه‌های ساختارگرایان معروف (مانند تولان، ژنت، بارت)، تأثیرگذاری روایت را در تبیین مفاهیم تربیتی و اخلاقی گلستان بررسی کند و از مهم‌ترین اصول نظری ساختارگرایان در شناخت ساختار گلستان بهره برد. این پژوهش نقش درونمایه را در پربار‌کردن کیفیت و تنوع ساختار کُنش‌ها و رخدادهای روایی در حکایت‌های باب اول گلستان بررسی می‌کند. همچنین این مقاله بیانگر این مطلب است که سعدی به سبب برخورداری از فهم ادبی توانسته است حکایت‌های گلستان را بر پایه‌ها و اصول و کُنش‌هایی بُنیان‌گذاری کند که قرن‌ها بعد در داستان‌نویسی و داستان‌ کوتاه‌نویسی پایه و مبنای نگارش نوین قرار گرفته است. نظام باورهای سعدی‌، بر گرداگرد گزارۀ شناخت هستی در پیرامون او شکل گرفته است که آنها را از راه تمثیل به مخاطب منتقل می‌کند؛ بنابراین گفتمان چیره بر حکایت‌ها یک گفتمان تعلیمی است‌. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

176 - بررسی فلسفة اخلاق در شاهنامة فردوسی براساس نظریة امر الهی
هاجر امیری کله جوبی عیسی نجفی خلیل بیگ زاده

10.30495/pars.2022.689399

نظریة امر الهی از نظریه های کهن فلسفة اخلاق و بحث در رابطة دین و اخلاق است و پیشینة آن به مناظرة سقراط و اوثیفرن بازمی گردد. در عصر کنونی بحران معنویّت، اخلاق و حقوق انسان ها و نیز مسئلة جهانی شدن و استحالة فرهنگ ها و چالش هویّت ملت ها، گفتمان غالب و دغدغة مهم بشر است؛ چکیده کامل

نظریة امر الهی از نظریه های کهن فلسفة اخلاق و بحث در رابطة دین و اخلاق است و پیشینة آن به مناظرة سقراط و اوثیفرن بازمی گردد. در عصر کنونی بحران معنویّت، اخلاق و حقوق انسان ها و نیز مسئلة جهانی شدن و استحالة فرهنگ ها و چالش هویّت ملت ها، گفتمان غالب و دغدغة مهم بشر است؛ درنتیجه بار دیگر به دین و اخلاق توجه جدی می شود و لزوم التفات به نظریه های بومی و سازگار با فرهنگ جامعه اهمیت می یابد. می توان تقریرهای مختلف نظریة امر الهی را در آرا و اندیشه های فلاسفه و حکمای دوران مختلف جست وجو و بررسی کرد؛ بنابراین این پژوهش با روش تحلیلی ـ تطبیقی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای، ضمن واکاوی ایدئولوژی فلسفی فردوسی در حوزة دین و اخلاق و بررسی نتایج عملی آن در تبیین جایگاه و حقوق انسان در زندگی فردی، اجتماعی، سیاسی و... به مقایسة افکار او با تقریرهای نظریة امر الهی می پردازد؛ نیز با معرفی فردوسی در جایگاه یک نظریه پرداز بزرگ فلسفة اخلاق و فلسفة سیاسی با دیدگاه خرد الهی و حیات اخلاقی خدامحور، می توان تفکر او را تقریری تازه از نظریة امر الهی به شمار آورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

177 - برق عصیان (بررسی جلوه‌های گوناگون گناه در شعر حافظ)
حسن بساک

یکی از مباحثی که حافظ نگاهی تازه بدان داشته مسألة گناه است که البته بدون داشتن یک نگرش جامع به مجموعة اشعار وی، ارائة تصویری روشن از جنبه‌های گوناگون گناه در شعر حافظ دشوار می‌نماید. نگاه حافظ به جوانب مختلف موضوع گناه دارای اهمیت است. وی معتقد است استعداد گناه کردن در چکیده کامل

یکی از مباحثی که حافظ نگاهی تازه بدان داشته مسألة گناه است که البته بدون داشتن یک نگرش جامع به مجموعة اشعار وی، ارائة تصویری روشن از جنبه‌های گوناگون گناه در شعر حافظ دشوار می‌نماید. نگاه حافظ به جوانب مختلف موضوع گناه دارای اهمیت است. وی معتقد است استعداد گناه کردن در وجود آدمی به ودیعت نهاده شده و این استعداد ازلی و تقدیر بشر است یعنی بشر از نظر ساختار وجودی میل به هنجارشکنی دارد وگاه از حد تجاوز می‌کند اما توبه ازگناه توفیقی است که سبب تحولات روحی بزرگی در انسان می‌گردد. مواجهة انسان با گناه از نگاه حافظ و روایت او از حال انسان، زمینة بسیاری از سؤالات و ابهامات پیرامون حافظ و شعرِ اوست. این امر در رابطه با پای‌بندی یا عدم پای‌بندی حافظ به حدود و ارزشهای دینی، کانون اختلاف نظرهای گوناگون بوده وگاه سبب برداشتهای سطحی وگناه‌آلود از شعر وی شده است. در نگاه حافظ توانِ گناه، به معنی مجاز دانستن گناه نیست بلکه گویای این باور است که سازِ شرع به گناهِ کسی، بی قانون نخواهد شد.از این جهت،حافظ گاه تظاهر به گناه را در جهان شعردر مقابلِ غرورِ بی‌گناهی-که بر نادرستی آن تأکید می‌کند- برمی‌گزیند. تظاهر به آلودگی از اندیشه‌های محوری شعر حافظ است که با هدف مخالفت با تظاهری دیگر یعنی تظاهرِ مدعیان پاکی و سلامت است. وی به منظور پرهیز از همسویی با این گروه چنان از ایشان فاصله می‌گیرد تا بیم تشابه او با آنان باقی نماند. مدعیانِ بی‌گناهی را گناهکاران حقیقی می‌داند که غرور و خودبینی آینة ادراکِشان را تیره و تار کرده است. در نگاه حافظ زهد و پارسایی چون دستاویز کسب اعتبار شود یا در چشم خودِ زاهد جلوه‌ای داشته باشد، از درجة اعتبار ساقط می‌گردد. یکی از مهم‌ترین مسائل مطرح در موضوعِ نگاه حافظ به گناه، برداشت مثبت وی از ارتباط انسان و خدا در این زمینه و تکیة او بر رحمت الهی است. او با طرح این مسألة انسانی به مبارزة کسانی می رود که تنها ادعا می‌کنند دامن پاک داشته‌اند و از این راه بازار تزویر و خودنمایی را رونق بخشیده‌اند. حافظ با دو پدیدة ریا و خودبینی می‌ستیزد. مقالة حاضر با توجه به ساختار فکری برآمده از مجموعة اشعار حافظ به بررسی جنبه‌های تعلیمی و تربیتی عصیان و گناه پرداخته است. بدین منظور، مباحثی چون گناه‌گویه‌های حافظ، روح رندی و ملامتی، پرهیز از همسویی با اهل ریا، همچنین زمینة عرفانی و ارزشگرایی در شعر حافظ از زاویة باورهای دینی، اخلاق و بی اخلاقی، پیامدهای گناه و ثمراتِ پاک زیستن، گناه و ارادة انسان و در نهایت عنایت خداوند متعال مورد توجه و نقد ونظر قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

178 - ویژگی‌های علمی و عملی حاکم در باب اول بوستان سعدی
علی حیدری

بوستان یکی از منظومه‌های مشهور ادبیات فارسی است. این کتاب را علاوه بر ادبیات می‌توان از جهات و ابعاد مختلف دیگر از جمله، روانشناسی، فلسفه، سیاست و جامعه‌شناسی مورد بررسی قرار داد. بوستان مدینة فاضله و جامعة آرمانی سعدی است. او در سراسر بوستان به ترسیم جامعة آرمانی خود پ چکیده کامل

بوستان یکی از منظومه‌های مشهور ادبیات فارسی است. این کتاب را علاوه بر ادبیات می‌توان از جهات و ابعاد مختلف دیگر از جمله، روانشناسی، فلسفه، سیاست و جامعه‌شناسی مورد بررسی قرار داد. بوستان مدینة فاضله و جامعة آرمانی سعدی است. او در سراسر بوستان به ترسیم جامعة آرمانی خود پرداخته است، باب اول بوستان شامل چهار مطلب اساسی؛ عدل و تدبیر و رای، نگهبانی خلق و ترس خدای است که در برگیرندة نظریه و اعتقاد سعدی دربارة ویژگی های حاکم مد نظر اوست. به نظر می‌رسد سعدی در نامگذاری باب اول بوستان، کلمات؛ عدل، تدبیر و رای و... را آگاهانه و عمداً برگزیده است. او در این باب به نقد نظر افلاطون و دیگران پرداخته است. در این مقاله مفاهیم مطرح شده در بیت: یکی باب عدل است و تدبیر و رای نگهبانی خلق و ترس خدای توضیح داده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

179 - نگاه جامعه شناختی به فلسفۀ صدرایی در فهم اصول اعتقادی
زیبا زلقی فرج الله براتی گودرز شاطری

تعاملات رابطۀ جامعه، دین و فلسفه از مسائل مهم اندیشمندان بوده است. هدف اصلی مقالۀ حاضر نگاه جامعه شناختی به فلسفۀ صدرایی در فهم اصول اعتقادی است. ملاصدرا با مبانی و اصول هستی شناختی خود از جمع افراد، صورت نوعی جامعه را بر محور افق های معنوی و معرفتی پدید می‌آورد؛ چون ان چکیده کامل

تعاملات رابطۀ جامعه، دین و فلسفه از مسائل مهم اندیشمندان بوده است. هدف اصلی مقالۀ حاضر نگاه جامعه شناختی به فلسفۀ صدرایی در فهم اصول اعتقادی است. ملاصدرا با مبانی و اصول هستی شناختی خود از جمع افراد، صورت نوعی جامعه را بر محور افق های معنوی و معرفتی پدید می‌آورد؛ چون انسان در افق تعامل دیالکتیک وجودی با ساختارها و عناصر ساختاری جامعه ارتباط دارد. عوامل انسانی و کنش های او کلیت جامعه را به سوی کمال یا انحطاط رهنمون می‌کند. جامعه مانند سایر امور وجودی جهان، حاوی حرکت جوهری است و به سوی کمال یا انحطاط سوق می‌یابد. در این نوشتار با روش تحلیلی، عقلی ضمن واکاوی این مسئله که از نظر صدرا فلسفه بر مبنای حکمت نظری در فرایند فهم اصول اعتقادی انسان نقش محوری داشته، با بررسی و اثبات این اصول بر اساس مبانی هستی شناسی و نقش آن در فهم و معرفت جامعه معاصر، راه رسیدن به معرفت و شناخت را در جامعه امروز هموار کرده و در ارائۀ نظریه‌های اجتماعی اسلامی کمک شایانی خواهد کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

180 - تاثیر خود رهبری بر قابلیت استخدام‌پذیری
رضا سپهوند زهرا محمدیانی انیس مؤید

افزایش قابلیت استخدامی مهمترین عاملی است که افراد حرفه‌ای به‌دنبال آن بوده تا بتوانند به موقعیت‌های شغلی مطلوب دست یافته و در مسیر پیشرفت و توسعه شغلی حرکت کنند. اخیرا در ادبیات مدیریت موضوعات جدیدی همچون خودرهبری طرح شده‌اند که، افراد را در افزایش قابلیت استخدام یاری م چکیده کامل

افزایش قابلیت استخدامی مهمترین عاملی است که افراد حرفه‌ای به‌دنبال آن بوده تا بتوانند به موقعیت‌های شغلی مطلوب دست یافته و در مسیر پیشرفت و توسعه شغلی حرکت کنند. اخیرا در ادبیات مدیریت موضوعات جدیدی همچون خودرهبری طرح شده‌اند که، افراد را در افزایش قابلیت استخدام یاری می‌کنند. هدف پژوهش حاضر بررسی اثر خودرهبری بر قابلیت استخدام‌پذیری است. روش پژوهش از نوع توصیفی_پیمایشی و از نظر هدف توسعه‌ای و کاربردی است. جامعه آماری دانشجویان رشته مدیریت دانشگاه لرستان می‌باشند. روش نمونه‌گیری استفاده‌شده نمونه‌گیری دردسترس است. از آنجایی که حجم کلی 350 نفر است، حجم نمونه 183 نفر براساس فرمول کوکران بدست آمده است. برای جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از تکنیک مدل‌سازی معادلات ساختاری با کمک نرم‌افزار smart-pls بهره‌گرفته شده است. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد خودرهبری با ضریب مسیر 456/0 بر قابلیت استخدام تاثیر مثبت و معناداری دارد. با توجه به این یافته‌ها می‌توان نتیجه گرفت خود رهبری بر قابلیت استخدام تاثیر مثبت و معناداری دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

181 - ترسیم نقشة دانش مقالات مستخرج از پایان نامه‌های کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه‌های آزاد اسلامی
اسماعیل خادمی زاده فاطمه نوشین فرد امیررضا اصنافی

هدف: این پژوهش با هدف ترسیم نقشة دانش مقالات مستخرج از پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه‌های آزاد اسلامی انجام شده است.روش‌ پژوهش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی گذشته‌نگر است و از طریق فنون کتابسنجی (تحلیل هم‌واژگانی) به بررسی مقالات استخراج شده ا چکیده کامل

هدف: این پژوهش با هدف ترسیم نقشة دانش مقالات مستخرج از پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه‌های آزاد اسلامی انجام شده است.روش‌ پژوهش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی گذشته‌نگر است و از طریق فنون کتابسنجی (تحلیل هم‌واژگانی) به بررسی مقالات استخراج شده از 1374 تا نیمسال اول 1398 پرداخته است. در این پژوهش، اطلاعات 506 پایان‌نامه با استفاده از فهرست پایان‌نامه‌های کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاه‌های ایران، پایگاه اطلاعات پایان‌نامه‌های ایران و پایگاه پایان‌نامه‌های علم اطلاعات و دانش‌شناسی جمع‌آوری و تعداد 122 مقاله مستخرج از این پایان نامه‌ها از پایگاه‌های اطلاعاتی فارسی بازیابی شد. از مجموع 391 کلیدواژه، 33 کلیدواژه با حداقل فراوانی 8، با استفاده از قانون برادفورد و آستانه شمول برای ساخت ماتریس هم‌رخدادی انتخاب شد و با استفاده از نرم‌افزار یوسی نت نقشه‌ها و مقدار شاخص‌های مرکزیت درجه، نزدیکی و بینابینی ترسیم و محاسبه شد.یافته‌ها: یافته‌های نشان داد که با توجه به شاخص‌های مرکزیت درجه کلیدواژه های برتر به ترتیب، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با مرکزیت درجه 12، کتابخانه های دانشگاهی با مرکزیت درجه 9، فناوری اطلاعات با مرکزیت درجه 9، کتابداران با مرکزیت درجه 7 و کتابخانه دیجیتال با مرکزیت درجه 7 در رتبه‌های اول تا پنجم و مقادیر مرکزیت نزدیکی مربوط به کلیدواژه‌های برتر به ترتیب، کتابخانه‌های دانشگاهی، کتابداران، علم سنجی و کتابخانه‌های عمومی در جایگاه اول تا چهارم بیشترین تأثیر در شبکه قرار دارند.نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان می‌دهد تمرکز بیشتر مقالات مستخرج از پایان‌نامه بر موضوعات کتابخانه‌های دانشگاهی، کتابداران، علم‌سنجی و کتابخانه‌های عمومی می‌باشد که می‌تواند حاکی از اهمیت این مباحث در پژوهش‌های مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه‌های آزاد اسلامی باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

182 - ترسیم نقشه هم واژگانی مدارک حوزه تحول دیجیتال متمرکز بر بخش دولتی در پایگاه Web of Science
سهیلا خوئینی علیرضا نوروزی نادر نقشینه زینب جوزی

هدف: پژوهش حاضر با هدف ترسیم نقشه هم واژگانی مدارک حوزه تحول دیجیتال متمرکز بر بخش دولتی در پایگاه وب‌ آو ‌ساینس انجام شد.روش‌ پژوهش: روش پژوهش تحلیلی است که با استفاده از مطالعات علم‌سنجی و روش‌های کتابخانه‌ای، تحلیل هم‌رخدادی واژگان و تحلیل شبکه‌ اجتماعی انجام شده است چکیده کامل

هدف: پژوهش حاضر با هدف ترسیم نقشه هم واژگانی مدارک حوزه تحول دیجیتال متمرکز بر بخش دولتی در پایگاه وب‌ آو ‌ساینس انجام شد.روش‌ پژوهش: روش پژوهش تحلیلی است که با استفاده از مطالعات علم‌سنجی و روش‌های کتابخانه‌ای، تحلیل هم‌رخدادی واژگان و تحلیل شبکه‌ اجتماعی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش تعداد 536 برونداد علمی حوزه تحول دیجیتال از سال 1996 تا سال 2022 در پایگاه وب آو ساینس است. تجزیه و تحلیل داده‌ها و ترسیم نقشه هم‌رخدادی واژگان با کمک نرم‌افزارهای Excel، Bibexcel، HistCite و VOSviewer انجام شد.یافته‌ها: کشور انگلستان، روسیه و هند دارای بیشترین انتشارات علمی در این حوزه بودند. دانشگاه دالهاوزی، دانشگاه اقتصاد پلخانف، دانشگاه برونل لندن بیشترین نقش را در تولید انتشارات علمی در این حوزه داشتند. شش خوشه از تحقیقات تحول دیجیتال در بخش دولتی شکل گرفته است که شامل خدمات دولت دیجیتال، زیرساخت دیجیتال، استراتژی تحول دیجیتال، رهبری و حکمرانی دیجیتال، فناوری های تحول آفرین و خوشه نوآوری دیجیتال هستند.نتیجه‌گیری: نتایج حاکی از آن است که اکثریت مطالعات حول محور دولت الکترونیک، فناوری اطلاعات و ارتباطات، دیجیتالی‌ شدن، کسب‌وکار، رقومی‌سازی و استراتژی دیجیتال صورت گرفته که لزوم توجه به زیرساخت مناسب و متحول ساختن دولت جهت حرکت به سوی تحول دیجیتال در خدمات را نشان می‌دهد؛ اما تولیدهای کم در این زمینه نشان می‌دهد که دولت‌ها در این زمینه به شکوفایی لازم نرسیده‌اند. بنابراین، نیاز به همکاری‌های بین‌المللی جهت تحقق چنین هدفی برای کشورها الزامی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

183 - بررسی تطبیقی خدمات و منابع بخش ایران‌شناسی کتابخانه‌های منتخب ایران و هند
زهره میرحسینی سمیه متقی الحق

هدف: هدف پژوهش حاضر، مطالعه تطبیقی خدمات و منابع بخش ایران‌شناسی کتابخانه‌های منتخب ایران و هند است.روش پژوهش: این پژوهش، کاربردی و از نظر روش انجام پیمایشی – مقایسه ای است. جامعه آماری آن شامل مدیران و منابع مراکز ایرانشناسی ایران و هند شامل کتابخانه ملی، بنیاد چکیده کامل

هدف: هدف پژوهش حاضر، مطالعه تطبیقی خدمات و منابع بخش ایران‌شناسی کتابخانه‌های منتخب ایران و هند است.روش پژوهش: این پژوهش، کاربردی و از نظر روش انجام پیمایشی – مقایسه ای است. جامعه آماری آن شامل مدیران و منابع مراکز ایرانشناسی ایران و هند شامل کتابخانه ملی، بنیاد ایرانشناسی، کتابخانه خدا بخش و کتابخانه مرکزی دانشگاه عثمانیه است. ابزار گردآوری داده ها سیاهه وارسی و پرسشنامه و ابزار تجزیه و تحلیل داده ها نرم‌افزار اکسل است. در بررسی خدمات مراکز ایران‌شناسی از پرسشنامه محقق ساخته در قالب 5 سؤال اصلی در طیف لیکرت استفاده شده است.یافته ها: یافته ها نشان داد که بیشترین منابع ایران شناسی در ایران به زبان فارسی و انگلیسی است اما در هند بیشتر به زبان انگلیسی، پهلوی، فارسی و عربی است و تنوع موضوعی منابع موجود در حوزه‌های موضوعی مراکز ایران‌شناسی هندی نسبت به مراکز ایران شناسی ایرانی بیشتر است و بیشتر خدمات ارائه‌شده (امانت دهی ، استفاده از مراجع و اطلاع رسانی) در مراکز ایران‌شناسی ایران و هند متعلق به اساتید، پژوهشگران و دانشجویان است. همچنین خدمات پژوهشی بیشترین خدمات بنیاد ایران‌شناسی، کتابخانه ملی، کتابخانه مرکزی عثمانیه و کتابخانه خدابخش برای جامعه استفاده‌کننده پژوهشگران، ایران‌شناسان و دانشجویان است. علاوه براین، ارائه اصل منبع در مراکز ایران و میکروفیلم و نسخه‌های الکترونیکی در مراکز هند بیشترین نحوه استفاده از منابع را شامل می شوند و مهم‌ترین نحوه همکاری بین مراکز ایران‌شناسی در ایران از طریق ایران‌شناسان و امانت منابع و در هند نیز از طریق ایران شناسان، ارائه خدمات و شناسایی پیشینه است.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که منابع و خدمات ایران شناسی کتابخانه های منتخب هند وضعیت بهتری نسبت به ایران دارند. بنابراین مسئولان ایران شناسی ایران باید زمینه های لازم برای گسترش خدمات و منابع اطلاعاتی خود فراهم کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

184 - تحلیل هم‌رخدادی‌ واژگان و ترسیم نقشه علمی پژوهش‌ها با محوریت مدرسه
نیلوفر پارسافرد علی خلخالی زهره شکیبایی

هدف: هدف پژوهش حاضر تحلیل هم‌رخدادی‌واژگان و ترسیم نقشه‌علمی پژوهش‌های با‌محوریت مدرسه است. روش‌ پژوهش: این پژوهش کاربردی، توصیفی/ تحلیلی، و مبتنی‌بر تکنیک علم‌سنجی بود. جامعه آماری، مقالات نمایه شده در پایگاه‌های اس.آی.دی، پرتال جامع علوم انسانی، مگیران، و اریک، در با چکیده کامل

هدف: هدف پژوهش حاضر تحلیل هم‌رخدادی‌واژگان و ترسیم نقشه‌علمی پژوهش‌های با‌محوریت مدرسه است. روش‌ پژوهش: این پژوهش کاربردی، توصیفی/ تحلیلی، و مبتنی‌بر تکنیک علم‌سنجی بود. جامعه آماری، مقالات نمایه شده در پایگاه‌های اس.آی.دی، پرتال جامع علوم انسانی، مگیران، و اریک، در بازه زمانی ۹ ساله ۱۳۹۹-۱۳۹۱ (۲۰۱۲-۲۰۲۰)، با جست‌وجوی کلیدواژه مدرسه بود. در بخشی از پژوهش از کل جامعه و در قسمتی دیگر از قانون پراکندگی برادفورد برای نمونه‌گیری استفاده شد. همچنین به‌وسیله نرم‌افزارهای راور-‌ماتریس و وی.اُ.اس‌ویوور به‌ترتیب نمودارهای ماتریس هم‌رخدادی و نقشه‌علمی تهیه شد. یافته‌ها: در جست‌وجوی کلیدواژه مدرسه در پایگاه‌های مذکور، ۴۳۹۰ مقاله فارسی (۱۳۹۹-۱۳۹۱) و ۱۴۳۱۳ مقاله انگلیسی (۲۰۱۲-۲۰۲۰)؛ و نیز ۱۷۱۲ واژه فارسی، و ۳۵۶۳ واژه انگلیسی یافت شد. براساس یافته‌های حاصله بیشترین نرخ رشد پژوهش‌های فارسی با‌محوریت مدرسه در سال‌های ۱۳۹۸ (42/16٪) و ۱۳۹۷ (٪33/14)، و در انگلیسی سال ۲۰۱۲ (09/20٪) بود. بیشترین این مقالات مربوط به حوزه‌های روانشناسی و آموزش‌و‌پرورش بود. همچنین بالاترین نرخ هم‌رخدادی‌واژگان با کلمه مدرسه، متعلق به واژه‌های تفکر‌انتقادی-‌‌ذهن در مقالات فارسی و دانش‌آموزان-‌مدارس، در مقالات انگلیسی بود. نتیجه‌گیری: تجزیه و تحلیل تحولات مدرسه در سطوح ملی و بین‌المللی نشان داد، طی سال‌های اخیر پژوهش‌های بسیاری به این مفهوم پرداخته‌اند. بررسی میزان انتشار پژوهش‌ها و نیز واژگان هم‌رخداد با مدرسه حاکی از آن است که این مفهوم به‌طور تلویحی در بطن حوزه‌های مطالعاتی مختلف وجود دارد، به نظر می‌رسد لازم است مدرسه به‌جای بررسی در حوزه‌های مطالعاتی پراکنده، در یک حوزه تخصصی‌ مورد پژوهش قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

185 - شناسایی روابط موضوعی بین منابع مورد استفاده توسط کاربران مرکز منطقه‌ای اطلاع رسانی علوم و فناوری با استفاده از تکنیک متن کاوی
خجسته شعبانی عاصفه عاصمی

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی روابط موضوعی در عناوین منابع مورد استفاده توسط کاربران رایسست با استفاده از تکنیک متن کاوی بود. بنابراین، به بازتاب چگونگی روابط موضوعی در منابع اطلاعاتی کاربران در مرکز رایسست مبادرت شده، تا از طریق شناخت به رفتار و احساس استفاده کنندگان چکیده کامل

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی روابط موضوعی در عناوین منابع مورد استفاده توسط کاربران رایسست با استفاده از تکنیک متن کاوی بود. بنابراین، به بازتاب چگونگی روابط موضوعی در منابع اطلاعاتی کاربران در مرکز رایسست مبادرت شده، تا از طریق شناخت به رفتار و احساس استفاده کنندگان دست یابند.روش پژوهش: روش پژوهش مبتنی بر متن کاوی بود، که به داده کاوی بر روی متن، تحلیل متن و به منظور فرایند استخراج اطلاعات با کیفیت از متن اشاره دارد. دسترسی اطلاعات به متن کامل مقالات مجلات علمی – پژوهشی، علمی – ترویجی، مجموعه مقالات کنفرانس‌ها و همایش‌های علمی، کتاب‌های لاتین و فارسی جامعه آماری پژوهش را تشکیل داده، که با استفاده از روش سرشماری، کلیه داده‌های حاصل از گزارش‌گیری توسط رایسست بررسی گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها و تحلیل متن از نرم افزار ویانت، و برای پاکسازی و نرمال سازی داده‌ها از نرم افزار پایتون بهره جویی گردید.یافته ها: براساس یافته‌ها از داده‌های حاصل شده، 21 کلمه و 160 کلمه موضوعی پرتکرار از منبع مورد استفاده در پایگاه اطلاعاتی رایسست مشخص گردید. دور نمای لوم از چگونگی توزیع کلمات موضوعی با تکرار بالا تهیه شده و ضریب همبستگی تکرار موضوعات پر استفاده در عنوان‌های منابع اطلاعاتی تدوین شد. به منظور تدوین نمایه درهم کرد کلمات موضوعی پر تکرار ترند (Trend) استفاده شد.نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که تدوین پژوهش در مجموعه سازی منابع الکترونیکی پایگاه‌های اطلاعاتی و پیش‌نگری در آینده این دسته از منابع به مدیران مراکز اطلاع رسانی و کاربران آنها مفید است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

186 - سیری در مفهوم عرفانی بلا در ادبیات فارسی
قدمعلی سرامی مهدی میرزا رسول زاده عبدالرضا گودرزی

پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

187 - نگرش عرفانی به طبیعت در دیوان شمس تبریزی
مریم مجیدی

پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

188 - بررسی نقش میانجی قلدری سازمانی در رابطه سکوت مطیع با رفتارهای ضد بهره‌وری و سکوت تدافعی با نقش تعدیل‌کنندگی وضعیت استخدام
وحید میرزایی حسین فرجی

امروزه قلدری سازمانی به‌عنوان یکی از رفتارهای ناسالم در محیط‌های سازمانی وجود دارد. پژوهش حاضر باهدف بررسی رابطه سکوت مطیع با رفتارهای ضد بهره‌وری و سکوت تدافعی با میانجیگری قلدری سازمانی و تعدیل‌کنندگی وضعیت استخدامی انجام‌گرفته است. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از چکیده کامل

امروزه قلدری سازمانی به‌عنوان یکی از رفتارهای ناسالم در محیط‌های سازمانی وجود دارد. پژوهش حاضر باهدف بررسی رابطه سکوت مطیع با رفتارهای ضد بهره‌وری و سکوت تدافعی با میانجیگری قلدری سازمانی و تعدیل‌کنندگی وضعیت استخدامی انجام‌گرفته است. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از منظر روش و ماهیت اجرا توصیفی - پیمایشی است. جامعه آماری کلیه کارکنان شهرداری بجنورد بود که تعداد 137 نفر با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده به‌عنوان نمونه آماری انتخاب گردیدند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، پرسش‌نامه‌های قلدری شغلی لیمن (1996)، سکوت مطیع و تدافعی ون دین و همکاران (2003) و رفتارهای ضد بهره‌وری فاکس و اسپکتور (1999) بود. جهت سنجش روایی پرسش‌نامه‌ها از روایی محتوا و روایی تأییدی و جهت پایایی پرسش‌نامه‌ها از ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید که نتایج نشان از تأیید پایایی پرسش‌نامه‌ها بود. داده‌های به‌دست‌آمده از پرسش‌نامه‌ها با نرم‌افزار Spss26 و Amos24 و با استفاده از روش معادلات ساختاری با رویکرد روش حداقل مربعات جزئی و رگرسیون سلسله‌مراتبی مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد، قلدری سازمانی، رابطه سکوت مطیع و رفتارهای ضد بهره‌وری را میانجیگری می‌نماید، از سویی رابطه وضعیت استخدام تأثیر سکوت مطیع بر رفتارهای ضد بهره‌وری و سکوت تدافعی از طریق قلدری را تعدیل می‌نماید. نتایج تجربی نشان داد که سکوت مطیع، احتمال قلدری را افزایش می‌دهد، در نتیجه، کارکنان احتمالاً با بروز رفتارهای ضد بهره‌وری یا سکوت تدافعی واکنش نشان خواهند داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

189 - ارائه مدل تربیت فرهنگی بر اساس آموزه‌های دینی نهج البلاغه
محبوبه اسماعیلی اسماعیل کاوسی

تربیت یکی از مباحث مورد توجه ادیان و مکاتب مختلف در طول قرون و اعصار بوده است. تربیت ابعاد مختلفی را داراست که یکی از مهمترین این ابعاد، بعد تربیت فرهنگی است. برای تربیت فرهنگی نیز بهترین دوران، دوران کودکی است. زیرا این دوران زمان و فرصتی بسیار مناسب برای انواع یادگیری چکیده کامل

تربیت یکی از مباحث مورد توجه ادیان و مکاتب مختلف در طول قرون و اعصار بوده است. تربیت ابعاد مختلفی را داراست که یکی از مهمترین این ابعاد، بعد تربیت فرهنگی است. برای تربیت فرهنگی نیز بهترین دوران، دوران کودکی است. زیرا این دوران زمان و فرصتی بسیار مناسب برای انواع یادگیری‌های فرهنگی است و روند تغییرات فرهنگی در سال‌های کودکی از سرعت بیشتری برخوردار است. تحقیق حاضر با هدف واکاوی آموزه‌های فرهنگی نهج‌البلاغه و به منظور ارائه مدلی برای تربیت فرهنگی انجام شده است. این مطالعه از نوع مطالعات کیفی بوده و روش اجرای آن، نظریه‌پردازی داده بنیاد می‌باشد. جامعه آماری پژوهش عبارت از کلیه خطبه‌ها، نامه‌ها و حکمت‌های نهج‌البلاغه می‌باشد که از میان آن‌ها ۳۰ خطبه، نامه و حکمت بر اساس نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شده و مورد تحلیل محتوا قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده‌ها توسط رویکرد سیستماتیک (منظم) اجرا گردید و مراحل 3 گانه کدگذاری انجام شد. در مرحله کدگذاری باز، ۷۱ مقوله به دست آمد که این مفاهیم در مرحله کدگذاری محوری در 10 دسته طبقه‌بندی شدند. در مرحله کدگذاری انتخابی، طبقه اصلی یا محوری تحت عنوان ایمان به خدا و آخرت انتخاب شد و به عنوان مقوله کانونی، ارتباطش با سایر طبقات از جمله دوری از رذایل اخلاقی، پرورش فضایل اخلاقی، مردم‌داری و متعادل بودن مورد بررسی قرار گرفت. پس از این مراحل و با استناد به یافته‌های پژوهش؛ مبانی، اصول و روش‌های تربیت فرهنگی استخراج شده از آموزه‌های نهج‌البلاغه در قالب مدل پیشنهادی ارائه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

190 - شناسایی و تعیین الگوی مناسب عدالت محوری در جذب و استخدام نیروی انسانی در سازمان‌های دولتی
محمد کاظم زاده هوچقان رضا نجف بیگی ناصر میرسپاسی کرم الله دانش فرد

هدف از پژوهش حاضر شناسایی عوامل موثر بر عدالت محوری در فرایند جذب و استخدام منابع انسانی در سازمانهای دولتی ایران است. روش پژوهش آمیخته (روش تحلیل محتوای کمی- روش کمی) است . عوامل موثر بر عدالت محوری در جذب و استخدام منابع انسانی به دو دسته کلی عوامل بیرونی و درونی تقسی چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر شناسایی عوامل موثر بر عدالت محوری در فرایند جذب و استخدام منابع انسانی در سازمانهای دولتی ایران است. روش پژوهش آمیخته (روش تحلیل محتوای کمی- روش کمی) است . عوامل موثر بر عدالت محوری در جذب و استخدام منابع انسانی به دو دسته کلی عوامل بیرونی و درونی تقسیم بندی شدند. 4 بعد فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی بعنوان عوامل بیرونی و 3 بعد (مدیریت اخلاق، ارزشها و فرهنگ)، فردی و درون سازمانی بعنوان عوامل درونی و در مجموع 2 عامل، 7 بعد و 48 شاخص در 3 فرایند یاد شده شناسایی شد. برای سنجش میزان تاثیر و اولویت بندی مولفه ها پرسشنامه محقق ساخته بین 214 نفر از مدیران و کارشناسان ارشد منابع انسانی سازمانهای دولتی توزیع گردید. و داده ها با استفاده از آزمون دو جمله‌ای و فریدمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت .عوامل سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی، به‌ترتیب، در جذب عدالت‌محور تأثیر دارند. همچنین، عوامل فردی بیشترین تأثیر را می‌گذارند و عوامل مدیریت اخلاق و ارزش‌ها و فرهنگ سازمانی و نیز درون‌سازمانی، از لحاظ تأثیرگذاری در جذب عدالت‌محور، در یک گروه و بعد از عوامل فردی قرار می‌گیرند.. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

191 - نقش اعتقادات در حفظ محیط زیست از دیدگاه قرآن
احمد مرادخانی علیرضا الماسوندی سید حسن عابدیان

در جهان هستی، حیات همة موجودات زنده بر زندگی یکدیگر تأثیر می‌گذارد. محیط زیست ظرف کمال انسان است و باید به آن توجه شود تا بتواند کمال انسان را به ظهور برساند. از این ‌رو، شایستگی حفاظت و مراقبت را دارد. وخامت بحران های محیط زیستی تا حدی است که حیات انسان و سایر موجودات چکیده کامل

در جهان هستی، حیات همة موجودات زنده بر زندگی یکدیگر تأثیر می‌گذارد. محیط زیست ظرف کمال انسان است و باید به آن توجه شود تا بتواند کمال انسان را به ظهور برساند. از این ‌رو، شایستگی حفاظت و مراقبت را دارد. وخامت بحران های محیط زیستی تا حدی است که حیات انسان و سایر موجودات بر کره خاکی را به مخاطره انداخته است. از منظر قران کریم مالکیت همه اشیاء خدا است و مالکیت انسان نسبت به اموال مالکیت قراردادی است. بنابراین، تبیین اخلاق محیط زیستی براساس مفهوم خداباوری می تواند رهیافت فراگیرتری نسبت به تعامل انسان با محیط زیست طبیعی فراهم آورد. در این مقاله، با رویکرد توصیفی- تحلیلی سعی برآن است با تکیه بر قرآن کریم و آموزه‌های وحی، تأثیر اعتقاد به خدا و وحی در حفظ محیط زیست مورد بررسی واقع گردد. انسان خداشناس در صدد است که با عمل به آموزه‌های قرآن کریم در حفظ و نگهداری محیط زیست کوشا باشد، زیرا خدا را ناظر بر رفتار خود با طبیعت می‌داند و به عنوان حق جمعی به محیط زیست می‌نگرد و مانع از پایمال شدن حق دیگران می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

192 - بررسی تطبیقی مثنوی مولوی و تفاسیر قرآن کریم در مسئله ارتباط رسول خدا با خدا و مردم
زهرا حسنوند محمدحسین توانایی سره دینی محمدرضا موحدی محمدعلی ایازی

مولانا در مثنوی ما را با سلوک باطنی و منش شخصیتی رسول خدا آشنا می سازد. با شعر مولوی؛ ضمن فهم بیشترآموزه های قرآنی، از موقعیت الگوشناسی انبیای الهی، (به ویژه رسول اکرم) همواره شاعرمی توان به الگوسازی و کاربست آنها در زندگی مادی و معنوی نیز دست یافت. این مقاله، با مطالعه چکیده کامل

مولانا در مثنوی ما را با سلوک باطنی و منش شخصیتی رسول خدا آشنا می سازد. با شعر مولوی؛ ضمن فهم بیشترآموزه های قرآنی، از موقعیت الگوشناسی انبیای الهی، (به ویژه رسول اکرم) همواره شاعرمی توان به الگوسازی و کاربست آنها در زندگی مادی و معنوی نیز دست یافت. این مقاله، با مطالعه ی اشعار مولوی و مقایسه ی آن با تفاسیر قرآنی، ضمن شناخت شخصیت پیامبر(ص) به شیوه ای که در مثنوی مطرح شده، با رجوع به آیات قرآن و تفاسیر در ذیل شواهد قرآنی شباهت ها و تفاوت های تصویر پیامبر(ص) در قرآن و مثنوی را نشان دهد. برای این مهم سه مولفه ی نسبت رسول باخدا، نسبت رسول با مردم و رسول در مقام عاشقی و معشوقی را از مثنوی بر اساس کتاب دریا به دریای علامه جعفری، استخراج نموده، هریک از این ابعاد را در مثنوی و تفاسیر قرآنی با یکدیگر مقایسه نموده است. روش پژوهش حاضر براساس روش کتابخانه ای نظری و تحلیلی می باشد و با استفاده از منابع دست اول (کتاب، پایان نامه ، مقالات و...) و با استفاده از فیش برداری استخراج شده است. یافته های این پژوهش، در قرآن رابطه ی پیامبر با مردم برمبنای ارادت،ولایت مداری مردم و شفاعت پیامبر ادراک میشود و رابطه ی رسول خدا با خداوند نیز برمحور عبادت ، عبودیت ، اطاعت و در چارچوب عصمت پیامبر قرار می گیرد؛ اما در مثنوی و به ویژه بحث عاشقی و معشوقی رسول خدا، شاعر بیشتر، به عوالم تفاسیر عرفانی نزدیک میشود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

193 - گذر از مرحله مدیتیشن به مراقبه از دیدگاه یوحنا صلیبی
عبد الخالق جعفری بخشعلی قنبری عبدالرضا مظاهری

مدیتیشن و مراقبه مفاهیمی اند که اغلب به جای یکدیگر استفاده می شوند اما تفاوت هایی میان آنها وجود دارد. در مسیحیت اعمال زیادی وجود دارد که می توانند به اشکال مراقبه یا عمل حضور ذهن تلقی شوند. معنا و مفهوم مدیتیشن در آثار یوحنا صلیبی هم یافت می شود و به نظر می رسد که او ه چکیده کامل

مدیتیشن و مراقبه مفاهیمی اند که اغلب به جای یکدیگر استفاده می شوند اما تفاوت هایی میان آنها وجود دارد. در مسیحیت اعمال زیادی وجود دارد که می توانند به اشکال مراقبه یا عمل حضور ذهن تلقی شوند. معنا و مفهوم مدیتیشن در آثار یوحنا صلیبی هم یافت می شود و به نظر می رسد که او هم به ایجاد رابطه با خدا از این طریق باور داشت به شرط آنکه مدیتیشن به مراقبه منتهی شود. این رابطه در اوایل صعود برای روح اتفاق می افتد و شب فعال حواس را تجربه می کند. ارتباط از طریق تصاویر، حواس و استفاده از تخیل که یوحنا از آن به عنوان روش تخیلی یا مراقبه حسی و مدیتیشن گفتمانی یاد می کند. مراقبه کار دو قوه تخیل وحواس است. ملاک پیشروی به سوی اتحاد با خداوند، کنارگذاشتن مدیتیشن و رفتن به مرحله تفکر است. در مرحله تفکر، ارتباط با خدا از طریق حواس دریافت نمی شود بلکه به طور غیر مستقیم از طریق بخش معنوی روح، جایی که ممکن است ارتباط بیشتری باشد، دریافت می شود. یوحنا تجربه متعالی را فراتر از فکر و درک به حالت بیداری درونی آرام و آرامش عمیق می داند و این تجربه را با بیدارشدن مقایسه می کند. او از اصطلاح بیداری برای اشاره به فرایند بیدار شدن روح از حالت طبیعی به ماوراطبیعی استفاده می کند و معتقد است که روح در سادگی و خلوص خود بلافاصله به حکمت ساده و خالص تبدیل می شود. یوحنا مراقبه را تعمق می نامد: عمل کلی و خالص، درونی آرام ، دانش دوست داشتنی، علم کلی یا معرفت عاشقانه عام، تدبر، حضور محبت آمیز یا مسالمت آمیز، توجه محبت آمیز، توجه و معرفت عمومی عاشقانه. ضمن اینکه تامل از نظر وی نشانه محبت شیرین الاهی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

194 - سجدة عمومی موجودات برای خدا از دیدگاه قرآن کریم
سید عطاء الله افتخاری محمد شفیعی

آیات قرآن کریم بیانگر این است که تمام هستی اعم از آسمانها، زمین و موجودات عاقل و غیر عاقل در مقابل عظمت و بزرگی خدا سجده می کنند. خضوع و تسلیم بی قید و شرط عالم هستی در برابر اراده ی حق و قوانین آفرینش سجده ی تکوینی آنهاست که همه ی موجودات و حتی سایه های آنها را در بر م چکیده کامل

آیات قرآن کریم بیانگر این است که تمام هستی اعم از آسمانها، زمین و موجودات عاقل و غیر عاقل در مقابل عظمت و بزرگی خدا سجده می کنند. خضوع و تسلیم بی قید و شرط عالم هستی در برابر اراده ی حق و قوانین آفرینش سجده ی تکوینی آنهاست که همه ی موجودات و حتی سایه های آنها را در بر می گیرد. در برخی آیات، خداوند سجده را به فرشتگان و بسیاری از انسانها نسبت داده و این خود دلالت می کند که منظور از این سجده، نوع دیگری است که از آن به سجــــدة تشریعی تعبیر می شود. البته هر دو نوع سجده به معنای مطلق خضوع و خشوع می باشد اما مصادیق آن با یکدیگر تفاوت دارد. این مقاله با استفاده از آیات قرآن و تفاسیر به تبیین سجده ی عمومی موجودات می پردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

195 - گونه‌شناسی منشاء مرگ در اساطیر جهان
سید سعید رضا منتظری حسین صابری ورزنه

اسطوره‌ها که به نحوی حکایتِ ورود عناصر مینوی (خیر یا شرّ) به ساحت انسانی هستند، مضامین متفاوتی را به تصویر می‌کشند و سخنان بسیاری را می‌توان از آن‌ها استنباط کرد. در این میان، اسطوره‌هایی وجود دارد که به منشاء اموری همچون منشاء جهان، منشاء انسان، منشاء داروها، منشاء گیا چکیده کامل

اسطوره‌ها که به نحوی حکایتِ ورود عناصر مینوی (خیر یا شرّ) به ساحت انسانی هستند، مضامین متفاوتی را به تصویر می‌کشند و سخنان بسیاری را می‌توان از آن‌ها استنباط کرد. در این میان، اسطوره‌هایی وجود دارد که به منشاء اموری همچون منشاء جهان، منشاء انسان، منشاء داروها، منشاء گیاهان و منشاء حیوانات و... می‌پردازند، مرگ نیز بخشی از این سنخ را به خود اختصاص می‌دهد. اسطوره‌های منشاء مرگ دارای انواع گوناگون و لایه‌های متفاوتی هستند و در میان فرهنگ‌های مختلف می‌توان نشانه‌هایی از آن‌ها را یافت. از این جهت، تحقیق در گونه‌شناسی چنین اسطوره‌هایی می‌تواند راه را برای تحلیل دقیق‌تر اسطوره‌های ملل هموارتر سازد و هدف از این تحقیق نیز رسیدن به گونه‌شناسی اسطوره‌های منشاء مرگ در اساطیر اقوام و ملل مختلف است. پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی و با رویکردی تطبیقی نشان دهندة آن است که این اسطوره‌ها به دو نوع انسان‌مدار (انسان آگاهانه یا ناآگاهانه موجب ورود مرگ به زندگی می‌شود) و غیرانسان‌مدار (موجودی غیرانسانی موجب چنین رخدادی می‌گردد) تقسیم می‌شوند که هر یک از این دو گونه نیز دارای تقسیمات متفاوتی هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

196 - آداب مکالمه انسان با خدا بر اساس مدل ارتباطی دیوید برلو و نظریه یاکوبسن (با تکیه ‌بر آثار منثور عرفانی تا قرن هفتم)
مریم نجفی حسین یزدانی علی اصغر میرباقری فرد فاطمه کوپا

در تفکر دینی و عرفانی، ارتباط گفتاری بین انسان و خالق جایگاه ویژه‌ای دارد. خداوند در ایجاد این ارتباط پیش‌قدم است. هر دو سوی رابطه، گاهی نقش فرستنده و گاهی نقش گیرنده را دارند. در این تحقیق به بررسی راه‌های ارتباط گفتاری انسان با خدا در قالب نماز، دعا، مناجات و آداب مرت چکیده کامل

در تفکر دینی و عرفانی، ارتباط گفتاری بین انسان و خالق جایگاه ویژه‌ای دارد. خداوند در ایجاد این ارتباط پیش‌قدم است. هر دو سوی رابطه، گاهی نقش فرستنده و گاهی نقش گیرنده را دارند. در این تحقیق به بررسی راه‌های ارتباط گفتاری انسان با خدا در قالب نماز، دعا، مناجات و آداب مرتبط با آن پرداختیم. ابزارهای لازم برای برقراری ارتباط کلامی همچون شنیدن و نقش حرکات بدن در تکمیل و تقویت ارتباط گفتاری؛ شیوه‌های ارتباط گفتاری خدا با بندگان در قالب وحی و الهام و جز آنها در عرفان و تصوف از موضوعات این مقاله است. در ارتباط گفتاری انسان با خدا در نماز خواندن، شیوة گفت‌وگو و نوع حرکات از سوی خدا برای انسان تعیین شده است، امّا در دعا و مناجات، انسان شیوة گفت‌وگو را با تکیه به آیات و احادیث و حال درونی خود انتخاب می‌کند. در این پژوهش، برای تحلیل ارتباط کلامی انسان با خدا از نظریه‌های جدید دربارة ارتباط گفتاری مانند نظریة یاکوبسن و مدل ارتباطی دیوید برلو استفاده کردیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

197 - بازتاب اندیشه‌‏های خداشناسی بر مبنای سیر و سلوک عرفانی مولانا در داستان کیمیاگر پائولوکوئیلو
ناصر ناصری تازه شهری

مولانا به اقتضای درک و فهم مخاطبانش، برای بیان حقایق اسرار نهانی و حالات عشق روحانی، از قالب تمثیل و حکایت های عامیانه بهره برده است و به مصداقِ اَلمَجازُ قَنطَرَة الحَقیقَة حکایات عوام‌پسند را پل صعودِ شیفتگان عالم معرفت می داند و برای تفسیر حدیث معروف مَن عَرَفَ نَفسَ چکیده کامل

مولانا به اقتضای درک و فهم مخاطبانش، برای بیان حقایق اسرار نهانی و حالات عشق روحانی، از قالب تمثیل و حکایت های عامیانه بهره برده است و به مصداقِ اَلمَجازُ قَنطَرَة الحَقیقَة حکایات عوام‌پسند را پل صعودِ شیفتگان عالم معرفت می داند و برای تفسیر حدیث معروف مَن عَرَفَ نَفسَهُ فَقَد عَرَفَ رَبَّهُ حکایت خواب مرد بغدادی و گنج مخفی را برای مریدانش بازگو می کند و همین حکایت، سرلوحة افکار و اندیشة نویسندة مشهور برزیلی به نام کوئیلو می شود که به خلق رمان کیمیاگر می پردازد و شهرت جهانی می یابد. این مقاله با روش تحلیلی ـ تطبیقی به این سوال پرداخته است که میزان تأثّر کوئیلو در تبیین اندیشههای ذهنی و تفکرات عرفانی مولانا در موضوع خودشناسی و خداشناسی چقدر بوده است؟ نتیجة تحقیق نشان میدهد که اندیشه های ذهنی و افکار عرفانی مولانا در سیر و سلوک سالکان طریقت در محورهای: وحدت وجود و تجلّی حقّ، دل لطیفة ربّانی، گنج مخفی و معرفت، زبانِ عشق (زبانِ بی کلام)، تبدیل مسِ وجود به کیمیای هستی، پیر طریقت، در کل داستان سایه انداخته است تا آن حد که همچون مولانا از نیِ مولانا سخن گفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

198 - تحلیل نشانه‌شناختی رابطۀ انسان و خدا در روح الارواح سمعانی
حامد شمس محمود براتی خوانساری

روح‌‌الارواح از آثار مهم قرن ششم هجری است که به شرح اسماء‌الله اختصاص دارد. ارتباط انسان و خدا از موضوعات محوری کتاب است. در این مقاله بر اساس روش تحلیلی ـ توصیفی نشانه‌‌شناسی ساختارگرا، به بررسی رابطۀ انسان و خدا در متن روح‌الارواح سمعانی پرداخته‌‌ شده است. در بررسی مت چکیده کامل

روح‌‌الارواح از آثار مهم قرن ششم هجری است که به شرح اسماء‌الله اختصاص دارد. ارتباط انسان و خدا از موضوعات محوری کتاب است. در این مقاله بر اساس روش تحلیلی ـ توصیفی نشانه‌‌شناسی ساختارگرا، به بررسی رابطۀ انسان و خدا در متن روح‌الارواح سمعانی پرداخته‌‌ شده است. در بررسی متن، به ‌دنبال یافتن آن دسته از عناصر ژرف‌ساختی بودیم که در موضوع ارتباط انسان و خدا، نظام‌‌های نشانه‌‌ای متن را پدید آورده است. این عناصر کلیدی در ساختار تقابل‌‌های متن، به‌ عنوان عوامل اصلی نظام‌ساز شناخته می‌شوند. برای رسیدن به این هدف، از روش لوی استروس بهره بردیم که بر اساس تحلیل تقابل‌‌های دوگانه به بررسی روابط نشانه‌‌ها می‌‌پردازد. با بررسی روابط نشانه‌های متن، نشان دادیم که در دایرۀ نشانه‌‌های قطب خدا، تقابل جلال و جمال؛ قهر و لطف، شبکه‌‌ای از تقابل‌‌ها را به وجود آورده است که با تقابل مثبت و منفی شأن و قدر و مرتبۀ آدمی در نشانه‌‌های قطب انسان، مرتبط است. متن از راه ترکیب عناصر متضاد و تلفیق ویژۀ خود به حل تضادها و تقابل‌‌ها می‌‌پردازد. در نهایت راهی که متن برای حلّ تضادّ‌‌های رابطۀ انسان و خدا ارائه می‌‌دهد، نفی یک طرف رابطه‌ (قطب انسان) است که با شبکه شانه‌‌های جلالی و نظام کلامی متن روح‌الارواح ارتباط پیدا می‌‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

199 - خدای متشخّص در کشف الاسرار روزبهان بقلی
سمیه خادمی عظیم حمزئیان قدرت الله خیاطیان لیلا هوشنگی

خدایی که در عرفان، توسط عارفان مسلمان معرفی و تبیین شده است، دارای وجود و وحدت شخصی است. کشف‌الاسرار روزبهان بقلی شیرزای، دربارة بیان مکاشفات او از تجلیّات و تمثلات حقّ در هدایت و کشش سالکان به سوی خویش است. روزبهان در این اثر، ظهورات و جلوات حقّ را بیان نموده است. هدف چکیده کامل

خدایی که در عرفان، توسط عارفان مسلمان معرفی و تبیین شده است، دارای وجود و وحدت شخصی است. کشف‌الاسرار روزبهان بقلی شیرزای، دربارة بیان مکاشفات او از تجلیّات و تمثلات حقّ در هدایت و کشش سالکان به سوی خویش است. روزبهان در این اثر، ظهورات و جلوات حقّ را بیان نموده است. هدف این پژوهش در پی پاسخ‌گویی به این پرسش‌هاست که روزبهان تا چه اندازه از اندیشة عرفا در خدای متشخّص پیروی کرده است؟ پیشینة معرفتی روزبهان در حوزة عرفان اسلامی، و آشنایی او با آیات و روایات، تا چه اندازه در شکل‌گیری مکاشفات او از خدای متشخّص مؤثر بوده است؟ اندیشه خدای متشخّص در کشف‌الاسرار، از نگاه معرفت‌شناختی چگونه قابل تحلیل است؟ نوشتار حاضر با روش تحلیلی ـ توصیفی به نگرش این عارف، در رابطه با تجلّی خداوند و نحوة حضور او در جهان پرداخته است. خداوند برای هدایت و کشش روزبهان به سوی خویش به شکل خدای متشخّص و در قالب پیر و شیخ، چوپان، نوازنده، ترکان زیبارو، رقصنده، ساقی، مؤذن، قصاب، شیر، گل سرخ، نور، سنگ‌های قیمتی و خاص، تجلّی کرده است. نتایج به دست آمده، گویای آن است که روزبهان از اندیشه خدای متشخّص در سنت عرفا پیروی کرده و این تشخّص را در نمودها و گونه‌های مختلف بیان نموده است و قرآن کریم، روایات و عرفای گذشته در شکل‌گیری اندیشة او مؤثر بوده و از منظر معرفت‌شناختی، این اندیشه قابل توجیه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

200 - هویّت اسطوره‌گونه سمک عیّار؛ بررسی تطبیقی سمک عیّار با دو اسطوره هندو ـ ایرانی، ایندرا و مهر
لیلا مختاری نیا فرزانه یوسف قنبری

بسیاری از خدایان اساطیری، از جهان اسطوره‌ها بیرون آمده و در حماسه‌&lrm;ها به صورت پهلوانانی نامی و یا شاهانی بزرگ نشان داده شده‌اند. یکی از آن پهلوانان حماسی، سمک، در داستان منثور حماسی ـ پهلوانی سمکِ عیّار است. این پهلوان با داشتن برخی ویژگی‌های اساطیری، همچون ایزدان ا چکیده کامل

بسیاری از خدایان اساطیری، از جهان اسطوره‌ها بیرون آمده و در حماسه‌&lrm;ها به صورت پهلوانانی نامی و یا شاهانی بزرگ نشان داده شده‌اند. یکی از آن پهلوانان حماسی، سمک، در داستان منثور حماسی ـ پهلوانی سمکِ عیّار است. این پهلوان با داشتن برخی ویژگی‌های اساطیری، همچون ایزدان اسطوره‌ای، ایندرا و مهر، پنداشته می‌شود. از جمله ویژگی‌های اساطیری سمک، می‌توان به این موارد اشاره کرد: آزاد ساختن مادینگان شهریاران از چنگال ربایندگان اهریمنی، داشتن پیوندی ناگسستنی با خورشیدشاه، نابودکنندة دیوان و پریان و همراهیِ مداوم با مادینه‌ای که تجلی‌گر خدای بانوان است. بر اساس این فرضیه، نگارندگان این جستار با رویکردی تحلیلی ـ تطبیقی و با توجّه به متون مقدس هند‌و ‌ـ ایرانی، ریگ‌ودا و اوستا، و اندیشه‌های اسطوره‌پژوهانی همچون مهرداد بهار کوشیده‌اند خویشکاری‌های این دو ایزد را با کارکردهای این پهلوان حماسی مقایسه و تطبیق دهند و این فرضیه را به اثبات برسانند. حاصل پژوهش حاضر نشان می‌دهد که سَمَک، پهلوان برجستة حماسة منثور سمک عیّار، برآیند و ادغامی از دو فرهنگ اسطوره‌ای هندو ـ ایرانی است که در ریختی نو پیکرگردانی شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

201 - تحلیل روایت شناسانه خداوند در قصه‌های مثنوی
افسانه سعادتی محسن محمدی فشارکی

اگرچه پژوهشگران در تحقیقات خود، موضوع خداوند را از دیدگاه‌های گوناگون کلامی، عرفانی و مذهبی با تأکید بر بخش غیرروایی یا غیرداستانی در مثنوی بررسی کرده‌اند، اما همچنان این موضوع در قصه‌های آن پوشیده مانده است. هدف از این پژوهش با روش تحلیلی ـ توصیفی، آن است تا کنش‌های خد چکیده کامل

اگرچه پژوهشگران در تحقیقات خود، موضوع خداوند را از دیدگاه‌های گوناگون کلامی، عرفانی و مذهبی با تأکید بر بخش غیرروایی یا غیرداستانی در مثنوی بررسی کرده‌اند، اما همچنان این موضوع در قصه‌های آن پوشیده مانده است. هدف از این پژوهش با روش تحلیلی ـ توصیفی، آن است تا کنش‌های خداوند را در 57 قصه ـ با توجه به نوع ظهور و اثرگذاری ـ طبقه‌بندی کند. به همین منظور نگارندگان با تمرکز بر بخش روایی قصه‌ها، به بررسی موضوع پرداخته‌اند. در واقع، قصه‌های مثنوی هم‌پای دلالت‌های آکنده از نکته‌های دقیق عرفانی، توانسته مخاطبان را به حیات روحانی و معنوی بکشاند، و از این طریق ‌آن‌ها را متوجه حضور مطلق خداوند در زندگی کند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که خداوند به عنوان عنصری پیش‌برنده در روایت‌های مثنوی گاه از طریق مشیّت، قضا، الهام و وحی و یا به طور مستقیم، به عنوان شخصیّت‌ کلیدی و گاه به شکل هاتف در ساحت نمادین و تمثیلی، حضوری چشمگیر داشته و مولوی با نمایش چنین کنش‌هایی بر آن بوده است تا خوانندگان را به نوعی از شناخت برساند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

202 - تحلیل بن‌مایه‌های اسطوره‌ای داستان «بانوی باغ» شهریار مندنی‌پور
رقیه محمودی وند بختیاری پروانه عادل زاده کامران پاشایی فخری

10.30495/mmlq.2022.696896

داستان کوتاه بانوی باغ از هفت ناخدای مندنی‌پور، شرح دیدگاهی پدرسالارانه‌ دربارة زن و جامعه‌ای است که در آن زندگی می‌کند. وی برای بیان دیدگاه‌های خود از جامعه و سرزمینش از زبان نماد و بن‌مایه‌های اساطیری ـ در فضای بوف‌کوری و وهمناک ـ استمداد می‌جوید. این مقاله می‌کوشد با چکیده کامل

داستان کوتاه بانوی باغ از هفت ناخدای مندنی‌پور، شرح دیدگاهی پدرسالارانه‌ دربارة زن و جامعه‌ای است که در آن زندگی می‌کند. وی برای بیان دیدگاه‌های خود از جامعه و سرزمینش از زبان نماد و بن‌مایه‌های اساطیری ـ در فضای بوف‌کوری و وهمناک ـ استمداد می‌جوید. این مقاله می‌کوشد با دیدگاه اسطوره‌ای و روش توصیفی ـ تحلیلی پاسخ دهد که نویسنده از کدام بن‌مایه‌ها و روایات اسطوره‌ای برای تفهیم بهتر داستان بهره جسته است؟ وآیا این بن‌مایه‌ها در تار و پود داستان فرو رفته‌اند یا صرفاً به صورتی نمادین حضور دارند؟ مندنی‌پور برای توضیح مرگِ ‌زیبایی و پیشرفت، عدم تغییر و نرسیدن به آمال در سرزمینش، از اسطورۀ سفر به جهان زیرین، مرگِ ایزد گیاهی سخن می‌گوید و از نمادهای مربوط به دوران برزیگری ـ چاه، گُل و... ـ نام می‌برد؛ عامل نابودی را دیو می‌نامد و تقابلی بین ایزدبانوی برزیگری و خدای آریاییان ایجاد می‌کند. نویسنده با آگاهی از تکرار اساطیر در زمان‌ مقدّس تبیین می‌کند که در هر زمان قهرمانی سعی در تغییری شگرف دارد و در نهایت به آن ایده‌آل نمی‌رسد، چراکه افراد، حقیقت، زیبایی و تغییر را در پدیدۀ خاصی می‌جویند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

203 - تطبیق گُردیه در شاهنامه با آتنا در ایلیاد
اقدس فاتحی فاطمه حاجی رحیمی

10.30495/mmlq.2024.708998

الهه‌گان کلان‎کردار هندو ـ اروپایی همچون آتنا، ضمن آنکه خود، برخی از ویژگی‌ها را از فرهنگ اجتماعی اقوام زنان کهن همچون سکاها برگرفته و در خود ادغام کرده‌اند؛ رفته‎رفته در بستر زمان بر اثر علل یا عواملی، پاره‎ای از صفاتشان را به شخصیّت‎های حماسه‌های ملل هندو ـ اروپایی بخ چکیده کامل

الهه‌گان کلان‎کردار هندو ـ اروپایی همچون آتنا، ضمن آنکه خود، برخی از ویژگی‌ها را از فرهنگ اجتماعی اقوام زنان کهن همچون سکاها برگرفته و در خود ادغام کرده‌اند؛ رفته‎رفته در بستر زمان بر اثر علل یا عواملی، پاره‎ای از صفاتشان را به شخصیّت‎های حماسه‌های ملل هندو ـ اروپایی بخشیده‎اند و آن خصوصیّات در میان شخصیت های حماسی تقسیم شده است. بر همین اساس، بررسی در پیرامون شخصیّت خدابانوی کبیری مانند آتنا و مقایسۀ آن با گُردیۀ زن حماسی ایران، نشان می‎دهد که گُردیه تحت‌تأثیر تحوّل طبیعی اسطوره و نیز تعاملات فرهنگی دو ملّت ایران و یونان، بعضی از خصوصیّات کلی و جامعِ آتنا را از او برگرفته باشد. هدف از پژوهش حاضر آن است که وجوه تشابه و همچنین تفاوت‌های گردیه، شخصیّت تاریخیِ شاهنامۀ فردوسی و آتنا الهۀ اساطیر یونان را به روش توصیفی ـ تطبیقی مورد واکاوی قرار گیرد. این دو قهرمانِ زن در ویژگی‎هایی همچون زیبایی، والاتباری، حکمت، کُنش‌گری، جنگاوری و مهارت در به‎کار بردن رزم افزارها، مشترک هستند. عمده‌ترین وجه تفاوت این دو، آن است که آتنا سرشت ایزدینه دارد و گردیه از این ویژگی برخوردار نیست. یافتۀ پژوهش این انگاره را سامان می‌دهد که گُردیه، خود، قطعة شکسته و پراکنده¬ای از آتنا در اساطیر یونان است؛ زیرا جنبه‌هایی از وجوه شخصیّت او در کالبد گردیه، آشکارا قابل بازشناسی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

204 - بررسی کیفیت رابطة میان انسان و خداوند در رویکرد عرفانی نیکوس کازانتزاکیس
علی بهادری لیلا محمدی قطبه

10.30495/mmlq.2023.705536

ادبیات در اصطلاح عام، زبان عمومی فرهنگ‌ها، نقطة اتصال جان‌های فرهمند و سرمایه‌داران معنا در تاریخ حیات انسان بوده است. در همین راستا ادبیات عرفانی، در طی سده‌های متمادی، حلقة واصل هزاران روح سرشار از شور و ارادت به ماوراء و معنویت بوده و از گوشه‌های گونه‌گون جهان انسانی چکیده کامل

ادبیات در اصطلاح عام، زبان عمومی فرهنگ‌ها، نقطة اتصال جان‌های فرهمند و سرمایه‌داران معنا در تاریخ حیات انسان بوده است. در همین راستا ادبیات عرفانی، در طی سده‌های متمادی، حلقة واصل هزاران روح سرشار از شور و ارادت به ماوراء و معنویت بوده و از گوشه‌های گونه‌گون جهان انسانی، جان‌های هم‌دغدغه را به شاهراه عرفان راه نموده و با آثار مکتوب، ضمیر تشنگان را سیراب کرده است. نیکوس کازانتزاکیس در جایگاه یک ادیب با مجموعه‌ای از آثار متعدد ادبی و عرفانی در حوزة ادبیات معاصر جهانی، نمونه‌ای از آن دست سرگشتگان و دل‌آشوبان عصیانگری است که ادبیات عرفانی، جولانگاه قلم اوست. این مقاله ضمن بررسی عمومی آثار و واکاوی نظرگاه عرفانی کازانتزاکیس، کیفیت رویکرد او را در ارتباط با رابطة عرفانی انسان و خدا، با روش توصیفی ـ تحلیلی مورد مطالعه قرار می‌دهد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که نگرش معنوی کازانتزاکیس به جهان، خداوند و انسان در خلق آثار او اثربخشی نمایانی دارند. او در بیان ارتباط انسان با خدا از عشق، رهایی از تعلقات، جدال میان جسم و روح، رنج‌های وجودی انسان و مواجهة درونی با خدا سخن می‌گوید و از مرگ به‌ عنوان پدیده‌ای فرا جسمانی که موجب جاودانگی روح انسان و وصال او با خداست، استدلال می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

205 - تحلیل بن‌مایه‌های اسطوره‌ای و آیینیِ بیتی از منوچهری «عروس غریق در بن دریای چین»
زهرا زارعی حمیدرضا خوارزمی

10.30495/mmlq.2023.708636

برخی از ابیات شعرا به آیین اسطوره‌ای خاصی دلالت دارند که تنها با تحلیل بن‌مایه‌های آن آیین می‌توان به درک درست و دقیقی از مفهوم بیت، دست یافت. در این پژوهش با تحلیل بیتی از منوچهری، شاعر قصیده¬پرداز سدۀ پنجم هجری: (گشت نگارین تذرو پنهان در کشتزار/ همچو عروسی غریق در بن چکیده کامل

برخی از ابیات شعرا به آیین اسطوره‌ای خاصی دلالت دارند که تنها با تحلیل بن‌مایه‌های آن آیین می‌توان به درک درست و دقیقی از مفهوم بیت، دست یافت. در این پژوهش با تحلیل بیتی از منوچهری، شاعر قصیده¬پرداز سدۀ پنجم هجری: (گشت نگارین تذرو پنهان در کشتزار/ همچو عروسی غریق در بن دریای چین) در پی آن هستیم که به ریشه¬های تاریخی آیین به کار رفته در مصراع دوم اشاره نماییم. برای دستیابی به این هدف، نگارندگان در این جستار کوشیده‌اند تا با استفاده از نظریه‌های حوزۀ اسطوره‌شناسی و مراجعه به اسطوره‌های گوناگون با روش توصیفی- تحلیلی به هدف یاد شده پاسخ دهند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که در دوره‌ای از چین، دختران بنا به دلایلی مثل زندگی¬بخشی و پیشگیری از طغیان رودخانه، با چهره و لباس‌های آراسته، در رودخانه قربانی می‌شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

206 - ابلیس در جهان‌بینی عطار
ابراهیم ابراهیم‌تبار

در ادبیات ملل اسلامی درباره ابلیس و طرد یا دفاع از او، به تلویح و تصریح، سخنان بسیار زیادی گفته شده است. برخی از عارفان نامی ایران، در خصوص اهمیّت بنیادین این شخصیت مهم قرآنی، حقایق زیادی را در آثارشان آشکار کرده‌اند. عطّار، یکی از برجستگان بادیه‌ سلوک، در باب تمرّد و ت چکیده کامل

در ادبیات ملل اسلامی درباره ابلیس و طرد یا دفاع از او، به تلویح و تصریح، سخنان بسیار زیادی گفته شده است. برخی از عارفان نامی ایران، در خصوص اهمیّت بنیادین این شخصیت مهم قرآنی، حقایق زیادی را در آثارشان آشکار کرده‌اند. عطّار، یکی از برجستگان بادیه‌ سلوک، در باب تمرّد و تقرّب ابلیس در مقابل درگاه حضرت عزّت، نظریاتی متناقض در آثارش بیان کرده است؛ وی گاهی ابلیس را ابزار خداوند دانسته که همه‌ اعمال او براساس قضا و قدر بوده است. در این تصویر، عطار هیچ تقصیری را بر ابلیس وارد ندانسته و او را در کسوت یک قربانی اندوهبار نمایش داده است که رازی شایسته را جست‌وجو می‌کند و گاهی ابلیس را به علت طغیان علیه‌ مشیت الهی محکوم کرده و او را دشمن نفرت‌انگیز خداوند دانسته است. نگارنده در این مقاله، به روش تحلیلی و توصیفی، به نقد و بررسی جهان‌بینی عطار در باب ابلیس پرداخته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

207 - فرآیند درونی‌سازی در مثنوی معنوی
بهزاد امینی علیرضا مظفری

درونی‌سازی در اصطلاح به معنای پذیرش باورها، ارزش‌ها، نگرش‌ها و معیارهایا سازگاری با آنها، به مثابة آن چیزهایی است که به خود فرد تعلق دارد. به بیانی روشن‌تر درونی‌سازی، انتقال ازعوامل بیرونی به احساسات شخصی و باورها، به عنوان بنیاد رفتار فرد است. مولوی از جمله عارفانی اس چکیده کامل

درونی‌سازی در اصطلاح به معنای پذیرش باورها، ارزش‌ها، نگرش‌ها و معیارهایا سازگاری با آنها، به مثابة آن چیزهایی است که به خود فرد تعلق دارد. به بیانی روشن‌تر درونی‌سازی، انتقال ازعوامل بیرونی به احساسات شخصی و باورها، به عنوان بنیاد رفتار فرد است. مولوی از جمله عارفانی است که به درونی‌سازی توجّه ویژه‌ای داشته است و در مثنوی معنوی جنبه‌های مختلف درونی‌سازی، از جمله درونی‌سازی خدا، سیر و سلوک، اعمال عبادی و تفسیر قرآن را بیان کرده است. مقالة حاضر ضمن بررسی سابقة درونی‌سازی در صدر اسلام، فرقه‌های اسلامی و تفکرات متصوفه و عرفا، نظرگاه‌های مولوی را دربارة جنبه‌های مختلف درونی‌سازی در مثنوی بررسی می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

208 - بررسی تحلیلی تطبیقی سیاوش، اوزیریس و آتیس
محمود رضایی دشت ارژنه پروین گلیزاده

در داستان شفقت برانگیز و در عین حال نغز سیاوش در شاهنامه ، با اینکه تنها روساختداستان ارائه شده، اما بقایایی از اصل اسطور ة باروران ة او همچنان در شاهنامه نمایان است .سیاوش در واقع خدای نباتی و باروری ایران بوده که در پی جا به جایی و شکست اسطوره، درهیأت یک شاهزاده به حم چکیده کامل

در داستان شفقت برانگیز و در عین حال نغز سیاوش در شاهنامه ، با اینکه تنها روساختداستان ارائه شده، اما بقایایی از اصل اسطور ة باروران ة او همچنان در شاهنامه نمایان است .سیاوش در واقع خدای نباتی و باروری ایران بوده که در پی جا به جایی و شکست اسطوره، درهیأت یک شاهزاده به حماس ة ملی ر اه یافته است . در این جستار، ضمن بررسی تحلیلی -تطبیقی سیاوش، اوزیریس و آتیس، این نتیجه به دست آمد که خدایانِ یادشده خویشکاری هایمشترکی داشته و در بسیاری از جهات همگون اند؛ به این ترتیب که هر سه خدا با طبیعت وسرسبزی آن رابطه ای مستقیم دارند، هر س ة آنها الهه ای را در کنار خود دارند که زمینه ساز مرگو رستاخیز شان (زمستان و بهار ) می شود و هر سال برای باروری و سرسبزی بیشتر طبیعت،آیین مرگ و رستاخیز هر سه خدا در موسم سال نو برگزار می شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

209 - شهرْخدای سنایی در حدیقةالحقیقة
مریم حسینی

دیدار سنایی با پیر در بخشی از کتاب حدیقةالحقیقة با پرسش‌هایی دربارة سرزمینی که وی (پیر خردمند) از آنجا آمده، همراه است. پیر آن جایگاه را شهرْخدا می‌نامد و از ویژگی‌های آن برای شاعر سخن می‌گوید:گفتم آخر کجاست آن کشورگفت: از کی و از کجا برترجای کی گویمش که شهرْخدایجای جان چکیده کامل

دیدار سنایی با پیر در بخشی از کتاب حدیقةالحقیقة با پرسش‌هایی دربارة سرزمینی که وی (پیر خردمند) از آنجا آمده، همراه است. پیر آن جایگاه را شهرْخدا می‌نامد و از ویژگی‌های آن برای شاعر سخن می‌گوید:گفتم آخر کجاست آن کشورگفت: از کی و از کجا برترجای کی گویمش که شهرْخدایجای جان است و جان ندارد جایدر این مقاله بررسی ماهوی و جغرافیایی شهری که سنایی آن را شهر خدا می‌نامد، موردنظر است. این سرزمین را سهروردی ناکجاآباد و عالم مثال و یا عالم صور معلقه هم نامیده است. هدف مقالة پیش‌رو، بحث دربارة ویژگی‌های این شهر است. شهر خدا در نظر عارفانی چون سنایی، سرزمینی ماورایی است که عارف می‌تواند با گریختن از قبای جسم به سوی آن راهی شود؛ سرزمینی است که منشأ و مرجع تمامی ارواح است. همه آنچه در زمین وجود دارد ریشه در آن سرزمین دارد. بحث دربارة تأثیرپذیری سهروردی از سنایی در آفرینش ناکجاآباد و عالم مثال هم از دیگر اهداف این جستار است. همچنین ویژگی‌های آرمان‌شهری این سرزمین آن را به ایدة مدینه فاضله (یوتوپیا)ی فیلسوفان نزدیک می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

210 - عشق پژوهشی؛ از خدا تا انسان
سید حسن حسینی

محور اصلی این نوشتار، تحلیل روشمند موضوع عشق با نظری بر آموزه‌های کتاب مثنوی معنوی مولانا است. نویسنده مقاله بر اساس یک ساختار منطقی و الگوی نظری خاص درباره عشق، به جست‌وجوی این مفهوم در رابطه انسان و خدا می‌پردازد. در این جست‌وجو نویسنده، به برخی منابع و پایه‌های این آ چکیده کامل

محور اصلی این نوشتار، تحلیل روشمند موضوع عشق با نظری بر آموزه‌های کتاب مثنوی معنوی مولانا است. نویسنده مقاله بر اساس یک ساختار منطقی و الگوی نظری خاص درباره عشق، به جست‌وجوی این مفهوم در رابطه انسان و خدا می‌پردازد. در این جست‌وجو نویسنده، به برخی منابع و پایه‌های این آموزه‌ها در قرآن و سنت نیز نظر داشته است. بدین ترتیب برای بررسی و تحلیل معنا و مفهوم عشق در آموزه‌های دینی و عرفان الهی، بایستی در یک تحقیق جامع از خدا پژوهی به سمت انسان پژوهی حرکت کرد تا در نهایت بتوانیم به عشق پژوهی بُنیادینی دست یابیم. نوشتار کنونی بر اساس همین الگوی کلّی شکل گرفته است و مسأله را از زاویه این سه نگاه پی می‌گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

211 - بازیابی تکه‌های کهن‌الگوی مام مِهین در شعر حافظ
پریسا حبیبی&rlm;

در این نوشتار سعی بر آن است که نمودهای تغییریافتۀ کهن‌الگوی مام مِهین(1) در شعر حافظ ردیابی شود. نمودهایی که بعد از متلاشی شدن شخصیت یگانۀ این عنصر مادینه قدرتمند، ابتدا در قالب خدابانوها به زندگی خود ادامه داد و سپس به ضمیر ناخودآگاه انسان منتقل شد و دوباره از طریق هنر چکیده کامل

در این نوشتار سعی بر آن است که نمودهای تغییریافتۀ کهن‌الگوی مام مِهین(1) در شعر حافظ ردیابی شود. نمودهایی که بعد از متلاشی شدن شخصیت یگانۀ این عنصر مادینه قدرتمند، ابتدا در قالب خدابانوها به زندگی خود ادامه داد و سپس به ضمیر ناخودآگاه انسان منتقل شد و دوباره از طریق هنر بر ذهن و زبان نوع بشر جاری گشت. این جست‌وجو می تواند پاسخی برای این پرسش ها بیابد که آیا می توان گفت حافظ جزو آن دسته از شاعران نابغه ای است که فواصل تاریخی و جغرافیایی مانع بروز و ظهور آرکی تایپ ها در شعر او نشده است؟ مام مِهین در ضمیر ناخودآگاه جمعی ایرانیان با توجه به پیشینۀ اساطیری زن سالارانۀ این سرزمین با چه کیفیتی می‌زید؟ آیا در یک نگاه کلی این تصویر به سمت قطب منفی تمایل دارد یا قطب مثبت؟ بر این اساس به این نتیجه رسیدیم که شعر حافظ شعری است که بستر ظهور و تجلی تصاویر ناب و شفافی را از مام مهین فراهم آورده است و این موضوع از وسعت مشرب و شفافیت و در دسترس بودن ناخودآگاه حافظ سرچشمه می گیرد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

212 - سیاوش و اسطوره بازگشت جاودانه
وحید رویانی منصور حاتمی‌نژاد

داستان سیاوش در شاهنامه به خاطر قرار گرفتن در متن حماسه، داشتن ریشه اسطوره‌ای و برخورداری از عناصر دراماتیک و تراژیک می‌تواند با بهره‌گیری از رویکردهای نو واکاوی و تحلیل شود. یکی از این رویکردها نظریه بازگشت جاودانه میرچا الیاده است. الیاده برای خدایان میرنده ویژگی‌هایی چکیده کامل

داستان سیاوش در شاهنامه به خاطر قرار گرفتن در متن حماسه، داشتن ریشه اسطوره‌ای و برخورداری از عناصر دراماتیک و تراژیک می‌تواند با بهره‌گیری از رویکردهای نو واکاوی و تحلیل شود. یکی از این رویکردها نظریه بازگشت جاودانه میرچا الیاده است. الیاده برای خدایان میرنده ویژگی‌هایی مطرح می‌کند؛ از جمله اینکه اصل و منشأ آنها مشخص نیست، در جوانی بدون ارتکاب گناه کشته می‌شوند، مرگ آنها منشأ تحولات و تغییرات بسیار می‌گردد، و پس از مرگشان نیز به خاطر نیاز انسان‌ها آیین‌های رازآموزی پیرامون مرگ آنها شکل می‌گیرد. با توجّه به ویژگی‌هایی که در متون اسطوره‌ای، حماسی و تاریخی برای سیاوش و آیین‌های پس از مرگ او ذکر شده است، می‌توان نتیجه گرفت که سیاوش یکی از همین ایزدان است که نمادی از صیرورت روان بشر شده است؛ زیرا روح او، خسته از زمان، با بازگشت به ‌زمان ازلی از نو متولد می‌شود و این بازگشت جاودانه برای معتقدان به آیین سیاوش، با هر بار شرکت در مراسم سوگ او رخ می‌دهد و شرکت‌کنندگان در این آیین رازآموزی نیز هرکدام سیاوش دیگری می‌شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

213 - تفاوتهای جنس، سن و وضعیت اقتصادی ـ اجتماعی در باورهای مذهبی کودکان
راضیه نصیرزاده مسعود حسین چاری

پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه بین جنس، سن و وضعیت اقتصادی ـ اجتماعی با باورهای مذهبی کودکان انجام شد. بدین منظور مصاحبه‌ها و نقاشیهای 122 کودک 6 تا 11 ساله که با استفاده از روش نمونه‌برداری طبقه‌ای انتخاب شدند، دربارة باورها و مفاهیم مذهبی بررسی شدند. نتایج نشان دادند چکیده کامل

پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه بین جنس، سن و وضعیت اقتصادی ـ اجتماعی با باورهای مذهبی کودکان انجام شد. بدین منظور مصاحبه‌ها و نقاشیهای 122 کودک 6 تا 11 ساله که با استفاده از روش نمونه‌برداری طبقه‌ای انتخاب شدند، دربارة باورها و مفاهیم مذهبی بررسی شدند. نتایج نشان دادند که کودکان در ترسیم خداوند از نور بیش از سایر نمادها استفاده کردند. در تداعی آزاد نیز صفت نیک‌خواهی پروردگار بیش از سایر صفتها مطرح شد. دختران خداوند را بیشتر به صورت نمادها و پسران بیشتر انسان‌گونه‌ ترسیم کردند. در توصیف کارهای خداوند کودکان 6 تا 7 ساله بیشتر جنبه‌های مثبت و خنثی، کودکان 10 تا 11 ساله بیشتر جبنه‌های منفی و کودکان 9 تا 10 سال بیشتر بر جنبه‌ قدرت مطلق خداوند اشاره کردند. کودکان با وضعیت اقتصادی ـ اجتماعی پایین بیشتر به هنگام نیاز و در زمانهای خاص دعا می‌کردند در حالی که کودکان با وضعیت اقتصادی ـ اجتماعی بالا دعاکردن در مکانهای خاص و به صورت دائم را ترجیح می‌دادند. با توجه به نتایج پژوهش، استلزامهای آموزش مذهبی و مفاهیم مرتبط با آن مورد بحث قرار گرفتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

214 - دلبستگی ادراک‌شدة دوران کودکی، فرایند سازشی تصور از خدا و خودپنداشت در مدل سلامت روانی: مدل‌یابی معادلات ساختاری
آسیه نجات فاطمه شهابی زاده باقر غباری بناب

هدف پژوهش حاضرتعیین نقش دلبستگی ادراک‌شده دوران کودکی در فرایند سازشی تصور از خدا و خودپنداشت در تدوین یک مدل برای تبیین سلامت روانی بود. 432 دانشجو با روش چندمرحله‌ای ازدانشگاه‌های بیرجند انتخاب شدند و مقیاس‌های تصور از خدا (مظاهری و دیگران، 1384)، خودپنداشت (بک، 1978) چکیده کامل

هدف پژوهش حاضرتعیین نقش دلبستگی ادراک‌شده دوران کودکی در فرایند سازشی تصور از خدا و خودپنداشت در تدوین یک مدل برای تبیین سلامت روانی بود. 432 دانشجو با روش چندمرحله‌ای ازدانشگاه‌های بیرجند انتخاب شدند و مقیاس‌های تصور از خدا (مظاهری و دیگران، 1384)، خودپنداشت (بک، 1978) دلبستگی به والد (هازان و شیور، 1986) و سلامت روانی (گلدبرگ و هیلر، 1979) را تکمیل کردند. برای تحلیل نتایج از روش مدل‌یابی معادلات ساختاری بهره گرفته شد. با توجه به مدل برازش یافته، فرضیه سازشی مبنی بر همخوانی ارتباط دلبستگی ادراک‌شده دوران کودکی با تصور از خدا حمایت شد. خودپنداشت نیز به عنوان پیامد ناشی از فرایند سازشی تصور از خدای کنترل‌کننده و مهربان با دلبستگی به والد، نقش معناداری در ارتقای سلامت روانی نشان داد. اما در این راستا دلبستگی به مادر برخلاف پدر، علاوه بر نقش پیش‌بینی‌کننده به طور غیرمستقیم از طریق فرایند سازشی تصور از خدا، به طور مستقیم نیز نقش معناداری در ارتقای سلامت روانی به ویژه کاهش افسردگی نشان داد که حاکی از اهمیت دلبستگی ایمن به مادر است. نه&lrm;تنها بررسی نقش دلبستگی ادراک&lrm;شده به هر یک از والدین در فرایند سازشی تصور از خدا مهم است، بلکه در ارتباط با دلبستگی به پدر، فرایند سازشی شکل&lrm;گیری تصور از خدا و خود نقش مهمی در پیش&lrm;بینی سلامت روانی دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

215 - ادراک دلبستگی کودکی، دلبستگی بزرگسال و دلبستگی به خدا
مژگان سپاه منصور فاطمه شهابی‌زاده الهه خوشنویس

در مطالعـه حاضر ارتباط بین سـه سبک دلبستگی : ادراک دلبسـتگی کودکی، دلبستگی بزرگسال و دلبستگی به‌خدا در جامعه اسلامی بررسی شد. 193 دانشآموز دبیرستانی به‌روش نمونه‌گیـری خوشـه‌ای انتخاب شدند و مقیاسهای سبک دلبستگی به‌خدا (روات و کرک پاتریک، 2002)، سبکهای دلبستگی بزرگسال ( چکیده کامل

در مطالعـه حاضر ارتباط بین سـه سبک دلبستگی : ادراک دلبسـتگی کودکی، دلبستگی بزرگسال و دلبستگی به‌خدا در جامعه اسلامی بررسی شد. 193 دانشآموز دبیرستانی به‌روش نمونه‌گیـری خوشـه‌ای انتخاب شدند و مقیاسهای سبک دلبستگی به‌خدا (روات و کرک پاتریک، 2002)، سبکهای دلبستگی بزرگسال (هازان و شیور، 1987) و ادراک دلبستگی کـودکی به هر والد (هازان و شیور، 1986) را تکمیل کردنـد. نتایج وجـود همبستگی مثبت بین دلبستـگی ناایمن بـه والدین با دلبستگی ایمن به‌خدا را نشان دادند. کیفیت ارتباط با خدا و دلبستگی به والدین به بحث گذاشته شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

216 - تصویر ذهنی از خدا و افکار پارانویامانند در دانشجویان
علی اکبر حدادی کوهسار باقر غباری بناب

به منظور تعیین رابطة تصویـر ذهنی از خدا و افکار پارانویامانند، 469 نفر از دانشجویان دانشگاههای علوم پزشکی تـهران و علوم پزشکی ایران با روش نمونـه‌برداری سهمی انتخاب شدند. شرکـت‌کنندگان به سؤالهای سیاهه تصویر ذهنـی از خدا (لارنس، 1997) و زیـرمقیاس افکار پارانوئیدی از فهر چکیده کامل

به منظور تعیین رابطة تصویـر ذهنی از خدا و افکار پارانویامانند، 469 نفر از دانشجویان دانشگاههای علوم پزشکی تـهران و علوم پزشکی ایران با روش نمونـه‌برداری سهمی انتخاب شدند. شرکـت‌کنندگان به سؤالهای سیاهه تصویر ذهنـی از خدا (لارنس، 1997) و زیـرمقیاس افکار پارانوئیدی از فهرسـت نشـانگان رفتاری (دراگوتیس و دیگران، 1973) پاسخ دادند. تحلیل داده‌ها با استفاده از رگرسیون چندگانه نشان داد که تصویر ذهنی‌ دانشجویان از خدا، افکار پارانویامانند را پیش‌بینی می‌کند. دانشجویان دارای تصویر پذیرنده و مثبت از خدا، افکار پارانویامانند کمتر و دانشجویان واجد تصویر ذهنی منفی از خدا، افکار پارانویامانند بیشتری را گزارش کردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

217 - قصه گویی و تحول مفهوم خدا در کودکان ایرانی و لبنانی
پریرخ دادستان امیمه محسن علیق کاظم رسول زاده طباطبایی مسعود آذربایجانی مریم بیات

ایـن پژوهش به بررسی تأثیر قصه‌گویی برتحول مفهوم خدا در کودکان ایرانی و لبنانی پرداخت. بدین منظور، 238 دختر (138 ایرانـی و 100 لبنانی) و 222 پسـر (107 ایرانی و 115 لبنانی) از دانش‌آموزان 6 تا 11 ساله ایرانی و لبنانی به طور تصادفی انتخاب و به دو گروه کنترل و آزمایشی تقسیم چکیده کامل

ایـن پژوهش به بررسی تأثیر قصه‌گویی برتحول مفهوم خدا در کودکان ایرانی و لبنانی پرداخت. بدین منظور، 238 دختر (138 ایرانـی و 100 لبنانی) و 222 پسـر (107 ایرانی و 115 لبنانی) از دانش‌آموزان 6 تا 11 ساله ایرانی و لبنانی به طور تصادفی انتخاب و به دو گروه کنترل و آزمایشی تقسیم شدند. بـرای گروه آزمایشی در هشت جلسه 45 دقیـقه‌ای قصه گفته شد اما گروه کنترل جلسه‌ای نداشت. قبل و بعد از هشت جلسه قصه‌گویی، مصاحبه بالینی (لارنس، 1965) به منظور بررسی مفهوم خداوند انجام شد. تحلیل کوواریانس نشان داد که قصه‌گویی بر تحول مفهوم خداوند و همه مؤلفه‌های آن تأثیر مثبت داشت. نمره کل مفهوم خداوند در دانش‌آموزان دو جنـس و دو فرهنگ تفاوت معنادار نداشت؛ اما دانش‌آموزان ایـرانی در دو مؤلفه وجود خداوند در زمان حال و علم مطلق خداوند و دانش‌آموزان لبنانی در مؤلفه نامرئی‌بودن خداوند، نمره‌های بالاتری کسب کردند. پسران، خداوند را قویتر از دختران توصیف کردند. در پس‌آزمون، پسران گروه آزمایشی نمره بالاتری نسبت به دختران و گروه کنترل، در مؤلفه ماهیت خداوند به دست آوردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

218 - بررسی امکان پیش آگاهی وقوع پدیده تگرگ با استفاده از رادار
اعظم صانعی فروزان ارکیان پری سیما کتیرایی محمد ریحانی پروری

تگرگ ناشی از توفان های تندری تابستانه، یک پدیده ی کوچک مقیاس است و اغلب از نظر زمانی دارای تداوم کمی می‌باشد.تگرگ درون توفان تندری نوعی در کسری از ساعت تولید شده وگسترش بارش آن می‌تواند در حدود صد متر باشد. در این تحقیق با استفاده از اطلاعات و محصولات بدست آمده از رادار چکیده کامل

تگرگ ناشی از توفان های تندری تابستانه، یک پدیده ی کوچک مقیاس است و اغلب از نظر زمانی دارای تداوم کمی می‌باشد.تگرگ درون توفان تندری نوعی در کسری از ساعت تولید شده وگسترش بارش آن می‌تواند در حدود صد متر باشد. در این تحقیق با استفاده از اطلاعات و محصولات بدست آمده از رادارهای هواشناسی مربوط به سه ایستگاه تهران، اهواز و خزر شرقی در طی سال های 2010-2008 احتمال وقوع پدیده تگرگ مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا با بررسی اطلاعات مربوط به ایستگاه های همدیدی و همچنین گزارش های هواشناسی، 30 مورد بارش تگرگ در مناطق تحت پوشش راداری در بازه زمانی ذکر شده استخراج شد. روش های متعددی جهت تشخیص تگرگ با استفاده از محصولات رادار موجود است. در این تحقیق از روش ، الگوریتم والدوگل waldvogel)) که دقت بالایی در تعیین احتمال و آستانه‌ی مناسب برای پیش آگاهی وقوع تگرگ دارد، استفاده شد. در این الگوریتم اختلاف ارتفاع تراز دمای صفر در جو که از طریق گمانه زنی روزانه بدست می‌آید با ارتفاع تراز بازتابش dBZ45 که از تصاویر و داده های رادار بدست می‌آید، معیار تعیین احتمال وقوع تگرگ می‌باشد. بررسی ها نشان داد که در شرایطی که اختلاف ارتفاع دو تراز ذکر شده حدود 5/4 کیلومتر باشد، می‌توان وقوع تگرگ را محتمل دانست. البته این مقدار در مناطق با اقلیم های سرد و گرم می‌تواند تا حدود 1 کیلو متر تغییر کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

219 - ماهیت حقوقی کدخدامنشی عرفی و تفاوت آن با نهاد داوری و انصاف از دیدگاه قواعد داوری تجاری بین المللی
امید رشیدی عیسی امینی ربیعا اسکینی

10.30495/alr.2021.1921247.2019

واژه کدخدامنشی، ریشه در زبان و ادبیات فارسی دارد و در فرهنگ عامۀ مردم ایران، به عنوان شیوه ای برای حل و فصل اختلافات، از قدیم الایام متداول بوده و در برخی از قوانین موضوعه نیز مورد استفاده قرارگرفته است. این واژه علیرغم به کارگیری آن در قلمرو شیوه های حل و فصل اختلافات، چکیده کامل

واژه کدخدامنشی، ریشه در زبان و ادبیات فارسی دارد و در فرهنگ عامۀ مردم ایران، به عنوان شیوه ای برای حل و فصل اختلافات، از قدیم الایام متداول بوده و در برخی از قوانین موضوعه نیز مورد استفاده قرارگرفته است. این واژه علیرغم به کارگیری آن در قلمرو شیوه های حل و فصل اختلافات، مورد تعریف مقنن قرار نگرفته و اوصاف و شرایط آن تبیین نشده و فاقد قواعد و رژیم حقوقی مدون و مستقلی است و بالتبع اوصاف یک نهاد حقوقی را دارا نمی باشد. کاربرد این واژه توسط قانونگذار در قانون بخش تعاون اقتصاد جمهوری اسلامی ایران و قانون داوری تجاری بین المللی،‌‌ مستلزم شناخت و تعریف معنای لغوی، ماهیت، و مقایسه آن با نهاد داوری و انصاف است تا منظور نظر قانونگذار و مفهوم آن در ادبیات عامه و ادبیات حقوقی، به عنوان شیوه ای برای حل و فصل اختلافات، شناسایی و مورد مطالعه قرارگیرد. شناخت مفهوم و آیین حل و فصل اختلافات از طریق کدخدامنشی و تمییز آن از نهاد داوری، در زمان تراضی و نگارش قراردادها و همچنین در زمان تفسیر محتوای شرط داوری، دارای اهمیت است. تراضی بر حل و فصل اختلافات از طریق کدخدامنشی یا تحت عنوان داوری بر مبنای کدخدامنشی و داوری بر مبنای انصاف، دارای مفهوم و آثار متفاوتی است که در این مقاله ضمن مطالعه واژه شناختی کدخدامنشی، جایگاه و مفهوم آن در حقوق داخلی و قواعد داوری بین المللی مورد مطالعه و مقایسه قرارگرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

220 - نقد و بررسی هیجان خشم در امثال‌وحکم دهخدا
سیمین خیری خاور قربانی نسرین چیره

این مقاله بر اساس مبانی نظری هیجان خشم در روان‌شناسی، به بررسی محتوا و زبان ضرب‌المثل‌‌های مربوط به آن، در امثال‌وحکم دهخدا پرداخته است. برای دستیابی به این هدف، از روش تحلیل محتوای استنباطی استفاده نموده و ‌نمونة تحقیق، کتاب چهارجلدی امثال‌وحکم دهخداست. داده‌ها‌ی تحقیق چکیده کامل

این مقاله بر اساس مبانی نظری هیجان خشم در روان‌شناسی، به بررسی محتوا و زبان ضرب‌المثل‌‌های مربوط به آن، در امثال‌وحکم دهخدا پرداخته است. برای دستیابی به این هدف، از روش تحلیل محتوای استنباطی استفاده نموده و ‌نمونة تحقیق، کتاب چهارجلدی امثال‌وحکم دهخداست. داده‌ها‌ی تحقیق نخست در سه بحث نمود خشم، علل و راه‌های کنترل آن در اثر فوق توصیف‌شده و با روانشناسی تطبیق داده‌شده-اند سپس به بررسی وجه ادبی آن‌ها، جهت تعیین رابطة زبان با محتو و به عبارتی روانشناسی زبان آن‌ها پرداخته شده‌است. این بررسی حاکی از این است که در مثل‌های فارسی و بالتبع نگرش گذشتگان، مانند روان‌شناسی جدید هردو وجه این هیجان یعنی خشم مثبت و منفی مشاهده می‌گردد و حتی شواهدی وجود دارند که علل وجوه دوگانه آن را تبیین و توجیه می‌نماید. علاوه براین‌ها، به بررسی علائم، عوامل و مدیریت آن‌هم پرداخته‌شده‌است. بررسی روانشناسی زبان مثل‌های مربوط به خشم نشان می‌دهد که بعد از تشبیه بارزترین وجه ادبی مثل، تضاد است. این موضوع با محتوای خشم و عوامل آن یعنی تضادهای دوگانه ارتباط دارد و زبان در خدمت فکر درآمده و سبب وفور و کثرت تضاد در زبان شده است؛ بنابراین، پردازش محتوایی و زبانی این بحث، در مثل‌ها جامع است و این ویژگی، در کنار اختصار زبانی و مقبولیت همگانی آن‌ها در میان مردم، باعث مؤثر واقع‌شدنشان در شناساندن هیجان‌ها، توجیه و رفتاردرمانی آن‌ها باشد.کلیدواژه‌ها: ضرب‌المثل‌ها، دهخدا، روان‌شناسی، هیجان، خشم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

221 - بررسی مبانی دعا از منظر مولوی با تأکید بر مثنوی
بخشعلی قنبری طیبه مکی آبادی

منظور از مبانی دعا آشنایی با پیش‌فرضهای اساسی پیرامون امر دعاست که به عنوان یکی از محورهای اصلی در امر دعا کردن باید مورد توجه قرار گیرد. بحث شناخت مبانی دعا تاکنون به صورت تخصصی و گسترده از دیدپژوهشگران حوزۀادبیات عرفانی مورد عنایت واقع نشده واین مقاله سعی نموده است که چکیده کامل

منظور از مبانی دعا آشنایی با پیش‌فرضهای اساسی پیرامون امر دعاست که به عنوان یکی از محورهای اصلی در امر دعا کردن باید مورد توجه قرار گیرد. بحث شناخت مبانی دعا تاکنون به صورت تخصصی و گسترده از دیدپژوهشگران حوزۀادبیات عرفانی مورد عنایت واقع نشده واین مقاله سعی نموده است که این مبانی را از منظر شاعر عارف، مولوی؛ در مثنوی معنوی مطرح و مورد مطالعه و کنکاش قرار دهد.از دیدگاه مولوی، دعامسیری برای تقرب به خداوند متعال و پیوستن موجودی حقیر و نیازمند به وجودی بی‌نهایت بزرگ و غنی و تواناست که برقراری این رابطه نیاز به شناخت مبانی و مؤلفههایاساسی آن دارد. مبانیِ خداشناختی و انسانشناختی به عنوان مهمترین مبانی در مقولۀ دعا، بیانگر ویژگی‌های خدا در جایگاه دعاشونده (مدعو) و انسان در مقام دعاکننده (داعی)است.دستاورداثرحاضر که بر اساس منابع کتابخانهای صورت پذیرفته این است که دعا می‌تواند راهی جهت کسب شناخت بیشتر و بهتر از خدا و انسان و حصول به معرفت باشد که این شناخت نیز موجب استفادۀ بهینه و ارزندهتراز امر دعا برای شخص داعی خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

222 - نقد و بررسی دیدگاه جورج شکّور درباره ی رسول خدا در«ملحمة الرسول»
زهرا خسروی فاطمه السادات ارفع

جورج شکّور ادیب معاصر مسیحی از لبنان ، برای رسول خدا و خاندان ایشان احترامی ویژه قائل است. از جمله آثار وی، ملحمة الرسول است که در بیش از هزار بیت سروده شده و به وقایع تاریخی از ولادت تا وفات رسول خدا اشاره کرده است. شکّور در این ملحمه رسول خدا را پیام آور دوستی و محبت چکیده کامل

جورج شکّور ادیب معاصر مسیحی از لبنان ، برای رسول خدا و خاندان ایشان احترامی ویژه قائل است. از جمله آثار وی، ملحمة الرسول است که در بیش از هزار بیت سروده شده و به وقایع تاریخی از ولادت تا وفات رسول خدا اشاره کرده است. شکّور در این ملحمه رسول خدا را پیام آور دوستی و محبت معرفی نموده ، ایشان را میراث دار پیامبران گذشته می داند که همان روش و شیوه آنها را ادامه داده است. وی ضمن بیان حوادث زندگی رسول خدا به ترسیم فضایل اخلاقی و ویژگی های ایشان پرداخته و امانتداری، صداقت، وفای به عهد و صبر و استقامت رسول خدا را می ستاید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

223 - بررسی ابعاد عدالت‌ستایی در اشعار حکیم سنایی
وجیهه ترکمانی باراندوزی

عدالت از واژگان مورد توجه حکیم سنایی است که از سر اعتقاد و آگاهی از تأثیر وجوه عدالت بر جامعه، بارها این واژه‌ی والا را در آثار و اشعار خود به کار برده است. واقع‌بینی توأم با آرمان‌گرایی حکیم سنایی سبب گردیده تا وی در عین حال که به تصویر جامعه‌ی آرمانی و مطلوب می‌پردازد چکیده کامل

عدالت از واژگان مورد توجه حکیم سنایی است که از سر اعتقاد و آگاهی از تأثیر وجوه عدالت بر جامعه، بارها این واژه‌ی والا را در آثار و اشعار خود به کار برده است. واقع‌بینی توأم با آرمان‌گرایی حکیم سنایی سبب گردیده تا وی در عین حال که به تصویر جامعه‌ی آرمانی و مطلوب می‌پردازد از توجه به واقعیت‌های دنیای سیاست و رابطه‌ی نیروهای موجود در جامعه غافل نباشد. این متفکر و شاعر بزرگ به‌خاطر آشنایی با آراء و اندیشه‌های سیاسی ایران و اسلام بر تأثیر شگرف عدالت‌ورزی از سوی حکّام بر ابعاد مختلف جامعه آگاهی داشته و کوشیده است با انعکاس آرای سیاسی در اشعارش در قلمرو نظری سیاست دخالت کند و از آنجا که با سلطان و وزیران و سرآمدان سلسله‌ی دوم غزنویان و سلجوقیان روابط حسنه داشته و مورد توجه آنان بوده است با استفاده از موقعیت مناسب، به القای اندیشه‌های خود در اشعار و آثارش بپردازد و حاکمان را به دادورزی و عدالت‌گستری دعوت نماید. در این مقاله سعی می‌شود نحوه‌ی کاربرد واژه‌ی عدالت از سوی حکیم سنایی از سه رهیافت اعتقاد، آرمان و واقعیت مورد تحلیل قرار گیرد و با اتکاء به شواهد و نمونه‌های شعری، هر یک از رویکردها و رهیافت‌های سنایی از این مقوله‌ تبیین و تشریح گردد. آرمان‌گرایی سنایی نسبت به مفهوم عدالت در بخش اشعار و قصاید مدحی در مورد شاهان و بزرگان دربار متبلور است و واقعیت‌گرایی او در قصاید اجتماعی وی آشکار است درواقع این شاعر کوشیده است ضمن بیان اعتقادات و احساسات خود در اشعارش به بیان واقعیات موجود در جامعه نیز بپردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

224 - اعتباریات قبل از اجتماع از نظر علامه طباطبایی
عزیزاله افشار کرمانی فاطمه قوانلو

فیلسوفان از جنبه‌های مختلفی ادراکات آدمی را تقسیم کرده‌اند. یکی از تقسیمات ادراک، تقسیم آن به ادراک حقیقی و اعتباری است. ادراکات اعتباری ابزارهای فکری است که آدمی می‌سازد تا به وسیله‌ی آن رفتارهای خود را تنظیم کند و به اهداف مطلوب خود نائل شود. علامه طباطبایی ادراکات اع چکیده کامل

فیلسوفان از جنبه‌های مختلفی ادراکات آدمی را تقسیم کرده‌اند. یکی از تقسیمات ادراک، تقسیم آن به ادراک حقیقی و اعتباری است. ادراکات اعتباری ابزارهای فکری است که آدمی می‌سازد تا به وسیله‌ی آن رفتارهای خود را تنظیم کند و به اهداف مطلوب خود نائل شود. علامه طباطبایی ادراکات اعتباری را به دو دسته‌ی ادراکات قبل از اجتماع و ادراکات بعد از اجتماع تقسیم می‌کند. به نظر علامه طباطبایی ادراکات اعتباری قبل از اجتماع عبارتند از اعتبار وجوب، حسن و قبح، انتخاب اخف و اسهل، استخدام و اجتماع، متابعت علم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

225 - هرمنوتیک یا تاویل و تفسیر از دیدگاه ابن عربی
مهدی نجفی افرا

بی شک عرفان ابن عربی مبتنی و متکی بر قرآن، روایات و مکاشفه است، اما در رویکرد او به قرآن تفاوتهائی با دیگران وجود دارد، واساسی ترین مبنای او مکاشفه و افکار حاصل از این مکاشفات است که مکتب تفسیری او را از سایرین متمایز می گرداند. ابن عربی با اینکه به الفاظ و ظواهر قرآن س چکیده کامل

بی شک عرفان ابن عربی مبتنی و متکی بر قرآن، روایات و مکاشفه است، اما در رویکرد او به قرآن تفاوتهائی با دیگران وجود دارد، واساسی ترین مبنای او مکاشفه و افکار حاصل از این مکاشفات است که مکتب تفسیری او را از سایرین متمایز می گرداند. ابن عربی با اینکه به الفاظ و ظواهر قرآن سخت پایبندی نشان می دهد، دو اصل را مورد توجه قرار می دهد: یکی اینکه در فهم آیات نباید قابلیت وقدرت فهم گیرنده را مورد بی توجهی قرار داد، وهمین امر تعدد تفاسیر را قابل فهم و هضم می کند ودوم آنکه چون قرآن، سخن یک حقیقت نامتناهی است که در بندها و قیود این جهانی واقع شده است، نباید انتظار فهم واحد و تحمیل معنای واحد بر قرآن را داشت. گره های وجودی خود را نباید به قرآن پیوند زد وآن را در حد درک خود، تنزل بخشید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

226 - امکان رویکردی تلفیقی در معناشناسی اوصاف الهی
قدرت الله قربانی

رویکردهای مختلفی درباب معناشناسی اوصاف الهی وجود دارند که تلاش دارند به شیوه معناداری درباره خدا و اوصاف او سخن گویند. از جمله انها می‌توان به رویکردهای تشبیه انگاری، تنزیه انگاری، زبان نمادین، حمل تمثیلی، زبان کارکردی و حمل تشکیکی اشاره کرد. از میان آنها، رویکرد حمل تش چکیده کامل

رویکردهای مختلفی درباب معناشناسی اوصاف الهی وجود دارند که تلاش دارند به شیوه معناداری درباره خدا و اوصاف او سخن گویند. از جمله انها می‌توان به رویکردهای تشبیه انگاری، تنزیه انگاری، زبان نمادین، حمل تمثیلی، زبان کارکردی و حمل تشکیکی اشاره کرد. از میان آنها، رویکرد حمل تشکیکی قابلیت‌های بیشتری دارد. هریک از این رویکردها به سهم خود در شناخت اوصاف الهی کاربردی دارند، اما هیچ یک قادر نیست شناخت نسبتا کاملی از صفات پیچیده و متکثر الهی به ما ارائه دهند. رویکرد تلفیقی با استفاده از مزیت‌های رویکردهای مذکور و اجتناب از معایب آنها، تلاش دارد تا فهم نسبتا قابل قبولی از صفات الهی به دست دهد که امکان ارتباط و گفتگو با خدا نیز به طرز معناداری فراهم گردد. در واقع این رویکرد، تلاش می‌کند با نظر به تقسیم اوصاف الهی به مابعدالطبیعی و غیرمابعدالطبیعی (یعنی اوصاف مشترک با انسان)، و تقسیم نوع دوم به صفات اخلاقی و غیراخلاقی (مانند علم و قدرت) و همچنین با نظر به تقسیم صفات الهی به صفات ذاتی و فعلی و ثبوتی و سلبی، متناسب با هریک از این تقسیمات و مطابق میزان سطح دانایی انسانها و کارکردهای مختلف زبانی، درباره اوصاف الهی سخن گوید. چراکه فهم عوام، محققان و خواص از مردم از خدا و اوصاف او لزوما یکسان نیست که ضرورت بکارگیری روش تلفیقی را بیشتر می‌سازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

227 - تصور خدا در تأملات در فلسفة اولی دکارت
سیدمصطفی شهرآیینی

دکارت گرچه در همه‌جای تأملات از وجود خداوند و اثبات او خداوند سخن می‌گوید منظورش نه وجود خداوند در الهیات و حتی فلسفة سنتی که بازتعریف خدا و رسیدن به مفهومی تازه از خداست که به کار دستگاه معرفتی‌اش بیاید. دکارت در تأملات دو هدف را با هم به پیش می‌برد: نخست، ساختن دستگاه چکیده کامل

دکارت گرچه در همه‌جای تأملات از وجود خداوند و اثبات او خداوند سخن می‌گوید منظورش نه وجود خداوند در الهیات و حتی فلسفة سنتی که بازتعریف خدا و رسیدن به مفهومی تازه از خداست که به کار دستگاه معرفتی‌اش بیاید. دکارت در تأملات دو هدف را با هم به پیش می‌برد: نخست، ساختن دستگاه فکری تازة خویش بر اساس بازتعریف انسان، خدا و جهان؛ دوم، پرهیز حداکثری از درافتادن با کلیسا و الهی‌دانان مسیحی تا جایی که حاضر است دست از اندیشه‌اش بردارد ولی با کلیسا درنیافتد. برای او هدف نخست، اصلی و هدف دوم فرعی نیست چراکه فلسفه‌ورزی را در فضای چالشی و بی آرامش، دست‌یافتنی نمی‌داند. در تأملات، از سویی، نخست باید تعریف تازه‌ای از خدا طرح گردد که در آن اصالت سوژة دکارتی و استقلال من اندیشنده لحاظ شده باشد، و از دیگر سو، باید از این خدای بازتعریف‌شده، در قالبی سنتی و به زبان متعارف چنان سخن به میان آید که مخالفت کلیسا و الهی‌دانان را برنیانگیزد. در خدای دکارتی آنچه اصل است تصور خداست ولی در خدای سنتی آنچه اصل است اثبات وجود خدای بیرونی است. از اینرو گرچه دکارت در سرتاسر تأملات از وجود خدا سخن می‌راند و در پی اثبات وجود اوست او این کار را با استناد به تصور خداوند پیش می‌برد و کاری به وجود بیرونی خدا و مخلوقات ندارد. او در این راه پیوسته تصور خداوند را بازتعریف می‌کند تا به تعریف مدنظر خویش از خداوند برسد و سرانجام در تأمل پنجم است که این تعریف آشکار می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

228 - تبیین عقلانیت دینی ونقد عقلانیت سکولاری با تأکید بر اندیشه صدراالمتآلهین
حسن یعقوبی داود خوش باور

تبیین عقلانیت دینی با تأکید بر اندیشه صدراالمتآلهین ونقد عقلانیت سکولاری چکیدهبحث عقلانیت، یکی از پیچیده‌ترین و مهم‌ترین مباحث معرفت‌شناسی است. با توجه به بررسی تحلیلی- منطقی در حوزه دین وسکولاریسم وایضاح تفاوت ورابطه عقلانیت دراین دو حوزه که هدف این مقاله می باشد وبراس چکیده کامل

تبیین عقلانیت دینی با تأکید بر اندیشه صدراالمتآلهین ونقد عقلانیت سکولاری چکیدهبحث عقلانیت، یکی از پیچیده‌ترین و مهم‌ترین مباحث معرفت‌شناسی است. با توجه به بررسی تحلیلی- منطقی در حوزه دین وسکولاریسم وایضاح تفاوت ورابطه عقلانیت دراین دو حوزه که هدف این مقاله می باشد وبراساس مطالب بررسی شده به این نتیجه خواهیم رسید عقلانیت در سکولاریسم یک عقلانیت ابزاری است که با فطرت ، معنویت وعقلانیت عملی وارزشی در تضاد است که در زندگی روزمره بازتاب دیدگاهی صرفاً عمل‌گرایانه و خودسرانه دارد وسکولاریسم با عقلانیت ابزاری و نفوذ در همة عرصه‌های زندگی اجتماعی بشر غربی، جهان اجتماعی او را شکل داده و سیاست‌گذاری کرده است. اما در اندیشة دینی، عقلانیت همراه فطرت سالم ،ملازم معنویت ،کنترل کننده، تعدیل کننده واصلاح کننده قدرت وسیاست است؛و با تأکید بر اصول و قواعد علمی دینی برای خردورزی به برخی اصول نظیر عقل، ایمان، قدسی بودن، حکمت، حریت، تهذیب واخلاق برگرفته از شریعت ؛نیازمند است. کلید واژه ها: عقلانیت دینی،سکولاریسم،انسان محوری،قدسی بودن،اخلاق،حکمت،حریت،فطرت،معنویت،خرد ورزی،خدامحوری،صدراالمتآلهین پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

229 - معرفت خدا در بیان اهل بیت علیهم‌السلام و توجیه معرفت‌شناختی آن
محمدحسین مهدوی نژاد مسعود فکری محمدحسین امامی جو

تبیین معرفت‌شناسانه بحث خداشناسی، به طور قطع، یکی از مهم‌ترین و پرمناقشه‌ترین مباحث در حوزه فلسفه دین است. یکی از نظریّات ارایه‌شده، خداشناسی فطری است. ائمه علیهم‌السلام در خانواده حدیثی خویش به فراوانی فطری بودن معرفت خدا را مطرح کرده‌اند. معرفت فطری خدا در بیان اهل‌بی چکیده کامل

تبیین معرفت‌شناسانه بحث خداشناسی، به طور قطع، یکی از مهم‌ترین و پرمناقشه‌ترین مباحث در حوزه فلسفه دین است. یکی از نظریّات ارایه‌شده، خداشناسی فطری است. ائمه علیهم‌السلام در خانواده حدیثی خویش به فراوانی فطری بودن معرفت خدا را مطرح کرده‌اند. معرفت فطری خدا در بیان اهل‌بیت‌ علیهم‌السلام‌ چنین است که خداوند معرفت خویش را در نهاد تمامی انسان‌ها قرار داده است و آنان در حصول این معرفت هیچ‌گونه دخالتی ندارند. افزون بر آن گروه بزرگی از آیات و روایات گزاره‌هایی را در باب توحید بیان کرده‌اند که باور به آن صرفا در گرو منابع نقلی است. هدف این پژوهش و نوآوری آن، بررسی اعتبار معرفت‌شناختی گزاره‌های مرتبط با معرفت خدا با تکیه بر قرآن و روایات اهل بیت است. بر این اساس، در بین تئوری‌های توجیه، نظریّه مختار این پژوهه خوانشی از مبناگروی میانه‌رو است. روش این مقاله، در ارتباط با گزاره‌های خداشناسی، روش مطالعه کتابخانه‌ای (مطالعه اسناد و مدارک) و در رابطه با توجیه معرفت‌شناختی روش توصیفی ـ تحلیلی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

230 - بررسی ارزش معرفت‌شناختی خداشناسی فطری
سید جابر موسوی راد

یافتن بنیانی معرفت‌شناسانه برای خداشناسی فطری، مسئله‌ای مهم است که نظریات مختلفی پیرامون آن مطرح شده است. مهم‌ترین نظریات مطرح شده در رابطه با ماهیت و مبنای معرفت‌شناسانه‌ی این خداشناسی فطری عبارتند از: الف: معرفت فطری به معنای وضوح استدلال نظری بر وجود خدا است. ب: رابط چکیده کامل

یافتن بنیانی معرفت‌شناسانه برای خداشناسی فطری، مسئله‌ای مهم است که نظریات مختلفی پیرامون آن مطرح شده است. مهم‌ترین نظریات مطرح شده در رابطه با ماهیت و مبنای معرفت‌شناسانه‌ی این خداشناسی فطری عبارتند از: الف: معرفت فطری به معنای وضوح استدلال نظری بر وجود خدا است. ب: رابطه‌ی تضایف بین میل به خدا و وجود عینی خداوند برقرار است. ج: مفهوم خدا از جمله‌ی تصورات فطری است. د: خداشناسی فطری از سنخ اولیات منطقی است. ه: خداشناسی فطری تصدیقی بدیهی است که ناشی از کیفیت خلقت انسان است؛ و: خداشناسی فطری به معنای علم حضوری به وجود خداوند است. در این مقاله، این نظریات بررسی شده و نهایتا اثبات می‌شود که تنها بر مبنای علم حضوری می‌توان مبنایی معرفت شناسانه برای خداشناسی فطری یافت و بقیه‌ی نظریات و مبانی، دارای اشکالات مخصوص به خود می‌باشد. مبنای حضوری دانستن خداشناسی فطری این است همان طور که انسان، وجود خود، صفات و حالات نفسانی‌اش را می‌یابد، به همان نحو وجود خداوند را هم به نحو شهودی درک می‌کند. البته این مبنای معرفت‌شناختی را نیز تنها در صورتی می‌توان پذیرفت که بگوییم علم حضوری انسان به خداوند، مستلزم اتحاد بین عالم (انسان) و معلوم (خداوند) نیست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

231 - تحلیل دو مسئله شناخت و مسئولیت در برابر خداوند و «دیگری»: مطالعه تطبیقی بین علامه طباطبایی و لویناس
حامده راستایی احد فرامرز قراملکی

مسأله این تحقیق بررسی سه مسئله شناخت و مسئولیت در برابر خداوند و دیگری و پاسخگو بودن آنها، بر اساس رویکرد علامه طباطبایی و لویناس است. روش این مطالعه، تطبیقی و تحلیل مواضع وفاق و خلاف این دو دیدگاه است. از دیدگاه علامه طباطبایی، حق تعالی بی‌کران و آدمی کرانمنمد است و شن چکیده کامل

مسأله این تحقیق بررسی سه مسئله شناخت و مسئولیت در برابر خداوند و دیگری و پاسخگو بودن آنها، بر اساس رویکرد علامه طباطبایی و لویناس است. روش این مطالعه، تطبیقی و تحلیل مواضع وفاق و خلاف این دو دیدگاه است. از دیدگاه علامه طباطبایی، حق تعالی بی‌کران و آدمی کرانمنمد است و شناخت کنه ذاتِ حق تعالی میسر نیست. مسئولیت در قبال حق تعالی نیز محور سایر مسئولیت‌ها در قبال دیگران است و سرّ این مسئولیت ریشه در فقر و وابستگی ذاتی انسان دارد. این مسئولیت هرچند اختیاری می‌باشد، اما اختیاری است که آدمی مجبور به پذیرش آن است. باتوجه به مالکیت مطلقه خداوند، هیچ کس را یارای مواخذه او نیست. از منظر لویناس نیز کشف هویت دیگری با شناخت مفهومی امکان‌پذیر نیست. قوام سوژه وابسته به دیگری است و در قبال او مسئولیتی نامتناهی دارد. مسئولیتی که سوژه در پذیرش آن کاملا منفعل و همچون گروگانی است که حق مواخذه دیگری را ندارد. علی‌رغم اختلافاتی که میان خصوصیات خدا و دیگری وجود دارد، می‌توان بین این دو مسئله تناظری تنگاتنگ برقرار نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

232 - اصل عدم قطعیت در تصویر فلسفی و الهیاتی
اعلی تورانی منیر سلطان احمدی

اصل عدم قطعیت ورنر هایزنبرگ با رویکرد حاکمیت قانون احتمال در جهان در یک نگاه فلسفی و الهیاتی مسائل مهمی را پیش روی ما می‌نهد. از جمله آن که اولاً رابطه آن با قانون علّیت بر چه نحو است؟ ثانیاً چه تعاملی میان عدم قطعیت و مسائل کلامی‌ای همچون وجود خدا و اختیار وجود دارد؟ آ چکیده کامل

اصل عدم قطعیت ورنر هایزنبرگ با رویکرد حاکمیت قانون احتمال در جهان در یک نگاه فلسفی و الهیاتی مسائل مهمی را پیش روی ما می‌نهد. از جمله آن که اولاً رابطه آن با قانون علّیت بر چه نحو است؟ ثانیاً چه تعاملی میان عدم قطعیت و مسائل کلامی‌ای همچون وجود خدا و اختیار وجود دارد؟ آیا نظریه مذکور توانایی اثبات چنین مسائلی را دارا می‌باشد یا به عکس، آن ها را رد می‌کند؟ در این بررسی آنچه به طور کلی بدست می‌آید، آن است که نظریه عدم قطعیت هایزنبرگ، علیت را مردود شناخته و البته به شیوه خودش یعنی با دادن نگاهی فروتنانه در تفاسیر علمی و روشن کردن این که با وجود عدم موجبیت در رفتار پدیده های عالم، تکیه بر نظریات علمی در توجیه آنها عمل ناقصی است؛ پای خدا را با کارکرد آفریننده و مهار‌کننده عدم تعیّن ها به میان می‌کشد. و همچنین طبق این نظریه در جایی که عدم قطعیت حاکم است، جا برای اختیار و اراده باز می‌شود. در پایان نویسنده در بیان موضع خود با نقد نظریه عدم قطعیت، از حاکمیت قانون علیت در عالم، سخن گفته و نشان داده که آن به هیچ روی منافاتی با مسئله اعتقاد به خدا و اختیار نخواهد داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

233 - گفتمان عقل و دین در توصیف خدا در قرون وسطی
محمد اکوان مریم کاتوزی

دوران قرون وسطی،با وام گیری از فضای فکری یونان باستان و همچنین بهره گیری فراوان ازآموزه های مسیحیت،ترکیبی بی بدیل از آمیزش دین و فلسفه ارائه داد که در نوع خود یگانه بود. اینکه فلسفه چه واکنشی در مقابل ورود آموزه های دینی در مقولات مورد بحث خود داشته و دین چه میزان به با چکیده کامل

دوران قرون وسطی،با وام گیری از فضای فکری یونان باستان و همچنین بهره گیری فراوان ازآموزه های مسیحیت،ترکیبی بی بدیل از آمیزش دین و فلسفه ارائه داد که در نوع خود یگانه بود. اینکه فلسفه چه واکنشی در مقابل ورود آموزه های دینی در مقولات مورد بحث خود داشته و دین چه میزان به باورهای فلسفی استناد می کرده است،موضوعی است که در این مجموعه،به جد بررسی شده است.حضور دینی قدرتمند،چون مسیحیت،با جهت دادن به افکار عمومی و باورهای دینی مردم،در نوع نگاه و تعریف آنها از فلسفه تاثیر گذاشته و متقابلاً فلسفه نیز با عرضه اندوخته های عقلانی خود به دین،آن را وادار به تطبیق پذیری با خود کرده است.این که در این میان هریک به چه میزان از دیگری تاثیر پذیرفته و بر آن تاثیر گذاشته است،مبحثی است که به تفصیل به آن پرداخته خواهد شد اما آنچه مسلم است آن است که این دو حوزه در تماس مستقیم و تنگاتنگ با یکدیگر بوده و حتی با وجود انکار یکدیگر،وابستگی و پیوند شدیدی دارند. درست است که دین بر فلسفه تاثیر گذاشته و محدوده و قلمرو حرکتش را محدود کرده است،اما فلسفه نیز با ورود به حوزه آموزه ها و تفاسیر دینی،آنها را بسیار متحول نموده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

234 - پژوهشی تطبیقی درباره وحدت وجود از دیدگاه مولوی و اسپینوزا
مهناز صفائی هوادرق علی اصغر حلبی

وحدت وجود یکی از گسترده ترین مفاهیمی است که ریشه در مکاتب بسیار کهن بشری دارد. گستردگی این مفهوم مانع از یافتن معنایی واحد در میان مشرب های فکری است و دست یابی به نظریه ای مبتنی بر حقیقتی که تفاوت های لفظی و ظاهری این مفهوم را خاتمه بخشد بس دشوار است. با وجود این ، پردا چکیده کامل

وحدت وجود یکی از گسترده ترین مفاهیمی است که ریشه در مکاتب بسیار کهن بشری دارد. گستردگی این مفهوم مانع از یافتن معنایی واحد در میان مشرب های فکری است و دست یابی به نظریه ای مبتنی بر حقیقتی که تفاوت های لفظی و ظاهری این مفهوم را خاتمه بخشد بس دشوار است. با وجود این ، پرداختن به این مسأله برای تقریب دیدگاه اندیشمندانی که در این باره تفکّر نموده اند لازم و ضروری به نظر می آید. در این مقاله پژوهشگر بر آن است که وجوه تشابه و تفاوت آن حوزه را آشکار سازد. لذا در راستای تبیین مفهوم وحدت وجود ، به بررسی راه های شناخت و معرفت در اندیشه مولوی و اسپینوزا که از برجسته ترین پژوهندگان حقیقت و از بزرگترین چهره های اندیشه بشری اند پرداخته و سعی شده است که برخی از وجوه تشابه وحدت وجود متعالی مولوی و وحدت تک جوهری اسپینوزا که به ظاهر بس متفاوت از یکدیگر می نماید مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

235 - نقش خدا در نظام معرفت‌شناسی دکارت و اوگوستینوس
سیدمصطفی شهرآیینی مریم غازی

در نظام فلسفی دکارت خدا نقشی محوری ایفا می‌کند. برای تضمین اعتبار معرفتی که تأمل‌گر دکارتی به‌دست می‌آورد، اثبات وجود خدایِ غیر فریبکار ضروری است. به عقیده دکارت، وجود چنین خدایی را نه به‌واسطۀ حواس ـ‌که گاه ما را می‌فریبد و اعتمادپذیر نیست‌ـ بلکه باید به‌نحو شهودی، یعن چکیده کامل

در نظام فلسفی دکارت خدا نقشی محوری ایفا می‌کند. برای تضمین اعتبار معرفتی که تأمل‌گر دکارتی به‌دست می‌آورد، اثبات وجود خدایِ غیر فریبکار ضروری است. به عقیده دکارت، وجود چنین خدایی را نه به‌واسطۀ حواس ـ‌که گاه ما را می‌فریبد و اعتمادپذیر نیست‌ـ بلکه باید به‌نحو شهودی، یعنی به‌نحو پیشینی، اثبات کرد. با توجه به این نکته، شیوه رویگردانی اوگوستینوس از حواس برای تأمل در باب خدا، راهگشای دکارت در کشف اصول اولیه فلسفه خود، بدون توسل به حواس بود. برای بررسی نقش خدا در کسب معرفت نزد دکارت و اوگوستینوس، باید به این نکته توجه داشت که اوگوستینوس، همانند افلاطون، کلیات معقول را اصل و اساس عالم واقع می‌داند که در پرتو اشراق الهی از آنها آگاه می‌شویم. در واقع، اوگوستینوس خدا را نوری می‌داند که بدون او شناخت برای انسان ناممکن است، درحالی‌که به نظر دکارت، اساس عالم واقع، امور ریاضی، یعنی جزئیات معقول است که نه در خدا بلکه در ذهن انسان جای دارد و متعلق شهود قرار می‌گیرد و نقش خدایِ غیر فریبکار، جز تضمین اعتبار همین معرفت شهودی نیست. با این حال، دکارت در اثبات وجود این خدای غیر فریبکار از تقسیم‌بندی مراتب ادراک نزد اوگوستینوس بهره می‌برد. در مقاله پیش رو، با توجه به همین تقسیم‌بندی، به تفاوت نقش خدا و میزان دخالت فرد در کسب معرفت نزد این دو متفکر می‌پردازیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

236 - دلبستگی ادراک شده دوران کودکی با میانجی گری دلبستگی به خدا، ارائه مدل علی مهار و کنترل خشم
قاسم هزاری فاطمه شهابی زاده

هدف پژوهش حاضر شناخت دلبستگی به خدا به عنوان میانجی گر ادراک دلبستگی دوران کودکی به هر والد (ایمن و ناایمن) و مولفه های خشم بود. 350 دانشجو با روش خوشه ای چند مرحله ای از دانشگاه آزاد کاشمر مقیاس های ادراک دلبستگی به والد (هازان وشیور، 1986 )، دلبستگی به خدا (روات و کرک چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر شناخت دلبستگی به خدا به عنوان میانجی گر ادراک دلبستگی دوران کودکی به هر والد (ایمن و ناایمن) و مولفه های خشم بود. 350 دانشجو با روش خوشه ای چند مرحله ای از دانشگاه آزاد کاشمر مقیاس های ادراک دلبستگی به والد (هازان وشیور، 1986 )، دلبستگی به خدا (روات و کرک پاتریک، 2002 ) و مهار و کنترل خشم (اسپیلبرگر، 1999 ) تکمیل کردند، جهت تحلیل نتایج از تحلیل عاملی و روش مدل یابی معادلات ساختاری بهره گرفته شد. نتایج نشان دادند دلبستگی به خدا به ویژه دوسوگرایی به طور کامل ارتباط بین دلبستگی ناایمن به هر والد (به ویژه ناایمنی به پدر) و مولفه های خشم (به ویژه خلق و خوی خشم ) را میانجی گری می- کند. به عبارتی دلبستگی به والد نقش مستقیمی در کنترل و مهار خشم نشان نداد که حاکی از اهمیت معنویت و ارتباط عاطفی با خدا است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

237 - چگونگی نقش سبکهای دلبستگی و روابط موضوعی در شکل گیری تصور از خدا در دانش آموزان دوره متوسطه
سید محسن ابراهیمی مژگان سپاه منصور سوزان امامی پور

هدف پژوهش حاضر بررسی چگونگی نقش سبکهای دلبستگی و روابط موضوعی در شکل گیری تصور از خدا بود. 352 نفر از دانش آموزان نوجوان تهرانی که به صورت تصادفی خوشه ای انتخاب شده بودند، پرسشنامه های سبکهای دلبستگی بزرگسالان و تصور از موضوعهای رابطه را تکمیل نمودند. نتایج تحلیل داده ه چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی چگونگی نقش سبکهای دلبستگی و روابط موضوعی در شکل گیری تصور از خدا بود. 352 نفر از دانش آموزان نوجوان تهرانی که به صورت تصادفی خوشه ای انتخاب شده بودند، پرسشنامه های سبکهای دلبستگی بزرگسالان و تصور از موضوعهای رابطه را تکمیل نمودند. نتایج تحلیل داده ها نشان داد نمره کلی تصور از خدا با سبک دلبستگی ایمن (4/0) و با سبک دلبستگی اجتنابی (9/0-) رابطه معنادار دارد. سبک دلبستگی اضطرابی تنها با مشیت الهی رابطه معنادار (2/0) نشان داد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد سبک دلبستگی ایمن (47/2=T) و اجتنابی (01/2-=T) پیش بینی کننده های معتبری برای تصور از خدا می باشند. سبک دلبستگی اضطرابی فقط برای مشیت الهی (91/1=T) این نقش را دارد. همچنین بین نمره کلی تصور از خدا با مولفه های تصور از خود (16/0) دوستان (23/0) و والدین (36/0) رابطه معنادار مثبتی وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که مولفه تصور از والدین پیش بینی کننده معتبرتری برای نمره کلی تصور از خدا (16/6=T) بوده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

238 - رابطه استخدام مدیران و کارکنان امور مالی از کارکنان سابق مؤسسات حسابرسی با گزارش های حسابرسی
زهرا لشگری فریده حق شناس کاشانی محسن عسگری زیارتی

این پژوهش بدنبال روشن نمودن این موضوع می باشد که آیا استخدام مدیران و کارکنان امور مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران از کارکنان سابق مؤسسات حسابرسی در کشور وجود دارد و این که چنین استخدام هایی با نوع گزارش های حسابرسی رابطه معنی داری دارد یا خیر. از ا چکیده کامل

این پژوهش بدنبال روشن نمودن این موضوع می باشد که آیا استخدام مدیران و کارکنان امور مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران از کارکنان سابق مؤسسات حسابرسی در کشور وجود دارد و این که چنین استخدام هایی با نوع گزارش های حسابرسی رابطه معنی داری دارد یا خیر. از این رو از جامعه آماری حدود 1800 نفر شامل معاونین مالی، مدیران مالی، رؤسای حسابداری و کارشناسان مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1379 لغایت 1387، تعداد 220 نفر به عنوان حجم نمونه با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردید. به کمک پرسشنامه و گزارش حسابرس مستقل و بازرس قانونی به انضمام صورت های مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، اطلاعات مورد نظر جمع آوری شد و با استفاده از آزمون خی دو کارل پیرسن نتیجه بدست آمده حاکی ازآن است که بین وجود سابقه کار، نوع رده شغلی در مؤسسات حسابرسی و نوع مؤسسه حسابرسی با گزارش های حسابرسی رابطه معنی داری وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

239 - بررسی تربیت ولایی در سوره مبارکه انفال
پروین حسینی اصل

چکیده: ولایت خدا برای انسان‌ها از سویی هم ولایت تدبیری است و آنها را دوست دارد و از سوی دیگر هم خداوند یاور آنهاست و مؤمنان نیز خدا را دوست دارند. الگوی تربیت ولایی تأکید بر خدا باوری و خدامحوری در تمام مراحل تربیت است. مسئله ولایت‌مداری جزء مهم‌ترین ابعاد تربیتی است که چکیده کامل

چکیده: ولایت خدا برای انسان‌ها از سویی هم ولایت تدبیری است و آنها را دوست دارد و از سوی دیگر هم خداوند یاور آنهاست و مؤمنان نیز خدا را دوست دارند. الگوی تربیت ولایی تأکید بر خدا باوری و خدامحوری در تمام مراحل تربیت است. مسئله ولایت‌مداری جزء مهم‌ترین ابعاد تربیتی است که لازم است طبق موازین دینی مورد استفاده قرار گیرد. ولایت اهل بیت در دین اسلام برای این است که ما راه را گم نکنیم و بتوانیم با چراغ هدایت ایشان، از نصرت و یاری خداوند در زندگی استفاده کنیم. این پژوهش با روش اکتشافی و توصیفی-تحلیلی در سوره مبارکه انفال انجام شده است؛ چرا که این سوره شامل آیات پر برکتی در بعد تربیتی از جمله تربیت ولایی است و به موضوعاتی چون؛ اصول و مبانی روش‌های تربیت ولایی شامل روش انگیزشی و الزامی، اهداف تربیت ولایی و همچنین موانع تربیت ولایی مانند ارتکاب گناه و گرایش به دنیا در آیات سوره انفال پرداخته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

240 - بررسی تطبیقی راه‌های رهایی از رنج در اشعار میرزا مأذون قشقایی با دیدگاه خواجه عبدالله انصاری
فضل‌الله علی‌نژاد خلیل بهرامی قصرچمی حسین ایزدی

10.30495/bahar.2022.697989

بیان راهبردی این مقال، راه‌های رهایی از رنج و رسیدن به آرامش از دیدگاه میرزا مأذون قشقایی است. زیرا که در چندین دهة اخیر، اندیشه های عقلانی صِرف منهای اندیشة دینی، در بیشتر جوامع جهت رفع رنج و مشغله‌های فکری بشر گسترش یافته است! بر خلاف این که مؤثّر نیفتاده، بر سختی‌ها چکیده کامل

بیان راهبردی این مقال، راه‌های رهایی از رنج و رسیدن به آرامش از دیدگاه میرزا مأذون قشقایی است. زیرا که در چندین دهة اخیر، اندیشه های عقلانی صِرف منهای اندیشة دینی، در بیشتر جوامع جهت رفع رنج و مشغله‌های فکری بشر گسترش یافته است! بر خلاف این که مؤثّر نیفتاده، بر سختی‌ها و نابسامانی‌های بشریت افزوده است. و به تبع آن، امنیت و آرامش برای مردم از اهمّیّت بسزایی برخوردار گردیده است. حال آنچه که مطرح می‌شود این است که آیا عرفای مسلمانِ ترک زبان، همچون میرزا مأذون قشقایی که دارای اندیشه‌های دینی و عرفانی هستند؛ راهکاری ارائه کرده‌اند که بتواند به عنوان راه حلّ، برای رفع معضل رنج و ایجاد آرامش، مفید فایده باشد؟ و از نظر ایشان مهم‌ّترین عامل رنج و نگرانی انسان‌ها در چیست؟ آیا آرامش پایدار توسّط خود بشر بدست می‌آید؟ و یا موهبتی است که باید از جانب آفریدگار به انسان برسد؟ نگارندگان این پژوهش، برای دستیابی به پاسخی مناسب برای این پرسش‌ها، با مراجعه به نوشته‌ها و دیوان اشعار ایشان، به روش اسنادی، به بررسی پرداخته‌اند. در قدم دوم، با یک بیان تطبیقی، نظرات وی را با دیدگاه‌های خواجه عبدالله انصاری هروی، به عنوان یک عارفِ محقّقِ کلاسیک، مطابقت داده‌اند، تا آسوده‌تر بتوانند به روشی مؤثّرتر، مبانی و مبادی رهایی انسان‌ها از پریشانی‌ها را کشف نمایند. بر این اساس، با تتبّع در سروده‌های میرزا مأذون، موّفق شده‌اند به روش‌ها و تکنیک‌های شانزده گانه‌ای که پایة اصلی آن، مجاهدتِ ریاضت منشانه است دست یابند، و برای رهایی آدمی از رنج ارائه نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

241 - بررسی مؤلّفه‌های عبودیّت و موانع آن در شعرقیصرامین‌پور
کرمعلی اکبری اکبر شعبانی

چکیده یکی از گرایش های اصلی شعر معاصر، رویکرد مذهبی است. در این بین، می توان از قیصر امین پور یاد کرد که در فرم و محتوا دست به نوآوری هایی زد و جانی دوباره به این بخش از شعر معاصر فارسی بخشید. اگرچه قیصر امین پور در دفترهای مختلف شعری یک سیر مستقیم فکری را دنبال نکرد و چکیده کامل

چکیده یکی از گرایش های اصلی شعر معاصر، رویکرد مذهبی است. در این بین، می توان از قیصر امین پور یاد کرد که در فرم و محتوا دست به نوآوری هایی زد و جانی دوباره به این بخش از شعر معاصر فارسی بخشید. اگرچه قیصر امین پور در دفترهای مختلف شعری یک سیر مستقیم فکری را دنبال نکرد و دچار دگردیسی های محتوایی شد، ولی درون مایۀ دینی، هرگز از شعر او رخت برنبست. عشق، جنگ، شهادت و مرگ اندیشی مهم ّترین درون مایه های شعری امین پور هستند که با نگرش های اعتقادی او گره خورده اند. افزون بر این، مقولۀ عبودیّت و بندگی نیز، بازتاب ویژه ای در سروده های قیصر دارد. بر این پایه، در مقالۀ حاضر، با روشی توصیفی – تحلیلی مؤلّفه های عبودیّت و مانع آن، از نگاه قیصر امین پور کاویده می شود. بررسی ها نشان می دهد که این مؤلّفه ها به ترتیب بسامد شامل عبودیّت عاشقانه، عبودیّت و تکیۀ صرف به خداوند، عبودیّت عارفانه، عبودیّت و گشایش در کارها و عبودیّت و مظاهر طبیعت می شود. همچنین، از دید قیصر، تغافل، عادت ورزی، غرور و خودبینی و توجّه به خود، مانع عبودیّت است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

242 - تحلیل استعارة مفهومی خدا در دیوان عطّار
لیلا پایدار جهاندوست سبزعلیپور خدابخش اسدالهی ثوراله نوروزی داودخانی

زبان‌شناسی شناختی یکی از شاخه‌های زبان شناسی معاصر است که نشان می دهد انسان چگونه به شناخت هستی دست پیدا کرده و آن شناخت را در زبان منعکس می‌کند. استعاره مفهومی از نظریات مهمّ زبان‌شناسی شناختی است. به واسطه نظریّۀ استعارۀ مفهومی می توان جهان فکری نویسندگان و شاعران را چکیده کامل

زبان‌شناسی شناختی یکی از شاخه‌های زبان شناسی معاصر است که نشان می دهد انسان چگونه به شناخت هستی دست پیدا کرده و آن شناخت را در زبان منعکس می‌کند. استعاره مفهومی از نظریات مهمّ زبان‌شناسی شناختی است. به واسطه نظریّۀ استعارۀ مفهومی می توان جهان فکری نویسندگان و شاعران را واکاوی کرد. این استعاره کمک می کند تا به ‌واسطه پدیده های ملموس و شناخته ‌شده به درکی از ناشناخته ها برسیم. موضوع شناخت خدا و تعریف او همواره راهی دشوار و به مثابه بر لب تیغ راه رفتن است، امّا تحلیل استعارة مفهومی برای نویسندگان و شاعران این فرصت را فراهم می کند تا بتوانند وارد این حوزة حساس شوند. این پژوهش در چهارچوب مدل لیکاف و جانسون به بررسی استعاره ‌های مفهومی خدا در دیوان عطّار می پردازد تا نشان دهد خدا در نگاه و جهان بینی این شاعر عارف قرن ششم چگونه تعریف می‌‌شود. نتیجة بررسی نشان می‌دهد یک کلان ‌استعاره انسان ‌گونه‌انگاری وجود دارد که در دل آن چندین استعاره خُرد وجود دارد که خدا را در قالب نویسنده، نقّاش، آئینه‌بند، صنعتگر مفهوم‌سازی کرده و گاه نیز خدا را طبق سنّت اسلامی نور پنداشته و یا خورشید فرض کرده‌است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

243 - تحفة‌اللغات؛ فرهنگی ناشناخته
مرتضی جعفری

چکیده تحفة‌اللغات فرهنگی است که تنها نسخة خطّی آن با شماره 2708 در دانشگاه تهران نگهداری می‌شود. به دلیل افتادگی آغاز و پایان این نسخه، نام مؤلّف و تاریخ تألیف، مشخص نمی‌باشد. تاریخ احتمالی تألیف اثر، قرن دوازدهم است. تحفة‌اللغات 8625 واژه دارد که 1560 واژه آن در حاشی چکیده کامل

چکیده تحفة‌اللغات فرهنگی است که تنها نسخة خطّی آن با شماره 2708 در دانشگاه تهران نگهداری می‌شود. به دلیل افتادگی آغاز و پایان این نسخه، نام مؤلّف و تاریخ تألیف، مشخص نمی‌باشد. تاریخ احتمالی تألیف اثر، قرن دوازدهم است. تحفة‌اللغات 8625 واژه دارد که 1560 واژه آن در حاشیه فرهنگ آمده است. این فرهنگ به صورت خلاصه از روی فرهنگ جهانگیری نوشته شده و علاوه بر حذف شواهد شعری و اضافات و مترادفات، مؤلّف ترتیب ارائه مدخل‌ها را نیز تغییر داده و به ترتیب حروف الفبا درآورده است. نویسنده همچنین در حاشیه، ترکیبات و اصطلاحاتی را از برهان قاطع به فرهنگ افزوده و در حاشیه یک مجموعه کامل از واژه‌ها، براساس حرف قافیه نیز دارد. این فرهنگ به خط نستعلیق و بسیار کم غلط است و در تصحیح آن با فرهنگ جهانگیری، برهان قاطع و لغت‌نامه دهخدا مقایسه و مقابله شده و از این طریق فهرست کاملی از تفاوت تلفظ واژه‌ها با این فرهنگ‌ها و همچنین فهرستی از واژه‌های که در تحفة‌اللغات وجود دارد، اما در برهان قاطع یا لغت‌نامه دهخدا وجود ندارد، ارائه گردیده است. در این فرهنگ علاوه بر واژه‌ها فارسی، تعدادی واژه به زبان‌های عربی، هندی، ترکی، رومی و دیگر زبان‌ها وجود دارد. همچنین تعدادی واژه معرب و تعداد اندکی واژه به لهجه‌های محلی همچون شیرازی، گیلانی، اصفهانی و قزوینی در فرهنگ ذکر شده است. این فرهنگ نیز به مانند برهان قاطع در برگیرنده تعداد اندکی واژه‌های دساتیری و هزوارش با عنوان واژه‌های زند و پازند می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

244 - ارایه مدل سازگاری فرهنگی کارکنان جدیدالاستخدام در سازمان های چندفرهنگی
اسماعیل کاوسی محمود فلاح نیا

تحقیق حاضر باهدف ارایه مدل سازگاری فرهنگی کارکنان جدیدالاستخدام درسازمان های چند فرهنگی در شرکت فولاد خوزستان انجام گرفته است. روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی وترکیبی بوده، جامعه آماری این تحقیق شامل 670 نفر از مدیران و کارشناسان ارشد شرکت فولاد خوزستان است و براساس محا چکیده کامل

تحقیق حاضر باهدف ارایه مدل سازگاری فرهنگی کارکنان جدیدالاستخدام درسازمان های چند فرهنگی در شرکت فولاد خوزستان انجام گرفته است. روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی وترکیبی بوده، جامعه آماری این تحقیق شامل 670 نفر از مدیران و کارشناسان ارشد شرکت فولاد خوزستان است و براساس محاسبات انجام شده حجم نمونه این تحقیق 244 نفر برآورد گردیده است. ابزار اندازهگیری، پرسش نامه محقق ساخته که دارای 4 بعد اصلی، 8 مولفه و 76 سوال بوده و جهت سنجش اعتبار آن از ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردیده که در این تحقیق مقدار آن برای بعد 0 و یگانگی فرد- / 0، جامعه پذیری سازمانی 92 / 0، هوش فرهنگی 884 / مدیریت تنوع فرهنگی 86 0 محاسبه شد، پس از تأیید روایی محتوا توسط خبرگان میزان روایی سازه محاسبه و سازمان ارتباط سوالات و مولفه ها تأیید گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها در سطح آمار توصیفی از فراوانی، مستقل، تحلیل t درصد، درصد تجمعی، میانگین و انحراف معیار و در سطح آمار استنباطی از آزمون واریانس یک طرفه و معادلات ساختاری استفاده گردید. یافته های تحقیق نشان داد که بین مولفه های درک کارکنان از تنوع فرهنگی، هوش فرهنگی، جامعه پذیری سازمانی و یگانگی فرد- سازمان با سازگاری فرهنگی کارکنان جدیدالاستخدام در سازمان چند فرهنگی شرکت فولادخوزستان رابطه معنادار وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

245 - ارتباط جو سازمانی و انگیزش شغلی با تعهد سازمانی آموزگاران تازه استخدام شده تربیت بدنی آموزش و پرورش استان کرمانشاه
رضا شیرزادی همایون عباسی سردار محمدی

پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

246 - بررسی و اولویت بندی شاخص های کلیدی بلیت فروشی رخدادهای بزرگ ورزشی در ایران
لیلا زکی زاده علی محمد صفانیا رضا نیک بخش صلاح الدین نقشبندی محسن باقریان فرح آبادی

یکی از روش های تامین منابع باشگاه های ورزشی، بلیت فروشی است که از موثرترین عوامل رشد اقتصاد ملی و درآمدزاترین صنایع بشمار می آید. این پژوهش به منظور بررسی و اولویت بندی شاخص های کلیدی بلیت فروشی رخدادهای بزرگ ورزشی در ایران انجام گرفت. تحقیق حاضر بصورت آمیخته می باشد. د چکیده کامل

یکی از روش های تامین منابع باشگاه های ورزشی، بلیت فروشی است که از موثرترین عوامل رشد اقتصاد ملی و درآمدزاترین صنایع بشمار می آید. این پژوهش به منظور بررسی و اولویت بندی شاخص های کلیدی بلیت فروشی رخدادهای بزرگ ورزشی در ایران انجام گرفت. تحقیق حاضر بصورت آمیخته می باشد. در بخش کیفی، از نظریه داده‌بنیاد استفاده شد و جهت تحلیل محتوا از نرم‌افزار MAXQDA استفاده شد. جهت گردآوری اطلاعات، افراد متخصص( 11 نفر) به صورت هدفمند انتخاب شدند. در بخش کمی تحلیل عاملی تائیدی جهت تایید مدل تحقیق با استفاده از نرم افزار SPSS و AMOS بکارگرفته شد و برای اولویت‌بندی عوامل از روش(AHP) استفاده شد و 370 نفرطبق قاعده سرانگشتی مولر 1996در نظر گرفته شدند. بر پایه مولفه‌های مدل پارادایمی 8 عامل علی، 4 عامل زمینه‌ای، 7 عامل مداخله‌گر، 8 عامل راهبردی شناسایی و پیامدهای مقطعی(کسب درآمد و سودآوری) و بلندمدت (ایجاد تقاضای اجتماعی و افزایش تعداد تماشاگران، جذب حامیان مالی و امنیت درآمد) حاصل شد. در شرایط علی عامل فناوری با وزن نسبی (169/0)، در شرایط زمینه‌ای عامل بکارگیری گیت‌های استاندارد با وزن نسبی (279/0)، در شرایط مداخله‌گر عامل هماهنگی با وزن نسبی (177/0)، در راهبردها عامل فرهنگ‌سازی با وزن نسبی (161/0) و در پیامدها، پیامدهای مقطعی(کسب درآمد و کسب سودآوری) با وزن نسبی (562/0) در اولویت اول قرار داشتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

247 - بررسي فقه الحديثي مصائب به اذن خداوند از ديدگاه شيعه وسني
فیضیه سهرابی نیا

چکیده نعمت های الهی بستر آزمون انسان¬هاست؛ نقمت ها، ناکامی ها، نداری ها و کاستی ها نیز زمینه ساز آزمایشی هستند که میزان صبر و شکیبایی و عیار ایمان انسان ها را مشخص می کند و موجب گزینش بهترین¬ها می شود. انسان طی قرون و اعصار هرگز از مصایب به دور نبوده و نحوه برخورد او چکیده کامل

چکیده نعمت های الهی بستر آزمون انسان¬هاست؛ نقمت ها، ناکامی ها، نداری ها و کاستی ها نیز زمینه ساز آزمایشی هستند که میزان صبر و شکیبایی و عیار ایمان انسان ها را مشخص می کند و موجب گزینش بهترین¬ها می شود. انسان طی قرون و اعصار هرگز از مصایب به دور نبوده و نحوه برخورد او با آنها بستگی به شخصیت وجودی، معرفت الله و معرفت النفس¬اش داشته است.حوادث و مصایب تلخ و ناگوار زندگی، افراد را در مسیر رشد و کمال، یا زیان و ضلال قرار می دهند تا سره از ناسره جدا شود و تمامی شعارها و ادعاها با اعمال آزموده، درجه صبر و شکیبایی آشکار و عیار ایمان افراد معلوم گردد. هدف از ابتلای پیامبران و اولیای الهی به مصایب، استحقاق بیشتر آنان برای کسب درجات است، اما هدف از ابتلای انسان های عادی، تذکر، توبیخ و کفارۀ گناهان یا آزمون الهی و یا رشد و تکامل آنهاست. در این مقاله،به بررسي مصائب به اذن خداوند از ديدگاه شيعه وسني با استناد به آیات قرآن و روایات معصومین مي پردازيم. کلیدواژه ها: فقه، الحديثي، مصائب، خداوند، ديدگاه ،شيعه ، سني. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

248 - اعتباریابی و هنجار سازی پرسش نامه رشد و تحول پس از رخداد آسیب زا در جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از حادثه شهر ساوه
عاطفه حسینلو هومن نامور

این پژوهش با هدف اعتباریابی و هنجارسازی پرسشنامه رشد و تحول پس از رخداد آسیب‌زا در جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از حادثه شهر ساوه مورد بررسی قرار گرفت. به دلیل محدودیت حجم جامعه کلیه جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از حادثه ساکن شهر ساوه که تعداد آنها 300 نفر بود چکیده کامل

این پژوهش با هدف اعتباریابی و هنجارسازی پرسشنامه رشد و تحول پس از رخداد آسیب‌زا در جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از حادثه شهر ساوه مورد بررسی قرار گرفت. به دلیل محدودیت حجم جامعه کلیه جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از حادثه ساکن شهر ساوه که تعداد آنها 300 نفر بود به روش سرشماری به عنوان واحدهای نمونه انتخاب شدند. شرکت کنندگان به پرسشنامه رشد و تحول پس از رخداد آسیب‌زا (تدسکی و کالهون، 1996) پاسخ دادند. پرسشنامه رشد و تحول پس از رخداد آسیب‌زا شامل 21 سوال است که پس از اجرای تحلیل عاملی با استفاده از نرم افزار اموس دو تا از سوال‌ها حذف شد و ضریب اعتبار آن از طریق فرمول کلی ضریب آلفای کرونباخ 85/0 بدست آمد. برای بررسی روایی سازه از روش تحلیل عاملی مولفه‌های اصلی استفاده شد. نتایج حاصل از آن نشان داد که پنج عامل استخراج شده، 53/79 درصد کل واریانس متغیرها را تبیین می‌کند. 5 عامل مشتمل بر شیوه های جدید، ارتباط با دیگران، قدرت شخصی، ارزش زندگی و تغییر معنوی است. آزمون رشد و تحول پس از رخداد آسیب‌زا از اعتبار و روایی مناسبی برای ارزیابی پاسخ های انطباقی افراد پس از وقوع رخداد آسیب‌زا برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

249 - اعتبار و روایی و ساختار عاملی پرسشنامه خودپنداره- خدا پنداره برای مداخله‌های معنوی
مسعود جان بزرگی آسا سرآبادانی تفرشی

فعالیت حوزه ادراکی مربوط به مبدأ هستی و خداوند از یکسو و خود در رابطه با او از سوی دیگر از چالشهای اساسی روانشناختی برای انسان معنویت خواه است. شکل گیری پنداره ها یا تصورات ساختگی در این دو حوزه موجبات پردازش غلط و آشفته ساز روانشناختی را برای فرد فراهم می کند. سنجش روا چکیده کامل

فعالیت حوزه ادراکی مربوط به مبدأ هستی و خداوند از یکسو و خود در رابطه با او از سوی دیگر از چالشهای اساسی روانشناختی برای انسان معنویت خواه است. شکل گیری پنداره ها یا تصورات ساختگی در این دو حوزه موجبات پردازش غلط و آشفته ساز روانشناختی را برای فرد فراهم می کند. سنجش روانشناختی باورهای این حوزه های ادراکی در زمینه کمک های بالینی-معنوی به مراجعان از اهمیت خاصی برخوردار است. تهیه و سنجش شاخص های اعتبار و روایی و ساختار عاملی پرسشنامه خودپنداره- خداپنداره برای مداخله‌ها و مطالعه‌های معنوی هدف اصلی این پژوهش بوده است. برای این منظور، معیارهای مربوط به "خودپنداره – خداپنداره" بر اساس متون دینی و سپس مشاهدات بالینی تنظیم و برای سنجش آن، ابزار عینی تدارک دیده شد. پس از مطالعات اولیه و تهیه روایی لازم از نظر متخصصان بالینی با روش کیفی گروه متمرکز و حذف گزاره های تأیید نشده، پرسشنامه ای با 6 سؤال برای مؤلفه های جمعیت شناختی، و 40 سؤال برای سنجش خودپنداره- خداپنداره طراحی شد و برای مطالعه اعتبار با یک گروه کوچک 30 نفره با روش آزمون-آزمون مجدد و جامعه آماری برای تحلیل عاملی دانشجویان مقطع لیسانس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب بود و نمونه بر روی تعداد 628 دانشجو اجرا گردید. نمونه ها با استفاده از روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شد. یافته ها در روشهای کیفی و تهیه روایی محتوی روایی مطلوبی در CVI>0/79 و CVR> 0/62نشان داد، داده های آزمون آزمون مجدد اعتبار زیر مقیاس خداپنداره را0/806 و خودپنداره را0/582 نشان داد. آلفای کرونباخ یا همسانی درونیآزمون 0/815به دست آمد که بیانگر اعتبار مطلوبی است. تحلیل عاملی با روش مولفه های اصلی 4 عامل در پاسخ شرکت کنندگان شناسایی نمود. که شامل 7 سوال خودپنداره، 8 سوال خودپنداشت(خوداقعی)، 14 سوال خداپنداره و 11 سوال خداپنداشت(مفهوم واقعی خدا) بود. بنابراین یافته های نهایی چهار زیر مقیاس اصلی به دست آمد که هم تصورات کاذب از خداوند و خود و همچنین مفاهیم واقعی خداوند و خود را مورد سنجش قرار می دهد. در نتیجه از این آزمون می توان برای سنجش مؤلفه های معنوی و مذهبی فرد در حوزه مبدأ ادراک شده و خود ادارک شده و نیز نظارت بر تغییرات فرد از تصورات ساختگی از خود و خدا به مفاهیم واقعی تر به ویژه در درمانهای معنوی استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

250 - اعتباریابی و هنجار سازی پرسش نامه رشد و تحول پس از رخداد آسیب زا در جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از حادثه شهر ساوه
عاطفه حسینلو هومن نامور

این پژوهش با هدف اعتباریابی و هنجارسازی پرسشنامه رشد و تحول پس از رخداد آسیب‌زا در جانبازانمبتلا به اختلال استرس پس از حادثه شهر ساوه مورد بررسی قرار گرفت. به دلیل محدودیت حجم جامعه کلیه جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از حادثه ساکن شهر ساوه که تعداد آنها 300 نفر بود چکیده کامل

این پژوهش با هدف اعتباریابی و هنجارسازی پرسشنامه رشد و تحول پس از رخداد آسیب‌زا در جانبازانمبتلا به اختلال استرس پس از حادثه شهر ساوه مورد بررسی قرار گرفت. به دلیل محدودیت حجم جامعه کلیه جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از حادثه ساکن شهر ساوه که تعداد آنها 300 نفر بود به روش سرشماری به عنوان واحدهای نمونه انتخاب شدند. شرکت کنندگان به پرسشنامه رشد و تحول پس از رخداد آسیب‌زا (تدسکی و کالهون، 1996) پاسخ دادند. پرسشنامه رشد و تحول پس از رخداد آسیب‌زا شامل 21 سوال است که پس از اجرای تحلیل عاملی با استفاده از نرمافزار اموس دو تا از سوال‌ها حذف شد و ضریب اعتبار آن از طریق فرمول کلی ضریب آلفای کرونباخ0/85 بدست آمد. برای بررسی روایی سازه از روش تحلیل عاملی مولفه‌های اصلی استفاده شد. نتایجحاصل از آن نشان داد که پنج عامل استخراج شده، 79/53درصد کل واریانس متغیرها را تبیین می‌کند. 5 عامل مشتمل بر شیوه های جدید، ارتباط بادیگران، قدرت شخصی، ارزش زندگی و تغییر معنوی است. آزمون رشد و تحول پس از رخداد آسیب‌زا از اعتبار و روایی مناسبی برای ارزیابی پاسخ های انطباقی افراد پس از وقوع رخداد آسیب‌زا برخوردار است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

251 - واکاوی عوامل جذب در مدیریت استعداد جهت بهبود عملکرد فردی کارکنان
محمد تقی محمودی فرددین جوانبخت بدری شاه طالبی

مقاله حاضر با هدف واکاوی عوامل جذب در مدیریت استعداد به منظور بهبود عملکرد فردی کارکنان آموزش‌‌‌‌‌‌ و‌پرورش ایران به روش کیفی-کمی انجام شد. پس از کدگذاری و دسته بندی40 مضمون اولیه، روایی محتوایی آن به دو روش ،کیفی وکمی انجام شد. با استفاده از ضریب هولستی، پایایی مضامین8 چکیده کامل

مقاله حاضر با هدف واکاوی عوامل جذب در مدیریت استعداد به منظور بهبود عملکرد فردی کارکنان آموزش‌‌‌‌‌‌ و‌پرورش ایران به روش کیفی-کمی انجام شد. پس از کدگذاری و دسته بندی40 مضمون اولیه، روایی محتوایی آن به دو روش ،کیفی وکمی انجام شد. با استفاده از ضریب هولستی، پایایی مضامین85/. برآورد شد. در فاز کمی محیط پژوهش ،به تعداد 5873 نفر که با استفاده از فرمول کوکران 369 نفر به عنوان حجم نمونه به روش نمونه گیری غیر تصادفی در دسترس انتخاب شدند.. مقادیر مربوط به برآورد ضریب آلفای کرونباخ برای مضامین بالاتر از 75/0 گزارش شدند. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش های آماری توصیفی در تحلیل داده های کمی شامل جداول توزیع فراوانی و نمودار ها، و در بخش استنباطی از روش تحلیل عاملی تاییدی و رویکرد مدل سازی معادله ساختاری کوواریانس محور استفاده شد. با توجه به شاخص های ارزش گذاری ،روش های جذب، شایستگی وکانال استخدام با بار عاملی 57/.، 55/.، 39/.، 37. به ترتیب از بیشترین اثر تبیین کنندگی در این الگو برخوردار بوده. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

252 - تطبیق حکایت هبوط در دو حماسه‏ی شاهنامه‌ی فردوسی و بهشت گمشده‌ی میلتون
شکر اله پورالخاص چیمن فتحی

پردازجان میلتون در اثر حماسی خود، بهشت گم‌شده، به بیان و توصیف حکایت هبوط در داستان هبوط ابلیس، هبوط آدم و هبوط روح مسیح در کالبدی خاکی پرداخته است. در توصیفات و تعاریف میلتون علاوه بر جنبه‌های متفاوت هبوط، گاهی دیدگاه شاعر را در بیان لزوم و پیامدهای هبوط بشر هم‌چون عشق چکیده کامل

پردازجان میلتون در اثر حماسی خود، بهشت گم‌شده، به بیان و توصیف حکایت هبوط در داستان هبوط ابلیس، هبوط آدم و هبوط روح مسیح در کالبدی خاکی پرداخته است. در توصیفات و تعاریف میلتون علاوه بر جنبه‌های متفاوت هبوط، گاهی دیدگاه شاعر را در بیان لزوم و پیامدهای هبوط بشر هم‌چون عشق، مرگ، برافروختن شعلۀ شهوت و نیاز به توبه و تضرّع و هم‌چنین عظمت هبوط روح آسمانی مسیح را در جسمی زمینی و تأثیر آن در رستگاری و جاودانگی نهایی بشر، می‌توان دید. در شاهنامۀ فردوسینیز هبوط، گاه معنوی و گاه عینی است؛ گاه متوجه شاهان و پهلوانان و گاه در پیوند با قلمرو های آنان و سرزمین های اساطیری و تاریخی است. افزون بر آن، این حماسۀ ملّی، ریشه در اساطیر و باورهای اساطیری ایرانیان دارد. داستان آفرینش و نبرد بزرگ اساطیری میان دو قطب اهورامزدا و اهریمن یا خیر و شرّ (هم‌چون نبرد میان خدا و شیطان در برخی از ادیان زندۀ دنیا) که بنیاد این باورهای کهن را تشکیل می دهد، و نیز درون‌مایه های اصلی برخی از داستان ها و شخصیت‌پردازی قهرمانان آن‌ها هم‌چون تهمورث، جمشید و کاووس به گونه ای آشکار یا نمادین در بردارندۀ معانی آشکار و نهان هبوط است. این پژوهش به بررسی جنبه های گوناگون هبوط در این دو اثر حماسی می پردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

253 - هخامنشیان در شاهنامه و روایات ملی
امین بابادی آرزو رسولی(طالقانی)

چکیده از آن‌جا که اثری از هخامنشیان در شاهنامه و بالطبع در خدای نامۀ عصر ساسانی نیست، از ابتدای شکل گیری مطالعات بر دودمان ساسانی، همواره بحث بر این بوده که آیا ساسانیان از هخامنشیان آگاهی داشته اند یا خیر. برخی چون نولدکه، ممزن و یارشاطر نافی این آگاهی بوده‌اند و برخی چکیده کامل

چکیده از آن‌جا که اثری از هخامنشیان در شاهنامه و بالطبع در خدای نامۀ عصر ساسانی نیست، از ابتدای شکل گیری مطالعات بر دودمان ساسانی، همواره بحث بر این بوده که آیا ساسانیان از هخامنشیان آگاهی داشته اند یا خیر. برخی چون نولدکه، ممزن و یارشاطر نافی این آگاهی بوده‌اند و برخی دیگر چون فرای، شهبازی و زرین کوب با جدیت بر این یادسپاری تأکید دارند. برخی دیگر چون دریایی نیز با اخذ روی‌کردی میانه عقیده دارند که ساسانیان آگاهانه یاد هخامنشیان را نادیده گرفته اند تا خود را به کیانیان که دودمان کهن ایران شرقی بودند، نسبت دهند. برخی شواهد و مدارک نشان می دهد که ساسانیان نخستین یقیناً از وجود هخامنشیان آگاه بودند و خود را به آنان منتسب می کردند و ساسانیان پسین آگاهانه با دست برد در تاریخ و دگرگون سازی شخصیت ها با اهداف سیاسی و دینی، چهره های هخامنشی را بنابر صلاح دید خود تا حدودی دگرگون ساختند. بااین‌حال، هخامنشیان با گرفتن هویت و چهره ای جدید، در تاریخ‌نگاری ساسانی پابرجا ماندند و به دوران اسلامی راه یافتند. این تحریفات در تاریخ ایران کاملاً آگاهانه از سوی ساسانیان صورت گرفته است و اکنون می توان با بررسی شواهد به میزان و علت این دگرگونی ها پی برد. مقالۀ پیش رو در پی اثبات وجود چهره های برجستۀ هخامنشی چون کوروش و داریوش در تاریخ نگاری نوین ساسانی–اسلامی است. لذا مسألۀ اساسی پژوهش حاضر یافتن دلیل تحریف تاریخ هخامنشیان از سوی ساسانیان و بازیابی آثار وجود هخامنشیان در منابع دوران ساسانی است که نیازمند پژوهش در تاریخ فکری ساسانیان با روی‌کردی اندیشه‌گرایانه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

254 - بررسی شورش بهرام چوبینه و فرار خسروپرویز به روم در شاهنامه و دیگر منابع تاریخی
حمیده پروان

داستان شورش بهرام چوبینه و فرار خسروپرویز به روم، در شاهنامه و دیگر منابع تاریخی به تفصیل بیان شده‌است. در منابع فارسی و عربی مسیر فرار خسرو به روم و حوداثی که او در آن‌جا از سر می‌گذراند، به اجمال بیان شده‌است و مورخان دربارة این بخش از پادشاهی او اتفاق نظر ندارد؛ علاو چکیده کامل

داستان شورش بهرام چوبینه و فرار خسروپرویز به روم، در شاهنامه و دیگر منابع تاریخی به تفصیل بیان شده‌است. در منابع فارسی و عربی مسیر فرار خسرو به روم و حوداثی که او در آن‌جا از سر می‌گذراند، به اجمال بیان شده‌است و مورخان دربارة این بخش از پادشاهی او اتفاق نظر ندارد؛ علاوه بر منابع فارسی و عربی، به این داستان در منابع بیزانسی، ارمنی و سریانی نیز اشاره شده‌است. در این پژوهش که به روش توصیفی‌تحلیلی و با استفاده از ابزار کتابخانه‌ای انجام شده‌، به بررسی این داستان، در شاهنامه و دیگر منابع تاریخی و مقایسة‌ آن‌ها با یکدیگر، پرداخته‌ شده‌است. با بررسی منابع مختلف روشن شد، منبع فردوسی که به واسطة شاهنامة ابومنصوری به خدای‌نامه می‌رسد، مفصل‌ترین تحریر خدای‌نامه بوده‌است؛ چرا‌که فردوسی و پس از او مؤلف نهایه‌الارب، کامل‌ترین و دقیق‌ترین روایت را از این داستان بیان می‌کنند. روایت فردوسی در بیان این داستان، آن‌چنان دقیق است که می‌توان از شاهنامه به عنوان یک مأخذ تاریخی در تحقیقات مربوط به ساسانیان بهره برد. در منابع بیزانسی و ارمنی، تاریخ تئوفیلاکت و اخبار سعرت، نزدیک‌ترین روایت را به شاهنامه دارند؛ با توجه به مشابهت بسیار این منابع با یک‌دیگر و از آن‌جا که برخی از مؤلفان مأخذ خود را بیان می‌کنند، با کنار هم قرار‌دادن این داستان‌ها و روایات دیگری نظیر آن، ممکن است بتوان از آن‌ها در رسیدن به شناخت تازه‌ای از خدای‌نامه بهره برد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

255 - بازشناسی خدای‌نامه به روایت ابن مُقَفَّع
رقیه شیبانی

خدای نامه یکی از آثار برجستۀ ادبیات ایرانی به زبان پهلوی در موضوع تاریخ اساطیری- داستانی ایران باستان است که متأسّفانه هیچ نوشته ای از آن به زبان اصلی باقی نمانده است. خدای نامه را می&zwnj;توان یک نوع ادبی پنداشت که روایت های گوناگونی(دهقانی، موبدی و پهلوانی) از آن موج چکیده کامل

خدای نامه یکی از آثار برجستۀ ادبیات ایرانی به زبان پهلوی در موضوع تاریخ اساطیری- داستانی ایران باستان است که متأسّفانه هیچ نوشته ای از آن به زبان اصلی باقی نمانده است. خدای نامه را می&zwnj;توان یک نوع ادبی پنداشت که روایت های گوناگونی(دهقانی، موبدی و پهلوانی) از آن موجود بوده است. عبدالله بن مقفّع این کتاب را در قرن دوم ه.ق با عنوان سیرالملوک به عربی ترجمه کرد که پاره های پراکنده ای ازآن در برخی متون عربی باقی مانده است. بازشناسی و بازسازی این روایت ها رؤیای دست یابی به سیرالملوک و به پیرو آن خدای نامه را تاحدودی محقّق می سازد. این مقاله به بررسی این رویکرد با توجه به متون عربی بویژه نهایه الارب فی اخبارالفرس و العرب می پردازد که بخش عمده ای از سیرالملوک ابن مقفّع را در سپهر زمانی پادشاهی گشتاسپ تا خسروپرویز در خود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

256 - شمع افروخته
غلام رضا ستوده

دهخدا یکی از تأثیرگذارترین شخصیت‌ها در تاریخ ادبیات این سرزمین است. این مقاله ضمن معرفی ویژگی‌های لغت‌نامه برخی از یادداشت‌های مرحوم دهخدا را دربارة برخی از کلمه‌ها و ترکیب‌ها که در متن چاپی لغت‌نامه ذکر نشده است – بیان کرده، آن‌ها را بر حسب محتوا طبقه‌بندی می‌نما چکیده کامل

دهخدا یکی از تأثیرگذارترین شخصیت‌ها در تاریخ ادبیات این سرزمین است. این مقاله ضمن معرفی ویژگی‌های لغت‌نامه برخی از یادداشت‌های مرحوم دهخدا را دربارة برخی از کلمه‌ها و ترکیب‌ها که در متن چاپی لغت‌نامه ذکر نشده است – بیان کرده، آن‌ها را بر حسب محتوا طبقه‌بندی می‌نماید. توجه به این یادداشت‌های شخصی، دقت نظر و احاطه دهخدا را – که نویسنده از او به صفت شمع افروخته یاد می‌کند – بر فرهنگ و زبان فارسی نشان می‌دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

257 - خیر و شر در آیین مزد یسنی
رفعت حاجی زاده

آریاییان از دیرباز به دو مبدأ خیر و شر قائل بودند. در یک سو اهورا مزدا و در سوی دیگر اهریمن قرار داشت. امور نیک و خیر مانند روشنایی و باران و همه نیکی ها را به اهورامزدا نسبت می‌دادند و امور بد و شر همچون تاریکی و خشک‌سالی را به اهریمن، بطور کلی اهورامزدا بانی و حامی رو چکیده کامل

آریاییان از دیرباز به دو مبدأ خیر و شر قائل بودند. در یک سو اهورا مزدا و در سوی دیگر اهریمن قرار داشت. امور نیک و خیر مانند روشنایی و باران و همه نیکی ها را به اهورامزدا نسبت می‌دادند و امور بد و شر همچون تاریکی و خشک‌سالی را به اهریمن، بطور کلی اهورامزدا بانی و حامی روشنی، گرما و زندگانی است و اهریمن سبب مرگ و نیستی، تاریکی یا خشکی و نیروهای این دو همواره در مبارزه هستند. تفکر دوالیسم در بین ایرانیان و حتی آریایی‌های هند و ایران قبل از زرتشت وجود داشته ولی شیوه بیان زرتشت به‌کلی نو و مختص به خود اوست. ثنویت او یک دوالیسم توحیدی است. زیرا هرچند اهریمن همراه با هورمزد بوده لکن سرانجام اهورامزدا باقی و اهریمن در پایان دوازده هزار سال فانی خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

258 - پیوندهای فکری مولانا با بهاء ولد، افلاطون
فاطمه حیدری

آدمی وارث علوم و معارف نیاکان خویش است، اما کم یافت می‌شود کسی که دانش مضبوط در ضمیر خود آگاه فردی و جمعی را در قالب چند ده هزار بیت سطر آشکار کند و قرن‌ها، عام و خاص را میهمان و مجذوب اندیشه‌های الاهی نماید و سروده‌های معنوی خود را صیقل ارواح بخواند. دریافت خاست‌گاه فک چکیده کامل

آدمی وارث علوم و معارف نیاکان خویش است، اما کم یافت می‌شود کسی که دانش مضبوط در ضمیر خود آگاه فردی و جمعی را در قالب چند ده هزار بیت سطر آشکار کند و قرن‌ها، عام و خاص را میهمان و مجذوب اندیشه‌های الاهی نماید و سروده‌های معنوی خود را صیقل ارواح بخواند. دریافت خاست‌گاه فکری مولانا به همان اندازه دشوار است که بخواهیم سرچشمة رودی را در اعماق جنگلی انبوه جست‌ و جو کنیم، اما آن چه از ظاهر مثنوی و ورای صورت آن برمی‌آید مهم‌ترین منبع تغذیه روحانی سرایندة آن، قرآن و معارف اسلامی است. برخورداری مولانا از اقبال تلمذ در محضر استادانی چون پدرش، برهان‌الدین محقق ترمذی، شمس‌ تبریزی و افراد نام‌دار و بی‌نام عصر خود و بهره‌مندی از علوم منقول و مکتوب اعصار گذشته، مثنوی را به منشوری کثیر الوجوه مانند می‌کند تا باز تابانندة اندیشه‌های اسلامی، ایرانی، یونانی، هندی و سامی باشد. مقصود این مقاله یادآوری برخی پیوندهای فکری مولانا با بهاء ولد و افلاطون و فلوطین است که به اجمال با ذکر برخی شباهت‌ها در موضوعات مربوط به خدا ره‌روی، سنخیت، عشق و موطن اولیه بیان شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

259 - با ساز کنِ چنگِ شعرِ مثنوی (سیمای حسام‌الدین چلبی در مثنوی)
محمد بهنام فر موسی الرضا ربانی خواه

حسام‌الدین چلبی از مریدان و نزدیکان ویژه مولانا بوده، نقشی بارز در آفرینش مثنوی و جهت‌دهی و گسترش آن داشته است. تأثیر او بر حضرت خداوندگار بحدی بوده است که به خواهش او سرودن مثنوی را آغاز کرد و هرگاه حسام‌الدین حضور نداشت، مولانا رغبتی به سرودن نداشت. از آن جا که جاذبه‌ چکیده کامل

حسام‌الدین چلبی از مریدان و نزدیکان ویژه مولانا بوده، نقشی بارز در آفرینش مثنوی و جهت‌دهی و گسترش آن داشته است. تأثیر او بر حضرت خداوندگار بحدی بوده است که به خواهش او سرودن مثنوی را آغاز کرد و هرگاه حسام‌الدین حضور نداشت، مولانا رغبتی به سرودن نداشت. از آن جا که جاذبه‌های انسان‌های از خود رسته می‌تواند انگیزه بخش عارفان در بیان لطیفه‌های عشق الاهی باشد، مولانا در دوران مصاحبت با او از جاذبه‌های نرم و نوازش‌گر مریدش به آرامش و سرودن دست یافت. آرامشی که نتیجه‌اش مثنوی مولاناست. علاقه و عنایت مولانا به مریدش بدان حد است که شناخت مراد از مرید مشکل است. سخن از حسام‌الدین که به تعبیر مولانا ضیاءالحق، حیات دل، صقال روح، سلطان الهدی و صورت‌گر و جان بخش مثنوی است، در مثنوی جای‌گاهی ویژه‌ دارد، تا جایی که مولانا هدف خود را از مثنوی، حسام‌الدین می‌داند، هرچند در جایی که لازم است ـ مقدمة دفتر دوم ـ او را با لطفی قهرآمیز مورد خطاب قرار می‌دهد، تا شرط آینگی بودن مردان خدا را فروگذار نکرده باشد. این مقاله ابتدا به شرحی مختصر از زندگی حسام‌الدین می‌پردازد، سپس نقش حسام‌الدین در آفرینش مثنوی بیان می‌گردد و سرانجام چهرة معنوی حسام‌الدین و تأثیرات او بر مولانا از لابه‌لای ابیات مثنوی نمایانده می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

260 - تحلیلی موضوعی با نظر به کتاب مثنوی معنوی عقل جزئی و کلی در اندیشه مولانا
رضا ماحوزی

مولانا هم از عقل جزیی و هم از عقل کلی یادکرده است. علاوه براین، وی عقل کلی را هم از منظر معرفت‌شناسانه و هم از منظر هستی‌شناسانه بررسی کرده است. این‌که هر کدام از سه معنای فوق‌الذّکر چه جای‌گاهی در اندیشه بشری دارد و چه نسبتی میان آن‌هاست، دو موضوع مستقل بشمار می‌رود که چکیده کامل

مولانا هم از عقل جزیی و هم از عقل کلی یادکرده است. علاوه براین، وی عقل کلی را هم از منظر معرفت‌شناسانه و هم از منظر هستی‌شناسانه بررسی کرده است. این‌که هر کدام از سه معنای فوق‌الذّکر چه جای‌گاهی در اندیشه بشری دارد و چه نسبتی میان آن‌هاست، دو موضوع مستقل بشمار می‌رود که این نوشتار درصدد است آن‌ها را در اندیشه مولانا تحلیل کند. در این خصوص از دیدگاه‌های افلاطون پیرامون دیانویا (عقل جزئی) و نوس (عقل کلی) و نسبت این دو با انسان، جهان و خدا نیز کمک گرفته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

261 - بررسی ویژگی‌های نثر روزنامه‌نگاری ده‌خدا
محمدنوید بازرگان علی غلامی

با پیروزی انقلاب مشروطه، روزنامه‌نگاری از انحصار دربار خارج شد و شیوة متکلف آن در انزوا قرار گرفت. به این ترتیب هم‌زمان با خارج شدن زبان به عنوان ابزار قدرت از سلطة دربار، آزادی بیان نیز دوران کوتاه درخشش خود را آغاز کرد. ده‌خدا که از بزرگ‌ترین نویسندگان و ادبای عصر خود چکیده کامل

با پیروزی انقلاب مشروطه، روزنامه‌نگاری از انحصار دربار خارج شد و شیوة متکلف آن در انزوا قرار گرفت. به این ترتیب هم‌زمان با خارج شدن زبان به عنوان ابزار قدرت از سلطة دربار، آزادی بیان نیز دوران کوتاه درخشش خود را آغاز کرد. ده‌خدا که از بزرگ‌ترین نویسندگان و ادبای عصر خود بشمار می‌رفت، در مبارزة سیاسی به ابزار زبان و قلم توسّل جست. او گونه‌های زبانی موجود در فضای جامعه را در نثر خود معرفی کرد و در مقابل زبان تک صدایی دربار قرار داد. وی با بهره‌گیری از زبان محاوره‌ای، فاصله‌ای را که قرن‌ها میان زبان گفتار و نوشتار ایجاد شده بود، از میان برد و راه را برای ساده‌سازی سبک نگارش فارسی هموار ساخت. این نوشتار به بررسی سبک نثر روزنامه‌نگاری ده‌خدا پرداخته و شیوه‌هایی که وی در مبارزة زبانی خویش از آنها استفاده نموده، نشان داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

262 - بررسی تطبیقی نشانگان دوستی حق در آثار منثور و منظوم عرفانی (مستملی بخاری و مولوی)
مصطفی کردکتولی ملیحه مهدوی مسعود مهدیان

مبحث دوستی حضرت حق یکی از مهمترین و زیباترین مباحث عرفان اسلامی است. به اعتقاد عرفا اساس عرفان بر پایۀ دوستی خداوند است و کتاب شرح التعرف، یکی از امهات متون منثور و مثنوی معنوی از مهمترین آثار منظوم عرفانی، مشحون از مفاهیم مربوط به دوستی حضرت حق هستند. مستملی بخاری، صاح چکیده کامل

مبحث دوستی حضرت حق یکی از مهمترین و زیباترین مباحث عرفان اسلامی است. به اعتقاد عرفا اساس عرفان بر پایۀ دوستی خداوند است و کتاب شرح التعرف، یکی از امهات متون منثور و مثنوی معنوی از مهمترین آثار منظوم عرفانی، مشحون از مفاهیم مربوط به دوستی حضرت حق هستند. مستملی بخاری، صاحب کتاب شرح التعرف، هر عملی را با ترازوی محبت می‌سنجد و آگاهی از لوازم محبت را برای سالک طریق لازم می‌داند. مولوی نیز محبت خداوند را از اصلی‌ترین مبانی سیر و سلوک به حق قلمداد می‌کند. لذا هدف این پژوهش، بررسی تطبیقی نشانگان دوستی حق در آثار منثور و منظوم عرفانی (مستملی بخاری و مولوی) است. یافته‌های پژوهش با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه‌ای نشان داد از نظر مستملی و مولوی دم زدن از محبت الهی چندان ساده نیست و رسیدن به این مقام به مقدمات و تمهید لوازمی نیاز دارد. برخی از این ابزار و تمهیدات عبارتند از: خودشناسی و شناخت مقام والای انسان، مبارزه با نفس، صفای قلب، شرم و حیا. مستملی و مولوی در ادامه معتقدند با چنین نشانه‌هایی می‌توان به شناخت دوستان حقیقی خداوند نایل گردید. دوستانی که دارای شاخص‌هایی همچون: ذکر، توکّل، نرنجیدن از بلا، خوف و رجا و لقای محبوب هستند. پرونده مقاله

فهرست مقالات خدا

سکوی نشر دانش

پیوندهای سایت

مراکز مرتبط

پشتیبانی

صفحات رسمی