کاربرد روش تاپسیس فازی برای تعیین سطح توسعه‌یافتگی روستایی (مطالعه موردی روستاهای شهرستان اسلامشهر)

محورهای موضوعی : پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی

سحر دهیوری ¹ , امیر محرابی ²

1 - استادیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اسلامشهر، اسلامشهر، ایران
2 - دانشجوی دکترای اقتصاد کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1348/10/11 تاریخ پذیرش : 1348/10/11 تاریخ انتشار : 1348/10/11

کلید واژه: تاپسیس, فازی, توسعه روستایی, رتبه‌بندی,

چکیده مقاله :

مناطق روستایی به دلیل ارائه طیف گسترده‌ای از مواد غذایی و مواد خام، از دیرباز نقش مهمی در اقتصاد جهان بازی می‌کنند که این نقش به‌خصوص در کشورهای درحال‌توسعه پررنگ‌تر می‌باشد. توسعه روستایی نیز بخش مهمی از سیاست ناحیه‌ای است که کشاورزی، جنگلداری، مدیریت منابع طبیعی، استفاده از زمین و تنوع اقتصادی در جوامع روستایی را پوشش می‌دهد. انتخاب و سطح‌بندی روستاهای توسعه‌یافته از مهم‌ترین مراحل در برنامه‌ریزی موفق توسعه روستایی و کلید موفقیت به‌خصوص در کشورهای درحال‌توسعه است. هدف از این مقاله، بهبود کیفیت تصمیم‌گیری برای تعیین سطح توسعه‌یافتگی روستایی در شهرستان اسلامشهر و تعیین میـزان اهمیـت ورودی‌ها و خروجی‌ها بـا اسـتفاده از تکنیک تاپسیس فازی، سپس میزان اعتبار و امتیاز سطوح توسعه روستایی در منطقه موردمطالعه با استفاده از تکنیک Fuzzy-TOPSIS، در میان روستاهای شهرستان اسلامشهر می‌باشد. نتایج نشان می‌دهد که روش Fuzzy-TOPSIS برای تصمیم‌گیری در انتخاب سطح توسعه‌یافتگی، استفاده از این روش می‌تواند نتایج دقیق‌تری را ارائه دهد و بنابراین افـزایش روایـی این تکنیک را به دنبال دارد.

چکیده انگلیسی:

Rural areas play an important role in the world economy for a long time, due to the wide range of food and raw materials, which is especially important in developing countries. Rural development is also an important part of regional policy covering agriculture, forestry, natural resource management, land use, and economic diversification in rural communities. Selection and leveling of villages developed is one of the most important steps in the successful planning of rural development and overall success, especially in developing countries. This article is based on a fuzzy term of technique or order preference, which is similar to the ideal method (TOPSIS). The purpose of this paper is to develop a fuzzy TOPSIS approach to improve the quality of decision making to determine the level of development in the city of Islamshahr. In this research, the level of credit and score of rural development levels was done using Fuzzy-TOPSIS technique among villages in Islamshahr city. The results show that the Fuzzy-TOPSIS method is useful for deciding on the choice of developmental level, and the proposed system can provide accurate and reliable results.

منابع و مأخذ:

افتخاری، ع.، وجدانی طهرانی، ه.، و رازینی، ا.ع. (1388). ارزیابی و اولویت‌بندی مناطق آزاد تجاری ایران با استفاده از روش.MADM فصلنامه برنامه‌ریز و آمایش فضا، دوره 13، شماره 2، پاییز 1388، صفحه 195 - 142.

استوار، ا. (1386). فقر روستایی در کشورهای درحال‌توسعه. ترجمه روزنامه دنیای اقتصاد در تاریخ 16/11/86.

بری، جان. ایی. کی. (1380). محیط‌زیست و نظریه اجتماعی. مترجمان حسن پویان و نیره توکلی، نشر: سازمان حفاظت از محیط‌زیست.

پزشکی، و.، و زرافشانی، ک. (1387). کاربرد منطق فازی در ارائه مدل ارزیابی سطوح توسعه کشاورزی دهستان های شهرستان کرمانشاه. فصلنامه روستا و توسعه، دوره 11, شماره 4، صفحه 53 تا 7.

حیدری ساربان، و. (1390). تحلیل موانع مؤثر بر توسعة گردشگری دهستان سردابه، شهرستان اردبیل. فصلنامه
جغرافیا و مطالعات محیطی، دوره 1، شماره 1، صفحه 68-8.

رضوانی، م.ر.، و صحنه، ب. (1384). سنجش سطوح توسعه‌یافتگی نواحی روستایی با استفاده از روش منطق فازی (مورد: دهستانهای شهرستان های آق قلا و بندر ترکمن). فصلنامه روستا و توسعه، دوره 8، شماره 3، صفحه 1-32.

رضوانی، م. ر. (1381). سنجش درجة توسعه‌یافتگی استان‌های کشور با استفاده از تحلیل تاکسونومی. مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی، صفحه 163- 162.

شیخ بیگلو، ر.، تقوایی، م.، و وارثی، ح. (1391). تحلیل فضایی محرومیت و نابرابری‌های توسعه در شهرستان‌های ایران. فصلنامه رفاه اجتماعی، دوره 2، شماره 46، صفحه 214-189.

قنبری هفت‌چشمه، ا.، و حسین زاده دلیر، ح. (1384). تعیین درجه توسعه‌یافتگی شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی (1375). مجله جغرافیا و توسعه ناحیه‌ای، شماره 5.

کلانتری، خ. (1382). پردازش و تحلیل داده‌ها در تحقیقات اقتصادی- اجتماعی. تهران، نشر: شریف.

مرکز آمار ایران. (1390). آمارنامه سالانه نفوس و مسکن استان تهران.

مدهوشی، م.، و رحیمی خواه م. (1388). اولویت‌بندی استراتژی‌های شرکت صنایع آجر سفال گرگین، پژوهش‌های مدیریت، دوره 2، شماره 5، صفحه 117- 95.

محمدی، ج.، احمدیان، م.، علی‌زاده، ج.، و جمینی، د. (1391). تحلیل فضایی توسعه شاخص‌های بهداشتی درمانی در استان آذربایجان غربی. فصلنامه رفاه اجتماعی، دوره 12، شماره 47، صفحه 180-153.

موسوی، م.، ح. حکمت نیا. (1384). تحلیل عاملی و تلفیق شاخص‌ها در تعیین عوامل مؤثر بر توسعه انسانی نواحی ایران. فصلنامه جغرافیا و توسعه، دوره 3، شماره 6، صفحه 69-55.

Hassan, L. G., Umar, K. J., & Atiku, I. (2007). Nutritional Evaluation of Albizia lebbeck (L.) Pods as. Am. J. Food Technol, 2(5): 435-439.

Chen, S. J., & Hwang, C. L. (1992). Fuzzy multi attribute decision making. Lecture notes in economics and mathematical system series, vol. 375.

Hwang, C.L., & Yoon, K. (1981). Multiple Attribute Decision Making: Methods and Applications. Springer-Verlag, New York.

Chu, M. T., Shyu, J., Tzeng, G. H., & Khosla, R. (2007). Comparison among three analytical methods for knowledge community’s group-decision analysis. Expert systems with applications, 33(4): 1011-1024.

Mashayekhan, A., & Salman Mahiny, A. (2011). A Multi-Criteria Evaluation approach to Delineation of Suitable Areas for Planting Trees (Case Study: Juglans regia in Gharnaveh Watershed of Golestan Province). Journal of Rangeland Science, 1(3): 225-234.

Miranda, J. I. (1999). Evaluating sustainable agriculture utilizing multicriteria analysis: the case of Guaira-SP, Brazil.

Sharma, B. (2006). Regional Disparities in Agricultural Labour Productivity in the rahmaputra Valley, Assam, India.

World Bank. (2015). world development report, oxford university press, New York.

Yevseyeva, I., Miettinen, K., Salminen, P., & Lahdelma, R. (2007). SMAA-Classification: a new method for nominal classification, Helsinki School of Economics. Working Paper. Retrieved from: http://hsepubl. Lib. hse. Fi/pdf/wp/w422. Pdf.

Yu, L., Hou, X., Gao, M., & Shi, P. (2010). Assessment of coastal zone sustainable development: A case study of Yantai, China. Ecological Indicators, 10(6): 1218-1225.

Zanakis, S. H., Solomon, A., Wishart, N., & Dublish, S. (1998). Multi-attribute decision making: A simulation comparison of select methods. European journal of operational research, 107(3): 507-529.