معناشناسی شهود و کارکردهای آن از دیدگاه شیخ اشراق
الموضوعات : عرفان اسلامیشهناز شایان فر 1 , مهناز امیرخانی 2 , سیده زهرا حسینی 3
1 - استادیار دانشگاه الزهرا (س).
2 - استادیار دانشگاه الزهرا (س)
3 - کارشناس ارشد فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه الزهرا (س)
الکلمات المفتاحية: حکمت ذوقی, شیخ اشراق, حکمت بحثی, شهود, فلسفه شهودی,
ملخص المقالة :
شیخ شهابالدین سهروردی با طرح شهود در عرصه فلسفه توانست نظامی بدیع را به نام حکمت اشراق تأسیس نموده و در پی چنین اقدامی فلسفه رو به انحطاط را در قالبی جدید احیا نماید. این جستار در صدد است تا با بررسی تعریف شهود، اقسام، جایگاه و کارکردهای آن در فلسفه سهروردی اقدام ابتکاری سهروردی را بیش از پیش تبیین کند. پرسش اساسی این جستار نیز به کارکردهای شهود در فلسفه سهروردی و رابطه میان شهود و تعقل مرتبط است: آیا ورود شهود به عنوان ابزار شناخت عرفانی در عرصهای تعقلی امکانپذیر خواهد بود؟ در صورت امکان، کارکرد شهود در فلسفه چیست؟ دستاورد این جستار عبارتند از: کاربرد شهود در یک نظام فلسفی بدون آسیبرسانی به ساحت تعقلی فلسفه امکانپذیر است و شهود به نحوی توانمند در حل معضلات فکری و فلسفی راهگشا است. از جمله کارکردهای شهود درنظام فلسفی حکمت اشراق عبارتند از: 1- انتخاب مسأله در پی اهمیت یافتن آن در پرتو شهود؛ 2- مقدمهای برای دستیابی به حد وسط برهان؛ 3- تحلیل بهتر مسأله.