ارزیابی کشاورزی پایدار و اثرات آن در حفاظت از منابع آب و خاک (مطالعه موردی: بخش حمیل شهرستان اسلام‌آباد غرب)

الموضوعات : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

اشکان شفیعی ¹ (دانشجوی دکتری جغرافیا و برنا‌مه‌ریزی روستایی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران)
آئیژ عزمی ² (دانشیار، گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران)

تاريخ الإرسال : 24 الأحد , جمادى الأولى, 1444 تاريخ التأكيد : 26 الجمعة , ربيع الثاني, 1445 تاريخ الإصدار : 16 الإثنين , محرم, 1446

الکلمات المفتاحية: کشاورزی پایدار, فرسایش خاک, عوامل اقتصادی و اجتماعی, سلامت زیست‌محیطی,

ملخص المقالة :

مقدمه و هدف: یکی از ضرورت­های مهم توسعه پایدار، نظام کشاورزی پایدار است. نظامی که منابع طبیعی و محیط زیست را فدای تولید و رشد اقتصادی نکند. در این راستا هدف تحقیق حاضر بررسی توسعه کشاورزی پایدار در حفاظت منابع آب و خاک در روستاهای بخش حمیل از توابع شهرستان اسلام‌آباد غرب می‌باشد.
مواد و روش­ها: بر اساس روش کوکران، 353  نفر از خانوارهای بخش حمیل به عنوان حداقل نمونه مورد مطالعه انتخاب شدند و با توزیع پرسشنامه‌های محقق ساخته میان آن‌ها به گردآوری اطلاعات مورد نیاز پرداخته شد. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات مکتسبه از آزمون رگرسیون چندگانه، تحلیل عاملی، آزمون T مستقل و تحلیل خوشه­ای بهره برده شد.
یافته­ ها: براساس نتایج رگرسیون چندگانه بین شاخص­های توسعه پایدار روستایی و حفاظت از منابع ارتباط معناداری وجود دارد و بُعد اقتصادی با ضریب بتای 798 بیشترین تأثیر را دارد. همچنین میزان همبستگی عامل­های مورد بررسی با حفاظت از منابع آب و خاک مثبت و بالا بدست آمد. تحلیل خوشه­ای وT  مستقل انجام گرفته نشان داد که 19 روستا براساس متغیرهای کشاورزی پایدار در شرایط مناسب و 47 روستا در شرایط نامناسب قرار دارند.
بحث و نتیجه­ گیری: با توجه به نتایج بدست امده برنامه­ریزان توسعه باید با رفع موانع اقتصادی از تخریب منابع طبیعی به ویژه منابع آب و زمین جلوگیری کنند. لذا پیشنهاد می‌شود 47 روستای ناپایدار بخش حمیل از نظر شاخص‌های اقتصادی بررسی و با ایجاد اشتغال و معیشت متنوع جهت کاهش فشار و تخریب منابع در این مناطق اقداماتی انجام شود.

المصادر:

1. Ahmed, M., & Stockle, C. O. (Eds.). (2016). Quantification of climate variability, adaptation and mitigation for agricultural sustainability. Springer. https://library.wur.nl/WebQuery/titel/2197190


2. Amini, A., & Boroumand, T. (2015). Sociological explanation of influent factors on depopulation of rural Areas (Case study: Padena Sofla, Semirom). Journal of Applied Sociology, 26(1), 137-154.

https://dorl.net/dor/20.1001.1.20085745.1394.26.1.8.2

3. amirzaeh moradabadi, S., ziaee, S., mehrabi boshrabadi, H., & keykha, A. A. (2018). Agricultural Sustainability Assessment in Iran by Using Sustainability Composite Index. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 49(4), 661-674.

 [DOI:10.22059/ijaedr.2018.252301.668565]  

4. Asante, S.K., (2011), Empowering Farming Communities in Northern Ghana with Strategic Innovations and Productive Resources in Dry Land Farming, Project Number 6, CPWF Project Report, Savanna Agricultural Research Institute. https://hdl.handle.net/10568/3769


5. Brandt, L., Lewis, A. D., Fahey, R., Scott, L., Darling, L., & Swanston, C. (2016). A framework for adapting urban forests to climate change. Environmental Science & Policy, 66, 393-402. http://dx.doi.org/10.1016/j.envsci.2016.06.005


6. Farajzadeh Asl, M., & Hosseini, A.B.. (2007). Analysis Of Water Crisis In Nishabor Plain. Modarres Human Sciences, 11((Tome 53) (Geography )), 215-238. https://sid.ir/paper/6955/en


7. Füsun Tatlıdil, F., Boz, I., & Tatlidil, H. (2009). Farmers’ perception of sustainable agriculture and its determinants: a case study in Kahramanmaras province of Turkey. Environment, development and sustainability, 11, 1091-1106.

 https://doi.org/10.1007/s10668-008-9168-x

8. Ghaffari, H., Younessi, A., & Rafiei, M. (2016). Analysing the Role of Investment in Education on Sustainable Development; with Special Emphasis on Environmental Education. Environmental Education and Sustainable Development, 5(1), 79-104.

https://sid.ir/paper/261013/en

9. Giliesman, S. R. (2001). Agroecology (M. Nasiri Mahalati, A. Kooche-ki, P. Rezvani Moghadam, & A. Beheshti, Persian trans). Mash-had: Ferdowsi University of Mashhad Publications.


10. Golbaz, maryam, heydari, bahman, Hayati, Babollah, & Riahi Dorche, Farshid. (2017). Evaluating Economic, Social And Environmental Impacts Of Tangab Dam And Irrigation Network, Firuzabad Fars. Iranian Journal Of Agricutural Economics And Development Research, 48(2), 179-195. https://sid.ir/paper/146373/en.


11. Golusin, M., & Ivanović, O. M. (2009). Definition, characteristics and state of the indicators of sustainable development in countries of Southeastern Europe. Agriculture, ecosystems & environment, 130(1-2), 67-74.

https://doi.org/10.1016/j.agee.2008.11.018

12.Khanal, U., Wilson, C., Rahman, S., Lee, B. L., & Hoang, V. N. (2021). Smallholder farmers’ adaptation to climate change and its potential contribution to UN’s sustainable development goals of zero hunger and no poverty. Journal of Cleaner Production, 281, 124999.

 https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2020.124999

13. Miralles-Quirós, M. M., & Miralles-Quirós, J. L. (2021). Sustainable finance and the 2030 agenda: Investing to transform the world. In Sustainability (Switzerland) (Vol. 13, Issue 19). MDPI.

 https://doi.org/10.3390/su131910505

14. Nouri ZamanAbadi, S. H. A., Amini, A., & Rahimi, H. (2016). Evaluate the Relationship Between Sustainable Agriculture and Rural Sustainable Development (Case Study: Fasa County Rural Areas). Journal of Rural Research, 7(4),688-703. https://dorl.net/dor/20.1001.1.20087373.1395.7.4.4


15. Pourzand, F., & Bakhshoudeh, M. (2012). Evaluating agricultural sustainability of Fars province with compromise programming approach. Agricultural Economics Research, 4(13), 1-26 https://dorl.net/dor/20.1001.1.20086407.1391.4.13.1.1


16. Sarkar A, Azim JA, Al Asif A, Qian L and Peau AK. 2021. Structural equation modeling for indicators of sustainable agriculture: prospective of a developing country’s agriculture. Land Use Policy, 109, 105638.

 https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2021.105638

17. Sayarkhalaj, H., Hashemianfar, S., Salehi, S., Abdellahi, A. (2022). Farmers' perceptions of social barriers and facilitators of adaptation to climate change. Journal of Economic & Developmental Sociology, 11(2), 25-55.

[DOI: 10.22034/jeds.2022.50621.1623]

18. Sheklabadi, M., Khademi, H., Eghbal, M. K., & Nourbaksh, F. (2007). Effects of climate and long-term grazing exclusion on selected soil biological quality indicators in rangelands of central Zagros. Isfahan University of Technology-Journal of Crop Production and Processing, 11(41), 103-116.

http://jstnar.iut.ac.ir/article-1-730-fa.html

19.  Spencer, J. (2021). The sustainable development goals. In Design for Global Challenges and Goals (pp. 12–25). Routledge. https://www.taylorfrancis.com chapters/edit/10.4324/9781003099680-3/sustainable-development-goals-jak-spencer

20. Vahdati, K., & Sarikhani, S.. (2020). An Overview Of Sustainable Agriculture Development In Iran And In The World. Strategic Research Journal Of Agricultural Sciences And Natural Resources, 5(1), 19-32. SID.

 https://sid.ir/paper/1055662/en

21. Williges, K., Mechler, R., Bowyer, P. and Balkovic, J., (2017). Towards an assessment of adaptive capacity of the European agricultural sector to droughts. Climate Services, 7, pp.47-63. https://doi.org/10.1016/j.cliser.2016.10.003


22. Yin, C., Zhao, W., & Pereira, P. (2022). Soil conservation service underpins sustainable development goals. Global Ecology and Conservation, 33, e01974.

 https://doi.org/10.1016/j.gecco.2021.e01974