شناسایی مؤلفه‌های عدالت آموزشی در آموزش و پرورش کشور عراق
الموضوعات :جلال حمدالله مرحب الاسدی 1 , زهره آقاکثیری 2 , موفق عبدالعزیز سلیف 3 , سید مجید عبدالهی 4
1 - دانشجوی دکتری گروه مدیریت آموزشی، واحد اصفهان (خوارسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران
2 - استادیار گروه روانشناسی و علوم تربیتی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران
3 - دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه فنی جنوب، موسسه فنی شاطره، عراق
4 - استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: عدالت آموزشی, اصل برابری, برابری فرصت ها, آموزش و پرورش کشور عراق.,
ملخص المقالة :
هدف: پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل عدالت آموزشی برای آموزش و پرورش کشور عراق انجام شد.
روش: پژوهش کیفی از سنت پژوهش تحلیل محتوا با رویکرد استقرایی استفاده شد. محیط پژوهش در این قسمت شامل مدیران و معلمان شاغل در آموزش و پرورش کشور عراق در سال 2023 بودند که با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند ملاک محور انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده مصاحبه نیمه ساختار یافته بود. بر اساس اصل اشباع نظری، نمونه گیری با 15نفر خاتمه یافت و داده‌ها وارد مرحله کد گذاری شد. در مرحله اول از فرایند کد گذاری 220 مفهوم به دست آمد که در نهایت پس از حذف موارد مشابه به 132 و در مرحله نهایی با استفاده از ضریب محتوایی لاوشه به 100 کد مفهوم ذیل 4 مقوله اصلی و 13 مقوله فرعی تقلیل یافت. در این بخش به منظور دست یابی به اعتماد مورد نیاز از تکنیک اعتباریابی توسط اعضا استفاده شد.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد 13 مؤلفه اصلی شامل دانش‌آموزان، معلمان، مدیران، والدین، تسهیلات آموزشی، تسهیلات پژوهشی، تسهیلات محیطی، تسهیلات مالی- رفاهی، عدالت در جذب و گزینش منابع انسانی، عدالت در پیشرفت و ارتقاء شغلی، عدالت ورزی در پیشرفت تحصیلی، عدالت در رویه‌ها و خط مشی‌گذاری و عدالت‌ورزی در دادرسی به عنوان مؤلفه‌های اصلی عدالت آموزشی شناسایی شدند.
نتیجه‌گیری: عدالت آموزشی پایه محوری رشد و توسعه علم در جوامع است که توجه به مؤلفه‌های اصلی آن می‌تواند زمینه شکوفایی علمی و آموزشی یک نظام آموزشی را فراهم کند.
اسلامی هرندی، فاطمه، کریمی، فریبا، نادی، محمدعلی. (1397). ارائه مدل عدالت آموزشی برای آموزش و پرو رش کشور، مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی، 3(3): 7-28.
یزدانی شهرام، دشتی رحمت آبادی مرضیه، افشار لیلا، احمدی سلیمان، درخشان اکبر. (1399). اقدامات لازم برای حرکت به سوی عدالت آموزشی در آموزش عالی. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، ۲۰ (2): ۲۲۸-۲۳۸
بیات، قدسی، قاسمی، مرضیه. (1398). مفهوم پردازی عدالت در نظام آموزشی ایران: مطالعه موردی کتاب های درسی پیش از دانشگاه، مجلس و راهبرد، 26(100): 7-46.
کاکی، محمد، صدر، آمنه، علیزاده منفرد، سید مجتبی. (1401). تاثیر عدالت آموزشی بر عملکرد تحصیلی، رضایت از تحصیل و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پسر مدارس متوسطه دوره دوم شهر آبدانان در سال تحصیلی1401ـ1400. پژوهش در آموزش مطالعات اجتماعی، 4(3): 31-50.
محمدی، رضا، سلیمانی، امیر. (1402). مرور نظاممند عدالت آموزشی در ایران: مفهوم پردازی، چالش‌ها و شاخص‌ها، مطالعات برنامه‌ریزی آموزشی، 12(23): 145-170.
صادقی ده چشمه، ستار، تیموری نژاد، مهناز، آزادیان، الهام. (1402). رابطه عدالت آموزشی و خشونت (مطالعه موردی: مدارس متوسطه دوم، ناحیه یک شهرکرد، تداوم و تغییر اجتماعی،1(2): 183-198.
خدایی، سمیرا، نصیری، فخرالسادات، خالوندی، فاطمه. (1402). واکاوی سیاست های آموزشی دوران کرونا از منظر عدالت آموزشی از دیدگاه مدیران، مدیریت دانشگاهی، 2(3): 1-19.
کلانتری فریبرز، اسلام پناه مریم، لایی سوسن، محمدی سحر . (2024). ارائه و اعتبارسنجی الگوی عدالت آموزشی مبتنی بر فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات با رویکرد آموزش ترکیبی در آموزش و پرورش، تکنولوژی در کارآفرینی و مدیریت استراتژیک، 4(3): 172-187.
محمودی، مهدی، محمودی، مریم، قریشی، سیدعلی. (1402). شناسایی و رتبه‌بندی عوامل کلیدی مؤثر بر عدالت آموزشی و ارائه مدل مناسب آن در دانشگاه علوم پزشکی اهواز، مجله علوم تربیتی، 1(30): 81-100.
Alaghehband, A. (2019). Bublic administration, 30th Edition, Tehran: Ravan publication.
Arian Rad, A, Ahadi, A. M. (2016). The issue of educational justice in the first decade of the Islamic Republic, History of the Revolution,1(1), 22-31.
BaBadi Akasheh, Z., Sharif, S. M., & Jamshidian, A. (2010). Providing and Extending Equal Opportunity and Educational Justice in Education in Isfahan, Social Welfare, 10(37):287-305.
Bayat, Gh., & Ghasemi, M. (2020). Conceptualization of Justice in Iranian Educational System: A Case Study of Elementary and Secondary Schools' Text Books, Majlis & Rahbord, 26 (100), 7-46.
Eshuchi, J.C.A. (2014). The Millennium Development Goals and Educational Justice. (Doctoral Dissertation). University Dortmund, Bielefeld University.
Waltenberg, F D. (2010). Essential educational achievement as the currency of educational justice, essential educational achievement, 29 (52), pp: 103-125.
Robbert, M. (2017). Religious Education towards justics: what kind of Justice is to be taught in Christian context? Education science, Available from: journal/education.
Culp, J. (2020). Educational justice. Philosophy Compass, 15(12), e12713.
Levin, H. M. (2009). The economic payoff to investing in educational justice. Educational researcher, 38(1), 5-20.
Yamani, N., Shaterjalali, M., & Eghbali, B. (2017). Educational justice from the perspective of postgraduate students in a medical school in Iran: A qualitative study. Research and Development in Medical Education, 6(1), 23-28.
