مدیریت تقاضای آب در بخش کشاورزی (مطالعه موردی دشت لیشتر)
الموضوعات :
1 - استادیار؛ گروه اقتصاد کشاورزی؛ دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی؛ دانشگاه آزاد اسلامی؛ واحد علوم و تحقیقات؛ تهران؛ ایران
الکلمات المفتاحية: برنامه‌ریزی چند هدفه, بهره‌برداران, ریسک زیستمحیطی,
ملخص المقالة :
حفاظت کمّی و کیفی منابع آب و خاک از اهداف اصلی توسعه پایدار کشاورزی در کشور است. در این راستا این مطالعه با هدف تلفیق اهداف زیست محیطی شامل کاهش مصرف آب، کود و سموم شیمیایی با اهداف بهره‌برداران شامل افزایش بازده ناخالص (درآمد)، ریسک یا واریانس بازده ناخالص صورت گرفت. داده‌های مورد استفاده شامل عملکرد تولید و مقدار بکارگیری از نهاده ها و قیمت آنها از بهره‌برداران منتخب که بطور تصادفی انتخاب شدند به دست آمد. با توجه به این که بطور توأم چند هدف مورد بررسی قرار گرفت لذا از رهیافت برنامه ریزی چندهدفی استفاده شد. در تدوین الگوی ریسک نیز از بازده ناخالص سالانه دوره 91-1372 محصولات در محدوده تحقیق استفاده گردید. با توجه به تفاوت گسترده میان مقیاس فعالیت بهره برداران ابتدا با استفاده از تحلیل خوشه ای و بر اساس مقیاس فعالیت به دو گروه تقسیم شدند. در این بررسی مشخص گردید که میان اهداف زیست محیطی که بعنوان اهداف سیاست گذاران نیز می توان آنها را مورد توجه قرار داد و اهداف بهره برداران مبادله وجود دارد و لازم است با برنامه ریزی به سوی انتخاب ترکیبی از این سیاست‌ها حرکت نمود.
امیرنژاد، ح. بهمن پوری، ص. 13921. تلفیق هدف‌های زیست محیطی و اقتصادی بهره برداران کشاورزی در تعیین الگوی بهینه زراعی: مطالعه موردی دشت بیضا فارس. کنفرانس کشاورزی پایدار در مناطق خشک، شیراز، 5 آذز.
پرهیزکاری، ا.، مظفری، م.م.، شوکت فدایی، م. و محمودی، ا. 1394. ارزیابی کم‌آبیاری توأم با کاهش آب در دسترس راهکاری برای حفاظت منابع آب در دشت قزوین. نشریه حفاظت منابع آب و خاک، 5 (1): 67-80.
جهاد کشاورزی استان کهگیلویه و بویراحمد، 1390. گزارش وضعیت منابع آب استان، 69 صفحه.
جهادکشاورزی گچساران،1390
دریجانی، ع. شرزهای، غ. ع. پیکانی، غ، ر و س. م. صدرالاشرافی (1385). برآورد کارآیی زیستمحیطی با استفاده از تحلیل مرز تصادفی: مطالعه موردی کشتارگاههای دام استان تهران. فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه، (51): 145-113.
دریجانی، ع، شرزهای، غ، یزدانی. س، پیکانی. غ و صدرالاشرافی .م .(1384) برآورد کارایی زیست محیطی با استفاده از تحلیل تصادفی، فصلنامه اقتصاد کشاورزی، 51، 134-113.
شهرکی، ج.، محسنی، س، 1392. کاربرد تصمیم‌گیری چند معیاره تعادلی در تخصیص بهینه منابع آب :مطالعه موردی شهرستان یزد، فصلنامه علمی و پژوهشی مهندسی آبیاری و آب ، 3 (12): 17-36.
شرکت آب منطقه ای استان کهگیلویه و بویراحمد. 1391. گزارش وضعیت منابع آب استان کهگیلویه و بویراحمد. 124 صفحه.
شیرزادی اسکوکلایه، س، و. م.، صبوحی، صابونی. 1387. کاربرد برنامه ریزی چند هدفه در مدیریت منابع آب سطحی و زیرزمینی منطقه‌ای ساوجبلاغ، اقتصاد کشاورزی 83-89 ، 3 (2).
عبدالهی عزت آبادی، م. و جوانشاه، ا. 1386، بررسی اقتصادی امکان استفاده از روش‌های نوین عرضه و تقاضا آب در بخش کشاورزی، مطالعه موردی پسته کاران شهرستان رفسنجان، پژوهش و سازندگی در زراعت و باغبانی، 113-126،20(75).
محسن پور. ر، زیبایی، م. 1379. تعیین الگوی بهینه کشت در اراضی زیر سد درودزن با استفاده از برنامه ریزی غیر خطی و استراتژی‌های کم آبیاری، مجله اقتصاد کشاورزی و توسعه، 18 (71): 15-26.
Abrishamchi, A. A. Ebrahimian, M, Tajrishi and Marine, M. A. 2005. Case study, application of multiple criteria decision making to urban water supply, journal of water resource management, 131(4):326-335.
Barnett, B., Roni, A. and Zigbal T. 1980. Goal programming via dimensional scaling applied to Senegalese subsistence farms, American agricultural economic association, 1: 700-720.
Charnes A and Cooper WW. 1961. Management models and industrial application of linear programming. John Wiley & Sons. Inc. New York.
Cohon, J. L. (1978), Multiobjective programming and planning. Academic Press, New York.
Francisco, S. R and Mubarik A. 2006. Resource allocation tradeoffs in Manila's peri-urban vegetable production systems: An application of multiple objective programming. Agric. Sys. 87: 147–168.
Han,Y., Y.F.Huang,G Q.Wang and Maqsood I. 2011. A multi objective linear programming model with interval parameters for water resources allocation in Dalian city, water resource manage 25:449-463.
Kjaersgoard, j. and Andersen, J.L. 2003. c.Multi-Objective management in fisheries: The case of the Danish industrial fishery in the North Sea. Research Report no. lbo, Danish Research Institute of food Economics.
Kennedy, J. O. S. 1986. Dynamic Programming: Applications to agricultural and natural resources. 1th. Edn. Elsevier Applied Science Publishers Ltd, UK.
Kupusovic T, Midzic S, Silajdzic I and Bjelavac J. 2007. Cleaner production measures in small-scale slaughterhouse industry: case study in Bosnia and Herzegovina. Journal of cleaner production. 15(4): 278-383
Mendoza G. A. , B. B. Bare and Zhou Z. 1993. A fuzzy multiple objective linear programming approach to forest planning under uncertainty, Agricultural Systems, 41: 257-274.
Rae, A. N. 1994. Agricultural management economics: Activity analysis and decision making, 1th. Edn. Cambridge, Wallingford UK.
Romero, C., F. Amador and Barco A. 1987. Multiobjectives in agricultural planning: A comparison programming application, American Journal of Agricultural Economics, 69(1): 78-86.
