-
حرية الوصول المقاله
1 - ظهور و سقوط چَکان در کشمیر (962- 993هـ )
مریم معینینیا هادی عالمزادهخاندان چَک در عهد حکومت راجه سهه دیو (701-720هـ) به این سرزمین مهاجرت کردند و شاخه ای از آنان به رهبری پاندوچک در تراهه گام مقیم شدند و در مقام سپاهی و مناصب اداری به خدمت سلاطین شاهمیری درآمدند و با ورود میرشمس الدین محمد عراقی به کشمیر، به مذهب امامیه گرویدند. این مقا أکثرخاندان چَک در عهد حکومت راجه سهه دیو (701-720هـ) به این سرزمین مهاجرت کردند و شاخه ای از آنان به رهبری پاندوچک در تراهه گام مقیم شدند و در مقام سپاهی و مناصب اداری به خدمت سلاطین شاهمیری درآمدند و با ورود میرشمس الدین محمد عراقی به کشمیر، به مذهب امامیه گرویدند. این مقاله بر آن است تا چگونگی برآمدن و سقوط شاخه شیعی مذهب این خاندان و نقش و عملکرد آنان را در تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کشمیر به روش توصیفی تحلیلی و بر اساس متون تاریخی، بهویژه بهارستان شاهی، بررسی کند. چکان هر چند دوره کوتاهی (962-993هـ) بر سرزمین کشمیر حکومت کردند؛ اما به رغم تمامی اختلافات و منازعات داخلی و تهاجمات مکرر مغولان هند/ بابریان، توانستند با بسط اقتدار خویش و انجام اقدامات مؤثر، مذهب تشیع را در این سرزمین چنان گسترش دهند، که تا امروز باقی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
2 - شناسایی پیشرانهای توسعه ورزش حرفهای کشور عراق
محمد عبیس کرنفل المعموری قاسم رحیمی سرشبادرانی علی عطیه دخیل رسول نظریاین پژوهش با هدف شناسایی پیشرانهای توسعه ورزش حرفهای کشور عراق، انجام شد. پژوهش حاضر با توجه به ماهیت موضوع و اهداف پژوهش به صورت کیفی و مبتنی بر نظریه برخاسته از دادهها است. برای گردآوری دادههای پژوهش از 25 مصاحیه عمیق و نیمه ساختاریافته با خبرگان و متخصصان و مدیرا أکثراین پژوهش با هدف شناسایی پیشرانهای توسعه ورزش حرفهای کشور عراق، انجام شد. پژوهش حاضر با توجه به ماهیت موضوع و اهداف پژوهش به صورت کیفی و مبتنی بر نظریه برخاسته از دادهها است. برای گردآوری دادههای پژوهش از 25 مصاحیه عمیق و نیمه ساختاریافته با خبرگان و متخصصان و مدیران سازمانهای ورزشی عراق بهره گرفته شد. مشارکتکنندگان در پژوهش به روش نمونهگیری هدفمند و نظری انتخاب شدند. تحلیل دادههای حاصل از مصاحبهها، طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی پدید آمدند. با استناد به نتایج کدبندی محوری و مفاهیم مشترک بین کدهای باز، 10 محور به نامهای حمایت از ورزشکاران حرفهای، امکانات آموزشی و تجهیزات تمرینی، تربیت و ارتقای مربیگری، رقابتهای ملی و بیناللملی، تحقیقات علمی و نوآوری، رسانه و فرهنگ، حمایت مالی، رویکرد یکپارچهسازی سیاست توسعهای، مشارکتکنندگان در ورزش و پرورش استعدادها و نخبهپروری در امر شناسایی پیشرانهای توسعه ورزش حرفهای کشور عراق شناسایی شد؛ لذا پیشنهاد میشود؛ با نهادینه کردن فرآیند شایسته سالاری و ثبات مدیریت در جذب و بکارگیری و نگاه داشته مدیران ورزش حرفهای به ویژه در باشگاهها، تمرکز بر توانمندسازی مدیران به ویژه در بخش بانوان با بهبود تفکر راهبردی و نگرش سیستمی در امر توسعه ورزش حرفهای کشور عراق گام برداریم. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
3 - ایران و عراق جدید: چالش ها و فرصت های پیش رو
کیهان برزگرنویسندة مقاله سعی دارد تا با توجه به تغییر و تحولات اخیر در عراق و روی کارآمدن قریب الوقوع حکومتی جدید در این کشور، فرصت ها و چالش های وضعیت فوق را درخصوص منافع ملی ایران بررسی نماید. سؤال اصلی در این تحقیق این است که با توجهبه اینکه عراق همواره رقیب استراتژیک و تهدیدی أکثرنویسندة مقاله سعی دارد تا با توجه به تغییر و تحولات اخیر در عراق و روی کارآمدن قریب الوقوع حکومتی جدید در این کشور، فرصت ها و چالش های وضعیت فوق را درخصوص منافع ملی ایران بررسی نماید. سؤال اصلی در این تحقیق این است که با توجهبه اینکه عراق همواره رقیب استراتژیک و تهدیدی امنیتی برای ایران بوده است، حضورچه نوع حکومتی در بغداد می تواند منافع ملی ایران را تأمین نماید؟ این مقاله متشکلاز ۳ بخش می باشد: بخش اول دیدگاه های ایرانی در برخورد با عراق را مورد بررسیقرار می دهد و در بخش های دوم و سوم عناصر پایدار در روابط ایران و عراق و چالش هایپیش رو مورد مطالعه قرار می گیرد. در پایان، نویسنده به این نتیجه می رسد که دو کشورمی توانند روابط خود را از مرحلة استمرار تعارضات و تهدید منافع یکدیگر خارج کرده، بهسوی رقابت سازنده و همکاری در چارچوب منافع مشترک هدایت کنند و این بیش از هرچیز به برداشتن گام اول توسط دولت جدید عراق بستگی دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
4 - جایگاه استراتژیک کردستان عراق در سیاست خارجی اسرائیل و الزامات سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
علیرضا موسوی زاده مهدی جاودانی مقدماتحاد طبیعی اسرائیل و کردهای عراق، در واقع تداوم استراتژی امنیت ملی و سیاست خارجی اسرائیل در خاورمیانهبرای خروج از انزوا و گسترش حضور در منطقه است. این مسئله در پرتو تحولات نوین در کردستان عراق وگسترش فعالیت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کردها در این کشور، زمینه مناسبی را بر أکثراتحاد طبیعی اسرائیل و کردهای عراق، در واقع تداوم استراتژی امنیت ملی و سیاست خارجی اسرائیل در خاورمیانهبرای خروج از انزوا و گسترش حضور در منطقه است. این مسئله در پرتو تحولات نوین در کردستان عراق وگسترش فعالیت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کردها در این کشور، زمینه مناسبی را برای توسعه حضور و نفوذاسرائیل در منطقه کردستان عراق ب هوجود آورده است. بر این اساس، اسرائیل همکار یهای پنهان و گسترد هایرا با کردها آغاز کرده و با حضور مستقیم در منطقه و یا نفوذ در فعالی تهای اقتصادی و اجتماعی کردستان، به دنبال ایجاد متحد استراتژیک جدیدی در خاورمیانه بر مبنای دکترین اتحاد پیرامونی است. این مسئله سبب افزایش حساسیت دول تهای منطقه و ب هویژه چهار کشور ایران، عراق، سوریه و ترکیه نسبت ب هتعاملات اسرائیل و کردهاشده و ب هاخبار و اطلاعات منتشره در مورد حضور و نفوذ اسرائیل در منطقه دامن زده است؛ ب هگون های که در پار هایاز موارد ب هویژه در رسان ههای ترکیه و کشورهای عربی منطقه، ابعاد این روابط بزر گنمایی شده و در حد وسیعیگسترش یافته است. این مقاله تلاش م یکند تا با بررسی پیشینه روابط اسرائیل و کردها و تحولات نوین در روابطآنان، ب هویژه اقدامات اسرائیل برای نفوذ در منطقه کردستان در شرایط کنونی، منافع استراتژیک د وجانبه کردها واسرائیل را تجزیه و تحلیل کرده و سپس با بررسی پیامدهای منطق های و فر امنطق های تعاملات اسرائیل با کردستان،راهبردهایی را در راستای منافع ملی ایران در قبال توسعه روابط اسرائیل و کردها ارائه کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
5 - A Study on Schools of Geography throughout the History of Islamic Civilization
Reza Ebadi Jam Khaneh Sina ForoozeshThe science of geography, also literally called in Arabic "faces and slices of earth", involves a kind of land survey which emerged into Islam. There were several factors contributing to geography such as command of Islam to learning, Quran geographical themes, pilgrima أکثرThe science of geography, also literally called in Arabic "faces and slices of earth", involves a kind of land survey which emerged into Islam. There were several factors contributing to geography such as command of Islam to learning, Quran geographical themes, pilgrimage routes and wide-range Muslim conquests. This article attempted to examine two major schools of geography in the Islamic world under the influence of Hindi and Iranshahri schools of geography, which include 1. Iraqi school (Baghdad worldview) 2. Balkh school given the centrality of Mecca and the Muslim. Unlike the former, the Balkhi school more attention to the Mulsim world, to the extent that thee followers of Balkhi school consider Mecca as the center of the world, where the geography is religious. The Balkhi School of geography has been based on Islamic data plus adopting a more scientific perspective, whereas the Iraqi school entails a more widespread and more comprehensive geography. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
6 - مدیریت بحران در منازعات منطقه ای؛ مطالعه موردی جنگ تحمیلی
عباس مصلی نژاد -
حرية الوصول المقاله
7 - تبیین مولفه های تاثیر گذار بر ژئوپلیتیک مرز ایران وعراق
زهرا صابر فرهام گودرزی غلامرضا ادبی مهذبروابط کشور- ملت های همسایه حول محور عوامل سرزمینی و غیر سرزمینی همواره بخشی از واقعیت های تاریخ سیاسی جهان را به خود اختصاص داده است. در این بین جغرافیا و ژئوپلیتیک هر منطقه نقش مهمی را در کیفیت روابط میان واحدهای سیاسی- فضایی هم جوار ایفا نموده است.عراق از منظر ژئوپلیت أکثرروابط کشور- ملت های همسایه حول محور عوامل سرزمینی و غیر سرزمینی همواره بخشی از واقعیت های تاریخ سیاسی جهان را به خود اختصاص داده است. در این بین جغرافیا و ژئوپلیتیک هر منطقه نقش مهمی را در کیفیت روابط میان واحدهای سیاسی- فضایی هم جوار ایفا نموده است.عراق از منظر ژئوپلیتیک، مهم ترین همسایه ایران به شمار می رود چنانکه بیشترین طول مرز مشترک ایران با این کشور می باشد و مسائل مرزی یکی از زمینه های ژئوپلیتیکی همیشگی مناسبات دو کشور را تشکیل می دهد. لذا نگارندگان در این مقاله با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و به شیوه کتابخانه ای به گردآوری اطلاعات پرداخته و با ارائه نقشه های GIS درصدد تبیین مولفه های تاثیر گذار بر ژئوپلیتیک مرز ایران وعراق بر آمده اند. یافته های تحقیق که در سه محور "مولفه های طبیعی، انسانی و اقتصادی" مورد تحلیل قرار گرفته حاکی از آن است، مولفه های طبیعی در قالب توپوگرافی و رودخانه های مرزی، مولفه های انسانی در قالب تاریخ و قدمت،تحولات هویتی و نژادی و پراکنش مذهب و مولفه های اقتصادی در قالب بازارچه های مرزی، گمرکات و توریسم، بر ژئوپلیتیک مرز ایران و عراق تاثیرگذار می باشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
8 - ارزیابی عوامل ناامنی عراق و تاثیرات آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
محمد عیسی انصاری فرد سیمین ارمغان علیرضا استعلاجیعراق پس از صدام ، از یک سو با بحران هویت ملی و برتری تعلقات قومی مذهبی بر تعلقات ملی و کینه ها و نفرت های قومی و مذهبی همراه بوده است که این مسائل جامعه عراق را با دگرگونی های مذهبی همراه ساخته است و به تدریج مسائل داخلی عراق با دخالت کشورهای بیگانه نظیر ایران ، آمریکا أکثرعراق پس از صدام ، از یک سو با بحران هویت ملی و برتری تعلقات قومی مذهبی بر تعلقات ملی و کینه ها و نفرت های قومی و مذهبی همراه بوده است که این مسائل جامعه عراق را با دگرگونی های مذهبی همراه ساخته است و به تدریج مسائل داخلی عراق با دخالت کشورهای بیگانه نظیر ایران ، آمریکا ، عربستان و رژیم صهیونیستی در این کشور همراه بوده است و عوامل حاضر توانسته امنیت عراق را با چالش هایی جدی مواجه سازد که این موضوع در طی سال های اخیر پس از ظهور داعش و چالش های قدرت مرکزی عراق ، امنیت همسایگان این کشور را نیز تحت تاثیر قرار داده است . در این راستا پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و کاربردی ، به تبیین عوامل ناامنی عراق و تاثیرات آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایرانپرداخته است . جامعه آماری پژوهش از کلیه کارشناسان نظامی و ژئوپلیتیک تشکیل شده که حجم نمونه آن تعداد 40 نفر تخمین زده شده است .در راستای تحلیل یافته ها نیز از آزمون های بینومال تست و میانگین در نرم افزار spss استفاده گردید . پرسش اصلی پژوهش حاضر این مساله است که مهمترین عوامل ناامنی عراق چیست و عوامل ناامنی عراق بر کدام ابعاد امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تاثیر گذار بوده اند؟ نتایج نشان داد که عوامل منطقه ای از مهمترین دلایل ناامنی در کشور عراق محسوب می شوند و بیشترین تاثیرات ناامنی های عراق بر ابعاد محیط زیستی و سپس بعد اقتصادی جمهوری اسلامی ایران بوده است . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
9 - تأثیر و جایگاه میر شمسالدین عراقی در منطقة کشمیر
گل آرا داورپناهمیر شمسالدین عراقی از ایرانیانی است که مانند سیدعلی همدانی سالها در کشمیر زندگی کرد. او دوبار به کشمیر سفر کرد. او توانست در عصر سلاطین مسلمان کشمیر، در اواخر قرن نهم و اوایل قرن دهم هجری با تلاش و اشتیاق فراوان، منشأ تحولات مهم تاریخی، فرهنگی، اجتماعی در منطقه کشمیر أکثرمیر شمسالدین عراقی از ایرانیانی است که مانند سیدعلی همدانی سالها در کشمیر زندگی کرد. او دوبار به کشمیر سفر کرد. او توانست در عصر سلاطین مسلمان کشمیر، در اواخر قرن نهم و اوایل قرن دهم هجری با تلاش و اشتیاق فراوان، منشأ تحولات مهم تاریخی، فرهنگی، اجتماعی در منطقه کشمیر گردد که نتایج آن تا هماکنون آشکار است. او مبلّغی با روحیة انقلابی بود که با آشنایی عمیقی که از منطقه کشمیر داشت و با حمایت شخصیتهای مهم مذهبی چون بابا علی نجار و دولتمردان بانفوذی چون ملک موسی رینه و کاجی چک و مریدانش، توانست بخش بزرگی از مردم کشمیر و بَلتِستان را به طریقة نوربخشیه و مذهب تشیع دعوت کند. در مقاله حاضر ضمن شناساندن شمسالدین عراقی که شامل مباحثی است چون نام و نسب و زادگاه و استادان و مذهب و اقدامات عراقی و ...، نقش تأثیرگذار و دستاوردهای او در منطقه کشمیر بررسی میگردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
10 - نگاهی تطبیقی بر «استعمار و استبداد ستیزی» در اشعار بشری البستانی و طاهره صفارزاده
بهنام فعلی عنایت الله فاتحی نژاد لطیفه سلامت باویلبشری البستانی در شعر معاصر عربی و طاهره صفارزاده در عرصه ادبیات معاصر فارسی از منادیان حقیقی استبدادستیزی به شمار میآیند. دو شاعر مذکور که نماینده قشر بااحساس و آگاه و فرهیخته جامعه خود هستند توانستند با تلاشی گسترده به سرودن شعرهای مهیج و تحریک احساسات خفته مردم مبادر أکثربشری البستانی در شعر معاصر عربی و طاهره صفارزاده در عرصه ادبیات معاصر فارسی از منادیان حقیقی استبدادستیزی به شمار میآیند. دو شاعر مذکور که نماینده قشر بااحساس و آگاه و فرهیخته جامعه خود هستند توانستند با تلاشی گسترده به سرودن شعرهای مهیج و تحریک احساسات خفته مردم مبادرت ورزند تا علاوه بر تأثیرگذاری در حوادث و رویدادها، در راستای مصالح سرزمینشان آثار ادبی ماندگاری از خود بر جای گذارند. پژوهش حاضر که از نوع توصیفی تحلیلی است و با روش کتابخانهای صورت گرفته به دنبال آن است تا مفهوم استبدادستیزی را که از مهمترین مضامین مشترک اشعار این دو شاعر میباشد از منظر ادبیات تطبیقی مورد بررسی قرار دهد. نتایج مقاله پیش رو حاکی از آن است که مهم ترین بن مایه های مشترک در شعر این دو شاعر مقاومت عبارتاند از مفاهیمی چون بیان وضعیت اسفبار کشور، پرده برداشتن از ظلم و ستم دشمنان داخلی و استعمارگران و آثار و تبعه هجوم آنها بر کشور عراق و ایران و در نهایت دعوت مردم به حفظ وحدت جهت پیروزی بر دشمنان. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
11 - العدوان العراقی علی إیران والکویت وتجلیاته فی شعرالبلدین
سیدابراهیم آرمنشهد الشعبان المسلمان فی إیران والکویت فی تاریخهما المعاصر عدوانا بغیضا من نظام صدام. فهذاالعدوان علی إیران تمخض عن حرب مفروضة استمرت لثمانیة أعوام والتی سمیت بحر بالخلی جالفارس یالأولی بینما أد یالعدوان الآثم علی الکویت إلی احتلالها لسبعة أشهر أعقبته أکبر حرب بعدالحرب ا أکثرشهد الشعبان المسلمان فی إیران والکویت فی تاریخهما المعاصر عدوانا بغیضا من نظام صدام. فهذاالعدوان علی إیران تمخض عن حرب مفروضة استمرت لثمانیة أعوام والتی سمیت بحر بالخلی جالفارس یالأولی بینما أد یالعدوان الآثم علی الکویت إلی احتلالها لسبعة أشهر أعقبته أکبر حرب بعدالحرب العالمیه الثانیة والتی عرفت بحر بالخلی جالفارسی الثانیة.و أسفرت هذه الحرب ع نالوقائ عالمرة الکثیرة والاعتداءات الإنسانیه العدیدة و من هذاالمنطلق یتصدی هذاالمقال أن یدرس شعرالمقاومة الذی ظهر فی الأدبی نالإیرانی والکویتی طوال الحرب و بعدها دراسة مقارنة لیعرّف بالمضامی نالمشترکة فی شعرالبلدین وفق رؤی تحلیلیة وأخری نقدیة. عسی أن تتبعه دراسات مقارنة أخری بین باق یالجوان بالمشترکة ف یالأدب الإیران یالمعاصر وبلدا نالخلی جالفارسی التی لها علاقات ثقافیة و اقتصادیة قدیمة مع بلدنا إیران و لعله یرشد إلی بحوث تتصف بالجدارة والعمق. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
12 - مقایسه مضامین اجتماعی در اشعار پروین اعتصامی و احمد صافی النجفی
رمضان رضائیدر جهان معاصر و در طی یک قرن گذشته سرنوشت برخی ملت‌ها شباهت زیادی به هم داشته و مسائل اجتماعی آنها نیز به همین خاطر شبیه هم شده است. مقاله حاضر با هدف مقایسه مسائل اجتماعی در اشعار دو شاعر معاصر، پروین اعتصامی و احمد صافی النجفی تدوین شده است هر چند که ممکن است این أکثردر جهان معاصر و در طی یک قرن گذشته سرنوشت برخی ملت‌ها شباهت زیادی به هم داشته و مسائل اجتماعی آنها نیز به همین خاطر شبیه هم شده است. مقاله حاضر با هدف مقایسه مسائل اجتماعی در اشعار دو شاعر معاصر، پروین اعتصامی و احمد صافی النجفی تدوین شده است هر چند که ممکن است این دو شاعر در بسیاری از جهات اثر مستقیمی در یکدیگر نداشته‌اند، اما آن دو با وجود تفاوت در جنس‌ یعنی در زن و مرد بودن، به مسائلی از قبیل وطن‌پرستی، دفاع از آزادی و آزادی‌خواهی و بیان درد فقرا و یتیمان پرداخته و نیز دردهای اجتماعی ، سکوت ، خفقان و استبداد حاکم بر زمان خویش را بیان کرده‌اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
13 - تحلیل نمادها در سرودههای سیاسی، اجتماعی و دینی جواد جمیل
پرویز حیدری فیروزجائی کتایون فلاحی لیلا قاسمی حاجی آبادیکاربرد نماد در شعر معاصر یکی از ویژگیهای اصلی شاعرانی است که با چند لایه کردن زبان خود بر زیبایی اشعار خود میافزایند، و روشی است که شعراء قادرند از آن برای الهام بخشی و انتقال پیامشان استفاده نمایند. در این میان ادبیات متعهد عربی از این ویژگی و ظرفیت هنری بهره جسته ا أکثرکاربرد نماد در شعر معاصر یکی از ویژگیهای اصلی شاعرانی است که با چند لایه کردن زبان خود بر زیبایی اشعار خود میافزایند، و روشی است که شعراء قادرند از آن برای الهام بخشی و انتقال پیامشان استفاده نمایند. در این میان ادبیات متعهد عربی از این ویژگی و ظرفیت هنری بهره جسته است و شاعران متعهد از جمله جواد جمیل شاعر معاصر عراقی در مجموعه اشعار خود، با استفاده از نمادها با خلق تصاویری زیبا و بدیع، زبان رمز را برای سروده های دینی و سیاسی- اجتماعی خود برگزیدهاند. جواد جمیل با توجه به حاکمیت فضای اختناق و نیز به دلیل پرهیز از صراحت گویی، تعبیراتی رمزگونه در شعرش به کار برده است. او برای بیان مقاصد و مفاهیم مورد نظر شعر خود به زبان رمزی پناه می برد و در این راستا انواع نمادها را استفاده می کند تا مفاهیم خود را تصویری کرده و در ذهن مخاطب جای دهد. داده های مورد استفاده در پژوهش حاضر از نظر نوع تحقیق کتابخانهای، اینترنتی، اسناد و مطالعه آثار شاعر و روش پژوهش، تحلیلی- توصیفی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
14 - بررسی تطبیقی اندیشههای مقاومت در شعر یحیی السماوی و محمدرضا شفیعی کدکنی
معصومه باغبانی لیلا جمشیدییحیی سماوی، به عنوان یکی از شاعران برجسته معاصر عراق، و محمدرضا شفیعی کدکنی، از شاعران معاصر ایران، می کوشند تا با سلاح قلم، زبان هنر و بهره گیری از شگردهای گوناگون ادبی، در افشای ماهیت استعمار و نیروهای اشغالگر، نفش بارزی داشته باشند. پژوهش حاضر گذشته از تبیین جایگاه ا أکثریحیی سماوی، به عنوان یکی از شاعران برجسته معاصر عراق، و محمدرضا شفیعی کدکنی، از شاعران معاصر ایران، می کوشند تا با سلاح قلم، زبان هنر و بهره گیری از شگردهای گوناگون ادبی، در افشای ماهیت استعمار و نیروهای اشغالگر، نفش بارزی داشته باشند. پژوهش حاضر گذشته از تبیین جایگاه ادبی این دو شاعر، می کوشد، با رویکردی تطبیقی بر اساس مکتب آمریکایی، به صورت تفصیلی و استقرایی اشتراکات و افتراقات شاعران مورد نظر را در مفاهیم مقاومت مورد مطالعه قرار داده و عوامل ظهور اندیشه های پایداری و مقاومت در شعر سماوی و شفیعی بررسی نماید. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که رد پای استعمار آمریکا در هر دو کشور پیامدهای ناگواری به دنبال داشته است. بنابراین دو شاعر، با تکیه بر ارزش های والای قرآن و اسلام و به پشتوانه فرهنگ غنی و تاریخ شکوهمند سرزمینشان، ضمن بهره گیری از اساطیر ملی- مذهبی به صورت نمادین و گاه آشکار، سهم بسزایی در بیداری ملت خویش داشته و با ایجاد همبستگی در میان آن ها، گام های استواری در مسیر پایداری برداشته اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
15 - نقش آداب و رسوم اجتماعی ایران در ادبیات معاصر عراق با تکیه بر اشعار جواهری، نجفی، سیّاب و بیاتی
علی تشکری ابراهیم دیباجی محمود شکیبهر شاعر و نویسنده با خلق اثر ادبی، علاوه بر آنکه برگ زرّینی به تاریخ ادب و فرهنگ جامعه و کشور خویش میافزاید، تصویری به کمال از دو دنیای بیرون و درون خویش برای خوانندگان به نمایش میگذارد. شاعران زبان فارسی نیز در دورهای به شرق و سرزمین هند روی آورده بودند؛ اما سفر به أکثرهر شاعر و نویسنده با خلق اثر ادبی، علاوه بر آنکه برگ زرّینی به تاریخ ادب و فرهنگ جامعه و کشور خویش میافزاید، تصویری به کمال از دو دنیای بیرون و درون خویش برای خوانندگان به نمایش میگذارد. شاعران زبان فارسی نیز در دورهای به شرق و سرزمین هند روی آورده بودند؛ اما سفر به غرب جایگاهی دیگر داشت. پس از تسلّط صفویان بر ایران و ترویج مذهب رسمی شیعه، بسیاری از شاعران به سمت غرب و سرزمین عراق امروزی روی آوردند. توجه به عراق در اندیشه بسیاری از شاعران وجود داشته است؛ در مقابل، بسیاری از شعرا و ادبای عراقی نیز به ایران و ادبیات و برخی آداب و رسوم آن توجه کردهاند. در این گفتار، سعی و تلاش نویسندگان آن است تا جلوههایی از نفوذ فرهنگ، نمادها، زبان و ادبیات فارسی که همگی زیرمجموعههای آداب و رسوم هستند را در شعر چهار شاعر معاصر عراقی یعنی جواهری، نجفی، سیّاب و بیاتی مورد بررسی قرار گیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
16 - بررسی تطبیقی نمودهای اندیشه فروغ فرخزاد و نازک الملائکه
فریده سلامت نیا سعید خیرخواه برزکیاین مقاله به شیوه تحلیلی و کتابخانهای در صدد پاسخگویی به این سؤال اصلی است که چه تفاوتها و شباهتهایی در حوزه اندیشه فروغ و نازک الملائکه است؟ فروغ را نماینده تمام عیار شعر ادبیات زنانه دوره معاصر ایران میشناسند و نیز؛ نازک الملائکه به عنوان پایهگذار شعر نو در ادبیا أکثراین مقاله به شیوه تحلیلی و کتابخانهای در صدد پاسخگویی به این سؤال اصلی است که چه تفاوتها و شباهتهایی در حوزه اندیشه فروغ و نازک الملائکه است؟ فروغ را نماینده تمام عیار شعر ادبیات زنانه دوره معاصر ایران میشناسند و نیز؛ نازک الملائکه به عنوان پایهگذار شعر نو در ادبیات عرب و نوع خاص آن، یعنی ادبیات زنانه شناخته شده است. علاوه بر زبان و احساس زنانه، مهمترین ویژگی شعر فروغ و نازک، پژواک و انعکاس زمانه هر دو شاعر در شعرشان است که به صورت استعمار ستیزی، فقر ستیزی، تقدیر گرایی، حدیث نفس، روایتگری، مرد ستیزی، حیرت، اسطوره، گرایش به شب، آنیمیسم، آرمانگرایی نمود پیدا کرده است. هرچند که در بیان برخی مسائل تفاوتهایی در اندیشه و بیان آنها مشاهده شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
17 - ظلم و بی عدالتی در اشعار معروف الرصافی و فرخی یزدی
فاطمه گل نامی مرتضی قدیمیدو کشور عراق و ایران در طول تاریخ مبارزاتی خود همواره در برابر استبداد داخلی و خارجی ایستادگی کردهاند. معروف الرصافی(1875م) شاعر عراقی تبار و فرخی یزدی (1889م) شاعر آزادیخواه ایرانی همواره مردم را به قیام علیه ظلم و استعمار خارجی و دفاع از وطن خود فرا می خواندند تا جای أکثردو کشور عراق و ایران در طول تاریخ مبارزاتی خود همواره در برابر استبداد داخلی و خارجی ایستادگی کردهاند. معروف الرصافی(1875م) شاعر عراقی تبار و فرخی یزدی (1889م) شاعر آزادیخواه ایرانی همواره مردم را به قیام علیه ظلم و استعمار خارجی و دفاع از وطن خود فرا می خواندند تا جایی که احساسات وطنپرستانه و دعوت به مبارزه با ظلم و بی عدالتی به وضوح در دیوان آنها موج می زند. این دو شاعر به عنوان نماینده قشر روشنفکر و آزادی خواه جامعه به خوبی از اهداف شوم دشمنان آگاهی داشتند و به دنبال عدم پذیرش ظلم و استبداد خواه در کشور خود و خواه در سایر سرزمینها، در اشعار خود اقدامات تجاوزگران را محکوم و مردم را به قیام علیه آنان فرا خواندند. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانهای به رشته تحریر نوشته شده است تا مظاهر مبارزه این دو شاعر علیه ظلم و بی عدالتی را با استناد به دیوانهای شعری آنها تبیین کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
18 - طنزپردازی مظفرالنواب و علی اکبر دهخدا
طاهره گودرزیباتوجه به موقعیت سیاسی، جغرافیایی و دینی مشابه ایران و عراق، این دو کشور، طی قرن بیستم، سرنوشت مشترکی داشته اند و به عنوان کشورهای نفت خیز همیشه مورد طمع بیگانگان و کشورهای غربی بوده اند. در طول قرن گذشته، همزمان با وقوع تحولات بی سابقه در عرصة جهانی، به ویژه جنگ جهانی أکثرباتوجه به موقعیت سیاسی، جغرافیایی و دینی مشابه ایران و عراق، این دو کشور، طی قرن بیستم، سرنوشت مشترکی داشته اند و به عنوان کشورهای نفت خیز همیشه مورد طمع بیگانگان و کشورهای غربی بوده اند. در طول قرن گذشته، همزمان با وقوع تحولات بی سابقه در عرصة جهانی، به ویژه جنگ جهانی اول و دوم و تبعات آن برروی کشورهای خاورمیانه، رفته رفته، قشر روشنفکر این جوامع درصدد انتقاد از وضعیت سیاسی حاکم بر این کشورها و شرایط اجتماعی مردم برآمدند که باعث شد نقد اجتماعی با مسائل سیاسی درهم آمیخته شود. در این میان، شاعران و ادیبان برجست های ظهور کردند که با دستمای هقراردادن این موضوعات، پیام های اصلاحگرانة خود را در قال بهای جدیدیبه مخاطبان خود منتقل میک‌ردند. ازجملة این متفکران و ادیبان اصلا حطلب م یتوان از مظفرالنواب شاعر برجستة عراقی و علی اکبر دهخدا ادیب سرشناس ایرانی نام برد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
19 - مبانی مشترک ادبیات مقاومت در اشعار جمیل صدقی زهاوی و معروف الرصافی
علیرضا حسینی حسین حدیدیادبیات مقاومت به عنوان یکی از پویاترین جریانهای ادبی معاصر عرب به شمار میرود و به خصوص در عراق، به دنبال افزایش ظلم و ستم حکومت عثمانی و استعمارگران با هدف مبارزه در مقابل آن شکل گرفت. این اشعار بازتاب دهنده دردها و رنجها، پیکار و پایداری، آزادی و بیانگر معضلات اقشار أکثرادبیات مقاومت به عنوان یکی از پویاترین جریانهای ادبی معاصر عرب به شمار میرود و به خصوص در عراق، به دنبال افزایش ظلم و ستم حکومت عثمانی و استعمارگران با هدف مبارزه در مقابل آن شکل گرفت. این اشعار بازتاب دهنده دردها و رنجها، پیکار و پایداری، آزادی و بیانگر معضلات اقشار مختلف جوامع بشری است که شاعرانی چون زهاوی و رصافی از منادیان حقیقی آن به شمار میآیند. آنان توانستند با تلاشی گسترده به سرودن شعرهای مهیج و تحریک احساسات خفته مردم مبادرت ورزند که علاوه بر تأثیرگذاری در رخدادها، در راستای منافع سرزمین خویش آثار ادبی ماندگاری را هم تألیف کنند. این مقاله با استفاده از روش پژوهش ادبی و تاریخی ابعاد و زوایای موضوع را بررسی مینماید. یافتهها نشان میدهد، عشق به وطن، مبارزه با دولت عثمانی و حکومت قیمومیت از مهمترین بخش ادبیات پایداری در اشعار این دو شاعر عراقی است. زهاوی و رصافی از جمله شاعرانی بودند که مردم را به حق طلبی و ظلم ستیزی دعوت کردند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
20 - تأثیر شعر و اندیشههای عمر خیّام بر شعر عبدالوهّاب البیاتی
فاطمه جمشیدی الناز اسکندری شهناز امینی چرمهینیاثرپذیری و اثرگذاری پدیدههایی هستند که از دیرباز در میان شاعران و نویسندگان وجود داشته و در آثار آنها منعکس شدهاند. حکیم عمر خیام نیشابوری شاعر و فیلسوف قرن پنجم و ششم هجری را به حق میتوان یکی از اثرگذارترین شاعران بر ادیبان شرق و غرب دانست که بسیاری از ادیبان دیدگ أکثراثرپذیری و اثرگذاری پدیدههایی هستند که از دیرباز در میان شاعران و نویسندگان وجود داشته و در آثار آنها منعکس شدهاند. حکیم عمر خیام نیشابوری شاعر و فیلسوف قرن پنجم و ششم هجری را به حق میتوان یکی از اثرگذارترین شاعران بر ادیبان شرق و غرب دانست که بسیاری از ادیبان دیدگاههای فلسفی وی را در آثار خود منعکس کردهاند. عبدالوهاب بیاتی(1926- 1999م)، شاعر معاصر عراقی تبار- که با ادبیات ایران زمین و به ویژه عمر خیام آشنا بود - وامها از معدن اندیشه ناب خیام ستانده است. بر همین اساس، پژوهش حاضر که از نوع کیفی است و با روش توصیفی و تحلیلی صورت گرفته، شناساندن زمینههای اثرپذیری بیاتی از خیام و بیان گستره این وامستانی ادبی را بر اساس مکتب فرانسه در ادبیات تطبیقی، وجهه همّت قرار داده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
21 - المنهج الثوري والاحتجاجي في أشعار محمد مهدي الجواهري
مصطفی اسماعیل پور آسیه عمران محمود صادق زادهمحمد مهدی الجواهری الشاعر العراقی المعاصر من أصل ایراني ، الذی دعا في قصائده إلى النضال ضد الاستبداد الداخلي أو العدوان الخارجي في جميع المجالات السياسية والاجتماعية والثقافية والاقتصادية ومقاومة التيارات المناهضة للحرية. في الشعر الثوري ، يبحث الجواهري عن لغة للتحدث مع أکثرمحمد مهدی الجواهری الشاعر العراقی المعاصر من أصل ایراني ، الذی دعا في قصائده إلى النضال ضد الاستبداد الداخلي أو العدوان الخارجي في جميع المجالات السياسية والاجتماعية والثقافية والاقتصادية ومقاومة التيارات المناهضة للحرية. في الشعر الثوري ، يبحث الجواهري عن لغة للتحدث مع جميع شعوب العالم وللتعبير عن المعاناة الإنسانية. و الثقافة الثورية تکون فی حکم قصيدة احتجاجية وناقدة ؛التی تعبر عن الآلام والمعاناة الاجتماعية. و هی أشبه بمحکمة عادلة تحاول إدانة الدمار والإيحاءات والقمع ...يحاول هذا المقال دراسة الآثار الثورية وانعکاسها في قصائد هذا الشاعر العراقي بالطرق الوصفية والتحليلية. تجيب الدراسة الحالية على السؤال الأساسي حول أي جانب من جوانب الثورة التی تم تناوله في قصائد الجواهري وأي جانب من النضال شدد عليه واهتم به. بحسب إنجاز البحث ، أولى الجواهري اهتمامًا خاصًا لمفهوم الثورة من أجل تحقيق مُثُل سامية وطالب بتطبيقها في المجتمع من أجل تحقيق العدالة والحرية والمساواة.و کان ینوی ویقصد من صراخه الاحتجاجی وانتقاده السلاطين في ذلک الوقت، کان ينوي إبلاغ الناس على محاربة الظلم والقهر والنفاق في المجتمع وقيادة المجتمع نحو العدالة الاجتماعية. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
22 - المنهج الثوری والاحتجاجی فی قصائد یحیی السماوی ومعروف الرصافی
مصطفی اسماعیل پور آسیه عمران محمود صادق زادهیحیی السماوی ومعروف الرصافی(1875-1945م) من شعراء العراقیین المعاصر الذین جعلوا الأولویة القصوی فی أشعارهم المواجهة مع الطغيان الداخلي والعداء الخارجي فی کافة المجالات السیاسیة والإجتماعیة والثقافیة والإقتصادیة. إنهما طالبا المواجهة ضد التيارات المناهضة للحرية. وقد لعبت أکثریحیی السماوی ومعروف الرصافی(1875-1945م) من شعراء العراقیین المعاصر الذین جعلوا الأولویة القصوی فی أشعارهم المواجهة مع الطغيان الداخلي والعداء الخارجي فی کافة المجالات السیاسیة والإجتماعیة والثقافیة والإقتصادیة. إنهما طالبا المواجهة ضد التيارات المناهضة للحرية. وقد لعبت ظروف المجتمع العراقي دوراً هاماً في شعرهما. السماوی والرصافی کلاهما يبحثان عن لغة للحوار مع جميع شعوب العالم والتعبير عن المعاناة الإنسانية فی قصائدهم الثوریّة. إن الثقافة الثورية هي بمثابة قصيدة احتجاجية وانتقادية تعبر عن الآلام والمعاناة الاجتماعية. إنها مثل المحکمة التی تحاول لإدانة وتدمير الفساد والإفصاحات ومکافحة الظلم. في هذه المقالة، نحاول وصف الآثار الثورية بأساليب وصفية وتحليلية دراسة الآثار الثورية وانعکاسها في قصائد هذين الشاعرين العراقيين. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
23 - السخریة في شعر محمدرضاالشبیبی
عبدالکریم البوغبيش رحیم انصاری پور عزیز عشمیدیانالمستخلص:کثیرا من الشعراءالعراقیین تطرقوا فی اشعارهم الی الوضع السائد و الحاکم علی الشعب العراقی و مدی ظلم الحاکم و المحتل لبلادهم ونهجوا مناهج مختلفة لتبین ما حلّ بوطنهم العراق. و من هذه المناهج التی کان لها صدی مؤثر و فعّال فی نفوس العراقیین هو استخدام الشعر الساخر و أکثرالمستخلص:کثیرا من الشعراءالعراقیین تطرقوا فی اشعارهم الی الوضع السائد و الحاکم علی الشعب العراقی و مدی ظلم الحاکم و المحتل لبلادهم ونهجوا مناهج مختلفة لتبین ما حلّ بوطنهم العراق. و من هذه المناهج التی کان لها صدی مؤثر و فعّال فی نفوس العراقیین هو استخدام الشعر الساخر و قد برزالکثیر من الشعراء الساخرون یتخذون من الشعر الساخر سلاحا للدفاع عن مبادئهم و تنویر افکارشعبهم المضطهد .ومن هؤلاء الشعراء محمدرضا الشبیبی الذي یعد من ابرز الشعراء العراقیین الذین وظّفوا السخریة في معالجة الکثیر من القضایا الاجتماعیة،الثقافیة،الدینیة والسیاسیة فی مجتمعه العراقی خاصة و قضایا الوطن العربي عامة.إنَّ الشبیبی و أفکاره السیاسیّة تجاوزت إطار العراق وشملت اطاراً أوسع واشمل وهوالإطارالعربي، فقد کبر الوطن في فکره ،وصورته علی قلمه فهو لم یعد یبکي علی الفرات فرداً بل بدأ یبکي علی الجزیرة العربیة بأکملها.وأخذ یسخر ممّا حلّ بالوطن العربي یسخر من القادة ،یسخرمن رجال الدین ویسخرمن العادات والتقالیدوما شابه ذلک.فهذه الدراسة اعتمدت علی المنهج الوصفی- التحلیلی في معالجة ملامح السخریة فی شعر محمدرضا الشبیبی و تبین اهدافه من توظیف هکذا فن للوصول الی غایاته.الکلمات الدلیلیة:السخریة-الشبیبی-العراق-الشعر-الساخر تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
24 - أضواء مبادئ الإصلاح الديني عند جمال الدين الأفغاني في أشعار محمد رضا الشبيبي (رؤية تحليلية مقارنة)
دانا طالب پوركان لدور المصلحين العالميين في الفترة المتأزمة التي يعيشها العراق في أواخر القرن التاسع عشر وبداية العشرين شأن منقطع النظير في وجهة أفكار الشعراء في هذه الحقبة إلى حد قد انطلقت موهباتهم الشعرية تحت تأثير ما يجري على ساحة الظروف الاجتماعية والسياسية من التطورات والتغييرا أکثركان لدور المصلحين العالميين في الفترة المتأزمة التي يعيشها العراق في أواخر القرن التاسع عشر وبداية العشرين شأن منقطع النظير في وجهة أفكار الشعراء في هذه الحقبة إلى حد قد انطلقت موهباتهم الشعرية تحت تأثير ما يجري على ساحة الظروف الاجتماعية والسياسية من التطورات والتغييرات في التعبير عن الوجدان الجماعي بدلا من الوجدان الفردي وواقعيات عصرهم. ومن بينهم يتلألأ اسم جمال الدين الأفغاني لدوره العظيم في النهضة الأدبية المعاصرة وتوجيه أفكار رواد الشعر الحديث المتأثرين بهذه الظروف خاصة محمد رضا الشبيبي. ومن هنا تأتي ضرورة البحث وأهميته. في هذه المقالة، تم اختیار بعض مشاریع الإصلاح في کتابات السید جمال الدین الأفغاني ثم تطبيق مظاهر انعكاسها في أشعار الشاعر وكان منهجنا فيها تحلیلیا مقارنا وفي الختام تم الحصول على بعض النتائج: كلاهما ذو نظرتين متناقضتين في المجابهة مع الغرب. فعلى البلاد الإسلامية أن تحرص علی تفاعلها مع الغرب وحضارته المتقدمة فتقتبس منه ما يوائمها وتأتي بالتقدم محذرين بدسائسه الخلابة مما لا يتناسب مع الدين والثقافة الإسلامية. هما يستنكران التعصب في جميع وجوهه بما كان دينيا أو جنسيا أو طائفيا ويحضّان الناس على الاتحاد والتلاحم الذي يأتي بالعزة والسيادة أمام تخاذل الأجانب صارخين على الجمود والتقليد الذين غلبا على الناس بمختلف أشكالهما وحالا دون كل تجدد وتطور، معتقدين بأن كل ما يحدث للإنسان في حياته يكمن في وراءه سلطان الإرادة الإلهية مع الإيمان بالقضاء والقدر ولا شكّ أن تأثرهما بالقرآن الكريم والرسالات الإسلامية من أهم الركائز التي تجمع بينهما في خيوط العقيدة وتجلو آثاره بشكل جلي في أفكارهما. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
25 - استخدام الرموز فی شعر یحیی السماوی
بهنام باقری جهانگیر امیری هادی جاهدیُعد یحیی السماوی من الشعراء الذین عاشوا محنة العراق فی ظل سیاط الدیکتاتوریة الصدامیة، وبعده، الاحتلال الأمریکی تحت شعار حریة الزائف. ویُعد من الشعراء الذین یعبرون عن آلام الشعوب بکل صدق وأمانة، وهو فی نفس الوقت ضحیة الأصول والمواقف التی یؤمن بها، مما سبب له المعاناة وا أکثریُعد یحیی السماوی من الشعراء الذین عاشوا محنة العراق فی ظل سیاط الدیکتاتوریة الصدامیة، وبعده، الاحتلال الأمریکی تحت شعار حریة الزائف. ویُعد من الشعراء الذین یعبرون عن آلام الشعوب بکل صدق وأمانة، وهو فی نفس الوقت ضحیة الأصول والمواقف التی یؤمن بها، مما سبب له المعاناة والتشرد والاغتراب. الشاعر یستمد رموزه من البیئة، ویکثر من ذکر المفردات الدالة علی الطبیعة؛ ویخلع علیها من عواطفه، وینقلها من دلالاتها المعجمیة إلی دلالات جدیدة، کما طبیعة الطیور والحیوانات وصفاتهما ألهمت الشاعر فی استخدامها بصورة رامزة للتعبیر عما یجری فی العراق. ستحاول هذه الدراسة أن تکشف رؤیة السماوی الشعریة من خلال استخدام هذه الرموز، والتعرف علی دلالاتها وأبعادها فی خطابه الشعری. وحین یوظف الشاعر هذه الرموز، إنما یرید من خلاله التعبیر عن أحاسیسه وآلامه إزاء ما تمر بالعراق الجریح من الظلم، والدمار والمآسی، وحث الشعب العراقی علی الصمود والمقاومة. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
26 - شعریة الرمز والتشکیل الصوری فی شعر علی جعفر العلاق؛ قراءة تأویلیة لقصیدة «نواح بابلی»
محمد علی آذرشب حسین الیاسی بیان قمریالرمز جزء أساسی من عناصر بناء الشعریِّة والمرتکز الأساس للشاعر المعاصر یعتمد علیه اعتماداً لاسهامه الکبیر فی اثراء النص الشعری. إن علی جعفر العلاق من البارزین فی الشعر العربی المعاصر وهو ابن الستینیات ومن أبرز شعراء هذا الجیل اشتهر فی شعره برؤیته الموضوعیِّة إلی الواقع أکثرالرمز جزء أساسی من عناصر بناء الشعریِّة والمرتکز الأساس للشاعر المعاصر یعتمد علیه اعتماداً لاسهامه الکبیر فی اثراء النص الشعری. إن علی جعفر العلاق من البارزین فی الشعر العربی المعاصر وهو ابن الستینیات ومن أبرز شعراء هذا الجیل اشتهر فی شعره برؤیته الموضوعیِّة إلی الواقع العربی، والحقیقة هی أنّ التواشج بین شعره وبین الواقع هو الذی أثقل کاهل القصیدة عند العلاق والقصیدة عند العلاق تطغی علیها رائحة التشاؤم وهذه الصبغة تنمُّ عن انهیارات یلاحظها الشاعر فی الشارع العربی، وهذا الواقع المتردی هو الذی جعل العلاق یشمّ نار المراثی وأبلغه حدَّ المأساة. یتجه هذا البحث صوب دراسة قصیدة نواح بابلی من دیوان أغنیِّة الممالک الضائعة من منظور تأویلی؛ والبحث للقبض علی أهدافه المتوخاة اعتمد علی المنهج الوصفی- التحلیلی وأخذ القصیدة بالفحص والمقاربة التأویلیِّة من عتبة العنوان إلی متن النص، وما تمخّض عن هذا البحث هو أنَّ القصیدة رفض للواقع العربی المتردی واعتمد فیها الشاعر علی مفارقة الأدوار کما اعتمد علی التراث بوصفه من الروافد الهامة لشعر العلاق لتجسید الواقع العربی وما آل إلیه من الموت والضیاع ووظّف التشکیلات الصوریة الحسیة لیعمِّق بها مأساة الواقع العربی. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
27 - ثنائیة الموت والحیاة فی شعر معد الجبّوری
حسین الیاسیمعد الجبّوری من شعراء جیل الستینیات الذی عاشر الأحداث التی عصفت بالعراق وشرب من الکأس التی شرب منها الشعب حتّی الثمالة، وأرسی جذور المقاومة والتصدی فی نفسیة المواطن العراقی بما ینشره من خطاب الإحیاء مقابل خطاب الموت الذی تنشره السلطة الأمریکیة وحاول فی الظروف المـتسمة ب أکثرمعد الجبّوری من شعراء جیل الستینیات الذی عاشر الأحداث التی عصفت بالعراق وشرب من الکأس التی شرب منها الشعب حتّی الثمالة، وأرسی جذور المقاومة والتصدی فی نفسیة المواطن العراقی بما ینشره من خطاب الإحیاء مقابل خطاب الموت الذی تنشره السلطة الأمریکیة وحاول فی الظروف المـتسمة بعنف دکتاتوریة صدام حسین للحفاظ علی تلاوین الحیاة ولخلق التشبث بها عند المواطن العراقی الذی کان یعانی من عنف الدکتاتوریة. یحاول هذا البحث عبر قراءة استکشافیة معتمداً علی المنهج الوصفی- التحلیلی أن یقارب الفکرة المسیطرة والمتکررة علی خطاب معد الجبوری، ألا وهی فکرة الموت والحیاة. ومن النتائج التی توصل إلیها البحث هو أنّ معد الجبوری یکرّس بتوظیف الرموز الطبیعیة والإکثار منها و الإشارات الحضاریة الموت الذی أحدق حیاة الإنسان العراقی وأحلامه بتجسید إضطهاده وما تمارس بحقّه الدکتاتوریة والسلطة الأمریکیة کما تکرّس فکرة الحیاة وما یلفت الإنتباه هو هیمنة مسحة التفاؤل والأمل بالحیاة والعودة إلی التفتح والزهو علی الموت والإضمحلال فنری الشاعر یتشبّث بالحیاة قابضاً علی جمر الأمل والتفاؤل ذلک لأنَّ الأمل یزیل الغیاب وهو الذی بإمکانه أن یخفّف من الهمّ المتجذر فی ذاکرة الوطن العربی ومن ثقل الزمان والمکان علی کاهل إنسانه ویحقق الحضور وتحقیق الحضور فی شعر معد الجبوری یأتی بفعل الموت والشهادة والموت فی سبیل الأرض عند الشاعر هو الموت البطولی الذی یحقق الحضور للأرض وإنسانها. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
28 - موتیف البحر والشاطئ فی دیوان ردّ الطلاسم لمحمد جواد الجزایری
نفیسه حاجی رجبی حسن عبدالهیالموتیف(Motif) تعنی فی الأدب، الفکرة الرئیسیة أو الموضوع الذی یتکرر فی النتاج الأدبی أو المفردة المکرّرة أو الحافز والباعث. والموتیفات فی العمل الأدبی تحمل دلالات وایحاءات رمزیة وثیقة الصلة بنفسیة الشاعر وتوجهاته وآرائه. قد ظهرت الموتیفات فی شعر الشاعر العراقی محمد جواد أکثرالموتیف(Motif) تعنی فی الأدب، الفکرة الرئیسیة أو الموضوع الذی یتکرر فی النتاج الأدبی أو المفردة المکرّرة أو الحافز والباعث. والموتیفات فی العمل الأدبی تحمل دلالات وایحاءات رمزیة وثیقة الصلة بنفسیة الشاعر وتوجهاته وآرائه. قد ظهرت الموتیفات فی شعر الشاعر العراقی محمد جواد الجزایری ضمن أشکال ومحاور مختلفة منها المضامین والمفردات والرموز. من أهم موتیفاته الرمزیة التی قد وظّف الجزایری لإبراز المسائل الفلسفیة وتحمل دلالات، موتیف "البحر" و"الشاطئ"وما یتعلّق بهما. فقد وردت هاتان المفردتان فی شعره بکثافة ولقد انزاحت عن معناها الحقیقی لتحمل دلالات ورؤی جدیدة، فللبحر تداعیات وتجلیات کثیرة فی لغة الجزایری التصویریة، فهو رمز الوجود العام الطبیعی المنبسط، وواجب الوجود لذاته وبذاته، وأحیاناً النفس الانسانی، کما یرمز للعالم الجسمانی والدنیا. "الشاطئ" رمز لحدّ وجود عام، وعالم المادة والدنیا، وأیضاً الزمان الماضی والمستقبل، وحدّ الموجودات الخاص الطبیعی وإعتباریة الماهیة. هذه الدراسة التی اعتمدت فی خطتها علی المنهج الوصفی- التحلیلی، ترصد هذه المفردات ودلالاتها فی تجربة الشاعر. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
29 - السّخریة عند الشاعر العراقی أحمد الصافی النجفی
حامد صادقی عبدالکریم البوغبیشالسّخریة عند الشاعر العراقی أحمد الصافی النجفی الملخص تمثل السخریه فنّا من الفنون الإنسانیة التی تعبّر عن تطوّر المجتمعات البشریة عبر التاریخ. والسخریة هی نمط من أنماط الکومیدیا والتی تنقسم إلی أنماط عدّه مثل: الهجاء أوالدراما الهجائیة (Stair) التی تهاجم العادات والأخ أکثرالسّخریة عند الشاعر العراقی أحمد الصافی النجفی الملخص تمثل السخریه فنّا من الفنون الإنسانیة التی تعبّر عن تطوّر المجتمعات البشریة عبر التاریخ. والسخریة هی نمط من أنماط الکومیدیا والتی تنقسم إلی أنماط عدّه مثل: الهجاء أوالدراما الهجائیة (Stair) التی تهاجم العادات والأخلاقیات والأفکار والموسّسات الاجتماعیة بشکل یتّسم بخفة الدّم (الظرف) والسخریة أو التهکم(Sarcasm). تحاول هذه المقالة دراسة السخریة عند الشاعر العراقی الکبیر أحمد الصافی النجفی الذی یعدّ من روّاد الشعر الساخر العراقی عامة والنجفی خاصة، ولقد تحدثنا عن السّخریة ومدلولها والتقسیمات التی وردت من قِبل النقّاد الغربیین وبعد ذلک جئنا بنبذة عن حیاة الشاعر ثمّ تطرقنا إلی سخریة الشاعر بشتّی أغراضها. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
30 - دراسة الشعر الحسینی سیاسیاً(شعر حسن السنید نموذجاً)
صغری فلاحتی مرتضی زارع برمی حسین آشوریإنّ هذه الدراسة هی محاولة لإلقاء الضوء علی الشعر الحسینی السیاسی فی الأدب العراقی المعاصر من خلال شعر الشاعر العراقی حسن السنید، علی اعتبار أنّه واحد من أهم المتمردین السیاسیین فی زمن صدام حسین. فاعتمدنا علی المنهج الاستقرائی التحلیلی فی قراءة النصوص الشعریة السیاسیة ال أکثرإنّ هذه الدراسة هی محاولة لإلقاء الضوء علی الشعر الحسینی السیاسی فی الأدب العراقی المعاصر من خلال شعر الشاعر العراقی حسن السنید، علی اعتبار أنّه واحد من أهم المتمردین السیاسیین فی زمن صدام حسین. فاعتمدنا علی المنهج الاستقرائی التحلیلی فی قراءة النصوص الشعریة السیاسیة الثوریة التی تنبعث من مضامین الفکر الحسینی لکی یتلاءم مع طبیعة البحث، وقد وصلنا إلی هذه النتائج؛ أن عاشوراء تمثل خطراً محدقا لسلطة الاستبداد السیاسی علی مر التاریخ والشاعر اختار جانب المعارضة السیاسیة للکشف عن انحرافات النظام السیاسی وإصلاح الأمور، هذا أمر یعتقد الشاعر أنه من حقه ومن حق کل مواطن فی ظل الدولة المستبدة. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
31 - دراسة هیکلیة القصیدة عند الحبوبی النجفی
ناهدة فوزی مریم پیکانبور سعد جابریانیإن العناصر الخمسة لهیکل القصیدة التی تمثل نظرة النقد العربی القدیم إلی هیکل القصیدة، هی الافتتاح، والرحلة، والتخلص، والتناسب، والخاتمة؛ لها أهمیتها فی دراسة هیکل القصیدة عند الحبوبی.لأنه ومعاصریه لم یخرجوا علی هذه العناصر، وإنما عملوا علی استمرار وجودها وتقلیدها ومراعاة أکثرإن العناصر الخمسة لهیکل القصیدة التی تمثل نظرة النقد العربی القدیم إلی هیکل القصیدة، هی الافتتاح، والرحلة، والتخلص، والتناسب، والخاتمة؛ لها أهمیتها فی دراسة هیکل القصیدة عند الحبوبی.لأنه ومعاصریه لم یخرجوا علی هذه العناصر، وإنما عملوا علی استمرار وجودها وتقلیدها ومراعاة قواعدها کما ذکرتها کتب النقد، بما أن هذا الهیکل وتلک العناصر تمثل نموذجا موروثا یسعی الشاعر إلی بلوغه وإدراک أسراره وجمالیاته الفنیة. فنری الحبوبی قد برع فی التقاط نقطة البدءِ والمضمون ووفی خواتیم قصائده، وظهر ذکاؤه فی توظیف المناسبة ومحیطها توظیفاً فنیاً بارعاً. وهو مایبدو واضحاً فی مطالع مراثیه خاصة، وفی بعض مطالع غزله حیث اهتم الشاعر بمطالع قصائده اهتماماً بالغا.ففی هذه المقالة ولأجل تبین القیم الجمالیة فی شعره نرکّز الضوء علی أهم عناصر شعره، لنکشف عن ملامح من شاعریته ونجعلها تحت المجهر. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
32 - دلالات الصورة الرمزیة فی أشعار رزوق فرج رزوق(دراسة وتحلیل)
مریم رحمتی ترکاشوند أشرف مانع فرهودإنّ رزوق فرج رزوق أحد الشعراء العراقیین فی القرن العشرین، کان من أحد الأشخاص الّذین أسهموا فی تأسیس رابطة إخوان عبقر؛ تلک الرابطة الّتی تسعی إلی تقریب بین الأدبین الحدیث و القدیم و تمثیل مدرسة الشعر العراقی الحدیث وکان ممّن معه الشاعرة نازک الملائکة والشاعر بدر شاکر الس أکثرإنّ رزوق فرج رزوق أحد الشعراء العراقیین فی القرن العشرین، کان من أحد الأشخاص الّذین أسهموا فی تأسیس رابطة إخوان عبقر؛ تلک الرابطة الّتی تسعی إلی تقریب بین الأدبین الحدیث و القدیم و تمثیل مدرسة الشعر العراقی الحدیث وکان ممّن معه الشاعرة نازک الملائکة والشاعر بدر شاکر السیاب. است خدم الشاعر فی أشعاره، تقنیة الرمز فی رسم کثیر من صوره الشعریة لإلقاء ما یریده وإیصال مقصوده إلی متلقّیه واتّخذ الرمز عنده مسالک شتّی منها التاریخی والدینی والأسطوری والطبیعی. من هذا المنطلق کرّسنا جهودنا فی هذا المقال لرصد الصورة الشعریة بشکل عام لأنّها تعتبر المفتاح للدخول إلی الرمز ثمّ الرمز بأنواعه المختلفة عند رزوق فرج رزوق بوصفه جانباً من جوانب الصورة الشعریة لدیه اعتماداً علی المنهج الوصفی - التحلیلی هدفا لاستقصاء الصور الشعریة(الرمزیة) لدی الشاعر والوقوف علی جمالها ومعرفة الصور الجدیدة التی أبدعها الشاعر وإبراز شخصیته للباحثین والمساهمة فی تعزیز مکانة اللغة العربیة وآدابها لدی الأجیال اللاحقة. من أهمّ النتائج التی حقّقها هذا البحث هو أنّ لدی الشاعر توجها جدیدا فی صیاغة الرمز الشعری هو ناتج عن تنوّع مصادر ثقافته مما أتاحت له التمیز فی اختیار بعض الرموز کالرمز التاریخی والأسطوری وکذلک وجدنا الشاعر یعطی جزءً من ذاتیته وشخصیته محاولا مزجها مع هذا الرمز مستخرجا صورا حیة مختلفة عما کانت علیه. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
33 - معروف الرّصافی؛ نبذة من حیاته وأدبه
توفیق رجبییعتبر معروف الرصافی أحد أربعة مجیدین من شعراء العراق المحدثین؛ والآخرون هم الزهاوی، والکاظمی، والشبیبی. ولد الرصافی ببغداد حوالی سنة 1875 م، وتعلّم القراءة والکتابة، وحفظ القرآن فی مکاتب العراق، ثمّ دخل المدرسة العسکریة، ولکنّه نفر منها، وانصرف إلی الدراسة الحرّة والمدا أکثریعتبر معروف الرصافی أحد أربعة مجیدین من شعراء العراق المحدثین؛ والآخرون هم الزهاوی، والکاظمی، والشبیبی. ولد الرصافی ببغداد حوالی سنة 1875 م، وتعلّم القراءة والکتابة، وحفظ القرآن فی مکاتب العراق، ثمّ دخل المدرسة العسکریة، ولکنّه نفر منها، وانصرف إلی الدراسة الحرّة والمدارس الدینیة، وقد وجهه شیخه الآلوس وجهة أدبیة. کان الرصافی فقیراً فاشتغل بالتعلیم والصحافة، وعین مفتشاً للغة العربیة بوزارة المعارف، ثمّ انتخب نائباً فی المجلس النیابی، وکانت وفاته سنة 1945م. أنتج الرصافی کثیراً من المؤلَّفات ودیوان شعر کبیر، أکثر فیه من الوطنیات والوصف والاجتماعیات. کان الشاعر کثیر العطف علی البائسین، یصوّر آلامهم، ویستحثّ قومه علی الرّفق بهم، وقد برع فی هذا اللون براعة فائقة لأنه ذاق مرارة العیش وقسوة الحیاة. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
34 - قضایا العراق السیاسیة فی مرآة شعر عدنان الصائغ
راحلة محمودی سیّد محمدرضا ابنالرسولعدنان الصائغ (1955م) من أخطر شعراء الحرب الذین أنجبهم جیل الثمانینات الشعری فی العراق. عاش الحرب بکلّ تفاصیلها فی جبهات الموت سنوات طویلة و کان یکرهها غایة الکراهیة. له مجموعات شعریة و أکثر موضوعات شعره فی قضایا العراق السیاسیة و الإجتماعیة، و یمثّل تطوراً عضویاً للقصید أکثرعدنان الصائغ (1955م) من أخطر شعراء الحرب الذین أنجبهم جیل الثمانینات الشعری فی العراق. عاش الحرب بکلّ تفاصیلها فی جبهات الموت سنوات طویلة و کان یکرهها غایة الکراهیة. له مجموعات شعریة و أکثر موضوعات شعره فی قضایا العراق السیاسیة و الإجتماعیة، و یمثّل تطوراً عضویاً للقصیدة الحدیثة فی العراق. هو یکتب قصیدة الحر و قصائد تراوح بین نظم قصیدة الحر و بین قصیدة النثر. نرید فی هذا البحث الذی یغلب علیه المنهج الوصفی- التحلیلی أن ندرس المجامیع الشعریة للشاعر العراقی عدنان الصائغ دراسة فنبحث عن الآراء السیاسیة لهذا الشاعر، و نعرضها بعد استخراجها بعون الله. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
35 - الاغتراب عند نازک الملائکة
مهدی ممتحن حسین شمس آبادیإذا أخذنا مفهوم الاغتراب بمعناه الواسع نجد أنه قد رافق الإنسان منذ القدم، واتضحت خطوطه العامة فی بادئ الأمر من خلال الثنائیات المتمثلة فی الذات والموضوع، والفکر والوجود، والطبیعة والروح، وهذه فی حقیقة جوهرها لیست إلا نتیجة منطقیة لمعادلة سابقة تسمی "وحدة الفکر والوجود" أکثرإذا أخذنا مفهوم الاغتراب بمعناه الواسع نجد أنه قد رافق الإنسان منذ القدم، واتضحت خطوطه العامة فی بادئ الأمر من خلال الثنائیات المتمثلة فی الذات والموضوع، والفکر والوجود، والطبیعة والروح، وهذه فی حقیقة جوهرها لیست إلا نتیجة منطقیة لمعادلة سابقة تسمی "وحدة الفکر والوجود" فإذا أتینا إلی العالم الوسیط، رأیناه یأخذ صبغة دینیة تتمثل "بنظریة الخلق من العدم مصحوبة بالعنایة" ونظریة الخلق من العدم "تعبیر عن القدرة المطلقة" کما أن "العنایة" تشیر إلی تفوق الإنسان، وتمییزه عن سائر المخلوقات ومن هنا انبثقت ثنائیة جدیدة هی "الله والعلم" أسهم الفکر الإسلامی فی بلورة مفهومها إلی حد کبیر. وإذا ما ذهبنا نبحث عن أبعاد تجربة الاغتراب عند نازک الملائکة من خلال سیرة الحیاة، والکتابات النثریة والشعریة علی مدی أکثر من ثلث قرن من الزمان، نجد أن نازک الملائکة قد مرت بعدة أنواع من الاغتراب کل له طبیعته الخاصة وصفاته المتیزة، وفقا للمرحلة الفنیة التی کانت تجتازها الشاعرة. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
36 - العنف الثوری والنفحة الجماهیریة الشعبیة فی شعر محمد مهدی الجواهری
فرزانه اسماعیلی رحیم انصاری پور صدیقه سادات مقداریتناولت هذه الدراسة العنف الثوری والنفحة الجماهیریة الشعبیة فی شعر محمد مهدی الجواهری الذی عاش فی زمن مخاض الحوادث والتطورات السیاسیة التی مرت علی العراق بدء من ثورة العشرین وانتهاءً بحزب البعث، فالعنف الثوری فی شعر الجواهری یعود إلی الطبیعة المزاجیة العنیفة التی تمتاز ب أکثرتناولت هذه الدراسة العنف الثوری والنفحة الجماهیریة الشعبیة فی شعر محمد مهدی الجواهری الذی عاش فی زمن مخاض الحوادث والتطورات السیاسیة التی مرت علی العراق بدء من ثورة العشرین وانتهاءً بحزب البعث، فالعنف الثوری فی شعر الجواهری یعود إلی الطبیعة المزاجیة العنیفة التی تمتاز بها شخصیة الجواهری. فعنف الجواهری لیس بالعنف الذی یوحی بالخشونة والحقد، فهو عنف تتطلبه ضرورة الموقف والزمن وهو عنف قد جاء بمثابة رد فعل طبیعی لواقعٍ مر. إنَّ وظیفة الجواهری بالنسبة للجماهیر تکون مضاعفة فهو فضلاً عن اشتراکه مع الجماهیر فی ایجاد الحدث فإنه یری نفسه مسؤولاً عن حفظ ذلک الحدث بقصائده وأشعاره لذلک کانت أشعاره کالماء والهواء یتلقاها الناس بحرارة وینشدونها حباً. وبحکم العلاقة الوطیدة بین الجواهری وبقیة الجماهیر فالشعبیة کانت من مضامین شعر الجواهری، فلا یغیب عن أی قضیة تحف الشعب دون أن یلتفت إلیها أو یشیر بها أو یدافع عنها. فالجواهری وإن کان مغترباً لم ینسی شعبه وهمومهم ومعاناتهم. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
37 - التناقض فی شعر محمدمهدی الجواهری
فیروز حریرچی مهدی ممتحن رحیم انصاری پورتطرقت هذه الدراسة التناقض فی شعر محمدمهدی الجواهری الذی عاش فی زمن مخاض الحوادث و التطورات السیاسیة، التی مرت علی العراق بدءً من ثورة العشرین بقیادة علماء الدین، و انتهاءً بحزب البعث و صدام حسین. کان الجواهری متناقضاً فی شعره تجاه حزب البعث، و علماء الدین، و الحرکة الاس أکثرتطرقت هذه الدراسة التناقض فی شعر محمدمهدی الجواهری الذی عاش فی زمن مخاض الحوادث و التطورات السیاسیة، التی مرت علی العراق بدءً من ثورة العشرین بقیادة علماء الدین، و انتهاءً بحزب البعث و صدام حسین. کان الجواهری متناقضاً فی شعره تجاه حزب البعث، و علماء الدین، و الحرکة الاسلامیة المعاصرة، و المد الأحمر الشیوعی الذی سیطر علی الشارع العراقی فی عهد عبدالکریم قاسم. فللجواهری مواقف تجاه تلک الحوادث تبرز بصورة ساخرة فی شعره السیاسی، و مواقفه من خلال القاء الضوء علی شعره السیاسی فی المراحل التاریخیة، التی مرّت علی العراق و تحتاج الی رؤیة موضوعیة. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
38 - بررسی تطبیقی بزه قتل عمد در مذاهب فقهی اسلامی و قانون مجازات عراق با تاکید بر مجازات آن
سیده پریسا اندک سید علی ربانی موسویانیکی از مهمترین جنایات در میان جرائم، بلکه اشد آنها قتل عمد است و مجازات قتل عمد در فقه اسلامی با عنوان قصاص نفس مورد بررسی فقها قرار میگیرد، که در فقه مذاهب اسلامی اشتراکات زیادی در این موضوع به چشم میخورد و تنها در مورد ارکان مجازات قصاص گاهی با هم اختلاف نظر دارند. أکثریکی از مهمترین جنایات در میان جرائم، بلکه اشد آنها قتل عمد است و مجازات قتل عمد در فقه اسلامی با عنوان قصاص نفس مورد بررسی فقها قرار میگیرد، که در فقه مذاهب اسلامی اشتراکات زیادی در این موضوع به چشم میخورد و تنها در مورد ارکان مجازات قصاص گاهی با هم اختلاف نظر دارند. پژوهش حاضر سعی بر آن دارد تا با روش تحلیلی و توصیفی وجه اشتراک و افتراق مجازات قتل عمد را از نظر فقهای مذاهب خمسه و قانون مجازات عراق بررسی و میزان تاثیرپذیری قانون مجازات عراق را از این مذاهب تعیین نماید. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که مجازات قتل عمد در فقه اسلامی، قصاص و در کشور عراق یکی از سه مجازات حبس ابد یا موقت، اعدام و حبس ابد یا اعدام در نظر گرفته شده است. در فقه اسلامی مجازات اصلی و اولیه جرم قتل عمد، قصاص اعلام شده و در عراق، مجازات اصلی مرتکب قتل عمدی، حبس موقت یا دائم مقرر گردیده و در موارد خاص مجازات قتل عمدی را اعدام دانسته، اگرچه این موارد اکثر حالات و صور در قتل عمد را شامل میگردد. در این میان رئیس جمهور مستثنی بوده و به تصریح قانون مجازات عراق، کیفر اولیه و بیقید و شرط قاتل وی اعدام مقرر شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
39 - گروه اسلامی داعش؛ بازیگری با مبانی فکری پیشامدرن و ابزارهای عمل فرا مدرن
مسعود مطلبی لیلی حیدریگروه اسلامی داعش یکی از مهم ترین جریانات سلفی محسوب می شود که در مدت کوتاهی توانسته است بر بخش هایی از عراق و سوریه تسلط یابد و در کانون تحولات منطقه ای و بین المللی قرار گیرد. داعش را می توان بازیگری افراطی دانست که در جستجوی رستگاری، رهایی بخشی و بازگشت به آرمانهای او أکثرگروه اسلامی داعش یکی از مهم ترین جریانات سلفی محسوب می شود که در مدت کوتاهی توانسته است بر بخش هایی از عراق و سوریه تسلط یابد و در کانون تحولات منطقه ای و بین المللی قرار گیرد. داعش را می توان بازیگری افراطی دانست که در جستجوی رستگاری، رهایی بخشی و بازگشت به آرمانهای اولیه اسلامی است .این گروه خود را پدیده ای هویتی می داند که وظیفه احیای خلافت و امارت اسلامی و بازسازی شوکت اهل سنت را دارد. داعش همچنین نمونه ای از گروههای تروریستی نوین می باشد که دارای طبیعتی فراملی و جهانی است، که بر ترور و خشونت تاکید فراوان دارد، از ابعاد مدرن، دولت محور، مادی، منافع جویانه و محدود به مرزها گذر کرده و با تمرکز بر هویت، داعیه ای جهانی دارد و از ابزارها و پتانسیل های عصر جهانی شدن و پسامدرنیسم نیز سود می جوید. از این رو مسئله اصلی مقاله توصیفی - تحلیلی پیش رو در این پرسش تجلی یافته است که گروه تروریستی داعش از حیث فکری چگونه بازیگری است و چگونه به بهره برداری از فضای سایبری در راستای پیشبرد اهداف خود مبادرت کرده است؟. فرضیه طرح شده آن است که داعش در حالی که از حیث فکری و در اعتقادات پیشامدرن است، نمونه بارز تروریسم پسامدرن در فضای مجازی محسوب می شود که از امکانات فضای جهانی شدن در راستای معرفی نمودن خود و ایجاد شبکه ای تروریستی در جهت تشکیل آنچه که خلافت اسلامی می نامند، استفاده می کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
40 - جنگ در نظریههای هژمونیک روابط بینالمللی: بازخوانی جنگ اشغال عراق از منظر رفتار هژمون
امین روان بدکشف علل جنگ در راستای درک بهتر و در صورت امکان جلوگیری از وقوع آن، یکی از عوامل پیشبرنده دانش روابط بینالمللی است. رفتار هژمون و دولتخواهان هژمونی، دستمایه اصلی نظریههای هژمونیک روابط بینالمللی برای درک بهتر جنگهای هژمونیک، به ویژه جنگهایی که میان هژمون مسلط و دو أکثرکشف علل جنگ در راستای درک بهتر و در صورت امکان جلوگیری از وقوع آن، یکی از عوامل پیشبرنده دانش روابط بینالمللی است. رفتار هژمون و دولتخواهان هژمونی، دستمایه اصلی نظریههای هژمونیک روابط بینالمللی برای درک بهتر جنگهای هژمونیک، به ویژه جنگهایی که میان هژمون مسلط و دولت چالشگر خواستار هژمونی است. در این راستا، هدف اصلی مقاله حاضر، بررسی و نقد نظریات هژمونیک روابط بینالمللی پیرامون جنگ عراق در سال 2003 برمبنای رفتار هژمون یا دولتخواهان هژمونی با تأکید بر تأثیر رفتار ایالات متحده در جایگاه هژمون است. روش پژوهش مطالعه کتابخانهای و به صورت توصیفی تحلیلی است. یافتههای پژوهش نشان میدهد، هژمون جهانی و به طور خاص آمریکا، به دلیل فقدان گروه مرجعی از هژمونها که پذیرش منزلت هژمون در آن به صورت کامل، متقابل و مسالمتآمیز صورت پذیرد، دو گزینه پیش رو دارد: نخست اینکه هژمون برای اعمال بیشترین میزان نفوذ، اقتدار و رهبری میتواند از طریق اقدامات مسالمتآمیز مانند ترویج هنجارهای جدید و اعمال رهبری مشروع مبتنی بر معیارهای پذیرفتهشده از سوی دیگران عمل کند، یا در مسیری بسیار متفاوت به روش سنتی پیروزی در یک جنگ بزرگ یا توسل به زور در ابعاد محدود روی آورد. هرگاه وزن گزینه توسل به زور در سیاستگذاریهای هژمون بیشتر شود، شرایط احتمالی منجر به جنگ با احتمال بالاتری پدید خواهند آمد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
41 - تجزیه و تحلیل تأثیر چالشها و منازعات بحران سوریه بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
محمد ابراهیمی علی محسنی عباس برجوئی فردهدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر چالشها و منازعات بحران سوریه بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و با استفاده از منابع کتابخانهای و بهرهگیری از رویکردهای استنباطی و اسنادی انجام شده است. نتایج حاکی از آن است که چالشها و منازعات بحران سوریه أکثرهدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر چالشها و منازعات بحران سوریه بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و با استفاده از منابع کتابخانهای و بهرهگیری از رویکردهای استنباطی و اسنادی انجام شده است. نتایج حاکی از آن است که چالشها و منازعات بحران سوریه ابعادی فراتر از نارضایتیهای سیاسی و چالشهای قومی، هویت و مذهبی داخلی داشته، و ریشه در دخالت منفی و رقابتهای قدرتهای منطقهای و فرامنطقهای برای کسب نفوذ بیشتر دارد. همچنین پیامدهای آن بر ترتیبات امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران عبارتند از: تهدیدات امنیت نظامی، تهدیدات امنیت سیاسی، تهدیدات امنیت اجتماعی، و تهدیدات امنیت اقتصادی. همه این موارد امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را با چالش جدی مواجه نموده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
42 - بررسی تاثیر راهبرد صدور انقلاب اسلامی ایران بر ژئوپلتیک خاورمیانه و آغاز جنگ عراق و ایران
سعید مکوندی گوداژدر لنا عبدالخانی روح اله شهابی فریدون اکبرزادهبا گذشت بیش از سه دهه از پایان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و در حالیکه گفتمان تمدن نوین اسلامی ایرانی به عنوان یک الگو در حال عرض اندام در مناسبات بین المللی و به خصوص ژئوپلیتیک خاورمیانه میباشد، برخی تحلیل گران در صددند تا کارگزاران نظام جمهوری اسلامی را در ابتدای پیر أکثربا گذشت بیش از سه دهه از پایان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و در حالیکه گفتمان تمدن نوین اسلامی ایرانی به عنوان یک الگو در حال عرض اندام در مناسبات بین المللی و به خصوص ژئوپلیتیک خاورمیانه میباشد، برخی تحلیل گران در صددند تا کارگزاران نظام جمهوری اسلامی را در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی، به در پیش گرفتن سیاست مداخله در امور داخلی عراق و صدور انقلاب متهم نموده و آن را به عنوان عامل اصلی آغاز جنگ از سوی صدام، معرفی می کنند. در این مقاله تلاش شده است به این سوال پاسخ داده شود که آیا راهبرد جمهوری اسلامی ایران در صدور انقلاب ، عامل اصلی آغاز جنگ از سوی صدام می باشد ؟ با بررسی نظریه خودشکنندگی داخلی و همچنین مجموع مواضع حضرت امام خمینی (ره) و نیز بیانیه های رژیم بعث عراق، میتوان دریافت این نظریه که راهبرد جمهوری اسلامی ایران در خصوص صدور انقلاب ، علت وقوع جنگ عراق علیه ایران می باشد به طور کلی مردود و فاقد دلایل علمی و متقن می باشد. روش تحقیق به صورت توصیفی تحلیلی می باشد و جمع آوری داده ها به صورت اسنادی و کتابخانه ای می باشد این تحقیق از نظر زمان، مقطعی، از نظر متغیر مورد بررسی، کیفی و از نظر هدف، کاربردی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
43 - روسیه و بحران دولت - ملتسازی در عراق نوین
محمدرضا حکاکزادهپژوهش حاضر با هدف بررسی سیاست روسیه در قبال بحران دولت- ملتسازی در عراق، درصدد پاسخ به این سوال است که بحران دولت ملتسازی در عراق نوین چه تأثیری بر ادراک نخبگان روس نسبت به تحولات این کشور و بهتبع آن سیاست روسیه داشته است؟ روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و بر این فرضیه أکثرپژوهش حاضر با هدف بررسی سیاست روسیه در قبال بحران دولت- ملتسازی در عراق، درصدد پاسخ به این سوال است که بحران دولت ملتسازی در عراق نوین چه تأثیری بر ادراک نخبگان روس نسبت به تحولات این کشور و بهتبع آن سیاست روسیه داشته است؟ روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و بر این فرضیه استوار است که تحولات دولت ملتسازی در عراق نوین ازجمله ظهور افراطگرایی تکفیری، تهدید منافع متحدین روسیه و همچنین نگرانی از تسرّی خیزشها به اوراسیا، منجر به تغییر ادراک روسها و در نتیجه اتخاذ سیاست گسترش حضور و نفوذ روسیه در عراق را به دنبال داشته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
44 - بررسی تأثیر راهبرد صدور انقلاب اسلامی ایران بر ژئوپلیتیک خاورمیانه و آغاز جنگ عراق و ایران
سعید مکوندی گوداژدر لنا عبدالخانی فریدون اکبرزاده روح اله شهابیهدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر راهبرد صدور انقلاب اسلامی ایران بر ژئوپلیتیک خاورمیانه و آغاز جنگ عراق و ایران است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج حاکی از آن است که با توجه به شکنندگی داخلی کشورهای عربی و ماهیت رژیمهای استبدادی منطقه خاورمیانه که دارای دو بحران هویت أکثرهدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر راهبرد صدور انقلاب اسلامی ایران بر ژئوپلیتیک خاورمیانه و آغاز جنگ عراق و ایران است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج حاکی از آن است که با توجه به شکنندگی داخلی کشورهای عربی و ماهیت رژیمهای استبدادی منطقه خاورمیانه که دارای دو بحران هویت و مشروعیت میباشند، همچنین مجموع مواضع امام خمینی که مقصودشان از صدور انقلاب، هرگز مداخله در امور داخلی عراق، یا صدور تجهیزات تروریستی به این کشور نبوده است و نیز بیانیههای رژیم بعث عراق، میتوان دریافت این نظریه که راهبرد جمهوری اسلامی ایران در خصوص صدور انقلاب، علت وقوع جنگ عراق علیه ایران میباشد، به طور کلی مردود و فاقد دلایل علمی و متّقن است. دلیل اصلی واهمهها و بیمهای رژیم بعث عراق نیز، ماهیت نظام بحرانزده خود بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
45 - تحلیل و ارزیابی راهبرد سیاست خارجی ترکیه در عراق و تاثیر آن بر منافع ملی جمهوری اسلامی ایران از 2010 تا 2023
سامی رسول مکطوف الرکابی محمد ترابی محمدحسن علی محمد بشیر اسماعیلیهدف پژوهش حاضر، بررسی راهبرد سیاست خارجی ترکیه در قبال کشور عراق و تاثیر این سیاستها بر منافع ملی جمهوری اسلامی ایران است. در این راستا، با کاربست نظریه نوواقعگرایی و روش توصیفی -تحلیلی، نشان داده شد که راهبرد سیاست خارجی ترکیه در عراق، مبتنی بر افزایش نفوذ و کسب موقع أکثرهدف پژوهش حاضر، بررسی راهبرد سیاست خارجی ترکیه در قبال کشور عراق و تاثیر این سیاستها بر منافع ملی جمهوری اسلامی ایران است. در این راستا، با کاربست نظریه نوواقعگرایی و روش توصیفی -تحلیلی، نشان داده شد که راهبرد سیاست خارجی ترکیه در عراق، مبتنی بر افزایش نفوذ و کسب موقعیت برتر و حفظ موازنه قدرت با ایران میباشد که از یکسو برای هر دو کشور منافع همسو و از سویی منافع متعارض را دربرمیگیرد. این موضوع در زمان نقاط مثبت و تعامل، ریشه در جغرافیای سه کشور دارد و تابعی از محیط منطقهای، تروریسم و مسئله کردها است و در هنگام رقابت، به دلیل حوزه گسترش نفوذ دو کشور در عراق است. ایران از سیاست حفظ وضع موجود حمایت میکند و در مقابل ترکیه به دنبال تغییر وضع موجود است. ایران خود را همپیمان عراق میداند، اما ترکیه به دنبال هژمونی و رهبری منطقهای است. از سوی دیگر در حوزه اقتصادی نیز ترکیه به دنبال کسب بیشترین سهم تجارت و به دست گرفتن کنترل انتقال انرژی از عراق به اروپا است. درنتیجه میتوان گفت، ترکها عمدتاً از ابزارهای قدرت نرم برای اهداف سخت استفاده میکنند و ایران بیشتر از مؤلفههای قدرت سخت برای اهداف نرم استفاده میکند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
46 - نگرشی سازهانگارانه به سیاست خارجی روسیه در خاورمیانه (مطالعه موردی: سوریه و عراق 2018-2011)
داوود کیانی زینب صدوقیهدف پژوهش حاضر، مطالعه تأثیر بحران ژئوپلیتیک خاورمیانه بر سیاست روسیه در این منطقه، به ویژه در قبال کشورهایی چون عراق و سوریه بود.پژوهش بر اینفرض استوار است که تغییر در دکترین سیاست خارجی روسیه، ظهور افراطگرایی، تهدید منافع روسیه و همچنین نگرانی از تسری خیزشها به اورا أکثرهدف پژوهش حاضر، مطالعه تأثیر بحران ژئوپلیتیک خاورمیانه بر سیاست روسیه در این منطقه، به ویژه در قبال کشورهایی چون عراق و سوریه بود.پژوهش بر اینفرض استوار است که تغییر در دکترین سیاست خارجی روسیه، ظهور افراطگرایی، تهدید منافع روسیه و همچنین نگرانی از تسری خیزشها به اوراسیا از سال 2011 به این سو و همزمان با وقوع ناآرامی های سیاسی – اجتماعی در خاورمیانه عربی، منجر به تغییر ادراک روسها شده و در نتیجه اتخاذ سیاست گسترش نفوذ در منطقه خاورمیانه از سوی مسکو را به دنبال داشته است.نتایج حاصل از این پژوهش که به شیوه توصیفی - تحلیلی انجام شد، نشان داد، روسیه با تغییر در نگرش منطقه ای خود توانست ضمن افزایش نقش آفرینی در منطقه و پیشبرد سیاست برقراری امنیت و ثبات، نقش مهمی در مدیریت بحران به نفع خود ایفا کرده، و تهدیدات منطقه ای را به فرصت تبدیل کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
47 - کاربرد ادبی و هنری حرف الف در پهنه ادب پارسی (با تکیه بر اشعار جامی و شاعران سبک عراقی)
غلامرضا حیدریآ، الف، ا، (همزه)، اولین حرف الفبای زبان فارسی و عربی است و نیز نخستین حرف از حروف جمّل و ابجد بوده و به حساب جمّل نماینده عدد یک است. الف، رمز برج ثور است. الف در ادبیات عرفانی و کلامی و فلسفی کنایه از ذات یکتای احدیت، روح اعظم، عالم تجرید و تفرید و سرّ بیچون ... است. أکثرآ، الف، ا، (همزه)، اولین حرف الفبای زبان فارسی و عربی است و نیز نخستین حرف از حروف جمّل و ابجد بوده و به حساب جمّل نماینده عدد یک است. الف، رمز برج ثور است. الف در ادبیات عرفانی و کلامی و فلسفی کنایه از ذات یکتای احدیت، روح اعظم، عالم تجرید و تفرید و سرّ بیچون ... است. حرف الف به واسطه شکل و جایگاه خاص و برخی از ویژگیهای منحصر به فرد، یکی از پرکاربردترین حروف در ساخت مضامین بکر و فضاهای شاعرانه و ترکیبات و تعبیرات نغز و ظریف ادب پارسی بویژه در اشعار شعرای سبک عراقی است. در اکثر اشعار این شاعران، الف؛ سابق، پیشوا، صدرنشین، نامور است. الف؛ نمادِ قد موزون، استوار، مستقیم و رعنا است. الف؛ مظهرِ سرافرازی، سربلندی، لاغری، ضعف، قیام، استقامت، قائم بودن است. الف، عاشق بالای خود است. الف چون سرکش دارد، پس سرکش است. الفِ زباندار و دوزبان، در عین داشتن زبان، خاموش است. الف، فقیرترین به حساب میآید. الف؛ نماد بیچیزی، فقر، گدایی، عدم و ترک اوصاف است. الف؛ عریانی، شادابی، بیسری، میان بستگی و آراستگی را به ذهن متبادر میکند. الف؛ مظهرِ تنهایی، تجرد، تفرد، صداقت، درستی و پاکی است. الف، بیحرکت و ساکن است. آفرینش الف با نقطه آغاز میشود. جمله حروف و اعداد بر محور حرف الف میگردند. الف، اولین حرف آفرینش است. الف، نمادِ خُردی و کوچکی و ریزی هم است. الف یکی از مشبهبههای پرکاربرد ادب پارسی است و شعرا در تصاویر و مضامین شعری، خار، هلال ماه، عصا، قلم، انگشت، سرو، ماه نو، کمر باریک و... را به الف مانند میکنند. در این مقاله سعی شده است به کاربرد ادبی و هنری الف در اشعار شاعران سبک عراقی با تکیه بر اشعار جامی پرداخته شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
48 - تحلیل جامعه شناختی مناسبات نظام آموزشی و جنگ (مورد مطالعه، تجربه تاریخی نقش آموزش و پرورش در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران)
نوروز هاشم زهی رسول یاحی انسیه اصغریهرسازمان برای پاسخ به اهدافی و بویژه پاسخ به نیازهای بازتعریف شده دردوره جنگ بوجود می آید. خرده نظام های اجتماعی برای تداوم حیات در بحران، هم باید مدیریت شوند و هم به مدیریت بحران کمک کنند. هدف این مقاله، تحلیل نقش وزارت آموزش وپرورش درکمک به تعادل نظام آموزشی دوران جنگ أکثرهرسازمان برای پاسخ به اهدافی و بویژه پاسخ به نیازهای بازتعریف شده دردوره جنگ بوجود می آید. خرده نظام های اجتماعی برای تداوم حیات در بحران، هم باید مدیریت شوند و هم به مدیریت بحران کمک کنند. هدف این مقاله، تحلیل نقش وزارت آموزش وپرورش درکمک به تعادل نظام آموزشی دوران جنگ عراق علیه ایران از یک سو و خلاقیت ها در پشتیبانی از جنگ در مقطع تاریخی سال 1359 تا1367 ه.ش.ازسوی دیگراست. روش انجام تحقیق، کیفی و از نوع پژوهش تاریخی است. برای گردآوری اطلاعات از فیش تحقیق و مصاحبه استفاده شدکه با استفاده ازتمام شماری اسناد ومنابع متنی دست اول و دوم و مصاحبه با مدیران آموزش وپرورش در دوران جنگ تحمیلی صورت گرفته است. روش تجزیه و تفسیر تحلیل تماتیک می باشد. طبق یافته های پژوهش، وزارت آموزش و پرورش در بخش ایفای نقش تخصصی به تدوین مقررات و آئین نامه های آموزشی خاص زمان جنگ، تأسیس و فعالیت مجتمع های آموزشی رزمندگان در پشت جبهه ومناطق جنگی، ایجاد شرایط ادامه تحصیل و تشکیل کلاس های جبرانی و تقویتی دانش آموزان رزمنده، آموزش از طریق تلویزیون در دوران بمباران شهرها اقدام کرده است. مهمترین کنش های عمومی این وزارتخانه اقدام به راه اندازی ستاد امداد وپشتیبانی جنگ، اعزام معلمان و دانش آموزان به جبهه، مشارکت درایجاد استحکام و پناهگاه درمدارس و بازسازی مداوم مدارس بمباران شده بدست آمد. این وزارتخانه با مدیریت چالشهای اخلاقی و عدالتبنیان آموزش در پشت جبهه به تقویت حمایت جامعه ازجنگجویان عرصه نبردکمک کرد. مناسبات آموزش و پرورش و جنگ تا حد زیادی بر مثبت شدن ارزش های فرهنگی جامعه و گسترش ایدئولوژی رهبران در دهه اول پس از انقلاب اسلامی تاثیر گذاشت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
49 - ازدواجية التجربتين المختلفتين؛ لمدينة الديستوبية في تجربة "ياسين طه حافظ" الرومانسية
عاطی عبیات عبدالحسین فقهی حسین الیاسیینتمي شعر "یاسین طه حافظ" إلی شعر طائفة من الشعراء الذین مزجوا في أشعارهم بین تجربة الحبّ الرومانسي وتجربة المکان في بعده العام الخارج عن الإطار الرومانسي المرتبط بحالات الحب والاشتیاق أو البعد والافتراق. تکون التجربة الرومانسیة في هذا النمط من الأشعار فریدة في نوعها بح أکثرینتمي شعر "یاسین طه حافظ" إلی شعر طائفة من الشعراء الذین مزجوا في أشعارهم بین تجربة الحبّ الرومانسي وتجربة المکان في بعده العام الخارج عن الإطار الرومانسي المرتبط بحالات الحب والاشتیاق أو البعد والافتراق. تکون التجربة الرومانسیة في هذا النمط من الأشعار فریدة في نوعها بحیث تسرد قصة الحب المرتبطة بالمجتمع الفاسد والمدینة الفاسدة أي یسرد الشاعر من خلال أشعاره الرومانسیة الحالات الفاسدة الغیر مرغوبة فیها للمدینة والمکان. یحاول هذا البحث عبر المنهج الوصفي _ التحلیلي دراسة هذا الملمح الشعري الجدید في أشعار" یاسین طه حافظ" والهدف المرجو هو الکشف والإبانة عن التمظهر الواسع لهذا الدمج الشعري الإبداعي بین الدیستوبیا وتجربة الحب الرومانسیة وتشیر النتائج إلی أن شعر "طه حافظ یاسین" یمثّل شعراً ذي البعدین في ارتباطه بالمکان وتجربة الحب الرومانسي الذي یحکي قصة حبّ الشاعر لعشیقته فاطمة رمزاً أو حقیقةً. فعمد الشاعر في أشعاره علی تجسید الحالات الفاسدة وغیر المرغوبة للمکان الذي یعیش فیه والذي یختلف ویکون في مفارقة کاملة مع صفاء الحب وبراءته ولا یمکن للإنسان المعاصر أن يمتلک تجربة الحب الرومانسي الخالص في مثل هذه المدینة. فالمدینة والمکان اللذان یخوض فیهما الشاعر لا یحملان البعد المنشود المثالي فالمدینة فقدت في شعر الشاعر بعدها المثالي ولایشمُّ منها رائحة الصفاء والبراءة ولا تکون المدینة المعاصرة حاضنة للحب البرئ مادامت علی نقیض مع الحب الطاهر نتیجة الحالة السلبیة وهیمنة الوجه المادي والنزعة الجسدیة و زوال الحرکة والفکر في المدینة الدیستوبیة. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
50 - دراسة نقدیة لقصیدة أندلسیات لجروح العراق علی ضوء نظریة لاکلا وموف
پرویز احمدزاده هوچ علی صیادانی عبدالأحد غیببی عاطفه رحمانيیعتبر التحلیل النقدي للخطاب محاولة جادة لتحلیل النصوص. إنّ الوظيفة الأساسية للتحلیل النقدي للخطاب، فهم الخطاب من خلال الصراع معه والدخول المنهجي إلی أعماقه لبلوغ فهمه والمعرفة به ولا یخفی علی أحد ما یضطلع به من دور الرئیسي في إشاعة دلالاته ومعانیه. مسار التحلیل في هذا ا أکثریعتبر التحلیل النقدي للخطاب محاولة جادة لتحلیل النصوص. إنّ الوظيفة الأساسية للتحلیل النقدي للخطاب، فهم الخطاب من خلال الصراع معه والدخول المنهجي إلی أعماقه لبلوغ فهمه والمعرفة به ولا یخفی علی أحد ما یضطلع به من دور الرئیسي في إشاعة دلالاته ومعانیه. مسار التحلیل في هذا الاتجاه یختلف عن مسار تحلیل الخطاب من حیث المنهج والرؤیة. في التحلیل النقدي للخطاب، تتجه الدراسة نحو البحث في العلاقة بین الخطاب وبین السلطة والأبعاد السیاسیة والاجتماعیة للخطاب. بشری حمدي البستاني من الشاعرات البارزات في الشعر العراقي الحدیث ومکانتها بارزة وظاهرة وقد أثرت أعمالها الحرکة الشعریة المقاومة وحظي شعرها نظراً لبنائه اللغوي الممتاز ونثرها أيضاً باهتمام الباحثین ولایزال یجلب اهتمامهم. یحاول هذا البحث عبر الاعتماد علی منهج التحلیل النقدي للخطاب وفي ضوء نظریة لاکلا وموف دراسة قصیدة أندلسیات لجروح العراق من الشاعرة. تعد هذه القصیدة من أشهر قصائدها التي أنشدتها في سنوات الحصار والاحتلال وتحتوي علی رؤیة حضاریة ومواقف متعددة من الصراع الخطابي ومحاولة لتثبیت الأنا وتقویض العدوان. إن البناء الإیدئولوجي لخطاب بشری البستاني الشعري وثراء القصیدة من حیث البناء والمعنی یقود الباحث إلی مثل هذا الجهد العلمي. موضوع المقاومة يجسّد الدال المحوري لهذه القصیدة ودعوی الخیانة وتسلیم مفاتیح البلاد إلی الأجانب والصراع مع المحتل في المستوی الأیدئولوجي الخطابي من أبرز الدوال المتحرکة تمفصل حولها مجموعة من الدوال الأخری تؤکد المسار الدلالي للدوال المرکزیة في تمحورها حول الموضوعات المختلفة المتحرّکة والتأکید علی الحلم العربي. يعتبر الصراع مع الأمل والانتصار علی الموت والعدوان من الدوال المحوریة الأخری في القصیدة وسلسلة التکاتف في الخطاب تأتي ضمن المحاولة لإسقاط خطاب الآخر ومسعاه الإیدئولوجي والکشف عن الهویة الثابتة للآخر وفضح الهویة الحقیقیة للعدو الذي یجر الخراب والدمار في العراق الحضاري أیضا محاولة تقویضیة من الشاعرة لبشری البستاني لفضح حقیقیة السلطة وأفعالها العدوانیة التي تعبر عن إرهاب الاحتلال الأمریکي عبر الاعتماد علی اللغة الشعریة الموحیة. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
51 - رؤیة نقدیة جدیدة "لبواعث ظهور الشّعر الحرّ" فی العراق
تورج زینی وندکلّ حرکة أدبیّة، شعراً کان أو نثراً، تحتاج فی نشأتها أو تطوّرها إلی بیئة مناسبة؛ ظهور الحماسة لدی الیونانییّن والإیرانییّن، یدلّ علی أنّ کلّ ظاهرة أدبیّة لایمکن أن تنشأ فی الفراغ بل تستلزم ظروفاً خاصّة وأسباباً مناسبة للنموّ والتّطوّر. لم یکن الشّعر العربی، منذ الج أکثرکلّ حرکة أدبیّة، شعراً کان أو نثراً، تحتاج فی نشأتها أو تطوّرها إلی بیئة مناسبة؛ ظهور الحماسة لدی الیونانییّن والإیرانییّن، یدلّ علی أنّ کلّ ظاهرة أدبیّة لایمکن أن تنشأ فی الفراغ بل تستلزم ظروفاً خاصّة وأسباباً مناسبة للنموّ والتّطوّر. لم یکن الشّعر العربی، منذ الجاهلیّة حتّی الیوم، بمعزل عن هذه السّنّة الأدبیّة؛ فقد أثّرت علیه جملة من المؤثّرات علی مرّ العصور. أهمّها القبیلة، والدّین، والسّیاسة، والحضارة والمغول، ثمّ الغرب. وهذه هی حرکة الشّعر الحرّ الّتی ازدهرت فی الأقطار العربیّة،کانت استجابة أو تلبیة لحاجات فنیّة واجتماعیة وسیاسیة وثقافیة. وولادتها کانت فی العراق دون بقیة الأقطار؛ لأنّه کان أکثر استعداداً بالنسبة إلی بقیة البلدان العربیّة بما فیه من سیطرة الاستبداد والاستعمار، إضافة إلی تمتّعه بتراث شعریّ قویم. وهناک أیضاً علّة العلل وهی أنّ روّاد هذه الحرکة قد تأثّروا بالتیّارات الأدبیة الّتی کانت سائدة فی أروبا و الغرب،کما یضاف إلی ذلک أنّهم ربّما اطّلعوا علی تیّار الشّعر الحرّ فی ایران وتطوّراته الّتی بدأت قبل الشّعر الحرّ بالعراق. من أهمّ ما حصل علیه هذا المقال الذی انتهج المنهج التّحلیلی- التّوصیفی، هو أنّ المؤثّرات الاجتماعیّة والسّیاسیة ثمّ التّعامل والتّواصل مع الغرب کانت من العوامل الأساسیّة الّتی أدّت إلی ظهور الشّعر الحرّ فی العراق. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
52 - نقد اللون الأحمر والأخضر ودراستهما فی أشعار نازک الملائکة
علی پیرانیشال زهرة ناعمی خدیجة هاشمیاللون یُعَدّ إحدی المکونات الأساسیة للصور الحسیة عند الشعراء القدماء والمعاصرین، ولجأ الشعراء إلی الاستعانة بالکلمات والرموز اللونیة فی صورهم الشعریة وتجسید المعنی وإبرازه؛ فالشعراء یرسمون بواسطة الألوان الأشیاء ویکسبونها إیحاءات جدیدة، ومن الشعراء المعاصرین هی نازک الم أکثراللون یُعَدّ إحدی المکونات الأساسیة للصور الحسیة عند الشعراء القدماء والمعاصرین، ولجأ الشعراء إلی الاستعانة بالکلمات والرموز اللونیة فی صورهم الشعریة وتجسید المعنی وإبرازه؛ فالشعراء یرسمون بواسطة الألوان الأشیاء ویکسبونها إیحاءات جدیدة، ومن الشعراء المعاصرین هی نازک الملائکة التی قد قامت بتوظیف الألوان فی أشعارها علی مستوی واسع للتعبیر عن المشاعر النفسیة وعواطفها، والألوان المختلفة تتجلی فی أشعار نازک الملائکة منها؛ اللون الأحمر والأخضر، ولأهمیة هذین اللونین وجمالیتهما فی أشعار نازک الملائکة، تناولت هذه المقالة دراسة اللون الأحمر والأخضر فی البناء الشعری عند نازک الملائکه بالمنهج الوصفی التحلیلی والإحصائی حینما حاولت أن تستشهد بنماذج شعریة دالة علی هذین اللونین من أشعارها. وفی تتّبع دلالات الألوان ودرجة تکرارها فی شعرها لاحظنا أنّها تنبثق من حالتها الشعوریة من الفرح والحزن ولاتُستخدم الألوان أحیاناً فی أشعارها کما هی فی الحیاة الواقعیة بل یمکن أن یقال إنّ الشاعرة تکاد أن تعقد بین الألوان عقد قران، بحیث یمکن استبدال لون بآخر، لأنّها ذات صبغة جمالیة ولها دلالات سیاسیة واجتماعیة، وکثرة اهتمام الشاعرة بالألوان وإعطاء المعانی المختلفة والدلالات الرمزیة والجمالیة لها، تدلّ علی نظرتها الذکیة إلی الکون والطبیعة وتأثرها بالأحداث والتطورات السیاسیة والاجتماعیة، والشاعرة فی کثیر من الأحیان تربط دلالة اللون الأحمر بالثورة وطلب التحرر من الاستعمار والحب والحیاء، والأخضر یأتی بعده ویرادف الحیاة وما تحمله من معانی التجدّد والأمل والنماء والخصوبة. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
53 - دراسة صَدی المقاومة فی شعرعدنان الصائغ
حامد صدقی سیدعدنان اشکوری صغری فلاحتی صبری جلیلیانیعدّ أدب المقاومة مظهراً للضمیر الیقظ المتصدّی لتعسّف الأعداء والمطالب بإعادة الحقوق الإنسانیة المغتصبة، وردَّ فعلٍ جماعی أمام هیمنة الظالمین، سواء کانوا من داخل البلاد أو خارجها. لقد شهد العراق فی العقود الأخیرة سنوات سوداء استفحلت فیها سیاسة الرعب، والکبت، والتنکیل، و أکثریعدّ أدب المقاومة مظهراً للضمیر الیقظ المتصدّی لتعسّف الأعداء والمطالب بإعادة الحقوق الإنسانیة المغتصبة، وردَّ فعلٍ جماعی أمام هیمنة الظالمین، سواء کانوا من داخل البلاد أو خارجها. لقد شهد العراق فی العقود الأخیرة سنوات سوداء استفحلت فیها سیاسة الرعب، والکبت، والتنکیل، ورزح تحت وطأة حروب طاحنة أذکى نیرانها النظام البعثی البائد، هذا بالإضافة إلى الهجوم الأمیرکی الغاشم والعقوبات العالمیة المفروضة التی لم تثقل إلّاکاهل الشعب العراقی البائس، ممّا مهّد لظهورأدب المقاومة وبروز شعراء مناضلین عراقیین فی العراق والمنفى. ومن هؤلاء، الشاعر المعاصر عدنان الصائغ (ولد 1955م). حیث تتکوّن مادّته الشعریة من: صرخات الاعتراض تجاه الظلم البعثی والاحتلال الأمیرکی وغطرسة قوى الاستکبار العالمی، ونداءات التضامن مع الحرکات الشعبیة، والدفاع عن الشعب الفلسطینی المظلوم. وهذا المقال هوعبارة عن محاولة لاستجلاء مظاهر المقاومة فی شعر الصائغ ضمن أسالیبه البیانیة وذلک فی إطار وصفی- تحلیلی. حیث نراه یوظّف شتى الأسالیب من أجل البوح بما تجود به قریحته الشعریة، ومن تلک الأسالیب: استدعاء الحوادث الدینیة والتاریخیة، واستخدام قناع بعض الشخصیات التاریخیة، والقصائد القصصیة، وعنصر الحوار، والفکاهة والسخریة والرموز الطبیعیة. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
54 - نازک الملائکة وإبداعاتها الشعریة؛ رؤی نقدیة
حسین شمس آبادی مهدی ممتحنیتطرق هذا المقال إلی الشاعرة العراقیة نازک الملائکة التی لها دور أساسی وهامّ فی الشعر العربی الحدیث ما بین الأربعینات والستّینات من القرن الماضی؛ المرأة التی دخلت معرکة أدبیة یخوضها الرجال وقامت بالإبداع، فظهرت کمبدعة فی مجال الشعر. هی تتعلق بالمذهب الرومانسی الذی یقوم أکثریتطرق هذا المقال إلی الشاعرة العراقیة نازک الملائکة التی لها دور أساسی وهامّ فی الشعر العربی الحدیث ما بین الأربعینات والستّینات من القرن الماضی؛ المرأة التی دخلت معرکة أدبیة یخوضها الرجال وقامت بالإبداع، فظهرت کمبدعة فی مجال الشعر. هی تتعلق بالمذهب الرومانسی الذی یقوم أساسه علی الإبداع دون التقلید وإنها من ممثلی المذهب الرومانسی فی العراق، التی استطاعت أن تبلغ الرومنسیة إلی ذروتها فی العراق مع أنها دخلت العراق متأخرة بالنسبة إلی البلاد العربیة الأخری. کانت نازک الملائکة من روّاد التطوّر الشعری؛ التطوّر الذی عمّ أقطار العالم. وهی من أفضل شاعرات الوطن العربی، لأنهّا شاعرة الإبداع والتجدید وناقدة فی قضایا الشعر العربی. وهی عاشت فی عزلة عن بیئتها الثقافی وکانت أسیرة عالمها العائلی المحافظ بسبب أنها نشأت فی مجتمع لم یکن فی إمکان المرأة أن تبدی آراءها ولم تکن تقدر علی أن تحضر النوادی والجماعات الأدبیة وقبول هذه القضیة أن المرأة تختلط بالرجل فی الأماکن المختلفة والأسواق کان صعبا علی الرأی العام فی المجتمع. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
55 - التناص القرآنی فی الشعر العراقی المعاصر؛ دراسة ونقد
علی سلیمی عبدالصاحب طهماسبیلقد تطور الشعر العربی الحدیث وتزین بأنواع التّناصّ، منها الأسطوری والتاریخی والدّینیّ. إنّ کثرة استخدام هذه الظاهرة، وخاصّة ما یسمّی منه بالتناص القرآنی تقتضی دراسته دراسة نقدیة لإیضاح مواطن الجمال والقبح فیها ولتحدید إطار لها. للتناص القرآنی، نظراً لتعامل الشاعر مع الق أکثرلقد تطور الشعر العربی الحدیث وتزین بأنواع التّناصّ، منها الأسطوری والتاریخی والدّینیّ. إنّ کثرة استخدام هذه الظاهرة، وخاصّة ما یسمّی منه بالتناص القرآنی تقتضی دراسته دراسة نقدیة لإیضاح مواطن الجمال والقبح فیها ولتحدید إطار لها. للتناص القرآنی، نظراً لتعامل الشاعر مع القرآن والأخذ منه، أشکال مختلفة، منها: التناص الشکلی (الکامل، أوالجزئی)، الإشاری والامتصاصی، ولکل منها جوانب سلبیة وإیجابیة، فبعضه رائع وجمیل، لأنّه یزداد الشعر به روعة ورونقاً؛ وقسم منه ضعیف ورکیک، لأنّه لایتناسب وشأن القرآن السامی. والملاحظ أنّ التناص الشّکلیّ بنوعیه الکلی والجزئی أکثر تعریضا للنص القرآنی للتحریف والزلل وهو أشد حاجة إلی النّقاش والبحث، بینما أنّ الامتصاصیّ والإشاریّ منه أقل تعرضا للمزالق والأخطاء، وهو الذی یمنح الشعر فنیة وجمالا.هذه الدراسة تتناول نماذج من التناص القرآنی فی الشعر العراقی المعاصر برؤیة نقدیة. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
56 - دراسة دور الأمکنة فی الدیکور الشعری لمظفر النوّاب
محمد مهدی روشن چسلییعدُّ المکان عنصراً أساسیاً فی الدیکور الشعریّ عند الشاعر العراقی المعاصر "مظفرالنوّاب"، الذی عاش معظم أیام حیاته خارج وطنه، بسبب نضاله ضد الحکومة الدکتاتوریّة وإنشاد الشعر ضدّها، والدفاع عن المظلومین. وشعره مفعم بالأمکنة والمفردات التی تدلّ علیها. تتناول هذه الدراسة أب أکثریعدُّ المکان عنصراً أساسیاً فی الدیکور الشعریّ عند الشاعر العراقی المعاصر "مظفرالنوّاب"، الذی عاش معظم أیام حیاته خارج وطنه، بسبب نضاله ضد الحکومة الدکتاتوریّة وإنشاد الشعر ضدّها، والدفاع عن المظلومین. وشعره مفعم بالأمکنة والمفردات التی تدلّ علیها. تتناول هذه الدراسة أبعاد الأمکنة وأدوارها فی دیوان أشعاره، معتمدةً علی المنهج الوصفی- التحلیلیّ، والنتائج تدلّ علی أنّ الأمکنة فی شعره لیست مقتصرة على الأمکنة العراقیّة بل تشتمل أیضاً على أمکنة عربیّة، وغربیّة، وإیرانیة وقد تعدَّت الأمکنة عند النوّاب أبعادها الجغرافیة، فأضفى علیها النوّاب أبعاداً وأدواراً جدیدة، کالبعد النفسی، والوطنی، والاجتماعی السیاسی، والتاریخی، والدینی، والطبیعی، والجمالی، والرمزی. فیحمل المکان دوراً نفسیّاً حینما یشکو النوّاب من النفی وفقدان الوطن، ویتجلّی الدور الوطنیّ فی حنین الشاعر وعشقه للوطن والحلم بالعودة، ویتمثّل الدور الاجتماعی فی شؤون مثل: السلبیّات والإیجابیّات الاجتماعیّة، واللهجة الشعبیّة العراقیّة، والفئات العلمیّة الاجتماعیّة، والدور السیاسیّ فی: السجن السیاسیّ، والنفط، والسیاسیّین، والحکّام العرب، وقضیة فلسطین. ویصبح المکان مسرحاً للتاریخ والدین مع استحضار الأمکنة والشخصیّات التاریخیّة والدینیّة، ویتمثل دوره الطبیعی والجمالی من خلال اللوحات الطبیعیّة الاستهلالیّة لنصه الشعری، ویمکن ملاحظة الدور الرمزیّ والدور الأسطوری فی بناء الصورة المکانیة مثل الصحراء، والجبل، والقبر. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
57 - ترسبات الغزو الأمریکی للعراق (2003م) فی الشعر العراقی الجدید؛ بشری البستانی نموذجا
مرتضی زارع برمیینوی هذا البحث تقدیم موضوع الحرب بوصفه منتجاً مؤثراً فی صمیم العملیة الإبداعیة (الشعر) من خلال شعر الشاعرة العراقیة، بشری البستانی. حرب الخلیج الثالثة وقعت فی العراق سنة 2003م واستمرت من 19 مارس إلی 1 مایو 2003م. وأدت إلی احتلال العراق من قبل الولایات المتحدة الأمریکیة أکثرینوی هذا البحث تقدیم موضوع الحرب بوصفه منتجاً مؤثراً فی صمیم العملیة الإبداعیة (الشعر) من خلال شعر الشاعرة العراقیة، بشری البستانی. حرب الخلیج الثالثة وقعت فی العراق سنة 2003م واستمرت من 19 مارس إلی 1 مایو 2003م. وأدت إلی احتلال العراق من قبل الولایات المتحدة الأمریکیة ومساعدة دول أخری مثل بریطانیا وأسترالیا وبعض الدول المتحالفة مع أمریکا، وهکذا اتجه الشعر العراقی الجدید إلی اتجاهین، الأول: الصامت الذی لاذ بالدمع فی زمن العنف الذی أبرز تجلیاتها هی الجثث والرؤوس المقطوعة، وأنقاض الحیاة المدمرة، والثانی: المقاوم الذی عمل علی رصد أسباب الهزیمة، فنادی بالصمود والتحدی، وحث علی الجهاد، وفرح للنصر علی قوات الاحتلال. إن هذا البحث یبین أهمیة هذه الأصوات وترسباتها فی الشعر الوطنی العراقی من منظار الأعمال الشعریة لبشری البستانی، علی اعتبار أنها من إحدی أهم شعراء المقاومة العراقیة فی مواجهة قوات الاحتلال الأمریکی. ومن نتائج البحث هی أنّ الشاعرة راویة أدبیة ومراسلة حربیة تصور المعرکة الشاقة والحرب الضروس المفروضة علی العراق من قبل أمریکا وحلفائها بکل وسائلها وتکشف عن طرقها الملتویة وأسالیبها الشیطانیة وأهدافها المعلنة والمستورة. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
58 - دگرگونی ونوگرایی تمثیل درنظریه وحدت وجود و وحدت شهود (با تکیه بر از آثار سنایی و فخرالدین ابراهیم عراقی)
علی اخلاقی مریم محمودیدیدگاه و اندیشه عرفای بزرگ در هر طبقه یا مسلک عرفانی در مواجهه با مسائل معرفتی و ارتباط انسان با پروردگارو جهان هستی، در اعصار و ازمنه، با هم متفاوت بوده است. هر یک از نگرش های فکری – عرفانی تحلیل خاصی از معرفت داشته، برای بیان مواجید عرفانی خود، به طور خاص، از رو أکثردیدگاه و اندیشه عرفای بزرگ در هر طبقه یا مسلک عرفانی در مواجهه با مسائل معرفتی و ارتباط انسان با پروردگارو جهان هستی، در اعصار و ازمنه، با هم متفاوت بوده است. هر یک از نگرش های فکری – عرفانی تحلیل خاصی از معرفت داشته، برای بیان مواجید عرفانی خود، به طور خاص، از روش نوشتاری منحصر به فرد و یا با یک اندیشه ویژه که حاصل تلاش گروهی از عرفای بزرگ بوده بهره برده است؛ اگرچه بررسی آثار، اقوال و ساختار نوشتاری عرفا مشترکات بسیاری را در دل خود تنیده اند؛ اما مداقه وافر و سنجش این آثار با معیارهای خاص عرفانی و زبان ادبی، تفاوت های ظریفی را از نظر واژگانی، تصویری و محتوای اندیشه به خواننده دقیق النظر نشان می دهد. تمثیل بهترین روش محاکاتی عرفا برای بیان بیشتر مسائل مربوط به تجربه های عرفانی و در سطوح بالاتر، اندیشه های عرفانی – تعلیمی بوده که در دو مشرب بزرگ فکری وحدت شهود و وحدت وجود با هم تفاوت های ساختاری و تصویری دارند. نگارندگان با مقایسه آثار دو شاعر عارف به عنوان نمونه ای از این دو تفکر عرفانی؛ یعنی حکیم سنایی غزنوی و فخرالدین عراقی این موضوع را به محک نقد گذاشته تا با ذکر شواهد آن را توضیح و تبیین کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
59 - رویکردی به شگردهای اسلوب معادله و تشبیه تمثیل در دیوان عراقی
محبوبه مسلمیزادهیکی از معیارهای ارزیابی مهارت شعرا در بلاغت، کاربرد زینتهای بلاغی است و تأکید بر نوع خاصّی از آن، سبک شاعر را در هر دورۀ ادبی متمایز میکند، امّا همیشه عنصر سبکساز به شمار نمیآید. مثلاً اسلوب معادله که در گسترۀ سبک خراسانی تا هندی کاربرد داشته به دلیل بسامد بالای آن أکثریکی از معیارهای ارزیابی مهارت شعرا در بلاغت، کاربرد زینتهای بلاغی است و تأکید بر نوع خاصّی از آن، سبک شاعر را در هر دورۀ ادبی متمایز میکند، امّا همیشه عنصر سبکساز به شمار نمیآید. مثلاً اسلوب معادله که در گسترۀ سبک خراسانی تا هندی کاربرد داشته به دلیل بسامد بالای آن در سبک هندی، مشهورترین عنصر سبکساز هندی دانسته شده و چون این اسلوب با تشبیه تمثیل قرابتهایی دارد، بعضاً با اغماض ظرافتهای آنها، همه را در یک مجموعه گنجاندهاند. این مقاله قصد دارد تا با بررسی کلّیات دیوان عراقی، مصادیق و شگردهای متنوّع اسلوب معادله و تشبیه تمثیل را ارائه دهد؛ یافتههای تحقیق نشان میدهد که عراقی به بهره از آرایههای رایج عهد خود بیشترین بسامد و تنوّع مضامین و ساختار را در اسلوب معادله در کنار آن انواع تشبیه بویژه تشبیه تمثیل در شعر او دارد که اثبات مینماید وی آزادانه بدون نادیده انگاشتن اصول بلاغی، مرزهای آن اصول را درنوردد و اسالیب خود را با ابداع و خلّاقیت از محدودۀ آن بیرون کشیده شعر خود را به سبکی وزین بیاراید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
60 - تأثیر باباطاهر همدانی بر سبک عراقی
عبدالرضا مدرس زادهباباطاهر همدانی، شاعر نامآشنای ادب فارسی در قرن پنجم است که به دلیل متصل نشدن به جریان شعر درباری روزگار خود، و عریان مانند از همه تعلقات دنیوی، آن گونه که بایست در نظام پژوهشهای ادبی ما به او توجه نشده است، هرچند که عامۀ مردم، شعرهای بسیاری را از او به یاد و خاطر خوی أکثرباباطاهر همدانی، شاعر نامآشنای ادب فارسی در قرن پنجم است که به دلیل متصل نشدن به جریان شعر درباری روزگار خود، و عریان مانند از همه تعلقات دنیوی، آن گونه که بایست در نظام پژوهشهای ادبی ما به او توجه نشده است، هرچند که عامۀ مردم، شعرهای بسیاری را از او به یاد و خاطر خویش دارند. در مقالۀ حاضر، میزان تأثیرگذاری این شاعر را در شعر شاعران پس از خود- به ویژه در دوره سبک عراقی- از سه زاویۀ ترکیب سازی، شباهتهای لفظی و همانندیهای معنایی نشان دادهایم. اگر حتی این همانندیها از روی توارد هم باشد، باز نشان میدهد که فکر و بیان باباطاهر از گونهای است که در شعر دوره بعد، مورد توجه و به کارگیری شاعران دیگر هست. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
61 - Investigating Iraqi EFL Teachers’ and Students’ Attitudes Towards English Book of Grade 6 of Primary School: Task-Based Language Learning in focus
Sedigheh Vahdat Zohreh Gooniband Shooshtari Kadhim Waheeb KadhimThis study investigated the attitudes of teachers and students toward the Iraqi primary school sixth grade task-based English textbook. Two hundred students and two hundred English teachers were invited to provide their opinions through questionnaires and interviews. Sp أکثرThis study investigated the attitudes of teachers and students toward the Iraqi primary school sixth grade task-based English textbook. Two hundred students and two hundred English teachers were invited to provide their opinions through questionnaires and interviews. Specifically, the focus was on the suitability of English textbook tasks in terms of the target age group, culture, customs, traditions, class duration, classroom capacity, the availability of teaching aids, as well as the capability of teachers to interact and communicate the textbook material to students to achieve the desired learning outcome. Two instruments were used in this study. The first instrument was two questionnaires to investigate the teachers’ and students’ attitudes toward the English textbook of sixth-grade primary level based on TB, and the second instrument was a semi-structured interview to investigate teachers’ attitudes. The semi-structured interview was used to survey the participants’ attitudes, feelings and intractability with the task-based English text. The results of questionnaires pointed to the negative attitudes of the teachers and students toward the English textbook of grade 6. Moreover, both the teachers and students faced difficulty understanding and following the tasks in the textbook, leading to their confusion and waste of time. That is, the tasks were believed to be difficult to complete, perform or even redo out of the class. Finally, the textbook content appeared unsuitable for both teachers and students in terms of cultural norms and their application in local daily life situations. The study concluded with recommendations for the Iraqi Ministry of Education to modify the textbook content to match the group age-targeted 12 years old, their cultural standards, the classroom capacity, and teaching aids. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
62 - Effects of Instructional Games on the Vocabulary Learning and Retention of Iraqi Primary School Students
Fatemeh Karimi Oday Kareem Shakir ShareefUsing instructional games in vocabulary learning is beneficial, but their effects in the Iraqi EFL context have been overlooked. This study investigated the effects of instructional games on Iraqi primary school students’ vocabulary learning and retention. To fulfill th أکثرUsing instructional games in vocabulary learning is beneficial, but their effects in the Iraqi EFL context have been overlooked. This study investigated the effects of instructional games on Iraqi primary school students’ vocabulary learning and retention. To fulfill the objectives of the study, a quasi-experimental study with a pretest-posttest design was adopted. The present study's participants were 40 Iraqi primary school students selected based on a convenience sampling. The participants were divided into two groups, one experimental (N= 20) and a control group (N=20). The students in the experimental group (EG) received vocabulary instruction in the form of game-based teaching. The control group (CG) was instructed using conventional teaching procedures. In this study, a textbook (Family and Friends 2) was used as the material, and two tests were utilized as the measurement instruments. It was found that the group of Iraqi primary school students who were instructed through the games considerably outperformed the group of students who received the traditional teaching in the classroom. Furthermore, the results revealed that the Iraqi primary school students who received vocabulary through instructional games had much better vocabulary retention than those who underwent the traditional teaching methods. The findings might have some implications for the material developers and EFL teachers in Iraq. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
63 - Relationship between Learning Style Preferences and Nationality Background: A Case Study of Iranian and Iraqi University EFL Students
Sediqeh Vahdat Zohreh Gooniband Shooshtari Faezeh MohammadnejadThis study investigated the relationship between learning style preferences and the nationality background of Iranian and Iraqi University EFL students. A total number of 40 male and female participants, 20 Iraqi and 20 Iranian, majoring in EFL, took part in this study. أکثرThis study investigated the relationship between learning style preferences and the nationality background of Iranian and Iraqi University EFL students. A total number of 40 male and female participants, 20 Iraqi and 20 Iranian, majoring in EFL, took part in this study. To conduct the study, a qualitative-quantitative method was used which encompassed two kinds of data-gathering instruments: a questionnaire and a semi-structured interview. The first instrument was Cohen, Oxford, and Chi's (2001) online learning style survey questionnaire which assessed the participants’ general approaches to learning, and the second instrument was a semi-structured interview that asked some other questions not covered by the questionnaire. Prior to using the learning style survey questionnaire, a pilot study was conducted to validate and refine the questionnaire. Statistical procedures such as descriptive statistics which consisted of Mean, Skewness, Kurtosis, and Standard Deviation were used. Moreover, the Chi-square, Cramer’s V, and T value were used to analyze the collected data. The obtained results revealed that the relationship between learning style preferences and nationality background was meaningful and the learning styles of students from these two nationalities were different from each other. From a quantitative standpoint, Iranian learners were more open-oriented learners, while Iraqi participants were more closure-oriented in their learning process. The results also revealed that not only the Learning Style Preferences (LSPs) were different across groups, but also were various for individuals in each group. The results of this study offer valuable insights for teachers who are working with learners from diverse nationalities. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
64 - مؤلفههای فکری فخرالدین ابراهیم عراقی در غزلیات وی
محمد یوسف نیری مژگان اسکندریشیخ فخرالدین عراقی یکی از شاعران عارف و خوش ذوق قرن هفتم هجری است. او با روی آوردن به عرفان به ویژه اعتقاد وحدت وجودی محیالدین بن عربی که از طریق زکریای مولتانی به او رسیده و از سوی دیگر توجه ویژه به اندیشههای احمد غزالی و مغانههای سنایی و با پشت پا زدن به ظواهر اجتم أکثرشیخ فخرالدین عراقی یکی از شاعران عارف و خوش ذوق قرن هفتم هجری است. او با روی آوردن به عرفان به ویژه اعتقاد وحدت وجودی محیالدین بن عربی که از طریق زکریای مولتانی به او رسیده و از سوی دیگر توجه ویژه به اندیشههای احمد غزالی و مغانههای سنایی و با پشت پا زدن به ظواهر اجتماعی و اعتقادی عامه، غزلیاتی پرشور و زیبا با شیوهای متفاوت از شاعران دیگر سرود. مفاهیم عرفانی بنمایة اصلی سخن او را تشکیل میدهد موضوعاتی همچون وحدت وجود، جمالپرستی، قلندریات، ملامتی، عشق درد آمیخته، زهدگریزی و معشوق مذکری محورهای اصلی مکتبآفرین او هستند او در زمرة آخرین کسانی است که دستی چیره در غزل داشته. در غزلیات او افزایش بسامد اصطلاحات تصوف دیده میشود اما این بدین معنی یعنی برابر دانستن کلام او با سخنان نظم گونه وابستگان مکتب تعلیمی و مدرسی تصوف نیست در این مقاله، این مولفهها به عنوان شناسنامة شعری عراقی مورد بررسی قرار گرفتهاند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
65 - تحلیل و بررسی بازنمایی عناصر منادمه در خمریه عرفانی (موردکاوی: ترجیعبند فخرالدین عراقی)
فاضل عباس زادهمنادمه در لغت به معنی باهم شراب خوردن و با یکدیگر میگساری نمودن و همنشینی و همراهی در امر بادهنوشی و بادهخواری است. شاعر معمولاً در خمریهسرایی که شکل داستانی بر آن غلبه دارند، با کاربست عناصر حسی و ارکان داستانی از قبیل اشخاص و ابزارهایی چون ساقی و ندیم و مطرب و خما أکثرمنادمه در لغت به معنی باهم شراب خوردن و با یکدیگر میگساری نمودن و همنشینی و همراهی در امر بادهنوشی و بادهخواری است. شاعر معمولاً در خمریهسرایی که شکل داستانی بر آن غلبه دارند، با کاربست عناصر حسی و ارکان داستانی از قبیل اشخاص و ابزارهایی چون ساقی و ندیم و مطرب و خمار و می و معشوق و جام و میکده و غیره فرایند منادمه را به تصویر می کشد؛ حال مسأله اصلی چگونگی ظهور و تعامل شاعر در خمریه عرفانی با چنین عناصری است. آیا در خمریه عرفانی منادمهگری وجود دارد و شاعر یا عارف، عناصر آن را به کار میگیرد و یا اینکه کدام یک از عناصر منادمه در آن جلوه خاصی پیدا کرده و کدام یک در متن محو میشود؛ این مسأله همواره ذهن مخاطب پرسشگر ادبیات عرفانی را به چالش میکشاند. بنابراین این مقاله در صدد است با بررسی و نقد چیستی و چگونگی منادمه و عناصر آن در ترجیعبند خمری ـ عرفانی عراقی به این مسائل پاسخ دهد و ماهیت و نحوه بازنمایی و کمیت به کارگیری این عناصر را در خمریه عرفانی بسنجد. نتیجه پژوهش نشان میدهد که عراقی به مانند دیگر خمریهسرایان عرفانی، تمامی عناصر منادمه و قالب اصلی منادمه مادی را به کار گرفته است، اما نحوه پرداختن به این عناصر و جلوهها و مظاهر آن در خمریه عرفانی صبغه خاص خود را دارد. روش به کار رفته در این پژوهش توصیفی تحلیلی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
66 - تأثیر معنویت و عرفان در اقتصاد شیعیان عراق در نیمه اول قرن سوم هجری
فاطمه اخروی شهربانو دلبری طاهره عظیم زادهوضعیت اقتصادی شیعیان در دوران ائمه با وجود زمین های زراعی ینبع که در دست آن ها وجود داشت و پر آب بودن دو رود دجله و فرات برای کشاورزان در عراق و مالیات هایی شامل خمس، زکات و غیره را که مسلمانان پرداخت می کردند، قابل اهمیت و بررسی است. همچنین واقفان نیز با انگیزه های معن أکثروضعیت اقتصادی شیعیان در دوران ائمه با وجود زمین های زراعی ینبع که در دست آن ها وجود داشت و پر آب بودن دو رود دجله و فرات برای کشاورزان در عراق و مالیات هایی شامل خمس، زکات و غیره را که مسلمانان پرداخت می کردند، قابل اهمیت و بررسی است. همچنین واقفان نیز با انگیزه های معنوی، الهی و عرفانی مانند مقابله با مسائل نفسانی، طی کردن مراتب روحانی، خدمت به خلق خدا صرفأ برای قرب الهی به وقف می پرداختند که در امر اقتصادی تأثیرگذار بود. نویسنده در این مقاله که به روش توصیفی – تحلیلی صورت گرفته است به ارزیابی عوامل موثر بر اقتصاد شیعیان در عراق پرداخته است و به این نتیجه رسیده است که بی شک تشکیل حکومت الهی که انسان را به تمام اهداف مورد نظر برساند، فقط از طریق پیشوایان معصوم امکان پذیر است، زیرا حکومت های انسانی، همیشه در مسیر منافع مادی افراد یا گروه های خاص سیر کرده اند.لذا حکومت اسلامى از مهمترین مسائلى است که مسلمانان با آن سر و کار دارند و قسمتى از پایه هاى این حکومت بر مسائل اقتصادى نهاده شده است. چرا که نخستین شرط استقلال یک تشکیلات، استقلال اقتصادى است و این مطلب از طریق زکات، خمس، انفال، خراج در جهان تشیع به خوبى پیاده شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
67 - بسامد اشعار شکواییه در سبک عراقی و هندی
طیبه علیزادهچکیده:در ادبیات فارسی وسیع ترین افق معنایی ، افق شعر غنایی است ؛ اشعاری که به بیان عواطف و احساسات شخصی پرداخته است . شعر غنایی در فارسی در قالب غزل،مثنوی،رباعی،دوبیتی و حتی قصیده مطرح می شود اما مهم ترین قالب آن غزل است. ادبیات غنایی انواعی دارد که شعر بث الشکوی یکی از أکثرچکیده:در ادبیات فارسی وسیع ترین افق معنایی ، افق شعر غنایی است ؛ اشعاری که به بیان عواطف و احساسات شخصی پرداخته است . شعر غنایی در فارسی در قالب غزل،مثنوی،رباعی،دوبیتی و حتی قصیده مطرح می شود اما مهم ترین قالب آن غزل است. ادبیات غنایی انواعی دارد که شعر بث الشکوی یکی از این موارد می باشد. شعر شکواییه درواقع نوعی پرده برداری از رنج ها و آلام درونی است که شاعر را می آزارد هر چند شاعر در حسب حال ها و سوگ سروده ها و زندان سروده ها غم و اندوه خود را بیان می دارد و در هجوها و طنزپردازی ها خشم و انزجار خود را نسبت به عوامل غم و اندوهش فریاد می زند اما در شکواییه ها با معرفی این عوامل ناله سر می دهد. اهمییت شکواییه ها بیشتر در شناساندن روحیات سرایندگان آنهاست ؛ زیرا هر شکواییه علاوه بر آشکار ساختن وضع نامطلوب زندگی شاعر، از جامعه آرمانی او نیز تصویر روشنی به دست می دهد. (سرامی 2008). از آن جا که موضوعاتی که موجب اندوهگینی انسان و نیز شکایت و گله مندی او می شود بی شمار است لذا طبقه بندی آن ها دشوار می شود با این همه از نظر محتوایی می توان شکواییه ها را به 5 دسته تقسیم کرد:1-شخصی 2- فلسفی ،3- اجتماعی ، 4- عرفانی ، 5 – سیاسی. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
68 - A geophysical correlation between near-surface radioactivity and subsurface faults detected by gravity method for a region located in the western desert of Iraq
Wadhah Mahmood Shakir AL-Khafaji Hayder Abdul Zahra Al-DabbaghThis research study deals with the processing and interpretation of the total Bouguer anomaly and the total count iso-radiation data for a region located in the western desert of Iraq. The research aims to delineate the approximate locations and the effective depth of f أکثرThis research study deals with the processing and interpretation of the total Bouguer anomaly and the total count iso-radiation data for a region located in the western desert of Iraq. The research aims to delineate the approximate locations and the effective depth of faults and how does rocks radioactivity act nearby the faults. The graphical method adopted to separate the residual fields from regional’s, in order to be processed later by applying the horizontal gradient filter. The results displayed as maps and profile section which delineate qualitatively the approximate locations of faults and quantitatively the high radio counts and major faults effective depth within the region. The results of this study showed that the major faults within the region extend with the directions NW-SE, with effective fault depth ranges of 1.7 – 4.9 Km. High radiometric anomalies detected near or between fault locations as they detected after conducting a gravity-radiometric profile section across the region. Peaks of high radiation total counts are located over the elevated blocks which produced by faulting action. The detected faults penetrate the main groundwater aquifer in the region and this considered responsible for transporting radioactive elements to the surface over and nearby the detected fault locations to form spots of accumulated radioactive deposits. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
69 - Resistivity surveys application for detection of shallow caves in a case example from Western Iraq
Ali Abed Kamal Ali Asama Al-HadithyThe 2-D and 3-D imaging resistivity techniques were used in the current study to determine the shallow subsurface caves in the Haditha region, western Iraq. The 2-D resistivity imaging has been applied at five locations. The dipole-dipole arrangement was selected with a أکثرThe 2-D and 3-D imaging resistivity techniques were used in the current study to determine the shallow subsurface caves in the Haditha region, western Iraq. The 2-D resistivity imaging has been applied at five locations. The dipole-dipole arrangement was selected with an electrode spacing of 2 m. The inverted models show the anomalous resistivity variation between the background rocks and the voids. Which showed shallow cavities at 1 to 6 m depth, whereas some of them are extending to a depth of 23 m. The unconformity layer between Anah and Euphrates formations is the lowest cohesive than the rocks beneath and above it. Providing the best area for the caves to be formed resulted from dissolving its rocks by leaking rainwater and groundwater. The 3-D resistivity imaging technique was selected near some visible caves by collating seven 2D imaging lines in mapping the subsurface extent of such cavities. 3D imaging draws a sub-surface image in presence of 3D inhomogeneity such as caves. The horizontal slices of 3D models show up these caves with anomalous high resistivity at 0-0.80 m, 0.80-1.72 m, 1.72-2.78 m, and 2.78-3.99 m depths. It also shows a group of small caves, such as the sink-hole canals that connect the main cave to the surface. Both 2-D and 3-D resistivity models have marked a very similar spread of subsurface caves in the study area and show some caves, in the upper part of the unconformity layer. The large values of RMS error for models, attributed to the presence of large homogeneities in the study area. Such heterogeneities are mainly caused by a large variation in the subsurface resistivity of the rocks surrounding the caves and the large spread of shallow caves. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
70 - Facies analysis and sequence stratigraphy of lower-middle Miocene Euphrates formation (WadiHajar), West of Iraq
Muthana Al-Tharb Abdulhameed Al-Hadaithy Furat Al-Musawi Amer Al-JibouriThe section located in WadiHajar, Haditha area, west of Iraq was sampled for microfacies analysis of the Euphrates Formation. Microfacies analysis led to the recognition of eleven microfacies association types; Mudstone, Peloidalgrainstone, ooidsgrainstone, Miliolids-Pe أکثرThe section located in WadiHajar, Haditha area, west of Iraq was sampled for microfacies analysis of the Euphrates Formation. Microfacies analysis led to the recognition of eleven microfacies association types; Mudstone, Peloidalgrainstone, ooidsgrainstone, Miliolids-Peneroplidsgrainstone, Peneroplidsgrainstone, Echinoidalwackestone, Miliolidswackestone, Alveolinidswackestone, Bioclasticpackstone, Peneroplidspackstone and Rotaliidspackstone, were deposited in restricted marine, shoal, and open marine environments. The study of the vertical succession of microfacies shows four primary 4th order cycles (1, 2, 3, and 4) each show a different episode of stills tands sea level rises. Cycle 1 is represented by LST of basal conglomerate followed by a thick succession of open marine facies of TST, overlain by sh0rt episode of still stand. According to minor sea level changes, cycle 2 is subdivided into 2a, 2b, and 2c consisting TST of bioclastic, miliolids, peloidswackestone to packstone, followed by thin HST consisting restricted marine facies. Cycle 3 consists of a short episode of sea level rise of TST followed by a long episode of sea level still standing and subdivided into 3a and 3b. Cycle 4 is marked by open marine facies (TST), overlain by HST of restricted marine facies. The low subsidence rate and eustatic sea-level fluctuation are the main factors that affect the study area. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
71 - Tectonical history of Arabian platform during Late Cretaceous An example from Kurdistan region, NE Iraq
کمال حاجی کریم زردشت. ا طاهاNew simplified tectonic models and depositional history of Late Cretaceous rocks are established in a part of Zagros Orogenic Belt that is located in the Northeastern Iraq. These rocks constutes the most important Cretaceous oil reservoir in the Middle East. The depende أکثرNew simplified tectonic models and depositional history of Late Cretaceous rocks are established in a part of Zagros Orogenic Belt that is located in the Northeastern Iraq. These rocks constutes the most important Cretaceous oil reservoir in the Middle East. The dependent tools are petrography, field study and the concept of drowning phases. This concept is relatively new and accurate in explanation of development of carbonate sequences growth and termination. The columns of both carbonate and clastics rocks of the area are divided into three phases of drowning: 1- Pre-drowning phase of reefal limestone which is represented by Qamchuqa Formation which is equivalent to Mauddud and Shuaba formations (Early Cretaceous) in the south Iraq and in the Gulf. 2- Transitional phase of pelagic limestone and marl deposition which is transitional to post drowning phase during which Gulneri Shale and Dokan limestone Formations (Cenomanian- Turonian) are deposited. 3- Post drowning phase of deep carbonate sedimentation during which Kometan Formation (Santonian-Campanian) and 4- Burial Phase in which Shiranish and Tanjero Formations (Maasstrichtian) are deposited by which Arabian Platform was covered by siliciclastics sediments and main carbonate sedimentation was ended during Campanian. These phases, as resulted from tectonics of Zagros, can replace the complex previously assigned tectonic and depositional history of the area during Later Cretaceous. The application of the phases revealed nearly a continuous history of deposition in foredeep during Early Cretaceous and foreland basin during later ages. This continuous sedimentation is opposite to previously cited episodic sedimentation in the Cretaceous basins. Moreover than that, the occurrences of the previously mentioned subaerial cycles of erosion (unconformities) are not ascertained. The previous cycles had segmented the rocks and history of the area into several separated and unrelated tectonic events that occurred in different basins. According to the above cycles and unconformities the tectonic setting and depositional history of the whole northwestern Iraq assumed be violent during compete time span of the Late Cretaceous by which basin isolation and uplift and erosion occurred. The above ideas are amended and the unconformable boundaries are changed to conformable ones. Consequently, in the present study, a new tectonic history and model are established for Cretaceous which agree with field observation and existed lithofacies. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
72 - Relations between Deep and Shallow Stratigraphic Units of Northern Iraq during Cretaceous
Kamal H Karim Rabea K Al-Hamadani Sirwan H. AhmadThe studied area includes Sulaimani, Erbil and Dohuk Governorates where Cretaceous rocks are well exposed in the High Folded Zone of North and Northeastern Iraq. This area is part of the northwestern boundary of Arabian platform near to Iranian border. In these governor أکثرThe studied area includes Sulaimani, Erbil and Dohuk Governorates where Cretaceous rocks are well exposed in the High Folded Zone of North and Northeastern Iraq. This area is part of the northwestern boundary of Arabian platform near to Iranian border. In these governorates, the study tries to clarify the relations between deep and shallow stratigraphic units (formation or facies) during Cretaceous. The result of the present study is mainly depended on the field lateral tracing of the lithologic changes and paleontological evidences for indicating the new age termination of the units. The result showed as a generalized and simple model of temporal and special relations between Cretaceous deep and shallow water formations. The Balambo (Kazhdumi in Iran), Kometan (Ilam), Shiranish-Tanjero (Gurpi) Formations (as deep facies) are indicated as lateral equivalent of shallow facies of Qamchuqa (Sarvak and Dariyian), Bekhme (has not equivalent in Iran yet) and Aqra Formation (Seymare or Tarbur) respectively. On the model, the transition zone is indicated where the deep facies, from the east, change to shallow ones at the west. The shallow facies consist of coarse grain limestone with fossils skeletons, bioclasts and intraclasts. The deep facieses are fine grain pelagic limestone with microfossils (panktonic forams and nanofossils) whiles the transitional facies (zones) generally consist mixture of the two as interfigering relation between the deep and shallow facies. As the changes of the lithology of transitional zones are relatively sudden, therefore, they are not designated as formation and not defined previously. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
73 - سیمای خشونت علیه زنان در شعر شاعران معاصر عراق و بررسی علل آن (مطالعه موردی: رصافی، زهاوی، سیاب و ملائکه)
مصطفی تراویده پیمان صالحیهدف پژوهش حاضر بررسی سیمای خشونت علیه زن در اشعار چهار شاعر معاصر عراق: رصافی، زهاوی، سیاب و ملائکه و دیدگاهشان نسبت به پدیدة خشونت علیه زن با استناد به دیوان اشعار آنان و تکیهبر نقد فرهنگی و بهکارگیری روش توصیفی ـ تحلیلی است. خشونت علیه زن پدیدهای تلخ با سابقهای أکثرهدف پژوهش حاضر بررسی سیمای خشونت علیه زن در اشعار چهار شاعر معاصر عراق: رصافی، زهاوی، سیاب و ملائکه و دیدگاهشان نسبت به پدیدة خشونت علیه زن با استناد به دیوان اشعار آنان و تکیهبر نقد فرهنگی و بهکارگیری روش توصیفی ـ تحلیلی است. خشونت علیه زن پدیدهای تلخ با سابقهای طولانی و با ابعاد فیزیکی، روانی، جنسی، اجتماعی و اقتصادی است که هنوز هم در جوامع انسانی وجود دارد. نتایج پژوهش بیانگر این است که شاعران مزبور در اشعار خود انواع خشونت علیه زن ازجمله محرومیت از حضور در اجتماع و بهرهمندی از رشد علمی و فرهنگی، استفاده بهعنوان کالایی جنسی، تحقیر، تهدید به طلاق و سرگردانی، بدرفتاری، تنبیه بدنی و سلب حق انتخاب همسر منعکس کردهاند. همچنین آنان از ابتذال زنان در اثر فشار فقر، نداشتن حامی، نبود نهادهای حمایتی و اجتماعی و ذبح ناجوانمردانة زنان و دختران بهحکم سنت قبیلهای ننگزدایی سخت متأثر شدهاند و تربیت نسلی شریف، آزاده و شجاع را برای جامعه، مرهون بهرهمندی زن از زندگی شرافتمندانه دانستهاند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
74 - زن از دیدگاه فخرالدین عراقی
لیلا شکوه فردر عرفان اسلامی از قرنها پیش برخورد بسیار پیشرفته ای با زنان وجود داشته و در مواردی که لازم بوده مانند مراحل خودسازی و سیر و سلوک، هیچ تفاوتی بین زن و مرد قائل نشده و در مواردی حتی زن را والاتر و ارزشمندتر در نظر گرفته و حقوق فوق العاده ای برای زن قائل بوده است که چون أکثردر عرفان اسلامی از قرنها پیش برخورد بسیار پیشرفته ای با زنان وجود داشته و در مواردی که لازم بوده مانند مراحل خودسازی و سیر و سلوک، هیچ تفاوتی بین زن و مرد قائل نشده و در مواردی حتی زن را والاتر و ارزشمندتر در نظر گرفته و حقوق فوق العاده ای برای زن قائل بوده است که چون بر پایه دو عنصر اصلی یعنی معنویت و عشق بوده، زن را به مقام و ارزش شایسته او می رساند و زنان می توانند یکی از واسطه های برتر در عروج مردان به سعادت و قُرب الهی باشند. در عرفان اسلامی جریان مستقلی به نام جریان عاشقانه و یا عرفان جمالی وجود دارد. یکی از بزرگان این مکتب فخرالدین عراقی،شاعر عاشق و عارف قرن هفتم هجری است. وی معتقد بودکه هویت و اصالت و ویژگیهای عاطفی، جسمی و روحی و فکری زن، از او یک منبع مهر و محبت و عاطفه میسازد و زن را به عنوان یکی از زیباترین مظاهر جمال الهی در آفرینش معرفی میکند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
75 - سبک هندی و پنج گنج نظامی
محمدامیر عبیدی نیا وحدت مطلبی رادسبک هندی در اوایل قرن یازدهم در شعر فارسی به وجود آمد. مضمونیابی، خیالپردازی، باریک اندیشی، ایجاز، پارادوکس، تشخیص و از همه مهم تر اسلوب معادله از ویژگیهای این سبک شعری به شمار می رفت. در کنار این سبک و اندکی قبل از آن مکتبهای شعری مختلفی مانند واسوخت (اعراض و روی گ أکثرسبک هندی در اوایل قرن یازدهم در شعر فارسی به وجود آمد. مضمونیابی، خیالپردازی، باریک اندیشی، ایجاز، پارادوکس، تشخیص و از همه مهم تر اسلوب معادله از ویژگیهای این سبک شعری به شمار می رفت. در کنار این سبک و اندکی قبل از آن مکتبهای شعری مختلفی مانند واسوخت (اعراض و روی گردانی از معشوق) هم رایج بود. از آن جایی که ریشههای هر سبک و مکتب شعری را میتوان در سبکهای شعری پیش از آن پیدا کرد، ریشه ی بسیاری از ویژگی های سبک هندی به ویژه اسلوب معادله و مکتب واسوخت را هم میتوان در سبک های قبل از آن به ویژه در سبک آذربایجانی و آثار شعرای برجسته ی این سبک مانند نظامی و دیگران جستوجو کرد. چون از میان ویژگیهای سبک هندی اسلوب معادله در پنج گنج نظامی کاربرد خاصی دارد، در این مقاله پس از مقدّماتی ضروری در باب نظامی و سبک هندی و همچنین نگاهی گذرا بر سیر واسوخت و اسلوب معادله در ادب فارسی، ظهور و بروز این ویژگی سبک هندی به همراه واسوخت در پنج گنج نظامی مورد بررسی قرار میگیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
76 - دنیای آرمانی معروف رصافی
مصطفی یگانیشعر معروف رصافی، شاعر عراقی، چونان آینه ی صافی است که تصویر زندگی ملّتش را در آن بخوبی بازتاب داده است؛ گزافه نیست اگر بگوییم شعر وی را بهترین سند تاریخی عصر شاعر می توان به حساب آورد. شاعر خود در متن حوادث و مشکلات جامعه اش بوده و حضوری فعال در تحولات کشورش، عــراق، دا أکثرشعر معروف رصافی، شاعر عراقی، چونان آینه ی صافی است که تصویر زندگی ملّتش را در آن بخوبی بازتاب داده است؛ گزافه نیست اگر بگوییم شعر وی را بهترین سند تاریخی عصر شاعر می توان به حساب آورد. شاعر خود در متن حوادث و مشکلات جامعه اش بوده و حضوری فعال در تحولات کشورش، عــراق، داشته و طعم تلخ ناکامی ها و محرومیّت ها را چشیده و چنین نبوده که عافیت طلبانه و از دور دستی بر آتش داشته باشد. رصافی شعرش را در خدمت اهداف عالی و آرمانهای انسانی اش قرار داده؛ که از این منظر جز شاعران متعهد به شمار می رود. در شعر وی، هم تقلید و هم نوآوری به چشم می آید؛ تقلید از چهارچوبها و قوالب شعری قدیمی و نوآوری در مضمون آفرینی و زبان شعری. معروف رصافی، یکی از شاعران برجسته و اثرگذار در فرهنگ و زبان عربی است که جنبه های تعلیمی اشعار وی از مسایل قابل بررسی است. رصافی، شاعری است متعهد که شعر را به عنوان ابزاری در خدمت جامعه و بیداری مردم و مبارزه علیه زور و ستم به کار برده است و این ویژگی در شعر وی تشخّص دارد. آنچه در این مقاله موضوع بحث و بررسی است ارائه نمونه هایی چند از مفاهیم تعلیمی دیوان اوست تا از این رهگذر دنیای آرمانیی را که وی برای خواننده اش ترسیم نموده بشناسیم. شاعر در شعرش ضمن بیان ویژگیهای دنیای آرمانی، واقعیت های تلخ پیرامون خود را که مردم با آن سخت دست به گریبان هستند مورد انتقاد قرار می دهد و با زبان ساده و توده فهم، خواننده اثرش را از اهدافش بهره مند میسازد. جامعه آرمانی و مطلوب رصافی، زمینه ساز رسیدن به کمال انسانی است. در این جامعه، عدالت حکم فرماست. کسی به درد و رنج دیگران بی اعتنا نیست. آبروی افراد ارزشمند است. مردم آن قانع اند و دروغ و سخن چینی در آن جایگاهی ندارد. در مدینه فاضله معروف رصافی، صلح و دوستی و کمک به دیگران حکم فرماست؛ نه جنگ و تجاوز و خونریزی؛ به عبارت دیگر، انسانیّت، مهم ترین ویژگی آرمان شهر اوست. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
77 - مروری بر منشاء و مسیریابی جغرافیایی ریزگردها و راهکارهای مقابله با آن در ایران
حمید خیر الدینایران وخاورمیانه در کمربند خشک جهان قرار گرفته اند. کشور ما به سبب شرایط اقلیمی و جغرافیایی، مستعد رخداد توفان گرد و غبار است.خشکسالی، ناامنی و جنگ ،فقدان پوشش گیاهی، ناپایداری جوی در صحراهای همجوار و انتقال افقی و قائم ذرات گرد و خاک و تشدید آن بدلیل دخل و تصرف های بی أکثرایران وخاورمیانه در کمربند خشک جهان قرار گرفته اند. کشور ما به سبب شرایط اقلیمی و جغرافیایی، مستعد رخداد توفان گرد و غبار است.خشکسالی، ناامنی و جنگ ،فقدان پوشش گیاهی، ناپایداری جوی در صحراهای همجوار و انتقال افقی و قائم ذرات گرد و خاک و تشدید آن بدلیل دخل و تصرف های بی رویه موجب اثرات سوئی بر زیست بیوم ،سلامتی، بهداشت، تولید، حمل و نقل، گردشگری ،تشدید آلودگی ها، افزایش مهاجرت و مواردی از این قبیل شده است. این تحقیق درصدد است که با روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و با بهره گیری از داده ها ، نقشه ها و تحلیل فضایی و جغرافیایی به شناخت و تصویر مناسبی از وضعیت جغرافیای پدیده ریزگرد از لحاظ منشاء و مسیر کانون ایجاد آن برسد. سپس با استفاده از این اطلاعات به تحلیل فضایی و ریشه یابی منشاء داخلی و خارجی ریزگردها بپردازد. لذا در این مقاله با روش مروری و توصیفی به بررسی مسیر و کانون ریزگرد ابتدا در خارج از مرزهای کشور همچون بررسی مسیر عراق ، سوریه و شبه جزیره عربستان و سپس منطقه شمال شرق یعنی آسیای میانه و کشور ترکمنستان و جنوب شرق کشور پاکستان با استفاده از جمع اوری نقشه و پهنه بندی مرتبط پرداخته شد و سپس به بررسی منشاء داخلی در جهت های جغرافیایی اصلی پدیده ریزگرد و گردغبار از کانون های داخلی کشور پرداخته شد، این پدیده در تمام سال رخ می دهد اما فراوانی وقوع و اثر منفی اش و کیفیت بدتر هوا در فصل گرم بویژه تابستان و ماه های تیر و مرداد بیشتردیده می شود . که دلیل آن تواتر ورود گرد غبار از کشور عراق و ناپایداری جوی صحرای حجاز ،کاهش رطوبت هوا ،خشکسالی ، استفاده بی رویه از منابع آبی و منابع طبیعی ، افزایش دما و سرعت و جهت باد و و خشک شدن تالابها و سوء مدیریت است ریزگرد پیامد های مختلفی در ابعاد اقتصادی ،اجتماعی ، سیاسی،زیست محیطی . ونهادی و سازمانی در پی دارد که از نتایج تحقیق ذکر تعدادی از این پیامدها و راهکارهای مقابله با آن است تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
78 - نقش نهاد وزارت در مناسبات سیاسی سلجوقیان عراق با خلافت عباسی
پرویز حسینی سید ابوالقاسم فروزانیچکیدهنهاد وزارت به عنوان برترین نهاد و در رأس نظام دیوانی سلطنت و خلافت، نقش مهمی را در مناسبات سلطنت سلجوقیان عراق و دستگاه خلافت عباسی برعهده داشت. این مناسبات که نزدیک به 80 سال (511 تا 590 ق) بهطول انجامید، به لحاظ نقشآفرینی و میزان موفقیت وزرا در اقتدار بخشیدن به أکثرچکیدهنهاد وزارت به عنوان برترین نهاد و در رأس نظام دیوانی سلطنت و خلافت، نقش مهمی را در مناسبات سلطنت سلجوقیان عراق و دستگاه خلافت عباسی برعهده داشت. این مناسبات که نزدیک به 80 سال (511 تا 590 ق) بهطول انجامید، به لحاظ نقشآفرینی و میزان موفقیت وزرا در اقتدار بخشیدن به حاکمیت سلطنت و یا خلافت، به سه دورهی تاریخی مشخص تقسیم گردیده بود. اگرچه در این مناسبات، وزیران بهنام و کاردانی همچون ابوالقاسم درگزینی در دورهی اول و کمالالدین محمد خازن در دورهی دوم حضور داشتند، اما آن دو نتوانستند مانند عونالدین یحیی بن -هبیرهی وزیر که در دورهی سوم از مناسبات حضور داشت، موفقیت چندانی بهدست آورند. هدف نوشتار حاضر آن است تا به شیوه ی توصیفی- تحلیلی، با بررسی شرایط تاریخی و سیاسی حکومت سلجوقیان عراق و دستگاه خلافت عباسی، ضمن واکاوی نقش نهاد وزارت در ساختار حکومت آنان، به این پرسش پاسخ گوید که چرا وزرای کاردان دوره ی اول و دوم این مناسبات در ایجاد اقتدار حکومتی موفق نگردیدند. نتیجه ی پژوهش پیش رو نشان داد که اگرچه نقش وزرا در هر ساختار حکومتی با توجه به لیاقت و کاردانی آنان پررنگ یا کمرنگ بوده است، اما بدون وجود دیگر عوامل قدرت، از جمله سلطنت یا خلافت مقتدر و نیز یک تشکیلات کشوری سازمان یافته، هیچ وزیری حتی کاردان ترین آنان نیز موفق نگردیدند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
79 - نقش و جایگاه قبیله مذحج در تحولات علمی و فرهنگی
فهیمه نصراللهیبررسی نقش قبایل عرب در رویدادهای علمی و فرهنگی جهان اسلام، از موضوعات مهم تاریخ اسلام است. در این پژوهش به مطالعه نقش این قبیله در رویدادهای تاریخی، جناحهای سیاسی، جریانهای فکری و عقیدتی و دستاوردهای فرهنگی جامعه اسلامی در دو قرن نخست این هجری پرداخته شده و زمینه ها، أکثربررسی نقش قبایل عرب در رویدادهای علمی و فرهنگی جهان اسلام، از موضوعات مهم تاریخ اسلام است. در این پژوهش به مطالعه نقش این قبیله در رویدادهای تاریخی، جناحهای سیاسی، جریانهای فکری و عقیدتی و دستاوردهای فرهنگی جامعه اسلامی در دو قرن نخست این هجری پرداخته شده و زمینه ها، اسباب و آثار این مقوله مورد تحلیل قرار گرفته است. قبیله مذحج در زمان حیات رسول خدا صلی الله مسلمان شدند و گرایش آنها به اسلام بی ارتباط با سوابق فرهنگی و مذهبی این قبیله در آستانه ورود به اسلام، تحولات داخلی جامعه اسلامی و تاثیرپذیری از مناطق مفتوحه نبوده است. این قبیله به دلیل برخورداری از طوایف متعدد، پراکندگی در قلمرو وسیع اسلامی و تمایلات و تعصبات قومی و محلی مذهبی و سیاسی رویکردهای متفاوتی نسبت به تحولات مهم تاریخ اسلام داشتند. به دلیل ماهیت این پژوهش، منابع تحقیق کتابخانه ای و اسنادی است و شیوه به کار رفته در آن جستجو مطالعه و تحلیل داده ها است. بر اساس این منابع اصیل و معتبر مورد استفاده قرار گرفته است نیز ضرورت روش تحقیق علمی ایجاد میکند که از تحقیقات نوین برای رسیدن به تحلیل بیشتر استفاده شود و شیوه بیان مطالب مبتنی بر توسعه و تحلیل تاریخی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
80 - تأثیر انقلاب اسلامی بر جنبش شیعیان عراق
فیروز نجفیبسیاری از تحلیلگران سیاسی بر این باور هستند،که حرکت انقلابی و شیعی مردم عراق (جنبش شیعیان) نشأت گرفته از پیروزی انقلاب اسلامی ایران است. چراکه علاوه بر داشتن مرزهای طولانی و مشترکات تاریخی و فرهنگی فراوان بین دوملت ایران و عراق، وجود مذهب مشترک، دو کشور را به یکدیگر نز أکثربسیاری از تحلیلگران سیاسی بر این باور هستند،که حرکت انقلابی و شیعی مردم عراق (جنبش شیعیان) نشأت گرفته از پیروزی انقلاب اسلامی ایران است. چراکه علاوه بر داشتن مرزهای طولانی و مشترکات تاریخی و فرهنگی فراوان بین دوملت ایران و عراق، وجود مذهب مشترک، دو کشور را به یکدیگر نزدیک میکندوازدیگر علل اصلی نزدیکی قلوب دو ملت مسلمان وجوداماکن متبرکه ومسافرت زائران به هردو کشور می باشدکه درنهایت ایجادانگیزه انقلابی در بین شیعیان عراق که اکثریت را نیز در آن کشور دارا میباشندباتأثیرپذیری ازانقلاب اسلامی ایران بوجودآورده است. با پشتیبانی انقلاب اسلامی ازمبارزان شیعه علیه رژیم سابق بعث این انگیزه انقلابی ادامه یافت و باحمله آمریکابه عراق(جنگ دوم خلیج فارس)و فروپاشی رژیم دیکتاتوری سابق نیز این انگیزه کمکهای ایران چه از نظر سیاسی، اقتصادی، دیپلماسی وعلمی و پزشکی و امنیتی و. .. همچنان از طرف ملت ودولت جمهوری اسلامی ایران برای مردم مسلمان عراق ادامه دارد وادامه خواهد داشت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
81 - منابع احزاب اپوزیسیون در روند توسعه سیاسی (مطالعه موردی: حزب گوران در اقلیم کردستان عراق)
صفر ولدبیگی صادق زیبا کلام مفرد علیرضا ازغندی علی اشرف نظریاقلیم کردستان بیش از 600 کیلومتر مرز مشترک با ایران دارد که به لحاظ فرهنگی و تاریخی بسیار متجانس و در حوزه دموکراسی تأثیر و تأثری عمیق بر یکدیگر دارند. پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به این پرسش است که شکل گیری اپوزیسیون سیاسی در اقلیم کردستان نشانه ای از گذار این اقلیم أکثراقلیم کردستان بیش از 600 کیلومتر مرز مشترک با ایران دارد که به لحاظ فرهنگی و تاریخی بسیار متجانس و در حوزه دموکراسی تأثیر و تأثری عمیق بر یکدیگر دارند. پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به این پرسش است که شکل گیری اپوزیسیون سیاسی در اقلیم کردستان نشانه ای از گذار این اقلیم به سوی دموکراسی است یا اقتدارطلبی؟ فرضیه بر این باورست که گرچه برآمدن اپوزسیون در اقلیم کردستان نشانه ای از دموکراسی حداقلی در این اقلیم بوده اما تشکیل، تثبیت و تضعیف آن دلیلی بر ساختار و کارکرد اقتدارطلبانه دو حزب اصلی اقلیم کردستان است. روش پژوهش حاضر از نوع کیفی (اسنادی-کتابخانه ای) است. نتایج پژوهش بیانگر این واقعیت است که شکل گیری اپوزیسیون سیاسی در اقلیم کردستان واکنشی به حاکمیت اقتدارطلبی بوده، اما همزمان نشانه ای از حرکت جامعه کردی به سوی نوعی پلورالیسم حزبی و سیاسی در این اقلیم نیز بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
82 - نقش فرهنگ سیاسی بر شکلگیری و تکوین جریانهای تکفیری و سلفی در خاورمیانه (مطالعه موردی عراق و سوریه)
ناهیده مرادزاده احسان شاکری خوئیمقاله حاضر به مطالعه نقش فرهنگ سیاسی بر شکل گیری و تکوین جریان های تکفیری و سلفی در خاورمیانه ، به صورت مطالعه موردی عراق و سوریه پرداخته است . متغیر های مطرح شده در این پژوهش عبارت است از : فرهنگ سیاسی سنتی ، تبعی و شکل گیری و تکوین جریان سلفی و تکفیر ی می باشد . تبیین أکثرمقاله حاضر به مطالعه نقش فرهنگ سیاسی بر شکل گیری و تکوین جریان های تکفیری و سلفی در خاورمیانه ، به صورت مطالعه موردی عراق و سوریه پرداخته است . متغیر های مطرح شده در این پژوهش عبارت است از : فرهنگ سیاسی سنتی ، تبعی و شکل گیری و تکوین جریان سلفی و تکفیر ی می باشد . تبیین نقش فرهنگ سیاسی بر شکل گیری و تکوین جریان های تکفیری و سلفی درخاورمیانه به خصوص جوامع عراق و سوریه ؛ تبیین مولفه های فرهنگ سیاسی در جوامع خاورمیانه ؛ تبیین صورت بندی و ساختار اجتماعی و فرهنگی جوامع عراق و سوریه ؛ تبیین خاستگاه اجتماعی پیدایش داعش ؛ از اهداف این تحقیق می باشد . چار چوب نظری تحقیق برمبنای مطالعه و بررسی مفاهیم هم چون فرهنگ سیاسی ، فرهنگ سیاسی خاورمیانه و اندیشه های جریان تکفیری و سلفی ، تعریف گردید . مطالعه موردی در این تحقیق روی جریانات تکفیری و سلفی در عراق و سوریه صورت گرفته است . بازه زمانی تحقیق مربوط به پس از اشغال عراق و سرنگونی رژیم صدام حسین در سال 2003 تا به حال و تحولات سیاسی و اجتماعی سوریه ، پس از مرگ حافظ اسد در سال 2000 و روی کار آمدن بشار اسد در نظر گرفته شده است تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
83 - بحران فرایند دولت -ملتسازی و نقش آن بر شکلگیری و تکوین بنیادگرایی دینی در خاورمیانه (مطالعه موردی عراق و سوریه)
صدیقه مرادزاده احسان شاکری خوئیمقاله حاضر به مطالعه نقش فرایند دولت ملت سازی بر شکل گیری و تکوین بنیادگرایی دینی در خاورمیانه، به صورت مطالعه موردی عراق و سوریه پرداخته است. تبیین نقش فرایند دولت ملت سازی بر شکل گیری و تکوین بنیادگرایی دینی در خاورمیانه به خصوص جوامع عراق و سوریه، تبیین مولفه های مرب أکثرمقاله حاضر به مطالعه نقش فرایند دولت ملت سازی بر شکل گیری و تکوین بنیادگرایی دینی در خاورمیانه، به صورت مطالعه موردی عراق و سوریه پرداخته است. تبیین نقش فرایند دولت ملت سازی بر شکل گیری و تکوین بنیادگرایی دینی در خاورمیانه به خصوص جوامع عراق و سوریه، تبیین مولفه های مربوط به فرایند دولت ملت سازی در جوامع خاورمیانه، تبیین صورت بندی و ساختار اجتماعی جوامع عراق و سوریه، تبیین خاستگاه اجتماعی پیدایش داعش، ازاهداف این تحقیق می باشد. دولت- ملت سازی ناقص درخاورمیانه (عراق و سوریه) باعث شکل گیری و تکوین بنیادگرایی دینی شده است؛ ساختارمتنوع و متکثر قومی، مذهبی و موزائیکی بودن جوامع عراق و سوریه و انجام دولت- ملت سازی ناقص و مصنوعی بر مبنای قرارداد سایکس- پیکو در کشورهای خاورمیانه و از طرفی فرایند دولت ملت سازی باعث انباشت مطالبات و عدم تحقق آن در جوامع عراق و سوریه، به عنوان فرضیه های تحقیق درنظر گرفته شده است. مطالعه موردی دراین تحقیق در ارتباط با بنیادگرایی دینی درعراق و سوریه صورت گرفته است. بازه زمانی تحقیق مربوط به پس از اشغال عراق و سرنگونی رژیم صدام حسین در سال 2003 تا به حال و تحولات سیاسی و اجتماعی سوریه، پس ازمرگ حافظ اسد در سال 2000 و روی کارآمدن بشار اسد در نظر گرفته شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
84 - بررسی علل توفیق ایران در تقابل با داعش
کامران پرهوده غلامحسین بلندیان اکبر اشرفی احمد بخشایش اردستانیهدف از پژوهش حاضر بررسی علل موفقیت ایران در تقابل نظامی با داعش است و اینکه کدام عوامل و عناصر سبب توفیق و پیروزی ایران در این مداخله نظامی شدند. با ظهور و بروز گروه تروریستی – تکفیری داعش به عنوان نسخه به روزرسانی شده گروههای افراط گرا و رادیکال اسلامی شاهد فصل ن أکثرهدف از پژوهش حاضر بررسی علل موفقیت ایران در تقابل نظامی با داعش است و اینکه کدام عوامل و عناصر سبب توفیق و پیروزی ایران در این مداخله نظامی شدند. با ظهور و بروز گروه تروریستی – تکفیری داعش به عنوان نسخه به روزرسانی شده گروههای افراط گرا و رادیکال اسلامی شاهد فصل نوینی از اقدامات تروریستی و کشتار غیر نظامیان بی گناه در منطقه خاورمیانه به ویژه کشورهای عراق و سوریه بوده ایم. پیدایش این غده سرطانی که بی شک حاصل کار مشترک اتاق فکر سرویس های امنیتی غربی – عبری – عربی و ترکی بوده است عملا زنگ خطر را هم برای ارزشها و هم برای منافع جمهوری اسلامی ایران و دولت ها و گروههای وابسته به آن در سطح منطقه پدید آورد. با تداوم و تشدید این اقدامات خرابکارانه و تروریستی که به صدور بیانیه سازمان ملل متحد مبنی بر اقدام مشترک کشورها برای کنترل این گروه تروریستی نیز منجر شد، جمهوری اسلامی ایران نیز برای حفظ منافع و البته از محافظت از ارزشهای خود و با هماهنگی و درخواست دولتهای عراق و سوریه اقدام به حضور نظامی در این کشورها نمود و ضمن انجام اقدامات مستشاری ، تصمیم به حضور نظامی فعال و همچنین سازماندهی نیروهای مردمی برای مقابله نظامی با این گروهک تروریستی گرفت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
85 - منابع و موانع احزاب در روند توسعه سیاسی مطالعه موردی: اقلیم کردستان عراق 1991-2020
صفر ولدبیگی صادق زیباکلام سید علی رضا ازغندی علی اشرف نظریانشکلگیریِ سیستم خودمختار و بعدها فدرال در کردستان عراق محصول تعاملات سیاسی بینالمللی ومبارزات ناسیونالیستی کردها در قالب احزاب سیاسی بوده ست؛بنابراین، شکلگیری توسعه سیاسی در این منطقه نیز محصول ایندو بعدست.تجربه سه دهه احزاب این اقلیم از حکمرانی،خودمدیریتی،توسعه نهادهای أکثرشکلگیریِ سیستم خودمختار و بعدها فدرال در کردستان عراق محصول تعاملات سیاسی بینالمللی ومبارزات ناسیونالیستی کردها در قالب احزاب سیاسی بوده ست؛بنابراین، شکلگیری توسعه سیاسی در این منطقه نیز محصول ایندو بعدست.تجربه سه دهه احزاب این اقلیم از حکمرانی،خودمدیریتی،توسعه نهادهای دموکراتیک جدید و تولید چالشهایی برای رشد دموکراسی،بدین معناست که منطقه کردستان مکان پرغنایی برای به آزمون کشیدن رابطه بین احزاب و توسعه سیاسی میباشد.توسعه سیاسی حداقلی در کردستان عراق محصولِ مبارزات ملیگرایانه این احزاب بوده،اما مسئله بنیادی نیز اینست که فساد سیاسی و اقتصادی هم دستاورد این احزاب بوده است.سؤال اصلی پژوهش اینست که در روند توسعه سیاسی اقلیم کردستان،احزاب اصلی چه نقشی در کشاکش موانع و منابع موجود داشتهاند؟روش تحقیق این پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده، و به منابع معتبر کتابخانهای در اقلیم کردستان و ایران رجوع و از تکنیک مصاحبه نیز بهره گرفته و با ده نفر از صاحبنظران حوزه احزاب و توسعه سیاسی در دانشگاههای ایران و اقلیم کردستان مصاحبهصورت گرفته است.یافته-های پژوهش نیز بیانگر این واقعیتست که گرچه روند توسعه سیاسی در این اقلیم مستمر، پویا و روزافزون نبوده ولی این اقلیم با حاکمیت همین احزابش در طول سه دهه اخیر در حال حرکت به سمت نوعی دموکراسی حداقلیست. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
86 - استراتژیهای مؤثر برای خروج آمریکا از عراق
آرمین امینی یداله محمدی محمد محمدیآمریکا و متحدانش در ۲۹ اسفند ۱۳۸۱ به عراق حمله نموده و این کشور را به اشغال خود درآوردند. با تثبیت امنیت نسبی در این کشور و انتقال قدرت به سران محلی و با خروج آخرین تیپ رزمیآمریکایی در ۲۸ مرداد ۱۳۸۹ این جنگ بهطور رسمیخاتمه یافت. با این وجود آمریکا بخشهایی از نیروهای أکثرآمریکا و متحدانش در ۲۹ اسفند ۱۳۸۱ به عراق حمله نموده و این کشور را به اشغال خود درآوردند. با تثبیت امنیت نسبی در این کشور و انتقال قدرت به سران محلی و با خروج آخرین تیپ رزمیآمریکایی در ۲۸ مرداد ۱۳۸۹ این جنگ بهطور رسمیخاتمه یافت. با این وجود آمریکا بخشهایی از نیروهای خود را در مراکز حساس و با بهانههای مختلف همچنان حفظ نموه و شواهد حاکی از آن است که این کشور تمایلی به خروج از عراق ندارد. این مسئله پس از ترور قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس، بیشتر نمایان شده و بررسی امکان خروج آمریکا به یکی از مهمترین مسائل این کشور تبدیل شد. اما سئوالی که مطرح میباشد این است که پیش نیازهای اصلی برای خروج آمریکا از عراق چه بوده و منافع عراق و آمریکا در این حوزه کدامها هستند؟ و نقش ایران چیست؟ با توجه به طبیعت این موضوع عنصر اصلی روش این تحقیق متا آنالیز درنظر گرفته شده است. لذا برای این مقاله، یک متا از منابع مختلف الکترونیکی و منتشر شده برای تفسیر دلایل حضور آمریکا در عراق از دیدگاه نئوواقعگرایی استفاده میشود. یافتههای این تحقیق حاکی از آن است که فاکتورهای مختلف مؤثر بر خروج آمریکا از عراق آنچنان قدرتمند نیستند که بتوان در کوتاه مدت و حتی در میان مدت انتظار داشت تا مسئولین عراقی به استراتژی واحدی برای خروج کامل آمریکا از این کشور دست یابند. برخی از این فاکتورها عبارتند از ناکارآمدی دولت عراق به ویژه در حل مشکلات اقتصادی، تمایل بیشتر اکراد و سنیهای عراقی به ماندن آمریکا در این کشور، افزایش مشکلات اقتصادی ایران بخاطر تحریم و امکان مشارکت اقتصادی کمتر در عراق و همچنین مواجه شدن ایران با چالشهای بیشتر برای اجرای نقش سیاسی خود در این کشور تنها بخشیهایی از این موانع میباشند. علیرقم وجود تمامیمشکلات و چالشها در این پژوهش اقداماتی که میتواند عراق را از وجود هرگونه نیروی خارجی بی نیاز کند نیز مورد برررسی قرار گرفته است تا با اتکاء به این اقدامات شاید بتوان فشارها برای خروج آمریکا را افزایش داده و دستکم حضور آمریکا در عراق را به حضوری حداقلی مبدل نمود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
87 - واکاوی «رمزهای هندسی زبان صوفیانه» در شعرعراقی
مژگان اسکندری سهیلا صادقی محمد یوسف نیریرمزهای هندسی تعبیری مدرن از مجموعه ای از شگردهای ادبی است که قدمای بلاغی ما تحت عنوان تمثیل و متأخران تحت عنوان رمز، سمبول و پارادوکس از آن نام می برند. در این رویکرد، زبان در معنای حقیقی خود بکار نمی رود و معنای مجازی و رمزی، مورد نظر شاعر و نویسنده است. بی تردید، یکی أکثررمزهای هندسی تعبیری مدرن از مجموعه ای از شگردهای ادبی است که قدمای بلاغی ما تحت عنوان تمثیل و متأخران تحت عنوان رمز، سمبول و پارادوکس از آن نام می برند. در این رویکرد، زبان در معنای حقیقی خود بکار نمی رود و معنای مجازی و رمزی، مورد نظر شاعر و نویسنده است. بی تردید، یکی از گروه های فکری جهان اسلام صوفیه هستند که این نوع بیان و زبان را برای تبیین آموزه های عرفانی خود مورد استفاده قرارمی دهند؛ که در این میان عطار به عنوان برترین فردی که از رمزهای هندسی به شکلی هنری و ماندگار استفاده کرده است از برجستگی بیشتری برخوردار است. در مقاله ی پیش رو به شیوه ی تحلیلی - توصیفی شعر فخرالدّین عراقی از شاعران سده ی هفتم از این منظر مورد کاوش قرار گرفته است. نتیجه ی بدست آمده نشان می دهد که عراقی از زبان صوفیانه در قالب هندسه ی زبانی استفاده کرده و حقایقی عرفانی نظیر زبان دل، زبان اشارت، زبان تمثیلی- عرفانی، زبان شطح و طامات، زبان حقیقت، عشق و وحدت وجود بسیار سود جسته است و توانسته است به خوبی خبر کلان آموزه های عرفانی خود را به مخاطب منتقل نماید. از میان زبانها، زبان حقیقت و رمز، بیشترین بسامد را در شعر عراقی دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
88 - بازتاب های فضایی جنگ ایران وعراق بر شبکه شهری و نظام سلسله مراتب شهرهای استان کرمانشاه براساس مدل حد اختلاف طبقاتی
طاهره شهبازی عباس ملک حسینیطی سال های اخیر، به دلایل متعددی جمعیت ومراکز شهری ایران دچار تحولات فضایی شدیدی شده که حاصل آن افزایش شهرهای کوچک ومتوسط وعدم تعادل در سلسله مراتب شهری کشور است. این پژوهش با هدف بررسی سلسله مراتب شهری وتحولات مربوط به آن در شهرهای استان کرمانشاه طی سال های 1355 تا 139 أکثرطی سال های اخیر، به دلایل متعددی جمعیت ومراکز شهری ایران دچار تحولات فضایی شدیدی شده که حاصل آن افزایش شهرهای کوچک ومتوسط وعدم تعادل در سلسله مراتب شهری کشور است. این پژوهش با هدف بررسی سلسله مراتب شهری وتحولات مربوط به آن در شهرهای استان کرمانشاه طی سال های 1355 تا 1395 و بازتاب های فضایی جنگ تحمیلی بر شبکه شهری و نظام سلسله مراتبی استان صورت گرفته است و در آن از روش تحقیقی با بهره گیری از مدل های حد اختلاف طبقه ای، ضریب آنتروپی، مدل کشش پذیری، مورد بررسی وتحلیل قرار گرفته اند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که الگوی پراکنش سکونتگاه های شهری در استان کرمانشاه نامتعادل بوده و جنگ تحمیلی بر عدم تعادل تأثیر به سزایی داشته و شهر کرمانشاه به علت عملکرد های متنوع وحوزه عملکردی قوی ویا جذب جمعیت نواحی اطراف واستان های دیگر به خصوص در دوران جنگ به صورت یک شهر مسلط موجب ناموزونی نظام شهری استان شده و جهت ایجاد تعادل در نظام سلسله مراتبی شهری تمرکز زدایی از شهر مرکز و تعریف کارکرد و نقش های تخصیصی به شهرهای دیگر استان پیشنهاد می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
89 - Attitudes of University Students toward English Language Education Policy in Iraqi Kurdistan
Momen Yaseen Amin Javad GholamiDespite widespread coverage of language policy in the literature, there has been scant research probing into English language education policy at tertiary levels in general and the higher education context of Iraqi Kurdistan in particular. The present qualitative study أکثرDespite widespread coverage of language policy in the literature, there has been scant research probing into English language education policy at tertiary levels in general and the higher education context of Iraqi Kurdistan in particular. The present qualitative study investigated EFL students' perceptions of English language education policy, current educational policies, and the purposes for learning in Kurdish contexts across genders and study fields. To this end, a version of Yang's (2012) questionnaire was adapted and administered to university EFL students majoring in soft and hard sciences (N=300, male 34%, female 67%) at two private and state universities in Iraqi Kurdistan. The statistical analysis of the obtained data revealed students' positive attitudes toward learning English as an international language in both soft and hard sciences. Notably, students stressed that all Iraqi Kurdish students should learn the English language in English- and Kurdish-medium classes. They also considered English competence as a significant academic accomplishment. However, some of them felt dissatisfied with the status quo of English education in their institutions. The findings of this study offer insights and recommendations for English education policymakers, administrators, and instructors at tertiary levels. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
90 - حوزه نجف و تحولات سیاسی - حزبی عراق در فاصله دو کودتا (۱۴ ژوئیه ۱۹۵۸ - ۸ فوریه ۱۹۶۳)
علی اکبر زاور علی بیگدلی نعمت احمدی نسبچکیده:در پی کودتای ۱۹۵۲ افسران جوان در مصر دنیای اعراب درگیر یکسری بحرانهای متعدد شد که عراق نیز از این فضا متأثر گردید و درنهایت منجر به کودتای ۱۴ ژوئیه ۱۹۵۸ و اعلام جمهوری شد. باز شدن فضای سیاسی عراق موجب گردید که طیفی از احزاب و گروههای سیاسی اعم از کمونیست، ناسیون أکثرچکیده:در پی کودتای ۱۹۵۲ افسران جوان در مصر دنیای اعراب درگیر یکسری بحرانهای متعدد شد که عراق نیز از این فضا متأثر گردید و درنهایت منجر به کودتای ۱۴ ژوئیه ۱۹۵۸ و اعلام جمهوری شد. باز شدن فضای سیاسی عراق موجب گردید که طیفی از احزاب و گروههای سیاسی اعم از کمونیست، ناسیونالیست، ناصریست و بعثیها شروع به فعالیت و رقابت نمایند. پرسش اساسی این پژوهش عبارت است از اینکه؛ تغییر و تحولات ناشی از کنشها و فعالیتهای حکومت کودتا و همچنین احزاب و گروههای سیاسی چه تأثیری در فرازهای اصلی و رویکردهای راهبردی حوزههای علمیه و نهاد مرجعیت شیعه در فضای سیاسی عراق در فاصله دو کودتا (۱۹۶۳ - ۱۹۵۸) داشته است؟ بنا بر فرضیه این مقاله، رویکرد حوزه به رهبری آیتالله حکیم در این سالها برمبنای عدم ورود به درگیریها، جناحبندیها و بازیهای سیاسی بوده است ولی درعینحال در دفاع از حریم شریعت نیز حدومرزی نمیشناخته و از درگیر شدن با حاکمیت و احزابی که به دنبال اصلاحات غیردینی در جامعه عراق بودند ابایی نداشته است. تکفیر حزب کمونیست عراق و تقابل با دولت به خاطر تصویب قوانینی مخالف شریعت از آن جمله است این پژوهش با اتکای به اطلاعات موجود در منابع تاریخی و با رویکردی توصیفی – تحلیلی تلاش دارد به بررسی این موضوع بپردازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
91 - تبیین و تحلیل رویکردهای تبلیغاتی امویان
نبی سنجابی فریناز هوشیار ناصر جدیدیتبلیغات از عرصه های مهم ارتباطات جوامع است از این رو در حوزه های مختلف از جمله حوزه های سیاسی و حاکمیتی در ادوار مختلف همواره مورد توجه قرار داشته است. امویان نیزبرای ایجاد مشروعیت، دستیابی به قدرت و حفظ حاکمیت سیاسی به خصوص در مقابل علویان (شیعیان)، از تبلیغات استفا أکثرتبلیغات از عرصه های مهم ارتباطات جوامع است از این رو در حوزه های مختلف از جمله حوزه های سیاسی و حاکمیتی در ادوار مختلف همواره مورد توجه قرار داشته است. امویان نیزبرای ایجاد مشروعیت، دستیابی به قدرت و حفظ حاکمیت سیاسی به خصوص در مقابل علویان (شیعیان)، از تبلیغات استفاده کردند. رویکردهای تبلیغاتی، توجه به حوزه ها و استفاده از ابزارهای گوناگونی است که به آن ماهیتی تبلیغاتی داده میشود. پژوهش حاضر در پاسخ به این پرسش که رویکردهای تبلیغاتی امویان چه حیطهها یی را در بر میگرفت؟ به روش توصیفی - تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه ای انجام شده است. نتیجه این تحقیق نشان می دهد، بسیاری از شیوه های تبلیغاتی توسط معاویه بنیان نهاده شد و خلفای بعد آن را ادامه دادند. رویکردهای تبلیغاتی امویان مشتمل بر رویکرد دینی، سیاسی، عاطفی-روانی و اقتصادی بود که با هدف تاثیرگذاری بر افکار و رفتار افراد و هدایت جامعه به اهداف مورد نظر امویان انجام میگرفت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
92 - تحلیل دولت شکننده عراق و معمای امنیت در خلیج فارس،
حسین معین آبادی بیدگلی منصوره منصوری پریسا شاه محمدیمعمای امنیت به عنوان یکی از دغدغههای اصلی کشورها در صحنه بینالمللی است که با افزایش امنیت یک کشور، سایر کشورها روند ناامنی را سیر خواهند کرد. وظیفه دولتها ارائه کالاهای سیاسی مانند؛ امنیت، امکانات اقتصادی، نظم قانونی و زیرساختارها است. زمانی که دولت این کارویژهها را نتو أکثرمعمای امنیت به عنوان یکی از دغدغههای اصلی کشورها در صحنه بینالمللی است که با افزایش امنیت یک کشور، سایر کشورها روند ناامنی را سیر خواهند کرد. وظیفه دولتها ارائه کالاهای سیاسی مانند؛ امنیت، امکانات اقتصادی، نظم قانونی و زیرساختارها است. زمانی که دولت این کارویژهها را نتواند ارائه کند، یک دولت شکننده محسوب میشود. مفهوم دولتهای شکننده در یک دهه اخیر، ازجمله ویژگیهای برخی کشورهای خاورمیانه شده است. عراق پس از سال 2003، در گروه دولتهای شکننده قرار گرفته و در طول این سالها همواره در سطح نامطلوبی از امنیت ارزیابی شده است. براین اساس، سوال اصلی این است که، دولت شکننده عراق چه تاثیری بر معمای امنیت در خلیج فارس دارد؟ هدف این نوشتار با استفاده از روش توصیفی –تحلیلی، این است که به بررسی معمای امنیت در عراق به عنوان دولتی در منطقه خلیج فارس پس از سال 2003 بپردازد. یافتههای پژوهش نشان میدهد دولت شکننده عراق با برهم زدن نظم عربی منطقهای، زمینهسازی افزایش مداخلات نظامی، تاثیرگذاری بر موازنه قوای منطقهای بین ایران و عربستان، زمینهسازی گسترش فعالیتهای تروریستی و قاچاق نفت در منطقه، معمای امنیت در خلیج فارس را تشدید نموده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
93 - تحولات کردستان عراق و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
اصغر بیات محمد رضا اقارب پرست علیرضا گلشنیتاریخ پذیرش: 29. 08. 1397 چکیـده منطقه کردستان عراق به دلیل موقعیت منحصر به فرد ژئوپلتیک، بهعنوان یکی از مهمترین مناطق خاورمیانه شناخته میشود. این منطقه پس از صدام (2003) و تشکیل حکومت خودمختار، آبستن حوادث و رخدادهایی بوده که بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تأثی أکثرتاریخ پذیرش: 29. 08. 1397 چکیـده منطقه کردستان عراق به دلیل موقعیت منحصر به فرد ژئوپلتیک، بهعنوان یکی از مهمترین مناطق خاورمیانه شناخته میشود. این منطقه پس از صدام (2003) و تشکیل حکومت خودمختار، آبستن حوادث و رخدادهایی بوده که بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تأثیر داشته است. این پژوهش تحولات کردستان عراق را به دو دلیل مورد توجه قرار داده است: نخست به دلیل حضور و فعالیت دولتهای منطقهای و فرامنطقهای در کردستان عراق پس از صدام و دوم، تقویت ناسیونالیسم کردی در مناطق کردنشین ایران. پیامد این رویداد، گسترش خواستههای قومی کردهای ایران از دولت مرکزی و احتمال واگرایی از حکومت مرکزی با هدایت بیگانگان است. از این رو، این پژوهش با روش آینده پژوهی در پی پاسخگویی به این پرسش است که تحولات اخیر کردستان عراق چه تأثیری بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران خواهد گذاشت؟ بر اساس فرضیه تحقیق، تحولات کردستان عراق؛ بهویژه حضور قدرتهای منطقهای در آن ناحیه و هم مرزی با ایران و نیز حضور نیروهای معارض کردی، میتواند بسترهای مناسبی را برای اقدام علیه امنیت ملی ایران فراهم آورد. در نهایت، چهار سناریو برای بررسی آینده این موضوع در خاورمیانه ارائه شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
94 - تبیین سیاست خارجی عربستان سعودی در قبال تروریسم تکفیری در عراق و سوریه
مهدی هدایتی شهیدانی سجاد مرادی کلاردهچکیده خاورمیانه در سال های اخیر با افزایش فعالیت گروه های تروریستی مواجه است و فعالیت این گروه ها، واکنش های مختلف کشورهای منطقه را در پی داشته است. هدف اصلی این مقاله، بررسی سیاست خارجی عربستان سعودی در قبال تروریسم تکفیری در عراق و سوریه با روش تحلیلی و محوریت تئوری ن أکثرچکیده خاورمیانه در سال های اخیر با افزایش فعالیت گروه های تروریستی مواجه است و فعالیت این گروه ها، واکنش های مختلف کشورهای منطقه را در پی داشته است. هدف اصلی این مقاله، بررسی سیاست خارجی عربستان سعودی در قبال تروریسم تکفیری در عراق و سوریه با روش تحلیلی و محوریت تئوری نوواقع گرایی تدافعی است. در همین راستا، دو پرسش اصلی مطرح می شود: نخست، نقش تروریسم تکفیری در سیاست خارجی عربستان سعودی در عراق و سوریه چیست؟ دوم، عربستان سعودی چه راهبردهایی در قبال تروریسم تکفیری در این کشورها دنبال می کند؟ یافته های مقاله نشان می دهد، نقش تروریسم تکفیری در سیاست خارجی عربستان سعودی، ایجاد موازنه تهدید در قبال افزایش قدرت ایران در عراق و سوریه است و راهبردهای عربستان سعودی در قبال تروریسم تکفیری در این کشورها، طیف های متنوعی از حمایت مستقیم، اجماع سازی در سطح سازمان های منطقه ای همسو و ائتلاف سازی با برخی کشورهای منطقه را دربرمی گیرد. این مقاله با استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی به این موضوع می پردازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
95 - اقلیم کردستان عراق و جمهوری اسلامی ایران در عصر وابستگی متقابل؛ فرصتها و چالشها
حسین مسعودنیا علی ابراهیمی مجتبی رضازادهچکیده بیتردید، موقعیت ژئوپلیتیک دو کشور ایران و عراق در باب مناسبات اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و ... در بستر تاریخ در هم تنیده شده است؛ بهگونهای که امتزاج میان این حوزهها را مـیتـوان در عصر وابستگی متقابل مشـاهده کرد. یکی از مناطقی که از تأثیرگذاری و اهمیت بالایی در ع أکثرچکیده بیتردید، موقعیت ژئوپلیتیک دو کشور ایران و عراق در باب مناسبات اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و ... در بستر تاریخ در هم تنیده شده است؛ بهگونهای که امتزاج میان این حوزهها را مـیتـوان در عصر وابستگی متقابل مشـاهده کرد. یکی از مناطقی که از تأثیرگذاری و اهمیت بالایی در عراق جدید برخوردار است، منطقه خودمختار کردستان محسوب میشود که در پرتو واقعیتهای ژئوپلیتیک، بررسی فرصتها و چالشهایی را که پیشروی جمهوری اسلامی ایران قرار داده است، ضروری نموده است. پژوهش حاضر، ضمن تمهید پشتوانه نظری مبتنی بر وابستگی متقابل، درصدد پاسخ گویی به این پرسش است که منطقه کردستان عراق از چه ظرفیت ها و امکاناتی در جهت تأثیرگذاری بر جمهوری اسلامی ایران برخوردار است؟ فرضیه مقاله عنوان می کند که روابط میان ایران و اقلیم کردستان عراق می تواند در حوزه های موضوعی فرهنگ، تروریسم و امنیت منطقهای، فعالیت اقتصادی و مسأله انرژی، فرصت ها و چالش هایی را برای ج.ا.ایران زمینه سازی نماید. پژوهش حاضر به روش کیفی و با رویکرد توصیفی و تحلیلی است. نتایج تحقیق مؤید این واقعیت است که درک صحیح جمهوری اسلامی ایران نسبت به جایگاه اقلیم کردستان عراق، می تواند در جهت تهدیدزدایی امنیتی و تأمین منافع ملی مؤثر واقع شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
96 - تقابل خشونت هژمونیسم و تروریسم در عراق
شهروز شریعتی اکرم میرزادهچکیده تحولات اخیر در کشورهای خاورمیانه عربی و بهویژه عراق، موجب شده است تا این منطقه حساس و بحرانزا بیش از گذشته موردتوجه نظریهپردازان روابط بینالملل قرار بگیرد؛ اما آنچه در بحرانی شدن اوضاع منطقه بیشتر مؤثر شده، گسترش اقدامات خشونتآمیز تروریستی گروههای رادیکال ا أکثرچکیده تحولات اخیر در کشورهای خاورمیانه عربی و بهویژه عراق، موجب شده است تا این منطقه حساس و بحرانزا بیش از گذشته موردتوجه نظریهپردازان روابط بینالملل قرار بگیرد؛ اما آنچه در بحرانی شدن اوضاع منطقه بیشتر مؤثر شده، گسترش اقدامات خشونتآمیز تروریستی گروههای رادیکال اسلامگرا و حضور نظامی و اقدامات خشونتبار هژمونی آمریکا برای تقابل با این پدیده است. بر این اساس، بررسی و تحلیل تروریسم و هژمونیسم و نقش این دو پدیده در همافزایی یکدیگر، نیاز ضروری برای تبیین مسائل فراروی منطقه خاورمیانه است و سعی این پژوهش بر آن است تا چهره ژانوسی حاصل از تعاطی و تقابل این دو پدیده را ارزیابی کند. به تعبیر بهتر، آنچه این پژوهش به بررسی آن خواهد پرداخت، روند پژوهی علت رشد و گسترش تروریسم در خاورمیانه عربی با تمرکز بر نسبتسنجی هژمونیسم و تروریسم در کشور عراق است. مقاله حاضر، ضمن بهرهگیری از روشهای توصیفی، تاریخی، تحلیلی و با استناد به دادههای آماری این فرضیه را بررسی خواهد کرد که: به نظر میرسد رشد و گسترش تروریستم در منطقه خاورمیانه عربی، حاصل کاربست عنصر خشونت آشکار و پنهان در رویکرد ثبات هژمونیک آمریکا در این منطقه بوده است. بدین ترتیب، مقاله حاضر با استناد به آموزههای نظریه ثباتهژمونیک میکوشد تا به نسبتسنجی منظری هژمونیسم و تروریسم در خاورمیانه بپردازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
97 - بررسی عوامل مؤثر ژئوپلیتیک عراق و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
سید مصطفی هاشمی عبدالرضا فرجی راد رحیم سرورچکیده حوزه ژئوپلیتیک عراق دارای نیروهای همگرا و واگرایی است که تحت شرایط خاص عمل میکنند و دائم با یکدیگر در حال رقابت هستند. عراق با تحولاتی روبهرو بوده که به تغییر و تحول در ساختار قدرت و هویت آن منجر شده و نتیجهای جز دگرگونی در ژئوپلیتیک و رویکردهای بازیگران و کنش أکثرچکیده حوزه ژئوپلیتیک عراق دارای نیروهای همگرا و واگرایی است که تحت شرایط خاص عمل میکنند و دائم با یکدیگر در حال رقابت هستند. عراق با تحولاتی روبهرو بوده که به تغییر و تحول در ساختار قدرت و هویت آن منجر شده و نتیجهای جز دگرگونی در ژئوپلیتیک و رویکردهای بازیگران و کنشگران منطقهای نداشته است. گروههای قومی و مذهبی، هیدروپلیتیک، هویت ملی و هویت عربی، منابع نفتی و درآمدهای عظیم ناشی از آن و کیفیت دسترسی به خلیجفارسو ... در آمایش و روند تحولات عراق، باعث اتخاذ راهبردهای ژئوپلیتیک شده که بسته به وضعیت عراق و نوع و ترکیب حکومت این کشور، بر امنیت ملی ایران اثر گذاشته، به دشمن، رقیب راهبردی و یا شریک استراتژیک جمهوری اسلامی ایران تبدیل میشود. پژوهش ذیل با روش توصیفی- تحلیلی انجامگرفتهاست و ضمن بررسی جغرافیای سیاسی، فضای درونی، تاریخی و ژئوپلیتیک عراق، به مجموعه الزامات فضایی، امنیتی و سیاسی میپردازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
98 - راهبرد خاورمیانهای اوباما؛ از واگذاری مسؤولیت تا همراهی محدود
فرزاد محمدزاده ابراهیمی محمدرضا ملکی سید جواد امام جمعه زادهچکیده از راهبرد خاورمیانهای باراک اوباما انتقادهای فراوانی شده و بهزعم برخی فاقد چشمانداز راهبردی عنوانشده است. بررسی راهبرد خاورمیانهای ایالاتمتحده در دوره ریاست جمهوری اوباما از منظر واقعگرایی نوکلاسیک نهتنها این دیدگاه را تأیید نمیکند؛ بلکه مبین این نکته اس أکثرچکیده از راهبرد خاورمیانهای باراک اوباما انتقادهای فراوانی شده و بهزعم برخی فاقد چشمانداز راهبردی عنوانشده است. بررسی راهبرد خاورمیانهای ایالاتمتحده در دوره ریاست جمهوری اوباما از منظر واقعگرایی نوکلاسیک نهتنها این دیدگاه را تأیید نمیکند؛ بلکه مبین این نکته است که اوباما از آغاز، راهبرد منسجم و روشنی را در قبال خاورمیانه درپیش گرفته و بر همین اساس نیز توانستهاست اقدامات درخورتوجهی را در راستای ارتقای امنیت ملی امریکا انجام دهد. از اینرو، پاسخ به این سؤال مهم است که اوباما در قبال خاورمیانه چه راهبردی را اتخاذ و بر اساس آن، چه روندی را طی کرده است؟ پژوهش حاضر با بهرهگیری از روش توصیفی- تحلیلی، نشانمیدهد راهبرد خاورمیانهای ایالاتمتحده در دوره اوباما با واگذاری مسؤولیت به متحدان منطقهای خود در قالب موازنه از راه دور آغاز شده و باگذشت زمان به سمت تقبل محدود مسؤولیت حرکت کرده است. با توجه به نزدیکی اصول سیاست خارجی دولت اوباما به نظریه واقعگرایی، ازنظر نویسندگان مقاله، این نظریه میتواند تبیین مناسبتری از سیاست خارجی ایالاتمتحده در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما ارائه دهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
99 - دامنه و افق مناسبات جمهوری اسلامی ایران و ترکیه (2021-2011)
حسین یارمحمدیان علی امیدی شهروز ابراهیمیچکیده مقالۀ حاضر، نخست شرحی از فراز و فرودهای روابط میان ایران و ترکیه عرضه میکند و توضیح میدهد که چگونه اندکی فاصلهگیریِ آرامِ ترکیۀ تحت سیادت حزب عدالت و توسعه، از سکولاریسم نظامی کمالیستها، موجب شد که مناسبات دیپلماتیک میان ایران و ترکیه از سال ۲۰۰۲ به بعد گسترش أکثرچکیده مقالۀ حاضر، نخست شرحی از فراز و فرودهای روابط میان ایران و ترکیه عرضه میکند و توضیح میدهد که چگونه اندکی فاصلهگیریِ آرامِ ترکیۀ تحت سیادت حزب عدالت و توسعه، از سکولاریسم نظامی کمالیستها، موجب شد که مناسبات دیپلماتیک میان ایران و ترکیه از سال ۲۰۰۲ به بعد گسترش پیدا کند. سپس، توجه خود را به اهمیت خیزشهای عربی در ایجاد شکاف میان ایران و ترکیه معطوف میکند و با استفاده از نظریۀ معمای امنیت و با رویکردی توصیفی – تحلیلی، این پرسش را مطرح میکند که عوامل اثرگذار در فرسایش روابط ایران و ترکیه، ناظر به چه موضوع ها و مسائلی بوده و قلمرو اثرگذاریِ این متغیرها در آیندۀ روابط کجاست؟ از همینرو و در مقام پاسخ، اشاره میشود که از لحاظ جغرافیایی، این دو کشور به واسطۀ ابهام و عدم اطمینان اوضاع شکننده خاورمیانه، خصوصاً عراق و سوریه، همزمان در مسائل سیاسی- امنیتی در مناطق مختلفی؛ از جمله منطقۀ هلال حاصلخیز شامل عراق، سوریه و کردها تأثیرگذار هستند و به لحاظ هویتی نیز با اتصال اصول و ارزشهای خود به مسائل منطقهای؛ بهخصوص هدایت جریانهای ایدئولوژیک و بازیگران غیردولتی، در جهت اثرگذاری بر مناطق استراتژیک در راستای خودیاری به ایفای نقش میپردازند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
100 - موانع پیش روی روند دولتسازی در عراق
احمد زارعان سعید معدنی محمدباقر تاج الدینچکیده پس از سقوط صدام، با مشارکت فعال شیعیان و کردها و مشارکت حداقلی و منفعلانه اهلسنت، ساختار جدیدی مبتنی بر اصول دموکراتیک در عراق شکل گرفت. در دورانی که تصور میشد با حذف یکی از بزرگترین دیکتاتورهای تاریخ، عراق به ساحل آرامش خواهد رسید، بحرانهای سیاسی ـ امنیتی، ی أکثرچکیده پس از سقوط صدام، با مشارکت فعال شیعیان و کردها و مشارکت حداقلی و منفعلانه اهلسنت، ساختار جدیدی مبتنی بر اصول دموکراتیک در عراق شکل گرفت. در دورانی که تصور میشد با حذف یکی از بزرگترین دیکتاتورهای تاریخ، عراق به ساحل آرامش خواهد رسید، بحرانهای سیاسی ـ امنیتی، یکی پس از دیگری در این کشور به وجود آمد و ضمن ایجاد اختلال در روند دولتسازی دموکراتیک، دولت عراق را به ورطه فروماندگی کشاند. این مقاله با استفاده از روش اکتشافی و استفاده از ابزار کتابخانهای و مصاحبه، به دنبال پاسخ به این سؤال است که موانع پیش روی روند دولتسازی در عراق کدامند؟ برای پاسخ به سؤال تحقیق، این فرضیه بررسی شده است که شکافهای اجتماعی در عراق که به دلیل توزیع طایفهای جمعیت در جغرافیا فعال شده است، به همراه فقدان زیرساختهای مورد نیاز برای دموکراسیسازی، ساختار قبایلی و عشایری و مداخلات خارجی، در روند دولتسازی اختلال ایجاد کرده است. یافتههای تحقیق علاوه بر اثبات فرضیه فوق نشان میدهد دموکراسی توافقی به عنوان الگوی حاکم بر نظام سیاسی از یک سو باعث تشدید شکافهای اجتماعی و از سوی دیگر، باعث ناکارآمد شدن حاکمیت سیاسی در عراق شده است و از موانع دولتسازی در عراق بهشمار میرود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
101 - مطالعه تطبیقی تأثیر تحولات سوریه و عراق بر سیاست منطقهگرایی جمهوری اسلامی ایران و ترکیه
محمدجواد فتحی الهام رسولی ثانی آبادی میلاد خسروی نژادچکیده امروزه منطقه گرایی یکی از الزامات سیاست خارجی کشورها را شکل می دهد و توجه به مناطق پیرامونی و پتانسیل های خاص هر کشور، دولت ها را به سمت راهبردهای منطقه ای خاصی رهنمود می کند. کشورها تلاش دارند با استفاده از نقش منطقه ای و ظرفیت های موجود، به افزایش قدرت بین المل أکثرچکیده امروزه منطقه گرایی یکی از الزامات سیاست خارجی کشورها را شکل می دهد و توجه به مناطق پیرامونی و پتانسیل های خاص هر کشور، دولت ها را به سمت راهبردهای منطقه ای خاصی رهنمود می کند. کشورها تلاش دارند با استفاده از نقش منطقه ای و ظرفیت های موجود، به افزایش قدرت بین المللی خود بیفزایند. ایران و ترکیه به عنوان دو کشور مهم منطقه ای به لحاظ شرایط خاص آنها در خاورمیانه، همواره به دنبال افزایش نقش منطقه ای خود بوده اند. تحولاتی که از سال 2011 در سوریه و سپس در کشور عراق از سال 2013 آغاز شد، تأثیرات زیادی بر منطقه گرایی دو کشور برجای گذاشته است. براین اساس، سؤال پژوهش حاضر این است که تحولات سوریه و عراق چه تأثیری بر منطقهگرایی ایران و ترکیه داشته است؟ فرضیه نیز بدین گونه است که تحولات منطقه با توجه به فراهم آوردن فرصت ها و چالش های مشترک منطقه ای، نگاه ژئوپلتیک ایران و ترکیه را تقویت کرده است. شایان ذکر است که با استفاده از تز مجموعه های امنیتی منطقه ای مکتب کپنهاک، چالش ها و فرصت هایی در قالب سه مؤلفه وابستگی متقابل امنیتی، الگوهای دوستی و دشمنی و همبستگی های فرهنگی و نژادی ایجاد شده است. براساس یافته های پژوهش، فرصت های سیاسی، ایدئولوژیک و اقتصادی و چالش های امنیتی و اقتصادی، موجب تقویت سیاست منطقه گرایی ایران و ترکیه پس از تحولات منطقه شده است. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده و گردآوری داده ها نیز کتابخانه ای ـ اسنادی بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
102 - ریشه های بحران ژئوپلیتکی عراق و تداوم مقاومت ضد ژئوپلیتیکی کردی
زهره حیدری بنی عزت الله عزتی محمد رضا حافظ نیا حیدر لطفیبعد از تاسیس عراق جدید در عصر پسا جنگ جهانی اول، بحرانهای ژئوپلتیکی مهمترین شاخصه پویایی های سیاسی در این کشور بوده است که به صورت ویژه در فرایند ضد ژئوپلتیکی کردی در طی دهه های گذشته نمود پیدا کرده است. در این راستا، این پژوهش هدف خویش را بر مبنای پاسخگویی بدین پرسش اس أکثربعد از تاسیس عراق جدید در عصر پسا جنگ جهانی اول، بحرانهای ژئوپلتیکی مهمترین شاخصه پویایی های سیاسی در این کشور بوده است که به صورت ویژه در فرایند ضد ژئوپلتیکی کردی در طی دهه های گذشته نمود پیدا کرده است. در این راستا، این پژوهش هدف خویش را بر مبنای پاسخگویی بدین پرسش اساسی گذاشته است که، ریشه های بحران های ژئوپلتیکی در عراق و به صورت ویژه ضد ژئوپلتیک کردی کدامند و چه عواملی در تداوم این بحران موثر بوده اند؟ یافته های این پژوهش نشان می دهد که، ژئوپلتیک تحمیلی قدرت های بزرگ پیروز در جنگ جهانی اول بخصوص بریتانیا در شکل دهی به نظم منطقه ای پسا جنگ جهانی اول، منجر به شکل گیری و تداوم بحران ژئوپلیتیکی در عراق و به صورت ویژه مقاومت ضد ژئوپلیتیکی کردی شده است. از طرف دیگر،مداخلات بشر دوستانه شورای امنیت و به صورت ویژه صدور قطعنامه 688 شورای امنیت و در نهایت حمله آمریکا به عراق در 2003، منجر به باز شدن مرزهای مسدود ژئوپلیتیک و قدرتمند شدن مقاومت ضد ژئوپلتیکی کردی در عراق شده است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی، و روش گردآوری داده ها منابع کتاب خانه ای و اینترنتی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
103 - جریان صدر و ظهور واپسگرایی هویتی در جبهه مقاومت در دو بعد کلان سخت و نرم
عبدالرضا عالیشاهی حسین مسعود نیا یونس فروزاندر این مقاله، هدف نویسندگان ارائه پاسخ بدین سوال است که اصولاً جریان صدر، به مثابه یک جریان تاثیرگذار در عراق، چرا و چگونه به ظهور تشتت و واگرایی در میان شعیان عراق به صورت خاص و جبهه مقاومت در منطقه به صورت عام مبادرت نموده است؟ فرضیه مقاله بر این است که رویکردهای پراگ أکثردر این مقاله، هدف نویسندگان ارائه پاسخ بدین سوال است که اصولاً جریان صدر، به مثابه یک جریان تاثیرگذار در عراق، چرا و چگونه به ظهور تشتت و واگرایی در میان شعیان عراق به صورت خاص و جبهه مقاومت در منطقه به صورت عام مبادرت نموده است؟ فرضیه مقاله بر این است که رویکردهای پراگماتیستی جریان صدر به ظهور واپس گرایی در میان شیعیان عراق و جبهه مقاومت در منطقه منجر شده است و این مسئله در دو سطح کلان نرم و سخت دیده می شود. یافته های مقاله که با استفاده از تئوری برساخت گرایی و رفتارشناسی کنش گران سیاسی و بهره گیری از روش تحلیلی- توصیفی و استفاده از منابع مکتوب و مجازی می باشد بر این مسئله صحه می گذارد که در بعد سخت، چالش های بعضا عمیق با دیگر جریان های شیعه عراق، همگرایی تلویحی با عربستان سعودی و ائتلاف راهبردی با جریان ایادعلاوی، شیعه سکولار مورد اطمینان آمریکا و عربستان سعودی، و در بعد نرم، با اتخاذ مواضع واپس گرا در قبال جمهوری اسلامی ایران، سوریه، شیعیان عربستان و یمن و مواضع دوپهلو در قبال مرجعیت شیعیان عراق، سعیدر ایجاد یک جبهه شیعی عربی مستقل را دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
104 - رابطه حزب عدالت و توسعه ترکیه با حکومت ا کردستان عراق از سال 2003 تا 2018
بشیر اسماعیلی نیلوفر حمدی اسماعیل شفیعیدولت ترکیه، راهبردهای ویژهای را در سیاست خارجی خود مخصوصاً در خصوص مسئله اقلیم کردستان عراق و کردهای داخل کشور اجرا کرده . ازآنجاییکه ترکیه یکی از بازیگران اصلی در دامن زدن به بحرانهای منطقه میباشد ضروری است سیاستهایی که ترکیه در کشور عراق در پیشگرفته بررسی شود. ب أکثردولت ترکیه، راهبردهای ویژهای را در سیاست خارجی خود مخصوصاً در خصوص مسئله اقلیم کردستان عراق و کردهای داخل کشور اجرا کرده . ازآنجاییکه ترکیه یکی از بازیگران اصلی در دامن زدن به بحرانهای منطقه میباشد ضروری است سیاستهایی که ترکیه در کشور عراق در پیشگرفته بررسی شود. به دلیل پراکندگی اقوام کرد در ترکیه و کردهای کشورهای همسایه بوده که در گذر زمان شاهد سیاستهای متفاوت از سوی دولت ترکیه در برخورد با کردها بودهایم. هدف اصلی پژوهش بررسی رابطه حزب عدالت و توسعه ترکیه با حکومت اقلیم کردستان عراق میباشد. حزب عدالت و توسعه ترکیه چرخشی در سیاست خارجی خود داشته و در پی سیاست برقراری هژمونی منطقهای به دنبال حل مسائل داخلی و منطقهای است . در این پژوهش از روش توصیفی-تحلیلی استفاده میشود به همین منظور از منابع کتابخانهای، مقالات و پایاننامهها کمک گرفتهشده. سؤال اصلی پژوهش این است که آیا بین حزب عدالت و توسعه ترکیه با حکومت اقلیم کردستان عراق رابطه وجود دارد؟ برای تبیین این پژوهش، چارچوب نظری رئالیسم تهاجمی میباشد. نتایج نشان داد ترکیه بهمنظور تحقق همزمان اهداف و سیاستها کوشیده تا رابطه خود را با حکومت اقلیم کردستان توسعه داده و آن را به سطح رابطه استراتژیک ارتقا دهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
105 - بررسی عوامل ناامنی در عراق بر اساس مدل هاگت و تأثیر آن بر روابط با ایران
جهانبخش مرادی نصرت اله حیدریکشور عراق، از مرزهایی تشکیل شده که در طول کمتر از یک قرن از شکلگیری این کشور به شکل رسمی و جدید، همواره متزلزل بوده و با چالشهای امنیتی مواجه بوده است. با اذعان به تأثیر مثبت و منفی عوامل جغرافیایی، در این تحقیق هدف پاسخ به این سؤال بود که عوامل جغرافیایی چه نقشی در ا أکثرکشور عراق، از مرزهایی تشکیل شده که در طول کمتر از یک قرن از شکلگیری این کشور به شکل رسمی و جدید، همواره متزلزل بوده و با چالشهای امنیتی مواجه بوده است. با اذعان به تأثیر مثبت و منفی عوامل جغرافیایی، در این تحقیق هدف پاسخ به این سؤال بود که عوامل جغرافیایی چه نقشی در ایجاد ناامنیها در عراق و تأثیر آن بر روابط با ایران داشتهاند؟ در این زمینه با استفاده از مدل دوازده مادهای پیتر هاگت سعی شد که به سؤال فوق پاسخ داده شود و فرضیه پژوهش این بوده است که تقریباً همه‎ی عوامل ناامنی در عراق و علل تنشزای پایدار و ناپایدار در روابط این کشور با ایران از ماهیتی جغرافیایی و ژئوپلیتیکی برخوردار بوده و بسیاری از فاکتورهای مدل هاگِت، در این مورد، صدق میکنند. نتیجهای که عاید شده، این بود که هرچند شیعیان در حال حاضر، در کشور عراق، قدرت را در دست دارند، اما تنشهای پایدار در روابط ایران و عراق، عمدتاً ماهیت جغرافیایی و ژئوپلیتیکی دارند که این امر ضرورت توجه به این عوامل توسط تصمیمگیرندگان سیاست خارجی ایران را مضاعف میکند. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی است و اطلاعات و دادههای مورد نیاز بر مبنای روش کتابخانهای و فیشبرداری گردآوری شدهاند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
106 - سیاست دولت عراق در قبال انزوای عربی سوریه (2011-2021)
محمد رضا دهشیری علی شمس آبادیبا آغاز بحران سوریه در اواخر سال 2010، موضوع انزوای دیپلماتیک از سوی کشورهای عربی نظیر عربستان و قطر در دستورکار قرار گرفت. برای این منظور، گام اولیه حذف جمهوری عربی سوریه از نهادهای عربی بود که سرآمد آنها، "اتحادیه عرب" است. اما در مقابل این روند، دولت عراق همواره به أکثربا آغاز بحران سوریه در اواخر سال 2010، موضوع انزوای دیپلماتیک از سوی کشورهای عربی نظیر عربستان و قطر در دستورکار قرار گرفت. برای این منظور، گام اولیه حذف جمهوری عربی سوریه از نهادهای عربی بود که سرآمد آنها، "اتحادیه عرب" است. اما در مقابل این روند، دولت عراق همواره به عنوان یک مانع ظاهر شده است. در این مقاله برآنیم تا به این سوال پاسخ دهیم: چرا پس از سال 2011، عراق بر اساس یک رویه ثابت دیپلماتیک، بدنبال بازگرداندن کرسی سوریه در اتحادیه عرب به دولت دمشق بوده است؟. در مسیر کاوش پاسخ مناسب با مطالعه منابع کتابخانهای، پژوهشهای عمدتا میدانی بومی-عربی و اندیشکدههای معتبر بینالمللی به اعتبار این فرضیه را سنجیدیم: دولت عراق پس از بروز بحران در سوریه، به دلیل وابستگی متقابل پیچیدهای که با این کشور همسایه داشت و همچنین به امید کسب اعتبار دیپلماتیک در جهان عرب، در جهت حفظ کرسی دمشق نزد این سازمان تحرکات دیپلماتیک پایا داشته است. بر این اساس، پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی-تبیینی، ضمن ارائه شمای کلی از نگاه دولت عراق به مسئله عضویت سوریه در اتحادیه عرب، چرایی تشابه رفتاری حکومتهای نوری المالکی، حیدر العبادی، عادل عبدالمهدی و مصطفی الکاظمی در قبال این پرونده را تبیین مینماید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
107 - جایگاه رویکرد سیاسی ـ معنوی سرمایهاجتماعی در پیروزیهای دوران دفاع مقدس
نعمت الله همراهی فریدون اکبرزاده شیوا جلالپور حامد محقق نیادر خلال جنگ تحمیلی، فرهنگ پایداری و مقاومت مردمی که با تاکید بر اصولی همچون ظلم ستیزی و شهادت طلبی جمهوری اسلامی ایران غنیتر هم شده بود، نقش مهمی در برابر نیروهای مهاجم ایفا کرد. جنگ آزمون بسیار بزرگی برای روحیه مقاومت و شکیبایی ملی بود. بر همین اساس پژوهش حاضر باهدف ا أکثردر خلال جنگ تحمیلی، فرهنگ پایداری و مقاومت مردمی که با تاکید بر اصولی همچون ظلم ستیزی و شهادت طلبی جمهوری اسلامی ایران غنیتر هم شده بود، نقش مهمی در برابر نیروهای مهاجم ایفا کرد. جنگ آزمون بسیار بزرگی برای روحیه مقاومت و شکیبایی ملی بود. بر همین اساس پژوهش حاضر باهدف ارزیابی جایگاه رویکرد سیاسی ـ معنوی سرمایهاجتماعی در پیروزیهای دوران دفاع مقدس به روش کتابخانهای به نگارش درآمده است. یافتهها نشان میدهد: سرزمین ایران در طول تاریخ خود بهخصوص در دویست سال گذشته موردتهاجم دشمنان قرارگرفته و بخشهایی از مناطق راهبردی خود را ازدستداده است. اما در حماسه هشت سال دفاع مقدس با توجه به رهبری کاریزمایی امام خمینی (ره) و بهرهمندی از آموزههای دینی و تشیع انقلابی، شهادت گرایی روحیه ایثار و فداکاری درراه خدا، فرهنگ مهدویت و غیبت و... تودههای مردم به سمت جبهههای جنگ هجوم آوردند و رزمندگان ایرانی در یک جنگ نامتقارن، دشمن متجاوز را وادار به عقبنشینی و شکست نمودند. یکی از شاخصهای مهم این تحقیق که آن را با سایر پژوهشها متفاوت میسازد نقش باورهای عمیق مذهبی و قدرت معنوی در پیروزیهای رزمندگان ایرانی درروند تحولات جنگ تحمیلی عراق علیه ایران میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
108 - واکاوی چالشها و فرصتهای تاثیرگذار بر توسعه سیاسی در عراق
تکتم شهرستانی علی شیرخانی ماشااله حیدرپورهدف پژوهش حاضر واکاوی چالشها و فرصتهای تاثیرگذار بر توسعه سیاسی در عراق است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که مؤلفههای تاثیرگذار بر توسعه سیاسی در عراق، در بازه زمانی ۱۹۲۰ تا ۲۰۰۲ را در دو حوزه چالشها با شاخصهایی چون ساختار سنت، ضعف جامعه مدنی و...؛ أکثرهدف پژوهش حاضر واکاوی چالشها و فرصتهای تاثیرگذار بر توسعه سیاسی در عراق است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که مؤلفههای تاثیرگذار بر توسعه سیاسی در عراق، در بازه زمانی ۱۹۲۰ تا ۲۰۰۲ را در دو حوزه چالشها با شاخصهایی چون ساختار سنت، ضعف جامعه مدنی و...؛ و در حوزه فرصتها با شاخصهایی چون وجود نفت، موقعیت ژئوپلیتیک و... میتوان بررسی کرد. هرچند مسیر توسعه در عراق هیچگاه هموار نبوده، ولی با توجه به اینکه هیچگاه هیچ جامعهای را در حال رکود و سکون نمیتوان مشاهده کرد، و با تکیه بر این مطلب که امر توسعه، امری زمانبر و طولانی است، میتوان به آینده عراق در تحقق مسیر توسعه سیاسی امیدوار بود. البته این امر به معنای نادیده گرفتن چالشها و موانع بالقوه و بالفعل در این مسیر نیست. هدف پژوهش حاضر واکاوی چالشها و فرصتهای تاثیرگذار بر توسعه سیاسی در عراق است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که مؤلفههای تاثیرگذار بر توسعه سیاسی در عراق، در بازه زمانی ۱۹۲۰ تا ۲۰۰۲ را در دو حوزه چالشها با شاخصهایی چون ساختار سنت، ضعف جامعه مدنی و...؛ و در حوزه فرصتها با شاخصهایی چون وجود نفت، موقعیت ژئوپلیتیک تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
109 - بررسی تأثیر حضور آمریکا در عراق و گسترش ناامنی در این کشور بعد از سقوط صدام
علی الهنداوی مسعود جعفری نژاد فراس عبدالکریم محمد علی محمد رضا اقارب پرستعمدهترین راهبرد ایالاتمتحده برای پیشبرد اهداف خود در اوایل هزاره سوم میلادی حمله پیشدستانه و جنگ پیشگیرانه بود، در واقع حادثه 11 سپتامبر به آن دسته افکار، برنامهها، گروهها، و گرایشهای سیاسی تندروانه و رادیکال در عرصه سیاست خارجی و دفاعی آمریکا تعلق دارد که در طول أکثرعمدهترین راهبرد ایالاتمتحده برای پیشبرد اهداف خود در اوایل هزاره سوم میلادی حمله پیشدستانه و جنگ پیشگیرانه بود، در واقع حادثه 11 سپتامبر به آن دسته افکار، برنامهها، گروهها، و گرایشهای سیاسی تندروانه و رادیکال در عرصه سیاست خارجی و دفاعی آمریکا تعلق دارد که در طول دوران ریاست جمهوری بوش پدر و کلینتون در انزوا قرار داشته و در دوره بوش پسر مجال و امکان بروز و ظهور یافته و آن را از حاشیه به متن سیاست خارجی ایالاتمتحده انتقال داد. روند تحولات عراق بعد از حمله امریکا، ساختار سیاسی عراق را مورد دگرگونی بزرگی قرار دادهبود. عراق بعد از صدام دوران جدیدی را تجربه نمود که یکی مولفههای این دوران گسترش ناامنی و تروریسم در این کشور بوده است. در راستای انجام این پژوهش که به شیوه توصیفی- تحلیلی به رشته تحریر در آمده است این سؤال مطرح شدهاست که: حضور امریکا در عراق بعد از صدام چه پیامدهای امنیتی داشتهاست؟ برای پاسخ دهی به سؤال مطرح شده این فرضیه ارائه گردیده است که: حضور امریکا در عراق سبب بحران و ایجاد ناامنی و همچنین گسترش تروریسم در این کشور گردید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
110 - تأثیر ژئوپلیتیک کردستان عراق بر سیاست خارجی آمریکا در عراق(2012 ـ2003)
سید جلال دهقانی فیروز آبادی خضر خدیری وریکتحولات سال 2003 میلادی عراق، شطرنج سیاسی این کشور را به کلی با گذشته ی آن عوض کرد. آمریکا که با هدف ایجاد یک دولت متحد مرکزی و سکولار گام اول سیاست های خود را به اجرا گذاشت، مجبور به تغییر رویکرد و اجرای گام دوم سیاست خود (پی گیری اهداف از طریق مدخل های کوهنی) شد. در ای أکثرتحولات سال 2003 میلادی عراق، شطرنج سیاسی این کشور را به کلی با گذشته ی آن عوض کرد. آمریکا که با هدف ایجاد یک دولت متحد مرکزی و سکولار گام اول سیاست های خود را به اجرا گذاشت، مجبور به تغییر رویکرد و اجرای گام دوم سیاست خود (پی گیری اهداف از طریق مدخل های کوهنی) شد. در این میان کردها به خاطر ویژگی های مهم ژئوپلیتیکی و استراتژیکی در عراق، مورد توجه دستگاه سیاست گذاری آمریکا قرار گرفتند. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی– تحلیلی تلاش می شود به این پرسش پاسخ داده شود که ژئوپیتیک کردستان عراق بعد از سقوط صدام چه تاثیری بر سیاست خارجی آمریکا در عراق داشته است؟ با توجه به یافته های به دست آمده، به نظر می رسد ویژگی های ژئوپلیتیکی کردستان عراق، تسهیل کننده ی نقش نافذتر آمریکا در تاثیر گذاری بر تدوین سیاست های کشور عراق بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
111 - معضلات فدرالیسم در عراق
احمد ساعی جهانبخش مرادیعده ای از پژوهشگران و صاحب نظران سیاسی، فدرالیسم را مؤثرترین شیوه برای حل معضل تأسیس دولت – ملت در جوامعی می دانند که با چند گونگی های ساختاری از قبیل قومی، نژادی و مذهبی مواجه هستند. کشور عراق نیز از آن جا که کشوری چند قومی و چند مذهبی است، هم براساس ماده چهار قا أکثرعده ای از پژوهشگران و صاحب نظران سیاسی، فدرالیسم را مؤثرترین شیوه برای حل معضل تأسیس دولت – ملت در جوامعی می دانند که با چند گونگی های ساختاری از قبیل قومی، نژادی و مذهبی مواجه هستند. کشور عراق نیز از آن جا که کشوری چند قومی و چند مذهبی است، هم براساس ماده چهار قانون اساسی موقت و هم براساس ماده اول قانون اساسی دائم، فدرالیسم را به عنوان شکل حکومتی خود برای دوران پس از سقوط صدام انتخاب کرده است . با این وجود، نوعی حالت پروبلماتیک و معضل مانند در مورد آینده فدرالیسم در ع راق وجود دارد و علت آن وجود بدعت گذاری ها و پاره ای از ابهامات در قانون اساسی عراق و همچنین معضلات حقوقی و عملی است که در مورد فدرالیسم در عراق وجود دارد. مقاله ی حاضر به بررسی این ابهامات و بدعت گذار ی ها پرداخته و از سوی دیگر نشان می دهد که عدم بهره گیری از تجارب مثبت و موفق سایر سیستم های فدرال و وجود مشکلات عملی همچون وضعیت جغرافیایی – سرزمینی؛ معضل توزیع ثروت اقتصادی و معضلات ناشی از وجود گفتمان های رقیب در خصوص جایگاه کردستان باعث شده است که فدرالیسمی لرزان در عراق جریان یابد و فدرالیسم با مشکلات و چالش های عدیده ای مواجه شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
112 - حقوق عام اقلیتهای دینی در قوانین اساسی ایران، مصر و عراق
حجت اله ابراهیمیانوجود اقلیتهای دینی و نحوه تعامل حکومتها با آنان که یکی از انواع اقلیتها محسوب میشوند، از دیرباز مورد توجه دولتها بوده است. کشورهای ایران، مصر و عراق به دلیل قدمت چند هزار ساله از موقعیت حساسی در منطقه برخوردارند. وجود اقلیتهای دینی در این سه کشور و بررسی حقوق آنه أکثروجود اقلیتهای دینی و نحوه تعامل حکومتها با آنان که یکی از انواع اقلیتها محسوب میشوند، از دیرباز مورد توجه دولتها بوده است. کشورهای ایران، مصر و عراق به دلیل قدمت چند هزار ساله از موقعیت حساسی در منطقه برخوردارند. وجود اقلیتهای دینی در این سه کشور و بررسی حقوق آنها مورد عنایت صاحبنظران بوده و هست. زرتشتیان، کلیمیان و مسیحیان تنها اقلیتهای دینی در ایران شناخته میشوند؛ (اصل 13 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران) همچنین در مصر علیرغم وجود اقلیتهای دینی، شیعه، مسیحیان قبطی و یهودیان و عدم ذکر اقلیتی خاص در قانون اساسی ،اصل 40 قانون اساسی این کشور بهرهمندی از حقوق عمومی همه شهروندان مصری بدون توجه به مذهب را مورد تاکید قرار می دهد؛ در ماده 2 قانون اساسی عراق، اقلیتهایی دینی مانند مسیحیان، یزیدیان و صائبیهای مندانی را مورد شناسایی قرار میدهد. ممکن است اقلیتهای دینی در این سه کشور از حقوق خاصی در جامعه سیاسی خود برخوردار باشند اما این مقاله به بررسی حقوق عام اقلیتهای دینی در این سه کشور با توجه به اهم حقوق مدنی ـ سیاسی و نیز حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی میپردازد. با تمرکز این تحقیق بر قوانین اساسی سه کشور فوق بر محور بررسی حقوق عام اقلیتهای دینی، نقاط اشتراک و افتراق قوانین سه کشور به دست میآید . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
113 - فدرالیزم عراق و امنیت ملی ایران؛ فرصتها و چالشها
مهدی دهنوی حسین تاجآبادیحمله نیروهای ائتلاف و امریکا به خاک عراق به بهانه تسلیحات کشتارجمعی، تحولات این کشور را به یکی از موضوعات اصلی مورد بحث کارشناسان مسائل سیاسی و بینالمللی تبدیل کرد. بر اساس قانون اساسی جدید عراق که به تصویب نمایندگان مجلس و تأیید اکثریت ملت عراق رسید، نظام حکومتی آن أکثرحمله نیروهای ائتلاف و امریکا به خاک عراق به بهانه تسلیحات کشتارجمعی، تحولات این کشور را به یکی از موضوعات اصلی مورد بحث کارشناسان مسائل سیاسی و بینالمللی تبدیل کرد. بر اساس قانون اساسی جدید عراق که به تصویب نمایندگان مجلس و تأیید اکثریت ملت عراق رسید، نظام حکومتی آن جمهوری پارلمانی دموکراتیک و فدرال تعیین شد .مسأله ی اصلی در این مقاله بر یافتن پاسخ به این پرسش ابتناء یافته است که تاثیر نظام فدرال در عراق بر امنیت ملی ایران چیست؟ برای پاسخ به این پرسش از روش توصیفی - تحلیلی استفاده شده است. به نظر میرسد سیستم فدرال برای عراق نوین، فارغ از چالشهایی که ممکن است برای همسایگان از جمله ایران داشته باشد، در مقایسه با عراق یک پارچه که همواره ساحت امنیت ایران را مخدوش می ساخت و نمود بارز آن را میتوان در افروختن شعلههای جنگی خانمانسوز علیه ایران دید و یا عراق تجزیه شده که میتواند مأوایی برای نفوذ قدرتهای فرامنطقهای در تقابل با جایگاه منطقهای ایران باشد، میتوان مطلوب ترین مدل برای امنیت ملی ایران باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
114 - زمینه های افزایش حملات تروریستی در عراق پس از سقوط صدام
مرتضی باقیان زارچی مریم دارابی منش روح اله امیرییکی از مهم ترین پیامدهای حمله آمریکا به عراق و سرنگونی رژیم صدام حسین، افزایش ناامنی و خشونت در عراق بود. خشونتی که بارزترین جلوه آن، در حملات تروریستی – اغلب به صورت بمب گذاری انتحاری- جلوه گر شده است. در بازه زمانی2003 تا 2008 این خشونت ها و حملات تروریستی افزای أکثریکی از مهم ترین پیامدهای حمله آمریکا به عراق و سرنگونی رژیم صدام حسین، افزایش ناامنی و خشونت در عراق بود. خشونتی که بارزترین جلوه آن، در حملات تروریستی – اغلب به صورت بمب گذاری انتحاری- جلوه گر شده است. در بازه زمانی2003 تا 2008 این خشونت ها و حملات تروریستی افزایش بی سابقه ای یافت به طوری که پس لرزه های آن هنوز هم کماکان ادامه دارد. هدف نوشتار حاضر، پاسخگویی به این سوال است که زمینه های دخیل در بروز و افزایش حملات تروریستی در عراقِ پس از سقوط صدام کدامند؟ در پاسخ به این پرسش، با فاکتور گرفتن از عاملان حملات تروریستی و اهداف آنان، این فرضیه مطرح می شود که عوامل مختلف تاریخی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی در افزایش حملات تروریستی در عراق جدید نقش دارند. در چارچوب فرضیه فوق و با استفاده از مدل نظری سازه انگاری، سه عامل اصلی شامل تاریخ سیاسی عراق و حزب بعث، اختلافات قومی و مذهبی و حمله آمریکا به عراق مطرح و مورد بررسی و تحلیل قرار می-گیرند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
115 - ریشه یابی منازعات ایران و عربستان (مطالعهی موردی سه کشور عراق، بحرین و یمن)
احسان خضری سیدحمزه صفوی امین پرهیزکارچکیده جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی دو قدرت مؤثر در جهان اسلام هستند. این دو کشور نقش مهمی در تحولات منطقهی خاورمیانه ایفا میکنند. در این مقاله تلاش میشود با بررسی تحولات اخیر سه کشور عراق، بحرین و یمن بهعنوان سه حوزهی نفوذ ایران و عربستان، وجه ریشهای رقابت أکثرچکیده جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی دو قدرت مؤثر در جهان اسلام هستند. این دو کشور نقش مهمی در تحولات منطقهی خاورمیانه ایفا میکنند. در این مقاله تلاش میشود با بررسی تحولات اخیر سه کشور عراق، بحرین و یمن بهعنوان سه حوزهی نفوذ ایران و عربستان، وجه ریشهای رقابت این دو دولت کاوش و در پرتو چنین وضعیتی، راهکارهای لازم استخراج شود. هدف این پژوهش آن است که نشان دهد ماهیت منازعهی منطقهای ایران و عربستان ریشه در ملاحظات ایدئولوژیک ناشی از حاکمیت نظام عقاید و عناصر فکری – ارزشی ناهمسو دارد که رهیافتهای کشمکش زا و شکاف آفرینی را در مناسبات منطقهای ایران و عربستان رقمزده است. به نظر میرسد هرگونه تلاش برای تقویت پایههای ایدهی تعامل و همکاری و کاهش تنشهای موجود بین این دو کشور در صورتی مؤثر واقع خواهد شد که به ساختارهای معنایی دو دولت و الزامات این ساختار توجه شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
116 - سیاست مصرف پایدار: بایسته های مراقبت زیستمحیطی در آموزش منابع انسانی مورد مطالعه وزارت تجارت عراق
مامون علی ابراهیم سعید شریفی یونس محمد خضر السبعاوی مهرداد صادقیتوجه به منابع انسانی حرفه ای در چارچوب صلاحیت های اداری مبتنی بر توسعه پایدار می طلبد آموزشهای مستمر بر پایه نیازها و الزاماتی که در چارچوب وظایف و مبتنی بر عملکرد معطوف به اهداف توسعه برای سازمان در نظر گرفته شد یکی از اولویت های مهم سازمان های تجاری به ویژه در کشورها أکثرتوجه به منابع انسانی حرفه ای در چارچوب صلاحیت های اداری مبتنی بر توسعه پایدار می طلبد آموزشهای مستمر بر پایه نیازها و الزاماتی که در چارچوب وظایف و مبتنی بر عملکرد معطوف به اهداف توسعه برای سازمان در نظر گرفته شد یکی از اولویت های مهم سازمان های تجاری به ویژه در کشورهای در حال توسعه باشد. از این رو پژوهش حاضر با هدف بررسی بایسته های مراقبت زیستمحیطی در آموزش منابع انسانی با تاکید بر سیاست مصرف پایدار در وزارت تجارت و بازرگانی عراق انجام به صورت مقطعی و به روش تحلیل محتوای کیفی گرفت. مشارکت کنندگان در پژوهش تا اشباع نظری داده ها 15 نفر از متخصصان موضوعی در زمینه پایداری زیستمحیطی بودند که به روش هدفمند وابسته به معیار انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه نیمه ساختاریافته بود که اعتبار داده ها به شیوه ممیزی بیرونی تایید شد. نتایج نشان داد دانش افزایی مصرف و پیشایندهای سیاسی و اجرایی از ابعاد اصلی بایسته های مراقبت زیستمحیطی در آموزش منابع انسانی با تاکید بر مصرف پایدار است که از طریق 9 مولفه اصلی شامل توسعه آموزش، خودآگاهی مصرف کننده، سیاست های حمایتی، مشوق های پایدارساز، پیاده سازی سیاست های کنترلی، شناخت مدلهای اقتصادی، آموزش مدیریت سبز، توسعه فناورانه و هویت سازی پایدار در قالب 57 مولفه فرعی شناخته میشود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
117 - تحلیل و بررسی اندیشه های تعلیمی گیسودراز
علی اکبر افراسیاب پور حسین آریانادبیات تعلیمی در سبک عراقی به یکی از آموزه های اصلی تبدیل می شود و شایسته است تا اندیشه های تعلیمی شاعران این سبک با نگاهی دقیق تر مطالعه شود. در شرح و بیان این موضوع، پرسش تحقیق دربارة چگونگی جایگاه آموزه های تعلیمی در نزد شاعران این سبک است. از آنجا که با این رویکرد ب أکثرادبیات تعلیمی در سبک عراقی به یکی از آموزه های اصلی تبدیل می شود و شایسته است تا اندیشه های تعلیمی شاعران این سبک با نگاهی دقیق تر مطالعه شود. در شرح و بیان این موضوع، پرسش تحقیق دربارة چگونگی جایگاه آموزه های تعلیمی در نزد شاعران این سبک است. از آنجا که با این رویکرد به اندیشة تعلیمی گیسودراز پرداخته نشده است، نویسندگان در این پژوهش با روش تحلیل موضوعی و با استناد به منابع دست اول می کوشند تا آموزه های گیسودراز در حوزه های مختلف را ارائه دهند؛ اعتراض به ناملایمات هستی، تعلیم مهرورزی و جایگاه محبت در آموزش انسان و تعلیم کتاب و کتابخوانی از آن جمله است. این موارد با زبانی ساده و روان به پیروی از سعدی بیان شده است. درواقع آموزش و تعلیم از مضامین تأثیرگذار در دیوان اشعار او به شمار می آید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
118 - خدای خوانی و آمرزش خواهی در شعر سعدی
عبدارضا مدرس زادهتقریباً همه سعدی شناسان، این شاعر بزرگ را معلم اخلاق و استاد ترویج مبانی تربیتی و آموزشی می دانند و به رغم برخی انتقادها و نکته گیری ها، باز شأن والای او را در رواج اصول اخلاقی ستوده اند. به همین دلیل، ماندگاری سعدی تضمین شده و قطعی است. سعدی که از هر فرصت مناسبی در آث أکثرتقریباً همه سعدی شناسان، این شاعر بزرگ را معلم اخلاق و استاد ترویج مبانی تربیتی و آموزشی می دانند و به رغم برخی انتقادها و نکته گیری ها، باز شأن والای او را در رواج اصول اخلاقی ستوده اند. به همین دلیل، ماندگاری سعدی تضمین شده و قطعی است. سعدی که از هر فرصت مناسبی در آثار گونه گون خود از گلستان تا قصاید و مواعظ برای بیان و ترویج اصول و مفاهیم اخلاقی استفاده می کند، از خدای خواهی و طلب آمرزش و مغفرت در پیشگاه خداوند، به عنوان یکی از الزامات رویکرد اخلاقی خویش یاد می کند و اتفاقاً آنجا که باب نصیحت پادشاه و ممدوح را باز می کند، این فرصت خدای خوانی و آمرزش خواهی را بهتر قدر دانسته و رسالت خویش را به انجام رسانیده است. کوشش حاضر، باز کاوی و بررسی این شگرد هنری و اخلاقی و معنوی سعدی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
119 - Knowledge Level of Rice Farmers Regarding Cultivation Practices In Mahanawiyah district, AL-Qadisiya Province, Iraq
Bassim KshashProductivity of most common Iraqi rice cultivar was low compared to an average production among major rice-producing countries, this may be due to inadequacy of knowledge and skills of rice farmers about rice cultivation practices. The study was conducted in Mahanawiyah أکثرProductivity of most common Iraqi rice cultivar was low compared to an average production among major rice-producing countries, this may be due to inadequacy of knowledge and skills of rice farmers about rice cultivation practices. The study was conducted in Mahanawiyah district of AL-Qadisiya Province in Iraq, to assess knowledge level of rice farmers about some rice cultivation practices .The study was conducted with 125 rice farmers selected through random sampling. A structured questionnaire and face-to-face interviews were used to collect data. The findings revealed that half of respondents had medium knowledge level about rice cultivation practices. The respondents have a high level of knowledge in aspect of land preparation and medium level in aspects of marketing, harvesting and post harvesting, fertilization, seed and seedling, and water management. Significant correlation was investigated between respondent’s knowledge and educational attainment, years of experience in rice cultivation and annual revenue from rice cultivation. There is a significant difference between knowledge level of respondents depending on these characteristics. For increasing rice production and productivity, improved and scientific rice cultivation practices should be diffused and application by rice farmers. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
120 - بررسی فرصتها و موانع پیش روی توسعه در مناطق مرزی کشور ایران با استفاده از مدل SWOT مطالعه موردی: مرز ایران با اقلیم کردستان عراق
علی محسنی رضا فکری بارکوسراییچکیدهمنطقه ی مرزی کشور ایران و عراق تا قبل از سقوط رژیم بعثی، یک منطقه ی کم رونق و با کارکرد صرف امنیتی بود. در این دوره وضعیت اقتصادی مناطق مرزی دو کشور از توسعه ی مناسبی برخوردار نبود. اما از سال 2003 میلادی و پس از سقوط رژیم بعثی و حاکمیت دموکراسی در عراق، مرزهای مشت أکثرچکیدهمنطقه ی مرزی کشور ایران و عراق تا قبل از سقوط رژیم بعثی، یک منطقه ی کم رونق و با کارکرد صرف امنیتی بود. در این دوره وضعیت اقتصادی مناطق مرزی دو کشور از توسعه ی مناسبی برخوردار نبود. اما از سال 2003 میلادی و پس از سقوط رژیم بعثی و حاکمیت دموکراسی در عراق، مرزهای مشترک دو کشور از حالت صرف امنیتی خارج شدند و وارد برهه ی جدیدی شدند این امر سبب ارتباط مستقیم و مستقل این اقلیم خودمختار با کشورهای همجوار و بویژه ایران شد. این امر سبب رشد و توسعه ی سریع برخی از شهرهای مرزی ایران از جمله بانه، سردشت، پیرانشهر، مریوان، جوانرود و غیره در این منطقه شد. این توسعه ی نوین در منطقه ی مرزی مذکور ناشی از خاصیت و پتانسیل های این منطقه ی مرزی است. اما موانع و چالش هایی نیز پیش روی توسعه ی این منطقه وجود دارد. از این رو در این مقاله تلاش بر این است تا با بهره گیری از مدل راهبردی SWOT به بررسی فرصت ها و موانع پیش روی توسعه در این منطقه پرداخته شود و راهبردهایی نیز برای تقویت توسعه در این منطقه ارئه گردد. در این راستا سوالات اصلی مقاله بدین شکل طرح شده است که: ضعف ها، قوت ها، تهدیدها و فرصت های پیش روی توسعه در منطقه ی مرزی ایران با اقلیم کردستان عراق کدامند؟ چه راهبردهایی جهت بهبود وضعیت توسعه در این مناطق قابل ارائه است؟ شایان ذکر است که این پژوهش به شیوه ای تحلیلی- توصیفی نگاشته شده است. داده های این مقاله نیز به شیوه ای کتابخانه ای و پیمایش و پرسشنامه بدست آمده اند و روش تجزیه و تحلیل نیز از طریق مدل SWOT صورت پذیرفته است.واژگان کلیدی: توسعه، منطقه ی مرزی، ایران، اقلیم کردستان عراق، مدل راهبردی SWOT. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
121 - واکاوی پرسه زنی مجازی منابع انسانی در حوزه بهداشت عراق با رویکرد آمیخته
کرار عبدالکاظم سعید شریفی عامر اللامی مهرداد صادقیزمینه و هدف: پرسه زنی مجازی منابع انسانی با توسعه استفاده از ابزارهای ارتباطی، به عنوان یک مسئله مهم در دنیای امروز شناخته شده است. هدف این پژوهش، واکاوی مؤلفههای پرسه زنی مجازی منابع انسانی در حوزه بهداشت عراق می باشد. روش بررسی: روش تحقیق به صورت ترکیبی در دو فاز ک أکثرزمینه و هدف: پرسه زنی مجازی منابع انسانی با توسعه استفاده از ابزارهای ارتباطی، به عنوان یک مسئله مهم در دنیای امروز شناخته شده است. هدف این پژوهش، واکاوی مؤلفههای پرسه زنی مجازی منابع انسانی در حوزه بهداشت عراق می باشد. روش بررسی: روش تحقیق به صورت ترکیبی در دو فاز کیفی (تحلیل مضمون) و کمی (پیمایشی) انجام شد. جامعه پژوهش در فاز اول کلیه متون منتشر شده در فاصله زمانی 2013 تا 2023 بود که از آن میان 250 اثر به عنوان نمونه مورد بررسی قرار گرفت و اعتبار دادههای پژوهش از طریق ممیزی بیرونی تائید گردید. نمونه آماری بخش کمی 156 نفر از کارکنان سازمان های بهداشتی کشورعراق بودند که براساس فرمول کوکران انتخاب شدند. از طریق پرسشنامه محقق ساخته مبتنی بر فاز اول، دادههای این بخش جمعآوری شدند.در بخش کمی جهت تحلیل داده ها، از روش مدل سازی معادلات ساختاری و تحلیل عاملی تاییدی مرتبه دوم استفاده شد. یافته ها: نتایج این بخش مشتمل بر 4 مضمون فراگیر شامل رفتارهای پرسه زنی، پیامدهای منفی پرسه زنی، کارکردها و علل پرسه زنی و 9 مضمون سازمان دهنده و 73 مضمون پایه بود. نتیجه گیری: یکی از مسائل مهمی که مدیران حوزه بهداشت عراق باید مورد توجه قرار دهند، کاهش رفتارهای پرسه زنی مجازی می باشد تا پیامدهای منفی آن در محیط کار کاهش یابد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
122 - بررسی استراتژیهای وفادارسازی و ارتباطات شفاهی مشتریان محصولات ورزشی (مورد مطالعه: مشتریان برند آدیداس در عراق)
فرح نوری راضی العوادی امید بهبودی احمد شعرباف عیدگاهیهدف از این پژوهش، بررسی استراتژیهای وفادارسازی و ارتباطات شفاهی مشتریان محصولات ورزشی (آدیداس) در عراق بوده است. روش تحقیق با هدف کاربردی و به صورت توصیفی -همبستگی اجرا شد. جامعۀ آماری پژوهش، مشتریان محصولات ورزشی برند آدیداس در عراق بوده که تعداد آنها برای محقق نامعلو أکثرهدف از این پژوهش، بررسی استراتژیهای وفادارسازی و ارتباطات شفاهی مشتریان محصولات ورزشی (آدیداس) در عراق بوده است. روش تحقیق با هدف کاربردی و به صورت توصیفی -همبستگی اجرا شد. جامعۀ آماری پژوهش، مشتریان محصولات ورزشی برند آدیداس در عراق بوده که تعداد آنها برای محقق نامعلوم بوده است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران برای جوامع نامعلوم 384 نفر بدست آمده است. روش نمونهگیری این پژوهش به صورت غیرتصادفی در دسترس بود. ابزار جمعآوری دادهها در این پژوهش، پرسشنامه استاندارد الجوسیل و همکاران (2021) بوده است. جهت بررسی روایی ابزار، از روایی محتوایی (تأیید اساتید و خبرگان) و سازه (بارهای عاملی) استفاده گردید. جهت پایایی ابزار از آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی استفاده شد و در نهایت روایی و پایایی ابزار تأیید شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از مدلیابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار Smart-PLS استفاده شد. نتایج نشان داد که استراتژیهای وفادارسازی (اعتبار، اعتماد، نگرش و تجانس)، بر وفاداری و ارتباطات شفاهی مشتریان محصولات ورزشی برند آدیداس در عراق تأثیر دارد. همچنین، تأثیر وفاداری بر ارتباطات شفاهی مشتریان نیز تأیید شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
123 - 160 مؤلفه در ارزیابی تطبیقی کاربردپذیری وب سایتهای کتابخانههای ملی کشورهای جمهوری اسلامی ایران، عراق و ترکیه
صدیقه محمد اسماعیل سمیه کاظمی کوهبنانیهدف: هدف اصلی از انجام این پژوهش، ارزیابی تطبیقی وب سایتهای کتابخانههای ملی کشورهای جمهوری اسلامی ایران، عراق و ترکیه از نقطه نظر رعایت معیارهای مطرح در کاربردپذیری وب سایتها است. روش پژوهش: روش شناسی پژوهش حاضر پیمایشی از نوع ارزیابانه است و در آن با استفاده ازسیاه أکثرهدف: هدف اصلی از انجام این پژوهش، ارزیابی تطبیقی وب سایتهای کتابخانههای ملی کشورهای جمهوری اسلامی ایران، عراق و ترکیه از نقطه نظر رعایت معیارهای مطرح در کاربردپذیری وب سایتها است. روش پژوهش: روش شناسی پژوهش حاضر پیمایشی از نوع ارزیابانه است و در آن با استفاده ازسیاهه وارسی، مشتمل بر 11 معیار و 160 مؤلفه وب سایتهای کتابخانههای ملی جامعه مورد نظر مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. یافتهها: با توجه به امتیاز وب سایت شاخص فرضی (که در آن کلیه معیارها و مؤلفه ها 100% رعایت گردیده است)، که 663 امتیاز را به خود اختصاص داده است، وب سایت کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران با 594 امتیاز (5/88 درصد) دارا بودن مؤلفه ها در رده اول، ترکیه با 485 امتیاز (5/70درصد) در رده دوم و عراق با 330 امتیاز (2/46 درصد) در رده سوم قرار گرفتهاند. نتیجهگیری: بر اساس یافتههای حاصل از پژوهش پیشنهاداتی به دستاندرکاران و طراحان وب سایت کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران به تفکیک ابعاد مطرح شده ارائه میشود، تا با رعایت آن کاربردپذیری در سیاهه وب سایت کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران به لحاظ حفظ موقعیت استراتژیک منطقه ای، به طور صددرصد تامین شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
124 - The Kurdish Stance on Political and Social Power Structure of the Region
Mirtayyeb Mussavi Aryanaz Sadat MussaviIn the war between Ottomans and Safavids Dynasty, two thirds of Kurdistan area was separated from Iran, and joined the Ottoman territories. The Ottoman empire was defeated in World War I and Kurdistan was divided among Turkey, Iraq, Syria, and a small part joined the So أکثرIn the war between Ottomans and Safavids Dynasty, two thirds of Kurdistan area was separated from Iran, and joined the Ottoman territories. The Ottoman empire was defeated in World War I and Kurdistan was divided among Turkey, Iraq, Syria, and a small part joined the Soviet Russia, i.e. Armenia, Azerbaijan, and Georgia. Concerning the Kurdish governments which were established in Iran being led by Karim Khan-e-Zand, Kurdish Red republic established in Kazakhstan during the time of Lenin, Ararat Republic in Turkey in 1927, Kurdistan Republic in Iran 1944-45 and Kurdish Regional Government (KRG) in Iraq since 2005. Thus, what should be the Kurdish stance on political and social structure and distribution of power in the region? The hypothesis of this essay is: In spite of the historical, political, military backgrounds and ethnic, linguistic and religious similarities and the importance of the Kurds desire and population, they could still not have considerable share in power structure. The method of this essay is analytical-historical method. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
125 - A historical Review of British Role in Iran-Iraqi Dispute on the Shatt-al-Arab Waterway
Aliasghar ZargarRelations between the third world countries in different parts of Asia and Africa during the 19th and 20th centuries, to a great extent, were influenced by the presence and policies of colonial powers. Thus, for a better understanding of roots of disputes and issues exi أکثرRelations between the third world countries in different parts of Asia and Africa during the 19th and 20th centuries, to a great extent, were influenced by the presence and policies of colonial powers. Thus, for a better understanding of roots of disputes and issues existing between these countries concerning frontiers, disputed Islands, political and prejudicial tensions, we need to study past history, especially the history of colonial era, including presence, interests and policies of great powers, specifically that of British. As, established colonial interests dictated, arbitral boundaries were established without any regard to the interests of nations concerned, artificial religions and creeds were founded and propagated, claims or counter claims between neighboring countries waged and supported, all of which culminated in longstanding disputes between the nations which occasionally became the source of most cruel and deadly wars. In the Middle East, because of the British entrenched interests, this policy of “divide and rule” is much more obvious. Surprisingly, the nations of this region, which are caught in such disputes, it seems are not aware of real roots of these differences and the role of the British Colonial policies in dragging on such disputes for long time. It is hoped that these two nations have learned enough lesson from the past history and futile animosity, and by better understanding of policies of “divide and rule” of some powers, threw away all historical prejudicial views and grasp to the policy of coexistence and good neighbor policy for the sake of prosperity , calmness and peace. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
126 - Iraqi Shiites and Their Interaction with the Occupying Forces after the fall of Saddam
Zeinab Ssadat Mirmohammadi Nayereh Mirzababaei Samaneh KeshvardoostThe logical, scientific and realistic analysis of the new developments in Iraq, due to various indicators such as the power of Shiite currents, the existence of influential leaders and the presence of foreign invaders, inevitably leads us to consider only the foreign in أکثرThe logical, scientific and realistic analysis of the new developments in Iraq, due to various indicators such as the power of Shiite currents, the existence of influential leaders and the presence of foreign invaders, inevitably leads us to consider only the foreign invaders' perspective, here in this article. In fact, understanding Iraq's developments after Saddam will be a significant part of the future of the land, as the occupation's role in the fall of Saddam Hussein is a facilitating factor of the new situation of Shiites in Iraq. After the invasion by coalition forces and declination of Saddam's regime, the necessary conditions for the participation of all groups in Iraq's new political structure was provided. Groups opposing the Baathist regime previously established in Britain, USA, and Iran and returned to Iraq in order to participate in Iraq's new political structure. The Shiites seeking greater influence on the process of future developments in Iraq and did not show any resistance against the occupation. This research aims to investigate the interactive policy of the Shiites of Iraq against the occupiers. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
127 - Historical Analysis of the Iraqi Shiites’ Status from the Era of Imam Ali (AS) until the fall of Saddam
Zeinab Sadat Mirmohammadi Samaneh Keshvardoost Nayereh MirzababaeiAbstract:Iraqi Shiites make up near 60 percent of the population live in the southern half of the country. However, they have been rarely in the circles of power throughout history and often under colonial domination of minorities that reached its peak during the rule o أکثرAbstract:Iraqi Shiites make up near 60 percent of the population live in the southern half of the country. However, they have been rarely in the circles of power throughout history and often under colonial domination of minorities that reached its peak during the rule of the Ba'ath Party. Thus, the Shiites were considered as an opposition through the history of Iraq, particularly after the World War I and the entry of Britain, although the intensity of the struggle varied according to different conditions. As noted, the Shiites who were in a weak position throughout the Iraq's history were able to gain significant influence on the structure of the Iraqi government and build a Shiite government due to changes in their country after 2003. The Shiites pursue their goals as Islamist parties and groups, and although they differ in many details of their goals, they are united in their general identity, Islam, and establishment of a Muslim community, and seek, in the light of reli-gious doctrines, giving meaning to future policies of their country. This research aims to investigate the Iraqi Shiites’ historical status from the era of Imam Ali (AS) until the fall of Saddam. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
128 - A Comparative Study of Iranian and Turkish Cultural Diplomacy in Iraq (2003 to 2020)
پریسا پورعلی Mohammad Reza Dehshiri Mohamadreza GhaediThe purpose of this study is to conduct comparative review of Iran and Turkey’s cultural diplomacy in Iraq after the US invasion and the fall of Saddam Hussein's regime. Iran and Turkey, as two influential powers in the developments of the Middle East, are trying أکثرThe purpose of this study is to conduct comparative review of Iran and Turkey’s cultural diplomacy in Iraq after the US invasion and the fall of Saddam Hussein's regime. Iran and Turkey, as two influential powers in the developments of the Middle East, are trying to advance their cultural diplomacy in Iraq according to the nature of their government, goals, and aspirations. The main question of the research is, “On what approach are the effectiveness factors of Iranian and Turkish cultural diplomacy in Iraq between 2003 and 2020 based?” The hypothesis is that Iranian cultural diplomacy in Iraq after 2003 has been following Shi’ism, the axis of resistance, and Iranianism as the cornerstones of its approach, as opposed to Turkish cultural diplomacy that is based on Turkish nationalism and neo-Ottomanism. Accordingly, each of these governments is trying to exert influence in Iraq using soft power and cultural diplomacy. In doing this, Iran and Turkey have different conditions, opportunities, threats, and tools to advance their cultural diplomacy. The research findings indicate that Iran is in a better position than Turkey in terms of conditions, opportunities and tools but the focus on Shiism and the issue of resistance in Iraq has led to little attention paid to other features of cultural diplomacy. In contrast, Turkey, with its benefit-oriented and opportunistic approach, has been able to make the most of tools such as Kurdish language and literature, media diplomacy, tourism development, scientific and educational topics, etc. through careful planning and has gained more influence in Iraq. The method of data analysis is descriptive-analytical and the data collection was carried out via library research. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
129 - ظرفیتها و محدودیتهای اسطورهپردازی در رمان جنگ
محمد علیجانی محمد آهیاسطوره و اسطورهپردازی از تمهیداتی اساسی است که مناسبت قابل توجهی با پدیدۀ جنگ دارد و نویسندگان جنگ با توسل بدان میتوانند آثار ادبی ماندگاری خلق کنند. در این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی، ظرفیتها و محدودیتهای اسطورهپردازی در رمانهای جنگ بررسی شده است. نگارندگان با أکثراسطوره و اسطورهپردازی از تمهیداتی اساسی است که مناسبت قابل توجهی با پدیدۀ جنگ دارد و نویسندگان جنگ با توسل بدان میتوانند آثار ادبی ماندگاری خلق کنند. در این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی، ظرفیتها و محدودیتهای اسطورهپردازی در رمانهای جنگ بررسی شده است. نگارندگان با تأمل در ساختارهای سیاسی، اجتماعی، روانشناختی، فرهنگی و... مسلط در دوران جنگ، به کشف و واکاوی بسترها و موانع اسطورهپردازی در رمانهای جنگ پرداختهاند. مطالعات انجام شده نشان میدهد، ظرفیتهایی مانند تأثیرپذیری و الگوبرداری جنگ از انقلاب اسلامی و تأثیر انقلاب در به کارگیری اسطوره، تأثیر دین در خلق و بازپیدایی اسطورهها، شباهت ساختار روایت انقلاب و جنگ با ساختار کلان پایۀ اسطورۀ ایرانی؛ یعنی تقابل خیر و شر و...، میتوانستند محل توجه نویسندگان برای خلق رمانهای اسطورهای ماندگار باشند؛ از سوی دیگر، محدودیتهایی مثل نگاه تکساحتی و احساس استغنای بسیاری از نویسندگان نسبت به شناخت اساطیر ایران و اساطیر دیگر ملل، و همچنین عواملی از این دست، در گرایش نویسندگان جنگ به اسطوره موانعی به وجود آورده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
130 - دردمندی عارفانه در نگرش فخرالدین عراقی
محمدجواد شمس مجید فرحانی زادهپژوهش حاضر به بررسی مفهوم عارفانۀ درد در دیوان اشعار فخرالدین عراقی میپردازد. این درد که همان درد دورافتادگی از خداوند است، جان بنده را از خواب غفلت بیدار و دلش را به دیدار دلدار مشتاق میکند و به جستوجو و طلب کوی یار میکشاند. گفتنی است دردمندی عارفانه در اشعار عرا أکثرپژوهش حاضر به بررسی مفهوم عارفانۀ درد در دیوان اشعار فخرالدین عراقی میپردازد. این درد که همان درد دورافتادگی از خداوند است، جان بنده را از خواب غفلت بیدار و دلش را به دیدار دلدار مشتاق میکند و به جستوجو و طلب کوی یار میکشاند. گفتنی است دردمندی عارفانه در اشعار عراقی، به دو گونۀ متفاوت مطرح است: نخست به شکل دردی ناخوشایند و سهمناک که ذاتاً مطلوب طبع محب نیست و تحمّل این درد برای او بسیار دشوار و گاه ناممکن است، اما محب برای تکامل روحی و تعالی معنوی ناچار است نسبت به درد صبور و شکیبا باشد، تا روزی که به مقام وصال نائل و دردش درمان شود.دردِ دوم به شکلی لذّتبخش و شیرین نمود یافته است، بهگونهای که عاشق بدان تمایل دارد و آن را درمان تلقّی میکند. بنیان این پژوهش بر اساس بررسی مفهوم درد، در دو نگرش معرفتی است: نخست نگرش بُعد و دوری، دوم نگرش قُرب. این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی هندسۀ فکری عراقی را در بارۀ معرفت درد قابل تفسیر میکند و تناقض موجود در شناخت درد در دیوان او را با تکیه بر نگرشهای یادشده تا حدودی مرتفع میسازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
131 - بازخوانی اسطورههای برجسته در شعر معد جبوری
عزت ملاابراهیمی علی اکبر رئیسیکاربست اسطوره و میراث سنتی از شاخصه¬های بارز شعر معاصر عربی به شمار میرود. شاعر معاصر برای القای مفاهیم موردنظر خود به شیوة غیرمستقیم و با عدول از معیارهای رایج زبانی، از اسطوره بهره می¬گیرد تا بتواند تجربة معاصر خود را بیان کند. در این راستا معد جبوری، شاعر معاصر عراق أکثرکاربست اسطوره و میراث سنتی از شاخصه¬های بارز شعر معاصر عربی به شمار میرود. شاعر معاصر برای القای مفاهیم موردنظر خود به شیوة غیرمستقیم و با عدول از معیارهای رایج زبانی، از اسطوره بهره می¬گیرد تا بتواند تجربة معاصر خود را بیان کند. در این راستا معد جبوری، شاعر معاصر عراقی، نیز برای زیباسازی شعر و بیان اندیشه خود از میراث اساطیری الهام گرفته است تا آرمانها و دغدغههای مردم عراق و جهان عرب را فریاد زند. شاعر با درک فضای حساس زمانه، درصدد آگاهیبخشی به ملتهای مسلمان است تا بتوانند به این آرمانها دست یابند. نگارندگان در این پژوهش با روش تحلیلی ـ توصیفی و با هدف بیان دغدغههای شاعر در عرصههای سیاسی و اجتماعی، در پی یافتن مهمترین دلالتهای معنایی اسطوره در شعر معد جبوری برآمدهاند. یافته¬های پژوهش حکایت از آن دارد که جبوری با الهام از میراث اساطیری از گونه¬های متنوع هنجارگریزی در راستای معناآفرینی و برجسته-سازی متن بهره برده است. این اسطورهها به شکلهای گوناگون از آرزوها، اشتیاقها و دغدغههای شاعر خبر میدهد. شخصیتهای اسطورهای در شعر جبوری همگی دغدغههای سیاسی و اجتماعی دارند و از درد مشترکی مینالند. گذشته از این خواهان استقلال و آزادی سیاسی عراق و برقراری عدالت اجتماعی در این کشور هستند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
132 - امکان، مراتب و غایت معرفت مبتنی بر ادراک زیبایی در نظام معرفتی فخرالدین عراقی
سارا منوچهری مقدم محمدرضا ریخته گراندر نظام معرفتی فخرالدین عراقی تلقی وحدت وجودی از خلقت عالم به شکل ستایش زیباییهای جهان اعیان به مثابه تجلیات حسن الهی ظاهر میشود. این مقاله با هدف تبیین معرفتشناختی ادراک زیبایی در اندیشۀ عراقی، با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی ابتدا به تبیین جایگاه زیبایی در نظام ف أکثردر نظام معرفتی فخرالدین عراقی تلقی وحدت وجودی از خلقت عالم به شکل ستایش زیباییهای جهان اعیان به مثابه تجلیات حسن الهی ظاهر میشود. این مقاله با هدف تبیین معرفتشناختی ادراک زیبایی در اندیشۀ عراقی، با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی ابتدا به تبیین جایگاه زیبایی در نظام فکری وی میپردازد و سپس مراتب و غایت ادراک زیبایی را در این نظام بررسی میکند. از جمله یافتههای پژوهش این است که در نظر عراقی ادراک زیبایی محسوس، امکان و زمینه و شرط لازم برای معرفت حقّ در تجلیات گوناگون آن و سلوک معرفتشناختی به سوی اوست. تلقی زیبایی محسوس به مثابه تجلی حسن الهی با عنایت حقّ و جذبهای از سوی او آغاز میشود و طی مقامات سلوک و در نهایت وصال و بقا باز با عنایت و جذبه برای کاملترینان محقق میگردد. سیر در مراتب معرفتشناختی که در نظر عراقی همان احوال و مقامات عشق به حقّ و رؤیت او در تجلیات گوناگون است، مساوق و همزمان با استحاله و فرا رفتن در مراتب وجودی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
133 - آمریکا، چالشهای هویتی و دولت ورشکسته در عراق (2020-2003)
بهنام سرخیلقدرتهای بزرگ همچون ایالاتمتحده آمریکا تلاش دارند تا با تاثیرگذاری بر مولفههای سازنده قدرت، سیاستهای خود را در منطقه و به ویژه کشورهای تعیینکنندهای نظیر عراق پیش برند. این درحالی است که اوضاع سیاسی پس از شکلگیری عراق جدید(2003-2020) بگونهای پیشرفته که جریانهای أکثرقدرتهای بزرگ همچون ایالاتمتحده آمریکا تلاش دارند تا با تاثیرگذاری بر مولفههای سازنده قدرت، سیاستهای خود را در منطقه و به ویژه کشورهای تعیینکنندهای نظیر عراق پیش برند. این درحالی است که اوضاع سیاسی پس از شکلگیری عراق جدید(2003-2020) بگونهای پیشرفته که جریانهای هویتی از نقشهای روبه رشدی برخوردار شده و رقابتهای هویتی در قالبهای مختلفی نظیر مقوم دولتها، پیشرانهای اجتماعی و یا حتی برهمزننده ثبات سیاسی عمل نموده و معادلات قدرت را تحتالشعاع قرار دادهاند. با این وصف شناخت نقش و جایگاه جریانهای هویتی و چگونگی نقشیابی آنها در شرایطی که عملا چشمانداز روشنی برای حضور آمریکا در منطقه وجود ندارد، اهمیت مضاعفی یافته و امکان تجزیه و تحلیل اقدامات و برنامههای واشنگتن در قبال بغداد را فراهم میسازد.مقاله حاضر با شیوه توصیفی-تحلیلی و در چارچوب نظریه آشوب روزنا به بررسی نقش جریانهای هویتی درعراق پرداخته و به این پرسش پاسخ میدهد که آمریکا با توجه به متغیر میانی جریانهای هویتی چه راهبردی را پیرامون دولت-ملت در عراق در اولویت داشته است؟ فرضیه: آمریکا با درک نقشیابی روزافزون جریانهای هویتی درصدد بوده تا از طریق شکلدهی به مجموعهای از چالشهای هویتی و ایجاد بینظمیهای سیاسی-اجتماعی، زمینه را برای تحقق الگوی دولت ورشکسته و فراهم ساختن شرایط استمرار مداخلات در عراق فراهم آورد. یافته پژوهش: بهرهگیری از قدرت نرم نظیر ابزارهای رسانهای و مجازی با هدف ایجاد بیساختارسازیهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی(مانند آشوبسازی و اعتراضات خیابانی)، بخشی از راهبرد دولت ورشکسته آمریکا در عراق است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
134 - «نقش دیپلماسی عمومی در جهت رشد و توسعه روابط اقتصادی ج.ا.ا و عراق(در دورۀ پساداعش1400-1396)»
سیدحمید سیدتقی زاده مهناز گودرزیروابط اقتصادی تهران و بغداد در دورۀ پساداعش، بواسطۀ برخی چالشهای اجتماعی و هویتی مانند مسائل عربوعجم، چالشهای شیعی-سنی در مناطق سنینشین عراق، وجود انگارههای ایرانهراسانه، تفاوتهای موجود در سبک زندگی اقتصادی، با آسیبپذیری مواجه بوده است. بنابراین با توجه به اهمی أکثرروابط اقتصادی تهران و بغداد در دورۀ پساداعش، بواسطۀ برخی چالشهای اجتماعی و هویتی مانند مسائل عربوعجم، چالشهای شیعی-سنی در مناطق سنینشین عراق، وجود انگارههای ایرانهراسانه، تفاوتهای موجود در سبک زندگی اقتصادی، با آسیبپذیری مواجه بوده است. بنابراین با توجه به اهمیت عراق در میان شرکای اقتصادی ج.ا.ا، کاهش این چالشها اهمیت زیادی در حفظ و توسعۀ روابط اقتصادی ایران و عراق خواهد داشت. این در حالی است که دیپلماسی عمومی که نقش مهمی در کاهش شکافهای هویتی با مخاطبین خارجی دارد، عمدتاً از سوی تهران در راستای تحکیم روابط سیاسی و فرهنگی با عراق بکار گرفته شده است. لذا، این پژوهش در پی پاسخ به این سئوال بود که دیپلماسی عمومی چه نقشی در روابط اقتصادی ج.ا.ا با عراق دارد؟ یافتههای تحقیق حاکی است که انتظامبخشی به دیپلماسی عمومی ج.ا.ا در قبال عراق، متناسب با چالشهای اجتماعی و هویتی موجود در مسیر همکاریهای اقتصادی فیمابین، تأثیری مثبت بر حفظ و توسعۀ تعاملات دوجانبه در این حوزه خواهد داشت. بر این اساس حفظ و توسعۀ روابط اقتصادی تهران و بغداد از طریق کاهش انگارههای متفاوت و متعاقباً تحکیم هویت مشترک اقتصادی، فرهنگی و سیاسی، بوسیلۀ تأثیرگذاری بر هویت نخبگان و نظام اقتصادی عراق، مدیریت منشهای تجاری متفاوت و تأثیرگذاری بر سلیقۀ مصرفکنندگان عراقی، کاهش آثار چالشهای قومی، مذهبی و تاریخی بر تعاملات اقتصادی و همچنین کاهش پیامدهای ایرانهراسی کشورهای رقیب بر فعالیتهای اقتصادی و تجاری، از جمله نتایج تنظیم دیپلماسی عمومی در جهت بسط روابط اقتصادی میباشد. این تحقیق از نوع تحقیقات کیفی بوده و روش تحقیق نیز توصیفی-تحلیلی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
135 - مطالعه تطبیقی دیپلماسی فرهنگی ایران و ترکیه در عراق (2003 تا 2020)
پریسا پورعلی محمدرضا دهشیری محمدرضا قائدی حسن خداوردیهدف پژوهش حاضر بررسی تطبیقی دیپلماسی فرهنگی دو کشور ایران و ترکیه در عراق بعد از فروپاشی حکومت صدام حسین است. پرسش اصلی پژوهش این است که شاخصههای تأثیرگذاری دیپلماسی فرهنگی کشورهای ایران و ترکیه در عراق در سالهای 2003 تا 2020 مبتنی بر چه رویکردی بوده است؟ فرضیه این اس أکثرهدف پژوهش حاضر بررسی تطبیقی دیپلماسی فرهنگی دو کشور ایران و ترکیه در عراق بعد از فروپاشی حکومت صدام حسین است. پرسش اصلی پژوهش این است که شاخصههای تأثیرگذاری دیپلماسی فرهنگی کشورهای ایران و ترکیه در عراق در سالهای 2003 تا 2020 مبتنی بر چه رویکردی بوده است؟ فرضیه این است که دیپلماسی فرهنگی ایران در عراق پس از 2003 با رویکرد شیعیگری، محور مقاومت و ایران شهری در مقابل دیپلماسی فرهنگی ترکیه با رویکرد ناسیونالیسم ترکی و نوعثمانیگری مطرح شده است. بر این مبنا هر کدام از این دولتها سعی دارند با رویکرد قدرت نرم و دیپلماسی فرهنگی به اعمال نفوذ در عراق بپردازند. در این مسیر ایران و ترکیه از شرایط، فرصتها، تهدیدها و ابزارهای متفاوتی برای پیشبرد دیپلماسی فرهنگی خود برخوردار میباشند. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که ایران به لحاظ شرایط، فرصتها و ابزارها در موقعیت مناسبتری نسبت به ترکیه قرار گرفته است، ولی تمرکز بر شیعیگری و مبحث مقاومت در عراق، باعث توجه اندک به سایر شاخصههای دیپلماسی فرهنگی شده است. در مقابل ترکیه با رویکردی منفعتمحور و فرصتطلبانه توانسته است با برنامهریزی دقیق از ابزارهایی مانند زبان و ادبیات کردی، دیپلماسی رسانهای، توسعه گردشگری، مباحث علمی و آموزشی و غیره نهایت استفاده را ببرد و نفوذ بیشتری در عراق به دست آورد. تجزیه و تحلیل دادهها با روش توصیفی-تحلیلی صورت گرفته و گردآوری مطالب نیز به شیوه کتابخانهای انجام یافته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
136 - پیامدهای امنیتی استقلال اقلیم کردستان عراق بر مناطق مرزی غرب کشور
حنانه درشتی علیرضا نجفیامنیت ملی هرکشوری تابعی از مجموعه تحولات داخلی و تحرکات حادث محیط امنیتی آن کشور است. مسئله کردها و وقایع مربوط به آنها یکی از مسائل مهم سیاسی خاورمیانه است. مساله اساسی محقق در این تحقیق آن است که اثرگذارترین سناریوهای پیامدهای امنیتی اقلیم کردستان عراق بر مناطق مرزی غ أکثرامنیت ملی هرکشوری تابعی از مجموعه تحولات داخلی و تحرکات حادث محیط امنیتی آن کشور است. مسئله کردها و وقایع مربوط به آنها یکی از مسائل مهم سیاسی خاورمیانه است. مساله اساسی محقق در این تحقیق آن است که اثرگذارترین سناریوهای پیامدهای امنیتی اقلیم کردستان عراق بر مناطق مرزی غرب کشور را برای بازه زمانی 5 ساله چه سناریویی می باشد بر همین اساس هدف اصلی این پژوهش طراحی سناریوهای پیامدهای استقلال امنیتی اقلیم کردستان عراق بر مناطق مرزی غرب کشور میباشد. در این پژوهش از روش تحلیل مجدد مجموعه دادهها حاصل از مصاحبه با نخبگان بهرهبرداری شده است.که ضمن مشخص شدن بازیگران تحت کنترل، خارج از کنترل و نیروهای پیشران و عدم قطعیتها در رابطه با موضوع، تعداد 8 سناریو با توجه به مشخصههایی مانند ارتباطات همگرا یا واگرایی درون گروهی کردهای منطقه، همسو بودن یا نبودن رویکرد چهار کشور دارای اقلیت کرد و شناخته شدن یا نشدن استقلال ایشان از سوی قدرتهای جهان طراحی شدهاند.نتیجه ارزیابی هشت سناریوی طراحی شده نشان میدهد سناریویی که شناخته شدن استقلال کردستان از سوی قدرتهای جهانی، تنش میان کشورهای دارای اقلیت کرد و همگرایی بین اقلیت کرد در کشورهای همسایه را مطرح می کند، بهترین موقعیت برای اعلام و اجرای استقلال اقلیم کردستان عراق و برای امنیت غرب کشور خطرناک میباشد و سناریویی که در نقطه مقابل این سناریو قرار دارد(عدم شناسایی از سوی قدرتهای جهان، همسویی کشورهای دارای اقلیت کرد و واگرایی بین کردهای منطقه) بهترین سناریو است که بیانگر عدم استقلال کردها میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
137 - کردهای فیلی عراق و دیپلماسی نرم جمهوری اسلامی ایران
علیرضا زرگر علی مولاییهدف این پژوهش شناسایی منابع دیپلماسی نرم جمهوری اسلامی ایران در بین کردهای فیلی عراق است. دیپلماسی نرم یا دیپلماسی فرهنگی امروزه بهعنوان ابزاری قدرتمند وتأثیرگذار برای روابط میان دولت ها و ملت ها دارای هدف اساسی ارائه دیدگاه روشن و موجّه نسبت به فرهنگ ارزشی و رفتاری یک أکثرهدف این پژوهش شناسایی منابع دیپلماسی نرم جمهوری اسلامی ایران در بین کردهای فیلی عراق است. دیپلماسی نرم یا دیپلماسی فرهنگی امروزه بهعنوان ابزاری قدرتمند وتأثیرگذار برای روابط میان دولت ها و ملت ها دارای هدف اساسی ارائه دیدگاه روشن و موجّه نسبت به فرهنگ ارزشی و رفتاری یک بازی گر برای بازی گران مختلف عرصه بین الملل شامل دولت ها، سازمان های بینالمللی دولتی و غیردولتی، نهادهای جوامع مدنی و افکارعمومی است که زمینه ساز ارتقای سطح مناسبات میان دولت ها و ایجاد صلح و ثبات بین المللی است. که این مهم برای ایران اسلامی؛نیازمند شناخت و به کار بستن منابع نرم افزاری خود در کشورها با توجه به زمینه های فرهنگی ،سیاسی اجتماعی هر یک از جامعه هدف است. ازجمله این سرمایه ها در عراق کردهای فیلی می باشند. ایرانی بودن کردهای فیلی و وجود تمایلات ایرانی در میان آنها موجب شده که همواره در تاثیر پذیری از تحولات ایران باشند این قوم از پتانسیل بالایی جهت تامین منافع ملی و افزایش قدت نرم ایران برخوردار است. روش پژوهش از نوع تاریخی-کیفی (تحلیل تماتیک) است و جامعه آماری آن شامل اسناد دستاول و منابع تاریخی و همچنین، مصاحبه با افراد مطلع یا دروازه بان با اطلاع بوده است، روش نمونهگیری از نوع هدفمند بوده است.نتایج نشان میدهد که وجه اشتراک کردهای فیلی با ایران از بسترهایی دیپلماسی فرهنگی نظیر: پیشینه تاریخی و تمدنی، همزیستی تاریخی-فرهنگی، دین، مذهب، فرهنگ، آداب و ر سوم، برگزاری مراسم اربعین حسینی، زبان فارسی و...برخوردارمی باشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
138 - تهاجم نظامی آمریکا به عراق و ﺗﺄثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
محمد سهرابیچکیده تجاوز نظامی آمریکا به عراق و اشغال آن در مارس 2003 که منجر به سقوط رژیم بعثی شد، سرآغاز دوران جدیدی در روابط ایران با عراق گردید. فروپاشی حکومت صدام، فرصتی استثنایی برای جمهوری اسلامی پدید آورد تا قدرت سیاسی و فرهنگی خود را در عراق گسترش بخشد. اگرچه این اشغال باع أکثرچکیده تجاوز نظامی آمریکا به عراق و اشغال آن در مارس 2003 که منجر به سقوط رژیم بعثی شد، سرآغاز دوران جدیدی در روابط ایران با عراق گردید. فروپاشی حکومت صدام، فرصتی استثنایی برای جمهوری اسلامی پدید آورد تا قدرت سیاسی و فرهنگی خود را در عراق گسترش بخشد. اگرچه این اشغال باعث تضعیف عراق و رفع تهدید مستقیم و جدّی از امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران شد ولی تداوم حضور قدرت های فرامنطقه ای، بی ثباتی داخلی در عراق، آینده مبهم شمال عراق و افزایش نقش منطقه ای ترکیه، عربستان، قطر و سایر کشورهای منطقه و مهم تر از تمامی این موارد تداوم سیاست پر فراز و نشیب دستگاه سیاست گذاری خارجی ما نسبت به سایر رقبای منطقه ای، تهدید علیه امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را افزایش داد به طوری که با افزایش نقش منطقه ای عربستان، ترکیه و اسرائیل و پیمان نظامی مشترک دو کشور اخیر، اسراییل این امکان را یافته است که خود را از نظر جغرافیایی به ایران نزدیک کرده و با حضور در شمال عراق به اهداف خود در مقابله با ایران نزدیک تر شود. در این مقاله عوامل و عناصر ﺗﺄثیرگذار بر امنیت ملی ایران بعد از اشغال عراق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
139 - داعش و پدیداری موازنه تهدید در روابط ایران و عراق
عبدالمجید سیفی ناصر پورحسنچکیده روابط ایران و همسایه غربی آن را می توان یکی از غیر عادی ترین و استثنایی ترین روابط خارجی در دنیا تلقی کرد. روابط ایران و عثمانی و سپس عراق طی قرون اخیر شامل چرخه ای از تعارض های بلندمدت، جنگ ها و دوره های کوتاه مدت اتحاد، صلح سرد و همزیستی بوده است. از به قدرت رس أکثرچکیده روابط ایران و همسایه غربی آن را می توان یکی از غیر عادی ترین و استثنایی ترین روابط خارجی در دنیا تلقی کرد. روابط ایران و عثمانی و سپس عراق طی قرون اخیر شامل چرخه ای از تعارض های بلندمدت، جنگ ها و دوره های کوتاه مدت اتحاد، صلح سرد و همزیستی بوده است. از به قدرت رسیدن عبدالکریم قاسم در سال 1958 تا سرنگونی صدام در سال 2003، پرتعارض ترین دوره در روابط دو کشور محسوب می شود به گونه ای که طولانی ترین جنگ قرن بیستم بین ایران وعراق رخ داد. با پیدایش داعش، روابط دو کشور وارد مرحله ای شد که با ادوار گذشته تفاوت ماهوی دارد. دراین مقاله، براساس چهارچوب نظری موازنه تهدید چگونگی این دگردیسی بنیادین در روابط ایران وعراق تحلیل شده است. فرضیه نویسندگان این بوده که شکل گیری داعش به مثابه یک تهدید امنیتی مشترک، موجب گذار روابط ایران وعراق جدید از تعارض به تعاون راهبردی شده است. این تهدید از همجواری دو کشور و ادراک مشترک آنها از میزان جدی بودن خطر هویتی داعش ناشی می شود. با توجه به جایگاه حیاتی عراق در محیط امنیتی جمهوری اسلامی و عدم وجود پژوهشهایی که موازنه تهدید مبنای نظری آنها باشد، این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی دگردیسی در روابط ایران و عراق را تحلیل کرده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
140 - سیاست خارجی آمریکا و کردهای عراق
منوچهر جفره ایوب منتی محمد رهگویچکیده مقاله حاضر به بررسی سیاست خارجی آمریکا درقبال کردهای عراق درپرتو تحولات سیاسی درمنطقه خاورمیانه می پردازد. حضورنظامی آمریکا درشمال عراق درزمان جورج بوش پدر و همچنین اشغال صورت گرفته این کشور درزمان جورج بوش پسرهمزمان به افزایش نقش عنصر کرد در تحولات قدرت دراین ک أکثرچکیده مقاله حاضر به بررسی سیاست خارجی آمریکا درقبال کردهای عراق درپرتو تحولات سیاسی درمنطقه خاورمیانه می پردازد. حضورنظامی آمریکا درشمال عراق درزمان جورج بوش پدر و همچنین اشغال صورت گرفته این کشور درزمان جورج بوش پسرهمزمان به افزایش نقش عنصر کرد در تحولات قدرت دراین کشور ماهیت جدیدی داده است، تا بدانجاکه کردهای عراق نقش میانجی وتعین کننده رادرمیان شیعیان واعراب سنی به عنوان دو عنصر قدرت داخلی ایفا کرده و بدون همکاری آنها سیاست خارجی آمریکا به موقعیت فعلی دست نمی یافت. بدین منظورجهت درک سیاست خارجی آمریکا در عراق نیاز به شناخت تحولات درونی قومیت کرد و نیز بررسی تحولات عراق خواهد بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
141 - سیاست خارجی باراک اوباما در غرب آسیا و شمال آفریقا تا سال 2015
محمدجعفر جوادی ارجمند امین پرهیزکار احسان خضریچکیده گرچه بیشتر منتقدان استراتژی منطقه ای باراک اوباما معتقدند که اوباما فاقد یک دید استراتژیک است، اما این استدلال، نادرست به نظر می رسد. اوباما زمانی به مسند ریاست جمهوری نشست که ایمان داشت کاهش حجم عظیم تعهدات نظامی و سرمایه گذاری سیاسی در غرب آسیا جزو منافع حیاتی أکثرچکیده گرچه بیشتر منتقدان استراتژی منطقه ای باراک اوباما معتقدند که اوباما فاقد یک دید استراتژیک است، اما این استدلال، نادرست به نظر می رسد. اوباما زمانی به مسند ریاست جمهوری نشست که ایمان داشت کاهش حجم عظیم تعهدات نظامی و سرمایه گذاری سیاسی در غرب آسیا جزو منافع حیاتی امنیت ملی آمریکاست. اشغال عراق و جنگ گسترده با تروریسم، ایالات متحده را به خصوص در زمان بحران اقتصادی دچار مشکل کرد. متعادل سازی حضور آمریکا در منطقه، تنها به معنای کاهش حضور مادی نبود، بلکه همانطور که سوریه، لیبی و یمن نشان دادند، شامل اعمال سیاست خوددارانه نیز می باشد؛ به این معنی که در منازعات، آمریکا عقب بنشیند و از متحدان خود بخواهد که در قبال امنیت خودشان مسئولیت بیشتری را متقبل شوند. این پژوهش نشان می دهد که اوباما به طور پیوسته از این سیاست پیروی کرده و کاملاً در مقابل تلاش هایی که در جهت مخالف این ایده هستند، مقاومت می کند. هرچند این برنامه ای نیست که در واشنگتن مورد علاقه همگان باشد، اما نوعی استراتژی روشن و جامع است که باعث شد اوباما، در قبال مسائلی که فکر می کرد در حد منافع امنیت ملی مهم هستند، اقدامات لازم را اتخاذ کند: مسائلی نظیر برنامه هسته ای ایران، تروریسم، منازعه فلسطینی-اسرائیلی، جنگ عراق و به ویژه تحولات اخیر در منطقه. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
142 - آینده عراق و سناریوهای مربوط به آن( 2020 - 2010 )
ملک تاج خسروی احسان خسبانی یزدانیاز جنگ جهانی دوم تاکنون و در تاریخ سیاسی معاصر، یکی از پرچالشترین کشورهای منطقه جنوب غرب آسیا (خاورمیانه)، کشور عراق بوده است. بیشک یکی از دلایل اصلی این چالشها نقش مهم و تعیینکننده شرایط سیاسی عراق در فضای ژئوپلتیک این منطقه است. در تحولات جاری این منطقه به مانند أکثراز جنگ جهانی دوم تاکنون و در تاریخ سیاسی معاصر، یکی از پرچالشترین کشورهای منطقه جنوب غرب آسیا (خاورمیانه)، کشور عراق بوده است. بیشک یکی از دلایل اصلی این چالشها نقش مهم و تعیینکننده شرایط سیاسی عراق در فضای ژئوپلتیک این منطقه است. در تحولات جاری این منطقه به مانند گذشته، عراق نقش کلیدی و تعیینکنندهای را داراست و این نقش موجب برخورد اقدامات و منافع قدرتهای گوناگون منطقهای و فرامنطقهای در این نقطه حساس شده است. هدف اصلی این مقاله، آینده عراق با تاکید بر شرایط سیاسی و امنیتی حاکم بر این کشور و اهداف فرعی آن را می توان تاثیرگذاری بازیگران داخلی، منطقهای و فرامنطقهای در تحولات کشور عراق، پیش بینی آِینده سرزمینی عراق و امکان سنجی تجزیه عراق معرفی نمود. با طراحی سناریو های محتمل درباره تجزیه یا عدم تجزیه کشور عراق در دهه آتی، آینده این کشور به شکل ذیل پیش بینی می گردد: 1.سناریوی تجزیه عراق 2. سناریوی جنگ داخلی در عراق 3. سناریوی تقسیم عادلانه و دموکراتیک قدرت.در نهایت، نویسندگان به این نتیجه می رسند که بر مبنای سناریوهای مذکور، در دهه آتی تجزیه عراق میسر نخواهد شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
143 - روابط سینوسی ایران و انگلیس پس از انقلاب اسلامی
جهانبخش محبی نیا علیرضا امینی حسن صنعتیپس از پیروزی انقلاب اسلامی، روابط ایران و انگلیس شاهد تنگناهای منحصر به فردی بوده که دلیل عمده آن عدم پذیرش واقعیات جدید بعد از انقلاب توسط انگلیسیها بوده است. در تحلیل این موضوع می توان به دیدگاه تقابلی این کشور در ارتباط با ایران اشاره نمود. از آنجایی که ظهور جمهوری أکثرپس از پیروزی انقلاب اسلامی، روابط ایران و انگلیس شاهد تنگناهای منحصر به فردی بوده که دلیل عمده آن عدم پذیرش واقعیات جدید بعد از انقلاب توسط انگلیسیها بوده است. در تحلیل این موضوع می توان به دیدگاه تقابلی این کشور در ارتباط با ایران اشاره نمود. از آنجایی که ظهور جمهوری اسلامی ایران در منطقه و سطح بینالملل مبتنی بر منافع بریتانیا نبود و ایران از ظرفیت تأثیرگذاری بر زیادهخواهیهای انگلستان در منطقه برخوردار بوده است، این کشور همواره اهتمام خود را برای تضعیف کشورمان یا تشدید فشار بر ایران به کار بسته است و این رویه خصومتآمیز همچنان با شدت ادامه دارد. از مهمترین موارد میتوان به برنامههای دولت وقت انگلیس برای حمایت از عراق در جریان جنگ عراق علیه ایران، ماجرای سلمان رشدی، بیانیه اتحادیه اروپا و پیشگامی دولت های انگلیس و امریکا در اقدامات برضد ایران در شورای امنیت سازمان ملل متحد و سنگ اندازی در تحقق حقوق مشروع و قانونی ملت ایران نسبت به دستیابی فن آوری صلح آمیز هسته ای اشاره نمود. در این مقاله سعی شده تا به بررسی افت و خیز روابط ایران و انگلستان بعد از پیروزی انقلاب اسلامی پرداخته شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
144 - کالبد شناسی احزاب و گروه های سیاسی عراق و تاثیر آنها بر روابط ایران و عراق
محمد سهرابی امراله اشرفی مرتضی کریمیچکیده هدف اصلی این نوشتار بررسی مهمترین و تأثیرگذارترین گروههای فرهنگی - سیاسی موجود در عراق است. عراق کشوری است که همواره در طول تاریخ از تنوع قومی خود رنج برده و همواره با تسلط یک قوم یا مذهب چه عرب، کرد، سنی و یا شیعه مواجه بوده است. این گروهها و احزاب نقشهای کل أکثرچکیده هدف اصلی این نوشتار بررسی مهمترین و تأثیرگذارترین گروههای فرهنگی - سیاسی موجود در عراق است. عراق کشوری است که همواره در طول تاریخ از تنوع قومی خود رنج برده و همواره با تسلط یک قوم یا مذهب چه عرب، کرد، سنی و یا شیعه مواجه بوده است. این گروهها و احزاب نقشهای کلیدی در سیاست خارجی این کشور بهویژه در رابطه با ایران ایفا کرده و میکنند. حضور شیعیان و اکراد در ساخت قدرت بغداد، حذف رژیم بعثی، تغییر رویکرد عربی- سنی به عربی- شیعی- کردی در فضای سیاسی عراق؛ فرصتهای بهوجود آمده در این کشور را در جهت منافع ملی جمهوری اسلامی ایران قرار میدهد. سؤال این مقاله آن است که گروههای فرهنگی و سیاسی حاضر در صحنه سیاسی امروز عراق که بیشترین تأثیر را بر دولت و سیاست داخلی و خارجی این کشور دارند، کدامند؟ و از این جریانها کدامیک بیشترین تأثیر را بر روابط ایران و عراق دارند و در جهت همسوسازی سیاست خارجی و سیاستهای منطقهای عراق مؤثرند؟ فرض نگارندگان بر این باور است که گروههای شیعی و کردی اکثریتی دارند که بیشترین تأثیر را در توسعه یا کاهش رابطه میان عراق و ایران ایفا میکنند. ائتلاف این دو گروه با وجود داعش و دخالت دیگر همسایگان عرب سنی این کشور میتواند قویترین عامل همسوسازی سیاستهای خارجی و منطقهای عراق باشد و کنارگذاشتن هر یک از این احزاب عواقبی جبرانناپذیر بهدنبال خواهد داشت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
145 - تحلیلی بر عوامل پیدایش و رشد سریع دولت اسلامی در سوریه و عراق
کامران طارمیچکیده از سال 2010 تا کنون سازمان موسوم به دولت اسلامی تبدیل به قویترین گروه تروریستی در خاورمیانه گشته و تهدیدات جدی متوجه امنیت منطقه نموده است. این مقاله به بررسی چگونگی تشکیل و تطور این سازمان از زمان تشکیل آن در سال 2003 و نیز عوامل درون سازمانی موثر بر پیشرفت و گست أکثرچکیده از سال 2010 تا کنون سازمان موسوم به دولت اسلامی تبدیل به قویترین گروه تروریستی در خاورمیانه گشته و تهدیدات جدی متوجه امنیت منطقه نموده است. این مقاله به بررسی چگونگی تشکیل و تطور این سازمان از زمان تشکیل آن در سال 2003 و نیز عوامل درون سازمانی موثر بر پیشرفت و گسترش آن در سطح منطقه می پردازد. این مقاله تلاش می کند تا نشان دهد که شکل گیری و تکامل سازمان مدیون تعامل عوامل گوناگونی نظیر رشد تفکر سلفی-جهادی در دهه 1980، دخالت قدرت های بزرگ در امور منطقه، و بی ثباتی های حاصل از بیداری اسلامی در سوریه است. در باب علل رشد و گسترش سازمان مقاله بر آن است که نشان دهد عوامل درون سازمانی نظیر پیام های امید بخش سازمان برای اهل تسنن در منطقه، حکمرانی موثر و موفق سازمان، توانائی های سازمان در عرصه نظامی، و مدیریت قوی منابع مالی مهمترین علل درون سازمانی موفقیت های دولت اسلامی در این محدوده زمانی بوده اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
146 - نقش مرجعیت آیتالله سیستانی در روند دولت سازی در عراق پس از سقوط صدام
ارسلان قربانی سعید بشیری جواد علیزادهچکیده عراق از نظر اجتماعی دارای بافت موزاییکی و متشکل از گروههای قومی- فرقهای متعدد است. ماهیت سه‎گانه جمعیتی و سیاسی آن کشور، همواره زمینه‎های بالقوه تنش و جدایی را در بردارد. حمله آمریکا و متحدانش و سقوط رژیم صدام، نیروهای اساسی در شمال و جنوب عراق را که برا أکثرچکیده عراق از نظر اجتماعی دارای بافت موزاییکی و متشکل از گروههای قومی- فرقهای متعدد است. ماهیت سه‎گانه جمعیتی و سیاسی آن کشور، همواره زمینه‎های بالقوه تنش و جدایی را در بردارد. حمله آمریکا و متحدانش و سقوط رژیم صدام، نیروهای اساسی در شمال و جنوب عراق را که برای سالیان طولانی سرکوب شده بودند، آزاد کرد و فرصت مناسبی در اختیار آنان برای کسب سهم بیشتری از قدرت حکومت در بغداد قرار داد. شیعیان، اهل سنت و کردها سه گروه اصلی قومی- فرقهای با گرایشهای متفاوت در عراق هستند. آنچه در زمینه نقش شیعیان در فرآیند دولت سازی در عراق اهمیت دارد این است که شیعیان در طول دهه های گذشته بنا بر دلایل مختلفی از قدرت دور بودهاند. سقوط دولت صدام موجب گردید تا نقش مرجعیت شیعه به عنوان یک نیروی سیاسی و کنشگری فعال، بیش از پیش مورد بحث و بررسی قرار گیرد. این مقاله در پی بررسی نقش مرجعیت شیعه در فرایند دولت سازی عراق با تأکید بر تقویت حاکمیت شیعی در اندیشه آیتالله سیستانی میباشد. با توجه به ساختارهای قومی، قبیلهای و مذهبی در سیاست امروز عراق به نظر میرسد که مواضع فقهی و سیاسی مرجعیت امروز در خصوص ایفای نقش نظارتی، ارشادی و کنشگری فعال در نظام سیاسی، تأثیرات مهمی در تحولات سیاسی- اجتماعی و فرآیند دولت سازی با تقویت حاکمیت شیعی در عراق امروز داشته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
147 - مناقشات مرزی عراق با همسایگان خود با تکیه بر جنگ دوم خلیج فارس
محمود سید فاطمه زارعچکیده جنگ دوم خلیجفارس را میتوان اولین بحران بزرگ بینالملل پس از جنگ سرد نامید که در منطقهای حساس و استراتژیک، میان جمع زیادی از بازیگران بینالملل و عراق متجاوز به خاک کویت به وقوع پیوست. اختلافات مرزی سرزمینهای خلیجفارس در مرزکشیهای شکننده میان کشورها ریشه دا أکثرچکیده جنگ دوم خلیجفارس را میتوان اولین بحران بزرگ بینالملل پس از جنگ سرد نامید که در منطقهای حساس و استراتژیک، میان جمع زیادی از بازیگران بینالملل و عراق متجاوز به خاک کویت به وقوع پیوست. اختلافات مرزی سرزمینهای خلیجفارس در مرزکشیهای شکننده میان کشورها ریشه دارد. برای عراق، خوزستان ایران و کویت دو هدف مهم و استراتژیک توسعهطلبانه هستند. پس از ناکامی در تجزیه خوزستان، طبیعی بود که عراق بهسوی دستیابی به هدف دوم خود یعنی کویت پیش رود. پس از برقراری آتشبس در جنگ ایران و عراق نگرانی فزایندهای نسبت به سیاستهای توسعهطلبانه عراق، دولت کویت و سایر دولتهای خلیجفارس را فرا گرفت. قدرت نظامی عراق و داشتن چهارمین ارتش قدرتمند جهان، مشکلات مالی با کشورهای عربی و تهدیدات صدام، مسائلی بود که منطقه خلیجفارس را در آن زمان ناامن کرده بود. از سوی دیگر جهان پس از جنگ سرد که منطقه خلیجفارس را بهعنوان قلب انرژی جهان شناخته بود؛ درپی آن بود که در این جنگ سرنوشت قدرت جهانی را مشخص کند. آمریکا در نبود رقیبی همسنگ چون اتحاد شوروی درپی آن بود تا نقش تازه خود را در جهانی که ادعا میشود تنها حول محور یک ابرقدرت شکل خواهد یافت در قالب نظم نوین جهانی تثبیت کند. جنگ دوم خلیجفارس برای ایالات متحده آمریکا فرصت ایدهآلی بود تا این کشور نه تنها به تقویت مواضع خود نسبت به رقبای اقتصادیش چون اتحادیه اروپا و ژاپن بپردازد بلکه تغییر و تحولات جهانی را نیز تحت کنترل خود در آورد و بهعنوان قیم و پدر معنوی کشورهای عربی تولیدکننده نفت از این پس نبض اقتصاد و قدرت جهان را در دست بگیرد. سرانجام بتواند بهعنوان ابر قدرت بیرقیب جهانی پس از پایان جنگ دوم خلیجفارس سر برآورد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
148 - زمینه های تغییر جایگاه ایالات متحده در خاورمیانه پساجنگ سرد: از منظر جامعهشناسی تاریخی
مهدی زیبائی شهلا نجفیپس از فروپاشی شوروی و موفقیت ائتلاف بینالمللی تحت هدایت ایالات متحده در بیرون راندن عراق از کویت در اوائل دهه 90 میلادی زمینههای شکلگیری نظام تک قطبی به رهبری امریکا در عرصه بینالملل فراهم گردید. در این ارتباط، رئیس جمهور وقت ایالات متحده جورج بوش طی یک سخنرانی از ع أکثرپس از فروپاشی شوروی و موفقیت ائتلاف بینالمللی تحت هدایت ایالات متحده در بیرون راندن عراق از کویت در اوائل دهه 90 میلادی زمینههای شکلگیری نظام تک قطبی به رهبری امریکا در عرصه بینالملل فراهم گردید. در این ارتباط، رئیس جمهور وقت ایالات متحده جورج بوش طی یک سخنرانی از عبارت "نظم نوین جهانی" استفاده نمود که دلالت بر آغاز فصل جدید مناسبات سیاسی بر پایه قدرت فائقه امریکا در عرصه بینالملل از جمله خاورمیانه داشت. با این حال، ظهور چین به عنوان قدرت نوظهور و عدم تحقق سیاستهای منطقهای این کشور در خاورمیانه طی نزدیک به دو دهه اخیر گویای ناکافی بودن قدرت ایالات متحده در برپایی نظم مورد نظر است. حال سوال این است که چه عواملی زمینهساز افول جایگاه ایالات متحده در خاورمیانه طی سه دهه اخیر بودهاند؟ واکاوی حقایق تاریخی گویای آن است که مجموعهای از نتایج گسترش اقتصاد نئولیبرالی در سطح جهان (تعمیق فقر در منطقه)، تحولات محیط بینالملل (نتایج غیرمنتظره روند جهانیسازی) اهداف نادرست (حمایت جانبدارانه از اسرائیل)، محاسبات اشتباه (حمله به عراق) و ... که پیشینه آنها بعضاً به پیش از اتمام جنگ سرد باز میگردد موجب تضعیف موقعیت امریکا در عرصه بینالملل به طور عام و در خاورمیانه به طور خاص گردیده است. نوشتار حاضر قصد دارد در پرتو نظریه جامعهشناسی تاریخی روابط بینالملل تغییر جایگاه منطقهای ایالات متحده را در خاورمیانه چند دهه اخیر مورد بررسی قرار دهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
149 - ماهیت فقهی منویات بیانیه گام دوم انقلاب
مهدیه یوسفی مجید وزیری ابراهیم یاقوتیبیانیه گام دوم انقلاب مشتمل بر گزاره هایی در باره عدالت، مبارزه با فساد، اقتصاد مقاومتی، استقلال، آزادی، عزت ملی، و مانند آن است که عمدتا همراه با باید و نباید بوده و جنبه الزامی آن به وضوح مشخص است و این ابهام را ایجاد کرده است که الزامات مزبور ماهیتی فقهی- حقوقی دارند أکثربیانیه گام دوم انقلاب مشتمل بر گزاره هایی در باره عدالت، مبارزه با فساد، اقتصاد مقاومتی، استقلال، آزادی، عزت ملی، و مانند آن است که عمدتا همراه با باید و نباید بوده و جنبه الزامی آن به وضوح مشخص است و این ابهام را ایجاد کرده است که الزامات مزبور ماهیتی فقهی- حقوقی دارند یا توصیه های اخلاقی می‎ باشند. پژوهش فرارو، مبتنی بر روش تحلیلی - توصیفی، در صدد رهیافت به ماهیت منویات بیانیه و رفع ابهام از الزامات مندرج در آن است. بدین منظور جایگاه بیانیه از منظر حکم شرعی بودن منویات آن یا اخلاق دستوری بودن آنها و نیز استعداد جایگزینی این منویات در احکام حکومتی و همچنین مولوی یا ارشادی بودن آنها واکاوی شده است. در دوران میان حکم شرعی یا اخلاق دستوری بودن، یافته نوشتار این است که گنجاندن منویات ذیل اخلاق دستوری، می تواند آنها را در جایگاه والای حق نسبت به تکلیف قرار دهد. همچنین با توجه به ملاک های حکم حکومتی از جمله فقدان حکم شرعی و موقت بودن آن نمیتوان بسیاری از منویات بیانیه را حکم حکومتی دانست. همچنین با توجه به ملاکات فقهی تمایز میان حکم مولوی و ارشادی، بسیاری از منویات مندرج در بیانیه، ارشاد به احکام شرعی و عقلی است. با این حال، نتیجه نهایی پژوهش فرارو این است که به دلیل تنوع الزامات بیانیه، نمی توان تمام آنها را در یک نهاد فقهی گنجاند. گو اینکه برخی از الزامات بیانیه قابلیت ارزیابی ذیل حکم مولوی را دارند ولی بسیاری از آنها دستورات اخلاقی، احکام شرعی تکلیفی یا مستقلات عقلی می باشند که بیانیه، ملت و مسئولان را به آن ارشاد نموده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
150 - Afforestation of the Biosphere Reserve of Iraq with Norway Spruce (Picea abies) and Austrian Pine (Pinus nigra) Seedlings: a Quantitative and Qualitative Study
Kuanysh Syman Ammar Dham Hussein S.H. Ridha Ahmed Hazem Salem Hayder Abdullah Talib Sarah Jaafar Saadoon Abdulbary Amin Mahuop AhmedIn the western Iranian provinces of Kurdistan and Kermanshah as well as the northern Kurdistan Region of Iraq, there is a hilly terrain called Hawraman. It’s called the biosphere reserve of Iraq due to its high biodiversity. In this study, the planting of saplings أکثرIn the western Iranian provinces of Kurdistan and Kermanshah as well as the northern Kurdistan Region of Iraq, there is a hilly terrain called Hawraman. It’s called the biosphere reserve of Iraq due to its high biodiversity. In this study, the planting of saplings of the Norway spruce (Picea abies) and Austrian pine (Pinus nigra) species was investigated quantitatively and qualitatively using 20 square sample plots with measurements of 12×12 meters that were randomly chosen in the selection area. The diameter of the collar, the overall height, the freshness of the seedlings, and the survival indicators were evaluated and measured in each sample plot. Picea abies outperformed Pinus nigra in terms of diameter and height, according to a statistical comparison between the two species in the same direction and slope (Picea abies: 1.34 cm and 0.32 m, Pinus nigra: 0.71 cm and 0.21 m). There was no significant difference in the percentage of survival between the two species. In terms of freshness, a comparison of these two species revealed that the Picea abies species had a higher level of freshness than the Pinus nigra species. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
151 - Seroprevalence of Toxoplasma gondii and Its Effect on the Levels of Dopamine and Adrenaline in Humans
Zahraa K. Mijbel Hussain A. Mhouse AlsaadyThe current study was conducted in Maysan province, Southern Iraq. Blood samples were collected from 174 individuals (male and female), from December 2020 to May 2021. ELISA was used to calculate the seroprevalence of Toxoplasma gondii by determining the levels of anti- أکثرThe current study was conducted in Maysan province, Southern Iraq. Blood samples were collected from 174 individuals (male and female), from December 2020 to May 2021. ELISA was used to calculate the seroprevalence of Toxoplasma gondii by determining the levels of anti-toxoplasma IgM and IgG, as well as the levels of dopamine and adrenaline in the participants' blood. The overall seroprevalence of toxoplasmosis in Amarah city is 52.3%. In regards to the seropositive cases, there is 32.97% positive to IgM, 38.46% is positive IgG, and 28.57% is positive to both IgM + IgG. The level mean of dopamine in toxoplasmosis-seropositive cases is 2.9543x10-2 mg ml-1, which is higher than that of negative cases (1.8086x10-2 mg ml-1). There are statistically significant differences (p<0.05) between the levels of dopamine in toxoplasmosis-seropositive and negative cases. The mean level of adrenaline in toxoplasmosis-seropositive cases is 2.8752x10-2 mg ml-1. Which is higher than that of negative cases (1.3670x10-2 mg ml-1), there is a statistically significant difference (p<0.05) between its levels in toxoplasmosis-seropositive and negative cases. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
152 - Assesment of Antimicrobial Resistance Modes in Children with Pyelonephritis
Hulal Saleh Sahib Falah Mahdi Al-Khafaji Ahmed Ali ObaidPyelonephritis is a common pediatric infection with high risk of renal injury in children less than 5 years. Prompt diagnosis and treatment is mandatory to minimize the risk of renal scarring. To investigate the causative pathogen of pediatric pyelonephritis and to asse أکثرPyelonephritis is a common pediatric infection with high risk of renal injury in children less than 5 years. Prompt diagnosis and treatment is mandatory to minimize the risk of renal scarring. To investigate the causative pathogen of pediatric pyelonephritis and to assess antibiotic resistance among these patients. The study conducted from the 1st of April 2019 to the 30th of December 2019 at Al-Diwaniya maternity and children teaching hospital and at outpatient clinic. Total number of patients involved were 130 children. We classified them in to two groups. Group 1(3 months -12 months) while Group 2 were (1-5 years old). Total number of patients involved in this study were 130 patients. 54 of them were (3-12 months) termed as group 1 and 76 of them (1-5 years) were group 2. From 130 urine samples, we get 186 bacterial isolate, majority was with one bacterial isolate (67.1%), multiple bacterial isolate also seen but in less number (32.9%). Regarding the causative bacterial pathogen. E. coli was the commonest microorganism isolated (73.07%), then Proteus mirabilis (16.92%), enterococcus (6.15%) and staphylococcus aureus (3.84%). On evaluating antibiotic sensitivity, we found that Imipenem , Nalidxic acid , Nitrofurantoin and Ciprofloxacin are highly sensitive antibiotics in vitro. Gentamycin show less sensitivity than amikacin. Cephalosporin, Penicillin and Trimethoprim-sulfamethoxazole show no valuable sensitivity (very high resistance). تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
153 - مطالعه تطبیقی تحول مفهوم قدرت در سیاست منطقهای ایران در عصر جهانی شدن با تأکید بر عراق، یمن و سوریه (98-1392)
رضا علی اکبر پور گارینه کشیشیان سیرکیاز آنجاییکه ویژگیهای فرهنگی، رویکردهای ایدئولوژیک، جغرافیا و اعتقادات مذهبی از جمله عوامل تعیینکننده جایگاه ایران در عرصه منطقهای هستند، ایران با توجه به روایت ملی و اسلامی بعنوان یک بازیگر انقلابی ضمن به چالش کشیدن هنجارهای منطقهای؛ سیاستی مبتنی بر محاسبات منافع مل أکثراز آنجاییکه ویژگیهای فرهنگی، رویکردهای ایدئولوژیک، جغرافیا و اعتقادات مذهبی از جمله عوامل تعیینکننده جایگاه ایران در عرصه منطقهای هستند، ایران با توجه به روایت ملی و اسلامی بعنوان یک بازیگر انقلابی ضمن به چالش کشیدن هنجارهای منطقهای؛ سیاستی مبتنی بر محاسبات منافع ملی را تعقیب نموده است. برخی معتقدند که یکی از عوامل تأثیرگذار بر آینده خاورمیانه نوع رفتار و روابط ایران با محیط منطقه-ای خود است. آنان با تأکید بر نقشآفرینی عمده ایران در جهان اسلام به جایگاه قدرت منطقهای ایران تأکید مینمایند. حال با توجه به شرایط و مقتضیات جهانی شدن؛ سئوالی که در این مقاله به آن پرداخته شده، این است که تحول مفهوم قدرت ناشی از جهانی شدن چه تأثیری بر ماهیت سیاست منطقهای جمهوری اسلامی ایران در سه کشور عراق، یمن و سوریه داشته است؟ با یک مطالعه تطبیقی در پاسخ چنین به نظر میرسد که با تحول مفهوم قدرت از قدرت سخت به قدرت نرم و سپس قدرت هوشمند در عصر جهانی شدن، ماهیت سیاست منطقهای جمهوری اسلامی ایران نیز بر تلفیق قدرت نرم همکاری جویانه با سیاست سخت موازنه نامتقارن قدرت دچار تحول گردیده است. در همین راستا میتوان تأکید کرد که شکلگیری گروههای شیعه در سراسر خاورمیانه که متأثر از اصل صدور انقلاب و مدل حکومت اسلامی است، با تاکتیکهای قدرت هوشمند و دیپلماسی فرهنگی ایران پشتیبانی میشوند. هدف از نگارش این مقاله بررسی تطبیقی تحول مفهوم قدرت در سیاست منطقهای ایران با تأکید بر کشورهای عراق، یمن و سوریه بین سالهای 1392 تا 1398 است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
154 - بررسی سیاست های امنیت منطقه ای جمهوری اسلامی ایران دردههی 1390- 1400
فضل اله رضوان طلب حجت الله درویش پور محمد علی خسرویدراین مقاله ،باتوجه به شرایط خاص واستراتژیک وژئو اکونومیک منطقهی جنوب غرب آسیا وخاورمیانه ، به بررسی سیاست های امنیت منطقه ای جمهوری اسلامی ایران که همواره درترتیبات امنیتی این منطقه نقش تعیین کننده وتاثیرگذار پرداخته شده است. این تحقیق باهدف تبیین وشناخت سیاست های امن أکثردراین مقاله ،باتوجه به شرایط خاص واستراتژیک وژئو اکونومیک منطقهی جنوب غرب آسیا وخاورمیانه ، به بررسی سیاست های امنیت منطقه ای جمهوری اسلامی ایران که همواره درترتیبات امنیتی این منطقه نقش تعیین کننده وتاثیرگذار پرداخته شده است. این تحقیق باهدف تبیین وشناخت سیاست های امنیت منطقه ای ایران دردههی 1390-1400 هجری شمسی ،که می تواند مبنائی قرار بگیرد ،برای تعیین سیاست های امنیتی کشوردر برابر تهدیدات امنیتی درمحیط منطقه تدوین شده وبا پرداختن به این سوال که سیاست های امنیت منطقه ای ایران دراین دهه باتوجه به تهدیدات محیطی برچه اصولی بنا گذاشته شده است؟ به برسی موضوع پرداخته است، ودرهمین راستا این فرضیه مطرح است که سیاست های ایران درحوزه های اصلی تقویت وحمایت ازجبههی مقاومت وگسترش روابط همه جانبه با کشورهای همسایه وتلاش درجهت کاهش حضور ونفوذ آمریکا درمنطقه متمرکز شده است.ودرجهت تحلیل مسائل وموضوعات مرتبط بااین تحقیق ازنظریه امنیت منطقه ای باری بوزان بهره برده است. ودرراستای جمع آوری داده ها از اسنادو مدارک کتابخانه ای وکتب موجود وبهره مندی ازسایت های خبری وتحلیلی استفاده شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
155 - سیاستهای فرهنگی در عراق و ایران در دوران معاصر: مطالعه مقایسه دوران ملک فیصل و رضاشاه
مصطفی عاید عبد الغزالی هادی وکیلیدر قرن بیستم میلادی در عراق و ایران تغییرات فرهنگی و اجتماعی متعددی در راستای مدرنیزاسیون و توسعه انجام شد. هرچند در دو کشور روشنفکران متعددی بر لزوم نوگرایی و انجام اصلاحات توجه داشتند؛ اما بانی و هدایتگر اصلی مسیر اصلاحات نوگرایی فرهنگی در عراق ملک فیصل بن حسین (حک 13 أکثردر قرن بیستم میلادی در عراق و ایران تغییرات فرهنگی و اجتماعی متعددی در راستای مدرنیزاسیون و توسعه انجام شد. هرچند در دو کشور روشنفکران متعددی بر لزوم نوگرایی و انجام اصلاحات توجه داشتند؛ اما بانی و هدایتگر اصلی مسیر اصلاحات نوگرایی فرهنگی در عراق ملک فیصل بن حسین (حک 1300-1312ش) و در ایران رضاشاه (حک 1304-1320ش) بود. مسئله پژوهش حاضر بررسی و مقایسه تغییرات فرهنگی عراق و ایران در دوره ملک فیصل و رضاشاه است. دادهها با استفاده از روش کتابخانهای گردآوری شده و از روش مطالعه مقایسهای و تطبیقی بهره گرفته شدهاست. یافتهها نشان میدهد که مهمترین وجه مشترک مدرنسازی در عراق و ایران، اصلاحات حوزه آموزش در مقطع آموزش ابتدایی بود. در هر دو کشور نیز بر ضرورت حضور فعال اجتماعی زنان توجه شد. مهمترین وجه تفاوت نیز مبتنی بر حفظ وجه دینی و بومی حیطههای فرهنگی مانند آموزش، انجمنها و پوشش در عراق بود درحالیکه در ایران وجه دینی و بومی حیطههای فرهنگی تحتتأثیر نوگرایی غربی و باستانگرایی بهشدت تضعیف شد و به حاشیه برده شد. همچنین سطح تغییرات فرهنگی در ایران بهمراتب گستردهتر از عراق بود. تفاصيل المقالة