رهیافت خلق مدام و تفسیر دینامیکی برگسون از زمان، شهود و حرکت
الموضوعات : کاوش های عقلی"اصغر سلیمی نوه 1 , مریم پوررضاقلی 2 , گودرز شاطری 3
1 - استادیار رشته فلسفه،گروه فلسفه وکلام اسلامی،دانشکده ادبیات وعلوم انسانی، دانشگاه ولی عصر(عج)،رفسنجان، ایران
2 - استادیار رشته ادیان و مذاهب کلامی،گروه فلسفه و کلام اسلامی،دانشکده ادبیات وعلوم انسانی، دانشگاه ولی عصر(عج)،رفسنجان، ایران.
3 - استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، واحد اهواز،اهواز، ایران
الکلمات المفتاحية: شهود, خیز خاست حیاتی, زمان, حرکت, خلق مدام, برگسون,
ملخص المقالة :
فلسفه برگسون بر دو مساله اساسی زمان حقیقی یا "دیرند" و شهود (Intuition ) استوار گشته است و پیوند عمیقی میان مفاهیم سه گانه زمان، حرکت وشهود برقرارنموده است. وی متعلق شهود را حرکت تطور و فعالیت خلاق شور زیستی می داند ودرپاسخ به دیدگاههای مکانیستی وغایت شناسانه ،وجود جنبش خلاق خود انگیخته وخود جوش را پیش می نهد که دائما اشکال تازه ای از حیات را به وجود می آورد وخلق وخلقت را به صورتی پیش رونده به سطوح بالاتری از تکوین وتحول می رساند. در بررسی مساله حرکت ( motion) ابتدا به اثبات و تبیین اختیار و آزادی پرداخته است و برای بررسی آن به مساله زمان توجه نموده است. به عقیده برگسون مجادلاتی که میان قائلان به جبر ومخالفان آنان صورت گرفته بواسطه فهم نادرست از مفهوم دیرند و بعد، توالی و همزمانی ، چونی و چندی است و با بر طرف نمودن این اشتباه ، مجموعه شبهات مربوط به جبر واختیار و تعریف هایی که برای آن شده و خود مساله اختیار از میان خواهد رفت . برگسون با نظریه تکامل مخالف نیست بلکه با آن نظریه های علمی تکامل مخالف است که فعالیت خلاقانه زندگی را انکار می کنند و تکامل را در حد ترتیب بخشهای مادی می دانند. در این مقاله به تفسیر دینامیکی برگسون از سه بحث زمان ،شهود وحرکت و برآیندآن،که همان خلق مدام می باشد، خواهیم پرداخت.
برگسون، هانري ، زمان و اراده آزاد، احمد سعادت نژاد، تهران، امیر کبیر 3126،
برگسون ، هانري، پژوهش درنهاد زمان و اثبات اختیار، علی قلی بیانی، تهران، شرکت سهامی
انتشار، .3113
برگسون، هانري، تحول خالق، علی قلی بیانی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسالمی، .3113
برگسون، هانري، دو سرچشمه دین و اخالق، حسن حبیبی، تهران، دفتر سهامی انتشار، .3123
برگسون، هانري، ماده و یاد، رهیافتی به رابطه روح و بدن، علی قلی بیانی، دفتر نشر فرهنگ
اسالمی، 3121 .
پالمر، مایکل، مسائل اخالقی، علیرضا آل بویه، تهران، انتشارات سمت، .3136
دورانت، ویل، تاریخ فلسفه، عباس زریاب خویی، تهران، انتشارات علمی وفرهنگی ، .3131
راسل برتراند ،تاریخ فلسفه ،ترجمه عباس زریاب خویی، انتشارات پرواز، جلد دوم،
تهران.3111،
زرمان، تئودور اوي، مسائل تاریخ فلسفه ، ترجمه پرویز بابایی ، انتشارات نگاه 3111 .
سلیمی نوه، شاطری/ رهیافت خلق مدام و تفسیر دینامیکی برگسون از زمان، شهود و حرکت
سنفورد ، شوارتس ، آنري برگسون ، خشایار دیهیمی، تهران ،نشرماهی ، .3131
شاطري، گودرز، زمان در فلسفه برگسون، ،پایان نامه دکتري فلسفه ،واحد علوم وتحقیقات
تهران.3131،
فولکیه، پل، فلسفه عمومی یا مابعد الطبیعه،ترجمه دکتر یحیی مهدوي، انتشارات دانشگاه
تهران،چاپ چهارم3110، .
کاپلستون، فردریک، تاریخ فلسفه جلد ،1 عبدالحسین آذرنگ و سید محمود یوسف ثانی،
تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی ، .3136
کامپانی، کریستیان دوال، تاریخ فلسفه در قرن بیستم ترجمه باقر پرهام، انتشارات آگه،
تهران.3135،
کانت ، ایمانوئل، تمهیدات، ترجمه غالمعلی حداد عادل، تهران، مرکز نشر دانشگاهی .3111
مجتهدي، کریم، فلسفه و فرهنگ،مجموعه مقاالت و سخنرانی ها، به کوشش محمد منصور
هاشمی، تهران ، نشر کویر.3131،
منابع خارجی
1. Ansell Pearson Keith and Mullarkey John, Bergson: Key
Writings, edited by, London: Continuum, 2002
2. Bergson, Henri. The Creative Mind: An Introduction to
Metaphysics. Citadel. February 1, 2002. Paperback, 256 pages,
Language English, ISBN: 0806523263.p.29
3. Bergson, Henri and Frank Lubecki Pogson (Translator). Time
and Free Will: An Essay On the Immediate Data of Consciousness.
Cosimo Classics. December 1, 2008. Hardcover, 280 pages,
Language English, ISBN: 1605205710.
5. Bergson, Henri.The Creative Mind, tr., Mabelle L. Andison, New
York: The Citadel Press, 1992 [1946]; translation of La Pensée et
le mouvant.
فصلنامة علمی کاوش های عقلی ، مقاله پژوهشی، سال اول دورة جدید، شمارة .اول، فصل پاییز سال، 1421ص112-122 / 122
6. Bergson, Henri, Creative eveloution, Trand: Arthur Mitchell,
New York, The Modern Library, 1994
7. Carig, Edward, Routledge. Encyclopedia of philosophy, Londan.
Routledge. 1998
8. Hyppolite , logique et existence , Logic and existence , 1980
9. Lawlor, Leonard. The Challenge of Bergsonism -
Phenomenology, Ontology, Ethics. Continuum. 2003. by
(Paperback - 2003)
9. Russell, philosophy of Bergson with a reply By
Mr.H.Wildoncarr, London:macmilan and co.1914.
10. Stephen.Karin, misuse of mind : A study of Bergson's attack an
Intellectualism. Landon:Kegan paul , trench , truber & Co , 1992 .
11.Valentne Moulard - Leonad, Bergson-Deleuz encounters, State
University of New York Press, 2008
