بررسی تغییرات عمق توسعه ریشه گیاه گندم در شرایط شور
الموضوعات :آرش تافته 1 , نیازعلی ابراهیمی پاک 2 , محمدرضا امداد 3
1 - استادیار بخش آبیاری و فیزیک خاک، مؤسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.
2 - دانشیار بخش آبیاری و فیزیک خاک، مؤسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.
3 - دانشیار بخش آبیاری و فیزیک خاک، مؤسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.
الکلمات المفتاحية: گندم, مدلسازی, عمق ریشه, شوری,
ملخص المقالة :
ازآنجاییکه در بررسی راندمان آبیاری و معادله اصلی آن عمق توسعه ریشه بهصورت عامل مهم و غیرقابلاغماض در نظر گرفتهشده است. لذا تعیین دقیق عمق توسعه ریشه در مراحل مختلف رشد گیاه از اهمیت ویژهای برخوردار است. در این تحقیق با استفاده از حفر پروفیل بهصورت مستقیم عمق تغییرات ریشه گندم در مناطق حمیدیه، کوثر، عتابیه، یاسمین فردوس، داریون، ویس، شادگان و هندیجان با خاک هایی بترتیب با شوریهای مختلف 3/7، 1/23، 8/12، 7/12، 9/4، 24، 7/10و 22/14 دسی زیمنس بر متر در عمق 0 تا 60 سانتی متری مورد اندازه گیری قرار گرفت. همچنین شوری آب در هر یک از پایلوت های فوق بترتیب 8/1، 9/1، 5/2، 2/2، 7/1، 4/2، 4/6 و 2/3 دسی زیمنس بر متر بود. بافت غالب خاک این مناطق بترتیب Clay Loam و Silty Clay Loam می باشد. همانطور که نتایج نشان می دهد بافت این پایلوت ها سنگین بوده و نتایج این تحقیق در همین رنج بافت خاک قابل تعمیم می باشد. در این راستا مدل عمق توسعه ریشه رابطه بورگ و گریمز (1986) بر اساس اطلاعات FAO و اطلاعات بومی بهدستآمده از منطقه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اطلاعات FAO موجب ایجاد خطای زیادی در حدود 176 درصد می باشد و استفاده از رابطه های بومی در کلاس های مختلف شوری خاک نشان می دهد که با استفاده از این معادلات با خطای متوسط 18 درصد می توان برآورد مناسب تری از تغییرات عمق ریشه در این مناطق داشت.
ابریشمکش، س.، فاضلی سنگانی، م.، رمضان پور، ح.، نوروزی، م.، شعبانی ع. ۱۳۹۹. اثر کاربرد سوسپانسیون بیوچار بر حسینعلی پور, بهاره, راهنما, افراسیاب, فرخیان فیروزی, احمد. (1399). اثر تنش خشکی بر رشد و معماری ریشه گندم در مرحله رشد رویشی. علوم گیاهان زراعی ایران. 51(1): 75-63.
مقیمی مقدم، س.، کلارستاقی، ک.، صدر آبادی، ر. (1393). بررسی اثرات توسعه ریشه در ارتباط با تحمل به خشکی در چهار رقم گندم. دوفصلنامه ی علوم به زراعی گیاهی، 4(2): 9-13.
Allen, R.G., Pereira, L.S., Raes, D. & Smith, M. 1998. Crop evapotranspiration: Guidelines for computing crop requirements. Irrigation and Drainage Paper No. 56, Rome, FAO, 300 pp.
Borg, H., Grimes, D.W., 1986. Depth development of roots with time: An empirical description. Trans of the ASAE, 29, 194-197.
Clothier BE and Green SR, 1994. Rootzone processes and the efficient use of irrigation water. Agric Water Manag 25:1–12.
Coelho EF and Or D, 1996. A parametric model for two-dimensional water uptake by corn roots under drip irrigation. Soil Soc Am J 60, 1039–1049.
Doorenbos, J. and Kassam, A. H. 1979. Yield response to water. FAO Irrig. and Drain.Paper No. 33, FAO, Rome, Italy. 193 pp.
Hupet F, Lambot S, Feddes RA, van Dam JC and Vanclooster M, 2003. Estimation of root water uptake parameters by inverse modeling with soil water content data. Water Resour Res 39(11) 1312.
Kashiwagi, J., Krishnamurthy, L., Crouch, J.H., Serraj, R., 2006. Variability of root length density and its contributions to seed yield in chickpea (Cicer arietinum L.) under terminal drought stress. Field Crops Research. 95,171-181.
Lopes, M. S. & Reynolds, M. P. (2010). Partitioning of assimilates to deeper roots is associated with cooler canopies and increased yield under drought in wheat. Functional Plant Biology, 37: 147-156.
Richards, R. A. (2008). Genetic opportunities to improve cereal root systems for dryland agriculture. Plant Production Science, 11(1): 12-16.
Tafteh, A. and Sepaskhah, A.R. 2012. Application of HYDRUS-1D model for simulating water and nitrate leaching from continuous and alternate furrow irrigated rapeseed and maize fields. Agricultural Water Management. 113: 19-29.
Wasson, A. P., Richards, R. A., Chatrath, R., Misra, S. C., Sai Prasad, S. V., Rebetzke, G. J., Kirkegaard, J. A., Christopher, J. & Watt, M. (2012). Traits and selection strategies to improve root systems and water uptake in water-limited wheat crops. Journal of Experimental Botany, 63(9): 3485-3498.
_||_