-
دسترسی آزاد مقاله
1 - بررسی تأثیر گردشگری در توسعه روستایی
محمدمهدی گودرزی سروشدر راستای توسعه پایدار روستایی و برخورداری روستاییان از معیشت پایدار، می توان از فعالیت های مکمل کشاورزی در روستاها بهره گرفت که در این میان گردشگری روستایی، امکان افزایش درآمد خانوارهای روستایی، اشتغال زایی و جلوگیری از مهاجرت های روستایی را در بستر بهبود کیفیت زندگی ف چکیده کاملدر راستای توسعه پایدار روستایی و برخورداری روستاییان از معیشت پایدار، می توان از فعالیت های مکمل کشاورزی در روستاها بهره گرفت که در این میان گردشگری روستایی، امکان افزایش درآمد خانوارهای روستایی، اشتغال زایی و جلوگیری از مهاجرت های روستایی را در بستر بهبود کیفیت زندگی فراهم می کند. در این مقاله تلاش شده است تا علاوه بر ارزیابی و بازنگری رویکرد استراتژیک در گردشگری روستایی، در چارچوب مدل (S. W. O. T) به تبیین جایگاه گردشگری در توسعه روستایی پرداخته شود تا میزان و نوع مداخله احتمالی برای ارزیابی و مکان گزینی گردشگری در فرایند توسعه گردشگری روستایی در روستای مورد مطالعه (روستای ورکانه)، مورد بررسی و بازبینی قرار گیرد. نتایج پژوهش حاضر می تواند در روند ارزیابی توسعه گردشگری روستایی منطقه مورد مطالعه (روستای ورکانه) ، برنامه ریزی، طرح ریزی و اجرا مورد استفاده قرار گیرد تا بیشینه کارآمدی در دستیابی به اهداف گردشگری روستایی در فرایند توسعه روستایی فراهم شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - تحلیل رابطه سرمایه اجتماعی و نگرش زیست محیطی مردم روستایی: مورد بخش مرکزی شهرستان دنا
زینب شریفی مهدی نوری پوردستیابی به اهداف توسعه پایدار روستایی بدون وجود حد مطلوبی از سرمایه اجتماعی محقق نخواهد شد. از طرف دیگر، پسوند پایدار در توسعه پایدار روستایی با محیط گرایی و رویکرد زیست محیطی به توسعه آمیخته است و راه حل بحران های زیست محیطی تغییر نگرش انسان می باشد. بنابراین با توجه ب چکیده کاملدستیابی به اهداف توسعه پایدار روستایی بدون وجود حد مطلوبی از سرمایه اجتماعی محقق نخواهد شد. از طرف دیگر، پسوند پایدار در توسعه پایدار روستایی با محیط گرایی و رویکرد زیست محیطی به توسعه آمیخته است و راه حل بحران های زیست محیطی تغییر نگرش انسان می باشد. بنابراین با توجه به اهمیت دو مسئله سرمایه اجتماعی و نگرش زیست محیطی در توسعه پایدار روستایی، هدف تحقیق حاضر تحلیل رابطه سرمایه اجتماعی و نگرش زیست محیطی می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل 2500 سرپرست خانوار روستایی بخش مرکزی شهرستان دنا بود که براساس جدول کرجسی و مورگان، اندازه نمونه 300 سرپرست خانوار تعیین شد. نمونه گیری به صورت خوشه ای چند مرحله ای انجام گرفت. ابزار تحقیق، پرسشنامه بود و روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات متخصصان توسعه روستایی و پایایی سوالات با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ تأیید شد. نتایج آزمونt تک نمونه ای نشان داد در بین 5 مولفه سرمایه اجتماعی، 4 مولفه اعتماد اجتماعی، انسجام اجتماعی، هنجار اجتماعی و مشارکت اجتماعی به طور معنی داری از حد متوسط بالاتر و مولفه شبکه اجتماعی به طور معنی داری از حد متوسط پایین تر بود. هم چنین، بین 5 بعد نگرش زیست محیطی، ابعاد محیط‌گرایی، تعادل و بحران محیطی به طور معنی داری بالاتر از حد متوسط و 2 بعد محدودیت در رشد و انسان محور به طور معنی داری پایین تر از حد متوسط بودند. نتایج آزمون ضریب هم بستگی پیرسون نیز نشان داد بین دو متغیر نگرش زیست محیطی و سرمایه اجتماعی رابطه ای وجود نداشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - ارزیابی عملکردشرکتهای سهامی زراعی در توسعه روستایی مطالعه موردی شرکت سهامی زراعی گلپایگان در سالهای 1369و 1
مصطفی ازکیا محسن ابراهیمیدر مقدمه به بررسی ضرورت توسعه روستایی، دلایل تشکیل شرکتهـای سـهامی زراعـی و همچنـین بـه بررسـیاهداف شرکتهای سهامی زراعی با توجه به اساسنامه این شرکتها پرداخته شده اسـت. در بخـش مبـانی نظـریمفاهیم توسعه و توسعه روستایی، همچنین دیدگاههای مربوط به نظامهای بهره برداری از من چکیده کاملدر مقدمه به بررسی ضرورت توسعه روستایی، دلایل تشکیل شرکتهـای سـهامی زراعـی و همچنـین بـه بررسـیاهداف شرکتهای سهامی زراعی با توجه به اساسنامه این شرکتها پرداخته شده اسـت. در بخـش مبـانی نظـریمفاهیم توسعه و توسعه روستایی، همچنین دیدگاههای مربوط به نظامهای بهره برداری از منظر صاحبنظران مـوردبررسی قرار گرفته است. دیدگاه صاحبنظران در خصوص شرکتهای سهامی زراعـی در بخشـی بـا عنـوان توسـعهشرکتهای سهامی زراعی مورد بررسی قرار گرفته است. در این مقاله یافتههای دو مطالعه مـورد مقایسـه تطبیقـیقرار گرفته است تحقیقی با عنوان شرکتهای سهامی زراعی که توسط ازکیـا از سـوی دفتـر مطالعـات نظـامهـایبهرهبرداری وزارت جهاد کشاورزی در سال 1369صورت پذیرفته و همچنین پژوهشی با عنوان شرکتهای سهامیزراعی به مثابه الگوی توسعه روستایی که توسط ابراهیمی در سال 1389به عنوان پایـان نامـه کارشناسـی ارشـدانجام شده است. نتیجه بررسی نشان میدهد که شرکت سهامی زراعی گلپایگان در طول بیست سال اخیر فعالیـتخود پیشرفتهای قابل ملاحظهای داشته و توانسته به عنوان یک الگوی توسعه روستایی در منطقه مورد توجه قرارگیرد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - بررسی توانمندیهای اقتصادی زنان قالیباف تکاب افشار و نقش آنان درتوسعه روستایی مطالعه موردی روستاهایی شهرستان تکاب (استان آذربایجان غربی)
محمد صادق علیائی مهدی دهقان نیستانکی -
دسترسی آزاد مقاله
5 - تحلیلی بر رویکرد مشارکت اجتماعی روستائیان در برنامه های توسعه پایدار روستایی با تاکید بر جامعه روستایی ایران
محمد صادق علیائیامروزه باتوجه به جایگاه و اهمیت جامعه روستایی در توسعه متوازن کشور و همچنین با عنایت به مسائل و مشکلاتی که این جامعه با آن مواجه است، اهتمام بر توسعه پایدار روستایی و نقش و جلب مشارکت های اجتماعی روستاییان یک امر ضوروری به نظر می رسد، هدف از انجام این تحقیق بررسی نقش دس چکیده کاملامروزه باتوجه به جایگاه و اهمیت جامعه روستایی در توسعه متوازن کشور و همچنین با عنایت به مسائل و مشکلاتی که این جامعه با آن مواجه است، اهتمام بر توسعه پایدار روستایی و نقش و جلب مشارکت های اجتماعی روستاییان یک امر ضوروری به نظر می رسد، هدف از انجام این تحقیق بررسی نقش دستگاههای اجرایی کشور (دولت) در فراهم ساختن مشارکت های اجتماعی روساییان در توسعه پایدار روستایی است. براساس بررسی های انجام گرفته در این تحقیق که از روش اسنادی و تحلیلی بهره گرفته شده است نتایج تحقیق نشان می دهد متاسفانه جلب مشارکت اجتماعی روستائیان به دلیل تغییر در تفکر دولت های که بر سر کار آمده اند با تغییر رویکرد مواجه بوده اند، و از طرفی برنامه های پیش بینی شده از هماهنگی لازم با دانش و بینش جامعه روستایی برخوردار نبوده است و این روند باعث گردید توسعه روستایی با چالشهای همانندی، مهاجرت، بیکاری، تخلیلیه روستاها و ... مواجه گردند، علیرغم هزینه های هنگفتی که برای امرتوسعه روستایی توسط دولت هزینه شده است وامکانات رفاهی چندین برابر نسبت به گذشته برای روستاها در نظر گرفته شده ولی روند مهاجرت بویژه جوانان به شهرها روبه فزونی گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - جنسیت و توسعه: نگاهی به تحولات جمعیت شناختی مناطق روستایی کشور
سهیلا علیرضا نژاد فروغ السادات بنی هاشم -
دسترسی آزاد مقاله
7 - بررسی عوامل موثر بر تقویت سرمایه اجتماعی در میان اعضای شوراهای اسلامی روستایی شهر تهران
سمیه خسروی مهرداد نیک نامیهدف این تحقیق شناسایی عوامل موثر بر تقویت سرمایه های اجتماعی در میان اعضای شوراهای اسلامی بود. این تحقیق کاربردی بوده و از لحاظ نحوه گردآوری داده ها، جزء پژوهش های غیرآزمایشی می باشد و از دسته تحقیقات علی- ارتباطی است. جامعه آماری تحقیق شامل اعضای شوراهای اسلامی روستاها چکیده کاملهدف این تحقیق شناسایی عوامل موثر بر تقویت سرمایه های اجتماعی در میان اعضای شوراهای اسلامی بود. این تحقیق کاربردی بوده و از لحاظ نحوه گردآوری داده ها، جزء پژوهش های غیرآزمایشی می باشد و از دسته تحقیقات علی- ارتباطی است. جامعه آماری تحقیق شامل اعضای شوراهای اسلامی روستاها در استان تهران بود که تعداد آنها حدود 3588 نفر است، که با استفاده از فرمول کوکران 143 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شد. ابزار اصلی جمع آوری اطلاعات پرسشنامه بود که روایی آن توسط پانلی از متخصصان و پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برای بخش های مختلف احراز گردید. نتایج بدست آمده نشان داد که 5/24 درصد پاسخگویان در سطح بالایی از نظر سرمایه اجتماعی قرار دارند و 8/74 درصد نیز در سطح متوسطی از نظر سرمایه اجتماعی قرار گرفتند. بین سن، سابقه عضویت، منزلت اجتماعی و میزان آگاهی از شوراهای اسلامی و سرمایه اجتماعی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. بررسی عوامل تاثیرگذار بر سرمایه های اجتماعی در شوراهای اسلامی روستا، نشان داد که چهار متغیر آگاهی از شوراهای اسلامی روستا، نگرش به شورا، عضویت در شورا و منزلت اجتماعی در مجموع 7/51 درصد از تغییرات مربوط به متغییر وابسته تحقیق را تبیین می نمایند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - بررسی رویکرد برنامه های توسعه روستایی در ایران با تاکید بر نقش و جایگاه دانش بومی
محمد صادق علیایی حبیب الله کریمیان -
دسترسی آزاد مقاله
9 - نقش و اثرات انجمن های زادگاهی بر توسعه روستایی (مطالعه موردی روستای دریان)
مصطفی ازکیا سید احمد فیروزآبادی ولی الله رستمعلی زاده -
دسترسی آزاد مقاله
10 - نقش سرمایه اجتماعی در شکل گیری نهادهای پایدار مهاجرین (انجمنهای زادگاهی)به عنوان نهادهایی نو برای توسعه روستایی
ولی اله رستمعلی زاده سید احمد فیروزآبادی -
دسترسی آزاد مقاله
11 - نقش فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در بهبود وضعیت فنی و اقتصادی کشاورزان گندمکار مناطق روستایی شهرستان مشگین‌شهر
وکیل حیدری ساربان شراره صائبهدف این مقاله بررسی نقش فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در بهبود وضعیت فنی و اقتصادی کشاورزان گندمکار شهرستان مشگین‌شهرمی باشد. این تحقیق از لحاظ هدف، توسعه‌ای، و از لحاظ ماهیت، توصیفی و پیمایشی و نیز از نوع علی-مقایسه‌ای و تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه کشاورزان گن چکیده کاملهدف این مقاله بررسی نقش فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در بهبود وضعیت فنی و اقتصادی کشاورزان گندمکار شهرستان مشگین‌شهرمی باشد. این تحقیق از لحاظ هدف، توسعه‌ای، و از لحاظ ماهیت، توصیفی و پیمایشی و نیز از نوع علی-مقایسه‌ای و تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه کشاورزان گندمکار ساکن در روستاهای دارای دفاترICT و کشاورزان گندمکار ساکن در مناطق روستایی فاقد دفاتر ICT میباشد. با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی ساده و بر اساس فرمول کوکران، تعداد نمونه مناسب برای این تحقیق 100 نفر بدست آمد؛ از سویی، برای برابری در آزمون و نتیجه، صد نفر از کشاورزان ساکن در مناطق روستایی فاقد دفاتر ICT به عنوان گروه شاهد انتخاب شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
12 - تحلیل نقش شاخصهای (اقتصادی،اجتماعی،فرهنگی و کالبدی )کیفیت زندگی در توسعه پایدار روستایی (مطالعه موردی:دهستان بهمئی گرمسیری، شهرستان بهمئی از توابع استان کهگیلویه و بویراحمد)
علی دانایی مجید ولی شریعت پناهی مسعود مهدویکیفیت زندگی از دهه1960 وارد مباحث علمی شد و هدف کیفیت از زندگی در نواحی روستایی، تثبیت جمعیت خانوارهای روستایی و دسترسی عادلانه آنها به زمین و منابع در روستاهاست. این پژوهش سعی دارد نقش شاخصهای کیفیت زندگی در توسعه پایدار روستاهای دهستان بهمئی گرمسیری،شهرستان بهمئی از ا چکیده کاملکیفیت زندگی از دهه1960 وارد مباحث علمی شد و هدف کیفیت از زندگی در نواحی روستایی، تثبیت جمعیت خانوارهای روستایی و دسترسی عادلانه آنها به زمین و منابع در روستاهاست. این پژوهش سعی دارد نقش شاخصهای کیفیت زندگی در توسعه پایدار روستاهای دهستان بهمئی گرمسیری،شهرستان بهمئی از استان کهگیلویه و بویراحمد را مورد تحلیل و ارزیابی قرار دهد. روش پژوهش توصیفی- پیمایشی بوده ، پس از مطالعه اسنادی، تعداد 8 روستای بالای 60 خانوار با تعداد 987 خانوار مورد مطالعه قرار گرفت.حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران تعداد 243 پرسشنامه برای سرپرستان خانوار در نظر گرفته شد. پس از جمع آوری اطلاعات، دسته بندی و پردازش آماری در قالب تحلیل توصیفی وتحلیل استنباطی(آزمونT تک نمونه ای، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل خوشه ایCluster) در نرم افزارهای SPSS و GIS صورت گرفت و یافته ها نشان می دهند که شاخصهای اجتماعی و فرهنگی شرایط مطلوبی دارند اما شاخصهای زیست محیطی و کالبدی و اقتصادی شرایط خوبی ندارند و پایینتر از میزان متوسط ارزیابی شده اند. از اینرو می توان گفت شاخصهای مطلوب توسعه پایدار در این روستاها در بیشتر سطوح پایینتر از حد معمول اند و نقش بازدارنده ای در روند توسعه روستایی، پایداری و بهبود وضعیت روستائیان دارند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
13 - امکـان سنجـی توسعـه روستایـی در استـان کهگیلویـه و بویـراحمـد با استفـاده از روشPROMETHEE
محمد غیجی علی شمس الدینی وحید بارانی پسیان ریباز قربانی نژادبرای تعیین سطوح برخورداری و توسعه نواحی روستایی روشها و مدلهای متعددی وجود دارد که یکی از این مدلها شاخص PROMETHEE است. در پژوهش حاضر رتبه بندی روستاهای دهستان بهمئی گرمسیری جنوبی در شهرستان بهمئی در دو بخش کمی و کیفی انجام گرفته است و تلفیق آنها نتیجه نهایی امکانسنجی ت چکیده کاملبرای تعیین سطوح برخورداری و توسعه نواحی روستایی روشها و مدلهای متعددی وجود دارد که یکی از این مدلها شاخص PROMETHEE است. در پژوهش حاضر رتبه بندی روستاهای دهستان بهمئی گرمسیری جنوبی در شهرستان بهمئی در دو بخش کمی و کیفی انجام گرفته است و تلفیق آنها نتیجه نهایی امکانسنجی توسعه روستایی را مشخص مىکند. روش تحقیقی این مطالعه توصیفی تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات و مطالعات کتابخانه و محاسبات نگارندگان میباشد. در فرایند تحقیق پس از استخراج معیارهای موثر 28 شاخص مرتبط با امکانسنجی توسعه روستایی تعیین و سپس جامعه آماری 40 روستا از دهستان بهمئی گرمسیری جنوبی در این پژوهش مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است و نتایج نشان می دهد.جریان برخورداری از امکانات خدمات در سطح شهرستان و دهستان عموماً از سه نظریه قطب رشد، نظریه رتبه اندازه و مکان مرکزی پیروی می‌نماید. می‌توان بیان کرد، واگرایی در امر توسعه جهت دار شهر و روستا در سطح شهرستان مورد مطالعه کاملاً مشهود است و رتبه متوسط توسعه، شهرستان بهمئی دارای جریان خالص خروجی (147/0-) بوده، که موجب شکاف بین نواحی سکونتگاهی شهرستانهای استان شده است . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
14 - تاثیرگسترش گردشگری خانه های دوم در پایداری و توسعه روستایی با تاکید بر شاخصهای توسعه انسانی، مطالعه موردی روستا های شهرستان دماوند
عفت خوشنود مسعود مهدوی حاجیلویی اسماعیل قادریشاخصهای توسعه انسانی مقیاسی برای ارزیابی بلندمدت پیشرفت درسه بخش، داشتن یک زندگی طولانی و سالم، دسترسی به دانش، و برخورداری از معیارِ معاشِ مناسب و معقول است. با توجه به ماهیت پدیده گردشگری خانه های دوم به عنوان بخشی از صنعت گردشگری روستایی، بروزتغییرات اجتماعی- فرهنگی چکیده کاملشاخصهای توسعه انسانی مقیاسی برای ارزیابی بلندمدت پیشرفت درسه بخش، داشتن یک زندگی طولانی و سالم، دسترسی به دانش، و برخورداری از معیارِ معاشِ مناسب و معقول است. با توجه به ماهیت پدیده گردشگری خانه های دوم به عنوان بخشی از صنعت گردشگری روستایی، بروزتغییرات اجتماعی- فرهنگی درکنار تغییرات اقتصادی و زیست محیطی در روستاهاکه با نابرابرهایی همچون مهاجرتهای روستا شهری، فقر،عدم امکانات لازم برای یک زندگی مناسب، روبرو میباشد، اجتناب ناپذیراست. هدف از پژوهش حاضر یافتن پاسخ این سوال است که، آیا گردشگری خانه های دوم تاثیری در پایداری و توسعه انسانی نواحی روستایی داشته است؟ و در صورت تاثیرگذاری، باعث افزایش و ارتقا کدامیک از شاخص های توسعه انسانی در روستاها شده است. پژوهش بر اساس هدف جزء تحقیقات کاربردی است. وبر اساس ماهیت و روش جزء تحقیقات توصیفی- تحلیلی است که به روش میدانی پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق برابربا 1895 خانوار میباشد. حجم نمونه معادل 320 خانوار تعیین شد. جهت تحلیل داده‌های کمی از نرم افزار spss و روشهای آمار و استنباطی(آزمون فرضیات) استفاده شد. جامعه آماری تحقیق برابربا 1895 خانوار میباشد. حجم نمونه ب معادل 320 خانوار تعیین شدجهت تحلیل داده‌های کمی از نرم افزارSPSSوروشهای آمار توصیفی و استنباطی(آزمون فرضیات) استفاده شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
15 - نقش اعتبارات بهسازی مساکن روستایی درتوسعه روستاها (مطاله ی موردی: دهستان ابرغان؛ شهرستان سراب)
صیاد ایرانی هریس جعفر اباذریهدف توسعه فعال نمودن نقش تولیدی روستا،درآمدزایی واشتغال آفرینی باحفظ محیط زیست برای روستاییان میباشد.در این راستا پروژه های اعتبارات راهکاری عملی برای به حرکت درآمدن منابع اقتصادی واجتماعی است اعتبارات بهسازی مسکن همسو با اهدافی چون احداث مسکن مقاوم، تأمین مسکن متناسب ب چکیده کاملهدف توسعه فعال نمودن نقش تولیدی روستا،درآمدزایی واشتغال آفرینی باحفظ محیط زیست برای روستاییان میباشد.در این راستا پروژه های اعتبارات راهکاری عملی برای به حرکت درآمدن منابع اقتصادی واجتماعی است اعتبارات بهسازی مسکن همسو با اهدافی چون احداث مسکن مقاوم، تأمین مسکن متناسب با نیاز روستاییان،حفظ هویت و سیمای عمومی روستاها و نظایر اینها به روستاییان پرداخت میشود. این تحقیق به بررسی نقش اعتبارات بهسازی با رویکرد بهسازی مسکن روستایی در توسعه روستایی در دهستان ابرغان میپردازد. برای این منظور185 نفر از بین گیرندگان وام و اعتبارات مسکن از طریق پرسشنامه و مصاحبه جمع آوری گردید و در نهایت فرضیات نیز از طریق آزمون t تک نمونه ای و اسپیرمن به مورد تحلیل گذاشته شد. برای سنجش ﺗﺄثیر عوامل در نظر گرفته شده بر اشتغال غیرکشاورزی از آزمون فریدمن و جهت نشان دادن میزان این ﺗﺄثیرات از رگرسیون چند متغیره استفاده گردید. نتایج نشان میدهد که اعتبارات بهسازی باعث توانمندی جمعیت روستایی دهستان ابرغان و ایجاد اشتغال و افزایش درآمد گردیده است، همچنین بین اعتبارات بهسازی و ایجاد فالیتهای جنبی و تثبیت جمعیت در نواحی روستایی رابطه معناداری وجود دارد بنابراین پرداخت اعتبارات مسکن، ضمن ایجاد توانمندی و رضایتمندی روستاییان در ماندگاری و تثبیت جمعیت در روستاها نیز موثر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
16 - ارزیابی کیفی ظرفیت های گردشگری در توسعه روستایی مطالعه موردی: آهار- شهرستان شمیران
سید رحیم مشیری مسعود مهدوی زهرا جلالی کله سرگردشگری و توسعه روستایی به طور متقابل به یکدیگر وابسته اند. جاذبه های گردشگری ( طبیعی و انسانی ) توسعه توریسم می تواند آثاری مثبت و منفی بر روستایی داشته باشد. از این رو بررسی ازریابی ظرفیت های گردشگری در توسعه روستایی باید به گونه ای باشد که با محیط سازگار باشد و به اف چکیده کاملگردشگری و توسعه روستایی به طور متقابل به یکدیگر وابسته اند. جاذبه های گردشگری ( طبیعی و انسانی ) توسعه توریسم می تواند آثاری مثبت و منفی بر روستایی داشته باشد. از این رو بررسی ازریابی ظرفیت های گردشگری در توسعه روستایی باید به گونه ای باشد که با محیط سازگار باشد و به افت کیفیت آن نیانجامد، تا عامل اساسی در دستیابی به توسعه پایدار به حساب آید. در این مقاله ارزیابی کیفی ظرفیت های گردشگری در توسعه روستایی را در بخش رودبار قصران به ویژه روستای آهار، از لحاظ بررسی قابلیت ها و پتانسیل های بالفعل و بالقوه گردشگری را در جهت توسعه روستایی، با استفاده از مدل برنامه ریزی و ازریابی مورد بررسی قرار می دهیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
17 - بررسی توان های محیطی و نقش آن در توسعه روستایی مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان مهاباد
دکتر مسعود مهدوی محمدامین محی الدینیدر فرایند توسعه نواحی روستایی ، شناخت و تحلیل وضع موجود روستاها و بررسی امکانات و تنگناهای آنها در زمینه های مختلف ضروری بوده و برنامه ریزان روستایی را در تعیین اهداف توسعه و مشخص کردن سیاستها ، خط مشیها و راهکا رهای دستیابی به آن یاری می رساند. در این مقاله به بررسی و چکیده کاملدر فرایند توسعه نواحی روستایی ، شناخت و تحلیل وضع موجود روستاها و بررسی امکانات و تنگناهای آنها در زمینه های مختلف ضروری بوده و برنامه ریزان روستایی را در تعیین اهداف توسعه و مشخص کردن سیاستها ، خط مشیها و راهکا رهای دستیابی به آن یاری می رساند. در این مقاله به بررسی و ارزیابی توانهای محیطی بخش مرکزی شهرستان مهاباد توجه شده و به همین منظور و در جهت دستیابی به پاسخ سؤال اصلی این تحقیق،عوامل محیطی مؤثر جهت رسیدن به توسعه روستایی،مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند.این تحقیق در نظر دارد تا ضمن بیان ویژگیهای طبیعی محدوده مورد مطالعه و میزان برخورداری منطقه از این شرایط و ویژگیها، به تبیین جایگاه این عوامل و ویژگیهای آنها در فرایند توسعه روستایی بپردازد.با توجه به اینکه هدف اصلی این تحقیق تعیین میزان اثرات توانهای محیطی در توسعه روستایی بخش مرکزی شهرستان مهاباد است،تمام مطالعات و تلاشهای انجام گرفته در این محدوده،در جهت رسیدن به این هدف اصلی می باشد و نگارندگان در ابتدا وضعیت کلی منطقه را از نظر ویژگیهای محیطی مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و سپس با توجه به آنها در جهت تحقق هدف اصلی تحقیق گام برداشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
18 - بررسی نقش اکوتوریسم درتوسعه پایدار روستایی مطالعه موردی: بخش مرکزی و مشگین شرقی شهرستان مشگین شهر
عباداله اسدپور دکترسیدرحیم مشیریمردم نواحی روستایی درگذاران زندگی خود بطور مستقیم و غیر مستقیم وابسته به طبیعت هستند،محدودیت منابع طبیعی،رشدروزافزون جمعیت و ضرورت ایجاد اشتغال پایداربرای جمعیت روستایی با تاکید بر حفظ و پایداری محیط زیست،والگوهای زیستی(عشایری ـ روستایی ـ شهری)،توجه به مقوله امنیت غذایی چکیده کاملمردم نواحی روستایی درگذاران زندگی خود بطور مستقیم و غیر مستقیم وابسته به طبیعت هستند،محدودیت منابع طبیعی،رشدروزافزون جمعیت و ضرورت ایجاد اشتغال پایداربرای جمعیت روستایی با تاکید بر حفظ و پایداری محیط زیست،والگوهای زیستی(عشایری ـ روستایی ـ شهری)،توجه به مقوله امنیت غذایی درحال حاضرازاهمیت زیادی برخوردارمی باشد.بنابراین، برنامه ریزی درتمام ابعاد بویژه زیست محیطی،اقتصادی،اجتماعی، فرهنگی و فیزیکی ـ کالبدی بگونه ای که توسعه همه جانبه و پایدار را بدنبال داشته باشد، مطرح می گردد. کوهستانی بودن شهرستان مشگین شهر و دارا بودن سه الگوی زیست ( عشایری ـ روستایی ـ شهری)با نگرش مردم شناسی، وجودزمستان های سردو تابستانهای معتدل و مرطوب با ضریب آسایش بالا بویژه در هشت ماه از سال،شرایط ژئومرفولوژیکی و طبیعی کوه سبلان از بعد کوهنوردی وژئوپارکی،وجود ییلاقات و مراتع سرسبز و پارک های جنگلی و رودهای پر آب از جمله خیاو چای،مشگین چای،قره سو،وجود اراضی باغی و مزارع جهت توسعه اگروتوریسم،شرایط را برای برنامه ریزی گردشگری بویژه طبیعت گردی که برای عصر پست مدرنیسم مطرح می شود،ضروری ساخته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
19 - توسعه انسانی در نواحی روستایی، مطالعه موردی: روستاهای شهرستان بهمئی
منوچهر جوانمردی مسعود مهدویتوسعه انسانی مفهوم جدیدی است که سازمان ملل متحد از سال 1990 آن را جایگزین در آمد سرانه و تولید ناخالص داخلی به عنوان معیار توسعه یافتگی نمود، و گویای آن است که درآمد همه زندگی انسان نیست و پیشرفت را نمی توان تنها با درآمد سرانه اندازه گیری کرد، بلکه هدف اصلی بهره مند سا چکیده کاملتوسعه انسانی مفهوم جدیدی است که سازمان ملل متحد از سال 1990 آن را جایگزین در آمد سرانه و تولید ناخالص داخلی به عنوان معیار توسعه یافتگی نمود، و گویای آن است که درآمد همه زندگی انسان نیست و پیشرفت را نمی توان تنها با درآمد سرانه اندازه گیری کرد، بلکه هدف اصلی بهره مند ساختن راستین انسان و بهبود بخشیدن به کیفیت بهتر زندگی اوست. براساس این ایده انسان محور توسعه بوده و تمرکز اصلی روی ابعاد انسانی توسعه است. توجه به این مسئله موجب شد که سازمان ملل متحد شیوه جدیدی را برای اندازه گیری توسعه تحت عنوان شاخص توسعه انسانیارائه کندکه بازگو کننده متوسط Human DevelopmentIndexدستیابی در سه بعد اساسی توسعه انسانی (آموزش،بهداشت، و اقتصاد) است. این مقاله به منظور شناخت و سنجش شاخص های توسعه انسانی و ارتقاء آنها در نواحی روستایی کشور و با مطالعه موردی روستاهای شهرستان بهمئی انجام شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
20 - تحلیلی بر نقش توانمندیهای محیطی در توسعه پایدار نواحی روستایی (مورد مطالعه: بخش مرکزی شهرستان رستم)
مسعود مهدوی علی شمسالدینیدستیابی به وضعیت قابل قبولی از فرایند رشد، توسعه و تعالی در جوامع انسانی اعم از شهر و روستا نیازمند مهیا نمودن زمینه های برنامه ریزی بر پایه شناسایی محیط و بهره گیری از قابلیت های موجود در آن فضا می باشد. در این راستا شناخت، بررسی و تحلیل توانمندی های انسانی و طبیعی موج چکیده کاملدستیابی به وضعیت قابل قبولی از فرایند رشد، توسعه و تعالی در جوامع انسانی اعم از شهر و روستا نیازمند مهیا نمودن زمینه های برنامه ریزی بر پایه شناسایی محیط و بهره گیری از قابلیت های موجود در آن فضا می باشد. در این راستا شناخت، بررسی و تحلیل توانمندی های انسانی و طبیعی موجود در عرصه های روستایی کشور می تواند به عنوان زیربنا و اصلی مهم در روند توسعه پایدار این سکونتگاه های انسانی مطرح گردد. مقاله پیش رو با تکیه بر رویکردی کاربردی و به شیوه تحلیلی توصیفی بر آن است تا ضمن بررسی مفاهیم توسعه پایدار روستایی؛ به معرفی و تجزیه و تحلیل قابلیت های محیطی (طبیعی انسانی) روستاهای بخش مرکزی شهرستان رستم در جهت دستیابی به توسعه پایدار در این کانون های جمعیتی بپردازد. در این راستا جمع آوری اطلاعات به دو صورت کتابخانه ای و میدانی صورت گرفته است. شاخص های مورد بررسی در این مقاله را نیز تحلیل اطلاعات طبیعی اعم از ساختار زمین، توپوگرافی، منابع خاک و آب به همراه وضعیت انسانی همچون سطح سواد، میزان مشارکت روستائیان و مهم تر از همه معرفی توان ها و قابلیت های بخش کشاورزیِ روستاهای مورد مطالعه را شامل می گردد. در نهایت تلاش است به ارائه راهکارهای لازم به منظور فراهم آوردن زمینه های توسعه پایدار در روستاهای شهرستان اقدام گردد. نتایج تحقیق گواه از آن است که مجموعه روستاهای این شهرستان به لحاظ ویژگی های محیطی دارای قابلیت بالایی جهت انجام و توسعه فعالیت های کشاورزی و عملکردهای اقتصادی خدماتی وابسته به آن می باشند. که این پتانسیل در کنار بسط و گسترش فعالیت صنایع تبدیلی و تکمیلی همراه با رونق بخشیدن به بخش تجارت در منطقه می تواند با مدیریتی خردمندانه و هماهنگ توأم با مشارکت همه جانبه روستاییان زمینه ها و شرایط دستیابی به توسعه پایدار منطقه را فراهم بیاورد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
21 - فضا، آمایش سرزمین و توسعه روستایی
مسعود مهدوی آئیژ عزمیتوسعه و توسعه روستایی از محورهای مورد توجه امروز جوامع در حال توسعه است و دنبال کردن رهیافت هایی جهت بهبود وضعیت مردم روستایی از اهداف آن است .این مساله در جواب ناکامی هایی مطرح بوده است که به خاطر توجه صرف برخی از کشورها به مبحث رشد به جای توسعه بوده است که سبب گردیده چکیده کاملتوسعه و توسعه روستایی از محورهای مورد توجه امروز جوامع در حال توسعه است و دنبال کردن رهیافت هایی جهت بهبود وضعیت مردم روستایی از اهداف آن است .این مساله در جواب ناکامی هایی مطرح بوده است که به خاطر توجه صرف برخی از کشورها به مبحث رشد به جای توسعه بوده است که سبب گردیده در توزیع منافع توسعه و ترقی بین مردم سرزمین خود، دچار مشکل شوند.جهت حل این مشکل در کشورهای جهان سوم ابزارهای متعددی برای کاهش تضاد طبقاتی موجود ارایه شده که اصلاحات ارضی و آمایش سرزمین از آن جمله است. آمایش سرزمین به عنوان توزیع بهینه امکانات اقتصادی و اجتماعی در کشور مطرح است و اصلاحات ارضی درصدد نوبنیانی اقتصادی و تولیدی جامعه روستایی است . البته قبل از آن توجه به مفهوم فضا و چشم انداز جهت ارزیابی چشم اندازها ضرورت دارد.در این راستا مهم است که به تبیین مفهوم زمین پرداخته شود و روش های ارزیابی زمین بیان گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
22 - توانهای گردشگری به منظور توسعه پایدار روستایی (مطالعه موردی ریجاب- شهرستان دالاهو)
علیرضا محمودی مسعود مهدویمنطقه ریجاب از توابع شهرستان دالاهو، از نظر موقعیت جغرافیایی، شرایط منحصر به فرد آب وهوایی، واقع شدن در مسیر بزرگ راه عتبات و نیز داشتن بناها و آثار تاریخی و فرهنگی، دارای شرایط مطلوبی، به ویژه در غرب کشور، برای گردشگری است؛ بنابراین، توجه بیش از پیش به صنعت گردشگری بخص چکیده کاملمنطقه ریجاب از توابع شهرستان دالاهو، از نظر موقعیت جغرافیایی، شرایط منحصر به فرد آب وهوایی، واقع شدن در مسیر بزرگ راه عتبات و نیز داشتن بناها و آثار تاریخی و فرهنگی، دارای شرایط مطلوبی، به ویژه در غرب کشور، برای گردشگری است؛ بنابراین، توجه بیش از پیش به صنعت گردشگری بخصوص گردشگری روستایی دراین منطقه ضروری است تا جایی که می توان گفت این صنعت می تواند، علاوه بر تبدیل نمودن منطقه به قطب گردشگری، یکی از محورهای توسعه همه جانبه به شمار آید. اما لازمه توسعه این است که در برنامه ریزی های گردشگری ساخت اقامتگاه ها قویاً مورد توجه قرار گیرد. هتلها نخستین تشکیلاتی است که باید در محلی با چشم انداز جذاب بنا گردد. الویت به بنای هتل علاوه بر مکان یابی برای احداث ساختمان آن توجیه مالی و اقتصادی آن است. بدین منظور سازمان بین المللی توسعه صنعتی ملل متحد (یونیدو) با طراحی و توسعه اولین نسخه نرم افزار کامفار یک الگوی استاندارد بین المللی ارزیابی مالی و اقتصادی طرح ها را ایجاد نموده که از آن برای ارزیابی طرح ها و پروژه های تولیدی و خدماتی و انتخاب گزینه بهینه جهت سرمایه گذاری استفاده می‌نمایند. این نرم افزار داده های خام مالی و اقتصادی را دریافت و آنها را تجزیه وتحلیل نموده و میزان اقتصادی بودن و امکان اجرای پروژه ها را محاسبه می نماید. در این مقاله ابتدا با استفاده از روش های کتابخانه ای و میدانی جاذبه های گردشگری منطقه مورد مطالعه شناسایی گردیده، سپس با توجه به آمار گردشگران ورودی به منطقه، برآورد صحیحی از آمار گردشگران ورودی به هتل حاصل شد. پس از آن داده های اولیه مورد نیاز نرم افزار کامفار نظیر حجم سرمایه گذاری، محل تامین سرمایه، مالیات، درآمدها و هزینه های طرح و سایر اطلاعات مورد نیاز به منظور احداث یک هتل سه ستاره در منطقه تهیه و در دو نرم افزار کامفار و اکسل مستقرگردید. پس از محاسبه، شاخص های مالی و اقتصادی طرح به منظور توجیه پذیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
23 - روند توسعه اقتصاد روستایی ، مطالعه موردی: دهستان میان جوین سبزوار
کاظم جاجرمی ام البنین نوباغیاین پژوهش با عنوان روند توسعه روستایی نمونه دهستان میان جوین با تأکید بر بخش کشاورزی با هدف شناسایی منابعطبیعی، انسانی، اقتصادی و همچنین شناخت مسائل و مشکلات در زمینه کشاورزی و تنگناهای توسعه روستایی انجامشده است.بر اساس مطالعات انجام شده، با توجه به ویژگی های طبیعی، اق چکیده کاملاین پژوهش با عنوان روند توسعه روستایی نمونه دهستان میان جوین با تأکید بر بخش کشاورزی با هدف شناسایی منابعطبیعی، انسانی، اقتصادی و همچنین شناخت مسائل و مشکلات در زمینه کشاورزی و تنگناهای توسعه روستایی انجامشده است.بر اساس مطالعات انجام شده، با توجه به ویژگی های طبیعی، اقلیمی شرایط نسبتاً مساعدی را جهت رشد وتوسعه کشاورزی فراهم آورده تا جایی که کشاورزی مهم ترین بخش فعالیتهای اقتصادی است. و می توان گفت کهفعالیتهای کشاورزی بیشترین درآمد روستائیان را تأمین می کند. البته در این زمینه نیز مشکلاتی وجود دارد که مهمترینآنها عبارت است از: کوچک بودن قطعات ارضی و به تبع آن نظام بهره برداری (خرد مالکی، خانوادگی)، توزیعنامناسب بارندگی در طول سال، عدم بهره برداری بهینه از منابع آب، روشهای غلط آبیاری وغیره. راهبردهای توسعهروستایی در دهستان میان جوین متکی بر بهره برداری بهینه از منابع آب موجود به وسیله اصلاح انهار سنتی وساختانهار سیمانی یا انتقال آب در شاهراه ها توسط لوله های قطور، سرمایه گذاری در زمینه استفاده از روشهای نوین آبیاری،حفظ و یکپارچه گی اراضی، تشویق و حمایت دولت از کشاورزان . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
24 - نقش محصولات کشاورزی با تأکید بر زعفران در توسعه روستایی شهرستان کاشمر «دهستان بالاولایت»
علی منظم اسماعیل پور پرویز کردوانیزعفران به عنوان گرانبهاترین محصول کشاورزی و دارویی جهان از جمله گیاهانی است که با توجه به مقاومت خود در برابر خشکی، نیاز به آب کم، قابلیت نگهداری بالا، عدم فساد‌پذیری و اثرات اشتغالزایی و درآمدزایی بالا و ارز آوری در کشور و بخصوص در استان خراسان بزرگ بویژه مناطقی که م چکیده کاملزعفران به عنوان گرانبهاترین محصول کشاورزی و دارویی جهان از جمله گیاهانی است که با توجه به مقاومت خود در برابر خشکی، نیاز به آب کم، قابلیت نگهداری بالا، عدم فساد‌پذیری و اثرات اشتغالزایی و درآمدزایی بالا و ارز آوری در کشور و بخصوص در استان خراسان بزرگ بویژه مناطقی که محدودیت مبادرتهای صنعتی و پروژه های عمرانی دارند، توجه به امر تولید و توسعه کاشت زعفران به عنوان یک محصول استراتژیک امری ضروری و حیاتی در توسعه روستایی و کاهش مهاجرت روستا به شهر در سطح منطقه مورد مطالعه دهستان بالا ولایت میباشد. در این مقاله اثرات اقتصادی زعفران بر توسعه روستایی، رفاه و امنیت، اشتغال زایی، افزایش در آمد، تثبیت جمعیت و کاهش مهاجرتهای بی رویه به سمت شهر در بخش مرکزی (دهستان بالا ولایت) به وضوح محسوس است و دهستان بالا ولایت موقعیت مناسبی از لحاظ شرایط اقلیمی، آب و خاک مناسب برای کاشت زعفران در مقیاس وسیع را دارا می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
25 - نقش بازارهای هفتگی استان گیلان درتوسعه روستایی وزایش شهرهای جدید دراستان «مطالعه موردی: شهرستان صومعه سرا»*
مسعود مهدوی تقی احمدی زاده هندخالهاقتصاد وساختارهای اقتصادی درساخت،شکل دهی وتوسعه فضای زندگی انسانها عاملی تأثیر گذار و مهم به شمار می آید. در نگرش های جغرافیایی روند تولید، حمل و نقل، مبادله، تغییر شکل و مصرف محصولات مورد نیاز انسانها، برخواسته میل، روان، باورها و رفتار آنان بسیار اهمیت دارد. بازارهای چکیده کاملاقتصاد وساختارهای اقتصادی درساخت،شکل دهی وتوسعه فضای زندگی انسانها عاملی تأثیر گذار و مهم به شمار می آید. در نگرش های جغرافیایی روند تولید، حمل و نقل، مبادله، تغییر شکل و مصرف محصولات مورد نیاز انسانها، برخواسته میل، روان، باورها و رفتار آنان بسیار اهمیت دارد. بازارهای هفتگی از گذشته های دور تا کنون بعنوان مراکزی برای انجام مبادلات ضروری و مورد نیاز، به حیات خود ادامه داده اند. شاید این ادعا که بازارهای هفتگی برجای مانده از شکل اولیه بازارها در جوامع ابتدایی بشر هستندکه تا کنون نیز کارکردهای خود را حفظ نموده و در اقتصاد جوامع نقش بازی می کنند- ادعایی درخور و قابل اعتماد باشد. حوزۀ نفوذ و اطراف شهرها به اضافۀ دیگر نقاط روستایی در منطقه، کالا و تولیدات خود را عرضه و از مصنوعات و کالاهای شهری خریداری می نمایند. از سویی فاصلۀ کم نقاط روستایی با یکدیگر و در کل شهر صومعه سرا و تولم شهر و نیز مراکز تشکیل بازارهای هفتگی و آسان بودن حمل و نقل و رفت و آمد روستاییان و مازاد تولیدات اقتصادی در مکان گزینی اولیه بازارها بسیار مؤثر و جزو عوامل اصلی به شمار می آید پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
26 - تحلیلی بر درجه‌بندی شاخصهای توسعه‌یافتگی در نواحی روستایی
علی شمسالدینیسکونتگاههای روستایی در قامت اولین زیست بوم‌های انسانی به ویژه در جوامع درحال توسعه با توجه به روندهای اقتصادی- اجتماعی و سیاسی حاکم بر این کشورها با فقر مضاعف، نابرابری و عدم توسعه‌یافتگی روبه‌رو شده‌اند. در این زمینه تلاش در جهت رفع نابرابری‌های روستایی و کم برخورداری چکیده کاملسکونتگاههای روستایی در قامت اولین زیست بوم‌های انسانی به ویژه در جوامع درحال توسعه با توجه به روندهای اقتصادی- اجتماعی و سیاسی حاکم بر این کشورها با فقر مضاعف، نابرابری و عدم توسعه‌یافتگی روبه‌رو شده‌اند. در این زمینه تلاش در جهت رفع نابرابری‌های روستایی و کم برخورداری حاصل از آن در روستاها نیازمند شناخت همه جانبه از وضعیت توسعه یافتگی اینگونه مراکز جمعیتی میباشد. در تحقیق پیشرو به شیوه توصیفی- تحلیلی و با استناد به داده‌های کتابخانهای میدانی ضمن شناخت؛ به ارزیابی درجه توسعه یافتگی نواحی روستایی شهرستان رستم با موردشناسی دهستان رستم دو اقدام شده است. سنجش داده‌ها با استفاده از شاخص های توسعه انسانی و شاخص مرکزیت انجام گرفته است. در این پژوهش با 17 شاخص و متغیر اقتصادی، زیرساختی، آموزشی و بهداشتی سطوح توسعه یافتگی روستاها را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده‌ایم. نتایج تحقیق نشان میدهد که: روستاهای مورد مطالعه به لحاظ درجه برخورداری و توسعه یافتگی از سطح بسیار پایینی برخوردارند که این امر سبب مهاجرت روستائیان به شهرهای پیرامون شده است. فقط شهرک دهنو به عنوان مرکز دهستان دارای ضریب برخورداری بالایی بوده و دیگر روستاها از رتبه بسیار پایینی برخوردارند. همچنین به لحاظ شاخص های آموزش و بهداشتی روستاهای دهستان در شرایط مطلوب تری قرار گرفته‌اند. از نظر اشتغال و شاخص های اقتصادی نیز تمام روستاها توسعه نیافته و کم برخوردار هستند. در نهایت بررسی شاخصها بیانگر غیربرخورداری و نیمه توسعه یافتگی روستاهای مورد مطالعه است، که این موضوع نیازمند برنامه‌ریزی یکپارچه در جهت ایجاد تعادل و زمینه سازی به منظور توسعه یافتگی در اینگونه مراکز سکونتگاهی می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
27 - پویایی شناسی بنیان های جغرافیایی در چشم اندازهای روستایی (مطالعه موردی دهستان های شیوه سر، گواور و دینور استان کرمانشاه)
منصور بدری فر نوذر قنبریچشم اندازهای روستایی در ایران، علاوه بر این که حدود 40 درصد از کل جمعیت کشور را در خود جای داده اند، پهنهوسیعی از سرزمین ایران را در بر می گیرند. بدین علت در راستای توسعه و برنامه ریزی آمایش سرزمین،چشم اندازهای روستایی از ارزش و اهمیت خاصی برخوردارند . توسعه روستاها، تو چکیده کاملچشم اندازهای روستایی در ایران، علاوه بر این که حدود 40 درصد از کل جمعیت کشور را در خود جای داده اند، پهنهوسیعی از سرزمین ایران را در بر می گیرند. بدین علت در راستای توسعه و برنامه ریزی آمایش سرزمین،چشم اندازهای روستایی از ارزش و اهمیت خاصی برخوردارند . توسعه روستاها، توسعه شهرها را در پی خواهدداشت و در کشورهای در حال توسعه، توسعه بخش صنعت و خدمات منوط به توسعه بخش کشاورزی است وتوسعه کشاورزی در پناه توسعه روستایی تحقق پذیر خواهد بود. روستاهای ایران به عنوان مهمترین عرصه فعالیت،با نابسامانی و نظام نیافتگی خاصی روبرو هستند و شواهد دال برآمایش نیافتگی عرصه های روستایی است . ایننابسامانی در ابعاد مختلف طبیعی، اجتماعی فرهنگی، اقتصادی و کالبدی وجود دارد و در تیپ های مختلف روستاهایکوهستانی، تپه ای و دشتی این نابسامانی شدت و ضعف داشته و دلایل آن از تیپی به تیپ دیگر، متفاوت است.نتایج این پژوهش نشان می دهدکه مهم ترین دلیل نابسامانی و توسعه نیافتگی روستاها، عدم تحول وپویایی برخی از اجزا و عناصر ( بنیان های جغرافیایی) در چشم اندازروستایی و در ارتباط با زمان و مکان است. در هرتیپ از روستاها ( کوهستانی، تپه ای و دشتی )، اجزا و عناصر متفاوتی، عدم تحول و پویایی دارند و عدم تحول وپویایی آن ها باعث ناکارآمدی کلیت سیستم (چشم انداز) شده است. شناسایی این اجزا و عناصر ناکارآمد و ایجادتحول، نوسازی و بازساخت آن ها در راستای توسعه چشم انداز روستایی از مواردی است که پژوهش حاضر بر آنتأکید دارد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که فقدان تنوع فعالیت ها، عدم تنوع شغلی، پایین بودن سطح درآمد درروستاها، فقدان صنایع مکمل بخش کشاورزی و خدمات پشتیبان تولید، عدم تحول اساسی در شیوه های کاشت،داشت و برداشت محصول، آشفتگی و در هم ریختگی بافت روستاها، فقدان بهداشت محیط در سکونتگاه هایروستایی، الگوی معماری نامناسب مسکن روستایی، و ضعیف بودن تأسیسات فرهنگی مذهبی و ورزشی در راستایگذران اوقات فراغت جوانان روستایی از مهم ترین تنگناهای موجود در چشم اندازهای روستایی هستند که لازم استدر برنامه ریزی های توسعه روستایی مدنظر قرار گیرند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
28 - ضرورت یادگیری الکترونیکی و نقش آن درتوسعه روستا (مطالعۀ موردی روستاهای استان قزوین)
عبدالرضا رحمانی فضلی سیما بوذریدرآغاز قرن 21 ، ارتباطات و فناوری اطلاعات از موضوعات استراتژیک ملی درسطح دولتها به شمار می رود . نقشعوامل فوق درتوسعه موجب گردیده است که کشورهای درحال توسعه، در سیاستگذاریها و برنام هریزی های ملی ودربرنامه های توسعه خود جایگاه ویژه ای را به این بخش اختصاص دهند. امروز ار چکیده کاملدرآغاز قرن 21 ، ارتباطات و فناوری اطلاعات از موضوعات استراتژیک ملی درسطح دولتها به شمار می رود . نقشعوامل فوق درتوسعه موجب گردیده است که کشورهای درحال توسعه، در سیاستگذاریها و برنام هریزی های ملی ودربرنامه های توسعه خود جایگاه ویژه ای را به این بخش اختصاص دهند. امروز ارتباطات، زیربنای ، زیربناها نام گرفتهاست، سرمایه گذاری دراین بخش افزایش یافته و کشورهای توسعه یافته با توسعه زیرساخت های ارتباطی،زمینه های اقتصاد،فرهنگ وسیاست جهانی رادرکنترل گرفته اند. امروز کشوری می تواند درعرصه های مختلف جهانی حضور فعال داشته باشدکه دارای زیرساخت های ارتباطی قوی باشد. توسعه ارتباطات به معنای توسعه درهمۀ بخشهای جامعه است . دراین میانروستاها به دلیل ویژگیهای طبیعی و محدودیتهای دسترسی به منابع و امکانات بیش از سایر بخش هامی توانند با بهره گیریازفناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی درجهت توسعه گام بردارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
29 - تحلیلی بر سطوح توسعه یافتگی نواحی روستایی شهرستان بندر انزلی با تاکید بر مدل متغیر های استاندارد شده
پری موسی پور میاندهی علیرضا استعلاجیهدف اکثر برنامه ریزان در کشور های گوناگون نیل به توسعه و هدف نهایی از توسعه نیز نیل به توسعه پایدار است. در فرایند برنامه ریزی برای توسعه روستایی، شناخت ویژگی های ساختاری سطوح توسعه یافتگی و آگاهی از پتانسیل ها و توان های محیطی هر منطقه اهمیت زیادی دارد.به منظور حل مسائ چکیده کاملهدف اکثر برنامه ریزان در کشور های گوناگون نیل به توسعه و هدف نهایی از توسعه نیز نیل به توسعه پایدار است. در فرایند برنامه ریزی برای توسعه روستایی، شناخت ویژگی های ساختاری سطوح توسعه یافتگی و آگاهی از پتانسیل ها و توان های محیطی هر منطقه اهمیت زیادی دارد.به منظور حل مسائل ناشی از عدم تعادل های منطقه ای گام نخست شناخت و سطح بندی مناطق از نظر میزان بر خورداری در زمینه های اجتماعی، اقتصادی وخدماتی می باشد که روش متغیر های استاندارد شده یکی از الگو های عرضه شده دراین زمینه است. هدف این مقاله بررسی ویژگیهای اقتصادی، اجتماعی روستاهای شهرستان بندر انزلی با یکدیگر و تعیین میزان توسعه یافتگی آنها می باشد تا درحوزه کاربردی نتایج آن در تصمیم گیری ها و برنامه ریزیهای منطقه ای مورد استفاده قرار گیرد. روش کاردراین تحقیق توصیفی و تحلیلی می باشد. جامعه آماری تحقیق حاضرکلیه 28روستای شهرستان بندر انزلی می باشد. در بررسی حاضر 32 شاخص که در نهایت این شاخصها به 5 شاخص تبدیل شدند که برای سهولت کار خدمات زیر بنایی و روبنایی را در هر یک از روستاهای جمع آوری شده درزمینه های مختلف اقتصادی، اجتماعی و مشخص شده و سپس با بهره گیری از مدل متغیر های استاندارد شده در حوزه خدمات سطوح توسعه یافتگی روستاهای شهرستان بندر انزلی تعیین و تحلیل بر روی آنها انجام شده است.نتایج حاصل در این پژوهش نشان می دهد که روستاها علی رغم داشتن شرایط محیطی تقریباً همگن از لحاظ میزان برخورداری و سطح توسعه یافتگی تفاوت های قابل ملاحظه ای دارند. همچنین سطح برخورداری روستاها در هر یک از ابعاد اقتصادی، اجتماعی و خدماتی با یکدیگر برابر نیست در مجموع می توان گفت که6/66% روستاهای شهرستان بندر انزلی توسعه یافته و 9/22%کمتر توسعه یافته و5/10% روستاهاتوسعه نیافته می باشند. این تفاوت ها لزوم تهیه و اجرای برنامه ها و طرح های هدفمند را برای توسعه یکپارچه و متوازن نواحی روستایی این شهرستان را ایجاب می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
30 - جایگاه کشاورزی در برپایی و توسعه روستاهای دهستان فهلیان (شهرستان ممسنی)
علی شمس الدینی محسن صیدالیدستیابی به سطح قابل قبولی از توسعه و فراهم نمودن زمینه های معیشت پایدار در همه مناطق از اولویتهای اساسی برنامه ریزان و سیاستمداران در هر جامعه ای محسوب می شود. در این میان تأکید بر کشاورزی بعنوان قدیمی ترین رکن تولید و اقتصاد در روستاها و نقش آفرینی آن در توسعه این کانو چکیده کاملدستیابی به سطح قابل قبولی از توسعه و فراهم نمودن زمینه های معیشت پایدار در همه مناطق از اولویتهای اساسی برنامه ریزان و سیاستمداران در هر جامعه ای محسوب می شود. در این میان تأکید بر کشاورزی بعنوان قدیمی ترین رکن تولید و اقتصاد در روستاها و نقش آفرینی آن در توسعه این کانون های سکونتگاهی، یکی از مهم ترین استراتژی های تأثیرگذار در این زمینه است. بطوریکه تأمل در منشأ شکل گیری و تحولات اقتصادی اجتماعی بسیاری از نقاط روستاییِ تمدن های گوناگون به ویژه ایران؛ گواه از کارکرد مثبت کشاورزی در برپایی و همچنین زمینه سازی به منظور رشد و توسعه روستاها و به تبع آن شکوفایی اقتصاد ملی دارد. در این پژوهش سعی شده است تا در قالب مطالعه ای کابردی، همگام با پرداختن به جایگاه کشاورزی در برپایی و توسعه روستاها از طریق مطالعات کتابخانه ای، به معرفی توانها و تنگناهای بخش کشاورزی در روستاهای دهستان فهلیان پرداخته شود. همچنین تلاش است بر پایه روش تحلیلی توصیفی و با تکیه بر پژوهشهای میدانی ضمن توانسنجی به ارائه راهکارهای لازم به منظور فراهم آوردن زمینه های توسعه در روستاهای دهستان با تأکید بر این بخش از اقتصاد اقدام گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
31 - نقش شهرهای کوچک در توسعه روستاهای پیرامونی (مورد مطالعه شهر چمستان، دهستان ناتل رستاق)
دکتراسدالله دیوسالار دکتر شهرام امیر انتخابی حمید رضا دیوسالاراین مطالعه با هدف شناخت نقش و عملکرد شهر چمستان به عنوان یک شهرکوچکدرتوسعه روستاهای پیرامونی می پردازد. شهر چمستان در سال ۱۳۷۱ تبدیل به شهرشده استو در این راستا با این پیش فرض که این شهر در تغییرات جمعیتی و جذب بازاریابی تولیداتروستایی و عملکرد آن در پایداری سکونتگاه ها چکیده کاملاین مطالعه با هدف شناخت نقش و عملکرد شهر چمستان به عنوان یک شهرکوچکدرتوسعه روستاهای پیرامونی می پردازد. شهر چمستان در سال ۱۳۷۱ تبدیل به شهرشده استو در این راستا با این پیش فرض که این شهر در تغییرات جمعیتی و جذب بازاریابی تولیداتروستایی و عملکرد آن در پایداری سکونتگاه های روستایی مؤثر است، کارپژوهش آغاز گردید .روش تحقیق حاضر توصیفی تحلیلی است و نتایج بررسی ها نشان می دهد که شهر چمستاندر تغییرات جمعیتی سکونتگاههای روستایی پیرامون ب یتأثیر و درجذب و بازاریابی تولیدات -روستایی مؤثر و در پایداری سکونتگاههای روستایی ناموفق است . در پایان به منظورعملکردمطلوب شهرچمستان درایفای کارکردهای شهری به منظور وصول به توسعه مناسب روستاهایپیرامونی پیشنهاداتی ارائه گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
32 - راهکارهای ایجاد اشتغال در بخش کشاورزی و جلوگیری از مهاجرت جوانان روستایی مطالعه موردی شهرستان کبودر آهنگ همدان
بهروز سرائی آزیتا زند فهیمه خسروانیپدیده مهاجرت جوانان روستایی به شهرها یکی از مهمترین دﻻیل عدم تحقق اهداف توسعه روستایی است. زیرا جوانان روستایی، سرمایه انسانی محسوب می شوند و نبود زمینه اشتغال برای آنها مساله مهمی است که به ناچار اغلب جوانان را مجبور به مهاجرت می کند. بر این اساس، اصلی ترین سوال پژوهش چکیده کاملپدیده مهاجرت جوانان روستایی به شهرها یکی از مهمترین دﻻیل عدم تحقق اهداف توسعه روستایی است. زیرا جوانان روستایی، سرمایه انسانی محسوب می شوند و نبود زمینه اشتغال برای آنها مساله مهمی است که به ناچار اغلب جوانان را مجبور به مهاجرت می کند. بر این اساس، اصلی ترین سوال پژوهش این بود که چه عواملی در ایجاد اشتغال در بخش کشاورزی و جلوگیری از مهاجرت جوانان روستایی موثر هستند و کدامیک از اولویت بیشتری برخوردارند؟ این تحقیق در 12روستا از توابع کبودرآهنگ انجام گرفت. جامعه آماری در 124 روستا شامل 100000 نفر بود که از بین این تعداد، 384 نفر از جوانان با استفاده از جدول مورگان بصورت تصادفی انتخاب شدند. داده ها از طریق پرسشنامه جمع آوری و توسط نرم افزار SPSS و PLS و با استفاده از آزمون فریدمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بررسی نتایج آزمون فرضیات نشان داد از بین عوامل مختلف مورد بررسی عوامل مربوط به مهاجرت، عامل اقتصادی با میانگین 9/3 در رتبه اول قرار دارد. این امر گویای آن است که عامل اقتصادی، مهمترین عامل مهاجرت از روستاهای کبودراهنگ می باشد. همچنین عامل جغرافیایی-اقلیمی کمترین میانگین 96/2 را به خود اختصاص داده است. همچنین نشان داد در بین ابعاد عوامل ایجاد اشتغال، بعد استقرار صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی با میانگین 77/3 و بعد صنایع دستی با میانگین 63/3، به ترتیب بیشترین و کمترین میانگین را داشتند. عوامل ایجاد اشتغال به میزان 66 % و بصورتی قوی، عوامل مهاجرت را پیش‌بینی می‌کند. با توجه به نتایج تحقیق، راهکارهای متعددی برای توسعه اشتغال زایی جوانان در بخش کشاورزی وجود دارد که از جمله آنها می توان به ایجاد گردشگری کشاورزی، استقرار صنایع تبدیلی و تکمیلی و بسته بندی، کارآفرینی کشاورزی، تغییر نگرش جوانان نسبت به شغل کشاورزی و ارتقای بهره وری اشاره نمود پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
33 - واکاوی علل و عوامل تأثیرگذار بر مهاجرت نخبگان از سکونتگاههای روستایی شهرستان چرداول، استان ایلام
علیرضا جمشیدی داود جمینی سعید سلطانی بهرامهدف اصلی پژوهش حاضر بررسی علل و عوامل تأثیرگذار بر مهاجرت نخبگان روستایی شهرستان چرداول واقع در استان ایلام بود. جامعه آماری پژوهش کلیه نخبگان ساکن در مناطق روستایی بخش مرکزی شهرستان چرداول بوده که به روش هدفمند 30 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفت چکیده کاملهدف اصلی پژوهش حاضر بررسی علل و عوامل تأثیرگذار بر مهاجرت نخبگان روستایی شهرستان چرداول واقع در استان ایلام بود. جامعه آماری پژوهش کلیه نخبگان ساکن در مناطق روستایی بخش مرکزی شهرستان چرداول بوده که به روش هدفمند 30 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه‌ی محقق ساخته‌ای است که روایی آن به صورت محتوایی (صوری) و سازهای و پایایی آن با استفاده از پایایی ترکیبی مورد تأیید قرار گرفت. تحلیل داده‌ها از طریق تحلیل همبستگی و الگویابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS و Smart PLS انجام شده است. نتایج اولیه ارزیابی مدل مورد مطالعه در این پژوهش نشان داد، مدل از شاخصهای برازندگی قابل قبولی برخوردار میباشد. نتایج همبستگی نشان داد یک رابط معنی‌دار و منفی بین متغیرهای مستقل (عوامل طبیعی عوامل فرهنگی ـ اجتماعی عوامل اقتصادی عوامل خدماتی ـ رافاهی عوامل علمی ـ آموزشی عوامل روانشناختی) مورد نظر با تمایل به مهاجرت در بین نخبگان روستایی مورد مطالعه در شهرستان چرداول از استان ایلام وجود دارد. همچنین، مدل‌سازی معادلات ساختاری نشان داد، به ترتیب عوامل اقتصادی (727/0-= γ، 75/42 = t)، عوامل علمی ـ آموزشی (35/0-= γ، 06/9 = t)، عوامل طبیعی (169/0-= γ، 6/5 = t) دارای بیشترین میزان تأثیرگذار بر متغیر وابسته بوده‌اند و به صورت کلی متغیرهای مستقل مورد مطالعه 6/75 درصد از تغییرات واریانس گرایش به مهاجرت تخبگان روستایی را تبیین کرده‌اند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
34 - بررسی سطح توسعه‌یافتگی دهستانهای شهرستان رشت با استفاده از مدلهای AHP و TOPSIS
سیده مونا S.Mona زهرا دقیقی ماسوله محمد محمدیهدف از پژوهش حاضر، بررسی و سنجش سطح توسعه یافتگی و تبیین شکاف بین مناطق روستایی شهرستان رشت به لحاظ برخورداری از شاخص های توسعه روستایی است. پژوهش در 18 دهستان شهرستان رشت با استفاده از روش تاپسیس و وزن دهی 35 شاخص مورد مطالعه بر اساس تکنیک تحلیل سلسله مراتبی انجام شد چکیده کاملهدف از پژوهش حاضر، بررسی و سنجش سطح توسعه یافتگی و تبیین شکاف بین مناطق روستایی شهرستان رشت به لحاظ برخورداری از شاخص های توسعه روستایی است. پژوهش در 18 دهستان شهرستان رشت با استفاده از روش تاپسیس و وزن دهی 35 شاخص مورد مطالعه بر اساس تکنیک تحلیل سلسله مراتبی انجام شد. داده‌های موردنیاز از طریق مطالعه کتابخانهای، میدانی (تکمیل پرسشنامه) و از نتایج تفصیلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1390 شهرستان رشت و نیز گزارش های آماری سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان و مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان رشت استخراج گردیده است. طبق نتایج به‌دست‌آمده، از مجموع 18 دهستان در شهرستان رشت، به لحاظ سطح توسعه روستایی، 4 دهستان در حد کمتر توسعه‌یافته و 14 دهستان در حد توسعه‌نیافته می باشند. این امر حاکی از آن است که سکونتگاه های روستایی شهرستان رشت توسعه‌یافته نبوده و توسعه روستاهای منطقه با چالش ها و موانع جدی مواجه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
35 - اهمیت سنجی شاخصهای سنجش توسعه‌یافتگی کشاورزی: یک مطالعه تجربی در جنوب کرمان
مینا فاریابی مصطفی احمدوند آیت اله کرمیپژوهش حاضر بر مبنای هدف کاربردی و از نوع توصیفی ـ تحلیلی و در جهت سنجش اهمیت شاخص های سنجش توسعه یافتگی کشاورزی انجام شد. بدین ترتیب به‌منظور تعیین میزان اهمیت هر یک از شاخص های موردمطالعه از فرآیند تعیین اعتبار وزنی بهره گرفته شد. اطلاعات موردنیاز از طریق منابع اَسناد چکیده کاملپژوهش حاضر بر مبنای هدف کاربردی و از نوع توصیفی ـ تحلیلی و در جهت سنجش اهمیت شاخص های سنجش توسعه یافتگی کشاورزی انجام شد. بدین ترتیب به‌منظور تعیین میزان اهمیت هر یک از شاخص های موردمطالعه از فرآیند تعیین اعتبار وزنی بهره گرفته شد. اطلاعات موردنیاز از طریق منابع اَسنادی ـ کتابخانه ای و پرسشنامه ای محقق ساخته به دست آمد. جامعه آماری در سنجش اهمیت شاخص های توسعه یافتگی کشاورزی شامل تمامی مدیران و کارشناسان (150 نفر) سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان بود که نمونه موردمطالعه از طریق نمونه گیری هدفمند گلوله برفی شامل 19 نفر از مدیران و کارشناسان (15 نفر کارشناس و چهار نفر مدیر) سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان شدند. داده پردازی نیز با استفاده از نرم افزار SPSS19 انجام شد. یافته های پژوهش حاکی از آن بود که شاخص های توسعه یافتگی کشاورزی به هشت گروه شاخص های توسعه زیرساختی، نهادی، نیروی انسانی، مکانیزاسیون، دام و تولیدات دامی، بهداشت دام، باغداری و زراعت قابل دسته بندی هستند که از این میان سه گروه شاخص های توسعه بهداشت دام، نیروی انسانی و زیرساختی به‌عنوان مهم ترین شاخص های سنجش توسعه یافتگی کشاورزی نشان داده شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
36 - رابطه بین تسهیم و اشتراک‌گذاری دانش با نوآوری در دانشجویان گروه رشته ترویج و توسعه روستایی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
علی ایمان زادهتسهیم دانش به‌عنوان یکی از ابعاد مدیریت دانش میتواند از مهمترین عوامل موفقیت سازمانها در محیط متغیر و پیچیده امروزی و بخصوص در سازمان‌های دانش‌محور باشد و نقش تعیین‌کننده‌ای در بالندگی آن ایفا نماید. هدف این مقاله بررسی رابطه بین تسهیم دانش و نوآوری در دانشجویان رشته چکیده کاملتسهیم دانش به‌عنوان یکی از ابعاد مدیریت دانش میتواند از مهمترین عوامل موفقیت سازمانها در محیط متغیر و پیچیده امروزی و بخصوص در سازمان‌های دانش‌محور باشد و نقش تعیین‌کننده‌ای در بالندگی آن ایفا نماید. هدف این مقاله بررسی رابطه بین تسهیم دانش و نوآوری در دانشجویان رشته ترویج و توسعه روستایی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز است. پژوهش حاضر ازلحاظ هدف، کاربردی و ازلحاظ گردآوری داده‌ها پیمایشی-همبستگی است. بر اساس جدول مورگان، نمونه موردمطالعه 80 نفر از دانشجویان رشته ترویج و توسعه روستایی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز بوده و داده‌ها بر اساس پرسشنامه استانداردشده تسهیم دانش مدل دیکسون و پرسشنامه نوآوری جمع آوری شده اند. داده‌ها توسط نرم‌افزار spss18 پردازش‌شده و از روشهای آماری آزمون کلموگروف-اسمیرنوف، آزمون فریدمن و ضریب همبستگی پیرسون و آزمون تحلیل واریانس یک طرفه ANOVA استفاده شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد بین تسهیم دانش و میزان نوآوری در حالت کلی و متغیرهای تسهیم دانش ترتیبی، تسهیم دانش آشکار، تسهیم دانش ضمنی، تسهیم دانش استراتژیک و تسهیم دانش کارشناسی با نوآوری ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد. هر چه تسهیم دانش میان دانشجویان رشته ترویج و توسعه روستایی دانشکده کشاورزی بیشتر باشد، گرایش به نوآوری نیز بالاتر است و اتخاذ رویکردهایی نظیر توسعه سیستم‌های الکترونیکی، برگزاری جلساتی برای تبادل دانش و تجربه، برگزاری همایش‌ها، مستندسازی دانش و تجارب از راهکارهای ارتقای سطح دانش و به‌خصوص تسهیم دانش در دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
37 - تأثیرات توانمندسازی بهره‌برداران کشاورزی در توسعه روستایی شهرستان سمیرم
ناصر شفیعی ثابت فرید فرهادیدر دهه‌های اخیر، توانمندسازی به‌مثابه سازوکاری برای دستیابی به توسعه کشاورزی و در پی آن توسعه سکونتگاههای روستایی مطرح شد. زیرا، بی‌توجهی به مقوله توانمندسازی ساکنان روستایی و عدم شکل‌پذیری زیرساخت‌های سیاسی و اجتماعی مناسب در مناطق روستایی از موانع اصلی تحقق مشارکت در چکیده کاملدر دهه‌های اخیر، توانمندسازی به‌مثابه سازوکاری برای دستیابی به توسعه کشاورزی و در پی آن توسعه سکونتگاههای روستایی مطرح شد. زیرا، بی‌توجهی به مقوله توانمندسازی ساکنان روستایی و عدم شکل‌پذیری زیرساخت‌های سیاسی و اجتماعی مناسب در مناطق روستایی از موانع اصلی تحقق مشارکت در توسعه سکونتگاههای روستایی محسوب میشود. داده های موردنیاز تحقیق از طریق پرسشنامه و از میان کشاورزان شهرستان سمیرم گردآوری شدند که 262 نفر از آنها به روش نمونهگیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب گردیدند. فرآیند توانمندسازی بهره‌برداران کشاورزی به‌وسیله 67 گویه در قالب شاخص‌هایی همچون آموزش و اطلاع‌رسانی، دانش و آگاهی، فن‌آوری اطلاعات، منابع مالی و اعتباری، اعتمادسازی، همکاری و تشریک‌مساعی، تصمیم‌گیری در امور اجتماعی و اقتصادی، سنجیده شده است. شاخص توسعه نیز از طریق 49 گویه در ابعاد نظام محیطی، نظام اجتماعی ـ اقتصادی و کالبدی توسعه سکونتگاه‌ها سنجیده شده است. نتایج تحقیق نشان داد توانمندسازی کشاورزان روستایی در افزایش تولید محصولات کشاورزی، افزایش درآمد ساکنان روستایی و پایداری و توسعه اجتماعی ـ اقتصادی سکونتگاه های روستایی مؤثر است. البته، توجه به بهبود وضعیت درآمد کشاورزان، حمایت و هدایت آنها برای افزایش میزان پس‌انداز و مشارکت در سرمایه‌گذاری در فعالیتهای مرتبط با بخش کشاورزی، پیشنهاد می‌گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
38 - کاربرد روش تاپسیس فازی برای تعیین سطح توسعه‌یافتگی روستایی (مطالعه موردی روستاهای شهرستان اسلامشهر)
سحر دهیوری امیر محرابیمناطق روستایی به دلیل ارائه طیف گسترده‌ای از مواد غذایی و مواد خام، از دیرباز نقش مهمی در اقتصاد جهان بازی می‌کنند که این نقش به‌خصوص در کشورهای درحال‌توسعه پررنگ‌تر میباشد. توسعه روستایی نیز بخش مهمی از سیاست ناحیه‌ای است که کشاورزی، جنگلداری، مدیریت منابع طبیعی، استف چکیده کاملمناطق روستایی به دلیل ارائه طیف گسترده‌ای از مواد غذایی و مواد خام، از دیرباز نقش مهمی در اقتصاد جهان بازی می‌کنند که این نقش به‌خصوص در کشورهای درحال‌توسعه پررنگ‌تر میباشد. توسعه روستایی نیز بخش مهمی از سیاست ناحیه‌ای است که کشاورزی، جنگلداری، مدیریت منابع طبیعی، استفاده از زمین و تنوع اقتصادی در جوامع روستایی را پوشش میدهد. انتخاب و سطح‌بندی روستاهای توسعه‌یافته از مهمترین مراحل در برنامه‌ریزی موفق توسعه روستایی و کلید موفقیت به‌خصوص در کشورهای درحال‌توسعه است. هدف از این مقاله، بهبود کیفیت تصمیم‌گیری برای تعیین سطح توسعه‌یافتگی روستایی در شهرستان اسلامشهر و تعیین میـزان اهمیـت ورودی‌ها و خروجی‌ها بـا اسـتفاده از تکنیک تاپسیس فازی، سپس میزان اعتبار و امتیاز سطوح توسعه روستایی در منطقه موردمطالعه با استفاده از تکنیک Fuzzy-TOPSIS، در میان روستاهای شهرستان اسلامشهر میباشد. نتایج نشان میدهد که روش Fuzzy-TOPSIS برای تصمیم‌گیری در انتخاب سطح توسعه‌یافتگی، استفاده از این روش میتواند نتایج دقیق‌تری را ارائه دهد و بنابراین افـزایش روایـی این تکنیک را به دنبال دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
39 - تبیین بازدارنده‌های توسعه کشاورزی در روستاهای شهرستان رستم
احسان بازیار مصطفی احمدوندتوسعه بخش کشاورزی زمینه ساز فعالیت و پیشرفت سایر بخش‌هاست. بر این اساس، هدف اصلی این پژوهش که به‌صورت پیمایش انجام شده، تبیین بازدارنده های توسعه کشاورزی شهرستان رستم در استان فارس بود. جامعه آماری تحقیق شامل کشاورزان دهستان رستم دو از توابع شهرستان رستم بودند. برای این چکیده کاملتوسعه بخش کشاورزی زمینه ساز فعالیت و پیشرفت سایر بخش‌هاست. بر این اساس، هدف اصلی این پژوهش که به‌صورت پیمایش انجام شده، تبیین بازدارنده های توسعه کشاورزی شهرستان رستم در استان فارس بود. جامعه آماری تحقیق شامل کشاورزان دهستان رستم دو از توابع شهرستان رستم بودند. برای این منظور، ابتدا تعداد خانوار روستاهای بالای بیست خانوار (10 روستا) در دهستان مذکور شمارش شدند (672 خانوار)، آنگاه بر اساس جدول کرجسی و مورگان تعداد 220 خانوار به‌عنوان نمونه برآورد و به‌صورت انتساب متناسب در بین روستاهای مذکور توزیع شدند. پرسشنامه مهمترین ابزار جمع آوری داده‌ها در تحقیق حاضر بود. روایی صوری پرسشنامه توسط پانلی از متخصصان مربوطه تأیید شد و پایایی آن نیز با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (83/0=α) تأیید گردید. به‌منظور تجزیهوتحلیل داده‌ها از تحلیل عاملی بهره گرفته شد. در این زمینه ابتدا به‌منظور اندازه گیری انسجام درونی گویه ها از آزمون KMO و آماره بارتلت استفاده شد. نتایج حاصل از محاسبات نشان داد که انسجام درونی گویه ها برای بهرهگیری از تکنیک تحلیل عاملی مناسب (KMO برابر با 706/0) و آماره بارتلت معنادار (001/0=p) است. با توجه به ملاک کِیسر، دَه عامل با مقدار ویژه بالاتر از یک استخراج شده که 49/58 درصد از واریانس کل عامل ها را تبیین می‌کنند. این دَه عامل با نام‌های، اقتصادی، اجتماعی، تسهیلاتی، آب، آموزشی- ترویجی، سازمانی- مدیریتی، سرمایه ای، برنامه‌ریزی، مشارکتی و فنی به‌عنوان بازدارنده های توسعه کشاورزی در منطقه موردمطالعه نام‌گذاری شدند. در پایان با توجه به نتایج مطالعه، پیشنهادهایی برای فائق آمدن بر توسعه‌نیافتگی کشاورزی منطقه ارائه گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
40 - نقش درآمدهای غیر کشاورزی در امنیت غذایی خانوارهای روستایی
مهدی چراغی محتبی قدیری معصوم محمدرضا رضوانیمقدمه: تأمین امنیت غذایی آحاد جامعه روستایی یکی از اهداف اساسی در برنامه‌های توسعه روستایی محسوب میشود. در همین راستا گسترش درآمدهای غیر کشاورزی در این نواحی میتواند منابع درآمدی بیشتری را در اختیار خانوارها جهت دسترسی و مصرف مواد غذایی قرار دهد. در تحقیق حاضر به بررس چکیده کاملمقدمه: تأمین امنیت غذایی آحاد جامعه روستایی یکی از اهداف اساسی در برنامه‌های توسعه روستایی محسوب میشود. در همین راستا گسترش درآمدهای غیر کشاورزی در این نواحی میتواند منابع درآمدی بیشتری را در اختیار خانوارها جهت دسترسی و مصرف مواد غذایی قرار دهد. در تحقیق حاضر به بررسی اثرات درآمدهای غیر کشاورزی در امنیت غذایی خانوارهای روستایی پرداخته شده است. مواد و روشها: بر اساس هدف پژوهش حاضر از نوع کاربردی و از نظر ماهیت و روش به‌صورت توصیفی- تحلیلی میباشد. جامعه آماری تحقیق حاضر خانوارهای روستاهای شهرستان زنجان است. شهرستان زنجان در سال 1390، دارای 97225 نفر جمعیت روستانشین، 26429 خانوار، 13 دهستان و 248 روستای دارای سکنه است. 54 روستا با استفاده از فرمول اصلاح‌شده کوکران به‌عنوان روستاهای نمونه انتخاب شدند. روش گردآوری اطلاعات به‌صورت کتابخانهای و میدانی (پرسشنامه)، جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (آزمون جان کهیر و تی دوگروهی) و برای محاسبه میزان امنیت غذایی از روش مقیاس ناامنی غذایی استفاده شده است. یافته‌ها: نتایج مربوط به میزان درآمد غیر کشاورزی خانوارهای روستاهای مورد مطالعه نشان میدهد، 64 درصد خانوارهای روستایی دارای درآمدهای غیر کشاورزی میباشند. همچنین طبقه‌بندی وضعیت امنیت غذایی خانوارهای روستایی نشان میدهد، 73/31 درصد خانوارها دارای امنیت غذایی، 1/43 درصد دارای ناامنی غذایی بدون گرسنگی، 52/15 درصد دارای ناامنی غذایی با گرسنگی متوسط و 65/9 درصد خانوارها نیز دارای ناامنی غذایی با گرسنگی شدید میباشند. نتیجه‌گیری: با افزایش درآمدهای غیر کشاورزی امنیت غذایی خانوارهای روستایی بهبود می‌یابد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
41 - اثرات گردشگری بر توسعه روستایی با نظرسنجی از روستاییان بخش بایگ
حسن رضائی محمد معتمدی رادزمینه و هدف: اصولاً ترکیب متنوعی از منابع طبیعی را می توان به منظور ایجاد محیطی جذاب برای توسعه گردشگری بکار گرفت و روستاها به دلیل ویژگی ها و ماهیت وجودشان به طور مستقیم به طبیعت پیرامون خود وابسته و متکی هستند به طوری که تغییرات در این بستر مکانی در گذر زمان شکل می‌گ چکیده کاملزمینه و هدف: اصولاً ترکیب متنوعی از منابع طبیعی را می توان به منظور ایجاد محیطی جذاب برای توسعه گردشگری بکار گرفت و روستاها به دلیل ویژگی ها و ماهیت وجودشان به طور مستقیم به طبیعت پیرامون خود وابسته و متکی هستند به طوری که تغییرات در این بستر مکانی در گذر زمان شکل می‌گیرد و در فضایی جغرافیایی مبتنی بر کنش متقابل میان عوامل و روندهای طبیعی ـ اکولوژیک و اجتماعی، اقتصادی، سیاسی را خلق می‌نماید، همین ویژگی روستا برنامه‌ریزی اکوتوریسم را در چنین محیطی امکان پذیر می‌سازد. تحقیق حاضر با هدف بررسی اثرات گردشگری بر توسعه روستایی بخش بایگ از دیدگاه ساکنین انجام گردید. روش بررسی: روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و جمع آوری اطلاعات کتابخانهای و میدانی بوده است. پرسشنامه جامعه میزبان به کمک سرپرست خانوار در روستای گردشگر پذیر بخش بایگ تکمیل گردید. آلفای کرونباخ 71/0 حاکی از پایایی مطلوب پرسشنامه است. همچنین نرمال بودن متغیرهای مورد بررسی با استفاده از کولموگروف اسمیرونوف مورد تائید قرار گرفت و آزمون های تی تک نمونه جهت تحلیل داده‌های حاصل از پرسشنامه در نرم افزار SPSS استفاده شده است. یافته ها: یافته‌ها پژوهش نشان داد که از نظر جامعه میزبان اثرات گردشگری بر توسعه روستایی (سه بعد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی) بخش بایگ تربت حیدریه با 4/133 بالاتر از میانگین مفروض 7/121 است، بنابراین چون مقدار 5 P<%شده است می‌توان نتیجه گرفت از نظر جامعه میزبان اثرات گردشگری بر توسعه روستایی در سکونتگاههای روستایی بخش بایگ تربت حیدریه بالاتر از حد متوسط است. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که اگر چه روستاهای بخش بایگ تربت حیدریه از قابلیت بالایی در زمینه جذب گردشگر برخوردارند اما تقویت زیرساخت‌های مورد نیاز در گسترش جریان گردشگری روستایی بخش بایگ ضروری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
42 - بررسی عوامل موثر بر توسعه مسکن پایدار در روستای سرونو علیا استان کرمانشاه
بهاره میری آئیژ عزمی محمد اکبرپورزمینه و هدف: مسکن پایدار جزیی مهم در توسعه روستایی به شمار می رود و لذا بررسی و پرداختن به آن از اهمیت بالایی برخوردار است. بر این اساس هدف این تحقیق بررسی عوامل موثر بر توسعه مسکن پایدار در روستای سرونو علیا استان کرمانشاه می باشد. روش بررسی: روش تحقیق توصیفی کاربردی چکیده کاملزمینه و هدف: مسکن پایدار جزیی مهم در توسعه روستایی به شمار می رود و لذا بررسی و پرداختن به آن از اهمیت بالایی برخوردار است. بر این اساس هدف این تحقیق بررسی عوامل موثر بر توسعه مسکن پایدار در روستای سرونو علیا استان کرمانشاه می باشد. روش بررسی: روش تحقیق توصیفی کاربردی و کمی است. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه جهت استفاده شده است. همچنین از نرم افزار SPSS برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. پایایی ابزار تحقیق با استفاده از روش آلفای کرونباخ برابر با 84/0 بوده است. روایی ابزار تحقیق از طریق متخصصان جغرافیا و برنامه ریزی روستایی و توسعه روستایی و متخصصان محیط زیست مورد بررسی قرار گرفت. حجم نمونه به استفاده از فرمول کوکران برابر با 110 نفر محاسبه شد و روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک بوده است. یافته ها: تحلیل همبستگی اسپیرمن مشخص شد که ابعاد ساختاری و کارکردی بر مسکن پایدار روستایی تاثیرگذار هستند و نتایج رگرسیون نشان می دهد که از بین این دو بعد، بعد کارکردی(با مقدار بتای 72/0) بیشترین نقش را در پایداری مسکن روستایی دارد. بحث و نتیجه گیری: یافته های تحقیق نشان می دهند که در بعد ساختار مسکن روستایی متغیرهای اقتصادی توجه به اعطای وام برای بهسازی مسکن روستایی اهمیت بالایی دارد. در بعد کارکردی فضولات دامی و پسماندها در سطح روستا معضل مهمی است. همچنین عدم توجه به بافت بومی و محلی و شهری شدن مساکن و بافت روستا از جمله نگرانی های موجود به شمار می رود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
43 - سنجش و اولویتبندی عوامل موثر برکشاورزی پایدار از دیدگاه مروجان جهاد کشاورزی استان اردبیل
وکیل حیدری ساربانرایج شدن کشاورزی متعارف، به ویژه پس از جنگ جهانی دوم به دلیل به کارگیری نهاده‌های نوین کشاورزی سبب بالا رفتن بهره‌وری و بازدهی تولید محصولات کشاورزی و سبب تغییرات بسیار و پایین آمدن ریسک ذاتی فعالیت های کشاورزی شده، اما سبب وارد آمدن هزینه‌های قابل توجهی از قبیل فرسایش چکیده کاملرایج شدن کشاورزی متعارف، به ویژه پس از جنگ جهانی دوم به دلیل به کارگیری نهاده‌های نوین کشاورزی سبب بالا رفتن بهره‌وری و بازدهی تولید محصولات کشاورزی و سبب تغییرات بسیار و پایین آمدن ریسک ذاتی فعالیت های کشاورزی شده، اما سبب وارد آمدن هزینه‌های قابل توجهی از قبیل فرسایش خاک سطحی، آلودگی آبهای زیر زمینی، افول کشاورزی خانوادگی، غفلت روز افزون از شرایط‌کاری و معیشتی کارگران، هزینه‌های بالای تولید و عدم هماهنگی شرایط اجتماعی و اقتصادی جوامع روستایی نیز شده است و در طی دودهه گذشته، بشر برای حل این مشکلات؛ در پی یافتن راهکارهای موثری بوده است که یکی از آنها حرکت در جهت کشاورزی پایدار است. هدف این مقاله سنجش و اولویتبندی عوامل موثر بر توسعه کشاورزی پایدار از دیدگاه مروجان جهاد کشاورزی استان اردبیل میباشد. در این تحقیق، روش کار به صورت پیمایشی بوده و اطلاعات از طریق پرسشنامه از 160 نفر از مروجان جهاد کشاورزی استان‌اردبیل جمع‌آوری گردیده است. روایی صوری پرسشنامه توسط پانل متخصصان مورد تایید قرار گرفت. مطالعه راهنما در منطقه مشابه جامعه آماری با تعداد30 پرسش نامه صورت گرفت و با داده‌های کسب شده و استفاده از فرمول ویژه کرونباخ آلفا در نرم افزار SPSS، پایایی پرسشنامه تحقیق 78/0بدست آمد. در داده‌های بدست آمده با استفاده از تکنیک AHP فازی مورد تحلیل قرار گرفته‌اند. نتایج پژوهش نشان میدهد که از بین عوامل موثر بر توسعه کشاورزی پایدار؛ عامل آموزشی در استان اردبیل، موثرترین عامل بوده و عوامل محیطی، فردی، اقتصادی و روانشناختی در اولویتهای بعدی قرار گرفتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
44 - بررسی و تبیین وضعیت روستاهای شهرستان اسلامشهر از نظر چالشهای توسعه روستایی
بهادر حیدرپور تهمینه دانیالی علیرضا استعلاجیشناسایی چالشهای عمده توسعه روستایی، پیش شرطی برای تدوین سیاستها و ارائه الگویی انعطاف پذیر برای دستیابی به توسعه پایدار روستایی است. هدف پژوهش حاضر بررسی و تبیین وضعیت روستاهای شهرستان اسلامشهر از نظر چالشهای توسعه روستایی است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحا چکیده کاملشناسایی چالشهای عمده توسعه روستایی، پیش شرطی برای تدوین سیاستها و ارائه الگویی انعطاف پذیر برای دستیابی به توسعه پایدار روستایی است. هدف پژوهش حاضر بررسی و تبیین وضعیت روستاهای شهرستان اسلامشهر از نظر چالشهای توسعه روستایی است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش انجام کار، توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش را دو گروه روستاییان و کارشناسان تشکیل می‌دهند. در گروه اول 24 روستای شهرستان اسلامشهر که براساس سرشماری سال 1395 برابر با 36346 نفر معادل 11051 خانوار بوده است با استفاده از فرمول کوکران تعداد 380 نفر به عنوان حجم نمونه به صورت تصادفی سهمیه بندی انتخاب شده است. در گروه کارشناسان نیز 20 نفر به صورت تخمین شخصی به عنوان نمونه آماری انتخاب شده‌اند. جهت تجزیه و تحلیل داده‌های پژوهش از نرم‌افزار اس.پی.اس.اس و آزمون تی تک نمونه‌ای استفاده و در نهایت برای رتبه بندی روستاهای مورد مطالعه از نظر چالشهای توسعه روستایی از تکنیک تاپسیس فازی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که چالشهای اقتصادی، کالبدی, فیزیکی و مدیریتی بیشترین چالشهای روستاهای مورد مطالعه هستند و عدم اشتغال و عوامل جمعیتی از مهمترین چالشهای موجود در این روستاها است. همچنین نتایج تاپسیس فازی نشان داد که روستای سیمون با مقدار تاپسیس 912/0 در رتبه اول و روستای گلدسته و شاطره با مقدار تاپسیس 000/0، در رتبه آخر قرار گرفته‌اند. به عبارتی دیگر بیشترین چالشهای توسعه روستایی در روستای سیمون و کمترین چالش در روستای گلدسته قرار وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
45 - تحلیل تطبیقی سیاست گذاری های توسعه کشاورزی در دو دهه اخیر در استان گیلان با تأکید بر توسعه پایدار (مطالعه موردی: شهرستان رودسر)
الهام مشک بید تیمور آمار محمدباسط قریشیپژوهش حاضر در شهرستان رودسر استان گیلان انجام شده‌است. اقتصاد شهرستان رودسر، بر پایه کشاورزی استوار است. در راستای توسعه کشاورزی در شهرستان رودسر در سالهای اخیر سیاست‌های متنوعی شامل سیاست‌های بنیادین و حمایتی اتخاذ شده‌است. ازاین‌رو پژوهش حاضر در راستای پاسخ به این سؤ چکیده کاملپژوهش حاضر در شهرستان رودسر استان گیلان انجام شده‌است. اقتصاد شهرستان رودسر، بر پایه کشاورزی استوار است. در راستای توسعه کشاورزی در شهرستان رودسر در سالهای اخیر سیاست‌های متنوعی شامل سیاست‌های بنیادین و حمایتی اتخاذ شده‌است. ازاین‌رو پژوهش حاضر در راستای پاسخ به این سؤال اصلی انجام گرفت که کدامیک از سیاست‌های جهاد کشاورزی با شاخصهای توسعه پایدار اقتصاد روستایی رابطه معنادار دارند. جامعه آماری پژوهش حاضر روستاهای دارای سکنه‌ی شهرستان رودسر است. براساس سرشماری سال 1395، این شهرستان 395 روستای دارای سکنه دارد. اندازه نمونه با استفاده از فرمول کوکران برابر با 195 روستا برآورد گردید. در ادامه براساس اطلاعات روستاها، دهستانهای شهرستان رودسر از لحاظ برخورداری از سیاست‌های جهاد کشاورزی و شاخصهای توسعه پایدار اقتصادی با استفاده از مدلهای تاپسیس و آنتروپی شانون سطح‌بندی شدند. در پایان نیز رابطه متغیرهای مستقل و وابسته با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون ارزیابی شد. نتایج ضریب همبستگی پیرسون در بررسی دو متغیر اصلی پژوهش نشان داد که میزان توسعه پایدار اقتصادی در محدوده مورد مطالعه در سطح معنی‌داری 009/0 با سیاست‌های کشاورزی رابطه معنادار دارد. در این رابطه شدت همبستگی برابر با 772/0 گزارش شده‌است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
46 - رابطه اشتغالزایی ناشی از فعالیتهای دامداری و ابعاد مختلف توسعه روستایی در دهستان رستم آباد شمالی رودبار
ناصر رحمن نیا تهمینه دانیالی سیمین ارمغاندر سرزمین ایران و زندگی روستایی، دام همواره حایز اهمیت فراوان و نیز از ارکان اصلی اقتصادی به شمار می‌رفته است. دامداری در مجموع فعالیتهای کشاورزی استان گیلان، جایگاه محقری را به خود اختصاص داده است، با این همه یار و یاور و معین ضروری کشاورزی به حساب می آید، یاوری که نی چکیده کاملدر سرزمین ایران و زندگی روستایی، دام همواره حایز اهمیت فراوان و نیز از ارکان اصلی اقتصادی به شمار می‌رفته است. دامداری در مجموع فعالیتهای کشاورزی استان گیلان، جایگاه محقری را به خود اختصاص داده است، با این همه یار و یاور و معین ضروری کشاورزی به حساب می آید، یاوری که نیروی شخم و امکان حمل و نقل و کودی موثر را در اختیار کشاورزان قرار می دهد و گذشته از همه، در شمار بسیاری از بخشهای کوهستانی، عمده ترین فعالیت‌ها و منبع اصلی درآمد محسوب می شود. سوال اصلی مقاله حاضر این است که آیا اشتغالزایی ناشی از فعالیت های دامداری، توسعه روستایی را در ابعاد مختلف آن امکان پذیر می سازد؟ این پژوهش به طریق میدانی و کتابخانهای انجام گرفته است. در روش میدانی از پرسشنامه، مصاحبه چهره به چهره، مشاهده و عکس بهرهگیری شده است. نتایج مقاله نشان می دهد که ضریب همبستگی (R) بین دو متغییر جایگاه اقتصاد معیشتی مبتنی بر فعالیت های دامداری و توجیه پذیر بودن در توسعه روستایی 80/0 و ضریب تعیین کنندگی (R2) 64/0 به دست آمدند یعنی 64 درصد از تغییرات توسعه روستایی مبتنی بر توجیه پذیر بودن جایگاه اقتصاد معیشتی در آن است و 36 درصد عوامل دیگر (متغییرهای غیرقابل کنترل) دخیل هستند از آنجایی که p. value برابر 00/0 شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
47 - ارزیابی اثرات توسعه گردشگری بر کاهش میزان فقر و توانمندسازی اقتصادی، مطالعه موردی روستاهای شهرستان پارس آباد معان
بهروز محمدی یگانه مهدی چراغی ثریا نصیریگردشگری بزرگترین صنعت خدماتی جهان ازنظر درآمدزایی شناخته‌شده است و تغییرات اقتصادی زیادی را در پی داشته است میتواند به‌عنوان یک صنعت اقتصادی توانمند تأثیر بسیاری بر اشتغال داشته باشد. در مقاله حاضر برای بررسی توسعه گردشگری بر کاهش میزان فقر و توانمندسازی اقتصادی خانوا چکیده کاملگردشگری بزرگترین صنعت خدماتی جهان ازنظر درآمدزایی شناخته‌شده است و تغییرات اقتصادی زیادی را در پی داشته است میتواند به‌عنوان یک صنعت اقتصادی توانمند تأثیر بسیاری بر اشتغال داشته باشد. در مقاله حاضر برای بررسی توسعه گردشگری بر کاهش میزان فقر و توانمندسازی اقتصادی خانوارها در روستاهای شهرستان پارس آباد پرداخته شده است. این پژوهش ازنظر نوع کاربردی و ازنظر ماهیت انجام، توصیفی – تحلیلی و برای گردآوری داده ها از روش های کتابخانه ای و میدانی استفاده‌شده است. جامعه آماری این تحقیق، 13 روستا موردمطالعه در شهرستان پارس آباد می باشد که طبق فرمول کوکران 352 خانوار به‌عنوان حجم نمونه تعیین و با استفاده از روش نمونهگیری سیستماتیک پرسشنامهها تکمیل شد..برای تجزیهوتحلیل اطلاعات و داده‌های spss و از روش های آماری توصیفی و استنباطی استفاده‌شده است. یافته تحقیق با استفاده از آزمون (ویلکامسون وt دوجفت)حاکی از آن است ، با استناد آماره t با مقدار(404/7 ) از میزان توسعه گردشگری و همه ابعاد (به جز بُعد کالبدی) با مقدار t میانگین:( 83/2) در زمان پس از توسعه گردشگری به‌صورت معنادار کاهش‌یافته است. از طرفی، میزان توسعه گردشگری با آماره t برابر با 404/7 در زمان پس از توسعه گردشگری کاهش‌یافته است. درنتیجه مقاله منطقه بیشتر باید برنامه ریزی لازم در جهت گسترش و گردشگری توسعه یابد. و میتواند به‌عنوان منبع درآمدزایی برای منطقه و کشور باشد و از فقر و بیکاری مردم بکاهد، واقعیت امر این است که صنعت گردشگری و توریسم نتوانسته در این منطقه موفقیت چندانی به دست آورد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
48 - مقایسه تطبیقی روستاهای دارای دهیاری و فاقد دهیاری در روند توسعه‌یافتگی (مطالعه موردی: روستاهای بخش مرکزی شهرستان اسلامشهر)
امیر هومن اسفندیاری تهمینه دانیالیچکیده با توجه به اهمیتی که مدیریت روستایی در تحقق اهداف توسعه روستایی و نیز با در نظر داشتن اینکه دستیابی به توسعه پایدار در شرایط فعلی جهان بر اساس دانایی محوری است. نقش مدیریت در توسعه روستایی ایران حائز اهمیت بوده و این مدیریت باید بر دانایی محوری تکیه کند و بر همین چکیده کاملچکیده با توجه به اهمیتی که مدیریت روستایی در تحقق اهداف توسعه روستایی و نیز با در نظر داشتن اینکه دستیابی به توسعه پایدار در شرایط فعلی جهان بر اساس دانایی محوری است. نقش مدیریت در توسعه روستایی ایران حائز اهمیت بوده و این مدیریت باید بر دانایی محوری تکیه کند و بر همین اساس باید نیروهای لازم برای دانایی محوری در روستاهای کشور را فراهم کند. هدف از این تحقیق مقایسه نقش دهیاری‌های روستایی در توسعه پایدار در منطقه اسلامشهر با روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) بوده و محقق به ارزیابی تفاوت در روستاهای دارای دهیاری و فاقد آن با توجه به ابعاد توسعه پایدار روستایی در محدوده اسلامشهر پرداخته است. نتایج حاکی از آن است که مهمترین معیار در ارزیابی عملکرد دهیاری‌ها در تمامی روستاهای مورد مطالعه تحصیلات و تخصص نیروی انسانی فعال در بخش دهیاری‌ها در نظر گرفته شده است و عواملی چون اقتصاد، نابرابری اجتماعی، زیرساخت‌ها، عوامل فرهنگی – اجتماعی در رتبه‌های بعدی قرار می‌گیرند. همچنین از دیدگاه ساکنان این مناطق مهمترین عامل مربوط به زیر معیار فقدان مهارت‌های مدیریتی به دست آمده است؛ بنابراین می‌توان گفت که مهمترین عامل عدم توسعه‌یافتگی در مناطق مورد مطالعه فقدان مدیریت و مهارت‌های مدیریتی مناسب با مسئله دهیاری روستایی بوده که از سوی ساکنین تشخیص داده شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
49 - بررسی موانع توسعه پایدار اقتصادی سکونتگاههای روستایی با رویکرد کارآفرینی (مطالعه موردی: شهرستان کیار- استان چهارمحال و بختیاری)
سید مرتضی حسینی رحمت الله منشی زاده محمدتقی رضویان پگاه مرید ساداتچکیده پژوهش حاضر به بررسی و شناسایی مسائل و موانع موجود در روستاها به منظور تحقق توسعۀ پایدار اقتصادی سکونتگاههای روستایی شهرستان کیار با تأکید بر کارآفرینی پرداخته‌است چرا که یافتن موانع توسعه پایدار روستاها در کنار مزیت سنجی منطقه میتواند راهکارهای موثر برای توسعه چکیده کاملچکیده پژوهش حاضر به بررسی و شناسایی مسائل و موانع موجود در روستاها به منظور تحقق توسعۀ پایدار اقتصادی سکونتگاههای روستایی شهرستان کیار با تأکید بر کارآفرینی پرداخته‌است چرا که یافتن موانع توسعه پایدار روستاها در کنار مزیت سنجی منطقه میتواند راهکارهای موثر برای توسعه پایدار روستا را مشخص نماید. روش تحقیق در این مطالعه، اسنادی و پیمایشی است. جامعۀ آماری این پژوهش افراد ساکن در سکونتگاههای روستایی شهرستان کیار، مسئولان و کارشناسانِ استان چهارمحال و بختیاری میباشند. از افراد ساکن در روستاهای شهرستان کیار براساس فرمول کوکران 380 نفر، از بین کارشناسان 120 نفر و مسئولان صاحب‌نظر 83 نفر به‌صورت هدفمند و به روش گلوله‌برفی برای حجم نمونه در‌نظر گرفته شد. همچنین 31 مانع توسعه پایدار اقتصادی سکونتگاههای روستایی با نگاه کارآفرینی تأثیر دارد و در پنل تخصصی با صاحب نظران به جمعبندی رسید، از نظر وجود مسئله، شدت مسئله و میزان اعتقاد به‌شدت، با روش فازی مورد ارزیابی و پس از آن با استفاده از روش بارِ‌عاملی نظرات هر گروه محاسبه و شدت تلفیقی به روش تحلیل عاملی محاسبه‌گردید. بر اساس نتایج این مطالعه نبود نوآوری در رابطه با تعامل بین محیط زیست و انسان، ورود سازمان‌های متعدد مداخله‌گر در روستا و فقدان مدیریت یکپارچۀ روستاها، مهارت پایین مردم در کسب‌و‌کار‌ها، نداشتن اطلاعات از بازارهای کسب‌و‌کار و نبود نهادهای مشاوره‌ای مانند کلینیک‌های کسب‌و‌کار از مهمترین موانعی هستند که کمتر مورد توجه قرار‌گرفته‌اند و از شدت بالایی برخوردارند. همچنین اولویتبندی 31 مسئلۀ موجود در روستاهای شهرستان کیار مشخص‌گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
50 - نقش گردشگری در درآمدزایی مناطق روستایی با ارائه یک مدل راهبردی در توسعه گردشگری روستاها (مطالعه موردی شهرستان فیروزکوه)
رضا سیر محمد علی احمدیان حمید جعفری کتایون علیزادهچکیده امروزه با توجه به تغییر دیدگاه‌ها به مقوله گردشگری بخصوص گردشگری روستایی، توجه به ابعاد اقتصادی گردشگری بیش از پیش افزایش پیدا کرده است. رشد خود جوش گردشگری در مناطق روستایی طی سالهای اخیر تاثیرات زیادی بر اقتصاد جوامع روستایی داشته است. نوشتار حاضر به دنبال برر چکیده کاملچکیده امروزه با توجه به تغییر دیدگاه‌ها به مقوله گردشگری بخصوص گردشگری روستایی، توجه به ابعاد اقتصادی گردشگری بیش از پیش افزایش پیدا کرده است. رشد خود جوش گردشگری در مناطق روستایی طی سالهای اخیر تاثیرات زیادی بر اقتصاد جوامع روستایی داشته است. نوشتار حاضر به دنبال بررسی نقش گردشگری در درآمدزایی روستاهای شهرستان فیروزکوه است. به منظور تدقیق مساله مورد پژوهش 8 روستا از روستاهای این شهرستان بصورت هدف مند انتخاب شده‌اند. به منظور گردآوری اطلاعات از روشهای اسنادی و میدانی استفاده شد و لذا پس از تدوین چارچوب نظری پژوهش عملیات میدانی از طریق تکمیل پرسش نامه جامعه محلی و کارشناسان انجام گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS و انجام آزمون t، آزمون لون، ANOVA و والش به مقایسه متغییر های پژوهش در تمامی روستاهای مورد بررسی پرداخته شده است. محاسبه پایایی ابزار اندازه گیری از روش آلفای کرونباخ بوده و ضریب پایایی 0.9 بدست آمده است. روایی پرسشنامهها نیز بر اساس مطالعات قبلی و نظر کارشناسان مورد تأیید است. بعلاوه با استفاده از روش مطالعات میدانی و تعیین نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها به شیوه SWOT به ارائه راهبرد در جهت توسعه گردشگری مناطق روستایی فیروزکوه پرداخته است. نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد گردشگری در روستاهای جلیزجند، بادرود، خمده و مزداران میتواند بر افزایش درامد در روستا نقش موثری داشته باشد، همچنین بیشترین درآمدزایی در روستای جلیزجند و کمترین درآمدزایی مربوط به روستای بادرود میباشد، اگرچه گردشگری در روستاهای مورد بررسی موجب افزایش درآمد شده است ولی به گفته بیش از 70 درصد از پاسخ دهندگان، گردشگری موجب ایجاد سود زیاد برای گروه اندکی از افراد شده است و البته توسعه گردشگری در این روستاها منجربه فصلی شدن درآمد اهالی نیز شده است. به عبارت دیگر درآمد اهالی در فصول مساعد گردشگری بیشتر از فصول دیگر میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
51 - تدوین شاخص های روستاهای هدف گردشگری ایران وارزیابی آنها؛ مطالعه موردی:روستاهای نمونه استان سمنان
محمدعلی شادی دکترمسعود مهدوی حاجیلویی عزت اله عزتیچکیده توسعه روستایی را می توان فرایند توانمند سازی و تقویت قابلیت زندگی در بستر کیفیت زندگی و محیط زیست، کارایی و خودبسندگی اقتصادی و نگهداشت و بهبود کیفیت زیست بوم در نواحی روستایی قلمداد کرد(Zmanipoor, 1994)..رهیافت هایی هستند که گردشگری را به عنوان یک راهبرد برای نو چکیده کاملچکیده توسعه روستایی را می توان فرایند توانمند سازی و تقویت قابلیت زندگی در بستر کیفیت زندگی و محیط زیست، کارایی و خودبسندگی اقتصادی و نگهداشت و بهبود کیفیت زیست بوم در نواحی روستایی قلمداد کرد(Zmanipoor, 1994)..رهیافت هایی هستند که گردشگری را به عنوان یک راهبرد برای نواحی روستایی به کار می گیرند.این رهیافت ها با توجه به روند روزافزون تخریب روستاها و افول کشاورزی سعی در ارائه راهبردهای جدیدی برای احیای نواحی روستایی از طریق ایجاد فعالیت های مکمل و یا متحول کردن این نواحی با توجه به منابع طبیعی و انسانی آنها دارند و تنها راه احیا مجدد این روستاها را ارائه برنامه ها و استراتژی های جزئی می دانند که بتوانند هم از منابع انسانی و طبیعی آنها بهره ببرند و هم بتوانند باعث ایجاد درآمد و افزایش رفاه زندگی ساکنان نواحی روستایی بشوند (Holland & Dixey,2003,7). از دهه 70 قرن بیستم،فعالیتهای توریستی درمناطق روستایی به طورچشمگیری درهمه نقاط کشورهای توسعه یافته درسرتاسردنیاافزایش یافته‌اند که این امرنقشی اساسی درتوسعه مناطق روستایی که ازلحاظ اجتماعی و اقتصادی عقب مانده بودندایفا نمود(Perales, 2002). لذا متخصصین این صنعت،اذعان دارند که توسعه گردشگری روستایی ،بدون سازماندهی مجدد وگسترده مناطق روستایی براساس برنامه ریزی های علمی و مدون میسر نخواهد بود. در این تحقیق سعی براین است تا با بررسی وضعیت گردشگری روستایی و مشخص کردن شاخصهای موثر در تعیین روستاهای هدف گردشگری نسبت به ارزش گذاری این شاخصها با بهره گیری از مدل تحلیل سلسله مراتبی AHP اقدام نموده ونقش آن را درتوسعه روستاها نشان دهد، به منظور آزمون این شاخصها، روستاهای هدف گردشگری استان سمنان را مورد ارزیابی قرارداده و اولویت بندی نمائیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
52 - مطالعه مقایسه‌ای توجه به بعد نهادی- مدیریتی در روستاها طی دو دهه‌ی اخیر (مورد شهرستان قائمشهر)
فاطمه تقوی نصرالله مولایی هشجین یوسف زین‌العابدین عموقینچکیده مدیریت روستایی در واقع فرآیند سازماندهی و هدایت جامعه و محیط روستایی از طریق شکل دادن به سازمانها و نهاد ها است. مدیریت روستایی از سالیان متمادی در برنامه‌های عمرانی کشور وجود داشته و بااینکه در هر مقطعی از فعالیت خود با اسمی خوانده شده ولی مدیریت خود را در روست چکیده کاملچکیده مدیریت روستایی در واقع فرآیند سازماندهی و هدایت جامعه و محیط روستایی از طریق شکل دادن به سازمانها و نهاد ها است. مدیریت روستایی از سالیان متمادی در برنامه‌های عمرانی کشور وجود داشته و بااینکه در هر مقطعی از فعالیت خود با اسمی خوانده شده ولی مدیریت خود را در روستاهای ایران اعمال کرده است. کدخدا، دهبان، همیار، دهیار و...گونه‌های مدیریت روستایی در ایران بوده است. اثرات توجه به بعد نهادی- مدیریتی در برنامه‌های توسعه در بعداز پیروزی انقلاب اسلامی وجود داشته اما با برچیده شدن نظامهای پیشین، روستاهای ایران تا سالیان اخیر از یک نظام مدیریتی ثابت برخوردار نبوده و عدم مدیریت واحد روستایی باعث مشکلات و معضلات عدیده‌ای در سطح روستاها شده بود تا اینکه در سالهای اخیر قانون تشکیل دهیاری‌ها به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و پس از عملی شدن این قانون از ابتدای دهه هشتاد مدیریت روستاها به دهیاری‌ها واگذار گردید. یکی از کارکردهای مهم دهیاری‌ها نقش آنها در برنامه‌ریزی توسعه روستایی براساس خواست و نیازهای مردم روستا میباشد. در این تحقیق با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی و گردآوری داده‌ها و اطلاعات از طریق روش هایاسنادی- کتابخانهای و میدانی- پشمایشی به بررسی مقایسه ای توجه به بعد نهادی- مدیریتی در روستاهای شهرستان قائمشهرطی دو دهه ی اخیر پرداخته شده است. به منظور بررسی و رسیدن به اهداف تحقیق دو نوع پرسشنامه اختصاصی روستا (مدیران و کارشناسان روستایی) و پرسشنامه ی عمومی روستا تهیه و تکمیل گردید که نتایج حاصل از آن نشان میدهد که برنامه‌های دولت طی دو دهه ی اخیر در برنامه پنجم در مقایسه با سایر برنامه‌های بعد از انقلاب، بیشتر به بعد نهادی- مدیریتی توجه داشته و در همین راستا مدیران محلی نیز مشکلات روستائیان را پیگیری نموده و در مجموع فعالیتهای دهیاران، منجر به توسعه روستایی در سطح روستاهای محدوده مورد مطالعه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
53 - تحلیل اثرات سرمایه اجتماعی در کاهش فقر خانوارهای روستایی (مطالعه موردی: دهستان پشته زیلایی، استان کهگیلویه و بویر احمد)
منیژه احمدی بهروز محمدی یگانه سروش سنایی مقدمچکیده موفقیت سازمان‌های مردمی در کاهش فقر روستایی میتواند بیش از نهادهای غیر مردمی باشد. در این راستا انتظار می‌رود که با سرمایه اجتماعی موجود در سکونتگاه‌ها و اجتماعات روستایی قادر به کاهش فقر و افزایش رفاه جامعه باشیم. استان کهگیلویه و بویراحمد یکی از استان‌های محرو چکیده کاملچکیده موفقیت سازمان‌های مردمی در کاهش فقر روستایی میتواند بیش از نهادهای غیر مردمی باشد. در این راستا انتظار می‌رود که با سرمایه اجتماعی موجود در سکونتگاه‌ها و اجتماعات روستایی قادر به کاهش فقر و افزایش رفاه جامعه باشیم. استان کهگیلویه و بویراحمد یکی از استان‌های محروم کشور میباشد که درصد قابل توجهی از جمعیت آن در مناطق روستایی زندگی می‌نمایند بنابراین سرمایه اجتماعی میتواند به‌عنوان راهکاری جهت برون‌رفت از معضل فقر در این منطقه باشد. بر این اساس هدف کلی تحقیق حاضر بررسی نقش سرمایه اجتماعی در کاهش فقر خانوارهای روستایی است. سؤالی که در این زمینه مطرح میشود این است: که آیا سرمایه اجتماعی توانسته است در کاهش فقر خانوارهای روستایی منطقه مورد مطالعه مؤثر باشد؟ پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی و به لحاظ ماهیت از نوع توصیفی- تحلیلی است. جامعۀ آماری تحقیق، خانوارهای روستایی دهستان پشته زیلایی شهرستان چرام در استان کهگیلویه و بویراحمد است. ابزار گردآوری اطلاعات، کتابخانهای و میدانی (پرسشنامه و مشاهده) است. روایی پرسشنامهها با کسب نظر اساتید دانشگاهی و پس از انجام اصلاحات لازم در چند مرحله تأیید و سطح پایایی پرسشنامه نیز با استفاده از روش آلفای کرونباخ 85/0 به‌دست‌آمد که بیانگر ضریب اعتماد بالا میباشد. به منظور تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار و...) و استنباطی (T تک نمونه‌ای، همبستگی، تحلیل واریانس و تحلیل مسیر) استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان میدهد، بین گسترش مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی و کاهش فقر روستاییان رابطه معناداری وجود دارد، به‌طوری‌که مؤلفه‌های شبکه محلی با توجه به ارزش همبستگی به‌دست‌آمده با میزان (535/0) بیشترین رابطه را در کاهش فقر خانوارهای روستایی و مؤلفه مشارکت اجتماعی با میزان (354/0) کمترین رابطه را در محدوده مورد مطالعه داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
54 - سنجش سطح توسعه اجتماعی مناطق روستایی(مطالعه موردی شهرستان داراب )
ناصر مطیعی حسین خوشبخت مسعود ساجدی ابوالفضل رنجبرچکیده مسئله توسعه اجتماعی همواره یکی از مسائل مهم و چالش برانگیز برای انتخاب جهت گیری ها و سیاست های مناسب در عرصه عمل بوده است. غفلت از جنبه های اجتماعی توسعه نقش بسیاری را در استمرار توسعه نیافتگی در مناطق روستایی داشته است. هدف این پژوهش، سنجش سطح توسعه اجتماعی منا چکیده کاملچکیده مسئله توسعه اجتماعی همواره یکی از مسائل مهم و چالش برانگیز برای انتخاب جهت گیری ها و سیاست های مناسب در عرصه عمل بوده است. غفلت از جنبه های اجتماعی توسعه نقش بسیاری را در استمرار توسعه نیافتگی در مناطق روستایی داشته است. هدف این پژوهش، سنجش سطح توسعه اجتماعی مناطق روستایی شهرستان داراب استان فارس بود. این تحقیق به لحاظ هدف کاربری که به روش میدانی انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل 79262 نفر از ساکنان مناطق روستایی (بالای 15 سال) شهرستان داراب استان فارس بودند. با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران تعداد 364 نفر از آنها به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی مورد مطالعه قرار گرفتند. برای جمع آوری داده‌ها و اطلاعات از پرسشنامه و داده‌ها و اطلاعات مرکز آمار ایران استفاده شد. روایی پرسشنامه با استفاده از پانل متخصصان تایید شد و به منظور سنجش پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد، ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شده برای پرسشنامه مذکور 74/0 به دست آمد. به منظور محاسبه شاخص ترکیبی برای هر یک از معیار ها از روش تحلیل مؤلفه های اصلی استفاده گردید، همچنین برای محاسبه شاخص ترکیبی کل و رتبه بندی دهستان ها از روش تاکسونومی عددی استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که از لحاظ توسعه اجتماعی به ترتیب دهستانهای هشیوار، پاسخن، قریه الخیر، فورگ، بالش، بختاجرد، رستاق، قلعه بیابان، فسارود، آبشور، کوهستان و نصروان قرار دارند. همچنین، نتایج حاکی از آن بود که هفت دهستان در گروه سطح توسعه اجتماعی بالا، سه دهستان در گروه سطح توسعه اجتماعی متوسط و دو دهستان در گروه محروم از لحاظ سطح توسعه اجتماعی طبقه بندی شده اند. همچنین ضریب تغییرات بدست آمده بیانگر این است که تفاوت زیادی در سطح توسعه‌یافتگی اجتماعی در دهستانهای شهرستان داراب در معیارهای مختلف وجود دارد. لذا برای توسعه اجتماعی هماهنگ و یکپارچه دهستانهای شهرستان داراب، تمرکز زدایی در هر یک از معیارهای توسعه اجتماعی ضروری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
55 - کارکرد گردشگری مذهبی در توسعه‌ی اجتماعی نواحی روستایی استان خراسان جنوبی
محمود مرادی جواد یوسفی سیده سمیه خاتمیچکیده بسیاری از نواحی روستایی ایران به دلیل ناکارامدی راهبردهای گذشته در زمینه توسعه، با مسائل و چالش های متعددی مواجه گردیده اند. ازاین رو در سال های اخیر نظریه پردازان و سیاستگذاران توسعه به بازنگری برنامه ها پرداخته و برخی از آنان، گردشگری را به عنوان راهبرد مطلوب ت چکیده کاملچکیده بسیاری از نواحی روستایی ایران به دلیل ناکارامدی راهبردهای گذشته در زمینه توسعه، با مسائل و چالش های متعددی مواجه گردیده اند. ازاین رو در سال های اخیر نظریه پردازان و سیاستگذاران توسعه به بازنگری برنامه ها پرداخته و برخی از آنان، گردشگری را به عنوان راهبرد مطلوب توسعه روستایی مطرح نموده اند.لذا نقش گردشگری به طور عام و گردشگری مذهبی به عنوان یکی از اشکال گردشگری در نواحی روستایی به طور خاص ، می تواند ضمن شناسایی مزیت ها و محدودیت های پیش رو و برنامه ریزی اصولی، مورد ارزیابی قرار گیرد. خراسان جنوبی با دارا بودن مراکزمتعدد مذهبی، دارای ظرفیت خوبی در این زمینه می باشد. به طوریکه می توان با سیاستگذاری درست، شاهد توسعه و رونق گردشگری مذهبی– زیارتی در این منطقه بود. هدف اصلی این پژوهش بررسی زمینه ها و راهکارهای برخورداری از منافع حاصل از گردشگری مذهبی و افزایش اثرات مثبت آن در راستای توسعه اجتماعی(اشتغالزایی،کاهش روند مهاجرت به شهرها و همچنین بهبود وضعیت امکانات خدماتی - رفاهی) در روستاها می باشد. پژوهش حاضربه شیوه کتابخانه ای- اسنادی و نیز میدانی به گردآوری اطلاعات از 360 نفر از ساکنان روستاهای هدف گردشگری مذهبی به عنوان نمونه پرداخته است. همچنین به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل آماری ضریب همبستگی پیرسون، استفاده گردیده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که هر چند ارتباط محکمی بین توسعه روستایی و رونق گردشگری وجود دارد؛ اما نمی توان با قطعیت گفت چنین ارتباطی بین سه متغیر اشتغالزایی، کاهش مهاجرت و افزایش امکانات خدماتی - رفاهی با رونق گردشگری در روستاهای هدف این مطالعه، وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
56 - تاثیرپذیری اقتصادی روستاها از نواحی صنعتی (مطالعه موردی:ناحیه صنعتی میامی، شهرستان شاهرود)
شهره تاج فاطمه دارآفرینچکیده تحقیق مورد نظر به بررسی صنعتی کردن روستاها و تاثیر شهرک‌های صنعتی در توسعه و تحول روستایی میپردازد. در این راستا ارتباط بین صنعتی شدن وتوسعه روستایی از طریق ایجاد فرصتهای شغلی و درآمد، موردآزمون قرار گرفت. بسیاری از محققان توسعه براین باورند که تمرکززدایی صنعت چکیده کاملچکیده تحقیق مورد نظر به بررسی صنعتی کردن روستاها و تاثیر شهرک‌های صنعتی در توسعه و تحول روستایی میپردازد. در این راستا ارتباط بین صنعتی شدن وتوسعه روستایی از طریق ایجاد فرصتهای شغلی و درآمد، موردآزمون قرار گرفت. بسیاری از محققان توسعه براین باورند که تمرکززدایی صنعتی، به ایجاد درآمد و نیز افزایش مصرف وایجاد فرصتهای شغلی در مناطق روستایی منجر گردیده است. به‌منظور بررسی تاثیرپذیری اقتصادی روستاها از نواحی صنعتی منطقه مورد مطالعه(ناحیه صنعتی میامی در شهرستان شاهرود)به صورت موردی انتخاب ومورد مطالعه قرار گرفته است. تحقیق حاضر به روش همبستگی و همخوانی و با استفاده از مشاهدات میدانی و تکمیل پرسشنامه صورت گرفته است. جامعه آماری از روش آماری کای دو X2 آزمون فرضیه‌ها مورد تجزیه وتحلیل اطلاعات قرار گرفته است و از روش ضریب چوپروف درجه اهمیت فرضیه مشخص شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که ناحیه صنعتی میامی، سبب افزایش درآمد روستایی آن و ایجاد فرصتهای شغلی برای روستائیان این ناحیه شده است و بیشتر کارکنان ناحیه صنعتی میامی را ساکنان روستایی تشکیل می‌دهند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
57 - تحلیل و طبقه‌بندی سطوح توسعه‌یافتگی در راستای برنامه‌ریزی راهبردی نواحی روستایی شهرستان تالش
وحید ریاحی فرهاد جوانچکیده تعادل بخشی توسعه در روستاها به عنوان مراکز اصلی تأمین امنیت غذایی جامعه، علاوه بر قابلیتهای اکولوژیک تا حد زیادی مرهون نظام برنامه‌ریزی است. این امر با توجه به روند فزاینده شهرنشینی در آینده، برای توسعه متوازن و آمایش محیط و شکل گیری جامعه شهری پایدار غیرقابل ا چکیده کاملچکیده تعادل بخشی توسعه در روستاها به عنوان مراکز اصلی تأمین امنیت غذایی جامعه، علاوه بر قابلیتهای اکولوژیک تا حد زیادی مرهون نظام برنامه‌ریزی است. این امر با توجه به روند فزاینده شهرنشینی در آینده، برای توسعه متوازن و آمایش محیط و شکل گیری جامعه شهری پایدار غیرقابل اجتناب است. از آنجا که توسعه مفهومی چندبعدی است، بررسی سطوح و ابعاد توسعه و آگاهی از میزان برخورداری نواحی می تواند گامی مؤثر در تجدید سازمان و برنامه ریزی نواحی باشد. این امر نه تنها از بعد روستایی، که از جنبه منطقه‌ای دارای اهمیت است. این پژوهش باهدف شناخت مناطق برخوردار و محروم شهرستان تالش، در پی تشخیص تفاوت‌های ناحیه‌ای در زمینه شاخصهای توسعه با روش اسنادی و میدانی است. شاخصهای تحقیق در ابعاد آموزشی، بهداشتی، زیربنایی، اجتماعی، خدماتی، اداری و سیاسی طبقه‌بندی شده و با استفاده از تکنیک تاپسیس و تلفیق شاخصها بررسی‌شده‌اند. جامعه آماری تحقیق دهستانهای شهرستان تالش است. نتایج این پژوهش نشان داد که نخست دهستان‌هایی که از ارتباط بیشتر و مناسب‌تری با مرکز شهرستان برخوردارند، از ضریب توسعه‌یافتگی بالاتری برخوردارند. سپس دهستان حویق بالاترین و دهستانهای اسالم و کوهستانی تالش پایین‌ترین میزان توسعه‌یافتگی را داشته‌اند. در نهایت این تحقیق نشان داد که نابرابری و ناهمگنی از نظر توزیع شاخصها در ناحیه مورد بررسی صورت گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
58 - بررسی عوامل موثر بر موفقیت تعاونیهای تولید روستایی (مطالعه موردی: شهرستان پارس‌آباد)
وکیل حیدری ساربانچکیده با توجه به ناکارآمدی نظام خرده دهقانی در ایجاد تحرک و پویایی در بخش کشاورزی، تعاونی های تولید از منظر باز توزیع منافع حاصله از رشد بخش کشاورزی، ایجاد اشتغال پویا و مولد، توسعه مشارکت مردمی در بخش کشاورزی، پایین آوردن ریسک سرمایه گذاری در بخش کشاورزی، کاهش هزینه چکیده کاملچکیده با توجه به ناکارآمدی نظام خرده دهقانی در ایجاد تحرک و پویایی در بخش کشاورزی، تعاونی های تولید از منظر باز توزیع منافع حاصله از رشد بخش کشاورزی، ایجاد اشتغال پویا و مولد، توسعه مشارکت مردمی در بخش کشاورزی، پایین آوردن ریسک سرمایه گذاری در بخش کشاورزی، کاهش هزینه های دولتی در تولید و...، ابزار مناسبی برای بهبود وضعیت کشاورزی به شمار می آیند. هدف این مقاله بررسی عوامل موثر بر موفقیت تعاونی های تولید روستایی در شهرستان پارس آباد می باشد. جامعه آماری این تحقیق 204 نفر می باشد که در آن با استفاده از نمونه گیری تصادفی از طریق فرمول کوکران،100 نفر از اعضای تعاونی های تولید روستایی شهرستان پارس آباد انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها و به عبارت دیگر سنجش میزان موفقیت تعاونی های تولید روستایی، از مدل تحلیل عاملی استفاده شده است و نتایج این مدل نشان می دهد که مهم ترین عوامل تاثیر گذار بر موفقیت تعاونی های تولیدی در مناطق روستایی شامل چهار مولفه (بهبود مدیریت داخلی، توانمندی های مشارکتی و انگیزشی، بهبود توانمندی های اقتصادی و بهبود آموزش و نظارت) است که مقدار واریانس و واریانس تجمعی تبیین شده توسط این چهار عامل 53/60 می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
59 - تبیین جایگاه مهاجرت معکوس در بازساخت روستاهای شمال استان اردبیل
اسماعیل ابراهیمیچکیده هدف اصلی این مقاله بررسی علل اصلی شکل‌گیری مهاجرت معکوس و سنجش تاثیرات آن در باز ساخت اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، فضایی- کالبدی و سیاستگذاری و راهبردی در روستاهای شمال استان اردبیل (شهرستانهای پارس آباد، بیله سوار و مغان) است. روش انجام پژوهش نیز کتابخانه ای&nd چکیده کاملچکیده هدف اصلی این مقاله بررسی علل اصلی شکل‌گیری مهاجرت معکوس و سنجش تاثیرات آن در باز ساخت اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، فضایی- کالبدی و سیاستگذاری و راهبردی در روستاهای شمال استان اردبیل (شهرستانهای پارس آباد، بیله سوار و مغان) است. روش انجام پژوهش نیز کتابخانه ای– اسنادی است که با تحلیل ثانویه داده های حاصل از سرشماری های عمومی نفوس و مسکن و استفاده از شیوه نمونه گیری سهمیه ای با توزیع پرسشنامه بصورت تصادفی ساده در بین 333 نفر از مسولین مرتبط (فرمانداران، بخشداران)، کارشناسان بنیاد مسکن، دهیاران، اعضای شورای اسلامی روستاها و نیز اهالی روستاهای مورد مطالعه صورت گرفته است. برای آزمون متغیرهای پژوهش از روش پیرسون و نرم افزار SPSS اسفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که رابطه ی مثبت، معنادار و تاثیرگذاری بین متغیر مهاجرت معکوس و متغیرهای اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، فضایی- کالبدی و سیاستگذاری و راهبردی وجود دارد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
60 - توسعه اکوتوریسم راهکاری در جهت جلوگیری از نابودی روستاها؛ مطالعه موردی روستای گلستان اردبیل
محبوبه رئوفی اسماعیل ابراهیمیچکیده تعادل بخشی توسعه در روستاها به عنوان مراکز اصلی تأمین امنیت غذایی جامعه، علاوه بر قابلیتهای اکولوژیک تا حد زیادی مرهون نظام برنامه‌ریزی است. این امر با توجه به روند فزاینده شهرنشینی در آینده، برای توسعه متوازن و آمایش محیط و شکل گیری جامعه شهری پایدار غیرقابل اجت چکیده کاملچکیده تعادل بخشی توسعه در روستاها به عنوان مراکز اصلی تأمین امنیت غذایی جامعه، علاوه بر قابلیتهای اکولوژیک تا حد زیادی مرهون نظام برنامه‌ریزی است. این امر با توجه به روند فزاینده شهرنشینی در آینده، برای توسعه متوازن و آمایش محیط و شکل گیری جامعه شهری پایدار غیرقابل اجتناب است. از آنجا که توسعه مفهومی چندبعدی است، بررسی سطوح و ابعاد توسعه و آگاهی از میزان برخورداری نواحی می تواند گامی موثر در تجدید سازمان و برنامه ریزی نواحی باشد. این امر نه تنها از بعد روستایی، که از جنبه منطقه‌ای دارای اهمیت است. این پژوهش باهدف شناخت مناطق برخوردار و محروم شهرستان تالش، در پی تشخیص تفاوت‌های ناحیه‌ای در زمینه شاخصهای توسعه با روش اسنادی و میدانی است. شاخصهای تحقیق در ابعاد آموزشی، بهداشتی، زیربنایی، اجتماعی، خدماتی، اداری و سیاسی طبقه‌بندی شده و با استفاده از تکنیک تاپسیس و تلفیق شاخص ها بررسی‌شده‌اند. جامعه آماری تحقیق دهستانهای شهرستان تالش است. نتایج این پژوهش نشان داد که نخست دهستان‌هایی که از ارتباط بیشتر و مناسب تری با مرکز شهرستان برخوردارند، از ضریب توسعه‌یافتگی بالاتری برخوردارند. سپس دهستان حویق بالاترین و دهستانهای اسالم و کوهستانی تالش پایین‌ترین میزان توسعه‌یافتگی را داشته‌اند. در نهایت این تحقیق نشان داد که نابرابری و ناهمگنی از نظر توزیع شاخصها در ناحیه مورد بررسی صورت گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
61 - گردشگری روستایی به عنوان مدلی برای توسعه روستایی (مطالعه موردی شهرستان گرمسار)
اسماعیل ابراهیمیچکیده هدف اصلی این مقاله بررسی علل اصلی شکل‌گیری مهاجرت معکوس و سنجش تاثیرات آن در باز ساخت اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، فضایی- کالبدی و سیاستگذاری و راهبردی در روستاهای شمال استان اردبیل (شهرستانهای پارس آباد، بیله سوار و مغان) است. روش انجام پژوهش نیز کتابخانه ای&ndash چکیده کاملچکیده هدف اصلی این مقاله بررسی علل اصلی شکل‌گیری مهاجرت معکوس و سنجش تاثیرات آن در باز ساخت اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، فضایی- کالبدی و سیاستگذاری و راهبردی در روستاهای شمال استان اردبیل (شهرستانهای پارس آباد، بیله سوار و مغان) است. روش انجام پژوهش نیز کتابخانه ای– اسنادی است که با تحلیل ثانویه داده های حاصل از سرشماری های عمومی نفوس و مسکن و استفاده از شیوه نمونه گیری سهمیه ای با توزیع پرسشنامه بصورت تصادفی ساده در بین 333 نفر از مسولین مرتبط (فرمانداران، بخشداران)، کارشناسان بنیاد مسکن، دهیاران، اعضای شورای اسلامی روستاها و نیز اهالی روستاهای مورد مطالعه صورت گرفته است. برای آزمون متغیرهای پژوهش از روش پیرسون و نرم افزار SPSS اسفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که رابطه ی مثبت، معنادار و تاثیرگذاری بین متغیر مهاجرت معکوس و متغیرهای اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، فضایی- کالبدی و سیاستگذاری و راهبردی وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
62 - تحلیل نظام مدیریت نوین روستایی و توسعه محیطی- اکولوژیک و کالبدی-فضایی روستایی (مطالعه موردی: ناحیه مرکزی استان گیلان)
محمد نصیری لاکه نصراله مولایی هشجین عیسی پورمضانچکیده هدف اصلی از انجام این پژوهش تحلیل نظام تحلیل نظام مدیریت نوین روستایی و توسعه محیطی- اکولوژیک و کالبدی-فضایی روستایی در ناحیه مرکزی گیلان است. جامعه آماری پژوهش ناحیه مرکزی استان گیلان، شامل ۹۳۹ روستا میباشد. به منظور انتخاب نمونه‌ها به نسبت روستاهای هر شهرستان چکیده کاملچکیده هدف اصلی از انجام این پژوهش تحلیل نظام تحلیل نظام مدیریت نوین روستایی و توسعه محیطی- اکولوژیک و کالبدی-فضایی روستایی در ناحیه مرکزی گیلان است. جامعه آماری پژوهش ناحیه مرکزی استان گیلان، شامل ۹۳۹ روستا میباشد. به منظور انتخاب نمونه‌ها به نسبت روستاهای هر شهرستان در ناحیه و با توجه به جمعیت و وضعیت جغرافیایی، تعداد 120 روستا به صورت تصادفی انتخاب شد. با استفاده از پرسشنامه، نظر کارشناسان و متخصصان امر جمع‌آوری گردید. بعد از جمع‌آوری داده‌ها و استخراج اطلاعات، طبقه‌بندی و تهیه جداول توزیع فراوانی داده‌ها به منظور آزمون فرضیه ها و ارزیابی آنها، مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت. به منظور سـنجش بعد محیطی- اکولوژیک، 26 گویه در پرسشنامه طراحی شد. میانگین کل گویه‌های محیطی- اکولوژیک برابر 68/3 شده است که چون از متوسط میانگین طیف یعنی 3 بالاتر شده است؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که بهبود نظام مدیریت نوین روستایی بر توسعه ابعاد محیطی- اکولوژیک روستاها مؤثر است. با توجه به تحلیل انجام شده، بهبود وضع زیست‌محیطی روستا، همکاری با واحدهای امدادرسانی در زمان وقوع حوادث، مراقبت بر سلامت دام، طیور و آبزیان از طریق واکسیناسیون، تهیه طرحهای پیشنهادی در زمینه‌های محیطی-اکولوژیک، حفظ منابع طبیعی از بیشترین فراوانی برخوردار بوده است. همچنین درستی و ارتباط متغیرها در فرضیه از طریق آزمون t مورد تأیید قرارگرفت. به منظور سنجش بعد کالبدی- فضایی، 12 گویه در پرسشنامه طراحی شد. در مجموع، میانگین کل گویه‌های کالبدی- فضایی برابر 94/3 شده است که چون از متوسط میانگین طیف یعنی 3 بالاتر شده است؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که بهبود نظام مدیریت نوین روستایی بر توسعه ابعاد کالبدی-فضایی روستاها مؤثر است. با توجه به تحلیل انجام شده، گویه‌های صدور پروانه ساخت در محدوده قانونی روستا، توسعه زیرساخت‌های مختلف در روستا، میزان همکاری با بنیاد مسکن در اجرای طرح هادی، ارتقاء کیفیت خانه‌های روستایی و مقاوم‌سازی آنها در بخش کالبدی- فضایی با کسب بیشترین امتیازات، نسبت به سایر گویه‌ها، از بیشترین فراوانی برخوردار بوده است. همچنین درستی و ارتباط متغیرها در فرضیه از طریق آزمون t مورد تأیید قرار گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
63 - بررسی قابلیتهای محیطی ایران، در برنامه‌ریزی توسعه پایدار روستایی (مطالعه موردی: روستاهای دره سولقان)
مسعود مهدوی حاجیلویی حمید بحیرایی داود حسن زاده فرجودچکیده هدف از نگارش این مقاله بررسی اثرات اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در منتخبی از روستاهای دره کن و سولقان که دارای قابلیت گردشگری بهتری نسبت به سایر روستاهای ناحیه هستند، می باشد. ناحیه روستایی مورد مطالعه(درّه سولقان)سالیانه گردشگران زیادی را در فصول گردشگری پذیرا چکیده کاملچکیده هدف از نگارش این مقاله بررسی اثرات اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در منتخبی از روستاهای دره کن و سولقان که دارای قابلیت گردشگری بهتری نسبت به سایر روستاهای ناحیه هستند، می باشد. ناحیه روستایی مورد مطالعه(درّه سولقان)سالیانه گردشگران زیادی را در فصول گردشگری پذیرا است که خواه ناخواه اثرات آن بر روستاهای این ناحیه نیز مشهود است. نتایج این تحقیق نشان از اثرات محدود گردشگری بر اقتصاد این روستاها بوده و از سوی دیگر اقتصاد، تاثیر نامطلوبی بر افزایش قیمت‌ها بخصوص، قیمت مسکن در این مناطق داشته است. افزایش سطح سواد، ارتقای سطح بهداشت فردی و عمومی، افزایش تعامل با نواحی همجوار و کاهش مهاجرت، از جمله اثرات مثبت در زمینه اجتماعی میباشد. در زمینه زیست محیطی نیز ورود گردشگران به تخریب گونه‌های گیاهی و جانوری، افزایش آلودگی و نیز تخریب محیط زیست منجر شده است. بنابراین به نظر می‌رسد می‌بایست با برنامه‌ریزی اصولی به سمت بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی و زیست محیطی ناحیه با عنایت به نتایج استخراج شده از تحقیقات میدانی گام برداشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
64 - تحلیل عملکرد شرکت های تعاونی کشاورزی بر پایداری اشتغال روستایی (نمونه‌ی موردی: شهرستان کاشان)
حمید برقی محسن شایانتعاونی های کشاورزی اهرمی مناسب بـرای توسـعه اقتصادی، اجتمـاعی و ابـزاری در گـردآوری نیروهـا و منـابع توسـعه به شمار می آیند. هدف از مطالعه حاضر تحلیل عملکرد شرکتهای تعاونی کشاورزی برپایداری اشتغال روستایی در شهرستان کاشان هست. تحقیق حاضر ازنظر هدف کاربردی از لحاظ جمع آ چکیده کاملتعاونی های کشاورزی اهرمی مناسب بـرای توسـعه اقتصادی، اجتمـاعی و ابـزاری در گـردآوری نیروهـا و منـابع توسـعه به شمار می آیند. هدف از مطالعه حاضر تحلیل عملکرد شرکتهای تعاونی کشاورزی برپایداری اشتغال روستایی در شهرستان کاشان هست. تحقیق حاضر ازنظر هدف کاربردی از لحاظ جمع آوری داده ها میدانی و ازنظر میزان کنترل متغیرها از نوع توصیفی – تحلیلی محسوب میشود. جامعه آماری شامل تمامی تعاونی های روستایی فعال در سطح شهرستان کاشان می باشدکه شامل 400 نفر اعضا و مدیران تعاونیهای کشاورزی کاشان می باشد که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه ای به تعداد196 نفر محاسبه شده که از این تعداد 30 نفر از مدیران و مسئولین اجرایی تعاونیهای کشاورزی و کارشناسان ادارات مربوطه و 166 نفر اعضای فعال 4 تعاونی کشاورزی این شهرستان میباشند. روایی ظاهری و محتوایی ابزار تحقیق با استفاده از دیدگاه افراد صاحب‌نظر درزمینه تعاونی و کارآفرینی در اداره تعاون روستایی و همچنین نظرات اساتید محترم تعیین گردیده و جهت پایایی آن از روش آلفای کرون باخ استفاده شد. ضریب آلفای کرون باخ در پرسشنامه اعضا 82/0 و پرسشنامه مسئولین 87/0 به دست آمد که مبین پایایی سؤالات است. برای سطح معناداری ازآزمون همبستگی پیرسون و برای ترسیم نقشه نیز از نرم افزار GIS استفاده شده است. نتایج حاصل از این پژوهش درمجموع تعاونیهای کشاورزان کاشان در ایجاد اشتغال و کارآفرینی نقش کاملاً مثبتی ندارند. نتایج همبستگی نیز نشان میدهد دومتغیره جنسیت و تحصیلات در ایجاد اشتغال و کارآفرینی نقش مثبتی دارند ولی متغیر سن رابطه معناداری با اشتغال و کارآفرینی ندارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
65 - اولویت بندی سکونتگاه های روستایی از نظر صنایع تبدیلی – تکمیلی کشاورزی در شهرستان زرین دشت
سجاد بازوندپیدایش فرصتهای جدید به منظور توسعه محلی و منطقه ای در گرو استفاده از ابزار مهم توسعه صنعتی است.صنعتی کردن روستاها باتوجه به رسالت و اهدافی که به دنبال خواهد داشت،گامی اساسی جهت نیل به توسعه پایدار روستایی می باشد.صنایع تبدیلی و تکمیلی از عوامل مؤثر در توسعه کشاورزی و رو چکیده کاملپیدایش فرصتهای جدید به منظور توسعه محلی و منطقه ای در گرو استفاده از ابزار مهم توسعه صنعتی است.صنعتی کردن روستاها باتوجه به رسالت و اهدافی که به دنبال خواهد داشت،گامی اساسی جهت نیل به توسعه پایدار روستایی می باشد.صنایع تبدیلی و تکمیلی از عوامل مؤثر در توسعه کشاورزی و روستایی و همچنین ایجاد اشتغال پایدار،کاهش ضایعات محصولات کشاورزی و نهایتاً امنیت غذایی است.توسعه این صنایع درروستاها با توجه به امکانات موجود میتواند نقش مؤثری درتوسعه روستایی داشته باشد. هدف این پژوهش انتخاب بهترین دهستان برای ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی در بین دهستان های شهرستان زرین دشت می باشد. روش تحقیق در این مطالعه، توصیفی – تحلیلی و مبتنی بر داده های دست اولی است .جامعه آماری تحقیق را تمام سرپرستان خانوارهای روستایی شهرستان زرین دشت(7927نفر) تشکیل می‌دهدکه ازمیان آنها حجم نمونه‌ای با استفاده از فرمول کوکران به تعداد 310 پرسشنامه به‌صورت تصادفی ساده تکمیل شده است همچنین تعداد30پرسشنامه توسط کارشناسان جهت وزن دهی شاخص ها تکمیل‌شده است. تجزیهوتحلیل یافتههای پژوهش با استفاده ازتکنیک تاپسیس فازی انجام گرفته است که برای وزن دهی شاخص ها از مدل F.AHP استفاده شده است و برای ترسیم نقشه‌ها از نرم‌افزار ARC GIS استفاده‌شده است.نتایج پژوهش نشان می دهد که دهستان خسویه با وزن920/0بهترین موقعیت برای ایجاد و تاسیس صنایع تبدیلی و تکمیلی در شهرستان را دارا می باشد و دهستان های زیرآب با وزن 665/0 ،ایزدخواست غربی با وزن 618/0دبیران با وزن 276/0و ایزدخواست شرقی با وزن 148/0به ترتیب در رتبه های دوم تا پنجم قرار می گیرند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
66 - بررسی تاثیر مزارع میگو بر توسعه روستایی مطالعه موردی: منطقه چوئبده شهرستان آبادان
محسن شایان حسین یغفوری محمود میریامروزه نزدیک به نیمی از جمعیت جهان در روستاها زندگی می کنند که باید توجه لازم صورت گیرد . هرگونه عدم توجه به روستا ممکن است اثراتش در سایر سکونتگاه های انسانی مشاهده شود .در مبانی توسعه روستایی توجه به سرمایه گذاری ها ی لازم در کشاورزی مدرن و صنایع تبدیلی و کوچک و توانم چکیده کاملامروزه نزدیک به نیمی از جمعیت جهان در روستاها زندگی می کنند که باید توجه لازم صورت گیرد . هرگونه عدم توجه به روستا ممکن است اثراتش در سایر سکونتگاه های انسانی مشاهده شود .در مبانی توسعه روستایی توجه به سرمایه گذاری ها ی لازم در کشاورزی مدرن و صنایع تبدیلی و کوچک و توانمدیهای محیطی مورد توجه است. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر مزارع میگو بر توسعه روستایی منطقه چوئبده می باشد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی –تحلیلی و از لحاظ هدف کاربردی است . داده های مورداستفاده در این پژوهش از طریق روش پرسشنامه جمع آوری شده است . جامعه آماری تحقیق تعداد 1505خانوار می باشد که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه ای به تعداد 175 پرسشنامه تهیه شده است و نمونه ها نیز با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند . اطلاعات بدست آمده از پرسشنامه از طریق SPSS طبقه بندی شده برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون کای اسکوئر استفاده شده است . همچنین برای ترسیم نقشه ها از نرم افزارGIS استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که ایجاد مزارع میگو در شهرستان آبادان می تواند باعث ایجاد تغییرات فیزیکی، تغییرات اقتصادی و تغییرات اجتماعی در مناطق روستایی ایجاد کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
67 - بررسی اثرات اقتصادی، اجتماعی و محیطی حاصل از اجرای طرح های هادی درنواحی روستایی(نمونه موردی: دهستان میش خاص در استان ایلام)
علی اصغر کدیور معصومه شوهانی نژاددر دنیای مدرن امروز اجرای طرح های هادی روستایی نقش اساسی در ایجاد تحولات اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی نواحی روستایی دارد. از این رو این نوشتار پیامدهای حاصل از اجرای طرح های هادی روستایی در دهستان میش خاص شهرستان ایلام را هدف قرار داده و در پی یافتن پاسخ درخور به این س چکیده کاملدر دنیای مدرن امروز اجرای طرح های هادی روستایی نقش اساسی در ایجاد تحولات اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی نواحی روستایی دارد. از این رو این نوشتار پیامدهای حاصل از اجرای طرح های هادی روستایی در دهستان میش خاص شهرستان ایلام را هدف قرار داده و در پی یافتن پاسخ درخور به این سوال است که بعد از گذشت چندین سال از اجرای طرح های هادی در بسیاری از روستاهای کشور و از جمله روستاهای دهستان میش خاص شهرستان ایلام اثرات آن ها بر زندگی مردم و توسعه ی نواحی روستایی چه بوده است؟ تحقیق به شیوه ی تحلیلی – کاربردی و به کمک مطالعات میدانی و اسنادی محقق شده است. جامعه ی نمونه پژوهش 238 نفر از سرپرستان خانواده های ساکن روستاهای دهستان میش خاص بوده که به صورت تصادفی با روش ریاضی و به کمک فرمول کوکران تعیین شده است. یافته های اولیه ی پژوهش که با استفاده از آزمون های آماری نرم افزار spss مورد تایید قرار گرفته نشان می دهد که بیشترین اثرات اجرای طرح ها در تغییر بافت واحدهای مسکونی، معابر و همچنین کاهش مشکلات زیست محیطی در سکونتگاه های روستایی بوده است. نتایج دیگر تحقیق نشان می دهد که با وجود کاهش مهاجرت های روستا- شهری در روستاهایی که طرح در آن ها اجرا شده اما اجرای طرح های هادی به دلیل توجه کمتر به توانمندی های مردم بومی باعث تحولات مثبت اقتصادی در سطح سکونتگاه های روستایی محدوده ی مورد مطالعه نشده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
68 - تبیین چالشهای عمده توسعه روستایی برای دستیابی به توسعه پایدار: مطالعه موردی روستاهای شهرستان اسلامشهر
بهادر حیدرپور تهمینه دانیالی علیرضا استعلاجیشناسایی چالش های عمده توسعه روستایی، پیش شرطی برای تدوین سیاست ها و ارائه الگویی انعطاف پذیر برای دستیابی به توسعه پایدار روستایی است. هدف پژوهش حاضر بررسی وضعیت چالش های توسعه روستایی در روستاهای شهرستان اسلامشهر است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش انجام چکیده کاملشناسایی چالش های عمده توسعه روستایی، پیش شرطی برای تدوین سیاست ها و ارائه الگویی انعطاف پذیر برای دستیابی به توسعه پایدار روستایی است. هدف پژوهش حاضر بررسی وضعیت چالش های توسعه روستایی در روستاهای شهرستان اسلامشهر است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش انجام کار، توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش را دو گروه روستاییان و کارشناسان تشکیل می دهد؛ در گروه اول با استفاده از فرمول کوکران تعداد 380 نفر به عنوان حجم نمونه به صورت تصادفی سهمیه بندی انتخاب شده است. در گروه کارشناسان نیز 20 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از نرم افزار اس.پی.اس.اس و آزمون تی تک نمونه ای استفاده و در نهایت برای رتبه بندی روستاهای مورد مطالعه از نظر چالش های توسعه روستایی از تکنیک تاپسیس فازی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که چالش های اقتصادی، کالبدی- فیزیکی و مدیریتی مهم ترین چالش های روستاهای شهرستان اسلامشهر است. همچنین نتایج تاپسیس فازی نشان داد که روستای سیمون با ضریب 912/0 در رتبه اول و روستای گلدسته با ضریب 000/0، در رتبه آخر قرار گرفته اند. به عبارتی دیگر روستای سیمون با چالش های بیشتر روستای گلدسته با چالش های کمتری روبرو بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
69 - پهنه‌بندی وضعیت توسعه کشاورزی پایدار استان کویری خراسان جنوبی با استفاده از روش مزیت نسبی در محیط GIS
علی رضایی فرهادآبادی کامران مجردپهنهبندی میزان پایداری کشاورزی وضعیت پایداری، امکان مقایسه و شناخت نقاط ضعف و قوت را در مناطق مختلف فراهم می‌نماید. متغیرهای گوناگونی در تعیین توسعه کشاورزی پایدار دخالت دارند. مقایسه جداگانه هر متغیر، ترتیب قرار گرفتن هر شهرستان را در جدول تغییر میدهد. از این جهت، در چکیده کاملپهنهبندی میزان پایداری کشاورزی وضعیت پایداری، امکان مقایسه و شناخت نقاط ضعف و قوت را در مناطق مختلف فراهم می‌نماید. متغیرهای گوناگونی در تعیین توسعه کشاورزی پایدار دخالت دارند. مقایسه جداگانه هر متغیر، ترتیب قرار گرفتن هر شهرستان را در جدول تغییر میدهد. از این جهت، در بررسی حاضر با بهرهگیری از آمار سرشماری کشاورزی سال 1380 تا 1393، سرشماری‌های عمومی نفوس و مسکن در این بازه زمانی برای مناطق مورد مطالعه (خراسان جنوبی)، تعداد 60 سنجه در پنج گروه عمده منابع کشاورزی، پیشرفت کشاورزی، جوامع روستایی، محیط زیست و آموزش و علوم، مورد مطالعه قرار گرفته است. متغیرهای مورد مطالعه با روش مزیت نسبی و به صورت ترکیبی در عوامل معنی‌دار ارائه و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در پایان، با استفاده از GIS سطح‌بندی شهرستانهای استان مورد مطالعه، جهت تحلیل فضایی وضعیت توسعه کشاورزی پایدار نمایش داده شده و جایگاه هر یک از شهرستانهای این استان‌ها از لحاظ توسعه کشاورزی پایدار مشخص گردید. نهایتا در 6 کلاس (پایداری بالا، پایداری متوسط، پایداری ضعیف، ناپایداری ضعیف، ناپایداری متوسط و ناپایداری بالا) نشان داده شدند. بطور کلی می‌توان بیان کرد که شهرستان قائنات در تمام شاخصها از لحاظ کشاورزی پایدارتر و شهرستان فردوس در بدترین حالت پایداری قرار دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
70 - نقش مدیران محلی در توسعه روستایی بخش مرکزی شهرستان رشت
فرهاد براتی چیرانی سیده صدیقه حسنی مهرچکیدهبررسی نقش مدیران محلی در توسعه روستایی بخش مرکزی شهرستان رشت عنوان این پایاننامه می باشد. شهررشت مرکز استان گیلان است . با توجه به حجم جامعه آماری با جمعیت 56625نفر و براساس جدول مورگان تعداد 382 نمونه جهت تکمیل پرسشنامه انتخاب شده که روش نمونهگیری بصورت تصادفی ساد چکیده کاملچکیدهبررسی نقش مدیران محلی در توسعه روستایی بخش مرکزی شهرستان رشت عنوان این پایاننامه می باشد. شهررشت مرکز استان گیلان است . با توجه به حجم جامعه آماری با جمعیت 56625نفر و براساس جدول مورگان تعداد 382 نمونه جهت تکمیل پرسشنامه انتخاب شده که روش نمونهگیری بصورت تصادفی ساده می باشد. این تحقیق با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی و با بهره گیریاز مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و مشاهدات میدانی و تکمیل پرسشنامه به بررسی نقش مدیران محلیدرتوسعه روستایی بخش مرکزی شهرستان رشت پرداخت و مهمترین هدف اصلی تحقیق بررسی نقشمدیران محلی در توسعه روستایی بخش مرکزی شهرستان رشت بود.در بررسی وتحلیل نقش مدیران همه پاسخ دهندگان معتقدند که مدیر یک روستا می تواند تاثیرزیادی در توسعه آن روستا داشته وهمه پاسخ دهندگان نگرش خود را نسبت به توسعه روستایی و94 درصد ساکنین تشکیل مدیریت محلی یا وجود . لازمه وجود توسعه در روستاها بیان نموده اند. و 5دهیاری وشوراها درروستا ضروری دانسته و معتقدند نقش مدیران محلی درروستا ها جهت توسعهضروری می باشدوزمینه های ضرورت تشکیل مدیریت محلی یا وجود دهیاری و شوراها را در روستا ازنظراقتصادی، اجتماعی، فرهنگی وهمه موارد بیان نموده اند. 98 درصد از پاسخ دهندگان معتقدند کهمدیران محلی در کار خود موفق بوده و از عملکرد مدیران محلی راضی می باشند. و چگونگی عملمدیران روستا در زمینه اجتماعی و فرهنگی را عالی بیان داشته و بیش از 70 درصد پاسخ دهندگاننقش مدیران محلی را در توسعه روستایی بخش مرکزی شهرستان رشت بسیارزیاد وزیاد، دانسته واظهار می دارند پیگیری مدیران درمسائل روستاییان بسیارزیاد، وزیاد بوده و بیش از 80 درصد پاسخدهندگان نقش مدیران را در توسعه اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی و کالبدی روستا را بسیارزیاد وزیاد دانسته اند. ومیزان موفقیت و عملکرد مدیران را در زمینه رونق و تجارت و کسب و کار در مناطقروستایی، بازگشت مردم به روستا و جلوگیری از مهاجرت ، گسترش فعالیت های خدماتی وسایر موارددر روستا زیاد دانسته و درمجموع مشارکتشان را در توسعه روستا بسیار موثر می دانندو معتقدند کهبیشترین زمینه ها ایفای نقش مدیران اقتصادی، اجتماعی و بعد فرهنگی و فضایی کالبدی میباشد. 94.7 درصد پاسخ دهندگان معتقدند که مدیران برای مشارکت مردم در امور مختلف مردم راتشویق نموده ومعتقدند که مدیران محلی توانسته اند مشکلات موجود در بخش مرکزی را برطرفنموده ومیزان توانایی مدیران محلی درحل مشکلات موجود در بخش مرکزی بسیار زیاد و زیاد میباشد.واژگان کلیدی : مدیران محلی، توسعه روستایی، بخش مرکزی، شهرستان رشت پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
71 - بررسی راهکارهای مقابله با خشکسالی در مناطق روستایی از دیدگاه کارشناسان جهاد کشاورزی، مطالعه موردی استان اصفهان
وکیل حیدری ساربان سهیلا باخترخشکسالی وضعیتی از کمبود بارندگی و افزایش دماست که در هر وضعیت اقلیمی ممکن است رخ دهد. خشکسالی غالبا هدف این مقاله بررسی راهکارهای مقابله با خشکسالی در مناطق روستایی از دیدگاه کارشناسان جهاد کشاورزی استان اصفهان می باشد. این تحقیق از نوع کاربردی و به روش تحلیلی-تبیینی می چکیده کاملخشکسالی وضعیتی از کمبود بارندگی و افزایش دماست که در هر وضعیت اقلیمی ممکن است رخ دهد. خشکسالی غالبا هدف این مقاله بررسی راهکارهای مقابله با خشکسالی در مناطق روستایی از دیدگاه کارشناسان جهاد کشاورزی استان اصفهان می باشد. این تحقیق از نوع کاربردی و به روش تحلیلی-تبیینی می باشد. جامعه آماری این تحقیق کارشناسان جهاد کشاورزی استان فارس بالغ بر 356 نفر می باشد که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان، تعداد 175 نفر از آنها از طریق نمونه گیری تصادفی ساده برای انجام پژوهش انتخاب شدند ابزار اندازه گیری پرسش نامه محقق ساخته می باشد. روایی صوری پرسش نامه توسط پانل متخصصان مورد تایید قرار گرفت. مطالعه راهنما در منطقه مشابه جامعه آماری با تعداد30 پرسش نامه صورت گرفت و با داده های کسب شده و استفاده از فرمول ویژه کرونباخ آلفا در نرم افزار SPSS، پایایی پرسش نامه تحقیق 81/0 بدست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل تحلیل عاملی استفاده شد و نتایج این مدل نشان داد مهمترین راهکارهای مقابه با خشکسالی در منطقه مورد مطالعه شامل شش مولفه (تنوع‌سازی اقتصادی و پرداخت یارانه، توانمندسازی و ظرفیت‌سازی، مدیریت محلی خشکسالی، تقویت مدیریت ریسک خشکسالی، نهادی‌سازی و تقویت خودکارآمدی روستاییان و ارتقای دانش پیرامون مدیریت آب) است که مقدار واریانس و واریانس تجمعی تبیین شده توسط این شش عامل 27/77 می باشد. و در نهایت، بر اساس نتایج تحقیق پیشنهادات کاربردی ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
72 - بررسی تطبیقی وضعیت سرمایه روانشناختی مناطق روستایی دارای گردشگر و فاقد گردشگر، مطالعه موردی: شهرستان اردبیل
وکیل حیدری ساربانهدف این مقاله بررسی اثرات بررسی تطبیقی میزان سرمایه روانشناختی جوامع روستایی دارای گردشگر و فاقد گردشگر در مناطق روستایی شهرستان اردبیل میباشد. این تحقیق از لحاظ هدف، توسعه‌ای، و از لحاظ ماهیت، توصیفی و پیمایشی و نیز از نوع علی-مقایسه‌ای و تحلیلی است. جامعه آماری تحقی چکیده کاملهدف این مقاله بررسی اثرات بررسی تطبیقی میزان سرمایه روانشناختی جوامع روستایی دارای گردشگر و فاقد گردشگر در مناطق روستایی شهرستان اردبیل میباشد. این تحقیق از لحاظ هدف، توسعه‌ای، و از لحاظ ماهیت، توصیفی و پیمایشی و نیز از نوع علی-مقایسه‌ای و تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه روستاییان ساکن در روستای نمونه گردشگری وکیل‌آباد میباشد. با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی ساده و بر اساس فرمول کوکران، تعداد نمونه مناسب برای این تحقیق 269 نفر بدست آمد؛ از سویی، برای برابری در آزمون و نتیجه، 269 از روستاییان ساکن در روستای فاقد گردشگری تپراقلو به عنوان گروه شاهد انتخاب شدند. این تحقیق به روش پیمایشی با استفاده از پرسشنامه انجام گردیده است. روایی صوری پرسشنامه توسط پانل متخصصان مورد تایید قرار گرفت. مطالعه راهنما در منطقه مشابه جامعه آماری با تعداد30 پرسشنامه صورت گرفت و با داده‌های کسب شده و استفاده از فرمول ویژه کرونباخ آلفا در نرم افزار SPSS، پایایی پرسشنامه تحقیق 83/0 بدست آمد. نتایج آزمون t در ارتباط با ویژگیهای شاخصهای سرمایه‌روان شناختی دو گروه نشان میدهد که بین متغیر امیدواری با متغیر وابسته رابطه معنی‌داری وجود ندارد؛ اما بین متغیرهای خودکارآمدی، تاب‌آوری، اعتماد به نفس، و خوش‌بینی با متغیر وابسته رابطه معنی‌داری وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
73 - تحلیلی برنحوه توزیع فضایی امکانات و خدمات روستایی و سطح بندی روستاهای بخش درودزن مرودشت
علی شکور محمدعلی خورسندنیا میثم صفرپورنحوه پراکنش خدمات روستایی نشانگر میزان رشد و توسعه‌یافتگی مناطق روستایی و بالطبع نحوه نگرش به ساز و کارهای برنامه‌ریزی غیرمتمرکز در سطح کشور میباشد. در پراکنش خدمات روستایی در مراحل اولیه توسعه‌یافتگی، توجه به شاخصهای کالبدی، اجتماعی و اقتصادی حائز اهمیت بسیاری است. د چکیده کاملنحوه پراکنش خدمات روستایی نشانگر میزان رشد و توسعه‌یافتگی مناطق روستایی و بالطبع نحوه نگرش به ساز و کارهای برنامه‌ریزی غیرمتمرکز در سطح کشور میباشد. در پراکنش خدمات روستایی در مراحل اولیه توسعه‌یافتگی، توجه به شاخصهای کالبدی، اجتماعی و اقتصادی حائز اهمیت بسیاری است. در پژوهش حاضر با توجه به شرایط منحصر به فرد بخش درودزن در نزدیکی به مراکز جمعیتی و اقتصادی شیراز و مرودشت، سعی در سطح‌بندی مراکز خدماتی روستایی جهت نیل به اهداف پایداری در سطح منطقه شده‌است. روش تحقیق توصیفی تحلیلی با استفاده از مدلهای کمی جهت سطح‌بندی مراکز روستایی میباشد و از نظر هدف در دسته تحقیقات کاربردی پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
74 - تحلیل موانع موثر بر توسعه گردشگری روستای سردابه، شهرستان اردبیل
وکیل حیدری ساربانچکیده امروزه توسعه گردشگری روستایی به عنوان راهکاری در جهت توسعه اقتصادی و اجتماعی نواحی روستایی محسوب می‌شود اما توسعه گردشگری همواره با موانعی نظیر موانع ساختاری، زیربنایی، اجتماعی- فرهنگی و موانع آموزشی روبرو است. هدف این مقاله، تحلیل موانع موثر بر توسعه گردشگر چکیده کاملچکیده امروزه توسعه گردشگری روستایی به عنوان راهکاری در جهت توسعه اقتصادی و اجتماعی نواحی روستایی محسوب می‌شود اما توسعه گردشگری همواره با موانعی نظیر موانع ساختاری، زیربنایی، اجتماعی- فرهنگی و موانع آموزشی روبرو است. هدف این مقاله، تحلیل موانع موثر بر توسعه گردشگری روستایی در دهستان سردابه شهرستان اردبیل می‌باشد. روش کار به صورت میدانی بوده و اطلاعات از طریق پرسش نامه از 200 نفر از روستاییان ساکن در دهستان سردابه جمع آوری گردیده است. روایی صوری پرسش نامه با کسب نظرات صاحب نظران در دانشگاه و کارشناسان اجرایی مربوطه به دست آمد. هم چنین پس از انجام یک مطالعه راهنما و آزمون پایایی پرسش نامه ضریب کرونباخ آلفا 86/0 بدست آمد. داده‌های بدست آمده با استفاده از تکنیک فرآیند تحلیل سلسله مراتبی مورد تحلیل قرار گرفته‌اند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که از بین موانع موثر در توسعه گردشگری روستایی مانع ساختاری در شهرستان اردبیل، موثرترین مانع فرآروی توسعه گرشگری روستایی بوده و موانع اجتماع-فرهنگی، زیربنایی و آموزشی در رده بعدی قرار گرفتند. در نهایت با توجه به تحلیل نتایج، پیشنهاداتی کاربردی ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
75 - امکان سنجی استقرار اماکن تفریحی – اقامتی به منظور توسعه گردشگری در مناطق روستایی (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان دره شهر)
بهروز محمدی یگانه عفت مهدیزاده عصمت مهدیزاده صدیقه هاشمیافول فعالیتهای کشاورزی، پایین آمدن سطح درآمد و اشتغال در این فعالیت‌ها، افزایش بیکاری، خروج نسل جوان و افراد دارای تحصیلات بالاتر از اجتماعات روستایی؛ بافت و ساختار این نواحی را به مخاطره انداخته است.در این شرایط گردشگری روستایی از راهبردهای موثر جهت تجدید حیات اقتصا چکیده کاملافول فعالیتهای کشاورزی، پایین آمدن سطح درآمد و اشتغال در این فعالیت‌ها، افزایش بیکاری، خروج نسل جوان و افراد دارای تحصیلات بالاتر از اجتماعات روستایی؛ بافت و ساختار این نواحی را به مخاطره انداخته است.در این شرایط گردشگری روستایی از راهبردهای موثر جهت تجدید حیات اقتصای، اجتماعی و حفظ بافت و ساختار این نواحی است که علاوه بر حفظ ارزش‌ها، با ایجاد فرصتهای شغلی، کسب درآمد و توسعه ساختارهای زیربنایی، امکان توسعه پایدار و یکپارچه روستایی را فراهم می‌کند. در راستای توسعه گردشگری در روستاها وجود جاذبه و معرفی صحیح جاذبه‌ها به همراه ایجاد تأسیسات زیربنایی و تسهیلات تفریحی- اقامتی جهت جذب گردشگر امری ضروری است. این پژوهش با هدف امکان سنجی استقرار اماکن تفریحی- اقامتی به منظور توسعه گردشگری در مناطق روستایی بخش مرکزی شهرستان دره شهر انجام گرفته است. جهت مکان یابی اماکن تفریحی - اقامتی در منطقه مورد مطالعه از روش AHP استفاده شده است. که 9 شاخص جهت مورد بررسی قرار گرفت و نتایج تحقیق نشان میدهد ایجاد منطقه ویژه گردشگری و استقرار اماکن تفریحی – اقامتی به ویژه در قسمت‌های شمال شرقی و مرکزی بخش که از لحاظ 9 شاخص مناطق بهینه تشخیص داده شده، به عنوان یک کارکرد جدید جهت توسعه گردشگری با توجه به وجود جاذبه‌های فرهنگی، تاریخی و طبیعی در این بخش میتواند در صورت سرمایه‌گذاری، موجب ایجاد فرصتهای شغلی، تعادل نسبی در توزیع درآمد و بکارگیری مردم محلی، جذب بیشتر گردشگران، افزایش درآمد روستاییان و ایجاد اشتغال پایدار در منطقه مورد مطالعه گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
76 - تحلیل عوامل مؤثر در زمینه‌های توسعه کارآفرینی نواحی روستایی
احمد تقدیسی صدیقه هاشمی محمد مهدی هاشمیعلاقه به کارآفرینی و سیاست‌های کارآفرینانه به طور قابل توجهی در سالهای اخیر در میان دانشگاهیان و بسیاری از دانشمندان توسعه اقتصادی افزایش یافته است. زیرا که این سیاست با ایجاد اشتغال، موجب بهبود شرایط کلی اقتصاد محلی و منطقه‌ای و ارتقاء توسعه روستایی میشود. از طریق کا چکیده کاملعلاقه به کارآفرینی و سیاست‌های کارآفرینانه به طور قابل توجهی در سالهای اخیر در میان دانشگاهیان و بسیاری از دانشمندان توسعه اقتصادی افزایش یافته است. زیرا که این سیاست با ایجاد اشتغال، موجب بهبود شرایط کلی اقتصاد محلی و منطقه‌ای و ارتقاء توسعه روستایی میشود. از طریق کارآفرینی روستایی می‌توان با شناسایی مزیت‌ها، ظرفیت‌ها و محدودیتهای جوامع روستایی بر اساس برنامه‌ریزی راهبردی مناسب، به توسعه اقتصادی روستایی دست زد. هدف از این پژوهش بررسی عوامل مؤثر بر کارآفرینی در روستاهای دهستان آباده طشک شهرستان نی‌ریز (استان فارس) میباشد. در این راستا از روش تحقیق پیمایشی با بکار گیری پرسشنامه استفاده شده است. پایایی پرسشنامه با استفاده از محاسبه آلفاء کرونباخ (72%) تأمین شد. جامعه آماری، 1494 خانوار روستایی است که بر پایه فرمول کوکران، شمار نمونه‌ها 305 نمونه از خانوارها به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون t تک نمونه‌ای، همبستگی، تحلیل مسیر و تکنیک پرومته استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که عوامل سه‌گانه اقتصادی، اجتماعی و زیرساختی در روستاهای مورد مطالعه به دلیل منفی بودن نتایج آزمون Tتک نمونه‌ای، در حد مطلوب نیست و به دلیل وجود همبستگی بین ظرفیت‌ها، می‌توان با افزایش وضعیت یک عامل به توسعه سایر عاملها کمک نمود. از آنجایی که شاخص زیرساختی در روستاها بیشترین تأثیر را بر کارآفرینی داشته، لزوم توجه به این بعد به خصوص در روستای خواجه جمالی به دلیل اینکه از ظرفیت بالاتری برخوردار است، حائز اهمیت میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
77 - رتبه‌بندی سطوح توسعه یافتگی مناطق روستایی (مطالعه موردی: دهستانهای استان کرمانشاه)
حسین نظم فر سهیلا باختر سعیده علویفراهم نمودن زمینه برخورداری از خدمات مختلف رفاهی و زیربنایی، تسهیلات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی از اساسی‌ترین شاخصها در هر واحد از برنامه‌ریزی، بویژه مناطق روستایی است. به همین منظور هدف از انجام پژوهش حاضر ارزیابی و تحلیل سطوح توسعه‌یافتگی این شاخصها در سطح دهستانهای چکیده کاملفراهم نمودن زمینه برخورداری از خدمات مختلف رفاهی و زیربنایی، تسهیلات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی از اساسی‌ترین شاخصها در هر واحد از برنامه‌ریزی، بویژه مناطق روستایی است. به همین منظور هدف از انجام پژوهش حاضر ارزیابی و تحلیل سطوح توسعه‌یافتگی این شاخصها در سطح دهستانهای استان کرمانشاه و تعیین میزان برخورداری آنها میباشد. روش انجام این تحقیق بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق 85 دهستان از 14 شهرستان استان کرمانشاه است. به منظور ارزیابی و رتبه بندی سطوح توسعه یافتگی 69 متغیر از فرهنگ آبادی‌های سال 1390 استان انتخاب شد، این متغیرها با استفاده از روش آنتروپی شانون وزن‌دهی شدند و برای تجزیه و تحلیل داده‌ها و رتبه‌بندی و تعیین درجه توسعه‌یافتگی دهستان‌ها از روش تصمیم‌گیری چند معیاره ویکور استفاده گردید. یافتههای تحقیق بیانگر تفاوت در توسعه‌یافتگی در سطح دهستانهای استان است. به گونه‌ای که از 85 دهستان، 3 دهستان توسعه یافته، 19 دهستان نسبتاً توسعه یافته، 33 دهستان در حال توسعه، 28 دهستان نسبتاً محروم و 2 دهستان در وضعیت محروم از توسعه قرار داشتند، در نهایت برای بهبود و ارتقای وضعیت توسعه دهستان‌ها پیشنهاداتی ارائه گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
78 - تبیین اثرات کالبدی ـ فضایی گردشگری در روستاهای جنوب غربی گیلان
پرویز رجبی نصرالله مولائی هشجین اکبر معتمدی مهرمقدمه: گسترش گردشگری از پدیده¬های مهم امروز است، در واقع در شرایط کنونی میعادگاه گردشگران از شهرهای بزرگ به سوی فضاهای روستایی و طبیعی تغییر ماهیت داده که این امر به نوبه ی خود در زمینة تحولات کالبدی-فضای روستاها تأثیر به سزایی گذاشته است. هدف پژوهش: پژوهش حاضر با هدف چکیده کاملمقدمه: گسترش گردشگری از پدیده¬های مهم امروز است، در واقع در شرایط کنونی میعادگاه گردشگران از شهرهای بزرگ به سوی فضاهای روستایی و طبیعی تغییر ماهیت داده که این امر به نوبه ی خود در زمینة تحولات کالبدی-فضای روستاها تأثیر به سزایی گذاشته است. هدف پژوهش: پژوهش حاضر با هدف تبیین نقش کالبدی-فضایی گردشگری در توسعه روستاهای جنوب غربی گیلان می¬باشد. روش¬شناسی تحقیق: تحقیق حاضر یک پژوهش کاربردی که به روش توصیفی- تحلیلی و اکتشافی با پیمایش میدانی انجام شده است. ابتدا با استفاده از مشاهدات و مصاحبه¬های اولیه به شناسایی پنج شاخص نظیر سبک معماری، تجهیزات رفاهی، خدمات زیربنایی، فضاهای معیشتی و تغییرات محیطی پرداخته و سپس با استفاده از ابزار پرسشنامه محقق ساخته ( که روایی و پایایی آن پیش تر به مرحله تائید رسیده است) به گردآوری داده¬های میدانی در بین سرپرستان خانوار (378 =n) به روش کوکران اقدام گردید. یافته¬های به دست آمده با نرم¬افزار SPSS و آزمون همبستگی اسپرمن و رگرسیون خطی مورد تحلیل قرار گرفت. قلمروجغرافیایی پژوهش: پژوهش حاضر از لحاظ قلمرو مکانی در روستاهای جنوب غربی گیلان انجام‌گرفته است. یافته¬ها و بحث: نتایج تحقیق نشان می¬دهد که بین توسعه گردشگری و توسعه کالبدی –فضایی روستاهای جنوب غربی گیلان رابطه مستقیم وجود دارد. به عبارتی تغییرات کالبدی -فضایی گردشگری زمینه افزایش خدمات زیربنایی و روبنایی را در سطح روستاهای ناحیه جنوب غربی گیلان سبب شده که نتیجه آن توسعه امکانات در سطح سکونتگاه¬های روستایی این محدوده بوده است، در شناسایی اثرپذیرترین شاخص¬ها از نظر پاسخ گویان شاخص تغییرات محیطی بیشترین مقدار را تبیین می¬نماید. نتایج: در توزیع فضایی اثرات کالبدی-فضایی گردشگری در توسعه روستایی به تفکیک دهستان، دهستان¬های سردار جنگل، چوبر و گوراب پس به ترتیب بیشترین و دهستان-های آلیان، لولمان و رودپیش کمترین اثرات گردشگری در بعد کالبدی- فضایی را در خود داشته¬اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
79 - واکاوی کمّی تاثیرکیفیت آبهای زیرزمینی در ارتقاء شاخصهای توسعه روستایی برمبنای مدل موریس؛ مطالعه موردی: شهرستان خنج
احمدعلی خرم بختوجود آب و بهره مندی مستمر از آن همواره در موجودیت سکونتگاه های روستایی و پایداری این جوامع نقش اساسی ایفا نموده است. در حال حاضر، حفاظت از منابع آب و بهره برداری بهینه از آن به یک مسئله مهم جهانیتبدیل شده است. این مسئله به ویژه با وقوع خشکسالی های اخیر از ابعاد وسیع تری چکیده کاملوجود آب و بهره مندی مستمر از آن همواره در موجودیت سکونتگاه های روستایی و پایداری این جوامع نقش اساسی ایفا نموده است. در حال حاضر، حفاظت از منابع آب و بهره برداری بهینه از آن به یک مسئله مهم جهانیتبدیل شده است. این مسئله به ویژه با وقوع خشکسالی های اخیر از ابعاد وسیع تری برخوردار شده است. بنابراین ضرورت دارد که با مطالعات موردی در نواحی مختلف، ارزش و اهمیت عامل آب در موجودیت و توسعه جوامع انسانی مورد بازشناسی قرار گیرد،زیرا شناخت و تحلیل جنبه های مختلف این مسئله و افزایش آگاهی های عمومی در مورد آن می تواند زمینه ساز موفقیت راهکارهای استحصال و مصرف بهینه آب باشد.در این تحقیق به بازشناسی نقش و اهمیت عامل کیفیت آب زیرزمینی در توسعه روستایی شهرستان خنج واقع در استان فارس پرداخته شد.پس از تقسیم این شهرستان بههفت منظومه روستایی و سنجش سطح توسعه آنها بر مبنای مدل موریس، با استفاده از نرم افزار SPSSضریب همبستگی بین سطح توسعه روستایی و کیفیت منابع آب زیرزمینیمحاسبه گردید. نتیجهبررسی نشان داد که عدم اطمینان به بارش سالانه در شهرستان خنج، باعث شده که فعالیت و معیشت در سطح روستاهای این منطقه به استحصال آب زیرزمینی، آن هم با کیفیت های قابل استفاده، متکی بودهو درجه توسعه منظومه های روستایی این شهرستان با آب زیرزمینی از ضرایب همبستگی بیش از 0/70 برخوردار است. بنابراین، با عنایت به وابستگی بالای توسعه روستایی این منطقه به عامل آب زیرزمینی،اتخاذ راهکارهای استحصال و مصرف بهینه آب زیرزمینی خواهد توانست با صرفه جویی در مصرف این عامل حیاتی و افزایش آب قابل دسترس، ظرفیت های جدیدی برای ارتقاء توسعه روستایی فراهم نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
80 - ارزیابی اقتصادی- اجتماعی طرحهای ساماندهی و خروج دام از جنگل و تجمیع خانوارهای پراکنده جنگل نشین
حسن فرامرزیطرح ساماندهی و خروج دام از جنگل و تجمیع خانوارهای پراکنده جنگل نشین در واقع طرح توسعه اقتصادی منطقه است که با هدف استمرار بخشیدن به تولید جنگل و بهبود وضعیت اقتصادی- اجتماعی مشمولین طرح از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مطالعه حاضر به بررسی و تجزیه و تحلیل وضعیت اقتصادی- ا چکیده کاملطرح ساماندهی و خروج دام از جنگل و تجمیع خانوارهای پراکنده جنگل نشین در واقع طرح توسعه اقتصادی منطقه است که با هدف استمرار بخشیدن به تولید جنگل و بهبود وضعیت اقتصادی- اجتماعی مشمولین طرح از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مطالعه حاضر به بررسی و تجزیه و تحلیل وضعیت اقتصادی- اجتماعی مشمولین این طرح در شهرستان مینودشت و گالیکش می پردازد. برای این منظور از سه منطقه شامل، منطقه اول طرح تجمیع ینقاق که ساکنین بعد از نقل مکان در شهرکی که اداره منابع طبیعی امکانات اولیه زندگی را برای آنها فراهم نموده است سکونت یافتند و منطقه ی دوم که بر اساس طرح مابه ازاء مسکن با دریافت مبلغی معادل عرصه تخلیه شده به شهر مهاجرت نمودند و در نهایت منطقه سوم روستایی که طرح جابه جایی را نپذیرفته و هم اکنون نیز در روستای داخل جنگل زندگی می کنند با روش مصاحبه و پرسشنامه نظرسنجی به عمل آمد و با استفاده از آزمون‌های آماری کروسکال والیس، دوجمله ای و کای اسکوئر مورد مقایسه قرار گرفت و هیستوگرام هر یک از متغیرها نیز تهیه گردید. نتایج تحقیق بهبود وضعیت پذیرفتگان طرح را نسبت به روستاییان از لحاظ امکانات رفاهی زندگی نشان می دهد درحالی‌که افراد طرح تجمیع از شرایط و امکانات رفاهی زندگی خود راضی بودند و افراد طرح مابه ازاء مسکن نارضایتی خود را اعلام می کنند. نتایج کاهش میزان وابستگی به جنگل افراد مشمول طرح را نسبت به روستاییان نشان داد. همچنین هر سه منطقه تمایل خود را برای مشارکت در حفاظت از عرصه های منابع طبیعی اعلام نمودند. در نهایت می توان گفت مصاحبه شوندگان مشمول طرح تجمیع از مصاحبه شوندگان طرح مابه ازاء مسکن رضایت بیشتری از زندگی دارند و با توجه به تمایل مشارکت افراد در امور منابع طبیعی می توان برای بهتر نمودن وضعیت اقتصادی آنها برنامه ریزی کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
81 - بررسی و تحلیل سطح توسعه یافتگی نواحی روستایی با روش تحلیل عاملی (مطالعه موردی: دهستان وکیل آباد استان کرمان)
محمد صادق علیایی سمیه عزیزیمناطق روستایی به عنوان کوچک ترین واحد جغرافیایی و تفاوت های موجود در آن ها، با وجود همگنی ها برای توسعه روستایی قابل مطالعه و بررسی است. توسعه روستایی جزئی از برنامه های توسعه هر کشور است، یکی از ارکان توسعه جامعیت و یکپارچه بودن آن در رفع عدم تعادل های اقتصادی و اجتماع چکیده کاملمناطق روستایی به عنوان کوچک ترین واحد جغرافیایی و تفاوت های موجود در آن ها، با وجود همگنی ها برای توسعه روستایی قابل مطالعه و بررسی است. توسعه روستایی جزئی از برنامه های توسعه هر کشور است، یکی از ارکان توسعه جامعیت و یکپارچه بودن آن در رفع عدم تعادل های اقتصادی و اجتماعی مناطق است و به منظور حل مسائل ناشی از عدم تعادل های منطقه ای، گام نخست شناخت و سطح بندی مناطق از نظر توسعه در زمینه های مختلف است. با عنایت به مباحث مطرح شده، پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی- تحلیلی در پی بررسی و تحلیل سطح توسعه یافتگی روستاهای دهستان وکیل آباد با استفاده از روش تحلیل عاملی می باشد. 44 شاخص مورد استفاده در این پژوهش در سه بعد محیطی، اجتماعی- فرهنگی و اقتصادی که با استفاده از روش تحلیل عاملی به 12 عامل معنی دار تقلیل یافته، طوری انتخاب شده اند که بر تمام جنبه های توسعة روستاهای دهستان وکیل آباد تأکید دارند. روش کار به صورت کمی بوده و حجم نمونه مورد مطالعه از طریق فرمول کوکران310 نفرتعیین شده است. برای تحلیل از نرم افزارهای Excel ،Spss و برای ترسیم نقشه ها از ArcGis استفاده شده است. ﭘﺲ از ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ، ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻴﺎن روستاهای دهستان وکیل آباد، ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﺗﻮﺳﻌﻪ یافتگی ﺗﻔﺎوت اﺳﺎﺳﻲ معنی داری وﺟﻮد دارد و اﻳﻦ روستاها قابل رﺗﺒﻪ بندی در سه گروه ﻫﺎ سطح توسعه یافتگی بالا، سطح توسعه یافتگی متوسط و سطح توسعه یافتگی پایین ﻫﺴﺘﻨﺪ. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
82 - گردشگری روستایی راهبردی برای تحقق توسعه روستایی ؛ (مطالعه موردی: فقر روستاهای دهستان میشخاص از توابع بخش سیوان، شهرستان ایلام)
سجاد شرافت مصطفی ازکیا منصور وثوقی سید محمد سیدمیرزاییمقاله حاضر به گردشگری روستایی به عنوان راهبردی جهت تحقق توسعه روستایی پرداخته است. فرض مطالعه بر این است که گردشگری روستایی می تواند تاثیر مثبتی بر کاهش فقر و توسعه روستایی بگذارد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش انجام، توصیفی تحلیلی است. برای گردآوری داده ها چکیده کاملمقاله حاضر به گردشگری روستایی به عنوان راهبردی جهت تحقق توسعه روستایی پرداخته است. فرض مطالعه بر این است که گردشگری روستایی می تواند تاثیر مثبتی بر کاهش فقر و توسعه روستایی بگذارد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش انجام، توصیفی تحلیلی است. برای گردآوری داده ها از روش های اسنادی و میدانی (پرسشنامه محق ساخته، مشاهده و مصاحبه) استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق شامل سرپرستان هشت روستای گردشگری دهستان میشخاص می باشد و دارای بیشترین حجم گردشگر می باشند که تعداد آنها به 1638 خانوار است. حجم نمونه با استفاده از جدول اچ. اس بولا 325 نفر برآورد شده است شیوه نمونه گیری به صورت طبقه ای چند مرحله ای بوده است. بدین ترتیب که کل روستاهای دهستان میشخاص (8 روستا) را مشخص کرده و بنابر تناسب جمعیتی از هر روستا به روش تصادفی ساده نمونه گیری به عمل آمد.برای تجزیه و تحلیل داده ها از از آمار های توصیفی و آمارهای استنباطی استفاده شده است. بررسی عوامل تاثیرگذار در کاهش فقر در اثر توسعه گردشگری روستایی از دیدگاه مشارکت کنندگان در تحقیق نشان داد که ضریب تعیین 799/. بوده است. بنابراین می توان گفت که توسعه گردشگری با توجه به ایجاد رابطه با ابعاد توسعه روستایی نقش مهمی در کاهش فقر روستایی ایفا کرده است. نتایج تحلیل مسیر نشان می دهد که همه ابعاد گردشگری روستایی مورد بررسی، اثرات مستقیمی بر فقر روستایی دارند. بیشترین اثر مستقیم متعلق به بعد اقتصادی (0.28) و کمترین اثر متعلق به بعد کالبدی (0.11) است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
83 - ارزیابی اثرات حکمروایی بر توسعه گردشگری روستایی، مطالعه موردی: شهرستان نیر
وکیل حیدری ساربان علی ارشد شراره صائب مینا زیارتیتحقیق حاضر با هدف ارزیابی اثرات حکمروایی بر توسعه گردشگری روستایی شهرستان نیر انجام شده است. ماهیت این تحقیق کاربردی، روش اجرای آن توصیفی- تحلیلی؛ و نوع آن، پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق را ساکنان روستاهای کورعباسلو و سقزچی (دارای گردشگر) و روستاهای رضاقلی قشلاقی و چکیده کاملتحقیق حاضر با هدف ارزیابی اثرات حکمروایی بر توسعه گردشگری روستایی شهرستان نیر انجام شده است. ماهیت این تحقیق کاربردی، روش اجرای آن توصیفی- تحلیلی؛ و نوع آن، پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق را ساکنان روستاهای کورعباسلو و سقزچی (دارای گردشگر) و روستاهای رضاقلی قشلاقی و شیرین بلاغ (فاقدگردشگر) تشکیل می دهند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران و به تعداد 250 نفر (250 پرسشنامه در روستاهای دارای گردشگر و 250 پرسشنامه در روستاهای فاقدگردشگر) تعیین شده است. روایی صوری پرسشنامه توسط پانل متخصصان مورد تایید قرار گرفت. مطالعه راهنما در منطقه مشابه جامعه آماری با تعداد30 پرسشنامه صورت گرفت و با داده‌های کسب شده و استفاده از فرمول ویژه کرونباخ آلفا در نرم افزار SPSS، کرونباخ برای بخشهای مختلف پرسشنامه 85/0 الی93/0 محاسبه شد. آزمون آماری مورد استفاده آزمون T مستقل می باشد. هم چنین با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ پایایی پرسشنامه 922/0 محاسبه شده است. نتایج تحلیل آزمون T مستقل نشان گر وجود ارتباط بین شاخص های حکمروایی و توسعه گردشگری روستایی با سطح معنی داری 000/0 می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
84 - بررسی و تبیین وضعیت روستاهای شهرستان اسلامشهر از نظر چالشهای توسعه روستایی
بهادر حیدرپور تهمینه دانیالی علیرضا استعلاجیشناسایی چالشهای عمده توسعه روستایی، پیش شرطی برای تدوین سیاستها و ارائه الگویی انعطاف پذیر برای دستیابی به توسعه پایدار روستایی است. هدف پژوهش حاضر بررسی و تبیین وضعیت روستاهای شهرستان اسلامشهر از نظر چالشهای توسعه روستایی است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحا چکیده کاملشناسایی چالشهای عمده توسعه روستایی، پیش شرطی برای تدوین سیاستها و ارائه الگویی انعطاف پذیر برای دستیابی به توسعه پایدار روستایی است. هدف پژوهش حاضر بررسی و تبیین وضعیت روستاهای شهرستان اسلامشهر از نظر چالشهای توسعه روستایی است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش انجام کار، توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش را دو گروه روستاییان و کارشناسان تشکیل می‌دهند. در گروه اول 24 روستای شهرستان اسلامشهر که براساس سرشماری سال 1395 برابر با 36346 نفر معادل 11051 خانوار بوده است با استفاده از فرمول کوکران تعداد 380 نفر به عنوان حجم نمونه به صورت تصادفی سهمیه بندی انتخاب شده است. در گروه کارشناسان نیز 20 نفر به صورت تخمین شخصی به عنوان نمونه آماری انتخاب شده‌اند. جهت تجزیه و تحلیل داده‌های پژوهش از نرم‌افزار اس.پی.اس.اس و آزمون تی تک نمونه‌ای استفاده و در نهایت برای رتبه بندی روستاهای مورد مطالعه از نظر چالشهای توسعه روستایی از تکنیک تاپسیس فازی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که چالشهای اقتصادی، کالبدی, فیزیکی و مدیریتی بیشترین چالشهای روستاهای مورد مطالعه هستند و عدم اشتغال و عوامل جمعیتی از مهمترین چالشهای موجود در این روستاها است. همچنین نتایج تاپسیس فازی نشان داد که روستای سیمون با مقدار تاپسیس 912/0 در رتبه اول و روستای گلدسته و شاطره با مقدار تاپسیس 000/0، در رتبه آخر قرار گرفته‌اند. به عبارتی دیگر بیشترین چالشهای توسعه روستایی در روستای سیمون و کمترین چالش در روستای گلدسته قرار وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
85 - تحلیل تطبیقی سیاست گذاری های توسعه کشاورزی در دو دهه اخیر در استان گیلان با تأکید بر توسعه پایدار (مطالعه موردی: شهرستان رودسر)
الهام مشک بید تیمور آمار محمدباسط قریشیپژوهش حاضر در شهرستان رودسر استان گیلان انجام شده‌است. اقتصاد شهرستان رودسر، بر پایه کشاورزی استوار است. در راستای توسعه کشاورزی در شهرستان رودسر در سالهای اخیر سیاست‌های متنوعی شامل سیاست‌های بنیادین و حمایتی اتخاذ شده‌است. ازاین‌رو پژوهش حاضر در راستای پاسخ به این سؤ چکیده کاملپژوهش حاضر در شهرستان رودسر استان گیلان انجام شده‌است. اقتصاد شهرستان رودسر، بر پایه کشاورزی استوار است. در راستای توسعه کشاورزی در شهرستان رودسر در سالهای اخیر سیاست‌های متنوعی شامل سیاست‌های بنیادین و حمایتی اتخاذ شده‌است. ازاین‌رو پژوهش حاضر در راستای پاسخ به این سؤال اصلی انجام گرفت که کدامیک از سیاست‌های جهاد کشاورزی با شاخصهای توسعه پایدار اقتصاد روستایی رابطه معنادار دارند. جامعه آماری پژوهش حاضر روستاهای دارای سکنه‌ی شهرستان رودسر است. براساس سرشماری سال 1395، این شهرستان 395 روستای دارای سکنه دارد. اندازه نمونه با استفاده از فرمول کوکران برابر با 195 روستا برآورد گردید. در ادامه براساس اطلاعات روستاها، دهستانهای شهرستان رودسر از لحاظ برخورداری از سیاست‌های جهاد کشاورزی و شاخصهای توسعه پایدار اقتصادی با استفاده از مدلهای تاپسیس و آنتروپی شانون سطح‌بندی شدند. در پایان نیز رابطه متغیرهای مستقل و وابسته با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون ارزیابی شد. نتایج ضریب همبستگی پیرسون در بررسی دو متغیر اصلی پژوهش نشان داد که میزان توسعه پایدار اقتصادی در محدوده مورد مطالعه در سطح معنی‌داری 009/0 با سیاست‌های کشاورزی رابطه معنادار دارد. در این رابطه شدت همبستگی برابر با 772/0 گزارش شده‌است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
86 - رابطه اشتغالزایی ناشی از فعالیتهای دامداری و ابعاد مختلف توسعه روستایی در دهستان رستم آباد شمالی رودبار
ناصر رحمن نیا تهمینه دانیالی سیمین ارمغاندر سرزمین ایران و زندگی روستایی، دام همواره حایز اهمیت فراوان و نیز از ارکان اصلی اقتصادی به شمار می‌رفته است. دامداری در مجموع فعالیتهای کشاورزی استان گیلان، جایگاه محقری را به خود اختصاص داده است، با این همه یار و یاور و معین ضروری کشاورزی به حساب می آید، یاوری که نی چکیده کاملدر سرزمین ایران و زندگی روستایی، دام همواره حایز اهمیت فراوان و نیز از ارکان اصلی اقتصادی به شمار می‌رفته است. دامداری در مجموع فعالیتهای کشاورزی استان گیلان، جایگاه محقری را به خود اختصاص داده است، با این همه یار و یاور و معین ضروری کشاورزی به حساب می آید، یاوری که نیروی شخم و امکان حمل و نقل و کودی موثر را در اختیار کشاورزان قرار می دهد و گذشته از همه، در شمار بسیاری از بخشهای کوهستانی، عمده ترین فعالیت‌ها و منبع اصلی درآمد محسوب می شود. سوال اصلی مقاله حاضر این است که آیا اشتغالزایی ناشی از فعالیت های دامداری، توسعه روستایی را در ابعاد مختلف آن امکان پذیر می سازد؟ این پژوهش به طریق میدانی و کتابخانهای انجام گرفته است. در روش میدانی از پرسشنامه، مصاحبه چهره به چهره، مشاهده و عکس بهرهگیری شده است. نتایج مقاله نشان می دهد که ضریب همبستگی (R) بین دو متغییر جایگاه اقتصاد معیشتی مبتنی بر فعالیت های دامداری و توجیه پذیر بودن در توسعه روستایی 80/0 و ضریب تعیین کنندگی (R2) 64/0 به دست آمدند یعنی 64 درصد از تغییرات توسعه روستایی مبتنی بر توجیه پذیر بودن جایگاه اقتصاد معیشتی در آن است و 36 درصد عوامل دیگر (متغییرهای غیرقابل کنترل) دخیل هستند از آنجایی که p. value برابر 00/0 شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
87 - ارزیابی اثرات توسعه گردشگری بر کاهش میزان فقر و توانمندسازی اقتصادی، مطالعه موردی روستاهای شهرستان پارس آباد معان
بهروز محمدی یگانه مهدی چراغی ثریا نصیریگردشگری بزرگترین صنعت خدماتی جهان ازنظر درآمدزایی شناخته‌شده است و تغییرات اقتصادی زیادی را در پی داشته است میتواند به‌عنوان یک صنعت اقتصادی توانمند تأثیر بسیاری بر اشتغال داشته باشد. در مقاله حاضر برای بررسی توسعه گردشگری بر کاهش میزان فقر و توانمندسازی اقتصادی خانوا چکیده کاملگردشگری بزرگترین صنعت خدماتی جهان ازنظر درآمدزایی شناخته‌شده است و تغییرات اقتصادی زیادی را در پی داشته است میتواند به‌عنوان یک صنعت اقتصادی توانمند تأثیر بسیاری بر اشتغال داشته باشد. در مقاله حاضر برای بررسی توسعه گردشگری بر کاهش میزان فقر و توانمندسازی اقتصادی خانوارها در روستاهای شهرستان پارس آباد پرداخته شده است. این پژوهش ازنظر نوع کاربردی و ازنظر ماهیت انجام، توصیفی – تحلیلی و برای گردآوری داده ها از روش های کتابخانه ای و میدانی استفاده‌شده است. جامعه آماری این تحقیق، 13 روستا موردمطالعه در شهرستان پارس آباد می باشد که طبق فرمول کوکران 352 خانوار به‌عنوان حجم نمونه تعیین و با استفاده از روش نمونهگیری سیستماتیک پرسشنامهها تکمیل شد..برای تجزیهوتحلیل اطلاعات و داده‌های spss و از روش های آماری توصیفی و استنباطی استفاده‌شده است. یافته تحقیق با استفاده از آزمون (ویلکامسون وt دوجفت)حاکی از آن است ، با استناد آماره t با مقدار(404/7 ) از میزان توسعه گردشگری و همه ابعاد (به جز بُعد کالبدی) با مقدار t میانگین:( 83/2) در زمان پس از توسعه گردشگری به‌صورت معنادار کاهش‌یافته است. از طرفی، میزان توسعه گردشگری با آماره t برابر با 404/7 در زمان پس از توسعه گردشگری کاهش‌یافته است. درنتیجه مقاله منطقه بیشتر باید برنامه ریزی لازم در جهت گسترش و گردشگری توسعه یابد. و میتواند به‌عنوان منبع درآمدزایی برای منطقه و کشور باشد و از فقر و بیکاری مردم بکاهد، واقعیت امر این است که صنعت گردشگری و توریسم نتوانسته در این منطقه موفقیت چندانی به دست آورد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
88 - مقایسه تطبیقی روستاهای دارای دهیاری و فاقد دهیاری در روند توسعه‌یافتگی (مطالعه موردی: روستاهای بخش مرکزی شهرستان اسلامشهر)
امیر هومن اسفندیاری تهمینه دانیالیچکیده با توجه به اهمیتی که مدیریت روستایی در تحقق اهداف توسعه روستایی و نیز با در نظر داشتن اینکه دستیابی به توسعه پایدار در شرایط فعلی جهان بر اساس دانایی محوری است. نقش مدیریت در توسعه روستایی ایران حائز اهمیت بوده و این مدیریت باید بر دانایی محوری تکیه کند و بر همین چکیده کاملچکیده با توجه به اهمیتی که مدیریت روستایی در تحقق اهداف توسعه روستایی و نیز با در نظر داشتن اینکه دستیابی به توسعه پایدار در شرایط فعلی جهان بر اساس دانایی محوری است. نقش مدیریت در توسعه روستایی ایران حائز اهمیت بوده و این مدیریت باید بر دانایی محوری تکیه کند و بر همین اساس باید نیروهای لازم برای دانایی محوری در روستاهای کشور را فراهم کند. هدف از این تحقیق مقایسه نقش دهیاری‌های روستایی در توسعه پایدار در منطقه اسلامشهر با روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) بوده و محقق به ارزیابی تفاوت در روستاهای دارای دهیاری و فاقد آن با توجه به ابعاد توسعه پایدار روستایی در محدوده اسلامشهر پرداخته است. نتایج حاکی از آن است که مهمترین معیار در ارزیابی عملکرد دهیاری‌ها در تمامی روستاهای مورد مطالعه تحصیلات و تخصص نیروی انسانی فعال در بخش دهیاری‌ها در نظر گرفته شده است و عواملی چون اقتصاد، نابرابری اجتماعی، زیرساخت‌ها، عوامل فرهنگی – اجتماعی در رتبه‌های بعدی قرار می‌گیرند. همچنین از دیدگاه ساکنان این مناطق مهمترین عامل مربوط به زیر معیار فقدان مهارت‌های مدیریتی به دست آمده است؛ بنابراین می‌توان گفت که مهمترین عامل عدم توسعه‌یافتگی در مناطق مورد مطالعه فقدان مدیریت و مهارت‌های مدیریتی مناسب با مسئله دهیاری روستایی بوده که از سوی ساکنین تشخیص داده شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
89 - بررسی موانع توسعه پایدار اقتصادی سکونتگاههای روستایی با رویکرد کارآفرینی (مطالعه موردی: شهرستان کیار- استان چهارمحال و بختیاری)
سید مرتضی حسینی رحمت الله منشی زاده محمدتقی رضویان پگاه مرید ساداتچکیده پژوهش حاضر به بررسی و شناسایی مسائل و موانع موجود در روستاها به منظور تحقق توسعۀ پایدار اقتصادی سکونتگاههای روستایی شهرستان کیار با تأکید بر کارآفرینی پرداخته‌است چرا که یافتن موانع توسعه پایدار روستاها در کنار مزیت سنجی منطقه میتواند راهکارهای موثر برای توسعه چکیده کاملچکیده پژوهش حاضر به بررسی و شناسایی مسائل و موانع موجود در روستاها به منظور تحقق توسعۀ پایدار اقتصادی سکونتگاههای روستایی شهرستان کیار با تأکید بر کارآفرینی پرداخته‌است چرا که یافتن موانع توسعه پایدار روستاها در کنار مزیت سنجی منطقه میتواند راهکارهای موثر برای توسعه پایدار روستا را مشخص نماید. روش تحقیق در این مطالعه، اسنادی و پیمایشی است. جامعۀ آماری این پژوهش افراد ساکن در سکونتگاههای روستایی شهرستان کیار، مسئولان و کارشناسانِ استان چهارمحال و بختیاری میباشند. از افراد ساکن در روستاهای شهرستان کیار براساس فرمول کوکران 380 نفر، از بین کارشناسان 120 نفر و مسئولان صاحب‌نظر 83 نفر به‌صورت هدفمند و به روش گلوله‌برفی برای حجم نمونه در‌نظر گرفته شد. همچنین 31 مانع توسعه پایدار اقتصادی سکونتگاههای روستایی با نگاه کارآفرینی تأثیر دارد و در پنل تخصصی با صاحب نظران به جمعبندی رسید، از نظر وجود مسئله، شدت مسئله و میزان اعتقاد به‌شدت، با روش فازی مورد ارزیابی و پس از آن با استفاده از روش بارِ‌عاملی نظرات هر گروه محاسبه و شدت تلفیقی به روش تحلیل عاملی محاسبه‌گردید. بر اساس نتایج این مطالعه نبود نوآوری در رابطه با تعامل بین محیط زیست و انسان، ورود سازمان‌های متعدد مداخله‌گر در روستا و فقدان مدیریت یکپارچۀ روستاها، مهارت پایین مردم در کسب‌و‌کار‌ها، نداشتن اطلاعات از بازارهای کسب‌و‌کار و نبود نهادهای مشاوره‌ای مانند کلینیک‌های کسب‌و‌کار از مهمترین موانعی هستند که کمتر مورد توجه قرار‌گرفته‌اند و از شدت بالایی برخوردارند. همچنین اولویتبندی 31 مسئلۀ موجود در روستاهای شهرستان کیار مشخص‌گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
90 - نقش گردشگری در درآمدزایی مناطق روستایی با ارائه یک مدل راهبردی در توسعه گردشگری روستاها (مطالعه موردی شهرستان فیروزکوه)
رضا سیر محمد علی احمدیان حمید جعفری کتایون علیزادهچکیده امروزه با توجه به تغییر دیدگاه‌ها به مقوله گردشگری بخصوص گردشگری روستایی، توجه به ابعاد اقتصادی گردشگری بیش از پیش افزایش پیدا کرده است. رشد خود جوش گردشگری در مناطق روستایی طی سالهای اخیر تاثیرات زیادی بر اقتصاد جوامع روستایی داشته است. نوشتار حاضر به دنبال برر چکیده کاملچکیده امروزه با توجه به تغییر دیدگاه‌ها به مقوله گردشگری بخصوص گردشگری روستایی، توجه به ابعاد اقتصادی گردشگری بیش از پیش افزایش پیدا کرده است. رشد خود جوش گردشگری در مناطق روستایی طی سالهای اخیر تاثیرات زیادی بر اقتصاد جوامع روستایی داشته است. نوشتار حاضر به دنبال بررسی نقش گردشگری در درآمدزایی روستاهای شهرستان فیروزکوه است. به منظور تدقیق مساله مورد پژوهش 8 روستا از روستاهای این شهرستان بصورت هدف مند انتخاب شده‌اند. به منظور گردآوری اطلاعات از روشهای اسنادی و میدانی استفاده شد و لذا پس از تدوین چارچوب نظری پژوهش عملیات میدانی از طریق تکمیل پرسش نامه جامعه محلی و کارشناسان انجام گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS و انجام آزمون t، آزمون لون، ANOVA و والش به مقایسه متغییر های پژوهش در تمامی روستاهای مورد بررسی پرداخته شده است. محاسبه پایایی ابزار اندازه گیری از روش آلفای کرونباخ بوده و ضریب پایایی 0.9 بدست آمده است. روایی پرسشنامهها نیز بر اساس مطالعات قبلی و نظر کارشناسان مورد تأیید است. بعلاوه با استفاده از روش مطالعات میدانی و تعیین نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها به شیوه SWOT به ارائه راهبرد در جهت توسعه گردشگری مناطق روستایی فیروزکوه پرداخته است. نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد گردشگری در روستاهای جلیزجند، بادرود، خمده و مزداران میتواند بر افزایش درامد در روستا نقش موثری داشته باشد، همچنین بیشترین درآمدزایی در روستای جلیزجند و کمترین درآمدزایی مربوط به روستای بادرود میباشد، اگرچه گردشگری در روستاهای مورد بررسی موجب افزایش درآمد شده است ولی به گفته بیش از 70 درصد از پاسخ دهندگان، گردشگری موجب ایجاد سود زیاد برای گروه اندکی از افراد شده است و البته توسعه گردشگری در این روستاها منجربه فصلی شدن درآمد اهالی نیز شده است. به عبارت دیگر درآمد اهالی در فصول مساعد گردشگری بیشتر از فصول دیگر میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
91 - تدوین شاخص های روستاهای هدف گردشگری ایران وارزیابی آنها؛ مطالعه موردی:روستاهای نمونه استان سمنان
محمدعلی شادی دکترمسعود مهدوی حاجیلویی عزت اله عزتیچکیده توسعه روستایی را می توان فرایند توانمند سازی و تقویت قابلیت زندگی در بستر کیفیت زندگی و محیط زیست، کارایی و خودبسندگی اقتصادی و نگهداشت و بهبود کیفیت زیست بوم در نواحی روستایی قلمداد کرد(Zmanipoor, 1994)..رهیافت هایی هستند که گردشگری را به عنوان یک راهبرد برای نو چکیده کاملچکیده توسعه روستایی را می توان فرایند توانمند سازی و تقویت قابلیت زندگی در بستر کیفیت زندگی و محیط زیست، کارایی و خودبسندگی اقتصادی و نگهداشت و بهبود کیفیت زیست بوم در نواحی روستایی قلمداد کرد(Zmanipoor, 1994)..رهیافت هایی هستند که گردشگری را به عنوان یک راهبرد برای نواحی روستایی به کار می گیرند.این رهیافت ها با توجه به روند روزافزون تخریب روستاها و افول کشاورزی سعی در ارائه راهبردهای جدیدی برای احیای نواحی روستایی از طریق ایجاد فعالیت های مکمل و یا متحول کردن این نواحی با توجه به منابع طبیعی و انسانی آنها دارند و تنها راه احیا مجدد این روستاها را ارائه برنامه ها و استراتژی های جزئی می دانند که بتوانند هم از منابع انسانی و طبیعی آنها بهره ببرند و هم بتوانند باعث ایجاد درآمد و افزایش رفاه زندگی ساکنان نواحی روستایی بشوند (Holland & Dixey,2003,7). از دهه 70 قرن بیستم،فعالیتهای توریستی درمناطق روستایی به طورچشمگیری درهمه نقاط کشورهای توسعه یافته درسرتاسردنیاافزایش یافته‌اند که این امرنقشی اساسی درتوسعه مناطق روستایی که ازلحاظ اجتماعی و اقتصادی عقب مانده بودندایفا نمود(Perales, 2002). لذا متخصصین این صنعت،اذعان دارند که توسعه گردشگری روستایی ،بدون سازماندهی مجدد وگسترده مناطق روستایی براساس برنامه ریزی های علمی و مدون میسر نخواهد بود. در این تحقیق سعی براین است تا با بررسی وضعیت گردشگری روستایی و مشخص کردن شاخصهای موثر در تعیین روستاهای هدف گردشگری نسبت به ارزش گذاری این شاخصها با بهره گیری از مدل تحلیل سلسله مراتبی AHP اقدام نموده ونقش آن را درتوسعه روستاها نشان دهد، به منظور آزمون این شاخصها، روستاهای هدف گردشگری استان سمنان را مورد ارزیابی قرارداده و اولویت بندی نمائیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
92 - مطالعه مقایسه‌ای توجه به بعد نهادی- مدیریتی در روستاها طی دو دهه‌ی اخیر (مورد شهرستان قائمشهر)
فاطمه تقوی نصرالله مولایی هشجین یوسف زین‌العابدین عموقینچکیده مدیریت روستایی در واقع فرآیند سازماندهی و هدایت جامعه و محیط روستایی از طریق شکل دادن به سازمانها و نهاد ها است. مدیریت روستایی از سالیان متمادی در برنامه‌های عمرانی کشور وجود داشته و بااینکه در هر مقطعی از فعالیت خود با اسمی خوانده شده ولی مدیریت خود را در روست چکیده کاملچکیده مدیریت روستایی در واقع فرآیند سازماندهی و هدایت جامعه و محیط روستایی از طریق شکل دادن به سازمانها و نهاد ها است. مدیریت روستایی از سالیان متمادی در برنامه‌های عمرانی کشور وجود داشته و بااینکه در هر مقطعی از فعالیت خود با اسمی خوانده شده ولی مدیریت خود را در روستاهای ایران اعمال کرده است. کدخدا، دهبان، همیار، دهیار و...گونه‌های مدیریت روستایی در ایران بوده است. اثرات توجه به بعد نهادی- مدیریتی در برنامه‌های توسعه در بعداز پیروزی انقلاب اسلامی وجود داشته اما با برچیده شدن نظامهای پیشین، روستاهای ایران تا سالیان اخیر از یک نظام مدیریتی ثابت برخوردار نبوده و عدم مدیریت واحد روستایی باعث مشکلات و معضلات عدیده‌ای در سطح روستاها شده بود تا اینکه در سالهای اخیر قانون تشکیل دهیاری‌ها به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و پس از عملی شدن این قانون از ابتدای دهه هشتاد مدیریت روستاها به دهیاری‌ها واگذار گردید. یکی از کارکردهای مهم دهیاری‌ها نقش آنها در برنامه‌ریزی توسعه روستایی براساس خواست و نیازهای مردم روستا میباشد. در این تحقیق با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی و گردآوری داده‌ها و اطلاعات از طریق روش هایاسنادی- کتابخانهای و میدانی- پشمایشی به بررسی مقایسه ای توجه به بعد نهادی- مدیریتی در روستاهای شهرستان قائمشهرطی دو دهه ی اخیر پرداخته شده است. به منظور بررسی و رسیدن به اهداف تحقیق دو نوع پرسشنامه اختصاصی روستا (مدیران و کارشناسان روستایی) و پرسشنامه ی عمومی روستا تهیه و تکمیل گردید که نتایج حاصل از آن نشان میدهد که برنامه‌های دولت طی دو دهه ی اخیر در برنامه پنجم در مقایسه با سایر برنامه‌های بعد از انقلاب، بیشتر به بعد نهادی- مدیریتی توجه داشته و در همین راستا مدیران محلی نیز مشکلات روستائیان را پیگیری نموده و در مجموع فعالیتهای دهیاران، منجر به توسعه روستایی در سطح روستاهای محدوده مورد مطالعه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
93 - تحلیل اثرات سرمایه اجتماعی در کاهش فقر خانوارهای روستایی (مطالعه موردی: دهستان پشته زیلایی، استان کهگیلویه و بویر احمد)
منیژه احمدی بهروز محمدی یگانه سروش سنایی مقدمچکیده موفقیت سازمان‌های مردمی در کاهش فقر روستایی میتواند بیش از نهادهای غیر مردمی باشد. در این راستا انتظار می‌رود که با سرمایه اجتماعی موجود در سکونتگاه‌ها و اجتماعات روستایی قادر به کاهش فقر و افزایش رفاه جامعه باشیم. استان کهگیلویه و بویراحمد یکی از استان‌های محرو چکیده کاملچکیده موفقیت سازمان‌های مردمی در کاهش فقر روستایی میتواند بیش از نهادهای غیر مردمی باشد. در این راستا انتظار می‌رود که با سرمایه اجتماعی موجود در سکونتگاه‌ها و اجتماعات روستایی قادر به کاهش فقر و افزایش رفاه جامعه باشیم. استان کهگیلویه و بویراحمد یکی از استان‌های محروم کشور میباشد که درصد قابل توجهی از جمعیت آن در مناطق روستایی زندگی می‌نمایند بنابراین سرمایه اجتماعی میتواند به‌عنوان راهکاری جهت برون‌رفت از معضل فقر در این منطقه باشد. بر این اساس هدف کلی تحقیق حاضر بررسی نقش سرمایه اجتماعی در کاهش فقر خانوارهای روستایی است. سؤالی که در این زمینه مطرح میشود این است: که آیا سرمایه اجتماعی توانسته است در کاهش فقر خانوارهای روستایی منطقه مورد مطالعه مؤثر باشد؟ پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی و به لحاظ ماهیت از نوع توصیفی- تحلیلی است. جامعۀ آماری تحقیق، خانوارهای روستایی دهستان پشته زیلایی شهرستان چرام در استان کهگیلویه و بویراحمد است. ابزار گردآوری اطلاعات، کتابخانهای و میدانی (پرسشنامه و مشاهده) است. روایی پرسشنامهها با کسب نظر اساتید دانشگاهی و پس از انجام اصلاحات لازم در چند مرحله تأیید و سطح پایایی پرسشنامه نیز با استفاده از روش آلفای کرونباخ 85/0 به‌دست‌آمد که بیانگر ضریب اعتماد بالا میباشد. به منظور تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار و...) و استنباطی (T تک نمونه‌ای، همبستگی، تحلیل واریانس و تحلیل مسیر) استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان میدهد، بین گسترش مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی و کاهش فقر روستاییان رابطه معناداری وجود دارد، به‌طوری‌که مؤلفه‌های شبکه محلی با توجه به ارزش همبستگی به‌دست‌آمده با میزان (535/0) بیشترین رابطه را در کاهش فقر خانوارهای روستایی و مؤلفه مشارکت اجتماعی با میزان (354/0) کمترین رابطه را در محدوده مورد مطالعه داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
94 - سنجش سطح توسعه اجتماعی مناطق روستایی(مطالعه موردی شهرستان داراب )
ناصر مطیعی حسین خوشبخت مسعود ساجدی ابوالفضل رنجبرچکیده مسئله توسعه اجتماعی همواره یکی از مسائل مهم و چالش برانگیز برای انتخاب جهت گیری ها و سیاست های مناسب در عرصه عمل بوده است. غفلت از جنبه های اجتماعی توسعه نقش بسیاری را در استمرار توسعه نیافتگی در مناطق روستایی داشته است. هدف این پژوهش، سنجش سطح توسعه اجتماعی منا چکیده کاملچکیده مسئله توسعه اجتماعی همواره یکی از مسائل مهم و چالش برانگیز برای انتخاب جهت گیری ها و سیاست های مناسب در عرصه عمل بوده است. غفلت از جنبه های اجتماعی توسعه نقش بسیاری را در استمرار توسعه نیافتگی در مناطق روستایی داشته است. هدف این پژوهش، سنجش سطح توسعه اجتماعی مناطق روستایی شهرستان داراب استان فارس بود. این تحقیق به لحاظ هدف کاربری که به روش میدانی انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل 79262 نفر از ساکنان مناطق روستایی (بالای 15 سال) شهرستان داراب استان فارس بودند. با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران تعداد 364 نفر از آنها به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی مورد مطالعه قرار گرفتند. برای جمع آوری داده‌ها و اطلاعات از پرسشنامه و داده‌ها و اطلاعات مرکز آمار ایران استفاده شد. روایی پرسشنامه با استفاده از پانل متخصصان تایید شد و به منظور سنجش پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد، ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شده برای پرسشنامه مذکور 74/0 به دست آمد. به منظور محاسبه شاخص ترکیبی برای هر یک از معیار ها از روش تحلیل مؤلفه های اصلی استفاده گردید، همچنین برای محاسبه شاخص ترکیبی کل و رتبه بندی دهستان ها از روش تاکسونومی عددی استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که از لحاظ توسعه اجتماعی به ترتیب دهستانهای هشیوار، پاسخن، قریه الخیر، فورگ، بالش، بختاجرد، رستاق، قلعه بیابان، فسارود، آبشور، کوهستان و نصروان قرار دارند. همچنین، نتایج حاکی از آن بود که هفت دهستان در گروه سطح توسعه اجتماعی بالا، سه دهستان در گروه سطح توسعه اجتماعی متوسط و دو دهستان در گروه محروم از لحاظ سطح توسعه اجتماعی طبقه بندی شده اند. همچنین ضریب تغییرات بدست آمده بیانگر این است که تفاوت زیادی در سطح توسعه‌یافتگی اجتماعی در دهستانهای شهرستان داراب در معیارهای مختلف وجود دارد. لذا برای توسعه اجتماعی هماهنگ و یکپارچه دهستانهای شهرستان داراب، تمرکز زدایی در هر یک از معیارهای توسعه اجتماعی ضروری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
95 - کارکرد گردشگری مذهبی در توسعه‌ی اجتماعی نواحی روستایی استان خراسان جنوبی
محمود مرادی جواد یوسفی سیده سمیه خاتمیچکیده بسیاری از نواحی روستایی ایران به دلیل ناکارامدی راهبردهای گذشته در زمینه توسعه، با مسائل و چالش های متعددی مواجه گردیده اند. ازاین رو در سال های اخیر نظریه پردازان و سیاستگذاران توسعه به بازنگری برنامه ها پرداخته و برخی از آنان، گردشگری را به عنوان راهبرد مطلوب ت چکیده کاملچکیده بسیاری از نواحی روستایی ایران به دلیل ناکارامدی راهبردهای گذشته در زمینه توسعه، با مسائل و چالش های متعددی مواجه گردیده اند. ازاین رو در سال های اخیر نظریه پردازان و سیاستگذاران توسعه به بازنگری برنامه ها پرداخته و برخی از آنان، گردشگری را به عنوان راهبرد مطلوب توسعه روستایی مطرح نموده اند.لذا نقش گردشگری به طور عام و گردشگری مذهبی به عنوان یکی از اشکال گردشگری در نواحی روستایی به طور خاص ، می تواند ضمن شناسایی مزیت ها و محدودیت های پیش رو و برنامه ریزی اصولی، مورد ارزیابی قرار گیرد. خراسان جنوبی با دارا بودن مراکزمتعدد مذهبی، دارای ظرفیت خوبی در این زمینه می باشد. به طوریکه می توان با سیاستگذاری درست، شاهد توسعه و رونق گردشگری مذهبی– زیارتی در این منطقه بود. هدف اصلی این پژوهش بررسی زمینه ها و راهکارهای برخورداری از منافع حاصل از گردشگری مذهبی و افزایش اثرات مثبت آن در راستای توسعه اجتماعی(اشتغالزایی،کاهش روند مهاجرت به شهرها و همچنین بهبود وضعیت امکانات خدماتی - رفاهی) در روستاها می باشد. پژوهش حاضربه شیوه کتابخانه ای- اسنادی و نیز میدانی به گردآوری اطلاعات از 360 نفر از ساکنان روستاهای هدف گردشگری مذهبی به عنوان نمونه پرداخته است. همچنین به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل آماری ضریب همبستگی پیرسون، استفاده گردیده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که هر چند ارتباط محکمی بین توسعه روستایی و رونق گردشگری وجود دارد؛ اما نمی توان با قطعیت گفت چنین ارتباطی بین سه متغیر اشتغالزایی، کاهش مهاجرت و افزایش امکانات خدماتی - رفاهی با رونق گردشگری در روستاهای هدف این مطالعه، وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
96 - تاثیرپذیری اقتصادی روستاها از نواحی صنعتی (مطالعه موردی:ناحیه صنعتی میامی، شهرستان شاهرود)
شهره تاج فاطمه دارآفرینچکیده تحقیق مورد نظر به بررسی صنعتی کردن روستاها و تاثیر شهرک‌های صنعتی در توسعه و تحول روستایی میپردازد. در این راستا ارتباط بین صنعتی شدن وتوسعه روستایی از طریق ایجاد فرصتهای شغلی و درآمد، موردآزمون قرار گرفت. بسیاری از محققان توسعه براین باورند که تمرکززدایی صنعت چکیده کاملچکیده تحقیق مورد نظر به بررسی صنعتی کردن روستاها و تاثیر شهرک‌های صنعتی در توسعه و تحول روستایی میپردازد. در این راستا ارتباط بین صنعتی شدن وتوسعه روستایی از طریق ایجاد فرصتهای شغلی و درآمد، موردآزمون قرار گرفت. بسیاری از محققان توسعه براین باورند که تمرکززدایی صنعتی، به ایجاد درآمد و نیز افزایش مصرف وایجاد فرصتهای شغلی در مناطق روستایی منجر گردیده است. به‌منظور بررسی تاثیرپذیری اقتصادی روستاها از نواحی صنعتی منطقه مورد مطالعه(ناحیه صنعتی میامی در شهرستان شاهرود)به صورت موردی انتخاب ومورد مطالعه قرار گرفته است. تحقیق حاضر به روش همبستگی و همخوانی و با استفاده از مشاهدات میدانی و تکمیل پرسشنامه صورت گرفته است. جامعه آماری از روش آماری کای دو X2 آزمون فرضیه‌ها مورد تجزیه وتحلیل اطلاعات قرار گرفته است و از روش ضریب چوپروف درجه اهمیت فرضیه مشخص شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که ناحیه صنعتی میامی، سبب افزایش درآمد روستایی آن و ایجاد فرصتهای شغلی برای روستائیان این ناحیه شده است و بیشتر کارکنان ناحیه صنعتی میامی را ساکنان روستایی تشکیل می‌دهند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
97 - تحلیل و طبقه‌بندی سطوح توسعه‌یافتگی در راستای برنامه‌ریزی راهبردی نواحی روستایی شهرستان تالش
وحید ریاحی فرهاد جوانچکیده تعادل بخشی توسعه در روستاها به عنوان مراکز اصلی تأمین امنیت غذایی جامعه، علاوه بر قابلیتهای اکولوژیک تا حد زیادی مرهون نظام برنامه‌ریزی است. این امر با توجه به روند فزاینده شهرنشینی در آینده، برای توسعه متوازن و آمایش محیط و شکل گیری جامعه شهری پایدار غیرقابل ا چکیده کاملچکیده تعادل بخشی توسعه در روستاها به عنوان مراکز اصلی تأمین امنیت غذایی جامعه، علاوه بر قابلیتهای اکولوژیک تا حد زیادی مرهون نظام برنامه‌ریزی است. این امر با توجه به روند فزاینده شهرنشینی در آینده، برای توسعه متوازن و آمایش محیط و شکل گیری جامعه شهری پایدار غیرقابل اجتناب است. از آنجا که توسعه مفهومی چندبعدی است، بررسی سطوح و ابعاد توسعه و آگاهی از میزان برخورداری نواحی می تواند گامی مؤثر در تجدید سازمان و برنامه ریزی نواحی باشد. این امر نه تنها از بعد روستایی، که از جنبه منطقه‌ای دارای اهمیت است. این پژوهش باهدف شناخت مناطق برخوردار و محروم شهرستان تالش، در پی تشخیص تفاوت‌های ناحیه‌ای در زمینه شاخصهای توسعه با روش اسنادی و میدانی است. شاخصهای تحقیق در ابعاد آموزشی، بهداشتی، زیربنایی، اجتماعی، خدماتی، اداری و سیاسی طبقه‌بندی شده و با استفاده از تکنیک تاپسیس و تلفیق شاخصها بررسی‌شده‌اند. جامعه آماری تحقیق دهستانهای شهرستان تالش است. نتایج این پژوهش نشان داد که نخست دهستان‌هایی که از ارتباط بیشتر و مناسب‌تری با مرکز شهرستان برخوردارند، از ضریب توسعه‌یافتگی بالاتری برخوردارند. سپس دهستان حویق بالاترین و دهستانهای اسالم و کوهستانی تالش پایین‌ترین میزان توسعه‌یافتگی را داشته‌اند. در نهایت این تحقیق نشان داد که نابرابری و ناهمگنی از نظر توزیع شاخصها در ناحیه مورد بررسی صورت گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
98 - بررسی عوامل موثر بر موفقیت تعاونیهای تولید روستایی (مطالعه موردی: شهرستان پارس‌آباد)
وکیل حیدری ساربانچکیده با توجه به ناکارآمدی نظام خرده دهقانی در ایجاد تحرک و پویایی در بخش کشاورزی، تعاونی های تولید از منظر باز توزیع منافع حاصله از رشد بخش کشاورزی، ایجاد اشتغال پویا و مولد، توسعه مشارکت مردمی در بخش کشاورزی، پایین آوردن ریسک سرمایه گذاری در بخش کشاورزی، کاهش هزینه چکیده کاملچکیده با توجه به ناکارآمدی نظام خرده دهقانی در ایجاد تحرک و پویایی در بخش کشاورزی، تعاونی های تولید از منظر باز توزیع منافع حاصله از رشد بخش کشاورزی، ایجاد اشتغال پویا و مولد، توسعه مشارکت مردمی در بخش کشاورزی، پایین آوردن ریسک سرمایه گذاری در بخش کشاورزی، کاهش هزینه های دولتی در تولید و...، ابزار مناسبی برای بهبود وضعیت کشاورزی به شمار می آیند. هدف این مقاله بررسی عوامل موثر بر موفقیت تعاونی های تولید روستایی در شهرستان پارس آباد می باشد. جامعه آماری این تحقیق 204 نفر می باشد که در آن با استفاده از نمونه گیری تصادفی از طریق فرمول کوکران،100 نفر از اعضای تعاونی های تولید روستایی شهرستان پارس آباد انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها و به عبارت دیگر سنجش میزان موفقیت تعاونی های تولید روستایی، از مدل تحلیل عاملی استفاده شده است و نتایج این مدل نشان می دهد که مهم ترین عوامل تاثیر گذار بر موفقیت تعاونی های تولیدی در مناطق روستایی شامل چهار مولفه (بهبود مدیریت داخلی، توانمندی های مشارکتی و انگیزشی، بهبود توانمندی های اقتصادی و بهبود آموزش و نظارت) است که مقدار واریانس و واریانس تجمعی تبیین شده توسط این چهار عامل 53/60 می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
99 - تبیین جایگاه مهاجرت معکوس در بازساخت روستاهای شمال استان اردبیل
اسماعیل ابراهیمیچکیده هدف اصلی این مقاله بررسی علل اصلی شکل‌گیری مهاجرت معکوس و سنجش تاثیرات آن در باز ساخت اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، فضایی- کالبدی و سیاستگذاری و راهبردی در روستاهای شمال استان اردبیل (شهرستانهای پارس آباد، بیله سوار و مغان) است. روش انجام پژوهش نیز کتابخانه ای&nd چکیده کاملچکیده هدف اصلی این مقاله بررسی علل اصلی شکل‌گیری مهاجرت معکوس و سنجش تاثیرات آن در باز ساخت اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، فضایی- کالبدی و سیاستگذاری و راهبردی در روستاهای شمال استان اردبیل (شهرستانهای پارس آباد، بیله سوار و مغان) است. روش انجام پژوهش نیز کتابخانه ای– اسنادی است که با تحلیل ثانویه داده های حاصل از سرشماری های عمومی نفوس و مسکن و استفاده از شیوه نمونه گیری سهمیه ای با توزیع پرسشنامه بصورت تصادفی ساده در بین 333 نفر از مسولین مرتبط (فرمانداران، بخشداران)، کارشناسان بنیاد مسکن، دهیاران، اعضای شورای اسلامی روستاها و نیز اهالی روستاهای مورد مطالعه صورت گرفته است. برای آزمون متغیرهای پژوهش از روش پیرسون و نرم افزار SPSS اسفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که رابطه ی مثبت، معنادار و تاثیرگذاری بین متغیر مهاجرت معکوس و متغیرهای اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، فضایی- کالبدی و سیاستگذاری و راهبردی وجود دارد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
100 - توسعه اکوتوریسم راهکاری در جهت جلوگیری از نابودی روستاها؛ مطالعه موردی روستای گلستان اردبیل
محبوبه رئوفی اسماعیل ابراهیمیچکیده تعادل بخشی توسعه در روستاها به عنوان مراکز اصلی تأمین امنیت غذایی جامعه، علاوه بر قابلیتهای اکولوژیک تا حد زیادی مرهون نظام برنامه‌ریزی است. این امر با توجه به روند فزاینده شهرنشینی در آینده، برای توسعه متوازن و آمایش محیط و شکل گیری جامعه شهری پایدار غیرقابل اجت چکیده کاملچکیده تعادل بخشی توسعه در روستاها به عنوان مراکز اصلی تأمین امنیت غذایی جامعه، علاوه بر قابلیتهای اکولوژیک تا حد زیادی مرهون نظام برنامه‌ریزی است. این امر با توجه به روند فزاینده شهرنشینی در آینده، برای توسعه متوازن و آمایش محیط و شکل گیری جامعه شهری پایدار غیرقابل اجتناب است. از آنجا که توسعه مفهومی چندبعدی است، بررسی سطوح و ابعاد توسعه و آگاهی از میزان برخورداری نواحی می تواند گامی موثر در تجدید سازمان و برنامه ریزی نواحی باشد. این امر نه تنها از بعد روستایی، که از جنبه منطقه‌ای دارای اهمیت است. این پژوهش باهدف شناخت مناطق برخوردار و محروم شهرستان تالش، در پی تشخیص تفاوت‌های ناحیه‌ای در زمینه شاخصهای توسعه با روش اسنادی و میدانی است. شاخصهای تحقیق در ابعاد آموزشی، بهداشتی، زیربنایی، اجتماعی، خدماتی، اداری و سیاسی طبقه‌بندی شده و با استفاده از تکنیک تاپسیس و تلفیق شاخص ها بررسی‌شده‌اند. جامعه آماری تحقیق دهستانهای شهرستان تالش است. نتایج این پژوهش نشان داد که نخست دهستان‌هایی که از ارتباط بیشتر و مناسب تری با مرکز شهرستان برخوردارند، از ضریب توسعه‌یافتگی بالاتری برخوردارند. سپس دهستان حویق بالاترین و دهستانهای اسالم و کوهستانی تالش پایین‌ترین میزان توسعه‌یافتگی را داشته‌اند. در نهایت این تحقیق نشان داد که نابرابری و ناهمگنی از نظر توزیع شاخصها در ناحیه مورد بررسی صورت گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
101 - گردشگری روستایی به عنوان مدلی برای توسعه روستایی (مطالعه موردی شهرستان گرمسار)
اسماعیل ابراهیمیچکیده هدف اصلی این مقاله بررسی علل اصلی شکل‌گیری مهاجرت معکوس و سنجش تاثیرات آن در باز ساخت اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، فضایی- کالبدی و سیاستگذاری و راهبردی در روستاهای شمال استان اردبیل (شهرستانهای پارس آباد، بیله سوار و مغان) است. روش انجام پژوهش نیز کتابخانه ای&ndash چکیده کاملچکیده هدف اصلی این مقاله بررسی علل اصلی شکل‌گیری مهاجرت معکوس و سنجش تاثیرات آن در باز ساخت اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، فضایی- کالبدی و سیاستگذاری و راهبردی در روستاهای شمال استان اردبیل (شهرستانهای پارس آباد، بیله سوار و مغان) است. روش انجام پژوهش نیز کتابخانه ای– اسنادی است که با تحلیل ثانویه داده های حاصل از سرشماری های عمومی نفوس و مسکن و استفاده از شیوه نمونه گیری سهمیه ای با توزیع پرسشنامه بصورت تصادفی ساده در بین 333 نفر از مسولین مرتبط (فرمانداران، بخشداران)، کارشناسان بنیاد مسکن، دهیاران، اعضای شورای اسلامی روستاها و نیز اهالی روستاهای مورد مطالعه صورت گرفته است. برای آزمون متغیرهای پژوهش از روش پیرسون و نرم افزار SPSS اسفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که رابطه ی مثبت، معنادار و تاثیرگذاری بین متغیر مهاجرت معکوس و متغیرهای اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، فضایی- کالبدی و سیاستگذاری و راهبردی وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
102 - تحلیل نظام مدیریت نوین روستایی و توسعه محیطی- اکولوژیک و کالبدی-فضایی روستایی (مطالعه موردی: ناحیه مرکزی استان گیلان)
محمد نصیری لاکه نصراله مولایی هشجین عیسی پورمضانچکیده هدف اصلی از انجام این پژوهش تحلیل نظام تحلیل نظام مدیریت نوین روستایی و توسعه محیطی- اکولوژیک و کالبدی-فضایی روستایی در ناحیه مرکزی گیلان است. جامعه آماری پژوهش ناحیه مرکزی استان گیلان، شامل ۹۳۹ روستا میباشد. به منظور انتخاب نمونه‌ها به نسبت روستاهای هر شهرستان چکیده کاملچکیده هدف اصلی از انجام این پژوهش تحلیل نظام تحلیل نظام مدیریت نوین روستایی و توسعه محیطی- اکولوژیک و کالبدی-فضایی روستایی در ناحیه مرکزی گیلان است. جامعه آماری پژوهش ناحیه مرکزی استان گیلان، شامل ۹۳۹ روستا میباشد. به منظور انتخاب نمونه‌ها به نسبت روستاهای هر شهرستان در ناحیه و با توجه به جمعیت و وضعیت جغرافیایی، تعداد 120 روستا به صورت تصادفی انتخاب شد. با استفاده از پرسشنامه، نظر کارشناسان و متخصصان امر جمع‌آوری گردید. بعد از جمع‌آوری داده‌ها و استخراج اطلاعات، طبقه‌بندی و تهیه جداول توزیع فراوانی داده‌ها به منظور آزمون فرضیه ها و ارزیابی آنها، مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت. به منظور سـنجش بعد محیطی- اکولوژیک، 26 گویه در پرسشنامه طراحی شد. میانگین کل گویه‌های محیطی- اکولوژیک برابر 68/3 شده است که چون از متوسط میانگین طیف یعنی 3 بالاتر شده است؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که بهبود نظام مدیریت نوین روستایی بر توسعه ابعاد محیطی- اکولوژیک روستاها مؤثر است. با توجه به تحلیل انجام شده، بهبود وضع زیست‌محیطی روستا، همکاری با واحدهای امدادرسانی در زمان وقوع حوادث، مراقبت بر سلامت دام، طیور و آبزیان از طریق واکسیناسیون، تهیه طرحهای پیشنهادی در زمینه‌های محیطی-اکولوژیک، حفظ منابع طبیعی از بیشترین فراوانی برخوردار بوده است. همچنین درستی و ارتباط متغیرها در فرضیه از طریق آزمون t مورد تأیید قرارگرفت. به منظور سنجش بعد کالبدی- فضایی، 12 گویه در پرسشنامه طراحی شد. در مجموع، میانگین کل گویه‌های کالبدی- فضایی برابر 94/3 شده است که چون از متوسط میانگین طیف یعنی 3 بالاتر شده است؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که بهبود نظام مدیریت نوین روستایی بر توسعه ابعاد کالبدی-فضایی روستاها مؤثر است. با توجه به تحلیل انجام شده، گویه‌های صدور پروانه ساخت در محدوده قانونی روستا، توسعه زیرساخت‌های مختلف در روستا، میزان همکاری با بنیاد مسکن در اجرای طرح هادی، ارتقاء کیفیت خانه‌های روستایی و مقاوم‌سازی آنها در بخش کالبدی- فضایی با کسب بیشترین امتیازات، نسبت به سایر گویه‌ها، از بیشترین فراوانی برخوردار بوده است. همچنین درستی و ارتباط متغیرها در فرضیه از طریق آزمون t مورد تأیید قرار گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
103 - بررسی قابلیتهای محیطی ایران، در برنامه‌ریزی توسعه پایدار روستایی (مطالعه موردی: روستاهای دره سولقان)
مسعود مهدوی حاجیلویی حمید بحیرایی داود حسن زاده فرجودچکیده هدف از نگارش این مقاله بررسی اثرات اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در منتخبی از روستاهای دره کن و سولقان که دارای قابلیت گردشگری بهتری نسبت به سایر روستاهای ناحیه هستند، می باشد. ناحیه روستایی مورد مطالعه(درّه سولقان)سالیانه گردشگران زیادی را در فصول گردشگری پذیرا چکیده کاملچکیده هدف از نگارش این مقاله بررسی اثرات اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در منتخبی از روستاهای دره کن و سولقان که دارای قابلیت گردشگری بهتری نسبت به سایر روستاهای ناحیه هستند، می باشد. ناحیه روستایی مورد مطالعه(درّه سولقان)سالیانه گردشگران زیادی را در فصول گردشگری پذیرا است که خواه ناخواه اثرات آن بر روستاهای این ناحیه نیز مشهود است. نتایج این تحقیق نشان از اثرات محدود گردشگری بر اقتصاد این روستاها بوده و از سوی دیگر اقتصاد، تاثیر نامطلوبی بر افزایش قیمت‌ها بخصوص، قیمت مسکن در این مناطق داشته است. افزایش سطح سواد، ارتقای سطح بهداشت فردی و عمومی، افزایش تعامل با نواحی همجوار و کاهش مهاجرت، از جمله اثرات مثبت در زمینه اجتماعی میباشد. در زمینه زیست محیطی نیز ورود گردشگران به تخریب گونه‌های گیاهی و جانوری، افزایش آلودگی و نیز تخریب محیط زیست منجر شده است. بنابراین به نظر می‌رسد می‌بایست با برنامه‌ریزی اصولی به سمت بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی و زیست محیطی ناحیه با عنایت به نتایج استخراج شده از تحقیقات میدانی گام برداشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
104 - بررسی عوامل موثر بر مهاجرت روستاییان در شهرستان سردشت
رضا موحدی مسعود سامیانبیشترتحقیقات انجام شده در خصوص مهاجرت روستاییان به شهر ها، عمدتاً بدنبال بررسی علل و عوامل این پدیده هستند تا بتوانند برای برنامه ریزی های توسعه روستایی راهکارها و راه حل های مناسب تری ارائه دهند. پژوهش حاضر نیز به بررسی عوامل مختلف موثر بر مهاجرت روستا - شهری شهرستان س چکیده کاملبیشترتحقیقات انجام شده در خصوص مهاجرت روستاییان به شهر ها، عمدتاً بدنبال بررسی علل و عوامل این پدیده هستند تا بتوانند برای برنامه ریزی های توسعه روستایی راهکارها و راه حل های مناسب تری ارائه دهند. پژوهش حاضر نیز به بررسی عوامل مختلف موثر بر مهاجرت روستا - شهری شهرستان سردشت پرداخته است. این تحقیق از نظر ماهیت، در زمره تحقیقات کمی و توصیفی- تحلیلی و از نظر شیوه جمع آوری داده های مورد نیاز، نوعی تحقیق پیمایشی محسوب می شود. ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه بود که روایی پرسش نامه مورد بررسی صوری قرار گرفته و پایایی آن نیز با اجرای آزمون کرونباخ مورد تایید قرار گرفت. جامعه آماری تحقیق مهاجران 10روستای شهرستان سردشت بودند که ساکن شهرها شده بودند و تعداد آن ها 600 نفر بود. با بهره گیری از فرمول کوکران تعداد 120 نفر از آن ها به طور تصادفی از جامعه کل انتخاب شد. با توجه به نتایج مطالعه حاضر می توان عوامل مؤثر بر مهاجرت های روستا – شهری مهاجران شهرستان سردشت را به ده عامل تقسیم کرد، که این عوامل در مجموع تبیین کننده بیش از 74 درصد عوامل موثر بر مهاجرت می باشند که عبارتند از: عامل اقتصادی و حمایتی 23 درصد، عامل عدم تعادل بین امکانات روستا و شهر 10 درصد، عامل ارتباطی و اطلاعاتی 8 درصد، عامل فرهنگی 8 درصد، عامل جغرافیایی 5 درصد، عامل درآمدی 4 درصد، عامل زیرساختی 4 درصد، عامل آب و هوایی 3 درصد، عامل اجتماعی 3 درصد، و عامل فردی 2 درصد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
105 - تحلیل الزامات تحقق راهبردهای توسعه روستایی ایران با تأکید بر راهبرد صنعتی شدن کشاورزی
علی اکبر تقیلو احمد آفتاب علی مجنونی توتاخانهالزامات راهبرد کشاورزی صنعتی در چهارچوب ساختار اقتصادی کشور، تعاملات فضایی نظام سکونتگاهی، کارکرد بازار و ساخت اقتصاد کشاورزی روستاها قابل بررسی است. در این راستا، هدف این تحقیق شناخت الزامات تاثیرگذار در تحقق کشاورزی صنعتی در روستاها است. نوع تحقق کاربردی بوده، روش برر چکیده کاملالزامات راهبرد کشاورزی صنعتی در چهارچوب ساختار اقتصادی کشور، تعاملات فضایی نظام سکونتگاهی، کارکرد بازار و ساخت اقتصاد کشاورزی روستاها قابل بررسی است. در این راستا، هدف این تحقیق شناخت الزامات تاثیرگذار در تحقق کشاورزی صنعتی در روستاها است. نوع تحقق کاربردی بوده، روش بررسی آن توصیفی - تحلیلی و علی است. جامعه آماری این پژوهش را 23 نفر از کارشناساسان دانشگاهی تشکیل داده اند. براین اساس، جمع آوری داده ها از طریق پرسش نامه بوده و تجزیه و تحلیل داده ها بااستفادهازمدل AHP و نرم افزار Expertchoice صورت گرفته است. بر اساس نتایج نظر کارشناسان میزان اهمیت نیروی انسانی ماهر در صنعتی شدن کشاورزی برابر با 43301/0 و اهمیت سرمایه مالی برابر با 43300/0 به دست آمد. از الزامات جذب سرمایه؛ زیر معیارهای تضعیف فضای رانت در شهر (4310/0)، بازاریابی و قیمت گذاری شناور (2414/0)، آگاهی مردم از اقتصاد بازاری (0853/0) و مشارکت سازمان یافته مردم (146/0) به ترتیب از زیر معیارهای نظام سکونتگاهی، رفتار دولت، عملکرد بازار و ساختار اقتصاد روستا از اهمیت بالایی برخوردار بودند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
106 - تحلیل ارتباط کشاورزی با توسعه روستایی در شهرستان زرین دشت، فارس
محسن شایان احمد تقدیسیامروزه بسیاری از محققان و دانشمندان، توسعه کشاورزی را به مثابه راهبرد اصلی توسعه روستا قلمداد کرده و معتقدند که کشاورزی به عنوان منبع اصلی تامین درآمد فرصت های اشتغال، نقش اساسی در توسعه روستایی ایفا می کند. از اینرو هدف مطالعه حاضر تحلیل و ارزیابی توسعه روستایی با توجه چکیده کاملامروزه بسیاری از محققان و دانشمندان، توسعه کشاورزی را به مثابه راهبرد اصلی توسعه روستا قلمداد کرده و معتقدند که کشاورزی به عنوان منبع اصلی تامین درآمد فرصت های اشتغال، نقش اساسی در توسعه روستایی ایفا می کند. از اینرو هدف مطالعه حاضر تحلیل و ارزیابی توسعه روستایی با توجه به وضعیت بخش کشاورزی است که به صورت مطالعه موردی در مناطق روستایی شهرستان زرین دشت صورت گرفته است. روش تحقیق در این بررسی از نوع توصیفی – تحلیلی و پیمایشی بوده است. جامعه آماری این تحقیق سرپرستان خانوارهای روستایی تمام روستاههای شهرستان زرین دشت می باشد که با استفاده از فرمول کوکران نمونه ای به حجم 348 نفر از بین آنها به روش نمونه گیری طبقه ای انجام گردید. به منظور سنجش ضریب اعتبار پرسشنامه از آلفای کرونباخ استفاده شد و ضریب اطمینان آلفای آن 75/0 بدست آمد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل های به عمل آمده نشان می دهد که تأثیر بر وضعیت اقتصادی،تفریحی و مسکونی مهمترین اثر کشاورزی بر توسعه روستایی و عامل خدمات و فناوری کشاورزی مهمترین تأثیر توسعه روستایی بر وضعیت کشاورزی بوده است. همچنین بین توسعه روستایی، توسعه کشاورزی و سطح اطلاعات کشاورزان ارتباط مثبت و معنی داری وجود دارد به این معنا که بهبود یکی از عاملها، بهبود وضعیت سایر عوامل را به دنبال دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
107 - تحلیل اثرات اجرای طرحهای هادی در توسعه نواحی روستایی (مطالعه موردی: روستای خراشاد شهرستان بیرجند)
مهدیه خراشادی مرتضی اسمعیل نژادامروزه طرح هادی روستایی مهمترین ابزار مدیریت توسعه روستایی در ایران است. این طرح ها عمدتا جنبه های کالبدی روستاها را مورد توجه قرار می دهند و بخش عمده قابل اجرا یا اجرا شده طرح های هادی روستاهای کشور نیز جنبه کالبدی دارند. در این راستا، هدف اصلی این پژوهش، بررسی اثرات ا چکیده کاملامروزه طرح هادی روستایی مهمترین ابزار مدیریت توسعه روستایی در ایران است. این طرح ها عمدتا جنبه های کالبدی روستاها را مورد توجه قرار می دهند و بخش عمده قابل اجرا یا اجرا شده طرح های هادی روستاهای کشور نیز جنبه کالبدی دارند. در این راستا، هدف اصلی این پژوهش، بررسی اثرات اجرای طرح هادی در توسعه روستای خراشاد می باشد. این پژوهش از نظر ماهیت از نوع توصیفی- تحلیلی است که در روش توصیفی داده ها با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و عملیات میدانی با استفاده از پرسش نامه جمع آوری شده است. در روش تحلیلی، با توجه به فرضیه های پژوهش، از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شده است. جامعه آماری در این پژوهش، سرپرستان خانوار روستای خراشاد، می باشند که 77 نفر از آنان با استفاده از فرمول کوکران محاسبه شده است و پرسش نامه در بین آن ها توزیع گردید. روایی پرسش نامه با نظر کارشناسان و پژوهشگران در زمینه موضوع مورد پژوهش مورد تأیید قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که، ساکنین روستا، از اجرایی شدن طرح هادی در روستا رضایت دارند و میزان اثرگذاری و موفقیت طرح هادی را در ارتباط با شاخص های مسکن، کالبدی، بهداشت و کاربری اراضی خوب ارزیابی کردند. با اجرایی شدن طرح هادی، شبکه ی معابر و مسیر پیاده روها اصلاح شده است که باعث سهولت رفت و آمد روستاییان و همچنین با ایجاد شیب در معابر، جدول گذاری و قرار دادن جوی ها باعث بهبود و کیفیت معابر و دسترسی آسانتر به خدمات شده است و علاوه بر آن، در زمینه ی معیار بهداشت، جمع آوری زباله، دفع آب های سطحی و پسماندهای منازل که یکی از اثرات اجرایی مورد انتظار از طرح هادی روستایی تأثیر بر روی بهداشت محیط و وضعیت زیست محیطی روستاهاست می توان میزان موفقیت طرح هادی را در ارتباط با شاخص های بهداشت مشاهده کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
108 - سطوح توسعه‌یافتگی دهستانهای شهرستان اردبیل با بهره گیری از مدلهای تصمیم گیری چند معیاره
بهرام ایمانیشناخت و بررسی امکانات و توانایی ها و به دنبال آن تعیین سطوح توسعه یافتگی نواحی روستایی گام نخست در فرآیند برنامه ریزی و توسعه به شمار می رود. از این رو پژوهش حاضر با هدف سنجش سطوح توسعه یافتگی دهستان های شهرستان اردبیل بر اساس تکنیک های تصمیم گیری چند شاخصه انجام شده اس چکیده کاملشناخت و بررسی امکانات و توانایی ها و به دنبال آن تعیین سطوح توسعه یافتگی نواحی روستایی گام نخست در فرآیند برنامه ریزی و توسعه به شمار می رود. از این رو پژوهش حاضر با هدف سنجش سطوح توسعه یافتگی دهستان های شهرستان اردبیل بر اساس تکنیک های تصمیم گیری چند شاخصه انجام شده است. این پژوهش بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری شامل 10 دهستان شهرستان اردبیل است. اطلاعات مورد نیاز شامل 76 متغیر در قالب 7 شاخص از طریق سرشماری عمومی نفوس و مسکن و سالنامه آماری 1390 فراهم گردید. برای سنجش میزان توسعه یافتگی از تکنیک های تصمیم گیری چند شاخصه ویکور، الکتر و تاکسونومی بهره گرفته شده است و با استفاده از آزمون همبستگی تاوکندال در محیط spss به آزمون فرضیات اقدام گردید. نتایج حاصل از تکنیک های تصمیم گیری بر اساس میانگین رتبه ها بیانگر این موضوع است که دهستان های شهرستان از لحاظ شاخص های توسعه در وضعیت متعادل قرار ندارند، به گونه ای که از بین 10 دهستان شهرستان اردبیل، 6 دهستان برخوردار از توسعه، 2 دهستان نیمه برخوردار و 4 دهستان محروم از توسعه بودند. همچنین نتایج حاصل از آزمون تاوکندال نشان داد که بین دو متغیر جمعیت و نزدیکی مرکز هر دهستان به مرکز شهرستان و میانگین رتبه ای بدست آمده ارتباط معنی داری وجود ندارد و این دو مؤلفه تأثیری در توسعه یافتگی دهستان ها ندارند؛ ولی بین متغیر اشتغال و میانگین رتبه های هر دهستان رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد و درصد اشتغال بر سطح توسعه یافتگی تأثیر مثبت دارد. در نهایت راهکارهایی جهت تهیه و اجرای برنامه ها به منظور توسعه یکپارچه و متوازن روستایی در سطح شهرستان ارائه گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
109 - واکاوی تسهیل کننده‌های مشارکت روستاییان در توسعه سکونتگاههای روستایی (مطالعه موردی: دهستانهای چورزق و درام شهرستان طارم)
ناصر شفیعی ثابت مسعود انبارلو علی یوسفی طالقانیبر اساس دیدگاه صاحب نظران توسعه بی‌توجهی به توانمندسازی و مشارکت روستاییان چالشهای فراوانی در فراگرد توسعه روستایی ایجاد می‌کند. با این وجود، به دلایل مختلفی در بسیاری از کشورها، جایگاه مشارکت روستاییان مورد توجه قرار نمی‌گیرد. مطالعه حاضر بر آن است که جایگاه تسهیل‌کنن چکیده کاملبر اساس دیدگاه صاحب نظران توسعه بی‌توجهی به توانمندسازی و مشارکت روستاییان چالشهای فراوانی در فراگرد توسعه روستایی ایجاد می‌کند. با این وجود، به دلایل مختلفی در بسیاری از کشورها، جایگاه مشارکت روستاییان مورد توجه قرار نمی‌گیرد. مطالعه حاضر بر آن است که جایگاه تسهیل‌کننده‌های توانمندسازی و مشارکت روستاییان را در فرآیند توسعه مشخص سازد. بدین‌ترتیب، پژوهش‌حاضر به شیوه توصیفی - تحلیلی از طریق291خانوارنمونه تصادفی در 18 روستای ناحیه طارم انجام شد. برای سنجش سطح توسعه روستاها، تعداد 111شاخص در قالب 4 معیار محیطی، اجتماعی،اقتصادی،کالبدی به مثابه مؤلفه اثرپذیر سنجیده شد. در ارتباط با مؤلفه اثرگذار تسهیل‌کننده‌های مشارکت روستاییان نیز تعداد 76 شاخص در چهارچوب 6 معیارآموزش و اطلاع‌رسانی،دانش و اطلاعات،اجتماعی و فرهنگی،اقتصادی،کالبدی، سیاستگذاریها و تصمیم‌گیری بر اساس وی‍ژگی ناحیه مورد مطالعه سنجیده شد. یافته‌ها نشان میدهد که هر 6 شاخص تسهیل کننده‌های مشارکت روستاییان در بهبود شاخصهای توسعه روستایی مؤثر است. اما، هنوز به نحو شایسته‌ای باعث ارتقاء شاخصهای سطح توسعه آنها نشده است. بنابراین، توجه به ارتقاء سطح توانمندی روستاییان برای مشارکت گسترده‌تر آنها از طریق ارتقاء تسهیل‌کننده های توانمندسازی روستاییان همچون آموزش و آگاهی بخشی، دانش و مهارت و دخالت دادن آنان در فرآیند تصمیم‌گیری‌ها و شراکت در فعالیت اجتماعی و اقتصادی به مثابه بهبود دهنده‌های ارتقاء سطح توسعه روستایی پیشنهاد میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
110 - میزان دسترسی و نفوذ فناوری اطلاعات و ارتباطات در عرصه های اقتصادی- اجتماعی جامعه روستایی (مطالعه موردی: دهستان قلعه قافه،شهرستان مینودشت)
رضا سلیمانگلی بیژن رحمانی ناصر شفیعی ثابتدسترسی به فناوری های اطلاعات و ارتباطات و استفاده از آن می تواند اثرات چشمگیری بر کاهش فقر و کسب اهداف توسعه اقتصادی_ اجتماعی داشته باشد. این مقاله به بررسی میزان دسترسی و نهایتا استفاده از ابزارهای فناوری اطلاعات و ارتباطات در عرصه های اجتماعی- اقتصادی نواحی روستایی می چکیده کاملدسترسی به فناوری های اطلاعات و ارتباطات و استفاده از آن می تواند اثرات چشمگیری بر کاهش فقر و کسب اهداف توسعه اقتصادی_ اجتماعی داشته باشد. این مقاله به بررسی میزان دسترسی و نهایتا استفاده از ابزارهای فناوری اطلاعات و ارتباطات در عرصه های اجتماعی- اقتصادی نواحی روستایی می پردازد که در آن فناوری اطلاعات و ارتباطات در بر گیرنده خدمات موبایل، تلفن ثابت، کامپیوتر، اینترنت، رادیو و تلویزیون می باشد. جامعه آماری این پژوهش سکونت گاههای روستایی دهستان قلعه قافه است، تعداد نمونه 303 نفر برآورد شده و افراد بر اساس روش نمونه گیری تصادفی ساده مورد مطالعه قرار گرفتند و در نهایت از آمارهای توصیفی و تحلیلی نرم افزار SPSS برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده گردید. نتایج تحقیق حاکی از آن است که در بین ابزارهای فناوری اطلاعات و ارتباطات بیشترین میزان استفاده از ابزارهای تلفن ثابت، موبایل و تلویزیون صورت می گیرد. در زمینه نوع استفاده نیز بیشترین میزان استفاده در زمینه دسترسی بهتر به خدماتی از جمله تامین نهاده ها، ارتباط بهتر با خریداران(واسطه ها)، ارتباط بهتر و موثرتر با کارشناسان دام و زراعت و همچنین آموختن شیوه های نوین از طریق این ابزارهای اطلاعاتی و ارتباطی است که بیشتر توسط موبایل و تلفن ثابت به انجام می رسد. همچنین فناوری های نوین از جمله اینترنت و کامپیوتر به نسبت کمتری در جامعه روستایی مورد مطالعه استفاده می شوند. در ارتباط با زمان پخش برنامه های توسعه ای و آموزشی نیز نتایج نشان می دهد که با تقویم کشاورزی جامعه روستایی سازگاری خوبی ندارد. از نتایج قابل توجه دیگر، عدم اگاهی و آشنایی جوامع مورد مطالعه از پتانسیل های فناوری های جدید از جمله اینترنت و کامپیوتر است که نیازمند آموزش و اگاهی رسانی در این زمینه می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
111 - مهاجرت بازگشتی و پیامدهای آن بر سکونتگاههای روستایی مطالعه موردی: بخش باروق شهرستان میاندوآب
رضا منافی آذر عبداله عبدالهی تیمور علیزاده محمد ولائی علی قاسمیمهاجرت بازگشتی فرایند مهاجرت از روستا به شهر و اقامت نسبتاً طولانی در آنجا و سپس بازگشت به موطن روستایی می باشد. عوامل مختلفی در این فرایند تأثیر داشته و مهاجران بازگشته در تحولات روستا نقش ایفا کرده اند. تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل مهاجرت بازگشتی و پیامدهای آن بر نوا چکیده کاملمهاجرت بازگشتی فرایند مهاجرت از روستا به شهر و اقامت نسبتاً طولانی در آنجا و سپس بازگشت به موطن روستایی می باشد. عوامل مختلفی در این فرایند تأثیر داشته و مهاجران بازگشته در تحولات روستا نقش ایفا کرده اند. تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل مهاجرت بازگشتی و پیامدهای آن بر نواحی روستایی انجام یافت. روش تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش شناسی توصیفی- تحلیلی و شالوده مطالعات آن بر پیمایش میدانی و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه و مصاحبه است. قلمرو مکانی تحقیق، بخش باروق شهرستان میاندوآب واقع در جنوب شرقی آذربایجان غربی بود. جامعه آماری تحقیق خانوارهای مهاجران بازگشته به این بخش طی دهه اخیر (1383- 1392) می باشد که با سرشماری از 96 خانوار بازگشته به موطن روستایی به بررسی متغیرهای تحقیق پرداخته شد. روایی پرسشنامه از نوع صوری و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ 83/0 بدست آمد. تجزیه و تحلیل داده ها به روش کمّی (شامل آمار توصیفی و آمار استنباطی (تحلیل عاملی به شیوه تحلیل مولفه ای، آزمون تی تک نمونه، کندال و تحلیل مسیر)) صورت پذیرفت. نتایج تحلیل عاملی نشان داد عوامل مختلفی در بازگشت مهاجران نقش داشته است که از بین آنها عامل های اقتصادی و عمرانی - اجتماعی به ترتیب با مقدار ویژه 49/2 و 31/2 بیشترین تأثیر را در بین عامل های بارگذاری شده به خود اختصاص داده اند و عامل فرهنگی- قومی کمترین تأثیر را در بین عامل ها داشته است. نتایج تحلیل مسیر اثرات بازگشت مهاجران در روستاها، نشان داد مهاجران بازگشته بیشترین تأثیر را در شاخص های عمرانی – کالبدی و کمترین پیامد را در شاخص اجتماعی داشته اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
112 - مکان‌یابی بهینه صنایع تبدیلی و تکمیلی روستایی بخش مرکزی شهرستان پلدختر
مهرشاد طولابی نژاد ابولفضل حسینجانیاز جمله راهبردهای توسعه سکونتگاه های روستایی صنعتی کردن آن ها در قالب ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی اسـت. وجود این صنایع از راهکارهای توسعه اقتصادی نواحی روستایی است. انتخاب مکان بهینه آن با توجه به امکانات و قابلیت های موجود هر منطقه، می تواند نقش موثری در توسعه آن منطقه چکیده کاملاز جمله راهبردهای توسعه سکونتگاه های روستایی صنعتی کردن آن ها در قالب ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی اسـت. وجود این صنایع از راهکارهای توسعه اقتصادی نواحی روستایی است. انتخاب مکان بهینه آن با توجه به امکانات و قابلیت های موجود هر منطقه، می تواند نقش موثری در توسعه آن منطقه ایفا کند. هدف این مطالعه انتخاب مکان بهینه برای استقرار صنایع تبدیلی و تکمیلی در بخش مرکزی شهرستان پلدختر می باشد. جامعه آماری کارشناسان جهاد کشاورزی و صنایع روستایی شهرستان پلدختر می باشند. 20 کارشناس به صورت نمونه گیری هدفمند به عنوان نمونه انتخاب گردید. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه خبرگان (به صورت مقایسه زوجی) می باشد. برای انتخاب مکان بهینه از فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP)، و برای تحلیل فضایی شاخص ها، از سیستم اطلاعات جغرافیا (GIS) استفاده شد. نتایج نشان داد که بیشترین اهمیت شاخص ها به ترتیب مربوط به شاخص های دسترسی به منابع آب (173/0)، سودآوری اقتصادی (172/0)، دسترسی به مواد اولیه محلی (158/0) و همجواری با زمین های کشاورزی (156/0) می باشد. همچنین بهترین اولویت مکانی برای استقرار صنایع تبدیلی روستایی در منطقه مورد مطالعه بر اساس وزن گزینه های مورد نظر، مربوط به دهستان جایدر با مرکزیت سراب حمام (484/0) می باشد. به ترتیب مراکز روستایی مورانی (217/0)، واشیان (171/0) و پاعلم (128/0) در اولویت های بعدی قرار دارند. بنابراین برای مکان یابی صنایع تبدیلی، باید توجه بیشتری به شاخص های موثر و چگونگی ارتباط آنها در منطقه انجام گیرد، تا بیشترین هماهنگی بین عوامل را ایجاد کرد. چونکه مکان یابی بهینه صنایع روستایی می تواند نقش تعین کننده ای در استقرار، سوددهی و پایداری این صنایع داشته باشد، که نهایتا باعث توسعه معیشت خانوارهای روستایی گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
113 - تحلیل اثرات اجرای طرح بهسازی (مطالعه موردی: روستای ورکانه، شهرستان همدان )
موسی اعظمی مسعود سامیان الهام انصاریبسیاری از صاحب نظران و محققان بر این باورند که روستاها همواره از جایگاه ویژه ای در برنامه های توسعه ی ملی برخوردار بوده و در واقع یک بخش لاینفک برنامه های توسعه در کشورهای مختلف به شمار می روند در این راستا طرح های بهسازی روستایی با هدف تقویت بنیان‌های اجتماعی، اقتصادی چکیده کاملبسیاری از صاحب نظران و محققان بر این باورند که روستاها همواره از جایگاه ویژه ای در برنامه های توسعه ی ملی برخوردار بوده و در واقع یک بخش لاینفک برنامه های توسعه در کشورهای مختلف به شمار می روند در این راستا طرح های بهسازی روستایی با هدف تقویت بنیان‌های اجتماعی، اقتصادی و کالبدی روستاهای ایران در سطح دهستان و روستاهای حوزه نفوذ با محوریت مرکز دهستان، به امر سطح‌بندی خدمات اجتماعی و زیربنایی در سطح دهستان پرداخته و در نهایت با تهیه طرح بهسازی روستای مرکزی می وان الگو توسعه فیزیکی روستاهای حوزه نفوذ را با دستورالعمل‌های مختلف ارائه داد حال با گذشت بیش از دو دهه از آغاز اجرای طرح های بهسازی و هادی در نواحی روستایی کشور و صرف هزینه های زیاد در مراحل مختلف تهیه و اجرای آن، شاهد آثار گوناگون در زمینه های مختلف، همچون دگرگونی در بافت کالبدی روستا، تغییر در الگوی ساخت مسکن، ناهماهنگی در شبکه ی معابر روستا، تسهیل در امر رفت وآمد روستاییان و ... هستیم. هدف از پژوهش در این مطالعه، تحلیل اثرات اجرای طرح بهسازی روستای ورکانه از دیدگاه روستاییان می باشد. روش پژوهش توصیفی تحلیلی است که برای گردآوری اطلاعات از روش های میدانی و اسنادی کمک گرفته شده و بر اساس آن با توجه به حجم جامعه ی آماری 214 خانوار)، حجم نمونه ی خانوارهای مورد نظر از طریق تمام شماری 214خانوار بوده است. برای بررسی پایایی ابزار تحقیق پرسشنامه در اختیار 30 نفر از سرپرستان خانوارها در روستای مورد نظر قرار گرفت و نتایج آن بررسی و آلفای کرونباخ آن محاسبه گردید و رقم 94/. درصد به دست آمده که رقم قابل قبولی است. یافته های پژوهش نشان می دهد، که اجرای طرح بهسازی روستایی در مورد پنج شاخص به کار رفته در این پژوهش یعنی شاخص مسکن، بهداشت، کاربری اراضی، شبکه معابر و شاخص اقتصادی و اجتماعی دارای رابطه مثبت و معنی داری در سطح 99 درصد بوده است ولی بین وضعیت اقتصادی خانوارها و اثر شاحص های ذکر شده تاثیر معنی داری مشخص نشد، همچنین نتایج حاصل از آزمون خی دو نشان داد که بین نوع شغل اصلی و متغیرهای ناشی از طرح بهسازی روستایی یعنی شاخص مسکن، بهداشت، کاربری ارای، شبکه معابر و شاخص اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در سطح بیش از 99 درصد رابطه معنی دار و مثبت وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
114 - تبیین نقش فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) پیرامون ظرفیت‌سازی اجتماعی نواحی روستایی (مطالعه موردی: شهرستان مشگین‌شهر)
وکیل حیدری ساربان علی مجنونی توتاخانهظرفیتسازی اجتماعی به مجموعه دارایی‌های موجود در درون یک اجتماع باز می‌گردد که میتواند شامل منابع مورد نیاز برای انجام امری خاص یا آگاهی، تخصص و رهبری برای انجام یک رخ‌داد باشد هدف این مقاله بررسی نقش فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در ظرفیت‌سازی اجتماعی نواحی روستایی شهرست چکیده کاملظرفیتسازی اجتماعی به مجموعه دارایی‌های موجود در درون یک اجتماع باز می‌گردد که میتواند شامل منابع مورد نیاز برای انجام امری خاص یا آگاهی، تخصص و رهبری برای انجام یک رخ‌داد باشد هدف این مقاله بررسی نقش فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در ظرفیت‌سازی اجتماعی نواحی روستایی شهرستان مشگین‌شهر میباشد. این تحقیق از لحاظ هدف، توسعه‌ای، و از لحاظ ماهیت، توصیفی و تحلیلی است. جامعه آماری این پژوهش، شامل تمام روستاهای دارای دفاتر فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات روستایی (ICT) شهرستان مشگین‌شهر است. برای برآورد حجم نمونه از روش نمونهگیری کوکران با سطح اطمینان 95 درصد استفاده شده است در این تحقیق روش گردآوری داده‌ها برای پاسخ‌گویی به سئوالات تحقیق، به دو صورت اسنادی (داده‌های ثانویه) و پیمایشی(داده‌های اولیه) و ابزار مورد استفاده در روش پیمایشی پرسشنامه و مصاحبه بوده است. روایی پرسشنامه توسط متخصصان مورد تایید قرار گرفت. مطالعه راهنما در ناحیه مشابه جامعه آماری با تعداد30 پرسش نامه صورت گرفت و با داده‌های کسب شده و استفاده از فرمول ویژه کرونباخ آلفا در نرم افزار SPSS، پایایی بخشهای مختلف پرسشنامه تحقیق 71/0 الی84/0 بدست آمد. در نهایت نتایج تحقیق نشان داد که به جز متغیرهای انسجام اجتماعی و خدمات اجتماعی بین تمامی متغیرهای تحقیق و بهرهگیری از خدمات فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات رابطه معنی‌داری وجود دارد. در نهایت، با توجه به نتایج پژوهش پیشنهادات کاربردی ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
115 - تحلیل عملکرد دفاتر (ICT) در ارائه خدمات به سکونتگاههای روستایی (مطالعه موردی: نواحی روستایی شهرستان جیرفت)
امین دهقانی علی شهدادیدر دهه های اخیر، جهان شاهد تغییرات بنیادی در عرصه های گوناگون بوده است. که این تغییرات تا حد زیادی محصول توسعه قابلیتهای فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) بوده است از این رو در پژوهش حاضر سنجش سطح عملکرد دفاتر فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) در ارائه خدمات به نواحی روستا چکیده کاملدر دهه های اخیر، جهان شاهد تغییرات بنیادی در عرصه های گوناگون بوده است. که این تغییرات تا حد زیادی محصول توسعه قابلیتهای فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) بوده است از این رو در پژوهش حاضر سنجش سطح عملکرد دفاتر فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) در ارائه خدمات به نواحی روستایی شهرستان جیرفت مورد بررسی قرار گرفته است تحقیق حاضر به لحاظ ماهیت و روش شناسی توصیفی - تحلیلی از جهت هدف کاربردی و از نظر گستره موردی میباشد به منظور گردآوری داده ها از دو روش مطالعات اسنادی و بررسی های پیمایشی استفاده شد است. حوزه مورد مطالعه، ساکنین روستاهای دارای دفاتر ICT شهرستان جیرفت میباشد. با توجه به 3434 خانوار ساکن در این روستاها حجم نمونه آماری بر اساس فرمول کوکران تعداد 294 نفر برآورد شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها در بخش توصیفی از جداول فراوانی، درصد و میانگین، انحراف معیار و ضریب تغییرات و در تحلیل استنباطی از آزمون T و رگرسیون چند متغیره با استفاده از نرم افزار SPSS استفاده شد است یافته های حاصل از فرمول شاخص عملکرد کل (TPI) و آزمون t تک نمونه ای نشان داد عملکرد دفاتر ICT در بین ابعاد مورد بررسی به جزء خدمات پست بانک، عملکرد مطلوبی نداشته اند. که به دلایل آن می‌توان به نا آشنا بودن روستاییان با خدمات مختلف اینترنتی، پایین بودن سرعت اینترنت وکافی نبودن تجهیزات مورد نیاز این دفاتر اشاره کرد نهایتاً اینکه نتایج رگرسیون چند متغیره نشان داد میزان تحصیلات، میزان آشنایی با رایانه و درآمد با استفاده مناسب از فناوری اطلاعات و ارتباطات رابطه معناداری وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
116 - ارزیابی اثرات اجرای طرحهای هادی روستایی و نقش آن در توسعه روستایی از دیدگاه جامعه محلی (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان ایذه)
صدیقه کرمی نسب سیاوش مولایی پاردهامروزه طرح هادی روستایی، به عنوان نخستین تلاش سازمان یافته و فراگیر ملی برای ساماندهی فضایی روستاهای کشور، مهم ترین ابزار مدیریت توسعه روستایی محسوب می شود. طرح هادی روستا از جمله طرح های عمران روستایی است که می تواند نقش بنیادی و زیربنایی در توسعه یکپارچه نواحی روستایی چکیده کاملامروزه طرح هادی روستایی، به عنوان نخستین تلاش سازمان یافته و فراگیر ملی برای ساماندهی فضایی روستاهای کشور، مهم ترین ابزار مدیریت توسعه روستایی محسوب می شود. طرح هادی روستا از جمله طرح های عمران روستایی است که می تواند نقش بنیادی و زیربنایی در توسعه یکپارچه نواحی روستایی داشته باشد. اﮐﻨﻮن ﭘﺲ از ﮔﺬﺷﺖ بیش از سه دهه از ﺗﻬﯿﻪ و اﺟﺮای ﻃﺮح ﻫﺎی ﻫﺎدی روﺳﺘﺎﯾﯽ و اﻧﺪوﺧﺘﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻫﺎی ارزﻧﺪه در زﻣﯿﻨﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﺎﻟﺒﺪی- ﻓﻀﺎﯾﯽ، ﻻزم اﺳﺖ ﺑـﺪاﻧﯿﻢ ﮐـﻪ اﯾـﻦ اﻗـﺪاﻣﺎت ﭼـﻪ ﻧﺘـﺎﯾﺞ و ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎﯾﯽ را ﺑﻪهمراه داشته است. هدف اصلی این پژوهش ارزیابی اثرات اجرای طرح های هادی روستایی و نقش آن در توسعه روستایی بخش مرکزی شهرستان ایذه می باشد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی - تحلیلی می باشد، و جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش، ساکنان 7 روستای بخش مرکزی شهرستان ایذه (3466 خانوار) که بیش از 10سال از اجرای طرح هادی در آن ها سپری شده است می باشند که بر اساس فرمول کوکران حجم نمونه 346 نفر برآورد گردید. ابزار پژوهش نیز پرسش نامه، ساکنان خانوار روستاهای دارای طرح می باشد که روایی آن از طرف عده ای از متخصصین تأیید گردید و برای تعیین میزان پایایی مقیاس اصلی پرسش نامه از ضریب آلفای کرونباخ میزان (85/0) استفاده گردید. برای تحلیل داده های پرسش نامه نیز از نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج بدست آمده از پژوهش بیانگر این است که میانگین های مربوط به دو بعد(کالبدی واجتماعی )عملکرد بهتری نسبت به دوبعد اقتصادی و محیطی داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
117 - تحلیل نقش گردشگری بر ارتقای دانش و آگاهی‌های زیست‌محیطی روستاییان (مطالعه موردی: محور توریستی صور- توتاخانه)
علیرضا سلیمانی علی مجنونی توتاخانه احمد آفتابهدف این مقاله بررسی اثرات گردشگری در ارتقای دانش و آگاهی زیست محیطی روستاییان در روستاهای توریستی صور و توتاخانه شهرستان بناب است. تحقیق از لحاظ هدف، توسعه‌ای، از لحاظ ماهیت، توصیفی و نیز از نوع علی- مقایسه‌ای و تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق روستاییان ساکن در روستاهای چکیده کاملهدف این مقاله بررسی اثرات گردشگری در ارتقای دانش و آگاهی زیست محیطی روستاییان در روستاهای توریستی صور و توتاخانه شهرستان بناب است. تحقیق از لحاظ هدف، توسعه‌ای، از لحاظ ماهیت، توصیفی و نیز از نوع علی- مقایسه‌ای و تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق روستاییان ساکن در روستاهای توریستی صور و توتاخانه میباشد. با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی ساده و بر اساس فرمول کوکران، تعداد نمونه تحقیق 234 نفر به دست آمد؛ از سویی برای برابری در آزمون، 234 از روستاییان ساکن در بدون گردشگرپذیر (روستاهای آلقو و روشت کوچک) که نسبت به بقیه روستاهای از نظر ویژگیهای اجتماعی و محیطی شباهت بیشتری به روستاهای صور و توتاخانه داشتند به عنوان گروه شاهد انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون آماری کولموگروف اسمیرنوف، آزمون t مستقل و تحلیل همبستگی پیرسون استفاده شده است. با استفاده از فرمول ویژه کرونباخ آلفا در نرم‌افزار SPSS، پایایی پرسشنامه تحقیق 89/0 به دست آمد. نتایج یافتههای پژوهش در ارتباط با آگاهی‌های زیست محیطی دو گروه نشان میدهد که بین متغیرهای حفاظت از پوشش گیاهی و جانوری، حفاظت از خاک، عدم آلودگی صوتی، عدم رهاسازی زباله و پسماند در طبیعت ، ضرورت کاهش تولید سوخت‌های فسیلی، ضرورت دفن اصولی زباله‌ها و عدم استفاده از زباله‌های تجدیدناپذیر با متغیر وابسته(گردشگری) رابطه معنی‌داری وجود دارد. درنهایت، با توجه به نتیجه پژوهش در زمینه اثرات مثبت و سازنده گردشگری بر ارتقای آگاهی‌های زیست محیطی، پیشنهاد‌های کاربردی درزمینه‌ی استفاده هرچه بهتر از قابلیتهای صنعت گردشگری در جهت افزایش آگاهی‌های زیست محیطی روستائیان ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
118 - بررسی رابطه سیاست‌های کمیته امداد امام (ره) و شاخصهای توانمندسازی اقتصادی خانوارهای زیرپوشش روستایی مطالعه موردی: ناحیه مرکزی استان گیلان
علیرضا محمدی تیمور آمار نصرالله مولائی هشجینتوانمندسازی یکی از روش های نوین توسعه با هدف بهبود عملکرد، افزایش بهره وری، استفاده از ظرفیت ها و آماده شدن برای چالش های آتی است. واژه توانمندسازی به طور کلی به معنای ظرفیت فرد یا گروه برای تعیین امور خود است. این واژه به طور گسترده ای در حوزه های مختلف از جمله روان شن چکیده کاملتوانمندسازی یکی از روش های نوین توسعه با هدف بهبود عملکرد، افزایش بهره وری، استفاده از ظرفیت ها و آماده شدن برای چالش های آتی است. واژه توانمندسازی به طور کلی به معنای ظرفیت فرد یا گروه برای تعیین امور خود است. این واژه به طور گسترده ای در حوزه های مختلف از جمله روان شناسی، مدیریت، آموزش، مطالعات زنان و جامعه شناسی استفاده شده است. در این پژوهش موضوع توانمندسازی اقتصادی خانوارهای روستایی تحت پوشش کمیته امداد امام (ره) در رابطه با سیاست های اصلی این کمیته در ناحیه مرکزی استان گیلان با استفاده از تکنیک پرسشنامه به تعداد۳۴۵ مورد استفاده و بررسی قرار گرفت. براساس نتایج پژوهش، در بین دو شاخص مورد مطالعه در بخش اقتصادی که به صورت کیفی و از طریق طیف لیکرت بررسی شده اند، شاخص سطح معیشت خانوارها با نمره میانگین 52/2 نسبت به شاخص استقلال مالی وضعیت بهتری دارد. در رتبه دوم شاخص سطح استقلال مالی مددجویانبا نمره میانگین 45/2 قرار دارد. براساس نتایج پژوهش، در بین چهار سیاست مورد مطالعه، رضایت مندی از سیاست هدایت اعتبارات ناشی از هدفمندسازی یارانه ها به خانوارهای تحت پوشش با نمره میانگین 78/2 در رتبه اول قرار دارد. در رتبه دوم رضایت مندی از سیاست ارائه خدمات بیمه ایبا نمره میانگین 67/2 قرار دارد. رضایت مندی از سیاست های تأمین و تعمیر مسکن روستایی و پرداخت اعتبارا خرد قرض الحسنه ای نیز به ترتیب با نمره های میانگین 61/2 و 53/2 در رتبه های سوم و چهارم قرار دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
119 - تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه کارآفرینی کشاورزی در مناطق روستایی (مطالعه موردی: دهستان دامنکوه شهرستان اسفراین)
حسین فراهانی مهری جهانسوزیامروزه کارآفرینی کشاورزی از مهمترین راهکارهای توسعه‌ی روستایی محسوب میشود. اگر چه کارآفرینی تنها راه‌کار اشتغال زایی و افزایش درآمدهای مردم روستایی نیست، اما قطعاً بهترین و بهره ورترین نوع آن است. به همین منظور این پژوهش با هدف تحلیل عوامل موثر بر کارآفرینی در بخش کش چکیده کاملامروزه کارآفرینی کشاورزی از مهمترین راهکارهای توسعه‌ی روستایی محسوب میشود. اگر چه کارآفرینی تنها راه‌کار اشتغال زایی و افزایش درآمدهای مردم روستایی نیست، اما قطعاً بهترین و بهره ورترین نوع آن است. به همین منظور این پژوهش با هدف تحلیل عوامل موثر بر کارآفرینی در بخش کشاورزی نواحی روستایی انجام شده است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی و براساس ماهیت از نوع توصیفی- تحلیلی میباشد. اطلاعات و داده‌های مورد نیاز با استفاده از روش کتابخانهای و میدانی گردآوری شده و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از تحلیل عاملی به شیوه اکتشافی استفاده گردید. دهستان مورد مطالعه مشتمل بر 15روستا میباشد که به علت کم بودن تعداد روستاها، تمامی روستاها مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. جامعه آماری پژوهش حاضر برابر با 987 بهره بردار کشاورزی بوده است که تعداد 276 بهره بردار، با استفاده از فرمول کوکران به عنوان حجم نمونه انتخاب گردید. پایایی گویه‌ها با استفاده از آلفای کرونباخ به میزان 712/0 محاسبه گردید. نتایج به دست آمده از آزمون تحلیل عاملی نشان میدهد که از بین عامل‌های هفت گانه شناخته شده، اثر گذارترین عامل از لحاظ کارآفرینی کشاورزی در محدوده‌ی مورد مطالعه مربوط به عامل اقتصادی با مقدار ویژه 731/5 میباشد که به تنهایی 831/12 درصد از کل واریانس را تبیین نموده است. کمترین اثر گذاری مربوط به عامل دسترسی به زیرساخت‌های فیزکی با مقدار ویژه 445/1 است که 412/5 درصد از واریانس کل را تبیین می‌کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
120 - تحلیل عوامل بهبود وفاق اجتماعی روستایی (مطالعه موردی: شهرستان اردبیل)
وکیل حیدری ساربانوفاق اساس زندگی اجتماعی را در مناطق روستایی تشکیل داده و فقدان آن موجب بی‌سازمانی، فروریزی ساخت جامعه روستایی و از هم پاشیدگی حیات اجتماعی آن میشود. هدف این مقاله مطالعه و تحلیل عوامل بهبود وفاق اجتماعی روستایی شهرستان اردبیل میباشد. این تحقیق، از لحاظ هدف توسعه‌ای، و چکیده کاملوفاق اساس زندگی اجتماعی را در مناطق روستایی تشکیل داده و فقدان آن موجب بی‌سازمانی، فروریزی ساخت جامعه روستایی و از هم پاشیدگی حیات اجتماعی آن میشود. هدف این مقاله مطالعه و تحلیل عوامل بهبود وفاق اجتماعی روستایی شهرستان اردبیل میباشد. این تحقیق، از لحاظ هدف توسعه‌ای، و از لحاظ ماهیت توصیفی و پیمایشی و نیز از نوع تحلیلی است. در این تحقیق روش گردآوری داده‌ها برای پاسخ‌گویی به سئوالات تحقیق، به دو صورت اسنادی (داده‌های ثانویه) و پیمایشی (داده‌های اولیه) و ابزار مورد استفاده در روش پیمایشی پرسشنامه و مصاحبه بوده است. روایی صوری پرسشنامه توسط پانل متخصصان مورد تایید قرار گرفت. مطالعه راهنما در منطقه مشابه جامعه آماری با تعداد30 پرسش نامه صورت گرفت و با داده‌های کسب شده و استفاده از فرمول ویژه آلفای کرونباخ در نرم افزار SPSS، پایایی بخشهای مختلف پرسشنامه تحقیق 84 /0 الی 91/0 بدست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از مدل تحلیل عاملی استفاده شد. نتایج: نتایج تکنیک تحلیل عاملی نشان داد مهمترین عوامل بهبود وفاق اجتماعی در منطقه مورد مطالعه شامل چهار مولفه (توانمندسازی اجتماعی و تقویت تعلق مکانی، تقویت رضایتمندی و اطلاع‌رسانی، اعتمادسازی و ظرفیت‌سازی نهادی و تقویت زیرساخت اقتصادی و توانمندسازی روانشناختی) است که مقدار واریانس و واریانس تجمعی تبیین شده توسط این چهار عامل 17/58 میباشد. نوآوری تحقیق حاضر عبارتند از: شناخت شاخصهای موثر بر بهبود وفاق اجتماعی، توجه به سرمایه اجتماعی به جای سرمایه فیزیکی در منطقه مورد مطالعه و طرح مفاهیم برساخته توسط نگارندگان میباشد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
121 - تحلیل اثرات ظرفیت‌سازی اجتماعی بر بهبود مدیریت توسعه روستایی (مطالعه موردی: شهرستان گرمی)
وکیل حیدری ساربان قاسم جاویدظرفیتسازی اجتماعی به عنوان یکی از ارکان اصلی مدیریت و مدیریت توسعه پایدار روستایی محسوب میشود؛ و به خوداتکایی مردمی، دسترسی به حقوق در بعد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، خودکفایی در تامین مواد غذایی استراتژیک، دسترسی به درآمدها، داریی‌ها و تسهیلات اعتباری، دسترسی به دانش چکیده کاملظرفیتسازی اجتماعی به عنوان یکی از ارکان اصلی مدیریت و مدیریت توسعه پایدار روستایی محسوب میشود؛ و به خوداتکایی مردمی، دسترسی به حقوق در بعد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، خودکفایی در تامین مواد غذایی استراتژیک، دسترسی به درآمدها، داریی‌ها و تسهیلات اعتباری، دسترسی به دانش و فن‌آوری و وجود یک فضای مشارکتی در تمامی جنبه‌های تلاش انسانی منتهی میشود. هدف اصلی این پژوهش تحلیل اثرات ظرفیت‌سازی اجتماعی بر بهبود مدیریت توسعه روستایی شهرستان گرمی است. روش تحقیق بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی-تحلیلی است جامعه آماری مورد مطالعه در این پژوهش، شامل کل روستاییان بالای 15 سال ساکن در مناطق روستایی شهرستان گرمی میباشد (37653=N)، که از این میان تعداد 400 نفر با استفاده از فرمول کوکران به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. روایی صوری پرسشنامه توسط پانل متخصصان مورد تایید قرار گرفت. مطالعه راهنما در منطقه مشابه جامعه آماری با تعداد30 پرسش نامه صورت گرفت و با داده‌های کسب شده و استفاده از فرمول ویژه کرونباخ آلفا در نرم افزار SPSS، پایایی بخشهای مختلف پرسشنامه تحقیق73/0 الی 82/0 بدست آمد. در نهایت، یافته های استنباطی پژوهش نشان داد که بین متغیرهای آموزشی و ترویجی، اعتماد به نفس، کیفیت زندگی، انسجام اجتماعی، خدمات اجتماعی، مهارت‌های فنی و مدیریتی، تقویت تعاملات اجتماعی و تقویت تشکلات مردمی با بهبود مدیریت توسعه روستایی رابطه معنی‌داری و جود دارد و این نتیجه حاصل شد که ظرفیت سازی اجتماعی به بهبود شاخصهای اقتصادی، اجتماعی، نهادی و محیطی مناطق روستایی منتهی میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
122 - تحلیل عوامل مؤثر در مشارکت روستائیان در تهیه و اجرای طرح هادی با تأکید بر سرمایه اجتماعی (مطالعه موردی: استان زنجان)
نرگس مرادخانیمقدمه: مشارکت مردمی به‌عنوان حلقه مفقوده برنامه‌های توسعه روستایی موردنظر محققان بوده و توجه ویژه‌ای به ارتقای کمی و کیفی سطح مشارکت فعال مردم شده است. طرح هادی در نواحی روستایی باانگیزه‌های اقتصادی، کالبدی، اجتماعی و فرهنگی اجراشده است و با توجه به اثرگذاری بالای این ط چکیده کاملمقدمه: مشارکت مردمی به‌عنوان حلقه مفقوده برنامه‌های توسعه روستایی موردنظر محققان بوده و توجه ویژه‌ای به ارتقای کمی و کیفی سطح مشارکت فعال مردم شده است. طرح هادی در نواحی روستایی باانگیزه‌های اقتصادی، کالبدی، اجتماعی و فرهنگی اجراشده است و با توجه به اثرگذاری بالای این طرح بر زندگی روستاییان، ارزیابی عوامل مؤثر در مشارکت روستائیان در تهیه و اجرای آن ضرورت دارد.هدف: در همین راستا در تحقیق حاضر به شناسایی عوامل مؤثر در مشارکت مردم در تهیه و اجرای طرح هادی پرداخته میشود.روش‌شناسی تحقیق: تحقیق حاضر از نظر نوع کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی می باشد. جهت گردآوری اطلاعات از روشهای کتابخانهای و میدانی (پرسشنامه) و برای تحلیل اطلاعات از تحلیل عاملی اکتشافی استفاده‌شده است. جامعه اماری تحقیق حاضر شامل روستاهای روستاهای چیر، گلابرسفلی، چسب و سارمساقلو استان زنجان میباشند که بر مبنای نظرات بنیاد مسکن استان زنجان به عنوان جامعه آماری انتخاب شدند.قلمرو جغرافیایی پژوهش: روستاهای روستاهای چیر، گلابرسفلی، چسب و سارمساقلو استان زنجان میباشند.یافته‌ها و بحث: یافتههای تحقیق نشان میدهد، عامل اثرات اقتصادی طرح مهمترین عامل مؤثر در مشارکت روستائیان است. مقدار ویژه این عامل 654/17 میباشد که به‌تنهایی قادر است 321/34 درصد واریانس را محاسبه و توضیح دهد. در این عامل 8 متغیر بارگذاری شده است.نتایج: از میان 8 متغیر موردبررسی در این عامل متغیر افزایش واحدهای کارگاهی و صنعتی کوچک درون روستا با بار عاملی 844/0، متغیر میزان گسترش مراکز خدماتی تجاری در درون روستا با بار عاملی 803/0 و متغیر عدم میزان اشتغال غیر کشاورزی در واحدهای درون روستا با بار عاملی 733/0 به‌عنوان مهمترین عوامل مؤثر در مشارکت روستائیان در تهیه و اجرای طرح هادی شناخته شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
123 - تبیین نقش اجتماعی -فرهنگی گردشگری در توسعه روستایی(مطالعه موردی روستاهای جنوب غربی گیلان)
پرویز رجبی نصرالله مولائی هشجین اکبر معتمدی مهرمقدمه: اثرات اجتماعی و فرهنگی گردشگری شیوه‌هایی هستند که در آن گردشگری تغییراتی را در نظامهای ارزشی، رفتار افراد، روابط خانواده‌ها، سبک زندگی جمعی، مراسم سنتی و سازمان‌های اجتماعی ایجاد می‌کند. گردشگران در مدت اقامت در مقصدهای گردشگری با ساکنان محلی ارتباط و تماس برقرا چکیده کاملمقدمه: اثرات اجتماعی و فرهنگی گردشگری شیوه‌هایی هستند که در آن گردشگری تغییراتی را در نظامهای ارزشی، رفتار افراد، روابط خانواده‌ها، سبک زندگی جمعی، مراسم سنتی و سازمان‌های اجتماعی ایجاد می‌کند. گردشگران در مدت اقامت در مقصدهای گردشگری با ساکنان محلی ارتباط و تماس برقرار می‌کنند و نتیجه حاصل از روابط متقابل آنها در کیفیت زندگی، نظام ارزشی، تقسیم کار، روابط خانوادگی، گرایش‌ها، الگوهای رفتاری، آداب و سنت‌های جامعۀ میزبان، تغییراتی را به وجود می‌آورد. در صورت وجود تفاوت های زیاد فرهنگی و اقتصادی بین گردشگران و ساکنان محلی، این تغییرات آشکارتر و با اهمیت‌تر خواهد بود.هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین نقش اجتماعی - فرهنگی گردشگری در توسعه روستاهای جنوب غربی گیلان است.روش شناسی: تحقیق حاضر یک پژوهش کاربردی که به روش توصیفی و تحلیلی انجام شده است. جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از دو شیوه مطالعات اسنادی و میدانی انجام شده است. در بخش مطالعات اسنادی مبانی نظریه ای و سوابق مطالعاتی موضوع بررسی و بر این مبنا، تعدادی از شاخص های اثر گذار ابعاد اجتماعی-فرهنگی گردشگری بر توسعه روستایی انتخاب شده است. به دلیل گستردگی محدوده مورد مطالعه و تعداد زیاد خانوار از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شد. با توجه به اینکه متغیرهای مورد نظر کمی وکیفی و داده ای جمع آوری شده از مقیاس فاصله ای و رتبه ای بر اساس طیف لیکرت برخوردار بوده اند از آزمون های آماری اسپرمن، خی دو و ضریب همبستگی استفاده شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: روستاهای جنوب غربی استان گیلان ناحیه مطالعاتی این پژوهش را تشکیل می دهد.یافته ها: برای سنجش و تبیین نقش فرهنگی- اجتماعی گردشگری در توسعه روستایی از شاخص‌هایی نظیر: کمک به افزایش احساس تعلق خاطر اهالی نسبت به روستا، ترغیب به استفاده بیشتر از وسایل مدرن برای منازل، ارتقاء سطح زندگی و بهبود خدمات و امکانات اجتماعی مردم، افزایش فرصتهای شغلی و احساس استقلال برای زنان روستایی، بهبود، توسعه، تحول و نوسازی فرهنگ محلی، توسعه و بهبود فرصتهای شغلی بین دوجنس مردان و زنان نواحی روستایی، توسعه خدمات بهداشتی، بهبود روابط اجتماعی و کاهش برابری‌های اجتماعی، جلوگیری از روند مهاجرت روستایی، تشویق و فراهم آوردن زمینه مهاجرت معکوس، ایجاد تسهیلات و خدمات نوین، تجدید حیات و تقویت پایبندی ساکنان روستایی به آداب و رسوم محلی، معماری، صنایع دستی و نوع لباس استفاده شده است. نشان میدهد که بین گردشگری و تحولات فرهنگی در نواحی روستایی جنوب غربی گیلان رابطه وجود دارد.نتایج: ناحیه جنوب غربی گیلان با بهره گیری از قابلیت ها و پتانسیل های گردشگری طبیعی، تاریخی- باستانی، مذهبی و اقتصادی زمینه توسعه روستاها را فراهم آورده است. این تغییرات که از توسعه گردشگری منتج می شود زمینه ساز توسعه روستایی با رویکرد اجتماعی- فرهنگی در سطح ناحیه جنوب غربی گیلان شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
124 - بررسی زمینه‌های توسعه گردشگری در روستاهای هدف گردشگری (مطالعه موردی: روستای کزج شهرستان خلخال)
حجت الله رشیدکلویر نعیم غفاری هشتجین اصغر باقری وکیل حیدری ساربانگردشگری روستایی از مهمترین انواع گردشگری است که، با ارائه جذابیت و ایجاد تمایل در استفاده از فضا و ویژگیهای محیط روستایی برای گردشگران و همچنین، جهت بهبود و ارتقای شاخصهای اقتصادی، اجتماعی، زیرساختی و اکولوژیکی منطقه میزبان، مورد توجه بسیاری واقع‌شده است. این پژوهش چکیده کاملگردشگری روستایی از مهمترین انواع گردشگری است که، با ارائه جذابیت و ایجاد تمایل در استفاده از فضا و ویژگیهای محیط روستایی برای گردشگران و همچنین، جهت بهبود و ارتقای شاخصهای اقتصادی، اجتماعی، زیرساختی و اکولوژیکی منطقه میزبان، مورد توجه بسیاری واقع‌شده است. این پژوهش قصد دارد تا زمینه‌های توسعه و تأثیرات گردشگری بر توسعه اجتماعی، اقتصادی، اکولوژیکی و زیرساختی روستای کزج را به‌عنوان یکی از مناطق هدف گردشگری استان اردبیل بررسی کند. پژوهش حاضر، ازلحاظ هدف توسعه‌ای و ازلحاظ روش توصیفی–تحلیلی است. جنس، وضعیت تاهل، سن، شغل، میزان تحصیلات و وضعیت اقتصادی از متغیرهای مستقل و نگرش نسبت به گردشگری متغیر وابسته تحقیق میباشد. گردآوری داده‌ها به دو صورت میدانی و اسنادی صورت گرفت و جامعه آماری این پژوهش را سرپرست‌های خانوار روستا (142 نفر) و همچنین گردشگران روستای موردمطالعه (54 نفر) تشکیل می‌دهند. جهت تجزیهوتحلیل داده‌ها از روش ISDM و روش تحلیل عاملی اکتشافی استفاده‌شده است که متغیرها در تحلیل عاملی، از نوع هم وابسته میباشند. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که از دیدگاه ساکنین، در توسعه روستا به ترتیب چهار متغیر اکولوژیکی، اقتصادی، اجتماعی و زیرساختی و همچنین ازنظر گردشگران، متغیرهای همچون اکولوژیکی، اجتماعی، اقتصادی و زیرساختی دارای اهمیت هستند. به کمک روش تحلیل عاملی برای پرسشنامه ساکنین، 6 عامل باارزش ویژه بالاتر از 1 تبیین شده است که این مقدار برای پرسشنامه گردشگران 5 عامل تبیین شد. عامل‌های به‌دست‌آمده از این روش، شامل "اقتصادی"، "جذب سرمایه"، "زیرساختی"، "اجتماعی"، "برنامه‌ریزی توسعه گردشگری"، "کیفیت زندگی"، "امنیت" میباشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
125 - تحلیل عوامل موثر بر کاهش گرایش جوانان روستایی به مصرف مواد مخدر (مطالعه موردی: شهرستان اردبیل)
وکیل حیدری ساربان شراره صائبمقدمه: اعتیاد یکی از بزرگترین معضلاتی است که حیات جوانان روستایی را تهدید می‌کند لذا بررسی عوامل موثر بر اعتیاد گامی مهم در مبارزه با این پدیده مهلک است. هدف پژوهش: هدف این مقاله بررسی عوامل موثر بر کاهش گرایش جوانان روستایی به مصرف مواد مخدر میباشد. روش شناسی تحقیق: ا چکیده کاملمقدمه: اعتیاد یکی از بزرگترین معضلاتی است که حیات جوانان روستایی را تهدید می‌کند لذا بررسی عوامل موثر بر اعتیاد گامی مهم در مبارزه با این پدیده مهلک است. هدف پژوهش: هدف این مقاله بررسی عوامل موثر بر کاهش گرایش جوانان روستایی به مصرف مواد مخدر میباشد. روش شناسی تحقیق: این تحقیق، از لحاظ هدف توسعه‌ای، و از لحاظ ماهیت توصیفی و پیمایشی و نیز از نوع تحلیلی است. در این تحقیق روش گردآوری داده‌ها برای پاسخ‌گویی به سئوالات تحقیق، به دو صورت اسنادی (داده‌های ثانویه) و پیمایشی (داده‌های اولیه) و ابزار مورد استفاده در روش پیمایشی پرسشنامه و مصاحبه بوده است. روایی صوری پرسشنامه توسط پانل متخصصان مورد تایید قرار گرفت. مطالعه راهنما در منطقه مشابه جامعه آماری با تعداد30 پرسش نامه صورت گرفت و با داده‌های کسب شده و استفاده از فرمول ویژه آلفای کرونباخ در نرم افزار SPSS، پایایی بخشهای مختلف پرسشنامه تحقیق 75 /0 الی 89/0 بدست آمد.قلمرو جغرافیایی پژوهش: اردبیل یکی از شهرهای قدیمی در شمال غربی ایران و مرکز استان اردبیل است و مطابق سرشماری 2016، جمعیت اردبیل 529374 نفر میباشد.یافته‌ها و بحث: یافتههای این پژوهش نشان داد که اعتیاد در بین جوانان روستایی شیوع بیشتری دارد و عوامل متعددی در گرایش جوانان روستایی به مصرف مواد مخدر دخیل است که مهمترین آن فقدان معنا میباشد. نتایج: یافتههای این پژوهش نشان داد که مهمترین عوامل موثر بر کاهش اعتیاد جوانان روستایی به مواد مخدر در منطقه مورد مطالعه شامل چهار مولفه (توانمندسازی و اقدامات حمایتی، فقرزدایی و سالم‌سازی محیط پدیداری، تقویت بنیان‌های خانواده و سرمایه روان شناختی و ترویج فعالیتهای گروهی و تقویت بنیان‌های ارزشی و اخلاقی) است که مقدار واریانس و واریانس تجمعی تبیین شده توسط این چهار عامل 93/48 میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
126 - آسیب‌شناسی توسعه گردشگری با تأکید بر اثرات زیست‌محیطی در نواحی روستایی شهرستان لنگرود
نغمه صاحبی عیسی پوررمضان تیمور آمار حاجی شیرکیا محمدباسط قریشیمقدمه: گردشگری در نواحی روستایی شهرستان لنگرود بر پایه طبیعت‌گردی استوار است، لذا پیامدهای نامطلوبی را بر محیط زیست وارد می‌کند. هدف پژوهش: آسیب‌شناسی زیست محیطی فعالیتهای گردشگری در نواحی روستایی شهرستان لنگرود.روش شناسی تحقیق: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ر چکیده کاملمقدمه: گردشگری در نواحی روستایی شهرستان لنگرود بر پایه طبیعت‌گردی استوار است، لذا پیامدهای نامطلوبی را بر محیط زیست وارد می‌کند. هدف پژوهش: آسیب‌شناسی زیست محیطی فعالیتهای گردشگری در نواحی روستایی شهرستان لنگرود.روش شناسی تحقیق: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی - تحلیلی میباشد. برای انجام مطالعات میدانی، 15 روستا به عنوان نمونه‌های مورد مطالعه با شیوه هدفمند انتخاب شد. جامعه آماری شامل ساکنان محلی، مدیران و کارشناسان اداری شهرستان لنگرود میباشد. حجم نمونه به از روش کوکران، 355 نمونه برآورد شد. قلمرو جغرافیایی پژوهش: نواحی روستایی شهرستان لنگرود در استان گیلان.یافته‌ها و بحث: فعالیتهای گردشگری روستایی سبب افزایش آلودگی منابع اکولوژیک و کاهش جذابیت چشم‌اندازها در نواحی روستایی شده است. به طوری که از 11 گویه مورد بررسی در این زمینه از بین رفتن مناظر و چشم‌اندازهای طبیعی روستا با کسب میانگین وزنی 13/4 بیشترین تفاوت را دارد و گویه‌های تخریب مناظر طبیعی به علت ساخت و سازهای نامناسب با روستا و تهدید گونه‌های کمیاب و آسیب‌پذیر پوشش گیاهی، با کسب میانگین وزنی 89/3 و 82/3 در رتبه دوم و سوم قرار گرفتند. نتایج: فعالیتهای گردشگری در نواحی روستایی به دلیل نقصان در برنامه‌ریزی‌های مدون، سبب بروز پیامدهای نامطلوب زیست‌محیطی شده است؛ از آنجایی‌که مسائل مربوط به گردشگری باعث تغییرات زیست‌محیطی مقاصد گردشگری می‌گردد و گاهاً اثرات غیرقابل جبران هم با خود به‌همراه دارد، ارائه برنامه‌های آمایش گردشگری امری مهم تلقی میشود تا با ارائه روشهای مناسب و آسیب‌شناسی پیامدها، موجبات کاهش اثرات منفی و افزایش اثرات مثبت را باعث گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
127 - ارزیابی شاخصهای کیفیت زندگی در نواحی روستایی (مطالعه موردی: دهستان پشته زیلایی ، کهگیلویه و بویراحمد)
سروش سنایی مقدم بیژن رحمانی پگاه مریدساداتامروزه بهبود کیفیت زندگی، یکی از اهداف اصلی برنامه‌ریزی‌ها در هر کشور است. برای این منظور در درجه اول باید شناخت دقیق و همه‌جانبه‌ای از وضعیت موجود کیفیت زندگی به عمل آید ازاین‌رو، هدف پژوهش حاضر، بررسی و سنجش شاخصهای کیفیت زندگی در نواحی روستایی دهستان پشته زیلایی است چکیده کاملامروزه بهبود کیفیت زندگی، یکی از اهداف اصلی برنامه‌ریزی‌ها در هر کشور است. برای این منظور در درجه اول باید شناخت دقیق و همه‌جانبه‌ای از وضعیت موجود کیفیت زندگی به عمل آید ازاین‌رو، هدف پژوهش حاضر، بررسی و سنجش شاخصهای کیفیت زندگی در نواحی روستایی دهستان پشته زیلایی است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و ازنظر ماهیت و روش توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق خانوارهای روستایی دهستان پشته زیلایی شهرستان دهدشت بوده است. این دهستان با توجه به سرشماری سال 1395، دارای 7 روستایی دارای سکنه و 3450 نفر جمعیت مشتمل بر 690 خانوار میباشد. تعداد نمونه لازم جهت تکمیل پرسشنامه با استفاده از فرمول کوکران 220 خانوار به‌دست‌آمده است. روش گردآوری اطلاعات به‌صورت کتابخانهای و میدانی (پرسشنامه) بوده است. برای تجزیهوتحلیل اطلاعات از آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (آزمون تحلیل واریانس، T تک نمونه‌ای و Tukey) استفاده‌شده است. نتایج نشان داد که وضعیت روستاهای موردمطالعه ازنظر کیفیت زندگی درمجموع نامناسب بوده است و غالب مؤلفه‌ها وضعیت مناسبی را نشان نمی‌دهند که می‌توان ناشی از عوامل مختلف مانند عدم برخورداری از سطوح خدماتی مطلوب، عدم وجود منابع درآمدی و ... در سطح منطقه باشد. همچنین از میان روستاهای موردبررسی روستای مندان با میانگین (75/4) در سطح خوبی قرار دارد و روستای سواری با میانگین (10/3) در سطح متوسط قرار دارد. و دو روستایی گوشه و آب ماهی به ترتیب با میانگین (56/2) و 46/2 در سطح ضعیف و روستای دلگرگ با میانگین (10/2) در سطح بسیار ضعیفی نسبت به روستاهای دهستان قرارگرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
128 - مشارکت مردمی و توسعه یافتگی روستایی (مطالعه موردی: دهستان سراوان، شهرستان رشت، استان گیلان)
مجید یاسوری سیده فاطمه امامیمقدمه: رشد و توسعه روستایی، ارتباطی تنگاتنگ با مشارکت روستاییان دارد، چرا که مشارکت در واقع کارایی برنامه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و کیفیت تصمیم‌گیری برای مناطق روستایی را افزایش میدهد.هدف پژوهش: هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین مشارکت و سطح توسعه‌یافتگی منطقه می چکیده کاملمقدمه: رشد و توسعه روستایی، ارتباطی تنگاتنگ با مشارکت روستاییان دارد، چرا که مشارکت در واقع کارایی برنامه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و کیفیت تصمیم‌گیری برای مناطق روستایی را افزایش میدهد.هدف پژوهش: هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین مشارکت و سطح توسعه‌یافتگی منطقه میباشد.روش شناسی تحقیق: نوع تحقیق به صورت کاربردی- توسعه‌ای است و روش مطالعه اسنادی، تحلیلی و پیمایشی است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات وضعیت توسعه یافتگی منطقه 20 شاخص در ابعاد متفاوت اجتماعی، اقتصادی و کالبدی انتخاب گردید و بر اساس مدل موریس مورد سنجش قرا گرفت، برای سنجش رابطه آن با مشارکت نیز از آزمون ناپارامتریک کروسکال والیس در نرم افزار SPSS استفاده گردید.قلمرو جغرافیایی پژوهش: جامعه آماری تحقیق کل خانوار روستایی دهستان سراوان است که با استفاده از جدول مورگان تعداد370 نمونه انتخاب گردید.دهستان سراوان واقع در بخش سنگر در شهرستان رشت دارای 7 روستا میباشد یافته ها و بحث: از طرفی دارا بودن جمعیت بالا به خودی خود نمی‌تواند شاخص توسعه یافتگی و مشارکت بیشتر روستاییان در امور مربوط به توسعه باشد؛ همچنان که در این پژوهش، روستایی چون گلسرک، کچا و موشنگا که جمعیت کمتری از روستای امام زاده هاشم دارند اما اهالی این روستاها دارای رتبۀ بیشتری در مشارکت جهت توسعه روستا می باشند.نتایج: نتایج تحقیق بیانگر وجود رابطه بین این دو متغیر است در واقع بیشترین مشارکت به ترتیب در روستای سراوان، قاضیان، گلسرک، کچا، موشنگا، امامزاده هاشم و در نهایت جوکول‌بندان میباشد.روستای جوکول بندان با متوسط رتبۀ 17/38 به ترتیب اولویت میزان مشارکت می باشند. لازم به ذکر است که دارا بودن جمعیت بالا به خودی خود نمی‌تواند شاخص توسعه یافتگی و مشارکت بیشتر روستاییان در امور مربوط به توسعه باشد؛ همچنان که در این پژوهش، روستایی چون گلسرک، کچا و موشنگا که جمعیت کمتری از روستای امام زاده هاشم دارند اما اهالی این روستاها دارای رتبۀ بیشتری در مشارکت جهت توسعه روستا می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
129 - نقش پیوندهای روستا شهری بر توسعه روستاهای بخش مرکزی شهرستان رشت ( مطالعه موردی روستاهای پیرامونی شهر رشت )
سید محمود رهسپار میعادی سید علی پورفیکویی تیمور آمار اکبر معتمدی مهرامروزه تاثیر شهرها بر توسعه مناطق روستایی پیرامونی امر پذیرفته شده ایست این اثر گذاری عمدتا از طریق اجزا تشکیل دهنده پیوندهای روستا شهری محقق می گردد چرا که هر منطقه تنها متشکل از نظام سکونتگاهی بی ارتباط به هم نیست و از شهرها بعنوان موتور توسعه روستایی نام برده می شود. چکیده کاملامروزه تاثیر شهرها بر توسعه مناطق روستایی پیرامونی امر پذیرفته شده ایست این اثر گذاری عمدتا از طریق اجزا تشکیل دهنده پیوندهای روستا شهری محقق می گردد چرا که هر منطقه تنها متشکل از نظام سکونتگاهی بی ارتباط به هم نیست و از شهرها بعنوان موتور توسعه روستایی نام برده می شود. از جمله اهداف این پژوهش شناسایی عوامل تحدید کننده هویت روستاها و آبادی های مجاور شهر رشت و نیز تبیین پارامترهای محلی پیوندهای روستا شهری بوده است لذا جامعه آماری در این تحقیق روستاهای چهار دهستان با نام های دهستان لاکان ، دهستان پیربازار ، دهستان پسیخان و دهستان حومه(دارسازی) از بخش مرکزی شهرستان رشت می باشند ، ویژگی تمام آنها دهستان بودن و نیز جزو تقسیمات و حوزه نفوذ شهر رشت بودن می باشد .جامعه آماری ما 16 روستای نمونه با تعدادجمعیت 12038 نفر می باشدکه به شکل نمونه گیری نقطه ای انتخاب گردیده اند . جهت دستیابی به نتیجه از مشاهده مستقیم و مطالعات میدانی و گفتگو با اهالی و مسئولین روستاها بهره شده است ، همچنین در بُعد کمی از مدل سوات (Swot ) استفاده شده است. نتایج حاصله دال بر این واقعیت بوده که پیوند و ارتباط بین روستاهای مرکزی و شهر رشت از جهات مختلف اقتصادی ، اجتماعی ، کالبدی ، زیست محیطی با شدت و ضعف برقرار بوده که در برخی از پارامترها عامل فاصله تا شهر دخیل نبوده و در برخی دیگر عامل فاصله تا شهر رشت بر میزان اثر گذاریها شدت بخشیده است . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
130 - آسیب شناسی نظام مدیریت نوین روستایی و توسعه روستایی (مطالعه موردی: ناحیه مرکزی گیلان)
محمد نصیری لاکه نصرالله مولائی هشجین عیسی پوررمضانمدیریتروستایی در ایران مهمترین چالش ‎برنا‌مه‌ریزان است. پژوهش جهت آسیب‌شناسی مدیریت‌نوین‌روستایی به روش توصیفی - تحلیلی انجام شده است.متغیرهای تحقیق نظام مدیریت نوین و توسعه روستایی است. ناحیه‌مرکزی‌گیلان دارای 6 شهرستان و 670 روستای دارای مدیریت نوین است که 120 رو چکیده کاملمدیریتروستایی در ایران مهمترین چالش ‎برنا‌مه‌ریزان است. پژوهش جهت آسیب‌شناسی مدیریت‌نوین‌روستایی به روش توصیفی - تحلیلی انجام شده است.متغیرهای تحقیق نظام مدیریت نوین و توسعه روستایی است. ناحیه‌مرکزی‌گیلان دارای 6 شهرستان و 670 روستای دارای مدیریت نوین است که 120 روستا به‌عنوان نمونه انتخاب شد.به جهت تخصصی‌بودن سوالات،از نظر متخصصین و دست اندرکاران مدیریت روستایی و روش دلفی استفاده شد. جمع‌آوری اطلاعات بصورت اسنادی و میدانی بوده و با روش مورگان تعداد 294 پرسشنامه بین 3 عضو شورای استان – 6 عضو شورای‎ شهرستان – 18 عضو شورای بخش – 120 عضو شورای روستا – 120 دهیار – 3 کارشناس استانداری – 6 کارشناس فرمانداری – 18 کارشناس بخشداری توزیع شد. تحقیق با نرم‌افزار SPSS و نقشه‌ها با نرم‌افزار GIS و آزمون فرضیه‌ها با T تک‌نمونه‌ای و آزمون تفاوت میانگین‌ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان میدهد که نظام فعلی مدیریت با 4 آسیب نهادی – مدیریتی، 5 آسیب محیطی – اکولوژیک، 8 آسیب کالبدی – فضائی، 5 آسیب اقتصادی و 6 آسیب اجتماعی – فرهنگی مواجه است. به روش SWOT، راهبردهایی جهت تحقق توسعه ارائه شد. 3 راهبرد به‌عنوان استراتژی تهاجمی، 4 راهبرد استراتژیی محافظه‌کارانه، 5 راهبرد استراتژی‌تدافعی ارائه شدکه استراتژی تدافعی بابیشترین امتیاز به‌عنوان راهبرد پیشنهاد شد، که 5راهبرد توانمندسازی و ظرفیت‌سازی دهیاران و شورا– سازماندهی و ظرفیت‌سازی و بازآفرینی و توسعه مدیریت و برنامه‌ریزی مشارکتی و واگذاری اختیارات، کنترل توسعه به دهیاران – تامین اعتبارات زیرساخت‌ها و تجهیزات مورد نیاز دهیاری – توسعه مدیریت شبکه‌ای و خوشه‌ای روستایی و ارتقای مهارت و توانایی دهیاران ارائه می‌گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
131 - اثر پروژه بین‌المللی منارید بر توسعه جوامع محلی (مورد مطالعه: پروژه هامون سیستان)
نازنین نعیم آبادی حمید جلالیان وحید ریاحی محمودرضا میرلطفیهدف مطالعه حاضر، ارزشیابی اثر این پروژه بر توسعه جوامع محلی ناحیه هامون است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از حیث روش گردآوری و تحلیل اطلاعات، توصیفی - تحلیلی است. جامعه آماری این پژوهش، سه روستای کیخا، سنچولی، بلند و شهرک علی‌اکبر در شهرستان هامون است. داده های میدا چکیده کاملهدف مطالعه حاضر، ارزشیابی اثر این پروژه بر توسعه جوامع محلی ناحیه هامون است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از حیث روش گردآوری و تحلیل اطلاعات، توصیفی - تحلیلی است. جامعه آماری این پژوهش، سه روستای کیخا، سنچولی، بلند و شهرک علی‌اکبر در شهرستان هامون است. داده های میدانی با ابزار پرسشنامهء محقق ساخته و به روش پیمایشی و همراه با مصاحبه گردآوری شد. تعداد نمونه ها برای تکمیل پرسشنامه، 314 خانوار بود که به صورت تصادفی از میان 1717 خانوار انتخاب شدند. نتایج تحقیق نشان داد این پروژه در بُعد اجتماعی تنها در گویه‌های (افزایش خودباوری در زمینه‌ء توانایی‌های افراد در روستا، افزایش مشارکت زنان خانواده در امور توسعه روستا، همبستگی و ارتباط جمعی بین زنان در روستا، وجود شبکه‌های اجتماعی و اقتصادی برای دختران و زنان در روستا، امنیت اجتماعی مناسب برای رفت و آمد زنان و دختران)، در بُعد محیطی در گویه‌های (ترویج و اجرای کلاس‌های آموزشی از طرف مروجین منطقه، آموزش کشت‌های متنوع در زمین زراعی)، در بُعد زیرساختی در گویه‌های (دسترسی به نهاده‌های مختلف کشاورزی، دسترسی به تعاونی روستایی) تاثیرات مطلوبی داشته‌است و در سایر ابعاد اقتصادی و کالبدی در هیچ یک از گویه‌ها اثر مطلوبی نداشته‌است. همچنین نتایج تحلیل فضایی توسعه جوامع محلی به تفکیک ابعاد توسعه در ناحیه هامون نشان داد، روستای کیخا بالاترین رتبه را در ابعاد (اقتصادی، اجتماعی، کالبدی، زیرساختی، محیطی) از نظر تاثیرپذیری از پروژه منارید به خود اختصاص داده‌است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
132 - عوامل موثر بر مشارکت اعضای شرکت های تعاونی روستایی در استان تهران (مطالعه موردی: تعاونی های شهرستان شهریار)
سعید زرگرانی وحید ریاحی حسن افراختهمقدمه: مشارکت روستاییان در انجام امور روستا نقش مهمی در توسعه روستا ایفا می نماید. بخش تعاون همگام با بخش اقتصاد خصوصی و دولتی در اقتصاد ملی، از الگوی بخش سوم اقتصاد در کنار دیگر نظریات توسعه به عنوان راهکارهایی در جهت اشتغال زایی و دستیابی به توسعه در روستاهای کشورهای چکیده کاملمقدمه: مشارکت روستاییان در انجام امور روستا نقش مهمی در توسعه روستا ایفا می نماید. بخش تعاون همگام با بخش اقتصاد خصوصی و دولتی در اقتصاد ملی، از الگوی بخش سوم اقتصاد در کنار دیگر نظریات توسعه به عنوان راهکارهایی در جهت اشتغال زایی و دستیابی به توسعه در روستاهای کشورهای در حال توسعه مدد گرفته می شود. شرکت های تعاونی تولید روستایی در اقتصاد کشور نقش مهمی را ایفا می کنند.هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر، تعیین عوامل موثر بر مشارکت اعضای شرکت های تعاونی روستایی در شهرستان شهریار از استان تهران است.روش‌شناسی تحقیق: تحقیق حاضر با هدف سنجش میزان مشارکت روستاییان شرکت های تعاونی روستایی در شهرستان شهریار انجام گردید است. جامعه آماری مورد مطالعه 3000 نفر عضو شرکت تعاونی روستایی شهرستان شهریار است که در 56 روستای شهرستان بسر می برند. جامعه نمونه 345 عضو شرکت تعاونی بصورت تصادفی انتخاب شده است. داده های تحقیق با استفاده از مطالعات اسنادی و میدانی (پرسشنامه) جمع آوری شده است. برای اعتبار پرسشنامه از آلفای کرنباخ استفاده شده که بیش از 83 درصد پرسشنامه از این مدل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در بررسی متغیر های تحقیق، میزان و نحوه مشارکت اعضا، و عوامل درونی و بیرونی موفقیت شرکت های تعاونی روستایی و نیز میزان رضایت اعضا از شرکت تعاونی مورد تاکید قرار گرفته است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، شهرستان شهریار در استان تهران است.یافته ها: یافته ها نشان داد که نخست، بین ویژگی های فردی، رضایت مندی، نگرش و مشارکت اعضای شرکت تعاونی با میزان موفقیت شرکت ارتباط معنی داری وجود دارد. سپس، متناسب با اندازه جمعیت روستاهای شهرستان شهریار، میزان مشارکت روستاییان درفعالیت های شرکت تعاونی بیشتر شده است. عوامل برون سازمانی (با میانیگن 99/2) نسبت به عوامل درون سازمانی (با میانگین 56/2) بر مشارکت اعضاء در شرکت های تعاونی روستایی تاثیر بیشتری داشته است.نتایج: این تحقیق نشان داد که در میزان مشارکت اعضای تعاونیهای شهریار برحسب نوع تعاونی تفاوت های اساسی دیده می شود. از سوی دیگر، بین عملکرد مالی شرکت های تعاونی و میزان مشارکت اعضاء در شرکت های تعاونی شهرستان شهریار رابطه معنی داری وجود دارد. به عبارت دیگر هر چه مدیریت شرکت های تعاونی با اصول و ارزش های تعاون، و نیز با قوانین و مقررات مرتبط با تعاونی ها آشنا باشند و از مهارت های ارتباطی، انسانی و ادراکی به بهترین وجه بهره گیرند، در ارتقای میزان مشارکت نقش مستقیم دارد.واژگان کلیدی: توسعه روستائی، شرکتهای تعاونی روستائی، مشارکت روستایی،شهرستان شهریار پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
133 - تحلیل نقش سیاست‌های گردشگری در افزایش روحیه و انگیزه کارآفرینی در روستاهای شهرستان رامسر
محمد کاظم حلاجی ثانی نصرالله مولائی هشجین محمد باسط قریشیمقدمه: توسعه روستایی نقش مهمی در رسیدن به اهداف توسعه ملّی دارد. به گونه ای که بسیاری از صاحب نظران توسعه روستایی را موتور محرکه توسعه در کشورهای جهان سوم بخصوص در مراحل اولیه توسعه دانسته و دستیابی به آن را ضرورتی اجتناب‌پذیر می‌دانند. از این رو برای غلبه بر مسائل اقتص چکیده کاملمقدمه: توسعه روستایی نقش مهمی در رسیدن به اهداف توسعه ملّی دارد. به گونه ای که بسیاری از صاحب نظران توسعه روستایی را موتور محرکه توسعه در کشورهای جهان سوم بخصوص در مراحل اولیه توسعه دانسته و دستیابی به آن را ضرورتی اجتناب‌پذیر می‌دانند. از این رو برای غلبه بر مسائل اقتصادی – اجتماعی پیش روی جوامع روستایی در چند دهه اخیر رویکرد کارآفرینی به عنوان یکی از راهبردهای مهم توسعه روستایی مورد توجه قرار گرفته است.هدف: هدف اصلی از انجام این پژوهش، تحلیل و شناسایی سیاست‌های گردشگری مؤثر بر افزایش انگیزه و روحیه کارآفرینی در روستاهای شهرستان رامسر است.روش‌شناسی تحقیق: در این پژوهش 28 نوع سیاست گردشگری در سه بعد زیرساخت‌های گردشگری، آموزش و توسعه منابع انسانی و بازاریابی و تبلیغات گردشگری، به عنوان شاخصهای مستقل انتخاب شدند. در زمینه شاخصهای پیوسته نیز، 19 شاخص در چهار بعد آینده نگری، اعتماد به نفس، ریسک پذیری و نوآوری و خلاقیت انتخاب گردید. جامعه آماری پژوهش حاضر، روستاهای هدف گردشگری در شهرستان رامسر بود. براساس مطالعات اسناد فرادست، 25 روستای هدف گردشگری در این شهرستان شناسایی شد. روش انجام پژوهش توصیفی ـ تحلیلی و برای گردآوری اطلاعات از تکنیک پرسشنامه استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از آزمون‌های آماری تی تک نمونه‌ای، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی چند متغیره استفاده شد.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، شهرستان رامسر می باشد.یافته ها: یافته ها نشان داد که در زمینه تغییرات متغیر آینده نگری، 5 سیاست تأثیرگذار هستند. در این چارچوب، سیاست‌های ترغیب بخش خصوصی به فعالیت در توسعه گردشگری روستایی با ضریب 637/0 بیشترین قدرت پیش‌بینی تغییرات متغیر آینده نگری را داشت. براساس نتایج بدست آمده، سیاست‌های ارتقاء فرهنگ عمومی در عرصه گردشگری در روستاها تا حدود 70 درصد از تغییرات متغیر اعتماد به نفس را دارد.نتایج: متغیر ریسک پذیری بیشترین تأثیرپذیری را از سیاست‌های برگزاری دوره‌های آموزشی کوتاه مدت در زمینه گردشگری در روستاها با ضریب 637/0 داشت. نهایتاً در خصوص متغیر نوآوری و خلاقیت، ارائه برنامه‌های متنوع آموزشی در بخشهای مختلف گردشگری روستایی و سیاست‌های ترغیب بخش خصوصی به فعالیت در توسعه گردشگری روستایی بیشترین تأثیرگذاری را داشتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
134 - تعیین سطح توسعه یافتگی روستاهای ناحیه ساحلی غرب استان گیلان با استفاده از شاخص توسعه روستایی (RDI)
معصومه حسن زاده دوگوری صدیقه حسنی مهر رفعت شهماری اردجانی حسین اصغریامروزه توسعه به عنوان یک فرآیند، مهمترین بحث کشورها به ویژه کشورهای در حال توسعه است، مهمترین هدف توسعه پایدار بر طرف کردن احتیاجات و بهبود بخشیدن به شرایط کیفی زندگی انسانی میباشد. تحقیق حاضر بر آن است تا سطح توسعه‌یافتگی شاخصهای بهداشتی و آموزشی روستاهای ناحیه ساحلی چکیده کاملامروزه توسعه به عنوان یک فرآیند، مهمترین بحث کشورها به ویژه کشورهای در حال توسعه است، مهمترین هدف توسعه پایدار بر طرف کردن احتیاجات و بهبود بخشیدن به شرایط کیفی زندگی انسانی میباشد. تحقیق حاضر بر آن است تا سطح توسعه‌یافتگی شاخصهای بهداشتی و آموزشی روستاهای ناحیه ساحلی غرب گیلان را مورد بررسی قرار دهد. بدین منظور اطلاعات مربوط به 4 شاخص بهداشتی و 6 شاخص آموزشی برای سه دوره سرشماری 1385، 1390 و 1398 از سایت استانداری استان گیلان دریافت گردید. سپس با استفاده از شاخص توسعه روستایی (RDI)، شاخص ترکیبی نتایج (CRI) و آماره t جفتی اقدام به تعیین میزان توسعه‌یافتگی شاخصهای بهداشتی و آموزشی در 8 بخش ناحیه ساحلی در طی زمان گردید. نتایج بدست آمده نشان داد میزان RDI محاسبه شده براساس فراوانی شاخصها و همچنین نسبت فراوانی به تعداد روستای هر بخش، از تفاوت مکانی برخوردار است. اما رتبه‌بندی شاخص CRI با وجود تغییرات جزئی در مقدار آن، تغییرات سطح توسعه را طی سه دوره نشان نمی‌دهد. این موضوع در شاخص CRI حاصل از نسبت فراوانی به تعداد روستا هم مصداق دارد. معنی‌داری تفاوت شاخصها در طی سه دوره سرشماری برای دو حالت مورد بررسی، تغییرات معنی‌داری که نشان از ارتقاء سطح توسعه باشد نشان نمی‌دهد، و بین نتایج شاخص CRI سالهای 1390 و 1398 تفاوت معنی‌داری در سطح α=0.05 مشاهده نگردید. نتایج نشان داد رتبه توسعه در این ناحیه نیز Dو C است که بیانگر پایین بودن سطح توسعه‌یافتگی ناحیه ساحلی غرب استان گیلان در راستای شاخصهای بهداشتی و آموزشی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
135 - تحلیل رابطه زیست پذیری مساکن روستایی باکیفیت زندگی روستاییان (مطالعه موردی: شهرستان زیرکوه، دهستان زیرکوه)
محمد غلامی حمداله سجاسی قیداری علی اکبر عنابستانیکیفیت زندگی و ارتقای آن مهمترین رویکرد در برنامه‌ریزی‌های روستایی و شهری میباشد. عوامل و عناصر متعددی می‌توانند در ارتقا کیفیت زندگی روستاییان تأثیرگذار باشند که یکی از آنها مسکن قابل زیست و استاندارد میباشد. مسکن روستایی به‌عنوان نیاز اولیه انسان، با ابعاد وسیع اقت چکیده کاملکیفیت زندگی و ارتقای آن مهمترین رویکرد در برنامه‌ریزی‌های روستایی و شهری میباشد. عوامل و عناصر متعددی می‌توانند در ارتقا کیفیت زندگی روستاییان تأثیرگذار باشند که یکی از آنها مسکن قابل زیست و استاندارد میباشد. مسکن روستایی به‌عنوان نیاز اولیه انسان، با ابعاد وسیع اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیست‌محیطی و کالبدی خود تأثیر بسزایی در کیفیت زندگی و توسعه پایدار روستایی دارد. پژوهش حاضر با هدف تحلیل و بررسی رابطه بین مسکن زیست پذیر و کیفیت زندگی (ذهنی و عینی) روستاییان دهستان زیرکوه انجامشده است. در این راستا روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است. تعداد نمونه‌ها 313 خانوار میباشد که با استفاده از فرمول کوکران با خطای اندازه‌گیری 5% انتخاب‌شده‌اند. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده، متغیر زیست پذیری با آماره پیرسون 0.616 باکیفیت زندگی دارای رابطه‌ای مستقیم با شدتی قوی میباشد. همچنین با توجه به سطح معناداری به‌دست‌آمده که کوچک‌تر از 0.05 میباشد، متغیر زیست پذیری دارای رابطه معنی‌داری باکیفیت زندگی است و قابلیت تعمیم به‌کل جامعه را دارد. تأثیر متغیر زیست پذیری مسکن بر هر دو بعد عینی و ذهنی مورد تأیید قرار گرفت اما با توجه به ضریب تعیین تعدیل‌شده که برای بعد ذهنی کیفیت زندگی برابر با 0.307 و برای بعد عینی کیفیت زندگی 0.328 می باشد که نشان میدهد 30.7 درصد از تغییرات بعد ذهنی و 32.8 درصد از تغییرات بعد عینی در روستاهای نمونه وابسته متغیر زیست پذیری مسکن می باشد و تأثیر متغیر زیست پذیری مسکن بیشتر بر بعد عینی کیفیت زندگی میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
136 - تحلیلی بر تاب آوری خانوارهای روستایی در برابر ناامنی غذایی (مطالعه موردی: شهرستان زنجان)
مهدی چراغی محمد بهروز یگانه صدیقه مظفری قره بلاغمقدمه: ناامنی غذایی به‌عنوان مسئله‌ای جدی، به‌ویژه در روستاهای کشورهای کمتر توسعه‌یافته و درحال‌توسعه مطرح است. ناامنی غذایی، به رفتار مصرفی و عوامل بسترساز آن بستگی دارد.هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی و ارزیابی ناامنی غذایی خانوارها در نواحی روستایی نگارش یافته است. سؤالی چکیده کاملمقدمه: ناامنی غذایی به‌عنوان مسئله‌ای جدی، به‌ویژه در روستاهای کشورهای کمتر توسعه‌یافته و درحال‌توسعه مطرح است. ناامنی غذایی، به رفتار مصرفی و عوامل بسترساز آن بستگی دارد.هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی و ارزیابی ناامنی غذایی خانوارها در نواحی روستایی نگارش یافته است. سؤالی که درزمینه مسئله ناامنی غذایی مطرح میشود این است که مهمترین عوامل مؤثر در تاب آوری خانوارهای روستایی در برابر ناامنی غذایی کدام میباشد؟ روش‌شناسی تحقیق: تحقیق حاضر ازنظر نوع کاربردی و ازنظر ماهیت توصیفی - ارزیابی میباشد. جامعه آماری تحقیق حاضر هشت روستای شهرستان زنجان است، این ۸ روستا دارای ۳۰۴۷ خانوار هستند که با استفاده از فرمول کوکران تعداد نمونه موردنیاز جهت تکمیل پرسشنامه (۳4۲) خانوار محاسبه و پرسشنامهها با استفاده از روش سیستماتیک تکمیل شد. روش گردآوری اطلاعات به‌صورت کتابخانهای و میدانی (پرسشنامه و مشاهده) و روش تجزیهوتحلیل اطلاعات هم به‌صورت کمی (آمار توصیفی میانگین و توزیع فراوانی، انحراف معیار) و آمار استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون، آزمون یومن ویتنی، مدل هکمن، آزمون جانکهیر و آزمون کروسکال والیس) و برای محاسبه میزان ناامنی غذایی از روش (مقیاس ناامنی غذایی) استفاده شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، شهرستان زنجان می باشد.یافته ها: نتایج آزمون فریدمن نشان میدهد، در استراتژی‌های غیر غذایی مقابله با ناامنی غذایی بالاترین میانگین با مقدار62/4 مربوط به استراتژی قرض کردن پول برای خرید غذا و در استراتژی‌های غذایی مقابله با ناامنی غذایی بالاترین میانگین رتبه‌ای مربوط به استفاده از غذای ارزان‌قیمت با میزان 95/4 میباشد.نتایج: در منطقه موردمطالعه چون سطح ناامنی غذایی و فقر پائین میباشد بنابراین می‌توان انتظار داشت که سطح سرمایه اجتماعی مناسب بوده و در مواقع ضروری خانوارهای روستایی با استفاده از آن بتوانند نیازهای غذایی خود را برطرف کنند؛ بنابراین پذیرش اجتماعی، یعنی امکان تأمین نیازها از طریق کنش جمعی توسط مردم با استفاده از فرصت مشارکت در امور اجتماعی، میتواند یکی از دلایل اصلی استفاده بالا از استراتژی قرض گرفتن پول باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
137 - بررسی آسیب‌های پیش روی توسعه اقتصادی و اجتماعی مناطق روستایی (مورد مطالعه: دهستان پسکوه، شهرستان سیب و سوران)
مهربی بی پسکوهی سیروس قنبری مهرشاد طولابی نژادجامعه روستایی کشورهای ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼﺕ و آسیب‌های مختلف، محدودیت‌ها ﻭ چالشهای مختلفی روبرو هستند که برای توسعه روستایی و رفع این مشکلات و مسائل لازم است که ابتدا آسیب‌های پیش روی توسعه روستاها شناسایی شوند.هدف: هدف این پژوهش، بررسی آسیب‌های پیش روی توسعه اقتصادی و چکیده کاملجامعه روستایی کشورهای ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼﺕ و آسیب‌های مختلف، محدودیت‌ها ﻭ چالشهای مختلفی روبرو هستند که برای توسعه روستایی و رفع این مشکلات و مسائل لازم است که ابتدا آسیب‌های پیش روی توسعه روستاها شناسایی شوند.هدف: هدف این پژوهش، بررسی آسیب‌های پیش روی توسعه اقتصادی و اجتماعی روستاهای مناطق مرزی در دهستان پسکوه، شهرستان سیب و سوران است.روش‌شناسی تحقیق: پژوهش حاضر در زمره تحقیقات کاربردی است و با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. داده‌های لازم با ابزار پرسشنامهء محقق‌ساخته بدست آمد. جامعهء آماری پژوهش، خانوارهای ساکن در روستاهای دهستان پسکوه در شهرستان سیب و سوران بود که 338 خانوار با استفاده از فرمول کوکران مورد پرسشگری قرار گرفتند. تحلیل داده‎ها با بهرهگیری از آزمون رتبه‌ای هم‌انباشتگی نامحدود اکتشافی (روش جوهانسن) صورت گرفت. قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، روستاهای مناطق مرزی در دهستان پسکوه، شهرستان سیب و سوران میباشد.یافته‌ها: نتایج نشان میدهد که شاخصهای درآمد و پس‌انداز، اشتغال، فقر، فعالیتهای کشاورزی، مالکیت از مهمترین آسیب‌های اقتصادی و شاخصهای آموزش، رفاهی، بهداشت و درمان، تحصیلات، سلامت از مهمترین آسیب‌های اجتماعی پیش‌روی توسعه اقتصادی و اجتماعی روستاهای منطقه مورد مطالعه میباشند.نتایج: نتایج پژوهش نشان داد که دهستان پسکوه در شهرستان سیب و سوران در استان سیستان و بلوچستان با توسعه نیافتگی روبرو می‌باششد. چرا روستاهای این منطقه با آسیب‌های اقتصادی و اجتماعی زیادی روبرو بوده است. آین آسیب‌ها همواره به عنوان چالشهای مانع از توسعه روستاهای این منطقه بوده‌اند که برای رفع آنها لازم است ضمن شناسایی آنها، این آسیب‌ها برطرف شوند تا زمینه توسعه روستاهای منطقه فراهم شوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
138 - تحلیل جایگاه برنامه‌ریزی مشارکت پذیر مردمی در چشم‌انداز سازی توسعه روستایی (مطالعه موردی: روستاهای دهستان آبگرم شهرستان سرعین)
بهرام ایمانی جواد معدنی رضا طالبیمقدمه: غفلت از تبیین تحولات روستایی و برآیند آن بر چشم‌انداز روستایی، روند توسعه‌پذیری روستایی را با مسائل و مشکلات جدی مواجه می نماید.هدف پژوهش: هدف از پژوهش حاضر تحلیل جایگاه برنامه‌ریزی مشارکت پذیر مردمی در چشم‌انداز سازی توسعه روستایی بر مبنای قابلیت‌ها و ظرفیت‌های چکیده کاملمقدمه: غفلت از تبیین تحولات روستایی و برآیند آن بر چشم‌انداز روستایی، روند توسعه‌پذیری روستایی را با مسائل و مشکلات جدی مواجه می نماید.هدف پژوهش: هدف از پژوهش حاضر تحلیل جایگاه برنامه‌ریزی مشارکت پذیر مردمی در چشم‌انداز سازی توسعه روستایی بر مبنای قابلیت‌ها و ظرفیت‌های موجود توسعه آتی به‌ویژه از منظر مشارکت روستاییان و خواست آنان بر اساس وضعیت موجود در دهستان آبگرم شهرستان سرعین است.روش‌شناسی تحقیق: روش مطالعه در این پژوهش که بر پژوهش موردی استوار است، توصیفی- تحلیلی است و جامعه آماری آن نیز ساکنین دهستان آبگرم در شهرستان سرعین است و اطلاعات آن بر مبنای مطالعات میدانی و کتابخانهای به دست آمده است. پنج شاخص اصلی مسائل توسعه، آماده بودن بستر مشارکت، نقش مدیریت روستایی در توسعه روستایی، ظرفیت پذیری مشارکت روستاییان در مدیریت و توسعه روستایی و همچنین اندازسازی توسعه روستایی با گویه های مختلف، محوریت سنجش موضوع این پایاننامه از میان ساکنین 384 نفر از ساکنین دهستان و مدیریت مجموعه بر اساس مدل کوکران بوده است. استفاده از مدل تحلیلی SWOT و همچنین نرم‌افزار SPSS و آزمون‌های آماری متناسب با آن، زمینه‌های اصلی تحلیل این نوشتار است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی پژوهش شامل ساکنین دهستان آبگرم در شهرستان سرعین میباشد.یافته‌ها و بحث: نتایج این مطالعه در حوزه پژوهش میدانی نشان میدهد که سه چشم‌انداز دهستانی توریستی، پایدار، سالم، ایمن، زیبا و با آسایش، دهستانی با هویت و فرهنگی، مشارکت‌جو و جذاب برای گردشگران و در نهایت دهستانی کشاورزی و دامدار مدار به‌عنوان چشم‌اندازهای اصلی توسعه روستایی موردتوجه قرار گرفتند.نتایج: مطابق با نتایج تحقیق می‌توان گفت که مشارکت دادن روستاییان میتواند به عنوان فرآیندی است که از طریق آن تهیدستان و محرومان سازماندهی می شوند تا بتوانند از طریق این سازماندهی به تلاشهای توسعه‌ای مبادرت ورزند و اگر بتوان اقشار مختلف روستایی را در ایجاد عرصه و سازماندهی مطلوب به خوبی راهنمایی و هدایت کرد، این عرصه و سازمان-ها برای روستاییان به ابزاری برای بیان خواسته‌هایشان بدل می‌گردد که از این طریق می‌توانند به خواسته‌های منطقی خود دست پیدا کنند که در نهایت بهبود و ارتقای سطح مشارکت روستاییان؛ بهبود وضعیت اقتصادی و درآمدی و توسعه و پایداری روستایی ایجاد میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
139 - تحلیل جغرافیایی توسعه روستایی در شهرستان شفت با تاکید بر توپوگرافی و شیب
فاطمه تقی زاده ناصرانی تیمور آمار نصرالله مولایی هشجین پرویز رضائیمقدمه: امروزه نقش مطالعات توپوگرافی در مبحث توسعه روستایی بسیار حائز اهمیت می باشد. به کمک شاخص های محیطی می توان خطاهای موجود دربرنامه و طرح های توسعه روستایی در حال اجرای شهرستان را شناسایی کرد و در سیاستگذاری های بعدی از تکرار مجدد آنها جلوگیری بعمل آورد. با توجه به چکیده کاملمقدمه: امروزه نقش مطالعات توپوگرافی در مبحث توسعه روستایی بسیار حائز اهمیت می باشد. به کمک شاخص های محیطی می توان خطاهای موجود دربرنامه و طرح های توسعه روستایی در حال اجرای شهرستان را شناسایی کرد و در سیاستگذاری های بعدی از تکرار مجدد آنها جلوگیری بعمل آورد. با توجه به موقعیت استقرار روستاهای محدوده در سه سطح (جلگه،کوهپایه و کوهستان) و فاکتورهای طبیعی (ارتفاع، شیب، جهت) بیشترین تاثیر توسعه را می توان در عامل محیطی وابسته به سطح ارتفاعی مربوط به سکونتگاه های روستایی شهرستان شفت دانست. هدف: جهت ارزیابی و بررسی روابط بین عناصر طبیعی و توسعه پایدار محدوده مورد مطالعه و پاسخ به این پرسش که بر با توجه به عوامل جغرافیایی (ارتفاع و شیب) کدام روستاها ی مستقر در شهرستان شفت درمحدوده ناپایدار قرار دارند ؟ داده های توصیفی و مکانی باهم تلفیق گردیدند. روش‌شناسی تحقیق: در این پژوهش که از نوع توصیفی- کاربردی می باشد، مراحل تحقیق شامل شناسایی منابع مطالعاتی وتجزیه و تحلیل و تهیه جداول و نقشه جهت ارزیابی و بررسی روابط بین عوامل جغرافیایی (ارتفاع و شیب) و توسعه پایدار محدوده مورد مطالعه بصورت تمام شماری روستاها در قالب جامعه آماری مورد تحقیق قرار گرفته است. بر این اساس لایه های اطلاعاتی پس از زمین مرجع شدن و تبدیل شدن به شیپ فایل به ترتیب با استفاده از دستورات MERGE و CLIP وOVERLAY و سایر دستورات داده کاوی، تجزیه و تحلیل و تلفیق شده است و در نتیجه نقشه ای که بیانگر اطلاعات لایه های مورد بررسی شده باشد، بصورت مدل تولید شده است. قلمرو جغرافیایی پژوهش: روستاهای شهرستان شفت از استان گیلان می باشد. یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که رتبه توسعه ای ضعیف مربوط به روستاهای زردکام و والی سرا وخرفکل و ونه بنه و کوچک کومسار و داکله سرا و محرمان وماشاء الله کل و آقانور سه تن و لیسم و سفیدخانی وتنز وبابارکاب وامامزاده ابراهیم وطالقان است و در روستاهای کوهپایه ای و کوهستانی (با شرایط ارتفاعی و شیب خاص) به درستی اعمال نشده و روستاها از حداقل ظرفیت خود برای پایداری محدوده مطالعاتی استفاده می کنند که فقط ناشی از مدیریت غیر استراتژیکی می باشد. نتایج: موقعیت و شرایط طبیعی هر یک از روستاهای استقرار یافته در دهستان ها براساس عامل ارتفاع یکی از مهمترین فاکتورهای لازم برای توسعه روستاهای شهرستان بمنظور برنامه ریزی جهت ایجاد برخورداری و یا دسترسی به خدمات در راستای افزایش سطح توسعه در برش دهستانهای شهرستان شفت می باشد ، مثلا راه های ارتباطی که یکی از اصلی ترین عوامل محیطی در توسعه روستایی می باشد و غالباً بر اساس توپوگرافی روستاهای پراکنده در سطح شهرستان شفت شکل پذیرفته اند در هر چهار دهستان در سطح غیر قابل قبول کیفی و کمی در راستای بهره برداری پایدار از ظرفیت های روستاهای شهرستان قرار دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
140 - واکاوی جایگاه زنان در مدیریت روستایی (نمونه موردی: دهستان میانکاله شهرستان بهشهر)
نصراله مولایی هشجین محمدرضا نقوی عباس باقری پگاه مرید الساداتبا توجه به این که نیمی از جمعیت جهان زنان هستند برای دستیابی به توسعه ضروری است که زنان مانند مردان در فرایند توسعه و مدیریت روستایی مشارکت داشته باشند. این واقعیت بر هیچ کس پوشیده نیست که بدون در نظر گرفتن زنان، دستیابی به توسعه واقعی میسر نخواهد شد و باید به جایگاه و چکیده کاملبا توجه به این که نیمی از جمعیت جهان زنان هستند برای دستیابی به توسعه ضروری است که زنان مانند مردان در فرایند توسعه و مدیریت روستایی مشارکت داشته باشند. این واقعیت بر هیچ کس پوشیده نیست که بدون در نظر گرفتن زنان، دستیابی به توسعه واقعی میسر نخواهد شد و باید به جایگاه و نقش زنان در مدیریت روستایی توجه شود. همانطور که می دانیم مدیریتروستاییبهعنوانیکیازمؤلفه هایاساسیبراینیلبهتوسعه یروستایی است که متأثر ازراهبردهایکلانملی و نیز رهیافت هایموجوددرزمینهمدیریت محلیمی باشد. چرا که در این بین زنان روستایی بسیاری از نقش های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خارج خانه را به خوبی این نقش ها در داخل خانه ایفا می کنند، اما از برنامه های توسعه ی روستایی دور مانده اند و این مسأله سبب گردیده تا برنامه ریزان از پتانسیل مدیریتی زنان در توسعه روستایی غافل شوند. هدف این پژوهش واکاوی جایگاه زنان در مدیریت روستایی است. محدوده ی مورد مطالعه 10 روستا از روستاهای دهستان میانکاله شهرستان بهشهر می باشد، روش تحقیق بصورت پیمایشی و توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات نیز به صورت اسنادی و میدانی از طریق پرسش نامه در قالب طیف لیکرت طراحی شده و سؤال تحقیق از طریق نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفته شده است، نتایج تحقیق در روستاهای مورد مطالعه نشان می دهد باتوجه بهمقایسهحدمتوسطگویه های موردارزیابیدرهریک از شاخص های جامعه نمونه می تواناستنباطنمود که کلیه مؤلفه های پایین تر از حد متوسط بوده و این تغییرات به لحاظ آماری معنادار نبوده و به نظر می رسد زنان در مدیریت روستایی در سطح جامعه نمونه جایگاه مشخصی ندارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
141 - بررسی تطبیقی موانع مشارکت زنان روستاهای سماله و صلیعه استان خوزستان در برنامه‌های توسعه
مجتبی قدیری معصوم حمیدرضا باغیانی منصور غنیان مطهره قدیری معصومنگرش نظام مند به توسعه روستایی مشارکت تمامی اقشار روستایی اعم از زن و مرد، جوان و بزرگسال را پیش نیاز دستیابی به توسعه می‌داند. در این میان مشارکت در برنامه‌های توسعه به عنوان یکی از عوامل انکارناپذیر فرآیند توسعه روستایی، ضرورت مهمی است که خود به عنوان پیش‌نیاز بهره‌من چکیده کاملنگرش نظام مند به توسعه روستایی مشارکت تمامی اقشار روستایی اعم از زن و مرد، جوان و بزرگسال را پیش نیاز دستیابی به توسعه می‌داند. در این میان مشارکت در برنامه‌های توسعه به عنوان یکی از عوامل انکارناپذیر فرآیند توسعه روستایی، ضرورت مهمی است که خود به عنوان پیش‌نیاز بهره‌مندی از مزایای مشارکت در جهت دستیابی به اهداف توسعه مطرح است. این مطالعه با هدف بررسی تطبیقی موانع مشارکت زنان روستایی دربرنامه‌های توسعه در دو روستای صلیعه و سماله استان خوزستان انجام شده است. جامعه آماری شامل تمامی زنان باسواد بالای 10 سال دو روستای یاد شده میباشد و حجم نمونه مورد بررسی به روش نمونهگیری تصادفی انتخاب شده و اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسش نامه در کنار مطالعات کتابخانه ای جمع‌آوری گردیده است. نتایج بدست آمده نشان میدهد که عوامل مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بر مشارکت زنان روستایی تأثیرگذار است. از سوی دیگر موانع مشارکت زنان در دو روستای مورد مطالعه بیشتر عوامل اجتماعی و فرهنگی بوده است. همچنین با توجه به تفاوت‌های فرهنگی بین دو روستا (عرب زبان و لر زبان)، اولویت موانع و تنگناهای مشارکت زنان متفاوت از هم میباشد. با توجه به نتایج، به نظر می‌رسد انجام مطالعات نیازسنجی، استفاده از مجریان و آموزشگران زن در برنامهها و نیز استفاده از گویش و زبان محلی در اجرای برنامهها میتواند سطح و میزان مشارکت زنان را در برنامه های توسعه ارتقا دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
142 - امکان سنجی توسعه گردشگری در نواحی روستایی از دیدگاه گردشگران (بخش تخت سلیمان شهرستان تکاب)
سید حسین مطیعی لنگرودی انور شریفی مریم رضائی آزادیامروزه گردشگری به عنوان یکی از پیشروترین فعالیت در حال رشد در اقتصاد سرزمین ها محسوب می شود. در میان اشکال مختلف گردشگری، یکی از جذاب‌ترین و شاید جدیدترین نوع آن، گردشگری روستایی است. متخصصان امر توسعه، گردشگری روستایی را به عنوان عنصری اساسی و یکی از راه های نجات رو چکیده کاملامروزه گردشگری به عنوان یکی از پیشروترین فعالیت در حال رشد در اقتصاد سرزمین ها محسوب می شود. در میان اشکال مختلف گردشگری، یکی از جذاب‌ترین و شاید جدیدترین نوع آن، گردشگری روستایی است. متخصصان امر توسعه، گردشگری روستایی را به عنوان عنصری اساسی و یکی از راه های نجات روستاها از فقر، مهاجرت، مشکلات اقتصادی - اجتماعی، ایجاد رفاه و حفظ ویژگیهای فرهنگ سنتی روستاها می‌دانند. هدف این پژوهش، امکان سنجی توسعه گردشگری در نواحی روستایی بخش تخت سلیمان شهرستان تکاب بوده و روش تحقیق، توصیفی - تحلیلی است. داده های تحقیق از طریق پرسش نامه و مستندات آماری و نقش ه ای حاصل شده است. جامعه آماری مورد مطالعه در این تحقیق گردشگران بخش تخت سلیمان می باشند که ازمصاحبه و پرسش از مسئولان منطقه، تعداد گردشگراندر سال 1390، برابر با 91622 نفر برآورد شده که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی و براساس روش نمونه گیری کوکران، تعداد 382 نفر به عنوان نمونه انتخاب و پرسش نامه مربوطه را تکمیل نمودند. نتایج این پژوهش نشان می دهد که بین تنوع جاذبه های گردشگری در بخش تخت سلیمان،نحوه برخورد مردم محلی در ارتباط با گردشگران، رابطه معناداری وجود دارد، اما بین امکانات موجود اقامتی، پذیرایی و ورزشی در بخش تخت سلیمان، رابطه معناداری وجود ندارد.با برنامه ریزی علمی و منطبق با توانهای محیطی این روستاها، سرمایه گذاری بخش خصوصی و دولتی، معرفی هر چه بیشتر جاذبه های روستاهای منطقه در سطح محلی و ملی و بین المللی، استفاده از موقعیت این روستاها در نزدیکی به مجموعه آثار باستانی تخت سلیمان، بهبود تسهیلات و امکانات زیر بنایی، اقامتگاهی و پذیرایی، می‌توان انتظار تحول در وضعیت این روستاها را از طریق رضایت و جذب بیشتر گردشگران فراهم آورد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
143 - استفاده از مدل توسعه یافتگی موریس برای ارزیابی عملکرد طرحهای هادی (مطالعه موردی روستاهای شهرستان بناب)
جواد حاجی علیزاده مسعود مهدوی پرویز کردوانینخستین اقدام در جریان برنامه ریزی بهتر، شناخت است. شناخت مستلزم تلاش ها، هزینه ها و البته کارهای علمی زیادی است که از دقت لازم و کافی برخوردار باشند. طرح های توسعه روستایی به عنوان مدل هایی پیشنهاد شده برای توسعه کالبدی، فرهنگی، اقتصادی و ... روستاها به شمار می روند که چکیده کاملنخستین اقدام در جریان برنامه ریزی بهتر، شناخت است. شناخت مستلزم تلاش ها، هزینه ها و البته کارهای علمی زیادی است که از دقت لازم و کافی برخوردار باشند. طرح های توسعه روستایی به عنوان مدل هایی پیشنهاد شده برای توسعه کالبدی، فرهنگی، اقتصادی و ... روستاها به شمار می روند که البته شکل گیری این طرح ها معمولا در ارائه خدمات رسانی به روستاها مطرح شدند که معمولا از برنامه مشخصی حداقل در دهه اول انقلاب برخوردار نبودند. واقعیت این است که ترمیم و بهبود روش های تهیه و اجرای طرح های توسعه روستایی برای بهتر شدن تصمیم‌سازی ها و برنامه‌ریزی ها ضروری به نظر می رسد و این در حالی است که عدم موفقیت در زمینه توسعه روستایی مشهود می باشد و انتخاب راهبرد مناسب برنامه ریزی از ضروریات غیرقابل انکار است. در این میان طرح های هادی بارزترین نوع طرح توسعه روستایی است که نیاز به کنکاش و ارزیابی دارد تا میزان موفقیت و اثرات آن در روستاها مشخص گردد. در این تحقیق سعی براین است که با استفاده از تکنیک توسعه یافتگی موریس و همبستگی کندال (Kendall,s ta, tb) روستاهای شهرستان بناب درجه بندی شده و تأثیر طرح های هادی در این درجه بندی مشخص شود. در این روند 28 روستا با 20 شاخص جزیی در قالب 5 شاخص کلی در مدل موریس قرار گرفتند که نتایج نشان داد 16 روستا شاخص نهایی(D.1) بالای 30 درصد را دارا می باشد که تقریباً 57.14 درصد روستاها را شامل می شود و تعداد 4 روستا یعنی 14.28 درصد روستاها شاخص نهایی(D.1) بین 20 تا 30 را داشتند و بقیه روستاها یعنی 8 روستا با 28.57 درصد روستا هم وضعیت توسعه ای خوبی ندارند و شاخص نهایی 10 به پایین را دارند و می توان در یک تقسیم بندی گروه اول را جزء روستاهای برخوردار از امکانات و دسته دوم را جزء روستاهای نیمه برخوردار و گروه سوم را جزء روستاهای محروم و توسعه نیافته در نظر گرفت. البته با استفاده از روش همبستگی کندال ارتباط معنی داری بین وضعیت اجرای طرح های هادی روستایی و برخورداری از امکانات روستاهای بناب وجود دارد و عدد 0.74 همبستگی نشان دهند این ارتباط معنی‌دار و همبستگی مستقیم این دو متغیر می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
144 - بررسی اثرات گردشگری خانه‌های دوم در توسعه جوامع محلی روستایی (مطالعه موردی: روستاهای کامشگان و چنگوره شهرستان اوج)
علی اکبر عنابستانی احمد رومیانیگردشگری خانه های دوم بعنوان یکی از مهم ترین رویکردهای جدیدتوانسته است نقش مؤثری درتوسعه مناطق روستایی ایفا کند. هدف ازاین پژوهش بررسی اثرات گردشگریخانه هایدوم درتوسعه جوامع محلی روستاهای کامشگانو چنگوره (شهرستان اوج) می باشد و به دنبال پاسخ گویی به این سوال می باشد: آی چکیده کاملگردشگری خانه های دوم بعنوان یکی از مهم ترین رویکردهای جدیدتوانسته است نقش مؤثری درتوسعه مناطق روستایی ایفا کند. هدف ازاین پژوهش بررسی اثرات گردشگریخانه هایدوم درتوسعه جوامع محلی روستاهای کامشگانو چنگوره (شهرستان اوج) می باشد و به دنبال پاسخ گویی به این سوال می باشد: آیا گردشگری خانه های دوم توانسته است منجر به توسعه روستایی در ابعاد (اقتصادی، اجتماعی، محیطی و کالبدی) در منطقه مورد مطالعه شود؟ نوع تحقیق کاربردی، روش مورد استفاده توصیفی- تحلیلی و برای گردآوری داده ها از روش های کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است جامعه آماری این تحقیق 1177خانوار محاسبه شده است که از طریق فرمول اصلاح شده کوکوان 107 پرسش نامه بدست آمده و به صورت تصادفی بین خانوارها توزیع گردد تا اصل شانس برای همه رعایت شود. و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روشهای آماری توصیفی و استنباطی (آزمون t تک نمونه ای ، فریدمن، تحلیل مسیر و کروسکال والیس) استفاده شده است. یافته ها این پژوهش نشان داد که بین شاخص ها به کارگرفته شده رابطه معنادار و مثبتی وجود دارد به طوری که بعد اقتصادی و کالبدی بیشترین اثرات و بعد اجتماعی و محیطی کمترین اثرات را به دنبال داشته استو از طرف دیگر، روستایی کامشگان به دلیل سرمایه گذاری مالکان خانه های دوم و دسترسی به خدمات، حمل نقل، زیرساخت و جاذبه متنوع بیشترین اثرات در زمینه ابعاد اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و محیطی داشته است.با توجه به نتایج تحقیق، که نشان دهنده تأثیرات گردشگری خانه های دوم در ایجاد توسعه روستایی و گسترش ابعاد اقتصادی- اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی در محدوده مورد مطالعه می باشد می توان از آن به عنوان راهبردی برای کاهش مهاجرت، فقر و توسعه روستایی بهره گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
145 - تحلیل سطح توسعه یافتگی روستاها در حوضه آبریز دریاچه ارومیه
علی اکبر تقیلو احمد آفتاب رضا خسروبیگیدرفرآیندبرنامه ریزیوتوسعهنواحیروستایی،بررسیتفاوت های محلی وناحیه ای،تبیینعواملموثردرتوسعهوتعدیل نابرابری هایموجودازاهمیتویژه ایبرخوردار است در این راستا هدف این پژوهش ارزیابی و تبیین علّی توسعه یافتگی روستاها در حوضه آبریز دریاچه ارومیه می باشد. نوع تحقق کاربردی بوده رو چکیده کاملدرفرآیندبرنامه ریزیوتوسعهنواحیروستایی،بررسیتفاوت های محلی وناحیه ای،تبیینعواملموثردرتوسعهوتعدیل نابرابری هایموجودازاهمیتویژه ایبرخوردار است در این راستا هدف این پژوهش ارزیابی و تبیین علّی توسعه یافتگی روستاها در حوضه آبریز دریاچه ارومیه می باشد. نوع تحقق کاربردی بوده روش بررسی آن توصیفی ـ تحلیلی است. شاخص های مورد مطالعه، شاخص های توسعه یافتگی مرکز آمار ایران است که از مدل های تاپسیس و تحلیل خوشه ای جهت ارزیابی میزان توسعه یافتگی و طبقه بندی روستاها استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که بیشتر روستاهای بسیار توسعه یافته (15 روستا) در محدوده مورد مطالعه در اراضی با شیب کمتر از 5 درصد، 8 روستا در محدوده شیب 5 تا 12 درصد و 3 روستا در شیب بالای 12 درصد قرار گرفته است. از کل روستاهای بسیار توسعه یافته در شیب کمتر از 5 درصد 11 روستا در استان آذربایجان شرقی و 4 روستا در استان کردستان واقع شده است. از 8 روستای واقع در شیب 5 تا 12 درصد، استان های آذربایجان غربی و شرقی هر کدام دارای 4 روستا می باشند و 3 روستای بسیار توسعه یافته واقع در اراضی بالای 12 درصد در استان آذربایجان غربی قرار گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
146 - تحلیل پتانسیل‌ها و توانمندیهای گردشگری از دیدگاه ساکنین روستایی منطقه باغبهادران
کاظم جاجرمی حسین سلیمانیامروزه صنعت عظیم توریسم بویژه توریسم داخلی جایگاه خاصی در اقتصاد کشورها داشته و نقش فعال و مؤثری در ارتقاء ساختار اقتصادی اجتماعی و فرهنگی کشورها بخصوص کشورهای درحال توسعه بازی می‌کند. هدف کلی این تحقیق بررسی تأثیر توریسم در نواحی روستایی با تأکید بر جغرافیای رفتاری روس چکیده کاملامروزه صنعت عظیم توریسم بویژه توریسم داخلی جایگاه خاصی در اقتصاد کشورها داشته و نقش فعال و مؤثری در ارتقاء ساختار اقتصادی اجتماعی و فرهنگی کشورها بخصوص کشورهای درحال توسعه بازی می‌کند. هدف کلی این تحقیق بررسی تأثیر توریسم در نواحی روستایی با تأکید بر جغرافیای رفتاری روستاییان و ارایه استراتژی هایی در جهت توسعه این نواحی و نهایتاً رسیدن به الگوی بهینه توسعه است. برای رسیدن به این منظور از دو روش اسنادی و میدانی استفاده شده است که پس از مطالعات و بررسی منابع علمی با انجام پرسش نامه در بین روستاییان توسعه روستایی از منظر روستاییان استنتاج و تجزیه و تحلیل گردیده و نهایتاً منجر به تدوین استراتژی هایی در جهت توسعه گردیده است. بنابراین گردشگری و توریسم روستایی نقش مؤثری در توسعه پایدار روستایی داشته و رفتار روستاییان نیز در جذب گردشگر مؤثر بوده و نهایتاً وجود ظرفیت های متعدد طبیعی میتواند در جذب گردشگران روستایی نقش مؤثر را ایفا نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
147 - روستاشهر و نقش آن در تعادل بخشی ناحیه ای (مطالعه موردی: شهرستان بروجرد)
کرامت اله زیاری رقیه رمضان زادهامروزه تبدیل روستا به شهر به عنوان یک چالش اساسی در مباحث شهرنشینی و توسعه مطرح بوده و بسیاری از کشورها، خصوصاً کشورهای در حال توسعه با آن مواجه هستند. در ایران نیز تبدیل روستا به شهر به عنوان یکی از موضوعات مهم در مباحث توسعه شهری و روستایی مطرح بوده و به دلیل تغییر قو چکیده کاملامروزه تبدیل روستا به شهر به عنوان یک چالش اساسی در مباحث شهرنشینی و توسعه مطرح بوده و بسیاری از کشورها، خصوصاً کشورهای در حال توسعه با آن مواجه هستند. در ایران نیز تبدیل روستا به شهر به عنوان یکی از موضوعات مهم در مباحث توسعه شهری و روستایی مطرح بوده و به دلیل تغییر قوانین تقسیمات کشوری در زمینه شناخت شهر در اوایل دهه 1370 و به دنبال آن افزایش روند تبدیل روستا به شهر و شکل گیری مراکز شهری کوچک در نواحی روستایی، اهمیت بیشتری یافته است. تغییر در معیارهای شناخت شهر در ایران، سبب شده است که تعداد شهرهای کشور از 520 شهر در سال 1371 به 817 شهر در پایان سال 1385 افزایش یافته و بر تعداد شهرهای کوچک در شبکه سکونتگاهی شهری کشور افزوده شود. حال با عنایت به کارکرد بالقوه و بالفعل شهرهای کوچک در توسعه منطقه ای و روستایی، این سؤال اساسی مطرح می شود که آیا تبدیل روستا به شهر می تواند به عنوان گامی مهم درجهت تقویت مراکز روستایی بزرگ و ارتقا آن ها در سلسله مراتب سکونتگاهی قلمداد گردیده و برخی از اهداف عمده توسعه روستایی و منطقه ای نظیر کاهش مهاجرت روستاییان به شهرهای بزرگ‌تر و تثبیت جمعیت در نواحی روستایی، ایجاد فرصت های شغلی و افزایش و بهبود کارکردهای خدماتی شهرها را برآورده سازد. بدین منظور شهرستان بروجرد به عنوان محدوده مطالعاتی انتخاب گردید تا اینکه نقش شهر کوچک (روستا شهر) اشترینان در تعادل ارتباط روستاهای اطراف با شهر بروجرد مورد تحلیل قرار گرفته و جهت ایجاد تعادل بیشتر درسطح شهرستان، روستای دیگری قادر به پذیرش نقش روستاشهر در این شهرستان باشد. هدف از پژوهش حاضر، از یک سو، بررسی نقش شهر کوچک (روستا شهر) اشترینان در تعدیل روابط روستاهای اطراف با شهر بروجرد بوده و از سوی دیگر بررسی این مسئله است که آیا روستای دیگری قادر به پذیرش نقش روستاشهر در سطح شهرستان بروجرد می باشد یا نه. روش تحقیق در این پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی می باشد که مطالعات اسنادی از طریق روش کتابخانه ای(کتب، مقالات، اینترنت) انجام شده و بازدید میدانی جهت تکمیل پرسش نامه های طرح شده و بررسی های مورد نظر، صورت گرفته است. نتایج تحقیق بیانگر این امر است که شهر کوچک اشترینان در تعدیل روابط میان روستاها با شهر بروجرد در سطح شهرستان تا حدودی مؤثر بوده است و تحلیل های انجام شده نشان دهنده این امر می باشند که روستای جهان آباد می تواند با پذیرش نقش روستاشهر در تعادل بخشی به شهرستان بروجرد مؤثر واقع گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
148 - نقش وام مسکن در مقاوم سازی مساکن سکونتگاه های روستایی استان گیلان
مجید یاسوری سیده فاطمه امامیمسکن روستایی به عنوان کانون متمرکز و تبلور کالبدی ارزش های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی حاکم بر زندگی روستاییان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در واقع یکی از مهم ترین نیازهای توسعه روستایی، مسکن روستایی است. احداث مسکن مقاوم روستایی و تأمین مسکن متناسب با نیاز روستاییان ا چکیده کاملمسکن روستایی به عنوان کانون متمرکز و تبلور کالبدی ارزش های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی حاکم بر زندگی روستاییان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در واقع یکی از مهم ترین نیازهای توسعه روستایی، مسکن روستایی است. احداث مسکن مقاوم روستایی و تأمین مسکن متناسب با نیاز روستاییان اغلب از عناصر مهم برنامه های مختلف توسعه بوده است. در سال های اخیر سیاست وام مسکن روستایی اجرا شده است و دولت از طریق وام مسکن اقدام به حمایت از نوسازی و مقاوم سازی مسکن روستایی نموده است. هدف اساسی در تحقیق حاضر بررسی نقش وام مسکن در مقاوم سازی مساکن روستایی است. این مطالعه در سطح شهرستان های استان گیلان انجام شده است. با توجه به اطلاعات گردآوری شده از استان 26 درصد از خانوارهای روستایی (77710 خانوار) توانستند از وام مسکن برای مقاوم سازی مساکن استفاده کنند. از این میان شهرستان تالش با 12.75 درصد بیشترین سهم از وام مسکن را دارا بوده است در حالی که سهم این شهرستان از درصد مسکن کم دوام 7.7درصد بوده است. شهرستان رشت با 35درصد از مسکن کم دوام کمتر از یک درصد از وام مسکن را بهره مند شده است. همچنین شهرستان صومعه سرا با 6درصد مسکن کم دوام استان، 13درصد از سهم وام را به خود اختصاص داده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که در دهه گذشته وام مسکن نقش مؤثری در مقاوم سازی مسکن در نواحی روستایی استان داشته است اما توزیع وام مسکن متناسب با نیاز به مقاوم سازی مسکن در نواحی روستایی نبوده و اعتبارات به صورت مناسب تخصیص داده نشده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
149 - ارائه راهکارهای مناسب برای برنامه‌ریزی صنعت توریسم در روستاهای ساحلی شهرستان نور
پرویز رضائی ولی ا… رحمانیدر این مقاله راهکارهای توسعه گردشگری درروستاهای کرانه ساحلی شهرستان نور با تاکید بر قابلیت‌ها و محدودیت‌ها و ارائه راهبردها و راهکارهایی لازم برای رشد و توسعه گردشگری مورد بررسی قرار گرفته است. داده‌های تحقیق از طریق تنظیم پرسشنامه، مطالعات میدانی و اسنادی برای 24 روس چکیده کاملدر این مقاله راهکارهای توسعه گردشگری درروستاهای کرانه ساحلی شهرستان نور با تاکید بر قابلیت‌ها و محدودیت‌ها و ارائه راهبردها و راهکارهایی لازم برای رشد و توسعه گردشگری مورد بررسی قرار گرفته است. داده‌های تحقیق از طریق تنظیم پرسشنامه، مطالعات میدانی و اسنادی برای 24 روستای ساحلی واقع در شهرستان نور جمع‌آوری شده است. روش مورد استفاده جهت تعیین نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدید مدل سوات است. تجزیه و تحلیل داده‌ها و نتایج حاصل از آن بیانگر آستانه آسیب‌پذیری نقاط روستایی به علت بالا بودن توریست بوده و این مسئله لزوم بازنگری و ارائه سیاست‌هایی مناسب با ویژگیهای منطقه در جهت رفع محدودیت‌ها و استفاده مناسب ازمزیت‌های نسبی موجود را ایجاب می‌نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
150 - نقش آفرینی کانون های شهری در ایجاد تعادل و توسعه نواحی روستایی (مورد: شهر مصیری و روستاهای پیرامونی)
علی شکور علی شمس الدینیدستیابی به خدمات و مهیا نمودن زیرساخت ها و دیگرشرایطِ لازمه ی رشد و توسعه درروستاها می تواند نقشی مهم در تسریع روند توسعه و بهبود کیفیت زندگی روستاییان ایفا نماید. در این راستا شهرهای کوچک و محلی که دارای پیوند نزدیکی با روستاها هستند، با توجه به درجه برخورداری، جاذبه چکیده کاملدستیابی به خدمات و مهیا نمودن زیرساخت ها و دیگرشرایطِ لازمه ی رشد و توسعه درروستاها می تواند نقشی مهم در تسریع روند توسعه و بهبود کیفیت زندگی روستاییان ایفا نماید. در این راستا شهرهای کوچک و محلی که دارای پیوند نزدیکی با روستاها هستند، با توجه به درجه برخورداری، جاذبه سکونت و همچنین افزایش جریانات متقابل روستایی- شهری می توانند موجبات تعادل و دگرگونی فضایی در ابعاد جمعیتی، اقتصادی، اجتماعی و بالطبع توسعه یافتگی روستاهای پیرامون خود را فراهم بیاورند. این تحقیق که با هدف بررسی عملکرد روستا- شهر مصیری در رابطه با ایجاد تعادل فضایی و توسعه نواحی روستایی پیرامون انجام گرفته است، از نوع توصیفی- تحلیلی می باشد. شیوه جمع آوری داده ها به دو صورت استفاده از منابع کتابخانه ای و میدانی می باشد. جامعة مورد مطالعه را شهر مصیری و 91 روستای واقع در بخش مرکزی شهرستان رستم تشکیل می دهد. در راستای تحلیل عملکرد مصیری در ارتباط با روستاهای پیرامونی به آنالیز متغیرهای مختلف جمعیتی، اقتصادی و نیز تعیین درجه برخورداری روستاهای بخش با استفاده از مدل های مختلف کمی اقدام شده است.نتایج نشان می دهد که شهر مصیری از آغاز برپایی در سال 1376، علیرغم افزایش دامنه عملکرد فضایی خود نتوانسته در قامت یک شهر پویا از بدو تأسیس تاکنون در ناحیه عرض اندام نماید. به طوری که شهر ضمن افزایش جمعیت خود به واسطه مهاجرپذیری، در تثبیت و نگهداشت جمعیت روستایی ناحیه ناموفق بوده است. همچنین این شهر در توزیع خدمات به نواحی پیرامونی نسبتاً ضعیف و در زمینه اشتغال زایی و رفع بیکاری در منطقه نیز عملکرد ضعیفی داشته است. نهایتاً روستا- شهر مصیری نتوانسته زمینه های ایجاد تعادل فضایی در ناحیه و بالطبع توسعه روستاهای پیرامونی را فراهم بیآورد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
151 - بررسی عوامل مؤثر بر رضایت کشاورزان در خصوص اشتغال در بخش کشاورزی (مطالعه موردی: شهرستان مشگین شهر)
وکیل حیدری ساربانهدف این تحقیق بررسی عوامل موثر بر رضایت کشاورزان در خصوص اشتغال در بخش کشاورزی شهرستان مشگین شهر است. این تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی می باشد که با استفاده از روش پیمایش انجام شده است. کشاورزان شهرستان مشگین شهر جامعه آماری این تحقیق را تشکیل می دهند. که با استفاده از چکیده کاملهدف این تحقیق بررسی عوامل موثر بر رضایت کشاورزان در خصوص اشتغال در بخش کشاورزی شهرستان مشگین شهر است. این تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی می باشد که با استفاده از روش پیمایش انجام شده است. کشاورزان شهرستان مشگین شهر جامعه آماری این تحقیق را تشکیل می دهند. که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای، تعداد 185 کشاورز به صورت کاملاً تصادفی انتخاب شدند. روایی صوری پرسش نامه با کسب نظرات صاحب نظران در دانشگاه و کارشناسان اجرایی مربوطه به دست آمد. آزمون مقدماتی نیز برای بدست آوردن پایایی ابزار پژوهش انجام گرفت و ضرایب آلفای کرونباخ (α) برای بخش های مختلف پرسش نامه بین 0/68الی 0/79 محاسبه شد. نتایج حاصل از آزمون همبستگی پیرسون نشان داد که به جز متغیرهای حمایت از خلاقیت کشاورزان، سخت و زیان آور بودن فعالیت کشاورزی، حمایت دولت در مواقع خشکسالی و بحران، تبلیغات مثبت علیه کشاورزان، توجه به بهداشت عمومی و آموزش، وجود تأمین های اجتماعی، تشویق معتمدان محلی و ساعات کل اشتغال بین تمامی متغیرهای تحقیق با رضایت کشاورزان پیرامون اشتغال در بخش کشاورزی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.هم چنین، در آزمون رگرسیون چند گانه خطی متغیرهای مناسب بودن درآمد کشاورزان، سهولت دسترسی به نهاده ها، میزان علاقه به حرفه کشاورزی، میزان استفاده از منابع اطلاعاتی، سابقه فعالیت کشاورزی، دسترسی به خدمات و اقدمات ترویجی، شیوه های مدرن کاشت و میزان دانش و مهارت 0/96درصد از تغییرات رضایت کشاورزان در خصوص اشتغال در بخش کشاورزی را تبیین کردند و در نهایت با توجه به تحلیل نتایج، پیشنهادات کاردبردی ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
152 - راهکارهای توسعه گردشگری روستایی در بخش کوهپایه ای گیلان
روشن بابایی همتی نصراله مولائی هشجیندر این تحقیق سعی شده تا گردشگری به عنوان ابزاری برای رشد و پیشرفت روستاها به منظور دستیابی به توسعه گردشگری روستایی وتوسعه روستایی مدنظر قرار گیرد. آن چه که به ارتباط میان گردشگری روستایی و توسعه پایدار روستایی قوت می‌بخشد تعامل این دو مقوله در چهار چوب فضاهایی است که ا چکیده کاملدر این تحقیق سعی شده تا گردشگری به عنوان ابزاری برای رشد و پیشرفت روستاها به منظور دستیابی به توسعه گردشگری روستایی وتوسعه روستایی مدنظر قرار گیرد. آن چه که به ارتباط میان گردشگری روستایی و توسعه پایدار روستایی قوت می‌بخشد تعامل این دو مقوله در چهار چوب فضاهایی است که انواع تیپ‌های گردشگری روستایی را به وجود می‌آورد، گردشگری مزرعه‌ای، باغی، تاریخی، انسانی و طبیعی خود می توانند عاملی برای جذب گردشگران در این مقوله باشند. تدوین شناسنامه توریستی برای روستاها از حیث هدف جنبه کاربردی پژوهش حاضر را در چهار چوب روش شناسی توصیفی - تحلیلی تبیین می‌کند.در نتیجه مجموعه راهکارهایی که در بخش کوهپایه ای استان گیلان ارایه می گرددبا توجه به مباحث توسعه گردشگری روستایی بیان خواهد شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
153 - بررسی وضعیت خدمات زیربنایی و روبنایی طرح هادی روستایی در شهرستان آمل
محمدصادق ابراهیمی امیرمظفر امینی سید حنیف میکاییلیکی از ابزارهایی که شرایط مناسب زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی فضاهای روستایی را فراهم می‌سازد ساماندهی فضایی- کالبدی این نقاط است که با تهیه و اجرای طرح های هادی روستایی زمینه‌های تحقق آن فراهم میشود. تحقیق مورد نظر به بررسی اثرات اجرای طرحهای هادی در روستاهای شهرستان چکیده کاملیکی از ابزارهایی که شرایط مناسب زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی فضاهای روستایی را فراهم می‌سازد ساماندهی فضایی- کالبدی این نقاط است که با تهیه و اجرای طرح های هادی روستایی زمینه‌های تحقق آن فراهم میشود. تحقیق مورد نظر به بررسی اثرات اجرای طرحهای هادی در روستاهای شهرستان آمل میپردازد. روش تحقیق در این مطالعه توصیفی و تحلیلی است و بخش عمده داده‌های مورد استفاده بر اساس مطالعه میدانی و تکمیل پرسش نامه از روستاهای نمونه و انجام مصاحبه با مسئولین محلی و دست اندرکاران اجرایی طرحهای هادی روستایی بوده است. روایی محتوایی پرسش نامه با استفاده از نظرات متخصصان تأیید و جهت تعیین پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد (بالای7/0)، که نشان از پایا بودن ابزار اندازه‌گیری بود. جامعه آماری این تحقیق روستاییان ساکن در روستاهای شهرستان آمل میباشند که طرح هادی در آن روستاها اجرا شده است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران تعیین و روش نمونه گیری تصادفی متناسب برای روستاییان بود به طوریکه برای جامعه آماری روستاییان 260 نفر تعیین گردید. در بین آثار اجرای طرح هادی از دیدگاه روستاییان، وضعیت هدایت آب های سطحی، وضعیت جمع‌آوری زباله، میزان ضابطه‌مندی ساخت و ساز مسکن، ساماندهی معابر اصلی، بهبود وضعیت خدمات زیربنایی، بهبود وضعیت خدمات روبنایی، بهبود در دسترسی به نهاده‌های کشاورزی و بازار فروش برای محصولات کشاورزی، زیبایی روستا، پیاده‌رو سازی معابر، توسعه فضای سبز روستا، وضعیت دفع فاضلاب خانگی و وضعیت کیفیت معابر فرعی به ترتیب اولویت رتبه‌بندی شده‌اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
154 - تحلیل و سنجش سطح برخورداری مناطق روستایی از خدمات کشاورزی و تعیین دهستان مرکزی برای خدمات رسانی کشاورزی در شهرستان ایذه
صادق الهیاری سیاوش مولایی پاردهبخش کشاورزی به دلیل توانمندی در ایجاد ارزش افزوده و اشتغال زایی از یک سو و تأمین امنیت غذایی و حیات اقتصادی اجتماعی کشور از سوی دیگر، از اهمیت بسیار بالایی در رشد و شکوفایی اقتصاد ملی برخوردار است. از این روتأسیس نظام خدماتی مؤثر برای کشاورزان در توسعه یافتگی جوامع چکیده کاملبخش کشاورزی به دلیل توانمندی در ایجاد ارزش افزوده و اشتغال زایی از یک سو و تأمین امنیت غذایی و حیات اقتصادی اجتماعی کشور از سوی دیگر، از اهمیت بسیار بالایی در رشد و شکوفایی اقتصاد ملی برخوردار است. از این روتأسیس نظام خدماتی مؤثر برای کشاورزان در توسعه یافتگی جوامع روستایی نقشی بسزای خواهد داشت. هدف پژوهش حاضر سنجش سطح برخورداری دهستان های شهرستان ایذه از خدمات کشاورزی بر اساس 25 شاخص کشاورزی و تعیین دهستان مرکزی بر اساس تعداد خدمات کشاورزی موجود در آن ها می باشد. روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی بوده و آمار و اطلاعات از نتایج سرشماری نفوس و مسکن 1385 و همچنین از گزارشات مراکز ترویج خدمات کشاورزی دهستان هاگردآوری و تنظیم گردید. تحلیل دادها و ترسیم نقشه ها با استفاده از نرم افزارهایSPSS وArc GIS انجام گرفت و در همین راستا از فنون برنامه ریزی شاخص مرکزیت و شاخص ناموزون موریس استفاده شد. نتایج پژوهش با استفاده از هر دو روش نشان می دهد که در بین دهستان های مختلف شهرستان به لحاظ برخورداری از شاخص های کشاورزی، اختلاف بسیار بالایی وجود دارد به گونه ای که اختلاف بین برخوردارترین دهستان (دهستان حومه شرقی) نسبت به محروم ترین دهستان (دهستان سوسن شرقی)تقریباً پنج برابر بوده است. در پایان نیز با مشخص شدن تفاوت و اختلاف در سطوح برخورداری این دهستان ها، پیشنهاداتی برای برنامه ریزان و متولیان توسعه روستایی برای از بین بردن این نوع نابرابری ها توصیه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
155 - بررسی و سنجش میزان مشارکت مردم و نقش آن در توسعه روستایی (مطالعه موردی: دهستان سلطانعلی شهرستان گنبدکاووس)
علی اکبر نجفی کانی محمد میرزا علیمشارکت و فرهنگ یاریگری ریشه در تاریخ دیرینه ملّت ایران دارد و جزیی از فرهنگ سنتّی در ادبیات توسعه به شمار می رود. این مفهوم از دهه 1940 مورد توجه تمام کشورها قرار گرفت و در دهه 1970 میلادی با طرح مفاهیمی چون توسعه اقتصادی، اجتماعی و توسعه پایدار اهمیت بیشتری در محافل عل چکیده کاملمشارکت و فرهنگ یاریگری ریشه در تاریخ دیرینه ملّت ایران دارد و جزیی از فرهنگ سنتّی در ادبیات توسعه به شمار می رود. این مفهوم از دهه 1940 مورد توجه تمام کشورها قرار گرفت و در دهه 1970 میلادی با طرح مفاهیمی چون توسعه اقتصادی، اجتماعی و توسعه پایدار اهمیت بیشتری در محافل علمی و اجرایی یافت و اکنون از آن به عنوان حلقه گمشده فرآیند توسعه یاد می کنند. بر این اساس تحقیق حاضر با توجه به اهمیت موضوع مطروحه، سعی دارد تا روستاهای دهستان سلطانعلی از شهرستان گنبدکاووس را به صورت تطبیقی مورد مطالعه قرار دهد. این تحقیق به صورت توصیفی - تحلیلی و میدانی بوده و برای سنجش مؤلفه های تحقیق از آزمون های کای اسکوئر، تحلیل های همبستگی، تحلیل واریانس، رگرسیون لوجستیک و کروسکال والیس استفاده گردید و نتایج حاصله، حاکی از آن است که بین سطح و جایگاه اقتصادی و اجتماعی مردم با میزان مشارکت آنان در راستای توسعه روستایی، در سطح بسیار بالا و قابل قبولی رابطه معناداری وجود داشته و علاوه بر آن میزان مشارکت مردم، نقش کلیدی در توسعه نواحی روستایی ناحیه مورد مطالعه ایفا می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
156 - آبیاری تحت فشار گامی در راستای توسعه کشاورزی و روستایی (نمونه موردی: روستاهای شهرستان علی آباد کتول)
علی اکبر نجفی کانی ام البنین زنگانهبا توجه به شرایط اقلیمی و بازدهی پایین آبیاری در کشور، تشویق و ترغیب کشاورزان برای ترویج آبیاری مدرن، امری اجتناب ناپذیر است. زیرا نه تنها استفاده از روش های مدرن آبیاری می تواند با بهره وری بالا باعث افزایش سطح زیرکشت و افزایش تولید محصولات در واحد سطح گردد، بلکه باع چکیده کاملبا توجه به شرایط اقلیمی و بازدهی پایین آبیاری در کشور، تشویق و ترغیب کشاورزان برای ترویج آبیاری مدرن، امری اجتناب ناپذیر است. زیرا نه تنها استفاده از روش های مدرن آبیاری می تواند با بهره وری بالا باعث افزایش سطح زیرکشت و افزایش تولید محصولات در واحد سطح گردد، بلکه باعث افزایش درآمد کشاورز و در نهایت ارتقاء کیفی زیستی خانوارهای روستایی می گردد. بر این اساس تحقیق حاضر سعی دارد تا ضمن بررسی تاثیر روش های نوین آبیاری بر افزایش بهره وری، تغییر الگوی کشت و افزایش تولید، نقش دولت در ترویج و گسترش آبیاری مدرن و تأثیر آن بر بهبود اوضاع اقتصادی و اجتماعی خانوارهای روستایی را مورد سنجش و تجزیه و تحلیل قرار دهد. بدین منظور کشاورزان شهرستان علی آبادکتول که با روش مدرن و سنتی مزارع خود را آبیاری می کنند بعنوان جامعه نمونه انتخاب شده و با هم مقایسه شدند و برای مقایسه و سنجش متغیرها از آزمون های تحلیل همبستگی،Tمستقل و مان وایتنی استفاده گردیده که نتایج حاصل از آن رابطه و تفاوت معناداری را در دو جامعه مورد مطالعه نشان می دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
157 - ارزیابی اثرات طرح های هادی روستایی در توسعه سکونتگاه های روستایی استان آذربایجان غربی
میرنجف موسوی عبداله پورآقایی ایوب منوچهری میاندوآب میرصادق محمدیطرح های هادی روستایی، به عنوان نخستین تلاش سازمان یافته و فراگیر ملی برای ساماندهی روستاهای کشور به اجرا درآمده است به گونه ای که تا پایان سال 1386 مجموعاً برای 16 هزار و 600 روستای کشور طرح هادی روستایی تهیه گردید؛ که از این تعداد، در بیش از هفت هزار و 700 روستا اجرا چکیده کاملطرح های هادی روستایی، به عنوان نخستین تلاش سازمان یافته و فراگیر ملی برای ساماندهی روستاهای کشور به اجرا درآمده است به گونه ای که تا پایان سال 1386 مجموعاً برای 16 هزار و 600 روستای کشور طرح هادی روستایی تهیه گردید؛ که از این تعداد، در بیش از هفت هزار و 700 روستا اجرای طرح هادی آغاز و یا پایان یافته است. با گذشت بیش از دو دهه از شروع اجرای طرح های هادی روستایی در نواحی روستایی کشور، شاهد اثرات گوناگون در زمینه های کالبدی- فضایی از قبیل؛ دگرگونی در بافت کالبدی روستا، تغییر در الگوهای ساخت مسکن، ناهماهنگی در شبکه معابر روستا، تسهیل در امر رفت و آمد روستاییان و عابران بوده است. در این مقاله با استفاده از مؤلفه های موجود اثرات طرح های هادی روستایی در روستاهای استان آذربایجان غربی مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و جامعه آماری 40 روستای استان در قالب 20 روستای کنترل (روستاهایی که طرح هادی اجرا نشده است) و 20 روستای تجربی (روستایی که طرح هادی اجرا شده است) می باشد. یافته های تحقیق نشان می دهد میانگین برخورداری از امکانات و تسهیلات روستاهای تجربی 69 درصد و روستاهای کنترل 31 درصد است. همچنین آزمون T-test و تحلیل واریانس به ترتیب با سطح اطمینان 95 و 99 درصد بیانگر تفاوت روستاهای تجربی و کنترل از نظر سطح برخورداری می باشد. نتایج حاصل از رتبه بندی روستاهای بر اساس مدل تاپسیس نیز نشان می دهد روستای کشمش تپه (روستای تجربی) با دارا بودن بالاترین امتیاز از نظر شاخص های مورد مطالعه در رتبه اول و روستای ورگل (روستای کنترل) با کمترین امتیاز در آخرین رتبه از نظر توسعه روستایی قرار گرفته اند. در نتیجه نگاه تک بعدی به طرح ها، عدم تخصیص اعتبارات لازم، نبود مدیریت یکپارچه، عدم توجه به مشکلات اصلی روستاها (جنبه های اقتصادی) سبب شده است که نتایج این مداخله ها در روستاهای تجربی استان چندان مثبت ارزیابی نشده و در خصوص تأثیر مثبت و پایدار این گونه مداخله ها در کیفیت روستاهای تجربی تردید جدی وجود داشته باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
158 - تبیین آثار طرح ایجاد تعاونی صیادی بر توسعه ی اقتصادی – اجتماعی و فرهنگی سکونتگاه های روستایی شهرستان بردخون استان بوشهر
مسعود سامیان حشمت اله سعدی اسماعیل احمدی حق مسعود اسدی الهام انصاریهدف کلی در این تحقیق، تبیین نقش تعاونی های صیادی در توسعه اقتصادی- اجتماعی و کالبدی نواحی روستایی در شهر بردخون است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف تحقیقی- اکتشافی و به لحاظ گردآوری داده ها توصیفی- (علی- مقایسه ای) می باشد. جامعهآماریپژوهش، تعاونی های صیادیفعالدرسطحشهر بردخونمی چکیده کاملهدف کلی در این تحقیق، تبیین نقش تعاونی های صیادی در توسعه اقتصادی- اجتماعی و کالبدی نواحی روستایی در شهر بردخون است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف تحقیقی- اکتشافی و به لحاظ گردآوری داده ها توصیفی- (علی- مقایسه ای) می باشد. جامعهآماریپژوهش، تعاونی های صیادیفعالدرسطحشهر بردخونمی باشد. به منظور تعیین روایی پرسشنامه از روش اعتبار محتوا استفاده شده است که با استفاده از نظرات استادان و متخصصان پس از چند مرحله اصلاح و بازنگری بدست آمد. جهت تعیین پایایی پرسش نامه، پیش آزمونی (30 پرسشنامه) درروستای آبکش انجام شد، ضریب آلفای کرونباخ به دست آمده (0.864 تا 0.610)، حاکی از اعتبار پرسش نامه ی طراحی شده بود. نتایج نشان داد که میانگین اقتصادی کل برای روستاهای عضو 1.57 (با انحراف معیار 0.367) و روستاهای غیرعضو 1.51 (با انحراف معیار 1.82) می باشد. این ارقام نشان دهنده ی وضعیت اقتصادی بسیار ناچیز روستاهای عضو نسبت به غیر عضو در قبل از اجرای طرح می باشد. و میانگین اجتماعی-فرهنگی کل برای روستاهای عضو 2.122 (با انحراف معیار 0.609) و روستاهای غیرعضو 2.578 (با انحراف معیار 0.673) می باشد. این ارقام نشان دهنده ی وضعیت بهتر اجتماعی-فرهنگی کل روستاهای غیرعضو نسبت به عضو در قبل از اجرای طرح می باشد. با توجه به نتایج حاصله از آزمون تحلیل کواریانس می توان ادعا کرد که تعاونی صیادی اثر معناداری بر روستاها داشته است، اگرچه بین میانگین دو گروه از قبل نیز تفاوت در وضعیت اقتصادی و اجتماعی و کالبدی وجود داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
159 - برنامه ریزی توسعه روستاهای حاشیه تالاب بندر انزلی
نصرالله مولائی هشجین حسن دادرسبرنامه ریزی روستاها به عنوان طرحی جهت توسعه فیزیکی، اقتصادی، فرهنگی اجتماعی و کالبدی فضایی، امری ضروری بوده که بر همین اساس برای روستاهای حاشیه تالاب محدوده مورد مطالعه در نظر گرفته شده است. که شناخت دقیق محدوده مورد مطالعه به لحاظ امکانات و قابلیت ها و تنگناهای موجود ج چکیده کاملبرنامه ریزی روستاها به عنوان طرحی جهت توسعه فیزیکی، اقتصادی، فرهنگی اجتماعی و کالبدی فضایی، امری ضروری بوده که بر همین اساس برای روستاهای حاشیه تالاب محدوده مورد مطالعه در نظر گرفته شده است. که شناخت دقیق محدوده مورد مطالعه به لحاظ امکانات و قابلیت ها و تنگناهای موجود جهت بالا بردن سطحزندگی و ارتقاء وضعیت معیشتی روستائیان از طریق مشارکت آنان در این امر مهم از اهداف اصلی این تحقیق می باشد.با استفاده از روش توصیفی تحلیلی مبتنی بر نگرش سیستمی برای جمع آوری اطلاعات داده ها از مطالعات اسنادی کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است.چگونگی برنامه ریزی توسعه روستاهای حاشیه تالاب انزلی از دیدگاه جغرافیا به عنوان پرسش اصلی تحقیق مطرح و بر این اساس آگاهی روستائیان، شوراهای اسلامی و میزان انگیزه مشارکت آنان به عنوان متغیر مستقل و برنامه ریزی توسعه روستاها به عنوان متغییر وابسته تعیین گردید. ازمهمترین یافته های تحقیق حاضر می توان به موارد زیر اشاره نمود:اکثریت روستائیان از برنامه ریزی جهت اشتغال زایی جوانان، ارتقاء وضعیت معیشتی و بالا بردن سطح زندگی و در نهایت جلوگیری از مهاجرت روستاییان راضی بودند.اکثر پاسخ دهندگان در انتخاب تشکل های روستائیان شرکت داشتند. بین روستائیان و مشارکت آنها در برنامه ریزی توسعه روستاهای حاشیه تالاب رابطه مثبت وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
160 - نقش بازارهای دوره‌ای محلی در توسعه اقتصادی - اجتماعی روستاهای استان گیلان
سید حسن مطیعی لنگرودی مجتبی قدیری معصوم محمد رضا رضوانی آئیژ عزمیبازارهای دوره ای محلی، مکانی برای فروش محصولات تولیدی کشاورزان و روستائیان می باشند. این بازارها نقش مهمی در توسعه روستایی دارند. زیرا هر تغییر و تحول در این بازارها بر روی زندگی به ویژه بهره وری های اقتصادی روستائیان و کشاورزان اثر می گذارد. بر این اساس هدف این تحقیق م چکیده کاملبازارهای دوره ای محلی، مکانی برای فروش محصولات تولیدی کشاورزان و روستائیان می باشند. این بازارها نقش مهمی در توسعه روستایی دارند. زیرا هر تغییر و تحول در این بازارها بر روی زندگی به ویژه بهره وری های اقتصادی روستائیان و کشاورزان اثر می گذارد. بر این اساس هدف این تحقیق مطالعه بازارهای دوره ای محلی و نقش آن در توسعه روستایی است. منطقه مورد مطالعه این تحقیق در 9 شهر دارای بازارهای دوره ای محلی می باشد که جامعه آماری آن شامل 300 فروشنده بوده است که به صورت قراردادی نیمی از جامعه مورد تحقیق مورد پرسش گری قرارگرفته اند. شهرهای نمونه بر اساس نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. در هر شهر با کمک نمونه گیری تصادفی سیستماتیک، نمونه ها از میان فروشندگان انتخاب شدند. پایایی تحقیق توسط آلفای کرونباخ مورد آزمون قرار گرفت و روایی آن نیز توسط متخصصان کشاورزی و جغرافیای روستایی سنجش و بررسی شده است. داده های کسب شده در پرسش گری توسط نرم افزار SPSS داده پردازی و تحلیل شدند و از روش های توصیفی (میانگین، انحراف معیار، و C.V) و تحلیل عاملی جهت تحلیل داده ها استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که بازارهای دوره ای محلی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی اثر مثبتی بر توسعه روستایی منطقه مورد مطالعه داشته اند. زیرا نتایج تحقیق حاکی از آن است که در بعد اقتصادی سه مؤلفه، در بعد اجتماعی و فرهنگی دو مؤلفه در بازارهای دوره ای وجود دارند که بر توسعه روستایی اثر گذارند و عامل توسعه اقتصادی و اجتماعی در نواحی روستایی منطقه می شوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
161 - صنایع روستایی عاملی تأثیرگذار بر فرایند توسعه اقتصادی و اجتماعی « نمونه :روستاهای بومهن»
اسماعیل نصیریاستراتژی ورود صنایع به نواحی روستایی به‌عنوان راهکاری جهت توسعـه اقتصادی و اجتماعی کشورهای در حال توسعه تلقی میشود. مسلم است که نواحی صنعتی روستایی باعث جذب صنایع کوچک در روستاها موجب تقویت اقتصاد روستایی، افزایش ارزش افزوده مواد تولیدی، ایجاد مشاغل، صرفه‌جویی در مصرف چکیده کاملاستراتژی ورود صنایع به نواحی روستایی به‌عنوان راهکاری جهت توسعـه اقتصادی و اجتماعی کشورهای در حال توسعه تلقی میشود. مسلم است که نواحی صنعتی روستایی باعث جذب صنایع کوچک در روستاها موجب تقویت اقتصاد روستایی، افزایش ارزش افزوده مواد تولیدی، ایجاد مشاغل، صرفه‌جویی در مصرف سرمایه‌ها میشود. در این تحقیق به منظور ارزیابی تأثیر نواحی صنعتی در توسعه اقتصادی و اجتماعی مناطق روستایی ، ده روستا که (که در این بین پنج روستا دارای صنایع و پنج روستا فاقد صنایع هستند) در پیرامون شهر بومهن که در 40 کیلومتری کلانشهر تهران واقع شده است به‌عنوان جامعه نمونه انتخاب شدند. نتایج به‌دست آمده از این تحقیق که با استفاده از روشهای آماری (پارامتری و ناپارامتری) و مطالعات میدانی در سال 1386 به‌دست آمده، بیانگر آن است که در دو جامعه نمونه از ده شاخص برگزیده (خوراک، پوشاک، کیفیت مسکن، رضایت و ثبات شغلی و عدم مهاجرت و انگیزه ماندگاری و ...) در روستاهای مورد مطالعه تفاوت معناداری را نشان می‌دهند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
162 - ضرورت توجه به دانش بومی در برنامه‌های توسعه روستایی با تاکید بر توسعه مشارکتی
منصور وثوقی سونا حبیبی زینب حسن زاده طلوتیدانش مبنای توسعه است. پیشبرد برنامه‌های توسعه روستایی گامی در جهت خودکفایی و بهبود وضعیت جامعه روستایی است. بنابراین توجه به زمینه‌های بومی لازم است. مقاله حاضر از نظر هدف بنیادی و یک تحقیق کتابخانهای در راستای معرفی راهکارهای بهینه در موفقیت آمیز بودن طرحهای توسعه ر چکیده کاملدانش مبنای توسعه است. پیشبرد برنامه‌های توسعه روستایی گامی در جهت خودکفایی و بهبود وضعیت جامعه روستایی است. بنابراین توجه به زمینه‌های بومی لازم است. مقاله حاضر از نظر هدف بنیادی و یک تحقیق کتابخانهای در راستای معرفی راهکارهای بهینه در موفقیت آمیز بودن طرحهای توسعه روستایی از جمله توجه به دانش بومی در قالب توسعه مشارکتی است. نتایج این مطالعه بیانگر آن است که با مراجعه به منابع و مشارکت افراد محلی می‌توان به توسعه‌ای متوازن و همه جانبه دست یافت، ضمن این که به خوداتکایی و توانمند سازی روستاییان به جای وابستگی صِرف منجر میشود. در صورتی می‌توان از دانش بومی در برنامه‌های توسعه روستایی بهره برد که با ایجاد ارتباط متقابل بین مجریان پروژه‌ها و روستاییان، مشارکت همه جانبه افراد محلی را برانگیخت. روشن است که با تحقق طرحهای توسعه در سایه توسعه مشارکتی چشم‌انداز توسعه روستایی مثبت خواهد بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
163 - On the Effect of Social Capital Components on Rural Women’s Quality of Life in Zabol Township, Iran
ولی اله سارانیImprovement of life quality is a general aim of all developmental programs all over the world. So that, It is an important issue that has been studied by socialists and even psychologists. Social capital is the social aspect that consists of trust, a norm for regulating چکیده کاملImprovement of life quality is a general aim of all developmental programs all over the world. So that, It is an important issue that has been studied by socialists and even psychologists. Social capital is the social aspect that consists of trust, a norm for regulating the relation among members, and network, which can increase mental health and can be used as the access to health information; accordingly, it can influence individuals’ quality of life. Thus, the present study attempted to explore the effect of social capital components on rural women’s quality of life in Zabol Township. The statistical population of this study consisted of all rural women (15-64 years old) in the central district of Zabol Township (N=9234). Based on Bartlett (2001)’s sampling table and applying multi-stage cluster sampling method, 209 rural women were chosen for the study. The main instrument used in this study was a questionnaire whose validity was confirmed by the panel of experts and its reliability was established by Cronbach's alpha coefficient. Data were analyzed by SPSS23 software. Result of inter multiple regression analysis revealed that the social capital components were the main predictors of rural women’s quality of life in Zabol Township. The findings of this study have implication for rural development policy makers and planners in order to improve the rural women’s quality of life in the process of rural development. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
164 - A Comparative Investigation of TOPSIS, Factor Analysis, and Scale Gram Analytical Methods on Rural Development (A Case Study of Islamshahr Rural Development Level)
سحر ده یوریRural areas have always played a significant role in the global economy by providing a variety of foods and raw materials. This role is much more prominent in developing countries. Rural development is also an important part of regional policies, covering agriculture, f چکیده کاملRural areas have always played a significant role in the global economy by providing a variety of foods and raw materials. This role is much more prominent in developing countries. Rural development is also an important part of regional policies, covering agriculture, forestry, natural resource management, land use, and economic diversity in these areas. The present study focused on investigating rural development in rural areas of Islamshar County, Iran. Given the lack of productivity in this region and the fact thatthis county is so close to two metropolitan cities of Karaj and Tehran, it is necessary toexaminethe level of development of the villages in this county. Among various methods of ranking, the credit and point of rural development in this researchwere measuredbyAHP-basedTOPSIS, factoranalysis, and scale gram methods. Categorization by TOPSISandfactoranalysis revealed close results considering 27 criteria for the evaluation of choices. Scale gram analysis generally confirmed these results. Also, the overall results show that the economic factor derived from the factor analysis method and the agricultural factor derived from the AHPmethod wereacceptable. According to the viewpoint of the research population, many of the rural areasin the studied county were categorizedin "deprived" group. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
165 - Factors Affecting the Development and Strengthening of Rural Women Enterprises in Iran
رضا موحدی مسعود سامیان احمد یعقوبی فرانی خلیل میرزاییGiven the importance of women's participation and taking advantage of their ability, it is essential that a systematic and strategic plan should be organized in this area. Undoubtedly, planning for the development of the specific associations of rural women can be an ef چکیده کاملGiven the importance of women's participation and taking advantage of their ability, it is essential that a systematic and strategic plan should be organized in this area. Undoubtedly, planning for the development of the specific associations of rural women can be an effective step to increase their participation in various scenes, and it can also help improve the status and rights of women. The main objective of this study was to explore factors affecting the development and strengthening of rural women’s enterprises. A mixed method was used in this study. Data gathering tools were both semi-structured interviews and questionnaires. Target samples were both 25 rural development experts and 92 rural women in the Hamadan County. The results showed that the following items are essential for the development and strengthening rural women’s enterprises: applying legal and financial support; family support; management support, and education and cultural support. In addition, the following strategies are required: culture building; women's empowerment programs, continued implementation of consulting and training programs, and encouraging the introduction of the women's enterprises. The results of factor analysis showed that economic, sociocultural, and education and extension factors can determine approximately 60 percent of factors affecting the development and strengthening of rural women’s enterprises. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
166 - Analysis of personal factors influencing spatial planning of entrepre-neurship in the villages of Masal County
فتح اله کشاورز شال تیمور آمار بهمن رمضانیDesigning and developing a proper plan for entrepreneurship in rural areas have turned into an imperative task, which can be defined considering the capabilities, culture, and local norms in each region. The statistical population of the present research, which aimed to چکیده کاملDesigning and developing a proper plan for entrepreneurship in rural areas have turned into an imperative task, which can be defined considering the capabilities, culture, and local norms in each region. The statistical population of the present research, which aimed to design and present a proper paradigm for planning by formulating entrepreneurship indices tailored with local attributes and their climatic conditions, was composed of rural users in Masal County in Guilan province, Iran. The main research instrument was a questionnaire whose validity was achieved by collecting the opinions of experts and scholars through the Delphi method and whose reliability was estimated by Cronbach’s alpha to be 0.66-0.83 for different sections. The participants were 486 individuals including rural entrepreneurs, Dehyars, Islamic Rural Council members. The exploratory factor analysis was employed to reduce the research variables to fewer factors and determine the contribution of each factor in rural planning. Based on the results, the personal factors influencing entrepreneurship planning included 14 variables. After the varimax rotation of the driving factors, they were classified into four indices of pragmatism, ambiguity tolerance, creativity and ideation, and achievement motivation. From the participants’ viewpoint on the personal factors, the indices of risk-taking, ambiguity tolerance, creation and ideation, and achievement motivation were the first to fourth important factors influencing entrepreneurship planning, respectively. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
167 - Development Strategies for Rural Tourism in Mishkhas Village
رویا اشراقی شیما ملکشاهی علیرضا پورسعیدRural tourism is a factor in multidirectional development of rural areas and its most important consequences are population stability, unemployment problem alleviation, and immigration reduction. The present survey was set to investigate the strategies of developing rur چکیده کاملRural tourism is a factor in multidirectional development of rural areas and its most important consequences are population stability, unemployment problem alleviation, and immigration reduction. The present survey was set to investigate the strategies of developing rural tourism in Mishkhas Village in Ilam Province using the SWOT technique. A questionnaire was used as the data gathering instrument and the sample size was determined to be 368 based on the Krejcie and Morgan table. The Cronbach alpha coefficient was used to show the reliability of research instrument which came out to be 0.87. In this research, the internal (strengths and weaknesses) and external factors (threats and opportunities) of the region were ranked by the SWOT technique. It was indicated that the amount of advantages with the obtained value of 5.87 (strengths and opportunities) was higher than limitations rate of weaknesses and threats (4.531). Thus, according to the results, the strategy of developing rural tourism was applied in this region. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
168 - ارزیابی کیفیت زندگی در نواحی روستایی (مطالعه موردی: دهستان باراندوز چای شمالی، استان آذربایجان غربی)
وحید قلی زاده سمیره صی محمدی حسین مهدیزادهاﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ با هدف ارزیابی ﮐﯿﻔﯿـﺖ زﻧـﺪﮔﯽ روستاهای دهستان باراندوز چای شمالی استان آذربایجان غربی از ﻃﺮﯾﻖ بررسی اﺑﻌﺎد و شاخص ﻫﺎی ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔﯽ انجام گرفته است. جامعه ی مورد مطالعه ی این پژوهش را 12 روستای بالای 30 خانوار دهستان باراندوز چای شمالی تشکیل دادند. با استفاده از ف چکیده کاملاﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ با هدف ارزیابی ﮐﯿﻔﯿـﺖ زﻧـﺪﮔﯽ روستاهای دهستان باراندوز چای شمالی استان آذربایجان غربی از ﻃﺮﯾﻖ بررسی اﺑﻌﺎد و شاخص ﻫﺎی ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔﯽ انجام گرفته است. جامعه ی مورد مطالعه ی این پژوهش را 12 روستای بالای 30 خانوار دهستان باراندوز چای شمالی تشکیل دادند. با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 180 نفر برآورد شد که نمونه های مورد نظر به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی با انتساب متناسب انتخاب شدند. یافته ها نشان داد که روستاهای دهستان باراندوز چای شمالی در مجموع از لحاظ ابعاد کیفیت زندگی در چهار طبقه قرار می گیرند که در طبقه اول روستاهای قرالر کوه و شمس حاجیان با بالاترین سطح کیفیت زندگی قرار گرفته اند و در طبقه دوم؛ روستاهای قره آغاچ، قورت لو، برهانلو، دیزج تکیه و سارالان قرار دارند. همچنین در طبقه سوم روستای قطلو جای گرفته است و روستاهای ساریبگلوی معین، گوگ تپه، فقیه بگلو و بندایی با پایین ترین سطح کیفیت زندگی در طبقه چهارم جای گرفتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
169 - مطالعه نقش شوراهای اسلامی با رویکرد مدیریت و حکمرانی اسلامی در توسعه شهری و روستایی (مطالعه موردی شورای اسلامی شهرستان شهریار)
خداداد کریمی محمدرضا مردانی زین العابدین امینی سابقپژوهش حاضر در قالب یک طرح توسعه‌ای_کاربردی انجام گرفت. جامعه آماری شامل کل اعضای شوراهای اسلامی، بخشداری‌ها، دهیاری‌ها؛ که 317 نفرند. حجم نمونه با فرمول کوکران برابر با 175 نفر محاسبه شد؛ و ابزار سنجش، یک پرسشنامه دوبخشی شامل ویژگیهای جمعیت شناختی و سؤالاتی جهت انداز چکیده کاملپژوهش حاضر در قالب یک طرح توسعه‌ای_کاربردی انجام گرفت. جامعه آماری شامل کل اعضای شوراهای اسلامی، بخشداری‌ها، دهیاری‌ها؛ که 317 نفرند. حجم نمونه با فرمول کوکران برابر با 175 نفر محاسبه شد؛ و ابزار سنجش، یک پرسشنامه دوبخشی شامل ویژگیهای جمعیت شناختی و سؤالاتی جهت اندازه‌گیری نگرش پاسخگویان در مورد نقش شوراهای اسلامی با رویکرد مدیریت و حکمرانی اسلامی در ابعاد مختلف توسعه شهری و روستایی شامل توسعه‌ی سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و بهداشت و سلامت. نتایج نشان داد نقش شوراهای اسلامی با رویکرد مدیریت و حکمرانی اسلامی در توسعه شهری و روستایی در شورای اسلامی شهرستان شهریار به‌طورکلی به‌اندازه 46 درصد، نقش شوراهای اسلامی در توسعه‌ی سیاسی شهری و روستایی به میزان 44 درصد، نقش شوراهای اسلامی در توسعه‌ی فرهنگی شهری و روستایی به میزان 44 درصد، نقش شوراهای اسلامی در توسعه‌ی اقتصادی شهری و روستایی به میزان 51 درصد، نقش شوراهای اسلامی در توسعه‌ی اجتماعی شهری و روستایی به میزان 47 درصد، نقش شوراهای اسلامی در توسعه‌ی بهداشت و سلامت شهری و روستایی به میزان 53 درصد بوده است. بررسی تفاوت نقش شوراهای اسلامی در توسعه‌ی شهری و روستایی در شهرستان شهریار با استفاده از آزمون من-ویتنی نشان داد توسعه‌ی روستایی بیش از شهری صورت گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
170 - عوامل موثر بر پذیرش و بکارگیری فن آوری اطلاعات و ارتباطات(ICT) در روستاها: (مطالعه موردی روستاهای قرن آباد-استان گلستان)
شهره تاج زهرا ارزجانی ساعد فرج نژاد قادیهدف این تحقیق بررسی عوامل موثر بر پذیرش و بکارگیری ICT در روستاهای استان گلستان است چارچوب نظری این پـژوهش بـا توجـه بـه وضعیت موجود پروژه ICT روستایی در کشور و تحقیقات پیشین و مطالعات انجام شده ،می باشد. در این پژوهش که به شـیوه پیمایشـی انجـام گردید جهت جمع آوری داده چکیده کاملهدف این تحقیق بررسی عوامل موثر بر پذیرش و بکارگیری ICT در روستاهای استان گلستان است چارچوب نظری این پـژوهش بـا توجـه بـه وضعیت موجود پروژه ICT روستایی در کشور و تحقیقات پیشین و مطالعات انجام شده ،می باشد. در این پژوهش که به شـیوه پیمایشـی انجـام گردید جهت جمع آوری داده ها ، از پرسشنامه استفاده شده است . جامعـه مـورد م طالعـه ، خانوارهـای کشـاورز روسـت ای قـرن آبـاد در اسـتان گلستان می باشد که از بین آنها یک نمونه 100 نفری بر اساس نمونه گیری تصـادفی انتخـاب شـده اسـت . در ایـن تحقیـق 6، فرضـیه از مـدل تحقیق در نظر گرفته شده است و تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح توصیفی و استنباطی انجام گرفته اسـت و بـا اسـتفاده از روشـهای آمـاری SPSSو مدل استقلال صفات تحلیل شدند که نتـایج آن بـه ایـن شـرح اسـت . مرکـز ICT روسـتای قـرن آبـاد در بهبودررانـدمان محصـولات کشاورزی، افزایش فرصت های شغلی، تجارت الکترونیک، تعادل در نسبت سنی و جنسی جمعیت، آمـوزش و مشـارکت نقـش مثبـت داشـته است .ودرنهایت ضمن نتیجه گیری ، پیشنهادات ی جهت توسعه و استفاده بهینه از دفاتر ICT روستایی بیان شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
171 - بررسی تاثیر عملکرد دهیاری ها در فعالیت های عمرانی و خدماتی روستاها (مطالعه موردی:دهیاری های شهرستان آشتیان)
امیر کربلایی حسنی شهره تاجمدیریت روستایی در ایران در طی چند دهه گذشته و شاید در یکصد سال اخیر در ابعاد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی یکی از مهم ترین و حساس ترین معضل و چالش برنامه ریزان و متخصصین توسعه روستایی بوده است. موضوع مدیریت روستایی به عنوان یکی از مولفه های اساسی برای نیل به توسعه رو چکیده کاملمدیریت روستایی در ایران در طی چند دهه گذشته و شاید در یکصد سال اخیر در ابعاد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی یکی از مهم ترین و حساس ترین معضل و چالش برنامه ریزان و متخصصین توسعه روستایی بوده است. موضوع مدیریت روستایی به عنوان یکی از مولفه های اساسی برای نیل به توسعه روستایی، متاثر از راهبردهای کلان ملی و نیز رهیافت های موجود در زمینه مدیریت است. در روند مدیریت روستایی، ایجاد زمینه برای شکل گیری دهیاری ها و وجود ساز وکار اجرای فعالیت های اجرایی در روستا، فصل نوینی را در مدیریت روستایی گشوده است. دهیاری ها یکی از سازمان های محلی و بازوی اجرایی شورای اسلامی روستا در نظام مدیریت روستایی به شمار می روند. با توجه به اینکه 7 سال از آغاز فعالیت دهیاری ها به عنوان حلقه تکمیل کننده مدیریت پایدار روستایی می گذرد و تعداد زیادی از جمعیت کشور را تحت پوشش خود دارند، بررسی تاثیر و سنجش رضایت روستائیان از عملکرد دهیاری ها در زمینه فعالیت های عمرانی و خدماتی اهمیت زیادی دارد. همچنین بررسی عملکرد دهیاری ها و هدایت فعالیت های آنها در مسیر مطلوب امری ضروری و حیاتی است. تحقیق حاضر به بررسی تاثیر عملکرد دهیاری ها در فعالیتهای عمرانی و خدماتی روستاهای بخش مرکزی شهرستان آشتیان از توابع استان مرکزی می پردازد. در این تحقیق با استفاده از مطالعات میدانی و اسناد کتابخانه ای، اطلاعات و داده های مورد نیاز استخراج و به کمک توزیع کای دو مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که در روستاهای بخش مرکزی شهرستان آشتیان بعد از تشکیل دهیاری‌ها فعالیتهای عمرانی و خدماتی بطور چشمگیری افزایش یافته و باعث توسعه روستاها در زمینه عمرانی و خدماتی شده است. همچنین بر اساس نتایج تحقیق ارتباط مثبتی بین عملکرد عمرانی و خدماتی دهیاری‌ها با خصوصیات فردی دهیاران از جمله سطح تحصیلات و سابقه فعالیت آنها مشاهده شد. با توجه به بررسی های به عمل آمده و نتایج حاصله به نظر می رسد با حمایت و پشتیبانی دستگاههای مربوطه و همچنین کمک و مشارکت مردم در انجام فعالیتهای دهیاری‌ها، می توان شاهد توسعه و پیشرفت روستاها در آینده ای نزدیک بود. در این راستا همچنین انتخاب دهیاران تحصیل کرده و با تجربه، برگزاری دوره‌های آموزشی اثر بخش و توانمند سازی دهیاران میتواند روند عمران و توسعه را در روستاهای مورد مطالعه تسریع نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
172 - عوامل موثر در فرایند تبدیل روستا به شهر ( مطالعه موردی باقر شهر )
زهره فنی زهرا شفیعی زاده کرده کوهیسکونتگاههای روستایی فضاهای جغرافیایی هستند که به عنوان واقعیات مکانی – فضایی همواره تحت تاثیر نیروها ، ساخت ها و عوامل گوناگون بیرونی و درونی دگرگون می شوند. از جمله عوامل اصلی ایجاد تحول در فضاهای روستایی در راستای توسعه ی نظام سکونتگاهی طی سالهای اخیر ، تبدیل رو چکیده کاملسکونتگاههای روستایی فضاهای جغرافیایی هستند که به عنوان واقعیات مکانی – فضایی همواره تحت تاثیر نیروها ، ساخت ها و عوامل گوناگون بیرونی و درونی دگرگون می شوند. از جمله عوامل اصلی ایجاد تحول در فضاهای روستایی در راستای توسعه ی نظام سکونتگاهی طی سالهای اخیر ، تبدیل روستا به شهر بوده است. هدف اصلی این مقاله بررسی عوامل موثر در تبدیل باقر آباد به باقر شهر در استان تهران می باشد. در این پژوهش که تحت عنوان عوامل موثر در فرآیند تبدیل روستا به شهر می باشد محقق بر آن است تا عوامل موثر اقتصادی ، اجتماعی ، خصوصی ، فرهنگی در تبدیل باقرآباد به باقر شهر را مورد بررسی قرار دهد. که تبدیل روستا به شهر فرآیندی است که طی آن روستاهایی که قابلیتهای لازم را کسب نموده اند تبدیل به شهر می شوند. که مورد مطالعه باقرآباد از جمله این روستاها می باشد که با کسب کردن عوامل موثر اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و خصوصی تبدیل به شهر شده است. در این پژوهش که به شیوه پیمایشی انجام گردید، جهت جمع آوری داده ها از پر سشنامه استفاده شده است. از جامعه مورد مطالعه، یک جامعه نمونه 100 نفری بر اساس نمونه گیری تصادفی انتخاب شده است. برای انجام این تحقیق، چهار فرضیه تدوین شد و تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح توصیفی و استنباطی انجام گرفته است و در نهایت داده ها با استفاده از روشهای آماری SPSS و مدل کای اسکویر تحلیل شدند که نتایج آن بیانگر تاثیرات عمیق عوامل اقتصادی-اجتماعی و فرهنگی و نیز عامل کوتاهی فاصله از کلانشهر تهران، در فرایند تبدیل روستای باقرآباد به شهر باقرشهر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
173 - امکان سنجی توسعه گردشگری درنواحی روستایی(مطالعه موردی: دهستان آبگرم از بخش سرعین در استان اردبیل)
بیژن رحمانی بهرام ایمانی محمد علی نظام محلهامروزه گردشگری به عنوان یکی از پیشرو ترین صنایع در حال رشد دنیا و ابزاری برای افزایش درآمد ملی کشورهای دنیا به حساب می آید. در این صنعت یکی از جذاب ترین و شاید جدیدترین آن ها،گردشگری روستایی است که اخیراً مورد توجه واقع شده است. چنانچه توسعه گردشگری درمناطق روستایی عنصر چکیده کاملامروزه گردشگری به عنوان یکی از پیشرو ترین صنایع در حال رشد دنیا و ابزاری برای افزایش درآمد ملی کشورهای دنیا به حساب می آید. در این صنعت یکی از جذاب ترین و شاید جدیدترین آن ها،گردشگری روستایی است که اخیراً مورد توجه واقع شده است. چنانچه توسعه گردشگری درمناطق روستایی عنصری اساسی و یکی از راه های نجات روستاها از فقر، مهاجرت،مشکلات اجتماعی– اقتصادی ایجاد رفاه اجتماعی،حفظ ویژگی های فرهنگ سنتی ، حفظ بافت سنتی روستاها ، ارتباطات فرهنگی ، حفظ منابع طبیعی قلمداد می شود. روستاهای مورد مطالعه این تحقیق،15روستای دهستان آب گرم از بخش سرعین در شهرستان اردبیل می باشد. با توجه به این که این روستاهادر نزدیکی یکی شهر توریستی قرار گرفته اند،ولی از منافع حاصل ازفعالیت های گردشگری بی نصیب مانده اند،که یکی از دلایل این امردرناشناخته بودن توان ها و قابلیت های توریستی این روستاها و نداشتن طرح و برنامه برای آن ها می باشد. به همین دلیل تحقیق حاضردرپی شناسایی جاذبه ها،وضع موجود امکانات و خدمات گردشگری ، و تنگناهای موجود در راه توسعه گردشگری روستایی در این دهستان و در نهایت در پی ارائه پیشنهادات با توجه به وضع موجود می باشد. روش تحقیق دراین پژوهشی،توصیفی– تحلیلی بوده واز روش های کتابخانه ای واسنادی برای گردآوری اطلاعات درآن استفاده شده است. با توجه به این تحقیق می توانیم این نتیجه را اخذ کنیم که روستاهای دهستان مورد مطالعه از جاذبه های ناشناخته زیادی برخوردارند ولی ازامکانات تفریحی ورفاهی اندکی برخوردار هستند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
174 - بررسی ویژگی های پوشش گیاهی منطقه آتشفشانی سبلان
علیرضا استعلاجیبررسی پوشش گیاهی هر منطقه یکی از شاخص های مهم برای شناخت ساختار طبیعی آن منطقه به منظور کاربرد در برنامه ریزی کشاورزی و برنامه ریزی توسعه روستایی می باشد، لذا بررسی پوشش گیاهی ناحیه مورد مطالعه از اهمیت فراوانی برخوردار می باشد. در ناحیه مورد مطالعه علیرغم پتانسیل های ب چکیده کاملبررسی پوشش گیاهی هر منطقه یکی از شاخص های مهم برای شناخت ساختار طبیعی آن منطقه به منظور کاربرد در برنامه ریزی کشاورزی و برنامه ریزی توسعه روستایی می باشد، لذا بررسی پوشش گیاهی ناحیه مورد مطالعه از اهمیت فراوانی برخوردار می باشد. در ناحیه مورد مطالعه علیرغم پتانسیل های بسیار بالا در مؤلفه های فوق الذکر به ویژه پوشش گیاهی به منظور کاربرد در برنامه ریزی های توسعه در حال حاضر شناخت کافی از این ساختار و ویژگیهای زیست محیطی آن به ویژه از دیدگاه پوشش گیاهی وجود ندارد. نوع تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش و ماهیت توصیفی- تحلیلی می باشد. نتایج تحقیق نشان می دهد که ناحیه مورد مطالعه یکی از مهمترین نواحی کشور از دیدگاه زیست محیطی و برنامه های توسعه محسوب می گردد. با این دیدگاه در مقاله حاضر ساختار وضع موجود تشریح و ویژگیهای پوشش گیاهی منطقه به تفصیل ارائه گردیده است. با توجه به تنوع اکولوژیکی در ناحیه مورد مطالعه تنوع پوشش گیاهی نیز وجود دارد که متناسب با این تنوع و قابلیتهای آنها در برنامه ریزی های کشاورزی، توسعه روستایی، زیست محیطی، گردشگری و همچنین جغرافیای پزشکی می توان از آنها بهره مند شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
175 - سنجش توسعه یافتگی روستاهای بخش مرکزی شهرستان فلاورجان: کاربرد تاکسونومی عددی
حمید رستگاری مهدی نوریپورتوجه به توسعه روستایی به علت اهمیت این بخش در توسعه اقتصادی و اجتماعی، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. بدیهی است که این امر در مناطقی که جمعیت روستایی قابل توجهی دارند، از اهمیت بالاتری برخوردار است. شهرستان فلاورجان در استان اصفهان از جمله این مناطق می باشد. با توجه به تعدد چکیده کاملتوجه به توسعه روستایی به علت اهمیت این بخش در توسعه اقتصادی و اجتماعی، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. بدیهی است که این امر در مناطقی که جمعیت روستایی قابل توجهی دارند، از اهمیت بالاتری برخوردار است. شهرستان فلاورجان در استان اصفهان از جمله این مناطق می باشد. با توجه به تعدد و گستره روستاهای این شهرستان، نیاز به مطالعاتی میباشد که بر اساس آنها، سیاستها و برنامه‌های متناسب با امکانات و توانمندیهای بالقوه و بالفعل نقاط روستایی تنظیم و اجرا گردد. لذا، هدف مورد نظر این مقاله، سنجش سطح توسعه یافتگی روستاهای بخش مرکزی شهرستان فلاورجان بود. بدین منظور از 51 زیر شاخص در هفت شاخص اصلی آموزشی، زیربنایی، ارتباطی، بهداشتی- درمانی، سیاسی- اداری، مالی، خدمات بازرگانی- پشتیبانی و فرهنگی- تفریحی بر اساس اطلاعات مرکز آمار ایران در سال 1390، با بهرهگیری از روش تاکسونومی عددی استفاده گردید. جامعه آماری پژوهش شامل روستاهای با 20 خانوار به بالا بود. نتایج بدست آمده از پژوهش حاضر حاکی از آن بودند که روستاهای جولرستان و زفرهتوسعه یافته و روستاهای کرسگان، قلعهامیر، جوجیل، بوستان، شرودان، هویه، خیرآباد، محمدیه، بندرات، جلالآباد، کارویه، کاویان، کافشان، کروج، حسینآباد، ریاخون و دارفشان نیمه توسعه یافته و روستاهای اسفهران، دشتلو، دشتچی، موسیان، مهرنجان اتراک، جیلاب و مهرنجان توسعه نیافته میباشند. بدیهی است که با توجه به محدودیت امکانات و منابع و در نتیجه، ضرورت اولویتبندی برنامهها و فعالیتهای توسعه، نتایج این مطالعه میتواند مبنایی برای شناخت مناطق کمتر توسعه یافته منطقه مورد مطالعه و توجه بیشتر و جدیتر به آنها در برنامهها و سیاستها باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
176 - نقش شهرک‌های صنعتی در توسعه کالبدی و اقتصادی روستاهای پیرامون ( مطالعه موردی: روستاهای پیرامون شهرک صنعتی 2 اردبیل)
وکیل حیدری ساربان شراره صائبتجربیات کشوهای متعدد نشان می دهد، هر تغییر ساختاری از طریق صنعتی شدن نه تنها نقش اقتصادی با ارزش در مناطق روستایی ایجاد می نماید، بلکه منجر به اقتصاد خودرانشی نیز می‌گردد. هدف این مقاله بررسی شهرک‌های صنعتی در توسعه کالبدی و اقتصادی روستاهای پیرامون میباشد. این تحقیق ا چکیده کاملتجربیات کشوهای متعدد نشان می دهد، هر تغییر ساختاری از طریق صنعتی شدن نه تنها نقش اقتصادی با ارزش در مناطق روستایی ایجاد می نماید، بلکه منجر به اقتصاد خودرانشی نیز می‌گردد. هدف این مقاله بررسی شهرک‌های صنعتی در توسعه کالبدی و اقتصادی روستاهای پیرامون میباشد. این تحقیق از نوع کاربردی و به روش توصیفی- تحلیلی میباشد که به استفاده از روش پیمایش انجام شده است. روایی صوری پرسشنامه توسط متخصصان مورد تایید قرار گرفت. مطالعه راهنما در منطقه مشابه جامعه آماری با تعداد30 پرسشنامه صورت گرفت و با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ در نرم افزار SPSS، پایایی بخشهای مختلف پرسشنامه تحقیق 79/0 الی 83/0 بدست آمد. جامعه آماری مورد مطالعه در این پژوهش، خانوارهای 9 روستای واقع در حواشی شهرک صنعتی 2 اردبیل میباشد که از این میان تعداد 340 نفر با استفاده از فرمول کوکران به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. نتایج حاصل از آزمون آمارینشان داد که صنایع موجود در شهرک صنعتی 2 اردبیل در توسعه اقتصادی و کالبدی روستاهای پیرامون دارای نقش ضعیفی بوده است به این معنی صنایع روستایی نتوانسته است موجب بهبود معابر روستایی، بهسازی مسکن روستایی، سهولت رفت و آمد اهالی، افزایش تجهیزات رفاهی و امکانات زیربنایی گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
177 - نقش گردشگری بر توسعه روستایی( مطالعه موردی: شهرستان ایلام)
طیبه صیده رویا اشراقی سامانیگردشگری روستایی شکلی از فعالیت اقتصادی است که پیرامون شهرها و نقاط دارای شکل و بافت روستایی، انجام می‌گیرد و در بردارنده آثار مثبت و منفی برای روستا، انسان و طبیعت میباشد. این پژوهش با هدف شناسایی اثرات گردشگری در توسعه روستاهای شهرستان ایلام، به روش پیمایشی انجام گردی چکیده کاملگردشگری روستایی شکلی از فعالیت اقتصادی است که پیرامون شهرها و نقاط دارای شکل و بافت روستایی، انجام می‌گیرد و در بردارنده آثار مثبت و منفی برای روستا، انسان و طبیعت میباشد. این پژوهش با هدف شناسایی اثرات گردشگری در توسعه روستاهای شهرستان ایلام، به روش پیمایشی انجام گردید. جامعه آماری تحقیق شامل ساکنین دهستان های شهرستان ایلام بود. حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی مورگان 380 نفر تعیین گردید و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای با انتساب متناسب نمونه گیری انجام شد. ابزار اصلی تحقیق پرسشنامه ای بود که روایی آن توسط پانل متخصصان و پایایی آن با محاسبۀ ضریب آلفای کرونباخ تایید گردید(82/0 α=). به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS21 استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که اثرات ناشی از ورود گردشگران به مناطق روستایی شهرستان ایلام درچهار دسته اثرات اجتماعی-اقتصادی، فرهنگی-آموزشی، زیست محیطی و زیرساختی می شوندکه اثرات اجتماعی-اقتصادی مهمترین اثرات گردشگری در توسعه ن روستایی این ناحیه می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
178 - نقش گردشگری مذهبی در توسعه فرهنگی و اقتصادی نواحی روستایی (مطالعه موردی: روستای آئینه ورزان)
نفیسه سادات میر عبداللهی آئیژ عزمیامروزه به دلیل اثرات چشمگیری که فعالیتهای گردشگری در اقتصاد مناطق پذیرنده گردشگران برجای می‌گذارد، توجه فراوانی به این زمینه از فعالیت‌ها معطوف می‌گردد. روستای آئینه ورزان با وجود قابلیتهای فراوان گردشگری و همچنین دسترسی نسبتا راحت از تهران همچنان برای گردشگران ناآشنا چکیده کاملامروزه به دلیل اثرات چشمگیری که فعالیتهای گردشگری در اقتصاد مناطق پذیرنده گردشگران برجای می‌گذارد، توجه فراوانی به این زمینه از فعالیت‌ها معطوف می‌گردد. روستای آئینه ورزان با وجود قابلیتهای فراوان گردشگری و همچنین دسترسی نسبتا راحت از تهران همچنان برای گردشگران ناآشنا است، لذا شناخت جاذبه های گردشگری این روستا و برنامه‌ریزی متناسب با شرایط اجتماعی و فرهنگی روستا ضروری به نظر می‌رسد. هدف از نگارش این مقاله تحلیلی بر نقش گردشگری مذهبی بر توسعه روستای آئینه ورزان بود.این تحقیق یک پژوهش کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی پیمایشی و ابزار اصلی آن پرسشنامه بود. جامعه آماری در این پژوهش را اهالی روستا تشکیل می دادند که تعداد خانوارهای روستا طبق آمار منتشره در سال 1385، 244خانوار بوده که حجم نمونه طبق جدول مورگان 144 نفر تعیین شد. اطلاعات به دست آمده از ابزار پرسشنامه با استفاده از روشهای تحلیل آماری در نرم افزار SPSS مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که توسعه گردشگری مذهبی در روستاها علاوه بر منافع اقتصادی، منجربه افزایش جنبه¬های مذهبی در میان مردم بومی می شود، مراسمات مذهبی بیشتر در روستا مورد توجه قرار می گیرند و توسعه صنایع دستی و کتب مذهبی و فروش آن ها علاوه بر جنبه های مذهبی فرصت های اشتغال زایی قابل توجهی برای مردم منطقه به همراه می آورد. این تحقیق نشان داد که نگرانی هایی از تخریب امامزاده و بی توجهی به سنت های مردم بومی و محلی وجود دارد که از طریق آموزش گردشگران و مردم بومی می توان بخشی از این نگرانی ها را کاست. پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد
پیوندهای سایت
مراکز مرتبط
پشتیبانی
صفحات رسمی
حقوق این وب‌سایت متعلق به سامانه مدیریت نشریات دانشگاه آزاد اسلامی است.
حق نشر © 1403-1400