واکاوی «رمزهای هندسی زبان صوفیانه» در شعرعراقی
الموضوعات :
مژگان اسکندری
1
(آموزش و پرورش ارسنجان ، شیراز ،ارسنجان، ایران)
سهیلا صادقی
2
(گروه زبان انگلیسی و ادبیات فارسی دانشگاه علوم پزشکی همدان ، دانشکده پزشکی ، همدان ، ایران)
محمد یوسف نیری
3
(دانشکده ادبیات دانشگاه شیراز)
الکلمات المفتاحية: رمز, اشاره, دل, پارادوکس, فخرالدّین ابراهیم عراقی, شطح و طامات, زبان قلب,
ملخص المقالة :
رمزهای هندسی تعبیری مدرن از مجموعه ای از شگردهای ادبی است که قدمای بلاغی ما تحت عنوان تمثیل و متأخران تحت عنوان رمز، سمبول و پارادوکس از آن نام می برند. در این رویکرد، زبان در معنای حقیقی خود بکار نمی رود و معنای مجازی و رمزی، مورد نظر شاعر و نویسنده است. بی تردید، یکی از گروه های فکری جهان اسلام صوفیه هستند که این نوع بیان و زبان را برای تبیین آموزه های عرفانی خود مورد استفاده قرارمی دهند؛ که در این میان عطار به عنوان برترین فردی که از رمزهای هندسی به شکلی هنری و ماندگار استفاده کرده است از برجستگی بیشتری برخوردار است. در مقاله ی پیش رو به شیوه ی تحلیلی - توصیفی شعر فخرالدّین عراقی از شاعران سده ی هفتم از این منظر مورد کاوش قرار گرفته است. نتیجه ی بدست آمده نشان می دهد که عراقی از زبان صوفیانه در قالب هندسه ی زبانی استفاده کرده و حقایقی عرفانی نظیر زبان دل، زبان اشارت، زبان تمثیلی- عرفانی، زبان شطح و طامات، زبان حقیقت، عشق و وحدت وجود بسیار سود جسته است و توانسته است به خوبی خبر کلان آموزه های عرفانی خود را به مخاطب منتقل نماید. از میان زبان‌ها، زبان حقیقت و رمز، بیشترین بسامد را در شعر عراقی دارد.
_||_
