دیالکتیک رخدادی سوژه- هنرمند و هنر در رمان‌های «هیاهوی زمان» جولین بارنز و «چشمهایش» بزرگ علوی
محورهای موضوعی : تطبیقی (با ویژگی ادبی و هنری)
معصومه بختیاری
1
,
لیلا برادران جمیلی
2
,
بهمن زرین جویی
3
1 - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات انگلیسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات انگلیسی، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران.
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات انگلیسی، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران.
کلید واژه: نظریۀ ارکان, سوژه شدگی, هنر مولد حقیقت, حقیقت, رخداد, دیالکتیک, گسست, وفاداری,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر بر آن است تا نشان دهد جولین بارنز و بزرگ علوی در دو اثر منتخب هیاهوی زمان (The Noise of Time) و چشمهایش به نقش رهایی بخش هنر در مقام مولد حقیقت توجه ویژه ای دارند. هر دو نویسنده که دغدغه های اجتماعی و سیاسی از درون مایه های اصلی آثارشان است، تقابل سوژه در برابر انقیاد را به تصویر می کشند. فرضیه اصلی این است که در منظر هر دو نویسنده هنر یکی از ابزار مهم مبارزه با استبداد است که در آن سوژه-هنرمند در رابطۀ دیالکتیکی خود با سلطۀ حاکم، در وقوع یک گسست به اهمیت رخدادی هنر پی می برد، و تا پایان به آن وفادار می ماند. دیمتری شوستاکوویچ موسیقی دان شهیر روسی، و قهرمان رمان بارنز، در کشمش با قدرت حکومت استالینی، با تمام وجود به یکپارچگی درون خویش با هنرش اهتمام می ورزد، گرچه برخی او را خائن می دانند. استاد ماکان نقاش، قهرمان رمان چشمهایش، در کارگاه نقاشی خویش دغدغه مند دردهای رعیت مظلوم در برابر ستم و بی عدالتی، سرانجام در تبعید با زندگی مبارزاتی خود وداع می گوید. این تحقیق که پژوهشی تطبیقی و مقابله ای است، در چارچوب نظری، رویکردی میان رشته ای با تمرکز برخوانش پسامارکسیستی به کار گرفته است و از آرای کلیدی آلن بدیو همچون نظریۀ ارکان (Conditions)، هنر مولد (Art as Truth generator)، دیالکتیک (Dialectics)، گسست (Rupture) سوژه و سوژه شدگی (Subjectivisation)، وفاداری (Fidelity)، و مهم تر از همه رخداد (Event) استفاده کرده است.
The present research seeks to demonstrate that Julian Barnes in his “The Noise of Time” (2016) and Bozorge Alavi in “Her Eyes” (1998) have devoted meticulous attention to the emancipatory function of art as a truth generator. Both novelists, obsessed with the socio-political concerns in their writings, represent the confrontation between the subject and subjugation. The key claim is that these novelists deem militant art as one of the pivotal modes of disagreement with power wherein the subject-artist recognises the evental significance of art via a rupture and in his dialectics of subjectivisation manifests fidelity to this event through and through. Dimitri Shostakovich, the protagonist of “The Noise of Time”, preserves his personal and artistic integrity in struggle with Stalinist power despite the fact that some label him as a traitor. The master painter Makan, the hero of the novel “Her Eyes”, portrays the sufferings of the afflicted peasants oppressed by tyranny and injustice in his art gallery, and ultimately death terminates his militant life in exile. The theoretical basis of this comparative research is interdisciplinary, within a post-Marxist reading, and employs Alain Badiou’s core concepts including conditions, art as truth generator, dialectics, rupture, subject and subjectivisation, and the event.
کتاب‌ها
بارنز، جولین (1395) هیاهوی زمان، ترجمۀ پیمان خاکسار، تهران: نشر چشمه.
علوی، بزرگ (1377) چشمهایش، تهران: انتشارات نگاه.
علوی، بزرگ (1392) سالاری‌ها، تهران: انتشارات نگاه.
علوی، بزرگ (1400) گیله مرد، تهران: انتشارات نگاه.
علوی، بزرگ (1396) موریانه، تهران:انتشارات نگاه.
علوی، بزرگ (1399) میرزا، تهران: انتشارات نگاه.
مقالات
آرخی، محمود، خجسته، فرامرز، جمالی، عاطفه. (1400). عاشق فداکار یا بورژوای خائن؛ خوانشی دیگر از رمان «چشمهایش» و شخصیت «فرنگیس». جستارهای نوین ادبی، 54(3)، 1-25. .doi: 10.22067/jls.2021.71381.1115
تهرانی، محمود. (1342). داستان کوتاه و بلند در این سرزمین. آرش، 3(7)،141-157.
حسن‌پور آلاشتی، حسین، منصور لکورج، سهراب. (1387). دورنمایه‌های سیاسی-اجتماعی رمان چشمهایش. پژوهشنامۀ علوم انسانی و اجتماعی، 8(2)، 157-170.
درویشیان، علی‌اشرف. (1375). بزرگ علوی مرد ادبیات‌ستیز و تعمق. دنیای سخن، (73)، 42-75.
زارع، میثم، صفری، جهانگیر. (1397). تحلیل و تفسیر داستان دزآشوب بزرگ علوی بر اساس نظریۀ جامعه‌شناسی محتوا. تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)، 10(36)، 13-30.
شامیان ساروکلائی، اکبر، لامعی، احمد، بیدختی، محمدعلی، طلایی، هاجر. (1393). تأثیر هنر نقّاشی در «چشمهایش» بزرگ علوی و «ذاکرةالجسد» احلام المستغنمی. کاوش‌نامۀ ادبیات تطبیقی، 4(15)، 75-104.
قنبری عبدالملکی، رضا، فیروزیان‌پور اصفهانی، آیلین. (1400). تحلیل گفتمان انتقادی رمان «چشمهایش» از بزرگ علوی بر اساس نظریۀ نورمن فرکلاف. زبان پژوهی، 13(40)، 115-142. doi: 10.22051/jlr.2021.33323.1933.
منابع لاتین
Antakyalioglu, Zekiye. (2018). Julian Barnes' The Noise of Time as a Narrative of Trauma. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (33), 382-386.
Badiou, Alain (1998) Handbook of Inaesthetics. Translated by Alberto Toscano, California: Stanford University Press.
Badiou, Alain (2005) Infinite Thought: Truth and the Return to Philosophy. Translated by Feltham, Oliver, and Justin Clemens. London: Contiuum.
Badiou, Alain (2008) Conditions, Translated by Steven Corcoran, London: Continuum.
Badiou, Alain (2009) Metapolitics, Translated by Jason Barker, London: Continuum.
Badiou, Alain (2010) “Does the Notion of Activist Art Still Have Meaning?” Anonymous Comrade - November 19, http://interactivist. autonomedia. org/node/ 13795.
Badiou, Alain (2012) Philosophy for Militants, Translated with a foreword by Bruno Bosteels, London: Verso.
Barnes, Julian (2011) The Sense of an Ending, London: Vintage.
Barnes, Julian (2016) The Noise of Time, London: Vintage.
Barnes, Julian (2017) “The FULL INTERVIEW” - BBC Newsnight, 7 Feb.
Corcoran, Steven (2015) Ed. The Badiou Dictionary, London: Edinburgh University. During, Elie. (2010). “Art.” Alain Badiou: Key Concepts. Edited by A. J. Bartlett and Justin Clemens. Durham: Acumen, 82-93.
Figes, Orlando (2002) Natasha’s Dance: A Cultural History of Russia, London: Allen Lane.
Jones, Alex (2016) A Review of The Noise of Time, Philament 22: Precarity University of Sydney.
Kirpikli, Deniz. (2020). Irony and (Dis) Obedience to Authority in Julian Barnes’s The Noise of Time. Cankaya University Journal of Humanities and Social Sciences, 14(2), 263-276.
Mandelstam, Osip (1986) The Noise of Time: The Prose of Osip Mandelstam, Translated by Clarence Brown, Berkley: North point press. “Muddle instead of Music” (1936) 28 January, Pravda. http: //www. Arnold schalks. nl/00c. html.
Voelker, Jan (2015) “Affirmationism”, Badiou Dictionary, Edited by Steven Corcoran, London: Edinburgh University.
Zizek, Slovay (2008) “Shostakovich in Casablanka”, March. https: //www. lacan. com/zizcasablanca. Htm.
_||_Books
Alavi, Bozorg (1952) Her Eyes, Tehran: Negah Publication.
Alavi, Bozorg (2020) Gile Mard, Tehran : Negah Publication.
Alavi, Bozorg (2020) Mirza, Tehran: Negah Publication.
Alavi, Bozorg (2017) Termite, Tehran: Negah Publication.
Alavi, Bozorg (2013) The Salari Family, Tehran: Negah Publication.
Barnes, Julian (2016) The Noise of Time, Translated by Peyman Khaksar, Tehran: Chashmeh Publishing.
Articles
Arkhi, M., Khojasteh, F., Jamali, A. (2021). A Devoted lover Or A Traitorous Bourgeoisie;Another Reading of The Novel "Cheshm'hā'yas "(Her Eyes) And The Character of "Farangis". New Literary Studies, 54(3), 1-25. doi: 10.22067/jls.2021.7 1381.1115.
Darvishian, A. A. (1997). Bozorge Alavi: The Man of Militant and Meditative Literature. Donyaye Sokhan, (73), 42-75.
Ghanbari Abdolmaleki, R., Firoozian Pooresfahani, A. (2021). Critical Discourse Analysis of Alavi’s Novel Her Eyes Based on Norman Fairclough’s Theory. Language Research , 13(40), 115-142. doi: 10.22051/jlr.2021.33323.1933.
Shamian Sarukalaei, A. Lamei, A., Bidokhti, M. A., Talai, H .(2014). The Effect of the Art of Painting on Bozorge Alavi’s Cheshmhayash (Her Eyes) and Ahlam Mosteghanemi’s Zakerata al-Jasad (Memory in the Flesh). Research in Comparative Literature, 4(15), 75-104.
Zare, M., Safari, J. (2018). The Analysis of Bozorge Alavi’s Dezashoub in the Light of the Sociology of the Context. Interpretation and Analysis of Persian Language and Literature Texts (Dehkhoda), 10(36), 13-30.
Latin References
Antakyalioglu, Zekiye. (2018). Julian Barnes' The Noise of Time as a Narrative of Trauma. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (33), 382-386.
Badiou, Alain (1998) Handbook of Inaesthetics. Translated by Alberto Toscano, California: Stanford University Press.
Badiou, Alain (2005) Infinite Thought: Truth and the Return to Philosophy. Translated by Feltham, Oliver, and Justin Clemens. London: Contiuum.
Badiou, Alain (2008) Conditions, Translated by Steven Corcoran, London: Continuum.
Badiou, Alain (2009) Metapolitics, Translated by Jason Barker, London: Continuum.
Badiou, Alain (2010) “Does the Notion of Activist Art Still Have Meaning?” Anonymous Comrade - November 19, http://interactivist. autonomedia. org/node/ 13795.
Badiou, Alain (2012) Philosophy for Militants, Translated with a foreword by Bruno Bosteels, London: Verso.
Barnes, Julian (2011) The Sense of an Ending, London: Vintage.
Barnes, Julian (2016) The Noise of Time, London: Vintage.
Barnes, Julian (2017) “The FULL INTERVIEW” - BBC Newsnight, 7 Feb.
Corcoran, Steven (2015) Ed. The Badiou Dictionary, London: Edinburgh University.
During, Elie. (2010). “Art.” Alain Badiou: Key Concepts. Edited by A. J. Bartlett and Justin Clemens. Durham: Acumen, 82-93.
Figes, Orlando (2002) Natasha’s Dance: A Cultural History of Russia, London: Allen Lane.
Jones, Alex (2016) A Review of The Noise of Time, Philament 22: Precarity University of Sydney.
Kirpikli, Deniz. (2020). Irony and (Dis) Obedience to Authority in Julian Barnes’s The Noise of Time. Cankaya University Journal of Humanities and Social Sciences, 14(2), 263-276.
Mandelstam, Osip (1986) The Noise of Time: The Prose of Osip Mandelstam, Translated by Clarence Brown, Berkley: North point press. “Muddle instead of Music” (1936) 28 January, Pravda. http: //www. Arnold schalks. nl/00c. html.
Voelker, Jan (2015) “Affirmationism”, Badiou Dictionary, Edited by Steven Corcoran, London: Edinburgh University.
Zizek, Slovay (2008) “Shostakovich in Casablanka”, March. https: //www. lacan. com/zizcasablanca. Htm.
