زیست‌محیطی

حرية الوصول المقاله

1 - گونه شناسی فرم شهر و ساختار فضایی پایدار؛ با نظری بر کلانشهر تهران
آزاده قرائی اسفندیار زبردست حمید ماجدی

فرم و ساختارفضایی شهر، از ابعاد مهم شناخت و تحلیل شهر می‌باشند. بررسی ادبیات نظری پیرامون مفاهیم ساختار فضایی، فرم شهری، استخوان‌بندی، شکل‌شهر و... نشان می‌دهد تشتت آراء در این حوزه‌ها بسیار است؛ لذا محقق با استفاده از روش‌های پژوهش قیاسی به‌دنبال تبارشناسی و واکاوی دقی أکثر

فرم و ساختارفضایی شهر، از ابعاد مهم شناخت و تحلیل شهر می‌باشند. بررسی ادبیات نظری پیرامون مفاهیم ساختار فضایی، فرم شهری، استخوان‌بندی، شکل‌شهر و... نشان می‌دهد تشتت آراء در این حوزه‌ها بسیار است؛ لذا محقق با استفاده از روش‌های پژوهش قیاسی به‌دنبال تبارشناسی و واکاوی دقیق مفاهیم فرم و ساختار‌فضایی شهر است. از طرف دیگر، یکی از مهم‌ترین منابع ناپایداری، فرم و ساختارفضایی شهر شناخته‌شده‌است. محقق با استفاده از روش پژوهش استقرایی و بهره‌گیری از مدل‌ خوشه‌بندی K-means در نرم‌افزار Pyton و همچنین استفاده از نر‌م‌افزارGIS جهت تحلیل داده‌های مکانی و پرسش‌نامه ساکنین برای شاخص-های کیفی، به‌دنبال آن است که ارتباط میان مؤلفه‌های فرم شهری و ساختار فضایی را بر مؤلفه‌های پایداری در مقیاس مناطق شهر تهران شناسایی نماید. همپوشانی بالای خوشه‌بندی مناطق تهران بر اساس شاخص‌های فرم و ساختار فضایی و نیز شاخص-های پایداری، نشان‌دهنده تأثیرگذاری مستقیم شاخص‌های فرم و ساختار فضایی شهری بر پایداری در شهر تهران است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

2 - «نقش قرارموقت دیوان بین‌المللی دادگستری در اختلافات زیست‌محیطی بین دولت‌ها»
سید عباس پورهاشمی مجید حقانی

بر اساس اصول حقوق بین الملل، در صورت بروز اختلافات زیست محیطی که در اثر نقص الزامات و تعهدات زیست محیطی بین دولت ها بوجود می آید، در صورتیکه دولت ها تمایل داشته باشند اختلافات خود را از طریق حقوقی و بنابر قواعد بین المللی رفع می نمایند. مهمترین پروسه و فرآیندی که برای ح أکثر

بر اساس اصول حقوق بین الملل، در صورت بروز اختلافات زیست محیطی که در اثر نقص الزامات و تعهدات زیست محیطی بین دولت ها بوجود می آید، در صورتیکه دولت ها تمایل داشته باشند اختلافات خود را از طریق حقوقی و بنابر قواعد بین المللی رفع می نمایند. مهمترین پروسه و فرآیندی که برای حفظ حقوق خود و جلوگیری از تشدید و وخامت موقعیت طی می کنند رجوع به دیوان بین المللی دادگستری و درخواست قرارموقت از آن نهاد، به عنوان اصلی ترین رکن قضایی سازمان ملل متحد، می نمایند. طرفین برای درخواست قرار موقت با توجه به ویژگی احتیاطی آن بایستی شرایطی را توجیه و احصاء کنند و دیوان وفق ماده 41 اساسنامه با ملاحظه الزامات و پیش شرط هایی به منظور حفظ حقوق طرفین به قرار موقت اشاره می کند. در این مقاله به رویه قضایی دیوان تمرکز شده و همچنین مباحث درون دیوان مورد بحث و مداقه قرار گرفته و این که دیوان چگونه اقتدار خود را در صورت امتزاج صلاحیت با شورای امنیت اعمال می کند و چه عناصر و پارامترهایی بر تصمیمات دیوان تأثیر می گذارند و نیز این مهم مورد بررسی قرار گرفته که دیدگاه و تصور دیوان در خصوص نقش مهم و حائز اهمیتش در ساختار ملل متحد در اشاره به قرار موقت چگونه اثر خواهد گذاشت و مبانی مستقلی که با توسعه رویه قضایی دیوان در اشاره به قرار موقت مورد ملاحظه و عنایت قرار می گیرند مورد بحث قرار گرفته است و نیز این موضوع مورد بررسی قرار می گیرد که در صورت عدم صدور قرار موقت توسط دیوان در پرونده های متضمن اختلافات زیست محیطی، بر چه مبنایی می تواند مجدداً پرونده را مورد بررسی قرار دهد و به صدور قرار موقت اشاره کند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

3 - جبران زیان های وارده بر محیط زیست از منظر حقوق مدنی
فلورا حیدری ناصر قاسمی

این موضوع که بشر به منظور حفظ حیات خویش نیازمند برخورداری از محیط زیست مطلوب و مناسب می باشد به عنوان یکی از حقوق اجتماعی و زیستی مسلم، مورد پذیرش مقررات و موازین حقوقی ملی و فرا ملی و بین المللی قرار گرفته است. حقوق مدنی یکی از بستر ها و قلمرو هایی است که بر وجود و ضرو أکثر

این موضوع که بشر به منظور حفظ حیات خویش نیازمند برخورداری از محیط زیست مطلوب و مناسب می باشد به عنوان یکی از حقوق اجتماعی و زیستی مسلم، مورد پذیرش مقررات و موازین حقوقی ملی و فرا ملی و بین المللی قرار گرفته است. حقوق مدنی یکی از بستر ها و قلمرو هایی است که بر وجود و ضرورت ایفای وظیفه حفاظت از محیط زیست تأکید نموده است.بر این مبنا بشر باید به دنبال بهره مندی از راه کارهایی باشد که تأمین کننده تحقق پیشگیری از ورود خسارت بر محیط زیست و جبران خسارات وارده بر آن استکه بدون تردید برخورداری از راه کارهای حقوقی به طور اعم و اعمال مسؤولیت مدنی به طور اخص می بایست مورد توجه قرار گیرد. قبول مسؤولیت مدنی مترتب بر ورود زیان به محیط زیست و ابعاد و اجزای گوناگون آن و الزام مرتکبین خسارات وارده به جبران این زیان ها، از جمله اقدامات حمایتی- حقوقی مؤثر از این میراث مشترک بشریت به شمار می رود؛ که با تحقق ارکان خسارت، می توان جبران آن را از مرتکبین ورود زیان های زیست محیطی در چارچوب یک دعوی حقوقی، علاوه بر وجود مسؤولیت کیفری مطالبه نمود و در نهایت با قبول این مسؤولیت و الزامات ناشی از آن از بروز زیان های آتی بر محیط زیست نیز تا میزان زیادی جلوگیری نمود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

4 - بررسی رابطه میان رشد اقتصادی و محیط زیست ایران با رویکرد ARDL
مجید نصیری مریم ابراهیمی

در روند حرکت جهانی به سوی توسعه پایدار، بررسی آسیب‌های محیط زیستی ناشی از بخش انرژی و راهکارهای مناسب آن، امری ضروری به نظر می‌رسد. در این مطالعه رابطه میان انتشار آلودگی هوا (اندازه‌گیری شده توسط انتشار سرانه دی‌اکسید کربن) با درآمد سرانه، مصرف انرژی و تولید برق از سوخ أکثر

در روند حرکت جهانی به سوی توسعه پایدار، بررسی آسیب‌های محیط زیستی ناشی از بخش انرژی و راهکارهای مناسب آن، امری ضروری به نظر می‌رسد. در این مطالعه رابطه میان انتشار آلودگی هوا (اندازه‌گیری شده توسط انتشار سرانه دی‌اکسید کربن) با درآمد سرانه، مصرف انرژی و تولید برق از سوخت‌های فسیلی و غیرفسیلی در ایران به روش ARDL در دوره 96-1350 مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این مقاله نشان می‌دهد بین رشداقتصادی و آلودگی زیست محیطی رابطه زیست محیطی کوزنتس بر قرار می‌باشد. این بدان معناست که در مراحل اولیه رشد اقتصادی کشور، با افزایش درآمد سرانه، میزان انتشار گاز آلوده کننده دی اکسید کربن افزایش می‌یابد. اما با بهبود رشد و توسعه اقتصادی، افزایش درآمد سرانه به کاهش انتشار گاز آلاینده دی اکسید کربن منجر می‌شود. ضریب مصرف انرژی در هر دو مدل مثبت بدست آمد. همچنین ضریب تولید برق از سوخت‌های فسیلی (نظیر زغال، نفت و گاز طبیعی) مثبت و در نهایت ضریب تولید برق از سوخت های غیرفسیلی (نظیر آب و باد) منفی بدست آمد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

5 - شناسایی و رتبه‌بندی چالش‌های اجرای حسابداری مدیریت زیست‌محیطی در هتل ها
آزاده السادات تراب زاده بافقی محمود معین الدین نسیم شاه مرادی فروغ حیرانی

در حال حاضر، مسائل زیست محیطی متعددی وجود دارد که تهدیدی قابل توجه برای آینده بشریت است و لذا توسعه روش‌ها و استانداردهایی برای رفع این نگرانی‌های زیست محیطی در شرکت‌ها و سازمان‌ها رو به گسترش است. مطالعاتی که دغدغه‌های زیست‌محیطی شرکت‌ها را بررسی می‌نماید، اغلب بر صنای أکثر

در حال حاضر، مسائل زیست محیطی متعددی وجود دارد که تهدیدی قابل توجه برای آینده بشریت است و لذا توسعه روش‌ها و استانداردهایی برای رفع این نگرانی‌های زیست محیطی در شرکت‌ها و سازمان‌ها رو به گسترش است. مطالعاتی که دغدغه‌های زیست‌محیطی شرکت‌ها را بررسی می‌نماید، اغلب بر صنایع تولیدی تمرکز داشته‌اند و شرکت‌های خدماتی، توجه کمتری را به خود جلب نموده‌اند. هدف اصلی تحقیق حاضر، ارزیابی و رتبه‌بندی چالش‌های اجرای حسابداری مدیریت زیست‌محیطی (EMA) در هتل‌های 3-5 ستاره شهر یزد است. روش تحقیق پیمایشی و از نوع کیفی است. جامعه آماری تحقیق شامل متخصصان و صاحب‌نظران حوزه هتل‌داری هستند. نمونه‌گیری از این جامعه به صورت هدفمند انجام شد و در نهایت تعداد 12خبره انتخاب شدند. ابتدا با مرور ادبیات و پیشینه نظری، چالش‌های اجرای EMA در قالب 7 چالش اصلی و 45 چالش فرعی شناسایی شد. پرسشنامه‌ای محقق ساخته با 45 سوال مرتبط با چالش‌های اجرای EMA تدوین شد که شامل چالش‌های فنی (6 سوال)، فرهنگی (5 سوال)، مالی (4 سوال)، حسابداری (6 سوال)، مدیریتی-سازمانی (13 سوال)، قانونی-راهبردی (7 سوال) و فردی-روان شناختی (4 سوال) است. چالش‌ها به کمک نظریات خبرگان و با استفاده از روش دلفی فازی ارزیابی شدند که در نتیجه 16 چالش فرعی استخراج و به کمک روش میانگین قطعی رتبه‌بندی شد. سپس چالش‌های اصلی بوسیله تکنیک کپ‌لند رتبه‌بندی شدند. نتایج روش کپ‌لند نشان داد که چالش‌های قانونی-راهبردی و فرهنگی از مهمترین، و چالش‌های فردی-روان شناختی کم اهمیت‌ترین چالش‌های پیش رو اجرای EMA در هتل‌ها است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

6 - بررسی عوامل مؤثر در اتخاذ روش‌های حسابداری‌مدیریت‌زیست ‌محیطی(EMA)
سیدامین عالمشاه

حسابداری‌مدیریت‌زیست‌محیطی(EMA[i])، به عنوان شاخه‌ی درون سازمانیِ حسابداری‌محیط‌زیست، یک سامانه‌ی اطلاعاتی قوی است که مدیریت را برای کنترل بهینه‌ی مصرف مواد خام، آب، جریانات انرژی و سوخت، ایجاد و دفع ضایعات و پسماند، و پیشگیری از آلودگی محیط‌زیست یاری می‌رساند. EMA، به أکثر

حسابداری‌مدیریت‌زیست‌محیطی(EMA[i])، به عنوان شاخه‌ی درون سازمانیِ حسابداری‌محیط‌زیست، یک سامانه‌ی اطلاعاتی قوی است که مدیریت را برای کنترل بهینه‌ی مصرف مواد خام، آب، جریانات انرژی و سوخت، ایجاد و دفع ضایعات و پسماند، و پیشگیری از آلودگی محیط‌زیست یاری می‌رساند. EMA، به عنوان ابزار نوین مدیریت، از طریق ارتقای پاسخگوئی زیست‌محیطی، عملکرد زیست‌محیطی و مالی سازمان را بهبود می‌بخشد. این تحقیق با محوریت EMA با هدف شناسایی عوامل مؤثر در اتخاذ روش‌های حسابداری‌مدیریت‌زیست‌محیطی اجرا شده است. به منظور تحقق هدف تحقیق، اقدام به ساخت 6فرضیه شده است. جهت آزمون فرضیه‌ها، پرسشنامه تهیه و ارسال گردیده و پاسخ‌ها توسط آزمون T تک‌نمونه‌ای مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان می‌دهد که 1)اولویت پایین حسابداریِ هزینه‌های زیست‌محیطی، 2)مقاومت در برابر تغییر روش‌های سنتی، 3)کارایی یا ملاحظات مخارج و منافع، 4)محدویت منابع و نیروی متخصص، 5)دشواریِ جمع‌آوری و تخصیص هزینه‌های زیست‌محیطی و 6)فشار خارجی عواملی هستند که بر فرایند تصمیم‌گیری در مورد اتخاذ یا عدم‌اتخاذ روش‌های EMA تأثیرگذارند. درپایان با توجه به نتایج، پیشنهاداتی به منظور به‌کارگیری این روش‌ها به مخاطبان ارائه گردیده است. صرفنظر از بسط نظری این حوزه از پژوهش؛ نتایج و یافته‌های این تحقیق؛ چالش‌ها، فرصت‌های استفاده‌ و موارد کاربردیِ EMA در صنایع ایرانی را تأیید نمود. روش این تحقیق براساس هدف، روش کاربردی‌ـ‌توسعه‌ای بوده و از نظر ماهیت، توصیفی‌ـ‌پیمایشی است و در مسیر گردآوری اطلاعات و تجزیه‌وتحلیل، ترکیبی از روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی شامل فیش‌برداری، مشاهده، مصاحبه باز، پرسشنامه(طیف لیکرت)، فرمول کوکران، ضریب آلفای کرونباخ و آزمون Tتک‌نمونه‌ای استفاده شده است. درضمن برای انجام کلیه‌ی آزمون‌ها، نرم‌افزار SPSS به کار رفته است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

7 - ارائه مدل مفهومی عملکرد زیست‌‌محیطی استراتژیک با تأکید بر حسابداری مدیریت استراتژیک (مطالعه موردی: شرکت‌های آلاینده بورس)
بهزاد جعفری فرشید خیرالهی مجتبی چاوشانی سید حامد فیض جوادیان

10.30495/jma.2023.23160

حسابداری مدیریت استراتژیک در افزایش توان رقابتی و توسعه پایدار شرکت های آلاینده بورسی از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف از این پژوهش ارائه مدل مفهومی عملکرد زیست‌محیطی استراتژیک با تأکید بر حسابداری مدیریت استراتژیک می باشد. در مرحله اول مقالات انگلیسی و فارسی مرتبط با م أکثر

حسابداری مدیریت استراتژیک در افزایش توان رقابتی و توسعه پایدار شرکت های آلاینده بورسی از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف از این پژوهش ارائه مدل مفهومی عملکرد زیست‌محیطی استراتژیک با تأکید بر حسابداری مدیریت استراتژیک می باشد. در مرحله اول مقالات انگلیسی و فارسی مرتبط با موضوع مربوطه ارزیابی و مورد مطالعه قرار گرفت. برای ارزیابی مقالات از برنامه مهارت‌های ارزیابی حیاتی استفاده شد. پس از مشخص نمودن مقاله های معتبر به شناسایی مولفه های حسابداری مدیریت استراتژیک به عنوان متغیر مستقل، مولفه های عملکرد زیست محیطی استراتژیک به عنوان متغیر وابسته ومولفه های استراتژی های زیست محیطی به عنوان متغیر میانجی پرداخته شد. بعد از این مرحله پایایی و میزان پذیرش زیر مجموعه های هر مولفه نیز با روش دلفی فازی مشخص گردید. شدت رقابت سبب شده تا شرکت ها ملزم به استفاده از ابزارهای حسابداری مدیریت استراتژیک و استراتژی های زیست محیطی داخلی و بین المللی باشند و همواره عملکرد زیست محیطی خود را بهبود بخشند. با توجه به اهمیت عملکرد زیست محیطی، مدیران شرکت های آلاینده بورسی باید فنون نوین حسابداری مدیریت استراتژیک را در ابعاد مختلف به همراه استراتژی های مناسب زیست محیطی در برنامه های خود قرار دهند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

8 - کُنش علی-رفتاری هدفمندِ حسابداری سبز و هم‌آوایی گفتمان‌های ‌زیست‌محیطی شرکت‌های بازار سرمایه: استدلال فضیلت مَابانه‌ی نظریّه‌ی زاگزبسکی
بهجت عباسی محمد حامد خانمحمدی زهرا مرادی طاهره محمودیان

10.30495/jma.2021.19292

حسابداری سبز نیز در راستای تغییرات رفتارِ شرکت‌ها با محیط‌زیست، در طی سال‌های اخیر به موضوعی مهم و قابل توجه در حوزه پایداری درآمده است. لذا در این پژوهش باترکیب رویکردهای نظری همچون کنش علی-رفتاری هدفمند با هم آوایی گفتمان‌های زیست‌محیطی در هدف اول اقدام به بررسی نقش چ أکثر

حسابداری سبز نیز در راستای تغییرات رفتارِ شرکت‌ها با محیط‌زیست، در طی سال‌های اخیر به موضوعی مهم و قابل توجه در حوزه پایداری درآمده است. لذا در این پژوهش باترکیب رویکردهای نظری همچون کنش علی-رفتاری هدفمند با هم آوایی گفتمان‌های زیست‌محیطی در هدف اول اقدام به بررسی نقش چنین کنش هایی بر هنجارهای زیست‌محیطی در قالبِ هم آوایی گفتمان بین الاذهانی شرکت‌ها می‌شود. از طرف دیگر نیز با ایجاد تعامل تاثیرگذار فضیلت مآبی با کنش علی رفتاری هدفمند، این پژوهش به دنبال بررسی تغییر در هم آوایی گفتمان‌های زیست‌محیطی شرکت‌های بازار سرمایه می‌باشد. در این پژوهش ۲۰۹ نفر از مدیران شرکت‌های بازار سرمایه از طریق نمونه گیری تصادفی ساده مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار پژوهش پرسشنامه استاندارد بود و به منظور برازش مطلوبیت مدل و آزمون فرضیه‌های پژوهش از تحلیل حداقل مربعات جزئی استفاده شد. نتایج آزمون فرضیه‌های پژوهش نشان داد، کُنشِ علی-رفتاری هدفمندِ حسابداری سبز بر هم‌آوایی گفتمان‌های ‌زیست‌محیطی شرکت‌های بازار سرمایه تاثیر مثبت دارد. از طرف دیگر مشخص شد، نظریّه‌ی فضیلت مآبی زاگزبسکی تاثیرِ کُنشِ علی-رفتاری هدفمندِ حسابداری سبز بر هم‌آوایی گفتمان‌های ‌زیست‌محیطی شرکت‌های بازار سرمایه را تقویت می‌کند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

9 - تحلیل رویکرد ایزومورفیک نهادی در ارائه الگوی راهبردهای افشای کربن در گزارشگری مالی شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران
مهدی واسعی چهارمحالی حسن ولیان محمدرضا عبدلی

10.30495/jma.2022.19757

افشای کربن به عنوان یکی از ابعاد حسابداری سبز در استراتژی‌های شرکت‌ها به خصوص شرکت‌های بازار سرمایه مطرح می‌باشد که پایبندی به افشای واقعیت‌ها می‌تواند به توسعه پایداری جوامع کمک نماید. هدف این پژوهش تحلیل رویکرد ایزومورفیک نهادی در ارائه الگوی راهبردهای افشای کربن در گ أکثر

افشای کربن به عنوان یکی از ابعاد حسابداری سبز در استراتژی‌های شرکت‌ها به خصوص شرکت‌های بازار سرمایه مطرح می‌باشد که پایبندی به افشای واقعیت‌ها می‌تواند به توسعه پایداری جوامع کمک نماید. هدف این پژوهش تحلیل رویکرد ایزومورفیک نهادی در ارائه الگوی راهبردهای افشای کربن در گزارشگری مالی شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد. این پژوهش از منظر روش شناختی جزء پژوهش‌های ترکیبی است که با مشارکت ۱۶ نفر از متخصصان و مشاوران زیست‌محیطی در سطح دانشگاهی و بنگاه‌های اقتصادی در بخش کیفی و ۲۵ نفر از از مدیران شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران در بخش کمی صورت پذیرفت. نحوه‌ی تعیین نمونه در هر دو جامعه هدف به صورت دردسترس و همگن بود. در این پژوهش به تناوب و به اقتضاء ماهیت موردنظر از سه تحلیل فراترکیب، دلفی و مدل جامع تحلیل تفسیری ساختاری استفاده شد. نتایج در بخش فراترکیب از میان بررسی ۴۸ پژوهش مرتبط، ۱۴ پژوهش را مورد تایید قرار داد تا در قالب تحلیل ارزیابی انتقادی، ۲۰ گزاره و ۳ مولفه اصلی تایید شوند. سپس نتایج در بخش تحلیل دلفی با هدف رسیدن به حدکفایت نظری نشان داد، از مجموع ۲۰ گزاره اولیه، در نهایت ۱۲ گزاره نهایی تایید و وارد تحلیل مدل جامع تفسیری ساختاری شد. در نهایت نتایج در این بخش نشان داد، تاثیرگذارترین گزاره‌ی راهبردی افشای کربن در گزارشگری مالی، گزارهِ تقویت کنترل‌های درونی برای کنترل ضایعات (G1) به عنوان گزاره راهبرد افشای اختیاری و کم‌اثرترین گزاره توسعه فرهنگ زیست‌محیطی در جهت حفاظت از حقوق ذینفعان (G2) تعیین شدند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

10 - بسط پارادایم نظریه‌ی آنتروپوسن در بررسی تاثیر رفتارهای زیست‌محیطی شرکت‌ها نسبت به پیامدهای استراتژیک حسابداری سبز
مریم شهری نقی فاضلی محمدرضا عبدلی

تغییرهای محیط زیستی در طی قرن حاضِر به حدی بوده است که حتی توسعه‌ی تکنولوژی‌ها الزاما به کنترلِ آلایندگی‌های زیست محیطی منجر نشده است و امروزه بسیاری از اندیشمندان همسو با پارادایمِ نظریه آنتروپوسِن، تغییر رفتارهای زیست محیطی را از یک سو مهمترین عاملِ حفظ محیط زیست عنوا أکثر

تغییرهای محیط زیستی در طی قرن حاضِر به حدی بوده است که حتی توسعه‌ی تکنولوژی‌ها الزاما به کنترلِ آلایندگی‌های زیست محیطی منجر نشده است و امروزه بسیاری از اندیشمندان همسو با پارادایمِ نظریه آنتروپوسِن، تغییر رفتارهای زیست محیطی را از یک سو مهمترین عاملِ حفظ محیط زیست عنوان می‌نمایند و از سویی دیگر گسترشِ پیامدهای استراتژیک در حوزه‌ی کارکردهای سبزگرایی را برای شرکت‌ها به عنوان ارکان اجتماعی تصمیم‌گیرنده در خصوص محیط زیست، متصور هستند. هدف این پژوهش بسط پارادایم نظریه‌ی آنتروپوسن در بررسی تاثیر رفتارهای زیست‌محیطی شرکت‌ها نسبت به پیامدهای استراتژیک حسابداری سبز در سطح شرکت‌های بازار سرمایه می‌باشد. در این پژوهش که از نظر روش شناسی برحسبِ ماهیت مسأله و هدفِ پژوهش، کاربردی محسوب می‌شود، شیوه‌ی جمع‌آوری اطلاعات از نوع پیمایشی-همبستگی بود و ابزار پژوهش پرسشنامه بود. جامعه آماری در این پژوهش، مدیران عالی در ۵۰ شرکت برتر بورس اوراق بهادار تهران در سال ۱۳۹۸ می‌باشند، که باتوجه به اینکه مدیران عالی موردنظر در این پژوهش شامل دو سطح پست مدیرعامل و پست معاون اجرایی و کمتر از ۱۰۰ نفر بودند، از معیارِ سرشماری برای انتخابِ مشارکت‌کنندگان پژوهش استفاده شد. نتایجِ پژوهش نشان داد، براساس پارادایم نظریه‌ی آنتروپوسِن، تغییرِ رفتارهای زیست محیطی شرکت‌ها، باعثِ افزایش پیامدهای استراتژیکِ حسابداری سبز می‌شود. نتیجه این پژوهش نشان می‌دهد، برای تحققِ پارادایم آنتروپوسِن در سطح عملکردی شرکت‌ها، تغییر نگرش، رفتار و اخلاق عملی افراد به عنوان سکانداران شرکت سبب می‌شود تا تصمیم‌گیری‌های اثربخش در خصوص کاهش آلایندگی‌های زیست‌محیطی با دخالت ویژگی‌های رفتاری برای شرکت‌ها افزایش یابد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

11 - بررسی ابعاد زیست‌محیطی و جایگاه محیط‌زیست شهری در برنامه‌های توسعه ایران
سعید ملکی جعفر سعیدی

مقدمه و هدف پژوهش: امروزه توجه به مسائل زیست‌محیطی در برنامه‌ریزی‌ها، فعالیت‌ها و اقدامات توسعه در شهرها، می‌تواند گامی مؤثر در جهت بهبود وضعیت محیط‌زیست و در نتیجه ارتقاء سطح کیفیت زندگی شهروندان باشد. به‌تبع شرایط اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی کشور، چالش‌هایی فرا ر أکثر

مقدمه و هدف پژوهش: امروزه توجه به مسائل زیست‌محیطی در برنامه‌ریزی‌ها، فعالیت‌ها و اقدامات توسعه در شهرها، می‌تواند گامی مؤثر در جهت بهبود وضعیت محیط‌زیست و در نتیجه ارتقاء سطح کیفیت زندگی شهروندان باشد. به‌تبع شرایط اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی کشور، چالش‌هایی فرا روی محیط‌زیست کشور وجود دارد که بررسی و شناسایی آن می‌تواند باعث تعیین راهکار در جهت مدیریت و ارتقاء کیفیت محیط‌زیست کشور گردد. روش پژوهش: تحقیق حاضر، از نوع کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی می‌باشد. هدف تحقیق حاضر بررسی ابعاد زیست‌محیطی و جایگاه محیط‌زیست شهری در برنامه‌های توسعه‌ای کشور است. یافته‌ها: این تحقیق با نگاهی کلی به جایگاه محیط‌زیست در برنامه‌های توسعه کشور، جایگاه محیط‌زیست شهری را در این برنامه‌ها مورد تأکید قرار می‌دهد. با بررسی برنامه‌های توسعه‌ای کشور آنچه آشکار می‌باشد، لزوم توجه به جایگاه محیط‌زیست در روند تدوین و تصویب قوانین برنامه‌ای است. نتیجه‌گیری عواملی چون ناهماهنگی در اجرا، نبود زیرساخت‌های لازم، مدیریت‌های موازی، عدم تدوین آیین‌نامه اجرایی در زمان مناسب و پیشی گرفتن ملاحظات اقتصادی نسبت به ضرورت‌های حفظ محیط‌زیست منجر به کاهش اثربخشی مواد قانونی مصوب در برنامه‌ها گردیده است.همچنین وظیفه حفظ محیط‌زیست شهری در برنامه‌های توسعه و مدیریت شهری، دستخوش ناهماهنگی‌ها و بی‌توجهی‌های متعددی شده است. از این‌رو تصمیم‌گیری در خصوص ساماندهی و اصلاح وضع موجود با استمداد از قوانین جدیدتر، موضوعی است که باید در تقویت جایگاه واقعی مدیریت شهری، توسعه شهری، طرح‌های توسعه و تبیین وظایف هر یک از عناصر دخیل در حفظ محیط‌زیست شهری اعم از شوراها، شهرداری‌ها، نهادهای دولتی، بخش خصوصی و غیره بیشتر مورد توجه قرار گیرد. ضرورت دیگر هم تغییر مکانیسم نظارت و ارزیابی عملکرد برنامه‌های محیط‌زیست به ایجاد سیستم متمرکز در سازمان حفاظت محیط‌زیست و تکمیل اطلاعات آن توسط سایر دستگاه‌های ذی‌ربط است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

12 - راهکارهای کاهش مخاطرات زیست‌محیطی پسماند نهاده‌های شیمیایی از دیدگاه کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی و محیط‌زیست شهرستان ساری
حسین احمدی گرجی خیلی سیدمهدی میردامادی مریم امیدی نجف آبادی

مطالعه حاضر با هدف شناسایی راهکارهای کاهش مخاطرات زیست محیطی پسماند نهاده های شیمیایی از دیدگاه کارشناسان جهاد کشاورزی و سازمان محیط‌زیست در شهرستان ساری استان مازندران انجام شده است. جامعه آماری تحقیق را 106 نفر از کارشناسان شاغل در سازمان جهاد کشاورزی و محیط‌زیست شهرس أکثر

مطالعه حاضر با هدف شناسایی راهکارهای کاهش مخاطرات زیست محیطی پسماند نهاده های شیمیایی از دیدگاه کارشناسان جهاد کشاورزی و سازمان محیط‌زیست در شهرستان ساری استان مازندران انجام شده است. جامعه آماری تحقیق را 106 نفر از کارشناسان شاغل در سازمان جهاد کشاورزی و محیط‌زیست شهرستان تشکیل می دادند. گردآوری داده ها با روش سرشماری انجام شد و برای جمع‌آوری داده ها از ابزار پرسشنامه استفاده گردید که روایی آن با استفاده از پانل متخصصان تأیید شد و پایایی آن به وسیله آلفای کرونباخ 938/0 گزارش گردید. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که راهکارها در پنج عامل دسته بندی شدند که راهکارهای آموزشی به‌عنوان اولین عامل 467/9 درصد از واریانس کل را تبیین می نماید. دومین عامل با نام راهکارهای سیاسی-اجتماعی 616/8 درصد، سومین عامل با نام راهکارهای اقتصادی 066/7 درصد، چهارمین عامل با نام راهکارهای انگیزشی 915/6 درصد و نهایتاً پنجمین عامل با نام راهکارهای فنی، توانست 81/6 درصد از واریانس کل را تبیین نماید و پنج عامل مذکور در مجموع توانستند 873/38 درصد از کل واریانس را تبیین کنند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

13 - تحلیل ساختاری نقش مؤلفه‌های آموزشی‌ـ‌ترویجی و روان‌شناختی بر رفتار زیست‌محیطی گندم‌ کاران شهرستان بوکان
یادگار مؤمن پور حسن صدیقی شهلا چوبچیان

با توجه به اثر آموزش‌های مناسب در تغییر آگاهی‌ها و نگرش افراد نسبت به حفظ محیط‌زیست، رفتارهای سازگار افراد با محیط‌زیست دور از انتظار نمی‌باشد. هدف کلی این پژوهش بررسی تأثیر سازه‌های آموزشی‌ـ‌ترویجی و روانشناختی بر رفتار زیست‌محیطی گندم‌کاران شهرستان بوکان می‌باشد. برای أکثر

با توجه به اثر آموزش‌های مناسب در تغییر آگاهی‌ها و نگرش افراد نسبت به حفظ محیط‌زیست، رفتارهای سازگار افراد با محیط‌زیست دور از انتظار نمی‌باشد. هدف کلی این پژوهش بررسی تأثیر سازه‌های آموزشی‌ـ‌ترویجی و روانشناختی بر رفتار زیست‌محیطی گندم‌کاران شهرستان بوکان می‌باشد. برای دست‌یابی به این هدف، در این پژوهش از فن پیمایش که از روش‌های توصیفی می‌باشد، استفاده شد. جامعه آماری پژوهش 5473 نفر از گندم‌کاران شهرستان بوکان بودند که با استفاده از روش نمونه‌گیری ساده تصادفی با انتساب متناسب و با استفاده از جدول نمونه‌گیری کرجسی و مورگان، 357 نفر نمونه‌گیری شدند. ابزار جمع‌آوری اطلاعات پرسشنامه بود. روایی محتوایی پرسشنامه با کسب نظر متخصصان و صاحب‌نظران بررسی شد و اصلاحات لازم صورت گرفت؛ همچنین روایی آن با استفاده از پایایی ترکیبی (CR) به دست آمد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی، روایی، پایایی و برازش متغیرهای پنهان پژوهش را تأیید کرد. مقدار ضریب آلفای کرونباخ برای بخش‌های مختلف پرسشنامه بالاتر از 70/0 محاسبه شد به این معنی که بخش‌های مختلف پرسشنامه از پایایی مناسبی برخوردار است. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌ها در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی از نرم‌افزارهای SPSSWin22 و LISRE 8.80 استفاده شد. نتایج نشان داد که خودشناسی و نگرش‌های زیست‌محیطی مؤلفه‌های اصلی سازه روانشناختی در زمینه رفتار زیست‌محیطی می‌باشد. همچنین سازه‌های آموزشی‌ـ‌ترویجی و روانشناختی تأثیر مثبت و معنی‌داری بر رفتار زیست‌محیطی داشتند و در مجموع 41 درصد از کل واریانس متغیر وابسته را تبیین کردند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

14 - تحلیل جمعیت شناختی ادراک روستائیان نسبت به وضعیت پایداری زیست‌محیطی مناطق روستایی شهرستان باغ‌ملک استان خوزستان
سیده کوثر موسی پور امیر نعیمی روح اله رضائی

هدف کلی این تحقیق توصیفی و پیمایشی تحلیل جمعیت شناختی ادراک روستائیان نسبت به وضعیت پایداری زیست محیطی مناطق روستایی شهرستان باغ‌ملک بود. جامعه آماری تحقیق، سرپرستان خانوارهای روستایی بخش مرکزی شهرستان باغ‌ملک در استان خوزستان بودند (3005N=). حجم نمونه با استفاده از جد أکثر

هدف کلی این تحقیق توصیفی و پیمایشی تحلیل جمعیت شناختی ادراک روستائیان نسبت به وضعیت پایداری زیست محیطی مناطق روستایی شهرستان باغ‌ملک بود. جامعه آماری تحقیق، سرپرستان خانوارهای روستایی بخش مرکزی شهرستان باغ‌ملک در استان خوزستان بودند (3005N=). حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 341 نفر تعیین شد. برای مطالعه افراد نمونه از روش نمونه‌گیری طبقه ای تناسبی استفاده شد. ابزار تحقیق، پرسشنامه بود. روایی ظاهری و محتوایی پرسشنامه با استفاده از نظرات جمعی از متخصصان موردبررسی و تائید قرار گرفت. برای تعیین پایایی پرسشنامه، آزمون مقدماتی انجام شد و سپس مقدار آلفای کرونباخ محاسبه شد (80/0=α). نتایج آمار توصیفی نشان داد که ادراک روستائیان نسبت به وضعیت پایداری زیست محیطی پایین تر از سطح متوسط بود. نتایج آزمون های مقایسه میانگین حاکی از آن بود که بین ادراک روستائیانی که در طرح های منابع طبیعی مشارکت کرده اند و آن‌هایی که مشارکت نکرده اند نسبت به پایداری زیست محیطی تفاوت معنی داری وجود داشت. نتایج تحلیل واریانس یک‌طرفه نشان داد که بین ادراک روستائیان دارای مشاغل مختلف نسبت به پایداری زیست محیطی تفاوت معنی دار بود. همچنین، با توجه به نتایج تحلیل همبستگی مشخص شد که دو متغیر مدت سکونت در روستا و سطح سواد رابطه منفی و معنی دار و متغیر مساحت زمین کشاورزی رابطه مثبت و معنی داری با متغیر ادراک روستائیان نسبت به پایداری زیست محیطی داشتند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

15 - مدل‌سازی کیفی برای مدیریت بهره‌برداری از جریان آب در رودخانه‌ها
سپیده سهامی علیرضا شکوهی بهناز ختار فربد چهرزاد

10.30495/wsrcj.2022.19231

زمینه و هدف: ارزیابی واکنش رودخانه‌ها به تغییرات طبیعی و دست‌کاری‌های ایجاد شده توسط بشر در طبیعت، از اهمیت بالایی در مدیریت کیفیت آب رودخانه برخوردار است. هدف اصلی این پژوهش ارزیابی اثرات منفی مدیریت کمی بدون مدیریت کیفی جریان است. در این راستا با شبیه‌سازی کیفیت آب در أکثر

زمینه و هدف: ارزیابی واکنش رودخانه‌ها به تغییرات طبیعی و دست‌کاری‌های ایجاد شده توسط بشر در طبیعت، از اهمیت بالایی در مدیریت کیفیت آب رودخانه برخوردار است. هدف اصلی این پژوهش ارزیابی اثرات منفی مدیریت کمی بدون مدیریت کیفی جریان است. در این راستا با شبیه‌سازی کیفیت آب در سناریوهای بهره‌برداری از رودخانه مبتنی بر سیاست‌های محیط زیستی، منجمله تخصیص حداقل جریان، کاهش کیفیت و فاصله گرفتن شرایط کیفی جریان از استانداردهای پرورش آبزیان با در نظر گرفتن عوامل کیفی و آلودگی‌های ناشی از توسعه جوامع شهری حاشیه رودخانه‌ها پرداخته می‌شود.روش پژوهش: پژوهش حاضر روی رودخانه آزاد رود در منطقه سروآباد استان کردستان انجام شد. در این راستا با اندازه‌گیری پارامترهای کمی و کیفی در دو دوره ماهانه، مدل کیفی QUAL2KW واسنجی و اعتبارسنجی شد. در بخش اول مطالعه با تغییر دبی جریان بر اساس سناریوهای تخصیص جریان در روش تنانت، وضعیت کیفی رودخانه در طول 22 کیلومتر شبیه‌سازی شد و در بخش دوم مقادیر پارامترهای کیفی در سناریوهای مختلف مدیریت جریان با مقادیر استاندارد مورد قبول برای پرورش آبزیان (ماهی) مقایسه شد.یافته‌ها: بر اساس نتایج به‌دست آمده، در حالی که دبی حداقل زیست‌محیطی بر اساس روش تنانت برای رودخانه مورد مطالعه m3/sec 1/1 می‌باشد، دبی کیفی بحرانی یعنی حداقل دبی قابل‌قبول از نظر کیفی برای ماه اسفند و فروردین به ترتیب 7/7 و 10 مترمکعب بر ثانیه برآورد شد. بررسی‌ها نشان داد که سناریوی ضعیف تنانت برای تخصیص حداقل جریان زیست‌محیطی برای تأمین الزامات کیفی رودخانه به‌هیچ‌وجه مناسب نمی‌باشد.نتایج: نتایج نشان داد که تخصیص جریان به روش مرسوم و بدون در نظر گرفتن شرایط کیفی رودخانه امکان‌پذیر نمی‌باشد و می‌تواند به شرایط زیست‌محیطی رودخانه آسیبی جدی وارد نماید. این مطالعه نشان داد که عدم احتساب شرایط کیفی در زمان تخصیص جریان، سبب می‌شود که سلامت اکولوژیکی جریان از دست رفته و رودخانه از استاندارد لازم برای آبزی‌پروری برخوردار نباشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

16 - تعیین ویژگی‌های خشکسالی هیدرولوژیک بر اساس منحنی‌های بزرگی-مدت-فرآوانی و آستانه‌های مختلف جریان رودخانه‌های استان اردبیل
حامد امینی اباذر اسمعلی عوری رئوف مصطفی زاده معراج شرری محسن ذبیحی

10.30495/wsrcj.2023.70763.11336

زمینه و هدف: خشکسالی پدیده‌ای جهانی است که می‌تواند در هر جایی رخ دهد و خسارات قابل توجهی به انسان و اکوسیستم‌های طبیعی وارد کند. لذا موضوع خشکسالی هیدرولوژیک و کاهش جریان در رودخانه‌ های استان اردبیل نیز از موارد مهمی است که نیازمند مطالعه جامعی در این خصوص است.هدف: در أکثر

زمینه و هدف: خشکسالی پدیده‌ای جهانی است که می‌تواند در هر جایی رخ دهد و خسارات قابل توجهی به انسان و اکوسیستم‌های طبیعی وارد کند. لذا موضوع خشکسالی هیدرولوژیک و کاهش جریان در رودخانه‌ های استان اردبیل نیز از موارد مهمی است که نیازمند مطالعه جامعی در این خصوص است.هدف: در تحقیق حاضر، به تحلیل و مقایسه خشکسالی هیدرولوژیک با استفاده از 4 آستانه مختلف (ثابت، متوسط سالانه، جریان زیست‌محیطی و فصلی) در 33 ایستگاه هیدرومتری استان اردبیل پرداخته شد. شدت وقایع خشکسالی با استفاده از نرم‌افزار Easy-Fit در دوره‌بازگشت‌های مختلف محاسبه شد. در این راستا، منحنی‌های بزرگی-مدت-فرآوانی خشکسالی محاسبه شد و بر اساس آن مقادیر وقایع خشکسالی در دوره بازگشت‌های مختلف محاسبه و مورد تحلیل قرار گرفت.روش: برای مطالعه خشکسالی هیدرولوژیک از 4 آستانه مختلف استفاده شده و شدت خشکسالی هیدرولوژیک در دوره ‌بازگشت‌های متفاوت محاسبه شد و سپس به بررسی خشکسالی هیدرولوژیک در دوره بازگشت‌های مختلف و منحنی‌های بزرگی-مدت-فراوانی پرداخته شد.یافته‌ها: بیش‌ترین رخداد خشکسالی در آستانه‌های ثابت، فصلی، سالانه و جریان زیست‌محیطی به‌ترتیب مربوط به ایستگاه‌های سامیان، مشیران، بوران و سامیان بوده است. هم‌چنین کم‌ترین رخداد خشکسالی مربوط به ایستگاه ویلادرق بوده است. بیش‌ترین رخداد‌های خشکسالی در هر چهار آستانه مذکور، اکثرا در تداوم‌های کم‌تر به خصوص یک ماهه دیده می‌شود. با توجه به تناسب داده‌ها با توزیع‌های متفاوت، توزیع‌های جانسون-اس بی و مقادیر فرین تعمیم یافته بیش‌ترین کاربرد را داشتند. بیش‌ترین شدت خشکسالی با افزایش دوره بازگشت مربوط به سطح آستانه متوسط سالانه و کم‌ترین شدت خشکسالی هیدرولوژیک، مربوط به سطح آستانه جریان زیست‌محیطی است. منحنی‌های بزرگی-مدت-فراوانی در همه ایستگاه‌ها روند افزایشی را نشان داد و این بدین معنا است که با افزایش تداوم خشکسالی هیدرولوژیک در همه آستانه‌های مورد مطالعه، شدت وقوع خشکسالی‌های هیدرولوژیک هم افزایش می‌یابد. بیش‌ترین شدت خشکسالی هیدرولوژیک به‌ترتیب مربوط به آستانه سالانه سپس آستانه فصلی و آستانه ثابت و از همه کم‌تر و پایین‌تر آستانه جریان زیست محیطی است. بنابراین، در دوره بازگشت‌های کم‌تر در هر چهار ایستگاه آستانه ثابت شدت یا بزرگی بیش‌تری را نسبت به آستانه فصلی نشان می‌دهد و در دوره بازگشت‌های بالاتر آستانه فصلی شدت بالاتر وقایع خشکسالی را نسبت به آستانه ثابت نشان می‌دهد.نتایج: هم‌چنین می‌توان نتیجه گرفت که بزرگی خشکسالی هیدرولوژیک در آستانه ثابت در هر چهار ایستگاه منتخب نوسان کم‌تری را نسبت به سایر آستانه‌ها نشان می‌دهد. باید اشاره شود که در تعیین خشکسالی بر اساس آستانه ثابت، سالانه و فصلی، وقایع دارای تعداد و شدت بیش‌تر نسبت به آستانه جریان محیط زیستی خواهد بود. نقشه تغییرات مکانی شدت خشکسالی نشان داد که بیش‌تر خشکسالی‌ها در ایستگاه‌های واقع در شمال و شمال غرب (بران و دوست‌بیگلو) اتفاق افتاده است. تفکیک اثر عوامل انسانی و اقلیمی در ارزیابی خشکسالی از پیشنهادات تحقیق حاضر است که می‌تواند در مطالعات آتی مدنظر قرار گیرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

17 - کاربرد روش‌های آماری چند‌متغیره و شاخص‌های زیست‌محیطی در ارزیابی توزیع فلزات سنگین
هاشم شمس‌الدین وحیدرضا جلالی اعظم جعفری

تکنیک‌های آماری چند‌متغیره مانند تجزیه ضریب همبستگی، تجزیه مولفه های اصلی و تجزیه خوشه ای برای غلظت کل فلزات سنگین در خاک های اطراف مجتمع مس سرچشمه که یکی از بزرگترین معادن مس میوسن جهان می باشد به کار گرفته شد. تعداد 100 نمونه خاک سطحی از خاک‌های اطراف معدن و مجتمع فرآ أکثر

تکنیک‌های آماری چند‌متغیره مانند تجزیه ضریب همبستگی، تجزیه مولفه های اصلی و تجزیه خوشه ای برای غلظت کل فلزات سنگین در خاک های اطراف مجتمع مس سرچشمه که یکی از بزرگترین معادن مس میوسن جهان می باشد به کار گرفته شد. تعداد 100 نمونه خاک سطحی از خاک‌های اطراف معدن و مجتمع فرآوری، برداشت و با استفاده از روش هضم چهار اسید و به کمک دستگاه (ICP-OES) غلظت کل فلزات سنگین اندازه گیری گردید. شاخص های زمین انباشتگی و فاکتور غنی‌شدگی جهت تعیین میزان آلودگی منطقه مورد مطالعه، بکار برده شد. شاخص زمین انباشتگی، خطرناک ترین عنصر را کادمیوم و کم خطرترین عنصر را روی نشان داد. فاکتور آلودگی برای کادمیوم، بیشترین آلودگی و برای کبالت، کمترین آلودگی را در منطقه نشان داد. نتایج تجزیه چندمتغیره نشان داد که همبستگی معنی داری بین سرب، روی، کادمیوم، مس، کبالت، آهن و منگنز وجود دارد. این عناصر رابطه قوی در PCA و CA با هم داشتند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

18 - مدیریت تقاضای آب در بخش کشاورزی (مطالعه موردی دشت لیشتر)
یعقوب زراعت کیش

حفاظت کمّی و کیفی منابع آب و خاک از اهداف اصلی توسعه پایدار کشاورزی در کشور است. در این راستا این مطالعه با هدف تلفیق اهداف زیست محیطی شامل کاهش مصرف آب، کود و سموم شیمیایی با اهداف بهره‌برداران شامل افزایش بازده ناخالص (درآمد)، ریسک یا واریانس بازده ناخالص صورت گرفت. د أکثر

حفاظت کمّی و کیفی منابع آب و خاک از اهداف اصلی توسعه پایدار کشاورزی در کشور است. در این راستا این مطالعه با هدف تلفیق اهداف زیست محیطی شامل کاهش مصرف آب، کود و سموم شیمیایی با اهداف بهره‌برداران شامل افزایش بازده ناخالص (درآمد)، ریسک یا واریانس بازده ناخالص صورت گرفت. داده‌های مورد استفاده شامل عملکرد تولید و مقدار بکارگیری از نهاده ها و قیمت آنها از بهره‌برداران منتخب که بطور تصادفی انتخاب شدند به دست آمد. با توجه به این که بطور توأم چند هدف مورد بررسی قرار گرفت لذا از رهیافت برنامه ریزی چندهدفی استفاده شد. در تدوین الگوی ریسک نیز از بازده ناخالص سالانه دوره 91-1372 محصولات در محدوده تحقیق استفاده گردید. با توجه به تفاوت گسترده میان مقیاس فعالیت بهره برداران ابتدا با استفاده از تحلیل خوشه ای و بر اساس مقیاس فعالیت به دو گروه تقسیم شدند. در این بررسی مشخص گردید که میان اهداف زیست محیطی که بعنوان اهداف سیاست گذاران نیز می توان آنها را مورد توجه قرار داد و اهداف بهره برداران مبادله وجود دارد و لازم است با برنامه‌ ریزی به سوی انتخاب ترکیبی از این سیاست‌ها حرکت نمود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

19 - تعیین ارجحیت نیروگاه‎های سیکل ترکیبی شهدای پاکدشتو بادی کهک بر اساس شاخص‎های محیط‎زیستی
سید حسن فاطمی فروغ فرساد سید محمود شریعت فرزام بابایی سمیرمی

10.22034/jest.2018.17767.2659

زمینه و هدف : آلودگی‌های زیست&lrm;محیطی، محصول فرعی و ناخواسته فعالیت‌های صنعتی مختلف است که باعث شده محیط&lrm;زیست بیش‌تر از پیش در معرض تهدید قرار گیرد. از طرفی، با توجه به رشد جمعیت و بالا رفتن مصرف سالانه برق کشور ضرورت احداث و ساخت نیروگاه&lrm;های جدید الزامی است. أکثر

زمینه و هدف : آلودگی‌های زیست&lrm;محیطی، محصول فرعی و ناخواسته فعالیت‌های صنعتی مختلف است که باعث شده محیط&lrm;زیست بیش‌تر از پیش در معرض تهدید قرار گیرد. از طرفی، با توجه به رشد جمعیت و بالا رفتن مصرف سالانه برق کشور ضرورت احداث و ساخت نیروگاه&lrm;های جدید الزامی است. نوع نیروگاه&lrm;ها بر اساس طیف گسترده&lrm;ای از معیارها اولویت‌بندی می‌شوند. در این تحقیق، با در نظر گرفتن شاخص&lrm;های مختلف زیست&lrm;محیطی، اقتصادی و اجتماعی به تعیین اولویت نیروگاه‌های بادی کهک به عنوان بزرگ‌ترین نیروگاه بادی کشور و نیروگاه سیکل ترکیبی پاکدشت به عنوان بزرگ‌ترین نیروگاه سیکل ترکیبی کشور پرداخته شده است.روش بررسی: در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی(AHP) برای وزن&lrm;دهی معیارها و همچنین برای تعیین ارجحیت انتخاب نیروگاه از فرآیندTOPSIS استفاده شده است. بدین منظـور روش ترکیبـی (AHPTOPSIS) مـورد اسـتفاده قرار گرفت. این دو روش از جمله مهم‌ترین و پرکاربردترین روش‌های تصمیم‌گیری محسوب می‌شوند و انتظار می‌رود که ترکیب آن‌ها بتواند نتایج بهینه‌ای ارائه دهد. یافته‌ها : در میان 5 معیار اصلی زیست‌محیطی که خبرگان اوزان هریک را تعیین کردند شاخص آب با وزن (451/0) در رتبه اول، هوا با وزن (234/0) در رتبه دوم، شاخص مربوط به پیامدهای اقتصادی- اجتماعی با بردار ویژه (120/0) در رتبه سوم، خاک با بردار ویژه (114/0) در رتبه چهارم و همچنین، سایر اثرات زیست&lrm;محیطی( به جز آب، هوا، خاک) با توجه به وزن به دست آمده از محاسبات با مقدار (081/0) در رتبه پنجم قرار گرفته‌اند. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که نیروگاه بادی به دلایل مختلفی مانند: نیاز نداشتن به سوخت‌های فسیلی، آلودگی‌های کمتر زیست‌محیطی و پایداری بیشتر، مناسب‌تر از نیروگاه سیکل ترکیبی است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

20 - مولفه ها و چالش های تدوین شاخص های جرم زیست محیطی تحت عنوان جرم بین‌المللی
مریم جام بزرگ منصور پورنوری سید عباس پورهاشمی داود هرمیداس باوند

10.22034/jest.2018.10833.1937

بی تردید حفاظت از محیط زیست به عنوان مبرم ترین نیاز بشری برای دستیابی به کیفیت زندگی بهتر و تحقق اهداف توسعه پایدار در قرن بیست ویکم انکارناپذیر تلقی می شود که در عین حال با چالش های عدیده ای نیز روبه رو می باشد، چراکه انسان کنونی علیرغم درک نسبتاً قابل قبول از مفهوم مح أکثر

بی تردید حفاظت از محیط زیست به عنوان مبرم ترین نیاز بشری برای دستیابی به کیفیت زندگی بهتر و تحقق اهداف توسعه پایدار در قرن بیست ویکم انکارناپذیر تلقی می شود که در عین حال با چالش های عدیده ای نیز روبه رو می باشد، چراکه انسان کنونی علیرغم درک نسبتاً قابل قبول از مفهوم محیط زیست، هنوز بر مدار توسعه بی رویه و ترجیح منافع کوتاه مدت فردی بر منافع بلندمدت زندگی می کند. هرچند پس از تشکیل کنفرانس استکهلم در نیمه دوم قرن بیستم، اسناد بین المللی متعددی در حفاظت از محیط زیست به تصویب رسیده است. ولی واقعیت امر این است که اغلب قواعد و معاهدات حقوق بین الملل محیط زیست که ناظر بر جلوگیری از آلودگی و تخریب محیط زیست هستند در مسیر جبران خسارات زیست محیطی حرکت نموده اند. اما شدت و عمق فجایع زیست محیطی در جهان امروز به گونه ای است که ضرورت توسل به اقدامات قاطعانه تری در حوزه مورد بحث احساس می گردد؛ اقداماتی که عاملین آلودگی و تخریب محیط زیست را به عنوان مجرم تحت تعقیب قرار دهد. در این مقاله سعی گردیده چالش هایی که جرم انگاری در سطح بین المللی با آن روبه رو است مورد بررسی قرار گرفته و مولفه های موثر و عمدتاً مثبت در تدوین شاخص های جرم انگاری زیست محیطی مورد توجه قرار گیرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

21 - ارزیابی رقابت‌پذیری اجتماعی و زیست‌محیطی شهری (نمونه موردی: استان‌های کشور)
حسین نظم فر علی عشقی چهاربرج سعیده علوی

10.22034/jest.2019.10823

زمینه و هدف: در حال حاضر رقابت‌پذیری یک موضوع محوری در سطح دنیاست و از آن به‌عنوان وسیله‌ای جهت دست‌یابی به توسعه پایدار یاد می‌شود. بسیاری از پژوهش گران، رقابت‌پذیری را مساوی با موفقیت در بعد اقتصادی می‌دانند، اما رقابت‌پذیری شهری باید از دیدگاه وسیع‌تری مورد بررسی قرا أکثر

زمینه و هدف: در حال حاضر رقابت‌پذیری یک موضوع محوری در سطح دنیاست و از آن به‌عنوان وسیله‌ای جهت دست‌یابی به توسعه پایدار یاد می‌شود. بسیاری از پژوهش گران، رقابت‌پذیری را مساوی با موفقیت در بعد اقتصادی می‌دانند، اما رقابت‌پذیری شهری باید از دیدگاه وسیع‌تری مورد بررسی قرار گیرد و باید علاوه بر ابعاد اقتصادی بر ابعاد غیراقتصادی زندگی شهری نیز تأکید کند. با توجه به خلأ موجود در این زمینه پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و سطح‌بندی استان‌های ایران با تأکید بر ابعاد اجتماعی و زیست‌محیطی انجام‌شده است. روش بررسی: این پژوهش با استفاده از 36 شاخص مربوط به بعد اجتماعی و زیست‌محیطی به دنبال ارزیابی رقابت‌پذیری اجتماعی و زیست محیطی شهری با استفاده از روش تصمیم‌گیری چندمعیاره(MCDM) است. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی است. جامعه ی آماری تحقیق شامل کلیه ی استان‌های کشور در سال 1390 می‌باشد. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها ابتدا از مدل‌های HAW و SAW استفاده‌شد و در نهایت با روش کاندرست ادغام‌ گردید و به 5 گروه با توان رقابت‌پذیری بسیار بالا، بالا، متوسط و پایین و بسیار پایین تقسیم گردید. برای پیدا کردن ضریب اهمیت هریک از شاخص‌ها از مدل آنتروپی شانون استفاده‌شده است. بحث و نتیجه گیری: نتایج تحقیق بر اساس مدل کاندرست، نشان می‌دهد که بین استان‌های کشور ازلحاظ برخورداری از شاخص‌های اجتماعی و زیست‌محیطی رقابت‌پذیری شهری اختلاف فراوانی وجود دارد به طوری که اختلاف بین استان تهران(رتبه اول) با امتیاز 30 و استان سمنان(رتبه آخر) با امتیاز 25-، خیلی زیاد بوده(55) و این اختلاف زیاد ناشی از عدم تعادل در آمایش سرزمین است. رتبه‌بندی نهایی نشان می‌دهد که استان‌های تهران، البرز، خوزستان، خراسان جنوبی، اصفهان و خراسان رضوی توان رقابت‌پذیری بسیار بالایی داشته و استان‌های کهکیلویه و بویراحمد، اردبیل، یزد، گلستان، چهارمحال بختیاری و سمنان از توان رقابت‌پذیری بسیار پایینی برخوردار می‌باشند تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

22 - بررسی روش‌های مختلف تخمین نیازآب زیست‌محیطی(مطالعه موردی: رودخانه الندچای)
المیرا پیروزیان مهدی سرائی تبریزی حسین صدقی

10.22034/jest.2021.34951.4204

زمینه و هدف: طرح‌های توسعه منابع آب دارای اثرات زیست‌محیطی متعددی می‌باشد که تغییر رژیم طبیعی رودخانه‌ و کاهش جریان سطحی پایین‌دست از مهم‌ترین آن است. برآورد جریان زیست‌محیطی مورد نیاز برای سلامت رودخانه‌ها و اکوسیستم‌های آبی پایین‌دست از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. راه أکثر

زمینه و هدف: طرح‌های توسعه منابع آب دارای اثرات زیست‌محیطی متعددی می‌باشد که تغییر رژیم طبیعی رودخانه‌ و کاهش جریان سطحی پایین‌دست از مهم‌ترین آن است. برآورد جریان زیست‌محیطی مورد نیاز برای سلامت رودخانه‌ها و اکوسیستم‌های آبی پایین‌دست از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. راهکار پایدار، تجدیدنظر در تخصیص آب برای مصارف مختلف و افزایش سهم جریان زیست‌محیطی از 10%کنونی به 20 تا 40% آورد سالیانه رودخانه‌ها است. هدف این پژوهش، ارزیابی توزیع ماهیانه جریان زیست‌محیطی یک رودخانه شاخص با جریان دائمی (رودخانه الندچای) از روش‌های موجود هیدرواکولوژیکی بوده است.روش بررسی: در این مقاله، از هفت روش هیدرواکولوژیکی: 1- Tennant؛ 2- Tessman 3- شاخص‌های تداوم جریان FDC 4- Smakhtin 5- FDC shifting 6- DRM و 7- روش کیفیت آب موسوم به رابطه Q) استفاده شده است. نتایج برآورد جریان زیست‌محیطی رودخانه الندچای در سال 97 از روش‌های مختلف محاسبه گردید.یافته‌ها: بر اساس این مقاله، حقابه زیست‌محیطی رودخانه الند چای در روش FDC shiftingو با پذیرش شرایط رودخانه در حداقل وضعیت اکولوژیکی قابل‌قبول (کلاس مدیریت زیست‌محیطی C)، در ایستگاه هیدرومتری بدلان، شدت جریان متوسط سالیانه معادل 56/1 مترمکعب بر ثانیه برآورد گردید که از نظر مقدار دبی حقابه زیست‌محیطی از تمام روش‌های هفت گانه محاسبه شده بیش‌ترین مقدار را به خود اختصاص داده و روش Tennant هم در ایستگاه نامبرده 39/0 محاسبه گردید. بقیه روش‌ها بین دو روش یادشده قرار گرفته است.بحث و نتیجه‌گیری: نتایج مقاله حاضر دقت روش FDC shifting را با کلاس زیست‌محیطی C که در ایستگاه مورد مطالعه برابر با 56/1 مترمکعب در ثانیه است، به‌عنوان کلاس مدیریت زیستی برای رودخانه الندچای نشان می‌دهد. این نتایج نشان می‌دهد که روش‌های سریع محاسبه جریان زیست‌محیطی بکار رفته در ایران، عمدتاً بدون در نظر گرفتن شرایط زیست‌محیطی ایران بکار برده می‌شود. این امر دقت نتایج حاصل را بشدت کاهش داده وگاه حتی نتایج معکوسی را حاصل می‌کند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

23 - قابلیت گیاه یونجه در پالایش خاک آلوده به نیکل و سرب
صمد ظاهرمند محمود وفاییان محمد حسین بازیار

10.30495/jest.2019.31761.4031

زمینه و هدف: در دهه اخیر مسئله آلودگی خاک به فلزات سنگین ازجمله نیکل و سرب، یکی از مهم‌ترین مشکلات زیست‌محیطی به شمار می‌رود. بر اساس داده‌های آژانس حفاظت محیط‌زیست، نیکل در مقدار زیاد مضر و آلاینده‌ای خطرناک و سرب مهم‌ترین فلز آلاینده محیط می‌باشد. این مطالعه به‌منظور أکثر

زمینه و هدف: در دهه اخیر مسئله آلودگی خاک به فلزات سنگین ازجمله نیکل و سرب، یکی از مهم‌ترین مشکلات زیست‌محیطی به شمار می‌رود. بر اساس داده‌های آژانس حفاظت محیط‌زیست، نیکل در مقدار زیاد مضر و آلاینده‌ای خطرناک و سرب مهم‌ترین فلز آلاینده محیط می‌باشد. این مطالعه به‌منظور بررسی وضعیت آلودگی خاک پالایشگاه گچساران با استفاده از شاخص‌های زیست‌محیطی ضریب آلودگی، شاخص درجه آلودگی و شاخص اصلاح ‌شده درجه آلودگی و بررسی پتانسیل گیاه‌پالایی یونجه که بومی منطقه گچساران است.روش بررسی: از خاک پالایشگاه گچساران در سال 1396 بعنوان مرکز آلودگی، چهار محدوده 500-0 متر، 1000-500 متر، 1500-1000 متر و 2000-1500 متر انتخاب گردید. در هر محدوده 5 نمونه خاک از عمق 0 تا 30 سانتیمتر سطح خاک برداشت گردید. برای اندازه‌گیری فلزات سنگین از دستگاه ICP-OES استفاده شد. از نرم‌افزار SPSS برای تجزیه آماری استفاده شد.یافته‌ها: آنالیز شاخص‌های زیست‌محیطی منطقه موردمطالعه را نسبت به عنصر نیکل با درجه آلودگی قابل‌توجه و نسبت به عنصر سرب با آلودگی بسیار بالا نشان می‌دهد. مقایسه میانگین غلظت نیکل و سرب در نمونه‌های خاک کشت‌شده با گیاه یونجه اختلاف معنی‌داری با میانگین غلظت نیکل و سرب در محدوده موردبررسی دارد.بحث و نتیجه‌گیری: به‌طورکلی گیاه یونجه به‌عنوان گیاه بومی منطقه می‌تواند در شرایط نامناسب آلودگی باعث جذب و استخراج نیکل و سرب از خاک شود. نتایج نهایی این پژوهش نشان می‌دهد که توانایی گیاه یونجه در گیاه‌پالایی عنصر نیکل در خاک آلوده به مواد نفتی بیشتر از عنصر سرب در محدوده پالایشگاه گچساران می‌باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

24 - جایگاه معاهده در نظام حقوقی ایران با نگاهی به نحوه اجرای معاهدات زیست محیطی در ایران
سید عباس پورهاشمی مجتبی سبحانی نیا

10.22034/jest.2020.33284.4124

یکی از معضلات و مشکلات حقوقی اجرای حقوق بین‌الملل به طور عام و حقوق بین‌الملل محیط‌زیست به طور خاص در ایران، عدم تعریف مشخص حقوقی برای جایگاه معاهدات بین‌المللی در نظام حقوقی است. معاهدات بین‌المللی هنجارهایی هستند که جایگاه آن در سلسله مراتب نظام‌های حقوقی مختلف (براسا أکثر

یکی از معضلات و مشکلات حقوقی اجرای حقوق بین‌الملل به طور عام و حقوق بین‌الملل محیط‌زیست به طور خاص در ایران، عدم تعریف مشخص حقوقی برای جایگاه معاهدات بین‌المللی در نظام حقوقی است. معاهدات بین‌المللی هنجارهایی هستند که جایگاه آن در سلسله مراتب نظام‌های حقوقی مختلف (براساس رابطه میان حقوق داخلی و بین‌المللی) یکسان و واحد نیست و در برخی کشورها از قوانین عادی برتر بوده و در برخی دیگر هم عرض قوانین عادی تلقی شده و در برخی دیگر در جایگاهی پایین‌تر از قانون عادی به حساب می‌آید. در نظام حقوقی ایران با توجه به ابهام موجود در قوانین نسبت به جایگاه معاهده، هر کدام از سه نظریه اشاره شده مورد حمایت عده‌ای از حقوقدانان بوده است. برآیند مقاله حاضر، با بررسی و تحلیل رویه‌های عملی اتخاذ شده از سوی قوای سه‌گانه جمهوری اسلامی ایران، آن است که نظام حقوقی ایران رهیافت برابری حقوق معاهدات بین‌المللی (و نه کل نظام حقوق بین‌الملل) با نظام حقوقی داخلی را برگزیده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

25 - تحلیلی بر مسئولیت مدنی زیست محیطی ناشی از استخراج گری ارزهای رمزنگاری شده
مهدی مددی محسن قائمی خرق

10.30495/jest.2021.47723.4885

استخراجگری ارزهای رمزنگاری شده از مسائل نوظهور مهمی است که به علت سود سرشار توجه بسیاری از افراد را به خود جلب نموده است، اما این سود سرشار برای استخراجگران، در حال تبدیل‌شدن به یک چالش زیست‌محیطی برای کره زمین است. چراکه استخراجگری ارزهای رمزنگاری شده - علی‌الخصوص بیت‌ أکثر

استخراجگری ارزهای رمزنگاری شده از مسائل نوظهور مهمی است که به علت سود سرشار توجه بسیاری از افراد را به خود جلب نموده است، اما این سود سرشار برای استخراجگران، در حال تبدیل‌شدن به یک چالش زیست‌محیطی برای کره زمین است. چراکه استخراجگری ارزهای رمزنگاری شده - علی‌الخصوص بیت‌کوین - نیازمند مصرف نسبتاً بالایی از انرژی و برق می باشد و در نهایت افزایش تقاضای برق سبب افزایش انتشار گازهای گلخانه ای می گردد که می تواند به گرم‌شدن دو درجه ای زمین منتهی گردد. اثر حاضر در کنار نسبت سنجی معادله "زیست محیط" و "اقتصاد ناشی از استخراج ارزهای رمزنگاری شده"، ضمن ارائه پیشنهادهایی در جهت استفاده از روش های استخراجگری همسو با محیط‌زیست، به بررسی مسئولیت مدنی استخراجگران این قبیل ارزها پرداخته است. رکن انتاجی پژوهش مزبور آن است که اولاً استخراجگری ارزهای رمزنگاری شده اگرچه دارای ضرر می‌باشد لکن ضرر مزبور مستقیماً از عمل استخراج ناشی نمی‌گردد بلکه این ضرر از نحوه تولید انرژی برق ناشی گردیده و مسئولیت ناشی از آلودگی محیطی زیستی متوجه تولیدکنندگان برق می‌باشد بااین‌حال اما عدالت اقتصادی اقتضای آن را دارد که استخراجگران ضرر ناشی از سودجویی خود را متقبل گردیده و سعی بر جبران داشته باشند (من له الغنم فعلیه الغرم)؛ باتوجه‌به پیچیدگی های موجود محیط زیستی روش پرداخت غرامت با واقعیت هم خوانی بیشتری دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

26 - ارزیابی تامین مسؤولیت اجتماعی زیست‌محیطی بانک‌محور در راستای کاهش انتشار آلاینده در دو سطح تولیدات صنعتی و اقتصاد کلان در ایران: کاربرد تجزیه بلانچارد-کوآ (BQ) و انحراف استاندارد بوت‌استرپ (BSE)
مهدی قائمی اصل محمد نصر اصفهانی سیروس چرخ

10.22034/jest.2020.23338.3246

زمینه و هدف: مسؤولیت پذیری زیست محیطی به عنوان یک جنبه مهم از مسؤولیت اجتماعی، شرط لازم برای بقا و موفقیت بانک است و بانک ها تلاش می کنند در فعالیت های سرمایه گذاری نمایند که موجب بهبود شرایط کل جامعه و حفظ محیط زیست گردد. بر این اساس هدف از این پژوهش، ارزیابی تامین مسؤ أکثر

زمینه و هدف: مسؤولیت پذیری زیست محیطی به عنوان یک جنبه مهم از مسؤولیت اجتماعی، شرط لازم برای بقا و موفقیت بانک است و بانک ها تلاش می کنند در فعالیت های سرمایه گذاری نمایند که موجب بهبود شرایط کل جامعه و حفظ محیط زیست گردد. بر این اساس هدف از این پژوهش، ارزیابی تامین مسؤولیت اجتماعی زیست محیطی بانک محور در راستای کاهش انتشار آلاینده در دو سطح تولیدات صنعتی و اقتصاد کلان است. روش بررسی: در این پژوهش به منظور بررسی تاثیر هم زمان، بلندمدت و پویای تسهیلات اعطایی سیستم بانکی به بخش غیردولتی بر میزان انتشار آلاینده های زیست محیطی در دو سطح تولیدات صنعتی (بخش صنعت) و مجموع فعالیت های اقتصادی (اقتصاد کلان)، از روش خودرگرسیون برداری ساختاری (SVAR)، انحراف استاندارد بوت استرپ (BSE) و تجزیه بلانچارد-کوآ (BQ) استفاده شده است. یافته ها: نتایج برآورد ماتریس اثرات هم زمان و بلندمدت در الگوی SVAR مربوط به اقتصاد کلان نشان می دهد که یک تکانه مالی (به اندازه یک انحراف معیار) ناشی از ارابه تسهیلات حمایتی بانکی به مجموعه تولیدات اقتصادی و از ناحیه جزء اخلال DLTLOA، در دوره اول منجر به افزایش 0387/0 درصدی در سطح انتشار آلاینده زیست محیطی می شود ولی در بلندمدت تاثیر معنی داری بر سطح انتشار آلاینده ندارد. همچنین نتایج مربوط به بخش صنعت نشان می دهد که یک تکانه مالی، در دوره اول منجر به افزایش 0397 /0 درصدی در سطح انتشار آلاینده زیست محیطی می شود و در بلندمدت تاثیر افزایشی 0695/0 درصدی بر سطح انتشار آلاینده زیست محیطی دارد. برآورد اثرات پویای تکانه ها نیز نشان می دهد که در دو سطح بخش صنعت و اقتصاد کلان، تمام تکانه ها منجر به افزایش سطح آلاینده زیست محیطی می شوند. بحث و نتیجه گیری: بخش بانکی با تسهیلات حمایتی از بخش های اقتصادی به ویژه بخش صنعت، نتوانسته است در خصوص مسؤولیت اجتماعی خطیر خود در حیطه جهت دهی تولیدات به سمت تکنولوژی و روش های تولید پاک، به درستی نقش ایفا کند در عمل حامی مالی تولیدات و صنایع آلاینده فاقد صلاحیت زیست محیطی شده است. به نظر می رسد همان گونه که ساختار حمایتی ناصحیح سیستم بانکی از صنایع و تولیدات آلاینده، افزایش انتشار آلاینده زیست محیطی را به دنبال داشته باشد، اصلاح این ساختار حمایتی و تسهیلاتی بانکی، می تواند به بهبود زیست محیطی منجر شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

27 - ارزش‌گذاری اقتصادی کارکردهای غیر مصرفی (ارزش حفاظتی، میراثی و وجودی) منابع زیست‌محیطی تالاب بین‌المللی خلیج گواتر و خور یاهو
محمود سینایی اشرفعلی حسینی سمانه دلیر بوستانسرایی

10.22034/jest.2020.23924.3303

زمینه و هدف: تالاب بین‌المللی گواتر و خور یاهو به خاطر ویژگی‌های پوشش گیاهی نظیر وجود جنگل‌های مانگرو و وضعیت آن جزو مهم‌ترین تالاب‌ها برای تعداد زیادی از پرندگان مهاجر، عبوری و تولیدمثل کننده و آبزیان است. مطالعه حاضر با هدف ارزش‌گذاری اقتصادی ارزش‌های غیر مصرفی منابع أکثر

زمینه و هدف: تالاب بین‌المللی گواتر و خور یاهو به خاطر ویژگی‌های پوشش گیاهی نظیر وجود جنگل‌های مانگرو و وضعیت آن جزو مهم‌ترین تالاب‌ها برای تعداد زیادی از پرندگان مهاجر، عبوری و تولیدمثل کننده و آبزیان است. مطالعه حاضر با هدف ارزش‌گذاری اقتصادی ارزش‌های غیر مصرفی منابع زیست‌محیطی تالاب بین‌المللی خلیج گواتر و خور یاهو و حساس سازی منطقه‌ای و ملی نسبت به خدمات مناطق موردمطالعه به‌عنوان دارایی زیست‌محیطی و ارتقای جایگاه آن در سیاست‌گذاری توسعه‌ای انجام یافته است. روش بررسی: در این مطالعه ارزش‌های غیر استفاده‌ای (ارزش حفاظتی، میراثی و وجودی) تالاب و عوامل مؤثر بر میزان تمایل به پرداخت افراد جامعه برای حفاظت از آن با استفاده از روش ارزش‌گذاری مشروط و پرسشنامه انتخاب دوگانه در سال 1395 موردبررسی قرار گرفت. ارزش زیستی، ارزش فرهنگی، ارزش میزان علاقه‌مندی به شکار، ارزش کل منطقه ازنظر سه کارکرد حیات‌وحش تفرج و گردشگری و بهبود شرایط آب و هوایی، کل تمایل به پرداخت برای زیستگاه حیات‌وحش، کل تمایل به پرداخت برای بازدید چشم‌اندازها، ارزش وجودی، ارزش حفاظتی توسط دولت، ارزش ذاتی، ارزش اثرات مثبت تالاب بر کشاورزی منطقه و تمایل به پرداخت جهت کنترل آلودگی هوا از اجزا ارزش‌های غیر مصرفی هستند که در این تحقیق موردبررسی قرارگرفته است. به روش نمونه‌گیری تصادفی، تعداد 315 پرسشنامه از ساکنان منطقه جمع‌آوری شد. یافته ها:میانگین تمایل به پرداخت برای حفاظت از تالاب بین‌المللی گواتر و خور یاهو 48965ریال برآورد شده است. نتایج این بررسی نشان می‌دهد که مجموع ارزش اقتصادی کارکردهای غیر مصرفی تالاب بین‌المللی خلیج گواتر و خورباهو معادل 5/78285220701 ریال هست. نتیجه گیری: نتایج نشان می‌دهد که تالاب بین‌المللی گواتر و خور یاهو ارزش حفاظتی قابل‌توجهی دارد که این ارزش برای سیاست‌گذاران و تصمیم‌گیرندگان، توجیهی را فراهم می‌کند تا از کیفیت تالاب حمایت نمایند و از کم جلوه دادن منابع تالاب جلوگیری کنند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

28 - بررسی میزان تأثیر آموزش شهروندی بر مسئولیت‌پذیری اجتماعی، مهارت زیست‌محیطی و مهارت اجتماعی
شیما محمدزاده محبوبه سلیمان پورعمران

10.22034/jest.2021.35253.4229

زمینه و هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان تأثیر آموزش شهروندی بر مسئولیت‌پذیری اجتماعی، مهارت اجتماعی و مهارت زیست‌محیطی کارکنان شهرداری بجنورد انجام گرفت. روش بررسی: تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش نیمه تجربی از نوع پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل است. أکثر

زمینه و هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان تأثیر آموزش شهروندی بر مسئولیت‌پذیری اجتماعی، مهارت اجتماعی و مهارت زیست‌محیطی کارکنان شهرداری بجنورد انجام گرفت. روش بررسی: تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش نیمه تجربی از نوع پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری، شامل کلیه کارکنان شهرداری بجنورد به تعداد 810 نفر هست که به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده تعداد 60 نفر از کارکنان انتخاب و به دو گروه 30 نفری آزمایش و گواه تقسیم شدند. سپس از هر دو گروه پیش‌آزمون گرفته شد و پس از برگزاری 12 جلسه آموزش‌های شهروندی برای گروه آزمایش، از هر دو گروه پس‌آزمون گرفته شد. برای گردآوری داده‌های مربوط به پیش‌آزمون و پس‌آزمون، از پرسشنامه‌های مهارت اجتماعی ماتسون (1983)، رفتار زیست‌محیطی امامقلی (1390) و صفات پنج‌گانه شخصیتی NEO (1985) خرده مقیاس مسئولیت‌پذیری استفاده شد. روایی پرسشنامه‌ها از نوع صوری و محتوایی بوده که مورد تائید اساتید و خبرگان قرار گرفت. پایایی پرسشنامه مهارت اجتماعی ماتسون 859/0، پرسشنامه رفتار زیست‌محیطی امامقلی 899/0 و پرسشنامه صفات پنج‌گانه شخصیتی NEO خرده مقیاس مسئولیت‌پذیری 821/0 است. جهت تجزیه و تحلیل داده‌های گردآوری‌شده از آمار توصیفی (جدول توزیع فراوانی، میانگین، انحراف معیار) و آمار استنباطی (بررسی نرمال بودن داده‌ها از طریق کولموگروف اسمیرنوف، آزمون تحلیل کوواریانس و آزمون T) و نرم‌افزار SPSS 22و PLS 3 استفاده شده است. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی نشان داد آموزش شهروندی به میزان 25% بر مسئولیت‌پذیری اجتماعی، 39% بر مهارت‌های اجتماعی و 79% بر مهارت‌های زیست‌محیطی تأثیر دارد. بنابراین می‌توان گفت آموزش‌های شهروندی بر مسئولیت پذیری اجتماعی، مهارت اجتماعی و مهارت زیست‌محیطی کارکنان شهرداری، تاثیر معناداری نداشته است. بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج تحلیل عاملی در مرحله پس‌آزمون بر روی گروه آزمایش، آموزش شهروندی بیشترین تأثیر را بر روی مسئولیت‌پذیری داشته است. بنابراین هرچه آموزش شهروندی افزایش یابد مسئولیت‌پذیری کارکنان نسبت به دو مؤلفه (مهارت‌های اجتماعی و زیست‌محیطی) بیشتر تحت تأثیر قرار می‌گیرد و ارتقا می‌یابد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

29 - نکات انتقادی از عدالت زیست‌محیطی و توسعه پایدار
پیمان نمامیان سبحان طیبی

10.22034/jest.2020.35125.4221

جامعه بین المللی بیشتر از قبل با مشکلات زیست محیطی مانند جنگل زدایی، گرم شدن زمین، آلودگی محیط زیست، انقراض گونه ها و بیابان زدایی و مشکلات دیگر مواجه شده است. توسعه جامعه بشری در طول قرن ها به گونه ای بوده که نمی تواند فقط به محیط زیست اتکا کند. در این راستا توسعه اقتص أکثر

جامعه بین المللی بیشتر از قبل با مشکلات زیست محیطی مانند جنگل زدایی، گرم شدن زمین، آلودگی محیط زیست، انقراض گونه ها و بیابان زدایی و مشکلات دیگر مواجه شده است. توسعه جامعه بشری در طول قرن ها به گونه ای بوده که نمی تواند فقط به محیط زیست اتکا کند. در این راستا توسعه اقتصادی، علمی و تکنولوژیکی در مکان و زمان شکل می گیرد. در مسیر این توسعه بنابر دغدغه های بشری، پایداری مساله ای است که حقوق نسل های آینده را تضمین می نماید. اگرچه چارچوب های حقوق همبستگی نیز در این مسیر گام های بلندی برداشته اما شرایط مقتضی به هر نحو کفایت موضوع را نکرده است. از این رو، ماهیت مکانی و زمانی توسعه بشر باعث ایجاد نگرانی هایی در مورد حقوق بشر در برابر محیط زیست شده است. این مقاله با استفاده از تحلیل مفهومی به بررسی منتقدانه مفاهیم عدالت زیست محیطی و توسعه پایدار پرداخته است و به اثبات رسانده که توسعه با معنی و مفهوم به مضمون مواردی مثل احترام به محیط زیست و احترام به حقوقی است که بشر در برابر محیط زیست دارد. این مقاله چنین نتیجه گیری کرده که خوشبختی و سعادت جهانی فقط در جو تفاهم میان کشورها بر این مبنا که حفاظت از محیط زیست و پایداری آن به مضمون احترام به حقوق محیط زیست است، دست یافتنی می باشد. لذا یکی از پیشنهادهای این مقاله پایه گذاری تلاش های مرتبط با توسعه پایدار براساس عدالت زیست محیطی است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

30 - عوامل موثر بر میزان مصرف منابع اکولوژیک در ایران با رویکرد اقتصادی
مرتضی مولایی احسان بشارت مهرداد محمدی

10.22034/jest.2021.23758.3286

زمینه و هدف: ارتباط بین توسعه و محیط‌زیست از مباحث عمده در محافل مختلف است. هدف از این مطالعه بررسی عوامل موثر بر ردپای اکولوژیکی و آزمون فرضیه پناهگاه آلودگی و فرضیه زیست‌محیطی کوزنتس می‌باشد. روش بررسی: در این مطالعه، بعد از معرفی شاخص ردپای اکولوژیک به عنوان شاخص تخ أکثر

زمینه و هدف: ارتباط بین توسعه و محیط‌زیست از مباحث عمده در محافل مختلف است. هدف از این مطالعه بررسی عوامل موثر بر ردپای اکولوژیکی و آزمون فرضیه پناهگاه آلودگی و فرضیه زیست‌محیطی کوزنتس می‌باشد. روش بررسی: در این مطالعه، بعد از معرفی شاخص ردپای اکولوژیک به عنوان شاخص تخریب منابع طبیعی، عوامل موثر بر آن طی دوره 2011-1965 و در قالب تخمین مدل تخریب منابع‌طبیعی، با روش اقتصادسنجی خودرگرسیون با وقفه های توزیعی (ARDL) بررسی شده و همچنین فرضیه‌های منحنی زیست‌محیطی کوزنتس و پناهگاه آلودگی برای ایران آزمون شده است. در این تحقیق، از متغیرهای تولید ناخالص داخلی، شاخص تجارت آزاد، شهرنشینی، شاخص توسعه انسانی، شاخص توسعه بازارهای مالی به عنوان عوامل موثر بر ردپای اکولوژیک استفاده شده‌است. یافته‌ها: مطابق نتایج بدست آمده درآمد سرانه، آزادسازی تجارت، توسعه بازارهای مالی و شهرنشینی هم در کوتاه‌مدت و هم در بلندمدت تاثیر مثبت و معنی‌دار و شاخص توسعه انسانی تاثیر منفی و معنی‌دار بر ردپای اکولوژیک سرانه دارند. همچنین نتایج یاد شده فرضیه پناهگاه آلودگی را نیز تأیید می‌کند؛ ولی فرضیه منحنی زیست‌محیطی کوزنتس تأیید نمی‌شود و رابطه بین درآمد و ردپای اکولوژیکی به شکل N می‌باشد. مقدار ضریب تصحیح خطای بدست آمده 99/0- است که نشان می‌دهد در هر دوره 99 درصد از عدم تعادل در ردپای اکولوژیک تعدیل شده و به سمت روند بلند مدت خود نزدیک می‌شود که نشان از سرعت تعدیل بسیار بالایی است. بحث و نتیجه‌گیری: براساس نتایج این مطالعه رشد اقتصادی در ایران باعث تخریب بیشتر منابع طبیعی می‌شود. بنابراین، بایستی دولت‌ها به برنامه‌های توسعه توجه ویژه‌ای داشته باشند تا در راستای توسعه پایدار باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

31 - بررسی تأثیر تجربه و اطلاعات زیست‌محیطی بر نگرش و رفتار مصرف‌کنندگان آگاه به محیط‌زیست
مهدی فرمانی محمد غفاری مصطفی زندی نسب

10.22034/jest.2019.43240.4605

زمینه و هدف: در بازار رقابتی امروز، مسلماً شرکت هایی قادر به ایجاد مزیت رقابتی و سود بردن از آن در بلندمدت هستند که به مسائل زیست‌محیطی توجه بیشتری نشان دهند. بنابراین، هدف از انجام این پژوهش بررسی تأثیر اطلاعات زیست‌محیطی بر نگرش و رفتار مصرف‌کننده آگاه به محیط‌زیست بو أکثر

زمینه و هدف: در بازار رقابتی امروز، مسلماً شرکت هایی قادر به ایجاد مزیت رقابتی و سود بردن از آن در بلندمدت هستند که به مسائل زیست‌محیطی توجه بیشتری نشان دهند. بنابراین، هدف از انجام این پژوهش بررسی تأثیر اطلاعات زیست‌محیطی بر نگرش و رفتار مصرف‌کننده آگاه به محیط‌زیست بوده است. روش بررسی: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده‌ها، توصیفی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مشتریان شرکت پگاه در سراسر کشور بوده است که در دوره جمع آوری داده های پژوهش در دی ماه 1397 از محصولات این شرکت استفاده کرده اند. به این منظور، تعداد 384 نمونه به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شد. برای تایید روایی پرسشنامه روایی محتوا، روایی سازه و روایی همگرا بررسی شد. جهت بررسی پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد، که این ضریب برای کل پرسشنامه 911/0 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزارهای SPSS 22 و LISREL 8.8استفاده شده است. یافته‌ها: تمام فرضیه‌های پژوهش مورد تایید واقع شد و ضریب تعیین نگرش نسبت به محیط زیست و رفتار مصرف‌کننده آگاه به محیط زیست به ترتیب برابر 51/0 و 35/0 می‌باشد. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش نشان می دهد اطلاعات زیست‌محیطی عمومی و اطلاعات سازگار با محیط‌زیست بر نگرش نسبت به محیط‌زیست تأثیر معنادار دارد و تجربه زیست‌محیطی بر نگرش نسبت به محیط‌زیست و رفتار مصرف‌کننده آگاه بر محیط‌زیست تأثیر معنادار دارد. همچنین، نگرش نسبت به محیط‌زیست بر رفتار مصرف‌کننده آگاه بر محیط‌زیست تأثیر معنادار دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

32 - بررسی ترجیحات استفاده‌کنندگان از فضاهای عمومی ورودی شهرها با تأکید بر معیارهای زیست‌محیطی (نمونه موردی: باغات سنتی اطراف ورودی شرقی قزوین)
مریم قاسمی تبار محمدرضا خطیبی

10.30495/jest.2021.49111.4900

زمینه و هدف: برنامه ریزی بدون توجه به ابعاد مختلف شهری در ورودی شهرها، سبب تجمیع کاربری‌های ناسازگار، بناهای پراکنده و بی ارزش و خیابان های عریض و بی روح در محورهای ورودی اکثر شهرها شده است. از آنجایی که ورودی شهر نخستین فضای شهری است که افراد با آن برخورد می‌کنند و نخس أکثر

زمینه و هدف: برنامه ریزی بدون توجه به ابعاد مختلف شهری در ورودی شهرها، سبب تجمیع کاربری‌های ناسازگار، بناهای پراکنده و بی ارزش و خیابان های عریض و بی روح در محورهای ورودی اکثر شهرها شده است. از آنجایی که ورودی شهر نخستین فضای شهری است که افراد با آن برخورد می‌کنند و نخستین تصویر ذهنی از یک شهر را در میان ساکنان و تازه‌واردان ایجاد می کند؛ لذا توجه به ترجیحات استفاده‌کنندگان از فضاهای ورودی شهر و کیفیات آن با تأکید بر معیار‌های زیست‌محیطی بسیار اهمیت داشته و ساماندهی آن را ضروری می‌کند. با توجه به ظرفیت قرارگیری باغات سنتی اطراف ورودی شرقی شهر قزوین و اهمیت بصری محورهای ورودی شهر، این پژوهش به صورت خاص تر به دنبال بررسی اثرات معیارهای زیست محیطی بر انتخاب و ترجیح استفاده کنندگان از محورهای ورودی شهر می باشد.روش بررسی: این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از حیث ماهیت توصیفی-تحلیلی با ماهیت پیمایشی می‌باشد. در پژوهش حاضر 30 پرسشنامه ویژه متخصصان در سازمان‌های شهری توزیع گردید و در نهایت با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله‌مراتبی AHP معیارهای کلی و زیرمعیارها وزن دهی و اولویت‌بندی شدند. قلمرو زمانی تحقیق بین سال های 1398-1399 می باشد.یافته‌ها: نتایج حاصل از تجزیه‌وتحلیل داده‌ها نشان می‌دهد که بیشترین درجه اهمیت معیارها از نظر متخصصین شهری به‌منظور افزایش ترجیحات استفاده‌کنندگان از فضای ورودی مربوط به معیار خوانایی است. پس از آن معیارهای سرزندگی، پذیرندگی، تشخص و بهداشت محیط هریک به ترتیب در ترجیحات استفاده‌کنندگان از فضای ورودی شهرها حائز اهمیت هستند.بحث و نتیجه‌گیری: وضعیت هریک از معیارهای کیفی ترجیحات استفاده‌کنندگان از فضای ورودی در باغات سنتی ورودی شرقی شهر قزوین بررسی شده و در نهایت پیشنهادهایی به‌منظور ارتقاء کیفیت ورودی از طریق سکانس بندی ورودی ارائه گردیده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

33 - دست‌یابی به پایداری زیست‌محیطی در مسکن امروزی به‌واسطه طبیعت
نفیسه یاری بروجنی مهدی سعدوندی آرمین بهرامیان

10.22034/jest.2021.25920.3496

زمینه و هدف: در خانه های امروزی ارتباط با طبیعت کم رنگ شده و ساکنان در حال حرکت به‌سوی تخریب محیط‌زیست پیرامون خود هستند. مساله این پژوهش، چگونگی ارتباط با طبیعت به‌عنوان یکی از اصول توسعه پایدار زیست‌محیطی در مسکن است و درصدد پاسخ به این پرسش است که ویژگی‌های مسکن سازگ أکثر

زمینه و هدف: در خانه های امروزی ارتباط با طبیعت کم رنگ شده و ساکنان در حال حرکت به‌سوی تخریب محیط‌زیست پیرامون خود هستند. مساله این پژوهش، چگونگی ارتباط با طبیعت به‌عنوان یکی از اصول توسعه پایدار زیست‌محیطی در مسکن است و درصدد پاسخ به این پرسش است که ویژگی‌های مسکن سازگار با طبیعت در راستای تحقق اهداف پایداری زیست‌محیطی کدام‌اند؟ روش بررسی: جمع‌آوری اطلاعات از طریق متون کتابخانه‌ای صورت گرفته، سپس با تجزیه‌وتحلیل کیفی و روش توصیفی تحلیلی به تجزیه‌وتحلیل محتوای آن‌ها پرداخته است. در این راستا مؤلفه‌ها، اصول و جملات کلیدی پیرامون 3حوزه پایداری، طبیعت و مسکن استخراج گردید. بعدازآن مؤلفه‌ها و نکات به‌دست‌آمده دسته‌بندی شد. در ادامه نگارندگان به‌منظور دست‌یابی به ویژگی‌های مسکن موردنظر، به تحلیل و تطبیق این مؤلفه‌ها نسبت به یکدیگر پرداختند. درنهایت فهرستی شامل اقداماتی جهت تحقق این ویژگی ها حاصل گردید. یافته‌ها: نتایج حاکی از لزوم توجه به اقداماتی در راستای ارتباط بی‌واسطه با طبیعت، احیای محیط‌های طبیعی و همچنین حفظ منابع طبیعی، کاهش مصرف انرژی و افزایش دریافت نور خورشید، کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی، هم گونی فرم و شکل ساختمان با محیط‌زیست و نحوه انتخاب و استفاده از مصالح در پروسه طراحی خانه هستند. بحث و نتیجه گیری: به نظر می رسد با مدنظر قرار دادن حضور مستمر طبیعت در سازمان‌دهی فضاهای مسکن، حفظ پوشش گیاهی وضع موجود، احترام به شکل طبیعی سایت و ... بتوان مسکنی طراحی نمود که در جهت تقویت ارتباط ساکنان با طبیعت و در راستای اصول پایداری زیست‌محیطی مؤثر افتد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

34 - بررسی منحنی کوزنتس زیست‌محیطی برای انتشار گاز N2O در ایران با مدل ARDL
مهدی صادقی شاهدانی علی اکبر محمدی سمچولی محمدجواد رستگاری کوپائی

10.30495/jest.2022.57018.5232

زمینه و هدف: تغییرات اقلیمی، همچون افزایش گاز گلخانه‌ای خطرناک N2O، همواره با پیامدهای اقتصادی و توسعه‌ای مختلف همراه است. منحنی کوزنتس زیست‌محیطی بیان می‌دارد که افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای تا توسعه‌یافتگی یک کشور، با سطح تولید آن کشور رابطه‌ای مستقیم و پس از توسعه‌ أکثر

زمینه و هدف: تغییرات اقلیمی، همچون افزایش گاز گلخانه‌ای خطرناک N2O، همواره با پیامدهای اقتصادی و توسعه‌ای مختلف همراه است. منحنی کوزنتس زیست‌محیطی بیان می‌دارد که افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای تا توسعه‌یافتگی یک کشور، با سطح تولید آن کشور رابطه‌ای مستقیم و پس از توسعه‌یافتگی، رابطه‌ای معکوس دارد. هدف از این مطالعه، بررسی منحنی کوزنتس زیست‌محیطی برای انتشار گاز گلخانه‌ای N2O در کشور ایران است. روش بررسی:‌ روش پاسخگویی به مساله مزبور، کمّی و از طریق تحلیل اقتصاد‌سنجی داده‌های سری‌زمانی در بازه زمانی 1960 الی 2017 بوده و از مدل خود توضیح با وقفه‌های گسترده (ARDL) جهت بررسی و تحلیل متغیرها استفاده شده است. یافته‌ها: نتایج مدل پویا به ما نشان می‌دهد که مساحت زمین‌های تحت کشت تاثیری منفی و تولید ناخلص داخلی (GDP) و صادرات، تاثیری مثبت بر انتشار N2O دارند. همچنین GDP2‌ علامتی مخالف جذر خودش دارد و رابطه درجه دوم معکوس برقرار است. در نتیجه فرض وجود منحنی کوزنتس در ایران رد نمی‌شود. بحث و نتیجه‌گیری: نقطه حداکثری نمودار برای کشور ایران بر حسب تولید ناخالص داخلی سرانه، رقمی حدود 7500 دلار خواهد بود. بنابراین اگر از این میزان جلوتر برویم، میزان انتشار N2O کاهش پیدا خواهد کرد. در حال حاضر میزان تولید ناخالص داخلی سرانه کشور حدود 6900 دلار است و در مسیر صعودی منحنی کوزنتس قرار داریم. در نتیجه کاهش انتشار N2O بر رشد ایران تأثیری منفی خواهد داشت. بدین ترتیب، انجام برخی از سیاست‌ها برای کاهش میزان انتشار این گاز گلخانه‌ای بدون عواقب عمده در بخش‌های مختلف اقتصادی امکان پذیر نیست. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

35 - شبیه سازی و تحلیل ترمودینامیکی و زیست‌محیطی نیروگاه تولید برق و بخار پالایشگاه نفت تهران
محمد حسن خوشگفتارمنش محمد تولمی

10.22034/jest.2021.28021.3724

زمینه و هدف: پالایشگاههای نفت از جمله انرژی بر ترین صنایع موجود می باشند و آلاینده های زیادی تولید می کنند. لذا شبیه سازی ترمودینامیکی به منظور بررسی عملکرد تجهیزات، تخمین آلاینده ها و اثرات زیست محیطی از اهمیت خاصی برخوردار است. در این مقاله شبیه سازی و تحلیل ترمودینام أکثر

زمینه و هدف: پالایشگاههای نفت از جمله انرژی بر ترین صنایع موجود می باشند و آلاینده های زیادی تولید می کنند. لذا شبیه سازی ترمودینامیکی به منظور بررسی عملکرد تجهیزات، تخمین آلاینده ها و اثرات زیست محیطی از اهمیت خاصی برخوردار است. در این مقاله شبیه سازی و تحلیل ترمودینامیکی و زیست محیطی واحد تولید برق و بخار پالایشگاه تهران مورد بررسی قرار گرفته است. روش بررسی: در این خصوص دو سناریو برای بهبود عملکرد سامانه تولید همزمان توان و بخار پالایشگاه تهران پیشنهاد شده است. شبیه سازی ترمودینامیکی تجهیزات اصلی سامانه تولید توان و بخار در محیط Matlab انجام شده است. به منظور ارزیابی جوابهای شبیه سازی، از نرم افزار Thermoflex و Star استفاه گردیده است. همچنین برای تخمین اثرات زیست محیطی بر اساس تحلیل چرخه زندگی از نرم افزار Sima Pro استفاده شده است. یافته ها: نتایج نشان می دهد دقت شبیه سازی ترمودینامیکی بسیار بالا می باشد. میزان توان توربین های بخار در سناریو دو و سه 87/8 درصد افزایش یافته است. همچنین اثرات زیست محیطی در سناریو دوم 16 درصد و در سناریو سوم حدود 60 درصد کاهش یافته است. بحث و نتیجه گیری: با توجه به سناریوهای پیشنهادی و بهینه سازی شبکه بخار پالایشگاه تهران، راندمان شبکه افزایش مصرف انرژی و تولید آلاینده ها کاهش چشمگیری می یابد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

36 - بررسی اثر هزینه ناشی از آلودگی‌های زیست‌محیطی بر روی کارایی (مطالعه موردی: مناطق اقتصادی کشور چین)
فاطمه مهرگان سهیلا سیدبویر

10.22034/jest.2019.29384.3870

زمینه و هدف: روش‌های تأمین و تولید انرژی، از عوامل تعیین‌کننده در آلوده کردن محیط‌زیست می‌باشند. در روند حرکت جهانی به‌سوی توسعه پایدار، توجه به آسیب‌های زیست‌محیطی امری مهم است. در این راستا، برآورد کارایی زیست‌محیطی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. هدف در این پژوهش، بر أکثر

زمینه و هدف: روش‌های تأمین و تولید انرژی، از عوامل تعیین‌کننده در آلوده کردن محیط‌زیست می‌باشند. در روند حرکت جهانی به‌سوی توسعه پایدار، توجه به آسیب‌های زیست‌محیطی امری مهم است. در این راستا، برآورد کارایی زیست‌محیطی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. هدف در این پژوهش، بررسی اثرات زیست‌محیطی روی مقدار کارایی است. صنایع و شرکت‌ها با ایجاد آلودگی زیست‌محیطی هزینه‌هایی را به جامعه تحمیل می‌کنند که در اکثر مواقع این هزینه‌ها در سنجش کارایی در نظر گرفته نمی‌شوند. در این تحقیق سعی بر این است که با استفاده از تحلیل پوششی داده‌های دومرحله‌ای و با در نظر گرفتن هزینه آلودگی‌های زیست‌محیطی، مدلی مناسب جهت ارزیابی کارایی ارائه شود. بعلاوه به محاسبه و بحث بر روی هزینه ازدست‌رفته ناشی از اعمال محدودیت‌های زیست‌محیطی بر روی خروجی‌های نامطلوب نیز پرداخته شده است. روش بررسی: روش بررسی تحلیلی-توصیفی است. از تحلیل پوششی داده‌های دومرحله‌ای برای سنجش کارایی استفاده شده است. ابتدا با توجه به مسئله، محدودیت‌های زیست‌محیطی ایجاد و به مدل اضافه شده‌اند. مدل‌های ریاضی ارائه‌شده با استفاده از نرم‌افزار GAMS حل شده و مقادیر کارایی به دست آمده است. یافته‌ها: نتایج حاصل حاکی از این هستند که مقادیر کارایی به‌دست‌آمده برای مدل شامل قوانین زیست‌محیطی کمتر از مدل بدون قوانین زیست‌محیطی است؛ این امر نشان می‌دهد که اعمال قوانین زیست‌محیطی بر روی خروجی‌های نامطلوب، منجر به از دست رفتن تعدادی از خروجی‌های مطلوب و درنتیجه بخشی از هزینه می‌شود. این پژوهش 20 منطقه اقتصادی چین را در نظر گرفته است و مقادیر کارایی و هزینه ازدست‌رفته را برای آن‌ها محاسبه کرده است. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج نشان می‌دهند که در مناطق‌ Guizhou و Guangdong، مقدار کارایی در هر دو حالت (با و بدون قوانین زیست‌محیطی) برابر است که نشان‌دهنده‌ی این است که این مناطق‌ روی مرز کارایی قرار دارند. هزینه ازدست‌رفته در این مناطق‌ صفر است. در صورتیکه در مناطقی‌ نظیر Shaanxi و Liaoning این اختلاف بیشتر است که نشان‌دهنده این است که توسعه اقتصادی این مناطق برای یک دوره طولانی، وابسته به مصرف مداوم منابع بوده است و این امر باعث کاهش کیفیت محیط‌زیست در آن‌ها شده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

37 - برآورد تمایل به پرداخت مالیات زیست‌محیطی بر بنزین با روش ارزش‌گذاری مشروط (CVM) در شهر مشهد
زهرا اربابی وحید دهباشی هادی اسماعیل پورمقدم جواد ناصریان

10.22034/jest.2019.43676.4628

زمینه و هدف: افزایش آگاهی و نگرانی در مورد آسیب های زیست محیطی موجب شده است جوامع برای رفع این مشکل راهکارهایی اتخاذ نمایند. وضع مالیات بر انتشار آلاینده ها یکی از راهکارهایی است که برای دستیابی به برخی از اهداف زیست محیطی و دفع آلودگی توسط اقتصاددانان توصیه می شود. هدف أکثر

زمینه و هدف: افزایش آگاهی و نگرانی در مورد آسیب های زیست محیطی موجب شده است جوامع برای رفع این مشکل راهکارهایی اتخاذ نمایند. وضع مالیات بر انتشار آلاینده ها یکی از راهکارهایی است که برای دستیابی به برخی از اهداف زیست محیطی و دفع آلودگی توسط اقتصاددانان توصیه می شود. هدف این پژوهش برآورد تمایل به پرداخت مالیات زیست محیطی بر بنزین در شهر مشهد می باشد. روش بررسی: در این تحقیق برای اندازه گیری تمایل به پرداخت افراد برای کالاها و خدمات زیست محیطی از روش ارزش گذاری مشروط (CVM) استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش، خودروهای بنزین سوز شهر مشهد در سال 1396 بوده است که با توجه به عدم اطلاع دقیق از تعداد خودروها، تعداد جامعه، نامحدود در نظر گرفته شده است. حجم نمونه برابر 500 نفر راننده خودرو است که با روش نمونه گیری تصادفی ساده از میان افراد جامعه انتخاب شده اند. یافته ها: نتایج حاکی از آن است که حدود 77 درصد از کل پاسخگویان تمایل به پرداخت مالیات آلودگی هوای شهر را دارند؛ در مقابل حدود 20 درصد از افراد، حاضر نیستند هیچ گونه مبلغی تحت عنوان مالیات بر آلودگی هوا پرداخت نمایند. حدود 3 درصد نیز در قبال تمایل به پرداخت، خوداظهاری نداشته اند. بحث و نتیجه گیری: مطابق با نتایج تحقیق، باورهای زیست محیطی اثر مثبتی بر تمایل به پرداخت مالیات بنزین دارد؛ از این رو، قبل از اقدام به برنامه ریزی برای اخذ این نوع مالیات، پیشنهاد می شود زمینه های فرهنگی و اطلاع رسانی جهت شفاف سازی ضرورت وجود مالیات های زیست محیطی ایجاد شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

38 - بهینه‌سازی اثرات زیست‌محیطی ناشی از صنعت ساخت‌وساز با چندین حالت اجرایی فعالیت‌ها: روش ماتریس لئوپولد ایرانی
سیدعلی بنی هاشمی محمد خلیل زاده علیرضا شهرکی محسن رستمی مال خلیفه سید سعیدرضا احمدی زاده

10.30495/jest.2021.49836.4937

زمینه و هدف: صنعت ساخت وساز و اجرای طرح های عمرانی، به عنوان یکی از عوامل آلودگی های زیست‌محیطی به شمار می رود. توجه به اثرات تخریبی و آلودگی های ایجاد شده از اجرای طرح های عمرانی، لزوم ارزیابی اثرات زیست‌محیطی و شناخت آن ها را در جهت کاهش اثرات، امری ضروری می سازد. هدف أکثر

زمینه و هدف: صنعت ساخت وساز و اجرای طرح های عمرانی، به عنوان یکی از عوامل آلودگی های زیست‌محیطی به شمار می رود. توجه به اثرات تخریبی و آلودگی های ایجاد شده از اجرای طرح های عمرانی، لزوم ارزیابی اثرات زیست‌محیطی و شناخت آن ها را در جهت کاهش اثرات، امری ضروری می سازد. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی اثرات زیست‌محیطی پروژه آب رسانی روستایی در شهرستان بیرجند با استفاده از روش ماتریس لئوپولد ایرانی است.روش بررسی: در این پژوهش ارزیابی اثرات منفی زیست‌محیطی اجرای پروژه آب رسانی روستایی در شهرستان بیرجند طی سال 1398 در دو محیط فیزیکی-شیمیایی و بیولوژیکی و در فاز ساختمانی با استفاده از روش ماتریس ایرانی انجام پذیرفته است. به این منظور برای ارزیابی اثرات زیست‌محیطی حالت های اجرایی مختلفی برای اجرای فعالیت های پروژه تدوین شده و به ازای هر کدام از آن ها ماتریس لئوپولد تشکیل گردیده است.یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین اثرات زیست‌محیطی در دوران ساخت در 7 حالت اجرایی موردبررسی بر محیط به میزان 58/1-، 95/1-، 15/2-، 5/2-، 2-، 21/2- و 22/2- است. همچنین تعداد پیامدهای زیست‌محیطی در آلودگی آب های سطحی و زیرزمینی بیشترین و مناطق حفاظت شده کمترین مقدار را دارند.بحث و نتیجه گیری: با توجه به تحلیل انجام شده در هیچ یک از ردیف ها و ستون های هفت ماتریس بررسی شده برای حالت های اجرایی، میانگین رده بندی کمتر از 1/3- یافت نشد، لذا انجام پروژه آب رسانی مورد تأیید می باشد. برای کاهش اثرات نیز کمترین میزان اثرات زیست‌محیطی هر فعالیت انتخاب گردید که باعث می شود میانگین اثرات زیست‌محیطی کل پروژه 52/1- گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

39 - تأثیرپذیری غیرخطی رقابت‌پذیری و نوآوری بنگاه از سخت‌گیری در مقررات زیست‌محیطی؛ آزمون فرضیه پورتر
امیدعلی عادلی یزدان گودرزی فراهانی علی اکبر ابراهیمی نژاد رفسنجانی

10.22034/jest.2021.50262.4965

زمینه و هدف: یکی از برجسته‌ترین فرضیات حوزه اقتصاد محیط‌زیست، فرضیه پورتر است که توسط مایکل پورتر (1995) مطرح شد. این فرضیه بدین مسئله اشاره دارد که اگر کشوری مقررات محیط‌زیستی (ER) سخت‌گیرانه‌ای را نسبت به رقبایش به کار گیرد، در بلندمدت به صادرکننده فنّاوری‌های نوین زی أکثر

زمینه و هدف: یکی از برجسته‌ترین فرضیات حوزه اقتصاد محیط‌زیست، فرضیه پورتر است که توسط مایکل پورتر (1995) مطرح شد. این فرضیه بدین مسئله اشاره دارد که اگر کشوری مقررات محیط‌زیستی (ER) سخت‌گیرانه‌ای را نسبت به رقبایش به کار گیرد، در بلندمدت به صادرکننده فنّاوری‌های نوین زیست‌محیطی بدل خواهد شد. با توجه به اهمیت این فرضیه برای سیاست‌گذاران و بنگاه‌ها، مطالعات بسیاری برای اثبات یا رد این فرضیه انجام‌شده است. بر این اساس هدف پژوهش حاضر آزمون فرضیه پورتر (تأثیر پذیری رقابت پإیری و نوآوری بنگاه از سختگیری در مقررات زیست محیطی) است روش بررسی: در این پژوهش با استفاده از روش رگرسیون انتقال ملایم پنلی برای دوره زمانی 2000- 2015 فرضیه پورتر برای 25 کشور عضو OECD آزمون شد. یافته‌ها: نتیجه به‌دست‌آمده بیانگر این بوده است که متغیر شاخص وزنی سخت‌گیری سیاست‌های زیست‌محیطی در بخش خطی و غیرخطی مدل دارای اثرات مثبت و معنی‌داری برافزایش در تعداد فنّاوری‌های منتخب حوزه محیط‌زیست بوده است. ضریب متغیر برآورد شده به این صورت بوده که شدت اثرگذاری این متغیر در بخش خطی برابر با 142/0 و در بخش غیرخطی برابر با 213/0 بوده است. همچنین سرعت گذار بین دو رژیم رشد شاخص وزنی سخت‌گیری سیاست‌های زیست‌محیطی، با توجه به پارامتر گذار تخمین زده‌شده معادل 17/3 است. بحث و نتیجه‌گیری: تحلیل نتایج نشان می‌دهد زمانی که رشد شاخص وزنی سخت‌گیری سیاست‌های زیست‌محیطی پایین باشد شدت اثرگذاری متغیرهای مستقل و کنترلی بر تعداد فنّاوری‌های منتخب حوزه محیط‌زیست متفاوت خواهد شد. با توجه به تجربه کشورهای توسعه‌یافته، بهبود وضعیت نظام قانونی و حقوق مالکیت، افزایش کمک‌های رسمی و دولتی برای توسعه در حوزه محیط‌زیست و افزایش بودجه دولتی تحقیق و توسعه در حوزه محیط زیست می تواند نقش مؤثری بر بهبود رقابت‌پذیری و افزایش در نوآوری بنگاه در کنار سخت گیری در قوانین زیست محیطی ایفا کند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

40 - اعطای شخصیت حقوقی به عناصر طبیعت در پرتو توسعه پایدار
زهرا سادات شارق حسین رضازاده

10.30495/jest.2022.60003.5351

بعد از جنگ جهانی دوم مفهوم توسعه پایدار به منظور ایجاد تعادل میان حفاظت از محیط زیست و بهره مندی از حقوق بنیادین بشری از جمله حق بر توسعه مطرح شد؛ تا استیفای حق های بشری بهانه ای برای تخریب محیط زیست محسوب نگردد. در واقع بشر دریافت که هرگونه خسارت به محیط زیست در نهایت أکثر

بعد از جنگ جهانی دوم مفهوم توسعه پایدار به منظور ایجاد تعادل میان حفاظت از محیط زیست و بهره مندی از حقوق بنیادین بشری از جمله حق بر توسعه مطرح شد؛ تا استیفای حق های بشری بهانه ای برای تخریب محیط زیست محسوب نگردد. در واقع بشر دریافت که هرگونه خسارت به محیط زیست در نهایت انسان و کرامت وی را دچار مخاطره می نماید و لذا در کنار عناصر اقتصادی و اجتماعی، پایداری زیست محیطی به عنوان یکی از عناصر توسعه پایدار مطرح و مورد شناسایی قرار گرفت. تحقیق حاضر به دنبال بررسی این مسئله است که چگونه برخی دولت ها با شناسایی شخصیت حقوقی برای عناصر طبیعت، در راستای پایداری زیست محیطی و در نهایت تحقق توسعه پایدار گام برداشته اند. نوع پژوهش بنیادی است که به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و همچنین بهره گیری از منابع الکترونیک اعم از کتاب، مقاله، پایان نامه، کنفرانس های رسمی مرتبط با موضوع(منطقه ای و بین المللی) به زبان های فارسی و انگلیسی موجود صورت گرفته و پس از طرح مسئله و تبیین فرضیات، داده های مدنظر متناسب با سوال های پژوهش در اسناد و رویه های قضائی ملی و بین الملل (اعم از فارسی و لاتین) جستجو، جمع آوری، جمع بندی و مورد تحلیل قرارگرفته است. در سال های اخیر یکی از اقداماتی که به منظور پایداری زیست محیطی اتخاذ شد شناسایی شخصیت حقوقی برای عناصر طبیعت بوده است. رویه برخی کشورها به خصوص از سال 2008 به بعد نشان می دهد که در راستای تحقق پایداری زیست محیطی، در سطح قانونگذاری یا رویه محاکم، عناصر طبیعت را صاحب حق دانسته و نمایندگانی برای پیگیری حقوق آن ها تعیین نموده اند. در مجموع تحولات حقوق محیط زیست نشان می دهد شناسایی شخصیت حقوقی برای عناصر طبیعت تحول جدیدی در حوزه حقوق محیط زیست و توسعه پایدار بوجود آورده که به سرعت در جامعه بین المللی در حال گسترش می باشد. به طوری که بسیاری از دولت ها می توانند با بهره گیری از تجربه یادشده در این مسیر گام نهاده تا بسترهای لازم برای حمایت های بیشتر از محیط زیست در سرتاسر جهان فراهم گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

41 - تدوین مدل برنامه‌ریزی استراتژیک توسعه شهری مناسب در راستای ارتقای امنیت زیست‎محیطی)مطالعه موردی شهر تهران (
الهام فولادی آزیتا بهبهانی نیا بیتا آزادبخت سعید مطهری

10.30495/jest.2022.64772.5584

زمینه و هدف: امروزه به دلیل تاکید بر رشد اقتصادی و بهره‌برداری‌های بی‌رویه از منابع‌طبیعی و زیست‌محیطی، کلان شهرها با مسائل و مشکلات عدیده‌ای در زمینه محیط‌زیست و امنیت زیست‌محیطی مواجه شده‌اند. هدف از انجام این تحقیق شناسایی چالش&lrm;های زیست محیطی در شهر تهران، تعیین أکثر

زمینه و هدف: امروزه به دلیل تاکید بر رشد اقتصادی و بهره‌برداری‌های بی‌رویه از منابع‌طبیعی و زیست‌محیطی، کلان شهرها با مسائل و مشکلات عدیده‌ای در زمینه محیط‌زیست و امنیت زیست‌محیطی مواجه شده‌اند. هدف از انجام این تحقیق شناسایی چالش&lrm;های زیست محیطی در شهر تهران، تعیین مولفه‌های زیست&lrm;محیطی، تحلیل استراتژی&lrm;ها و ارائه مدل مناسب جهت ارتقای امنیت زیست&lrm;محیطی در شهر تهران می&lrm;باشد.روش بررسی: این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیتی توصیفی-تحلیلی با ماهیت پیمایشی است. در این پژوهش از پرسشنامه ویژه صاحب نظران و کارشناسان در حیطه محیط زیست استفاده شد. جهت تحلیل عوامل داخلی (ضعف، قوت) و خارجی (تهدید و فرصت) شهر از روش SWOT و جهت آزمون فرضیه از آزمون تی‌تک نمونه‌ای، استفاده گردید. جهت تحلیل مصاحبه‌ها و شناسایی نهایی پیامدها از روش دلفی استفاده شد. همچنین با استفاده از مدل برنامه‌ریزی استراتژیک برایسون و با توجه به استراتژی‌ها و اولویت‌های آن‌ها نسبت به تدوین مدل برنامه‌ریزی استراتژیک توسعه‌شهری که تاکید بر امنیت زیست‌محیطی دارد، اقدام شده است. در نهایت با استفاده از ماتریس QSPM استراتژی‌ها اولویت&lrm;بندی شدند. این تحقیق در بازه زمانی 1400-1397 انجام شده است.یافته ها: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان می دهد که مهمترین استراتژی از دیدگاه متخصصان و صاحب&lrm;نظران در بین این مولفه ها، مولفه های سیاسی و نظارتی هستند. همچنین مهمترین استراتژی&lrm;ها از دیدگاه متخصصان اجرای طرح های هدفمند برای جلوگیری از کاهش تخریب و استراتژی های مناسب به منظور مدیریت بهینه کیفیت هوا می&lrm;باشد.بحث و نتیجه گیری: طبق بررسی ها وضعیت امنیت زیست&lrm;محیطی شهر تهران در وضعیت بحرانی می&lrm;باشد و مهم&lrm;ترین استراتژی های ارائه شده از طریق ماتریس QSPM شامل به کارگیری ابزارهای کاهش دهنده آلودگی، اصلاح الگوی مصرف انرژی و بهینه سازی آن، جلوگیری از گسترش شهرنشینی و حاشیه نشینی، استفاده از سیستم های مدیریت و کاهش مصرف انرژی و اجرای طرح های هدفمند برای جلوگیری از کاهش تخریب می باشند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

42 - ارائه الگویِ پیشگیری قلدریِ سازمان جهتِ توسعه‌ی کارکردهای رفتاری سبز
محمدمهدی خداوردی محمدباقر گرجی مجید نصیری عبدالغنی رستگار

10.30495/jest.2022.63863.5537

زمینه و هدف: تغییرات محیط زیست در دهه اخیر منجر به تغییر ماهیت سازمان ها و کارکردهای آن شده است. لذا سازمان ها به دلیل مسئولیت اجتماعی که در برابر جامعه و ذینفعان دارند، با تغییرِ نظریه‌هایی همچون رفتار سازمانی، سعی در توسعه‌ی پایدار سازمان در محیط زیست دارند. هدف این پ أکثر

زمینه و هدف: تغییرات محیط زیست در دهه اخیر منجر به تغییر ماهیت سازمان ها و کارکردهای آن شده است. لذا سازمان ها به دلیل مسئولیت اجتماعی که در برابر جامعه و ذینفعان دارند، با تغییرِ نظریه‌هایی همچون رفتار سازمانی، سعی در توسعه‌ی پایدار سازمان در محیط زیست دارند. هدف این پژوهش ارائه الگویِ پیشگیری قلدریِ سازمان جهتِ توسعه‌ی کارکردهای سبز می‌باشد. روش بررسی: این پژوهش از نظر روش شناسی بر مبنای نتیجه، توسعه ای است و از نظر نوع داده ترکیبی است. به طوریکه در بخش کیفی پژوهش از طریق تحلیل‌های فراترکیب و دلفی تلاش گردید تا مولفه‌های پیشگیری قلدریِ سازمان جهتِ توسعه‌ی کارکردهای سبز ابتدا مورد غربالگری نظری قرار گیرند و سپس براساسِ تحلیلِ دلفی، حدِ کفایت نظری آنان مشخص شود. در بخش کمی پژوهش نیز تلاش شد تا مولفه‌های تایید شده از بخش کیفی، طی فرآیندِ تحلیل مدلِ فراگیر ساختاری تفسیری، اولویت‌بندی شوند تا براساس آن تاثیرگذارترین آنان مشخص شود. جامعه هدف در این پژوهش در بخش کیفی شاملِ ۱۵ نفر از متخصصان مدیریت در سطح دانشگاهی بودند و در بخش کمی ۳۰ نفر از مدیرانِ منابع انسانی سازمان بنیاد شهید و امور ایثارگری سه استان سمنان، کرج و تهران بودند. یافته ها: نتایج نشان داد، مولفه‌ی جلوگیری از تبعیض و تعارض باهدف اثربخشی کارکردهای سبز تاثیرگذارترین عاملِ پیشگیری قلدریِ سازمان جهتِ توسعه‌ی کارکردهای سبز می‌شود. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان می‌دهد، کنترل تعارض به کارکنان انگیزه‌های مضاعف تری جهتِ بروزِ رفتارهایی در راستایِ کارکردهای سبز می‌دهد و باعث می‌گردد تا با آرامش ذهنی ایجاد شده در محیط سازمان، نقش‌هایی فراتر از نقش‌های محوله در حوزه‌ی سازمان را بپذیرند و براساس آن به پایداریِ بیشترِ سازمان در حوزه‌ی سبز کمک نمایند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

43 - سنجش آگاهی و نگرش زیست‌محیطی دانشجویان دانشگاه پیام نور استان تهران (مطالعه موردی: واحدهای لواسانات، تهران جنوب و شهر ری)
افروز علی محمدی مهسا صفری پور

10.22034/jest.2021.47202.4816

زمینه و هدف: امروزه با وجود بحران‌های زیست‌محیطی، داشتن آگاهی و نگرش زیست محیطی برای دانشجویان، با توجه به نقش اثرگذار آ‌ن‌ها در جامعه؛ امری ضروری محسوب می‌شود. آگاهی زیست‌محیطی باعث افزایش حساسیت به مسائل زیست‌محیطی می‌شود و نگرش محیط‌زیست‌‌گرایانه نیز چون ارزش‌ها و نگ أکثر

زمینه و هدف: امروزه با وجود بحران‌های زیست‌محیطی، داشتن آگاهی و نگرش زیست محیطی برای دانشجویان، با توجه به نقش اثرگذار آ‌ن‌ها در جامعه؛ امری ضروری محسوب می‌شود. آگاهی زیست‌محیطی باعث افزایش حساسیت به مسائل زیست‌محیطی می‌شود و نگرش محیط‌زیست‌‌گرایانه نیز چون ارزش‌ها و نگرانی‌ها نسبت به محیط زیست را مستحکم می‌کند، منجر به مشارکت فعال در حفاظت از محیط‌زیست می‌شود. بر این اساس هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی سطح آگاهی و نگرش زیست‌محیطی دانشجویان دانشگاه پیام نور است.روش بررسی: جامعه‌ی آماری شامل کلیه دانشجویان در حال تحصیل (سال تحصیلی 98-97) در سه واحد دانشگاهی لواسان، تهران جنوب و شهر ری دانشگاه پیام نوراستان تهران بود (12306 نفر) که بر اساس جدول کرجسی و مورگان تعداد 385 نفر گزینش شدند. داده‌های تحقیق با استفاده از پرسشنامه‌ی استاندارد‌شده سه بخشی (جمعیت‌شناختی، آگاهی، نگرش) انجام شد که در مطالعات مشابه استفاده شده و روایی صوری آن توسط متخصصان حوزه‌ی تحقیق مورد تایید قرار گرفته است و ضریب الفای کرونباخ برای سنجش پایایی برای گویه‌های آگاهی 70/0 و گویه‌های نگرش 81/0 بوده‌است.یافته‌ها: نتابج نشان داد که آگاهی زیست‌محیطی دانشجویان در سطح بالا و نگرش زیست‌محیطی آن‌ها در حد مطلوب است. متغیرهای سن و وضعیت تاهل با سطح آگاهی و نگرش زیست‌محیطی دانشجویان، همبستگی معنی‌داری دارند، درحالی‌که بین متغیرهای جنس، رشته‌ی تحصیلی و واحد دانشگاهی با سطح آگاهی و نگرش زیست‌محیطی؛ همبستگی معنی‌دار وجود ندارد. همچنین نتایح تحقیق حاکی از وجود همبستگی مثبت معنی‌دار بین آگاهی و نگرش زیست‌محیطی دانشجویان است.بحث و نتیجه‌گیری: سطح بالای آگاهی و نگرش مساعد دانشجویان مورد مطالعه می‌تواند تأثیر معنی‌داری در رفتار محیط‌زیست‌‌گرایانه‌ی آن‌ها بگذارد و زمینه‌ساز رفتار مسوولانه‌ی زیست‌محیطی می‌شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

44 - بررسی هویت‌های زیست‌محیطی در جامعة ایرانی: یک تحقیق میدانی
جواد نبی‌زاده مقدم رویا صدیق ضیابری سید محمد‌رضا عادل

10.30495/jest.2022.62891.5485

زمینه و هدف: به نظر می‌رسد هویت زیست‌محیطی بشرِ امروز که خود در معرض تهدید است به شدت محیط‌ زیست را نیز تهدید می‌کند. هویت زیست‌محیطی، همة انواع روش‌هایی است که مردم با استفاده از آن‌ها ارتباط خود با زمین را آن گونه که در شخصیت، ارزش‌ها، اقدامات و احساساتشان تجلی یافته، أکثر

زمینه و هدف: به نظر می‌رسد هویت زیست‌محیطی بشرِ امروز که خود در معرض تهدید است به شدت محیط‌ زیست را نیز تهدید می‌کند. هویت زیست‌محیطی، همة انواع روش‌هایی است که مردم با استفاده از آن‌ها ارتباط خود با زمین را آن گونه که در شخصیت، ارزش‌ها، اقدامات و احساساتشان تجلی یافته، توجیه و تفسیر می‌کنند. هدف تحقیق حاضر این است که براساس پرسشنامة هویت زیست‌محیطی سوزان کلیتون، هویت زیست‌محیطی را در جامعة ایران بین دانشجویان دانشگاه بسنجد. این پرسشنامه، به نوعی نظرات، دیدگاه‌ها، احساسات، احساس تعلق به محیط زیست و تجارب افراد را نسبت به محیط زیست در ابعاد و گسترة وسیعی می‌سنجد. شناسایی هویت زیست‌محیطی در هر جامعه‌ای، اولین گام برای برنامه‌ریزی به منظور ارتقاء هویت زیست‌محیطی افراد و در نتیجه، تغییر رفتار نسبت به محیط زیست در جهت جلوگیری از تخریب آن خواهد بود.روش بررسی: در این تحقیق کمّی، براساس جدول مرگان و با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس از 280 دانشجوی ترم اول و دانشجویان تحصیلات تکمیلی در رشتة زبان و ادبیات انگلیسی در دانشگاه حکیم سبزواری سبزوار، دانشگاه لرستان، دانشگاه خیام مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تربت حیدریه و موسسة آموزش عالی تابران مشهد خواسته شد که به پرسشنامة هویت زیست‌‌محیطی سوزان کلیتون پاسخ دهند. پرسشنامة مذکور 24 سوال دارد که دانشجویان در مدت 40 دقیقه به آن‌ها پاسخ دادند. داده‌ها پس از جمع‌آوری وارد نرم افزار SPSS شد. سپس برای تحلیل داده‌ها از آزمون برابری میانگین‌ها برای نمونه‌های مستقل و تحلیل واریانس یک‌طرفه استفاده شد و دیدگاه دو گروه شرکت کننده در تحقیق مورد مقایسه قرار گرفت.یافته‌ها: یافته‌ها نشان می‌دهد که میزان تحصیلات و سن افراد در نحوة نگرش آن‌ها نسبت به محیط زیست و نیز هویت زیست‌محیطی آن‌ها تاثیری ندارد ولی جنسیت آن‌ها بر نگرششان نسبت به محیط زیست و درنتیجه، هویت زیست‌محیطی آن‌ها تاثیر دارد.بحث و نتیجه‌گیری: می‌توان گفت که در برنامه‌ریزی برای حفاظت از محیط زیست باید جنسیت مخاطبان را به عنوان یک متغیر تاثیرگذار در نظر گرفت زیرا جنسیت افراد در شکل‌گیری هویت زیست‌محیطی آن‌ها تاثیر دارد. هرچند متغیرهای سن و تحصیلات در این پژوهش، تفاوت‌های معناداری را در هویت زیست‌محیطی شرکت‌کنندگان نشان ندادند اما این بدان معنی نیست که در برنامه‌ریزی‌های زیست‌محیطی باید نادیده گرفته شوند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

45 - ارایه الگوی ارزیابی ریسک زیست‌محیطی پروژه‌های انتقال گاز به روش‌های سامانه شاخص‌گذاری و AHP (مطالعه موردی: پروژه انتقال گاز 24 اینچ تسوج– سلماس)
سحر رضایان مهدی ایرانخواهی سید علی جوزی

زمینه و هدف: انتقال حامل‌های انرژی از طریق خطوط لوله یکی از اقتصادی‌ترین روش‌های انتقال گاز طبیعی، نفت و فرآورده‌های نفتی می‌باشد که انتقال آن‌ها از طریق ناوگان حمل‌و‌نقل جاده‌ای و ریلی با مخاطرات زیادی همراه است. انجام مطالعات ارزیابی ریسک محیط‌زیستی گامی در جهت شناسای أکثر

زمینه و هدف: انتقال حامل‌های انرژی از طریق خطوط لوله یکی از اقتصادی‌ترین روش‌های انتقال گاز طبیعی، نفت و فرآورده‌های نفتی می‌باشد که انتقال آن‌ها از طریق ناوگان حمل‌و‌نقل جاده‌ای و ریلی با مخاطرات زیادی همراه است. انجام مطالعات ارزیابی ریسک محیط‌زیستی گامی در جهت شناسایی، تجزیه‌و‌تحلیل و طبقه‌بندی عوامل مولّد خطر و در نتیجه کاهش احتمال وقوع پیامدهای نامطلوب و کنترل خطرات بالقوه این گونه طرح‌ها در راستای حفاظت از محیط‌زیست است. این مطالعه با هدف ارایه الگویی جهت ارزیابی ریسک زیست‌محیطی پروژه‌های انتقال گاز به انجام رسیده است. مواد و روش‌ها: در این تحقیق به‌ منظور نیل به هدف، تلفیقی از روش سامانه شاخص‌گذاری و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) پیشنهاد شد. با استفاده از این روش ادغام شده می‌توان انواع ریسک‌های محیط‌زیستی موجود در پروژه‌های خطوط لوله انتقال گاز را بر اساس شاخص‌ها و معیارهای تعیین شده طبقه‌بندی، کمّی و اولویت‌بندی نمود. به منظور آزمون نتایج حاصل از به‌کارگیری روش پیشنهادی، ارزیابی خط لوله انتقال گاز 24 اینچ تسوج- سلماس به ‌طول 42 کیلومتر به عنوان مطالعه موردی به انجام رسید. یافته‌‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که: 46% از طول مسیر خط انتقال گاز "تسوج- سلماس" دارای سطح ریسک بالا (6054- 5467 امتیاز)، 48% از طول مسیر واجد سطح ریسک متوسط (6641- 6055 امتیاز) و 2% با ریسک کم (7228-6642 امتیاز) بوده و ریسک ناچیز با امتیاز (>7228) نیز 4% از کل مسیر می‌باشد. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج به‌دست آمده حاکی از آن بود که به‌کارگیری روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) می‌تواند ضمن برطرف نمودن خلأ روش سامانه شاخص‌گذاری در اولویت‌بندی شاخص‌ها و زیرشاخص‌های مورد ارزیابی، باعث افزایش دقت آن در برآورد سطح نهایی ریسک شود. لذا، روش تلفیقی ارایه شده می‌تواند به عنوان الگویی در ارزیابی ریسک زیست‌محیطی پروژه‌های خطوط لوله انتقال گاز مورد استفاده قرار‌گیرد تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

46 - برآورد قیمت سایه‌ای آلاینده‌های زیست‌محیطی ناشی از مصرف سوخت‌های فسیلی در بخش‌های اقتصادی (مطالعه موردی: استان تهران)
میرحسین موسوی نرگس برزگر عباس معمارزاده

زمینه و هدف: بخش های اقتصادی در فرآیند ارایه خدمات علاوه بر ستانده های مطلوب، ستانده های نامطلوب نیز ایجاد می کنند. بخش های اقتصادی با مصرف عمده سوخت های فسیلی، نقش اساسی در انتشار آلاینده‌های زیست محیطی دارند. با توجه به این که تهـران بزرگ ترین استان صنعتی کشور می باش أکثر

زمینه و هدف: بخش های اقتصادی در فرآیند ارایه خدمات علاوه بر ستانده های مطلوب، ستانده های نامطلوب نیز ایجاد می کنند. بخش های اقتصادی با مصرف عمده سوخت های فسیلی، نقش اساسی در انتشار آلاینده‌های زیست محیطی دارند. با توجه به این که تهـران بزرگ ترین استان صنعتی کشور می باشد انتظار می رود این بخش ها هزینه های اجتماعی عظیمی را برای آن ایجاد کنند. در این مطالعه اقدام به برآورد قیمت‌های سایه‌ای آلاینده‌های زیست محیطی ناشی از مصرف سوخت‌های فسیلیدر بخش های اقتصادی استان تهران شده است. روش بررسی: روش بررسی در این مطالعه استفاده از جدول داده ستانده و به کارگیری ضرایب EPA می باشد. یافته ها: نتایج حاکی از آن است که بخش های اقتصادی شامل بخش های حمل و نقل با ایجاد هزینه اجتماعیبه میزان2354888506291 ریال، خدمات 88533443280 ریال، کشاورزی 74716821840 ریال و صنایع 7269567240 ریال به ترتیب رتبه های اول تا چهارم را در ایجاد هزینه های اجتماعی استان تهران به خود اختصاص داده اند. بحث و نتیجه گیری: با توجه به حرکت جهانی به سمت توسعه پایدار، توجه به تخریب های زیست محیطی ناشی از بخش های مختلف اقتصادی امری ضروری محسوب می شود. در این مقاله به منظور نشان دادن ضرورت برنامه ریزی و تدوین راهبرد ها اقدام به برآورد هزینه اجتماعی آلاینده های زیست محیطی ناشی از مصرف سوخت های فسیلی در بخش های اقتصادی استان تهران شـده است. نتایج نشــان می دهد که بیش ترین هزینه اجتماعی کل آلاینده های مورد بررسی در این مطالعهناشی از مصرف نفت گاز به قیمت 796 ریال به ازای هر لیتر مصرف در بخش حمل و نقل و کم ترین آن ناشی از مصرف نفت سفید به قیمت 196ریال به ازای هر لیتر مصرف می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

47 - ارزیابی شاخص‌های ناپایداری زیست‌محیطی با تأکید بر آلودگی آب، آلودگی خاک و آلودگی صدا با استفاده از روش تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP) در کلان‌شهر اهواز
محمدعلی فیروزی مصطفی محمدی ده‌چشمه جعفر سعیدی

10.22034/jest.2017.11070

چکیده زمینه و هدف: شهرها به‌عنوان عامل اصلی ایجادکننده ناپایداری در جهان به شمار می‌روند، در واقع با توجه به پیچیدگی ذاتی شهرها از لحاظ زیست‌محیطی، شناخت عوامل اصلی در جهت دست‌یابی به پایداری شهری ضروری به نظر می‌رسد. هدف تحقیق حاضر، ارزیابی شاخص‌های ناپایداری زیست‌محی أکثر

چکیده زمینه و هدف: شهرها به‌عنوان عامل اصلی ایجادکننده ناپایداری در جهان به شمار می‌روند، در واقع با توجه به پیچیدگی ذاتی شهرها از لحاظ زیست‌محیطی، شناخت عوامل اصلی در جهت دست‌یابی به پایداری شهری ضروری به نظر می‌رسد. هدف تحقیق حاضر، ارزیابی شاخص‌های ناپایداری زیست‌محیطی کلان‌شهر اهواز با تأکید بر شاخص‌های آلودگی آب، آلودگی خاک و آلودگی صدا است. روش بررسی: تحقیق حاضر، از نوع کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی می‌باشد. در این راستا، پس از تبیین مفهوم پایداری شهری و ناپایداری شهری و شناخت معیارهای موردنظر، با توجه به اهداف مطالعه، فرآیند تبدیل معیارها به شاخص‌های کمی انجام شد و شاخص و زیرشاخص‌ها در چارچوب مدل وزنیAHP، اولویت‌بندی گردیدند. برای تحلیل مکانی- فضایی داده‌ها، از نرم‌افزار GIS استفاده شد و مهم‌ترین شاخص‌های تبیینی برای ارزیابی شاخص‌های ناپایداری زیست‌محیطی شهر اهواز، با تأکید بر شاخص آلودگی آب، آلودگی خاک و آلودگی صدا مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها: یافته‌های تحقیق نشان داد که از لحاظ شاخص آلودگی آب، منطقه پنج با ضریب اثر 327/0 بالاترین ارزش وزنی را در میان مناطق شهری دارد و منطقه شش با وزن 033/0 کمتر از مناطق دیگر باعث آلودگی آب رودخانه کارون می‌شود. از لحاظ شاخص آلودگی خاک منطقه چهار با ضریب اثر 331/0 با بیشترین میزان آلودگی خاک روبرو است و منطقه هشت، با ضریب اثر 024/0 از آلودگی کمتری برخوردار می‌باشد. از لحاظ شاخص آلودگی صدا هم منطقه یک با ضریب اثر 336/0 بالاترین ارزش وزنی را در بین سایر مناطق دارد، از طرف دیگر منطقه هشت، با ضریب اثر 02/0 از آلودگی کمتری برخوردار است. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج تحقیق نشان دادکه شهر اهواز بر اساس معیارهای مورد بررسی، در شرایط زیست‌محیطی ناپایداری قرار دارد و ساختار زیست‌محیطی کنونی شهر اهواز با معیارهای پایداری فاصله قابل توجهی دارد. در این راستا آگاهی از وضعیت پایداری زیست‌محیطی نواحی مختلف شهری و شناخت وضع موجود می‌تواند نقش مهمی در ارتقای مدیریت و برنامه‌ریزی و تخصیص بهینه منابع جهت بهبود رفاه ساکنین داشته باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

48 - امکان‌سنجی فنی، اقتصادی و زیست‌محیطی جایگزینی گرمایش شهری متعارف با انرژی زمین گرمایی در ایران
یونس نوراللهی حسین یوسفی علی حسین رضایان هادی فارابی اصل

زمینه و هدف: بهره‌برداری از انرژی زمین گرمایی برای گرمایش محیطی و منطقه‌ای، یکی از مناسب‌ترین و متداول‌ترین روش‌های استفاده مستقیم از حرارت زمین است که چندین دهه تجربه در مناطق وسیعی از جهان، باعث کسب اطلاعات مفیدی از نحوة اجرای پروژه‌های زمین گرمایی و نتایج حاصل گردیده أکثر

زمینه و هدف: بهره‌برداری از انرژی زمین گرمایی برای گرمایش محیطی و منطقه‌ای، یکی از مناسب‌ترین و متداول‌ترین روش‌های استفاده مستقیم از حرارت زمین است که چندین دهه تجربه در مناطق وسیعی از جهان، باعث کسب اطلاعات مفیدی از نحوة اجرای پروژه‌های زمین گرمایی و نتایج حاصل گردیده است. هدف از این تحقیق جایگزینی سوختهای فسیلی در گرمایش و تامین آبگرم مصرفی ساختمان ها با انرژی تجدیدپذیر زمین گرمایی برای کاهش انتشار آلاینده های زیست محیطی می‌باشد. روش بررسی: این تحقیق به بررسی اقدامات اولیه انجام شده جهت استفاده مستقیم از انرژی زمین گرمایی پرداخته و در ادامه با استفاده از GIS و اطلس زمین گرمایی ایران، شهرهای واقع در حوزه‌های زمین گرمایی را مورد شناسایی قرار می‌دهد. سپس با بررسی میزان مصرف 4 حامل اصلی انرژی (نفت سفید، نفت کوره، نفت گاز و گاز طبیعی) در بخش خانگی، تجاری و عمومی جهت مصارف گرمایشی در شهر های یادشده پرداخته و در نهایت ملاحظات اقتصادی و زیست محیطی حاصل از جایگزینی سیستم گرمایشی متعارف با انرژی زمین گرمایی را مورد ارزیابی قرار می‌دهد. نتایج و یافته ها: نتایج نشان می‌دهد که در صورت بهره برداری از انرژی زمین گرمایی با کاربری گرمایش ساختمان ها و فضاهای خانگی، تجاری و عمومی در شهرهای واقع در حوزه‌های زمین گرمایی سالانه در مصرف بیش از 378 میلیون لیتر نفت سفید، 150 میلیون لیتر نفت گاز، 64 میلیون لیتر نفت کوره و 1370 میلیون مترمکعب گازطبیعی صرفه خواهد شد که می‌تواند برای صادرات اختصاص یافته و بیش از 725 میلیون دلار در سال عاید کشور نماید. برآورد هزینه احداث سیستم متمرکز گرمایش برای شهر سرعین نشان می‌دهد که مجموع هزینه‌ها 2/3 میلیارد تومان و هزینه تامین هر کیلووات ساعت انرژی حرارتی 107 تومان است. دوره بازگشت سرمایه برای این پروژه نیز برابر 5/3 سال برآورد شده است. استفاده از سیستم گرمایش متمرکز شهر کشور می‌تواند نه تنها بعنوان یک روش گرمایش قابل اطمینان مطرح باشد بلکه از نظر اقتصادی هم ارزان‌تر و آلودگی‌های زیست محیطی بسیار کم‌تری وارد محیط زیست می‌کند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

49 - شناسایی و تعیین عوامل اصلی در میزان اثرات زیست‌محیطی محصول سبز با استفاده از رویکرد مدل‌سازی ساختاری تفسیری (مطالعه موردی: صنعت لوازم بهداشتی استان قزوین)
صفر فضلی رویا پرهیزکاری

10.22034/jest.2017.11627

زمینه و هدف: امروزه مدیران صنایع تولیدی برای این‌که بتوانند میزان اثرات زیست محیطی محصولات خود را بهتر کنترل نمایند تا محصول سبز را با صرف زمان و هزینه کم تر تولید کنند، نیاز به شناسایی عوامل مؤثر و اصلی مراحل چرخه عمر محصول سبز دارند. به همین منظور، هدف اول این تحقیق ا أکثر

زمینه و هدف: امروزه مدیران صنایع تولیدی برای این‌که بتوانند میزان اثرات زیست محیطی محصولات خود را بهتر کنترل نمایند تا محصول سبز را با صرف زمان و هزینه کم تر تولید کنند، نیاز به شناسایی عوامل مؤثر و اصلی مراحل چرخه عمر محصول سبز دارند. به همین منظور، هدف اول این تحقیق این است که ابتدا عوامل مؤثر در ارزیابی اثرات زیست‌محیطی محصولات بهداشتی در استان قزوین شناسایی شوند. در ادامه با استفاده از مدل سازی ساختاری تفسیری[1] (ISM) آن عوامل مؤثر اولویت‌بندی گردند. روش بررسی: این روش، روشی کیفی است که هدف آن شناسایی و اولویت‌بندی عوامل اصلی اثرات زیست‌محیطی محصول است. یافته‌ها: نتایج حاصل از سطح بندی و بررسی عوامل مؤثر بر اثرات زیست محیطی ناشی از تولید محصول سبز نشان داد که معیار شستشو یک معیار خودمختار است که وابستگی و قدرت نفوذ ناچیزی دارد. چهار معیار مربوط به مرحله ساخت و تولید محصول در گروه معیارهای وابسته قرار گرفتند که قدرت نفوذ ضعیف، اما وابستگی قوی با سیستم دارند. هم چنین، نتایج نشان داد که در ارزیابی اثرات زیست‌محیطی محصول سبز هیچ معیاری در گروه معیارهای پیوندی قرار نگرفت. افزون بر این، نتایج نشان داد که معیار مواد شیمیایی، صابون، بازیافت مواد سمی، دفع مواد غیرسمی و هم چنین معیار بسته‌بندی جزو معیارهای اصلی به شمار می روند. بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج به‌دست‌آمده توصیه می‌شود که مدیران صنایع تولیدی محصولات بهداشتی استان قزوین به‌منظور کاهش اثرات زیست محیطی محصولات، پنج معیار اصلی فوق را مدنظر قرار دهند و با دقت و مطالعه بیش تر در انتخاب مواد اولیه و نیز بازیافت و دفع مواد زاید و هم چنین نوع مواد و شکل بسته‌بندی از ورود محصولات بهداشتی ناسازگار با محیط زیست به بازار جلوگیری نمایند. 3- Interpretive Structural Modeling تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

50 - بررسی اثر افزایش کارایی مصرف آب بر تغییر الگوی کشت با تاکید بر اهداف سیاستگذاران و زیست محیطی در استان فارس
حمید محمدی علی رضا سرگزی ولی اله سارانی

10.22034/jest.2019.15616

زمینه و هدف: کارایی پایین مصرف آب افزون بر هدر دادن منابع کمیاب آب موجب افزایش جریان آب و آلودگی های زیست محیطی نیز می شود. تحلیل اثر افزایش کارایی مصرف آب می تواند بعنوان ابزاری مطلوب به سیاستگذاران یاری رساند. در همین راستا این مطالعه با هدف تحلیل آثار افزایش راندمان أکثر

زمینه و هدف: کارایی پایین مصرف آب افزون بر هدر دادن منابع کمیاب آب موجب افزایش جریان آب و آلودگی های زیست محیطی نیز می شود. تحلیل اثر افزایش کارایی مصرف آب می تواند بعنوان ابزاری مطلوب به سیاستگذاران یاری رساند. در همین راستا این مطالعه با هدف تحلیل آثار افزایش راندمان آبیاری در میان بهره برداران استان فارس انجام شد. روش بررسی: در این مطالعه از رهیافت برنامه ریزی چندهدفه استفاده گردیده است. یافته ها: نتایج نشان داد که اثر افزایش راندمان آبیاری بر الگوی کشت و اهداف بهره برداران شامل بازده ناخالص و ریسک بازده ناخالص و همچنین اثر آن بر ملاحظات زیست محیطی شامل مصرف آب و کودشیمیایی بررسی شد. اشتغال نیز دیگر هدف مورد توجه بود. با توجه به چندبعدی بودن آثار تحت بررسی، از رهیافت برنامه ریزی چند هدفی استفاده شد. بحث و نتیجه گیری: تحلیل سناریوها نشان داد که افزایش راندمان آبیاری موجب افزایش بازده ناخالص و مصرف کودشیمیایی و تنوع در الگوی کشت می شود اما مساعدت چندانی به کاهش ریسک بازده ناخالص نمی کند. همچنین مشخص شد که افزایش راندمان در منطقه استان فارس موجب افزایش اشتغال نیز نخواهد شد. بطور کلی در افزایش راندمان اگر افزایش بازده ناخالص مورد توجه قرار گیرد بیش از سایر اهداف در جهت منافع جامعه خواهد بود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

51 - جرم‌انگاری تروریسم زیست‌محیطی؛ چالش‌ها، هنجارها و راهبردها
سیدعباس پورهاشمی پیمان نمامیان سبحان طیبی

زمینه و هدف: امروزه سوءاستفاده از محیط‌زیست و موجودات زنده جهانی، هم به صورت هدف و هم به عنوان ابزاری برای فعالیت تروریستی آشکار و نمایان گردیده است. در این راستا جنگ سبز با تغییر چهره تروریسم به عنوان پدیده ای نوظهور در دنیای معاصر پدیدار گشته است. با این توصیف نه تنها أکثر

زمینه و هدف: امروزه سوءاستفاده از محیط‌زیست و موجودات زنده جهانی، هم به صورت هدف و هم به عنوان ابزاری برای فعالیت تروریستی آشکار و نمایان گردیده است. در این راستا جنگ سبز با تغییر چهره تروریسم به عنوان پدیده ای نوظهور در دنیای معاصر پدیدار گشته است. با این توصیف نه تنها حقوق بین الملل، بلکه حقوق داخلی(ملی) نیز برای مقابله با این تهدیدات همگام نبوده است. هرچند اصول حقوقی کاربردپذیر، نیز در جای خود نتوانسته با راهبردهای ضدتروریسم موجود به طور مؤثر عمل نماید و متناسب با این بحران ها راهکار ارایه نماید. تروریسم سبز یا تروریسم زیست محیطی از جمله تروریسم نوین بوده که عناصر زیست محیطی را به راحتی در جهت و مسیر فعالیت های خود قرار می دهد. روش بررسی: پژوهش پیش‌رو بر اساس اصول توصیفی- تحلیلی و به روش کتابخانه ای بوده که با امعان‌نظر به جوانب این پدیده نوظهور ابعاد کلاسیک و نوین تروریسم مورد مداقه قرار گرفته است. یافته‌ها: ضمن عملی ساختن راهبردهای موجود در مقابله با تروریسم زیست‌محیطی، در این پژوهش تلاش شده است تا با هدف ارائه راهبردی مؤثر، در پرتو رهیافت‌های حقوق کیفری نوین برای مقابله با تروریسم سبز یا اکوسیستم کشی، راهبردهای مؤثری را برای مقابله با این تهدیدات نوظهور ارائه گردد. نتیجه‌گیری: برآیند پژوهش پیش‌رو تقویت راهکارهای عملی مقابله با تروریسم سبز و به کار بستن راهبردهای موثر همچون دادخواهی زیست محیطی چه در سطح ملی و چه در سطح بین المللی با امعان نظر به ابزارهای قانونی است. در این راستا جرم انگاری سبز نیز به عنوان یک راهبرد سبز می تواند اقدامی برای مقابله با تروریسم زیست‌محیطی تلقی گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

52 - مدیریت جنبه ها و اثرات زیست محیطی صنایع چوب و کاغذ با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP)
جعفر نوری سیده زهرا نوربخش سیده مرضیه نوربخش علی طهماسب پور

10.22034/jest.2017.10737

زمینه و هدف: هدف این تحقیق ارزیابی و مدیریت جنبه ها و اثرات زیست محیطی صنایع چوب و کاغذمی باشد. فرآیند تولید کاغذ چند مرحله اصلی دارد که در واحد های مختلف تولیدی کارخانه جات انجام می گیرد. واحد آماده سازی و تهیه خرده چوب، واحد تولید خمیر، واحد تولید کاغذ، واحد سیستم باز أکثر

زمینه و هدف: هدف این تحقیق ارزیابی و مدیریت جنبه ها و اثرات زیست محیطی صنایع چوب و کاغذمی باشد. فرآیند تولید کاغذ چند مرحله اصلی دارد که در واحد های مختلف تولیدی کارخانه جات انجام می گیرد. واحد آماده سازی و تهیه خرده چوب، واحد تولید خمیر، واحد تولید کاغذ، واحد سیستم بازیابی مواد شیمیایی. روش بررسی: به منظور شناسایی و ارزیابی و مدیریت جنبه های زیست محیطی کارخانه و اثرات زیست محیطی آن ها از روش AHP (فرایند تحلیل سلسله مراتبی ) استفاده شد، معیارها واحد های تولیدی کارخانه (4 واحد اصلی) و زیر معیار ها فعالیت های هر کدام از این واحد ها می باشد و سطح گزینه ها اثرات زیست محیطی مختلف(آلودگی آب، آلودگی هوا، مواد زائد جامد و آلودگی صوتی) در نظر گرفته شدند. بحث و نتیجه‌گیری: پس از تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی توسط یک گروه کارشناسی 12 نفره در نرم افزار Expert Choiceچهار نتیجه مهم حاصل شد1- رده بندی اثرات زیست محیطی صنایع چوب و کاغذ2- رده بندی واحد های تولیدی کارخانه از لحاظ میزان آلاینده های زیست محیطی 3- بارز ترین جنبه های زیست محیطی هر واحد تولیدی 4- ردپای هریک از آلودگی ها شناسایی شد که هر نوع آلاینده بیشتر درکدام بخش کارخانه تولید می شود،که در قالب نمودارهایی نشان داده شده اند. سپس علل بارز بودن هر یک از جنبه های بارز و اثرات آنها مورد بررسی قرار گرفتند و در راستای رفع آنها راهکارهایی ارائه گردید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

53 - ارزیابی اثرات زیست‌محیطی طرح‌های تغذیه مصنوعی دشت لاور در استان بوشهر
پوریا عطایی سوده کریم‌قاسمی

10.22034/jest.2017.10754

زمینه و هدف: نگرانی در مورد استفاده غیر منطقی انسان ها از منابع و دشت ها افزایش پیدا کرده است که خود نتیجه مدیریت نادرست ادارات محلی و روش های بهره برداری می باشد که برای رسیدن به یک توسعه پایدار باید این مشکلات حل شود. در این رابطه لازم است هر نوع بهره برداری از منابع أکثر

زمینه و هدف: نگرانی در مورد استفاده غیر منطقی انسان ها از منابع و دشت ها افزایش پیدا کرده است که خود نتیجه مدیریت نادرست ادارات محلی و روش های بهره برداری می باشد که برای رسیدن به یک توسعه پایدار باید این مشکلات حل شود. در این رابطه لازم است هر نوع بهره برداری از منابع پس از ارزیابی ظرفیت محیط زیست انجام شود. فرآیند ارزیابی اثرات زیست محیطی به عنوان تضمین معیارها و آیین نامه های زیست محیطی در طرح های مختلف است که اهداف اصلی آن شامل پیش بینی، شناخت و تجزیه و تحلیل جزییات تمام اثرات مثبت و منفی طرح های محیط زیست طبیعی و انسانی می باشد. هدف پژوهش حاضر ارزیابی اثرات زیست محیطی طرح های تغذیه مصنوعی دشت لاور در استان بوشهر بوده است. روش بررسی: در این تحقیق از روش ماتریس ICOLD استفاده گردید. در این روش اثر هر یک از فعالیت های طرح بر عوامل زیست محیطی در دو مرحله احداث و بهره برداری سنجیده شد. یافته‌ها: یافته ها نشان داد که پیامدهای وارد شده طرح بر کل محیط زیست مثبت بوده است (94+ امتیاز). بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به یافته های به دست آمده، اجرای طرح های تغذیه مصنوعی در دشت لاور با رعایت استانداردها بلامانع می باشد. در پایان با توجه به نتایج به دست آمده از این مطالعه پیشنهادهایی ارایه گردید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

54 - شناسایی و تبیین عوامل مؤثر بر آگاهی معلمان مدارس متوسطه نسبت به حفظ محیط‌زیست
بهمن خسروی پور زهرا سالاروند فیض‌الله منوری فرد

10.22034/jest.2017.10759

زمینه و هدف: آموزش و پرورش در کنار سایر نظام های آموزشی با آموزش های مستمر و هد ف دار زیست محیطی، می تواند اقشار مختلف جامعه را با مفاهیم عمده زیست محیطی آشنا کند. در این بین معلمان به عنوان یکی از مؤلفه های اصلی در فرایند آموزش، نقشی اساسی در جهت آموزش های زیست محیطی أکثر

زمینه و هدف: آموزش و پرورش در کنار سایر نظام های آموزشی با آموزش های مستمر و هد ف دار زیست محیطی، می تواند اقشار مختلف جامعه را با مفاهیم عمده زیست محیطی آشنا کند. در این بین معلمان به عنوان یکی از مؤلفه های اصلی در فرایند آموزش، نقشی اساسی در جهت آموزش های زیست محیطی ایفا می نمایند. لذا، هدف کلی پژوهش حاضر شناسایی و تبیین عامل های مؤثر بر آگاهی معلمان مدارس متوسطه نسبت به حفظ محیط زیست است. روش بررسی: جامعه آماری پژوهش را دبیران دوره متوسطه بخش مرکزی شهرستان دورود تشکیل می دادند (150=N). برای گردآوری داده ها از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شد. حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان، 100 نفر تعیین شد. ابزار اصلی برای گرد آوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود. روایی محتوایی ابزار اندازه گیری توسط نظرسنجی از متخصصان و پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ تایید شد (80/0α ≥ ). تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSSV20 آن‌جام یافت. یافته‌ها: یافته ها نشان داد که از نظرپاسخ‌گویان، تلویزیون، نشریه ها و مجلات، کتاب های درسی و روزنامه ها دارای بیش‌ترین اهمیت در ایجاد آگاهی زیست محیطی در معلمان می باشند. یافته های به دست آمده از تحلیل عاملی نشان داد که سه عامل منابع آگاهی دهنده جمعی، بین فردی و آموزشگاهی در مجموع 94/54 % از واریانس متغیرهای مورد استفاده در تحلیل عاملی را تبیین نمودند. بحث و نتیجه‌گیری: منابع آگاهی دهنده جمعی، بین فردی و آموزشگاهی نقش بی بدیلی در آگاهی معلمان دوره متوسطه نسبت به محیط زیست دارند. از آن‌جا که آگاهی های زیست محیطی، رفتار زیست محیطی انسان را تحت تأثیر قرار می دهد، ضرورت دارد که آگاهی‌های زیست محیطی معلمان در راستای حفاظت از محیط زیست به وسیله‌ی سازوکارهای ارتباطی بالا، به شکل موثری تقویت شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

55 - اولویت‌بندی مؤلفه‌های توسعه پایدار در برنامه‌ریزی پارک‌های اکولوژی نمونه موردی: (کوه پارک مشهد)
تکتم حنایی سید مسلم سیدالحسینی الناز خلیلی

زمینه و هدف: با بررسی و مرور مطالب گذشته در دو حوزه‌ی پارک اکولوژی و توسعه پایدار می‌توان به این نتیجه رسید که بیشتر مطالعات بر روی مفاهیم و مؤلفه‌های این دو حوزه به‌صورت جداگانه تأکید داشته‌اند و مطالعه‌ای در خصوص ادغام این دو حوزه و تأثیرات متقابل آن‌ها بر روی‌هم انجا أکثر

زمینه و هدف: با بررسی و مرور مطالب گذشته در دو حوزه‌ی پارک اکولوژی و توسعه پایدار می‌توان به این نتیجه رسید که بیشتر مطالعات بر روی مفاهیم و مؤلفه‌های این دو حوزه به‌صورت جداگانه تأکید داشته‌اند و مطالعه‌ای در خصوص ادغام این دو حوزه و تأثیرات متقابل آن‌ها بر روی‌هم انجام‌نشده است، برای همین منظور هدف اصلی این پژوهش شناسایی مؤلفه‌های پارک‌های اکولوژی و اولویت‌بندی آن‌ها با رویکرد توسعه پایدار شهری است. روش بررسی: این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی، از حیث ماهیت و روش انجام کار توصیفی - تحلیلی و روش تحقیق آن کمی است. برای سؤالات پرسش‌نامه 28 نفر از کارشناسان فعال در حوزه توسعه پایدار و فضای سبز مشهد با روش تمام شماری انتخاب شده است. تحلیل نتایج، باتوجه‌به نوع طیف مورداستفاده در پرسش‌ها، از معادلات ساختاری و تحلیل عاملی توسط نرم‌افزار Smart Pls و SPSS استفاده‌شده است. یافته‌ها: یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که مقدار اهمیت مؤلفه‌های اصلی در پارک اکولوژیکی به ترتیب امتیاز شامل پایداری زیست‌محیطی 89 درصد، پایداری اجتماعی - اقتصادی 55 درصد و پایداری کالبدی - عملکردی 57 درصد است، بنابراین بالاترین اولویت با متغیر پایداری زیست‌محیطی و کمترین اولویت پایداری اجتماعی - اقتصادی است. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش بیان می‌کند که اولویت شاخص‌های پارک‌های اکولوژی در راستای ارتقای توسعه‌ی پایدار به ترتیب اولویت شامل پایداری انرژی - ساختمان اداری، پایداری انرژی - زیست‌محیطی، تنوع زیست بومی، حفاظت - زیست‌محیطی، رفاه و سلامت زیستی، عدالت اجتماعی، امنیت اقتصادی، مشارکت و حضورپذیری، انعطاف عملکردی، تنوع کالبدی، منظر سبز، تنوع مسیرها، حمل‌ونقل پایدار، پیاده مداری و خلاقیت عملکردی است. در کوه پارک مشهد در بین سه مؤلفه اصلی بیشترین امتیاز مربوط به پایداری زیست‌محیطی به دلیل وجود بستر طبیعی کوهستان و کمترین امتیاز پایداری اجتماعی اقتصادی است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

56 - سازوکارهای ترمیمی در قبال جرائم زیست‌محیطی در نظام عدالت کیفری ایران
فاطمه دهدارزاده

جرائم زیست‌محیطی به عنوان یک پدیده مجرمانه، مستلزم پیش‌بینی تدابیر واکنشی از جانب متولیان نظام عدالت کیفری است. سازوکارهای ترمیمی به عنوان بخشی قابل اعتنا از تدابیر واکنشی و جایگاه آن‌ها در نظام عدالت کیفری، موضوعی است که کمتر از دیدگاه تحلیلی، به آن پرداخته شده است. د أکثر

جرائم زیست‌محیطی به عنوان یک پدیده مجرمانه، مستلزم پیش‌بینی تدابیر واکنشی از جانب متولیان نظام عدالت کیفری است. سازوکارهای ترمیمی به عنوان بخشی قابل اعتنا از تدابیر واکنشی و جایگاه آن‌ها در نظام عدالت کیفری، موضوعی است که کمتر از دیدگاه تحلیلی، به آن پرداخته شده است. در این پژوهش، با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی و ضمن استفاده از داده‌های کتابخانه‌ای، به تبیین و ارزیابیِ سازوکارهای ترمیمی در قبال جرائم زیست‌محیطی در نظام عدالت کیفریِ حال حاضر ایران پرداخته شده است. یافته‌های پژوهش نشان‌دهنده آن است که اگرچه در نظام عدالت کیفریِ حال حاضرِ ایران و در قبال جرائم زیست‌محیطی، سازوکارهای ترمیمی، سهمی همچون سازوکارهای کیفری و سرکوبگر ندارند، لیکن این امر، به معنای عدم توجه مطلق قانونگذار کیفری به آن‌ها نبوده و مواردی همچون میانجی‌گریِ زیست‌محیطی، پیش‌بینی کارکرد ترمیمی برای سازمان‌های مردم‌نهاد، محکومیت به جبران خسارت در تکمیل مجازات‌های کیفری و همچنین امکان معاضدت حقوقی به بزه‌دیدگان جرائم زیست‌محیطی، در این راستا، قابل تبیین و ارزیابی است. علیرغم توجه نسبیِ قانونگذار کیفریِ ایران به سازوکارهای ترمیمی در قبال جرائم زیست‌محیطی، کاستی‌هایی در ارتباط با اِعمال بهینه سازوکارهای مورد اشاره به چشم می‌خورند که محدودبودن مداخله سازمان‌های مردم‌نهاد در فرآیند رسیدگی به اعلام جرم و شرکت در جلسات رسیدگی، تصویب اسامی سمن‌های مجاز به انجام وظیفه فوق توسط رییس قوه قضاییه، عدم اجباری‌نمودن بیمه مسئولیت محیط زیست برای مشاغل آلاینده و همچنین فقدان مقرره قانونی در خصوص صندوق‌های تأمین خسارتِ ویژه محیط زیست از جمله مهم‌ترین آن‌هاست. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

57 - راهکارهای مديريت خطر تروريسم زيست‌محيطی با محوريت پيشگيري در پرتو حقوق بين‌الملل
بهروز سپهری نوروز کارگری محمد آشوری قاسم قاسمی

وابستگی و ارتباط گریزناپذیر، گسترده و مستمر موجودات زنده با محیط زیست، در کنار سهولت در سرایت و مرزگذر بودن آثار خسارت‌بار اقدامات مخرب زیست‌محیطی، موجب افزایش خطر آسیب‌پذیری جدی انسانها در صورت هدف یا ابزار قرار گرفتن محیط زیست، توسط گروه‌های تروریستی می‌شود، به گونه‌ا أکثر

وابستگی و ارتباط گریزناپذیر، گسترده و مستمر موجودات زنده با محیط زیست، در کنار سهولت در سرایت و مرزگذر بودن آثار خسارت‌بار اقدامات مخرب زیست‌محیطی، موجب افزایش خطر آسیب‌پذیری جدی انسانها در صورت هدف یا ابزار قرار گرفتن محیط زیست، توسط گروه‌های تروریستی می‌شود، به گونه‌ای که ممکن است، در اثر تروریسم زیست‌محیطی، حیات و سلامتی طیف گسترده‌ای از جوامع بشری دچار آسیب جبران‌ناپذیری شود و خسارت گسترده‌ای را به دنبال داشته باشد، به همین خاطر جهت مبارزه با تروریسم زیست‌محیطی و کنترل خطرات ناشی از آسیب‌های اینگونه تروریسم، صرف جرم‌انگاری و تعیین مجازات قانونی برای مرتکبین، کفایت نمی‌کند، بلکه لازم است، تدابیر پیشگیرانه‌ی جامع و جهان‌شمولی اندیشیده شود، تا در حد امکان از خطرات هولناک تروریسم ‌زیست محیطی جلوگیری بعمل آید، از این رو با نظر به هنجارهای بین‌المللی، تدابیر مؤثر در پیشگیری از تروریسم زیست‌محیطی مورد بررسی قرار می‌گیرند. پژوهش حاضر به روش توصیفی – تحلیلی و به صورت اسنادی از طریق بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای و الکترونیکی اعم از کتاب، مقاله، پایان‌نامه، مقررات و اسناد بین‌المللی به زبان‌های فارسی و انگلیسی موجود، صورت پذیرفته است. هنجارهای بازدارنده در پيشگيری از تروريسم زيست محيطی در اسناد بين‌المللی، در قالب تدابیری نظیر ممنوعيت پشتيبانی از تروريسم، هنجارهای مربوط به حقوق بشردوستانه‌، مهار توسعه‌ی سلاح‌های کشتارجمعی، هنجارهای مربوط به حمايت از محيط زيست، تدابیر لازم در حفاظت از نباتات و سایر نیازهای اولیه و همچنین با فرض وقوع رفتارهای تروریستی، حمایت از بزهدیدگان و اعاده‌ی وضع به حال سابق پرتو عدالت انتقالي، در شمار تدابیری هستند که به نوبه‌ی خود در پیشگیری و یا تعدیل خطرات ناشی از تروریسم زیست‌محیطی، تأثیرگذار خواهند بود. اسناد و هنجارهای بین‌المللی حاکی از آن است که تجربیات حاصل از رویدادهای تاریخی موجب شده جوامع بین‌المللی، خطرات هولناک تروریسم زیست‌محیطی را درک کنند و تدابیری هر چند ناقص، در پیشگیری از وقوع و یا خنثی‌سازی آثار اینگونه تروریسم پیش‌بینی نمایند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

58 - تحلیل جرایم علیه محیط‌زیست در ارتباط با امنیت ملی و نظم عمومی؛ چالش‌ها و راهکارها
سارا زیادخانی صادق سلیمی عبدالعلی قوام

جرائم زیست‌محیطی می‌توانند تبعات بسیار نامطلوبی بر نظم عمومی جامعه داشته باشند؛ از این رو، سبب شکل‌گیری مباحث نوینی تحت عنوان «امنیت زیست‌محیطی» شده‌اند. بزه‌سبز با داشتن خصائصی از جمله غیرقابل جبران بودن، گاه امنیت ملی را نیز در معرض خطر قرار می‌دهند. نظام حقوقی ایران أکثر

جرائم زیست‌محیطی می‌توانند تبعات بسیار نامطلوبی بر نظم عمومی جامعه داشته باشند؛ از این رو، سبب شکل‌گیری مباحث نوینی تحت عنوان «امنیت زیست‌محیطی» شده‌اند. بزه‌سبز با داشتن خصائصی از جمله غیرقابل جبران بودن، گاه امنیت ملی را نیز در معرض خطر قرار می‌دهند. نظام حقوقی ایران نیز با به رسمیت شناختن یکی از انواع بزه‌های ضد محیط‌زیست تحت عنوان «جرایم علیه امنیت حدی در باب افساد فی‌الارض»، به این مهم توجه ویژه‌ای داشته است که بزه زیست‌محیطی در مواردی می‌تواند امنیت ملی را به مخاطره بیندازد. اما در بعد دیگر، بزه ضد سبز در حوزه‌های حقوق کیفری سبز، سیاست جنایی منسجمی نداشته و بر این اساس، پیشنهاد می‌گردد در قالب جرم انگاری‌های افتراقی بدین مهم دست یابد. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی ابتدا به توصیف بزه‌سبز و امنیت زیست‌محیطی پرداخته و سپس از لحاظ حقوقی و جرم‌شناختی به بررسی تأثیرگذاری بزه‌سبز بر امنیت ملی و امنیت زیست‌محیطی خواهد پرداخت و چالش‌ها و راهکارهای این حوزه را مورد بحث و بررسی قرار خواهد داد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

59 - تلفیق MCDM و GIS در بررسی توزیع مکانی معادن گچ با تاکید بر ملاحظات زیست محیطی (مطالعه موردی : محدوده پروژه مدیریت منابع آب و خاک حبله رود- استان سمنان)
محمدرضا دلقندی مقدم میرمسعود خیرخواه زرکش

امروزه علیرغم اوج پیشرفت دانش و تکنولوژی بشری، متأسفانه محیط زیست در وضعیت بسیار بحرانی وپیچیده‌ای در سطوح ملی، منطقه ای و بین المللی به سر می برد. تقلیل آلودگی و کاهش اثرات تخریبی آن در حدی معقول در روند توسعه‌ای پایدار، همراه با استفاده از تکنولوژی های متعادل همواره ب أکثر

امروزه علیرغم اوج پیشرفت دانش و تکنولوژی بشری، متأسفانه محیط زیست در وضعیت بسیار بحرانی وپیچیده‌ای در سطوح ملی، منطقه ای و بین المللی به سر می برد. تقلیل آلودگی و کاهش اثرات تخریبی آن در حدی معقول در روند توسعه‌ای پایدار، همراه با استفاده از تکنولوژی های متعادل همواره برای حفظ و تضمین سلامت، رشد و تعالی حال و آینده موجودات کره زمین، مدنظر بوده است.در این تحقیق با تلفیق MCDM و GIS و هم چنین بررسی شاخص های اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی، محدوده مورد مطالعه را بر اساس حساسیت سرزمین نسبت به فعالیت های معدنی، پهنه بندی گردید. هم چنین ملاحظات زیست محیطی 8 معیار تاثیر پذیر از فعالیت های معدنی شامل، سکونتگاه های شهری، سکونت گاه های روستایی، آب های سطحی، آب های زیر زمینی، زیستگاه حیات وحش، کشاورزی، توریسم و پوشش گیاهی مورد تحلیل قرار گرفت. در ادامه بر اساس نقشه زون بندی شده میزان تداخل محدوده معادن فعال و زون‌های تولید شده مشخص گردید. نتایج نشان داد که 15 درصد عرصه های معدنی با محدوده فعالیت ممنوع، 6 درصد در زون حساسیت شدید، 11 درصد در زون حساسیت زیاد، 58 درصد در زون حساسیت متوسط و 10 درصد در زون حساسیت کم واقع گردیده است. که این امر حاکی از این واقعیت است که 26 محدوده از مجموع 52 محدوده فعالیت های معدنی در پهنه فعالیت ممنوع قرار داشته که باید بهره برداری این معادن متوقف شود. بر اساس بررسی صورت گرفته از آن جا که در مابقی محدوده های بیش ترین سطح اشغال زون های داخل محدوده های معدنی مربوط به زون حساسیت متوسط است الویت برنامه ریزی بایستی مربوط به مدیریت این زون باشد. هم چنین در بررسی صورت گرفته مشخص شد که دو عامل عرصه های کشاروزی و آب های سطحی از معیارهای زیست محیطی، بیش ترین تداخل را با محدوده های معدنی داشته و باعث ممنوعیت فعالیت معدنی می‌باشند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

60 - آسیب‌شناسی پایداری زیست‌محیطی با تأکید برکلان‌شهر اهواز
ناهید سجادیان جعفر سعیدی

امروزه شهرها، از مشکلات و آسیب‌های جدی در زمینه‌های مختلف به‌خصوص چالش‌های زیست‌محیطی رنج می‌برند. تمرکز جمعیت در شهرها و عدم تناسب بین رشد خدمات و زیرساخت‌های شهری به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه، مناطق شهری را از نظر معیارهای پایداری زیست‌محیطی و کیفیت زندگی با انواع أکثر

امروزه شهرها، از مشکلات و آسیب‌های جدی در زمینه‌های مختلف به‌خصوص چالش‌های زیست‌محیطی رنج می‌برند. تمرکز جمعیت در شهرها و عدم تناسب بین رشد خدمات و زیرساخت‌های شهری به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه، مناطق شهری را از نظر معیارهای پایداری زیست‌محیطی و کیفیت زندگی با انواع آسیب‌های زیست‌محیطی مانند آلاینده‌های هوا، آلاینده‌های شنیداری و دیداری، مشکلات دفع فاضلاب و زباله، تأمین آب بهداشتی و غیره روبه‌رو ساخته است. تداوم این‌گونه آسیب‌ها، به‌ویژه با شکل و کارکردی که در کشورهای در حال توسعه ازجمله ایران دارد، بحران‌آفرین و هشداری بر ناپایداری زیست‌محیطی در شهرها است.در این راستا، تحقیق حاضر، از نوع کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی می‌باشد. هدف اصلی تحقیق، تحلیل و آسیب‌شناسی پایداری زیست‌محیطی در ‌شهر اهواز است. برای دستیابی به هدف مذکور، پس از استخراج یافته‌ها از مطالعه سوابق و تجارب مطالعات داخلی، شاخص‌هایی از جمله آلاینده‌های هوا، آب و پسماندهای شهری به‌عنوان آسیب‌های زیست‌محیطی انتخاب گردید.یافته‌های تحقیق بیانگر این است که با وجود سهم هر یک از آسیب‌های زیست‌محیطی در تحلیل معیارهای پایداری و کیفیت محیط‌زیست شهری، می‌توان گفت آلاینده‌های هوا مهم‌ترین نقش را در ناپایداری زیست‌محیطی شهر اهواز دارند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

61 - نقش آگاهی و شناخت زیست محیطی در ایجاد اکوتوریسم پایدار (مطالعه موردی: شهرستان ایلام)
پاکزاد آزادخانی

دوران معاصر دوران افزایش آگاهی های زیست محیطی و توجه بر نقش محیط زیست سالم و توسعه اکوتوریسم در ارتقاء کیفیت و کمیت حیات انسان و طبیعت است. عوامل بسیاری در توفیق طرح ها و برنامه های مرتبط با محیط زیست سالم و حفظ منابع طبیعی ایفای نقش می کنند. نیروی انسانی یکی از مهم تری أکثر

دوران معاصر دوران افزایش آگاهی های زیست محیطی و توجه بر نقش محیط زیست سالم و توسعه اکوتوریسم در ارتقاء کیفیت و کمیت حیات انسان و طبیعت است. عوامل بسیاری در توفیق طرح ها و برنامه های مرتبط با محیط زیست سالم و حفظ منابع طبیعی ایفای نقش می کنند. نیروی انسانی یکی از مهم ترین آن ها می باشد و با توجه به تأثیر انسان بر محیط اطراف خود، به طور کلی یکی از مهم ترین اقدامات برای رفع مشکلات زیست محیطی، توسعه اکوتوریسم و منابع طبیعی، ارتقاء فرهنگ عمومی در این زمینه است، که این خود نیازمند آموزش درباره محیط زیست می باشد. بنابراین، هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی نقش آگاهی و شناخت زیست محیطی در ایجاد اکوتوریسم پایدار می باشد.جامعه آماری این تحقیق مردم شهرستان ایلام تشکیل می دهد که تعداد 383 نفر از آن ها طبق جدول کرجسی مورگان به صورت تصادفی ساده انتخاب و بین آن ها پرسش نامه پژوهش توزیع شده است. پرسش نامه پژوهش محقق ساخته است که روایی و پایایی آن با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی مورد تایید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های همبستگی و T یک طرفه در نرم افزار LISREL انجام شد. نتایج حاصل از بررسی فرضیه ها نشان داد که سواد و آگاهی زیست محیطی با ایجاد اکوتوریسم پایدار در بین مردم شهرستان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد، هم چنین، بین میزان استفاده از وسایل ارتباط جمعی بر رفتار مردم در قبال ایجاد اکوتوریسم پایدار رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

62 - بررسی کارایی زیست‌محیطی و تعیین قیمت سایه‌ای آلاینده‌های گاوداری‌های گوشتی استان خوزستان
حبیب شهبازی زهرا قیطاسی

زمینه و هدف: مسائل و معضلات در حال رشد زیست‌محیطی و هزینه‌های اضافی‌ای که فعالیت‌های مختلف روی کیفیت محیط‌زیست ایجاد می‌کنند، اقتصاددانان را بر آن داشت که الگوهای محاسبه بهره‌وری و کارایی فعالیت‌های اقتصادی را با احتساب تولید محصول مطلوب و نامطلوب اصلاح نمایند. انتشار گ أکثر

زمینه و هدف: مسائل و معضلات در حال رشد زیست‌محیطی و هزینه‌های اضافی‌ای که فعالیت‌های مختلف روی کیفیت محیط‌زیست ایجاد می‌کنند، اقتصاددانان را بر آن داشت که الگوهای محاسبه بهره‌وری و کارایی فعالیت‌های اقتصادی را با احتساب تولید محصول مطلوب و نامطلوب اصلاح نمایند. انتشار گازهای گلخانه‌ای از منابع مختلف و به‌ویژه از بخش کشاورزی، یکی از عوامل اصلی آلودگی‌های محیط‌زیست محسوب می‌شود. روش بررسی: هدف از این مطالعه، تعیین کارایی زیست‌محیطی و محاسبه قیمت سایه‌ای آلاینده‌های منتشره توسط دامداری‌های گوشتی استان خوزستان با استفاده از 60 نمونه در سال 1394و الگوی تابع تولید مرزی تصادفی با بهره‌گیری از روش حداکثر درستنمایی و نرم‌افزار اقتصادسنجی FRONTIERمی‌باشد. یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد که میزان کارایی فنی واحدهای دامپروری استان خوزستان، 99/0 می‌باشد که بیانگر کارایی فنی نسبتاً بالای این واحدها است. درحالی که میانگین کارایی زیست‌محیطی واحدهای دامپروری این استان، 29/0 به دست آمده است. این میزان کارایی زیست‌محیطی، نشان‌دهنده آن است که واحدهای دامپروری استان خوزستان از کارایی زیست‌محیطی نسبتاً پایینی برخوردار هستند. بحث و نتیجه‌گیری: پیشنهاد می‌شود به منظور جلوگیری از تصمیم‌‌گیری‌های نادرست در عرصه مدیریت و توسعه فعالیت‌های اقتصادی بدون توجه مسائل زیست‌محیطی، برنامه‌ریزان، سیاست‌گذاران و سرمایه‌گذاران، علاوه بر کارایی فنی، کارایی زیست‌محیطی را از معیارهای توسعه و گسترش فعالیت‌ها خود قرار دهند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

63 - بررسی نگرش زیست محیطی و راهکارهای تقویت آن (مطالعه موردی: دانشجویان کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی)
ابوالمحمد بندری امید جمشیدی

امروزه یکی از مسائل بحران زا و مهم پیش روی بشر، چالش های زیست‌محیطی است. یکی از عوامل اصلی این بحران، عدم توجه و ناکافی بودن آموزش های زیست‌محیطی است. شناخت وضعیت نگرش دانشجویان به‌عنوان یکی از قشرهای تأثیرگذار جامعه و راهکارهای تقویت آن می‌تواند زمینه‌ساز برنامه ریزی آ أکثر

امروزه یکی از مسائل بحران زا و مهم پیش روی بشر، چالش های زیست‌محیطی است. یکی از عوامل اصلی این بحران، عدم توجه و ناکافی بودن آموزش های زیست‌محیطی است. شناخت وضعیت نگرش دانشجویان به‌عنوان یکی از قشرهای تأثیرگذار جامعه و راهکارهای تقویت آن می‌تواند زمینه‌ساز برنامه ریزی آتی به‌منظور بهبود وضعیت دانش و آگاهی زیست‌محیطی گردد. از این ‌رو هدف تحقیق حاضر بررسی وضعیت نگرش زیست‌محیطی و راهکارهای تقویت آن در بین دانشجویان دانشکده کشاورزی محقق اردبیلی بود.تحقیق حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق حاضر دانشجویان کشاورزی دانشکده کشاورزی محقق اردبیلی (1929=n) بود که با فرمول کوکران 140 نفر به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه ای با انتساب متناسب انتخاب شدند. ابزار تحقیق پرسشنامه بود که روایی آن با استفاده از پنل متخصصین و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت.یافته‌های پژوهش نشان داد به ‌طورکلی دانشجویان دارای دیدگاه زیست ‌محیطی نسبتاً مثبتی می‌باشند. همچنین نتایج تحلیل همبستگی پیرسون و اسپیرمن نشان داد که رابطه معناداری بین دیدگاه دانشجویان مورد مطالعه بر اساس متغیرهای سن، درآمد، مقطع و رشته تحصیلی، تحصیلات پدر و مادر، بعد خانوار، ترم تحصیلی، واحدگذرانده و میزان استفاده از منابع اطلاعاتی وجود دارد. تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که پنج متغیر بهبود راهکارها، منابع اطلاعاتی، معدل، ترم تحصیلی و سن 51 درصد واریانس سطح نگرش زیست محیطی دانشجویان کشاورزی را تبیین می‌کنند. اگرچه دانشجویان مورد بررسی دارای نگرش نسبتاً مطلوبی نسبت به محیط زیست بودند اما به منظور ختم این نگرش به رفتار مسئولانه باید اقدامات متعددی در سطح خرد و کلان انجام پذیرد. بسترسازی مناسب برای ارائه آموزش های لازم توسط مراجع آموزشی مسئول، می تواند دیدگاه دانشجویان را به‌سوی حفاظت از محیط‌زیست مساعدتر نموده و با ایجاد تشکل‌های حامی محیط‌زیست و حمایت از آن‌ها علاوه بر بهبود نگرش زیست محیطی اقدامات عملی نیز در جهت حفظ محیط زیست انجام پذیرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

64 - بررسی رفتار زیست محیطی کشاورزان دشت مغان در بکارگیری سموم کشاورزی
ابوا لمحمد بندری اصغر باقری مجتبی سوختانلو

رفتارهای نامناسب کشاورزان در هنگام آماده کردن آفت‌کش‌ها انجام می دهند، می تواند باعث تخریب محیط‌زیست ازجمله آلودگی های آب‌های سطحی و زیرزمینی و از بین بردن موجودات زنده در آب شود؛ بنابراین تبیین رفتارهای کشاورزان در مورد به‌کارگیری نهاده های شیمیایی‌بر محیط‌زیست و انسان أکثر

رفتارهای نامناسب کشاورزان در هنگام آماده کردن آفت‌کش‌ها انجام می دهند، می تواند باعث تخریب محیط‌زیست ازجمله آلودگی های آب‌های سطحی و زیرزمینی و از بین بردن موجودات زنده در آب شود؛ بنابراین تبیین رفتارهای کشاورزان در مورد به‌کارگیری نهاده های شیمیایی‌بر محیط‌زیست و انسان‌ها ضرورت دارد. ازاین‌رو، هدف از انجام تحقیق، بررسی رفتار زیست‌محیطی کشاورزان دشت مغان (استان اردبیل) در بکارگیری سموم کشاورزی است. این پژوهش از نوع تحقیق، توصیفی- همبستگی و ازنظر گردآوری داده‌ها، از نوع تحقیقات پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق شامل همه کشاورزان دارای کشت آبی در دشت مغان (سال زراعی 1395 ـ 1396) است (9996=N). حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان (1970) و به روش نمونه گیری چندمرحله ای با انتساب متناسب، به تعداد 400 نفر تعیین شد (400n=). ابزار تحقیق پرسشنامه‌ای بود که روایی آن توسط متخصصان موضوعی و استادان دانشگاه بررسی و درنهایت مورد تأیید قرار گرفت. پایایی ابزار تحقیق نیز با استفاده از ضریب آلفای کرون باخ مورد تأیید قرار گرفت. یافته‌های پژوهش نشان داد به‌طورکلی کشاورزان نگرش نسبتاً مثبتی نسبت به حفظ محیط‌زیست داشتند. همچنین نتایج تحلیل همبستگی نشان داد رابطه معناداری بین رفتار زیست‌محیطی کشاورزان با متغیرهای نگرش، دانش، فاصله روستا تا مرکز خدمات کشاورزی، تجربه کشاورزی و سابقه سمپاشی در سطح یک درصد بوده است. مطابق نتایج تحلیل رگرسیون، چهار متغیر نگرش، دانش، فاصله روستا تا مرکز خدمات و سابقه سمپاشی 57 درصد واریانس سطح رفتار زیست‌محیطی کشاورزان در به‌کارگیری سموم کشاورزی را تبیین می‌کنند.با توجه رابطه بین نگرش و دانش بر رفتار زیست‌محیطی کشاورزان در به‌کارگیری سموم کشاورزی، توجه به پیاده‌سازی تئوری فرایند انتقال نوآوری (دانش، نگرش و مهارت) در قالب برنامه‌های ترویج و آموزش کشاورزی در منطقه تحقیق می تواند نقش مهمی در بهبود رفتار زیست‌محیطی کشاورزان داشته باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

65 - ارزیابی محورهای شخصیت هیستریک (نمایشی) مدیران در جلوه‌گری اقناعی گفتمان زیست‌محیطی
پژمان حیدری کاهکش احمد کعب عمیر علی محمودی علیرضا جرجرزاده

زمینه و هدف: نقش مدیران در سطح شرکت‌های دارای ماهیت نمایندگی در بازار سرمایه از اهمیت ویژه و اثرگذاری بر تقارن اطلاعات و افشاء کامل اطلاعات به ویژه اطلاعات زیست محیطی برای برآورده ساختن انتظارات ذینفعان در بسترهای اجتماعی برخوردار می باشد. هدف این پژوهش ارزیابی محورهای أکثر

زمینه و هدف: نقش مدیران در سطح شرکت‌های دارای ماهیت نمایندگی در بازار سرمایه از اهمیت ویژه و اثرگذاری بر تقارن اطلاعات و افشاء کامل اطلاعات به ویژه اطلاعات زیست محیطی برای برآورده ساختن انتظارات ذینفعان در بسترهای اجتماعی برخوردار می باشد. هدف این پژوهش ارزیابی محورهای شخصیت هیستریک (نمایشی) مدیران در جلوه‌گری اقناعی گفتمان زیست‌محیطی می باشد. روش بررسی: در این پژوهش که از نظر روش شناسی توسعه‌ا‌ی و ترکیبی محسوب می‌شود، تلاش گردید تا با اتکاء به فرآیندهای تحلیل فراترکیب و دلفی در بخش کیفی پژوهش، اقدام به شناسایی محورهای شخصیت هیستریک مدیران در جلوه‌گری اقناعی گفتمان زیست‌محیطی شود. سپس در بخش کمی از تحلیل رتبه بندی تفسیری جهت شناسایی اثرگذارترین محور اختلال شخصیت هیستریک (نمایشی) مدیران در جلوه‌گری اقناعی گفتمان زیست‌محیطی استفاده گردد. بازه زمانی مطالعه حاضر شش ماه می باشد. یافته ها: نتایج پژوهش در بخش کیفی از وجود شش محور شخصیت هیستریکمدیران در جلوه‌گری اقناعی گفتمان زیست‌محیطی حکایت داشت. نتایج در بخش کمی پژوهش نشان داد، درصد تاثیرگذاری بعد شرطی‌سازی سبز ذینفعان نقش موثرتری در در جلوه‌گری اقناعی گفتمان‌های محیط‌زیستی شرکت‌ها بیشتر است. بحث و نتیجه‌گیری: نتیجه کسب شده بیان کننده ی این موضوع است که مدیران با تحریک ذهنی هدفمند ذینفعان خود تلاش می‌نمایند تا مسبر راهبردهای عملکردی سبز شرکت را آنگونه که می‌خواند در ذهنیت آنان پیاده‌سازی نمایند تا تصویر مثبتی از شرکت در چارچوب عملکرد سبز ایجاد شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

66 - بررسی ارزش اقتصادی آب در مصارف زیست‌محیطی، کشاورزی و صنعت (مطالعه موردی: حوضه آبریز دریاچه ارومیه)
سید مرتضی موسوی مهدی سرائی تبریزی حسین طلاچی لنگرودی

زمینه هدف: امروزه سرمایه های اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی به عنوان اجزای اصلی توسعه به صورت توأمان، مورد سنجش قرار می گیرند. عدم جامعیت برنامه ها، مشکلات و مسائل مختلف به ویژه از جنبه های زیست محیطی پس از اجرا به وجود می آورند. تنزل شرایط زیست محیطی، آسیب و تأثیراتی من أکثر

زمینه هدف: امروزه سرمایه های اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی به عنوان اجزای اصلی توسعه به صورت توأمان، مورد سنجش قرار می گیرند. عدم جامعیت برنامه ها، مشکلات و مسائل مختلف به ویژه از جنبه های زیست محیطی پس از اجرا به وجود می آورند. تنزل شرایط زیست محیطی، آسیب و تأثیراتی منفی حتی بر ارزش های اقتصادی و اجتماعی در منطقه و محدوده تحت تأثیر خود خواهد داشت. هدف از این پژوهش، بررسی ارزش اقتصادی آب در مصارف زیست‌محیطی، کشاورزی و صنعت در حوضه آبریز دریاچه ارومیه است. روش بررسی: تخصیص بهینه نهاده های تولید در سطح کلان تصمیم گیری، از الزامات دستیابی به افزایش بهره وری می باشد. از طرف دیگر، تخصیص بهینه نیز نیازمند بازاری کارآمد برای تبیین ارزش های اقتصادی نهاده های تولید است. در این پژوهش با توجه به محدودیت منابع آب، در پاسخ به تقاضاهای آب برای استفاده رقبای مختلف با استفاده از دستورالعمل حسابداری تلفیقی محیط زیست و اقتصاد [1](SEEA) سازمان ملل متحد، تلاش شده تا با بهره گیری از اطلاعات موجود در خصوص مصارف آب در بخش های کشاورزی، صنعت و محیط زیست به ارزیابی ارزش اقتصادی (ارزش تولیدی) آب در حوضه آبریز دریاچه ارومیه پرداخته شود تا بتوان ارزش اقتصادی خدمات اکوسیستم را در تصمیم گیریهای تخصیص و تسهیم آب در حد مناسبی منعکس نمود. یافته‌ها: بر اساس برآوردهای انجام شده، ارزش اقتصادی آب در مصارف کشاورزی معادل 6045، در مصارف صنعتی معادل 33342 و در محیط زیست حداقل 24235 ریال در هر مترمکعب می باشد. بنابر این، رعایت اصول پایداری و لحاظ ارزش های اقتصادی آب حکم می کند، حتی اگر تقاضای آب در بخش کشاورزی نسبت به افزایش قیمت آب بی کشش باشد در تأمین نیاز محیط زیست به عنوان یکی از مصرف کنندگان آب با ارزش اقتصادی بالاتر و فواید مستقیم و غیرمستقیم مرتبط با آن، اولویت داده شود. در 30 سال آینده، تقاضای آب در کشورهای در حال توسعه مانند تقاضای کشورهای پیشرفته افزایش خواهد یافت. طبق پانل بین المللی تغییر اقلیم[2]، تغییرات آب و هوا باعث افزایش فشار برای در دسترس بودن آب و تشدید اشکال مختلف آلودگی آب، با تأثیر بر اکوسیستم ها، سلامت انسان و قابلیت اطمینان سیستم آب در مناطق بزرگ جهان را تحت تأثیر خواهند داد. بحث و نتیجه‌گیری: در پژوهش حاضر، بر اساس اصول اقتصادی و اقتصاد محیط زیست و با استفاده از اطلاعات موجود در خصوص مصارف آب در بخش های کشاورزی، صنعت و محیط زیست و حساب های کلان اقتصادی به ارزیابی ارزش اقتصادی (ارزش تولیدی) آب در حوضه آبریز دریاچه ارومیه پرداخته شد. بنابراین، با توجه به نتایج حاصله انتظار می رود با استقرار بازار آب و یا حداقل لحاظ ارزش اقتصادی خدمات اکوسیستم، آب تخصیص یافته به نیازهای زیست محیطی دریاچه ارومیه تأمین و آب اختصاصی به مصارف صنعتی افزایش یابد و هم زمان به سرمایه گذاری هایی برای استفاده از پتانسیل های درآمدزایی دریاچه ارومیه و صنایع مرتبط و متناسب توجه خاص مبذول گردد. بهره برداری منابع آب با محاسبات مذکور نه اقتصادی است و نه پایدار، معیشتی که به فرض (در سطح محلی) سبب بیابان زایی و فرسودگی خاک شود یا (در سطح جهانی) بر میزان تولید گازهای گلخانه ای می افزاید، نمی تواند پایدار شمرده شود. در این خصوص با توجه به استفاده ناپایدار بخش کشاورزی از منابع آب حوضه آبریز دریاچه ارومیه، برای تغییر شیوه موجود و کاهش وابستگی معیشتی کشاورزان به منابع آب سیستم حکمرانی می تواند با اجرای راهبردهای مناسب اشتغال، ضمن حمایت در پاسخ گویی به نیازها و معیشت جایگزین برای کشاورزان با تقویت اجرای سیاست حفاظت از دریاچه ارومیه، به ویژه با اعمال قانون در برداشت از منابع آب و ایجاد سیستم اندازه گیری، تنظیم و کنترل برداشت های مجاز و ایجاد تعاونی هایی از کشاورزان بپردازد و امتیاز بهره برداری از دریاچه را در قبال تغییر الگوی کشاورزی موجود به الگویی با نیاز آبی کم تر و یا حتی تعدیل حقابه های کشاورزی و اختصاص آن به دریاچه ارومیه به این قبیل کشاورزان اعطا نماید. نکته بسیار با اهمیت این است که ضرورت دارد، مردم محوری و طبیعت مداری توأمان در نظر گرفته شود و تمامی تصمیمات و اقدامات اجرایی به منظور کاهش مصارف آب، با مشارکت حقابه بران موجود و با انسجام، همکاری و اقدام مشترک کلیه دستگاه های متولی و ذی نفعان انجام گیرد. 4- System of Integrated Environmental and Economic Accounts 1- Intergovernmental Panel on Climate Change تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

67 - بررسی ابعاد سازوکار توسعه پاک (CDM) و جایگاه آن در صنعت برق ایران
کیومرث حیدری مسعود کسرائی نژاد

زمینه هدف: پس از هشدار مجامع علمی، در کنوانسیون تغییر آب وهوای ملل متحد، اصولی برای جلوگیری از انتشار گازهای آلاینده مورد توافق قرار گرفت که در پیمان کیوتو تحت عنوان سازوکار توسعه پاک به اجرا گذاشته شد. در این مقاله ضمن مروری بر ابعاد این سازوکار، وضعیت صنعت برق ایران ا أکثر

زمینه هدف: پس از هشدار مجامع علمی، در کنوانسیون تغییر آب وهوای ملل متحد، اصولی برای جلوگیری از انتشار گازهای آلاینده مورد توافق قرار گرفت که در پیمان کیوتو تحت عنوان سازوکار توسعه پاک به اجرا گذاشته شد. در این مقاله ضمن مروری بر ابعاد این سازوکار، وضعیت صنعت برق ایران از آن منظر مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی: در این مقاله، پس از بررسی وضعیت انتشار گازهای گلخانه ای در ایران، مروری بر ارکان مکانیسم توسعه پاک شامل سیر تاریخی، مزایا و موانع، جنبه های اقتصادی، روش شناسی و الگوهای ارزیابی زیست محیطی نیروگاه های برق انجام شد. در ادامه به بررسی مخاطرات زیست‌محیطی صنعت برق و موقعیت ایران در خصوص آن پرداخته شد. یافته‌ها: رشد سرانه کربن دی اکسید ناشی از مصرف انرژی و ناشی از تولید برق و حرارت در کنار سیستم برق رسانی مرکزی و عدم تمرکز کافی بر تولید پراکنده برق، هشدار دهنده آینده ای نه چندان روشن در صنعت برق از منظر شاخص های زیست محیطی در ایران است که البته این مهم در سالیان اخیر مورد توجه سیاستگذاران حوزه انرژی و محیط زیست بوده است. بحث و نتیجه‌گیری: جهت توسعه برق پاک این مقاله، نوسازی سیستم ها، تمرکز بر مولدهای پراکنده و تولید برق منطقه ای، سرمایه گذاری بر آموزش مسائل مکانیسم توسعه پاک و گسترش نیروگاه های تولید هم‌زمان (به عنوان یک تجربه موفق در افزایش کارایی و کاهش آلایندگی در فرآیند تولید برق در سایر کشورها) را توصیه می نماید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

68 - تعیین روش مناسب برای تخمین ضریب جذب MTBE توسّط خاک پالایشگاه تهران (شهرری)
محمّد نیکخواه منفرد محمّدرضا صبور

متیل ترشیو بوتیل اتر(MTBE) از افزوده‌های بنزین است که در افزایش عدد اکتان سوخت برای بهره‌وری بیشتر کاربرد دارد. سازمان حفاظت محیط زیست امریکا MTBE را مادّه‌ای مضر با سرطانزایی بالا طبقه‌بندی کرده است. این مادّه از مخازن زیرزمینی سوخت، وارد محیط خاک می‌شود. ویژگیهای فیزی أکثر

متیل ترشیو بوتیل اتر(MTBE) از افزوده‌های بنزین است که در افزایش عدد اکتان سوخت برای بهره‌وری بیشتر کاربرد دارد. سازمان حفاظت محیط زیست امریکا MTBE را مادّه‌ای مضر با سرطانزایی بالا طبقه‌بندی کرده است. این مادّه از مخازن زیرزمینی سوخت، وارد محیط خاک می‌شود. ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی MTBE موجب نفوذ سریع این مادّه در خاک و ورود به آبهای زیرزمینی می‌گردد. در نشت این مادّه به خاک، توانایی خاک در جذب آلاینده، نقشی مهم در حذف MTBE ایفا می‌کند و شاخص ضریب پخش (Distribution Coefficient-Kd)، این توانایی را نشان می‌دهد. این شاخص در ژئوتکنیک زیست‌محیطی خاک بررسی می‌شود. چون دامنه‌ی تغییرات این شاخص برابر صفر تا هزار و حتی بیشتر است، در مدلسازی، حرکت و پراکنش آلاینده‌ها در خاک، نقشی مهم دارد. در این پژوهش با انجام چندین آزمایش جذب با خاک شهرری و آْلاینده‌ی MTBE، مقدار واقعی جذب اندازه‌گیری و باتوجّه به مقدار بدست‌آمده، روشهای مختلف عددی موجود، از نظر تطابق نتایج تخمینی با مقدار واقعی بررسی شد تا مناسب‌ترین روش تخمین برای خاک این منطقه و MTBE انتخاب شود. آزمایشهای این پژوهش، (آزمایش‌های خاک،جذب و GC)، همگی طبق استاندارد ASTM انجام گرفته است. در پایان مشاهده شد که هر چهار روش بررسی‌شده، برای تعیین ضریب جذب قابل استفاده‌اند؛ امّا در شرایط مشابه، می‌توان به ترتیب، روش‌های دوبینین-رادوشکویچ، لانگ‌مایر، فرندلیخ و در نهایت ایزوترم خطّی را برای تخمین Kd و فرآیند جذب، پیشنهاد کرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

69 - پتانسیل‌سنجی زیست‌محیطی انرژی تجدیدپذیر باد، استان اردبیل برای تأسیس توربین بادی 5/2 مگاواتی ثامن(928AV) با استفاده از نرم‌افزار GIS
وحید صفریان زنگیر بتول زینالی

گستردگی نیاز انسان به منابع انرژی همواره از مسایل اساسی مهم در زندگی بشر بوده و تلاش برای دست‌یابی به یک منبع تمام نشدنی انرژی از آرزوهای دیرینه انسان بوده است. افزایش مصرف سوخت های فسیلی و نیاز روز افزون به آن با افزایش جمعیت شدت یافته است، و باید انرژی جایگزینی برای ا أکثر

گستردگی نیاز انسان به منابع انرژی همواره از مسایل اساسی مهم در زندگی بشر بوده و تلاش برای دست‌یابی به یک منبع تمام نشدنی انرژی از آرزوهای دیرینه انسان بوده است. افزایش مصرف سوخت های فسیلی و نیاز روز افزون به آن با افزایش جمعیت شدت یافته است، و باید انرژی جایگزینی برای این سوخت ها باید پیدا کرد. تعیین مکان مناسب برای احداث توربین های بادی نیازمند توجه به معیارها و عوامل مختلفی می باشد. در این پژوهش مطالعه ای ابتدا داده های اقلیمی برای دوره آماری مشخص از سازمان آب و هواشناسی اخذ گردید و داده های هواشناسی برای وزن دهی به واحد مورد نیاز درآمده سپس از روش IDW و در نرم افزار ArcGIS که برای نواحی کوهستانی مناسب می باشد، برای پهنه بندی استفاده شد و پس از تحلیل عوامل و عناصر اقلیمی و جغرافیایی، نتیجه حاصل از پژوهش برای تاٌسیس توربین بادی 5/2 مگاواتی 928AV ثامن برای 4 ایستگاه استان اردبیل (مشکین شهر، پارس‌آباد، خلخال و اردبیل) اولویت پتانسیل عالی برای ایستگاه اردبیل تخصیص یافت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

70 - تعیین حسّاسیّت نرم افزار ModFlow نسبت به شاخص پخش (Kd)
محمّد نیکخواه منفرد محمّدرضا صبور

یکی از عوامل مهمّی که بتازگی در مباحث ژئوتکنیک زیست‌محیطی بدان توجّه زیادی شده است، شاخص ضریب پخش (Distribution Coefficient-Kd) است. دامنه‌ی این شاخص به اندازه‌ای است که می‌تواند مقادیر صفر تا هزار و حتّی بیشتر را به خود اختصاص دهد. این دامنه‌ی گسترده در بحث مدل سازی و أکثر

یکی از عوامل مهمّی که بتازگی در مباحث ژئوتکنیک زیست‌محیطی بدان توجّه زیادی شده است، شاخص ضریب پخش (Distribution Coefficient-Kd) است. دامنه‌ی این شاخص به اندازه‌ای است که می‌تواند مقادیر صفر تا هزار و حتّی بیشتر را به خود اختصاص دهد. این دامنه‌ی گسترده در بحث مدل سازی و استفاده از مدل‌های رایانه‌ای جهت شبیه‌سازی حرکت و پراکنش آلاینده‌ها در خاک، نقشی مهم خواهد داشت. نرم‌افزار MODFLOW یکی از نرم‌افزارهای بسیار مناسب در زمینه‌ی شبیه‌سازی حرکت و جابه‌جایی آلاینده‌ها در خاک و آب های زیرزمینی است که با توجّه به خواصّ خاک و آلاینده و پارامترهای خاک و منطقه، مدلی از پراکنش آلاینده‌ها در خاک به دست می‌دهد. با توجّه به نیاز این نرم‌افزار به شاخص پخش، توانایی نرم‌افزار برای محاسبه‌ی این شاخص به روش‌های مختلف و گستره‌ی وسیع ضریب پخش، بسیار مهم است که بدانیم حسّاسیت نرم‌افزار نسبت به این ضریب چه مقدار است و روش‌های مختلف محاسبه‌ی مقدار این شاخص -که سه روش آن در MODFLOW قابل استفاده است- در نتایج مدل سازی چقدر می‌توانند اثر بگذارند و این نتایج را با خطا مواجه سازند. این پژوهش برای خاک منطقه‌ی شهر ری و با آلاینده‌ی MTBE در آزمایشگاه محیط زیست دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی اجرا و آزمایش های مربوطه (آزمایش های خاک، آزمایش جذب، آزمایش GC)، همگی طبق استاندارد ASTM انجام شده است و در نهایت مشخّص شد که حسّاسیّت نرم‌افزار MODFLOW نسبت به مقدار و روش محاسبه‌ی شاخص Kd ناچیز می‌باشد و این مدل در شرایطی که مقدار Kd دقیقاً مشخّص نیست، بسیار مناسب است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

71 - ارزیابی دانش، نگرش و عملکرد دانشجویان دانشگاه کردستان در خصوص مسایل زیست‌محیطی
گل افروز رمضانی هادی تحسینی

نهادهای آموزش عالی، نهادهایی هستند که انتظار می‌رود با ارایه آموزش‌های مناسب، آگاهی لازم برای تغییر نگرش و رفتار دانشجویان جهت حمایت از محیط‌زیست را فراهم نماید. هدف از این مطالعه ارزیابی رفتارهای (دانش، نگرش و عملکرد) دانشجویان دانشگاه کردستان در خصوص مسایل زیست‌محیطی أکثر

نهادهای آموزش عالی، نهادهایی هستند که انتظار می‌رود با ارایه آموزش‌های مناسب، آگاهی لازم برای تغییر نگرش و رفتار دانشجویان جهت حمایت از محیط‌زیست را فراهم نماید. هدف از این مطالعه ارزیابی رفتارهای (دانش، نگرش و عملکرد) دانشجویان دانشگاه کردستان در خصوص مسایل زیست‌محیطی می‌باشد. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری در این پژوهش، کلیه ی دانشجویان دانشگاه کردستان بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای 359 نفر از دانشجویان دختر و پسر (195 نفر دختر و 164 نفر پسر) به عنوان نمونه تحقیق از بین پنج دانشکده دانشگاه کردستان انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسش نامه محقق ساخته بود که بررسی روایی آن توسط شش نفر از متخصصین حوزه کشاورزی، منابع طبیعی و آموزش عالی صورت گرفت که پس از اصلاحاتی روایی آن مورد تایید قرار گرفت؛ همچنین برای سنجش پایایی و اعتبار آن از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که به طور کلی 81/0 محاسبه شد که نشان از اعتماد بالای پرسش نامه طراحی شده بود. همچنین تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آمار استنباطی (تی تک نمونه ای، تی مستقل، تحلیل واریانس یک راهه و آزمون تعقیبی توکی) انجام شد. نتایج آمار استنباطی نشان داد؛ میزان آگاهی دانشجویان دانشگاه کردستان نسبت به مسایل زیست محیطی نسبتا بالاست. در بعد نگرشی دانشجویان دانشگاه کردستان نگرشی مثبت و موافق محیط‌زیست داشتند. در بعد عملکردی دانشجویان دانشگاه کردستان عملکردی قابل قبول و رضایت بخش در قبال مسایل زیست محیطی داشتند. همچنین بین میزان آگاهی، نگرش و عملکرد زیست محیطی دانشجویان پسر ودختر تفاوت معنی داری وجود داشت. در واقع در این مطالعه میزان آگاهی دانشجویان پسر نسبت به مسایل زیست محیطی بیش تر از میزان آگاهی دانشجویان دختر، هم چنین دانشجویان پسر از نگرش و عملکرد زیست محیطی مسوولانه تری نسبت به دانشجویان دختر برخوردار بودند. نتایج همچنین نشان داد؛ بین دانش و نگرش و عملکرد زیست محیطی دانشجویان دانشکده های منتخب تفاوت وجود داشت که در این میان میزان دانش و نگرش و عملکرد دانشجویان دانشکده منابع طبیعی نسبت به دانشجویان دانشکده های دیگر بالاتر بود و دانشجویان دانشکده ادبیات و علوم انسانی میزان اگاهی پایین تری داشتند. در این تحقیق نتایج آمار توصیفی همچنین نشان داد که؛ مشکلات مربوط به مسایل زیست محیطی در اولویت آخر دانشجویان قرار دارد که نشان می‌دهد دانشجویان کم تر به مسایل محیط‌زیست توجه دارند و بیش تر مشکلات اقتصادی، مورد توجه آن ها است. هم‌چنین اینترنت بیش ترین نقش را درزمینه اطلاع‌رسانی به دانشجویان دانشگاه کردستان در ارتباط با مسایل زیست محیطی بر عهده داشته و صداوسیما در رتبه بعدی قرار داشت. به عقیده دانشجویان دانشگاه کردستان، آگاهی دادن از طریق رسانه‌های گروهی و گنجاندن موضوعات محیط‌زیستی در کتب درسی دانش آموزان و برنامه درسی دانشجویان بیش از سایر موارد می‌تواند در بالا بردن سطح آگاهی‌های آن ها مؤثر واقع شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

72 - بررسی آگاهی شهروندان شهرستان زنجان از چالش‌های زیست‌محیطی و راهکارهای نهادینه‌سازی رفتارهای صحیح زیست‌محیطی
پریسا نجفلو جعفر یعقوبی

هدف این پژوهش بررسی وضعیت آگاهی شهروندان شهرستان زنجان با چالش‌های زیست‌محیطی و تحلیل راهکارهای نهادینه‌سازی رفتارهای صحیح زیست‌محیطی بود. جامعه آماری این تحقیق توصیفی- همبستگی را کارشناسان شاغل در اداره کل محیط زیست و منابع طبیعی استان زنجان تشکیل دادند (130N=). حجم نم أکثر

هدف این پژوهش بررسی وضعیت آگاهی شهروندان شهرستان زنجان با چالش‌های زیست‌محیطی و تحلیل راهکارهای نهادینه‌سازی رفتارهای صحیح زیست‌محیطی بود. جامعه آماری این تحقیق توصیفی- همبستگی را کارشناسان شاغل در اداره کل محیط زیست و منابع طبیعی استان زنجان تشکیل دادند (130N=). حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران برآورد گردید (60= n) و با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای تصادفی انتخاب شدند. ابزار اصلی تحقیق پرسش نامه بود که روایی آن از طریق نظرات اعضای هیأت‌علمی تأیید شد. پایایی پرسش نامه از طریق آزمون راهنما و محاسبه ضریب آلفای‌ کرونباخ 78/0 تا 81/0 تعیین شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 20 تجزیه‌وتحلیل شد. نتایج تحقیق نشان داد که ازنظر کارشناسان بیش ترین میزان آشنایی شهروندان به ترتیب با چالش‌های آلودگی هوا، آلودگی حاصل از استفاده از خودرو‌های فرسوده و وسایل و ظروف غیرقابل بازیافت در طبیعت بود و کم ترین آگاهی در زمینه اهمیت حفظ لایه اوزون، کاهش آب‌های زیرزمینی و وضعیت میزان فرسایش خاک در ایران و تأثیرات آن داشتند. همچنین میزان آگاهی کلی شهروندان در سطح نزدیک به کم است و حدود 7/51 درصد از پاسخ گویان سطح آگاهی شهروندان را نسبت به چالش‌های محیط زیست خیلی ضعیف بیان کردند. با استفاده از تحلیل عاملی تحلیل راهکارهای نهادینه‌سازی رفتارهای صحیح زیست‌محیطی در هفت عامل آموزش طبقات مختلف جامعه، توسعه‌سازمانی و بهبود سیاست‌گذاری‌ها، قانون‌گذاری معقول و تبلیغات، توانمندسازی کارکنان سازمان‌های مربوطه، عوامل انگیزشی، راهبردهای جدید فرهنگ‌سازی و مشارکت‌های نهادهای مرتبط خلاصه شدند. این هفت عامل درمجموع توانستند 14/74 درصد از واریانس کل متغیرها را تبیین کنند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

73 - تحلیل مبانی قرآنی جرم انگاری جرائم زیست محیطی
ابوذر سالاری فر سید محمود میرخلیلی سیددرید موسوی مجاب

جرم زیست‌محیطی به مجموعه‌ای از رفتارهای زیان‌بار گفته می‌شود که به صورت مستقیم و غیر مستقیم به محیط زیست آسیب وارد می‌کنند؛ فرایند جرم انگاری در حوزه محیط زیست با توجه به اصول متعدد از جمله اصل ضرر، در حوزه نظام کیفری عرفی صورت می‌گیرد. در منابع شرعی به صورت عام و در قر أکثر

جرم زیست‌محیطی به مجموعه‌ای از رفتارهای زیان‌بار گفته می‌شود که به صورت مستقیم و غیر مستقیم به محیط زیست آسیب وارد می‌کنند؛ فرایند جرم انگاری در حوزه محیط زیست با توجه به اصول متعدد از جمله اصل ضرر، در حوزه نظام کیفری عرفی صورت می‌گیرد. در منابع شرعی به صورت عام و در قرآن کریم به صورت خاص رفتارهای مخرب زیست‌محیطی مورد تقبیح قرار گرفته است.خداوند متعال در قرآن کریم هرگونه رفتاری که موجب فساد در زمین باشد را نهی می‌کند؛ از آنجایی که هر رفتاری که منجر به تخریب و یا آسیب به محیط زیست باشد نیز از مصادیق فساد بوده، بنابراین قابل توبیخ و مجازات است؛از طرف دیگر محیط زیست و منابع طبیعی در بسیاری از آیات قرآن کریم از مظاهر زیبایی خداوند قلمداد گردیده است. اگرچه قرآن کریم کیفر جرائم زیست محیطی را صراحتاً در هیچ آیه‌ای ذکر نکرده است و نمی‌توان آن را مصداق جرائم حدی دانست، اما با توجه به تقبیح آن رفتار و جرم قلمداد نمودن آن به عنوان مصداق تعزیر در نظام کیفری اسلام قابل مجازات است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

74 - بررسی وضعیت زیست‌محیطی سکونتگاه‌های شهری استان مازندران با استفاده از مدل‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره VIKOR
نصرت برزگر حسین موسی زاده ایوب بدراق نژاد مهدی خداداد

چکیده سنجش و ارزیابی یکی از راه های قابل قبول برای دست یابی به اهداف توسعه پایدار است که می تواند به عنوان یک ابزار برنامه ریزی، اثرات بالقوه زیست محیطی را که در نتیجه اجرای پروژه های عمرانی و توسعه در مناطق شهری، پدیدار می شوند، شناسایی کند و گزینه های منطقی برای ح أکثر

چکیده سنجش و ارزیابی یکی از راه های قابل قبول برای دست یابی به اهداف توسعه پایدار است که می تواند به عنوان یک ابزار برنامه ریزی، اثرات بالقوه زیست محیطی را که در نتیجه اجرای پروژه های عمرانی و توسعه در مناطق شهری، پدیدار می شوند، شناسایی کند و گزینه های منطقی برای حل آن ها را انتخاب نماید. استان مازندران با تنوع اکوسیستم های مناسب و مساعد برای زیست انسانی جزء مهم ترین نقاط جمعیت پذیر کشور به شمار می رود، که طی دهه های اخیر دارای نر خ رشد متوسط جمعیت شهری در مقابل کاهش نرخ رشد جمعیت روستایی بوده است. این امر باعث افزاش ضریب شهرنشینی و در نتیجه افزایش شدت فشار بر محیط زیست استان گردیده است. از این رو پژوهش حاضر با هدف تحلیل وضعیت زیست محیطی سکونتگاه های شهری استان مازندران با استفاده از روش تصمیم گیری چند معیاره VIKOR، صورت پذیرفته است. در نهایت نتایج حاکی از آن است که سکونتگاه های شهری نوشهر و آمل به ترتیب رتبه های اول و آخر را در سطح استان به خود اختصاص داده اند تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

75 - راهبردهای افزایش مشارکت مردمی در ارتقاء شاخص‌های زیست محیطی نواحی روستایی (مطالعه موردی: دهستان‌های بخش مرکزی ملارد)
سیمین ارمغان

چکیده معضلات و چالش های زیست‌محیطی موجود در روستاهای کشور ضرورت و اهمیت ارتقاء شاخص‌های زیست‌محیطی قبل از هر گونه برنامه ریزی را بسیار ضروری ساخته است. با توجه به اهمیت مشارکت مردمی در ارتقاء شاخص‌های توسعه به ویژه بعد زیست‌محیطی ( طبیعی ) در مناطق روستایی، تحقیق حاضر أکثر

چکیده معضلات و چالش های زیست‌محیطی موجود در روستاهای کشور ضرورت و اهمیت ارتقاء شاخص‌های زیست‌محیطی قبل از هر گونه برنامه ریزی را بسیار ضروری ساخته است. با توجه به اهمیت مشارکت مردمی در ارتقاء شاخص‌های توسعه به ویژه بعد زیست‌محیطی ( طبیعی ) در مناطق روستایی، تحقیق حاضر سعی دارد راهبردهای مشارکت ساکنین را برای ارتقاء شاخص‌های زیست‌محیطی روستا در دهستان‌های بخش مرکزی ملارد شناسایی و به اولویت‌بندی آن‌ها بپردازد. سؤال اصلی مقاله این است که چگونه می توان زمینه مشارکت ساکنین نواحی روستایی دهستان‌های بخش مرکزی ملارد را برای بهبود شاخص‌های زیست‌محیطی فراهم نمود؟ و اینکه راهبردهای اولویت‌دار برای افزایش مشارکت مردمی در بهبود محیط‌زیست نواحی روستایی دهستان‌های بخش مرکزی ملارد کدامند؟ تحقیق حاضر کاربردی است و به روش توصیفی - پیمایشی انجام شده است. روش گردآوری داده‌ها، میدانی و با استفاده از پرسشنامه است و با مدل SWOT و آزمون T به سؤالات پاسخ داده شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که بیشترین تمرکز صنایع فعال در دهستان‌های بخش مرکزی ملارد بوده که 92/25 درصد از کل واحدها را به خود اختصاص داده است، علاوه بر این مشکلات زیست‌محیطی ناشی از تولید زباله‌های خانگی، فضولات حیوانی مانند دیگر روستاهای کشور گریبان گیر این دهستان است. در بین عوامل درونی و بیرونی مؤثر، عامل O6 (آموزش و اطلاع‌رسانی به روستائیان) با مجموع امتیاز نهایی 2658/0 در اولویت اول قرار دارد. این در حالی است که عامل T7 (تغییر الگوی مصرف) با مجموع امتیاز نهایی 0169/0 کمترین میزان تأثیر را در افزایش مشارکت مردمی دهستان‌های بخش مرکزی ملارد در راستای ارتقای زیست‌محیطی به خود اختصاص داده است. موقعیت قرار‌گیری عوامل درونی و بیرونی در ماتریس 9 خانه ای نشان می دهد که باید برای ارتقای وضعیت زیست‌محیطی راهبردهای تهاجمی را مورد توجه و در اولویت اول قرار داد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

76 - بررسی شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار و سطح برخورداری آن در کلان‌شهرهای ایران
سید امیرحسین منجم زاده کرامت الله زیاری حمیدرضا ماجدی

چکیده محیط زیست شهری، محصول تلاقی سه مؤلفه محیط طبیعی، محیط انسان‌ساخت و محیط اقتصادی و اجتماعی است. یکی از موضوعات مهم در توسعه کلان‌شهرهای ایران عدم توجه کافی به مؤلفه‌های توسعه پایدار از جمله مؤلفه زیست‌محیطی است که این امر منجر به پیدایش خطرات و معضلات شهری پیچید أکثر

چکیده محیط زیست شهری، محصول تلاقی سه مؤلفه محیط طبیعی، محیط انسان‌ساخت و محیط اقتصادی و اجتماعی است. یکی از موضوعات مهم در توسعه کلان‌شهرهای ایران عدم توجه کافی به مؤلفه‌های توسعه پایدار از جمله مؤلفه زیست‌محیطی است که این امر منجر به پیدایش خطرات و معضلات شهری پیچیده و ناپایداری مانند آلودگی منابع آبی، آلودگی هوا، ناسالم بودن آب آشامیدنی، نبود سیستم کا‌رآمد جهت جمع‌آوری و تصفیه فاضلاب، آلوده ‌شدن خاک به مواد شیمیائی، انباشته شدن مواد زائد جامد، فرسایش خاک و ... شده است. هدف این مقاله بررسی سطح برخورداری کلان‌شهرهای ایران از شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار است. سؤال اصلی مقاله این است که برخورداری کلان‌شهرهای ایران از شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار در چه سطحی است؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز در این مقاله مطرح شده است از جمله اینکه شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار کدام اند؟ و یا اینکه کدام شهرهای ایران در گروه شهرهای میلیونی قرار می‌گیرند؟ شهرهای میلیونی کشور بر اساس سرشماری سال 1395 عبارت اند از: تهران، مشهد، اصفهان، کرج، شیراز، تبریز، اهواز، قم، کرمانشاه و ارومیه. نتایج این مقاله نشان می‌دهد که نگاه ما به شهرها می‌بایستی به عنوان موجودی ارگانیک باشد و از نگاه مهندسی صرف به شهرها پرهیز شود و این که شهر به همان میزان که به کالبد نیاز دارد، به همان میزان به پایداری شهری در حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی، امنیتی و سیاسی و مهم‌تر از همه زیست‌محیطی نیاز دارد. نتایج این مقاله نشان می دهد که اهواز، شیراز و ارومیه برخوردارترین شهرها از نظر توسعه پایدار محسوب می‌شوند. این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی-توسعه‌ای است که اطلاعات مورد نظر از طریق مرکز آمار ایران و سالنامه‌های آماری جمع‌آوری گردیده است. روش انجام مطالعه تحلیل عاملی است و نتایج به دست آمده بیانگر تفاوت معنی‌دار شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار در شهرهای میلیونی کشور است تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

77 - مطالعه تطبیقی مسئولیت آلوده‌کنندگان جغرافیای انسانی‌(محیط ‌زیست) نسبت به مرگ‌های ناشی از آلودگی ایجاد شده توسط آن‌ها در حقوق ایران و اسناد بین‌المللی چکیده
مینا فردین علیرضا میلانی* مسعود بیرانوند مجید متین راسخ

چکیده محیط ‌زیست، یکی از ارزش‌های اساسی جوامع انسانی است. محیط‌زیست شامل همه یا بخشی از عناصر تشکیل‌دهنده محیط طبیعی اعم از آب، هوا، خاک در سطح زمین یا عمق آن یا محیط انسان است. با توجه به گسترش انواع آلودگی‌ها و دیگر خسارت‌های زیست‌محیطی ناشی از رشد بی‌رویه اقتصادی و ا أکثر

چکیده محیط ‌زیست، یکی از ارزش‌های اساسی جوامع انسانی است. محیط‌زیست شامل همه یا بخشی از عناصر تشکیل‌دهنده محیط طبیعی اعم از آب، هوا، خاک در سطح زمین یا عمق آن یا محیط انسان است. با توجه به گسترش انواع آلودگی‌ها و دیگر خسارت‌های زیست‌محیطی ناشی از رشد بی‌رویه اقتصادی و افزایش جمعیت و سایر فعالیت‌های انسانی که اثراتی بر محیط‌زیست دارند که بعضاً منفی و مضر هستند. بحثی که در اینجا حائز اهمیت است این است که کسانی که محیط‌زیست را آلوده می‌کنند چه مسئولیتی دارند و اینکه قانون‌گذار چه تدبیری برای مقابله با این افراد اندیشیده است. این تحقیق بر پایه روش توصیفی تحلیلی به نگارش در آمده و از مدل کتابخانه‌ای و همچنینی روش فیش‌برداری برای گردآوری اطلاعات استفاده کرده است. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که آلوده‌کنندگان محیط‌زیست، بر اساس قانون هم مسئولیت مدنی دارند و هم در صورت وجود شرایط مسئولیت کیفری نیز بر آن‌ها بار می‌شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

78 - بررسی سینتیک حذف دو نوع ماده آلاینده رنگزا از آب توسط نانوکامپوزیت Fe2O3/NiO در بستر سیلیکا به‌ عنوان نانوکاتالیست
مهرناز قراگوزلو مریم حیدری

در این پژوهش، حذف دو نوع ماده رنگزاهای آلاینده آب شامل ماده رنگزای کاتیونی متیلن بلو و ماده رنگزای آنیونی متیل اورنج، توسط نانوکامپوزیت مغناطیسی Fe2O3/NiO در بستر سیلیکا به‌ عنوان نانوکاتالیست بررسی شد. نانوذرات مغناطیسی Fe2O3/NiO به روش سل-ژل سنتز و در بستر سیلیکا قرار أکثر

در این پژوهش، حذف دو نوع ماده رنگزاهای آلاینده آب شامل ماده رنگزای کاتیونی متیلن بلو و ماده رنگزای آنیونی متیل اورنج، توسط نانوکامپوزیت مغناطیسی Fe2O3/NiO در بستر سیلیکا به‌ عنوان نانوکاتالیست بررسی شد. نانوذرات مغناطیسی Fe2O3/NiO به روش سل-ژل سنتز و در بستر سیلیکا قرار داده شد. به منظور بررسی مورفولوژی، اندازه ذرات، تعیین ساختار بلوری و خاصیت مغناطیسی نانوکاتالیست سنتز شده از روش‌های XRD، FTIR، SEM، BET، TEM و VSM استفاده شد. نتایج نشان می‌دهد مورفولوژی نانوذرات به صورت کروی بوده و اندازه آن‌ها حدودا nm 10 می‌باشد. مساحت سطح نانوکاتالیست برابر m2.g-1 17/323، حجم کل حفرات برابر cm3.g-1 24/74 و میانگین قطر حفرات برابر nm 5/2 است و درنتیجه تخلخل نانوکاتالیست از نوع مزومتخلخل می‌باشد. آنالیز خواص مغناطیسی نانوکاتالیست مغناطیسی سنتز شده در بستر سیلیس نشان داد این ماده در شرایط میدان اعمالی 5/1 تسلا دارای مغناطش اشباع emu/g 2 می‌باشد و خاصیت سوپرپارامغناطیس از خود نشان می‌دهد. نانوکاتالیست مغناطیسی سنتز شده قابلیت استفاده در حذف آلاینده رنگزا زیست‌محیطی را داشته و مواد رنگزای آنیونی را بهتر از مواد رنگزای کاتیونی حذف می‌کند. سینتیک حذف مواد آلاینده رنگزا توسط نانوکاتالیست از سینتیک شبه مرتبه دوم پیروی می‌کند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

79 - شناسایی مکان‌های بهینه جهت استقرار واحدهای آب شیرین کن با توجه به پهنه‌های حساس زیست‌محیطی در مناطق ساحلی استان هرمزگان
مرتضی سپهر افشین دانه کار سیدمحمدرضا فاطمی علی ماشینچیان مرادی

کشورهای بسیاری در سطح جهان به علت کمبود منابع آب دچار بحران شده اند. از مهم‌ترین راهکارها احداث واحدهای آب‌شیرین‌کن به عنوان یک روش مناسب جهت احیا منابع آب شیرین است؛ اما علی‌رغم مزایای فراوان پساب‌های ناشی از واحدهای آب‌شیرین‌کن اثرات نامطلوب بر محیط‌زیست بر جا می گذار أکثر

کشورهای بسیاری در سطح جهان به علت کمبود منابع آب دچار بحران شده اند. از مهم‌ترین راهکارها احداث واحدهای آب‌شیرین‌کن به عنوان یک روش مناسب جهت احیا منابع آب شیرین است؛ اما علی‌رغم مزایای فراوان پساب‌های ناشی از واحدهای آب‌شیرین‌کن اثرات نامطلوب بر محیط‌زیست بر جا می گذارند. هدف از این مطالعه شناسایی مکان‌های مناسب جهت احداث واحدهای آب‌شیرین‌کن با توجه به پهنه‌های حساس زیست‌محیطی است. بعد از تهیه لایه‌ها در GIS نقشه فاصله هر لایه تهیه شد. معیارها در طی فرآیند دلفی مورد وزن دهی قرار گرفتند. لایه‌های جغرافیایی تهیه شده از هر معیار در 5 طبقه، طبقه‌بندی و ارزش‌گذاری شدند. نقشه‌های معیارها بر مبنای ضریب اهمیت نرمالایز شده در طی کاربرد مدل خطی با یکدیگر تلفیق و مجدد در 5 کلاس طبقه‌بندی شدند. با تلفیق لایه‌ها و تهیه لایه نهایی، 19 مکان مناسب مورد شناسایی قرار گرفت. با طبقه‌بندی و ارزش‌گذاری نقشه نهایی، 2 مکان دارای اهمیت بسیار بالا، 7 مکان دارای اهمیت، 5 مکان با اهمیت متوسط، 4 مکان با اهمیت کم و یک مکان بی‌اهمیت شناسایی شدند. 2 مکان دارای اهمیت بسیار بالا در منطقه ساحلی شهر بندرعباس شناسایی شد. 16 مکان در منطقه ساحلی خلیج فارس و 3 مکان در منطقه ساحلی دریایی عمان شناسایی شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

80 - پهنه‌بندی مخاطرات زیست ‌محیطی زمین‌لغزش، زمین‌لرزه، سیل و فرسایش با استفاده از روش سلسله‌مراتبی فازی (مطالعۀ موردی: حوزه وارک)
سیامک بهاروند سلمان سوری جعفر رهنماراد

مخاطرات طبیعی همه‌ساله خسارات زیان‌باری را در سراسر جهان و از جمله ایران بوجود می‌آورد. حوزه وارک واقع در استان لرستان به دلیل خصوصیات متنوع زمین‌شناسی نظیر لیتولوژی، تکتونیک و شرایط خاص آب و هوایی، از جمله مناطق دارای پتانسیل مخاطرات زیست‌محیطی است. برای کاهش خسارات نا أکثر

مخاطرات طبیعی همه‌ساله خسارات زیان‌باری را در سراسر جهان و از جمله ایران بوجود می‌آورد. حوزه وارک واقع در استان لرستان به دلیل خصوصیات متنوع زمین‌شناسی نظیر لیتولوژی، تکتونیک و شرایط خاص آب و هوایی، از جمله مناطق دارای پتانسیل مخاطرات زیست‌محیطی است. برای کاهش خسارات ناشی از این مخاطرات، اولین و مهم‌ترین کار تعیین مناطق با پتانسیل بالای خطر است. به منظور بررسی مخاطرات زیست‌محیطی در این حوزه ابتدا هر یک از لایه‌های اطلاعاتی با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای +ETM (سال 95)، نقشه زمین‌شناسی، نقشه توپوگرافی و بازدیدهای میدانی (سال 96) شناسایی و ثبت گردیدند. سپس با استفاده از لایه‌های اطلاعاتی شیب، جهت شیب، ارتفاع، کاربری اراضی، زمین‌شناسی، کانون زمین‌لرزه‌ها، گسل، شبکه آبراهه و بارش در محیط نرم‌افزار ArcMap و بر اساس روش تلفیقی سلسله مراتبی فازی نقشه مخاطرات زمین‌لغزش، سیل، فرسایش و زمین‌لرزه تهیه شده است. در این تحقیق، به منظور تهیه نقشه نهایی مخاطرات زیست‌محیطی، با استفاده از قضاوت کارشناسی مخاطرات چهارگانه منطقه وزن‌دهی و سپس هم‌پوشانی گردید. بر اساس نتایج به دست آمده به ترتیب 03/9، 84/20، 68/27، 41/27 و 03/15 درصد از مساحت منطقه در کلاس‌های خطر خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد قرار دارد. همچنین نتایج بررسی نقشه مخاطرات زیست‌محیطی منطقه نشان می‌دهد که به ترتیب زمین‌لغزش و سیلاب از نقش پررنگ‌تری در ایجاد پهنه‌های با خطر بالا برخوردار می‌باشند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

81 - واکاوی اسطوره ای و نقد اشعار عرفانیِ فقیر بصیرالدین شیرازی بر اساس رویکرد پُست زیست محیطی در هنر (بررسی موردی کتابِ وحیدنامه)
رهام امیرپور امرائی محمدرضا شریف زاده ابوالفضل داودی رکن آبادی پژمان دادخواه

همواره یکی از نکته های مهمی که در رویکردهای هنری امروزه کاربرد بسیار یافته است، نقدِ زیست محیطی می باشد که پژوهشگران در این حیطه کوشیده اند تا از ظواهرِ طبیعت و هنر در تاریخ به جست وجویِ اشتراکاتی خصوصا با نمودهایِ بیرونی بپردازند که برای بازسازی‌ها علمی و جِدی با هم مُ أکثر

همواره یکی از نکته های مهمی که در رویکردهای هنری امروزه کاربرد بسیار یافته است، نقدِ زیست محیطی می باشد که پژوهشگران در این حیطه کوشیده اند تا از ظواهرِ طبیعت و هنر در تاریخ به جست وجویِ اشتراکاتی خصوصا با نمودهایِ بیرونی بپردازند که برای بازسازی‌ها علمی و جِدی با هم مُیسر می‌باشند؛ به طور مثال، در این راستا اگر در شعری کهن از یک شاعر فرضاً درباره یکی از اُستان های ایران شعری بیان شده که آنجا پوشش گیاهیِ خاصی داشته و امروزه این پوشش گیاهی کم شده است، با این روشِ بیرون‌پِی ابتدا میتوان مقدارش را در زمان معاصر؛ تطبیقِ نزدیک داد و سپس به این مسئله پِی بُرد که اگر این مهم (به فرض درخت کاج) اکنون در آنجا کم شده است؛ دلیلِ وقوعِ سیلِ زیادِ این استان می باشد یا بلعکس چرا در فلان منطقه طبع شاعری کم شده است؟ ولی از آنجایی که انسان (به ویژه شرقی) امیال و حالاتی اَنْفُسی/درونی دارد نگارنده در این تحقیق به رویکردی تازه تر دست یافت تا ببینیم از بررسی این بازسازیِ محیطی که حال به در درون هر فرد با ساختاری مجزا مربوط است، تئوری نو چگونه داده‌هایی در بَر خواهد داشت؛ همچنین از بخش‌های نسبتاً فرعی در این مقاله، با این رویکردها: شناخت شناسیِ جدید با واکاوی اشعاری از بصیری شیرازی است که نشان می دهد، ادبیات مِهرپرستی در دورانِ معاصر به چه جلوه¬هایی سوق یافته و اصطلاحاً چه تناسبی با درونیات بشر دارد. شیوه پژوهش، توصیفی-تحلیلی است و با دیدِ کیفی-کاربردی تحاصل و گردآوریِ منابع نیز از روش کتابخانه‌ای و میدانی است، هدف این تحقیق آن است که با چنین بررسی و پژوهشی، جوّ هنرهای زیبا، فارغ از شعار؛ جنبۀ کاربردی تری به خود گیرند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

82 - دلبستگی به مکان و نگرش نسبت به توسعه گردشگری و ارتقای رفتار مسئولانه زیست‌محیطی مطالعه موردی: شهر بابلسر
سارا حبیب تبار بیشه مهدی رمضان زاده لسبوئی

10.30495/juepd.2023.1989192.1236

گردشگری اثرات مثبت و منفی زیادی در زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی - فرهنگی و زیست‌محیطی به همراه دارد. امروزه ساحل مقصد بسیاری از گردشگران بوده و به دلیل تقاضای بالای اجتماعی، این مناطق پیوسته در معرض تخریب قرار دارند. یکی از عوامل مؤثر جهت پیشگیری از این مسئله، رفتار زیست‌ أکثر

گردشگری اثرات مثبت و منفی زیادی در زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی - فرهنگی و زیست‌محیطی به همراه دارد. امروزه ساحل مقصد بسیاری از گردشگران بوده و به دلیل تقاضای بالای اجتماعی، این مناطق پیوسته در معرض تخریب قرار دارند. یکی از عوامل مؤثر جهت پیشگیری از این مسئله، رفتار زیست‌محیطی افراد است. رفتار زیست‌محیطی ساکنان مقصد ساحلی به شدت متأثر از فعالیت‌های گردشگری است، زیرا اثرات مخرب آن را بهتر درک می‌کنند. این مطالعه به بررسی عوامل مؤثر بر رفتار مسئولانه زیست‌محیطی ساکنان شهر ساحلی بابلسر می‌پردازد. پژوهش از نظر هدف، کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی - تحلیلی است که به منظور انجام آن 308 نفر از ساکنان بابلسر به عنوان نمونه آماری از طریق جدول مورگان انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق‌ساخته بود که روایی و پایایی آن از طریق نرم‌افزار SMARTPLS3 بررسی شد. یافته‌ها نشان داد که منفعت درک‌شده با سطح معناداری 154/0 بر رعایت رفتار مسئولانه زیست‌محیطی هیچ تأثیری ندارد، اما بر ارتقای رفتار مسئولانه زیست‌محیطی با سطح معناداری 011/0 تأثیر دارد. همچنین، هزینه درک‌شده با سطح معناداری 123/0 بر ارتقاء رفتار مسئولانه زیست‌محیطی و نیز با سطح معناداری 719/0 بر رعایت رفتار مسئولانه زیست‌محیطی هیچ تأثیری ندارد. وابستگی به مکان هم بر منفعت درک‌شده با سطح معناداری 000/0 و هم بر هزینه درک‌شده با سطح معناداری 001/0 تأثیر دارد. به علاوه، وابستگی به مکان بر رعایت رفتار مسئولانه زیست‌محیطی با سطح معناداری 027/0 تأثیرگذار بوده و بالعکس با سطح معناداری 411/0 هیچ تأثیری بر ارتقای این رفتار ندارد. همچنین، هویت مکان با سطح معناداری 003/0 بر ارتقای رفتار مسئولانه زیست‌محیطی تأثیر داشته و بالعکس با سطح معناداری 135/0 هیچ تأثیری بر رعایت این رفتار ندارد. هویت مکان از طریق وابستگی به مکان بر رعایت رفتار مسئولانه زیست‌محیطی با سطح معناداری 028/0 تأثیرگذار است. به‌علاوه، وابستگی به مکان از طریق منفعت درک‌شده بر ارتقای رفتار مسئولانه زیست‌محیطی با سطح معناداری 037/0 تأثیرگذار است. در نهایت نتایج نشان داد که تحصیلات، زادگاه اصلی، مدت زمان اقامت، سن و مشارکت اقتصادی فعلی و گذشته افراد باعث ایجاد ادراکات مختلف در آن‌ها می‌شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

83 - تبیین ‌اصطلاحات خویشاوندی کردی سنندج از منظر رده‌شناسی‌صرفی و صرف زیست‌محیطی
حمید افتخاری فروغ کاظمی حیدر نصرت زاده

10.30495/farsij.2023.1975170.1686

پژوهش حاضر با هدف بررسی اصطلاحات خویشاوندی در گونه زبانی کردی سنندج از منظر رده‌شناسی‌صرفی و صرف زیست‌محیطی صورت گرفت. داده‌های این پژوهش، تمامیِ اصطلاحات خویشاوندی در این گونه زبانی‌اند. روش گردآوری داده‌ها به‌صورت کتابخانه‌ای و نیز میدانی از طریق مصاحبه با گویشوران اس أکثر

پژوهش حاضر با هدف بررسی اصطلاحات خویشاوندی در گونه زبانی کردی سنندج از منظر رده‌شناسی‌صرفی و صرف زیست‌محیطی صورت گرفت. داده‌های این پژوهش، تمامیِ اصطلاحات خویشاوندی در این گونه زبانی‌اند. روش گردآوری داده‌ها به‌صورت کتابخانه‌ای و نیز میدانی از طریق مصاحبه با گویشوران است و روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است. بررسی‌های ساختاری که از دیدگاه رده‌شناسی‌صرفی صورت گرفت، حاکی از آن است که %57 این اصطلاحات در طبقه پیوندی و %43 در رده گسسته قرار ‌می‌گیرند. همچنین، اصطلاحاتِ دارای ساخت‌ملکی %47.69 از کل اصطلاحات را به خود اختصاص داده‌اند که همگی راهبرد ملکی هم‌نهی را نشان می‌دهند و در این میان، برخی چینش مالک–مملوک و برخی چینش مملوک–مالک را دارا هستند. اما دیگر راهبردهای ملکی ساده یا غیرساده اعم ازحالت‌نما یا حرف‌اضافه و غیره در اصطلاحات فوق مشاهده نمی‌شود. نتایج بررسی‌ها از لحاظ صرف زیست‌محیطی نشان می‌دهد که عوامل جغرافیایی (مناطق مختلف شهر)، عوامل فرهنگی و عوامل جامعه‌شناختیِ محیط بویژه جنسیت، معیارهای قومی و نسبی/سببی‌ بودن بر اصطلاحات خویشاوندی این زیست‌بوم اثرگذار هستند. طبق این رویکرد اقلیم می‌تواند مهم‌ترین دلیل وجود تنوع و تفاوت‌های موجود در اصطلاحات خویشاوندی در این پیکره زبانی باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

84 - ارزیابی زیست‌محیطی فلزات سنگین در رسوبات ساحلی بندر امام و دیلم، شمال خلیج‌ فارس، ایران
قدرت الله رستمی پایدار هومن مرادپور

ارزیابی غلظت فلزات سنگین جهت پایش آلودگی خاک، حفظ کیفیت محیط زیست و سلامت انسان ضروری است. این مقاله با هدف ارزیابی غلظت فلزات سنگین در رسوبات ساحلی بندر امام و دیلم انجام گرفته است. جمع‌آوری داده‌های این مطالعه طی سال 1394 در 20 ایستگاه نمونه‌برداری و تعداد 42 نمونه بر أکثر

ارزیابی غلظت فلزات سنگین جهت پایش آلودگی خاک، حفظ کیفیت محیط زیست و سلامت انسان ضروری است. این مقاله با هدف ارزیابی غلظت فلزات سنگین در رسوبات ساحلی بندر امام و دیلم انجام گرفته است. جمع‌آوری داده‌های این مطالعه طی سال 1394 در 20 ایستگاه نمونه‌برداری و تعداد 42 نمونه برداشت‌شده از رسوبات ساحلی انجام شد و فلزات سنگین با روش ICP-MS و جذب اتمی مورد تجزیه قرار گرفت. سپس متغیرهای آماری و شاخص‌های مهم زیست‌محیطی از قبیل شاخص زمین‌انباشت(Igeo)، ضریب غنی‌شدگی(EF)، فاکتور آلودگی(Cf)، درجه آلودگی(Cd)، شاخص بار آلودگی‌( ) و شاخص ریسک اکولوژیکی( ) و روش های درون یابی از وزن‌دهی معکوس فاصله (IDW) و روش تایع شعاعی پایه(RBF) با پنج زیر شاخه آن، روش چند جمله ای محلی(LP) و همگانی(GP) برای بررسی بهترین توزیع در منطقه محاسبه گردید. بر مبنای نتایج تجزیه شیمیایی مقدار میانگین این فلزات سنگین برای کروم، جیوه، آرسنیک، سرب و کادمیوم بترتیب 27/54، 07/0، 49/5، 13/10 و 25/0mg/kgبه‌دست آمده است. در ادامه غلظت فلزات سنگین به تفکیک منطقه با مطالعات مشابه در جهان تطبیق داده شد. با توجه به اینکه منطقه مورد مطالعه دارای صنایع تولیدی سنگین و موقعیت بندرگاهی هستند، آلودگی‌های فلزات سنگین حاکی از عملکرد غالب فعالیت‌های انسان‌زاد(آنتروپوژنیک) در منطقه می‌باشد و بندر امام در مقایسه با خط ساحلی دیلم از ریسک آلودگی بالاتری برخوردار است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

85 - طبقه بندی و تفکیک باطله‌های معدنی در معدن سنگ آهن چادرملو با هدف کاهش آسیب های زیست محیطی
سید حمیدرضا میراحمدی میرحسین بانگیان تبریزی

ازجمله مسائل زیست‌محیطی در معادن روباز مسئله تفکیک و ارسال باطله‌های معدنی با عیار متفاوت به مقصد انباشتگاه‌های متفاوت باطله است. در این مقاله از این منظر به برنامه‌ریزی تولید کوتاه‌مدت پرداخته می‌شود. در برنامه‌ریزی تولید کوتاه‌مدت مرز دقیق کانسنگ و باطله، بهینه‌سازی ع أکثر

ازجمله مسائل زیست‌محیطی در معادن روباز مسئله تفکیک و ارسال باطله‌های معدنی با عیار متفاوت به مقصد انباشتگاه‌های متفاوت باطله است. در این مقاله از این منظر به برنامه‌ریزی تولید کوتاه‌مدت پرداخته می‌شود. در برنامه‌ریزی تولید کوتاه‌مدت مرز دقیق کانسنگ و باطله، بهینه‌سازی عیار کانسنگ استخراجی، ترتیب استخراج بلوک‌های کانسنگ و باطله و درنهایت تعیین مقصد آن‌ها دنبال می‌شود. یکیازساده‌ترینراه‌هایتخمینعیاردرپلهاستخراجیاستفادهازداده‌هایچال‌هایانفجارییکیادوپلهبالاترازپلهموردنظراست. به‌منظور اعتبار سنجی مدل ارائه‌شده از داده‌های معدن سنگ‌آهن چادرملو استفاده‌ می‌شود. در این معدن پله واقع در تراز 1465 متری به‌عنوان پله هدف برنامه‌ریزی تولید تعیین گردید. متوسط و کمترین عیار آهن در این پله به ترتیب 57٫08 و 53٫62 درصد برآورد شده است. بنابراین درصورتی‌که فقط به عیار تخمین زده‌شده در مرحله تخمین ذخیره جهت برنامه‌ریزی تولید کوتاه‌مدت توجه شود بیش از 30% ذخیره به دپوی باطله منتقل می‌شود. مدل ارائه شده برای انباشتگاه های باطله با عیار متفاوت سنگ آهن برای کاربردهای بالقوه آینده برنامه ریزی می شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

86 - ذخیره‌سازی ‏‎〖CO〗_2‎‏ در مخزن آبده‌ شکافدار جهت کاهش آلودگی ‏زیست‌محیطی: ارزیابی تاثیرات بازشدگی و زاویه شکاف
احسان موسوی پرنیا ظفری مهران قلی‌نژاد

لزوم مداوم به سوخت‌های فسیلی به عنوان منبع انرژی در سراسر جهان و سرعت نسبتا تدریجی در توسعه‌ انرژی‌های تجدیدپذیر، سبب افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای از جمله در جو شده است. به این منظور، راهبرد‌های مقابله با گرمایش جهانی و تغییرات زیست‌محیطی از اهمیت بسزایی برخوردار است أکثر

لزوم مداوم به سوخت‌های فسیلی به عنوان منبع انرژی در سراسر جهان و سرعت نسبتا تدریجی در توسعه‌ انرژی‌های تجدیدپذیر، سبب افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای از جمله در جو شده است. به این منظور، راهبرد‌های مقابله با گرمایش جهانی و تغییرات زیست‌محیطی از اهمیت بسزایی برخوردار است. در دو دهه اخیر توسعه فناوری جذب و ذخیره‌سازی در سازندهای زیرزمینی مورد توجه قرار گرفته است. مخازن آبده به سبب پتانسیل بالا راهکار مطلوبی جهت ذخیره‌سازی می‌باشند. با انحلال فوق بحرانی در مخزن آبده با توجه به فشار، دما و میزان شوری، چگالی آب شور بین 1/0 تا ۱ درصد افزایش یافته و منجر به ظهور ناپایداری و بالتبع بروز انگشتی‌ها در سیستم جریانی محیط و پدیده‌ی اختلاط همرفتی را موجب می‌شود. در این مقاله، با تمرکز بر تاثیر پارامترهای بازشدگی و زاویه‌ی شکاف بر ذخیره‌سازی در مخزن آبده شکافدار، شبیه‌سازی دو بعدی به کمک نرم‌افزار COMSOL multiphysics 4.3 مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصله حاکی از آن است که، با افزایش بازشدگی شکاف، بهبود ذخیره‌سازی طی دوره‌ی ۴۰ سال، قابل ملاحظه است. همچنین، با کاهش زاویه‌ی شکاف نسبت به حالت عمود، انگشتی‌ها پیشروی بیشتری به درون آبده داشته است و سبب افزایش ایمنی ذخیره‌سازی خواهد شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

87 - مخاطرات زیست‌محیطی نخاله‌های ساختمانی ناشی از زمین‌‌لرزه در حاشیه شهر تهران
علی اصغر امیرکاردوست

در صورت وقوع مخاطره زیست‌محیطی زمین‌لرزه، ساختمان‌های بتن آرمه شهر تهران علاوه بر تخریب و وارد نمودن زیان‌های جانی و مالی ‌گسترده، تولید نخاله‌های ساختمانی وانبوه آوار را در پی خواهند داشت. دپوی این آوارها مخاطرات ثانویه بوجود خواهد آورد .در این پژوهش به تحلیل قابلیت اط أکثر

در صورت وقوع مخاطره زیست‌محیطی زمین‌لرزه، ساختمان‌های بتن آرمه شهر تهران علاوه بر تخریب و وارد نمودن زیان‌های جانی و مالی ‌گسترده، تولید نخاله‌های ساختمانی وانبوه آوار را در پی خواهند داشت. دپوی این آوارها مخاطرات ثانویه بوجود خواهد آورد .در این پژوهش به تحلیل قابلیت اطمینان در 110 ساختمان بتنی در حال اجرا در منطقه یک شهر تهران با فرض متغیر بودن مقاومت فشاری بتن و مقاومت تسلیمی میلگرد پرداخته شده است.این بررسی عملکرد اجزای سازه‌ای و غیرسازه‌ای در دو سیستم مورد استفاده متداول یعنی قاب خمشی و قاب خمشی همراه با دیوار برشی را مورد مقایسه قرار داده است. در نتایج بدست آمده از داده‌های میدانی و تست غیرمخرب (دوستار محیط‌زیست) مشخص گردید میانگین مقاومت بتن اجراشده در تیر و ستون‌های مورد مطالعه از مقاومت مشخصه کمتر است و این مورد در دیوارهای برشی اندکی بالاتر می‌باشد. نیز در تمامی میلگردهای آزمایش شده میانگین مقاومت تسلیم از مقاومت اسمی بالاتر بوده است. در خصوص عملکرد لرزه‌ای، سازه دیوار برشی دارای جابجایی کلی و نسبی کمتری از سازه قاب خمشی است. نتایج تحلیل قابلیت اعتماد نشان داد استفاده از سیستم دیوار برشی بجای قاب خمشی می‌تواند باعث کاهش بروز آسیب در اجزای غیرسازه‌ای و متعاقباً کاهش تولید نخاله‌های ساختمانی و حفظ محیط‌زیست گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

88 - بررسی زیست‌محیطی‌ منابع آب شرب شهرستان سراب با تأکید بر اثرات حاشیه‌نشینی
فاضل خالقی

بررسی زیست محیطی آب زیرزمینی از عوامل مهم پایش منابع آبی محسوب می‌شود. با توجه به اهمیت خطرات احتمالی بهداشتی عناصر در آب‌های زیرزمینی، این تحقیق با هدف بررسی کیفیت آب شرب شهرستان سراب در آذربایجان شرقی شامل 8 حلقه چاه (در دو نوبت) انجام گرفت تا پارامترهایی مانندEC ،TDS أکثر

بررسی زیست محیطی آب زیرزمینی از عوامل مهم پایش منابع آبی محسوب می‌شود. با توجه به اهمیت خطرات احتمالی بهداشتی عناصر در آب‌های زیرزمینی، این تحقیق با هدف بررسی کیفیت آب شرب شهرستان سراب در آذربایجان شرقی شامل 8 حلقه چاه (در دو نوبت) انجام گرفت تا پارامترهایی مانندEC ،TDS ،pH ، THبه همراه کاتیون هاNa-K-Ca-Mg- و آنیون‌ها Cl-HCO3-SO4 -NO3 مورد تجزیه تحلیل قرار گیرند. نمونه‌ها با استانداردهای ایران و جهان مقایسه شده، غلظت و تغییرات آنها مشخص گردید. واحدهای زمین‌شناسی‌ مؤثر در ترکیب آب زیرزمینی شامل سنگ‌های آتشفشانی ائوسن، رسوبات آذرآواری و نهشته‌های رسوبی میوسن، واحدهای کواترنر و رسوبات عهدحاضر می‌باشد. با توجه به نتایج بدست آمده، تحلیل داده‌ها نشان می‌دهدکه چاه شماره 2 دارای حداکثر مقادیر حداکثر مقادیر pH- NO3-Ca-K-TH- می‌باشد؛ به نظر می‌رسد به خاطر موقعیت مکانی چاه که در وسط شهر قرار گرفته است، عواملی از جمله پساب ناشی از شهرک صنعتی سراب واقع در شمال شرق منطقه، استفاده بی‌رویه از کودهای کشاورزی و توسعه شهری سبب افزایش غلظت برخی از پارامترها در آب شرب منطقه شده است. با توجه به زیاد بودن نیترات در چاه شماره 2 پیشنهاد می‌شود که این چاه از مدار بهره‌برداری خارج شود چون آب آن برای مصارف آشامیدنی مناسب نمی‌باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

89 - ارزیابی اثرات زیست‌محیطی در معدن کرومیت فرومد سبزوار
سحر طبیبیان

استحصال از معادن از طریق آلاینده هایی که وارد آب، خاک و هوا می کنند، سبب ایجاد فجایع عظیم زیست محیطی و حتی به خطر افتادن سلامت انسان ها می شود. ارزیابی اثرات زیست محیطی به عنوان یک راهکار مناسب برای فائق آمدن بر چالش های زیست‌محیطی و دستیا بی به توسعه پایدار محسوب می ش أکثر

استحصال از معادن از طریق آلاینده هایی که وارد آب، خاک و هوا می کنند، سبب ایجاد فجایع عظیم زیست محیطی و حتی به خطر افتادن سلامت انسان ها می شود. ارزیابی اثرات زیست محیطی به عنوان یک راهکار مناسب برای فائق آمدن بر چالش های زیست‌محیطی و دستیا بی به توسعه پایدار محسوب می شود. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اثرات زیست محیطی معدن کرومیت فرومد سبزوار انجام شد. این تحقیق از نوع پیمایشی بوده و روش بررسی با بهره گیری از مدل ریاضی، از نوع توصیفی تحلیلی می باشد که در دو مرحله کمی و کیفی به انجام رسیده است. به این منظور تمامی فاکتورها و مولفه های موثر بر محیط زیست، از جمله اتمسفر مشتمل بر کیفیت هوا و آرامش صوتی ؛ بیوسفر مشتمل بر اکولوژی ؛ هیدروسفر مشتمل بر آب های سطحی و آب های زیر زمینی و لیتوسفر که شامل کاربری منطقه، تاًسیسات سطحی، تاًسیسات زیرزمینی، چشم انداز منطقه و خاک منطقه است، بررسی و به وسیله کارشناسان و افراد خبره امتیاز دهی شد. آثار زیست محیطی معدن مورد ارزیابی قرار گرفتند و در نهایت با ارائه مدل ریاضی فیلیپس، شاخص های توسعه پایدار معدن در مولفه های زیست محیطی به صورت کمی بیان و تحلیل شد. با توجه به این که مقدار به دست آمده برای مؤلفه های زیست‌محیطی بزرگ تر از مقدار صفر است، پروژه از نظر زیست محیطی پایدار ارزیابی شده است ولی نتایج به دست آمده از مؤلفه های زیست محیطی، حاکی از آنست که این معدن به کیفیت هوا، آب های زیر زمینی و خاک منطقه آسیب می رساند تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

90 - ارزیابی اثرات زیست‌محیطی، اقتصادی و اجتماعی معادن شن‌ و ‌ماسه با استفاده از تحلیل هزینه‌-‌‌ سود (مطالعه موردی)
محمد حسن شکری احسان موسوی

این تحقیق به بررسی اثرات زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی ناشی از معادن بر جوامع محلی می پردازد. ارزیابی تأثیرات در سه محور یاد شده (زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی) عوامل محیطی احتمالی ناشی از اجرای پروژه های توسعه را پیش بینی می کند، برخی از روش ها را برای کاهش یا حذف این أکثر

این تحقیق به بررسی اثرات زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی ناشی از معادن بر جوامع محلی می پردازد. ارزیابی تأثیرات در سه محور یاد شده (زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی) عوامل محیطی احتمالی ناشی از اجرای پروژه های توسعه را پیش بینی می کند، برخی از روش ها را برای کاهش یا حذف این موارد غیر قابل قبول و ناخواسته پیش بینی می کند و پیش بینی ها را به تصمیم گیرندگان ارائه می دهد. در این تحقیق با پی بردن به میزان تاثیر هر یک از اثرات فاکتورهای فوق بر ادامه فعالیت یا توقف فعالیت معادن می توان تصمیم منطقی اخذ نمود. با تهیه پرسش نامه نسبت به جمع آوری اطلاعات موردنیاز و تدوین پرسش نامه در سه محور اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در مجموع 32 پرسش، نسبت به جمع آوری نظرات از جامعه خبرگان در دستور کار قرار گرفت. سپس، توسط نرم افزاز SPSS قابل اطمینان بودن پرسش نامه ها مورد بررسی قرار گرفت و بعد از آن با تحلیل هزینه-سود در خصوص وضعیت فعالیت معادن شن و ماسه پیشنهاد ارایه شد. پس از پیاده سازی مدل ارائه شده در سه محور اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی نتایج حاصله هزینه ها به ترتیب 0%، 27/53 % و 67/52 % و نیز نتایج درآمدها به ترتیب 100%، 73/46% و 33/47% حاصل شد. بنابراین، درآمد ناشی از فعالیت های مورد مطالعاتی بر هزینه های مدنظر در سه محور در نظرگرفته شده، غالب می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

91 - مدیریت زیست محیطی لجن فاضلاب تصفیه خانه بهداشتی (جامدات زیستی) به منظور تولید کمپوست و مقایسه آن برای جایگزینی با کودهای شیمیایی رایج
شهرام لاسمی ابراهیم علایی رضا ارجمندی امیرحسام حسنی

چکیدهمطالعه حاضر پژوهشی توصیفی-مقطعی می‌باشد. در حال حاضر، مدیریت محیط زیستی لجن فاضلاب یک چالش بزرگ در زمینه‌ی مهندسی محیط زیست است. راه حل‌های جدید موثر برای تصفیه فاضلاب منجر به بهبود کیفیت پساب نهایی شده، اما حجم لجن فاضلاب تولید شده را به میزان قابل توجهی افزایش می أکثر

چکیدهمطالعه حاضر پژوهشی توصیفی-مقطعی می‌باشد. در حال حاضر، مدیریت محیط زیستی لجن فاضلاب یک چالش بزرگ در زمینه‌ی مهندسی محیط زیست است. راه حل‌های جدید موثر برای تصفیه فاضلاب منجر به بهبود کیفیت پساب نهایی شده، اما حجم لجن فاضلاب تولید شده را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد. این تحقیق وضعیت مدیریت زیست محیطی لجن فاضلاب تصفیه خانه بهداشتی مجتمع ورزشی و آموزشی محمودآباد وابسته به شرکت ملی نفت، به منظور تولید کمپوست و مقایسه آن برای جایگزینی با کودهای شیمیایی رایج را بررسی نموده است.برای انجام این پژوهش، لجن موردنیاز از بسترهای لجن خشک‌کن تصفیه‌خانه فاضلاب مجتمع ورزشی و آموزشی محمودآباد تهیه و روش مورد استفاده کمپوست هوازی لجن به صورت ویندرو بوده و در فاصله زمانی3 مرحله 20 روزه انجام گرفت.این پژوهش با هدف بررسی اثر فاضلاب و کمپوست حاصل از لجن فاضلاب شهری محمود آباد و همچنین بررسی وضعیت مدیریت زیست محیطی لجن فاضلاب تصفیه خانه بهداشتی مجتمع ورزشی و آموزشی محمودآباد وابسته به شرکت ملی نفت، به منظور تولید کمپوست و مقایسه آن برای جایگزینی با کودهای شیمیایی رایج انجام شد. نتایج این تحقیق نشان داد که درصد موادآلی موجود درکمپوست حاصل از لجن فاضلاب شهری محمود آباد کیفیت مطلوبی دارد. تغییرات دما، pH، درصد کربن و نیتروژن در نمونه‌ها در محدوده قابل قبول و مطلوب است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

92 - تحلیل مولفه‌های طراحی فضاهای شهری (مطالعه موردی: مناطق ده‌گانۀ کرج)
طاهر پریزادی مینا حیدری تمرآبادی

فضاهای شهری به عنوان عرصه های فعالیت و زندگی، زمانی بیشترین مطلوبیت را بر کیفیت زندگی ساکنان خود ایجاد می کند که خواسته های وی را برآورده سازد. چنان چه هر یک از این ارزش ها در محیط زندگی یک فرد فاقد کیفیت باشد بر سکنی و احساس وی از مکان و در نتیجه بر سطح رضایت مندی ا أکثر

فضاهای شهری به عنوان عرصه های فعالیت و زندگی، زمانی بیشترین مطلوبیت را بر کیفیت زندگی ساکنان خود ایجاد می کند که خواسته های وی را برآورده سازد. چنان چه هر یک از این ارزش ها در محیط زندگی یک فرد فاقد کیفیت باشد بر سکنی و احساس وی از مکان و در نتیجه بر سطح رضایت مندی از محیط زندگی تاثیر گذار خواهد بود. پژوهش حاضر به تحلیل مولفه های طراحی فضاهای شهری، در شهر کرج در قالب شاخص های هویت و حس تعلق به مکان و تعادل و کیفیت بصری پرداخته است. داده های مورد نیاز از طریق مطالعات کتابخانه ای، بازدید میدانی و تکمیل چک لیست گردآوری شده و تحلیل داده ها با استفاده از روش هم بستگی پیرسون، آزمون T تک نمونه ای و تحلیل رگرسیون انجام گرفته است. در تحلیل رگرسیون شاخص های سه گانه، شاخص طراحی فضاهای شهری به عنوان متغییر وابسته و سایر شاخص ها به عنوان متغییر مستقل در نظر گرفته شد. بر اساس نتایج شاخص های تعادل و کیفیت بصری و تعلق به مکان به ترتیب با ضرایب تاثیر 453/0 و 192/0 بیشترین تاثیر را تعادل و کیفیت بصری بر طراحی و منظر شهری داشت. در این میان با توجه به ضریب تاثیر بالای شاخص تعادل و کیفیت بصری بر طراحی و منظر شهری و این که مولفۀ های مربوط به شاخص تعادل و کیفیت بصری عمدتا ویژگی های زیبایی شناسانۀ طراحی منظر شهر و محله است، می تواند نقش قابل توجهی در ارتقای طراحی منظر شهری کرج داشته باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

93 - تاثیر افشای اختیاری اطلاعات بر هزینه‌های زیست محیطی با تاکید بر ساختار کنترل داخلی
فاطمه گل زاده محمدرضا عباسی استمال

پژوهش حاضر به بررسی تاثیر افشای اختیاری اطلاعات بر هزینه‌های زیست‌محیطی با تاکید بر ساختار کنترل داخلی می‌پردازد. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی بوده و از بعد روش‌شناسی همبستگی از نوع علّی (پس رویدادی) میباشد. جامعه آماری پژوهش شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار أکثر

پژوهش حاضر به بررسی تاثیر افشای اختیاری اطلاعات بر هزینه‌های زیست‌محیطی با تاکید بر ساختار کنترل داخلی می‌پردازد. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی بوده و از بعد روش‌شناسی همبستگی از نوع علّی (پس رویدادی) میباشد. جامعه آماری پژوهش شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بوده و با استفاده از روش نمونه‌گیری حذف سیستماتیک، 129 شرکت به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شده در دوره‌ی زمانی 8 ساله بین سال‌های 1393 تا 1400 مورد بررسی قرار گرفتند. روش مورد استفاده جهت جمع‌آوری اطلاعات، کتابخانه‌ای بوده و داده‌های مربوط برای اندازه‌گیری متغیرها از سایت کدال و صورت‌های مالی شرکت‌ها جمع‌آوری شده و در اکسل محاسبات اولیه صورت گرفته سپس برای آزمون فرضیه‌های پژوهش از نرم‌افزار استاتا استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که افشای اختیاری اطلاعات بر هزینه‌های زیست‌محیطی تاثیر مستقیم دارد.همچنین، ساختار کنترل داخلی بر ارتباط بین افشای اختیاری اطلاعات و هزینه‌های زیست‌محیطی تاثیر مستقیم دارد.کلید واژه: افشای اختیاری اطلاعات، هزینه‌های زیست‌محیطی، ساختار کنترل داخلی. کلید واژه: افشای اختیاری اطلاعات، هزینه‌های زیست‌محیطی، ساختار کنترل داخلی. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

94 - ارزیابی رویکردهای لیبرالیستی در مواجهه با معضلات زیست محیطی جهانی
مسلم صانعی ماشاءالله حیدرپور داود کیانی

مسلم صانعی[1]- ماشاءالله حیدرپور[2]- داود کیانی[3] تاریخ دریافت: 1/10/1397- تاریخ پذیرش: 29/10/1398 چکیده: توسعه و گسترش تمدن صنعتی، علم‌ گرایی و اصالت فرد اگرچه موجب توانمندی انسان در تسلط بر طبیعت گردید لیکن نتوانست جهان زیست آرمانی را فراهم آورد. چالش‌های برآمده از أکثر

مسلم صانعی[1]- ماشاءالله حیدرپور[2]- داود کیانی[3] تاریخ دریافت: 1/10/1397- تاریخ پذیرش: 29/10/1398 چکیده: توسعه و گسترش تمدن صنعتی، علم‌ گرایی و اصالت فرد اگرچه موجب توانمندی انسان در تسلط بر طبیعت گردید لیکن نتوانست جهان زیست آرمانی را فراهم آورد. چالش‌های برآمده از دل این روش شناسی معرفتی و معضلات زیست‌محیطی جهانی ناشی از آن، پرسش‌های اساسی را در برابر اینگونه رفتار خودخواهانه تمدنی و رشد صنعتی افسار گسیخته، در اذهان ایجاد نمود. نظریات مختلف روابط بین‌الملل نیز در برابر این پرسش‌گری‌ها راهکارهای مختلفی را ارائه نموده‌اند. رویکردهای لیبرالیستی نیز با توجه به مبانی هستی شناختی و معرفتی خود، داعیه‌دار حل معضلات زیست‌ محیطی جهانی هستند. توجه و تأکید به همکاری‌های جهانی، صلح، نقش بازیگران غیردولتی، حقوق بین‌الملل، نهاد گرایی و رژیم‌های بین‌المللی از جمله نقاط مثبت نظریات لیبرالیستی در مواجه با معضلات زیست‌محیطی جهانی می‌باشد. از سوی دیگر تأکید بر اصالت فرد و آزادی‌های فردی، اولویت مسائل اقتصادی، کم توجهی به سایر عوامل محدود کننده همکاری و منافع ملی قدرت‌های بزرگ، عدم توجه عملی به توسعه پایدار، کم توجهی به سطوح تحلیل فروملی و منطقه‌ای از جمله نقاط ضعف این رویکرد محسوب می‌گردد. [1]- دانشجوی دکتری، روابط بین‌الملل، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران moslem.sanei@gmail.com [2]- استادیار و عضو هیئت علمی، گروه روابط بین‌الملل، واحد قم ، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران: نویسنده مسئول mashallah.heidarpour@gmail.com [3]- دانشیار و عضو هیئت علمی، گروه علوم سیاسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران dkiani@outlmook.co تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

95 - تحلیل مولفه‌های ‌عملکردی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی بر سرزندگی مجتمع‌های مسکونی شهر رشت
مهسا مولایی هشجین امیررضا کریمی آذری

امروزه یکی از مشکلاتی که دامن گیر فضاهای معماری و شهری شده است، بحث سرزندگی می‌باشد. سرزندگی یکی از نیازهای اساسی شهرها است که با توسعه روند شهرنشینی و آسیب‌های اجتماعی، اهمیت آن روزبه‌ روز بیشتر می‌شود و از آنجایی که میزان سرزندگی افراد با بهبود کیفیت زندگی آن ها رابط أکثر

امروزه یکی از مشکلاتی که دامن گیر فضاهای معماری و شهری شده است، بحث سرزندگی می‌باشد. سرزندگی یکی از نیازهای اساسی شهرها است که با توسعه روند شهرنشینی و آسیب‌های اجتماعی، اهمیت آن روزبه‌ روز بیشتر می‌شود و از آنجایی که میزان سرزندگی افراد با بهبود کیفیت زندگی آن ها رابطه مستقیمی دارد، بنابراین پرداختن به این موضوع از اهمیت بالایی برخوردار است. مسئله اصلی در این پژوهش عدم پاسخ‌دهی محیط به نیاز‌های روانی شهروندان است که باعث شده فضاهای موجود با عدم رضایت ساکنین مواجه شوند و محیط‌های ناخوشایند و فاقد سرزندگی به وجود آورند. بر همین اساس هدف از پژوهش حاضر، بررسی چگونگی و میزان تاثیر مولفه‌های عملکردی، اجتماعی، فرهنگی و زیست‌محیطی فضاهای باز و نیمه‌باز بر افزایش حس سرزندگی ساکنین مجتمع‌های مسکونی شهر رشت می‌باشد. روش تحقیق پژوهش ترکیبی (کمی،کیفی) است. در مرحله اول (روش کیفی) با مطالعه ادبیات تحقیق و پیشینه پژوهش عوامل موثر بر سرزندگی استخراج شده، سپس داده‌ها از طریق پرسش‌نامه محقق‌ساخته از متخصصین معماری جمع آوری و پس از دسته‌بندی با روش رتبه‌بندی آزمون فریدمن مهم‌ترین متغیرها و مولفه‌های موثر بر سرزندگی حاصل شده است. در مرحله بعد (روش کمی) داده های مورد نیاز با روش مطالعات پیمایشی و از طریق پرسش‌نامه بسته ‌پاسخ محقق ساخته از ساکنین سه مجتمع مسکونی پردیسان، کاکتوس و لاکانشهر رشت جمع‌آوری و بر اساس پاسخ‌های ساکنین میزان تاثیرگذاری مولفه‌های موثر بر سرزندگی در مجتمع‌های مسکونی مشخص شده است. در مرحله بعد با آزمون پیرسون درستی فرضیه های تحقیق مورد تحلیل وارزیابی قرار گرفته است. نتایج نشان می‌دهند که در بعد عملکردی تنوع و انعطاف پذیری در کاربری و فعالیت، آسایش جسمی، صوتی، بصری، امنیت، دسترسی مناسب، کارایی و رضایت‌مندی، سازگاری و نظارت‌پذیری در بعد اجتماعی تعاملات اجتماعی، سازگاری اجتماعی، قابلیت حضورپذیری برای همه گروه‌های سنی در بعد فرهنگ غنای حسی و هویت بومی، هویت‌مندی و در بعد زیست‌محیطی آسایش اقلیمی، همسازی با طبیعت از عوامل موثر بر سرزندگی در فضاهای باز و نیمه‌باز مجتمع‌های مسکونی درشهر رشت می‌باشند. همچنین در نهایت راهکارهایی درجهت طراحی مبتنی بر این مولفه‌ها در فضاهای باز و نیمه‌باز ارائه شده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

96 - بررسی تاثیر جرایم زیست‌محیطی در امنیت ملی با رویکردی فقهی، حقوقی و جرم‌شناختی
سارا زیاد خانی صادق سلیمی سید عبدالعلی قوام

10.3495/jiil.2023.707927

تهدید نسبت به امنیت ملی عبارت از یک عمل یا یک سلسله حوادث است که طی زمان کم یا بیش کوتاه کیفیت زندگی ساکنان یک کشور را به صورت جدی تهدید می‌کند یا دامـنه اختیار یک حکـومت یا کـشور یا واحدهای خصوصی متعلق به یک کشور را در انتخاب سیاست مقتضی به شدت به مخاطره می‌اندازد. امن أکثر

تهدید نسبت به امنیت ملی عبارت از یک عمل یا یک سلسله حوادث است که طی زمان کم یا بیش کوتاه کیفیت زندگی ساکنان یک کشور را به صورت جدی تهدید می‌کند یا دامـنه اختیار یک حکـومت یا کـشور یا واحدهای خصوصی متعلق به یک کشور را در انتخاب سیاست مقتضی به شدت به مخاطره می‌اندازد. امنیت ملی به عنوان پدیده‌ای بسیار مهم قابل بحث و بررسی است که یکی از این حوزه‌ها، محیط زیست است که باعث شکل گیری مباحثی نوین تحت عنوان امنیت زیست‌محیطی شده است. خصیصه‌های متعدد بزه زیست‌محیطی که دارای آثار غیر قابل جبرانی است سبب شده است که این مقوله تاثیر بسزایی در به خطر افتادن امنیت ملی و بین المللی داشته باشد و توسعه پایدار را با خطر جدی مواجه سازد. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی ابتدا به توصیف مفاهیم مهم پژوهش پرداخته و سپس از لحاظ حقوقی، فقهی و جرم‌شناختی به بررسی تاثیرگذاری بزه سبز بر امنیت ملی و امنیت زیست‌محیطی خواهد پرداخت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

97 - مشروعیت رسیدگی به جرایم زیست محیطی ناشی از آلودگی مواد نفتی توسط محاکم کیفری بین المللی از منظر فقه اسلامی
حسین فروغی نیا علی اشرفیان

10.22034/ijrj.2020.671701

آلودگی زیست‌محیطی ناشی از مواد نفتی از جمله مسائلی است که امروزه در حال گسترش می‌باشد و خسارت‌های جبران‌ناپذیری را به دنبال دارد در حالی که محاکم داخلی بعضی از کشورها خصوصاً کشورهای اسلامی به دلیل الزامات ناشی از موانع شرعی و حقوقی کمتر قادر یا مایل به تعقیب بانیان آلود أکثر

آلودگی زیست‌محیطی ناشی از مواد نفتی از جمله مسائلی است که امروزه در حال گسترش می‌باشد و خسارت‌های جبران‌ناپذیری را به دنبال دارد در حالی که محاکم داخلی بعضی از کشورها خصوصاً کشورهای اسلامی به دلیل الزامات ناشی از موانع شرعی و حقوقی کمتر قادر یا مایل به تعقیب بانیان آلودگی نفتی در ورای مرزهای خود می‌باشند، برخی از این جنایات ارتکابی خصوصاً زیست محیطی در ارتباط با اشخاص حقیقی و یا حقوقی متبوع کشورهای اسلامی و یا در سرزمین کشورهای مزبور مشکلاتی را در زمینه تعارض صلاحیتی و سایر موضوعات ایجاد کرده است. یافته های تحقیق حاضر نشان می دهد که در مورد اعمال صلاحیت محاکم بین المللی در خصوص جرم آلودگی نفتی نیز، اگر مصلحت‌سنجی‌ها به این نتیجه برسد که رسیدگی به چنین جنایتی، مصالح و منافعی برای جمهوری اسلامی ایران به همراه دارد، همانند قراردادهای دوجانبه و پذیرش مشروعیت ارجاع اختلافات به داوری افراد غیرمسلمان، مجاز خواهد بود. با توجه به چنین رویکردی، این جستار با در نظرداشتن قواعد حقوق بین‌الملل و مقررات موجود در شریعت اسلامی و کنکاش در نظریه‌ مصلحت مندرج در فقه امامیه، به بررسی صلاحیت قضایی محاکم کیفری بین‌المللی در رسیدگی به جرم آلودگی زیست‌محیطی ناشی از مواد نفتی از منظر حقوق اسلامی می‌پردازد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

98 - طراحی مدلی جهت سنجش ارتباط میان مؤلفه‌های مدیریت زیست‌محیطی، مدیریت کیفیت و بهره‌وری کارکنان (مورد مطالعه: شرکت‌های کوچک و متوسط استان یزد)
علی صفاری دربرزی سبحان حیدری حبیب زارع احمدآبادی امیرعباس ابوئی مهریزی

10.30495/qjopm.2022.1957526.3366

دغدغه‌های مرتبط با مباحث زیست محیطی از یک سو و محدودیت در منابع در دسترس برای سازمان های مختلف از سوی دیگر، توجّه به مدیریت بهره‌وری و کیفیت محصولات و خدمات را بویژه در بین بنگاه‌های کوچک و متوسط الزام‌آور می‌کند. هدف از انجام این پژوهش، تبیین پیکرۀ ارتباطات، میان عوامل أکثر

دغدغه‌های مرتبط با مباحث زیست محیطی از یک سو و محدودیت در منابع در دسترس برای سازمان های مختلف از سوی دیگر، توجّه به مدیریت بهره‌وری و کیفیت محصولات و خدمات را بویژه در بین بنگاه‌های کوچک و متوسط الزام‌آور می‌کند. هدف از انجام این پژوهش، تبیین پیکرۀ ارتباطات، میان عوامل مؤثر بر بهره‌وری کارکنان، مدیریت کیفیت و مدیریت زیست‌محیطی است. جامعۀ آماری این پژوهش، مدیران، کارکنان و سرپرستان شرکت‌های کوچک و متوسط در استان یزد می‌باشد که در 5 شاخۀ صنعتی (شیمیایی- سلولزی، غذایی، پوشاک، نساجی، معدنی، فلزی- برقی) فعّال هستند. ابزار گردآوری داده‌ها در این پژوهش، پرسشنامه بوده که ابتدا با پرسشنامه مقایسات زوجی میان عوامل شناسایی شده و ارائۀ مدل مفهومی پژوهش با استفاده از رویکرد مدل‌سازی ساختاری تفسیری، نظرات 9 نفر از مدیران شرکت‌های کوچک و متوسط استان یزد گردآوری گردید. سپس به‌منظور برازش مدل به‌دست آمده، با استفاده از رویکرد مدل‌سازی معادلات ساختاری و نرم‌افزار Smart PLS3، تعداد 400 پرسشنامه میان کارکنان و سرپرستان شرکت‌های کوچک و متوسط استان یزد با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس توزیع گردیده که از این میان تعداد 265 پرسشنامه بازگشت داده شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که فرهنگ همکاری، رهبری و بازخورد عملکردی با تمرکز بر مشتری و آموزش، تأثیر مثبت و معناداری دارد. هم‌چنین نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که آموزش و تمرکز بر مشتری، بر نوآوری‌گرایی، سیاست‌ها و استراتژی‌های زیست‌محیطی، سرمایه‌گذاری زیست‌محیطی، فرآیندهای تعریف شده و حمایت سازمان و مدیریت، تأثیر مثبت و معناداری دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

99 - بررسی رفتارفیزیولوژیک سیانوباکتری کلوتریکس (Calothrix sp.) در معرض فلز سنگین نیکل
مریم عامری ندا سلطانی لادن بافته چی مهدی بلفیون سیده مهری جوادی بهناز باقری

آلودگی فلزات سنگین خصوصا فلزات سنگین همراه با نفت از معضلات عمده زیست محیطی به شمار می‌روند. این آلاینده‌ها خاک، آب و اکوسیستم های مرتبط را درگیر ساخته و مشکلاتی را برای فلور و حتی انسان‌ها ایجاد می‌کنند. با توجه به پتانسیل‌های بالقوه ریز جلبک‌ها در زمینه حذف و کاهش انو أکثر

آلودگی فلزات سنگین خصوصا فلزات سنگین همراه با نفت از معضلات عمده زیست محیطی به شمار می‌روند. این آلاینده‌ها خاک، آب و اکوسیستم های مرتبط را درگیر ساخته و مشکلاتی را برای فلور و حتی انسان‌ها ایجاد می‌کنند. با توجه به پتانسیل‌های بالقوه ریز جلبک‌ها در زمینه حذف و کاهش انواع آلودگی ها اعم از نفتی و غیر نفتی (فلزات سنگین)، این پژوهش با استفاده از ریزجلبک Calothrix.sp جدا شده از مناطق آلوده نفتی با هدف بررسی کاهش فلز سنگین نیکل شکل گرفت که طی آن برخی رفتارهای فیزیولوژیک ریزجلبک نیز مطالعه گردید. طراحی آزمایشات با کمک نرم افزار Design expert و با در نظر گرفتن فاکتورهای 9-4 pH ، غلظت 5 تا 100 میلی گرم بر لیتر نیکل در زمان 30 تا 120 دقیقه اجرا شد. نتایج نشان داد در 8pH با میزان 74/80 میلی گرم بر لیتر نیکل و زمان 24/48 دقیقه بیشترین میزان جذب نیکل (69 درصد) بود. نتایج این تحقیق نشان داد تیماردهی بیومس با عوامل شیمیایی و فیزیکی مختلف در قالب های مختلفی نظیر تثبیت و یا استفاده از متابولیت‌های آن، روند جذب را تسریع و تسهیل نموده و پتانسیل استفاده از این ریزجلبک را در سیستم‌های پالایش بعدی هموار می نماید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

100 - بررسی تاب‌آوری شهر بندرعباس در ابعاد و مؤلفه‌های زیست محیطی و ارائه راهبردهای مدیریت شهری
نرجس درمانی حسین پرورش محسن دهقانی ولی علی پور

افزایش مخاطرات طبیعی و انسانی به ویژه در کشورهای در حال توسعه سبب توجه بیشتر به مفاهیمی از جمله آسیب¬پذیری و تاب¬آوری شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاب¬آوری شهر بندرعباس در ابعاد و مؤلفه‌های زیست-محیطی و ارائه راهبرد مدیریت شهری انجام شده است. جامعه و نمونه آماری پژو أکثر

افزایش مخاطرات طبیعی و انسانی به ویژه در کشورهای در حال توسعه سبب توجه بیشتر به مفاهیمی از جمله آسیب¬پذیری و تاب¬آوری شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاب¬آوری شهر بندرعباس در ابعاد و مؤلفه‌های زیست-محیطی و ارائه راهبرد مدیریت شهری انجام شده است. جامعه و نمونه آماری پژوهش شامل خبرگان مسائل برنامه¬ریزی شهری است که به صورت نمونه¬هاي هدفمند انتخاب و مورد پرسشگري قرار گرفته¬اند (تعداد20 نفر). فرایند انجام این پژوهش شامل: ارزیابی، تحلیل و برآورد وضعیت تاب¬آوری شهر بندرعباس؛ اولویت‌بندی شاخص¬ها و مؤلفه¬های زیست¬محیطی؛ ارائه راهبرد توسط خبرگان جهت بهبود تاب¬آوری شهر بندرعباس می¬باشد. اکثر پژوهش¬های در ایران در بعد آسیب¬پذیری اجتماعی و اقتصادی انجام گرفته است اما در مطالعه حاضر ارتباط تاب¬آوری اکوسیستمی و شاخص¬های زیست محیطی مورد بررسی قرار گرفته است. ارزیابی تاب¬آوری شهری در این پژوهش می‌تواند، روشی نو در مدیریت شهری محسوب شود. نتایج بررسی نشان می‌دهد: وضعیت تاب¬آوری شهری بندرعباس با مقدار محاسبه شده 29/3 مطلوب و در وضعیت مناسبی در مقابل بحران‌های زیست محیطی قرار دارد. در نهایت از آزمون فریدمن جهت رتبه‌بندی شاخص¬ها و مؤلفه¬های زیست‌محیطی شهر بندرعباس استفاده شده است و راهبردهای مدیریت شهری با استفاده از نظر خبرگان جهت بهبود تاب¬آوری شهر بندرعباس ارائه گردیده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

101 - بررسی تاثیر مدیریت منابع انسانی سبز بر نوآوری سبز با نقش میانجی سرمایه انسانی سبز و دانش زیست محیطی در مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب (سالکو)
عادل کولک سید محمد علی موسوی مختار رنجبر

10/jtihr.2023.1976721.1123

امروزه مدیریت منابع انسانی سبز به یک استراتژی کلیدی برای حرکت کسب وکارها به سوی رفتارهای حامی محیط زیست تبدیل شده است. یکی از چالش‌های مهم صنایع، نحوۀ ادغام سیاست‌های محیط زیستی در فعالیت‌های منابع انسانی است. بر این اساس هدف این پژوهش بررسی تأثیر مدیریت منابع انسانی سب أکثر

امروزه مدیریت منابع انسانی سبز به یک استراتژی کلیدی برای حرکت کسب وکارها به سوی رفتارهای حامی محیط زیست تبدیل شده است. یکی از چالش‌های مهم صنایع، نحوۀ ادغام سیاست‌های محیط زیستی در فعالیت‌های منابع انسانی است. بر این اساس هدف این پژوهش بررسی تأثیر مدیریت منابع انسانی سبز بر نوآوری سبز با نقش میانجی سرمایۀ انسانی سبز، دانش زیست‌محیطی سبز در مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب (سالکو) می‌باشد. روش تحقیق این پژوهش، کمّی، از نظر هدف کاربردی و روش گردآوری داده‌ها، به صورت پیمایشی می‌باشد. جامعۀ آماری پژوهش شامل کلیۀ کارکنان مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب (سالکو) به تعداد 2300 نفر و حجم نمونۀ 330 نفری (با استفاده از فرمول کوکران) بوده و گردآوری اطلاعات با استفاده از ابزار پرسشنامۀ استاندارد انجام گرفته است. روش نمونه‌گیری این پژوهش، روش تصادفی طبقه‌ای بوده و تجزیه و تحلیل نتایج با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS نسخه 20 و AMOS نسخه 24 در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی انجام پذیرفت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

102 - تأثیر مقررات زیست‌محیطی بر رقابت‌پذیری صنایع: شواهدی از صنایع کارخانه‌ای کشورهای امریکا، انگلستان و کانادا
سمیه اعظمی مجتبی الماسی افسانه گل محمدی

این مقاله با بهره‌گیری از فرضیه پورتر و پارادایم ساختار ـ رفتار ـ عملکرد، با درنظر گرفتن سیستم معادلات همزمان و لحاظ ارتباطات متقابل میان عناصر بازاری، تأثیر مقررات زیست‌محیطی را بر رقابت‌پذیری صنایع کارخانه‌ای کشورهای منتخب OECD (امریکا، کانادا و انگلستان) در فاصله زما أکثر

این مقاله با بهره‌گیری از فرضیه پورتر و پارادایم ساختار ـ رفتار ـ عملکرد، با درنظر گرفتن سیستم معادلات همزمان و لحاظ ارتباطات متقابل میان عناصر بازاری، تأثیر مقررات زیست‌محیطی را بر رقابت‌پذیری صنایع کارخانه‌ای کشورهای منتخب OECD (امریکا، کانادا و انگلستان) در فاصله زمانی 2013-1970 بررسی می‌کند. مخارج صرف شده صنایع برای کاهش آلودگی و ابداعات زیست‌محیطی به ترتیب، متغیرهای جانشین برای مقررات زیست‌محیطی و رقابت‌پذیری هستند. نتایج نشان داد افزایش مخارج صرف شده صنایع برای کاهش آلاینده‌ها به طور معناداری میزان ابداعات و به تبع آن رقابت‌پذیری صنایع را افزایش می‌دهد که این نتیجه فرضیه ضعیف بودن پورتر مبنی بر تأثیر مثبت مقررات زیست‌محیطی بر رقابت‌پذیری صنایع را تایید می‌کند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

103 - تحلیل اثرات تمرکززدایی مالی و پیامدهای زیست‌محیطی آن در استان‌های ایران
آزاد خانزادی مریم حیدریان سارا مرادی

چکیده هدف این مقاله بررسی سیاست های تمرکززدایی مالی و پیامدهای زیست محیطی ناشی از آن در دوره زمانی 1394-1384 است. نتایج برآورد مدل ها به روش گشتاورهای تعمیم یافته نشان می دهد تمرکززدایی درآمدی، رابطه منفی و معناداری با انتشار آلودگی دارد. نتایج سایر متغیرها نیز حاکی از أکثر

چکیده هدف این مقاله بررسی سیاست های تمرکززدایی مالی و پیامدهای زیست محیطی ناشی از آن در دوره زمانی 1394-1384 است. نتایج برآورد مدل ها به روش گشتاورهای تعمیم یافته نشان می دهد تمرکززدایی درآمدی، رابطه منفی و معناداری با انتشار آلودگی دارد. نتایج سایر متغیرها نیز حاکی از رابطه مثبت بین صنعتی شدن و بهره وری انرژی با انتشار آلودگی است. با افزایش تراکم نسبی جمعیت، آلودگی کاهش می یابد. نتایج حاصل از بررسی فرضیه زیست محیطی کوزنتس نیز دلالت بر رد این فرضیه دارد؛ علاوه بر این، وجود حاصل‌ضرب ماتریس همسایگی در متغیر وابسته، موجب افزایش آلودگی در سطح استان ها شده و این نشانگر اثرات فضایی زیست محیطی در استان های کشور است. پیشنهاد می شود متولی تعریف و جمع آوری درآمدها، دولت های محلی باشند، در این صورت می توان هدفمند و برمبنای منابع درآمدی جدید همچون اقتصاد سبز، کسب و کارهایی را تعریف نمود که موجب کاهش آلودگی شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

104 - بررسی تصاویر زبانی گویش وارکی با رویکرد زبان شناسی زیست‌محیطی
زهرا حسینی رها زارعی فرد

10.30495/irll.2021.1925462.1426

زبان شناسی زیست محیطی از علوم میان‌رشته ای است که اخیراً مورد توجه بسیاری از پژوهشگران قرار گرفته است. اهمیت محیط زیست در زندگی روزمرۀ اهالی نقاط مختلف به گونه ای است که در زبان روزمره و اصطلاحات و ضرب‌المثل های مردم با گویش های مختلف نمود پیدا کرده است. در این مق أکثر

زبان شناسی زیست محیطی از علوم میان‌رشته ای است که اخیراً مورد توجه بسیاری از پژوهشگران قرار گرفته است. اهمیت محیط زیست در زندگی روزمرۀ اهالی نقاط مختلف به گونه ای است که در زبان روزمره و اصطلاحات و ضرب‌المثل های مردم با گویش های مختلف نمود پیدا کرده است. در این مقاله سعی شده است ردّ پای محیط زیست در اصطلاحات و ضرب‌المثل های گویش وارکی با رویکرد زبان شناسی زیست‌محیطی واکاوی شود. روش تحقیق بدین گونه بود که با استفاده از مکالمه و مصاحبه با هشت گویشور بومی، اصطلاحات روزمره جمع آوری شد. گویشوران شامل 4 زن و 4 مرد بین 38 تا 80 ساله بودند. پس از جمع آوری داده ها، آوانگاری داده ها انجام شد و سپس با توجه به رویکرد زبان شناسی زیست محیطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تصاویر زبانی زیست محیطی بیشتر شامل تشبیه، تمثیل و ضرب‌المثل و کنایه است. در خلق این تصاویر از ویژگی‌های حیوانات و گیاهان استفاده شده است؛ البته درصد استفاده از ویژگی‌های حیوانات بسیار بیشتر از ویژگی‌های گیاهان بوده است. تصاویر مربوط به حیوانات خود در دسته‌بندی‌هایی از قبیل ظاهر حیوان و رفتار حیوان قرار گرفته و شامل حیواناتی چون گوسفند (بره، میش)، الاغ، گاو، گوساله، سگ، بز، خرس، گراز، گرگ، مرغ، قوچ، گربه و شتر و حشرات می شود. ویژگی های جسمانی حیوانات شامل چاقی، لاغری، قدرت، ضعف، زشتی، زیبایی و غیره و ویژگی های رفتاری که بیشتر در این تصاویر دیده می شود شامل تندروی، کندروی، عصبانیت، انزوا، سماجت، نادانی، موذی گری و غیره می شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

105 - ایجاد یک جهش در الگوریتم گرگ خاکستری برای حل مسئله توزیع اقتصادی-زیست‌محیطی نیروگاه‌های ادغام شامل حرارتی و بادی
مهدی افروزه حمیدرضا عبدالمحمدی محمداسماعیل نظری

در این مقاله نسخه جهش یافته دینامیکی الگوریتم بهینه سازی گرگ خاکستری برای حل مسئله پخش بار اقتصادی- زیست محیطی سیستم قدرت استاندارد 40 واحدی به همراه دو مزرعه بادی پیشنهاد شده است. لذا تابع هدفی جامع از هزینه های بهره برداری که ترکیبی از هزینه های مستقیم انرژی باد، هز أکثر

در این مقاله نسخه جهش یافته دینامیکی الگوریتم بهینه سازی گرگ خاکستری برای حل مسئله پخش بار اقتصادی- زیست محیطی سیستم قدرت استاندارد 40 واحدی به همراه دو مزرعه بادی پیشنهاد شده است. لذا تابع هدفی جامع از هزینه های بهره برداری که ترکیبی از هزینه های مستقیم انرژی باد، هزینه جریمه تخمین بیش از حد، هزینه جریمه تخمین کمتر از حد، هزینه واحد حرارتی و هزینه آلایندگی، ارائه شده است. با توجه به ماهیت تصادفی سرعت باد توان تولیدی توسط توربین های بادی غیرقابل پیش بینی است، بنابراین از تابع توزیع احتمال ویبول برای مدل سازی توان مزرعه های باد در این مقاله استفاده شده است. هزینه بهره برداری مزرعه بادی به صورت احتمالاتی در نظر گرفته شده است تا سناریوهای باد با احتمال پایین تاثیر کمتری در هزینه نهایی داشته باشند. شبیه سازی ها در قالب سه بخش انجام شده است و به منظور اعتبارسنجی با مرجع های دیگر مورد مقایسه واقع شده است. نتایج حاصل شده از بهینه سازی ها در هر سه سناریو و مقایسه آن با الگوریتم های هوشمند تائیدی بر عملکرد بهتر و دقت بالاتر الگوریتم پیشنهادی نسبت به نسخه اصلی الگوریتم گرگ خاکستری و همچنین سایر الگوریتم ها دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

106 - عوامل موثر بر مشارکت شهروندان و گردشگران به منظور حفاظت از محیط ‌زیست (مطالعه موردی: شهرستان محمودآباد)
ناصر فتاحی لیلا ابراهیمی جمنانی کیا بزرگمهر آمنه حق زاد

هدف اصلی این پژوهش عوامل موثر بر مشارکت شهروندان و گردشگران به منظور حفاظت از محیط ‌زیست (مطالعه موردی: شهرستان محمودآباد) می باشد مشارکت به عنوان اصلی‌ترین سازوکار در راستای اهداف توسعه پایدار در هزاره سوم مطرح می باشد. هنگامی که شهرها از نظر اندازه و تعداد جمعیت رشد م أکثر

هدف اصلی این پژوهش عوامل موثر بر مشارکت شهروندان و گردشگران به منظور حفاظت از محیط ‌زیست (مطالعه موردی: شهرستان محمودآباد) می باشد مشارکت به عنوان اصلی‌ترین سازوکار در راستای اهداف توسعه پایدار در هزاره سوم مطرح می باشد. هنگامی که شهرها از نظر اندازه و تعداد جمعیت رشد می کنند، توجه به هماهنگی میان جنبه های کالبدی، اجتماعی و محیط زیستی آن ها بسیار حائز اهمیت است و پایداری شهر در گرو همخوانی میان این عوامل خواهد بود. هدف تحقیق حاضر بررسی عوامل موثر بر مشارکت شهروندان و گردشگران به منظور حفاظت از محیط زیست است. جامعه آماری تحقیق شامل اعضای هیات علمی مدیران سازمان‌های دولتی و شرکت‌های خصوصی، کارفرمایان و پیمانکاران بودند. روش نمونه گیری هدفمند بوده است. داده ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS و PLS تحلیل شده است. یافته ها نشان می دهد عوامل آموزشی، اجتماعی، برنامه ریزی، احساس مالکیت، مدیریت و اطلاع‌رسانی بر مشارکت شهروندان و گردشگران در حفاظت از محیط زیست تأثیرگذار می‌باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

107 - مدلسازی ارتقای دانش زیست‌محیطی جوامع محلی در روستاهای گردشگرپذیر مطالعه موردی: محور توریستی قلعه چایی شهرستان عجب شیر
وکیل حیدری ساربان علی مجنونی

با توجه به اهمیت حفظ و نگهداری از محیط‌زیست روستاهای توریستی، پژوهش حاضر با هدف اصلی بررسی نقش توسعه گردشگری در ارتقای دانش زیست‌محیطی در روستاهای توریستی محور قلعه چایی شهرستان عجب شیر صورت گرفته است. تحقیق از لحاظ هدف، توسعه‌ای، از لحاظ ماهیت، توصیفی و نیز از نوع علی أکثر

با توجه به اهمیت حفظ و نگهداری از محیط‌زیست روستاهای توریستی، پژوهش حاضر با هدف اصلی بررسی نقش توسعه گردشگری در ارتقای دانش زیست‌محیطی در روستاهای توریستی محور قلعه چایی شهرستان عجب شیر صورت گرفته است. تحقیق از لحاظ هدف، توسعه‌ای، از لحاظ ماهیت، توصیفی و نیز از نوع علی و تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق را روستاییان ساکن نه روستای این محور تشکیل داده است. با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده و بر اساس فرمول کوکران، تعداد نمونه 370 نفر به دست آمد. روایی صوری پرسش‌نامه توسط متخصصان مورد تأیید قرار گرفت. با استفاده از فرمول ویژه کرونباخ آلفا، پایایی پرسش‌نامه تحقیق 887/0 به دست آمد. برای تجزیه‌وتحلیل داده ها از آزمون آماری همبستگی اسپیرمن و آزمون رگرسیون چندمتغیر و تحلیل مسیر با استفاده از نرم‌افزار PLS استفاده شد. اولویت بندی روستاهای با استفاده از مدل های تاپسیس، ویکور، ANP و کپلند استفاده شده است. نتایج ِیافته‌های پژوهش در ارتباط با آگاهی‌های زیست‌محیطی نشان می‌دهد که تمامی متغیرهای حفاظت از تعادل اکولوژیکی روستا، حفاظت از پوشش گیاهی و جانوری، مقابله با خشک‌سالی، عدم آلودگی صوتی، حفاظت از منابع آبی و خاکی، استفاده از کشاورزی ارگانیک، کاهش استفاده از سوخت های فسیلی، دفن اصولی زباله ها، عدم استفاده از زباله های تجدیدناپذیر، مدیریت بحران زیستی و احیا و بازسازی محیط آسیب‌دیده رابطه معنی‌داری وجود دارد. همچنین بر اساس نتایج مدل های چند شاخصه روستای تپیک دره دارای بالاترین اولویت و روستای قوزلجه دارای کمترین اولویت از نظر دانش زیست‌محیطی روستاییان بوده است. درنهایت، با توجه به نتیجه پژوهش پیشنهاد‌های کاربردی ارائه شده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

108 - تحلیل داده بنیاد رفتار زیست محیطی در مواجهه با پسماندهای کرونایی (مطالعه شهروندان بالای 18 سال شهر بروجرد)
عبدالرضا نواح محمدرضا حسینی نرگس خوشکلام

شیوع بیماری کرونا اگرچه در ابتدا پیامدهای زیست‌محیطی مثبتی به همراه داشت، اما پس از مدتی، افزایش چشمگیر پسماندهای کرونایی، به تهدیدی جدی برای محیط زیست تبدیل گشت. بر همین اساس تحقیق حاضر به روش کیفی گرانددتئوری به تحلیل رفتار زیست‌محیطی در مواجهه با پسماندهای کرونایی در أکثر

شیوع بیماری کرونا اگرچه در ابتدا پیامدهای زیست‌محیطی مثبتی به همراه داشت، اما پس از مدتی، افزایش چشمگیر پسماندهای کرونایی، به تهدیدی جدی برای محیط زیست تبدیل گشت. بر همین اساس تحقیق حاضر به روش کیفی گرانددتئوری به تحلیل رفتار زیست‌محیطی در مواجهه با پسماندهای کرونایی در میان شهروندان بالای 18 سال شهر بروجرد پرداخته است. تعداد نمونه، 26 نفر بودند که به صورت هدفمند انتخاب شده‌اند. روش گردآوری داده‌ها مصاحبه عمیق و روش تجزیه و تحلیل داده‌ها، نظریه مبنایی بوده است که در طی سه مرحله کدگذاری متن مصاحبه‌ها، در نهایت مدل پارادایم گرانددتئوری استخراج شده است. همچنین به منظور اعتباریابی تحقیق از روش اعتبار اعضا و برای سنجش پایایی از روش توافق درون‌موضوعی استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که دو عامل مکانیزم‌های پیشگیری و مکانیزم‌های درمان سبب بروز پدیده پسماندزایی کرونایی شده و کنشگران در اثر وقوع آن، رفتار زیست‌محیطی را در یکی از انواع: 1)محیط-دوستانه (مسئولانه)، 2)محیط‌نبینانه (لاقیدانه) و 3)محیط‌ستیزانه (وندالیستی) به عنوان راهبرد اتخاذ نموده‌اند که تحت تأثیر بستر حاکم و شرایط مداخله‌گر صورت گرفته است. بستر حاکم عبارت بودند از: 1)ویژگی‌های جمعیت‌شناختی فرد، 2)زیرساخت‌های بهداشتی-مراقبتی-درمانی، 3)زیرساخت‌های آموزشی، 4)نرخ شیوع بیماری کرونا. شرایط مداخله‌گر نیز عبارت بودند از: 1)ویژگی‌های شخصیتی فرد(تعهد و حساسیت زیست‌محیطی)، 2)ویژگی‌های اجتماعی فرد(بینش و نگرش زیست‌محیطی)، 3)جامعه‌پذیری(دانش و آگاهی زیست‌محیطی)، 4)فرهنگ‌سازی (هنجار و ارزش زیست‌محیطی)، 5)سیاست‌های دولت(اعتماد و تعلق زیست‌محیطی). در نهایت رفتار زیست‌محیطی کنشگران دو گونه پیامد را به دنبال داشته است: 1)مثبت: پالایش محیط زیست و 2)منفی: آلایش محیط زیست. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

109 - تبیین جامعه شناختی عوامل مؤثر بر بازیافت زباله با استفاده از نظریه ی رفتار برنامه‌ریزی شده (مطالعه موردی: شهروندان شهر آبادان در سال 1400 ه.ش.)
سیروس احمدی احسان کهن سال خوب

10.30495/uss.2022.699341

تولید فزاینده ی زباله های شهری، یکی از معضلات مهم شهرها در سراسر دنیا است. یک راهکار مؤثر در این زمینه، بهبود رفتارهای زیست محیطی شهروندان مانند بازیافت زباله است. این پژوهش در چارچوب نظریه ی رفتار برنامه ریزی شده، به بررسی وضعیت بازیافت زباله و عوامل مؤثر بر آن در شهر أکثر

تولید فزاینده ی زباله های شهری، یکی از معضلات مهم شهرها در سراسر دنیا است. یک راهکار مؤثر در این زمینه، بهبود رفتارهای زیست محیطی شهروندان مانند بازیافت زباله است. این پژوهش در چارچوب نظریه ی رفتار برنامه ریزی شده، به بررسی وضعیت بازیافت زباله و عوامل مؤثر بر آن در شهر آبادان پرداخته است. این تحقیق از نوع پیمایش است که طی آن 395 نفر از شهروندان آبادانی بالای 15 سال به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزار تحقیق برای سنجش بازیافت زباله، پرسشنامه محقق‌ساخت بودند و برای سنجش نگرش زیست‌محیطی از مقیاس نگرش های نوین زیست‌محیطی دانلوپ و همکاران (2002) استفاده گردید. بر اساس یافته های تحقیق، رابطه ی بین نگرش های زیست محیطی و هنجارهای ذهنی با بازیافت زباله، مثبت و معنا دار است. هم چنین کنترل رفتار ادراک شده در بُعد درونی رابطه مثبت و معناداری با بازیافت زباله دارد اما در بُعد بیرونی، این رابطه منفی و معنادار است. میانگین بازیافت زباله در میان گروه های مختلف تحصیلی دارای تفاوت معناداری است ولی میانگین بازیافت زباله در بین مردان و زنان و نیز افراد مجرد و متأهل، دارای تفاوت معنا داری نیست. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چند متغیره نیز نشان داد متغیرهای وارد شده در تحقیق می‌توانند 28/0 از واریانس متغیر وابسته را تبیین کنند که در این میان، نگرش های زیست محیطی بیشترین سهم را داشته است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

110 - آسیب شناسی شهروندی زیست‌محیطی با تأکید بر بی‌تفاوتی زیست‌محیطی (مورد مطالعه: شهروندان شهر یزد)
علی اصغر فیروزجاییان گلوگاه آزاده شفیعی

در مطالعات اجتماعی از مفهومی چون بی‌تفاوتی به عنوان یکی از آسیب‌های مهم در شهروندی یاد شده است که مانعی در راه مشارکت سیاسی و اجتماعی و توسعه‌ی ملی است. از این رو بی‌تفاوتی زیست‌محیطی، یکی از مسائل مهم در حوزه‌ی شهروندی زیست‌محیطی است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر عوا أکثر

در مطالعات اجتماعی از مفهومی چون بی‌تفاوتی به عنوان یکی از آسیب‌های مهم در شهروندی یاد شده است که مانعی در راه مشارکت سیاسی و اجتماعی و توسعه‌ی ملی است. از این رو بی‌تفاوتی زیست‌محیطی، یکی از مسائل مهم در حوزه‌ی شهروندی زیست‌محیطی است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر عوامل جامعه‌شناختی بر بی‌تفاوتی زیست‌محیطی در میان شهروندان شهر یزد است. بدین منظور، این تحقیق به شیوه‌ی پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه انجام گرفت. جامعه‌ی آماری مورد مطالعه، کلیه‌ی افراد بالای 18 سال ساکن یزد و حجم نمونه‌ی 390 نفر با روش نمونه‌گیری چندمرحله‌ای انتخاب گردید. چارچوب نظری مورد استفاده در این پژوهش، نظریه‌ی تلفیقی پاول استرن است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که بی‌تفاوتی زیست‌محیطی شهروندان یزد در حد متوسط رو به پایین است. بی‌تفاوتی زیست‌محیطی با نگرش زیست‌محیطی و دانش زیست‌محیطی، احساس مسؤولیت، هنجار اجتماعی و عادت به رفتارهای زیست‌محیطی رابطه‌ی معناداری دارد و با افزایش این متغیرها، بی‌تفاوتی زیست‌محیطی کاهش می‌یابد و متغیر نگرش زیست‌محیطی بیش از سایرین بر بی‌تفاوتی تأثیرگذار است. نتیجه تحلیل مسیر نشان می‌دهد که متغیرهای مستقل توانستند 29 درصد از تغییرات بی‌تفاوتی زیست‌محیطی را تبیین کنند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

111 - تحلیل داده‌بنیاد رفتار زیست‌محیطی در مواجهه با پسماندهای کرونایی (مطالعه شهروندان بالای 18 سال شهر بروجرد)
عبدالرضا نواح محمدرضا حسینی نرگس خوشکلام

10.30495/uss.2021.681572

شیوع بیماری کرونا اگرچه در ابتدا پیامدهای زیست محیطی مثبتی به همراه داشت، اما پس از مدتی، افزایش چشمگیر پسماندهای کرونایی، به تهدیدی جدی برای محیط زیست تبدیل گشت. بر همین اساس تحقیق حاضر به روش کیفی گرانددتئوری به تحلیل رفتار زیست محیطی در مواجهه با پسماندهای کرونایی در أکثر

شیوع بیماری کرونا اگرچه در ابتدا پیامدهای زیست محیطی مثبتی به همراه داشت، اما پس از مدتی، افزایش چشمگیر پسماندهای کرونایی، به تهدیدی جدی برای محیط زیست تبدیل گشت. بر همین اساس تحقیق حاضر به روش کیفی گرانددتئوری به تحلیل رفتار زیست محیطی در مواجهه با پسماندهای کرونایی در میان شهروندان بالای 18 سال شهر بروجرد پرداخته است. تعداد نمونه، 26 نفر بودند که به صورت هدفمند انتخاب شده اند. روش گردآوری داده ها مصاحبه عمیق و روش تجزیه و تحلیل داده ها، نظریه مبنایی بوده است که در طی سه مرحله کدگذاری متن مصاحبه ها، در نهایت مدل پارادایم گرانددتئوری استخراج شده است. همچنین به منظور اعتباریابی تحقیق از روش اعتبار اعضا و برای سنجش پایایی از روش توافق درون‌موضوعی استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که دو عامل مکانیزم های پیشگیری و مکانیزم های درمان سبب بروز پدیده پسماندزایی کرونایی شده و کنشگران در اثر وقوع آن، رفتار زیست محیطی را در یکی از انواع: 1)محیط دوستانه (مسئولانه)، 2)محیط نبینانه (لاقیدانه) و 3)محیط ستیزانه (وندالیستی) به عنوان راهبرد اتخاذ نموده اند، که تحت تأثیر بستر حاکم و شرایط مداخله گر صورت گرفته است. بستر حاکم عبارت بودند از: 1)ویژگی های جمعیت‌شناختی فرد، 2)زیرساخت های بهداشتی-مراقبتی-درمانی، 3)زیرساخت های آموزشی، 4)نرخ شیوع بیماری کرونا. شرایط مداخله گر نیز عبارت بودند از: 1)ویژگی های شخصیتی فرد(تعهد و حساسیت زیست محیطی)، 2)ویژگی های اجتماعی فرد(بینش و نگرش زیست‌محیطی)، 3)جامعه پذیری(دانش و آگاهی زیست محیطی)، 4)فرهنگ سازی (هنجار و ارزش زیست محیطی)، 5)سیاست های دولت(اعتماد و تعلق زیست محیطی). در نهایت رفتار زیست محیطی کنشگران دو گونه پیامد را به دنبال داشته است: 1)مثبت: پالایش محیط زیست و 2)منفی: آلایش محیط زیست. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

112 - بررسی نگرش و رفتار زیست محیطی شهروندان شهر شیراز
علی‌یار احمدی درنا سلامتیان فاطمه روستا

بسیاری از تهدیدات زیست محیطی، تخریب منابع و آلوده سازی محیط پیامد رفتار انسانی است. تنها تغییر در رفتار انسانی می‌تواند این مشکلات زیست محیطی را کاهش دهد. یکی از معیارهای پیش بینی رفتارهای محیط زیستی، عامل نگرش می باشد. بنابراین هدف این پژوهش، بررسی رابطه نگرش شهروندان أکثر

بسیاری از تهدیدات زیست محیطی، تخریب منابع و آلوده سازی محیط پیامد رفتار انسانی است. تنها تغییر در رفتار انسانی می‌تواند این مشکلات زیست محیطی را کاهش دهد. یکی از معیارهای پیش بینی رفتارهای محیط زیستی، عامل نگرش می باشد. بنابراین هدف این پژوهش، بررسی رابطه نگرش شهروندان شهر شیراز با رفتار زیست محیطی آنان می باشد. مطالعه ی حاضر، پیمایشی است که جامعه آماری آن شامل شهروندان (15 تا 60 سال) پنج منطقه از مناطق شهر شیراز می باشد. حجم نمونه بر اساس فرمول منطقی کوکران تعداد 268 شهروند و روش نمونه گیری، خوشه ای چند مرحله ای است. ابزار اصلی جهت جمع آوری داده های موردنیاز، پرسشنامه براساس طیف دانلاپ می باشد. میانگین و انحراف معیار نمره رفتار زیست محیطی شهروندان 78/16 ± 79/ 71 )میانگین 0تا 100) است که در گروه های مختلف، متغیر می باشد. سن، میزان نگرانی درباره مسایل محیط زیست و روند تخریب آن، تحصیلات و نگرش با متغیر وابسته رابطه معناداری را نشان می دهند. در مدل نهایی، نگرش زیست محیطی مهم ترین عامل تاثیرگذار بر رفتار زیست محیطی می باشد. با توجه به نتایج، لازم است برنامه های فرهنگی متنوع از جمله عملکرد رسانه ها مورد ارزیابی و تاکید قرار گیرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

113 - بررسی ارتباط سرمایه ی اجتماعی با توسعه ی پایدار شهری (مطالعه ی موردی: استان مازندران)
محرم آزاد علی رحمانی فیروزجاه علی اصغر عباسی اسفجیر

در این مقاله درصدد بررسی ارتباط سرمایه ی اجتماعی با توسعه ی پایدار شهری در میان جمعیت شهری بالای ۲۰ سال استان مازندران هستیم. برای بررسی ارتباط این دو متغیر از نظریه‌های پاتنام، فوکویاما، میسرا، انشتاین و دریسکل استفاده گردیده است. داده‌های مورد نیاز با استفاده از روش پ أکثر

در این مقاله درصدد بررسی ارتباط سرمایه ی اجتماعی با توسعه ی پایدار شهری در میان جمعیت شهری بالای ۲۰ سال استان مازندران هستیم. برای بررسی ارتباط این دو متغیر از نظریه‌های پاتنام، فوکویاما، میسرا، انشتاین و دریسکل استفاده گردیده است. داده‌های مورد نیاز با استفاده از روش پیمایش و ابزار پرسش‌نامه از میان نمونه ی آماری 400 نفری جمع‌آوری و با کاربرد دو نرم‌افزار SPSS و Amos مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌های توصیفی تحقیق نشان داد که وضعیت شاخص سرمایه ی اجتماعی و تمامی متغیرهایش (آگاهی اجتماعی، اعتماد اجتماعی، هنجارهای تعمیم‌یافته، مشارکت اجتماعی و انسجام اجتماعی) و شاخص توسعه ی پایدار شهری و تمامی ابعادش (پایداری اقتصادی، پایداری اجتماعی، پایداری زیست‌محیطی، پایداری کالبدی و پایداری نهادی) در سطح پایین‌تر از متوسط قرار داشتند. یافته‌های تبیینی تحقیق نشان داد که سرمایه ی اجتماعی و تمامی متغیرهایش، ارتباط و تأثیر مستقیم قوی و معناداری بر روی توسعه ی پایدار شهری داشته‌اند. در ضریب همبستگی پیرسون ارتباط سرمایه ی اجتماعی و کلیه ی متغیرهایش با توسعه ی پایدار شهری معنادار شدند. در تحلیل رگرسیون چند متغیره، مدل رگرسیونی تحقیق و تأثیرات تمامی متغیرهای سرمایه ی اجتماعی(به غیر از متغیر هنجارهای تعمیم‌یافته) معنادار شدند که بیشترین تأثیرات مستقیم را براساس ضریب Beta به ترتیب متغیرهای اعتماد اجتماعی و مشارکت اجتماعی بر روی توسعه ی پایدار شهری داشته‌اند. همچنین براساس نتایج روش مدل‌سازی معادلات ساختاری، مدل نظری تحقیق بر مبنای شاخص‌های مختلف مانند CMIN/DF، RMSEA، NFI، CFI، PCFI و ... از برازش قابل قبولی برخوردار بود. نتایج یافته‌های این تحقیق تأیید کننده ی پیشینه ی تجربی و چارچوب نظری تحقیق بوده است که مشخص ساخت هرچه میزان سرمایه ی اجتماعی و کلیه ی متغیرهایش افزایش ‌یابد، منجر به بهبود و ارتقاء ابعاد و مؤلفه‌های توسعه ی پایدار شهری می‌گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

114 - بررسی وضعیت زیست‌محیطی سکونتگاه‌های شهری استان مازندران با استفاده از مدل‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره VIKOR
نصرت برزگر حسین موسی زاده ایوب بدراق نژاد مهدی خداداد

چکیده سنجش و ارزیابی یکی از راه های قابل قبول برای دست یابی به اهداف توسعه پایدار است که می تواند به عنوان یک ابزار برنامه ریزی، اثرات بالقوه زیست محیطی را که در نتیجه اجرای پروژه های عمرانی و توسعه در مناطق شهری، پدیدار می شوند، شناسایی کند و گزینه های منطقی برای ح أکثر

چکیده سنجش و ارزیابی یکی از راه های قابل قبول برای دست یابی به اهداف توسعه پایدار است که می تواند به عنوان یک ابزار برنامه ریزی، اثرات بالقوه زیست محیطی را که در نتیجه اجرای پروژه های عمرانی و توسعه در مناطق شهری، پدیدار می شوند، شناسایی کند و گزینه های منطقی برای حل آن ها را انتخاب نماید. استان مازندران با تنوع اکوسیستم های مناسب و مساعد برای زیست انسانی جزء مهم ترین نقاط جمعیت پذیر کشور به شمار می رود، که طی دهه های اخیر دارای نر خ رشد متوسط جمعیت شهری در مقابل کاهش نرخ رشد جمعیت روستایی بوده است. این امر باعث افزاش ضریب شهرنشینی و در نتیجه افزایش شدت فشار بر محیط زیست استان گردیده است. از این رو پژوهش حاضر با هدف تحلیل وضعیت زیست محیطی سکونتگاه های شهری استان مازندران با استفاده از روش تصمیم گیری چند معیاره VIKOR، صورت پذیرفته است. در نهایت نتایج حاکی از آن است که سکونتگاه های شهری نوشهر و آمل به ترتیب رتبه های اول و آخر را در سطح استان به خود اختصاص داده اند تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

115 - راهبردهای افزایش مشارکت مردمی در ارتقاء شاخص‌های زیست محیطی نواحی روستایی (مطالعه موردی: دهستان‌های بخش مرکزی ملارد)
سیمین ارمغان

چکیده معضلات و چالش های زیست‌محیطی موجود در روستاهای کشور ضرورت و اهمیت ارتقاء شاخص‌های زیست‌محیطی قبل از هر گونه برنامه ریزی را بسیار ضروری ساخته است. با توجه به اهمیت مشارکت مردمی در ارتقاء شاخص‌های توسعه به ویژه بعد زیست‌محیطی ( طبیعی ) در مناطق روستایی، تحقیق حاضر أکثر

چکیده معضلات و چالش های زیست‌محیطی موجود در روستاهای کشور ضرورت و اهمیت ارتقاء شاخص‌های زیست‌محیطی قبل از هر گونه برنامه ریزی را بسیار ضروری ساخته است. با توجه به اهمیت مشارکت مردمی در ارتقاء شاخص‌های توسعه به ویژه بعد زیست‌محیطی ( طبیعی ) در مناطق روستایی، تحقیق حاضر سعی دارد راهبردهای مشارکت ساکنین را برای ارتقاء شاخص‌های زیست‌محیطی روستا در دهستان‌های بخش مرکزی ملارد شناسایی و به اولویت‌بندی آن‌ها بپردازد. سؤال اصلی مقاله این است که چگونه می توان زمینه مشارکت ساکنین نواحی روستایی دهستان‌های بخش مرکزی ملارد را برای بهبود شاخص‌های زیست‌محیطی فراهم نمود؟ و اینکه راهبردهای اولویت‌دار برای افزایش مشارکت مردمی در بهبود محیط‌زیست نواحی روستایی دهستان‌های بخش مرکزی ملارد کدامند؟ تحقیق حاضر کاربردی است و به روش توصیفی - پیمایشی انجام شده است. روش گردآوری داده‌ها، میدانی و با استفاده از پرسشنامه است و با مدل SWOT و آزمون T به سؤالات پاسخ داده شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که بیشترین تمرکز صنایع فعال در دهستان‌های بخش مرکزی ملارد بوده که 92/25 درصد از کل واحدها را به خود اختصاص داده است، علاوه بر این مشکلات زیست‌محیطی ناشی از تولید زباله‌های خانگی، فضولات حیوانی مانند دیگر روستاهای کشور گریبان گیر این دهستان است. در بین عوامل درونی و بیرونی مؤثر، عامل O6 (آموزش و اطلاع‌رسانی به روستائیان) با مجموع امتیاز نهایی 2658/0 در اولویت اول قرار دارد. این در حالی است که عامل T7 (تغییر الگوی مصرف) با مجموع امتیاز نهایی 0169/0 کمترین میزان تأثیر را در افزایش مشارکت مردمی دهستان‌های بخش مرکزی ملارد در راستای ارتقای زیست‌محیطی به خود اختصاص داده است. موقعیت قرار‌گیری عوامل درونی و بیرونی در ماتریس 9 خانه ای نشان می دهد که باید برای ارتقای وضعیت زیست‌محیطی راهبردهای تهاجمی را مورد توجه و در اولویت اول قرار داد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

116 - بررسی شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار و سطح برخورداری آن در کلان‌شهرهای ایران
سید امیرحسین منجم زاده کرامت الله زیاری حمیدرضا ماجدی

چکیده محیط زیست شهری، محصول تلاقی سه مؤلفه محیط طبیعی، محیط انسان‌ساخت و محیط اقتصادی و اجتماعی است. یکی از موضوعات مهم در توسعه کلان‌شهرهای ایران عدم توجه کافی به مؤلفه‌های توسعه پایدار از جمله مؤلفه زیست‌محیطی است که این امر منجر به پیدایش خطرات و معضلات شهری پیچید أکثر

چکیده محیط زیست شهری، محصول تلاقی سه مؤلفه محیط طبیعی، محیط انسان‌ساخت و محیط اقتصادی و اجتماعی است. یکی از موضوعات مهم در توسعه کلان‌شهرهای ایران عدم توجه کافی به مؤلفه‌های توسعه پایدار از جمله مؤلفه زیست‌محیطی است که این امر منجر به پیدایش خطرات و معضلات شهری پیچیده و ناپایداری مانند آلودگی منابع آبی، آلودگی هوا، ناسالم بودن آب آشامیدنی، نبود سیستم کا‌رآمد جهت جمع‌آوری و تصفیه فاضلاب، آلوده ‌شدن خاک به مواد شیمیائی، انباشته شدن مواد زائد جامد، فرسایش خاک و ... شده است. هدف این مقاله بررسی سطح برخورداری کلان‌شهرهای ایران از شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار است. سؤال اصلی مقاله این است که برخورداری کلان‌شهرهای ایران از شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار در چه سطحی است؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز در این مقاله مطرح شده است از جمله اینکه شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار کدام اند؟ و یا اینکه کدام شهرهای ایران در گروه شهرهای میلیونی قرار می‌گیرند؟ شهرهای میلیونی کشور بر اساس سرشماری سال 1395 عبارت اند از: تهران، مشهد، اصفهان، کرج، شیراز، تبریز، اهواز، قم، کرمانشاه و ارومیه. نتایج این مقاله نشان می‌دهد که نگاه ما به شهرها می‌بایستی به عنوان موجودی ارگانیک باشد و از نگاه مهندسی صرف به شهرها پرهیز شود و این که شهر به همان میزان که به کالبد نیاز دارد، به همان میزان به پایداری شهری در حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی، امنیتی و سیاسی و مهم‌تر از همه زیست‌محیطی نیاز دارد. نتایج این مقاله نشان می دهد که اهواز، شیراز و ارومیه برخوردارترین شهرها از نظر توسعه پایدار محسوب می‌شوند. این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی-توسعه‌ای است که اطلاعات مورد نظر از طریق مرکز آمار ایران و سالنامه‌های آماری جمع‌آوری گردیده است. روش انجام مطالعه تحلیل عاملی است و نتایج به دست آمده بیانگر تفاوت معنی‌دار شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار در شهرهای میلیونی کشور است تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

117 - مطالعه تطبیقی مسئولیت آلوده‌کنندگان جغرافیای انسانی‌(محیط ‌زیست) نسبت به مرگ‌های ناشی از آلودگی ایجاد شده توسط آن‌ها در حقوق ایران و اسناد بین‌المللی چکیده
مینا فردین علیرضا میلانی* مسعود بیرانوند مجید متین راسخ

چکیده محیط ‌زیست، یکی از ارزش‌های اساسی جوامع انسانی است. محیط‌زیست شامل همه یا بخشی از عناصر تشکیل‌دهنده محیط طبیعی اعم از آب، هوا، خاک در سطح زمین یا عمق آن یا محیط انسان است. با توجه به گسترش انواع آلودگی‌ها و دیگر خسارت‌های زیست‌محیطی ناشی از رشد بی‌رویه اقتصادی و ا أکثر

چکیده محیط ‌زیست، یکی از ارزش‌های اساسی جوامع انسانی است. محیط‌زیست شامل همه یا بخشی از عناصر تشکیل‌دهنده محیط طبیعی اعم از آب، هوا، خاک در سطح زمین یا عمق آن یا محیط انسان است. با توجه به گسترش انواع آلودگی‌ها و دیگر خسارت‌های زیست‌محیطی ناشی از رشد بی‌رویه اقتصادی و افزایش جمعیت و سایر فعالیت‌های انسانی که اثراتی بر محیط‌زیست دارند که بعضاً منفی و مضر هستند. بحثی که در اینجا حائز اهمیت است این است که کسانی که محیط‌زیست را آلوده می‌کنند چه مسئولیتی دارند و اینکه قانون‌گذار چه تدبیری برای مقابله با این افراد اندیشیده است. این تحقیق بر پایه روش توصیفی تحلیلی به نگارش در آمده و از مدل کتابخانه‌ای و همچنینی روش فیش‌برداری برای گردآوری اطلاعات استفاده کرده است. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که آلوده‌کنندگان محیط‌زیست، بر اساس قانون هم مسئولیت مدنی دارند و هم در صورت وجود شرایط مسئولیت کیفری نیز بر آن‌ها بار می‌شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

118 - سیاست مصرف پایدار: بایسته های مراقبت زیست‌محیطی در آموزش منابع انسانی مورد مطالعه وزارت تجارت عراق
مامون علی ابراهیم سعید شریفی یونس محمد خضر السبعاوی مهرداد صادقی

10.30495/jmemiau.2023.708203

توجه به منابع انسانی حرفه ای در چارچوب صلاحیت های اداری مبتنی بر توسعه پایدار می طلبد آموزش‌های مستمر بر پایه نیازها و الزاماتی که در چارچوب وظایف و مبتنی بر عملکرد معطوف به اهداف توسعه برای سازمان در نظر گرفته شد یکی از اولویت های مهم سازمان های تجاری به ویژه در کشورها أکثر

توجه به منابع انسانی حرفه ای در چارچوب صلاحیت های اداری مبتنی بر توسعه پایدار می طلبد آموزش‌های مستمر بر پایه نیازها و الزاماتی که در چارچوب وظایف و مبتنی بر عملکرد معطوف به اهداف توسعه برای سازمان در نظر گرفته شد یکی از اولویت های مهم سازمان های تجاری به ویژه در کشورهای در حال توسعه باشد. از این رو پژوهش حاضر با هدف بررسی بایسته های مراقبت زیست‌محیطی در آموزش منابع انسانی با تاکید بر سیاست مصرف پایدار در وزارت تجارت و بازرگانی عراق انجام به صورت مقطعی و به روش تحلیل محتوای کیفی گرفت. مشارکت کنندگان در پژوهش تا اشباع نظری داده ها 15 نفر از متخصصان موضوعی در زمینه پایداری زیست‌محیطی بودند که به روش هدفمند وابسته به معیار انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه نیمه ساختاریافته بود که اعتبار داده ها به شیوه ممیزی بیرونی تایید شد. نتایج نشان داد دانش افزایی مصرف و پیشایندهای سیاسی و اجرایی از ابعاد اصلی بایسته های مراقبت زیست‌محیطی در آموزش منابع انسانی با تاکید بر مصرف پایدار است که از طریق 9 مولفه اصلی شامل توسعه آموزش، خودآگاهی مصرف کننده، سیاست های حمایتی، مشوق های پایدارساز، پیاده سازی سیاست های کنترلی، شناخت مدل‌های اقتصادی، آموزش مدیریت سبز، توسعه فناورانه و هویت سازی پایدار در قالب 57 مولفه فرعی شناخته می‌شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

119 - مقایسه عملکرد مدیریت نظارتی روستایی (شوراها) در روستاهای کوچک و بزرگ (مطالعه موردی: دهستان اردوغشن، شهرستان نیشابور)
وحید ریاحی نازنین نعیم آبادی فرهاد جوان

عملکرد شوراهای روستایی در ابعاد مختلف تا حد زیادی بر مؤلفه‌هایی مانند تحصیلات، علاقمندی، بسترهای اجتماعی و میزان مشارکت روستائیان بستگی دارد و چنین به نظر می‌رسد که اندازه سکونتگاه‌های روستایی در نوع و میزان عملکرد مدیریت روستایی مؤثر باشد. تحقیق حاضر باهدف بررسی مدیریت أکثر

عملکرد شوراهای روستایی در ابعاد مختلف تا حد زیادی بر مؤلفه‌هایی مانند تحصیلات، علاقمندی، بسترهای اجتماعی و میزان مشارکت روستائیان بستگی دارد و چنین به نظر می‌رسد که اندازه سکونتگاه‌های روستایی در نوع و میزان عملکرد مدیریت روستایی مؤثر باشد. تحقیق حاضر باهدف بررسی مدیریت نظارتی روستایی در سکونتگاه‌های روستایی بزرگ و کوچک انجام‌شده و به دنبال بررسی تفاوت‌ها و پیامدهای آن است.روش تحقیق در این مطالعه، تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و پس از تهیه چهارچوب نظری، به تدوین شاخص ها و پرسش نامه و انجام عملیات میدانی پرداخته شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم‌افزار SPSS و نرم‌افزار Expert Choice استفاده شده است. پرسش نامه در 14 روستا و از سوی 334 نفر از افراد ساکن در مناطق روستایی بزرگ و کوچک، تکمیل شد. برای مقایسه عملکرد موفقیت شورا ها در روستا های بزرگ و کوچک، از آزمون من ویتنی بهره گرفته شده است. و همچنین برای رتبه بندی عملکرد های اقتصادی و اجتماعی و زیست‌محیطی از نرم‌افزار ExpertChoice استفاده شد. نتایج حاصل تحقیق نشان می دهد که نخست در تمامی شاخص های مطرح‌شده میزان موفقیت شورا ها در روستا های بزرگ و کوچک با سطح معناداری کوچک‌تر از 05/0 (05/0sig<) تفاوت معناداری دیده می شود. دوم، نتایج نشان داد که در روستا های بزرگ عملکرد اقتصادی بالاترین رتبه و در روستا های کوچک عملکرد اجتماعی بالاترین رتبه را به خود اختصاص داده اند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

120 - مصرف انرژی و انتشار کربن معادل در چرخه حیات جداره‌های خارجی متداول مسکن شهری، رهیافتی در توسعه پایدار انرژی (مطالعه موردی: مناطق شهر سنندج)
ایوب مرادخانی نیلوفر نیک قدم منصوره طاهباز

پایداری انرژی در چارچوب توسعه پایدار محقق می‌شود. دستیابی به اهداف سیاست پایدار انرژی، یعنی تأمین امنیت، حفاظت محیط‌زیست و رشد اقتصادی، درگرو بهبود بهره‌وری انرژی است. در این راستا، پژوهش حاضر با توجه به سهم عمده‌ مصرف انرژی در ایران توسط ساختمان‌های مسکونی، باهدف شناسا أکثر

پایداری انرژی در چارچوب توسعه پایدار محقق می‌شود. دستیابی به اهداف سیاست پایدار انرژی، یعنی تأمین امنیت، حفاظت محیط‌زیست و رشد اقتصادی، درگرو بهبود بهره‌وری انرژی است. در این راستا، پژوهش حاضر با توجه به سهم عمده‌ مصرف انرژی در ایران توسط ساختمان‌های مسکونی، باهدف شناسایی و مقایسه تطبیقی جداره‌های خارجی متداول مسکن شهری، در قالب روشی بهره گرفته از چرخه حیات ساختمان در پی ارزیابی انرژی نهفته و آلاینده‌های زیست‌محیطی در دوره تولید و همچنین انرژی مصرفی دوره بهره‌برداری است. با توجه به رویکرد تحلیلی-توصیفی پژوهش، پس از تشریح مبانی مرتبط، نخست با روش دلفی و تحلیل سلسه مراتبی AHP فازی به شناسایی و پهنه‌بندی میزان فراوانی جداره‌های خارجی متداول مسکن در مناطق سه‌گانه شهر سنندج اقدام شد. سپس به سنجش مصرف انرژی نهفته دوره تولید با داده‌های موجود و انرژی دوره بهره‌برداری با استفاده از مدل-سازی و شبیه‌سازی یک بلوک شهری در نرم‌افزار Design Builder با توجه به متغیرهای مربوطه مبادرت ورزیده شد. تفسیر یافته‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS و تحلیل آماری ANOVA و همچنین آزمون Duncan برای مقایسه طبقه‌بندی‌ها، حاکی از رابطه معنی‌دار در سطوح انرژی نهفته دوره تولید و بهره‌برداری بین جداره‌ها و گستره آن در مناطق سه‌گانه شهر سنندج است. سهم بسیار پایین انرژی اولیه دوره نهفته در برابر دوره بهره‌برداری در مقایسه سه منطقه شهری به ترتیب 01/2، 87/1 و 86/1 سال از دوره حیات ساختمان است. نتایج پژوهش، وضعیت نامطلوب و الزام برنامه‌ریزی در سطح مدیرت شهری در خصوص کاربست جداره‌های خارجی مسکن مناطق سه‌گانه شهر سنندج را تأکید می‌کند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

121 - دانش زیست ‌محیطی و استفاده از خدمات شهری: تحلیلی بر رفتار مصرف شهروندان با استفاده از مدلیابی معادلات ساختاری (مطالعه موردی: شهر رشت)
محمد اسکندری یاسر قلی پور سلمان فیضی امین حسن زاده

مقدمه: تشویق شهروندان برای استفاده از خدمات عمومی جهت کاهش آلودگی های شهری یکی از اولویت های مدیریتی مهم در شهرها به شمار می رود. بر این اساس بررسی دانش زیست‌محیطی به عنوان عامل تاثیرگذار بر نیات رفتاری شهروندان به عنوان مصرف کنندگان خدمات شهری می تواند میزان گرایش آنا أکثر

مقدمه: تشویق شهروندان برای استفاده از خدمات عمومی جهت کاهش آلودگی های شهری یکی از اولویت های مدیریتی مهم در شهرها به شمار می رود. بر این اساس بررسی دانش زیست‌محیطی به عنوان عامل تاثیرگذار بر نیات رفتاری شهروندان به عنوان مصرف کنندگان خدمات شهری می تواند میزان گرایش آنان نسبت به استفاده از این خدمات را تعیین نماید.هدف پژوهش: تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر دانش زیست‌محیطی بر استفاده از خدمات شهری در شهر رشت انجام شده است.روش شناسی تحقیق: تحقیق حاضر از لحاظ هدف کاربردی، از نظر ماهیت و روش توصیفی- تحلیلی، اسنادی، پیمایشی بوده که با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته، انجام شده است. جامعه ی آماری خانوارهای شهر رشت بوده اند که بر اساس فرمول کوکران، حجم نمونه ای برابر 384 نفر از بین آنها انتخاب شده و با روش نمونه گیری خوشه ای دو مرحله ای، از آنها پرسش شده است. روایی پرسشنامه بر اساس روایی صوری و سنجش پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ (763/0) تأیید شده است. ارتباط بین شاخص و گویه های متناظر، در مدل اندازه گیری (تحلیل عاملی مرتبه ی اول) بررسی شده است. پایایی مرکب، میانگین واریانس استخراج شده و روایی همگرا برای شاخص های تحقیق محاسبه و تأیید شده اند. فرضیات تحقیق با کمک فرآیند مدلیابی معادلات ساختاری بررسی شده اند.قلمروجغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی تحقیق حاضر شهر رشت می‌باشد.یافته ها: مقدار یافته ها نشان می دهد که بین دانش زیست محیطی و رویکرد ساکنین به استفاده از خدمات شهری (51/0=Beta و 1/4=t) و میزان استفاده از این خدمات (30/0=Beta و 95/3=t) رابطه ی آماری معناداری وجود دارد؛ همچنین بین رویکرد ساکنین به خدمات شهری و میزان استفاده از خدمات(68/0=Beta و 8/6=t) نیز رابطه ی معناداری بر قرار است.نتایج: آگاهی و دانش زیست‌محیطی شهروندان در استفاده از خدمات شهری و پایداری این تعاملات موثر است؛ به طوری که رفتار یک شهروند مسئول و آگاه در مقایسه با دیگران تفاوت آشکاری را نشان می‌دهد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

122 - تحلیل زیست‌محیطی اجرای طرح هادی در سکونتگاه‌های روستایی شهرستان سرپل ذهاب (مطالعه مورد: روستاهای قره‌بلاغ اعظم و سرابله)
وحید ریاحی ماریا مرادی

اجرای طرح‌های هادی روستایی از ابعاد گوناگون حایز اهمیت و قابل بررسی است و بعد زیست‌محیطی که کمتر در طرح‌های هادی روستایی مورد تأکید قرار می‌گیرد در این پژوهش مدنظر قرار گرفته است. همچنان که امروزه، نگرش زیست‌محیطی زیربنای تمام فعالیت‌های توسعه‌ای است. تحقیق حاضر در پی آ أکثر

اجرای طرح‌های هادی روستایی از ابعاد گوناگون حایز اهمیت و قابل بررسی است و بعد زیست‌محیطی که کمتر در طرح‌های هادی روستایی مورد تأکید قرار می‌گیرد در این پژوهش مدنظر قرار گرفته است. همچنان که امروزه، نگرش زیست‌محیطی زیربنای تمام فعالیت‌های توسعه‌ای است. تحقیق حاضر در پی آن است تا میزان و قابلیت اجرایی پروژه‌ها و پیشنهادات در طرح‌های هادی روستایی در زمینه زیست‌محیطی را بررسی نموده و سپس در صورت اجرا بر میزان مشارکت و رضایت ساکنان از اجرای پروژه‌های زیست‌محیطی طرح هادی تأکید نماید. پژوهش حاضر با روش توصیفی - تحلیلی به بررسی داده‌ها پرداخته است. جامعه آماری سکونتگاه‌های روستایی شهرستان سرپل ذهاب است و دو روستای سرابله و قره‌بلاغ اعظم به عنوان روستاهای نمونه با حجم نمونه 108 خانوار برای بررسی انتخاب گردید. برای جمع‌آوری اطلاعات مورد نیاز پژوهش از دو شیوه مطالعه میدانی و کتابخانه‌ای استفاده شده است. در زمینه روایی و اعتبار ابزار گردآوری داده‌ها نیز پرسش نامه اولیه بین استادان توزیع شد و پس از اصلاحاتی از طرف آنان، پرسش نامه نهایی تنظیم گردید. برای سنجش پایایی پرسش نامه تعدادی از آن بین یک نمونه کوچک توزیع شد که ضریب آلفای کرونباخ آن 0.777 بوده که نشان از سطح بالای اعتماد پرسش نامه دارد. نتایج تحقیق نشان داد که در سه بعد مورد بررسی این پژوهش شامل شاخص‌های زیست‌محیطی، رضایت و مشارکت در طرح هادی در روستاهای مورد مطالعه موفق نبوده است. در بررسی گویه های زیست‌محیطی طرح هادی در مجموع حد متوسط و میانگین کمتر از 3 را نشان می‌دهد و بر همین اساس می‌توان گفت طرح هادی در روستاهای مورد مطالعه در این زمینه موفق نبوده است. شناسایی ویژگی‌های محیطی و زیست‌محیطی هر روستا و تهیه طرح با توجه به ویژگی‌های آن، تعیین مکان مناسب برای کاربری‌های پیشنهادی زیست‌محیطی با همکاری متخصصان، استفاده از نظر کارشناسان محیط زیست در تهیه و اجرای طرح، استفاده از مشارکت مردمی در مراحل تهیه و اجرای طرح به‌ویژه در بعد زیست‌محیطی از راهکارهای ارائه شده در پژوهش حاضر می باشند از آنجا که در بررسی‌های مربوط به طرح هادی روستایی کمتر به اثرات زیست‌محیطی پرداخته شده، تحقیق حاضر در نوع خود دارای نتایجی می‌تواند باشد که برای محققان و کارشناسان مرتبط با مطالعه و اجرای طرح‌های هادی روستایی مفید باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

123 - بررسی نقش فرهنگ‌زیست محیطی شهروندان اصفهان در تفکیک زباله‌های خانگی
مریم آقایی

تفکیک زباله یکی از مهمترین شاخص‌های زیست محیطی در جهان معاصر است. شهروندان به واسطه تفکیک زبان اقدام شایسته‌ای در قبال محیط زیست انجام می‌دهند. با این کار حجم زباله تولیدی کمتر شده و همچنین با مصرف مجدد برخی مواد مانند، کاغذ، چوب، شیشه و آهن می‌توان از میزان مصرف آنها ک أکثر

تفکیک زباله یکی از مهمترین شاخص‌های زیست محیطی در جهان معاصر است. شهروندان به واسطه تفکیک زبان اقدام شایسته‌ای در قبال محیط زیست انجام می‌دهند. با این کار حجم زباله تولیدی کمتر شده و همچنین با مصرف مجدد برخی مواد مانند، کاغذ، چوب، شیشه و آهن می‌توان از میزان مصرف آنها کاست. از این رو این پژوهش با هدف بررسی نقش فرهنگ‌زیست محیطی شهروندان اصفهان در تفکیک زباله‌های خانگی به روش کمی انجام شده است. تحلیل‌های آماری این پژوهش به کمک دو نرم‌افزار Spss و Amos انجام شده است. فرهنگ زیست محیطی شهروندان در 5 بعد رفتار زیست محیطی، مسئولیت زیست‌محیطی، هنجارهای زیست محیطی، ارزش‌های زیست محیطی و آگاهی زیست محیطی با سوالاتی محقق ساخته تعریف شده و در میان 384 نفر از شهروندان توزیع و جمع‌آوری شده است. همچنین تفکیک زباله‌های خانگی نیز از نظر پاسخگویان با 5 سوال تعریف شده است و ضریب 86/0 آلفای کرونباخ نشان از روایی بالای پرسشنامه این پژوهش دارد. نتایج پژوهش نشان داد که فرهنگ زیست محیطی شهروندان جایگاه مناسبی ندارد و همچنین فرهنگ زیست محیطی شهروندان همبستگی معکوسی با میزان تفکیک زباله‌های خانگی دارد و هرچقدر که فرهنگ زیست محیطی شهروندان بالا باشد به تبع آن از میزان تفکیک نیز افزایش خواهد یافت. در کل 5 متغیر رفتار زیست محیطی، مسئولیت زیست‌محیطی، هنجارهای زیست محیطی، ارزش‌های زیست محیطی و آگاهی زیست محیطی توانسته‌اند 61/0 از کل تغییرات تفکیک زباله شهر اصفهان را تبیین کنند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

124 - Toward Environmentally Sustainable Wheat Harvesting Operation in Rainfed and Irrigated Systems
شمس‌اله عبداله پور ارمغان کوثری مقدم محمد بنایان

This study aimed to assess the environmental sustainability of wheat harvesting operation in rainfed and irrigated farming systems in three different locations in Iran, including Sari, Mashhad and Parsabad Moghan counties. Four sustainability indices of energy, emergy, أکثر

This study aimed to assess the environmental sustainability of wheat harvesting operation in rainfed and irrigated farming systems in three different locations in Iran, including Sari, Mashhad and Parsabad Moghan counties. Four sustainability indices of energy, emergy, exergy, and greenhouse gas emissions were investigated in this research. Results revealed that the energy efficiency of harvesting operation in irrigated systems was higher than that in rainfed systems. The emergy analysis results highlighted that the environmental sustainability indices for rainfed systems in Mashhad, Parsabad Moghan, and Sari were 0.047, 0.035 and 0.034, respectively. The values for the irrigated systems were 0.036, 0.035 and 0.034, respectively. The results of exergy analysis also indicated that the exergy efficiency of harvesting operation in rainfed and irrigated systems in Sari and Parsabad Moghan was higher than that in other areas by 56.07 and 128.72, respectively. Total GHG emissions of harvesting operation in Sari, Parsabad Moghan, and Mashhad in rainfed systems were determined to be lower than that in the irrigated systems (54.88, 47.64 and 36.03 kg CO2eq ha-1 versus 67.52, 66.56 and 59.22 kg CO2eq ha-1, respectively). In conclusion, the wheat harvesting system was environmentally more sustainable in Sari and Parsabad Moghan counties in rainfed and irrigated farming systems, respectively. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

125 - How Are Students’ Pro-environmental Behaviors Formed? A Qualitative Content Analysis
لاله صالحی فیض الله منوری فرد

Universities play an undeniable role in directing and explaining behavior patterns. This raises expectations from universities to institutionalize pro-environmental behaviors in their structure. It is so of crucial importance to identify factors affecting students&rsquo أکثر

Universities play an undeniable role in directing and explaining behavior patterns. This raises expectations from universities to institutionalize pro-environmental behaviors in their structure. It is so of crucial importance to identify factors affecting students’ pro-environmental behaviors as the most important human resources at universities. Therefore, the purpose of this study was to identify factors affecting students’ pro-environmental behaviors. The statistical population of this qualitative study was composed of agricultural students at Razi University, Kermanshah, Iran. According to the the research aim, the PRISMA flow-chart were used to refine and select the appropriate data. Data were analyzed by using NVivo10 software. Results show that students’ pro-environmental behavior is affected by 10 factors, the most important ones being values and norms, experiences, social capital, knowledge and awareness, university infrastructure, organizational culture, curriculum contents, self-efficacy, and concerns over environmental degradation. Cluster analysis shows that organizational culture and individual values influence all other factors that underpin students’ pro-environmental behaviors. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

126 - Dimensions of Corporate Social Responsibility in Rural Cooperatives
کمال رستمی لاله صالحی

In recent decades, unsustainable human activities have had devastating and irreversible effects on environmental, social, and even economic sustainability; thereby leaving countries and governments with many problems, including migration, marginalization, increasing pov أکثر

In recent decades, unsustainable human activities have had devastating and irreversible effects on environmental, social, and even economic sustainability; thereby leaving countries and governments with many problems, including migration, marginalization, increasing poverty, and class disparities. It has been argued that integrating Corporate Social Responsibility (CSR) into corporate structures and economic activities (including rural cooperatives) can make outstanding contributions to recovering from past shortcomings and neglect of the natural environment. This requires identifying factors affecting CSR activities in rural cooperation. Therefore, the purpose of the study was to increase CSR-related activities among the stakeholders of rural cooperatives at Kamyaran township (N=14100). A researcher-made questionnaire was used to achieve the research purpose. The validity and reliability of the research instrument were confirmed by an expert panel and Cronbach’s coefficient (α ≥ 0.71). Data were analyzed using SPSS software. Findings showed a positive and significant relationship between supportive, monitoring and directional strategy (SMDS), regularity and mental and structural ability (RMSA), and participatory mechanism (PM) with CSR level in rural cooperatives. Moreover, stepwise regression findings indicated that the identified factors accounted for 36.4 percent of the variance in CSR. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

127 - تأثیر پایشگری محیطی و برنامه‌ریزی بازاریابی بر بهره‌وری بازاریابی مقاصد گردشگری روستایی
سمیرا اله یاری ابولفضل (اردشیر) تاج زاده نمین علی بدیع زاده اکبر پورفرج

ایجاد یک محیط سالم در نواحی روستایی یکی از مهم‌ترین مسائل محیطی است که نه‌تنها در سیاست‌های توسعه‌ی روستایی، بلکه در سیاست‌های سرزمینی نیز اهمیت فراوانی دارد. در این راستا، لزوم توجه به الگویی از سکونتگاه زیستی که از پایداری لازم در توسعه برخوردار باشد. هدف اصلی پژوهش ح أکثر

ایجاد یک محیط سالم در نواحی روستایی یکی از مهم‌ترین مسائل محیطی است که نه‌تنها در سیاست‌های توسعه‌ی روستایی، بلکه در سیاست‌های سرزمینی نیز اهمیت فراوانی دارد. در این راستا، لزوم توجه به الگویی از سکونتگاه زیستی که از پایداری لازم در توسعه برخوردار باشد. هدف اصلی پژوهش حاضر، تحلیل تأثیر پایشگری محیطی و برنامه‌ریزی بازاریابی بر بهره وری بازاریابی مقاصد گردشگری روستایی در کشور بوده است. همچنین، این پژوهش بررسی می‌کند که برنامه‌ریزی عملیاتی چه نقشی در تقویت یا تضعیف این رابطه ایفا می‌کنند. پارادایم این پژوهش اثبات باوری، رویکرد آن قیاسی و استراتژی آن پیمایش است. بر این اساس و پس از مرور ادبیات و طراحی مدل مفهومی، پرسشنامه‌ای مشتمل بر 41 پرسش به نمونه آماری متشکل از 195 آژانس مسافرتی در تهران ارائه شد که میانگین نظرات آن‌ها مورد تحلیل قرار گرفت. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه بر اساس نظر متخصصان و استفاده از پرسشنامه استاندارد و روایی سازه نیز بر اساس تحلیل عاملی تأییدی تأیید شد. پایایی از مجرای آزمون‌های آلفای کرونباخ، پایایی مرکب و میانگین واریانس تأیید شد. سپس داده‌های به کمک نرم‌افزار اسمارت پی‌ال‌اس و از طریق ماتریس همبستگی، آزمون معادلات ساختاری و آزمون برازش مدل مورد تحلیل قرار گرفت. درنهایت مشخص شد که پایشگری محیطی بر برنامه‌ریزی بازاریابی تأثیر مثبت و معنی‌داری دارد. برنامه‌ریزی بازاریابی بر بهره وری بازاریابی مقاصد گردشگری روستایی تأثیر مثبت و معنی‌داری دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

128 - ارزیابی عملکرد شش بندر منتخب دنیا در اجرای الزامات کنوانسیون کنترل و مدیریت آب توازن کشتی
علیرضا ظاهری میترا اسماعیلی میرک محله

یکی از مشکلات عمده که توجه اکثریت متخصصین علوم دریایی را به خود جلب کرده است، خطر هجوم گونه های مضر دریایی است، انتقال آن ها در سطح اقیانوس غیرقابل مشاهده است و در سکوت به داخل تانکر توازن کشتی خزیده و بعد از تخلیه در بندر مقصد ناخواسته تبدیل به مهاجمینی می شوند که بر ر أکثر

یکی از مشکلات عمده که توجه اکثریت متخصصین علوم دریایی را به خود جلب کرده است، خطر هجوم گونه های مضر دریایی است، انتقال آن ها در سطح اقیانوس غیرقابل مشاهده است و در سکوت به داخل تانکر توازن کشتی خزیده و بعد از تخلیه در بندر مقصد ناخواسته تبدیل به مهاجمینی می شوند که بر روی محیط زیست دریایی اثر نامطلوبی بر جا می گذارند و نه تنها سلامت انسان را به خطر می اندازند بلکه تحدیدی جدی برای اقتصاد منطقه نیز می باشند. هجوم گونه های بیگانه بیماری زابه روشهای مختلف امکان پذیر است اما در این تحقیق، هجوم گونه ی دریایی از طریق آب توازن کشتی موردبررسی قرار می گیرد. تلاش های بین المللی باعث شکل گیری کنوانسیونی شد که دولت ها را ملزم به کنترل تخلیه آب توازن در دریاها می نماید؛ اما یک پروژه ی موفق علاوه بر تدوین کنوانسیون نیاز به صورت گرفتتا با دنبال کردن اصول راهنما توسط IMO هماهنگی و همکاری در اجرا دارد که این کار با انتخاب شش بندر توسط 1 بنادر، کنترل مؤثر در مناطق انتخابی داشته باشند. این مطالعه با تعریف آب توازن و تبعات زیست محیطی هجوم گونه هاآغاز می شود و عملکرد بنادرمنتخب در راستای الزامات کنوانسیون بررسی شدهو در مرحله ی بعدی روش های مقابله با معضل هجوم گونه ذکر می شودو در آخر بهترین، کارآمدترین و کم هزینه ترین روش های کنترل خطر هجوم گونه ها، پیشنهادمی شود. سازمان بین المللی دریایی. International Marine Organization . ١ تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

129 - ارزیابی شکست بازار در انعکاس ناکارایی زیست‌محیطی (مطالعه موردی: بازار خودروهای متداول در ایران
مجید احمدیان زهرا عابدی حمیدرضا غفارزاده الهه کاشف

امروزه نگرش بلندمدت و سیستمی به پایداری محیط‌زیست، به دغدغه سیاست‌گذاران و برنامه ریزان در سطوح جهانی، منطقه ای، ملی و حتی محلی در کشورهای توسعه‌یافته، بدل شده است. هر چند چالش های زیست محیطی متعددی را می توان برشمرد، اما دامنه گسترش و حساسیت دو چالش زیست محیطی کم آبی و أکثر

امروزه نگرش بلندمدت و سیستمی به پایداری محیط‌زیست، به دغدغه سیاست‌گذاران و برنامه ریزان در سطوح جهانی، منطقه ای، ملی و حتی محلی در کشورهای توسعه‌یافته، بدل شده است. هر چند چالش های زیست محیطی متعددی را می توان برشمرد، اما دامنه گسترش و حساسیت دو چالش زیست محیطی کم آبی و آلودگی هوا، فراگیرتر از سایر چالش هاست. توسعه شهرنشینی در کنار تغییر الگوی زندگی و تبدیل شدن اتومبیل از یک کالای لوکس به یک کالای ضروری در سبد مصرفی خانوارها و افزایش تقاضا برای فراورده های نفتی، اهمیت توجه به عامل اصلی افزایش مصرف انرژی و منشأ ایجاد آلودگی – به ویژه در کلان شهرها- را دوچندان می نماید، هرچند موضوع حمایت از خودروهای تولید داخل، سبب شده تا دو مسئله محوری کارایی انرژی و کارایی زیست محیطی به موضوعاتی حاشیه ای و کم اهمیت بدل شوند. آلودگی خودروها شامل دی اکسید گوگرد، دی اکسید نیتروژن، مونواکسید کربن، دی اکسید کربن و هیدروکربن های سوخته نشده است که می تواند تأثیرات نامطلوبی بر سلامت انسان داشته باشد. این مهم سبب شده تا کشورهای توسعه یافته، سیاست های متعددی را برای کاهش این آلاینده ها مورد استفاده قرار دهند که یکی از این سیاست ها تمرکز بر ساخت خودروهایی است که از کارایی زیست محیطی بالاتری برخوردارند. این پژوهش در نظر دارد تا در گام نخست با توجه به اطلاعات جمع آوری شده از مراکز معاینه فنی تهران از ۱۹ خودروی مورد بررسی در بازار داخلی کشور در سال ۱۳۹۳، چند مدل مختلف برای محاسبه ناکارایی زیست محیطی مؤلفه ای و ناکارایی زیست محیطی کل، طراحی و حل نماید. نتایج حاصل از کاربرد رهیافت تحلیل پوششی داده ها در ارزیابی ناکارایی زیست محیطی مؤلفه ای نشان می دهد که اتومبیل ام وی ام ۱۱۰ ناکاراترین خودرو از حیث تولید دی اکسید کربن، اتومبیل پراید، ناکاراترین خودرو از حیث هیدروکربن های سوخته نشده و اتومبیل روآ ناکاراترین خودرو از حیث مونوکسید کربن تولیدی بوده اند. همچنین در ارزیابی ناکارایی زیست محیطی کل، اتومبیل روآ، ناکاراترین و اتومبیل زانتیا کاراترین خودرو در بین خودروهای مورد بررسی در پژوهش بوده اند. Abstract Today the long run and systematic attitude to environmental sustainability, is being the concern of policy makers and planers in world, regional, national and local level in developed countries. Although a lot of environmental challenges can be outlined, but water scarce and air pollution are the most important challenges. Urban development beside the life pattern changes and convert of automobile from one luxury goods to essential goods in families consumption basket, caused improvement of oil products and is the most important source of air pollution in major cities. Automobile industries protection, causes the environmental pollutions to a less important subject. These pollutants include SO2, NOx, CO, CO2 and HC that can an unfavorable effects on health. In developed countries, a lot of policies are used to reducing pollutants. One of the usual policy is focus on producing the high environmental efficiency automobiles. This research uses the information of 19 ordinary cars in domestic market in 2014 (Iranian calendar 1393 shamsi). Some models is designed and solved for computing the dimensional and total environmental efficiency of cars. The results with application of Data Envelopment Analysis (DEA) model show that MVM110, Pride and ROA have been the inefficient cars in production of CO2, HC and CO respectively. In evaluation of total environmental inefficiency, ROA is the most inefficient and Zantia is the most efficient car in case study. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

130 - واکاوی تاثیر تغییرات آب و هوایی بر امنیت بین المللی
مسعود اخوان کاظمی طیبه سادات حسینی فرشته بهرامی پور

DOR:20.1001.1.24234974.1398.12.46.1.4

امروزه نگرانی‌های زیست محیطی به یک مسئله جدی امنیتی در مناسبات بین المللی تبدیل گردیده و دغدغه های مهمی را برای دولتمردان ایجاد نموده است. از آنجا که مشکلات زیست محیطی ناشی از تغییرات آب و هوایی در حال جدی تر شدن است، این امر می تواند بعنوان متغیری تاثیر گذار در منازعات أکثر

امروزه نگرانی‌های زیست محیطی به یک مسئله جدی امنیتی در مناسبات بین المللی تبدیل گردیده و دغدغه های مهمی را برای دولتمردان ایجاد نموده است. از آنجا که مشکلات زیست محیطی ناشی از تغییرات آب و هوایی در حال جدی تر شدن است، این امر می تواند بعنوان متغیری تاثیر گذار در منازعات داخلی، یا بین المللی قلمداد شود. تغییرات آب و هوایی نه تنها زیست گاه های طبیعی بلکه ترتیبات اجتماعی جوامع را مختل می سازند و احتمال درگیری های خشونت آمیز را افزایش داده و صلح و امنیت بین الملل را با خطر مواجه ساخته و عدالت زیست محیطی را تحت تاثیر قرارمی دهند. هدف پژوهش حاضر بررسی و شناسایی تهدیدات و عوامل زیست محیطی ناشی از تغییرات آب و هوایی بر صلح و امنیت نظام بین الملل است و میزان و مکانیسم چگونگی این تأثیرگذاری را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد. یافته های این پژوهش نشان می دهند که تغییرات آب و هوایی آتی بر همگرایی ملی جوامع و صلح و امنیت پایدار و امنیت نظام بین الملل تاثیراتی غیر قابل انکار بر جای خواهند گذارد و منشأ انواع جدیدی از منازعات خواهند شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

131 - ارتباط بین سازوکارهای حاکمیت شرکتی و افشای داوطلبانه اطلاعات زیست‌محیطی (مطالعه موردی شرکت‌های صنایع محصولات شیمیایی و مواد و محصولات دارویی)
شکراله خواجوی سمیه حسینی نیا طاهره نصیری

افزایش نگرانی‌های جهانی درباره محیط‌زیست، تقاضا برای پژوهش‌های بیشتر در زمینه ایجاد ارزش افشاهای زیست‌محیطی برای ذی‌نفعان و یکپارچگی ساختار حاکمیت شرکتی را به‌وجود آورده است. بنابراین، هدف این پژوهش بررسی تجربی رابطه بین سازوکارهای حاکمیت شرکتی و افشای داوطلبانه اطلاعات أکثر

افزایش نگرانی‌های جهانی درباره محیط‌زیست، تقاضا برای پژوهش‌های بیشتر در زمینه ایجاد ارزش افشاهای زیست‌محیطی برای ذی‌نفعان و یکپارچگی ساختار حاکمیت شرکتی را به‌وجود آورده است. بنابراین، هدف این پژوهش بررسی تجربی رابطه بین سازوکارهای حاکمیت شرکتی و افشای داوطلبانه اطلاعات زیست‌محیطی است.دراین پژوهش 42 شرکت در صنایع محصولات شیمیایی و مواد و محصولات دارویی عضو بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس یافته‌های پژوهش حاضر، می‌توان گفت تنوعی در اندازه هیئت‌مدیره شرکت‌های ایرانی وجود ندارد و حضور مدیران غیرموظف در هیئت‌مدیره شرکت‌ها منجر به افزایش سطح افشای اطلاعات زیست‌محیطی آن‌ها نمی‌شود. اما، تفکیک وظایف مدیر عامل از رئیس هیئت‌مدیره در شرکت‌های ایرانی منجر به کنترل بیشتر می‌شود و به دنبال آن افشای بیشتر اطلاعات زیست‌محیطی صورت می‌گیرد. Abstract The increasing global concern for the environment, increased the demand for more research into the value creation of environmental disclosure for stakeholders and its integration within corporate governance structures. So, the aim of this study is investigating the relationship between corporate governance and environmental voluntary disclosure. Thus, the paper has examined 42 companies from chemical industries and pharmaceutical product, listed on Tehran Stock Exchange. According to the findings of recent research, can say that there is not diversity in the board size of Iranian companies and presence of independent managers in the board do not lead to increase of environmental voluntary disclosure level. The separation roles of CEO with chairman of the board director lead to increase of controlling in Iranian companies and environmental voluntary disclosure. Keywords: Board Size, Board Independence, CEO Duality, Environmental Disclosure تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

132 - تأثیر جهت‌گیری محیط‌زیست بر عملکرد مالی با تأکید بر اثرات مدیریت سبز تأمین‌کننده و سرمایه ارتباطی
مسعود فرح آبادی فرزانه حیدر پور

10.30495/jdaa.2022.691737

چکیدهاخیراً پژوهش‌های مرتبط با مدیریت محیطی و مدیریت تأمین سبز، انگیزه‌های محیطی را به عنوان یک انگیزه سازمانی مؤثر بر عملکرد مورد توجه قرار داده‌اند. چنین انگیزه‌هایی می‌تواند منعکس‌کننده ترکیبی از انگیزه‌های سازمانی، انگیزه‌های سهامداران و انگیزه‌های اخلاقی باشد. هدف أکثر

چکیدهاخیراً پژوهش‌های مرتبط با مدیریت محیطی و مدیریت تأمین سبز، انگیزه‌های محیطی را به عنوان یک انگیزه سازمانی مؤثر بر عملکرد مورد توجه قرار داده‌اند. چنین انگیزه‌هایی می‌تواند منعکس‌کننده ترکیبی از انگیزه‌های سازمانی، انگیزه‌های سهامداران و انگیزه‌های اخلاقی باشد. هدف از انجام این مطالعه، ارزیابی تأثیر جهت‌گیری محیط‌زیست بر عملکرد مالی با تأکید بر اثرات مدیریت سبز تأمین‌کننده و سرمایه ارتباطی بوده است. نمونه آماری شامل 392 نفر از مدیران و کارشناسان شرکت‌های بورسی بوده که با بهره‌گیری از روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شده است. نوع پژوهش، از نظر هدف در زمره تحقیقات کاربردی و از منظر گردآورده داده‌ها از نوع تحقیقات توصیفی-پیمایشی با توصیفی از نوع مدل یابی معادلات ساختاری بوده است. با بررسی نتایج تحلیل‌ها، آزمون فرضیه‌ها نشان داد که جهت‌گیری محیط‌زیست بر عملکرد مالی تأثیر مثبت دارد. همچنین، جهت‌گیری محیط‌زیست بر مدیریت سبز تأمین‌کننده تأثیر مثبت دارد. تحلیل‌ها حاکی از این بود که مدیریت سبز تأمین‌کننده بر عملکرد مالی تأثیر مثبت دارد. در نهایت اثر تعدیلگری سرمایه ارتباطی بر رابطه بین جهت‌گیری پایداری زیست‌محیطی و عملکرد مالی مورد پذیرش واقع شد. به عبارتی اقدام شرکت‌ها در راستای افشاییات اختیاری مسئولیت‌پذیری اجتماعی در راستای بهبود افشاییات اجباری مانند عملکرد مالی هم سو است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

133 - ارائه مدل پویایی سیستم‌ها برای ارزیابی عوامل مؤثر بر میزان سبز بودن مدیریت زنجیره تأمین
زهرا دلشاد حمید بابایی میبدی

در قرن جدید چالش اصلی بشر، یافتن روشی پایدار برای تولید، مصرف و زندگی کردن است. زنجیره تأمین سبز به عنوان یک رویکرد پیشگیرانه و یک راه حل بهبود عملکرد زیست‌محیطی فرایندها و محصولات سازمان‌ها معرفی شده است و هم‌چنین حفظ محیط زیست، بهره‌وری را افزایش می‌دهد. هدف این پژوهش أکثر

در قرن جدید چالش اصلی بشر، یافتن روشی پایدار برای تولید، مصرف و زندگی کردن است. زنجیره تأمین سبز به عنوان یک رویکرد پیشگیرانه و یک راه حل بهبود عملکرد زیست‌محیطی فرایندها و محصولات سازمان‌ها معرفی شده است و هم‌چنین حفظ محیط زیست، بهره‌وری را افزایش می‌دهد. هدف این پژوهش، بررسی و بهبود برخی رفتارهای نامطلوب در زنجیره تأمین سبز با استفاده از رویکرد پویایی سیستم است. در این پژوهش با مرور ادبیات نظری و نظرسنجی از خبرگان و کارشناسان، عوامل مرثر بر میزان سبز بودن مدیریت زنجیره تأمین، شناسایی شدند که این عوامل عبارتند از: مدیریت محیط داخلی، خرید سبز، طراحی سبز، تولید سبز، بازفرآوری، آلایندگی. سپس عوامل شناسایی شده، اهمیت سنجی گردید. پس از شناسایی اجزا و متغیرهای سبز بودن زنجیره تأمین، شبیه‌سازی با ارائه فرضیه‌های دینامیکی شروع شده و حلقه‌های علّی، نمودارهای جریان، معادلات ریاضی تکمیل شد. بدین منظور از مدل پویایی سیستم‌ها با استفاده از نرم افزار Vensim، روشی را برای یافتن ارتباط بین عوامل مؤثر بر میزان سبز بودن مدیریت زنجیره تأمین ارائه گردید. در نهایت، سیاست‌های: کاهش میزان فروش از دست رفته، کاهش میزان موجودی، دریافت اطلاعات صحیح معرفی گردید که اجرای آنها موجب بهبود معیارها شده است. جامعه مورد مطالعه پژوهش دربرگیرنده 15 نفر از مدیران و کارشناسان صنایع پلیمر استان فارس بوده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

134 - بررسی روند وترکیب تجارت کالاهای زیست محیطی درجهان با تاکید بر کشورهای درحال توسعه
فرزاد کریمی

طی دو دهه اخیر با افزایش مبادلات بین‌المللی کالا و خدمات، مشکلات زیست‌محیطی، شامل تغییرات آب و هوایی و آلودگی جهانی، افزایش چشمگیری داشته است. تلاش جهانی برای کاهش مشکلات زیست‌محیطی، اهمیت تولید و تجارت بین‌المللی کالاهای زیست‌محیطی را در دستور کار بسیاری از کشورهای توس أکثر

طی دو دهه اخیر با افزایش مبادلات بین‌المللی کالا و خدمات، مشکلات زیست‌محیطی، شامل تغییرات آب و هوایی و آلودگی جهانی، افزایش چشمگیری داشته است. تلاش جهانی برای کاهش مشکلات زیست‌محیطی، اهمیت تولید و تجارت بین‌المللی کالاهای زیست‌محیطی را در دستور کار بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه قرار داده است. کالاهای زیست‌محیطی مورد تأکید این مطالعه شامل آن دسته از کالاهایی است که توسط صنعت برای کاهش و مدیریت آلودگی (هوا و آب) تولید یا مصرف می‌شوند. تلاش بین‌المللی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، اهمیت این دسته از کالاها را در خط مقدم مذاکرات جهانی قرار داده است. نظر به اهمیت موضوع هدف اصلی این مطالعه بررسی و شناسایی روند تجارت کالاهای زیست‌محیطی در جهان و کشورهای در حال توسعه و همچنین شناسایی ترکیب آن می‌باشد. دوره مورد مطالعه 1996-2021 را شامل می‌شود. نتایج نشان می‌دهد تجارت جهانی کالاهای زیست‌محیطی به نحو قابل‌توجهی افزایش یافته و طی سال‌های 2021-1996، نزدیک به چهار برابر بیشتر شده است. طی همین دوره جایگاه کشورهای در حال توسعه در صادرات کالاهای زیست‌محیطی به نحو چشمگیری افزایش یافته است. سهم صادرات کشورهای در حال توسعه از کل ارزش صادرات جهانی کالاهای زیست‌محیطی از 4/7 درصد در سال 1996 به 7/25 درصد در سال 2021 رسید. در این میان مشارکت کشورهایی نظیر چین، کره جنوبی، مکزیک و سنگاپور بسیار مشهود می‌باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

135 - نقش رشد اقتصادی بر محیط زیست بر اساس رویکرد نظریه منحنی زیست‌محیطی کوزنتس
بهجت آب چر حسین قره بیگ لو رافعه فیضی ایلخچی

برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری درزمینه ی رشد اقتصادی به‌عنوان یکی از اهداف کلان اقتصادی، نیازمند توجه ویژه به بخش انرژی، محیط‌زیست و ارتباط آن‌ها با تولید است. بی‌شک تولید و افزایش آلودگی، نتیجه رشد اقتصادی کشورهاست. این مسئله را می‌توان در مبحث اقتصاد محیط‌زیست، در قالب منح أکثر

برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری درزمینه ی رشد اقتصادی به‌عنوان یکی از اهداف کلان اقتصادی، نیازمند توجه ویژه به بخش انرژی، محیط‌زیست و ارتباط آن‌ها با تولید است. بی‌شک تولید و افزایش آلودگی، نتیجه رشد اقتصادی کشورهاست. این مسئله را می‌توان در مبحث اقتصاد محیط‌زیست، در قالب منحنی زیست‌محیطی کوزنتس بیان نمود که در آن فرآیند تخریب محیط‌زیست با توجه به ماهیت و مراحل مختلف رشد اقتصادی توضیح داده می‌شود. جامعه آماری پژوهش حاضر استان‌های منتخب صنعتی کشور( آذربایجان شرقی، اصفهان، البرز، تهران، مرکزی، خوزستان) می‌باشد که با استفاده از روش داده‌های تابلویی طی دوره‌ی زمانی 1396-1389، اثر رشد اقتصادی بر انتشار گازهای گلخانه‌ای و آلودگی هوا در موردبررسی قرار گرفت. بدین منظور اثر تولید ناخالص داخلی واقعی سرانه ، مصرف سرانه انرژی، سهم ارزش‌افزوده بخش صنعت از GDP واقعی و ارزش‌افزوده سرانه تولیدات کارخانه‌ای بر میزان انتشار سرانه گاز دی‌اکسید کربن( به‌عنوان مهم‌ترین گاز گلخانه‌ای) برآورد گردید. نتایج حاکی از وجود یک رابطه Nشکل بین تولید ناخالص داخلی واقعی سرانه و میزان انتشار سرانه گاز دی‌اکسید کربن و تائید نظریه زیست‌محیطی کوزنتس در این استان ها است. همچنین شواهد نشان می‌دهد متغیرهای مصرف سرانه انرژی، سهم ارزش‌افزوده بخش صنعت از GDP واقعی و ارزش‌افزوده تولیدات کارخانه‌ای بر انتشار سرانه گاز دی‌اکسید کربن تأثیر مثبت دارند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

136 - اثر تعاملی هزینه‌های تحقیق و توسعه بر رابطه بین عملکرد زیست‌محیطی و عملکرد مالی شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران
فرشته صادق پور محمدرضا حسینی معصوم هادی سعیدی

10.30495/afi.2022.1949672.1095

هدف: با نگرش سیستمی، مسئله حفظ محیط‌زیست نیازمند یک سیستم مدیریت زیست‌محیطی است که به‌صورت یکپارچه با سایر سیستم‌های مدیریتی به اجرا درآید. وجود واحد یا بخشی مستقل و مجزا تحت عنوان تحقیق و توسعه در هر سازمانی امری بسیار پراهمیت می‌باشد. ازاین‌رو، هدف از این پژوهش بررسی أکثر

هدف: با نگرش سیستمی، مسئله حفظ محیط‌زیست نیازمند یک سیستم مدیریت زیست‌محیطی است که به‌صورت یکپارچه با سایر سیستم‌های مدیریتی به اجرا درآید. وجود واحد یا بخشی مستقل و مجزا تحت عنوان تحقیق و توسعه در هر سازمانی امری بسیار پراهمیت می‌باشد. ازاین‌رو، هدف از این پژوهش بررسی اثر تعاملی هزینه‌های تحقیق و توسعه بر رابطه بین عملکرد زیست‌محیطی و عملکرد مالی شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد.روش‌شناسی پژوهش: این پژوهش از نوع توصیفی و همبستگی است. برای این منظور، فرضیه‌های پژوهش با استفاده از معادلات ساختاری و بر مبنای اطلاعات مربوط به 120 شرکت در طول سال‌های 1392 تا 1398 مورد تحلیل قرار گرفته است.یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که بین عملکرد زیست‌محیطی و سود هر سهم در سال جاری رابطه معناداری وجود ندارد اما بین عملکرد زیست‌محیطی و سود هر سهم در سال آتی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین، هزینه تحقیق و توسعه بر رابطه بین عملکرد زیست‌محیطی و سود هر سهم در سال جاری و سود هر سهم در سال آتی اثر تعدیلی دارد و این اثر منفی و معنادار است.اصالت / ارزش افزوده علمی: نتایج این پژوهش علاوه بر توسعه ادبیات مربوط به هزینه‌های تحقیق و توسعه و هزینه‌های زیست‌محیطی، به تمام ذی‌نفعان و استفاده‌کنندگان کمک می‌کند تا میزان توجه شرکت‌ها به تحقیق و توسعه و مسائل زیست‌محیطی را مورد ارزیابی قرار دهند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

137 - بررسی عوامل فرهنگی مؤثر بر رفتار زیست‌محیطی شهروندان (مورد مطالعه: شهروندان شهر آمل)
نینا باطبی سروش فتحی

فاجعه زیست‌محیطی نه تنها آرامش و امنیت جوامع انسانی، بلکه اصل بقا و هستی را نیز تهدید می‌کند. از همین رو می توان گفت که برای تعدیل فجایع زیست‌محیطی، باید اصلاح و تغییر رفتار شهروندان در مواجهه با محیط‌زیست اطرافشان است. که در این بین مؤلفه‌های اجتماعی و فرهنگی در این خص أکثر

فاجعه زیست‌محیطی نه تنها آرامش و امنیت جوامع انسانی، بلکه اصل بقا و هستی را نیز تهدید می‌کند. از همین رو می توان گفت که برای تعدیل فجایع زیست‌محیطی، باید اصلاح و تغییر رفتار شهروندان در مواجهه با محیط‌زیست اطرافشان است. که در این بین مؤلفه‌های اجتماعی و فرهنگی در این خصوص اهمیت و ضرورت انکارناپذیری دارند. از همین روی هدف اصلی پژوهش حاضر شناخت تأثیر عناصر و مؤلفه‌های فرهنگی بر رفتارهای زیست‌محیطی شهروندان است. روش تحقیق پیمایش و ابزار گردآوری داده‌ها و اطلاعات لازم پرسشنامه محقق ساخته است که از بین شهروندان شهر آمل به عنوان جامعه آماری، تعداد 384 نفر به‌عنوان نمونه آماری با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند. یافته‌های تحقیق نشان داد که رابطه معنی‌داری بین عملکرد نهادهای دولتی، مشارکت فرهنگی و عنصر فرهنگی و رفتار زیست‌محیطی شهروندان شهر آمل وجود دارد و در مقابل رابطه معنی‌داری بین وجود تشکل‌های غیر دولتی و رفتار زیست محیطی شهروندان مورد تأیید قرار نگرفت. نتیجه کلی تحقیق حاکی از تأثیر عملکرد نهادهای دولتی در رفتارهای زیست‌محیطی شهروندان در نحوه مواجهه درست و مناسب آنان دارد که در این بین عناصر و مؤلفه‌های فرهنگی(آگاهی فرهنگی و مشارکت فرهنگی) نقش پر رنگ و تعیین کننده‌ای در رفتارهای زیست‌محیطی شهروندان شهر آمل دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

138 - پراکندگی جغرافیایی و عوامل زیست‌محیطی مؤثر در پیش‌بینی پراکنش Heliothis peltigera (Lep.: Noctuidae) در ایران
حسین فلسفی هلن عالی‌پناه هادی استوان شهرام حسامی رضا ظهیری

کرم قوزه گلرنک، Heliothis peltigera (Denis & Schiffermüller)، یکی از آفات کشاورزی شناخته شده در دنیا و ایران است که به برخی از گیاهان مهم اقتصادی خسارت وارد می‌کند. در این تحقیق به‌کمک نرم‌افزارهای MaxEnt، R و ArcGIS، مناطق مناسب برای انتشار بالقوۀ این آفت در ایران بر م أکثر

کرم قوزه گلرنک، Heliothis peltigera (Denis & Schiffermüller)، یکی از آفات کشاورزی شناخته شده در دنیا و ایران است که به برخی از گیاهان مهم اقتصادی خسارت وارد می‌کند. در این تحقیق به‌کمک نرم‌افزارهای MaxEnt، R و ArcGIS، مناطق مناسب برای انتشار بالقوۀ این آفت در ایران بر مبنای متغیرهای اقلیمی و داده‌های مربوط به حضور گونه پیش‌بینی و مهم‌ترین عوامل اقلیمی تأثیرگذار مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که دو استان گیلان و مازندران، بیشتر نواحی استان بوشهر، جنوب استان هرمزگان و غرب استانهای آذربایجان غربی، کردستان و کرمانشاه مناسب‌ترین شرایط را برای استقرار این گونه دارند. علاوه‌براین، عواملی چون بارش در مرطوب‌ترین سه ماه سال (bio16)، سرعت متوسط باد در شهریور ماه (wind8) و اردیبهشت ماه (wind5)، و نسبت میانگین دمای روز به محدودۀ دمای سالیانه (bio3)، بیشترین تأثیر را در انتشار گونه‌ها دارند. بدیهی است، پیش‌بینی توزیع این آفت در مناطقی که میزبان‌های اصلی آن در آن‌جا سطح کشت بالایی دارند، می‌تواند در توسعه استراتژی‌های کنترلی آفت حایز اهمیت باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

139 - نقش کرم خاکی در پالایش زیستی فلزات سنگین سرب و کادمیوم در ذرت
علی افتخاری مرتضی سام دلیری حمیدرضا مبصر امیرحسین شیرانی‌راد علیرضا ولدآبادی

10.22034/aej.2018.539026

به‌منظور بررسی نقش کرم خاکی بر پالایش زیستی فلزات سنگین سرب و کادمیوم و تغییرات روند جذب آن ها در ذرت، آزمایش گلدانی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1390 اجرا شد. در این آزمایش، در گلدان های تیمار 20 نخ کرم خاکی همراه با سطوح 0، 150 و أکثر

به‌منظور بررسی نقش کرم خاکی بر پالایش زیستی فلزات سنگین سرب و کادمیوم و تغییرات روند جذب آن ها در ذرت، آزمایش گلدانی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1390 اجرا شد. در این آزمایش، در گلدان های تیمار 20 نخ کرم خاکی همراه با سطوح 0، 150 و 300 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک از سرب و کادمیوم استفاده شد. میزان تجمع سرب و کادمیوم در دانه با افزایش سطوح آلودگی خاک به سرب و کادمیوم افزایش یافت. فلز سرب بیشترین میزان انباشتگی را در ریشه نشان داد. در حالی که تجمع کادمیوم در ریشه 63% کمتر بود. همچنین، افزایش 14% شاخص تحمل در گیاه با حضور کرم خاکی مشاهده شد که علت آن جذب سهم بالایی از سرب و کادمیوم بود. شاخص تحمل گیاه در مقابل سرب بالاتر از کادمیوم بود که ناشی از نسبت انتقال کمتر سرب به اندام هوایی است. با افزایش سطوح فلزات سرب و کادمیوم تعداد کرم خاکی کاهش، تجمع این عناصر در کرم خاکی افزایش یافت که بیان کننده موفقیت کرم خاکی در پالایش زیستی فلزات سنگین است. به علاوه، سطوح بالاتری از سرب نسبت به کادمیوم در کرم خاکی انباشته شد. بنابراین، استفاده از کرم خاکی در زیست‌پالایی در خاک های آلوده به فلزات سنگین پیشنهاد می‌شود. تفاصيل المقالة

فهرس المقالات زیست‌محیطی

سند

الروابط

المراكز ذات الصلة

دعامة

الصفحات الرسمية