صورت بندی گناه در قرآن کریم بر مبنای معناشناسی مفهوم «ذنب»
الموضوعات :
1 - استاد گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
2 - دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران.
الکلمات المفتاحية: گناه, جرم, ریشه شناسی, ذنب, خطیئه, روابط همنشینی و جانشینی, مولفه های معنایی,
ملخص المقالة :
ذنب از واژگان کلیدی حوزۀ معنایی مفاهیم گناه در قرآن کریم است. مفسران و صاحبان کتب وجوه و نظائر، بدون توجه به ظرافت‌های معنایی و نیز حوزه‌های کاربردی آیات ذنب، این واژه را دارای معنایی شامل بر همه گناهان و بعضا هم‌معنا با دیگر مفاهیم گناه در قرآن می‌دانند، حال آن که بیان قرآن کریم تصویر دیگری از این مفهوم به دست می‌دهد. این مقاله عهده‌دار تبیین و تدقیق معنای ذنب در قرآن با روش‌های معناشناسی است. ریشه‌شناسی نشان می‌دهد، مادۀ ذنب در معانی دنباله و بهره و نصیب و گناه مشترک لفظی هستند. بررسی روابط همنشینی و جانشینی ذنب سه نکته را نمایان می‌سازد؛ یک. ذنب در قرآن ناظر بر بی‌توجهی و یا به دورافکندن عهد و پیمان میان فرد و مافوق اوست که مستوجب کیفر متناسب با آن است. دو. خطیئه مهم‌ترین جانشین ذنب و منحصر به بافت آیات بنی اسرائیل است. سه. مفاهیم ذَنْب، خطیئة، جرم و فسق، الگوی ذنب محور از گناه در قرآن را تشکیل می‌دهند.
_||_
