بررسی فقهی فناوری سرمازیستی و بایسته های تقنینی آن

الموضوعات : آموزه های فقه و حقوق جزاء

علی محمدپور ¹ ( دانشجوی دکترای فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران )
سید عسکری حسینی مقدم ² ( استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران )
حسین رحیمی واسکسی ³ ( استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران. )

تاريخ الإرسال : 24 السبت , جمادى الثانية, 1445 تاريخ التأكيد : 04 الخميس , رمضان, 1445 تاريخ الإصدار : 19 الأحد , شوال, 1445

الکلمات المفتاحية: سرمازیستی, مبانی فقهی سرمازیستی, بایسته¬های قانونگذاری سرمازیستی, وضعیت حقوقی سرمازیستی ,

ملخص المقالة :

سرمازیستی (کریونیک) تمایلی ذاتی بین تمامی انسان‌ها است. بر مبنای همین تمایل، برخی از بیماران صعب ‌العلاج و یا لاعلاج، به زندگی سرمایی وارد می¬شوند، به این امید که در سال‌های آتی، با پیشرفت علم پزشکی در خصوص درمان بیماری صعب العلاج و یا لاعلاج آنان، مجدداً، به زندگی باز گردند و با درمان خود، زندگی دوباره¬ای یابند. این عقیده، از دیدگاه عموم مردم، شدنی نیست. نوشتار حاضر، به روش توصیفی تحلیلی به بررسی ماهیت فقهی سرمازیستی می‌پردازد. دیدگاه و دلایل هر یک از مخالفان و موافقان را بیان می¬دارد و وفق‌ نظر جمهور فقهای اسلام، این اقدام، تحت شرایطی خاص، صحیح است. پیش از اقدام شخص، برای فرآیند سرمازیستی، وی باید وضعیت برائت ذمه خود را نسبت تعهدات و مسئولیت¬های مدنی و کیفری خود، معین و به سامان رساند. همچنین، باید صعب ‌العلاج بودن بیماری او نیز به اثبات رسیده باشد، در این صورت، به فرآیند سرمازیستی وارد می¬شود. به جهت شباهت‌های فراوان سرمازیستی با مرگ، بیماری که در وضعیت سرمازیستی قرار می¬گیرد، بیشترین شباهت¬ها را به وضعیت غیبت و حجر دارد؛ در این صورت، می‌توان با تعیین امین، اداره امور بیمار را در دست گرفت. وضعیت طلاق همسر و اجازه ازدواج دختر وی نیز به ‌موجب احکام شخص غایب انجام می¬یابد. تعیین مدت ‌زمان و تأمین منابع مالی برای فرآیند سرمازیستی، از ویژگی‌های مهمی است که باید به هنگام قانونگذاری، بر پایه نظرات فقهی، مورد توجه قرار گیرند.

المصادر:

قرآن کریم
1. اردبیلی، احمد بی محمد، (بی¬تا)، زبدة البیان في احکام القرآن، تهران، کتابفروشی جعفریه.
2. افضلی، محمد علی، (1393)، مرگ مغزی از منظر فقه شیعه و طب جدید، مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، شماره: 24 (13)، ص222-233.
3. انصاری، مرتضی، (1414ق)، رسائل فقهیة، قم، مجمع الفکر الاسلامی.
4. بجنوردی، سید محمد (1372)، قواعد فقهیه، تهران، مؤسسه عروج.
5. بحر العلوم، محمد بن محمد تقی، (1403ق)، بلغة الفقیه، تهران، منشورات مکتبه الصادق.
6. بصیرزاده، شهناز؛ ادیبی، سارا، (1396)، بررسی جواز کرایونیک بر اساس آیات و احادیث، مجله حقوق و علوم قضایی، شماره: 22 (1)، ص25-36.
7. بهوتی، منصور بن یونس، (1969م)، کشاف القناع عن متن الإقناع، بیروت، عالم الکتب.
8. خوئی، سید ابوالقاسم، (1412ق)، مصباح الفقاهة، قم، انتشارات داوری.
9. خویی، سید ابوالقاسم، (1422ق)، مباني تکملة المنهاج، قم، مؤسسه احیاء آثار خویی.
10. زمان زاده، سلمان، (1396)، دعوای خصوصی ناشی از جرم در قانون آئین دادرسی کیفری و رویه قضایی سال 92، پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی، نراق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق.
11. ستوده‌ روش، ندا؛ وزیری، مجید، (1399)، کرایونیک: رضایت برای ادامه حیات یا خودکشی، مجله علمی پژوهشی حقوق پزشکی، شماره: 14(1)، ص375-389.
12. سنهوری، عبدالرزاق احمد، (1417ق)، مصادر الحق في فقه الاسلامي، بیروت، انتشارات حلبی.
13. سنهوری، عبدالرزاق احمد، (1998م)، الوسیط في شرح القانون المدني الجدید، بیروت، انتشارات حلبی.
14. طباطبائی، سیده فاطمه؛ محمد حسین زاده، عبدالرضا؛ مولوی فر، سمیه، (1396)، حکم تکلیفی کرایونیک بیمار لاعلاج از منظر فقه شیعه، مجله علمی پژوهشی فقه پزشکی، شماره: 9 (31)، ص21-32.
15. طبرسی، فضل بن حسن، (1338)، مجمع البیان، تهران، کتابفروشی علمیه.
16. طواف، مجتبی، (1393)، مشروعیت انجماد بیمار لاعلاج از نظر مذاهب فقهی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، قم، دانشگاه مذاهب اسلامی.
17. عبده، سید عبد المطلب، (1400ق)، التأمین علی الحیاة، قاهره، دارالکتب اسلامیه.
18. مکارم شیرازی، ناصر، (1382)، کتاب النکاح، قم، مدرسه امام علی بن ابی طالب(ع).
19. مولوی فر، سمیه، (1395)، کرایونیک از منظر فقه شیعه، پایان نامه کارشناسی ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی، کرمان، دانشگاه شهید باهنر.
20. میرزای قمی، ابوالقاسم، (1413ق)، جامع الشتات، تهران، مؤسسه کیهان.
21. نراقی، احمد بن محمد مهدی، (1415ق)، مستند الشیعة، قم، مؤسسه آل البیت (ع).