مطالعة دعا و نیایش در شاهنامه فردوسی

محورهای موضوعی : تمثیل در زبان و ادب فارسی

شمس‌ الحاجیه اردلانی ¹ (استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی- واحد بوشهر- ایران)

تاریخ دریافت : 1393/04/05 تاریخ پذیرش : 1393/07/11 تاریخ انتشار : 1393/12/01

کلید واژه: دعا, prayer, خداشناسی شاهنامه, نیایش, عبادت, Theism in the Shahname’s, fervent prayer, worship,

چکیده مقاله :

فلسفۀ آفرینشِ انسان، بندگی، عبادت و عبودیت است و شرط اجابت دعا، شناخت نسبی خداوند و توجه نسبی به دعا است؛ هر توجهی به سوی خدا، هرارتباط قلبی بادستگاه الوهیت دعا و عبادت است. قوی ترین نحوۀ برقراری ارتباط انسان با خالق در دعا نمودار می گردد نیایش به معنای مناجات نزد فردوسی شاید بیش از سایر شاعران کاربرد داشته باشد، اشخاص شاهنامه در تنگنا پس از تطهیر، در خلوت پیشانی بر درگاه باری تعالی سائیده، با تضرع خواهان بازگشایی گره از مشکلات خود می گردند و گاه بدون اندیشیدن به خواسته ای، با خدای خود خلوت گزیده، ابراز بندگی می کنند. در شاهنامه در پایان بعضی دعاها تصریح به استجابت دعا شده است. دعا در شاهنامه از نظر محتوایی دارای تنوع است. این مقاله کنکاشی است در شاهنامه از منظر نیایش های آن که با هدف شناخت خداشناسی در شاهنامه صورت گرفته است.

چکیده انگلیسی:

A condition for prayers to be accepted is to know god and to give attention to prayers. Therefore prayer is the beginning of the way and not the end of it. Any sort of attention to god and any sort of heartily connection with divine spirit is considered as pray and worship. The strongest connection between human and their creator is in the prayer.  Fervent prayer in the Persian literature is in the category of lyrical literature and originates from feelings and sentiments. Ferdowsi utilizes benediction instead of fervent prayer more than other poets. In hardship, characters of the Shahnameh after purification, beg to God for their problems to be solved. They sometime find private connection with God without thinking to their own wills. This research is an investigation in the Shahnameh with respect to prayers and with the aim of obtaining knowledge on Shahname’s theism.