بررسی میزان تأثیر پایگاه اجتماعی دهیاران بر عملکرد آنان (مطالعه موردی: دهستان حسن آباد- اسلام آباد غرب)

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

فرامرز بریمانی ¹ , جواد بذرافشان ² , بهمن شفیعی ³

1 - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
2 - استایار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
3 - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

تاریخ دریافت : 1394/07/06 تاریخ پذیرش : 1394/07/06 تاریخ انتشار : 1394/07/01

کلید واژه: دهیاری- توسعه روستایی- اسلام آباد غرب,

چکیده مقاله :

      عوامل متعددی در کارآمدی دهیاران مؤثر است، یکی از این عوامل پایگاه اجتماعی آنان است. در این پژوهش پایگاه اجتماعى دهیاران در سه بعد سن، سواد و منزلت اجتماعی مورد بررسى قرار گرفته است. روش تحقیق به لحاظ هدف توصیفی – تحلیلی است. بنا به ماهیت دادها از آزمون تحلیل واریانس (Anova) استفاده گردید. ابزار جمع­آوری داده­ها پرسشنامه محقق ساخته است که روایی آن توسط تعدادی از متخصصان این حوزه و پایایی گویه­ها نیز با آلفای کرونباخ سنجیده شد. جامعه آماری شامل 11 روستای بالای 50 خانوار با 1537 خانوار است که از طریق فرمول کوکران 267 سرپرست خانوار به عنوان نمونه آماری انتخاب شده­اند. یافته­هاى تحقیق نشان داد که: بین عملکرد و سن دهیاران تفاوت معنی­داری وجود دارد؛ بدین معنی که دهیاران در گروه­های سنی40 - 30، نسبت به بقیه گروه­های سنی عملکرد بهتری (بیشتری) داشته­اند. همچنین بین عملکرد و سواد دهیاران نیز تفاوت معنی­داری وجود دارد. دهیاران دارای مدرک لیسانس نسبت به بقیه دهیاران با مدرک پایین­تر از لیسانس موفق­تر بوده و عملکرد بیشتری داشته­اند، اما بین عملکرد و منزلت اجتماعی (لایه­های پایین، متوسط و بالا) دهیاران نسبت دو شاخص فوق (سن و سواد)، تفاوت معنی­داری کمتر مشاهده شده است، با وجود آن دهیارانی که به لحاظ منزلت اجتماعی در لایه­های متوسط جامعه قرار دارند؛ در قیاس با دیگر لایه­ها عملکرد بهتر (بیشتر) داشته­اند.

چکیده انگلیسی:

    One of factor that affect rural administrator’s effectiveness is their social base. In this study, the social base, age, sex and social stratification of rural administrator were considered. The data of this descriptive –Analytical study have been collected by an emphasis on field research, and filling researcher-made questionnaires,interviews and observation. The population of study is 1,537 households from 11 villages with over 50 households that 267 household as statistical samples are selected through the Cochrane formula. The results showed that that there is a significant difference between performance and age, this means that rural administrators in the age groups 40-30 had better performance than the other age groups. Also, there is a significant difference between the performance and literacy; rural administrators had better performance with a bachelor's degree, but there is a low significant difference between performance and social stratification in which the middle class group had better performance.

منابع و مأخذ:

1. آسایش، حسین و نوذر قنبری (1387): مدیریت روستایی ایران (اصول، مبانی و مفاهیم کاربردی)، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه، چاپ اول، کرمانشاه.


2. افراخته، حسن (1388): مدیریت روستایی با تأکید بر ایران، انتشارات گنج، چاپ اول، تهران.


3. امان الهی بهاروند، سکندر (1360): کوچ نشینی در ایران پژوهشی درباره عشایر و ایلات، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، چاپ اول، تهران.


4. ایمانی جاجرمی، حسین و علیرضا کریمی (1388): «چالش‌های اجتماعی شورای اسلامی روستا در مدیریت محلی»، مجله توسعه روستایی، دوره اول، شمار 1، تهران، صص 88-65.


5. بخشنده نصرت، عباس (1384): کوچ و کچندگی در ایران، انتشارات دانشگاه تربیت معلم، چاپ اول، تهران.


6. بدری، سید علی و عارف موسوی (1388): مدیریت نوین روستایی، انتشارات فرهنگی اشتیاق نور، چاپ اول، تهران.


7. بریمانی، فرامرز و همکاران (1393): «بررسی عملکرد شورای اسلامی روستایی در ایران»، مجموعه مقالات همایش ملی چشم انداز توسعه پایدار روستایی در برنامه ششم توسعه کشور، تهران.


8. پوراحمد، احمد (1385): قلمرو و فلسفه جغرافیا، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم، تهران.


9. تارمه، مهندسین مشاور سبز اندیشه (1387): گزارش بازنگری طرح هادی روستای «حسن آباد» دهستان حسن آباد، بخش مرکزی، شهرستان اسلام اباد غرب.


10. حافظ نیا، محمدرضا (1388): مقدمه­ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، انتشارات سمت، چاپ ششم، تهران.


11. حسینی ابری، سیدحسن (1380): مدخلی بر جغرافیای روستایی ایران، انتشارات دانشگاه اصفهان، چاپ اول، اصفهان.


12. حسینی، سمیرا (1386): «بررسی میزان تحصیلات اعضای شوراهای اسلامی»، ماهنامه شوراها، شماره 13، تهران.


13. حقیقی، محمدعلی (1387 ): تئوریهای مدیریت، نشر نقش مهر، چاپ اول، تهران.


14. رکن­الدین افتخاری، و همکاران (1386): «نگرشی نو به مدیریت روستایی با تأکید بر نهادهای تأثیرگذار»، فصلنامه روستا و توسعه، شماره 2، تهران، صص 30-1.

14. حمیدیان، علرضا (1390): سیر تحول مدیریت روستایی در ایران، انتشارات دانشگاه حکیم سبزواری، چاپ اول، سبزوار.


15. راگونات (1388): مدیریت تطبیقی، مترجم: عباس منوریان، مؤسسه کتاب مهربان نشر، چاپ سوم، تهران.

17. سعدی شیرازی، مشرف الدین مصلح بن عبدالله (1388): کلیات سعدی، تصحیح و بازبینی نظام الدین نوری بر اساس نسخه محمد علی فروغی، انتشارات کتاب آبان، تهران.


18. شکویی، حسین (1378): اندیشه نو در فلسفه جغرافیا، جلد اول، انتشارات مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، چاپ دوم، تهران.


19. طالب، مهدی (1371): مدیریت روستایی در ایران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم، تهران.


20. عبدالهیان و همکاران (1385): «اندازه­گیری عملکرد مدیریت روستایی در ایران بر اساس عوامل تأثیرگذار بر فرایتد مدیریت در روستاهای ایران»، فصلنامه مدرس علوم انساتی، ویژه نامه مدیریت، تهران، صص 227-267.


21. فرمانداری شهرستان اسلام آباد غرب (1384): طرح توسعه راهبردی شهرستان اسلام آباد غرب، استانداری کرمانشاه.


22. فردوسی، ابوالقاسم ( 1314): شاهنامه، به کوشش سعید نفیسی، چاپ اول، تهران.


23. فکوهی، ناصر (1383): انسان شناسی شهری، نشر نی، چاپ اول، تهران.


24. قدیری معصوم، مجتبی و وحید ریاحی (1383): «بررسى محورها و چالش­های مدیریّت روستایى در ایران»، مجله پژوهش های جغرافیایی، شمارۀ 27، تهران.


25. کلانتری، خلیل (1382): پردازش و تحلیل داده ها در تحقیقات اجتماعی- اقتصادی، انتشارات دانشگاه تهران.


26. کوئن، بروس (1376): مبانی جامعه شناسی، ترجمه: غلام عباس توسلی و رضا فاضل، انتشارات سمت، چاپ نهم، تهران.


27. مقیمی، محمد (1386): اداره امور حکومت­های محلی، مدیریت شوراها و شهرداریها، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، چاپ دوم، تهران.


28. معاونت امور دهیاری ها، دفتر طرح برنامه (1383): مجموع قوانین و مقررات دهیاری ها، سازمان شهرداری­های کشور، تهران.             


29. مرکز آمار ایران (1386): نتایج تفصیلی سرشماری نفوس و مسکن شهرستان اسلام آباد غرب، تهران.  


30. وزرات جهادسازندگی (1365): مشارکت مردمی، ماهنامه جهاد، شماره 23، تهران.


31. www. Nadir. Ir


32. www.sci.org.ir