بررسی ویژگی‌های سبکی رمان «ریشه در اعماق» با رویکرد سبک‌شناسی انتقادی
الموضوعات :
محبوبه بسمل
1
(استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد سوادکوه، دانشگاه آزاد اسلامی، سوادکوه، ایران.)
الکلمات المفتاحية: سبک‌شناسی انتقادی, ریشه در اعماق, قدرت, گفتمان, ایدﺋولوژی,
ملخص المقالة :
این پژوهش در‌پی آن است رمان ریشه در اعماق را از منظر سبک‌شناسی انتقادی مورد واکاوی قرار دهد و به این پرسش پاسخ دهد که چگونه می‌توان با استفاده از مؤلفه‌های خاص سبکی به ایدﺋولوژی پنهان متن دست یافت؟ در این مقاله، رمان مذکور براساس شاخصه‌های سبک‌شناسی انتقادی، مورد توجه قرار گرفت. هدف این پژوهش، رسیدن به تفسیر و درک عمیق از اثر است. زیرا از منظر سبک‌شناسی انتقادی، راحت‌تر می‌توان به جلوه‌های پنهان ایدﺋولوژی، سلطه، قدرت و گفتمان حاکم بر این رمان دست یافت و بر روی این نکته تامل کرد که زبان چگونه این مفاهیم اجتماعی را بازتولید می‌کند. رمان ریشه در اعماق به مساﺋل رزمندگان و جانبازان می‌پردازد. ایستادگی شفی -جانباز جنگ- به‌عنوان نمایندۀ گفتمان ملی(مذهبی) دربرابر تنگناهای زیستی و قوانین محلی و سنتی و امیدواربودن او، نقصان گفتمان محلی و ابتر بودن آن و برعکس، اقتدار، نوید‌بخش بودن و استمرار گفتمان ملی(مذهبی) را در طول زمان نشان می‌دهد. پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی تنظیم شده‌است.
کتاب‌ها
احمدی، بابک (1386) ساختار و تاویل متن، چاپ نهم، تهران: نشر مرکز.
پیشه‌ور، احمد (1376) جامعه‌شناسی سیاسی، اهواز: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی.
تایسن، لیس (1387) نظریه‌های نقد ادبی معاصر، ترجمه مازیار حسین‌زاده و فاطمه حسینی، تهران: نگاه امروز، حکایت قلم نوین.
تودوروف، تزوتان (1379) بوطیقای ساختارگرا، ترجمه مهدی نبوی، تهران: آگه.
تولان، مایکل‌جی (1383) درآمدی نقادانه- زبان شناختی بر روایت، ترجمه ابوالفضل حری، تهران: بنیاد سینمایی فارابی.
حسن‌بیگی، ابراهیم (1392) ریشه در اعماق، چاپ دوم، تهران: محراب قلم.
دریفوس، هیوبرت و رابینو، پل (1387) میشل فوکو فراسوی ساختارگرایی و هرمنوتیک، ترجمه حسین بشیریه، تهران: نشر نی.
ریمون‌کنان، شلومیت (1387) روایت داستای بوطیقای معاصر، ترجمه ابوالفضل حری، تهران: نیلوفر.
فتوحی، محمود (1390) سبک‌شناسی، نظریه‌ها، رویکردها و روش‌ها، تهران: سخن.
فرکلاف، نورمن (1379) تحلیل گفتمان انتقادی، ترجمه فاطمه شایسته پیران و همکاران، تهران:وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مرکز مطالعات و تحقیقات.
لوته، یاکوب (1386) مقدمه‌ای بر روایت در ادبیات و سینما، ترجمۀ امید نیک‌فرجام، چاپ اول، تهران: نشر مینوی خرد.
مکاریک، ایرناریما (1385) دانش‌نامۀ نظریه‌های ادبی معاصر، ترجمۀ مهران مهاجر و محمد نبوی، چاپ دوم، تهران: آگه.
یارمحمدی، لطف‌الله (1383) گفتمان‌شناسی رایج و انتقادی، تهران: هرمس.
مقالات
آقا‌گل‌زاده، فردوس (1386) تحلیل گفتمان انتقادی و ادبیات، ادب‌پژوهی، شمارۀ اول، صص 17-27.
آقا‌گل‌زاده، فردوس، غیاثیان، مریم سادات (1386) رویکردهای غالب در تحلیل گفتمان انتقادی، زبان و زبان‌شناسی، شمارۀ 5، صص 39- 54.
درپر، مریم (1392) بررسی ویژگی‌های سبکی داستان کوتاه «جشن فرخنده» از جلال آل احمد، با رویکرد سبک‌شناسی انتقادی، فصلنامۀ جستارهای زبانی، شمارۀ (پیاپی13)، دورۀ 4، صص 39-63.
درپر، مریم (1391) رویکردی نوین در بررسی سبک براساس تحلیل گفتمان، نقد ادبی، شمارۀ 17، صص 37-62.
درپر، مریم (1392) قطعیت بالای متن و قاطعیت نویسنده در سبک نامه‌نگاری غزالی، جستارهای ادبی، شمارۀ 181، صص 73-92.
درپر، مریم (1393) لایه‌های مورد بحث در سبک‌شناسی انتقادی داستان کوتاه و رمان، دوماه‌نامۀ جستارهای زبانی، شمارۀ (پیاپی21)، دورۀ 5، صص 65-94.
شیری، بهمن (1391) پیوندهای میان استعاره و ایدﺋولوژی، نقد ادبی، شمارۀ 19، صص 59- 76.
صادقی، امیر‌حسین (1387) پدرسالاری در بامداد خمار با تکیه بر نظریات آلتوسر، پژوهش زبان‌های خارجی، شمارۀ 46، صص 100-85.
فاضلی، محمد (1383) گفتمان و تحلیل گفتمان انتقادی، پژوهش‌نامۀ علوم انسانی– اجتماعی دانشگاه مازندران، سال 4، شمارۀ 14، صص 81-105.
_||_Books
Ahmadi, Babak (2007) Structure and Interpretation of the Text, Ninth Edition, Tehran: Markaz Publishing.
Pishhor, Ahmad (1997) Political Sociology, Ahvaz: Islamic Azad University Press.
Tyson, Liss (2008) Theories of Contemporary Literary Criticism, translated by Maziar Hosseinzadeh and Fatemeh Hosseini, Tehran: Today's Look, The Story of a New Pen.
Todorov, Tzutan (1379) Structuralist Poetics, translated by Mehdi Nabavi, Tehran: Ad.
Tolan, Miklaji (2004) A Critical-Linguistic Introduction to Narration, translated by Abolfazl Hori, Tehran: Farabi Cinema Foundation.
Hassan Beigi, Ebrahim (2013) Roots in the Depths, Second Edition, Tehran: Altar of Pen.
Dreyfuss, Hubert and Rabino, Paul (2008) Michel Foucault Beyond Structuralism and Hermeneutics, translated by Hossein Bashirieh, Tehran: Ney Publishing.
Rimonkanan, Shalomit (2008) Narrative of the Contemporary Poetics, translated by Abolfazl Hori, Tehran: Niloufar.
Fotouhi, Mahmoud (2011) Stylistics, Theories, Approaches and Methods, Tehran: Sokhan.
Fairclough, Norman (2000) Critical Discourse Analysis, translated by Fatemeh Shayesteh Piran et al., Tehran: Ministry of Culture and Islamic Guidance, Center for Studies and Research.
Lotte, Yakoub (2007) An Introduction to Narrative in Literature and Cinema, translated by Omid Nikfarjam, first edition, Tehran: Minavi Kherad Publishing.
Makarik, Irnarima (2006) Encyclopedia of Contemporary Literary Theories, translated by Mehran Mohajer and Mohammad Nabavi, second edition, Tehran: Ad.
Yarmohammadi, Lotfollah (2004) Common and Critical Discourse, Tehran: Hermes.
Articles
Mr. Golzadeh, Ferdows (2007) Critical Discourse Analysis and Literature, Literature Research, No. 1, pp. 17-27.
Aghagolzadeh, Ferdows, Ghiasian, Maryam Sadat (2007) Dominant Approaches in Critical Discourse Analysis, Language and Linguistics, No. 5, pp. 39-54.
Draper, Maryam (2013) A Study of the Stylistic Characteristics of the Short Story "Farkhandeh Celebration" by Jalal Al-Ahmad, with a Critical Stylistics Approach, Linguistic Essays Quarterly, No. (13th), Volume 4, pp. 39-63.
Draper, Maryam (2012) A New Approach in Style Study Based on Discourse Analysis, Literary Criticism, No. 17, pp. 37-62.
Draper, Maryam (2013) The high certainty of the text and the author's determination in Ghazali's style of writing, Literary Essays, No. 181, pp. 73-92.
Draper, Maryam (2014) Layers Discussed in the Critical Stylistics of Short Stories and Novels, Bimonthly of Linguistic Essays, No. (21 consecutive), Volume 5, pp. 65-94.
Shiri, Bahman (2012) Links between metaphor and ideology, Literary Criticism, No. 19, pp. 59-76.
Sadeghi, Amir Hossein (2008) Patriarchy in the Morning of Hangover, Based on Althusser's Theories, Foreign Languages Research, No. 46, pp. 100-85.
Fazeli, Mohammad (2004) Discourse and Critical Discourse Analysis, Journal of Humanities and Social Sciences, Mazandaran University, Volume 4, Number 14, pp. 81-105.
