نقش اعتقادات در حفظ محیط زیست از دیدگاه قرآن

محورهای موضوعی : نامه الهیات

احمد مرادخانی ¹ (دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران (نویسنده مسئول))
علیرضا الماسوندی ² (دانشجوی دکترای علوم قرآن و حدیث، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران)
سید حسن عابدیان ³ (استادیار گروه فقه ومبانی حقوق اسلامی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران)

تاریخ دریافت : 1401/03/30 تاریخ پذیرش : 1401/09/05 تاریخ انتشار : 1401/06/01

کلید واژه: قرآن, محیط زیست, حق الناس, خداباوری, اخلاق‌مداری,

چکیده مقاله :

در جهان هستی، حیات همة موجودات زنده بر زندگی یکدیگر تأثیر می‌گذارد. محیط زیست ظرف کمال انسان است و باید به آن توجه شود تا بتواند کمال انسان را به ظهور برساند. از این ‌رو، شایستگی حفاظت و مراقبت را دارد. وخامت بحران های محیط زیستی تا حدی است که حیات انسان و سایر موجودات بر کره خاکی را به مخاطره انداخته است. از منظر قران کریم مالکیت همه اشیاء خدا است و مالکیت انسان نسبت به اموال مالکیت قراردادی است. بنابراین، تبیین اخلاق محیط زیستی براساس مفهوم خداباوری می تواند رهیافت فراگیرتری نسبت به تعامل انسان با محیط زیست طبیعی فراهم آورد. در این مقاله، با رویکرد توصیفی- تحلیلی سعی برآن است با تکیه بر قرآن کریم و آموزه‌های وحی، تأثیر اعتقاد به خدا و وحی در حفظ محیط زیست مورد بررسی واقع گردد. انسان خداشناس در صدد است که با عمل به آموزه‌های قرآن کریم در حفظ و نگهداری محیط زیست کوشا باشد، زیرا خدا را ناظر بر رفتار خود با طبیعت می‌داند و به عنوان حق جمعی به محیط زیست می‌نگرد و مانع از پایمال شدن حق دیگران می‌گردد.

چکیده انگلیسی:

In the universe, the life of all living beings affects each other's lives. The environment is a vessel of human perfection and must be considered in order to bring about human perfection. Hence, it deserves protection and care. Environmental crises have worsened to the point that they have endangered human and other life on Earth. According to the Holy Qur'an, all things belong to God, and human ownership of property is contractual. Therefore, explaining environmental ethics based on the concept of theism can provide a more comprehensive approach to human interaction with the natural environment. In this article, with a descriptive-analytical approach, we try to study the effect of belief in God and revelation in preserving the environment by relying on the Holy Quran and the teachings of revelation. The theologian seeks to preserve the environment by following the teachings of the Holy Qur'an, because he considers God to be in control of his behavior with nature, and he views the environment as a collective right and prevents the rights of others from being violated.