تبیین شناخت مثال خیر بر اساس روش دیالکتیک افلاطون

الموضوعات :  پژوهشهای معرفت شناختی

سید محمد نقیب ¹ ( دانشجوی دکترا فلسفه غرب دانشگاه ازاد اسلامی واحد تهران مرکز )
محمد اکوان ² ( گروه فلسفه و حکمت، دانشکده ی ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران )

تاريخ الإرسال : 07 الأحد , صفر, 1441 تاريخ التأكيد : 11 الأربعاء , جمادى الثانية, 1441 تاريخ الإصدار : 03 السبت , محرم, 1442

الکلمات المفتاحية: "مثال خیر", "افلاطون", "دیالکتیک", "مراتب شناخت", "شناخت شهودی",

ملخص المقالة :

چکیده : در این مقاله به تبیین نگرش افلاطون در خصوص چگونگی شناخت مثال خیر از طریق فرایند دیالکتیک پرداخته شده است. روش نگارنده جهت رسیدن به این امر، تحلیل آثار افلاطون و مفسران او در خصوص چگونگی ارتباط دیالکتیک و مثال خیر و نقش دیالکتیک در فرایند معرفت‌شناختی انسان به مثال خیر بوده است. دستاورد تحقیق نشانگر آن است که از نظر افلاطون شناخت انسان دارای مراتبی است که با هر مرتبه‌ای از آن مرحله-ای متناظر از هستی را می‌شناسیم. مثال خیر منشأ هستی و معرفت و خود در فوق مراتب هستی و معرفت جای دارد. فلسفۀ افلاطون جست‌وجوی نفس حقیقت توسط عالی‌ترین مرتبۀ شناسایی انسان، یعنی عقل است که آن لمحه‌ای الهی از عالم حقیقت است و انسان توسط آن، عالم ایده‌ها و نهایتاً مثال خیر را مورد شناخت قرار می‌دهد و دیالکتیک، روش فلسفی او جهت درک این عوالم است که دارای دو وجه عقلانی- مفهومی و عقلانی– شهودی است. نگارنده در صدد است تا فرایند شناخت مثال خیر را بر اساس مبانی فلسفۀ افلاطون به‌گونه‌ای تبیین نماید که هم انسجام درونی و هم سیر منطقی داشته باشد.

المصادر:

ادواردز، پل. (1366). معنای دیالکتیک در فلسفۀ غرب، ترجمۀ شهرام پازوکی، مجلۀ فرهنگ، شماره 1، زمستان.

استید، کریستوفر.(1387). فلسفه در مسیحیت باستان، ترجمۀ عبدالرحیم سلیمانی اردستانی، چاپ دوم، تهران: انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.

اشتراوس، لئو. (1396). ضیافت افلاطون، ترجمۀ آذرفزا، چاپ اول، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.

افلاطون. (1367). دورۀ آثار افلاطون، ترجمۀ محمدحسن لطفی؛ رضا کاویانی، چاپ دوم، تهران: انتشارات خوارزمی.

بریه، امیل. (1374). تاریخ فلسفۀ دورۀ یونانی، جلد اول، ترجمۀ علی مراد داودی، چاپ دوم، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.

بورمان، کارل. (1393). افلاطون، ترجمۀ محمدحسن لطفی، چاپ چهارم، تهران: انتشارات طرح نو.

پاپاس، نیکلاس. (1387). کتاب راهنمای جمهوری افلاطون، ترجمۀ بهزاد سبزی، چاپ اول، تهران: انتشارات حکمت.

تسلر، ادوارد. (1394). کلیات تاریخ فلسفۀ یونان، ترجمۀ حسن فتحی، چاپ اول، تهران: انتشارات حکمت.

راسل، برتراند. (1395).تاریخ فلسفۀ غرب، ترجمۀ نجف دریابندری، چاپ دهم، تهران: نشر پرواز.

ژیلسون، اتین. (1394). هستی در اندیشۀ فیلسوفان، ترجمه سید حمید طالب‌زاده؛ محمدرضا شمشیری، چاپ چهارم، تهران: انتشارات حکمت.

...، اتین. (1388). خدا و فلسفه، ترجمۀ شهرام پازوکی، چاپ دوم، تهران: انتشارت حقیقت.

سکام، لینل. (1396). فلسفه و عشق، ترجمۀ رحیم کوشش، چاپ اول، تهران: انتشارات سبزان.

عبدالکریمی، بیژن. (1385). تفکر و سیاست، چاپ دوم، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.

فتحی، حسن. (1382). دیالکتیک در فلسفة افلاطون، مجلة پژوهش­های فلسفی دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز، شمارة 186، بهار.

فتحی زاده، مرتضی. (1379). سرچشمة افلاطونی نظریة کلاسیک معرفت، خرد نامة صدرا، شمارة 21، پاییز.

فولکیه، پل. (1362). دیالکتیک، ترجمه مصطفی رحیمی، چاپ اول، تهران: انتشارات آگاه.

گاتری، ویلیام کیت چیمبرز. (1389). فیلسوفان یونان باستان از طالس تا ارسطو، ترجمۀ حسن فتحی، چاپ سوم، تهران: نشرعلم.

گادامر، هانس گئورک. (1382). مثال خیر در فلسفۀ افلاطونی – ارسطویی، ترجمۀ حسن فتحی، چاپ اول، تهران: انتشارات حکمت.

مروین هر، ریچارد. (1396). افلاطون، ترجمۀ ملیحه ابویی مهریزی، چاپ اول، تهران: نشر فارسی.

معصوم، حسین. (1384). مفهوم دیالکتیک در فلسفة افلاطون، مجلة پژوهش­های فلسفی، شمارة 3، پاییز 1384.

مینار، لئون. (1392). شناسایی و هستی، علی مراد داودی، چاپ اول، تهران: شرکت سهامی انتشارات خوارزمی.

هاملین، دیوید و. (1374). تاریخ معرفت‌شناسی، شاپور اعتماد، چاپ اول، تهران: انتشارات پژوهشگاۀ علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

هایلند، درو. (1395). زیبایی‌شناسی افلاطون یا پرسش از زیبایی، ترجمۀ عبدالله سالاروند، چاپ اول، تهران: انتشارات نقش‌جهان.

یاسپرس، کارل. (1357). افلاطون، ترجمۀ محمدحسن لطفی، چاپ اول، تهران: انتشارات خوارزمی.

Dancy, R. M. (2004). Plato’s Introduction of Forms. New York: Cambridge University Press

Denyer, N. (2007). Sun and line: The role of the good. In the Cambridge Companion to Plato’s Republic. G. R. F. Ferrari (Ed). California: Cambridge University Press.

Sedley, D. (2007). Philosophy, the forms and the art of ruling. In the Cambridge Companion to Plato’s Republic. G. R. F. Ferrari (Ed). California: Cambridge University Press.

Kahn, C. (2006). Plato on recollection. In A Companion to Plato. Hugh H. Benson (ed). Blackwell Publishing.

Annas, J. (2003). Plato: A Very Short Introduction. Oxford: Oxford University Press.