ریشه

حرية الوصول المقاله

1 - اثر زمان برداشت بر عملکرد ریشه و برخی خصوصیات کیفی ارقام تجارتی چغندرقند در خوی
زهرا حبيبي

به منظور مطالعه تاثیر زمان برداشت بر روی برخی خصوصیات کمي و کیفی چغندرقند، سه تاریخ برداشت (30 مهر، 15 آبان و30 آبان) بر روی پنج رقم هیبرید چغندرقند (افشاری، زرقان، شیرین، رسول و جلگه) مورد بررسی قرار گرفت. این تحقیق به صورت آزمایش فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصا أکثر

به منظور مطالعه تاثیر زمان برداشت بر روی برخی خصوصیات کمي و کیفی چغندرقند، سه تاریخ برداشت (30 مهر، 15 آبان و30 آبان) بر روی پنج رقم هیبرید چغندرقند (افشاری، زرقان، شیرین، رسول و جلگه) مورد بررسی قرار گرفت. این تحقیق به صورت آزمایش فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار طی سال 1388 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی شهرستان خوی اجرا شد. کشت در اواخر فروردین ماه و عملیات داشت بر اساس توصیه ها و به صورت یکنواخت برای همه تیمارها انجام شد. نتایج نشان داد که بین ارقام اختلاف معنی داری از نظر درصد قند، درصد قند سفید، ضریب قلیائیت و مقدار ناخالصی های سدیم و نیتروژن وجود داشت. رقم رسول درصد قند و قند سفيد بیشتری نسبت به سایر ارقام داشت. اختلاف بین تاریخ های برداشت نیز از نظر عملکرد ریشه، درصد قند، قند سفيد ، عملکرد قند ناخالص و عملکرد قند سفید معنی دار بود. حداکثر عملکرد ریشه در برداشت 30 آبان به میزان 360/94 تن در هکتار به دست آمد. بیشترین درصد قند و قند سفيد نيز مربوط به تاریخ برداشت 30 آبان بود. همچنين بالاترین عملکرد قند خام و محصول قند سفید نیز به ترتیب با 98/12 تن و 34/10 تن در هکتار متعلق به تاريخ برداشت 30 آبان بود که نسبت به دو تاریخ برداشت دیگر، اختلاف معنی دار داشت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

2 - ارائه و تدوین مدل ناب در صنایع خدماتی با رویکرد ارزیابی خدمات در کلاس جهانی
سید محمد سید حسینی فرشید عبدی

در این مقاله به موضوع نحوه به کارگیری رویکرد ناب در خدمات پرداخته شده است. زیر بنای اصلی رویکرد ناب را شناسایی و حذف اتلاف تشکیل می دهد. اما در صنایع خدماتی به دلیل حضور توأم مشتری و کارکنان در فرایند، علاوه بر اتلاف های معمول فرایندی، به دلیل ماهیت خدمات ، 5 گروه اتلاف أکثر

در این مقاله به موضوع نحوه به کارگیری رویکرد ناب در خدمات پرداخته شده است. زیر بنای اصلی رویکرد ناب را شناسایی و حذف اتلاف تشکیل می دهد. اما در صنایع خدماتی به دلیل حضور توأم مشتری و کارکنان در فرایند، علاوه بر اتلاف های معمول فرایندی، به دلیل ماهیت خدمات ، 5 گروه اتلاف ریشه ای با کمک تفکر سیستمی و الگوی انتقال فشار و مشاهدات محیطی (گمبا) تعریف شده است. این 7 گروه برای یک مسأله عمومی گروهبندی، فرموله شده است. با کمک پردازشگر تصمیمی گیری چند معیاره ELECTRETRI سطوح مختلف کلاس جهانی تعریف شده است. در نهایت یک مدل سیستمی، تمامی اجزا را به هم پیوند داده و برای استفاده در محیط سازمان های خدماتی برای تعیین سطح درآمدی و ناب بودن آماده ساخته است. نوآوری این نحقیق، تعریف اتلاف های ریشه ای، سطح بندی و ارزیابی آنهاست. نوآوری دیگر، استفاده از مدلهای ریاضی گروهبندی است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

3 - گفتمان پسا استعماری در ادبیات جهان(تحلیل گفتمان رمان ریشه ها)
افسانه مظفری مونا اسدیان فرزانه شریفی

تحلیل گفتمان از جمله روش های علوم انسانی است که به واکاوی مفاهیم قدرت و ایدئولوژی نهفته در متون مختلف می پردازد. این شناخت از طریق تکنیک های متفاوت گفتمانی صورت می گیرد. از جمله مهم ترین رویکردهای گفتمانی رویکرد لاکلاو و موفه است که با به کارگیری مفاهیمی نظیر تفکیک دال أکثر

تحلیل گفتمان از جمله روش های علوم انسانی است که به واکاوی مفاهیم قدرت و ایدئولوژی نهفته در متون مختلف می پردازد. این شناخت از طریق تکنیک های متفاوت گفتمانی صورت می گیرد. از جمله مهم ترین رویکردهای گفتمانی رویکرد لاکلاو و موفه است که با به کارگیری مفاهیمی نظیر تفکیک دال های ثابت و شناور، مفصل بندی، وقته ها و عناصر، ضدیت و غیریت به واکاوی اهداف پنهان در متون می پردازد. در این پژوهش نیز با استفاده از رویکرد لاکلاو و موفه سعی بر تحلیل گفتمان رمان ریشه ها با هدف بازشناسی رویکردهای موجود در ادبیات پسااستعماری است. دیدگاه های افرادی نظیر ادوارد سعید، فرانتس فانون و هومی بابا به تبیین و تفسیر تحلیل گفتمان پسااستعماری موجود در این مقاله یاری خواهد رساند. هدف اصلی این پژوهش، شناخت دال های موثر بر نزاع بین دو گفتمان استعماری و برده داری است. از آن جایی که مبنای گفتمان پسااستعماری، نزاع دو گفتمان استعمار و برده داری است، تقابل‌های دوتایی و ساخت شکنی ای که لاکلاو و موفه به تقلید از دریدا آن را به کار برده اند کاربرد ویژه ای پیدا میکنند. این رمان، عناصر مختلفی از فرهنگ امریکایی استعمارگر و فرهنگ افریقایی مستعمره را شناسایی می‌کند.دال‌های شناوری که از طریق مفصل‌بندی گفتمانی‌ای که مد نظر لاکلاو و موفه است از طریق زنجیره هم‌ارزی به دال اصلی یا گره-گاه متصل می‌شوند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

4 - گفتمان پسا استعماری در ادبیات جهان (تحلیل گفتمان رمان ریشه‌ها)
افسانه مظفری مونا اسدیان فرزانه شریفی

تحلیل گفتمان از طریق تکنیک‌های متفاوت گفتمانی به واکاوی مفاهیم قدرت و ایدئولوژی نهفته در متون مختلف می‌پردازد. از جمله مهم‌ترین رویکردهای گفتمانی رویکرد لاکلاو و موفه است که با به‌کارگیری مفاهیمی نظیر تفکیک دال‌های ثابت و شناور، مفصل‌بندی، وقته‌ها و عناصر، ضدیت و غیریت أکثر

تحلیل گفتمان از طریق تکنیک‌های متفاوت گفتمانی به واکاوی مفاهیم قدرت و ایدئولوژی نهفته در متون مختلف می‌پردازد. از جمله مهم‌ترین رویکردهای گفتمانی رویکرد لاکلاو و موفه است که با به‌کارگیری مفاهیمی نظیر تفکیک دال‌های ثابت و شناور، مفصل‌بندی، وقته‌ها و عناصر، ضدیت و غیریت به واکاوی اهداف پنهان در متون می‌پردازد. در این پژوهش نیز با استفاده از رویکرد لاکلاو و موفه سعی بر تحلیل گفتمان رمان ریشه‌ها با هدف بازشناسی رویکردهای موجود در ادبیات پسااستعماری است. دیدگاه‌های افرادی نظیر ادوارد سعید، فرانتس فانون و هومی بابا به تبیین و تفسیر تحلیل گفتمان پسااستعماری موجود در این مقاله یاری خواهد رساند. هدف اصلی این پژوهش، شناخت دال‌های مؤثر بر نزاع بین دو گفتمان استعماری و برده‌داری است که ایدئولوژی مرکزی رمان ریشه‌ها را تشکیل می‌دهد. نژادپرستی و برده‌داری از جمله مفاهیم مهم در گفتمان استعمار شناخته شدند که به روند هژمونیک شدن گفتمان کمک کرده‌اند. از طرفی دیگر، مفاهیمی نظیر تسلیم، عقب‌ماندگی، خشونت و عدم مسئولیت‌پذیری نیز در دایره گفتمانی برده‌داری آفریقایی جای می‌گیرند. تسلط گفتمان استعماری در رمان ریشه‌ها به‌واسطه طرد مفاهیم و فرهنگ بومی آفریقایی شکل‌گرفته و با تثبیت معانی غربی و آمریکایی خود را در گفتمان مسلط آمریکایی تثبیت می‌کنند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

5 - برآورد نیمه عمر بازگشت پذیری به میانگین قیمت سهام: کاربردی از معادلات دیفرانسیل تصادفی
هادی رحمانی فضلی احمد ملابهرامی

این پژوهش، الگویی برای برآورد مقدار تعادلی بلند مدت، سرعت بازگشت به میانگین و نیمه عمر سری های زمانی قیمت سهام بازگشت پذیر به میانگین بر اساس نظریه معادلات دیفرانسیل تصادفی ارایه می‌دهد. در این راستا، برای داده‌های هفتگی از سهام 24 شرکت منتخب فعال عضو بورس اوراق بهادار أکثر

این پژوهش، الگویی برای برآورد مقدار تعادلی بلند مدت، سرعت بازگشت به میانگین و نیمه عمر سری های زمانی قیمت سهام بازگشت پذیر به میانگین بر اساس نظریه معادلات دیفرانسیل تصادفی ارایه می‌دهد. در این راستا، برای داده‌های هفتگی از سهام 24 شرکت منتخب فعال عضو بورس اوراق بهادار تهران، وجود پدیده بازگشت به میانگین سری زمانی روزانه قیمت سهام طی دوره زمانی 1394 تا 1396 با استفاده از آزمون‌های ریشه واحد مورد آزمون قرار گرفته است. برای سهام دارای ویژگی بازگشت به میانگین، الگویی بر اساس معادلات دیفرانسیل تصادفی ارایه شده و سرعت بازگشت به میانگین و نیمه عمر برآورد شده است. از سوی دیگر، جهت مدل‌سازی قیمت سهام با خاصیت عدم بازگشت پذیری به میانگین، الگوی معادله دیفرانسیل تصادفی GBM برآورد شده است. نتایج نشان می‌دهد که بیشتر شرکت‌های مورد مطالعه دارای رفتار بازگشت‌پذیر به میانگین بلند مدت بوده و نیمه عمر قیمت سهام آنها از 3 تا 30 هفته برآورد شده است. برآورد نیمه عمر سری های زمانی قیمت سهام با ویژگی بازگشت به میانگین، اطلاعات ارزشمند و بسیار مفیدی را برای استراتژی های انتخاب سبد سرمایه گذاری سهام با ریسک پایین در اختیار سرمایه گذاران و کارگزاران بورس قرار می دهد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

6 - مقایسه توزیع فریشه (FD) و توزیع پارتو تعمیم‌یافته (GPD) در برآورد ارزش در معرض ریسک (VAR) و ارزش در معرض ریسک شرطی (CoVaR) شاخص بورس اوراق بهادار تهران
آزاده مهرانی علی نجفی مقدم علی باغانی

چالش اساسی در محاسبه ریسک انتخاب روشی است که بتواند دقیق‌ترین مقدار ریسک را محاسبه کند. هدف این مطالعه مقایسه برآورد ارزش در معرض ریسک (VAR)و ارزش در معرض ریسک شرطی (CoVaR) در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از توزیع فریشه (FD) و توزیع پارتو تعمیم‌یافته (GPD) هست. در أکثر

چالش اساسی در محاسبه ریسک انتخاب روشی است که بتواند دقیق‌ترین مقدار ریسک را محاسبه کند. هدف این مطالعه مقایسه برآورد ارزش در معرض ریسک (VAR)و ارزش در معرض ریسک شرطی (CoVaR) در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از توزیع فریشه (FD) و توزیع پارتو تعمیم‌یافته (GPD) هست. در این پژوهش از بازده داده‌های 21 و 63 روزه سری زمانی شاخص کل، شاخص سهام آزاد شناور و شاخص 50 شرکت فعال بورس اوراق بهادار تهران در فاصله زمانی 01/01/1391 الی 29/12/1398 استفاده گردید. برای پذیرش مدل‌ها به لحاظ آماری از آزمون‌های پس آزمایی کوپیک و آزمون پوشش شرطی کریستوفرسن استفاده‌ شد. مقایسه مدل‌ها از طریق توابع زیان دوم لوپز و بلانکو‌-ایهل انجام شد. برای رتبه‌بندی مدل‌های CoVaR نیز دو تابع زیان شامل میانگین قدر مطلق خطاها (MAE) و مجذور میانگین مربعات انحراف‌ها (RMSE) به کار رفت. نتایج نشان داد طبق خروجی آماره تابع زیان دوم لوپز، توزیع پارتو تعمیم‌یافته در برآورد VaR بازده شاخص کل و بازده شاخص 50 شرکت برتر بهتر از توزیع فریشه عمل نمود، اما برای شاخص آزاد شناور، توزیع فریشه عملکرد بهتری دارد. نتایج طبق مقادیر تابع زیان بلانکو-ایهل مخالف نتایج آماره تابع زیان دوم لوپز بود. نتایج میانگین قدر مطلق خطاها و مجذور میانگین مربعات انحراف‌ها نشان از برتری توزیع فریشه در برآورد CoVaR نسبت توزیع پارتو تعمیم‌یافته داشت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

7 - آزمون وجود حباب و رفتار انفجاری در بازار سهام ایران
کاظم بیابانی خامنه سعید خزایی امیرحسین افشاریان

هدف از این پژوهش آزمون وجود رفتار انفجاری و شناسایی دوره‌های حبابی محتمل در بازار سهام ایران در دوره دی ماه 1387 تا شهریور 1393 است. در دوره‌هایی که چندین حباب قیمتی رخ می‌دهد فرآیندی که سری زمانی مورد بررسی از آن پیروی می‌کند از یک فرآیند گام تصادفی به فرآیندی انفجاری أکثر

هدف از این پژوهش آزمون وجود رفتار انفجاری و شناسایی دوره‌های حبابی محتمل در بازار سهام ایران در دوره دی ماه 1387 تا شهریور 1393 است. در دوره‌هایی که چندین حباب قیمتی رخ می‌دهد فرآیندی که سری زمانی مورد بررسی از آن پیروی می‌کند از یک فرآیند گام تصادفی به فرآیندی انفجاری تبدیل می‌شود. در این حالت اغلب آزمون‌های سنتی قدرت تشخیص مناسبی نخواهند داشت زیرا لازم است که آزمون توانایی تشخیص تغییر فرآیند سری زمانی از I(0) به I(1) هنگام وقوع حباب و از I(1) به I(0) در زمان رکود را داشته باشد . به این دلیل در این پژوهش از روش GSADF و SADF که مبتنی بر آزمون ریشه واحد ADF راست دم بوده و اخیراً توسط فیلیپس و همکاران(2014) معرفی گردیده، بهره گرفته شده است. بر اساس نتایج بدست آمده در 69 ماه مورد بررسی 15 ماه، از جمله تیرماه 1392 تا دی ماه 1392 بازار سهام با پدیده حباب مواجه بوده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

8 - اثر ایندول بوتیریک اسید (IBA) و زمان قلمه‌گیری بر روی ریشه‌زایی قلمه‌های درختچه مورد (Myrtus Communis)
امین حیدرپور منفرد هادی کیادلیری الهام جافریان آرش دریکوندی

این تحقیق با هدف بررسی اثر غلظتهای ایندول بوتیریک اسید (IBA) بر ریشه‌زایی قلمه درختچه مورد و همچنین تـاثیر بهتـرین تیمـار هورمـونی جهت ریشه‌دار کردن این قلمه‌ها انجام گرفت. قلمه‌های درختچه گیاه مورد در سه ماه آبان، دی و اسفند در اندازه‌های 15 سانتیمتری تهیه شـدند . جهـت أکثر

این تحقیق با هدف بررسی اثر غلظتهای ایندول بوتیریک اسید (IBA) بر ریشه‌زایی قلمه درختچه مورد و همچنین تـاثیر بهتـرین تیمـار هورمـونی جهت ریشه‌دار کردن این قلمه‌ها انجام گرفت. قلمه‌های درختچه گیاه مورد در سه ماه آبان، دی و اسفند در اندازه‌های 15 سانتیمتری تهیه شـدند . جهـت تعیین بهترین نوع تیمار هورمونی جهت ریشه‌دار کردن قلمه‌ها از هورمون IBA در غلظتهای 200 ،1000 ، 2000 و 4000 قسمت در میلیون و یک گـروه شاهد به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و تعداد 30 قلمه در هر تکرار تحت شرایط مه‌افشانی نوبتی در بسـتر ماسـه ای اسـتفاده گردید. سپس نتایج حاصل از تعداد قلمه‌های ریشه‌دار شده، طول بلندترین ریشه، وزن تر و وزن خشک ریشه توسط نرم افزار SPSS و آزمون دانکن مورد تجزیه و تحلیل گرفت . نتایج نشان داد که اختلاف معنی‌داری در سطح 1 درصد بین زمان قلمه‌گیری در کلیه صـفات ریشـه وجـود دارد . همچنـین نتـایج نشان داد که بیشترین میانگین تعداد قلمه‌های جوانه‌زده در آبان ماه با هورمون IBA در غلظت 2000.میلیگرم بر لیتر به دست آمده است. هورمون مـورد استفاده در غلظت 2000 میلی‌گرم بر لیتر بیشترین تاثیر را در طول بلندترین ریشه، وزن تر و وزن خشک ریشه از خود نشان داد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

9 - بررسی میزان پراکنش ریشه درختان چنار (.Platanus orientalis L) در حاشیه رودخانه کرانلو شهرستان کلیبر
پروین نوری قاسم حبیبی بی بالانی

درخت چنار به ‌ عنوان یکی از گونه‌ هایی است که اغلب در حاشیه جریان‌های آب در مناطق مختلف کاشته می‌ شود و از این جهت اثرات مهمی در افزایش پایداری و کاهش فرسایش حاشیه رودخانه ‌ها از طریق مسلح ‌سازی خاک توسط ریشه‌ ها دارد. مقدار حفاظت خاک توسط گیاهان به خصوصیات زیست ‌فناوری أکثر

درخت چنار به ‌ عنوان یکی از گونه‌ هایی است که اغلب در حاشیه جریان‌های آب در مناطق مختلف کاشته می‌ شود و از این جهت اثرات مهمی در افزایش پایداری و کاهش فرسایش حاشیه رودخانه ‌ها از طریق مسلح ‌سازی خاک توسط ریشه‌ ها دارد. مقدار حفاظت خاک توسط گیاهان به خصوصیات زیست ‌فناوری ریشه آنها بستگی دارد. یکی از این خصوصیات میزان پراکنش ریشه ‌ها در خاک و یا میزان نسبت سطح ریشه به سطح خاک (RAR) است. برای برآورد میزان RAR درخت چنار در حاشیه رودخانه کرانلو شهرستان کلیبر در استان آذربایجان شرقی این مطالعه انجام گردید. این پژوهش نشان داد که مقدار RAR درخت چنار با افزایش عمق روند کاهشی داشته و در حدود 67/4 درصد RAR در عمق 30 سانتی ‌ متری خاک وجود دارد. با استفاده از نتایج این تحقیق، اطلاع از میزان نسبت سطح ریشه به سطح خاک درخت چنار در حاشیه رودخانه بیشتر گردید که از اطلاعات به‌ دست آمده می ‌توان به‌ عنوان بخشی از داده‌ های مورد نیاز برای محاسبه مقدار افزایش پایداری خاک ناشی از افزایش چسبندگی خاک که از حضور ریشه ‌های درختان چنار ایجاد می ‌گردد، استفاده نمود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

10 - ارزیابی شبیه‌سازی عملکرد، بهره‌وری آب گیاه آفتابگردان و شوری خاک تحت تنش‌های آبی و شوری با استفاده از مدل AquaCrop
معظم خالقی

مدل AquaCrop ابزاری توانمند در شبیه‌سازی پاسخ گیاه به مدیریت‌های مختلف کمی و کیفی آبیاری می‌باشد که توسط سازمان جهانی خواروبار (FAO) توسعه یافته است. در این تحقیق جدیدترین نسخه این مدل (V. 6) به منظور شبیه‌سازی عملکرد، بهره-وری آب گیاه آفتابگردان و شوری خاک تحت مدیریت‌ه أکثر

مدل AquaCrop ابزاری توانمند در شبیه‌سازی پاسخ گیاه به مدیریت‌های مختلف کمی و کیفی آبیاری می‌باشد که توسط سازمان جهانی خواروبار (FAO) توسعه یافته است. در این تحقیق جدیدترین نسخه این مدل (V. 6) به منظور شبیه‌سازی عملکرد، بهره-وری آب گیاه آفتابگردان و شوری خاک تحت مدیریت‌های مختلف آبیاری با آب شور مورد ارزیابی قرار گرفت. داده‌های مزرعه‌ای موردنیاز برای واسنجی و صحت‌سنجی مدل طی دو سال زراعی (1393 و 1394) جمع‌آوری شد. آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب بلوک کامل تصادفی شامل دو فاکتور مدیریت کمی آبیاری در دو سطح (آبیاری کامل و آبیاری ناقص ریشه در سطح 75 درصد) و مدیریت کیفی آب آبیاری در سه سطح (آب غیرشور، آب شور و تناوب آب شور و غیرشور) و در سه تکرار اجرا شد. با وجود کاهش 1/3 32 درصدی در عملکرد دانه تحت تیمارهای مختلف آبیاری در مقایسه با FI (4706 و 4367 کیلوگرم در هکتار به ترتیب در سال 1393 و 1394)، تیمار PRD1 کاهش جزئی 1/3% و 5% را به ترتیب در سال 1393 و 1394 نتیجه داد. تیمار FI حداکثر WPET (9/0 و 84/0 کیلوگرم بر مترمکعب به ترتیب در سال 1393 و 1394) را داشت و تیمارهایPRD1، PRD3، FSI، SI و PRD2 در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. نتایج آنالیز حساسیت نشان داد که حساسیت مدل نسبت به رطوبت حجمی خاک در نقطه اشباع و ظرفیت زراعی خاک، حداکثر پوشش تاجی، شاخص برداشت مرجع، مدت زمان کاشت تا گلدهی، مدت زمان کاشت تا حداکثر پوشش تاجی و ضریب رشد پوشش تاجی بیشتر از سایر پارامترهاست. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

11 - بررسی تأثیر عوامل مؤثر بر راندمان کاربرد آب آبیاری نواری در شرایط عمق توسعه ریشه موجود و قابل توسعه گندم در اراضی حمیدیه (خوزستان)
آرش تافته محمدرضا امداد سعید غالبی

این پژوهش به‌منظور بررسی تغییرات ابعاد نوار و عمق توسعه ریشه گندم در منطقه حمیدیه خوزستان بر تغییر راندمان کاربرد آب انجام شد، خاک منطقه دارای بافت سنگین clay loam بوده و آزمایش در سه مزرعه آزمایشی بر اساس کار معمول زارع و اندازه‌گیری مستقیم جهت واسنجی مدل SRFR 4.1.3 WI أکثر

این پژوهش به‌منظور بررسی تغییرات ابعاد نوار و عمق توسعه ریشه گندم در منطقه حمیدیه خوزستان بر تغییر راندمان کاربرد آب انجام شد، خاک منطقه دارای بافت سنگین clay loam بوده و آزمایش در سه مزرعه آزمایشی بر اساس کار معمول زارع و اندازه‌گیری مستقیم جهت واسنجی مدل SRFR 4.1.3 WIN- در سال 1393 انجام شد. عمق مؤثر توسعه ریشه گندم رقم چمران 100 روز پس از کاشت (اوایل اسفند ماه در زمان پس از گل‌دهی) 40 سانتی‌متر اندازه‌گیری و راندمان کاربرد آب در آبیاری نواری در شرایط زارع حدود 30 درصد تعیین شد. نتایج شبیه‌سازی شده با این مدل در شرایط عمق توسعه ریشه 40 سانتی‌متر و عمق خالص آب آبیاری 50 میلی‌متر نشان داد که با دبی ورودی 18 لیتر بر ثانیه، زمان آبیاری 3 تا 5/3 ساعت، و ابعاد نوار با طول 180 و عرض 10 متر امکان افزایش راندمان کاربرد آب تا 40 درصد فراهم می‌باشد. چنانچه عمق توسعه ریشه به 50 سانتی‌متر و عمق خالص آب آبیاری 70 میلی‌متر افزایش یابد (در شرایط بهبود وضعیت خاک) در شرایط پیشنهادی که 33 درصد افزایش نسبی به شرایط زارع دارد، می‌توان راندمان کاربرد آب را به 50 درصد افزایش داد. بنابراین با انجام عملیات مناسب شخم و بهسازی خاک و نیز اصلاح ابعاد نوار و مدیریت آبیاری امکان افزایش نسبی راندمان کاربرد آب نسبت به شرایط زارع در حدود 66 درصد میسر می‌گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

12 - بررسی تغییرات عمق توسعه ریشه گیاه گندم در شرایط شور
آرش تافته نیازعلی ابراهیمی پاک محمدرضا امداد

10.30495/wsrcj.2021.18549

ازآنجایی‌که در بررسی راندمان آبیاری و معادله اصلی آن عمق توسعه ریشه به‌صورت عامل مهم و غیرقابل‌اغماض در نظر گرفته‌شده است. لذا تعیین دقیق عمق توسعه ریشه در مراحل مختلف رشد گیاه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این تحقیق با استفاده از حفر پروفیل به‌صورت مستقیم عمق تغییر أکثر

ازآنجایی‌که در بررسی راندمان آبیاری و معادله اصلی آن عمق توسعه ریشه به‌صورت عامل مهم و غیرقابل‌اغماض در نظر گرفته‌شده است. لذا تعیین دقیق عمق توسعه ریشه در مراحل مختلف رشد گیاه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این تحقیق با استفاده از حفر پروفیل به‌صورت مستقیم عمق تغییرات ریشه گندم در مناطق حمیدیه، کوثر، عتابیه، یاسمین فردوس، داریون، ویس، شادگان و هندیجان با خاک هایی بترتیب با شوری‌های مختلف 3/7، 1/23، 8/12، 7/12، 9/4، 24، 7/10و 22/14 دسی زیمنس بر متر در عمق 0 تا 60 سانتی متری مورد اندازه گیری قرار گرفت. همچنین شوری آب در هر یک از پایلوت های فوق بترتیب 8/1، 9/1، 5/2، 2/2، 7/1، 4/2، 4/6 و 2/3 دسی زیمنس بر متر بود. بافت غالب خاک این مناطق بترتیب Clay Loam و Silty Clay Loam می باشد. همانطور که نتایج نشان می دهد بافت این پایلوت ها سنگین بوده و نتایج این تحقیق در همین رنج بافت خاک قابل تعمیم می باشد. در این راستا مدل عمق توسعه ریشه رابطه بورگ و گریمز (1986) بر اساس اطلاعات FAO و اطلاعات بومی به‌دست‌آمده از منطقه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اطلاعات FAO موجب ایجاد خطای زیادی در حدود 176 درصد می باشد و استفاده از رابطه های بومی در کلاس های مختلف شوری خاک نشان می دهد که با استفاده از این معادلات با خطای متوسط 18 درصد می توان برآورد مناسب تری از تغییرات عمق ریشه در این مناطق داشت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

13 - ارزیابی تاثیر سیستم ریشه گیاه یونجه در مقاوم سازی خاک
صمد ظاهرمند خسرو شفیعی مطلق اسفندیار جهانتاب رسول اجل لوییان

10.30495/wsrcj.2022.20415

زمینه و هدف: بهسازی خاک با استفاده از ریشه گیاهان به منظور مقاوم سازی توده خاک از نظر حفظ محیط زیست و منابع طبیعی مورد توجه محققان زیادی قرار گرفته است. تاثیر سیستم ریشه ای گیاهان در مقاوم سازی خاکها تابع ویژگی های زیست فنی ریشه ها است. اما با توجه به تعاملات پیچیده بین أکثر

زمینه و هدف: بهسازی خاک با استفاده از ریشه گیاهان به منظور مقاوم سازی توده خاک از نظر حفظ محیط زیست و منابع طبیعی مورد توجه محققان زیادی قرار گرفته است. تاثیر سیستم ریشه ای گیاهان در مقاوم سازی خاکها تابع ویژگی های زیست فنی ریشه ها است. اما با توجه به تعاملات پیچیده بین خاک و گیاه، تاثیر بهسازی ریشه ها در خاکها به عنوان یک چالش باقی مانده است. این مطالعه، به بررسی اثر تراکم ریشه گیاه یونجه در مقاوم سازی خاک منطقه پازنان در استان خوزستان می‌پردازد.روش پژوهش: در پژوهش انجام شده، برای اولین بار تاثیر سیستم ریشه ای گیاه یونجه در مقاوم سازی خاک در شرایط گلخانه ای بررسی شد. نمونه های خاک اخذ شده از منطقه مورد مطالعه پس از طی یک دوره 5 ماهه در شرایط کشت گلخانه ای، برای اندازه گیری مقاومت برشی ترکیب خاک و ریشه، آزمایش برش مستقیم بر روی 3 نمونه خاک فاقد ریشه و تعداد 12 نمونه خاک با دانسیته های مختلف ریشه انجام گردید و پارامترهای زاویه اصطکاک داخلی و چسبندگی خاک مسلح شده با ریشه بدست آمد و با نمونه های خاک بدون ریشه مقایسه شد.یافته‌ها: بطور کلی تراکم و شمار ریشه ها با افزایش عمق کاهش یافته است و شاخص تراکم ریشه بصورت توانی با افزایش عمق کاهش می یابد. با بهره گیری از این نتایج و آزمون های برش مستقیم میزان مسلح سازی محاسبه شد. وجود ریشه ها مقاومت چشمگیری را در مقاومت برشی خاک ایجاد کرده است که این تغییرات متاثر از افزایش مقدار چسبندگی خاک بوده است و در مقابل، زاویه اصطکاک داخلی خاک مسلح با کاهش نسبت به خاک بدون ریشه، رفتاری عکس عامل چسبندگی دارد و تغییرات آن بسیار کمتر از تغییرات عامل چسبندگی است. بنابراین افزایش مقاومت برشی خاک مسلح شده با ریشه گیاه یونجه را می‌توان معادل افزایش چسبندگی دانست.نتایج: نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان می دهد که بین شاخص تراکم ریشه و مقاومت برشی خاک رابطه مستقیم وجود دارد. بیشترین و کمترین میزان مسلح سازی برای شاخص تراکم 28 و 5 درصد به ترتیب 5/87 و 5/7 درصد افزایش در چسبندگی خاک بدست آمد و حداکثر کاهش زاویه اصطکاک داخلی نسبت به خاک فاقد ریشه 5/5 درصد بوده است. این پژوهش وجود رابطه کاهش بین عمق و شاخص تراکم ریشه، عمق و قدرت مسلح سازی را به عنوان ویژگی های زیست فنی گونه یونجه را نشان داد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

14 - بررسی واژه «ذَرَأ» در قرآن و متون مقدس یهودی-مسیحی
محمود مکوند الهام شیرمحمدی

پژوهش حاضر با نگاهی تطبیقی به بررسی واژه ذَرَأ در قرآن و متون مقدس یهودی-مسیحی پرداخته است و با رویکردی تاریخی بر ریشه شناسی این واژه در زبان های عربی، عبری، سریانی و آرامی متمرکز شده است. یک تحلیل ریشه شناختی در تبیین برخی الگو های حاکم بر ابدال ها و پدیده های آواشناخ أکثر

پژوهش حاضر با نگاهی تطبیقی به بررسی واژه ذَرَأ در قرآن و متون مقدس یهودی-مسیحی پرداخته است و با رویکردی تاریخی بر ریشه شناسی این واژه در زبان های عربی، عبری، سریانی و آرامی متمرکز شده است. یک تحلیل ریشه شناختی در تبیین برخی الگو های حاکم بر ابدال ها و پدیده های آواشناختی میان زبان های پیش گفته سودمند است. این تحلیل ارتباط میان صورت های ذَرْء و ذَرْو را و نیز ابدال همخوان عبری ה (هِه) به صامت های همزه و واو را در زبان عربی توضیح می دهد. هم‌چنین این پژوهش نشان می دهد که استعاره مفهومی آدمیان، خرمن هستند در قرآن و متون مقدس یهودی-مسیحی به کار رفته است. در استعاره فوق حوزه مبدأ، خرمن و حوزه مقصد، آدمیان هستند. هم‌چنین سویه مورد تأکید، اشتمال بر دو بخش سَره و ناسره یا ارزشمند و بی ارزش است. بنا بر پژوهش حاضر، متون مقدس پیش گفته متناسب با جهان بینی مخاطبان نخستین خود برای بیان موثر آن دسته از مقاصد و آموزه های تربیتی و فرهنگی که به امور انتزاعی مرتبط هستند از زبان استعاری بهره برده اند. توجه نکردن به این زبان و ویژگی های آن می تواند مفسران را گرفتار مفاهیم جاافتاده ای کند که در طی سده ها در تفاسیر تکرار شده اند و یا اساساً در سده های بعدی در جهان اسلام شکل گرفته اند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

15 - جداسازی، شناسایی و ارزیابی فعالیت اکتینوباکتری های مزارع گندم به منظور کنترل زیستی آفات قارچی
مجید گذری ماریا محمدی زاده محسن گذری مریم رفعتی

10.22034/jest.2018.13251

زمینه و هدف: امروزه آفت‌کش‌ها به‌منظورحفظ امنیت غذایی به‌طورگسترده‌ای درسراسرجهان مورداستفاده قرارمی‌گیرند. به دلیل اثرات نامطلوب و ماندگاری بالا، این ترکیبات ازآلاینده‌های مهم محیط‌زیست محسوب می‌شوند. روش‌های کنترل زیستی آفات به‌عنوان بهترین جایگزین برای آفت‌کش‌های شیم أکثر

زمینه و هدف: امروزه آفت‌کش‌ها به‌منظورحفظ امنیت غذایی به‌طورگسترده‌ای درسراسرجهان مورداستفاده قرارمی‌گیرند. به دلیل اثرات نامطلوب و ماندگاری بالا، این ترکیبات ازآلاینده‌های مهم محیط‌زیست محسوب می‌شوند. روش‌های کنترل زیستی آفات به‌عنوان بهترین جایگزین برای آفت‌کش‌های شیمیایی به شمار می‌روند. این مطالعه باهدف جداسازی و شناسایی اکتینوباکتریهای مولد ترکیبات ضد قارچی در مقابل قارچ‌هایniger Aspergillusعامل آفت انباری گندمو Bipolaris sp. عامل پوسیدگی ریشه و طوقه از خاک مزارع گندم منطقه حاجی‌آباد استان هرمزگان انجام گردید. روش بررسی: در این مطالعه نمونه‌برداری از 3 مزرعه گندم انجام شد. برای جداسازی اکتینوباکتریها از دو محیط کشت عصاره خاک آگار و نشاسته کازئین آگار استفاده شد. ارزیابی فعالیت ضد قارچی ایزوله ها با روش انتشار از چاهک انجام گردید. شناسایی ایزوله های مولد با استفاده از روشهای مورفولوژیک، بیوشیمیایی، فیزیولوژیک و ژنتیک صورت گرفت. یافته ها: در کل حدود 207 ایزوله اکتینوباکتری جداسازی گردید. نتایج بیانگر برتری محیط کشت عصاره خاک آگار با جداسازی 125 ایزوله اکتینوباکتری بود. نتایج تیمار فیزیکی برتری تیمار حرارتی با جداسازی 85 ایزوله اکتینوباکتری را نشان داد. بدنبال آن تیمار خشک‌کردن و تیمار اشعه فرا بنفش با جداسازی به ترتیب 57 و 44 ایزوله قرار گرفتند. ارزیابی فعالیت ضد قارچی در مورد 100 ایزوله متمایز از لحاظ مورفولوژیک منجر به انتخاب 2 ایزوله فعال در مقابل قارچ‌های بیماریزای Aspergillus nigerو Bipolaris sp.گردید. شناسایی ایزولههای مولد بر اساس ویژگی‌های مورفولوژیک، بیوشیمیایی و فیزیولوژیک تعلق ایزوله‌های مولد به جنس استرپتومایسس را نشان داد. نتایج حاصل از شناسایی ژنتیکی و تطابق توالی ژن 16s rRNA سویه‌های مولد و آنالیز فیلوژنتیک بیانگر ترادف %99 درصدی سویهStreptomyces sp. -11MG-با Streptomyces albus و ترادف %99 درصدی سویه 21- Streptomyces sp.MGبا griseus Streptomycesداشت. نتیجه گیری: بر اساس نتایج این پژوهش دو سویه‌ 11- Streptomyces sp. MG و 21- Streptomyces sp. MG به‌عنوان کاندیداهای مناسب به منظور مطالعات کنترل زیستی بیماری‌های قارچی در مزارع گندم پیشنهاد می گردند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

16 - تاثیر عمل اکولوژی جهت جغرافیایی بر روی رویش گونه زربین (Cupresuss sempervirens L.var horizontalis) در توده دست کاشت عباس آباد بهشهر
حسن کلانتری اصغر فلاح سید محمد حجتی

زمینه و هدف: به منظور بررسی رویش گونه زربین در جهات مختلف (شمال غرب، غرب، شمال شرق و جنوب غرب) یک توده خالص دست کاشت در منطقه عباس آباد بهشهر در نظر گرفته شد. روش کار: با استفاده از شبکه آماربرداری 75 ×100 متر و با روش تصادفی- سیستماتیک، 50 قطعه نمونه 2 آر (200 م أکثر

زمینه و هدف: به منظور بررسی رویش گونه زربین در جهات مختلف (شمال غرب، غرب، شمال شرق و جنوب غرب) یک توده خالص دست کاشت در منطقه عباس آباد بهشهر در نظر گرفته شد. روش کار: با استفاده از شبکه آماربرداری 75 ×100 متر و با روش تصادفی- سیستماتیک، 50 قطعه نمونه 2 آر (200 متر مربع) در جهات مختلف جغرافیایی پیاده گردید. در هر قطعه نمونه، قطر تمامی درختان و ارتفاع چهار اصله درخت اندازه گیری شد. محاسبات لازم و آنالیز های آماری در نرم افزارهای Excel و SPSS انجام گرفت. یافته ها و نتایج: نتایج نشان داد که بین دامنه ها با جهات جغرافیایی مختلف از لحاظ رویش، تفاوت های معنی داری وجود دارد، بطوری که بالاترین رویش قطری در جهت غرب (53/0 سانتی متر) و کمترین مقدار آن در جهت شــمال شرق (479/0سانتی متر) مشاهده گردید. هم چنین بیشترین رویش ارتفاعی در جهات غرب و جنوب غرب (53/0 متر) و کمترین مقدار آن در جهت شمال غربی بوده (49/0 متر) و از لحاظ متوسط رویش سطح مقطع، بالاترین رویش در جهت غرب (87/0 متر مربع در هکتار) و کمترین آن در جهت شمال غرب (76/0 متر مربع در هکتار) مشاهده شد. رویش متوسط حجم نیز بر حسب سن، به ترتیب در جهت های غرب (4 سیلو درهکتار) و شمال شرقی (6/3 سیلو در هکتار) دارای بیشترین و کمترین مقادیر بوده اند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

17 - بررسی حباب‌های قیمتِ شرکت‌های دارویی در بورس اوراق بهادار تهران
سعید خدابخش زاده

وجود حباب‌های قیمتی کالاها و داروهای پزشکی می‌تواند منجر به بی‌ثباتی در بازار مواد دارویی ‌شود. بنابراین هدف مطالعه حاضر بررسی وجود حباب‌های قیمتی در بازار دارویی شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران است. پژوهش حاضر کاربردی و توسعه ای و از نوع مطالعات اقتصادسنجی (سری زمانی) أکثر

وجود حباب‌های قیمتی کالاها و داروهای پزشکی می‌تواند منجر به بی‌ثباتی در بازار مواد دارویی ‌شود. بنابراین هدف مطالعه حاضر بررسی وجود حباب‌های قیمتی در بازار دارویی شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران است. پژوهش حاضر کاربردی و توسعه ای و از نوع مطالعات اقتصادسنجی (سری زمانی) می باشد. جامعه آماری شامل 21 شرکت دارویی در بورس تهران برای دوره زمانی 01/1380 الی 12/ 1396می باشد. از آزمون‌های ریشه واحد بازگشتی (GSADF، RADF، SADF) بمنظور کشف حباب و تاریخ رویداد حباب قیمتی استفاده گردیده است. نتایج نشان می‌دهد که در طی بازه مورد بررسی 95درصد شرکت‌ها حباب را تجربه کرده‌اند؛ بطوریکه در سال 1392، 91 درصد شرکت‌های مورد بررسی با حباب مواجه شده‌اند و در سال 1389، 62 درصد شرکت‌های مورد بررسی با حباب مواجه شده‌اند. از طرفی نتایج روش SADFنشان می‌دهد که در 57 درصد شرکت‌&lrm;های مورد بررسی، وجود حباب تأیید نمی‌شود و در 43 درصد شرکت‌های مورد بررسی حباب تأیید می‌شود. همچنین نتایج روش GSADF نشان می‌دهد که در طی بازه مورد بررسی 95درصد شرکت‌ها حباب را تجربه کرده‌اند و از منظر ساختار حباب، 17 درصد حباب‌ها دارای ساختار چندگانه و 83 درصد دارای ساختار یگانه هستند؛ بطوریکه در سال 1392، 86 درصد شرکت‌های مورد بررسی با حباب مواجه شده‌اند و در سال 1389، 57 درصد شرکت‌های مورد بررسی با حباب مواجه شده‌اند. از اینرو با بررسی‌های لازم و تشخیص زودهنگام حباب‌های قیمتی، می‌توان از تبعات حبابی بودن بازار کاست و قیمت‌های کالاهای پزشکی و دارویی را جهت‌دهی و کنترل کرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

18 - بررسی ریشه های تاریخی امثال و حکم مردم کرمان
عیسی مرادی ابولقاسم امیر احمدی علی عشقی سردهی

10.30495/clq.2023.1917647.2061

چکیدهامثال و حکم ملّت‌ها، علاوه بر بیان نصـایح و انـدرزهای تربیتـی و اجتمـاعی، اغلـب مبیّن خلقیّات و خصلت‌های درونی آنهـا نیـز هسـت کـه بـه صـورت معـانی مجـازی و استعاری و گاهی نیز صریح و روشن بیان مـی شـوند. ایـن گفتارهـای حکیمانـه، گـاهی آمیخته به خرافات، احساسات و ان أکثر

چکیدهامثال و حکم ملّت‌ها، علاوه بر بیان نصـایح و انـدرزهای تربیتـی و اجتمـاعی، اغلـب مبیّن خلقیّات و خصلت‌های درونی آنهـا نیـز هسـت کـه بـه صـورت معـانی مجـازی و استعاری و گاهی نیز صریح و روشن بیان مـی شـوند. ایـن گفتارهـای حکیمانـه، گـاهی آمیخته به خرافات، احساسات و اندیشـه هـای خـام و یـا اسـطوره ای و افسـانه ای ظـاهر می شوند که همگی نشانهء عمق و گسترهء نوع احساسات و باورهای علمی یـا غیرعلمـی و افسانه ای گذشتگان است. هدف این مقاله بررسی نقش امثال و حکم رایج شهر کرمان در اشاعه فرهنگی مردم این دیار و بررسی چگونگی تحولات آنها می-باشد. برای این منظور با رویکرد تحلیلی به بررسی امثال و حکم رایج در شهر کرمان پرداخته و ریشه‌های تاریخی این امثال و حکم را مورد بررسی قرار داده‌ایم. در پایان نیز به نتیجه‌گیری پیرامون تاثیری که این ریشه‌های تاریخی بر اشاعه فرهنگی داشته‌اند پرداخته‌ایم. واژه‌های کلیدی: امثال و حکم، مثل، ریشه‌های تاریخی، اشاعه فرهنگی، کرمان. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

19 - نقد و تحلیل روانکاوانه رنگ قرمز در اشعار عمر ابو ریشه و قیصر امین پور بر اساس نظریه ی ماکس لوشر
سکینه صارمی گروی رقیه مهماندوست کتلر

10.30495/clq.2022.1962077.2441

در ادبیات امروز، نمادها نقش مهمی در تصویرآفرینی و انتقال معانی ایفا می‌کنند. یکی از این نمادها که به شکلی هوشمندانه از سوی شاعران مورد استفاده قرار می‌گیرد، عنصر رنگ است. از همین روی شاعران مقاومت با بکارگیری رنگ‌های مختلف سعی در بیان آرمان‌ها و خواسته‌های خود دارند. به أکثر

در ادبیات امروز، نمادها نقش مهمی در تصویرآفرینی و انتقال معانی ایفا می‌کنند. یکی از این نمادها که به شکلی هوشمندانه از سوی شاعران مورد استفاده قرار می‌گیرد، عنصر رنگ است. از همین روی شاعران مقاومت با بکارگیری رنگ‌های مختلف سعی در بیان آرمان‌ها و خواسته‌های خود دارند. به‌عنوان نمونه قیصر امین‌پور در ادبیات فارسی و عمرابوریشه در ادبیات عربی با بکارگیری نمادها در آثار خود، تداعی‌های پر رمز و رازی در حوزه‌های تمثیلی با زمینه‌های گوناگون فرهنگی، آیینی و تاریخی آفریده‌اند. عنصر رنگ یکی از اجزای مهم صورخیال و یکی از عناصر برجسته زبان نمادین این دو شاعر که در خدمت بیان مفاهیم موردنظرشان قرار گرفته است.. نقد و بررسی و تحلیل رنگ سرخ که بیش‌ترین بسامد کاربردی را در اشعار این دو شاعر داشته‌ است، موضوع اصلی این مقاله را تشکیل می‌دهد. روش کار به صورت توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان می‌دهد که هر دو شاعر از رنگ سرخ نماد کمال، شهادت، اعتراض و قیام بهره برده‌اند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

20 - بررسی و تبیین سعادت انسانی و نمودهای آن در قرآن کریم
مسعود باوان پوری نرگس لرستانی

با بررسی واژگان مرتبط با سعادت در قرآن کریم می‌توان دریافت که استعمال آن‌ها در سوره‌های مکی بیش‌تر از سوره‌های مدنی است، و شاید دلیل این باشد که این مفهوم در قلب‌های اهل مکه جای گیرد که فقط با روی آوردن به دین الهی و شریعت واقعی می‌توان به سعادت حقیقی دست یافت. این مفهو أکثر

با بررسی واژگان مرتبط با سعادت در قرآن کریم می‌توان دریافت که استعمال آن‌ها در سوره‌های مکی بیش‌تر از سوره‌های مدنی است، و شاید دلیل این باشد که این مفهوم در قلب‌های اهل مکه جای گیرد که فقط با روی آوردن به دین الهی و شریعت واقعی می‌توان به سعادت حقیقی دست یافت. این مفهوم در قرآن کریم، نمودها و نظائر و در واقع زیرمجموعه‌هایی دارد که به نوعی با مفهوم سعادت در ارتباط‌اند مانند الرضا، الفرح، السرور، و قرة عین؛ که البته هریک از آن‌ها به نوعی زیرمجموعه‌ای از سعادت واقعی است و نمی‌توان سعادت را کاملاً معنا کرد. مقاله حاضر می‌کوشد با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به ریشه‌یابی الفاظ و معانی مرتبط با سعادت پرداخته و با استفاده از تفاسیر مختلف به شرح و تبیین آن‌ها بپردازد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

21 - تاثیر ایندول بوتیریک اسید (IBA) و نفتالین استیک اسید (NAA) بر ریشه‌دهی قلمه‌های چای (Camellia sinensis L.)
سید محمد اخگر جلال امیدی سمانه عبدالمحمدی

گیاه چای (Camellia Sinesis L.) درختچه یا درختانی همیشه‌سبز و با عمر طولانی 100- 80 سال از تیره Theaceae است که ارتفاع آن در حالت وحشی تا 10 متر می‌رسد ولی در نمونه‌های پرورش یافته از 2 متر تجاوز نمی‌کند و چون برای برداشت محصول برگ چای همه‌ساله آن را هرس می‌کنند بلندی بو أکثر

گیاه چای (Camellia Sinesis L.) درختچه یا درختانی همیشه‌سبز و با عمر طولانی 100- 80 سال از تیره Theaceae است که ارتفاع آن در حالت وحشی تا 10 متر می‌رسد ولی در نمونه‌های پرورش یافته از 2 متر تجاوز نمی‌کند و چون برای برداشت محصول برگ چای همه‌ساله آن را هرس می‌کنند بلندی بوته را تا 80 سانتی‌متر نگه می‌دارند. تکثیر چای به روش قلمه متداول‌ترین شیوه ازدیاد چای برای تولید بوته‌هایی مشابه پایه مادری می‌باشد. بیشترین تاثیر بر روی ریشه‌زایی قلمه‌ها توسط اکسین‌ها گزارش شده است. بنابراین این آزمایش در قالب فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور ایندول بوتیریک اسید (IBA) و نفتالین استیک اسید (NAA) هر کدام در چهار سطح (0، 1000، 2000 و 3000 میلی‌گرم در لیتر) و اثرات متقابل آنها با سه تکرار انجام شد. در پایان آزمایش صفات درصد ریشه‌زایی، تعداد ریشه، طول ریشه و درصد ماده خشک ریشه مورد اندازه‌گیری قرار گرفتند. نتایج بدست آمده نشان داد که در صفت درصد ریشه‌زایی، تیمار IBA 2000 + NAA 2000 در تعدار ریشه، تیمار IBA 3000 + NAA 0 طول ریشه، تیمارIBA 3000 + NAA 2000 و در درصد ماده خشک ریشه، تیمار IBA 3000 + NAA 0 بهترین نتایج را نشان دادند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

22 - بهبود ریشه‌زایی قلمه‌های نیمه سخت حنا توسط تنظیم‌کننده‌های رشد
علی صالحی ساردویی مژگان شهدادنژاد فاطمه خورشیدی‌جرجندی

در افزایش رویشی، ویزگی‌های مطلوب پایه مادری مانند رنگ گل، شکل برگ، اندازه گیاه، مقاومت به تنش‌های محیطی و مقاومت به آفات و بیماری‌های گیاهی را می‌توان به آسانی به نسل بعد انتقال داد و از تفرق ویژگی‌ها که در افزایش جنسی به وجود می‌آید دوری نمود. این مطالعه به منظور تعیین أکثر

در افزایش رویشی، ویزگی‌های مطلوب پایه مادری مانند رنگ گل، شکل برگ، اندازه گیاه، مقاومت به تنش‌های محیطی و مقاومت به آفات و بیماری‌های گیاهی را می‌توان به آسانی به نسل بعد انتقال داد و از تفرق ویژگی‌ها که در افزایش جنسی به وجود می‌آید دوری نمود. این مطالعه به منظور تعیین غلظت مناسب نفتالین استیک اسید، ایندول بوتیریک اسید و سالیسیلیک اسید برای ریشه زایی قلمه‌های نیمه سخت حنا مورد استفاده قرار گرفت. این آزمایش در قالب یک طرح کاملا تصادفی در چهار تکرار و 15 تیمار اجرا گردید. در این پژوهش تنظیم‌کننده‌های ریشه‌زایی ایندول بوتیریک اسید در یک سطح (2000 میلی‌گرم درلیتر)، نفتالین استیک اسید در سه سطح (2000، 3000 و 4000 میلی گرم در لیتر) و سالیسیلیک اسید در دو سطح (200 و 400 میلی گرم در لیتر) بصورت ترکیبی مورد استفاده قرار گرفت. تیمارهای هورمونی باعث افزایش درصد ریشه‌زایی قلمه‌ها شد و از نظر آماری اختلاف بین تیمارها تنظیم کننده رشد نسبت به شاهد در سطح آماری 5 درصد اختلاف معنی‌داری بدست آمد. بالاترین درصد ریشه‌زایی قلمه ها مربوط به تیمار 2000 میلی‌گرم در لیتر ایندول بوتیریک اسید و 3000 میلی‌گرم در لیتر نفتالین استیک اسید بود. نتایج نشان داد غلظت‌های 2000 میلی‌گرم در لیتر ایندول بوتیریک اسید‌‌ و 3000 میلی‌گرم درلیتر نفتالین استیک اسید دارای بالاترین درصد ریشه‌زایی بودند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

23 - اثر محیط کشت و غلظت‌های مختلف هورمون NAA بر ریشه‌زایی قلمه‌های گیاه دارویی اسطوخودوس
امین باقی زاده بهروز سعیدی گراغانی محمدعلی وکیلی شهربابکی

اسطوخودوس با نام علمی Lavandula officinalis گیاهی است دولپه‌ای، همیشه سبز، چندساله و خشبی از خانواده Lamiaceae((Labiatae که به عنوان گیاهی دارویی و زینتی شناخته شده است. این گیاهدر اطراف چمن‌کاری‌ها به عنوان گیاه حاشیه‌ای استفاده می‌شود. ارقام خوابیده بر روی زمین، پوششی أکثر

اسطوخودوس با نام علمی Lavandula officinalis گیاهی است دولپه‌ای، همیشه سبز، چندساله و خشبی از خانواده Lamiaceae((Labiatae که به عنوان گیاهی دارویی و زینتی شناخته شده است. این گیاهدر اطراف چمن‌کاری‌ها به عنوان گیاه حاشیه‌ای استفاده می‌شود. ارقام خوابیده بر روی زمین، پوششی بر سطح زمین ایجاد کرده و به عنوان پوشش گیاهی مناسب درمناطق خشک، شنی و صخره‌ای قابل استفاده می‌باشند. تکثیر رویشی اسطوخودوس از طریق ریشه‌دار کردن ساقه‌های سبز و جوان یا ساقه‌های خشبی و انتقال آنها به زمین اصلی صورت می‌گیرد. جهت مطالعه اثر کاربرد سطوح مختلف هورمون نفتالین استیک اسید (NAA) و محیط کشت بر میزان ریشه‌زایی گیاه دارویی اسطوخودوس، آزمایشی در گلخانه آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت اجرا گردید. در این پژوهش اثر مقادیر NAA در غلظت‌های صفر،1000، 2000،3000 و 4000 ppm و محیط کشت‌های مختلف شامل پرلایت، ماسه، مخلوط پیت-پرلایت و ماسه-پرلایت در قالب یک آزمایش فاکتوریل با طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی و با چهار تکرار روی ریشه‌زایی قلمه‌های اسطوخودوس مورد بررسی قرارگرفت. صفات تعداد ریشه در قلمه، وزن تر و خشک ریشه، طول ریشه، طول جوانه، تعداد جوانه، تعداد قلمه ریشه‌زده و تعداد قلمه کالوس زا یادداشت و مورد تجزیه واریانس قرارگرفت. مقایسه میانگین تیمارها توسط آزمون چند دامنه‌ای دانکن انجام پذیرفت. از نرم‌افزارهای آماری SAS و SPSS جهت تجزیه‌های آماری این آزمایش استفاده گردید. نتایج حاصل نشان داد که محیط کشت و غلظت هورمون و اثرات متقابل آن‌ها تأثیر بسیار معنی‌داری بر صفات مورد مطالعه داشتند. بیشترین طول ریشه، وزن تر و وزن خشک ریشه، تعداد قلمه ریشه‌زده، تعداد جوانه و طول جوانه، با کاربرد غلظت ppm 4000 هورمون NAA و محیط کشت پرلایت بدست آمد و بیشترین تعداد ریشه در قلمه متعلق به اثر تیمارهای، غلظت ppm 4000 هورمون NAA و محیط کشت پیت– پرلایت بود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

24 - ارزیابی تاثیر کودهای زیستی و عناصر ریز مغذی بر خصوصیات کمی و کیفی چغندرقند
روح اله حیدری کیوان شمس

این پژوهش به منظور بررسی تاثیر کودهای زیستی و محلول پاشی عناصر ریز مغذی بر خصوصیات کمی و کیفی چغندرقند رقم دروتی به صورت فاکتوریل بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در سال زراعی 1397-1396 اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل فاکتور کود در 4 سطح: F1 : 100 درصد کودهای ش أکثر

این پژوهش به منظور بررسی تاثیر کودهای زیستی و محلول پاشی عناصر ریز مغذی بر خصوصیات کمی و کیفی چغندرقند رقم دروتی به صورت فاکتوریل بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در سال زراعی 1397-1396 اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل فاکتور کود در 4 سطح: F1 : 100 درصد کودهای شیمیایی(شاهد)، F2: 50 درصد کودهای شیمیایی+ کودهای زیستی (نیتراژین و فسفر بارور2)، F3: 25 درصد کودهای شیمیایی+ کودهای زیستی (نیتراژین و فسفر بارور2) ، F4: کودهای زیستی (نیتراژین و فسفر بارور2)، و فاکتور ریزمغذی ها در 4 سطح: M0: محلول پاشی با آب مقطر(شاهد)، M1: محلول پاشی سولفات روی، M2: محلول پاشی سولفات منگنز، M3: محلول پاشی سولفات روی+ سولفات منگنز بودند. نتایج نشان داد که اثر کود بر عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، شاخص برداشت، عیار قند، درصد قند قابل استحصال، عملکرد قند خالص، عملکرد قند ناخالص و میزان ازت مضره معنی دار شد. همچنین اثر ریزمغذی ها بر عملکرد بیولوژیک، عملکرد غده، درصد قند قابل استحصال و میزان ازت مضره معنی‌دار شد.میزان عیار قند درتیمارکودهای زیستی(نیتراژین و فسفر بارور2) نسبت به تیمار 100% کودهای شیمیایی، 3/14 درصد افزایش نشان داد. بیشترین عملکرد غده، با97/63 تن در هکتار به تیمار 50 درصد کودهای شیمیایی + کودهای زیستی(نیتراژین و فسفر بارور2) اختصاص یافت. همچنین تیمارمحلولپاشی سولفات روی+ سولفات منگنز ببیشترین عملکرد غده را با 12/ 64تن در هکتار داشته واین تیمار، نسبت به محلول پاشی با آب مقطر، 5/4 درصد افزایش عملکرد نشان داد. تیمار 100 درصد کودهای شیمیایی به افزایش میزان نیتروژن مضره، منجر شد.مصرف کودهای زیستی و عناصر ریزمغذی در کشت چغندرقند باعث بهبود خصوصیات کمی وکیفی چغندر قند شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

25 - تأثیر اکسین‌های IAA، IBA و NAA بر ریشه‌زایی درون شیشه‌ای پایه‌های M.9 و M.26 سیب
سید مهدی میری

به منظور تعیین اثر سه اکسین IAA، IBA و NAA بصورت جداگانه و ترکیبی بر ریشه‌زایی درون شیشه‌ای پایه‌های M.9 و M.26 سیب (Malus pumila Mill.)، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 16 تکرار به اجرا در آمد. ریشه‌زایی در دو مرحله انجام گرفته و در مرحله اول شاخساره‌های M.9 و M.2 أکثر

به منظور تعیین اثر سه اکسین IAA، IBA و NAA بصورت جداگانه و ترکیبی بر ریشه‌زایی درون شیشه‌ای پایه‌های M.9 و M.26 سیب (Malus pumila Mill.)، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 16 تکرار به اجرا در آمد. ریشه‌زایی در دو مرحله انجام گرفته و در مرحله اول شاخساره‌های M.9 و M.26 به ترتیب به مدت 4 و 7 روز در محیط کشت MS تغییر یافته حاوی هورمون و در تاریکی نگهداری شدند و سپس به محیطی مشابه قبل، اما بدون هورمون و در روشنایی انتقال یافتند. نتایج نشان داد که در تیمارهای 3 میلی‌گرم در لیتر IAA، 5/0 + 5/0 و 1 + 5/1 میلی‌گرم در لیتر IAA+IBA و 5/0 + 5/2 میلی‌گرم در لیتر IAA+NAA تمامی شاخساره‌های M.9 و 3 میلی‌گرم در لیتر IAA، کلیه شاخساره‌های M.26 ریشه‌دار شدند. بالاترین تعداد ریشه در شاخساره‌های ریشه‌دار شده با 5/0 + 5/0 میلی‌گرم در لیتر IAA+IBA برای پایه M.9 و 1/0 میلی‌گرم در لیتر NAA برای پایه M.26 بدست آمد. شاخساره‌ها پس از ریشه‌دار شدن به بستر کشت پیت منتقل و بتدریج با شرایط محیط بیرون سازگار شدند. درصد زنده‌مانی گیاهچه‌ها پس از یک ماه، 8/92 و 1/88 درصد بترتیب برای M.9 و M.26 بود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

26 - بررسی ویژگی‌های سبکی رمان «ریشه در اعماق» با رویکرد سبک‌شناسی انتقادی
محبوبه بسمل

10.30495/dk.2021.685946

این پژوهش در‌پی آن است رمان ریشه در اعماق را از منظر سبک‌شناسی انتقادی مورد واکاوی قرار دهد و به این پرسش پاسخ دهد که چگونه می‌توان با استفاده از مؤلفه‌های خاص سبکی به ایدﺋولوژی پنهان متن دست یافت؟ در این مقاله، رمان مذکور بر‌اساس شاخصه‌های سبک‌شناسی انتقادی، مورد توجه أکثر

این پژوهش در‌پی آن است رمان ریشه در اعماق را از منظر سبک‌شناسی انتقادی مورد واکاوی قرار دهد و به این پرسش پاسخ دهد که چگونه می‌توان با استفاده از مؤلفه‌های خاص سبکی به ایدﺋولوژی پنهان متن دست یافت؟ در این مقاله، رمان مذکور بر‌اساس شاخصه‌های سبک‌شناسی انتقادی، مورد توجه قرار گرفت. هدف این پژوهش، رسیدن به تفسیر و درک عمیق از اثر است. زیرا از منظر سبک‌شناسی انتقادی، راحت‌تر می‌توان به جلوه‌های پنهان ایدﺋولوژی، سلطه، قدرت و گفتمان حاکم بر این رمان دست یافت و بر روی این نکته تامل کرد که زبان چگونه این مفاهیم اجتماعی را بازتولید می‌کند. رمان ریشه در اعماق به مساﺋل رزمندگان و جانبازان می‌پردازد. ایستادگی شفی -جانباز جنگ- به‌عنوان نمایندۀ گفتمان ملی(مذهبی) دربرابر تنگناهای زیستی و قوانین محلی و سنتی و امیدواربودن او، نقصان گفتمان محلی و ابتر بودن آن و برعکس، اقتدار، نوید‌بخش بودن و استمرار گفتمان ملی(مذهبی) را در طول زمان نشان می‌دهد. پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی تنظیم شده‌است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

27 - مقایسه ساختار حکایات مجمع‌النوادر بنبانی و بهارستان جامی با تاکید بر آبشخور‌ آن ها
رعنا جوادی علیرضا قوجه زاده زهرا سلیمانی

10.30495/dk.2022.1961570.2535

در ادب فارسی کم نیستند آثاری که با عنوانِ مجمع ‌الحکایات، مجمع‌النوادر و... نوشته‌شده‌اند؛ آثاری با ارزش و تأثیرگذار که در کنار محبوبیت و مقبولیت، نقش عظیمی در شکل‌گیری و پایه‌ریزی داستان و داستان‌پردازی در ادبیات فارسی داشته‌اند. در میان حکایت‌های این کتب، کمتر حکایاتی أکثر

در ادب فارسی کم نیستند آثاری که با عنوانِ مجمع ‌الحکایات، مجمع‌النوادر و... نوشته‌شده‌اند؛ آثاری با ارزش و تأثیرگذار که در کنار محبوبیت و مقبولیت، نقش عظیمی در شکل‌گیری و پایه‌ریزی داستان و داستان‌پردازی در ادبیات فارسی داشته‌اند. در میان حکایت‌های این کتب، کمتر حکایاتی یافت می‌شوند که نویسنده، خود خالق آن باشد. چه‌بسا نویسنده‌ای بیشتر حکایات را از منابع پیشین یا آثار هم‌عصرش ‌آورده و با توانایی هنری و متناسب با سبک متداول عصر خود، آن‌ها را بر پایۀ مضمون موردنظر طبقه‌بندی کرده است.مجمع‌النوادر، مجموعه‌ای از حکایت‌ها و روایت‌ها و مثل‌هایی است که توسّط فیض‌الله بن زین‌العابدین بن حسام بنبانی معروف به صدر جهان (زنده ۹۰۷ ق) در زمان محمود شاه بیگره (863- 917 ق) تحریر یافته و به نام او اتحاف شده است. بنبانی در این اثر به‌تصریح خود از منابع هم‌زمان یا پیشین خویش بهره‌ جسته و در نگارش این کتاب طریق ایجاز را در پیش‌گرفته است. یکی از این منابع، بهارستان جامی (با 28 حکایت و روایت مشترک) است‌. با بررسی‌های انجام‌گرفته آبشخور اصلی این حکایت‌ها در متون عربی و فارسی پیش‌ازاین دو نویسنده نیز یافت شد. بیشترین بسامد را کتب نثر الدّر فی المحاضرات، تذکرة الحمدونیة و محاضرات الأدباء دارا است. منابع فارسی سهم کمتری از این بسامد دارند. باوجود اشتراکات و افتراقات‌ سبکی و هنری بنبانی و جامی به‌ویژه توجه بنبانی به ایجاز و وفاداری او به متن اصلی و شیوه ساده‌نویسی و به نظم درآوردن حکایات توسط جامی سبب شده است اختلافات بسیاری در بیان مفهوم حکایات به وجود آید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

28 - غربال‌گری ارقام و توده‌های گوجه‌فرنگی (.Lycopersicon esculentum L) از نظر میزان تحمل آلودگی گل جالیز مصری(Orobanch aegyptiaca pers) در شرایط گلخانه
مریم شوریابی ابراهیم ایزدی دربندی محمد حسن راشد محصل علی گنجعلی

به منظور ارزیابی تحمل برخی ارقام و توده‌های گوجه فرنگی (Lycopersicon esculentum L.) به گل جالیز مصری pers.) Orobanche aegyptiaca) مصری آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در شرایط گلخانه‌ای انجام شد. در این آزمایش 23 رقم و 4 توده محلی گوجه فرنگی در دو سری تیمار أکثر

به منظور ارزیابی تحمل برخی ارقام و توده‌های گوجه فرنگی (Lycopersicon esculentum L.) به گل جالیز مصری pers.) Orobanche aegyptiaca) مصری آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در شرایط گلخانه‌ای انجام شد. در این آزمایش 23 رقم و 4 توده محلی گوجه فرنگی در دو سری تیمار آلوده به گل جالیز و شاهد (عاری از گل جالیز) کشت شدند. بر اساس نتایج حاصل از آزمایش، ارقام و توده های گوجه فرنگی مورد بررسی اختلاف معنی داری در زیست‌توده داشتند و گل جالیز وزن تر و خشک همه‌ی ارقام و توده های گوجه فرنگی را بطور معنی داری کاهش داد. ارقام و توده های گوجه فرنگی از نظر تحمل به گل جالیز اختلاف معنی داری با هم داشتند. به طور کلی بر اساس نتایج به دست آمده می توان ارقام اوربانا و GS15 و مارکونی را در کنار توده‌های گوجه فرنگی، ارقام حساستر در مقابل گل جالیز مصری معرفی کرد؛ حال آنکه ارقام کال جی ان، پرایمو، هیبرید پتوپرایدV، هیبرید زمان و هیبرید سوپرست با وجودی که از قابلیت پارازیته شدن بالایی در مواجهه با گل جالیز برخودار بودند، امّا مشاهده شد در مقایسه با دیگر ارقام کمترین میزان کاهش وزن اندام های هوایی و ریشه را در حضور گل جالیز به خود اختصاص دادند. همچنین مقایسه توده ها و ارقام گوجه فرنگی نشان داد علی رغم تولید زیست توده بالاتر توده ها در شرایط عاری از گل جالیز، در شرایط پارازیته شدن به گل جالیز توده‌ها از حسّاسیّت بیشتری برخوردار بودند و آسیب شدیدتری را متحمل شدند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

29 - تاثیر نیتروژن و دور آبیاری بر کاهش خسارت گل جالیز (Orbanche aegyptiaca) به میزبانی خیار(Cucumis sativa L.) در شرایط گلخانه
مهرنوش اسکندری تربقان مسعود اسکندری تربقان

به منظور بررسی تاثیر نیتروژن و دور آبیاری بر کاهش خسارت گل جالیز در بوته های خیار،‌آزمایشی به صورت فاکتوریل با دو فاکتور کود نیتروژن (اوره در سه سطح 200،100 و 300 کیلوگرم در هکتار) و فاصله آبیاری (در سه سطح 6،3 و 9 روز) در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه تح أکثر

به منظور بررسی تاثیر نیتروژن و دور آبیاری بر کاهش خسارت گل جالیز در بوته های خیار،‌آزمایشی به صورت فاکتوریل با دو فاکتور کود نیتروژن (اوره در سه سطح 200،100 و 300 کیلوگرم در هکتار) و فاصله آبیاری (در سه سطح 6،3 و 9 روز) در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی اجرا گردید. نتایج نشان داد که سرعت سبز شدن گیاهان در تیمار 200 کیلوگرم در هکتار نیتروژن حداکثر بود. ولی، ارتفاع و تعداد میوه در این تیمار کودی کمتر بود. اثر دورآبیاری برتعداد روز تا گلدهی معنی‌دار و اثر کود نیتروژن بر این صفت غیر معنی‌دار بود. به طوری‌که، افزایش فواصل آبیاری موجب کاهش تعداد روز تا گلدهی در گیاهان گردید. بیش‌ترین طول و قطر خیار در تیمار 300 کیلوگرم در هکتار کود و دور آبیاری 3 روز به دست آمد. همچنین در تیمار 100 کیلوگرم در هکتار نیتروژن و 6 روز همین نتیجه مشاهده شد. بیش‌ترین تعداد و وزن میوه در تیمار 300 کیلوگرم در هکتار نیتروژن و دور آبیاری 9 روز به‌دست آمد. با افزایش فواصل آبیاری، تعداد خیار افزایش و از وزن آنها کاسته شد. بالاترین نسبت اندام هوایی به ریشه در نیتروژن 100 کیلوگرم در هکتار و دور آبیاری 6 روز مشاهده گردید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

30 - بررسی و طبقه بندی مثل‌ها در جلد سوم و چهارم کلیدر
ناهید داود بیگی عباس کی منش آذر دانشگر

ضرب المثل ها یکی از ابزارهای بلاغی به شمار می‌روند که همپای کنایه‌ها، تمثیل‌ها و مثالک ها در غنا بخشیدن به زبان فارسی نقشی بسزا ایفا می‌کنند. استفاده از این مواد و مصالح زبانی در میان عامه، رایج‌تر از سایر بخش‌های جامعه است. خاستگاه تجربی، انتقال شفاهی، سهولت آموزش، ای أکثر

ضرب المثل ها یکی از ابزارهای بلاغی به شمار می‌روند که همپای کنایه‌ها، تمثیل‌ها و مثالک ها در غنا بخشیدن به زبان فارسی نقشی بسزا ایفا می‌کنند. استفاده از این مواد و مصالح زبانی در میان عامه، رایج‌تر از سایر بخش‌های جامعه است. خاستگاه تجربی، انتقال شفاهی، سهولت آموزش، ایجاز (واژگان اندک، معانی بسیار)، می‌تواند از جملة علل توجه جامعة زبانی عامه به این ابزارها باشد. در فضای روستایی رمان کلیدر، بهره جویی از مثل‌ها و سایر ابزارهای زبانی عامه، رفتار طبیعی و غریزی زبان تلقی می‌شود و شخصیت‌ها در استفاده از این توانش های بالقوة زبان تصنع به خرج نمی‌دهند. در این مقاله سعی بر این است تا ارتباط مثل را با جامعة زبانی رمان کلیدر بررسی شود و سپس ضرب المثل های مستخرج از دو جلد این اثر را براساس معیارهایی چون، خلق و ابداع، ساختار، معنا و مقصود، لحن و ریشه دسته بندی گردد. حاصل پژوهش نمایانگر آن است که اغلب مثل‌های کلیدر ریشه در تجربه‌های عمومی و شخصی مردم دارد که به سبب تکرار و تجربه به زبان منتقل شده و پس از تکرار زبانی، فراگیر و عمومی گشته است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

31 - بررسی و مطالعة هم ریشه‌ای‌های غلط بین واژگان فارسی و انگلیسی
ایرج نوروزی

این مقاله به بررسی و مطالعة واژگانی که به اصطلاح هم ریشه ای‌های غلط یا گاهی به نام دغل دوستان در بین زبان های اروپایی مرسوم است بین فارسی و انگلیسی می‌پردازد. از آن جایی که در زبان فارسی از دیدگاه زبان شناسی چنین پژوهشی تاکنون کم‌تر صورت گرفته است، سعی ما بر این خواهد ب أکثر

این مقاله به بررسی و مطالعة واژگانی که به اصطلاح هم ریشه ای‌های غلط یا گاهی به نام دغل دوستان در بین زبان های اروپایی مرسوم است بین فارسی و انگلیسی می‌پردازد. از آن جایی که در زبان فارسی از دیدگاه زبان شناسی چنین پژوهشی تاکنون کم‌تر صورت گرفته است، سعی ما بر این خواهد بود که اجمالاً معنای این واژه (term) را که یکی از مفاهیم زبان شناسی (concept) می‌باشد تا حدّ لازم به مخاطبین خود که شنونده یا خواننده این مقاله هستند با در نظر گرفتن پژوهش هایی که در میان سایر زبان‌ها انجام شده، معرفی نمائیم. سپس به مشکلاتی که در هنگام ترجمه بین زبان‌های فارسی و انگلیسی پدید می‌آید، اشاره نمائیم. هم ریشه‌ای‌های غلط، معمولاً به واژگانی بین دو زبان اطلاق می‌گردد که از نظر هویت ظاهری، کمابیش یا کاملاً یکسان و تا حدودی از نظر هویت معنایی یا کاملاً متفاوت باشند. این‌جاست که گاهی مترجم، این ویژگی‌ها را از یک‌دیگر تمیز نداده و در هنگام ترجمه زبان مبدأ به سوی زبان مقصد از معنا دور می‌شود، در حالی که معناشناسی، رکن اصلی درک زبان تلقی می‌گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

32 - اثر عصاره آبی ریشه شیرین بیانGlycyrrhiza glabraبر علیه سوء عملکرد لیپیدی وتغییرات بافتی کبد القاء شده توسط تیواستامید در موش صحرایی نر
داوود مقدم نیا مختار مختاری سعید خاتم ساز

مقدمه وهدف:تیواستامید باعث ایجاد کارسینومای هپاتوسلولار و سوءعملکرد لیپیدی میگردد. ترکیبات فنلی گیاهان از جمله فلاونوئیدها در درمان تعداد زیادی از بیماری ها نقش مهمی دارند. هدف از مطالعه حاضربررسی اثر عصاره آبی ریشه شیرین بیان بر علیه سوء عملکرد لیپیدی وتغییرات بافتی ک أکثر

مقدمه وهدف:تیواستامید باعث ایجاد کارسینومای هپاتوسلولار و سوءعملکرد لیپیدی میگردد. ترکیبات فنلی گیاهان از جمله فلاونوئیدها در درمان تعداد زیادی از بیماری ها نقش مهمی دارند. هدف از مطالعه حاضربررسی اثر عصاره آبی ریشه شیرین بیان بر علیه سوء عملکرد لیپیدی وتغییرات بافتی کبد القاء شده توسط تیواستامید در موش صحرایی نر می باشد.روش کار:35 سر موش صحرایی نر به 5 گروه7تایی:کنترل،شاهد(mg/kg150تیواستامید )،تجربی (تیمار شده با دوزهای مختلف عصاره آبی ریشه شیرین بیانو سپس مصرفmg/kg150تیواستامید)تقسیم شدند.بعد از 3ماه تیمار از حیوانات خونگیری به عمل آمد و برای اندازه گیری سطوح سرمی کلسترول توتالکلسترول LDLکلسترول HDLتری گلیسیرید وگلوکز به روش آنزیماتیک تست شدند.نمونه بافتی کبد بعد از رنگ آمیزی هماتوکسیلن- ائوزین ازنظر آسیب شناسی موردمطالعه قرارگرفت.یافته ها:پیش درمانی باmg/kg300 و 100 عصاره آبی ریشه شیرین بیان؛ سطح سرمیکلسترول توتال در مقایسه با گروه شاهد(دریافت کننده تیواستامید)کاهش معنی داری داشتپیش درمانی با عصاره آبی ریشه شیرین بیان در تمام دوزها سطوح FBSسرم را در مقایسه با گروه دریافت کننده تیواستامید افزایش داد ولی معنی دار نبود. سطوح سرمی کلسترول LDLHDLو تری گلیسیرید گروه دریافت کننده تیواستامید درمقایسه با پیش درمانی با عصاره آبی ریشه شیرین بیان در تمام دوزها اختلاف معنی داری نشان نداد(0/05p )تمام گروه های تجربی باعث بهبود تغییرات بافتی کبدی القاشده با تیواستامیدگردیدند که این اثرات وابسته به دوز بودنتیجه گیری:نتایج این مطالعه اثر حفاظتی عصاره آبی ریشه شیرین بیان را بر سوء عملکرد لیپیدی وتغییرات بافتی کبد القاء شده توسط تیواستامید در موش صحرایی نر نشان داد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

33 - بررسی اثر ضد میکروبی و التیام بخشی عصاره های مختلف گزنه، باباآدم و بلاغ اوتی به همراه سیلور سولفادیازین بر روی عفونت سوختگی ناشی از استافیلوکوکوس اورئوس در موش
علی حسین هاشمی علیا رضا شاپوری محمد رضا اسرافیلی

زمینه و هدف: استافیلوکوکوس اورئوس موجب ایجاد طیف وسیعی از بیماری ها می باشد. عفونت استافیلوکوکی پوست شایع ترین عفونت باکتریال در انسان است. بررسی اثر ضد میکروبی و التیام بخشی عصاره های مختلف گزنه، باباآدم و بلاغ اوتی به همراه سیلور سولفادیازین بر روی عفونت سوختگی ناشی ا أکثر

زمینه و هدف: استافیلوکوکوس اورئوس موجب ایجاد طیف وسیعی از بیماری ها می باشد. عفونت استافیلوکوکی پوست شایع ترین عفونت باکتریال در انسان است. بررسی اثر ضد میکروبی و التیام بخشی عصاره های مختلف گزنه، باباآدم و بلاغ اوتی به همراه سیلور سولفادیازین بر روی عفونت سوختگی ناشی از استافیلوکوکوس اورئوس در موش است. روش کار: در این مطالعه عصاره های آبی و اتانولی گیاه گزنه، بلاغ اوتی و ریشه باباآدم در آزمایشگاه تهیه و میزان MIC و MBC عصاره ها با روش رقت در براث تعیین گردید. در مطالعه مدل حیوانی ابتدا با غلظت(106×5(CFU/ML))تعیین شده باکتری به محل زخم روی موش های ماده سوری تلقیح شد. پس از 24 ساعت پماد تهیه شده با غلظت MBC از عصاره های گیاهان گزنه، بلاغ اوتی و ریشه باباآدم به ازای 1 گرم سیلورسولفادیازین تهیه و به محل سوختگی و عفونت حاصله با باکتری استافیلوکوکوس اورئوس، برای درمان استفاده گردید. یافته ها: در مدل حیوانی مشخص شد که عصاره های آبی و اتانولی گزنه، بلاغ اوتی و ریشه باباآدم دارای فعالیت ضد میکروبی علیه رشد باکتری استافیلوکوکوس اورئوس می باشد. در مجموع نتایج این بررسی نشان داده عصاره های آبی و اتانولی استخراج شده از این گیاهان دارویی(گزنه، بلاغ اوتی و بابا آدم) در شرایط آزمایشگاهی دارای فعالیت ضد میکروبی و باکتری کشی علیه رشد باکتری استافیلوکوکوس اورئوس می باشد. نتیجه گیری: با توجه به یافته های این مطالعه می توان نتیجه گرفت که عصاره این سه گیاه(گزینه، بلاغ اوتی و بابا آدم) بر مدل حیوانی دارای اثر ضد میکروبی و التیام بخش روی باکتری استافیلوکوکوس اورئوس می باشد و می توان به عنوان یک دارو یا پماد ضد باکتریایی مطرح گردد. در این میان عصاره های گزنه و ریشه باباآدم دارای فعالیت مهار رشد و باکتری کشی قوی تری نسبت به عصاره بلاغ اوتی دارد. می توان امید داشت که در آینده از این گیاهان مذکور برای درمان عفونت های باکتریایی مورد استفاده قرار گیرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

34 - واکاوی معنویّت و عرفان از دیدگاه سیدحسین نصر
سیدحمیدرضا میرعظیمی ماریه سیدقریشی علی احمدپور

معنویّت یکی از مهم ترین بحث های امروز در جهان به ویژه غرب است که اصحاب حکمت خالده و سنّت گرایان از جمله سیدحسین نصر نیز تأکید ویژه بر آن دارند. هدف اصلی این پژوهش، تبیین معنویّت از منظر سیدحسین نصر است که با روش تحلیل محتوا در تبیین داده ها صورت گرفته است. یافته های تحق أکثر

معنویّت یکی از مهم ترین بحث های امروز در جهان به ویژه غرب است که اصحاب حکمت خالده و سنّت گرایان از جمله سیدحسین نصر نیز تأکید ویژه بر آن دارند. هدف اصلی این پژوهش، تبیین معنویّت از منظر سیدحسین نصر است که با روش تحلیل محتوا در تبیین داده ها صورت گرفته است. یافته های تحقیق نشان می‌دهد ادعاهای نصر مثل وحدت متعالی ادیان، در عین اختلاف ظاهری و اذعان به حقانیت و حجیت همه مسالک معنوی و معنوی نما و رسیدن به معنویّت واحد امکان پذیر نیست و این به نوعی به معنویّت التقاطی می انجامد. در این مقاله کوشش بر آن است که ابتدا برای فهم بهتر معنویّت و عرفان مورد نظر نصر به ریشه های فکری او مثل سنّت گرایی، وحدت متعالی ادیان و حکمت خالده پرداخته شود تا تبیین معنویّت بر اساس منظومة فکری وی روشن تر و بهتر فهم شود. سپس به تحلیل و بررسی دیدگاه نصر دربارة معنویّت خواهیم پرداخت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

35 - اثر نژاد 1 نماتد ریشه گرهی Meloidogyne incognita بر میزان تولید توده گیاهی کنف (Hibiscus cannabinus)
یعقوب طاهری

نماتد ریشه گرهی یکی از آفات مهم گیاه کنف است که بر رشد و تولید توده گیاهی تاثیر بسیاری می‌گذارد. با این حال شدت خسارت ایجاد شده در ارقام مختلف کنف متفاوت است. هدف از انجام این مطالعه تعیین اثر نژاد 1 نماتد ریشه گرهی Meloidogyne incognita بر تولید توده گیاهی کنف است. در أکثر

نماتد ریشه گرهی یکی از آفات مهم گیاه کنف است که بر رشد و تولید توده گیاهی تاثیر بسیاری می‌گذارد. با این حال شدت خسارت ایجاد شده در ارقام مختلف کنف متفاوت است. هدف از انجام این مطالعه تعیین اثر نژاد 1 نماتد ریشه گرهی Meloidogyne incognita بر تولید توده گیاهی کنف است. در این تحقیق تولید توده گیاهی 16 رقم کنف در چهار سطح مختلف آلودگی با نماتد مورد بررسی قرار گرفت. معیارهای بهره‌وری عملکرد گیاهان شامل موارد زیر بود که همه این معیارها 120 روز پس از کاشت گیاهان اندازه‌گیری شد: FPM = Fresh plant mass (وزن تر کل گیاه) ، DPM =Defoliated plant mass (وزن تر گیاه بدون برگ) ، MSM =One meter stalk mass (وزن تر یک متر ساقه گرفته شده از وسط گیاه) ، DMSM =Dry one meter stalk mass ( وزن خشک ساقه یک متری که به مدت 5 روز در کوره با دمای 60 درجه سیلسیوس خشک شده است). بر اساس نتایج به ‌دست ‌آمده از این مطالعه، تولید توده گیاهی در همه ارقام مورد آزمایش کنف در شرایط بدون آلودگی به نژاد 1 نماتد و در شرایط وجود آلودگی با این نماتد متفاوت بود. درجه شدت کاهش توده گیاهی در ارقام مختلف کنف متفاوت بود. در بین ارقام تلقیح شده با نماتد، ارقام 113 و Tainang1 به ترتیب حداکثر تولید FPM و DPM داشتند و ارقام G4 (Kelantan) و G4 (AUST) نیز بالاترین مقدار MSM و DMSM را به خود اختصاص دادند. ارقام 113، Tainang1، G4 (Kelantan) و G4 (AUST) که به ترتیب توده‌های گیاهی FPM، DPM، MSM و DMSM را نشان می‌دهند، به عنوان ارقام مناسب کاشت در خاک‌های آلوده به این نماتد توصیه می‌شوند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

36 - مقاومت به شته ریشه چغندرقندPemphigus fuscicornis (Hemiptera: Aphididae) در نه ژنوتیپ چغندرقندتحت شرایط آزمایشگاهی
عبدالامیر محیسنی مهرداد رهنماییان مهناز قائدرحمتی

شته ریشه چغندر قندPemphigus fuscicornis (Koch) یک آفت مهم چغندر قند در مناطق مختلف دنیا است. این آفت در چند سال اخیر مزارع چغندر قند را در شهرستان بروجرد واقع در شمال استان لرستان مورد حمله قرار داده است. در این تحقیق مقاومت نه ژنوتیپ چغندرقند نسبت به این آفت در شرایط ک أکثر

شته ریشه چغندر قندPemphigus fuscicornis (Koch) یک آفت مهم چغندر قند در مناطق مختلف دنیا است. این آفت در چند سال اخیر مزارع چغندر قند را در شهرستان بروجرد واقع در شمال استان لرستان مورد حمله قرار داده است. در این تحقیق مقاومت نه ژنوتیپ چغندرقند نسبت به این آفت در شرایط کنترل شده آزمایشگاهی و در قالب طرح کاملاً تصادفی طی سال‌های 81-1380 مورد بررسی قرار گرفت. بذور چغندرقند نخست در یک قطعه مزرعه کشت و پس از 50 روز گیاهان به مخلوط پیت و ورمیکولیت در داخل گلدان منتقل شدند. قبل از انتقال به گلدان ها، روی توده های هر ریشه تعداد پنج عدد شته ماده بالغ بی بال قرار گرفت. گلدان‌ها به داخل انکوباتور (دمای 2±20 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 75 درصد و 16 ساعت دوره نوری و 8 ساعت تاریکی) منتقل شدند. پس از 40 روز دمای انکوباتور یکباره به 5 درجه سلسیوس کاهش یافت و جمعیت شته روی هر ژنوتیپ شمارش شد. نتایج نشان داد که رقم سیمین1 در گروه خیلی حساس، ژنوتیپ BR1 کرج در گروه حساس و دو رقم دز الیت و پلی‌راو در گروه ژنوتیپ های نیمه مقاوم به شته ریشه چغندرقند قرار گرفتند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

37 - شناسایی فوزاریوم‏های پوساننده ریشه گل مریم در منطقه دزفول و تعیین تنوع ژنتیکی گونه غالب توسط گروه‏های سازگار رویشیو نشانگر مولکولی RAPD
ویدا مهین پو رضا فرخی نژاد حمید رجبی معماری زینب بهمنی

جهت شناسایی گونه ها و جدایه های مختلف فوزاریوم عامل پوسیدگی ریشه گل مریم و بررسی تنوع ژنتیکی آنها در شهرستان دزفول نمونه برداری از گیاهان آلوده مزارع مختلف این شهرستان انجام گرفت. قارچ های وابسته به ریشه با استفاده از روش های معمول جداسازی در آزمایشگاه جداسازی گردیدند. أکثر

جهت شناسایی گونه ها و جدایه های مختلف فوزاریوم عامل پوسیدگی ریشه گل مریم و بررسی تنوع ژنتیکی آنها در شهرستان دزفول نمونه برداری از گیاهان آلوده مزارع مختلف این شهرستان انجام گرفت. قارچ های وابسته به ریشه با استفاده از روش های معمول جداسازی در آزمایشگاه جداسازی گردیدند. جمعاً 143 جدایه از جنس فوزاریوم شامل 110 جدایه Fusarium oxysporum، 27 جدایه F. solani و 6 جدایه F. equiseti شناسایی گردید. تنوع ژنتیکی جمعیت F.oxysporum با استفاده از گروه های سازگار رویشی و روش RAPD مورد بررسی قرار گرفت. برای بررسی گرو ه های سازگار رویشی 45 جدایه به طور تصادفی انتخاب گردید. سپس جهش یافتگان نیت در محیطDox Agar Chlorate C`zapeck و محیط حداقل (MMC) هر کدام با 3% کلرات پتاسیم تولید شدند.کلاس فنوتیپی جهش یافتگان نیت نیز روی محیط کشت پایه حاوی یکی از چهار منبع ازت (نیترات، نیتریت، هیپوزانتین و تارتارات آمونیوم) تعیین گردید. ازکل جهش یافتگان نیت تعداد ٣٠١، ١۷١ و ۷۵ عدد به ترتیب به nit1، nit3 و NitM تعلق داشتند. آزمون مکمل سازی بین جهش یافتگان تمام جدایه های انتخابی انجام شد. درنهایت چهار گروه VCG مشخص گردید که VCG a شامل 28 جدایه، VCG b شامل 10جدایه، VCG c شامل سه جدایه و VCG d شامل چهار جدایه بود. همچنین تنوع ژنتیکی این جدا یه ها با استفاده از سیزده آغازگر تصادفی بررسی شد. تجزیه خوشه ای داده های RAPD با استفاده از روش های UPGMA، Single و Complete انجام گرفت. بهترین نتیجه با استفاده از روش UPGMA وضریب تشابه Dice در سطح تشابه 61% به دست آمد که بر این اساس شش گروه ژنتیکی مختلف تشخیص داده شد. گروه I شامل دو جدایه، گروه II حاوی 12جدایه، گروه III حاوی دو جدایه و گروه IVو V تک عضوی و گروه VI نیز شامل دو جدایه بود. آزمون بیماریزایی که با استفاده از جدایه های انتخابی از گروه های مختلف VCG انجام گرفت نشان داد که تمام جدایه ها بیماریزا بودند. این مطالعه اولین گزارش از بررسی تنوع ژنتیکی F.oxysporum روی گل مریم در ایران می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

38 - شناسائی قارچ های عامل و همراه بیماری پوسیدگی ریشه و طوقه در مزارع گندم شهرستان گرگان
محمد علی دهقان شاهپور ابراهیم نژاد حسین براری

عوامل پوسیدگی ریشه و طوقه گندم در مناطق مختلف متفاوت هستند. این عوامل به دلیل ظهور دیر هنگام علائم بیماری، پنهان بودن از دید زارع و کارشناسان و خاکزی بودن عوامل آن، خسارت فراوانی به محصول وارد می‌آورند. در این پژوهش طی سه سال متوالی (90-1388) از بوته های آلوده در مزارع أکثر

عوامل پوسیدگی ریشه و طوقه گندم در مناطق مختلف متفاوت هستند. این عوامل به دلیل ظهور دیر هنگام علائم بیماری، پنهان بودن از دید زارع و کارشناسان و خاکزی بودن عوامل آن، خسارت فراوانی به محصول وارد می‌آورند. در این پژوهش طی سه سال متوالی (90-1388) از بوته های آلوده در مزارع گندم منطقه گرگان در مراحل مختلف رشدی، به فاصله هر 2 کیلومتر و به صورت تصادفی نمونه برداری شدند. نمونه ها به آزمایشگاه منتقل و مراحل جدا سازی و خالص سازی قارچ ها بر روی محیط کشت های WA و PDA و محیط کشت های اختصاصی انجام شد. شناسائی قارچ ها بر اساس مشخصات مرفولوژیکی آنها انجام گرفت. بعد از شناسائی، تست بیماریزائی ایزوله ها با دو روش آزمون گیاهچه ای در داخل لوله آزمایش و آزمون گیاهچه ای در گلدانهای پلاستیکی در گلخانه انجام شد. کلیه داده ها جهت تعیین درصد فراوانی و غالبیت ایزوله ها در یخچال نگهداری شدند. در نهایت 16 گونه قارچ شامل 12 گونه از قارچ Fusarium spp.به همراه 4 قارچ Bipolaris sorokiniana، Gaeumannomyces graminis، Alternaria tineusوsolaniRhizoctoniaبا فراوانی مختلف از قسمت های آلوده ریشه و طوقه گندم در این منطقه جدا سازی شدند. با تعیین درصد فراوانی ایزوله ها در سال های مختلف، قارچ های Fusarium culmorum، F. graminearum، F.pseudograminearumوBipolaris sorokiniana بابالاترین درصد فراوانی، به عنوان قارچ های غالب در قسمت های آلوده ریشه و طوقه گندم در مناطق مختلف استان گلستان معرفی شدند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

39 - شناسایی گونهCylindrocarpon hederae عامل پوسیدگی ریشه و طوقه برنج از مزارع برنج استان های ایلام و فارس
زینب بهمنی رضا فرخی نژاد فاطمه فیاضی

به منظور مطالعه پوسیدگی طوقه و ریشه برنج در سال 1388- 1387 از شالیزارهای استان های فارس و ایلام نمونه برداری به عمل آمد. با استفاده از کلید شناسایی بوث گونهhederea Cylindrocarpon به عنوان عامل بیماری شناسایی گردید. آزمون بیماریزایی روی رقم عنبربو انجام گردید. این اولین أکثر

به منظور مطالعه پوسیدگی طوقه و ریشه برنج در سال 1388- 1387 از شالیزارهای استان های فارس و ایلام نمونه برداری به عمل آمد. با استفاده از کلید شناسایی بوث گونهhederea Cylindrocarpon به عنوان عامل بیماری شناسایی گردید. آزمون بیماریزایی روی رقم عنبربو انجام گردید. این اولین گزارش از وقوع بیماری پوسیدگی ریشه و طوقه برنج در دنیا توسط گونه C. hederae می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

40 - تأثیر دوره های کنترل و تداخل علفهای هرز بر خصوصیات رشدی و عملکرد ذرت دانه ای (Zeamays L.)
علی اصغر چیت بند سید امید رشیدی سعید جاهدی پور علی محمد منسوجی ایرج امینی

سیستم‌های مدیریت علفهای هرز به‌عنوان راهکاری موفقیت‌آمیز در کاهش کل هزینه کنترل علفهای‌هرز و رسیدن به عملکردهای قابل قبول اقتصادی است. از این‌رو، به‌منظور بررسی کنترل و تداخل علفهای‌هرز بر خصوصیات رشدی ذرت دانهای، تحقیقی در سال 1391در مزرعه شرکت کشت و صنعت دشت‌ناز س أکثر

سیستم‌های مدیریت علفهای هرز به‌عنوان راهکاری موفقیت‌آمیز در کاهش کل هزینه کنترل علفهای‌هرز و رسیدن به عملکردهای قابل قبول اقتصادی است. از این‌رو، به‌منظور بررسی کنترل و تداخل علفهای‌هرز بر خصوصیات رشدی ذرت دانهای، تحقیقی در سال 1391در مزرعه شرکت کشت و صنعت دشت‌ناز ساری در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 12 تیمار و چهار تکرار، به اجرا درآمد. تیمارها شامل کنترل و تداخل کامل علف‌های‌هرز (شاهد) و همچنین کنترل و تداخل علف‌های‌هرز در مراحل 3، 6، 10، 14برگی و تاسلدهی بود. برای تعیین زمان آغاز و پایان دورۀ بحرانی کنترل علف‌های‌هرز ذرت از معادلۀ غیرخطی نوع لُجستیک استفاده شد. نتایج نشان داد که گاوپنبه و تاج‌خروس ریشه قرمز از مهم‌ترین علفهای‌هرز ذرت در این منطقه بودند. طول مدت تداخل با وزن خشک و ارتفاع علفهای‌هرز ارتباط مستقیم و معنی‌دار داشت درصورتی‌که طول مدت کنترل با تراکم علفهای‌هرز ارتباط منفی داشت. طول دوره‌های تداخل و کنترل برارتفاع ذرت معنی‌دار نبود، درحالی‌که با قطر ساقه، وزن خشک، طول بلال، قطر بلال، وزن چوب بلال، تعداد ردیف دانه در بلال، تعداد دانه در هر ردیف، وزن هزاردانه و عملکرد دانه ذرت بسیار معنی‌دار بود.‌ تداخل کامل علف‌های‌هرز منجر به کاهش در قطر ساقه، وزن خشک، طول بلال، قطربلال، وزن چوب بلال، تعداد ردیف دانه در بلال، تعداد دانه در هر ردیف، وزن هزار دانه و در نهایت عملکرد دانه ذرت، در مقایسه با کنترل کامل (شاهد) علف‌های‌هرز شد. دورۀ بحرانی کنترل علفهای‌هرز در سطح 5 درصد کاهش عملکرد مجاز دانه بین 38 تا 65 روز پس از کاشت‌ ذرت یا 392 تا 804 درجه- روز رشد (7 تا 8 برگی) برآورد شد و با احتساب 10 درصد کاهش عملکرد مجاز، این دوره در فاصله بین 48 تا 55 روز پس از کاشت ذرت یا 534 تا 653 درجه- روز رشد تعیین شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

41 - اثرهای آللوپاتیک علف هرز ازمک (Cardaria draba L.) بر جوانه‌زنی ذرت خوشه‌ای (Sorghum bicolor L.)
سید جلیل موسوی محسن موسوی نیک علیرضا فتحی شهرام ترابیان

جهت بررسی تأثیر عصاره آبی اندام‌های مختلف علف هرز ازمک (Cardaria draba L.) بر جوانه‌زنی ذرت خوشه‌ای، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 4 تکرار در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در سال 1389 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل عصاره آبی ا أکثر

جهت بررسی تأثیر عصاره آبی اندام‌های مختلف علف هرز ازمک (Cardaria draba L.) بر جوانه‌زنی ذرت خوشه‌ای، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 4 تکرار در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در سال 1389 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل عصاره آبی اندام‌های ریشه، ساقه، برگ و مخلوط ازمک با غلظت‌های صفر، 10، 20، 40 و 80 درصد حجمی بود. با توجه به نتایج بدست آمده اثر عصاره بافت‌های مختلف بر درصد جوانه‌زنی و طول ریشه‌چه در سطح احتمال 5 درصد، و بر سرعت جوانه‌زنی و تعداد ریشه فرعی در سطح احتمال یک درصد، معنی‌دار بوده است. اثر غلظت عصاره ازمک، بر کلیه صفات اندازه‌گیری شده، در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. در واقع اندام‌ها و غلظت‌های علف هرز ازمک تأثیر بازدارندگی قابل توجهی بر جوانه‌زنی بذور ذرت خوشه‌ای داشتند. برگ ازمک موجب کاهش قابل ملاحظه‌ای در اکثر شاخص‌های مورد بررسی شد. نتایج مشابهی نیز در غلظت 80 درصد حجمی مشاهده شد. به طوری که بیشترین درصد کاهش جوانه‌زنی بذور ذرت خوشه‌ای (5/22 درصد) مربوط به این تیمار بود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

42 - مروری کاربردی بر طرحهای پایش مدیریت فرآیندهای چندمتغیره
Karim Atashgar Kazem Noghondarian

زمانی که بواسطه عوامل ناخواسته و غیر ذاتی، تغییری در پارامترهای توزیع یک فرآیند ظاهر می شود و فرآیند از شرایط تحت کنترل به شرایط خارج از کنترل منتقل می گردد، تجزیه و تحلیل ریشه ی و شناسایی عامل و یا عوامل انحراف فرآیند فوق برای مدیران فرآیند اهمیت زیادی دارد. در صورت تح أکثر

زمانی که بواسطه عوامل ناخواسته و غیر ذاتی، تغییری در پارامترهای توزیع یک فرآیند ظاهر می شود و فرآیند از شرایط تحت کنترل به شرایط خارج از کنترل منتقل می گردد، تجزیه و تحلیل ریشه ی و شناسایی عامل و یا عوامل انحراف فرآیند فوق برای مدیران فرآیند اهمیت زیادی دارد. در صورت تحقق شرایط خارج از کنترل در یک فرآیند چند متغیره ، تجزیه و تحلیل برای شناسایی عوامل انحراف در مقایسه با یک فرآیند تک متغیره بسیار سخت تر و پیچیده تر می گردد. در یک فرآیند چند متغیره که در شرایط خارج از کنترل قرار دارد، زمانی می توان به یک تجزیه و تحلیل ریشه ی و اثربخش امید داشت که مدل بکارگرفته شده برای پایش فرآیند، علاوه بر قابلیت شناسایی شرایط خارج از کنترل، بتواند به طور همزمان نقطه تغییر فرآیند، عامل و یا عواملی را که باعث انحراف فرآیند شده است را بهمراه جهت تغییر تحمیل شده به آن فرآیند را شناسایی نماید. بررسی ها در ادبیات موضوع نشان می دهد، که هرچند رویکرد آماری در فرآیند های تک متغیره نسبتا اثربخش ظاهر شده است، ولی رویکرد آماری در فرآیند های چند متغیره تاکنون نتوانسته است نیاز فوق را بر ای مدیران فرآیند تامین نماید. بررسی ادبیات پایش فرآیندها مؤید این مهم است که روشهای محاسبات نرم مانند شبکه های عصبی توانسته است به نیاز اساسی مدیران فرآیند در پایش و شناسایی عوامل انحراف به صورت اثربخش تری پاسخ دهد. بطوریکه، در میان طرح های موجود در ادبیات موضوع ، فقط یک مدل جامع پیشنهادی وجود دارد که توانسته با استفاده از رویکرد شبکه عصبی در تئوری نشان دهد که می تواند با شناسایی چهار عامل کلیدی فوق مهندسین کیفیت و مدیران فرآیند را در ریشه یابی اثربخش عوامل انحراف در فرآیندهایی با بیش از یک متغیر یاری نماید. در این تحقیق با رویکرد کاربردی، مروری نسبتا جامع که بتواند برای محققان و مدیران فرآیند قابل استفاده باشد، مدل های پایش فرآیندهای چند متغیره بررسی می شود. به علاوه، از آنجایی که هنگامی محققان زمانی می توانند به توسعه مدل های پیشنهادی تئوریک همت گمارند که قابلیت بکارگیری طرح ها، در مقایسه با روش های سنتی و معمول، در عرصه های واقعی فرآیندها نیز به اثبات رسیده باشد، در این تحقیق پس از مرور ادبیات، کامل ترین و جامع ترین مدل های موجود انتخاب و در یکی از فرآیندهای واقعی تولید خودرو بکارگرفته شده است. تجزیه و تحلیل داده ها و نتایج حاصل از عملکرد مدل فوق، برای ریشه یابی و تشخیص علت واقعی شرایط خارج از کنترل فرآیند و مقایسه آن با یکی از مدل های مرسوم بر اساس شاخص مهم طول دنباله خارج از کنترل، در این مقاله مورد توجه قرار گرفته است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

43 - بررسی تطبیقی- موضوعی ساختار واژگان در گویش یزدی
محمود صادق زاده صدیقه رمضانخانی

زبان یزدی یکی از شاخص‌ترین گویش‌های مرکزی ایران به‌شمار می‌رود که به‌‌دلیل شرایط اقلیمی و فرهنگی ویژه اش کمتر دچار دگرگونی شده است و هنوز نشانه‌‌های کهنگی و دیرینگی زبانی در آن وجود دارد. در این پژوهش به شیوه‌ی توصیفی، تحلیلی و اسنادی و تعلیلی بر مبنای تطبیقی- موضوعی اس أکثر

زبان یزدی یکی از شاخص‌ترین گویش‌های مرکزی ایران به‌شمار می‌رود که به‌‌دلیل شرایط اقلیمی و فرهنگی ویژه اش کمتر دچار دگرگونی شده است و هنوز نشانه‌‌های کهنگی و دیرینگی زبانی در آن وجود دارد. در این پژوهش به شیوه‌ی توصیفی، تحلیلی و اسنادی و تعلیلی بر مبنای تطبیقی- موضوعی استفاده شده است. بنابراین ابتدا به موقعیت مکانی و شرایط اقلیمی، جایگاه و اصلی‌ترین ویژگی‌های ساختار آوایی و دستوری زبان یزدی توجه شده است. بعد از این به مهم‌ترین واژگان زبان یادشده در موضوعات مختلفی همچون: اصطلاحات رایج، ابزارها، اسامی گیاهان و جانوران و غیره طبقه‌بندی و سپس دگرگونی‌های آوایی و معنایی و ریشه‌شناسی آن‌ها در مقایسه با زبان‌های ایران باستان و فارسی میانه بررسی شده است. پیشینه‌ی بسیاری از واژگان یزدی، مانند: آسّر (ssarā):آستر، اسّخ (issax):اِستخر، اُسّا(ossa):استاد، اَیاره(ayāræ) آکله(kelæā): جذام، اِسبُل(esbol): طحال و غیره را می‌توان تا دوران هند و ایرانی و حتی دوران هند و اروپایی پی‌گیری کرد. کلیدواژه‌ها: زبان یزدی، کهنگی‌های زبانی، ریشه‌شناختی، فرآیند واجی. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

44 - بازتاب وجه تسمیه در ادب فارسی
عسکری ابراهیمی‌جویباری

انسان در پیرامون خود با اسامی اشخاص، مکانها، حیوانات، نباتات، اشیا وغیره سر و کار دارد، که علّت نامگذاری (وجه تسمیه ی) بسیاری از این اسمها بر او پوشیده است.یکی ازمسایلی که ذهن کنجکاو بشر را به خود مشغول کرده است، یافتن ارتباط حقیقی بین اسم و مُسمّی است.به طور کلّی وجه ت أکثر

انسان در پیرامون خود با اسامی اشخاص، مکانها، حیوانات، نباتات، اشیا وغیره سر و کار دارد، که علّت نامگذاری (وجه تسمیه ی) بسیاری از این اسمها بر او پوشیده است.یکی ازمسایلی که ذهن کنجکاو بشر را به خود مشغول کرده است، یافتن ارتباط حقیقی بین اسم و مُسمّی است.به طور کلّی وجه تسمیه ها با توجّه به منشأ پیدایش آن به انواع گوناگون تقسیم می شود که کلّی ترین آن، تقسیم وجه تسمیه به دو بخش علمی و غیرعلمی است که بخش اخیر در ادب فارسی بازتاب گسترده دارد. در واقع افسانه‌های عامیانه، متون دینی، تاریخی، حماسی و عرفانی ازجمله سرچشمه های اساسی و بنیادین وجه تسمیه های علمی وغیرعلمی(عامیانه) است. از نظر بسامد کاربرد وجه تسمیه در متون منظوم، دیوان خاقانی، و در متون منثور، سفرنامه ی ناصرخسرو و تذکرة الاولیای عطار در درجه ی نخست اهمیّت قراردارند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

45 - بررسی روابط علی تعهد زناشویی از طریق مدل سرمایه‌گذاری ارتباط و ریشه‌های تحولی با واسطه‌گری سبک‌های پردازش هیجانی و تمایزیافتگی خود
لیلی امیرسرداری علی خادمی رضا تسبیح‌سازان مشهدی

هدف: هدف این پژوهش بررسی روابط علی تعهد زناشویی از طریق مدل سرمایه‌گذاری ارتباط و ریشه‌های تحولی با واسطه‌گری سبک‌های پردازش هیجانی و تمایزیافتگی خود بود. روش: این مطالعه توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه پژوهش دانشجویان مرد و زن متأهل دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین در أکثر

هدف: هدف این پژوهش بررسی روابط علی تعهد زناشویی از طریق مدل سرمایه‌گذاری ارتباط و ریشه‌های تحولی با واسطه‌گری سبک‌های پردازش هیجانی و تمایزیافتگی خود بود. روش: این مطالعه توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه پژوهش دانشجویان مرد و زن متأهل دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین در سال تحصیلی 97-1396 به تعداد 1416 نفر بودند. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 302 نفر برآورد شد که با روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش پرسشنامه‌های تعهد زناشویی آدامز و جونز (1997)، سرمایه‌گذاری ارتباط راسبلت (1980)، فرزندپروری یانگ و کلوسکو (1993)، سبک‌های پردازش هیجانی باکر و همکاران (2007) و تمایزیافتگی خود دریک (2011) بودند. داده‌ها با روش مدل‌یابی معادلات ساختاری در نرم‌افزار ایموس تحلیل شدند. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که مدل سرمایه‌گذاری ارتباط و ریشه‌های تحولی بر پردازش هیجانی، تمایزیافتگی خود و تعهد زناشویی تاثیر مستقیم و معنادار و پردازش هیجانی و تمایزیافتگی خود بر تعهد زناشویی تاثیر مستقیم و معنادار داشت (01/0p نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج مطالعه حاضر برای بهبود تعهد زناشویی دانشجویان متأهل می‌توان برنامه‌هایی برای ارتقای مدل سرمایه‌گذاری ارتباط، ریشه‌های تحولی، سبک‌های پردازش هیجانی و تمایزیافتگی خود در آنها طراحی و از طریق کارگاه‌های آموزشی اجرا کرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

46 - کنترل بیماری پوسیدگی رایزوکتونیایی ریشه فلفل دلمه ای در گلخانه با استفاده از قارچکش های شیمیایی و زیستی
مریم شیرمحمدی عزت اله صداقت فر رضا حجازی هادی رهاننده

10.30495/plant.2022.699325

فلفل دلمه ای با نام علمی Capsicum annuum L.از خانواده Solanaceae است. در بین بیماری‌های فلفل، پوسیدگی ریشه ناشی از قارچ Rhizoctonia solani اهمیت اقتصادی زیادی دارد. روش رایج کـنترل این بیماری، استـفاده از قارچ کش های شیمیایی است. در این مطالعه، به منظور کنترل بیماری پوس أکثر

فلفل دلمه ای با نام علمی Capsicum annuum L.از خانواده Solanaceae است. در بین بیماری‌های فلفل، پوسیدگی ریشه ناشی از قارچ Rhizoctonia solani اهمیت اقتصادی زیادی دارد. روش رایج کـنترل این بیماری، استـفاده از قارچ کش های شیمیایی است. در این مطالعه، به منظور کنترل بیماری پوسیدگی رایزوکتونیایی ریشه فلفل دلمه ای، تعدادی از عوامل زیستی تجاری بر پایه قارچ Trichoderma harzianum، قارچ مایکوریز Glomus sp.، باکتری های Bacillus وPseudomonas و سه قارچ کش شیمیایی تبوکونازول، اکسی کلرور مس و مانکوزب در شرایط گلخانه ای بررسی گردید. مقایسه تیمار ها بر مبنای میزان کنترل بیماری شامل صفات طول بافت نکروزه، بزرگترین زخم و شاخص بیماری و بر مبنای تحریک رشد گیاه شامل صفات وزن تر بوته، ارتفاع بوته، وزن خشک ریشه و وزن خشک اندام هوایی ارزیابی شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد تیمار ها در تمامی صفات مورد بررسی در سطح 1% اختلاف معنی داری داشتند. تیمار های شاهد منفی (فاقد بیمارگر) و قارچ کش تبوکونازول از نظر صفات مورد بررسی بیشترین و تیمار های پتابارور و مایکوروت و شاهد مثبت (دارای بیمارگر) کمترین تأثیر را داشتند. در میان تیمار های زیستی بر اساس کمترین شاخص بیماری و کمترین طول زخم، به ترتیب ترکیب عوامل زیستی، پارس باسیل، پروبیو 96، آلکاگرین، تریکوران پی و تریکو قرار گرفتند. در بررسی صفات زراعی تیمار های زیستی، ترکیب عوامل زیستی، پارس باسیل و پروبیو 96 بالا ترین نتایج را داشتند. در مدیریت این بیماری به غیر از روش کنترل شیمیایی (تبوکونازول)، با سطح آماری نسبتاً مشابه، ترکیب پارس باسیل (SC) حاوی باکتری Bacillus velezensis strain M11-RTS و پروبیو 96 حاوی باکتری Bacillus subtilis قرار گرفتند (P≤ 0.01). تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

47 - بررسی واکنش برخی از ارقام توتون هوا‌خشک به نماتد ریشه‌گر‌هی گونه Meloidogyne. incognita در شرایط مزرعه در استان گلستان
محمد قاسمی تیرتاشی سعید نصراله نژاد سید افشین سجادی

نماتد های ریشه گرهی، انگل های اجباری داخلی ساکن ریشه بسیاری از گیاهان از جمله توتون در ایران و کشور های تولید کننده توتون می باشند. این گروه از نماتد ها دارای طیف میزبانی و گسترش جغرافیایی وسیع در دنیا هستند که در تعامل با گیاهان میزبان و سایر بیمارگر های خاکزی، همه س أکثر

نماتد های ریشه گرهی، انگل های اجباری داخلی ساکن ریشه بسیاری از گیاهان از جمله توتون در ایران و کشور های تولید کننده توتون می باشند. این گروه از نماتد ها دارای طیف میزبانی و گسترش جغرافیایی وسیع در دنیا هستند که در تعامل با گیاهان میزبان و سایر بیمارگر های خاکزی، همه ساله خسارات فراوانی به گیاهان و محصـولات کشاورزی وارد می کنند. به منظور بررسی واکنش برخی از ارقام توتون هوا خشک (Burley 1،Burley 151 ، Burley7،BB16 A و بارلی 21) به نماتد ریشه گرهی گونه Meloidogyne. Incognita، آزمایشاتدر قالب طرح بلوک ‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در قطعاتی به ابعاد 8×5 در سال زراعی 1394 در روستای والش آباد گرگان با شرایط آلودگی طبیعی انجام گرفت. ارزیابی شدت بیماری بر اساس شاخص گال، ضریب تولیدمثل، تعداد توده تخم و میانگین تخم موجود در هر توده در انتهای فصل با خارج کردن ریشه توتون از خاک صورت گرفت. تجزیه و تحلیل آماری داده‌ ها روی 5 تیمار توتون هوا خشک در شرایط مزرعه نشان داد که رقم بارلی 21 با شاخص گال و حساسیت 8، حساس ترین رقم و ارقام بارلی یک و بارلی 151 با حساسیت 5/4 و شاخص گال 3 و ارقام BB 16 A و بارلی 7 با شاخص حساسیت 4 و شاخص گال دو و یک در گروه نیمه مقاوم نسبت به نژاد 2 نماتد M. incognita قرار گرفتند تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

48 - بررسی کنترل بیولوژیک بیمار‌گر Fusarium oxysporum f. sp. radicis-cucumerinum با استفاده از جدایه‌های مختلف قارچ آنتاگونیست Trichoderma harzianum و فعال شدن مکانیسم‌های دفاعی گیاه خیار
کاوه جوانشیرجاوید حمیدرضا علیزاده جلال غلام‌نژاد

بیماری پوسیدگی ریشه و ساقه خیار با عاملFusarium oxysporum f. sp. radicis-cucumerinum یکی از بیماری‌های خسارت‌زا و مهم در گلخانه‌های خیار در ایران می‌باشد. قارچ‌کش‌های شیمیایی توانایی کنترل قابل قبول این بیمار گر را ندارند، همچنین بخاطر هزینه‌های اقتصادی آنها و اثر سوء ر أکثر

بیماری پوسیدگی ریشه و ساقه خیار با عاملFusarium oxysporum f. sp. radicis-cucumerinum یکی از بیماری‌های خسارت‌زا و مهم در گلخانه‌های خیار در ایران می‌باشد. قارچ‌کش‌های شیمیایی توانایی کنترل قابل قبول این بیمار گر را ندارند، همچنین بخاطر هزینه‌های اقتصادی آنها و اثر سوء روی محیط زیست، در سال‌های اخیر استفاده از عوامل بیو کنترل در مبارزه با بیماری‌های گیاهی مورد توجه قرار گرفته است. استرین های قارچ آنتاگونیستTrichodermaبه عنوان عامل مؤثر بیوکنترل در مقابل طیف وسیعی از بیمارگر های قارچی مطرح می باشند. در این مطالعه اثر جدایه‌های Trichoderma بر قارچ عامل بیماری پوسیدگی ریشه و ساقه خیار بررسی شده است. تعداد سه جدایه Trichoderma (T11و T6 وT9 ) از کلکسیون قارچ شناسی گروه گیاه پزشکی دانشگاه تهران دریافت گردید. میانگین فعالیت آنزیم پراکسیداز (POX) به عنوان مارکر مقاومت القایی، با استفاده از اسپکتوفتومتر اندازه گیری شد. همچنین تأثیر جدایه های Trichoderma در کنترل بیماری در شرایط گلخانه به روش خیساندن خاک با سوسپانسیون اسپور قارچ آنتاگونیست و بیمارگر بررسی گردید. هر سه جدایۀ T11و T6 و T9 تأثیر قابل قبولی بر بازداری از رشدFusarium oxysporum f. sp. radicis-cucumerinum نشان دادند. در جدایه های T11و T9 به ترتیب 51/85% و 03/81% بازدارندگی از رشد میسلیومی استرین F42 دیده شد. فعالیت آنزیم پراکسیداز طی هفت روز بعد از مایه زنی بررسی شد. بیشترین میزان فعالیت آنزیم پراکسیداز در روز چهارم و در جدایه T11 مشاهده شد. بر اساس نتایج بدست آمده در این تحقیق می‌توان نتیجه گرفت جدایهT11 (T. harizianum T11) بیشترین تأثیر را در بین جدایه‌های Trichoderma در القاء مقاومت داشته است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

49 - بررسی پراکنش عوامل قارچی بیماری‌زای ریشه و طوقه گندم در استان آذربایجان غربی
جواد ولیزادگان عباسعلی روانلو

این پژوهش به منظور شناسایی عوامل مهم قارچی بیماری زا در ریشه، طوقه و پایه گندم آبی در استان آذربایجان غربی در سال 1393 انجام گرفت. به این منظور از مزارع گندم آبی در مناطق مختلف شامل شهر های ارومیه، نقده، مهاباد، میاندوآب، پیرانشهر، اشنویه، خوی، سلماس و قره ضیاالدین بازد أکثر

این پژوهش به منظور شناسایی عوامل مهم قارچی بیماری زا در ریشه، طوقه و پایه گندم آبی در استان آذربایجان غربی در سال 1393 انجام گرفت. به این منظور از مزارع گندم آبی در مناطق مختلف شامل شهر های ارومیه، نقده، مهاباد، میاندوآب، پیرانشهر، اشنویه، خوی، سلماس و قره ضیاالدین بازدید و از مزارع دارای علائم کاهش رشد به همراه تغییر رنگ و پوسیدگی در ریشه، طوقه و پایه نمونه برداری به عمل آمد. قطعاتی به اندازه 1 سانتی متر از ریشه، طوقه و پایه تهیه شده و روی محیط کشت PDA اسیدی کشت داده شدند. مراحل جدا سازی و خالص سازی قارچ ها بر روی محیط کشت های WA، PDA،CMA ، SNA، PCA و NM انجام شد. آزمون بیماری زایی روی گیاهچه گندم رقم پیشگام با استفاده از روش مایه دانه گندم و قرار دادن بلوک قارچ در مجاورت اندام های گیاهی در شرایط گلخانه ای انجام گرفت. براساس مشخصات ریخت شناسی شامل رنگ و رشد پرگنه، شکل و ابعاد کنیدی و سلول های کنیدی زا و با استفاده از کلید های معتبر شناسایی انجام شد. در این بررسی از 56 مزرعه نمونه برداری به عمل آمده و 81 جدایه قارچی متعلق به جنـس هـای Fuzarium، Bipolaris، Rhizoctonia وPythium جداسازی و شناسایی گردیدند. در این مطالعه گونه های F. culmorum،F. avenaceum ، F.graminearum،F. acuminatum ، و B. sorokiniana با فراوانی بالا به عنوان عوامل مهم پوسیدگی در مزارع گندم آبی تعیین و معرفی شدند. بیش ترین دامنه انتشار مربوط به جنس Fusarium بود تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

50 - تنـوع ژنتـیـکی جـدایـه‌های قـارچ عـامل پوسیـدگی ریـشـه و طـبـق پیـاز F. oxysporum f.sp. cepae
بهار حقانی مهدی نصر‌اصفهانی محمد ترابی

بیماری پوسیدگی ریشه و طبق پیاز ناشی از قارچF. oxysporum f.sp. cepae یکی از مهم ترین عوامل بیماری زای پیاز می باشد که موجب خسارت اقتصادی قابل توجه در کشت پیاز می گردد. به منظور تعیین تنوع ژنتیکی و قرابت ژنتیکی بین جدایه های قارچ عامل بیماری، در سال 1391 از سی جدایه قارچ أکثر

بیماری پوسیدگی ریشه و طبق پیاز ناشی از قارچF. oxysporum f.sp. cepae یکی از مهم ترین عوامل بیماری زای پیاز می باشد که موجب خسارت اقتصادی قابل توجه در کشت پیاز می گردد. به منظور تعیین تنوع ژنتیکی و قرابت ژنتیکی بین جدایه های قارچ عامل بیماری، در سال 1391 از سی جدایه قارچ عامل بیماری که از استان های اصفهان، اردبیل، کرمان و فارس جدا سازی و اثبات بیماری-زایی شده بودند و در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان نگهداری می شوند استفاده شد. آلوده سازی با جدایه های عامل بیماری روی سه رقم پیاز سفید کاشان، سفید اهواز و قرمز آذرشهر انجام شد و برای بررسی تنوع و قرابت ژنتیکی جدایه ها از روش RAPD و بررسی های تکمیلی با استفـاده از روش PCR-RFLP و جفت آغازگر های ITS1/ITS4 انجام شد. داده های حاصله با استفاده از نرم افزار NTSYS-pc تجـزیه و تحلیـل و جـدایه ها بر اساس ضریب تشـابه جاکارد و ضـریب تطابق ساده به روش UPGMA گروه بندی شدند. برای بررسی اختلاف بیماری زایی جدایه ها، سوخ های پیاز آلوده به جدایه ها در گلدان در گلخانه با دمای خدود 25درجه سانتی گراد و رطویت 70% با تناوب نوری 12 ساعت روشنایی و 12 ساعت تاریکی نگهداری و هر سه روز یک بار آبیاری شدند. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی در پنج تکرار بود. و آمار برداری از بیماری سه هفته پس از کاشت انجام شد. نتایج نشان داد شدت آلودگی جدایه های قارچF. oxysporum f.sp. cepae در ارقام پیاز متفاوت بوده و اختلاف معنی دار در سطح احتمال 1% بین جدایه ها وجود داشت. در این تحقیق ارتباط خاصی بین جدایه ها از نظر تنوع بیماری زایی و تنوع ژنتیکی مشاهده نگردید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

51 - ریشه های سیاسی جامعه تمدن ساز در گام دوم انقلاب در تربیت کارگزاران از دیدگاه نهچ البلاغه
حمیدرضا قاسمی حمیدرضا قاسمی

چکیده: یکی از عوامل اصلی در ایجاد و شکل گیری هر تمدّنی نیروها ی مستعد و آزموده در هرتمدّنی است که به منزله بازوی پرتوان در تحقّق اهداف بلند ان تمدّن است و تمدّن اسلامی در یک حکومت دینی، از منظر امیرالمؤمنین علی (علیه‌السّلام) کارگزاران هستند. اگر کارگزاران حکوم أکثر

چکیده: یکی از عوامل اصلی در ایجاد و شکل گیری هر تمدّنی نیروها ی مستعد و آزموده در هرتمدّنی است که به منزله بازوی پرتوان در تحقّق اهداف بلند ان تمدّن است و تمدّن اسلامی در یک حکومت دینی، از منظر امیرالمؤمنین علی (علیه‌السّلام) کارگزاران هستند. اگر کارگزاران حکومت اسلامی،انسان‌های پاک‌دامن و با تقوا و باتربیّت باشند و دارای شرایط ایده آلی که حضرت دستور می‌دهند باشند، مهم ترین اصل تمدّن اسلامی در جامعه شکل خواهد گرفت. برای رسیدن به این هدف، توجّه به گام دوّم انقلاب بسیار ضروری است. از منظر رهبر معظّم انقلاب گام دوم انقلاب، ورود به دوّمین مرحله خودسازی و تمدّن سازی می باشد. چنانچه رهبر انقلاب در بیانیه گام دوّم بدان تاکید ورزیده اند و از عوامل اصلی شکل دهی تمدّن اسلامی در گام دوّم انقلاب را کارگزاران می دانند که باید کارگزارانی درستکار و انقلابی روی کار بیایند تا بر مشکلات غلبه کنند تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

52 - پاسخ های ریشه عدس (Lens culinaris Medikus.) به محلول پاشی متانول تحت شرایط تنش کم آبی
سعیدرضا حسین زاده فرزاد پاک نژاد محمد نبی ایلکایی راهله احمدپور

کمبود آب قابل دسترس در محیط ریشه، یکی از عوامل اصلی محدود کننده رشد و تولید محصول در مناطق خشک به شمار می آید. محلول پاشی متانول در افزایش تحمل به خشکی در گیاهان 3 کربنه نقش دارد. به این منظور آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشگاه صنع أکثر

کمبود آب قابل دسترس در محیط ریشه، یکی از عوامل اصلی محدود کننده رشد و تولید محصول در مناطق خشک به شمار می آید. محلول پاشی متانول در افزایش تحمل به خشکی در گیاهان 3 کربنه نقش دارد. به این منظور آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان در سال 1394 به اجرا درآمد. محلول پاشی متانول با 5 سطح، شاهد، 5، 15، 25 و 35 درصد حجمی و تنش کم آبی با سه سطح: شامل بدون تنش (آبیاری در 100 درصد ظرفیت زراعی)، تنش آبی ملایم (آبیاری در 75 درصد ظرفیت زراعی) و تنش آبی شدید (آبیاری در 25 درصد ظرفیت زراعی) در نظر گرفته شدند. محلول پاشی متانول 3 بار در طول فصل رشد گیاه (در مراحل گیاهچه ای، گلدهی و غلاف دهی گیاه) و با فواصل 10 روز انجام شد. نتایج نشان داد اثرات متقابل متانول و تنش خشکی بر وزن خشک ریشه، قطر ریشه، طول ریشه در سطح 5 درصد و بر سطح ریشه در سطح 1 درصد معنی دار شد. در شرایط آبیاری نرمال تیمار 5، 15و 25 درصد محلول پاشی متانول باعث افزایش معنی دار وزن خشک ریشه نسبت به تیمار شاهد گردید. اثرات متقابل متانول و تنش بر پروتئین و پرولین در سطح 1 درصد معنی دار شد. محلول پاشی متانول منجر به افزایش معنی دار محتوای پرولین و پروتئین ریشه شد. اثرات متقابل متانول و تنش بر غلظت سدیم و پتاسیم ریشه در سطح 5 درصد و بر غلظت کلسیم ریشه در سطح 1 درصد معنی دار شد. اثرات متقابل متانول و تنش بر فعالیت آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز و پراکسیداز در سطح 5 درصد معنی دار شدند. همچنین، اثر تنش خشکی بر فعالیت آنزیم کاتالاز در سطح 1 درصد معنی دار شد. محلول پاشی متانول منجر به کاهش معنی دار فعالیت آنزیم های پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز ریشه شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

53 - اثر جیبرلیک اسید و سالیسیلیک اسید تحت تنش شوری بر جذب یونی و ویژگی های برگی دو رقم کلزا
احسان نظربیگی رحیم ناصری

پژوهش حاضر روی دو رقم کلزا (Brassica napusL.) با نام های Hayola 401 و RGS در آزمایشگاه صورت پذیرفت. در این پژوهش اثرات جیبرلیک اسید (GA3 با غلظت 0.05 میلی مولار، سالیسیلیک اسید (SA) با غلظت 5 میکرومولار، تحت غلظت های 75، 100 و 150 میلی مولار کلرید سدیم (NaCl) روی تغ أکثر

پژوهش حاضر روی دو رقم کلزا (Brassica napusL.) با نام های Hayola 401 و RGS در آزمایشگاه صورت پذیرفت. در این پژوهش اثرات جیبرلیک اسید (GA3 با غلظت 0.05 میلی مولار، سالیسیلیک اسید (SA) با غلظت 5 میکرومولار، تحت غلظت های 75، 100 و 150 میلی مولار کلرید سدیم (NaCl) روی تغییرات یون های +Naو +Kدر اندام هوایی و ریشه، سطح ویژه برگی (SLA)، نسبت وزنی برگ (LWR)، نسبت سطح برگ به وزن خشک کل گیاه (LAR) مورد بررسی قرار گرفت. طبق نتایج به دست آمده، با افزایش تنش شوری مؤلفه های SLA, LWR و LAR کاهش معنی داری نسبت به شاهد یافتند. همچنین با افزایش سطوح شوری، میزان یون سدیم در ریشه و اندام هوایی در هر دو رقم مذکور افزایش معنی داری یافت، اما در مورد یون پتاسیم با افزایش تنش شوری کاهش معنی داری در ریشه و اندام هوایی مشاهده گردید. کاربرد جیبرلیک اسید و سالیسیلیک اسید موجب افزایش معنی دار LAR, LWR و SLA ونیز موجب افزایش یون پتاسیم و کاهش یون سدیم تحت تنش شوری گردید. کاربرد همزمان جیبرلیک اسید و سالیسیلیک اسید نیز اثرات بهتری را نشان داد. در این پژوهش نشان داده شد که در غلظت بالای کلرید سدیم (mM150)، جیبرلین فاقد اثر مشخص بر تیمار مذکور بود. رقم هایولا 401 از نظر صفات مورد مطالعه در این آزمایش دارای نمود بهتری بوده و این رقم نسبت به رقم RGS از تحمل بیشتری در برابر تنش شوری برخوردار بود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

54 - عملکرد دانه و صفات رشدی جو (Hordeum vulgare L) در تداخل با یولاف وحشی (Avena ludoviciana L)
فرشاد سرخی

جهت بررسی تاثیر تداخل بین جو زراعی و یولاف وحشی بر روی عملکرد دانه، ویژگی های برگ پرچم و نسبت ریشه به ساقه، آزمایشی گلدانی در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. این آزمایش دارای چهار سطح تداخل شامل شاهد (عدم تداخل)، تداخل کامل، تداخل ریشه‌ای و تداخل اندام هوایی جو زراعی أکثر

جهت بررسی تاثیر تداخل بین جو زراعی و یولاف وحشی بر روی عملکرد دانه، ویژگی های برگ پرچم و نسبت ریشه به ساقه، آزمایشی گلدانی در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. این آزمایش دارای چهار سطح تداخل شامل شاهد (عدم تداخل)، تداخل کامل، تداخل ریشه‌ای و تداخل اندام هوایی جو زراعی با یولاف وحشی و چهار سطح تراکم یولاف وحشی (2، 4، 6 و 8 بوته در گلدان) در چهار تکرار بود. تاثیر تداخل کامل و تداخل ریشه‌ای بر روی جو زراعی و یولاف وحشی به مراتب بیشتر از تداخل اندام هوایی بود. تفاوت مشهودی بین تداخل ریشه‌ای و کامل در هر دو گونه جو و یولاف وحشی مشاهده نشد. میزان کاهش عملکرد دانه جو در تداخل هوایی، تداخل ریشه‌ای و تداخل کامل با یولاف وحشی نسبت به شاهد (عدم تداخل) به ترتیب 28.75، 73.09 و 77.22 درصد برآورد شدند. مشخص شد که تداخل ریشه ها موجب افزایش قدرت رقابتی یولاف وحشی نسب به جو زراعی و در نتیجه تشدید رقابت بر سر منابع مورد استفاده گردید. با بررسی منحنی های رگرسیونی مشاهده شد که با افزایش تراکم یولاف وحشی سرعت افت عملکرد دانه در بوته، سطح برگ پرچم و میزان کلروفیل برگ پرچم جو زراعی کاهش می یابد. با افزایش تراکم یولاف وحشی و شدت یافتن رقابت نسبت ریشه به ساقه در جو زراعی و یولاف وحشی افزایش یافت. این امر نشانگر حساسیت بیشتر اندام هوایی نسبت به سیستم ریشه در برابر رقابت است. میزان این نسبت در یولاف وحشی به مراتب بیشتر از جو زراعی بود که دلیل آن قدرت بیشتر ریشه دهی یولاف وحشی نسبت به جو زراعی است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

55 - اثر شور و غرقاب شدن خاک بر غلظت برخی عناصر پرمصرف و سدیم در ریشه ذرت
نصرت اله نجفی

شوری و غرقاب از تنش های غیرزیستی کاهش دهنده عملکرد گیاهان می باشند. در این پژوهش، اثر شوری و غرقاب شدن خاک بر غلظت پتاسیم، کلسیم، منیزیم، سدیم و نسبت پتاسیم به سدیم ریشه ذرت (Zea mays L) رقم سینگل کراس 704 در شرایط گلخانه ای مطالعه گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل و د أکثر

شوری و غرقاب از تنش های غیرزیستی کاهش دهنده عملکرد گیاهان می باشند. در این پژوهش، اثر شوری و غرقاب شدن خاک بر غلظت پتاسیم، کلسیم، منیزیم، سدیم و نسبت پتاسیم به سدیم ریشه ذرت (Zea mays L) رقم سینگل کراس 704 در شرایط گلخانه ای مطالعه گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با فاکتورهای مدت غرقاب در پنج سطح (0، 2، 4، 8 و 20 روز) و شوری عصاره اشباع خاک در چهار سطح (0.11، 2، 4 و 8 دسی زیمنس بر متر) و در سه تکرار انجام شد. برای بستر رشد گیاه از یک خاک شن لومی و برای ایجاد سطوح شوری در آن از نمک کلرید سدیم استفاده شد. فاکتورهای شوری و غرقاب به طور هم زمان و از مرحله پنج برگی گیاه به بعد اعمال گردید. گیاهان 60 روز پس از کاشت، برداشت شده و غلظت پتاسیم، کلسیم، منیزیم و سدیم ریشه آنها به‌روش خشک سوزانی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که با افزایش سطح شوری کلرید سدیم در خاک، غلظت پتاسیم و نسبت پتاسیم به سدیم ریشه به طور معنی داری کاهش ولی غلظت سدیم، کلسیم و منیزیم ریشه به طور معنی داری افزایش یافتند. غلظت منیزیم و سدیم ریشه در شرایط غرقاب به طور معنی داری کمتر از شرایط غیرغرقاب بود ولی غلظت پتاسیم و کلسیم ریشه در شرایط غرقاب به طور معنی داری بیش‌تر از شرایط غیرغرقاب به دست آمد. با این حال، اثر مدت غرقاب بر غلظت پتاسیم، کلسیم، منیزیم و سدیم و نسبت سدیم به پتاسیم ریشه ذرت به سطح شوری خاک بستگی داشت. نتایج نشان داد که حتی دوره های کوتاه غرقاب شدن خاک بر غلظت پتاسیم، کلسیم، منیزیم، سدیم و نسبت پتاسیم به سدیم ریشه ذرت در شرایط شور و غیرشور اثرهای طولانی مدت داشت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

56 - ارزیابی میـزان خسـارت سـرخرطومی ریشـه ی Col.: Curculionidae puncticollis Stephens Sitona بر یونجه در آزمایش های گلدانی
علیرضا پورحاجی علیرضا توسلی

یونجه به عنوان یکی از زراعت های مهم ایران از حمله ی سرخرطومی های ریشه ی یونجه متعلق به جنس سیتونا ( Sitona spp) در امان نمی‌باشد. حشرات کامل و لاروهای این آفت به ترتیب با تغذیه از قسمت های هوایی و ریشه ی این گیاه، خسارت قابل توجهی به آن وارد می‌کنند. در بررسی گو أکثر

یونجه به عنوان یکی از زراعت های مهم ایران از حمله ی سرخرطومی های ریشه ی یونجه متعلق به جنس سیتونا ( Sitona spp) در امان نمی‌باشد. حشرات کامل و لاروهای این آفت به ترتیب با تغذیه از قسمت های هوایی و ریشه ی این گیاه، خسارت قابل توجهی به آن وارد می‌کنند. در بررسی گونه های متعلق به این جنس در مـزارع یونجـه ی یازده منطقـه از استـان آذربـایجـان شـرقی در ســال‌های 1383 و 1384، گونه ی Sitona puncticollis Stephensبیشترین جمعیت را داشت. جهت برآورد میزان خسارت این گونه، صد گلدان قره یونجه (رقم مرسوم منطقه) کاشته و بعد از دو و نیم ماه، پنجاه عدد از گلدان ها با تخم این آفت آلوده گردید. تخم ها در آزمایشگاه از حشرات جمع‌آوری شده از مزارع یونجه گرفته شد. دو ماه بعد، به منظور برآورد میزان خسارت آفت، طول ساقه و ریشه، وزن خشک و تر ریشه و ساقه در 30 گلدان آلوده و 30 گلدان شاهد اندازه‌گیری شد و با آزمون تی نشان داده شد که در تمام صفات اندازه‌گیری شده بین تیمارهای شاهد و آلوده در سطح احتمال 1% اختلاف معنی‌دار وجود دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

57 - اثرتداخل تاج خروس (Amaranthus retroflexus L.) بر عملکرد و خصوصیات مورفولوژیکی ذرت (Zea mays L.) سینگل کراس 704
قربان دیده باز مغانلو مهدی جودی احمد توبه پرویز شریفی زیوه محمدرضا شیری

10.30495/jcep.2019.664845

ذرت از جمله غلات مهم ایران است و منطقه مغـان نیـز از مراکز برتر تولیـد ذرت در کشور به شمار می رود. علف هرز تاج خروس ریشه قرمز یکی از مهم ترین علف های هرز مزارع ذرت در ایران و جهان می باشد. به منظور بررسی اثر تداخل تاج خروس بر عملکرد و خصوصیات مورفولوژیکی ذرت، آزمایشی در أکثر

ذرت از جمله غلات مهم ایران است و منطقه مغـان نیـز از مراکز برتر تولیـد ذرت در کشور به شمار می رود. علف هرز تاج خروس ریشه قرمز یکی از مهم ترین علف های هرز مزارع ذرت در ایران و جهان می باشد. به منظور بررسی اثر تداخل تاج خروس بر عملکرد و خصوصیات مورفولوژیکی ذرت، آزمایشی در سال زراعی 1391 در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل (مغان) به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. فاکتـورهای آزمایشی شامل چهار تراکم کاشت ذرت دانه ای (70000، 75000، 80000 و85000) بوته در هکتار و چهار تراکم کاشت علف هرز تاج خروس ریشه قرمز (صفر، 4، 8 و12) بوته در متر ردیف بودند. نتایج آزمایش نشان داد که با افزایش تراکم ذرت و علف هرز تاج خروس ریشه قرمز، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و کلروفیل برگ ذرت به طور معنی داری کاهش یافتند. بیشترین عملکرد دانه (88/11 تن در هکتار) از تراکم 80000 بوته ذرت در هکتار بــدون حضور علف هرز تاج خروس ریشه قرمز و کمترین آن (9/7 تن در هکتار) از تراکم 75000 بوته ذرت و با حضور 12 بوته در متر ردیف تاج خروس ریشه قرمز به دست آمد. نتایج همچنین نشان داد که بیشترین بیوماس علف هرز تاج خروس ریشه قرمز (8/497 گرم در متر ردیف)از تراکم 85000 بوته ذرت و با حضور 12 بوته در متر ردیف تاج خروس ریشه قرمز حاصل شد. نتایج این تحقیق به طورکلی، نشان داد که استفاده از تراکم 80000 بوته ذرت در هکتار بیشترین تاثیر را در کنترل علف هرز تاج خروس ریشه قرمز و افزایش عملکرد دانه داشت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

58 - شناسایی صفات موثر بر عملکرد لاین‌های اینبرد نوترکیب گندم نان تحت تنش کم‌آبی
حسین نظری سعید اهری‌زاد محمد مقدم واحد محمود تورچی

به منظور شناسایی صفات تاثیرگذار بر عملکرد دانه در شرایط آبیاری بدون تنش و تنش کم آبی، 65 لاین اینبرد نوترکیب گندم حاصل از رقم آمریکایی Yecoro Roja (پرمحصول، پاکوتاه و زودرس) به عنوان والد پدری و لاین ایرانی No.49 (با عملکرد متوسط، پابلند و دیررس) به عنوان والد مادری، در أکثر

به منظور شناسایی صفات تاثیرگذار بر عملکرد دانه در شرایط آبیاری بدون تنش و تنش کم آبی، 65 لاین اینبرد نوترکیب گندم حاصل از رقم آمریکایی Yecoro Roja (پرمحصول، پاکوتاه و زودرس) به عنوان والد پدری و لاین ایرانی No.49 (با عملکرد متوسط، پابلند و دیررس) به عنوان والد مادری، در آزمایشی با استفاده از طرح کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با دو تکرار در فصل زراعی 1392 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز مورد ارزیابی قرار گرفتند. سطوح آبیاری به عنوان فاکتور اصلی و لاین های مورد مطالعه به عنوان فاکتور فرعی ارزیابی شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تفاوت بین تیمارهای تنش آبی برای عملکرد دانه، ارتفاع بوته، طول پدانکل، تعداد دانه در سنبله، عملکرد کاه، وزن هزار دانه، طول ریشه و حجم ریشه در سطح احتمال 5 درصد و برای وزن ریشه در سطح احتمال 1 درصد معنی دار می باشد. اختلاف بین لاین های گندم و همچنین اثر متقابل لاین × شرایط آبیاری برای همه صفات مورد بررسی در سطح احتمال 1 درصد معنی دار شد. در شرایط آبیاری بدون تنش، عملکرد دانه با ارتفاع بوته، تعداد سنبله بارور، تعداد دانه در سنبله، طول پدانکل، وزن هزار دانه، طول سنبله، عملکرد کاه و طول ریشه همبستگی معنی دار و مثبت داشت. در شرایط تنش کم آبی، عملکرد دانه با تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله بارور، طول پدانکل، طول ریشه و عملکرد کاه همبستگی مثبت و معنی دار در سطح احتمال 1 درصد داشت. تجزیه علیت براساس تجزیه رگرسیون چندگانه به روش گام به گام، نشان داد که در شرایط بدون تنش ارتفاع بوته، طول پدانکل، تعداد دانه در سنبله، عملکرد کاه، تعداد سنبله بارور و طول ریشه و در شرایط تنش کم آبی تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، تعداد سنله بارور، طول ریشه و وزن ریشه از اجزای موثر بر عملکرد دانه هستند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

59 - اثر اختلاط علف‌کش اگزادیارژیل و ریم‌سولفورون در کنترل علف‌های هرز و عملکرد غده سیب‌زمینی (Solanum tuberosum L.)
ساناز حنیفه‌زاده اردی محمد تقی آل ابراهیم رسول فخاری

10.30495/jcep.2019.666256

به منظور بررسی اختلاط دو علف کش اگزادیارژیل و ریم سولفورون بر کنترل علف های هرز، میزان عملکرد و اجزای عملکرد سیب زمینی، آزمایشی در سال 1395 در مزرعه تحقیقـاتی دانشگاه محقق اردبیلی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. فاکتورها شام أکثر

به منظور بررسی اختلاط دو علف کش اگزادیارژیل و ریم سولفورون بر کنترل علف های هرز، میزان عملکرد و اجزای عملکرد سیب زمینی، آزمایشی در سال 1395 در مزرعه تحقیقـاتی دانشگاه محقق اردبیلی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. فاکتورها شامل علف کش های ریم سولفورن با مقادیر صفر، 5/12، 25، 5/37 و50 گرم ماده مؤثره در هکتار و اگزادیارژیل با مقادیر صفر، 2/0، 4/0، 6/0 و 8/0 لیتر ماده ی مؤثره در هکتار و 5 نسبت اختلاط دو به دو آنها (به صورت صفر: 8/0، 5/12: 6/0، 25: 4/0، 5/37: 2/0 و50: صفر) و فاکتور دوم زمان های مختلف کاربرد مخلوط علف کش ها به صورت پیش کاشت و پس از سبز شدن سیب زمینی بودند. نتایج تجزیه های آماری نشان داد که اثر متقابل نسبت اختلاط دو علف کش و زمان کاربرد آنها تأثیر معنی داری بر درصد کاهش تراکم سلمه تره، تاج خروس ریشه قرمـز و پیچک صحرایی داشتند. بر اساس نتایج این تحقیق، کاربرد اختلاط دو علف کش، باعث بهبود کارایی آنها در کنترل علف های هرز شد، به طوری که این علف کش ها در نسبت اختلاط 75 درصداگزادیارژیل + 25 درصد ریم سولفورون تراکم سلمه تره و در نسبت اختلاط 25 درصـد اگزادیارژیل + 75 درصـــد ریم سولفورون، تراکم تاج خروس ریشه قرمز و در 100 درصد ریم سولفورون به تنهایی تراکم پیچک صحرایی را به ترتیب، 100، 67/94 و 67/59 درصد در مرحله پیش کاشت کاهش دادند. اثرات متقابل نسبت اختلاط علف کش در زمان مصرف بر صفات وزن متوسط غده، عملکرد تک بوته و عملکرد کل غده معنی دار گردید. نتـایج عملکرد کل سیب زمینی نشان داد کـه تیمـار کاربرد 25 درصد اگزادیارژیل + 75 درصد ریم سولفورون در زمان سبز شدن با 16/69 درصد افزایش عملکرد نسبت به شاهد برترین تیمار آزمایش بود. همچنین، نتایج نشان داد با وجود افزایش فعالیت آنزیم کاتالاز، این افزایش هیچ تأثیـر کاهنــده ای بر عملکرد گیاه سیب زمینی نداشت؛ پس، می توان نتیجه گرفت اعمال این اختلاط تأثیر سویی بر سیب زمینی نداشت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

60 - اثر مصرف ریزمغذی های روی و آهن بر عملکرد و خصوصیات مورفولوژیک ریشه جو (Hordeum vulgare L) مایکوریزایی
شهاب خاقانی

امروزه کمبود عناصر ریزمغذی در تغذیه انسان سبب بروز مشکلات فراوان از جمله سو تغذیه می شود. یکی از برنامه‌های مهم متخصصان تغذیه افزایش میزان این عناصر در بخش‌های خوراکی گیاهان می‌باشد. به منظور تعیین تأثیر قارچ مایکوریزا و ریزمغذی‌ها بر صفات ریشه جو، تحقیقی در پاییز سال أکثر

امروزه کمبود عناصر ریزمغذی در تغذیه انسان سبب بروز مشکلات فراوان از جمله سو تغذیه می شود. یکی از برنامه‌های مهم متخصصان تغذیه افزایش میزان این عناصر در بخش‌های خوراکی گیاهان می‌باشد. به منظور تعیین تأثیر قارچ مایکوریزا و ریزمغذی‌ها بر صفات ریشه جو، تحقیقی در پاییز سال 1392 در شهرستان کرج به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار روی گیاه جو رقم بهمن اجرا شد. تیمارها شامل دو سطح قارچ، بدون مصرف، و خاک مصرف گونه intraradices Glomus به میزان 10 کیلوگرم در هکتار به صورت در کنار بذر، سه سطح آهن، بدون مصرف، مصرف 2.5 و 5 کیلوگرم در هکتار از منبع آهن سکوسترین 138 با بنیان Fe-EDDHA و سه سطح روی شاهد، مصرف 25 و 50 کیلوگرم در هکتار سولفات روی بودند. مقایسه میانگین های اثر ساده قارچ مایکوریزا روی صفت‌های طول کل ریشه، تراکم طول ریشه‌ها، طول مخصوص ریشه، درصد کلونیزاسیون ریشه و عملکرد دانه نشان داد که این صفات تحت تیمار قارچ به ترتیب به میزان 900.6 سانتی‌متر، 0.52 سانتی‌متر بر سانتی‌متر مکعب، 1738.1سانتی‌متر بر گرم، 5.41 درصد و 1 تن در هکتار افزایش نشان داده اند. مقایسه میانگین های اثر متقابل سه گانه قارچ مایکوریزا، روی و آهن نشان داد که تیمار مصرف قارچ مایکوریزا، 5 کیلوگرم آهن و عدم مصرف روی بالاترین میزان وزن خشک ریشه را به میزان 2.81 گرم دارا می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

61 - ارزیابی دینامیک رشد ریشه و مولفه‌های عملکرد ارقام کینوا (Chenopodium quinoa) با تغییر مقادیر فسفر و روی
انیسه جرفی مجتبی علوی فاضل عبدالعلی گیلانی محمدرضا اردکانی شهرام لک

10.30495/JCEP.2023.1933283.1810

توزیع و پراکنش مناسب ریشه جذب عناصر غذایی را تسهیل نموده و منجر به بهبود عملکرد گیاهان زراعی می شود. این مطالعه با هدف ارزیابی ساختار ریشه و شاخساره ارقام کینوا در پاسخ به کاربرد عناصر فسفر و روی در مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان به صورت فاکتو أکثر

توزیع و پراکنش مناسب ریشه جذب عناصر غذایی را تسهیل نموده و منجر به بهبود عملکرد گیاهان زراعی می شود. این مطالعه با هدف ارزیابی ساختار ریشه و شاخساره ارقام کینوا در پاسخ به کاربرد عناصر فسفر و روی در مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی و با سه فاکتور شامل کاربرد کود شیمیایی سوپرفسفات تریپل در 4 سطح (صفر، 6، 12 و 18 میلی گرم بر کیلوگرم وزن خاک)، محلول پاشی سولفات روی در 3 مقدار (آب بدون سولفات روی (شاهد)، محلول پاشی با غلظت 4 و 8 در هزار) و سه رقم کینوا (Giza 1، Q26، Titicaca) در سه تکرار در گلدان اجرا شد. یافته ها نشان داد پارامترهای ریشه نظیر وزن خشک ریشه، عرض ریشه، قطر ریشه، فاصله اولین انشعاب تا نوک ریشه و نسبت وزن ریشه به اندام هوایی تحت تاثیر سطوح کود فسفره و ارقام کینوا قرار گرفت (P≤0.01) و برگ پاشی سولفات روی تنها بر وزن خشک ریشه، عرض ریشه، فاصله اولین انشعاب تا نوک ریشه، چگالی ریشه، نسبت وزن ریشه به اندام هوایی و پارامترهای اندام هوایی اثر معنی دار ایجاد نمود. رقم Q26 به عنوان برترین رقم از نظر توسعه ساختار ریشه ای شناسایی شد که در سطوح کاربرد 18 میلی گرم بر کیلوگرم وزن خاک فسفر و غلظت 4 در هزار سولفات روی بیشترین وزن خشک ریشه (3/23 گرم در بوته)، عرض ریشه (18/06 سانتی متر) و فاصله اولین انشعاب تا نوک ریشه (53/23) را دارا بود. در این سطوح مصرف عناصر، بیشترین تعداد دانه در بوته (4542) در رقم Q26 حاصل گردید. بر اساس نتایج این آزمایش، کاربرد بهینه عناصر با کاهش اثرات آنتاگونیسمی و افزایش اثرات سینرژیستی عناصر فسفر و روی منجر به توسعه ساختار ریشه ای، بهبود جذب عناصر و افزایش مولفه های تولید ارقام کینوا شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

62 - مطالعه سیستم ریشه بذری و نابجای ارقام گندم نان و دوروم
رحیم ناصری مهرشاد براری محمدجواد زارع کاظم خاوازی زهرا طهماسبی

به منظور بررسی ساختار ریشه و خصوصیات مورفولوژیک ریشه های بذری و نابجا در گندم های نان و دوروم، آزمایشی گلخانه ای در پاییز 1392 در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل 6 رقم گندم نان (سرداری، کراس سبل أکثر

به منظور بررسی ساختار ریشه و خصوصیات مورفولوژیک ریشه های بذری و نابجا در گندم های نان و دوروم، آزمایشی گلخانه ای در پاییز 1392 در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل 6 رقم گندم نان (سرداری، کراس سبلان و نستور، پیشتاز، بهار و S83-3)، و 4 رقم دوروم (کرخه و دنا، ساجی و سورا) بودند. صفات مورد بررسی شامل تعداد ریشه های بذری، نابجا (گرهی یا طوقه ای)، مجموع طول ریشه ها، طول ریشه های بذری، طول ریشه های نابجا، طول، مجموع طول آنها، وزن خشک ریشه، حجم ریشه و نسبت ریشه به قسمت های هوایی بودند. نتایج این پژوهش نشان دهنده اختلاف معنی دار میان ارقام از نظر ساختار ریشه بود. همچنین، نتایج نشان داد که ارقام سرداری، کراس سبلان و نستور در مقایسه با ارقام پیشتاز، بهار و S83-3 دارای سیستم ریشه دهی قوی تر بوده و مشاهده گردید که ارقام نان و دوروم نیز تفاوت های معنی داری از نظر سیستم ریشه دهی داشتند. به طوری که، ساجی در بین ارقام دوروم و کراس سبلان در بین ارقام نان از مجموع تعداد ریشه (بذری و نابجا)، مجموع طول ریشه (بذری و نابجا)، وزن خشک ریشه، حجم ریشه و نسبت ریشه به قسمت های هوایی بالاتری برخوردار بودند. مقایسات گروهی نشان داد که تعداد و طول ریشه های نابجای ارقام نان نسبت به ارقام دوروم از وضعیت بهتری برخوردار می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

63 - مصرف عناصر ریزمغذی در چغندرقند (Beta vulgaris L) رقم دوروتی
سعید سلیمانی الناز فرج زاده معماری تبریزی

عناصر ریزمغذی نقش مهمی در تولید و عملکرد گیاهان دارند. این بررسی در مزرعه دانشگاه آزاد اسلامی ملکان با هدف مطالعه تأثیر برخی از عناصر ریزمغذی (آهن، روی و منگنز) با غلظت های مختلف در مراحل رشد (6-4 برگی و 10-8 برگی) چغندر قند در 3 تکرار به صورت اسپلیت اسپلیت پلات بر پای أکثر

عناصر ریزمغذی نقش مهمی در تولید و عملکرد گیاهان دارند. این بررسی در مزرعه دانشگاه آزاد اسلامی ملکان با هدف مطالعه تأثیر برخی از عناصر ریزمغذی (آهن، روی و منگنز) با غلظت های مختلف در مراحل رشد (6-4 برگی و 10-8 برگی) چغندر قند در 3 تکرار به صورت اسپلیت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی انجام شد. حداکثر عملکرد ریشه با کاربرد غلظت نه در هزار عناصر غذایی در مرحله 6-4 برگی حاصل گردید. محلول پاشی عناصر در هر سه غلظت در مرحله 10-8 برگی سبب افزایش معنی داری در عملکرد ریشه باعث شدند. کاربرد غلظت شش در هزار این عناصر ریزمغذی، عملکرد ریشه را تا 15.6 درصد افزایش داد. کاربرد عنصر منگنز تأثیر معنی داری بر عملکرد شکر سفید چغندر قند نداشت. از سوی دیگر، کاربرد غلظت نه در هزار عنصر روی افزایشی 16.4 و کاربرد غلظت های شش و نه در هزار عنصر آهن افزایشی به ترتیب 18.6 و 36 درصدی در عملکرد شکر سفید را باعث گردیدند. درصد عیارقند تحت تأثیر کاربرد عنصر منگنز قرار نگرفت ولی کاربرد مقادیر بالای عناصر آهن و روی در مرحله 10-8 برگی چغندرقند افزایش معنی داری در عیارقند چغندر قند باعث شد. در این مطالعه بیشترین افزایش در عیارقند تحت تأثیر کاربرد غلظت نه در هزار عنصر آهن به دست آمد. با توجه به اهمیت اقتصادی عملکرد شکر سفید و ریشه می توان محلول پاشی عناصر آهن و روی با غلظت نه در هزار در مرحله 10-8 برگی چغندرقند را جهت افزایش تولید مد نظر قرار داد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

64 - نقش دفعات وجین بر میزان کاهش مصرف علف‌کش در چغندرقند
محمد نوبخت علیزاده سبزواری محمد آرمین متین جامی معینی

به منظور بررسی اثر دفعات وجین بر میزان کاهش مصرف علف‌کش در محصول چغندرقند، یک آزمایش مزرعه ای در سال زراعی 91-90 به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در شهرستان جویندر خراسان رضوی اجرا گردید. فاکتور اصلی غلظت مصرفی علف کش (غلظت‌های صفر، 25، أکثر

به منظور بررسی اثر دفعات وجین بر میزان کاهش مصرف علف‌کش در محصول چغندرقند، یک آزمایش مزرعه ای در سال زراعی 91-90 به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در شهرستان جویندر خراسان رضوی اجرا گردید. فاکتور اصلی غلظت مصرفی علف کش (غلظت‌های صفر، 25، 50، 75 و 100 درصد مقدار توصیه شده علف‌کش کلریدازون (پیرامین) به مقدار 25/3 کیلوگرم ماده مؤثره در هکتار) و فاکتور فرعی دفعات وجین (بدون وجین، یک‌بار وجین و دو بار وجین در 30 و 60 روز بعد از سبز شدن) بودند. صفات تراکم و وزن خشک علف‌های هرز، عملکرد ریشه، درصد قند ناخالص (عیار قند)، درصد قند خالص، عملکرد قند، ضریب قلیائیت (آلکالیته)، میزان سدیم، پتاسیم، نیتروژن مضرِ و درصد قند ملاس مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتـایج آزمایش نشـان داد که افزایش دفعـات وجین سبب کاهش تراکم علف های هرز، وزن خشک علف های هرز، نیتروژن مضرِه و افزایش درصد قند خالص، عملکرد ریشه و عملکرد قند شد. کمترین تراکم و وزن خشک علف های هرز در دُز توصیه‌شده علف‌کش مشاهده گردید. افزایش دُز مصرفی علف‌کش در مقایسه با عدم مصرف سبب افزایش 48/14% عیار چغندرقند، 86/57% نیتروژن مضره، 30/19% قند خالص، 67/77% عملکرد ریشه و 17/111% عملکرد قند و کاهش 77/18% میزان پتاسیم 84/28% میزان سدیم، 76/52% و ضریب قلیایت شد. برای کلیه صفات مورد مطالعه، به جز تراکم علف هرز، اختلاف آماری معنی‌داری بین دُز توصیه شده و 75% دُز توصیه شده مشاهده نشد. در مجموع نتایج آزمایش نشان داد که در شرایط یک‌بار وجین امکان کاهش 25% غلظتمصرفی و در شرایط دو بار وجین امکان کاهش 50% دُز مصرفی علف‌کش پیرامین با تولید عملکرد اقتصادی (عملکرد ریشه) مطلوب ممکن است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

65 - مطالعه اثر عصاره هیدروالکلی ریشه گیاه شلغم بر مسمومیت کبدی ناشی از متوترکسات در موش صحرایی
سعید خداداد داریوش مهاجری رامین کفاشی الهی

متوترکسات به عنوان یک داروی ضدسرطان، در دوزهای بالا برای کبد سمّی است. معلوم گردیده است که استرس اکسیداتیو در سمّیت متوترکسات دخیل است. با توجه به خواص آنتی اکسیدانی ریشه گیاه شلغم، این مطالعه، برای ارزیابی اثرات محافظتی عصاره هیدروالکلی ریشه شلغم در برابر سمیّت کبدی أکثر

متوترکسات به عنوان یک داروی ضدسرطان، در دوزهای بالا برای کبد سمّی است. معلوم گردیده است که استرس اکسیداتیو در سمّیت متوترکسات دخیل است. با توجه به خواص آنتی اکسیدانی ریشه گیاه شلغم، این مطالعه، برای ارزیابی اثرات محافظتی عصاره هیدروالکلی ریشه شلغم در برابر سمیّت کبدی ناشی از متوترکسات در موش صحرایی انجام شد. بدین منظور 40 سر موش صحرایی نر ویستار به طور تصادفی در چهار گروه مساوی تقسیم گردیدند. گروه 1 به عنوان شاهد انتخاب شد. به گروه های 2 و 4، ریشه گیاه شلغم (mg/kg 200) به مدت 15 روز متمادی گاواژ گردید. گروه های 3 و 4 تک دوز متوترکسات (mg/kg 20)را در دهمین روز آزمایش به طور داخل صفاقی دریافت کردند. در پایان، سطوح سرمی آنزیم‌های آسپارتات آمینوترانسفراز، آلانین آمینوترانسفراز و آلکالین فسفاتاز و بیلی روبین تام، آلبومین و پروتئین تام گروه ها اندازه گیری شد. میزان مالون دی آلدئید و فعالیت آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز، گلوتاتیون پراکسیداز و گلوتاتیون ردوکتاز نیز در هموژنات بافت کبد اندازه گیری شد. از بافت کبد موش ها مقاطع بافتی تهیه و در نهایت، یافته های بیوشیمیایی با نتایج هیستوپاتولوژی تطبیق داده شد. در گروه 4، عصاره ریشه شلغم به ‌طور معنی ‌داری (05/0p<) میزان افزایش یافته آنزیم‌های شاخص آسیب کبد و بیلی روبین تام را کاهش و سطوح کاهش یافته آلبومین و پروتئین تام سرم را به ‌طور معنی داری (05/0p<) افزایش داد. در این گروه، عصاره ریشه شلغمبه طور معنی داری (05/0p<) میزان پراکسیداسیون لیپیدی را کاهش و سطوح آنتی اکسیدان های کبد را افزایش داد. از لحاظ هیستوپاتولوژی نیز تغییرات بافتی شامل آماس، تغییرات دژنراتیو و نکروز، همراستا با یافته های بیوشیمیایی بودند. نتایج نشان داد عصاره ریشه شلغمبا خواص آنتی‌اکسیدانی خود، کبد موش‌های صحرایی را در برابر سمّیت ناشی از متوترکسات محافظت می کند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

66 - مطالعه هیستوپاتولوژی تاثیر عصاره الکلی ریشه شلغم بر آسیب ایسکمی- باز خونرسانی کلیه در موش صحرایی
داریوش مهاجری غفور موسوی پدرام محمدی

آسیب ایسکمی – باز خونرسانی کلیه یکی از مهمترین عوامل نارسایی حاد کلیه به شمار می رود که در بسیاری از موارد بالینی با آن برخورد می شود. این مطالعه به منظور ارزیابی اثرات پیش درمانی با عصاره الکلی ریشه گیاه شلغم بر هیستوپاتولوژی کلیه و شاخص های سرمی آسیب آن در آسیب أکثر

آسیب ایسکمی – باز خونرسانی کلیه یکی از مهمترین عوامل نارسایی حاد کلیه به شمار می رود که در بسیاری از موارد بالینی با آن برخورد می شود. این مطالعه به منظور ارزیابی اثرات پیش درمانی با عصاره الکلی ریشه گیاه شلغم بر هیستوپاتولوژی کلیه و شاخص های سرمی آسیب آن در آسیب ناشی از ایسکمی – باز خونرسانی کلیه در موش صحرایی طراحی گردید. در مجموع 80 موش صحرایی نر نژاد ویستار به طور تصادفی در 4 گروه: شاهد جراحی، مدل ایسکمی – باز خونرسانی و 2 گروه ایسکمی – باز خونرسانی + تیمار با عصاره الکلی ریشه شلغم ( 1٪ و 2٪ ) با 20 سر موش صحرایی در هر گروه تقسیم گردید. موش های گروه ایسکمی – باز خونرسانی به مدت 60 دقیقه در دمای 37 درجه سانتی گراد در معرض ایسکمی و به مدت 30 دقیقه در معرض باز خونرسانی قرار گرفتند. 24 ساعت پس از دوره باز خونرسانی موش ها آسان کشی شدند. آزمون های عملکرد کلیه و آسیب شناسی بافتی کلیه در مورد گروه های مورد آزمایش انجام گردید. نتایج به دست آمده با گروه شاهد جراحی مورد مقایسه قرار گرفت. افزایش کراتینین سرم، اوره خون و اسید اوریک در موش های گروه ایسکمی – باز خونرسانی در مقایسه با گروه شاهد جراحی مشاهده شد. پیش تیماری عصاره الکلی شلغم به مدت 30 روز قبل از القاء ایسکمی – باز خونرسانی عملکرد کلیه را بهبود بخشیده و آسیب ناشی از آماس و استرس اکسیداتیو را کاهش داد. نتایج به دست آمده از مطالعه حاضر نشان داد که عصاره الکلی ریشه شلغم به طور معنی داری از آسیب عملکردی و بافتی کلیه در اثر ایسکمی – باز خونرسانی جلوگیری کرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

67 - تأثیر تیمارهای زیستی بر شاخص های جوانه زنی، رشدی و فیزیولوژیکی گیاهچه کدوی تخم کاغذی تحت تنش شوری
سید اسماعیل موسوی حشمت امیدی

به منظور ارزیابی اثر تیمارهای زیستی بر شاخص‌های جوانه‌زنی، رشدی و فیزیولوژیکی گیاهچه کدوی تخم کاغذی تحت تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشگاه شاهد تهران اجرا گردید. تیمار‌های آزمایشی شامل 4 سطح شوری (صفر، 40، 80 و 120 میلی‌م أکثر

به منظور ارزیابی اثر تیمارهای زیستی بر شاخص‌های جوانه‌زنی، رشدی و فیزیولوژیکی گیاهچه کدوی تخم کاغذی تحت تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشگاه شاهد تهران اجرا گردید. تیمار‌های آزمایشی شامل 4 سطح شوری (صفر، 40، 80 و 120 میلی‌مولار کلرید سدیم) و هشت سطح تیمار بیوپرایمینگ (عدم تلقیح، تلقیح با قارچ Trichoderma harzianum، تلقیح با کود زیستی ازتوبارو1، تلقیح با کود زیستی فسفاته بارور2، تلقیح با قارچ و کود زیستی ازتوبارور1، تلقیح با قارچ و کود زیستی فسفاته بارور2، تلقیح با کود زیستی ازتوبارور1 و کود زیستی فسفاته بارور2، تلقیح با تلفیقی از قارچ و هر دو کود زیستی) بودند. با افزایش سطح شوری از درصد و سرعنت جوانه‌زنی کاسته شد. تلفیق قارچ با کود زیستی فسفاته باعث شد سرعت جوانه‌زنی در بالاترین سطح شوری، نسبت به شاهد 33 درصد افزایش یابد. نسبت طول ریشه‌چه به ساقه‌چه با افزایش شوری افزایش یافت و استفاده از تیمار کود زیستی فسفاته توانست در بالاترین سطح شوری، این شاخص را نسبت به شاهد، 16/0 سانتی‌متر افزایش دهد. مدت زمان لازم برای سبز شدن بذرها با افزایش سطح شوری افزایش یافت اما استفاده از تیمارهای تلفیقی قارچ با کودهای زیستی توانست این زمان را در بالاترین سطح شوری، نسبت به شاهد به طور معنی‌داری کاهش دهد. به‌طور کلی نتایج این آزمایش نشان داد استفاده از تیمارهای تلفیقی بیوپرایمینگ می‌تواند اثر منفی شوری بر درصد و سرعت جوانه‌زنی را کاهش دهد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

68 - اثر تنش خشکی آخر فصل بر ویژگی‌های جوانه‌زنی بوته‌های تنش دیده پنج ژنوتیپ گندم دوروم
هادی درزی رامندی خدیجه احمدی محمدحسین فتوکیان

این تحقیق به ‌منظور بررسی تأثیر تنش خشکی آخر فصل بر ویژگی‌های جوانه‌زنی و پارامترهای رشد بذور مادری پنج ژنوتیپ گندم دوروم، به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد در سال 1395 انجام شد. فاکتورهای أکثر

این تحقیق به ‌منظور بررسی تأثیر تنش خشکی آخر فصل بر ویژگی‌های جوانه‌زنی و پارامترهای رشد بذور مادری پنج ژنوتیپ گندم دوروم، به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد در سال 1395 انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل رژیم آبیاری در دو سطح بذور تولید شده در شرایط آبیاری مطلوب و اعمال تنش خشکی آخر فصل بر گیاه مادری ژنوتیپ‌های گندم دوروم شامل پنج ژنوتیپ رباط اراک (بومی)، آریا (تجاری)، کرخه (تجاری)، یاواروس (تجاری) و دنا (تجاری) بود. نتایج حاکی از تأثیر معنی‌دار تنش خشکی بر صفات مورد مطالعه‌ بود. درصد جوانه‌زنی بذرهای ژنوتیپ تجاری آریا تولیدشده در شرایط تنش خشکی 100 درصد بود، درحالی که در دیگر ژنوتیپ‌ها این شاخص کاهش یافت. مقایسه میانگین اثر متقابل خشکی و ژنوتیپ بر شاخص طولی و وزنی بنیه گیاهچه نشان داد که بذرهای ژنوتیپ تجاری آریا تولید شده در شرایط آبیاری مطلوب با 83/432 و بذور ژنوتیپ بومی رباط اراک تولید شده در شرایط تنش خشکی با 15/328 بیش‌ترین شاخص طولی بنیه گیاهچه را داشتند. ژنوتیپ‌های بومی رباط اراک با میانگین (23/7) و تجاری آریا با میانگین (33/7) به ترتیب دارای بیش‌ترین شاخص وزنی بنیه گیاهچه بودند. ژنوتیپ تجاری دنا در هر دو شرایط دارای کم‌ترین شاخص وزنی بنیه گیاهچه بود. به طور کلی می‌توان نتیجه گرفت که اعمال تنش خشکی بر گیاه مادری ژنوتیپ‌های بررسی شده سبب کاهش خصوصیات جوانه‌زنی، رشد گیاهچه و کیفیت بذر حاصل گردید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

69 - تأثیر پیش تیمار بذر بر شاخص‌های جوانه‌زنی، رشدی و فیزیولوژیک گیاه مرزه (Satureja hortensis) تحت تنش شوری
حشمت امیدی سید اسماعیل موسوی محمد عزیزی

به‌منظور ارزیابی اثر پیش تیمار بذر بر شاخص‌های جوانه‌زنی، رشدی و فیزیولوژیک گیاه دارویی مرزه تحت تنش شوری پتاسیم کلراید، آزمایشی در سال 96 به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در دانشگاه شاهد اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل چهار سطح شوری (صفر، 40، أکثر

به‌منظور ارزیابی اثر پیش تیمار بذر بر شاخص‌های جوانه‌زنی، رشدی و فیزیولوژیک گیاه دارویی مرزه تحت تنش شوری پتاسیم کلراید، آزمایشی در سال 96 به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در دانشگاه شاهد اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل چهار سطح شوری (صفر، 40، 80 و 120 میلی مولار پتاسیم‌کلراید) و چهار سطح تیمار پیش تیمار (شاهد، هیدروپرایم، پرایم با جیبرلیک اسید (غلظت 500 پی پی‌ام) و پرایم با پتاسیم‌ نیترات (غلظت 3/0 میلی‌گرم در لیتر)) بودند. نتایج نشان داد اثر متقابل پیش تیمار و شوری بر درصد، ضریب سرعت، میانگین مدت زمان جوانه‌زنی، طول ریشه، ساقه و گیاهچه، کاروتنوئید و کلروفیل کل معنی‌دار بود. با افزایش سطح شوری از درصد و ضریب سرعت جوانه‌زنی کاسته شد و در همه تیمارها بیشترین درصد جوانه‌زنی مربوط به شوری سطح صفر بود. استفاده از تیمار پتاسیم‌نیترات در همین سطح شوری، درصد جوانه‌زنی را نسبت به شاهد، 13 درصد افزایش داد. شوری تاثیر منفی بر طول گیاهچه داشت و در بین همه تیمارها بیشترین میانگین‌ها مربوط به تیمار پتاسیم‌-نیترات بود. به‌طوریکه استفاده از آن باعث شد در شوری سطح 80 میلی‌مولار رشد طول گیاهچه نسبت به شاهد 40 درصد افزایش را نشان دهد. کاروتنوئید و کلروفیل کل نیز با افزایش شوری کاهش و بیشترین مقدار مربوط به آنها در شوری سطح صفر به‌دست آمد که نسبت به شاهد 26 درصد افزایش نشان دادند. به‌طور کلی نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که استفاده از پتاسیم‌‌نیترات در سطوح پایین شوری می‌تواند تاثیر بهتری روی شاخص‌های جوانه‌زنی و رشدی داشته باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

70 - اثر تنش‌های خشکی، شوری و تیمار اسیدآبسیزیک بر خصوصیات جوانه‌زنی گیاه دارویی شاهدانه (Cannabis sativa L.)
علی صالحی ساردویی هاجر معتمدی شارک خدایار همتی

به‌منظور بررسی اثر اسیدآبسیزیک بر خصوصیات جوانه‌زنی بذر شاهدانه در شرایط یکسان خشکی و شوری، دو آزمایش مستقل همزمان در آزمایشگاه گروه علوم باغبانی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار سطح اسیدآبسیزیک (0، 5، 10 و 20 میلی‌گرم در لیتر) و أکثر

به‌منظور بررسی اثر اسیدآبسیزیک بر خصوصیات جوانه‌زنی بذر شاهدانه در شرایط یکسان خشکی و شوری، دو آزمایش مستقل همزمان در آزمایشگاه گروه علوم باغبانی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار سطح اسیدآبسیزیک (0، 5، 10 و 20 میلی‌گرم در لیتر) و پنج سطح تنش (0، 5/1-، 3-، 5/4- و 6- بار) به‌ترتیب برای تنش خشکی و شوری در سه تکرار انجام شد. از محلول‌های PEG و NaCl به‌ترتیب برای ایجاد تنش خشکی و شوری استفاده گردید. نتایج نشان داد که با افزیش تنش خشکی و شوری به‌طور معنی‌داری از درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، شاخص بنیه بذر، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه، وزن تر و خشک گیاهچه کاسته شد. اسیدآبسیزیک اثر معنی‌داری بر صفات مورد ارزیابی داشت به‌طوری که در غلظت بالا اثر منفی بر خصوصیات جوانه‌زنی داشت. اثر متقابل اسیدآبسیزیک و تنش خشکی و شوری (به جز وزن تر گیاهچه) اثر معنی‌داری بر تمام صفات مورد ارزیابی در سطح یک درصد نشان داد. به‌طور کلی، نتایج نشان داد که جوانه‌زنی بذرهای شاهدانه تا حدودی شرایط تنش خشکی را بهتر از شرایط شوری تحمل می‌کند. همچنین تیمار اسیدآبسیزیک بسته به سطح تنش و غلظت استفاده شده، اثر متفاوتی داشت به‌طوری که غلظت‌های پایین باعث بهبود خصوصیات جوانه‌زنی شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

71 - جوانه‌زنی بذر علف هرز تاتوره(Datura stramonium L.) تحت شرایط متفاوت دمایی و نوری
طیبه رستمی شکوفه غلامی سعیده عالی پور

به منظور بررسی جوانه‌زنی بذر تاتوره در شرایط متفاوت دمایی و نور پژوهشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 8 سطح دمایی (5، 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40 درجه سانتی‌گراد) درشرایط نور مداوم و تاریکی مداوم با چهار تکرار در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین اهواز أکثر

به منظور بررسی جوانه‌زنی بذر تاتوره در شرایط متفاوت دمایی و نور پژوهشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 8 سطح دمایی (5، 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40 درجه سانتی‌گراد) درشرایط نور مداوم و تاریکی مداوم با چهار تکرار در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین اهواز در سال 1395انجام شد. نتایج نشان داد که تیمار دمایی و نوری بر صفات درصد جوانه‌زنی، بنیه گیاهچه، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه اثر معنی‌داری را نشان داد. دمای35 درجه سانتی‌گراد و شرایط نوری مداوم بالاترین درصد جوانه‌زنی را نشان داد. دماهای کاردینال جوانه‌زنی شامل دمای پایه، دمای بهینه و دمای حداکثر به ترتیب 6/7، 6/34 و 40 درجه سانتی‌گراد برآورد شد. بالاترین شاخص بنیه بذر در دمای 35 درجه سانتی‌گراد و شرایط نوری مداوم مشاهده شد. میانگین مدت جوانه زنی با افزایش دما روندی کاهشی را نشان داد و بیشترین میانیگین مدت جوانه‌زنی در 10 درجه سانتی‌گراد مشاهده شد. طول ساقه‌چه هم تحت تاثیر دماهای مختلف و شرایط نوری قرار گرفته و بیشترین طول ساقه‌چه در 30 درجه سانتی‌گراد مشاهده شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

72 - اثر نیترات پتاسیم (KNo3) بر جوانه زنی و برخی ویژگی های مورفوفیزیولوژیکی ناخنک (Astragalus hamosus) در محیط کشت MS
آزاده بخشنده فرج پور رضا دهقانی بیدگلی سید علی حسینی تفرشی

به منظور بررسی اثر پیش تیمار بذور ناخنک با محلول MS و محلول نیترات پتاسیم در مراحل اولیه جوانه زنی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در 4 تکرار در آزمایشگاه گیاهشناسی گروه بیوتکنولوژی دانشگاه کاشان در سال 1395 اجرا شد. تیمار های آزمایش شامل پرایمینگ با أکثر

به منظور بررسی اثر پیش تیمار بذور ناخنک با محلول MS و محلول نیترات پتاسیم در مراحل اولیه جوانه زنی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در 4 تکرار در آزمایشگاه گیاهشناسی گروه بیوتکنولوژی دانشگاه کاشان در سال 1395 اجرا شد. تیمار های آزمایش شامل پرایمینگ با محلول MS در 4 سطح (صفر به عنوان شاهد، 01/0، 05/0 و 1/0 درصد وزنی-حجمی) و نیترات پتاسیم در 4 سطح (صفر به عنوان شاهد، 1/0 ، 2/0 و 5/0 درصد وزنی-حجمی) به مدت 2 ساعت در دمای 25 درجه سانتی گراد بودند. نتایج آزمایشات نشان داد محلول MS ، نیترات پتاسیم و اثر متقابل تیمارها در سطح احتمال 1% بر تمامی صفات مورد مطالعه شامل درصد جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه، طول ساقه‌چه، ضریب جوانه‌زنی، محتوای نسبی آب، محتوای کلروفیل a،b و کلروفیل کل معنی دار بود. بالاترین میزان درصد جوانه‌زنی، محتوای کلروفیل a،b و طول ساقه‌چه با اعمال تیمار 01/0 درصد وزنی-حجمی محلول MS به همراه تیمار 5/0 درصد وزنی-حجمی نیترات پتاسیم بدست آمد. همچنین اعمال تیمارهای ذکر شده به تنهایی نیز بر صفات مورد مطالعه اثرات مثبت و معنی دار داشتند. استفاده از روشهای پرایمینگ از جمله روشهای مورد استفاده در این پژوهش و تأثیر آن بر روی گیاه ارزشمند ناخنک از موارد نوآوری‌ پژوهش حاضر می‌باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

73 - تأثیر تنش شوری بر ویژگی‌های جوانه زنی و رشد اولیه سه توده طالبی
کریم عرب سلمانی امیرهوشنگ جلالی پیمان جعفری

به‌منظور بررسی ویژگی های جوانه‌زنی و رشد گیاه چه سه توده طالبی (سمسوری ورامین، تیل سبز مشهد و مگسی نیشابور) در سطوح مختلف شوری (3، 5، 7، 9 و 11 دسی زیمنس بر متر) پژوهشی در سال 1391 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ورامین انجام شد. در هر دو مرحله (جوانه‌زنی و رشد گی أکثر

به‌منظور بررسی ویژگی های جوانه‌زنی و رشد گیاه چه سه توده طالبی (سمسوری ورامین، تیل سبز مشهد و مگسی نیشابور) در سطوح مختلف شوری (3، 5، 7، 9 و 11 دسی زیمنس بر متر) پژوهشی در سال 1391 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ورامین انجام شد. در هر دو مرحله (جوانه‌زنی و رشد گیاه چه) از آزمایش فاکتوریل بر اساس طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار استفاده شد. سه توده طالبی ازنظر ویژگی‌های جوانه‌زنی (طول ریشه‌چه و ساقه چه، سرعت جوانه‌زنی و وزن‌تر اولیه) و همچنین رشد گیاه چه (ارتفاع گیاه، سطح برگ و وزن‌تر) تفاوت معنی‌داری داشتند. تأثیر تیمارهای شوری بر ویژگی‌های جوانه‌زنی و رشد گیاه چه معنی‌دار بود اما برهمکنش تیمار شوری و توده طالبی بر صفات آزمایشی معنی‌دار نبود. در مرحله جوانه‌زنی، سمسوری ورامین با شاخص تحمل به شوری 86 درصد نسبت به دو توده دیگر برتری معنی‌دار داشت. با افزایش هر واحد شوری از 3 تا 11 دسی زیمنس بر متر وزن‌تر گیاه چه اولیه (در مرحله جوانه‌زنی) 7 درصد کاهش یافت. در هر سه مرحله اندازه‌گیری سطح برگ در مرحله رشد اولیه، با افزایش سطوح شوری سطح برک گیاه چه به‌طور خطی کاهش یافت. با توجه به نتایج افزایش شوری بیش از 3 دسی زیمنس بر متر موجب کاهش سرعت جوانه‌زنی و وزن گیاه چه طالبی شده و بنابراین برای داشتن استقرار اولیه و فاصله زمانی مناسب سبز شدن نبایست شوری‌های آب آبیاری بیش از 3 دسی زیمنس بر متر باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

74 - اثر پرایمینگ بر شاخص‌های جوانه‌زنی، رشدی و فیزیولوژیکی بذر لاین مادری کلزا رقم نپتون (Brassica napus L.) تحت تنش خشکی
سید اسماعیل موسوی حشمت امیدی شاپور شکاری فائزه بازوند

به‌منظور ارزیابی اثر پرایمینگ بر شاخص‌های جوانه‌زنی، رشدی و فیزیولوژیکی بذر لاین مادری کلزا رقم نپتون (Brassica napus L.) تحت تنش خشکی، آزمایشی در سال 96 به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار روی بذرهای لاین مادری بذر کلزا رقم نپتون در دانشکده کشاورزی د أکثر

به‌منظور ارزیابی اثر پرایمینگ بر شاخص‌های جوانه‌زنی، رشدی و فیزیولوژیکی بذر لاین مادری کلزا رقم نپتون (Brassica napus L.) تحت تنش خشکی، آزمایشی در سال 96 به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار روی بذرهای لاین مادری بذر کلزا رقم نپتون در دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل پنج سطح خشکی (شاهد،3/0-، 6/0-، 9/0- و 2/1- مگاپاسکال) و چهار سطح تیمار پیش تیمار (شاهد، هیدروپرایم، جیبرلیک اسید (غلظت 400 پی پی‌ام) و پتاسیم‌ نیترات (غلظت 3/0 میلی‌گرم در لیتر)) بودند. در این آزمایش شاخص‌های جوانه‌زنی، رشدی و رنگیزه‌های گیاهی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد اثر متقابل پرایمینگ و خشکی بر شاخص-های جوانه‌زنی معنی‌دار بود. بیشترین میانگین‌های سرعت جوانه‌زنی در تیمار پتاسیم‌نیترات حاصل گردید. به‌طوریکه در این تیمار در خشکی سطح 6/0- مگاپاسگال، سرعت جوانه نسبت به تیمار شاهد در همین سطح خشکی 24 درصد افزایش یافت. در بین همه تیمارها، میانگین‌های مربوط به متوسط زمان جوانه‌زنی تا خشکی 9/0- مگاپاسکال در تیمار پتاسیم‌نیترات نسبت به تیمارهای دیگر کمتر بودند که نشان می‌دهد بذرها در مدت زمان کمتری جوانه زدند. اثر خشکی بر رنگیزه‌های گیاهی معنی‌دار بود. رنگیزه‌ها تا خشکی 9/0- مگاپاسکال تغییری نشان نداده و با افزایش بیشتر سطح خشکی، کاهش یافتند. به‌طورکلی استفاده از پرایمینگ تحت تنش خشکی تأثیر مثبتی بر جوانه‌زنی داشت. در بین همه تیمارها، تیمار پتاسیم‌نیترات موثرترین تیمار بر جوانه‌زنی بود. همچنین نتایج این آزمایش نشان داد رنگیزه‌ها در این گیاه می‌توانند تا خشکی 9/0- مگاپاسکال بدون تغییر مانده و تحت تأثیر قرار نگیرند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

75 - اثرتنش خشکی ناشی از PEG بر برخی از ارقام گندم (Triticum aestivum L.) در مرحله جوانه زنی و رشد گیاهچه
عبدالله بحرانی

10.30495/jsr.2023.1983662.1255

استقرا گیاهچه‌ها در در مراحل اولیه رشد گیاهان زراعی یکی از مهمترین اجزاء تعیین کننده عملکرد بالا می‌باشد که به شدت تحت تاثیر خشکی خاک قرار می‌گیرند. ببه این منظور 15 ژنوثیپ گندم (Triticum aestivum L.) در سه سطح خشکی 4/0- ، 8/0- و 2/1- مگاپاسکال با استفاده از پلی اتیلن‌گ أکثر

استقرا گیاهچه‌ها در در مراحل اولیه رشد گیاهان زراعی یکی از مهمترین اجزاء تعیین کننده عملکرد بالا می‌باشد که به شدت تحت تاثیر خشکی خاک قرار می‌گیرند. ببه این منظور 15 ژنوثیپ گندم (Triticum aestivum L.) در سه سطح خشکی 4/0- ، 8/0- و 2/1- مگاپاسکال با استفاده از پلی اتیلن‌گلیکول6000 و آب مقطر به عنوان شاهد، در یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. تایج این آزمایش نشان داد که افزایش خشکی، سرعت جوانه‌زنی، طول ساقه‌چه و ریشه‌چه، وزن تر و خشک گیاهچه و وزن خشک ریشه‌چه و ساقه‌چه را کاهش داد. درصد جوانه‌زنی در خشکی بیش از 8/0- مگاپاسکال کاهش معنی داری در تمام ارقام مورد مطالعه یافت. در بین ارقام مورد بررسی در این آزمایش، اینیا، کویر و چمران بالاترین میزان تحمل را به خشکی داشتند، در حالی که ژنوثیپهای دز، ویناک، کراس‌عدل و استار کمترین میزان تحمل را از خود نشان دادند. علاوه بر این ارقام دز و ویناک در سطوح خشکی متوسط و زیاد به میزان بیشتری حساسیت از خود نشان دادند، در حالی که در سطوح خشکی پایین، این دو رقم واکنش مناسبتری از خود نشان دادند. کاهش در طول ریشه ‌چه بسیار بیشتر از کاهش در طول ساقه‌چه در تمام تیمارهای خشکی مورد استفاده بود، هر چند این کاهش در رقم دز نسبت به دیگر ارقام بیشتر بود. به طور کلی می‌توان نتیجه‌گیری نمود کژنوتیپ‌های متحمل تر به خشکی مانند اینیا و کویر می‌تواند برای اصلاح کنندگان گیاه برای توسعه ژنوتیپ‌های متحمل به خشکی مورد استفاده قرار گیرند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

76 - اثر پیش‌تیمار سالیسیلیک اسید بر شاخص‌های جوانه‌زنی و قدرت بذر تریتیکاله تحت تنش شوری
امین حقیقی سید عطاالله سیادت علی مشتطی سیدامیر موسوی

10.30495/jsr.2023.1982820.1253

به‌منظور بررسی اثر پرایمینگ اسیدسالیسیلیک بر شاخص‌های جوانه‌زنی و قدرت بذر تریتیکاله تحت تنش شوری، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر اساس طرح پایه کاملا تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در سال 1397 انجام شد. در این آزما أکثر

به‌منظور بررسی اثر پرایمینگ اسیدسالیسیلیک بر شاخص‌های جوانه‌زنی و قدرت بذر تریتیکاله تحت تنش شوری، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر اساس طرح پایه کاملا تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در سال 1397 انجام شد. در این آزمایش، اثر دو عامل آزمایشی شامل 9 سطح پرایمینگ اسیدسالیسیلیک (شاهد عدم پرایم، 5/0 میلی مولار اسیدسالیسیلیک به‌مدت 3 ساعت، یک میلی مولار اسید سالیسیلیک به‌مدت 3 ساعت، 5/1 میلی مولار اسیدسالیسیلیک به‌مدت 3 ساعت، 2 میلی مولار اسیدسالیسیلیک به‌مدت 3 ساعت، 5/0 میلی مولار اسیدسالیسیلیک به‌مدت 6 ساعت، یک میلی مولار اسیدسالیسیلیک به‌مدت 6 ساعت، 5/1 میلی مولار اسیدسالیسیلیک به‌مدت 6 ساعت و 2 میلی مولار اسیدسالیسیلیک به‌مدت 6 ساعت) و شش سطح تنش شوری (صفر، 4، 8، 12، 16 و 20 دسی‌زیمنس بر متر) بر شاخص‌های جوانه‌زنی و قدرت بذر مطالعه شد. تجزیه واریانس نشان داد که اثر پرایمینگ، تنش شوری و برهمکنش آنها بر تمام صفات اندازه‌گیری شده بجز درصد جوانه‌زنی در سطح احتمال خطای یک درصد معنی دار شدند. مقایسه میانگین نشان داد که تنش شوری باعث کاهش صفات جوانه‌زنی بذر شد اما پرایمینگ با اسیدسالیسیلیک باعث تعدیل اثر منفی ناشی از تنش شوری و بهبود صفات مختلف جوانه‌زنی بذر شد. در این آزمایش غلظت 5/0 میلی مولار در مدت زمان 6 ساعت، بهترین غلظت پرایمینگ با اسیدسالیسیلیک بود. به‌طور کلی نتایج نشان داد که در شرایط تنش شوری، می‌توان از روش پرایمینگ بذر با اسیدسالیسیلیک جهت کاهش اثر منفی تنش شوری بر جوانه‌زنی بذر و رشد گیاهچه تریتیکاله استفاده کرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

77 - اثر تنش ماندابی در مرحله گیاهچه‌ای بر صفات ریشه و صفات فیزیولوژیک ارقام گندم
نبی خلیلی اقدم سارا پیر دهقان علی راحمی ابراهیم پورعلمداری حسین صبوری

10.30495/jsr.2022.1941979.1223

اولین اثر منفی تنش غرقاب برای گیاه کمبود اکسیژن در خاک می‌باشد. کاهش اکسیژن قابل دسترس باعث کاهش توسعه ریشه و بخش‌های هوایی گیاه می‌شود. به منظور ارزیابی ارقام گندم استان گلستان تحت شرایط محدودیت اکسیژن آزمایشی درآذرماه سال زراعی 1395 در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه گ أکثر

اولین اثر منفی تنش غرقاب برای گیاه کمبود اکسیژن در خاک می‌باشد. کاهش اکسیژن قابل دسترس باعث کاهش توسعه ریشه و بخش‌های هوایی گیاه می‌شود. به منظور ارزیابی ارقام گندم استان گلستان تحت شرایط محدودیت اکسیژن آزمایشی درآذرماه سال زراعی 1395 در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبد کاووس به‌صورت گلدانی و با هدف بررسی اثر مدت‌های غرقابی بر صفات ریشه‌ای و شاخص‌های فیزیولوژیک گیاهچه‌های ارقام گندم به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 3 سطح غرقاب (صفر، 10 و 20 روز) و 10 رقم گندم (آفتاب، آذر، کریم، کوهدشت، لاین 17، سرداری، قابوس، گنبد مروارید و زاگرس) در 4 تکرار اجرا شد. نتایج آزمایش نشان داد که اثر طول دوره غرقاب، رقم و اثر متقابل رقم در غرقاب بر تمامی صفات مربوط به ریشه در سطح یک درصد و اثر تنش غرقابی بر کلروفیل a و کلروفیل کل در سطح احتمال پنج درصد و پرولین در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بودند و بر کاروتنوئید معنی‌دار نبود، هم‌چنین اثر رقم تنها بر صفت کلروفیل b در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود و بر باقی صفات اثر معنی‌داری را نشان نداد. برهم‌کنش رقم در غرقاب بر کلروفیل b و کاروتنوئید و پرولین در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بودند. هم‌چنین رقم کریم در صفات حجم ریشه، سطح ریشه و قطر ریشه به نسبت سایر ازقام برتر بود. بهتر است از ارقام آذر و لاین 17 در شرایط غرقابی در مراحل اولیه رشد و هم‌چنین از ارقام آفتاب در تنش ضعیف و زاگرس در تنش شدیدتر استفاده نگردد. ا تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

78 - اثر پیش‌تیمار با قارچ‌کش و اسید هیومیک و اندازه بذر بر شاخص‌های جوانه‌زنی سه رقم گندم
فاطمه نوری هدیه مصنعی

گندم به عنوان یکی از عمده‌ترین محصولات کشاورزی است که 6/19 درصد منبع غذایی جهان را تشکیل می‌دهد. به منظور بررسی اثر پیش تیمار با هیومیک اسید و قارچ‌کش و همچنین اثر اندازه بذر بر خصوصیات جوانه‌زنی و رشد گیاهچه ارقام گندم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادف أکثر

گندم به عنوان یکی از عمده‌ترین محصولات کشاورزی است که 6/19 درصد منبع غذایی جهان را تشکیل می‌دهد. به منظور بررسی اثر پیش تیمار با هیومیک اسید و قارچ‌کش و همچنین اثر اندازه بذر بر خصوصیات جوانه‌زنی و رشد گیاهچه ارقام گندم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار که فاکتور اول شامل سه سطح ارقام گندم (مروارید، گنبد و N8720)، فاکتور دوم چهار سطح پیش تیمار، آب مقطر (شاهد)، اسید هیومیک، قارچ‌کش و قارچ‌کش + اسید هیومیک و فاکتور سوم اندازه بذر شامل بزرگ و کوچک بودند. این پژوهش در آزمایشگاه مرکز تحقیقات کشاورزی استان گلستان در سال 1395 انجام گرفت. صفاتی از جمله درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه زنی، طول گیاهچه، طول ریشه چه، طول ساقه چه و شاخص طولی بنیه گیاهچه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اثر رقم بر تمامی صفات مورد مطالعه (درصد و سرعت جوانه‌زنی، میانگین مدت جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقه چه، طول گیاهچه، نسبت طول ریشه چه به ساقه چه و شاخص طولی بنیه گیاهچه) معنی دار بود. اثر سه گانه رقم در اندازه بذر در پیش تیمار بر سرعت جوانه زنی در سطح احتمال 5 درصد و طول ساقه چه در سطح احتمال یک درصد معنی دار به دست آمد. بیشترین سرعت جوانه زنی بذر در رقم مروارید، در اندازه بذر بزرگ و پیش تیمار با اسید هیومیک و قارچ کش، در هر دو با میانگین 49/08 بذر در روز بود. همچنین بلندترین طول ساقه چه در ترکیب تیماری رقم مروارید در اندازه بذر کوچک و پیش تیمار با قارچ کش با میانگین 16/4 سانتی متر بود. به طور کلی استفاده پیش تیمار بذر با استفاده از قارچ کش و اسید هیومیک توانست، با افزایش سرعت جوانه زنی و شاخص بنیه گیاهچه موجب بهبود شاخص های جوانه زنی بذر گندم گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

79 - اثر پرایمینگ بر کاهش اثرات بقایای علف‌کش اپیروس در چغندرقند
محمد جوکار محمد آرمین متین جامی معینی

به‌منظور بررسی اثر پرایمینگ در شرایط حضور بقایای علف‌کش آپیروس در گیاه چغندرقند آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار در سال 1395 انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل پرایمینگ و عدم پرایمینگ و بقایای علف‌کش در غ أکثر

به‌منظور بررسی اثر پرایمینگ در شرایط حضور بقایای علف‌کش آپیروس در گیاه چغندرقند آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار در سال 1395 انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل پرایمینگ و عدم پرایمینگ و بقایای علف‌کش در غلظت‌های مختلف (60-45-30-15-0 درصد مقدار توصیه شده) بود. نتایج آزمایش نشان داد که پرایمینگ بذر چغندر باعث افزایش 28 درصدی تعداد برگ، 17 درصدی سطح برگ، 16 درصدی وزن خشک برگ، 86 درصدی وزن خشک ریشه، 4/1 درصدی قطر ریشه، 24 درصدی حجم ریشه و 47 درصدی طول ریشه در مقایسه با عدم پرایمینگ شد. با افزایش مقدار بقایا علف‌کش کلیه خصوصیات مورد بررسی به‌صورت شدیدی کاهش پیدا کرد. نتایج آزمایش نشان داد که حضور 60 درصدی مقدار توصیه شده بقایای علف‌کش سبب کاهش 76/90 درصدی تعداد برگ در بوته، 72/97 درصدی سطح برگ، 86/98 درصدی وزن خشک برگ، 22/91 درصدی وزن خشک ریشه، 29/58 درصدی قطر ریشه، 57/85 درصدی حجم ریشه و 76/80 درصدی طول ریشه در مقایسه باعدم حضور بقایای علف‌کش شد. در حضور بقایای علف‌کش هیدروپرایمینگ بذر سبب کاهش اثرات منفی بقایای علف‌کش آپیروس گردید. در شرایط هیدروپرایمینگ بذر مقدار بقایا بعد از 30 درصد توصیه شده سبب کاهش خصوصیات مورد بررسی شد درحالی‌که در شرایط عدم پرایم بذر حتی در غلظت 15 درصد بقایای نیز کاهش صفات مورد بررسی مشاهده شد. به‌منظور بررسی اثر پرایمینگ در شرایط حضور بقایای علف‌کش آپیروس در گیاه چغندرقند آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار در سال 1395 انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل پرایمینگ و عدم پرایمینگ و بقایای علف‌کش در غلظت‌های مختلف (60-45-30-15-0 درصد مقدار توصیه شده) بود. نتایج آزمایش نشان داد که پرایمینگ بذر چغندر باعث افزایش 28 درصدی تعداد برگ، 17 درصدی سطح برگ، 16 درصدی وزن خشک برگ، 86 درصدی وزن خشک ریشه، 4/1 درصدی قطر ریشه، 24 درصدی حجم ریشه و 47 درصدی طول ریشه در مقایسه با عدم پرایمینگ شد. با افزایش مقدار بقایا علف‌کش کلیه خصوصیات مورد بررسی به‌صورت شدیدی کاهش پیدا کرد. نتایج آزمایش نشان داد که حضور 60 درصدی مقدار توصیه شده بقایای علف‌کش سبب کاهش 76/90 درصدی تعداد برگ در بوته، 72/97 درصدی سطح برگ، 86/98 درصدی وزن خشک برگ، 22/91 درصدی وزن خشک ریشه، 29/58 درصدی قطر ریشه، 57/85 درصدی حجم ریشه و 76/80 درصدی طول ریشه در مقایسه باعدم حضور بقایای علف‌کش شد. در حضور بقایای علف‌کش هیدروپرایمینگ بذر سبب کاهش اثرات منفی بقایای علف‌کش آپیروس گردید. در شرایط هیدروپرایمینگ بذر مقدار بقایا بعد از 30 درصد توصیه شده سبب کاهش خصوصیات مورد بررسی شد درحالی‌که در شرایط عدم پرایم بذر حتی در غلظت 15 درصد بقایای نیز کاهش صفات مورد بررسی مشاهده شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

80 - مطالعه تأثیر ترکیبات آللوشیمیایی عصاره شاخ و برگ و ریشه‌ اُزمک (Lepidium draba L.) بر خصوصیات جوانه‌زنی و رشد یولاف (Avena sativa L.)
افشار آزادبخت ایوب فصاحت

به منظور بررسی اثر عصاره آبی اندام های مختلف اُزمک بر جوانه زنی و رشد گیاهچه ی یولاف زراعی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال های 1393 و 1395 در آزمایشگاه تحقیقات بذر دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل عصاره آبی ان أکثر

به منظور بررسی اثر عصاره آبی اندام های مختلف اُزمک بر جوانه زنی و رشد گیاهچه ی یولاف زراعی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال های 1393 و 1395 در آزمایشگاه تحقیقات بذر دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل عصاره آبی اندام های هوایی و زیرزمینی اُزمک و مخلوط آنها در نسبتی مساوی با هم و در پنج سطح غلظتی 5، 10، 20، 40 و 80 درصد حجمی بود و برای تیمار شاهد نیز از آب مقطر استفاده شد. بر اساس نتایج آزمایش، عصاره آبی اندام‌های مختلف اُزمک در غلظت های متفاوت توانستند خصوصیات جوانه‌زنی و رشد گیاهچه ای یولاف زراعی را به طور معنی داری (01/0>p) تحت تأثیر قرار دهند به‌طوری که با افزایش غلظت عصاره آبی گیاه اُزمک، درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول ریشه‌چه، طول ساقه چه و وزن تر ریشه چه و ساقه چه و همچنین تعداد ریشه‌های فرعی یولاف به طور معنی داری کاهش یافتند. در این آزمایش بیشترین میزان صفت‌های مورد بررسی در تیمار شاهد و پس از آن در غلظت پنج درصد عصاره اندام های مختلف اُزمک مشاهده شد و کمترین میزان این صفات نیز در غلظت 80 و 40 درصد عصاره اندام های مختلف اُزمک به دست آمد. غلظت 80 درصد عصاره اندام‌های هوایی، زیر زمینی و مخلوط آنها، توانست میزان تمام صفات مورد بررسی را تقریباً به صفر کاهش دهد. بر اساس نتایج حاصله از معادله لُجستیک سه پارامتره و همچنین بر اساس مقادیر X50، بیشترین تأثیر عصاره آبی به اندام های هوایی گیاه اُزمک متعلق بود و کمترین تأثیر بر صفات مورد مطالعه به عصاره آبی اندام های زیر زمینی متعلق بود. نتایج نشان داد که بقایای گیاهی علف هرز اُزمک می تواند تأثیرات بازدارنده ای بر خصوصیات جوانه زنی و همچنین رشد و نمو گیاهچه یولاف زراعی بگذارد پس باید در شرایط کشت مزرعه‌ای و در زمان تهیه بستر از نظر میزان بقایای گیاهی اُزمک، خاک را بررسی نمود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

81 - جوانه‌زنی بذر علف هرز تاتوره (Datura stramonium L.) تحت شرایط متفاوت دمایی و نوری
طیبه رستمی شکوفه غلامی سعیده عالیپور

به‌منظور بررسی جوانه زنی بذر تاتوره در شرایط متفاوت دمایی و نور پژوهشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 8 سطح دمایی (5، 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40 درجه سانتی گراد) درشرایط نور مداوم و تاریکی مداوم با چهار تکرار در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین اهواز أکثر

به‌منظور بررسی جوانه زنی بذر تاتوره در شرایط متفاوت دمایی و نور پژوهشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 8 سطح دمایی (5، 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40 درجه سانتی گراد) درشرایط نور مداوم و تاریکی مداوم با چهار تکرار در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین اهواز در سال 1395 انجام شد. نتایج نشان داد که تیمار دمایی و نوری بر صفات درصد جوانه زنی، بنیه گیاهچه، طول ریشه چه و ساقه چه اثر معنی داری را نشان داد. دمای 35 درجه سانتی گراد و شرایط نوری مداوم بالاترین درصد جوانه زنی را نشان داد. دماهای کاردینال جوانه زنی شامل دمای پایه، دمای بهینه و دمای حداکثر به‌ترتیب 6/7، 6/34 و 40 درجه سانتی‌گراد برآورد شد. بالاترین شاخص بنیه بذر در دمای 35 درجه سانتی گراد و شرایط نوری مداوم مشاهده شد. میانگین مدت جوانه زنی با افزایش دما روندی کاهشی را نشان داد و بیشترین میانیگین مدت جوانه زنی در 10 درجه سانتی گراد مشاهده شد. طول ساقه چه هم تحت تاثیر دماهای مختلف و شرایط نوری قرار گرفته و بیشترین طول ساقه چه در 30 درجه سانتی گراد مشاهده شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

82 - رفتار جوانه‌زنی بذر آرتیشو Cynara scolymus L.تحت تاثیر رنگ پوسته بذر و سطوح شوری
محمد علی دری هدیه مصنعی

این مطالعه برای تعیین ارتباط اثر رنگ پوسته بذر در دو سطح (سیاه و سبز) و شوری در پنج سطح (0، 6، 12، 16 و 20 دسی‌زیمنس بر متر) بر جوانه زنی بذر گیاه آرتیشو (Cynara scolymus L.) به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. بذر لازم از مرکز تحقیقات و آمو أکثر

این مطالعه برای تعیین ارتباط اثر رنگ پوسته بذر در دو سطح (سیاه و سبز) و شوری در پنج سطح (0، 6، 12، 16 و 20 دسی‌زیمنس بر متر) بر جوانه زنی بذر گیاه آرتیشو (Cynara scolymus L.) به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. بذر لازم از مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان تهیه شد. بذرها قبل از آزمایش با هیپوکلریت سدیم ضدعفونی و سپس با آب مقطر شسته شدند. صفات درصد جوانه زنی، نسبت طول اندام هوایی به ریشه، نسبت وزن اندام هوایی به ریشه و شاخص قدرت گیاهچه اندازه گیری شد. رنگ بذر بر نسبت طول اندام هوایی به ریشه و نسبت وزن اندام هوایی به ریشه اثر معنی دار نداشت درحالی‌که بر درصد جوانه زنی در سطح پنج درصد و بر شاخص قدرت گیاهچه در سطح یک درصد اثر معنی دار داشت. همه صفات اندازه گیری شده تحت تأثیر شوری در سطح یک درصد اختلاف معنی دار داشتند. با افزایش شوری درصد جوانه زنی در هر دو بذر سیاه و سبز کاهش داشت و بیشترین کاهش در بذرهای بارنگ سبز (52 درصد) در سطح شوری 20 دسی‌زیمنس بر متر مشاهده شد. نتایج حاکی از آن بود که بذر های بارنگ سیاه نسبت به بذر های سبزرنگ ارجحیت دارند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

83 - اثر شوری و دما بر خصوصیات فیزیولوژیک جوانه‌زنی و رشد گیاهچه چای ترش (Hibiscus sabdariffa)
علی راحمی کاریزکی علی نخ‌زری مقدم مهرنسا قره خانی

به منظور بررسی اثر شوری و درجه حرارت بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه چای ترش آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار در آزمایشگاه زراعت دانشگاه گنبد کاووس، در خرداد ماه 1390 اجرا شد. عامل اول شامل 5 سطح شوری (0، 3-، 6-، 9-، 12- بار) و عامل دوم درجه حرارت أکثر

به منظور بررسی اثر شوری و درجه حرارت بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه چای ترش آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار در آزمایشگاه زراعت دانشگاه گنبد کاووس، در خرداد ماه 1390 اجرا شد. عامل اول شامل 5 سطح شوری (0، 3-، 6-، 9-، 12- بار) و عامل دوم درجه حرارت در 3 سطح (25، 30، 35 درجه سانتی‌گراد) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر دما بر ویژگی‌های طول ساقه‌چه، طول ریشه‌چه، سرعت جوانه‌زنی و پویایی مواد در سطح یک درصد و بر وزن خشک ساقه‌چه در سطح 5 درصد معنی‌دار بود. همچنین اثر شوری بر تمام ویژگی‌های به جز وزن خشک ریشه‌چه در سطح یک درصد معنی‌دار بود، در حالی که بر همکنش شوری و دما تنها بر طول ریشه‌چه، وزن خشک گیاهچه، وزن خشک ساقچه و سرعت جوانه‌زنی معنی‌دار بود. تجزیه رگرسیونی نشان داد که بیشترین کاهش به ازای هر واحد افزایش شوری در طول ساقه‌چه با 38/9 درصد و کمترین کاهش در پویایی مواد با 54/2 درصد مشاهده شد. همچنین بیشترین درصد جوانه‌زنی و پویایی مواد، در دمای 31 درجه سانتی‌گراد حاصل شد. در مورد صفاتی که بر همکنش شوری و دما بر روی آنها معنی‌دار بود، کمترین اثر سوء نمک در دمای 30 درجه سانتی‌گراد حاصل شد. بنابراین با توجه به نتایج حاصله می‌توان بیان داشت که دمای مناسب برای این گونه حدود 30 تا 31 درجه سانتی‌گراد تخمین زده شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

84 - بررسی تأثیر امواج فرا صوت و سرمادهی بر جوانه‌زنی بذور گیاه دارویی مورد (Myrtus communis L.)
سمیه الوندیان علی واحدی رضا تقی‌زاده

مورد (Myrtus communis) یکی از گیاهان متعلق به خانواده Myrtaceae است و بذر این گیاه برای جوانه‌زنی به شکستن خواب بذر نیازمند می باشد. این پژوهش در شرایط آزمایشگاهی به منظور ارزیابی اثر امواج فراصوت و مقایسه آن با تیمار سرمادهی بر خصوصیات جوانه زنی بذور گیاه دارویی مورد و أکثر

مورد (Myrtus communis) یکی از گیاهان متعلق به خانواده Myrtaceae است و بذر این گیاه برای جوانه‌زنی به شکستن خواب بذر نیازمند می باشد. این پژوهش در شرایط آزمایشگاهی به منظور ارزیابی اثر امواج فراصوت و مقایسه آن با تیمار سرمادهی بر خصوصیات جوانه زنی بذور گیاه دارویی مورد و بر درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقه چه و وزن خشک ریشه چه و ساقه چه اجرا شد. این آزمایش بصورت طرح کاملاً تصادفی در 4 تکرار و 7 تیمار اجرا شد. تیمارها شامل سرمادهی بذر به مدت دو ماه، عدم سرمادهی و عدم استفاده از امواج (شاهد) و همچنین بذور در پنج مدت زمان مختلف (30، 60، 120، 180 و 240 ثانیه) در معرض امواج فراصوت 42 KHZ قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تیمار امواج فراصوت بیشترین تاثیر را بر جوانه‌زنی و بر کلیه صفات مورد بررسی داشت و اختلاف معنی دار بین تاثیر سطوح زمانی امواج بر صفات مذکور نیز مشاهده نشد (دانکن 5 درصد). همچنین به منظور شکستن خواب بذر این گیاه، سرمادهی بهتر از تیمار شاهد (عدم استفاده از امواج و عدم استفاده از سرما در شکستن خواب) بود. با در نظر گرفتن کمترین هزینه و زمان، تیمار 30 ثانیه به عنوان بهترین تیمار برای شکستن خواب بذر این گیاه دارویی معرفی شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

85 - اثر نیترات پتاسیم (KNo3) بر جوانه‌زنی و برخی ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیک ناخنک (Astragalus hamosus) در محیط کشت MS
آزاده بخشنده فرج‌پور رضا دهقانی بیدگلی سیدعلی حسینی تفرشی

به‌منظور بررسی اثر پیش تیمار بذور ناخنک با محلول MS و محلول نیترات پتاسیم در مراحل اولیه جوانه‌زنی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 4 تکرار در آزمایشگاه گیاهشناسی گروه بیوتکنولوژی دانشگاه کاشان در سال 1395 اجرا شد. تیمار‌های آزمایشی شامل پرایمینگ ب أکثر

به‌منظور بررسی اثر پیش تیمار بذور ناخنک با محلول MS و محلول نیترات پتاسیم در مراحل اولیه جوانه‌زنی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 4 تکرار در آزمایشگاه گیاهشناسی گروه بیوتکنولوژی دانشگاه کاشان در سال 1395 اجرا شد. تیمار‌های آزمایشی شامل پرایمینگ با محلول MS در 4 سطح (صفر به‌عنوان شاهد، 01/0، 05/0 و 1/0 درصد وزنی- حجمی) و نیترات پتاسیم در 4 سطح (صفر به عنوان شاهد، 1/0 ، 2/0 و 5/0 درصد وزنی- حجمی) به مدت 2 ساعت در دمای 25 درجه سانتی گراد بودند. نتایج آزمایش ها نشان داد محلولMS ، نیترات پتاسیم و اثر متقابل تیمارها در سطح احتمال 1 درصد بر تمامی صفات مورد مطالعه شامل درصد جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقه چه، ضریب جوانه زنی، محتوای نسبی آب، محتوای کلروفیل a، b و کلروفیل کل معنی‌دار بود. بالاترین میزان درصد جوانه زنی، محتوای کلروفیل a،b و طول ساقه چه با اعمال تیمار 01/0 درصد وزنی- حجمی محلول MS به همراه تیمار 5/0 درصد وزنی- حجمی نیترات پتاسیم بدست آمد. همچنین اعمال تیمارهای ذکر شده به تنهایی نیز بر ویژگی‌های مورد پژوهش اثرات مثبت و معنی‌دار داشتند. استفاده از روش های پرایمینگ از جمله روش‌های مورد استفاده در این پژوهش می‌تواند تأثیرات مفیدی بر گیاه ارزشمند ناخنک داشته باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

86 - ارزیابی تأثیر اکسین و شوری بر ویژگی‌های جوانه‌زنی توده‌های مختلف زیره سبز (Cuminum cyminum L.)
مهدی عقیقی شاهوردی حشمت امیدی

این مطالعه به منظور بررسی اثر هورمون اکسین و شوری بر صفات جوانه‌زنی و رشد دانه‌رست‌های توده‌های مختلف زیره سبز (محلی خراسان-گناباد، اصفهان و کرمان) اجرا گردید. شوری در سه سطح صفر، 150 و 300 میلی‌مولار به همراه غلظت هورمون اکسین در سه سطح صفر (آب مقطر)، 3 و6 میلی‌‌‌گرم ب أکثر

این مطالعه به منظور بررسی اثر هورمون اکسین و شوری بر صفات جوانه‌زنی و رشد دانه‌رست‌های توده‌های مختلف زیره سبز (محلی خراسان-گناباد، اصفهان و کرمان) اجرا گردید. شوری در سه سطح صفر، 150 و 300 میلی‌مولار به همراه غلظت هورمون اکسین در سه سطح صفر (آب مقطر)، 3 و6 میلی‌‌‌گرم بر لیتر به صورت آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار به کار برده ‌شدند. صفات درصد جوانه‌زنی، تعداد جوانه نرمال و غیرنرمال، طول ساقه‌چه، طول ریشه‌چه، وزن‌تر و خشک دانه‌رست اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که اثر توده زیره، شوری، اکسین و اثرات متقابل دوگانه و سه‌گانه مابین این تیمار‌ها بر صفات درصد جوانه‌زنی، تعداد دانه رست‌های نرمال و غیرنرمال و طول ریشه‌چه معنی‌دار بود. بیشترین درصد جوانه‌زنی (66/94 درصد) در سطح شوری 300 میلی‌مولار در غلظت هورمون شاهد در توده محلی اصفهان بود. بیشترین تعداد دانه‌رست نرمال (66/24) در سطح شوری 300 میلی‌مولار و غلظت هورمون صفر (شاهد) در توده محلی اصفهان ایجاد شد. توده محلی اصفهان بدون اعمال شوری و عدم کاربرد هورمون اکسین با 48/10 سانتی‌متر بالاترین و توده محلی خراسان با 3 میلی‌‌‌گرم بر لیتر هورمون اکسین در شوری 300 میلی‌مولار با میانگین 98/1 سانتی‌متر کم‌ترین طول ریشه‌چه را داشت. به نظر می‌رسد که مقدار اکسین 3 و 6 میلی‌گرم در لیتر توانست اثرات منفی شوری روی جوانه‌زنی بذور زیره سبز در مرحله تولید دانه‌رست را تعدیل کند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

87 - تاثیر تنش شوری بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه در کلزا
پیمان شریفی

به‌منظور بررسی تأثیر تنش شوری ناشی از غلظت‌‌های مختلف کلرید سدیم بر جوانه‌زنی بذور کلزا، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1392 در دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت انجام شد. فاکتور اول ارقام کلزا در سه سطح (هایولا 401، آرجی اس 003 و سین 3 أکثر

به‌منظور بررسی تأثیر تنش شوری ناشی از غلظت‌‌های مختلف کلرید سدیم بر جوانه‌زنی بذور کلزا، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1392 در دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت انجام شد. فاکتور اول ارقام کلزا در سه سطح (هایولا 401، آرجی اس 003 و سین 3) و فاکتور دوم تنش شوری در شش سطح (0، 3/4، 6/8، 10/2، 13/6 و 17 دسی‌زیمنس بر متر) بود. اثر رقم و شوری بر تمام صفات معنی‌دار بود، اما اثر متقابل دو فاکتور فقط برای درصد جوانه‌زنی و وزن گیاهچه معنی‌دار بود. تمام صفات به طور معنی‌داری تحت تأثیر غلظت‌‌های مختلف کلرید سدیم کاهش پیدا کردند، به طوری‌که بیشترین میزان طول ریشه‌چه (2/4 میلی‌متر) و درصد جوانه‌زنی (33/74 درصد) مربوط به تیمار شاهد بود، در حالیکه برای دو صفت طول ساقه‌چه و وزن گیاهچه بیشترین مقادیر (به‌ترتیب برابر با 2/26 میلی‌متر و 31/33 میلی‌گرم) مربوط به غلظت 3/4 دسی‌زیمنس بر متر بود. در غلظت 17 دسی‌زیمنس بر متر حداکثر مقدار کاهش صفات فوق مشاهده شد. کمترین مقادیر برای تمام صفات مورد مطالعه در رقم آرجی اس 003 مشاهده شد. بررسی روند تغییرات حاکی از وجود رابطه خطی بین سطوح شوری و دو صفت طول ریشه‌چه و ساقه‌چه بود، در حالیکه برای دو صفت دیگر رابطه درجه دوم نیز معنی‌دار بود. در مجموع، تأثیر بسیار معنی‌دار غلظت‌های مختلف کلرید سدیم بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه مشاهده شد. هیبرید هایولا401، متحمل‌‌ترین رقم به تنش شوری در مرحله جوانه‌زنی بود و می‌توان از آن در برنامه‌های به‌نژادی استفاده کرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

88 - اثر شوری بر خصوصیات جوانه‌زنی و رشد گیاهچه گیاهان دارویی هوفاریقون و قدومه شیرازی
شیوا اکبری شهرام رضوان‌بیدختی

به‌منظور بررسی خصوصیات جوانه‌زنی و رشد گیاهچه دو گیاه دارویی قدومه و هوفاریقون تحت تنش شوری، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با فاکتور شوری (کلرید سدیم) در 6 سطح (0، 2، 4، 6، 8 و 10 دسی‌زیمنس بر متر) و چهار تکرار، در آزمایشگاه علوم زراعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان أکثر

به‌منظور بررسی خصوصیات جوانه‌زنی و رشد گیاهچه دو گیاه دارویی قدومه و هوفاریقون تحت تنش شوری، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با فاکتور شوری (کلرید سدیم) در 6 سطح (0، 2، 4، 6، 8 و 10 دسی‌زیمنس بر متر) و چهار تکرار، در آزمایشگاه علوم زراعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان در سال 1391 انجام گرفت. تنش شوری اثر معنی‌داری بر کلیه صفات مورد مطالعه داشت. در هر دو گیاه، تحت تأثیر تنش شوری، درصد و سرعت جوانه‌زنی، وزن تر و خشک ریشه‌چه و ساقه‌چه، نسبت وزن خشک ریشه‌چه به ساقه‌چه، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه، بنیه بذر، شاخص تحمل به شوری به‌طور معنی‌داری کاهش و میانگین زمان جوانه‌زنی افزایش یافت. اکثر پارامترهای اندازه‌گیری شده، در هوفاریقون در سطوح پایین‌تر شوری، بهطور معنی‌داری دچار کاهش شدند. اما در قدومه، برخی از صفات مانند طول ساقه‌چه و وزن تر و خشک ریشه‌چه و وزن تر و خشک ساقه‌چه در سطوح اولیه شوری تفاوت معنی‌داری نسبت به شاهد نشان ندادند ولی در شوری‌های شدیدتر دچار کاهش معنی‌داری گردیدند. شاخص تحمل به شوری در هوفاریقون در مقایسه با قدومه، در سطح شوری پایین‌تر در مقایسه با شاهد دچار کاهش معنی‌داری شد و می‌توان نتیجه گرفت، هوفاریقون نسبت به شوری حساس‌تر می‌باشد ولی قدومه تحمل نسبتا خوبی در برابر تنش شوری به خصوص سطوح پایین‌تر و ضعیف‌تر شوری دارا می‌باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

89 - تأثیر سالیسیلیک اسید بر پارامترهای جوانه‌زنی گیاه دارویی شنبلیله (Trigonella foenum- graecum L.) تحت تنش شوری
علی بابایی قاقلستانی محمد تقی آل ابراهیم رویا راثی زاده مهدی نوکانی

شوری یک عامل محیطی است که تمام مراحل رشد و نمو گیاه از جوانه زنی تا تولید میوه و دانه را کم و بیش تحت تأثیر قرار میدهد. جوانه زنی یکی از بحرانی ترین مراحل رشد گیاه در شرایط تنش شوری می باشد. به منظور بررسی اثر سالیسیلیک اسید بر جوانه زنی و خصوصیات رشدی گیاهچه های گیاه د أکثر

شوری یک عامل محیطی است که تمام مراحل رشد و نمو گیاه از جوانه زنی تا تولید میوه و دانه را کم و بیش تحت تأثیر قرار میدهد. جوانه زنی یکی از بحرانی ترین مراحل رشد گیاه در شرایط تنش شوری می باشد. به منظور بررسی اثر سالیسیلیک اسید بر جوانه زنی و خصوصیات رشدی گیاهچه های گیاه دارویی شنبلیله تحت تنش شوری، آزمایشی در آزمایشگاه زراعت و تکنولوژی بذر دانشگاه محقق اردبیلی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1396 انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل غلظت های (صفر، 5/0 و 1 میلی مولار) سالیسیلیکاسید و سطوح شوری شامل صفر (شاهد)، 50، 100 و 200 میلی مولار کلرید سدیم بود. نتایج نشان داد که با افزایش شوری درصد و سرعت جوانه زنی، طول گیاهچه، وزن خشک گیاهچه و بنیه وزنی شنبلیله کاهش یافت. کاهش درصد جوانه زنی (50 درصد)، سرعت جوانه زنی (35 درصد)، طول گیاهچه (40 درصد) و وزن خشک گیاهچه (45 درصد) در سطح شوری 200 میلی مولار نسبت به شاهد (بدون شوری) بدست آمد. کاربرد 1 میلی مولار سالیسیلیک اسید توانست صفات مورد بررسی را نسبت به شاهد به طور معنی داری بهبود بخشید. نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده از سالیسیلیک اسید می تواند در شرایط تنش گیاه دارویی شنبلیله را تا حدود زیادی متحمل کند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

90 - کارآیی ریشه‌های از خاک بیرون زده گونه لور جهت برآورد میزان فرسایش خاک (مطالعه موردی در دره حسن آباد چالوس)
ویلیام بایرام زاده بابک شاه کرم

دانش برآورد فرسایش، لازمه‌ی کنترل فرسایش خاک می باشد. هدف تحقیق حاضر، برآورد مقدار سالانه ی فرسایش در سری 102 حوزه ی دره ی حسن آباد چالوس با مطالعه ی خصوصیات آناتومیک ریشه های بیرون زده از خاک گونه‌ی لور بود. به همین منظور 8 درخت لور انتخاب و ریشه های نیمه بیرون زده‌ی آ أکثر

دانش برآورد فرسایش، لازمه‌ی کنترل فرسایش خاک می باشد. هدف تحقیق حاضر، برآورد مقدار سالانه ی فرسایش در سری 102 حوزه ی دره ی حسن آباد چالوس با مطالعه ی خصوصیات آناتومیک ریشه های بیرون زده از خاک گونه‌ی لور بود. به همین منظور 8 درخت لور انتخاب و ریشه های نیمه بیرون زده‌ی آنها بریده شد. ضمنا اطلاعاتی مثل مختصات نقطه ای که درخت در آن قرار داشت، شیب، جهت، ارتفاع از سطح دریا و درصد پوشش گیاهی برای هر درخت به طور جداگانه یادداشت شد. از ریشه های بریده شده به کمک میکروتوم مقاطع عرضی (20 میکرومتر) تهیه و اولین سال رخنمون آنها تعیین شد و نها یتاً میانگین فرسایش سالانه محاسبه و ارتباط آن با شیب، جهت و در صد پوشش گیاهی بررسی شد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که میزان فرسایش در منطقه مورد مطالعه به طور متوسط سالانه 4/0 میلیمتر در سال می باشد. مقدار فرسایش سالانه با شیب، جهت شیب و درصد پوشش گیاهی ارتباط آماری معنی داری نشان داد. به طوری که فرسایش بدست آمده رابطه‌ی مستقیم با شدت شیب و رابطه‌ی معکوس با درصد تاج‌پوشش گیاهی نشان داد و بالاترین مقدار فرسایش از ریشه هایی بدست آمد که از جهت جنوبی تهیه شده بودند. تحلیل دندروژئومورفولوژیکی ریشه های درخت لور از دقت خوبی برای برآورد فرسایش در منطقه مورد مطالعه برخوردار است ولی از آنجاییکه پاسخ گونه های مختلف به انواع فرسایش می تواند متفاوت باشد، مطالعات بیشتری در زمینه باید صورت گیرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

91 - تأثیر تاج پوشش و ریشه دوانی گونه‌های 43 ساله جنگل‌کاری حسن‌آباد سنندج بر تغییر ویژگی‌های خاک
شتاو ساعدی هاشم حبشی وحید حسینی

بمنظور بررسی اثرات تاج پوشش و ریشه دوانی درختان بر روی تغییرات ویژگی های خاک، چهار گونه کاج سیاه، سرونقره ای، زبان گنجشک و اقاقیا در جنگلکاری 43 ساله حسن آباد سنندج انتخاب گردید. با انتخاب 22 قطعه نمونه 900 مترمربعی، اطلاعات آلومتریک درختان مورد نظرشامل قطربرابرسینه، ار أکثر

بمنظور بررسی اثرات تاج پوشش و ریشه دوانی درختان بر روی تغییرات ویژگی های خاک، چهار گونه کاج سیاه، سرونقره ای، زبان گنجشک و اقاقیا در جنگلکاری 43 ساله حسن آباد سنندج انتخاب گردید. با انتخاب 22 قطعه نمونه 900 مترمربعی، اطلاعات آلومتریک درختان مورد نظرشامل قطربرابرسینه، ارتفاع درختان و قطرتاج آنها در هر قطعه اندازه گیری و با محاسبه میزان رویش قطری و ارتفاعی سالیانه، درصد تاج پوشش گونه ها تعیین گردید. سپس 112 نمونه خاک در دو عمق 20-0 و 40-20 سانتی متر در اطراف درختان مورد منتخب برداشت گردید و آزمایش های فیزیکی و شیمیایی بر روی آنها انجام گرفت. ریشه های درختان به روش شستشو از نمونه های خاک جدا نموده و حجم، قطر، وزن خشک و وزن تر آنها محاسبه گردید . نتایج حاصل از مقایسه میانگین ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک در زیر تاج هر کدام از درختان با میانگین ویژگی های خاک در خارج از تاج آنها در جهات نمونه برداری نشان داد که برای اکثر ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک بر اساس فاصله از تاج درخت و وضعیت ریشه دوانی درختان تفاوت معنی داری مشاهده نگردید. لذا در طی 43 سال سن جنگلکاری با توجه به تراکم کم تاج پوشش و وضعیت ضعیف ریشه دوانی ، تاج پوشش و ریشه دوانی درختان در مورد خصوصیات مورد بررسی خاک تاثیرات زیادی در ایجاد تغییرات ویژگی های خاک مورد بررسی درمنطقه نداشته اند. در نهایت کاج سیاه به عنوان موفق ترین جنگلکاری و سازگارترین گونه معرفی گردید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

92 - ارزیابی اثرات تنش آبی و کود کمپوست زباله شهری بر شاخص‌های مورفوفیزیولوژیک و اجزای عملکردی گیاه عدس (Lens culinaris Medik)
راهله احمدپور سعیدرضا حسین زاده

کود کمپوست به سبب دارا بودن مواد مغذی فراوان، ظرفیت نگه داری آب بالا، تنظیم کننده های رشد گیاهی و وجود ریزجانداران مفید می تواند خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک را بهبود و تأثیر مطلوب بر رشد و نمو گیاهان داشته باشد. به این منظور آزمایشی با هدف بررسی تأثیر کود کمپوست بر شاخص ه أکثر

کود کمپوست به سبب دارا بودن مواد مغذی فراوان، ظرفیت نگه داری آب بالا، تنظیم کننده های رشد گیاهی و وجود ریزجانداران مفید می تواند خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک را بهبود و تأثیر مطلوب بر رشد و نمو گیاهان داشته باشد. به این منظور آزمایشی با هدف بررسی تأثیر کود کمپوست بر شاخص های مورفوفیزیولوژیکی گیاه عدس تحت تنش کمبود آب به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و در محیط باز در دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان به اجراء درآمد. تیمارهای آزمایش شامل 5 سطح اختلاط کمپوست و خاک (با نسبت های وزنی 100:0، 95:5، 85:15، 75:25 و 65:35) و 3 سطح تنش آبی شامل بدون تنش، تنش ملایم و تنش شدید (به‌ترتیب آبیاری در سطح 75، 50 و 25 درصد ظرفیت زراعی) بود. نتایج نشان داد که بین سطوح مختلف کمپوست و تنش آبی در تمامی صفات مورد بررسی اختلاف معنی داری وجود داشت. مقایسه میانگین ها نشان داد که در شرایط بدون تنش و تنش ملایم، استفاده از مخلوط کمپوست و خاک در سطوح 25 و 35 درصد وزنی منجر به افزایش معنی دار ارتفاع بوته، سطح برگ، تعداد برگ، وزن خشک ریشه، سطح ریشه، کلروفیل a و نسبت کلروفیل a/b در مقایسه با سطوح شاهد شد. در شرایط تنش شدید، کاربرد کمپوست در سطح 35 درصد وزنی منجر به افزایش معنی دار تعداد برگ، سطح برگ، طول ریشه و میزان کلروفیل a گشت. لذا استفاده از مخلوط کود کمپوست و خاک به خصوص با نسبت 65:35 به منظور بهبود خصوصیات مورفوفیزیولوژیک و عملکردی گیاه عدس در شرایط تنش آبی ملایم (یا شدید) توصیه می شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

93 - اثر همزمان سطوح مختلف ایندول بوتیریک اسید و تلقیح باکتری‌های محرک رشد بر برخی صفات رشدی و بیوشیمیایی نهال زیتون (Olea europaea L.)
محمد رضا صفری مطلق بهزاد کاویانی سید احمد موسوی ‌محمدی

به‌منظور ارزیابی اثر سطوح مختلف ایندول بوتیریک اسید (IBA) و سویه های باکتری Pseudomonasfluorescens آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب یک طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور و سه تکرار انجام شد. در فاکتور اول تاثیر سه سطح از هورمون IBA (صفر، ۲۰۰۰ و ۴۰۰۰ میلی گرم در لیتر) و در فا أکثر

به‌منظور ارزیابی اثر سطوح مختلف ایندول بوتیریک اسید (IBA) و سویه های باکتری Pseudomonasfluorescens آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب یک طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور و سه تکرار انجام شد. در فاکتور اول تاثیر سه سطح از هورمون IBA (صفر، ۲۰۰۰ و ۴۰۰۰ میلی گرم در لیتر) و در فاکتور دوم تاثیر دو سویه R5و R64 از باکتری P. fluorescens بر رقم کنسروالیا (Olea europaea L.cv. Conservaliya) نهال زیتون مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اثر تلقیح باکتریایی با سویه R5، وزن خشک اندام هوایی و ریشه، وزن خشک کل، غلظت نیتروژن و جذب فسفر را نسبت به شاهد افزایش داد ولی بین سویه های R5 و R64 از نظر اثر بر کلروفیل کل اختلاف معنی‌داری وجود نداشت. در سطح ۲۰۰۰ میلی گرم در لیتر IBA نیز وزن خشک اندام هوایی و ریشه ، غلظت نیتروژن، کلروفیل کل و وزن خشک کل نسبت به سطح صفر افزایش یافت، در حالی که حداکثر جذب فسفر در سطح ۴۰۰۰ میلی گرم در لیتر IBA به دست آمد. اثر متقابل IBA و باکتری نشان داد که در صفات مورفولوژیک، جذب و غلظت عناصر، حداکثر میانگین در تیمار ۲۰۰۰ میلی گرم در لیتر IBA و سویه R5 وجود داشت. با توجه به نتایج به دست آمده برای بهبود ریشه زایی زیتون، کاربرد توام تیمار ۲۰۰۰ میلی گرم در لیتر IBA و سویه R5 پیشنهاد می‌شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

94 - اثر محلول‌پاشی آهن، بور و سلنیوم بر خصوصیات مورفولوژیک ریشه و محتوای رنگیزه‌های فتوسنتزی گیاه دارویی استویا (Stevia rebaudiana Bertoni) تحت تنش شوری کلرید سدیمی
مهدی عقیقی شاهوردی حشمت امیدی سید جلال طباطبایی

تنش شوری از جمله عوامل محدود کننده رشد گیاهان و یکی از موانع مهم در عدم جذب عناصر غذایی توسط گیاه می باشد. به همین منظور آزمایش گلدانی در فضای محیطی، به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح آزمایشی کاملاً تصادفی در سه تکرار برای ارزیابی اثر محلول پاشی عناصر آهن (سکوسترن 138 با غلظ أکثر

تنش شوری از جمله عوامل محدود کننده رشد گیاهان و یکی از موانع مهم در عدم جذب عناصر غذایی توسط گیاه می باشد. به همین منظور آزمایش گلدانی در فضای محیطی، به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح آزمایشی کاملاً تصادفی در سه تکرار برای ارزیابی اثر محلول پاشی عناصر آهن (سکوسترن 138 با غلظت 5 در هزار)، بور (اسید بوریک با غلظت 5 در هزار) و سلنیوم (سلنیت سدیم با غلظت 2 در هزار) تحت شرایط شوری کلرید سدیمی بر خصوصیات رشدی ریشه و محتوای رنگیزه های فتوسنتزی گیاه استویا انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل سطوح مختلف کلرید سدیم (صفر، 3، 6 و9 دسی زیمنس بر متر) و محلول پاشی ترکیبات عناصر در هشت سطح (عدم محلول پاشی، آهن، بر، سلنیوم، آهن+سلنیوم، آهن+بر، سلنیوم+بر و آهن+ سلنیوم+ بر) بودند. نتایج نشان داد که با افزیش سطح شوری کاهش معنی دار در میانگین وزن خشک ریشه، حجم، طول، سطح، قطر و چگالی ریشه، درصد خشک ریشه به حجم خاک و میزان کلروفیل a، b و کل مشاهده گردید. در بین ترکیب های مختلف محلول پاشی، استفاده توأم از سه عنصر آهن، بور و سلنیوم بالاترین میانگین صفات وزن تر و خشک ریشه، حجم، طول، سطح و چگالی ریشه را داشت که تفاوت معنادار آماری با بقیه سطوح تیماری نشان داد. محلول پاشی توأم هر سه عنصر در مقایسه با عدم محلول پاشی باعث افزایش میانگین وزن خشک، حجم، طول و سطح ریشه در مقایسه با تیمار شاهد شد. بیشترین میانگین معنادار آماری صفات کلروفیل b و مجموع کلروفیل کل در محلول پاشی عنصر آهن در سطح بدون تنش و ترکیب آهن و سلنیوم در سطح شوری سه دسی زیمنس بر متر بود. به‌طورکلی کاهش رشد ریشه و کاهش محتوای کلروفیل برگ (به خصوص کلروفیل a) در اثر تنش شوری رخ داد و مجموع این عوامل، موجب افت رشد گیاه در سطوح بالاتر شوری (6 و 9 دسی زیمنس بر متر) گردید. بر اساس پژوهش حاضر به منظور کاهش اثرات منفی تنش شوری به خصوص در سطوح پایین تر (3 و 6 دسی زیمنس بر متر) محلول پاشی با عناصر آهن و سلنیوم که باعث افزایش میزان کلروفیل گیاه و بهبود رشد ریشه می گردند، توصیه می گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

95 - تجمع آهن ، مس و پاسخ آنتی‌اکسیدانی گونه‌های گیاهی غالب در اطراف معدن سرخه شهرستان مرند
لیلا حکیمی مژگان فرزامی سپهر

قابلیت فراوان برخی از گونه‌ها در تجمع انتخابی عناصر و ترکیبات آلودهکننده امکان استفاده از آنها را در پاکسازی محیط‌های آلوده فراهم نموده است. گیاهان می‌توانند از طریق تجمع، تثبیت و انتقال مواد از آلودگی‌های محیط‌زیست بکاهند و به این دلیل ممکن است تغییراتی در سیستمهای آ أکثر

قابلیت فراوان برخی از گونه‌ها در تجمع انتخابی عناصر و ترکیبات آلودهکننده امکان استفاده از آنها را در پاکسازی محیط‌های آلوده فراهم نموده است. گیاهان می‌توانند از طریق تجمع، تثبیت و انتقال مواد از آلودگی‌های محیط‌زیست بکاهند و به این دلیل ممکن است تغییراتی در سیستمهای آنتیاکسیدانی گیاه ایجاد شود. مطالعه حاضر به‌منظور بررسی تجمع آهن و مس در ریشه و اندام هوایی گونههای Alyssum linifolium ، Salvia multicaulis، Muscari neglactum و Verbascum Thapsus و پاسخ آنتی‌اکسیدانی آنها به غلظت عناصر موجود در منطقه کانسار مس سرخه در استان آذربایجان شرقی انجام شد. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین مقدار جذب آهن به‌ترتیب در ریشه M. neglactum و V. thapsus بود. همچنین بیشترین و کمترین مقدار جذب مس در ریشه به‌ترتیب مربوط به M. neglactum و V. thapsus بود در حالی که تفاوت معنیداری بین اندام‌های هوایی گونهها برای هر دو عنصر وجود نداشت. بیشترین و کمترین فعالیت انزیم سوپراکسید دیسموتاز و اسکوربات پراکسیداز به‌ترتیب در گونه M. neglactum وV. Thapsus مشاهده شد، در حالی که تفاوت معنی‌داری بین میزان مالون دی آلدهید در میان گونههای نامبرده وجود نداشت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

96 - مطالعه خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ریشه ارقام عدس (Lens culinaris Medik) در پاسخ به تنش رطوبتی
راهله احمدپور سعید رضا حسین زاده سمیه چاشیانی

واکنش ریشه گیاهان نقش به‌سزایی در تحمل به تنش و استفاده بهینه از رطوبت ذخیره شده خاک دارد. بررسی مهمترین شاخص‌های مورفوفیزیولوژیک و بیوشیمیایی ریشه ارقام گیاهان مختلف می‌تواند پارامتر مناسبی جهت گزینش ارقام متحمل به تنش رطوبتی باشد. این پژوهش در در شرایط گلدانی و در محی أکثر

واکنش ریشه گیاهان نقش به‌سزایی در تحمل به تنش و استفاده بهینه از رطوبت ذخیره شده خاک دارد. بررسی مهمترین شاخص‌های مورفوفیزیولوژیک و بیوشیمیایی ریشه ارقام گیاهان مختلف می‌تواند پارامتر مناسبی جهت گزینش ارقام متحمل به تنش رطوبتی باشد. این پژوهش در در شرایط گلدانی و در محیط باز به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل 4 رقم پرکاربرد گیاه عدس (گچساران، کیمیا، زیبا و رباط) و 4 سطح تنش رطوبتی 25، 50، 75 و 100 درصد ظرفیت زراعی بود. نتایج نشان داد که اثرات متقابل رقم و تنش رطوبتی بر تمام صفات مورد بررسی معنی‌دار بود. ارقام رباط و گچساران در بسیاری از صفات نظیر طول، وزن خشک و سطح ریشه، غلظت پتاسیم و کلسیم، محتوای پرولین و پروتئین محلول، فعالیت آنزیم پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز ریشه نسبت به ارقام کیمیا و زیبا در شرایط تنش شدید برتری محسوسی داشتند. رقم کیمیا نسبت به سایر ارقام مورد بررسی در تمامی سطوح تنش، کمترین ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیک و بیوشیمیایی مورد سنجش در ریشه را داشت. نتایج این بررسی نشان داد که ارقام رباط و گچساران با استفاده از مکانیسم‌های کارامد ریشه در تحمل به تنش رطوبتی نظیر فعالیت بیشتر آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان، میزان بالاتری از پرولین و پروتئین، افزایش طول و سطح ریشه و میزان جذب بیشتر پتاسیم و کلسیم نسبت به ارقام کیمیا و زیبا، کمتر تحت تأثیر اثرات منفی تنش رطوبتی قرار گرفتند. باتوجه به نتایج این پژوهش ارقام رباط و گچساران به عنوان ارقام متحمل جهت کشت در شرایط کم‌آبی معرفی می‌گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

97 - اثر نانولوله های کربنی چند جداره بر تحریک ریشه‌زایی قلمه‌های به‌لیمو (Lippia citriodora L.)
ذبیح‌اله ریگی کارواندری محمد جمال سحرخیز فاطمه رئوف فرد مهرداد زرافشار

امروزه استفاده از نانولوله های کربن در علوم گیاهی جایگاه ویژه ای پیدا کرده و اثرات قابل قبولی از آن گزارش شده است. به‌منظور مطالعه اثر نانولوله های کربنی چند جداره (0، 10، 25، 50، 75 و 100 میلی گرم در لیتر) بر تحریک ریشه‌زایی قلمه‌های به‌لیمو (Lippia citriodora L.)، آزم أکثر

امروزه استفاده از نانولوله های کربن در علوم گیاهی جایگاه ویژه ای پیدا کرده و اثرات قابل قبولی از آن گزارش شده است. به‌منظور مطالعه اثر نانولوله های کربنی چند جداره (0، 10، 25، 50، 75 و 100 میلی گرم در لیتر) بر تحریک ریشه‌زایی قلمه‌های به‌لیمو (Lippia citriodora L.)، آزمایشی گلدانی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شیراز انجام شد. نتایج نشان داد کاربرد نانولوله های کربنی چند جداره در غلظت‌های 10 تا 50 میلی گرم در لیتر به‌طور معنی‌داری منجر به بهبود ویژگی‌های مورفولوژیکی ریشه در مقایسه با شاهد شد. بیشترین افزایش در وزن ریشه (حدود 200% افزایش نسبت به تیمار شاهد) در پاسخ به کاربرد 50 میلی گرم در لیتر نانولوله های کربن مشاهده شد. همچنین حجم ریشه در پاسخ به این غلظت از تیمار تا حدود 165% نسبت به شاهد ارتقاء یافت؛ درحالی‌که کاربرد 100 میلی‌گرم در لیتر نانولوله های کربنی حجم ریشه را به‌طور معنی‌داری کاهش داد. پایین‌ترین تعداد ریشه‌ها در قلمه‌های تیمار شده با 100 میلی گرم در لیتر نانولوله های کربن مشاهده شد. اعمال نانولوله های کربنی به میزان 50 میلی گرم در لیتر تعداد ریشه‌های موجود در قلمه‌ها را به‌طور معنی‌داری (تا 50 درصد) نسبت به تیمار شاهد افزایش داد. از سوی دیگر، بالاترین طول ریشه در نمونه‌ها به دنبال اعمال این غلظت از تیمار مشاهده شد بطوری که 94/65 درصد افزایش نسبت به شاهد ثبت شد. تحقیق حاضر ضمن گزارش اثرات امید بخش نانولوله‌های کربنی در ارتقاء ریشه زایی گونه به لیمو، مطالعات تکمیلی در رابطه با بهبود رشد اندام های بالازمینی این گونه دارویی را پیشنهاد می کند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

98 - پاسخ دفاع بیوشیمیایی خیار گلخانه‌ای‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ (Cucumis sativus L.) به بیماری کمپلکس نماتد ریشه‌گرهی و قارچ پژمردگی فوزاریومی ‌
مهدی محمدیان سرچشمه سعید رضائی علیرضا ایرانبخش

10.30495/iper.2021.679543

بیماری کمپلکس نماتد ریشه‌گرهی،Meloidogyne javanica و پژمردگی فوزاریو می خیار گلخانه‌‌ أکثر

بیماری کمپلکس نماتد ریشه‌گرهی،Meloidogyne javanica و پژمردگی فوزاریو می خیار گلخانه‌‌ ای Fusarium oxysporum f. sp. radicis-cucumerinum کشت خیار را در ایران محدود کرده ‌است. لذا دستیابی به رقم مقاوم به ‌‌‌نماتد در کنترل بیماری نقش اساسی دارد. سنجش ترکیبات دفاعی گیاهی در بیماری کمپلکس در دستیابی به مکانیسم‌های ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌مولکولی مقاومت و تولید ارقام مقاوم به نماتد کمک می‌کند. به همین دلیل بعد از تلقیح گیاه به شیوه اسپکتروفتومتری سنجش فعالیت پراکسیداز و ترکیبات ‌‌‌‌فنلی در بیماری در شرایط گلخانه انجام گردید. آزمایش فاکتوریل با طرح پایه کاملاً تصادفی با 14 تیمار طرح‌‌ریزی و شامل تیمارهای شاهد، قارچ تنها، نماتد تنها در چهار‌سطح تلقیح (1500، 3000، 4500 و 6000 لارو سن‌دو نماتد)، قارچ+نماتد به طور همزمان و تیمار تلقیح قارچ یک‌هفته بعد از تلقیح نماتد با چهار‌ تکرار بود. افزایش74/54% و 34/92% ترکیبات فنلی و 64/50% و 31/63 % میزان فعالیت پراکسیداز در تیمار‌های تلقیح گیاه با قارچ به تنهایی و تلقیح نماتد به تنهایی (6000 لارو) نسبت به شاهد نشان ‌داد این مواد از ترکیبات دفاعی در خیار می باشند. نتایج نشان ‌داد که افزایش جمعیت نماتد در تلقیح گیاه در افزایش ترکیبات دفاعی تاثیر ‌دارد. بیماری کمپلکس (تلقیح قارچ بعد از تلقیح نماتد (6000 لارو) منجر به افزایش 80 درصدی ترکیبات فنلی و 48/54 درصدی فعالیت پراکسیداز نسبت به شاهد گردید که ممکن است ناشی از اثرات سینرژیستی پاتوژن‌ها باشد. قارچ بیش از نماتد در افزایش فعالیت پروکسیداز نسبت به ترکیبات فنلی نقش داشت که نشان دهنده واکنش‌های پیچیده پارازیتیسم نماتد در تعامل نماتد-گیاه بود. کاهش ترکیبات دفاعی در رقم نگین (حساس به فوزایوم) و افزایش آن در ارقام خصیب (متحمل به فوزاریوم) و دستجردی (متحمل به نماتد) نشان داد تولید ترکیبات دفاعی ممکن است با مقاومت خیار به عوامل بیماریزا ارتباط داشته باشند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

99 - تاثیر نانو ذرات نقره‌ سنتز شده زیستی بر روی برخی از شاخص‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی بنفشه سه رنگ (Viola tricolor L.)
عارفه حسنوند سارا سعادتمند حسین لاری یزدی علیرضا ایرانبخش

10.30495/iper.2021.679557

استفاده از نانوذرات زیستی نقش مهمی در افزایش بهره وری کشاورزی ایفا می کند. در سال های اخیر استفاده از نانوذرات در گیاهان به عنوان آفت کش ها، عوامل حفاظتی و مواد مغذی مورد توجه قرار گرفته است. بنفشه سه رنگ گیاه دارویی از خانواده ویولاسه است که دارای خواص دارویی ضد باکتر أکثر

استفاده از نانوذرات زیستی نقش مهمی در افزایش بهره وری کشاورزی ایفا می کند. در سال های اخیر استفاده از نانوذرات در گیاهان به عنوان آفت کش ها، عوامل حفاظتی و مواد مغذی مورد توجه قرار گرفته است. بنفشه سه رنگ گیاه دارویی از خانواده ویولاسه است که دارای خواص دارویی ضد باکتریایی، ضد قارچی وضد سرطانی است. در این پژوهش نانوذره ی نقره به وسیله نیترات نقره و عصاره گیاه بنفشه سه رنگ زیست سنتز شد و سپس اثر غلظت های مختلف نانوذرات نقره بر برخی شاخص های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه بنفشه سه رنگ مطالعه گردید. نتایج نشان داد شاخص های مختلف رشد از جمله وزن تر ریشه و ساقه، طول ریشه و ساقه به طور معنی داری تحت تاثیر نانوذرات نقره افزایش یافت، به طوری‌که بیشترین میزان این شاخص ها به ترتیب در غلظت های 0، 10، 50 و 100 میلی گرم در لیتر نانوذرات نقره مشاهده شد. همچنین میزان پرولین و کربوهیدرات تحت تاثیر غلظت های نانوذرات نقره در مقایسه با شاهد افزایش نشان داد که بیشترین مقدار این شاخص هادر 100میلی گرم در لیتر نانوذرات نقره مشاهده شد. . میزان متابولیت های ثانوی از جمله فنل و فلاونوئید تحت تاثیر نانوذرات نقره در غلظت 100 میلی گرم در لیتر بودند که با بیشترین افزایش همراه بود. حداکثر افزایش میزان آنتوسیانین تحت تاثیر غلظت 10 میلی گرم در لیتر نانوذرات نقره بود. نتایج بررسی فعالیت آنزیم های آنتی‌اکسیدان نشان داد، در تمام غلظت های نانوذرات نقره، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی افزایش یافته است. افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی (کاتالاز، گلوتاتیون ردوکتاز) تحت تاثیر نانوذرات نقره منجر به کاهش فعالیت محتوای مالون دی آلدئید شد. براساس نتایج این تحقیق، نانوذرات نقره به عنوان محرکی مناسب جهت افزایش رشد و تولید میزان صفات آنتی اکسیدانی پیشنهاد می شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

100 - ارزیابی تحمل به خشکی در ژنوتیپ‌های کنجد (Sesamum indicum L.) با استفاده از صفات و شاخص‌های جوانه‌زنی تحت شرایط خشکی
محمدامین باقری سید کمال کاظمی تبار علی دهستانی پویان مهربان جوبنی حمید نجفی زرینی

10.30495/iper.2022.688792

کنجد به عنوان یکی از مهم ترین گیاهان زراعی دانه روغنی از ظرفیت های صنعتی، غذایی و دارویی بالایی برخوردار است. تنش خشکی به ویژه در مرحله جوانه زنی و گیاهچه ای تولید کنجد را با چالش رو برو می کند. به منظور غربال ژنوتیپ های کنجد برای تحمل به خشکی در مرحله جوانه زنی آزمایش أکثر

کنجد به عنوان یکی از مهم ترین گیاهان زراعی دانه روغنی از ظرفیت های صنعتی، غذایی و دارویی بالایی برخوردار است. تنش خشکی به ویژه در مرحله جوانه زنی و گیاهچه ای تولید کنجد را با چالش رو برو می کند. به منظور غربال ژنوتیپ های کنجد برای تحمل به خشکی در مرحله جوانه زنی آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار اجرا گردید. عوامل مورد بررسی شامل 4 سطح خشکی القا شده به وسیله پلی‌اتیلن‌گلیکول (غلظت های 0، 20، 25 و 30 درصد) و 15 ژنوتیپ کنجد بودند. بر اساس نتایج تجزیه واریانس اثر ژنوتیپ، خشکی و بر هم کنش آن ها بر روی تمامی صفات جوانه زنی مورد بررسی شامل درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، شاخص بنیه 1 و 2، طول ریشه چه، طول ساقه چه، وزن تر و خشک گیاهچه در سطح یک درصد معنی دار بود. کاهش معنی دار (در سطح 5 درصد) در تمامی سطوح تنش نسبت به شاهد در صفات مطالعه شده مشاهده گشت. صفات درصد جوانه زنی، طول ریشه چه و طول ساقه چه (به ترتیب با 10، 17 و 18 درصد کاهش) حساسیت کمتری به تنش خشکی در سطح ضعیف (غلظت 20 درصد) نشان دادند، در حالی که بیشترین تاثیر منفی برای صفات شاخص بنیه 2، وزن خشک گیاهچه و وزن تر گیاهچه (به ترتیب با 5/52، 3/47 و 4/34 درصد کاهش) بدست آمد. از سوی دیگر تحت خشکی شدید (غلظت 30 درصد) بیشترین کاهش در طول ساقه چه، شاخص بنیه 1 و 2 (به ترتیب 98، 97 و 96 درصد) حاصل گشت. از شاخص های تحمل به خشکی محاسبه شده برای هر یک از صفات در تجزیه به مولفه های اصلی و رسم بای پلات استفاده شد. بدین ترتیب ژنوتیپ ها بر اساس تحمل به 5 دسته تقسیم شدند. ژنوتیپ های دشتسان 2 و داراب 1 به عنوان متحمل ترین و ژنوتیپ های قائم، یکتا، سودان و کرمان به عنوان حساس ترین ژنوتیپ ها انتخاب شدند. یافته های این پژوهش می تواند در مطالعات و برنامه های اصلاحی آینده کنجد برای تحمل خشکی مورد استفاده قرار بگیرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

101 - تاثیر فلاوباکتریوم، ورمی‌کمپوست و هیومیک‌اسید بر فتوسنتز جاری، انتقال ماده خشک و سهم آن‌ها در عملکرد دانه تریتیکاله (Triticosecale Wittma L.) تحت شرایط تنش شوری
سارا محمدی کله سرلو رئوف سید شریفی حامد نریمانی ژیلا نظری

10.30495/iper.2022.690242

آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1398 بر روی گیاه Triticosecale Wittma L. اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل سطوح شوری (عدم اعمال شوری به عنوان شاهد، شو أکثر

آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1398 بر روی گیاه Triticosecale Wittma L. اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل سطوح شوری (عدم اعمال شوری به عنوان شاهد، شوری 50 و 100 میلی مولار با NaCl) و کاربرد کودهای زیستی (عدم کاربرد کودهای زیستی به عنوان شاهد، کاربرد ورمی کمپوست، فلاوباکتریوم، کاربرد توام ورمی کمپوست و فلاوباکتریوم) و محلول پاشی هیومیک اسید (محلول پاشی با آب به عنوان شاهد و محلول پاشی دو گرم درلیتر هیومیک اسید) بود. نتایج نشان داد بیش ترین شاخص سطح برگ، وزن و حجم ریشه، پروتئین برگ در کاربرد توام ورمی کمپوست، فلاوباکتریوم و محلول پاشی هیومیک اسید تحت شرایط عدم اعمال شوری مشاهده شد. همچنین، کاربرد توام ورمی کمپوست، فلاوباکتریوم و محلول پاشی هیومیک اسید تحت شرایط عدم اعمال شوری درصد انتقال ماده خشک از ساقه و اندام هوایی و سهم این فرآیند در عملکرد دانه را به ترتیب 97/31، 8/40 و 84/138 درصد کاهش داد ولی عملکرد دانه، فتوسنتز جاری، سهم فتوسنتز جاری در عملکرد دانه را به ترتیب 56/69، 44/151 و 3/48 درصد نسبت به عدم کاربرد کودهای زیستی و هیومیک اسید تحت شرایط شوری 100 میلی مولار خاک افزایش داد. بر اساس نتایج این بررسی، به نظر می رسد کاربرد کودهای زیستی و هیومیک اسید می تواند با بهبود شاخص سطح برگ، وزن و حجم ریشه موجب افزایش فتوسنتز جاری و سهم این فرآیند در عملکرد دانه تریتیکاله در شرایط شوری خاک شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

102 - بررسی برخی صفات رشدی ریشه و فعالیت آنتی اکسیدان‌های آنزیمی و غیرآنزیمی ارقام مختلف گندم دوروم (Triticum turgidum var. durum) تحت تاثیر کود فسفر و قارچ مایکوریزا در شرایط دیم
هوشنگ ناصری راد رحیم ناصری

10.30495/iper.2022.690239

به منظور بررسی تاثیر قارچ مایکوریزا و کود فسفر بر برخی ویژگی های رشدی ریشه و فعالیت آنتی‌اکسیدان‌های آنزیمی و غیرآنزیمی گندم دوروم در شرایط دیم، آزمایشی مزرعه ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه ی مرکز تحقیقات کشاورزی سرابله در سال أکثر

به منظور بررسی تاثیر قارچ مایکوریزا و کود فسفر بر برخی ویژگی های رشدی ریشه و فعالیت آنتی‌اکسیدان‌های آنزیمی و غیرآنزیمی گندم دوروم در شرایط دیم، آزمایشی مزرعه ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه ی مرکز تحقیقات کشاورزی سرابله در سال زراعی 98-1397 انجام شد. چهار رقم گندم دوروم (دهدشت، ذهاب، ساورز و ساجی) به عنوان فاکتور اول و پنج سطح منبع کودی (عدم مصرف کود، 25 و 50 کیلوگرم در هکتار کود شیمیایی فسفر، قارچ مایکوریزا (GM) و ترکیب قارچ مایکوریزا +25 کیلوگرم در هکتار کود شیمیایی فسفر) به‌عنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شدند. نتایج مقایسه میانگین اثرات ساده نشان داد که در بین ارقام، رقم های ذهاب و ساجی و در بین منابع کودی، تیمار ترکیبی مایکوریزا + 25 کیلوگرم در هکتار کود فسفر و پس از آن 50 کیلوگرم در هکتار فسفر بیشترین تاثیر را در بهبود صفات مورد مطالعه داشتند. اثر متقابل رقم و منابع کودی مشخص نمود که استفاده تلفیقی از کود فسفر و قارچ مایکوریزا نتایج بهتری در مقایسه با کاربرد آنها به تنهایی دارد. به طوریکه بیشترین وزن‌تر و خشک، تراکم طول و محتوی آب ریشه و فعالیت آسکوربات پراکسیداز، پراکسیداز، کاتالاز، سوپراکسیددسموتاز و گلوتاتیون سنتتاز از تیمار تلفیقی مایکوریزا و کود فسفر و در اقام ذهاب و ساجی حاصل شد. اگرچه، کمترین طول مخصوص ریشه، فعالیت مالون دی‌آلدئید و پراکسید هیدروژن در همین تیمار و ارقام به دست آمد. به‌طورکلی، نتایج نشان داد که تلقیح با قارچ مایکوریزا در شرایط دیم به ویژه در ارقام ذهاب و ساجی علاوه بر کاهش مقدار کاربرد کود شیمیایی فسفره می تواند از طریق بهبود ویژگی های رشدی ریشه و به دنبال آن افزایش فعالیت آنتی اکسیدان های آنزیمی و غیرآنزیمی باعث کاهش پراکسیداسیون لیپیدهای غشاء (کاهش تولید مالون دی آلدئید و پراکسید هیدروژن) و در نتیجه افزایش تحمل به تنش خشکی شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

103 - تأثیر سطوح مختلف اسید ایندول-3-بوتیریک و اسید نفتالن استیک بر ریشه‌زایی قلمه‌ شاخه‌ی زیتون رقم ماری (Olea europaea cv. Mari)
بهزاد کاویانی محمد رضا صفری مطلق اصغر حسنخواه علیرضا اسلامی

10.30495/iper.2022.1929388.1700

زیتون (Olea europaea) گونه ای درختی است که دانه رست آن رشد کندی دارد و تکثیر از طریق بذر، زمان بر است و احتمال تغییرات ژنتیکی را افزایش می دهد. مناسب ترین روش تکثیر زیتون، استفاده از قلمه ی شاخه می باشد؛ با این وجود قلمه ی نیمه خشبی زیتون، سخت ریشه زا است. هدف از پژوهش أکثر

زیتون (Olea europaea) گونه ای درختی است که دانه رست آن رشد کندی دارد و تکثیر از طریق بذر، زمان بر است و احتمال تغییرات ژنتیکی را افزایش می دهد. مناسب ترین روش تکثیر زیتون، استفاده از قلمه ی شاخه می باشد؛ با این وجود قلمه ی نیمه خشبی زیتون، سخت ریشه زا است. هدف از پژوهش حاضر، استفاده از غلظت های 2، 3 و 4 گرم بر لیتر اسید ایندول-3-بوتیریک (IBA) و اسید نفتالن استیک (NAA)، به صورت انفرادی و در ترکیب با یکدیگر، برای تسهیل ریشه‌زایی قلمه ی شاخه ی زیتون رقم ماری بود. بستر کاشت مورد استفاده، ماسه بود. این پژوهش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. درصد ریشه‌زایی، تعداد ریشه، طول ریشه، وزن تر و وزن خشک ریشه اندازه گیری شد. مطابق با نتایج این آزمایش، بالاترین درصد ریشه‌زایی (30/83 درصد)، بیشترین تعداد ریشه (09/17)، بالاترین طول ریشه (67/22 سانتی متر) و بیشترین وزن خشک (30/2 گرم) ریشه در قلمه های تیمارشده با 3 ‌گرم بر لیتر NAA همراه با 3 ‌گرم بر لیتر IBA به‌دست آمد. بیشترین وزن تر (83/4 گرم) ریشه در قلمه‌های تیمارشده با 4 ‌گرم بر لیتر NAA همراه با 3 ‌گرم بر لیتر IBA حاصل شد. پایین ترین درصد ریشه زایی، کمترین تعداد ریشه، پایین ترین طول ریشه و کمترین وزن تر و خشک ریشه مربوط به قلمه های شاهد بود. استفاده از تیمار حاوی 3 ‌گرم بر لیتر NAA همراه با 3 ‌گرم بر لیتر IBA برای ریشه‌زایی بهینه‌ی قلمه‌ی ساقه‌ی زیتون توصیه می‌شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

104 - اثر دگرآسیبی کلزا (رقم RGS) بر جوانه‌زنی، پارامترهای رشد و فعالیت برخی آنزیم‌های آنتی اکسیدانی علف هرز فالاریس
حسین لاری یزدی مه لقا قربانلی میترا روشنی

آللوپاتی پدیده‌ای است که طی آن برخی ازگونه‌های گیاهی با آزاد کردن مواد شیمیایی خاص، جوانه‌زنی رشد و نمو دیگر گونه‌های گیاهی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. امروزه استفاده از توان آللوپاتیکی گیاهان جهت کنترل رشد علف‌های هرز مورد توجه محققان قرار گرفته است. درپژوهش حاضر تاثیر م أکثر

آللوپاتی پدیده‌ای است که طی آن برخی ازگونه‌های گیاهی با آزاد کردن مواد شیمیایی خاص، جوانه‌زنی رشد و نمو دیگر گونه‌های گیاهی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. امروزه استفاده از توان آللوپاتیکی گیاهان جهت کنترل رشد علف‌های هرز مورد توجه محققان قرار گرفته است. درپژوهش حاضر تاثیر مقادیرمتفاوت عصاره آبی کلزا رقم RGS بر درصد جوانه‌زنی، پارامترهای رشد و فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز، کاتالاز وپلی فنل اکسیداز در دانه رست علف هرز فالاریس مورد ارزیابی قرار گرفت تا مکانیسم احتمالی اثر دگر آسیبی این گیاه مورد ارزیابی قرار گیرد.نتایج این تحقیق نشان داد که عصاره آبی کلزا در غلظتهای بالاسبب کاهش درصد جوانه‌زنی، طول، وزن تر و وزن خشک ریشه چه و ساقه چه گشت. همچنین فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدانی پراکسیداز وکاتالاز در حضور غلظت بالای عصاره کلزا کاهش یافت. شایان ذکر است که تنها غلظت 20 درصد عصاره کلزا منجر به افزایش در صد جوانه زنی، وزن تر، طول ریشه چه و ساقه چه و وزن خشک ساقه چه گشت. فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز تحت تاثیر مقادیر مختلف عصاره کلزا قرار نگرفت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

105 - برسی تجمع آهن ، مس و پاسخ آنتی‌اکسیدانی گونه‌های گیاهی غالب در اطراف معدن سرخه شهرستان مرند
لیلا حکیمی مژگان فرزامی سپهر

قابلیت فراوان برخی از گونه‌ها در تجمع انتخابی عناصر و ترکیبات آلوده‌کننده امکان استفاده از آنها را در پاکسازی محیط‌های آلوده فراهم نموده است. گیاهان می‌توانند از طریق تجمع، تثبیت و انتقال مواد از آلودگی‌های محیط‌زیست بکاهند و به این دلیل ممکن است تغییراتی در سیستم‌های آ أکثر

قابلیت فراوان برخی از گونه‌ها در تجمع انتخابی عناصر و ترکیبات آلوده‌کننده امکان استفاده از آنها را در پاکسازی محیط‌های آلوده فراهم نموده است. گیاهان می‌توانند از طریق تجمع، تثبیت و انتقال مواد از آلودگی‌های محیط‌زیست بکاهند و به این دلیل ممکن است تغییراتی در سیستم‌های آنتی‌اکسیدانی گیاه ایجاد شود. مطالعه حاضر به‌‌منظور بررسی تجمع آهن و مس در ریشه و اندام هوایی گونه‌های Alyssum linifolium ، Salvia multicaulis، Muscari neglactum و Verbascum Thapsus و پاسخ آنتی‌اکسیدانی آنها به غلظت عناصر موجود در منطقه کانسار مس سرخه در استان آذربایجان شرقی انجام شد. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین مقدار جذب آهن به‌ترتیب در ریشه M. neglactum و V. thapsus بود. همچنین بیشترین و کمترین مقدار جذب مس در ریشه به‌ترتیب مربوط به M. neglactum و V. thapsus بود در حالی که تفاوت معنی‌داری بین اندام‌های هوایی گونه‌ها برای هر دو عنصر وجود نداشت. بیشترین و کمترین فعالیت انزیم سوپراکسید دیسموتاز و اسکوربات پراکسیداز به‌ترتیب در گونه M. neglactum وV. Thapsus مشاهده شد، در حالی که تفاوت معنی‌داری بین میزان مالون دی آلدهید در میان گونه‌های نامبرده وجود نداشت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

106 - بررسی اثر ضد باکتریایی عصاره‌های محتلف اندام‌های گیاه دارویی اسفند (Peganum harmala L.) در شمال شرق استان گلستان (اینچه برون)
معصومه مازندرانی عزت اله قائمی فاطمه غفاری

گیاه دارویی اسفند Peganum harmala L. متعلق به تیره Zigophyllaceae از گونه‌های ارزشمند دارویی رویشگاه‌های متفاوت استان گلستان است. این مطالعه به منظور اتنوفارماکولوژی و مقایسه اثر ضدباکتریال عصاره‌های اندام‌های مختلف گیاه دارویی اسفند در شمال شرق استان گلستان انجام گرفت. أکثر

گیاه دارویی اسفند Peganum harmala L. متعلق به تیره Zigophyllaceae از گونه‌های ارزشمند دارویی رویشگاه‌های متفاوت استان گلستان است. این مطالعه به منظور اتنوفارماکولوژی و مقایسه اثر ضدباکتریال عصاره‌های اندام‌های مختلف گیاه دارویی اسفند در شمال شرق استان گلستان انجام گرفت. در این تحقیق ضمن بررسی فنولوژیکی، اطلاعات اتنوفارماکولوژی در مورد گیاه از مردم بومی و ترکمن منطقه بدست آمد. ریشه، ساقه، برگ، گل و دانه‌های گیاه در فاصله ماه‌های اردیبهشت تا مهر ماه 1387 جمع‌آوری و ضمن تهیه عصاره‌های آبی و جوشانده، عصاره اتانولی به روش پرکولاسیون تهیه گردید. به منظور بررسی و مقایسه اثر ضد باکتریال عصاره‌ها از دو روش دیسک دیفیوژن و چاهک استفاده شد و قطر هاله‌های عدم رشد بعد از 24 ساعت گرمخانه گذاری ،اندازه گیری و مقایسه کارایی ضد میکروبی با آزمون Pearson chi square انجام و P<0.05 معنی دار ارزیابی گردید. نتایج نشان داد بیشترین اثر ضد باکتریال مربوط به عصاره اتانولی اندام‌ها بود (8/78درصد وP<0.001). اثربخشی عصاره اتانلی دانه (4/47 درصد) و ریشه (7/25 درصد) ، مخصوصا در روش چاهک بیشتر از سایر اندام‌های گیاه بود و تفاوت اثر مهاری عصاره دانه به نسبت سایر گروه‌ها معنی دار بود (P=0.01). نتایج حاکی از آن است که باکتری Bacillus licheniformis (4/58 درصد) از بالاترین میزان حساسیت و باکتری‌های Staphylococcus aureus، Staphylococcus epidermisis،Micrococcus loteus، Salmonella typhi morium و Shigella dysentria هر یک با 50 درصد حساسیت یا حساسیت نسبی، از حساس‌ترین باکتری‌های مورد مطالعه و همچنین باکتری‌های Pseudomonas aeroginosa وProteus mirabilis هر یک با 7/91 درصد مقاومت، از مقاوم ترین باکتری‌های مورد مطالعه بودند. با وجود بالاتر بودن حساسیت باکتری‌های گرم مثبت‌ از انواع گرم منفی، تفاوت از نظر آماری معنی‌دار نمی‌باشد (P>0.05). نتایج تحقیق، احتمالا بیانگر رغبت بیشتر مردم بومی استان، به مصرف دانه‌های گیاه به عنوان یک ضدعفونی کننده قوی می‌باشد، لذا می‌تواند به عنوان یک سرنخ یا کاندید مناسب برای ادامه تحقیقات در زمینه تعیین کمیت و کیفیت مواد موثره ثانوی اندام‌های موثر و بررسی اثر ضدباکتریال آنها در مدل‌های حیوانی و بالینی، با هدف استخراج ، فرمولاسیون و تولید داروی گیاهی با اثر ضد عفونی کنندگی قوی باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

107 - اثر دگر آسیبی کلزا بر رشد و فرایندهای بیوشیمیایی ریشه و گرهک سویا
مریم نیاکان اعظم احمدی عباسعلی نوری نیا

ترکیبات آللوشیمیایی علاوه بر مهار رشد علف‌های هرز بر گیاهان زراعی نیز اثرات نامطلوبی دارد که بایستی در تناوب‌های زراعی مورد توجه قرار گیرد. کلزا از جمله گیاهانی است که دارای توان دگر آسیبی می‌باشد که بخش وسیعی از مناطق شمالی کشور را به خود اختصاص داده است. سویا نیز از ج أکثر

ترکیبات آللوشیمیایی علاوه بر مهار رشد علف‌های هرز بر گیاهان زراعی نیز اثرات نامطلوبی دارد که بایستی در تناوب‌های زراعی مورد توجه قرار گیرد. کلزا از جمله گیاهانی است که دارای توان دگر آسیبی می‌باشد که بخش وسیعی از مناطق شمالی کشور را به خود اختصاص داده است. سویا نیز از جمله گیاهان استراتژیک می‌باشد که پس از کلزا کشت شده و می‌تواند تحت تاثیر ترکیبات آزاد شده از بقایای کلزا قرار گیرد. در این پژوهش اثر غلظت‌های مختلف عصاره آبی کلزا (رقم هایولا 401 ) شامل 0 (شاهد) ، 5 ،10، 15 و 20 درصد بر رشد و برخی ترکیبات آلی موجود در ریشه و گرهک سویا (رقم گرگان 3) 50 روز پس از کاشت در شرایط گلدانی مورد مطالعه قرار گرفت تا چگونگی پاسخ بخش زیر زمینی این گیاه به ترکیبات آللوشیمیایی موجود در عصاره آبی کلزا مورد ارزیابی قرار گیرد. نتایج این تحقیق نشان داد که با افزایش غلظت عصاره کلزا وزن تر و خشک ریشه سویا تفاوت معنی داری نیافت، ولیکن وزن تر و خشک گرهک کاهش را طی نمود. همچنین با ازدیاد غلظت عصاره کلزا از میزان پرولین ریشه و گرهک و نیز پروتئین ریشه سویا کاسته و با افزایش غلظت عصاره بر میزان پروتئین گرهک سویا افزوده شد. همچنین ترکیبات فنلی ریشه سویا نیز همسو با افزایش غلظت عصاره کلزا افزایش یافت ولیکن از مقدار این ترکیبات در گرهک کاسته شد که این کاهش قابل ملاحظه بود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

108 - اثرات دگرآسیبی ترشحات ریشه‌ای دو رقم برنج بر جوانه‌زنی و رشد دانه‌رست‌های جو وحشی
یلدا قطب زاده هما محمود زاده فروغ عباسی

آللوپاتی (دگرآسیبی) به اثرات سودمند یا زیان‌آور یک گیاه بر گیاه دیگر، از طریق آزادسازی مواد شیمیایی از بخش‌های یک گیاه بوسیله ترشحات ریشه، تبخیر و بقایای گیاهی در سیستم‌های کشاورزی و طبیعی اشاره دارد. تحقیق حاضر در گروه زیست شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد در سال 13 أکثر

آللوپاتی (دگرآسیبی) به اثرات سودمند یا زیان‌آور یک گیاه بر گیاه دیگر، از طریق آزادسازی مواد شیمیایی از بخش‌های یک گیاه بوسیله ترشحات ریشه، تبخیر و بقایای گیاهی در سیستم‌های کشاورزی و طبیعی اشاره دارد. تحقیق حاضر در گروه زیست شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد در سال 1389 انجام شد. در این تحقیق برای بررسی پتانسیل آللوپاتی ترشحات ریشه دانه رست‌های برنج، دانه رست‌های 6 روزه دو رقم برنج (شمال و کلات) با دانه رست‌های 3 روزه جو وحشی در ظروف پتری و در شرایط کنترل شده در چهار تیمار (2، 4، 8 و 10 روز) قرار گرفتند. برای بررسی درصد و سرعت جوانه‌زنی بذرهای جو، آب حاوی ترشحات ریشه دو رقم برنج که در شرایط گلدانی کشت شده بودند، جمع‌آوری گردید و تیمارهای 25، 50 و 75 درصد برای مطالعه اثر آنها بر سرعت و درصد جوانه‌زنی جو مورد استفاده قرار گرفت. هر دو رقم برنج از رشد ریشه چه، ساقه‌چه و وزن تر دانه رست‌های جو جلوگیری کردند. بیشترین اثر بازدارندگی بر طول ریشه‌چه و ساقه‌چه در تیمار دو روزه برنج شمال و همچنین بیشترین میزان بازدارندگی بر وزن تر در برنج شمال در تیمار ده روز بود. در حضور این تیمارها سرعت و درصد جوانه‌زنی بذرهای جو کاهش یافت. کمترین درصد و سرعت جوانه زنی در تیمار 25 درصد برنج کلات با میانگین 81/0± 3 و 019/0 ± 09/0 مشاهده شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

109 - بهینه‌سازی اثر نور لیزر در افزایش میزان جوانه‌زنی بذر گندم
محسن عباسی مجید ابراهیمی‌زاده ابریشمی

اثرات عوامل فیزیکی بر ویژگی‌های دی الکتریک اندام‌های بیولوژیکی گندم مورد مطالعه بسیاری قرار دارد. به علت حساس بودن فیتوکروم‌ها به نور قرمز، با پرتودهی نور لیزر He-Ne به بذر گیاه در طول موج nm623، می‌توان فعالیت آنزیم‌های مرتبط و همچنین انرژی درونی و آنتروپی بذرها را، طی أکثر

اثرات عوامل فیزیکی بر ویژگی‌های دی الکتریک اندام‌های بیولوژیکی گندم مورد مطالعه بسیاری قرار دارد. به علت حساس بودن فیتوکروم‌ها به نور قرمز، با پرتودهی نور لیزر He-Ne به بذر گیاه در طول موج nm623، می‌توان فعالیت آنزیم‌های مرتبط و همچنین انرژی درونی و آنتروپی بذرها را، طی جوانه‌زنی افزایش داد. نور لیزر، تعادل انرژی جوانه‌زنی بذر را می‌شکند و در نتیجه تبادل انرژی بیشتری بین بذر و محیط اطراف صورت می‌گیرد. در این پژوهش ارقام گندم شیرودی، زاگرس، تجن و کوهدشت تحت نور لیزر He-Ne (در nm 623 و mW/mm-2 1/0) و در مدت زمان‌های 10، 15، 20، 25 و 30 دقیقه قرار گرفته است. همچنین به منظور ارزیابی اثرات تابشی لیزر بر روی صفحات طول ریشه‌چه و ساقه‌چه، وزن تر ساقه‌چه، وزن تر ریشه‌چه، تعداد گیاه‌چه، وزن خشک ساقه‌چه، وزن خشک ریشه‌چه و سرعت جوانه زنی، چهار رقم گندم در 5 تکرار بصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی (CRD) در آزمایشگاه مورد بررسی قرار گرفتند، فاکتور اول آن ارقام مختلف گندم (4 رقم) و فاکتور دوم شش سطح تابش لیزر صفر، 10، 15، 20، 25 و30 دقیقه بوده است. نتایج نشان داد که از نظر سرعت جوانه‌زنی ارقام زاگرس با 942/0 (تعداد بر روز) و شیرودی با 910/0 (تعداد بر روز) بیشترین سرعت جوانه‌زنی را داشته‌اند. از نظر وزن خشک ریشه‌چه زاگرس با 006/0 گرم ‌نیرو، بیشترین وزن را در بین ارقام داشته است. همچنین از نظر صفت وزن خشک ساقه‌چه، رقم زاگرس بیشترین رشد و وزن خشک ساقه‌چه را در بین تیمار‌ها دارا بوده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

110 - بررسی کالوس‌زایی و اندام‌زایی گیاه اسطوخودوس ((Lavandula vera DC.
مریم پیوندی لیلا کاظمی احمد مجد

اسطوخودوس گیاهی زینتی و داروئی است. یکی از روش‌های کارامد در ریز ازدیادی آن اندام‌زائی از کالوس می‌باشد. در این پژوهش تاثیر سیتوکینین‌های مختلف بر کالوس‌زائی و اندامزائی گیاه اسطوخودوس مطالعه شد. جداکشت‌های گره، در محیط کشت MS دارای غلظتهای مختلف هورمونهای BAP (بنزیل آم أکثر

اسطوخودوس گیاهی زینتی و داروئی است. یکی از روش‌های کارامد در ریز ازدیادی آن اندام‌زائی از کالوس می‌باشد. در این پژوهش تاثیر سیتوکینین‌های مختلف بر کالوس‌زائی و اندامزائی گیاه اسطوخودوس مطالعه شد. جداکشت‌های گره، در محیط کشت MS دارای غلظتهای مختلف هورمونهای BAP (بنزیل آمینو پورین)، Kin (کینتین) و 2iP (2- ایزوپنتیل آدنین) با غلظت‌های 1 تا 2 میلی‌گرم بر لیتر، به تنهائی و یا در ترکیب با یکدیگر کشت شدند. نتایج نشان داد ده روز پس از کشت نمونه ها،کالوس زائی آغاز می‌شود. در هفته سوم روی برخی از کالوس‌های سبز رنگ گرانول‌هائی ایجاد شده که با گذشت زمان به جوانه و برگ یا ریشه تبدیل شدند. جوانه‌زنی از کالوس‌ها در محیط‌های کشت دارای BAP یا 2ip مشاهده شد. بیشترین جوانه‌زنی در محیط دارای BAP (2 میلی‌گرم بر لیتر) به دست آمد. در تیمارهای BAP (1 تا 2 میلی‌گرم بر لیتر) و 2ip (1 میلی گرم بر لیتر) همزمان با جوانه‌زنی، ریشه زایی نیز صورت پذیرفت، به طوریکه حداکثر تعداد ریشه در محیط کشت دارای BAP (1 میلی‌گرم بر لیتر) مشاهده شد. در مرحله بعد، کالوس‌های 45 روزه در همان محیط کشت اولیه واکشت شدند. نتایج این مرحله نشان داد نمونه‌ها علاوه بر محیط‌های واکشت دارای BAP یا 2iP، در محیط کشت دارای دو هورمون Kin و BAP(1 میلی‌گرم بر لیتر) نیز ساقه و برگ تولید می‌نمایند. اما در هیچکدام از محیط‌های واکشت ریشه زائی دیده نشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

111 - شاخه‌زایی و ریشه‌زایی گیاه انجبار (Polygonum bistorta) در شرایط In vitro
نعیمه کاوسی حسین عباسپور مهرداد چائی چی

در این پژوهش، اثر تنظیم کننده‌های رشد گیاهی در تکثیر شاخه‌ها و ریشه‌ها از جوانه‌های انتهایی P.bistorta مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با استفاده از تیمارهای کینتین در سه غلظت 1، 2 و 3 میلی‌گرم در لیتر و بنزیل آدنین در غلظت 1/0، 2/0 و 3/0 میلی‌ أکثر

در این پژوهش، اثر تنظیم کننده‌های رشد گیاهی در تکثیر شاخه‌ها و ریشه‌ها از جوانه‌های انتهایی P.bistorta مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با استفاده از تیمارهای کینتین در سه غلظت 1، 2 و 3 میلی‌گرم در لیتر و بنزیل آدنین در غلظت 1/0، 2/0 و 3/0 میلی‌گرم در لیتر و استفاده همزمان بنزیل آدنین با نفتالین استیک اسید که در آن بنزیل آدنین در سه غلظت 2/0، 3/0 و 4/0 میلی‌گرم در لیتر و نفتالین استیک اسید در دو غلظت 1/0 و 2/0 میلی‌گرم در لیتر با 3 تکرار به صورت جداگانه در محیط کشت موراشیگ و اسکوگ انجام گردید. گیاهچه‌ها با استفاده از روش کشت جوانه‌های انتهایی در محیط کشت موراشیگ و اسکوگ در شرایط نوری و دمایی مناسب تکثیر شدند و پس از گذشت یک ماه، گیاهچه‌ها به رشد کافی رسیده و جهت ریشه‌زایی آماده شدند. آزمایش دوم گیاهچه‌های تکثیر شده در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با استفاده از تیمار ایندول بوتیریک اسید در چهار غلظت 5/0، 1، 5/1 و 2 میلی‌گرم در لیتر با 3 تکرار به صورت جداگانه به منظور ریشه زایی قرار گرفتند. پس از گذشت 45 روز که گیاهچه‌ها به طور کامل ریشه دار شدند. سپس به گلخانه منتقل و در گلدان کشت گردیدند و به دنبال آن عملیات داشت (آبیاری، کودهی و سمپاشی) در گلخانه انجام شد. نتایج حاصل از تجزیه داده‌ها نشان داد که اعمال تنظیم‌کننده‌های رشد در غلظت‌های مختلف، سبب تولید شاخه، برگ و ریشه با اندازه‌های مختلف گردید. BA در سطح 1/0 میلی‌گرم در لیتر بیشترین تاثیر را در تولید شاخساره و برگ داشت و تلفیق BA+NAA تقریبا در اکثر موارد کمترین تاثیر را روی تولید شاخه و برگ داشتند. IBA در سطح 5/0 و 1 میلی‌گرم در لیتر سبب افزایش طول ریشه و در سطح 5/0 میلی‌گرم در لیتر روی تعداد ریشه‌ها اثر گذاشت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

112 - بررسی پاسخ‌های رشدی، عملکردی و فیتوشیمیایی گیاه دارویی .Valeriana officinalis L به کاربرد کود‌های اوره، نیتروکسین و فسفات بارور-2
مهدی حیدری رهنی محمد نصری یوسف فیلی زاده پورنگ کسرایی پژمان آزادی

10.30495/ejmp.2022.1941956.1656

در این تحقیق به منظور مطالعه پاسخ های رشدی، عملکردی و فیتوشیمیایی گیاه دارویی سنبل‌الطیب (Valeriana officinalis L.) به کاربرد غلظت های مختلف کود اوره (صفر، 30، 60، 90 و 150 کیلوگرم در هکتار) و کودهای زیستی نیتروکسین و فسفات بارور-2، آزمایشی در مزرعه گیاهان دارویی، تهران أکثر

در این تحقیق به منظور مطالعه پاسخ های رشدی، عملکردی و فیتوشیمیایی گیاه دارویی سنبل‌الطیب (Valeriana officinalis L.) به کاربرد غلظت های مختلف کود اوره (صفر، 30، 60، 90 و 150 کیلوگرم در هکتار) و کودهای زیستی نیتروکسین و فسفات بارور-2، آزمایشی در مزرعه گیاهان دارویی، تهران به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 99-1398 اجرا شد. کشت نشاء در اواسط اردیبهشت و اعمال تیمار کود اوره در دو مرحله انجام شد. برای اندازه گیری عملکرد ریشه و بیولوژیک، یک مترمربع از هر کرت برداشت و وزن اندام هوایی و ریشه خشک اندازه گیری و مجموع این دو به‌عنوان عملکرد بیولوژیک محاسبه شد. استخراج اسانس ریشه و ریزوم از روش تقطیر با آب (کلونجر) و میزان والرنیک اسید با کروماتوگرافی مایع با کارآیی بالا (HPLC) صورت گرفت. همچنین عملکرد اسانس براساس درصد اسانس و عملکرد خشک ریشه محاسبه شد. میانگین قطر ریشه از 97/7 (90 کیلوگرم اوره در هکتار) تا 14/5 میلی متر (شاهد) متغیر بود. بیشترین عملکرد ریشه در 150 و 90 کیلوگرم اوره در هکتار به همراه تلقیح با نیتروکسین و فسفات بارور-2 (به ترتیب 88/4 و 1/5 تن در هکتار) به دست آمد. کاربرد 90 کیلوگرم اوره در هکتار همراه با نیتروکسین، افزایش محتوای کلروفیل b و کل را در پی داشت. افزایش غلظت اوره منجر به کاهش محتوای اسانس و افزایش عملکرد اسانس شد. محتوای اسانس از 93/0 (90 کیلوگرم اوره به همراه نیتروکسین و فسفات بارور-2) تا 94/1 درصد (عدم کاربرد کود) متغیر بود. بیشترین محتوای والرنیک اسید (46/0 درصد عصاره) و عملکرد والرنیک اسید (27/220 میلی گرم بر هکتار) در استفاده از 30 کیلوگرم اوره به همراه فسفات بارور-2 و عدم کاربرد نیتروکسین مشاهده شد. به طور کلی، کاربرد کودهای زیستی نیتروکسین و فسفات بارور-2 به همراه 90 کیلوگرم اوره با بهبود صفات رشدی، عملکردی و فیزیولوژیکی منجر به تولید عملکرد اسانس و والرنیک اسید قابل قبولی شدند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

113 - وجه تسمیه و ریشه‌شناسی برخی اسامی تاریخی در تاریخ سلاطین عجم وقار شیرازی.
حمید خداپرست مهدی فاموری محمدرضا معصومی

تاریخ سلاطین عجم، اثر وقار شیرازی است که در دورۀ بازگشت ادبی با سرمشق قراردادن شاهنامۀ فردوسی، روضه‌الصفای میرخواند و شارستان چهارچمن بهرام بن فرهاد، به رشتۀ تحریر درآمده است. این کتاب به چهار دورۀ پیشدادیان، کیانیان، اشکانیانان و ساسانیان پرداخته است. نویسنده در این اث أکثر

تاریخ سلاطین عجم، اثر وقار شیرازی است که در دورۀ بازگشت ادبی با سرمشق قراردادن شاهنامۀ فردوسی، روضه‌الصفای میرخواند و شارستان چهارچمن بهرام بن فرهاد، به رشتۀ تحریر درآمده است. این کتاب به چهار دورۀ پیشدادیان، کیانیان، اشکانیانان و ساسانیان پرداخته است. نویسنده در این اثر سعی می‌کند که زبان نوشتۀ خویش را به سبک کهن ایرانی نزدیک کرده و آن را احیا نماید. لذا از واژه‌های عربی استفاده نکرده و در عوض از برخی کلمه‌های دساتیری بهره جسته است. هدف از این مقاله بررسی وجه تسمیه و ریشه‌شناسی برخی اسامی تاریخی در تاریخ سلاطین عجم وقار شیرازی است. این مقاله به روش کتابخانه‌ای و به صورت توصیفی- تحلیلی انجام شده است. حاصل پژوهش نشان می‌دهد که نویسنده در تمام کتاب از یک رویۀ ثابت در نگارش کتاب استفاده کرده و ضمن طبقه‌بندی دوره‌ها، ریشه‌شناسی دوره‌ها و پادشاهان را نیز ذکر کرده است.واژه‌های کلیدی: تاریخ سلاطین عجم، وقار شیرازی، وجه تسمیه، ریشه‌شناسی تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

114 - یافتن دوره‌های ایجاد و فروپاشی حباب‌های قیمتی چندگانه در بازار مسکن: مطالعه موردی شهر تهران
روزبه بالونژاد نوری حمزه صفری

چکیده هدف پژوهش حاضر، یافتن دوره‌های ایجاد و فروپاشی حباب‌های قیمتی در بازار مسکن شهر تهران است. برای این منظور، داده‌‌های قیمت اجاره واحد مسکونی و قیمت خرید زمین برای بازه زمانی 1374:1-1393:1 به کار گرفته شده است. همچنین در این پژوهش، با توجه به انتقاد به روش‌های مرسو أکثر

چکیده هدف پژوهش حاضر، یافتن دوره‌های ایجاد و فروپاشی حباب‌های قیمتی در بازار مسکن شهر تهران است. برای این منظور، داده‌‌های قیمت اجاره واحد مسکونی و قیمت خرید زمین برای بازه زمانی 1374:1-1393:1 به کار گرفته شده است. همچنین در این پژوهش، با توجه به انتقاد به روش‌های مرسوم بررسی حباب‌های قیمتی و با توجه امکان بروز بیش از یک حباب قیمتی در بازه زمانی مورد بررسی، روش سوپریمم عمومی دیکی- فولر تعمیم یافته به کار گرفته شد. با استفاده از این روش، علاوه بر آزمون وجود حباب‌های چندگانه، امکان شناسایی دوره‌های ایجاد و فروپاشی آنها نیز وجود دارد. نتایج پژوهش نشان داد که در دوره مورد بررسی، نسبت قیمت - اجاره به عنوان شاخصی از بازده دارایی، دارای حباب قیمتی عقلایی نبوده است. با این حال با تغییر تعریف حباب قیمتی به صورت افزایش ناگهانی و انفجاری در قیمت‌ها، آن گاه طی سه بازه زمانی 1380:1-1381:1، 1383:1-1383:2 و 1385:2-1386:2 قیمت‌های واحدهای مسکونی و طی سه بازه زمانی 1379:2-1380:2، 1385:2-1386:2 و 1391:1-1392:2 قیمت حقیقی زمین دارای حباب قیمتی بوده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

115 - ریشه شناسی تطبیقی مهمترین واژه های گویش یزدی(با توجه به گویش محلۀ خرّمشاه)
صدیقه رمضانخانی محمود صادق زاده

مطالعات زبانی نشانگر آن‌ است که گویش یزدی دربردارندۀ واژه‌های غنی و کهن ایرانی ‌است که روزگاری دراز در پهنۀ گسترده‌ای و در بین شمار زیادی از مردم کاربرد داشته‌است و متأسفانه امروزه با گسترش فارسی معیار، گسترۀ آن در حال محدود‌شدن است. یکی از ویژگی‌های مهم در بحث گویش‌ها، أکثر

مطالعات زبانی نشانگر آن‌ است که گویش یزدی دربردارندۀ واژه‌های غنی و کهن ایرانی ‌است که روزگاری دراز در پهنۀ گسترده‌ای و در بین شمار زیادی از مردم کاربرد داشته‌است و متأسفانه امروزه با گسترش فارسی معیار، گسترۀ آن در حال محدود‌شدن است. یکی از ویژگی‌های مهم در بحث گویش‌ها، وجود بسیاری از واژه‌هایی است که با حفظ لفظ و معنا یا پذیرش تغییراتی اندک، از زبان‌های کهن بر جای مانده‌اند و از نظر ریشه‌شناسی و زبان‌شناختی قابل اهمّیت هستند. این ویژگی در گویش‌های گروه مرکزی، از جمله گویش یزدی بیشتر قابل مشاهده است. این پژوهش سعی دارد، پس از بررسی آوایی و معنایی برخی واژه‌های کهن در محله زردشتی‌نشین خرّمشاه یزد، با مقایسۀ مهم‌ترین واژه‌های گویش یزدی با زبان‌های باستانی، به اثبات اصالت زبانی این منطقه و غنای فرهنگی آن بپردازد و نیز خاطر نشان سازد که تحقیق دربارۀ گویش‌ها، زبان‌ها و تنوع گونه‌ای آن‌ها، ارزش شناختی، هویّتی و حتی آموزشی دارد که با آگاهی دقیق در ساختار آوایی، معنایی و دستوری به جا مانده در این گویش‌ها، می‌توان در یک نظام قانونمند، آن‌ها را در جریان پویای زبان وارد کرد و سرانجام بسیاری از آسیب‌های زبانی را برطرف ساخت. (این مقاله مستخرج از رسالۀ دکتری پژوهش محور رشتۀ زبان و ادبیات فارسی با عنوان تحلیل و بررسی لغات و تعبیرات زبان یزدی است.) تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

116 - ریشه شناسی واژه هایی از گویش جیرفتی
معصومه سمیعی زاده

جیرفتی یکی از گویش های ایرانی نو است که در شهرستان جیرفتِ استان کرمان رواج دارد. ویژگی های آوایی و ساخت دستوری این گویش نشان می دهد که به شاخۀ زبان های ایرانی جنوب غربی تعلق دارد. در این مقاله، منتخبی از واژگان گویش جیرفتی ریشه شناسی شده اند. در مورد هر واژه، با ذکر گون أکثر

جیرفتی یکی از گویش های ایرانی نو است که در شهرستان جیرفتِ استان کرمان رواج دارد. ویژگی های آوایی و ساخت دستوری این گویش نشان می دهد که به شاخۀ زبان های ایرانی جنوب غربی تعلق دارد. در این مقاله، منتخبی از واژگان گویش جیرفتی ریشه شناسی شده اند. در مورد هر واژه، با ذکر گونۀ فرضی ایرانی باستان و برابر آن واژه در زبان های دورۀ میانه و دیگر گویش های استان کرمان به ریشه شناسی آن پرداخته شده است. تحولات آوایی و ساخت اشتقاقی مربوط به هر واژه توضیح داده شده است. بررسی ریشه شناسی واژگان این گویش نشان می دهد که گویش های ایرانی دارای اشتراکات و شباهت های زیادی هستند که از زبان ایرانی باستان منشعب شده اند. در بعضی واژه های این گویش صامت ها، پیشوندها و پسوندهای ایرانی باستان که در فارسی میانه و سپس در فارسی نو تحول پیدا کرده اند به همان صورت باقی مانده اند. واژه ها بر اساس الفبای انگلیسی و تلفظ رایج آنها در گویش جیرفتی مرتب شده اند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

117 - بررسی ریشه‌شناسی چند واژه در گویش بابُلی
مژگان فنایی فرّخ حاجیانی محسن محمودی

10.30495/irll.2022.1940188.1471

زبان و گویش‌های مازندرانی از گروه زبان‌های شمال غربی ایران هستند و در گروه زبان‌های کرانۀ دریای مازندران قرار می‌گیرند. گویش‌های این استان را می‌توان به دو دستۀ شرقی و غربی تقسیم کرد که هرچه از شرق به سوی غرب استان پیش برویم، به دلیل تأثیرگذاری زبان گیلکی، تفاوت‌های آوا أکثر

زبان و گویش‌های مازندرانی از گروه زبان‌های شمال غربی ایران هستند و در گروه زبان‌های کرانۀ دریای مازندران قرار می‌گیرند. گویش‌های این استان را می‌توان به دو دستۀ شرقی و غربی تقسیم کرد که هرچه از شرق به سوی غرب استان پیش برویم، به دلیل تأثیرگذاری زبان گیلکی، تفاوت‌های آوایی و واژگانی و دستوری بیشتر می‌شود. گویش بابُلی از گویش‌های شرقی استان مازندران است که با دیگر گویش‌های منطقه، شباهت‌ها و تفاوت‌های آوایی و ساختاری دارد. گردآوری این واژگان و دریافت معانی و مفاهیم آن‌ها، افزون بر نگهداری و پیشگیری از نابودی آن‌ها، می‌تواند به بازشناسی واژگان باستانی، آگاهی از دگرگونی‌های آوایی – واجی و گردآوری داده‌های لازم برای تدوین فرهنگ ریشه‌شناختی گویش‌های ایرانی یاری ‌رساند. در این پژوهش از دو روش تحقیق میدانی و توصیفی – تحلیلی و نیز شمّ زبانی یکی از نگارندگان، بهره گرفته شده است. بررسی ریشه‌شناختی و تجزیه و تحلیل آوایی این واژگان، نشان‌دهندۀ این است که بسیاری از آن‌ها در گویش بابُلی گاه بدون دگرگونی و یا با دگرگونی اندکی از زبان‌های فارسی میانه تا امروز باقی مانده‌اند و حتی برخی از آن‌ها شباهت زیادی به واژه‌های زبان‌های کهن‌تر مانند اوستایی و سانسکریت دارند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

118 - تحلیل و بررسی ساختار و مفهوم گویش‌های محلی منطقه شیبکوه شهرستان فسا
خیرالله محمودی

10.30495/irll.2023.1989324.1571

تحلیل و بررسی ساختار و مفهوم گویش‌های محلی منطقه شیبکوه شهرستان فساچکیده:گویش‌ها گنجینۀ فرهنگ، هویت و زبان هر قوم و سرزمینی است که زنده نگه داشتن آن‌ها و پژوهش دربارۀ آن‌ها در زنده نگه داشتن آن زبان و فرهنگ کمک شایانی می‌کند و شناخت شکل ظهور آن‌ها نشان می دهد که گویشورا أکثر

تحلیل و بررسی ساختار و مفهوم گویش‌های محلی منطقه شیبکوه شهرستان فساچکیده:گویش‌ها گنجینۀ فرهنگ، هویت و زبان هر قوم و سرزمینی است که زنده نگه داشتن آن‌ها و پژوهش دربارۀ آن‌ها در زنده نگه داشتن آن زبان و فرهنگ کمک شایانی می‌کند و شناخت شکل ظهور آن‌ها نشان می دهد که گویشوران با آگاهی کامل آن‌ها را به کار می برند.این پژوهش به تحقیق و بررسی گویش‌های بومی منطقۀ شیکوه فسا پرداخته است و تعداد گویش‌هایی که انتخاب گردیده‌اند از جنس اسم یا فعل هستند که از نظر ساختار و محتوا بررسی شده و با مفهوم زبان امروز تطبیق داده شده‌است. در این تحقیق مشخص گردید بیشتر این گویش‌ها دارای ریشه باستانی و قبل از اسلام است و در زبان‌های باستانی از جمله سانسکریت، پهلوی و اوستایی ریشه دارد و گویشوران با آگاهی و شناخت، این گویش‌ها را در جای خاص خود به کار می بردند. گویش‌هایی که انتخاب گردیده سعی شده واژگان و ترکیباتی باشد که در منطقه‌های محلی و بومی دیگر کاربرد نداشته یا کمتر مورد استفاده قرار گرفته‌است. بحث اصلی پژوهش بردو محور اسم و فعل تنظیم گردیده‌است.کلمات کلیدی: گویش‌های بومی، شیکوه فسا، ریشه‌های زبانی، پهلوی میانه، لهجه-های محلی تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

119 - جستاری چند در ریشه یابی گزیده ای از واژگان گویش همدانی
مهدی زمانیان

گویش کنونی همدانی، بازماندۀ گویشِ ازدست‌رفتۀ همدانی کهن است که می‌توان بخشی از ویژگی‌های این گویش کهن را در سروده‌های دگرگون‌نشدۀ باباطاهر همدانی بازیافت. در این نوشتار به بررسی گزیده‌ای از واژگان گویش همدانی امروز پرداخته شده است. از ویژگی‌های این گویش، می‌توان به شمول أکثر

گویش کنونی همدانی، بازماندۀ گویشِ ازدست‌رفتۀ همدانی کهن است که می‌توان بخشی از ویژگی‌های این گویش کهن را در سروده‌های دگرگون‌نشدۀ باباطاهر همدانی بازیافت. در این نوشتار به بررسی گزیده‌ای از واژگان گویش همدانی امروز پرداخته شده است. از ویژگی‌های این گویش، می‌توان به شمول بر برخی واژه‌های پهلوی و واژه‌هایی با ریشه‌های باستانی (اوستایی، پارسی باستان و سنسکریت) که در زبان فارسی معیار کاربرد ندارند، اشاره کرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

120 - بررسی ریشه شناختی - تطبیقی چند واژه ی لری بویراحمدی
افضل مقیمی

روش پژوهش، به دو شیوة میدانی و کتاب‌خانه‌ای است. در شیوة میدانی، اگرچه نگارنده، خود، گویش‌ورِ این گویش است، برای اطمینان از صحت تلفظ واژه‌ها، آن‌ها را در گفت‌و‌گو با افراد سالخورده و بی‌سواد، بازخوانی و ثبت کرده و در شیوة کتاب‌خانه‌ای، با مراجعه به منابع اصلی و معتبر، ا أکثر

روش پژوهش، به دو شیوة میدانی و کتاب‌خانه‌ای است. در شیوة میدانی، اگرچه نگارنده، خود، گویش‌ورِ این گویش است، برای اطمینان از صحت تلفظ واژه‌ها، آن‌ها را در گفت‌و‌گو با افراد سالخورده و بی‌سواد، بازخوانی و ثبت کرده و در شیوة کتاب‌خانه‌ای، با مراجعه به منابع اصلی و معتبر، این کار را به‌سامان رسانده است تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

121 - بازشناسی اسلوب بیانی «ما أدراک» در قرآن با کاربرد زبان‌شناسی تاریخی
زهرا قطبی زهره اخوان مقدم محمد رضایی مقدم محمد حسین اخوان طبسی

یکی از اسلوب‌های ادبی مختص قرآن در میان نصوص دینی، ما أَدراک است. توجه به این قدمت، اهمیت بازخوانی معنای این اسلوب بیانی را با توجه به اختلاف مفسران در ساختار ادبی آن، روشن می‌کند. یکی از راه‌های برون‌رفت از اختلافات تفسیری در مورد مفاهیم اسلوب‌های قرآنی، استفاده از دا أکثر

یکی از اسلوب‌های ادبی مختص قرآن در میان نصوص دینی، ما أَدراک است. توجه به این قدمت، اهمیت بازخوانی معنای این اسلوب بیانی را با توجه به اختلاف مفسران در ساختار ادبی آن، روشن می‌کند. یکی از راه‌های برون‌رفت از اختلافات تفسیری در مورد مفاهیم اسلوب‌های قرآنی، استفاده از دانش معناشناسی تاریخی است. در این مقاله با استفاده از روش‌های زبان‌شناسی تاریخی مانند ریشه‌شناسی و مطالعات زبان‌های سامی، به دنبال تحلیلی معناشناختی از واژه دری و مشتقات آن برای رسیدن به تحلیلی دقیق از ساختار ادبی ما أدراک هستیم. دستاورد حاصل نشان می‌دهد که معنای دانستن در این فعل از قدمت زیادی نسبت به ریشه علم در زبان عربی برخوردار است. همین مطلب نقش بسیار کلیدی در رفع اختلاف ادبا و مفسران درباره تحلیل‌های ادبی از فعل دری و مشتقات آن در قرآن به ‌ویژه در اسلوب بیانی ما أدراک دارد. ادبا و مفسران در تبیین این فعل آن را با مادۀ علم از حیث ادبی مقایسه کردند در حالی که دو ساختار ادبی متفاوت دارند. این اسلوب در قرآن پیرامون بحث قیامت و احوال آن و مقدرات الهی، مطرح می‌شود و کارکرد بیانی آن با توجه به نتیجه بحث ریشه‌شناسی مادۀ دری دربردارندۀ مفاهیمی همچون تهویل تفخیم و تعظیم است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

122 - صورت بندی گناه در قرآن کریم بر مبنای معناشناسی مفهوم «ذنب»
مهدی جلالی فاطمه آگهی

ذنب از واژگان کلیدی حوزۀ‌ معنایی مفاهیم گناه در قرآن کریم است. مفسران و صاحبان کتب وجوه و نظائر، بدون توجه به ظرافت‌های معنایی و نیز حوزه‌های کاربردی آیات ذنب، این واژه را دارای معنایی شامل بر همه گناهان و بعضا هم‌معنا با دیگر مفاهیم گناه در قرآن می‌دانند، حال آن که بیا أکثر

ذنب از واژگان کلیدی حوزۀ‌ معنایی مفاهیم گناه در قرآن کریم است. مفسران و صاحبان کتب وجوه و نظائر، بدون توجه به ظرافت‌های معنایی و نیز حوزه‌های کاربردی آیات ذنب، این واژه را دارای معنایی شامل بر همه گناهان و بعضا هم‌معنا با دیگر مفاهیم گناه در قرآن می‌دانند، حال آن که بیان قرآن کریم تصویر دیگری از این مفهوم به دست می‌دهد. این مقاله عهده‌دار تبیین و تدقیق معنای ذنب در قرآن با روش‌های معنا‌شناسی است. ریشه‌شناسی نشان می‌دهد، مادۀ ذنب در معانی دنباله و بهره و نصیب و گناه مشترک لفظی هستند. بررسی روابط هم‌نشینی و جانشینی ذنب سه نکته را نمایان می‌سازد؛ یک. ذنب در قرآن ناظر بر بی‌توجهی و یا به دورافکندن عهد و پیمان میان فرد و مافوق اوست که مستوجب کیفر متناسب با آن است. دو. خطیئه مهم‌ترین جانشین ذنب و منحصر به بافت آیات بنی اسرائیل است. سه. مفاهیم ذَنْب، خطیئة، جرم و فسق، الگوی ذنب محور از گناه در قرآن را تشکیل می‌دهند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

123 - معناشناسی تاریخی و فرهنگی سَبیل در قرآن کریم
احمد پاکتچی محمد حسن شیرزاد محمد حسین شیرزاد

سَبیل پُرکاربرد‌‌ترین واژۀ متعلّق به حوزۀ معنایی راه در عصر نزول است و به دلیل کاربرد در سیاق های متنوع گاه از نگاه عالمان مسلمان بر 14 معنای مختلف حمل شده است. مروری بر منابع لغوی و تفسیری گویای آن است که عالمان مسلمان اطلاع چندانی از فرایند ساخت و مؤلفه های معنایی سبی أکثر

سَبیل پُرکاربرد‌‌ترین واژۀ متعلّق به حوزۀ معنایی راه در عصر نزول است و به دلیل کاربرد در سیاق های متنوع گاه از نگاه عالمان مسلمان بر 14 معنای مختلف حمل شده است. مروری بر منابع لغوی و تفسیری گویای آن است که عالمان مسلمان اطلاع چندانی از فرایند ساخت و مؤلفه های معنایی سبیل و ویژگی های این نوع از راه در بافت نزول نداشته اند. در مطالعۀ حاضر با هدف جبران این خلأ مطالعاتی می کوشیم با بهره گیری از روش های معناشناسی تاریخی و معناشناسی فرهنگی، معنای سبیل را آن‌گونه که در عصر نزول درک می شده است، تبیین کنیم. بدین منظور، با بررسی سابقۀ تاریخی مادۀ س ب ل برای نخستین بار بروز اشتراک لفظی در این ماده را خاطرنشان خواهیم کرد و نشان خواهیم داد که این ماده یک بار بر اثر الحاق پیش ساز س به بُن ثنایی ب ل، و بار دیگر با افزوده شدن پس ساز ل به بُن ثنایی س ب ساخته شده که دومی در ساخت واژۀ سبیل ایفای نقش کرده است. همچنین، خواهیم کوشید نشان دهیم سبیل در عصر نزول بر راه هایی اطلاق می شده است که از تعیّن خارجی، وضوح و شفّافیت برخوردار نبودند و جز با یاری جستن از راه بَلَدان، پیمایش آن‌ها ممکن نبود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

124 - کاربست زبان‌شناسی تاریخی و شناختی در تحلیل ساختار مفهومی «عرف» در قرآن
فتحیه فتاحی زاده فاطمه آبادی

معنای مادۀ ع‌رف و واژۀ معروف در قرآن همواره مورد اختلاف لغویان و مفسران بوده است. در این مطالعه بنا داریم با تحلیل درزمانی مادۀ ع‌رف با رویکرد ریشه‌شناختی و بررسی سیر تحول این ماده در زبان‌های سامی، عربی قرآنی و منابع لغوی عربی کلاسیک گونه‌های معنایی این ماده و اشتراک ل أکثر

معنای مادۀ ع‌رف و واژۀ معروف در قرآن همواره مورد اختلاف لغویان و مفسران بوده است. در این مطالعه بنا داریم با تحلیل درزمانی مادۀ ع‌رف با رویکرد ریشه‌شناختی و بررسی سیر تحول این ماده در زبان‌های سامی، عربی قرآنی و منابع لغوی عربی کلاسیک گونه‌های معنایی این ماده و اشتراک لفظی یا چندمعنایی بودن آن را تبیین، و با رویکردی شناختی مدل مفهوم‌سازی این ماده را درقرآن مطالعه کنیم. می‌خواهیم با مطالعۀ ریشه‌شناختی ماده از این دفاع کنیم که ‌معانی یال اسب، بوی خوش، صبر، باد، علم و شناخت و امثال آن‌ها که برای ماده ذکر شده، مربوط به ریشه‌های مختلف، و شباهت به‌وجودآمده ناشی از اشتراک لفظ است. نیز، می‌خواهیم نشان دهیم که معنای غالب این ماده در قرآن از بسط استعاری معنای صورت به شناختن به وجود آمده است. برپایۀ این دستاوردها می‌توان از این دفاع کرد که معروف هم‌چون اصطلاحی که درون نظام قرآنی شکل گرفته، بر همین مبنا بر عملی دلالت می‌کند که در جامعۀ اسلامی به استمرار دیده شده، و درنتیجه مألوف گشته است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

125 - معناشناسی واژۀ «أب» در آیات 74 انعام و 78 حج با رویکرد ریشه‌شناسی در زبان‌های سامی
مرضیه اسرافیلی سید حسین سید موسوی علی رضا آزاد شهلا شریفی

واژۀ أب 46 مرتبه به صورت مفرد در قرآن به کار رفته است. مفسران(شیعه و سنی) در دو آیۀ 74 انعام و 78 حج، در خصوص معنای آن دیدگاهی متفاوت دارند. برخی از آنها أب در آیه 74 انعام را به معانیعمو یا جد پدری و مادری و در آیۀ 78 حج به معانیجد و پدرروحانی دانسته‌اند. از آنجا که ای أکثر

واژۀ أب 46 مرتبه به صورت مفرد در قرآن به کار رفته است. مفسران(شیعه و سنی) در دو آیۀ 74 انعام و 78 حج، در خصوص معنای آن دیدگاهی متفاوت دارند. برخی از آنها أب در آیه 74 انعام را به معانیعمو یا جد پدری و مادری و در آیۀ 78 حج به معانیجد و پدرروحانی دانسته‌اند. از آنجا که این دسته از مفسران اغلب بدون توجه به ظرافت‌های معنایی وگاهی با دخالت دادن برخی پیش‌فرض‌ها دست به تفسیر زده‌اند، دراین مقاله با استفاده از روش ریشه‌شناسی زبان‌های سامی، در پی آن هستیم تا به معنایی دقیق از واژه در این دوآیه دست یابیم.با پی‌جویی ریشه أب در زبان‌های سامی-حامی، عربی، عبری، اکدی، سریانی،آرامی،سبئی، حبشی به وجود اشتراک معنوی در این واژه و 14 معنا دست یافتیم که معنای محوری آن ایجادکردن، قدرت داشتن و محور بودن است. سپس با استناد به قرائنی جهت تعیین مناسب‌ترین معنای حاصل از ریشه‌شناسی، به معنای بزرگ و رئیس قوم در آیه 74انعام و معنای بنیانگذار و مؤسس در آیه 78 حج دست یافتیم. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

126 - معناشناسی تاریخی واژه رزق در قرآن کریم
محمد حسین اخوان طبسی مرتضی اوحدی حسین شجاعی

واژه رزق، یکصد و نه بار در قرآن کریم به کار رفته است. لغت‌ شناسان و مفسران، طیف گسترده ‌ای از معانی مادی و معنوی را برای این واژه در نظرگرفته اند؛ عده‌ای از ایشان رزق را صرفاً بر معنایی مادی، برخی دیگر صرفاً بر معنایی معنوی و پاره ای بر هر دو معنای مادی و معنوی اطلاق کر أکثر

واژه رزق، یکصد و نه بار در قرآن کریم به کار رفته است. لغت‌ شناسان و مفسران، طیف گسترده ‌ای از معانی مادی و معنوی را برای این واژه در نظرگرفته اند؛ عده‌ای از ایشان رزق را صرفاً بر معنایی مادی، برخی دیگر صرفاً بر معنایی معنوی و پاره ای بر هر دو معنای مادی و معنوی اطلاق کرده‌اند. این بسط معنایی رزق در میان اهل لغت و مفسران در حالی به وجود آمده است که بر پایۀ شواهد زبان‌شناختی، رزق در عصر پیشاقرآنی و در عصر نزول قرآن معنای محدود و معینی را با خود حمل می کرده است. نویسندگان این مقاله با هدف دستیابی به معنای اصلی این واژه در قرآن و با بهره از ریشه ‌شناسی تاریخی این واژه نشان داده ‌اند که رزق در دوران پیشاقرآنی حایز معنایی مادی بوده است که خوراک، بهره و سهم، روزانه بودن و عطای به دیگری مهم‌ترین مؤلفه ‌های آن به شمار می رفته است. در دوران نزول قرآن و با انتقال این واژه از فارسی به عربی همین گسترۀ معنایی نیز به عربی عصر نزول وارد شده است. پس در فهم و تفسیر آیاتی که واژۀ رزق در آن‌ ها به کار رفته است باید متمرکز بر معنای مادی این واژه بود. گسترش رزق به مصادیق غیرمادی (فرزند، علم و ...) توسعه‌ای است که بعدتر و توسط مفسران صورت گرفته است و لذا نباید آن را بر رزق در قرآن کریم حمل نمود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

127 - بازخوانی معنا و مصداق «طاغوت» در قرآن کریم با رویکرد تاریخی- ریشه‌شناختی
محمد علی مهدوی راد حسین شجاعی

مفسران و لغت شناسان مسلمان نه از جنبه لفظی، نه از جنبه معنایی و نه از جنبه مصداقی به نظر منسجمی در مورد طاغوت دست نیافته اند و همین نیز باعث شده تا تشتت آراء زیادی درباره این مفهوم در آثار تفسیری وجود داشته باشد. این مقاله با استفاده از روش ریشه شناسی در صدد آن است تا ب أکثر

مفسران و لغت شناسان مسلمان نه از جنبه لفظی، نه از جنبه معنایی و نه از جنبه مصداقی به نظر منسجمی در مورد طاغوت دست نیافته اند و همین نیز باعث شده تا تشتت آراء زیادی درباره این مفهوم در آثار تفسیری وجود داشته باشد. این مقاله با استفاده از روش ریشه شناسی در صدد آن است تا با روشن سازی ساختار لفظی این واژه و منشأ وضع آن، معنای تاریخی این مفهوم را روشن نماید. حسب بررسی صورت گرفته در این مقاله مشخص شد که طاغوت، از ریشه‌ مشترک سامی طعی/طغی به‌معنای خطا کردن و گمراه شدن ساخته شده است. بر اساس کاربرد این واژه در متون آرامی یهودی و متون حبشی مسیحی که اصل منشأ ورود این مفهوم به زبان عربی هستند، دو مصداق برای طاغوت قابل پیجویی است. نخستین مصداق بت‌ها هستند که برگرفته از زبان آرامی است و مصداق دوم کاهنان (شمن‌ها) هستند که برگرفته از زبان حبشی است. در قرآن کریم نیز همین دو طیف معنایی بازتاب یافته و هم از طاغوت‌های بت و خداواره سخن به‌میان آمده و هم به طاغوت‌های انسانی (که همان شمن‌ها باشند) اشاره شده است؛ علاوه بر این دو، طاغوت به معنای عام خود در زبان های سامی نیز در قرآن استعمال شده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

128 - معنا شناسی قسم در قرآن کریم: رویکردی تاریخی و فرهنگی
احمد پاکتچی

چکیده مفهوم قسم در قرآن کریم همواره از موضوعات مورد توجه قرآن‌پژوهان بوده و در این باب، به خصوص قالب تکرارشوندۀ لا اُقسِمُ چالش گسترده‌ای را هم برای مفسران، هم برای نحویان ایجاد کرده است. این درحالی است که تحلیل‌های ارائه شده برای معنای لا اُقسِمُ در کاربردهای قرآنی در أکثر

چکیده مفهوم قسم در قرآن کریم همواره از موضوعات مورد توجه قرآن‌پژوهان بوده و در این باب، به خصوص قالب تکرارشوندۀ لا اُقسِمُ چالش گسترده‌ای را هم برای مفسران، هم برای نحویان ایجاد کرده است. این درحالی است که تحلیل‌های ارائه شده برای معنای لا اُقسِمُ در کاربردهای قرآنی در عمل از تکلف عاری نیست و نیاز به یک بازنگری در آن احساس می‌شود. در این مقاله با ترکیبی از روش‌های معناشناسی تاریخی و معناشناسی فرهنگی معنای قسم بررسی می‌شود. پژوهش نشان می‌دهد که قَسَم در فرهنگ عرب عصر نزول، به سان برخی فرهنگ‌های دیگر بار معنایی منفی حمل می‌کرده و معنایی بسیار نزدیک به نفرین و لعنت داشته است و از همین رو، ترکیب لااُقسِمُ در قرآن کریم، باید با همان ترکیب نحوی ظاهری در آن، به سوگند نخوردن بازگردانده شود. . تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

129 - معناشناسی قسم درقرآن کریم . رویکردی تاریخی و فرهنگی
احمد پاکتچی

. مفهوم قسم در قرآن کریم همواره از موضوعات مورد توجه قرآن‌پژوهان بوده و در این باب، به‌خصوص قالب تکرارشوندۀ لا اُقسِمُ چالش گسترده‌ای را هم برای مفسران، هم برای نحویان ایجاد کرده است. این درحالی است که تحلیل‌های ارائه شده برای معنای لا اُقسِمُ در کاربردهای قرآنی در عمل أکثر

. مفهوم قسم در قرآن کریم همواره از موضوعات مورد توجه قرآن‌پژوهان بوده و در این باب، به‌خصوص قالب تکرارشوندۀ لا اُقسِمُ چالش گسترده‌ای را هم برای مفسران، هم برای نحویان ایجاد کرده است. این درحالی است که تحلیل‌های ارائه شده برای معنای لا اُقسِمُ در کاربردهای قرآنی در عمل از تکلف عاری نیست و نیاز به‌ بازنگری نیاز دارد. در این مقاله با ترکیبی از روش‌های معناشناسی تاریخی و معناشناسی فرهنگی معنای قسم بررسی می‌شود. پژوهش نشان می‌دهد که قَسَم در فرهنگ عرب عصر نزول، به‌سان برخی فرهنگ‌های دیگر بار معنایی منفی حمل می‌کرده است و معنایی بسیار نزدیک به‌نفرین و لعنت داشته است و از همین رو، ترکیب لااُقسِمُ در قرآن کریم، باید با همان ترکیب نحوی ظاهری در آن، به‌سوگند نخوردن بازگردانده شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

130 - کارکرد اجتماعی حرفۀ قَصَص در سده‌های نخستین اسلامی: کوششی برای تحلیل زبانشناسانۀ تاریخ یک انگاره
محمد نصراوی یحیی میرحسینی

در کتب رجال و تراجم سده‌های متقدم و میانۀ هجری، در کنار یادکرد از اصناف مختلف علما همچون فقها، محدثان و متکلمان، از گروهی به نام قُصّاص/ قَصّاصین سخن به میان آمده است. این گروه نفوذ گسترده‌ای در میان عموم مردم داشتند و بر دانشهای مختلفی چون حدیث، و تفسیر، و هم بر اندیشه أکثر

در کتب رجال و تراجم سده‌های متقدم و میانۀ هجری، در کنار یادکرد از اصناف مختلف علما همچون فقها، محدثان و متکلمان، از گروهی به نام قُصّاص/ قَصّاصین سخن به میان آمده است. این گروه نفوذ گسترده‌ای در میان عموم مردم داشتند و بر دانشهای مختلفی چون حدیث، و تفسیر، و هم بر اندیشه‌های اخلاقی عموم و جریان وعظ اثرگذار بودند. انتقادهای شدید از قُصّاص و گاه مخالفت کلی با وجود آنان، باعث شد این گروه و به تَبَعِ آن، این مفهوم به‌زودی فراموش گردد؛ چنان که برخی از مؤلفان و ناسخان متأخرتر، این عنوان را با تصحیف نقل کرده، یا در فهم معنای آن به خطا رفته‌اند. نخستین گام برای شناخت این گروه، واکاوی چرایی ناموَریِ آنان به قُصّاص است. بنابراین، در این مطالعه با کاربست روش ریشه‌شناسی تاریخی (تبارشناسی) و گونه‌شناسی واژگان، کارکرد اجتماعی این گروه مطالعه، و پیشنهاد جدیدی در بارۀ کیفیت ساخت واژه قُصّاص ارائه گردیده است. افزون بر این، با مرور گزارشهای تاریخی در بارۀ قصاص، تحول معنایی این واژه در دوره‌های مختلف بازشناسی شده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

131 - تأثیر تیمارهای زیستی بر شاخص های جوانه زنی، رشدی و فیزیولوژیکی گیاهچه کدوی تخم کاغذی تحت تنش شوری
سید اسماعیل موسوی حشمت امیدی

به منظور ارزیابی اثر تیمارهای زیستی بر شاخص‌های جوانه‌زنی، رشدی و فیزیولوژیکی گیاهچه کدوی تخم کاغذی تحت تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشگاه شاهد تهران اجرا گردید. تیمار‌های آزمایشی شامل 4 سطح شوری (صفر، 40، 80 و 120 میلی‌م أکثر

به منظور ارزیابی اثر تیمارهای زیستی بر شاخص‌های جوانه‌زنی، رشدی و فیزیولوژیکی گیاهچه کدوی تخم کاغذی تحت تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشگاه شاهد تهران اجرا گردید. تیمار‌های آزمایشی شامل 4 سطح شوری (صفر، 40، 80 و 120 میلی‌مولار کلرید سدیم) و هشت سطح تیمار بیوپرایمینگ (عدم تلقیح، تلقیح با قارچ Trichoderma harzianum، تلقیح با کود زیستی ازتوبارو1، تلقیح با کود زیستی فسفاته بارور2، تلقیح با قارچ و کود زیستی ازتوبارور1، تلقیح با قارچ و کود زیستی فسفاته بارور2، تلقیح با کود زیستی ازتوبارور1 و کود زیستی فسفاته بارور2، تلقیح با تلفیقی از قارچ و هر دو کود زیستی) بودند. با افزایش سطح شوری از درصد و سرعنت جوانه‌زنی کاسته شد. تلفیق قارچ با کود زیستی فسفاته باعث شد سرعت جوانه‌زنی در بالاترین سطح شوری، نسبت به شاهد 33 درصد افزایش یابد. نسبت طول ریشه‌چه به ساقه‌چه با افزایش شوری افزایش یافت و استفاده از تیمار کود زیستی فسفاته توانست در بالاترین سطح شوری، این شاخص را نسبت به شاهد، 16/0 سانتی‌متر افزایش دهد. مدت زمان لازم برای سبز شدن بذرها با افزایش سطح شوری افزایش یافت اما استفاده از تیمارهای تلفیقی قارچ با کودهای زیستی توانست این زمان را در بالاترین سطح شوری، نسبت به شاهد به طور معنی‌داری کاهش دهد. به‌طور کلی نتایج این آزمایش نشان داد استفاده از تیمارهای تلفیقی بیوپرایمینگ می‌تواند اثر منفی شوری بر درصد و سرعت جوانه‌زنی را کاهش دهد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

132 - اثر تنش خشکی آخر فصل بر ویژگی‌های جوانه‌زنی بوته‌های تنش دیده پنج ژنوتیپ گندم دوروم
هادی درزی رامندی خدیجه احمدی محمدحسین فتوکیان

این تحقیق به ‌منظور بررسی تأثیر تنش خشکی آخر فصل بر ویژگی‌های جوانه‌زنی و پارامترهای رشد بذور مادری پنج ژنوتیپ گندم دوروم، به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد در سال 1395 انجام شد. فاکتورهای أکثر

این تحقیق به ‌منظور بررسی تأثیر تنش خشکی آخر فصل بر ویژگی‌های جوانه‌زنی و پارامترهای رشد بذور مادری پنج ژنوتیپ گندم دوروم، به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد در سال 1395 انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل رژیم آبیاری در دو سطح بذور تولید شده در شرایط آبیاری مطلوب و اعمال تنش خشکی آخر فصل بر گیاه مادری ژنوتیپ‌های گندم دوروم شامل پنج ژنوتیپ رباط اراک (بومی)، آریا (تجاری)، کرخه (تجاری)، یاواروس (تجاری) و دنا (تجاری) بود. نتایج حاکی از تأثیر معنی‌دار تنش خشکی بر صفات مورد مطالعه‌ بود. درصد جوانه‌زنی بذرهای ژنوتیپ تجاری آریا تولیدشده در شرایط تنش خشکی 100 درصد بود، درحالی که در دیگر ژنوتیپ‌ها این شاخص کاهش یافت. مقایسه میانگین اثر متقابل خشکی و ژنوتیپ بر شاخص طولی و وزنی بنیه گیاهچه نشان داد که بذرهای ژنوتیپ تجاری آریا تولید شده در شرایط آبیاری مطلوب با 83/432 و بذور ژنوتیپ بومی رباط اراک تولید شده در شرایط تنش خشکی با 15/328 بیش‌ترین شاخص طولی بنیه گیاهچه را داشتند. ژنوتیپ‌های بومی رباط اراک با میانگین (23/7) و تجاری آریا با میانگین (33/7) به ترتیب دارای بیش‌ترین شاخص وزنی بنیه گیاهچه بودند. ژنوتیپ تجاری دنا در هر دو شرایط دارای کم‌ترین شاخص وزنی بنیه گیاهچه بود. به طور کلی می‌توان نتیجه گرفت که اعمال تنش خشکی بر گیاه مادری ژنوتیپ‌های بررسی شده سبب کاهش خصوصیات جوانه‌زنی، رشد گیاهچه و کیفیت بذر حاصل گردید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

133 - تأثیر پیش تیمار بذر بر شاخص‌های جوانه‌زنی، رشدی و فیزیولوژیک گیاه مرزه (Satureja hortensis) تحت تنش شوری
حشمت امیدی سید اسماعیل موسوی محمد عزیزی

به‌منظور ارزیابی اثر پیش تیمار بذر بر شاخص‌های جوانه‌زنی، رشدی و فیزیولوژیک گیاه دارویی مرزه تحت تنش شوری پتاسیم کلراید، آزمایشی در سال 96 به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در دانشگاه شاهد اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل چهار سطح شوری (صفر، 40، أکثر

به‌منظور ارزیابی اثر پیش تیمار بذر بر شاخص‌های جوانه‌زنی، رشدی و فیزیولوژیک گیاه دارویی مرزه تحت تنش شوری پتاسیم کلراید، آزمایشی در سال 96 به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در دانشگاه شاهد اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل چهار سطح شوری (صفر، 40، 80 و 120 میلی مولار پتاسیم‌کلراید) و چهار سطح تیمار پیش تیمار (شاهد، هیدروپرایم، پرایم با جیبرلیک اسید (غلظت 500 پی پی‌ام) و پرایم با پتاسیم‌ نیترات (غلظت 3/0 میلی‌گرم در لیتر)) بودند. نتایج نشان داد اثر متقابل پیش تیمار و شوری بر درصد، ضریب سرعت، میانگین مدت زمان جوانه‌زنی، طول ریشه، ساقه و گیاهچه، کاروتنوئید و کلروفیل کل معنی‌دار بود. با افزایش سطح شوری از درصد و ضریب سرعت جوانه‌زنی کاسته شد و در همه تیمارها بیشترین درصد جوانه‌زنی مربوط به شوری سطح صفر بود. استفاده از تیمار پتاسیم‌نیترات در همین سطح شوری، درصد جوانه‌زنی را نسبت به شاهد، 13 درصد افزایش داد. شوری تاثیر منفی بر طول گیاهچه داشت و در بین همه تیمارها بیشترین میانگین‌ها مربوط به تیمار پتاسیم‌-نیترات بود. به‌طوریکه استفاده از آن باعث شد در شوری سطح 80 میلی‌مولار رشد طول گیاهچه نسبت به شاهد 40 درصد افزایش را نشان دهد. کاروتنوئید و کلروفیل کل نیز با افزایش شوری کاهش و بیشترین مقدار مربوط به آنها در شوری سطح صفر به‌دست آمد که نسبت به شاهد 26 درصد افزایش نشان دادند. به‌طور کلی نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که استفاده از پتاسیم‌‌نیترات در سطوح پایین شوری می‌تواند تاثیر بهتری روی شاخص‌های جوانه‌زنی و رشدی داشته باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

134 - اثر تنش‌های خشکی، شوری و تیمار اسیدآبسیزیک بر خصوصیات جوانه‌زنی گیاه دارویی شاهدانه (Cannabis sativa L.)
علی صالحی ساردویی هاجر معتمدی شارک خدایار همتی

به‌منظور بررسی اثر اسیدآبسیزیک بر خصوصیات جوانه‌زنی بذر شاهدانه در شرایط یکسان خشکی و شوری، دو آزمایش مستقل همزمان در آزمایشگاه گروه علوم باغبانی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار سطح اسیدآبسیزیک (0، 5، 10 و 20 میلی‌گرم در لیتر) و أکثر

به‌منظور بررسی اثر اسیدآبسیزیک بر خصوصیات جوانه‌زنی بذر شاهدانه در شرایط یکسان خشکی و شوری، دو آزمایش مستقل همزمان در آزمایشگاه گروه علوم باغبانی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار سطح اسیدآبسیزیک (0، 5، 10 و 20 میلی‌گرم در لیتر) و پنج سطح تنش (0، 5/1-، 3-، 5/4- و 6- بار) به‌ترتیب برای تنش خشکی و شوری در سه تکرار انجام شد. از محلول‌های PEG و NaCl به‌ترتیب برای ایجاد تنش خشکی و شوری استفاده گردید. نتایج نشان داد که با افزیش تنش خشکی و شوری به‌طور معنی‌داری از درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، شاخص بنیه بذر، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه، وزن تر و خشک گیاهچه کاسته شد. اسیدآبسیزیک اثر معنی‌داری بر صفات مورد ارزیابی داشت به‌طوری که در غلظت بالا اثر منفی بر خصوصیات جوانه‌زنی داشت. اثر متقابل اسیدآبسیزیک و تنش خشکی و شوری (به جز وزن تر گیاهچه) اثر معنی‌داری بر تمام صفات مورد ارزیابی در سطح یک درصد نشان داد. به‌طور کلی، نتایج نشان داد که جوانه‌زنی بذرهای شاهدانه تا حدودی شرایط تنش خشکی را بهتر از شرایط شوری تحمل می‌کند. همچنین تیمار اسیدآبسیزیک بسته به سطح تنش و غلظت استفاده شده، اثر متفاوتی داشت به‌طوری که غلظت‌های پایین باعث بهبود خصوصیات جوانه‌زنی شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

135 - تأثیر تنش شوری بر ویژگی‌های جوانه زنی و رشد اولیه سه توده طالبی
کریم عرب سلمانی امیرهوشنگ جلالی پیمان جعفری

به‌منظور بررسی ویژگی های جوانه‌زنی و رشد گیاه چه سه توده طالبی (سمسوری ورامین، تیل سبز مشهد و مگسی نیشابور) در سطوح مختلف شوری (3، 5، 7، 9 و 11 دسی زیمنس بر متر) پژوهشی در سال 1391 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ورامین انجام شد. در هر دو مرحله (جوانه‌زنی و رشد گی أکثر

به‌منظور بررسی ویژگی های جوانه‌زنی و رشد گیاه چه سه توده طالبی (سمسوری ورامین، تیل سبز مشهد و مگسی نیشابور) در سطوح مختلف شوری (3، 5، 7، 9 و 11 دسی زیمنس بر متر) پژوهشی در سال 1391 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ورامین انجام شد. در هر دو مرحله (جوانه‌زنی و رشد گیاه چه) از آزمایش فاکتوریل بر اساس طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار استفاده شد. سه توده طالبی ازنظر ویژگی‌های جوانه‌زنی (طول ریشه‌چه و ساقه چه، سرعت جوانه‌زنی و وزن‌تر اولیه) و همچنین رشد گیاه چه (ارتفاع گیاه، سطح برگ و وزن‌تر) تفاوت معنی‌داری داشتند. تأثیر تیمارهای شوری بر ویژگی‌های جوانه‌زنی و رشد گیاه چه معنی‌دار بود اما برهمکنش تیمار شوری و توده طالبی بر صفات آزمایشی معنی‌دار نبود. در مرحله جوانه‌زنی، سمسوری ورامین با شاخص تحمل به شوری 86 درصد نسبت به دو توده دیگر برتری معنی‌دار داشت. با افزایش هر واحد شوری از 3 تا 11 دسی زیمنس بر متر وزن‌تر گیاه چه اولیه (در مرحله جوانه‌زنی) 7 درصد کاهش یافت. در هر سه مرحله اندازه‌گیری سطح برگ در مرحله رشد اولیه، با افزایش سطوح شوری سطح برک گیاه چه به‌طور خطی کاهش یافت. با توجه به نتایج افزایش شوری بیش از 3 دسی زیمنس بر متر موجب کاهش سرعت جوانه‌زنی و وزن گیاه چه طالبی شده و بنابراین برای داشتن استقرار اولیه و فاصله زمانی مناسب سبز شدن نبایست شوری‌های آب آبیاری بیش از 3 دسی زیمنس بر متر باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

136 - اثر پرایمینگ بر شاخص‌های جوانه‌زنی، رشدی و فیزیولوژیکی بذر لاین مادری کلزا رقم نپتون (Brassica napus L.) تحت تنش خشکی
سید اسماعیل موسوی حشمت امیدی شاپور شکاری فائزه بازوند

به‌منظور ارزیابی اثر پرایمینگ بر شاخص‌های جوانه‌زنی، رشدی و فیزیولوژیکی بذر لاین مادری کلزا رقم نپتون (Brassica napus L.) تحت تنش خشکی، آزمایشی در سال 96 به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار روی بذرهای لاین مادری بذر کلزا رقم نپتون در دانشکده کشاورزی د أکثر

به‌منظور ارزیابی اثر پرایمینگ بر شاخص‌های جوانه‌زنی، رشدی و فیزیولوژیکی بذر لاین مادری کلزا رقم نپتون (Brassica napus L.) تحت تنش خشکی، آزمایشی در سال 96 به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار روی بذرهای لاین مادری بذر کلزا رقم نپتون در دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل پنج سطح خشکی (شاهد،3/0-، 6/0-، 9/0- و 2/1- مگاپاسکال) و چهار سطح تیمار پیش تیمار (شاهد، هیدروپرایم، جیبرلیک اسید (غلظت 400 پی پی‌ام) و پتاسیم‌ نیترات (غلظت 3/0 میلی‌گرم در لیتر)) بودند. در این آزمایش شاخص‌های جوانه‌زنی، رشدی و رنگیزه‌های گیاهی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد اثر متقابل پرایمینگ و خشکی بر شاخص-های جوانه‌زنی معنی‌دار بود. بیشترین میانگین‌های سرعت جوانه‌زنی در تیمار پتاسیم‌نیترات حاصل گردید. به‌طوریکه در این تیمار در خشکی سطح 6/0- مگاپاسگال، سرعت جوانه نسبت به تیمار شاهد در همین سطح خشکی 24 درصد افزایش یافت. در بین همه تیمارها، میانگین‌های مربوط به متوسط زمان جوانه‌زنی تا خشکی 9/0- مگاپاسکال در تیمار پتاسیم‌نیترات نسبت به تیمارهای دیگر کمتر بودند که نشان می‌دهد بذرها در مدت زمان کمتری جوانه زدند. اثر خشکی بر رنگیزه‌های گیاهی معنی‌دار بود. رنگیزه‌ها تا خشکی 9/0- مگاپاسکال تغییری نشان نداده و با افزایش بیشتر سطح خشکی، کاهش یافتند. به‌طورکلی استفاده از پرایمینگ تحت تنش خشکی تأثیر مثبتی بر جوانه‌زنی داشت. در بین همه تیمارها، تیمار پتاسیم‌نیترات موثرترین تیمار بر جوانه‌زنی بود. همچنین نتایج این آزمایش نشان داد رنگیزه‌ها در این گیاه می‌توانند تا خشکی 9/0- مگاپاسکال بدون تغییر مانده و تحت تأثیر قرار نگیرند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

137 - اثرتنش خشکی ناشی از PEG بر برخی از ارقام گندم (Triticum aestivum L.) در مرحله جوانه زنی و رشد گیاهچه
عبدالله بحرانی

10.30495/jsr.2023.1983662.1255

استقرا گیاهچه‌ها در در مراحل اولیه رشد گیاهان زراعی یکی از مهمترین اجزاء تعیین کننده عملکرد بالا می‌باشد که به شدت تحت تاثیر خشکی خاک قرار می‌گیرند. ببه این منظور 15 ژنوثیپ گندم (Triticum aestivum L.) در سه سطح خشکی 4/0- ، 8/0- و 2/1- مگاپاسکال با استفاده از پلی اتیلن‌گ أکثر

استقرا گیاهچه‌ها در در مراحل اولیه رشد گیاهان زراعی یکی از مهمترین اجزاء تعیین کننده عملکرد بالا می‌باشد که به شدت تحت تاثیر خشکی خاک قرار می‌گیرند. ببه این منظور 15 ژنوثیپ گندم (Triticum aestivum L.) در سه سطح خشکی 4/0- ، 8/0- و 2/1- مگاپاسکال با استفاده از پلی اتیلن‌گلیکول6000 و آب مقطر به عنوان شاهد، در یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. تایج این آزمایش نشان داد که افزایش خشکی، سرعت جوانه‌زنی، طول ساقه‌چه و ریشه‌چه، وزن تر و خشک گیاهچه و وزن خشک ریشه‌چه و ساقه‌چه را کاهش داد. درصد جوانه‌زنی در خشکی بیش از 8/0- مگاپاسکال کاهش معنی داری در تمام ارقام مورد مطالعه یافت. در بین ارقام مورد بررسی در این آزمایش، اینیا، کویر و چمران بالاترین میزان تحمل را به خشکی داشتند، در حالی که ژنوثیپهای دز، ویناک، کراس‌عدل و استار کمترین میزان تحمل را از خود نشان دادند. علاوه بر این ارقام دز و ویناک در سطوح خشکی متوسط و زیاد به میزان بیشتری حساسیت از خود نشان دادند، در حالی که در سطوح خشکی پایین، این دو رقم واکنش مناسبتری از خود نشان دادند. کاهش در طول ریشه ‌چه بسیار بیشتر از کاهش در طول ساقه‌چه در تمام تیمارهای خشکی مورد استفاده بود، هر چند این کاهش در رقم دز نسبت به دیگر ارقام بیشتر بود. به طور کلی می‌توان نتیجه‌گیری نمود کژنوتیپ‌های متحمل تر به خشکی مانند اینیا و کویر می‌تواند برای اصلاح کنندگان گیاه برای توسعه ژنوتیپ‌های متحمل به خشکی مورد استفاده قرار گیرند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

138 - اثر پیش‌تیمار سالیسیلیک اسید بر شاخص‌های جوانه‌زنی و قدرت بذر تریتیکاله تحت تنش شوری
امین حقیقی سید عطاالله سیادت علی مشتطی سیدامیر موسوی

10.30495/jsr.2023.1982820.1253

به‌منظور بررسی اثر پرایمینگ اسیدسالیسیلیک بر شاخص‌های جوانه‌زنی و قدرت بذر تریتیکاله تحت تنش شوری، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر اساس طرح پایه کاملا تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در سال 1397 انجام شد. در این آزما أکثر

به‌منظور بررسی اثر پرایمینگ اسیدسالیسیلیک بر شاخص‌های جوانه‌زنی و قدرت بذر تریتیکاله تحت تنش شوری، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر اساس طرح پایه کاملا تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در سال 1397 انجام شد. در این آزمایش، اثر دو عامل آزمایشی شامل 9 سطح پرایمینگ اسیدسالیسیلیک (شاهد عدم پرایم، 5/0 میلی مولار اسیدسالیسیلیک به‌مدت 3 ساعت، یک میلی مولار اسید سالیسیلیک به‌مدت 3 ساعت، 5/1 میلی مولار اسیدسالیسیلیک به‌مدت 3 ساعت، 2 میلی مولار اسیدسالیسیلیک به‌مدت 3 ساعت، 5/0 میلی مولار اسیدسالیسیلیک به‌مدت 6 ساعت، یک میلی مولار اسیدسالیسیلیک به‌مدت 6 ساعت، 5/1 میلی مولار اسیدسالیسیلیک به‌مدت 6 ساعت و 2 میلی مولار اسیدسالیسیلیک به‌مدت 6 ساعت) و شش سطح تنش شوری (صفر، 4، 8، 12، 16 و 20 دسی‌زیمنس بر متر) بر شاخص‌های جوانه‌زنی و قدرت بذر مطالعه شد. تجزیه واریانس نشان داد که اثر پرایمینگ، تنش شوری و برهمکنش آنها بر تمام صفات اندازه‌گیری شده بجز درصد جوانه‌زنی در سطح احتمال خطای یک درصد معنی دار شدند. مقایسه میانگین نشان داد که تنش شوری باعث کاهش صفات جوانه‌زنی بذر شد اما پرایمینگ با اسیدسالیسیلیک باعث تعدیل اثر منفی ناشی از تنش شوری و بهبود صفات مختلف جوانه‌زنی بذر شد. در این آزمایش غلظت 5/0 میلی مولار در مدت زمان 6 ساعت، بهترین غلظت پرایمینگ با اسیدسالیسیلیک بود. به‌طور کلی نتایج نشان داد که در شرایط تنش شوری، می‌توان از روش پرایمینگ بذر با اسیدسالیسیلیک جهت کاهش اثر منفی تنش شوری بر جوانه‌زنی بذر و رشد گیاهچه تریتیکاله استفاده کرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

139 - اثر تنش ماندابی در مرحله گیاهچه‌ای بر صفات ریشه و صفات فیزیولوژیک ارقام گندم
نبی خلیلی اقدم سارا پیر دهقان علی راحمی ابراهیم پورعلمداری حسین صبوری

10.30495/jsr.2022.1941979.1223

اولین اثر منفی تنش غرقاب برای گیاه کمبود اکسیژن در خاک می‌باشد. کاهش اکسیژن قابل دسترس باعث کاهش توسعه ریشه و بخش‌های هوایی گیاه می‌شود. به منظور ارزیابی ارقام گندم استان گلستان تحت شرایط محدودیت اکسیژن آزمایشی درآذرماه سال زراعی 1395 در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه گ أکثر

اولین اثر منفی تنش غرقاب برای گیاه کمبود اکسیژن در خاک می‌باشد. کاهش اکسیژن قابل دسترس باعث کاهش توسعه ریشه و بخش‌های هوایی گیاه می‌شود. به منظور ارزیابی ارقام گندم استان گلستان تحت شرایط محدودیت اکسیژن آزمایشی درآذرماه سال زراعی 1395 در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبد کاووس به‌صورت گلدانی و با هدف بررسی اثر مدت‌های غرقابی بر صفات ریشه‌ای و شاخص‌های فیزیولوژیک گیاهچه‌های ارقام گندم به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 3 سطح غرقاب (صفر، 10 و 20 روز) و 10 رقم گندم (آفتاب، آذر، کریم، کوهدشت، لاین 17، سرداری، قابوس، گنبد مروارید و زاگرس) در 4 تکرار اجرا شد. نتایج آزمایش نشان داد که اثر طول دوره غرقاب، رقم و اثر متقابل رقم در غرقاب بر تمامی صفات مربوط به ریشه در سطح یک درصد و اثر تنش غرقابی بر کلروفیل a و کلروفیل کل در سطح احتمال پنج درصد و پرولین در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بودند و بر کاروتنوئید معنی‌دار نبود، هم‌چنین اثر رقم تنها بر صفت کلروفیل b در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود و بر باقی صفات اثر معنی‌داری را نشان نداد. برهم‌کنش رقم در غرقاب بر کلروفیل b و کاروتنوئید و پرولین در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بودند. هم‌چنین رقم کریم در صفات حجم ریشه، سطح ریشه و قطر ریشه به نسبت سایر ازقام برتر بود. بهتر است از ارقام آذر و لاین 17 در شرایط غرقابی در مراحل اولیه رشد و هم‌چنین از ارقام آفتاب در تنش ضعیف و زاگرس در تنش شدیدتر استفاده نگردد. ا تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

140 - اثر پیش‌تیمار با قارچ‌کش و اسید هیومیک و اندازه بذر بر شاخص‌های جوانه‌زنی سه رقم گندم
فاطمه نوری هدیه مصنعی

گندم به عنوان یکی از عمده‌ترین محصولات کشاورزی است که 6/19 درصد منبع غذایی جهان را تشکیل می‌دهد. به منظور بررسی اثر پیش تیمار با هیومیک اسید و قارچ‌کش و همچنین اثر اندازه بذر بر خصوصیات جوانه‌زنی و رشد گیاهچه ارقام گندم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادف أکثر

گندم به عنوان یکی از عمده‌ترین محصولات کشاورزی است که 6/19 درصد منبع غذایی جهان را تشکیل می‌دهد. به منظور بررسی اثر پیش تیمار با هیومیک اسید و قارچ‌کش و همچنین اثر اندازه بذر بر خصوصیات جوانه‌زنی و رشد گیاهچه ارقام گندم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار که فاکتور اول شامل سه سطح ارقام گندم (مروارید، گنبد و N8720)، فاکتور دوم چهار سطح پیش تیمار، آب مقطر (شاهد)، اسید هیومیک، قارچ‌کش و قارچ‌کش + اسید هیومیک و فاکتور سوم اندازه بذر شامل بزرگ و کوچک بودند. این پژوهش در آزمایشگاه مرکز تحقیقات کشاورزی استان گلستان در سال 1395 انجام گرفت. صفاتی از جمله درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه زنی، طول گیاهچه، طول ریشه چه، طول ساقه چه و شاخص طولی بنیه گیاهچه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اثر رقم بر تمامی صفات مورد مطالعه (درصد و سرعت جوانه‌زنی، میانگین مدت جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقه چه، طول گیاهچه، نسبت طول ریشه چه به ساقه چه و شاخص طولی بنیه گیاهچه) معنی دار بود. اثر سه گانه رقم در اندازه بذر در پیش تیمار بر سرعت جوانه زنی در سطح احتمال 5 درصد و طول ساقه چه در سطح احتمال یک درصد معنی دار به دست آمد. بیشترین سرعت جوانه زنی بذر در رقم مروارید، در اندازه بذر بزرگ و پیش تیمار با اسید هیومیک و قارچ کش، در هر دو با میانگین 49/08 بذر در روز بود. همچنین بلندترین طول ساقه چه در ترکیب تیماری رقم مروارید در اندازه بذر کوچک و پیش تیمار با قارچ کش با میانگین 16/4 سانتی متر بود. به طور کلی استفاده پیش تیمار بذر با استفاده از قارچ کش و اسید هیومیک توانست، با افزایش سرعت جوانه زنی و شاخص بنیه گیاهچه موجب بهبود شاخص های جوانه زنی بذر گندم گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

141 - اثر پرایمینگ بر کاهش اثرات بقایای علف‌کش اپیروس در چغندرقند
محمد جوکار محمد آرمین متین جامی معینی

به‌منظور بررسی اثر پرایمینگ در شرایط حضور بقایای علف‌کش آپیروس در گیاه چغندرقند آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار در سال 1395 انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل پرایمینگ و عدم پرایمینگ و بقایای علف‌کش در غ أکثر

به‌منظور بررسی اثر پرایمینگ در شرایط حضور بقایای علف‌کش آپیروس در گیاه چغندرقند آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار در سال 1395 انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل پرایمینگ و عدم پرایمینگ و بقایای علف‌کش در غلظت‌های مختلف (60-45-30-15-0 درصد مقدار توصیه شده) بود. نتایج آزمایش نشان داد که پرایمینگ بذر چغندر باعث افزایش 28 درصدی تعداد برگ، 17 درصدی سطح برگ، 16 درصدی وزن خشک برگ، 86 درصدی وزن خشک ریشه، 4/1 درصدی قطر ریشه، 24 درصدی حجم ریشه و 47 درصدی طول ریشه در مقایسه با عدم پرایمینگ شد. با افزایش مقدار بقایا علف‌کش کلیه خصوصیات مورد بررسی به‌صورت شدیدی کاهش پیدا کرد. نتایج آزمایش نشان داد که حضور 60 درصدی مقدار توصیه شده بقایای علف‌کش سبب کاهش 76/90 درصدی تعداد برگ در بوته، 72/97 درصدی سطح برگ، 86/98 درصدی وزن خشک برگ، 22/91 درصدی وزن خشک ریشه، 29/58 درصدی قطر ریشه، 57/85 درصدی حجم ریشه و 76/80 درصدی طول ریشه در مقایسه باعدم حضور بقایای علف‌کش شد. در حضور بقایای علف‌کش هیدروپرایمینگ بذر سبب کاهش اثرات منفی بقایای علف‌کش آپیروس گردید. در شرایط هیدروپرایمینگ بذر مقدار بقایا بعد از 30 درصد توصیه شده سبب کاهش خصوصیات مورد بررسی شد درحالی‌که در شرایط عدم پرایم بذر حتی در غلظت 15 درصد بقایای نیز کاهش صفات مورد بررسی مشاهده شد. به‌منظور بررسی اثر پرایمینگ در شرایط حضور بقایای علف‌کش آپیروس در گیاه چغندرقند آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار در سال 1395 انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل پرایمینگ و عدم پرایمینگ و بقایای علف‌کش در غلظت‌های مختلف (60-45-30-15-0 درصد مقدار توصیه شده) بود. نتایج آزمایش نشان داد که پرایمینگ بذر چغندر باعث افزایش 28 درصدی تعداد برگ، 17 درصدی سطح برگ، 16 درصدی وزن خشک برگ، 86 درصدی وزن خشک ریشه، 4/1 درصدی قطر ریشه، 24 درصدی حجم ریشه و 47 درصدی طول ریشه در مقایسه با عدم پرایمینگ شد. با افزایش مقدار بقایا علف‌کش کلیه خصوصیات مورد بررسی به‌صورت شدیدی کاهش پیدا کرد. نتایج آزمایش نشان داد که حضور 60 درصدی مقدار توصیه شده بقایای علف‌کش سبب کاهش 76/90 درصدی تعداد برگ در بوته، 72/97 درصدی سطح برگ، 86/98 درصدی وزن خشک برگ، 22/91 درصدی وزن خشک ریشه، 29/58 درصدی قطر ریشه، 57/85 درصدی حجم ریشه و 76/80 درصدی طول ریشه در مقایسه باعدم حضور بقایای علف‌کش شد. در حضور بقایای علف‌کش هیدروپرایمینگ بذر سبب کاهش اثرات منفی بقایای علف‌کش آپیروس گردید. در شرایط هیدروپرایمینگ بذر مقدار بقایا بعد از 30 درصد توصیه شده سبب کاهش خصوصیات مورد بررسی شد درحالی‌که در شرایط عدم پرایم بذر حتی در غلظت 15 درصد بقایای نیز کاهش صفات مورد بررسی مشاهده شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

142 - مطالعه تأثیر ترکیبات آللوشیمیایی عصاره شاخ و برگ و ریشه‌ اُزمک (Lepidium draba L.) بر خصوصیات جوانه‌زنی و رشد یولاف (Avena sativa L.)
افشار آزادبخت ایوب فصاحت

به منظور بررسی اثر عصاره آبی اندام های مختلف اُزمک بر جوانه زنی و رشد گیاهچه ی یولاف زراعی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال های 1393 و 1395 در آزمایشگاه تحقیقات بذر دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل عصاره آبی ان أکثر

به منظور بررسی اثر عصاره آبی اندام های مختلف اُزمک بر جوانه زنی و رشد گیاهچه ی یولاف زراعی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال های 1393 و 1395 در آزمایشگاه تحقیقات بذر دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل عصاره آبی اندام های هوایی و زیرزمینی اُزمک و مخلوط آنها در نسبتی مساوی با هم و در پنج سطح غلظتی 5، 10، 20، 40 و 80 درصد حجمی بود و برای تیمار شاهد نیز از آب مقطر استفاده شد. بر اساس نتایج آزمایش، عصاره آبی اندام‌های مختلف اُزمک در غلظت های متفاوت توانستند خصوصیات جوانه‌زنی و رشد گیاهچه ای یولاف زراعی را به طور معنی داری (01/0>p) تحت تأثیر قرار دهند به‌طوری که با افزایش غلظت عصاره آبی گیاه اُزمک، درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول ریشه‌چه، طول ساقه چه و وزن تر ریشه چه و ساقه چه و همچنین تعداد ریشه‌های فرعی یولاف به طور معنی داری کاهش یافتند. در این آزمایش بیشترین میزان صفت‌های مورد بررسی در تیمار شاهد و پس از آن در غلظت پنج درصد عصاره اندام های مختلف اُزمک مشاهده شد و کمترین میزان این صفات نیز در غلظت 80 و 40 درصد عصاره اندام های مختلف اُزمک به دست آمد. غلظت 80 درصد عصاره اندام‌های هوایی، زیر زمینی و مخلوط آنها، توانست میزان تمام صفات مورد بررسی را تقریباً به صفر کاهش دهد. بر اساس نتایج حاصله از معادله لُجستیک سه پارامتره و همچنین بر اساس مقادیر X50، بیشترین تأثیر عصاره آبی به اندام های هوایی گیاه اُزمک متعلق بود و کمترین تأثیر بر صفات مورد مطالعه به عصاره آبی اندام های زیر زمینی متعلق بود. نتایج نشان داد که بقایای گیاهی علف هرز اُزمک می تواند تأثیرات بازدارنده ای بر خصوصیات جوانه زنی و همچنین رشد و نمو گیاهچه یولاف زراعی بگذارد پس باید در شرایط کشت مزرعه‌ای و در زمان تهیه بستر از نظر میزان بقایای گیاهی اُزمک، خاک را بررسی نمود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

143 - جوانه‌زنی بذر علف هرز تاتوره (Datura stramonium L.) تحت شرایط متفاوت دمایی و نوری
طیبه رستمی شکوفه غلامی سعیده عالیپور

به‌منظور بررسی جوانه زنی بذر تاتوره در شرایط متفاوت دمایی و نور پژوهشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 8 سطح دمایی (5، 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40 درجه سانتی گراد) درشرایط نور مداوم و تاریکی مداوم با چهار تکرار در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین اهواز أکثر

به‌منظور بررسی جوانه زنی بذر تاتوره در شرایط متفاوت دمایی و نور پژوهشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 8 سطح دمایی (5، 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40 درجه سانتی گراد) درشرایط نور مداوم و تاریکی مداوم با چهار تکرار در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین اهواز در سال 1395 انجام شد. نتایج نشان داد که تیمار دمایی و نوری بر صفات درصد جوانه زنی، بنیه گیاهچه، طول ریشه چه و ساقه چه اثر معنی داری را نشان داد. دمای 35 درجه سانتی گراد و شرایط نوری مداوم بالاترین درصد جوانه زنی را نشان داد. دماهای کاردینال جوانه زنی شامل دمای پایه، دمای بهینه و دمای حداکثر به‌ترتیب 6/7، 6/34 و 40 درجه سانتی‌گراد برآورد شد. بالاترین شاخص بنیه بذر در دمای 35 درجه سانتی گراد و شرایط نوری مداوم مشاهده شد. میانگین مدت جوانه زنی با افزایش دما روندی کاهشی را نشان داد و بیشترین میانیگین مدت جوانه زنی در 10 درجه سانتی گراد مشاهده شد. طول ساقه چه هم تحت تاثیر دماهای مختلف و شرایط نوری قرار گرفته و بیشترین طول ساقه چه در 30 درجه سانتی گراد مشاهده شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

144 - رفتار جوانه‌زنی بذر آرتیشو Cynara scolymus L.تحت تاثیر رنگ پوسته بذر و سطوح شوری
محمد علی دری هدیه مصنعی

این مطالعه برای تعیین ارتباط اثر رنگ پوسته بذر در دو سطح (سیاه و سبز) و شوری در پنج سطح (0، 6، 12، 16 و 20 دسی‌زیمنس بر متر) بر جوانه زنی بذر گیاه آرتیشو (Cynara scolymus L.) به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. بذر لازم از مرکز تحقیقات و آمو أکثر

این مطالعه برای تعیین ارتباط اثر رنگ پوسته بذر در دو سطح (سیاه و سبز) و شوری در پنج سطح (0، 6، 12، 16 و 20 دسی‌زیمنس بر متر) بر جوانه زنی بذر گیاه آرتیشو (Cynara scolymus L.) به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. بذر لازم از مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان تهیه شد. بذرها قبل از آزمایش با هیپوکلریت سدیم ضدعفونی و سپس با آب مقطر شسته شدند. صفات درصد جوانه زنی، نسبت طول اندام هوایی به ریشه، نسبت وزن اندام هوایی به ریشه و شاخص قدرت گیاهچه اندازه گیری شد. رنگ بذر بر نسبت طول اندام هوایی به ریشه و نسبت وزن اندام هوایی به ریشه اثر معنی دار نداشت درحالی‌که بر درصد جوانه زنی در سطح پنج درصد و بر شاخص قدرت گیاهچه در سطح یک درصد اثر معنی دار داشت. همه صفات اندازه گیری شده تحت تأثیر شوری در سطح یک درصد اختلاف معنی دار داشتند. با افزایش شوری درصد جوانه زنی در هر دو بذر سیاه و سبز کاهش داشت و بیشترین کاهش در بذرهای بارنگ سبز (52 درصد) در سطح شوری 20 دسی‌زیمنس بر متر مشاهده شد. نتایج حاکی از آن بود که بذر های بارنگ سیاه نسبت به بذر های سبزرنگ ارجحیت دارند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

145 - اثر شوری و دما بر خصوصیات فیزیولوژیک جوانه‌زنی و رشد گیاهچه چای ترش (Hibiscus sabdariffa)
علی راحمی کاریزکی علی نخ‌زری مقدم مهرنسا قره خانی

به منظور بررسی اثر شوری و درجه حرارت بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه چای ترش آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار در آزمایشگاه زراعت دانشگاه گنبد کاووس، در خرداد ماه 1390 اجرا شد. عامل اول شامل 5 سطح شوری (0، 3-، 6-، 9-، 12- بار) و عامل دوم درجه حرارت أکثر

به منظور بررسی اثر شوری و درجه حرارت بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه چای ترش آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار در آزمایشگاه زراعت دانشگاه گنبد کاووس، در خرداد ماه 1390 اجرا شد. عامل اول شامل 5 سطح شوری (0، 3-، 6-، 9-، 12- بار) و عامل دوم درجه حرارت در 3 سطح (25، 30، 35 درجه سانتی‌گراد) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر دما بر ویژگی‌های طول ساقه‌چه، طول ریشه‌چه، سرعت جوانه‌زنی و پویایی مواد در سطح یک درصد و بر وزن خشک ساقه‌چه در سطح 5 درصد معنی‌دار بود. همچنین اثر شوری بر تمام ویژگی‌های به جز وزن خشک ریشه‌چه در سطح یک درصد معنی‌دار بود، در حالی که بر همکنش شوری و دما تنها بر طول ریشه‌چه، وزن خشک گیاهچه، وزن خشک ساقچه و سرعت جوانه‌زنی معنی‌دار بود. تجزیه رگرسیونی نشان داد که بیشترین کاهش به ازای هر واحد افزایش شوری در طول ساقه‌چه با 38/9 درصد و کمترین کاهش در پویایی مواد با 54/2 درصد مشاهده شد. همچنین بیشترین درصد جوانه‌زنی و پویایی مواد، در دمای 31 درجه سانتی‌گراد حاصل شد. در مورد صفاتی که بر همکنش شوری و دما بر روی آنها معنی‌دار بود، کمترین اثر سوء نمک در دمای 30 درجه سانتی‌گراد حاصل شد. بنابراین با توجه به نتایج حاصله می‌توان بیان داشت که دمای مناسب برای این گونه حدود 30 تا 31 درجه سانتی‌گراد تخمین زده شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

146 - بررسی تأثیر امواج فرا صوت و سرمادهی بر جوانه‌زنی بذور گیاه دارویی مورد (Myrtus communis L.)
سمیه الوندیان علی واحدی رضا تقی‌زاده

مورد (Myrtus communis) یکی از گیاهان متعلق به خانواده Myrtaceae است و بذر این گیاه برای جوانه‌زنی به شکستن خواب بذر نیازمند می باشد. این پژوهش در شرایط آزمایشگاهی به منظور ارزیابی اثر امواج فراصوت و مقایسه آن با تیمار سرمادهی بر خصوصیات جوانه زنی بذور گیاه دارویی مورد و أکثر

مورد (Myrtus communis) یکی از گیاهان متعلق به خانواده Myrtaceae است و بذر این گیاه برای جوانه‌زنی به شکستن خواب بذر نیازمند می باشد. این پژوهش در شرایط آزمایشگاهی به منظور ارزیابی اثر امواج فراصوت و مقایسه آن با تیمار سرمادهی بر خصوصیات جوانه زنی بذور گیاه دارویی مورد و بر درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقه چه و وزن خشک ریشه چه و ساقه چه اجرا شد. این آزمایش بصورت طرح کاملاً تصادفی در 4 تکرار و 7 تیمار اجرا شد. تیمارها شامل سرمادهی بذر به مدت دو ماه، عدم سرمادهی و عدم استفاده از امواج (شاهد) و همچنین بذور در پنج مدت زمان مختلف (30، 60، 120، 180 و 240 ثانیه) در معرض امواج فراصوت 42 KHZ قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تیمار امواج فراصوت بیشترین تاثیر را بر جوانه‌زنی و بر کلیه صفات مورد بررسی داشت و اختلاف معنی دار بین تاثیر سطوح زمانی امواج بر صفات مذکور نیز مشاهده نشد (دانکن 5 درصد). همچنین به منظور شکستن خواب بذر این گیاه، سرمادهی بهتر از تیمار شاهد (عدم استفاده از امواج و عدم استفاده از سرما در شکستن خواب) بود. با در نظر گرفتن کمترین هزینه و زمان، تیمار 30 ثانیه به عنوان بهترین تیمار برای شکستن خواب بذر این گیاه دارویی معرفی شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

147 - اثر نیترات پتاسیم (KNo3) بر جوانه‌زنی و برخی ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیک ناخنک (Astragalus hamosus) در محیط کشت MS
آزاده بخشنده فرج‌پور رضا دهقانی بیدگلی سیدعلی حسینی تفرشی

به‌منظور بررسی اثر پیش تیمار بذور ناخنک با محلول MS و محلول نیترات پتاسیم در مراحل اولیه جوانه‌زنی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 4 تکرار در آزمایشگاه گیاهشناسی گروه بیوتکنولوژی دانشگاه کاشان در سال 1395 اجرا شد. تیمار‌های آزمایشی شامل پرایمینگ ب أکثر

به‌منظور بررسی اثر پیش تیمار بذور ناخنک با محلول MS و محلول نیترات پتاسیم در مراحل اولیه جوانه‌زنی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 4 تکرار در آزمایشگاه گیاهشناسی گروه بیوتکنولوژی دانشگاه کاشان در سال 1395 اجرا شد. تیمار‌های آزمایشی شامل پرایمینگ با محلول MS در 4 سطح (صفر به‌عنوان شاهد، 01/0، 05/0 و 1/0 درصد وزنی- حجمی) و نیترات پتاسیم در 4 سطح (صفر به عنوان شاهد، 1/0 ، 2/0 و 5/0 درصد وزنی- حجمی) به مدت 2 ساعت در دمای 25 درجه سانتی گراد بودند. نتایج آزمایش ها نشان داد محلولMS ، نیترات پتاسیم و اثر متقابل تیمارها در سطح احتمال 1 درصد بر تمامی صفات مورد مطالعه شامل درصد جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقه چه، ضریب جوانه زنی، محتوای نسبی آب، محتوای کلروفیل a، b و کلروفیل کل معنی‌دار بود. بالاترین میزان درصد جوانه زنی، محتوای کلروفیل a،b و طول ساقه چه با اعمال تیمار 01/0 درصد وزنی- حجمی محلول MS به همراه تیمار 5/0 درصد وزنی- حجمی نیترات پتاسیم بدست آمد. همچنین اعمال تیمارهای ذکر شده به تنهایی نیز بر ویژگی‌های مورد پژوهش اثرات مثبت و معنی‌دار داشتند. استفاده از روش های پرایمینگ از جمله روش‌های مورد استفاده در این پژوهش می‌تواند تأثیرات مفیدی بر گیاه ارزشمند ناخنک داشته باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

148 - ارزیابی تأثیر اکسین و شوری بر ویژگی‌های جوانه‌زنی توده‌های مختلف زیره سبز (Cuminum cyminum L.)
مهدی عقیقی شاهوردی حشمت امیدی

این مطالعه به منظور بررسی اثر هورمون اکسین و شوری بر صفات جوانه‌زنی و رشد دانه‌رست‌های توده‌های مختلف زیره سبز (محلی خراسان-گناباد، اصفهان و کرمان) اجرا گردید. شوری در سه سطح صفر، 150 و 300 میلی‌مولار به همراه غلظت هورمون اکسین در سه سطح صفر (آب مقطر)، 3 و6 میلی‌‌‌گرم ب أکثر

این مطالعه به منظور بررسی اثر هورمون اکسین و شوری بر صفات جوانه‌زنی و رشد دانه‌رست‌های توده‌های مختلف زیره سبز (محلی خراسان-گناباد، اصفهان و کرمان) اجرا گردید. شوری در سه سطح صفر، 150 و 300 میلی‌مولار به همراه غلظت هورمون اکسین در سه سطح صفر (آب مقطر)، 3 و6 میلی‌‌‌گرم بر لیتر به صورت آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار به کار برده ‌شدند. صفات درصد جوانه‌زنی، تعداد جوانه نرمال و غیرنرمال، طول ساقه‌چه، طول ریشه‌چه، وزن‌تر و خشک دانه‌رست اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که اثر توده زیره، شوری، اکسین و اثرات متقابل دوگانه و سه‌گانه مابین این تیمار‌ها بر صفات درصد جوانه‌زنی، تعداد دانه رست‌های نرمال و غیرنرمال و طول ریشه‌چه معنی‌دار بود. بیشترین درصد جوانه‌زنی (66/94 درصد) در سطح شوری 300 میلی‌مولار در غلظت هورمون شاهد در توده محلی اصفهان بود. بیشترین تعداد دانه‌رست نرمال (66/24) در سطح شوری 300 میلی‌مولار و غلظت هورمون صفر (شاهد) در توده محلی اصفهان ایجاد شد. توده محلی اصفهان بدون اعمال شوری و عدم کاربرد هورمون اکسین با 48/10 سانتی‌متر بالاترین و توده محلی خراسان با 3 میلی‌‌‌گرم بر لیتر هورمون اکسین در شوری 300 میلی‌مولار با میانگین 98/1 سانتی‌متر کم‌ترین طول ریشه‌چه را داشت. به نظر می‌رسد که مقدار اکسین 3 و 6 میلی‌گرم در لیتر توانست اثرات منفی شوری روی جوانه‌زنی بذور زیره سبز در مرحله تولید دانه‌رست را تعدیل کند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

149 - تاثیر تنش شوری بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه در کلزا
پیمان شریفی

به‌منظور بررسی تأثیر تنش شوری ناشی از غلظت‌‌های مختلف کلرید سدیم بر جوانه‌زنی بذور کلزا، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1392 در دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت انجام شد. فاکتور اول ارقام کلزا در سه سطح (هایولا 401، آرجی اس 003 و سین 3 أکثر

به‌منظور بررسی تأثیر تنش شوری ناشی از غلظت‌‌های مختلف کلرید سدیم بر جوانه‌زنی بذور کلزا، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1392 در دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت انجام شد. فاکتور اول ارقام کلزا در سه سطح (هایولا 401، آرجی اس 003 و سین 3) و فاکتور دوم تنش شوری در شش سطح (0، 3/4، 6/8، 10/2، 13/6 و 17 دسی‌زیمنس بر متر) بود. اثر رقم و شوری بر تمام صفات معنی‌دار بود، اما اثر متقابل دو فاکتور فقط برای درصد جوانه‌زنی و وزن گیاهچه معنی‌دار بود. تمام صفات به طور معنی‌داری تحت تأثیر غلظت‌‌های مختلف کلرید سدیم کاهش پیدا کردند، به طوری‌که بیشترین میزان طول ریشه‌چه (2/4 میلی‌متر) و درصد جوانه‌زنی (33/74 درصد) مربوط به تیمار شاهد بود، در حالیکه برای دو صفت طول ساقه‌چه و وزن گیاهچه بیشترین مقادیر (به‌ترتیب برابر با 2/26 میلی‌متر و 31/33 میلی‌گرم) مربوط به غلظت 3/4 دسی‌زیمنس بر متر بود. در غلظت 17 دسی‌زیمنس بر متر حداکثر مقدار کاهش صفات فوق مشاهده شد. کمترین مقادیر برای تمام صفات مورد مطالعه در رقم آرجی اس 003 مشاهده شد. بررسی روند تغییرات حاکی از وجود رابطه خطی بین سطوح شوری و دو صفت طول ریشه‌چه و ساقه‌چه بود، در حالیکه برای دو صفت دیگر رابطه درجه دوم نیز معنی‌دار بود. در مجموع، تأثیر بسیار معنی‌دار غلظت‌های مختلف کلرید سدیم بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه مشاهده شد. هیبرید هایولا401، متحمل‌‌ترین رقم به تنش شوری در مرحله جوانه‌زنی بود و می‌توان از آن در برنامه‌های به‌نژادی استفاده کرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

150 - اثر شوری بر خصوصیات جوانه‌زنی و رشد گیاهچه گیاهان دارویی هوفاریقون و قدومه شیرازی
شیوا اکبری شهرام رضوان‌بیدختی

به‌منظور بررسی خصوصیات جوانه‌زنی و رشد گیاهچه دو گیاه دارویی قدومه و هوفاریقون تحت تنش شوری، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با فاکتور شوری (کلرید سدیم) در 6 سطح (0، 2، 4، 6، 8 و 10 دسی‌زیمنس بر متر) و چهار تکرار، در آزمایشگاه علوم زراعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان أکثر

به‌منظور بررسی خصوصیات جوانه‌زنی و رشد گیاهچه دو گیاه دارویی قدومه و هوفاریقون تحت تنش شوری، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با فاکتور شوری (کلرید سدیم) در 6 سطح (0، 2، 4، 6، 8 و 10 دسی‌زیمنس بر متر) و چهار تکرار، در آزمایشگاه علوم زراعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان در سال 1391 انجام گرفت. تنش شوری اثر معنی‌داری بر کلیه صفات مورد مطالعه داشت. در هر دو گیاه، تحت تأثیر تنش شوری، درصد و سرعت جوانه‌زنی، وزن تر و خشک ریشه‌چه و ساقه‌چه، نسبت وزن خشک ریشه‌چه به ساقه‌چه، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه، بنیه بذر، شاخص تحمل به شوری به‌طور معنی‌داری کاهش و میانگین زمان جوانه‌زنی افزایش یافت. اکثر پارامترهای اندازه‌گیری شده، در هوفاریقون در سطوح پایین‌تر شوری، بهطور معنی‌داری دچار کاهش شدند. اما در قدومه، برخی از صفات مانند طول ساقه‌چه و وزن تر و خشک ریشه‌چه و وزن تر و خشک ساقه‌چه در سطوح اولیه شوری تفاوت معنی‌داری نسبت به شاهد نشان ندادند ولی در شوری‌های شدیدتر دچار کاهش معنی‌داری گردیدند. شاخص تحمل به شوری در هوفاریقون در مقایسه با قدومه، در سطح شوری پایین‌تر در مقایسه با شاهد دچار کاهش معنی‌داری شد و می‌توان نتیجه گرفت، هوفاریقون نسبت به شوری حساس‌تر می‌باشد ولی قدومه تحمل نسبتا خوبی در برابر تنش شوری به خصوص سطوح پایین‌تر و ضعیف‌تر شوری دارا می‌باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

151 - تأثیر سالیسیلیک اسید بر پارامترهای جوانه‌زنی گیاه دارویی شنبلیله (Trigonella foenum- graecum L.) تحت تنش شوری
علی بابایی قاقلستانی محمد تقی آل ابراهیم رویا راثی زاده مهدی نوکانی

شوری یک عامل محیطی است که تمام مراحل رشد و نمو گیاه از جوانه زنی تا تولید میوه و دانه را کم و بیش تحت تأثیر قرار میدهد. جوانه زنی یکی از بحرانی ترین مراحل رشد گیاه در شرایط تنش شوری می باشد. به منظور بررسی اثر سالیسیلیک اسید بر جوانه زنی و خصوصیات رشدی گیاهچه های گیاه د أکثر

شوری یک عامل محیطی است که تمام مراحل رشد و نمو گیاه از جوانه زنی تا تولید میوه و دانه را کم و بیش تحت تأثیر قرار میدهد. جوانه زنی یکی از بحرانی ترین مراحل رشد گیاه در شرایط تنش شوری می باشد. به منظور بررسی اثر سالیسیلیک اسید بر جوانه زنی و خصوصیات رشدی گیاهچه های گیاه دارویی شنبلیله تحت تنش شوری، آزمایشی در آزمایشگاه زراعت و تکنولوژی بذر دانشگاه محقق اردبیلی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1396 انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل غلظت های (صفر، 5/0 و 1 میلی مولار) سالیسیلیکاسید و سطوح شوری شامل صفر (شاهد)، 50، 100 و 200 میلی مولار کلرید سدیم بود. نتایج نشان داد که با افزایش شوری درصد و سرعت جوانه زنی، طول گیاهچه، وزن خشک گیاهچه و بنیه وزنی شنبلیله کاهش یافت. کاهش درصد جوانه زنی (50 درصد)، سرعت جوانه زنی (35 درصد)، طول گیاهچه (40 درصد) و وزن خشک گیاهچه (45 درصد) در سطح شوری 200 میلی مولار نسبت به شاهد (بدون شوری) بدست آمد. کاربرد 1 میلی مولار سالیسیلیک اسید توانست صفات مورد بررسی را نسبت به شاهد به طور معنی داری بهبود بخشید. نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده از سالیسیلیک اسید می تواند در شرایط تنش گیاه دارویی شنبلیله را تا حدود زیادی متحمل کند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

152 - بررسی شرایط استخراج اینولین از ریشه های گیاه چیکوری( Cichorium intybus L.)
سهیل توکلی کردلر یوسف رمضان محمد عبدالهیان نوقابی

اینولین کاربرد گسترده ای در زمینه های تغذیه ای، بهداشتی و صنایع غذایی دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی شرایط استخراج اینولین از ریشه گیاه چیکوری(Cichorium intybus L.)انجام شد. برای این منظور ریشه های تازه در دما ی (20 تا 25 درجه سلسیوس) و خشک شده در آفتاب دمای (30تا 35 درج أکثر

اینولین کاربرد گسترده ای در زمینه های تغذیه ای، بهداشتی و صنایع غذایی دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی شرایط استخراج اینولین از ریشه گیاه چیکوری(Cichorium intybus L.)انجام شد. برای این منظور ریشه های تازه در دما ی (20 تا 25 درجه سلسیوس) و خشک شده در آفتاب دمای (30تا 35 درجه سلسیوس) و همچنین خشک شده در آون (دمای80 تا 90 درجه سلسیوس) توسط غلظت های مختلف اتانول(20،40و60)درصد، جهت ترسیب اینولین استفاده شد. روش های مختلف جداسازی اینولین با برخی از روش های آماده سازی صنعتی اینولین، تحت تاثیر دما (دمای 15-،5 و25 درجه سلسیوس) و اسیدیته آب (pH معادل 6، 7 و 9) مورد مقایسه وارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد، راندمان جداسازی اینولین از ریشه های خشک شده گیاه چیکوری در آفتاب معادل( 71% ) بود که با راندمان جداسازی اینولین از ریشه های تازه (72%) تفاوت معنی داری نداشت. اینولین حاصل از ریشه های خشک شده در آون که معادل( 59%) بود به طور معنی داری (05/0p˂)، کمتر از دو روش مذکور بود. علت آن ممکن است هیدرولیز فروکتان ها طی عملیات خشک شدن ریشه ها در دمای بالا، در آون باشد. نتایج نشان داد، برای دست یابی به محصول اینولین با خلوص بالا، ریشه های چیکوری باید با آبی استخراج شوند که pH آن در حدود 7 تنظیم شده باشد. چنانچه pH آب در حدی باشد که محیط اسیدی شود، میزان بازیابی اینولین کاهش می یابد. بطور کلی بر اساس نتایج این پژوهش پیشنهاد می شود جهت استخراج اینولین از گیاه چیکوری، از ریشه های تازه برداشت شده از مزرعه و در صورت نیاز به خشک کردن ریشه ها، از دمای محیط (حدود 30 تا 35 درجه سلسیوس) برای خشک کردن استفاده شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

153 - بررسی فعالیت ضد میکروبی عصاره ریشه زرشک بی‌دانه حاصل از استخراج توسط آب مادون بحرانی
نرگس رحیمی سید علی مرتضوی عبدالمجید مسکوکی امیرحسین الهامی راد قدیر رجب زاده

افزایش مقاومت به انواع آنتی بیوتیک ها از مهمترین چالش هائیست که در زمان مصرف این داروها مطرح می باشد. در همین راستا علاقه به استفاده از داروهای با منشاء گیاهی در سطح جهان رو به افزایش است .در این پژوهش به منظور ارزیابی تاثیرروش استخراج بربرین توسط آب مادون بحرانی ، در أکثر

افزایش مقاومت به انواع آنتی بیوتیک ها از مهمترین چالش هائیست که در زمان مصرف این داروها مطرح می باشد. در همین راستا علاقه به استفاده از داروهای با منشاء گیاهی در سطح جهان رو به افزایش است .در این پژوهش به منظور ارزیابی تاثیرروش استخراج بربرین توسط آب مادون بحرانی ، در مقایسه با بربرین استاندارد، بر فعالیت ضد میکروبی عصاره از پودرریشه زرشک، استفاده گردید و اثرات ضدمیکروبی این پودر بر علیه باکتری استافیلوکوکوس اورئوس، اشرشیاکلی و مخمر کاندیدا آلبیکنس بررسی و با بربرین خالص مقایسه گردید. نتایج نشان دادند که فعالیت ضد میکروبی این ماده بر علیه باکتری های گرم مثبت بیشتر از انواع گرم منفیست و میزان MBC برای اشرشیاکلی ومیزان لازم برای کشندگی کاندیدا آلبیکنس بیش از80میلی گرم/میلی لیتر در حالیکه برای استافیلوکوکوس اورئوس حدود mg/ml70تعیین گردید. فعالیت ضد میکروبی بربرین نیز در غلظت های مشابه با عصاره نتایج مشابهی داشت. در واقع ترکیبات همراه با بربرین در عصاره، تاثیری بر میزان فعالیت بربرین موجودر عصاره نداشت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

154 - مطالعه اثر ضد باکتریایی عصاره ریشه زرشک (Berberis vulgaris) و دانه رازیانه (Foeniculum vulgare) بصورت انفرادی و توام با نایسین و دی استات سدیم بر باکتری یرسینیا انتروکولیتیکا
مریم اختلاط ریحانه محمدی دیدارگاهی فروغ نامجویان عبدالغنی عامری

اﻣﺮوزه بدلیل ﺳﻨﺘﺰى و ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﻰ ﺑﻮدن آنتی‌بیوتیک‌ها و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺪن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آنها، اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﮔﯿﺎﻫﻰ ﺑﺮاى درﻣﺎن بیماری‌ها و عفونت‌ها بسیار موردتوجه قرار گرفته اﺳﺖ. در این تحقیق، عصاره گیری از گیاهان با روش خیساندن در اتانول 80 درصد انجام و عصاره ریشه زرشک با روش HPTLC و أکثر

اﻣﺮوزه بدلیل ﺳﻨﺘﺰى و ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﻰ ﺑﻮدن آنتی‌بیوتیک‌ها و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺪن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آنها، اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﮔﯿﺎﻫﻰ ﺑﺮاى درﻣﺎن بیماری‌ها و عفونت‌ها بسیار موردتوجه قرار گرفته اﺳﺖ. در این تحقیق، عصاره گیری از گیاهان با روش خیساندن در اتانول 80 درصد انجام و عصاره ریشه زرشک با روش HPTLC و عصاره دانه رازیانه با استفاده ازGC/MS مورد آنالیز قرار گرفت. برای اثر ضد میکروبی در 3 تکرار از روش انتشار در آگار و میکرودایلوشن استفاده شد. در بررسی حداقل غلظت بازدارندگی (MIC)، بین اثر ضد باکتریایی عصاره ریشه زرشک و دانه رازیانه به‌صورت انفرادی و توام با نایسین و دی استات سدیم بر یرسینیا انتروکولیتیکا اختلاف معنی‌داری مشاهده شد. در بین عوامل مورد بررسی، نایسین بیشترین اثر آنتی باکتریال و پس ‌از آن به ترتیب عصاره ریشه زرشک و دانه رازیانه اثر ضد باکتریایی خود را نشان دادند. اثر آنتی باکتریال دی استات سدیم بر یرسینیا انتروکولیتیکا کمتر بود. این نتایج با نتایج تست انتشار دیسک در آگار تا حد زیادی همخوانی داشت. نتایج نشان داد MIC دی استات سدیم و نایسین توام با عصاره های ریشه زرشک و دانه رازیانه کاهش قابل‌توجهی نسبت به حالت انفرادی هر یک به ‌تنهایی داشت (05/0P<). در خصوص حداقل غلظت کشندگی (MBC) نیز نتایج مشابهی به دست آمد که نشان داد استفاده توأم دی استات سدیم با این عصاره‌ها می‌تواند سبب کاهش میزان مصرف دی استات سدیم به‌ تنهایی و عوارض ناشی از آن گردد. همچنین استفاده توأم عصاره‌ها با نایسین در کاهش مصرف عصاره و تغییرات ارگانولپتیکی ناشی از آن‌ها مؤثر است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

155 - بررسی اثر خشک کردن بر استخراج اینولین از کاسنی ریشه ای (Cichuriumintybus L.)
حمیده وکیلی محمد حجت الاسلامی

مقدمه و هدف: اینولین یک پلی ساکارید ذخیره ای از دسته فروکتون ها با خواص تغذیه‌ای و تکنولوژیکی منحصر بفردی است و ریشه کاسنی ریشه‌ای (چیکوری) حاوی اینولین با زنجیرهای بلند و پایدار بعنوان تنها منبع ریشه ای برای تولید صنعتی اینولین می‌باشد. هدف از این تحقیق بررسی مقایسه مق أکثر

مقدمه و هدف: اینولین یک پلی ساکارید ذخیره ای از دسته فروکتون ها با خواص تغذیه‌ای و تکنولوژیکی منحصر بفردی است و ریشه کاسنی ریشه‌ای (چیکوری) حاوی اینولین با زنجیرهای بلند و پایدار بعنوان تنها منبع ریشه ای برای تولید صنعتی اینولین می‌باشد. هدف از این تحقیق بررسی مقایسه مقدار و زمان استخراج بیشینه اینولین و رنگ عصاره استخراجی از ریشه چیکوری تازه و خشک در طول زمان استخراج می‌باشد. روش تحقیق: ریشه چیکوری کاشته شده در مجتمع کشت و صنعت قزوین برداشت و برای استخراج عصاره از روش دیفوزیون و نسبت آب به خلال ۵ به ۱ و دمای ۶۰ درجه سانتیگراد و pHبرابر با ۵ استفاده شد. خشک کردن خلال ها در آون سیرکوله دار ودمای ۷۰ درجه سانتیگراد انجام گرفت. برای اندازه گیری اینولین از دستگاه HPLC و برای اندازه گیری رنگ عصاره از دستگاه رنگ سنج در طول موج ۴۲۰ نانومتر استفاده گردید. نتایج و بحث: بیشترین مقدار اینولین برای خلال تازه در زمان ۶۰ و درمورد خلال خشک در زمان ۱۱۰ دقیقه استخراج گردید. اگرچه خشک کردن به طور معنی دار باعث کاهش در میزان اینولین در ریشه چیکوری نمی‌شود اما به طور چشمگیر باعث افزایش زمان استخراج تا ۲ برابر میگردد.همینطورخشک کردن به طور معنادار باعث کاهش رنگ عصاره استخراج شده از خلال چیکوری می‌شود که بدلیل اثر آنزیم بری در حین فرایند خشک کردن می‌باشد. توصیه کاربردی/صنعتی: با توجه به محدود بودن زمان برداشت گیاه و در عین حال محدودیت ظرفیت کارخانه جهت استخراج، خشک کردن روش مناسبی جهت نگهداری ریشه ها برای استفاده در فصول دیگر سال می‌باشد بدون اینکه اثر نامطلوبی بر راندمان استخراج داشته باشد و همچنین خشک کردن ریشه ها در محل کاشت، باعث کاهش حجم ریشه و کاهش هزینه حمل و نقل آن به کارخانه می‌گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

156 - Effect of different growth regulators and wound treatment in increasing rooting of Myrtus Communis cuttings
حمیدرضا منصوریان عبدالله قاسمی پیربلوطی جلیل نوربخشیان فاطمه ملک پور

10.14196/JHD.2018.159

تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

157 - Dose-dependent effects of Gundelia Tournefortii root extract on meiosis resumption and in vitro maturation in mouse immature oocytes
مرضیه خدابنده لیلا روحی عبدالله قاسمی پیربلوطی

Background & Aim: Oocytes in vitro maturation is an enormously promising technology for the treatment of infertility, yet its clinical application remains limited owing to poor success rates. Therefore this study was designed to determine the effect of Gundelia Tour أکثر

Background & Aim: Oocytes in vitro maturation is an enormously promising technology for the treatment of infertility, yet its clinical application remains limited owing to poor success rates. Therefore this study was designed to determine the effect of Gundelia Tournefortii root hydro alcoholic extract as a source of antioxidant on in vitro oocyte maturation. Experimental: In this study, the immature oocytes nucleated were obtained from NMRI mice (6-8 weeks). Germinal vesicles (GV) were cultured for 24 hours in maturation medium in MEMα supplemented with 7.5IU/ml hCG, 100mIU/ml rhFSH, 5% FCS (control group) and adding 10µg/ml Gundelia Tournefortii extract (group 1), 20µg/ml Gundelia Tournefortii extract (group 2) and 40µg/ml Gundelia Tournefortii extract (group 3). Then in vitro maturation stages and resumption of meiotic in all groups was recorded by inverted microscope. Results & Discussion: In group 1 that the oocytes were exposed 10µg/ml of Gundelia Tournefortiiroot extract,maturation rates was significantly higher compared with the control group (p<0/05). In group 2, the oocytes were exposed 20µg/ml of Gundelia Tournefortiirootextract, maturation rates showed a significant increase compared to the control group (p<0/05). In group 3 the oocytes were exposed 40 µg/ml of Gundelia Tournefortiirootextract, also maturation rates showed a significant increase compared to the control group (p<0/05). Industrial and practical recommendations: The results of this study showed that the Gundelia Tournefortiirootextract, has a positive doses dependent effect on oocyte maturation. So with increasing concentration of Gundelia Tournefortiirootextract, the rate of maturation immature oocytes is increased. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

158 - سبک‌شناسی رمان "ریشه در اعماق"
مهین دخت فرخ نیا نسیمه رمضانی سربندی

ابراهیم حسن بیگی از نویسندگان توانمند معاصر است که تاکنون آثار داستانی متعددی را در حوزۀ ادبیّات پایداری تألیف کرده است. در این پژوهش سعی شده، تحلیلی سبک‌شناختی از رمان ریشه در اعماق وی که جزو آثار برتر ادبیات پایداری است، ارائه شود. این مقاله، با بهره گیری از شیوهً توص أکثر

ابراهیم حسن بیگی از نویسندگان توانمند معاصر است که تاکنون آثار داستانی متعددی را در حوزۀ ادبیّات پایداری تألیف کرده است. در این پژوهش سعی شده، تحلیلی سبک‌شناختی از رمان ریشه در اعماق وی که جزو آثار برتر ادبیات پایداری است، ارائه شود. این مقاله، با بهره گیری از شیوهً توصیفی-تحلیلی، به بررسی سبکی رمان مذکور در چهار لایۀ واژگانی، نحوی، بلاغی و ایدئولوژیک پرداخته و درصدد پاسخگویی به این پرسش است که بارزترین ویژگی های سبکی نویسنده در این رمان کدام است؟ براساس یافته های پژوهش، این رمان در لایۀ واژگانی بیشتر از واژه های حسی و نشان دار استفاده کرده است و دارای نحوی گسسته، با صدای دستوری فعال و ایستاست. تمهیدات سبکی به‌کاررفته در این اثر نیز شامل تشبیهات حسی، کنایات، استعاره، حسامیری و ضرب المثل است. ازلحاظ فکری نیز در این اثر مسائلی چون دین باوری و خداباوری، میل به شهادت و... نمود بارزی دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

159 - Fenugreek Seed (Trigonella foenum-graecum) and Asparagus Root (Asparagus officinalis) Effects on Digestion and Kinetics of Gas Production of Alfalfa Hay Using in vitro Technique
و. ناصری ف. کفیل‌زاده ف. هژبری

The aim of this paper was to study of the effect of fenugreek seed (Trigonella foenum-graecum) and asparagus root (Asparagus officinalis) on in vitro digestibility and kinetics of gas production of alfalfa hay. Fenugreek seed (FS) and asparagus root (AR) were added at d أکثر

The aim of this paper was to study of the effect of fenugreek seed (Trigonella foenum-graecum) and asparagus root (Asparagus officinalis) on in vitro digestibility and kinetics of gas production of alfalfa hay. Fenugreek seed (FS) and asparagus root (AR) were added at different levels (0, 5, 10, 15 and 20% of DM). Total phenolic components of alfalfa hay (AH), fenugreek seed (FS) and asparagus root (AR) were 5.9, 10 and 8.3 g/kg DM, total tannins 0.4, 3.8 and 1.5 g/kg DM and saponin 10.4, 27.3 and 40.3 g/kg DM, respectively. In vitro dry matter (DM), organic matter (OM) and neutral detergent fiber (NDF) digestibility of alfalfa decreased (P<0.05) by addition of different levels of FS, but were not affected by adding AR. Addition of FS did not affect alfalfa crude protein (CP) digestibility, but AR at levels of 5 and 20% DM decreased (P<0.05) it. Metabolizable energy (ME) increased (P<0.05) due to addition of FS, but it decreased (P<0.05) by incorporation of AR. Addition of FS (at 10% DM level) and AR (at 5% DM level) decreased (P<0.05) potential gas production. The rate constants (c and d) were not affected by addition of FS and AR. FS and AR at level of 5% DM decreased (P<0.05) lag time (l). FS did not affect fermentation rate (h-1), but AR at level of 10% DM increased (P<0.05) it. Results suggest that fenugreek seed and asparagus root due to secondary metabolites content's may have potential to improve the nutritive value of alfalfa hay تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

160 - The Effect of Trichoderma Isolates on Morpho-Physiological Changes of Polianthes tuberose Under Drought Stress Conditions
Hamidreza Zekavati Mahmoud Shoor Hamid Rohani Seyyed Fazel Fazeli Kakhki Ebrahim Ganji Moghadam

In order to evaluate the effect of different Trichoderma isolates on reducing the effects of drought stress on Polianthes tuberose flower, two factorial experiments were carried out based on a completely randomized design with three replications. In the first and second أکثر

In order to evaluate the effect of different Trichoderma isolates on reducing the effects of drought stress on Polianthes tuberose flower, two factorial experiments were carried out based on a completely randomized design with three replications. In the first and second experiments, the first factors were Bi and 65 isolates of Trichoderma harzianum at three levels (0, 10, 20% v/v) and the second factor in both experiments was three levels of drought stress (25, 50, 100% field capacity). The results showed that both isolates increased biomass fresh and dry weights and root dry weight of Polianthes tuberosa plants exposed to stress conditions. Biomass fresh weight was increased by 4 g at 25% stress level by the isolate Bi and 14 g by the isolate 65, indicating the growth of this flower in the presence of Trichoderma fungus. The amount of proline in the treatment of isolate 65 at 20% stress level was increased compared to other levels of the fungus at 25 and 50% stress levels. Relative water content and leaf green area were enhanced when the two fungal isolates were applied under increasing stress levels. In general, it seems that the isolates Bi and 65 of Trichoderma harzianum have different effects under drought stress conditions. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

161 - Effect of Seasons, Gender and Agrobacterium rhizogenes Strains on Adventitious Root Induction of Male and Female Juniperus communis L.
Mostafa Khoshhal Sarmast Rudabeh Kordkatoli Zahra Rezaei Azim Ghasemnezhad

Scrutinizing of different aspects in vegetative propagation of Iranian J. communis L. is of prime importance in order to prevent extinction of such valuable conifer. In this research, the effects of different seasons, gender, different chemical compounds (IBA, PBZ, putr أکثر

Scrutinizing of different aspects in vegetative propagation of Iranian J. communis L. is of prime importance in order to prevent extinction of such valuable conifer. In this research, the effects of different seasons, gender, different chemical compounds (IBA, PBZ, putrescine and sodium nitroprusside) and three strains of Agrobacterium rhizogenes on ex-vitro rooting capacity of male and female J. communis L. were evaluated. Rooting of semi-hard wood J. communis L.cuttings in autumn were notably successful either in female or male plants. Research results indicated that cutting gained in September provides the highest rooting percentage in female plants while no significant differences in rooting ability were found in male plants which were collected in December and September. There were a female-biased root induction trends between genders. Treatment of female cuttings with IBA declined rooting to the half, even in male cuttings it completely suppress root induction ability compared to control plants. Our empirical evidence on presence of genetic difference in random amplified loci of male and female plants to some extent can explain the difference in rooting competency which can be influenced by difference in genetic make up. A4 strain of A. rhizogenes managed to yield 53.5% rooting compared to the other strains in male plants. The gender-mediated adventitious root formation of J. communis L. which has supported with some genetic evidence will pave the way for further fundamental studies to delineate the missing molecular key of rooting mechanisms. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

162 - Evaluation of Different Growing Media and Nitrogen Fertilizer on Some Morphological Traits in Spathiphyllum wallisii L.
Seyyed Fazel Fazeli Kakhki Ali Reza Sharifian Nasser Beikzadeh

In order to evaluate different growing media and nitrogen fertilizer (urea) on some morphological traits of Spathiphyllum, an experiment was carried out in a split-plot arrangement based on a completely randomized block design in three replications in greenhouse conditi أکثر

In order to evaluate different growing media and nitrogen fertilizer (urea) on some morphological traits of Spathiphyllum, an experiment was carried out in a split-plot arrangement based on a completely randomized block design in three replications in greenhouse conditions in 2018. The main plot was assigned to different growing media including T1: leaf-mold, T2: vermicompost, and T3: a mixed growing medium (peat moss 20% + cocopeat 50% + perlite 30%) and the subplot was assigned to urea fertilizer at different rates of 0, 1, 2, 3 and 4 g/L. Results showed that the mixed growing medium plus 2 g/L urea fertilizer had significant positive effects on all traits. According to the results for the interaction effects, the highest shoot fresh weight (26.5 g/plant), shoot dry weight (3.75 g/plant), root fresh weight (35.5 g/plant), root dry weight (4.87 g/plant), length petiole (55.1 cm), and leaf number (12.1) were obtained from the mixed growing medium plus 2 g/L urea fertilizer, while the traits were the least in all studied growing media plus 0 g/L urea fertilizer. The increase in the urea fertilizer from 0 to 2 g/L increased shoot dry weight and petiole length while the urea fertilizer at the rates of 3 and 4 g/L decreased them. The growing media with an EC of 2 dS/m, high porosity, and high water holding capacity can have significant effects on improving morphologic traits of Spathiphyllum plants. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

163 - Effect of Hydrogen Peroxide, Ascorbic Acid and Indolic-3-Butyric Acid on Root Induction and Development in Cuttings of Bougainvillea spectabilis
Mehdi Pirdastan Abdolhossein Aboutalebi Jahromi Hamed Hassanzadeh Khankahdani

Bougainvillea (Bougainvilleaspectabilis) is used for planting in the landscape because of their beautiful and colorful flowers. The easiest and cheapest technique to propagate this plant is by cuttings; however the cuttings of this plant are not easily rooted and requir أکثر

Bougainvillea (Bougainvilleaspectabilis) is used for planting in the landscape because of their beautiful and colorful flowers. The easiest and cheapest technique to propagate this plant is by cuttings; however the cuttings of this plant are not easily rooted and require the special treatments, including the use of auxin. For this purpose, an experiment was performed in Completely Randomized Design with 15 treatments and four replications and the characteristics such as root and shoot length, root and shoot number, root fresh and dry weight, and the rooted cuttings percent were evaluated. The results showed a statistically significant difference among the used treatments. The use of 400 mg/L indolic-3-butyric acid (IBA) for 24 hrs dipping led to improve rooting parameters particularly the rooted cuttings percent. However, the use of 1000 mg/L IBA for 20 s quick dipping also had satisfactory results, which can be introduced as a suitable treatment due to the reduction of application time and labor costs. Adding substances similar to ascorbic acid (AsAc) and hydrogen peroxide (H2O2) also improved some traits such as the root length, root fresh weight and the number of shoots. In general, the use of high concentrations of IBA (2000 mg/L), which are used by quick dipping with the use of pre-treatment with AsAc and H2O2 can lead to improve rooting traits in bougainvillea cuttings. When the cost of the plant growth regulators is important, the use of the low-concentration of IBA (400 mg/L) by long-term dipping (24 hrs) can be effective for Bougainvillea cuttings. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

164 - Dose-Dependent Impacts of Nano-Sized Ceria (CeO2) on Seed Germination, Early Growth and Physiological Parameters of Marigold Seedling
Sedighe Jahani Sara Saadatmand Malihe Jahani Homa Mahmoodzadeh Ramazan Ali Khavari-Nejad

Marigold is widely used as an ornamental-medicinal plant. Interaction between nanoparticles (NPs) and biological systems is one of the most promising areas of research in modern nanoscience and technology. Researchers have reported the uptake of cerium oxide or ceria (C أکثر

Marigold is widely used as an ornamental-medicinal plant. Interaction between nanoparticles (NPs) and biological systems is one of the most promising areas of research in modern nanoscience and technology. Researchers have reported the uptake of cerium oxide or ceria (CeO2) NPs by plants. The aim of this investigate was to determine the impacts of nanoceria on seed germination, growth and biochemical characteristics of 9-day-old seedling of marigold (Calendula officinalis L.). Seeds were germinated in Petri dishes containing eight various dosages of nanoceria (0, 0.05, 0.1, 0.2, 0.4, 0.8, 1.6, and 3.2 g/L). After 9 days, early growth and biochemical parameters were measured. Results showed that seed germination, fresh and dry weights of seedling, and lengths of radicle, plumule, and seedling stimulated at 0.05 and/or 0.1 g/L of nanoceria but retarded at higher dosages (after 0.2 or 0.4 g/L) of NPs. The contents of H2O2, malondialdehyde (MDA) and lipoxygenase (LOX) activity incremented after 0.2 g/L of nanoceria. The activities of antioxidant enzymes and protein content were incremented at higher dosages of nanoceria. Also, the activity of phenylalanine ammonialyase (PAL), phenol content, and antioxidant capacity stimulated at 0.8 to 3.2 g/L of nanoceria. The proline content improved at 0.2-3.2 g/L of nanoceria. Altogether, the results confirmed the inducive oxidative stress of nanoceria that was accompanied by plant defense system include antioxidant enzymes, phenolic compounds and compatible osmolytes such as proline. These results showed that nanoceria at the low dosages (0.05 and/or 0.1 g/L) caused a positive induction on marigold germination and seedling growth but by increasing in its dosage (more than 0.2 g/L), the results was reversed and showed toxicity that forced the plant to activate its defense systems. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

165 - The Effects of Naphthaleneacetic Acid on the Rooting of Cycas revoluta Bulbs
Mehdi Asgari Gouraj

The effects of naphthaleneacetic acid (NAA) (0, 15, 20 and 25 mg/l) were explored on the rooting of Cycas revoluta bulbs in a study based on a randomized complete block design with four replications. Based on the results, the NAA treatments significantly influenced root أکثر

The effects of naphthaleneacetic acid (NAA) (0, 15, 20 and 25 mg/l) were explored on the rooting of Cycas revoluta bulbs in a study based on a randomized complete block design with four replications. Based on the results, the NAA treatments significantly influenced root length, leaf fresh and dry weight, and chlorophyll. But, they did not affect root number, root fresh and dry weight, significantly. The longest roots were 9.43 and 9.63 cm produced by the bulbs treated with 25 and 20 mg/l NAA, respectively. The 25 and 20 mg/l NAA were related to the highest root number of 3.57 and 3.23, respectively, the 25 mg/l NAA was related to the highest mean root fresh weight of 4.9 g, the 25 mg/l NAA was related to the highest root dry weight of 2.5 g, the 20 and 25 mg/l NAA were related to the highest leaf fresh weight of 6.04 and 6.54 g, respectively, the 25 and 20 mg/l NAA were related to the highest leaf dry weight of 4.07 and 3.11 g, respectively, and the 20 and 5 mg/l NAA were related to the highest chlorophyll content of 6.28 and 6.22 mg g-1 F.W., respectively. A significant relationship was observed between leaf dry weight and chlorophyll content at the P < 0.01 level (+0.78). But, there was no significant relationship between root dry weight and mean root length (+0.29). The relationship between chlorophyll content and mean root length was not significant either (+0.13). According to the results, increasing the hormone rate may even affect the plants adversely, injuring them. In general, it can be inferred from the results that NAA at the rate of 20 mg/l influenced the studied traits, thereby entailing the highest gene expression in C. revoluta. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

166 - Evaluation of the Growth and Phytoremediation Ability of Ornamental Tall Fescue and Sunflower in Contaminated Soils to Petroleum Hydrocarbons
Kamran Parvanak

Petroleum sludge is the waste of crude oil refining processes, and are the most priority organic pollutants found in the environment. The present study was carried out to evaluate the growth and phytoremediation ability of ornamental tall fescue (Festuca arundinacea Sch أکثر

Petroleum sludge is the waste of crude oil refining processes, and are the most priority organic pollutants found in the environment. The present study was carried out to evaluate the growth and phytoremediation ability of ornamental tall fescue (Festuca arundinacea Schreb.) and sunflower (Helianthus annuus L.) plant to petroleum sludge produced by Isfahan Refinery in contaminated soils in a greenhouse experiment. For this purpose, the air-dried petroleum sludge sample was added to an uncontaminated soil at ratios of 0 (control), 10 and 20% (w/w) and mixed thoroughly. Plastic pots were filled with called mixture (3 kg). The experiment layout consisted of split-plots arranged in a completely randomized design with three replicates. The results showed that with increasing sludge level from 0 to 10 and 20 %, the tall fescue germination decreased significantly (P<0.01). In sunflower plant this decrease was not significant. The mean values of plant heights and root and shoot dry weights for tall fescue only in 20% level of petroleum sludge showed a significant reduction when compared with control. However, in sunflower plant, this reduction was not significant in all three petroleum sludge levels (P<0.01). The highest reduction of total petroleum hydrocarbons (89%) in tall fescue rhizosphere was observed in petroleum sludge level of 10%. By increasing the petroleum sludge up than 10%, total petroleum hydrocarbons in rhizosphere of two plants significantly decreased (P<0.01). Because, tall fescue plant produces more roots than shoots and have more fibrous root systems that caused more reduct TPH, application this plant recommend as a appropriate species for phytoremediation of contaminated soils to petroleum sludge of Isfahan Refinery. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

167 - Exploring the Impact of Seasonal Sampling, Media Phase, Concentration and Type of Hormone on the Micropropagation of Dog Rose (Rosa canina L.)
Morteza Sheikh-Assadi Neda Ghaffari Tari Roohangiz Naderi Reza Fattahi

One of the most significant decorative and medicinal plants, the dog rose (Rosa canina L.), serves as the rootstock for the majority of ornamental roses, including hybrid roses. The quick growth with desirable traits and the creation of wholesome, disease-free plants ar أکثر

One of the most significant decorative and medicinal plants, the dog rose (Rosa canina L.), serves as the rootstock for the majority of ornamental roses, including hybrid roses. The quick growth with desirable traits and the creation of wholesome, disease-free plants are the major outcomes of in vitro rose propagation. So, in order to provide micropropagation instructions for this plant utilizing nodal explants, this research was carried out. Many factors including the type, concentration, and phase of culture medium, sampling season, type, and concentration of hormones were investigated in several experiments. Explant disinfection was significantly affected by the timing of immersion in different sodium hypochlorite concentrations as well as the explant sampling season. The explants harvested in the winter and treated with 1% sodium hypochlorite showed the lowest rate of infection and the best percentage of survival. The percent of explant establishment was affected by the culture medium used as well as the IBA and BAP concentrations employed; the highest percentage of explant establishment was found in the MS culture medium with 0.3 mg L-1 BAP and or 0.4 mg L-1 IBA. The solid MS culture medium with 0.5 mg L-1 BAP had a stronger impact on proliferation. The results of the root formation test proved that the highest percentage of rooting is obtained in the half-strength MS culture medium with 2 mg L-1 IBA. After adapting to the environment with more than 80% survival, the produced plants were finally moved to the greenhouse. Using these findings, Rosa canina can be quickly commercially propagated for use in breeding and conservation efforts. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

168 - Improvement of Rooting in Forsythia × intermedia Cuttings by Plant Growth Regulators
Behzad Kaviani Somayeh Gholami

Asexual propagation through cuttings is an appropriate method used for most ornamental plants. Success in increasing the percentage of rooting, reducing root emergence and increasing proliferation efficiency depends on several factors like plant growth regulators, espec أکثر

Asexual propagation through cuttings is an appropriate method used for most ornamental plants. Success in increasing the percentage of rooting, reducing root emergence and increasing proliferation efficiency depends on several factors like plant growth regulators, especially auxins. Rooting of Forsythia × intermedia is difficult and requires specific hormonal treatments and proper cultivation beds. This work evaluated the rooting of Farsythia × intermedia cuttings under the action of different concentrations of plant growth regulators. The cuttings consisted of 15 cm long shoots with their basal leaves removed. The basal part of the cuttings was treated with 0, 500, 1000 and 1500 mg l-1 IBA and/or NAA. Stem cuttings were kept in hormones solution for 10 seconds. Then, they were planted in rice husk, sand and perlite as cultivation bed under greenhouse conditions. After two months, the percentage of rooted stem cutting, root number per stem cuttings, root length and root fresh and dry weights were determined on stem cuttings. The highest rooting percentage (51%) was obtained in cuttings treated with 1000 mg l-l IBA + 1500 mg l-l NAA. The maximum root number was obtained in cuttings treated with 1500 mg l-l IBA + 1500 mg l-1 NAA. The maximum root length (4.66 cm) was obtained in stem cuttings treated with 500 mg l-1 IBA + 1000 mg l-1 NAA تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

169 - Stomatal Movement in Response to Root Zone Temperature in Purple Heart (Tradescantia pallida)
Nabiyollah Ashrafi Abdolhossein Rezaei Nejad

The effects of root temperatures (25, 35 and 45°C) and temperature duration (30, 60 and 90 min) on net photosynthesis rate, stomatal conductance and transpiration rate in Tradescantia pallida were investigated. The experiment was conducted under controlled condition أکثر

The effects of root temperatures (25, 35 and 45°C) and temperature duration (30, 60 and 90 min) on net photosynthesis rate, stomatal conductance and transpiration rate in Tradescantia pallida were investigated. The experiment was conducted under controlled conditions with factorial arrangement based on a completely randomized design (CRD) and four replications. Result showed that, net photosynthesis rate was not significantly different between plants treated with 25 and 35°C. However, aperture area and width increased at 35°C and declined sharply at 45 °C as compared with that at 25 °C. Net photosynthesis rate and stomata1 conductance of plants treated with 45°C decreased to 76 and 68%, respectively, as compared with those at 35°C. Stomatal aperture area of plants treated with 35°C was 27% and 320% higher than those treated with 25 and 45°C, respectively. Stomatal resistance of plants treated with high temperature (45°C) were higher (174%) than those treated with 35°C. In 35 °C, aperture area of plants after 30 min was 61% and 45% higher than those after 60 and 90 min exposure, respectively. The results revealed that, a heat shock of roots at 45°C could lead to a significant decrease in stomatal conductance (by 81%) and transpiration rate (by 60%) as compared with those at 35°C. Overall, the results suggest that the root temperature affects leaf gas exchange and stomatal behavior and has to be taken into account in plant production system, in particular, hydroponics. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

170 - Micropropagation of Lantana camara Through Axillary Shoots Proliferation
Ehsan Naderi Samani Zohreh Jabbarzadeh Cyrus Ghobadi

In vitro budinduction and shoot regeneration of Lantana camara L. was investigated using axillary nodal explants. Multiple shoot buds were induced on Murashige and Skoog (MS) media supplemented with 0, 2, 4 and 8 mg/l of 6-benzylaminopurine (BAP) or thidiazuron (TDZ) fo أکثر

In vitro budinduction and shoot regeneration of Lantana camara L. was investigated using axillary nodal explants. Multiple shoot buds were induced on Murashige and Skoog (MS) media supplemented with 0, 2, 4 and 8 mg/l of 6-benzylaminopurine (BAP) or thidiazuron (TDZ) for proliferation and 0, 0.25 and 0.5 mg/l indole-3 butyric acid (IBA) for rooting. After 4 weeks, a maximum number of shoot buds was achieved on MS media containing 8 mg/l BAP and most buds were resulted in 8 mg/l TDZ. The results showed that the maximum length of shoots, internode length and weight were observed in MS media without any growth regulators. Suitable concentrations of cytokinins significantly increased RNA, DNA and protein synthesis and shoot induction. Difference in concentrations of BAP can be under the influence of genetic factors and experimental condition. Very low concentrations of TDZ stimulated the proliferation of lateral shoots in woody plants. Receptor molecules of TDZ had high affinity with this growth regulator. In this research, the highest number of roots was induced in MS media with 0.25 mg/l IBA. IBA is one of the strong PGRs in culture medium for stimulating and increasing the number of roots. IBA increases internal IAA, which is necessary for normal growth of root meristems and final development of roots. One of the effects of auxins is elongation of cells, but root cells need lower auxin for growth because auxin induces ethylene which is a root growth inhibitory. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

171 - اثر سویه‌های قارچ مایکوریزا و کود فسفره ﺑﺮ صفات رشدی و ﻋﻤﻠﻜﺮد دانه گندم (Triticum aestivum L.)
حسین حمیدی1و2 سیدکیوان مرعشی2

به منظور بررسی اثر سویه های قارچ مایکوریزا و کود فسفره بر صفات رشدی و عملکرد دانه گندم، این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1395-1394 انجام گرفت. فاکتور اول شامل کاربرد سویه‌های قارچ مایکوریزا بصورت عدم استفاده از قارچ ( شاهد)، أکثر

به منظور بررسی اثر سویه های قارچ مایکوریزا و کود فسفره بر صفات رشدی و عملکرد دانه گندم، این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1395-1394 انجام گرفت. فاکتور اول شامل کاربرد سویه‌های قارچ مایکوریزا بصورت عدم استفاده از قارچ ( شاهد)، استفاده از قارچ گلوموس اینترارادیز، گلوموس موسه و گلوموس فاسی کولاتوم و فاکتور دوم شامل مقادیر کود فسفره بصورت عدم مصرف کود (شاهد) و مصرف 40 ، 80 و 120 کیلوگرم در هکتار بود.نتایج نشان داد که اثر قارچ، کود فسفره و برهمکنش قارچ و کود فسفره بر شاخص سطح برگ، ماده خشک کل، ماده خشک ریشه و عملکرد دانه معنی‌دار بود. در تمامی تیمارهای قارچ مایکوریزا با کاربرد کود فسفره، شاخص سطح برگ، ماده خشک کل، ماده خشک ریشه و عملکرد دانه افزایش یافت. بیشترین مقدار در صفات مورد بررسی در شرایط کاربرد دو سویه قارچ گلوموس اینترارادیز و گلوموس موسه مشاهده شد. نتایج نشان داد که در دو سویه گلوموس موسه و اینترارادیز در سطح کودی 80 کیلوگرم بیشترین مقدار از نظر کلیه صفات مورد بررسی بود، ولی در مورد قارچ گلوموس فاسی‌کولاتوم سطح کودی 120 کیلوگرم در هکتار برای رسیدن به حداکثر صفات مورد نیاز است. نتایج کلی آزمایش نشان داد که با کاربرد دو سویه گلوموس موسه و اینترارادیز می‌توان مصرف کودهای شیمیائی فسفره را کاهش داد و این می‌تواند دریچه‌ای در جهت رسیدن به کشاورزی پایدار باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

172 - بررسی مدیریت علف‌های‌هرز و عملکرد چغندرقند در میزان‌های متفاوت کود اوره با پوشش گوگردی
عین اله حسامی

به منظور بررسی مدیریت علف‌های‌هرز، در کنترل علف‌های‌هرز چغندرقند در سطوح مختلف اوره با پوشش گوگردی بر عملکرد و خصوصیات کیفی چغندرقند، آزمایشی در سال زراعی 95-1394 در شهرستان شوشتر به صـورت کرت‌های یکبار خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. تیمارها أکثر

به منظور بررسی مدیریت علف‌های‌هرز، در کنترل علف‌های‌هرز چغندرقند در سطوح مختلف اوره با پوشش گوگردی بر عملکرد و خصوصیات کیفی چغندرقند، آزمایشی در سال زراعی 95-1394 در شهرستان شوشتر به صـورت کرت‌های یکبار خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح مختلف اوره با پوشش گوگردی (0، 150، 180 و 250 کیلوگرم در هکتار) به عنوان عامل اصلی و استفاده از ترکیب علف کش‌های علف‌کش فن مدیفام + دس مدیفام + اتوفاموزیت (3 لیتر در هکتار) و کلوپیرالید (500میلی لیتر در هکتار) و استفاده از ترکیب علف کش‌های علف کش فن مدیفام + دس مدیفام + اتوفاموزیت (3 لیتر در هکتار) و متامیترون (5 کیلوگرم در هکتار) به عنوان عامل فرعی می‌باشد. نتایج نشان داد وزن خشک علف های هرز تحت تأثیر مقادیر مختلف اوره با پوشش گوگردی قرار گرفت و با افزایش اوره با پوشش گوگردی باعـث افزایش وزن‌خشک علف‌های‌هرز شد، به‌طوری‌که بالاترین آن در کاربرد بیشترین میزان اوره با پوشش گوگردی در هکتار به همراه عـدم وجـین علف‌های‌هرز به مقدار 237 گرم در هر مترمربع حاصل شد. همچنین در تیمارهای اثر برهمکنش کود و روش کنترل علف هرز، بیشترین عملکرد ماده خشک چغندرقند به میزان 13421کیلوگرم، مربوط به تیمار وجین کامل و بیشترین میزان کاربردی اوره با پوشش گوگردی است. بالاترین عملکرد ریشه چغندرقند به مقدار 57004 کیلوگرم در هکتار مربوط به تیمار کنترل علف‌های‌هرز و کاربرد بیشترین میزان اوره با پوشش گوگردی بود. در بین تیمارهای کنترل شیمیایی علف‌های‌هرز، بیش‌ترین عملکرد ریشه چغندرقند به میزان 46711 کیلوگرم در هکتار در تیمار علف کش متامیترون + علف کش فن‌مدیفام + دس‌مدیفام+ اتوفاموزیت و کاربرد بیش‌ترین میزان اوره با پوشش گوگردی در هکتار بدست آمد. همچنین بالاترین درصد قند خالص در تیمار عدم کاربرد اوره با پوشش گوگردی به همراه عدم کنترل علف‌های هرز به ترتیب به مقدار 6/18 و 30/20 درصد بدست آمد. به طور کلی می توان گفت کود اوره با پوشش گوگردی با کاربرد علف کش های فن مدیفام + دس مدیفام + اتوفاموزیت+ متامیترون موجب عملکرد بهینه چغندرقند می گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

173 - Price Relationships and Spillover Effects of Price Volatilities in Iran's Rice Market
محمد کاوسی کلاشمی محسن کاوسی کلاشمی

Rice plays an especial role in Iranian households' nutrition basket. The volatilities of its price during recent years caused consumers' dissatisfaction. This paper investigates spillover effects of price volatilities (at the wholesale and retail levels) in the Guilan P أکثر

Rice plays an especial role in Iranian households' nutrition basket. The volatilities of its price during recent years caused consumers' dissatisfaction. This paper investigates spillover effects of price volatilities (at the wholesale and retail levels) in the Guilan Province rice market. The Generalized Autoregressive Conditional Hetroscedasitic (GARCH) model was used for the monthly time period of 1999 to 2013. As the results of the unit root tests showed, the monthly time series of Sadri-Momtaz variety wholesale price and Sadri-Momtaz variety retail price have unit roots in zero frequency or they are I(1). Considering the amounts of trace and maximum eigen values statistics, there is a long-run relationship between Sadri-Momtaz variety wholesale and retail monthly price time series. Coefficients of normalized cointegration vector showed that, with one percent increase (decrease) in retail price, it would be likely that wholesale price could increase (decrease) by 0.99 percent. Results of GRACH model revealed that spillover effects exist from the retail price to the wholesale price and vice versa. In addition, price volatility in retail and wholesale levels had positive and significant effects on its own level price volatility. Accordingly, providing proper policy packages in both supply and demand sides were advised. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

174 - A Root Analysis of The Factors Limiting Multifunctional Agriculture in Iran
محبوبه خیراللهی امیرحسین علی بیگی فرحناز رستمی قبادی

Despite numerous studies on multifunctional agriculture, the development of this practice in developing countries, including Iran, remains uncertain. The purpose of this qualitative study was to analyze the underlying factors limiting multifunctional agriculture in west أکثر

Despite numerous studies on multifunctional agriculture, the development of this practice in developing countries, including Iran, remains uncertain. The purpose of this qualitative study was to analyze the underlying factors limiting multifunctional agriculture in western Iran. The study population consisted of 12 purposefully selected experts and farmers involved in multifunctional agriculture in Dehloran Township, Iran. Data were collected through semi-structured interviews, following a root cause analysis approach proposed by the American Society for Quality (ASQ). The analysis of the interviews identified 19 direct causes categorized into six groups, along with 234 superficial causes. Additionally, 12 root causes that significantly impact the problem were identified. Using the GUT (Gravity, Urgency, and Tendency) decision matrix and Pareto diagram for scoring and prioritizing, eight key root causes emerged: Absence of research laboratories. Inefficient supervision of agricultural processes. Lack of guaranteed support for all agricultural products in the region. Failure to promote multifunctional agriculture. Failure to formulate strategic policies based on regional conditions. Inefficient policies for training multifunctional agricultural experts. Lack of targeted support plans. Inadequate policy-making to support multifunctional farmers. By addressing and rectifying these root causes, not only can superficial causes be eliminated, but also the development of multifunctional agriculture can be expedited. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

175 - Land Suitability Classification of East Azerbaijan Research Station for Tomato, Potato, Onion and Bean
Parisa Alamdari Setareh Amanifar

In this study, qualitative land suitability evaluation was made for research station of East Azarbaijan, for tomato, potato, onion and bean. The study was done using Simple Limitation Method (SLM), Limitation Method regarding Number and Intensity (LMNI) and Parametric M أکثر

In this study, qualitative land suitability evaluation was made for research station of East Azarbaijan, for tomato, potato, onion and bean. The study was done using Simple Limitation Method (SLM), Limitation Method regarding Number and Intensity (LMNI) and Parametric Methods (PM) such as the square root and the Storie methods. The results from different methods indicated that the most important limiting factors are Organic Matter (OM), salinity and sodicity and calcium carbonates, either alone or in combination. Evaluation indicated that the (SLM) and (LMNI) mainly show similar suitability classes, but Parametric methods especially square root method which it's results revealed to be more realistic show different suitability classes in many cases. According to the square root method, the area can be recommended as marginally suitable for cultivation of tomato and potato and expected to yield about 40-65% of optimal production. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

176 - Seasonality and Forecasting of Monthly Broiler Price in Iran
آزاده فلسفیان

The objective of this study was to model seasonal behavior of broiler price in Iran that can be used to forecast the monthly broiler prices. In this context, the periodic autoregressive (PAR), the seasonal integrated models, and the Box-Jenkins (SARIMA) models were used أکثر

The objective of this study was to model seasonal behavior of broiler price in Iran that can be used to forecast the monthly broiler prices. In this context, the periodic autoregressive (PAR), the seasonal integrated models, and the Box-Jenkins (SARIMA) models were used as the primary nominates for the forecasting model. It was shown that the PAR (q) model could not be considered as an appropriate method for modeling seasonal behavior of the broiler price. Results of seasonal unit root test indicated that the monthly prices of broiler follow a non-stationary stochastic seasonal process. Accordingly, the regression-based model is an appropriate modeling framework. While SARIMA is an alternative modeling approach, the RMSE of forecasting error suggested the superiority of the regression-based model over the SARIMA model. Therefore, the estimated parameters of the regression-based model can be used to predict the monthly prices of broiler in Iran. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

177 - مطالعات فراساختاری و بافت شناسی برگ و ریشه گیاه کرچک (.Ricinus communis L) تحت تیمار نانولوله های کربن چند دیواره
زهرا فتحی رمضانعلی خاوری نژاد هما محمودزاده آخرت طاهر نژاد ستاری

Ricinus communis L. متعلق به خانواده Euphorbiaceae ، یک گیاه دارویی بسیار مهم می باشد. نانولوله های کربنی به عنوان تنظیم کننده های رشد گیاه بوده و می توانند مورفولوژی و فیزیولوژی سلول گیاهی را تغییر دهند. نفوذ نانولوله های کربنی در سیستم گیاهی می تواند تغییراتی را در عم أکثر

Ricinus communis L. متعلق به خانواده Euphorbiaceae ، یک گیاه دارویی بسیار مهم می باشد. نانولوله های کربنی به عنوان تنظیم کننده های رشد گیاه بوده و می توانند مورفولوژی و فیزیولوژی سلول گیاهی را تغییر دهند. نفوذ نانولوله های کربنی در سیستم گیاهی می تواند تغییراتی را در عملکرد متابولیکی بوجود آورد که منجر به افزایش تولید می شود. نتایج آزمایشاتXRD و نانوپارتیکل سایزر نشان داد که فاز اصلی، کربن است و اندازه آن حدود 35-300 نانومتر است. هدف از این پژوهش بررسی اثر تیمار نانو لوله کربنی (0 و 500 µg ml^(-1)) روی ویژگی های بافت شناسی و فراساختار گیاه کرچک می باشد. بدین منظور، مراحل رشد رویشی گیاه کرچک در شرایط گلخانه ای انجام شد. نمونه برداری از ریشه و برگ گیاه شاهد و تیمار در هنگام برداشت، انجام گردید. مراحل آماده سازی بافت انجام شد و نمونه ها جهت مطالعه با میکروسکپ الکترونی (TEM) روی گرید منتقل شدند. نتایج مطالعه فراساختار سلول ها، تجمع زیادی از نانولوله های کربنی چند جداره با طول های مختلف درون واکوئل و سیتوپلاسم را نشان داد که در سلول های برگ تجمع واکوئل ها، افزایش پلاستوگلبولی ها در استرومای کلروپلاست و تغییر شکل کلروپلاست ها از کروی به بیضی شکل مشاهده شد و در سلول های ریشه منجر به تخریب کریستاهای میتوکندری ها، تخریب غشاهای واکوئل و هسته و تا حدی کروماتین ها، تجمع واکوئل ها، ضخامت زیاد دیواره های سلول های اسکلرید و آوند چوبی و بافت مقاوم بالغ و کاملا نمو یافته نسبت به شاهد شدند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

178 - تاثیر نانو ذره سلنیوم (Nano-Se) و عصاره سبوس برنج بر جوانه زنی و برخی ویژگی-های مورفوفیزیولوژیکی Astragalus adscendens Boissier )
رضا دهقانی بیدگلی

به منظور بررسی اثر پیش تیمار بذور گون گزی با عصاره سبوس برنج عصاره و محلول نانو ذره سلنیوم در مراحل اولیه جوانه زنی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در 4 تکرار در سال 1396 اجرا شد. تیمار های آزمایش شامل پرایمینگ با عصاره سبوس برنج در 4 سطح (صفر به عنوا أکثر

به منظور بررسی اثر پیش تیمار بذور گون گزی با عصاره سبوس برنج عصاره و محلول نانو ذره سلنیوم در مراحل اولیه جوانه زنی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در 4 تکرار در سال 1396 اجرا شد. تیمار های آزمایش شامل پرایمینگ با عصاره سبوس برنج در 4 سطح (صفر به عنوان شاهد، 1/0 ، 2/0 و 5/0 درصد وزنی-حجمی ) و نانو ذره سلنیوم در 4 سطح (صفر به عنوان شاهد، 04/0، 08/0 و 1/0 درصد وزنی-حجمی ) به مدت 2 ساعت در دمای 25 درجه سانتی گراد بودند. نتایج آزمایشات نشان داد عصاره سبوس برنج، نانو ذره سلنیوم و اثر متقابل تیمارها در سطح احتمال %1 بر تمامی صفات مورد مطالعه شامل درصد جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه، طول ساقه‌چه، ضریب جوانه‌زنی، محتوای نسبی آب، محتوای کلروفیل a،b و کلروفیل کل معنی دار بود. همچنین استفاده از عصاره سبوس برنج1/0درصد باعث افزایش 15 درصدی طول ریشه‌چه شد، اما با افزایش غلظت عصاره سبوس برنج طول ریشه‌چه و ساقه‌چه نسبت به شاهد کاهش پیدا کردند. همچنین پرایم بذور با عصاره سبوس برنج2/0درصد و نانو ذره سلنیوم08/0درصد باعث افزایش 37 درصدی طول ریشه‌چه شد. بالاترین میزان درصد جوانه‌زنی، محتوای کلروفیل a،b و طول ساقه‌چه با اعمال تیمار 1/0 درصد وزنی-حجمی عصاره سبوس برنج به همراه تیمار 1/0 درصد وزنی-حجمی نانو ذره سلنیوم به دست آمد. همچنین اعمال تیمار های ذکر شده به تنهایی نیز بر صفات مورد مطالعه اثرات مثبت و معنی دار داشتند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

179 - بررسی ساختار تشریحی اندام‌های رویشی غافث (Agrimonia eupatoria L.) در گیاه طبیعی و گیاه باززایی شده
پریسا صفاری احمد مجد پریسا جنوبی فرزانه نجفی

10.30495/jdb.2021.680723

بررسی ساختار اندام‌های رویشی گیاهان در گسترش علم زیست شناسی تکوین گیاهی موثر است و در زمینه آرایه شناسی گیاهان نیز کاربرد دارد. غافث (Agrimonia eupatoria L.) یک گیاه ارزشمند دارویی از تیره Rosaceae است. به دلیل جوانه‌زنی کند و رشد رویشی زمانبر در زیستگاه طبیعی، کشت بافت أکثر

بررسی ساختار اندام‌های رویشی گیاهان در گسترش علم زیست شناسی تکوین گیاهی موثر است و در زمینه آرایه شناسی گیاهان نیز کاربرد دارد. غافث (Agrimonia eupatoria L.) یک گیاه ارزشمند دارویی از تیره Rosaceae است. به دلیل جوانه‌زنی کند و رشد رویشی زمانبر در زیستگاه طبیعی، کشت بافت آزمایشگاهی راهکار مناسبی جهت تسریع در تکثیر این گیاه است. در پژوهش حاضر ساختار تشریحی اندام‌های رویشی در گیاه طبیعی و گیاه باززایی‌ شده بررسی و مقایسه شد. از ریشه، ساقه، برگ و دمبرگ گیاه در هر دو گروه نمونه برداری انجام شد و پس از تثبیت در فیکساتور الکل- گلیسیرین برش‌برداری صورت گرفت. برش‌ها تحت رنگ آمیزی کارمن/ متیلن بلو قرارگرفتند و مطالعات میکروسکوپی بر آنها انجام شد. نتایج نشان‌داد ساختارهای کلی در هر دو نمونه شباهت بسیاری دارند. در گیاهان باززایی شده نسبت به گیاهان طبیعی، تراکم بافت‌های محافظ در ساقه، برگ و دمبرگ کمتر بود (تعداد لایه های بافت کلانشیم کمتر و اسکلرانشیم وجود نداشت). دسته‌های آوندی در ساقه، برگ و دمبرگ هر دو گروه، از نوع دو دسته پیوسته (بی کلاترال) دیده شد. تعداد لایه‌های بافت نردبانی و اسفنجی در برگ هر دو گروه مشابه بود. ساختار بلور شکل ماکل در پارانشیم ساقه و دمبرگ هر دو گروه مشاهده شد که تعداد آن در گیاهان باززایی شده کمتر بود. بر روی ساقه و برگ گیاه غافث، کرک‌های متعدد محافظ و غده‌ای وجوددارد که تعداد کرک‌ها در گیاهان باززایی شده نسبت به گیاهان طبیعی کمتر بود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

180 - بررسی تأثیر سالیسیلیک اسید بر میزان متابولیت‎‌های ثانویه ریشه‌های نابجای و کالوس گیاه سرخارگل
عباسعلی دهپور جویباری

10.30495/jdb.2022.691960

در این تحقیق به بررسی تاثیر سالیسیلیک اسید در محیط کشت بافت بر میزان متابولیت‌های ثانویه کالوس و ریشه‌های نابجای گیاه سرخارگل (Echinacea purpurea L) پرداخته شد. لپه جهت تشکیل کالوس در غالب آزمایش فاکتوریل با هورمون بنزیل آدنین (5/0 و 1 میلی‌گرم بر لیتر) و توفوردی و نفتا أکثر

در این تحقیق به بررسی تاثیر سالیسیلیک اسید در محیط کشت بافت بر میزان متابولیت‌های ثانویه کالوس و ریشه‌های نابجای گیاه سرخارگل (Echinacea purpurea L) پرداخته شد. لپه جهت تشکیل کالوس در غالب آزمایش فاکتوریل با هورمون بنزیل آدنین (5/0 و 1 میلی‌گرم بر لیتر) و توفوردی و نفتالین استیک اسید (5/0 و 1 میلی‌گرم بر لیتر) کشت شدند. جهت تهیه ریشه نابجا نیز لپه در محیط حاوی نفتالین استیک اسید و ایندول بوتیریک اسید (0، 2/0، 1، 5/1 و 2 میلی‌گرم بر لیتر) بر پایه طرح کاملا تصادفی کشت شدند. تیمارهای اسیدسالیسیلیک در غلظت‌های 0، 50، 100 و 200 میلی‌گرم بر لیتر در محیط کشت MS مایع اعمال شد و سپس ترکیباتی شامل میزان کلروفیل کل، فنل، فلاونوئید، فعالیت آنتی اکسیدانی، اسیدکافئیک و اسیدگالیک اندازه‌گیری شد. بهترین تیمار از نظر تولید کالوس محیط کشت MS حاوی نیم میلی‌گرم بر لیتر هورمون بنزیل آدنین و یک میلی‌گرم بر لیتر هورمون توفوردی و همچنین بهترین تیمار جهت تولید ریشه‌های نابجا از محیط کشت MS2/1 حاوی نیم میلی‌گرم بر لیتر هورمون ایندول بوتیریک اسید بدست آمد. بیشترین میزان فعالیت آنتی اکسیدانی بترتیب در تیمار 100 و 200 میلی‌گرم بر لیتر اسیدسالیسیلیک در کالوس و ریشه‌های نابجای مشاهده شد. بیشترین مقدار اسیدگالیک با 11/2 میلی‌گرم در گرم وزن تر در ریزنمونه ریشه در غلظت 100 میلی‌گرم بر لیتر اسیدسالیسیلیک در روز سوم نمونه برداری ثبت شد. بالاترین مقدار اسیدکافئیک با 58/2 میلی‌گرم بر گرم وزن تر در ریزنمونه ریشه در غلظت 200 میلی‌گرم در لیتر اسید سالیسیلیک در روز پنجم نمونه‌برداری مشاهده شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

181 - باززایی تمشک بیخار رقم مرتون از جوانه جانبی در محیط کشت بافت تحت تاثیر هورمون، سیلسیک اسید، ساکاروز و ذغال فعال
عباسعلی دهپور جویباری سعید سلطانی رویا بیشه کلایی کامران قاسمی زهرا رجب زاده

10.30495/jdb.2021.686504

هدف از این تحقیق بررسی تاثیر تنظیم کننده های رشد گیاهی میزان سیلیس، ساکارز و زغال فعال بر باززایی و تکثیر درون شیشه گیاه تمشک بیخار رقم مرتون می باشد. جوانه جانبی در محیط 2/1 MSحاوی 1/0 درصد زغال فعال کشت گردید و پس از سه هفته شاخه جدید حاصل از کشت جوانه برای اعمال تیما أکثر

هدف از این تحقیق بررسی تاثیر تنظیم کننده های رشد گیاهی میزان سیلیس، ساکارز و زغال فعال بر باززایی و تکثیر درون شیشه گیاه تمشک بیخار رقم مرتون می باشد. جوانه جانبی در محیط 2/1 MSحاوی 1/0 درصد زغال فعال کشت گردید و پس از سه هفته شاخه جدید حاصل از کشت جوانه برای اعمال تیمار های بدست آمد.جوانه های جدید در محیط MS حاوی غلظت های متفاوت هورمون BA، IBA و NAA جهت باززایی شاخه کشت شدند. بهترین تیمار شاخه زایی تمشک در محیط کشت MS حاوی 5/1 میلی گرم بر لیتر BA به همراه 1/0 میلی گرم بر لیتر IBA بدست آمد. همچنین شاخه های باززایی شده در محیط حاوی 2/0، 5/0، 1 و 2 میلی گرم بر لیتر هورمون NAA و IBA جهت ریشه زایی کشت شدند. پس از تعیین بهترین تیمار ریشه زایی از نظر میزان هورمون، شاخه ها برای بهبود ریشه زایی در محیط های مختلف نظیر غلظت های متفاوت زغال فعال ، سیلیسیک اسید و همچنین ساکارزمنتقل شدند. ساکارز در غلظت 4% موجب افزایش طول ریشه، وزن ریشه و میزان کلروفیل برگ شد. اضافه کردن زغال فعال به محیط کشت موجب افزایش طول ریشه و ساقه در محیط کشت گردید. افزودن سیلیسیک اسید موجب کاهش تعداد شاخه های باززایی شده نسبت به محیط شاهد شد اما با افزایش غلظت تا 5 میلی گرم بر لیتر طول شاخه افزایش یافت. استفاده از سیلیسیک اسید در غلظت 1 mg/l موجب افزایش طول ریشه و در غلظت 5 mg/l موجب افزایش وزن ریشه نسب به شاهد گردید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

182 - مطالعه روش‌های مختلف کشت در ارس یا سرو کوهی (Juniperus seravshanica L.)
فرخنده رضانژاد فرزانه فرزان الهه زمانی بهرام آبادی فرزاد گنجعلیخانی حاکمی

10.30495/jdb.2023.1967001.1332

جنسJuniperus ، دومین جنس رایج مخروطیان است. کاهش دانه‌های زیست‌پذیر و زادآوری طبیعی، مهم‌ترین مشکل جنگل‌های ارس است. Juniperus seravschanicaدر حفاظت خاک بسیار مهم، همچنین، در برابر یخبندان و خشکی بسیار مقاوم است. در این مطالعه، تعداد دانه‌ها در مخروط، درصد پوکی و رویش د أکثر

جنسJuniperus ، دومین جنس رایج مخروطیان است. کاهش دانه‌های زیست‌پذیر و زادآوری طبیعی، مهم‌ترین مشکل جنگل‌های ارس است. Juniperus seravschanicaدر حفاظت خاک بسیار مهم، همچنین، در برابر یخبندان و خشکی بسیار مقاوم است. در این مطالعه، تعداد دانه‌ها در مخروط، درصد پوکی و رویش دانه در جمعیت‌های گلوچار، سربیژن و دلفارد (استان کرمان)، روی کاغذ صافی، مخلوط پیت‌ماس + پرلیت و در باغچه مطالعه شد. همچنین میزان پرآوری و ریشه‌زایی شاخسارها در کشت گلدانی و کشت در شیشه، بررسی شد. میانگین تعداد دانه‌های مخروط در گلوچار، سربیژن و دلفارد بترتیب 86/4، 69/3 و 21/3 دانه در مخروط بود. میانگین تعداد دانه‌های پر در مخروط بترتیب برابر 1/1، 22/0 و 1/0 در گلوچار، سربیژن و دلفارد بود که بترتیب معادل 22، 96/5 و 1/3 درصد (با درصد پوکی بترتیب 78، 94 و 97) می‌باشد. دانه‌های بدون تیمار سرما و نیز دانه‌هایی که بدون سوراخ کردن اما تحت تیمار سرما به شرایط کشت منتقل شدند، هیچ رویشی نشان ندادند. شاخسارهای جوان 20 سانتی‌متری، پس از تیمار سرما و غوطه‌وری سریع درIBA ، تا چهار هفته، ظاهر طبیعی و سالم داشتند اما سرانجام خشک و ریشه ندادند. شاخسارهای 1-5/1 سانتی‌متری انتهایی و کناری، روی هر دو محیط MSوWPM، باززایی و پرآوری شدند. بیشترین باززایی در محیط WPM (40 درصد) و MS (57 درصد) در ترکیب هورمونی BAP و NAA بترتیب در غلظت 2 + 3 و 2/0 + 3 میلی‌گرم در لیتر بدست آمد. تیمار IBA، پس از 24 هفته، ریشه‌ ایجاد نکرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

183 - Analysis of a Few Words in Shahnameh: East and Northwest Iranian
Roghayeh Karimzadeh Naghshineh

10.30495/ttlt.2023.707868

Persian, a southwest-origin language, comprises various Parthian and Northwestern dialects as well asnumerous loanwords adopted from East Iranian languages, specifically Sogdian. Loanwords are anatural phenomenon in all languages. They are the product of ethnic mixture أکثر

Persian, a southwest-origin language, comprises various Parthian and Northwestern dialects as well asnumerous loanwords adopted from East Iranian languages, specifically Sogdian. Loanwords are anatural phenomenon in all languages. They are the product of ethnic mixture and cultural intercoursesbetween different folks. In addition to tribal contact between Sogdians and Parthians, the advent ofsuperdialect and literature account for the entrance of East and Northwest words in the Persianlanguage.Shahnameh has left behind a compilation of ancient-origin East and Northwest vocabularyin Modern Persian some of which have fallen out of use with time. These now-obsolete words couldmerely be found in dictionaries, formal texts, and reference books. They are archaic words and rarelyused. Employing synchrony, diachronic, and comparative methods, this paper dissects the morphology ofthe following words: East Iranian Āvāza (fame), FaƔfūr (the emperor of China), Tāl ō māl (to getscattered), SitēƔ (mountain peak, straight, high, firm), Faž (agony, pain, impurity), RāƔ (plain, slopeof a mountain and also mountain), ČuƔd (owl), Zēvar (ornament, decoration), āƔāz idan, ĀƔāz (tostart), Butfōz (chin, snout), Sangsār (stoning), Rež (desire), žiƔār (scream, loud voice), kās (pig), yāfa(idle talk, backbiting), ĀruƔda (wild, terrifying, violent), Pasečīdan./PasēĲīdan (to get ready, to prepare),lanĲ (to take out, bring out), Alfanĵidan (to stockpile, to combine, to obtain or achieve).Northwest Iranian Āžīr, -Žāla,- Žerf,- žiyān, - Bahr,- Sipihr, - Hužīr, - Herbod,- Zafar,- Barzan, -Zam,- Burz,- Andarz,- Taham,- Sipenj, - Sipāh, - yala, - yāra, - yawa, - yazidan. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

184 - سنت علم اشتقاق در کتاب تاریخ وقار شیرازی و انعکاس مضامین قرآنی و عرفانی در آن
حمید خداپرست مهدی فاموری محمدرضا معصومی

سنت اشتقاق در شکل کلاسیک آن در بسیاری از متون فارسی قابل ردیابی است. در دورۀ قاجار نیز این سنت در آثار متعدد حضور دارد و از آن جمله در کتاب تاریخ وقار شیرازی موسوم به روزمه خسروان پارسی. موضوع این کتاب، تاریخ باستان ایران بر اساس سنت گذشتگان است. وقار شیرازی در ضمن کتاب أکثر

سنت اشتقاق در شکل کلاسیک آن در بسیاری از متون فارسی قابل ردیابی است. در دورۀ قاجار نیز این سنت در آثار متعدد حضور دارد و از آن جمله در کتاب تاریخ وقار شیرازی موسوم به روزمه خسروان پارسی. موضوع این کتاب، تاریخ باستان ایران بر اساس سنت گذشتگان است. وقار شیرازی در ضمن کتاب، به سنت اشتقاق، همانگونه که در سنت قدمایی آمده نظر کرده و به واقع، به تاثیر از متون گذشتگان به نوعی علم فقه اللغۀ عوامانه گراییده است. در این کتاب به بررسی اجمالی تاریخ پادشاهان باستانی ایران بنا به سنت کهن ایرانیان و نقل سخنان و حکمی از ایشان پرداخته است. وقار در ضمن شرح وقایع از جملات و عباراتی استفاده کرده است که ملهم از آیات قرآنی، احادیث و آموزه های عرفانی است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

185 - ریشه‌ها، معانی و مصادیق واژة قرآنی «اسوه»
محمد قاسمی

در بررسی ریشه های لغات معمولاً به این نتیجه می رسیم که در ابتدا لغات برای موجودات و اشیاء مادی، محسوس و ملموس به کار رفته و سپس با عنایت به ریشه آن، در صفات و امور عقلانی وغیر محسوس که با معانی اصلی و ریشه آن ارتباط محکمی دارد، به کار می رود. به جهت اهمیت اعتقادی و کارب أکثر

در بررسی ریشه های لغات معمولاً به این نتیجه می رسیم که در ابتدا لغات برای موجودات و اشیاء مادی، محسوس و ملموس به کار رفته و سپس با عنایت به ریشه آن، در صفات و امور عقلانی وغیر محسوس که با معانی اصلی و ریشه آن ارتباط محکمی دارد، به کار می رود. به جهت اهمیت اعتقادی و کاربردی مفهوم اسوه، به معنای مقتدی و رهبر، در این نوشتار بر آنیم در خصوص لغت اسوه که یکی از مقامات و جایگاه رفیع پیامبر (ص)، انبیاء:، ائمه معصومین:، ولی فقیه، شهدا، صدیقین و صالحین می باشد، در منابع لغت و تفاسیر تحقیق و بررسی نماییم. در این پژوهش، با آیات و روایات مربوط به لغت اسوه آشنا گردیده و از نظرات لغویون و مفسرین آگاهی یافته و به معنی اسوه، اشراف خواهیم یافت. همچنین در اینجا در پی یافتن معنای اولیه و ریشه مادی اسوه و تطور و گسترش این معنی در معانی غیر محسوس و عقلانی آن و نیز مصادیق اسوه در گذر تاریخ هستیم. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

186 - مضامین اساطیری در کردة یکم رام‌یشت
رحمان بختیاری

یشت‌ها بخشی از ادبیات اوستایی را تشکیل می‌دهد. پانزدهمین یشت اوستا، رام یشت نام دارد که یشتی است در ستایش ایزد ویو که یکی از ایزدان کهن قوم هند و ایرانی است و آن را همان ایزد باد می‌شمارند. بخشی از این یشت از یشت‌های کهن است. مضمون این یشت مطالب بسیار کهن اساطیری است از أکثر

یشت‌ها بخشی از ادبیات اوستایی را تشکیل می‌دهد. پانزدهمین یشت اوستا، رام یشت نام دارد که یشتی است در ستایش ایزد ویو که یکی از ایزدان کهن قوم هند و ایرانی است و آن را همان ایزد باد می‌شمارند. بخشی از این یشت از یشت‌های کهن است. مضمون این یشت مطالب بسیار کهن اساطیری است از جمله اسطوره گرشاسب و پهلوانی او.کرده (بخش) نخست این یشت از پیچیدگی‌های واژگانی و نحوی خاصی برخوردار است و مطالبی اساطیری مربوط به دوران پیشدادی در این یشت آمده که همه در پیوند با اسطوره ویو و گرشاسب است. در این مقاله به بررسی و توصیف این بخش از این یشت پرداخته شده است تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

187 - انباشتگی زیستی روی و کروم در Azolla filiculoides در تالاب انزلی
پریسا نجات خواه معنوی لیدا سلیمی شیرین ولی پور

آزولا (Azolla filiculoides ) سرخس شناور آبزی است که در سطح کانال ها، دریاچه ها، تالاب ها و استخرها زندگی می کند. از آزولا به عنوان بیوفیلتری برای جذب فلزهای سنگین و حذف این مواد از فاضلاب های صنعتی و در مسیر ورودی آن ها به تالاب ها و رود خانه ها می توان استفاده نمود. تح أکثر

آزولا (Azolla filiculoides ) سرخس شناور آبزی است که در سطح کانال ها، دریاچه ها، تالاب ها و استخرها زندگی می کند. از آزولا به عنوان بیوفیلتری برای جذب فلزهای سنگین و حذف این مواد از فاضلاب های صنعتی و در مسیر ورودی آن ها به تالاب ها و رود خانه ها می توان استفاده نمود. تحقیق حاضردر تابستان(فصل گرم) و پائیز (فصل سرد) سال 1391 در سه منطقه در تالاب انزلی شامل دهانه پسیخان(بخش شرقی)، سیاه درویشان (بخش مرکزی) و سیاه کشیم و آبکنار (بخش غربی) انجام شده است. ریشه و برگ های آزولا به طور جداگانه مورد هضم قرار گرفته و سپس میزان غلظت کروم و روی با دقت میکروگرم بر گرم وزن خشک به وسیله دستگاه جذب اتمی کوره ای اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که میانگین غلظت فلزهای روی و کروم به ترتیب در بخش شرقی 3/13)± 84/62،±1/0714/3 ( در بخش غربی (03/22 ± 64/ 27، 1/1، ±3/1 ( و در بخش مرکزی ±23/3) 97/29 ±1/8, 33/2 ppm (بود، بنابر این بیشترین غلظت فلزهای بررسی شده به ترتیب در ناحیه شرقی، مرکزی و در نهایت غربی بدست آمد. نتایج بدست آمده بر روی نمونه های ریشه و برگ آزولا در تالاب انزلی نشان داد که در هر سه منطقه مورد بررسی غلظت کروم و روی به طور معنی داری در بافت ریشه بیشتر از بافت برگ انباشته شده بود )05/0>(P. همچنین در فصل تابستان در مقایسه با زمستان کروم و روی بیشتری در ریشه و برگ آزولا وجود داشته است. در مطالعه حاضر غلظت فلزهای کروم و روی در بافت های مورد بررسی دارای همبستگی مثبت معنی داری با دمای آب و هوا بودند ولی سایر پارامترهای محیطی همبستگی معنی داری با غلظت فلزها نداشتند. مقایسه نتایج نشان دهنده ی به طور معنی داری بالاتر بودن میزان فلز کروم در آزولای تالاب انزلی(25/2 ppm) با استاندارد WHO برای گیاه (3/1 میلی گرم در کیلوگرم) می باشد، در حالیکه روی (15/40 ppm)کمتر از حد مجاز اعلام شده توسط سازمان بهداشت جهانی برای گیاه (50 میلی گرم در کیلوگرم) بود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

188 - شناسایی گونه‌های فوزاریوم همراه با ریشه و طوقه کلزا در استان خوزستان
زهرا لرکی رضا فرخی نژاد

قارچ فوزاریوم یکی از مهمترین عوامل پوسیدگی ریشه و طوقه کلزا از نقاط مختلف جهان است. هدف از این پژوهش مطالعه گونه های فوزاریوم همراه با ریشه و طوقه کلزا در استان خوزستان و بررسی بیماریزایی گونه های غالب در سطح منطقه بود. پس از جداسازی و خالص سازی نمونه ها به منظور شناسای أکثر

قارچ فوزاریوم یکی از مهمترین عوامل پوسیدگی ریشه و طوقه کلزا از نقاط مختلف جهان است. هدف از این پژوهش مطالعه گونه های فوزاریوم همراه با ریشه و طوقه کلزا در استان خوزستان و بررسی بیماریزایی گونه های غالب در سطح منطقه بود. پس از جداسازی و خالص سازی نمونه ها به منظور شناسایی جدایه ها از محیط های کشت اختصتاصی استفاده شد. به منظور اثبات بیماری زایی، آزمون هایی با استفاده از کشت گلدانی و در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام گرفت. در این پژوهش در مجموع 73 جدایه فوزاریوم جداسازی گردید. بیشترین فراوانی مربوط به جدایه های فوزاریوم سولانی (23 مورد) و کمترین آن مربوط به جدایه های فوزاریوم اکسی اسپوروم (2 مورد) و فوزاریوم ورتیسیلوئیدس (2 مورد) بودند. در این مطالعه 3 گونه فوزاریوم نیگامایی، فوزاریوم ورتیسیلوئیدس و فوزاریوم کلامیدوسپوروم برای اولین بار در ایران از گیاه کلزا جداسازی شدند. آزمون بیماری زایی برای دو گونه فوزاریوم سولانی و فوزاریوم اکوئی ستی که فراوانی بیشتری داشتند نشان داد که جدایه های فوزاریوم سولانی نسبت به فوزاریوم اکوئی ستی شدت بیماریزایی بیشتری دارند. با توجه به یافته های این پژوهش و آشکار شدن آلودگی زیاد ریشه و طوقه کلزا به گونه های فوزاریوم پیشنهاد می گردد که تحقیقات بعدی در زمینه تعیین میزان خسارت و کنترل بیماری های ناشی از قارچ فوزاریوم در مزارع کلزا صورت پذیرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

189 - تعیین الگوی گسترش کاندیداتوس فیتوپلاسما استرالیزیا در گیاه گوجه فرنگی با استفاده از روش Real-time PCR
نازنین عبادی گیلدا نجفی پور محمد مهدی فقیهی کاوس ایازپور

سابقه و هدف:بیماری فیتوپلاسمایی تورم جوانه ی گوجه فرنگی در سال های اخیر در مناطق مختلف کشور شیوع پیدا کرده است. این پژوهش با هدف تعیین غلظت و الگوی گسترش کاندیداتوس فیتوپلاسما استرالیزیا در گوجه فرنگی، به منظور ردیابی سریع تر بیمارگر به ویژه در دوره ی کمون بیماری و مدیر أکثر

سابقه و هدف:بیماری فیتوپلاسمایی تورم جوانه ی گوجه فرنگی در سال های اخیر در مناطق مختلف کشور شیوع پیدا کرده است. این پژوهش با هدف تعیین غلظت و الگوی گسترش کاندیداتوس فیتوپلاسما استرالیزیا در گوجه فرنگی، به منظور ردیابی سریع تر بیمارگر به ویژه در دوره ی کمون بیماری و مدیریت بهتر آن انجام شد.مواد و روش ها:در یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی، سه گیاه گوجه فرنگی به وسیله ی پیوند به فیتوپلاسما استرالیزیا اورانتیفولیا آلوده شدند. در فواصل زمانی 10، 20، 40 و 70 روز پس از مایه زنی، نمونه برداری از برگ های انتهایی گیاهان تیمار، برگ ها از ساقه های بالا و پایین محل پیوند و نیز ریشه های فرعی انجام شد. سپس با روش واکنش زنجیره ای پلی مراز در زمان واقعی، غلظت و الگوی گسترش فیتوپلاسما در گیاهان یاد شده تعیین شد. همچنین، روش های واکنش زنجیره ای پلی مراز مستقیم و آشیانه ای در ردیابی فیتوپلاسمای همراه با بیماری استفاده و مقایسه شدند.یافته ها: نتایج نشان دادند که کاندیداتوس فیتوپلاسما استرالیزیا پس از ورود به گیاه، به سمت بالا و پایین حرکت کرده و به همین دلیل در برگ های بالایی و ریشه های گیاهان آلوده، غلظت آن بیشتر از برگ های میانی و پایینی بود. براساس یافته های این پژوهش، میانگین دوره کمون بیماری حدود 40 روز تخمین زده شد. واکنش زنجیره ای پلی مراز آشیانه ای حساس تر از واکنش زنجیره ای پلی مراز مستقیم در ردیابی این فیتوپلاسما به ویژه در دوره کمون بیماری بود.نتیجه گیری: برای ردیابی و تشخیص بیماری تورم جوانه ی گوجه فرنگی ناشی از کاندیداتوس فیتوپلاسما استرالیزیا، بهتر است از برگ های انتهایی و ریشه ها نمونه برداری و از روش واکنش زنجیره ای پلی مراز آشیانه ای استفاده شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

190 - مطالعه‌ی پدیده‌ی فرآیند آشوب در شاخص قیمت و بازده نقدی در بورس اوراق بهادار تهران
محمد نمازی زهره حاجیها حسن چناری بوکت

سری‌های زمانی پیچیده مانند قیمت‌های بازار سهام بیشتر تصادفی و در نتیجه تغییر آن‌ها غیرقابل ‌پیش‌بینی فرض می‌شود. درحالی‌که احتمال دارد این سری‌ها حاصل فرآیندی غیرخطی پویای معین یا به عبارت بهتر آشوبی بوده و در نتیجه قابلیت پیش‌بینی داشته باشند. در این پژوهش شاخص قیمت و أکثر

سری‌های زمانی پیچیده مانند قیمت‌های بازار سهام بیشتر تصادفی و در نتیجه تغییر آن‌ها غیرقابل ‌پیش‌بینی فرض می‌شود. درحالی‌که احتمال دارد این سری‌ها حاصل فرآیندی غیرخطی پویای معین یا به عبارت بهتر آشوبی بوده و در نتیجه قابلیت پیش‌بینی داشته باشند. در این پژوهش شاخص قیمت و بازده نقدی بورس اوراق بهادار تهران برای دوره زمانی ۱۳۹۲-۱۳۸۰ مورد آزمون قرار گرفته است تا مشخص شود آیا این شاخص از فرآیند گام تصادفی پیروی می‌کند یا نشأت‌گرفته از فرآیندی آشوبی یا معین است. برای دست‌یابی به هدف فوق از آزمون‌های ریشه واحد، بی‌دی‌اس، تابع خودهمبستگی و خودرگرسیون برداری استفاده شده است. یافته‌های حاصل از آزمون‌های فوق بیان‌گر این است که شاخص قیمت و بازده نقدی، فرآیندی آشوبی و معین را تجربه می‌کند. این نتیجه دلالت بر ناکارایی بازار سرمایه داشته و به‌تبع آن قابلیت پیش‌بینی کوتاه‌مدت را دارد که می‌تواند رهنمودی دلالت بر شناخت عوامل ناکارایی بازار مانند عدم شفافیت جریان اطلاعات و اقدام در راستای رفع آن‌ها داشته باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

191 - بررسی جایگاه ایران در منطقه خاورمیانه و آسیای مرکزی در افق سال 2015 میلادی براساس شاخصهای اقتصادی و زیست محیطی اهداف توسعه هزاره
جواد صلاحی یاشار تاروردی ممقانی

در این پژوهش سعی کرده ایم که با استفاده از داده های سالانه اهداف توسعه هزاره و مدلهای اقتصاد سنجی سری زمانیARIMA مقادیر شاخص های زیست محیطی و اقتصادی در سال 2015 میلادی را برآورد کرده و جایگاه ایران در مقایسه با کشورهای منطقه خاورمیانه و آسیای مرکزی به تفکیک هر یک از شا أکثر

در این پژوهش سعی کرده ایم که با استفاده از داده های سالانه اهداف توسعه هزاره و مدلهای اقتصاد سنجی سری زمانیARIMA مقادیر شاخص های زیست محیطی و اقتصادی در سال 2015 میلادی را برآورد کرده و جایگاه ایران در مقایسه با کشورهای منطقه خاورمیانه و آسیای مرکزی به تفکیک هر یک از شا خص ها را ارائه می کنیم.در بخش تحلیلی این مطالعه مقادیر آتی مربوط به هر یک از شاخص ها را برآورد کرده و در جدول رتبه بندی قرار می دهیم.سپس با توجه به ارزش های برآورد شده به آزمون 3 فرضیه اصلی پژوهشی می پردازیم. در بخش نهایی و نتیجه گیری با توجه به بررسی ها و برآوردهای صورت گرفته،هر 3 فرضیه مطالعه که در بردارنده فرض قرار گیری ایران در میان 5 کشور اول منطقه در اهداف اول،دوم و هفتم از اهداف توسعه هزاره است،مورد بررسی قرار می دهیم. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

192 - برآورد ارزش در معرض ریسک (VAR) و ارزش در معرض ریسک شرطی (CoVaR) بورس اوراق بهادار تهران با رویکرد استفاده از توزیع فریشه (FD)
آزاده مهرانی علی نجفی مقدم علی باغانی

برآورد ریسک بدون در نظر گرفتن عوامل مرتبط و فقط با تمرکز بر روی یک یا دو مدل، پیش‌بینی‌های مناسبی را از تخمین ریسک ارائه نمی‌دهد. هدف این مطالعه برآورد ارزش در معرض ریسک (VAR) و ارزش در معرض ریسک شرطی (CoVaR) در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از توزیع فریشه (FD) است أکثر

برآورد ریسک بدون در نظر گرفتن عوامل مرتبط و فقط با تمرکز بر روی یک یا دو مدل، پیش‌بینی‌های مناسبی را از تخمین ریسک ارائه نمی‌دهد. هدف این مطالعه برآورد ارزش در معرض ریسک (VAR) و ارزش در معرض ریسک شرطی (CoVaR) در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از توزیع فریشه (FD) است. ما در این مطالعه از توزیع ارزش حدی تعمیم‌یافته (GEV) با رویکرد توزیع فریشه (FD) استفاده نمودیم. در این پژوهش از بازده داده‌های 21 روزه و 63 روزه سری زمانی شاخص کل، شاخص سهام آزاد شناور و شاخص 50 شرکت فعال بورس اوراق بهادار تهران در فاصله زمانی 01/01/1391 الی 29/12/1398 استفاده گردید. نتایج نشان داد شکل توزیع در تمام بازه‌های 21 و 63 روزه هر یک از شاخص‌ها مثبت بوده و توزیع شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران، توزیع شاخص سهام آزاد شناور و توزیع شاخص 50 شرکت برتر از توزیع فریشه (FD) به‌عنوان توزیع نوع دوم توزیع حدی تعمیم‌یافته (GEV) تبعیت می‌کند. همچنین برآورد CoVaR و VaR از طریق توزیع فریشه (FD) به‌عنوان توزیع نوع دوم توزیع حدی تعمیم‌یافته (GEV) نشان داد، امکان محاسبه CoVaR و VaR از طریق توزیع فریشه امکان‌پذیر بوده و در تمامی سطوح آلفا مقدار CoVaR بیشتر از VaR است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

193 - بررسی روند زمانی قطعی و تغییر در پایداری شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران، مبتنی بر تحلیل بیزین و با مدل تعمیم یافته ریشه واحد تصادفی (GSTUR)
رسول سجاد محسن عسگری

در سال‌های اخیر علاقه فزاینده‌‌ای به مطالعه ویژگی‌های غیرخطی در سری‌های زمانی مالی و اقتصادی در سطح کلان، شکل گرفته است که دلیل آن را می‌توان در امکان بروز نتایج و تحلیل‌های گمراه‌کننده با درنظر نگرفتن رفتار غیرخطی در محاسبات، و همچنین بررسی روندهای زمانی، تاثیرگذاری شو أکثر

در سال‌های اخیر علاقه فزاینده‌‌ای به مطالعه ویژگی‌های غیرخطی در سری‌های زمانی مالی و اقتصادی در سطح کلان، شکل گرفته است که دلیل آن را می‌توان در امکان بروز نتایج و تحلیل‌های گمراه‌کننده با درنظر نگرفتن رفتار غیرخطی در محاسبات، و همچنین بررسی روندهای زمانی، تاثیرگذاری شوک‌های ساختاری و تغییر ویژگی‌های رفتاری این سری‌ها در طول زمان، جستجو کرد. استفاده از آزمون‌های رایج اقتصادسنجی بر این موضوع دلالت دارد که این سری‌های زمانی اغلب حاوی ریشه واحد بوده و به سبب آن ناماناییI(1)دارند. در این مقاله با استفاده از معیارهایNSE،RNEوCDبه بررسی الگوریتمMCMCپرداخته و با تحلیل حساسیت بر روی مقادیر پارامترهای پیشین، میزان حساسیت نتایج به تغییر مقادیر پارامترها بررسی شده است. همچنین با بررسی ویژگی‌های ساختاری توزیع‌ها و پارامترهای پسین، عدم وجود خودهمبستگی معنادار، متناسب با طول وقفه‌ها، و برازش داده‌های پسین حاصل با توزیع‌های مورد انتظار بررسی شده است. با اجرای 48 حالت مختلف از مدلGSTUR، مشاهده شد که افزایش تاثیر کمی در بهبود مدل دارد. همچنین در کلیه حالت‌ها، مدل‌های بدون روند و ثابت رگرسیونی نسبت به مدلRW، ارجعیتی نداشته و با مقایسه از طریق فاکتور بیز، از مدلRWحمایت می‌شود. اما در کلیه سه نوع دیگر از مدل‌های کلاسGSTUR، مدل‌هایGSTURنسبت به مدلRWارجعیت دارند. همچنین نتایج این بررسی حاکی از وجود شواهدی مبنی بر غیرخطی بودن سری زمانی شاخص کل بوده و این سری زمانی با احتمال 99% دارای روند مانا است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

194 - رویکردی آسیب‌شناختی به فرهنگ پژوهش معلمان براساس روش تحلیل ریشه‌ای علت‌ها
کیومرث احمدی میلاد فخرایی

10.30495/mlseo.2023.700154

پژوهش یکی از اساسی‌ترین نیازها برای نیل به پیشرفت و توسعه همه جانبه ی یک کشور است و قدرت و استقلال هر کشوری بر پژوهش و تولید علم استوار است. آگاهی از موانع پژوهش و آسیب‌شناسی ریشه ای آن در جهت برنامه‌ریزیهای مؤثر به منظور ارتقای کمی و کیفی پژوهش، اهتمام در جهت اشاعه فره أکثر

پژوهش یکی از اساسی‌ترین نیازها برای نیل به پیشرفت و توسعه همه جانبه ی یک کشور است و قدرت و استقلال هر کشوری بر پژوهش و تولید علم استوار است. آگاهی از موانع پژوهش و آسیب‌شناسی ریشه ای آن در جهت برنامه‌ریزیهای مؤثر به منظور ارتقای کمی و کیفی پژوهش، اهتمام در جهت اشاعه فرهنگ پژوهش و ارتقاء جایگاه آن ضروری به نظر می‌رسد و بایستی با یک دید نظام‌مند به مسأله پژوهش و مشکلات آن پرداخته شود.هدف این پژوهش شناسایی آسیب‌های فرهنگ پژوهش در بین معلمان استان کردستان است. این پژوهش از نظر راهبرد، کیفی و با توجه به اینکه به‌دنبال کشف آسیب‌ها و موانع فرهنگ پژوهش هستیم و هدف آن اکتشافی و از روش تحلیل‌مضمون استفاده شده است. در ابتدا آسیب‌های مدنظر از مصاحبه‌ها با تعداد شانرده نفر از خبرگان سازمانی و دانشگاهی به روش نمونه‌گیری ‌نظری استخراج و در نهایت سه مضمون سازمان‌دهنده عوامل ساختاری، عوامل زمینه‌ای و عوامل رفتاری و 56 مضمون پایه احصا شد. پیشنهاد می‌شود علاقه معلمان به فعالیتهای پژوهشی را معادل پیشرفت کیفیت آموزش و پرورش و در نتیجه ترقّی کشور دانست. اگر پژوهش در بین معلمان نهادینه شود می‌تواند سبب ایجاد تغییر بنیادی در روش‌ها و الگوهای آموزشی، غنابخشی محیط آموزشی و ساختار آموزش و پرورش و موجب تعالی و تکامل علمی و مهارتی معلمان شود و استعدادهای و خلاقیّت‌های فردی را به نوآوری مبدّل سازد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

195 - تاثیر رژیم آبیاری، محلول‌پاشی متانول و کاربرد اسید هیومیک بر برخی ویژگی‌های ریشه کاسنی (Cichorium intybus L.)
سید غلامرضا موسوی منصور فاضلی رستم پور حامد جوادی محمدرضا مالکی

با هدف بررسی سطوح آبیاری، متانول و اسید هیومیک بر صفات مورفولوژیکی، بعضی مواد محلول و عناصر ریشه کاسنی، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1395 اجرا شد. رژیم آبیاری د أکثر

با هدف بررسی سطوح آبیاری، متانول و اسید هیومیک بر صفات مورفولوژیکی، بعضی مواد محلول و عناصر ریشه کاسنی، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1395 اجرا شد. رژیم آبیاری در سه سطح (آبیاری پس از 70، 140 و 210 میلی‌متر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر) به عنوان کرت اصلی، محلول‌پاشی با متانول در دو سطح (صفر و 21 درصد حجمی) و اسید هیومیک با دو سطح (صفر و 10 لیتر در هکتار) به صورت فاکتوریل به عنوان کرت فرعی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که تاخیر در آبیاری از 70 به 210 میلی‌متر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر، طول، تعداد انشعابات ریشه، درصد قند ملاس، نیتروژن و فسفر و عملکرد خشک ریشه را به ترتیب 37، 46، 23، 39، 55 و 44 درصد کاهش داد. کاربرد 10 لیتر در هکتار اسید هیومیک باعث افزایش معنی‌دار صفات طول و تعداد انشعابات ریشه، درصد نیتروژن، فسفر و پتاسیم ریشه، عملکرد خشک ریشه و کارایی مصرف آب ریشه به ترتیب به میزان 12، 19، 15، 5/18، 35، 9 و 7 درصد و کاهش درصد قند ریشه کاسنی به میزان 25 درصد نسبت به تیمار عدم کاربرد اسید هیومیک گردید. همچنین اگرچه کاربرد متانول باعث تاثیر معنی‌داری بر صفات ریشه گردید ولی با آبیاری برهمکنش معنی‌داری نداشت. به طور کلی نتایج تحقیق نشان داد که کاربرد اسید هیومیک توانست باعث کاهش اثرات منفی تنش کم‌آبی بر کاسنی گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

196 - اثر بافت خاک و روش آبیاری بر بهبود عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم سیب‌زمینی شیرین [Ipomoea batatas (L.) Lam.]
منصوره شمیلی حامد حسن زاده خانکهدانی

این ازمایش به صورت کرت‌های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار به اجرا درآمد. کرت‌های اصلی به بافت خاک (لومی و شنی)، کرت‌های فرعی به روش آبیاری (نشتی و قطره‌ای) و کرت‌های فرعی فرعی به رقم سیب‌زمینی شیرین (سفید و قرمز) اختصاص داده شد. درصد استقرار أکثر

این ازمایش به صورت کرت‌های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار به اجرا درآمد. کرت‌های اصلی به بافت خاک (لومی و شنی)، کرت‌های فرعی به روش آبیاری (نشتی و قطره‌ای) و کرت‌های فرعی فرعی به رقم سیب‌زمینی شیرین (سفید و قرمز) اختصاص داده شد. درصد استقرار قلمه‌ها، مشخصات رویشی بوته، صفات کمی و کیفی ریشه ذخیره‌ای و نیز میزان بهره‌وری آب مصرفی اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که وزن تر شاخساره، نسبت شاخساره به ریشه، تعداد، وزن و قطر ریشه ذخیره ای، طول بوته، تعداد شاخه و برگ، درصد قندهای احیاءکننده، قند کل و شاخص بهره‌وری مصرف آب به طور معنی‌داری تحت تأثیر بافت خاک قرار گرفتند. به جز صفت تعداد ریشه ذخیره‌ای، سایر صفات به طور معنی‌داری تحت تأثیر نوع روش آّبیاری قرار گرفتند. بیشترین بهره‌وری مصرف آب (CPD) در خاک لومی با آبیاری قطره‌ای به ترتیب 492/5 و 569/4 کیلوگرم بر متر مکعب در دو رقم سفید و قرمز بود. براساس نتایج تجزیه علیت، عملکرد ریشه ذخیره‌ای به طور مستقیم تحت تأثیر وزن تر شاخساره (**726/0)، تعداد برگ (**722/0)، تعداد شاخه (**710/0)، وزن ریشه ذخیره‌ای (**668/0)، قطر ریشه ذخیره‌ای (**449/0)، طول بوته (**352/0) و طول ریشه ذخیره‌ای (**314/0) قرار گرفت. بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش کاشت رقم قرمز در خاک لومی با آبیاری نشتی در مرحله استقرار قلمه‌ها، آبیاری قطره‌ای در طول فصل رشد و آبیاری مجدد نشتی در مرحله پرشدن غده، به عنوان راهکاری در تولید بهینه غده خوراکی سیب‌زمینی شیرین در منطقه میناب موفق‌تر می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

197 - بررسی اثرات کاربرد کود‌های زیستی بر جذب روی و برخی از صفات رشد رویشی ذرت (Zea Mays L.) در یک خاک غیر استریل آهکی با درجات مختلف شوری
حمید رضا بوستانی مصطفی چرم عبدالامیر معزی نجف علی کریمیان نعیمه عنایتی ضمیر مهدی زارعی

شوری رشد گیاهان را از طریق کاهش جذب آب و عناصر غذایی و برهم زدن تعادل تغذیه‌‌‌‌ای محدود می‌سازد. به‌-منظور بررسی اثر قارچ میکوریز آرباسکولار و باکتری‌های محرک رشد گیاه بر جذب روی و برخی از شاخص-های رشد گیاه ذرت در سطوح مختلف شوری خاک، آزمایشی فاکتوریل در قالب طرح کاملا أکثر

شوری رشد گیاهان را از طریق کاهش جذب آب و عناصر غذایی و برهم زدن تعادل تغذیه‌‌‌‌ای محدود می‌سازد. به‌-منظور بررسی اثر قارچ میکوریز آرباسکولار و باکتری‌های محرک رشد گیاه بر جذب روی و برخی از شاخص-های رشد گیاه ذرت در سطوح مختلف شوری خاک، آزمایشی فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در گلخانه دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شد. فاکتور اول سه سطح شوری (0 (S0)، 15 (S1) و 30 (S2) میلی-اکی‌والان نمک در کیلوگرم خاک) و فاکتور دوم چهار سطح تلقیح میکروبی ( قارچ گلوموس اینترادیسس (F)، باکتری سودوموناس (B)، تلقیح همزمان باکتری و قارچ (BF) و بدون تلقیح (C) ) بود. نتایج نشان داد که با افزایش سطوح شوری از S0 به S2، ماده خشک اندام هوایی و ریشه، درصد کلونیزاسیون ریشه، ارتفاع گیاه، سطح برگ، قطر ساقه و شاخص کلروفیل به طور معنی‌داری کاهش یافت. استفاده از تمام تیمار‌های میکروبی، در تمامی سطوح شوری سبب افزایش معنی‌دار شاخص‌های یاد شده در بالا گردید. به‌طور کلی تاثیر استفاده از تیمار‌های قارچ و قارچ-باکتری در افزایش شاخص‌های رشدی گیاه بیشتر از کاربرد تیمار مجزای باکتری بود. با افزایش سطوح شوری غلظت روی در اندام هوایی و ریشه افزایش یافت در حالی که جذب روی در اندام‌هوایی و ریشه به ‌طور معنی‌داری کاهش نشان داد. همچنین با کاربرد تمامی تیمار‌های میکروبی غلظت و جذب روی در اندام هوایی و ریشه گیاه به‌طور معنی‌داری افزایش یافت و بیشترین افزایش مربوط به تیمار کاربرد توام باکتری و قارچ و کمترین میزان افزایش مربوط به تیمار مجزای باکتری بود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

198 - تأثیر کاربرد نیتروژن بر قدرت رقابتی گیاه ذرت در تراکم‌های مختلف علف‌هرز قیاق
علی کیوانلو محمد آرمین

به منظور بررسی تأثیر کاربرد نیتروژن بر قدرت رقابتی گیاه ذرت در تراکم‌های مختلف علف‌هرز قیاق، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی سبزوار انجام شد. فاکتورهای مورد مطالعه شامل دو مقدار نیتروژن (توصیه‌ أکثر

به منظور بررسی تأثیر کاربرد نیتروژن بر قدرت رقابتی گیاه ذرت در تراکم‌های مختلف علف‌هرز قیاق، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی سبزوار انجام شد. فاکتورهای مورد مطالعه شامل دو مقدار نیتروژن (توصیه‌شده (90 کیلوگرم در هکتار) و توصیه‌شده + 50%(135 کیلوگرم در هکتار)) و چهار تراکم قیاق (صفر، 1، 2 و 3 بوته در گلدان به ترتیب معادل صفر، 15، 30 و 45 بوته در مترمربع) بود. کشت در گلدان‌هایی با قطر 30 سانتی‌متر و حجم تقریبی 10 کیلوگرم خاک انجام گرفت. تراکم ذرت در هر گلدان پنج بوته در نظر گرفته شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که شاخص کلروفیل، وزن خشک ساقه، قطر ریشه، سطح ریشه، حجم ریشه، وزن خشک ریشه و نسبت ریشه به تاج تحت تأثیر مقدار مصرف نیتروژن قرار گرفت و افزایش مقدار نیتروژن سبب افزایش این خصوصیات شد. افزایش تراکم قیاق سبب کاهش 89/7 درصدی شاخص کلروفیل، 48/16 درصدی وزن خشک ساقه، 31/21 درصدی قطر ریشه، 18/22 درصدی سطح ریشه، 99/22 درصدی حجم ریشه و افزایش 1/1 درصدی ارتفاع نهایی ذرت شد. در مجموع نتایج آزمایش نشان داد که در شرایط استفاده از نیتروژن اگرچه قدرت رقابتی ذرت در مقایسه با قیاق افزایش پیدا می‌کند با این وجود افزایش تراکم قیاق اثر منفی بر خصوصیات رشدی ریشه ذرت دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

199 - بررسی انباشت سرب و کادمیم و برخی پاسخ‌های فیزیولوژیکی در گونه زیتون (Olea europea) جهت استفاده در گیاه پالایی
اصغر مصلح آرانی مهری خسروی حمید رضا عظیم زاده حمید سودایی زاده

به‌منظور مقایسه انباشت سرب و کادمیم در ریشه و برگ گیاه زیتون و همچنین بررسی تأثیر غلظت‌های مختلف این عناصر بر میزان پرولین، سبزینگی و قندهای محلول پژوهش حاضر به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. فاکتورهای مورد بررسی شامل نوع عنصر با دو سطح أکثر

به‌منظور مقایسه انباشت سرب و کادمیم در ریشه و برگ گیاه زیتون و همچنین بررسی تأثیر غلظت‌های مختلف این عناصر بر میزان پرولین، سبزینگی و قندهای محلول پژوهش حاضر به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. فاکتورهای مورد بررسی شامل نوع عنصر با دو سطح (سرب، کادمیم) و غلظت عنصر با سه سطح (شاهد، 200، 500 و1000میلی‌گرم بر لیتر) در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که کادمیم تأثیری بر میزان پرولین در گیاه زیتون نداشت، اما سرب درغلظت 200 میلی‌گرم بر لیتر به‌طور معنی‌داری میزان پرولین را افزایش داد. هر دو عنصر در غلظت 200 میلی‌گرم بر لیتر باعث افزایش معنی‌دار قند‌های محلول شدند. کادمیم نسبت به سرب باعث افزایش بیشتر قند-های محلول در گیاه زیتون شد. هر دو عنصر به‌طور مشابه باعث کاهش میزان سبزینگی برگ‌ها شدند. با افزایش غلظت سرب جذب آن در ریشه از 5/8 میلی‌گرم بر کیلوگرم در شاهد به 101 میلی‌گرم بر کیلوگرم در غلظت 1000 میلی‌گرم بر لیتر رسید. با افزایش غلظت کادمیم نیز میزان جذب آن در ریشه به 428 میلی‌گرم بر کیلو‌گرم رسید. براساس نتایج این تحقیق به‌نظر می‌رسد که گیاه زیتون در غلظت‌های پایین‌تر از 200 میلی‌گرم بر لیتر با تولید پرولین و قند‌های محلول با اثر سمیت این عناصر مقابله می‌کنند. از آنجا که با افزایش غلظت این عناصر از 200 میلی‌گرم بر لیتر سبزینگی، قند و پرولین به‌طور معنی‌داری کاهش یافت، کاشت این گیاه در خاک‌های آلوده به سرب و کادمیم در غلظت‌های زیاد و متوسط تحت شرایط این آزمایش توصیه نمی‌شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

200 - پاسخ ریشه ی گلرنگ (Carthamus tinctorius L) به غلظت، زمان و نحوه ی مصرف عصاره ی جلبک دریایی
محمد سیبی حمیدرضا خزاعی احمد نظامی

به منظور بررسی پاسخ ریشه گلرنگ به غلظت،زمان و نحوه مصرف عصاره جلبک دریایی،در سال 1393 آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد.عوامل آزمایش شامل غلظت های مصرف عصاره جلبک دریایی در أکثر

به منظور بررسی پاسخ ریشه گلرنگ به غلظت،زمان و نحوه مصرف عصاره جلبک دریایی،در سال 1393 آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد.عوامل آزمایش شامل غلظت های مصرف عصاره جلبک دریایی در چهار سطح ، مراحل مصرف عصاره جلبک دریایی در دو سطح و نحوه مصرف عصاره جلبک دریایی در دو سطح بودند. نتایج نشان داد که غلظت مصرف عصاره جلبک دریایی بر صفات حجم ریشه،سطح ریشه،نسبت اندام هوایی به ریشه،ارتفاع بوته،قطر ساقه، تعداد غوزه در بوته و عملکرد بیولوژیک غوزه فرعی اثر بسیار معنی داری داشت. مراحل مصرف عصاره جلبک دریایی نیز حجم ریشه، سطح ریشه، نسبت اندام هوایی به ریشه،ارتفاع بوته و عملکرد بیولوژیک غوزه فرعی را در سطح آماری یک درصد و تعداد غوزه در بوته را در سطح آماری پنج درصد تحت تأثیر قرار داد ولی اثر معنی داری بر قطر ساقه نداشت. همچنین نحوه مصرف عصاره جلبک دریایی توانست بر صفات حجم ریشه، سطح ریشه، قطر ساقه و عملکرد بیولوژیک غوزه فرعی در سطح آماری یک درصد و بر صفات نسبت اندام هوایی به ریشه و ارتفاع بوته در سطح آماری پنج درصد مؤثر واقع شود ولی اثر معنی داری بر صفت تعداد غوزه در بوته نداشت. نتایج نشان داد که بیشترین حجم و سطح ریشه به ترتیب با میانگین های 56 سانتی متر مکعب و 18176 سانتی متر مربع از تیمار مصرف دو لیتر در هکتار عصاره جلبک دریایی در مرحله رشد رویشی گیاه به دست آمد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

201 - بررسی ساختار ریشه و برگ ارقام عدس (Lens culinaris Medic) تحت تنش نوری و باکتری آزوسپیریلیوم
فرشته دارابی علی حاتمی محمد جواد زارع رحیم ناصری

به منظور بررسی اثر تنش نوری و بیوپرایمینگ در دو رقم عدس، آزمایشی زراعی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام در سال زراعی 92-1391 بصورت فاکتوریل در‌قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار اجراگردید. تیمارهای آزمایشی شامل سایه‌اندازی (عدم سایه، 25، 50، 75 أکثر

به منظور بررسی اثر تنش نوری و بیوپرایمینگ در دو رقم عدس، آزمایشی زراعی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام در سال زراعی 92-1391 بصورت فاکتوریل در‌قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار اجراگردید. تیمارهای آزمایشی شامل سایه‌اندازی (عدم سایه، 25، 50، 75 و 100 درصد سایه)، بیوپرایمینگ (تلقیح با باکتری آزوسپیریلیوم برازیلنس و عدم تلقیح) و ارقام عدس (زیبا و ILL4400) بود. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که با افزایش سطوح سایه‌اندازی وزن مخصوص برگ، نقصان اشباع آب برگ، تعداد گره فعال ریشه، وزن تر و خشک ریشه، حجم ریشه، طول ریشه و عملکرد دانه کاهش یافت و سبب افزایش شاخص سطح برگ، محتوی کل آب برگ، سطح ویژه برگ و تعداد کل گره رشه گردید، اما در هر دو رقم ورد استفاده تلقیخ با باکتری آزوسپیریلیوم منجر به کاهش خسارت ناشی از سایه‌اندازی و افزایش رشد و عملکرد گیاه عدس گردید. رقم زیبا در‌سطوح بالاتر سایه در مقایسه با رقم ILL4400 از عملکرد دانه بیشتری برخوردار بود. اثر برهمکنش سایه و بیوپرایمینگ و رقم نشان داد که با عدم سایه (شاهد) و انتخاب رقم زیبا و تلقیح با باکتری آزوسپیریلیوم می‌توان به عملکرد دانه قابل قبولی دست یافت اما در‌شرایط کشت مخلوط و کشاورزی-جنگل (آگروفارستری) که نور ‌یک عامل محدودکننده می‌باشد، کشت عدس رقم زیبا همرا با تلقیح با باکتری آزوسپیریلیوم نسبت به رقم ILL4400 موفقیت آمیزتر خواهد بود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

202 - کاهش اثر سوء شوری بر گندم با پیش تیمار بذر با پراکسید هیدروژن (H2O2)
طیبه جعفریان محمد جواد زارع

گسترش شوری اراضی کشاورزی یکی از چالشهای مهم تولید گیاهان زراعی در مناطق خشک است. هدف از انجام این تحقیق بررسی اثرات پیش تیمار پراکسید هیدروژن بر خصوصیات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گندم تحت شوری بود. بدین منظور کشت گلخانه ای بصورت طرح فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی أکثر

گسترش شوری اراضی کشاورزی یکی از چالشهای مهم تولید گیاهان زراعی در مناطق خشک است. هدف از انجام این تحقیق بررسی اثرات پیش تیمار پراکسید هیدروژن بر خصوصیات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گندم تحت شوری بود. بدین منظور کشت گلخانه ای بصورت طرح فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و سه سطح تنش شوری(0، 80، 120 میلی مولار کلرید سدیم) و چهار سطح پراکسید هیدروژن(0،25، 50، 80 میلی مولار) انجام گرفت. . پراکسید هیدروژن موجب القاء آنزیم‌های کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز تحت شوری گردید که در نتیجه این افزایش خسارت رادیکال‌های آزاد تولید شده در گندم کاهش یافت. گندم پیش تیمار شده با پراکسید هیدروژن از محتوای کلروفیل و آب نسبی بالاتری تحت شوری برخوردار بودند. همچنین پیش تیمار بذر با پراکسید هیدروژن موجب کاهش اثر شوری بر جذب آب، طول و وزن خشک ریشه شد در حالی که بر نشت یونی تأثیر معنی‌دار نداشت. نتایج این آزمایش نشان داد که پیش تیمار بذر با پراکسیدهیدروژن از طریق تعدیل در ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گندم می‌تواند در افزایش تحمل گیاه به شوری موثر باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

203 - تأثیر ورمی کمپوست و بیو سوپر جاذب بر عملکرد دانه و خصوصیات ریشه ارقام نخود ( Cicer arietinum L.) دیم
حامد خسروی ماشااله دانشور سیده زهرا حسینی یونس میر

به‌منظور بررسی تاثیر مقادیر مختلف کود آلی ورمی کمپوست و پلیمر بیوسوپرجاذب بر عملکرد دانه و خصوصیات ریشه دو رقم نخود دیم، آزمایشی به‌ صورت فاکتوریل با سه عامل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 93-92 در دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان اجرا گردید. عا أکثر

به‌منظور بررسی تاثیر مقادیر مختلف کود آلی ورمی کمپوست و پلیمر بیوسوپرجاذب بر عملکرد دانه و خصوصیات ریشه دو رقم نخود دیم، آزمایشی به‌ صورت فاکتوریل با سه عامل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 93-92 در دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان اجرا گردید. عامل اول ورمی کمپوست در سه سطح (صفر،10 و 15 تن در هکتار) عامل دوم پلیمر بیوسوپرجاذب در سه سطح (صفر، 150 و 250 کیلوگرم در هکتار) و عامل سوم دو رقم اصلاح‌ شده نخود به نام‌های آرمان و آزاد بود. نتایج نشان داد اثرات متقابل دوگانه ورمی کمپوست در بیو سوپرجاذب بر صفات عملکرد دانه، حجم ریشه، وزن ریشه و سطح کل ریشه‌ها معنی‌دار شد و بر صفات طول ریشه و تعداد گره روی ریشه تأثیرمعنی‌داری نداشت. نتایج مقایسه میانگین اثرات متقابل سه‌گانه ورمی کمپوست در بیوسوپرجاذب در رقم نشان داد بیشترین عملکرد دانه مربوط به تیمارهای (کاربرد 15 تن در هکتار ورمی کمپوست و عدم استفاده از بیوسوپرجاذب در ارقام آزاد و آرمان به ترتیب با مقدار 77/1658 و 39/1636 کیلوگرم در هکتار) بود، که با توجه به عدم تفاوت معنی‌دار بین آن‌ها هر یک از ارقام فوق برای کاشت در شرایط اقلیمی منطقه مورد بررسی قابل توصیه است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

204 - تاثیر کاربرد هیومیک اسید بر ویژگی‌های زراعی برخی ارقام شبدر
علی تدین مجتبی ظفریان

به‌منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف اسید هیومیک بر خصوصیات زراعی برخی ارقام شبدر آزمایشی مزرعه‌ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد در سال زراعی 93-1392 اجرا شد. در این آزمایش3 رقم شبدر شامل برسیم أکثر

به‌منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف اسید هیومیک بر خصوصیات زراعی برخی ارقام شبدر آزمایشی مزرعه‌ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد در سال زراعی 93-1392 اجرا شد. در این آزمایش3 رقم شبدر شامل برسیم (مصری)، ایرانی هفت چین و کرمانشاهی به‌عنوان فاکتور اول و سه سطح اسید هیومیک شامل شاهد بدون اسید هیومیک، ٥ و ١٠ لیتر در هکتار به عنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که وزن خشک اندام هوایی، وزن خشک تک بوته، وزن خشک ریشه و شاخساره تک بوته، ارتفاع، تعداد برگ و قطر ساقه تحت برهمکنش رقم در اسید هیومیک قرار گرفت. در بین دو چین برداشت‌شده 57 درصد بیشترین مقدار ویژگی‌های اندازه‌گیری‌شده از چین اول و 43 درصد آنها از چین دوم بدست آمدند و در بین ارقام مورد آزمایش شبدر هفت چین و کرمانشاهی بیشترین و شبدر برسیم کمترین مقدار ویژگی‌های کمی را ایجاد کردند. همچنین در بین تیمارهای اسید هیومیک، تیمار 10 لیتر در هکتار بیشترین مقادیر را در بین ویژگی‌ها ایجاد کرد. در مجموع ارقام شبدر کرمانشاهی و هفت چین با 10 لیتر در هکتار اسید هیومیک به ترتیب با تولید 3800 و 3410 کیلوگرم در هکتار بالاترین مقدار ماده خشک اندام هوائی و رقم شبدر برسیم با تولید 686 کیلوگرم در هکتار کمترین مقدار ماده خشک اندام هوائی را ایجاد کردند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

205 - بررسی کاربرد کودهای ازتوباکتر و اوره بر ویژگی‌های مرفولوژیک ریشه و اندام‌های هوایی جو
محمداقبال قبادی اردشیر طاهری نژاد سعید جلالی هنرمند حسن حیدری

در صورت وجود باکتری ازتوباکتر در خاک محیط ریشه، علاوه بر تأمین بخشی از نیاز نیتروژن با تولید مواد محرک رشد گیاهی باعث تقویت رشد ریشه و عملکرد محصول می‌شود. بر این اساس دو آزمایش به منظور بررسی اثر ازتوباکتر و نیتروژن بر رشد ریشه و اندام هوایی در مراحل شکم خوش (آزمایش او أکثر

در صورت وجود باکتری ازتوباکتر در خاک محیط ریشه، علاوه بر تأمین بخشی از نیاز نیتروژن با تولید مواد محرک رشد گیاهی باعث تقویت رشد ریشه و عملکرد محصول می‌شود. بر این اساس دو آزمایش به منظور بررسی اثر ازتوباکتر و نیتروژن بر رشد ریشه و اندام هوایی در مراحل شکم خوش (آزمایش اول) رسیدگی (آزمایش دوم) بر روی جو آبی رقم بهمن به صورت گلدانی در شهرستان سنقر، استان کرمانشاه به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در سال زراعی 94-1393 اجرا گردید. فاکتورها شامل سطوح کود زیستی ازتوباکتر کروکوکوم (0، 100 و 200 گرم در هکتار) و سطوح نیتروژن (0، 50، 100، 150 و 200 کیلوگرم در هکتار) از منبع اوره بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثرات ساده ازتوباکتر و نیتروژن و همچنین اثرات متقابل بین آنها بر تمامی صفات مورد بررسی در دو آزمایش معنی‌دار بودند. بیشترین مقدار صفات ریشه‌ای، وزن خشک اندام‌های هوایی و عملکرد دانه (77/21 گرم در گلدان) در مراحل شکم‌خوش و رسیدگی در تیمار 200 گرم در هکتار ازتوباکتر و 200 کیلوگرم در هکتار نیتروژن بدست آمد و با کاهش میزان این نهاده‌ها، مقادیر صفات کاهش نشان داد، ولی با تیمار 100 گرم در هکتار ازتوباکتر و 100 کیلوگرم در هکتار نیتروژن (85/20 گرم در گلدان) اختلاف معنی‌داری نداشت. بطور کلی نتایج نشان داد که با مصرف اندک ازتوباکتر (100 گرم در هکتار)، در مصرف حدود 100 کیلوگرم در هکتار نیتروژن صرفه جویی شده است که هزینه تولید و مشکلات زیست- محیطی را کاهش می دهد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

206 - تاثیر پیش‌تیمار بذر با اسید سالیسیلیک و تلقیح با باکتری های محرک رشد بر عملکرد و برخی ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیک ماش (Vigna radiata)
بهروز محمدپرست علی حاتمی مجید رستمی عبداله عزیزی

به‌منظور بررسی تأثیر پیش‌تیمار بذری با اسید سالیسیلیک و تلقیح با باکتری‌های محرک رشد بر عملکرد و برخی صفات مورفوفیزیولوژیک ماش، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا گردید. فاکتورهای موردبررسی شامل کاربرد اسید سالیسیلیک در 4 سطح (صفر، أکثر

به‌منظور بررسی تأثیر پیش‌تیمار بذری با اسید سالیسیلیک و تلقیح با باکتری‌های محرک رشد بر عملکرد و برخی صفات مورفوفیزیولوژیک ماش، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا گردید. فاکتورهای موردبررسی شامل کاربرد اسید سالیسیلیک در 4 سطح (صفر، 2/0، 5/0 و 1 میلی مولار) و تلقیح بذر با باکتری‌های محرک رشد در 4 سطح (عدم تلقیح بذر به‌عنوان شاهد، تلقیح بذر با باکتری سودوموناس استرین 186، ازتوباکتر کروکوکوم استرین 5 و آزوسپیریلوم لیپوفروم استرینOF) بود. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده برهمکنش پیش-تیمار اسید سالیسیلیک و تلقیح با باکتری‌های محرک رشد بر شاخص کلروفیل برگ، درصد پروتئین دانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت معنی‌دار بود درصورتی‌که صفات وزن خشک ریشه، حجم ریشه و عملکرد بیولوژیک فقط تحت تأثیر اثرات ساده این دو تیمار قرار گرفتند. بیشترین میزان عملکرد بیولوژیک، وزن خشک و حجم ریشه در شرایط پیش‌تیمار اسید سالیسیلیک با غلظت 5/0 میلی‌مولار مشاهده شد. بیشترین درصد پروتئین دانه در همه سطوح اسید سالیسیلیک در شرایط تلقیح با ازتوباکتر مشاهده شد ولی میزان اثرات مثبت باکتری‌های محرک رشد بر عملکرد دانه، شاخص کلروفیل و شاخص برداشت به غلظت اسید سالیسیلیک بستگی داشت و در شرایط پیش‌تیمار بذر با سطوح 2/0 و 5/0 میلی مولار اسید سالیسیلیک، بیشترین عملکرد دانه در اثر تلقیح با باکتری سودوموناس به دست آمد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

207 - مطالعه برهمکنش کودهای زیستی، نیتروژن معدنی و پیش‌تیمار آبی بر صفات سبز شدن و اجزای عملکرد گیاه نخود(.Cicer arietinum L)
ابوالفضل باغبانی آرانی ظهراب اداوی طیبه بختیاری

نخود در بین حبوبات سومین محصول مهم به شمار می‌رود که به‌صورت وسیعی در سرتاسر آسیا و خاورمیانه کشت می‌شود. به‌منظور بررسی تأثیر پیش‌تیمار آبی مزرعه‌ای بذر و دو کود زیستی بر ویژگی‌های سبز شدن و عملکرد نخود (Cicer arietinum L.) آبی رقم آرمان آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قال أکثر

نخود در بین حبوبات سومین محصول مهم به شمار می‌رود که به‌صورت وسیعی در سرتاسر آسیا و خاورمیانه کشت می‌شود. به‌منظور بررسی تأثیر پیش‌تیمار آبی مزرعه‌ای بذر و دو کود زیستی بر ویژگی‌های سبز شدن و عملکرد نخود (Cicer arietinum L.) آبی رقم آرمان آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی کرمانشاه طی سال 1395 انجام شد. عامل-های آزمایشی شامل کود آغازگر نیتروژن (0، 25 و 50 کیلوگرم در هکتار از منبع اوره)، کود زیستی (قارچ ریشه یا میکوریزا، ازتوباکتر، کاربرد توأم، بدون کاربرد) و پیش‌تیمار کردن (با و بدون) بودند. نتایج نشان داد پیش-تیمار کردن درصد سبز شدن را 6/7 و سرعت سبز شدن را در تلقیح با قارچ ریشه و کاربرد 50 کیلوگرم کود در هکتار نیتروژن توصیه شده 8/19 درصد در مقایسه با بذرهای پیش‌تیمار نشده در حالت بدون کاربرد نیتروژن و کود زیستی افزایش داد. بالاترین میزان عملکرد بیولوژیک و دانه به ترتیب 7/823 و 304 گرم در متر‌مربع بود که از بذرهای پیش‌تیمار شده و کاربرد توأم کودهای زیستی به ترتیب با کاربرد 50 و 25 کیلوگرم در هکتار نیتروژن به‌دست آمد که نسبت به شاهدهای خود در آن سطح کودی به ترتیب 147 و 250 درصد (47/1 و 50/2 برابر) بیشتر بودند. در این بررسی بیشترین شاخص برداشت و شمار غلاف در متر‌مربع از تیمار پیش‌تیمار شده و کاربرد توأم دو کود زیستی با کاربرد 25 کیلوگرم کود نیتروژن به‌دست آمد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

208 - بررسی واکنش هیبریدهای ذرت به تنش خشکی با استفاده از شاخص‌های فیزیولوژیکی و تحمل به تنش
محمد مرادی سید سجاد حسینی‌فالحی

تتنش خشکی یکی از مهمترین تنش‌های محیطی در کشاورزی است و بهبود عملکرد دانه تحت تنش خشکی یکی از اهداف مهم اصلاح نباتات است. به منظور بررسی شاخص‌های تحمل به خشکی 15 هیبرید ذرت پژوهشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار و به طور جداگانه در دو رژیم رطوبتی شامل آبیاری أکثر

تتنش خشکی یکی از مهمترین تنش‌های محیطی در کشاورزی است و بهبود عملکرد دانه تحت تنش خشکی یکی از اهداف مهم اصلاح نباتات است. به منظور بررسی شاخص‌های تحمل به خشکی 15 هیبرید ذرت پژوهشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار و به طور جداگانه در دو رژیم رطوبتی شامل آبیاری بر اساس 90 و 140-130 میلی‌متر تبخیر از تشت تبخیر در دزفول در سال 1393 اجرا گردید. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که بیشترین عملکرد دانه در هر دو شرایط تنش و مطلوب به هیبرید‌های SD/3×5-CH/1، CML×SD/3 و CML×5-CH/1 تعلق داشت. در ژنوتیپ‌های مورد بررسی کلیه صفات از جمله صفت محتوی نسبی آب برگ در شرایط تنش نسبت به شرایط مطلوب کاهش نشان دادند، اما صفت مهمی مانند وزن ریشه در شرایط تنش نسبت به شرایط مطلوب افزایش یافت. نتایج ضرایب همبستگی نشان داد که عملکرد دانه با صفات محتوی نسبی آب برگ و وزن ریشه در شرایط تنش هم‌بستگی مثبت و معنی‌داری داشتند، بنابراین می‌توان از این شاخص‌ها برای گزینش در شرایط تنش استفاده نمود. با توجه به تحلیل هم‌بستگی بین عملکرد دانه در شرایط تنش و مطلوب و شاخص‌های تحمل به خشکی و نیز به کمک نمایش گرافیکی بای‌پلات، شاخص‌های MP، GMP و STI به عنوان شاخص‌های برتر معرفی گردیدند. همچنین با توجه به رابطه مؤلفه‌ها در نمودار بای‌پلات هیبرید‌های SD/3×5-CH/1، CML×SD/3 و CML×5-CH/1 به عنوان متحمل‌ترین و هیبرید‌های 7-CH/3× K18×2-CH/5، K18×2-CH/1×K18×2-CH/5 و 5-CH/1×7-CH/3 به عنوان حساس‌ترین هیبرید‌ها نسبت به تنش خشکی معرفی شدند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

209 - عملکرد‮ ‬راندمان‮ ‬مصرف‮ ‬آب‮ ‬در‮ ‬کلزا‮ ‬در‮ ‬شرایط‮ ‬آبیاری ‮ PRD
فاطمه جعفری حمید رضا میری برمک جعفری حقیقی

برای غلبه بر کمبود آب، مدیریت و صرفه جویی در مصرف آب کشاورزی ضروری است. در طول دو دهه اخیر روش های مدیریت آبیاری از جمله آبیاری خشکی بخشی از ریشه(PRD)، معرفی شده اند. در این تحقیق مزرعه ای اثر آبیاری PRD بر بهبود کارآیی مصرف آب در کلزا بررسی شد. این آزمایش به صورت فاکتو أکثر

برای غلبه بر کمبود آب، مدیریت و صرفه جویی در مصرف آب کشاورزی ضروری است. در طول دو دهه اخیر روش های مدیریت آبیاری از جمله آبیاری خشکی بخشی از ریشه(PRD)، معرفی شده اند. در این تحقیق مزرعه ای اثر آبیاری PRD بر بهبود کارآیی مصرف آب در کلزا بررسی شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. تیمارها شامل فاکتور آبیاری در سه سطح آبیاری کامل، آبیاری یک در میان متناوب و آبیاری یک در میان ثابت و فاکتور استفاده از مالچ در سه سطح بدون مالچ، کاربرد مالچ بین و روی ردیف و کاربرد مالچ بین ردیف بود. نتایج نشان داد که کارآیی مصرف آب بین تیمار آبیاری یک در میان متناوب و سایر تیمارها ی آبیاری اختلاف معنی داری داشت. بطوریکه در تیمار آبیاری یک در میان متناوب نسبت به تیمار آبیاری کامل و آبیاری یک در میان ثابت به ترتیب 70/1 و 61/9 درصد افزایش داشت. تاثیر سطوح مختلف کاربرد مالچ نیز بر راندمان مصرف آب معنی دار بود، به طوریکه بیشترین کارایی مصرف آب در تیمار کاربرد مالچ بین و روی ردیف با میانگین0/48 کیلوگرم بر متر مکعب بدست آمد. در مجموع با توجه به نتایج به دست آمده برای رسیدن به حداکثر راندمان مصرف آب و عملکرد قابل قبول در کلزا تیمار آبیاری یک در میان متناوب به همراه کاربرد مالچ بین و روی ردیف در منطقه آزمایشی و مناطق آب و هوایی مشابه پیشنهاد می گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

210 - واکنش ریخت‌شناسی ریشه دو لاین اینبرد ذرت به تنش شوری
شیرین مجدی متین جامی معینی موسی‌الرضا حکم‌آبادی

شوری یکی از مشکلات در حال افزایش جهان است که سطح وسیعی از اراضی کشور ما را نیز در بر می‌گیرد. در پاسخ به شوری، تغییرات ریخت‌شناسی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی متعددی در گیاهان ایجاد می‌شود. این آزمایش به منظور بررسی اثرات شوری ناشی از کلرور سدیم (صفر، 50 و 100 میلی‌مولار) أکثر

شوری یکی از مشکلات در حال افزایش جهان است که سطح وسیعی از اراضی کشور ما را نیز در بر می‌گیرد. در پاسخ به شوری، تغییرات ریخت‌شناسی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی متعددی در گیاهان ایجاد می‌شود. این آزمایش به منظور بررسی اثرات شوری ناشی از کلرور سدیم (صفر، 50 و 100 میلی‌مولار) بر ویژگی‌های ریخت‌شناسی ریشه دو لاین اینبرد ذرت (Zea mays L.) MO17 و B73 انجام شد. آزمایش به روش کشت در ماسه و به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار در سال زراعی 91-1390 اجراء گردید. نتایج نشان داد که بین لاین‌های اینبرد ذرت در رابطه با ویژگی‌های کل حجم ریشه، مجموع سطح ریشه، قطر ریشه، وزن خشک ریشه، نسبت ریشه به تاج و وزن ویژه ریشه تفاوت معنی‌دار وجود داشت. ژنوتیپ MO17 در رابطه با کلیه ویژگی‌های مورد بررسی نسبت به ژنوتیپ B73 برتر بود. تنش شوری باعث کاهش معنی‌دار حجم ریشه، مجموع سطح ریشه، مجموع طول ریشه، وزن خشک ریشه، وزن خشک اندام هوایی و نسبت ریشه به تاج شد، اما متوسط قطر ریشه و وزن ویژه ریشه را افزایش داد. واکنش متفاوت لاین‌های اینبرد ذرت نسبت به تنش شوری نشان داد که لاین اینبرد MO17 در مقایسه با لاین B73 از حساسیت بیشتری به تنش شوری برخوردار بود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

211 - اثر آللوپاتی درمنه کوهی بر خصوصیات جوانه‌زنی بذر گـونه‌‌های علف باغ و علف بره
پرویز غلامی جمشید قربانی شهلا قادری

آللوپاتی به اثر متقابل گیاهان توسط مواد شیمیایی آزاد شده آنها بر یکدیگر گفته می‌شود. ترکیبات آللوپاتیک در تنوع زیستی و توانایی تولید اکوسیستم‌ها نقش مهمی بر عهده دارد. اثر آللوپاتی گیاهان بر یکدیگر یکی از دغـــــدغه‌های مهم در اصلاح و احیای مراتع کشور بوده که در امر مرت أکثر

آللوپاتی به اثر متقابل گیاهان توسط مواد شیمیایی آزاد شده آنها بر یکدیگر گفته می‌شود. ترکیبات آللوپاتیک در تنوع زیستی و توانایی تولید اکوسیستم‌ها نقش مهمی بر عهده دارد. اثر آللوپاتی گیاهان بر یکدیگر یکی از دغـــــدغه‌های مهم در اصلاح و احیای مراتع کشور بوده که در امر مرتعکاری کمتر مورد توجه قرار گرفته است. گونه درمنه کوهی (Artemisia aucheri) از جمله گیاهانی است که به لحاظ داشتن ترکیبات شیمیایی مختلف می‌تواند از ویژگی آللوپاتیک برخوردار باشد. بر همین اساس با توجه به غالبیت این گونه در مراتع منطقه چهار باغ استان گلستان و وجود گونه خوشخوراک علف بره (Festuca arundinacea) و علف باغ (Dactylis glomerata) در مناطق مجاور این مراتع که مورد استفاده دام قرار می‌گیرند، امکان استفاده از گونه مذکور در مراتع مربوطه مورد آزمایش قرار گفت. برای این منظور از پودر اندام‌های هوایی (برگ، ساقه و بذر)گیاه درمنه کوهی، که در اواخر آبان ماه (زمان گل‌دهی) از منطقه مورد مطالعه جمع آوری شده بود، عصاره‌هایی با غلظت‌های 20، 40، 60، 80 و 100 درصد تهیه شد. همچنین تیماری به عنوان شاهد (آب مقطر) نیز در نظر گرفته شد. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با شش تیمار و چهار تکرار در شرایط آزمایشگاهی اجرا گردید. نتایج آنالیز واریانس نشان داد که تیمارهای عصاره درمنه کوهی بر درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه، طول ساقه‌چه و بنیه بذر علف بره اثر معنی‌داری دارند. مقایسه میانگین شاخص‌ها نشان داد که با افزایش تیمارهای عصاره درمنه کوهی، درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، طول ساقه‌چه و طول ریشه‌چه بذر گونه‌های علف باغ و علف بره کاهش یافتند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

212 - بررسی اثر گیاهان تله‎ای کتان و کنجد به منظور کاهش خسارت گل جالیز در ارقام رایج گوجه‌فرنگی
مینا رفیعی مهدی مدندوست فرشاد صادقی

گونه&lrm;های مختلف گل جالیز (Orobanche spp.) پارازیت&lrm;های اجباری ریشه&lrm;ای و فاقد کلروفیل هستند که باعث آسیب شدید سبزیجات و محصولات زراعی دیگر می&lrm;گردند. لذا به منظور بررسی اثر انگل گل جالیز بر ارقام مختلف گوجه‌فرنگی به همراه گیاهان تله، آزمایشی به صورت فاکتوریل أکثر

گونه&lrm;های مختلف گل جالیز (Orobanche spp.) پارازیت&lrm;های اجباری ریشه&lrm;ای و فاقد کلروفیل هستند که باعث آسیب شدید سبزیجات و محصولات زراعی دیگر می&lrm;گردند. لذا به منظور بررسی اثر انگل گل جالیز بر ارقام مختلف گوجه‌فرنگی به همراه گیاهان تله، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در چهار تکرار در گلخانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز واقع در صدرا انجام گرفت. فاکتور اول شامل سه رقم گوجه‌فرنگی (فلات سی&lrm;اچ، پتولدلی‌آمریکایی و اف‌کا)، و فاکتور دوم شامل گیاه تله کنجد (Sesamus indicum)، کتان (Linum usitatissimum) و شاهد (بدون گیاه تله) بود. نتایج تجزیه واریانس داده&lrm;ها نشان داد که اثر ارقام مختلف گوجه‌فرنگی و گیاهان تله بر صفات مربوط به گل جالیز و گوجه‌فرنگی معنی‌دار بود. استفاده از گیاهان تله به ترتیب باعث کاهش 75/62 و 27/64 درصدی وزن خشک اندام هوایی و وزن خشک غده گل جالیز گردید و کمترین وزن خشک غده (21/0 گرم) و اندام هوایی (20/0 گرم) گل جالیز در رقم فلات‌سی‌اچ همراه با گیاه تله کنجد مشاهده شد که نسبت به سایر ارقام دارای مقاومت بیشتری نسبت به پارازیته شدن گل جالیز بود. همچنین تیمارهای گیاهان تله نشان داد که دو گیاه تله کتان و کنجد مانع از رشد گل جالیز گردیدند و در این تیمارها کمترین وزن خشک غده گل جالیز و بیشترین عملکرد میوه گوجه‌فرنگی به دست آمد. در حالی که بیشترین وزن خشک غده گل جالیز مربوط به تیمار شاهد بوده و کمترین میزان عملکرد گوجه&lrm;فرنگی را به خود اختصاص داد تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

213 - تأثیر سطوح مختلف شوری و خشکی بر صفات جوانه‌زنی گونه چاودارکوهی (Secale montanum) در مراحل اولیه رشد
پرویز غلامی جمشید قربانی شهلا قادری

استفاده از گونه‌های مرتعی مقاوم به خشکی و شوری در امر اصلاح و توسعه مراتع دارای اهمیت فراوانی است. چاودار کوهی یکی از گندمیان مهم مرتعی برای ایجاد چراگاه و تولید علوفه خشک است و با توجه به اهمیت این گونه مرتعی و این که تا کنــون مطالعه‌ای در مورد تحمل به شوری و خشکی آن أکثر

استفاده از گونه‌های مرتعی مقاوم به خشکی و شوری در امر اصلاح و توسعه مراتع دارای اهمیت فراوانی است. چاودار کوهی یکی از گندمیان مهم مرتعی برای ایجاد چراگاه و تولید علوفه خشک است و با توجه به اهمیت این گونه مرتعی و این که تا کنــون مطالعه‌ای در مورد تحمل به شوری و خشکی آن انجام نشده است، بنابراین در این تحقیق میزان مقاومت این گونه به تنش شوری و خشکی در مرحله جوانه‌زنی و اثر این تنش‌ها بر شاخص‌های درصد و سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و طول ساقه‌چه گونه مذکور مورد بررسی قرار گرفته است. برای ایجاد تنش شوری از کلرید سدیم (NaCl) و برای اعمال تنش‌های خشکی مختلف از پلی‌اتیلن گلیکول (PEG6000) استفاده شد. طرح آزمایشی به صورت طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل در چهار تکرار و پنج سطح شوری (شاهد، 50 ، 100، 150، 200 و 300 میلی‌مولار) و همچنین پنج سطح خشکی (شاهد (صفر)، 2/0-، 4/0-، 6/0- و 8/0- مگاپاسکال) بوده است. نتایج آنالیز واریانس نشان داد که تیمارهای شوری و خشکی بر درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه، طول ساقه‌چه و بنیه بذر اثر معنی‌داری داشتند، به طوری که با افزایش تنش شوری و خشکی درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، طول سـاقه‌چه و طول ریشه‌چه کاهش یافتند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

214 - اثر نابرابری در آمدی بر نابرابری مخارج مصرفی در ایران، 1386-1361
محمد حسن فطرس رضا معبودی

بنابر نظریه ی مصرف در اقتصاد کلان ، مصرف نسبت به در آمد از رفتار باثبات تری برخوردار است . از مسایلی که در طی دهه های اخیر بیشتر مورد توجه اقتصادانان قرار گرفته است ، باثبات بودن رفتار نابرابری مخارج مصرفی نسبت به نابرابری در آمدی است . طی زمان، نابرابری در آمدی - که بص أکثر

بنابر نظریه ی مصرف در اقتصاد کلان ، مصرف نسبت به در آمد از رفتار باثبات تری برخوردار است . از مسایلی که در طی دهه های اخیر بیشتر مورد توجه اقتصادانان قرار گرفته است ، باثبات بودن رفتار نابرابری مخارج مصرفی نسبت به نابرابری در آمدی است . طی زمان، نابرابری در آمدی - که بصورت نوسان و پراکندگی در توزیع در آمد تبیین می شود- نوسانات و پراکندگی های خود را به مخارج مصرفی منتقل می کند . تکانه های انتقال یافته به پراکندگی در توزیع مخارج مصرفی منجر می شود . این مقاله به بررسی مقدار نابرابری مخارج مصرفی حاصل از انتقال نوسانات و پراکندگی های توزیع درآمدی می پردازد و مقدار نابرابری ایجاد شده در توزیع مخارج مصرفی خانوارها را در بین گروه های هشت گانه کالا و خدمات بررسی می کند . برای این منظور از آمار بودجه خانوارهای شهری برای دوره زمانی 1386-1361 استفاده می شود . برای تجزیه و تحلیل علی روابط بین متغیرها، از روش داده‌های پانلی بهره برده ایم. یافته های پژوهش نشان می دهند که تمامی نوسانات و پراکندگی های توزیع در آمد به توزیع مخارج مصرفی منتقل نمی شود . بنابراین ، توزیع مخارج مصرفی خانوارها نسبت به توزیع در آمد از پراکندگی کمتری برخودار است . تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

215 - مقایسه صفات رشدی گیاهچه‎های برنج طارم محلی، حسنی و عنبربو با موتانت نسل پنجم
الهیار فلاح

کاربرد اشعه گاما باعث ایجاد موتاسیون در گیاه برنج شد و تنوع حاصل در مرحله گیاهچه‎ای قابل بررسی بود. جهت مقایسه صفات رشدی گیاهچه‎های برنج طارم محلی، حسنی و عنبربو با موتانت‎های نسل پنجم حاصل از آنها، آزمایشی به صورت اگمنت در خزانه ایستگاهی معاونت موسسه تحقیقات برنج کشور أکثر

کاربرد اشعه گاما باعث ایجاد موتاسیون در گیاه برنج شد و تنوع حاصل در مرحله گیاهچه‎ای قابل بررسی بود. جهت مقایسه صفات رشدی گیاهچه‎های برنج طارم محلی، حسنی و عنبربو با موتانت‎های نسل پنجم حاصل از آنها، آزمایشی به صورت اگمنت در خزانه ایستگاهی معاونت موسسه تحقیقات برنج کشور در مازندران (آمل) در سال 94 اجرا شد. تعداد 23 لاین نسل پنجم حاصل از طارم محلی، 7 و 8 لاین نسل پنجم به ترتیب حاصل از حسنی و عنبربو همراه با شاهد آنها به میزان 300 گرم بذر خشک در نیم متر مربع خزانه بذرپاشی شد. در مرحله سه برگی ، صفات رشدی طول گیاهچه، وزن خشک ریشه، وزن خشک اندام هوایی (شاخساره)، وزن خشک کل و نسبت ریشه به شاخساره اندازه‎گیری شد. نتایج نشان داد 52 درصد موتانت حاصل از طارم محلی طول گیاهچه کمتری نسبت به شاهد داشتند ولی همه موتانت‎های حاصل از حسنی دارای طول گیاهچه بیشتری نسبت به شاهد داشتند. در گیاهچه‎های موتانت حاصل از عنبربو، 75 درصد طول گیاهچه کمتری داشتند. میزان افزایش وزن خشک ریشه، شاخساره موتانت‎ها نسبت به شاهد بین 85-59 درصد بود ولی وزن خشک کل گیاهچه در همه موتانت‎ها نسبت به شاهدها بیشتر بود. نسبت ریشه به شاخساره در موتانت حاصل از عنبربو 100 درصد ولی در موتانت حاصل از طارم محلی 74 درصد بیشتر بود. بین طول گیاهچه برنج با وزن خشک ریشه، شاخساره و کل در سطح 1% همبستگی مثبت وجود داشت ولی با نسبت ریشه به شاخساره همبستگی نداشت. تجزیه خوشه‎ای، موتانت‎ها را در سه گروه قرارداد. وزن خشک کل گیاهچه موتانت‎ها نسبت به شاهدها بیشتر ولی طول گیاهچه‎ها کمتر بود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

216 - بررسی اثرات کاربرد زئولیت و پتاسیم بر رشد رویشی و عملکرد چغندرقند
محمد اکبری غلامرضا ملکی اسکندر زند

به منظور بررسی تأثیر زئولیت و کود پتاسیم بر عملکرد و ویژگی های رویشی چغندرقند، آزمایشی مزرعه ای به صورت بلوک های کامل تصادفی در اراک در سال 1388 انجام شد. تیمارها شامل مصرف زئولیت (500 کیلوگرم در هکتار)، زئولیت و پتاسیم (500 کیلوگرم در هکتار زئولیت و 50 کیلوگرم در هکتار أکثر

به منظور بررسی تأثیر زئولیت و کود پتاسیم بر عملکرد و ویژگی های رویشی چغندرقند، آزمایشی مزرعه ای به صورت بلوک های کامل تصادفی در اراک در سال 1388 انجام شد. تیمارها شامل مصرف زئولیت (500 کیلوگرم در هکتار)، زئولیت و پتاسیم (500 کیلوگرم در هکتار زئولیت و 50 کیلوگرم در هکتار سولفات پتاسیم) به همراه تیمار شاهد بدون مصرف این مواد بود. در این پژوهش از رقم چغندرقند مونوژرم با نام تجاری دروتی استفاده شد. عملیات کشت در تاریخ 25 فروردین ماه به صورت ردیفی با فاصله ردیف 50 سانتی متر و فاصله روی ردیف 25 سانتی متر انجام پذیرفت. ویژگی های ارزیابی شده شامل شاخص سطح برگ، وزن تر و خشک و درصد رطوبت اندام های هوایی، عملکرد ریشه، وزن کل زیست توده و طول ریشه بود. نتایج این بررسی از وجود اختلاف معنی دار بین تیمارهای مصرف زئولیت به تنهایی و مصرف زئولیت توام با کاربرد پتاسیم را با تیمار شاهد برای صفات شاخص سطح برگ، وزن خشک اندام های هوایی و عملکرد زیست توده، وزن تر غده و اندام های هوایی خبر داد اما در هیچ یک از صفات مورد بررسی تفاوت معنی داری بین تیمار مصرف زئولیت و زئولیت توام با پتاسیم دیده نشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

217 - مقایسه خصوصیات گیاهچه‎های برنج طارم محلی، حسنی و عنبربو با موتانت نسل پنجم
الهیار فلاح لیلا باقری علیرضا نبی پور حسین الیاسی

کاربرد اشعه گاما باعث ایجاد موتاسیون در گیاه برنج شد و تنوع حاصل در مرحله گیاهچه&lrm;ای قابل بررسی بود. جهت مقایسه صفات رشدی گیاهچه&lrm;های برنج طارم محلی، حسنی و عنبربو با موتانت&lrm;های نسل پنجم حاصل از آنها، آزمایشی به صورت اگمنت در خزانه ایستگاهی معاونت موسسه تحقیقا أکثر

کاربرد اشعه گاما باعث ایجاد موتاسیون در گیاه برنج شد و تنوع حاصل در مرحله گیاهچه&lrm;ای قابل بررسی بود. جهت مقایسه صفات رشدی گیاهچه&lrm;های برنج طارم محلی، حسنی و عنبربو با موتانت&lrm;های نسل پنجم حاصل از آنها، آزمایشی به صورت اگمنت در خزانه ایستگاهی معاونت موسسه تحقیقات برنج کشور در مازندران (آمل) در سال 94 اجرا شد. تعداد 23 لاین نسل پنجم حاصل از طارم محلی، 7 و 8 لاین نسل پنجم به ترتیب حاصل از حسنی و عنبربو همراه با شاهد آنها به میزان 300 گرم بذر خشک در نیم متر مربع خزانه بذرپاشی شد. در مرحله سه برگی ، صفات رشدی طول گیاهچه، وزن خشک ریشه، وزن خشک اندام هوایی (شاخساره)، وزن خشک کل و نسبت ریشه به شاخساره اندازه&lrm;گیری شد. نتایج نشان داد 52% موتانت حاصل از طارم محلی طول گیاهچه کمتری نسبت به شاهد داشتند ولی همه موتانت&lrm;های حاصل از حسنی دارای طول گیاهچه بیشتری نسبت به شاهد داشتند. در گیاهچه&lrm;های موتانت حاصل از عنبربو، 75% طول گیاهچه کمتری داشتند. میزان افزایش وزن خشک ریشه، شاخساره موتانت&lrm;ها نسبت به شاهد بین 85-59% بود ولی وزن خشک کل گیاهچه در همه موتانت&lrm;ها نسبت به شاهدها بیشتر بود. نسبت ریشه به شاخساره در موتانت حاصل از عنبربو 100% ولی در موتانت حاصل از طارم محلی 74% بیشتر بود. بین طول گیاهچه برنج با وزن خشک ریشه، شاخساره و کل در سطح 1% همبستگی مثبت وجود داشت ولی با نسبت ریشه به شاخساره همبستگی نداشت. تجزیه خوشه&lrm;ای، موتانت&lrm;ها را در سه گروه قرارداد. وزن خشک کل گیاهچه موتانت&lrm;ها نسبت به شاهدها بیشتر ولی طول گیاهچه&lrm;ها کمتر بود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

218 - مطالعه اثرات کاربرد اسید هیومیک و پتاسیم بر خصوصیات رشدی گیاه پنیرک (.Malva sylvestris L)
ایمان بهرمند کیومرث بخش کلارستاقی ناصر عسگری

به منظور ارزیابی اثرات کاربرد اسید‌ هیومیک و پتاسیم روی برخی خصوصیات رشد و نمو گیاه پنیرک (Malva sylvestris L.) شامل وزن تر گیاه، وزن خشک گیاه، طول ریشه، وزن خشک ریشه و شاخص سطح برگ، این آزمایش به صورت فاکتوریل شامل 4 سطح اسید هیومیک (به میزان 0، 5، 10 و 15 کیلوگرم در ه أکثر

به منظور ارزیابی اثرات کاربرد اسید‌ هیومیک و پتاسیم روی برخی خصوصیات رشد و نمو گیاه پنیرک (Malva sylvestris L.) شامل وزن تر گیاه، وزن خشک گیاه، طول ریشه، وزن خشک ریشه و شاخص سطح برگ، این آزمایش به صورت فاکتوریل شامل 4 سطح اسید هیومیک (به میزان 0، 5، 10 و 15 کیلوگرم در هکتار) و 3 سطح کود سولفات پتاسیم (به میزان 0، 50 و 100 کیلوگرم درهکتار) به صورت بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا گردید. در طول آزمایش صفات معینی اندازه گیری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج به دست آمده حاکی از بروز اثرات مثبت کاربرد پتاسیم به همراه اسید‌هیومیک بر وزن بوته، وزن خشک و طول ریشه و همچنین وزن خشک ریشه و شاخص سطح برگ در تمام تیمارها بود. در طی آزمایش و پس از مقایسه میانگین با آزمون دانکن مشخص شد تیمار‌هایی که بیشترین میزان اسید هیومیک را دریافت کرده بودند دارای اختلاف معنی داری در سطح 5% نسبت به سایر تیمارها بودند. در تمام شاخص های مورد بررسی، مشخص شدکه گیاهان تیمار شده با مقادیر 100 کیلوگردم در هکتار سولفات پتاسیم دارای بیشترین میزان تولید و بیوماس نسبت به سایر تیمارها بودند. در مقایسه برهم کنش بین تیمارها، نیز مشخص گردیدکه گیاهان تیمارشده با بالاترین سطح اسید هیومیک به همراه پتاسیم، دارای میزان وزن تر و خشک کل بیشتری نسبت به سایر تیمارها بودند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

219 - تأثیر زمان های تداخل علف هرز تاج خروس ریشه قرمز ( Amaranthus retroflexus L)برعملکرد لوبیا سبز (Phaseolus vulgaris L.)
بهرام میرشکاری

شناخت دقیق رقابت علف های هرز با گیاهان زراعی، دستیابی به بهترین روش های مدیریت آن ها را امکان پذیر می سازد. به منظور مطالعه عکس العمل صفات مرتبط با عملکرد لوبیاسبز به زمان های مختلف سبز شدن علف هرز تاج خروس ریشه قرمز آزمایشی در دانشگاه آزاد اسلامی تبریزانجام گرفت. آزمای أکثر

شناخت دقیق رقابت علف های هرز با گیاهان زراعی، دستیابی به بهترین روش های مدیریت آن ها را امکان پذیر می سازد. به منظور مطالعه عکس العمل صفات مرتبط با عملکرد لوبیاسبز به زمان های مختلف سبز شدن علف هرز تاج خروس ریشه قرمز آزمایشی در دانشگاه آزاد اسلامی تبریزانجام گرفت. آزمایشها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی اجرا‌ شد. تیمارها شامل زمان های تداخل تاج خروس در شش سطح دو، چهار، شش، هشت و 10 هفته پس از سبز شدن لوبیا و تداخل تمام فصل آن و شاهد بدون علف هرز بودند. در تمامی تیمارها بذرهای تاج خروس همزمان با لوبیا کشت و در زمان های مربوط به سطوح تیمار از مزرعه وجین شدند. نتایج نشان داد که تأثیر تیمارهای مختلف بر روی کلیه صفات معنی دار بود. حضور تاج خروس در طول 28 روز اول دوره رشد بر روی درصد پوشش سبز لوبیا در مرحله گلدهی تأثیر نداشت. وزن ماده خشک اندام های هوایی لوبیا در شاهد بدون علف هرز (6/673 کیلوگرم در هکتار) مشابه با تیمارهای تداخل دو و چهار هفته ای تاج خروس در مراحل اولیه رشد بود. عملکرد نیام تیمار تداخل دو هفته ای تاج خروس در مراحل اولیه دوره رشد لوبیا کاهش معنی داری در عملکرد نیام ایجاد نکرد. میزان کاهش عملکرد تیمار تداخل تمام فصل علف هرز نسبت به شاهد بدون علف هرز برابر 67% درصد بود. با در نظر گرفتن حداکثر کاهش عملکرد مجاز 10% و نتایج این آزمایش بایستی کنترل تاج خروس را در صورت ادامه حضور آن در مزرعه تا بیش از چهار هفته اول رشد، ضروری دانست. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

220 - مطالعه مورفولوژی و هیستوپاتولوژی نماتد Pratylenchus pseudocoffeae روی گل داوودی در شهرستان محلات
عزت اله صداقت فر عباس محمددیمی

به منظور شناسایی نماتدهای انگل گیاه گل داوودی از گلخانه ها و زمینهای زیر کشت در منطقه محلات در استان مرکزی، طی سالهای 1386 و 1387 تعداد 67 نمونه خاک و ریشه جمع‌آوری گردید. عملیات استخراج نماتدها، ثابت کردن و انتقال آنها به گلیسرین انجام شد. پس از بررسی‌های میکروسکوپی، ا أکثر

به منظور شناسایی نماتدهای انگل گیاه گل داوودی از گلخانه ها و زمینهای زیر کشت در منطقه محلات در استان مرکزی، طی سالهای 1386 و 1387 تعداد 67 نمونه خاک و ریشه جمع‌آوری گردید. عملیات استخراج نماتدها، ثابت کردن و انتقال آنها به گلیسرین انجام شد. پس از بررسی‌های میکروسکوپی، اندازه‌گیری و ترسیم تصاویر نماتدها، شناسایی آنها با توجه به خصوصیات مرفولوژیک و مرفومتریک انجام شد. یکی از مهمترین نماتدهای شناسایی شده، نماتد مولد زخم ریشه گونه Pratylenchus pseudocoffeae بود. بافتهای ریشه توسط نماتدها مورد حمله قرار گرفته بودند به طوریکه سبب ایجاد لکه های نکروز مشخص و پوسیدگی‌های بزرگ در بافت پارانشیم پوست ریشه شده بود. همه مراحل رشدی نماتد در داخل بافت ریشه مشاهده گردید. این نماتد دارای خصوصیات مرفومتریکی به شرح ذیل است: ناحیه سر دارای سه حلقه، شکاف تناسلی در 79 تا 82 درصدی از طول بدن قرار گرفته است، کیسه عقبی رحم کشیده و متمای، دم در نماتد ماده نیمه کروی یا در انتها پهن و گرد، انتهای دم صاف و فاقد شیار و دارای نماتد نر با کیسه ذخیره اسپرم بیضوی شکل بود، این گونه به واسطه موقعیت قرارگیری شکاف تناسلی در بدن؛ شکل و نوع دم و شکل سر از گونه های مشابه coffeae .P، P. penetrans و گونه P. gutierrezi متمایز می‌شود. این اولین گزارش آلودگی به این نماتد در ایران و سومین گزارش این نماتد بعد از شرح اصلی در دنیا می‌باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

221 - اثر عصاره الکلی ریشه کودزو بر هورمونهای جنسی موشهای صحرایی نر دیابتی شده با استرپتوزوتوسین
مهدی جهانگیری غلامحسن واعظی ویدا حجتی

دیابت شیرین یک اختلال در سوخت و ساز و سیستم غدد درونریز بدن است. این بیماری در تمام نقاط جهان شایع بوده و به سرعت در حال افزایش است. یکی از آسیبهای جدی ناشی از دیابت ناتوانی جنسی و کاهش هورمونهای جنسی میباشد، لذا همیشه محققان در صدد یافتن راهی برای کاهش عوارض این بی أکثر

دیابت شیرین یک اختلال در سوخت و ساز و سیستم غدد درونریز بدن است. این بیماری در تمام نقاط جهان شایع بوده و به سرعت در حال افزایش است. یکی از آسیبهای جدی ناشی از دیابت ناتوانی جنسی و کاهش هورمونهای جنسی میباشد، لذا همیشه محققان در صدد یافتن راهی برای کاهش عوارض این بیماری بودهاند. استفاده از گیاهان دارویی از دیرباز یکی از مطمئنترین روشها همراه با کمترین عوارض جانبی میباشد. کودزو گیاهی نیمه چوبی، چند ساله، تاک مانند و بومی جنوب شرق آسیا میباشد که در طب سنتی چین از ریشه خشک شده آن برای درمان تب، اسهال خونی، بیماریهای قلبی عروقی، فشار خون بالا و دیابت استفاده میکنند. هدف از این تحقیق، بررسی اثر عصاره الکلی ریشه کودزو بر هورمونهای جنسی رتهای نر دیابتی بوده است. تعداد 27 سر موشهای صحرایی نر نژاد ویستار با وزن 220 تا 230 گرم از انسیتو پاستور آمل خریداری شدند. حیوانات به صورت تصادفی به سه گروه 9 تایی تقسیمبندی شدند. گروه اول یا کنترل (سالم)، گروه شم (دیابتی) که موشهای دیابتی شده بدون دریافت عصاره بودند و گروه تجربی یا گروه تیمار که دیابتی شده و دریافت کننده عصاره الکلی ریشه کودزو بودند. ابتدا موشهای گروه شم و تیمار توسط 50 میلیگرم بر کیلوگرم تزریق درون صفاقی استرپتوزوتوسین دیابتی شدند. سپس به موشهای گروه تیمار 100 میلیگرم بر کیلوگرم عصاره ریشه کودزو بصورت داخل صفاقی تزریق شد. اندازهگیری وزن و حجم بیضه، سنجش گلوکز خون و هورمونهای انسولین، تستوسترون، FSHو LHانجام شد. نتایج این تحقیق نشان داد، تجویز عصاره الکلی کودزو در موشهای صحرایی نر دیابتی سبب کاهش قند خون و افزایش نسبی هورمونهای انسولین، تستوسترون، FSHو LHدر موشهای دیابتی نر میشود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

222 - بهینه‌سازی تکثیر درون شیشه‌ای عناب (Ziziphus jujuba) رقم Tian-yuzao
سیده سارا موسوی پژمان مرادی سید مهدی میری

چکیده درخت عناب یکی از مهم‌ترین گیاهان دارویی به‌شمار می‌رود. نرخ تکثیر این گیاه با استفاده از بذر و پاجوش پایین می‌باشد، به همین خاطر با به‌کارگیری تکنیک ریزازدیادی می‌توان میزان تکثیر آن را به مقدار قابل ملاحظه‌ای افزایش داد. به‌منظور مطالعه تاثیر محیط کشت و تنظیم‌کنن أکثر

چکیده درخت عناب یکی از مهم‌ترین گیاهان دارویی به‌شمار می‌رود. نرخ تکثیر این گیاه با استفاده از بذر و پاجوش پایین می‌باشد، به همین خاطر با به‌کارگیری تکنیک ریزازدیادی می‌توان میزان تکثیر آن را به مقدار قابل ملاحظه‌ای افزایش داد. به‌منظور مطالعه تاثیر محیط کشت و تنظیم‌کننده-های رشد بر پرآوری و ریشه‌زایی عناب رقم Tian-yuzao، این آزمایش به‌صورت آزمون فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. جهت پرآوری از محیط‌های پایه کشت MS و WPM با سطوح 0، 1/0، 5/0، 1 و 2 میلی‌گرم در لیتر بنزیل آدنین (BA) و برای ریشه‌زایی نیز از محیط‌های کشت نام‌برده حاوی ایندول بوتریک اسید (IBA) در چهار سطح 0، 1، 5 و 10 میلی‌گرم در لیتر استفاده شد. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه واریانس، تفاوت معنی‌داری بین دو محیط MS و WPM برای صفات پرآوری و ریشه زایی مشاهده نشد. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که بیش‌ترین درصد شاخه‌زایی (76-73 درصد) و تعداد شاخساره (1/3-3 عدد) در محیط‌های کشت حاوی 1 و 2 میلی‌گرم در لیتر BA بدست آمد، اما بیش‌ترین طول شاخساره (74 میلی‌متر)، وزن تر (296 میلی‌گرم) و وزن خشک (44 میلی‌گرم) در تیمار 1 میلی‌گرم در لیتر مشاهده شد. درصد ریشه‌زایی، تعداد ریشه و میانگین طول ریشه‌های تمامی محیط‌های حاوی IBA با هم اختلاف معنی‌داری نشان ندادند اما نسبت به شاهد افزایش معنی‌داری داشتند. نتایج سازگاری نشان داد که 2/87 درصد گیاهچه‌ها در بستر رس: پیت: ورمیکولیت: پرلیت (1:1:1:1) زنده ماندند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

223 - ارزیابی اثرات تاریخ کشت و رقم بر عملکرد و ساقه‏ روی ارقام چغندر قند در شرایط کشت پاییزه
ابراهیم جهانی مقدم سهیل پارسا سهراب محمودی مسعود احمدی

به منظور بررسی اثر ارقام و تاریخ کاشت بر خصوصیات کیفی و کمی چغندر قند، ازمایشی در سال زراعی94-1393 در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی بصورت اسپیلت پلات در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا شد. عامل اصلی شامل تاریخ کاشت (ا أکثر

به منظور بررسی اثر ارقام و تاریخ کاشت بر خصوصیات کیفی و کمی چغندر قند، ازمایشی در سال زراعی94-1393 در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی بصورت اسپیلت پلات در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا شد. عامل اصلی شامل تاریخ کاشت (اول و بیستم مهرماه) و عامل فرعی شامل رقم (گیادا، مراک، موناتونو، اسپارتاک و شریف) بود. بالاترین درصد ساقه روی در رقم شریف در تاریخ کاشت اول با 3/23 درصد بود. بیشترین عملکرد ریشه در تاریخ کاشت اول در ارقام مراک و موناتونو بترتیب با 2/54 و 3/54 تن در هکتار و کمترین ان در تاریخ کاشت دوم در ارقام شریف و موناتونو مشاهده شد. همچنین بیشترین عملکرد قند ناخالص و قند سفید در رقم مراک در تاریخ کاشت اول بدست آمد. بیشترین درصد قند نیز در رقم موناتونو در تاریخ کاشت دوم به میزان 1/22 درصد بود. بیشترین میزان سدیم نیز در رقم گیادا مشاهده شد. با توجه به نتایج مطالعه حاضر، در بین ارقام، رقم مراک و پس از ان رقم موناتونو بهترین ارقام جهت کشت در پاییز انتخاب شدند و نیز تاریخ کاشت اول نسبت به تاریخ کاشت دوم برتری داشت. با توجه به تعدد و تنوع ارقام پائیزه در اختیار و سازگاری مطلوب آنها جهت کشت در مناطق مختلف چغندر کاری کشور، به نظر میرسد توسعه کشت پائیزه چغندرقند ضمن تامین شکر مورد نیاز کشور، صرفه جویی قابل ملاحظه ای را در مصرف آب سبب شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

224 - اثر سطوح مختلف آبیاری و کمپوست بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیک و عملکرد دو رقم عدس (.Lens culinaris Medik) در شرایط دیم
پیمان ایوبی اسمعیل نبی زاده مهرداد بهمنی

به منظور بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری و کمپوست بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیک و عملکرد دو رقم عدس آزمایشی به صورت کرت‌های دو بار خرد شده در مزرعه‌ای واقع در شهرستان سقز استان کردستان در سال زراعی 1395 انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل دور آبیاری در سه سطح در کرت اصلی، کمپوست أکثر

به منظور بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری و کمپوست بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیک و عملکرد دو رقم عدس آزمایشی به صورت کرت‌های دو بار خرد شده در مزرعه‌ای واقع در شهرستان سقز استان کردستان در سال زراعی 1395 انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل دور آبیاری در سه سطح در کرت اصلی، کمپوست در سه سطح (شاهد، 15 و 30 تن در هکتار) در کرت فرعی و رقم (بیله سوار و کیمیا) در کرت فرعی فرعی با سه تکرار بودند. نتایج نشان داد اثر دور آبیاری بر کلیه صفات مورد بررسی معنی دار بود. اثر کمپوست و اثر متقابل رقم × آبیاری بر کلیه صفات مورد بررسی به غیر از ارتفاع بوته معنی دار بود. همچنین اثر رقم نیز بر کلیه صفات به غیر از وزن خشک اندام هوایی و درصد ازت ریشه معنی دار بود. اثر متقابل سطح آبیاری × کمپوست نیز بر کلیه صفات به غیر از وزن خشک اندام هوایی و درصد ازت اندام هوایی معنی دار بود. در نهایت اثر رقم × کمپوست نیز بر ارتفاع بوته، وزن خشک اندام هوایی و درصد ازت اندام هوایی معنی دار بود. نتایج نشان داد سطح دو مرتبه آبیاری در رقم بیله سوار و کیمیا عملکرد دانه را در مقایسه با تیمار عدم آبیاری به ترتیب 84/64 و 22/61 درصد افزایش داد. همچنین تیمار اثر متقابل دو مرتبه آبیاری همراه با سطح 30 تن در هکتار کمپوست بالاترین ارتفاع بوته، محتوی کلرفیل، وزن خشک ریشه، درصد ازت ریشه، تعداد گره ریشه و عملکرد دانهرا به خود اختصاص داد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

225 - تأثیر شوری آب آبیاری بر ویژگی‌های رویشی، کمی و بیوشیمیایی ارقام گلرنگ ( Carthamus tinctorius L) در منطقه اهواز
سید کیوان مرعشی الهام لطفی نقش

به منظور ارزیابی تاثیر شوری آب بر ویژگی‌های رویشی، کمی و بیوشیمیایی ارقام گلرنگ، آزمایشی گلدانی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار به مورد اجرا گذاشته شد. فاکتور‌های مورد بررسی شامل شوری آب آبیاری به‌صورت 4/0 (آب معمولی)( شاهد)، 4، 8 و 12 دسی‌ أکثر

به منظور ارزیابی تاثیر شوری آب بر ویژگی‌های رویشی، کمی و بیوشیمیایی ارقام گلرنگ، آزمایشی گلدانی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار به مورد اجرا گذاشته شد. فاکتور‌های مورد بررسی شامل شوری آب آبیاری به‌صورت 4/0 (آب معمولی)( شاهد)، 4، 8 و 12 دسی‌زیمنس بر متر و ارقام مختلف گلرنگ ( اصفهان، گلدشت و صفه) بود. نتایج نشان داد ارقام مورد استفاده از لحاظ ماده خشک ریشه، طول ریشه، کلروفیل a، b و کل، تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و شاخص برداشت تفاوت معنی‌دار از لحاظ آماری داشتند. با افزایش میزان شوری، عملکرد دانه و سایر صفات مورد مطالعه به طور معنی‌داری کاهش یافت. برهمکنش رقم و میزان شوری بر کلیه صفات به‌جز کلروفیل b معنی‌دار بود. بیشترین عملکرد دانه با 4/31 گرم در گلدان مربوط به رقم اصفهان در شوری 4/0 دسی زیمنس برمتر و کمترین مقدار با 10 گرم در سطح شوری 12 دسی زیمنس بر متر در رقم صفه حاصل شد. ضمنا بیشترین عملکرد دانه در شرایط افزایش تنش شوری مربوط به رقم اصفهان و بعد از آن به رقم گلدشت تعلق داشت. به ‌طورکلی، نتایج این پژوهش نشان داد که در شرایط استفاده از آب شور به ترتیب ارقام اصفهان و گلدشت به دلیل عملکرد و سایر صفات در جایگاه بهتری بودند و می‌توانند به زارعین جهت کشت توصیه شوند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

226 - تأثیر محلول پاشی پاکلوبوترازول و تاریخ کاشت در میزان ساقه روی و عملکرد کشت پاییزه چغندرقند
مجید حسین زاده دایوش طالقانی سعید صادق زاده حمایتی محمدرضا اردکانی داود حبیبی

همواره ساقه روی یکی از محدودیت های کشت پاییزه چغندرقند به شمار می رود. در این راستا آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار بر روی رقم نیمه مقاوم شریف در ایستگاه تحقیقاتی مغان در دو سال زراعی 1395-1393 انجام شد. فاکتور اول آزمایش (A) تاری أکثر

همواره ساقه روی یکی از محدودیت های کشت پاییزه چغندرقند به شمار می رود. در این راستا آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار بر روی رقم نیمه مقاوم شریف در ایستگاه تحقیقاتی مغان در دو سال زراعی 1395-1393 انجام شد. فاکتور اول آزمایش (A) تاریخ کاشت و با سه سطح شامل a1(کاشت 18 مهر)، a2(کاشت سوم آبان )و a3( کاشت 25 آبان) و فاکتور دوم آزمایش(B) محلول پاشی پاکلوبوترازول با دو سطح b1(محلول پاشی 300 میلی گرم در لیتر) وb2(عدم محلول پاشی) بود. نتایج تجریه واریانس مرکب داده ها نشان داد که اثر تاریخ کاشت برای صفات درصدِ قند قابل استحصال، سدیم ریشه، ضریب استحصال و قند ملاس در سطح احتمال پنج درصد معنی دار شد و همچنین اثر متقابل تاریخ کاشت و پاکلوبوترازول نیز جهت کنترل ساقه روی در سطح احتمال پنج درصد معنی دار شد. مقایسه میانگین داده ها نشان داد که تاریخ کاشت اول بیشترین میزان ساقه روی و عملکرد ریشه را به ترتیب با 88/20 درصد و 52/51 تن درهکتار از خود نشان داد، و تاریخ کاشت دوم نیز عملکرد ریشۀ 8/50 تن در هکتار داشت که در گروه آماری مشابه تاریخ کاشت اول قرار داشت. ولی ساقه روی آن 29/5 درصد بود. اثر متقابل تاریخ کاشت دوم و مصرف پاکلوبوترازول نیز با 44/57 تن درهکتار و 23/4 درصد، به ترتیب بیشترین عملکرد ریشه و کمترین ساقه روی را داشت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

227 - " ارزیابی جوانه‌زنی و برخی صفات مورفوفیزیولوژیکی گیاه کهورک (.Prosopis farcta (Banks & Sol در شرایط تنش شوری"
اعظم جمشیدی زاده معصومه فرزانه افراسیاب راهنما قهفرخی فاطمه ناصرنخعی

یکی از برنامه‌های مهم در مدیریت اراضی شور و بیابانی، احیای پوشش گیاهی توسط گونه‌های متحمل به شوری است. به این ‌منظور صفات جوانه‌زنی و صفات رویشی گیاهچه کهورک تحت تنش شوری در دو آزمایش جداگانه بررسی گردید. آزمایش جوانه‌زنی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 9 سطح شوری شامل آب أکثر

یکی از برنامه‌های مهم در مدیریت اراضی شور و بیابانی، احیای پوشش گیاهی توسط گونه‌های متحمل به شوری است. به این ‌منظور صفات جوانه‌زنی و صفات رویشی گیاهچه کهورک تحت تنش شوری در دو آزمایش جداگانه بررسی گردید. آزمایش جوانه‌زنی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 9 سطح شوری شامل آب مقطر (شاهد)، 5، 10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 دسی‌زیمنس بر متر با 4 تکرار در شرایط آزمایشگاهی و آزمایش گلدانی در 5 سطح شوری شامل آب شهری (شاهد)، 10، 20، 30 و 40 دسی‌زیمنس بر متر با سه تکرار در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا گردید. نتایج نشان داد که درصد جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه، طول ساقه‌چه و وزن خشک گیاهچه با افزایش شوری تا سطح 20 دسی‌زیمنس بر متر نسبت به شاهد به 50 درصد کاهش یافت. طبق مدل لجستیگ برازش داده شده به صفات گیاه کهورک، در شرایط گلدانی، شوری بیش از 8/30 دسی‌زیمنس بر متر سبب کاهش 50 درصدی وزن خشک اندام هوایی گردید و 50 درصد وزن خشک و طول ریشه به ترتیب در شوری 37/20 و 53/27 دسی‌زیمنس بر متر به‌دست آمد. حفظ 50 درصدی محتوای آب نسبی برگ و 78 درصدی انشعابات فرعی ریشه در سطوح بالای شوری (50 دسی‌زیمنس بر متر) بیانگر تحمل بالای این گیاه در غلظت‌های شوری بالا می‌باشد و به‌نظر می‌رسد حفظ آب نسبی برگ یکی از سازوکارهای تحمل به شوری در گیاه کهورک باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

228 - ارزیابی جوانه‌‌زنی و برخی صفات مورفوفیزیولوژیکی گیاه کهورکProsopisfarcta (Banks & Sol.)تحت تنش شوری.
اعظم جمشیدی زاده معصومه فرزانه افراسیاب راهنما قهفرخی فاطمه ناصرنخعی

یکیازبرنامه‌هایمهمدرمدیریتاراضیشوروبیابانی،احیایپوششگیاهیتوسطگونه‌هایمتحملبهشوریاست.بدین‌منظورصفات جوانه‌زنی و صفات رویشی گیاهچه کهورک تحتتنش شوریدر دو آزمایش جداگانه بررسی گردید. آزمایش جوانه‌زنیدرقالبطرحکاملاً تصادفی با نهسطحشوری شامل آب مقطر (شاهد)، پنج، 10، 15، أکثر

یکیازبرنامه‌هایمهمدرمدیریتاراضیشوروبیابانی،احیایپوششگیاهیتوسطگونه‌هایمتحملبهشوریاست.بدین‌منظورصفات جوانه‌زنی و صفات رویشی گیاهچه کهورک تحتتنش شوریدر دو آزمایش جداگانه بررسی گردید. آزمایش جوانه‌زنیدرقالبطرحکاملاً تصادفی با نهسطحشوری شامل آب مقطر (شاهد)، پنج، 10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 دسی‌زیمنس بر متر با چهار تکرار در شرایط آزمایشگاهی و آزمایشگلدانیدرپنج سطح شوری شامل آب شهری (شاهد)، 10، 20، 30 و 40 دسی‌زیمنس بر متر با سه تکرار در قالب طرح بلوک کامل تصادفیدرگلخانهدانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا گردید. نتایجنشاندادکهدرصد جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه،طول ساقه‌چه و وزن خشک گیاهچهباافزایششوری تا سطح 20 دسی‌زیمنسبرمترنسبت به شاهد به 50 درصد کاهشیافت. طبقمدللجستیگبرازشدادهشدهبهصفاتگیاهکهورک،درشرایطگلدانی،شوریبیشاز 8/30 دسی‌زیمنسبرمترسببکاهش 50 درصدیوزنخشکاندامهواییگردید و50 درصد وزنخشکو طولریشه به ترتیب در شوری37/20 و 53/27 دسی‌زیمنسبرمتر به‌دست آمد.حفظ50 درصدی محتوایآبنسبیبرگو 78 درصدی انشعابات فرعی ریشه درسطوحبالایشوری (50 دسی‌زیمنسبرمتر) بیانگرتحملبالایاینگیاهدرغلظتهایشوریبالابود،به‌نظرمی‌رسدحفظآبنسبیبرگیکیازسازوکارهایتحملبهشوریدرگیاهکهورکباشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

229 - مقایسه تاثیر کود‌های زیستی و دامی بر‌خصوصیات زراعی گیاه دارویی بادرنجبویه
رضا طهماسبی عمران هرمز فلاح آملی یوسف نیک‌نژاد جابر مهدی‌نیا افرا

به منظور مطالعه اثر کود های آلی و بیولوژیکی بر ویژگی های رشد، عملکرد و خصوصیات کمی و کیفی گیاه دارویی بادرنجبویه آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 12 تیمار و سه تکرار در سال زراعی 1393 در استان مازندران شهرستان محمود آباد انجام شد. عامل ا أکثر

به منظور مطالعه اثر کود های آلی و بیولوژیکی بر ویژگی های رشد، عملکرد و خصوصیات کمی و کیفی گیاه دارویی بادرنجبویه آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 12 تیمار و سه تکرار در سال زراعی 1393 در استان مازندران شهرستان محمود آباد انجام شد. عامل اول در سه سطح شامل کاربرد کود گوسفندی به مقدار 5 و 10 تن در هکتار و عدم مصرف یا شاهد، عامل دوم در چهار سطح شامل باکتری ازتوباکتر و باسیلوس به ترتیب از سویه های ( chrococcumو pobilis)، ترکیب دو باکتری و عدم مصرف می باشند. نتایج نشان داد، کاربرد کود های دامی و بیولوژیک منجر به افزایش طول ریشه، وزن ریشه، حجم ریشه، وزن خشک ریشه، درصد اسانس، عملکرد اسانس و همچنین وزن خشک بوته نسبت به شاهد گردید و تیمار های تلفیقی کود گوسفندی و باکتری ها بیش ترین تاثیر را در افزایش صفات مورد مطالعه داشتند. اثرات متقابل کود گوسفندی و باکتری نشان داد که بیش ترین مقدار طول ریشه از تیمار 10 تن و تلفیق مصرف باکتری با میانگین 66/43 سانتی متر و کم ترین آن با میانگین 24 سانتی متر در تیمار عدم مصرف کود گوسفندی و باکتری حاصل شد. استفاده از ترکیب تیمار کود زیستی و دامی، منجر به افزایش 55 درصدی وزن خشک کل گیاه نسبت به سایر تیمار شاهد شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

230 - بررسی اثر محلول پاشی نیتروپروسایدسدیم (SNP) و براسینواستروئید (BNs) بر صفات رویشی ریشه و اندام هوای گیاه دارویی رزماری (.Rosmarinus officinalis L) در شرایط تنش شوری
سعید سعید قضایی

به منظور بررسی اثر محلول پاشی نیتروپروسایدسدیم (SNP) و براسینواستروئید بر صفات رویشی ، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه دارویی رزماری (.Rosmarinus officinalis L) در شرایط تنش شوری ، آزمایشی در سال 96-1395 بر اساس یک آزمایش گلخانه ای در منطقه شهر ری به مدت یک سال انجام شد أکثر

به منظور بررسی اثر محلول پاشی نیتروپروسایدسدیم (SNP) و براسینواستروئید بر صفات رویشی ، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه دارویی رزماری (.Rosmarinus officinalis L) در شرایط تنش شوری ، آزمایشی در سال 96-1395 بر اساس یک آزمایش گلخانه ای در منطقه شهر ری به مدت یک سال انجام شد . آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 4 تکرار اجرا گردید که در آن تنش شوری از منبع نمک طعام (Nacl) در سه سطح (0 ، 40 و80 میلی مولار) ، محلول پاشی نیتروپروسایدسدیم در سه سطح (0 ، 75 و 150میکرومولار) و براسینواستروئید در دو سطح (0 و 1/5 میکرومولار) در نظر گرفته شد . نتایج تجزیه واریانس نشان داد ، اثرات ساده تنش شوری ، کاربرد اسید سالیسیلیک و اسید جاسمونیک بر تمامی مورد بررسی معنی دار بود و از بین این صفات طول ریشه ، تعداد برگ و وزن خشک ریشه تحت تاثیر اثر متقابل سه گانه تنش شوری ، کاربرد اسید سالیسیلیک و اسید جاسمونیک قرار گرفت . نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که در شرایط اعمال تنش شوری با کلرید سدیم 95 میلی مولار ، کمترین میزان ارتفاع بوته (41/93 سانتی متر) ، طول ریشه (9/79 سانتی متر) ، تعداد برگ (4/62) ، سطح برگ تک بوته (140/73) ، وزن تر اندام هوایی (12/93 گرم) ، وزن خشک اندام هوایی (2/46 گرم) و وزن خشک ریشه (1/42 گرم) مشاهده گردید . یافته های مقایسه میانگین اثرات متقابل 2 گانه تایید نمود که بیشترین میزان وزن خشک اندام هوایی (11/8867 گرم) ، وزن خشک ریشه (3/7811 گرم) و سطح برگ (675/63 سانتی متر مربع) در شرایط محلول پاشی 150 میکرومولار نیتروپروساید سدیم و 1/5 میکرومولار براسینواستروئید حاصل گردید . بنابراین می توان اظهار داشت ، مصرف نیتروپروساید سدیم و براسینواستروئید از طریق بروز اثرات ضد تنشی موجب ارتقای تمامی صفات مورفولوژیکی مورد آزمون در گیاه دارویی رزماری گردیدند . تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

231 - ‏ اثر کمپوست و قارچ میکوریزا بر خصوصیات رشدی چمن (گونه چچم) ‏‏(‏‎ Lolium perenne L‏)‏
سید محسن نبوی کلات پروانه نظام الملکی رضا صدرآبادی حقیقی

به منظور مطالعه اثر کمپوست و قارچ میکوریزا بر برخی خصوصیات رشدی چمن (گونه چچم) یک آزمایش گلخانه‌ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تولیدات گیاهی شهرداری مشهد در سال زراعی 95-1394 انجام شد. عوامل آزمایش شامل 5 سطح کمپوست (0، 1، 3، 5 و 7 درص أکثر

به منظور مطالعه اثر کمپوست و قارچ میکوریزا بر برخی خصوصیات رشدی چمن (گونه چچم) یک آزمایش گلخانه‌ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تولیدات گیاهی شهرداری مشهد در سال زراعی 95-1394 انجام شد. عوامل آزمایش شامل 5 سطح کمپوست (0، 1، 3، 5 و 7 درصد وزنی خاک گلدان) و دو گونه قارچ میکوریزا در چهار سطح [(عدم کاربرد (شاهد)، گونه‌های &lrm; Glomus mosseae، &lrm; Glomus &lrm;intraradices و ترکیب دو گونه] بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر کمپوست بر تمام صفات و اثر قارچ میکوریزا بر طول، وزن تر و وزن خشک ریشه، طول برگ، نسبت ریشه به اندام هوایی، و میزان کلروفیل معنی دار بود. ولی اثر متقابل دو عامل بر هیچ یک از صفات معنی دار نبود. بر اساس مقایسه میانگین صفات، بیشترین مقادیر تمامی صفات (جز نسبت ریشه به اندام هوایی) در تیمار 5 درصد وزنی کمپوست به دست آمد. بالاترین نسبت ریشه به اندام هوایی نیز تحت تاثیر 7 درصد وزنی کمپوست حاصل شد. بیشترین وزن تر، خشک و طول ریشه، نسبت ریشه به اندام هوایی و میزان کلروفیل (عدد اسپد) تحت تاثیر ترکیب دو گونه قارچ میکوریزایی G. mosseae و &lrm; Glomus &lrm;intraradicesبه دست آمد. به طور کلی نتایج این مطالعه اثر مثبت کاربرد کمپوست بر تمامی خصوصیات رشدی و قارچ میکوریزا بر خصوصیات رشدی ریشه چمن را نشان داد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

232 - بنجیدن مصدری کهن و متروک در شاهنامه
سجاد آیدنلو

بَنجیدن مصدری کهن و متروک در شاهنامه سجاد آیدِنلو* دانش یارِ دانش گاهِ پیام نور، مرکز اورمیّه، ایران. تاریخ دریافت: 14/12/1397 تاریخ پذیرش: 6/6/1398 چکیده در داستان بهرام گـور و لنبک آب کـش پس از این کـه لنبـک به پذیرایی از بهرام می ایستد بیتی است که بر اسا أکثر

بَنجیدن مصدری کهن و متروک در شاهنامه سجاد آیدِنلو* دانش یارِ دانش گاهِ پیام نور، مرکز اورمیّه، ایران. تاریخ دریافت: 14/12/1397 تاریخ پذیرش: 6/6/1398 چکیده در داستان بهرام گـور و لنبک آب کـش پس از این کـه لنبـک به پذیرایی از بهرام می ایستد بیتی است که بر اساس آن: برید آن که لنبک بدو داد شاه ببنچید/ ببخشید/ بپیچید/ بخندید و بنهاد بر پیش گاه با توجّه به ضبط نسخه های شاهنامه و یکی دو قرینۀ دیگر، احتمالاً صورت درستِ فعلِ مصراعِ دوم ببَنجید است. این فعل از مصدر بَنجیدن به معنای تقسیم کردن، بریدن و خُرد کردن است و مادّۀ مضارعی که برای ساختن این مصدر جعلی/ ثانوی به کار رفته است، شاید مادّۀ مضارعِ دومِ مصدرِ بَختَنِ پهلوی باشد. با این احتمال بَنج از ریشۀ *baj- به معنای تقسیم کردن و بخشش است و معنی بیت با تصحیحِ قیاسیِ ببنجید چنین خواهد بود: بهرام غذایی را که لنبک به او داد به دو یا چند بخش تقسیم کرد و روی میز نهاد. * . aydenloo@gmail.com تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

233 - اثر کاربرد میکوریزا بر تحمل هیبریدهای ذرت به تنش خشکی
خاطره توکلی اوجانی ورهرام رشیدی مهرداد یارنیا علیرضا تاری نژاد بهرام میرشکاری

10.22034/aej.2019.1872181.1100

این پژوهش با هدف بررسی واکنش هیبریدهای مختلف ذرت مواجه با کمآبی به کاربرد قارچ مایکوریزا به صورت آزمایش اسپلیت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی طی دو سال 1394 و 1395 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اس أکثر

این پژوهش با هدف بررسی واکنش هیبریدهای مختلف ذرت مواجه با کمآبی به کاربرد قارچ مایکوریزا به صورت آزمایش اسپلیت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی طی دو سال 1394 و 1395 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز انجام شد. عامل اصلی شامل کمآبی بر اساس تبخیر از تشتک کلاس A در دو سطح 70 میلیمتر به عنوان شاهد و 140 میلیمتر به عنوان تنش خشکی و عامل فرعی شامل 14 ترکیب فاکتوریل کاربرد و عدم کاربرد قارچ مایکوریزا با هفت هیبرید ذرت شامل SC260، SC400، SC301، SC4015، SC703، SC704 و SC705 بودند. برای ارزیابی میزان تحمل و حساسیت هیبریدهای ذرت به تنشخشکی از شاخص تحمل به تنش، شاخص حساسیت به تنش، شاخص تحمل، میانگین حسابی محصولدهی و میانگین هندسی محصولدهی استفاده شد. تجزیه مرکب دو ساله نشان داد که برای اکثر صفات مورد مطالعه اثر متقابل سال در تنش در هیبرید ذرت معنیدار بود. عمکرد دانه در هر دو سال متوالی در شرایط کاربرد قارچ میکوریزا در هیبرید SC301 عملکرد بهتری از سایرین داشت و نیز به عنوان متحملترین هیبرید ذرت به تنش خشکی شناخته شد. شاخصهای شاخص تحمل به تنش و میانگین هندسی محصولدهی همبستگی مثبت و معنیداری با عملکرد دانه در هر دو سال داشتند. همچنین، کاربرد میکوریزا بر تخفیف اثرات تنش خشکی اثر متفاوتی داشت ولی در کل باعث افزایش عملکرد ذرت در شرایط تنش خشکی شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

234 - القای مقاومت گندم به بیماری پاخوره با کاربرد متیل جاسمونات و چند گونه قارچ میکوریز
احمد بانشی صدیقه محمدی

10.22034/aej.2017.528713

بیماری پاخوره یکی از مهمترین بیماریهای گندم می باشد که توسط قارچ خاکزی Gaeumannomyces graminis ایجاد می شود. این پژوهش با هدف تعیین تأثیر گونه های قارچ میکوریز و متیل جاسمونات در القای مقاومت گندم آلوده به قارچ مذکور انجام شد. آزمایش در أکثر

بیماری پاخوره یکی از مهمترین بیماریهای گندم می باشد که توسط قارچ خاکزی Gaeumannomyces graminis ایجاد می شود. این پژوهش با هدف تعیین تأثیر گونه های قارچ میکوریز و متیل جاسمونات در القای مقاومت گندم آلوده به قارچ مذکور انجام شد. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با آزمایش فاکتوریل با 32 تیمار در سه تکرار در شرایط گلخانه انجام گرفت. فاکتور اول وجود و عدم وجود بیمارگر، فاکتور دوم گونه های قارچ میکوریز شامل Glomus hoi، G. mosseae و G. intraradices و فاکتور سوم غلظت های متیل جاسمونات در مقادیر 0، 1/0، 5/0 و 5/1 میلی مولار بود. عوامل القا کننده مقاومت فوق الذکر در مرحله گیاهچه به خاک اطراف ریشه اضافه و در بازه های زمانی 24 و 120 ساعت میزان فنل اندازه گیری و روند تغییرات آن مورد بررسی قرار گرفت. میزان فعالیت فنل کل در اکثر تیمارهای سالم نسبت به تیمارهای بیمار القا شده بیشتر بود. میزان فنل کل در گیاهان بیمار با هر عامل القای مقاومت در بازه زمانی 120 ساعت بیشتر از میزان آن در بازه زمانی 24 ساعت بود ولی به طور کلی گیاهان سالم بیشترین میزان فنل کل در دو بازه زمانی 24 و 120 ساعت را داشتند. کاربرد G. intraradices همراه با غلظت 5/1 میلی مولار متیل جاسمونات بیشترین تأثیر را در القای مقاومت داشت و پیشنهاد می شود از این ترکیب در مرحله گیاهچه به عنوان کود بیولوژیک جهت القای مقاومت برای مقابله با بیماری پاخوره گندم استفاده شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

235 - تأثیر تنش خشکی بر وزن خشک ریشه سه رقم سیب‌زمینی
محمد باقر خورشیدی بنام فرخ رحیم زاده خویی محمد جواد میرهادی قربان نورمحمدی

سه رقم مارفونا، آگریا و دراگا از سیب‌زمینی در یک طرح استریپ بلوک در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. تیمار تنش خشکی در کرت‌های افقی در 4 سطح (1، 3، 5 و7 بار آبیاری) و رقم‌ها در کرت‌های عمودی قرار داده شدند. پس از عملیات خاک ورزی و کوددهی، غد أکثر

سه رقم مارفونا، آگریا و دراگا از سیب‌زمینی در یک طرح استریپ بلوک در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. تیمار تنش خشکی در کرت‌های افقی در 4 سطح (1، 3، 5 و7 بار آبیاری) و رقم‌ها در کرت‌های عمودی قرار داده شدند. پس از عملیات خاک ورزی و کوددهی، غده‌های بذری در فواصل 75×25 سانتیمتری در 9 ردیف 5 متری کاشته و بلافاصله آبیاری شدند. بعد از ظهور بوته‌ها، آبیاری تا زمان 50% گلدهی برای تمام تیمارها ادامه و سپس تا اتمام گلدهی تیمارهای تنش خشکی اعمال گردید. بعد از آن نیز آبیاری به طور یکسان برای کلیه تیمارها اعمال شد. نمونه‌برداری هر دو هفته یکبار برای تعیین وزن خشک ریشه انجام شد. نتایج نشان داد که با اعمال تنش خشکی از میزان وزن خشک ریشه نسبت به تیمار شاهد کاسته میشود. در تیمارهای دیگر تنش خشکی اختلافات موجود در آخر دوره رشد با یک بازیافت به حداقل رسید. در نهایت با وجود کاهش عملکرد در اثر تنش خشکی نسبت به شاهد، وزن خشک ریشه تولیدی در شدت‌های مختلف تنش خشکی اختلاف معنی‌دار با هم نشان ندادند. از دلایل بالاتر بودن عملکرد آگریا نسبت به دراگا در تنش‌های متوسط و شدید می‌توان به این امر اشاره نمود که رقم آگریا در هر سه شدت تنش توانسته است وزن خشک ریشه بیشتری نسبت به دراگا تولید نماید و در نتیجه مدت زمان بیشتری ریشه فعال و در حال جذب مواد غذایی و آب داشته و عملکرد آن نیز بالاتر می‌باشد. همچنین به نظر میرسد که در اواخر دوره رشد ریشه‌های جدید تشکیل نمیشوند و نیز ریشه‌های بالغ با ارسال مواد خشک خود به غده‌ها نکروزه شده و میمیرند. اما به دنبال اعمال تنش خشکی، ریشه‌های جوان با ماده خشک کمتر نسبت به ریشه‌های قدیمی‌تر تولید میشوند.   تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

236 - اثر قارچ میکوریز و کود فسفره بر برخی صفات کمی و کیفی ذرت تحت تنش کم‌آبی
امیررضا پوررافضی احمد افکاری

10.22034/aej.2017.531385

کمبود آب از مهم‌ترین عوامل محدودکنندۀ عملکرد گیاهان زراعی در مناطق خشک و نیمه خشک است. به منظور تعیین اثر قارچ میکوریز و کود فسفره بر برخی خصوصیات کمی و کیفی ذرت تحت تنش کم‌آبی، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1394 در ایست أکثر

کمبود آب از مهم‌ترین عوامل محدودکنندۀ عملکرد گیاهان زراعی در مناطق خشک و نیمه خشک است. به منظور تعیین اثر قارچ میکوریز و کود فسفره بر برخی خصوصیات کمی و کیفی ذرت تحت تنش کم‌آبی، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1394 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل تلقیح با دو قارچ میکوریز Glumus mosseae وGlumus etanicatum و بدون تلقیح به عنوان شاهد، کود فسفر از منبع سوپر‌فسفات تریپل در سه سطح 75، 100 و 125 کیلوگرم در هکتار و سطوح مختلف آبیاری در سه سطح 70، 140 و 210 میلی‌متر تبخیر از تشتک کلاس آ در نظر گرفته شد. تأثیر تیمار‌های آبیاری، فسفر و میکوریز بر تمامی صفات مورد بررسی در سطح 1% معنی‌دار بود، هم‌چنین اثر دوگانه فسفر و میکوریز بر ارتفاع بوته، عملکرد دانه، وزن خشک گیاه، درصد نیتروژن و غلظت فسفر معنی‌دار بود. با افزایش تنش خشکی ارتفاع بوته، طول بلال، تعداد دانه در بلال، وزن خشک گیاه، عملکرد دانه، درصد نیتروژن و فسفر برگ کاهش و درصد پتاسیم برگ افزایش یافت. تلقیح با میکوریز و استفاده از 125 کیلوگرم در هکتار فسفر، شاخص‌های زراعی، محتوای فسفر و پتاسیم برگ ذرت را در شرایط تنش خشکی در مقایسه با گیاهان تلقیح نشده به ‌طور معنی‌‌داری افزایش داد. به طور کلی، کاربرد قارچ میکوریز توأم با فسفر در بستر کاشت سبب افزایش تحمل در برابر تنش کم‌آبی از طریق تأثیر بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی در گیاه ذرت شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

237 - تأثیر سویه‌های مختلف قارچ‌های میکوریزا روی ویژگی‌های ریشه و غلظت فسفر، پتاسیم، روی و آهن یونجه (Medicagi sativa L.)
محمد رضوانی محمدرضا اردکانی فرهاد رجالی قربان نورمحمدی فاِِئزه زعفریان سعدالله تیموری

   قارچ‌های میکوریزایی یکی از مهم&rlm;ترین میکروارگانیسم‌های محیط ریشه محسوب می‌شوند که از طریق ایجاد هم&rlm;زیستی با ریشه گیاهان نقش کلیدی را در پایداری ریزوسفر در زیست بوم&rlm;های زراعی بازی می‌کنند. اثرات این قارچ‌ها از طریق ایجاد تغییرات روی برخی از خصوصیا أکثر

قارچ‌های میکوریزایی یکی از مهم&rlm;ترین میکروارگانیسم‌های محیط ریشه محسوب می‌شوند که از طریق ایجاد هم&rlm;زیستی با ریشه گیاهان نقش کلیدی را در پایداری ریزوسفر در زیست بوم&rlm;های زراعی بازی می‌کنند. اثرات این قارچ‌ها از طریق ایجاد تغییرات روی برخی از خصوصیات ریشه و جذب عناصر غذایی در گیاهان میزبان اعمال می‌شود. در این آزمایش چهار سویه مختلف از قارچ‌های میکوریزایی شامل  Glomus mosseae  G. etanicatum, intraradices&rlm;G.  و ترکیبی از سویه&rlm;های مختلف G. mosseae, Gigaspora hartigaو G. fasciculatum   با چهار تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی در دو مرحله در شرایط گلخانه و خاک غیراستریل به&rlm;کار گرفته شدند. بعد از برداشت گیاهان، ریشه‌ها با آب معمولی شستشو داده شدند. ویژگی‌های ریشه مانند وزن خشک، طول، شاخص کلونی‌زایی، وزن خشک کل ریشه‌های میکوریزایی، نسبت طول ریشه به وزن خشک و غلظت فسفر، پتاسیم، روی و آهن اندازه‌گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که سویه‌های مختلف کارایی متفاوتی در ایجاد کلونی‌زایی روی ریشه‌های یونجه داشتند، به&rlm;طوری&rlm;که سویه Glomus mosseae  بیشترین میزان شاخص کلونی‌زایی را داشت. هم&rlm;چنین وزن خشک کل ریشه‌های میکوریزایی تحت تأثیر سویه‌های مختلف قرار گرفت. سویه‌های مختلف روی وزن خشک ریشه تأثیر معنی‌داری نداشتند و با توجه به نتایج آزمون دانکن گیاهان تیمار شده با Glomus mosseae  دارای بیشترین وزن خشک ریشه بودند. سویه&rlm;های مختلف در جذب عناصر غذایی با یکدیگر اختلاف نشان دادند. در این تحقیق مشخص شد که  G. mosseae  قابلیت جذب و انتقال فسفر، روی و پتاسیم بیشتری نسبت به سویه&rlm;های دیگر دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

238 - اثر اکسین و شرایط محیطی بر ریشه‌زایی قلمه‌های نیمه‌خشبی شیشه‌شور (Callistemon viminalis Sol).
علیرضا مطهری

    به منظور بررسی اثر تیمار‌های مختلف اکسین و شرایط محیطی بر ریشه‌زایی قلمه‌های نیمه‌خشبی شیشه‌شور، قلمه‌های نیمه‌خشبی و برگ&lrm;دار شیشه‌شور از پایه‌های مادری تهیه شدند. این قلمه‌ها توسط ایندول بوتیریک اسید و نفتالین استیک اسید با غلظت‌های صفر (شاهد)، 2 أکثر

    به منظور بررسی اثر تیمار‌های مختلف اکسین و شرایط محیطی بر ریشه‌زایی قلمه‌های نیمه‌خشبی شیشه‌شور، قلمه‌های نیمه‌خشبی و برگ&lrm;دار شیشه‌شور از پایه‌های مادری تهیه شدند. این قلمه‌ها توسط ایندول بوتیریک اسید و نفتالین استیک اسید با غلظت‌های صفر (شاهد)، 2000، 3000 و 4000 میلی‌گرم در لیتر تیمار شدند. سپس قلمه‌ها در بستر کشت ماسه، تحت شرایط مه‌افشان و یا تونل پلاستیک قرار داده شدند. برای اجرای این پژوهش از آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح  بلوک‌های کامل تصادفی با پنج تکرار و 15 قلمه در هر تکرار استفاده گردید. محیط ریشه‌زایی قلمه‌ها در دو سطح شامل مه‌افشان و تونل پلاستیک و تیمارهای مختلف اکسین در هفت سطح شامل محلول‌های صفر (شاهد)، 2000، 3000 و4000 میلی‌گرم در لیتر اکسین‌های ایندول بوتیریک اسید و نفتالین استیک اسید بودند.  قلمه‌های شیشه‌شور که توسط ایندول بوتیریک اسید با غلظت 4000 میلی‌گرم در لیتر تیمار شده بودند، در شرایط مه‌افشان، درصد ریشه‌زایی بیشتری داشتند (62%). بیشترین تعداد ریشه در قلمه‌هایی که توسط ایندول بوتیریک اسید و یا نفتالین استیک اسید با غلظت 4000 میلی‌گرم در لیتر تیمار شده بودند، حاصل گردید. طول ریشه و وزن خشک ریشه قلمه‌های شیشه‌شور در تیمارایندول بوتیریک اسید با غلظت 4000 میلی‌گرم در لیتر و در محیط تونل پلاستیک، بیشتر بود. درصد ریشه‌زایی قلمه‌ها، تعداد ریشه، تعداد برگ‌ و طول رشد اندام هوایی قلمه‌های شیشه‌شور در شرایط مه‌افشان نسبت به تونل پلاستیک به طور معنی‌داری بیشتر بود. هم&lrm;چنین طول ریشه و وزن خشک ریشه در قلمه‌هایی که در زیر تونل پلاستیک قرار داده شده بودند، بطور معنی‌داری نسبت به شاهد افزایش یافت. در مجموع نتایج این پژوهش نشان داد که تیمار قلمه‌های نیمه‌خشبی شیشه‌شور توسط ایندول بوتیریک اسید و یا نفتالین استیک اسید با غلظت 4000 میلی‌گرم در لیتر و قرار دادن قلمه‌ها در محیط مه‌افشان در افزایش ریشه‌زایی آن&lrm;ها کاملاً موثر  بوده است.   تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

239 - ارزیابی مصرف خاکی و تغذیه برگی نیتروژن در مراحل مختلف رشد بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام چغندرقند
الناز فرج&rlm; زاده معماری تبریزی مهرداد یارنیا فرخ رحیم &rlm;زاده خوئی محمدباقر خورشیدی بنام

  به&rlm;منظور بررسی اثر زمان&rlm;های مختلف مصرف کود نیتروژن و روش&rlm;های مختلف کاربرد آن بر عملکرد ریشه&rlm;ی ارقام چغندرقند، آزمایشی در سال 1384 در دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز در قالب فاکتوریل بر پایه&rlm; طرح بلوک&rlm;های کامل تصادفی با سه تکرار ا أکثر

به&rlm;منظور بررسی اثر زمان&rlm;های مختلف مصرف کود نیتروژن و روش&rlm;های مختلف کاربرد آن بر عملکرد ریشه&rlm;ی ارقام چغندرقند، آزمایشی در سال 1384 در دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز در قالب فاکتوریل بر پایه&rlm; طرح بلوک&rlm;های کامل تصادفی با سه تکرار انجام پذیرفت. در این آزمایش فاکتورهای مورد بررسی شامل سه رقم چغندرقند (7233 کالیبره IC, ، 22PP)و روش&rlm;های مختلف مصرف کود نیتروژن بودند. نتایج به&rlm;دست آمده از تجزیه&rlm; واریانس داده&rlm;ها نشان داد که تأثیر روش مصرف کود نیتروژن و ارقام بر روی عملکرد ریشه و عملکرد قند تأثیر معنی&rlm;داری نداشتند ولی در مورد درصد قند اختلاف معنی&rlm;داری در سطح 1% دیده شد. محلول&rlm;پاشی نیتروژن در رقم 22PP منجر به افزایش عملکرد ریشه نسبت به دو رقم دیگر گردید. در بین روش&rlm;های مختلف مصرف، محلول&rlm;پاشی نیتروژن نسبت به دو روش دیگر برتری نشان داد.  مصرف خاکی نیتروژن در دو رقم 7233 کالیبره و IC و محلول&rlm;پاشی نیتروژن در مرحله&rlm; 16-14 برگی در رقم 22 PP منجر به افزایش عملکرد قند گردید. لذا برای افزایش عملکرد ریشه، محلول&rlm;پاشی نیتروژن در رقم 22PP  مناسب بوده ولی اگر هدف افزایش درصد قند در ارقام چغندرقند باشد، محلول&rlm;پاشی در مرحله&rlm; 16-14 برگی نیتروژن برای رقم22PP  و مصرف خاکی نیتروژن برای دو رقم 7233 کالیبره و IC توصیه می شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

240 - پرایمینگ سالیسیلیک اسید بر جوانه‎زنی، بنیه و برخی خصوصیات مورفولوژیک گیاهچه‌های گلرنگ
لیلا محمدی فرید شکاری جلال صبا اسماعیل زنگانی

    پرایمینگ بذر از جمله روش&rlm;هایی است که جهت بهبود و افزایش جوانه&rlm;زنی بذر و سبز کردن گیاهچه تحت شرایط تنش و بدون تنش مورد استفاده قرار می&rlm;گیرد. به منظور بررسی اثر پرایمینگ بذر با سالیسیلیک اسید و هیدروپرایمینگ بر روی بنیه و خصوصیات گیاهچه&rlm; أکثر

    پرایمینگ بذر از جمله روش&rlm;هایی است که جهت بهبود و افزایش جوانه&rlm;زنی بذر و سبز کردن گیاهچه تحت شرایط تنش و بدون تنش مورد استفاده قرار می&rlm;گیرد. به منظور بررسی اثر پرایمینگ بذر با سالیسیلیک اسید و هیدروپرایمینگ بر روی بنیه و خصوصیات گیاهچه&rlm;های گلرنگ، رقم گلدشت، آزمایشی به‌صورت مزرعه&rlm;ای انجام گردید. تیمارهای آزمایشی در هشت سطح شامل پرایمینگ با سطوح ۴۰۰، ٨۰۰،  ١٢٠٠، ١٦۰۰، ۲۰۰۰، ۲۴۰۰ میکرومولار سالیسیلیک اسید، یک تیمار هیدروپرایمینگ و تیمار شاهد (بذر تیمار نشده) بودند. پرایمینگ با سالیسیلیک اسید موجب گردید نه‌تنها سرعت ظهور گیاهچه‌ها، بلکه درصد ظهور و تعداد گیاهچه‌های استقرار یافته نیز افزایش یابد. علاوه براین، بر اثر پرایمینگ با سالیسیلیک اسید وزن خشک کل گیاهچه، طول ریشه، تعداد برگ و شاخص سطح برگ افزایش و میانگین زمان سبز کردن کاهش یافت. بیشترین چگالی ریشه در غلظت ۲۴۰۰ میکرومولار سالیسیلیک اسید مشاهده گردید که نسبت به بذر خشک و هیدروپرایمینگ افزایشی ٦٠ درصدی داشت. نتایج نشان داد علاوه بر این ‌که تعداد برگ از ٧/٦ در تیمار شاهد به ١٧/١٠ در غلظت۲۴۰۰ میکرومولار رسید، سطح برگ نیز به ازای هر تک برگ به&rlm;طور متوسط به مقدار ٣٠ درصد در بالاترین غلظت سالیسیلیک اسید افزایش پیدا کرد، که نشان می&rlm;دهد پرایمینگ با سالیسیلیک اسید می&rlm;تواند هم از طریق افزایش سطح تک برگ و هم تعداد برگ موجب افزایش سطح برگ کل بوته و شاخص سطح برگ گردد. نتایج نشان داد پرایمینگ بذر با سالیسیلیک اسید بسیار مؤثرتر از هیدروپرایمینگ بوده و موجب افزایش بنیه بذر و نمود گیاهچه&rlm;های گلرنگ گردید. به&lrm;ازای افزایش غلظت سالیسیلیک اسید به&lrm;کار رفته یک روند افزایشی در طول و وزن خشک ریشه مشاهده گردید. علاوه بر این که سالیسیلیک اسید طول ریشه را افزایش داد، چگالی ریشهها نیز افزایش پیدا کرد و متراکمترین ریشه&lrm;ها در گیاهچههای تیمار شده با غلظت&lrm;های بالاتر سالیسیلیک اسید دیده شد. به‌طور کلی هیدروپرایمینگ تاثیر چندانی بر افزایش کمیت صفات ارزیابی شده نداشت به گونه‌ای که در بیشتر صفات مورد ارزیابی، کمترین مقادیر اندازه‌گیری شده در تیمار بذر شاهد و هیدروپرایمینگ مشاهده شدند.  تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

241 - بررسی اثر ایندول بوتیریک اسید (IBA) و نفتالین استیک اسید (NAA) بر ریشه‏زایی قلمه‏‏های درختچه زینتی کاملیا (Camellia Japonica L .)
داود &rlm;هاشم آبادی

    کاملیای زینتی درختچه&rlm;ای کُند رشد و همیشه سبز است که به خاطر گل&rlm;&rlm;های زیبای آن پرورش داده می&rlm;شود. این گیاه برای کاشت در فضای سبز وگل بریدنی مورد استفاده قرار می&rlm;گیرد. راحت&rlm;ترین و ارزان&rlm;ترین روش تکثیر این گیاه از طریق قلمه است أکثر

کاملیای زینتی درختچه&rlm;ای کُند رشد و همیشه سبز است که به خاطر گل&rlm;&rlm;های زیبای آن پرورش داده می&rlm;شود. این گیاه برای کاشت در فضای سبز وگل بریدنی مورد استفاده قرار می&rlm;گیرد. راحت&rlm;ترین و ارزان&rlm;ترین روش تکثیر این گیاه از طریق قلمه است ولی قلمه&rlm;&rlm;های این گیاه به راحتی ریشه&rlm;دار نشده و نیاز به تیمار&rlm;های خاصی از جمله استفاده از اکسین دارند. بدین منظور این آزمایش در قالب فاکتوریل بر پایه طرح بلوک&rlm;&rlm;های کامل تصادفی با دو فاکتور (چهار سطح تنظیم کننده رشدIBA و چهار سطح تنظیم کننده رشدNAA) در سه تکرار انجام و صفاتی از قبیل درصد ریشه&rlm;زایی، درصد ماده خشک ریشه، طول ریشه، طول بلندترین ریشه و تعداد ریشه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج به دست آمده اختلاف معنی&rlm;&rlm;داری در سطح احتمال یک درصد نشان داد. از بین تیمار&rlm;ها بهترین تیمار که منجر به تولید تعداد ریشه&rlm;&rlm;های مطلوب شد، تیمار 4000 میلی&rlm;گرم در لیتر IBAو تیماری که بزرگترین ریشه&rlm;&rlm;ها را تولید کرده بود تیمار4000 میلی&rlm;گرم در لیترIBA +2000 میلی&rlm;گرم در لیترNAA بود. از بین مقادیر IBA، تیمار 4000 میلی&rlm;گرم در لیتر بیشترین درصد ریشه&rlm;زایی را به همراه داشت، حال آن که اثر دو جانبه 2000 میلی&rlm;گرم در لیتر IBA+ 2000 میلی&rlm;گرم در لیتر NAA مؤثرترین تیمار بوده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

242 - تأثیر تداخل زمانی علف هرز تاج خروس ریشه-قرمز (Amaranthus retroflexus L.) بر عملکرد لوبیا چشم بلبلی (Vigna unguiculata L.)
بهرام میرشکاری

    تاج خروس از نظر میزان خسارت وارده بر گیاهان زراعی سومین علف هرز غالب دو لپه&rlm;ای در سطح جهان است. به منظور کمی کردن عکس&rlm;العمل لوبیاچشم بلبلی به علف هرز تاجخروس ریشهقرمز از نظر برخی صفات مرتبط با عملکرد، این آزمایش در مزرعه تحقیقات أکثر

تاج خروس از نظر میزان خسارت وارده بر گیاهان زراعی سومین علف هرز غالب دو لپه&rlm;ای در سطح جهان است. به منظور کمی کردن عکس&rlm;العمل لوبیاچشم بلبلی به علف هرز تاجخروس ریشهقرمز از نظر برخی صفات مرتبط با عملکرد، این آزمایش در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز به&rlm;صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا‌ شد. تیمارها در 7 سطح بودند. پنج تیمار اول شامل حضور علف هرز تاج خروس به&rlm;ترتیب در 2، 4، 6، 8 و 10 هفته اول و سپس کنترل تاج خروس در مابقی فصل رویش بود. تیمار ششم شامل حفظ تاج خروس در کل دوره رویش بود. تیمار هفتم به&rlm;عنوان تیمار شاهد انتخاب شد و علف&rlm;های هرز (تاج خروس) در کل دوره رویش کنترل شدند. در تمامی تیمارها بذرهای علف هرز هم&rlm;زمان با لوبیاچشم بلبلی کشت و در زمانهای مربوط به سطوح تیمار از مزرعه وجین شدند. تجزیه واریانس داده&rlm;های آزمایش نشان داد که تأثیر تیمارهای مختلف بر روی کلیه صفات مورد مطالعه معنی&rlm;دار بود. بیشترین میزان پوشش سبز در مرحله گل&rlm;دهی تیمار شاهد بدون علف هرز (79%) و کمترین آن  در تیمار تداخل علف هرز در تمام فصل کشت (25%) اختصاص داشت. وزن ماده خشک اندامهای هوایی تیمار شاهد بدون علف هرز (3895 کیلوگرم در هکتار) مشابه تیمار تداخل دوهفته ای تاج خروس در مراحل اول دوره رشد (3889 کیلوگرم در هکتار) بود. با افزایش زمان تداخل تاج خروس، تعداد نیام در بوته با شدت بیشتری در مقایسه با برخی از صفات دیگر کاهش نشان داد. بیشترین کاهش در وزن هزاردانه نسبت به شاهد بدون علف هرز، در تیمار رشد هم&rlm;زمان لوبیاچشم بلبلی و تاج خروس (13/70 درصد) مشاهده شد. کمترین عملکرد دانه به تیمار تداخل در تمام فصل رویش تعلق داشت و میزان کاهش عملکرد این تیمار نسبت به شاهد بدون علف هرز 49/98 درصد بود. با در نظر گرفتن حداکثر کاهش عملکرد مجاز 10%  توصیه می&rlm;شود که در صورت ادامه حضور تاج خروس در مزرعه تا بیش از 4 هفته اول دوره رشد، نسبت به کنترل  آن اقدام گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

243 - اثر کودهای شیمیایی و آلی بر رشد قارچ Sclerotinia minor عامل بیماری پوسیدگی ریشه و طوقه آفتابگردان در شرایط آزمایشگاه و گلخانه
درنا علیلو سلیمان جمشیدی محمد ترابی

10.22034/aej.2017.528889

قارچ Sclerotinia minor از عوامل مهم بیماری شایع پوسیدگی طوقه و ریشه آفتابگردان در جهان و ایران است. در این مطالعه، جداسازی، خالصسازی و شناسایی قارچ عامل بیماری از مزارع آفتابگردان شهرستان خوی و نیز اثبات بیماریزایی، انبوهسازی اسکلروت با روش کوهن انجام أکثر

قارچ Sclerotinia minor از عوامل مهم بیماری شایع پوسیدگی طوقه و ریشه آفتابگردان در جهان و ایران است. در این مطالعه، جداسازی، خالصسازی و شناسایی قارچ عامل بیماری از مزارع آفتابگردان شهرستان خوی و نیز اثبات بیماریزایی، انبوهسازی اسکلروت با روش کوهن انجام شد. اثر کودهای متداول شیمیایی اوره و فسفره با مقادیر 1، 5 و 10 و حیوانی شامل گوسفندی، گاوی و مرغی با مقادیر مقدار 10، 15 و 20 گرم در لیتر از محیط کشت سیب زمینی دکستروز آگار بر رشد اسکلروت و میسلیوم قارچ عامل بیماری در شرایط آزمایشگاهی انجام شد. همچنین، اثر هر یک از کودهای مذکور بر توسعه بیماری و صفات مورفولوژیک گیاهچههای آفتابگردان در شرایط گلخانه بررسی شد. با وجود بازدارندگی رشد قارچ توسط کودهای شیمیایی به ویژه اوره در محیط کشت، این کودها تشدیدکنندۀ بیماری اسکلروتینیایی در گیاهچههای آفتابگردان در شرایط گلخانه بودند. بنابراین، کودهای شیمیایی اوره و فسفره در تشدید بیماری پوسیدگی اسکلروتینیایی نقش عمدهای دارند. بنابراین، جایگزینی آنها با کودهای حیوانی و به ویژه کودهای گاوی و گوسفندی توصیه میشود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

244 - شناسایی گونه‌های فوزاریوم مولد پژمردگی، مرگ گیاهچه و پوسیدگی ریشه عدس در استان فارس و مقایسه قدرت بیماری‌زایی آن‏ها
سید محمدرضا موسوی وحید زرین نیا

   این تحقیق به منظور شناسایی گونه&rlm;های فوزاریوم مولد پژمردگی، مرگ گیاهچه و پوسیدگی ریشه عدس در استان فارس و مقایسه قدرت بیماریزایی آن&rlm;ها انجام شد. برای این منظورطی سال‌های 87-1386 تعداد 115 نمونه از گیاهان دارای علایم زردی و پژمردگی در مزارع عدس استان أکثر

این تحقیق به منظور شناسایی گونه&rlm;های فوزاریوم مولد پژمردگی، مرگ گیاهچه و پوسیدگی ریشه عدس در استان فارس و مقایسه قدرت بیماریزایی آن&rlm;ها انجام شد. برای این منظورطی سال‌های 87-1386 تعداد 115 نمونه از گیاهان دارای علایم زردی و پژمردگی در مزارع عدس استان فارس جمع‌آوری و در مجموع 62 جدایه فوزاریوم از این گیاهان جداسازی شد که پس از شناسایی در 5 گونه  Fusarium oxysporum، F. solani، F. equiseti، F. avenaceum و F. sambucinum به ترتیب با فراوانی 7/46، 35، 3/8، 5 و 3/3 درصد قرار گرفتند. این اولین گزارش از وجود F. avenaceum در مزارع عدس ایران است. پس از انجام آزمون بیماری‌زایی و مشخص شدن جدایه‌های بیماری‌زا، شدت بیماری روی قسمت‌های هوایی و ریشه گیاهان تلقیح شده با این جدایه‌ها براساس نمره‌دهی 5 درجه‌ای پیشنهاد شده برای فوزاریوم‌های مولد پژمردگی و پوسیدگی ریشه عدس ارزیابی شد. نتایج نشان داد که F. oxysporum مهم&rlm;ترین گونه بیماری‌زا در مزارع عدس استان فارس است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

245 - تعیین آستانه اقتصادی خسارت علف هرز تاج خروس ریشه قرمز (Amaranthus retroflexus L.) در مزرعه لوبیاسبز (Phaseolus vulgaris L.)
بهرام میرشکاری عادل دباغ محمدی نسب محمود پوریوسف

    به منظور تعیین آستانه اقتصادی خسارت علف هرز تاجخروسریشهقرمز در مزرعه لوبیاسبز، آزمایشی دو ساله در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل حضور تاج خروس در أکثر

    به منظور تعیین آستانه اقتصادی خسارت علف هرز تاجخروسریشهقرمز در مزرعه لوبیاسبز، آزمایشی دو ساله در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل حضور تاج خروس در مراحل 2، 4، 6، 8 و 10 هفته پس از سبز شدن لوبیا تا انتهای دوره رشد و تداخل تمام فصل آن و تیمار شاهد بدون علف هرز بودند. تجزیه مرکب داده ها نشان داد که وزن ماده خشک اندام های هوایی و عملکرد دانه در تیمار شاهد مشابه تیمار شروع تداخل علف هرز در 10 هفته پس از سبز شدن لوبیا بود. کاهش عملکرد تیمار تداخل تمام فصل علف هرز نسبت به شاهد برابر 36/67 درصد بود. سبز شدن تاج خروس در تراکم 8 بوته در هر متر از ردیف از 6 و 8 هفته اول دوره رشد لوبیا به بعد، کاهش عملکرد به ترتیب حدود 5/21 و 2/6 درصد را در مقایسه با شاهد موجب شد. با در نظر گرفتن حداکثر کاهش عملکرد مجاز برابر 10% در لوبیاسبز، کنترل تاج خروس بایستی در صورت سبز شدن آن در مزرعه لوبیا در طول 6 هفته اول دوره رشد انجام گیرد و آستانه اقتصادی خسارت یا مرحله بحرانی تاج خروس در مزرعه در سطح تراکم مورد مطالعه تا 6 هفته اول دوره رشد تعیین شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

246 - بررسی اثرات آبیاری بخشی ریشه بر گیاهان زراعی و دارویی
مهدی ملک پور مسعود پارسی نژاد

منابع آب به دلیل افزایش تقاضا برای غذا، خوراک و فیبر برای تولید محصولات کشاورزی بسیار مهم است. نیاز روزافزونی برای استفاده بیشتر از منابع طبیعی زمین، خاک و آب وجود دارد که موجب استفاده گسترده از منابع آبی در تولیدات کشاورزی شده است. <st أکثر

منابع آب به دلیل افزایش تقاضا برای غذا، خوراک و فیبر برای تولید محصولات کشاورزی بسیار مهم است. نیاز روزافزونی برای استفاده بیشتر از منابع طبیعی زمین، خاک و آب وجود دارد که موجب استفاده گسترده از منابع آبی در تولیدات کشاورزی شده است. برای توسعه بهتر مدیریت آبیاری کشاورزی باید راه حلهای نوآورانهای برای تکنیکهای آبیاری کارآمدتر وجود داشته باشد. این مقاله، پیامدهای آبیاری بخشی ریشه (PRD) را روی گونه‌های مختلف گیاهی، مزایا و معایب آن و همچنین تولید هورمون تحت خشک شدن بخشی از ناحیه ریشه را نشان می‌دهد. در این روش آبیاری، در هر دور آبیاری به تناوب فقط نیمی از ریشه آبیاری میشود. این روش، یک تکنیک در صرفه جویی آب آبیاری است که در اقلیمهای خشک و نیمه خشک برای افزایش راندمان مصرف آب آبیاری و بهره وری آب در مقایسه با گیاهان زراعی تحت آبیاری کامل (100 درصد نیاز آبی گیاه) استفاده میشود. همچنین، به کارگیری این روش سبب افزایش اسانس و مواد موثره گیاهان داروئی میشود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

247 - ریشه‌شناسی نام اسکندر بر پایۀ روایت شاهنامه
گارنیک آساطوریان

در داستان «اندر زادن اسکندر از مادر» در شاهنامۀ فردوسی، دلیل بسیار جالب توجّهی دربارۀ خاستگاه نام اسکندر مطرح شده است که تاکنون تا جایی که نگارنده می‌داند، کسی به آن نپرداخته است. به گفتۀ فردوسی داراب، شاه ایران، ناهید، دختر قیصر روم یعنی فیلقوس را به زنی می أکثر

در داستان «اندر زادن اسکندر از مادر» در شاهنامۀ فردوسی، دلیل بسیار جالب توجّهی دربارۀ خاستگاه نام اسکندر مطرح شده است که تاکنون تا جایی که نگارنده می‌داند، کسی به آن نپرداخته است. به گفتۀ فردوسی داراب، شاه ایران، ناهید، دختر قیصر روم یعنی فیلقوس را به زنی می‌گیرد، ولی پس از مدّتی در بستر از دهان ملکه بوی ناخوشی به مشام او می‌رسد. داراب همۀ پزشکان را برای علاج این بیماری فرامی‌خواند و یکی از طبیبان با استفاده از گیاهی که در روم می‌روید ناهید را مداوا می‌کند. سرانجام ناهید پس از نهُ ماه پسری به دنیا می‌آورد که نام او را به فرخندگی گیاهی که بیماری ناهید را درمان کرده بود اسکندر می‌نامند. باید توجّه داشت که نام اسکندر از صورت عربی السکندر (مقلوب الکسندر) انتزاع گردیده و «ال» در آغاز آن حرف تعریف عربی پنداشته شده است. نگارنده در مقالۀ حاضر به ریشه‌شناسی نام اسکندر بر پایۀ روایت شاهنامه پرداخته است. تفاصيل المقالة

فهرس المقالات ریشه

سند

الروابط

المراكز ذات الصلة

دعامة

الصفحات الرسمية