رهیافت خلق مدام و تفسیر دینامیکی برگسون از زمان، شهود و حرکت
الموضوعات : کاوش های عقلی"
اصغر سلیمی نوه
1
(استادیار رشته فلسفه،گروه فلسفه وکلام اسلامی،دانشکده ادبیات وعلوم انسانی، دانشگاه ولی عصر(عج)،رفسنجان، ایران)
مریم پوررضاقلی
2
(استادیار رشته ادیان و مذاهب کلامی،گروه فلسفه و کلام اسلامی،دانشکده ادبیات وعلوم انسانی، دانشگاه ولی عصر(عج)،رفسنجان، ایران.)
گودرز شاطری
3
(استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، واحد اهواز،اهواز، ایران)
الکلمات المفتاحية: شهود, خیز خاست حیاتی, زمان, حرکت, خلق مدام, برگسون,
ملخص المقالة :
فلسفه برگسون بر دو مساله اساسی زمان حقیقی یا "دیرند" و شهود (Intuition ) استوار گشته است و پیوند عمیقی میان مفاهیم سه گانه زمان، حرکت وشهود برقرارنموده است. وی متعلق شهود را حرکت تطور و فعالیت خلاق شور زیستی می داند ودرپاسخ به دیدگاههای مکانیستی وغایت شناسانه ،وجود جنبش خلاق خود انگیخته وخود جوش را پیش می نهد که دائما اشکال تازه ای از حیات را به وجود می آورد وخلق وخلقت را به صورتی پیش رونده به سطوح بالاتری از تکوین وتحول می رساند. در بررسی مساله حرکت ( motion) ابتدا به اثبات و تبیین اختیار و آزادی پرداخته است و برای بررسی آن به مساله زمان توجه نموده است. به عقیده برگسون مجادلاتی که میان قائلان به جبر ومخالفان آنان صورت گرفته بواسطه فهم نادرست از مفهوم دیرند و بعد، توالی و همزمانی ، چونی و چندی است و با بر طرف نمودن این اشتباه ، مجموعه شبهات مربوط به جبر واختیار و تعریف هایی که برای آن شده و خود مساله اختیار از میان خواهد رفت . برگسون با نظریه تکامل مخالف نیست بلکه با آن نظریه های علمی تکامل مخالف است که فعالیت خلاقانه زندگی را انکار می کنند و تکامل را در حد ترتیب بخشهای مادی می دانند. در این مقاله به تفسیر دینامیکی برگسون از سه بحث زمان ،شهود وحرکت و برآیندآن،که همان خلق مدام می باشد، خواهیم پرداخت.
_||_
