مقایسه صفات رشدی گیاهچه‎های برنج طارم محلی، حسنی و عنبربو با موتانت نسل پنجم

الهیار فلاح ¹ ( عضو هیات علمی )

تاريخ الإرسال : 02 الأحد , ربيع الأول, 1437 تاريخ التأكيد : 16 الأربعاء , صفر, 1438

الکلمات المفتاحية: همبستگی, گیاهچه برنج, موتانت, نسبت ریشه به شاخساره,

ملخص المقالة :

کاربرد اشعه گاما باعث ایجاد موتاسیون در گیاه برنج شد و تنوع حاصل در مرحله گیاهچه‎ای قابل بررسی بود. جهت مقایسه صفات رشدی گیاهچه‎های برنج طارم محلی، حسنی و عنبربو با موتانت‎های نسل پنجم حاصل از آنها، آزمایشی به صورت اگمنت در خزانه ایستگاهی معاونت موسسه تحقیقات برنج کشور در مازندران (آمل) در سال 94 اجرا شد. تعداد 23 لاین نسل پنجم حاصل از طارم محلی، 7 و 8 لاین نسل پنجم به ترتیب حاصل از حسنی و عنبربو همراه با شاهد آنها به میزان 300 گرم بذر خشک در نیم متر مربع خزانه بذرپاشی شد. در مرحله سه برگی ، صفات رشدی طول گیاهچه، وزن خشک ریشه، وزن خشک اندام هوایی (شاخساره)، وزن خشک کل و نسبت ریشه به شاخساره اندازه‎گیری شد. نتایج نشان داد 52 درصد موتانت حاصل از طارم محلی طول گیاهچه کمتری نسبت به شاهد داشتند ولی همه موتانت‎های حاصل از حسنی دارای طول گیاهچه بیشتری نسبت به شاهد داشتند. در گیاهچه‎های موتانت حاصل از عنبربو، 75 درصد طول گیاهچه کمتری داشتند. میزان افزایش وزن خشک ریشه، شاخساره موتانت‎ها نسبت به شاهد بین 85-59 درصد بود ولی وزن خشک کل گیاهچه در همه موتانت‎ها نسبت به شاهدها بیشتر بود. نسبت ریشه به شاخساره در موتانت حاصل از عنبربو 100 درصد ولی در موتانت حاصل از طارم محلی 74 درصد بیشتر بود. بین طول گیاهچه برنج با وزن خشک ریشه، شاخساره و کل در سطح 1% همبستگی مثبت وجود داشت ولی با نسبت ریشه به شاخساره همبستگی نداشت. تجزیه خوشه‎ای، موتانت‎ها را در سه گروه قرارداد. وزن خشک کل گیاهچه موتانت‎ها نسبت به شاهدها بیشتر ولی طول گیاهچه‎ها کمتر بود.