-
حرية الوصول المقاله
1 - برنامه ریزی فرهنگی و ارائه شیوه محاسبه سرانه برای طراحی موزه (نمونه موردی : موزه شهدای شهر شیراز)
زهرا برزگرموزهها ابزار حفظ هویت فرهنگی و به زبان دیگر اساس دوام و بقای جامعه هستند. اما ساخت موزه بر اساس نیازسنجی و سرانه موردنیاز واقعی توجیهپذیر و ممکن است. رویکرد اصلی مقاله حاضر، تخمین سرانهها و مساحتهای موزه شهدا در شهر شیراز است و هدف، دستیابی به روش مطلوب تخمین تعداد أکثرموزهها ابزار حفظ هویت فرهنگی و به زبان دیگر اساس دوام و بقای جامعه هستند. اما ساخت موزه بر اساس نیازسنجی و سرانه موردنیاز واقعی توجیهپذیر و ممکن است. رویکرد اصلی مقاله حاضر، تخمین سرانهها و مساحتهای موزه شهدا در شهر شیراز است و هدف، دستیابی به روش مطلوب تخمین تعداد بازدیدکنندگان و مساحت ریز فضاهای موزه شهدا و ارائه الگو جهت دیگر نمونههای موزه است. نمونه موردی این مقاله موزه شهدای استان فارس است. در فرآیند حصول این هدف چهار روش برآورد جمعیت و سرانهها، نمونهگیری از مساحتهای موجود داخلی و خارجی، نمونهبرداری از تعداد بازدیدکنندگان، برآورد سرانهها و مساحتها همزمان پیش برده شد. در انتها با توجه به هر چهار روش، تعداد بازدیدکنندگان و مساحت موردنیاز هر بخش موزه شهدا به دست آمد. روش تدوینشده میتواند الگویی جهت تدوین دیگر برنامههای کالبدی باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
2 - دادرسی الکترونیک در حقوق ایران؛ اهداف، مبانی و ویژگی ها
زهرا زاده حسین علیایی احمد احمدیعدالت مفهومی است که بشر از آغاز تمدن خود میشناخته و برای استقرار آن کوشیده است. حقوقدانان همواره در تلاش بوده اند تا با ارائه راهکارهای مناسب به دادرسی سرعت بخشند و اجرای عدالت را در کم ترین زمان میسر سازند. در این راستا می توان از دادرسی الکترونیک جهت رفع اطاله دادرسی، أکثرعدالت مفهومی است که بشر از آغاز تمدن خود میشناخته و برای استقرار آن کوشیده است. حقوقدانان همواره در تلاش بوده اند تا با ارائه راهکارهای مناسب به دادرسی سرعت بخشند و اجرای عدالت را در کم ترین زمان میسر سازند. در این راستا می توان از دادرسی الکترونیک جهت رفع اطاله دادرسی، تسریع در امور جاری محاکم، افزایش دقت، جلوگیری از سردرگمی اشخاص در پیگیری پروندهها، جلوگیری از طرح دعاوی تکراری، پیشگیری از وقوع جرم و ... ، بهره جست. دادرسی الکترونیک فرایندی نوین است که می تواند بسیاری از مشکلات روند دادرسی در نظام حقوقی را برطرف ساخته و کمک بزرگی در جهت تحقق هدف اساسی حقوق، یعنی برقراری عدالت و پاسخ گویی قانونی در کوتاه ترین زمان، باشد. به لطف دادرسی الکترونیکی محدودیت های زمانی و مکانی به طرز شگرفی کاهش یافته است. کاهش هزینه های سیستم قضایی، افزایش سرعت انجام کارها، انسجام در مجموعه اطلاعات سیستم قضایی، افزایش امنیت قضایی و اداری از دیگر دستاوردهای دادرسی الکترونیکی است. در این تحقیق نویسنده برآن است تا با بررسی اهداف، مبانی و ویژگی ها آیین دادرسی الکترونیک، با معرفی هر چه بیشتر دادرسی الکترونیک، ابهامات موجود در این زمینه را نیز پاسخ گوید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
3 - چالشهای عدول از اصول راهبردی کیفری مندرج در قانون اساسی
سید محمدصادق احمدی محمد شریف شاهی محمد شمعیاصول کلی حقوقی نقطه متعالی سلسلهمراتب منابع در علم حقوق به شمار میروند. تجلی ارزشهای اجتماعی و اخلاقی در قواره اصول کلی حقوق، این منبع ماهوی را برجسته و به گونهای متفاوت از سایر منابع نمایانگر میسازد؛ از اینرو به باور نگارندگان، باید بین مبانی حقوق و منابع آن قائ أکثراصول کلی حقوقی نقطه متعالی سلسلهمراتب منابع در علم حقوق به شمار میروند. تجلی ارزشهای اجتماعی و اخلاقی در قواره اصول کلی حقوق، این منبع ماهوی را برجسته و به گونهای متفاوت از سایر منابع نمایانگر میسازد؛ از اینرو به باور نگارندگان، باید بین مبانی حقوق و منابع آن قائل به تفکیک شد. در صورتی که قانون موضوعهای، توسط مرجع صلاحیتدار، به تصویب برسد قانونگذاری تنها به لحاظ شکلی موجه است؛ بهایندلیل قانون موضوعه باید با معیار ماهوی یعنی با اصول کلی حقوق نیز منطبق باشد تا بتوان از قانون به معنای واقعی کلمه سخن گفت. در مقاله پیشرو، قوانین و مقررات موضوعه ایران به لحاظ مغایرت با اصول راهبردی حقوق کیفری (با تاکید بر اصل برائت و اصل قانونیبودن جرایم و مجازتها) مورد نقد و تحلیل قرار گرفتهاند. به عنوان نتیجه باید گفت مغایرت قانون با اصول حقوقی تنها به صورت استثنائی و با دلایل محکم عقلانی امکانپذیر است. در حقوق مدرن، دلایل و استدلالها علاوه بر حفظ امنیت شخصی و اجتماعی شهروندان، باید متضمن بیشترین میزان حمایت از آنها در برابر تعرض قوانین و قدرت حاکم باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
4 - مبانی استقلال، معاییر و آثار تمایز پیمانکاری از رابطه کارگری - کارفرمایی
مهری افشاری کاوه نادر پورارشدرابطهی کاری غیرتبرعی مبتنی بر قرارداد به تصریح ماده 188 قانون کار اصولا مشمول قانون و مقررات کار است.مگر اینکه ثابت شود چنین رابطهای مشمول یکی از قوانین خاص استخدامی مثل قانون مدیریت خدمات کشوری، قانون استخدامی اعضای هیات علمی، قضات و ... است. هدف از این مقاله که با ر أکثررابطهی کاری غیرتبرعی مبتنی بر قرارداد به تصریح ماده 188 قانون کار اصولا مشمول قانون و مقررات کار است.مگر اینکه ثابت شود چنین رابطهای مشمول یکی از قوانین خاص استخدامی مثل قانون مدیریت خدمات کشوری، قانون استخدامی اعضای هیات علمی، قضات و ... است. هدف از این مقاله که با روش توصیفی تحلیلی نگاشته شده پاسخ به این سوال است که آیا رابطههای کاری غیر تبرعی قراردادی (توافق حقوقی) الزاما و منحصرا مشمول یکی از این دو مورد میشوند یا اینکه قسم دیگری از روابط کاری قراردادی (توافق حقوقی) وجود دارد که مشمول هیچ یک از این دو نیست و ماده 188 قانون کار متعرض آن نشده و در نتیجه، سکوت مادهی مزبور به منزلهی نفی وجود چنین رابطهای نیست. در این صورت چنین رابطهی کاری چیست و از کدام ماهیت برخوردار بوده و بر اساس کدام مبانی و معاییر از سایر روابط کاری به ویژه رابطه کارگری کارفرمایی متمایز شده و وجوه تفاوت و تشابه آن با رابطه کارگری-کارفرمایی چه خواهد بود؟ بر خلاف ظاهر ماده 188 قانون کار، قسم سومی از روابط کاری نیز وجود دارد که از آن با عنوان پیمان کاری (مقاطعه کاری) یاد میشود که با استقراء در قوانین میتوان مبانی استقلال، ماهیت، ویژگیها، معیارهای تمیز و احکام متفاوت و متشابه آن را از دو رابطهی کاری به ویژه رابطه کارگری-کارفرمایی باز شناخت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
5 - مبانی داوری تجاری در فقه اسلامی و حقوق بینالملل
محسن قدیر حسین کاظمی فروشانیمشروعیت نهاد داوری هم مبتنی بر فقه اسلام و هم مبتنی بر حقوق مدرن میباشد. لذا در این مقاله باتوجه به اهمیت و جایگاه نهاد داوری در حقوق اسلام و حقوق بینالملل با استفاده از روش تحلیلی - توصیفی به این نتیجه رسیده که نهاد داوری در فقه اسلام تحت عنوان حکمیت مطرح شده است. آی أکثرمشروعیت نهاد داوری هم مبتنی بر فقه اسلام و هم مبتنی بر حقوق مدرن میباشد. لذا در این مقاله باتوجه به اهمیت و جایگاه نهاد داوری در حقوق اسلام و حقوق بینالملل با استفاده از روش تحلیلی - توصیفی به این نتیجه رسیده که نهاد داوری در فقه اسلام تحت عنوان حکمیت مطرح شده است. آیات قرآن کریم و روایات معصومین دلالت بر مشروعیت نهاد داوری در همه معاملات و مالا در تجارت بینالمللی دارد. باتوجه به تعریف فقها از قاضی تحکیم و تعریف داوری توسط حقوقدانان و قانون داوری بینالمللی میتوان گفت مفهوم داوری در نظم حقوقی کنونی منطبق بر مفهوم قاضی تحکیم در فقه است. البته حوزه اعمال قواعد داوری آنسیترال در اختلاف ناشی از یک قرارداد مشروط بر این است که طرفین قرارداد توافق کرده باشند که اختلاف خود را به داوری موجب قواعد داوری آنسیترال تسلیم نمایند. بنابراین اعمال قواعد مزبور به داوری تجاری بین المللی محدود نمی شود و اختلافات ناشی از قرارداد غیرتجاری و چه بسا غیر بین المللی هم قابل ارجاع به این قواعد است تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
6 - ازدواجهای باطل (ازدواج با محارم و غیرمسلمان) و مبانی فقهی آن
حسین انگورج تقوی پریناز پاسدارهیریکی از مباحث مهم در بین تمام ملل از جمله مسلمانان مسئله ازدواج میان افراد و صحیح بودن مبانی آن است. در اسلام برخی ازدواج ها از لحاظ قوانین شرعی وعرفی صحیح نیستند که شامل ازدواج با محارم، ازدواج با غیرمسلمان می شود. این مقاله با عنوان ازدواج های باطل و مبانی فقهی آن و به أکثریکی از مباحث مهم در بین تمام ملل از جمله مسلمانان مسئله ازدواج میان افراد و صحیح بودن مبانی آن است. در اسلام برخی ازدواج ها از لحاظ قوانین شرعی وعرفی صحیح نیستند که شامل ازدواج با محارم، ازدواج با غیرمسلمان می شود. این مقاله با عنوان ازدواج های باطل و مبانی فقهی آن و به هدف بررسی دقیق فقهی حقوقی بطلان ازدواج با محارم و با غیرمسلمان پرداخته که به روش تحلیلی و اسنادی از میان کتب و مقالات فقهی و حقوقی ارایه شده است. پس از بررسی و تجزیه و تحلیل مطالب ارایه شده در نهایت نتایج مهمی حاصل گردید از جمله اینکه: که، مبنای فقهی ازدواج های باطل هم آیات و هم روایات هستند. ازدواج با محارم را هم عرف و هم شرع ممنوع کرده است. ازدواج مسلمان با غیرمسلمان دو حالت دارد. ازدواج زن مسلمان با غیرمسلمان کتابی و غیرکتابی مطلقا ممنوع، ولی ازدواج مرد مسلمان با غیرمسلمان اهل کتاب جایز و با غیراهل کتاب ممنوع می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
7 - مطالعه تطبیقی مبانی مطلق امتناع از ثبت علامت تجاری در حقوق ایران و استرالیا
پرویز ساورایی مصطفی کوشکیماهیت یک نشان ممکن است به گونه ای باشد که مطابق مقررات قانونی قابلیت ثبت به عنوان یک علامت تجاری را نداشته باشد. هر یک از کشورهای ایران و استرالیا در قوانین مربوط به علائم تجاری خود، مواد یا بخش های را به علامت های که بر مبنای ذات خود (و نه تعارض با حقوق دیگران)؛ قابلیت أکثرماهیت یک نشان ممکن است به گونه ای باشد که مطابق مقررات قانونی قابلیت ثبت به عنوان یک علامت تجاری را نداشته باشد. هر یک از کشورهای ایران و استرالیا در قوانین مربوط به علائم تجاری خود، مواد یا بخش های را به علامت های که بر مبنای ذات خود (و نه تعارض با حقوق دیگران)؛ قابلیت ثبت را ندارند اختصاص داده اند، که علیرغم مختلف بودن مبنای حمایتی هریک از این کشورها نسبت به ثبت علامت تجاری، در زمینه امتناع از ثبت علامت با توجه به ماهیت آن دارای مبانی تقریباً مشابه ای می باشند. در هر دو کشور علامتی که فاقد قدرت ممیزه برای تشخیص کالا یا خدمات مربوط به خود باشد و یا آنکه آن علامت فاقد قابلیت نمایش گرافیکی و یا خلاف اخلاق حسنه و قانون باشد قابلیت ثبت را ندارد. علاوه بر این در صورتی که علامت تجاری زمینه گمراهی مصرف کننده را فراهم آورد نیز قابلیت ثبت را به عنوان علامت تجاری ندارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
8 - دکترین عقیم شدن قراردادها در حقوق انگلستان و ایران
امید شعبانی لعیا برادراندکترینعقیمشدنقراردادها(Doctrine of Frustration)یکیازنظریاتقدیمیارائهشدهدرسیستمحقوقیکشورانگلستانمیباشدکهبامطرحشدنپروندهایدرسال 1863 میلادیدراینکشورپابهعرصةعلمحقوقگذاشت. درحقوقکشورانگلستانایناصطلاحمبینانحلالقراردادبهدلیلانتفایاجرایقراردادوناممکنشدنایفایتعهداست. رویهقضای أکثردکترینعقیمشدنقراردادها(Doctrine of Frustration)یکیازنظریاتقدیمیارائهشدهدرسیستمحقوقیکشورانگلستانمیباشدکهبامطرحشدنپروندهایدرسال 1863 میلادیدراینکشورپابهعرصةعلمحقوقگذاشت. درحقوقکشورانگلستانایناصطلاحمبینانحلالقراردادبهدلیلانتفایاجرایقراردادوناممکنشدنایفایتعهداست. رویهقضاییمرتبطباایندکترینوتئوریمستقلحقوقیدرطولتکاملخودبافرازونشیبهایفراوانروبروگردیدهاست. چهدرابتداایندکترینصرفاًدرموردقراردادهایدریاییبکارمیرفت. لیکنبهواسطهرشدوتوسعهعلمحقوق،امروزهبهمناسبتاقتضائاتاجتماعیاعمالایندکترینازانحصارقراردادهایدریاییخارجگردیدهوحتیبرقراردادهاییکهبهواسطةرخدادنحوادثناگهانیقابلیتاجرایخودراازدستدادهاندنیزاعمالمیگردد. ازآنجاکهدرحقوقکشورایرانبابمستقلیکهبهبیاناحکاموشرایطوآثارچنیننظریهایپرداختهباشدمشاهدهنمیگرددودرکتبحقوقیمانیزاساتیدوحقوقدانانبهطورمجزاایننظریهراموردبحثقرارندادهاندجایگاهایندکتریندرسیستمحقوقیکشورمابهطوردقیقمشخصنمیباشد. مقالهحاضرشدهدرصددتطبیقمفهوم،شرایطتحققوآثاراستنادبهایندکترینارائهشدهتوسطحقوقدانانکشورانگلستانبااصولومقرراتونظریاتاساتیدحقوقکشورایراناستکهدرنهایتمنجربهروشنشدنجایگاهایندکتریندرحقوقایرانخواهدشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
9 - حریم خصوصی در فضای سایبر و الزام به رعایت آن، با تأکید بر مبانی فقهی و حقوقی
علی اصغر شریفی سیدحسین صفایی(نویسنده مسئول) نجاد علی الماسی پرویز ساوراییشناسایی حق حریم خصوصی افراد بهعنوان یکی از مهمترین حقوق انسانی از اهمیت عمدهای برخوردار است و دین مبین اسلام بهعنوان کاملترین دین، بهموجب احکام و دستورات مختلف خود، توجه خاصی بهضرورت احترام به حریم خصوصی افراد داشته است؛ اگرچه در فقه اسلامی جوانب گوناگون حریم خصو أکثرشناسایی حق حریم خصوصی افراد بهعنوان یکی از مهمترین حقوق انسانی از اهمیت عمدهای برخوردار است و دین مبین اسلام بهعنوان کاملترین دین، بهموجب احکام و دستورات مختلف خود، توجه خاصی بهضرورت احترام به حریم خصوصی افراد داشته است؛ اگرچه در فقه اسلامی جوانب گوناگون حریم خصوصی، جملگی ذیل یک عنوان بحث نشدهاند، اما میتوان ادعا کرد شریعت اسلام به زوایایی از این حریم نظر داشته است که هنوز هم در علم حقوق، مجال مطرحشدن دارد. امروزه با توسعه فناوریهای ارتباطات و گسترش استفاده از فضای سایبر، حریم خصوصی افراد در معرض تهدید واقع شده است؛ لذا سؤال اصلی مقاله آن است چه مبانی و اصولی در حوزه فقه و حقوق راجع به حمایت از حریم خصوصی افراد در فضای مجازی حکمفرما است؟ در حوزه فقه و نظام حقوق ایران مبانی مستحکمی ازجمله لزوم رعایت کرامت انسانی، ارزشهای اخلاقی، قاعده تسلیط، قاعده احترام، پرهیز از ظلم بهعنوان قواعد مشترک حمایت از حریم خصوصی در این حوزه را مورد پوشش قرار داده است تا فضای لازم جهت رشد و شکوفایی استعدادهای افراد را فراهم سازد. بر همین اساس در این پژوهش با طرح مبانی حریم خصوصی در فقه اسلامی و حقوق در کنار قلمرو و مصادیق نقض حریم خصوصی در فضای مجازی، توجه دقیق شریعت به حفظ حریم خصوصی روشن میشود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
10 - مسئولیت مدیران در ورشکستگی به تقصیر در حقوق ایران با نگاهی به مبانی فقهی آن
حمید رضا خطیب زاده محمدرضا پاسبان علی زارعورشکستگی به معنای عدم امکان پرداخت دیون توسط تاجر می باشد. بحث ورشکستگی تاجر اعم از ورشکسته به تقصیر یا تقلب یکی از مباحث مهم در حیطه تجارت است. احصاء مواردی از مصادیق ورشکستگی به تقصیر در ماده 541 قانون تجارت دال بر اهمیت این موضوع است. به محضی که تاجر ورشکسته شد، با ص أکثرورشکستگی به معنای عدم امکان پرداخت دیون توسط تاجر می باشد. بحث ورشکستگی تاجر اعم از ورشکسته به تقصیر یا تقلب یکی از مباحث مهم در حیطه تجارت است. احصاء مواردی از مصادیق ورشکستگی به تقصیر در ماده 541 قانون تجارت دال بر اهمیت این موضوع است. به محضی که تاجر ورشکسته شد، با صدور حکم تاجر محجور تلقی می گردد و حق دخالت در اموال ودارایی های خود ندارد. مسئولیت مدنی تاجرورشکسته نسبت به سهام داران یا طلبکاران برکسی پوشیده نیست. و طبق قاعده کلی تاجر مسئول است مگر اینکه بتواند ادله ی بر رافع بودن مسئولیت مدنی خود ارائه دهد و اثبات کند.این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ی، مبانی فقهی - حقوقی مسئولیت مدنی تاجر ورشکسته به تقصیر را بررسی کرده است. دراین میان مبانی حقوقی از قبیل: نظریه تقصیر، نظریه خطر، نظریه مختلط، نظریه تضمین حق، ودر میان مبانی فقهی، آیات قرآن کریم و قواعد فقهی ازقبیل: اتلاف، لاضرر و احترام موید مسئولیت مدنی وضامن بودن تاجرورشکسته می باشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
11 - ظرفیت های نظریه منطقة الفراغ وکاربرد آن درعلم حقوق وتقنین
فرزانه سالم رهبر سیدمحمدرضا آیتی کاظم رحمان ستایشیکی از مهم ترین نقشها و کاربردهای نظریه منطقه الفراغ کاربرد آن در تدوین و تشریع قوانین است. مقصود از منطقه الفراغ منطقه ای است در شریعت که خالی از حکم الزامی ثابت است. بر طبق این نظریه حاکم اسلامی در منطقه ای که خالی از احکام الزامی ثابت است به تشریع قوانین می پردازد. ا أکثریکی از مهم ترین نقشها و کاربردهای نظریه منطقه الفراغ کاربرد آن در تدوین و تشریع قوانین است. مقصود از منطقه الفراغ منطقه ای است در شریعت که خالی از حکم الزامی ثابت است. بر طبق این نظریه حاکم اسلامی در منطقه ای که خالی از احکام الزامی ثابت است به تشریع قوانین می پردازد. این تحقیق با روش توصیفی تحلیلی به واکاوی ظرفیت و کاربست نظریه منطقه الفراغ در تدوین و تشریع قوانین می پردازد. طبق نظر اهل تسنن مصلحت به عنوان منبعی برای تشریع احکام و قوانین است. در حالی که طبق نظر عالمان شیعه مصلحت موضوعی برای تغییر احکام است و در منطقه فارغ از حکم با لحاظ مصلحت می توان به تدوین قوانین پرداخت. با استقرائی که در مبانی حقوق معاملات در تجارت و معاملات ساده و قراردادهای نوین حقوق اداری صورت گرفت، منطقه فراغ قراردادهای تجاری، نفع تجارت و نه تجار، منطقه فراغ معاملات ساده، عدالت محوری و نفع طرفین، منطقه فراغ قراردادهای حقوق اداری، نفع عمومی در جایی که تصدیگری دولت در نهاد معامله کننده وجود دارد و ذکر مصلحت در خصوص قرارداد نهادی که حاکمیت دولت است، معرفی شده و مجموعا به عنوان دستاورد نوآورانه این پژوهش معرفی می گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
12 - مبانی فقهی وحقوقی جرم انگاری امتناع از امداد ونجات در فرض عدم وجود تکلیف وقرارداد
مهری صالحی ابراهیم یاقوتی ولی رستمینهادینه شدن فرهنگ یاری رسانی به شخص در معرض خطر،نیازمند مبانی محکمی است تا بتواند به پشتوانه آنها همیشگی وماندگار باشد.امتناع از یاری رسانی به شخص در معرض خطر مخالف با موازین فقهی وحقوقی و همچنین اخلاقی ومذهبی میباشد و طبق ماده واحده قانون مجازات خودداری از کمک به مصد أکثرنهادینه شدن فرهنگ یاری رسانی به شخص در معرض خطر،نیازمند مبانی محکمی است تا بتواند به پشتوانه آنها همیشگی وماندگار باشد.امتناع از یاری رسانی به شخص در معرض خطر مخالف با موازین فقهی وحقوقی و همچنین اخلاقی ومذهبی میباشد و طبق ماده واحده قانون مجازات خودداری از کمک به مصدومین،ترک این وظیفه عام بر اساس مبانی مختلفی جرمانگاری شده وبراساس قاعده قاعدۀ التَعزیرُ لِکُل مُحَرَّمموجب تعزیر یاری نرسان میشود.پژوهش حاضر به روش توصیفی وتحلیلی وبا هدف بررسی و شناخت مبنا ومرجعی که به واسطه آن،شخص ملزم به حفظ جان دیگری میشود، به این سوال میپردازد که مهمترین مبانی وسرچشمههایی که حکم به وجوب یاری رسانی را ضروری دانسته کدامند؟امتناع از یاری رسانی به شخص درمعرض خطر از مبانی مختلف حقوقی ازجمله تعاون اجتماعی،احترام به حق حیات طبیعی،اندیشه های سودگرایانه ،اراده دولت ها و انگیزه های اجتماعی سرچشمه میگیرد .از مبانی فقهی نیز میتوان به قاعدههای فقهیاعانت بر اثم،قاعدهلاضرر،قاعده التعزیر لکل محرم و امر به معروف و نهی از منکر اشاره کرد.همچنین میتوان با توجه به آیهإِنَّ اللّه یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ،احسان در معنای لغوی آن را نیز بعنوان یکی از مهمترین منابع فقهی لزوم یاری رسانی به شخص دیگری بر شمرد. یافته های پژوهش،جایگاه امداد ونجات واهمیت وضرورت یاری رسانی به شخص مضطر را در فقه بیان میکند.و از آن جایی که فقه مهمترین منبع حقوقی محسوب میشود لذا جرم انگاری این مورد در ماده واحده از منبع فقهی تغذیه می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
13 - اصول حاکم بر لایحه حریم خصوصی
علی اصغر رئوفی محمد صادق جمشیدی راد علیرضا پور بافرانیمسئله حریم از جمله احکام مهم در اسلام و فقه است که از اعتبار و منزلت بسیار بالایی برخوردار هست، حریم به اعتبار نوع آن، به حریمهای مادی و غیرمادی تقسیم میشود و علما به موضوعاتی از قبیل حریم خصوصی اشخاص، توجه و مداقه عمیق فقهی نمودهاند. از همین رو، دولت هشتم جمهوری اسل أکثرمسئله حریم از جمله احکام مهم در اسلام و فقه است که از اعتبار و منزلت بسیار بالایی برخوردار هست، حریم به اعتبار نوع آن، به حریمهای مادی و غیرمادی تقسیم میشود و علما به موضوعاتی از قبیل حریم خصوصی اشخاص، توجه و مداقه عمیق فقهی نمودهاند. از همین رو، دولت هشتم جمهوری اسلامی در سال ۱۳۸۶ لایحه حریم خصوصی را تدوین و به مجلس شورای اسلامی تسلیم کرد. در این پژوهش تلاش شده است تا لایحه حریم خصوصی که دارای چند سرفصل است: حریم خصوصی جسمانی، اماکن و منازل، اطلاعات شخصی در فعالیتهای رسانهای، ارتباطات، در محل کار، و مسئولیتهای ناشی از نقض حریم خصوصی؛ مورد بحث قرار گیرد و اصول حاکم بر آن بررسی شود. در همین راستا، پژوهش حاضر، اصل عدم ولایت، اصالة الإحتیاط و اصل کرامت انسانی را به عنوان اصول حاکم بر لایحه حریم خصوصی معرفی میکند و همچنین، ممنوعیت افشاء سر، لزوم توجه به حیثیت انسانی و پرهیز از ظلم را به عنوان مباحث مرتبط با حریم خصوصی بررسی مینماید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
14 - بررسی فقهی موارد استثناء شده از حرمت ربا
مریم نقدی دورباطی احمد عابدینی نجف آبادی جواد پنجه پورحرمت ربا در قرآن و منابع روایی از ضروریات دین اسلام به شمار میرود. هر گاه کسی، پولی را قرض گیرد، موظف به برگرداندن اصل آن است اما برگرداندن اصل با زیاده ربا خواهد بود. این زیاده در فقه استثنائاتی دارد: بین پدر و فرزند، زن و شوهر، عبد و مولا و کافر مسلمان ربا نیست. طبق أکثرحرمت ربا در قرآن و منابع روایی از ضروریات دین اسلام به شمار میرود. هر گاه کسی، پولی را قرض گیرد، موظف به برگرداندن اصل آن است اما برگرداندن اصل با زیاده ربا خواهد بود. این زیاده در فقه استثنائاتی دارد: بین پدر و فرزند، زن و شوهر، عبد و مولا و کافر مسلمان ربا نیست. طبق آیۀ قرآن ربا ظلم است پس هرگز استثناپذیر و قابل تخصیص نیست. زیرا بیان شرع قبح ذاتی آن را میرساند. با دقت در متون روایات مربوطه، روشن میگردد که موارد استثنا شده بر فرض صحت سند آنها هر چند صورت ربا دارد اما در اساس ربا نیست و به اصطلاح از باب تخصّص خارج است نه تخصیص. از این رو اموری را که به عنوان استثنائات ربا، مطرح میکنند با حفظ ماهیت واقعی ربوی بودن همان مفسده اجتماعی و قبح عقلی را دارد و در خور پذیرش نیست. از همین رو نوشتار حاضر در صدد است با استفاده از روش تحلیلی توصیفی و بررسی اسناد موجود در مورد استثنائات مذکور، فرضیهای را که موارد استثناء شده از دیدگاه فقهی تخصصاً از شمول حکم حرمت ربا خارج هستند را، اثبات کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
15 - مبانی و منابع حق تقدم ناشی از افزایش سرمایه سهامداران (با مطالعه تطبیقی در حقوق ایران، آمریکا و فقه امامیه)
حسین صادقی حمیده زرعی مهدی ناصرحق تقدم سهامداران در افزایش سرمایه شرکت های سهامی، حقی است که در تمامی نظامات حقوقی مورد شناسایی واقع شده است. سوال اصلی پژوهش حاضر این است که مبانی و منابع حق مزبور در دیدگاه نظامات حقوقی ایران، آمریکا و فقه امامیه چه می باشد؟ مبنای حقوقی حق مزبور برای خرید و پذیرهنوی أکثرحق تقدم سهامداران در افزایش سرمایه شرکت های سهامی، حقی است که در تمامی نظامات حقوقی مورد شناسایی واقع شده است. سوال اصلی پژوهش حاضر این است که مبانی و منابع حق مزبور در دیدگاه نظامات حقوقی ایران، آمریکا و فقه امامیه چه می باشد؟ مبنای حقوقی حق مزبور برای خرید و پذیرهنویسی سهام جدید ناشی از افزایش سرمایه در نظام حقوقی آمریکا پیشگیری از تقلیل حقوق مختلف سهامداران عنوان شده است؛ مسئلهای که در حقوق ایران نیز قابل صدق است. علاوه بر این، قواعد فقهی ازجمله قاعدهی لا ضرر و قاعدهی سبق را نیز میتوان مبنایی برای حق تقدم دانست. در حقوق ایران، قانون منبع اعتبار این حق است اما در حقوق آمریکا حق مذکور محصول رویه قضایی، قانون و اساسنامه شرکت است که واجد دو رویکرد کلی می باشند. دستهای جز در موارد تصریح در اساسنامه حق تقدمی برای سهامداران قائل نیستند و دسته دوم قائل بر وجود حق تقدم برای سهامداران می باشند مگر اینکه اساسنامه این حق را انکار کرده باشد؛ درحالیکه مواد قانونی مرتبط با حق تقدم در حقوق ایران امری بوده و امکان تراضی برخلاف آن در اساسنامه شرکت وجود ندارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
16 - تبیین پویا شناسی سیستم ها در ساختار سیستم اطلاعات حسابداری از منظر دانش
بهاره بنی طالبی دهکردیموفقیت در شکل دهی تغییر و تحولات آتی مستلزم درک علل تغییر و تحول در گذشته و شناخت ساختارها و روابط ایجادکننده تحولات آینده است تا با استفاده از آن بتوان ساختارها و روابط نظام مندی که تغییر و تحولات را در نظامهای اقتصادی و اجتماعی به وجود می آورند شناسایی کند . علم پویای أکثرموفقیت در شکل دهی تغییر و تحولات آتی مستلزم درک علل تغییر و تحول در گذشته و شناخت ساختارها و روابط ایجادکننده تحولات آینده است تا با استفاده از آن بتوان ساختارها و روابط نظام مندی که تغییر و تحولات را در نظامهای اقتصادی و اجتماعی به وجود می آورند شناسایی کند . علم پویایی شناسی سیستمها ، که از آن برای شناخت، درک و تجزیه و تحلیل رفتار و حرکات اجزای سیستم استفاده می شود می تواند مسائل مختلف ساده و پیچیده را مدلسازی نموده و تغییر ناشی از تعامل متغیرها و شناسایی رفتارهای آتی آنها را در دوره های زمانی مختلف مورد بررسی قرار دهد. سیستم اطلاعات حسابداری نیز که از مهمترین تعیین کننده های مدیریت و عملکرد سیستم های اطلاعاتی در موسسات است به نوعی فرایند تصمیم گیری محسوب می شود و تابعی از زمینه،مسئله موجود و فرد است و متغیرهای زمینه ،تفاوت در محیط تصمیم گیری را نشان می دهند که بر چگونگی تفسیر تصمیم گیرنده از محیط پیرامون تاثیر می گذارند و برای کاهش آثار منفی و نگران کننده ناشی از عواقب نامطلوب آن را در هر سازمان می باشد ، نیازمند شناخت ، درک و تجزیه و تحلیل رفتار و حرکات اجزای سیستم به کمک ساختار پویایی شناسی سیستمها می باشد تا با بهره گیری از آن مسائل مختلف ساده و پیچیده را مورد بررسی و حل قرار داد . بر این اساس برای اولین بار در ایران،در مقاله حاضر، به معرفی و تبیین پویایی شناسی سیستمها ،اجزای تشکیل دهنده هر سیستم پویا و نحوه تعامل و ارتباط پویایی شناسی سیستم و اجزای آن در سیستم حسابداری از منظر دانش پرداخته می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
17 - رویکرد انتقادی و نقش آن در حسابداری
شکراله خواجوی زعیمه نعمت الهیسیستمهای حسابداری در بستر سازمان، بیشتر از اینکه پدیدهای تکنیکی باشند، ریشه در پدیدههای اجتماعی دارند و از همین طریق نیز باید درک شوند. به منظور درک سیستم های حسابداری به عنوان یک پدیده اجتماعی بایستی تغییر بزرگی در رویکردها و دیدگاه هایی که تاکنون از آن ها استفاده ش أکثرسیستمهای حسابداری در بستر سازمان، بیشتر از اینکه پدیدهای تکنیکی باشند، ریشه در پدیدههای اجتماعی دارند و از همین طریق نیز باید درک شوند. به منظور درک سیستم های حسابداری به عنوان یک پدیده اجتماعی بایستی تغییر بزرگی در رویکردها و دیدگاه هایی که تاکنون از آن ها استفاده شده است اتفاق بیفتد. یکی از رویکردهایی که جهت درک این پدیده در بستر اجتماعی به کار میآید، رویکرد انتقادی است. در این پژوهش با استفاده از روش شناخت تاریخی در چارچوب مطالعات کتابخانه ای، سعی شده است با معرفی کاربرد رویکرد انتقادی در حسابداری، گامی جهت استفاده بیش تر این رویکرد در پژوهشهای حسابداری فراهم آید. به همین منظور در ابتدا مبانی فلسفی رویکرد انتقادی و حسابداری انتقادی بیان شده و پس از آن نمونههایی از پیشینه پژوهش در زمینه حسابداری انتقادی ذکر و در گروه های حسابداری مدیریت انتقادی، مبانی فلسفی حسابداری انتقادی، مسئولیت اجتماعی در حسابداری و نقد حسابداری اثباتی دسته بندی شده اند. نکته اصلی که در این پژوهشها قابل بیان است نظری بودن آنهاست و در کمتر موردی این پژوهشها در عمل مورد استفاده قرار گرفته است. به علاوه، بر اساس پژوهش های انجام شده در این زمینه و همچنین مبانی نظری موجود در رابطه با تئوری انتقادی، مبانی فلسفی حسابداری انتقادی بیان گردیده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
18 - مبانی نظری مسئولیت اجتماعی شرکتها و پارادایم تحقیقاتی آن در حرفه حسابداری
یحیی حساس یگانه قدرت اله برزگرموج رسوایی ها و فروپاشی مالی شرکت ها و موسسات بزرگ از جمله انرون، آرتوراندرسن و ورلدکام درآغاز قرن بیست ویکم، بیانگر شواهدی از رویه های تجاری غیر اخلاقی و غیر مسئولانه از بعد اجتماعی است و ازطرفی دیگر، تاثیر شرکت ها بر جامعه یک دغدغه جهانی تلقی گردیده و انتظارات ذینفعان أکثرموج رسوایی ها و فروپاشی مالی شرکت ها و موسسات بزرگ از جمله انرون، آرتوراندرسن و ورلدکام درآغاز قرن بیست ویکم، بیانگر شواهدی از رویه های تجاری غیر اخلاقی و غیر مسئولانه از بعد اجتماعی است و ازطرفی دیگر، تاثیر شرکت ها بر جامعه یک دغدغه جهانی تلقی گردیده و انتظارات ذینفعان از نقش واحدهایتجاری در جامعه در حال افزایش است. توجه به اثرات شرکت ها در جامعه، منجر به ظهور مفهوم نوظهور و مهمدر ادبیات کسب و کار به نام مسئولیت اجتماعی و پایندگی شرکت ها گردیده است. شرکت ها، واکنش هایمختلفی در جهت پاسخگویی به تقاضاهای جدید دارند به گونه ای که برخی شرکت ها فرهنگ سازمانی وحاکمیتی خود را تغییر داده و در نظر گرفتن مسئولیت اجتماعی شرکتها را به عنوان هسته اصلی فعالیت های تجاریشان پذیرفته اند.در این مقاله سعی شده است ابتدا با تشریح فرآیند تکاملی نسل های مسئولیت اجتماعی شرکتها، مروری برمفاهیم ، تعاریف آن داشته و همچنین، ابعاد مسئولیت اجتماعی و پایندگی شرکتها در حوزه گزارشگری و افشاء باتوجه به واژه های غالب در این مقوله ارائه گردد. سپس، رویکردها و نظریه های مختلف موجود همراه با مدلهایمفهومی حاکم بر ادبیات آن مطرح شده و در ادامه طبقه بندی تئوریهای مسئولیت اجتماعی شرکتها همراه با اشارهاجمالی بر تئوریهای رایج در مطالعات و تحقیقات سالهای اخیر ارائه خواهد شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
19 - تحلیلی بر مبانی نظری اخلاق در نهجالبلاغه به عنوان مؤلفهای مؤثر بر فرهنگ ملی
رضا جعفریمقدمه و هدف پژوهش: دین و به طور خاص، اسلامیت یکی از سه عنصر اصلی فرهنگ ملی ایران است و اخلاق هم یکی از ارکان چهارگانه اسلام به شمار میرود که تقیّد یا عدم تقیّد ملی نسبت به اخلاق اسلامی، تأثیر قابل توجهی بر فرهنگ ملی ما دارد. تاکنون درباره اخلاق مطالعات گوناگونی به عمل أکثرمقدمه و هدف پژوهش: دین و به طور خاص، اسلامیت یکی از سه عنصر اصلی فرهنگ ملی ایران است و اخلاق هم یکی از ارکان چهارگانه اسلام به شمار میرود که تقیّد یا عدم تقیّد ملی نسبت به اخلاق اسلامی، تأثیر قابل توجهی بر فرهنگ ملی ما دارد. تاکنون درباره اخلاق مطالعات گوناگونی به عمل آمده و نهجالبلاغه نیز به عنوان یکی از منابع مورد وثوق همۀ فِرَق اسلامی که زمینههای اخلاقی در آن موج میزند، بارها موردتوجه اندیشمندان اخلاقپژوه در حوزه اخلاق عملی بوده است؛ لکن از موضوعهای مغفول در این میان،مبانی نظری اخلاق در نهجالبلاغه و میزان تأثیر آن بر فرهنگ ملی کشور بوده است. لذا هدف اصلی تحقیق حاضر، تحلیل مبانی نظری اخلاق در نهجالبلاغه، به عنوان یک مؤلفۀ تأثیرگذار بر فرهنگ ملی است. روش پژوهش: رویکرد کلی مطالعه، کیفی از نوع تحلیل مضمون و روش گردآوری اطلاعات، کتابخآنهای بوده است. یافتهها: مبانی نظری اخلاق در نهجالبلاغه، بر اعتقاد به خداوند و حکیمانه بودن نظام تشریعی او، یقین به معاد و ثواب و عقاب اعمال، توجه به دنیا به عنوان وسیلهای برای ساختن آخرتی سعادتمند نه به عنوان غرض غایی و توجه به کرامت ذاتی انسان و دوری از هرچیزی که این کرامت ذاتی را مخدوش نماید، استوار است که توجه به این مبانی، در ساختن جامعهای عاری از رذایل اخلاقی و در نتیجه، ارتقای فرهنگ ملی تأثیرگذاراست. نتیجهگیری: دو نتیجه کلی بر این تحقیق مترتب بوده است: نخست اینکه، مبانی بنیادین اخلاق نظری نهجالبلاغه که بر دیگر شاخههای اخلاقی سایه افکنده، چهار مبنای اساسیخدا، انسان، دنیا و آخرت است که امام علی (ع) با توجه دادن انسان به این مبانی با دو رویکرد ایجابی و سلبی، اخلاقیات عملی را تبیین میکند و نتیجة دوّم، آن است که پایبندی مردم به این مبانی، چهره فرهنگ ملی را اسلامیتر نموده و اسلامیت فرهنگی را به طور چشمگیری در جامعه نمایان و از پناه بردن به الگوهای اخلاقی فرهنگ غرب و فرهنگهای التقاطی میرهاند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
20 - ارزیابی آگاهی، نگرش و عملکرد دانشجویان دانشگاه صنعتی امیرکبیر در خصوص محیط زیست
سید محمدرضا علوی مقدم رضا مکنون عطا بابازاده ناصری محمدرضا خانمحمدی هزاوه یونس افتخاری یگانههدف از انجام این تحقیق، بررسی آماری آگاهی های محیط زیستی دانشجویان ، نوع نگرش آنان به مسایل و مشکلات مربوط به محیط زیست و همچنین میزان پایبندی آنان در عمل به دانسته های خود بوده است. به این منظور، پرسشنامه ای طراحی و بین 75 دانشجو به روش تصادفی توزیع گردید که از این تعد أکثرهدف از انجام این تحقیق، بررسی آماری آگاهی های محیط زیستی دانشجویان ، نوع نگرش آنان به مسایل و مشکلات مربوط به محیط زیست و همچنین میزان پایبندی آنان در عمل به دانسته های خود بوده است. به این منظور، پرسشنامه ای طراحی و بین 75 دانشجو به روش تصادفی توزیع گردید که از این تعداد 70 پرسشنامه تکمیل شده توسط شرکت کنندگان عودت داده شد. در این تحقیق مشخص شد که مشکلات مربوط به مسایل محیط زیست در اولویت آخر دانشجویان قرار دارد. هم چنین نتایج حاصل حاکی از آن است که میزان اطلاعات دانشجویان دانشگاه صنعتی امیرکبیر در این زمینه به طور متوسط کمتر از 50 % می باشد که در این میان میزان پاسخ گویی به سوالات مربوط به موضوع محیط زیست در بین دانشجویان دانشکده مهندسی مکانیک از دانشجویان سایر دانشکده های منتخب بیشتر بود. با توجه به نتایج این تحقیق پیشنهاد می شود تا یک برنامه جامع و کامل به منظور ارتقای جایگاه فرهنگ محیط زیست در برنامه ریزی درسی دانشگاه های کشور تدوین گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
21 - تأثیر مازاد وجه نقد نگهداشت شده بر ریسک نقد شوندگی با استفاده از مبانی نظری لیو
سیده ندا حبیب زاده سینا خردیار سید مظفر میربرگ کار مهدی مشکی میاوقیپژوهش حاضر با هدف مطالعه تأثیر مازاد وجه نقد نگهداشت شده بر ریسک نقد شوندگی با توجه به شاخص های تداوم تجارت سهام و بر اساس دو رویکرد مدیریتی و سرمایه گذاری مبتنی بر مبانی نظری لیو (2006) که به ترتیب شامل ریسک نقد شوندگی دوازده ماهه و ریسک نقد شوندگی بتا می باشد، انجام گ أکثرپژوهش حاضر با هدف مطالعه تأثیر مازاد وجه نقد نگهداشت شده بر ریسک نقد شوندگی با توجه به شاخص های تداوم تجارت سهام و بر اساس دو رویکرد مدیریتی و سرمایه گذاری مبتنی بر مبانی نظری لیو (2006) که به ترتیب شامل ریسک نقد شوندگی دوازده ماهه و ریسک نقد شوندگی بتا می باشد، انجام گرفته است. دراین پژوهش از رگرسیون چند متغیره و روش حداقل مربعات معمولی جهت آزمون فرضیه ها استفاده شده است. نمونه پژوهش شامل 130 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است که در بازه زمانی هفت ساله از ابتدای سال1390 تا پایان سال1396 می باشد. نتایج نشان می دهد که مازاد وجه نقد نگهداشت شده بر ریسک نقدشوندگی دوازده ماهه و ریسک نقدشوندگی بتا تاثیر منفی و معنی داری دارد، بطوریکه تاثیر مازاد وجه نقد نگهداشت شده بر کاهش ریسک نقدشوندگی دوازده ماهه بیشتر از ریسک نقدشوندگی بتا است. همچنین با توجه به شاخص های تداوم تجارت سهام، مازاد وجه نقد نگهداشت شده منجر به کاهش ریسک های نقد شوندگی می شود، ولی سطح کاهش ریسک نقدشوندگی بتا بیشتر از ریسک نقدشوندگی دوازده ماهه است. بطور کلی، نگهداری مازاد وجه نقد در شرکت ها منجر به کاهش ریسک های نقد شوندگی می گردد، ولی این نتایج تحت تاثیر شاخص های تداوم تجارت، کاهش بیشتر در ریسک نقدشوندگی بتا ناشی از رویکرد سرمایه گذاری را نشان می دهد، بنابراین بطور عمیق تر می تواند بیان کرد که مازاد وجه نقد نگهداشت شده تاثیر نقد شوندگی بازار بر ریسک نقدشوندگی را کاهش می دهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
22 - تحلیل حکایت "عاشق شدن پادشاه بر کنیزک" از دیدگاه مبانی حکومت داری
هادی جوادی حصار رضا اشرف زادهحقیقت نقد، یا همان زنجیره احوال ما آدمیان مهمترین شاخصه شناخت چگونه زیستن است. تأثیر دقیق و اندیشه ژرف و عمیقِ کسانی همچون مولوی، در راستای نشاندن اهداف صحیح چه در محوریت فردی و چه در محوریت اجتماعی، پخته کردن دقیقترین داستانهاست در قالب مثنوی. یکی از مرکزهای ثقل مثن أکثرحقیقت نقد، یا همان زنجیره احوال ما آدمیان مهمترین شاخصه شناخت چگونه زیستن است. تأثیر دقیق و اندیشه ژرف و عمیقِ کسانی همچون مولوی، در راستای نشاندن اهداف صحیح چه در محوریت فردی و چه در محوریت اجتماعی، پخته کردن دقیقترین داستانهاست در قالب مثنوی. یکی از مرکزهای ثقل مثنوی معنوی داستان پادشاه و کنیزک است که نقد حقیقت آن باعث بوجود آمدن شاهراههایی میشود که هرچه بیشتر به عمق آن پی میبریم عجز ما را در برابر آن بیشتر میکند و تاریکیها را در برابر دیدگانمان افزونتر. شرحهای بسیار بر این داستان، نمایانگر قدرت معانی و رستاخیز کلماتی است که در قالب نظم ریخته شده، و هر اندیشمند بر اساس ذوق و قریحه نقاد خود آن را به گونهای شکل میدهد و چه هنرمندانه گمانها یار و همراه مولوی میشوند. در این پژوهش نگاه متفاوت ما، مبانی اصیل حکومت داری را هدف قرار داده است و اگر به دیده انصاف بنگریم به بدیع بودن و متفاوت بودن آن پی خواهیم برد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
23 - مبانی تفسیری مفسران مدرسه تفسیری اصفهان
احترام السادات موسوی زاده محسن خوش فر علیرضا زکیزاده رنانیاصفهان از دیرباز مهد عالمان، محدثان و مفسران فراوانی بوده است. تلاش و اندیشهورزی این اندیشمندان، اصفهان را دارای مکتب و مدرسهای تأثیرگذار در علوم اسلامی بر دیگر مکاتب کرده است. از این میان مکتب تفسیری اصفهان و مفسران به نام آن، درخور تحلیل و بررسی است. مفسران شاخص اصف أکثراصفهان از دیرباز مهد عالمان، محدثان و مفسران فراوانی بوده است. تلاش و اندیشهورزی این اندیشمندان، اصفهان را دارای مکتب و مدرسهای تأثیرگذار در علوم اسلامی بر دیگر مکاتب کرده است. از این میان مکتب تفسیری اصفهان و مفسران به نام آن، درخور تحلیل و بررسی است. مفسران شاخص اصفهانی سه دوره متقدم، صفویه و معاصر و به دو قسم عقلگراها و اخباریها تقسیم شده است. این پژوهش به روش کتابخانهای به تنقیح و تحلیل مبانی، تطبیق آنها با یکدیگر و شفافسازی زوایای پنهان آن پرداخته است. در بیان مبانی مدرسه تفسیری اصفهان؛ مبانی قرآنی، روایی، ادبی، اصولی، کلامی، فلسفی، عقلی و اخلاقی، عرفانی، انفرادی و گروهی آنان بیان شد. مبانی قرآنی مفسران اصفهانی مشترک بوده و در مبانی روایی، برخی بشدت اثباتگرا بودهاند و شدت و ضعف کاربرد روایات در تفاسیرشان موجب تفاوت مبانی روایی آنان شده است. برخی مفسران عقل گرا و اخباری، صبغه شهودی داشته و تفسیر آیات را براساس شهود باطنی و نگاه عرفانی بیان کردهاند و برعکس برخی نگاه عرفانی نداشته و این مبانی را رد مینمایند تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
24 - مبانی و اصول انتقام سخت در قرآن و حدیث
رسول تاجیک اسماعیلی اکبر اشرفی احمد بخشایشی اردستانی عبدالحسین الله کرمهر کدام از اعمال و رفتار مردم و مسئولان در یک نظام اسلامی باید مبتنی بر تعالیم اسلام باشد. یکی از مسائلی که یک کشور مسلمان با آن مواجه است، دشمنی و خصومت دشمنان است که منجر به ایجاد مشکلات و خساراتی می شود. در برابر این ضرباتی که از جانب دشمنان ایجاد می شود یکی از اقدام أکثرهر کدام از اعمال و رفتار مردم و مسئولان در یک نظام اسلامی باید مبتنی بر تعالیم اسلام باشد. یکی از مسائلی که یک کشور مسلمان با آن مواجه است، دشمنی و خصومت دشمنان است که منجر به ایجاد مشکلات و خساراتی می شود. در برابر این ضرباتی که از جانب دشمنان ایجاد می شود یکی از اقداماتی که انجام می شود انتقام است. لذا در این تحقیق تلاش می شود مهم ترین مبانی و اصولی که در آیات و روایات برای انتقام وجود دارد تبیین شود. البته در برابر دشمنی که دست از دشمنی بر نمی دارد انتقام سخت مطرح است لذا این مبانی برای انتقام سخت نیز وجود خواهد داشت. از جمله نتایج به دست آمده در این تحقیق این است که انتقام سخت امری مسلم و پذیرفته شده در اسلام است که برخی از مبانی آن عبارتند از: وجود و یگانگی و عدالت خداوند، معاد، کرامت انسان و حرمت جان او و مسئولیت او. همچنین برخی از مهم ترین اصول انتقام، اصل انتقام گرفتن، ظلم ستیزی، عدالت در انتقام، مقابله به مثل و حفظ کرامت و جان انسان است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
25 - تأثیرپذیری ترجمههای معاصر فارسی قرآن از مبانی ترجمه
اختر سلطانی"ترجمه" آسانترین راه برای دستیابی به فهم آیات قرآن است. در اهمیت ترجمه قرآن همین بس که گفتهاند ترجمه خلاصه تفسیر و از تفسیر مشکلتر است. ضرورت این امر ارزشمند بدیهی و بینیاز از استدلال است و اصولاً کسی که میخواهد ترجمه کند باید مبانی خاص ترجمه را بداند. مراد از مبا أکثر"ترجمه" آسانترین راه برای دستیابی به فهم آیات قرآن است. در اهمیت ترجمه قرآن همین بس که گفتهاند ترجمه خلاصه تفسیر و از تفسیر مشکلتر است. ضرورت این امر ارزشمند بدیهی و بینیاز از استدلال است و اصولاً کسی که میخواهد ترجمه کند باید مبانی خاص ترجمه را بداند. مراد از مبانی خاص آن دسته از اصول و نظریاتی است که مترجم باید تکلیف خود را در باب ترجمه به طور خاص تعیین کند و مبنای خود را منقح سازد. با دقت در این مقوله میتوان دریافت که مبانی ترجمه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، از آن جهت که بر مباحث دیگر مقدم بوده است. در این مقاله سعی شده است ابتدا به اهمیت و ضرورت ترجمه، بیان معانی و مقاصد قرآن پرداخته شده و سپس به مبانی خاص ترجمه از جمله حقیقت ترجمه، نقش تأویل در ترجمه، یکسانی و هماهنگی در ترجمه و توجه به تکرار در ترجمه اشاره شده و به بررسی این مبانی پرداخته شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
26 - بازشناسی الگوی صحیح مصرف در قرآن و حدیث
مهدی ممتحن اختر سلطانی محمد امین رودینیآبادانی و پیشرفت، یکی از آرمانهای والای جوامع بشری است. ارائه الگوی مطلوب برای تحقق ایده فوق از ضرورت های اجتنای ناپذیری است که در تمامی مکتب های بشری و الهی بالاخص دین مقدس اسلام به آن پرداخته شده است. پرداختن به این موضوع، از نگاه دین، بالاخص قرآن کریم و حدیث معصومین أکثرآبادانی و پیشرفت، یکی از آرمانهای والای جوامع بشری است. ارائه الگوی مطلوب برای تحقق ایده فوق از ضرورت های اجتنای ناپذیری است که در تمامی مکتب های بشری و الهی بالاخص دین مقدس اسلام به آن پرداخته شده است. پرداختن به این موضوع، از نگاه دین، بالاخص قرآن کریم و حدیث معصومین (ع) وظیفه اندیشمندانِ مشفقی است که از منظر دین به پدیده های سیاسی و اجتماعی می پردازند، لذا این مقاله در پی آن است که با ارائه تعریف الگوی مصرف، مبانی نظری اصلاح الگوی مصرف را به عنوان پیش درآمدِ ارائه الگوی آرمانی مصرف صحیح، به رشته تحریر در آورد و با بررسی آیات قرآن کریم و احادیث معصومین (ع)، مهمترین علل و عوامل بازدارنده این اقدام سترگ را تحلیل و در پایان آثار پر برکت و اثربخش اصلاح الگوی مصرف را به خواننده عرضه کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
27 - بررسی و نقد مبانی تفسیری مفسّران برجسته مذهب حنبلیه
هادی رزاقی هریکنده ئی لیلا رمضان نیاسماکوشپژوهش حاضر با بررسی آثار تفسیری مفسران برجسته این مذهب، از جمله احمد بن حنبل، ابن تیمیه و محمد بن عبدالوهاب؛ به این نتیجه میرسد که بهره گیری از قرآن و سنت نبوی مورد توافق همه آنان در تفسیر بوده و ظاهرگرایی و حدیث گرایی را مبنای اصلی تفسیر آیات از جانب خود قرار دادهاند أکثرپژوهش حاضر با بررسی آثار تفسیری مفسران برجسته این مذهب، از جمله احمد بن حنبل، ابن تیمیه و محمد بن عبدالوهاب؛ به این نتیجه میرسد که بهره گیری از قرآن و سنت نبوی مورد توافق همه آنان در تفسیر بوده و ظاهرگرایی و حدیث گرایی را مبنای اصلی تفسیر آیات از جانب خود قرار دادهاند. حنبلیان بر خلاف شیعه در بهرهگیری از سنت صحابه و تابعین در تفسیر قرآن تأکید فراوان داشته و بکارگیری هرگونه اجتهاد و تأویل در تفسیر را ممنوع میدانند. از این رو بررسی مبانی مورد قبول حنبلیان و یافتن نقاط مشترک با شیعه، در برون رفت از اختلاف میان دو مذهب و تقریب مذاهب ضروری میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
28 - اندیشههای مقام معظم رهبری؛ نقشه راه تحقق تمدن نوین اسلامی
طیبه برخورداری یاسر سالاریاساساً هدف از شناخت اندیشههای امام خامنه ای(مد ظله العالی)، ایجاد نظام فکری همسو با اندیشههای ولیّ جامعه در مسیر شکل گیری تمدن اسلامی می باشد. در نوشتار حاضر که با گردآوری کتابخانه ای اطلاعات و به روش توصیفی-تحلیلی نگارش یافته، بحث ضرورت پرداختن به اندیشه های مقام مع أکثراساساً هدف از شناخت اندیشههای امام خامنه ای(مد ظله العالی)، ایجاد نظام فکری همسو با اندیشههای ولیّ جامعه در مسیر شکل گیری تمدن اسلامی می باشد. در نوشتار حاضر که با گردآوری کتابخانه ای اطلاعات و به روش توصیفی-تحلیلی نگارش یافته، بحث ضرورت پرداختن به اندیشه های مقام معظم رهبری، در دو محور چرایی توجه به بیانات و نیز اهمیت استخراج مبانی قرآنی و روایی آنها، تشریح شده است. نتایج حاصل از یافته های پژوهش مؤید آن است که پرداختن به بیانات معظم له، هم به لحاظ ویژگی های ممتاز شخصیت، سبک زندگی و سیره عملی ایشان که جلوهای از تحقق حیات طیبه قرآنی است و هم به لحاظ نتایج، آثار و برکات فردی و اجتماعی مترتب بر این مهم، امری بسیار لازم و ضروری به شمار می آید و می تواند نقشه راه را برای دستیابی به آرمان بزرگ انقلاب یعنی ایجاد تمدن نوین اسلامی و آمادگی برای طلوع خورشید ولایت عظمی(عج الله تعالی فرجه) نشان دهد. همچنین استخراج مبانی قرآنی و روایی بیانات، با نمایش پشتوانه عظیم وحیانی آن ها، نقش بسزایی در اثبات اصالت اندیشه، ماندگاری و نفوذ آن، تعمیق رابطه معنوی بین امام و امت و گسترش التزام عملی مخاطبان به منویات ایشان خواهد داشت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
29 - تحلیل و ارزیابی طراحی معماری نماهای شهر تهران به منظور تبیین نظام جامع و پاسخگو
سیامک کاکاوند فرح حبیب اسکندر مختاری طالقانیاین پژوهش با هدف تحلیل و ارزیابی طراحی معماری نماهای شهر تهران به منظور تبیین نظام جامع و پاسخگو تعریف گردید. روش این پژوهش از منظر هدف، در زمره پژوهش های کیفی می باشد که به صورت مطالعات کتابخانه ای و برداشت های میدانی صورت گرفته است، پرسش نامه ها و مصاحبه های صورت گرفت أکثراین پژوهش با هدف تحلیل و ارزیابی طراحی معماری نماهای شهر تهران به منظور تبیین نظام جامع و پاسخگو تعریف گردید. روش این پژوهش از منظر هدف، در زمره پژوهش های کیفی می باشد که به صورت مطالعات کتابخانه ای و برداشت های میدانی صورت گرفته است، پرسش نامه ها و مصاحبه های صورت گرفته تحت نظر خبرگان این حوزه مورد سنجش، روایی و پایایی قرار گرفته و تایید شده است، جامعه آماری به 2 بخش تقسیم گردیده است. بخش اول مدیران شهری، کارشناسان و متخصصان مرتبط با موضوع طراحی معماری نماهای شهری و بخش دوم طراحان و حرفه مندان حقیقی و حقوقی، اساتید و دانشجویان معماری و طراحی شهری بوده اند. با توجه به اینکه جامعه آماری محدود می باشد، لذا امر نمونه گیری از تمامی افراد در دسترس صورت گرفته است. در تجزیه و تحلیل فصل چهارم با استفاده از روش دلفی در چهار گام و نرم افزار SPSS ، نسبت به ارائه اجزای نظام جامع طراحی معماری نماهای شهری اقدام گردیده است. نتایج به دست آمده حاکی از آن بود که نظام جامع طراحی معماری نما به طور کلی شامل: 1- مبانی نظری است که در آن مجموعه تعیین تکلیف موضوعات و همه جانبه نگری مشخص و معین می گردد. 2- کمیته های تخصصی 3-برنامه اجرایی و زیر ساخت اطلاعات مکانی4- کمیته عالی مدیریت، برنامه ریزی و پایش و همچنین پاسخگویی، مشارکت و کنترل عملکرد کمیته ها می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
30 - ادله عقلی و نقلی تعیین ملاک مسافت شرعی در فقه امامیه
مهدی مهدوی امینحدّ تقصیر در نماز مسافر، از احکامی است که معلَّل به دوشاخص شده است؛ به طوریکه برخی روایات مَسِیرَةُ یَوْم ٍ و برخی دیگر ثمانیةُ فراسخ یا بَریدان را ملاک قصر صلاة عنوان می کنند. حال مسأله این است که کدام ملاک به عنوان ملاک اصلی و کدامیک صرفا برای تبیین و تطبیق شاخص اصل أکثرحدّ تقصیر در نماز مسافر، از احکامی است که معلَّل به دوشاخص شده است؛ به طوریکه برخی روایات مَسِیرَةُ یَوْم ٍ و برخی دیگر ثمانیةُ فراسخ یا بَریدان را ملاک قصر صلاة عنوان می کنند. حال مسأله این است که کدام ملاک به عنوان ملاک اصلی و کدامیک صرفا برای تبیین و تطبیق شاخص اصلی بیان گردیده است؟ در این نوشتار با استعانت از مبانی کلامی، کلیت و شمول احکام در دین خاتم و تشریع احکام بر اساس توان نوع مردم و با اتکا بر روایات مَسِیرَةُ یَوْم ٍو تعلیل دسته دیگری از ادله نقلی بر اینکه علت قصر صلاة، مشقت و سختی آن می باشد؛ به این نتیجه رسیدیم که ملاک اصلی حد تقصیر صلاة از نظر شارع، پیمودن یک روز راه است که در زمان ما 850 کیلومتر می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
31 - مبانی فقهی - حقوقی سیاست جنایی ایران برای مقابله با جرایم آبی
فرزانه مرادی سید حسین هاشمی سید محمود میرخلیلی شهرداد دارابیجرایم آبی، جرایمی هستند که موضوع آنها منابع آبی اعم از سطحی و زیرزمینی است. به عبارت دیگر، هرگونه رفتار (اعم از فعل یا ترک فعل) که به نوعی منجر به از بین رفتن، تخریب، آلودگی و یا ورود هرگونه زیان و خسارت به منابع آبی شده و در قانون نیز برای آن مجازات تعیین شده باشد، مشم أکثرجرایم آبی، جرایمی هستند که موضوع آنها منابع آبی اعم از سطحی و زیرزمینی است. به عبارت دیگر، هرگونه رفتار (اعم از فعل یا ترک فعل) که به نوعی منجر به از بین رفتن، تخریب، آلودگی و یا ورود هرگونه زیان و خسارت به منابع آبی شده و در قانون نیز برای آن مجازات تعیین شده باشد، مشمول عنوان جرایم آبی خواهد بود. به تبع جرمانگاری این جرایم، مجازات انگاری نیز در نظام کیفری ایران برای آنها صورت گرفته است. بنابراین، مقابله با این جرایم صرفاً در برخورد کیفری خلاصه نمیشود و تمامی ابعاد، سطوح و ابزار سیاست جنایی (نه کیفری صرف) را میطلبد. علیرغم این امر، مشاهده بسیاری از بهرهبرداران غیرمجاز از منابع آب، حاکی از اعتقاد بسیاری از آنها به قانونی و شرعی بودن عمل ارتکابی و عدم اعتقاد قلبی به قوانین و مقرراتی است که آنها را از این عمل بازمیدارد، دلیل عمده ایشان، مجوز قانون مدنی برای بهرهبرداران از این منابع است که به عقیده آنها براساس منابع فقهی نگاشته شده است. به همین دلیل نگارنده بر آن شد که در این نوشتار، مبانی موجود در فقه و حقوق برای سیاست جنایی حمایتکننده از منابع آب برای نسلهای فعلی و آتی و برخورد قانونی با متجاوزان را بررسی نماید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
32 - واکاوی مبانی فقهی حقوق حیوانات
فریده اصغری احمد مرادخانی سید حسن عابدیانهدف پژوهش حاضر واکاوی مبانی فقهی حقوق حیوانات است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی میباشد. در این پژوهش از مبانی کلی سخن به میان آمده است، شامل کتاب و سنّت. این دو منبع وحیانی برای حیوانات ویژگیهای مشترکی را در اصول حیاتی، امور ادراکی و تکامل پس از عالم دنیا برشمردهاند که ب أکثرهدف پژوهش حاضر واکاوی مبانی فقهی حقوق حیوانات است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی میباشد. در این پژوهش از مبانی کلی سخن به میان آمده است، شامل کتاب و سنّت. این دو منبع وحیانی برای حیوانات ویژگیهای مشترکی را در اصول حیاتی، امور ادراکی و تکامل پس از عالم دنیا برشمردهاند که برای اثبات حقوق حیوانات به عنوان یک موجود دارای حیات، کافیاست. ادلّه عقلی نیز هر اقدامی را که موجب تضییع حقوق حیوانات شود، مصداق ظلم دانسته و اگر موجب حفظ حرمت، تأمین حیات، منافع و منابع حیاتی و محیط زیست، بقای انواع گونههای حیوانات شود، امر نیکو و پسندیده میداند. علمای فریقین نیز اتفاقنظر دارند که حیوانات دارای حقوق هستند و بر انسانها رعایت آن لازم است. قواعد فقهی نیز اتلاف حیوان را موجب ضمانت دانسته و وارد کردن هرگونه خسارت را بر آنها نهی نموده و هرگونه تلاش را در راستای ادای حقوق حیوانات مصداق احسان و نیکی میداند. در نهایت، مجموع مبانی فوق، بر اثبات حقوق حیوانات در کنار انسانها، و لزوم رعایت و ادای آنها دلالت میکند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
33 - واکاوی مبانی هویتی جریان های تکفیری و رویکرد آنها به جمهوری اسلامی ایران
توحید افضلی محمد طاهر افضلیﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭ ﺗﺤﻮﻻﺗﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﺳﺪﻩ ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻭﻗﻮﻉ ﭘﻴﻮﺳﺖ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺗﻲ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖﮔﺬﺍﺭﻱﻫﺎ، ﻓﻨﺎﻭﺭﻱﻫﺎ و ﻓﺮﻭﭘﺎﺷﻲ مارکسیسم ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪ، ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻧﻴﺰ ﺩﭼﺎﺭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭ ﺗﺤﻮﻻﺗﻲ ﺷﺪﻧﺪ. ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ، ﻣﻜﺎﻧﻴﺰﻡﻫﺎ، ﺳﺎﺯﻭﻛﺎﺭﻫﺎ، ﺷﻴﻮﻩﻫﺎ ﻭ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻱ أکثرﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭ ﺗﺤﻮﻻﺗﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﺳﺪﻩ ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻭﻗﻮﻉ ﭘﻴﻮﺳﺖ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺗﻲ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖﮔﺬﺍﺭﻱﻫﺎ، ﻓﻨﺎﻭﺭﻱﻫﺎ و ﻓﺮﻭﭘﺎﺷﻲ مارکسیسم ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪ، ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻧﻴﺰ ﺩﭼﺎﺭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭ ﺗﺤﻮﻻﺗﻲ ﺷﺪﻧﺪ. ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ، ﻣﻜﺎﻧﻴﺰﻡﻫﺎ، ﺳﺎﺯﻭﻛﺎﺭﻫﺎ، ﺷﻴﻮﻩﻫﺎ ﻭ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻱ ﺭﻓﺘﺎﺭﻱ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻳﺎ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﻧﻮﻳﻨﻲ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ، ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﻧﻮﺑﻨﻴﺎﺩﮔﺮﺍﻳﻲ و جریان های سلفی ﻳﺎﺩ ﻣﻲﺷﻮﺩ.در این میان باید بین جنبش های اصیل اسلامی که در مبارزه با ضدارزش های غربی و مدرنیسم احیا گردیدند و در مقابل جنبش های سلفی و تکفیری که در دوران معاصر با رشدی قارچ گونه به اسلام هراسی و اسلام ستیزی دامن می زنند و آگاهانه تصویری موحش و غیر واقعی از دین مبین اسلام و مسلمانان ارائه می نمایند تمایز قائل گردید. ظهور و بروز جریان های سلفی گری و تروریستی در منطقه خاورمیانه در تلاقی و همپوشانی ارگانیکی ﺑﺎ مدارهای وسیع و قدرتمند سلفی گری تمام ظرفیت های ایدئولوژیکی خود را برای مهار و تضعیف موقعیت ژئوپلیتیکی و ایدئولوژیکی جمهوری اسلامی ایران بسیج نموده است. مداخله و عملیات های فزاینده جهادی هـای سـلفی در منطقه مبانی هویتی و رویکرد آنها به جمهوری اسلامی ایران را نیز آشکار میسازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
34 - مطالعه آسیب شناسی ارتباط با جنس مخالف در جامعه با توجه به تأ ثیرگذاری شبکه اجتماعی تلگرام (مورد مطالعه :جوانان بالای 15 سال منطقه 6 تهران)
عذرا حیدربرقی عصمت سوادی سروش فتحیچکیده پیدایش بسترها و ابزارهای نوین ارتباطات، عامل محوری و مهم در پیدایش عصر اطلاعات است. تحولات اجتماعی، اغلب موجب تغییر ارزش های خانوادگی شده و باعث تغییر رفتارها و نگرشها در جامعه میشود. این پژوهش تاثیر بسترهای مجازی، بالاخص تلگرام را در ارتباط با جنس مخالف در خان أکثرچکیده پیدایش بسترها و ابزارهای نوین ارتباطات، عامل محوری و مهم در پیدایش عصر اطلاعات است. تحولات اجتماعی، اغلب موجب تغییر ارزش های خانوادگی شده و باعث تغییر رفتارها و نگرشها در جامعه میشود. این پژوهش تاثیر بسترهای مجازی، بالاخص تلگرام را در ارتباط با جنس مخالف در خانوادهها و وضعیت کنونی سبک زندگی خانوادههای ایرانی را به ویژه در شهرهای بزرگ مورد بررسی قرار داده است . روش تحقیق پیمایش و ایزار جمع آوری دادهها پرسشنامه است. جامعه آماری این پژوهش، جوانان بالای 15 سال منطقه 6 تهران هستند و برای تجزیه وتحلیل دادهها از آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده شده است. بر اساس نتایج تحقیق: بین استفاده از شبکه اجتماعی تلگرام و ترویج روابط خارج از ازدواج رابطه معنی دار وجود دارد، بین پایبندی مذهبی و استفاده از تلگرام ورابطه بین دو جنس مخالف رابطه معنی دار وجود دارد. همچنین، بین استفاده از تلگرام وگسترش سبک زندگی غربی و تزلزل درمبانی سنتی نظام خانواده رابطه معنا داری وجود دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
35 - تأثیر آموزش نظریه انتخاب و آموزش مبانی درمان پذیرش و تعهد بر تمایزیافتگی خود در دانشآموزان دبیرستان دوره دوم
گلنار صادق نیا محمدرضا زربخش بحری شهره قربان شیرودیپژوهش با هدف مقایسه اثربخشی آموزش نظریه انتخاب و مبانی درمان پذیرش و تعهد بر تمایزیافتگیخود در دانش آموزان دبیرستان دوره دوم انجام شد. روش پژوهش آزمایشی و با طرح پیشآزمون پسآزمون با گروه کنترل و پیگیری سه ماهه انجام شد. جامعه آماری کلیه دانشآموزان دبیرستان دوره دوم أکثرپژوهش با هدف مقایسه اثربخشی آموزش نظریه انتخاب و مبانی درمان پذیرش و تعهد بر تمایزیافتگیخود در دانش آموزان دبیرستان دوره دوم انجام شد. روش پژوهش آزمایشی و با طرح پیشآزمون پسآزمون با گروه کنترل و پیگیری سه ماهه انجام شد. جامعه آماری کلیه دانشآموزان دبیرستان دوره دوم رشت در سال تحصیلی 98-1397 بود. 45 دانش آموز دبیرستان دوره دوم که میزان تمایزیافتگیخود در آنها پایینتر از نقطهبرش بوده انتخاب و تصادفا در سه گروه 15 نفری، یعنی دو گروه مداخله و یک گروه کنترل حضور یافتند. برای گروه مداخله اول آموزش نظریه انتخاب و گروه مداخله دوم آموزش مبانی پذیرش و تعهد در 8 جلسه اجرا شد. گروه کنترل آموزشی دریافت نکردند. سه ماه بعد پیگیری انجامشد. جهت تعیین تاثیر مداخلهها، با استفاده از پرسشنامه تمایزیافتگی خود اسکورن و اسمیت (Skowron & Schmitt, 2003)، پیشآزمون، پسآزمون و پیگیری برگزار شد. تجزیه و تحلیل دادهها بهوسیله تحلیل کوواریانس (MANCOVA) انجام شد. یافتهها نشان دادند نمرات گروههای مداخله در مقایسه با گروه کنترل در مقیاس تمایزیافتگیخود تغییرات معنیدار داشت. تمایزیافتگی خود پس از مداخلات افزایشیافت و افزایش در گروه نظریه انتخاب بیشتر بود. نتایج پژوهش نشان داد آموزش نظریه انتخاب در افزایش تمایزیافتگیخود تاثیر بیشتری نسبت به آموزش مبانی درمان پذیرش و تعهد دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
36 - بررسی وضعیت درک دانشجو- معلمان آموزش علوم تجربی از ماهیت علم تجربی: مطالعه موردی مراکز تربیتمعلم تهران
محمد ظاهری صابر عبدالملکی لیلا فرجادمندپژوهشحاضر بهمنظور بررسی میزان درک دانشجو- معلمان آموزش علوم تجربی از ماهیت علمتجربی در مراکز تربیتمعلم استان تهران انجام شد. روش پژوهش مذکور، توصیفی - زمینهیابیاست. جامعة آماری پژوهشی تمامی دانشجو - معلمان زن و مرد رشته آموزش علوم تجربیاست که تعداد آنها 300 نفر بودن أکثرپژوهشحاضر بهمنظور بررسی میزان درک دانشجو- معلمان آموزش علوم تجربی از ماهیت علمتجربی در مراکز تربیتمعلم استان تهران انجام شد. روش پژوهش مذکور، توصیفی - زمینهیابیاست. جامعة آماری پژوهشی تمامی دانشجو - معلمان زن و مرد رشته آموزش علوم تجربیاست که تعداد آنها 300 نفر بودند. با توجه به تعداد کمحجم جامعه برای نمونهگیریاز روش سرشماری استفاده گردید. برای اندازهگیری درک دانشجو- معلمان از ماهیت علمتجربی از پرسشنامهای محقق ساخته استفاده شد. روایی محتوایی این پرسشنامه توسطمتخصصان مورد بررسی قرار گرفت. همچنین روایی سازه آن نیز از طریق تحلیل عاملیاکتشافی تأیید شد. پایایی پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ (84/0=)محاسبه شد. دادههای پژوهش از طریق آمار توصیفی (مانند فراوانی، درصد فراوانی انحرافمعیار) و آمار استنباطی (مانند آزمونتی و همبستگی) با استفاده از نرمافزار spss مورد تحلیل شدند. یافتهها نشان داد کهدانشجو - معلمان آموزش علوم تجربی درک درست و کافی از ماهیت کلی علم تجربی و مؤلفههایآن (مبانی فلسفی علم تجربی، مراحل مختلف روش علمی و دستاوردهای علم تجربی) ندارندو بین سابقه تدریس دانشجو - معلمان آموزش علوم تجربی و درک آنها از ماهیت علمتجربی رابطه معنیداری وجود ندارد. همچنین بین عملکرد دانشجو - معلمان با درکماهیت علم تجربی همبستگی معنیداری وجود داشت و از نظر جنسیت نیز در درک ماهیتعلمی تفاوت معنادار مشاهده شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
37 - بررسی مبانی تربیتی حیات طیبه در سند چشم انداز تحول (سند ملی برنامه درسی ) با دید انتقادی
سیدمحمد محمدزاده احمدعلی فروغی ابریچکیده این پژوهش با هدف بررسی مبانی تربیتی حیات طیبه در سند چشم انداز تحول (سند ملی برنامه درسی ) با دید انتقادی به روش کیفی از نوع پژوهش توصیفی تحلیل محتوا انجام گرفت . حوزه پژوهش شامل کتاب ها ،مجلات و نوشته های مرتبط با موضوع پژوهش بود که جهت نمونه گیری نیز به علت کثر أکثرچکیده این پژوهش با هدف بررسی مبانی تربیتی حیات طیبه در سند چشم انداز تحول (سند ملی برنامه درسی ) با دید انتقادی به روش کیفی از نوع پژوهش توصیفی تحلیل محتوا انجام گرفت . حوزه پژوهش شامل کتاب ها ،مجلات و نوشته های مرتبط با موضوع پژوهش بود که جهت نمونه گیری نیز به علت کثرت منابع در این حوزه از منابع دست اول شامل تفسیر نمونه و المیزان و فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی (مصباح یزدی )، منابع دست دوم شامل مکتوبات چاپی و دیجیتالی که برای محقق قابل دسترسی بود، استفاده شد .در این پژوهش جهت گردآوری اطلاعات از نمونه فیش هایی که به وسیله پژوهشگر طراحی شده بود استفاده گردید . روش تجزیه و تحلیل در این پژوهش به شیوه تحلیل محتوا ، تطبیق و استنتاج نظری بود یافته های پژوهش بیانگر این بود که در پنج بخش مبانی فلسفی سند چشم انداز تحول (سند ملی برنامه درسی ) با توجه به مبانی تربیتی حیات طیبه از 28 مورد غفلت شده است . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
38 - مبانی معرفت شناسی تعلیم و تربیت چندفرهنگی
جلال غریبی هاشم گلستانی ابراهیم جعفریاین پژوهش با هدف بررسی مبانی معرفت شناسی تعلیم و تربیت چندفرهنگی، به روش کیفی از نوع پژوهش فلسفی: تحلیل مفهومی، انجام گرفت. حوزه پژوهش شامل کتابها، مجلات و نوشتههای مرتبط با موضوع پژوهش بود که جهت نمونهگیری نیز به علت کثرت منابع در این حوزه از مکتوبات چاپی و دیجیتالی أکثراین پژوهش با هدف بررسی مبانی معرفت شناسی تعلیم و تربیت چندفرهنگی، به روش کیفی از نوع پژوهش فلسفی: تحلیل مفهومی، انجام گرفت. حوزه پژوهش شامل کتابها، مجلات و نوشتههای مرتبط با موضوع پژوهش بود که جهت نمونهگیری نیز به علت کثرت منابع در این حوزه از مکتوبات چاپی و دیجیتالی که برای محقق قابل دسترسی بود، استفاده شد. در این پژوهش جهت گردآوری اطلاعات از نمونه فیشهایی که به وسیله پژوهشگر طراحی شده بود استفاده گردید. روش تجزیه و تحلیل در این پژوهش به شیوه تحلیل مفهوم، تفسیر مفهوم و استنتاج نظری بود. یافتههای پژوهش بیانگر این بود که دو ریشه و مبنای فلسفی عمده تعلیم و تربیت چندفرهنگی عبارتند از: پست مدرنیسم و نظریه انتقادی. بر اساس نتایج تحقیق مبانی معرفت شناسی تعلیم و تربیت چندفرهنگی عبارت بود از: اعتقاد به نسبیت گرایی، رد هرگونه حقیقت ثابت (مطلق) و در مقابل اعتقاد به حقایق محلی مبتنی بر مشاهدات عمومی مردم یا قراردادهای روش شناختی و پژوهشی عالمان و دانشمندان، رد دانش عینی یا عینیت گرایی و به جای آن قبولی نظریه ذهنیت متقابل؛ نفی قطعیت ها و جزم اندیشیهای پوزیتیویستی در حوزه روش شناسی متدولوژی علمی؛ نفی مرزبندیهای تصنعی میان رشتههای دانش بشری و به جای آن طرفداری از رویکرد میان رشته ای در علوم. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
39 - میزان آشنایی معلمان دوره متوسطه استان مازندران از مبانی برنامهریزی درسی و اصول یادگیری
حسینجان دائیزاده علی شریعتمداری عزتالله نادری مریم سیف نراقیچکیده هدف این پژوهش بررسی میزان آشنایی معلمان دوره متوسطه با مبانی برنامهریزی درسی و اصول یادگیری بهمنظور ارائه راهکارهای بهبود و ارتقای دانش و مهارتهای آنان است. روش انجام پژوهش از نوع ارزشیابی و جامعه آماری کلیه معلمان شاغل به تدریس در مدارس متوسطه استان مازندر أکثرچکیده هدف این پژوهش بررسی میزان آشنایی معلمان دوره متوسطه با مبانی برنامهریزی درسی و اصول یادگیری بهمنظور ارائه راهکارهای بهبود و ارتقای دانش و مهارتهای آنان است. روش انجام پژوهش از نوع ارزشیابی و جامعه آماری کلیه معلمان شاغل به تدریس در مدارس متوسطه استان مازندران در سال تحصیلی 85 ـ84 است. نمونه آماری 360 نفر از معلمان است که به روش نمونهگیری خوشهای چند مرحلهای و تصادفی ساده انتخاب شدند. در این تحقیق از دو ابزار محققساخته شامل پرسشنامه (حاوی 30 سؤال بستهپاسخ با طیف لیکرت) و آزمون محققساخته (حاوی 30 سؤال چهارگزینهای) استفاده شده است. دادهها در دو سطح توصیفی (با استفاده از جدولهای توزیع فراوانی، درصد فراوانی، میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (با استفاده از آزمون ، Z و F ) تجزیه و تحلیل شدند. عمدهترین یافتههای پژوهش این است که میزان شناخت معلمان دوره متوسطه از مبانی برنامهریزی درسی و اصول یادگیری در حد پایینتر از متوسط بود. میانگین نمره آزمون سنجش میزان شناخت معلمان دوره متوسطه از مبانی برنامهریزی درسی و اصول یادگیری 89/10 (در مقیاس 20 نمرهای) بهدست آمده و بین میانگین نمرهها بر حسب متغیرهای جنسیت، مدرک تحصیلی، رشته تحصیلی و سابقه خدمت تفاوت معنادار وجود دارد. بیشترین میانگین نمرهها مربوط به معلمان گروه علوم تربیتی با مدرک فوق لیسانس و سابقه 10 تا 19 سال و کمترین آنها مربوط به معلمان گروه علوم پایه با مدرک لیسانس و سابقه بالای 20 تا 29 سال بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
40 - مبانی پداگوژیکی آموزش از دور و نظریههای آن
حسین نجفیهدف این پژوهش، ارائه مبانی پداگوژیکی و نظریههای آموزش از دور، به عنوان فرا رشتهای در کنار نظام آموزش سنتی با هدف توجه به تفاوتهای فردی و فراهم کردن فرصتهای متنوع آموزشی به تناسب سن، جنسیت، اشتغال، معلولیت، با تحقق شعار آموزش برای همه، همه جا و همه زمان است. برای برر أکثرهدف این پژوهش، ارائه مبانی پداگوژیکی و نظریههای آموزش از دور، به عنوان فرا رشتهای در کنار نظام آموزش سنتی با هدف توجه به تفاوتهای فردی و فراهم کردن فرصتهای متنوع آموزشی به تناسب سن، جنسیت، اشتغال، معلولیت، با تحقق شعار آموزش برای همه، همه جا و همه زمان است. برای بررسی آن، از روش مروری ـ تحلیلی استفاده شده است.آموزش از دور برای اینکه به عنوان نظام آموزشی جدید مطرح شود باید دارای ویژگیها ، مبانی پداگوژیکی و نظریه پردازی خاص خود باشد. از مهم ترین ویژگیهای آموزش از دور میتوان به جدایی یاددهنده ـ یادگیرنده، استقلال یادگیرنده، تعامل، سازمان پشتیبانی کننده آموزشی، ابزار ارتباطی و ساخت و تولید دانش توسط یادگیرنده اشاره کرد. از سوی دیگر، در دیدگاه ساختن گرایی، چون یادگیرنده خود مفسر، سازنده وتولید کننده دانش در قالب چارچوبهای استاندارد است، به عنوان مبانی پداگوژیکی آموزش از دور در نظر گرفته میشود. علاوه بر این، به منظور اینکه آموزش از دور به نظریه علمی تبدیل شود، باید دارای نظریه پردازی خاص خود باشد. مهم ترین نظریههای علمی حوزه آموزش از دور عبارتند از: نظریه استقلال عمل یادگیرنده ویدمیر، صنعتی شدن آموزش پیترز، تعامل آموزشی شش گانه هالمبرگ، فاصله تراکنشی مور و نظریه کنترل گریسون و مایرا بینتون. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
41 - مبانی و عناصر برنامه درسی مدارس والدورف آلمان
حسین قاسم پورمقدمهدف محقق بررسی فلسفة آموزشی برنامه درسی مدارس والدورف است تا از این طریق، توصیههایی برای برنامهریزان درسی ایران ارائه شود. روش تحقیق توصیفی و ابزار جمعآوری دادهها اسنادی است که در کتابخانة دانشگاه مونیخ، مدرسة والدورف مونیخ و سایتهای اینترنتی مرتبط در دسترس بوده اس أکثرهدف محقق بررسی فلسفة آموزشی برنامه درسی مدارس والدورف است تا از این طریق، توصیههایی برای برنامهریزان درسی ایران ارائه شود. روش تحقیق توصیفی و ابزار جمعآوری دادهها اسنادی است که در کتابخانة دانشگاه مونیخ، مدرسة والدورف مونیخ و سایتهای اینترنتی مرتبط در دسترس بوده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که برنامة درسی مدارس والدورف از چهار مؤلفة هدف، محتوا، روش و ارزشیابی به روشی خلاق و آزاد بهره گرفته است. بر اساس فلسفة آموزشی این مدارس به دلیل تفاوتهای فردی، نمیتوان همه را یکسان آموزش داد. آموزش باید همراه با عمل و تجربه باشد. کودکان باید مطالب آموختنی را با رغبت انتخاب کنند تا معلمان آنها را به دانشآموزان بیاموزند. برای یادگیری مطالب درسی، همه چیز در فضای باز و به شکل کار و بازی ارائه میشود. دانشآموزان مطالب را برای اخذ نمره یاد نمیگیرند. معلمان این مدارس، راهنما و مشاور کودکان هستند و تمام تلاششان بر این است که دانشآموزان، زندگی واقعی و بزرگسالی را تجربه کنند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
42 - نقدی بر کتاب «اصول برنامهریزی درسی»
فاخته ماهینیاصول برنامهریزی درسی نویسنده: دکتر محمدحسین یارمحمدیان مؤسسه انتشارات یادواره کتاب چاپ هفتم؛ تهران؛ 1389، 176 صفحه قیمت: 4500 توماناصول برنامهریزی درسی نویسنده: دکتر محمدحسین یارمحمدیان مؤسسه انتشارات یادواره کتاب چاپ هفتم؛ تهران؛ 1389، 176 صفحه قیمت: 4500 تومان تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
43 - بررسی تأثیر سبکهای فکر برمیزان یادگیری مبانی فناوری اطلاعات و ارتباطات
تورج حسینی هفشجانی بهرام صالح صدقپورهدف از این پژوهش بررسی تأثیر سبکهای تفکر بر میزان یادگیری مبانی فناوری اطلاعات و ارتباطات بود. جامعۀ آماری این پژوهش تمامی دانشآموزان سال سوم هنرستانهای فنی و حرفهای ناحیۀ 1 استان چهارمحال و بختیاری است که در حال گذراندن درس مبانی فناوری اطلاعات و ارتباطات بودند. در أکثرهدف از این پژوهش بررسی تأثیر سبکهای تفکر بر میزان یادگیری مبانی فناوری اطلاعات و ارتباطات بود. جامعۀ آماری این پژوهش تمامی دانشآموزان سال سوم هنرستانهای فنی و حرفهای ناحیۀ 1 استان چهارمحال و بختیاری است که در حال گذراندن درس مبانی فناوری اطلاعات و ارتباطات بودند. در این پژوهش از همۀ جامعۀ آماری بهعنوان نمونه استفاده شد. تعداد حجم نمونه در این پژوهش 358 نفر بود که شامل 142 دانشآموز دختر و 216 دانشآموز پسر بود. ابزار اندازهگیری در این پژوهش شامل پرسشنامۀ سبکهای تفکر استرنبرگ و واگنر و آزمون محققساختۀ مبانی فناوری اطلاعات و ارتباطات بود. دادههای این پژوهش با استفاده از روشهای آمار توصیفی و استنباطی (میانگین، انحراف معیار و انحراف استاندارد، آزمون t مستقل) تحلیل شد، نتایج بهدست آمده نشان داد که سبک تفکر اجرایی، تفکر قضایی، تفکر قانونگذارانه بر میزان یادگیری مبانی فناوری اطلاعات و ارتباطات مؤثر است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
44 - تبیین مبانی فلسفی (معرفت شناسی) آموزش فلسفه برای کودکان در ایران
زهرا جبل عاملی فروشانی علیرضا یوسفی یحیی قائدی نرگس کشتی آراییکی از برنامههای مؤثر در پرورش تفکر، فلسفه برای کودکان است و برای دستیابی مطلوب به نتایج آن بایستی، ابتدا مبانی این برنامه با مبانی برنامه درسی ملی سازگار و سپس بر اساس مبانی بومی شده به تدوین محتوا پرداخته شود. هدف پژوهش حاضر، ارائه مبانی فلسفی (معرفت شناسی) برنامه فل أکثریکی از برنامههای مؤثر در پرورش تفکر، فلسفه برای کودکان است و برای دستیابی مطلوب به نتایج آن بایستی، ابتدا مبانی این برنامه با مبانی برنامه درسی ملی سازگار و سپس بر اساس مبانی بومی شده به تدوین محتوا پرداخته شود. هدف پژوهش حاضر، ارائه مبانی فلسفی (معرفت شناسی) برنامه فلسفه برای کودکان در ایران است که با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و با استفاده از نظام مقوله بندی قیاسی و ترکیب سازوار انجام شده است.اطلاعات با استفاده از روش کتابخانهای جمعآوری شده و با به کارگیری نظام مقوله بندی قیاسی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده، بیانگر اختلافات و تشابهاتی بین مبانی معرفت شناسی فلسفه برای کودکان در غرب و برنامه درسی ملی است. حاصل ترکیب سازوار بین آنها مبانی معرفت شناسی فلسفه برای کودکان در ایران است که عبارت از: معرفت دارای دوسطح حقیقی و اعتباری است؛ توانایی انسان در کشف و خلق معرفت؛ معرفت در عین ثبات، پویا نیز است. ابزار شناخت متعدد و عبارت از: حواس، خیال، تفکر، عقل، شهود و مکاشفه؛ محدودیت شناخت آدمی و توجه به واقع گرایی حداقلی؛ معرفت نگاه جامع به نیازهای انسان در جهت بهبود شرایط مادی و معنوی؛ معرفت، روش تحقیق درباره مسائل فلسفی است؛ منابع شناخت متعدد است، وحی، طبیعت، عقل. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
45 - تبیین ماهیت برنامه درسی روئیدنی و استنتاج مبانی و اصول آن در دوره پیش دبستان
نرگس جدا مرجان کیان علی حسینی خواه مهدی سبحانی نژاداین پژوهش درصدد استنتاج مبانی و اصول برنامه درسی روئیدنی در دوره پیش دبستان بوده است. برای این منظور پس از تحلیل اسنادی و مفهومی ماهیت این برنامه، با بهرهگیری از روش پژوهش استنتاج پسرونده به استنباط مبانی این برنامه پرداخته شده است. در طرح پسرونده در ابتدا کلیه مصادی أکثراین پژوهش درصدد استنتاج مبانی و اصول برنامه درسی روئیدنی در دوره پیش دبستان بوده است. برای این منظور پس از تحلیل اسنادی و مفهومی ماهیت این برنامه، با بهرهگیری از روش پژوهش استنتاج پسرونده به استنباط مبانی این برنامه پرداخته شده است. در طرح پسرونده در ابتدا کلیه مصادیق این برنامه از 60 سند معتبر ملی و بینالمللی (کتب، مقالات، رسالههای مکتوب و الکترونیکی) از سال 1994 تا سال 2020 استخراج شدند، سپس به منظور تجزیهوتحلیل دادههای جمعآوری شده در سه مرحله، کدگذاری باز، محوری و گزینشی دادهها دستهبندی و حدود 31 مبنا احصاء شد. در ادامه با بهرهگیری از روش استنتاج پیشرونده اصول ناظر به هر مبنا استنتاج شدند. نمونهگیری مورد استفاده در این پژوهش، از نوع هدفمند بوده است؛ چراکه به بررسی اسناد موثر در فهم مسئله پژوهش پرداخته شده است. جهت اعتباربخشی نتایج حاصل از این پژوهش، مراحل کدگذاری در تعامل با متخصصین برنامهریزی درسی و فلسفه تعلیم و تربیت، حدود 10 بار مورد بازنگری دقیق قرار گرفتند. اهم یافتهها پیرامون ماهیت برنامه درسی روئیدنی عبارتند از پدیدهای منعطف، پویا و مارپیچ چندبعدی با سطح مقطعهای متفاوت. مهمترین مبانی برنامه درسی روئیدنی در دوره پیشدبستان عبارتند از اینکه کودک موجودی منعطف با ابعاد همهجانبه، دارای هویت اجتماعی و استعدادهای منحصربفرد است و معرفت نیز اکتشافی، پویا، بدیع و متناظر با علایق کودکان است. برخی از اصول اساسی برنامه درسی روئیدنی نیز شامل جامعنگری به کودک، توجه به تفاوتهای فردی، تدارک امکان کندوکاو، ارتباط با پدیده موردمطالعه و فرضیهسازی هستند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
46 - جایگاه معرفت و طرق وصول به آن در اندیشه ملا صدرا بر اساس کتاب کسرُ الاصنامِ جاهلّیه
علی عین علیلو جبار مرادیگروهی از اندیشمندان حوزه خداشناسی و دینپژوهی عقل را ابزار قابل اعتمادی برای رسیدن به کمال مطلوب و کشف زوایای هستی نمیدانند. آن گروه از متألهین که عشق را به جای عقل بر گزیدهاند، عارف نامیده میشوند. عارفان با نردبان دل و بال عشق و معرفت، پله پله خود را به قرب الهی نزد أکثرگروهی از اندیشمندان حوزه خداشناسی و دینپژوهی عقل را ابزار قابل اعتمادی برای رسیدن به کمال مطلوب و کشف زوایای هستی نمیدانند. آن گروه از متألهین که عشق را به جای عقل بر گزیدهاند، عارف نامیده میشوند. عارفان با نردبان دل و بال عشق و معرفت، پله پله خود را به قرب الهی نزدیک میسازند تا به سعادت حقیقی و کمال مطلوب نایل شوند. عرفان نیز همانند هر روش دیگری مورد سوء استفاده قرار گرفته است. مدافعان عرفان با نوشتن کتب و مقالاتی سعی کردهاند چهره راستین این تفکر متعالی را از زیر نقاب شبهات و کج رویها آشکار ساخته و روش معتدل و به دور از افراط و تفریط را معرفی کنند. ملا صدرا یکی از حامیان و سالکان سلوک عرفانی است که با نوشتن کتاب «کسر الاصنام جاهلیه» در راه آشکار ساختن مبانی عرفان راستین و فاش ساختن روش کج اندیشان کوشیده است. این مقاله سعی دارد اندیشههای این عارف را در همین راستا بررسی کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
47 - سیری در عرفان جهانی
محمدرضا کرمیپورپژوهش در عرفان جهانی نیازمند درک انگارههای عالی عرفان در مذاهب الهی، ادیان غیر الهی، بررسی عمیق و هماندیشی ژرف در نظریههای عرفای ربانی، عاشقان الهی، معتقدان مؤمن و اصحاب پیامبران و عرفان طلبان میباشد که میتوان منشاء آن را در نقشهای تئوریک، و جهتهای عالی شناخت جس أکثرپژوهش در عرفان جهانی نیازمند درک انگارههای عالی عرفان در مذاهب الهی، ادیان غیر الهی، بررسی عمیق و هماندیشی ژرف در نظریههای عرفای ربانی، عاشقان الهی، معتقدان مؤمن و اصحاب پیامبران و عرفان طلبان میباشد که میتوان منشاء آن را در نقشهای تئوریک، و جهتهای عالی شناخت جستجو نمود. همین طور که اداره، هدایت و سازماندهی یک نهاد اجتماعی بستگی به علاقه و توانمندی مدیر آن از جهت علمی و اجرائی دارد، سیر عمیق در عرفان جهانی به منظور مقایسه اصول، هدفها و روشهای کشف رموز خلقت، عارفان اندیشمند و سالکان کنکاشگر را میطلبد که راههای شهودی تقرّب به حقّ مطلق را طی کرده و در وادی خودیابی به خدایابی به مسیر درست و سنجیده دست یافته باشند. پژوهشگر در این مقاله ضمن بررسی ریشههای تئوریک عرفان حقیقی نظیر جهتگیری آرمانی و آموزههای خداگرائی، مکاتب عرفان الهی را مورد بررسی قرار داده، آنها را از نحل خداگریزی ومادیگرائی محض مجزا نموده، مفاهیم، فلسفه و اصولی که آثار آفرینش را به آفریدگار ارتباط میدهد با عرفانهای عملی تطبیق نموده، عرفانهای منطقی را از عرفانهای خرافاتی و دور از حقیقت جدا ساخته است. در پایان به کند و کاو در اندیشهها و آثار عرفانی دو تن از عرفای بزرگ مسیحی در قرنهای 15 و 19 پرداخته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
48 - واکاوی مبانی فقهی هم گرایی مسلمانان در جهان اسلام
اکرم هاشم زاده حسین ایزدیدر حال حاضر بیش از گذشته تعامل بین ملت ها ضروری و مهم بوده و عدم تعامل با دیگران امری غیر ممکن و بعید است. لذا اسلام این حقیقت را پذیرفته و در این راستا به مسلمانان راهکارهای مناسب ارائه داده است. همانا از زمان بعثت پیامبر عظیم الشان و ارائه دین مبین اسلام به بشریت به ع أکثردر حال حاضر بیش از گذشته تعامل بین ملت ها ضروری و مهم بوده و عدم تعامل با دیگران امری غیر ممکن و بعید است. لذا اسلام این حقیقت را پذیرفته و در این راستا به مسلمانان راهکارهای مناسب ارائه داده است. همانا از زمان بعثت پیامبر عظیم الشان و ارائه دین مبین اسلام به بشریت به عنوان جامع ترین منشور اخلاقی- انسانی، جهت تکامل روزافزون بشر و دستیابی به پیشرفت های دنیوی و اخروی برای تمامی قرون، تاکید عمیق بر ضرورت تحقق وحدت و همگرایی میان مسلمانان به عنوان امتی واحد همواره از سوی قرآن مبین و رسول مکرم اسلام صورت پذیرفته است. از جمله نخستین اقداماتی که رسول خدا به محض ورودشان به مدینه برای تشکیل حکومت اسلامی انجام دادند بنا نهادن پایه های وحدت و همگرایی میان مسلمانان جهت ایجاد امت واحد بود. موضوع این پژوهش واکاوی مبانی فقهی هم گرایی مسلمانان در جهان اسلام است و با ارزیابی ادله فقهی (کتاب، سنت، اجماع، عقل) به دنبال مبانی جهت همگرایی می باشیم، فلذا با استناد به آیات صریح قرآن کریم از جمله آیات 103 و 105 سوره آل عمران و احادیث وارد شده از پیامبر گرامی اسلام و سیره عملی مسلمانان صدر اسلام به تبیین و تدوین دقیق این مسله پرداخته ؛و اثبات شده که امر وحدت اسلامی ریشه ای عمیق در تفکر دینی دارد و مبنای هم گرایی مسلمانان جهان قرار گرفته است و حال با توجه به این امر در این مقاله بدلیل اهمیت و ضرورت موضوع به واکاوی مبانی فقهی هم گرایی مسلمانان در جهان اسلام پرداخته شده است. در این بررسی از روش کتابخانه ایی با استفاده از کتاب های مرتبط با مقوله وحدت و همگرایی اسلامی استفاده شده است. در این پژوهش علاوه بر نوشته رهبران اهل شیعه، از معاریف اهل سنت همچون محمد الدسوقی و عبدالمتعال صعیدی نیز بهره گرفته شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
49 - بررسی مبانی حقوق بشر در اهم قواعد فقهی
محمدامین مهدویحقوق بشر به عنوان یکی از موضوعات اساسی و مورد بحث میان تمامی دولتها و ملتها و اقشار جامعه می باشد به عبارتی هر انسان در جنبه ها و ابعاد مختلف زندگی خود اعم از فردی و اجتماعی در بدو شناخت خود و محیط پیرامون ؛ خود را صاحب حق می داند و از اطرافیان انتظار رعایت این حقوق را أکثرحقوق بشر به عنوان یکی از موضوعات اساسی و مورد بحث میان تمامی دولتها و ملتها و اقشار جامعه می باشد به عبارتی هر انسان در جنبه ها و ابعاد مختلف زندگی خود اعم از فردی و اجتماعی در بدو شناخت خود و محیط پیرامون ؛ خود را صاحب حق می داند و از اطرافیان انتظار رعایت این حقوق را دارد؛اما ملاک تشخیص حق به نسبت فرد و جامعه و بعضا محیط زندگی و حتی طرز تفکر انسان دارای تفاوت و بعضا اختلاف در این زمینه می باشد در این تحقیق در قالب دو بخش اصلی ارائه می گردد که در هر بخش مبانی حقوق بشر بررسی می گردد،که در بخش اول اقدام به بررسی این مبانی در قرآن کریم و در بخش دوم مبانی حقوق بشر در منشور سازمان ملل مورد تحقیق واقع شده است .محوریت قرآن کریم در بخش اول به همراه بررسی تفاسیر معتبره آن و نظرات علماء و فقیهان این حوزه و قوانین مرتبطه به انجام رسید در زمینه بررسی های قرآنی بعمل آمده آیات حقوق بشری قرآن کریم از این کتاب وحی استخراج شد و طبق طبقه بندی این آیات بر اساس محتوا و مفهوم آن 5 اصل و ریشه به عنوان مبانی حقوق بشر قرآنی توسط محقق به عنوان مبانی حقوق بشر در قرآن کریم اظهار شد که این حقوق عبارتند از: حق آزادی؛حق مساوات و برابری و حق تعلیم و تربیت • چکیده:قواعد فقهی مهم فقه اسلام و مذهب امامیه یکی از مهمترین منبع فقهی و حقوقی جهان اسلام و مذهب شیعه می باشد و در این تحقیق بر آن شدیم نسبت و رابطه این قواعد با حقوق بشر و مبانی آن مشخص شود که جایگاه حقوق بشر و مبانی آن در قواعد فقهی فقه اسلامی کجاست که پس از بررسی؛ ارتباط و اشترکاتی میان برخی از این قواعد و حقوقی مثل حق حیات ؛کرامت انسانی؛آزادی و مساوات و برابری مشخص و مبرهن است که در این مقاله این رابطه که از مفهوم قواعد بدست می آید مطرح شده است. کلمات کلیدی:مبانی حقوق بشر؛حق حیات؛حق کرامت انسانی؛حق آزادی؛حق مساوات و برابری؛حق تعلیم و تربیت؛قواعد فقهی تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
50 - تمهید گسترش در قلمروی سیرهی عقلا در تقلید؛ «رجوع جاهل به عالم»
محمدامین حاکمی یاسین پورعلی مصطفی امانیرجوع جاهل به عالم به عنوان مبنایی عقلایی در تایید تقلید بوده است و بار اثبات تقلید را هم واره در کنار ادله ی روایی به دوش کشیده است. لکن با نظر به ادلهی نقلی، ظرفیت های عظیمی رخ می نماید که تعالی بخشیدن به مبنای موجود برای تقلید، یعنی رجوع جاهل به عالم را ضروری می أکثررجوع جاهل به عالم به عنوان مبنایی عقلایی در تایید تقلید بوده است و بار اثبات تقلید را هم واره در کنار ادله ی روایی به دوش کشیده است. لکن با نظر به ادلهی نقلی، ظرفیت های عظیمی رخ می نماید که تعالی بخشیدن به مبنای موجود برای تقلید، یعنی رجوع جاهل به عالم را ضروری می نماید. همواره در بیان مبنای تقلید این گزاره مطرح بوده است که لزوم تقلید از لزوم رجوع جاهل به عالم ناشی می شود. بنای عظیم اجتهاد و تقلید در تاریخ شیعه، بر چنین گزاره ای تکیه زده است. هرچند نقش آیات و احادیث در تثبیت مبانی تقلید بی بدیل است، لکن گزاره ی فوق که از سیره ی عقلا استقراض شده است، جایگاهی اساسی دارد. پژوهش حاضر با ارائه ی نوینی از مبنای رجوع جاهل به عالم، سعی در تکامل بخشیدن به مبنای تقلید دارد. مساله ی این پژوهش، یافتن نتایجی است که از به کار بستن ادله ی نقلی در بارور ساختن سیره ی عقلا حاصل می آید. لذا، ابتدائا سیره ی عقلا در تقلید مورد بررسی واقع شده است و سپس مبنایی همسو تر با اصل ولایت به دست خواهد آمد. اکتفا به سیره ی عقلا در تقلید، باعث به حاشیه رانده شدن ادله ی نقلی و ظرفیت های بی بدیل آن در توسعه ی مفهوم تقلید شده است. سخن این پژوهش، در باب توسعه بخشیدن به باب تقلید، با توجه به پیشینه ی رجوع جاهل به عالم و استفاده از ادله ی نقلی گوهر بار در بارور ساختن آن است. پژوهش حاضر رسالت خود را با استفاده روش توصیفی - تحلیلی محقق خواهد کرد. آن چه از این پژوهش منتج خواهد شد و مبنایی نو و نظام ساز در تقلید ارائه خواهد کرد، رجوع مکلف به ولی است. نتیجه آن که به صرف اعلمیت، شرط نیست و حتی میتوان اعمال ولایت هر چه بیشتر را شرط در رجوع دانست. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
51 - تبیین و تأسیس مبانی دینی تعیین میزان دستمزد و پاداش کارکنان حکومت اسلامی
میثم کریمی علی واعظ طبسیتبیین و تأسیس مبانی دینی تعیین میزان دستمزد و پاداش کارکنان حکومت اسلامیچکیده نظام پرداخت حقوق و دستمزد یکی از نظام های مالی بشری است که مبتنی بر استخدام و اجاره منافع کار و خدمت انسان می باشد. در منابع اسلامی (قرآن و روایت و سیره و قواعد فقهی ) حقوق و دستمزد و پاداش دا أکثرتبیین و تأسیس مبانی دینی تعیین میزان دستمزد و پاداش کارکنان حکومت اسلامیچکیده نظام پرداخت حقوق و دستمزد یکی از نظام های مالی بشری است که مبتنی بر استخدام و اجاره منافع کار و خدمت انسان می باشد. در منابع اسلامی (قرآن و روایت و سیره و قواعد فقهی ) حقوق و دستمزد و پاداش دارای اصول، آداب، میزان و معیار است.لحاظ عدالت و رعایت معروف در همه شئون زندگی در نظام سازی اسلامی حقوق و دستمزد و عدم اضرار به بیت المال مسلمین و ضمان برداشت زیادی از بیت المال در حقوق های نجومی از جمله این آداب و اصول است . با توجه به اینکه از سال 1395 مساله نو پدید حقوق های نجومی در شرکت های دولتی و نیمه دولتی توسط هیات مدیره ها و به واسطه مصوبه های مجامع مدیریتی به ادبیات اقتصادی و اجتماعی و سیاسی جامعه اضافه و سبب انتقادات علماء و مقام معظم رهبری و سلب اعتماد مردم به مدیران نظام اسلامی گردید ضرورت دارد با توجه به اهمیت بیت المال مسلمین مبانی قرآنی و روایی و سیره ای و فقهی در خصوص میزان و معیار حقوق و دستمزدکارکنان حکومت اسلامی تبیین و بررسی گردد لذا پژوهش حاضر که با روش توصیفی – تحلیلی و با هدفتبیین مبانی دینی تعیین میزان دستمزد و پاداش کارکنان در حکومت اسلامی انجام یافته، به این نتایج دست یافته است که:الف) در منابع دینی، رعایت شرایط پرداخت حقوق از امور ضروری است، ب) پرداخت پادش در شرایط مختلف، باید به شیوه های مختلف انجام یابد، ج) حقوق نجومی با مبانی قرآنی و روایی و فقهی مخالف است و با مبانی اقتصادی فقه اسلام سازگاری ندارد و جمع بندی مبانی به تاسیس نظام مدیریت حقوق و دستمزد بنابر عدالت و عملکرد می انجامد. کلید واژه ها:آیات و روایات، دستمزد و پاداش، مبانی دینی،حقوق متعارف و نجومی ، معروف تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
52 - بررسی وتحلیل مبانی فکری و روششناسی خواجه نصیر الدین طوسی و جان رالز در خصوص نظریه عدالت
مهدی محمدخانی مهدی دهباشی سید حسین واعظییکی از مسائلی که در پژوهش های تطبیقی بسیار حایز اهمیت می باشد بررسی مبانی و روش شناسی اندیشمندان در مباحث تطبیقی است .خواجه نصیرالدین طوسی به عنوان یک متکلم و فیلسوف اسلامی و جان رالز به عنوان یک فیلسوف غربی و لیبرالیستی هر دو به بررسی نظریه عدالت پرداخته و آثاری را به أکثریکی از مسائلی که در پژوهش های تطبیقی بسیار حایز اهمیت می باشد بررسی مبانی و روش شناسی اندیشمندان در مباحث تطبیقی است .خواجه نصیرالدین طوسی به عنوان یک متکلم و فیلسوف اسلامی و جان رالز به عنوان یک فیلسوف غربی و لیبرالیستی هر دو به بررسی نظریه عدالت پرداخته و آثاری را به صورت مکتوب به جا گذاشته اند این پژوهش درصد است تا با روش توصیفی –تحلیلی و با مراجعه به آثار خواجه و جان رالز به بررسی روش و مبانی دو دانشمند پرداخته و به این سوال پاسخ دهد که تفاوت روش و مبانی خواجه نصیر الدین طوسی به عنوان یک فیلسوف مسلمان با مبانی و روش جان رالز به عنوان یک فیلسوف لیبرالیستی در خصوص نظریه عدالت چیست؟ تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
53 - مبانی شکل گیری حمایت کیفری از مالکیت معنوی در منابع فقهی
سید عارف حسینی احمد میرزایی اسماعیل عبدالهیحمایت کیفری از حقوق مالکیت معنوی ناظر به جرایم علیه حقوق مالکیت صنعتی و حقوق مالکیت ادبی و هنری است و در پی روشن نمودن عناصر تشکیل دهنده این جرایم و بررسی مجازات های مقرر برای آنها می باشد. با این تفصیل حفاظت از حقوق و منافع خالق و صاحبان آثار فکری بر اساس قائده لاضرر و أکثرحمایت کیفری از حقوق مالکیت معنوی ناظر به جرایم علیه حقوق مالکیت صنعتی و حقوق مالکیت ادبی و هنری است و در پی روشن نمودن عناصر تشکیل دهنده این جرایم و بررسی مجازات های مقرر برای آنها می باشد. با این تفصیل حفاظت از حقوق و منافع خالق و صاحبان آثار فکری بر اساس قائده لاضرر و مصالح مرسله و قائده تسلیط ،رشد و پیشرفت اقتصادی و فرهنگی، تشویق صاحبان آفرینش های فکری و تضمین سلامت روابط افراد بر اساس قاعده احترام و امنیت از جمله مبانی فقهی و دلایل حمایت کیفری از این حقوق می باشند" مقنن در حمایت کیفری از کپیرایت با مبانی فقهی و شرعی مالکیت فکری مواجه است. محدودیتهای ناشی از مسائل فقهی و مصالح کشور(موافقان و مخالفان)، مقنن را در پیوستن به اسناد بینالمللی راجع به کپیرایت بیرغبت کرده است در حقوق و قوانین ما مبانی فقهی وجود دارد که نشان از مشروعیت حقوق مالکیت فکری است.موضوع این پژوهش مبانی حمایت کیفری از مالکیت معنوی در منابع فقهی می باشد. این تحقیق با روش توصیفی – پیمایشی صورت گرفته است ابتدا سوال را مطرح و در این راستا مفهوم مالکیت معنوی سپس مبانی و جایگاه آن را در فقه مورد بررسی قرار دادیم و در نهایت به این نتیجه رسیدیم که مبانی حمایت کیفری از مالکیت معنوی در فقه ،منع اضرار به دیگری(خالق اثار فکری ویاقائم مقام وی) می باشد که در نظرات فقها کاملا مشروع می باشد که در این راستا قانونگزار ما می بایست با توجه به نظرات فقهی با وضع قوانین شدید تر زمینه هر چه بهتر این حقوق را برای دارندگان آن فراهم آورد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
54 - شباهت مبانی تفسیر موضوعی برون گرایانه با هرمنوتیک
علی اصغر یساقیمفسران از دیرباز فهم آیات قرآن و دستیابی به مراد خداوند را مبتنی بر اصول و مبانی استواری دانستهاند. این اصول پذیرفته شده و مبانی مورد اتفاق مفسران، فهم متن را برای آنان میسر ساخته است. بویژه تفسیر موضوعی برون گرایانه که بر رکن بیرونی در تفسیر تاکید نموده و تجارب و معار أکثرمفسران از دیرباز فهم آیات قرآن و دستیابی به مراد خداوند را مبتنی بر اصول و مبانی استواری دانستهاند. این اصول پذیرفته شده و مبانی مورد اتفاق مفسران، فهم متن را برای آنان میسر ساخته است. بویژه تفسیر موضوعی برون گرایانه که بر رکن بیرونی در تفسیر تاکید نموده و تجارب و معارف بشری و بهره گیری از معلومات جهان واقع را از مهمترین مؤلفهها و مبانی تفسیر قرآن دانسته است. از دیگر سوی دانش هرمنوتیک به طور عام و هرمنوتیک روشی یا کلاسیک به طور خاص با هدف دستیابی به روش معقول و منطقی برای فهم متن به تبیین یا تنقیح مبانی مفسر پرداخته و کوشیده است تئوری فهم و نظریه تفسیر متن را به شکلی روشمند ارائه دهد. با دقت و تأمل در این دو حوزه (تفسیر و هرمنوتیک) میتوان به مبانی مشترکی میان آنها دست یافت. این مبانی مشترک میتواند زمینه ساز تحولات فکری ارزشمندی درمیان مفسران و روش فهم قرآن فراهم آورده و مفسر را درتدوین تئوری فهم قرآن و نظریه تفسیر متن یاری رساند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
55 - بررسی مبانی دینی زیبائی گرائی مُد در پوشش و آرایش زنان
سید حسام الدین حسینی فاطمه خرماییمدگرایی در پوشش و آرایش از موضوعات اجتماعی است که پیامدهای آن به خصوص در قرن حاضر بسیاری از جوامع را متأثر ساخته است. مدگرائی افراطی می تواند موجب تخریب بافت سنتی اجتماع گردد. تمایل به پیروی از الگو از علل مدگرایی محسوب می گردد. آنچه در موضوع این نوشتار اهمیت دارد و از أکثرمدگرایی در پوشش و آرایش از موضوعات اجتماعی است که پیامدهای آن به خصوص در قرن حاضر بسیاری از جوامع را متأثر ساخته است. مدگرائی افراطی می تواند موجب تخریب بافت سنتی اجتماع گردد. تمایل به پیروی از الگو از علل مدگرایی محسوب می گردد. آنچه در موضوع این نوشتار اهمیت دارد و از اهداف آن شمرده می شود، تبیین الگوهای رفتاری شخصیت های دینی و اسلامی در خصوص موضوع پوشش و آراستگی و ارائه مصادیقی از آن در جامعه زنان، است. همچنین تبیین ضرورت عدم پیروی از الگوهای پوشش و آرایش زنان غیرمسلمانان جهت پیشگیری از افتادن در دام مدگرایی افراطی و تشویق جوانان به پیروی از هنجارهای اجتماعی بومی فرهنگ خود و تأثیرپذیری از فضای خانواده، و ارائه الگوئی سالم در مقابل الگوهای ناسالم و ناهمگون با فرهنگ دینی و بومی جامعه از جمله اهداف این تحقیق است. در بررسی های انجام شده معلوم شد از عوامل مدگرائی، تنوع طلبی و حس زیبایی طلبی است. علاوه بر این، تبلیغات وسیع دنیای سرمایه داری برای ترویج فرهنگ مصرف گرایی، از موجبات گسترش مدگرایی است. در میانه این تبلیغات، هویت زن مورد هجمه واقع شده که این مسئله، نیاز روزافزون به توجه به آموزه های اسلام درباره حجاب و حریم زن را یادآور می شود. از جمله عوامل درونی گرایش به مد تمایل به تفاخر است که قرآن کریم از آن به تبرّج یاد کرده و از آن پرهیز می دهد. رسانه های متعدد دنیای امروز، نیازهای ذاتی انسان به خصوص حجاب زن را مورد هدف قرار داده و فرهنگ برهنگی را تبلیغ می کنند که این امر در بستر مدگرایی در حال انجام است. پیامدهای مدگرایی را می توان در مصرف گرایی و اسراف، کم رنگ شدن نقش سازنده زن مسلمان، گسترش فساد، و به حاشیه رفتن سبک اصیل زندگی اسلامی خلاصه کرد. بررسی آسیب های ناشی از مدگرایی و ریشه یابی آنها و تشخیص ضرورتهای توجه به این امر و یافتن راهکارهای اصلاح وضع موجود از اهداف مقاله حاضر است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
56 - شگردهای پستمدرنیسم در رمان سپیدهدمایرانی براساس نظریه برایان مکهیل
سحر علیکاهی لطیفه سلامت باویل علیرضا صالحیچکیده به طور کلی نظریههای پستمدرنیستی به دو گروه عمده تقسیم شدهاند. گروه نخست نظریههای کسانی مانند بری لوئیس، پیتر والن و دیوید لاج را در برمیگیرد که فهرستی از مؤلفههای پسامدرنیستی (عدمقطعیت، پارانویا، بینظمیزمانی و...)ارائه میکنند. درگروهدوم، شاخصترین أکثرچکیده به طور کلی نظریههای پستمدرنیستی به دو گروه عمده تقسیم شدهاند. گروه نخست نظریههای کسانی مانند بری لوئیس، پیتر والن و دیوید لاج را در برمیگیرد که فهرستی از مؤلفههای پسامدرنیستی (عدمقطعیت، پارانویا، بینظمیزمانی و...)ارائه میکنند. درگروهدوم، شاخصترین نظریه را برایان مکهیل مطرح-کردهاست کهبرایتبیین پسامدرنیسم از مفهوم "عنصرغالب" در فرمالیسم-روسی مددمیگیرد و مشخصه پسامدرنیسم را وجودشناسی(در تباین بودن با معرفتشناسی که عنصر غالب مدرنیسم است) میداند. در راستای تحقق این هدف،ابتدا شگردهاو مؤلفههاییاز رمان سپیدهدمایرانی استخراجو درسه-بخش عناصرداستان، مفهوم، شکل یاصورت موردبررسی قرارمیگیرد؛ سپس براساس نظریه غالب برایان مکهیل که در اصل ویژگی داستانهای پسامدرن را طرح مباحث هستیشناسانه میداند، مشخص میشود که این شگردها و مؤلفهها تا چه حد در برجسته کردن عناصرهستیشناسانه اثر مورد نظر نقش دارند. نتیجهنشان-میدهد کهدراین رمان، نویسنده بهخوبی از تکنیک چندصدایی، عدم-قطعیّت،اتصالکوتاه،عدمانسجامذهنوآشفتگیشخصیتهاو...به بهترین شکل بهرهگرفته و رمان خود را در کنار آثار پستمدرن قرار داده است. واژگان کلیدی: سپیدهدمایرانی، پستمدرنیسم، مکهیل، مبانی وجودشناسی. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
57 - بررسی تطبیقی و بومی نظریهی کنترل اجتماعی جرم با مبانی اسلامی با تاکید بر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
سمیرا تاج خراسانی غلامحسین مسعود محسن شکرچی زادهعلوم انسانی بومی مطلوب برای ایران، علوم و روشهایی هستند که محصول فعالیتهای علمی و براساس فرهنگ، باورها و نیازهای جامعهی ایران به وجود آمده و معطوف به حل مسائل و مشکلات جامعهی ایران باشند. بنابراین، مسائل باید بومی طراحی شوند و یا نظریات به شیوهای درست و متناسب با ف أکثرعلوم انسانی بومی مطلوب برای ایران، علوم و روشهایی هستند که محصول فعالیتهای علمی و براساس فرهنگ، باورها و نیازهای جامعهی ایران به وجود آمده و معطوف به حل مسائل و مشکلات جامعهی ایران باشند. بنابراین، مسائل باید بومی طراحی شوند و یا نظریات به شیوهای درست و متناسب با فرهنگ و آیین کشور بومیسازی شوند، تا از آنها نتیجه مطلوب بدست آید. منظور از بومیسازی نظریه کنترل اجتماعی جرم (هیرشی) بهرهمندی از سیاستها و تدابیر منبعث از این نظریهها در زمینهی پیشگیری و کنترل جرم است. هدف از بومیسازی این نظریه، بومیزه کردن نظریه میباشد، زیرا نظریه از آنِ کشور خود نیست و بر مبنای مسئلهی کشورهای دیگر، شکل گرفته و بر اساس بنیانهای اعتقادی و فرهنگی آن کشور به پیش رفته و راه حل ارائه داده است، در این صورت باید یک ظاهر بومی به آن بدهیم که در اصل بومیزه شود، ولی ماهیت آن عوض نمیشود. در نتیجه باید در بومیسازی این نظریه چهارچوبها و جهتهای کلی را از اسلام بگیریم و روح و جوهره آموزههای اسلامی را به مثابه مغز علوم انسانی و اجتماعی معیار قرار دهیم. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
58 - مبانی قرآنی ضرورت مقاومت در اشعار فارسی
سید حسین فرمی باف کمال خواجه پور ابوالقاسم عاصی مذنبمقاومت از جمله امور فطری است که در اشعار فارسی ضرورت آن، به زیبایی تمام مطرح شده و در آیات قرآن مبانی این ضرورت مورد تأکید قرار گرفته است. خداوند متعال از یک سو مسلمانان را از سازش و تسلیم شدن در برابر معاندین نهی میکند و از دیگر سو به لزوم صبر و استقامت در برابر دشمنا أکثرمقاومت از جمله امور فطری است که در اشعار فارسی ضرورت آن، به زیبایی تمام مطرح شده و در آیات قرآن مبانی این ضرورت مورد تأکید قرار گرفته است. خداوند متعال از یک سو مسلمانان را از سازش و تسلیم شدن در برابر معاندین نهی میکند و از دیگر سو به لزوم صبر و استقامت در برابر دشمنان تأکید دارد. قرآن و روایات اسلامی هزینه سازش و تسلیم در برابر دشمنان را بسیار سنگینتر از مقاومت و پایداری میدانند. اسلام دین اعتدال است و مقاومت و پایداری در برابر عواملی است که توازن جامعه را - چه در بعد داخلی و چه در بعد خارجی- بر هم میزنند. در اشعار فارسی مقاومت هم از جهت حسن فعلی و هم از جهت داشتن اهداف الهی و آثار اجتماعی لازم دانسته شده است. این امور از جمله مبانی فکری و اندیشهای مقاومت هستند که در قرآن به وضوح مورد تبیین و تفصیل قرار گرفتهاند. مقاله حاضر با روش توصیفی و تحلیلی به مبانی قرآنی ضرورت مقاومت که در اشعار فارسی مطرح شده است، پرداخته است. نتایج حاصله نشان میدهد، ضرورت مقاومت در اشعار فارسی از جهات مختلف حسن فعلی نظیر هدفمندی ، قداست و داشتن اهداف الهی نظیر جلوگیری از تسلط باطل، عزتمندی دین خدا و آثار اجتماعی همچون سربلندی جامعه، گسترش عدالت تغذیه میکند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
59 - مقدمهای به مطالعات کمی در مدیریت
دکتر یداله رجایی دکتر محمد جلیلیچکیده روشهای مکی یک ی از دو رویکرد اصلی در روششناسی مطالعات مدیریت محسوب میشود. مطالعاتکم ی به بررسی علمیو نظاممند پدیدهها و داراییهایکم ی و روابط بین آنها میپردازد و در علوم اجتماعی و طبیعی مانند فیزیک، بیولوژی، جامعهشناسی، مدیریت أکثرچکیده روشهای مکی یک ی از دو رویکرد اصلی در روششناسی مطالعات مدیریت محسوب میشود. مطالعاتکم ی به بررسی علمیو نظاممند پدیدهها و داراییهایکم ی و روابط بین آنها میپردازد و در علوم اجتماعی و طبیعی مانند فیزیک، بیولوژی، جامعهشناسی، مدیریت و حتی روزنامهنگاری بصورت وسیع مورد استفاده قرار میگیرد. هدف از مطالعاتکم ی، ایجاد و بکارگیری مدلهای ریاضی، تئوریها و فرضیات مرتبط با پدیدههای طبیعی است. فرآیند اندازهگیری در راستای ایجاد ارتباط بنیادین بین مشاهدات تجربی و بیان ریاضی روابطکم ی، نقطه محوری مطالعاتکم ی به شمار میرود. اصطلاح مطالعاتکم ی در مقایسه با مطالعات کیفی، در علوم اجتماعی و مدیریت کاربرد بسیار وسیعتری دارد. در روشهای کیفی برخلاف روشهایکم ی، رفتار انسان و دلایل آن بصورت عمیق مورد مطالعه قرار میگیرد. در واقع تحقیق کیفی بر مبنای تحلیل علل رفتار شکل میگیرد. در روشهایکم ی از کلمات استفهامی چه، کجا و کی استفاده میشود در حالیکه در روشهای کیفی چرایی و چگونگی تصمیمگیری بررسی میشود. در روشهایکم ی از نمونهگیری تصادفی مشتمل بر تعداد زیادی مشاهدات استفاده میشود اما در روشهای کیفی نمونهها بسیار کوچکتر هستند و بیشتر از مثال٣ برای تبیین موضوع بهره گرفته میشود. در این مقاله بر مبنای مطالعه منابع مختلف و ادبیات نظری سعی میگردد مفاهیم، مبانی فلسفی، رویکردها و تکنیکهای مرتبط با مطالعاتکم ی مورد بررسی قرار گیرد و ضمن مقایسه آن با مطالعات کیفی، راهنمای مناسبی برای محققین گرایشهای مختلف دانش مدیریت فراهم گردد تا با بهرهگیری از آن بتوانند چارچوب مفهومی تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
60 - مکتب سیستمی (معرفی، اصول و مبانی و جستارهای بنیادین مکتب)
سجاد اکران ایرج ساعی ارسیچکیدهمکتب روابط انسانی که به صورت آنتی تز در برابر مکتب کلاسیک به وجود آمده بود وهمچنین جریان فکری که منتج به مکتب کمی در زمان جنگ جهانی دوم شد، نتوانست کلیه مسائلسازمان را حل و فصل کند. لذا پس از گذشت زمان، نظریه جدیدی که شامل مکاتب قبل و کاملتر ازتحلیل یا مکتب نظام أکثرچکیدهمکتب روابط انسانی که به صورت آنتی تز در برابر مکتب کلاسیک به وجود آمده بود وهمچنین جریان فکری که منتج به مکتب کمی در زمان جنگ جهانی دوم شد، نتوانست کلیه مسائلسازمان را حل و فصل کند. لذا پس از گذشت زمان، نظریه جدیدی که شامل مکاتب قبل و کاملتر ازتحلیل یا مکتب نظام گرا آنها بود به عنوان مکتب سیستمی سازمان پدیدار گشت، که به آنهم گفته میشود. بینش نام نهاده سیستمی، با تفسیرها و تعبیرهای گوناگونی که بر آن سیستمیمترقب می باشد، امروزه به صورت گرایشی فراگیر که در آن کلمه سیستم و معنای نهفته در آن عامل1 - دانشجوی دکتری کارآفرینی، دانشگاه آزاد اسلامی قزوین-2 استادیار و عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر10 / مکتب سیستمیوحدت بخش است، ظاهر شده است. نهضت سیستمی بر آن است تا میان جهانبینی های مختلف وشیوه های گوناگون اندیشه، درباره هستی ارتباط و وصلت پدید آورد و شعب معرفت را از قید وجدایی و پراکندگی که بدان دچار شده اند برهاند و مقدمات وحدت در معرفت انسانی را فراهم9). نویسندگان مقاله با بررسی مستنداتی که در خصوص مکتب سیستمی و نگرش : سازد(فرشاد، 62سیستمی طی این چند سال گذشته نگاشته شده بود، سعی در جمع آوری و ارائه یک نوشتار کامل وخلاصه در خصوص این مکتب نموده و با دیدگاه اصول و مبانی علم جامعه شناسی به آن پرداختهاست. امید است با مطالعه این مقاله نسبت به ارائه درک کاملی از مکتب سیستمی به خوانندگانمحترم انتقال داده و آنها را در استفاده از این مطالب یاری نماید.واژگان کلیدی: مکتب سیستمی، نگرش سیستمی، اصول و مبانی مکتب سیستمی، مفاهیمتحلیلی مکتب سیستمی، جستارهای بنیادین مکتب سیستمی تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
61 - میزان آگاهی معلمان دوره راهنمائی از مبانی برنامه ریزی درسی و اصول یادگیری به منظور ارائه الگوی عملی جهت ارتقای دانش و مهارتهای آنان
احمد ولی پور عزت الله نادری علی شریعتمداری مریم سیف نراقیهدف این پژوهش بررسی میزان آگاهی معلمان دوره راهنمائی از مبانی برنامهریزی درسی و اصول یادگیری به منظور ارائه الگوی عملی جهت ارتقای دانش و مهارتهای آنان است. روش انجام پژوهش زمینهای است و جامعه آماری کلیه معلمان شاغل به تدریس در مدارس راهنمائی شهرستان بهشهر در سال تحصی أکثرهدف این پژوهش بررسی میزان آگاهی معلمان دوره راهنمائی از مبانی برنامهریزی درسی و اصول یادگیری به منظور ارائه الگوی عملی جهت ارتقای دانش و مهارتهای آنان است. روش انجام پژوهش زمینهای است و جامعه آماری کلیه معلمان شاغل به تدریس در مدارس راهنمائی شهرستان بهشهر در سال تحصیلی 88 – 87 است، نمونه آماری 186 نفر از معلمان زن و مرد میباشند که به روش نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب شدند. در این تحقیق از ابزار آزمون محقق ساخته (حاوی 40 سؤال چهار گزینهای) استفاده شده است. دادهها در دو سطح توصیفی (با استفاده از جداول توزیع فراوانی، در صد، میانگین) و استنباطی (با استفاده از آزمون x2 و با نرم افزار Spss مورد توصیف و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. عمده ترین یافتههای پژوهش این است که میزان آگاهی معلمان دوره راهنمائی از مبانی برنامهریزی درسی و اصول یادگیری با کسب میانگین 4/11 (در مقیاس 20 نمرهای) در حد متوسط است. و همچنین چون مقدار x2 به دست آمده در سطح اطمینان 95 درصد از مقدار x2 جدول بزرگتر است بنابراین پراکندگی پاسخها واقعی است و بین فراوانی پاسخها مشاهده شده و فراوانی مورد انتظار تفاوت معنی دار است. لذا می توان گفت که آگاهی معلمان دوره راهنمائی از مبانی برنامهریزی درسی و اصول یادگیری در حد متوسط است تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
62 - مبانی فقهی و اصول حاکم بر سیاست جمهوری اسلامی ایران در عرصه بین الملل
جواد علیائی طیبه عارف نیا عباس سماواتیکشورها بدون ایجاد روابط درعرصه جهانی قادر به اداره حکومتشان نیستند.برقراری هر ارتباطی نیازمند در نظر گرفتن مصلحت و شناخت طرف مقابل بوده که در عرصه روابط بین الملل بدون شناخت دشمن این روابط منجر به نابودی و استثمار کشورمقابل می گردد.کشور ایران که زمانی روابط در همه عرصه أکثرکشورها بدون ایجاد روابط درعرصه جهانی قادر به اداره حکومتشان نیستند.برقراری هر ارتباطی نیازمند در نظر گرفتن مصلحت و شناخت طرف مقابل بوده که در عرصه روابط بین الملل بدون شناخت دشمن این روابط منجر به نابودی و استثمار کشورمقابل می گردد.کشور ایران که زمانی روابط در همه عرصه ها بر اساس خواست وتامین منافع کشورهای مقابل بوده است،بعد از پیروزی انقلاب رابطه با استعمارگران بدلیل عدم تامین مصالح قطع و همین موضوع باعث دشمنی گردید.سئوال اینست که ضرورت دشمن شناسی در روابط بین المللی چه جایگاهی داشته و در حالت اضطرار برقراری روابط آیا نافی ضرورت شناخت دشمن می باشد؟این مقاله با بهره گیری از روش توصیفی تحلیلی به دنبال پاسخ آن و بررسی دشمن ازدیدگاه قرآن و ورایات و اصول حاکم بر سیاست خارجه و نفی هرگونه ارتباط یک طرفه و تسلط بیگانگان بوده و مذاکرات را منوط به شناخت دشمن وتوطئه های آنها می داند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
63 - بررسی مبانی و ابعاد فقهی حقوقی مسئولیت در ورزش
جعفر مؤذن رازیان الهه مدادی نانسا ابراهیم حمزه زادهعلم حقوق با تمام جنبه های زندگی انسانی سروکار دارد. افزایش آگاهی های حقوقی جامعۀ ورزشی در راستای جلوگیری از وقوع حوادث ورزشی ضروری می باشد. حقوق ورزشی به مجموعه مطالبی اطلاق می شود که وظایف و مسئولیتهای قانونی همه کسانی را که با فعالیتهای ورزشی درگیر هستند، روشن می سازد أکثرعلم حقوق با تمام جنبه های زندگی انسانی سروکار دارد. افزایش آگاهی های حقوقی جامعۀ ورزشی در راستای جلوگیری از وقوع حوادث ورزشی ضروری می باشد. حقوق ورزشی به مجموعه مطالبی اطلاق می شود که وظایف و مسئولیتهای قانونی همه کسانی را که با فعالیتهای ورزشی درگیر هستند، روشن می سازد. دراین نوشتار، علاوه برمبانی فقهی به بررسی مبانی حقوقی و کیفری امور ورزشی در جهت جلوگیری وکاهش حوادث وجرائم ورزشی ازطریق بـالابـردن آگـاهـی هـای حقوقی جامعه ورزشی و مطلع نمودن این جامعه از پی آمدهای حقوقی تخلفات درورزش از طریق آشنائی این قشر با قوانین مدون ومنابع فقهی پرداخته می شود. به استناد قوانین ایران ومنابع فقهی، درعملیات ورزشی مسئولیت کیفری با رعایت قوانین مرتبط، وجود نخواهد داشت ولی دلیلی وجود ندارد که مسئولیت مدنی را ازعهده چنین شخصی خارج کنیم بلکه اگر ارکان مسئولیت مدنی در او وجود داشته باشد، طبق مواد مندرج درقانون مسئولیت مدنی او مسئول خواهد بود. درصورتی که خطای ورزشکار منجربه ضرب وجرح شود و ضارب مجبور به پرداخت دیه گردد، مسئولیت مدنی و کیفری اختلاط پیدا میکنند.بسیاری ازحقوقدانان، بند ث از مادهی 158 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392را نیزرافع مسئولیت مدنی می دانند. نتایج این مقاله با استفاده از روش اسنادی و جمع آوری اطلاعات از روش کتابخانه ای ومطالعه کتب فقهی وحقوقی و مقررات فدراسیونهای ورزشی و برخی از قواعدفقهی چون اذن قانون گذار، اقدام و تحذیر و اصل برائت و قاعده لاضرر حاصل شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
64 - مبانی فقهی جرمانگاری تامین مالی تروریسم
شیدا علیدوست بابک پورقهرمانیتروریستها برای رسیدن به اهداف خود نیازمند حمایت مالی هستند و بایستی به طریقی منابع مالی خود را تامین نمایند. افرادی که به حمایت مالی از تروریستها میپردازند، مرتکب جرم تامین مالی تروریسم شده و در آثار زیانباری که این عمل در زمینههای مختلف میگذارد، سهیماند. علیرغم أکثرتروریستها برای رسیدن به اهداف خود نیازمند حمایت مالی هستند و بایستی به طریقی منابع مالی خود را تامین نمایند. افرادی که به حمایت مالی از تروریستها میپردازند، مرتکب جرم تامین مالی تروریسم شده و در آثار زیانباری که این عمل در زمینههای مختلف میگذارد، سهیماند. علیرغم نوظهور بودن عنوان تامین مالی ترویسم با عناوین معین در محاربه و اعانه بر اثم و عدوان در فقه منطبق میباشد. در فقه، افرادی که بدون دخالت در تحقق فعل مجرمانه، در سایر مراحل به مجرم کمک میکنند، معین محسوب میشوند. در تروریسم نیز کسانی که از طریق تامین مالی به تروریستها کمک میکنند، در حکم معین هستند و میتوان از جرمانگاری عمل این افراد برای بررسی مبانی جرمانگاری تامین مالی تروریسم در فقه استفاده نمود. درواقع چون تامین مالی تروریسم به طور مستقیم در فقه مورد توجه قرار نگرفته، میتوان از قواعد کلی مانند قواعد اکل مال به باطل، لاضرر، حرمت اعانه بر اثم و عدوان، حفظ حیات و امنیت جامعه، جرمانگاری آن را توجیه کرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
65 - مبانی صلاحیتی هنجارگذاری رییس قوه قضاییه
کرامت بلاغی غلامحسین مسعود محمدکاظم عمادزادهدر نظام تفکیک قوا، نظارت بر اجرای صحیح قوانین بر عهده قوه قضائیه است که بهره مندی از نقش و اختیارات گسترده و متنوعی را لازم دارد. قوه قضاییه، نیازهای خود به هنجار را از طریق تهیه لوایح قضایی و تصویب توسط قوه مقننه تامین می کند. اما در خصوص نیازهای تخصصی یا جزیی، خود را أکثردر نظام تفکیک قوا، نظارت بر اجرای صحیح قوانین بر عهده قوه قضائیه است که بهره مندی از نقش و اختیارات گسترده و متنوعی را لازم دارد. قوه قضاییه، نیازهای خود به هنجار را از طریق تهیه لوایح قضایی و تصویب توسط قوه مقننه تامین می کند. اما در خصوص نیازهای تخصصی یا جزیی، خود را صالح به هنجارگذاری سطح دوم دانسته و اقدام کرده است در حالی که قوه مقننه مرجع وضع قوانین به شمار می آید و در خصوص صلاحیت هنجارگذاری قوه قضاییه تصریح وجود ندارد. در این پژوهش برای شناسایی مبانی صلاحیتی هنجارگذاری توسط رییس قوه قضاییه، سعی شد مبنای این صلاحیت و همچنین حدود و ثغور آن در قانون وشرع با روش توصیفی و گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانهای بررسی گردد و مشخص شد این گونه هنجارگذاری ها، با شرع و قانون مغایرت ندارند و از سوی دیگرمبانی و اصول حقوقی شامل تفکیک قوا، دولت حقوقی، سلسه مراتب هنجارها، اصل تخصص و اقتضاء نیز بر تجویز و استحکام صلاحیت هنجارگذاری ریاست قوه قضاییه صحّه می گذارند. لذا پیشنهاد شد یک شورای تخصصی هنجارگذاری در قوه قضاییه تأسیس گردد و حدود اختیارات و صلاحیت آن همراه با فرآیند نظارت بر هنجارها و امکان ارزیابی، اصلاح و ابطال آن ها در قانون مشخص شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
66 - بررسی مبانی فکری و آراء امام خمینی (ره) درباره قاعده ملازمه و کاربرد دلیل عقل
حسین صمدیار اصغر عربیان سید ابوالقاسم نقیبیبا توجه به پیشرفت و تغییرات گسترده در ابعاد مختلف زندگی انسان و نیاز به استنباط احکام شرعی در مسائل جدید، نیاز به دلیل عقل بیش از پیش احساس می شود. برای بررسی مبانی فکری و آراء امام خمینی(ره) درباره قاعده ملازمه و کاربرد دلیل عقل، متون فقهی استدلالی و اصولی، آرا و فتاوا أکثربا توجه به پیشرفت و تغییرات گسترده در ابعاد مختلف زندگی انسان و نیاز به استنباط احکام شرعی در مسائل جدید، نیاز به دلیل عقل بیش از پیش احساس می شود. برای بررسی مبانی فکری و آراء امام خمینی(ره) درباره قاعده ملازمه و کاربرد دلیل عقل، متون فقهی استدلالی و اصولی، آرا و فتاوای ایشان بر اساس روش تحلیل محتوا بررسی شده است. نتیجه تحقیق گویای این مساله میباشد. در مورد دلیل عقل از دیدگاه امام خمینی، ایشان عقل را منبعی برای استنباط احکام به شمار آورده بودند؛ یعنی بین حکم عقل و حکم شرع ملازمه قائل شدند. همچنین عقل را ابزاری برای فهم کتاب و سنت می دانند. آرای فقهی امام در برخی از مسائل به روشنی از جایگاه عقل در استنباط احکام شرعی در نظر ایشان حکایت دارد. به عنوان نمونه، مستندسازی وجوب تاسیس حکومت اسلامی به دلیل عقل و مقدمات و استدلالهای عقلی از آن جمله است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
67 - مبانی فقهی حقوق شهروندی در نظام حقوقی ایران و اسلام
مسلم اورنگی محمد تقی علوی رحیم وکیل زادهحقوق شهروندی از مباحث و مطالب مهمی است که به طور گستردهای به عدالت و مساوات توجه دارد و در نظریات اجتماعی، سیاسی و حقوقی جایگاه ویژهای پیدا کرده است، مقوله شهروندی هنگامی در یک جامعه تحقق مییابد که همه اعضای آن جامعه از تمامی حقوق مدنی و سیاسی برخوردار بوده، در حوزه أکثرحقوق شهروندی از مباحث و مطالب مهمی است که به طور گستردهای به عدالت و مساوات توجه دارد و در نظریات اجتماعی، سیاسی و حقوقی جایگاه ویژهای پیدا کرده است، مقوله شهروندی هنگامی در یک جامعه تحقق مییابد که همه اعضای آن جامعه از تمامی حقوق مدنی و سیاسی برخوردار بوده، در حوزههای مختلف مشارکت داشته و در برابر حقوقی که دارند، وظایف و مسئولیتهایی را در راستای اداره بهتر جامعه و ایجاد نظم بر عهده بگیرند. هدف مقاله حاضر بررسی مبانی فقهی حقوق شهروندی در اسلام و نظام حقوقی ایران و اسلام است؛ که برای دستیابی به این هدف در مقاله حاضر سعی شده است که ابتدا از دیدگاه مبانی فقهی موضوع موردبررسی قرار گیرد و در نهایت موضوع حقوق شهروندی در نظام حقوقی ایران و اسلام مورد تطبیق قرار گیرد. پژوهش حاضر از نوع کیفی و به روش کتابخانهای است که با بررسی متون و مواد قانونی مرتبط با موضوع موردمطالعه و بررسی قرار خواهد گرفت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
68 - مستنداتی فقهی بر ضرورت همگرایی مسلمانان جهان
اکرم هاشم زاده حسین ایزدیهمواره از زمان بعثت پیامبر و ارائه دین اسلام به بشریت تأکید بر ضرورت تحقق همگرایی میان مسلمانان از سوی قرآن و معصومین صورت پذیرفته و از همان صدر اسلام مصلحان در تحقق آن تأکید داشتند. ضرورت همگرایی از آن روست که با تأسف، آسیبی متوجه همگرایی بوده و آن اینکه؛ افرادی با تو أکثرهمواره از زمان بعثت پیامبر و ارائه دین اسلام به بشریت تأکید بر ضرورت تحقق همگرایی میان مسلمانان از سوی قرآن و معصومین صورت پذیرفته و از همان صدر اسلام مصلحان در تحقق آن تأکید داشتند. ضرورت همگرایی از آن روست که با تأسف، آسیبی متوجه همگرایی بوده و آن اینکه؛ افرادی با توجه به دلایلی که در مقایسه با دلایل همگرایی از استحکام و هویت فقهی بسیار نازلتری برخوردارند، برطبل واگرایی میکوبند. سؤال اصلی پژوهش حاضر این است که مبانی فقهی همگرایی مسلمانان چیست. مقاله حاضر با یاری جستن از روش توصیفی- تحلیلی و از طریق جمعآوری اطلاعات به صورت کتابخانهای و با مراجعه به کتب و مقالات نگارش یافته در این زمینه، سعی دارد که مسأله همگرایی و ضرورت آن را به طور جامع تبیین نماید. نتایج پژوهش نشان میدهد که در بحث همگرایی رجوع به کتاب(قرآن)، سنت و استفاده از اجماع کاشف سنت و در نهایت ارجاع به عقل و استفاده از مستقلات و غیر مستقلات عقلی فراگیر و اجتناب ناپذیر است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
69 - بررسی فقهی و حقوقی شرط اتحاد سبب دعوا و مبانی ایراد اعتبار امر مختوم قضایی با مطالعه تطبیقی نظام حقوقی کشورهای عربی و ایران
مریم حدادی رسول مقصود پور سید محسن حسینی پویانظم عمومی جامعه اقتضا دارد حکم قضایی دارای اعتبار باشد. هدف قانون گذار ممانعت از آثار سوء دادرسی مکرر از حیث تحمیل هزینه و هدر رفتن توان علمی قضات می باشد. برای تحقق اعتبار امر مختوم قضایی، ارکان سه گانه ی اتحاد موضوع، سبب و اصحاب دعوا در نظام حقوقی ایران و کشورهای عر أکثرنظم عمومی جامعه اقتضا دارد حکم قضایی دارای اعتبار باشد. هدف قانون گذار ممانعت از آثار سوء دادرسی مکرر از حیث تحمیل هزینه و هدر رفتن توان علمی قضات می باشد. برای تحقق اعتبار امر مختوم قضایی، ارکان سه گانه ی اتحاد موضوع، سبب و اصحاب دعوا در نظام حقوقی ایران و کشورهای عربی وجود دارد. علی رغم شباهت های دو سیستم حقوقی، وجوه تمایز در کشورهای عربی به دلیل صراحت در تفسیر و تعیین تکلیف مصادیق مختلف قابل توجه است. هدف این مقاله بررسی رکن اتحاد سبب دعوا و مبنای اعتبار امر قضاوت شده در نظام های حقوقی کشورهای عربی و ایران می باشد تا بتوان از نقاط قوت سیستم عربی برای خلاءهای موجود در حقوق ایران استفاده برد. یافته ها حاکی از آن است که در حقوق ایران بر اساس جهات مطرح شده توسط خواهان، در خصوص برخی اسباب مانند بطلان، این امر موضوع خواسته و هر کدام از جهات یک سبب مستقل محسوب می شوند و قبول بطلان در جایگاه سبب مستقیم از موضع قوی برخوردار نیست. ولی در کشورهای عربی نظر غالب بر این است که بطلان موضوع دادخواست و عیوب مربوطه اسباب مستقیم می باشد و خواهان نمی تواند به استناد اسباب زیر مجموعه ی سبب مستقیم، یک بار دیگر خدمات سیستم قضایی را بکار بگیرد. از آنجایی که نظام های حقوقی مزبور از قواعد فقهی الهام گرفته اند، تفاوت زیادی در خصوص مبانی اعتبار امر مختوم قضایی ندارند و نظریه غالب در هر دو نظام پذیرش مبنای نظم اجتماعی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
70 - مبانی اندیشه سیاسی بنیادگرایی سلفی
محمد طاهری خنکداریخروج نیروهای آمریکایی از کابل در اوت 2021 و تشکیل امارت اسلامی در افغانستان به دنبال فرار دولت قانونی این کشور، دوباره واژههایی چون القاعده، طالبان، داعش، نیروهای تندرو، رادیکال و بنیادگرا را به سرتیتر رسانههای خبری و تحلیلی تبدیل کرد. بسیار مهم است بدانیم که این گروه أکثرخروج نیروهای آمریکایی از کابل در اوت 2021 و تشکیل امارت اسلامی در افغانستان به دنبال فرار دولت قانونی این کشور، دوباره واژههایی چون القاعده، طالبان، داعش، نیروهای تندرو، رادیکال و بنیادگرا را به سرتیتر رسانههای خبری و تحلیلی تبدیل کرد. بسیار مهم است بدانیم که این گروهها از کجا نشأت می-گیرند و تفکراتشان بر چه مبناهایی استوار است؟ به نظر میرسد اندیشه سیاسی این گروهها فاقد چارچوب نباشد بلکه با مجموعهای از دادههای معرفتشناسی، هستیشناسی، انسانشناسی، جامعهشناسی و فرجامشناسی پشتیبانی میشود. در این مقاله با استفاده از روش هرمنوتیکی اقدام به بررسی بنیادهای اساسی اندیشه سیاسی گروههای اسلامگرای سلفی خواهیم کرد. گروههایی که تحت عناوین مختلفی چون بنیادگرایی اسلامی، سلفی، داعشی، طالبانی و امثالهم از آنها یاد میشود. البته این گروهها ممکن است از زوایای مختلف تفاوت-هایی با هم داشته باشند، ولی در مبانی اشتراکات بسیاری با هم دارند که با توجه به این مبانی مشترک مورد توجه قرار میگیرند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
71 - بررسی مبانی فقهی مالیاتهای غیرثابت
عبدالجبار زرگوش نسب طاهر علی محمدی معصومه غیبیدر حکومت اسلامی مالیات به دودستهی ثابت و غیرثابت تقسیم میشود. مالیات ثابت به آن دسته از مالیاتهایی گفته میشود که از حیث مقدار، میزان و نرخ، دارای نص شرعی هستند، اما مالیاتهای غیرثابت به مالیاتهایی گفته میشود که در صورت ضرورت و نیاز جامعه وضع میشوند و با توجه به أکثردر حکومت اسلامی مالیات به دودستهی ثابت و غیرثابت تقسیم میشود. مالیات ثابت به آن دسته از مالیاتهایی گفته میشود که از حیث مقدار، میزان و نرخ، دارای نص شرعی هستند، اما مالیاتهای غیرثابت به مالیاتهایی گفته میشود که در صورت ضرورت و نیاز جامعه وضع میشوند و با توجه به شرایط زمانی و مکانی مقدار و نوع آن تغییر میکند. از آنجایی که وضع مالیات غیرثابت در یک جامعهی اسلامی باید متناسب و موافق با آموزههای دینی و اسلامی باشد تا مقبول متشرعین واقع شود، بررسی مبانی فقهی آن از اهمیت خاصی برخوردار خواهد بود. در این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی انجام شده، چنین به دست آمده که مستفاد ازآیات، روایات، قواعد فقهی و احکام اسلامی اخذ چنین مالیاتی توسط حکومت اسلامی نه تنها جایز، بلکه در مواردی واجب است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
72 - بازخوانی مبانی فقهی ترمیم خسارت معنوی با رویکردی بر حقوق غیرمالی زوجین
معصومه مظاهری مریم مهاجریجبران خسارت، اصل مهمی است که به عنوان سنگبنای زیرین و اساسی مسؤولیت مدنی به رسمیت شناخته شده؛ گرچه اصل ترمیم خسارت معنوی، وفق قانون مسؤولیت مدنی، اصلی عمومی و قابل تسری به خانواده میباشد؛ اما این قانون در جهت ترمیم خسارت معنوی ناشی از روابط زوجین، کافی نمیباشد؛ زیرا أکثرجبران خسارت، اصل مهمی است که به عنوان سنگبنای زیرین و اساسی مسؤولیت مدنی به رسمیت شناخته شده؛ گرچه اصل ترمیم خسارت معنوی، وفق قانون مسؤولیت مدنی، اصلی عمومی و قابل تسری به خانواده میباشد؛ اما این قانون در جهت ترمیم خسارت معنوی ناشی از روابط زوجین، کافی نمیباشد؛ زیرا از الزام فرد به ترمیم خسارت مادی و معنوی به طور مطلق سخن گفته است، در حالیکه، راهکارهای اتخاذی جهت ترمیم خسارت معنوی وارده در روابط زوجین، با توجه به متفاوت بودن ماهیت خانواده با سایر نهادها، بایستی خاص و در جهت کیان خانواده وضع گردد. مقاله حاضر در پی آن هست که آیا نظام حقوقی ایران، چنین ظرفیت فقهی را دارد که ترمیم خسارت معنوی در روابط زوجین و راهکارهای ترمیم آن را در قوانین موضوعه مورد توجه قرار دهد؟با بازنگری و تأمل در مبانی فقهی، ترمیم خسارات معنوی ناشی از روابط زوجین، ممکن است؛ اما متأسفانه ضمانتاجراهای موجود، به دلیل عدم تصریح بر این مهم و گاهاً اشاره جزئی و موردی در برخی مواد قانونی، نتوانسته خانواده را تا حد مقبول حفظ و حراست نماید. بنابراین پرداختن به این مهم در روابط زوجین، امری ضروری است؛ چرا که میتوان با راهکارهای مؤثر و مفید، قوانینی را وضع نمود که در عین حفظ نهاد خانواده، خسارات ناشی از روابط زوجین ترمیم نمود. شناسایی مصادیق خسارت معنوی در حقوق غیرمالی مشترک زوجین و ارائه راهکارهای اجرایی مناسب با بهرهگیری از ظرفیتهای فقهی ترمیم خسارت معنوی، در جهت حمایت از حقوق زوجین، با هدف تحکیم بنیان خانواده از نوآوری مقاله حاضرمیباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
73 - بررسی نهاد داوری سازمانی در حقوق ایران با رویکردی بر مبانی مشروعیّت آن
ام البنین حسن پور تیجی عذرا انتخابیانداوری سازمانی در جایی است که طرفین توافق می‎کنند موضوع اختلاف آنها تحت نظارت یک سازمان حقوقی، کنترل، اداره و مدیریت شود. در حقیقت بخلاف داوری موردی که با مراجعۀ اصحاب دعوا به شخص یا اشخاصی معیّن تحقّق می یابد، نهاد داوری سازمانی با تشکیلات و قواعد داوری منسجم، و مکا أکثرداوری سازمانی در جایی است که طرفین توافق می‎کنند موضوع اختلاف آنها تحت نظارت یک سازمان حقوقی، کنترل، اداره و مدیریت شود. در حقیقت بخلاف داوری موردی که با مراجعۀ اصحاب دعوا به شخص یا اشخاصی معیّن تحقّق می یابد، نهاد داوری سازمانی با تشکیلات و قواعد داوری منسجم، و مکانیسمی متفاوت از داوری موردی، از مزایای غیر قابل انکاری از قبیل شیوۀ خدمات رسانی به طرفین دعاوی در جهت انتخاب داور و نظارت بر روند صدور حکم برخوردار است. نظر به اهمیّت عملکرد این نهاد، علّت پرداختن به این موضوع، تبیین هر جه بیشتر و پرداختن به مبانی مشروعیّت آن می باشد. ثمرۀ مطالعه حاضر که به روش تحلیلی صورت پذیرفته، آن است که آراء صادره از این نهاد، همچون آراء صادره از شورای حل اختلاف لازم الاجراء بوده و به نوعی می توان آن را زیرمجموعه ای از شورای حل اختلاف قلمداد کرد. ضمن اینکه مشروعیت فعالیّت های آن، مستفاد از اطلاق آیات، روایات و استدلال بر سیره و دلیل عقل، قابل استناد است. همچنین بنای عقلا بر اهتمام به امور غیر در زمان بروز منازعات، و استناد به قواعد فقهی در مقام ضرورت دفع ضرر وارده که مصداقی از احسان و نیکوکاری است، مشروعیّت فعالیّت سازمان موردنظر را تأیید می کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
74 - مبانی فقهی تجدیدنظرخواهی رأی قضات
جعفر جعفرزاده محمد جعفری هرندی رحمت فرحزادیمسلم است امر قضاء در محاکم به واسطه انسان بودن مصون از خطا و اشتباه نیستند و در هر دادرسی احتمال سهو و خطا را نمی توان منتفی دانست؛ از این رو نظارت بر نحوه رسیدگی و صدور حکم، ضروری است و از طرف دیگر تسریع در رسیدگی و فصل خصومت، مستلزم این است که رسیدگی نظارت ها در یک نق أکثرمسلم است امر قضاء در محاکم به واسطه انسان بودن مصون از خطا و اشتباه نیستند و در هر دادرسی احتمال سهو و خطا را نمی توان منتفی دانست؛ از این رو نظارت بر نحوه رسیدگی و صدور حکم، ضروری است و از طرف دیگر تسریع در رسیدگی و فصل خصومت، مستلزم این است که رسیدگی نظارت ها در یک نقطه به پایان برسد. دقت در دادرسی و نظارت بر نحوه رسیدگی دادگاه ها در مراجع بالاتر، اگرچه از اهمیت بسزایی برخوردار است، لیکن نباید به گونه ای باشد که مانع از ختم دعاوی گردد، از این رو در اغلب کشورها، پس از دو درجه رسیدگی به دعوی، فرض می شود که رأی صادره، مطابق با واقع است و رسیدگی مجدد به آ ن مسأله، شدیدا منع شده است (اعتبار امر مختومه). این قاعده، امروزه از اساسی ترین قواعد دادرسی تلقی می گردد که در رسیدگی دو درجه ای در مهلت اعتراض به رأی و مدت رسیدگی تجدیدنظر، اجرای حکم دادگاه بدوی، معلق می گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
75 - امکانسنجی اجرای حد در سرقت اینترنتی
احمد مرادخانیسرقت اینترنتی به عنوان نوع جدیدی از جرم سرقت در دهه های اخیر در فضای مجازی روز به روز توسعه یافته است و این حکایت از عدم بازدارندگی قوانین موجود دارد. از مهمترین عوامل ضعف قوانین مرتبط به سرقت اینترنتی تعزیزی دانستن ماهیت آن و تفسیر و تبیین غیر صحیح قانون مجازات اسلامی أکثرسرقت اینترنتی به عنوان نوع جدیدی از جرم سرقت در دهه های اخیر در فضای مجازی روز به روز توسعه یافته است و این حکایت از عدم بازدارندگی قوانین موجود دارد. از مهمترین عوامل ضعف قوانین مرتبط به سرقت اینترنتی تعزیزی دانستن ماهیت آن و تفسیر و تبیین غیر صحیح قانون مجازات اسلامی با توجه به ماده 12 قانون جرایم رایانه ای است و این در حالی است که سرقت اینترنتی از نظر ماهوی و شرایط و ارکان تشکیل دهنده جرم، با سرقت فیزیکی حدی تفاوتی ندارد. مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی ادله فقهی و قوانین موجود در مقام امکان سنجی اجرای حد در سرقت اینترنتی است و پاسخ گویی به این پرسش است که آیا تعریف و شرایط بیان شده درمورد سرقت فیزیکی در فقه و قانون قابل انطباق بر سرقت سرقت رایانه ای می باشد؟ دلایل قائلین به تعزیری بودن آن چیست؟ آیا شرط هتک حرز و اخذ مال در سرقت رایانه ای قابل تطبیق است؟ که در نهایت با رد دلایل قائلین به تعزیری بودن آن و ارائه ی دلیل بر انطباق کامل شرایط، حدی بودن سرقت اینترنتی به اثبات رسیده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
76 - مبانی فقهی مستثنیات دین
همایون مافی سید کمال حسینییکی از تسهیلات و حمایت هایی که قانونگذار برای محکوم علیه در نظر گرفته است تا مدیونی که حقیقاً در تنگنا قرار دارد به عسر و حرج شدید نیفتد و از یک حداقل زندگی نیز محروم نگردد تأسیس عنوان مستثنیات دین است. یعنی برخی از حداقل اموالی که برای ادامه حیات ضروری است از دسترس محک أکثریکی از تسهیلات و حمایت هایی که قانونگذار برای محکوم علیه در نظر گرفته است تا مدیونی که حقیقاً در تنگنا قرار دارد به عسر و حرج شدید نیفتد و از یک حداقل زندگی نیز محروم نگردد تأسیس عنوان مستثنیات دین است. یعنی برخی از حداقل اموالی که برای ادامه حیات ضروری است از دسترس محکوم له به دور باشد. این تأسیس قبل از این که وارد متون قانونی شود در فقه اسلامی توسط فقهای بزرگ بیان شده است. در این مقاله بر آن هستیم تا بعد از بیان مفاهیم به بررسی مبانی فقهی مستثنیات دین بپردازیم و در پایان نظر مختار خود را تبیین نماییم. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
77 - واکاوی مبانی فقهی جرم انگاری نگهداری تجهیزات دریافت از ماهواره
وحید زارعی شریفجرم انگاری نگهداری تجهیزات دریافت از ماهواره، چالش فقهی در سیاست جنایی جمهوری اسلامی ایران است. کاربردهای متنوع ماهواره در ارتباطات و علوم، این پرسش مهم را مطرح میکند که آیا این جرم انگاری، توجیه فقهی دارد؟ ادله فقهی موافق و مخالف با این جرم انگاری موردبررسی و مداقه قر أکثرجرم انگاری نگهداری تجهیزات دریافت از ماهواره، چالش فقهی در سیاست جنایی جمهوری اسلامی ایران است. کاربردهای متنوع ماهواره در ارتباطات و علوم، این پرسش مهم را مطرح میکند که آیا این جرم انگاری، توجیه فقهی دارد؟ ادله فقهی موافق و مخالف با این جرم انگاری موردبررسی و مداقه قرار گرفت. نتیجه اینکه نگهداری تجهیزات دریافت از ماهواره، اصولاً حرام نیست بلکه بعضاً واجب است. لذا جرم انگاری آن بهطور عام، حرام کردن حلال خدا، صد عن سبیل الله، نقض قاعده احترام مال مردم، تعدی به حدود آزادی شهروندی و حرام است؛ اما استفاده از برنامههای مبتذل یا مستهجن یا کفرآمیز و بهطورکلی، استفاده غیر مشروع از فناوریهای ماهوارهای از طریق دیدن، شنیدن، خواندن و غیره، چنانچه موجب ضرر یا مزاحمت غیر مشروع شخص دیگری نشود، حرام است، ولی جرم نیست؛ و چنانچه موجب ضرر یا مزاحمت غیر مشروع دیگری باشد، هم حرام و هم جرم است؛ و در غیر این موارد نه حرام است و نه جرم. چنانچه آثار رفتار غیر مشروع شخص در حریم خودش محدود شود، حریم خصوصی وی، مصون از جرم انگاری است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
78 - بررسی ارائه مدل ساختاری مدیریت منابع برمبنای رویکردهای تربیت دانشجو معلمان ایران با کشورهای ژاپن، امریکا، فرانسه، انگلستان
صالح روستا سیداحمد هاشمی عباس قلتاش علی اصغر ماشینچی بشمنهدف از تحقیق حاضر نقد و بررسی ارائه مدل ساختاری مدیریت منابع برمبنای رویکردهای تربیت دانشجو معلمان ایران با کشورهای ژاپن، امریکا، فرانسه، انگلستان است. این پژوهش از نظر اهداف، کاربردی و از نظر شیوه جمع آوری اطلاعات از نوع تحلیل محتوا قیاسی است و برای این منظور ابتدا داد أکثرهدف از تحقیق حاضر نقد و بررسی ارائه مدل ساختاری مدیریت منابع برمبنای رویکردهای تربیت دانشجو معلمان ایران با کشورهای ژاپن، امریکا، فرانسه، انگلستان است. این پژوهش از نظر اهداف، کاربردی و از نظر شیوه جمع آوری اطلاعات از نوع تحلیل محتوا قیاسی است و برای این منظور ابتدا داده ها براساس فیش و ثبت اطلاعات گردآوری شدند که منجر به شناسایی مولفه های مختلف رویکردهای تربیت دانشجو معلمان در کشورهای منتخب شد.حوزه پژوهش شامل کتب، مقالات و تحقیقاتی که به تربیت معلم کشورهای منتخب( ژاپن، امریکا، فرانسه، انگلستان و ایران) پرداخته اند بوده است روش تحلیل داده ها روش کدگذاری به شیوه (کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی یا گزینشی) بود.یافته ها گویای آن بود که تحقیقات انجام شده قبلی توسط سایر محققان تاحدودی با نتایج بدست آمده در این تحقیق همخوانی داشته است و برخی از شاخصها و مولفه بدست آمده در تحقیق حاضر بوسیله یافتههای قبلی تایید می شود. پس از بررسی و مطالعات مبانی نظری و پیشینه تحقیقاتی و مستندات با مقالات و پژوهشگران 7 بعد، 28 مولفه و 72 شاخص در قالب یافتههای بخش شناسایی شد که مبانی فلسفی 4 مولفه و 12 شاخص، مبانی روانشناختی 4 مولفه و 10 شاخص، مبانی علمی 4 مولفه و 9 شاخص، مبانی جامعه شناختی 4 مولفه و 11 شاخص، رویکرد وفادارانه 4 مولفه و 9 شاخص، رویکرد سازگارانه 4 مولفه و 11 شاخص و رویکرد نیمه سازگارانه 4 مولفه و 10 شاخص شناسایی شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
79 - نگاهی به روش تربیتی فرزندان در آیینه رفتار وکلام حضرت فاطمه زهرا(س)
محمد رضا طبیب عبدالعزیز موحد غفار پوربختیارچکیده حاضر جلوه ای ازروشهای تربیتی فرزندان توسط حضرت فاطمه (س) است که با توجه به اینکه منطبق بر دستورات الهی و قرآنی و نیز الگو پذیری از شیوه پیامبر اکرم(ص) می باشد .لذا شیوه های تربیتی آن بانو ،الگویی برای تربیت فرزندان باشد،این پژوهش به روشهای تاریخی و براساس شیوه های أکثرچکیده حاضر جلوه ای ازروشهای تربیتی فرزندان توسط حضرت فاطمه (س) است که با توجه به اینکه منطبق بر دستورات الهی و قرآنی و نیز الگو پذیری از شیوه پیامبر اکرم(ص) می باشد .لذا شیوه های تربیتی آن بانو ،الگویی برای تربیت فرزندان باشد،این پژوهش به روشهای تاریخی و براساس شیوه های توصیفی و تحلیلی و براساس اطلاعات کتابخانه ای تدوین گردیده،و در پاسخ به این پرسش می باشد ،که منشا سرچشمه اصول تربیتی در کلام و عمل حضرت فاطمه (س) چه بوده است؟فرضیه مطرح در این پژوهش این است که روش حضرت فاطمه (س) در خانه وحی تاثیر پذیری آن بانو از کلام وحی و روش تربیتی پدر بزرگوار و مادر ارجمندش باعث شد که خودش در مقام مادر در تربیت فرزندانش موفق بشود،دستاورد پژوهش ما را رهنمون میسازد که حضرت فاطمه(س) به عنوان همسر ونیز مادر به صورت عملی الگویی تربیتی صحیحی برای فرزندانش شد،که بعدها این نتیجه تربیتی را در زندگی فرزندانش مشاهده می کنیم. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
80 - واکاوی مبانی سلبی و ایجابی اخذ مالیات بر ارث در فقه و حقوق ایران
عدنان عمرانی فر احمد حاجی ده آبادی خورشید عزیزی محمد جواد ملکیتاریخ دریافت: 09/10/1401 تاریخ بازنگری: 04/05/1402 تاریخ پذیرش: 19/06/1402 مقاله حاضر درصدد است با واکاوی فقهی و حقوقی، جواز یا عدم جواز اخذ مالیات بر ارث، بیان دارد که اخذ مالیات بر ارث دارای چه مبانی سلبی یا ایجابی است. در حقیقت، اخذ مالیات بر ارث می تواند جدی ترین أکثرتاریخ دریافت: 09/10/1401 تاریخ بازنگری: 04/05/1402 تاریخ پذیرش: 19/06/1402 مقاله حاضر درصدد است با واکاوی فقهی و حقوقی، جواز یا عدم جواز اخذ مالیات بر ارث، بیان دارد که اخذ مالیات بر ارث دارای چه مبانی سلبی یا ایجابی است. در حقیقت، اخذ مالیات بر ارث می تواند جدی ترین ایراد بر جامعه اسلامی باشد؛ زیرا ارث جزء اموالی است که هیچ گونه شبههای در تملک آن از ناحیه وراث وجود ندارد و با وجود آنکه در قانون جدید مالیات مصوب 31/ 4/ 1394 نرخ مالیات بر ارث در ماده ۱۷ آن قانون تعدیل شده است؛ اما باز هم ضریب اخذ مالیات بر ارث، میزان کثیری است؛ همچنین در صورتی که مالی بدون مبنا اخذ شود، مصداق بارز تحصیل مال از طریق نامشروع است. پژوهش حاضر، بعد از نشان دادن مبانی ایجابی و سلبی اخذ مالیات بر ارث، نتیجه می گیرد که مبانی ایجابی اخذ مالیات بر ارث شامل، قاعده ی مصلحت، قاعده ی ضرورت، قاعده ی تجویز و مبانی سلبی شامل: قاعده ی تسلیط، قاعده ی حرمت مال مسلم، قاعده ی لاضرر است که با واکاوی در مبانی مذکور و تجزیه و تحلیل آن، مبانی سلبی اخذ مالیات بر ارث، از قوّت بیشتری برخوردار است و وفق مبانی معرفی شده، باید به عدم اخذ مالیات بر ارث، حکم داد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
81 - مبانی و مصادیق قابلیت توجیه جرم انگاری جرایم علیه امنیت
شیما مرادی فر جواد طهماسبی محمد علی مهدویبه نظر میرسد جرم¬انگاری، تنها بر اساس یک مبنا و نظر امکان¬پذیر نیست و باید برای جرم ¬انگاری جرایم، به نظریه-های تلفیقی یا مختلط توجه کرد؛ چه اینکه برای توجیه و تبیین مبانی، کاراتر و کارآمدتر است و نقص تک بعدی نگاه کردن نیز رفع می¬شود. ﻗﺎﻧﻮﻧﮕﺬار اﻳﺮان، ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ مقتضیات أکثربه نظر میرسد جرم¬انگاری، تنها بر اساس یک مبنا و نظر امکان¬پذیر نیست و باید برای جرم ¬انگاری جرایم، به نظریه-های تلفیقی یا مختلط توجه کرد؛ چه اینکه برای توجیه و تبیین مبانی، کاراتر و کارآمدتر است و نقص تک بعدی نگاه کردن نیز رفع می¬شود. ﻗﺎﻧﻮﻧﮕﺬار اﻳﺮان، ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ مقتضیات ﻛﻨﻮﻧﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻳﺮان و ﺗﻬﺪﻳﺪاﺗﻲ ﻛﻪ اﻣﺮوزه، ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻛﺸﻮر اﺳﺖ و ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎى امنیتی و ﻧﻈﺎﻣﻲ اﻣﺮوزى ﺟﻬﺎن، ﺑﺮﺧﻲ از رﻓﺘﺎرﻫﺎﻳﻲ را جرم¬انگاری کرده است ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻳﺠﺎد ﺧﻄﺮ ﺑﺮاى امنیت داﺧﻠﻲ و ﺧﺎرﺟﻲ ﻛﺸﻮر اﺳﺖ. در حقوق عرفی و غربی، از مبانی بسیاری سخن به میان آمده است؛ با این وصف، مبانی و مصادیقی که قابلیت توجیه جرم¬¬انگاری جرایم علیه امنیت را دارد و می¬توان آن¬ها را در تلفیقی منطقی قرار داد، عبارت از اصل رفاه، اصل ضرر، مصلحت¬اندیشی قانونی و کمال¬گرایی قانونی است و مصادیق آن شامل: ﺿﺮورت تشکیل ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺳﻼﻣﻲ و ﺣﻔﻆ آن، ﺿﺮورت ﺣﻔﻆ امنیت ﺟﺎﻣﻌﻪ، ﺿﺮورت ﺣﻔﻆ تمامیت ارﺿﻲ و اﺳﺘﻘﻼل ﻛﺸﻮر، ﺿﺮورت ﺣﻔﻆ وﺟﻬﻪ و اﻗﺘﺪار سیاسی و اﻗﺘﺼﺎدي ﻛﺸﻮر است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
82 - راهکارهای فقهی و حقوقی مقابله با مقررات و رویه های اداری جرم زا
محسن فریدونی سمیرا گلخندان اکبر رجبیتاریخ دریافت: 1401/12/06 تاریخ بازنگری: 1402/04/29 تاریخ پذیرش: 1402/04/31 امروزه، گاه، مقررات و رویههای اداری که خود، برای ساماندهی امور و پیشگیری از جرم، تدوین و تصویب شده اند، در نقشی متفاوت، ظاهر می شوند و چونان عاملی جرمزا، ایفای نقش میکنند. مقررات و رویه أکثرتاریخ دریافت: 1401/12/06 تاریخ بازنگری: 1402/04/29 تاریخ پذیرش: 1402/04/31 امروزه، گاه، مقررات و رویههای اداری که خود، برای ساماندهی امور و پیشگیری از جرم، تدوین و تصویب شده اند، در نقشی متفاوت، ظاهر می شوند و چونان عاملی جرمزا، ایفای نقش میکنند. مقررات و رویههای اداری نادرست، میتوانند عامل جرمزای تمامی جرایم از انواع مختلف باشند. از منظر جرمشناسی اداری، ضمن آسیبشناسی مقررات و رویههای اداری، باید نسبت به اصلاح موارد جرمزای آن اقدام کرد. مبنای فقهی مقابله با مقررات و رویههای اداری جرم زا، لزوم اعاده اعتماد مردم به نظام اداری و کاهش هزینههای تحمیلی بر نظام اسلامی است. از منظر فقهی، توجه به خود کنترلی بین مقامات اداری، نظارت دائمی بر مقررات و امر به معروف و نهی از منکر، راهکار های اصلی مقابله با این نوع از مقررات و رویهها است. از منظر حقوقی، سامان بخشیدن به ضمانت اجراهای کیفری، مبارزه با واسطه ها، دلالان و کارچاق کنان، اصلاح مقررات چند شغله بودن، محدود کردن پرداخت در شرکتها، وضع مقررات در زمینه تعارض منافع، اجرای قانون اعلام دارائی، ایجاد نظام کنترلی درونی و افشاگری از مقررات و رویههای اداری جرمزا از راهکارهای اصلی مقابله با مقررات و رویههای اداری جرمزا است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
83 - ربا انگاریِ مطلق زیادتی در معاوضات، با رویکردی بر سیاست جنایی ایران
وحید زارعی شریفجرم انگاری ربا، یکی از مهمترین ابزارهای فقهی در حفظ تعادل اقتصادی جامعه و حفاظت و کنترل بازار است. بررسی ادبیات مکتوب فقه امامیه، از اختلاف شدید فقیهان امامیه در تعیین ملاکهای ربا انگاری گزارش می دهد که با توجه به اتکای قوانین کیفری ایران بر متون فقه امامیه، این اختلا أکثرجرم انگاری ربا، یکی از مهمترین ابزارهای فقهی در حفظ تعادل اقتصادی جامعه و حفاظت و کنترل بازار است. بررسی ادبیات مکتوب فقه امامیه، از اختلاف شدید فقیهان امامیه در تعیین ملاکهای ربا انگاری گزارش می دهد که با توجه به اتکای قوانین کیفری ایران بر متون فقه امامیه، این اختلاف، از نقشی چشمگیر و اثر گذار بر جرم انگاری ربا در سیاست جنایی ایران، برخوردار است. مشهور فقیهان امامیه، با استناد به شماری از روایات، از جمله روایات ضعیف، اجماع مدرکی و تخصیص اکثر عمومات قرآنی ناظر بر ربا، اتحاد جنس و کیلی یا وزنی بودن عوضان را ملاک ربا انگاری می داند. برخی از فقیهان، با افزودن ملاک عددی، به ملاک های مذکور، عملاً از اهمیت تحریم ربا کاسته اند. می توان مصلحتاندیشی سیاسی، تجویز ربا در قالب قوانین بانکی و نیز رویه ی قضایی متشتت را از آثار پذیرش دیدگاه مذکور برشمرد. نوشتار حاضر، با بررسی مبانی نظرات فقیهان امامیه، این فرضیه را اثبات و نتیجه می گیرد که روایات مورد استناد مشهور، با توجه به عرف زمان صدور آن ها، به معاوضات قدیم، ناظر و منحصر است و قابلیت تعمیم پذیری به هر زمان و مکان را ندارد؛ حال اینکه عمومات آیات قرآن، بر ربا انگاری هرگونه شرط افزایش ارزش اقتصادی عوضان در کلیه معاوضات، اعم از قرضی و معاملی، دلالت دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
84 - رویکردهای قرآنشناسان معاصر به اسباب نزول
پژمان قاسمیدانش اسباب نزول از کهنترین مباحث علوم قرآنی و مرتبط با فهم قرآن است. در دورۀ معاصر علیرغم تداوم آرای گذشتگان نزد قرآنشناسان کلاسیک، در قریب به تمام مباحث این علم تغییر و تحوّلاتی مشاهده میشود. مطالعۀ حاضر با روشتوصیفی ـ تحلیلی به بررسی رویکردهای قرآنشناسان و تحوّل أکثردانش اسباب نزول از کهنترین مباحث علوم قرآنی و مرتبط با فهم قرآن است. در دورۀ معاصر علیرغم تداوم آرای گذشتگان نزد قرآنشناسان کلاسیک، در قریب به تمام مباحث این علم تغییر و تحوّلاتی مشاهده میشود. مطالعۀ حاضر با روشتوصیفی ـ تحلیلی به بررسی رویکردهای قرآنشناسان و تحوّل دیدگاههای آنها در این حوزه میپردازد. بررسی انجامشده نشان میدهد که تداوم دیدگاه گذشتگان در دورۀ معاصر نتیجۀ عواملی همچون گرایش به تفسیر بر پایۀ روایات و احیاناً گرایش به تقلید از شیوۀ تفسیری گذشتگان است. تغییر و تحوّلات مذکور نیز عمدتاً برخاسته از تحوّل دیدگاهها در باب ماهیت متن قرآنی، میزان تعامل متن قرآنی با واقعیت، رویکرد نقادانه نسبت به روایات، اعتقاد به ضرورت بازنگری دقیق دیدگاههای گذشتگان و بررسی همهجانبه میراث دینی است. به نظر میرسد که دوران معاصر، عصر توسعۀ بحثها دربارۀ سبب نزول بوده، و شکلگیری دیدگاههای متعدد را در پی داشته است؛ خواه دیدگاههایی مانند بینیازی تفسیر از اسباب نزول، و عدم ضرورت وقوع سبب و نزول آیه در تعریف سبب نزول که از دید غالب مفسرانْ معتبر به شمار نیامدهاند و در این مطالعه بهتفصیل نقدهایشان هم ذکر خواهد شد، و خواه دیدگاههای متعدد دیگری که مقبول مفسران مسلمان افتادهاند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
85 - اختلاف معنایی الف و لام عهد و جنس در تفسیر آیات قرآن کریم
سیفعلی زاهدی فر آمنه موسوی شجریحرف تعریف ال در زبان عربی پرکاربردترین حرف در این زبان است. این حرف در بافتهای مختلف گفتار بر معناهای مختلفی دلالت میکند؛ معناهایی که بیتوجهی به آنها موجب خواهد شد معنای صحیح کلام فهمیده نشود. از جمله، این الف و لام گاهی برای دلالت بر جنس به کار میرود، و گاه نیز برای أکثرحرف تعریف ال در زبان عربی پرکاربردترین حرف در این زبان است. این حرف در بافتهای مختلف گفتار بر معناهای مختلفی دلالت میکند؛ معناهایی که بیتوجهی به آنها موجب خواهد شد معنای صحیح کلام فهمیده نشود. از جمله، این الف و لام گاهی برای دلالت بر جنس به کار میرود، و گاه نیز برای دلالت بر عهد. هر یک از این دو قسم نیز البته اقسام متعددی دارد که برای فهم صحیح متن، باید بدان توجه شود. هر گونه اختلاف نیز در تفسیر ماهیت الف و لام چسبیده به هر اسم، به تغییر فهمها از گفته خواهد انجامید. جلوۀ اختلافها در تفسیر ماهیت الف و لام را در تفاسیر قرآن میتوان بازشناخت؛ خاصه از آن رو که بسیاری از مفسران با تکیه بر فرازمان و فرامکان بودن احکام قرآن، بدان گرایش داشتهاند که عمدۀ الف و لامها را نشانۀ جنس بدانند؛ نه عهد. بنا ست که در این مطالعه، با مرور تنها چند نمونه از اختلافات مفسران در تبیین ماهیت الف و لام در عبارات قرآنی، ابعاد مختلف این گرایش تفسیری و اثر عملی آن بر دستاوردهای مفسران کاویده شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
86 - اندیشۀ اخلاقی بازتابیده در صحیفۀ سجادیه
حامد خانی (فرهنگ مهروش)صحیفۀ سجادیه، متنی منسوب به امام زین العابدین (ع)، و از کهنترین آثار بازمانده از نخستین سدههای تمدن اسلامی است. عموم شیعیان صحیفه را دربردارندۀ تعالیم اخلاقی گستردهای ریشهدار در وحی الاهی و معارف اهل بیت (ع) میدانند. بااینحال، کمتر کوششی برای بازشناسی اندیشۀ اخلاقی أکثرصحیفۀ سجادیه، متنی منسوب به امام زین العابدین (ع)، و از کهنترین آثار بازمانده از نخستین سدههای تمدن اسلامی است. عموم شیعیان صحیفه را دربردارندۀ تعالیم اخلاقی گستردهای ریشهدار در وحی الاهی و معارف اهل بیت (ع) میدانند. بااینحال، کمتر کوششی برای بازشناسی اندیشۀ اخلاقی بازتابیده در آن، یا صورتبندی مبانی فلسفی این اندیشه صورت گرفته است؛ کوششی که میتواند برخی مجهولات تاریخ اندیشۀ اخلاقی در جهان اسلام، خاصه در سدههای نخست را روشن کند. این مطالعه به همین منظور دنبال میشود. بنا ست که در آن، چارچوب کلی نظام اخلاقی مندرج در صحیفۀ سجادیه را بازکاویم. بدین منظور، نخست اندیشههای هستیشناسانه و انسانشناسانه را در صحیفۀ سجادیه را مرور خواهیم کرد. آن گاه از کمالی سراغ خواهیم گرفت که برای انسانی با این ویژگیها، در یک چنین هستی ترسیم شده است؛ همچنان که در بارۀ راه رسیدن به چنین کمالی بر پایۀ آموزههای صحیفه بحث میکنیم. این تلاش راهی خواهد بود بدان سو که پس از مقایسۀ اندیشۀ اخلاقی صحیفه با دیگر مکاتب اخلاقی شناختۀ جهان اسلام در سدههای متقدم، شاخصهای تفکر اخلاقی این اثر بازشناسی شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
87 - مقایسه دیدگاه معلمان و دانشجو معلمان در ارزیابی برنامه درسی تربیت معلم عصر فاوا براساس مبانی فلسفی و اجتماعی
جواد سلیمانپور محمد غفاری مجلج سیده سمانه نگهداریانپژوهش حاضر با هدف ارزیابی نظام آموزشی تربیت معلم در عصر فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات براساس تحلیل مبانی فلسفی و اجتماعی آن از دیدگاه معلمان و دانشجویان انجام شد. این پژوهش با عنایت به روش تحقیق، توصیفی از نوع زمینه‌یابی است. جامعه آماری آن را کلیه معلمان مشغول ب أکثرپژوهش حاضر با هدف ارزیابی نظام آموزشی تربیت معلم در عصر فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات براساس تحلیل مبانی فلسفی و اجتماعی آن از دیدگاه معلمان و دانشجویان انجام شد. این پژوهش با عنایت به روش تحقیق، توصیفی از نوع زمینه‌یابی است. جامعه آماری آن را کلیه معلمان مشغول به تدریس در نظام آموزش و پرورش و دانشجو معلمان در حال تحصیل در دانشگاه آزاد اسلامی و مراکز آموزشی آموزش و پرورش تشکیل داده که تعداد آنها 4366 نفر برآورد شد. برای انتخاب نمونه آماری، از روش نمونه‌گیری تصادفی - طبقه‌ای استفاده شد، که نمونه آماری مورد پژوهش از جامعه مورد نظر براساس جدول مورگان، 349 نفر تعیین شدند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسش‌نامه محقق ساخته بود که از گویه‌های مبتنی بر دلالت‌های فلسفی و اجتماعی در نظام آموزشی مراکز تربیت معلم در عصر فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات تشکیل شده بود. داده‌های گردآوری شده با استفاده از آزمون یومان – ویتنی و آزمون t دو گروه مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل نشان داد که تفاوت معناداری در مبانی فلسفی نظام آموزشی تربیت معلم بین دیدگاه دانشجو معلمان و معلمان وجود دارد. هم‌چنین بین دیدگاه معلمان و دانشجویان نسبت به مبانی اجتماعی نظام آموزشی و برنامه‌ریزی درسی تربیت معلم در عصر فاوا تفاوت معنی‌داری وجود داشته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
88 - تحلیل و ارزیابی طراحی معماری نماهای شهر تهران به منظور تبیین نظام جامع و پاسخگو
سیامک کاکاوند فرح حبیب اسکندر مختاری طالقانیاین پژوهش با هدف تحلیل و ارزیابی طراحی معماری نماهای شهر تهران به منظور تبیین نظام جامع و پاسخگو تعریف گردید. روش این پژوهش از منظر هدف، در زمره پژوهش های کیفی می باشد که به صورت مطالعات کتابخانه ای و برداشت های میدانی صورت گرفته است، پرسش نامه ها و مصاحبه های صورت گرفت أکثراین پژوهش با هدف تحلیل و ارزیابی طراحی معماری نماهای شهر تهران به منظور تبیین نظام جامع و پاسخگو تعریف گردید. روش این پژوهش از منظر هدف، در زمره پژوهش های کیفی می باشد که به صورت مطالعات کتابخانه ای و برداشت های میدانی صورت گرفته است، پرسش نامه ها و مصاحبه های صورت گرفته تحت نظر خبرگان این حوزه مورد سنجش، روایی و پایایی قرار گرفته و تایید شده است، جامعه آماری به 2 بخش تقسیم گردیده است. بخش اول مدیران شهری، کارشناسان و متخصصان مرتبط با موضوع طراحی معماری نماهای شهری و بخش دوم طراحان و حرفه مندان حقیقی و حقوقی، اساتید و دانشجویان معماری و طراحی شهری بوده اند. با توجه به اینکه جامعه آماری محدود می باشد، لذا امر نمونه گیری از تمامی افراد در دسترس صورت گرفته است. در تجزیه و تحلیل فصل چهارم با استفاده از روش دلفی در چهار گام و نرم افزار SPSS ، نسبت به ارائه اجزای نظام جامع طراحی معماری نماهای شهری اقدام گردیده است. نتایج به دست آمده حاکی از آن بود که نظام جامع طراحی معماری نما به طور کلی شامل: 1- مبانی نظری است که در آن مجموعه تعیین تکلیف موضوعات و همه جانبه نگری مشخص و معین می گردد. 2- کمیته های تخصصی 3-برنامه اجرایی و زیر ساخت اطلاعات مکانی4- کمیته عالی مدیریت، برنامه ریزی و پایش و همچنین پاسخگویی، مشارکت و کنترل عملکرد کمیته ها می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
89 - تحلیل سوررئالیستی داستان دقوقی در مثنوی مولوی
سبیکه اسفندیاربررسی مؤلفههای مکتب سوررئالیسم حاکی از آن است که شباهتهای بسیاری میان این مکتب با عرفان وجود دارد. داستان دقوقی در مثنوی مولانا (610 ق) یکی از مبهمترین داستانهای عرفانی است که قابلیت زیادی در مطابقه با مؤلفههای سوررئالیستی دارد. مؤلفههایی چون اوتوماتیزم (خودنگاری) أکثربررسی مؤلفههای مکتب سوررئالیسم حاکی از آن است که شباهتهای بسیاری میان این مکتب با عرفان وجود دارد. داستان دقوقی در مثنوی مولانا (610 ق) یکی از مبهمترین داستانهای عرفانی است که قابلیت زیادی در مطابقه با مؤلفههای سوررئالیستی دارد. مؤلفههایی چون اوتوماتیزم (خودنگاری)، حیرت، دیوانگی، جنون، خیال و... . نتایج به دست آمده نشان میدهد که پویایی و حرکت سوررئالیستها از سطح اشیاء به عمق برای کشف حقیقت پنهان، بر کلّ داستان عرفانیِ دقوقی حاکم است و این امر جهان سوررئالیسم را بیش از پیش به عرفان نزدیک میکند؛ بهخصوص تأکید سوررئالیستها بر رهایی از عقل برای رسیدن به نقطۀ علیای هستی که در آن همۀ کثرات به وحدت بدل میشوند، همان هدفی است که طریقت عرفانی بر پایۀ آن بنا شده است. این مقاله بر آن است که با تکیه بر غایت مشترک دو مکتبِ عرفان و سوررئالیسم در شهود حقیقت، و تحلیل سایر مؤلفههایی که در طی مقاله تبیین خواهد شد، قابلیت مثنوی را برای مطابقه با جریانهای فکری معاصر و دیدگاههای متعالی آنها بنماید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
90 - مطالعه پدیدارشناسانه ابعاد تربیت مبتنی بر حب و محب خدا از منظر قرآن (مبانی، اهداف، اصول، روشها، مراحل)
حسن عموزاده سماکوش ذبیح پیرانی عباسعلی حیدری محمدرضا سرمدیپژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد تربیت مبتنی بر حب خدا از نظر قرآن انجام گرفته است، حوزه پژوهش کیفی، به لحاظ هدف کاربردی و از نوع پدیدارشناسی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارشناسان حوزه تعلیم و تربیت بودند که با استفاده از روش نمونهگیری گلوله برقی، انتخاب و نمونهگی أکثرپژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد تربیت مبتنی بر حب خدا از نظر قرآن انجام گرفته است، حوزه پژوهش کیفی، به لحاظ هدف کاربردی و از نوع پدیدارشناسی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارشناسان حوزه تعلیم و تربیت بودند که با استفاده از روش نمونهگیری گلوله برقی، انتخاب و نمونهگیری زمان اشباع دادهها ادامه پیدا کرد. ابزارگردآوری دادهها شامل مصاحبه نیمه ساختار یافته بود که در این پژوهش ساخته شد، و روایی و پایایی آن توسط متخصصان مورد تایید قرار گرفت، روش تجزیه و تحلیل داده نیز کدگذاری و تحلیل تفسیری بود، یافتههای پژوهش نشان میدهد که تربیت مبتنی بر حب خدا از نظر قرآن دارای مبانی: معرفتشناسی، هستیشناسی، انسانشناسی، ارزششناسی است. اهداف تربیت مبتنی برحب خدا از نظر قرآن شامل: حب ذات، دوست داشتن بندگان اصلح و مومن، خدا دوستی و پیروی از او، صبغه الله و خلیفه الله و حیات طیبه هستند. اصول تربیت مبتنی بر حب خدا از منظر قرآن عبارت بودند از: اصل ابراز یا منع محبت، اصل تأثیر حب در معرفت و یادگیری و برعکس، اصل خدامحوری، اصل اعتدال، اصل بهرهبری صحیح از دنیا و اصل آزادی در تربیت. در خصوص روشهای تربیتی مبتنی بر حب خدا از منظر قرآن میتوان به: روش حبّ عبودی، روش الگوبرداری، روش موعظه، روش محبّت و مدارا و تصرف بر قلبها، پرهیز از سختگیری و توجه به محیط نشاط و شادابی، روش اسوه حسنه و برشمرندن نعمتهای الهی(یادآوری نعمتها) اشاره نمود. در خصوص مراحل تربیت مراحل رشدی و توجه به تفاوتهای فردی دارای اهمیت ویژهای است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
91 - مبانی آزادی از دیدگاه اسلام با تأکید بر مبانی انسانشناختی
محمد معرفتآزادی در نظام اجتماعی بهویژه جامعة دینی با رعایت حدود و مرزهای آن، فواید و آثار مهمی دارد؛ برای نیل به چنین آرمانی باید بهطور دقیق مبانی آزادی از نظر اسلام تحلیل و بررسی شود. پرسش پژوهش حاضر این است که با توجه به آموزههای اسلامی و واقعیتهای فلسفی و روانشناختی، مبان أکثرآزادی در نظام اجتماعی بهویژه جامعة دینی با رعایت حدود و مرزهای آن، فواید و آثار مهمی دارد؛ برای نیل به چنین آرمانی باید بهطور دقیق مبانی آزادی از نظر اسلام تحلیل و بررسی شود. پرسش پژوهش حاضر این است که با توجه به آموزههای اسلامی و واقعیتهای فلسفی و روانشناختی، مبانی آزادی چیست و مبانیِ انسانشناختیِ آن کدامند؟ در این مقاله، با اتخاذ روش توصیفی ـ تحلیلی روشن شد که مبانی آزادی، گزارههای خبری هستند که یا بدیهی میباشند یا در علوم دیگر اثبات میشوند و برای تعیین اصول، اهداف، عوامل، روشها، مراحل و موانع آزادیِ مشروع بهکار میروند؛ همچنین می توان مبانی آزادی را به سه نوعِ دینی, علمی و فلسفی تقسیم کرد. بر اساس استقرا، مبانی فلسفی به پنج شاخة معرفتشناختی، هستیشناختی، الاهیّاتی، ارزششناختی و انسانشناختی تقسیم میشوند. شناخت انسان و ویژگیهای او، از پیشنیازهای اصلی مسألة آزادی است. در این تحقیق، چهارده مبنا از مهمترین مبانی انسانشناختی اسلامیِ مؤثر در مطالعات علوم انسانی از جمله مسأله آزادی شناسایی شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
92 - جایگاه عشق در مبانی سنتهای اول و دوم عرفانی
سیدعلی اصغر میرباقری فرد راضیه حجتی زادههرچند تاکنون جریان عرفان اسلامی، متناسب با هر عصر و روزگاری به اشکال گوناگونی، چه به لحاظ سبکشناختی و چه از جهت ادوار تاریخی، رویدادها، آثار، پیشگامان و بنیانگذاران سرشناس فرقههای عرفانی تقسیم شده است، شاید تقسیم آن به دو سنت اول و دوم که یکی از آغاز تا سده هفتم هجری أکثرهرچند تاکنون جریان عرفان اسلامی، متناسب با هر عصر و روزگاری به اشکال گوناگونی، چه به لحاظ سبکشناختی و چه از جهت ادوار تاریخی، رویدادها، آثار، پیشگامان و بنیانگذاران سرشناس فرقههای عرفانی تقسیم شده است، شاید تقسیم آن به دو سنت اول و دوم که یکی از آغاز تا سده هفتم هجری و دیگری از سده هفتم با ظهور ابن عربی تا دوران حاضر را در برمیگیرد، از شمول بیشتری برخوردار باشد. هدف از بررسی موضوع عشق در دو سنت عرفانی، شناخت چگونگی تعامل قوه نظری و عملی در دو سنت عرفانی مذکور و تبیین این واقعیت است که چگونه مبانی فکری سنت دوم که مراد از آن مکتب مبتنی بر وحدت وجود ابن عربی است، توانست با تبیین و تشریح اصولی شالودههای علمی و نظری خود، قوه عملی را نیز تحکیم و تعمیق بخشد. برای روشنتر شدن این موضوع، عشق را که هم از مضامین پرکاربرد و هم از کلیدواژههای این دو سنت به شمار میآید، از خلال دو اثر منتخب، یعنی عبهرالعاشقین روزبهان بقلی و فصوصالحکم شیخ اکبر برگزیدهایم تا با مطالعه دیدگاههای هر یک در خصوص عشق، نتایج و بازخوردهایی را که با تکیه بر این مبانی در این هر دو سنت حاصل آمده است، بررسی کنیم. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
93 - مبانی توسل به زور وممنوعیت آن در حقوق بین المللی با تاکید بر منشور سازمان ملل متحد
حسن محمدرضائی سید باقر میرعباسی علی کمالیتوسل به زور وممنوعیت ان دو اصل مهم در حقوق بین الملل هستند که مباحث زیادی پیرامون ِن دو مفهوم مطرح شده است هدف این مقاله بررسی مبانی توسل به زور وممنوعیت آن در حقوق بین المللی است تحلیل پیشینه توسل به زور نشان داده است توسل زورتوسط هرکشوری بر علیه کشور دیگراز منظر اسناد أکثرتوسل به زور وممنوعیت ان دو اصل مهم در حقوق بین الملل هستند که مباحث زیادی پیرامون ِن دو مفهوم مطرح شده است هدف این مقاله بررسی مبانی توسل به زور وممنوعیت آن در حقوق بین المللی است تحلیل پیشینه توسل به زور نشان داده است توسل زورتوسط هرکشوری بر علیه کشور دیگراز منظر اسناد بین المللی از جمله منشور سازمان ملل محکوم است .هیچ کشوری مجاز به استفاده از زور درروابط بین المللی نیست .تنها یک کشور زمانی می تواند از زور استفاده نمایدکه مورد تجاوز واقع شده باشد ودر مقام دفاع از خود متوسل به زور شود. مداخله بشر دوستانه و توسل به زور تنهادر صورتی می تواند مجاز تلقی شود که شورای امنیت سازمان ملل متحد نقض سیستماتیک و گسترده حقوق بشر را تشخیص دهد و آنرا مغایر با صلح و امنیت بین المللی بداند که آنرا به طور جدی تهدید می کند. بنابراین توسل به زوری که شامل تهدید به زور و یا استفاده از زور بدون مجوز رسمی شورای امنیت باشد، نقص صریح مشنور سازمان ملل محسوب می گردد ماده 51 منشور سازمان ملل متحد که توسل به قوای قهریه و اقدام زور گرایانه یک جانبه را در اعمال حق دفاع مشروع خواه به صورت فردی و یا دسته جمعی در مقابل حمله مسلحانه مجاز دانسته است.بنابراین اصل توسل به زور در روابط بین الملل در صورت نقض حاکمیت یا حقوق بشر توسط یکی از اعضای سازمان ملل راباید با حساسیت خاصی توسط سازمان ملل بکار گرفته شود تا موجب نقض حاکمیت وتوسل یکجانبه استفاده از قدرت توسط کشورهای قویتر تلقی نشود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
94 - بررسی فقهی سرمایه گذاری خارجی و محیط زیست و مناسبات حقوقی آن ها با یکدیگر
سید سجاد خالویی تفتی رضا آقاعباسی رضا شمسیزمینه و هدف: با توجه به جامعیت دین اسلام و ظرفیت احکام دینی و فقهی در خصوص امکان صدور احکام متناسب و با تأثیرپذیری از مقتضیات زمان و مکان در زمینه مسائل مورد نیاز جامعه و حتی مسائل مستحدثه و انطباق احکام دینی امروزه ضروری است. موضوع سرمایهگذاری خارجی بیش از پیش مورد م أکثرزمینه و هدف: با توجه به جامعیت دین اسلام و ظرفیت احکام دینی و فقهی در خصوص امکان صدور احکام متناسب و با تأثیرپذیری از مقتضیات زمان و مکان در زمینه مسائل مورد نیاز جامعه و حتی مسائل مستحدثه و انطباق احکام دینی امروزه ضروری است. موضوع سرمایهگذاری خارجی بیش از پیش مورد مطالعه قرار گیرد؛ به همین دلیل در این پژوهش تلاش و هدف این است تا در حد امکان که به جایز بودن فعالیت سرمایهگذاری خارجی و عدم تخریب محیط زیست با توجه به قواعد فقهی و اسلامی استناد میشود؛ به تأثیر سرمایهگذاری خارجی در تخریب محیط زیست که با اصول فقهی و دینی کشور ما مخالف است نیز پرداخته شود؛ بنابراین ضرورت انجام این تحقیق نیز ارائه راهکارهای حقوقی لازم برای کاهش و عدم اثرات منفی سرمایهگذاری خارجی بر محیط زیست است تا از این طریق گامی مؤثر در جهت مدیریت سرمایهگذاری خارجی با حفظ ملاحظات زیستمحیطی برداشته شود.روش: پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است.یافتهها و نتایج: با توجه به اهمیت سرمایههای خارجی و تأثیر آن بر وضعیت محیط زیست در دهههای اخیر بر آن شدیم، ابتدا موضع شریعت اسلام در مورد سرمایهگذاری خارجی و همچنین تحولات حادث در محیط زیست با استناد به منابع فقهی مورد مداقه قرار دهیم و سپس تأثیر سرمایهگذاری خارجی را در تخریب محیط زیست و راهکارهای پیشنهادی مورد تبیین و تحلیل حقوقی قرار دهیم تا از این طریق گامی مؤثر در جهت تعادل حفظ محیط زیست و جریان سرمایهگذاری خارجی با توجه به مبانی فقهی و حقوقی برای کشورمان برداشته شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
95 - مطالعه تطبیقی مبانی، قلمرو و آثار تشدید مجازات (تعدد جرم) در نظام حقوقی ایران و فرانسه
یداله قدرتی علی جانی پور داریوش باباییزمینه و هدف: حقوق به عنوان نظام تعیین کننده شیوه ی برخورد بین آحاد اجتماعی رسالت های مختلفی را به دوش می کشد. در این میان کیفر به عنوان مهم ترین ابراز تضمین کننده قانون، همواره مورد بحث حقوق دانان قرار گرفته است. مهم ترین هدف این مقاله بررسی تطبیقی مبانی، قلمرو و آثار ت أکثرزمینه و هدف: حقوق به عنوان نظام تعیین کننده شیوه ی برخورد بین آحاد اجتماعی رسالت های مختلفی را به دوش می کشد. در این میان کیفر به عنوان مهم ترین ابراز تضمین کننده قانون، همواره مورد بحث حقوق دانان قرار گرفته است. مهم ترین هدف این مقاله بررسی تطبیقی مبانی، قلمرو و آثار تشدید مجازات (تعدد جرم) در نظام حقوقی ایران و فرانسه است. روش شناسی: روش گردآوری اطلاعات این مقاله با استفاده از روش کتابخانهای است. روش تحلیل دادهها، بهصورت تحلیلی- توصیفی مورد بررسی قرارگرفته است.یافته ها و نتیجه گیری: جرم در تمامی نظام های اجتماعی امری قبیح است و هیچ گاه با مسامحه از آن گذر نمیشود. در این میان، ارتکاب دوباره جرم (به صورت تعدد) به دلیل دلالت بر استمرار حالت خطرناک مجرم با واکنش های اجتماعی شدیدتری روبرو می شود که این واکنش ها در نظام های حقوقی مختلف بر اساس مبانی و همچنین یافتههای علمی، متفاوت میگردد. با مطالعه در حقوق جزایی ایران و فرانسه این طور نتیجهگیری میشود که تعدد جرم یکی از علل تشدید کننده ی مجازاتها است به طوری که در قانون مجازات هر دو کشور قلمرو و آثار تعدد جرم متفاوت هستند اما مبنای قانونی تعدد جرم در هر دو کشورجنبه پیشگیرانه و بازدارندگی از جرم است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
96 - مبانی عدم تحمل کیفر؛ چالشهای فراروی آن در اجرای حکم با رویکردی بر حقوق کیفری انگلیس
محمدعلی نصرالهی علی مزیدی شرفآبادی سیدمهدی منصوریزمینه و هدف: هدفهای کیفر باید همسو و در راستای اهداف نظام عدالت کیفری باشد. این اهداف با مجازات کردن بزهکارانی که فاقد شرایط اجرای مجازات هستند، برآورده نمی شود. ماده 502 قانون آیین دادرسی کیفری بیماری محکوم را به عنوان معیار عدم تحمل کیفر پیش بینی کرده است. عدم تحمل أکثرزمینه و هدف: هدفهای کیفر باید همسو و در راستای اهداف نظام عدالت کیفری باشد. این اهداف با مجازات کردن بزهکارانی که فاقد شرایط اجرای مجازات هستند، برآورده نمی شود. ماده 502 قانون آیین دادرسی کیفری بیماری محکوم را به عنوان معیار عدم تحمل کیفر پیش بینی کرده است. عدم تحمل کیفر دارای مبانی فقهی و حقوقی است. در مرحله اجرا، توان تحمل کیفر از سوی پزشکی قانونی احراز میگردد. رویکرد حقوق کیفری انگلیس، درجهت مداوای بزهکار و معافیت از کیفر به جای تحمیل مجازات است. در حقوق کیفری ایران، گاهی مواضع قانون با ترجیح اجرای مجازات به جای درمان بزهکار با اصول حقوق بشر و اهداف مجازات متفاوت است. روش شناسی: روش تحقیق در پژوهش حاضر به صورت تحلیلی – توصیفی انجام شده است. یافته ها و نتایج: مقاله حاضر، علاوه بر تبیین مبانی عدم تحمل کیفر، در پی بررسی چالشهای قانون در فرایند اجرای عدم تحمل کیفر و راهکارآن میباشد. حقوق کیفری ما علیرغم توجه ویژه به بیمار بزهکار، با به کاربردن شرایط کلی واصرار بر اجرای کیفر حدی و تعزیری حتی با فرض ضرر بر فرد، ناکافی بودن معیار پزشکی برای احراز توان تحمل کیفر در مرحله اجرا و کارایی نداشتن شرایط کلی مندرج در ماده ذکر شده، در خصوص بیماریهای واگیردار مانند کرونا ویروس(کووید-19) با چالشهای جدی روبهرو است. نظر به شرایط خاص بزهکار بیمار و امکان تشدید بیماری، بهترین راهکار معافیت از کیفر است. از سویی دیگر، بهتر است در احراز توان تحمل کیفر، معیار پزشکی- قضایی به کار گرفته شود و نیز عدم تحمل کیفر برای بیماری واگیردار بدون نیاز به احراز شرایط کلی در قانون پیشبینی شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
97 - اصول و مبانی حاکم بر جرمانگاری و سیاست جنایی تقنینی خرید و فروش اطفال با نگاهی به قوانین و اسناد بینالمللی
الهه طالع زاری رضا زهروی حسین میری علی اکبر اسمعیلیزمینه و هدف: یکی از مهمترین جرائمی که در چند سال اخیر بهواسطه مشکلات مختلف اقتصادی و اجتماعی در جامعه افزایشیافته است، خریدوفروش اطفال است، به همین دلیل در این پژوهش، بررسی سیاست جنایی ایران در قبال این جرم را برای رسیدن به اهدافی نظیر مشخص شدن سیاست جنایی قضایی، تقن أکثرزمینه و هدف: یکی از مهمترین جرائمی که در چند سال اخیر بهواسطه مشکلات مختلف اقتصادی و اجتماعی در جامعه افزایشیافته است، خریدوفروش اطفال است، به همین دلیل در این پژوهش، بررسی سیاست جنایی ایران در قبال این جرم را برای رسیدن به اهدافی نظیر مشخص شدن سیاست جنایی قضایی، تقنینی و اجرایی ایران در خصوص بزه خریدوفروش اطفال و بررسی راهکارهای کیفری و پیشگیرانه در قبال این جرم، موردمطالعه قرار دادهایم.روش: پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی میباشد.یافتهها و نتایج: یافتههای نتایج و این پژوهش نشان داد که این موضوع هم در حقوق داخلی و هم در حقوق بینالمللی معطوف به اطفال جرمانگاری شده است، این جرم، به همراه خود بسیاری از جرائم و انحرافات دیگری نظیر جرائم خشنی چون قتل، ضربوجرح اطفال یا جرائم جنسی و هرزهنگاری با اطفال، استفاده از آنها در باندهای مواد مخدر و قاچاق اعضای بدن، تکدیگری و سرقت و غیره را در پی دارد و عامل اصلی آنها مباحث حقوقی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
98 - شگردهای پستمدرنیسم در رمان همنوایی شبانه ارکستر چوبها براساس نظریه برایان مکهیل
سحر علیکاهی لطیفه سلامت باویل علیرضا صالحینظریههای پستمدرنیستی به دو گروه عمده تقسیم شدهاند. گروه نخست نظریههای کسانی مانند بری لوئیس، پیتر والن و دیوید لاج را در برمیگیرد که فهرستی از مؤلفههای سبکی متمایزکننده نگارش پسامدرنیستی (عدم قطعیت، پارانویا، بی نظمی زمانی و...) ارائه میکنند. درگروه دوم، شاخصتر أکثرنظریههای پستمدرنیستی به دو گروه عمده تقسیم شدهاند. گروه نخست نظریههای کسانی مانند بری لوئیس، پیتر والن و دیوید لاج را در برمیگیرد که فهرستی از مؤلفههای سبکی متمایزکننده نگارش پسامدرنیستی (عدم قطعیت، پارانویا، بی نظمی زمانی و...) ارائه میکنند. درگروه دوم، شاخصترین نظریه را برایان مکهیل مطرح کرده است که برای تبیین پسامدرنیسم از مفهوم"عنصر غالب" در فرمالیسم روسی مدد میگیرد و مشخصه پسامدرنیسم را وجودشناسی (در تباین با معرفتشناسی که عنصر غالب مدرنیسم است) میداند. در راستای تحقق این هدف، ابتدا شگردها و مؤلفههایی از رمان همنوایی شبانه ارکستر چوبها استخراج و در سه بخش عناصر داستان، مفهوم، شکل یا صورت مورد بررسی قرار میگیرد؛ سپس بر اساس نظریه غالب برایان مکهیل که ویژگی داستانهای پسامدرن را طرح مباحث هستیشناسانه میداند، مشخص میشود که این شگردها و مؤلفهها تا چه حد در برجسته کردن عناصر هستیشناسانه اثر نقش دارند. نتیجه نشان میدهد که این رمان، رمانی پیچیده و دشوار است که نویسنده به خوبی از تکنیک چندصدایی، عدم قطعیّت، حضور دو بعدی راوی، عدم انسجام ذهن و آشفتگی شخصیتها و... به بهترین شکل بهره گرفته و رمان خود را در کنار آثار پستمدرن قرار داده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
99 - بررسی مبانی دعا از منظر مولوی با تأکید بر مثنوی
بخشعلی قنبری طیبه مکی آبادیمنظور از مبانی دعا آشنایی با پیشفرضهای اساسی پیرامون امر دعاست که به عنوان یکی از محورهای اصلی در امر دعا کردن باید مورد توجه قرار گیرد. بحث شناخت مبانی دعا تاکنون به صورت تخصصی و گسترده از دیدپژوهشگران حوزۀادبیات عرفانی مورد عنایت واقع نشده واین مقاله سعی نموده است که أکثرمنظور از مبانی دعا آشنایی با پیشفرضهای اساسی پیرامون امر دعاست که به عنوان یکی از محورهای اصلی در امر دعا کردن باید مورد توجه قرار گیرد. بحث شناخت مبانی دعا تاکنون به صورت تخصصی و گسترده از دیدپژوهشگران حوزۀادبیات عرفانی مورد عنایت واقع نشده واین مقاله سعی نموده است که این مبانی را از منظر شاعر عارف، مولوی؛ در مثنوی معنوی مطرح و مورد مطالعه و کنکاش قرار دهد.از دیدگاه مولوی، دعامسیری برای تقرب به خداوند متعال و پیوستن موجودی حقیر و نیازمند به وجودی بینهایت بزرگ و غنی و تواناست که برقراری این رابطه نیاز به شناخت مبانی و مؤلفههایاساسی آن دارد. مبانیِ خداشناختی و انسانشناختی به عنوان مهمترین مبانی در مقولۀ دعا، بیانگر ویژگیهای خدا در جایگاه دعاشونده (مدعو) و انسان در مقام دعاکننده (داعی)است.دستاورداثرحاضر که بر اساس منابع کتابخانهای صورت پذیرفته این است که دعا میتواند راهی جهت کسب شناخت بیشتر و بهتر از خدا و انسان و حصول به معرفت باشد که این شناخت نیز موجب استفادۀ بهینه و ارزندهتراز امر دعا برای شخص داعی خواهد بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
100 - واکاوی روابط مبانی معرفت اخلاقی با تأکید بر مبنای عقل در کشف ارزشها از دیدگاه باربارا هرمن و ملاصدرا
سعیده حمله داری سید احمد فاضلییکی از مهم ترین موضوعات حوزه معرفت شناسی اخلاق، گفتگو در باب مبانی است. گرچه هر یک از عوامل میل، انگیزه، غایات الزامی، عواطف، وحی و شهود به عنوان مبنای معرفت اخلاقی شناخته شده اند اما همواره توجه خاصی معطوف مبنای عقل بوده است. بااین وصف، اگر میزان تأثیر عقل در کشف ارزش أکثریکی از مهم ترین موضوعات حوزه معرفت شناسی اخلاق، گفتگو در باب مبانی است. گرچه هر یک از عوامل میل، انگیزه، غایات الزامی، عواطف، وحی و شهود به عنوان مبنای معرفت اخلاقی شناخته شده اند اما همواره توجه خاصی معطوف مبنای عقل بوده است. بااین وصف، اگر میزان تأثیر عقل در کشف ارزش های اخلاقی از یک سو و سایرمبانی از سوی دیگر مورد سنجش قرارگیرد نحوه تأثیر هریک از مبانی مذکور چگونه خواهد بود و چه روابطی میان این مبانی معرفتی با مبنای عقل می توان تصور نمود؟ باربارا هرمن فیلسوف آمریکایی و ملاصدرا از آراء قابل تأملی در تبیین این مسئله برخوردارند لذا بررسی دیدگاه آنها حائز اهمیت و ضروری بود. پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از تحلیل متن صورت گرفته و یافته ها نشان داد با فرض سایر مبانی معرفت اخلاقی در کنار عقل سه رابطه متفاوت می توان استخراج نمود. هر دو متفکر مدعی بودند میل، انگیزه و غایات واجب، از جمله مبانی نیازمند و وابسته به عقل اند لذا با عقل رابطه اثرپذیری دارند. ملاصدرا مبانی وحی و شهود را پشتیبان عقل می دانست پس رابطه وحی و شهود با عقل از نوع رابطه اثرگذاری تلقی شد و نهایتا هرمن عواطف را نه پشتیبان عقل و نه به آن وابسته بلکه مبنایی کاملا مستقل از عقل می دانست ازاین رو دو مبنای عواطف و عقل در یک رابطه مستقل قرارگرفتند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
101 - مبانی علم حضوری نفس در آثار سهروردی(تناقض یا سیر استکمالی یا تعمد)
سمیه احمدی عزیزاله افشار کرمانیعلم حضوری نفس در آثار سهروردی، در نظر اول، دچار تناقضی بین مبانی مشایی و اشراقی است که برخی با توجه به سیر استکمال فکری شیخ اشراق تناقض را به آن ارجاع دادهاند، ولی تعمد در بیان این مبانی دوگانه هم دور از ذهن نیست. پس باید بررسی شود که؛ چرا و به چه هدفی سهروردی به عنوان أکثرعلم حضوری نفس در آثار سهروردی، در نظر اول، دچار تناقضی بین مبانی مشایی و اشراقی است که برخی با توجه به سیر استکمال فکری شیخ اشراق تناقض را به آن ارجاع دادهاند، ولی تعمد در بیان این مبانی دوگانه هم دور از ذهن نیست. پس باید بررسی شود که؛ چرا و به چه هدفی سهروردی به عنوان حکیم اشراقی از مبانی مشائیان در آثار خود بهره برده است؟ این مقاله به روش تحلیلی مبانی شیخ اشراق در علم حضوری نفس در آثار فلسفی، منطقی و آثار داستانی ایشان را بررسی میکند و با بیان برخی کاستیهای مبانی در برخی ادراکات، به این فرضیه میپردازد که در آثار سهروردی گرچه تناقض مشاهده میشود و سیر استکمال فکری ایشان هم در این امر دخیل بوده است ولی به دلیل هدفی خاص، تعمدی بودن این مسأله هم قابل اثبات است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
102 - جهانی شدن دین در مدل مکانیک کوانتومی سیاست بینالملل
محمد محمودی کیا ارسلان قربانی شیخنشینچکیده با تشدید فرایند جهانیشدن و به تبع آن رشد روزافزون در تعداد و تنوع بازیگران نظام بینالمللی، شاهد شکلگیری الگوی جدیدی در عرصه سیاست جهانی هستیم که متمایز از رویکرد کلاسیک و سنتی روابط بینالملل است؛ به عبارت دیگر، قواعد و اصول کلاسیک سیاست بینالملل، دیگر از ظر أکثرچکیده با تشدید فرایند جهانیشدن و به تبع آن رشد روزافزون در تعداد و تنوع بازیگران نظام بینالمللی، شاهد شکلگیری الگوی جدیدی در عرصه سیاست جهانی هستیم که متمایز از رویکرد کلاسیک و سنتی روابط بینالملل است؛ به عبارت دیگر، قواعد و اصول کلاسیک سیاست بینالملل، دیگر از ظرفیت مناسبی برای تبیین رخدادهای نظام بینالملل برخوردار نبوده و لاجرم نیازمند کاربست الگوی جدیدی در فهم پویایی سیاست جهانی هستیم که از آن بهعنوان الگوی کوانتومی سیاست بینالملل یاد میشود. دراینبین، یکی از تغییرات و نشانههای نظام بینالمللی معاصر، تجدید حیات مجدد دین به عنوان بازیگری فعال و تأثیرگذار در عرصه بینالمللی است که موجب شده تا امروزه از آن بهعنوان بازیگری مهم در عرصه تحولات جهانی یاد شود. این تحقیق در پی بررسی نقش و جایگاه دین در مدل کوانتومی سیاست بینالملل است. بر این اساس، یافته این پژوهش حاکی از آن است که امروزه عوامل معنایی و به طور ویژه دین، از مهمترین مؤلفههای تأثیرگذار در شکلگیری هویت و بهتبع آن منافع بازیگران نظام بینالملل است و از همین روی، ضروری است تا منطق درونی آن به درستی شناخته شود. این تحقیق به دین بهعنوان یکی از نمودهای برجسته در مدل مکانیک کوانتومی سیاست بینالملل میپردازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
103 - مبانی و اصول سنجش اسلامیت دانش در حوزهی علوم انسانی بعد از انقلاب اسلامی
محمد تقی بخرد محمد کاظم کاوه پیشقدم محمد علی اخگر کوروش سرورزادههر دانشی بر اصولی استوار است که بر همۀ اجزای آن پرتو میافکند. دانش علوم انسانی نیز از این قاعده مستثنی نیست. این مقاله ضمن معرفی مبانی و اصول حاکم بر علوم انسانی اسلامی ادلۀ اثبات آن را نیز بیان کرده است. این تحقیق با روش تحقیق کتابخانه ای و مراجعه به متون و اسناد صورت أکثرهر دانشی بر اصولی استوار است که بر همۀ اجزای آن پرتو میافکند. دانش علوم انسانی نیز از این قاعده مستثنی نیست. این مقاله ضمن معرفی مبانی و اصول حاکم بر علوم انسانی اسلامی ادلۀ اثبات آن را نیز بیان کرده است. این تحقیق با روش تحقیق کتابخانه ای و مراجعه به متون و اسناد صورت پذیرفته که کلیه متون مرتبط در این زمینه مطالعه و بصورت فیش برداری صورت گرفته است. دین اسلام پنج شرط اساسی را ملاک سنجش اسلامیت افراد قرار داده است که محقق به عنوان محور تحقیق و در تطبیقی علمی به کمک آن شروط، اسلامیت دانش را نیز مورد سنجش قرار داده است. اصل وحدتگرایی در پرتو تقدمنداشتن بر خدا و رسول، هدایتطلبی در پرتو اعتقاد به نبوت و آخرتگرایی در پرتو اعتقاد به معاد، عدالتخواهی در پرتو اعتقاد به عدل اسلامی، ولایتپذیری در پرتو اعتقاد به امامت و جریان ولایت الله میتوانند چراغ راه محقق مسلمان باشند که با محک آن در تمامی حوزههای علمی بهویژه علوم انسانی اسلامیت را بسنجند و علوم انسانی را اسلامی و مطهر کنند. این اصول از مبانی معرفتشناسی، هستیشناسی، انسانشناسی و ارزششناسی در علم کلام و فلسفه اسلامی منشأ میگیرند. مراعات این اصول در تمامی رشتههای علوم انسانی شرط اسلامیت آن رشتۀ علمی محسوب میشود؛ درنتیجه شرط اسلامیت یک حقیقت علمی تحقق هر پنج اصل ذکرشده بهطور یکجاست. هریک از اصول مبانی استدلالی قابل دفاعی دارد که میتواند اصالت خود را در داوری اثبات کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
104 - اصول و مبانی نبوت حضرت عیسی مسیح(ع) در مقارنه میان قرآن و أناجیل أربعه
فیض اله اکبری دستکاصل نبوت ازجمله مهمترین رویکردهای مشترک در متون مقدس می باشد که این امر در قرآن کریم و اناجیل اربعه مورد تاکید قرار گرفته است. دراین میان مبانی نبوت و منشور تعالیم و دعوت حضرت عیسی(ع) به عنوان یکی از پیامبران اولوا العزم به تفصیل مورد اهتمام آیات قرآن کریم و اناجیل چهار أکثراصل نبوت ازجمله مهمترین رویکردهای مشترک در متون مقدس می باشد که این امر در قرآن کریم و اناجیل اربعه مورد تاکید قرار گرفته است. دراین میان مبانی نبوت و منشور تعالیم و دعوت حضرت عیسی(ع) به عنوان یکی از پیامبران اولوا العزم به تفصیل مورد اهتمام آیات قرآن کریم و اناجیل چهارگانه قرار گرفته که به سهم خود می تواند گامی اساسی در مسأله تقریب و تقویت آموزه های مشترک دین اسلام و مسیحیت تلقی شود. دراین مقاله سعی شده تا از یکسو مبانی نبوت عیسی مسیح (ع) در آموزهای اناجیل اربعه و آیات قرآن کریم مورد بررسی، تحلیل و مقارنه قرار گیرد و ازسوی دیگر اصول مشترک حاکم بر منشور دعوت و تعالیم این پیامبر بزرگ الهی نظیر: ایمان به خدا، بشارت ملکوت، تکمیل و تصدیق تورات و تعلیم و تبیین کتاب آسمانی و رفع اختلاف در برخی از دستورات شریعت تبیین گردد و در پایان دو اصل مهم نجات بخشی و فدا شدن عیسی مسیح (ع) که در آموزه های صریح اناجیل چهارگانه بدانها پرداخته شده با آیات قرآن کریم مقارنه و مورد ارزیابی قرار گیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
105 - مبانی مشروعیت حکم غیابی در فقه امامیه با نگاهی به فقه اهل سنت
مصطفی غفوریان نژاد ملیحه غلامیبرای فصل نزاع میان افراد، اصل، حضور طرفین دعوی در جلسهی دادرسی است. زیرا در شرع مقدس اسلام و حقوق اسلامی مقتضای ولایت قاضی نسبت به متداعیین، قضاوت با حضور آنان است. یعنی خوانده یا وکیل وی باید در مراحل دادرسی حاضر شوند و دفاعیات خود را نسبت به دعوی مطرح نمایند و یا در أکثربرای فصل نزاع میان افراد، اصل، حضور طرفین دعوی در جلسهی دادرسی است. زیرا در شرع مقدس اسلام و حقوق اسلامی مقتضای ولایت قاضی نسبت به متداعیین، قضاوت با حضور آنان است. یعنی خوانده یا وکیل وی باید در مراحل دادرسی حاضر شوند و دفاعیات خود را نسبت به دعوی مطرح نمایند و یا در صورت عدم حضور، به دادگاه مربوطه لایحه تقدیم نمایند. تا بدینوسیله از تضییع شدن حقوق وی جلوگیری شود. اما در برخی موارد دادرسی بدون حضور یکی از طرفین دعوی تشکیل میگردد، این امر یکی از موضوعات حائز اهمیت در قضا و دادرسی است. حکم غیابی نیز همانند دیگر موضوعات فقهی باید مستند به منابع و مبانی پذیرفته شده باشد. مهم ترین مبنای شرعی حکم غیابی آیاتی از قرآن؛ احادیث و روایات منقول از ائمه معصوم (ع) همراه با اجماع فقیهان و حکم عقل است. در همین راستا به بررسی و تحلیل هر یک از این منابع همت گماردیم و با نگاهی مختصر به فقه اهل سنت سعی در بررسی همه جانبهی این موضوع در فقه اسلامی داشتیم. پژوهش حاضر از نوع توصیفی تحلیلی بوده و به روش کتابخانهای با استفاده از ابزار فیش به رشته تحریر درآمده است. از مجموع مطالب و استدلالها این نتیجه حاصل شد که در دادرسی غیابی با عنایت به برخی مبانی میتوان گفت؛ در هر صورت حاکم موظف است قبل از صدور حکم و برای شنیدن دفاعیات مدعیعلیه او را به محکمه دعوت نماید و در صورت عدم حضور مدعیعلیه، قاضی مجاز به محاکمهی غیابی و صدور حکم غیابی خواهد بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
106 - تاملی بر مبانی نقض از صلاحیت در مقررات دادرسی کیفری ایران با نگاهی بر مقررات فرانسه
عباسعلی قریانیان علی مزیدی سید مهدی منصورییکی از جلوه هایِ مهم پاسداشت حق هایِ فردی، حق بر دادرسی عادلانه است. رعایت قواعد صلاحت به عنوان یکی از قواعد آمره از جمله اصول دادرسی عادلانه شناخته می شود که نقضِ آن به طور استثنایی در قانون آئین دادرسی کیفری ایران و فرانسه در قالب نقض از صلاحیت ذاتی و محلی مورد شناسای أکثریکی از جلوه هایِ مهم پاسداشت حق هایِ فردی، حق بر دادرسی عادلانه است. رعایت قواعد صلاحت به عنوان یکی از قواعد آمره از جمله اصول دادرسی عادلانه شناخته می شود که نقضِ آن به طور استثنایی در قانون آئین دادرسی کیفری ایران و فرانسه در قالب نقض از صلاحیت ذاتی و محلی مورد شناسایی قرار گرفته است. پرسش اصلی در این نوشتار این است که مبنای نقض از صلاحیت چیست؟ در این نوشتار با روشی توصیفی - تحلیلی به بررسی موارد نقض از صلاحیت در قانون آئین دادرسی کیفری ایران و فرانسه پرداخته و از این رهگذر بدین نتیجه نائل آمده ایم که دو بینانِ مهمِ حقوق فردی و امنیت عمومی را می توان به عنوان بنیادهای نقض از صلاحیت نام برد. گاهی حکومت برای حفظ حقوق متهم در راستای دادرسی عادلانه قواعد صلاحیت را کنار می گذارد، گاهی نیز حکومت برای نظم و امنیت عمومی از قواعد صلاحیت عبور می کند. مورد اخیر یکی از مواردی است که به دلیل مشخص نبودن گسترۀ آن می تواند موجبات نقض حقوق متهمین را فراهم آورد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
107 - حفظ محیط زیست از دیدگاه فقه و لزوم آموزش محیط زیست
محمدرضا گل همیشه بهار عباداله احمدی مجید برزگروضعیت رو به رشد تخریب محیط زیست طبیعی و انسانی به گونهای است که حفظ محیطزیست را به یک ضرورت مبدل ساخته است. اقدامات مختلف نیز نتوانسته است از روند فزاینده تخریب محیطزیست جلوگیری کند. در چنین شرایطی، مقوله آموزش به موضوع مهمی بدل شده است. سوال اساسی که در این خصوص مطر أکثروضعیت رو به رشد تخریب محیط زیست طبیعی و انسانی به گونهای است که حفظ محیطزیست را به یک ضرورت مبدل ساخته است. اقدامات مختلف نیز نتوانسته است از روند فزاینده تخریب محیطزیست جلوگیری کند. در چنین شرایطی، مقوله آموزش به موضوع مهمی بدل شده است. سوال اساسی که در این خصوص مطرح و بررسی میشود این است که با توجه به اینکه میان فقه و محیط زیست تعاملى نقش آفرین وجود دارد، آموزشمحیطزیست با بهرهگیری از مبانیفقهی چه تاثیری در حفظ محیطزیست دارد؟ مقاله حاضر توصیفی تحلیلی بوده و با استفادهاز روش کتابخانهای به بررسیسوال مورد اشارهپرداخته است. یافتهها بر این امر دلالتداردکه فقدانآگاهی یکی از دلایلمهم معضلات زیستمحیطی موجود است و آموزشمحیطزیست در قالب ظرفیتهاى موجود در قرآنکریم و سنت معصومان (ع) تاثیرگذاراست. بر همین اساس، ساز و کار آموزشیِکاربردی در چارچوب مسئولیت همگانى، قواعد و اصول عام و خاص مورد ﮐﻨﮑﺎش ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. حفظ محیطزیست از طریق اطلاعرسانی، آگاهیبخشی و رشدفرهنگی سایر اقشار جامعه بر اساس اصول مدونفقه بعنوان اصلی مهم است که میتواند موجب گسترش و کیفیت مسئولیت همگانی در محیطزیست شود و خطر تخریب محیطزیست را یادآوری کرده و روش های حفاظت از محیطزیست را ترویج کند. نتیجه چنین فرایندی کاهش تخریب و معضلات زیستمحیطی است. اهمیت این موضوع هنگامی بارزتر میشود که به این نکته اشاره گرددکه در ایران علیرغم وجود منابعآموزشی در این زمینه با کاستیهای قابل توجهی روبرو هستیم که از این طریق میتواند مرتفع گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
108 - مسئولیت بین المللی دولتها و سازمانهای غیردولتی؛ مبانی فقهی و چالش های سیاسی
مهسا فهیمی آزاد سهیل سهیلی نجف آباد محسن دیانتحفظ هنجارها و قواعد حقوق بین الملل و تضمین تعهدات کنشگران بین المللی، مستلزم پیش بینی نظام مسئولیت بین المللی برای آنهاست. در این پژوهش، به شیوه توصیفی _ تحلیلی و با استناد به داده های کتابخانه ای، مبانی فقهی و چالش های سیاسیِ پیش روی مسئولیت بین المللی دولت ها و سازمان أکثرحفظ هنجارها و قواعد حقوق بین الملل و تضمین تعهدات کنشگران بین المللی، مستلزم پیش بینی نظام مسئولیت بین المللی برای آنهاست. در این پژوهش، به شیوه توصیفی _ تحلیلی و با استناد به داده های کتابخانه ای، مبانی فقهی و چالش های سیاسیِ پیش روی مسئولیت بین المللی دولت ها و سازمان های غیردولتی، مورد مطالعه و تبیین قرار گرفته است. یافته های پژوهش موید آن است که با وجود عدم سابقه موضوع در فقه، از قواعد فقهی متعددی میتوان به مثابه مبنا درجهت توجیه مسئولیت بین المللی دولتها و سازمان های غیردولتی بهره جست که قاعده نفی عسر و حرج، قاعده حرمت اعانه بر اثم و قاعده لاضرر از مهمترین آنهاست. با وجود این، چالش های سیاسی متعددی پیش روی مسئولیت بین المللی دولتها و سازمان های غیردولتی وجود دارند. منفعت طلبی دولتها، مدخلیت آنها در ایجاد قواعد بینالمللی و همچنین تأثیر ملاحظات سیاسی در تعیین قضات محاکم بین المللی از شاخص ترین چالشهای سیاسی پیش گفته است تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
109 - تبیین ابعاد و مولفه های الگوی توانمندسازهای مدیریت دانش مبتنی بر مبانی اسلامی در آموزش و پرورش شهر کرمان
محمد مرادی خلج سعید صیادیپژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی توانمندسازهای مدیریت دانش مبتنی بر مبانی اسلامی در آموزش و پرورش شهر کرمان صورت گرفته است. این پژوهش با استفاده از روش تحقیق کیفی گراندد تئوری ( داده بنیاد)، مصاحبه با 15خبره (آشنا به مبحث توانمندسازهای مدیریت دانش مبتنی بر مبانی اسلامی می أکثرپژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی توانمندسازهای مدیریت دانش مبتنی بر مبانی اسلامی در آموزش و پرورش شهر کرمان صورت گرفته است. این پژوهش با استفاده از روش تحقیق کیفی گراندد تئوری ( داده بنیاد)، مصاحبه با 15خبره (آشنا به مبحث توانمندسازهای مدیریت دانش مبتنی بر مبانی اسلامی میباشند) انجام شده. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان آموزش و پرورش شهر کرمان می باشند، به تعداد نفر(245) که از این تعداد 124 نفر به شیوهی نمونه گیری تصادفی سیستماتیک مدنظر قرار گرفتند. برای شناسایی ابعاد و مؤلفههای توانمندسازی مدیریت دانش مبتنی بر مبانی اسلامی مصاحبههای مفصل و عمیقی انجام شده است. به منظور بررسی اعتبار توانمندسازی مدیریت دانش مبتنی بر مبانی اسلامی از پرسشنامه 83 سوالی براساس طیف 5 درجه ای لیکرت استفاده شده است. روایی پرسشنامه (توانمندسازی مدیریت دانش) برابر با (1/81 درصد) و پایایی آن برابر با (4/92 درصد) محاسبه گردید. دادههای حاصل از تحقیق بوسیله نرمافزار NVIVO ویراست 11 مورد تحلیل قرار گرفتند. تجزیهوتحلیل دادهها با استفاده از نرمافزارهای SPSS ویراست 23 و SMART PLS ویراست 2/2 انجامشده است و سطح معنیداری 05/0 در نظر گرفتهشده است. در این تحقیق در کدگذاری باز، 166 گزاره مرتبط استخراج گردید و در مرحله کدگذاری محوری با دستهبندی به 12 مقوله تقسیم شد و در کدگذاری انتخابی 15 بعد کلی استخراج شده و الگوی نهایی پژوهش طراحی گردید. این الگو شامل دو بعد کلی شامل: پیامدهای درونسازمانی پیامدهای رقابتی است. که با توجه به نتایج تحقیق پیشنهاداتی نیز ارائه گردید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
110 - بررسی مبانی فلسفی تعلیم و تربیت در جزء سی قرآن کریم
امیرحسین سلطانی فلاح محمد باقری دادوکلاییهدف از پژوهش حاضر بررسی مبانی فلسفی تعلیم و تربیت در جز سی قرآن کریم میباشد. روش پژوهش حاضر تحلیلی- توصیفی است و با استفاده از شیوه تحلیل محتوا مبانی فلسفی تعلیم و تربیت در آیات جزء ۳۰ قرآن کریم مورد بررسی قرار گرفتهاند. جامعه پژوهش قرآن کریم و نمونه پژوهش حاضر جزء ۳۰ أکثرهدف از پژوهش حاضر بررسی مبانی فلسفی تعلیم و تربیت در جز سی قرآن کریم میباشد. روش پژوهش حاضر تحلیلی- توصیفی است و با استفاده از شیوه تحلیل محتوا مبانی فلسفی تعلیم و تربیت در آیات جزء ۳۰ قرآن کریم مورد بررسی قرار گرفتهاند. جامعه پژوهش قرآن کریم و نمونه پژوهش حاضر جزء ۳۰ قرآن میباشد. به دلیل حساسیت موضوع تمامی ۳۷ سوره و تک تک آیات مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتهاست. یافتههای پژوهش بیانگر آن است که سه مبانی هستیشناسی، انسانشناسی و معرفتشناسی به ترتیب با ۴۳، ۲۰۱، ۲۶۵ مورد بیشترین فراوانی را داشتهاند. همچنین بیشترین فراوانی را سوره نازعات با ۴۵ مورد و کمترین فراوانی را سوره اخلاص با ۴ مورد از هر سه مبانی هستی شناسی و معرفتشناسی و هستیشناسی را دارند. در بحث هستیشناسی سوره نبا با فراوانی۲۹ بیشترین مورد و سورههای کافرون و ماعون بدون فراوانی هستی شناسی کمترین مورد را دارا میباشند. در بحث معرفتشناسی نیز سوره بلد با فراوانی ۷ بیشترین مورد و سورههای کوثر، کافرون،نصر،نبا،ناس، مسد، لیل، قریش، قدر، فیل، فلق، غاشیه، عصر، عادیات، ضحی، شمس،زلزله، اعلی و اخلاص بدون فراوانی کمترین مورد را دارند و آخرین مورد که مربوط به انسانشناسی میباشد با توجه به یافتههای پژوهش بیشترین فراوانی را سوره نازعات با ۲۱مورد و سورههای اخلاص، فلق، تکاثر و فیل بدون فراوانی کمترین مورد را دارا میباشند. با توجه با یافتهها میتوان نتیجه گرفت که در جزء ۳۰ قرآن کریم ، بیشتر تاکید بر مسائل هستیشناسی و انسانشناسی علی الخصوص هستی شناسیشناسی میباشد و معرفت شناسی کمترین تاکید بر آن شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
111 - مبانی معرفت شناختی تربیت عقلانی در حکمت متعالیه و برنامه فلسفه برای کودکان
فاطمه حاجیلویی علیرضا آل بویهتربیت عقلانی بدون شک از مهمترین اهداف نظام های تربیتی است و در تعلیم و تربیت اسلامی نیز نقش مهمی دارد و مورد تأکید آیات و متون دینی است . البته تربیت عقلانی با تربیت ارزشی ، دینی و حتی عرفانی در تضاد نیست همچنان که ادغام برهان، قران و عرفان را می توان در حکمت متعالیه أکثرتربیت عقلانی بدون شک از مهمترین اهداف نظام های تربیتی است و در تعلیم و تربیت اسلامی نیز نقش مهمی دارد و مورد تأکید آیات و متون دینی است . البته تربیت عقلانی با تربیت ارزشی ، دینی و حتی عرفانی در تضاد نیست همچنان که ادغام برهان، قران و عرفان را می توان در حکمت متعالیه به نظاره نشست. برنامه فلسفه برای کودکان نیز از برنامههای آموزشی جدید در جهت بهبود روند فلسفهورزی و تفکر در کودکان است و مدعی رویکردی جدید در تربیت عقلانی با نام حلقه کندوکاو است .این برنامه باوجود ظرفیتهای خوب برای ایجاد فضای تفکر دارای مبانیای ناهمخوان با مبانی فلسفی تربیت اسلامی است. به این منظور ضروری است جهت استفاده از ظرفیتهای مثبت این برنامه، مبانی فلسفی آن مورد توجه قرار گیرد. البته در این مجال به علت اهمیت و ارتباط مستقیم مبانی معرفتشناختی با تربیت عقلانی این مبنا مورد بررسی قرار می گیرد. به این منظور بعد از بررسی وتحلیل این برنامه، مبانی معرفت شناختی آن استخراج و با مبانی مستخرج از حکمت متعالیه مقایسه می شود. نتایج حاصل نشان میدهد حکمت متعالیه میتواند با داشتن مبانی معرفت شناختی همچون امکان دسترسی به یقین ،مطلق گرایی ، تنوع ابزار و منابع معرفت و امکان معرفت دینی و فلسفه الهی فضای تربیتی متفاوتی از برنامه فلسفه برای کودکان عرضه کند که علاوه بر استفاده از ظرفیتهای مثبت برنامه فلسفه برای کودکان، نواقص آن را در تربیت یک انسان جامع خداجوی اندیشهورز برطرف سازد تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
112 - تغییرمبانی هویتی سیاست خارجی ترکیه درخاورمیانه و تاثیرات منطقه ای آن
علی نیکوکار مهناز گودرزیبا روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه جهتگیری سیاستخارجی ترکیه دستخوش تغییرات جدی گردید و رویکرد این کشور در خاورمیانه از همکاری به سمت تعارض گرایش پیدا کرد. تغییرات بوجود آمده در بافت سیاسی و اجتماعی ترکیه و تاکید این کشور بر لایه های هویتی، تنشهای ایدئولوژیکی جدیدی را أکثربا روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه جهتگیری سیاستخارجی ترکیه دستخوش تغییرات جدی گردید و رویکرد این کشور در خاورمیانه از همکاری به سمت تعارض گرایش پیدا کرد. تغییرات بوجود آمده در بافت سیاسی و اجتماعی ترکیه و تاکید این کشور بر لایه های هویتی، تنشهای ایدئولوژیکی جدیدی را بوجود آورد که بررسی تغییر مبانی هویتی سیاست خارجی ترکیه درخاورمیانه و تاثیرات منطقه ای آن را ضروری مینماید.بنابراین پژوهش حاضر در پی پاسخ به این سوال بود که تغییر مبانی هویتی ترکیه چه تاثیرات منطقه ای در خاورمیانه داشته است؟یافته ای پژوهش نشان داد که که بهره گیری حزب عدالت و توسعه از مبانی هویتی در خاورمیانه این کشور را تا حدودی درگیر بازیهای ایدئولوژیکی می-کند که وجه اشتراک چندانی با آنها ندارد و از طرفی هم با قرائتی که از اسلامگرایی دارد وارد حوزه رقابتی ایران و عربستانی میشود که هر کدام نماینده بخشی از هویت آن (شیعی و سنی) هستند و از طرفی هم در قبال آن، منافع متضاد و مشترکی دارند، لذا حضور ترکیه در خاورمیانه منجر به پیچیدهتر شدن معادلات منطقهای و تضاد رویکردها شده و رقابتهای ایدئولوژیکی را تشدید میکند. این مقاله بر اساس تئوری سازهانگاری مورد واکاوی قرارگرفته که روش تحقیق توصیفی - تحلیلی است و جمع آوری مطالب نیز بصورت کتابخانهای میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
113 - بررسی آراء، افکار و مبانی فقاهتی فیض کاشانی در گزینش آرای خلاف مشهور
سارا سهل البیع فهیمه ملک زاده یونس واحد یاریجانتنوع اندیشه فقهاء، در شکل دهی به ساختار فقه و پویایی اجتهاد شیعه نقش اساسی دارد. بررسی دیدگاه فقهی فیض به عنوان فقیهی نواندیش برای دستیابی به فقه متناسب با شرایط جامعه، جهت استنباط احکام فقهی کارآمدتر ضروریست. هدف از این پژوهش بررسی آرای فقهی فیض، ارائه مستندات و ادله ف أکثرتنوع اندیشه فقهاء، در شکل دهی به ساختار فقه و پویایی اجتهاد شیعه نقش اساسی دارد. بررسی دیدگاه فقهی فیض به عنوان فقیهی نواندیش برای دستیابی به فقه متناسب با شرایط جامعه، جهت استنباط احکام فقهی کارآمدتر ضروریست. هدف از این پژوهش بررسی آرای فقهی فیض، ارائه مستندات و ادله فقهای مخالف و همسو و کشف مبانی فقاهتی و اصول فکری ایشان جهت حل مسائل جامعه و پویایی اجتهاد است. علیرغم بستر اخباری زمان فیض، بدلیل تاثیر پذیری از اساتیدی چون ملاصدرا، شیوه تفقه متمایز از سایر اخباریون برمی-گزیند.از ویژگی¬های مهم مبانی فقهی و اصولی فیض، اهتمام به کاربرد عقل در تایید و جمع بین روایات، بی-توجهی به اجماع منقول و شهرت فتوایی با عدم تاثیر از فتاوای علمای دیگر، توجه زیاد به اصل سهولت، عنایت به همگرایی با اهل سنت و اهل کتاب، توجه خاص به تقریب بین مذاهب و ادیان، بوده است. نهایت اینکه با رویکرد فهم و تفسیر اجتماعی نصوص دینی و توجه به فهم مقاصد الشریعه و فاصله گرفتن از رویکرد فردگرایانه که جهت گیری غالب در سنت اجتهادی علمای سلف بوده است، به پاکی اهل کتاب و نسبی بودن سن بلوغ فتوا می¬دهد که در تعاملات اجتماعی عصر حاضر می¬تواند بسیار کارساز باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
114 - مبانی نظری عدالت در گفتمان سیاسی انقلاب اسلامی
علی قدیمی گارینه کشیشیان سیرکی حسن خداوردیانقلاب اسلامی ایران یکی ازانقلاب¬های بسیار مهم وجریان¬ساز قرن بیستم بودکه توانست اعتقادات وجریان¬های بسیاری را رقم بزند. این انقلاب که با ایده رهبر و بنیانگذار آن امام¬خمینی(ره) شکل¬گرفت برمبنای اصول و مبانی استوار بود که این اصول ومبانی توانستند در دل ملت¬های مختلف جها أکثرانقلاب اسلامی ایران یکی ازانقلاب¬های بسیار مهم وجریان¬ساز قرن بیستم بودکه توانست اعتقادات وجریان¬های بسیاری را رقم بزند. این انقلاب که با ایده رهبر و بنیانگذار آن امام¬خمینی(ره) شکل¬گرفت برمبنای اصول و مبانی استوار بود که این اصول ومبانی توانستند در دل ملت¬های مختلف جهان جا بازکرده و اثرگذار باشند. یکی از مبانی نظری این انقلاب عدالت¬محوری آن بود؛ که توانست گفتمان سیاسی انقلاب اسلامی را شکل¬دهد و نظرات متعدد را به سوی خودجلب کند. مبانی نظری عدالت که بعنوان دال مرکزی درگفتمان سیاسی انقلاب اسلامی نمود داشته و اثرگذار بود، با محوریت قرار دادن اصل عدالت وانصاف، وتأکید براین اصول، توانست پیوند بین دین و دنیا، حق¬مداری و خدامحوری، تکلیف¬محوری و کمال¬جویی، وظیفه¬محوری و معنویت¬خواهی را ایجاد نماید. گفتمان سیاسی انقلاب اسلامی، با تأکید براین مؤلفه¬ها توانست جایگاهی بس ویژه دربین کشورهای جهان و نهضت¬های انقلابی و همچنین آرمان رهایی¬بخشی پیدا کند. رهایی¬بخشی و عدالت¬محوری دو پارامتراصلی انقلاب اسلامی ایران بود؛ که درقرن بیستم آن¬را از همه انقلاب¬های بزرگ متمایز ¬نمود. پرسش اصلی مقاله این بود که مبانی نظری عدالت در گفتمان سیاسی انقلاب اسلامی کدام¬ها هستند و از کجا نشأت گرفته¬اند؟ در پاسخ نیز این مبانی نظری در اندیشه¬های فارابی، ابن خلدون، علامه طباطبایی و امام خمینی رهبر انقلاب اسلامی بررسی گردید. در این مقاله سعی شد که تأکید شود که چگونه این مؤلفه¬ها توانستند انقلاب اسلامی را جهانی کنند. همچنین از چارچوب نظری گفتمان برای این منظور استفاده شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
115 - مبانی فقهی حقوق شهروندی در نظام حقوقی ایران و اسلام
مسلم اورنگی محمد تقی علوی رحیم وکیل زادهحقوق شهروندی از مباحث و مطالب مهمی است که به طور گستردهای به عدالت و مساوات توجه دارد و در نظریات اجتماعی، سیاسی و حقوقی جایگاه ویژهای پیدا کرده است، مقوله «شهروندی» هنگامی در یک جامعه تحقق مییابد که همه اعضای آن جامعه از تمامی حقوق مدنی و سیاسی برخوردار بوده، در حوز أکثرحقوق شهروندی از مباحث و مطالب مهمی است که به طور گستردهای به عدالت و مساوات توجه دارد و در نظریات اجتماعی، سیاسی و حقوقی جایگاه ویژهای پیدا کرده است، مقوله «شهروندی» هنگامی در یک جامعه تحقق مییابد که همه اعضای آن جامعه از تمامی حقوق مدنی و سیاسی برخوردار بوده، در حوزههای مختلف مشارکت داشته و در برابر حقوقی که دارند، وظایف و مسئولیتهایی را در راستای اداره بهتر جامعه و ایجاد نظم بر عهده بگیرند. هدف مقاله حاضر بررسی مبانی فقهی «حقوق شهروندی» در اسلام و نظام حقوقی ایران و اسلام است؛ که برای دستیابی به این هدف در مقاله حاضر سعی شده است که ابتدا از دیدگاه مبانی فقهی موضوع موردبررسی قرار گیرد و در نهایت موضوع حقوق شهروندی در نظام حقوقی ایران و اسلام مورد تطبیق قرار گیرد. پژوهش حاضر از نوع کیفی و به روش کتابخانه¬ای است که با بررسی متون و مواد قانونی مرتبط با موضوع موردمطالعه و بررسی قرار خواهد گرفت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
116 - شناسایی مؤلفههای مدیریت دانش با تاکید بر مبانی اسلامی مطالعه موردی: آموزش و پرورش شهر کرمان
محمد مرادی خلج سعید صیادی زهرا شکوه محمد جلال کمالیهدف اصلی این پژوهش شناسایی مؤلفههای مدیریت دانش با تأکید بر مبانی اسلامی بود. روش پژوهش حاضر تلفیقی (کیفی- کیفی) و ازنظر هدف، کاربردی بود. جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی شامل کلیه خبرگان در مبحث مدیریت و مدیریت دانش به تعداد 15 نفر بودند که بهصورت هدفمند و بر اساس قاعد أکثرهدف اصلی این پژوهش شناسایی مؤلفههای مدیریت دانش با تأکید بر مبانی اسلامی بود. روش پژوهش حاضر تلفیقی (کیفی- کیفی) و ازنظر هدف، کاربردی بود. جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی شامل کلیه خبرگان در مبحث مدیریت و مدیریت دانش به تعداد 15 نفر بودند که بهصورت هدفمند و بر اساس قاعده اشباع نظری انتخاب شدند. در بخش کمی نیز کلیه کارشناسان آموزشوپرورش شهر کرمان، در زمینه مدیریت دانش به تعداد نفر 245 بودند که حجم نمونه با توجه به جدول کوهن 124 نفر و بهصورت تصادفی ساده تعیین شدند. ابزار پژوهش در بخش اول، مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمّی پرسشنامه محقق ساخته بود. اعتبار یافتههای کیفی با روایی صوری و پایایی نیز با کدگذاری مجدد توسط محقق و محققان بیرون از پژوهش حاصل شد. در بخش کمی نیز اعتبار دادهها با روایی صوری و پایایی با آزمون آلفای کرونباخ انجام شد که مقدار آن 81/0 شد. برای تحلیل نتایج نیز در بخش کیفی از روش کدگذاری سه مرحله شامل کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شد و برای دادههای کمی از مدل یابی معادلات ساختاری با نرمافزار SMART PLS2/2، استفاده شد. یافتهها نشان داد 12 مضمون محوری و 5 مؤلفه اصلی برای ایجاد مدیریت دانش مبتنی بر آموزههای اسلامی در کارکنان آموزشوپرورش وجود دارد. این مضامین محوری شامل شرایط علی توانمند سازهای مدیریت دانش (استراتژی اسلام محور و محیط اسلامی)؛ عوامل زمینهای در توانمند سازهای مدیریت دانش (انگیزه فردی و فرهنگ دینمدار)؛ شرایط مداخلهگر مؤثر بر توانمند سازهای مدیریت دانش (حیاتبخشی به دانش و معنویتگرایی)؛ راهبردهای توانمند سازهای مدیریت دانش (تقویت فضائل اخلاقی، نهادینه کردن ارزشهای اسلامی و ساختار سازمانی مبتنی بر دین و پیامدهای حاصل از توانمند سازهای مدیریت دانش شامل (کارکنان ارزشی و کسب منابع معنوی) بودند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
117 - بررسی فقهی فناوری سرمازیستی و بایسته های تقنینی آن
علی محمدپور سید عسکری حسینی مقدم حسین رحیمی واسکسیسرمازیستی (کریونیک) تمایلی ذاتی بین تمامی انسانها است. بر مبنای همین تمایل، برخی از بیماران صعب العلاج و یا لاعلاج، به زندگی سرمایی وارد می¬شوند، به این امید که در سالهای آتی، با پیشرفت علم پزشکی در خصوص درمان بیماری صعب العلاج و یا لاعلاج آنان، مجدداً، به زندگی باز أکثرسرمازیستی (کریونیک) تمایلی ذاتی بین تمامی انسانها است. بر مبنای همین تمایل، برخی از بیماران صعب العلاج و یا لاعلاج، به زندگی سرمایی وارد می¬شوند، به این امید که در سالهای آتی، با پیشرفت علم پزشکی در خصوص درمان بیماری صعب العلاج و یا لاعلاج آنان، مجدداً، به زندگی باز گردند و با درمان خود، زندگی دوباره¬ای یابند. این عقیده، از دیدگاه عموم مردم، شدنی نیست. نوشتار حاضر، به روش توصیفی تحلیلی به بررسی ماهیت فقهی سرمازیستی میپردازد. دیدگاه و دلایل هر یک از مخالفان و موافقان را بیان می¬دارد و وفق نظر جمهور فقهای اسلام، این اقدام، تحت شرایطی خاص، صحیح است. پیش از اقدام شخص، برای فرآیند سرمازیستی، وی باید وضعیت برائت ذمه خود را نسبت تعهدات و مسئولیت¬های مدنی و کیفری خود، معین و به سامان رساند. همچنین، باید صعب العلاج بودن بیماری او نیز به اثبات رسیده باشد، در این صورت، به فرآیند سرمازیستی وارد می¬شود. به جهت شباهتهای فراوان سرمازیستی با مرگ، بیماری که در وضعیت سرمازیستی قرار می¬گیرد، بیشترین شباهت¬ها را به وضعیت غیبت و حجر دارد؛ در این صورت، میتوان با تعیین امین، اداره امور بیمار را در دست گرفت. وضعیت طلاق همسر و اجازه ازدواج دختر وی نیز به موجب احکام شخص غایب انجام می¬یابد. تعیین مدت زمان و تأمین منابع مالی برای فرآیند سرمازیستی، از ویژگیهای مهمی است که باید به هنگام قانونگذاری، بر پایه نظرات فقهی، مورد توجه قرار گیرند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
118 - مبانی فقهی حقوقی امکان تحقق عدالت ترمیمی از طریق میانجیگری
حمیدرضا مطیع سیدمهدی احمدی حسین رحیمی واسکسیعدالت ترمیمی الگویی است که تلاش می¬کند ارکان عدالت کیفری، اعم از بزه دیده، بزهکار و جامعه را بر اساس رویکرد ترمیمی، تحت تأثیر قرار دهد؛ الگویی که به دنبال مشارکت فعال همه¬ی اطراف دعوا، برای ایجاد توازن و تعادل است؛ فرا خوانی که طرق جمعی اشخاص پیرامون جرم را می¬پیماید تا أکثرعدالت ترمیمی الگویی است که تلاش می¬کند ارکان عدالت کیفری، اعم از بزه دیده، بزهکار و جامعه را بر اساس رویکرد ترمیمی، تحت تأثیر قرار دهد؛ الگویی که به دنبال مشارکت فعال همه¬ی اطراف دعوا، برای ایجاد توازن و تعادل است؛ فرا خوانی که طرق جمعی اشخاص پیرامون جرم را می¬پیماید تا با تأثیرات ناشی از جرم، مقابله و خسارات وارده را ترمیم و باز پذیری را برای بزهکار، ایجاد کند. تحقق عدالت ترمیمی، عدالتی که با کرامت انسانی قریب¬تر است، مستلزم توسعه و گسترش روش¬هایی است که جمع حد اکثری توفیقات و سلامت افراد جامعه را دنبال می¬کند؛ روش¬هایی که مبتنی بر اجتماعی سازی روابط است. میانجیگری از جمله روش¬های اجرای عدالت ترمیمی است که تلاش دارد در فضای مناسب، علل، آثار و نتایج جرم انتسابی و راه¬های جبران خسارات ناشی از آن را با مدیریت میانجیگر و در صورت ضرورت، با حضور سایر اشخاص مؤثر، به گفتگو بنشیند و توفیقاتی حاصل کند که به اصلاح و ترمیم روابط منتج گردد. در فقه اسلامی، معیارهای عدالت ترمیمی و میانجیگری، مبتنی بر اصلاح ذات البین، توصیه و تأکید شده است؛ معیارهایی برای اصلاح روابط بین افراد که خود از فضائل اخلاقی است. در این مقاله، امکان تحقق عدالت ترمیمی، از طریق میانجیگری، مبتنی بر مبانی فقهی حقوقی مورد بررسی قرار می¬گیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
119 - بررسی دیدگاه آوروم استرول در باب دو برداشت متفاوتِ ویتگنشتاین از مبانی باورهای یقینی
محمد سعید عبداللهی محمدعلی عبداللهیاز زمان ارسطو به بعد عدهای از فیلسوفان بر این نکته اصرار ورزیدهاند که بخشی از معرفت مبناییتر از بخشهای دیگر آن است. شکلهای مختلفی از مبناگرایی در معرفتشناسی، اخلاق و منطق وجود داشته است و هرکدام امر خاصی را به عنوان مبنا در نظر گرفتهاند. آوروم استرول بر این باور أکثراز زمان ارسطو به بعد عدهای از فیلسوفان بر این نکته اصرار ورزیدهاند که بخشی از معرفت مبناییتر از بخشهای دیگر آن است. شکلهای مختلفی از مبناگرایی در معرفتشناسی، اخلاق و منطق وجود داشته است و هرکدام امر خاصی را به عنوان مبنا در نظر گرفتهاند. آوروم استرول بر این باور است که ویتگنشتاین یک مبناگرا است اما مبناگراییِ او یکسره با رویکردِ مبناگرایانِ سنتی تفاوت دارد و تمایزِ هوشمندانهی ویتگنشتاین میان معرفت و مبانیِ آن، دامنِ مبناگراییاش را از مشکلاتی که گریبان گیر مبناگرایانِ سنتی است دور میدارد. استرول نُه شرط برای مبناگرایی بر شمرده و معتقد است این شرایط در نظامِ معرفتیِ ویتگنشتاین وجود دارد. به باورِ استرول، ویتگنشتاین دو برداشتِ متفاوت از مبنایِ باورهایِ یقینی به دست میدهد: مبناگراییِ نسبی(گزارهای) و مبناگراییمطلق(غیرگزارهای) و به مرور از مبناگراییِ نسبی فاصله و به سمت مبناگرایی مطلق متمایل میشود. در این مقاله پس از روشن ساختن استدلال استرول در باب مبناگرا بودن ویتگنشتاین و تفاوت این مبناگرایی با تقریرهای سنتیِ آن، به بررسی تمایز استرول میان دو برداشتِ ویتگنشتاین از مبناگرایی میپردازیم و نشان میدهیم هرکدام از این دو برداشت چه ویژگیهایی دارد و چگونه ویتگنشتاین مبناگراییمطلق را ترجیح داده و بسط و توسعه میدهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
120 - بررسی تطبیقی بیع اقساطی در حقوق ایران، اسلام و کنوانسیون وین 1980
جلال سلطان احمدی یوسف ابراهیمیيکي از مرسوم¬ترين شيوه¬هاي خريد و فروش به ويژه در ميان تجّار، انعقاد قرارداد به نحو اقساطي بوده و مضافاً قانون مدني ايران نيز عليرغم شمول اين نوع از بيع، تعريفي از آن ارائه نکرده است، در فقه و حقوق اسلامی بیع اقساطی در حیطه مباحث نسیه مورد شناسایی قرار گرفته و ضمن أکثريکي از مرسوم¬ترين شيوه¬هاي خريد و فروش به ويژه در ميان تجّار، انعقاد قرارداد به نحو اقساطي بوده و مضافاً قانون مدني ايران نيز عليرغم شمول اين نوع از بيع، تعريفي از آن ارائه نکرده است، در فقه و حقوق اسلامی بیع اقساطی در حیطه مباحث نسیه مورد شناسایی قرار گرفته و ضمن آن در مدح خرید و فروش موجل همچنین تاجیل ثمن عدم اقساط بوده است، کنوانسیون1980 وین نیز تعریفی از قرارداد اقساطی ارائه ننموده، امّا به لحاظ ماده 73، قراردادی که در آن «تحویل کالا، مرحله¬ای و دارای دفعات باشد» اقساطی محسوب می¬شود و این تلقی در آرای مراجع داوری تاحدودی انعکاس یافته است. نوشتار حاضر ضمن بررسی مفهوم و مبانی تئوریکی بیع اقساطی به تحلیل و بررسی تطبیقی آن در حقوق ایران، اسلام و کنوانسیون وین پرداخته است؛ نتایج حاصل از بررسی نشان می¬دهد؛ بیع اقساطي در حقوق ايران و در مباحث فقهی دارای شرایط و ضوابط متفاوتی نسبت به کنوانسيون وین بوده و در مواردی اقدامات کنوانسیون وین در خصوص بیع اقساطی، خلاف مقررات و قواعد پذيرفته شده در نظام حقوقي ايران می باشد، امّا این اختلاف نشان دهنده برتریّت مقررات مربوط به بیع اقساطی در حقوق ایران نیست؛در مفهوم کلی قواعد مربوط به بیع اقساطی در حقوق ایران، دارای ابهاماتی است و تنها راه بهره¬مندی از کیفیّت بیع اقساطی، سلب تکلیف آن از حوزه بانکی است؛ چرا که دستورالعمل¬های بانکی در خصوص قراردادهای اقساطی کاملا غیر همسو با عملیّات بانکی بدون ربا بوده و در این زمینه تا حدودی به جز معدودی از قراردادهای اقساطی، کاملا یکسان به عملیات ربا بوده است. تفاصيل المقالة