نقش درآمدهای غیر کشاورزی در امنیت غذایی خانوارهای روستایی

محورهای موضوعی : میکروبیولوژی مواد غذایی

مهدی چراغی ¹ , محتبی قدیری معصوم ² , محمدرضا رضوانی ³

1 - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه تهران، تهران، ایران
2 - استاد دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
3 - استاد دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1395/06/04 تاریخ پذیرش : 1395/06/04 تاریخ انتشار : 1395/07/01

کلید واژه: اقتصاد روستایی, توسعه روستایی, تنوع اقتصادی, ناامنی غذایی,

چکیده مقاله :

مقدمه: تأمین امنیت غذایی آحاد جامعه روستایی یکی از اهداف اساسی در برنامه‌های توسعه روستایی محسوب می‌شود. در همین راستا گسترش درآمدهای غیر کشاورزی در این نواحی می‌تواند منابع درآمدی بیشتری را در اختیار خانوارها جهت دسترسی و مصرف مواد غذایی قرار دهد. در تحقیق حاضر به بررسی اثرات درآمدهای غیر کشاورزی در امنیت غذایی خانوارهای روستایی پرداخته ‌شده است. مواد و روش‌‌ها: بر اساس هدف پژوهش حاضر از نوع کاربردی و از نظر ماهیت و روش به‌صورت توصیفی- تحلیلی می‌باشد. جامعه آماری تحقیق حاضر خانوارهای روستاهای شهرستان زنجان است. شهرستان زنجان در سال 1390، دارای 97225 نفر جمعیت روستانشین، 26429 خانوار، 13 دهستان و 248 روستای دارای سکنه است. 54 روستا با استفاده از فرمول اصلاح‌شده کوکران به‌عنوان روستاهای نمونه انتخاب شدند. روش گردآوری اطلاعات به‌صورت کتابخانه‌ای و میدانی (پرسشنامه)، جهت تجزیه‌ و تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (آزمون جان کهیر و تی دوگروهی) و برای محاسبه میزان امنیت غذایی از روش مقیاس ناامنی غذایی استفاده ‌شده است. یافته‌ها: نتایج مربوط به میزان درآمد غیر کشاورزی خانوارهای روستاهای مورد مطالعه نشان می‌دهد، 64 درصد خانوارهای روستایی دارای درآمدهای غیر کشاورزی می‌باشند. همچنین طبقه‌بندی وضعیت امنیت غذایی خانوارهای روستایی نشان می‌دهد، 73/31 درصد خانوارها دارای امنیت غذایی، 1/43 درصد دارای ناامنی غذایی بدون گرسنگی، 52/15 درصد دارای ناامنی غذایی با گرسنگی متوسط و 65/9 درصد خانوارها نیز دارای ناامنی غذایی با گرسنگی شدید می‌باشند. نتیجه‌گیری: با افزایش درآمدهای غیر کشاورزی امنیت غذایی خانوارهای روستایی بهبود می‌یابد.

چکیده انگلیسی:

Introduction: Food security in rural society is one of the main objectives of rural development program in all the countries. Therefore development of non-agricultural incomes in rural areas can expand the rural society due to the additional source of income where a better access to resources namely food might be achieved. This study is concerned with the effects of non-agricultural incomes on food security in rural households. Materials and Methods: The population of rural area in the province of Zanjan in 2011, consisted of 97,225 people, 26,429 households scattered in 13 districts and 248 villages. 54 villages were selected according to the modified Cochran formulas. Data collection was obtained by questionnaire for statistical analysis, descriptive statistics (mean and standard deviation) and inferential statistics (Jonckheere test and multiple regression) and applied to calculate the amount of food security and food insecurity scales. Results: The results indicated that 31.73% of the households have food security while 43.10% do not have the security but without hunger. The results also indicated that 15.52% of the households who do not have food security have moderate hunger while 9.65% of the households without food security have severe hunger. Conclusion: This study has concluded that the non-agricultural incomes in the rural areas can improve the food security and the quality of life.