-
حرية الوصول المقاله
1 - رابطه بین ریتمهای زیستی انسانی با عملکرد تحصیلی دانشجویان (مورد مطالعه:دانشجویان رشته مدیریت دولتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات)
سید علی اکبر افجه راهله جباریمقاله حاضر با هدف بررسی رابطه بین ریتمهای زیستی انسانی با عملکرد تحصیلی دانشجویان به منظور اعمالتغییرات در شیوه برنامهریزی کلاسها به رشته نگارش درآمده است. جامعه آماری این تحقیق دانشجویان دانشگاه آزاداسلامی واحد علوم و تحقیقات بودند و کلاس نمونه شامل 28 دانشجو بود. در ک أکثرمقاله حاضر با هدف بررسی رابطه بین ریتمهای زیستی انسانی با عملکرد تحصیلی دانشجویان به منظور اعمالتغییرات در شیوه برنامهریزی کلاسها به رشته نگارش درآمده است. جامعه آماری این تحقیق دانشجویان دانشگاه آزاداسلامی واحد علوم و تحقیقات بودند و کلاس نمونه شامل 28 دانشجو بود. در کل ترم 14 جلسه آزمون از این دانشجویاناخذ گردید که با توجه به عدم حضور کل دانشجویان در کلیه آزمونها تعداد دادههای معتبر در کل 341 عدد بود. ریتم-های زیستی دانشجویان در این تحقیق توسط نرمافزار ایزیبایو 1 و عملکرد تحصیلی آنها توسط آزمونهای منظّم هفتگیدر طول ترم دوم سال تحصیلی 1389-90اندازهگیری شد. این تحقیق به روش تجربی در محیط واقعی و با استفاده از دوتکنیک کیفی (تحلیل محتوا) و کمی (مقایسه و همبستگی) به تجزیه و تحلیل و نتیجهگیری پرداخته است. دادههایجمع آوری شده تحقیق با استفاده از نرم افزار SPSSو به کمک آزمون همبستگی پیرسون، رگرسیون چند متغیره و همچنین آزمونهای مقایسه میانگین و دیگر آزمونهای کمکی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج تکنیک تحلیلمحتوا ایجاد رابطه بین ریتمهای جسمی، فکری و شهودی با عملکرد تحصیلی دانشجویان را در برخی از موارد نشان داددرحالیکه استفاده از روش تحلیل کمی وجود هیچ رابطهای را بین ریتمهای زیستی انسانی با عملکرد تحصیلی تأییدنکرد. عموماً روشهای کمی به جهت تعمیمپذیری بالاتر از اهمیت برخوردار هستند، حال آن که روشهای کیفی درصورت استفاده صحیح و کاربرد اصولی، در حوزه منابع انسانی و مسائل مرتبط با آن به دلیل منحصر به فرد بودن انسانهامناسبتر به نظر میرسند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
2 - بررسی تفاوت های رفتاری بین سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی بعد از تعطیلات هفتگی
دکتر مریم خلیلی عراقی دکتر فریدون رهنمای رودپشتی آرام جودکیدر این تحقیق الگوی معاملاتی سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی بعد از تعطیلات هفتگی مورد مقایسه قرارمی گیرد.تحقیق حاضر بر پایه نمونه ای بزرگ از معاملات آن بخش از سرمایه گذارانی است که در طی 166 هفته موردنظر محقق اقدامبه عملیات خرید و فروش سهام کرده اند . قلمرو مکانی آن تالار ب أکثردر این تحقیق الگوی معاملاتی سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی بعد از تعطیلات هفتگی مورد مقایسه قرارمی گیرد.تحقیق حاضر بر پایه نمونه ای بزرگ از معاملات آن بخش از سرمایه گذارانی است که در طی 166 هفته موردنظر محقق اقدامبه عملیات خرید و فروش سهام کرده اند . قلمرو مکانی آن تالار بورس اوراق بهادار تهران و قلمرو زمانی آن از تاریخ1383/01/08 تا1386/11/17 است. تحقیق حاضر بر مبنای هدف از نوع کاربردی است و براساس نحوه گردآوری داده ها از نوع علی مقایسه ای است، زیرا محققدر صدد بررسی مقایسه ای رفتار سرمایه گذاران در دو زمان قبل و بعد از تعطیلات است.نتایج تحقیق در سطح اطمینان مورد نظ ر حاکی از آن است که تعطیلات بر رفتار سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی تاثیرمی گذارد، هرچند که این تاثیر از جهات متضاد بر طرفین وارد می شود.حجم معاملات خرید و فروش سهام سرمایه گذاران حقیقی بعد از تعطیلات افزایش می یابد . اما در آنسوی دیگر سرمایه گذارانحقوقی فعالیت می کنند که حجم معاملاتی خرید و فروش سهام آنها بعد از تعطیلات کاهش می یابد و درضمن محقق دریافتکه حجم معاملات سرمایه گذاران حقوقی در مجموع بیشتر از حجم معاملات سرمایه گذاران حقیقی است . زیرا سهم بیشتری ازمبادلات مالی بورس به این نوع از سرمایه گذاران اختصاص دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
3 - ارزش ها و رابط ها در برخی منطق های غیر کلاسیک
پروین صفری سعید صالحی پوربرای مدتی این پرسش مطرح بود که آیا منطق گزارهای هیتینگ، که یک صوریسازی برای منطق شهودی براوور است، متناهیاً ارزشی هست یا نه (این پرسش توسط هان مطرح شده بود). کورت گودل (1932) یک زنجیره نزولی نامتناهی از منطقهای میانی، که اکنون منطقهای گودل نامیده میشوند را برای نشا أکثربرای مدتی این پرسش مطرح بود که آیا منطق گزارهای هیتینگ، که یک صوریسازی برای منطق شهودی براوور است، متناهیاً ارزشی هست یا نه (این پرسش توسط هان مطرح شده بود). کورت گودل (1932) یک زنجیره نزولی نامتناهی از منطقهای میانی، که اکنون منطقهای گودل نامیده میشوند را برای نشان دادن اینکه منطق شهودی متناهیاً (چند) ارزشی نیست، معرفی نمود. اکنون میدانیم که منطق گزارهای شهودی، نامتناهیاً چند ارزشی (با تعدادی شمارا ارزش منطقی) است. ما در این مقاله یک برهان دیگر برای این نتیجه گودل، از دیدگاه نظریه مدلهای کریپکی، ارایه میکنیم. اشوِیدار و بندووا (2000) ثابت کردند که در منطق فازی گودل، ادات ترکیب عطف و استلزام توسط بقیه ادات ترکیب گزارهای قابل تعریف نیستند (با اینکه ترکیب فصلی توسط عطف و استلزام قابل تعریف است). ما در این مقاله نشان میدهیم که ترکیب فصلی توسط استلزام و نقیض در منطق فازی گودل تعریفپذیر نیست؛ دو برهان برای این قضیه جدید، توسط مدلهای کریپکی و معناشناسی فازی، ارایه میگردند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
4 - ارزیابی کارایی مدل تحلیل پوششی داده های دو مرحلهای مبتنی بر اعداد فازی شهودی مثلثی و متغیرهای کمکی
نفیسه جواهریان علی حمزه ای حسین صیادی توارانلو رضا سلیمانی دامنهیکی از بهترین ابزارها برای ارزیابی عملکرد واحدهای تصمیم گیرنده، تحلیل پوششی داده ها است. تحلیل پوششی داده های سنتی در سنجش واحدهای کارا و ناکارا و ارزیابی عملکرد سیستمهای شبکه ای به درستی عمل نمی کنند و مدلهای سنتی تحلیل پوششی داده ها به ساختارهای درونی و مقادیر میانی ت أکثریکی از بهترین ابزارها برای ارزیابی عملکرد واحدهای تصمیم گیرنده، تحلیل پوششی داده ها است. تحلیل پوششی داده های سنتی در سنجش واحدهای کارا و ناکارا و ارزیابی عملکرد سیستمهای شبکه ای به درستی عمل نمی کنند و مدلهای سنتی تحلیل پوششی داده ها به ساختارهای درونی و مقادیر میانی توجهی ندارند. به همین علت در سالهای اخیر مدلهای تحلیل پوششی داده ها معروف به مدلهای تحلیل پوششی داده های شبکه ای معرفی شده اند، این مدلها با لحاظ نمودن مقادیر میانی، این نقص را برطرف کردند. در این مقاله برای شناسایی کارایی واحدها از تحلیل پوششی داده ها مبتنی بر متغیرهای کمکی شبکه ای بصورت دو مرحله ای و از داده های فازی شهودی مثلثی، استفاده شده است. به طوری که در ابتدا مدل تحلیل پوششی داده های دو مرحله ای معرفی می گردد و سپس مدل بر اساس ضرایب متغیرهای فازی شهودی تبدیل گردیده و سرانجام به کمک عملگرهای حسابی روی داده های فازی شهودی به ساختارهای دو مرحله ای قطعی تبدیل می شود. اهمیت این مدل اندازه گیری مقادیر متغیرهای کمبود و مازاد می باشد، که بر اساس مدل تون و تسوتسوی به بهینه سازی مقادیر میانی برای واحدهای ناکارا می پردازد و نهایتا ناکارایی را بهتر نشان می دهد. سرانجام مقادیر بهینه شده میانی در مدل مطرح شده لحاظ گردیده و بدین طریق منجر به بهبود مقدار کارایی کل سیستم می شوند . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
5 - یک مدل رتبه بندی جدید برای مسائل تصمیم گیری گروهی چند شاخصه با داده های فازی شهودی
زینب اسلامی نسب علی حمزه ایدر جهان امروز پیچیدگی ذاتی بسیاری از محیط های تصمیم گیری، ضرورت استفاده از روش های تصمیم گیری را بیش از پیش مشخص می کند. از طرفی سازمان های مدرن امروزی چنان وسیع و پیچیده شده اند که یک نفر از عهده مدیریت آنها بر نمی آید. لذا موضوع تصمیم گیری گروهی چند شاخصه به عنوان یک أکثردر جهان امروز پیچیدگی ذاتی بسیاری از محیط های تصمیم گیری، ضرورت استفاده از روش های تصمیم گیری را بیش از پیش مشخص می کند. از طرفی سازمان های مدرن امروزی چنان وسیع و پیچیده شده اند که یک نفر از عهده مدیریت آنها بر نمی آید. لذا موضوع تصمیم گیری گروهی چند شاخصه به عنوان یک مسأله سازمانی مورد بررسی قرار می گیرد. در مدل های تصمیم گیری گروهی چند شاخصه با توجه به اینکه ماتریس تصمیم دارای شاخص های مختلفی می باشد، دانستن ضریب اهمیت یا وزن هر یک از شاخص ها در تصمیم گیری ضروری است. به طوریکه وزن هر شاخص اهمیت نسبی آن را نسبت به شاخص های دیگر بیان می کند و انتخاب آگاهانه و صحیح وزن ها کمک بزرگی در جهت رسیدن به هدف مورد نظر است. هدف از ارائه این مقاله، معرفی یک مدل برنامه ریزی خطی جهت تعیین وزن هر یک از شاخص ها در مسائل تصمیم گیری گروهی چند شاخصه با داده های فازی شهودی می باشد. لذا از خطای احتمالی تصمیم گیرندگان در تعیین وزن شاخص ها جلوگیری به عمل می آید در نهایت با استفاده از وزن های بدست آمده، یک روش جدید جهت رتبه بندی گزینه ها بر اساس روش تسلط تقریبی (الکتره3) معرفی شده است و یک مثال کاربردی عددی برای نشان دادن جزئیات روش پیشنهادی در نظر گرفته شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
6 - گراف های m- قطبی فازی شهودی و خواص آن
محمد ادبی تبار فیروزجاه سیامک فیروزیان محدثه تقی نژاددر بسیاری از مسایل دنیای واقعی، داده ها برخی اوقات به n پارامتر بستگی دارد () یعنی اطلاعات چند قطبی وجود دارد. برای مسایلی که با عدم قطعیت همراه است، این اطلاعات را نمی توان با مفاهیم با ارزش های قطعی، فازی، فازی شهودی یا دو قطبی نشان داد. گراف یکی از مدل های ریاض أکثردر بسیاری از مسایل دنیای واقعی، داده ها برخی اوقات به n پارامتر بستگی دارد () یعنی اطلاعات چند قطبی وجود دارد. برای مسایلی که با عدم قطعیت همراه است، این اطلاعات را نمی توان با مفاهیم با ارزش های قطعی، فازی، فازی شهودی یا دو قطبی نشان داد. گراف یکی از مدل های ریاضی است که کاربرد وسیعی در علوم مختلف دارد. ابهام در گرافی که دادهای آن به n پارامتر بستگی دارد را نمی توان با گراف فازی یا گراف دو قطبی نشان داد. با تعریف مجموعه های n- قطبی فازی این مشکل برطرف شد. اما هر یک از این اطلاعات تا حدی درست و تا حدی نادرست می باشند. بنابراین این اطلاعات نمی تواند به خوبی با گراف های فازی n- قطبی نشان داده شود. در این مقاله مجموعه فازی شهودی n- قطبی معرفی می شود و در ادامه گراف n- قطبی فازی شهودی را تعریف می کنیم که تعمیمی از گراف فازی n- قطبی است. همچنین بعضی مفاهیم اصلی همچون حاصلضرب دکارتی، ترکیب، اجتماع و مجموع در گراف همراه با اثبات قضایا و مثال نیز ارائه شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
7 - فرشتگان سرمایهگذار: ارزیابی عوامل مالی رفتاری موثر بر گزینش سرمایهگذاری
یحیی حساس یگانه محمدحسن ابراهیمی سرو علیا سیدسروش قاضی نوری عادل افخمیدر مراحل رشد شرکتها، مرحله تامین مالی از سوی فرشتگان سرمایهگذار، یک مرحله حیاتی است که در آن بسیاری از شرکتهای نوپا به دلیل عدم دستیابی به منابع مالی لازم، از ادامه مسیر باز میمانند. اما جذب سرمایه از این افراد تحت تاثیر عوامل مالی رفتاری مختلفی قرار میگیرد. از این أکثردر مراحل رشد شرکتها، مرحله تامین مالی از سوی فرشتگان سرمایهگذار، یک مرحله حیاتی است که در آن بسیاری از شرکتهای نوپا به دلیل عدم دستیابی به منابع مالی لازم، از ادامه مسیر باز میمانند. اما جذب سرمایه از این افراد تحت تاثیر عوامل مالی رفتاری مختلفی قرار میگیرد. از اینرو، هدف این تحقیق، شناسایی و ارزیابی عوامل مالی رفتاری موثر بر گزینش سرمایهگذاری فرشتگان است. جهت دستیابی به این مهم، پس از مطالعه پیشینه و ادبیات موضوع، در مجموع 23 متغیر مالی رفتاری در اختیار یک گروه دلفی قرار گرفت که پس از کسب اجماع و حذف برخی متغیرها، پرسشنامه تحقیق تدوین و سپس، با استفاده از یک نمونه 183 نفره از فرشتگان، عوامل مالی رفتاری موثر بر تصمیمات آنها مورد بررسی و پرسش قرار گرفت. در ادامه، دادههای جمعآوری شده ابتدا با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند؛ در این مرحله، هفت عامل پنهان شامل: امیدواری، گذشتهنگری، فرااعتمادی، سادهگزینی، ریسکپذیری، حسابداری روانی و خوداسنادی به عنوان عوامل مالی رفتاری اثرگذار بر تصمیمات فرشتگان شناسایی شدند. سپس فرضیهای با مضمون بررسی امکان محدود نمودن متغیرها در هفت عامل، با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی مورد آزمون قرار گرفت که نهایتا این تعداد عوامل مجددا تایید شدند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
8 - بدهی های فکری: مفهومی نوین در تقابل با سرمایه های فکری
محمد نمازی داریوش فروغی سعید فرزادیدر عصر فرا رقابتی امروز، سازمانها با محیطی روبرو هستند که مشخصه آن افزایش پیچیدگی، جهانی شدن وپویایی است. از آنجا که سازمانها برای استمرار و استقرار خود با چالشهای نوینی مواجه هستند، برون رفت ازاین چالشها مستلزم توجه بیشتر به توسعه و تقویت مهارتها و تواناییهای درونی است أکثردر عصر فرا رقابتی امروز، سازمانها با محیطی روبرو هستند که مشخصه آن افزایش پیچیدگی، جهانی شدن وپویایی است. از آنجا که سازمانها برای استمرار و استقرار خود با چالشهای نوینی مواجه هستند، برون رفت ازاین چالشها مستلزم توجه بیشتر به توسعه و تقویت مهارتها و تواناییهای درونی است که این کار از طریق مبانیدانش سازمانی و سرمایه فکری صورت میگیرد و سازمانها از آنها برای رسیدن به عملکرد بهتر در دنیای کسب وکار استفاده میکنند. دانش و سرمایه فکری نیز به عنوان استراتژیهای پایدار برای حصول و نگهداری مزیت رقابتیسازمانها تشخیص داده شده است. با این وجود بررسیهای اخیر حاکی از وجود پتانسیلهای مخربی در درونسرمایههای فکری سازمان و ارزش ایجاد شده توسط آن به نام "بدهیهای فکری" است. هدف از انجام اینپژوهش بررسی مفهومی نوین به نام بدهیهای فکری ) ILs ( در نقطه مقابل سرمایههای فکری است. بنابر این، اینپژوهش از نوع توصیفی بوده و به دنبال ارائه چارچوبی نظاممند درباره مبحث بدهیهای فکری است. در اینچارچوب به تعریف، نحوه شناسایی و اندازهگیری مفهوم بدهیهای فکری پرداخته شده است. نتایج پژوهش حاضرنشان میدهد که بدهیهای فکری پتانسیلهای بالقوه درون سرمایههای فکری است که موجب تخریب ارزش ایجادشده توسط سرمایههای فکری میشود. همچنین وجود این نوع از بدهیها در درون سازمان، کاهش ارزش شرکتو افزایش احتمال بروز ورشکستگی مالی شرکت ها را به دنبال دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
9 - ارائه مدلی جهت ارزش گذاری دارایی های نامشهود در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
زهره عارف منش علی رحمانیدر عصر جدید اقتصادی دانش محور، علیرغم نقش برجسته دارایی های نامشهود در موفقیت شرکت و ارزشنهایی آن، چالش های اساسی در ارتباط با تعیین ارزش دارایی های دانشی و محرک های نامشهود ارزش وارزیابیتأثیر آن ها بر موفقیت و عملکرد سازمان ها وجود دارد. زیرا بر اساس استانداردهای حسابد أکثردر عصر جدید اقتصادی دانش محور، علیرغم نقش برجسته دارایی های نامشهود در موفقیت شرکت و ارزشنهایی آن، چالش های اساسی در ارتباط با تعیین ارزش دارایی های دانشی و محرک های نامشهود ارزش وارزیابیتأثیر آن ها بر موفقیت و عملکرد سازمان ها وجود دارد. زیرا بر اساس استانداردهای حسابداری فعلی، بیشترسرمایه گذاری های نامشهود یک سازمان را نمی توان در قالب ترازنامه گزارش نمود.هدف این پژوهش، ارائه مدلیبرای ارزشیابی دارایی های نامشهود شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. لذا ابتدا ماتریسنظریه ای برای شناسایی ابعاد دارایی های نامشهود و شاخص های مالی اندازه گیری سرمایه گذاری شرکت ها در هریک از این ابعاد استخراج و سپس با استفاده از دو مدل پیشنهادی، ارزش دارایی های نامشهود 341 شرکت برایدوره 8 ساله 3181 تا 3131 تعیین شد و سپس از بین این دو مدل، مدل مناسب تر و کاراتر مشخص گردید.بر اساس یافته های پژوهش، مدل پیشنهادی از اعتبار لازم برخوردار می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
10 - تحلیلِ فازی شهودیِ (IFSs) نقضِ تردیدِ حرفهای حسابرسان تحتِ فشارهای مبتنی بر همنوایی اجتماعی
بهرام شیرزاد هاشم نیکو مرام حمید رضا وکیلی فرد بهمن بنی مهدهدف این پژوهش ارزیابی فازی شهودیِ ( ) نقضِ تردیدِ حرفهای حسابرسان تحتِ فشارهای مبتنی بر همنوایی اجتماعی میباشد. این پژوهش از نظر هدف، جزء پژوهشهای توسعهای است، زیرا به دلیلِ فقدان مبنایی برای وجود فشارهای همنوایی اجتماعی و تردیدِ حرفهای در پژوهشهای قبلی، براساس تح أکثرهدف این پژوهش ارزیابی فازی شهودیِ ( ) نقضِ تردیدِ حرفهای حسابرسان تحتِ فشارهای مبتنی بر همنوایی اجتماعی میباشد. این پژوهش از نظر هدف، جزء پژوهشهای توسعهای است، زیرا به دلیلِ فقدان مبنایی برای وجود فشارهای همنوایی اجتماعی و تردیدِ حرفهای در پژوهشهای قبلی، براساس تحلیل فراترکیب در گام اول تلاش شد تا نسبت به شناسایی مولفهها به عنوان مبنایِ تحلیلی پژوهش و گزارهها به عنوان متغیرهای مرجع، اقدام شود. سپس باهدف تبیین مولفهها و گزارههای شناسایی شده، در متن حرفه حسابرسی، در بخش کمی از تحلیلِ ارزیابی فازی شهودی ( ) باهدفِ تعیین تاثیرگذارترین فشار ناشی از همنوایی اجتماعی در نقضِ گزارههای ذهن آگاهی حسابرسان، استفاده شد. در این پژوهش، جامعه هدف شامل دو بخشِ کیفی و کمی بود، که در بخش کیفی با کمکِ ۱۵ نفر از متخصصان و خبرگان رشته حسابداری در سطح دانشگاه تلاش گردید تا در قالب فرمهای امتیازی، مولفهها و گزارههای پژوهش شناسایی شوند. در بخش کمی نیز ۲۰ نفر از شرکای حسابرسی دارای بیش از ۳ سال سابقه کاری داشتند، برای مشارکت در پژوهش استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد، فشار بازار تاثیرگذارترین عامل برای نقضِ تردیدِ حرفهای حسابرسان محسوب میشود. در واقع نتیجه این پژوهش بیانکنندهی این واقعیت است که وجود فشارهای ناشی از عدم توازن در توزیع سهم بازار که در این پژوهش تحت مولفه فشار بازار عنوانگذاری شد، بیشترین محرک برای نقضِ تردیدِ حرفهای حسابرسان را دارا میباشد تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
11 - تاثیر عدم قطعیت سیاست اقتصادی و مسئولیت اجتماعی شرکتی با تاکید بر نقش واسطه ای سرمایه فکری و تحقیق و توسعه
ملیحه علیفری میترا حامدی نژادپژوهش حاضر با موضوع عدم قطعیت سیاست اقتصادی و ارزش شرکت: نقش واسطه ای سرمایه فکری و تحقیق و توسعه صورت پذیرفت. پژوهش از حیث هدف کاربردی و از حیث روش توصیفی-همبستگی قلمداد میشود. جامعه آماری این پژوهش، کلیه شرکتهای بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1394 تا 1399 می باشد أکثرپژوهش حاضر با موضوع عدم قطعیت سیاست اقتصادی و ارزش شرکت: نقش واسطه ای سرمایه فکری و تحقیق و توسعه صورت پذیرفت. پژوهش از حیث هدف کاربردی و از حیث روش توصیفی-همبستگی قلمداد میشود. جامعه آماری این پژوهش، کلیه شرکتهای بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1394 تا 1399 می باشد. نمونه مورد استفاده نیز از طریق روش حذف سیستماتیک از جامعه آماری انتخاب شد بهاینترتیب از بین شرکتهای جامعه آماری 114 شرکت بهعنوان نمونه پژوهش، جهت بررسی و آزمون فرضیات انتخاب شده است . تجزیه و تحلیل داده های پژوهش با استفاده از نرم افزار EVIEWS10 و آزمون رگرسیون انجام شد. نتایج نشان داد بین عدم قطعیت سیاست اقتصادی و مسئولیت اجتماعی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد؛ سرمایه فکری بر رابطه بین مسئولیت اجتماعی و ارزش شرکت تاثیر مثبت و معناداری دارد؛ سرمایه فکری بر رابطه بین حاکمیت شرکتی و ارزش شرکت تاثیر مثبت و معناداری دارد؛ تحقیق و توسعه بر رابطه بین مسئولیت اجتماعی و ارزش شرکت تاثیر مثبت و معناداری دارد همچنین تحقیق و توسعه بر رابطه بین حاکمیت شرکتی و ارزش شرکت تاثیر مثبت و معناداری دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
12 - وحدت شخصی وجود و بازتاب آن در معرفت احد از دیدگاه افلوطین
سید مرتضی حسینی شاهرودی فاطمه استثناییدر اینکه افلوطین وحدت شهودی است شکی نیست، اما بر اساس دلایلی چون اطلاق و عدم تناهی احد، تفسیر علیت به فیضان، عدم پذیرش حلول و اتحاد، عدم استقلال اقانیم و در حکم سایه، تصویر و شعاع دانستن کثرات می توان وحدت شخصی را از عبارات وی برداشت و بازتاب این اعتقاد را در سخنان وی أکثردر اینکه افلوطین وحدت شهودی است شکی نیست، اما بر اساس دلایلی چون اطلاق و عدم تناهی احد، تفسیر علیت به فیضان، عدم پذیرش حلول و اتحاد، عدم استقلال اقانیم و در حکم سایه، تصویر و شعاع دانستن کثرات می توان وحدت شخصی را از عبارات وی برداشت و بازتاب این اعتقاد را در سخنان وی در باب معرفت احد مشاهده کرد. وی با توجه به مراتب نفوس، دست یابی به معرفت را دارای مراتب می داند، ولی احد را برای همگان غیرقابل شناخت حصولی و شهودی می داند و تنها راه رسیدن به او را در فراتر رفتن از شهودی که حاکی از دوگانگی شاهد و مشهود است معرفی می کند، درنتیجه در مرتبه ای که با مقام فنای عرفانی تناسب دارد تنها یک حقیقت ادراک می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
13 - ساحتها، ابعاد، و جوهرۀ تجربۀ عرفانى
على موحدیان عطاراین جستار بر آن بوده است تا تصویرى شفاف تر و ، در عین حال، ژر ف تر از تجربۀ عرفانى به دست دهد . بهاین منظور، نخست نگاهى از فراز بر این مفهوم افکنده و آن را داراى مصادیق، ساحت ها و ابعاد مختلف یافتهاست. آنگاه با تحدید محدوده بحث بر مفهوم مصطلحِ تجربۀ عرفانى، به بررسى ابع أکثراین جستار بر آن بوده است تا تصویرى شفاف تر و ، در عین حال، ژر ف تر از تجربۀ عرفانى به دست دهد . بهاین منظور، نخست نگاهى از فراز بر این مفهوم افکنده و آن را داراى مصادیق، ساحت ها و ابعاد مختلف یافتهاست. آنگاه با تحدید محدوده بحث بر مفهوم مصطلحِ تجربۀ عرفانى، به بررسى ابعاد چهارگانه این احوال وانکشافات (بعد معرفتى، معرفت شناختى، اَنفسى، و عاطفى ) پرداخته، و سپس با مرورى اجمالى بر توصیفتجربۀ عرفانى در آثار عرفا ن پژوهانِ بنامى همچون جیمز، آندرهیل، سوزوکى، استیس، باک و اُتّو، چهار ویژگىِمعرفتى بودن، شهودى بودن، اَنفسى بودن و عاشقانه بودن را در میان همۀ ویژگى هاى تجربۀ عرفانی واجدشرایط جوهرى بودن (اصالت، کلیت و عمومیت ) دانسته است . و سر انجام، با رویکردى پدیدارشناسانه، جوهرِجواهر و لب لبابِ تجربۀ عرفانى را، در تجارب عرفانىِ میانى، عبارت از معرفت مستقیم و بی واسطه به واقعیت(مطلقِ واقعیت )، و در تجارب عرفانىِ غایى، عبارت از معرفت مستقیم و بی واسطه به واقعیتِ وحدانىِ هستى(واقعیت مطلق)، دیده است. به اینگونه، رویکرد کلی این جستار به تجربۀ عرفانی، پدیدارشناسانه خواهد بود تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
14 - مقایسه دیدگاه ابنسینا و ج.ا.مور درباره واقعگرایی و روش شهودگرایی در اخلاق
لیلی حیدریان انشاءالله رحمتی جمشید جلالی شیجانیدر این نوشتار آراء ابنسینا و جرج ادوارد مور در زمینهی اخلاق واقعگرا و ضمن بحث دربارهی روش شهودگرایی در تشخیص خاصههای اخلاقی تبیین و مقایسه میشود. واقعگرایی در اخلاق به معنای عینیت پذیری گزارههای اخلاقی است و از این رو خاصههای اخلاقی شهود پذیرند. مسئلهی اصلی أکثردر این نوشتار آراء ابنسینا و جرج ادوارد مور در زمینهی اخلاق واقعگرا و ضمن بحث دربارهی روش شهودگرایی در تشخیص خاصههای اخلاقی تبیین و مقایسه میشود. واقعگرایی در اخلاق به معنای عینیت پذیری گزارههای اخلاقی است و از این رو خاصههای اخلاقی شهود پذیرند. مسئلهی اصلی تحقیق صورتبندی آراء ابنسینا ضمنِ اصول واقعگرایی و روش شهودگرایی است، اینکه آیا گزارههای اخلاقی ذیل آراء مشهوره از همان اصولی تبعیت میکنند که مور آنها را در مبحث واقعگرایی در اخلاق مطرح کرده است و اینکه چگونه میتوان آنها را شهود کرد. واقعگرایی اخلاقی نزد مور بر اساس شهودگرایی خاصههای اخلاقی نظیر خوب و بد است، اموری که غیرقابل تحویل به امور طبیعی یا مابعدالطبیعی است. نزد ابنسینا واقعگرایی اخلاقی بر اساس نفس الامری بودن محمولهای اخلاقی نظیر حسن و قبیح تعریف و قابل شهود میشود. در این نگرش حسن و قبیح برای نفس، به عنوان موجودی که اعتلا و سعادت آن امری واقعی است، تبیین شده است. نتایج این تحقیق نشان میدهد که نزد مور ارتباط میان موضوعات اخلاقی و محمولهایی نظیر خوب و بد امری شهودی است که آنرا ارتباط خوب با بیشترین خیر ممکن تعریف کرده است و این تلازم و درک آن مستلزم تأمل و بلوغ عقلی فاعل اخلاقی است. نزد ابنسینا ارتباط میان موضوعات اخلاقی و محمولهای اخلاقی نظیر حسن و قبیح بر اساس شهرت گزارههای اخلاقی و شهود عقلاء قوم تبیین شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
15 - همبستگی شهود و احساس نزدِ شلایرماخر در کتاب دربارۀ دین
بابک برومندفر شهرام پازوکی سید مسعود زمانیمقاله حاضر تصویری از احساس و شهود و نسبت آنها با هم را در کتاب دربارهی دین به دست میدهد. این دو، مفاهیمی ناگسستنی در اندیشهی شلایرماخر بهشمار میآیند. در عین حال او با پیوند شهود و احساس میکوشد در نظامی الاهیاتی- فلسفی، تجربهی دینی انسانی را در نظام ارگانیک طبیعت أکثرمقاله حاضر تصویری از احساس و شهود و نسبت آنها با هم را در کتاب دربارهی دین به دست میدهد. این دو، مفاهیمی ناگسستنی در اندیشهی شلایرماخر بهشمار میآیند. در عین حال او با پیوند شهود و احساس میکوشد در نظامی الاهیاتی- فلسفی، تجربهی دینی انسانی را در نظام ارگانیک طبیعت و مبتنی بر اینهمانی سوژه و اوبژه در تفکر رومانتیکهای اولیه و در بستری اسپینوزایی از عالم ارایه دهد. شلایرماخر ارتباط متناهی و نامتناهی را از طریق شهودِ عالم توسط سوژه و ارتباط دوطرفهی شاهد و مشهود را با تاکید بر پیشا-نظری بودن شهود در دربارهی دین تبیین می-کند. این موضوع مبین آن است که معرفت از نگاه شلایرماخر در ساحتی ورایِ معرفت نظریِ فیلسوفان مشابهی مثل کانت، مطرح میشود. به عبارتی میتوان شهود و احساس او را نه در ساحتهای متافیزیکی و اخلاقی، بلکه در ساحتی معنوی و باطنی برای انسان در نظر گرفت. در این مقاله همچنین کوشیدهایم تا چرخش از احساس به نظر را در ویرایش سوم به عنوانی موضوعی بدیع در سیر اندیشهی شلایرماخر مطرح کنیم. کار اصلی این مقاله توضیح و تبیین کلی مفهومِ شهود و احساس با تکیه بر کتاب دربارهی دین است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
16 - شهود و خداگونگی در عرفان مسیحیت شرقی
سید نادر محمدزادهدر کلیسای ارتدکس هدف عارف مسیحی از سلوک، شهود و رسیدن به مرتبۀ خداگونگیاست. در هنگام شهود، قوا و تجلیّات خدا برای سالک، مشهود و در عین حال ذات خدا،نامشهود و وصف ناشدنی است . از این رو، در الاهیات کلیسای ارتدکس خدا به دو صورتنور و تاریکی نمادپردازی شده است . آموزۀ خداگون أکثردر کلیسای ارتدکس هدف عارف مسیحی از سلوک، شهود و رسیدن به مرتبۀ خداگونگیاست. در هنگام شهود، قوا و تجلیّات خدا برای سالک، مشهود و در عین حال ذات خدا،نامشهود و وصف ناشدنی است . از این رو، در الاهیات کلیسای ارتدکس خدا به دو صورتنور و تاریکی نمادپردازی شده است . آموزۀ خداگونگی، به معنای رسیدن به شباهت الاهیو دریافت موهبت تشبّه به خدا و اتّحاد الاهی، نقطه محوری الاهیات و عرفان مذهبارتدکس است که با آموزۀ نجات مرتبط است ؛ در اینجا نیز تشبه با خداوند یعنی تشبه باقوای الاهی نه با ذات الاهی . در خداگونگی به طور همزمان فیض خداوند و ارادۀ سالکمشارکت دارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
17 - آیین سهجهیانه
سعید گراوند لیلا مفاخریسهجهیانه صورتی از آیینهای عرفانی و گرایشهای نهان در تنتریسم بودایی است که ریشه در فرهنگ و ادبیات بومی شرق هند دارد. این طریقت راز آمیز، نوعی رازورزی کیهانی و سلوک زندگی برای فهم حقیقت مطلق است. در آیین سهجهیانه این حقیقت مطلق، همان سرشت ذات واقعیّت است که هیچ تعیّن أکثرسهجهیانه صورتی از آیینهای عرفانی و گرایشهای نهان در تنتریسم بودایی است که ریشه در فرهنگ و ادبیات بومی شرق هند دارد. این طریقت راز آمیز، نوعی رازورزی کیهانی و سلوک زندگی برای فهم حقیقت مطلق است. در آیین سهجهیانه این حقیقت مطلق، همان سرشت ذات واقعیّت است که هیچ تعیّن تجربی ندارد. آثار و احوال این شکل از طریقت باطنی و راز آمیز در مفاهیمی از قبیل پیروی از گورو، توجه به امور جسمی و جنسی، انجام آداب سرّی، اعمال یوگایی نهان و حضور همتای مادینه و در نهایت در تفکری فراتر از دانش ظاهری و عقل استدلالی که شهود نام دارد، شایان بررسی و شناسایی است.در این نوشتار کوشش بر آن است که ضمن بیان قلمرو معنایی سهجه و تاریخ پیدایش این سنت راز آمیز ابتدا به معرّفی و شناسایی ادبیات و سرودههای بومی سهجهیانه پرداخته شود و سپس بر اساس گزارش تنترهها، اندیشههای آئینی و عرفانی این طریقت راز آمیز بحث و واکاوی شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
18 - پاسخی به اهل سیاست در نگاهی واقعی به ریاضت و انزواطلبی در عرفان اسلامی
عبدالرضا مظاهریاندیشة عرفانی، اندیشهای سیاسی نیز هست. به گواهی تاریخ، صوفیان و خانقاهها در امنیت و آبادانی و رشد سیاسی کشور ایران نقش اساسی داشتهاند و علت عقبماندگی سیاسی ایران، به ویژه پس از دورة مغول، علتی فرهنگی بوده است، نه زهد و انزواطلبی صوفیان. عارفان برای سلامتی نفس خود و أکثراندیشة عرفانی، اندیشهای سیاسی نیز هست. به گواهی تاریخ، صوفیان و خانقاهها در امنیت و آبادانی و رشد سیاسی کشور ایران نقش اساسی داشتهاند و علت عقبماندگی سیاسی ایران، به ویژه پس از دورة مغول، علتی فرهنگی بوده است، نه زهد و انزواطلبی صوفیان. عارفان برای سلامتی نفس خود و جامعه، وخدمت به مردم به ریاضت روی آوردهاند. آنها بهترین روانشناسان جامعهاند، زیرا با گزارش مراحل سلوک، راه حل اصلاح فردی و جمعی جامعه را بیان کردهاند و زهد حقیقی را نشان دادهاند. بحث خلوت در انجمن و قانون ترکیب، چگونگی حضور در جامعه و استفاده از تمتعات و مال دنیا، در عین زاهد بودن است و راه گذر از علم حصولی و رسیدن به معرفت شهودی همان ریاضت و انزواطلبی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
19 - احوال و آرای عرفانی قدیس بوناونتوره
حمید محمودیانقدیس بوناونتوره بی شک یکی از شخصیتهای تاثیر گذار در عرفان مسیحی است. وی که بهعنوان بانی دوم و معمار اصلی فرقۀ فرانسیسی شناخته می شود، توانست علاوه بر تبیینعرفان مسیحی به تشریح زندگی، آثار و ابعاد شخصیتی قدیس فرانسیس بپردازد . با آنکهجایگاه وی در میان فرانسیسیان، شبیه به أکثرقدیس بوناونتوره بی شک یکی از شخصیتهای تاثیر گذار در عرفان مسیحی است. وی که بهعنوان بانی دوم و معمار اصلی فرقۀ فرانسیسی شناخته می شود، توانست علاوه بر تبیینعرفان مسیحی به تشریح زندگی، آثار و ابعاد شخصیتی قدیس فرانسیس بپردازد . با آنکهجایگاه وی در میان فرانسیسیان، شبیه به جایگاه توماس آکویناس در میان دومنیکیان است،اما با این همه، جوانب شخصیتی او چندان روشن نیست . کتاب سفر روح به سوی خداون داو یکی از آثار ماندگار در عرفان مسیحی است . در این پژوهش کوشش بر آن است که پساز ارائۀ شرح مختصری از زندگی و آثار او، جهان شناسی و به ویژه دیدگاه عرفانی ویمورد بررسی قرار بگیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
20 - ارائه چارچوبی به منظور انتخاب تأمینکننده پایدار- تاب آور با رویکرد فازی
اسداله علیرضایی مژده ربانی حمید بابائی میبدی ابوالفضل صادقیانزمینه و هدف: کاهش آلایندگیهای زیستمحیطی و انتخاب تأمینکنندگان پایدار تابآور میتواند، به بهبود وضعیت پایداری و به کاهش ریسک اختلال در زنجیرۀ تأمین منجر شود، هدف این پژوهش طراحی مدلی برای انتخاب تأمینکنندگان پایدار تاب آور در زنجیره تأمین شرکت شهید قندی با رویکرد AH أکثرزمینه و هدف: کاهش آلایندگیهای زیستمحیطی و انتخاب تأمینکنندگان پایدار تابآور میتواند، به بهبود وضعیت پایداری و به کاهش ریسک اختلال در زنجیرۀ تأمین منجر شود، هدف این پژوهش طراحی مدلی برای انتخاب تأمینکنندگان پایدار تاب آور در زنجیره تأمین شرکت شهید قندی با رویکرد AHP فازی شهودی بوده است. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع هدف کاربردی توسعهای، از لحاظ گرداوری اطلاعات توصیفی و از نظر ماهیت دادهها آمیخته است. و شامل دو بخش اصلی است. در بخش اول با استفاده از ادبیات تحقیق به شناسایی معیارهای انتخاب تأمینکننده پایدار تاب آور پرداخته شد. برای به دست آوردن شاخصها پس از بررسی ادبیات نظری پژوهش، 76 شاخص برای ارزیابی تأمینکنندۀ پایدار و 50 شاخص برای ارزیابی تأمینکنندۀ تاب آور شناسایی شد که بعد از چهار مرحله بررسی خبرگان زنجیرۀ تأمین در کارخانجات شهید قندی با استفاده از روش دلفی مدل نهایی شد، در نهایت 15 شاخص مناسب برای پایداری و 15 شاخص مناسب برای تابآوری تشخیص داده شد، سپس پرسشنامهای بین کارکنان شاغل در زنجیره تأمین شرکت شهید قندی در سال 1400 توزیع شد و بر اساس 136 پرسشنامه بهدستآمده مدل انتخاب تأمینکنندۀ پایدار تاب آور با روش تحلیل عاملی تأییدی، تائید شد و در نهایت از روش AHP فازی شهودی برای انتخاب تأمینکننده استفاده شد. یافتهها: شاخصهای پایداری در سه بخش اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی، همچنین شاخصهای تابآوری در سه بخش ظرفیت جذب، ظرفیت تطبیقی و ظرفیتترمیم طبقهبندی شدند. سپس پرسشنامه AHP فازی برای وزن دهی شاخصهای انتخاب تأمینکننده پایدار تاب آور در بین خبرگان پخش شد. بحث و نتیجهگیری: نتایج نشان داد به ترتیب، اولویت با شاخصهای اقتصادی، ظرفیت جذب، ظرفیتترمیم، ظرفیت تطبیقی، اجتماعی و زیستمحیطی میباشد و درنهایت تأمینکنندگان اولویتبندی شدند. همچنین از بین زیر شاخصها، هزینه و کیفیت مهمترین بودند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
21 - ارزیابی اثربخشی حسابداری پایداری براساس کارکردهای منابعانسانی سبز
نرگس نجم الدینی مهدی دسینه داود خدادادی حمید رستمی جاززمینه و هدف: بخش مهمی از توسعه ی دانش حسابداری، فراتر از عملکردهای مالی، امروز متمرکز بر پایداری است که تحت وجودِ کارکردهای منابع انسانی می تواند زمینه برای افزایش شفافیت های اطلاعاتی را برای ذینفعان مهیا نماید. لذا هدف این پژوهش ارزیابی اثربخشی حسابداری پایداری براساس أکثرزمینه و هدف: بخش مهمی از توسعه ی دانش حسابداری، فراتر از عملکردهای مالی، امروز متمرکز بر پایداری است که تحت وجودِ کارکردهای منابع انسانی می تواند زمینه برای افزایش شفافیت های اطلاعاتی را برای ذینفعان مهیا نماید. لذا هدف این پژوهش ارزیابی اثربخشی حسابداری پایداری براساس کارکردهای منابعانسانی سبز می باشد. روش بررسی: به لحاظِ روش شناسی این پژوهش از نظر جمع آوری داده ها ترکیبی است و از نظر نتیجه در دسته پژوهش های توسعهای قرار می گیرد. در این پژوهش ابتدا از طریق تحلیل فراترکیب نسبت به شناسایی مضامین کارکرد منابع انسانی سبز و مولفه های حسابداری پایداری اقدام شد و سپس براساس تحلیل دلفی، پایایی ابعاد شناسایی شده مورد بررسی قرار گرفت. در بخش کمّی نیز این پژوهش از تحلیل ویکور فازی شهودی بهره برد. یافتهها: نتایج پژوهش نشان داد، اولاً مهمترین پارامترِ مضامین پژوهش (کارکردهای مدیریت منابعانسانی سبز)، هویت حرفهای سبز است که باتوجه به اوزان فازی کسبشده، بالاترین نرخ اهمیت را نسبت به سایر مضامین پژوهش دیگر دارد، ثانیاً افشاء سرمایه انسانی براساس ارزشِ شاخصِ برابر با ۰۵۱/۰، مهمترین معیار حسابداری پایداری تحتِ وجودِ مضامینِ کارکردهای منابعانسانی سبز، به ویژه مضمونِ هویت حرفهای سبز میباشد. بحث و نتیجهگیری: نتیجه ی پژوهش حاضر نشان می دهد، افشاء اطلاعات سرمایه انسانی به عنوان بُعدِ با اهمیت حسابداری پایداری برآمده از هویت حرفه ای سبز، در تصمیمگیری بالقوه شرکت در آینده یک جزء مهم است و به نفع شرکتهایی است که به دنبال جلب رضایت تمام سرمایهگذاران متقاضی اطلاعات برای افزایش ارزش بازار میباشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
22 - بررسی نقش میانجی دارایی های نامشهود بر رابطه اعتماد بیش از حد مدیریتی و بهره وری سرمایه گذاریها
امیرحسین ارضاءهدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر فرااعتمادی مدیران بر بهرهوری سرمایهگذاری و بررسی نقش میانجی دارایی های نامشهود بر این رابطه در شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران است. پژوهش حاضر با استفاده از الگوی دادههای ترکیبی برای دوره زمانی 1395-1390، نمونهای 194 شر أکثرهدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر فرااعتمادی مدیران بر بهرهوری سرمایهگذاری و بررسی نقش میانجی دارایی های نامشهود بر این رابطه در شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران است. پژوهش حاضر با استفاده از الگوی دادههای ترکیبی برای دوره زمانی 1395-1390، نمونهای 194 شرکتی را از سهام شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران که با روش حذف سیستماتیک انتخاب شدند، بهصورت سالانه مورد مطالعه قرارداده است. نتایج این پژوهش نشان داد بین فرااعتمادی مدیران و بهرهوری سرمایه رابطه معناداری وجود دارد علاوه بر این بین فرااعتمادی مدیران و بهرهوری سرمایه با در نظر گرفتن میزان سرمایه گذاری در دارایی های نامشهود رابطه معناداری وجود دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
23 - بررسی مقایسه ای عوامل رفتاری در سرمایه گذاری دارایی های مالی
راضیه سیف الهی حمیدرضا کردلوئی نادر دشتیاز سال 1980 با مطرح شدن ادبیات مالی رفتاری، فرض منطقی بودن سرمایه گذاران و اعتقاد به کارا بودن بازارهای سهام مورد انتقاد قرار گرفته است. ادبیات مالی رفتاری اظهار می دارد که سرمایه گذاران تحت تاثیر سوگیری های رفتاری بوده که در تصمیمات مالی آنها در زمان خرید و فروش سهام ب أکثراز سال 1980 با مطرح شدن ادبیات مالی رفتاری، فرض منطقی بودن سرمایه گذاران و اعتقاد به کارا بودن بازارهای سهام مورد انتقاد قرار گرفته است. ادبیات مالی رفتاری اظهار می دارد که سرمایه گذاران تحت تاثیر سوگیری های رفتاری بوده که در تصمیمات مالی آنها در زمان خرید و فروش سهام بر نحوه تصمیم گیری آنها تاثیر می گذارد. هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر عوامل رفتاری دوری از تاسف و پشیمانی، اثر تمایلی، حسابداری ذهنی، بیش اطمینانی، شهود نمایندگی، رفتار توده وار و محافظه کاری و اثر مالکیت بر روی سرمایه گذاری دارایی های مالی و در نهایت بررسی مقایسه ای این عوامل می باشد. به این منظور تعداد 385 نفر از سرمایه گذاران بورس اوراق بهادار تهران به عنوان نمونه بطور تصادفی انتخاب و داده های مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه جمع آوری شده است. اطلاعات حاصل و فرضیه ها مورد آزمون آماری قرار گرفتند. نتایج حاصل نشان می دهد که تمام عوامل به غیر از عامل "بیش اطمینانی" روی سرمایه گذاری تاثیر گذار هستند و میزان این تاثیر برای هریک متفاوت می باشد و رتبه بندی این عوامل از نظر میزان تاثیر گذاری عبارتند از: 1-سود و زیان نسبی ، 2-اثر تمایلی ، 3-محافظه کاری ، 4-رفتار توده وار 5-شهود نمایندگی 6-اثر مالکیت ، 7-پشیمان گریزی. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
24 - بررسی تاثیر عوامل موثر بر بیش واکنشی کوتاه مدت در عرضه اولیه سهام (IPO) بورس اوراق بهادار تهران
مریم خلیلی عراقی بهمن اسماعیلیموضوع عرضه ی عمومی اولیه سهام (IPO) و بازدهی کوتاه مدت غیرعادی آن در مقایسه با سایر سهام ˓ مطالعات و تحقیقات متعددی در سطح جهان و در بازارهای سهام را به خود اختصاص داده است.مطالعات انجام گرفته به بازده کوتاه مدت سهام عرضه اولیه شده بالاتر از بازار و بازده بلندمدت آن کمت أکثرموضوع عرضه ی عمومی اولیه سهام (IPO) و بازدهی کوتاه مدت غیرعادی آن در مقایسه با سایر سهام ˓ مطالعات و تحقیقات متعددی در سطح جهان و در بازارهای سهام را به خود اختصاص داده است.مطالعات انجام گرفته به بازده کوتاه مدت سهام عرضه اولیه شده بالاتر از بازار و بازده بلندمدت آن کمتر از بازده بازار اشاره دارد. طرح موضوع واکنش ناقص به برخی پدیده ها در کوتاه مدت ˓ به دلیل فقدان اطلاعات کافی یا نامتقارن بودن اطلاعات بین تصمیم گیرندگان اقتصادی و همچنین نبود تطابق زمانی در واکنش مناسب به پدیده اقتصادی است. یکی از مفروضات اساسی مالی رفتاری˓ بیش واکنشی بوده که عامل اصلی بروز چنین رفتاری در سرمایه گذاران شهود نمایندگی است. در این تحقیق بیش واکنشی عرضه اولیه ی سهام در بورس اوراق بهادار تهران با دو استراتژی خرید و نگهداری و متوسط بازدهی انباشت تایید گردیده و تاثیر عوامل قیمت˓ارزش بازار˓بازدهی قبلی بر بیش واکنشی بررسی شده است که نتایج موید تاثیرمنفی قیمت بر بیش واکنشی است. به عبارت دیگر˓قیمت کمتر(بیشتر) به بازدهی بیشتر(کمتر) و در نتیجه بیش واکنشی بیشتر می گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
25 - بررسی اثر سودهای غیره منتظره بر احساسات سرمایه گذار تحت پدیده شهود نمایندگی در بورس اوراق بهادار تهران
مهدی رضایتی کاظم چاووشی محسن سهرابی عراقیپژوهش های متعددی نشان می دهند که سرمایهگذاران بر خلاف آنچه مالی استاندارد بیان می کند، عقلایی رفتار نمی کنند و احساسات نقشی کلیدی در تعیین رفتار سرمایه گذاران ایفا میکند. مالی رفتاری ادعا می کند که افراد تحت پدیده های روانشاختی از رفتار عقلایی منحرف می شوند. این پدیده أکثرپژوهش های متعددی نشان می دهند که سرمایهگذاران بر خلاف آنچه مالی استاندارد بیان می کند، عقلایی رفتار نمی کنند و احساسات نقشی کلیدی در تعیین رفتار سرمایه گذاران ایفا میکند. مالی رفتاری ادعا می کند که افراد تحت پدیده های روانشاختی از رفتار عقلایی منحرف می شوند. این پدیده ها براحساسات فرد اثر گذاشته و احساسات نیز تعیین کننده رفتار هستند. در این پژوهش اثر سودهای غیره منتظره گذشته شرکتها بر احساسات سرمایه گذار، تحت پدیده شهود نمایندگی که موجب بروز بیش واکنشی می شود، مورد مطالعه قرار گرفته است. احساسات سرمایه گذاران با استفاده از شاخص آرمز اندازه گیری شده است و روش پژوهش مبتنی بر آزمون آماری علیت گرانجر و همچنین رویداد پژوهی میباشد. جامعه آماری پژوهش، شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار بین سالهای 1380 تا 1392 میباشند. نتایج این پژوهش نشان می دهد احساسات سرمایه گذاران از طریق سود های غیره منتظره گذشته قابل پیش بینی اند که بوسیله آن می توان جهت حرکت بازار را پیش بینی نمود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
26 - مقایسه تاثیر اطلاعات نامشهود بر رفتار توده وار سرمایه گذاران نهادی براساس مدل های کریستی و هوانگ و لاکونیشاک،شلیفر و ویشنی
حسین شایستهمند زهرا پورزمانیاطلاعات نامشهود که غالبا از منبع غیررسمی کسب می گردد موجب عدم تقارن اطلاعات در بازار سرمایه می شود. این اطلاعات در بدو امر برای برخی سرمایه گذاران ایجاد مزیت اطلاعاتی می نماید اما به مرور زمان با انتشار اطلاعات نامشهود و تبدیل آن از اطلاعات نهانی به اطلاعات آشکار، ارزش أکثراطلاعات نامشهود که غالبا از منبع غیررسمی کسب می گردد موجب عدم تقارن اطلاعات در بازار سرمایه می شود. این اطلاعات در بدو امر برای برخی سرمایه گذاران ایجاد مزیت اطلاعاتی می نماید اما به مرور زمان با انتشار اطلاعات نامشهود و تبدیل آن از اطلاعات نهانی به اطلاعات آشکار، ارزش و قدرت این مزیت اطلاعاتی کمرنگ تر می شود. از طرفی در مدل تصمیم گیری رفتار توده وار، پیروی بی قید و شرط از دیگر سرمایه گذاران بدلیل تصور اینکه آنها دارای مزیت اطلاعاتی هستند، مبنای اتخاذ تصمیمات است. این گونه تصمیم گیری ها موجب هجوم سرمایه گذاران برای معامله ی سهام و بروز نوسانات شدید قیمتی شده که پیامد آن ناکارآمدی، بی ثباتی و شکنندگی بازار می باشد. در این پژوهش تاثیر اطلاعات نامشهود بر رفتار توده وار سرمایه گذاران نهادی در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی 1389 الی 1393 مورد بررسی قرار گرفته است. در این راستا با استفاده از مقایسه ی نتایج مدل های کریستی و هوانگ و لاکونیشاک،شلیفر و ویشنی اثرگذاری اطلاعات نامشهود بر رفتار توده وار سرمایه گذاران نهادی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج تحقیق حاکی از آن است که ضمن تایید وجود تاثیر اطلاعات نامشهود بر رفتار توده وار سرمایه گذاران نهادی، این تاثیر در مدل کریستی و هوانگ نسبت به مدل لاکونیشاک، شلیفر و ویشنی از شدت بیشتری برخوردار می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
27 - بررسی رابطه بین دارایی های نامشهود و عملکرد مالی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
محمد نمازی سیدروح اله موسوی نژادهدف این مطالعه، بررسی رابطه بین دارایی های نامشهود و عملکرد مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. بنابراین پژوهـش حاضر کاربـردی بوده و از نـوع پژوهش های شبه تجربی است. با استفاده از بانک های اطلاعاتی موجود، 134 شرکت برای دوره 12 ساله 1380 تا 1391 در أکثرهدف این مطالعه، بررسی رابطه بین دارایی های نامشهود و عملکرد مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. بنابراین پژوهـش حاضر کاربـردی بوده و از نـوع پژوهش های شبه تجربی است. با استفاده از بانک های اطلاعاتی موجود، 134 شرکت برای دوره 12 ساله 1380 تا 1391 در 4 گروه طبقه بندی شد و مورد بررسی قرار گرفت. دارایی های نامشهود نیز به دو گروه دارایی های نامشهود ثبت شده و ثبت نشده تقسیم بندی گردید. برای محاسبه دارایی های نامشهود ثبت نشده از متغیرهای جایگزین استفاده شد. نتایج حاصل از آزمون ضریب همبستگی جزئی و رگرسیون سلسله مراتبی با در نظر گرفتن متغیرهای کنترلی نشان داد که بین دارایی های نامشهود شرکت های مورد بررسی و عملکرد مالی آن ها رابطه معنی داری وجود دارد. در برخی از موارد این رابطه مثبت معنی دار و در برخی دیگر منفی معنی دار بود. شدت این ارتباط برای دارایی های نامشهود ثبت نشده قوی تر از دارایی های نامشهود ثبت شده است. بیشترین همبستگی مثبت معنی دار بین نسبت کیوتوبین و نسبت بازده دارایی ها و اضافه ارزش بازار نسبت به ارزش دفتری و سود خالص بدست آمد. همچنین در بین معیارهای عملکرد، معیار سود خالص از ارتباط قوی تری با دارایی های نامشهود برخوردار بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
28 - Identification and Ranking Effective Factors in Increasing Personnel Satisfaction with Intuitionistic Fuzzy Data in Steel and Rolling Unit of Saba (Mobarakeh Steel Company)
E. Asghariz‎adeh M. Lotfi M. ‎Hosseinzadeh‎ H. Amoozad Mahdiraji S. Salahshour‎The main purpose of this study was to investigate employees and managers’ satisfaction of transportation system in the steal and rolling Units of Saba in Mobarakeh Steel Company using the intuitionistic fuzzy data. The statistical population included the personnel أکثرThe main purpose of this study was to investigate employees and managers’ satisfaction of transportation system in the steal and rolling Units of Saba in Mobarakeh Steel Company using the intuitionistic fuzzy data. The statistical population included the personnel of Saba Steel and Rolling Units from Mobarakeh Steel Company including 1800 people. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
29 - بررسی تطبیقی عرفان سنایی و جان دان
علی دهقان مریم امینیسنایی شاعر دوران ساز تاریخ ادبیات فارسی، در نقطۀ عطف شعر عرفانی ایرانی قرار دارد.جان دان شاعر انگلیسی زبان آمریکایی قرن هفدهم از ویژگی های شخصیتی و فکریمشابه سنایی برخوردار است. احوال متغیّر و روح ناآرام، شخصیت دوگانه و تراژیک، نبوغتحول آفرین در عرصة اندیشة عرفانی، نوآو أکثرسنایی شاعر دوران ساز تاریخ ادبیات فارسی، در نقطۀ عطف شعر عرفانی ایرانی قرار دارد.جان دان شاعر انگلیسی زبان آمریکایی قرن هفدهم از ویژگی های شخصیتی و فکریمشابه سنایی برخوردار است. احوال متغیّر و روح ناآرام، شخصیت دوگانه و تراژیک، نبوغتحول آفرین در عرصة اندیشة عرفانی، نوآوری و برجستگی در غزلسرایی و شریعت مداریدر عرفان، از صفات بارز و همسان این دو گویندة بزرگ است. بر این اساس، موضوعاتمهم عرفانی مشترک مانند خداشناسی، عشق، کشف و شهود، توبه، فنا و مرگ از دیدگاهسنایی و دان در این مقاله مطالعه می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
30 - بررسی تطبیقی مفهوم «فنا» در شعر حافظ و تائیه کبری ابن فارض
سیدحسین سیدی آمنه باطانیابن فارض از بزرگترین سرایندگان شعر صوفیانه در ادبیات عرب است؛ از طرفی حافظ، خداوندگار غزلهای عاشقانه - عارفانه است. موضوع عرفان از لطیف‌ترین و بااهمیتترین موضوعات بشری است و آن، دستیابی به کنه حقیقت و فناشدن در ذات حضرت معشوق است. هدف عرفان و عارف رسیدن به صفای أکثرابن فارض از بزرگترین سرایندگان شعر صوفیانه در ادبیات عرب است؛ از طرفی حافظ، خداوندگار غزلهای عاشقانه - عارفانه است. موضوع عرفان از لطیف‌ترین و بااهمیتترین موضوعات بشری است و آن، دستیابی به کنه حقیقت و فناشدن در ذات حضرت معشوق است. هدف عرفان و عارف رسیدن به صفای باطن، فانی شدن از صفات رذیله و غرق شدن در دریای حضرت حق از طریق کشف و شهود، و نایل شدن به معرفت حقیقی و اتّحاد با حضرت حق است که اهمیّت این موضوع و شباهتهایی که میان اندیشههای خواجه شیراز و ابن فارض وجود دارد، باعث شد تا نگارنده به بررسی تطبیقی مفهوم عرفانی فنا در دیوان حافظ و تائیه کبری ابن فارض حموی بپردازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
31 - مقایسه مقامات سیر و سلوک در عرفان اسلامی و تائوئیسم
سوسن رفیعی راد محمد علی یوسفی رضا اسدپورسلوک، حرکت از نقطه مبدأ به سوی مقصد است. در سلوک عرفانی مقصد و نقطه پایان، فنای در توحید است. سلوک عرفانی که سفری انفسی و باطنی جهت نیل به ذروه کمال معنوی است در اندیشههای عرفانی در قالب مقاماتی ترسیم شده است. در این جستار با روش توصیفی- تحلیلی و تطبیقی و با استفاده از أکثرسلوک، حرکت از نقطه مبدأ به سوی مقصد است. در سلوک عرفانی مقصد و نقطه پایان، فنای در توحید است. سلوک عرفانی که سفری انفسی و باطنی جهت نیل به ذروه کمال معنوی است در اندیشههای عرفانی در قالب مقاماتی ترسیم شده است. در این جستار با روش توصیفی- تحلیلی و تطبیقی و با استفاده از منابع کتابخانهای منازل سلوک عرفانی در عرفان اسلامی و تائوئیسم مورد بحث تطبیقی قرار می گیرند تا به این سؤال پاسخ داده شود که وجوه اشتراک و اختلاف ساختار مقامات سلوک در عرفان اسلامی و عرفان تائوئی کداماند؟ یافتههای پژوهش نشان میدهد در هر دو سلوک عرفان و تصوف اسلامی و عرفان تائوئی، سالک با پشت سر گذاشتن مراحل و مقامات سلوک و تزکیه از آلایشهای نفسانی به وارستگی و معرفت و بصیرت شهودی دست یافته و در نهایت در فقر و فنای عرفانی و معادل آن در تائوئیسم به اشراق و شهود تائو نائل میگردد. عمدهترین افتراقات، دید شریعت مدارانه سالک مسلمان است که با تأکید بر عبادات حبّی در پی عبودیّت و کسب رضایت پروردگار خویش است. حال آنکه نظام سلوکی تائوئیسم فاقد چنین مفاهیمی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
32 - بررسی مضامین مشابه در ادبیات استعلایی امریکا و شعر سهراب سپهری
مهدی فرهودی نیاشباهت های مضمونی بسیاری میان سپهری و استعلای امریکایی وجود دارد. استعلای امریکایی به صورت جنبشی ادبی، اجتماعی، فرهنگی، مذهبی و فلسفی در مقابل قواعد متعارف و نهادینۀ جامعه، با نویسندگان و شاعرانی مانند رالف والدو امرسون، ناتانیل هاثورن و هنری دیوید ثورو شکل گرفت. از نظر أکثرشباهت های مضمونی بسیاری میان سپهری و استعلای امریکایی وجود دارد. استعلای امریکایی به صورت جنبشی ادبی، اجتماعی، فرهنگی، مذهبی و فلسفی در مقابل قواعد متعارف و نهادینۀ جامعه، با نویسندگان و شاعرانی مانند رالف والدو امرسون، ناتانیل هاثورن و هنری دیوید ثورو شکل گرفت. از نظر ادبی، آنان ساختار سبکی آزاد از قید و بند با محتوای طبیعت و ذات طبیعی انسان بودند. از نظر اجتماعی، مخالف زرق و برق جامعۀ مصرفی بودند. در مقالۀ حاضر سعی شده است شباهت درونمایۀ آثار استعلاییان و اشعار سپهری به تفکیک در هفت فصل بررسی شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
33 - معرفت شناسی عرفانی با تأکید بر آرای سهروردی عارف
صدیقه افکوسی پاقلعه سیدهاشم گلستانی سیدحسین واعظیمعرفت شناسی عرفانی، معرفتی ذوقی و شهودی است که با قلب سر و کار دارد و حس و عقل را در آن راهی نیست. از دیدگاه عرفا این شناخت از طریق حواس ظاهری و یا فرایندهای استدلالی حاصل نمی شود بلکه معرفتی حاصل از کشف و شهود است که در اثر آن می توان به باطن جهان هستی پی برد. هدف پژوه أکثرمعرفت شناسی عرفانی، معرفتی ذوقی و شهودی است که با قلب سر و کار دارد و حس و عقل را در آن راهی نیست. از دیدگاه عرفا این شناخت از طریق حواس ظاهری و یا فرایندهای استدلالی حاصل نمی شود بلکه معرفتی حاصل از کشف و شهود است که در اثر آن می توان به باطن جهان هستی پی برد. هدف پژوهش حاضر بررسی معرفتشناسی عرفانی از منظر شیخ شهاب الدین عمر سهروردی، از عرفای بنام قرن هفتم هجری، است که با روش توصیفی تحلیلی انجام شده است. از منظر سهروردی از اقسام معرفت که شامل معرفت حسی، عقلی، فطری و قلبی است، محل معرفت، قلب است و با معرفت قلبی می توان به شناخت حقیقی دست یافت. وی نیز مانند سایر عرفا، ضمن تأیید حس و عقل در کسب معرفت، این دو را برای دستیابی به معرفت حضرت حق، کافی نمی داند و اصالت را به معرفت قلبی می دهد. در سیر طریق معرفت که به صورت تدریجی طی می شود، انسان از مراحل مختلفی می گذرد و تا مرحله ای را پشت سر نگذارد به مرحله بعد وارد نمی شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
34 - روابط معناشناختی شاهد و امام در تقابل عمده تصوری دنیا و آخرت
علی محمد میرجلیلی محمد عظیمی ده علیمفاهیم امام و شاهد در دو عالم دنیا و آخرت در قرآن کریم از انواع گوناگونی برخوردارند که با توجه به تقابل عمده تصوری دنیا و آخرت در قرآن میتوانند در عین حال که هر کدام در دو این دو عالم، معنای خاص خودشان را دارند، به صورت مترادف لحاظ شوند. در برخی استعمالات قرآنی به معان أکثرمفاهیم امام و شاهد در دو عالم دنیا و آخرت در قرآن کریم از انواع گوناگونی برخوردارند که با توجه به تقابل عمده تصوری دنیا و آخرت در قرآن میتوانند در عین حال که هر کدام در دو این دو عالم، معنای خاص خودشان را دارند، به صورت مترادف لحاظ شوند. در برخی استعمالات قرآنی به معانی جامع و یا نسبتاً جامع از این واژگان میرسیم. این معانی که گستردگی مفاهیم قرآنی را به نمایش میگذارند، معنای خود را مدیون بهرهگیری از روایات شارح از اهل بیت عصمت و طهارت(ع) هستند. از آنجا که این معنا توسط آیات متحد الموضوع قرآن قابل اثبات است، لذا ابزاری جهت فهم صحیح این روایات که بعضاً ارتباطی با ظاهر آیات مربوطه قرآنی ندارند تلقی میگردند. لذا این نوشتار با روش بنیادین و بر اساس مطالعات کتابخانهای در صدد است ضمن تبیین یک فرایند صحیح معناشناختی، به بررسی برایندهای روابط معناشناختی بین این دو واژه در استعمالات قرآنی به مانند اثبات انحصار مقام حقیقی امامت برای ائمه معصومین(ع) بپردازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
35 - بررسی انتقادی تزاحمهای اخلاقی از منظر دیوید راس با تکیه بر آیات و روایات
سامره شاهدی محمد رضا ضمیرییکی از مهمترین مباحث اخلاق کاربردی و فلسفه اخلاق، بحث تزاحم های اخلاقی است؛ چراکه گاهی انسان در انجام وظایف اخلاقی یعنی فضایل یا رذایل دچار تزاحم میشود. با توجه به دیدگاه دیوید راس، فاعل اخلاقی گاه با چندین وظیفه در نگاه نخست متفاوت و غیر قابل جمع روبهرو میشود که می أکثریکی از مهمترین مباحث اخلاق کاربردی و فلسفه اخلاق، بحث تزاحم های اخلاقی است؛ چراکه گاهی انسان در انجام وظایف اخلاقی یعنی فضایل یا رذایل دچار تزاحم میشود. با توجه به دیدگاه دیوید راس، فاعل اخلاقی گاه با چندین وظیفه در نگاه نخست متفاوت و غیر قابل جمع روبهرو میشود که میتواند در تعیین وظیفه واقعی او در شرایط خاص نقش اساسی ایفا نماید. وظیفه در نگاه نخست در قیاس با سایر وظایف، وظیفهای الزامآور است؛ یعنی زمانی که یک وظیفه در نگاه نخست وجود داشته باشد، فرض قوی بر این است که آن فعل انجام پذیرد مگر اینکه ملاحظات اخلاقی قویتری برای ابطال آن وجود داشته باشد. از نظر بسیاری اعتقاد به وجود وظایف در نگاه نخست عام از مهمترین ممیزات نظام اخلاقی راس است که البته مانند هر نظریهجدی دیگر نقدهای بسیاری نیز بر آن وارد آمده است. دیدگاه راس به دلیل نقص در تبیین سلسله وظایف و غیرمنطقی بودن ترتیب آن و عدم ارائه معیاری فراگیر برای ترجیح افعال متزاحم، در واقع راه مناسبی برای حلّ این مسأله نیست. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
36 - سرچشمههای معرفتی حکمت اشراقی و نقش و تأثیر قرآن و منابع روایی
رضا رضازاده هدی حبیبی منشبر خلاف بسیاری از فیلسوفان مسلمان که معمولاً از منابع و پیشینه تاریخی افکار خود کمتر یاد می کنند، شیخ اشراق صریحاً از متفکرانی که اندیشههای خود را ادامهدهنده حکمت آنان میداند، نام میبرد. پرداختن به ریشهیابی منابع حکمت اشراق از همان آغاز تألیف حکمة الإشراق توسط خود أکثربر خلاف بسیاری از فیلسوفان مسلمان که معمولاً از منابع و پیشینه تاریخی افکار خود کمتر یاد می کنند، شیخ اشراق صریحاً از متفکرانی که اندیشههای خود را ادامهدهنده حکمت آنان میداند، نام میبرد. پرداختن به ریشهیابی منابع حکمت اشراق از همان آغاز تألیف حکمة الإشراق توسط خود شیخ شروع شده است و بعدها توسط شارحان حکمة الإشراق ادامه یافت و تا زمان حاضر نیز ادامه دارد. هدف از این جستار بازخوانی نقش و تأثیر منابع قرآنی و روایی به مثابه مهمترین سرچشمه های معرفتی شیخ اشراق است. گرچه به فلسفه شیخ اشراق غالباً به عنوان نقطه تلاقی حکمت و عرفان و تفکر ایران و یونان نگریسته میشود ولی سهروردی با آگاهی به منابع قرآنی و روایی در صدد اتقان و استحکام حکمت خود بوده است. این انگیزه در مسائل گوناگونی محقق شده است از جمله در تأویل آیات قرآن به مباحث فلسفی مانند عقل فعال و قوه مخیله؛ توجیه و تأیید مباحث مربوط به عقل اول، تجرد و جاودانگی نفس و قاعده امکان اشرف با توسل به آیات قرآن. همچنین مسائلی مانند خلافت الهی از مباحث این مقاله است که در اندیشه سهروردی ریشه قرآنی دارند. بر این اساس میتوان گفت که راه رسیدن به حقایق گاهی عقل است و گاهی کشف و شهود عرفانی و در رأس همه آنها وحی الهی. محال است آنچه حق است و عقل و شهود سلیم بدان راه یافته، در تضاد با وحی الهی باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
37 - میقات موسی در قرآن
موسی مدبرپور مهدی مطیع محمدرضا حاجی اسماعیلیهنگامه تقرب به پروردگار در اصطلاح عارفان قرآنپژوه میقات نام دارد، میقات حضرت موسی در سوره اعراف طی دو قالب ساختاری: گزارش میقات مقدماتی به مدت سی شب و تکمیلی به مدت ده شب در آیه 142 از سوره اعراف، و مرحله محتوایی گزارش تقاضای رؤیت توسط موسی و پاسخ پروردگار در آیه 143 ا أکثرهنگامه تقرب به پروردگار در اصطلاح عارفان قرآنپژوه میقات نام دارد، میقات حضرت موسی در سوره اعراف طی دو قالب ساختاری: گزارش میقات مقدماتی به مدت سی شب و تکمیلی به مدت ده شب در آیه 142 از سوره اعراف، و مرحله محتوایی گزارش تقاضای رؤیت توسط موسی و پاسخ پروردگار در آیه 143 از همین سوره، مطرح شده است. در این رابطه سه دیدگاه 1- تقاضای دیدار حسی یعنی رؤیت پروردگار با چشم سر به نیابت از قومش، 2- تقاضای دیدار حسی یعنی رؤیت پروردگار با چشم سر برای خودش، 3- تقاضای دیدار شهودی بی واسطه برای خودش، مطرح شده ولی با توجه به شأن پیغمبری و قرائن قرآنی از جمله نزول عذاب آسمانی صاعقه در پی درخواست دیدار حسی توسط قومش، هرگز آن حضرت تقاضای دیدار حسی به نیابت از قوم و یا برای خودش نداشته؛ بلکه با توجه به اینکه قبلاً از شهود با واسطه در شنیدن ندایی از درخت در کوه طور بهرمند شده بود در میقات تقاضای دیدار شهودی بی واسطه از پروردگار نمود که با توجه به نداشتن ظرفیت لازم برای دیدار شهودی بی واسطه، خداوند بر کوه تجلی نمود و موسی مدهوش گردید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
38 - میقات پیامبر خاتم در قرآن
موسی مدبرپور مهدی مطیع محمدرضا حاجی اسماعیلیاین پژوهش ضمن تحلیل کیفیت میقات و معراج خاتم پیامبران و بررسی دیدگاه مفسران قرآن، با توجه به آیه اول از سوره اسراء و آیات هفتم تا هجدهم سوره نجم به این نتیجه رسیده که میقات پیامبر خاتم در بالاترین مراتب تقرب پدیدهای به نام معراج را سبب گشته که از منظر قرآن از عبودیت مط أکثراین پژوهش ضمن تحلیل کیفیت میقات و معراج خاتم پیامبران و بررسی دیدگاه مفسران قرآن، با توجه به آیه اول از سوره اسراء و آیات هفتم تا هجدهم سوره نجم به این نتیجه رسیده که میقات پیامبر خاتم در بالاترین مراتب تقرب پدیدهای به نام معراج را سبب گشته که از منظر قرآن از عبودیت مطلق و تسلیم محض بودن پیامبر در مقابل پروردگار نشأت گرفته و تا آنجا پیش رفته که ایشان را لایق سلام و صلوات ویژه الهی گردانیده است، و در میقات و معراجش با پروردگار به بالاترین مرحله شهودی یعنی شهود بی واسطه و آخرین مرحله تقرب یعنی مرحله احدیت جمع الجمعی یا أو أدنی نائل گشته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
39 - فضای خلوت گزینی و کشفیّات عرفانی
ندا بصاری عزیز حجاجی کهجوق آرش مشفقیعارفان در خلوت و انزوای خود از رهگذر شهود و اشراق که ابزار معرفتی آنان است، به فضاهایی گام مینهند که عقل از ادراک آن عاجز و زبان از توصیف آن ناتوان است. فضاهایی که خاستگاه تجلّیات غیبی و مرموز آنان است. این فضاها به دستیاری وهم و خیال یا آمیزههایی از هر دو ایجاد میگر أکثرعارفان در خلوت و انزوای خود از رهگذر شهود و اشراق که ابزار معرفتی آنان است، به فضاهایی گام مینهند که عقل از ادراک آن عاجز و زبان از توصیف آن ناتوان است. فضاهایی که خاستگاه تجلّیات غیبی و مرموز آنان است. این فضاها به دستیاری وهم و خیال یا آمیزههایی از هر دو ایجاد میگردد. دشواری فهم این فضاها از آنجا برمیخیزد که عموماً خیال و وهم دو نام برای یک حال ذهنی تصوّر میشود درحالی که خیال به دلیل ابتنایش بر محسوسات، با وهم فرق دارد. اگر چه این هر دو در ساختن عالم رؤیا دخیلاند. به سخن دیگر رؤیا محصول تقابل و تعامل دو نیروی واهمه و تخیّل است که خود با جهان واقع رؤیاروی میگردد. هدف از این پژوهش بازنمود احوال عارف، در لحظههای شهودی ورود او به این فضاها و نحوة تأثیرپذیریاش از این احوال روحانی است. دستاورد عمدة این پژوهش درک این نکته است که انزوا و در خود فرورفتن عارف گاه زمینهساز رؤیاهای عارفانه و کشاندن عارف به وادی تجربههای ژرف، متفاوت و در عین حال توصیفناپذیر است. پژوهش حاضر دادههای خود را از طریق روش کتابخانهای به دست آورده و آنها را با بهرهگیری از روش توصیفی تحلیل کرده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
40 - بررسی تاثیر شهود اجتماعی در تصمیم گیری و اهمیت آن در آموزش اخلاق حسابداری
منصور گرکز فرشید ایمرتصمیم گیری شهودی فرآیندی مربوط به ضمیر ناخودآگاه انسان است و نوعی نتیجه گیری ذهنی است که فرد تصمیم گیرنده بر اساس تجربیات و هیجانات گذشته خود و دیگران به آن می رسد. در واقع قضاوت اخلاقی نه تنها یک عمل واحد در ذهن یک فرد نیست بلکه در طول زمان و در بین چندین نفر در حال ان أکثرتصمیم گیری شهودی فرآیندی مربوط به ضمیر ناخودآگاه انسان است و نوعی نتیجه گیری ذهنی است که فرد تصمیم گیرنده بر اساس تجربیات و هیجانات گذشته خود و دیگران به آن می رسد. در واقع قضاوت اخلاقی نه تنها یک عمل واحد در ذهن یک فرد نیست بلکه در طول زمان و در بین چندین نفر در حال انجام است و نتایج و تجربیات افراد در تصمیم گیری های افراد دیگر تاثیرگذار است. بنابراین قضاوت های اخلاقی دوستان، همکاران و آشنایان ممکن است بر قضاوت شخصی افراد تاثیر بگذارد. از این رو پژوهش حاضر به بررسی تاثیر شهود اجتماعی در تصمیم گیری و اهمیت آن در آموزش اخلاق حسابداری می پردازد. این پژوهش از نوع کاربردی، توصیفی و پیمایشی می باشد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه و جامعه آماری پژوهش، دانشجویان کارشناسی و تحصیلات تکمیلی حسابداری در دانشگاه های استان گلستان است و پژوهش حاضر به صورت مقطعی در سال 1399 انجام گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل واریانس با طراحی مدل خطی عمومی استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می دهد شهود اجتماعی در قضاوت و تصمیم گیری حسابداران تاثیر معناداری دارد. همچنین قضاوت دیگران در خصوص مسائل اخلاقی تاثیر معناداری بر قضاوت و تصمیم گیری اخلاقی حسابداران دارد و می توان نتیجه گرفت پذیرش اخلاقی و یا غیراخلاقی بودن مسائل از طرف سایر افراد می تواند مبنایی برای تصمیم گیری اخلاقی و یا غیر اخلاقی توسط حسابداران گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
41 - دگرگونی ونوگرایی تمثیل درنظریه وحدت وجود و وحدت شهود (با تکیه بر از آثار سنایی و فخرالدین ابراهیم عراقی)
علی اخلاقی مریم محمودیدیدگاه و اندیشه عرفای بزرگ در هر طبقه یا مسلک عرفانی در مواجهه با مسائل معرفتی و ارتباط انسان با پروردگارو جهان هستی، در اعصار و ازمنه، با هم متفاوت بوده است. هر یک از نگرش های فکری – عرفانی تحلیل خاصی از معرفت داشته، برای بیان مواجید عرفانی خود، به طور خاص، از رو أکثردیدگاه و اندیشه عرفای بزرگ در هر طبقه یا مسلک عرفانی در مواجهه با مسائل معرفتی و ارتباط انسان با پروردگارو جهان هستی، در اعصار و ازمنه، با هم متفاوت بوده است. هر یک از نگرش های فکری – عرفانی تحلیل خاصی از معرفت داشته، برای بیان مواجید عرفانی خود، به طور خاص، از روش نوشتاری منحصر به فرد و یا با یک اندیشه ویژه که حاصل تلاش گروهی از عرفای بزرگ بوده بهره برده است؛ اگرچه بررسی آثار، اقوال و ساختار نوشتاری عرفا مشترکات بسیاری را در دل خود تنیده اند؛ اما مداقه وافر و سنجش این آثار با معیارهای خاص عرفانی و زبان ادبی، تفاوت های ظریفی را از نظر واژگانی، تصویری و محتوای اندیشه به خواننده دقیق النظر نشان می دهد. تمثیل بهترین روش محاکاتی عرفا برای بیان بیشتر مسائل مربوط به تجربه های عرفانی و در سطوح بالاتر، اندیشه های عرفانی – تعلیمی بوده که در دو مشرب بزرگ فکری وحدت شهود و وحدت وجود با هم تفاوت های ساختاری و تصویری دارند. نگارندگان با مقایسه آثار دو شاعر عارف به عنوان نمونه ای از این دو تفکر عرفانی؛ یعنی حکیم سنایی غزنوی و فخرالدین عراقی این موضوع را به محک نقد گذاشته تا با ذکر شواهد آن را توضیح و تبیین کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
42 - رابطه بین سبکهای یادگیری و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان دختردبیرستانی شهر اصفهان
جهانبخش رحمانی مینا ازلیهدف از این پژوهش بررسی ارتباط بین سبک یادگیری دانشآموزان دبیرستانی و پیشرفت تحصیلی آنان بود. جامعه آماری پژوهش شامل 3483 نفر از دانشآموزان دختر دبیرستانی ناحیه 5 اصفهان در سال تحصیلی89 ـ 88 میشود که تعداد 350 نفر آنان با استفاده از جدول تعیین حجم نمونه کرجسی و مورگان أکثرهدف از این پژوهش بررسی ارتباط بین سبک یادگیری دانشآموزان دبیرستانی و پیشرفت تحصیلی آنان بود. جامعه آماری پژوهش شامل 3483 نفر از دانشآموزان دختر دبیرستانی ناحیه 5 اصفهان در سال تحصیلی89 ـ 88 میشود که تعداد 350 نفر آنان با استفاده از جدول تعیین حجم نمونه کرجسی و مورگانبه عنوان نمونه و به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحلهای انتخاب شدند. روش تحقیق از نوع توصیفی ـ پیمایشی و ابزار جمعآوری دادهها پرسشنامه شاخص سبکهای یادگیری فلدر و سولومان بود. ضرایب پایایی پرسشنامه به روش باز آزمایی برای بعد حسی ـ شهودی 86/0،بعد فعال ـ تأملی 84/0، بعد دیداری ـ کلامی 86/0 و برای بعد متوالی ـ کلی 82/0 به دست آمد. روایی پرسشنامه توسط فلدر و ساپرلین تأیید شده است. با استفاده از روشهای آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند گانه دادهها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که سبک یادگیری شهودی با پیشرفت تحصیلی دانشآموزان رشته ادبیات، و سبک یادگیری کلی با پیشرفت تحصیلی دانشآموزان رشته تجربی رابطه معنادار دارد. سایر سبکهای یادگیری رابطه معناداری را با پیشرفت تحصیلی نشان نداد. تحلیل رگرسیون چند گانه نشان داد که بهترین پیش بینی کننده پیشرفت تحصیلی دانشآموزان در رشته ادبیات، سبک یادگیری شهودی و در رشته علوم تجربی سبک یادگیری کلی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
43 - وجوه تشابه و تمایز عرفان پژوهی در آثار مستشرقان معاصر (آنه ماری شیمل، فریتس مایر، هلموت ریتر)
حمید جعفری قریه علیآنه ماری شیمل بهعنوان واسطه اسلام و غرب، پژوهشهای بسیاری در خصوص عرفان و تصوّف داشته است. او از دیدگاه انسانی مؤمن و دانشگاهی به آثار عرفانی مینگریست. «هلموت ریتر» با مطالعه و تدبّر در نسخ قدیمی و همچنین پدید آوردن کتاب کم نظیر «دریای جان»، عشق و ارادت خود را به أکثرآنه ماری شیمل بهعنوان واسطه اسلام و غرب، پژوهشهای بسیاری در خصوص عرفان و تصوّف داشته است. او از دیدگاه انسانی مؤمن و دانشگاهی به آثار عرفانی مینگریست. «هلموت ریتر» با مطالعه و تدبّر در نسخ قدیمی و همچنین پدید آوردن کتاب کم نظیر «دریای جان»، عشق و ارادت خود را به وادی سیر و سلوک عارفانه ایرانی- اسلامی بیان کرده است. فریتس مایر نیز با کشف زوایای نهفته و دور از چشم دیگر پژوهشگران، آنچنان از زندگی بهاءولد پرده برداشته که او را برای همیشه از سایه پسرش مولانا جلالالدین جدا ساخته و در پژوهشی که مدّت ده سال طول کشیده، زندگی و خطّ سیر فکری و عرفانی ابوسعید ابوالخیر را به جامعه عرفان پژوه تقدیم کرده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
44 - معناشناسی شهود و کارکردهای آن از دیدگاه شیخ اشراق
شهناز شایان فر مهناز امیرخانی سیده زهرا حسینیشیخ شهابالدین سهروردی با طرح شهود در عرصه فلسفه توانست نظامی بدیع را به نام حکمت اشراق تأسیس نموده و در پی چنین اقدامی فلسفه رو به انحطاط را در قالبی جدید احیا نماید. این جستار در صدد است تا با بررسی تعریف شهود، اقسام، جایگاه و کارکردهای آن در فلسفه سهروردی اقدام ابت أکثرشیخ شهابالدین سهروردی با طرح شهود در عرصه فلسفه توانست نظامی بدیع را به نام حکمت اشراق تأسیس نموده و در پی چنین اقدامی فلسفه رو به انحطاط را در قالبی جدید احیا نماید. این جستار در صدد است تا با بررسی تعریف شهود، اقسام، جایگاه و کارکردهای آن در فلسفه سهروردی اقدام ابتکاری سهروردی را بیش از پیش تبیین کند. پرسش اساسی این جستار نیز به کارکردهای شهود در فلسفه سهروردی و رابطه میان شهود و تعقل مرتبط است: آیا ورود شهود به عنوان ابزار شناخت عرفانی در عرصهای تعقلی امکانپذیر خواهد بود؟ در صورت امکان، کارکرد شهود در فلسفه چیست؟ دستاورد این جستار عبارتند از: کاربرد شهود در یک نظام فلسفی بدون آسیبرسانی به ساحت تعقلی فلسفه امکانپذیر است و شهود به نحوی توانمند در حل معضلات فکری و فلسفی راهگشا است. از جمله کارکردهای شهود درنظام فلسفی حکمت اشراق عبارتند از: 1- انتخاب مسأله در پی اهمیت یافتن آن در پرتو شهود؛ 2- مقدمهای برای دستیابی به حد وسط برهان؛ 3- تحلیل بهتر مسأله. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
45 - تأملی در امکان جمع میان عرفان عاشقانه و عرفان مبتنی بر وحدت وجود
عباس گوهری امین رضا نوشینعرفان عاشقانه، رابطة بین خدا و انسان را از رابطة بین حاکم و محکوم، خواجه و رعیت و حتی عابد و معبود، به عاشق و معشوق و معشوق و عاشق فراتر برده و از اینرو نمایشگاه عالیترین روابط انسان با خدای خویش است. بر بنیاد این نگرش عرفانی، انسان معشوق و محبوب خداوند است که در لحظه أکثرعرفان عاشقانه، رابطة بین خدا و انسان را از رابطة بین حاکم و محکوم، خواجه و رعیت و حتی عابد و معبود، به عاشق و معشوق و معشوق و عاشق فراتر برده و از اینرو نمایشگاه عالیترین روابط انسان با خدای خویش است. بر بنیاد این نگرش عرفانی، انسان معشوق و محبوب خداوند است که در لحظهای خاص و طی تجربهای شگرف با وامگیری از عشق الهی، به ناگاه در عین معشوقی، عاشق و در عین محبوبی، محب میگردد. عرفان وحدت شهودی نیز، عرفانی است مبتنی بر تجربة وحدت و مدعی اینکه طی این تجربه، عارف از ماسوی الله غافل و تنها متوجه حق میگردد. در این عرفان ثنویت بین حق و خلق تصریح و بر این اساس، امکان جمع با عرفان عاشقانه ممکن میشود.عرفان وحدت وجودی نیز عرفانی است مبتنی بر این مدعا که عارف طی تجربة عرفانی خویش به معرفتی مشعر بر وحدت و یگانگی خلق و حق دست یازیده و در مییابد که ثنویت بین خدا و ماسوی الله درعین وقوع، اصیل و بنیادی نیست. بنابر آنچه رفت، این مقاله میکوشد تا در عین صحّه گذاشتن بر این مدعا که عرفان مبتنی بر وحدت شهود، مستعد عرفان عاشقانه است، علیه مدعای «عدم امکان جمع میان عرفان مبتنی بر وحدت وجود و عرفان عاشقانه»، دو دلیل، یکی مبتنی بر واقع و دیگری، مبتنی بر عقل، اقامه کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
46 - «وحدت وجود» از دیدگاه اسیری لاهیجی
علی اکبر افراسیاب پور جلیل محمدیشمسالدین محمد اسیری لاهیجی (ح840- 912 ق) یکی از عرفای شیعی در عصر تیموری است که در آثار منظوم و منثور خود به بیان اندیشههای عرفانی در حوزة نظری و عملی پرداخته است. محوریترین بحث در عقاید او طرح نظریة «وحدت وجود»است که تحت تأثیر ابن عربی و شیخ محمود شبستری آن را با بی أکثرشمسالدین محمد اسیری لاهیجی (ح840- 912 ق) یکی از عرفای شیعی در عصر تیموری است که در آثار منظوم و منثور خود به بیان اندیشههای عرفانی در حوزة نظری و عملی پرداخته است. محوریترین بحث در عقاید او طرح نظریة «وحدت وجود»است که تحت تأثیر ابن عربی و شیخ محمود شبستری آن را با بیانی زیبا ترسیم میکند. وحدت وجود که تفسیری عرفانی از توحید به شمار میآید، از قرن دوم هجری در عرفان اسلامی سابقه داشته و توسط ابن عربی به زبانی فلسفی روشمند گردیده است و اسیری لاهیجی یکی از شارحان نظریة وحدت وجود به شمار میآید که ضمن بهرهگیری از مضامین مولوی و حافظ به عارفان اولیه نیز اشاره دارد و از «وحدت وجود» به «انسان کامل» میرسد و خداوند را وجود حقیقی و اصیل به شمار میآورد که دیگر موجودات جلوههای آن نور سرمدی هستند تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
47 - «نقد و بررسی تقریر ابن سینا از آموزه های عرفانی»
منیره سید مظهریابن سینا، رئیس فیلسوفان عالم اسلام، با اینکه در قرون وسطی زندگی می کرد، ولی هرگز روحیه و اندیشه قرون وسطایی نداشته است. او همچون فیلسوفان دوره تجدید حیات علمی و فرهنگی ، مخالف هر نوع تحجر و تقلید بود و سند درستی هر امری را عقل و تجربه می شناخته و برای انکار چیزی تا دلیل أکثرابن سینا، رئیس فیلسوفان عالم اسلام، با اینکه در قرون وسطی زندگی می کرد، ولی هرگز روحیه و اندیشه قرون وسطایی نداشته است. او همچون فیلسوفان دوره تجدید حیات علمی و فرهنگی ، مخالف هر نوع تحجر و تقلید بود و سند درستی هر امری را عقل و تجربه می شناخته و برای انکار چیزی تا دلیل و برهان روشنی نمی یافته، آن را در بوتة امکان می نهاده است . این عالم بزرگ، شهود عرفا و کرامات اولیا را از نگاه عقل ممکن می دانسته و در برخی از رسالات و کتاب هایش به توجیه فلسفی آن ها پرداخته است. با این وجود از مطالعه احوال و آثار وی بر می آید که او هرگز به سیر و سلوک نپرداخته و راه و روش صوفیان را در پیش نگرفته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
48 - عالم مثال (خیال) در مکتب عرفانی محیی الدین ابن عربی
علی دین محمدی فرزانه حسینی قیداریمحییالدّین ابن عربی، به عنوان پدر عرفان نظری پس از سهروردی به طراحی عالم خیال همت گماشت و اصول عرفان او بر حکمت متعالیه تأثیر فراوانی گذارد؛ چنانچه نظریه تجرّد خیال و وساطت و طریقت عالم خیال در شکل گیری حکمت متعالیه از اهمیت فراوانی برخوردار است. ابن عربی فقط ذات باری أکثرمحییالدّین ابن عربی، به عنوان پدر عرفان نظری پس از سهروردی به طراحی عالم خیال همت گماشت و اصول عرفان او بر حکمت متعالیه تأثیر فراوانی گذارد؛ چنانچه نظریه تجرّد خیال و وساطت و طریقت عالم خیال در شکل گیری حکمت متعالیه از اهمیت فراوانی برخوردار است. ابن عربی فقط ذات باری تعالی را حق و حقیقت میداند و تمامی عالم ممکنات را حیطه خیال و مثال مطلق الهی تلقی میکند و عقیده دارد، خیال به علت آنکه جامع ضدین- عقل و حواس مادی- است مظهریت از اسم «قوی» خداوند دارد.در این مقاله، تلاش شده با استناد به آراء حکما و عرفای اسلامی، به ویژه پدر عرفان نظری – محیی الدین ابن عربی؛ اولاً: تعریفی جامع از عالم مثال (خیال) ارائه شود. ثانیاً: جایگاه این عالم در عرفان را به عنوان یکی از عوالم وجودی مشخص کند و نتیجهگیری نماید که: کشف و شهود، رؤیت انبیا و ملائکه و قدیسان، حضور ارواح طیبه ائمه اطهار(ع) در هنگام مرگ، وحی و الهام و معراج پیامبر(ص) در عالم خیال منفصل اتفاق میافتد تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
49 - شهود انوار رنگی؛ مشخصه فکری شاگردان نجم کبری
بهروز رومیانی معصومه بخشی زادهدر هر سبک، مکتب و دوره ادبی، فکر و گرایش خاصی مشاهده میشود که در نهایت متمایزکننده آن مکتب یا سبک از سایر مکاتب میباشد. در میان پیروان مکتب کبرویه، گونهای خاص از مراتب رؤیت ملاحظه میشود که منحصر به این فرقه و البته فرقههای منشعب؛ نظیر ذهبیه میباشد. شهود؛ علاوه ب أکثردر هر سبک، مکتب و دوره ادبی، فکر و گرایش خاصی مشاهده میشود که در نهایت متمایزکننده آن مکتب یا سبک از سایر مکاتب میباشد. در میان پیروان مکتب کبرویه، گونهای خاص از مراتب رؤیت ملاحظه میشود که منحصر به این فرقه و البته فرقههای منشعب؛ نظیر ذهبیه میباشد. شهود؛ علاوه بر اینکه یکی از مباحث بحث برانگیز عرفانی محسوب میشود، با تفاوتها و تضادهایی در آثار عرفا روبرو است. این تفاوتها، عمدتاً تحت تأثیر تفاوت نگرش در فرقههای صوفیه است. یکی از گونههای شهود، رؤیت انوار رنگی است که ابتدا از جانب شاگردان نجم کبری و البته به پیروی از نجم کبری، پیر فرقه کبرویه، ارائه شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
50 - خواب و رؤیا ابزاری برای بیان کشف و شهودات عرفانی
خاور قربانی شایسته محمودیاین مقاله با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی جایگاه و نقش کشف در خوابهای عرفا پرداخته است. در این بررسی، معنای عام و خاص کشف؛ یعنی رؤیت خدا و درک معانی دنیوی و اخروی مبنا قرار گرفته است. برای نیل به این هدف، خوابهای عرفا با مضمون کشف، در دو بخش حلّ مسأله و رفع حجاب از دغد أکثراین مقاله با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی جایگاه و نقش کشف در خوابهای عرفا پرداخته است. در این بررسی، معنای عام و خاص کشف؛ یعنی رؤیت خدا و درک معانی دنیوی و اخروی مبنا قرار گرفته است. برای نیل به این هدف، خوابهای عرفا با مضمون کشف، در دو بخش حلّ مسأله و رفع حجاب از دغدغههای ذهنی و کشف وقایع آینده، مطرح و بررسی شدهاند. این بررسی نشان میدهد که یکی از مهمترین کارکردهای خواب عرفا حلّ بسیاری از مسائل و دغدغههای ذهنی آنان بوده است که بیشتر در حوزۀ مسائل دینی و عرفانی هستند. آنها علاوه بر این که این مسائل را از طریق خواب بیان میکردند، از این طریق بر تأثیر گذاری آن بر مخاطبان هم میافزودند؛ چون حل این مسائل در خواب از زبان خدا، پیامبر و مشایخ صوفیه انجام میشده است. علاوه بر حل مسائل در خواب عرفا، مکاشفاتی از نوع الهام مشاهده میشود که از وقایعی که هنوز در واقعیّت اتفاق نیفتاده، خبرمی دهند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
51 - عالم مثال (خیال) در عرفان اسلامی
علی دین محمدی حسین آریاناعتقاد به عالم مثال، یا وجود عالمِ واسط، بین عالم محسوس و عالم معقول، در ایران قبل از اسلام آغاز شده و به دوره اسلامی رسیده و توسط حکمای نامی ایران، از جمله: شیخ شهاب الدین سهروردی، صدرالمتألهین شیرازی، ملا هادی سبزواری و... پرورانده شده است. و عرفایی چون ابن عربی، مول أکثراعتقاد به عالم مثال، یا وجود عالمِ واسط، بین عالم محسوس و عالم معقول، در ایران قبل از اسلام آغاز شده و به دوره اسلامی رسیده و توسط حکمای نامی ایران، از جمله: شیخ شهاب الدین سهروردی، صدرالمتألهین شیرازی، ملا هادی سبزواری و... پرورانده شده است. و عرفایی چون ابن عربی، مولانا جلال الدین محمد بلخی، سید حیدر آملی، شیخ محمود شبستری، لاهیجی، عبدالرحمن جامی، میرفندرسکی و... نیز بر لزوم وجود این عالم در سیر و سلوک عرفانی صحه گذاشتهاند. عرفا، به سلسله مراتب عوالم وجودی با اندک اختلافی اعتقاد داشته و همهی آنها به وجود عالم واسط که همان عالم مثال (برزخ) باشد، معترفند. ایشان «عالم خیال» را به «خیال متصل مقید» و «خیال منفصل مستقل» تقسیم کردهاند. «محیی الدّین ابن عربی به عنوان پدر عرفان نظری پس از سهروردی به طراحی عالم خیال همت گماشت و اصول عرفان او بر حکمت متعالیه تأثیر فراوانی گذاشت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
52 - نامه ابن عربی به امام فخر رازی
سیدحسین سید موسویدر میان آثار عرفانی نام های از ابن عربی به فخر رازی وجود دارد. برخی معتقدند این نامه همان است که ابن عربی در فتوحات مکیه خویش در دو باب به آن اشاره کرده است. وی در فتوحات در خصوص مکارم اخلاق و جوانمردی سخن میگوید، در حالی که نامه موجود، دعوت فخرالدین رازی به کسب علوم أکثردر میان آثار عرفانی نام های از ابن عربی به فخر رازی وجود دارد. برخی معتقدند این نامه همان است که ابن عربی در فتوحات مکیه خویش در دو باب به آن اشاره کرده است. وی در فتوحات در خصوص مکارم اخلاق و جوانمردی سخن میگوید، در حالی که نامه موجود، دعوت فخرالدین رازی به کسب علوم شهودی و کشفی است. سوال این است آیا نام های که در برخی از رسائل ابن عربی وجود دارد همان است که مورد ادعاست، یا اینکه نامه موجود غیر از نام های است که ابن عربی نوشته است؟ در این مقاله ضمن ارائه ترجمه نامه ابن عربی به فخرالدین رازی و با روش اسنادی تحلیلی این نتیجه حاصل میشود که این نامه غیر از نام های است که ابن عربی در فتوحات به آن اشاره کرده است. بدین ترتیب باید گفت که وی حداقل دو نامه برای فخرالدین رازی نوشته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
53 - بررسی نظریه معرفت و شهود فوق هستی نزد فلوطین
غلامرضا رحمانی نظرالله رحمت الله افآنچه ورای وجود و برتر از آن و مقدّم بر همه چیز است و در فراسوی همه هستی- اعم از حقیقی، واسطه و ظاهری- است قابل شناخت حصولی و شناسایی برهانی توسط ذهن آدمی نیست، به این معنا که ذهن و عقل آدمی هرگز نخواهد توانست به حقیقت و کنه ذات مطلق و بسیط و فوق مالایتناهی ذات واحد نخست أکثرآنچه ورای وجود و برتر از آن و مقدّم بر همه چیز است و در فراسوی همه هستی- اعم از حقیقی، واسطه و ظاهری- است قابل شناخت حصولی و شناسایی برهانی توسط ذهن آدمی نیست، به این معنا که ذهن و عقل آدمی هرگز نخواهد توانست به حقیقت و کنه ذات مطلق و بسیط و فوق مالایتناهی ذات واحد نخستین که فوق هستی است پی ببرد، به عبارت دیگر ذات فوق هستی با علم حصولی و براهین عقلی و قیاسات منطقی معلوم ذهن و عقل آدمی نخواهد شد، زیرا چیزی که برتر از وجود و در فراسوی هستی و مقدم بر همه چیز و فوق مالایتناهی است بالضّروره برتر از شناخت و در فراسوی شناسایی قرار دارد، یعنی از ذهن و شناخت حصولی و معرفت برهانی میگریزد. فقط هستی و وجود است که میتواند موضوع و متعلَّق شناسایی و معرفت آدمی قرار گیرد و ذات واحد نخستین به دلیل آن که فراسوی هستی و برتر از وجود است مبرّا از معرفت اکتسابی و منزّه از شناسایی حصولی است. پس شناخت و شناسایی در قلمرو ذات شیء مرکّب یعنی هستی اعم از واحد کثر یعنی عقل کلّی، واحد و کثیر یعنی روح کلّی و کثیر محض یعنی محسوسات است نه در ذاتی که بسیط محض بل بسیط الحقیقه و فوق مالایتناهی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
54 - تحلیل عرفانی کشف و شهود در فلسفه سهروردی
ناصر کاظم خانلو علی آزادیفلسفه اسلامی پیش از سهروردی نمایندگان بزرگی مانند فارابی و ابنسینا داشت ولی با انتقادات بزرگانی همچون غزالی و فخر رازی روبه زوال و افول گذاشته بود که با ظهور حکمت اشراق جان تازهای گرفت. سهروردی با وارد کردن کشف و شهود به وادی حکمت اسلامی و ناکافی دانستن استدلال و برها أکثرفلسفه اسلامی پیش از سهروردی نمایندگان بزرگی مانند فارابی و ابنسینا داشت ولی با انتقادات بزرگانی همچون غزالی و فخر رازی روبه زوال و افول گذاشته بود که با ظهور حکمت اشراق جان تازهای گرفت. سهروردی با وارد کردن کشف و شهود به وادی حکمت اسلامی و ناکافی دانستن استدلال و برهان عقلی و با بهرهگیری از حکمای ایران باستان و حکمای الهی یونان، فلسفه را به عرفان نزدیک کرد و موسس مکتبی فلسفی شد که سیر حکمت در جهان اسلام را تحت تاثیر جدی خود قرار داد به طوری که حکمت متعالیه تلفیق حکمت مشاء و حکمت اشراق میباشد. در این مقاله سعی شده است ضمن معرفی اجمالی جریانهای فکری زمان سهروردی، جایگاه کشف و شهود در میان عرفا و فلاسفة قبل از سهروردی بررسی شده و ضمن تعریف کشف و شهود، با تحقیق دربارة مبادی و سرچشمههای فلسفة اشراق جایگاه کشف و شهود در آنها تبیین شود و همچنین در ادامه مقام کشف و شهود در روش فلسفی حکمت اشراق بررسی میگردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
55 - تأملی در زمینة ارتباط تصوّف و کشف و شهود عرفانی
شهرام باسیتیتصوف، عرفان و به تبع آن، کشف و شهود عرفانی، ارتباط تنگاتنگی باهم داشته اند. مفسّران آثار صوفیه، در مفاد اقوال و تجربه های عرفانی پژوهش کرده، به مواردی دست یافته اند که ذیل مفهومی به نام «شهود» یا «کشف» مطالعه میشود. یافته های پژوهش حاضر که به روش تحلیل ـ توصیفی أکثرتصوف، عرفان و به تبع آن، کشف و شهود عرفانی، ارتباط تنگاتنگی باهم داشته اند. مفسّران آثار صوفیه، در مفاد اقوال و تجربه های عرفانی پژوهش کرده، به مواردی دست یافته اند که ذیل مفهومی به نام «شهود» یا «کشف» مطالعه میشود. یافته های پژوهش حاضر که به روش تحلیل ـ توصیفی و با استفاده از ابزار «تحلیل محتوایی» انجام یافته، نشان میدهد که عرفا و زهّادی مانند ابراهیم ادهم، حسن بصری، رابعة عدویه، ابوهاشم صوفی، و افرادی چون بایزد بسطامی، ابوالحسن هجویری، ابوالحسن خرقانی و... در دورهای از تاریخ تصوف و عرفان ایران ظهور کردهاند که زمینة مناسبی برای طرح زهد و ارتباط آن با کشف و شهود را مهیا کرده است.مهمترین فرضیه ای که میتوان در این نقد و بـررسی عنوان کرد این است که عارفان و متصوفان توانسته اند با بیان شیوا و خالی از هرنوع پیشداوری یا مداخلة نفسّانیات شخصی، پس از زمینه سازی مفهومی بهنام «زهد»، به تجربیات خاصی دست یابند که فقط در بستر مطالعاتی عرفانی، می توان تحلیل و تفسیر کرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
56 - چیستی شهود و جایگاه آن در نظریه اخلاقی دیوید راس و ملاصدرا از منظر عرفان اسلامی
سامره شاهدی محمد رضا ضمیری امیر عمرانی ساردویکی از عمده ترین نظریاتی که در باب نحوة حصول معرفت اخلاقی مطرح گردیده است، نظریة «شهودگرایی اخلاقی» است. به دلیل اهمیت این مسئله و خلأ محسوس پژوهشی در زمینه وجود یک تحقیق جامع و تطبیقی پیرامون این موضوع، با سبکی نوین، سعی در کشف، استخراج و ارائه منسجم آرای پراکنده این د أکثریکی از عمده ترین نظریاتی که در باب نحوة حصول معرفت اخلاقی مطرح گردیده است، نظریة «شهودگرایی اخلاقی» است. به دلیل اهمیت این مسئله و خلأ محسوس پژوهشی در زمینه وجود یک تحقیق جامع و تطبیقی پیرامون این موضوع، با سبکی نوین، سعی در کشف، استخراج و ارائه منسجم آرای پراکنده این دو اندیشمند، با استفاده از شیوه کتابخانهای و روش توصیفی، تطبیقی و تحلیلی، شده است. در این پژوهش مفهوم شهود و شهودگرا بودن از منظر دیوید راس و ملاصدرا مورد بررسی قرار گرفته، در این مقاله به سوالات زیر پاسخگویی خواهد شد: 1. معنی و مفهوم کشف و شهود در مقایسه دیدگاههای ملاصدرا و دیوید راس چیست؟ 2. مبانی معرفت شناسی شهود از منظر ملاصدرا و دیوید راس کدام است؟ از نتایج پژوهش، این است که میتواند با تبیین جایگاه رفیع کشف و شهود و تحلیل واقعیت معرفت زای آن، ساحتهای جدیدی در معرفت شناسی گشوده و در بررسی تطبیقی بین حکمت متعالیه و دیوید راس، دیدگاههای قریب الافق مهمی را در این مسأله نشان داده و ابعاد آن را به صورتی روشن ارائه دهد.. و عنوان شده که شهودگرایی نظریهای است که به موجب آن همة ابناء بشر، شخصاً به صورت بالقوه قادر به درک و کشف حقایق اصیل بنیادین اخلاقی آن هم از رهگذر جنبهای دیگر از فعالیت شناخته شده و معروف قوة عقل یعنی جنبة غیراستنتاجی آن هستند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
57 - روش شناسی تفسیر انفسی عرفانی
رضا رمضانیمقاله حاضر، در پی بررسی شاخصههای تفسیر انفسی عرفانی قرآن است. عرفان؛ یعنی شناختی که از دریافتهای باطنی، بر اثر سیر و سلوک و مجاهدت با نفس بدست میآید. در این روش عرفانی در عین توجه به معانی باطنی معانی ظاهری نیز همزمان قصد میشود. سؤال اصلی پژوهش، چیستی و ویژگیهای رو أکثرمقاله حاضر، در پی بررسی شاخصههای تفسیر انفسی عرفانی قرآن است. عرفان؛ یعنی شناختی که از دریافتهای باطنی، بر اثر سیر و سلوک و مجاهدت با نفس بدست میآید. در این روش عرفانی در عین توجه به معانی باطنی معانی ظاهری نیز همزمان قصد میشود. سؤال اصلی پژوهش، چیستی و ویژگیهای روششناسی این نوع تفسیر است، این پژوهش به شیوة توصیفی تحلیلی و به روش کتابخانهای، به بررسی این موضوع از دیدگاه قرآن و حدیث میپردازد. مدعای مقاله این است که این روش تفسیری، به فهم تازهای از قرآن ما را رهنمون میکند که متفاوت از روشهای دیگر است. این فهم عمیق، با تأکید بر بطن قرآن و روایات، اهداف و مقاصد قرآن، هدایت عمیق برگرفته از آیات و روایات را دنبال میکند، طبق این نظر، فهم قرآن، تنها محصول فعالیت فکری حصولی نیست و صرفاً با ابزارهای ‎‎ معرفتی- از قبیل صرف و نحو و ادبیات و غیره- حاصل نمیشود؛ این علوم تنها ‎‎ برای رسیدن به مرتبه ظاهر و پوستۀ قرآن بسنده میکنند. فهم معانی عمیق قرآن و جان علم وتوحید احدی صمدی، مستلزم درک حضوری و شهودی حضرت حق و طی مراحل سیر و سلوک انفسی روحانی به واسطۀ ریاضتهای شرعی و عبادات ‎‎ خاص است. ایمان قلبی تنها از راه شهود ـ و نه ادراک عقلی ـ حاصل میشود. در صورتی که ‎‎ حقایق قرآنی به قلب وارد شوند، ایمان و اطمینان قلبی دست خواهد داد. بالاتر از مرتبۀ ‎‎ ایمان هم، شهود غیبی انبیاء میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
58 - بررسی سلوک عقلی و شهودی سهروردی بر اساس عقلانیت ارتباطی هابرماس
حسین حاتم وند حسین فلسفی علی فتح الهیدر پژوهش حاضر سلوک عقلی و شهودی سهروردی بررسی و نظریههای فلسفی هابرماس بهویژه با محوریت نظام ارزشها و اخلاقیات، عقلانیت ابزاری و عقلانیت ارتباطی با اندیشههای وی ارزیابیشده است. هدف از این پژوهش این بوده است که نشان دهد سهروردی حتی در سلوک شهودی خویش از سلوک عقلی غا أکثردر پژوهش حاضر سلوک عقلی و شهودی سهروردی بررسی و نظریههای فلسفی هابرماس بهویژه با محوریت نظام ارزشها و اخلاقیات، عقلانیت ابزاری و عقلانیت ارتباطی با اندیشههای وی ارزیابیشده است. هدف از این پژوهش این بوده است که نشان دهد سهروردی حتی در سلوک شهودی خویش از سلوک عقلی غافل نمانده است و عقلانیت فلسفی را برای رسیدن به حقیقت سعادت انسانی و نائل شدن به علم حضوری (شهود ـ اشراق) لازم و عقل و شهود را مکمل یکدیگر میداند. بر این اساس سهروردی بهنوعی مکتب تلفیق را که آمیزهای از عقل، نقل و شهود است بنیاد نهاده است. میان نظریات و اندیشههای سهروردی و هابرماس در حوزه نظام ارزشها و عقلانیت ابزاری و کنش ارتباطی مشابهتها و تفاوتهایی وجود دارد که در این مقاله به بررسی و تحلیل آنها پرداختهشده است. هابرماس و سهروردی هر دو برآنند که با گسترش حیطه ادراکات عقل میتوان به حقایقی که بهظاهر فوق عقلانی مینمایند رسید. سهروردی بر این باور است که مکاشفههای عرفا را هم باعقل میتوان درک کرد. هابرماس نیز بر این باور است که به حقایق ارزشی با عقلانیت میتوان رسید اما از راه کنش ارتباطی و تفاهم. در نظر شیخ اشراق، عقل مکمل شهود است و شهود مکمل عقل؛ ولی از دیدگاه هابرماس عقل درصدد اثبات ادعا است. عقلانیتی که سهروردی برای توسعه آن کوشیده است عقلانیت فلسفی برای رسیدن به حقیقت و سعادت انسانی بود آنهم با رشد و توسعه علم حضوری. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
59 - بازتاب تجربههای دینی- عرفانی در دیوان حافظ (با تکیه بر نظریۀ سویین برن)
معصومه صادقیدین و عرفان قدمتی وصفناشدنی در زندگی بشر دارند. در صد سال اخیر نگاههای تکمیلی و انتقادی صاحب نظران به این مقولات، منجر به ایجاد حوزههای اختصاصی مطالعاتی در دانشگاهها شده و طرفداران ویژهای پیدا کرده است. جهت تعیین صحت و سقم بسیاری از نظریه ها لازم است از آن به شکل ک أکثردین و عرفان قدمتی وصفناشدنی در زندگی بشر دارند. در صد سال اخیر نگاههای تکمیلی و انتقادی صاحب نظران به این مقولات، منجر به ایجاد حوزههای اختصاصی مطالعاتی در دانشگاهها شده و طرفداران ویژهای پیدا کرده است. جهت تعیین صحت و سقم بسیاری از نظریه ها لازم است از آن به شکل کارآمدتری استفاده شود. سویین برن یکی از صاحبنظران در حوزۀ تجربههای دینی و عرفانی است. براساس تئوری او تجربههای عرفانی عرفا در پنج گروه قرار میگیرند. از آنجا که حافظ یکی از برجستهترین عرفای این مرز و بوم است، در این پژوهش تلاش شده با تکیه بر نظریۀ برن، تجربههای عرفانی موجود در دیوان این شاعر استخراج و دستهبندی شود. یافتههای پژوهش نشان میدهد بسیاری از تجربههای عرفانی مطرح شده در دیوان حافظ در چارچوب نظریۀ برن قرار میگیرد. موارد اندکی نیز وجود دارد که نیاز به بازتعریف دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
60 - تحلیل مقولۀ زیبایی در اندیشۀ عطار با رویکرد به آراء فلوطین
معصومه شکوری کورس کریمپسندی نعیمه کیالاشکی مریم شادمحمدیاز زمان بیآغاز انسان هرگز نتوانست از چمبرۀ صفت قدیسۀ زیبایی بیاعتنا بگذرد. به همیندلیل مقولۀ زیبایی همواره مورد عنایت فلاسفه و نظریه پردازان عرصۀ هنر و ادبیات بوده است. بدینجهت مقالۀ حاضر با استناد به مطالعات توصیفی و کتابخانه ای برآن است تا به واکاوی واژگان هم سنگ أکثراز زمان بیآغاز انسان هرگز نتوانست از چمبرۀ صفت قدیسۀ زیبایی بیاعتنا بگذرد. به همیندلیل مقولۀ زیبایی همواره مورد عنایت فلاسفه و نظریه پردازان عرصۀ هنر و ادبیات بوده است. بدینجهت مقالۀ حاضر با استناد به مطالعات توصیفی و کتابخانه ای برآن است تا به واکاوی واژگان هم سنگ زیبایی در اشعار عطار بپردازد و آنگاه با مکتب زیباشناسی فلوطین مقایسهنماید و مفارقت ها و مقارنت های دیدگاهشان را واکاوی نماید. بر اساس تتبعات انجام شده تصادمات افکار فلوطین و عطار برآن است که زیبایی امری مدرّج است چه در عالم محسوسات و چه در عالم مغیبات و ماهیِ جان انسان ها در سه بحر متفاوت زیبایی را درکمی کند؛ دریایِ حس، دریای عقل و دریای روح. نکتۀ قابل تامّل در بیان افتراق افکار آندو، این است که عطار حزن و اندوه را بستری برای رسیدن به زیبایی جانان میداند اما فلوطین درک شادیهای جمال الهی را زمینهساز بهجت روح میبیند. علاوه براین عطار که با مفهوم زیبایی از دیدگاه فلوطین مرافق است صبغۀ دینی و عرفانی را چاشنی درک زیبایی کردهاست. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
61 - تحلیل زیبایی شناسی سماع و موسیقی آفرینش در نگاه مولانا
سعید رضائی محمدرضا اسعد fatemeh Gharemaniموسیقی در اساطیر ملل مختلف، از اهمیت بسزایی برخوردار است. این علم به مثابة یکی از بخشهای حکمت نظری، بواسطة همسانی در ادراکات شهودی و درونی، بعد متافیزیکی، خطاناپذیری و ...، با عرفان ادبی، پیوندی ناگسستنی دارد. بسط مفهومی موسیقی از همین جا نشأت گرفت که منجر به رهایی از أکثرموسیقی در اساطیر ملل مختلف، از اهمیت بسزایی برخوردار است. این علم به مثابة یکی از بخشهای حکمت نظری، بواسطة همسانی در ادراکات شهودی و درونی، بعد متافیزیکی، خطاناپذیری و ...، با عرفان ادبی، پیوندی ناگسستنی دارد. بسط مفهومی موسیقی از همین جا نشأت گرفت که منجر به رهایی از فضای مونولوگ و تکبعدی و سوق یافتن به موسیقی روح کیهانی گردید که تدریجاً در عرفان نیز رسوخ کرد و قوت گرفت. ادراک از موسیقی که تجلی ساز سماع عارفانه بوده و رستاخیز عوالم و حالت های روحانی سالک است یک موسیقی افلاکی و کیهانی را نمایان شده وبعد شهودی پیدا می کند و مستقیما با عواطف و احساسات را درگیر می کند. مولوی نگاه بسیار زیبایی شناسانه ای از دریافت موسیقی دارد و چون در دریافت های باطنی در مرتبه بالایی از واردات قلبی بوده و به بیان دیگرنمادی از همه نظام ها و عرف ها و عادت ها را داراست ارتباط میان نگاه او و تفکراتش با موسیقی کیهانی این مهم را نمایان می کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
62 - شاخصههای رمانتیکی کشف و شهود در شعر سهراب سپهری
دیاکو الهی آرش مشفقی ناصر علیزادهکشف و شهود یکی از اصول مکتب رمانتیسم است که براساس آن هنرمند رمانتیک در عوالم درونی خود، سفر می کند، آنچه می بیند را بازگو می کند. سیر درونی در عرفان نیز در کشف و شهود آمده است و یکی از مؤلفه های عرفانی است که می توان آن را با مکتب رمانتیسم مقایسه کرد. در این مقاله شعر أکثرکشف و شهود یکی از اصول مکتب رمانتیسم است که براساس آن هنرمند رمانتیک در عوالم درونی خود، سفر می کند، آنچه می بیند را بازگو می کند. سیر درونی در عرفان نیز در کشف و شهود آمده است و یکی از مؤلفه های عرفانی است که می توان آن را با مکتب رمانتیسم مقایسه کرد. در این مقاله شعر سهراب سپهری در ارتباط با شاخصه رمانتیکی کشف و شهود عرفانی وی بررسی شده است. سپهری برجسته ترین شاعر عارف مسلک معاصر است که در صدد ایجاد یک جامعه آرمانی با روحیه ای رمانتیک وار به کشف و شهود پرداخته است. بررسی اشعارش نشان می دهد، سپهری در توصیفاتش از اصول رمانتیسم بهره برده و اندیشه عارفانه او با افکار رمانتیکش آمیخته شده است، وی با تخیل رمانتیکی با تأکید بر منِ شاعرانه متکی بر رمانتیسم فردی به دنبال کشف و شهودی عرفانی است؛ در این مکاشفه با دیدگاهی متفاوت از دیگر شاعران، نگاهی مثبت و عاشقانه به تمام جهان دارد و تلاش می کند انسان گرفتار جهان مادی را به آرمانشهر ببرد، در تشابه وی با مکتب رمانتیسم توجه به طبیعت گرایی، عشق، تنهایی، نفی عقل، سفر و آرمانشهر شاخص ترین مؤلفه های رمانتیکی در توصیف های شهودی وی است اما در مقایسه با این مکتب، وی نگرش منفی رمانتیک ها را ندارد. از شاخصه های منفی رمانتیک ها مانند بیان درد و اندوه، توصیف صحنه های دلخراش، نگاه بدبینانه به جهان، در شعر او نشانی نیست. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
63 - شناسایی و رتبه بندی مؤلفه های سرمایه فکری در بانک های دولتی جمهوری اسلامی ایران
بهزاد زارعیان مرادآبادی علیرضا اسلامبولچی کامبیز حمیدی تحفه قبادی لموکیپژوهش حاضر با هدف شناسایی و رتبه بندی مؤلفه های سرمایه فکری در بانکهای دولتی جمهوری اسلامی ایران انجام گرفته تا از این رهگذر در جهت مدیریت هرچه بهتر این سرمایهها گام برداشته شود. این پژوهش از حیث روش ترکیبی و از نظر هدف اکتشافی - کاربردی میباشد. جامعۀ آماری پژوهش، مد أکثرپژوهش حاضر با هدف شناسایی و رتبه بندی مؤلفه های سرمایه فکری در بانکهای دولتی جمهوری اسلامی ایران انجام گرفته تا از این رهگذر در جهت مدیریت هرچه بهتر این سرمایهها گام برداشته شود. این پژوهش از حیث روش ترکیبی و از نظر هدف اکتشافی - کاربردی میباشد. جامعۀ آماری پژوهش، مدیران ارشد بانکهای دولتی کشور بوده که با استفاده از روش نمونه گیری گلولۀ برفی 17 نفر از آنان به عنوان اعضای نمونه انتخاب شدند. نتایج پژوهش مشتمل بر 2 قسمت میباشد: که در قسمت اول مجموعهای از سرمایه فکری شناسایی و در قسمت دوم میزان اهمیت و اولویت هر سرمایه مشخص گردید. با توجه به انجام مصاحبه ساختار یافته با خبرگان، استفاده از نظر خبرگان در اجرای مصاحبه و اینکه تفاوت میانگین فازی دو مرحلۀ ّاجرا کمتر از 0.1 است، پژوهش حاضر از پایایی مناسبی برخوردار بوده، از این رو در پژوهش حاضر خبرگان، افرادی صاحب نظر و متخصص در زمینه مورد پژوهش بودند، در نتیجه پژوهش، از اعتبار محتوا برخوردار میباشد. نتایج تحقیق، نشان دهندۀ آن است که مولفههای سرمایه انسانی، هوش سازمانی، هوش رقابتی، ارزش آفرینی، مشتری مداری، سرمایه رابطه ای، سرمایه ساختاری، سرمایه نوآوری، رهبری و مدیریت دانش از مهمترین سرمایههای فکری بانکهای دولتی محسوب میشوند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
64 - مکاشفهی عرفانی از دیدگاه ملاصدرا و ابن عربی
سید رحمت الله موسوی مقدم سید سجاد ساداتی زاده علی صبریبحث کشف و شهود در معرفتشناسی اسلامی در مذهب عرفا از مسایل بنیادین و اساسی است؛ به حدی که پایهی عرفان اسلامی بر اساس مکاشفه و مشاهدهی عالم غیب است. مکاشفات عرفانی، مهمترین منبع معرفتی عرفان نظری به عنوان یک نظام هستی شناختی محسوب می شوند. این مقاله درصدد است ابتدا مرو أکثربحث کشف و شهود در معرفتشناسی اسلامی در مذهب عرفا از مسایل بنیادین و اساسی است؛ به حدی که پایهی عرفان اسلامی بر اساس مکاشفه و مشاهدهی عالم غیب است. مکاشفات عرفانی، مهمترین منبع معرفتی عرفان نظری به عنوان یک نظام هستی شناختی محسوب می شوند. این مقاله درصدد است ابتدا مروری داشته باشد بر انواع مکاشفه نزد عرفا، ویژگیهای اساسی آن، معیار ارزیابی آن و پیشینهی مکاشفه در دیدگاه بانیان مکتب فکری اشراق و مشاء و همچنین چیستی، ماهیت و مراتب مکاشفه در دیدگاه فیلسوفان و عارفان اسلامی خصوصا صدرا و ابن عربی با تدقیق؛ صدرا به عنوان بانی حکمت متعالیه در بعضی از مسائل فلسفی که جزو ابتکارات خاص او محسوب می شوند، صراحتا ادعای انکشاف کرده و وابستگی خود را به عارف بزرگ ابن عربی نشان داده است. سوال اساسی این مقاله این است که آیا روش مکاشفات ملاصدرا مثل سایر فلاسفه و عرفاست یا سبک خاصی برای خود قایل است؟ همچنین می توان به این سوال هم اهمیت داد که ایا شهود صدرایی متاثر از ابن عربی است یا خیر؟ یافته های پژوهش موید این نکته است که ملاصدرا در پردازش مسایل ذوقی، به مباحث حکمی و بحثی تمایل پیدا کرده و استفاده نموده است؛ از این منظر متاثر از ابن عربی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
65 - رهیافت خلق مدام و تفسیر دینامیکی برگسون از زمان، شهود و حرکت
اصغر سلیمی نوه مریم پوررضاقلی گودرز شاطریفلسفه برگسون بر دو مساله اساسی زمان حقیقی یا "دیرند" و شهود (Intuition ) استوار گشته است و پیوند عمیقی میان مفاهیم سه گانه زمان، حرکت وشهود برقرارنموده است. وی متعلق شهود را حرکت تطور و فعالیت خلاق شور زیستی می داند ودرپاسخ به دیدگاههای مکانیستی وغایت شناسانه ،وجود جنبش أکثرفلسفه برگسون بر دو مساله اساسی زمان حقیقی یا "دیرند" و شهود (Intuition ) استوار گشته است و پیوند عمیقی میان مفاهیم سه گانه زمان، حرکت وشهود برقرارنموده است. وی متعلق شهود را حرکت تطور و فعالیت خلاق شور زیستی می داند ودرپاسخ به دیدگاههای مکانیستی وغایت شناسانه ،وجود جنبش خلاق خود انگیخته وخود جوش را پیش می نهد که دائما اشکال تازه ای از حیات را به وجود می آورد وخلق وخلقت را به صورتی پیش رونده به سطوح بالاتری از تکوین وتحول می رساند. در بررسی مساله حرکت ( motion) ابتدا به اثبات و تبیین اختیار و آزادی پرداخته است و برای بررسی آن به مساله زمان توجه نموده است. به عقیده برگسون مجادلاتی که میان قائلان به جبر ومخالفان آنان صورت گرفته بواسطه فهم نادرست از مفهوم دیرند و بعد، توالی و همزمانی ، چونی و چندی است و با بر طرف نمودن این اشتباه ، مجموعه شبهات مربوط به جبر واختیار و تعریف هایی که برای آن شده و خود مساله اختیار از میان خواهد رفت . برگسون با نظریه تکامل مخالف نیست بلکه با آن نظریه های علمی تکامل مخالف است که فعالیت خلاقانه زندگی را انکار می کنند و تکامل را در حد ترتیب بخشهای مادی می دانند. در این مقاله به تفسیر دینامیکی برگسون از سه بحث زمان ،شهود وحرکت و برآیندآن،که همان خلق مدام می باشد، خواهیم پرداخت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
66 - بررسی حقوق شهود در نطام حقوق کیفری ایران با چشم انداز به دیوان کیفری بین المللی
امین امیریان فارسانی زینب بنی اسدیشهادت به عنوان یکی از ادله اثبات دعوا یا سریع ترین امکان دسترسی به ادله در نظام های حقوقی شـناخته مـیشـود کـه ادای آن در مراحل مختلف دادرسی نمود همکاری شهروندان و اجتماع با مجریان عدالت کیفـری در دسـت یابی به حقیقت است. بیشک کشف حقیقت به همان اندازه أکثرشهادت به عنوان یکی از ادله اثبات دعوا یا سریع ترین امکان دسترسی به ادله در نظام های حقوقی شـناخته مـیشـود کـه ادای آن در مراحل مختلف دادرسی نمود همکاری شهروندان و اجتماع با مجریان عدالت کیفـری در دسـت یابی به حقیقت است. بیشک کشف حقیقت به همان اندازه که بـزه دیـدگان و شـاکیان را بـه اجرای عدالت امیدوار میسازد، متهمان و بزهکاران را خشمگین و حس انتقـام جـویی را در آنان برمیانگیزد. و همین انتقام جویی از شهود به دلیـل ادای شـهادت توسـط مرتکبین جرایم، حمایت از شهود را ضروری میسازد. در این راستا، با اتخاذ شیوه های حمایتی مختلف به ویـژه تـدابیر پیشـگیرانه قبل و در جریـان دادرسی و حتی بعد از آن میتوان از شهود حمایت نمود . شهود نیز در فرایند دادرسی دارای حقوقی هستند که می بایست در تقابل با حقوق سایر اشخاص دخیل در پرونده مد نظر قرار بگیرد. پژوهش حاضر بررسی اقدامات تدبیر شده و حقوق شاهد در نظام حقوقی ایران بـا نگـاهی مختصـر بـه رویـه دیوان کیفری بین المللی که حمایت مالی ، امنیت روانی و امنیت جسمانی شاهد از جمله ساز و کارهای تدبیر شده جهت ترغیـب شهود به همکاری با دستگاه عدالت کیفری را ذکر و در این راستا از اقداماتی مانند کتمـان هویـت شـهود، حفاظـت فیزیکـی از شهود، تکریم، تغییر شغل و محل اسکان و جبران خسارات وارده به شـاهد بهـره مـیبرنـد. پـژوهش حاضـر بـا اسـتفاده از روش توصیفی- تحلیلی به بررسی این گونه سازوکارهای پیشگیرانه با نگاهی بر حقوق انان میپردازد.. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
67 - بررسی تحول خلاق نفس در اندیشـه هانری برگسـون
طاهره سادات امینی محسن ایمانی نائینی علیرضا محمودنیا حمیدرضا رضازاده بهادرانهدف: مقاله حاضر باهدف تبیین مبانی فلسفی مسئله نفس ناظر به اهمیت این مداقه در تعلیم و تربیت تدوینشده است. روش: ازآنجاییکه برگسون بهعنوان یک فیلسوف اخلاقی به این موضوع توجه خاص داشته است، نوشتار پیشرو بر آن است که با روشی توصیفی- تحلیلی و استنتاجی، تحول خلاق نفس از د أکثرهدف: مقاله حاضر باهدف تبیین مبانی فلسفی مسئله نفس ناظر به اهمیت این مداقه در تعلیم و تربیت تدوینشده است. روش: ازآنجاییکه برگسون بهعنوان یک فیلسوف اخلاقی به این موضوع توجه خاص داشته است، نوشتار پیشرو بر آن است که با روشی توصیفی- تحلیلی و استنتاجی، تحول خلاق نفس از دیدگاه برگسون را مورد بررسی قرار دهد. یافتهها: یافتههای پژوهش نشان میدهد؛ برگسون در جستوجوی آن است که به کلمه بودن معنای دقیقی دهد، از نگاه او برای یک ذهنِ خودآگاه، این کلمه به معنای دگرگون شدن و تغییر یافتن است، دگرگونی و تغییری علیالدوام تا خودآفرینی خویشتن. برگسون با مبنای هستیشناسی دیرندی خود غایت اصلی حیات نفس را رسیدن به تعالی و تکامل برشمرده و برای تحقق آن، با توجه به اصل تحول خلاق نفس و اصل خودآفرینی نفس استفاده از روشی فلسفی را پیشنهاد میکند. به عقیده وی طبق قاعده اول شهود، پرسش پیش از آنکه بر سر حل کردنِ مسئله وکشفِ راهحل باشد، بر سر یافتنِ مسئله و متعاقباً طرح آن است. نتیجهگیری: نتیجه آنکه در این نظام تعلیم و تربیت، انسان، همواره باید در جستجوی حقیقت و کشف موقعیتهای جدید بوده و سکون را نپذیرد و با تعمیق در خود و حضور فعال در نفس به سمت وضعیت بهتر گام بردارد و ازآنجاییکه در امر آفریدن مشارکت داشته است به خلق مسائل و اندیشههای نو بپردازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
68 - بررسی ارتباط سبکهای تصمیمگیری و ادراک ریسک با رفتارهای کارآفرینانه در بین مدیران فرهنگی
فاطمه ناظمی مجید صفاری نیازمینه: مدیریت کارآفرینانه فرایند مشخص ساختن فرصت برای خلق ارزش از طریق نوآوری و غنیمت داشتن فرصتهاست؛ با وجود آنکه در آغاز منابع کافی وجود ندارد. این در حالی است که نقش کارآفرینی در سازمانهای دولتی هنوز دوره طفولیت خود را میگذارند. هدف: هدف از انجام این مطالعه بررسی أکثرزمینه: مدیریت کارآفرینانه فرایند مشخص ساختن فرصت برای خلق ارزش از طریق نوآوری و غنیمت داشتن فرصتهاست؛ با وجود آنکه در آغاز منابع کافی وجود ندارد. این در حالی است که نقش کارآفرینی در سازمانهای دولتی هنوز دوره طفولیت خود را میگذارند. هدف: هدف از انجام این مطالعه بررسی ارتباط و توان پیش بینی ادراک ریسک و خطرپذیری،سبکهای تصمیمگیری در خصوص رفتارهای کارآفرینانه است. روش پژوهش: طرح پژوهش از نوع توصیفی است که با هدف کاربردی و به روش همبستگی انجام شده است. صد و یک نفر از مدیران دستگاههای فرهنگی شهرتهران به صورت تصادفی انتخاب شدند که برای اجرای پژوهش از پرسشنامة رفتار کارآفرینانه، ادراک ریسک و سبکهای تصمیمگیری استفاده شد. یافتهها: پژوهش حاضر نشانگر این موضوع است که ادراک ریسک با رفتارهای کارآفرینانه رابطة معکوسی دارد که البته از بین رفتارهای کارآفرینانه، رفتار مربوط به شناسایی اهداف (266/0-=R، 05/0>P) به طور معناداری با ادراک ریسک مرتبط است. همچنین از بین سبکهای تصمیمگیری، سبک تصمیمگیری منطقی در پیشبینی رفتارهای کارآفرینانه نقش مؤثری دارد. نتیجهگیری: طرح این موضوع توجه به مدیریت کارآفرینانه را متذکر میشود، به گونهای که مدیریت کارآفرینانه در حیطههای مختلف دولتی میتواند زمینههای پیشرفت را با توجه به امکانات موجود به صورتی روز افزون فراهم کند و رکود و فرسایش در این سیستم را کاهش دهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
69 - بررسی و تحلیل انتقادی اصول سوررئالیسم در تطبیق با حکایات جنید بغدادی با تأکید بر تذکرة الاولیاء عطار
ناصر امیرمحمدی نعمت اصفهانی عمران حمید طبسیسوررئالیسم مکتبی است که توسط آندره برتون و یارانش در اوایل قرن بیستم و بعد از جنگ جهانی اول به وجود آمد و موجب کشتار، هرج و مرج، ویرانی و پوچگرایی شد. با نگاهی به مکتب سوررئالیسم و عرفان اسلامی - ایرانی متوجه میشویم که وجوه و جنبههای سوررئالیستی پس از بنیانگذاری این أکثرسوررئالیسم مکتبی است که توسط آندره برتون و یارانش در اوایل قرن بیستم و بعد از جنگ جهانی اول به وجود آمد و موجب کشتار، هرج و مرج، ویرانی و پوچگرایی شد. با نگاهی به مکتب سوررئالیسم و عرفان اسلامی - ایرانی متوجه میشویم که وجوه و جنبههای سوررئالیستی پس از بنیانگذاری این مکتب به وجود نیامده، بلکه در کهنترین متون دینی و اساطیری سابقه داشته و در عرفان ایرانی، بهویژه ادبیّات صوفیانه و بالأخص حکایتهای شهودی عرفانی بهصورت گسترده، ولی با تفاوتهای بنیادین، وجود داشته است. در متون عرفانی، بخصوص تذکرهها، حکایتها، قالبی داستانی، تخیلی و ذهنی دارند؛ به گونه ای که رویدادهای شگفت و حیرتآور را در بستری واقعگرایانه ارائه میدهند. به همین علت این حکایتها به سبب مبتنی بودن بر ناخودآگاه و فرم رؤیاگونه اشان با اصول و مبانی سوررئالیسم مطابقت دارد و همچنین سور رئالیستها تأکید بر رهایی از عقل برای رسیدن به نقطۀ علیای هستی را با هدف طریقت عرفانی عرفا که در آن همۀ کثرات به وحدت مبدل میشوند، به اشتباه یکی دانستهاند؛ بنابراین در پژوهش حاضر به شیوۀ توصیفی- تحلیلی، سعی بر این است که به طور اجمالی کاربست عناصر و مولفه های سوررئالیستی گوناگون در حکایات جنید بغدادی با تأکید بر تذکرة الاولیاء عطار پرداخته شود و در پایان نقد و تحلیلی مختصر از تفکّر فرامادی سوررئال ها و تفکّر فرانگر در عرفان ایرانی ارائه گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
70 - بررسی تاثیر آموزش مهارتهای نوشتاری بر اساس برنامهریزی چند بعدی و بستهی یادگیری چندرسانهای بر سبک یادگیری شهودی و حل مسئله دانشآموزان
طیبه پرآذران مژگان عبدالهی فاطمه پرسته قمبوانیهدف پژوهش حاضر "بررسی تاثیر آموزش مهارتهای نوشتاری بر اساس برنامهریزی چندبعدی و بستهی یادگیری چندرسانهای بر سبک یادگیری شهودی و حل مسئله دانشآموزان استان البرز" بود. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش، نیمه آزمایشی است. حجم نمونه شامل 120 نفر دانش آموز پایه أکثرهدف پژوهش حاضر "بررسی تاثیر آموزش مهارتهای نوشتاری بر اساس برنامهریزی چندبعدی و بستهی یادگیری چندرسانهای بر سبک یادگیری شهودی و حل مسئله دانشآموزان استان البرز" بود. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش، نیمه آزمایشی است. حجم نمونه شامل 120 نفر دانش آموز پایه پنجم و ششم ابتدایی در سال تحصیلی 97-96 بود که از بین جامعه آماری پایه پنجم (4154 نفر) و پایه ششم (4237 نفر) به صورت تصادفی خوشهای انتخاب و به صورت تصادفی در هر گروه آزمایش و کنترل 60 نفر قرار گرفتند. ابتدا هر دو گروه در پیش آزمون شرکت کردند. سپس گروه آزمایش طی 10 جلسه تحت آموزش مورد نظر قرار گرفت و گروه کنترل نیز تحت آموزش معمول مدرسه قرار گرفت و پس از آن هر دو گروه در پس آزمون شرکت کردند. دادههای حاصل با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته با ضریب پایایی آلفای کرونباخ 90/0 با نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج تحلیل واریانس چند متغیره نشان داد بین میانگین نمرات مولفه های سبک یادگیری شهودی و حل مسئله در گروه آزمایش و کنترل تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین در نتایج پیش آزمون و پس آزمون گروه آزمایش نیز تفاوت معناداری وجود دارد (01/0P≤). بر این اساس، میتوان آموزش مهارتهای نوشتاری بر اساس برنامهریزی چند بعدی و بستهی یادگیری چندرسانهای به عنوان روش موثری برای افرایش سبکهای یادگیری شهودی و حل مسئله دانش آموزان پیشنهاد کرد.کلید واژه ها: مهارتهای نوشتاری، برنامهریزی چند بعدی، بستهی یادگیری چندرسانهای، سبک یادگیری شهودی، حل مسئله تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
71 - واکاوی عناصر برنامه درسی شهودی بر اساس بررسی زیباشناسانه دیوان حافظ
فاطمه طاهری نرگس کشتی ارای مریم السادات رنجبر سید هاشم گلستانیاین تحقیق بهمنظور تعیین الگوی طراحی برنامه درسی شهودی مبتنی بر بررسی زیبا شناسانه دیوان حافظ، صورت گرفته است. واکاوی ابیات به روش کیفی هرمنوتیک انجامیافته و از کلیه منابع چاپی و الکترونیکی در دسترس، برای جمعآوری اطلاعات استفادهشده است. تجزیهوتحلیل دادهها با بهکار أکثراین تحقیق بهمنظور تعیین الگوی طراحی برنامه درسی شهودی مبتنی بر بررسی زیبا شناسانه دیوان حافظ، صورت گرفته است. واکاوی ابیات به روش کیفی هرمنوتیک انجامیافته و از کلیه منابع چاپی و الکترونیکی در دسترس، برای جمعآوری اطلاعات استفادهشده است. تجزیهوتحلیل دادهها با بهکارگیری نظام مقولهبندی قیاسی انجامشده و نتایج درزمینه اهداف، منابع و راهبردهای یاددهی –یادگیری در قالب مقولههای محوری، تقسیمبندی گردیده است. الگوی برنامه درسی شهودی، برای تمام برنامه ریزان و دستاندرکاران تعلیم و تربیت کشور این امکان را فراهم میکند که از منابع غنی ادبی، هنری و عرفانی در امر تعلیم و تربیت استفاده کنند. تعلیم و تربیت، با این فهم و ادراک به سمت کشف معانی فراعقلی در سایه دانش درونی بیمرز و انتها بهعنوان سرچشمه خطاناپذیر حقیقت خواهد رسید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
72 - جایگاه کشف و شهود در آثار بقلی و همدانی
محمد عالی وند جواد استادمحمدیکشف و شهود یکی از مهمترین ابزارهای کسب معرفت در عرفان اسلامی می باشد. مقاله حاضر در صدد است تا با ایضاح مفهوم کشف و شهود به بیان ویژگی های اصلی و مراتب آن از منظر دو تن از عرفای قرن ششم و هفتم هجری (روزبهان بقلی شیرازی و عین القضات همدانی) بپردازد. روش تحقیق توصیفی - تح أکثرکشف و شهود یکی از مهمترین ابزارهای کسب معرفت در عرفان اسلامی می باشد. مقاله حاضر در صدد است تا با ایضاح مفهوم کشف و شهود به بیان ویژگی های اصلی و مراتب آن از منظر دو تن از عرفای قرن ششم و هفتم هجری (روزبهان بقلی شیرازی و عین القضات همدانی) بپردازد. روش تحقیق توصیفی - تحلیلی می باشد. بقلی در رابطه با تجلی خداوند و نحوه حضور او در جهان، تجارب عرفانی و احساسات خود را به سه دسته (قبل، حین و بعد) بعد از کشف و شهود تقسیم می کند. یافته ها نشان می دهد عین القضات همواره در پی تبیین معرفت حقیقی عرفانی بود، هر دو عارف با استناد به آیات قرآن و اشعار شعرا و آرای های ادبی شهود را امری یقینی و تشکیک ناپذیر می دانند و معتقدند بدایت ایمان تصدیق دل است به گونه ای که شک در آن راه نیابد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
73 - ارایه مدل شهود کارآفرینی سازمانی در بانک ملی ایران از دیدگاه جامعه شناسی سازمان ها
محمد محمدی فریدون آزما علی اصغر بیانی سامره شجاعیبرای شهود کارآفرینی، داشتن یک الگو اهمیت دارد و میتوان بر مبنای شاخصهای مدل، به ارائه الگو برای شهود کارآفرینی سازمانی در بانک ملی ایران پرداخت. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت اکتشافی میباشد. در این تحقیق با استفاده از مصاحبه و مطالعه مبانی نظری و تحقیق أکثربرای شهود کارآفرینی، داشتن یک الگو اهمیت دارد و میتوان بر مبنای شاخصهای مدل، به ارائه الگو برای شهود کارآفرینی سازمانی در بانک ملی ایران پرداخت. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت اکتشافی میباشد. در این تحقیق با استفاده از مصاحبه و مطالعه مبانی نظری و تحقیقات انجام شده به استخراج شاخصهای شهود کارآفرینی سازمانی پرداخته شد و با رویکرد دلفی فازی از اعضای خبرگان منتخب، الگوی شهود کارآفرینی سازمانی در بانک ملی ایران با چهل و دو شاخص شناسایی و با هفت بُعد سبک شناختی شهودی، ریسکپذیری، تخصص شهودی، بینش شهودی، تشخیص فرصت، تحمل ابهام و قضاوت شهودی ارائه شده است. مدل ارائه شده میتواند به صورت بومی در بانک ملی ایران بکار گفته شود و زمینه را جهت توسعه کارآفرینی سازمانی در این بانک فراهم نموده و آنها را قادر سازد تا ضمن آسیب شناسی جامع سیستم مدیریت، طرحها و اقدامات بهبود را استخراج نموده و موقعیت خود را در فرایند بلوغ سازمانی مورد ارزیابی قرار دهد . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
74 - رجوع از شهادت، شرایط و آثار آن در احکام قضایی
هوشنگ گل محمدی اصغر عربیانشهادت به عنوان یکی از ادله اثبات دعوی در منابع فقهی و قانون مدنی مطرح بوده، بلکه مهمترین آنها از جهت کثرت استناد در دعاوی است. باتوجه به این جایگاه در رسیدگی های قضایی و اتکاء قضات در صدور رأی به این دلیل شرعی و قانونی، رجوع از شهادت نیز از اهمیت بالایی برخوردار خواهد أکثرشهادت به عنوان یکی از ادله اثبات دعوی در منابع فقهی و قانون مدنی مطرح بوده، بلکه مهمترین آنها از جهت کثرت استناد در دعاوی است. باتوجه به این جایگاه در رسیدگی های قضایی و اتکاء قضات در صدور رأی به این دلیل شرعی و قانونی، رجوع از شهادت نیز از اهمیت بالایی برخوردار خواهد بود. یکی از مباحث مهم اعتبار شهادت به عنوان بینه، بررسی آثار حقوقی رجوع شهود یا یکی از آنها از شهادت خود است که در صور مختلفی که برای آن در مراحل رسیدگی یک موضوع قابل تصور است، آثار مختلفی خواهد داشت. مهمترین تفاوت بین مرحله ای است که حکم صادر شده و اجرا نشده و مرحله ای که هنوز حکمی صادر نشده است همچنین مادام که حکم اجرا نشده، قائلین به نقض حکم پس از صدور و قبل از اجراء با قائلین به عدم نقض حکم(در امور حقوقی) اتفاق نظر در عدم اجرای احکام کیفری غیر قابل جبران در این مرحله دارند و هر یک از قائلین و طرفداران این اقوال مختلف به ادله قابل استدلال و اتکائی متمسک شده اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
75 - بررسی امکان پذیری برنامه منطقی نمودن اندازه دولت
ناصر میرسپاسی جعفر بیک زادتحول نظام اداری ایران از جمله موضوعات مهمی است که در سالهای اخیر ، ضرورت آن بیش از هر زمان دیگری احساس و مورد امعان نظر قرار گرفته است. از جمله اقدامات متعدد و متفاوت، برنامه هفتگانه تحول در نظام اداری کشور است. هدف این مقاله بررسی امکانپذیری یکی از این برنامه ها، یعنی أکثرتحول نظام اداری ایران از جمله موضوعات مهمی است که در سالهای اخیر ، ضرورت آن بیش از هر زمان دیگری احساس و مورد امعان نظر قرار گرفته است. از جمله اقدامات متعدد و متفاوت، برنامه هفتگانه تحول در نظام اداری کشور است. هدف این مقاله بررسی امکانپذیری یکی از این برنامه ها، یعنی برنامه منطقی نمودن اندازه دولت و همچنین شناسایی عوامل موثر در اجرای برنامه مذکور است. برای این منظور برنامه منطقی نمودن اندازه دولت در قالب چهار برنامه دسته بندی و عوامل اثرگذار براساس نظریه قدرت ـ کنترل جان چایلد در چهار عامل تعریف گردید. براساس عوامل چهارگانه و شاخصهای تعریف شده برنامه های چهارگانه، پرسشنامه ایی ماتریسی تنظیم گردید، و پس از سنجش روایی و پایایی آن در اختیار اعضای نمونه آماری قرار گرفت. اطلاعات حاصله تلخیص، طبقه بندی و با استفاده از آزمون های آمار استنباطی (آزمونهای t تک گروهی و فریدمن ) مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج حاصل بیانگر آن است که میزان قابلیت اجرای برنامه منطقی نمودن اندازه دولت در سطح پائین است و صاحبان قدرت در سازمانهای دولتی بیشترین تاثیر را در قابلیت اجرای پائین برنامه مذکور دارد و بعد از آن ، بترتیب ناهمسویی منافع تصمیم گیرندگان و سازمانها، ائتلاف حاکم و تصمیمات شهودی افراد و سازمانها قرار می گیرند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
76 - تأثیرگذاری حضور شهود در اجرای مجازات زنای محصن و محصنه
عبدالکریم بنی اسدی ولی اله انصاریتاریخ دریافت: 1401/12/18 تاریخ بازنگری: 1402/03/19 تاریخ پذیرش: 1402/04/06 درباره ی شهودی که به وقوع زنای محصنه شهادت می دهند و به استناد شهادت شهود مذکور، علیه متهمین به زنا، به ارتکاب زنای محصنه و اجرای حد زنای محصن و محصنه بر آنان، حکم می شود، در این خصوص که حضور أکثرتاریخ دریافت: 1401/12/18 تاریخ بازنگری: 1402/03/19 تاریخ پذیرش: 1402/04/06 درباره ی شهودی که به وقوع زنای محصنه شهادت می دهند و به استناد شهادت شهود مذکور، علیه متهمین به زنا، به ارتکاب زنای محصنه و اجرای حد زنای محصن و محصنه بر آنان، حکم می شود، در این خصوص که حضور آنان برای اجرای حد زنای محصنه، در صحنه ی اجرای حد زنا بر محصن و محصنه، لازم و ضروری است، به گونه ای که عدم حضور آنان از موانع و موجبات عدم اجرا و سقوط حد زنای محصنه است، سه دیدگاه، بین فقهاء وجود دارد؛ دیدگاه لزوم حضور شهود به طور مطلق، دیدگاه عدم لزوم حضور شهود به طور مطلق و دیدگاهی تفصیلی که عدم حضور شهود را در شرایطی موجب سقوط حد میداند. اگر چه بر اساس دیدگاه مشهور فقهاء، عدم حضور شهود در زمان اجرای حد زنای محصن و محصنه، موجب سقوط حد نیست، اما عدهای از فقهاء، معتقد هستند که عدم حضور شهود، موجب سقوط حد رجم و باعث منتفی شدن اجرای آن است. دیدگاه عدم لزوم حضور شهود به طور مطلق، قابل پذیرش نیست؛ زیرا اگر عدم حضور شهود، به دلیل فرار از صحنه اجرای مجازات رجم، یا ترس از اجرای مجازات است، باید حد رجم را به دلیل وجود شبهه ی حاصل از عدم حضور شهود، ساقط دانست؛ البته، در چنین حالتی، حد رجم، نه به جهت صرف عدم حضور شهود، بلکه به جهت شبهه حاصله از عدم حضور آنان، ساقط می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
77 - مفهوم «الراسخون فی العلم» در ادبیات فلسفی و آرای تفسیری ملاصدرا
اکرم خلیلی نوشآبادییکی از اصطلاحات شناختۀ قرآنی الراسخون فیالعلم است که در هفتمین آیه از سورۀ آل عمران یاد شده، و در تفاسیر اسلامی با بحث تأویل آیات متشابه گره خورده است. این اصطلاح در آثار ملاصدرا ـ اعم از تفسیری و فلسفی ـ نیز بهوفور دیده میشود. وی افزون بر این که در بحثهای تفسیری خوی أکثریکی از اصطلاحات شناختۀ قرآنی الراسخون فیالعلم است که در هفتمین آیه از سورۀ آل عمران یاد شده، و در تفاسیر اسلامی با بحث تأویل آیات متشابه گره خورده است. این اصطلاح در آثار ملاصدرا ـ اعم از تفسیری و فلسفی ـ نیز بهوفور دیده میشود. وی افزون بر این که در بحثهای تفسیری خویش رسوخ در علم را ملاک جواز ورود به عرصۀ تأویل دانسته، کاربرد این ملاک را توسعه بخشیده، و در گسترهای از مباحث اعتقادی و فلسفی از آن همچون معیار حقانیت و بطلان آراء مُفَسّران و فیلسوفان و متکلمان بهره جسته است. در این مطالعه بنا داریم ضمن بازخوانی ویژگیهای راسخان در علم از نگاه ملاصدرا و پیجویی مصادیق آن در آرای تفسیری وی، دریابیم که این مفهوم در نظام فکری او چه جایگاهی دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
78 - چهرة علم در آینة ادب عرفانی
مجید بهرهوردر گنجینة ادبی عرفانی ایران، از برخی مباحث مفهومی، چون علم و معرفت سخن به میان آمده است که در آن باره می توان به بررسی تعاریف و رویکردهای فراوان عرفا و صوفیه پرداخت. در این نوشتار کوتاه، ناچاریم با گذر از تعاریف و دسته بندیهای علوم، به نمونه هایی از آرای صوفیان و عرفا أکثردر گنجینة ادبی عرفانی ایران، از برخی مباحث مفهومی، چون علم و معرفت سخن به میان آمده است که در آن باره می توان به بررسی تعاریف و رویکردهای فراوان عرفا و صوفیه پرداخت. در این نوشتار کوتاه، ناچاریم با گذر از تعاریف و دسته بندیهای علوم، به نمونه هایی از آرای صوفیان و عرفا نسبت به موضوع و از سویی دیگر، به تمایز و گاه تقابل آن با دیگر علوم رایج اشاره کنیم تا مرزهای هر دو سو تا حد امکان تبیین گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
79 - احدیت کثرت و احدیت ذات در فتوحات مکیه محیالدین ابن عربی
مرضیه شریعتیبررسی و تحقیق در موضوع وحدت از منظر ابن عربی همواره محل بحث و چالش های فراوانی بوده است. محققان گاهی او را قائل به وحدت وجود و گاهی قائل به وحدت شهود بر شمرده اند. با اینحال، فتوحات وی حاکی از آن است که وی وحدت را متعلق به دو مرتبه می داند. 1- مرتبه الوهیت و 2- ذات. وحد أکثربررسی و تحقیق در موضوع وحدت از منظر ابن عربی همواره محل بحث و چالش های فراوانی بوده است. محققان گاهی او را قائل به وحدت وجود و گاهی قائل به وحدت شهود بر شمرده اند. با اینحال، فتوحات وی حاکی از آن است که وی وحدت را متعلق به دو مرتبه می داند. 1- مرتبه الوهیت و 2- ذات. وحدت در ناحیه الوهیت -که مجموع اسماء و صفات حق تعالی است- وحدت در وجود است و وحدت در ناحیه ذات – که سوای اسماء و صفات و ظهورات است- وحدت در ناحیه شهود است. وحدت وجود برای ابن عربی وحدت اسماء و ظهورات الاهی است که او با عنوان احدیت الکثره از آن یاد می کند. وی بر آن است که احدیت بالاصاله از آنِ ذات حق تعالی است. از این حیث باید گفت ابن عربی هم قائل به وحدت وجود است و هم قائل به وحدت شهود. در این نوشتار پس از تبیین این دو نوع وحدت، به تضارب آراء اندیشمندان در این خصوص اشاره خواهد شد. نظرات شرق شناسان و متفکران در خصوص وحدت در نظام اندیشه ابن عربی در قالب چهار گروه طرح و سپس قول پنجم که دربردارنده دیدگاه جدید است بیان می گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
80 - تحلیل زیباییپرستی عرفانی بر اساس فلسفه زیباییشناسی (با تأکید بر آراء هگل)
نرجس توحیدی فر سعید اسدیتطبیق پدیدهها راهی برای شناخت بهتر لایههای مختلف آنها و نیز دریچهای به سوی کشف لایههای جدید و پنهان آنهاست. پژوهش پیش رو با روش تحلیلی ـ تطبیقی به بررسی و تطبیق عرفان و زیبایی میپردازد؛ در ابتدا به تحلیل زیبایی، سپس به تحلیل خَلق و درک آن و در آخر به بیان نمونهه أکثرتطبیق پدیدهها راهی برای شناخت بهتر لایههای مختلف آنها و نیز دریچهای به سوی کشف لایههای جدید و پنهان آنهاست. پژوهش پیش رو با روش تحلیلی ـ تطبیقی به بررسی و تطبیق عرفان و زیبایی میپردازد؛ در ابتدا به تحلیل زیبایی، سپس به تحلیل خَلق و درک آن و در آخر به بیان نمونههایش در عرفان پرداخته است؛ البته مقصود از عرفان، همان عرفان ایرانی ـ اسلامی است. در این جستار جنبة منطقی زیباییشناسی، کمرنگتر و جنبة شهودی آن (که بیشتر با عرفان مرتبط است) پررنگتر نشان داده شده و در آخر نتایج زیر حاصل آمده است: از منظر هگل، هنر، ثبت گذراترین لحظههاست، که در لحظهای امپرسیونیستی برای هنرمند رخ میدهد و آن گذرای ناپایدار را که در جزئیات جهان جاری است، به پایداری هنرمندانه میرساند؛ در عرفان اسلامی نیز عارف به علت توجه و التفات دائم به جمال حقّ، زیبایی هندسة آسمانی را در لحظهای شهودی (که همان امپرسیونیسم در فلسفة زیباییشناسانه هگلی است) در مظاهر خَلقیه یا هندسة زمینی مشاهده مینماید که شامل همه جزئیات از زیبایی صورت انسان در عشق مجازی تا کوچکترین کائنات میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
81 - شهود وحدت از ورای مظاهر، با تکیه بر غزلیات صائب
محمدولی مردانی رقیه رضایی حسام ضیاییهستی از مبدأ واحدی سرچشمه گرفته است و وجودی واحد منشأ همۀ هستی به شمار میرود. ازآنجاکه وجود واحد خود را در مَجالی و تعیّنات آشکار کرده است، عارف کلنگر با نظارۀ این کثرتها به سرچشمۀ هستی که همان منشأ واحد است، نایل میشود و با چشم دل در همۀ زوایای هستی، آن مبدأ کل ر أکثرهستی از مبدأ واحدی سرچشمه گرفته است و وجودی واحد منشأ همۀ هستی به شمار میرود. ازآنجاکه وجود واحد خود را در مَجالی و تعیّنات آشکار کرده است، عارف کلنگر با نظارۀ این کثرتها به سرچشمۀ هستی که همان منشأ واحد است، نایل میشود و با چشم دل در همۀ زوایای هستی، آن مبدأ کل را مشاهده میکند. آیا این اندیشه که با ابن عربی خود را آشکار کرده است، در سبک هندی نیز مشاهده میشود؟ آیا این تفکر از صائب که یکی از ارکان سبک هندی است، دلربایی کرده است؟ دادههای این تحقیق نشان میدهد که صائب بهعنوان یکی از ارکان سبک هندی، وحدت وجود و سیر در مجالی و مظاهر را در دیوان خود مورد توجه قرار داده است و آن را راهی برای شناخت حقیقی و معرفت نظری معرفی میکند. این پژوهش به روش تحلیلی - توصیفی انجام گرفته است و شیوۀ گردآوری دادههای آن از میان اطلاعات کتابخانهای است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهد که صائب مانند عارفان وحدت وجودی، عالم کثرت را نماد و نمودی از یک حقیقت واحد دانسته و در پی کشف آن مبدأ واحد بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
82 - بررسی عناصر گنوسی در نظام عرفانی عینالقضاه همدانی
ابراهیم رنجبر بابک سوداگرگنوسیسم بر مجموعة اندیشهها و روشهایی دلالت دارد که در اعتقاد هواداران آنها، برای رسیدن به یقینیترین و عالیترین نوع معرفت و دانش و کسب سعادت حقیقی، در تزکیه و تصفیۀ روح باید غایت جهد را به کار بست تا از راه شهود و اشراق به مقصد رسید. ایـن باور از عهد باستان نیز در م أکثرگنوسیسم بر مجموعة اندیشهها و روشهایی دلالت دارد که در اعتقاد هواداران آنها، برای رسیدن به یقینیترین و عالیترین نوع معرفت و دانش و کسب سعادت حقیقی، در تزکیه و تصفیۀ روح باید غایت جهد را به کار بست تا از راه شهود و اشراق به مقصد رسید. ایـن باور از عهد باستان نیز در میان اقوام متعدد، طرفدارانی داشت و در طی قرون بر عرفان اسلامی ـ ایرانی نیز تأثیر گذاشت. عرفان عینالقضاة همدانی متأثر از این نشانها است. این مقاله با روش تحلیلی ـ تطبیقی به شناسایی و طرح مشخصههای گنوسی و تطابق آن با آرای عینالقضاة پرداخته و هدف آن تبیین و تصویر وجوه مشترک باورهای گنوسی با مبانی عرفانی عینالقضاة است. نتیجۀ تحقیق بیانگر آن است که ثنویت نور و ظلمت، اعتماد به معرفت شهودی و مستقیم به جای دانش اکتسابی، رازآلود دیدن هستی، باطنگرایی، تأکید بر خودشناسی برای حصول معرفت راستین، اعتقاد به اصالت روح در تقابل با جهان جسمانی و باور به اصل انسان ایزدی (انسان کامل) از جملۀ شباهتهایی هستند که در تعالیم گنوسی و آرای عینالقضاه مشترک است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
83 - نیمایوشیج، شاعرِ شهود و طبیعت
عباس باقی نژادطبیعت با قابلیت و داشتههای بینهایت خود، همواره پشتوانهای عظیم برای هنر و آثار هنری بوده است. هنرمندان با بهرهمندی از سرمایههای طبیعت، هنر خویش را تعالی بخشیده و آن را از امکانات بسیاری بهرهمند ساختهاند. نیمایوشیج، شاعر طبیعتگرای معاصر، با حضور مداوم در دامن طبیع أکثرطبیعت با قابلیت و داشتههای بینهایت خود، همواره پشتوانهای عظیم برای هنر و آثار هنری بوده است. هنرمندان با بهرهمندی از سرمایههای طبیعت، هنر خویش را تعالی بخشیده و آن را از امکانات بسیاری بهرهمند ساختهاند. نیمایوشیج، شاعر طبیعتگرای معاصر، با حضور مداوم در دامن طبیعت، توانست پیوندی فکری و عاطفی بین خود و طبیعت پدید آورد. او ذهنیتِ شعری خویش را با طبیعت، به صورتی تنگاتنگ درآمیخت و آن را جانمایة هنر خویش ساخت. تأثیرپذیری نیما از طبیعت، دستاوردهای بسیاری برایش داشته است. او نوآوری خویش را نیز مدیون طبیعت است. مشاهدة تازگیهای طبیعت و درک بیواسطة او از پویایی و تحولِ جاری در آن، توانست منبع الهامش قرار گیرد و در وی به انگیزهای عظیم برای تحول تبدیل شود. شعر نیمایوشیج از هر نظر با طبیعت ارتباط و آمیختگی یافته است. او به اشکال مختلف از امکانات طبیعت بهره برده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
84 - اندیشة توحیدی سنایی در مقایسه با ابنعربی
خدابخش اسداللهی بهنام فتحیمسئلۀ اساسی در این پژوهش، اندیشۀ توحیدی در آثار سنایی است. این اندیشه، بخشِ مهمی از اندیشههایِ بیشتر عارفانِ مسلمان را تشکیل میدهد. نگارنده در سه بخش میکوشد اندیشۀ توحیدی را در آثار سنایی نشان دهد. برای همین منظور، پس از ذکرِ توحید و اقسامِ آن، در بخشِ اول میگوید که أکثرمسئلۀ اساسی در این پژوهش، اندیشۀ توحیدی در آثار سنایی است. این اندیشه، بخشِ مهمی از اندیشههایِ بیشتر عارفانِ مسلمان را تشکیل میدهد. نگارنده در سه بخش میکوشد اندیشۀ توحیدی را در آثار سنایی نشان دهد. برای همین منظور، پس از ذکرِ توحید و اقسامِ آن، در بخشِ اول میگوید که مرادِ سنایی از توحیدِ وجودی، تأکید بر جنبۀ شهودیِ آن است. در بخش دوم بیان میکند که سنایی، ابنعربیوار، راههای معرفتالله را با بحث بر مشخصههایی چون تشبیه و تنزیه، خودشناسی، اسماء و صفات الهی، اقرار به خلقِ افعالِ بندگان ذکر کرده است. در بخش سوم نیز پنج شرطِ مهم را بهعنوانِ شروطِ اصلیِ تحقّقِ توحید از منظرِ سنایی برمیشمارد که عبارتاند از: رفعِ تعیّناتِ بشری، اخلاص، توکّل، تفرید و تجرید. هدف از پژوهشِ پیشرو، بررسی و اثباتِ امکانِ ستایش، شناخت و شناساندنِ باریتعالی است، بهگونهای که بتوان به تشبیه در عینِ تنزیه و تنزیه در عینِ تشبیه (درست بهشیوۀ قرآنی) قائل شد، بهویژه که عارفانِ بزرگِ پس از سنایی، مانندِ عطّار و مولوی گسترشدهندۀ دیدگاهِ توحیدیِ او هستند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
85 - شرح غزلی از حافظ
نصرت االله فروهراین نوشته به بهانة شرح غزلی از غزل های شاعر بلندآوازه و ستار ة پرنور و درخشان آسمانادب ایران خواجه حافظ شیرازی فراهم شد و حاصل مطالعه سالیانی دراز است . شاعر یکلاقبای قلندر در این غزل با ژرف اندیشی با خویشتن خویش از آفرینش رازناک هستیسخن گفته و در خلوت تنهایی و انزوای خ أکثراین نوشته به بهانة شرح غزلی از غزل های شاعر بلندآوازه و ستار ة پرنور و درخشان آسمانادب ایران خواجه حافظ شیرازی فراهم شد و حاصل مطالعه سالیانی دراز است . شاعر یکلاقبای قلندر در این غزل با ژرف اندیشی با خویشتن خویش از آفرینش رازناک هستیسخن گفته و در خلوت تنهایی و انزوای خود آشکارا حجاب های مادی را کنار زده و در سیرصعودی سلوک به اسراری پی برده و در قالب استعارات، غزل خود را پرداخته است.این غزل از غزل های عرفانی محض خواجه است که به مفهوم آفرینش هستی در ازل اشارهنموده و مشکل آفرنیش را به رشتة عبارت ریخته و با مهارت و استادی ، انسان را مظهر وجلوه گاه نور ذات حق و نمایندة هستی مطلق معرفی کرده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
86 - علم ناآموخته
عبدالعظیم کریمیعلوم در دیدگاه فیلسوفان و عارفان به انواع مختلف تقسیمبندی میشود. یکی از این تقسیمها، تقسیم علم به حصولی (آموخته) و حضوری (ناآموخته) است: علم حصولی، علمی است که با واسطة صورتهایی از معلوم خارجی به دست میآید و شامل آن دسته از یافتهها و دستاوردهای بشری است که تحقیقات أکثرعلوم در دیدگاه فیلسوفان و عارفان به انواع مختلف تقسیمبندی میشود. یکی از این تقسیمها، تقسیم علم به حصولی (آموخته) و حضوری (ناآموخته) است: علم حصولی، علمی است که با واسطة صورتهایی از معلوم خارجی به دست میآید و شامل آن دسته از یافتهها و دستاوردهای بشری است که تحقیقات و ادراکات حسی آن را تأیید کند و از طریق منابع بیرونی به دست میآید. اما علم حضوری، بهعکس علم حصولی، علمی است بیواسطه و غیرمکتسب. طالبان هر یک از این دو علم به منظور رسیدن به مطلوب خود ناگزیرند که طریق یا طرق خاصی را در پیش گیرند.در این نوشتار تلاش شده است تا ضمن نگاهی به پیشینه معرفت شهودی یا علم ناآموخته و تبیین تفاوتهای علم حصولی و حضوری، با تکیه بر آموزهها و تجربههای برخاسته از سیر و سلوک عارفان، بهویژه آموزههای مثنوی معنوی، به این پرسشها پاسخ داده شود که منابع، جلوهها و خاستگاههای علم لدنی و ناآموخته چیست و چگونه میتوان به آن نایل شد؟ تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
87 - «حقیقت محمدی» در آثار عرفانی با نگاهی برانیسالعارفین
فاطمه کوپادر جهانبینی عرفانی حقیقت محمدی به عنوان واسطة آفرینش هستی، آینه تمامنمای عظمت حق، تعیّن اول، مظهر کاملترین اسم خداوند (الله)، قطبالاقطاب، انسان کبیر، قلم اعلی و روح اعظم معرفی شده است.دیگر اصناف آدمیان نیز به دلیل خلقت متمایز و اختصاص وجودی خود با تفاوت مراتب از چکی أکثردر جهانبینی عرفانی حقیقت محمدی به عنوان واسطة آفرینش هستی، آینه تمامنمای عظمت حق، تعیّن اول، مظهر کاملترین اسم خداوند (الله)، قطبالاقطاب، انسان کبیر، قلم اعلی و روح اعظم معرفی شده است.دیگر اصناف آدمیان نیز به دلیل خلقت متمایز و اختصاص وجودی خود با تفاوت مراتب از چکیده و عصاره نور اعظم به گونهای بهرهمند میشوند و تنها راه تقرب دوباره به این حقیقت و تولد مجدد نیمه الوهی وجود آدمی، تزکیه باطن، سیر استعلایی و نیل به شهود یا درونیافت حقیقت است که به دیدار با من برتر یا فرامن در نوع انسان و هماهنگی متقن ذهنیت و عینیت میانجامد.این تحقیق به روش تحلیل محتوا به انجام رسیده است؛ و هدف از این پژوهش بررسی وتحلیل مفهوم حقیقت محمدی در برخی از آثار عرفانی و تبیین نقش و جایگاه معنوی و قدسی آن در سلسله نبوت و هستی انسانی بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
88 - معرفت کشفی در نهجالبلاغه
بخشعلی قنبریمعرفت مجموعه آگاهیهای آدمی است که همواره متعلق به امری غیر از خود است؛ جز در یک مورد، یعنی معرفتهای عرفانی که ورای حیث التفاتیاند؛ معرفتهای آدمی یا حسیاند و یا مفهومی؛ اما دستهای از معارف وجود دارند که از آنها میتوان با عنوان معرفتهای کشفی یاد کرد که بدون توجه ب أکثرمعرفت مجموعه آگاهیهای آدمی است که همواره متعلق به امری غیر از خود است؛ جز در یک مورد، یعنی معرفتهای عرفانی که ورای حیث التفاتیاند؛ معرفتهای آدمی یا حسیاند و یا مفهومی؛ اما دستهای از معارف وجود دارند که از آنها میتوان با عنوان معرفتهای کشفی یاد کرد که بدون توجه به حیث التفاتی و بدون داشتن مصداقی در درون و بیرون، تحقق مییابند که همان معرفتهای عرفانیاند. در این مقاله سعی شده است کمّ و کیف معرفت کشفی، اعم از معرفت التفاتی و غیرالتفاتی (هو هویّت) در نهجالبلاغه بررسی شود. بر اساس نهجالبلاغه معرفت کشفی از راههای معمول عقلانی و حسی به دست نمیآید، بلکه از راه عروض احوال عرفانی و تأمل حاصل از نیایش به دست میآید و معروض این احوال واجد نوع خاصی از آگاهی میشود که پیش از آن سابقه نداشته است؛ برای مثال شخص در این فرایند آگاهی خاصی به امور غیبی پیدا میکند که قبلا هیچ سابقهای از آن نداشته است؛ مانند آگاهی خاص به احوال آدمیان. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
89 - ارزش اثباتی شهادت در مورد اسناد طبق سوره بقره به لحاظ جنسیتی
محمد احمری حسین احمری ابوالحسن سلطانیبررسی آیه ی شریفه ی 282 از سوره ی بقره با عنایت بر اینکه تمامی قوانین جمهوری اسلامی ایران می بایستی با فقه و مبانی شریعت اسلامی تطبیق نماید، راهکار دقیق و کاملی را در خصوص استنباط و بهره برداری از آیه مربوط ارائه می نماید که این راهکار در خصوص ثبت اختیاری و اجباری اسناد أکثربررسی آیه ی شریفه ی 282 از سوره ی بقره با عنایت بر اینکه تمامی قوانین جمهوری اسلامی ایران می بایستی با فقه و مبانی شریعت اسلامی تطبیق نماید، راهکار دقیق و کاملی را در خصوص استنباط و بهره برداری از آیه مربوط ارائه می نماید که این راهکار در خصوص ثبت اختیاری و اجباری اسناد و لزوم استشهاد و شرط عدالت بر استشهاد ارائه شده است. با تفکر در این آیه به وضوح مسائلی درباره دین و قرض، چگونگی تنظیم اسناد تجاری، ثبت اسناد، آثار ثبت و عدم ثبت اسناد، ویژگی های شهادت افراد و عدالت شهود و... را مشاهده می کنیم. این آیه نشانه دقت نظر و جامعیت اسلام و قرآن است که قرن ها پیش و در بین مردمانی جاهل و بی سواد، دقیق ترین مسائل حقوقی را مطرح کرده است. خداوند در قرآن کریم فرموده اند ثبت دَین، امری ارشادی و واجب کفایی است و برای آحاد مسلمانان فراگیری نوشتن، مستحب عینی است. در این آیه نورانی، موضوع شهادت نیز مطرح شده و شهادت زنان و مردان و اختلافات بین آن و همچنین اثرات حقوقی مرتبط با آن علاوه بر ثبت و نوشتن داد و ستد، گرفتن دو شاهد عادل در این بین را نیز بیان کرده است. از طرفی با توجه به شرایط نزول آیه وامر به کتابت می توان به اهمیت چایگاه سند مکتوب و ثبت آن در همه عقود و معاملات پی برد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
90 - ادراک، معیار تبیین رابطه نفس و بدن در فلسفه برگسون
مهدی اسلامی محمد اکوانساختمان فلسفه برگسون به دو بخش مجزای حقیقت و مجاز یا روح و ماده منقسم می گردد که در واقع با توسل به قوه شهود هر دو یکی هستند اما با رجوع به هوش، شبح این دوگانگی بصورت سوبژکتیو بر ذهن ما متبادر می گردد. به عقیده برگسون ماهیت ذاتی تمام اشیاء عالم هستی همان دیرند است که تن أکثرساختمان فلسفه برگسون به دو بخش مجزای حقیقت و مجاز یا روح و ماده منقسم می گردد که در واقع با توسل به قوه شهود هر دو یکی هستند اما با رجوع به هوش، شبح این دوگانگی بصورت سوبژکتیو بر ذهن ما متبادر می گردد. به عقیده برگسون ماهیت ذاتی تمام اشیاء عالم هستی همان دیرند است که تنها با توسل به معرفت شهودی بصورت ابژکتیو قابل ادراک است. اما هوش از درک آن عاجز بوده و لذا دوگانگی روح و ماده را بر ذهن تحمیل می نماید. با توسل به شهود، دیرند در عالم هستی در سیر صعودی، روح را و در سیر نزولی، ماده را می سازد. یعنی هر دوی روح و ماده از یک جوهر واحد به نام دیرند انتشاء می یابند اما در عین حال دو واقعیت ابژکتیو مجزا می باشند. برگسون رابطه نفس و بدن را بصورت تجربی با توسل به نظریه ادراک خویش تبیین می نماید. بدین نحو که ادراک را شامل دو جریان ادراک محض و یادناب می انگارد که بدلیل عدم سنخیت این دو جریان با یکدیگر نقطه ای دو رویه را در این معادله به نام یادمانده-نمود مفروض می گیرد که بدلیل داشتن خصوصیت حسی-نفسانی قادر است میان ادراک محض و یادناب پیوند برقرار سازد. در هر صورت از آنجا که برگسون دغدغه هستی شناختی دارد، لذا تبیین وی از رابطه نفس و بدن به کمک یادمانده-نمودها، از این منظر، نتوانست در حل این معمای پیچیده به توفیقی فراتر از دستاورد دکارت نائل آید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
91 - تبیین شناخت مثال خیر بر اساس روش دیالکتیک افلاطون
سید محمد نقیب محمد اکوانچکیده : در این مقاله به تبیین نگرش افلاطون در خصوص چگونگی شناخت مثال خیر از طریق فرایند دیالکتیک پرداخته شده است. روش نگارنده جهت رسیدن به این امر، تحلیل آثار افلاطون و مفسران او در خصوص چگونگی ارتباط دیالکتیک و مثال خیر و نقش دیالکتیک در فرایند معرفتشناختی انسان به مث أکثرچکیده : در این مقاله به تبیین نگرش افلاطون در خصوص چگونگی شناخت مثال خیر از طریق فرایند دیالکتیک پرداخته شده است. روش نگارنده جهت رسیدن به این امر، تحلیل آثار افلاطون و مفسران او در خصوص چگونگی ارتباط دیالکتیک و مثال خیر و نقش دیالکتیک در فرایند معرفتشناختی انسان به مثال خیر بوده است. دستاورد تحقیق نشانگر آن است که از نظر افلاطون شناخت انسان دارای مراتبی است که با هر مرتبهای از آن مرحله-ای متناظر از هستی را میشناسیم. مثال خیر منشأ هستی و معرفت و خود در فوق مراتب هستی و معرفت جای دارد. فلسفۀ افلاطون جستوجوی نفس حقیقت توسط عالیترین مرتبۀ شناسایی انسان، یعنی عقل است که آن لمحهای الهی از عالم حقیقت است و انسان توسط آن، عالم ایدهها و نهایتاً مثال خیر را مورد شناخت قرار میدهد و دیالکتیک، روش فلسفی او جهت درک این عوالم است که دارای دو وجه عقلانی- مفهومی و عقلانی– شهودی است. نگارنده در صدد است تا فرایند شناخت مثال خیر را بر اساس مبانی فلسفۀ افلاطون بهگونهای تبیین نماید که هم انسجام درونی و هم سیر منطقی داشته باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
92 - تبیین کشف و شهود و تعیین جایگاه و حجیت آن با تکیه بر نظام معرفتی ملاصدرا
سید مهدی موسوی اردستانی نفیسه فیاض بخشکشف و شهود یکی از مهمترین ابزار های کسب معرفت در فلسفه اسلامی می باشد. و همواره یکی از عناصر اصلی حکمت در اسلام به لحاظ روش، اتکا به یافته های شهودی بوده است. نگارنده در این مقاله تلاش نموده است تا با ایضاح مفهوم کشف و شهود و دستیابی به معنایی روشن از آن، به بیان ویژگی أکثرکشف و شهود یکی از مهمترین ابزار های کسب معرفت در فلسفه اسلامی می باشد. و همواره یکی از عناصر اصلی حکمت در اسلام به لحاظ روش، اتکا به یافته های شهودی بوده است. نگارنده در این مقاله تلاش نموده است تا با ایضاح مفهوم کشف و شهود و دستیابی به معنایی روشن از آن، به بیان ویژگی های اصلی آن پرداخته و این ویژگی ها که به نظر می رسد در سه عنوانِ اصلی خطا ناپذیری، شخصی بودن و مشکک بودن خلاصه می شود را شرح و تحلیل نماید؛ سپس به بیان کاربرد ها و تاثیرات شهود بر دستگاه فلسفی صدرایی پرداخته و در این راستا با رجوع به منابع دست اول نسبت به روشن ساختن تاثیر کشف و شهود در این نحله فلسفی اقدام نموده است. و ضمن بیان برخی از انواع و تقسیمات شهود بر اساس ملاک های مختلف و مرسوم در بین حکما و عرفا، به ذکر نکاتی در خصوص انواع شهود بر اساس سعه وجودی مدرِک های گوناگون و عدم حصر عقلیِ تقسیمات شهود پرداخته و کشف و شهود را به تعداد وجودات دارای شهود صاحب انواع متعدد و مختلف می داند و سپس با توجه به دو ویژگی انتقال ناپذیری و تشکیکی بودن شهود، حجیت آن را مورد بررسی قرار می دهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
93 - مبانی معرفتشناختی تعریفناپذیری خوب و بد اخلاقی از دیدگاه ابنسینا و مور
لیلی حیدریان انشااله رحمتی جمشید جلالی شیجانیدر این مقاله با تحلیل آراء ابنسینا و مور ضمن آنچه درباره تعریفناپذیری خوب و بد اخلاقی مطرح است، نگرش آنها از جهت معرفتشناختی تبیین شده و آراء این دو متفکر بر اساس شیوه گفتگو مقایسه میشود. مسئله اصلی تحقیق نگرش ابنسینا و مور درباره نقد ملاک و معیار طبیعتگرایانه برا أکثردر این مقاله با تحلیل آراء ابنسینا و مور ضمن آنچه درباره تعریفناپذیری خوب و بد اخلاقی مطرح است، نگرش آنها از جهت معرفتشناختی تبیین شده و آراء این دو متفکر بر اساس شیوه گفتگو مقایسه میشود. مسئله اصلی تحقیق نگرش ابنسینا و مور درباره نقد ملاک و معیار طبیعتگرایانه برای حمل خاصههای اخلاقی نظیر خوب و بد در موضوعات اخلاقی است. ابنسینا در آراء خویش بیان میدارد که اعتدال به عنوان امری مابعدالطبیعی و طبیعی نمیتواند در همه زمینهها معیار و ملاک برای خوب یا بد بودن موضوعات اخلاقی باشد، مور نیز با تحلیل مغالطه طبیعتگرایانه لذت یا هماهنگی با طبیعت را ملاک و معیار حمل خوب و بد بر موضوعات اخلاقی نمیداند. نتایج تحقیق نشان میدهند که رویکرد این دو متفکر برای اثبات مدعای خویش توجه به ایراد منطقیای است که در مساوق دانستن خوب و بد با اموری نظیر اعتدال، لذت و هماهنگی با طبیعت رخ میدهد. ابنسینا و مور برای پاسخ به مسئله، از واقعگرایی غیرطبیعتگرایانه گزارههای اخلاقی دفاع میکنند، در این میان تأکید بر شهودِ خاصهها در شهودِ عقلای قوم برای یافتن ملاک و معیار برای صدق و کذبپذیری گزارههای اخلاقی امکان گفتگو در آراء این دو متفکر را میسر میسازد. روش انجام پژوهش تحلیل محتوای آراء این دو فیلسوف در جهتِ پدید آمدن نوعی گفتگو برای مقایسه آراء ایشان است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
94 - رابطه عشق با معرفت شهودی نزد افلوطین
نرگس جاهد خانشیر مهدی نجفی افرا جمشید جلالی شیجانیعشق یکی از راههای مهم شناخت حقیقت، خصوصا امور متعالی است که از دیر باز مورد توجه فلاسفه از جمله افلاطون و افلوطین بوده است. افلوطین هم جایگاه مهم جهان شناختی وهم انسانشناختی وهم معرفت شناختی برای آن قائل است. به نظر افلوطین، عشق ارتباطبخش میانِ احد به عنوان موجودی غیر أکثرعشق یکی از راههای مهم شناخت حقیقت، خصوصا امور متعالی است که از دیر باز مورد توجه فلاسفه از جمله افلاطون و افلوطین بوده است. افلوطین هم جایگاه مهم جهان شناختی وهم انسانشناختی وهم معرفت شناختی برای آن قائل است. به نظر افلوطین، عشق ارتباطبخش میانِ احد به عنوان موجودی غیر قابل شناخت و انسان به عنوان موجودی عاقل و عاشق است. چگونگی این ارتباط بر اساس معرفت است که مسئله اصلی تحقیق می باشد. نتیجه تحقیق آن است که عشق در نگرش معرفت شناسانه به دلیل مواجهه مستقیم با خود حقیقت یکی از مهمترین راههای اتحاد و یکی شدن با احد است و معرفت به این موضوع، خاستگاه حرکت سالک برای نیل به این اتحاد می باشد. راه عشق همان راه شهودی است که امروزه مورد تاکید عرفا و بسیاری از فلاسفه خصوصا پدیدار شناسانی است که بر مواجهه فارق از مفاهیم با خود وجود وحقیقت اشیاء و امور متعالی تاکید دارند. این تحقیق تلاش دارد تا با اتکاء به روش تحلیلی توصیفی به واکاوی اندیشه افلوطین در اهمیت عشق و شهود در شناخت پرداخته و بر اهمیت آن در معرفت شناسی تاکید ورزد. واژگان کلیدی: افلوطین، عشق، معرفت شهودی، معرفت شناسی تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
95 - نگرش صدرا و دکارت به علم حضوری نفس به ذات خویش
مرضیه عبدلی مسینان زهرا حدادیمعرفت النفس به عنوان نخستین معرفتی که برای انسان حاصل می شود مورد توجه فیلسوفان بوده و در صدد تبیین ماهیت آن برآمده اند. این معرفت در نظام فلسفی مبنا گرای صدرا و دکارت از اهمیت ویژه برخوردار است. علم حضوری،معیار و مقیاس مطمئنی، در تطبیق این دو مکتب، جهت نیل به معرفت یقی أکثرمعرفت النفس به عنوان نخستین معرفتی که برای انسان حاصل می شود مورد توجه فیلسوفان بوده و در صدد تبیین ماهیت آن برآمده اند. این معرفت در نظام فلسفی مبنا گرای صدرا و دکارت از اهمیت ویژه برخوردار است. علم حضوری،معیار و مقیاس مطمئنی، در تطبیق این دو مکتب، جهت نیل به معرفت یقین بخش است. در این پژوهش معرفت شناختی با روش عقلی، نگرش دکارت و ملاصدرا به خودآگاهی درمباحث امکان شناخت حضوری به خود، براهین علم حضوری نفس به خویش، نسبت شهود و علم حضوری با روش کتابخانه ای گردآوری و با روش توصیفی ،تحلیلی و نقدی پردازش شده و وجوه اشتراک و افتراق استخراج گردیده است. با تتبع در آثار ایشان آشکار گردید که هر دو اندیشمند با نفی شناخت استنتاجی از نفس، شهود را طریق وصول معرفت نفس به ذات خود می دانند.براساس مبانی فلسفی صدرا علم نفس به ذات خود، تنها بوسیله علم حضوری امکان پذیر است؛ اما بر اساس مبانی و روش ریاضی حاکم برفلسفه دکارت، و عدم وقوف ایشان به تقسیم علم به حضوری و حصولی و نیز محرز نبودن باور ایشان به اصولی که لازمه علم حضوری است مانند اصالت وجود، حمل شهود بر علم حضوری در این مکتب غریب می نماید.لذا معرفت نفس به ذات خود، در این دو نظام فلسفی علی رغم وجوه اشتراک، واجد وجوه افتراق عدیده ای است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
96 - امکانسنجی و نوع شناخت خداوند با نگاه تطبیقی در تفسیر المیزان و مفاتیح الغیب
زینب قاسمپور حبیب الله حلیمی جلودار رضا مهدیان فربی تردید یکی از مهم ترین مباحث فلسفی و کلامی، بحث در بارۀ خداوند است ولی بدون فهم چگونگی شناخت، شناخت خداوند غیر ممکن خواهد بود؛ امروزه به دلیل اختلاف میان مذاهب اسلامی، بهترین دفاع از حق، کشف نقاط اشتراک و افتراق و تبیین درست دیدگاه فریقین در آیات قرآن کریم أکثربی تردید یکی از مهم ترین مباحث فلسفی و کلامی، بحث در بارۀ خداوند است ولی بدون فهم چگونگی شناخت، شناخت خداوند غیر ممکن خواهد بود؛ امروزه به دلیل اختلاف میان مذاهب اسلامی، بهترین دفاع از حق، کشف نقاط اشتراک و افتراق و تبیین درست دیدگاه فریقین در آیات قرآن کریم است. پژوهش حاضر که بر روش توصیف و تحلیل با مطالعه و بررسی دو تفسیر المیزان و مفاتیح الغیب استوار است دیدگاه و آراء دو مفسر برجسته – علامه طباطبایی و فخررازی – را از دو مذهب شیعه و سنّی در بارۀ امکان شناخت ذات خداوند مورد بررسی قرار داده است؛ لذا برای واکاوی مسألۀ اصلی، نکات دیگری نیز بررسی شد که مثلاً هر کدام از دو مفسر نوع شناختی که از خداوند ارائه داده اند کدام یک از شناخت های فطری، عقلی، نقلی، شهودی و حسی است؟ نتیجه اینکه علامه طباطبایی برخلاف دیدگاه فخررازی بر ناممکن بودن شناخت کامل خداوند اذعان دارد، حصر شناخت عقلی و نادیده گرفتن علم حضوری و شهودی مهم ترین وجه تمایز دیدگاه فخررازی با علامه است؛ دیدگاه علامه طباطبایی در تحلیل مسأله، منسجم تر است و تعارض ندارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
97 - علوم انسانی و مبانی معرفتشناختی آن در رویکرد اسلامی
مهدی عباس زاده ابوالحسن غفاریتعریف علوم انسانی و مبانی نظری و معرفتی خاصی که این علوم بر آنها مبتنی هستند، از مهمترین موضوعات پژوهش نزد محققان است. مسئلة پژوهش حاضر، این است که اگر بنا باشد علوم انسانی با رویکرد اسلامی تولید شوند، بر کدام مبانی معرفتشناختی ابتنا دارند، این مبانی دارای چه مختصاتی أکثرتعریف علوم انسانی و مبانی نظری و معرفتی خاصی که این علوم بر آنها مبتنی هستند، از مهمترین موضوعات پژوهش نزد محققان است. مسئلة پژوهش حاضر، این است که اگر بنا باشد علوم انسانی با رویکرد اسلامی تولید شوند، بر کدام مبانی معرفتشناختی ابتنا دارند، این مبانی دارای چه مختصاتی هستند، و چگونه در فرآیند تولید این علوم اثر میگذارند. دستاوردهای حاصل از پژوهش حاضر عبارتند از: 1. مهمترین مبانی معرفتشناختیِ علوم انسانی در رویکرد اسلامی عبارتند از: واقعگرایی، مطابقتگرایی، مبناگرایی، یقینگرایی و عقلگرایی؛ 2. این پنج مبنا، دارای خصوصیت شبکهای هستند، بدین معنا که از یکدیگر منتج میشوند و بر هم اثر میگذارند یا به تعبیری، دارای ربط منطقی و متعامل هستند؛ و 3. با اشراب این مبانی در علوم انسانی، نیز با نظرداشت ابزارها و مراتب معرفت به ویژه معارف عقلی و شهودی، همینطور با بهرهگیری از منابع معرفت بهویژه متون دینی و مواجهه تفکر اسلامی با تکثرگرایی و نسبیگرایی معرفتی، نظرگاههای متفاوتی در علوم انسانی - به نسبتِ دیدگاههای غربی- به وجود خواهند آمد که بر اساس آنها میتوان در لایههای مختلفی از تولید علوم انسانی سخن گفت. پژوهش حاضر، درصدد ارائة تعریفی جدید از علوم انسانی و تبیین مبانی و مختصات معرفتشناختی این علوم، با روش عقلی- فلسفی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
98 - بررسی اعتبار شهود عرفانی و امکان توجیه معرفتی آن با نظریة وثاقت گروی بر پایة آراء صدرالمتألهین
عباس احمدی سعدیارزش واعتبار معرفت شناختی آگاهی و معرفت شهودی همواره مورد بحث و نظر فلاسفه و عرفا بوده است . اما از منظر معرفت شناسی- به معنای عام آن یعنی مباحث اپیستمولوژیک یا معرفت شناسی پیشینی - جای این پرسش هست که چرا و به کدام دلیل باید کشف و شهود عارف را تصدیق و باور کرد؟ در سنت أکثرارزش واعتبار معرفت شناختی آگاهی و معرفت شهودی همواره مورد بحث و نظر فلاسفه و عرفا بوده است . اما از منظر معرفت شناسی- به معنای عام آن یعنی مباحث اپیستمولوژیک یا معرفت شناسی پیشینی - جای این پرسش هست که چرا و به کدام دلیل باید کشف و شهود عارف را تصدیق و باور کرد؟ در سنت های عرفانی مختلف و حتی برخی مکاتب فلسفی از جمله حکمت متعالیه شهود عرفانی و عقلی و باورهای حاصله ازآن معتبر شمرده شده و به عنوان یکی از طرق مهم حصول معرفت پذیرفته شده است. شهود عقلی نزد ملاصدرا یکی از مراتب کشف و شهود معنوی است که با شهود عرفانی صرفأ تمایز تشکیکی دارد نه نوعی .ملاصدرا خود صراحتأ بر اساس نظریة مبناگروی به توجیه وحدت شخصی وجود پرداخته است اما به نظر می رسد نظریة اعتمادگروی می تواند گزاره ها و باورهای ناظر به هستی را که از طریق شهودعقلی- عرفانی حاصل شده، به نحو قابل قبولی توجیه نماید. وثاقت گروی از جمله رهیافت های برون گرایانه به توجیه معرفتی است که استعداد بیشتری برای توجیه آگاهی باطنی و شهودی دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
99 - حکمت مشرقی ابن سینا و حکمت اشراقی سهروردی
انشاء الله رحمتی فاطمه سنقر کلایهمیدانیم که نسبت میان حکمت مشاء و حکمت اشراق، یکی از بحثهای مهم فلسفۀ اسلامی است. بنابراین در این نوشتار ابتدا به تعریف دو حکمت مذکور پرداخته و سپس آثاری که حاوی حکمت مشرقی در میان تألیفات ابن سیناست و نیز توضیحاتی راجع به رسالههای تمثیلی سهروردی آورده میشود. پس از آ أکثرمیدانیم که نسبت میان حکمت مشاء و حکمت اشراق، یکی از بحثهای مهم فلسفۀ اسلامی است. بنابراین در این نوشتار ابتدا به تعریف دو حکمت مذکور پرداخته و سپس آثاری که حاوی حکمت مشرقی در میان تألیفات ابن سیناست و نیز توضیحاتی راجع به رسالههای تمثیلی سهروردی آورده میشود. پس از آن یازده مورد از وجوه اشتراک این نوع تألیفات بیان میشود که از مهمترین موارد میان این نوع آثار دو فیلسوف، میتوان کاربرد زبان تمثیل، بررسی و شناساندن نفس و قوای آن، استفاده از رمز پرنده در اکثر این رسائل و ... را نام برد. در نهایت به این نتیجه میرسیم که ابنسینا یک ونیم قرن پیش از سهروردی و همچو وی دارای تجربه عرفانی و یا حکمت مشرقی بوده و نیز یکی از رسالههای تمثیلی وی، نقطۀ آغازین نگارش آثاری از این نوع توسط سهروردی بوده است. بنابراین نمیتوان ابن سینا را فیلسوفی صرفاً مشائی و ناآگاه از حقایق عرفانی دانست تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
100 - نقش خدا در نظام معرفتشناسی دکارت و اوگوستینوس
سیدمصطفی شهرآیینی مریم غازیدر نظام فلسفی دکارت خدا نقشی محوری ایفا میکند. برای تضمین اعتبار معرفتی که تأملگر دکارتی بهدست میآورد، اثبات وجود خدایِ غیر فریبکار ضروری است. به عقیده دکارت، وجود چنین خدایی را نه بهواسطۀ حواس ـکه گاه ما را میفریبد و اعتمادپذیر نیستـ بلکه باید بهنحو شهودی، یعن أکثردر نظام فلسفی دکارت خدا نقشی محوری ایفا میکند. برای تضمین اعتبار معرفتی که تأملگر دکارتی بهدست میآورد، اثبات وجود خدایِ غیر فریبکار ضروری است. به عقیده دکارت، وجود چنین خدایی را نه بهواسطۀ حواس ـکه گاه ما را میفریبد و اعتمادپذیر نیستـ بلکه باید بهنحو شهودی، یعنی بهنحو پیشینی، اثبات کرد. با توجه به این نکته، شیوه رویگردانی اوگوستینوس از حواس برای تأمل در باب خدا، راهگشای دکارت در کشف اصول اولیه فلسفه خود، بدون توسل به حواس بود. برای بررسی نقش خدا در کسب معرفت نزد دکارت و اوگوستینوس، باید به این نکته توجه داشت که اوگوستینوس، همانند افلاطون، کلیات معقول را اصل و اساس عالم واقع میداند که در پرتو اشراق الهی از آنها آگاه میشویم. در واقع، اوگوستینوس خدا را نوری میداند که بدون او شناخت برای انسان ناممکن است، درحالیکه به نظر دکارت، اساس عالم واقع، امور ریاضی، یعنی جزئیات معقول است که نه در خدا بلکه در ذهن انسان جای دارد و متعلق شهود قرار میگیرد و نقش خدایِ غیر فریبکار، جز تضمین اعتبار همین معرفت شهودی نیست. با این حال، دکارت در اثبات وجود این خدای غیر فریبکار از تقسیمبندی مراتب ادراک نزد اوگوستینوس بهره میبرد. در مقاله پیش رو، با توجه به همین تقسیمبندی، به تفاوت نقش خدا و میزان دخالت فرد در کسب معرفت نزد این دو متفکر میپردازیم. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
101 - بررسی موانع منطقیسازی اندازه دولتها
احمد ودادی جعفر بیک­زاد اعظم دشتی رحمت آبادیتجربه جوامع پیشرفته نشان می دهد که این جوامع تنها پس از اصلاحات اجتماعی و سیاسی همه جانبه از جمله ایجاد دولتهای مدرن، اصلاح ساختارهای اداری، شکل دهی سازمان های نوین همراه با توسعه منابع انسانی و بخش خصوصی و گسترش مشارکت بخش غیردولتی در انجام خدمات اجتماعی، فرهنگی، رفاه أکثرتجربه جوامع پیشرفته نشان می دهد که این جوامع تنها پس از اصلاحات اجتماعی و سیاسی همه جانبه از جمله ایجاد دولتهای مدرن، اصلاح ساختارهای اداری، شکل دهی سازمان های نوین همراه با توسعه منابع انسانی و بخش خصوصی و گسترش مشارکت بخش غیردولتی در انجام خدمات اجتماعی، فرهنگی، رفاهی و خدماتی...؛ توانسته اند سطح زندگی مردم را بالا برند. در ایران نیز در راستای تحول اداری و رشد بخش خصوصی اقداماتی صورت گرفته و در برنامه های سوم و چهارم توسعه نیز بدان اشاره شده است. در سال 1381 هیئت دولت برنامه هفتگانه ای را تحت عنوان تحول در نظام اداری کشور به تصویب رساند که یکی از این برنامهها "منطقی نمودن اندازه دولت" بود. دستگاههای اجرایی، زمان اجرای این برنامه ها با مشکلات و موانع خاصی روبرو شدند. هدف تحقیق حاضر بررسی همین موانع براساس نظریه قدرت- کنترل جان چایلد است. به این منظور تدابیر سازمان مدیریت و برنامهریزی در قالب چهار برنامه دسته بندی شد. برای هر برنامه، براساس مطالعه اسناد، مدارک و کسب نظر خبرگان، شاخصهایی تعریف و براساس شاخصهای تعیین شده، پرسشنامه ای ماتریسی تنظیم گردید و پس از سنجش روایی و پایایی در اختیار 60 نفر از خبرگان قرار گرفت. پس از جمعآوری اطلاعات بدست آمده، طبقه بندی و تحلیل آن با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی (آزمونهای خی دو، فریدمن و ویل کاکسون) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد، موانع اثر گذار به ترتیب اهمیت عبارت است از: صاحبان قدرت در سازمانهای دولتی؛ ناهمسویی منافع تصمیم گیرندگان و سازمان؛ ائتلاف حاکم؛ تصمیمات شهودی افراد و سازمانها. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
102 - رابطه بین سرمایه فکری و بهرهوریدر شرکتهای دارویی
محمدرضا اولی حسن حاجی زاده مجتبی سعیدیمقاله حاضرباهدفتعیینرابطه یمیان سرمایه فکری و بهره وری در شرکت های دارویی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران،انجامشدهاست. در این پژوهش نمونه ای شامل 19 شرکت مورد مطالعه قرار گرفته است. متغیروابسته بهروری میباشد و برای اندازهگیری این متغیر از نسبت ارزش افزوده ی ا أکثرمقاله حاضرباهدفتعیینرابطه یمیان سرمایه فکری و بهره وری در شرکت های دارویی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران،انجامشدهاست. در این پژوهش نمونه ای شامل 19 شرکت مورد مطالعه قرار گرفته است. متغیروابسته بهروری میباشد و برای اندازهگیری این متغیر از نسبت ارزش افزوده ی ایجاد شده به ازای هر یک از کارکنان استفاده شده است. همچنین متغیرهای مستقل ارزش سرمایه فکری (در سطح کل) و کارایی سرمایه فکری در سطح اجزاء آن یعنی سرمایه بکارگرفتهشده (مالیوفیزیکی)، سرمایه انسانی و سرمایه ساختاری است که برای اندازه گیری متغیر ارزش سرمایه فکری از مدل ارزش نامشهودها و متغیر کارایی سرمایه فکری از مدل پالیک استفاده شده است. به منظورآزمونفرضیه هایاین پژوهش،ازآنالیزرگرسیون حداقل مربعات درسطحخطایپنجدرصداستفادهشد. یافته های پژوهش حاکی از وجود رابطه مثبت و معنی دار بین ارزش سرمایه فکری و بهره وری میباشد. Abstract The purpose of this paper is investigating the relationship between the elements of intellectual capital and productivity for pharmaceutical companies listed in Tehran Stock Exchange. Samples of 19 companies were examined. To determine productivity (dependent variable), the ratio of the value added per employee has been applied. In addition, the criteria of efficiency intellectual capital in the total level and for level of components include human capital, structural capital and physical capital as independent variables have been measured by Public model. Also the value of intellectual capital has been measured by intangible value. Multiple regression has been applied to test the research hypothesis at α= 5%. The results indicate a significant relationship between the intellectual capital and the productivity. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
103 - تأثیر کیفیت سود بر داراییهای ثابت مشهود و سرمایهگذاریهای بلندمدت
محسن دستگیر بهرام غنیزادهبا توجه به بحرانهای مالی در قرن بیستم و بیست و یکم ، سرمایهگذاران با مشاهده از دست دادن سرمایههای خود اعتماد خود را به سود و کیفیت آن تا حد زیادی ازدستدادهاند. به همین دلیل محاسبه کیفیت سود امری ضروری به نظر میرسد. باوجود معیارهای متعدد ارزیابی عملکرد، مدیران بنگا أکثربا توجه به بحرانهای مالی در قرن بیستم و بیست و یکم ، سرمایهگذاران با مشاهده از دست دادن سرمایههای خود اعتماد خود را به سود و کیفیت آن تا حد زیادی ازدستدادهاند. به همین دلیل محاسبه کیفیت سود امری ضروری به نظر میرسد. باوجود معیارهای متعدد ارزیابی عملکرد، مدیران بنگاهها و سرمایهگذاران در تصمیمات سرمایهگذاری خود ، از سود در سطح گستردهتری جهت تخصیص مطلوب منابع به سرمایهگذاریها استفاده مینمایند. بنابراین علاوه بر کمیت سود باید به کیفیت آن نیز توجه نمود .داراییهای ثابت مشهود و سرمایهگذاریهای بلندمدت از عناصر اصلی گزارشگری مالی بوده و نشاندهنده وضعیت مالی واحد اقتصادی است. آنها نقش مهمی را در انجام فعالیتهای عملیاتی و نهایتاً سـودآوری بنگاههای اقتصادی ایفاء کرده و بدون وجود آنها فعالیتهای عملیاتی امکانپذیر نمیباشد. در این پژوهش تأثیر کیفیت سود بر سرمایهگذاری در داراییهای ثابت و سرمایهگذاریهای بلندمدت از طریق کیفیت اقلامتعهدی و با استفاده از مدلها و مبانی نظری چن در سال 2005 مورد ارزیابی قرارگرفته است. جامعه آماری پژوهش را 415 و حجم نمونه انتخابشده را 123 شرکت ، از میان شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران و دوره موردمطالعه نیز سالهای 1381 الی 1390 تشکیل داده است. در این فرآیند از آمار توصیفی و استنباطی، رگرسیونهای چند متغیره ، ضریب همبستگی پیرسون ، آزمونهای اف لیمر و هاسمن استفاده گردیده است . اطلاعات بهوسیله پانل دیتاهای متوازن و به استفاده از نرمافزار اکسل 2010 گردآوری و بهوسیله نرمافزار تحلیل آماری استاتا موردمحاسبه قرارگرفته است .نتایج پژوهش حاکی از آن است که کیفیت سود دارای همبستگی منفی با داراییهای ثابت، سرمایهگذاریهای بلندمدت و کل داراییهای شرکتهای مذکور بوده و با کاهش کیفیت سود ، سرمایهگذاریهای فوق افزایشیافته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
104 - افشای داراییهای نامشهود: رویکردی کاربر محور برای بهبود گزارشگری مالی
اکبر دلیریان مهدی مشکی فاضل محمدی نوده سینا خردیاربا توجه به گذر جوامع از عصر صنعت به عصر اطلاعات، اهمیت دارایی های نامشهود نیز در دنیای تجارت بیشتر شده است. موج حرکت شرکت ها به سوی سرمایه گذاری در دارایی های نامشهود و تشکیل، تشویق و تمایل به ایجاد شرکت های دانش بنیان و تکنولوژی محور نشان از تغییر مدل های تجاری، استرات أکثربا توجه به گذر جوامع از عصر صنعت به عصر اطلاعات، اهمیت دارایی های نامشهود نیز در دنیای تجارت بیشتر شده است. موج حرکت شرکت ها به سوی سرمایه گذاری در دارایی های نامشهود و تشکیل، تشویق و تمایل به ایجاد شرکت های دانش بنیان و تکنولوژی محور نشان از تغییر مدل های تجاری، استراتژی ها و حرکت به سوی اقتصاد توسعه یافته است. با این حال، به نظر می رسد استانداردهای حسابداری مربوط به دارایی های نامشهود از این حرکت جا مانده و مورد غفلت واقع شده اند. هدف این پژوهش طراحی الگویی برای بهبود گزارشگری مالی دارایی های نامشهود بر اساس نظرات کاربران اصلی این گزارش ها است. این پژوهش از نوع پژوهش های کیفی بوده که با استفاده از رویکرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد انجام شده است. جامعه آماری شامل حسابرسان، کارشناسان رسمی دادگستری، مسئول اعتبارات بانک ها، مدیران شرکت های سرمایه گذاری و مدیران شرکت های دانش محور بوده که با استفاده از رویکرد نمونه گیری هدفمند در مجموع تعداد 15 نفر به عنوان مشارکت کنندگان پژوهش انتخاب شدند. داده ها به روش مصاحبه و بصورت نیمه ساختاریافته گردآوری شد و سپس با استفاده از تحلیل مضمون، مضامین اصلی شناسایی و با استفاده از نرم افزار NVIVO شبکه آنها رسم گردید. مقوله های علی، محوری، راهبردی و پیامد معرفی شدند و در این میان گزارشگری مالی به عنوان متغیر مداخله گر شناسایی شد، مولفه ای که رد آن در تمام مقوله ها قابل مشاهده بود سودمندی اطلاعات برای تصمیم گیری در مورد دارایی های نامشهود بود که به عنوان مقوله محوری معرفی گردید. تفاصيل المقالة