ارتباط بین سازوکارهای حاکمیت شرکتی و افشای داوطلبانه اطلاعات زیست‌محیطی (مطالعه موردی شرکت‌های صنایع محصولات شیمیایی و مواد و محصولات دارویی)

الموضوعات :

شکراله خواجوی ¹ (- استاد گروه حسابداری، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران)
سمیه حسینی نیا ² (دانشجوی دکتری حسابداری، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.)
طاهره نصیری ³ (- کارشناس ارشد حسابداری، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، ایران.)

تاريخ الإرسال : 14 الإثنين , محرم, 1440 تاريخ التأكيد : 18 الإثنين , ربيع الأول, 1440 تاريخ الإصدار : 15 الأربعاء , جمادى الثانية, 1440

الکلمات المفتاحية: استقلال هیئت‌مدیره, واژه‌های کلیدی: اندازه هیئت‌مدیره, دوگانگی نقش مدیر عامل, افشاء اطلاعات زیست‌محیطی,

ملخص المقالة :

افزایش نگرانی‌های جهانی درباره محیط‌زیست، تقاضا برای پژوهش‌های بیشتر در زمینه ایجاد ارزش افشاهای زیست‌محیطی برای ذی‌نفعان و یکپارچگی ساختار حاکمیت شرکتی را به‌وجود آورده است. بنابراین، هدف این پژوهش بررسی تجربی رابطه بین سازوکارهای حاکمیت شرکتی و افشای داوطلبانه اطلاعات زیست‌محیطی است.دراین پژوهش 42 شرکت در صنایع محصولات شیمیایی و مواد و محصولات دارویی عضو بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس یافته‌های پژوهش حاضر، می‌توان گفت تنوعی در اندازه هیئت‌مدیره شرکت‌های ایرانی وجود ندارد و حضور مدیران غیرموظف در هیئت‌مدیره شرکت‌ها منجر به افزایش سطح افشای اطلاعات زیست‌محیطی آن‌ها نمی‌شود. اما، تفکیک وظایف مدیر عامل از رئیس هیئت‌مدیره در شرکت‌های ایرانی منجر به کنترل بیشتر می‌شود و به دنبال آن افشای بیشتر اطلاعات زیست‌محیطی صورت می‌گیرد. Abstract The increasing global concern for the environment, increased the demand for more research into the value creation of environmental disclosure for stakeholders and its integration within corporate governance structures. So, the aim of this study is investigating the relationship between corporate governance and environmental voluntary disclosure. Thus, the paper has examined 42 companies from chemical industries and pharmaceutical product, listed on Tehran Stock Exchange. According to the findings of recent research, can say that there is not diversity in the board size of Iranian companies and presence of independent managers in the board do not lead to increase of environmental voluntary disclosure level. The separation roles of CEO with chairman of the board director lead to increase of controlling in Iranian companies and environmental voluntary disclosure. Keywords: Board Size, Board Independence, CEO Duality, Environmental Disclosure

المصادر:

فهرست منابع

1)   آقایی، محمدعلی و پری چالاکی، (1388)، "بررسی رابطه بین ویژگی‌های حاکمیت شرکتی و مدیریت سود در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"، تحقیقات حسابداری و حسابرسی، شماره 4، صص 24-2.

2)   حساس‌یگانه، یحیی، (1385)، "حاکمیت شرکتی در ایران"، حسابرس، شماره 32، صص39-32.

3)   حیدرپور، فرزانه و محمد قرنی، (1394)، "تأثیر حسابداری زیست‌محیطی بر شاخص‌های مالی و عملیاتی شرکت‌های تولیدی"، پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، سال 7، شماره 26، صص 50-39.

4)   طالب‌نیا، قدرت‌الله، راضیه علی‌خانی و مهدی مران‌جوری، (1391)، "ارزیابی کمّیت و ماهیت افشای اطلاعات حسابداری زیست محیطی و اجتماعی در ایران"، بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، دوره 19، شماره 3، صص 60-43.

5)   عباسی، ابراهیم و فرهاد محمدی، (1391)، "بررسی گزارش‌گری مالی عملکرد زیست‌محیطی شرکت‌های آلاینده پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"، حسابداری سلامت، دوره 1، شماره 1، صص 46-33.

6)    مشایخی، بیتا و صبری علی‌پناه، (1394)، "تأثیر راهبری شرکتی بر رابطه بین اجتناب از مالیات و ارزش شرکت"، پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، سال 7، شماره 25، صص 64-49.

7)   مقدم، عبدالکریم، و ابوالفضل مؤمنی‌یانسری، (1391)، "بررسی تأثیر برخی ویژگی‌های نظام راهبری شرکت بر تصمیم‌های ساختار سرمایه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"، بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، دوره 19، شماره 2، صص 136-123.

8)   موسوی، سیدرضا، حسین جباری و عباس طالب‌بیدختی، (1394)، "حاکمیت شرکتی و تجدید ارائه صورت‌های مالی"، پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، سال 7، شماره 25، صص 119-97.

9)   نمازی، محمد، (1389)، پژوهش‌های تجربی در حسابداری: دیدگاه روش شناختی. چاپ دوم، شیراز: انتشارات دانشگاه شیراز.

10)   Aburaya, R. K, (2012), "The Relationship between Corporate Governance and Environmental Disclosure: UK Evidence", Doctoral thesis, Durham University. http://etheses.dur.ac.uk/3456/1/PhD_Thesis.pdf?DDD2+ [15 Sep 2014]

11)   Anderson, J.W, (1989), “Corporate Social Responsibility”, New York: Quorum Books.

12)   Barako, D. G. and Hancock, P. and Izan, H. Y, (2006), "Factors Influencing Voluntary Corporate Disclosure by Kenyan Companies", Corporate Governance: An international Journal, 14(2), PP. 303-327.

13)   Berthelot, S. and Cormier, D. and Magnan, M, (2003), "Environmental Disclosure Research: Review and Synthesis", Journal of Accounting Literature, 22(1), PP. 1-44.

14)   Brammer, S. and Pavelin, S, (2008), "Factors Influencing the Quality of Corporate Environmental Disclosure", Business Strategy and The Environment, 17(2), PP. 120-136.

15)   Branco, M. C. and Rodrigues, L.L, (2008), "Factors Influencing Social Responsibility Disclosure by Portuguese Companies", Journal of Business Ethics, 83(4), PP. 685-701.

16)   Buhr, N. and Freedman, M, (2001), "Culture, Institutional Factors and Differences in Environmental Disclosure Between Canada and The United States", Critical Perspectives On Accounting, 12(3), PP. 293-322.

17)   Buniamin, S. and Alrazi, B. and Johari, N. and Rahman, N, (2010), "Corporate Governance Practices and Environmental Reporting of Companies in Malaysia: Finding Possibilities of Double Thumbs Up", Journal Pengurusan, 32(1), PP. 55-71.

18)   Chen, C. J. P. and Jaggi B, (2001), "Association between Independent Non-Executive Directors, Family Control and Financial Disclosures in Hong Kong", Journal of Accounting and Public Policy, 19(4), PP. 285-310.

19)   Cormier, D. and Ledoux, M.J. and Magnan, M, (2011), "The Informational Contribution of Social and Environmental Disclosures for Investors", Management Decision, 49(8), PP. 1276-1304.

20)   Cormier, D., Lapointe-Antunes, P., & Magnan, M, (2015), “Does Corporate Governance Enhance the Appreciation of Mandatory Environmental Disclosure by Financial Markets?”, Journal of Management & Governance, 19(4), PP. 897-925.

21)   Cortez, M.A.A. and Penacerrada, N.T, (2010), "Is it Beneficial to Incur Environmental Cost? A Case Study of Toyota Motors Corporation, Japan", Journal of International Business Research, 9(2), PP. 113-137.

22)   Deegan, C. and Rankin, M, (1996), "Do Australian Companies Report Environmental News Objectively? An Analysis of Environmental Disclosures by Firms Prosecuted Successfully by The Environmental Protection Authority", Accounting, Auditing and Accountability Journal, 9(2), PP. 50-67.

23)   Fama, E. F. and Jensen, M.C, (1983), "Separation of Ownership and Control", Journal of Law and Economics, 26(2), PP. 301-325.

24)   Forker, J. J, (1992), "Corporate Governance and Disclosure Quality", Accounting and Business Research, 22(86), PP. 111-124.

25)   Gisbert Clemente, A. and Navallas Labat, B, (2009), "Corporate Governance Mechanisms and Voluntary Disclosure. The Role of Independent Directors in the Boards of Listed Spanish Firms", Universidad Autónoma de Madrid, Faculty of Economics. http://pendientedemigracion.ucm.es/centros/cont/descargas/documento16048.pdf [28 Sep 2014]

26)   Gray, R. and Javad, M. and Power, D. M. and Sinclair C. D, (2001), "Social and Environmental Disclosure and Corporate Characteristics: A Research Note and Extension", Journal of Business Finance and Accounting, 28(3-4), PP. 327-356.

27)   Gray, R. and Owen, D. L. and Maunders, K.T, (1987), “Corporate Social Reporting: Accounting and Accountability”, London, UK: Prentice-Hall International Ltd.

28)   Gray, R. and Owen, D. L. and Adams, C, (1996), “Accounting and Accountability: Changes and Challenges in Corporate and Social Reporting”, London: Prentice-Hall Europe.

29)   Htay, S. N. N. and Rashid, H. M. A. and Adnan, M. A. and Meera, A. K. M, (2012), "Impact of Corporate Governance on Social and Environmental Information Disclosure of Malaysian Listed Banks: Panel Data Analysis", Asian Journal of Finance & Accounting, 4(1), PP. 1-24.

30)   Ienciu, I. A, (2012), "The Relationship between Environmental Reporting and Corporate Governance Characteristics of Romanian Listed Entities", Accounting and Management Information Systems, 11(2), PP. 267-294.

31)   Jensen, M. C, (1993), "The Modern Industrial Revolution, Exit, and the Failure of Internal Control Systems", The Journal of Finance, 48(3), PP. 831-880.

32)   Jensen, M. C. and Meckling, W. H, (1976), "Theory of the Firm: Managerial Behavior, Agency Costs and Ownership Structure", Journal of Financial Economics, 3(4), PP. 305-360.

33)   John, K. and Senbet, L. W, (1998), "Corporate Governance and Board Effectiveness", Journal of Banking and Finance, 22(4), PP. 371-403.

34)   Judge, W. Q. and Naoumova, I. and Koutzevol, N, (2003), "Corporate Governance and Firm Performance in Russia: an Empirical Study", Journal of World Business, 38(4), PP. 385-396.

35)   Lee, T. and Hutchison, P, (2005), "The Decision to Disclose Environmental Information: a Research Review and Agenda", Advances in Accounting, 21(1), PP. 83-111.

36)   Madhani, P. M, (2009), "Role of Voluntary Disclosure and Transparency in Financial Reporting", The Accounting World, 7(6), PP. 63-66.

37)   Monteiro, S. M. S. and Aibar-Guzmán, B, (2010), "Determinants of Environmental Disclosure in The Annual Reports of Large Companies Operating in Portugal", Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 17(4), PP. 185-204.

38)   Parsa, S. and Kouhy, R, (2008), "Social Reporting by Companies Listed On the Alternative Investment Market", Journal of Business Ethics, 79(3), PP. 345-360.

39)   Reverte, C, (2009), "Determinants of Corporate Social Responsibility Disclosure Ratings by Spanish Listed Firms", Journal of Business Ethics, 88(2), PP. 351-366.

40)   Rouf, A. and Abdullah-Al, H, (2011), "Ownership Structure and Voluntary Disclosure in Annual Reports of Bangladesh", The Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences, 5(1), PP. 129-139.

41)   Shearer, T, (2002), "Ethics and Accountability: from the for-itself to the for-the-other", Accounting, Organizations and Society, 27(6), PP. 541-575.

42)   Webb, E, (2004), "An Examination of Socially Responsible Firms’ Board Structure", Journal of Management and Governance, 8(3), PP. 255-277.

 

ضمیمه

چک‌لیست افشای اطلاعات زیست‌محیطی شرکت‌ها

سیاست‌های زیست‌محیطی

• اظهارات واقعی از سیاست‌های زیست‌محیطی


• گروه‌ها یا موقعیت‌هایی برای مدیریت زیست‌محیطی یا ایمنی


• برآورد گذشته، حال یا آینده از سرمایه و هزینه‌های عملیاتی برای حفاظت یا بازسازی محیط زیست


• سرمایه‌گذاری زیست‌محیطی و ارزیابی سرمایه‌گذاری‌ها


• تأمین مالی برای امکانات و تجهیزات کنترل‌کننده آلودگی


• مخارج تحقیق و توسعه برای کاهش آلودگی


• تأثیر پژوهش‌های زیست‌محیطی


• تدارکات و الزامات احتمالی زیست‌محیطی


• حفاظت از منابع طبیعی


• صرفه‌جویی و حفظ انرژی


• سیاست‌های بهداشتی و ایمنی


• سیاست‌های زیباسازی و محوطه‌سازی

 

محصولات و فرآیندهای مرتبط با مسائل زیست‌محیطی

• انتشار آلودگی و تخلیه پساب‌ها


• زباله


• بسته‌بندی


• بازیافت


• محصولات و توسعه محصولات


• استفاده بهینه از مواد در فرآیند تولید


• بهینه‌سازی مصرف انرژی در محصولات


• ایمنی محصولات

 

رعایت استانداردها و قوانین زیست‌محیطی

• بحث و بررسی درباره قوانین و الزامات زیست‌محیطی


• پیروی از قوانین و مقررات آلودگی


• پیروی از قوانین و مقررات بهداشت و ایمنی


• وضعیت انطباق با استانداردهای زیست‌محیطی و یا بهداشت و ایمنی

 

حسابرسی زیست‌محیطی

• تأییدداخلی یا خارجی، بررسی، هدف‌گذاری، حسابرسی و ارزیابی عملکرد زیست‌محیطی و یا افشای زیست‌محیطی

ثبات

• هر گونه اشاره‌ای به ثبات


• هر گونه اشاره‌ای به توسعه ثبات

 

دیگر اطلاعات مرتبط زیست‌محیطی

• دریافت جایزه برای برتری حفاظت از محیط زیست و ایمنی


• حفاظت از محیط زیست؛ به عنوان مثال مبارزه با آفات


• حفاظت از حیات وحش


• حمایت از مبارزات ضد زاد و ولد


• آموزش و تعلیم زیست‌محیطی


• اقدامات و پرونده‌های زیست‌محیطی علیه شرکت


• هرگونه مسائل زیست‌محیطی به غیر از موارد فوق

 

یادداشت‌ها