بحران فرایند دولت -ملتسازی و نقش آن بر شکلگیری و تکوین بنیادگرایی دینی در خاورمیانه (مطالعه موردی عراق و سوریه)
الموضوعات :صدیقه مرادزاده 1 , احسان شاکری خوئی 2
1 - کارشناسی ارشد روابط بین‌الملل، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی؛ تبریز- ایران.
2 - استادیار گروه علوم سیاسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی؛ تبریز- ایران (نویسنده مسئول).
الکلمات المفتاحية: خاورمیانه, سوریه, عراق, دولت- ملتسازی, ناسیونالیسم, قرارداد سایکس- پیکو, بنیادگرایی دینی,
ملخص المقالة :
مقاله حاضر به مطالعه نقش فرایند دولت ملت سازی بر شکل گیری و تکوین بنیادگرایی دینی در خاورمیانه، به صورت مطالعه موردی عراق و سوریه پرداخته است. تبیین نقش فرایند دولت ملت سازی بر شکل گیری و تکوین بنیادگرایی دینی در خاورمیانه به خصوص جوامع عراق و سوریه، تبیین مولفه های مربوط به فرایند دولت ملت سازی در جوامع خاورمیانه، تبیین صورت بندی و ساختار اجتماعی جوامع عراق و سوریه، تبیین خاستگاه اجتماعی پیدایش داعش، ازاهداف این تحقیق می باشد. دولت- ملت سازی ناقص درخاورمیانه (عراق و سوریه) باعث شکل گیری و تکوین بنیادگرایی دینی شده است؛ ساختارمتنوع و متکثر قومی، مذهبی و موزائیکی بودن جوامع عراق و سوریه و انجام دولت- ملت سازی ناقص و مصنوعی بر مبنای قرارداد سایکس- پیکو در کشورهای خاورمیانه و از طرفی فرایند دولت ملت سازی باعث انباشت مطالبات و عدم تحقق آن در جوامع عراق و سوریه، به عنوان فرضیه های تحقیق درنظر گرفته شده است. مطالعه موردی دراین تحقیق در ارتباط با بنیادگرایی دینی درعراق و سوریه صورت گرفته است. بازه زمانی تحقیق مربوط به پس از اشغال عراق و سرنگونی رژیم صدام حسین در سال 2003 تا به حال و تحولات سیاسی و اجتماعی سوریه، پس ازمرگ حافظ اسد در سال 2000 و روی کارآمدن بشار اسد در نظر گرفته شده است.
احمدی، ح. (1395). توافق نامه سایکس- پیکو پس از صد سال همچنان پابرجاست بحران دولت- ملت در خاورمیانه. فصلنامه سیاستنامه. شمارههای 5-4.
اسپوزیتو، ج؛ و واتربوری، ج. (1391). جامعه مدنی و دموکراسی در خاورمیانه. ترجمه: م، ت، دلفروز. تهران: نشر فرهنگ جاوید.
اعتمادی فرد. (1386). موقعیت دین در عصر جهانی شدن. پایگاه اینترنتی دین و جامعه اطلاعاتی.
السید، ر. (1385). اسلامگرایان و جهانی شدن: جهان در آیینه هویت. ترجمه: م، م، خلجی. فصلنامه نقد و نظر. شماره 19.
جهانبگلو، ر. (1370). دموکراسی و روشنفکران. تهران: نشر مرکز.
خلیل، س. (1370). جمهوری وحشت. تهران: نشر طرح نو.
دکمجیان، ه. (1390). جنبشهای اسلامی معاصر. ترجمه: ح، احمدی. تهران: نشر کیهان.
روا، ا. (1379). تجربه اسلام سیاسی. ترجمه: م، مدیرشانچی؛ و دیگری. تهران: انتشارات بینالمللی الهدی.
زرگر، ا. (1386). مدلهای دولت– ملتسازی: از مدل اروپایی تا مدل اوراسیایی. مجله علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی کرج. شماره هفتم، صص 160-97.
سیدقطب. (1381). نشانههای راه. ترجمه: م، م، محمودی. تهران: نشر احسان.
شیرودی، م. (1388). پروژه اسرائیل؛ بازخوانی مؤلفههای سازنده رژیم صهیونیستی. فصلنامه رواق اندیشه. شماره 37.
صالحی نجفآبادی، ع؛ و دیگری. (1388). مبانی جنبشهای اسلامگرایانه: نظریات و دیدگاهها. فصلنامه مطالعات سیاسی. شماره 5.
گیدنز، آ. (1382). فراسوی چپ و راست. ترجمه: م، ثلاثی. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
غرایاق زندی، د. (1389). فرایند ملت- دولتسازی، شکلگیری هویت ملی و بازسازی در عراق: تجارب تاریخی و دورنمای آینده. فصلنامه مطالعات راهبردی. سال سیزدهم، شماره اول، بهار 1389. صص 35-5.
قوام، ع؛ و دیگری. (1391). ملیگرایی و دولت- ملتسازی در خاورمیانه. مجله مطالعات خاورمیانه. شماره 71.
هیوود، ا. (1383). درآمدی بر ایدئولوژیهای سیاسی. ترجمه: م، ر، مهرآبادی. تهران: نشر دفتر مطالعات بینالمللی وزارت امور خارجه.
هیوود، ا. (1389). سیاست. ترجمه: ع، ا، عالم. تهران: نشر نی.
_||_
