ارزیابی میزان برخورداری مناطق روستایی از شاخص های پایداری اجتماعی مطالعه موردی: دهستان حومه شمالی- شهرستان اسلام آباد غرب

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

بهرام ایمانی ¹ , سهیلا باختر ² , عبدالرضا خوش رفتار ³

1 - استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
2 - کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
3 - کارشناسی ارشد علوم اجتماعی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران

تاریخ دریافت : 1394/06/03 تاریخ پذیرش : 1395/11/30 تاریخ انتشار : 1395/11/01

کلید واژه: توسعه روستایی, پایداری اجتماعی, توسعه پایدار, مدل الکتر, اسلام‌آباد غرب,

چکیده مقاله :

       امروزه رویکرد توسعه پایدار به عنوان چارچوبی برای تحلیل سکونتگاه­های روستایی از ارزش و اعتبار بالایی برخوردار است و دارای ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی است که در این بین پایداری اجتماعی یکی از سه رکن اساسی و هدف غایی توسعه پایدار بوده است که بیشتر با ابعاد کیفی زندگی انسانی همراه است و با مفاهیمی چون، مشارکت، انسجام، عدالت اجتماعی، کیفیت زندگی، امید به آینده و .. همراه بوده و بر آنها تأکید دارد. بنابراین با توجه به اهمیت موضوع، پژوهش حاضر با هدف سنجش و اولویت­بندی پایداری اجتماعی در مناطق روستایی دهستان حومه شمالی شهرستان اسلام­آباد غرب انجام گردیده است. این پژوهش بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی – تحلیلی است. داده­های مورد نیاز با استفاده از شیوه کتابخانه­ای (فیش­برداری) و میدانی (پرسشنامه) گردآوری شده است. محدوده مورد مطالعه شامل 23 روستای دارای سکنه دهستان حومه شمالی شهرستان اسلام آباد غرب است که دارای 1387 خانوار است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 309 نفر برآورد گردید که بر حسب تعداد خانوار موجود در هر روستا بین سرپرستان خانوار توزیع گردید. تحلیل داده­های حاصل از پرسشنامه با استفاده از تکنیک تصمیم­گیری الکتر انجام گردید که نتایج آن بیانگر این موضوع است که شاخص­های پایداری اجتماعی در روستاهای مورد مطالعه از توزیع مناسبی برخوردار نیست. به گونه­ای که میزان پایداری در 3 روستا در سطح نسبتاً پایدار، در 16 روستا در سطح پایداری متوسط و در 4 روستا در وضعیت نسبتاً ناپایدار قرار دارد. و از بین 10 شاخص در نظر گرفته شده، شاخص همبستگی اجتماعی دارای بیشترین تأثیر و شاخص رضایت از کیفیت خدمات کمترین تأثیر را بر پایداری اجتماعی دهستان حومه شمالی داشته است.

چکیده انگلیسی:

    Nowadays, the attitudes toward the sustainable development as a framework to analyze rural settlements have underline value and credit; which have the various dimensions such as economic, social, and environmental ones in which the social sustainability has been one of the principal foundations and ultimate purpose of sustainable development. This mentioned dimension relates to quality of life; furthermore, this social sustainability accompanied with the concepts such as intercommunity, coherence, social justice, life quality, and hope for the future. So according to importance of this issue, present study has been aimed to analyze and evaluate of indicators of social sustainability in rural areas located in northern area of Eslam Abad-e – Gharb. This research stands on the applicable purpose and the descriptive-analytical method. Data used in this research have been collected via library (Note-taking) and questionnaire. The study area includes 23 villages in rural district of northern suburb of Eslamabad-e Gharb County by having 1387 families. The sample valume is estimated around 309 people calculated by Cochran formula.  Analysis of the data from the questionnaires was conducted by using electronic decision-making techniques, and it shows that the indicator of social sustainability in studied villages of this research does not have the appropriate distribution. As result, the stability in 3 villages has relatively stable, and in 16 villages has average stability and in 4 villages has relatively instable. Among 10 specific indicator, the indicator of intercommunity has the most effect and the indicator of service satisfaction has the least effect on the social sustainability in the mentioned area. 

منابع و مأخذ:

1. Alibakhshi. A (2014), Assessing development in the province using Kaplan, Master's thesis,  mohaghegh ardabili University,  p 99. (in Persian)


2. Bakhtiari Far, M,. Saadi Mesgari, M & Chehrghani, A (2011). Land use change modeling using multi-criteria decision-making methods and GIS, Ecology, no58, pp 43-52.(in Persian)


3. Culture Village Of Kermanshah (2011). Kermanshah Governorship. (in Persian)


4. Colantonio, A.& Lane, G. (2007) Measuring social sustainability: best practice from urban renewal in the EU. Renewal (July2007): 1-37.


5. Dashti, S., Monavari, S.M & Sabzghabaei, Gh.R (2008). Strategies to achieve sustainable rural development using the environment assessment Zakherd watershed, Environmental Sciences,  vol6, no 2, pp77-86. (in Persian)


6. DFID. (2002). Indicators for Socially Sustainable Development. http://livelihood.org/ info/docs/wssdindbr.


7. Fatahi , A.A., Amiri, A & Nemati, R (2013). Assess and prioritize social stability in rural areas Delfan city uses the decision model VIKOR, Case Study: Rural North Khave, Regional Planning, vol3, no 11, pp65-78. (in Persian)


8. General Population and Housing Census, Statistical Center of Iran (2011). (in Persian)


9. George, C. (2003). Impact assessment research centre. Institute for development policy and management (IDPM). Retrieved from https://ideas.repec.org/s/ags/idpmia.html.


10. Hafeznia, m.r (2011). Introduction to research methods in the humanities, basic revised with additions, the nineteenth edition, samt publisher, Tehran. (in Persian)


11. Jamini, D & Jamshidi, A.R (2014). Analysis of influencing factors of social stability in rural areas, Case Study: Chardavol city, Geographic preparation space, vol4, no 13, pp147-165. (in Persian)


12. Jarvela, M., Juhola. S. (2011). Energy, Policy, and the Environment: Modeling Sustainable Development for the North, Springer.


13. Karimi, S & Tavakolinia, J (2009). The development of small-scale and community in urban sustainable development, Case Study: neighborhoods Evin, human geography, vol 3, no 1, pp81-92. (in Persian)


14. Knight, J. (2014). Economic Causes and Cures of Social Instability in China, China & World Economy, 22 (2): 5-21.


15. Lyall, C., Tait, J. (2005). New Modes of Governance: Developing an Integrated Policy Approach to Science, Technology, Risk and the Environment, Ash gate Publishing, Ltd.


16. Maas, K. (2009). Social impact measurement: Towards a guideline for managers. Retrieved from www.erim.eur.nl/.../social_impact_measur.


17. Manos, B., Bournaris, T & Chatzinikolaou, P. (2011). Impact assessment of CAP policies on social sustainability in rural areas: an application in Northern Greece, Operational Research, 11(1): 77-92.


18. Magis, K. (2010). Community Resilience: An Indicator of Social Sustainability Society and Natural Resources, 23:401–416.


19. McKenzie, S. (2004). Social Sustainability: Towards Some Definitions, Hawke Research Institute, University of South Australia, Working Paper Series, No 27 available on:  http://www.sapo.org.au/pub/pub241.html (June2013).


20. Mohamadi, A.R & Pashazade, A (2015). Assess the level of sustainability of the city of Ardebil, with an emphasis on core rural areas, Urban Studies, no 11, pp51-64. (in Persian)


21. Nastaran, M., Ghasemi, V & Hadizade Zargar, S (2013). Social sustainability evaluation using network analysis process (anp), Applied Sociology, vol24, no 3, pp155-173. (in Persian)


22. Poortaheri, M., Sojasi Ghidari, H & Sadeghloo, T (2010). Assess and prioritize social stability in rural areas, using the technique ranked by similarity to ideal solution fuzzy, case study outskirts of the central city district Khodabande, Rural research, vol1, no 1, pp1-32. (in Persian)


23. Poortaheri, M., Sojasi Ghidari, H & Sadeghloo, T (2011). Comparative assessment of natural hazards ranking in rural areas, Case Study: Zanjan Province, Rural research, no 7, pp31-54. (in Persian)


24. Poortaheri, M., Zall, A & Rokn Aldin Eftekhari, A.A (2011). Assess and prioritize social stability in rural areas, case study villages blooming willow city of Fars province, Rural  ana Development,  vol14, no3, pp19-49. (in Persian)


25. Rodrigue, J.P (2009). Sustainable Development, Dept. of Global Studies & Geography, Hofstra University.


26. Shaian, H., Hosain Zade, S.R & Khosrobeigi, R (2011. Assess the sustainability of rural development, Case Study: city Komijan, Geography and Development,  no 24, pp101-120. (in Persian)


27. Statistical Yearbook, Statistical Center of Iran (2011). (in Persian)


28. Tavakoli, J (2014). Assess the socio-economic stability of rural settlements north and south Khave Lorestan Province, Applied Research of Geographic Sciences, vol14, no 32, pp71-92. (in Persian)


29. Vallance. S., Perkins. H & Dixon. J (2011). what is social sustainability? A clarification of concepts, Geoforum 42, pp. 342–348.


30. Winograd.M&Farrow.(2010). sustainable development indicators for decision making:concepts,methods, definition and use,Dimenssions of Sustainable Development ,vol I,www.eolss.net/samplechapters/ c13/e1-46b-02.


31. Woodcraft, S. (2004). Social Sustainability and New Communities: Moving from concept to practice in the UK, Procedia - Social and Behavioral Sciences 68, 29-42.


32. Yari Hesar, A., Badri, S.A., Poortaheri, M & Faraji Sabokbar, H.A (2011). Evaluation and assessment Tehran metropolis rural areas, rural research, vol2, no 4, pp89-122. (in Persian)